deus_caritas_est__2015-3

Page 1

deus caritas magazine est

Brothers of Charity | Broeders van Liefde | Frères de la Charité

Vol. 15 | # 3 | dec 2015


deus caritas est

2

Vol. 15 | #3 | dec 2015

15.11.2015, Gent (B) Saint Bavo’s Cathedral

editorial New wine in new wineskins Nieuwe wijn in nieuwe zakken A vin nouveau outres neuves

03

canada Attending a jubilee: 150 years of Brothers of Charity in Canada Bij een jubileum: 150 jaar Broeders van Liefde in Canada À un jubilé : 150 ans Frères de la Charité au Canada

10

sri lanka 25 years of Brothers of Charity in Sri Lanka 25 jaar Broeders van Liefde in Sri Lanka 25 ans de Frères de la Charité au Sri Lanka

16

tanzania Twelve eyes that glistened Twaalf ogen die schitterden Douze yeux qui brillaient

19

peru Ayacucho, 5 years later Ayacucho, 5 jaar later Ayacucho, 5 ans après

22

belgium Visiting Father Triest Op bezoek bij Vader Triest En visite chez le Père Triest

25

belgium A big step forward De grote stap voorwaarts Un grand pas en avant

28

New books Nieuwe boeken Nouveaux livres

33

News from the Communities Nieuws uit de huizen Nouvelles des communautés

colophon Fratelli della Carità Via Giambattista Pagano nr. 35 i-00167 Roma 00-39-06-66.04.901 00-39-06-663.14.66 www.brothersofcharity.org deus.caritas.est.editor@fracarita.org — Editor Bro. Dr. René Stockman, Superior General

Associate members Aangesloten leden Membres associés News from the General Administration Nieuws uit het Generaal Bestuur Nouvelles de l’Administration générale In memoriam

— Lay-out Filip Erkens & Taisia Migova

deus caritas est

34 41 42 44


editorial

New wine

in new wineskins P

ope Francis declared the year 2015 as the ‘Year of Consecrated Life’. Next year will be a different year: the ‘Holy Year of Mercy’. We have sufficiently dealt with consecrated life, which is ours, and asked ourselves whether and how we can renew, deepen, freshen up this life and make it more engaging. The Congregation for Institutes of Consecrated Life and Societies of Apostolic Life headed by Cardinal Braz de Aviz adopted the theme ‘New wine in new wineskins’ for their general assembly, and offered this theme to Pope Francis, and, through the Pope, to all religious. A few thoughts with regard to this theme, which Cardinal Braz de Aviz presented in several places and which may inspire us, Brothers of Charity.

Prophets should wake up the world to the reality of the kingdom of God and anticipate this kingdom of God by consciously going down new paths, particularly towards people who are far removed from the kingdom of God because of their specific living conditions. This is the first question that we should ask ourselves: are we sufficiently open to go down these new roads or are we afraid of leaving the beaten paths. This does not mean that we should abandon what we are doing; it means that we need to ask ourselves whether we are truly offering the people we are near to, care for, and educate the kingdom of God at all times and in all places. Are we simply educating, caring, guiding, managing without consciously keeping open the perspective of the kingdom of God and bringing the people the full truth of the good news? In other words, do we bring Jesus

magazine  |  2015  # 03

3

From the very start of his pontificate, Pope Francis, a religious himself, stated that the radicalisation of the Gospel is not specific to consecrated life. Living the Gospel in a radical fashion is every Christian’s calling. Consecrated men and women are expected to be prophets. Therefore, the prophetic is most typical of consecrated life. But how can we be prophets today? This is the fundamental question that concerns us all in the Year of Consecrated Life.

to the people and do we bring the people closer to Jesus? What is the added value of our mission? Is our mission marked by charity or has it turned into pure philanthropy? The difference has everything to do with Jesus and with the message of the Gospel. Pope Francis invites us to go out and head for the existential periphery, and at that point it is really about us bringing Christ as an answer to the poor and the suffering. Where are these existential peripheries today? If we take a look at the current events, refugees are definitely people who live in an existential periphery, existentially uprooted, and living in great uncertainty. What can we do for them? Let us use this as an example. Prophets should serve as contagious examples by their way of life. Consecrated men and women should radiate joy and

show the world what the true values of life are. Their life of vows is a useful path for that. Living the vows happily and consistently in a time that has difficulties with these values. Leading a life of poverty in a world that wants more and more and that merely sees happiness as establishing certainties in life. Leading a life of obedience in a world where people consider their absolute freedom and self-determination as their greatest attainments. Leading a life of chastity in a world that is rife with eroticism and pleasure. And mainly living these vows happily, not like a burden on our shoulders or a frustrating affair but as a way towards true freedom and real happiness. It is a matter of always allowing our vows to be shined upon on a human level by the divine power. Our being prophetic will particularly be expressed in the way that we live our charism as consecrated people. We all received a very unique charism, as a gift from the Holy Spirit to build the Church. As such, we are called to always be open to the charism, to the working of the Holy Spirit within ourselves and within our community. Our charism drives us towards the existential periphery, our charism adds a very


4

own interpretation of living the vows, our charism provides a future for our Congregation. One condition is that every brother must open himself up in prayer to this charism, which should take shape in his consecrated life, which adds colour to this life, and makes the Congregation unique. As Brothers of Charity, we are fortunate to have received a very unique charism from our beloved Founder, Father Triest. It is up to us to remain actively faithful to it and not stifle it but allow it to grow and be fruitful to many.

A new reality with which many congregations are confronted is the internationalisation of communities. Religious with different nationalities and cultures live together and show the world that it is possible to live together in peace. And that is prophetic, as well. Let us consider this trend of internationalisation and inculturalisation as a new challenge, also in our own communities, and truly make an effort to learn to understand, respect, and love each other. Then these new forms of community will be an enrichment for all.

Prophets should be specialists in the culture of encounter. Our community is the place by choice where this encounter can be taught, cultivated, and from the community this culture of encounter will spread to our wider surroundings. Let us still consider community life as a place of inspiration and true zest for life. In our community, we increasingly grow as human beings, and we can help and support others as they grow. How many people are lacking a community where they can come home, where they can share their sorrows and find new inspiration? That is why we need to put a great deal of energy into the development of our communities. As a congregation, we should consider ourselves fortunate that nearly all brothers live in a community and have a home there. Let us do all that we can to be that home for each other, and not just a home where we feel at home as human beings but as a place where we can grow as religious: in prayer, in conversation, in listening to each other, and in encouraging and supporting each other. Today, living in a community holds a very special prophetic meaning as an antidote to individualism, which is rapidly gaining ground in the world. People become islands and eventually they get solely preoccupied with marking and defending their own territory. In a community, we consciously put a stop to the tendency to withdraw into individualism. No, today, it is first of all not a matter of working on our personal sanctification by ourselves, closed off from our confreres and our surroundings, and become detached from the real world so to speak, for which religious were blamed at times, but quite the contrary of finding and developing our holiness in our self-gift for each other, consciously giving ourselves away, ‘kenosis’ or self-denial to which we are all called.

The Congregation for Institutes of Consecrated Life and Societies of Apostolic Life repeatedly calls us to have a special concern for two phenomena within our religious communities. The first phenomenon is the number of people leaving with which orders and congregations are confronted. Every year, about 3,500 men and women out of 800,000 religious leave the religious life. Pope Francis, who is truly concerned about this phenomenon, speaks from his own experience working in the formation of religious, and cites three points of attention. First of all, discernment is very important when accepting candidates. What is a person’s deeper motivation to join us, and, if that motivation is rather vague at the beginning, can we see a process of growth over the years of formation? When it is time to make the profession, the motivation need to be pure, and that is why we need to take our time to get to know the candidates, live with them, guide them well on a personal level, and be honest when a decision needs to be made. The number of candidates should not be a deciding factor whether or not to accept a person, their motivation should. Closely linked with the previous and already briefly mentioned is the importance of the quality of formation. For formation, we must be willing to give our all, appoint

Consecrated men and women should radiate joy and show what the true values of life are.

brothers who truly want to dedicate themselves wholeheartedly to the formation of young people and who are willing to continue to educate themselves, as well. Formators should never finish learning. If they believe that there is no need to do so, they would do better to leave the field of formation. Finally, we need to accept that every person is a mystery, and that they stand before God with that mystery and set out with God. The essence of consecrated life is a life with God and God alone, and that is why a profound spiritual life is the true foundation. If this is lacking, we should not be surprised that some quit along the way. An Orthodox monk told the following tale about those who leave the monastery. He compared the monastery to hunting, where dogs chase a hare. The first dogs see the hare and know why they run, but behind them there are dogs that just run along without knowing what they are chasing. They will tire after a while, encounter more enticing things, and quit. Only those that know what they are chasing will continue to run. If a spiritual life does not bring a true zest for life, we will try and find pleasure and fill our life that way. Until we are entirely absorbed with pleasure that it becomes the sole content of our life. This is the moment when we are so far removed from our once chosen ideals. The next step is fairly logical and predictable. The second phenomenon is that many convent communities focus on their economic-financial situation. Some are concerned

deus caritas est


editoriaal

Nieuwe wijn

in nieuwe zakken

2015

‘New wine in new wineskins’, from the conviction that consecrated life has a future. Perhaps in some places this future might seem a bit hazy, yet in other places, we witness growth and burgeoning. Let us cherish this overall image in our own Congregation and be thankful that the Congregation is growing. However, our growth will ultimately depend on the grace of the Lord and our fidelity to our charism. For we are but workers in his vineyard, but we need to be good workers! ¶ Bro. René Stockman, Superior General

magazine  |  2015  # 03

Paus Franciscus, zelf een religieus, heeft vanaf de aanvang van zijn pontificaat aangebracht dat het specifieke van het godgewijde leven niet de radicalisering is van het Evangelie. Het Evangelie radicaal beleven is de roeping van elke christen. Maar van godgewijden mag worden verwacht dat ze profeten zijn. Derhalve is het profetische het meest typische van het godgewijde leven. Maar hoe kunnen we vandaag profeten zijn? Dat is de grondvraag die ons in het Jaar van het Godgewijde Leven bezig houdt.

Godgewijden moeten vreugde uitstralen en tonen wat de echte waarden zijn van het leven.

Profeten moeten de wereld wakker schudden voor de werkelijkheid van het Rijk Gods en zelf dit Rijk Gods anticiperen door bewust nieuwe wegen te bewandelen, vooral naar mensen toe die juist omwille van hun specifieke levensomstandigheden ver verwijderd zijn van het Rijk Gods. Het is de eerste vraag die we ons kunnen stellen: zijn we voldoende open om deze nieuwe wegen te bewandelen, of hebben we vrees om de beproefde wegen te verlaten. Dit wil niet zeggen dat we wat we doen in de steek moeten laten, maar altijd en overal moeten we ons de vraag stellen of we aan de mensen die we nabij zijn, verzorgen, opvoeden, wel echt het Rijk Gods aanbieden. Doen we niet teveel gewoon aan opvoeding, aan verzorging, aan begeleiding, aan leidinggeven, zonder het perspectief van het Rijk Gods bewust open te houden en aan mensen de volle waarheid van de Blijde Boodschap te brengen? Brengen we met andere woorden Jezus bij de mensen en brengen we mensen nader tot Jezus? Wat is de meerwaarde van onze missie? Is onze missie getekend door de caritas of is het louter filantropie geworden? Het verschil heeft alles met Jezus en met de boodschap van het Evangelie te maken. Paus Franciscus nodigt ons uit dat we naar de existentiële periferie zouden gaan, en dan gaat het echt dat we Christus als antwoord bij de armen en de lijdenden moeten brengen. Waar zijn vandaag de existentiële periferieën waarvan sprake? Wanneer we de actualiteit volgen zijn de vluchtelingen zeker mensen die in een existentiële periferie leven, existentieel ontworteld en levend in een grote onzekerheid. Wat kunnen we voor hen doen? We houden het bij dit voorbeeld. Profeten moeten door hun levenswijze aanstekelijke voorbeelden zijn. Godgewijden moeten vreugde uitstralen en aan de wereld tonen wat de echte waarden zijn van het leven. Hun geloftenleven is daartoe een

5

about the continuation of their apostolates. Others are calculating how much they need to be assured of their pension when they are the last one in the convent. The Congregation for Institutes of Consecrated Life and Societies of Apostolic Life organised a special conference on the management of temporal goods owned by religious orders and congregations. At the same time, they are calling upon us not to be solely involved in our bank accounts and investments but to trust in Providence. Let us not forget our own history, how founders of congregations took steps that barely seem possible today, with very limited means yet very resourceful and particularly with a great faith in Providence. Let us keep some of that resourcefulness and mainly of that faith in Providence without neglecting our just concern for the financial viability of the community. Again, we are called to strike the right balance.

werd door Paus Franciscus uitgeroepen als het Jaar van het Godgewijde leven. Volgend jaar staan we al voor een ander jaar: een Heilig Jaar van de Barmhartigheid. Maar hebben we dit jaar al voldoende stilgestaan bij het Godgewijde Leven dat het onze is en ons afgevraagd of en hoe we dit leven kunnen vernieuwen, verdiepen, opfrissen, aantrekkelijker maken. De Congregatie voor het Godgewijde Leven met Kardinaal Braz de Aviz aan het hoofd heeft alvast als thema genomen voor hun algemene vergadering: “Nieuwe wijn in nieuwe zakken”, en heeft dit thema ook aan Paus Franciscus aangeboden en via de Paus aan al de religieuzen. Enige gedachten bij het thema dat Kardinaal Braz de Aviz reeds op verschillende plaatsen heeft aangebracht die ook ons, Broeders van Liefde, mogen inspireren.


6

waardevolle weg. Blij en consequent de geloften beleven in een tijd die het juist met deze waarden zeer moeilijk heeft. Arm leven in een wereld die steeds meer wilt en het geluk slechts ziet in het inbouwen van zekerheden in het leven. Gehoorzaam in het leven staan in een wereld waar mensen hun absolute vrijheid en hun absolute zelfbeschikking als hun grootste verworvenheden beschouwen. Zuiver leven in een wereld die bol staat van de erotiek en het genot. En vooral deze geloften blij beleven, niet als een last op onze schouders genomen, en ook niet als een frustrerende aangelegenheid, maar als een weg naar de echte vrijheid en het echte geluk. Het komt erop aan om onze geloften op menselijk niveau steeds te laten beschijnen door de goddelijke kracht. Ons profetisch zijn zal zich heel speciaal uiten in de wijze dat we als godgewijden ons beleven. We hebben allemaal een heel eigen ontvangen, als gave van de Heilige Geest voor de opbouw van de Kerk. We worden derhalve opgeroepen ons steeds open te stellen voor het charisma, voor de werking van de Heilige Geest in ons en in onze gemeenschap. Het is ons dat ons drijft naar de existentiële periferie, het is ons dat een heel eigen invulling geeft aan de beleving van onze geloften, het is het dat toekomst geeft aan onze congregatie. Maar de voorwaarde is dat iedere broeder zich biddend openstelt voor dit dat een eigen gestalte mag krijgen in zijn godgewijd leven, aan dit leven een heel eigen kleur mag geven en de congregatie uniek maakt. Als Broeders van Liefde mogen we gelukkig zijn dat we via onze geliefde Stichter, Vader Triest, een heel uniek hebben ontvangen. Aan ons om daaraan actief trouw te blijven en het niet te laten verstikken, maar wel te laten uitgroeien en het vruchtbaar te laten zijn voor velen.

Profeten moeten specialisten zijn in de cultuur van de ontmoeting. Onze gemeenschap is de plaats bij uitstek waar deze ontmoeting kan worden aangeleerd, gecultiveerd en het is vanuit de gemeenschap dat deze cultuur van de ontmoeting uitdeint in de ruimere omgeving. Laten we toch ons gemeenschapsleven zien als een plaats van inspiratie en echte levensvreugde. Het is in onze gemeenschap dat we steeds voller mens mogen worden en dat we ook anderen mogen helpen en ondersteunen in hun menswording. Hoevelen missen vandaag niet juist een levensgemeenschap waar ze kunnen thuiskomen, waar ze hun zorgen kunnen delen en waar ze nieuwe inspiratie kunnen opdoen? Daarom moeten we veel energie steken in de ontwikkeling van onze gemeenschappen. We mogen ons als congregatie gelukkig prijzen dat quasi alle broeders in gemeenschap leven en daar ook hun echte thuis mogen vinden. Laten we er alles aan doen om die thuis voor mekaar te zijn, maar dan niet alleen een thuis waar we ons als mens mogen thuisvoelen, maar ook een plaats waar we als religieus mogen groeien: in gebed, in gesprek, in het mekaar beluisteren en aanmoedigen en ondersteunen. Vandaag heeft het leven in gemeenschap ook een heel speciale profetische betekenis als antidotum tegen het individualisme dat zich zo snel uitbreidt in de wereld. Mensen worden eilanden die uiteindelijk nog alleen bezig zijn hun territorium af te bakenen en te verdedigen. Het is in gemeenschap dat we bewust een stop zetten aan de neiging om ons in ons individualisme terug te trekken. Neen, vandaag komt het in de eerste plaats niet op aan om op ons eentje te werken aan onze persoonlijke heiliging, afgesloten van onze medebroeders en onze omgeving, en daardoor als het ware levensvreemd te worden wat vroeger aan religieuzen wel eens werd

verweten, maar integendeel onze heiligheid moeten we juist zoeken en ontwikkelen in onze zelfgave voor elkaar, het bewust onszelf uit handen geven, de “kenosis” of de zelfverloochening waartoe we allen geroepen zijn. Een nieuwe realiteit waarmee vele congregaties geconfronteerd worden is de internationalisering van de gemeenschappen. Religieuzen van verschillende nationaliteiten en culturen leven samen, en tonen aan de omwereld dat het mogelijk is in vrede met elkaar te leven. Ook dat is profetisch. Laten we deze trend van internationalisering en inculturalisering als een nieuwe uitdaging beschouwen, ook in eigen gemeenschap, en echt inspanningen doen om mekaar te leren begrijpen, respecteren en liefhebben. Dan worden deze nieuwe vormen van gemeenschap een verrijking voor allen. Herhaaldelijk worden we door de Congregatie van het Godgewijde leven opgeroepen om speciale aandacht te hebben voor twee fenomenen binnen onze religieuze gemeenschappen. Het eerste fenomeen is het aantal uittredingen waarmee de orden en congregaties worden geconfronteerd. Jaarlijks verlaten zo een 3500 van de 800.000 religieuzen het religieuze leven. Paus Franciscus, echt bekommerd om dit fenomeen, spreekt vanuit zijn eigen ervaring werkzaam in de vorming van religieuzen en haalt drie aandachtspunten aan. Vooreerst is het onderscheidingsvermogen bij het aanvaarden van kandidaten zeer belangrijk. Wat is de diepere motivatie waarom iemand bij ons wilt binnentreden, en wanneer de motivatie in het begin misschien vaag is, zien we een groeiproces gedurende de jaren van de vorming? Wanneer men professie aflegt zou de motivatie moe-

deus caritas est


De kern van het godgewijde leven is een leven met God en God alleen.

magazine  |  2015  # 03

het ons niet verrassen dat sommigen onderweg afhaken. Een orthodoxe monnik gaf het volgende verhaal over hen die het klooster verlaten. Hij vergeleek het klooster met een jacht, waarbij honden achter een haas lopen. De eerste honden zien de haas en weten waarom ze lopen, maar achter hen lopen er honden die gewoon meelopen zonder te weten achter wat ze jagen. Deze zullen na een tijd moe worden, andere meer verlokkende zaken tegenkomen, en afhaken. Alleen zij die weten waarachter ze jagen zullen blijven lopen. Wanneer we via een spiritueel leven geen echte levensvreugde vinden, zullen we op zoek gaan naar plezier en daarmee ons leven proberen te vullen. Tot dit plezier ons helemaal probeert in te nemen en de uiteindelijke inhoud wordt van ons leven. Dat is het moment dat we onszelf heel ver af weten van ons eens gekozen levensideaal. De stap die dan gezet wordt is dan ook meestal logisch en voorspelbaar. Het tweede fenomeen is dat vele kloostergemeenschappen vandaag bezig zijn met hun economisch-financiële situatie. Sommigen zijn bekommerd om de voortzetting van hun apostolaat. Anderen berekenen hoeveel ze nodig hebben om als laatste in het klooster nog een verzekerde oude dag te hebben. De Congregatie voor het Godgewijde leven heeft zelf een speciaal congres georganiseerd over het goed beheer van de tijdelijke goederen van de orden en congregaties. Maar tegelijk roept ze ons op om toch niet alleen maar bezig te zijn met onze bankre-

keningen en onze beleggingen, maar nog voldoende te vertrouwen op de Voorzienigheid. Laat ons onze eigen geschiedenis niet vergeten hoe stichters van congregaties soms met heel beperkte middelen, maar heel inventief en vooral met een groot geloof in de Voorzienigheid stappen gezet hebben die we vandaag amper voor mogelijk achten. Laten we toch iets van die inventiviteit en vooral van dat geloof in de Voorzienigheid overhouden, zonder de terechte zorg voor de financiële leefbaarheid van de gemeenschap te verwaarlozen. Ook hier worden we opgeroepen om tot een gezond evenwicht te komen. “Nieuwe wijn in nieuwe zakken”, vanuit de overtuiging dat het godgewijde leven een toekomst heeft. Wanneer op sommige plaatsen deze toekomst misschien weinig duidelijk is, omwille van het uitblijven van nieuwe kandidaten, op andere plaatsen zien we een groei en bloei. Laten we ook in eigen congregatie steeds dat globaal beeld koesteren en dankbaar zijn dat de congregatie verder groeit. Maar de uiteindelijke groei zal afhangen van de genade van de Heer en onze trouw aan ons charisma. Want wij zijn slechts arbeiders in zijn wijngaard, maar we moeten goede arbeiders zijn! ¶ Br. René Stockman, Generale overste

7

ten uitgezuiverd zijn, en daarom moeten we voldoende tijd nemen om de kandidaten te leren kennen, met hen samen leven, hen goed en persoonlijk begeleiden en eerlijk zijn in onze besluitvorming. Niet het aantal kandidaten mag de doorslag geven waarom iemand al dan niet wordt aanvaard, maar wel zijn motivatie. Nauw aansluitend bij het voorgaande en terloops ook reeds aangegeven is het belang van de kwaliteit van de vorming. Voor de vorming moeten we bereid zijn onze beste krachten op te offeren, broeders benoemen die zich echt aan de vorming van de jongeren willen geven met heel hun hart, en bereid zijn zich zelf steeds verder te vormen. Vormers zijn nooit volleerd, en als ze denken dat ze het zijn, zouden ze best uit de vorming stappen. Tenslotte moeten we aanvaarden dat iedere persoon een mysterie is, en dat hij met dat mysterie voor God staat en met God ook op weg gaat. De kern van het godgewijde leven is een leven met God en God alleen, en daarom is een diep spiritueel leven de echte basis. Wanneer dat ontbreekt, moet


A vin nouveau

outres neuves

8

2015

a été proclamée Année de la Vie Consacrée par le Pape François. L’année prochaine, nous serons déjà dans une autre année : une Sainte Année de la Miséricorde. Nous avons déjà accordé beaucoup d’attention cette année à la Vie Consacrée qui est la nôtre et nous nous sommes demandé comment nous pouvions renouveler cette vie, l’approfondir, la rafraichir, la rendre plus attrayante. La Congrégation pour la Vie Consacrée, avec, à la tête, le Cardinal Braz de Aviz a déjà pris comme thème de leur conseil général : « A vin nouveau, outres neuves », et a également proposé ce thème au Pape François, et, à travers le Pape, à tous les religieux. Quelques réflexions à propos du thème, que Cardinal Braz de Aviz a déjà amené dans des lieux différents, et qui peuvent nous aussi, Frères de la Charité, nous inspirer. Pape François, lui-même religieux, a, dès le début de son pontificat, avancé que la radicalisation de l’Evangile ne fait pas la spécificité de la vie consacrée. Vivre l’Evangile de manière radicale, est l’appel de chaque chrétien. Mais l’on peut attendre des consacrés qu’ils soient des prophètes. Par conséquent, le prophétique est le plus typique de la vie consacrée. Mais comment pouvons-nous êtres des prophètes aujourd’hui ? Telle est la question fondamentale qui nous occupe dans l’Année de la Vie Consacrée. Les prophètes doivent réveiller le monde à la réalité du Royaume de Dieu et anticiper eux-mêmes le Royaume de Dieu en s’engageant consciemment dans de nouvelles voies, en particulier vers des personnes, qui, précisément en raison de leurs conditions de vie spécifiques, sont éloignés du Royaume de Dieu. Telle est la première question que nous pouvons nous poser : sommes-nous suffisamment ouverts pour nous engager dans ces nouvelles voies, ou craignons-nous de quitter les chemins ayant faits leurs preuves. Cela ne signifie pas que nous devons abandonner ce que nous faisons, mais, en tout temps et en tout lieu, nous devons nous poser la question de savoir si nous offrons

vraiment le Royaume de Dieu aux personnes qui nous sont proches, que nous soignons, éduquons. Ne faisons-nous pas trop seulement de l’éducation, des soins, de l’accompagnement, du leadership, sans garder consciemment la perspective ouverte du Royaume de Dieu et d’apporter aux gens la pleine vérité de la Bonne Nouvelle. En d’autres termes, apportons-nous Jésus chez les gens et emmenons-nous des gens auprès de Jésus ? Quelle est la valeur ajoutée de notre mission ? Notre mission, est-elle marquée par la charité ou est-elle devenue simple philanthropie. La différence se trouve entièrement en Jésus et le message de l’Evangile. Le Pape François nous invite à aller vers la périphérie existentielle, afin de vraiment donner le Christ en réponse aux pauvres et aux souffrants. Où se trouvent aujourd’hui les périphéries existentielles dont il est question ? Lorsque nous suivons l’actualité, les réfugiés sont certainement des personnes qui vivent dans une périphérie existentielle, existentiellement déracinés et vivant dans une grande incertitude. Que pouvonsnous faire pour eux ? Prenons cet exemple. Les prophètes doivent, par leur mode de vie, être des exemples contagieux. Les consacrés doivent rayonner de joie et montrer au monde les vraies valeurs de la vie. Leur vie de promesses en est le chemin précieux. Vivre les vœux dans la joie et de manière conséquente, dans ces temps qui ont justement très difficile avec ces valeurs. Vivre pauvrement dans un monde qui désire toujours plus et qui ne voit le bonheur que dans l’incorporation de certitudes dans la vie. Vivre dans l’obéissance, dans un monde où les gens considèrent leur liberté absolue et leur auto-détermination absolue comme leurs plus grandes réalisations. Vivre pur, dans un monde qui est surchargé par l’érotisme et le plaisir. Et par-dessus tout, vivre ces vœux dans la joie, non pas comme un fardeau pris sur nos épaules, ni comme un événement frustrant, mais comme un chemin vers la vraie liberté et le vrai bonheur. Il s’agit de toujours laisser nos vœux sur le plan humain se laisser illuminer par la puissance divine.

