dichtbij PersoneelsMAGAZINE Broeders van Liefde
Verschijnt 5 keer per jaar feb - apr - jun - okt - dec 3de jaargang
december 2012 | NR. 15
Beste spersoneel blad 012 Laureaat 2
Br. Luc Lemmens: ÂťEr is veel charisma bij onze medewerkersÂť Alles over wijn in 9 vragen DOSSIER
Hoe tolerant ben jij? Win een ergonomische kniestoel ter waarde van 295 euro!
Inhoud
13
r e v e o r p r o o De v 17 De pionier
s wat we Beseffen dat alleen van meemaken en do buitenaf komt. elf ben je BINNENIN jez toe te vrij. Vrij om rust en vooral laten, te proevenven. DURVEN te bele
6 3 Edito 4
Kort - telex
6 Vaste stek
Myriam Wullaert: ‘Ze noemen mij hier Moeke’
ondhouding De animatieve grmaar in denken, doen vooral ZIJN. 8
Toch Dichtbij
Voor de glimlach van René
ren, Inzet voor ande aos en doorzetting in chrespect, … onvoorwaardelijk eel vooreen prachtig actu ndige, beeld van een leveitualiteit. Vincentiaanse spir
Ingeborg Van der Burgichhttbij proefde deze r D al voo Ingeborg is kwaliteitscoördinator in woon- en zorgcentrum Huize Mariatroon in Dendermonde. Als antenne is ze daar ook het lokale aanspreekpunt voor Dichtbij.
10 Gespot Wachten
12
Anders bekeken
Tom Godts: Schaduw op canvas
13 Dossier
Sofie Flament
Hoe tolerant ben jij?
2 > dichtbij December 2012
20
18
In balans
Mijn flesje wijn
20
In memoriam
21 Van alle markten thuis 22
Aan het woord
Br. Luc Lemmens: “Samen gaan we op pad”
26 Et cetera
Nieuwe ploeg geeft de aftrap
27 Wedstrijd 28
In beeld
Toren vol water
Edito
Colofon dichtbij PERSONEELSMAGAZINE BROEDERS VAN LIEFDE
Verschijnt 5 keer per jaar feb - apr - jun - okt - dec 3de jaargang
DECEMBER 2012 | NR. 15
Beste personeels blad
> Philippe Hody (59) houdt van de kleuren, geuren en smaken van Italië. In de winter maakt hij lange wandelingen in de natuur en snuistert hij in boeken. Tijdens de lente kan je hen in zijn moestuin vinden. Hij was directeur patiëntenzorg in C.P. Saint-Martin in Dave en werkt sinds een jaar als vrijwilliger in opvangtehuis Les Sauvèrdias in Jambes.
2 Laureaat 201
Br. Luc Lemmens: »Er is veel charisma bij onze medewerkers» Alles over wijn in 9 vragen DOSSIER
Hoe tolerant ben jij? WIN EEN ERGONOMISCHE KNIESTOEL TER WAARDE VAN 295 EURO!
Luister
Cover: Bart Marius, Museum Dr. Guislain; Foto: Filip Erkens
Het wordt weer winter. Ieder jaar rond deze tijd komen dan de meest kwetsbaren en de daklozen in beeld. Initiatieven worden genomen om hen ter hulp te snellen: voedsel, kledij en dekens worden ingezameld, middelen worden tot stand gebracht om hen te kunnen opvangen en huisvesten. Ik kan die initiatieven alleen maar toejuichen. Maar ze volstaan niet. Eenzaamheid is één van de grootste aspecten van armoede. Er zijn niet alleen de ‘clochards’ (zij die op straat leven), evengoed zijn er mensen die het hoofd moeten bieden aan een spijtige gebeurtenis (verlies van een echtgenoot, van werk, van huisvesting, een echtscheiding, …) en die van de éne op de andere dag op straat belanden. Wie bij ons komt aankloppen, zoekt niet zozeer barmhartigheid, maar wel een luisterend oor, een beschikbaarheid, een aanwezigheid. Zij verwachten, zoals Joseph Wresinski het verwoordde heeft, dat we ‘hen aanhoren op voet van gelijkheid en menselijkheid’. Daarom moeten we vermijden dat we ons te veel laten leiden door onze opleiding en dat we te veel in hun plaats denken. We moeten in daden en woorden proberen hun angst, hun lijden en hun verwarring te verzachten. Zo kunnen we hen helpen om (opnieuw) zin te geven aan hun leven. Steeds meer mensen verliezen zichzelf. Laten we hen zeggen dat wij in hen geloven. Vertrouwen en steun zullen hen helpen de kracht te vinden om moeilijkheden te bekampen. Laten we hen helpen om een bepaald fundament te vinden in hun leven. Laten we blijven luisteren.
Alle medewerkers van de Broeders van Liefde in België ontvangen ‘Dichtbij’ (Vlaanderen) of ‘Approches’ (Wallonië). De Broeders van Liefde zijn een congregatie en organisatie die de begeleiding en de verzorging opneemt voor kinderen, jongeren en volwassenen, in de sectoren onderwijs, verzorgingsinstellingen (geestelijke gezondheidszorg en ouderenzorg), sociale economie, welzijn (orthopedagogische zorg en kinderdagverblijven) en buitengewoon onderwijs.
Redactieraad Lieven Claeys, Katrien Debreuck, Jan Decoene, Mattias Devriendt, Karen Godfrin, Luc de Kezel, Raf Missorten, Jan Permentier, Jacques Van Daele, Annelies Naert (redactie-secretariaat), Edwin Vercruysse, Hugo Vermeren en Wim Wullaert.
Hoofdredacteur en verantwoordelijke uitgever Raf De Rycke - Stropstraat 119 - 9000 Gent. Dichtbij is een uitgave van de v.z.w. Provincialaat der Broeders van Liefde.
Abonnement Dichtbij verschijnt 5 keer per jaar en is gratis voor alle medewerkers van de Broeders van Liefde. Wilt u een abonnement? Neem dan contact op met het redactiesecretariaat. Oplage: 12.050 ex.
Redactiesecretariaat Wie wil meewerken aan Dichtbij neemt het best contact op met het redactiesecretariaat. Annelies Naert, Stropstraat 119, B-9000 Gent T 09 241 19 98, annelies.naert@fracarita.org
Vormgeving Kliek Creatieve Communicatie
Druk Drukkerij De Windroos
> Heb je zelf een gedachte die je via dit editoriaal wil delen met je collega’s? Neem dan zeker contact op met de redactie: annelies.naert@fracarita.org
www.dichtbijmagazine.be dichtbij December 2012 > 3
Kort Als leerkrachten muzikanten worden… > Marieken, Karolien, Cindy en Liesbeth toonden zich van hun meest fruitige kant.
Redactie > Annelies Naert Fotografie > Guy Stroobandt
Opvallend veel muziek steeg de afgelopen weken op uit onze scholen. Van Sint-Paulus in Gent tot Sint-Michiel in Leopoldsburg: leerkrachten en leerlingen zongen broederlijk naast elkaar op de speelplaats. En dat had alles te maken met de actie Sing for the Climate @ School van Nic Baltazar en 11.11.11, die daarmee aandacht vragen voor de problemen die de klimaatsverandering met zich meebrengt. In Emmaüs in Aalter bestond de begeleidingsband uitsluitend uit leerkrachten. Zij zorgden voor de muziek op ‘Laat ons een bloem’, ‘O grote wereldbol’ en ‘Do it now’.
Snoep gezond Redactie > Annelies Naert Fotografie > P.Z. Zoete Nood Gods
Gezonde voeding is van essentieel belang. Daarom trakteerde het voedingsteam van P.Z. Zoete Nood Gods in Lede alle medewerkers op een gezond tussendoortje op NutritionDay, een internationaal project voor de bewustmaking van het belang van een evenwichtige voeding in de zorgsector. Marieken, Karolien, Cindy en Liesbeth hesen zich in een fruitig pak en deelden fruitsap en appels uit aan hun collega’s. Hun actie werd bijzonder gesmaakt! > Kijk op www.dichtbijmagazine.be voor meer foto’s.
Visitatie feest! Redactie > Annelies Naert Fotografie > Visitatie Mariakerke
> De leerkrachten uit het Emmaüsinstituut speelden samen muziek ‘for the climate’.
De collega’s in Visitatie Mariakerke zullen het ondertussen al geweten hebben: de secundaire school bestaat 50 jaar! Het feestjaar barstte los met maar liefst 550 groene ballonnen die de lucht in werden gelaten. Het feestcomité draait op volle toeren. Op het programma staan tal van activiteiten (onder meer een feestavond met cabaret). Het jubileum wordt afgesloten in mei.
Telex Leerstoel
Broeders van Liefde heeft een tweede leerstoel opgericht in de schoot van de KU Leuven. Dr. Erik Meganck wordt titularis van de leerstoel voor onderzoek en onderwijs in het domein van de metafysica en de godsdienstfilosofie aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte.
Zorgcongres
150 leerkrachten, begeleiders, directies, CLB-medewerkers en andere geïnteresseerden uit het basisonderwijs verzamelden in oktober in het Vormingscentrum
4 > dichtbij December 2012
Guislain voor het zorgcongres ’t Zal mij een zorg wezen’, georganiseerd door de dienst begeleiding basisonderwijs van de Broeders van Liefde.
Tweede prijs
Vzw De Vliering in Boechout kreeg de tweede juryprijs op de Reintegration Awards 2012 van de Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheidszorg, voor het project ‘samen draaien we (eigen) wijzer’. Het project draait rond herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid. De jury loofde het project “omwille
van het thema en de inspanning om mensen samen sterk te laten worden.
Lang leve de juf!
Maandenlang oefenden de leerkrachten van de Sint-Eduardus basisschool in Merksem hun dialogen voor de opvoering van het toneelstuk ‘Lang zal ze leven’. Eind november was het eindelijk zover. Het leerkrachtentoneel vond dit jaar voor de achtste keer plaats. ‘Het is heel plezant, ik doe dat met veel goesting en het is heel goed voor de sfeer op school’, vertelt Geert Van Staeyen.
André trekt de deur dicht Redactie > Annelies Naert Fotografie > François Dehombreux
> Bagus Utomo ijvert voor een betere toegankelijkheid van informatie rond schizofrenie.
