Dichtbij

dichtbij PersoneelsMAGAZINE Broeders van Liefde

Verschijnt 5 keer per jaar feb - apr - jun - okt - dec 4de jaargang

FEBRUARI 2013 | NR. 16

Beste spersoneel blad 012 Laureaat 2

John Crombez: »Bloemenstad ging voor op mijn studies.»

Tony & Tony: dubbelgangers DOSSIER

Bureaucrazy Dichtbij geeft één medewerker een gloednieuwe fiets cadeau!

Inhoud

r e v e o r p r o o v De

13 Kort - telex

l Kelly Van Ouzytese proefde de r Dichtbij al voo

6 Vaste stek

Roos Deroo: “Mooi bestaat hier niet, sterk wel.”

8

In balans

Tips tegen rugpijn

9

Anders bekeken

Manfred Van de Velde: Mister Move

r “Van directeur naa n kinderentertainer in ee stap voor show: een kleine Velde.”

Manfred Van de 10 Gespot

Stapje per stapje

12 Dubbelgangers

Tony & Tony nieuw! elke hulp“Een kracht die acht nodig verlener of leerkrp kansen in heeft: focussen o niet lukt.” plaats van op wat 2 > dichtbij Februari 2013

18

Toch Dichtbij

Machteld ruilt klas voor Casa Cosma

20

Aan het woord

John Crombez: “Een goede

hulpverlener heeft geen uurwerk.”

3 Edito 4

20

Kelly is coördinator van de externe projecten in de secundaire scholen Sint-Ferdinand in Lummen, wat onder meer betekent dat ze GON-coördinator is.

verlener is “Een goede hulp die vertrekt voor mij iemand e binding vanuit een warm met zijn cliënt.”

24

In memoriam

25 Van alle markten thuis 26 Etcetera

Dichtbij op Facebook!

27 Wedstrijd 13 Dossier

De zin en onzin van administratie

klagen “In plaats van teatieve druk, over de administrs mij beter zoeken we volgene dit zo samen uit hoe w aanpakefficiënt mogelijk ken.”

17 De pionier

Roel Geboers

28

In beeld

Vader Guido

18

Edito

Colofon

> Christiane De Mesmaeker (55) is ergotherapeut en pastorale coördinator in het Koninklijk Instituut Woluwe. 1 dag per week doet ze vrijwilligerswerk in de gevangenis van Ittre. Ze zingt in vele kerken en componeert liederen waarin ze het alledaagse leven linkt aan het evangelie.

Recept voor vasten Kort na het vertrek van mijn zoon naar het verre buitenland, trok ik voor vier jaar in bij een kleine gemeenschap van zusters in het klooster. Ik heb er alles voor achtergelaten en nooit iets tekort gehad. Ik heb er een goddelijk ‘recept’ gekregen.

Van tijd tot tijd vasten, trager en in stilte eten om beter te kunnen smaken. Zonder haast, altijd op tijd zijn. De stress verminderen. Een overactief leven dat versnippert, achterlaten voor een meer innerlijk leven dat verenigt.

Het lawaai vergeten, de stilte beluisteren. Leven op het ritme van het gebed: geestelijk voedsel om een grote innerlijke vrede te ontdekken.

Leven van de solidariteit en eraan deelnemen. De keukenresten van de naburige school ontvangen en brood ophalen, fruit en bloemen krijgen dankzij groeiende vriendschappen.

Op mijn beurt uitdelen, opdat niets verloren gaat.

Deelnemen aan een gemeenschapsleven waarin ieder zijn taak heeft. Leren samen leven en mijn karakter verzachten. Beschikbaar worden.

In een bespottelijke wereld, bezaaid met hinderlagen en teleurstellingen, God ervaren. In een steeds intiemer wordende relatie staan met Hem en Maria. Leren zich af te keren van zichzelf, om zich steeds meer aan God en zijn naaste te wijden. De aanschouwing in actie, de weg van de Liefde en van de Barmhartigheid.

‘Consuminderen’: de rijkdom van armoede ontdekken voor een terugkeer naar het wezenlijke.

Cover: Roos Deroo, P.S.C. Leuven Foto: Bart Moens Alle medewerkers van de Broeders van Liefde in België ontvangen ‘Dichtbij’ (Vlaanderen) of ‘Approches’ (Wallonië).

De Broeders van Liefde zijn een congregatie en organisatie die de begeleiding en de verzorging opneemt voor kinderen, jongeren en volwassenen, in de sectoren onderwijs, verzorgingsinstellingen (geestelijke gezondheidszorg en ouderenzorg), sociale economie, welzijn (orthopedagogische zorg en kinderdagverblijven) en buitengewoon onderwijs.

Redactieraad Lieven Claeys, Katrien Debreuck, Jan Decoene, Mattias Devriendt, Filip D’Hooghe, Karen Godfrin, Luc de Kezel, Br. Luc Lemmens, Raf Missorten, Jacques Van Daele, Annelies Naert (redactie-secretariaat), Edwin Vercruysse, Hugo Vermeren en Wim Wullaert.

Hoofdredacteur en verantwoordelijke uitgever Raf De Rycke - Stropstraat 119 - 9000 Gent.

Dichtbij is een uitgave van de v.z.w. Provincialaat der Broeders van Liefde.

Abonnement Dichtbij verschijnt 5 keer per jaar en is gratis voor alle medewerkers van de Broeders van Liefde. Wilt u een abonnement? Neem dan contact op met het redactiesecretariaat.

Oplage: 12.050 ex.

Redactiesecretariaat Wie wil meewerken aan Dichtbij neemt het best contact op met het redactiesecretariaat.

Annelies Naert, Stropstraat 119, B-9000 Gent T 09 241 19 98, annelies.naert@fracarita.org

Vormgeving Kliek Creatieve Communicatie

Druk ProfPress

> Heb je zelf een gedachte die je via dit editoriaal wil delen met je collega’s?

Neem dan zeker contact op met de redactie: annelies.naert@fracarita.org

www.dichtbijmagazine.be dichtbij Februari 2013 > 3

Kort Caraes is niet meer > Charlotte, Els en Sophie slaan bruggen tussen Sint- Idesbald en Huize Triest-Gemeenschapshuis Tabor.

Redactie > Annelies Naert

Caraes, de NGO voor ontwikkelingssamenwerking van de Broeders van Liefde, verandert van naam. Voortaan gaat de organisatie als ‘Fracarita Belgium’ door het leven, een lokale afdeling van het overkoepelende Fracarita International (voorheen GAAP). Bij die nieuwe naam hoort uiteraard een nieuw logo (zie hieronder). De eerste zuidactie onder de nieuwe vlag draagt de slogan “Viva Casa Cosma”. > Meer lezen over de Zuidactie? Zie pag. 18-19

Wij zien gelijkenissen Redactie > Charlotte Van Acker Fotografie > juffrouw Els

Pastorale medewerker Charlotte Van Acker en haar collega’s juffrouw Els en Sophie gingen op 18 december samen met twee klassen van het BuBaO Sint-Idesbald Roeselare en Ten Bunderen Moorslede naar Huize Triest-Gemeenschapshuis Tabor in Gent, een tehuis voor dak- en thuislozen. “Bedoeling was om de leerlingen te betrekken bij de problematiek in Huize Triest”, vertelt Charlotte. “De leerlingen hadden daarvoor materiaal ingezameld, wat voor sommige kinderen niet eenvoudig was, gezien ze het thuis zelf ook niet breed hebben. Ook in Sint-Idesbald zijn sommigen ‘dakloos’ te noemen. Net zij hebben zich ingezet om materiaal in te zamelen en af te geven. Het geeft een hoopvol gevoel dat dankzij hun (materiële) steun de ondraaglijkheid van het dakloos-zijn wat verlicht kan worden.” Charlotte en de juffen zien dan ook gelijkenissen tussen Huize Triest en Sint-Idesbald, “want proberen ook wij als leerkracht niet om een dak te zijn boven heel wat hoofden?”

Wie wint Dr. Guislain Award 2013?

Redactie en fotografie > Museum Dr. Guislain

Nog tot 10 maart kan je projecten nomineren voor de Dr. Guislain Award 2013. Ken je projecten die zich inzetten om het taboe van geestelijke gezondheidszorg te doorbreken? Vul dan het inschrijvingsformulier in op

www.drguislainaward.org. Aan de Award is een geldprijs van 50.000 dollar verbonden, te gebruiken in de geest van de Award. De winnaar wordt verkozen door een onafhankelijke jury met leden die wereldwijd erkenning

genieten voor hun werk in de geestelijke gezondheidszorg. > De Dr. Guislain Award wordt jaarlijks uitgereikt op 10 oktober, de Werelddag van de Geestelijke Gezondheidszorg. Meer info en nominaties op www.drguislainaward.org.

Telex DAG VAN DE ZORG

Op zondag 17 maart vindt de tweede Dag van de Zorg plaats. Dan openen organisaties uit zorg en welzijn en bedrijven uit de witte economie hun deuren voor het grote publiek. Dag van de Zorg wil werken aan een correcte en positieve beeldvorming door de aantrekkelijkheid van de zorgberoepen in de kijker te zetten en mensen wegwijs te maken in het brede aanbod van zorg. > Hou www.dichtbijmagazine.be in het oog en kom te weten welke collega’s je kan bezoeken.

4 > dichtbij Februari 2013

Licht uit!

De leerkrachten van basisschool SintPaulus Drongen-Luchteren delen in februari het podium met de ouders van hun leerlingen. Samen brengen ze de komedie ‘De laatste doet het licht uit’.