Etant prophétiques, ceci s’exprimera particulièrement dans la manière dont nous vivons notre charisme en tant que consacrés. Nous avons tous reçu un charisme personnel, comme don de l’Esprit Saint pour l’édification de l’Eglise. Nous sommes donc appelés à toujours rester ouvert au charisme, pour l’œuvre de l’Esprit Saint en nous et dans notre communauté. C’est notre charisme qui nous pousse vers la périphérie existentielle, c’est notre charisme qui donne une interprétation très personnelle à l’expérience de nos vœux, et c’est le charisme qui présente l’avenir de notre congrégation. Mais la condition est que chaque frère s’ouvre, en priant, à ce charisme qui peut avoir sa propre forme dans sa vie consacrée, donner à cette vie sa propre couleur et rendre la congrégation unique. En tant que Frères de la Charité, nous pouvons être heureux d’avoir reçu, grâce à notre cher Fondateur, Père Triest, un charisme très particulier. A nous d’y être activement fidèles et de ne pas l’étouffer, mais de la faire grandir et être porteur de fruits pour de nombreuses personnes. Les prophètes doivent être des spécialistes dans la culture de la rencontre. Notre communauté est le lieu par excellence où nous pouvons apprendre, cultiver cette rencontre et c’est à partir de la communauté que cette culture de la rencontre se répand dans un environnement plus large. Voyons quand même notre vie communautaire comme un lieu d’inspiration et de joie de vivre. Dans notre communauté nous pouvons toujours devenir de plus en plus humain et également aider et soutenir d’autres dans leur incarnation. Combien, aujourd’hui, ne sont pas en manque d’une vie communautaire où ils peuvent

Les consacrés doivent rayonner de joie et montrer les vraies valeurs de la vie.

deus caritas est


editorial

magazine  |  2015  # 03

à peu près 3500 des 800.000 religieux quittent la vie consacrée. Le Pape François, vraiment préoccupé par ce phénomène, parle de sa propre expérience lors de ses formations aux religieux et soulève 3 points. Premièrement, le discernement des candidats est très important. Quelle est la motivation profonde pour laquelle une personne souhaite rentrer, et si la motivation est peut-être vague au départ, voyonsnous une croissance au cours des années de formation ? Lorsque l’on prononce ses vœux, la motivation devrait être clarifiée, c’est pourquoi nous devons prendre suffisamment le temps d’apprendre à connaître les candidats, vivre avec eux, bien les accompagner personnellement et être honnête dans notre prise de décision. Ce n’est pas le nombre de candidats qui devrait déterminer la raison pour laquelle une personne est acceptée ou non, mais bien sa motivation. Etroitement lié au précédent et en passant, déjà mentionné, c’est l’importance de la qualité de la formation. Pour la formation nous devons être prêts à consacrer nos meilleurs efforts, nommer des frères qui désirent se donner cœur entier à la formation des jeunes, et sont prêts à se former toujours plus. Les formateurs ne sont jamais accomplis, et s’ils pensent l’être, ils feraient mieux de sortir de la formation. Finalement, nous devons accepter que chaque personne est un mystère, et qu’il se tient avec ce mystère devant Dieu et qu’il chemine également avec Dieu. Le noyau de la vie consacrée est une vie avec Dieu et Dieu seul, et par conséquent, la base réelle est une vie spirituelle profonde. Si cela manque, nous ne devrions pas être surpris que certains abandonnent en cours de route. Un moine orthodoxe nous a raconté l’histoire suivante concernant ceux qui quittent le monastère. Il a comparé le cloître à une chasse, où les chiens courent après un lièvre. Les premiers chiens voient le lièvre et savent pourquoi ils courent, mais derrière eux courent des chiens qui suivent sans savoir ce qu’ils chassent. Ceux-là seront fatigués après un certain temps, rencontreront d’autres choses plus

attrayantes, et abandonneront. Seuls ceux qui savent ce qu’ils chassent continueront à courir. Lorsque nous ne trouvons pas, par une vie spirituelle, la joie de vivre, nous irons à la recherche du plaisir et ainsi tenter de combler notre vie. Jusqu’à ce que ce plaisir essaie de nous envahir tout entier et devienne finalement toute notre vie. Voilà où nous nous sentons très éloignés de ce que fut un jour notre choix d’idéal de vie. Le pas qui suit alors est ainsi donc généralement logique et prévisible. Le second phénomène est que de nombreuses communautés monastiques sont aujourd’hui préoccupées par leur situation économico-financière. Certaines sont préoccupées par la poursuite de leur apostolat. D’autres calculent leurs besoins estimés pour garantir leurs vieux jours comme derniers du monastère. La Congrégation pour la Vie Consacrée a organisé un congrès spécial sur la bonne gestion des biens temporels des ordres et des congrégations. Mais en même temps, elle nous appelle à ne pas être seulement occupés par nos comptes bancaires et nos investissements, mais à faire encore suffisamment confiance à la Providence. N’oublions pas notre propre histoire de comment les fondateurs des congrégations, avec des ressources très limitées, mais très inventifs et surtout avec une grande foi en la Providence, ont entrepris des actions qui nous semblent aujourd’hui insensées. Gardons quand même quelque chose de cette inventivité et surtout de cette foi en la Providence, sans négliger le souci légitime de la viabilité financière de la communauté. Ici aussi, nous sommes appelés à atteindre un équilibre sain. « A vin nouveau, outres neuves », à partir de la conviction que la vie consacrée a un avenir. Si à certains endroits cet avenir ne semble peut-être pas clair, en raison d’un manque de nouveaux candidats, à d’autres endroits, nous voyons une croissance florissante. Chérissons, au sein de notre propre congrégation, toujours cette image globale et soyons reconnaissant que la congrégation continue de grandir. Mais la croissance finale dépendra de la grâce de Dieu et de notre fidélité à notre charisme. Car nous ne sommes que les ouvriers dans Sa vigne, mais nous devons êtres de bons travailleurs ! ¶ Fr. René Stockman, Supérieur général

9

aller à la maison, où ils peuvent partager leurs soucis et où ils peuvent acquérir une nouvelle inspiration. C’est pourquoi, nous devons investir beaucoup d’énergie dans le développement de nos communautés. Nous pouvons nous estimer heureux que quasi tous les frères vivent en communauté et peuvent également y trouver leur vraie maison. Faisons tout notre possible pour être ce foyer pour l’autre, non seulement un foyer où nous pouvons nous sentir chez soi en tant qu’humain, mais aussi un endroit où nous pouvons en tant que religieux grandir dans : la prière, l’écoute, l’encouragement mutuel et le soutien. Aujourd’hui, la vie communautaire a aussi une signification prophétique spécifique comme antidote à l’individualisme qui se répand si rapidement dans le monde. Les gens deviennent des îles qui, finalement, ne sont que préoccupés par la délimitation et la défense de leur territoire. C’est en communauté que nous mettons consciemment un terme à la tendance de se retirer dans notre individualisme. Non, aujourd’hui il ne s’agit pas de tout d’abord travailler seul à notre sanctification personnelle, coupés de nos confrères et de notre environnement, et ainsi en quelque sorte devenir étranger à la vie, ce que l’on reprochait quelques fois avant aux religieux, mais au contraire, nous devons justement chercher et développer notre sanctification dans le don de soi à l’autre, se livrer consciemment, la « kénose » ou l’abnégation de soi auxquelles nous sommes tous appelés. Une nouvelle réalité à laquelle de nombreuses congrégations sont confrontées est l’internationalisation des communautés. Des religieux de différentes nationalités et cultures vivent ensemble, et montrent à leur entourage qu’il est possible de vivre en paix les uns avec les autres. Ceci est également prophétique. Considérons cette nouvelle tendance d’internationalisation et d’interculturalisation comme un nouveau défi, même dans sa propre communauté, et faire de vrais efforts pour comprendre, respecter et aimer l’autre. Ainsi, ces nouvelles formes de communauté deviennent un enrichissement pour tous. A plusieurs reprises, nous sommes convoqués par la Congrégation de la Vie Consacrée à spécialement accorder de l’attention à deux phénomènes au sein de nos communautés religieuses. Le premier phénomène est le nombre d’abandons auxquels les ordres et congrégations sont confrontés. Chaque année,


attending a jubilee:

150 years

of brothers of charity in canada

10

I

t was a huge step for the Congregation, which was still quite young when four brothers left for Canada in 1865. It was the first foundation abroad, and probably no one would have thought that they would immediately go overseas. During Bro. Gregory’s interregnum as general superior and with Canon De Decker who had returned, apparently it was the right moment for Mgr. Bourget, Bishop of Montreal, to request brothers for his new work with the general administration of the Brothers of Charity. With the support from Mr. Berthelet, a great benefactor, he had founded Saint-Antoine Hospice, initially as a home for the elderly, but with the intention of turning it into a reform school. When the superior general announced these plans to the community, no less than 88 brothers put themselves forward. Was it the adventure to leave for the New World or was magnanimity the primary reason? Four brothers were chosen, and they would be the pioneers of the new foundation: Bro. Eusebius, who would be the superior, Bro. Linus, Bro. Sebastian, and Bro. Edmond. Before their departure, they had their picture taken with the general superior, which became a truly historic photograph! On 22 February 1865, they set foot ashore in Canada, which constitutes as the official foundation date of our presence in Canada. The adventure began! Unfortunately, it was nothing to write home about. The brothers were hungry, they were cold, and just about everything was missing. Yet they did not write home out of fear of being called back. There were 14 pensioners at Saint-Antoine Hospice and 300 orphans were awaiting admission. By the end of December, Bro. Severinus and Bro. Telesphore came as reinforcements. Young people started to notice their presence in Montreal, and soon requests started coming in to join the Congregation. They had not been expecting this so soon but still they started an improvised novitiate, and on 9 September 1867, the first Canadian brother made his first profession. It would be a few years before the entire operation was completely stable and there was an

actual group of Canadian brothers, who were even sent out to the United States of America. Also in 1867, they started with the build of a new institute, with the continuous support of Mr. Berthelet. He had also transferred the ownership to the Congregation, which allowed for plans of further development. 1872 was a crucial and eventful year. They started the construction of the reform school and Mr. Berthelet, the Congregation’s benefactor, died. In 1873, the first ‘deliquent’ youngsters arrived, handcuffed in twos. By the end of the year, there were 165 young people in the boarding school and in training. It would be the Congregation’s showpiece in Canada: Mont SaintAntoine, where so many youngsters, who had ended up in juvenile delinquency, received adapted support and were put back on the straight and narrow. The brothers became experts and truly wrote the book that defined this field in Canada. Another important step was taken in 1874. A group of brothers left for the United States, for Boston, to serve an orphanage called ‘Guardian Angel’, which became another household name in the Congregation. The election of Bro. Amedeus Stockmans as the new general superior would prove a huge leap forward for the Congregation, and the foundation in Canada played an important role in this. After all, with the start of the new foundation in Canada, the brothers were confronted with the issue of having to deal with two bishops:

one back home, who called himself the superior, and one on the spot. The pressure was high when the request was made to be a pontifical congregation, and Bro. Amedeus knew how to set about it. He even succeeded in steering clear of the bishop of Ghent, who opposed. In 1879, he granted Canada the independent status of province, with Bro. Justinianus as provincial superior. The next steps would follow; there was no way back. In Canada, they were able to set up new apostolic works thanks to the new brothers coming from Belgium but also thanks to local vocations. In 1883, they established the Saint-Benoit Asylum, in 1886 the Saint-Philippe Neri Asylum for alcoholics and sick priests, and in 1888 a college and juniorate in Saint-Ferdinandd’Halifax. In 1896, they bought a big plot of land in Sorel to build ‘Mont Saint-Bernard’, a renowned school. The brothers were also asked to organise education in others places, as well. In 1906, they started a school in Drummondville and in 1925 in Saint-Georges-de-Beauce, where the Notre-Dame-du-Sacré-Coeur Academy was built. Provincial superiors came and went – always Belgian brothers – until the first Canadian provincial superior was appointed in 1930: Bro. Frémond. Another joyous moment in the history of the Saint Anne province. What about America? Indeed, there were new foundations in the United States, but at times they felt tension between the dif-

deus caritas est


canada

magazine  |  2015  # 03

were tough for our Canadian brothers, and they were forced to leave behind certain schools and transfer certain works to laypeople. At the same time, however, they found the energy to start new initiatives. In 1975, Bro. Jules Lamothe set up a new project for the relief of the socially poor in Montreal called ‘Le Phare’, which still exists today and which is an integrated part of the city’s social network. In 1984, ‘Foyer 8000’ was established for the relief of difficult youths in the ‘Résidence NotreDame-de-Sourire’, in line with that which had been done for so many years at Mont Saint-Antoine. As of 1987, there was also a project to take in AIDS patients at the ‘Hébergement de l’Envoi’. They also approached laypeople who felt moved by the Congregation’s charism, and as a result they formed a group of associate members even before they were formally recognised by the Congregation. Once again, Canada played a pioneering role. Today, we are looking back at those 150 years of history, with gratitude and nostalgia. We are grateful for all that the Brothers of Charity have accomplished over the past 150 years in Quebec and for the effect it has had all over the world. Canada was and is the Congregation’s eldest daughter, and deserves every bit of praise. Charity has been lived and experienced on every level in a very unique way in the service of the least among us, of people living on the fringes of society, of the ‘children of Father Triest’. They tried to train and edu-

cate generations of young people and turn them into good citizens and Christians. The list of former pupils is impressive. However, there is also a sense of nostalgia because this is all in the past. The brothers now live together in Saint-Sulpice and a few of them are still in Drummondville. In these two places, the heartbeat of charity can still be felt. No, charity has not died. The works go on. They are borne by others, it’s true, but the consecrated life of a Brother of Charity is still intensely alive in the community. They empathise with everything that is going in the Congregation on an international level, still serve in a small way, and provide support wherever possible. On 25 July, the 150 years of Brothers of Charity in Canada was marked with a fine celebration of the Eucharist and a playful element during which Mgr. Bourget made an appearance, and during which everyone sensed that the community of brothers still has many friends who made time to offer their gratitude along with the brothers. During our meeting with the regional council, we took a photo with the pioneers surrounding their superior general at the time. We bridged 150 years. After the celebration, we concluded that, no, we were not dead, we are very much alive, and we remain open to new life, God willing. It would be a wonderful anniversary present. We prayed for it on the 26th in the chapel at Saint-Sulpice. ¶ Bro. René Stockman

11

ferent cultures, and the language difference should not be underestimated, as well. And what about missionary work? In 1950, the time was right to send missionaries to Cuba, where a college was founded in Jaruco, which lasted until 1959 when Fidel Castro granted permission to leave the country. In 1979, they went to Peru, which became a district in its own right but which continued to have close ties with Canada. Meanwhile, they bought an estate just outside of Montreal called Saint-Sulpice in 1956. It became a home for the elderly, and today it is the residence of the brothers in the region. A novitiate was established in Quebec, and in 1960 they started serving Notre-Dame-des-Laurentides Hospital. In 1961, the provincial administration moved to the Rue Coronet in Montreal, where they resided until 2013. Was it the wind of change of the Second Vatican Council, or perhaps they had already felt the necessity, but in 1963 the general administration granted the brothers in the United States autonomy, and from that moment on they would be a district in their own right under the protection of Our Lady of Charity. With the further internationalisation of the Congregation, the Canadian brothers were called upon to support projects in Africa and Asia. A brother was even sent to Israel. The 70s and 80s were another turning point for Canada. Barely any new brothers were coming in, and many chose a new life outside of the Congregation. These years


bij een jubileum:

150 jaar

broeders van liefde in canada

12

H

et was een grote stap voor de nog jonge congregatie wanneer vier broeders vertrokken naar Canada in 1865. Het was meteen de eerste buitenlandse stichting, en wellicht had niemand gedacht dat men onmiddellijk naar overzee zou trekken. Met een interregnum van Br. Gregorius als generale overste en Kanunnik De Decker die ook opnieuw op het toneel was verschenen was het blijkbaar het juiste moment voor Mgr. Bourget, bisschop van Montreal om in Gent bij het hoofdbestuur van de Broeders van Liefde te gaan aankloppen om broeders voor zijn nieuw werk in Montreal. Met de steun van Mr. Berthelet, grote weldoener, had hij het “Hospice Saint-Antoine” opgericht, in de beginfase als bejaardentehuis, maar met het doel om later een verbeteringsschool te worden. Toen de generale overste het plan aan de gemeenschap bekendmaakte, waren er niet minder dan 88 broeders die zich kandidaat stelden. Was het het avontuur om naar de Nieuwe Wereld te vertrekken, of was het echt edelmoedigheid die er aan de basis van lag? Vier broeders werden weerhouden, en die zouden de pioniers worden van de nieuwe stichting: Broeder Eusebius die er de overste zal worden, Broeder Linus , Broeder Sebastianus en Broeder Edmond. Voor ze vertrokken lieten ze zich fotograferen met de generale overste, en het werd echt een historische foto! Op 22 februari 1865 zetten ze voet aan wal in Canada, en dat is dan ook de officiële stichtingsdatum van onze aanwezigheid in Canada. Het avontuur kon starten. En het was een avontuur om niet over naar huis te schrijven. De broeders leden honger, hadden het koud, hadden zowat alles tekort. Maar naar huis schrijven deden ze niet uit vrees dat ze zouden teruggeroepen worden. Er waren 14 pensionairs in het Hospice Saint-Antoine en 300 wezen wachtten voor opname. Ze kregen eind december versterking door Br. Severinus en Br. Telesphore. Hun aanwezigheid in Montreal werd ook door jongeren opgemerkt, en al vlug kreeg men aanvragen voor opname in de congregatie. Ook dat had men niet onmiddellijk verwacht,

maar vlug werd gestart met een geïmproviseerd noviciaat, en op 9 september 1867 legde de eerste Canadese broeder zijn professie af. Het zou nog enige jaren duren vooraleer men stabiliteit vond en met een groep Canadese broeders kon starten en deze zelfs uitzenden naar de Verenigde Staten van Amerika. Ondertussen werd eveneens in 1867 de eerste steen gelegd van een nieuw instituut, steeds met de steun van Mr. Berthelet. Die had ook de eigendom aan de congregatie overgedragen, en zo kon men starten met plannen voor verdere ontwikkeling. 1872 is wel een cruciaal en bewogen jaar: men startte er uiteindelijk met de bouw van de verbeteringsschool en ook weldoener van de congregatie Mr. Berthelet overlijdt. In 1873 komen de eerste “delinquente” jongeren aan, twee aan twee in de boeien, en op het einde van het jaar zijn er een 165 jongeren op internaat en in opleiding. Het wordt het pronkstuk van de congregatie in Canada: Mont Saint-Antoine, waar zoveel jongeren, die door omstandigheden in de delinquentie waren geraakt, met een aangepaste begeleiding opnieuw op de goede weg werden gezet. De broeders werden specialisten en hebben echt geschiedenis geschreven in Canada op dat vlak. In 1874 volgt dan een andere belangrijke stap: een groep broeders vertrekt naar de Verenigde Staten, meer bepaald naar Boston, om daar een weeshuis te bedienen: “Guardian Angel”, wat ook een begrip werd in de congregatie. Met de verkiezing van Br. Amedeus Stockmans als nieuwe generale overste zou de congregatie ook de grote sprong voorwaarts kennen, en de stichting van Canada heeft daar een belangrijke rol in gespeeld. Immers, bij de start van de nieuwe stichting in Canada werd het probleem aangesneden dat de broeders voortaan met twee bisschoppen af te rekenen hadden: één op afstand die zich de overste noemde en één ter plaatse. De druk werd dan ook groot om de aanvraag te doen om een pontificale congregatie te worden, en Br. Ame-

deus bleef niet bij de pakken zitten. Zelfs de weerstand van de Gentse bisschop wist hij te omzeilen, en reeds in 1879 gaf hij aan Canada een zelfstandig statuut van provincie met Br. Justinianus als provinciale overste. De volgende stappen zouden volgen, er was geen weg meer terug. En in Canada, dankzij nieuwe broeders die overkwamen uit België, maar ook dankzij plaatselijke roepingen, kon men nieuwe apostolaatswerken opstarten. Men startte in 1883 met het Asile Saint-Benoit, in 1886 met het Asile Saint-Philippe Neri speciaal voor alcoholverslaafden en zieke priesters en in 1888 met een college en juvenaat in Saint-Ferdinand-d’Halifax. In 1896 kocht men een groot terrein in Sorel om er de Mont-Saint-Bernard uit te bouwen, een gerenommeerde school. En de broeders werden ook op andere plaatsen gevraagd om het onderwijs te behartigen. In 1906 startte men met een eigen school in Drummondville en in 1925 in Saint-Georges-deBeauce waar de Académie Notre-Damedu-Sacré-Coeur verrees. Provinciale oversten volgden mekaar op, steeds Belgische broeders, tot in 1930 de eerste Canadese provinciaal kan worden benoemd: Br. Frémond. Ook dat was een heuglijk moment in de geschiedenis van de provincie Sainte-Anne. En Amerika? Ja, ook in de Verenigde Staten volgden nieuwe stichtingen, en soms voelde men de spanning tussen de verschillende culturen en ook het taalverschil was niet te onderschatten. Missionering? In 1950 voelde men zich

deus caritas est


canada

magazine  |  2015  # 03

ten, bepaalde werken over te laten aan leken. Maar tegelijk vonden ze de energie om nieuwe initiatieven op te starten. Zo startte Br. Jules Lamothe in 1975 een nieuw project voor de opvang van sociaal armen in Montreal, “Le Phare”, dat nog steeds bestaat en dat niet weg te denken is in het sociaal netwerk van de stad. In 1984 werd “Foyer 8000” opgericht voor de opvang van moeilijke jongeren in de Résidence Notre-Dame-de-Sourire, in lijn wat men zovele jaren had gedaan in Mont SaintAntoine, en ook aidspatiënten werden opgevangen vanaf 1987 in het “Hébergement de l’Envoi”. Ze zochten ook toenadering met leken die gevoelig waren voor het charisma van de congregatie en zo kwam een groep aangesloten leden tot stand nog voor dit ook formeel door de congregatie werd erkend. Canada speelde opnieuw een voortrekkersrol. Vandaag kijkt men terug op die 150 jaar geschiedenis, met dankbaarheid en met nostalgie. Er mag dankbaarheid zijn voor alles wat de Broeders van Liefde de voorbije 150 jaar hebben verwezenlijkt in Quebec en welke uitstraling ze hebben gehad wereldwijd. Canada was en is de oudste dochter van de congregatie, en heeft haar pluimen echt verdiend. De caritas werd er op alle vlakken op een heel unieke wijze beleefd in dienst van de minsten, van mensen die aan de rand van de maatschappij stonden, voor de “kinderen van Vader Triest”. En men probeerde generaties jongeren op te leiden en vooral op te voeden tot goede

burgers en christenen. De lijst van de oudleerlingen is indrukwekkend. Maar er is ook nostalgie, omdat dit allemaal voltooid verleden tijd is. De broeders wonen nu samen in Saint-Sulpice, en nog een paar verblijven in Drummondville. Maar ook op deze twee plaatsen voelt men nog de hartslag van de caritas. Neen, de caritas is niet dood, de werken gaan weliswaar verder gedragen door anderen, maar in de gemeenschap leeft men nog intens het godgewijde leven als Broeder van Liefde, meelevend met wat in de congregatie internationaal gebeurt, dienstbaar in het kleine, ondersteunend waar mogelijk is. Op 25 juli werd het 150 jaar aanwezig zijn in Canada herdacht, met een stemmige eucharistieviering en met een ludieke omkadering waar Mgr. Bourget opnieuw ten tonele werd gevoerd, en waar men vooral voelde dat er rond de communiteit van de broeders nog vele vrienden aanwezig zijn die tijd maakten om samen met de broeders hun dankbaarheid te tonen. We namen tijdens de samenkomst met de regionale raad een foto met op de achtergrond de pioniers geschraagd rond de toenmalige generale overste. Het werd een overbrugging van 150 jaar. En het besluit na de viering was: neen, we zijn niet dood, we leven, en we blijven open zelfs voor nieuw leven, als God ons dit wil geven. Dat zou een mooi verjaardagsgeschenk zijn. We hebben er op 26 juli in de kapel van Saint-Sulpice voor gebeden. ¶ Br. René Stockman

13

rijp om zelf missionarissen te zenden naar Cuba, waar men in Jaruco een college oprichtte, tot men in 1959 de toelating kreeg van Fidel Castro om het land te verlaten. Het zal daarna Peru worden dat vanaf 1979 een eigen district werd maar met nauwe banden met het moederland Canada. Ondertussen kunnen we vermelden dat in 1956 Saint-Sulpice, een landgoed even buiten Montreal werd aangekocht, dat een bejaardentehuis werd en vandaag de residentie is van de broeders in de regio. In Quebec komt het noviciaat en nog in 1960 bedient men het Hôpital Notre-Dame-desLaurentides. In 1961 komt het provinciaal bestuur in de Rue Coronet in Montreal, waar ze tot in 2013 verbleven. Was het de wind van het concilie, of wat reeds langer als een noodzaak werd aangevoeld, maar in 1963 werd vanuit het hoofdbestuur de stap gezet om de broeders in de Verenigde Staten zelfstandigheid te verlenen en voortaan een eigen district te vormen onder de bescherming van Onze-Lieve-Vrouw van de Caritas. Met de verder internationalisering van de congregatie werd ook op de Canadese broeders beroep gedaan om in Afrika en Azië projecten te ondersteunen, en zelfs naar Israël werd een broeder uitgezonden. Maar de jaren ’70 en ’80 deed ook iets kenteren in Canada: er kwamen nog amper nieuwe broeders bij, en velen kozen voor een nieuw leven buiten de congregatie. Het werden zware jaren voor onze Canadese broeders, en ze voelden zich genoodzaakt bepaalde scholen te verla-


à un jubilé :

150 ans

frères de la charité au canada

14

C

e fut un grand pas pour la congrégation naissante, lorsque quatre frères partirent pour le Canada en 1865. Ce fut aussitôt la première fondation étrangère, et sans doute que personne n’a pensé que nous partirions directement outre-mer. Avec l’interrègne du Fr. Grégoire, comme supérieur général et chanoine De Decker, qui est également réapparu sur scène, ce fut évidemment le bon moment pour Mgr. Bourget, évêque de Montréal,d’aller frapper à la porte de la direction centrale des Frères de la Charité à Gand afin de demander des frères pour son nouveau projet à Montréal. Avec le soutien de M. Berthelet, grand bienfaiteur, il a pu fonder l’ « Hospice Saint-Antoine », dans un premier temps en tant que maison de repos, mais dans le but de devenir plus tard une école de correction. Lorsque le Supérieur Général annonça le plan à la communauté, il n’y eu pas moins de 88 frères qui se présentèrent candidats. Etait-ce l’aventure d’aller vers le Nouveau Monde, ou était-ce réellement la générosité qui se trouvait à la base ? Quatre frères furent retenus et devinrent les pionniers de la nouvelle fondation : Frère Eusebius en tant que supérieur, Frère Linus, Frère Sébastien, Frère Edmond. Avant leur départ, ils se firent photographiés avec le Supérieur général, ce qui devint une véritable photo historique ! Le 22 février 1865, ils mirent pied au Canada, et ce fut ainsi la date de fondation officielle de notre présence au Canada. L’aventure pouvait commencer. Et cette aventure ne fut pas très bonne. Les frères étaient affamés, avaient froid, étaient à peu près à court de tout. Toutefois, ils n’écrivirent pas à la maison, de crainte d’être rappelés. Il y avait 14 pensionnaires à l’Hospice Saint-Antoine et 300 orphelins attendaient l’admission. Fin décembre, ils reçurent du renfort de la part de Fr. Severinus et Fr. Telesphore. Leur présence à Montréal fut également remarquée par les jeunes, et très vite, on reçut des demandes d’admission à la congrégation. Cela aussi ils ne l’avaient pas immédiatement attendu, mais rapidement un noviciat improvisé fut lancé, et le 9 septembre

1867, le premier frère prononça ses vœux. Il faudra plusieurs années avant de trouver la stabilité et commencer avec un group de frères canadiens et même de les envoyer en mission aux Etats-Unis d’Amérique. Pendant ce temps, également en 1867, fut posée la première pierre d’un nouvel institut, toujours avec le soutien de M. Berthelet. Ce dernier transféra également la propriété à la congrégation, et ainsi on put commencer à planifier le développement prochain. 1872 est une année cruciale et mouvementée : on démarra enfin la construction de l’école de correction et le bienfaiteur de la congrégation, M. Berthelet, mourut. En 1873, arrivèrent les premiers jeunes « délinquants », deux par deux, dans les fers, et à la fin de l’année, il y avait 165 jeunes à l’internat et en formation. Cela devint le fleuron de la congrégation du Canada : Mont Saint-Antoine, où tant de jeunes, qui, à cause des circonstances ont atterris dans la délinquance, ont été remis sur la bonne voie grâce à un accompagnement adapté. Les frères sont devenus des spécialistes et ont marqué l’histoire du Canada dans ce domaine. En 1874, suit alors une autre étape importante : un groupe de frères partit aux EtatsUnis, plus précisément à Boston, afin de servir un orphelinat : « Ange Gardien », qui devint également un concept dans la congrégation. Avec l’élection du Fr. Amedeus Stockmans comme nouveau supérieur général, la congrégation connaitrait également un grand bond en avant, et la fondation au Canada y a joué un rôle important. En effet, au début de la nouvelle fondation au Canada, le problème que les frères devraient dorénavant traiter avec deux évêques : l’un à distance qui se faisait appeler supérieur et l’autre, sur place, fut soulevé. La pression a donc été grande de faire la demande de devenir une congrégation pontificale, et Fr. Amedeus ne resta pas les bras croisés. Il put même contourner la résistance de l’évêque de Gand, et déjà en 1879, il donna au Canada le statut d’indépendant de la province, avec Fr. Jus-

tinianus comme supérieur provincial. Les prochaines étapes allaient suivre, il n’y avait plus de retour en arrière. Et au Canada, grâce à de nouveaux frères venus de Belgique, mais aussi grâce aux vocations locales, ils purent commencer de nouvelles missions apostoliques. En 1883, ils démarrèrent l’Asile Saint-Benoit ; en 1886, l’Asile Saint-Philippe Neri, spécialement pour les alcooliques et les prêtres malades ; et en 1888, un collège et un juvénat à Saint-Ferdinand-d’Halifax. En 1896, ils achetèrent un grand terrain à Sorel pour y continuer le développement du Mont Saint-Bernard, une école réputée. Les frères furent également demandés à d’autres endroits pour s’occuper de l’enseignement. En 1906, ils lancèrent leur propre école à Drummondville et, en 1925, à Saint-Georges-de-Beauce, où ressuscita l’Académie Notre-Dame-du-Sacré-Cœur. Les supérieurs provinciaux se sont succédés les un après les autres, toujours des frères belges, jusqu’à ce qu’en 1930, le premier provincial canadien fut nommé : Fr. Frémond. Ce fut un moment mémorable dans l’histoire de la province Sainte Anne. Et l’Amérique ? Oui, aussi aux Etats-Unis de nouvelles fondations suivirent, et l’on ressentait parfois des tensions entre les différentes cultures, et la différence de langue ne devait pas être sous-estimée. La mission ? En 1950, nous nous sentions mûrs d’envoyer nous-mêmes des missionnaires à Cuba, où l’on fondait un collège à Juraco, jusqu’à ce que l’on reçoive en 1959 l’autorisation de Fidel Castro de quitter le

deus caritas est


canada

magazine  |  2015  # 03

trouvèrent l’énergie nécessaire pour lancer de nouvelles initiatives. Ainsi, en 1975, Fr. Jules Lamothe commença un nouveau projet pour l’accueil des pauvres et exclus sociaux à Montréal, « Le Phare », qui existe encore et qu’il est impossible de concevoir le réseau social de la ville sans ce dernier. En 1984 , le « Foyer 8000 » fut fondé pour l’accueil des jeunes à problèmes dans la Résidence Notre-Dame-de-Sourire, s’inscrivant dans la lignée de ce qu’ils avaient fait pendant tant d’années à Mont SaintAntoine, et à partir de 1987, on accueillait des patients atteints du SIDA dans l’ « Hébergement de l’Envoi ». Ils ont également cherché un rapprochement avec les laïcs sensibles au charisme de la congrégation et ainsi, un groupe de membres associés fut mis sur pied, avant même que cela ne soit formellement reconnu par la congrégation. Le Canada a de nouveau joué un rôle pionnier. Aujourd’hui, l’on se souvient de ces 150 années d’histoire, avec gratitude et nostalgie. Nous pouvons être reconnaissant de tout ce que les Frères de la Charité ont accompli durant les 150 dernières années au Québec et voir quel rayonnement ils ont eu dans le monde entier. Le Canada était, et est, le fils aîné de la congrégation, et mérite vraiment d’être félicité. La charité a été, à tous égards, vécue de manière unique au service des plus démunis, des personnes socialement exclues, pour les « enfants du Père Triest ». Et l’on a essayé d’enseigner des générations de jeunes et surtout les éduquer en tant que bons citoyens et

chrétiens. La liste des anciens élèves est impressionnante. Mais il y a aussi une nostalgie, car tout cela appartient au passé. Les frères vivent maintenant ensemble à Saint-Sulpice, et quelques-uns demeurent encore à Drummondville. Mais à ces deux endroits aussi, l’on ressent le battement de cœur de la charité. Non, la charité n’est pas morte, les œuvres continuent, certes portées par d’autres, mais dans la communauté l’on vit encore intensément la vie consacrée comme Frère de la Charité, compatissant avec ce qu’il se passe dans la congrégation à l’échelle internationale, au service dans l’humilité, à aider là ou c’est possible. Le 25 juillet on a commémoré les 150 ans de présence au Canada, avec une Eucharistie animée de chants et dans une ambiance détendue où l’on a évoqué Mgr. Bourget et où l’on ressentait surtout que la communauté était encore bien entourée par de nombreux amis qui ont pris, ensemble avec les frères, le temps de montrer leur reconnaissance. Durant le rassemblement, nous avons pris une photo avec le conseil régional et, en arrière-plan, les pionniers autour de l’ancien supérieur général. C’était une jonction de 150 ans. Et la conclusion après la célébration était : non, nous ne sommes pas morts, nous vivons, et nous restons ouverts même à la vie nouvelle, si Dieu le veut. Ce serait un beau cadeau d’anniversaire. Le 26 juillet, nous avons prié pour cela dans la chapelle de Saint-Sulpice. ¶ Fr. René Stockman

