Brandveiligheid heeft u zelf in de hand! by Brandweer Groningen

BRANDVEILIGHEID heeft u zelf in de hand!

Groningen

Inhoud Brand! ....................................................................................3 Zorg voor een werkende rookmelder .................................4 Maak een vluchtplan ............................................................6 Veilig omgaan met elektriciteit en apparatuur ..................9 Veilige gasinstallaties..........................................................11 Veilig koken.........................................................................13 Veilig omgaan met open vuur ...........................................14 Veilig omgaan met pure zuurstof (thuis) ..........................15 Brandwonden, en dan? ......................................................16 En dan is er ineens toch brand ...........................................18 Oefen uw vluchtroute.........................................................19

Brand! U wilt er waarschijnlijk niet aan denken, maar brand kan iedereen overkomen. Elke dag breekt er in zo’n 20 woningen in Nederland brand uit. Dit zijn ongeveer 7.000 woningbranden per jaar! Daarbij zijn gemiddeld 40 doden te betreuren en raken 700 mensen ernstig gewond. In de eerste drie maanden van 2014 zijn in ons land twintig mensen om het leven gekomen door brand. Dat is meer dan een verdubbeling van het aantal branddoden in het eerste kwartaal van het jaar ervoor. Vooral het stijgende aantal oudere slachtoffers is verontrustend. Daarbij speelt in veel gevallen het minder mobiel worden en daardoor minder goed kunnen vluchten een grote rol. Daarom is het belangrijk dat u goed weet hoe u brand kunt voorkomen en wat u moet doen als er toch brand ontstaat. Brandweer Groningen helpt u daar graag bij! Brand in huis wordt meestal door mensen zelf veroorzaakt, zoals roken in bed of een vlam in de pan. En vaak wordt een brand te laat ontdekt. Mensen die zelf thuis brand hebben meegemaakt, zijn verrast door de snelheid waarmee brand zich verspreidt en de extreem hoge temperaturen die in zeer korte tijd worden bereikt. U heeft bij brand slechts 3 minuten om te vluchten! Daarom is het belangrijk dat u goed werkende rookmelders aan het plafond ophangt, zodat een brand zo snel mogelijk ontdekt wordt. “Brandveiligheid heeft u zelf in de hand en is eenvoudig en gemakkelijk te realiseren”

Zor g voor een w erkende rookm elder Mensen met werkende rookmelders in huis hebben 100% meer kans een woningbrand te overleven! Rookmelders waarschuwen u namelijk razendsnel bij brand. Omdat u bij brand slechts 3 minuten de tijd heeft, geeft een rookmelder u deze kostbare tijd om te vluchten. Ze zijn daarmee het aangewezen middel om tijdig te kunnen vluchten. Gevaar van rook Bij iedere brand ontstaat rook. Deze rook inademen is levensgevaarlijk! Rookmelders waarschuwen u, ook wanneer u slaapt. Als u slaapt, ruikt u namelijk niets. Alleen uw gehoor werkt nog. Daarom is een rookmelder, die geluid maakt, zo belangrijk. Het geeft u de tijd om te vluchten. Een rookmelder kan uw redding zijn. “Je hoort het mensen zo vaak zeggen: ‘als er bij mij brand uitbreekt, pak ik alle foto’s en ren ik de deur uit.’ Mooie praatjes, maar daar heb je echt de tijd niet voor. Van start tot finish heb je bij brand 3 minuten om in leven te blijven. Niks meer en niks minder.”

De beste plek voor rookmelders De beste plek om rookmelders op te hangen is aan het plafond in de gang waar de meeste (slaap)kamers op uitkomen. Bestaat de woning uit meerdere verdiepingen, plaats dan op iedere verdieping een rookmelder. Voor nog meer veiligheid kunt u in alle kamers rookmelders ophangen. De juiste plek voor rookmelders • tegen het plafond. • in de gang waar de meeste (slaap)kamers op uitkomen. • op iedere verdieping. • in de ruimte waar de wasmachine en wasdroger staan. • op voldoende afstand van het gasfornuis en de douche. “Rookmelders staan 24 uur per dag op scherp. Maak de rookmelder schoon en test hem regelmatig. Dan kunt u erop vertrouwen dat ze afgaan als het nodig is”

Maak een vlucht plan Wat doet u als er brand uitbreekt en uw rookmelder gaat af? Het belangrijkste is dat u zichzelf en uw huisgenoten in veiligheid brengt en zo snel mogelijk het alarmnummer belt: 112. Het is moeilijk voor te stellen dat uw huis in een doolhof verandert als er brand uitbreekt. Maar rook is erger dan dichte mist. U ziet geen hand voor ogen. En dan verkeert u ook nog in een uitzonderlijke stresssituatie. Tot slot van rekening heeft u ook slechts 3 minuten om te vluchten. Maak en oefen daarom een vluchtplan, zodat u uzelf en uw huisgenoten in veiligheid kan brengen (zie ook pagina 19): 1. Bepaal de snelste en beste vluchtroute. 2. Bedenk alvast een alternatieve route mocht de eerste afgesloten zijn. 3. Zorg dat de sleutels van deuren in de vluchtroute altijd in de buurt zijn. 4. Spreek af wie een ander helpt als u het huis moet ontvluchten.

