RAPORT 2021 Wydanie specjalne czasopisma STACJA BENZYNOWA & CONVENIENCE STORE
Stacje Paliw – Sprzedaż Detaliczna WrzesIEŃ-PAŹDZIERNIK 2021
media efektywnej komunikacji B2B
6
Najważniejsze zjawiska dla branży w mijającym roku
SPIS TREŚCI
Wydawca
Analiza rynku – paliwa
Analiza rynku – convenience
Spadki obrotów przełożyły się na spadki wpływów akcyzowych .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Najważniejsze zjawiska dla branży w mijającym roku .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Odbudowa rynku po pandemii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 LPG wciąż atrakcyjne w trudnych czasach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Wzrosła liczba skontrolowanych urządzeń VRS II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 UDT kontynuuje badania infrastruktury ładowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Ile aut elektrycznych przypada na jeden punkt ładowania? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Hybrydy typu plug-in napędzają polski rynek elektromobilności .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Wodór odegra ważną rolę w transformacji energetycznej .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 PERN oddaje kolejne pojemności magazynowe .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Jakość paliw w 2020 roku oraz I kw. 2021 roku .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Głos rynku – paliwa
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
36
Premiera Shell Café .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Zwyczaje Polaków związane z piciem kawy ........................................................................................................ 50 Stacje paliw nadal najpopularniejszym miejscem picia kawy poza domem .. . . . . . . . . . . 50 Gotowy posiłek to najczęściej... fast food .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Handel w pandemicznej rzeczywistości . 54
Redakcja Edwin Kaniuk redaktor naczelny e.kaniuk@brogb2b.pl tel. 664-463-085 Karolina Stępniak dyrektor wydawnicza k.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-096
Dział Sprzedaży BROG B2B Zbigniew Pąk dyrektor sprzedaży z.pak@brogb2b.pl tel. 664-463-083 Opracowanie graficzne/ Skład DTP: Jarosław Skrzypkowski
Podsumowanie 12 ostatnich miesięcy w sprzedaży .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Prenumerata: roczna 250 zł + 8% VAT.
Lokalne sklepy rosną w siłę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą Wydawcy.
Jak zmienił się rynek zakupów spożywczych w pandemii? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Polacy wracają do zwyczajów sprzed pandemii .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Niedzielne zakupy Polaków .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Głos rynku – convenience Wizytówki firm
Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych.
© 2021 Copyright by BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. All rights reserved.
Obserwuj nas na LinkedIn: linkedin.com/showcase/ stacja-benzynowa-convenience-store
Zapraszamy do odwiedzenia naszego portalu rynku stacji paliw, sklepów convenience, konceptów kawowych i gastronomicznych oraz subskrypcji newslettera
Obserwuj nas na Twitterze: Petrolnet.pl @PetrolnetPL . ..................
. .....................................................
Spadki obrotów przełożyły się na spadki Odbudowa rynku wpływów Akcyzowych po pandemii
4
BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Okopowa 47 01-059 Warszawa biuro@brogb2b.pl
66 80
10
Dołącz do nas: facebook.com/Stacja Benzynowa & Convenience Store
LPG wciąż atrakcyjne w trudnych czasach
16
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
Spadki obrotów przełożyły się na spadki wpływów akcyzowych
Krajowa Administracja Skarbowa konsekwentnie walczy z przestępczością zorganizowaną w sektorze paliwowym w Polsce. Skupiamy się zarówno na działaniach prewencyjnych, jak i na celowanych działaniach kontrolnych. Sprawdzamy przewóz towarów, badamy jakość paliw na stacjach i punktach dystrybucji. Stale współpracujemy z naszymi partnerami, którymi są m.in. Urząd Regulacji Energetyki, Agencja Rezerw Materiałowych oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Magdalena Rzeczkowska, wiceminister finansów, szefowa Krajowej Administracji Skarbowej
W
prowadzenie ograniczeń pandemicznych w okresie wiosennym i jesiennym 2020 r. wpłynęło na wielkość oficjalnej konsumpcji paliw. Najbardziej odczuwalne skutki objęły paliwa napędzające samochody osobowe, czyli benzyny silnikowe – spadek o 9 proc. oraz gaz LPG – zmniejszenie o 12 proc. Niewielki,
4
Stacja Benzynowa
1 proc. spadek odnotowano w przypadku oleju napędowego stanowiącego główne paliwo sektora transportowego. Dane z I kwartału 2021 r. pokazują już jednak tendencję wzrostową we wszystkich rodzajach paliw silnikowych. Spadki obrotów przełożyły się na spadki wpływów akcyzowych. Jednak w 2021 r. widoczny jest wyraźny
WYDANIE SPECJALNE
trend wzrostowy. Dane za pierwszych 6 miesięcy br. to ponad 16 mld zł akcyzy z tytułu paliw silnikowych. Porównanie I-go półrocza 2021 z analogicznym okresem 2020 r. wskazuje na 8 proc. wzrost wpływów akcyzowych w tym obszarze. Jednocześnie obserwujemy stały trend spadkowy wielkości nabyć wewnątrzwspólnotowych paliw
realizowanych przez zarejestrowanych odbiorców przy jednoczesnym wzroście udziału składów podatkowych z 60 proc. w II połowie 2020 r. do prawie 80 proc. w I połowie 2021 r. Wskazuje to na zwiększający się udział krajowych koncernów w ogólnym rynku paliw i sukcesywną redukcję szarej strefy w paliwach.
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
Bazując na prostej metodzie szacowania wielkości luki podatkowej w paliwach (różnica pomiędzy wielkością podatku akcyzowego deklarowanego i wyliczonego w oparciu o konsumpcję POPiHN), szacujemy, że szara strefa w 2020 r. wyniosła ok. 2 proc. W okresie od lipca 2020 r. do czerwca 2021 r. podmioty zobowiązane dokonały 4 093 555 rejestracji zgłoszeń towarów wrażliwych do systemu SENT. To o 14 proc. więcej niż w analogicznym poprzedzającym okresie. Wyroby paliwowe (CN 2710) stanowiły 66 proc. ogólnej liczby zgłoszeń, jednak biorąc pod uwagę grupę wyrobów energetycznych (paliwa silnikowe, opałowe, oleje smarowe i gaz LPG) udział ten wynosi 93 proc. W tym samym okresie funkcjonariusze KAS przeprowadzili ponad 50 tys. kontroli przewozu w ramach ustawy SENT, z czego prawie 60 proc. dotyczyło produktów paliwowych (CN2710). Od września 2020 r. wprowadziliśmy obowiązek rejestracji zgłoszeń paliw opałowych wraz z potwierdzeniem rzeczywistej ilości tych paliw dostarczonych do zużywającego podmiotu opałowego. Działanie to doprowadziło do wyeliminowania fikcyjnych transakcji i uporządkowania rynku paliw opalowych. Jeśli chodzi o jakość paliw, działania kontrolne w obszarze olejów napędowych pochodzących z nielegalnej dystrybucji wskazują na spadek liczby nieprawidłowości identyfikowanych przez Krajową Administrację Skarbową. W ramach cyklicznych, corocznych operacji badania parametrów jakościowych w olejach napędowych w 2020 r. odnotowano spadek ilości nieprawidłowości do 2,04 proc. z 3,4 proc. w 2019 r. Trend ten potwierdzany jest przez kontrole jakości paliw prowadzone przez UOKiK, które odnotowały w 2020 r. 1,65 proc. próbek o wadliwych parametrach (przy 1,86 proc. próbek w 2019 r.). Oprócz kontroli celowanych, komórki kontrolne KAS wykorzystują w codziennej pracy 7 laboratoriów
Wykres 1. Kwoty akcyzy od paliw silnikowych w mln PLN. 3 500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1
2
3
4
5
6 2020
7
8
9
10
11
12
miesiące
2021
Źródło: KAS.
mobilnych, które wspomagają kontrole i jednocześnie przyspieszają sam proces wstępnego badania wątpliwych wyrobów ropopochodnych. O zwiększonej skuteczności naszych działań świadczy również zmniejszająca się ilość produkcji olejów bazowych, które mogły być wykorzystywane przez grupy przestępcze do nielegalnego wprowadzania takich produktów do krajowego obrotu jako oleje napędowe. W 2016 r. deklarowana produkcja „paliwopodobnych” olejów wynosiła 440 mln litrów, podczas gdy
w 2020 r. wielkość ta spadła do 45 mln litrów, by w II kwartale br. osiągnąć wielkość ok. 0,5 mln litrów. KAS ściśle współpracuje przy weryfikacji podmiotów branży paliwowej z URE, ARM i UOKIK. Uczestniczymy w procesie opiniowania wniosków o udzielenie/cofnięcie koncesji OPZ, MPC, WPC wspierając Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Kontrolujemy też spełnianie wymogów koncesyjnych w trakcie obrotu paliwem. W okresie od lipca 2020 r. do czerwca 2021 r. opinio-
wano łącznie 11 wniosków koncesyjnych różnych podmiotów branży paliwowej. Nasze jednostki udzielają także pomocy prezesowi Agencji Rezerw Materiałowych w zakresie weryfikacji informacji o wielkości przywozu paliw ciekłych przez podmioty zobowiązane do utrzymywania rezerw materiałowych. Informacje o wykrywanych przez KAS przypadkach dystrybucji paliw nie spełniających wymogów jakościowych kierowane są również do prezesa UOKIK. n
Wykres 2. Wielkości WNT paliw w tonach. 350 000 300 000
składy podatkowe
zarejestrowani odbiorcy
250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze 2021
2020 Źródło: KAS. WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
5
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
Najważniejsze zjawiska dla branży w mijającym roku
Już na samym wstępie chcielibyśmy podkreślić, że w poniższym, subiektywnym zestawieniu nie uwzględniliśmy bezpośrednio pandemii COVID-19. Ostatnie lata, w tym ostanie kryzysy ekonomiczne czy także wojenne (na szczęście regionalne) nie miały nigdy tak wielkiego i tak głębokiego wpływu na różnych płaszczyznach gospodarczo-ekonomicznych oraz społecznych jak światowa pandemia. Wpływ wirusa jest nadal obecny, a jego konsekwencje pozostaną odczuwalne jeszcze przez wiele lat. Andrzej Sikora, Mateusz Sikora, Instytut Studiów Energetycznych * artykuł oddany do druku 31 sierpnia 2021 r. l 4 sierpnia 2020 r. doszło do
eksplozji saletry amonowej w porcie w Bejrucie, Liban
W
2013 r. władze libańskie zarekwirowały transport 2754 ton saletry amonowej przewożonym na wydzierżawionym przez Rosję statku towarowym. Według raportu FBI z 7 października 2020 r., do którego dotarł portal
1 2
Reuters 30 lipca 2021 r.1 wynika, że w portowym magazynie nr 12 eksplodowały „tylko” 552 tony saletry amonowej, a nie 2750 ton, co może oznaczać, że przed eksplozją zdecydowana większość transportu saletry została rozkradziona. Nie był to wypadek ani celowe działanie, a seria zaniedbań – zginęły 204 osoby, a ponad 7,5 tys. zostało rannych.
Saletra amonowa (ale również inne, podobne produkty chemiczne) jest magazynowana w wielu miejscach na świecie, w tym w Polsce. l 9817,72 USD/40’ kontener
(2 TEU) trzeba było zapłacić pod koniec sierpnia 2021 r. – według danych World Container Index - Drewry
h ttps://www.reuters.com/world/middle-east/fbi-probe-shows-amount-chemicals-beirut-blast-was-fraction-original-shipment-2021-07-30/ https://www.drewry.co.uk/supply-chain-advisors/supply-chain-expertise/world-container-index-assessed-by-drewry dostęp na 28.08.2021 r.