15

pays. Ce sera ensuite le Pérou qui, à partir de 1979, deviendra son propre district, mais avec des liens étroits avec la terre natale du Canada. Entretemps, nous pouvons mentionner qu‘en 1956, Saint-Sulpice, un domaine juste à l’extérieur de Montréal a été acheté, celui-ci était une maison de retraite et est aujourd’hui la résidence des frères de la région. Au Québec est instauré le noviciat, et encore en 1960, on exploite l’Hôpital Notre-Dame-des-Laurentides. En 1961, la direction provinciale s’est implanté à la Rue Coronet à Montréal, où elle est restée jusqu’en 2013. Était-ce le vent du concile, ou quelque chose qui se faisait sentir depuis longtemps comme un besoin, mais en 1963, la direction centrale a fait le pas d’accorder aux frères des Etats-Unis l’indépendance et de former dès à présent leur propre district sous la protection de Notre Dame de la Charité. Avec la poursuite de l’internationalisation de la Congrégation, l’on a fait également appel aux frères canadiens pour soutenir des projets en Afrique et en Asie, et même en Israël fut envoyé un frère. Mais les années ‘70 et ’80 ont également fait chavirer quelque chose au Canada : il n’y avait presque plus de nouveaux frères, et beaucoup ont opté pour une nouvelle vie hors de la congrégation. Ce furent des années difficiles pour nos frères canadiens, et ils se sentirent obligés de quitter certaines écoles, de déléguer certaines œuvres aux laïcs. Mais d’un autre côté, ils


25 years

16

of brothers of charity in sri lanka

O

n Saturday 22 August 2015, the presence of the Brothers of Charity was celebrated with thanks in Ja-Ela. After all, in 1990 the brothers from the former Saint Joseph province – Ireland and the UK – came to Sri Lanka to establish a centre for mentally challenged children. The Sisters of Charity, who had already been in Sri Lanka for quite a while, paved the way and even brought in a few candidates. Ultimately, a plot of land was bought in Ja-Ela near Colombo, and they started building a day centre and a school for mentally challenged children. The newest methods would be used there thanks to the rich experience gained in Ireland, England, and Scotland. Bro. Alfred Hassett, the then provincial superior, and Bro. Peter Sheehy, the former provincial superior, were the leading characters in this new project. Bro. Peter even decided to stay in Sri Lanka to supervise the project. He should be honoured as the pioneer of the foundation. Bro. Peter left us much too soon, but in the meantime other brothers had made the journey from Ireland and England to Sri Lanka to continue the build and to help train local candidates. It has been 25 years since then. The Nisansala Centre in Ja Ela has become a model centre in the fields of care, education, and

support for mentally challenged people. The cooperation with the Brothers of Charity Services proved very fruitful. Training local brothers did not go particularly well, unfortunately. The question remained how we could effectively keep the young people, who started out with great enthusiasm, in the group. The situation became really critical in the 1990s when there were just two brothers left in Sri Lanka: Bro. Noel and Bro. Gregory, one in Katugastota and one in Ja Ela. Serious questions were raised whether the Congregation could continue to exist in Sri Lanka. However, at that point, we received unexpected help from Providence. Bro. Bavo, the new provincial superior, and a number of young brothers would reinforce the existing group, and with the request from a local congregation of brothers, the Brothers of Saint Joseph, to amalgamate with our Congregation, the situation changed dramatically. As of 2004, the amalgamation was complete, and the houses and apostolic works in Hatton, Batticaloa, Kalmunai, and Trincomalee were transferred to the Brothers of Charity. Sri Lanka was back on the map of the Congregation and headed for a new future. After 25 years, this future is continued today, with unexpected turns, of course. ‘Looking ahead with thanks’ was the theme of the celebration in Ja-Ela, a celebration that went on over the next few days in Batticaloa and in Kalmunai. A beautiful sculpture of Father Triest was unveiled in the garden of the centre in JaEla, in Batticaloa a new day centre was opened and the renovated community building was consecrated, and in Kalmunai the Canon Triest Pre-School was reopened after considerable renovations. And a relic of Father Triest was placed in every community. A wind of change was blowing through our houses in Sri Lanka. A few days later, 14 novices from Asia and Africa pronounced their first vows in Katugastota, and Bro. Christoph, our young Belgian brother, who is a missionary in Sri Lanka,

made his perpetual profession. 25 years in Sri Lanka: a story that went entirely different than anticipated. This is what makes it fascinating, however, moving at times, and challenging. We can only hope that we are confronted with the same positive surprises during the next 25 years. And particularly that the Congregation’s charism might continue to take shape in the care for the most poor and humble, the forgotten, like in so many other places in the world. ¶ Bro. René Stockman

deus caritas est


sri lanka

25 jaar

broeders van liefde in sri lanka

O

Peter Sheehy, de voormalige provinciale overste, werden de hoofdrolspelers in het nieuwe project, en Br. Peter besloot zelfs om in Sri Lanka te blijven om het nieuwe project te begeleiden. Hij mag dan ook als de pionier van de stichting worden geëerd. Te vroeg ontviel ons Br. Peter, maar ondertussen hadden andere broeders vanuit Ierland en Engeland de overtocht naar Sri Lanka gemaakt, en zowat iedere broeder kwam voor een kortere of langere periode naar Sri Lanka, om het centrum verder uit te bouwen en ook om mee te werken aan de vorming van de plaatselijke kandidaten. Vandaag zijn we 25 jaar later. Het “Nisansala” centrum in Ja-Ela is uitgegroeid tot een modelcentrum op het gebied van opvang, opvoeding en begeleiding van mensen met een mentale handicap. De samenwerking met de “Brothers of Charity Services” heeft zijn vruchten afgeworpen. Minder goed ging het met de vorming van plaatselijke broeders, en het blijft de vraag wat de reden was van de mislukking om de jongeren die enthousiast begonnen ook effectief in de groep te behouden. Eind de jaren ’90 van vorige eeuw werd het echt kritiek en bleven nog twee broeders in Sri Lanka: Br. Noel en Br. Gregory, de één in Katugastota en de andere in Ja-Ela. Er werden dan ook binnen de congregatie ernstige vragen gesteld over het voortbestaan van de congregatie in Sri Lanka. Maar hier kwam de Voorzienigheid vanuit onverwachte hoek ter hulp. Br. Bavo, als

‘Dankend vooruitzien’ was het thema van de viering.

magazine  |  2015  # 03

nieuwe provinciale overste en een aantal jonge broeders zouden de bestaande groep versterken, en met de vraag van een lokale broedercongregatie, de Broeders van Sint-Jozef, om te integreren in onze congregatie, veranderde de situatie grondig. Vanaf 2004 was deze integratie een feit, en kwamen de huizen en apostolaatswerken in Hatton, Batticaloa, Kalmunai en Trincomalee over naar de Broeders van Liefde. Sri Lanka was terug op de kaart van de congregatie en zou een nieuwe toekomst tegemoet gaan. Het is deze toekomst die vandaag, na 25 jaar aanwezigheid, maar met onverwachte wendingen, wordt verdergezet. “Dankend vooruitzien” was het thema van de viering in Ja-Ela, een viering die de volgende dagen in Batticaloa en in Kalmunai werd verdergezet. Een mooi beeld van Vader Triest werd in de hof van het centrum in Ja-Ela onthuld, in Batticaloa werd een nieuw dagcentrum geopend en ook het vernieuwde communiteitsgebouw ingezegend en in Kalmunai werd de Canon Triest Pre-School eveneens na grondige vernieuwing opnieuw geopend. En overal werd in de communiteiten de reliek van Vader Triest geplaatst. Het was alsof een nieuwe wind waaide doorheen onze huizen in Sri Lanka. En enige dagen later zouden in Katugastota 14 novicen uit Azië en Afrika hun eerste geloften uitspreken en Br. Christoph, de jongste Belgische broeder die nu missionaris is in Sri Lanka zijn eeuwige geloften. 25 jaar Sri Lanka: een geschiedenis die geheel anders verliep dan voorzien. Maar dat maakte het juist boeiend, soms aangrijpend en uitdagend. We kunnen alleen maar hopen dat we met dezelfde positieve verrassingen mogen geconfronteerd worden de komende 25 jaar. En vooral: dat het charisma van de congregatie er verder gestalte mag krijgen in de zorg voor de armsten, de kleinen, de vergetenen, zoals op zovele plaatsen wereldwijd. ¶ Br. René Stockman

17

p zaterdag 22 augustus 2015 werd in Ja-Ela dankbaar de aanwezigheid van de Broeders van Liefde herdacht. Immers, het was in 1990 dat de broeders vanuit de toenmalige Sint-Jozef provincie (Ierland en Verenigd Koninkrijk) naar Sri Lanka kwamen om er een centrum voor kinderen met een mentale handicap op te starten. De Zusters van Liefde, reeds lang aanwezig in Sri Lanka, hadden de weg gebaand, en hadden ook voor een paar kandidaten gezorgd. Uiteindelijk werd nabij Colombo, in Ja-Ela, een terrein aangekocht en begonnen met de bouw van een dagcentrum en school voor kinderen met een mentale handicap. Onmiddellijk zou men er de nieuwste methoden toepassen vanuit de rijke ervaring die men had ontwikkeld in Ierland en Engeland en Schotland. Br. Alfred Hassett, de toenmalige provinciale overste, en Br.


sri lanka

25 ans

18

de frères de la charité au sri lanka

L

e samedi 22 août 2015, nous étions heureux de commémorer à Ja Ela la présence des Frères de la Charité. En effet, en 1990 les frères sont arrivés depuis la province Saint-Joseph (Irlande et Grande-Bretagne) au Sri Lanka pour y démarrer un centre pour les enfants ayant un handicap mental. Les Sœurs de la Charité, déjà présentes depuis longtemps au Sri Lanka, avaient préparé la voie et s’étaient également occupées de trouver quelques candidats. Finalement, l’on avait acheté près de Colombo, à Ja Ela, un terrain et l’on commença la construction d’un centre de jour et une école pour enfants handicapés mentaux. L’on y appliqua immédiatement les méthodes les plus récentes provenant de la riche expérience que l’on avait développée en Irlande, Angleterre et Ecosse. Fr.

Alfred Hassett, le supérieur provincial de l’époque, et Fr. Peter Sheehy, l’ancien supérieur provincial, ont joué un rôle principal dans le nouveau projet, et Fr. Peter a même décidé de rester au Sri Lanka afin de diriger le nouveau projet. Pour cette raison nous pouvons aussi le reconnaître comme le pionnier de la fondation. Le Fr. Peter nous a quittés trop tôt, mais entretemps, d’autres frères venus d’Irlande et d’Angleterre ont fait le voyage vers le Sri Lanka, et presque tous les frères sont venus au Sri Lanka pour une période plus ou moins longue afin de poursuivre la construction du centre et de contribuer également à la formation des candidats locaux. Aujourd’hui, 25 ans plus tard, le centre « Nisansala » à Ja Ela est devenu un centre modèle en matière d’accueil, d’éducation et d’accompagnement des personnes souffrant de déficiences mentales. La coopération avec les « Services des Frères de la Charité » a porté du fruit. Par contre, la formation des frères locaux se déroula moins bien, et l’on se demande quelle est la raison du départ des jeunes, qui avaient commencé avec enthousiasme. A la fin des années ’90, la situation est devenue très critique et seulement deux frères sont restés au Sri Lanka : Fr. Noël et Fr. Gregory. Le premier à Katugastota, et le deuxième à Ja Ela. Au sein de la congrégation l’on se posait sérieusement la question de l’avenir de la congrégation au Sri Lanka. Mais voici que la Providence sourit à nouveau de manière inattendue. Fr. Bavo, le nouveau supérieur provincial, et quelques

La Providence sourit à nouveau de manière inattendue.

jeunes frères sont venus renforcer le groupe existant, et avec la question d’intégrer dans notre congrégation les Frères de Saint-Joseph, une congrégation locale de frères, la situation avait radicalement changé. A partir de 2004, cette intégration devint réalité, et les maisons et œuvres apostoliques de Hatton, Batticaloa, Kalmunai et Trincomalee devinrent Frères de la Charité. Le Sri Lanka était de retour dans la liste de la congrégation et marche vers un nouvel avenir. C’est cet avenir qui, aujourd’hui, après 25 ans d’existence, avec des rebondissements inattendus, est continué. « Aller de l’avant en action de grâce » était le thème de la fête à Ja Ela, une célébration continuée les jours suivants à Batticaloa et à Kalmunai. Une belle représentation du Père Triest a été dévoilé au centre de Ja Ela. A Batticaloa un nouveau centre de jour a été ouvert et le bâtiment renouvelé de la communauté a également été béni. A Kalmunai, l’école maternelle Canon Triest a également été ré-ouverte après une grande rénovation. Et dans toutes les communautés l’on plaça la relique du Père Triest. C’était comme si un vent nouveau de renouveau soufflait sur nos maisons du Sri Lanka. Quelques jours plus tard à Katugastota, 14 novices venus d’Asie et d’Afrique ont prononcé leurs premiers vœux et Fr. Christoph, le plus jeune frère belge qui est maintenant missionnaire au Sri Lanka, ses vœux perpétuels. 25 années au Sri Lanka : une histoire qui se déroula tout à fait différemment que prévu. Mais c’est ce qui la rend justement plus fascinante, parfois passionnante et provocatrice. Nous ne pouvons qu’espérer de pouvoir faire face aux mêmes surprises positives au cours des prochaines 25 années. Et surtout : que le charisme de la congrégation puisse continuer de s’y développer dans les soins aux plus démunis, les faibles, les oubliés, comme à tant d’endroits à travers le monde. ¶ Fr. René Stockman

deus caritas est


tanzania

twelve eyes that glistened

A

magazine  |  2015  # 03

the start of the centre, however, because young people are already being trained, particularly in the ironworking and welding workshops. Six of them graduated on 11 June, and for the occasion they were presented with a kit with which they can start their own business. This was the moment that moved us the most during our visit to the building site and the already operational workshops. Six young people, clearly marked by their past, who timidly came forward to pick up their kits. At the final moment, Bro. David, who coached them, urged them to straighten their clothes at bit because this was an important event for them. When I handed them their tools and looked them

It was probably the first time that they had ever received such a great gift.

in the eye, I saw twelve eyes glistening with joy and emotion. It was probably the first time that they had ever received such a great gift, and that they got so much positive attention. We encouraged them to use these tools well and start their own little business. Gaston assured me that they all had a place where they could start work. Six young people who were roaming the streets of Kigoma just a few months ago were given the opportunity of a lifetime to start afresh. Will they make it? Will they succeed in managing their little businesses? So many questions, so many expectations. Let us be hopeful and be particularly grateful that many young people will follow in their footsteps and will be given a new chance in society thanks to this professional training. This is offering people new opportunities, this is offering the joy of the resurrection to those who have lost all hope, this is restoring people’s dignity. I said goodbye to Rumonge with a thankful heart, for laying of the foundation stone, for the visit I had been looking forward to, but mainly for those twelve eyes that glistened. ¶ Bro. René Stockman

19

few years ago, we started guiding hearing-impaired young people in Kigoma, Tanzania. With the Emmaus Centre for the Deaf in Ledeberg, Belgium and under the enthusiastic supervision of Bro. Maurice Buyens, there was frequent support from staff members who shared their experiences with their peers in Kigoma. We ultimately found a space in Rumonge, where we set up as a training centre with workshops for woodworking, sewing, and ironworking. A new project was born. The South Campaign in Belgium was also very helpful to allow this project to succeed and grow. In 2013, Fracarita International was working on a new project in which several partners were involved. With the support from the Belgian embassy in Dar es Salaam, the Syn4Led project was created, a project focusing on education, support of neglected groups, and development of sustainable energy. One of the partners of this project is AHD, which stands for ‘Humanitarian Aid against Delinquency’. This is a group that was established in Bujumbura, backed by Gaston Niyonzima, and which now has several training courses for street children and endangered groups of young people, always with the intention of providing professional training to teach them a trade and, as such, have them integrate into society. In order to become a partner in the Syn4Led project, an cooperation agreement was made between AHD and Fracarita International. AHD became the executive partner for the development of a new training course in Kigoma. In the end, it was decided to do this in Rumonge and adapt and extend the existing workshops. On 11 June 2015, we laid the foundation stone for the new building, which will be finished within a few months’ time and which will give street children, groups of young people, and disabled youngsters an opportunity to receive proper professional training. Laying the foundation stone did not mark


tanzania

twaalf ogen die schitterden

20

I

n Kigoma (Tanzania) werd enige jaren geleden gestart met de begeleiding van jongeren met een gehoorstoornis. Vanuit België, meer bepaald vanuit het Dovencentrum “Emmaüs” te Ledeberg en onder de enthousiaste begeleiding van Br. Maurice Buyens, kwam geregelde steun met de zending van medewerkers die hun ervaringen in Kigoma deelden met hun lotgenoten. Uiteindelijk werd een plaats in Rumonge ingericht om er een trainingscentrum op te richten met ateliers voor houtbewerking, snit en naad en ijzerbewerking. Een nieuw project was geboren. Ook de Zuidactie in België bracht een steentje aan om dit project te doen slagen en mee uit de startblokken te laten groeien. In 2013 werkte men via Fracarita International aan een nieuw programma waarbij verschillende partners waren betrokken. Met de steun van de Belgische ambassade in Dar es Salaam werd een “Syn4Led” programma uitgewerkt, een programma rond vorming, ondersteuning van achtergestelde groepen en het ontwikkelen van duurzame energie. Eén van de partners in dit project is AHD, dat staat voor “Aide humanitaire contre la délinquance”. Het is een groep die opstartte in Bujumbura onder de stimulans van Gaston Niyonzima en die nu reeds verschillende trainingsprogramma’s voor straatkinderen en bedreigde jongerengroepen heeft lopen, steeds met de bedoeling hen door een professionele training een beroep aan te leren en hen zo te integreren in de maatschappij. Teneinde partner te worden in het “Syn4Led” programma werd tussen AHD en Fracarita International een samenwerkingsverband

afgesloten, en zo werd AHD de uitvoerende partner voor de ontwikkeling van een nieuw trainingsprogramma in Kigoma. Finaal werd gekozen om Rumonge daarvoor uit te bouwen en de bestaande ateliers aan te passen en verder uit te breiden. Op 11 juni 2015 werd de eerste steen gelegd voor de nieuwbouw die binnen een paar maanden moet af zijn en die de gelegenheid zal geven aan straatkinderen, bedreigde jongerengroepen en jongeren met een handicap een gepaste professionele opleiding te verschaffen. De eerstesteenlegging was evenwel niet de start van het centrum, want nu reeds worden jongeren opgeleid, vooral in de ateliers voor de ijzerbewerking en lassen. Zes van deze jongeren studeerden op 11 juni ook af, en bij deze gelegenheid werd hen een kit ter beschikking gesteld waarmee ze een eigen business kunnen beginnen. Het was dit moment dat ons het meest trof bij ons bezoek aan de bouwwerf en de reeds werkende ateliers. Zes jongeren, duidelijk getekend door hun verleden, die met enige schroom naar voor kwamen om hun kit in ontvangst te nemen. Op het laatste moment werden ze door Br. David die hen begeleidde nog aangespoord hun kledij wat te schikken, want het was voor hen toch een belangrijke gebeurtenis. Maar bij het overhandigen van de werktuig mocht ik hen in de ogen kijken, en ik zag 12 ogen die schitterden van vreugde, van ontroering. Wellicht was het de eerste maal in hun leven dat ze zo een groot geschenk ontvingen, en dat er zoveel positieve aandacht op hen was gericht. We moedigden hen aan om hetgeen ze ontvingen goed te gebruiken en er een eigen bedrijfje mee op te starten. Gaston verzekerde mij dat ze allen reeds een plaats hadden waar ze aan de slag konden gaan.

Het is wellicht de eerste maal in hun leven dat ze zo een groot geschenk ontvingen.

Zes jongeren die een paar maanden geleden nog in de straten van Kigoma ronddwaalden en die nu de kans van hun leven kregen om een nieuw begin te maken van hun leven. Zullen zij het waarmaken? Zullen ze erin slagen om nu ook hun bedrijfje goed te beheren? Zovele vragen, zovele verwachtingen. Laten we maar hoopvol zijn en vooral dankbaar dat er nog vele jongeren zullen volgen die op dezelfde wijze door deze professionele vorming een nieuwe kans zullen krijgen in de maatschappij. Dit is mensen nieuwe kansen geven, dit is verrijzenisvreugde geven aan hen die alle hoop hebben laten varen, dat is mensen herstellen in hun menselijke waardigheid. Het is met een dankbaar hart dat ik afscheid nam van Rumonge, omwille van de eerstesteenlegging, omwille van dit bezoek waarnaar ik had uitgekeken, maar vooral omwille van die 12 ogen die schitterden. ¶ Br. René Stockman

deus caritas est


tanzanie

douze yeux qui brillaient

magazine  |  2015  # 03

Peut-être était-ce là la première fois de leur vie qu’ils recevaient un cadeau aussi grand.

leur kit. Au dernier moment, Fr. David, qui les accompagnait, les invita à arranger leur tenue, car il s’agissait pour eux néanmoins d’un événement important. Mais à la remise de l’outillage, j’ai pu les regarder dans les yeux, et je vis 12 yeux qui brillaient de joie, d’émotion. Peut-être était-ce là la première fois de leur vie qu’ils recevaient un cadeau aussi grand, et que tant d’attention positive leur était adressée. Nous les avons encouragés à faire bon usage de ce qu’ils avaient reçu et à démarrer leur propre entreprise. Gaston m’a assuré qu’ils avaient tous déjà un endroit où ils pourraient aller travailler. Six jeunes qui, il y a quelques mois encore, erraient dans les rues de Kigoma et qui maintenant, ont eu la chance de leur vie de prendre un nouveau départ dans la vie. En seront-ils capables ? Réussiront-ils aussi maintenant à bien gérer leur entreprise ? Tant de questions, tant d’attentes. Soyons dans l’espoir et surtout reconnaissants qu’encore beaucoup d’autres jeunes suivront, qui de la même manière, grâce à cette formation professionnelle, recevront une nouvelle chance dans la société. C’est ça donner de nouvelles chances aux personnes, c’est ça donner la joie de la résurrection à ceux qui ont perdu tout espoir, c’est ça restaurer les personnes dans leur dignité humaine. C’est avec un cœur reconnaissant que je quittais Rumonge, grâce à la pose de la première pierre, grâce à cette visite que j’attendais tellement, mais surtout grâce à ces 12 yeux qui brillaient. ¶ Fr. René Stockman

21

A

Kigoma (Tanzanie), il y a quelques années, commença l’accompagnement de jeunes souf­ frant de troubles de l’audition. Des employés étaient régulièrement envoyés de Belgique, et plus précisément de Ledeberg, du centre « Emmaüs » pour personnes sourdes, sous la direction enthousiaste de Fr. Maurice Buyens, afin de partager leurs expériences à Kigoma avec leurs pairs. Finalement, un endroit a été conçu à Rumonge pour y fonder un centre de formation avec des ateliers de menuiserie, de couture et du travail du fer. Un nouveau projet naquit. L’Action Sud en Belgique contribua également à faire de ce projet un succès et l’aida à se développer. En 2013, ils travaillèrent à travers Fracarita International sur un nouveau programme impliquant plusieurs partenaires. Avec le soutien de l’ambassade belge à Dar es Salam, le programme « Syn4Led » a été mis en place : un programme autour de la formation, du soutien aux groupes défavorisés et du développement des énergies renouvelables.

AHD, qui signifie «  Aide Humanitaire contre la Délinquance », est l’un des partenaires de ce projet. Il s’agit d’un groupe qui a démarré à Bujumbura, sous l’impulsion de Gaston Niyonzima et qui compte déjà maintenant à son actif plusieurs programmes d’entraînement en fonction pour enfants de la rue et groupes de jeunes défavorisés, toujours avec l’intention de leur apprendre un métier afin de les intégrer ainsi dans la société. Afin de devenir un partenaire dans le programme «Syn4Led», un accord a été conclu entre AHD et Fracarita International, et c’est ainsi que AHD devint le partenaire exécutif pour le développement d’un nouveau programme de formation à Kigoma. Au final, on choisît de développer Rumonge et d’adapter et d’étendre les ateliers existants. Le 11 juin 2015, la première pierre fut posée pour la nouvelle construction, qui devrait être terminée d’ici quelques mois et qui donnera l’occasion aux enfants de la rue, des groupes de jeunes défavorisés et les jeunes personnes handicapées de recevoir une formation professionnelle adéquate. La première pierre ne fut cependant pas le début du centre, car déjà maintenant des jeunes sont formés, en particulier dans les ateliers pour le travail du fer et de soudage. Six de ces jeunes furent également diplômés le 11 juin, et, à cette occasion, un kit fut mis à leur disposition, permettant de démarrer leur propre entreprise. Ce moment-là fut celui qui nous a le plus marqué lors de notre visite sur le chantier de construction et les ateliers déjà en fonction. Six jeunes, profondément marqués par leur passé, s’avancèrent avec une certaine appréhension afin de recevoir


22

A

fter a 45-minute flight from Lima, we reached Ayacucho airport with a descent that defied our imagination. It was as though we were about to land on top of a mountain but apparently there was enough room to build an airstrip between two mountains. We still had to hit the brakes hard not to crash into the mountainside. Bro. Jimi informed us that we were at 2,700 metres altitude and that we would experience difficulty breathing, which was true in fact as the short walk from the plane to the terminal proved. Ayacucho, the battleground for the ‘Shining Path’ in the 80s and 90s, with traumas that have not quite healed yet, means ‘abode of the soul’. In the streets, there were women in typical Peruvian dress, and the Spanish influence in the, I must say, grand buildings in the large market square was indeed very striking. Five years ago, the Brothers of Charity first set foot in this city to take over a smallscale psychiatric centre, which was set up seven years earlier by a sister with the help of the local population in response to the many psychiatric needs, manifesting as posttraumatic stress disorders following years of terror imposed by the Shining Path. A home for mentally challenged children has also been built, entirely in line with the apostolic works of the Brothers of Charity, who were brought in to run the centre with a higher level of professionalism. It was quite the challenge for our Peruvian brothers to go inland and enrich their apostolate with mental health care. No, we did not take any chances, and after thorough consideration, it was decided to establish a small community in Ayacucho. It has been five years since then. The top floor of the building, where the brothers live, seemed a little chaotic with all those stairs. After Bro. Bernard Houle’s passing, these quarters are only used sporadically. However, everything was spotless. The cosy chapel was new and very inviting for prayer. There was still cake in the kitchen refrigerator from Bro. Bernard’s last birthday, hard as a rock. The photograph that was taken that day was used for his memorial card. Before noon, we met the associate members, and every one of them bore witness to what Bro. Bernard gave them. They are a group of women who dedicate themselves to continue to spread the spirit of the Congregation at the centre. And they certainly succeed in doing so. In the afternoon, we

peru

ayacucho,

5 years later met the staff, a group of patients who receive daily care, and family members with mentally challenged children. Rarely have I felt Father Triest’s charism so vividly. At the clinic, the rehabilitation centre, and the ward for mentally challenged children, charity takes shape in solid professionalism. Bro. Jimi dedicated himself for many years as a brother and a psychologist, which had a more than stimulating effect. Again, I was struck by the testimonies of the families I heard and the atmosphere among the staff. The multipurpose room was named after Bro. Bernard, and Associate Member Lutgarde from Belgium designed a patient rehabilitation room. A psychiatrist from Lima comes in regularly as a volunteer and was honoured on the occasion of the twelfth anniversary of the facility. At noon, we were received by the archbishop who had a picture of Father Triest in his gallery of holy founders of congregations that are active in his diocese, just not in the chapel, however. He did ask for a relic to place with the others. He showed great enthusiasm yet he did not know how to express his gratitude for the Congregation. Along with us, he is hoping that a fully alive community would return. We also met a few local candidates, which only increased our hope for the future. Our brief visit was concluded with a celebration of the Eucharist at the parish church where an equally enthusiastic priest presided. It was All Souls’ Day and

it probably was the tenth mass that he celebrated. The popular devotion was very much alive at the quaint little church, and at the end we were offered blessed bread, a custom in Ayacucho on All Souls’ Day. The parish priest is a friend of the brothers and he constantly repeated that he wanted be a brother himself. He certainly had the spirit for it and he told me that he visits families that have psychiatric patients with his worn-out car. Later that evening, we had a social gathering with the staff and the associate members. They served cake with an image of Father Triest in icing. No one dared to have a piece, and when we carefully wanted to take it to Lima, we found out that it was not heat resistant. The brothers in Lima would take care of it. We left Ayacucho early in the morning, around the same time that we arrived the day before. We admired the huge Nativity scene at the little airport, which is there permanently and has many colourful sculptures, typical of the area. Unfortunately, it was too big to take with us for our collection at the General House in Rome but I had a small version in my suitcase given to me by one of the staff members. And so, Ayacucho travelled home with us in a symbolic way, and at Christmastime it will be present among us as a living memory in the form of a little Nativity scene. ¶ Bro. René Stockman

deus caritas est


peru

ayacucho,

5 jaar later M

magazine  |  2015  # 03

venste verdieping van het gebouw dat in aanvang wat chaotisch overkomt met zijn verschillende trappen bevindt zich het logement voor de broeders. Na de dood van Br. Bernard Houle wordt dit slechts sporadisch en tijdelijk bewoond. Maar alles ligt er kraaknet bij en ook het stemmig kapelletje is nieuw en nodigt uit tot gebed. In de koelkast van de keuken vinden we nog een taart zo hard als steen die werd gebakken ter gelegenheid van de laatste verjaardag van Br. Bernard. De toen genomen foto werd tevens de foto voor zijn herdenkingskaart. In de voormiddag ontmoeten we de aangesloten leden en allen getuigen van hetgeen ze van Br. Bernard hebben meegekregen. Het is een groep vrouwen die zich nu echt inzetten om de geest van de congregatie hier in het centrum verder uit te dragen. En of ze erin slagen. In de namiddag ontmoeten we dan de medewerkers, een groep patiënten die er dagelijks omkaderd worden en familieleden met de kinderen met een mentale handicap. Zelden heb ik zo het charisma van Vader Triest levend gevoeld. In zowel het consultatiecentrum, het rehabilitatiecentrum voor dagopvang als de opvang voor kinderen met een mentale handicap wordt caritas vertaald in degelijke professionaliteit. Br. Jimi heeft zich hier verschillende jaren ingespannen om er als broeder en psycholoog een meer dan stimulerende rol te spelen. Opnieuw treft me het getuigenis van de families die ik mag horen en de ganse sfeer die er onder de medewerkers heerst. De multifunctionele zaal werd naar Br. Bernard genoemd en aangesloten lid Lutgarde uit België heeft gezorgd voor de inrichting van een ruimte waar gewerkt kan worden aan de rehabilitatie van de zieken. Een psychiater uit Lima komt regelmatig als vrijwilliger naar Ayacucho en wordt ter gelegenheid van het twaalfjarig bestaan van de voorziening in de bloemetjes gezet. Over de middag zijn we te gast bij de aartsbisschop die Vader Triest in zijn galerij van heilige stichters van congregaties die in zijn bisdom aanwezig zijn heeft opgehangen, nog juist niet in de kapel. Hij vraagt

wel een reliek om deze bij de andere te plaatsen. Een enthousiaste man, die niet weet hoe zijn dankbaarheid naar de congregatie toe uit te drukken en die samen met ons hoopt dat er in de toekomst opnieuw een levende communiteit aanwezig zal zijn. Alvast ontmoeten we ook een aantal kandidaten uit de streek en onze hoop groeit. Het korte bezoek wordt afgesloten met een eucharistieviering in de parochiekerk waar een even enthousiaste pastoor voorgaat. Het is Allerzielen en het is wellicht zijn tiende mis die hij opdraagt. De volksdevotie is goed aanwezig in het stemmige kerkje en op het einde wordt ons gezegend brood aangeboden, een gebruik in Ayacucho voor Allerzielen. De pastoor is een vriend van de broeders en voortdurend herhaalt hij dat hij zelf broeder zou willen worden. Hij heeft er zeker de geest voor en hij vertelt hoe hij met zijn schamele auto families met psychiatrische patiënten gaat bezoeken. Later op de avond wordt tijdens het gezellig samen zijn met de medewerkers en de aangesloten leden opnieuw een taart aangesneden met een beeldje van Vader Triest in suiker. Niemand durft ervan proeven, maar wanneer we hem zorgvuldig proberen mee te nemen naar Lima moeten we vaststellen dat hij niet tegen de warmte bestand is. De broeders in Lima zullen er zich over ontfermen. In de vroege morgen vertrekken we uit Ayacucho zoals we de vorige dag in alle vroegte waren toegekomen. We bewonderen in het kleine luchthavengebouw de immense kerststal die er permanent is opgesteld met zijn vele kleurrijke beeldengroepen, typische kunst van de streek. Hij is te groot om mee te nemen naar onze collectie voor het generalaat in Rome, maar in mijn valies zit een kleine versie die ik van de medewerkers hebben meegekregen. En zo gaat Ayacucho toch nog op een symbolische wijze mee naar huis en tijdens de kersttijd zal het via deze kleine kerststal aanwezig zijn als een levende herinnering. ¶ Br. René Stockman