Met de opbrengst zullen schoolactiviteiten financieel ondersteund worden. Alle info via basisschool.sint-paulus.drongen@ telenet.be of 09/226.43.12.

Barcelona Dream

2013 is een jubileumjaar voor ’t Leebeekje. De Gentse speelpleinwerking bestaat dit jaar 30 jaar, de kinder- en

tienerwerking 20 jaar. In juli trekken ze bovendien met een groep tieners naar Spanje, voor het uitwisselingsproject The Barcelona Dream. Ze doen daarvoor een beroep op Europese subsidies.

In beeld

Horizonmedia maakt korte ‘reportages van hoop’ over én voor mensen bij wie spiritualiteit en geloof een steunpunt naar een nieuwe toekomst zijn. In ‘Mensen heel maken’ vertelt Guido De Geyter van P.C. Dr. Guislain in Gent over zijn werk en inspiratie. ‘Smaak in het leven’ is dan weer in P.C.

Bernard zet leerlingen in de spotlights Redactie > Annelies Naert Fotografie > VTM

Het koor van de Sint-Paulusschool in Gent stal de show in het VTM-programma Manneke Paul. Ze brachten er het nummer ‘Mr. Blue’, een lied dat presentator Paul De Leeuw 20 jaar geleden zelf al eens zong samen met HIV-patiënt wijlen René Klijn.

Omdat de school elk jaar een activiteit opzet rond wereldaidsdag, leek het godsdienstleerkracht Bernard De Rycke een mooi eerbetoon om dat nog eens over te doen. Hij schreef Paul De Leeuw een brief en zo mochten 40 leerlingen onder begeleiding van leerkracht Hadewijch Vermeire het podium op. > Het fragment herbekijken, kan op www.dichtbijmagazine.be

> Leerkrachten Bernard en Hadewijch begeleidden hun leerlingen naar de VTM-studios.

Sint-Jan-Baptist in Zelzate gedraaid.

De stukjes zijn te bekijken op www.zorgtv.be.

Award

Effeta, het opvangtehuis voor HIVpatiënten van Broeder Flor in Ronse, heeft de Marc De Punt Award gekregen.

De award wordt uitgereikt door Antwerp Diner, een vereniging van Antwerpse hotels, als eerbetoon aan wijlen Marc De Punt, die ijverde voor de preventie van aids en HIV. De award is bedoeld om een minder bekende vereniging een hart onder de riem te steken.

120

> O.C. Sint Jan de Deo zwaaide de laatste Zusters van Liefde in Handzame uit.

Zo veel jaar zijn de Zusters van Liefde aanwezig geweest in Handzame.

Daaraan is nu een einde gekomen.

De collega’s in O.C. Sint Jan de Deo hebben de laatste zusters – Lieve, Ann, Marie-Madeleine, Noëlla, Suzanne en Albertine – uitgewuifd.

Ze zijn verhuisd naar kloosters in Kortemark en Dadizele. De zusters werden uitgebreid bedankt en in de bloemetjes gezet tijdens een feestavond. Naast het terras van de bezoekersruimte is een kunstwerk geplaatst dat herinnert aan hun werk.

»

There is a crack, a crack in everything. That’s how the light gets in. Die twee eenvoudige zinnetjes uit ‘Anthem’ van Leonard Cohen vormen voor mij de perfecte synthese van de spirit waarmee Rik en de Broeders van Liefde hun ‘zorgcultuur’ vormgeven.

»

Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder van Zorgnet Vlaanderen, over het afscheid van Rik Ouvry als algemeen directeur van P.C. Sint-Amandus in Beernem. dichtbij Februari 2013 > 5

Vaste stek

> Roos beschouwt zichzelf als een dienaar voor de mensen die een spoor zoeken om weg te geraken uit hun problemen.

Roos Deroo

» ‘Mooi’ bestaat hier

niet, ‘sterk’ wel » Achter de gevel van een oud herenhuis in het centrum van Leuven zit het Psycho Sociaal Centrum (P.S.C.) verscholen.

Achteraan het gebouw is een vroegere meisjespeda van de K.U. Leuven omgebouwd volgens de normen van een ziekenhuis. Het is er een komen en gaan. “Het is klein, maar toch hebben we plaats voor 60 patiënten”, vertelt Roos Deroo. “Het kan hier dus behoorlijk druk zijn.”

RedactiE > Annelies Naert Fotografie > Bart Moens

6 > dichtbij Februari 2013

R

oos Deroo geeft beeldende therapie. “Dat is een vorm van psychotherapie waarbij je de mensen uitnodigt om met beeldend materiaal expressie te geven aan gedachten en gevoelens. Het is geen atelier, er zijn geen eisen of verwachtingen van kwaliteit. Het gaat er niet om iets moois te maken, maar iets uit te drukken. Het is een aanzet om te spreken, om woorden te vinden voor de problemen waar je mee vastzit.”

“Tijdens een sessie vragen we de cliënten niet om hun gevoelens van die dag op papier te zetten. Dat is veel te moeilijk en te vaag. We vragen bijvoorbeeld wel hoe het weekend geweest is. Daarna krijgen ze de vrijheid om

dat te vertalen naar een beeld of een tekening. Dat lukt bij iedereen. Wat de patiënten op papier zetten, is hun waarheid, hun verhaal. En dat is niet mooi of lelijk. We gebruiken het woord ‘mooi’ nooit, maar we duiden wel aan of iets ‘sterk’ is. Een beeldend werk is sterk als de maker ervan erin te herkennen is. Als iemand erin slaagt om verbinding te maken tussen zichzelf en het beeld, er afstand van kan nemen en erover kan spreken, dan is de therapie geslaagd.”

Huis vol vrienden Het P.S.C. is kleinschalig en dat maakt het ook charmant en gezellig.

Roos was er van in het begin bij, toen

het centrum in 1976 opgericht werd door de Christelijke Mutualiteiten.

“We zijn gestart met 4 therapeuten, een directeur, een hoofdgeneesheer, twee mensen van de boekhouding, een receptioniste en 2 cliënten. Tien jaar later is het overgenomen door de Broeders van Liefde.”

“Veel mensen werken hier al heel lang. Dat komt wellicht omdat het centrum voor veel medewerkers een ‘stek’ is, een beetje een tweede thuis.

Hier hangt een sfeer van convivialiteit, van samenleven in gemeenschap, iets collectiefs. Iedereen is hier gelijk, zonder rang of stand, rol of functie. Dat is uniek, denk ik.”

WIE is

Roos Deroo? > Roos is geboren in Westvleteren, in de schaduw van de trappistenabdij. Ze studeerde in Gent, liep stage in Kortenberg en is zo in Leuven terechtgekomen. > Ze maakte een thesis met de titel ‘Creatieve therapie als metafoor voor het vinden van een spoor’.

»Als het me niet meer raakt, dan stop ik.»

“Hier ‘zorgen we samen voor’: voor een goede sfeer, voor dit huis, voor de mensen. Het ‘zorgen dat’ heeft meestal te maken met ‘moeten’ van buitenaf: zorgen dat onze papieren in orde zijn, dat alles op tijd klaar is, enzovoort. De mensen die hier komen, kunnen de stress van dat ‘moeten’ en de hoge verwachtingen van de maatschappij niet aan. Wij proberen hen een alternatief aan te bieden door te luisteren naar hun verhaal en een sfeer van huiselijkheid en vriendschap te creëren. Een patiënt zei ooit: “Voor mij is het centrum een huis waar de vrienden altijd thuis zijn.”

Maar natuurlijk willen we wel beantwoorden aan de verwachtingen van de samenleving. De dingen moeten in orde zijn, ook voor ons. Omdat voor iedereen de weg die hij zoekt anders is, zijn er ook individuele therapieën.

Een maatschappelijke assistente begeleidt elke patiënt heel concreet om stappen te zetten in de samenleving.”

Schippershulp “Therapeut is het Griekse woord voor ‘genezer’”, vertelt Roos, “maar als je verder teruggaat in de etymologie, is het een woord dat uit de scheepvaart

komt. Het is de benaming voor de mensen die de schipper hielpen, de ‘dienaren’. Ik beschouw mezelf als dienaar voor de mensen die een spoor zoeken om weg te geraken uit hun problemen. Ik probeer hen hulp aan te reiken. Dat veronderstelt dat je kan aanvoelen wat die persoon nodig heeft, maar dat je zelf ook weet waar je staat als persoon. Je mag jezelf niet wegcijferen. Het is belangrijk dat ik authentiek blijf, met mijn eigenheid, stijl en karakter. Ik ben hier wel als creatief therapeute, maar in de eerste plaats ben ik hier vooral als Roos Deroo. Door mezelf te zijn, probeer ik de mensen te ontmoeten, contact te maken, te ont-moeten.”

“Ik heb me wel af en toe afgevraagd of ik mijn blikveld niet moest verruimen

door eens in een andere sector te gaan werken. Maar er was altijd iets wat me hier hield. Elke dag is hier anders. Je wordt geconfronteerd met andere mensen, andere verhalen, andere situaties. Je krijgt hier ook de kans om jezelf professioneel te vormen, om zelf na te denken. Wat mij altijd geholpen heeft, is de steun van collega’s en mijn liefde voor kunst en cultuur. Zo blijft het boeiend. Al zijn het niet altijd de meest vrolijke verhalen. Het is mijn beroep om fulltime met problemen bezig te zijn. Maar ik kan daarmee om.

