Good CSR 2009, Poland by B&P Braun & Partners

Księga Odpowiedzialnego Biznesu

Odpowiedzialny biznes w polskich firmach - krótkie raporty CSR

Księga Odpowiedzialnego Biznesu

Odpowiedzialny biznes w polskich firmach - krótkie raporty CSR

Opublikowano przez: Braun & Partners Polska Sp.z o.o. Wydawca: Róbert Braun Redakcja: Dorota Wojnar Projekt: Zsolt Zimmermann Skład: Krisztina Czeizler Korekta: Maja Denisiuk Drukarnia: DEMAX Művek Kft. Menedżer produkcji: Péter Wunderlich ISBN: 978-963-06-8363-0 Wydrukowano na Węgrzech na papierze z odzysku.

Spis treści

CSR w czasach kryzysu

Krótkie raporty CSR w polskich firmach

BUDIMEX S.A.

Grupa Kapitałowa LOTOS

Osiągnięcia przedsiębiorstw Europy Środkowo-Wschodniej Ocena wiarygodności firm w dziedzinie CSR

Dobre praktyki w polskich firmach

BUDIMEX S.A.

Grupa Kapitałowa LOTOS

Dodatki do krótkich raportów

BUDIMEX S.A.

Grupa Kapitałowa LOTOS

19 3

CSR w czasach kryzysu

Rok 2009 prawdopodobnie zostanie zapamiętany jako rok globalnego kryzysu finansowego i gospodarczego. Warto zastanowić się czy to wydarzenie, które dotyczy wszystkich aktorów globalnej gospodarki, wpłynęło na CSR i praktykę społecznie odpowiedzialnego zarządzania firmą. Po roku od wybuchu kryzysu możemy już przyjąć odpowiednią perspektywę, jasno dostrzec trendy i sformułować pierwsze wnioski.

Wniosek

W CSR ważna jest świadomość działania Ze względu na kryzys oszczędności dotknęły wszystkich obszarów działalności przedsiębiorstw. Chodzi jednak o to, by proces cięć budżetowych przeprowadzić mądrze, a do tego niezbędne jest świadome działanie. Firmy traktujące CSR jako część strategicznego planowania i budujące swoją strategię w oparciu o praktykę CSR już przed kryzysem wiedziały, jakimi środkami dysponują i na jakie cele mogą je przeznaczyć. Dzięki temu zyskały możliwość wprowadzenia oszczędności w mądry sposób: mogły zmniejszyć lub ewentualnie zawiesić finansowanie jedynie niektórych projektów. W kręgu tych firm rola odpowiedzialnego biznesu jako jednej z kluczowych funkcji przedsiębiorstwa ani przez chwilę nie została zakwestionowana.

Wniosek

Wspieranie działalności biznesowej jest celem, którego CSR nie może ignorować W większości przedsiębiorstw kryzys ujawnił potrzebę weryfikacji wielu obszarów zaangażowania firmy. Zwolennikom utrzymania działalności CSR na dotychczasowym poziomie lub jego rozwoju zabrakło argumentów tam, gdzie CSR nie opierał się na rzetelnych podstawach, wynikających ze strategii biznesowej. Ponieważ CSR może być rozumiany jako obszar, na którym spotykają się dobro ogółu i interesy firmy, ważne jest, żeby stał za nim jasny system celów 4

Tak jak nigdy z powodu kryzysu nikt nie podał w wątpliwość potrzeby istnienia działu HR, marketingu czy logistyki, tak i strategia zrównoważonego rozwoju nie uległa kryzysowi wartości. Natomiast w przedsiębiorstwach, które zajmują się CSR-em w sposób mniej świadomy, nastąpiła dezorientacja: co zrobić z tą – bardzo wartościową samą w sobie – inicjatywą? Ze względu na to, że niektóre firmy nie potrafiły dostrzec biznesowej roli CSR-u, nie miały też podstaw do podjęcia decyzji, w jaki sposób należy zareagować na zmianę zewnętrznych okoliczności. Z tego powodu wiele z nich nie wybrało postępu, ale ograniczenie działalności. W następstwie wybór ten wpłynął na ich reputację, ponieważ interesariusze – zamiast kompleksowej działalności i komunikacji – zobaczyli jedynie paniczną reakcję.

przedsiębiorstwa. CSR nie obroni się przed krytyką, gdy argumentem będzie jedynie dobro interesariuszy, środowiska naturalnego czy zaspokojenie potrzeb pracowników. Takie myślenie prowadzi do wniosku, że społeczna odpowiedzialność równa jest forsowaniu celów pozabiznesowych w ogólnej działalności firmy. Obecnie można zauważyć większe zapotrzebowanie na mierzalne wskaźniki wydajności, które uzasadnią związek pomiędzy tradycyjnymi celami biznesowymi i CSR. Tym samym wykażą, że dobro własne i dobro ogólne nie są ze sobą sprzeczne. Ten trend wzmocniła wynikająca z sytuacji kryzysowej ściślejsza kontrola, co z pewnością nie zniknie wraz z końcem kryzysu. W gruncie rzeczy menedżerowie odpowiedzialni za CSR dopiero teraz zetknęli się z zadaniem, z którym inni – zarządzający firmą w tradycyjnych obszarach biznesowych – próbują się mierzyć już od kilkudziesięciu lat. Dlatego ważne jest, żeby specjaliści zajmujący się CSR-em byli w stałym kontakcie z pracownikami innych działów swojej firmy. Taką solidarność uzasadnia nie tylko obejmująca wszelkie aspekty działalności natura CSR-u, ale również potrzeba ciągłego kształcenia się w tej nowej dziedzinie, jaką jest społeczna odpowiedzialność biznesu.

Wniosek

Komunikacja jest wartością samą w sobie To nie kryzys zrodził pogląd, że uprawiającym CSR nie wolno wcale – lub co najwyżej z dużym umiarkowaniem – informować o swojej aktywności. Skromność i rzeczowe przedstawianie faktów są rzeczywiście ważne w biznesie: blagierskie przechwałki w żadnym razie nie są na miejscu. Jeśli jednak chodzi o zewnętrzną i wewnętrzną komunikację odpowiedzialnej działalności firmy, milczenie wcale nie jest cnotą. Nie tylko dlatego, że każda rzetelna informacja oznacza także wzrost przejrzystości organizacji, ale raczej po to, by dobre praktyki miały szansę stać się częścią wspólnej wiedzy i wzorem do naśladowania. Ponadto niezmiernie ważne jest, aby interesariusze mieli możliwość zadawania pytań i – gdy firma jest na to gotowa – przyłączenia się do tych inicjatyw. Oczywiście także w przypadku komunikacji dotyczącej CSR prawdą jest, że podstawą zaufania może być tylko szczerość. Dlatego trzeba mówić otwarcie również o ryzyku, trudnościach, a nawet porażkach. Warto także przedstawić pracownikom osiągnięte rezultaty w oparciu o międzynarodowe standardy. Tylko taki sposób daje możliwość weryfikacji i porównania przekazywanych informacji. Kontrola i porównywalność są szczególnie ważne w tych środowiskach biznesowych, w których zaufanie ludzi drastycznie zmalało w ciągu ubiegłego roku.