23

et een vliegtuigvlucht van een drie kwartier vanuit Lima bereiken we de luchthaven van Ayacucho met een daling die de verbeelding tart. Het is alsof we ergens op een top van een berg zullen eindigen, maar blijkbaar was er daar toch juist voldoende plaats om tussen twee bergen in een landingsbaan aan te leggen. Het is wel met volle kracht dat moet worden afgeremd om niet op een andere bergflank te botsen. Br. Jimi verwittigt ons dat we ons meer dan 2700 meter hoog bevinden en dat we dus moeilijkheden zullen hebben om te ademen. En inderdaad, de korte tocht van het vliegtuig naar de aankomsthal doet zich reeds ­voelen. Ayacucho, tussen de jaren ’80 en ’90 van vorige eeuw het strijdtoneel van het “Lichtend Pad” en waarvan de trauma’s nog niet zijn geheeld, betekent “woning van de ziel”. In de straten ontmoeten we de vrouwen in hun typische Peruviaanse kledij en de Spaanse invloed in de wel statige gebouwen op het grote marktplein in het centrum is opvallend. Vijf jaar geleden kwamen de Broeders van Liefde hier ter plaatse om er een kleinschalig psychiatrisch centrum over te nemen, zeven jaar voordien opgericht door een Zuster met de hulp van de plaatselijke bevolking als antwoord op de vele psychiatrische problemen die zich als posttraumatische stress syndromen voordeden na de jaren terreur die het Lichtend Pad in deze streek had gezaaid. Ook een afdeling voor kinderen met een mentale handicap was er ondertussen uitgebouwd, dus helemaal in de lijn van de apostolaatswerken van de Broeders van Liefde, die daarom dan ook werden aangesproken om het tehuis met meer professionaliteit te leiden. Voor de broeders uit Peru was het een uitdaging om ook meer naar het centrum van het land te vertrekken en tegelijk hun apostolaat te verrijken met geestelijke gezondheidszorg. Neen, er werd niet over één nacht ijs gegaan, maar na een grondige overweging werd uiteindelijk besloten om zich met een kleine communiteit in Ayacucho te vestigen. Vandaag zijn we vijf jaar verder. Op de bo-


pérou

ayacucho,

5 ans après

24

A

vec un vol de trois quarts d’heure depuis Lima, nous atteignons l’aéroport d’Ayacucho avec un atterrissage défiant l’imagination. Comme si nous allions atterrir quelque part sur le sommet d’une montagne, mais qu’apparemment il y avait encore juste assez de place pour y mettre une piste entre deux montagnes. On a du freiner de toutes forces pour éviter la collision avec un autre flanc de montagne. Fr. Jimi nous avertit que nous nous trouvons à plus de 2700 mètres d’altitude et que nous éprouverons donc des difficultés à respirer. Effectivement, le court trajet de l’avion vers le hall d’arrivée se fait déjà sentir. Ayacucho, entre les années ’80 et ’90 du siècle dernier, le champ de bataille du « Sentier Lumineux » et dont les traumatismes n’ont pas encore guéri, signifie « la maison de l’âme ». Dans les rues, nous rencontrons les femmes dans leur tenue typiquement péruvienne et l’influence espagnole des bâtiments majestueux à la grande place, au centre, est frappante. Il y a cinq ans, les Frères de la Charité sont venus sur place afin d’y reprendre un petit centre psychiatrique, fondé sept ans auparavant par une Sœur, avec l’aide de la population locale, en réponse aux nombreux problèmes psychiatriques qui apparaissaient, comme des syndromes de stress post-traumatiques après des années de terreur, semés dans la région par le Sentier Lumineux. Un service pour les enfants souffrant de troubles mentaux y a également été établi, complètement dans la lignée des œuvres apostoliques des Frères de la Charité, qui ont donc ainsi été appelés afin de diriger l’institution avec plus de professionnalisme. Ce fut un défi pour les frères du Pérou pour aller également plus au centre du pays et en même temps d’enrichir leur apostolat aux soins de la santé mentale. Non, nous n’avons pas pris cette décision du jour au lendemain, mais après une grande réflexion, il a finalement été décidé de s’installer avec une petite communauté à Ayacucho. Aujourd’hui, nous sommes cinq ans plus tard. Au dernier étage de l’immeuble, qui

au premier abord a l’air chaotique avec ses escaliers dans tous les sens, se trouve le logement des frères. Après la mort de Fr. Bernard Houle, il n’a été que sporadiquement et temporairement habité. Mais tout y était impeccable et la petite chapelle modeste était également neuve et invite à prier. Dans le réfrigérateur de la cuisine, nous trouvons encore un gâteau aussi dur que la pierre qui date du dernier anniversaire du Fr. Bernard. La photo qui a été prise à ce moment, est devenue la photo pour son faire-part de décès. Dans la matinée, nous rencontrons un groupe de membres associés et tous témoignent de ce que le Fr. Bernard leur a apporté. C’est maintenant un groupe de femmes qui s’engage à maintenir l’esprit de la congrégation au sein du centre. Elles y parviennent admirablement bien. Dans l’après-midi, nous rencontrons les collaborateurs, un groupe de patients qui y sont quotidiennement encadrés et les membres des familles avec les enfants souffrant de troubles mentaux. J’ai rarement ressenti le charisme du Père Triest si vivant. Tant au centre de consultation, qu’au centre de réhabilitation pour l’accueil de jour qu’au centre d’accueil pour les enfants souffrant de troubles mentaux, la charité est traduite en professionnalisme sérieux. Fr. Jimi s’est investi plusieurs années en tant que frère et psychologue afin d’y jouer un rôle plus que stimulant. A nouveau, je suis touché par les témoignages des familles que j’ai la joie d’entendre et par l’ambiance qui règne entre les collaborateurs. La salle polyvalente porte le nom de Fr. Bernard et le membre associé Lutgarde, de Belgique, s’est occupée de l’aménagement d’un espace où l’on peut se consacrer à la réhabilitation des malades. Un psychiatre de Lima vient régulièrement en tant que bénévole à Ayacucho et à l’occasion du douzième anniversaire de l’établissement il a été remercié tout particulièrement pour son engagement. A midi, nous sommes invités chez l’archevêque qui a pendu un portrait du Père Triest dans sa galerie des saints fondateurs des congrégations présentes dans son diocèse, juste à côté de la chapelle. Il

demande bien une relique afin de la placer auprès des autres. Un homme enthousiaste qui ne sait comment exprimer sa gratitude envers la congrégation et qui espère avec nous avoir à l’avenir à nouveau une communauté vivante. En attendant, nous rencontrons un certain nombre de candidats de la région et notre espérance augmente. La courte visite se termine par une célébration eucharistique dans l’église paroissiale, présidée par un curé enthousiaste. C’est la Toussaint et c’est probablement la dixième messe qu’il célèbre. La dévotion populaire est bien présente dans la petite église modeste et à la fin, on nous présente du pain béni, une coutume à Ayacucho pour la Toussaint. Le prêtre est un ami des frères et il ne cesse de répéter combien il aimerait lui-même devenir frère. Il en a certainement l’esprit et il raconte comment il rend visite avec sa petite voiture toute simple aux familles ayant des patients psychiatriques. Plus tard dans la soirée, où nous étions heureux de nous retrouver avec les collaborateurs et les membres associés, on a coupé un gâteau avec une statue en sucre du Père Triest. Personne n’osait y goûter, mais lorsque nous avons essayé de prendre délicatement cette statue avec nous à Lima, nous avons dû constater qu’elle n’a pas pu résister à la chaleur. Les frères de Lima s’en occuperont. Au petit matin, nous quittons Ayacucho comme nous étions arrivés la veille en début de matinée. A la petite aérogare, nous admirons l’immense crèche de Noël qui y est présentée de manière permanente avec ses nombreuses statuettes colorées, art typique de la région. Elle est trop grande pour l’emporter dans notre collection pour le généralat à Rome, mais dans ma valise se trouve un petit exemplaire, reçu des collaborateurs. Ainsi, Ayacucho m’accompagne de manière symbolique à la maison et sera présent pendant la période de Noël, grâce à cette petite crèche, tel un souvenir vivant. ¶ Fr. René Stockman

deus caritas est


belgium

visiting

father triest

magazine  |  2015  # 03

The tomb in Lovendegem has a history of its own. When he died, Father Triest was buried in the churchyard next to the church in Lovendegem. Despite the fact that he had only lived there for 2 years, he had seemingly developed a strong bond with the parish, so strong that he wanted to be buried there. It is where he rested until the moment there came a ban on having more graves around the church, and so a new municipal cemetery was created. Father Triest’s remains were scheduled to move there, as well, but the Sisters of Charity secretly brought the remains to their own cemetery, where his body now rests along with the general superiors of the Sisters of Charity. The burial chapel in Lovendegem has been a place of pilgrimage for brothers and sisters who come and visit Belgium ever since, as well as for groups of ‘Friends of Father Triest’ who enjoy pilgrimaging to this sacred place. After the tomb was opened in 2013, the question was raised to improve access to the burial chapel. Up until then, people had to go through an institute called ‘De Triangel’ and there were very little signs.

Bro. René Stockman

25

T

wo years ago, as part of Father Triest’s beatification process, his tomb was opened in Lovendegem in order to verify the authenticity of the mortal remains. It was an emotional moment for those who attended the ceremony. “This picture portrays a mortal Triest, but who will succeed in reviving his virtues,” it says on a small painting that hangs in my office in Rome. I thought of these words when I saw the remains: a few bones, pieces of his cassock, a sole of his shoe, and a lot of dirt. “Remember, man, that you are dust, and unto dust you shall return.” His virtues live on, however, and that is the meaning of the beatification process: to know the virtues so intensely and authentically lived by Father Triest, to share them with others, and to have him be an example for all Christians. Triest wanted to be an example; it was part of his mission, which he spoke when he preached in public again for the first time in 1802 after having spent five years as a priest in hiding. “I am to give you my example, my teaching, and my service.” These three simple words express an entire life’s mission.

It was too big of a threshold to walk across the institute to reach the burial chapel. That is why the Sisters of Charity decided to build a new entrance connecting to the path that goes by the municipal cemetery and leads to the back of the burial chapel. ‘Artistic, devout, and practical’ were the words that were put forward, and on 14 August 2015, the new entrance was solemnly consecrated. The result turned out marvellously well. Very simply, with Father Triest showing us the way, we are reflectively led to the burial chapel. A few of Father Triest’s words, some historical data, and a number of significant moments from Father Triest’s life guide us on our way to the tomb. It is a true pilgrimage, prayerful, meditatively, with sunlight passing through the stained glass windows depicting the Creation. The old graveyard was completely redone and just a few old crosses were kept and placed around the burial chapel. This is hallowed ground, knowing that more than 1000 people were buried in this place: sisters, priests, and residents of the institute. But Father Triest takes centre stage; he truly rests among his loved ones. We are grateful to the Sisters of Charity for taking care of the tomb of our beloved founder. We also hope that the new entrance might constitute as an invitation for many people to go on a pilgrimage and to be and pray by Father Triest’s tomb. In November, the diocesan inquiry of the beatification was closed and the Roman stage started. Let us hope and pray that everything might develop rapidly and that Father Triest, Servant of God up until now, might be named Venerable by the Pope very soon, in order to open the road to beatification once and for all. May the new entrance to the burial chapel be a symbol for the entrance to the road to beatification. ¶


belgië

op bezoek

bij vader triest

26

T

wee jaar geleden, in het kader van het proces van de zaligverklaring van Vader Triest, werd het graf van Triest in Lovendegem geopend, om de echtheid van de stoffelijke resten te verifiëren. Het was voor diegenen die deze plechtigheid bijwoonden een emotioneel moment. “Op deze prent is de sterfelijke Triest afgebeeld, maar wie zal erin slagen zijn deugden te doen herleven”, staat op een schilderijtje dat op mijn kantoor in Rome hangt. Ik dacht aan deze tekst toen ik de stoffelijke resten zag: een paar beenderen, stukken van zijn kazuifel, een schoenzool en veel aarde. “Gedenk o mens, dat ge van stof zijt, en tot stof zult wederkeren”. Maar zijn deugden leven voort, en dat is de zin van het proces van de zaligverklaring: de deugden die Vader Triest zo intens en authentiek heeft beleefd beter te leren kennen, met anderen te delen en hem als voorbeeld te stellen voor alle christenen. En Triest wou een voorbeeld zijn, dat was deel van zijn missie die hij uitsprak wanneer hij in 1802 voor de eerste maal opnieuw in het openbaar mocht prediken, na 5 jaar geleefd te hebben als een ondergedoken priester. “Ik wil u mijn voorbeeld, mijn onderricht en mijn dienstbaarheid schenken”. Drie eenvoudige woorden die een ganse levensmissie uitdrukken. Het graf in Lovendegem heeft een eigen geschiedenis. Vader Triest werd na zijn dood begraven op het kerkhof naast de kerk in Lovendegem. Ondanks het feit dat hij er slechts 2 jaar had gewoond, had hij met de parochie blijkbaar een sterke band ontwikkeld, zo sterk dat hij wenste daar begraven te worden. Hij bleef op het kerkhof tot het moment dat er een verbod kwam om nog rond de kerk te begraven en een nieuw gemeentekerkhof werd opgericht. Ook Vader Triest zou naar dit nieuwe kerkhof verhuizen, maar in het geheim brachten de Zusters van Liefde hem over naar hun eigen kerkhof, waar hij nu rust samen met de algemene oversten van de Zusters van Liefde. Sindsdien is de grafkapel in Lovendegem een bedevaartsplaats voor vele broeders en zusters die in België

op bezoek komen, en ook groepen “Vrienden van Vader Triest” pelgrimeren graag naar deze gezegende plaats. Na de opening van het graf in 2013 kwam de vraag om de toegang van de grafkapel te verbeteren. Tot nu toe moest men door het instituut “De Triangel” en was de aanduiding eerder miniem. Ook de drempel om door het instituut te wandelen om de grafkapel te bereiken was vrij hoog. Daarom besloten de Zusters van Liefde om een nieuwe ingang te maken langs de kleine wegel die langs het gemeentekerkhof laveert om uit de komen aan de achterkant van de grafkapel. “Kunstvol, devoot en praktisch” waren de drie woorden die werden vooropgesteld en op 14 augustus 2015 werd de nieuwe ingang plechtig ingezegend. Het resultaat is wondervol geslaagd. Op een sobere wijze, met Vader Triest zelf als wegwijzer, worden we bezinnend begeleid tot de grafkapel. Een aantal woorden van Vader Triest, enige geschiedkundige gegevens, een aantal belangrijke momenten uit het leven van Vader Triest begeleiden ons op weg naar het graf. Het is een echte pelgrimsweg geworden, biddend, mediterend, met de kleurrijke lichtinval van glasramen die de schepping voorstellen. Het oude kerkhof werd ook grondig aan-

gepakt en slechts een beperkt aantal oude kruisjes werden behouden die nu rond de grafkapel staan opgesteld. Het is gewijde grond, wetende dat er meer dan 1000 mensen op deze plek werden begraven: zusters, priesters en bewoners van het instituut. Maar de centrale plaats is voorbehouden aan Vader Triest, die er echt midden zijn geliefden rust. We zijn de Zusters van Liefde dankbaar voor de zorg die ze aan het graf van onze geliefde stichter willen blijven wijden. En we hopen dat de nieuwe toegang ook een uitnodiging mag inhouden aan velen om op bedevaart te komen en te vertoeven, te bidden bij het graf van Vader Triest. In november wordt de diocesane fase van het zaligverklaringsproces afgesloten en begint de Romeinse fase. Laat ons hopen en bidden dat we nu in een stroomversnelling mogen komen en dat heel vlug Vader Triest, tot nu toe Dienaar Gods, door de Paus als Eerbiedwaardig mag worden genoemd om zo de weg naar de zaligverklaring definitief te openen. Moge deze nieuwe toegangspoort tot de grafkapel symbool staan voor de toegang tot de weg van de zaligverklaring. ¶ Br. René Stockman

deus caritas est


belgique

en visite

chez le père triest I

magazine  |  2015  # 03

ment faire un pèlerinage à ce lieu saint. Après l’ouverture de la tombe en 2013, l’on demanda d’améliorer l’accès de la chapelle funéraire. Jusqu’à présent, le passage se faisait à travers l’institut « Le Triangle », et les indications étaient plutôt minimes. Le seuil pour marcher à travers l’institut pour atteindre la chapelle funéraire était également assez haut. C’est pourquoi les Sœurs de la Charité ont décidé de créer une nouvelle entrée par le sentier qui passe autour du cimetière communal pour arriver à l’arrière de la chapelle funéraire. Ce sentier pouvait être définit en trois mots : « Artistique, dédié et pratique ». Et le 14 août 2015, la nouvelle entrée fut solennellement bénie. Le résultat est de toute beauté. D’une manière sobre, avec le Père Triest lui-même comme guide, nous sommes accompagnés pieusement jusqu’à la chapelle funéraire. Quelques mots du Père Triest, certaines données historiques, plusieurs moments marquants tirés de la vie du Père Triest, nous accompagnent sur notre chemin vers la tombe. C’est devenu un véritable chemin de pèlerins, priant, méditant, avec la lumière colorée des vitraux représentant la création. L’ancien cimetière a égale-

ment été rénové et seul un nombre limité de vieux crucifix a été sauvegardé et ils sont maintenant dressés autour de la chapelle funéraire. Il s’agit d’une terre sacrée, sachant que plus de 1000 personnes ont été enterrées dans ce lieu : des sœurs, des prêtres et des habitants de l’institut. Mais la place centrale est réservée au Père Triest, qui y repose au milieu de ses proches. Nous sommes reconnaissants aux Sœurs de la Charité pour des soins qu’elles ont apportés à la tombe de notre fondateur bien-aimé. Et nous espérons que le nouvel accès pourra également être une invitation pour beaucoup à venir en pèlerinage et d’y rester, de prier sur la tombe du Père Triest. En novembre, la phase diocésaine du processus de béatification sera clôturée et la phase romaine commence. Espérons et prions que nous puissions accélérer et que bientôt le Père Triest, jusqu’à présent Serviteur de Dieu, sera nommé Vénérable par le Pape afin d’ouvrir définitivement la voie vers la béatification. Que cette nouvelle passerelle vers la chapelle funéraire puisse symboliser l’accès vers le chemin de béatification. ¶ Fr. René Stockman

27

l y a deux ans, dans le cadre du processus de béatification du Père Triest, la tombe de Triest a été ouverte à Lovendegem pour vérifier l’authenticité des dépouilles. Ce fut pour ceux qui ont assisté à cette cérémonie un moment fort en émotion. « Cette image représente le Triest mortel, mais qui parviendra à faire revivre ses vertus », pouvons-nous lire sur un petit tableau suspendu dans mon bureau à Rome. J’ai pensé à ce texte lorsque j’ai vu les reliques : quelques os, des morceaux de sa chasuble, une semelle de chaussure et beaucoup de terre. « Rappelle-toi, ô homme, que tu es poussière, et que tu retourneras dans la poussière ». Mais les vertus continuent à vivre, et c’est le sens du processus de béatification : apprendre à mieux connaître les vertus que le Père Triest a si intensément et authentiquement vécu, les partager avec d’autres et faire de lui un exemple pour tous les chrétiens. Triest a voulu être un exemple, ceci faisait partie de sa mission qu’il prononça lorsqu’en 1802 il a à nouveau pu prêcher en public, pour la première fois après avoir vécu 5 ans comme prêtre clandestin. « J’aimerais vous offrir mon exemple, mon enseignement et ma serviabilité ». Trois mots simples qui expriment toute une mission de vie. La tombe à Lovendegem possède sa propre histoire. Après sa mort, le Père Triest fut enterré au cimetière à côté de l’église de Lovendegem. Malgré qu’il n’y ait vécu que 2 ans, il avait développé un lien fort avec la paroisse, si fort qu’il souhaita y être enterré. Il resta au cimetière jusqu’au moment où il fut interdit d’enterrer encore autour de l’église, et un nouveau cimetière communal fut construit. Le Père Triest aurait également été déplacé vers ce nouveau cimetière, mais les Sœurs de la Charité l’ont amené en secret dans leur cimetière privé, où il repose à présent avec les supérieurs généraux des Sœurs de la Charité. Depuis ce moment, la chapelle funéraire de Lovendegem est devenue un lieu de pèlerinage pour de nombreux frères et sœurs qui viennent visiter la Belgique, et les groupes d’ « Amis du Père Triest » aiment égale-


a big step forward

28

15

November 2015 was an important day in the beatification process of the Servant of God Peter Joseph Triest. In Saint Bavo’s Cathedral in Ghent, white boxes had been placed in the chancel, where a large portrait of Father Triest had been placed, as well. More than 300 guests attended the closing session of the tribunal chaired by Mgr. Luc Van Looy, Bishop of Ghent, who declared that over the past 14 years everything had been executed according to the rules of the game. The white boxes held more than 21,000 pieces of paper with writings of and on Father Triest, an extensive biography, and the testimonies of 56 witnesses who had shared their views of Father Triest under oath. An impressive collection that would whet any historian’s appetite. To us, however, these pages served as substantial documentation and evidence that this person, who lived from 1760 until 1836, gave shape to his Christianity in a heroic way, in such a heroic way that it still echoes today. How meaningful it was to be able to conclude the diocesan inquiry in 2015, exactly 200 years after Triest and his first Brothers of Charity had released the mentally ill from their shackles on 30 September 1815, just a few paces away from Saint Bavo’s Cathedral in Ghent. This also meant a huge step forward and the start of an evolution from confinement to care and treatment of these people, who were no longer considered or treated as people who were possessed but as people who were ill. It was just one event from the richly filled life of Peter Joseph Triest. In the cathedral, we met members of the

three congregations founded by Triest: the Sisters of Charity of Jesus and Mary, the Brothers of Charity, and the Sisters of the Childhood of Jesus, as well as many of their staff members and those who, through the congregations, were moved by Triest’s life, his example, and his spirituality. Even family members of Triest attended and shared in the joy. During the ceremony, I, Bro. René Stockman, Superior General of the Brothers of Charity, was tasked with transferring the documents to Rome, where they would be formally handed over to the Congregation of Causes of Saints on Thursday 19 November. Many wondered what would happen next. Indeed, now the Roman part of the process has started during which the documents will initially be examined technically and with regard to content by the appointed commission, which will determine whether all legal procedures have been properly followed and whether all procedural requirements and proceedings have been met. I believe that we can rest assured with an experienced postulator such as Dr. Waldery Hilgeman, who guided and followed the proceedings of the different commissions for the final three years, in succession of Bro. Eugeen Geysen. When the Congregation of Causes of Saints gives the green light, the postulator can start writing a ‘positio’, a bulky report in which he proves, by means of all the documents, that the Servant of God Peter Joseph Triest does indeed qualify for beatification and canonisation, based on the level of heroism with which he lived the Christian virtues. Again, we are sure that the postu-

lator will find a sufficient number of arguments to prove this. A new commission will then be established that will study the entire cause and the positio after which it will reach a final judgement. If this final judgement is positive, a final report will be presented before the Pope, and if the Pope also makes a positive judgement, the Servant of God will receive a new title: Venerable. Once we have reached this stage, the path to beatification will truly be opened, for this stage is the conclusion of the human work, and then all we need to do is wait for a sign from above, which is the recognition of a miracle: a physical recovery, which was obtained through the intercession of the Servant of God or the Venerable, which cannot be medically explained, and which is lasting. “Will we still be around to see the beatification?” was another frequently asked question. I always asked how old the person who raised the question was, and I had to confess that this was a very difficult question. There are causes where nothing happens for one hundred years, while in other cases the Servant of God is never declared Venerable. Should our Cause be approved, which we are truly expecting, and if the positio is solid and can convince the commission, which we are also assuming, we hope that Father Triest can be declared Venerable within the next four years. After that, everything will depend on a miracle. However, even if a supposed miracle is recorded, it will take a significant amount of time before it can be approved. Would ten years be an

deus caritas est


belgië belgium

de grote stap voorwaarts

15

Bro. René Stockman

magazine  |  2015  # 03

van het leven, het voorbeeld en de spiritualiteit van Triest. Zelfs familieleden van Triest waren aanwezig en mochten in de vreugde delen. Br. René Stockman, generale overste van de Broeders van Liefde, werd bij die gelegenheid gelast met het overbrengen van het dossier naar Rome waar het op donderdag 19 november officieel werd overhandigd in de Congregatie van de heiligverklaringen. Velen stelden de vraag wat er daarna zal gebeuren. Inderdaad, nu start de Romeinse fase van het proces en zal in een eerste periode het hele dossier technisch en inhoudelijk worden onderzocht door een daartoe aangestelde commissie en die zal moeten bepalen of alle wettelijke voorschriften strikt werden gevolgd en of aan alle vormvereisten en procedures werd voldaan. Ik denk dat we gerust mogen zijn met een ervaren postulator als Dr. Waldery Hilgeman die de laatste drie jaar in opvolging van Br. Eugeen Geysen de werkzaamheden van de verschillende commissies heeft begeleid en gevolgd. Wanneer het licht op groen wordt gezet binnen de Congregatie door deze commissie kan de postulator beginnen met het uitschrijven van de positio, een lijvig document waarin hij aan de hand van het ganse dossier moet bewijzen dat de Dienaar Gods Petrus Jozef Triest inderdaad in aanmerking komt om zalig en heilig verklaard te worden, op basis van de heldhaftigheid waarmee hij de christelijke deugden heeft beleefd. Ook

29

achievable hypothesis? Let us hope so. What can we do in the meantime now that the diocesan inquiry has been concluded and our research is done? Now, it is a matter of continuing our work on making Father Triest more widely known, outside of the congregations he founded, and create more familiarity by means of publications and activities. After the ceremony, someone told me that Triest is entirely in line with that which our current Pope refers to when he invites us to head for the periphery and be a Church for the poor. Indeed, this is what Father Triest stood for: he was a person who headed for the periphery in his time who could not say no when the care for the poor was concerned. It would also be appropriate to encourage more people to pray to Father Triest and count on his intercession. Prayer groups can be established for that purpose. They could gather regularly to contemplate Triest’s spirituality and to pray to him together. It is a big step forward, indeed, but 15 November was merely a transitional stage to be even more encouraged – with the means that we now have – to consider Father Triest as an example in an inspirational way, to gear our lives and our work with him, and to share all this with others in an enthusiastic way. He clarified his mission in three simple words: example, teaching, and service. May these three words be our mission and animate our lives and our work even more. ¶

november 2015 was een belangrijke dag voor het proces van de zaligverklaring van de Dienaar Gods Petrus Jozef Triest. In de Gentse Sint-Baafskathedraal stonden in het koor witte dozen opgesteld en prijkte een groot portret van Vader Triest. Met meer dan 300 waren we getuige van het tribunaal dat onder de leiding van de bisschop van Gent, Mgr. Luc Van Looy het diocesaan proces afsloot en verklaarde dat tijdens de voorbije 14 jaar alles volgens de regels van het spel was uitgevoerd. In die witte dozen zaten meer dan 21.000 vellen met de geschriften van en over Vader Triest, een uitgebreide biografie en de verslagen van de 56 getuigen die onder ede hun visie over Vader Triest hadden gegeven. Een indrukwekkende verzameling waaraan historici zouden peuzelen. Maar voor ons waren deze vellen belangrijk als documentatie en bewijsmateriaal dat deze persoon die leefde van 1760 tot 1836 op een heldhaftige wijze zijn christen-zijn gestalte had gegeven, zo heldhaftig dat het nog steeds een uitstraling heeft naar vandaag toe. Hoe zinvol was het om de diocesane fase te kunnen afsluiten in 2015, juist 200 jaar geleden dat Triest in dezelfde stad, op enige stappen verwijderd van de Sint-Baafskathedraal op 30 september 1815 met de eerste Broeders van Liefde de geesteszieken uit de boeien had verlost. Ook toen werd een grote stap voorwaarts gerealiseerd en evolueerde men van opsluiting tot zorg en behandeling van deze mensen die niet meer als bezetenen maar als zieken werden gezien en bejegend. Dat was maar één van de gebeurtenissen uit het rijkgevulde leven van Petrus Jozef Triest. In de kathedraal ontmoetten we leden van de drie congregaties die Triest heeft gesticht: de Zusters van Liefde van Jezus en Maria, de Broeders van Liefde en de Zusters Kindsheid Jesu. En natuurlijk vele van hun medewerkers en hen die via de congregaties onder de indruk kwamen