Eerste Dr. Guislain Award gaat naar Indonesiër
Maar liefst 52 gebruikers in het C.O. Saint-Lambert zijn begin oktober verhuisd naar verschillende woningen in Andenne, de meeste na een jarenlang verblijf op de campus in Bonneville. Dat is een kwart van de populatie daar. André Grenson is al 35 jaar opvoeder in de afdeling Saint-Firmin. Hij trok als laatste de deur van het paviljoen achter zich dicht. “Het is met nostalgie dat ik deze deur sluit, maar ik mag er een andere openen”, vertelt hij. “Ik begin een nieuw hoofdstuk in mijn loopbaan, in een kader dat menselijker en warmer zal zijn.”
RedactiE en FOTOGRAFIE > Museum Dr. Guislain
Bagus Utomo is de eerste winnaar van de Dr. Guislain Award – “Breaking the Chains of Stigma”. Hij kreeg de prijs voor zijn onvermoeibare inzet om informatie te verschaffen over schizofrenie en de stigmatisering rond die ziekte te bestrijden via zijn organisatie Komunitas Peduli Skizofrenia Indonesia (KPSI). Utomo, een bibliothecaris uit Jakarta (Indonesië), begon aan zijn missie toen zijn broer symptomen van schizofrenie begon te vertonen, waarna hij jarenlang zonder succes werd behandeld. De familie van Utomo, die wilde dat zijn broer de beste kans op volledig herstel had, zocht tevergeefs naar informatie en behandelmethoden. Daarom richtte Utomo KPSI op, dat online informatie biedt over schizofrenie en buurtondersteuning geeft aan patiënten en hun families. Het is een door de Indonesische staat erkende non-profitorganisatie. > Een filmpje over de uitreiking kan je bekijken op www.fracarita.org, onder ‘nieuws’
»
Onze steun gaat uit naar alle medewerkers die op een professionele wijze het beste van zichzelf geven. De berichten in de media zijn een kaakslag voor de sector en bij uitbreiding de ganse hulpverleningswereld
»
Gedelegeerd bestuurder Raf De Rycke in een reactie op de bekentenissen van professor Walter Vandereycken in Terzake over grensoverschrijdend gedrag in de therapeutische relatie.
> André en zijn collega’s verlaten het gebouw in Bonneville definitief.
dichtbij December 2012 > 5
Vaste stek
Myriam Wullaert
» Ze noemen mij hier ‘moeke’ » We hebben er met de overname van Huize Nazareth in één klap ongeveer 110 nieuwe collega’s bij. Myriam Wullaert neemt de tijd om ons rond te leiden in en rond het woon- en zorgcentrum in Goetsenhoven. Ze werkt op de dienst animatie en is zichtbaar trots op haar werkplek. Vol vuur vertelt ze over de vriendschap tussen collega’s, de netjes aangeklede lokalen, de wijsheid van de bewoners en haar liefde voor het vak. Het is half twee als de collega’s Myriam groeten voor ze naar huis gaan. “Dag Moeke” klinkt het overal. “Ik werk hier al 23 jaar. Al lachend noem ik mijn jongere collega’s vaak ‘mijn zonen en dochters’.” RedactiE en Fotografie > Annelies Naert
6 > dichtbij December 2012
S
owieso wist ik dat ik in de sociale sector terecht zou komen. Ik wou mensen al van kleinsaf helpen. Dat zorgzame zat er al vroeg in en ik heb nog altijd een stuk dat idealisme van in het begin. Vroeger wou ik graag met kinderen werken, maar Huize Nazareth is waar ik thuishoor. Bejaarde mensen zijn wijze mensen, van wie je nog veel kan leren, vind ik.”
Kruisje Myriam slaat een praatje met de bewoners, zingt een liedje, lacht en deelt schouderklopjes uit. Aan de ingang van het rusthuis staat ze even stil bij het rouwregister voor een overleden bewoner. “Hoe graag je het ook anders zou willen, de ene bewoner heb je al liever dan de andere”, zegt Myriam. “Als er iemand sterft, dan treft je dat bij de ene heel fel en bij iemand anders wat minder. Dat is normaal. Je bouwt het op de duur ook zelf wel in: het besef dat je afstand moet nemen en dat de dood altijd om de hoek loert. Maar soms overvalt het je toch, vooral bij die personen met wie je een innige band hebt opgebouwd. Dan is het alsof je je eigen moeder of vader verliest.”
»Oude mensen zijn wijze mensen. Je kan iets van hen leren» “Als ik moet wenen, dan ween ik. Dan laat ik mijn verdriet ook gaan. Ik ben ook maar een mens. En als ik kan, dan ga ik een kruisje geven. We kunnen op dat moment gelukkig ook bij elkaar terecht, als collega’s. In het begin is dat moeilijk, maar het hoort er ook bij.”
Geur van koffie “De sfeer onder collega’s is goed. We werken ook vaak samen, over de verschillende diensten heen. Als
wij pannenkoeken bakken met de bewoners, dan doen we daarvoor een beroep op de mensen van de keuken. Voor beweging en comfortzorg werken we heel nauw samen met de ergotherapeut en de kinesist. We hebben hetzelfde doel, al gaan we anders te werk. Wij waken erover dat de mensen zich thuis voelen, door er bijvoorbeeld voor te zorgen dat ’s morgens de geur van verse koffie de gangen vult.”
»Je bouwt het in, het besef dat de dood om de hoek loert.»
WIE is
Myriam Wullaert?
> Myriam is de ‘Moeke’ van de medewerkers in W.Z.C Huize Nazareth. > Ze is 52 jaar, houdt van de natuur en gaat graag fietsen. > Ze woont op een kwartiertje rijden van Goetsenhoven en gebruikt die autorit om haar werkdag in rust af te sluiten.
“In de voormiddag helpen we met de meer huishoudelijke taken: soep maken, helpen bij het eten, …. Pas in de namiddag organiseren we specifieke activiteiten. Dit jaar houden we een toneelopvoering met de mensen en daar moet aan gerepeteerd worden. Maar het kan ook een bingonamiddag of gezelschapsspelen zijn. Elke dag is hier dus wel iets te doen.” “We proberen in de beste mogelijk heden een thuissituatie te creëren. De dienst animatie vult de verple gende en verzorgende diensten aan door dat extraatje te bieden: een luisterend oor, een goed gesprek, dingen waar de collega’s niet altijd de tijd voor hebben. Wij worden op de duur een vertrouwenspersoon.”
Kerstmarkt Huize Nazareth behoort sinds deze zomer tot Broeders van Liefde. In Tienen is het de tweede ouderenvoorziening van de organisatie. “Die overgang is goed gegaan. We hebben al direct het eerste personeelsfeest samen georganiseerd met de mensen van W.Z.C. Sint-Alexius en P.K. Broeders Alexianen’, vertelt Myriam. “De sfeer zal meteen goed. Het doel is om het personeel dichter bij elkaar te brengen. Elk jaar organiseren we
hier een kerstmarkt, dit jaar doen we dat voor het eerst samen.”
Kus “Mijn dag kan al niet meer stuk als de mensen naar me lachen. Of als mensen me eens een kus geven om me goeiemorgen te wensen. Als ik met verlof geweest ben en een van de bewoners zegt dat ze blij is dat ze me terugziet, dan is mijn dag al goed. En zo is elke dag een goede dag.” n
dichtbij December 2012 > 7
Toch dichtbij Mieke coacht een jaar lang een schoolteam in Goma
Voor de glimlach van René Ook in Congo heb je collega’s. Zelfs in Goma, hoofdstad van de onrustige, oostelijke provincie Noord-Kivu. Dat ondervond Mieke De Maeyer uit BuO SintJozef in Gent. Ze trok er een jaar naartoe als coöperante van Caraes, de NGO voor ontwikkelingssamenwerking van de Broeders van Liefde. Miekes doel: haar Congolese collega’s binnen de congregatie helpen een “école de vie” op te starten voor kinderen en jongeren met een mentale beperking. Redactie: > Jan Decoene Fotografie > Mieke De Maeyer
N
aar Congo, of all places? En dan nog Goma… Dat soort reactie kreeg ik vaak. Goma ligt vlakbij de Rwandese grens en kreeg de volle vluchtingenstroom over zich heen na de genocide van 1994. Daarna is het extreem onrustig gebleven, omdat rebellen van allerlei slag er aan de macht proberen te komen. Bovendien heeft een vulkaanuitbarsting er alles verwoest. In die chaos probeert de Congolese overheid moeizaam weer iets op te bouwen. Maar zoals je geregeld in de media kan zien, loopt het er niet zo goed. Dat brengt heel wat onveiligheid met zich mee. Er ging geen week voorbij of ik hoorde over iemand die overvallen was of over een moord.”
Leerlingen verdwenen “Het wantrouwen bij de bevolking is ontzettend groot. Ze leven daar al bijna 20 jaar in constante angst voor geweld en terreur. In elk contact voel je de argwaan. Twee leerlingen zijn in de loop van het schooljaar gewoon ‘verdwenen’. Een daarvan, Paul, was een jonge potige kerel die door zijn mentale beperking een gemakkelijk slachtoffer was voor recrutering door bendes.”
Wie is Mieke De Maeyer? >Mieke is ergotherapeute. Na een jaar in Congo, is ze opnieuw aan het werk in BuO St-Jozef in Gent. Ze werkt vooral rond ontwikkelingsgerichte en functionele therapie bij type 1, 2 en/of 3. Ze woont in Assenede. 8 > dichtbij December 2012
dichtbij: Hoe kan je daar dan functioneren? “Mijn collega’s waren erg bezorgd om mij. Ze wilden niet dat ik alleen op straat kwam. Er was steeds wel iemand die me wou begeleiden. Ik kwam ’s avonds niet buiten. Dat doet niemand trouwens. Dat is best wel aanpassen voor een onafhankelijke vrouw!” dichtbij: Wat was er precies jouw taak? “De Broeders van Liefde zijn in Goma een schooltje gestart voor kinderen en jongeren met een mentale beperking. Het is veeleer een “école de vie”, waar ze basale levens- en werkvaardighe-
den aanleren. Toch anders dan wat wij hier kennen als een school voor buitengewoon basisonderwijs. Maar dat werkt prima in een context van extreme armoede, waar elk kind geacht wordt iets bij te dragen tot het huishouden.” dichtbij: Hoe kijkt men in Congo tegen een mentale beperking aan? “Kinderen met een mentale beperking zijn er een grote last. Ze zijn een extra mond, terwijl ze geen extra loon of voedsel opbrengen. Ik heb in dat hele jaar dat ik er was geen enkel kind of jongere gezien met een zware mentale beperking. Zij overleven gewoon niet! Het is de wet van de sterkste. Sommigen noemen het de genadedood…”
Bovennatuurlijke krachten “Met de collega’s op school probeerden wij de nutteloosheid te doorbreken. Stap voor stap leren we er kinderen om kleine stapjes vooruit te zetten in hun ontwikkeling. Het vraagt tijd, maar het loont!”