Oczywiście warto być kreatywnym także w formie. Nietrudno dostrzec, że w ciągu ostatniego roku wzrosła liczba firm, które poza tradycyjnymi już kanałami komunikacji (drukowanymi wydawnictwami czy korporacyjnymi stronami internetowymi), w coraz bardziej pomysłowy sposób wykorzystują możliwości oferowane przez nowe media. Niejeden raport firmowy dotyczący CSR-u posiada już swoją wersję na YouTube, co oznacza, że powstaje właśnie nowy styl prezentacji raportów CSR, który ma trafić przede wszystkim do młodych odbiorców. W ubiegłym roku pojawiło się wiele blogów zajmujących się tematem CSR. Odpowiedzialni za CSR doradcy, badacze, prywatne organizacje i wykładowcy uniwersyteccy każdego dnia komentują teorie i praktyki towarzyszące tej dziedzinie.

Wniosek

CSR to przyszłość przejawiająca się już dziś Z doświadczenia wynika, że narzędzia CSR-u mogą być doskonale wykorzystane w sytuacji, gdy naruszone jest zaufanie do firmy, z różnych stron pojawiają się słowa krytyki, a także wybuchają dyskusje nad podstawową rolą biznesu. Rozpoznanie i kierowanie wpływami w obrębie przedsiębiorstwa, dialog z interesariuszami czy zdolność do strategicznego partnerstwa to kompetencje, które w dobie kryzysu okazują się bardzo skuteczne w podnoszeniu wartości danej marki.

CSR oferuje sposoby, które pomogą w realizacji powyższych celów. CSR jest więc przyszłością, która przejawia się już dziś, szczególnie jeśli założymy, że przyszłość należy do tych firm, które uwzględniają wagę kwestii środowiskowych i społecznych oraz są zdolne do świadomego i strategicznego zarządzania relacjami ze swoimi interesariuszami.

Firmy, których celem jest wzbudzenie zaufania, nie mają przecież innego wyjścia, jak zrozumieć zaistniałą sytuację, pozostać otwartym, wysłuchać, zareagować i poinformować. László Radácsi 5

Kr贸tkie raporty CSR w polskich firmach 7

Budimex S.A. SKALA DZIAŁALNOŚCI

Szanowni Państwo, oddajemy w Wasze ręce pierwszy Raport Społecznej Odpowiedzialności Budimeksu. Jego publikacja wynika z głębokiego przekonania o tym, że długofalowe powodzenie w biznesie musi uwzględniać potrzeby naszych interesariuszy i otoczenia firmy. Przejrzystość zarządzania, jasne komunikowanie zmian zachodzących w firmie, dbałość o interesy akcjonariuszy i pracowników, zainteresowanie sprawami społeczności lokalnych oraz jak najmniejsza ingerencja w środowisko naturalne to dla Budimeksu sprawy kluczowe. Jestem przekonany, że zagadnienie odpowiedzialnego biznesu nie powinno być przedmiotem zainteresowania jedynie osób bezpośrednio związanych z CSR w firmie. Codzienne działania pracowników Budimeksu na wszystkich szczeblach powinny potwierdzać, że jesteśmy organizacją odpowiedzialną, a zrównoważony rozwój jest fundamentem prowadzonej przez nas działalności. Dariusz Blocher, Prezes Zarządu Budimeksu S.A.

Rok 2008 Grupa Budimex zamknęła przychodami ze sprzedaży w wysokości 3,35 mld PLN i zatrudnieniem na poziomie 4972 pracowników. W tym czasie kapitał własny Grupy wyniósł 644,73 mln PLN, zobowiązania krótko- i długoterminowe – 2,15 mld PLN, a suma aktywów sięgnęła 2,8 mld PLN. Poza Polską Budimex S.A. ma swój oddział w Kolonii (Niemcy). W Niemczech znajdują się także oddziały Budimeksu Dromeksu i Mostostalu Kraków S.A. Z kolei Budimex Danwood ma swoje oddziały w Niemczech, Austrii, Wielkiej Brytanii oraz Irlandii. Sprzedaje również na rynkach Szwajcarii, Danii, Włoch, Luksemburga, Szwecji i Francji.

ca obiektów sportowych i rekreacyjnych” za rzetelne wykonawstwo obiektów z tego segmentu; • I miejsce w konkursie „Laur Klienta” w kategorii „Usługi budowlane”; • Wzniesiony przez Budimex obiekt Symfonia – Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej w Katowicach: nagroda roku i nagroda Stowarzyszenia Architektów Polskich za najlepszy obiekt wzniesiony w Polsce ze środków publicznych, nagroda Zarządu Województwa Śląskiego za „Najlepszą przestrzeń publiczną województwa śląskiego 2008” w kategorii „Modernizacja”, miejsce na liście 40 najlepszych ceglanych budynków świata w konkursie „Brick Award 2008”.

ATRAKCYJNY PRACODAWCA Grupa Budimex posiada udziały w kilkunastu spółkach krajowych i kilku zagranicznych. Do najważniejszych (w których Grupa Budimex ma co najmniej 50 proc. udziałów) należą: Budimex Dromex, Budimex Nieruchomości, Mostostal Kraków, Sprzęt-Transport, Centrum Konferencyjne Budimex w Licheniu, Budimex Danwood, Budimex AutoPark, Budimex Bau w Walluf w Niemczech.

NAGRODY • Pracodawca Roku 2008 w Budownictwie; • Tytuł Polskiego Herkulesa przyznany firmie i prezesowi Markowi Michałowskiemu przez redakcję i Radę Programową miesięcznika „Builder”: za szczególne osiągnięcia i ugruntowaną pozycję Budimeksu w branży budowlanej oraz za skuteczne zarządzanie przedsiębiorstwem; • Finał konkursu Innowacja 2008 za projekt budowy podpór mostowych metodą nawisową, który w sposób nieinwazyjny pozwoliłby na wybudowanie estakady przez Dolinę Rospudy; • Wyróżnienie dla Budimeksu Dromeksu w IX edycji konkursu Budowniczy Polskiego Sportu oraz wyróżnienie w konkursie Firma na Medal w kategorii „Generalny wykonaw-

Stawiamy na ludzi z potencjałem. A naszym pracownikom zapewniamy współpracę z najlepszymi specjalistami, bogaty program szkoleń oraz pracę nad różnorodnymi projektami, dzięki którym mogą zdobywać nowe umiejętności i doświadczenia. W 2008 r. minimalne wynagrodzenie w Grupie Budimex stanowiło 193,8 proc. polskiej płacy minimalnej. Średnie minimalne wynagrodzenie pracowników najniższego szczebla w Grupie Budimex w 2008 roku wynosiło 2183 PLN miesięcznie, podczas gdy w grudniu 2008 r. minimalne wynagrodzenie miesięczne w skali kraju wynosiło 1126 PLN. Układem zbiorowym objętych jest 90 proc. pracowników Grupy (układu zbiorowego nie posiada jedynie Budimex Danwood). Budimex w równym stopniu dba o pracowników zatrudnionych na cały etat, jak i tych pracujących w niepełnym wymiarze. Obie grupy pracowników mogą korzystać z dodatkowych świadczeń oferowanych przez organizację. Należą do nich ubezpieczenie zdrowotne Signal Iduna, ubezpieczenie na życie Allianz, a w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Społecznych firma gwarantuje dofinansowanie wypoczynku pracowników i ich dzieci, pożyczki na cele mieszkaniowe, zapomogi dla pracowników i emerytów oraz

LICZBA ZATRUDNIONYCH W 2008 R. ogółem Budimex S.A. Budimex Dromex Budimex Nieruchomości Budimex Inwestycje Budimex Danwood Mostostal Kraków Budimex Auto-Park Sprzęt-Transport Centrum Konferencyjne Budimex