30

hierbij denken we dat de postulator voldoende argumenten zal vinden om deze heldhaftigheid te bewijzen. Dan wordt een nieuwe commissie samengesteld die het hele dossier en de positio zal bestuderen en tot een eindoordeel komen. Wanneer dit eindoordeel positief is kan aan de Paus het eindverslag worden voorgelegd en wanneer de Paus dit eveneens positief beoordeelt, dan ontvangt de dienaar Gods een nieuwe titel: Eerbiedwaardig. Eenmaal deze fase bereikt is de weg naar de zaligverklaring echt geopend, want deze fase is de afsluiting van het menselijke werk en dan wordt het alleen nog wachten op een teken van hierboven en dat is tot op vandaag de erkenning van een mirakel: een lichamelijke genezing die werd bekomen op voorspraak van de Dienaar Gods of de Eerbiedwaardige en die medisch niet kan verklaard worden en duurzaam is in de tijd. Een andere vraag die veel werd gesteld was: “Zullen we de zaligverklaring nog mogen beleven?” We stelden steevast de tegenvraag hoe oud de vraagsteller was, en tegelijk moesten we bekennen dat dit echt moeilijk te beantwoorden is. Er zijn

causa’s waar honderd jaar niets meer rond gebeurt, terwijl er heel wat zijn waarbij de dienaar Gods nooit Eerbiedwaardig wordt verklaard. Indien het dossier wordt goedgekeurd, wat we echt veronderstellen, en wanneer de positio op een degelijke wijze kan worden uitgewerkt en de commissie kan overtuigen, wat we ook veronderstellen, hopen we dat binnen een viertal jaar Vader Triest Eerbiedwaardig kan worden verklaard. En dan zal alles afhangen van het mirakel. Maar ook wanneer er een verondersteld mirakel wordt geregistreerd vergt het ook enige tijd vooraleer dit goedgekeurd kan worden. Is tien jaar een haalbare hypothese? Laten we het hopen. Wat kunnen we ondertussen doen nu de diocesane fase is afgesloten en het ganse opzoekingwerk ten einde is? Het komt er nu op aan om verder te werken rond de bekendheid van Vader Triest ook buiten de congregaties die hij heeft gesticht en via publicaties en andere activiteiten de Stichter nog meer bij de tijd te brengen. Iemand zei me na de afsluiting van de viering dat Triest toch wel helemaal in de lijn liep met wat de huidige Paus ons voorhoudt wanneer hij ons uitnodigt om naar de perife-

rie te gaan en een Kerk voor de armen te worden. Dat was Vader Triest inderdaad: iemand die naar de periferie van zijn tijd ging en nooit neen kon zeggen wanneer het over de zorg voor de armen ging. Het is ook aangewezen om meer mensen aan te moedigen te bidden tot Vader Triest en op zijn voorspraak te rekenen. Daartoe kunnen gebedsgroepen worden opgezet die geregeld samenkomen om zich te bezinnen rond de spiritualiteit van Triest en samen tot hem te bidden. Een grote stap voorwaarts, ja, maar 15 november was slechts een tussenstop om nu nog meer aangemoedigd met de middelen waarover we beschikken op een inspiratievolle wijze de persoon van Vader Triest als een voorbeeld te zien, ons eigen leven en werken op hem af te stemmen en op een enthousiaste wijze dit met anderen te delen. Hij gaf zijn missie in drie eenvoudige woorden: voorbeeld, onderricht en dienstbaarheid. Dat deze drie woorden ook onze missie mogen worden en ons leven en werken nog meer bezielen. ¶ Br. René Stockman

deus caritas est


belgique

un grand pas en avant

L

magazine  |  2015  # 03

mentaux de leurs chaînes. Déjà à l’époque ce fut un grand pas en avant et l’on évoluait de l’emprisonnement aux soins et traitement des ces personnes, non plus considérées et méprisées comme possédées, mais comme des malades. Ce ne fut que l’un des événements de la vie richement chargée de Pierre Joseph Triest. Dans la cathédrale, nous avons rencontré des membres des trois congrégations fondées par Triest : les Sœurs de la Charité de Jésus et de Marie, les Frères de la Charité et les Sœurs de l’Enfance de Jésus. Et bien sûr, de nombreux collaborateurs et ceux qui, à travers les congrégations, ont été impressionnés par la vie, l’exemple et la spiritualité de Triest. Même des membres de la famille de Triest étaient présents et ont pu partager la joie. Fr. René Stockman, Supérieur général des Frères de la Charité, à cette occasion, a reçu l’ordre de transférer le dossier à Rome où il sera officiellement remis, en date du jeudi 19 novembre, à la Congrégation pour les causes des saints. Beaucoup ont posé la question de ce qu’il allait se passer après. En effet, on a maintenant entamé la phase romaine du processus et dans une première période, l’ensemble du dossier sera examiné techniquement et formellement par un comité spécialement désigné, qui devra déterminer si toutes les exigences

légales ont été strictement respectées et si tout répond aux exigences formelles et aux procédures. Je pense que nous pouvons avoir confiance avec un postulateur comme le Dr. Waldery Hilgeman, qui, ces trois dernières années, dans la succession du Fr. Eugeen Geysen, a accompagné et suivi les activités des différents comités. Lorsque ce comité donne le feu vert à la Congrégation, le postulateur peut commencer à écrire la positio, un long document dont il doit prouver, à l’aide de l’ensemble du dossier, que le Serviteur de Dieu Pierre Joseph Triest peut prétendre à la béatification et la canonisation, qui suggère une pratique héroïque des vertus chrétiennes. Ici aussi, nous avons confiance que le postulateur trouvera suffisamment d’arguments pour prouver cet héroïsme. Ensuite, un nouveau comité sera composé qui étudiera l’ensemble du dossier et de la positio afin d’arriver à une conclusion finale. Lorsque ce verdict est positif, le rapport final peut être soumis au Pape, et lorsque le Pape le déclare également positif, le Serviteur de Dieu reçoit un nouveau titre : Vénérable. Une fois arrivé à ce stade, le chemin vers la béatification est vraiment ouvert, car ce stade signifie la clôture du travail humain ; il ne nous reste qu’à attendre un signe d’en haut, qui est jusqu’à présent la reconnaissance d’un miracle : une guérison physique qui a été obtenue par l’intercession du Serviteur de Dieu ou du Vénérable et qui ne peut être expliquée médicalement et qui est durable dans le temps. Une autre question qui a beaucoup été posée était : « Pourrons-nous encore vivre jusqu’à cette béatification ? » On leur retournait systématiquement la question en demandant l’âge de l’auteur de la question, et en même temps on a dû admettre qu’il était vraiment difficile d’y répondre. Il y a des causes autour desquelles rien ne se passe pendant une centaine d’année, et beaucoup d’autres dont le Serviteur de Dieu ne sera jamais déclaré Vénérable. Si le dossier est approuvé, ce que nous croyons vraiment, et lorsque la positio sera établi d’une manière raisonnable afin de convaincre le comité, ce que nous croyons également, nous espérons que dans quatre ans le Père Triest sera proclamé Vénérable. Ensuite, tout dépendra du miracle. Mais

31

e 15 novembre 2015 était un jour important dans le processus de béatification du Serviteur de Dieu Pierre Joseph Triest. Dans la cathédrale Saint-Bavon à Gand, des boîtes blanches ont été posées dans le chœur, ornées d’un grand portrait du Père Triest. Avec plus de 300 personnes, nous avons pu être témoins du tribunal, dirigé par l’évêque de Gand, Mgr. Luc Van Looy, qui a clôturé le procès diocésain et a déclaré que, au cours de ces 14 dernières années, tout a été mis en œuvre en conformité avec les règles du jeu. Dans ces boîtes blanches se trouvaient plus de 21.000 feuilles avec les écrits du et à propos du Père Triest, une biographie complète et les rapports des 56 témoins qui avaient donnés sous serment leur vision du Père Triest. Une collection impressionnante à laquelle les historiens ne voudront que grignoter. Mais pour nous, ces feuilles ont une valeur importante en tant que documentation et preuve que cette personne, ayant vécu de 1760 à 1836, a façonné de manière héroïque sa chrétienté, si héroïque qu’elle rayonne encore aujourd’hui. La clôture de la phase diocésaine en 2015 a pris tout son sens, car il y exactement 200 ans, dans la même ville, à quelques pas de la cathédrale Saint-Bavon, que le 30 septembre 1815, Triest a libéré avec ses premiers Frères de la Charité les malades


Peace Please

32

In Rome, we met with Astrid Allard, a Belgian artist who has been living in Italy for years. Her oeuvre primarily consists of themed experimental photography for which she writes accompanying words. For this occasion, she created work that focuses on peace, which she titled ‘Peace Please’, a very topical subject these days. She always offers her books to a charitable organisation, which sells it or offers it to its benefactors. This time, Astrid went with the Brothers of Charity and presented her work to the Congregation and its international NGO Fracarita International. The book was translated into Dutch by us, which means that it is now available in four languages: Italian, English, French, and Dutch. It will be available through Fracarita Inter­national.

I desire mercy, not sacrifice

même si un miracle supposé est enregistré, il faut aussi un certain temps avant qu’il ne puisse être approuvé. Dix ans, est-ce une hypothèse envisageable? Espérons-le. Que pouvons-nous faire, maintenant que la phase diocésaine est achevée et que l’ensemble des recherches de documents est arrivé à sa fin ? Il s’agit maintenant de continuer à mieux faire connaître le Père Triest également en dehors des congrégations qu’il a fondées et, à travers des publications et d’autres activités, mettre davantage le Fondateur à l’ordre du jour. Quelqu’un m’a dit, à la fin de la célébration, que Triest est totalement sur la même longueur d’onde que ce que le Pape actuel nous enseigne lorsqu’il nous invite à aller aux périphéries et devenir une Eglise pour les pauvres. Tel fut en effet le Père Triest : quelqu’un allant aux périphéries de son temps et ne disant jamais non lorsqu’il s’agissait des soins pour les pauvres.

Il convient également d’encourager plus de personnes à prier le Père Triest et à compter sur son intercession. A cet effet, des groupes de prière qui se rassemblent régulièrement peuvent être crées afin de réfléchir autour de la spiritualité de Triest et de le prier ensemble. Un grand pas en avant, certes, mais le 15 novembre ne fut qu’une étape pour être à présent encore plus encouragés à percevoir, avec les moyens dont nous disposons, de façon inspirante, la personne du Père Triest tel un exemple, qui peut nous aider à harmoniser notre vie personnelle et notre travail et le partager de manière enthousiaste avec d’autres. Sa mission se résume en trois mots : exemple, enseignement et serviabilité. Puissent ces trois mots également devenir notre mission et animer notre vie et nos travaux. ¶ Fr. René Stockman

On the occasion of the Holy Year of Mercy, Bro. Stockman wrote a book in which he draws from his own life and experiences to find out how we can live and experience mercy in its twofold meaning: become people of compassion and become people of forgiveness. Mercy is good news and perhaps the most hopeful news of all. This book will soon be available in Dutch.

Though earth be shaken This is a time of motion, but also of fear for the future. Some are wondering whether religion offers answers to face the many challenges. Bro. René Stockman tries to come up with an answer in a lifelike spirituality, a rediscovery of God’s presence in the full reality of life. This book is currently only available in Dutch.

deus caritas est


new books nieuwe boeken nouveaux livres Peace Please In Rome mochten we Astrid Allard ontmoeten, Belgische kunstenares die reeds jaren in Italië woont. Haar oeuvre bestaat vooral in het experimenteren met foto’s die ze rond een thema samenbrengt en daarbij passende teksten uitschrijft. Ditmaal maakte ze een werk rond vrede welke ze de titel gaf: “Peace Please”, een thema dat vandaag meer dan actueel is. Telkens schenkt ze het boek aan een vereniging voor een goed doel dat het boek te koop kan aanbieden of aan weldoeners schenken. Ditmaal koos Astrid voor de Broeders van Liefde en schonk haar werk aan de congregatie en haar ngo Fracarita International. Het boek werd door onze diensten vertaald in het Nederlands, zodat het nu uniek wordt uitgegeven in vier talen: Italiaans, Engels, Frans en Nederlands. Het zal verspreid worden via Fracarita International.

Naar aanleiding van het Heilig Jaar van de Barmhartigheid schreef Br. Stockman dit boek, waarin hij, vanuit zijn eigen leven en ervaringen, op zoek gaat hoe we barmhartigheid kunnen beleven in zijn tweevoudige inhoud: mensen worden van compassie en mensen worden van vergiffenis. Want barmhartigheid is een blijde boodschap en misschien wel de meest hoopvolle van al. Dit boek is weldra in het Nederlands beschikbaar.

À Rome nous avons pu rencontrer Astrid Allard, une artiste belge qui vit en Italie depuis des années. Son travail consiste principalement à expérimenter avec des photos qu’elle rassemble autour d’un thème, en y ajoutant des textes appropriés qu’elle écrit. Elle a maintenant fait une œuvre sur la paix, avec le titre: « Peace please » (Paix s’il vous plaît), un thème qui est bien d’actualité aujourd’hui. À chaque fois, elle offre son livre à une organisation ayant un but charitable qui peut mettre le livre en vente ou l’offrir aux bienfaiteurs. Cette fois-ci, Astrid a opté pour les Frères de la Charité et a fait don de son œuvre à la Congrégation et à son ONG Fracarita International. Le livre a été traduit par nos services en néerlandais, de sorte qu’il sera maintenant publié de façon unique en quatre langues : italien, anglais, français et néerlandais. Il sera distribué par Fracarita International.

C’est la miséricorde que Je veux, et non les sacrifices À l’occasion de l’Année Sainte de la Miséricorde, le Fr. Stockman vient d’écrire ce livre, dans lequel il cherche, à partir de sa propre vie et de ses expériences, comment nous pouvons vivre la miséricorde en son double sens : devenir des gens de compassion et devenir des gens de pardon. Car la miséricorde est une bonne nouvelle et peut-être la nouvelle la plus prometteuse de toutes. Ce livre est bientôt disponible en néerlandais.

Pandora’s Box Decriminalizing abortion and legalising euthanasia: Belgium was and is all over the news with it. “Where will it end?” it sounds with some concern. Bro. René Stockman shares this concern from his Christian view of man and society, and attempts to offer a few grounds for his reasoning in this essay. The book that was written in Dutch with the Belgian context as a backdrop but which might be inspirational on an international level is now also available in French.

De doos van Pandora Depenalisering van abortus en legalisering van euthanasie: België kwam en komt ermee in het nieuws. “Waar zal dat eindigen?”, klinkt het met enige ongerustheid. Br. René Stockman deelt die ongerustheid vanuit zijn christelijke visie op mens en maatschappij en probeert in dit essay enkele gronden voor zijn argumentering aan te bieden. Het boek dat in het Nederlands geschreven werd met de Belgische context als achtergrond, maar universeel kan inspireren, is nu ook in het Frans beschikbaar.

La boîte de Pandore Al kantelt de aarde

Même si la terre chancelle

We bevinden ons in een tijd in beweging, maar ook van angst voor de toekomst. Sommigen vragen zich af of religie een antwoord te bieden heeft om de vele uitdagingen het hoofd te bieden. Br. René Stockman tracht het antwoord te vinden in een levensechte spiritualiteit, een herontdekken van Gods aanwezigheid in de volle realiteit van het leven. Het boek is momenteel enkel in het Nederlands beschikbaar.

Nous vivons dans une époque en mouvement, mais aussi avec la peur concernant l’avenir. Certains se demandent si la religion offre une réponse pour faire face aux nombreux défis. Le Fr. René Stockman essaie de trouver la réponse dans une spiritualité vivante, une redécouverte de la présence de Dieu dans la pleine réalité de la vie. Le livre est actuellement disponible en néerlandais uniquement.

magazine  |  2015  # 03

La dépénalisation de l’avortement et la légalisation de l’euthanasie : la Belgique avait défrayé la chronique et continue à être d’actualité. « Où cela va-t-il s’arrêter ? » : cette phrase trahit une certaine inquiétude. Le Fr. René Stockman partage cette inquiétude à partir de sa vision chrétienne sur l’homme et la société et il tente d’offrir quelques raisons pour son argumentation dans cet essai. Le livre, bien qu’il fut écrit en néerlandais avec le contexte belge en fond, peut inspirer de façon universelle et est maintenant disponible en français également.

33

Barmhartigheid wil ik, geen offers

Paix s’il vous plaît


34

news from the communities nieuws uit de huizen nouvelles des communautés

Triest House – Tabor Community Centre Open House This year our open house was marked by the 10th anniversary of the reorganisation of Triest House in 1986 to Triest House – Tabor Community Centre in 2004. We celebrated the presence of the Roma people. For ten years, we have been host to Slovak Roma people at Triest House – Tabor Community Centre. This is how our mobile building project came into being in East Slovakia. Today, Triest House – Tabor Community Centre is a lively community of volunteers in Ghent at the heart of the international Congregation of the Brothers of Charity. We work together with about 80 volunteers, brothers, and associate members, and many volunteer helping hands. Next year, we are celebrating our 30th anniversary on 28 May 2016. Thirty years of being there for the people of Ghent, in imitation of our founder, Peter Joseph Triest.

Today, we offer a (1) walk-in centre with hot meals, sandwiches, showers, opportunities for recreation and reflection, and a coffee house for meeting people. We also offer (2) acute night shelter with room for 25 people, and (3) assisted living for 24 people. This fits in with our (4) social services, which make sure that those who come to our night shelter can go on to a decent form of living as soon as possible. Finally, we have our annual, small-scale (5) mobile building project in East Slovakia, where we support local families by building them a home. We were pleased to see so many visitors for our open day. Together, we listened to our Superior General, Bro. René Stockman; to Mr. Rudy Coddens, chairman of the Social Services Department of the city of Ghent; to Bro. Godfried Bekaert, our founder; to Mr. Julius Pecha, volunteer worker for our mobile building project in East Slovakia;

and finally to Mr. Werner Van de Weghe, associate member and coordinator of Triest House – Tabor Community Centre. For more information on our open house and Triest House – Tabor Community Centre, please take a look at these websites: http://triesttabor.blogspot.be/2015/05/ opendeurdag-huize-triest.html www.huizetriest.be

Werner Van de Weghe

deus caritas est


Opendeurdag Huize Triest – Gemeenschapshuis Tabor Wij bieden vandaag een (1) inloopcentrum met warme maaltijden, broodjesmaaltijden, douchemogelijk, ontspannings- en bezinningsmogelijkheden, koffiehuis tot ontmoeting. Daarnaast hebben wij een (2) acute nachtopvang, dagelijks plaats voor 25 personen en een (3) begeleid wonen voor 24 mensen. We omkaderen dit met een (4) sociale dienst, die er voor zorgt dat zij die onze acute bedden nodig hebben, zo vlug mogelijk kunnen doorstromen naar een menswaardige woonvorm. Tot slot organiseren wij jaarlijks ons kleinschalig (5) mobiel bouwproject in Oost-Slowakije, waar we gezinnen ter plaatse ondersteunen met het bouwen van hun woning. We mochten heel veel bezoekers ontvangen op onze opendeur, samen konden wij luisteren naar onze Generale Overste, Broeder René Stockman; naar dhr. Rudy Coddens,

voorzitter van het Gentse OCMW; naar Broeder Godfried Bekaert, onze stichter; naar dhr. Julius Pecha, vrijwilliger in ons mobiel bouwproject in Oost-Slowakije en tenslotte naar dhr. Werner Van de Weghe, aangesloten lid en coördinator van Huize Triest – Gemeenschapshuis Tabor. Alle info over deze opendeur en ons Huize Triest – Gemeenschapshuis Tabor zijn te bekijken via volgende linken: http://triesttabor.blogspot.be/2015/05/ opendeurdag-huize-triest.html www.huizetriest.be Werner Van de Weghe

35

Dit jaar stond onze opendeurdag in het teken van 10 jaar herstructurering van Huize Triest in 1986 tot Huize Triest – Gemeenschapshuis Tabor in 2004. De Roma – aanwezigheid werd gevierd. Reeds tien jaar ontvangen wij in Huize Triest – Gemeenschapshuis Tabor ook de Slowaakse Roma mensen. Hieruit ontstond ons mobiel bouwproject in Oost-Slowakije. Huize Triest – Gemeenschapshuis Tabor is vandaag een levendige Gentse vrijwilligersgemeenschap in het hart van onze internationale congregatie Broeders van Liefde. We werken samen met een kleine 80 vrijwilligers, broeders en aangesloten leden en vele vrijwillig helpende handen. Volgend jaar mogen wij op 28 mei 2016 ons 30 jarig bestaan vieren, 30 jaar mens voor de mensen in Gent, in navolging van onze stichter Petrus-Jozef Triest.

Journée portes ouvertes Maison Triest – Maison communautaire Tabor Cette année, notre journée portes ouvertes a été marquée par les 10 ans de restructuration de la Maison Triest en 1986 en la Maison Triest – Maison communautaire Tabor en 2004. La présence des Roms a été célébrée. Depuis dix ans maintenant, dans la Maison Triest – Maison communautaire Tabor nous accueillons également des Roms slovaques. Ceci a donné naissance à notre projet de construction immobilière en Slovaquie orientale. La Maison Triest – Maison communautaire Tabor est aujourd’hui une communauté dynamique de bénévoles à Gand, au cœur de notre congrégation internationale des Frères de la Charité. Nous travaillons avec à peu près 80 bénévoles, frères et membres associés et de nombreuses mains volontaires. L’année prochaine, le 28 mai 2016, nous pourrons célébrer notre 30ième anniversaire, 30 années d’entraide à Gand, à

magazine  |  2015  # 03

la suite de notre fondateur Pierre-Joseph Triest. Nous offrons aujourd’hui un (1) Centre d’accueil avec des repas chauds, des sandwiches, possibilité de se doucher, possibilités de détente et de réflexion, ainsi qu’un café de rencontre. Nous avons aussi un (2) Centre d’accueil de nuit, place pour accueillir quotidiennement 25 personnes et un (3) Centre de vie assistée pour 24 personnes. Nous l’encadrons avec un (4) Service Sociale, qui fait en sorte que ceux qui ont besoin de nos lits de crise, puissent le plus rapidement possible trouver un habitat décent. Enfin, nous organisons chaque année notre (5) Projet de construction immobilière de petite taille en Slovaquie orientale, où nous soutenons des familles locales pour construire leur maison. Nous avons accueilli de nombreux visiteurs à nos portes ouvertes, ensemble nous

avons pu écouter les interventions de notre Supérieur Général, Frère René Stockman ; de monsieur Ruddy Coddens, président du CPAS de Gand ; de Frère Godfried Bekaert, notre fondateur ; de monsieur Julius Pecha, bénévole dans notre projet de construction immobilière en Slovaquie orientale et enfin de monsieur Werner Van de Weghe, membre associé et coordinateur de la Maison Triest - Maison communautaire Tabor. Toutes les informations à propos de cette journée portes ouvertes et de notre Maison Triest - Maison communautaire Tabor peuvent être consultées via les liens suivants : http://triesttabor.blogspot.be/2015/05/ opendeurdag-huize-triest.html www.huizetriest.be Werner Van de Weghe


news from the communities nieuws uit de huizen nouvelles des communautés Alexians’ Health Care Group Tienen awarded international accreditation label The Alexians’ Psychiatric Clinic in Tienen is the first institution for mental health care in Flanders to have been awarded the internationally recognised NIAZ-Qmentum accreditation for their substance abuse treatment programme in July 2015. This accreditation label is presented for a period of four years, following an intensive audit revealing the quality and safety of the care (institution).

36

Why an accreditation? In 2013, the Alexians’ Health Care Group Tienen started the accreditation pathway, with the aim of securing the quality of the care provided and of the many projects, and of adjusting them if necessary. In order to keep the process ‘manageable’, initially they opted for a partial accreditation, meaning an audit that would concentrate on the substance abuse treatment unit. The agency that was chosen to grant the accreditation was the internationally recognised Dutch Institute for Health Care Accreditation or NIAZ, because of the specific norms for mental health care and the emphasis on patient safety. The patient always takes centre stage. On top of that, self-

assessments were done at different points in time before the audit, which involved all staff members in the initiated improvement processes.

Continuous quality improvement Following months of intense preparations, the NIAZ auditors visited the Alexians’ Psychiatric Clinic in Tienen. In total, more than 600 criteria were examined, directed at 6 organisational aspects: target group aim, care accessibility and care safety, working conditions for the staff, a client-oriented care provision, and the effectiveness and efficiency of various processes within the organisation. On all examined criteria, i.e. management style, leadership, infection prevention and control, medication, substance abuse and addiction treatment, ambulatory care and diagnostic imaging, outstanding results were achieved.

Expertise This does not mean that the organisation can rest on its laurels, however. “Offering high-quality care is a continuous improvement process, which we continue

to pursue by means of the PDCA cycle (Plan-Do-Check-Act),” says Gust Rector, general manager of the Alexians’ Health Care Group Tienen. An elaborate incident report system, a well-built document management system, and a solid formation and training programme for staff members should contribute to this purpose. “This accreditation acknowledges the expertise of the staff members on the substance abuse treatment team, which they apply daily. As an organisation, we can only applaud this and congratulate them. With the support of the board of directors, the health care organisations of the Brothers of Charity Group strive for the highest quality of care in various areas,” Gust Rector says. Koen Oosterlinck, managing director of the Brothers of Charity Group, is pleased with this recognition. “We would like to thank all the staff members who have made this possible. We will continue to roll out this accreditation in our other facilities. However, throughout all processes, we will continue to be sensitive, as always, to the care relationship with every patient.”

Alexianen Zorggroep Tienen behaalt internationaal Als eerste instelling voor geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen behaalde de psychiatrische kliniek Alexianen Tienen in juli 2015 de internationaal erkende NIAZ-Qmentum-accreditatie voor het behandelprogramma verslavingszorg. Dit accreditatielabel wordt uitgereikt voor een periode van 4 jaar, na een doorgedreven audit waaruit de kwaliteit en veiligheid van de zorg(instelling) blijkt.

Waarom een accreditatie? In 2013 startte de Alexianen Zorggroep Tienen het accreditatietraject op, met als doel

de kwaliteit van de verstrekte zorg en van de vele projecten te borgen en bij te sturen waar nodig. Om het proces ‘beheersbaar’ te houden, werd in eerste instantie geopteerd voor een deelaccreditatie, d.w.z. een audit die zich toespitst op de afdeling verslavingszorg. Als accrediterende instantie werd gekozen voor het internationaal erkende Nederlands Instituut voor Accreditering in de Zorg (NIAZ), omwille van de specifieke normen voor GGZ en de nadruk op patiëntveiligheid. De patiënt staat daarbij steeds centraal. Bovendien vond vóór de audit op

verschillende tijdstippen een self assessment plaats, waardoor alle medewerkers betrokken werden bij de opgezette verbeterprocessen.

Continue kwaliteitsverbetering Na maanden intensieve voorbereiding, bezochten de NIAZ-auditoren in juni 2015 de psychiatrische kliniek Alexianen Tienen. In totaal werden meer dan 600 criteria onderzocht, gericht op 6 organisatieaspecten: de doelgroepgerichtheid, de toegankelijkheid en de veiligheid van de zorg, de arbeidsomstandigheden van de medewer-

deus caritas est


Le Groupe de Soins des Frères Alexiens de Tirlemont remporte le label international d’accréditation En tant que premier institut des soins de santé mentale en Flandre, la clinique psychiatrique des Frères Alexiens de Tirlemont a remporté en juillet 2015 l’accréditation reconnue « NIAZ-Qmentum » grâce à leur programme de désintoxication. Cette accréditation est attribuée pour une durée de 4 ans, après un audit poussé, permettant d’analyser la qualité et la sécurité (de l’établissement) des soins.

Pourquoi une accréditation

Ceci ne signifie pas que l’organisation va maintenant se reposer sur ses lauriers. « Prodiguer des soins de qualité est un processus d’amélioration continu que nous poursuivons à l’aide d’un cycle

Plan-Do-Check-Act (PDCA) (PlanifieFais-Vérifie-Agis) », nous dit Gust Rector, directeur général du Groupe de Soins des Frères Alexiens de Tirlemont. Un système d’alarme d’incident élaboré, un système de gestion de la documentation développé et un programme de formation et d’entrainement méticuleux où tous les employés peuvent contribuer. « Grâce à cette accréditation, le personnel chargé du traitement de la toxicomanie reçoit la confirmation de l’expertise avec laquelle il s’investit quotidiennement. En tant qu’organisation, nous ne pouvons que nous en réjouir et les féliciter. Avec le soutien de notre Conseil d’Administration, les organisations de soins du groupe des Frères de la Charité aspirent, dans divers domaines, à des soins de la plus haute qualité », dit Gust Rector. Koen Oosterlinck, délégué du directeur du groupe Frères de la Charité, est ravi de cette accréditation. « Nous aimerions remercier tout le personnel, qui a rendu cela possible. Cette accréditation, nous allons également continuer à la déployer dans nos autres services. Mais à travers tous les processus, nous restons, comme toujours, sensibles à la relation de soins avec chaque patient. »

terproces, dat wij aan de hand van een Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cyclus blijven nastreven”, vertelt Gust Rector, algemeen directeur van de Alexianen Zorggroep Tienen. Een uitgewerkt incidentmeldsysteem, een goed uitgebouwd documentbeheersysteem en een uitgekiend vormings- en trainingsprogramma voor de medewerkers moeten daartoe bijdragen. “Met deze accreditatie krijgen de medewerkers van het team verslavingszorg de bevestiging van de expertise die zij dagelijks inzetten. Als organisatie kunnen wij dit enkel toejuichen en hen feliciteren.

Met de steun van onze Raad van Bestuur streven de zorgorganisaties van de groep Broeders van Liefde op diverse domeinen naar de meest kwaliteitsvolle zorg”, zegt Gust Rector. Koen Oosterlinck, gedelegeerd bestuurder van de groep Broeders van Liefde, is ontzettend blij met de erkenning. “We bedanken graag alle medewerkers die dit mogelijk maakten. Deze accreditatie zullen we nu ook verder uitrollen in onze andere voorzieningen. Maar doorheen alle processen blijven we, zoals altijd, gevoelig voor de zorgrelatie met elke patiënt.”

Amélioration qualitative continue Après des mois de préparation intense, les auditeurs NIAZ ont visité en juin 2015 la clinique psychiatrique des Frères Alexiens à Tirlemont. Au total, plus de 600 critères ont été examinés, visant 6 aspects organisationnels : le public cible, l’accessibilité aux soins et la sécurité des patients, les conditions de travail des employés, des soins adaptés aux besoins des patients et l’efficacité et l’efficience des différents processus au sein de l’organisation. Pour tous les critères analysés, à savoir la manière de diriger, le leadership, la prévention et le contrôle des infections, les médicaments, les soins prodigués aux toxicomanes, les soins ambulants et l’imagerie diagnostique, nous avons obtenu d’excellents résultats.