Ik word geraakt door die verhalen en zolang ik geraakt word, blijf ik dit werk doen. Als het mij niet meer raakt, dan stop ik.” n Volgende keer Yves Roman, manusje-van-alles in de Vrije Basisschool Sint-Augustinus in Brakel. dichtbij Februari 2013 > 7

In balans

Wervelende tips voor je rug anders geraak je nooit recht!) en hou je rug recht.

4. Hou je armen zoveel mogelijk gestrekt, dan hoef je niet zo diep door de benen te buigen.

5. Vermijd draaien in de romp, draai met je voeten.

6. Probeer je kelder, berging,… zodanig goed te organiseren dat je zo weinig mogelijk onder kniehoogte of boven schouderhoogte moet tillen. Zet de bak met spuitwater dus niet helemaal onderaan.

Bureau- en computerwerk:

“Een goede houding is ook van tel voor wie vaak achter de pc te vinden is”, vertelt Birger.

> Birger toont hoe je een bak water niet mag tillen, maar gelukkig ook hoe het dan wél moet.

Je hebt een hele dag gewerkt, komt thuis en moet nog boodschappen doen. Daarna help je nog snel in het huishouden en tegen de tijd dat je in de zetel kan gaan zitten, heb je pijn in de rug. Herkenbaar? Sla er dan zeker de volgende tips op na. Kinesitherapeut Birger Picavet legt uit hoe je rugklachten kan vermijden.

Redactie > Annelies Naert Fotografie > Mattias Devriendt

Houding:

“Veel rugklachten hebben te maken met een verkeerde lichaams­houding”, vertelt Birger Picavet. “Probeer daarom ten allen tijde de natuurlijke krommingen van je rug te bewaren en vermijd te lang in eenzelfde houding te blijven. Beweeg dus regelmatig!”

1. Staan: Zoek af en toe een steunpunt en zorg voor een juiste werkhoogte (=heuphoogte), zodat je je niet hoeft te bukken.

2. Liggen: Zorg voor een degelijke matras. Waak ervoor dat je een correcte rusthouding aanneemt, in zijlig of ruglig. Vermijd buiklig!

8 > dichtbij Februari 2013

1. Stel de hoogte van je bureaustoel goed in.

2. Zit recht voor je scherm, op een afstand van 50 à 70 cm met je ogen ongeveer ter hoogte van de bovenrand van je scherm.

3. Zorg dat de onderarmen ondersteund worden op de tafel of de leuningen van de stoel.

4. Zorg dat je soepel kan werken met de computermuis en zorg voor voldoende bewegingsruimte.

5. Leg je toetsenbord zo vlak mogelijk.

6. Strek je regelmatig eens uit.

3. Zitten: Neem nu en dan een andere zithouding aan.

Tillen en heffen:

Hoe kan je zo goed mogelijk een last verplaatsen? Heb je hulpmiddelen of is er iemand in de buurt die je kan helpen? “Veel mensen forceren hun rug als ze iets moeten tillen”, zegt Birger. Als je er alleen voor staat, let dan op volgende zaken: 1. Breng je zwaartepunt zo dicht mogelijk bij de last.

2. Zet je voeten zo dicht mogelijk tegen of rond hetgeen je moet tillen.

3. Buig door de benen (niet te diep,

Wie is Birger Picavet? > Birger Picavet (33) is kinesitherapeut en bewegingstherapeut in het P.C. Dr. Guislain in Gent. > Hij is afkomstig uit Menen, maar zoals zoveel West-Vlamingen in het Gentse blijven hangen na zijn studies. > Samen met zijn vrouw Nathalie heeft hij 3 kinderen: Noa 5 jaar, Daan 3 jaar en Manou 7 maanden.

Anders bekeken

Manfred Van de Velde Mister Move Ik ben Mister Move, de hippe Amerikaanse vriend van de clowns Urkie en Purkie. De één is ‘het brein’, de ander de handige Harry en ik neem het muzikale gedeelte voor m’n rekening. Samen maken we meespeelshows voor kinderen van 4 tot 11 jaar. Zelf gecomponeerde liedjes, een rap, enkele aanstekelijke dansjes, spel, theater, ambiance en fratsen. Ze passeren allemaal de revue. We weten elkaar perfect aan te vullen. Een onafscheidelijk trio.

Het is een uitstekende afwisseling met het serieuze werk als directeur. Ik moet tijdig mijn creatieve ei kwijt kunnen en eens zot doen. Op die manier behoud ik nog steeds het spontane contact met kinderen, net als vroeger, toen ik voor de klas stond.

Kinderen zijn ongedwongen. Ze laten zich volledig meevoeren in het verhaal. Bij de meespeelshows worden ze

actief betrokken. Maar ook volwassenen weten de kinderanimaties, de originele verhalen, de hedendaagse en opzwepende liederen best te appreciëren.

Tijdens de show spreek ik een merkwaardig, vernederlandst Engels, zodat het ook voor kinderen verstaanbaar blijft. Soms verrast een kind me als het me durft te antwoorden in zijn eigen verzonnen ‘Engels’. Al snel begrijpen we elkaar. Onze taaltjes sluiten dan best wel bij elkaar aan.

Toen ik nog voor de klas stond, vertelde een leerling spontaan over zijn fantastische ervaringen tijdens een Urkie Purkie-optreden. Hij wist blijkbaar niet dat welgeteld zíjn meester Mister Move was! Hij straalde, ik genoot mee en sloot het vertelmoment af met “Ik zou best ook wel eens zo’n optreden van Urkie Purkie willen zien!”. Iets verderop begon onmiddellijk iemand te gniffelen.

Redactie > Annelies Naert Fotografie > Pieter Morlion

I Manfred Van de Velde (42) is administratief directeur van de Vrije Kleuter- en Lagere School Sint-Laurens in Wachtebeke en Sint-Kruis-Winkel. Zijn vrouw, Sabine Gyselinck, geeft les in Sint-Paulus Drongen. Samen hebben ze een zoon van 10 jaar.

Manfred houdt van Italiaanse keuken en de Griekse zon. Hij heeft verschillende muzikale projecten lopen. www.urkiepurkie.be dichtbij Februari 2013 > 9

Gespot

10 > dichtbij Februari 2013

Stapje per stapje Fotografie > Bart Moens

Een nieuw jaar, een nieuw begin. Ook in de Vrije Basisschool Sint-Michiel in Leopoldsburg. Juf Kimberly (links op de foto) ontvangt er met open armen een handvol peutertjes op hun allereerste schooldag. Een eerste stap in een weer iets grotere wereld. En zo lijkt het wel opnieuw een beetje 1 september.

dichtbij Februari 2013 > 11

DuBBelgangers

Redactie > Annelies Naert Fotografie > Mattias Devriendt

Naamgenoten

“Als ik me goed voel, kan ik alles aan”

“Proberen te kijken voorbij de beperking”

Mijn naam is Tony Van De Walle. Ik werk op de financieeleconomische dienst van het Provincialaat in Gent. Ik heb sinds mijn geboorte een lichte fysieke beperking aan beide ledematen en een trage spraak.

Ik heb ervoor gekozen om te gaan werken. Het leek me een zinvolle daginvulling en ik wilde me ten dienste stellen van de maatschappij. Ik ben trager, maar dat probeer ik te compenseren. Dat doe ik door me blijvend te verdiepen in Excel, waardoor de bestanden zoveel mogelijk geautomatiseerd worden. In die zin is mijn beperking voor mij een uitdaging.

Hier word ik ten volle opgenomen door mijn collega’s. Dat helpt om mijn beperking te vergeten. Anderzijds word ik er wel mee geconfronteerd als er wordt gesproken over de activiteiten van collega’s binnen het gezin. Ze mogen dat doen en het boeit me mateloos, maar ik ben realistisch genoeg om te beseffen dat dat me nooit ten dele zal vallen.

Buiten het werk heb ik het wel soms moeilijk. Ik heb het lastig met het maatschappelijke beeld van huisje-tuintjeboompje. Ik heb weinig vrienden, maar gelukkig wel heel goede, die me blijven steunen, die me uitdagen en met wie ik samen dingen kan doen. Als ik me goed voel bij mensen, kan ik in principe alles aan. Dan ben ik in staat om heel veel van mezelf te geven.

Mijn naam is Tony Vandewalle. Ik ben hoofdbegeleider in O.C. De Beweging in Gijzenzele. We vangen hier mensen op met een niet-aangeboren hersenletsel. We helpen hen om de regie van hun leven te verwezenlijken. We maken de dingen mogelijk zoals de bewoners die willen. Niet door daarin het voortouw te nemen, maar door te luisteren, te ondersteunen en te stimuleren.

We proberen te kijken voorbij de beperking: wat kan die persoon wél nog. We bieden dagbesteding aan. Daardoor krijgt het leven weer een doel, een meerwaarde. Door dingen samen te doen, leer je elkaar ook beter kennen.

Dan valt de beperking voor een stuk weg.

Door dit werk te doen, heb ik minder vooroordelen. Ik geniet van wat ik heb en stel leuke uitstappen niet uit. Het is belangrijk om samen dingen te doen en je relaties te onderhouden. Relaties zijn broos, mensen geraken vlug in isolement verzeild. Aan de netwerken van onze bewoners besteden we daarom veel zorg.

Ik heb hier geleerd om de problemen van het werk niet mee te nemen naar huis. Dingen die hier gebeuren kunnen me wel treffen, maar ik weet ze een plaats te geven.