6
Stacja Benzynowa
WYDANIE SPECJALNE
Jest to najwyższy notowany poziom, o 351 proc. wyższy niż rok te mu i jest to 19 z kolei tydzień wzrostu2. Przykładowo, cena spot na trasie Szanghaj – Rotterdam pod koniec sierpnia wynosiła 13787 USD/40’ kontener (wzrost o 637 proc.), a na trasie Szanghaj – Nowy Jork wynosiła 14136 USD/40’ kontener (wzrost
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
o 262 proc.). Łatwo więc wskazać, co również wpływa dziś na wzrost cen importowanych produktów. l 50 EUR za tonę CO2 przekro-
c zyły w maju 2021 r. ceny uprawnień do emisji CO2. Była to najwyższa cena od czasu uruchomienia rynku emisji dwutlenku węgla w 2005 r.
Przekroczenie tej mentalnej i jednocześnie ekonomicznej granicy wpisuje się we wcześniej prognozowany i prawdopodobnie długoterminowy wzrost w kierunku poziomów cen potrzebnych do zwiększenia inwestycji w innowacyjne, czyste technologie. Pod koniec sierpnia 2021 r. cena w kontrakcie DEC22 wynosiła już nawet 60 EUR. Jednocześnie tak wysokie ceny podnoszą koszty wytwórców energii elektrycznej ze źródeł wysoko emisyjnych (głównie węgiel) ale także, przemysłu ciężkiego np. hut. l 47,5 EUR/MWh wyniosła
27 sierpnia 2021 r. cena gazu ziemnego na holenderskiej giełdzie TTF (kontrakt TTF front-month tzw. European benchmark), największej w Europie giełdzie gazu
Silna konkurencja z Azji na rynku skroplonego gazu ziemnego LNG (Indeks Platts JKM wynosił pod koniec sierpnia 17 dol./MMBtu), rosyjskie ograniczanie zatłaczania gazu ziemnego najpierw przez Ukrainę, a obecnie także przez Białoruś i Pol3
skę, wysokie ceny emisji dwutlenku węgla i – co bardzo ważne – bardzo niskie zapasy gazu to czynniki, które spowodowały wzrost cen. Europejskie magazyny gazu ziemnego są obecnie zapełnione w około 60 proc. (około 70 mld m sześc.) narastają więc obawy, czy magazyny będą wystarczająco wypełnione, aby Europa mogła przetrwać zbliżającą się zimę. l Ceny ropy naftowej Brent
przekroczyły 70 dol./bbl w marcu 2021 r. (pierwszy raz od około roku), a WTI w czerwcu 2021 r. (pierwszy raz od około 2,5 roku)
Ceny ropy to nadal najciekawszy wyznacznik tego, gdzie aktualnie znajduje się przemysł i gospodarka oraz jak odbierać nastroje inwestycyjne. Popandemiczne odbicie popytu na ropę naftową przełożyło się na systematyczny wzrost cen. Nie wpłynął na nie nawet chaos związany z „ewakuacją” Afganistanu. Rynek bardziej oczekuje informacji o postępie szczepień, światowym rozprzestrzenianiu się wariantu wirusa delta i możliwym choć najprawdopodobniej mniej dotkliwym lockdownie. l W maju 2020 r. rozpoczęła
komercyjną produkcję energii elektrycznej rosyjska, pływająca elektrownia jądrowa Akademik Łomonosow (ros. Академик Ломоносов)
Rosyjski projekt jest interesującym technologicznie rozwiązaniem szczególnie w przypadku miejsc trudno dostępnych lub oddalonych od większych ośrodków miejskich. SMR – małe modułowe reaktory jądrowe to idea, która w energetyce jądrowej była formułowana praktycznie od początku, a obecnie przechodzi renesans, głównie ze względu na zmieniające się warunki społeczno-ekonomiczne. Na świecie jest ponad 56 projektów SMR-ów, które są na bardzo zróżnicowanym poziomie zaawansowania3. Branża SMR w ostatnich latach rozwija się niezwykle dynamicznie i coraz więcej firm z branży energetycznej, ale także chemicznej, wyraża zainteresowanie inwestowaniem w tę technologię, także w Polsce. Zaproponowana lista jest oczywiście subiektywna i pozostaje otwarta dla każdego, kto stara się śledzić to, co dzieje się na rynkach energetycznych. Można było do niej dodać m.in. wzrost cen frachtu dla transportów np. LNG czy ropy naftowej, rozwój infrastruktury przesyłowej dla gazu zielnego, w tym budowa Baltic Pipe czy Nord Stream 2, wzrost cen LPG lub nawet wzrost cen węgla.
Ropa naftowa – kryzys „nadpodaży” Rokrocznie w połowie czerwca jest publikowany raport BP Statistical Review of World Energy (ostatni, ju-
bileuszowy, bo to 70 edycja z 2021 r.), gdzie znajdujemy kolejny już raz wykres cen ropy naftowej w cenach bieżących oraz przeliczone na siłę nabywczą pieniądza w danym czasie. To pouczający wykres, szczególnie kiedy okazuje się, że najdroższa ropa naftowa była już w XIX wieku, ale również, że bywało bardzo tanio, że od początku tzw. ery ropy naftowej mieliśmy już kilka światowych kryzysów. Pandemia jako ważny, przełomowy punkt została zaznaczona na wykresie jednak po raz pierwszy. Warto również zauważyć, że ostatnia dekada 2010-20 to fakt stabilizacji ceny ropy w przedziale od 40 do 70 dol./bbl – to efekt głównie rewolucji łupkowej, możliwej dzięki rewolucji technologicznej w tym zakresie. Koniec 2019 r. i początek 2020 r. jeszcze przed COVID-19, to ogromna nadpodaż surowca, gwałtowna przecena kontraktów – szkolny przykład tzw. „oversupply”. To także brak porozumienia kartelu OPEC+ co do ograniczenia wydobycia – to natomiast cykliczny problem kartelu, któ ry raz potrafi i chce znaleźć porozumienie, a raz nie i nie szuka potrzeby konsensusu. W marcu 2020 r. przy zamknięciu w domach 4 mld ludzi na świecie w mgnieniu oka światowy popyt na ropę naftową spadł, nagle, o 20–25 proc. Ustalenia OPEC+ teoretycznie wchodząc w życie w maju 2020 r. miały podnieść notowania, a tymczasem w trzecim tygodniu kwietnia 2020 r. pojawiają się oferty na ropę Arab Light z oferowanym dyskontem 9,95 dol./bbl w dostawach natychmiastowych. Ostatni tydzień marca 2020 r. firmy petrochemiczne i gazowe wykorzystują każdą możliwą dźwignię finansową zanim będą zmuszone zmniejszyć wypłaty należnych (spodziewanych/oczywistych) dywidend. Ograniczają, spodziewając się pandemii, wydawanie miliardów dolarów na inwestycje, zawieszają programy wykupu akcji, obniżają koszty operacyjne i opóź-
S ikora A., Sikora M., H. Wróblewski., „Wykorzystanie technologii modułowych reaktorów jądrowych (Smr) jako źródła zasilania dla instalacji chemicznych w Polsce”, Przemysł Chemiczny, Numer 5-2020, maj 2020, str. 649-653, DOI:10.15199/62.2020.5.1 - http://www.ise.com.pl/wp-content/uploads/2020/05/Sikora_i_inni_PCh-5_2020.pdf WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
7
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
niają zatwierdzanie bieżących projektów – mniej oficjalnie zaczynają podliczać straty. Schlumberger, największa na świecie firma świadcząca usługi w zakresie pól naftowych, zakłada straty w wysokości 7,4 miliarda dolarów, w związku z rekordowo niskimi cenami ropy i przestojami związanymi z pandemią COVID-19. Spadek ceny ropy Brent – spowodował także gwałtowne przeceny ceny notowań. A jeszcze kilka tygodni wcześniej rynki energetyczne koncentrowały się na dostawach – mieliśmy kryzys „nadpodaży” także z największego rynku surowcowego świata, ze Stanów Zjednoczonych, które potrzebowały wtedy eksportu, aby zrównoważyć swój rynek wewnętrzny. Nagle pandemia i kompletnie zmieniła się perspektywa – chodziło już tylko o popyt, o jakąkolwiek próbę jego ratowania. 20 kwietnia 2020 r. świat obiegły informacje o gwałtownej zniżce notowań ropy naftowej, w wyniku której cena amerykańskiej ropy gatunku WTI spadła do okolic 15 USD za baryłkę, czyli do najniższego poziomu od 1999 r. Zniżka ta dotyczyła jednak i tylko majowych kontraktów na ten surowiec, dla których przypadał ostatni dzień handlu. Na kontraktach na ropę naftową powrót do contango (to sytuacja, w której cena spot jest niższa niż cena w przypadku dostawy surowca w przyszło-
Wykres 1: Ceny ropy naftowej 1861-2020 w USD (ceny pokazane w cenie dnia wykres ciemnozielony i przeliczone do wartości dolara w 2020 r. – wykres jasno zielony).
Źródło: BP Statistical Review of World Energy czerwiec 2021 r.
ści – jest na rynku ropy normalna, bo normalnie ceny ropy w przyszłości uwzględniają koszty przechowywania i ubezpieczenia surowca, jak również koszt alternatywny dla takiej inwestycji) nastąpił już na początku lutego 2020 r., kiedy pojawiła się ponownie dodatkowa podaż surowca. Ale wtedy contango przyjęło wyjątkowo duże rozmiary, sięgające kilku dolarów na baryłce
Wykres 2: Historyczne spadki światowego popytu ropy naftowej [mln baryłek/dzień].
Źródło: Opracowanie Instytut Studiów Energetycznych na podstawie Argus.
8
Stacja Benzynowa
WYDANIE SPECJALNE
ropy. Było to odzwierciedleniem znaczącej nadpodaży na rynku ropy. Wielu traderów fizycznym surowcem wykorzystywało ten fakt, kupując ropę w ogromnych ilościach i przechowując ją na tankowcach. No i kont rakt na ropę do realizacji w maju 2020 r. załamał się – nikt nie chciał fizycznie odebrać ropy, nie było miejsca na składowanie – trzeba minimalizować stratę – pierwszy raz w historii pojawiły się ceny ujemne na WTI.
Węgiel – trudny dylemat Niewiele rzeczy lepiej oddaje dysfunkcję polskiej energetyki niż Centralny Magazyn Węgla. Utworzony przez rząd w styczniu w celu zmniejszenia niesprzedanych hałd węgla piętrzących się w polskich kopalniach, do czerwca teren pod Ostrowem Wielkopolskim zgromadził prawie milion ton tego surowca. W sumie na koniec lipca 2020 r. nad wyżka węgla w Polsce wyniosła 7,9 mln ton – o 75 proc. więcej niż rok wcześniej (w końcu lipca 2019 r., na zwałach leżało ok. 4,5 mln ton niesprzedanego węgla). Przez lata
kolejne rządy tkwiły w węglu jako głównym źródle wytwarzania energii w kraju, mimo że polityka klimatyczna UE nieubłaganie skłaniała się do bardziej ekologicznych paliw. W rezultacie Polska w ubiegłym roku wyprodukowała 74 proc. energii elektrycznej z węgla (kamiennego i brunatnego), a sektory energetyczne i górnictwa węglowego borykają się z trudnościami. Jej największa grupa węglowa, państwowa PGG, straciła w ubiegłym roku 427 mln zł. Największy koncern energetyczny PGE stracił 3,9 mld zł, po 7,5 mld zł odpisie związanym z elektrowniami węglowymi w Bełchatowie i Turowie. Polskim grupom energetycznym i węglowym nie pomogła także pandemia, która zmniejszyła zapotrzebowanie na energię w całej gospodarce. Niestety, ale „złe samopoczucie” ma znacznie głębsze korzenie. Polski węgiel jest stosunkowo drogi i podcinany przez tańszy import. Import węgla do Polski w 2020 r. wyniósł 12,82 mln ton – najwięcej, bo prawie 74 procent surowca sprowadzono z Rosji. To 9,44 mln ton, lecz surowiec importowano
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
z także, z Australii (1,05 mln ton), Kolumbii (0,90 mln ton), Kazachstanu (0,84 mln ton), ze Stanów Zjednoczonych (0,27 mln ton), z Mozambiku (0,21 mln ton) oraz mniejsze ilości z Czech (78 tys. ton). Banki nie chcą finansować grup energetycznych, które opierają się na węglu. A polityka klimatyczna UE – w szczególności system handlu uprawnieniami do emisji, który zmusza firmy do płacenia za emisje CO2 – sprawiła, że produkcja energii oparta na węglu jest i będzie coraz droższa.