Expertise

accreditatielabel kers, een cliëntgerichte zorgverlening en de effectiviteit en efficiëntie van diverse processen binnen de organisatie. Voor alle onderzochte criteria, namelijk de wijze van besturen, leiderschap, infectiepreventie en -bestrijding, medicatie, middelenmisbruik en verslavingszorg, ambulante zorg en diagnostische beeldvorming, werden voortreffelijke resultaten behaald.

Expertise Dat betekent niet dat de organisatie nu op haar lauweren zal rusten. “Kwaliteitsvolle zorg leveren is een continu verbe-

magazine  |  2015  # 03

37

En 2013, le Groupe de Soins des Frères Alexiens de Tirlemont a démarré le processus d’accréditation, afin de garantir et la qualité des soins prodigués et les nombreux projets et de les réorienter si nécessaire. Afin de « maîtriser » le processus, l’on a opté dans un premier temps pour une accréditation partielle, c.à.d. un audit axé principalement sur le service de désintoxication. Nous avons choisi comme instance d’accréditation, l’Institut international néerlandaise reconnue pour Accréditation des Soins (NIAZ), en raison des normes spécifiques pour GGZ et l’importance de la sécurité du patient. Le patient est ainsi toujours au centre. Par ailleurs, avant l’audit, une auto-évaluation a eu lieu à différents

moments, ce qui a permit d’impliquer les collaborateurs aux processus d’amélioration établis.


38

news from the communities nieuws uit de huizen nouvelles des communautés Asian local superiors training

Vorming lokale oversten Azië

Formation des supérieurs locaux de l’Asie

From 12 until 20 October 2015, about thirty superiors from all across Asia have gathered in Wonosobo, Indonesia to attend a formation session on leadership and charism. Superior General Bro. René Stockman and trainers Mr. Paul Fivez from Belgium and Mr. Theodore Ndege from Rwanda will guide these thirty superiors in their search for a more intense leadership in service with the Congregation’s charism as a starting point.

Van 12 tot 20 oktober 2015 waren in Wonosobo (Indonesië) een dertigtal oversten uit Azië verzameld voor een vormingssessie rond leiderschap en charisma. De generale overste Br. René Stockman en trainers Mr. Paul Fivez (België) en Mr. Theodore Ndege (Rwanda) begeleidden de dertig oversten op hun zoektocht hoe men vanuit het charisma van de congregatie tot een intenser leiderschap in dienstbaarheid kan komen.

Du 12 au 20 octobre 2015, une trentaine de supérieurs venant de l’Asie se sont réunis à Wonosobo (Indonésie) pour une session de formation sur le leadership et le charisme. Le Supérieur général, Fr. René Stockman, et les formateurs M. Paul Fivez (Belgique) et M. Théodore Ndege (Rwanda) ont accompagné les trente supérieurs dans leur recherche comment arriver, à partir du charisme de la Congrégation, à un leadership dans le service plus intense.

Perpetual professions

Eeuwige professies

Professions perpétuelles

We are grateful and happy for our brothers who made their perpetual profession.

We zijn dankbaar en blij met onze broeders die hun eeuwige geloften uitspraken.

Nous sommes reconnaissants et heureux pour nos frères qui ont prononcé leurs vœux perpétuels.

13 June 2015 – Kigoma, Tanzania • Brother Seraphin Tshijika-Mbumba • Brother Ronaldo Alfred Tumaini Njau • Brother Ambroise Niyonsaba

13 juni 2015 in Kigoma, Tanzania • Broeder Seraphin Tshijika-Mbumba • Broeder Ronaldo Alfred Tumaini Njau • Broeder Ambroise Niyonsaba

28 August 2015 – Katugastota, Sri Lanka • Brother Christoph Welvaert

28 augustus 2015 in Katugastota, Sri Lanka • Broeder Christoph Welvaert

6 September 2015 – Kinshasa, DR Congo • Brother Eric Kasamba • Brother Patrick Lokanga • Brother Marcel Mbo Maji

6 september 2015 in Kinshasa, DR Congo • Broeder Eric Kasamba • Broeder Patrick Lokanga • Broeder Marcel Mbo Maji

7 November 2015 – Moerzeke, Belgium • Brother Donatien Bengibabuya Metre • Brother Emil Bara

7 november 2015 in Moerzeke, België • Broeder Donatien Bengibabuya Metre • Broeder Emil Bara

Katugastota, Sri Lanka

Kinshasa, DR Congo

Moerzeke, Belgium

le 13 juin 2015 à Kigoma (Tanzanie) • Frère Séraphin Tshijika-Mbumba • Frère Ronaldo Alfred Tumaini Njau • Frère Ambroise Niyonsaba le 28 août 2015 à Katugastota (Sri Lanka) • Frère Christoph Welvaert le 6 septembre 2015 à Kinshasa (RD Congo) • Frère Eric Kasamba • Frère Patrick Lokanga • Frère Marcel Mbo Maji le 7 novembre 2015 à Moerzeke (Belgique) • Frère Donatien Bengibabuya Metre • Frère Emil Bara

Kigoma, Tanzania

deus caritas est


14 new brothers in Asia

14 nieuwe broeders in Azië

À la maison du noviciat international à Katugastota (Sri Lanka), 14 novices ont fait leur première profession au sein de la Congrégation des Frères de la Charité entre les mains du Supérieur général, le Fr. René Stockman. Ces nouveaux frères sont originaires du Vietnam (3), du Pakistan (1), de l’Inde (3), des Philippines (2), de l’Indonésie (1), de la Belgique (1), de la Zambie (1) et de la Tanzanie (2). Après la profession, les frères rentraient dans leur région d’origine afin d’y poursuivre leur formation. Simultanément, le Fr. Christoph Welvaert, originaire de la Belgique et actuellement missionnaire au Sri Lanka, y prononça sa profession perpétuelle. La Congrégation est heureuse de cette croissance et elle espère que les nouveaux frères pourront apporter de l’espérance pour l’avenir dans leurs régions respectives.

At our International Novitiate House in Katugastota, Sri Lanka, 14 novices have made their first profession in the Congregation of the Brothers of Charity, in the hands of Superior General, Bro. René Stockman. These new brothers hail from: Vietnam (3), Pakistan (1), India (3), the Philippines (2), Indonesia (1), Belgium (1), Zambia (1), and Tanzania (2). Following their profession, the brothers leave for their respective home regions to continue their training and formation. On that same occasion, Bro. Christoph Welvaert from Belgium, currently a missionary in Sri Lanka, made his perpetual profession. The Congregation is overjoyed with this growth and hopes that these new brothers might bring hope for the future to their respective regions.

In het Internationaal Noviciaatshuis in Katugastota (Sri Lanka) spraken 14 novicen hun eerste professie in de congregatie van de Broeders van Liefde uit, in de handen van de generale overste, Br. René Stockman. Deze nieuwe broeders komen van: Vietnam (3), Pakistan (1), India (3), Filippijnen (2), Indonesië (1), België (1), Zambia (1) en Tanzania (2). Na de professie vertrokken de broeders terug naar hun regio van herkomst om daar hun opleiding verder te zetten. Tegelijk sprak Br. Christoph Welvaert uit België, momenteel missionaris in Sri Lanka, zijn eeuwige professie uit. De congregatie is verheugd met deze aangroei en hoopt dat de nieuwe broeders in hun respectievelijke regio’s hoop voor de toekomst mogen brengen.

Dr. Guislain Award

Dr. Guislain Award

Dr. Guislain Award

The fourth Dr. Guislain Breaking the Chains of Stigma Award was presented to Janos Marton, director of The Living Museum in Queens, New York. For more than 30 years, Dr. Marton has been offering a creative environment to people with mental problems. The Dr. Guislain Award is an initiative of the Museum Dr. Guislain and Janssen Research & Development. The award includes a $ 50,000 prize and is awarded by an international panel of judges. The award wants to honour a cultural initiative – a person or an organisation – which raises the matter of stigma and taboo associated with mental health in society in an exceptional way. As it was exactly 200 years ago that the Brothers of Charity broke the chains of the imprisoned mentally ill in Ghent, the award ceremony was held in Ghent, at the Opera House.

Voor de vierde maal werd de Dr. Guislain “Breaking the Chains of Stigma” Award uitgereikt, dit jaar aan Janos Marton, directeur van The Living Museum in Queens, New York. Dr. Marton biedt al meer dan 30 jaar lang een creatieve omgeving voor mensen met psychische problemen. De Dr. Guislain Award is een initiatief van Museum Dr. Guislain en Janssen Research & Development. De prijs bedraagt $ 50.000 en wordt toegekend door een internationale jury . De Award wil een cultureel initiatief (persoon of organisatie) eren dat op een bijzondere wijze het stigma en taboe dat rust op geestelijk ziek zijn in de samenleving ter sprake brengt. Omdat het net 200 jaar was dat de Broeders van Liefde in Gent de boeien braken van de geesteszieken, werd de uitreiking in Gent gehouden tijdens een zeer feestelijke zitting in de Gentse opera.

Pour la quatrième fois, le « Dr. Guislain Award » (Prix Dr. Guislain) a été remis, cette année à Janos Marton, directeur du musée « The Living Museum » à Queens, New York. Dr. Marton offre depuis plus de 30 ans un milieu créatif pour des personnes ayant des problèmes de santé mentale. Le Prix Dr. Guislain est une initiative du Musée Dr. Guislain et Janssen Research & Development. Le prix est de 50.000 $ et est décerné par un jury international. Le Prix veut honorer une initiative culturelle (personne ou organisation) qui aborde la stigmatisation et le tabou sur la maladie mentale dans la société d’une manière particulière. Comme cela a fait exactement 200 ans que les Frères de la Charité ont brisé les fers des malades mentaux à Gand, la cérémonie fut organisée à Gand lors d’une séance très festive à l’opéra de Gand.

39

14 nouveaux frères en Asie

magazine  |  2015  # 03


news from the communities nieuws uit de huizen nouvelles des communautés

200 jaar boeien breken

200 ans de fers brisés

Op 30 september 2015 was het 200 jaar geleden dat Vader Triest samen met zijn Broeders van Liefde de geesteszieken uit het Gentse Geeraard De Duivelsteen letterlijk van hun boeien bevrijdde en een menselijke behandeling aanbood. Het was het begin van de hedendaagse psychiatrie in België. Deze datum werd herdacht met een symposium rond het thema waar werd ingegaan op het actueel breken van boeien in de geestelijke gezondheidszorg wereldwijd. Onder meer Br. Martin De Porres en Br. Hippolyte Manirakiza gaven voorbeelden uit Azië en Afrika. Een panelgesprek met experten uit België belichtten eveneens het thema. Naast het symposium is er ook een tijdelijke tentoonstelling met als titel ‘Uit de schaduw’. Br. René Stockman benadrukte: “Net zoals 200 jaar geleden blijft het de bedoeling dat de mens die aan onze zorgen is toevertrouwd op een humane, professionele en kwaliteitsvolle wijze wordt behandeld. De context is veranderd, maar de patiënt en de zorgverlener blijven dezelfde.”

Le 30 septembre 2015, cela a fait 200 ans que le Père Triest, avec ses Frères de la Charité, avait libéré les malades mentaux littéralement de leurs chaînes du château de Gérard le Diable à Gand (Belgique) pour leur offrir un traitement humain. Cela fut le commencement de la psychiatrie contemporaine en Belgique. Cette date fut commémorée avec un symposium sur le thème, où était abordé la question comment les fers sont brisés aujourd’hui dans les soins de santé mentale au niveau mondial. Fr. Martin de Porres et Fr. Hippolyte Manirakiza ont donné des exemples en Asie et en Afrique. Puis, il y avait une réunion-débat avec des experts de la Belgique qui ont également développé le thème. Il y a aussi une exposition temporelle avec le titre : « Hors de l’ombre ». Le Fr. René Stockman a souligné : « Tout comme il y a 200 ans, l’intention demeure de traiter l’homme confié à nos soins d’une manière humaine, professionnelle et avec qualité. Le contexte a changé, mais le patient et le professionnel des soins de santé demeurent les mêmes. »

Father Triest Award – India

Father Triest Award – India

Father Triest Award – Inde

On World Mental Health Day, Fracarita India presented the Father Triest Award. The award is given to a person or an initiative that helps break the stigma associated with mental health in an exceptional way. This year, the honour was conferred upon TRUST, which stands for Training and Rehabilitation of Underprivileged Members of Society, located in Trichy, India.

Op de Werelddag voor Geestelijke Gezondheidszorg reikte Fracarita India de ‘Father Triest Award’ uit. De award wordt geschonken aan een persoon die of een initiatief dat het stigma rond geestesziek zijn op een buitengewone manier helpt doorbreken. Dit jaar viel de eer te beurt aan TRUST (Training and Rehabilitation of Underprivileged Members of Society Trichy) uit India.

Lors de la Journée mondiale de Santé mentale, Fracarita India a remis le « Father Triest Award » (Prix Père Triest). Le Prix est décerné à une personne ou une initiative qui aide à briser d’une manière particulière la stigmatisation entourant la maladie mentale. Cette année, l’honneur en est revenu à l’organisation « TRUST » (Formation et réhabilitation des membres défavorisés de la société à Trichy en Inde).

40

200 years of breaking chains 30 September 2015 marked the 200th anniversary of Father Triest and his Brothers of Charity literally releasing the mentally ill from their shackles at Gerard the Devil’s Castle in Ghent and offering them humane treatment. It was the start of modern psychiatry in Belgium. This date was commemorated with a symposium on the current breaking of chains in the field of mental health care all over the world. Bro. Martin De Porres and Bro. Hippolyte Manirakiza, among others, provided examples from Asia and Africa. A panel discussion with experts from Belgium shed their light on the topic at hand. In addition to the symposium, there was also a temporary exhibition called ‘From the shadows’. Bro. René Stockman emphasised: “Exactly like it was 200 years ago, our intention is to treat the person who is entrusted to our care in a way that is humane, professional, and at a high-quality level. The context might have changed but the patient and the caregiver remain the same.”

deus caritas est


associate members aangesloten leden membres associés ö Belgium

ö Pakistan

In Flanders, 4 new associate members made their promise on 20 June. 15 reaffirmed their promise for 3 years. On 21 November, 6 new associate members joined and 14 members renewed their promise in Wallonia.

Ashraf Rahmat reaffirmed his promise on 30 October.

ö Pakistan Ook Ashraf Rahmat hernieuwde zijn belofte op 30 oktober.

ö België In Vlaanderen legden op 20 juni 4 nieuwe aangesloten leden hun belofte af. 15 hernieuwden hun belofte voor 3 jaar. Op 21 november was het de beurt aan 6 nieuwe aangesloten leden en 14 hernieuwers in Wallonië.

ö Belgique

Mr. Ashraf Rahmat a renouvelé sa promesse le 30 octobre.

ö Peru The associate members from Peru met the Superior General after they had recently renewed their promise (before September).

ö Peru De aangesloten leden van Peru ontmoetten de generale overste nadat ze recent (vóór september) hun belofte hernieuwden.

ö Pérou Les membres associés ont rencontré le Supérieur général après qu’ils avaient récemment renouvelé leur promesse (avant septembre).

41

En Flandre, 4 nouveaux membres associés ont fait leur promesse le 20 juin. 15 Membres associés ont renouvelé leur promesse pour 3 ans. Le 21 novembre, c’était le tour pour la Wallonie: 6 nouveaux membres associés et 14 membres associés qui ont renouvelé leur promesse.

ö Pakistan

ö Rome On 12 August, Theodore Ndege made his promise as an associate member during his visit to the General House in Rome.

ö Rome Op 12 augustus legde Theodore Ndege tijdens een bezoek aan het generalaat in Rome zijn belofte af als aangesloten lid.

ö Rome ö DR Congo In Goma, the associate members reaffirmed their promise on 9 June.

ö DR Congo In Goma hernieuwden de aangesloten leden hun belofte op 9 juni.

ö RD Congo À Goma, les membres associés ont renouvelé leur promesse le 9 juin.

magazine  |  2015  # 03

Le 12 août, Mr. Théodore Ndege, lors d’une visite à la maison généralice à Rome, y avait fait sa promesse en tant que membre associé.


news from the general administration nieuws uit het generaal bestuur nouvelles de l’administration générale en

42

From 14 until 18 September 2015, the General Council convened in Rome and reached the following decisions. q The São José community in Amoreira, Brazil, which was part of the American province, will be incorporated into Peru’s San Martín de Porres region, which will be in charge of the houses in Peru, Nicaragua, and Brazil. w The Provincial House of the American province, which was located in Washington D.C., will be relocated to Lima, Peru as of 1 October 2015. e Brother Nepomuscene Gatali requested to be relieved of his duties as regional superior of the Blessed Isidore Bakanja region. Bro. Paulin Kindambu, provincial superior, will now be directly in charge of Kenya, and Bro. Eric Jeje will be the new regional superior for Ethiopia. r The General Administration’s financial committee will be entrusted to Bro. Veron Raes, provincial superior for Europe. t Bro. Joel Ponsaran, provincial superior for America, and former General Assistant responsible for Vietnam, will be reassuming this position, in cooperation with the provincial superior and the General Administration. y The new Commission for Justice, Peace, and the Integrity of Creation will be organising a gathering with a delegation from Fracarita International in Rome, following the meeting with the provincial and regional superiors in February 2016. u On the matter of international formation in Asia, it was decided to have the entire novitiate formation in the Philippines as of 2016, for which the first year will be organised in our house in Tagaytay and the second year in Bicol. i Due to unforeseen shifts in the apostolate, it was decided to close the community of Loitokitok in Kenya on 31 December 2015. We are currently looking into starting a new initiative in Kenya. o The following brothers have been accepted to make their perpetual profession: – Bro. Donatien Bengibabuya Metre (Moerzeke) – Bro. Donatien-Dejoie Mawaya Mafu (Yamoussoukro)

– Bro. Laurent Koffi Kouadio (Loitokitok) – Bro. Emil Bara (Moerzeke) a The following brothers were granted dispensation from their temporary vows: – Bro. Emmanuel Vo Xuan Khoan (Ho Chi Minh) – Bro. Rafael Aloysius Dedy (Purworejo) – Bro. Iden Biddong (Manila) – Bro. Nathanaël Buyang (Baguio) – Bro. Jerson Garlan (Manila) s The following meeting of the General Council and the provincial superior will take place in the week of 18 January 2016 in Rome, followed by the meeting with the regional superiors from 25 January until 5 February 2016.

nl Van 14 tot 18 september 2015, de generale raad kwam samen in Rome en de volgende besluiten werden genomen. q De São José-communiteit in Amoreira in Brazilië, tot nu toe direct onder de Amerikaanse provincie, wordt vanaf 1 oktober 2015 toegevoegd tot de San Martin de Porres regio van Peru, die nu verantwoordelijk wordt voor de huizen in Peru, Nicaragua en Brazilië. w Het provinciaal huis van de Amerikaanse provincie, tot nu toe gevestigd in Washington, wordt op 1 oktober 2015 overgebracht naar Lima in Peru. e Broeder Nepomuscene Gatali heeft gevraagd om van zijn functie als regionale overste van de Blessed Isidore Bakanja regio te worden ontheven. Kenia komt onder de rechtstreekse verantwoordelijkheid van Br. Paulin Kindambu, provinciale overste, en Br. Eric Jeje wordt de nieuwe regionale overste van Ethiopië. r De financiële commissie op het niveau van het generaal bestuur wordt toevertrouwd aan Br. Veron Raes, provinciale overste van Europa. t Br. Joel Ponsaran, provinciale overste van Amerika, en voorheen als generale assistent verantwoordelijk voor Vietnam, neemt opnieuw deze functie op, in samenwerking

met de provinciale overste en het generaal bestuur. y De nieuwe commissie “Gerechtigheid, Vrede en heelheid van de schepping” zal een gemeenschappelijke samenkomst organiseren met een delegatie van Fracarita International in Rome na de meeting met de provinciale en regionale oversten in februari 2016. u Voor de internationale vorming in Azië werd besloten vanaf 2016 de ganse noviciaatsvorming te laten doorgaan in de Filippijnen, waarbij het eerste jaar zal georganiseerd worden in ons huis in Tagaytay en het tweede jaar in Bicol. i Wegens onvoorziene verschuivingen in het apostolaat, werd besloten om de communiteit van Loitokitok (Kenia) op 31 december 2015 te sluiten. Er wordt momenteel uitgekeken naar een nieuw initiatief in Kenia. o Volgende broeders werden aanvaard tot het uitspreken van hun eeuwige professie: – Br. Donatien Bengibabuya Metre (Moerzeke) – Br. Donatien-Dejoie Mawaya Mafu (Yamoussoukro) – Br. Laurent Koffi Kouadio (Loitokitok) – Br. Emil Bara (Moerzeke) a Volgende broeders ontvingen ontslag van hun tijdelijke geloften: – Br. Emmanuel Vo Xuan Khoan (Ho Chi Minh) – Br. Rafael Aloysius Dedy (Purworejo) – Br. Iden Biddong (Manilla) – Br. Nathanaël Buyang (Baguio) – Br. Jerson Garlan (Manilla) s De volgende vergadering van de generale raad met de provinciale oversten heeft plaats in de week van 18 januari 2016 in Rome, gevolgd door de samenkomst met de regionale oversten van 25 januari tot en met 5 februari 2016.

deus caritas est


fr Du 14 au 18 septembre, le conseil général s’est réuni à Rome et a pris les décisions suivantes :

magazine  |  2015  # 03

43

q La communauté « São José » à Amoreira au Brésil, jusqu’aujourd’hui directement sous la province américaine, sera, à partir du 1er octobre 2015, ajoutée à la région Saint Martin de Porres du Pérou, qui est maintenant devenue responsable pour les maisons au Pérou, au Nicaragua et au Brésil. w La maison provinciale de la province américaine, située jusqu’à présent à Washington, sera transférée le 1er octobre 2015 à Lima au Pérou. e Frère Népomuscene Gatali a demandé la permission d’être relevé de sa fonction de supérieur régional de la région Bienheureux Isidore Bakanja. Le Kenya tombe sous la responsabilité directe du Fr. Paulin Kindambu, supérieur provincial, et Fr. Eric Jeje devient le nouveau supérieur régional de l’Ethiopie. r La commission financière au niveau du conseil général est confiée à Fr. Veron Raes, supérieur provincial d’Europe. t Fr. Joël Ponsaran, supérieur provincial d’Amérique, et auparavant responsable en tant qu’assistant général au Vietnam, a repris sa fonction, en coopération avec le supérieur provincial et le conseil général. y Le nouveau comité « Justice, Paix et Intégrité de la Création » organisera une rencontre communautaire avec la délégation Fracarita International à Rome, après l’entretien avec les supérieurs provinciaux et régionaux en février 2016. u Pour la formation internationale en Asie, il a été décidé de poursuivre à partir de 2016 toute la formation du noviciat aux Philippines, où la première année sera organisée dans notre maison à Tagaytay et la deuxième année à Bicol.

Visit to Florence with the community of Rome and members of the General Council

i En raison des changements imprévus dans l’apostolat, il a été décidé de fermer la communauté de Loitokitok (Kenya) en date du 31 décembre 2015. L’on attend actuellement une nouvelle initiative au Kenya. o Les frères suivants ont été acceptés pour prononcer leurs vœux perpétuels : – Fr. Donatien Bengibabya Metre (Moerzeke) – Fr. Donatien-Dejoie Mawaya Mafu (Yamoussoukro) – Fr. Laurent Koffi Kouadio (Loitokitok) – Fr. Emil Bara (Moerzeke) a Les frères suivants ont été dispensés de leurs vœux temporaires : – Fr. Emmanuel Vo Xuan Khoan (Ho Chi Minh) – Fr. Rafael Aloysius Dedy (Purworejo) – Fr. Iden Biddong (Manille) – Fr. Nathanaël Buyang (Baguio) – Fr. Jerson Garlan (Manille)

s La prochaine réunion du conseil général avec les supérieurs provinciaux aura lieu durant la semaine du 18 janvier 2016 à Rome, suivie d’un rassemblement des supérieurs régionaux, du 25 janvier au 5 février 2016.


In memoriam †

44

brother cosmas antonius sumardi 1935-2015 Brother Cosmas was born on 15th July 1935 at Kutoarjo, Central Java Province, Indonesia. He was the fourth child of Mr Wiraredja and Ms Saerah who had seven children altogether. He was baptized on 23rd May 1951 at Klaten, Central Java, by Fr Yustinus Darmoyuwono who later became the first Cardinal of Indonesia. He received his sacrament of confirmation also in Klaten, on 20th July 1952. Brother Cosmas first studied at the Public Elementary School of Kutoarjo for four years, then he continued his elementary education at Canisius Elementary School of Klaten, and graduated on 2nd June 1951. Then he studied metal works at the Technical School in Klaten till his graduation on 30th June 1953. Afterwards he spent some years doing various kinds of works in Purworejo, Tegal and other places. On 1st August 1958 Brother Cosmas joined the Congregation of the Brothers of Charity as a postulant, and later on he was accepted as a novice in Purwokerto, Central Java. He made his first profession on 19th July 1960 and his final vows were pronounced on 19th July 1965. After his first profession, Brother Cosmas was assigned to work as a housekeeper of the Brothers’ House in Purworejo. He was then moved to Wonosobo to do similar housekeeping work, and after many years of dedicated work, he was assigned as the first Indonesian local superior of the Wonosobo Community. In 1982, he was promoted as the first Indonesian Provincial Superior of the Brothers of Charity. He was re-elected for the same function in 1988 until he finished his term of office in 1994. Ten years later, after his retirement period started, he moved to the Community of Purworejo where he spent his last years until he passed away on 25th July 2015 at the age of 80.

Brother Cosmas has shown us his faithfulness and dedication in serving others with all the talents that he possessed throughout his life. He was always kind and helpful to our brothers, co-workers, pupils, relatives, friends and everyone he met. He was particularly caring for the formation of our junior brothers, by continuously giving them spiritual supports for their vocations as consecrated people. As a good leader, Brother Cosmas was always willing to listen to others, and guided them gently, affectionately and wisely. He truly lived and showed God’s mercy in every aspect of his humble service and vocation as Brother of Charity. His life of prayer in particular has become an inspiration to many people, especially our brothers. May God grant him eternal rest in His peace.

broeder cosmas antonius sumardi 1935-2015 Broeder Cosmas werd geboren op 15 juli 1935 in Kutoarjo, in de Indonesische provincie Midden-Java als vierde van zeven in het gezin van dhr. Wiraredja en mevr. Saerah. Op 23 mei 1951 werd hij gedoopt in Klaten in Midden-Java door priester Yustinus Darmoyuwono, die later de eerste kardinaal van Indonesië zou worden. Het sacrament van het vormsel ontving hij eveneens in Klaten op 20 juli 1952. Br. Cosmas ging vier jaar naar de lagere school van Kutoarjo en vervolgens naar de Canisius lagere school in Klaten, die hij afmaakte op 2 juni 1951. Daarna ging hij metaalbewerking studeren aan de technische school in Klaten, waar hij afstudeerde op 30 juni 1953. Hij ging meteen aan de slag in Purworejo, Tegal en op tal van andere plaatsen. Op 1 augustus 1958 sloot Br. Cosmas zich aan als postulant bij de Congregatie van de Broeders van Liefde, waarna hij mocht starten als novice in Purwokerto in Mid-

den-Java. He legde zijn eerste professie af op 19 juli 1960 en sprak zijn eeuwige geloften uit op 19 juli 1965. Na zijn eerste professie werd Br. Cosmas verantwoordelijk voor de huishouding van het broederhuis in Purworejo. Hij werd vervolgens naar Wonosobo gezonden voor eenzelfde opdracht. Na vele jaren van toegewijde inzet werd hij benoemd als eerste Indonesische plaatselijke overste van de Wonosobo-communiteit. In 1982 werd hij aangeduid als de eerste Indonesische provinciale overste van de Broeders van Liefde. Hij werd herkozen in dezelfde functie in 1988 tot hij zijn ambtstermijn beëindigde in 1994. Tien jaar later, na zijn pensionering, verhuisde hij naar de communiteit in Purworejo waar hij de laatste jaren van zijn leven doorbracht, tot hij overleed op 80-jarige leeftijd op 25 juli 2015. Zijn hele leven lang heeft Br. Cosmas ons zijn trouw en toewijding getoond in het dienen van anderen met alle talenten die hij bezat. Hij was steeds vriendelijk en behulpzaam voor zijn medebroeders en medewerkers, voor leerlingen, familie en vrienden, en iedereen die hij op zijn pad ontmoette. Hij had een speciale aandacht voor de vorming van onze jongste broeders en bood hen voortdurend geestelijk ondersteuning bij hun roeping als godgewijden. Als leidinggevende was Br. Cosmas steeds bereid naar anderen te luisteren en te begeleiden met zachtheid, genegenheid en oordeelkundigheid. Hij beleefde en weerspiegelde Gods genade oprecht in ieder aspect van zijn nederige dienstbaarheid en roeping als Broeder van Liefde. Vooral zijn gebedsleven is een ware inspiratie geworden voor velen, en speciaal voor onze broeders. Dat God hem de eeuwige rust in Zijn vrede mag schenken.

deus caritas est


in memoriam

frère cosmas antonius sumardi 1935-2015

magazine  |  2015  # 03

brother gaston de parade 1927-2015 Brother Gaston and the missions; what a perfect union they formed. He was already dreaming of becoming a missionary when he was a young brother from Temse. His vocation as a brother and his vocation as a missionary grew in a very pious family in which his sister Oswalda also became a religious, and his other sister Elodie continued to look after their parents. They were really close. Following his profession in 1945, his graduation as a teacher in 1947, and his service to his country at the ‘Centre d’Instruction pour Brancardiers Infirmiers’ or C.I.B.I., our young brother was sent to Turnhout to teach the first and second form, which is where he stayed for three years. In 1951, he went to Bruges and also taught the first and second form, which is where he was nicknamed ‘Fish Eyes’. He laughed heartily when a mother came and asked for Brother Fish Eyes. When it was decided to run a technical school built by the Belgian government in Bujumbura, then called Usumbura, Bro.