»Wie als coöperant vertrekt met een rugzak vol dromen, komt bedrogen uit.» “Er zijn ook heel wat vooroordelen over mentale beperking. Bij de ouders overheerst vooral een schuldgevoel. Ze proberen daarom de oorzaak van de handicap elders te leggen. ‘Het ligt aan de slechte voeding’, ‘er spelen boven-
natuurlijke krachten mee’, ‘mijn kind is zo sinds de vulkaanuitbarsting’,… Ik heb dergelijke verhalen vaak gehoord. Dat het een aangeboren en blijvende beperking is, gaat er vaak niet in. Ze konden zich meestal niet voorstellen dat dat ook in België voorkomt. Toen ik ouders vertelde dat ik in België in een instelling met zo’n 500 cliënten werkte, vielen ze zowat achterover van ongeloof. Ze dachten dat wij dat hier oplossen met een operatie.” dichtbij: Hoe ga je daarmee op weg? “Dat was niet simpel, dat geef ik eerlijk toe. Maar elk kind doet er toe. Als je met hen iets kan bereiken, dan doet dat zo’n ontzettend deugd. Er was een kereltje van 16, René, die nog nooit in zijn leven het huisje van zijn ouders had verlaten. Na heel wat opvolging hadden wij het gedaan gekregen dat hij dagelijks naar ons schooltje kwam. De eerste maanden zat hij koppig met gekruiste armen op zijn stoel en was hij niet zindelijk. Maar na enkele maanden bloeide hij open. Hij leerde het toilet te gebruiken, durfde iemand een hand te geven, begon wat mee te werken en vooral… hij begon na een half jaar ook te glimlachen. Toen zijn ouders bij ons op school langskwamen en hem voor
het eerst zagen glimlachen, barsten zij in tranen uit. Dat was voor mij en mijn Congolese collega’s een heel deugddoende en hartverwarmende ervaring.” dichtbij: Was de opdracht niet zwaar? “Het was erg belastend. Wie als coöperant vertrekt met een rugzak vol dromen, komt bedrogen uit. Toen ik de realiteit van Goma voor de eerste keer onder ogen kreeg, was het als een stomp in mijn maag. Alles, maar dan ook alles is er zwart. Er is geen groen! De vulkaanuitbarsting van een aantal jaren geleden heeft er alles met lava of een dikke laag roet bedekt.”
dichtbij: Wat is de leukste herinnering die je hebt meegebracht? Wat draag je voor altijd mee? “Dat ik er de Congolese rumba heb leren dansen! Die Congolezen kunnen er wat van. Er zijn geïmproviseerde dancings, boîtes noemen ze die, waar je alle ellende en miserie even kunt vergeten. Ik zal nooit vergeten hoe waanzinnig enthousiast daar gedanst wordt!” “Maar wat ik vooral meedraag, is de enorme dankbaarheid en erkenning die ik in Goma gekregen heb voor mijn werk, zowel van de leerkrachten als van de ouders. Zowat elke ouder kende me bij naam en sprak me heel hartelijk aan als ik ze tegenkwam op straat. Op dat moment vertelden ze ook vaak vol trots over de kleine evoluties in de ontwikkeling van hun kind die ze thuis konden waarnemen. Maar ook mijn lokale collega’s draag ik verder mee in mijn hart. Ik moet toegeven dat ik erg trots ben op wat ik er met mijn Congolese collega’s heb opgebouwd. Het is een erg gemotiveerde groep met de juiste teamspirit. Ik kon ze goede inzichten bijbrengen en hielp hen creatief te werken met de doelgroep. Ze leerden hoe ze stap voor stap de kinderen konden laten openbloeien. Dat ik dat heb helpen opbouwen, maakt me erg fier. “ n
Pot choco “Ook het dagelijkse leven was best zwaar. Toen ik er aankwam, had ik geen warm water, geen elektriciteit en geen internet. Da’s echt wel meer aanpassen dan je denkt. Een pot choco was voor mij als een sinterklaasgeschenk voor een kind. Maar ik wou zo leven. In Goma is ook een kleine wijk waar expats van andere NGO’s en van de UNO wonen. Ze sluiten zich daar in het weekend op in een paar hotels en liggen er aan het zwembad. Maar hoe zou ik daar kunnen zijn, als ik weet dat mijn Congolese collega’s hun kinderen slechts éénmaal per dag eten kunnen geven.”
> Goma steunen? Het schooltje zoekt constant steun, omdat vele leerlingen niet het volledige schoolgeld kunnen betalen. Wil je de “école de vie” en het werk van de Congolese collega’s van Mieke steunen? Dat kan via een gift op rekeningnummer BE51 4459 6281 2162 van Caraes. Indien je gift minimaal 40 euro bedraagt en voor 31 december Caraes bereikt, dan ontvang je bovendien een fiscaal attest dat je bij jouw volgende belastingsbrief kan voegen. De toestand in Oost-Congo is de laatste weken opnieuw geëscaleerd. Omwille van de onveiligheid werd het schooltje tijdelijk gesloten. Van zodra de situatie opnieuw stabiel wordt, hervatten de leerkrachten hun werk.
dichtbij December 2012 > 9
Gespot
10 > dichtbij December 2012
Wachten Fotografie > Filip Erkens, P.Z. Zoete Nood Gods, Lede
Advent is een tijd van wachten. Wachten op Kerstmis. Verwachten. Het is even de tijd nemen om stil te staan bij wie we zijn en wat we doen. Advent is wachten. En uitkijken naar.
dichtbij December 2012 > 11
Anders bekeken
Tom Godts Schaduw op canvas Mijn grootvader motiveerde me om creatief te zijn. Op jonge leeftijd was ik al gefascineerd door de ‘fantasywereld’ met draken, ridders en monsters. Daarom heeft hij me op mijn 16de mijn eerste airbrush-set cadeau gedaan, samen met een boek over fantasyfiguren. De eerste stap was gezet. Airbrushen doe je door met een klein spuitpistool verf aan te brengen op allerhande ondergronden. De meest bekende toepassingen zijn de tekeningen op voertuigen. Eens je de techniek onder de knie hebt, kan je er zeer gevarieerd mee werken, van abstract tot fotorealistisch. Behalve een schildersezel en een geluidsloze compressor heb ik niets nodig in mijn atelier. Voertuigen airbrushen doe ik niet meer, want op den duur was ik meer carrosserie aan het herstellen dan aan het schilderen.
De laatste 5 jaar heb ik vooral eigen werken op doek gemaakt. Ik ben me nu aan het toeleggen op portretten van bekende personen, omdat me dat regelmatig gevraagd wordt. Portretten zijn altijd grote uitdagingen, omdat alles juist moet zitten. Zet de ogen iets te dicht bij elkaar of maakt de neus iets te dik of de lippen te dun en je hebt een andere persoon... Pas als ik zie dat de persoon in kwestie glimlacht wanneer ik het eindresultaat laat zien, ben ik tevreden. Ik schilder voor 99% met de losse hand. Momenteel werk ik in opdracht aan een schilderij van 1 op 1.60 meter waar een gevecht tussen 2 ruimteschepen op moet komen. Dat is iets totaal anders dan wat ik normaal doe. Deze opdracht vraagt een technische tekening met scherpe, strakke lijnen waarbij de schets en voorbereiding het moeilijkste is. Zo blijft het boeiend.
Redactie > Annelies Naert Fotografie > Bart Moens
I Tom Godts (37) werkt als loodgieter bij de technische dienst van U.P.C. Sint-Kamillus in Bierbeek. Hij geeft ook les in airbrushen. Een andere passie van Tom is Airsoft, een combatsimulatiesport waarbij twee teams het tegen elkaar opnemen om missies te volbrengen. 12 > dichtbij December 2012
DOSSIER
Intolerantie
I
ntolerantie is niet alleen iets van de mens, het individu”, zegt Patrick Hanjoul. “Het is ook iets van een instituut, een structuur, een systeem en een cultuur. Bond zonder Naam is er diep van overtuigd dat we ons moeten leren verhouden met het anders-zijn van de ander, willen wij een vreedzame samenleving behouden.”
Hoe tolerant ben jij? “Intolerantie is van alle tijden, van alle culturen en van alle religies. Jij bent intolerant en ik ben dat ook. Maar daar zijn we ons veel te weinig van bewust. Het moment waarop we geconfronteerd worden met anderszijn, anders-denken of anders-geloven, is voor elke mens een bedreiging. Dan wijs ik veel sneller af dan ik in gesprek ga.” Patrick Hanjoul, directeur van Bond zonder Naam, legt de vinger op de wonde. “We moeten weer leren samenleven.” Voor Dichtbij legt hij de mechanismen achter intolerantie bloot. En hoe pakken onze voorzieningen en scholen dat aan? Piet Bellens van basisschool Sint-Eduardus, Noël De Rycke van O.C. Br. Ebergiste en Bart Marius van Museum Dr. Guislain getuigen. REDACTIE > Annelies Naert FOTOGRAFIE > Filip Erkens, Franky Verdickt en Layla Aerts
“We moeten goed opletten hoe we het probleem van intolerantie aanpakken. We komen van ver en hebben nog een hele weg af te leggen. Ik denk zelfs te mogen zeggen dat we nog met vierkante wielen rijden. De fysieke ontmoeting tussen mensen die anders zijn, is prioritair. Ik ben doordrongen van de overtuiging dat wij tegenover mekaar moeten gaan zitten en een minimale openheid opbrengen om te luisteren wat de ander te vertellen heeft over zichzelf en zijn identiteit, zijn geschiedenis en cultuur. Vooringenomenheden en vooroordelen lossen organisch op in de authentieke ontmoeting. Mijn pleidooi is dus: de ontmoeting van hart-tot-hart. En dan gaat het hier uiteraard niet om een gesprekje tussen twee mensen die zich houden aan de beleefdheidsregels.”