Novus Ordo Mundi – nowy porządek W naszej ocenie nic nie jest już takie jak wczoraj. Świat właśnie dramatycznie się zmienił. Tak – czas przeszły dokonany. Kiedy piszemy ten tekst liczba osób, u których potwierdzono infekcję wirusem SARS-CoV-2 przekroczyła na świecie 212 mln. Od początku pandemii na COVID-19 zmarło ponad 4,44 mln chorych. Wiele instytucji, biur, zakładów, osób nauczyło się pracować zdalnie/ pandemicznie. A kolejne warianty – obecnie Delta – atakują różne obszary świata. Kiedy piszemy ten tekst na koniec sierpnia 2021 r., to zestawiając dane z lipcowymi łatwo zrozumieć, że czwarta fala nabiera tempa, a liczba zakażonych wzrasta i są też już powody do optymizmu – znacznie wolniej (lub wcale) przyrasta liczba zgonów. To zasadnicza różnica w porównaniu z falą jesienną i wiosenną 2020 r. kiedy zostaliśmy totalnie uziemieni. Ponadto zmiany klimatu (abstrahując na ile spowodowane emisjami antropomorficznymi CO2, czy jak obecnie chcą liderzy rządzący światem także metanu) stają się trudnymi do akceptacji faktami. Susze, powodzie, huragany i tornada – trąby powietrzne, a na to spektakularne działanie nonszalancji człowieka jak eksplozja wspomnianej już saletry amonowej w Bejrucie. 4
Ostatni rok to także lipiec 2021 r. i pierwszy komercyjny lot w kosmos. Brytyjski miliarder i CEO koncernu Virgin Richard Branson odbył swój pierwszy, prywatny, pełny kosmiczny lot załogowy. Był to jednak samolot kosmiczny o napędzie rakietowym, który wystartował z powietrza po wyniesieniu go na wysokość 13 km przez specjalny statek złożony z dwóch połączonych samolotów. Stamtąd VSS Unity odbył lot na granicę atmosfery ziemskiej, ok. 88 km nad Ziemią i przekroczył w ten sposób granicę kosmosu uznawaną przez siły powietrzne USA, wyznaczoną na poziomie 50 mil, czyli ok. 80 km. Miliarder wraz z dwoma pilotami i trzema innymi członkami załogi spędził w stanie nieważkości około 4 minuty, po czym nastąpiło schodzenie do lądowania w porcie kosmicznym Virgin Galactic w hrabstwie Sierra w stanie Nowy Meksyk. W czasie pandemii otworzyły się kolejne drzwi dotychczas niemożliwego – to fuzja jądrowa. Bo najpierw pojawiła się informacja o sukcesie zespołu koreańsko-amerykańskiego i utrzymaniu procesu w czasie ponad 15 sekund (poprzedni wynik to 3 sekundy). A pod koniec lipca 2021 r. fizycy z Lawrence Livermore National Laboratory skoncentrowali gigantyczny zestaw prawie 200 wiązek laserowych na maleńkim punkcie izotopów wodoru, aby wytworzyć potężny wyrzut energii przy połączeniu jąder wodoru do helu. Osiągnięto wydajność ponad 1,3 megadżula (MJ), co oznacza 8-krotny wzrost w stosunku do eksperymentów przeprowadzonych wiosną 2021 roku i 25-krotny wzrost w stosunku do rekordowej wydajności National Ignition Facility (Narodowy Zakład Zapłonu) z 2018 roku. Chociaż trwał on bardzo krótko – zaledwie 100 bilionowych części sekundy – to przybliża naukowców do Świętego Graala energetyki. Mo
wa o budowie reaktora termojądrowego, który tworzy więcej energii niż zużywa. Ten wynik to historyczne wydarzenie w badaniach nad fuzją jądrową – pierwsze tak doniosłe osiągnięcie od ponad 50 lat. Fuzja jądrowa to potencjalna energia przyszłości, szczególnie dlatego, że wytwarza niewiele odpadów i nie powoduje emisji gazów cieplarnianych. Dla nas i pewnie dla kolejnego pokolenia to właśnie wodór będzie pomostem energetycznym pomiędzy epoką paliw kopalnych (w tym ropy naftowej i metanu) a fuzją jądrową.
Przyszłość w wodorze Europejska polityka energetyczno-klimatyczna – szczególnie ogłoszone konsultacje pakietu „Fit for 55” – zmuszają do szukania alternatywnych rozwiązań i źródeł taniej energii elektrycznej. O ile wdrażanie polityki OZE i idących za nią regulacji prawnych przebiega w Europie w miarę sprawnie to dzięki ostatnim decyzjom politycznym rewolucja wodorowa (choć ciągle brak technologicznej efektywności) ma szansę rozwijać się dynamicznie także w kierunku stabilizowania sytuacji magazynowania energii m.in. w Polsce oraz urzeczywistni działania proekologiczne4. Wciąż wzrastający udział wodoru w sektorze energetycznym szczególnie w ujęciu globalnym, zmusza czołowych producentów energii elektrycznej, także firmy wydobywcze z obszaru ropy i gazu ziemnego do zwiększenia dofinansowania tych sektorów badawczo-rozwojowych. Priorytetowe zdają się być aspekty magazynowania i przesyłu wodoru na skalę przemysłową oraz optymalizacja procesu jego produkcji.
Chłodna kalkulacja na przyszłość W takiej niezwykłej sytuacji rynkowej ważne jest głębokie zrozu-
mienie podstaw rynku surowców, energetycznych, rynku energii, wzajemnych powiązań towarów energetycznych w skali globalnej i lokalnej. Powstaje także wiele nowych pytań: • Jak ma się opłacać elektromobilność? • Czy samochód jest niezbędny? • Praca zdalna stała się możliwa i bardziej efektywna? • Czy będę do biura jeździł raz w tygodniu? Raz na miesiąc? • Czy na pewno muszę posyłać dziecko do szkoły czy przedszkola? Istnieje zasadniczy dylemat odnośnie wszelkich budowanych obecnie prognoz, w jakimkolwiek obszarze biznesowym. Pytanie zasadnicze brzmi: czy opieramy się na kształcie świata sprzed pandemii, czy też patrzymy na to, co wyłoni się po pandemii? Od rozstrzygnięcia tego dylematu zależą wyniki naszych ewentualnych prac, gdyż obecnie bardzo trudno pokusić się o jakąkolwiek prognozę. Entropia wymaga najniższych stanów energetycznych dążąc do maksimum. Według drugiej zasady termodynamiki każdy układ izolowany dąży do stanu równowagi, w którym entropia osiąga maksimum. Zakładając, że Wszechświat jako całość jest układem izolowanym, powinien on również dążyć do równowagi. Czy mamy pewność, że nasz światowy dryf (bo w dobie strachu, tysięcy ludzi zarażonych, nie mamy nawet szans pomyśleć o skokowej, impulsowej zmianie) podąża we właściwym kierunku? Bez względu na koronawirusa, a może właśnie dlatego, kiedy tak boleśnie jesteśmy doświadczani, warto z optymizmem popatrzeć na nowe technologie, na idee, które wydawały się utopijne i jak Kolumb mieć nadzieję na otwarcie nowej drogi – tym razem dla nauki, dla technologii. n
P or na przykład: https://www.gov.pl/web/klimat/rozpoczely-sie-konsultacje-publiczne-projektu-polskiej-strategii-wodorowej; https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX proc.3A52020DC0102&qid=1610462287586; COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS A hydrogen strategy for a climate-neutral Europe COM/2020/301 final https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1596807561238&uri=CELEX:52020DC0301; COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS on an EU strategy to reduce methane emissions; https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/eu_methane_strategy.pdf; https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX proc.3A52020DC0299&qid=1610462203898; WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
9
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
Odbudowa rynku po pandemii
Popyt na paliwa w Polsce w 2020 roku odwzorował olbrzymi wpływ pandemii na gospodarkę krajową. Wynik zakupów paliw był sporo gorszy od notowanego w 2019 r., mimo że w kraju znów przybyło ponad milion nowo zarejestrowanych pojazdów, ceny paliw były wyraźnie niższe niż przed rokiem, a państwowe służby kontrolne trzymały szarą strefę w ryzach. Po pięciu latach ciągłych wzrostów popytu rynek zahamował. Krzysztof Romaniuk, dyrektor ds. analiz rynku paliw Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego
Z
akupy spadły dla wszystkich gatunków paliw, jednak najbardziej odczuwalne zmniejszenie notowano dla paliwa lotniczego Jet. Stosunkowo niskie straty zanotowały rynki ciężkiego oleju opałowego oraz oleju napędowego. Mocno spadło zapotrzebowanie na gaz płynny LPG i nieco mniej na benzyny silnikowe. Podobnie jak w latach poprzednich najwięcej sprzedano na rynku polskim oleju napędowego – głównego paliwa gospodarki. Benzyn silnikowych
10
Stacja Benzynowa
ulokowano na rynku trzy razy mniej niż paliwa do silników wysokoprężnych, ale nieco więcej niż gazu płynnego LPG. W segmencie paliw do silników samochodowych największy spadek notowano dla autogazu. Popyt na ten gatunek paliwa osiągnął poziom 64 proc. sprzedaży benzyn silnikowych. Dla wszystkich gatunków paliw samochodowych (benzyny silnikowe, olej napędowy i autogaz) rynek zmniejszył się w stosunku do 2019 r. o 5 proc. Tym samym, cofnął się do roku 2018.