Gaston was chosen to prepare for the task. He took technical lessons in Bruges and attended our technical school in Tessenderlo. Early 1954, he was ready to depart for Burundi, where he was immediately appointed as technical director, a position he served for 32 years. He flourished during those years, and he always knew how adapt himself to the many changes within both the Church and society. Brother Gaston always acted consciously, quietly, and seriously. He thought before taking the next step, and he did everything with much respect for his confreres and co-workers. The early years in Bujumbura were pioneering years offering many opportunities, which changed, of course, with the independence. New regimes came and went, means grew scarce, but Bro. Gaston went on, with a holy indifference and a holy restlessness. The changes in the Church and the view of missionary work barely had an effect on Bro. Gaston. After all, his life was built on a deep-rooted faith and his given word was sacred to him. His friendship was sincere, both in the community and in his own environment, and he kept in touch with his teachers. He had a clear view of situations, made distinct analyses, but liked to cover things with the cloak of charity. In the 1980s, the situation in Burundi grew increasingly tense towards foreign missionaries. The government started to meddle in the policy on education, but after so many years Bro. Gaston had no trouble working with a Burundian director. Many looked to him because of the knowledge he had accumulated and his great technical skill. This is what many of his former pupils still say today. In 1986, however, came the measure that President Bagaza ‘allowed’ missionaries to leave the country. It caused Bro. Gaston great pain to leave his school and everything he had built after 32 years. A new task awaited him in Belgium. Given that Bro. Valerinus had passed, the position of mission procurator was vacant, and who better than Bro. Gaston to succeed him. A man who knew the field, who was technically skilled, accurate with numbers, and friendly towards the brothers; he was cut out for the profile of mis-

45

Frère Cosmas est né le 15 juillet 1935 à Kutoarjo, Province Java central, Indonésie. Il était le quatrième enfant de M. Wiraredja et Mme. Saerah, qui ont eu au total sept enfants. Il a été baptisé le 23 mai 1951 à Klaten, Java centrale, par le Fr. Yustien Darmoyuwono qui devint plus tard le premier cardinal de l’Indonésie. Le 20 juillet 1952, il reçut le sacrement de confirmation, également à Klaten. Frère Cosmas a d’abord étudié à l’Ecole Primaire Publique de Kutoarjo pendant quatre ans, et a ensuite poursuivi ses études primaires à l’Ecole Primaire Canisius de Klaten, pour finalement, le 2 juin 1951, obtenir son diplôme. Puis il s’est mis à l’étude de la métallurgie à l’Ecole Technique de Klaten, jusqu’à ce que le 30 juin 1953, il y obtint son diplôme. Ensuite, il passa quelques années à faire différents types de travaux à Purworejo, Tégal et à différents autres endroits. Le 1er août 1958, Frère Cosmas a rejoint la Congrégation des Frères de la Charité en tant que postulant, et plus tard, a été accepté comme novice à Purwokerto, Java central. Le 19 juillet 1960, il fit sa première profession et prononça ses vœux perpétuels, le 19 juillet 1965. Après sa première profession, Frère Cosmas a été désigné pour faire le ménage dans la Maison des Frères à Purworejo. Il a ensuite été transféré à Wonosobo pour y faire du travail similaire au ménage, et après de nombreuses années de travail dévoué, il a été désigné comme premier supérieur local d’Indonésie de la Communauté Wonosobo. En 1982, il a été promu Supérieur Provincial indonésien des Frères de la Charité. Il a été réélu pour la même fonction en 1988 jusqu’à la fin de son mandat en 1994. Dix ans plus tard, pendant sa retraite, il a déménagé vers la Communauté de Purworejo où il a passé ses dernières

années, jusqu’à sa mort, le 25 juillet 2015, à l’âge de 80 ans. Frère Cosmas nous a montré, tout au long de sa vie, sa fidélité et son dévouement au service des autres avec tous les talents qu’il possédait. Il a toujours été gentil et serviable pour ses frères, ses collègues, ses élèves, sa famille, ses amis et tous ceux qu’il rencontrait. Il a été particulièrement regardant vis-à-vis de la formation de nos jeunes frères, en leurs donnant en permanence un soutien spirituel dans leur vocation de personne consacrée. En tant que bon leader, Frère Cosmas a toujours été prêt à écouter les autres, et les accompagnait, plein de douceur, d’affection et de sagesse. Il a vraiment vécu et montré la miséricorde de Dieu dans tous ses humbles services et dans sa vocation de Frère de la Charité. Sa vie de prière en particulier a été inspirante pour de nombreuses personnes, en particulier pour nos frères. Que Dieu lui accorde le repos éternel dans Sa paix.


46

broeder gaston de parade 1927-2015

sion procurator, or mission father as many dubbed him. Again, Bro. Gaston gave himself completely, without limitation. That limitlessness started taking its toll when he started having physical complaints. Yet every time he got back up again and went on, in his own way: with commitment and without looking back. In 2000, he left for Temse, where he became superior of the local community. Every day, he faithfully made the commute between Temse and Ghent to continue his task at the missions office. He wanted the books to balance out, of course, so he spent many hours doing the numbers. And, if necessary, he helped build chests that needed to be sent to Africa with his co-workers. These last years, he entrusted his task to Edelhart Valcke, yet he faithfully continued to come to Ghent every day to serve and share his knowledge with others. He was a man who remained at his post, even though it was hard at times. Only during the last few months did he stay at our convent rest home in Zelzate to receive care, which is where he passed away from cancer. Brother Gaston was a brother who lived the charism of the Brothers of Charity in a unique way, ever in the service of others. He led a simple life, enjoyed visiting his sister, felt at home in the community, and bore his suffering patiently and courageously. We can only be grateful for a life like Bro. Gaston’s, and we believe, no, we are sure that he has entered eternity to be with God always, whom he loved, served and longed for. Till we meet again, Bro. Gaston!

Broeder Gaston en de missies, ze vormden een perfecte eenheid. Reeds als jonge broeder, afkomstig uit Temse, droomde hij om missionaris te worden. Zijn broederroeping en zijn roeping als missionaris groeiden in een zeer gelovige familie, waar zijn ene zuster, Oswalda, eveneens kloosterlinge werd en zijn andere zuster, Elodie, voor de ouders bleef zorgen. Ook zij vormden een hechte eenheid. Na zijn professie in 1945 en zijn afstuderen als onderwijzer in 1947 en na het dienen van het vaderland in de C.I.B.I., mocht de jonge broeder naar Turnhout om er les te geven in het eerste en tweede studiejaar, waar hij drie jaar mocht blijven. Vanaf 1951 werd het Brugge, eveneens in het eerste en tweede studiejaar, en daar kreeg hij de bijnaam “visoog”, waar hij hartelijk kon mee lachen toen een moeder naar Broeder Visoog kwam vragen. Toen besloten werd om in Bujumbura, het toenmalige Usumbura een technische school gebouwd door de Belgische overheid te bedienen, werd Br. Gaston uitverkoren om zich daartoe voor te bereiden. Hij volgde technische lessen in Brugge en ging ook naar onze technische school in Tessenderlo. Begin 1954 was hij klaar om te vertrekken richting Burundi, en onmiddellijk werd hij er de technische directeur, en dit voor 32 jaar. Het werden zijn bloeijaren, en telkens wist hij zich aan te passen aan de vele veranderingen die zich zowel binnen de kerk als de maatschappij voordeden. Bij Broeder Gaston verliep alles overwogen, rustig, ernstig. Hij dacht na vooraleer hij een volgende stap zette, en alles deed hij met groot respect voor zijn medebroeders en zijn medewerkers. De beginjaren in Bujumbura waren pioniersjaren maar tegelijk jaren met vele mogelijkheden, die natuurlijk veranderden bij de onafhankelijkheid. Nieuwe regimes volgden mekaar op, de middelen werden schaars, maar Broeder Gaston boerde verder, met een heilige onverschilligheid en een heilige onrust. De veranderingen in de kerk en de visie op de missionering veranderden Br. Gaston amper. Zijn leven was immers gestoeld op een rotsvast geloof en

trouw aan zijn gegeven woord was hem heilig. Zijn vriendschap was gemeend, zowel in de communiteit als in zijn omgeving en met zijn leerkrachten onderhield hij stevige banden. Hij had een klare kijk op situaties, kon scherpe analyses maken, maar dekte graag alles toe met de mantel van de liefde. In de jaren ’80 werd de situatie in Burundi naar de buitenlandse missionarissen toe steeds meer gespannen. De overheid ging zich ook steeds meer moeien met het beleid van het onderwijs, maar Br. Gaston had geen moeite om na zovele jaren samen te werken met een Burundese directeur. Met zijn opgebouwde kennis en technische vaardigheid bleef hij de toeverlaat van velen. Zijn vele oud-leerlingen blijven dit getuigen. Maar toen kwam de maatregel in 1986 dat de missionarissen de “toelating” kregen van President Bagaza om het land te verlaten. Het heeft Br. Gaston veel pijn gekost na 32 jaar zijn school en alles wat hij had opgebouwd te moeten verlaten. In België wachtte hem echter een nieuwe opdracht. Met het overlijden van Br. Valerinus was de functie van missieprocurator vacant, en wie beter dan Br. Gaston kon hem opvolgen. Man met terreinkennis, technisch vaardig, secuur in de cijfers en hartelijk voor de broeders: het profiel van missieprocurator of missievader zoals velen hem noemden was hem op het lijf geschreven. Ook hier gaf Broeder Gaston zich volledig, zonder maat. Die mateloosheid speelde parten toen lichamelijke klachten om de hoek kwamen kijken, maar telkens herpakte hij zich en deed verder, op zijn wijze: toegewijd en zonder omzien. Vanaf 2000 vertrok hij naar Temse waar hij overste werd van het communiteit, en iedere dag pendelde hij trouw van Temse naar Gent om er in de kantoren van de missieprocuur zijn taak verder te zetten. Vele uren bracht hij door met cijferen, want de boekhouding moest kloppen. En als het nodig was timmerde hij met zijn medewerkers aan de koffers die naar Afrika moesten worden verzonden. De laatste jaren droeg hij zijn opdracht over aan Edelhart Valcke, maar bleef trouw iedere dag naar Gent komen om er te dienen en zijn kennis met anderen te de-

deus caritas est


in memoriam

len. Hij was een man die op post bleef, ook als het moeilijk was, en het is slechts de laatste maanden dat hij voor zorg naar ons klooster-rusthuis in Zelzate kwam waar hij ten gevolge van een kanker overleed. Broeder Gaston was een broeder die het charisma als Broeder van Liefde op een unieke wijze heeft beleefd, steeds ten dienste van anderen. Hij leefde eenvoudig, hield van een bezoekje aan zijn zuster, voelde zich thuis in de gemeenschap en droeg zijn lijden geduldig en moedig. We kunnen alleen maar dankbaar zijn voor een leven als dit van Br. Gaston en we geloven, neen, we weten dat hij nu in de eeuwigheid is ingegaan om voor altijd bij God te zijn die hij heeft bemind, gediend en naar wie hij verlangde. Broeder Gaston, tot weerziens daarboven!

frère gaston de parade 1927-2015

magazine  |  2015  # 03

avec ses frères : le profil de procurateur de mission ou père de mission, comme beaucoup l’ont surnommé, lui allait comme un gant. Ici aussi, le Frère Gaston se donnait entièrement, sans mesure. Cette démesure lui joua des tours lorsque survinrent des troubles physiques, mais il se ressaisissait à chaque fois et continuait, à sa manière : dévoué et allant de l’avant. A partir de 2000, il partit à Temse où il devint supérieur de la communauté, et chaque jour il faisait fidèlement la navette entre Temse et Gand pour travailler dans les bureaux de la procure missionnaire afin d’y poursuivre sa tâche. Il passa de nombreuses heures à l’arithmétique, car la comptabilité devait être correcte. Et si nécessaire il aidait ses collaborateurs dans la menuiserie des coffres qui devaient être envoyés en Afrique. Au cours des dernières années il remit sa tâche à Edelhart Valcke, mais continua fidèlement à venir chaque jour à Gand pour y servir et partager ses connaissances avec les autres. C’était un homme fidèle à son poste, même dans les situations difficiles, et ce n’est que pour les derniers mois qu’il alla dans notre maison-monastique de repos à Zelzate pour se faire soigner et où il décéda suite à un cancer. Frère Gaston a vécu de manière unique le charisme en tant que Frère de la Charité, toujours au service des autres. Il vivait sobrement, aimait rendre visite à sa sœur, se sentait chez lui dans la communauté et portait ses souffrances patiemment et courageusement. Nous ne pouvons qu’être reconnaissants pour une vie telle que celle de Fr. Gaston et nous croyons, non, nous savons qu’il est maintenant entré dans l’éternité pour y demeurer à jamais, auprès de Dieu, qu’il a aimé, servi et espéré. Frère Gaston, à la prochaine, là-haut !

47

Frère Gaston et les missions, une unité parfaite. Déjà en tant que jeune frère, originaire de Temse, il rêvait de devenir missionnaire. Sa vocation de frère et son appel à la mission a grandit au sein d’une famille chrétienne, où l’une de ses sœurs, Oswalda, est également devenue monastique et l’autre sœur, Elodie, est restée pour s’occuper des parents. Ils formaient également une solide unité. Après sa profession en 1945 et son diplôme de professeur en 1947, et après avoir servi la patrie à la Cibi, le jeune frère put se rendre à Turnhout pour y enseigner dans la première et la seconde année de primaire, où il resta trois ans. A partir de 1951 ce devint Bruges, également dans la première et deuxième année de primaire, et là il reçu le surnom « œil de poisson », duquel il a pu rire de tout cœur lorsqu’une mère vint demander après le Frère Œil de Poisson. Lorsque la décision fut prise de mettre en fonction à Bujumbura, anciennement Usumbura, une école construite par l’Etat belge, le Fr. Gaston fut élu pour s’y préparer. Il assista aux cours technique à Bruges et alla également à notre école technique à Tessenderlo. Début 1954, il était prêt à partir pour le Burundi, et y fut immédia-

tement directeur technique, et ceci pour 32 ans. Ce furent des années florissantes, et à chaque fois, il arrivait à s’adapter aux nombreuses nouveautés qui se présentaient à la fois au sein de l’Eglise et dans la société. Tout se déroula de façon réfléchie, calme et sérieuse chez Frère Gaston. Il réfléchissait avant de faire un nouveau pas, et il faisait tout avec un grand respect pour ses confrères et ses collaborateurs. Les premières années à Bujumbura ont été des années pionnières, mais en même temps, des années gorgées de possibilités, qui changèrent évidemment avec l’indépendance. De nouveaux régimes se succédèrent, les ressources devenaient rares, mais Frère Gaston continua à prester, avec une sainte indifférence et une saine inquiétude. Les changements dans l’Eglise et la perception du missionnaire ont à peine affecté le Fr. Gaston. Sa vie était, en effet, basée sur une foi solide et la fidélité à sa parole donnée lui était sacrée. Son amitié était sincère, tant au sein de la communauté que dans son entourage et il entretenait des liens étroits avec ses enseignants. Il avait une vision claire des situations, savait effectuer des analyses pointues, mais aimait tout couvrir avec le manteau de l’amour. Dans les années ’80, la situation au Burundi vis-à-vis des missionnaires étrangers fut de plus en plus tendue. Le gouvernement interférait également de plus en plus dans l’éducation, mais Fr. Gaston n’avait pas de problèmes, après tant d’années, à travailler ensemble avec un directeur burundais. Grâce à son savoir accumulé et ses compétences techniques, il est resté la référence pour beaucoup. Nombreux de ses anciens élèves ont continué à le témoigner. Mais c’est alors qu’en 1986 une mesure arriva, signifiant que les missionnaires recevaient « la permission» du Président Bagaza de quitter le pays. Ce fut un coup douloureux de quitter, après 32 ans, son école et tout ce qu’il avait réalisé. En Belgique, cependant, lui attendait une nouvelle mission. Avec le décès de Fr. Valerinus, la fonction de procurateur de mission était vide, et qui mieux que le Fr. Gaston pouvait lui succéder. Homme de terrain, avec des compétences techniques, méticuleux dans les chiffres et généreux


48

brother nicodemus bukuru 1978-2015 Again, our African province is struck by the death of a young brother. Bro. Nicodemus, who hailed from Burundi and who had joined the Saint Dominic region, was a promising brother. Following his novitiate training in Nairobi and Rwanda, he returned to Tanzania, where he started in Bangwe, Kigoma in our home for mentally challenged youngsters. He fully applied himself to his task and had his very own style. During a visit, he proudly showed me his chicken project, which he had developed with the young people and into which he had put a great deal of effort. His dream was to be a nurse, and so he was sent to Ethiopia to study nursing in Addis Ababa. He was in the midst of his studies and got good marks. He had been suffering from stomach pains and abdominal complaints for a few months, which he described as rather trivial but they gradually grew worse. Then, a crisis put him in hospital, where he went into a coma and died. It was all so sudden and it brought great consternation to us all. Why is such a young man, in his prime, taken from this life? Did we need to take action sooner when the first symptoms appeared? These are the questions that we raise today, but all we can do now is bow our heads and pray. Thoughts wander to the many times we met Bro. Nicodemus, as a postulant in Tanzania, his appearance standing out, during his training at the novitiate, at the day of his profession when he was almost too late for the final exercise, and every time we visited Tanzania and Ethiopia when we talked to him. He told us about his spiritual life, which he looked after, the singing lessons he gave, and his studies, which would help fulfil his dream. All of it has come to an end. And we bow our heads in prayer. A prayer of gratitude, as well, that we, even though it was so very brief, have had this young brother in our midst. He made his mark everywhere that he went, and he will always be remembered as a person who was original, who tried to give an authentic answer to his vocation, in which he found happiness, which he exuded. With his vocation, he had also received our Congregation’s char-

ism, and we could see how he cultivated it and made his own mark. We now entrust Bro. Nicodemus to God, who is at the origin of life and who is our destiny, and we pray that, through the resurrection of Jesus Christus, he may now fully share in the eternal joy to be in the presence of God.

broeder nicodemus bukuru 1978-2015 Opnieuw wordt onze Afrikaanse provincie getroffen door het overlijden van een jonge broeder. Broeder Nicodemus, afkomstig uit Burundi en ingetreden in de Sint-Dominicusregio, was een beloftevolle broeder. Na zijn noviciaatsopleiding in Nairobi en Rwanda keerde hij terug naar Tanzania, waar hij startte in Bangwe in Kigoma in ons tehuis voor jongeren met een mentale handicap. Hij gaf er zich volledig, met zijn gekende stijl. Bij een bezoek toonde hij fier het project met kippen dat hij er samen met de jongeren ontwikkelde en waar hij veel zorg voor had. Zijn droom was om verpleegkundige te worden, en zo werd hij dan naar Ethiopië gezonden om in Addis Abeba voor verpleegkunde te studeren. Met deze studies was hij volop bezig en hij behaalde goede resultaten. Maar reeds een paar maanden had hij maag- en buikklachten, die eerst als banaal werden beschreven, maar geleidelijk aan verergerden. Tot een crisis hem in het ziekenhuis bracht waar hij in coma ging en overleed. Het kwam voor ons allen zo onverwachts en onze verslagenheid is groot. Waarom wordt een jonge man, in de bloei van zijn leven, aan dit leven onttrokken? Hadden we vlugger moeten ingrijpen wanneer de eerste tekenen van de klachten zich voordeden? Het zijn vragen die vandaag worden gesteld, maar waarbij we alleen maar ons hoofd kunnen buigen en bidden. En ondertussen gaan onze gedachten naar de vele keren dat we Br. Nicodemus mochten ontmoeten, als postulant in Tanzania, toen reeds wat opvallend in zijn voorkomen, tijdens zijn opleiding in het noviciaat, op de dag van zijn professie wanneer hij bijna te laat verscheen bij de laatste oefening, en telkens wanneer we bij een bezoek in Tanzania en Ethiopië met hem mochten praten. Hij vertelde dan van zijn geestelijk

leven waar hij veel zorg voor had, van de zangles die hij gaf, van zijn studies waarmee een droom in vervulling ging. Dit is nu allemaal ten einde. En we buigen het hoofd in gebed. Een gebed van dankbaarheid ook dat we, ook al was het kort, deze jonge broeder in ons midden hebben mogen hebben. Overal waar hij kwam liet hij sporen na, en we zullen hem blijven herinneren als een origineel iemand, die probeerde een authentiek antwoord te geven op zijn roeping en daarin ook zijn geluk vond en dit geluk uitstraalde. Hij had met zijn roeping ook het charisma van onze congregatie ontvangen, en we zagen hoe hij zich daarin verder ontwikkelde en er zijn eigen klemtonen mocht in leggen. We vertrouwen Br. Nicodemus toe aan God, die aan de oorsprong van ons leven staat en ook onze bestemming is, en we bidden dat door de verrijzenis van Jezus Christus hij nu reeds ten volle mag delen in de eeuwige vreugde voor het aanschijn van God te mogen toeven.

frère nicodemus bukuru 1978-2015 Encore une fois, notre province africaine est touchée par le décès d’un jeune frère. Frère Nicodème, originaire du Burundi et entré dans la région Saint-Dominique, était un frère prometteur. Après sa formation au noviciat de Nairobi et au Rwanda, il est retourné en Tanzanie, où il commença à Bangwe à Kigoma dans notre foyer pour les jeunes souffrants d’handicaps mentaux. Il se donna entièrement, avec son

deus caritas est


in memoriam

magazine  |  2015  # 03

brother hugo veereman 1933-2015 You could not miss Brother Hugo when he was home: a laugh, a comment, certainly when the conversation was about football or a translation he had just finished. Until his final moment, he was closely involved in everything that went on in the Congregation, and even though he knew that he would not recover from his malignant condition, he kept his enthusiasm going and he always had the next event in mind in which he wanted to take part. Brother Hugo’s curriculum was lengthy and diverse. Immediately after his teaching studies, Bro. Hugo continued his education at the Catholic University of Leuven where he earned a candidature degree in Philosophy and Literature. He was unable to continue due to an illness for which he stayed at our sanatorium in Zelzate for a while. It was his dream to be a missionary but these plans were put on hold because of health reasons. And so, as a young brother, he went to teach at our schools in Turnhout, Aalter, and Essen. In 1965, he was sent to South Africa, where he taught both white and black pupils in Pietersburg. He was a brother in the prime of life, with an energy that served him well but also played tricks on him. And he held the conviction that everyone had to try their very best. This is the image of Bro. Hugo that many people in South Africa will remember. His days were filled with teaching, monitoring, sports, and of course the care for his religious life in the community with his confreres. Above all else, he was a religious, faithful in prayer, inquisitive to keep up when it came to theology, and he loved to share what he had learnt in his studies. In 1984, there was some weariness on both sides, and so Bro. Hugo decided to take a break. He came to Belgium and stayed at the Provincialate for a short period of time. He was the secretary to the Provincial Superior, went to America for retraining, and two years later he went back to South Africa for a new period of six years. In 1992, he returned to Belgium, where he served at the Guislain Institute, later in Knesselare and Zelzate with translation work, which would gradually become his

main occupation. Brother Hugo translated ceaselessly, took a few liberties with the text at times, and was never afraid to add his own interpretations. It added colour to his work, it’s true; literally at times when you needed to use a red marker as you proofread his translation. Always prepared for new challenges, he accepted to take on a pioneering role in Romania, and again Bro. Hugo turned out to be a hard worker as he tried to master a new language. These were four beautiful years during which he made many new friends. Once he returned to Belgium again, he stayed at the Guislain Institute until the community was closed down. And so he used his linguistic skill at our formation house in Kruibeke where he helped young brothers and sisters with their English every year, and where things could get a bit lively at times. Just ask Bro. Waldebert and Bro. Bavo. With the beatification process of our founder, for which all documents needed to be translated into English, he received his final great task. Again, he was filled with enthusiasm as well as so much regret that he could not be involved until the end because of the illness that was gradually undermining his health. When the community in Kruibeke was closed down, Bro. Hugo came back to the Provincialate until he required constant care and he left for our convent rest home in Zelzate, where he entertained his confreres with song and poetry. He was always so energetic. Bro. Hugo was a unique confrere in many ways. Prayer, a sense of community, apostolate: he did it all in a very personal way and he always used to leave his own mark. He was not always understood by others but he had a wonderful sense of humour, and he was always willing to turn over the page. He never held a grudge, relationships with friends and family were very dear to him, and when he was convinced of something, dialogue soon turned to arguments and reasoning. When Bro. Hugo was near, the conversation would never fall silent. Today, his conversation on earth has ceased and he has put his pen down with which he made so many translations. All we can do is be grateful for all the good he has done and think back with much gen-

49

style familier. Lors d’une visite, il montra avec fierté le projet des poules qu’il y développa avec les jeunes et pour lequel il portait beaucoup de soins. Son rêve était de devenir infirmier, et c’est ainsi qu’il fut envoyer en Ethiopie afin d’y faire des études en soins infirmiers à Addis Ababa. Il s’appliquait énormément sur ses études et il a obtenu de bons résultats. Mais déjà depuis quelques mois, il avait des maux d’estomac et des douleurs abdominales, qui ont d’abord été décrites comme banales, mais se sont aggravées progressivement. Une crise l’a amené à l’hôpital où il tomba dans le coma et décéda. Ce fut pour nous tous tellement inattendu et grande est notre tristesse. Pourquoi un homme, dans la fleur de sa jeunesse, est ôté de cette vie ? Aurions-nous dû intervenir plus rapidement lorsque les premiers signes de douleurs sont apparus ? Il s’agit des questions qui se posent aujourd’hui, mais pour lesquelles nous ne pouvons que baisser la tête et prier. Pendant ce temps, nos pensées vont aux nombreuses fois où nous avons pu rencontrer Fr. Nicodème: postulant en Tanzanie, déjà particulier dans son apparence ; le jour de sa profession, pendant sa formation au noviciat, lorsqu’il arriva presque en retard pour son dernier exercice, et à chaque fois que nous avons eu l’occasion de parler avec lui lors de nos visites en Tanzanie et en Ethiopie. Il parlait alors de sa vie spirituelle de laquelle il prenait grand soin, des cours de chant qu’il donnait, de ses études grâce auxquelles un rêve est devenu réalité. Tout cela est maintenant fini. Et nous inclinons la tête, en prière. Une prière de grâce, d’avoir eu ce frère parmi nous, même si ce fut très court. Partout où il passait, il laissait des traces et nous continuerons à nous souvenir de lui comme d’une personne originale, qui cherchait à trouver une réponse authentique à sa vocation et y trouvait également son bonheur et le rayonnait. Par sa vocation, il reçut également le charisme de notre congrégation, et nous avons vu comment il a progressé et y a mis ses accents personnels. Nous confions Fr. Nicodème à Dieu, l’origine et la destination de notre vie, et prions que, par la résurrection de Jésus Christ, il puisse à présent avoir pleinement part à la joie éternelle de demeurer devant la face de Dieu.


tleness of all those times when we did not agree for a change. But as a true Brother of Charity, he always knew how to let love triumph. This is what we want to learn from him and how we want to keep him in our hearts. Heaven will know that Bro. Hugo has arrived. Until we meet again!