371 2 811 73 10 455 687 9 125 51

na stanowiskach robotniczych 211 2 630 3 326 566 6 101 48

na stanowiskach nierobotniczych 160 181 73 7 110 121 3 29 3

na czas określony 222 1 266 7 118 190 4 113 47

na czas nieokreślony 148 1 545 66 10 318 497 5 17 4

zajęcia sportowo-rekreacyjne i udział w wydarzeniach kulturalno-oświatowych. Ponadto Grupa zapewnia swojej kadrze wiele programów rozwojowych i szkolenia ustawicznego. Programy kierowane są głównie do pracowników trzech spółek: Budimex S.A., Budimex Dromex S.A. oraz Budimex Nieruchomości. W niewielkim stopniu objęci są nimi również pracownicy Budimeksu Danwoodu oraz Mostostalu Kraków. Średnio w roku na każdego pracownika Budimeksu S.A. przypadają 203 godziny szkoleniowe, pracownika Budimeksu Dromeksu – 35 godzin, Budimeksu Nieruchomości – 294, Mostostalu Kraków – 14 i Budimeksu Danwoodu – 8 godzin. Najważniejsze programy rozwojowe Grupy to: • Absolwent – program dla młodej kadry inżynierskiej; • Ekspert – program dla pracowników z dużym doświadczeniem i wiedzą w wąskiej dziedzinie specjalizacji; • Gemini – program wymiany międzynarodowych doświadczeń z większościowym udziałowcem Budimeksu – hiszpańską spółką Ferrovial (kilkumiesięczne szkolenie w Hiszpanii z zakresu negocjacji, kontroli kosztów i zarządzania kontraktem); • Mentor – program dla kadry inżynieryjnotechnicznej; • Talent Pool – program o charakterze elitarnym przeznaczony dla wyselekcjonowanej kadry menedżerskiej średniego szczebla (indywidualna ścieżka rozwoju zawodowego poprzez studia MBA, kompleksowe programy menedżerskie, kursy językowe za granicą, indywidualny coaching).

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ŚRODOWISKO NATURALNE Jako firma, której działalność dość silnie wpływa na obraz środowiska naturalnego, dokładnie analizujemy potencjalny negatywny wpływ naszej aktywności i staramy się mu zapobiegać. Dlatego każda oferta, którą przedstawiamy naszym klientom bądź otrzymujemy od naszych podwykonawców, jest

analizowana pod kątem jej wpływu na otoczenie np. poprzez zastosowanie technologii lub materiałów zamiennych. Proces VE (value engineering) w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia wpływu na środowisko poprzez zmniejszenie zużycia materiałów i ilości produkowanych odpadów. Gospodarka odpadami podczas trwania każdego kontraktu jest dla Budimeksu jedną z kluczowych spraw. Operacyjnie, na poziomie kontraktu, realizowane są zadania wynikające z ogólnych zasad sterowania procesem oraz zadania wynikające z wymagań kontraktu, wymagań prawnych i administracyjnych. Budowa infrastruktury komunikacyjnej, która jest jednym z głównych zadań podejmowanych przez Budimex, ma istotny wpływ na bioróżnorodność obszarów chronionych. Przed rozpoczęciem realizacji wszystkich inwestycji tego typu opracowywany jest raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Zawarte są w nim szczegółowe dane dotyczące wpływu projektu na bioróżnorodność danego obszaru oraz proponowane rozwiązania. Budowa infrastruktury drogowej wpływa istotnie m.in. na szlaki migracyjne zwierząt. W związku z tym już na etapie projektowania uwzględniane są przejścia ekologiczne dla małych i dużych zwierząt spełniające wymagania ochrony przyrody. Liczba i parametry przejść ekologicznych projektowane są tak, aby w jak największym stopniu zachować dotychczasowe szlaki migracyjne zwierząt. Przykładem przedsięwzięcia spełniającego te wymogi jest budowa autostrady A1. Ponadto, w oparciu o raport oddziaływania na środowisko oraz doświadczenie naszej kadry, dla wszystkich inwestycji sporządzany jest plan zadań środowiskowych. Zawiera on m.in. wykaz wszystkich zidentyfikowanych przez Budimex aspektów związanych ze środowiskiem naturalnym, takich jak: wykorzystanie terenu, niszczenie zieleni, wycinanie drzew i krzewów, wytwarzanie i odzysk odpadów, zapotrzebowanie na media, odprowadzanie ścieków, zanieczyszczanie ziemi, gleby, wody i powietrza czy

Budimex sa

budimex nieruchomoŚci sp. z o.o.

centrum konferencyjne licheŃ sp. z o.o.

Budimex dromex sa

budimex auto-park sp. z o.o.

sprzet transport sp. z o.o.

budimex danwood sp. z o.o

mostostal kraków sa

budimex bau gmbh (walluf) autostrada poŁudnie sa ElektromontaŻ poznaŃ sa

mk logistic sp. z o.o. (w likwidacji)

dromex oil sp. z o.o. (w likwidacji)

3,5

mld PLN

wartość portfela zamówień na koniec 2008 roku

kontraktów podpisanych w 2008 roku

4 592

zatrudnionych pracowników

3,35

mld PLN

przychodów w 2008 roku wytwarzanie hałasu i drgań. Na podstawie wykazu aspektów środowiskowych i potencjalnych sytuacji awaryjnych Budimex określa zadania środowiskowe i wyznacza osoby odpowiedzialne za ich realizację. Realizacja tych zadań musi być pisemnie potwierdzona, a wszystkie badania i pomiary udokumentowane.

Zużycie energii w 2008 r. zużycie oleju napędowego zużycie benzyny

2,42 mln litrów (79 795 GJ) 827,7 tys. litrów (27 326 GJ)

NASZE WYNIKI EKONOMICZNE W 2008 R.

STRUKTURA OPERACYJNA ORGANIZACJI, Stan na 31.12.2008.

Budimex inwestycje sp. z o.o.

Budimex - FAKTY I LICZBY, 2008

budimex dromex sa sygnity sa sp.j.

przychody

3,44 mld PLN

koszty operacyjne wynagrodzenia i świadczenia pracownicze płatności na rzecz inwestorów płatności na rzecz państwa

2,63 mld PLN

zatrzymany zysk

492,67 mln PLN 11,84 mln PLN 95,22 mln PLN 213,10 mln PLN

Grupa Kapitałowa LOTOS ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPOŁECZNA

Grupa LOTOS to jeden z najbardziej dynamicznie rozwijających się w regionie środkowoeuropejskim koncernów naftowych. Potencjał wydobywczy, przetwórczy i dystrybucyjny pozwala zaliczyć LOTOS do grona największych przedsiębiorstw w Polsce. Jesteśmy firmą, która rzetelnie i odpowiedzialnie prowadząc biznes przyczynia się do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego kraju i tworzenia nowych miejsc pracy. Kierując się zasadami społecznej odpowiedzialności i ideą zrównoważonego rozwoju wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom interesariuszy. Wszystkie produkty pod względem walorów ekologicznych przewyższają obowiązujące w Polsce i UE normy środowiskowe. Odpowiedzialność ekologiczna ukierunkowana jest na czystszą produkcję i bezpieczne produkty. Zgodnie ze strategią biznesową systematycznie intensyfikujemy przerób ropy, jednocześnie jednak znacząco zwiększamy skalę inwestycji proekologicznych. Paweł Olechnowicz, Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny Grupy LOTOS S.A.

