Handel potrzebuje lepszej jakości prawa i dialogu z rządzącymi

W latach 2022 i 2021 konsumenci docenili małe sklepy spożywcze. Dotychczas nie mieli często silnej świadomości, jak dużo one oferują. Przez pandemię Polacy zauważyli, jak strategiczne są niewielkie osiedlowe sklepy oraz jak są potrzebne. Zmieniły się zwyczaje zakupowe. Klienci widzą też, że nie wszystko da się załatwić w dużych placówkach, w małych jest też szerszy asortyment. W dyskoncie można znaleźć ok. 3 tys. pozycji, a w małym sklepie 5-6 tys., a czasami nawet 9 czy 10 tys. plus lokalne marki, których w dyskontach nie znajdziemy.

Maciej Ptaszyński, wiceprezes zarządu, dyrektor generalny, Polska Izba Handlu

Obecny wyraźny wzrost wartości sprzedaży to efekt wyłącznie wyższych cen, ponieważ zarówno liczba transakcji, jak i liczba sprzedanych opakowań produktów była niższa niż przed rokiem. W lipcu 2022 r. średnia liczba opakowań w koszyku w sklepach małoformatowych, była o 6 proc. niższa niż przed rokiem, jednak za sprawą rosnących cen średnia wartość paragonu wzrosła w porównaniu z lipcem 2021 r. aż o 11 proc., do 20,19 zł (na podstawie danych CMR).

Jeżeli chodzi o najważniejsze nadchodzące zmiany i trendy to Polska Izba Handlu zwraca uwagę, że mający wejść w życie system kaucyjny na opakowania nie powinien obejmować opakowań szklanych jednorazowego użytku oraz puszek metalowych.

Z punktu widzenia specyfiki i struktury handlu w Polsce oraz analiz prowadzonych przez organizacje branżowe, a także informacji spływających z placówek detalicznych, jednoznacznie wynika, że wprowadzenie systemu kaucyjnego obejmującego jednorazowe opakowania szklane byłoby nieproporcjonalnym obciążeniem dla małych i średnich przedsiębiorców branży handlu w Polsce oraz w rezultacie pogorszyło by ich pozycję konkurencyjną wobec międzynarodowych sieci dyskontów.

Absolutnie nie jest akceptowalna sytuacja, w której małe sklepy staną się de facto punktami skupu surowców wtórnych. Większość sklepów w Polsce to małe placówki, w których po prostu nie ma miejsca na przechowywanie opakowań szklanych. O ile butelkę PET da się zgnieść żeby zmniejszyć jej objętość, o tyle szkła już nie. Na chwilę obecną nie ma możliwości efektywnego uruchomienia systemu kaucyjnego, który obejmuje opakowania szklane bez znaczącego pogorszenia możliwości funkcjonowania małych sklepów, tak w zakresie bezpieczeństwa klientów i personelu.

Kolejnym ważnym elementem krajobrazu rynku handlu detalicznego jest kwestii ograniczenia handlu w niedziele.

Od lutego weszła w życie nowelizacja ustawy o ograniczeniu handlu w niedzielę. Co do zasady ograniczenie handlu w niedziele okazało się korzystne dla zdecydowanej większości małych i średnich przedsiębiorców w handlu. Sytuacja z ograniczeniem handlu w niedziele byłaby prostsza i bardziej poukładana, gdyby legislator w czasie ostatniej nowelizacji ustawy o ograniczeniu handlu w niedzielę przychylił się do postulatów m.in. Polskiej Izby Handlu i pozwolił na rozszerzenie definicji członków rodziny, która może pomagać przedsiębiorcy stającemu samodzielne za ladą, zgodnie z istniejącą już w porządku prawnym, oraz pozwolił mikroprzedsiębiorcom korzystać w niedziele z pomocy studentów i emerytów. Można powiedzieć, że byłoby to rozwiązanie proste, zgodne z oczekiwaniami społecznymi i wspierające przedsiębiorców. I tutaj docieramy do konkluzji – żeby prawo było tworzone dobrze i zgodnie z potrzebami przedsiębiorców niezbędne jest, aby konsultacje społeczne były prawdziwymi konsultacjami i głos przedsiębiorców był brany pod uwagę w trakcie jego stanowienia.

Potrzebne jest zwolnienie darowizn z podatku. W trakcie pandemii jesteśmy świadkami gestów wielu firm, które wspierają działania w walce z epidemią i zapewne będą to robić po niej. Niestety problemem jest konstrukcja polskiego prawa. Polskie przepisy dotyczące podatku VAT wymagają od darczyńcy przekazującego produkty przemysłowe na rzecz organizacji pożytku publicznego zapłacenia VAT-u. Pomnażanie strat jest sprzeczne z ideą działalności gospodarczej. Tak naprawdę trudno przewidzieć, jakie produkty, którym organizacjom mogą się przydać. Polskie przepisy wymagają zmiany, aby przedsiębiorcy mieli opłacalną ekonomicznie możliwość robienia darowizn. Ten problem był od zawsze – niestety nierzadko bardziej opłaca się wyrzucić niż oddać. Chęć pomocy ze strony firm jest, ale wymaga wsparcia ze strony Rządu. n