Bedreiging Intolerant gedrag heeft in essentie te maken met een identiteitsprobleem, volgens Hanjoul. ‘Als jij me bevraagd op mijn fundamenten en ik kan voor mezelf geen helder antwoord geven, begint mijn identiteit te wankelen en dan ben jij een bedreiging. Dat mechanisme speelt ook mee bij Islamjongeren in grote steden die zich naar ons aanvoelen snel laten ophitsen. Men klit samen omdat men zich bedreigd voelt in zijn identiteit, men plooit zich terug op datgene wat men denkt te zijn en te hebben en waar niet aan getornd mag worden. Men gaat ‘groep’ vormen om die identiteit – hoe vaag die ook mag zijn – te bewaren en te vrijwaren.” dichtbij December 2012 > 13
DOSSIER Onderwijs: Piet Bellens, Sint-Eduardus
“Meer tolerantie in gekleurde samenleving” In basisschool Sint-Eduardus in Merksem lopen kinderen school uit meer dan 50 verschillende landen. Ondanks al die verschillende achtergronden, zijn er verrassend weinig botsingen, zegt directeur Piet Bellens. “Integendeel, het is volgens mij net omdàt we zo’n ontzettend divers publiek hebben, dat we betrekkelijk weinig met echte intolerantie te maken hebben”, zegt hij. “We hebben hier zoveel verschillende minderheden dat ze niet echt een geïsoleerde minderheid meer zijn. Ik ben ervan overtuigd dat het veel makkelijker ‘tolerant samenleven’ is in de gekleurde samenleving van onze school dan in een school met bijvoorbeeld 65% autochtone Vlamingen en 35% Russen.” “Op onze school hebben we, op bijna 800 kinderen, slechts een drietal kinderen met een fysieke handicap. Het is verbluffend hoe die kinderen opgenomen zijn in hun klasgroep! Dus ook op dit vlak niets dan positiefs!” Ruzietjes of een kleine schermutseling vallen al wel eens voor in de school, maar dat is volgens de directeur niet anders dan tien of twintig jaar geleden. “Wanneer er dan toch al eens iets voorvalt, wordt daar zeer intens tegenin gegaan. De klastitularis, de zorgcoördinator, een zorgleerkracht en/of een directielid worden dan uitgebreid ingezet om de zaak te onderzoeken, te bespreken, te bemiddelen en op te volgen. Indien nodig contacteren we ook de ouders.” 14 > dichtbij December 2012
“Maar het gaat niet enkel om Islamjongeren natuurlijk. Ook de ruimere politieke wereld bijvoorbeeld zit met een identiteitsprobleem. Men kan of durft de moed niet meer opbrengen om een doorgedreven diagnose te maken van de problemen in de samenleving. Het enige wat men kan doen, is bricoleren, de feiten achterna lopen. Intolerantie verwijst naar een groeiende en diepgewortelde onmacht in alles wat structuren, systemen en instituten zijn.”
»We moeten opnieuw leren ‘samen leven’.» “We leven in een van de rijkste regio’s van de wereld, met een onderwijssysteem en medisch aanbod om ‘u’ tegen te zeggen en kampen in Vlaanderen tegelijk met de hoogste zelfdodingcijfers in Europa. Hoe kan je dat rijmen? Ik stel vast dat het sociale weefsel desintegreert. Mensen ontmoeten elkaar niet meer echt. Ouders hebben geen tijd meer voor hun kinderen. Kinderen zitten meer voor tv en pc. Ook daar wordt de ‘intolerantie’ gevoed. Daarnaast zitten we allemaal op een of andere manier verstrikt in de touwen van de materie. De vorm haalt het op de inhoud, de buitenkant op de binnenkant.”
“Men heeft in Chicago ooit een test gedaan. Aan de ingang van een wolkenkrabber waren twee grote ingangen. Men had boven de ene poort geschreven ‘mensen zonder vooroordelen’ en boven de andere ‘mensen met vooroordelen’. Wat bleek: de meeste mensen namen de poort ‘zonder vooroordelen’. Maar die was gesloten. Waarmee men wilde duidelijk maken dat men zelfs vooringenomenheden heeft ten opzichte van zichzelf. Wij beseffen onvoldoende hoe arrogant we zijn. We denken te weten wat goed, juist en waar is. We maken onszelf tot norm, standaard. En ook dat is een voedingsbodem voor intolerantie.”
Vrouwelijke kwaliteiten “Zo heb ik bijvoorbeeld geleerd om te gaan met mijn vrouwelijke kwaliteiten. En dat zouden meer mannen moeten doen. Zoals ook vrouwen hun mannelijke kwaliteiten zouden moeten ontdekken en toelaten. Ik heb geen schrik meer van de vrouwelijke kwaliteiten in mezelf, in tegenstelling tot veel mannen in een coole machomaatschappij. Mijn omgang met vrouwen is flexibeler, meer ontspannen geworden. De spanning van en met het anders-zijn verdwijnt, precies omdat je meer geïntegreerd bent. Dat maakt dat ik me beter in mijn vel voel.”
Intolerantie
Geestelijke gezondheidszorg: Bart Marius, Museum Dr. Guislain
“Grens tussen normaal en abnormaal bestaat niet” Het Museum Dr. Guislain in Gent stelt zich als taak de bezoekers te informeren over de psychiatrie en zo hun schrik weg te halen. “Bij veel mensen die het museum binnenkomen, merk je dat ze enorm veel vooroordelen hebben”, vertelt Bart Marius. “Wij proberen via de tentoonstellingen om het beeld van de psychiatrische patiënt bij te stellen en aan te tonen dat de grens tussen normaal en abnormaal eigenlijk niet bestaat.” “Dit jaar hebben we voor het eerst de Guislain Award uitgereikt, aan Bagus Utomo en zijn organisatie Komunitas Peduli Skizofrenia Indonesia die mensen probeert te informeren over schizofrenie. (zie ook pag. 5, nvdr.) Op die manier draagt hij enorm veel bij aan de sensibilisering.” “De wereld van de psychiatrie boezemt de bezoekers ergens angst in. Veel mensen kijken argwanend naar de patiënten die hier ook rondlopen. Terwijl het niet noodzakelijk zo is dat
iemand die ‘bizar gedrag’ vertoont binnen de context van een psychiatrie ook effectief een psychiatrische patiënt is. Dat beeld proberen we te ontkrachten, vaak door zelf met die dubbelheid te spelen. Zo zetten we outsiderkunst hier ook op dezelfde lijn als kunst van gerenommeerde kunstenaars.”
»Bezoekers verlaten het museum en zien hun eigen vooroordelen bijgesteld.» Het Museum snijdt altijd maatschappelijke thema’s aan in de tijdelijke tentoonstellingen. “Met Gevaarlijk Jong vorig jaar boden we een ruime kijk op het kind in het algemeen
en vooral het overdiagnosticeren, overmedicaliseren en zelfs psychiatriseren van kinderen. De maatschappij wordt steeds onverdraagzamer ten aanzien van spelende kinderen. Kinderen krijgen ook veel sneller de diagnose van leerstoornissen.” “Door alles open te trekken, kunnen we de mensen laten nadenken dat de psychiatrie niet altijd iets is waar ze schrik moeten van hebben, maar misschien is het één van de mogelijkheden van de realiteit. Veel bezoekers verlaten het museum en zien hun eigen vooroordelen bijgesteld. Ze komen buiten met een heel ander beeld.” > In het Museum Dr. Guislain loopt momenteel de tijdelijke tentoonstelling Nerveuze Vrouwen, over 200 jaar vrouwen en hun psychiaters. Jaarlijks krijgt het Museum ongeveer 65.000 bezoekers over de vloer.
dichtbij December 2012 > 15
DOSSIER
Intolerantie
Welzijn: Noël De Rycke, O.C. Br. Ebergiste
“Onbekend maakt onbemind” In de projecten ambulante werking (waarbij mensen met een beperking in een huurhuis wonen, met ondersteuning van begeleiders die aan huis gaan) van O.C. Br. Ebergiste waakt orthoagoog Noël De Rycke erover om een goede verstandhouding op te bouwen met de buurt. “We geven de buren informatie. We vertellen hen over de beperkingen, de rechten, maar ook de plichten van onze cliënten.” “Ik zeg altijd een goeiedag. Daar begint alles mee. Je moet bereikbaar zijn. Dat doen we door de mensen aan te spreken, eens uit te nodigen, al eens een receptie te geven, deel te nemen aan buurtoverleg of een kerstmarkt. Als je je bekend maakt, blijf je niet onbemind.” “Vroeger stond de verzorging centraal. Ik stel nu vast dat terwijl wij ons vooral focussen op emancipatie en het deelnemen aan de maatschappij, we toch opnieuw veel tijd dienen te investeren in ‘basisverzorging’: gezond eten, hygiëne en een goed voorkomen. Een onverzorgd uiterlijk kan onze cliënten parten spelen naar tolerantie toe.” “Anderzijds zien we ook dat mensen toleranter zijn ten opzichte van mensen met een beperking. Mensen verdragen net dat tikkeltje meer van hen.” Daarom leert Noël de buren ook om weerbaar en assertief te zijn tegenover de cliënten. “Je moet grenzen durven stellen, je moet durven zeggen wanneer de bewoner over de schreef gaat. Een goede verstandhouding kan niet van één kant komen.” 16 > dichtbij December 2012
Wie is Patrick Hanjoul
»Vooroordelen lossen op in de authentieke ontmoeting.» “Met Bond zonder Naam zijn we bezig met een nieuw project, Metanoia, een stiltehoeve in Damme waar we dit zoeken een plaats willen geven. Ik wil daar ook politieke partijen en CEO’s over de vloer zien komen, maar ook zorgdragers. Zorgdragers moeten vandaag gedragen worden, of ze zullen het niet volhouden. Velen voelen zich uitgewrongen, zijn moe. We willen hen in contact brengen met bedrijfsleiders. Ze hebben beiden een grote verantwoordelijkheid tegenover mensen. Er zijn onvermoede paralellen te trekken, dus breng die mensen samen. Het zal hen energie en moed geven om het vol te houden. Dat soort van verbindend werk is noodzakelijk. Dààr werken we aan meer tolerantie, begrip en mededogen.”