50

broeder hugo veereman 1933-2015 Broeder Hugo kon men horen wanneer hij thuis was: met een lach, met een opmerking en zeker wanneer het over voetbal ging of over een vertaling die hij zojuist had afgewerkt. Tot op het laatst was hij sterk betrokken bij alles wat in de congregatie gebeurde, en ook al wist hij dat hij door een kwaadaardige aandoening niet meer zou genezen, hij hield er het enthousiasme in en had nog steeds wel een volgende datum waarnaar hij streefde om het nog te kunnen meemaken. Broeder Hugo kende een lang en afwisselend curriculum. Onmiddellijk na zijn onderwijsstudies mocht Br. Hugo zijn studies verderzetten aan de universiteit in Leuven en behaalde er de kandidatuur in wijsbegeerte en letteren. Maar wegens ziekte kon hij niet verder studeren, en verbleef zelfs een tijd in ons sanatorium in Zelzate. Zijn droom was om missionaris te worden, maar omwille van zijn gezondheid moest dit een aantal jaren wachten, en zien we de jonge broeder dienst doen in onze scholen in Turnhout, Aalter en Essen, tot hij in 1965 mag afreizen naar Zuid-Afrika waar hij zowel bij de blanke als de zwarte bevolking in Pietersburg leerkracht was. Een broeder in de volle bloei van zijn leven, met een energie die hem zowel diende als parten speelde en met de overtuiging dat iedereen het beste van zichzelf moest geven: dat is het beeld dat velen in Zuid-Afrika van Br. Hugo zullen behouden. Zijn dagen waren

er gevuld met lesgeven, bewaking, sport en natuurlijk de zorg voor zijn religieus leven in gemeenschap met zijn medebroeders. Want vóór alles was hij religieus, trouw in het gebed, leergierig om theologisch bij te blijven, en graag delend wat hij door zijn studie had bijgeleerd. In 1984 was er enige vermoeidheid langs beide kanten, en besloot Br. Hugo even te onderbreken. Hij kwam naar België en verbleef heel even op het Provincialaat waar hij secretaris was van de provinciale overste, trok voor een recyclage naar Amerika om dan na 2 jaar terug te keren naar Zuid-Afrika voor een nieuwe periode van zes jaar. In 1992 zien we hem terug in België en vanaf dan gaat hij dienst verlenen in het Guislain, daarna in Knesselare en Zelzate met vertaalwerk, wat stilaan de invulling van zijn leven zal worden. Broeder Hugo kon immers vertalen aan de lopende band, soms wel een loopje nemend met de tekst en niet bevreesd om er een eigen interpretatie aan toe te voegen. Maar dat gaf kleur aan zijn werk, maar deed soms bij het nalezen het vertaalwerk rood kleuren. Altijd bereid voor nieuwe uitdagingen aanvaardde Br. Hugo in 1999 om te pionieren in Roemenië en opnieuw ontpopte hij zich als een ware studax om de nieuwe taal onder de voeten te krijgen. Het werden vier mooie jaren met vele nieuwe vrienden. Eenmaal terug in België ging hij opnieuw naar Guislain wonen tot de gemeenschap werd gesloten en hij met zijn taalvaardigheid dienstbaar werd in ons vormingshuis in Kruibeke waar hij ieder jaar opnieuw jonge broeders en zusters hielp in het Engels en vooral voor veel animatie zorgde. Broeder Waldebert en Broeder Bavo kunnen er van meespreken. Met het proces van de zaligverklaring van onze stichter, waarbij alle documenten in het Engels moesten worden vertaald, kreeg hij een laatste grote opdracht, en opnieuw deed hij het met volle enthousiasme en met heel veel spijt dat hij niet tot het laatste betrokken kon blijven omwille van de ziekte die hem geleidelijk ondermijnde. Toen ook Kruibeke werd gesloten verbleef Br. Hugo opnieuw in het Provincialaat tot zorg noodzakelijk was en hij definitief naar ons klooster-rusthuis in Zelzate trok, waar hij zijn medebroeders nog verder animeerde met zang en dicht-

werk. Neen, aan energie zou het hem nooit ontbreken. Broeder Hugo was een unieke medebroeder in vele opzichten. Gebed, gemeenschapszin, apostolaat: alles deed hij op een heel persoonlijke wijze en overal legde hij wel zijn eigen klemtonen, niet altijd begrepen door anderen, maar vol humor en steeds bereid om een bladzijde om te slaan. Rancunes kende hij niet, vriendschaps- en familiebanden waren hem zeer dierbaar en wanneer hij eenmaal van iets overtuigd was ging dialoog erover heel vlug over in argumenteren en verdedigen. Met Br. Hugo in de nabijheid moest men nooit verlegen zijn dat een gesprek zou stilvallen. Vandaag is zijn gesprek hier op aarde stilgevallen en hij heeft de pen waarmee hij zovele vertalingen heeft gedaan definitief neergelegd. We kunnen alleen maar dankbaar zijn voor al het goede dat hij heeft gedaan en met veel mildheid terugdenken aan al de momenten dat we weer eens niet akkoord waren. Maar als ware Broeder van Liefde wist hij steeds de liefde te laten zegevieren. En dat willen we ook van hem leren en op deze wijze hem in ons hart bewaren. De hemel zal weten dat Br. Hugo gearriveerd is. Tot weerzien daar boven!

frère hugo veereman 1933-2015 On pouvait reconnaitre le Frère Hugo Veereman lorsqu’il était à la maison : avec son sourire, avec une remarque et surtout lorsqu’il s’agissait du football ou d’une traduction qu’il venait de terminer. Jusqu’à la fin, il a été très impliqué dans tout ce qu’il se passait dans la congrégation, et même s’il savait qu’il ne pourrait jamais guérir de son affection maligne, il gardait l’enthousiasme et avait toujours une date future vers laquelle il aspirait afin de pouvoir encore la vivre. Frère Hugo avait un curriculum long et varié. Immédiatement après ses études d’enseignant, Fr. Hugo a pu continuer ses études à l’université de Leuven et y a obtenu son bachelier en philosophie et lettres. Mais pour cause de maladie, il ne put continuer ses études et passa même un certain temps

deus caritas est


in memoriam

magazine  |  2015  # 03

jeunes frères et sœurs à améliorer leur anglais et où il mettait surtout beaucoup d’animation. Frère Waldebert et Frère Bavo peuvent en témoigner. Avec le processus de béatification de notre fondateur, pour lequel tous les documents ont du être traduit en anglais, il reçut un dernier gros travail, et le fit à nouveau avec plein d’enthousiasme et c’est avec grand regret qu’il n’a pas su être impliquer jusqu’à la fin en raison de sa maladie qui le faiblissait progressivement. Lorsque Kruibeke ferma également, Fr. Hugo resta à nouveau au Provincialat jusqu’à ce que les soins deviennent une nécessité et il alla définitivement à notre maison de repos à Zelzate, où il continua à animer ses confrères par son chant et sa poésie. Non, il ne lui manquait jamais d’énergie. Frère Hugo fut un confrère unique à plusieurs égards. Prière, communauté, apostolat : il faisait tout d’une manière très personnelle et plaçait partout ses accents personnels, pas toujours compris par les autres, mais plein d’humour et toujours prêt à tourner la page. Il ne connaissait pas la rancune, les liens d’amitié et de famille lui étaient très chers et lorsqu’il était convaincu de quelque chose, le dialogue se transformait très vite en argumentation et défense. Avec Fr. Hugo dans les parages, l’on ne devait jamais craindre un blanc lors d’une conversation. Aujourd’hui, sa conversation sur terre s’est terminée et il a posé définitivement la plume, avec laquelle il a écrit tant de traductions. Nous ne pouvons qu’être reconnaissants pour tout le bien qu’il a fait et se souvenir avec beaucoup de douceur de tous les moments où nous n’étions de nouveau pas d’accord. Mais en tant que véritable Frère de la Charité, il laissait toujours l’amour l’emporter. Et ceci, nous voulons également l’apprendre de lui, et de cette façon le garder dans notre cœur. Le Ciel saura que Fr. Hugo est arrivé. A Dieu, là-haut !

brother leon nieuwenhuyse 1951-2015 Brother Leon stayed in our midst for a very long time and he will remain in our thoughts for just as long as a quiet brother, praying, serving in silence, and very punctual when fleshing out his order of the day. He will particularly remind us of Padre Pio. Following the death of his confrere, Bro. Arni, who had a very personal bond with the saint, Bro. Leon took over the care for the prayer groups in Bierbeek and he was the guardian of the keepsakes, call it the relics of Padre Pio that are kept at Sint-Kamillus, which he did with so much devotion. Brother Leon, who received the name Rodericus when he took the habit, dedicated his life to the care of his sick neighbour. A young brother nurse, he served to the best of his ability in Beernem, at the Guislain Institute in Ghent, in Dave, at Sint-Alfons in Ghent, and in Mortsel. He did so for brief periods of time, as was the custom in those days, but he was always to be found in the observation ward, with the restless patients, and in the sickbed nursing unit – terms that speak volumes in those days as these were the highest level care units in psychiatric nursing. In 1957, he went to Bierbeek for the first time, where he was assigned to the Holy Mary ward and tended to those who required most care, which he would continue to do, also in Beernem and in Ghent for a few years, until he retired in 1984. Afterwards, he was able to fully dedicate himself to the legacy that Bro. Arni had entrusted to him: the continued development and guidance of Padre Pio prayer groups. These were years filled with grace for Bro. Leon, as he said to me once. His life, which he had completely devoted to the care of the sick up until that point, took a profoundly contemplative turn. Countless times, we saw him walking holding a rosary. No, Bro. Leon was not a man of many words but his simplicity made him into an example for so many others. What words could not express, was made clear by his attitude, which radiated humility and an inward-looking nature. This was a spiri-

51

dans notre sanatorium à Zelzate. Son rêve était de devenir missionnaire, mais en raison de sa santé il dût attendre un certain nombre d’années, et nous voyons ainsi le jeune frère se mettre au service de nos écoles à Turnhout, Aeltre et Essen, jusqu’à ce qu’en 1965 il pût voyager vers l’Afrique du Sud, où il enseigna tant à la population blanche qu’à la noire à Pietersburg. Un frère dans la fleur de l’âge, doté d’une énergie qui, à la fois lui était utile mais à la fois lui jouait des tours, et avec la conviction que tout le monde devait donner le meilleur de soi-même : telle est l’image que beaucoup en Afrique du Sud garderont du Fr. Hugo. Ses journées étaient bien remplies par l’enseignement, la garde, le sport et, évidemment, le soin de sa vie religieuse en communauté avec ses confrères. Car avant tout, il était religieux, fidèle à la prière, studieux afin de rester à niveau en matière de théologie, et aimant partager ce qu’il avait appris par ses études. En 1984, il y avait une certaine fatigue des deux côtés, et Fr. Hugo décida de faire une pause pour un petit temps. Il revint en Belgique et résida quelque temps au Provincialat où il fut secrétaire du supérieur général, partit pour un recyclage en Amérique pour ensuite retourner après 2 ans en Afrique du Sud pour une nouvelle période de six ans. En 1992, nous le voyons à nouveau en Belgique et depuis lors, il se mit au service au Guislain, ensuite à Knesselare et Zelzate dans la traduction, qui peu à peu devint l’occupation principale dans sa vie. Fr. Hugo savait en effet traduire couramment, s’éloignant parfois du texte et sans craindre d’y ajouter sa propre interprétation. Bien que ceci donnait de la couleur à son travail, l’on favorisait parfois la couleur rouge dans la relecture de la traduction. Toujours prêt pour de nouveaux défis, Fr. Hugo a accepté en 1999 le rôle de pionnier en Roumanie et, à nouveau, il se déploya comme un véritable étudiant assidu afin de maîtriser la nouvelle langue. Ce furent quatre merveilleuses années avec de nombreux nouveaux amis. De retour en Belgique, il alla à nouveau habiter à Guislain jusqu’à ce que la communauté ferme et grâce à ses compétences linguistiques, il rendait service au centre de formation à Kruibeke où, chaque année, il aidait des


52

tual man who gave shape to his religious dedication as a Brother of Charity in a very unique way, both in contemplation and in action. Bro. Leon was able to continue his special mission until last year, thanks to his good health, including going on pilgrimages to San Giovanni Rotondo where he visited Padre Pio’s tomb with groups. Early this year, he was not doing very well and he felt compelled to leave his beloved Bierbeek. He was there for almost 60 years. It was his final pilgrimage, which went over Beernem to Zelzate, where he peacefully passed away. We are grateful, very grateful, to have had Bro. Leon as our confrere for so many years, and we still are, even beyond death. Now, he can be with his confrere, who he appreciated so much and lived with for so many years, Bro. Arni. Together, they can continue their mystical conversation, without any restrictions, with the one who guided and supported both of them in a wondrous way: Padre Pio. Bro. Leon is in good company to behold the face of God for all eternity.

broeder leon nieuwenhuyse 1951-2015 Broeder Leon heeft lang in ons midden mogen blijven en hij zal nog lang bij ons in gedachten blijven als de stille broeder, biddend, in het verborgene een dienst bewijzend, stipt in het invullen van zijn dagorde. Maar heel bijzonder zal hij ons doen blijven denken aan de heilige Pater Pio, want na de dood van zijn medebroeder Broeder Arni, die een heel persoonlijke band had met de heilige, heeft hij de zorg voor de gebedsgroepen vanuit Bierbeek overgenomen en was hij de bewaker van de kleinoden, noem het relikwieën die van Pater Pio in Sint-Kamillus bewaard blijven, en dat met een grote devotie. Broeder Leon, die bij zijn inkleding de naam Rodericus ontving, heeft zijn leven gewijd aan de zorg voor de zieke medemens. Als jonge broeder-verpleger mocht hij zijn beste krachten geven in Beernem, in Guislain, in Dave, in Sint-Alfons in Gent en in Mortsel. Steeds ging het om korte pe-

rioden zoals het die tijd de gewoonte was, maar steeds zien we hem op de observatie, bij de onrustigen en de bedverpleging, termen die voor die tijd boekdelen spreken, want het waren de zwaarste afdelingen binnen de psychiatrie. In 1957 komt hij voor een eerste maal in Bierbeek, waar hij op de zaal H. Maria de zorg krijgt voor de meest zorgbehoevenden, en hij zal dit verderzetten, met een onderbreking voor een paar jaar in Beernem en Gent, tot hij in 1984 op rust gaat om zich vanaf dan volledig te kunnen wijden aan het erfgoed dat Br. Arni hem had toevertrouwd: de verdere ontwikkeling en begeleiding van de gebedsgroepen rond Pater Pio. Het werden voor Br. Leon jaren vol genade, zoals hij dit me zelf eens toevertrouwde, en zijn leven dat tot dan toe gewijd was aan de zorg voor de zieke medemens kreeg nu een sterke contemplatieve invulling. Hoe dikwijls zagen we hem niet wandelen met de rozenkrans in de hand. Neen, Br. Leon was niet de man van het woord, maar met zijn eenvoud was hij een voorbeeld voor velen. Wat woorden niet zeiden werd duidelijk in heel zijn houding die nederigheid en ingekeerdheid uitstraalde. Van een spirituele mens gesproken die zijn religieuze toewijding als Broeder van Liefde op een heel unieke wijze gestalte heeft kunnen geven, zowel in de contemplatie als in de actie. Tot vorig jaar kon hij, dankzij een goede gezondheid, zijn speciale missie verderzetten, tot en met de bedevaart naar San Giovanni Rotondo waar hij met groepen het graf van Pater Pio bezocht. Begin dit jaar ging het wat minder en voelde hij zich genoodzaakt zijn geliefde Bierbeek te verlaten. Hij had er bijna 60 jaar mogen verblijven. Het werd zijn laatste bedevaart via Beernem en Zelzate waar hij heel rustig overleed. We zijn dankbaar, zeer dankbaar, Br. Leon zovele jaren als onze medebroeder te hebben gehad, en hij blijft dit over de dood heen. Hij mag nu toeven bij zijn medebroeder die hij bijzonder waardeerde en waarmee hij zovele jaren heeft mogen samenwonen, Br. Arni, en samen met hem het mystieke gesprek verderzetten, maar nu zonder belemmering, met hem die hen beiden op een wondere wijze heeft geleid

en begeleid: Pater Pio. Br. Leon is nu in goed gezelschap om het Aanschijn van God voor eeuwig te aanschouwen.

frère léon nieuwenhuyse 1951-2015 Frère Léon a pu rester longtemps parmi nous et il pourra longtemps encore rester dans nos pensées comme le frère silencieux, priant, rendant un service dans le secret, rigoureux dans l’accomplissement de son ordre du jour. Mais il continuera à nous faire repenser particulièrement au saint Padre Pio, car, après la mort de son confrère Frère Arni, qui avait un lien personnel avec ce Saint, il a repris les groupes de prières de Bierbeek et a été le gardien des souvenirs, appelons ça les reliques, du Padre Pio, conservés avec grande dévotion à Saint-Camille. Frère Léon, qui a reçu le nom de Roderigues lors de sa prise d’habit, a consacré sa vie à soigner les personnes malades. En tant que jeune frère-infirmier, il a pu se donner de son mieux à Beernem, à Guislain, à Dave, à Saint-Alphonse à Gand et à Mortsel. Il s’agissait toujours de courtes périodes comme c’était la coutume à l’époque, mais nous le voyions toujours à l’observation, auprès des patients agités et des soins au lit, des termes qui en disaient long pour à l’époque, car il s’agissait des services les plus lourds au sein de la psychiatrie. En 1957, il arrive pour la première fois à Bierbeek, où il reçoit la responsabilité de la salle Ste. Marie pour les personnes les plus dépendantes, et il continuera, avec une pause de quelques années à Beernem et Gand, jusqu’à ce qu’il parte, en 1984, à la retraite pour se consacrer dès lors pleinement à l’héritage que le Fr. Arni lui avait confié : le développement et l’accompagnement des groupes de prière autour de Padre Pio.

deus caritas est


in memoriam

magazine  |  2015  # 03

brother pascal tshisekedi 1967-2015 Our African province was heavily afflicted by the loss of four young brothers in 2015: one from Kenya, two from Ethiopia, and now our beloved Bro. Pascal from Congo. After a month of somatic complaints and various treatments, suddenly everything went horribly wrong and our 48-year-old confrere passed away in Kananga. Everyone in the region, the province, and the entire Congregation was deeply shocked. My mind lingered to the many times I had met Bro. Pascal, the last time during a retreat in Kananga in 2014. Born in 1967 and educated in Mikalayi, he started working as a young primary school teacher in Kananga. This is where he got to know the Congregation of the Brothers of Charity. In 1995, he took the first step towards religious life and started postulancy in Bukavu, followed by the novitiate and his first profession in 1999. Bro. Pascal was destined to be in education, and following his profession he was appointed at our primary school in Kabinda. In 2002, he joined us for the start of a new primary school near our psychiatric centre in Katwambi. With very little means, a few brothers started teaching the children of the mentally ill and children from the local area. After a few years, this initiative grew into a fully-fledged primary school. The need for further education made Bro. Pascal make the request to study the Social Doctrine of the Church at our International Institute Canon Triest in Belgium. It was a real eye-opener for him. He felt truly enriched by his stay in Belgium from 2005 until 2007. He briefly went back to Kananga for one year to help the postulants, and then, from 2008 until 2011, he went to Katwambi to be the school’s headmaster, up until the school was handed down to the diocese. It meant the start of a new period of study for Bro. Pascal, at the Higher Pedagogical Institute of Kananga this time. Right before he was able to finish his studies, Bro. Pascal died on 4 November 2015. Losing a brother who longingly looked forward to the future and who had so many prospects in life is painful, for himself, of course, but also for the Congregation.

Brother Pascal was a combination of earnestness and kindness, of dedication to his task and attention for the concrete neighbour. His earnestness was his greatest quality; it is how he fulfilled his duties and added depth to his religious life. His final task was his study, in the hope of being of even greater service as a brother. He completed his life beyond our human calculations and beyond his own expectations, however. The years that we have had the privilege of knowing Bro. Pascal as our confrere were more than valuable and were perhaps qualitatively speaking a compensation for a longer life. He is now with the Lord and has entered his love. He was able to experience his divine love here on earth, he shared it with many, particularly his many pupils, and to so many people he was a true Brother of Charity. Thank you, Bro. Pascal, for your earnestness and your example. We will never forget you.

broeder pascal tshisekedi 1967-2015 Onze Afrikaanse provincie werd in 2015 wel fel geteisterd door het verlies van vier jonge broeders: één uit Kenia, twee uit Ethiopië en nu onze geliefde Broeder Pascal uit Congo. Na een maand somatische klachten en diverse behandelingen ging het plots allemaal verkeerd en overleed onze 48-jarige medebroeder in Kananga. De verslagenheid in de regio, in de provincie en in de ganse congregatie was groot, en onze gedachten gingen uit naar de vele malen dat we Br. Pascal hadden mogen ontmoeten, het laatst tijdens de retraite in Kananga in 2014. Geboren in 1967 en zijn opleiding genietend in Mikalayi, startte hij als jonge onderwijzer in een lagere school in Kananga. Het is daar dat hij de congregatie van de Broeders van Liefde leerde kennen. In 1995 zette hij de eerste stap naar het religieuze leven en startte in Bukavu zijn postulaat, gevolgd door het noviciaat en de eerste professie in 1999. Br. Pascal was voorbestemd voor het onderwijs, en na zijn professie wordt hij benoemd in onze lagere school in Kabinda en vanaf 2002 staat hij mee aan de start

53

Ce furent des années de grâces pour Fr. Léon, comme il me l’avait lui-même un jour confié, et sa vie qui était jusque-là consacrée aux soins des personnes malades reçut dès lors une grande interprétation contemplative. Combien de fois ne l’avons-nous pas vu se promener, le chapelet à la main. Non, Fr. Léon n’était pas un homme éloquent, mais par sa simplicité, il était un exemple pour beaucoup. Ce que les mots n’étaient pas capables de dire, devenait évident dans son attitude qui dégageait humilité et vie intérieur. Un homme spirituel, qui a pu façonner sa dévotion religieuse aux Frères de la Charité, d’une façon tout à fait unique, tant dans la contemplation que dans l’action. Jusqu’à l’année dernière, il a pu, grâce à sa bonne santé, continuer sa mission spéciale, jusqu’au pèlerinage à San Giovanni Rotondo où il visita avec des groupes la tombe de Padre Pio. Au début de cette année, il allait moins bien et se s’est vu obligé de quitter son Bierbeek bien-aimé. Il a pu y habiter pendant près de 60 ans. Ce fut son dernier pèlerinage à travers Beernem et Zelzate, où il a pu mourir en paix. Nous sommes reconnaissants, très reconnaissants, d’avoir connu le Fr. Léon comme notre confrère, et il continue à l’être, au-delà de la mort. Maintenant, il peut demeurer auprès de son confrère, Fr. Arni , qu’il appréciait particulièrement et avec qui il a, durant tant d’années, vécu, et continuer avec lui la conversation mystique, mais à présent sans barrière, avec celui qui les a tous les deux guidés et accompagnés de manière exceptionnelle  : Padre Pio. Fr. Léon est maintenant en bonne compagnie pour contempler le Visage de Dieu pour les siècles des siècles.


in memoriam

54

de. Deze goddelijke liefde heeft hij hier op aarde mogen ervaren, hij heeft het gedeeld met velen, heel speciaal met zijn vele leerlingen en was voor velen een echte Broeder van Liefde. Dank, Br. Pascal, voor uw ernst en uw voorbeeld. We vergeten u niet.

van de nieuwe lagere school nabij ons psychiatrisch centrum in Katwambi. Met heel weinig middelen startten daar enkele broeders met lesgeven aan de kinderen van de geesteszieken en uit de onmiddellijke omgeving, en na een paar jaar is dit initiatief uitgegroeid tot een volwaardige lagere school. De nood aan verdere scholing doet Br. Pascal de vraag stellen om de opleiding “Sociale doctrine van de Kerk” te volgen aan ons International Institute Canon Triest in België. Het wordt voor hem een echte oog-opener. Zijn verblijf van 2005 tot 2007 in België ervaart hij als een echte verrijking. Even gaat hij terug naar Kananga om er voor één jaar hulp te zijn bij de postulanten en dan gaat hij van 2008 tot 2011 in Katwambi om zelf directeur te worden, tot het moment dat de school wordt doorgegeven aan het bisdom. Het wordt het moment dat voor Br. Pascal een nieuwe periode van studie aanbreekt, ditmaal aan de Pedagogische Hogeschool in Kananga. Juist voor het einde van zijn studies overlijdt hij op 4 november 2015. Een broeder verliezen die beloftevol uitkijkt naar de toekomst en nog zoveel perspectieven heeft in het leven, is pijnlijk, wellicht voor hemzelf, maar ook voor de congregatie. Broeder Pascal was de combinatie van ernst en vriendelijkheid, van toewijding aan zijn opdracht en aandacht voor de concrete medemens. Zijn ernst was wel zijn grootste eigenschap, de ernst waarmee hij zijn opdrachten vervulde, de ernst ook waarmee hij zijn religieuze leven diepgang gaf. Zijn laatste opdracht was zijn studie, in de hoop om als broeder nog meer dienstbaar te kunnen zijn. Hij heeft zijn leven echter voltooid buiten onze menselijke berekeningen en ook buiten zijn eigen verwachting. Maar de jaren dat we Br. Pascal hebben mogen kennen als onze medebroeder waren meer dan waardevol en waren misschien kwalitatief de compensatie voor een langer leven. Hij is nu bij de Heer en opgenomen in zijn lief-

frère pascal tshisekedi 1967-2015 En 2015, notre province africaine a été violemment touchée par la perte de quatre jeunes frères : l’un venant du Kenya, deux d’Ethiopie et maintenant, notre bien-aimé Frère Pascal du Congo. Après un mois de plaintes somatiques et de divers traitements, en très peu de temps, tout a mal tourné et notre confrère de 48 ans décéda à Kananga. La consternation dans la région, dans la province et dans toute la congrégation était grande, et nos pensées allaient à ces nombreuses fois où nous avons pu rencontrer le Fr. Pascal  ; la dernière fois lors d’une retraite à Kananga en 2014. Né en 1967 et formé à Mikalayi, il a commencé comme jeune enseignant dans une école primaire à Kananga. C’est là qu’il fit connaissance avec la congrégation des Frères de la Charité. En 1995, il fit son premier pas vers la vie religieuse et commença son postulat à Bukavu, suivi par le noviciat et la première profession en 1999. Fr. Pascal était destiné à l’éducation, et après sa profession, il fut nommé dans une école primaire à Kabinda et à partir de 2002, il participa au lancement de la nouvelle école primaire à proximité de notre centre psychiatrique de Katwambi. Avec très peu de moyens, quelques frères y ont commencé à enseigner aux enfants des malades mentaux et à des locaux, et après quelques années, cette initiative devint une école primaire à part entière. Le besoin de formation supplémentaire fit surgir chez le Fr. Pascal la question de suivre une formation en « Doctrine sociale de l’Eglise » à notre Institut International Canon Triest en Belgique. Ce fut pour lui une véritable révélation. Il vécut son séjour de 2005 à 2007 en Belgique comme une expérience vraiment enrichissante. Il retourna un instant à Kananga pour y aider les postulants, ensuite il alla, entre 2008 et 2011 à

Katwambi pour y devenir lui-même directeur jusqu’au moment où l’école fut transmise au diocèse. Ce devint le moment pour Fr. Pascal d’entamer une nouvelle période d’études, cette fois à l’Ecole Supérieure Pédagogique de Kananga. Juste avant la fin de ses études, il décéda, le 4 novembre 2015. Perdre un frère, qui avait un regard tourné vers l’avenir et qui avait encore tellement de perspectives dans la vie, est douloureux, sans doute pour lui-même, mais aussi pour la congrégation. Frère Pascal était la combinaison entre le sérieux et la gentillesse, entre le dévouement à sa mission et l’écoute concrète du prochain. Son sérieux était sa plus grande qualité, le sérieux avec lequel il accomplissait ses tâches, ainsi que le sérieux avec lequel il donna plus de profondeur à sa vie religieuse. Sa dernière mission fut l’étude, avec l’espoir d’être encore plus serviable en tant que frère. Toutefois, il a accompli sa vie en dehors de nos calculs humains ou de ses attentes personnelles. Mais les années, où nous avons pu connaître Fr. Pascal comme confrère, ont été plus que précieuses et ont peut-être été une compensation qualitative d’une vie plus longue. Le Seigneur l’a maintenant reçu dans Son Amour. Il a pu expérimenter cet Amour divin ici sur Terre, l’a partagé avec de nombreuses personnes, en particulier avec ses nombreux élèves et fut pour beaucoup un véritable Frère de la Charité. Merci Fr. Pascal pour ton sérieux et ton exemple. Nous ne t’oublierons pas.

deus caritas est


worldwide

Brothers of Charity | Broeders van Liefde | Frères de la Charité

Italia Casa Generalizia dei Fratelli della Carità Via Giambattista Pagano, 35 00167 Roma Italia tel.: *39-06.66.04.901 fax: *39-06.66.31.466 casa.generalizia@fracarita.org

europe _ Belgium Broeders van Liefde Stropstraat 119 – 9000 Gent België tel.: *32-9-221.45.45 fax: *32-9-221.98.89 luc.lemmens@fracarita.org

_ Ireland

america _ Brazil Los Hermanos de la Caridad Aldeia Infantil “Estrêla de Manha” Rua Papa João XXIII, 540 86240 São Sebastião Da Amoreira Parana – Brasil tel.: *55-43-3265.11.77 fax: *55-43-3265.17.08 eric.verdegem@hotmail.com

_ Canada

_ Nicaragua Los Hermanos de la Caridad Carretera Granada – Nandaime, Km 51 Nicaragua tel.: *505 2552-7497 kadiodehoua.fc@fracarita.org.ni

_ Peru Los Hermanos de la Caridad Jr Carlos Arrieta 937 - Urb. Santa Beatriz Lima 01 Peru Tel: *51-1-433.85.43 jimi.huayta.fc@fracarita.org.pe

_ U.S.A. Brothers of Charity 7720 Doe Lane Laverock PA 19038 U.S.A. tel.: *1-215-887.63.61 jfitzfc@aol.com

magazine  |  2015  # 03

_ Netherlands Broeders van Liefde Aalsterweg 289 5644 RE Eindhoven – Nederland tel.: *31-40-21.41.600 fax: *31-40-21.41.604 secretariaat@broedersvanliefde.com

_ Romania Fratii Caritatii Aleea Grigore Ghica Voda, 13 700469 Iasi Romania tel.: *40.722.267.798 sebteacu@hotmail.com

_ United Kingdom Brothers of Charity Lisieux Hall – Whittle-le-Woods Chorley PR6 7DX – Lancashire – England tel.: *44-125-724.88.01 fax: *44-125-726.09.93 brotherdermot@yahoo.co.uk

Frères de la Charité Av. Pumbu 9 B.P. 406 – Kinshasa – Gombe 1 R.D. Congo tel.: +243.8136.56.067 kitabilonda@gmail.com

_ Ethiopia Brothers of Charity P.O. Box 55297 Mekanisa – Addis Ababa Ethiopia tel.: *251-929 011 834 ericjeje2006@yahoo.fr

_ Ivory Coast Frères de la Charité B.P. 2473 – Yamoussoukro Côte d’Ivoire tel.: *225-05-30.61.09 ngendahimanafeli@yahoo.fr

_ Kenya Brothers of Charity P.O. Box 24080 00502 Karen – Nairobi Kenya tel.: *254-719.671.159 paulkindambu@yahoo.fr

_ Rwanda Frères de la Charité B.P. 423 – Kigali – Rwanda tel.: *250-788 30 78 84 deorwamasasisfx@gmail.com

_ South Africa

africa

Brothers of Charity 59 Rose Street P.O. Box 2296 Florida 1710 – South Africa tel.: *27-11-472.60.60 antoinecolpaert45@gmail.com

_ Burundi

_ Tanzania

Frères de la Charité B.P. 666 – Bujumbura – Burundi Tel./ fax: *257-23.21.18 hippomani@yahoo.com

Brothers of Charity P.O. Box 612 Kigoma Tanzania Tel: *255-28-280.41.82 imparagerard.fc@gmail.com

_ Central African Republic Frères de la Charité B.P. 2516 Begoua-Bangui République Centrafricaine tel.: *236-75 21 12 47 vipi_gado@yahoo.co.uk

_ Zambia Brothers of Charity Mwalule Road 1 (Northmead) P.O. Box 31203 10101 Lusaka Zambia tel.: *260-01-239.269 kkconstantino@yahoo.com

asia _ India Brothers of Charity Meena Vayal Village – Ariyakudi Post – Karaikudi Taluk Sivagangai District – 630 202 Tamil Nadu South-India tel.: *91-944.21.40.863 swamynathanwilfred@gmail.com

_ Indonesia Bruder Karitas Jl.K.Wahid Hasyim 4 – Purworejo 54111 Indonesia tel.: *62-275-32.12.05 fax: *62-275-32.26.34 marcellinus28@yahoo.com

_ Japan Brothers of Charity Fushino, 1656 689-0201 – Tottori-Shi – Japan tel./fax: *81-857-59.00.82 brsjapan@crux.ocn.ne.jp

_ Pakistan Brothers of Charity G/block Mundri Chock Youhanabad P.O. Box 10352 – Ferozepur Road, Lahore 54600 – Pakistan tel.: *92-42-35951099 vihugo81@hotmail.com

_ Papua New Guinea Brothers of Charity Catholic Church Mission of Sangurap P.O. Box 191 Wabag-Enga Province Papua New Guinea tel.: *675-547.11.80 fcjacobustaru@gmail.com

_ Philippines Brothers of Charity 2002, Jesus Street Pandacan, 1011 Manila – Philippines tel.: *63-2-564.01.97 fax: *63-2-33.85.499 edcel_lacierda@yahoo.com

_ Sri Lanka Brothers of Charity 565, Gohagoda Road Katugastota, 20800 – Sri Lanka tel./fax: *94-81.249.86.29 bekaertgodfried@hotmail.com

55

Frères de la Charité 1445, rue Notre-Dame Saint-Sulpice, QC – J5W 3V8 Canada Tel: +1 450 589 3530 Fax: +1 450 589 9098 gastonpaquet@icloud.com

Brothers of Charity Kilcornan House Clarinbridge – Co. Galway – Ireland tel.: *353-91-79.63.89 fax: *353-91-79.63.52 bronoelcorcoran@galway.brothersofcharity.ie

_ D.R. Congo


Brothers of Charity Broeders van Liefde Frères de la Charité Fratelli della Carità Via Giambattista Pagano 35 I-00167 Roma deus.caritas.est.editor@fracarita.org

www.brothersofcharity.org


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.