Toch weet ik niet of ik op het werk nog voldoende energie zou kunnen opbrengen als ik ook privé met beperkingen geconfronteerd zou worden.

12 > dichtbij Februari 2013

DOSSIER

Bureaucrazy

Zin en

onzin van administratie Papieren, papieren, papieren.

Noteren, bijhouden, bewaren, stof vergaren. Is dat de toekomst van ons onderwijs en van onze zorgverlening?

En verliezen we er niet vooral veel tijd mee? Of zien we het te negatief?

Misschien hebben het bijhouden van zorgtrajecten, logins van medische dossiers, handelingsplannen van leerlingen, verslagen van teamvergaderingen of handtekeningen van een schoolreglement wel hun nut?

Dichtbij ploos het voor je uit: het hoe en het waarom van de bureaucrazy in 3 stappen.

REDACTIE > Mattias Devriendt FOTOGRAFIE EN ILLUSTRATIE > Mattias Devriendt, Filip Dieusaert

> Hendrik Decroos is consulent informatieveiligheid op centraal niveau in onze organisatie.

schoolwerkplan

observatielijsten -

-

agenda - aanwezigheidsregister foutenanalyses - weekplan -

- ziekenbriefjes - screenings - leerlingvolgsysteem maandplan - heen-en-weerschriftje - rapporten dichtbij Februari 2013 > 13

DOSSIER

1

Een goed systeem wekt vertrouwen!

Een cliënt, patiënt of leerling die een beroep doet op onze zorg of ons onderwijs, wil vertrouwen hebben in de werking van die school of entiteit. “Dat vertrouwen moet elke dag opnieuw herwonnen worden, niet alleen bij de leerling of cliënt, maar ook bij diens ouders of familie”, legt Hendrik Decroos uit. Hendrik is sinds enkele maanden het centrale aanspreekpunt voor informatieveiligheid.

“Een ouder wil weten hoe zijn kind in de crèche behandeld wordt. Een patiënt wil zeker zijn dat zijn medisch dossier niet openbaar gemaakt wordt. Een leerling met extra zorg wil dat de school met hem een traject doorloopt. Een school of entiteit organiseert zich dus best zó dat aan die vragen tegemoet gekomen wordt, dat er een systeem is om een kind in de crèche op te volgen, dat de toegang tot een medisch dossier genoteerd wordt, dat een zorgleerkracht bijhoudt welke stappen hij of zij met een leerling zet”, gaat hij verder. “Een camera plaatsen in een crèche zodat ouders via een livestream hun kinderen kunnen zien, gaat uiteraard te ver. Daarbij is het vertrouwen compleet zoek. Een ouder moet vertrouwen geven aan de leerkracht, maar de leerkracht moet het vertrouwen ook winnen van de ouder door bv. te tonen hoe hij of zij de evoluties, veranderingen of gedragingen van hun kindje opvolgt en bijhoudt. Het is een kwestie van aan beide kanten niet paranoïde te worden.”

Jan Wouters: “Zonder administratie kan je niet aan zorg doen.”

‘We hebben geen tijd meer om bij onze patiënten te zitten’, zo klonk het toen we het digitaal patiëntendossier introduceerden.

Opvoeders, verpleegkundigen, therapeuten: iedereen zou de administratie digitaal gaan doen in een overkoepelend systeem: Regas.

‘Het zou de zorg alleen maar ten goede komen’, zo klonk het aan de andere kant.

Hoe zit het nu? In hoeverre zijn digitale patiëntendossiers en alle andere vormen van administratie een vooruitgang voor het zorgberoep? “Anno 2012 zijn zorg, administratie en informatie onlosmakelijk met elkaar verbonden”, vertelt Jan Wouters, stafmedewerker patiëntenzorg in P.C. Broeders Alexianen in Boechout. “Je kan niet aan zorg doen zonder de nodige informatie te hebben over je patiënt, cliënt, bewoner,… ”, legt hij uit.

»Ondanks alle voordelen, blijft het gegeven dat er vandaag een computer tussen de hulpverlener en de patiënt staat, bij sommigen weerstand oproepen.»

Een aantal jaar geleden schakelde men ook in Boechout over van fysieke mappen met papieren dossiers op een elektronisch patiëntendossier. “Dat zou zorgen voor eenzelfde dossierstructuur voor elke patiënt, verminderd papier­ verbruik, een hogere leesbaarheid van de notities, een betere bundeling van informatie, een stimulans voor interdisciplinaire samenwerking en een efficiëntere overkoepelende

documenten voor onderwijsvoorrang - zorgverbreding en revalidatie - hoekfiches -

geldinzamelingen -

verslagen van multidisciplinair overleg -

14 > dichtbij Februari 2013

brieven

- inventarissen

verslagen van stagebegeleidingen en werkgroepen

Bureaucrazy

2

Papier als instrument voor goede zorg.

Het belang van diegene voor wie we zorg dragen of voor wie we onderwijs organiseren, moet centraal staan bij om het even welke beslissing in onze organisatie. Het noteren en bijhouden van een patiëntendossier, van een zorgtraject van een leerling of van een verslag van een leefgroepvergadering, moet dus de kwaliteit van zorg of onderwijs ten goede komen. “Wanneer een kind dat zorg nodig heeft, van het vierde naar het vijfde leerjaar gaat, is het een geschenk voor de nieuwe leerkracht om zijn zorgplan in te kijken. Wanneer de ochtendshift in een leefgroep begint, is het nuttig om te weten wat er ’s nachts gebeurd is. In een ouderenvoorziening komt het de zorg ten goede dat een team de gewoonte heeft om de medicatie van haar ouderen consequent te noteren”, legt informatieveiligheidsconsulent Hendrik Decroos uit. “Informatie noteren, bijhouden en delen onder de medewerkers is dus een noodzakelijk instrument om goede zorg of onderwijs te verlenen.”

databasestructuur. Ondanks al die voordelen, blijft het gegeven dat er vandaag een computer tussen de hulpverlener en de patiënt staat, bij sommigen weerstand oproepen. Van zodra alles echter een plaats had gekregen in het geheel en ingebed was in de werking, hoorde ik die klacht minder. Het was vooral zoeken naar nieuwe gewoonten, zoals: hoe integreer ik dit programma in de briefings, vergadermomenten, consultaties,…?”, gaat Jan verder. Er zijn afdelingen waar de implementatie een fluitje van een cent was, op andere afdelingen was het bijna revolutie. “Bij mentaliteitswijzigingen hangt veel af van de lokale leidinggevenden. Goede managing, een goede sfeer en een open samenwerkingscultuur laten de dingen vlotter verlopen.”

Jo Peeters en Ellen Coudron: “Vroeger was er meer ruimte om met de gasten te werken.”

“Administratie is een verplichting. Het wordt van je verwacht en dat is soms terecht”, zo vertellen Ellen en Jo uit leefgroep De Stap in O.C. Sint-Ferdinand in Lummen. “Collega’s die hier vele jaren geleden begonnen als opvoeder, schreven nauwelijks iets op. Nu wordt er op dat vlak veel meer van ons verwacht. Voor de oudere generatie is dat niet evident. Collega’s die het moeilijker hebben met het gebruik van een systeem, zullen er ook minder aandacht aan besteden, wat spanningen kan veroorzaken binnen een leefgroepteam”, gaan ze verder. “Ook de grootte van de instelling bepaalt mee de hoeveelheid administratie. Er zijn zoveel diensten en afde­ lingen, iedereen heeft zijn werkwijze, zijn manier van communiceren. Dat is niet altijd gemakkelijk.” Ellen en Jo werken in hun leefgroep met een bindersysteem waarin het dagverloop en alle besproken items per bewoner worden genoteerd. “Op die manier is elke medewerker meteen mee met de gebeurtenissen van een dag of week. Verder is er ook een schriftelijk dagboek met vergaderpunten, notities, enz. Het correct en eerlijk gebruik van het bindersysteem en het dagboek is belangrijk in de opvolging van de cliënt. Maar hoewel ze ook tijd besparen, moeten we toch vaststellen dat er vroeger meer ruimte was om met de gasten te werken en om activiteiten voor te bereiden. Vanuit onze gedrevenheid als opvoeder vinden we dat spijtig.”

- bestelformulieren - liedjesmappen - remediëringsoefeningen - loopbaanadviezen - duoschriftjes - tests - lijsten n - invulbladen voor het CLB - subsidiedossiers - patiëntendossiers - registratieformulieren - feedbackdocumenten dichtbij Februari 2013 > 15

DOSSIER

3

Wie schrijft die blijft…

Heel wat gegevens, data of verslagen moeten vandaag genoteerd en bewaard worden. Sinds de privacywet van 8 december 1992, moet je kunnen aantonen dat je op een juiste manier met administratie omgaat. Hendrik Decroos verduidelijkt: “Vanuit het principe ‘meten is weten’, willen overheid en justitie duidelijke meetelementen. Wanneer een leerling een rapport betwist voor de rechtbank en de school kan de inspanningen die ze voor die leerling gedaan heeft duidelijk aantonen met gegevens, remediëringsplannen, enz., dan heeft ze sterke argumenten in de rechtszaak.

Wanneer een politicus in het ziekenhuis belandt en gegevens uit zijn medisch dossier lekken in de media, is het belangrijk dat een ziekenhuis kan terugvinden wie allemaal in dat medisch dossier gekeken heeft om zo de dader op te sporen. Voor al die zaken moet de papiermolen dus optimaal draaien. Met andere woorden, er moet een goed systeem zijn waarbij medewerkers gegevens consequent noteren, invoeren en bijhouden.