5. Sluit deuren achter u, om te voorkomen dat de brand zich verspreidt. 6. Bel bij brand, nadat u zichzelf in veiligheid heeft gebracht, zo snel mogelijk het alarmnummer: 112. 7. Spreek af waar u en uw huisgenoten elkaar buiten ontmoet, zodat de brandweer snel weet of er nog iemand in de woning is. Vrijhouden van de vluchtroute In portiekwoningen is het trappenhuis de belangrijkste en vaak enige uitweg bij brand. Houd daarom het trappenhuis vrij van obstakels, zoals scootmobiel, fietsen of vuilniszakken. Deze obstakels worden onzichtbaar als er rook in het trappenhuis hangt. Maar ook binnen in uw woning is het van levensbelang dat u de vluchtwegen vrijhoudt. Leg bijvoorbeeld geen spullen op de trap of in de gang, u kunt daar snel over struikelen. Houd ook alle toegangsdeuren tot uw woning vrij van obstakels.

Zichtbaarheid huisnummer Zorg dat uw huisnummer altijd goed zichtbaar is vanaf de straat. Dit maakt het mogelijk voor hulpdiensten om uw huis snel te kunnen vinden. Maak afspraken met de buren Meestal duurt het ongeveer acht minuten voordat de brandweer bij u is. Tot die tijd kan de brandweer u niet helpen. Als u minder mobiel of verminderd zelfredzaam bent, kan dit problemen opleveren. Daarom is het verstandig om met uw naaste omgeving (bijvoorbeeld de buren) goede afspraken te maken. Wanneer u altijd een opgeladen (mobiele) telefoon bij de hand heeft, ook als u slaapt, kunt u in geval van nood altijd bellen. Om te voorkomen dat u in paniek de telefoonnummers van uw buren niet meer weet, is het handig de nummers in uw toestel voor te programmeren.

Veilig om gaan m et elektr ic it eit en apparat uur Brand in een woning komt vaak door onzorgvuldig gebruik van apparaten. Gelukkig kunt u zelf veel doen om brand in uw woning te voorkomen. Bijna alle elektrische apparaten worden warm bij gebruik. Die warmte moet weg kunnen. Is dit niet het geval, door bijvoorbeeld opgehoopt stof, dan kan brand ontstaan. Let vooral op apparaten die een ventilator hebben om oververhitting te voorkomen. Denk aan wasdrogers, televisies, magnetrons, elektrische ovens, mechanische ventilatiesystemen, ventilatorkachels, en haarfรถhns. Houd elektrische apparaten altijd stofvrij. Maak het filter van uw wasdroger na iedere droogbeurt schoon. Houd brandbare materialen uit de buurt van elektrische apparaten. Ook te volle stekkerdozen kunnen brand veroorzaken. Sluit grote stroomverbruikers rechtstreeks aan op het stopcontact en sluit geen stekkerdozen op stekkerdozen aan.

• Zet de tv altijd helemaal uit als u niet meer kijkt, in plaats van stand-by. • Voorkom oververhitting door filter van de wasdroger na ieder gebruik schoon te maken en maak de luchtafvoerslang een keer per jaar stofvrij. • Denk er aan dat halogeenlampen erg warm kunnen worden. Houd ze daarom uit de buurt van gordijnen en meubels. Houd daarnaast voldoende afstand van halogeenlampen als u slingers of andere versieringen ophangt. • Rol kabels van haspels en stekkerdozen altijd helemaal uit. • Controleer bij gebruik van een elektrische deken altijd bij het eerste gebruik de bedrading. Bewaar een elektrische deken losjes opgerold om beschadiging van de bedrading te voorkomen. • Vergeet niet het filter van de afzuigkap eens in de drie maanden schoon maken of te vervangen. Het vet in de filter kan vlam vatten. • Stel voor de magnetron de juiste tijd in en gebruik alleen dingen die geschikt zijn voor in de magnetron. Het verwarmen of drogen van ander materiaal dan voedsel kan brandgevaar opleveren. Brand kan het gevolg zijn als u een magnetron instelt op enkele minuten in plaats van enkele seconden. • Haal bij onweer de stekkers uit het stopcontact. Zo voorkomt u kortsluiting en daarmee mogelijk brand.