Maskers “De vermaatschappelijking van de zorgsector is broodnodig om te weten wie we zijn. Ik heb vroeger een
> Hij is 58 en priester. > Hij is met Bond zonder Naam al meer dan 15 jaar aan het werk binnen de interreligieuze en interlevensbeschouwelijke dialoog. > Zijn favoriete spreuken zijn ‘Dankbaarheid is het geheugen van het hart’ en ‘Geduld is een stille vorm van liefde’.
tijdlang bij Moeder Teresa in Calcutta met stervenden gewerkt. Ik kom uit een kansrijk gezin, heb gestudeerd, had een functie, maar het waren de stervenden die mij hebben geleerd wie ik ben. Of mààr ben. In de zorg vallen veel maskers af. Er is geen plaats meer voor de schijn. In de stiltehoeve Metanoia denken we er aan om de grond en de akkers die bij de hoeve behoren, te bewerken in samenwerking met licht mentaal gehandicapten. Maar ook in het onderhoud en de keuken. Onze gasten gaan we daarmee laten verhouden.” “Tolerantie tegenover alles wat ‘anders’ is, is geen vrijblijvend onderwerp. Want als ik me distantieer van alles wat anders is en bedreigend is, omdat ik niet doorheb dat het me kan verrijken, dan zullen de problemen zich opstapelen. Dan ga ik verkrampen in mijn identiteit. Hoe cliché het ook mogen klinken, we moeten leren ‘samen leven’.” n
De Pionier
“
We kunnen het niet uitleggen.
Waarom de terugrit veel stiller was dan de heenrit. Het was dan ook geen gewone bezinning. 1 dag werd 3 dagen. Gentbrugge werd de abdij van Orval. Mede-collega’s
schrokken van ons idee. ‘Geloven en autisme’ is een hot topic om discussies over te voeren. Maar we vertrokken toch. “We zien onze leerlingen supergraag. We zouden alles doen voor hen. Als we onze energie bundelen, moeten we die uitdaging aankunnen”, zo dachten we. En zo zaten we daar plots. Samen met 11 leerlingen met autisme in het middaggebed van de abdij van Orval. De broeders schuifelden achter elkaar de kapel binnen. Hun eenvoudige soberheid vroeg ons niets. Het gaf ons rust. En de anders zo actieve jongeren raakten sprakeloos overdonderd. Door de soberheid van de kapel en van de broeders. Door de stilte en het donker. Door het enorme Mariabeeld. De sfeer, het gezang, het licht en de puurheid waren een manier om tot rust te komen zonder door duizend andere dingen overweldigd te worden. Tot jezelf komen is vandaag niet gemakkelijk De ene prikkel na de ander komt op ons af. Daar niet. We zaten daar gewoon te zitten. En dat zitten was ok.
Zitten is ok. “Het is de eerste keer dat ik snap waarom mensen hun leven aan geloof kunnen wijden”, zei een van de leerlingen toen we in stilte van de kapel naar onze slaapplaats wandelden. Zijn beeld van een traditionele misviering werd doorbroken. Er werd niet gepreekt of gemoraliseerd. Er werd niet gevraagd een boodschap of les te vinden. Tijdens dat middaggebed in Orval benaderden we wat geloof echt betekent. Het is onze opdracht als leerkracht om zulke werelden te openen voor jongeren. Om erop uit te trekken en hen te laten proeven van het nieuwe. Om hen te laten beleven wat je jarenlang probeert uit te leggen. Misschien was onze bezinning de bevestiging dat we niet mogen opgeven. Dat er vanuit de kern opnieuw een positief geloof kan groeien. In gemeenschap zijn, tot rust komen, weten dat er ergens iemand aanwezig is, die met je meewandelt. Geloven is geloven en dat kan je niet met een stelling uitleggen. Geloof is jezelf toevertrouwen. Taal schiet daarbij tekort. Hoe dichtbij je ook probeert te komen.
Redactie > Mattias Devriendt Fotografie > Filip Erkens
Sofie Flament (godsdienstleerkracht), Tom Hebbrecht (niet op de foto), Gerty Debuck en Annick Malo (talenleerkrachten) werken in het BuSO Sint-Gregorius bij de doelgroep voor autisme. Samen met 11 van hun leerlingen uit het 5de en 6de middelbaar namen ze het gedurfde initiatief om drie dagen op bezinning te gaan in de abdij van Orval.
dichtbij December 2012 > 17
In balans
Van druif tot mond.
Mijn flesje wijn > “Wijn beoordeel je door te kijken, te ruiken en te proeven”, zegt Marco Thommis.
Kerstmis, oudejaarsavond en Nieuwjaar. Het zijn momenten waarop we gezellig bij elkaar kruipen rond het haardvuur of het glas heffen op de toekomst. En in dat glas, daar zit al eens een lekker wijntje. Maar wat is lekker? En hoe zoek, bewaar en beoordeel ik mijn flesje wijn? Dichtbij vroeg het aan Marco Thommis, technisch coördinator en preventieadviseur in Psychosociaal Centrum en het Papiermoleken in Leuven. Hij is sommelier en schoolt zich momenteel bij in één van de beste internationale wijnopleidingen. Kortom: één van de wijnige personeelsleden die zoveel over wijn weten! Redactie > Marco Thommis Fotografie > Bart Moens
> Welke flesjes wijn zijn momenteel populair?
Het valt me op dat mensen meer open staan om eens iets anders te proberen dan de klassieke wijnen. De laatste jaren is cava niet meer weg te denken. Cava en champagne hebben dezelfde productiemethode maar gebruiken andere druivensoorten.
T ip! Een aanrader: probeer eens een Beaujolais Cru (niet te verwarren met beaujolais nouveau of beaujolais primeur).
T ip! Wanneer je met Kerstmis een stukje wild serveert, moet je geen lichte rode wijn erbij serveren, maar een wijn met veel body (bv. Bordeaux).
> Hoe kies ik mijn flesje?
> Hoe bewaar ik mijn flesje?
Het beste ga je bij een gespecialiseerde wijnhandel langs en leg je uit wat je graag drinkt. Een goede wijnhandelaar weet normaal gezien in welke richting hij je aanbevelingen kan doen.
> Welk eten serveer ik bij mijn flesje?
Bij het combineren van wijn bij het 18 > dichtbij December 2012
eten zijn er verscheiden zaken waar je op moet letten, maar het voornaamste is dat de body en de smaakintensiteit van de wijn worden afgestemd op de body en de smaakintensiteit van het gerecht, zodat het gerecht de wijn niet overmeestert en viceversa.
Het bewaren van wijn doe je het beste op een vochtige, donkere plaats met een temperatuur tussen 6 en 18 graden. Het voornaamste van de temperatuur is echter dat die het jaar rond constant is. Niet alle wijnen zijn trouwens gemaakt om te bewaren. Best vraag je hier om raad bij je wijnhandelaar.
> Is gehuwd en heeft 2 kinderen. > Werkt als technisch coördinator/ preventieadviseur van het PSC en het PM in Leuven. > Kiest als favoriete flesje…een ‘Ridge Montebello’ van 1985. > Is sommelier en schoolt zich momenteel bij in één van de beste internationale wijnopleidingen. > Lees 30 min. per dag over wijn om bij te blijven. Proeven hoort daar natuurlijk ook bij. “Mijn passie voor wijn is al op zeer jonge leeftijd begonnen. Mijn oom was directeur van een voedingsbedrijf en was daardoor veel met voeding en drank bezig. Op familiefeesten werden dan ook de beste wijnen geserveerd (die waren toen nog betaalbaar). Als kind sipte ik dan stiekem wel eens
> Hoe beoordeel ik mijn flesje?
Bij het professioneel beoordelen van wijnen wordt er vooral op gelet of de wijn typisch is voor het gebied waar het vandaan komt (ook wel terroir genoemd) en of er een goede balans is tussen zuren, tannines, fruit en lengte. Dat doe je door te kijken, te ruiken en te proeven. Aan de hand van alle elementen uit je proeverij kan je dan een eindconclusie trekken (druivensoort, afkomst, bewaarpotentieel, enz.). Het vergt echter veel oefening en heel wat theoretische kennis om je eindconclusie te kunnen plaatsen.
> Hoe kijk ik naar mijn flesje?
Bij het beoordelen kijkt men eerst naar de wijn. Aan de hand van de kleur en kleurintensiteit komt men al iets meer te weten over de druivensoort en de leeftijd van de wijn. Een wijn die paars is, is meestal zeer jong, een wijn met een bruine kleur is
meestal (te) oud. De kleurintensiteit neemt met de jaren ook af.
> Hoe ruik ik aan mijn flesje?
De tweede stap van het beoordelen is het ruiken aan de wijn. Hier kan men bepaalde geuren detecteren, bijvoorbeeld hout, fouten in de wijn (bijv. stop) en bepaalde soorten fruit… Bij een sauvignon blanc uit NieuwZeeland kan je bijvoorbeeld de geur van kruisbes en vlierbloesem zeer duidelijk waarnemen.
> Hoe proef ik van mijn flesje?