WYDANIE SPECJALNE
Cały sektor paliw płynnych zanotował też ujemną dynamikę na poziomie 6 proc. Ograniczenia przemieszczania się wprowadzone po wybuchu pandemii były głównym elementem zmniejszenia zużycia benzyn i autogazu. Epidemia oraz wysokie temperatury w miesiącach zimowych 2020 r. spowodowały, że cały rynku gazu płynnego LPG zanotował 13 proc. dynamikę spadku. Dane jednoznacznie wskazują, że największe straty odnotowano w sprzeda-
ży paliwa lotniczego Jet. Ten dobrze rozwijający się w poprzednich latach rynek załamał się zupełnie na kilka miesięcy, zaraz po wprowadzeniu zakazu lotów związanego z rozwojem pandemii w Europie i na świecie. Najmniej w trudnej sytuacji pandemicznej stracił rynek oleju napędowego, który wykorzystywał transport ciężki dla zaopatrzenia gospodarki i ludności Polski. Pomimo trudnej sytuacji popyt krajowy na paliwa płynne został w całości zaspokojony i nie noto-
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
wano przypadków zawirowań na rynku. Rafinerie, hurtownie i stacje paliw ani na godzinę nie wstrzymały pracy, dostosowując swoją działalność do wymogów pandemicznych. Mimo zmniejszonego popytu, dla jego zaspokojenia konieczne było uzupełnienie produkcji krajowej paliwem sprowadzonym z zagranicy, choć w ilości mniejszej niż w 2019 r. Łączna oficjalna krajowa konsumpcja 6 gatunków paliw płynnych wyniosła prawie 33 mln m sześc. i była niższa o ponad 2 mln m sześc. od konsumpcji z 2019 r. Udział importu w całości zaopatrzenia rynku został oszacowany na 30 proc. Krajowa produkcja paliw
w wysokości 25,8 mln m sześc. została w znakomitej większości skierowana na rynek wewnętrzny, ale jednocześnie spadła o 7 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Oznacza to, że na rynek trafiło mniej o prawie 2 mln m sześc. paliw. Polskie rafinerie przerobiły 25,8 mln ton ropy naftowej – o 5 proc. mniej niż przed rokiem. II połowa 2020 r. oraz I półrocze 2021 r., to okres odbudowy rynku paliwowego po zapaści notowanej wraz z wprowadzeniem ograniczeń w poruszaniu się ludności i częściowym zatrzymaniu gospodarki w II połowie 2020 r. spowodowanych restrykcjami mającymi zapobiec
rozprzestrzenianiu się epidemii. Od lipca ub.r. ograniczenia ulegały stopniowemu ograniczaniu, co natychmiast przełożyło się na wyniki sektora paliwowego. W pierwszym półroczu bieżącego roku trend wzrostowy w gospodarce polskiej był kontynuowany, a to musiało przynieść polepszenie wyników sprzedaży paliw w kraju. Jednocześnie obserwowano wzrosty cen paliw, na co ogromny wpływ miały relacje na międzynarodowych rynkach ropy i paliw gotowych. Popyt krajowy na główne paliwa transportowe w I półroczu 2021 r. był o 8 proc. wyższy niż po 6 miesiącach 2020 r. i jednocześnie powrócił do wartości obserwowanych po I półroczu 2019 r., kiedy o pandemii nikt jeszcze nie myślał. Szacowany obecnie poziom sprzedaży benzyn silnikowych, oleju napędowego i gazu płynnego LPG za 6 miesięcy 2021 r. był jedynie o ok. 150 tys. m sześc. niższy niż w tym samym okresie 2019 r., ale za to aż o 8 proc. wyższy niż w I półroczu 2020 r. W stosunku do II półrocza 2020 r. zmiana dynamiki wyniosła (-7 proc.), co przekłada się na ok 1 mln m sześc. Jeśli IV fala pandemii nie będzie bardzo dotkliwa, to jest szansa, że
20 973 20 551
Wykres 1: Struktura krajowej konsumpcji paliw płynnych w 2019 i 2020 r.
tys. m3 20000
15000
2019 2020
326 325
1 358 575
5000
732 722
5 204 4 524
6 51 16 5 995 5
10000
LOO
COO
0 BS Źródło: POPiHN.
ON
JET
LPG
w całym 2021 r. wynik konsumpcji głównych paliw transportowych może wyrównać, a nawet nieco przewyższyć rekordowy, jak do tej pory, 2019 r.
Stacje paliw odegrały szczególną rolę w pandemii Liczba stacji paliw w Polsce – obejmująca ogólnodostępne stacje paliw, sprzedające co najmniej benzyny silnikowe i olej napędowy – wyniosła na koniec 2020 r. 7,7 tys. obiektów. W porównaniu do danych z końca 2019 r. nastąpił niewielki wzrost, co związane było z udzieleniem nowych koncesji na sprzedaż paliw oraz ze zmianami profilu rynku, który dostosowywał się do nowych realiów działania poprzez modyfikację struktury sieci sprzedaży, nowe inwestycje czy liczne przejęcia. W trakcie trwania obostrzeń pandemicznych obiekty te wykazały swoją niezbędną rolę w takich sytuacjach kryzysowych. Były to nie tylko punkty, gdzie można było zatankować paliwo, ale pełniły też – przy ograniczeniach w handlu – rolę sklepu zapewniającego podstawowe produkty, apteki z niezbędnymi lekarstwami czy miejscem, gdzie można było skorzystać z takich usług jak bankomat czy mała gastronomia. Stacje paliw działały w pełnym reżimie sanitarnym, dbając o bezpieczeństwo zdrowotne kupujących i pracowników stacji. Duży nacisk położono na dostępność niezbędnych środków dezynfekcyjnych w sprzedaży i do użytku wewnątrz obiektów oraz przy dystrybutorach. Mimo trudnych warunków działania, poniesionych kosztów na dostosowanie obiektów do nowych warunków sanitarnych oraz uzyskanych strat na sprzedaży paliw, spowodowanych licznymi ograniczeniami w przemieszczaniu się obywateli, a także w wyniku ograniczenia oferty gastronomicznej, stacje nie odnotowały przestojów i zapewniły ciągłość zaopatrzenia w paliwa pojazdów krajowych i będących w tranzycie.
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
11
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
Na koniec 2020 r. podział rynku po między spółki należące do POPiHN (najwięksi operatorzy sieci stacji paliw) i pozostałych operatorów kształtował się w proporcji 55 do 45 proc. Tym samym, udział firm członkowskich organizacji wzrósł o 2 punkty procentowe. Firmy członkowskie działały na 4227 obiektach, a pozostali operatorzy na 3512. W podziale na kategorie właścicieli można wskazać, że w ogólnej liczbie stacji 30 proc. należało do koncernów krajowych, 20 proc. do koncernów międzynarodowych, prawie 2,5 proc. do hipermarketów oraz 47 proc. do pozostałych właścicieli prywatnych. W ubiegłym roku kontynuowano proces przejmowania stacji niezależnych przez operatorów o większym potencjale. Tradycyjnie, główną formą zasilania swoich sieci nowymi obiektami pozostała franczyza. Ten model budowania rynku utrzymał się też w I połowie 2021 r. Poniesione w trakcie kryzysu straty spowodowały, że forma franczyzy przy rozbudowie sieci była jeszcze bardziej efektywna, choć należy zaznaczyć, że wciąż powstają zupełnie nowe obiekty – szczególnie przy rozbudowującej
Wykres 2: Kwartalna konsumpcja paliw (BS, ON, LPG - razem) w tys. m3.
tys. m3 9000 8500 8000 7500 7000 6500 6000 I kw 2019
II kw 2019
III kw 2019
IV kw 2019
I kw 2020
II kw 2020
III kw 2020
się sieci dróg szybkiego ruchu, przy autostradach czy w pobliżu średnich aglomeracji miejskich.
Trendy popytu kształtowały ceny paliw Prognozy sprzed pandemii zakładały na 2020 r. nieznaczne wzrosty
cen detalicznych głównych gatunków paliw silnikowych w stosunku do 2019 r. oraz wyższą średnią cenę detaliczną oleju napędowego od ceny benzyny 95. Sprawdziło się jedynie to drugie. Pandemia odcisnęła swoje piętno na popycie na paliwa i tym samym na cenach pa-
12000 11000 10000 9000 8000
Import
7000
Eksport
6000 5000 4000 3000
Źródło: POPiHN. WYDANIE SPECJALNE
2020
2019
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2000
Stacja Benzynowa
I kw 2021
II kw 2021
Źródło: POPiHN.
Wykres 3: Bilans importu i eksportu paliw płynnych.
12
IV kw 2020
liw obserwowanych w hurcie i na stacjach paliw. Marcowe tąpnięcie notowań ropy spowodowało, że ceny w Polsce powróciły do poziomu z początku 2016 r. Od połowy maja 2020 r. zaczął się czas podwyżek, który trwał do końca roku, choć w wolnym tempie. Wzrost cen w II połowie 2020 r. był wyraźny, jednak ostatecznie średnie roczne uplasowały się na poziomie jednak niższym niż w całym 2019 r. Pierwsza połowa 2021 r, to już pasmo ciągłych wzrostów notowań ropy naftowej i paliw gotowych na rynkach międzynarodowych. Podwyżki te zostały poprzez parytet importowy przeniesione na poziomy cen na polskich stacjach paliw. Druga połowa ubiegłego roku to stopniowe, choć powolne, wzmacnianie cen benzyn i oleju napędowego, a także autogazu. Od początku 2020 r. do połowy czerwca ceny oleju napędowego były w Polsce wyższe od cen benzyny 95, ale ta różnica cały czas malała. Druga połowa roku przyniosła zmianę trendu i dominację cen benzyny, choć też na minimalnym poziomie. Rok 2020 był dość korzystny dla kierowców tankujących swoje pojazdy na stacjach paliw. Za paliwa płacono
1100 S
9000 S+
1300 S
5000 S+
1500 S+ AUTOMATYCZNE EKSPRESY DO KAWY
WITAJ W ŚWIECIE KAWY!
ODKRYJ IDEALNE POŁĄCZENIE DOSKONAŁEJ JAKOŚCI KAWY I ŁATWEJ OBSŁUGI Ekspresy do kawy WMF przygotują napoje dla każdego wymagającego klienta – kawę z mlekiem lub bez, z pianką mleczną, z dodatkiem gorącej czekolady – różnorodność jest praktycznie nieograniczona. Intuicyjna obsługa za pomocą ekranu dotykowego umożliwia szybkie i łatwe poruszanie się po menu, a animowane graaki ułatwiają wykonywanie codziennych procedur pielęgnacyjnych. Szeroka gama akcesoriów (np. lodówki na mleko, podgrzewacze do liżanek, podajniki do kubków i mobilne stacje kawowe) daje nieograniczone możliwości obsługi i aranżowania przestrzeni. Ekspresy WMF można w dowolny sposób spersonalizować dzięki bogatemu wyborowi opcji, takich jak: bezkonkurencyjny system mleczny Dynamic Milk (opatentowane spienianie mleka w kilku konsystencjach, na ciepło i na zimno), możliwość korzystania z 2 rodzajów mleka (np. wegańskiego i klasycznego UHT), gorąca czekolada, syropy smakowe, podgrzewanie liżanek parą, sensor obecności kubka i zasilanie wodne z sieci lub z wbudowanego pojemnika na wodę. Wszystkie powyższe opcje umożliwiają indywidualną konngurację każdego ekspresu w taki sposób, aby Twoja stacja benzynowa wyróżniała się na tle konkurencji.