Het is op die manier dat een school of entiteit zich juridisch kan indekken bij betwistingen”, aldus Hendrik.

3791

> Op zaterdag 26 november 2011 plantte Jeugdbond voor Natuur en Milieu in samenwerking met Natuurpunt verspreid over 9 plaatsen zo’n 3.000 bomen. In datzelfde jaar kocht onze organisatie centraal 31.591.300 vellen papier aan. Conservatree Paper Company, een in San Francisco gevestigde voormalig papierdistributeur, rekende uit dat 1 boom ongeveer 8.333 vellen papier levert.

Omgezet zijn dat dus ruwweg 3.791 bomen of ongeveer 3.000 ton papier.

Bureaucrazy

»Door een degelijk administratief luik en een duidelijke communicatie vermijdt onze school juridische rapportbetwistingen.»

Kris Van Landeghem: “Onze werkwijze zorgt voor extra werkdruk bij leerkrachten, maar ze helpt de klassenraad om procedureslagen te voorkomen.”

“In het verleden hadden wij op het einde van het schooljaar steevast een aantal beroepsprocedures. Die aantijgingen zijn zeer vermoeiend voor directie en personeel. Je neemt met de klassenraad een beslissing in eer en geweten, die achteraf aangevochten wordt. Daarop zochten we uit hoe we dat konden ondervangen”, vertelt directeur Kris Van Landeghem van het Sint-Eduardusinstituut in Merksem. “De wetgeving zegt dat je als school moet kunnen aantonen dat je alles gedaan hebt om de slaagkansen van een leerling te maximaliseren. Het is dus niet voldoende om te zeggen dat je alles gedaan hebt, je moet het ook schriftelijk kunnen bewijzen. We gingen dan ook uit van een duidelijke en eerlijke communicatie naar ouders en leerlingen die voortaan ook schriftelijk onderbouwd werd.

Enerzijds zijn de rapportcommentaren vandaag to the point: als een leerkracht met Kerstmis vermoedt dat een leerling op een bof c-attest afstevent, wordt dat duidelijk genoteerd als rapportcommentaar. Ten tweede werken we met een remediëringsplan.

Het is een heel eenvoudig werkpunten- en opvolgingsdocument.

Er is een kopie voor de leerkracht, de leerling en de ouder. Hun handtekeningen maken hen medeverantwoordelijk.”

“Door de rapporten, het remediëringsplan en de communicatie tijdens oudercontacten is het nu makkelijker om ouders te overtuigen af te zien van een procedureslag. Uiteraard heeft die werkwijze een keerzijde. Het opvoedingsproject zegt bijvoorbeeld dat je kansen moet blijven bieden aan leerlingen. Maar anderzijds zorgt die duidelijke taal ervoor dat een percentage leerlingen zich al tijdens het schooljaar heroriënteert. Het remediëringsplan wekt bij sommige leerkrachten wat wrevel op. De goede opvolging ervan zorgt voor extra werkdruk. Toch merken ook de leerkrachten dat er uiteindelijk minder problemen zijn op het einde van het jaar en dat het makkelijker is om een eindconclusie over een leerling te formuleren en te onderbouwen tijdens de klassenraad.”

handelingsplannen - werkbonnen - formulieren voor busvervoer - uurroosters - zorgstrategisch plan personeelsadministratie - begrotingsopmaak - groepswerkplannen - beleidsplannen - registratielijsten - leefgroepdagboeken.

16 > dichtbij Februari 2013

De Pionier

“

Ik werk niet meer bij de

Broeders van Liefde. Ik ben directeur van

het Centrum voor Volwassenenonderwijs VSPW in Hasselt. Een school die op zich niets met de Broeders van Liefde te maken heeft. Maar ik wel. De Broeders van Liefde hebben mij in gang gezet, bijna 53 jaar geleden. Ik was 7 en op zoek naar een school, maar nergens was er plaats, ook niet in de school van de Broeders van Liefde in Merksem.

En toch lieten zij mij toe. Er werd niet moeilijk gedaan over naschoolse opvang. Er was gastvrijheid en daaruit ontstond verbondenheid. Ik bleef aan de organisatie kleven.

Ik begon als orthopedagoog in P.Z. Asster, werd directeur in O.C. Clara Fey in Brecht. In 1998 verliet ik de organisatie, een jaar later werd ik aangesloten lid. Maar ik liet de spiritualiteit verder kruimelen. Op nieuwe plaatsen.

Kruimels Zo ontstond er in Hasselt een spirituele gemeenschap: mensen uit de tuinwijkschool, uit ons centrum voor volwassenenonderwijs, geïnteresseerde vrijwilligers, medewerkers van een kansarmencafé, buurtorganisaties. We vroegen ons af waar we heen wilden, begonnen teksten te lezen, zochten naar verdieping, formuleerden een missie, wilden er zijn voor kansarmen in de wijk, dachten na wat we konden dóen.

Ik engageer me vandaag samen met die gemeenschap in de wijk, rond de tuinwijkschool. Ik veranker de spiritualiteit in ons centrum voor volwassenenonderwijs, vanuit mijn voorleven, door gastvrij te zijn, te luisteren, te delen. Er ontstond stilaan meer aandacht voor de kwetsbaarheid van de cursisten. Zo creëerden we de opleiding ervaringsdeskundige in de armoede voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. Niet de cursist wordt het eindpunt, maar de personen voor wie zij zullen zorgen.

Als spirituele gemeenschap kunnen we het bindmiddel zijn in de wijk en in de school. Als mens kan ik daarin de Broeders van Liefde verankeren. Zo ontstaan kleine kruimels spiritualiteit op plaatsen waar we als organisatie niet actief zijn.

Kruimels van gastvrijheid. Van je deur open zetten, aandacht hebben, rekening houden met het zijn van een ander, je gast vrij laten, hem zijn eigen taal laten spreken, zijn eigen lied laten zingen, hem of haar laten dansen.

Redactie > Mattias Devriendt Fotografie > Filip Erkens

Roel Geboers is directeur van het Centrum voor Volwassenonderwijs in Hasselt. In de wijk rond het centrum en in het centrum zelf probeert hij de spiritualiteit van de Broeders van Liefde te verankeren, ook al is onze organisatie er officieel niet meer actief.

In het najaar gaat hij met pensioen en wil hij zich verder engageren binnen de congregatie.

dichtbij Februari 2013 > 17

Toch dichtbij Dagboek van een leerkracht met een missie

Machteld ruilt klas voor Casa Cosma De Zuidactie neemt ons dit jaar mee naar Casa Cosma, een project geestelijke gezondheidszorg in Peru. Leerkracht Machteld Van Den Noortgate kreeg de kans om de hele actie voor te bereiden. Ze liet haar klas een half jaar achter zich en ging het avontuur aan. Dichtbij ging neuzen in haar dagboek.

Fracarita.afficheANDES:Opmaak 1

10-01-2013

16:32

Pagina 1

viva Mensen vinden er opnieuw geluk

BELGIUM

Meer info: lgium.org www.fracarita-be Liefde Zuidactie Broeders van

Zondag 27 mei 2012.

Doe ik het of doe ik het niet?

Kiezen… het is nooit mijn sterkste kant geweest. Bovendien kwam de vraag om de Zuidactie tijdelijk over te nemen heel onverwacht. Wil ik echt al mijn zekerheden een half jaar opgeven voor een avontuur in het onbekende? Ga ik dat wel kunnen, een Zuidactie in elkaar steken? Ik vraag links en rechts na en iedereen zegt: “doen!” Na veel wikken en wegen ga ik er voor.

»Ik weet absoluut niet meer waarom ik zo heb getwijfeld om dit te doen.»

18 > dichtbij Februari 2013

Maandag 3 september 2012.

Mijn eerste werkdag…

Mijn eerste werkdag en ook de eerste schooldag voor mijn collega’s en (oud-)leerlingen in Brakel. Mijn gedachten gaan hun richting uit. Het wordt loslaten... Deze morgen vroeg opgestaan en de trein naar Gent genomen. Ik kreeg een spiksplinternieuwe computer en een plaatsje in het bureau bij mijn nieuwe collega’s-voor-6-maanden. Vandaag geen schoolbel, geen leerlingen die enthousiast al hun vakantieverhalen vertellen, wel tikkende toetsenborden en druk telefonerende mensen. Het voelt een beetje vreemd aan, zo’n werkplek op een bureau. Een zittend leven ben ik niet gewoon.

Maar ik heb er wel zin in! Deze week ga ik mij inlezen. Kennismaken met Peru, het project dat de Zuidactie van 2013 zal ondersteunen en voorzichtig uitstippelen hoe ik de Zuidactie in elkaar zal steken.

»Ik hoop echt dat de Zuidactie succesvol mag zijn.»

Zaterdag 22 september 2012.

Spannend, nu wordt het menens!

Schiphol. Straks stijgen André Ornelis (oud-directeur van Onze School in Ursel en vrijwilliger voor Caraes, nvdr) en ik op richting Lima, de hoofdstad van Peru. Een vlucht van meer dan 12 uur. Kennismaken met Peru, broeder Jimi na alle mailverkeer ook in levende lijve ontmoeten, het project waar ik intussen al zoveel over las ook echt leren kennen: spannend!

Vrijdag 28 september 2012.

Ik sta paf.

Een week ben ik nu in het Peruaanse stadje Ayacucho.