Veilige gas ins tallaties Koolmonoxide is een echte sluipmoordenaar; u ruikt of proeft het giftige gas niet en u raakt snel bewusteloos. Elk jaar overlijden mensen door koolmonoxidevergiftiging. Dat komt door de combinatie van onvolledige verbranding van bijvoorbeeld aardgas of hout en onvoldoende ventilatie, waardoor koolmonoxide (CO) ontstaat: een zeer giftig gas dat 250 maal sneller in het bloed wordt opgenomen dan zuurstof. De oorzaak is meestal een slecht onderhouden gastoestel zoals een kachel, geiser, cv of combiketel, ĂŠn te weinig ventilatie. Zorg daarom 24 uur per dag voor voldoende ventilatie in uw huis en laat uw geiser, gaskachel en cvinstallatie ieder jaar controleren en onderhouden door een erkend installateur.

Als u een koolmonoxidevergiftiging vermoedt: • Waarschuw uw huisgenoten. • Ga zo snel mogelijk naar buiten. • Sluit de deur. • Bel als u veilig buiten bent 112 en volg aanwijzingen van de hulpdiensten op. • Raadpleeg een huisarts. • Neem contact op met een installateur. Een koolmonoxidemelder kan uw leven redden. Bij een te grote hoeveelheid koolmonoxide geeft de melder een luid alarm. U kunt een melder kopen bij diverse bouwmarkten. Volg de montagevoorschriften goed op, zodat u weet waar de melder moet hangen. Lees ook de handleiding, zodat u weet wat u moet doen als het alarm gaat. Controleer een keer maand of de melder werkt.

Veilig koken Brand in de keuken ontstaat vaak doordat de vlam in de pan slaat. Dat komt doordat de pan te heet wordt of voedsel in de pan droog kookt. Denkt u bij het koken aan het volgende: • Blijf bij de pan. • Gebruik een kookwekker om te voorkomen dat voedsel droog kookt. Mocht u de keuken toch even verlaten, neem de kookwekker dan mee. • Houd brandbare spullen zoals pannenlappen, keukenen theedoeken op veilige afstand van het fornuis. Als de vlam toch in de pan slaat: • Schuif een deksel (van u af) over de pan zodat er geen zuurstof meer bij kan of gebruik een blusdeken. • Schakel gas en elektra af. • Zet ook de afzuigkap uit! • Laat de pan inclusief deksel geruime tijd staan (niet mee lopen) om af te koelen. “Blus een vlam in de pan NOOIT met water! Dit veroorzaakt een grote steekvlam.” Blusdeken Een blusdeken is een handig blusmiddel bij vlam in de pan of bijvoorbeeld een brandende prullenbak. De beste plek om een blusdeken op te hangen is in de keuken.

Veilig om gaan met open vuur Helaas is roken nog steeds een van de meest voorkomende brandoorzaken. Rook daarom nooit in bed, want de kans is groot dat u in slaap valt. Het beddengoed en het matras kunnen in brand raken of gaan smeulen. Gebruik veilige asbakken waar uw sigaret in wordt gedoofd. Leeg een asbak pas als de inhoud is afgekoeld. Kaarsen Zet kaarsen in een stevige houder op een vlakke ondergrond en niet dicht bij andere brandbare materialen, zoals de gordijnen. Gebruik geen houders van plastic, hout of ander makkelijk brandbaar materiaal. De kaarsen in kerststukjes kunt u beter niet aansteken. Natuurlijk gelden dezelfde veiligheidsmaatregelen ook voor andere brandbare sfeerverlichting, zoals olielampen en gelbranders.

Veilig om gaan m et pure zuurs tof (t huis ) Als u in huis extra zuurstof gebruikt (bijvoorbeeld in verband met uw gezondheid), is het belangrijk dat u de veiligheidsvoorschriften opvolgt. Anders bestaat er gevaar voor brand en (ernstige) brandwonden. Door de zuurstofbehandeling zit er in de lucht die u uitademt namelijk meer zuurstof dan normaal het geval is. Hierdoor wordt de lucht in huis zuurstofrijk. Zuurstof zelf is niet brandbaar, maar kan wel andere materialen makkelijker laten branden. Volg daarom de veiligheidsmaatregelen op die uw zuurstofleverancier aangeeft voor uw situatie.

