fot. Ł. Gdak
53
Manifest Robert Rient
Tak samo jak drzewo wyrasta z ziemi, dziedzictwo kulturowe wyrasta z dziedzictwa naturalnego. Jedno z drugim łączy się jak tlen z powietrzem, powietrze z oddechem, wdech z życiem. Innymi słowy: kultura nie istnieje w oderwaniu od natury, analogicznie do człowieka nierozerwalnie związanego z wodą, roślinami, powietrzem i ziemią, i współzależnego od nich. W kontekście trwającego kryzysu klimatycznego hasło dziedzictwo dla klimatu oznacza niezbędny i moralnie konieczny priorytet, określający kierunki działań każdej instytucji kultury. W słowie „dziedzictwo” zawarte są wartości kulturalne i naturalne. Dbałość o naturę jest jednoznaczna z dbałością o wszelkie pozostałe dobra. Zwłaszcza gdy ich przyszłość jest co najmniej niepewna. Na liście gatunków zagrożonych wymarciem znajdują się miliony roślin i zwierząt, w tym również człowiek. Świadomość kryzysu klimatycznego zobowiązuje do głębokiego namysłu nad jednostkowymi wyborami oraz działaniami, które podejmuje instytucja kultury. Tkwienie w antropocentrycznej iluzji, pozwalającej na nieograniczone wytwarzanie kolejnych produktów kultury bez sprawdzania, czy uwzględniają one niemożliwą do odrzucenia zależność od natury, jest działaniem zarówno krótkotrwałym, jak niemoralnym.
Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT podejmuje w 2020 roku działania ukierunkowane na szeroko rozumianą ochronę klimatu. Wykłady, warsztaty, spektakle, zajęcia terenowe, wystawy i inne wydarzenia będą w pierwszej kolejności dotyczyły ekologii – dziedzictwa dla klimatu. Kryzys ekologiczny jest szansą na obudzenie się z iluzji i egotycznych pragnień posiadania oraz konsumowania. Świadomość i szacunek wobec kruchości zagrożonego dziedzictwa nie pozwalają już dłużej podejmować działań nastawionych na wizerunek lub przyjemność, a nie na realną korzyść dla Ziemi i jej wszystkich mieszkańców.
Robert Rient – urodzony w Szklarskiej Porębie, dziennikarz i pisarz, autor reportażu Świadek, wydanego również w Ameryce, a także powieści Duchy Jeremiego i książki Przebłysk. Dookoła świata – dookoła siebie. Współpracuje z redakcjami „Sensu” i „Przekroju” – w tym ostatnim jako autor cykli Istoty rzadziej spotykane, Ludzie listy piszą i najnowszego Wizje roślin. BIT