iOS
POBIERZ APLIKACJĘ I ZOBACZ JAK WYGLĄDAJĄ EKSPRESY WMF W TWOIM OTOCZENIU
PRIMULATOR.PL
android
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
średnio w roku mniej o 12 proc. niż w roku poprzednim. Korzystne ceny detaliczne były więc czynnikiem stymulującym popyt krajowy nawet w okresie największego lockdownu, wpływając na ograniczenie skali spadku zakupów. Popyt podtrzymywała również, naturalna w czasach epidemii, niechęć do korzystania z komunikacji zbiorowej i zastąpienie jej pojazdami indywidualnymi. Od początku marca 2020 r. do końca roku ceny oleju napędowego na stacjach paliw nie przekraczały poziomu 5 zł/litr. W przypadku benzyny 95 taka sytuacja trwała przez cały rok. Litr benzyny 95 był w roku ubiegłym tańszy średnio o 59 gr, a oleju napędowego o 63 gr niż w 2019 r. O 11 gr/l potaniał autogaz. Różnica pomiędzy najniższą a najwyższą ceną benzyny 95 w ciągu roku w skali kraju wyniosła aż 1,14 zł/l, a dla oleju napędowego 1,23 zł/l. Ceny paliw pozwoliły operatorom stacji wypracować – licząc średnio w roku – marże ze sprzedaży paliw na poziomie wyższym wobec roku poprzedniego, lecz nadal niewystarczającym do utrzymania stacji wyłącznie ze sprzedaży paliw, co przy dodatkowych ograniczeniach w handlu i gastronomii czyniło sytuację ekonomiczną operatorów jeszcze mniej korzystną. Trendy obserwowane w II połowie 2020 r. były kontynuowane w I półroczu 2021 r. W stosunku do średnich za cały 2020 r. litr benzyny 95 podrożał o 15 proc. a oleju napędowego o 13 proc. Te podwyżki przekładały się na 64 gr dla litra benzyny 95 i 58 gr dla litra paliwa do silników Diesla. Wzrosty obserwowane w detalu były i tak sporo niższe niż obserwowane dla cen ropy czy paliw gotowych na rynkach międzynarodowych. Notowania ropy wzrosły o 55 proc., benzyny Premium o 57 proc., a oleju napędowego o 42 proc. Spadek wartości dolara o 4 proc. tylko nieznacznie wpływał na wyhamowanie wzrostu tzw. parytetu importowego, według którego krajowe rafinerie kształtowały swoje ceny
14
Stacja Benzynowa
zbytu. Wzrosła wartość płaconych podatków od paliw, z czego na pewno cieszył się skarb państwa – głównie na skutek wzrostu kwoty płaconego VAT liczonego od wyższej ceny netto i pozostałych podatków. Udział podatków w cenie ostatecznej zmniejszył się z 59 proc. średnio w 2020 r. do 54 proc. dla benzyny 95 i z 54 do 50 proc. dla oleju napędowego. Tak, jak w latach poprzednich, marże z bezpośredniej sprzedaży paliw pozostawały na poziomie niewystarczającym do utrzymania stacji paliw, choć w 2020 r. były na poziomie nieco wyższym, niż w ro ku poprzednim. W 2021 r., wraz ze wzrostem cen paliw, wyraźnie się
nieczność do utrzymania stacji paliw, ale też – jak pokazała pandemia – źródło zaopatrzenia ludności w najpotrzebniejsze artykuły w miejscowościach, pozbawionych apteki czy sklepu spożywczego działającego w niedzielę lub zamkniętego na skutek restrykcji. Korzystne dla kierowców ceny paliw w 2020 r. zwiększyły zainteresowanie paliwami premium – zarówno w przypadku oleju napędowego, jak i benzyn silnikowych. Ich sprzedaż w II półroczu ubiegłego roku wzrosła o 4,5 proc. dla benzyn i o 10 proc. dla oleju napędowego. Rosnące w I półroczu 2021 r. koszty zakupu tego typu paliw znacznie przyhamowały te wzrosty, ale w po-
gólnych operatorów. Różnice czasami dochodziły do 10 proc. na litrze, a w przypadku stacji przy autostradach było to jeszcze więcej. W końcówce I półrocza 2021 r. ceny średnie znacznie przekraczały 5 zł/l, a w niektórych miejscach dla paliw premium okresowo można było zobaczyć ceny bardzo zbliżone do 6 zł/litr. Niezmienne pozostały czynniki wyznaczające poziom cen detalicznych w różnych rejonach kraju. Decydował popyt i skala konkurencji pomiędzy różnymi operatorami, ale też kompleksowość oferowanych usług. W okresach, kiedy Polacy masowo udawali się na wypoczynek (długie weekendy, ferie, itp.) zdecydowanie drożej było przy
Wykres 4: Struktura rynku stacji paliw w 2021 r. PKN ORLEN Grupa LOTOS BP Shell
23,2%
31,6%
CircleK Sieci prywatne
6,6%
0,9%
7,2%
0,5%
Amic Stacje przymarketowe AS 24
0,2% 0,5%
IDS
10,9%
2,4% 1,5%
Moya
4,3%
5,5% 4,8%
Total AVIA Stacje prywtne pozostałe
Źródło: POPiHN.
obniżyły, co było skutkiem działania operatorów sieci mającym zapobiec gwałtownemu spadkowi sprzedaży. Ważnym elementem działania stacji paliw pozostał sklep, w którym dokonywano sprzedaży towarów pozapaliwowych i gdzie w coraz szerszej skali oferowane były produkty małej gastronomii. Pandemia spowodowała, że znacznie rozszerzono paletę towarów oferowanych w tych obiektach. Działanie sklepu to absolutna ko-
WYDANIE SPECJALNE
równaniu do I półrocza 2020 r. wynik +11 proc. dla benzyn i +8 proc. dla oleju napędowego należy uznać za bardzo dobry. Podobnie jak w latach poprzednich, obserwowano wyraźne zróżnicowanie poziomu cen paliw w poszczególnych rejonach kraju, a często nawet na terenie jednego miasta i na stacjach tego samego operatora. Na poziom ceny wpływ ma głównie lokalizacja stacji i jej standard, a także polityka cenowa poszcze-
głównych trasach tranzytowych i w samych kurortach. Nieco zmieniła się sytuacja na stacjach w pobliżu granic z krajami unijnymi, gdzie zwykle ceny były bardzo wysokie. W początkach pandemii stacje te notowały największe spadki sprzedaży i musiały popyt ratować obniżeniem cen. Odwrotna sytuacja była obserwowana przy granicy wschodniej, gdzie na skutek zamknięcia granic wolumeny sprzedaży wyraźnie wzrosły.
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
Jaka przyszłość rynku paliw? Biorąc pod uwagę trendy rynkowe zaistniałe w II półroczu 2020 r. oraz w I półroczu br., można założyć, że w całym 2021 r. powinniśmy obserwować powrót do sytuacji z 2019 r., kiedy świat potrzebował około 100 mln bbl ropy naftowej dziennie. Byłoby to następstwem wdrożenia masowych szczepień i powrotu gospodarek światowych na ścieżkę wzrostu. Wydaje się, że do końca ery paliw tradycyjnych jeszcze daleka droga, choć świat – a w szczególności Unia Europejska – znacznie przyspiesza z wprowadzaniem przepisów niesprzyjających sektorowi i ukierunkowanych na szybką transformację energetyczną. Wydaje się, że na razie Azja opanowała pandemię i wychodzi z kryzysu w tempie nawet większym niż rozwijała się przed wykryciem COVID-19. Szacowany szczyt zapotrzebowania na ropę naftową w tych regionach zakładany jest na 2025/2026 r. Międzynarodowa Agencja Energii i OPEC również prognozują odbudowę światowego rynku naftowego w 2021 r. Prognozy Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego zakładają szczyt zapotrzebowania na klasyczne paliwa w Polsce dopiero na lata 2027/2028. Jest szansa, w przypadku powstrzymania pandemii i po-
Wykres 5: Ceny detaliczne paliw silnikowych. 6,00 5,50 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00
LPG
2020
2019
2018
2017
2016
2015
2014 ON
I. półr. 2021
EU 95
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
1,50 2006
Mimo znaczących obciążeń podatkowych ceny detaliczne paliw w Polsce po przeliczeniu na Euro należą wciąż do najniższych w Unii Europejskiej. Tam samym, polskie firmy transportowe, obsługujące transport europejski, zaopatrują się w paliwo głównie w naszym kraju. Ta sama zasada dotyczyła (w początkach pandemii nielicznych, ale z czasem w coraz większej liczby) polskich kierowców indywidualnych wyjeżdżających z kraju. Zyski stacji przygranicznych zwiększała od lat praktykowana tzw. przyjazdowa turystyka zakupowa – głównie w pobliżu zachodniej i południowej granicy – ale obostrzenia epidemiczne tę sytuację znacznie zmieniły na niekorzyść operatorów stacji.
Źródło: POPiHN.
wrotu gospodarki krajowej do normalnych trybów, że sektor naftowy w kraju się odbuduje, a być może nawet wzmocni. Sprzyjać temu będzie rozwój gospodarki w oparciu o środki krajowe i unijne, wzrost liczby pojazdów, zmiana sposobu podróżowania Polaków na bardziej indywidualny i spędzanie wakacji i czasu wolnego w kraju. Dziś możemy pewne rzeczy tylko zakładać, bo nikt jeszcze nie zna dalszego ciągu trwania i ostatecznych skutków epidemii. Jedno jest pewne – świat i Polska bez energii istnieć nie może, a tym bardziej się rozwijać, a nowych – innych niż ropa – źródeł jest wciąż w skali globalnej zbyt mało by wyeliminować ten surowiec z gry.