Grupa Kapitałowa LOTOS jest organizacją o międzynarodowej skali, funkcjonującą w branży, która ma istotny wpływ na jej otoczenie, dlatego postrzega prowadzenie biznesu w sposób odpowiedzialny i działa zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju – łącząc ekonomię z etyką oraz ekologią działania. Z uwagi na potrzebę systemowego podejścia do problemów występujących w społecznym otoczeniu Grupy LOTOS, których rozwiązanie może mieć znaczący wpływ na pozycję konkurencyjną spółki, Zarząd firmy przyjął „Strategię społecznej odpowiedzialności Grupy Kapitałowej LOTOS na lata 2008-2012”. Jej celem jest, oprócz wyżej wspomnianego systemowego podejścia do problemów w społecznym otoczeniu firmy, powiązanie realizowanych strategicznych celów biznesowych z kwestiami społecznymi. Nasze zobowiązania dotyczą sfery odpowiedzialności wobec społeczeństwa i środowiska naturalnego poprzez dostarczanie produktów w taki sposób, aby nie dopuścić do degradacji kapitału przyrodniczego i społecznego. Grupa Kapitałowa LOTOS podejmuje działania adresowane do konkretnych grup interesariuszy – istotnych odbiorców polityki społecznej przedsiębiorstwa. Naszymi kluczowymi interesariuszami są pracownicy i zakładowe organizacje związkowe, mieszkańcy okolic zakładów oraz dzieci i młodzież, którym dedykowane są specjalne, długofalowe programy rozwojowe Grupy LOTOS. W wymiarze zewnętrznym koncern prowadzi dialog z klientami, partnerami biznesowymi, administracją publiczną i organizacjami pozarządowymi. Kluczowymi interesariuszami są też akcjonariusze oraz kontrahenci. Nasza wyjątkowa lokalizacja sprawia, że koncern interesuje się zwłaszcza stanem polskiego wybrzeża oraz kondycją fauny i flory Morza Bałtyckiego. Troska ta powoduje, iż firma jest partnerem organizacji pozarządowych, które działają na rzecz ochrony walorów przyrodniczych regionu.

Dostarczamy na rynek m.in. benzynę bezołowiową, olej napędowy i paliwo lotnicze. W Polsce, gdzie działamy głównie poprzez sieć stacji paliw LOTOS, jesteśmy liderem w produkcji i sprzedaży olejów silnikowych, asfaltów i parafin. Za granicą uznanie zdobyła m.in. rodzina olejów silnikowych LOTOS. Spółka prowadzi działalność na terenie Polski oraz na Litwie i w Norwegii. W skład Grupy Kapitałowej LOTOS wchodzą Grupa LOTOS S.A. (spółka matka, zarządza Rafinerią Gdańską), LOTOS Czechowice S.A., LOTOS Jasło S.A., Petrobaltic S.A. (firma poszukiwawczo-wydobywcza, która zajmuje się wydobyciem ropy naftowej i gazu spod dna Bałtyku i na norweskim szelfie kontynentalnym) oraz 13 innych spółek ze znakiem LOTOS.

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA • Oil Deal of the Year – tytuł przyznany przez Thompson Reuters za kredytowanie Programu 10+; • European Petrochemicals Deal of the Year 2008 – tytuł przyznany przez Project Finance Magazine (Euromoney) za zorganizowanie finansowania Programu 10+; • Business Superbrands Polska; • Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi; • 10. diament do Złotej Statuetki Lidera Polskiego Biznesu; • Marka Wysokiej Reputacji w Biznesie – 2. miejsce w rankingu PremiumBrand; • Lider Informatyki 2008; • Medal Europejski; • Rafineria Roku 2008 według World Refining Association; • 1. miejsce dla „Raportu Społecznej Odpowiedzialności Grupy Kapitałowej LOTOS 2006-2007” w konkursie „Raporty Społeczne 2008”, organizowanym przez PricewaterhouseCoopers, Forum Odpowiedzialnego Biznesu i CSR Consulting; • Certyfikat The European Greenlight Programme za wprowadzenie na stacjach paliw technologii zmniejszającej zużycie energii do oświetlenia.

NASZA DZIAŁALNOŚĆ DYSTRYBUCJA PRZYCHODÓW Grupa Kapitałowa LOTOS przychody ze sprzedaży netto

16,29 mld PLN

koszty operacyjne

15,29 mld PLN

dywidendy dla akcjonariuszy

2,58 mln PLN

podatki (CIT, VAT, akcyza, opłata paliwowa)

7,52 mld PLN

darowizny

898 tys. PLN

Jesteśmy ogólnopolskim koncernem naftowym zajmującym się wydobyciem i przerobem ropy naftowej oraz sprzedażą hurtową i detaliczną produktów naftowych.

SPOŁECZNOŚCI LOKALNE Koncern jest jedną z największych firm w regionie pomorskim, dlatego jego władze czują

WPŁYW NA ŚRODOWISKO NATURALNE Wykorzystane surowce i materiały (w tys. ton) ropa naftowa i kondensat naftowy

6203

komponenty i surowce obce (destylaty próżniowe, biokomponenty i komponenty paliwowe)

1309

dodatki uszlachetniające

1,7

się odpowiedzialne za najbliższe otoczenie i podejmują działania, które mają wspierać lokalne przedsiębiorstwa. Około 80 proc. kontrahentów Grupy LOTOS stanowią lokalni dostawcy w głównych lokalizacjach działalności firmy. Wsparcie tej przedsiębiorczości odbywa się już na etapie wyboru kontrahenta, gdzie jako dobrą praktykę przyjęto, iż zapytanie ofertowe wysyłane jest do przynajmniej jednej firmy z regionu. Jeden z najważniejszych elementów strategii rozwoju Grupy LOTOS to ochrona środowiska i zasobów naturalnych. Zarówno w planowanych inwestycjach, szczególnie przy realizacji Programu 10+, jak i w już funkcjonujących zakładach, są stosowane nowoczesne technologie zapewniające niską emisję zanieczyszczeń i wysoką efektywność energetyczną procesów produkcyjnych.

korzystania z Funduszu Świadczeń Socjalnych. Firma zapewnia ubezpieczenie na życie z funduszem inwestycyjnym, dodatkową prywatną opiekę medyczną, urlop wychowawczy przysługujący matce lub ojcu dziecka, pomoc socjalną w postaci pożyczek, zapomóg, dofinansowania wypoczynku pracowników i ich dzieci.

DBAŁOŚĆ O PRACOWNIKÓW

• Szkolenia: Koncern umożliwia wszystkim pracownikom uczestnictwo w programach szkoleniowych, których celem jest kształtowanie umiejętności osobistych, społecznych i zawodowych, kształcenie ustawiczne i pomoc po zakończeniu pracy zawodowej. Firma prowadzi również programy wspierające pracowników przechodzących na emeryturę. Na pracownika na stanowisku kierowniczym wyższego szczebla przypada średnio 45,8 godzin szkoleniowych rocznie. W przypadku kierownictwa niższego szczebla liczba ta wynosi 44,7, pracowników administracji – 33,1, a pracownicy produkcji biorą udział w średnio 10,2 godzin szkoleniowych.

Pracownicy są naszym najważniejszym kapitałem. Promujemy takie wartości, jak nastawienie na realizację celów, współpraca, dobra komunikacja, zaangażowanie i twórcze myślenie oraz stałe doskonalenie umiejętności. W związku z ciągłym rozwojem oraz międzynarodową ekspansją firmy niezwykle istotne jest nie tylko utrzymanie, rozwój zawodowy i doskonalenie obecnej kadry pracowniczej, ale również pozyskanie z rynku pracy osób o odpowiednich kompetencjach. • Wynagrodzenie: W 2008 r. najniższe wynagrodzenie podstawowe w Grupie LOTOS stanowiło 187 proc. minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w Polsce. • Świadczenia: Koncern zapewnia wszystkim pracownikom możliwość korzystania z pakietu takich samych świadczeń socjalnych zagwarantowanych w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy i Regulaminie

• Procedury w zakresie zatrudniania pracowników z rynku lokalnego: Spółka zatrudnia wyższą kadrę menadżerską zgodnie z profilem i wymaganiami stanowisk. Są to osoby spełniające w najwyższym stopniu stawiane wymagania. Bardzo często wyższe stanowiska w firmie obejmują pracownicy z awansu wewnętrznego. W głównych lokalizacjach firmy 72 proc. składu wyższej kadry stanowią pracownicy z lokalnych społeczności.