Br andw onden, en dan? Brandwonden zijn ernstige verwondingen en kunnen blijvende schade veroorzaken. De ernst van de schade hangt af van de temperatuur, de inwerkingstijd van de hitte op de huid en de oorzaak van de verbranding (bijvoorbeeld hete vloeistof of vuur). Al boven een temperatuur van ongeveer 40 graden Celsius beschadigt de huid. “Voorkom brandwonden: wees alert, voorzichtig en neem veiligheidsvoorschriften altijd in acht.” Eerste hulp Bij brandwonden is eerste hulp noodzakelijk en belangrijk. Met de juiste hulp kan de pijn worden verlicht en diepere inbranding worden voorkomen. 1. Eerst water, de rest komt later! Koel de wond ±10 minuten met lauw zachtstromend leidingwater. Geen kraan of douche dichtbij? Al het water is beter dan niet koelen. 2. Koel alleen de wond om onderkoeling te voorkomen. 3. Verwijder geen kleding. 4. Waarschuw een dokter bij blaren, een kapotte huid, elektrische en chemische verbrandingen. Bij twijfel ook altijd bellen. 5. Smeer niets op de brandwond(en). 6. Bedek de wond losjes met steriel verband of een schone doek of laken. 7. Geef het slachtoffer geen eten of drinken. 8. Vervoer het slachtoffer, indien mogelijk, zittend. Om zwellingen in de keel te voorkomen moet het hoofd altijd hoger zijn dan de rest van het lichaam.

Verbrandingen door hete vloeistoffen Verbrandingen ontstaan vaak door ongelukken met hete vloeistoffen, zoals soep, koffie of thee. Hierbij geldt: eerst water, de rest komt later. Voor verdere behandeling kunt u voorgaande 8 punten volgen. Meer informatie Op de site van de Nederlandse Brandwonden Stichting: www.brandwondenstichting.nl vindt u informatie over het voorkomen van brandwonden en eerste hulp bij brandwonden.

En dan is er ineens toch brand Als er ondanks voorzorgsmaatregelen toch brand uitbreekt, is het van levensbelang dat u goed voorbereid bent. Door gebruik van meer kunststoffen en elektrische apparatuur breidt een woningbrand zich snel uit. U heeft maar drie minuten de tijd om uw woning veilig te verlaten. Let op: tot de brandweer er is, bent u op uzelf aangewezen. Zorg daarom dat u weet wat u moet doen. Wat • • • • • • • •

te doen? Blijf kalm. Waarschuw uw huisgenoten. Houd deuren en ramen gesloten en sluit deuren achter u. Blijf bij rookontwikkeling dicht bij de vloer. Verlaat via de kortste weg de woning. Ga naar de afgesproken verzamelplaats en controleer of iedereen buiten is. Bel als u veilig buiten bent 112 en vertel uw naam en volledige adres. Wacht op de brandweer en meld bijzonderheden.

Br andw eer G roningen Postbus 66 9700 AB Groningen Telefoon: 088 - 162 5000 www.brandweergroningen.nl www.3minutenisniks.nl Naar het idee van de folder Brandveiligheid ‘Samen onze Zorg’, Brandweer Gooi & Vechtstreek.

Bij brand heef t u m aar 3 minut en om uw huis uit te vluc ht en. Oefen uw vlucht rout e

Star t

D ruk op de testknop van uw rookm elder Sluit uw ogen Blijf rust ig Waarsc huw uw huisgenot en L oop rus tig via een veilige rout e naar buit en Sluit st eeds de deur ac ht er u Ver zam el op de af ges proken plaat s buiten Bedenk hoe u hulpdiensten w aars chuw t (1-1-2)

10 brandveiligheidtips Zorg voor werkende rookmelder(s) Hang rookmelders op en test ze iedere maand. Ken je vluchtroute Maak een vluchtplan. Bepaal de route, houd de route vrij van obstakels en oefen deze. Doof een vlam in de pan Een vlam in de pan dooft u alleen met een deksel of blusdeken. Blus nooit met water. Blijf in de keuken tijdens het koken. Overbelast geen stekkerdozen Overbelaste stekkerdozen kunnen brand veroorzaken. Sluit geen stekkerdozen op stekkerdozen aan. Zet de tv uit Zet de tv altijd helemaal uit als u niet meer kijkt, in plaats van stand-by. Rook niet in bed Controleer of sigarettenpeuken helemaal uit zijn voordat u ze weggooit. Pas op met kaarsen en waxinelichtjes Houd waxinelichtjes en kaarsen uit de buurt van gordijnen. Laat kaarsen niet branden als u de kamer verlaat en gebruik stevige kaarsenstanders. Voorkom koolmonoxidevergiftiging Frisse lucht is belangrijk! Ventileer en laat kachel en geiser jaarlijks controleren. Plaats een koolmonoxidemelder en test deze maandelijks. Onderhoud elektrische apparaten Maak het filter van uw wasdroger na iedere droogbeurt schoon. Door de combinatie van stof en een hoge temperatuur kan brand in elektrische apparaten ontstaan. Bel 112 In geval van brand belt u, nadat u zichzelf in veiligheid heeft gebracht, zo snel mogelijk het alarmnummer: 112. Wij maken deel uit van