Zielona rewolucja jest już za drzwiami Przed branżą naftową stają jednak kolejne wyzwania związane z transformacją obecnego przemysłu paliwowego na niskoemisyjny, zgodny z nowymi wymogami „Zielonego Ładu”, dążący do zrównoważonej polityki środowiskowej. Cele tej zmiany są możliwe do osiągnięcia przy rozsądnym wykorzystaniu wiedzy pracowników oraz kapitału firm paliwowych. Budowanie gospodarki niskoemisyjnej będzie w ciągu najbliższych lat defi-
niowało nową tożsamość sektora transportowego, a tym samym wyznaczało nowe cele dla branży paliwowej. Z dnia na dzień nie można zastąpić klasycznych paliw, które napędzają miliony pojazdów na polskich drogach. Paliwa alternatywne, takie jak biopaliwa, LPG i gaz ziemny już wprawdzie funkcjonują na rynku, ale wciąż w niewielkiej skali. Nowe podejście do transportu zakłada, że docelowym paliwem przyszłości ma szanse zostać „zielony” wodór, najbardziej niskoemisyjny ze sposobów napędzania pojazdów. Istotną rolę do odegrania w kolejnych dekadach będą miały też biometan, paliwa syntetyczne oraz energia elektryczna pochodząca ze źródeł odnawialnych. Świat jutra jest światem zielonym i ten cel już dziś musi przyświecać też firmom związanym z wydobyciem i przetwórstwem ropy naftowej. Z tej drogi nie ma już odwrotu. Przepisy środowiskowe i zainwestowane przez koncerny samochodowe ogromne pieniądze w szeroko rozumianą elektromobilność nie dają już szansy odwrotu. Prognozuje się, że Europa skieruje się ku osobowym samochodom elektrycznym oraz wodorowym pojazdom w transporcie ciężkim i kolejowym. Transport lotniczy, to
raczej paliwa syntetyczne lub biopaliwa, a transport morski, to chyba gaz ziemny, amoniak lub wodór. W polskiej gospodarce wciąż jest miejsce na solidny wzrost popytu na klasyczne paliwa. Rośnie zainteresowanie benzynami silnikowymi, ale jednocześnie nie maleje popyt na olej napędowy i autogaz. Na razie pojazdy zasilane paliwami alternatywnymi w naszym kraju stanowią jedynie promil w całej flocie samochodowej. To, czego możemy oczekiwać w najbliższej przyszłości, to ograniczenie zakupów nowych pojazdów osobowych z silnikami Diesla na rzecz pojazdów zasilanych benzynami i hybryd. Ten trend jest już wyraźnie zauważalny i na pewno będzie kontynuowany. Na erę pojazdów alternatywnych przyjdzie nam jeszcze poczekać, choć raczej nie ma od tego odwrotu. Osiągnięcie kompromisu pomiędzy potrzebami kierowców a ekologią odciśnie znaczące piętno na planowanych działaniach sektora w najbliższej perspektywie. Najprawdopodobniej, w krótko- a mo że nawet średniookresowej perspektywie do dyspozycji kierowców i przedsiębiorców transportowych będzie cała gama paliw, a paliwa naftowe będą tylko jednymi z nich. I z biegiem czasu będą w coraz większym stopniu zastępowane. n
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
15
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
LPG wciąż atrakcyjne w trudnych czasach Rok 2020 był niewątpliwie wyjątkowy, stanowił swoisty test dla wszystkich firm z szeroko rozumianego rynku LPG w naszym kraju. Mimo początkowych słabych wyników, branża dość sprawnie wracała do normalności po wiosennym lockdownie, który największy niekorzystny wpływ miał na sektor autogazowy (-9,9 proc. r/r). Podobnie jak w latach poprzednich, to autogaz determinował charakter polskiego rynku LPG. Obok spadku eksportu i importu, wzrosła produkcja krajowa. Sektorowo rok na plusie skończył jedynie sektor gazu do zbiorników poza autogazem. Polska Organizacja Gazu Płynnego (POGP)
P
olski rynek gazu płynnego LPG, podobnie jak cały sektor paliwowy w 2020 r., został dotknięty skutkami pandemii COVID-19, a zagadnienia związane z utrzymaniem działalności gospodarczej, w tym zapewnienie ciągłości dostaw tego nośnika energii dotyczyły wszystkich podmiotów z branży. Niezależnie od powyższego, odnotowano stosunkowo duże legislacyjne zaangażowanie instytucji europejskich oraz polskich władz państwowych w odniesieniu
16
Stacja Benzynowa
do regulacji związanych z funkcjonowaniem w dobie COVID-19 i nowych przepisów prawnych, które będą miały kolosalne znaczenie dla branży w przyszłości. W 2020 r. POGP zajmowało się m.in. kwestiami akcyzowymi (SENT i e-DD), Europejską Dyrektywą Podatkową, NCR, elektromobilnością, jakością LPG oraz prawem budowlanym. W 2020 r. odnotowano spadek konsumpcji gazu płynnego LPG w Polsce o 7,1 proc. w porównaniu do 2019 r. Łączna konsumpcja tego
WYDANIE SPECJALNE
produktu wyniosła 2 340 tys. ton, co oznaczało spadek o 180 tys. ton r/r. Pomimo spadku, taki poziom konsumpcji uważa się za zadowalający dla firm działających w tej branży w związku z sytuacją wynikającą z COVID-19. Według wstępnych prognoz z połowy 2020 r. spodziewano się spadku konsumpcji rocznej o 15 – 16 proc. r/r, tym bardziej, że odnotowywano spadki sprzedaży autogazu zarówno w kwietniu, jak i w maju rzędu 50 – 60 proc. r/r. Struktura segmentowa polskiego
rynku gazu płynnego LPG powoduje, że wszelkie zawirowania w segmencie autogazu mają zasadniczy wpływ na łączny poziom konsumpcji. Mniejsza mobilność społeczeństwa związana z wprowadzonymi ograniczeniami miała bezpośredni wpływ na zmniejszony popyt na paliwa transportowe, a w szczególności dotyczyło to samochodów osobowych. Od wielu lat podstawowym źródłem zaopatrzenia LPG jest Rosja, której udział w całości dostaw
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
Źródło: POGP.
z uwagi na kraj pochodzenia wyniósł 65,2 proc., podczas gdy rok wcześniej było to 73,5 proc. Drugim dostawcą pod względem importu została Szwecja z udziałem 15,8 proc. Warto zauważyć, że w przypadku Szwecji dostawy z tego kraju jako źródła pochodzenia towaru oraz kraju wysyłki są na tym samym poziomie, tj. 15,3 proc. W odniesieniu do Rosji takie dane są zupełnie rozbieżne. Rosja rozumiana jako kraj wysyłki towaru to tylko 43,3 proc. dostaw importowych. Różnica ta w wyrażeniu ilościowym wynosi ponad 400 tys. ton. Białoruś z jej udziałem stanowiącym niecałe 3 proc. całości dostaw, biorąc pod uwagę kraj pochodzenia towaru jako kraj wysyłki (26,4 proc.) to kolejny z istotnych partnerów dla polskiego rynku LPG. Jednoznacznie można stwierdzić, że Białoruś jest bardzo istotnym państwem tranzytowym dla dostaw produktu pochodzenia rosyjskiego. Podobnie jak w 2019 r. ponownie odnotowano istotny spadek eksportu (wywozu) gazu LPG z Polski w 2020 r. Tym razem spadek ten wyniósł aż 27 proc. r/r, a łącznie wywieziono z Polski 230 tys. ton. Największym odbiorcą produktu w 2020 r. pozostały Węgry, tak jak w 2019 r., dokąd skierowano 92,6 tys. ton gazu LPG, co stanowiło 40,4 proc. całości eksportu. Nie uległy zmianie inne kierunki dostaw, a więc Niemcy (40 tys. ton, 17,4 proc.), Republika Czeska (38 tys. ton, 16,5 proc.) oraz Słowacja (26 tys. ton, 11,3 proc.).
18
Stacja Benzynowa
Mając na uwadze sektory rynku LPG w Polsce, nadal dominujący był autogaz, którego udział w łącznym rynku wyniósł 74,1 proc. wobec 76,4 proc. w 2019 r. Sytuacja związana COVID–19 miała niewątpliwie wpływ na zmniejszony popyt na gaz do celów napędowych. Odnotowano zwiększone zużycie gazu w zbiornikach przy jednoczesnym spadku sprzedaży gazu w butlach. Te dwa segmenty stanowiły łącznie 25,9 proc. popytu na ten produkt. W sektorze autogazu odnotowano spadek o 9,9 proc. r/r, ale za to w innych sektorach takich jak przemysłowy i rolniczy odnotowano wzrost o 3,0 proc. i 4,5,0 proc. Bez zmian pozostała sprzedaż w sektorze innych zastosowań oraz komunalnym. Według danych URE na koniec 2020 r. w Polsce funkcjonowało 7409 punktów oferujących gaz płynny LPG i było to o 149 punktów mniej niż rok wcześniej. Według ww. instytucji na koniec 2020 r. funkcjonowało 941 indywidualnych modułów autogazowych, czyli punktów sprzedaży oferujących wyłącznie gaz płynny LPG. Potwierdziła się tendencja spadkowa odnośnie ilości indywidualnych punktów sprzedaży (-175 szt. r/r), co było spowodowane spadającą efektywnością ekonomiczną tego typu przedsięwzięcia oraz konkurencją ze strony stacji paliw, które są w stanie przedstawić szerszą ofertę produktową i usługową. Indywidualne moduły autogazowe to
WYDANIE SPECJALNE
12,7 proc. wszystkich punktów sprzedaży tego produktu, a stacje paliwowe to 87,3 proc. W przypadku potrzymania tej tendencji w podziale na miejsce sprzedaży autogazu, przewiduje się, że indywidualne moduły stanowić będą około 10 proc. wszystkich punktów sprzedaży tego produktu w Polsce. Ogólna ilość pojazdów zasilanych gazem płynnym LPG na początku 2020 r. wyniosła 3 327 tys. szt., co oznaczało wzrost o 45 tys. szt., tj. 1,4 proc. r/r. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w statystyce ujmuje się wszystkie pojazdy figurujące w Centralnej Ewidencji Pojazdów. Faktyczna ilość pojazdów, niezależnie od rodzaju używanego paliwa, jest mniejsza od danych GUS z uwagi na tzw. „martwe dusze”. W przypadku pojazdów z LPG można mówić, że jest to poniżej 3 mln szt. Według danych GUS (auta nieaktualizowane) 53,9 proc. wszystkich samochodów osobowych było z silnikami benzynowymi, 32,1 proc. z ON, a 14,0 proc. to auta z instalacją LPG. Warto podkreślić, że Polska pozostała liderem w Unii Europejskiej pod względem konsumpcji autogazu, a także czwartym w kolejności krajem o największym zużyciu LPG do celów transportowych na świecie (za Turcją, Rosją i Koreą Południową). Utrzymała również drugą po-
Produkt
Według danych Urzędu regulacji Energetyki w pierwszym półroczu 2021 r. w porównaniu do pierwszego półrocza 2020 r. spadł wolumen LPG wytworzonego w Polsce z 196,6 tys. ton. Do 171,6 tys. Mówiąc o LPG wytworzonym, należy przypomnieć definicję wytwarzania paliw ciekłych przyjętą przez Urząd Regulacji Energetyki. Wytwarzanie paliw to produkcja paliw ciekłych w instalacjach wytwarzania paliw ciekłych w procesach: l przerobu ropy naftowej, kondensatu gazu ziemnego (NGL), półproduktów rafinacji ropy naftowej i innych węglowodorów albo przerobu biomasy; l przetwarzania poprzez mieszanie komponentów lub paliw ciekłych lub przez mieszanie komponentów z paliwami ciekłymi; l przeklasyfikowania komponentów w paliwa ciekłe w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. Tak definicja produkcji – wytwarzania, nie odzwierciedla faktycznej wielkości produkcji LPG w Polsce. Podane powyżej wielkości obejmują produkcję w GK Orlen, Lotos oraz PGNiG jak również raportowane przez importerów niektóre procesy mieszania różnych mieszanin. Analizę LPG przywiezionego (zaimportowanego) do Polski w pierwszym półroczu 2021 r. przedstawia poniższa tabela (w tonach).
I kwartał 2021
II kwartał 2021
gaz płynny (LPG): 2711 12
171 854
97 897
gaz płynny (LPG): 2711 13
201 423
26 807
gaz płynny (LPG): 2711 14 00
987
606
gaz płynny (LPG): 2711 19 00
250 171
205 829
SUMA
443 155
331 139
52 133
40 641
gaz płynny (LPG): 2901 10 00 zycję na liście krajów z największą liczbą samochodów zasilanych gazem płynnym (3,2 mln szt.) oraz posiadających najwięcej punktów tankowania LPG. Po raz kolejny należy podkreślić, że polscy producenci i dystrybutorzy instalacji autogazowych, w tym zbiorników samochodowych, to ścisła światowa czołówka.