Cosma, het project van de Zuidactie 2013, heeft mijn hart veroverd. Wat een fantastisch werk wordt hier verricht. Wat een inzet hebben de medewerkers hier. Met wat een warme liefde benaderen ze de mensen met psychische stoornissen die hier om hulp komen! Broeder Jimi, de directeur van het centrum Cosma, straalt een groot charisma uit. Hij is net een moderne Vader Triest, merkt André op. Al zes dagen stel ik vast dat de meest hulpbehoevenden hier op een erg professionele wijze worden geholpen. Ik ben zwaar onder de indruk.

Wie is Machteld Van Den Noortgate? >Machteld is leerkracht op de secundaire school VISO Cor Mariae in Brakel. Na een Zuidreis in 2006 is ze nog meer gebeten door ontwikkelingssamenwerking. In haar vrije tijd begeleidt ze o.m. ook de Maendeleo-inleefreis voor leerlingen van onze scholen.

Maandag 1 oktober 2012.

Mijn God, hier ga ik mij voor geven!

Op het vliegtuig naar Schiphol kan ik de slaap niet vatten.

Zoveel gedachten en gevoelens gaan door me heen. Het was een fantastische 10-daagse in Ayacucho. Ik weet absoluut niet meer waarom ik zo heb getwijfeld om dit te doen. Ik voel me bevoorrecht om getuige te mogen zijn van het werk in Casa Cosma. Dat moet ik thuis overbrengen. Onze collega’s in het Zuiden verdienen onze steun. Mijn God, hier ga ik mij voor geven!

Klaar. Now it’s up to you!

> Op bezoek bij je collega’s in het Zuiden?

Wil je kennismaken met de projecten van de Broeders van Liefde in het Zuiden? Dan is de Zuidreis iets voor jou. Die wordt jaarlijks georganiseerd voor medewerkers van de Broeders van Liefde. Je maakt er grondig kennis met de projecten van de congregatie in het Zuiden en krijgt nadien de kans om je vrijwillig in het Zuiden in te zetten of andere projecten te bezoeken. Surf naar www.zuidreis.be

Wanneer ik dit schrijf, is het nog januari en zit ik in volle voorbereiding van de Startdag van VIVA CASA COSMA! Eind februari keer ik terug naar het onderwijs. Met gemengde gevoelens. Het is opnieuw loslaten… en hopen dat jullie het overnemen. In elke entiteit zijn de DVD en de folders ter beschikking. Je krijgt die dus zeker te zien! Heel veel tijd en energie heb ik gestoken in deze campagne. Ik hoop echt dat ze succesvol mag zijn. En dat jij en anderen er iets mee doen.

Zodat iedereen mag weten welk fantastisch werk onze collega’s in het Zuiden verwezenlijken. En zodat iedereen zich wil inzetten om dit werk verder mogelijk te maken. Doen!

dichtbij Februari 2013 > 19

Aan het woord John Crombez

» Een goede hulpverlener heeft geen uurwerk. » “Hij is zelden zo blij met een interviewaanvraag”, zegt zijn woordvoerster voor het gesprek begint. En inderdaad. Nog voor het interview goed en wel begonnen is, wijst John Crombez (Staatssecretaris voor fraudebestrijding) er ons al op dat 4 pagina’s niet zullen volstaan om al zijn herinneringen aan de Broeders van Liefde neer te schrijven. “Ik kan zeker een half boek vullen”, lacht hij.

Redactie > Mattias Devriendt Fotografie > John Crombez, Jef Boes

O

p mijn 15de is mijn band met de Broeders van Liefde ontstaan. Mijn leraar Nederlands vroeg mij om mee te gaan met Bloemenstad, een vzw van de Broeders van Liefde die vakanties organiseert voor mensen met een beperking.

Ik kende de vzw, de kampen en de Broeders van Liefde niet, maar ik 20 > dichtbij Februari 2013

ging mee. Het was het begin van 10 fantastische jaren.” John Crombez kent de organisatie en de congregatie bijzonder goed. De Stropkaai, het O.C. Broeder Ebergiste in Vurste, het klooster in Knesselare, het noviciaat in Sint-Maria-Aalter, het O.C. SintFerdinand in Lummen: overal heeft hij herinneringen. “Ik engageerde me

voor de kampen, de opleidingscursussen voor monitoren en de kampvoorbereidingen. Ik stak er al mijn tijd in. Omdat onze kampwerking in Zwijnaarde zat, besliste ik zelfs om in Gent te gaan studeren. Ik ben 4 jaar een slechte student geweest omdat Bloemenstad voor ging op mijn studies. Nadien ben ik ook altijd contact blijven houden, zowel met mensen die met mij in leiding stonden als met bepaalde gasten, onder meer uit Vurste.” dichtbij: Hebben de kampen met Bloemenstad een grote invloed gehad op je werk nu?

“Ja, die invloed is immens. Ik maakte de kampen dan ook mee tijdens de cruciale jaren tussen mijn 15 en 25.

altijd afschuwelijk gevonden. Een licht mentale handicap wordt op jonge leeftijd op niet-wetenschappelijke manier vastgesteld op basis van een IQ-test: dat is toch vreemd, dat we dat moeten ‘vaststellen’. Op kamp zagen wij de beperkingen van onze gasten niet meer. Als ze onnozel deden, lachten we. Sommige mensen keken dan gechoqueerd omdat we lachten met de grap van iemand die een handicap heeft, terwijl dat voor ons de normaalste zaak was. Door het feit dat je de handicap niet meer ziet, ontstaat er een geweldige band. Ik amuseerde mij kapot bij Bloemenstad.”

»Ik ben geen fan van het woord ‘beperking’.»

> John Crombez ging 10 jaar met Bloemenstad op kamp. “Die jaren hebben me gevormd”, zegt hij.

Die tien jaar hebben mij gevormd.

Mijn aversie voor ongelijkheid is erdoor nog gegroeid. Die verontwaardiging bepaalt nog altijd heel veel van mijn keuzes, meningen en reflexen.

Intolerantie tegen ongelijkheid – of het nu om mensen in armoede of om mensen met een handicap gaat –, wordt versterkt als je ze zelf meemaakt.”

Schande dichtbij: Hoe kijkt u naar mensen met een beperking?

“Ik ben geen fan van het woord ‘beperking’. Beperkingen zijn beperkingen omdat we ze zo benoemen. Die grijze zone tussen ons en die zogenaamde mensen met een beperking heb ik

dichtbij: Is onze maatschappij klaar voor de inclusie van mensen met een beperking, wat die beperking ook mag zijn?

“Vandaag is het bon ton om te zeggen dat ‘mensen met wie het niet goed gaat, hun best niet doen’. Dat populistische discours is een pure schande. Zoiets kan je alleen maar zeggen van mensen die je niet kent.

Ze doen vaak tien keer beter hun best terwijl ze veel minder resultaat oogsten, omdat ze precies met hun beperkingen – een tekort aan informatie, armoede, een handicap – geconfronteerd worden. Profiteurs bestaan, maar om daar een hele groep van de maatschappij mee te bestempelen, daar heb ik geen enkel begrip voor. Zo’n discours is gekozen domheid. Het is een kant van de maatschappij negeren. Jammer genoeg lees en hoor je die opinie steeds vaker. Ik sta voor het omgekeerde.

Als je als maatschappij iemands beperking wegneemt, dan bestaat die beperking niet meer. Er is een periode heel hard gewerkt door de overheid om bijvoorbeeld de toegankelijkheid van gebouwen te verbeteren, maar daarmee is het ook gestopt. De bus nemen blijft een probleem voor iemand die blind is of in een rolstoel zit. Beperkingen ontstaan dus vooral

als de omgeving niet bereid is om zich aan te passen.”

Jan Breydel dichtbij: In 2011 zat je voor bijzondere jeugdzorg in een panelgesprek van de Ronde Tafel, georganiseerd door de Broeders van Liefde. Hoe kijk je vandaag naar gedrags- en emotionele problemen bij jongeren?

“Er is een verdubbeling van het aantal jongeren in bijzondere jeugdzorg tussen 2000 en 2012 en die jongeren worden steeds jonger. Dat is alarmerend. De conclusie van de experten in 2011 was dat noch een verandering van de jongeren, noch van hun gedrag aan de basis lagen van die stijging.

Er is dus iets grondig fout met ons systeem. Er is inderdaad een groep kinderen die een stoornis hebben en die als dusdanig benaderd en geholpen moeten worden. Er is echter ook een andere groep jongeren die niet genoeg begeleid wordt en zo op de verkeerde plaats terecht komt. Die kinderen hebben vaak een historiek van ‘falen’. Het is cruciaal dat zij iemand tegenkomen die hen niet laat vallen.”

»Ik ben 4 jaar een slechte student geweest omdat Bloemenstad voor ging op mijn studies.» dichtbij: Wat zou u doen mocht u daarover als minister bevoegdheid hebben?

“We mogen niet alle kinderen in bijzondere jeugdzorg over dezelfde kam scheren. Het Jan Breydel voetbalstadion in Brugge is ongeveer groot genoeg om alle kinderen uit bijzondere jeugdzorg samen te brengen. Laten we eens beginnen met al die kinderen eerst en vooral in het juiste vak te zetten. Zo zouden we de budgetten veel meer op maat van de jongeren kunnen inzetten, zodat de mensen die dichtbij Februari 2013 > 21

> “De snelheid van de maatschappij en de druk op de ouders worden overgezet op de kinderen”.

met hen werken zelf kunnen bepalen wat er met het geld gebeurt.”