De afsluiter van het hele wijnproces is het proeven. Er wordt een kleine hoeveelheid wijn in de mond genomen en er wordt lucht aangezogen zodat de aroma’s vrij komen in de mond. Vervolgens wals je de wijn in
wie is Marco Thommis? van alles en het duurde niet lang of ik had het virus voor goed eten en drinken te pakken. Rond mijn 20ste ben ik een cursus sommelier gaan volgen. Enkele jaren geleden ben ik aan een intensieve cursus begonnen die internationaal bekend is als een van de beste wijnopleidingen. Als alles meezit, studeer ik af in 2013. Weinig mensen op mijn werk weten dat ik gepassioneerd ben door wijn, in familie- en vriendenkring krijg ik wel vaak vragen over welke wijn men moet kiezen. Ik stoor mij vaak aan het wijnaanbod in de Belgische horeca. Het stoort mij niet om wat meer te betalen voor een goed glas wijn, maar dan moet de kwaliteit ook beantwoorden aan die prijs. Op café drink ik dan meestal ook geen wijn.”
de mond. Bepaalde delen in de mond zijn gevoelig voor bepaalde stoffen. Zo worden zuren bijvoorbeeld goed waargenomen aan de zijkant van de tong en tannines het beste op je tandvlees.
En als ik het echt niet meer weet? Voor eigen gebruik is er eigenlijk maar 1 regel: “de beste wijn is de wijn die je zelf het liefste drinkt.”
Weetje
Wanneer men spreekt over bio-wijnen wil dat zeggen dat de druiven in de wijngaard biologisch geteeld zijn. Men kan echter wel nog chemische producten gebruiken bij de productie van de wijn zelf.
> Enkele lees-tips: “purple pages” van Jancis Robinson: een website van een van de beste en meest bekende wijnjournalisten uit Groot-Brittanië. www.jancisrobinson.com “Decanter”: een zeer goed wijn-magazine dat wijn in al zijn aspecten belicht. www.decanter.com
dichtbij December 2012 > 19
In memoriam
» Verder van de wereld weg Elke dag een beetje Dichter naar de hemel toe Elke dag een treetje »
Broeder Clemens Demarelle (1924-2012) Toen Vital Demarelle, afkomstig uit Zingem, aan de kloosterpoort aanklopte, was hij al 24 jaar. Dat was eerder uitzonderlijk in die tijd. Hij had er een aantal jaren fabrieksarbeid opzitten voor hij besloot om broeder te worden. Onmiddellijk na zijn professie doorliep hij de praktische opleiding in de verpleging, zonder de studies te volgen. Br. Clemens kwam eerst op de zware afdelingen terecht in St.-Alfons in Gent en in Zelzate. Daarna volgde een periode van acht jaar keukendienst in verschillende keukens in Aalter, Maria-Aalter, Sint-Truiden en Leopoldsburg. In 1960 maakte hij opnieuw de overstap
naar de zorgverlening, in Zelzate en Manage. In Dave werkte hij vanaf 1987 mee in de opvang van de armsten. Sinds 1999 verbleef Br. Clemens in het rusthuis in Zelzate, omdat zijn gezondheid het meer en meer liet afweten. Het werden biddende jaren, tot dementie hem geleidelijk deed verzinken in een onbereikbare diepte. Hij overleed op 25 juni. Broeder Clemens was een eenvoudige broeder, die met zijn hart en zijn handen werkte, maar hij was drager van een authentiek charisma dat liefde heet.
Guy Verbruggen (1951-2012) De medewerkers van het psychiatrisch ziekenhuis Asster in Sint-Truiden moesten tijdens de afgelopen zomervakantie afscheid nemen van Guy Verbruggen. Guy was een fijne man, een voortreffelijke en zeer belezen klinisch psycholoog. Hij was vele jaren een geëngageerde medewerker in Asster, campus Melveren. Na een korte, maar
hevige ziekte is hij op 18 augustus overleden. Hij heeft de steun en de betrokkenheid van vele collega’s en medewerkers erg gewaardeerd. Hij was er zeer dankbaar voor. Wij betuigen ons medeleven aan zijn echtgenote, zijn twee dochters en aan allen die nauw bij hem betrokken waren.
Kristiaan Witzoreck (1958-2012) Kris was sinds 1980 de rots in de branding op de personeelsadministratie van het BuSO Sint-Gregorius. Dertig jaar lang zorgde hij er voor de perfecte verwerking van alle personeelsdossiers, documenten en allerhande paperassen. Kris zocht en vond zijn weg in de papieren mallemolen van het onderwijs. Hij verloor er nooit zijn gevoel voor humor bij; wanneer je hem tegenkwam op de gang, maakte hij tijd voor een praatje en een kwinkslag. Ten gevolge van een val liep hij op Kerstdag 2009 een schedelbreuk op. Iedereen hoopte op een spoedig herstel. Er bleek echter meer aan de hand… Na de paasvakantie keerde hij terug, maar een 20 > dichtbij December 2012
paar maanden later viel hij opnieuw uit. Een hersentumor woekerde, de schade was onomkeerbaar… Hij droeg zijn lot met waardigheid en probeerde om samen met zijn vrouw Yo, kinderen en kleinkind Jill te genieten van de tijd die hem restte. Ook dat typeerde Kris: hij was een filosoof in hart en nieren, dweepte met Søren Kierkegaard en was overtuigd van de tijdelijkheid van ons bestaan; hij was lid van twee filosofische kringen waar hij op handen werd gedragen, wat bleek uit de ontroerende getuigenissen op zijn uitvaartplechtigheid. Kris overleed op 14 september.
Van alle markten thuis Studeren: rechte rug Wie zonder rugklachten wil studeren, kan maar beter ergonomisch zitten. Daarom biedt Ergoconcept de lezers van Dichtbij 25% korting op alle meegroeistoelen, meegroeilessenaars MOLL en alle meegroei- en aanbouwaccessoires.
Zo kan je geniet van volgende aanbiedingen: • De Moll Maximo Forte stoel voor 326 euro in plaats van 435 euro. • Een Scooter Moll meegroeistoel voor tieners voor 335 euro in plaats van 445 euro. • De Varier Variable balance kniestoel voor 295 euro in plaats van 407 euro.
Ergoconcept, Groenstraat 202, 9300 Aalst Meer info en prijzen op www.dichtbijmagazine.be
Boeken… een feest! Geef jij ook zo graag boeken cadeau? Of hou je ze liever voor jezelf? Dan hebben wij goed nieuws! Medewerkers van de Broeders van Liefde krijgen van de Standaard Boekhandel 10% korting aangeboden + gratis toezending op een adres naar keuze. Het enige wat je daarvoor moet doen, is je boeken bestellen via de documentatiedienst van het Vormingscentrum Guislain. Meer info en bestellingen: vc.documentatiecentrum@guislain.be
Met het hele gezin naar ZOO Antwerpen, Planckendael en Serpentarium Ook dit jaar krijg je als medewerker van de Broeders van Liefde een korting van 15% op een gezinsabonnement bij ZOO Antwerpen, Planckendael en het Serpentarium. Er zijn verschillende formules. Met een abonnement geniet je van o.a.: • 365 dagen toegang tot Planckendael, ZOO Antwerpen en Serpentarium • Bezoek achter de schermen • 4x/jaar gratis ZOO magazine • 50% korting bij de partners (Plopsaland, Bobbejaanland, De Efteling, ...) • en nog veel meer. Ontdek alle voordelen op onze website.
Download het inschrijvingsformulier op onze website en neem het samen met je personeelskaart mee naar de kassa van de ZOO. Je hele gezin krijgt er meteen een toegangspasje! Het abonnement loopt altijd van 1 april 2013 tot 31 maart 2014. Maar nieuwe leden kunnen nu al inschrijven en krijgen er de periode vóór 1 april gratis bij.
En verder: goedkoper bellen met Belgacom, zorgeloos onderweg met VAB, comfortabel vergadering in het Vormingscentrum, de nieuwste brilmonturen of moderne verlichting… Alle info over deze en andere acties op www.dichtbijmagazine.be dichtbij December 2012 > 21
Aan het woord
Broeder Luc Lemmens
» We gaan samen op pad » De congregatie Broeders van Liefde heeft een belangrijk jaar achter de rug. Broeder René Stockman is herkozen als generale overste, Br. Veron Raes nam de taak van Br. Luc Maes over als provinciale overste en Br. Luc Lemmens kwam in zijn plaats. Dichtbij sprak de nieuwe regionale overste, over zijn rol als leider en zijn roeping, over de uitdagingen en de toekomst, over charisma bij de medewerkers en over samenwerken en vertrouwen.
“Ik ben nu een kleine maand bezig en ik kom met veel nieuwe dingen in aanraking. Voor mij is dat beginnen van nul, want op dit niveau heb ik nog nooit eerder een bestuursmandaat opgenomen. Er komen heel veel dingen op mij af waar ik vertrouwd mee dien te geraken. Ik moet mijn weg nog zoeken.”
Redactie > Annelies Naert Fotografie > Filip Erkens
dichtbij: Hoe pak je dat aan? “In mijn eerste week heb ik heel veel gelezen, maar ik stel vast dat dat ontoereikend is. Ik kan nog máánden lezen. Vandaag trek ik naar buiten, ik ga de straat op. Ik wil mensen ontmoeten en naar hen luisteren.”
dichtbij: Wat zijn de taken van de regionale overste van de Broeders van Liefde? “Vandaag moeten we ons met de regionale raad buigen over de nieuwe organisatiestructuur. Daarin zijn andere klemtonen gelegd dan in het verleden. Met de regionale raad gaan we na wat die nieuwe structuur betekent voor de congregatie vandaag en in de toekomst en in welke mate we als congregatie nog gaan participeren aan de organisatie.” “Als regionale raad gaan we vooral verder richting moeten geven aan 22 > dichtbij December 2012
de broeders en aangesloten leden. We staan op een keerpunt, omdat de groep broeders in aantal kleiner wordt. Het worden mensen op leeftijd. Dat betekent dat die mensen heel veel zorg zullen nodig hebben. Zorgzaamheid is voor mij heel belangrijk. Het is een uitdaging, waar heel veel van mijn tijd naartoe moet gaan.” “De organisatie heeft zijn management, maar uiteraard wil de regionale raad ook betrokken blijven bij de organisatie. De komende weken gaan we binnen de raad van bestuur verder bespreken hoe we dat gaan aanpakken.”
“Zo had ik een heel boeiende en indringende ontmoeting met de initiatieven in Knesselare: Betanië, Jona, kinderopvang, het is heel verscheiden. Een aantal dingen heeft me daar diep getroffen. Men doet appèl op ons en de uitdaging is om daarop in te gaan: hoe pakken we dat aan? Hoe zetten we onze schouders onder die projecten om die mensen een draagvlak te geven?”