• Oceny jakości pracy: W 2008 r. blisko 80 proc. pracowników podlegało regularnej ocenie jakości pracy i przeglądom ścieżki kariery. Ocenie podlegają wszyscy pracownicy zatrudnieni w koncernie na podstawie umowy o pracę, którzy w terminie przeprowadzenia oceny okresowej mają co najmniej 6-miesięczny staż.

Wytworzone odpady w tonach

Grupa Kapitałowa LOTOS – FAKTY I LICZBY, 2008

2 390

pracowników uczestniczyło w programie dobrowolnych spotkań z Zarządem poświęconym rozwojowi firmy

13 000

dzieci objęto zorganizowanymi przez Grupę Kapitałową LOTOS działaniami edukacyjno-prewencyjnymi z dziedziny bezpieczeństwa ruchu drogowego

224,7 mln PLN

przeznaczono na inwestycje proekologiczne

podmiotów Grupy Kapitałowej LOTOS ma wdrożony i certyfikowany Zintegrowany System Zarządzania zgodny z normami: ISO 9001, ISO 14001, PN-N-18001 Poziom emisji w tys. ton/rok (dozwolone wartości maksymalne) SO2

waga całkowita

8806

odpady niebezpieczne

4126

zmagazynowane na koniec 2007 r.

3680

zmagazynowane na koniec 2008 r.

3367

poddane odzyskowi

8964

unieszkodliwione

155

Bezpośrednie zużycie energii (w mln GJ) gaz ziemny gaz opałowy olej opałowy HSC>1 proc. energia elektryczna energia cieplna

produkcja 5,94 3,29 0,36 6,53

sprzedaż 0,05 0,14

zużycie całkowite 0,31 5,94 3,29 0,31 6,39

NO2

17 500 kW 5,0224 (6,0556)

geotermikus 1,3167energia (2,0948)

pył z elektrociepłowni

0,0863 (0,1634)

SKALA DZIAŁALNOŚCI Grupa Kapitałowa LOTOS skonsolidowane aktywa skonsolidowane przychody ze sprzedaży przerób ropy naftowej

12,2 mld PLN 16,3 mld PLN 6,2 mln ton/ rok

udział w krajowym rynku paliw

25,4 proc.

liczba zatrudnionych

4878 osób

osiągnięcia przedsiębiorstw Europy ŚrodkowoWschodniej Ocena wiarygodności firm w dziedzinie CSR

W ostatnich latach firmy regionu Europy Środkowo-Wschodniej zaczęły baczniej przyglądać się działaniom społecznym prowadzonym przez przedsiębiorstwa. Zaczęły także odczuwać potrzebę porównywania swoich wyników oraz wskazania wyróżniających się organizacji i wzorowych inicjatyw. W odpowiedzi na tę tendencję firma Braun & Partners Network rozwinęła metodykę badawczą CSR 24/7 opartą o międzynarodowe standardy (Accountability Rating, Global Reporting Initiative, ONZ Global Compact) i jednocześnie uwzględniającą właściwości regionu. Badanie CSR 24/7 ocenia stopień komunikowania działań CSR przez poszczególne firmy na podstawie powszechnie dostępnych informacji. W trakcie ostatniej edycji badania oceniliśmy materiały (takie jak korporacyjna strona internetowa, dokumenty, raporty roczne i dotyczące zrównoważonego rozwoju) dostępne i aktualne w kwietniu 2009 roku. W ten sposób, za pomocą 24 pytań, autorzy badania przeanalizowali wiarygodność firm i stworzyli listę rankingową według siedmiu obszarów CSR. Braun & Partners Network przeprowadziło badanie tego typu w czterech krajach środkowoeuropejskich. Na regionalnej liście CSR 24/7 Top100 (CEE-100) znalazło się po 25 firm o najwyższych dochodach z Bułgarii, Polski, Węgier i Rumunii, łącznie z trzema największymi bankami oraz dwiema największymi firmami ubezpieczeniowymi. Wspólny indeks CSR 24/7 ukazuje wyniki w skali regionalnej: zawiera on średnie rezultaty 25 najlepszych firm w czterech ocenianych krajach, ważone wielkością PKB danego państwa. Wartość indeksu z 2009 roku wynosi 6 punktów (25 proc.), co oznacza, że średnia uzyskana przez przedsiębiorstwa poddane badaniu stanowi jedną czwartą maksymalnej ilości punktów. Średnie wyników krajowych wskazują natomiast, że na pierwszej pozycji znalazły się Węgry (33 proc.), za którymi nieco w tyle pozostaje Polska (26 proc.). Natomiast średnie wyników firm działających w Rumunii i Bułgarii (17 proc. i 15 proc.) okazały się być znacznie niższe niż średnia dla całego regionu. Na pierwszym miejscu regionalnej listy CSR 24/7 w 2009 roku znalazł się Magyar Telekom z wynikiem 79 proc. Natomiast na pozycji drugiej uplasował się OTP Bank Nyrt., a trzecie i czwarte miejsce zajęły kolejno firmy MOL oraz Tiszai Vegyi Kombinát Nyrt. Najbardziej efektywnym polskim przedsiębiorstwem okazała się Grupa Lotos, firma reprezentująca przemysł naftowy, która znalazła się na piątym miejscu listy regionalnej. Najlepszy wynik w Rumunii uzyskał Petrom – również działający w branży paliwowej (14. pozycja), natomiast w Bułgarii najwięcej punktów otrzymały firma Assarel Medet (przemysł ciężki) i elektrownia atomowa Kozloduy (podzielone miejsca 24-28). 12

Dziś odpowiedzialny biznes dla wielu ludzi i przedsiębiorstw oznacza już znacznie więcej niż tylko budowanie nowych placów zabaw, selektywne gromadzenie odpadów czy jednorazowe darowizny. Obecnie CSR zaczyna mieć znaczenie strategiczne i – podobnie do innych funkcji biznesu – ma swoją strategię, system wskaźników i raportowania, a dotychczasowe przypadkowe inicjatywy przekształcane są w regularne procesy z mierzalnymi celami i wynikami.

7 badanych obszarów CSR

Przejrzystość i komunikacja Podstawowe informacje dotyczące firmy, raport CSR. ład korporacyjny Przejrzyste zarządzanie CSR-em. Relacje z interesariuszami Informacje dotyczące interesariuszy i prowadzenie z nimi stałego dialogu. Odpowiedzialność za środowisko Pomiary wykorzystania zasobów naturalnych i emisji zanieczyszczeń. Odpowiedzialność ekonomiczna Równe traktowanie dostawców, przejrzystość w podziale dochodów. Zaangażowanie społeczne Strategiczne partnerstwa z organizacjami pozarządowymi, przejrzystość przekazywania darowizn. Relacje pracownicze Programy ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników.