Łącznie w I półroczu 2021 r. przywieziono do Polski 774,2 tys. ton produktu o kodach 2711 12-19, wobec przywozu 748 tys. ton w analogicznym okresie 2020 r. W kontekście importu warto również wspomnieć o sytuacji związanej z transportem LPG z Białorusi. W całym 2020 r. przywieziono z Bia-
Szacuje się, że inwestycja Grupy Azoty w Policach, tj. budowa instalacji wytwarzania propylenu w procesie uwodornienia propanu (PDH), będzie skutkować wzrostem popytu i dostaw LPG o ponad 400 tys. ton rocznie. Ukończenie tej inwestycji będzie miało wpływ na wielkość polskiego rynku LPG. Propan jest również bardzo dobrym produktem w celu wzbogacenia wartości opałowej biometanu. W przypadku rozwoju tego sektora gospodarki, a przede wszystkim umożliwienia wtłaczania biometanu do sieci przesyłowej czy dystrybucyjnej gazu ziemnego, wydaje się, że gaz LPG ma swoją przyszłość w tym sektorze. W przypadku Niemiec czy też Wielkiej Brytanii jedną z podstawowych metod wzbogacania biometanu jest właśnie dodawanie gazu LPG (po kilka procent). Odrębnym zagadnieniem jest kwestia dostaw i zastosowania biopropanu. Szacuje się, że rok 2021 będzie przełomowym w tym zakresie. Na polskim rynku może pojawić się nowe biopaliwo. Projekty regulacji europejskich przedstawione w dniu 14 lipca br. w ramach tzw. pakietu „Fit for 55” będą miały ogromne znaczenie dla rozwoju całego sektora energetycznego w Polsce, w tym dla sektora gazu płynnego. Trwają ożywione analizy sektorowe. Więcej informacji w Raporcie Rocznym POGP na stronie www.pogp.pl
REKLAMA
łorusi 60,8 tys. ton produktu, z czego w I półroczu 30,2 tys. ton. W I półroczu 2021 r. wartość ta wyniosła 40,5 tys. ton. Od 25 czerwca w związku z sankcjami nałożonymi przez UE na Białoruś zakazano importu produktów ropopochodnych z tego kraju (ON, benzyna oraz LPG). Z zakresu sankcji zostały wyłączone import, zakup lub transport produktów, jeżeli następują w wykonaniu umów zawartych przed dniem 25 czerwca 2021 r. Zakaz ten spowodował pewnego rodzaju zamieszanie na granicy, co jednak znacząco nie wpłynęło na bezpieczeństwo dostaw LPG do naszego kraju. Reasumując niniejsze rozważania można przyjąć, że gaz płynny LPG na trwałe wpisał się w miks energetyczny kraju. Jakkolwiek aktualna polityka władz państwowych ukierunkowana jest na promocję elektromobilności czy też popieranie i promowanie CNG/LNG, to popyt na ten produkt pozostaje na w miarę stabilnym poziomie. Nadal istnieje możliwość zagospodarowania tego produktu w ramach rządowego programu „Czyste Powietrze” (wymiana kotłów grzewczych). Gaz płynny LPG, ze swoimi właściwościami fizyko – chemicznymi, jest produktem w pełni porównywalnym z gazem ziemnym. Oba te produktu są w większości z dostaw importowych i nie przewiduje się zbyt wielu zmian w tym zakresie w ciągu najbliższych lat.
Źródło: POGP. WYDANIE SPECJALNE MONIN_Stacje_Paliw_Sprzedaz_Detaliczna_RAPORT_2021.indd 1
Stacja Benzynowa
19
26.08.2021 14:05:16
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
Rok 2021 to już kolejny (po roku 2018, 2019 i 2020), w którym Urząd Dozoru Technicznego (UDT), wykonuje badania techniczne urządzeń do odzysku par paliw (VRS II) na stacjach paliw. Rok 2021 to także już kolejny rok (po 2019 i 2020), gdzie wszystkie stacje paliw (które podlegają badaniom VRS), powinny zostać zgłoszone do UDT celem przeprowadzenia w/w badań. Dariusz Bakalarski, specjalista w Departamencie Techniki, Urząd Dozoru Technicznego
Wzrosła liczba skontrolowanych urządzeń VRS II O
gólna ilość stacji paliw w Polsce od kilku lat kształtuje się na porównywalnym poziomie około 7600
20
Stacja Benzynowa
i większość stacji podlega przedmiotowym badaniom. Aby badania wykonywane przez UDT przebiegały sprawnie i w jak naj-
WYDANIE SPECJALNE
mniejszym stopniu utrudniały funkcjonowanie stacji paliw, na dzień dzisiejszy UDT dysponuje 24 laboratoriami mobilnymi wypo-
sażonymi w sprzęt do badań systemów VRS II metodą mokrą oraz metodą suchą – dla systemów VRS opartych na elektronice Burkert,
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
Gilbarco, Petronova, czy Tokheim. W strukturach UDT znajduje się aktualne ponad 180 inspektorów posiadających uprawnienia do wykonywania w/w badań. Na podstawie powyższego należy stwierdzić, że zarówno technicznie jak i organizacyjnie UDT jest przygotowany do realizacji zadań związanych z wykonywaniem w/w czynności. Potwierdzeniem powyższego jest realizacja badań urządzeń do odzysku par paliw, którą przedstawiamy poniżej. Biorąc pod uwagę fakt, że badania urządzeń do odzysku par paliw, UDT rozpoczął w drugiej połowie roku 2018, mając już 3 letnie doświadczenie warto dokonać podsumowania oraz porównania stanu w odniesieniu do trzech lat. Dla przypomnienia (publikowane już było na portalu petrolnet.pl), w okresie od czerwca 2018 roku do końca czerwca 2019 roku, ogólna liczba stacji paliw, na których UDT przeprowadzał badania systemów VRS II kształtowała się na poziomie nieznacznie przekraczającym 1500. Z kolei ogólna liczba urządzeń (tj.: pojedynczych węży nalewczych) poddanych badaniu przez UDT to ponad 16 500. Z liczby tej około 4 proc. stanowiły urządzenia, których wynik był negatywny. Porównywalnie w tym samym przedziale czasowym, ale rok później tj.: od lipca 2019 r. do końca czerwca 2020 r., ogólna liczba stacji paliw, na których UDT przeprowadzał badania systemów VRS II, kształtowała się już na poziomie
zbliżonym do 4000 stacji. Natomiast ogólna liczba urządzeń (tj.: pojedynczych węży nalewczych) poddanych badaniu przez UDT to nieznacznie ponad 38 500. Z kolei wg stanu na koniec sierpnia 2021 r., ogólna liczba stacji paliw, na których UDT przeprowadza badania systemów VRS II, kształtuje się już na poziomie zbliżonym do 5600 stacji, a ogólna liczba urządzeń (tj.: pojedynczych węży nalewczych) poddawanych badaniom przez UDT to około 48 000 szt. Wzrost liczby stacji paliw (w ciągu ostatniego roku, z około 4000 do niespełna 5600), na których UDT wykonuje badania systemów VRS II to efekt podjętych we wrześniu 2020 r. działań przez UDT, mających na celu dotarcie do tych przedsiębiorców prowadzących stacje paliw, którzy jeszcze nie zgłosili urządzeń do badań oraz przypomnienie o istniejącym obowiązku wynikającym z przepisów prawa. Wzrost liczby zgłaszanych urządzeń do badań w ciągu ostatniego roku, a w następstwie wyniki tych badań nie zmieniły się znacząco w stosunku do poprzednich. Zadawalający jest fakt, że tylko nieznacznie powyższej 1 proc. stanowiły urządzenia, których wynik badań był negatywny. Tak jak w ubiegłych latach, najczęstszą przyczyną badań kończących się wynikiem negatywnym było niestety niewłaściwe przygotowanie bądź brak przygotowania urządzenia do badania UDT. Chodzi tu głównie o brak uprzedniego
sprawdzenia prawidłowości funkcjonowania urządzenia, ewentualnie naprawy czy kalibracji przeprowadzonej przez serwis lub samego właściciela stacji, o ile jest w stanie to samodzielnie wykonać. Przypomnienia także wymaga, że w przypadku, gdy wynik badania skuteczności urządzenia VRS II jest niezadowalający, wydana zostaje decyzja administracyjna wstrzymująca eksploatację tego urządzenia, co w konsekwencji oznacza brak możliwości jego eksploatacji. Ponowne badanie UDT wiąże się z koniecznością kolejnego zgłoszenia urządzenia do badań oraz ponowny przyjazd inspektora na badanie tego urządzenia. W rezultacie przedsiębiorca ponosi dodatkowe koszty związane z kolejnym badaniem UDT, a przede wszystkim związane z wyłączeniem urządzenia z eksploatacji do czasu otrzymania pozytywnej decyzji dopuszczającej urządzenie do eksploatacji. Warto także zaznaczyć, że w okresie od VII 2019 r., do końca VIII 2021 r. znaczna liczba urządzeń przechodziła już kolejne (nawet dwukrotnie) badanie techniczne i przed tym badaniem przedsiębiorcy prowadzący stację dołożyli starań, aby urządzenia były sprawne i wynik pozytywny. Pomimo ciągłego wzrostu zgłaszanych urządzeń VRS II do badań (aktualnie liczba stacji paliw na których UDT wykonuje badania to około 5 600), to biorąc pod uwagę, że ogólna liczba stacji
w Polsce kształtuje się na poziomie ok. 7 600, należy przypuszczać, że wciąż nie wszyscy przedsiębiorcy (z wyłączeniem tych, których stacje nie podlegają przedmiotowym regulacjom), zgłosili się do UDT celem przeprowadzenia badań. Przypomnienia zatem wymaga, że Przedsiębiorca eksploatujący urządzenie do odzysku par paliw bez ważnych badań lub też eksploatuje w/w urządzenie wbrew decyzji wstrzymującej jego eksploatację, podlega sankcjom karnym wskazanym w ustawie o dozorze technicznym. Zatem Przedsiębiorcy, którzy jeszcze nie zgłosili się do UDT z wnioskiem o przeprowadzenie badań urządzeń VRS na stacjach paliw, powinni to zrobić niezwłocznie. Wykonując badania urządzeń VRS II od roku 2018, mając już kilkuletnie doświadczenie, należy także podtrzymać stanowisko, że zasadnym jest, aby przed badaniem przeprowadzanym przez UDT, system VRS II był odpowiednio sprawdzony i przygotowany do badań. Dobrą praktyką jest również obecność serwisu w trakcie badania, który (o ile to będzie możliwe), wykona odpowiednie czynności celem zapewnienia prawidłowej pracy urządzenia. Wspomnieć należy, że wymagania ustawy o dozorze technicznym obligują eksploatującego m.in. do zapewnienia, że urządzenia do odzysku par paliw spełniają wymagania w całym okresie eksploatacji. n
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
21
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
UDT kontynuuje badania infrastruktury ładowania Uchwalona w 2018 r. ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych dała impuls do rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Natomiast wprowadzone w 2019 r. rozporządzenie ministra energii z dnia 26 czerwca 2019 r. określiło szczegółowe wymagania techniczne dla stacji ładowania i punktów ładowania stanowiących element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego. Jarosław Kozłyk, specjalista ds. rozwoju elektromobilności, Departament Techniki, Urząd Dozoru Technicznego
M
iarą rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych w zakresie elektromobil-
22
Stacja Benzynowa
ności jest dla Urzędu Dozoru Technicznego liczba zgłoszonych do badania technicznego i dopuszczonych
WYDANIE SPECJALNE
do eksploatacji ładowarek pojazdów elektrycznych, które możemy podzielić na:
l ogólnodostępne stacje ładowania dostępne na zasadach równoprawnego traktowania dla
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
każdego posiadacza pojazdu elektrycznego i pojazdu hybrydowego; l stacje ładowania inne niż ogólnodostępne (potocznie: nieogólnodostępne) dostępne dla określonej grupy użytkowników pojazdów elektrycznych i hybrydowych np. ze względu na specyficzne posadowienie, w tym ograniczony dostęp; l punkty ładowania stanowiące element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego instalowane najczęściej na pętlach autobusowych lub zajezdniach. Liczba przebadanych i dopuszczonych do eksploatacji ww. urządzeń wyniosła w kolejnych latach: l w roku 2019: 34 urządzenia l w roku 2020: 1035 urządzeń l w I półroczu 2021: 585 urządzeń Powyższe dane pokazują dużą dynamikę rozwoju niezbędnej infrastruktury dla zapewnienia poruszania się pojazdami elektrycznymi po naszym kraju, a także brak znaczącego wpływu pandemii Covid-19 na ten rozwój, zarówno po stronie inwestorów jaki i po stronie UDT, którego zadaniem jest zapewnienie bezpiecznej eksploatacji tych urządzeń poprzez badania techniczne. Zgodnie z wymaganiami ustawy, każdy podmiot przed rozpoczęciem eksploatacji stacji ładowania oraz punktu ładowania stanowią-