»Ik trek naar buiten, ik ga de straat op. Ik wil mensen ontmoeten en beluisteren.» “Ik heb nog bezoeken gepland. Maar een dag is zó voorbij en iedereen wil op verhaal komen. Als je dan terugkeert, vaak ’s avonds laat, ben je moe en een stuk voldaan, maar dan begint het werk nog maar pas: hoe pakken we dat aan, hoe bieden we de juiste ondersteuning? Dat is een hele uitdaging.” dichtbij: Wat verwacht je van de volgende zes jaar? “Uiteraard is het een keuze dat de congregatie en de organisatie blijven samengaan. Maar ik durf aan te geven dat er een veranderingsproces op til is. Als broedergemeenschap zullen we dingen uit handen moeten geven. En tegelijk is de verbondenheid met al die dingen die we uit handen geven, enorm belangrijk. Initiatieven zoals aangesloten leden, spirituele gemeenschappen en kernen van hoop kunnen die banden voor een stuk versterken. Dat we daarmee in relatie blijven, is heel belangrijk. Het vorige bestuur heeft daar duidelijke bakens uitgezet en het is nu aan mij en aan de regionale raad om daarop verder te bouwen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de kloostergemeenschappen. Hier vinden we twee broeders, daar nog twee: we moeten bekijken of dat nog leefbaar is. Kunnen we die mensen daar nog laten en hoe moet het met de broeders die nog vrijwillige engagementen hebben in wat wij noemen de ‘apostolaatswerken’? Dat hoeven we niet zomaar door te knippen, maar er zijn wel situaties waarbij ik ernstige vragen heb.” “We zijn aan het bekijken hoe we de broeders en de aangesloten leden kunnen samenbrengen en welke boodschap we daar kunnen geven. Ik schud het hier zomaar niet uit mijn mouw, dat vraagt studiewerk. Ik hoop dat we
> Br. Luc Lemmens is de nieuwe regionale overste van de Broeders van Liefde in België.
dichtbij December 2012 > 23
een goed voorstel kunnen brengen op de tweede sessie van het regionale kapittel, wat vermoedelijk in 2013 zal plaatsvinden.” dichtbij: Hoe ga je om met die spanning tussen enerzijds als broedergemeenschap bepaalde dingen loslaten en tegelijk de banden sterker aanhalen? “In het verleden zijn heel wat inspanningen geleverd om alle lekenmedewerkers onder te dompelen in het spirituele bad van de Broeders van Liefde. Heel veel leken-medewerkers zijn daar intussen, door de identiteitswerking onder meer, mee vertrouwd. De ene uiteraard al meer dan de andere. Dat lijkt me vanzelfsprekend. Heel die geest, dat fundament, dat charisma dat ons is meegegeven als broeders, kunnen we dus ook een stuk doorgeven. Op die manier blijven wij toch verankerd.”
»Als broedergemeenschap gaan we dingen uit handen moeten geven.» “Ik ontmoet mensen van wie ik merk dat er meer inzit dan, bij wijze van spreken, werken van 8 tot 17 uur. Mensen bij wie echt een drive zit zoals ik die kan beluisteren bij een Broeder van Liefde of een aangesloten lid. Dat er verschillen zijn, dat vind ik maar goed, maar die verbondenheid is er dus wel. Hoe kunnen we dat een gezicht geven? Door aanwezig te blijven.” dichtbij: Wat zijn voor jou de belangrijkste eigenschappen van een werknemer voor de Broeders van Liefde? “Wat me altijd al opgevallen is bij onze medewerkers, is de drive en dynamiek om altijd door te gaan. Is dat omdat ze bij de Broeders van Liefde werken en daar ergens een voorbeeldfunctie aantreffen? Dat zou kunnen. In mijn vorig leven in K.O.C. Sint-Gregorius was ik als Broeder van Liefde heel fel betrokken. Ik hou ervan mensen opnieuw kansen te geven. Voor mij is het evangelie geen holle tekst. Het 24 > dichtbij December 2012
voorbeeld van de Christusfiguur houdt voor mij kapstokken in van waaruit ik zelf de drive vind om naar de mensen te gaan en ze ruimte, zorg en kansen te geven. Het klinkt misschien pretentieus, maar ik denk dat mensen – ook al kennen ze je niet persoonlijk – wel merken dat je vertrekt vanuit die gegevenheid. Ik denk dat ik daar realistisch in ben, maar ik wil ook wel een beetje naïef zijn en zeggen dat het aanstekelijk werkt. Het zijn geen Broeders of Zusters van Liefde, maar ik merk dat er heel veel charisma aanwezig is bij de medewerkers.” dichtbij: Merk je een verschil doorheen de tijd? Is dat nu anders dan pakweg twintig jaar geleden? “Ik merk dat jonge mensen daar eigenlijk wel ontvankelijk voor zijn. Ze stellen veel vragen, zijn een stuk ‘zinzoekers’. Ik heb heel vaak in sollicitatiegesprekken de grote openheid gezien van waaruit jonge mensen dit thema aansnijden. Wat ons bracht tot inhoudelijk boeiende gesprekken, waarin mij altijd het respect is opgevallen dat jonge mensen opbrengen en de drive om aan ons project mee te werken, ook al hebben ze niet meteen die overtuiging of zelfs dezelfde geloofsovertuiging. Dat vind ik fantastisch. Dat betekent dat het werk van de congregatie en van zoveel broeders in leven kan en zal blijven.” dichtbij: Je was de afgelopen jaren sterk verbonden met K.O.C. Sint-Gregorius. Nu moet je daar een stuk afstand van nemen. Wat betekent dat voor je? “Dat is van het moeilijkste dat je kan overkomen, hé. Ik vergelijk het een beetje met een scheiding. Als je zoveel jaar dingen samen met medewerkers opneemt… Wat je professioneel realiseert, doe je niet alleen. Je doet het samen met heel veel medewerkers. Ik denk dat de mensen in Sint-Gregorius het ook zo ervaren hebben: het is iets wat we samen delen, het is geen project van Luc Lemmens.” “Op een bepaald moment wordt je dan de vraag gesteld om daar weg te stappen. Dat is niet gemakkelijk. Ik moet daar eerlijk in zijn, ik ben niet over één nacht ijs gegaan. Ik heb tijd gevraagd om daar te kunnen en te mogen over
Wie is Broeder Luc Lemmens? > Broeder Luc Lemmens is geboren op 26 januari 1957. > Hij was directeur van O.C. De Beweging in Gijzenzele en algemeen directeur van K.O.C. Sint-Gregorius, voor hij in oktober regionale overste van de Broeders van Liefde werd. > Hij heeft altijd in Gentbrugge gewoond.
nadenken. En ik ben diep gegaan. Het was niet de eerste keer dat mij die vraag gesteld werd. Dus heb ik me uitdrukkelijk de vraag gesteld waarom men altijd bij mij terecht komt. En ik ben heel sterk geconfronteerd met mijn eigen roeping.” “Op een bepaald moment moet je vaststellen: er is wel iets meer. Er is iets boven mij dat me stuurt. Er wordt appèl op mij gedaan. Dat heeft voor mij alles te maken met roeping. Voor mij was het duidelijk: je hebt er zoveel jaren Sint-Gregorius op zitten. Dat dat nu wordt afgebroken, gebeurt niet zomaar. Dat is doorslaggevend geweest in mijn antwoord om ‘ja’ te zeggen.” “Sint-Gregorius is mij zeer dierbaar. Maar wonderwel, je maakt een klik en je kan terugblikken op een heel mooie samenwerking en mooie realisatie dankzij de hulp en steun van vele medewerkers. Het verhaal in SintGregorius gaat verder en een nieuwe wind werkt bevorderlijk.” dichtbij: Welk soort leider ben je? “Ik werk vanuit een brede uitnodiging tot participatie. Ik heb nooit top-down
eenzaamheid? Dat is iets anders. Ik heb het geluk gehad altijd te kunnen terugvallen op collega’s en mensen om me heen. Maar dat is ook een wisselwerking. Het draagvlak dat je zelf creëert, de buffer die je zelf aanlegt en geïnstalleerd hebt vanuit het vertrouwen dat je aan mensen geeft en terugkrijgt, maakt dat je heel veel aan kan. En dan sta je wel eens een keer alleen, maar mijn ervaring is dat je dan heel snel mensen bij je kunt halen en opnieuw in gesprek kunt gaan. Dat kan heel verhelderend en ondersteunend zijn om toch door te gaan.”
gewerkt en dat zal ik vandaag ook in mijn nieuwe opdracht niet doen. Ik wil heel veel delen met mensen, samen kijken wat onze bestemming is. Ik ga heel graag in overleg en het denkwerk doe ik graag samen met anderen. Ik geef mensen graag mandaat en ik laat ze dan ook graag ten volle voor die verantwoordelijkheid gaan. Dat ik het alleen zou kunnen, daar geloof ik niet in.” dichtbij: Je gaf het al aan: regionale overste is geen ‘job’ waarvoor je solliciteert, je wordt ervoor gevraagd. Hoe beleef je dat, een leven waarin je volledig ten dienste staat van de congregatie en organisatie? “Op een bepaald moment in je leven stap je in de congregatie en je krijgt een opleiding. Je leert leven en werken binnen die congregatie. Je gaat delen in dat gemeenschapsleven en je wordt daarin voortdurend uitgedaagd. Voor mij is dat nu al meer dan 35 jaar het geval. Dat maakt dat je niet stilvalt en dat je als Broeder van Liefde ook groeit.” “Ik heb het geluk gehad om vele jaren dingen te mogen doen die me als mens aanspraken: zorg dragen voor.