Kraje biorące udział w badaniu i indeks CEE

100%

80%

60%

40%

33% 26%

25% 20%

17%

15%

0% CEE

Bułgaria

Polska

Rumunia

Węgry

Miejsce 1 2 3-4 3-4 5 6-7 6-7 8-10 8-10 8-10 11-12 11-12 13 14 15

Firma

Kraj

Sektor

Wynik

Magyar Telekom Távközlési Nyrt. OTP Bank Nyrt. Mol Magyar Olaj- és Gázipari Nyrt. Tiszai Vegyi Kombinát Nyrt. Grupa Lotos MVM Csoport Telekomunikacja Polska E.On Hungária Zrt. Generali-Providencia Biztosító Zrt. K&H Bank Zrt. Grupa Metro w Polsce MKB Bank Zrt. PKN Orlen Petrom Orange Romania

Węgry Węgry Węgry Węgry Polska Węgry Polska Węgry Węgry Węgry Polska Węgry Polska Rumunia Rumunia

telekomunikacja finanse energia i usługi publiczne przemysł energia i usługi publiczne energia i usługi publiczne telekomunikacja energia i usługi publiczne finanse finanse handel finanse energia i usługi publiczne energia i usługi publiczne telekomunikacja

79% 73% 71% 71% 60% 56% 56% 54% 54% 54% 52% 52% 50% 48% 44%

Najbardziej wiarygodnym sektorem na liście CEE-100 okazała się branża telekomunikacyjna, z najwyższą 34-procentową średnią. Tuż za nią na Węgrzech znalazły się usługi finansowe, a w pozostałych krajach – sektor energetyczny i usługi publiczne. Ogólnie rzecz biorąc możemy stwierdzić, że badane przedsiębiorstwa uzyskują najlepsze wyniki w obszarze przejrzystości i komunikacji. Firmy przywiązują także coraz większą wagę do kwestii zarządzania CSR i ładu korporacyjnego. Mniejsze zainteresowanie wykazują obszarem relacji z interesariuszami, a najsłabsze wyniki uzyskują w obszarach społecznych. Każdy z badanych aspektów ma ogromne znaczenie dla społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, dlatego trudno jest wybrać spośród nich te „najważniejsze”. Pomimo tego, że w trakcie badania staraliśmy się oddzielić od siebie raporty dotyczące poszczególnych dziedzin, w wielu przypadkach zetknęliśmy się z kompleksowym podejściem, które umożliwia przedsiębiorstwom stworzenie synergii wszystkich obszarów, nawet w trakcie realizacji tylko jednego projektu.

Odnosi się to szczególnie do sytuacji, gdy odpowiedzialne działanie wynika ze strategicznego podejścia organizacji do kwestii CSR, ponieważ oznacza to, że zarówno odgórne, jak i oddolne inicjatywy mają szansę stać się częścią jednolitej całości. Oparta na tych założeniach wiarygodna komunikacja może stać się podstawą, by zewnętrzni i wewnętrzni interesariusze postrzegali daną firmę jako odpowiedzialną. Badanie CSR 24/7 w 2009 r. według 7 obszarów Obszar

średnia 2009 CSR 24/7 CEE

Przejrzystość i komunikacja

45%

Ład korporacyjny

30%

Relacje z interesariuszami

18%

Odpowiedzialność za środowisko

18%

Odpowiedzialność ekonomiczna

15%

Zaangażowanie społeczne

14%

Relacje pracownicze

11%

Regionalne programy Good CSR Jak wynika z naszych badań, w krajach Europy ŚrodkowoWschodniej nie upowszechniła się dotąd ani praktyka mierzenia wyników związanych z odpowiedzialnością społeczną, ani zarządzanie i komunikowanie tej sfery działalności firmy, czy też dialog z interesariuszami. Z tego powodu w badanych krajach raportowanie według wytycznych GRI wciąż nie jest powszechnie stosowane. W ostatnich latach w Polsce i Rumunii opublikowano jedynie kilka raportów zgodnych z najbardziej powszechnymi i uznanymi na świecie standardami, które zapewniają przejrzystość i porównywalność działań prowadzonych przez firmy.

Na razie nie ma jednak wśród nich takiego przedsiębiorstwa, które opublikowałoby raport CSR w każdym z trzech krajów w lokalnym języku i dla lokalnych interesariuszy. Do programu przystąpiło natomiast kilka firm, które w swoich krajach kształtują sposób postrzegania społecznej odpowiedzialności biznesu: Magyar Telekom na Węgrzech, działająca w branży paliwowej Grupa Lotos w Polsce czy rumuńska filia telekomunikacyjnej firmy Orange. Ich pozycję lidera najlepiej potwierdza fakt, że uzyskały najlepsze wyniki w krajowych edycjach badania CSR 24/7, a także przodują na liście regionalnej.

Możemy zatem uznać za postęp, że program krótkiego raportowania Good CSR w 2009 r. oprócz Węgier został zainicjowany również w Polsce i Rumunii. Zarówno krajowe oddziały międzynarodowych przedsiębiorstw, jak i lokalne firmy uznały za ważne, by dzięki raportom GRI typu „C” przyłączyć się do grona najbardziej wiarygodnych organizacji i usprawnić komunikację działań CSR. Odpowiedź na pytanie, jakie firmy biorą udział w programie Good CSR, jest złożona, ponieważ w poszczególnych krajach mamy do czynienia z różnorodnymi aktorami z wielu branż.

Pomimo pewnych specyficznych lokalnych cech dla każdego z tych krajów, jesteśmy przekonani, że w każdym z nich rozpoczął się dynamiczny rozwój praktyk CSR. Dlatego w najbliższych latach możemy spodziewać się znaczącego wzrostu liczby publikowanych raportów odpowiedzialnego biznesu oraz przeniesienia działań związanych z zarządzaniem i komunikacją CSR do codziennej praktyki firm. Zsuzsanna Géring – Rita Lukács 13

Dobre praktyki w polskich firmach Budimex S.A.

Budimex: Pomagamy złapać wiatr w żagle

Dlatego od kilkunastu lat pomagamy między innymi niepełnosprawnym żeglarzom. Nieprzerwanie od 1995 r. finansowo wspieramy Mistrzostwa Polski Żeglarzy Niepełnosprawnych organizowane przez Polskie Stowarzyszenie Żeglarzy Niepełnosprawnych i Międzynarodowe Centrum Żeglarstwa i Turystyki Wodnej Almatur w Giżycku. W 2009 r. zawody odbyły się po raz piętnasty. Wzięło w nich udział dwadzieścia trzyosobowych załóg. Podzielone na dwie klasy drużyny – sportowców niepełnosprawnych ruchowo i niesłyszących – ścigały się na jachtach kabinowych Sasanka. Działamy zgodnie z zasadą, że każda odpowiedzialna

Pogoda sprzyjała, dlatego udało się przeprowadzić rekordową

firma prowadząc działalność biznesową powinna

liczbę wyścigów. W kategorii żeglarzy niepełnosprawnych

zwracać baczną uwagę na otoczenie społeczne po to,

ruchowo zwyciężyła załoga pięciokrotnego mistrza Polski

by móc reagować na jego potrzeby. By móc dzielić się

– Andrzeja Burego z Jastrzębia Zdroju. Drużyna otrzymała

sukcesem rynkowym z innymi.

ufundowane przez Budimex profesjonalne zestawy nawigacji satelitarnej.