“Daarnaast wordt het probleem heel erg gemedicaliseerd. We hebben een industrie gecreëerd van mensen die ouders overtuigen dat hun kind een probleem heeft. Het aantal adhd’ers of kinderen met autismespectrumstoornis kan niet anders dan overdreven zijn. Had mijn collega (Johan Vande Lanotte, nvdr.) nu in de lagere school gezeten, dan hadden ze hem pillen gegeven omdat hij niet kon stilzitten. De versterking van de CLB’s is daar een mogelijke oplossing voor.

De vraag is ook of kinderen het lastig vinden dat er iemand met een beperking in hun klas zit. Mijn dochter van 5 vindt het ondertussen normaal dat de ‘nieuwe Belgen’ in haar klas soms een andere taal spreken. Het zijn vaak de volwassenen die er een probleem van maken. Maar het vraagstuk van bijzondere jeugdzorg is veel ruimer dan enkel de klas. Steden moeten bijvoorbeeld ook nadenken over hun ruimtelijke ordening. Een kind dat het 22 > dichtbij Februari 2013

niet breed heeft en bij vriestemperaturen geen plaats vindt om te spelen, wordt natuurlijk lastig als het twee weken op een klein appartementje de kerstvakantie moet doorbrengen.

Als politicus kan je vanuit heel veel invalshoeken veranderingen teweeg brengen.”

»Ik wil later terug naar de sociale sector.» dichtbij: Veel ouders werken met twee fulltime om een huis af te betalen en worden daarna door mensen met de vinger gewezen hoe weinig tijd ze doorbrengen met hun kinderen. Worden de gezinnen uitgeperst?

“De snelheid van de maatschappij en de druk op de ouders worden overgezet op de kinderen. De mensen die op relatief jonge leeftijd maatschappelijke slijtage vertonen, zijn precies de ouders van die kinderen. Als die het moeilijk krijgen om mee te hollen aan

de snelheid die gevraagd wordt, heeft dat een invloed op hun kinderen. Het is belangrijk dat iedereen die discussie te gronde aangaat.” dichtbij: U komt me voor als een sociaal bewogen man, maar u studeerde economie, statistiek en behaalde een doctoraat over financiële markten.

Vanwaar die interesse?

“Ik heb destijds gekozen voor economie omdat ik iets wilde dat ‘alles’ omvatte. Uiteindelijk was ik heel tevreden met die keuze. Hoe meer ik bezig was met economie, statistiek en data, hoe meer de microbe mij te pakken kreeg. Maar goed, is het nodig dat er een complete uitleg is voor mensen die twee patronen vertonen?

Toen ik bezig was aan mijn doctoraat over financiële markten, ging ik als tegengewicht vaak fietsen met een zwaar autistische jongen uit Lovendegem. Ik ben dus altijd op zoek gegaan naar manieren om die tweespalt te integreren in mijn leven. Het is logischer om vanuit de politiek bezig te zijn met die twee sporen, dan vanuit

de academische wereld. Was ik op de unief gebleven, dan zou ik de voeling met mijn sociale, zachte kant moeilijker hebben kunnen volhouden.”

Uurwerk dichtbij: Wat zijn de kenmerken van een goede hulpverlener?

“Dat is een zeer lastige vraag, want zoiets als het prototype van een hulpverlener bestaat niet, en dat is maar goed ook. Ik ben er al heel veel tegengekomen, maar ze hebben zeker niet allemaal dezelfde eigenschappen. Het is wel zo dat de allerbeste hulpverleners geen uurwerk hebben en die eigenschap wringt met het systeem. Als je ziet welke tijdsklok er gezet wordt op verzorging, dan stel je vast dat alles heel erg gelimiteerd is. Goede hulpverleners willen die tijdsklok niet.” dichtbij: Heeft goede zorg dezelfde eigenschap?

“Zeker. Je kan ‘zorg’ zien als iets wat je doet omdat het nodig is of als iets dat heel gewoon is. Als het niet meer opvalt dat iemand een beperking heeft, dan valt het ook niet meer op dat je die persoon een verse pamper aan het aandoen bent. Als je die pamper echter aandoet omdat het je job is, dan blijft zoiets lastig. Maar er zijn echt een pak goede hulpverleners. Ze werken onder een grote druk, maar er staat geen bonus of riant salaris tegenover zoals in de privé-sector. Ik heb daar veel respect voor.” dichtbij: Beseffen mensen die niet in de sector werken hoe groot de werkdruk is?

“Zij die ermee in contact komen wel.

Toen onze dochter ziek was, hadden we een gouden verpleegster in het ziekenhuis. Die mensen vergeet je achteraf niet meer en dat is ook wat veel mensen ervaren. Maar onze maatschappij is vaak te onwetend op dat vlak om er op een normale manier naar te kijken. De non-profitsector heeft trouwens niet die typische lobbygroepen zoals de bankensector of Electrabel die zorgen dat ze in de politiek een duidelijke stem hebben.

Mensen in de sector voeren vaak belangrijke discussies met elkaar, maar

zolang ze dat met elkaar doen, is het voor de buitenwereld moeilijk om hen te begrijpen. Dat gebeurt te vaak.” dichtbij: Momenteel bent u staatssecretaris voor fraudebestrijding. Welke kant wilt u daarna op?

“Als ik zelf zou mogen kiezen, zou ik zeker het domein ‘welzijn’ nemen.

Jammer genoeg mag je dat niet zelf kiezen (lacht). Ik zou er geen seconde aan twijfelen. Als je het geluk hebt om politiek lijnen te mogen uitzetten, dan liefst binnen welzijn. Ik weet ook dat ik later terug wil naar de sociale sector. Ik heb dat aan mezelf beloofd als geruststelling.” dichtbij: Heeft u een uurwerk in uw huidige job?

“Ja zeker. Het is een lastig uurwerk dat zeven op zeven draait tot ’s avonds laat. Te weinig tijd voor diegenen die je het meest dierbaar zijn, is daarvan de grootste keerzijde. Mijn vrouw kent de wereld gelukkig en daardoor kan ze er – af en toe – nog begrip voor opbrengen, want anders is het niet werkbaar. Maar goed, deze job kan je niet aan 95% doen. Het is zoals met de kampen vroeger. Ik doe het graag en ik wil het doen. En daarom moet het zo goed mogelijk gebeuren. Ik kan het me niet anders inbeelden.” n

Wie is John Crombez? > John Crombez wordt dit jaar 40. Hij is staatssecretaris voor Fraudebestrijding. Zijn uitlaatn ee ng la ar z was tien ja klep is muziek, hij speelt gitaar > John Crombe r van Bloemenstad. ito on m we ou tr en treedt met zijn band op tijdens de Gentse Feesten deze zomer. Met zijn gezin woont hij > Meer weten over Bloemenstad? in Oostende. www.bloemenstad.be

dichtbij Februari 2013 > 23

In memoriam

» Waar liefde is, bestaat geen voorbij, in alle eeuwigheid ben jij »

Broeder Massias Vanderveken (1927-2012) Broeder Massias, afkomstig uit Sint-Niklaas, had er al verschillende jaren fabrieksarbeid opzitten toen hij besloot broeder te worden.

Studeren was niet aan hem besteed, wel dienstbaar zijn en met zijn handen werken.

Zo werd hij na zijn eerste professie in 1948 onmiddellijk in het volle werk geplaatst in de zorg voor kinderen met een mentale handicap in Gent. Daarna wisselde de rechtstreekse zorg aan zieken, mensen met een beperking en ouderen steeds af met de zorg voor zijn medebroeders als koster en huishoudelijk werker in het klooster. Br. Massias is aan het werk geweest in Zelzate, Mortsel, Leopoldsburg, Dave en opnieuw Gent. Sinds 1968 kon je Br. Massias in Beernem vinden,

waar hij meehielp in de zorg voor de zieke broeders. Na een kort verblijf in Diksmuide droeg hij er ook dagelijks, door weer en wind, de post rond in het psychiatrisch centrum en deed er allerlei boodschappen, in zijn eigen bekende stijl: niet wars van een opmerking en humor en met een stiptheid waarop men het uurwerk kon regelen. De laatste jaren liet zijn gezondheid het wat afweten en mocht hij het rustiger aan doen in het kloosterrusthuis in Beernem, waar hij is overleden op 20 oktober 2012.

Broeder Massias zal in de congregatie bekend blijven als een voorbeeld van dienstbaarheid.

Katrien Nevejans (1963-2012) De collega’s van O.C. Broeder Ebergiste verliezen met Katrien Nevejans een gewaardeerde en gemotiveerde collega, en de bewoners een zeer nabije begeleidster.

Katrien startte haar loopbaan in 1984 aan de Stropkaai in Sint-Jan. In 1985 verhuisde ze naar De Distel, toen nog in Zwijnaarde.

Toen de kleuterwerking De Oever opstartte aan de Stropkaai, werd ze daar woonverantwoordelijke. Katrien maakte de start van Ter Linde Deinze mee in de Brem, en verhuisde mee met de Bremmers bij de oprichting van Zevenhuizen.

24 > dichtbij Februari 2013

Katrien leeft in onze herinnering verder als een moedige, straffe madam die er steeds weer voor bleef gaan, ook in haar werk en met de bewoners, die ze zo graag zag. We koesteren haar echtheid en oprechtheid, haar creativiteit, hartelijkheid, warmte en vriendschap voor iedereen die haar van heel dicht heeft mogen kennen.

Katrien is overleden op 13 december 2012.