»Bij onze medewerkers valt me de drive en dynamiek op om altijd te blijven doorgaan.» Zorg dragen voor mensen met een niet-aangeboren hersenletsel was jarenlang mijn dada, waarin we in de jaren tachtig toch wel baanbrekend waren. Dat maakt zoveel los. En daar groei je in, dat wordt rijker. Het is een beleving die maakt dat je groeit in je religieus zijn, dat je sterker wordt, ook al kom je moeilijke momenten tegen.” dichtbij: Voel je je nooit eenzaam? Als eindverantwoordelijke sta je voor een stuk toch alleen. “Ik denk dat grote theorieën anders gaan zeggen, maar mijn ervaring is dat je als eindverantwoordelijke inderdaad voor een stuk alleen staat. Is dat
dichtbij: Wat doe je buiten je werk? “Veel culturele dingen. Ik ga naar alle mogelijke voorstellingen, van theater tot dans en lezingen. Ik doe dat bijna wekelijks. Bewust. Er was een tijd dat ik voor het werk voorstellingen annuleerde, maar ik heb geleerd om dat toch vast te houden. Anders hou je het als mens niet vol. Ik heb vroeger zelf nog toneel gespeeld, dat was voor mij een uitlaatklep. Al vele jaren kan dat niet meer, maar ik kan echt wel genieten van een voorstelling. Zo volg ik heel sterk alle voorstellingen van Alain Platel. Daar kan ik iets mee doen in mijn leven en mijn werk. Zijn dansvoorstellingen kunnen mij aangrijpen. Dat heb ik ook nodig.” “Waar ik iets minder toe kom, en daar zou ik werk willen van maken, is om in de zetel te gaan zitten en een boek te lezen. De Knack lees ik wel, van voor naar achter.” dichtbij: Heb je een boodschap voor de medewerkers van de Broeders van Liefde? “Ik wil vooral mijn appreciatie uitspreken en een groot compliment geven aan alle medewerkers die zich dag in dag uit inzetten en er voor blijven gaan. Het klinkt als een cliché, maar ik meen dat echt. Ik wil met die mensen samen op weg gaan. Wij samen kunnen de dingen tot een goed einde brengen, voor zover er al een einde is. De broeders hebben de medewerkers nodig om het gedachtegoed en de realisaties die daaraan vasthangen, verder te dragen. Ik wil daarom graag uitnodigen om te blijven in gesprek gaan.” n dichtbij December 2012 > 25
Etcetera Raad van bestuur
Nieuwe ploeg geeft de aftrap
> vlnr: Koen Oosterlinck, Raf De Rycke, Luk De Staercke, Br. Luc Lemmens, Br. Louis Verschueren, Br. Frans Van Hoorde, Francis Pitz en Hendrik Delaruelle.
Met de installatie van de nieuwe raad van bestuur in de overkoepelende vzw Provincialaat der Broeders van Liefde (waaronder heel wat scholen en voorzieningen ressorteren) kent het kapittel een eindpunt. Het nieuwe bestuur kan aan de slag voor een legislatuur van zes jaar. Maar wat is dat precies, een raad van bestuur? En wat doet de raad van bestuur? Dichtbij vroeg het aan gedelegeerd bestuurder Raf De Rycke. Redactie > Annelies Naert fotografie > Filip Erkens
Wat? “Een raad van bestuur heeft als doel het besturen van de organisatie. Eigenlijk zijn er twee kernopdrachten. Eén: een strategische opdracht, het uitstippelen van een lange termijnbeleid. Daarmee bedoelen we alle maatregelen die een belangrijke impact hebben op de werking van de organisatie, of die een lange termijneffect hebben op het beleid van de organisatie. Twee: het evalueren van het operationeel beleid. De raad van bestuur bekijkt of het operationeel beleid conform is met de strategische lijnen die uitgestippeld zijn.”
Waarom? “Het is wettelijk zo vastgelegd. Als vzw moet je een raad van bestuur hebben, naast een algemene vergadering. De algemene vergadering is het hoogste orgaan en heeft een aantal 26 > dichtbij December 2012
bevoegdheden waar je niet kan van afwijken. Het opmaken en wijzigen van de statuten, dat kan alleen een algemene vergadering. Het goedkeuren van de jaarrekening en de begroting is ook een exclusieve bevoegdheid van de algemene vergadering, net als het afzetten en benoemen van bestuurders. In de meeste vzw’s is het zo dat alle bevoegdheden die niet wettelijk zijn toegewezen aan de algemene vergadering, worden uitgeoefend door de raad van bestuur. Het is belangrijk om een goede afbakening te maken tussen de bevoegdheden van de algemene vergadering, van de raad van bestuur en van de directieteams, de scholen en voorzieningen.”
Hoe? “De strategische en evaluerende opdrachten van de raad van bestuur vertalen zich in heel concrete dingen, zoals de benoeming van een directielid of van geneesheren: dat zijn strategische functies die deel uitmaken van het strategische beleid. Daarnaast heb je het afsluiten van overeenkomsten die een belangrijke weerslag hebben op de werking van een voorziening, beslissingen over infrastructuurwerken of het uitstippelen van de overkoepelende beleidsplannen. We moeten ervoor zorgen dat we een coherent beleid voeren ten aanzien van de sectoren. De raad van bestuur moet er ook over waken dat het beleid van de ene sector niet haaks staat op het beleid van een andere sector. De raad van bestuur keurt de beleidsplannen goed die opgemaakt worden door de voorzieningen en buigt zich over alles wat te maken heeft met visieteksten. Dat kunnen ethische visieteksten zijn, bijvoorbeeld met betrekking tot euthanasie in geval van psychisch lijden of voor personen met een beperking,
visieteksten over diversiteitsbeleid, over bepaalde ontwikkelingen die zich voordoen binnen sectoren waarin we geacht worden een bepaald standpunt in te nemen en dat kenbaar te maken. Ook het financieel-administratieve luik wordt opgevolgd. Alle beslissingen worden steeds afgetoetst aan de missietekst.”
Wie? “We maken een onderscheid tussen drie categorieën van bestuurders. We hebben de bestuurders die aangeduid worden namens de stichter. Zij worden voorgedragen door de regionale raad en ze zijn maximaal met vier. Dan zijn er de professionele bestuurder: drie sectorverantwoordelijken (er zijn vier sectoren, maar voorlopig is er geen aparte sectorverantwoordelijke voor sociale economie) en de gedelegeerd bestuurder. Zij hebben een fulltime opdracht als bestuurder. En dan is er nog een categorie van onafhankelijke bestuurders. Dat is nog niet operationeel, maar het is wel de bedoeling om daar de komende maanden werk van te maken. Een onafhankelijke bestuurder heeft geen directe band met de organisatie. Hij of zij kan dan meebesturen vanuit heel neutrale hoek. Het is een van de belangrijke hervormingen die we willen doorvoeren in het kader van de nieuwe organisatiestructuur, samen met het installeren van beheerscomités. Een aantal bevoegdheden van de raad van bestuur zullen in de toekomst gedelegeerd worden aan die beheerscomités, die georganiseerd worden per sector en waarin ook externen zullen participeren.”
»Het is belangrijk dat de raad van bestuur in direct contact kan blijven met de voorzieningen en de scholen.» Wanneer? “Momenteel komen we elke week samen. Eén keer per maand vergaderen we een hele dag, omdat we dan in de namiddag één of meer scholen of voorzieningen uitnodigen. We vinden het heel belangrijk dat een raad van bestuur directe contacten kan blijven behouden met de voorzieningen en scholen. Dan wordt er tijd uitgetrokken om kennis te maken met elkaar en om te horen wat de problemen en uitdagingen die leven in die voorziening of school en te kijken of we daar vanuit de raad van bestuur een antwoord kunnen op geven. Die wekelijkse frequentie is nodig omdat we zoveel instellingen uit zoveel verschillende sectoren hebben. Als de nieuwe organisatiestructuur volledig is doorgevoerd, zal die frequentie wel afgebouwd kunnen worden.” n
Wedstrijd In oktober konden tien collega’s met partner naar de World Soundtrack Awards, in het kader van het Filmfestival Gent. Proficiat Kurt, Luc, Kelly, Paul, Els, Annemie, Frank, Hilke, Vicky en Maaike!
Ergonomisch zitten Voor één medewerker van de Broeders van Liefde behoort rugpijn vanaf nu tot het verleden. Dankzij Dichtbij maak je immers kans op een Varier Variable balance kniestoel, ter waarde van 295 euro. De klassieker onder de balansstoelen werd al in 1979 ontworpen door de Noor Peter Opsvik. Door de actieve en natuurlijke zithouding wordt de rug ontlast.
Klinken op het nieuwe jaar 2012 loopt op zijn einde, tijd dus om de prijzenkast leeg te maken. In de aanbieding: 3 flessen champagne, een biermandje met zes flesjes Corsendonck Christmas Ale en bijhorend glas, 4 paraplu’s van Sint-Victor, 2 portfolio’s (schrijfset met rekenmachine) en 2 Belgacompakketten (met t-shirt, pet, rekenmachine en bankkaartenhouder).
Speel mee! Stuur het antwoord op de volgende drie vragen naar annelies.naert@fracarita.org én vermeld je voorkeurprijs. Deelnemen kan ook via het wedstrijdformulier op www.dichtbijmagazine.be. 1. Waar ging Sofie Flament op bezinning? 2. In welk land was Mieke De Maeyer een jaar aan de slag? 3. Wie ontworp de Varier Variable balance kniestoel? Veel succes! Niet gewonnen? Als medewerker van de Broeders van Liefde kan je genieten van een fikse korting op de Varier Variable balance kniestoel. Kijk snel op pag. 21!
Dichtbij wenst jou en je familie een zalige Kerst en een gelukkig Nieuwjaar.
dichtbij December 2012 > 27
In beeld
Toren vol water Mario ging in april 1997 aan de slag bij de technische dienst van het P.C. SaintBernard in Manage. Zijn eerste taak bestond erin de ommuring van het instituut te herstellen. Dat werk duurde lang, was wat eentonig en Mario stond er alleen voor. Maar hij gaf blijk van een aanstekend enthousiasme en ontfermde zich vastberaden over zijn taak. “Die eerste ervaring heeft me ertoe aangezet me te engageren voor alle taken van de technische dienst: hulpmetselaar, hulp bij het herstellen van daken, klusjes allerhande”, vertelt hij. Daartoe behoort ook het onderhoud van de water toren. Veel kans trouwens dat ook op jouw werkplek een dergelijke watertoren staat, want veel voorzieningen en instellingen van de Broeders van Liefde hebben er eentje. En ja, ook zo’n watertoren vraagt dus onderhoud!
www.kliek.be ¬ 12-1955
FOTOGRAFIE > Francis Tilborghs