Dobre praktyki w polskich firmach Grupa Kapitałowa LOTOS

Dialog społeczny w Grupie LOTOS

W lutym 2009 r. LOTOS, jako jedna z pierwszych spółek Jedną z głównych zasad polityki społecznej Grupy

w Polsce, ogłosił i zaczął realizować tzw. Pakiet Antykry-

LOTOS jest szacunek dla kapitału intelektualnego i do-

zysowy, będący bezpośrednią odpowiedzią firmy na nie-

świadczenia ludzi, którzy stanowią o sukcesie i perspek-

korzystne zmiany zachodzące na rynku. Dokument to nie

tywach rozwoju organizacji. Najważniejszym elementem

tylko plan redukcji kosztów i wydatków, ale także wynik

dobrej praktyki w tym zakresie jest prowadzony w firmie

porozumienia społecznego z radą pracowników i organi-

dialog społeczny.

zacjami związkowymi, które jako pierwsze w kraju zgodziły się na zamrożenie płac.

Czy uważasz, że działania wprowadzane w ramach Pakietu Antykryzysowego są potrzebne?

Okoliczności te zyskują dodatkowo znaczenie wobec zaawansowania inwestycji strategicznego projektu rozwojowego Grupy LOTOS, tj. Programu 10+. To przedsięwzięcie gospodarcze mające wpływ na bezpieczeństwo energetyczne kraju.

5% Nie

Wobec priorytetowego celu, jakim jest zapewnienie jego po-

10% Nie mam zdania

myślnej realizacji, pakiet musiał dotknąć wszystkich obszarów biznesowych. Kluczowe stało się zrozumienie i akceptacja pracowników. Wprowadzenie Pakietu Antykryzysowego poprzedzono kampanią komunikacji wewnętrznej. Wszyscy pracownicy mogli zapoznać się z genezą światowego kryzysu gospodarczego i jego potencjalnym wpływem na sytu85% Tak

ację koncernu oraz jego klientów i partnerów. Podczas sześćdziesięciu spotkań kierownictwo Grupy Kapitałowej LOTOS w fachowy i przystępny sposób tłumaczyło pracownikom stan przygotowania firmy na niekorzystną sytuację oraz najważniejsze zasady przyjętego Pakietu Antykryzysowego. Pracownicy uzyskali także informację dotyczącą przyszłości ich miejsc pracy. Następnie w bezpośrednich wypowiedziach i anonimowych ankietach poparli proponowane rozwiązania. 15

Dodatki do kr贸tkich raport贸w

Budimex S.A. ŁAD KORPORACYJNY Organem nadzorczym firmy jest Rada Nadzorcza, która składa się z co najmniej pięciu członków powoływanych na wspólną, trzyletnią kadencję (obecnie dziewięciu członków). Przewodniczący Rady Nadzorczej nie pełni funkcji dyrektora zarządzającego. Mandaty członków Rady wygasają z dniem odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia po upływie ostatniego roku obrotowego spółki w okresie trwania wspólnej kadencji członków Rady. W ramach Rady Nadzorczej działają Komitet Inwestycyjny oraz Komitet Audytu. Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych w Budimeksie stosowane są mechanizmy umożliwiające akcjonariuszom uzyskanie informacji dotyczących spółki. Zarząd jest obowiązany do udzielenia akcjonariuszowi odpowiedzi, chyba że mogłoby to wyrządzić szkodę spółce lub spółce zależnej, w szczególności przez ujawnienie tajemnic technicznych, handlowych lub organizacyjnych, a także mogłoby narazić członka Zarządu na odpowiedzialność karną, cywilnoprawną lub administracyjną. Zarząd może udzielić akcjonariuszowi informacji poza Walnym Zgromadzeniem. W tym przypadku informacja z podaniem daty przekazania i osoby, której udzielono informacji, powinna zostać przedstawiona na piśmie podczas najbliższego Walnego Zgromadzenia. Możliwa jest także dyskusja akcjonariuszy obecnych na Walnym Zgromadzeniu.

Okres raportowania:

Przy rozpatrywaniu każdego punktu porządku obrad każdy akcjonariusz ma prawo do jednego pięciominutowego wystąpienia i trzyminutowej repliki. Ma też prawo wnoszenia propozycji zmian i uzupełnień do projektów uchwał objętych porządkiem Walnego Zgromadzenia. Raz do roku odbywają się spotkania Zarządu i przedstawicieli związków zawodowych działających w Grupie Budimex. Przedstawiane są na nich oczekiwania pracowników oraz ustalane priorytety uwzględniające interesy pracownicze. PODSTAWOWE INFORMACJE Nazwa firmy: Budimex S.A. Główna siedziba: ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa Obszar działalności: Grupa Budimex świadczy usługi budowlano-montażowe w systemie generalnego wykonawstwa w kraju i za granicą, zarządza nieruchomościami, prowadzi działalność deweloperską oraz w niewielkim zakresie handlową, produkcyjną, transportową i hotelarską. Budimex S.A. pełni w Grupie rolę centrum doradczego, zarządzającego i finansowego. Dzięki temu zapewnia szybki przepływ informacji wewnątrz Grupy, wzmacnia efektywność gospodarki finansowo-pieniężnej spółek, umacnia pozycję rynkową Grupy i wyznacza standardy zarządzania CSR. Forma własności: Spółka akcyjna notowana na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych od 1995 r. Struktura akcjonariatu firmy (stan na dzień 9 września 2009 r.): Valivala Holdings B.V. Amsterdam (Grupa Ferrovial) – 59,06 proc. i PTE PZU S.A. – 5,21 proc.

rok 2008

PARAMETRY Data publikacji ostatniego raportu: – RAPORTU Cykl raportowania: Roczny. Kontakt: Łukasz Kubiak, tel. 695-052-455, lukasz.kubiak@budimex.com.pl. Zakres i zasięg raportu: Raport zawiera informacje na temat odpowiedzialnych działań Grupy Budimex. Publikowane dane obejmują Grupę Kapitałową Budimex z wyłączeniem spółek: MK Logistic i Dromex Oil, Sprzęt -Transport i Budimex Dromex S.A. Sygnity S.A. Raport jest skierowany do kilku grup interesariuszy, które mają znaczący wpływ na działalność organizacji oraz tych, które znajdują się w zasięgu oddziaływania firmy. Grupa Budimex do kluczowych grup interesariuszy zalicza: inwestorów giełdowych, akcjonariuszy, inwestorów zarządzających budowami nowych obiektów, podwykonawców, pracowników i związki zawodowe. Znaczące zmiany w raportowanym okresie:

Nie dotyczy.

Ograniczenia w zakresie i zasięgu raportu:

Nie odnotowano.

Powód ponownej publikacji raportu: Nie dotyczy.

Tabela wskaźników GRI Indeks Miejsce w raporcie 1.1.

Oświadczenie Prezesa Zarządu

2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10.

Informacje podstawowe Informacje podstawowe Struktura operacyjna organizacji Informacje podstawowe Skala działalności Informacje podstawowe Skala działalności Skala działalności i informacje podstawowe Parametry raportu Nagrody

3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.10. 3.11. 3.12.

Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Tabela wskaźników GRI

4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.14. 4.15.