De grote fietsactie!

actie

N Dichtbij selecteerde 37 fietsVA RS winkels in Vlaanderen, dichtbij BROEDE jouw school of voorziening. Enkel daar krijg je als personeelslid 20% korting op een speciaal voor deze actie geselecteerde stadsfiets, elektrische fiets, mountainbike, racefiets en fietsverzekering. Bekijken, testen en bestellen kan in die winkels vanaf 30 maart. De nieuwsgierigen vinden alle info over de types, prijzen en winkels nu al op www.dichtbijmagazine.be

20% korting op Grinta!

Rivierenland, Land van Maas en Waal (Nederland)

Fietsen in het fietsland bij uitstek • Hotel met Turks stoombad en zwembad • Culinaire hoogstandjes • Vaste standplaats (Zaltbommel)

4 dagen/3 nachten € 199 pp ipv € 240 Actiecode: NE130BVL4*

of 3 dagen/2 nachten € 145 pp. ipv € 180 Actiecode: NE130BVL3*

Saarobermoezel (Duitsland)

Fietsen langs 3 prachtige Duitse rivieren • Hotel met 4-gangendiner • Inclusief kabelbaan Saarburg • Vaste standplaats (Saarburg)

5 dagen/4 nachten € 259 pp ipv € 299 Actiecode: NE80BVL*

Aube-Champagne (Frankrijk)

Fietsen in het hart van de Champagne • Hotel met zwembad en sauna • Je fietst tussen 2 hotels (Piney en Bar sur Aube) • Bagagetransport

5 dagen/4 nachten € 299 pp ipv € 340 Actiecode: F130BVL* * Invullen in het vak ‘opmerkingen of wensen’ bij reservatie.

De reservatielink vind je via www.dichtbijmagazine.be Gedetailleerde info over de reizen en links naar de boekingspagina vind je op www.dichtbijmagazine.be

EF

Dichtbij selecteerde samen met vos Travel een kwalitatieve fietsreis in Nederland, Duitsland en Frankrijk en geeft daarop een fikse korting. VOS Travel rekent bovendien nooit boekingskosten. Je logeert in 3 of 4 sterren­hotels, geniet van half pension en krijgt alles wat je nodig hebt (gedetailleerde wegbeschrijving, kaartjes, roadbookdrager) om zorgeloos te genieten van de fietstochten. De drie reizen kan je het hele jaar door boeken op de website van VOS Travel en de korting wordt automatisch verrekend door de daarvoor voorziene reiscode bij ‘opmerkingen of wensen’ in te vullen op de website van VOS Travel.

LI

10 tot 20% korting op fietsreizen

DE

Van alle markten thuis

Neem nu een abonnement voor 1 jaar (€23,75 ipv. €29,70 voor 6 nummers) en ontvang gratis een Grinta Buff twv 14,95 Euro. Heb je al een abonnement? Dan kan je het gratis verlengen met 6 nummers. http://www.grinta.be/broedersvanliefde

Vader of moeder geworden?

Als personeelslid van de Broeders van Liefde kan je genieten van een speciale actie voor alle baby’s geboren in het jaar 2013. Dichtbij en Ultimedi laten je vrijblijvend kennis maken met het welkomstpakket van Libero. In het pakket zitten een selectie Liberoproducten en enkele leuke cadeautjes, waaronder babyluiertjes, babyverzorgingsproducten en een prachtige Libero babybadhanddoek. Stuur het geboortekaartje van jouw zoontje of dochtertje naar het volgende adres: Ultimedi – Bruggestraat 210 – 8770 Ingelmunster.

Het welkomstgeschenk wordt bij je thuis afgeleverd. dichtbij Februari 2013 > 25

Etcetera

Dichtbij

dichterbij dichtstbij

Het is zover, Dichtbij waagt zich op Facebook!

Om nog dichter bij jullie te staan en om jullie, medewerkers van de Broeders van Liefde, dichter bij elkaar te brengen, kon een pagina op dé sociale netwerksite niet ontbreken. Zo spelen we dichter op de bal tussen twee papieren nummers in en kunnen we voortaan rechtstreeks in gesprek gaan met elkaar.

Redactie > Annelies Naert

Wat is er op de Dichtbij-pagina te zien?

Nieuws Tussen twee nummers van de papieren Dichtbij door geven we je toch al het belangrijke nieuws uit de organisatie Broeders van Liefde mee. Zo hoef je niets te missen!

Video Het leuke aan sociale media is het gemak waarmee filmpjes ‘gedeeld’ kunnen worden. Zo moet je je niet suf surfen, maar kan je op onze pagina met één simpele muisklik genieten van het optreden van het Sint-Pauluskoor in het VTM-programma Manneke Paul. Om maar 1 voorbeeld te noemen.

Geluid Komt een collega op de radio aan het woord over zijn of haar werk? Dan plaatsen we het geluidsfragment meteen op Facebook.

26 > dichtbij Februari 2013

Wedstrijd Foto’s De startdag van de Zuidactie, het zorgcongres voor onderwijs, de Dag van de Zorg in geestelijke gezondheidszorg en welzijn, …. Overal worden foto’s genomen. Op onze pagina kan je die beelden er de dag nadien nog eens rustig op naslaan.

Post van collega’s Het grootste verschil met onze website ligt natuurlijk in de interactie. Op Facebook kan je een reactie plaatsen op een bericht, zelf foto’s of filmpjes toevoegen of je collega’s wijzen op een relevante website.

Wie volgt Dichtbij op Facebook?

Dichtbij is en blijft een personeelsmagazine. Het tijdschrift bestaat door en voor personeelsleden en schrijft over collega’s en het werk. Die lijn willen we ook op het internet doortrekken. Alle (oud)collega’s worden uitgenodigd om ons te volgen en actief deel te nemen aan onze pagina, maar de inhoud moet een duidelijke link hebben met de organisatie of het tijdschrift. Post die niet aan die voorwaarde voldoet, kan verwijderd worden.

Voor Ward Vanbergen uit het Koninklijk Instituut Woluwe zijn rugklachten voortaan verleden tijd. Hij won een Varier Variable balance kniestoel ter waarde van 295 euro.

Proficiat!

Maar hij is niet de enige die in de prijzen viel! Benieuwd of je bij de winnaars bent?

Surf dan snel naar www.dichtbijmagazine.be

Formidabel fietsen Ben je sportief of milieubewust? Vertoef je graag in de buitenlucht? Neem dan zeker deel aan onze wedstrijd: Dit keer mag Dichtbij 1 heuse stadsfiets (dames- of herenfiets) ter waarde van 549 euro wegschenken aan 1 medewerker van de Broeders van Liefde. Bovendien is de fiets 1 jaar omnium verzekerd tegen schade en diefstal via Callant Verzekeringen (www.fietsomnium.be).

fietsomnium.be

Waarom zou je onze Facebookpagina moeten ‘liken’?

Om meteen op de hoogte te blijven van alle nieuws in en rond de organisatie. Om eens ‘over het muurtje’ te kijken en in contact te blijven met je collega’s in andere voorzie­ ningen en scholen. Om zelf interessante weetjes te posten of projecten te promoten die te maken hebben met je werk.

Om leuke prijzen en tickets in de wacht te slepen...

Speel mee!

Stuur het antwoord op de volgende drie vragen naar annelies.naert@fracarita.org én vermeld of je een dames- of liever een herenfiets wenst.

Deelnemen kan ook via het wedstrijdformulier op www.dichtbijmagazine.be.

1. Hoe heet het alter ego van Manfred Van de Velde?

2. Wat is de nieuwe naam van Caraes?

3. Hoeveel ton papier verbruikt onze organisatie jaarlijks?

Veel succes!

LI

EF

DE

Niet gewonnen?

Als medewerker van de a c t i e AN V Broeders van Liefde kan RS BROEDE je vanaf 30 maart genieten van een fikse korting op een gloednieuwe fiets, speciaal voor Broeders van Liefde ontworpen. Er is keuze tussen een stadsfiets, een elektrische fiets, een racefiets en een mountainbike. Je vindt alle info op www.dichtbijmagazine.be.

Dus: Zoek ons snel op Facebook en ‘like’ onze pagina (door te klikken op ‘vind ik leuk’). We verloten een lekkere fles champagne onder de eerste 100 volgers!

dichtbij Februari 2013 > 27

In beeld

Vader Guido Guido Piqueur (59) werkt al 33 jaar in het internaat Sint-Victor in Turnhout. Hij nam er de leiding van broeder Armand Monu over in september 1998. “Ik doe alles wat je maar kan bedenken bij de omschrijving ‘goede huisvader’. Ik begeleid de jongeren pedagogisch en psychologisch, organiseer sport en ontspanning, hou de financiën bij, doe de boodschappen, ….”

Guido draagt zorg voor 33 jongeren uit het secundair onderwijs. “Het gebeurt dat een jongere mij zegt dat ik meer zijn vader ben dan hij die officieel die titel draagt. Zo heb ik nog altijd een goed contact met een nu 25-jarige jongeman die hier 11 jaar geweest is en die zijn natuurlijke vader nooit gekend heeft.

Maar in de meeste gevallen voel ik mij ‘partner in de opvoeding’.”

De spreuk van Ph. Meirieu, ‘Ik mag het beste eisen maar moet het ergste aanvaarden. En vooral, opnieuw het beste eisen als ik het ergste heb aanvaard’, is Guido op het lijf geschreven.

www.kliek.be ¬ 13-2541

FOTOGRAFIE > Ilse Prinsen