Ład korporacyjny Ład korporacyjny Ład korporacyjny Ład korporacyjny Parametry raportu Parametry raportu

EC EC1 EC5

Odpowiedzialność ekonomiczna Nasze wyniki ekonomiczne w 2008 r. Atrakcyjny pracodawca

EN EN3 EN12 EN26

Odpowiedzialność za środowisko naturalne Odpowiedzialność za środowisko naturalne Odpowiedzialność za środowisko naturalne Odpowiedzialność za środowisko naturalne

LA LA1 LA3 LA4 LA10 LA11

Odpowiedzialność za pracowników Atrakcyjny pracodawca Atrakcyjny pracodawca Atrakcyjny pracodawca Atrakcyjny pracodawca Atrakcyjny pracodawca

Grupa Kapitałowa LOTOS SYSTEM ZARZĄDZANIA I ŁAD KORPORACYJNY Zintegrowany System Zarządzania jest narzędziem ciągłego doskonalenia skuteczności i efektywności funkcjonowania organizacji. W Grupie Kapitałowej LOTOS obowiązuje zarządzanie segmentowe. Każdy obszar działalności jest kierowany przez wyznaczonego członka Zarządu, któremu podlegają piony organizacyjne Grupy LOTOS i poszczególne spółki. Nadzór nad działalnością spółki sprawuje Rada Nadzorcza powoływana przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, w której skład wchodzi od sześciu do dziewięciu członków. Przewodniczący Rady nie pełni jednocześnie funkcji dyrektora zarządzającego. Stałymi komitetami organu nadzorczego są: Komitet Strategii i Rozwoju, Komitet Organizacji i Zarządzania oraz Komitet Audytu. Regulamin Walnych Zgromadzeń przewiduje dyskusję akcjonariuszy. Odbywają się też spotkania Rady Pracowników z Zarządem. Omawiany jest na nich sposób funkcjonowania firmy, przedstawiane oczekiwania i priorytety godzące interesy pracownicze i nadzór właścicielski. LOTOS stosuje zasady zawarte w „Dobrych praktykach spółek notowanych na GPW”. W 2008 r. spółka wydała dwa komunikaty dotyczące odstępstw w odniesieniu do kryterium niezależności członków organu nadzor-

PARAMETRY RAPORTU

czego – spółka nie dysponuje informacjami dotyczącymi niezależności członków Rady Nadzorczej. Celem strategicznym Grupy jest wdrażanie najwyższych standardów ładu korporacyjnego, co przyczynia się do poprawy komunikacji z inwestorami i ochrony praw akcjonariuszy. PODSTAWOWE INFORMACJE Nazwa firmy: Grupa Kapitałowa Grupy LOTOS S.A. Główna siedziba: 80-718 Gdańsk, ul. Elbląska 135 Obszar działalności: Wydobycie i przerób ropy naftowej, sprzedaż hurtowa i detaliczna produktów naftowych. Dostarczamy m.in. benzynę bezołowiową, olej napędowy i paliwo lotnicze, produkujemy i sprzedajemy oleje silnikowe, asfalt i parafinę. Poprzez spółkę Petrobaltic S.A. prowadzimy prace poszukiwawczo-wydobywcze ropy naftowej i gazu na dnie Bałtyku i na norweskim szelfie kontynentalnym. Forma własności: Grupa LOTOS jest spółką akcyjną notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Bezpośrednio i pośrednio głównym właścicielem firmy jest Skarb Państwa (58,84% akcji).

Okres raportowania:

1 stycznia–31 grudnia 2008 r.

Data publikacji ostatniego raportu:

30 czerwca 2009 r.

Cykl raportowania:

Roczny.

Kontakt:

Biuro Komunikacji i CSR, e-mail: csr@grupalotos.pl, www.csr.lotos.pl.

Zakres i zasięg raportu:

Raport społecznej odpowiedzialności dotyczy działalności Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS, w szczególności zaś jednostki dominującej, tj. Grupy LOTOS S.A. Przedstawione dane i informacje odnoszą się do kluczowych obszarów ekonomicznej, społecznej i środowiskowej aktywności koncernu. Koncern kieruje raport do wszystkich zainteresowanych propagowaniem dobrych praktyk odpowiedzialnego biznesu. Adresatami publikacji są także przedstawiciele kluczowych dla rozwoju firmy interesariuszy. Nie dotyczy.

Znaczące zmiany w raportowanym okresie: Ograniczenia w zakresie i zasięgu raportu:

Nie odnotowano.

Powód ponownej publikacji raportu: Nie dotyczy.

Tabela wskaźników GRI Indeks Miejsce w raporcie 1.1 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 4.1 4.2 4.3 4.4 4.14 4.15 EC EC1 EC5 EC6 EC7 EN EN1 EN2 EN20 EN22 SO LA3 LA10 LA11 LA12

Oświadczenie Prezesa Zarządu Podstawowe informacje Podstawowe informacje Struktura operacyjna organizacji Podstawowe informacje Nasza działalność Podstawowe informacje Nasza działalność Podstawowe informacje Parametry raportu Nagrody i wyróżnienia Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Parametry raportu Tabela wskaźników GRI System zarządzania i ład korporacyjny System zarządzania i ład korporacyjny System zarządzania i ład korporacyjny System zarządzania i ład korporacyjny Odpowiedzialność społeczna Odpowiedzialność społeczna Odpowiedzialność ekonomiczna Dystrybucja przychodów Dbałość o pracowników Społeczności lokalne Dbałość o pracowników Odpowiedzialność za środowisko naturalne Wpływ na środowisko naturalne Wpływ na środowisko naturalne Wpływ na środowisko naturalne Wpływ na środowisko naturalne Odpowiedzialność za pracowników Dbałość o pracowników Dbałość o pracowników Dbałość o pracowników Dbałość o pracowników

STRUKTURA OPERACYJNA ORGANIZACJI Lotos hr, procesy, zarzĄdzanie aktywami, audyt, biuro prasowe, strategia i wsparcie korporacyjne

wydobycie petrobaltic lotos e&p norge lotos e&p litwa lotos e&p Łotwa inne

produkcja i usŁugi Lotos ochrona rafineria w gdaŃsku lotos czechowice lotos jasŁo r&d ochrona Środowiska

Lotos ekoenergia lotos serwis lotos lab lotos biopaliwa lotos straŻ

sprzedaŻ i logistyka lotos parafiny lotos gaz

Lotos paliwa lotos oil

lotos tank

lotos baltija

lotos kolej

lotos asfalt

finanse centrum finansowo - ksiĘgowe lotos park technologiczny rafineria nafty glimar w upadŁoŚci

roku 2008 program Good CSR był odważną inicjatywą – dzisiaj jest już dobrą praktyką. Ponad dwadzieścia węgierskich przedsiębiorstw uznało za ważne, by przekazać swoim interesariuszom kluczowe informacje na temat działalności firmy w formie krótkich raportów zrównoważonego rozwoju zgodnych z wytycznymi GRI. Przed kilkoma laty w Europie Wschodniej odpowiedzialny biznes obecny był jedynie w podręcznikach akademickich i prywatnych rozmowach działaczy organizacji pozarządowych. Dziś zrównoważony rozwój i związane z nim praktyki zarządzania i komunikacji stały się codzienną praktyką i naturalną formą działalności wielu firm. Nie oznacza to jednak, że interesariusze nawet tych największych przedsiębiorstw mogą być zadowoleni z osiągnięć w dziedzinie zrównoważonego rozwoju. Z całą pewnością możemy jednak stwierdzić, że firmy te dzień w dzień starają się wzmocnić swoją wydajność, włączając w ten proces również swoich interesariuszy. Ważne jest, by firmy te w sposób usystematyzowany i odpowiadający międzynarodowej praktyce przekazywały interesariuszom informacje na temat swojej działalności. W tym roku program Good CSR, oparty o wytyczne GRI typu „C”, przekroczył symboliczną i zarazem bardzo konkretną granicę: zadebiutował także w Rumunii i w Polsce. Oznacza to wielki przełom w stosunku do ubiegłych lat, ponieważ do tej pory w obydwu tych krajach wydano zaledwie kilka raportów zgodnych z GRI. Obecnie – za pośrednictwem programu Good CSR – wiarygodna komunikacja z interesariuszami, oparta o raporty sporządzone według międzynarodowych standardów, staje się dobrą praktyką w codziennej działalności przedsiębiorstw już w trzech państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Róbert Braun