cego element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego jest zobowiązany do zapewnienia: l przeprowadzenia przez UDT badania technicznego wstępnego przed oddaniem do eksploatacji stacji ładowania lub infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego (jest to badanie dopuszczające do eksplantacji wykonywane jednorazowo); oraz l przeprowadzenia przez UDT badania technicznego eksploatacyjnego każdorazowo w przypadku naprawy lub modernizacji takiej stacji lub infrastruktury, w tym polegającej na zwiększeniu liczby punktów ładowania, lub zmiany miejsca zainstalowania punktu ładowania w tej stacji lub infrastrukturze; Samo badanie techniczne składa się z dwóch etapów. Pierwszy etap to weryfikacja złożonej dokumentacji technicznej, której szczegółowy zakres określa rozporządzenie w sprawie wymagań technicznych dla stacji ładowania i punktów ładowania stanowiących element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego. Drugi etap to wizyta inspektora UDT w miejscu zainstalowania urządzenia celem potwierdzenia, czy badana infrastruktura spełnia wymagania techniczne i eksploatacyjne określone w szczególności w Pol-
skich Normach, zapewniające ich bezpieczne używanie, w tym bezpieczeństwo pożarowe, bezpieczne funkcjonowanie sieci elektroenergetycznych oraz dostęp do stacji ładowania dla osób niepełnosprawnych. Do zakresu badania na miejscu zaliczają się także pomiary elektryczne z zakresu ochrony przeciwporażeniowej, próby funkcjonalne oraz próby obciążeniowe. Całe badanie techniczne kończy się wydaniem protokołu przez inspektora UDT w przypadku badania pozytywnego oraz dodatkowo decyzji administracyjnej o wstrzymaniu eksploatacji w przypadku badania negatywnego. W tym punkcie warto też zaznaczyć, iż w projekcie nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, której uchwalenie planowane jest na początku 2022 r., wprowadzono kolejny rodzaj badania technicznego. Chodzi o kontrolę doraźną w przypadku powzięcia informacji o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu stacji ładowania i punktów ładowania stanowiących element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego, w szczególności o podejrzeniu zagrożenia dla bezpieczeństwa ich użytkowników lub o wypadku związanym z ich eksploatacją, jak również w przypadku powzięcia informacji o niespełnieniu obowiązku zgłoszenia ogólnodostępnej stacji ładowania do rejestru Ewidencji Infrastruktury Paliw Alternatywnych. Ponadto, kontrola doraźna będzie przeprowadzana także w przypadku eksploatacji ładowarki bez przeprowadzonych badań technicznych oraz pomimo wydania decyzji o wstrzymaniu eksploatacji. W opinii UDT badania techniczne stacji i punktów ładowania przed dopuszczeniem urządzeń do eksploatacji mają duży wpływ na poprawę bezpieczeństwa ich użytkowania. Z przebadanych do końca czerwca 2021 r. łącznie 1654 stacji i punktów ładowania 45 z nich zakończyło się wynikiem negatywnym. Do głównych powodów wydawania przez UDT decyzji wstrzymują-
cej eksploatację urządzeń należy zaliczyć brak spełnienia ochrony przeciwporażeniowej, brak zainstalowania aparatów zabezpieczających określonych i wymaganych w instrukcji eksploatacji urządzenia, niesprawność w funkcjonowaniu urządzenia, w tym negatywne próby funkcjonalne i obciążeniowe, a także brak zabezpieczeń przed najechaniem oraz brak dostępu dla osób niepełnosprawnych. Jednocześnie należy stwierdzić, że wprowadzane nowelizacją ustawy badania doraźne stacji i punktów ładowania, dodatkowo zwiększą bezpieczeństwo ich funkcjonowania w fazie eksploatacji, a także pozwolą wyłączyć z eksploatacji te urządzenia, które aktualnie funkcjonują i świadczą usługę ładowania bez przeprowadzonych uprzednio badań technicznych UDT. Z informacji istotnych z punktu widzenia stacji paliw należy również wspomnieć, że obowiązująca ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych w art. 41 ust. 3 wskazuje, że jeżeli na stacji paliw płynnych, pojazdy samochodowe mogą być ładowane lub tankowane paliwami alternatywnymi, właściciel tej stacji umieszcza na tej stacji porównanie cen jednostkowych oferowanych na niej paliw. Natomiast planowana nowelizacja ustawy, obowiązek porównania cen jednostkowych oferowanych na rynku paliw przeznaczonych do napędu samochodów osobowych ceduje na ministra właściwego do spraw energii, który porównanie cen przygotuje dla wybranych grup samochodów osobowych możliwych do porównania co najmniej pod względem masy i mocy oraz ogłosi je do końca miesiąca następującego po kwartale, którego porównanie dotyczy, na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej. Powyższe porównanie i obowiązek umieszczenia cen na stacjach paliw płynnych ma na celu promować korzystanie z paliw alternatywnych i zachęcać do zakupu samochodów wykorzystujących te paliwa. n
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
23
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
Ile aut elektrycznych przypada na jeden punkt ładowania? Liczba samochodów z wtyczką ciągle rośnie. To wymusza rozwój sieci ogólnodostępnych punktów ładowania. Dziś prezentujemy mapę Polski, pokazującą, ile samochodów „czysto” elektrycznych (BEV) przypada na jeden punkt ładowania w poszczególnych powiatach naszego kraju według stanu na dzień 31 lipca 2021 roku. SAMAR
J
ak podaje Urząd Dozoru Technicznego (UDT) w ostatnim dniu lipca br. w Polsce funkcjonowały 1274 stacje ładowania, na których było 1559 ładowarek, a łączna liczba punktów ładowania wynosiła 3013. Jednak, jak podkreśla UDT, nie wszystkie stacje ładowania są ogólnodostępne, a liczba tych ogólnodostępnych wynosi 979. Obejmują one 1167 ładowarek z 2306 punktami ładowania. UDT podkreśla również, że mogą funkcjonować w Polsce stacje, które nie zostały jeszcze
24
Stacja Benzynowa
odebrane przez UDT lub operator przekazał do rejestru błędne dane. Zaprezentowane liczby i lokalizacje mogą więc być obarczone pewnym błędem, na co wskazuje m.in. aplikacja PlugShare, pokazująca np. ładowarki dostępne w godzinach. Zgodnie z informacją Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców w ostatnim dniu lipca 2021 roku liczba zarejestrowanych w Polsce samochodów osobowych i dostawczych o dmc do 3,5 tony z wtyczką (BEV + PHEV) wyniosła 30 058 sztuk, w tym
WYDANIE SPECJALNE
pojazdów „czysto” elektrycznych (BEV) było 13 625 szt. Wynika z tego, że na jeden ogólnodostępny punkt ładowania przypada średnio 5,9 auta elektrycznego. To dużo czy mało? Przygotowana przez nas mapa pokazuje, jak duże dysproporcje w tym zakresie występują w Polsce. Dość powiedzieć, że spośród 380 powiatów blisko połowa (dokładnie 183 z nich) nie ma żadnego ogólnodostępnego punktu ładowania, w tym 20 powiatów nie ma też ani jednego zarejestrowanego samochodu typu BEV.
Pokazuje także, że okolice autostrady A1 i A4 oraz miasta wojewódzkie są znacznie lepiej „zelektryfikowane” niż pozostała część Polski. Na niedobór ładowarek cierpią najbardziej regiony południowo-wschodnie oraz północno-zachodnie. Statystycznie, najwięcej aut BEV przypada na jeden punkt ładowania w powiecie warszawsko-zachodnim (64 szt.) oraz w powiatach: grodziskim (37,5 szt.), legionowskim (35 szt.) i nowosądeckim (33 szt.). n
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
Hybrydy typu plug-in napędzają polski rynek elektromobilności
Według danych z końca lipca 2021 r., w Polsce było zarejestrowanych łącznie 28 301 samochodów osobowych z napędem elektrycznym. Przez pierwsze siedem miesiący br. ich liczba zwiększyła się o 9565 sztuk, tj. o 134 proc. więcej niż w analogicznym okresie 2020 r. – wynika z Licznika Elektromobilności, uruchomionego przez PZPM i PSPA. Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych
26
Stacja Benzynowa
WYDANIE SPECJALNE
we Włoszech. BEVy notują za to przewagę w Niderlandach, Francji oraz w Wielkiej Brytanii. W Polsce wyższy udział hybryd plug-in to przede wszystkim wypadkowa bogatszej oferty modelowej (82 PHEV do 68 BEV), niewystarczającego stopnia rozbudowy ogólnodostępnej infrastruktury ładowania oraz faktu, że wiele przedsiębiorstw wstrzymało realizację planów związanych w wymianą floty w oczekiwaniu na uruchomienie dotacji z programu „Mój Elektryk”. Wszystkie te czynniki mają charakter przejściowy, jednak szczególnie istotne wyzwanie w dalszym ciągu stanowi zapewnienie dostępu do ładowarek osobom, które nie mają możliwości naładowania samochodu elektrycznego z prywatnego źródła energii. Biorąc pod uwagę dostępność i rosnącą gamę modeli samochodów elektrycznych i hybryd plug-in nie dziwi tak dynamiczny wzrost ich rejestracji, ale tak sa mo istotny jest wzrost – o blisko półtora raza – rejestracji samochodów hybrydowych. Równie dobrą informacją jest zwiększenie rejestracji elektrycznych autobusów miejskich. Oznacza to, że pomimo pandemii i wciąż ograniczonego korzystania z komunikacji publicznej, samorządy decydując się na wymianę taboru coraz częściej kupują autobusy elektryczne. Jeszcze bardziej godne podkreślenia są niemal dwukrotne wzrosty rejestracji elektrycznych samochodów dostawczych i ciężarowych. To pokazuje, jak bardzo firmy kurierskie i transportowe dbają, by pojazdy realizujące usługi głównie w miastach były przyjazne dla środowiska. Obserwując jak dynamicznie rośnie liczba modeli samochodów elektrycznych i hybryd plug-in wśród pojazdów dostawczych można mieć nadzieję, że ten trend będzie się umacniał. n
REKLAMA
P
od koniec lipca 2021 r. po polskich drogach jeździło 28 301 elektrycznych samochodów osobowych. Pojazdy w pełni elektryczne (BEV, ang. battery electric vehicles) odpowiadały za 48 proc. (13 606 szt.) tej części parku pojazdów, a pozostałą część (52 proc.) stanowiły hybrydy typu plug-in (PHEV, ang. plug-in hybrid electric vehicles) – 14 695 szt. Park elektrycznych samochodów dostawczych i ciężarowych liczył 1034 szt. W dalszym ciągu rośnie też flota elektrycznych motorowerów i motocykli, która na koniec lipca składała się z 10 984 szt., jak również liczba osobowych i dostawczych aut hybrydowych, która powiększyła się do 273 133 pojazdów. Pod koniec ubiegłego miesiąca park autobusów elektrycznych w Polsce wzrósł do 554 szt. Od stycznia do lipca 2021 r. flota elektrobusów powiększyła się o 122 zeroemisyjne pojazdy. W porównaniu z analogicznym okresem 2020 r., kiedy zarejestrowano 106 takich autobusów, oznacza to wzrost o 15 proc. r/r. Wraz ze wzrostem liczby pojazdów z napędem elektrycznym, rozwija się również infrastruktura ładowania. Pod koniec lipca w Polsce funkcjonowało 1557 ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych (3037 punktów). 32 proc. z nich stanowiły szybkie stacje ładowania prądem stałym (DC), a 68 proc. – wolne ładowarki prądu przemiennego (AC) o mo cy mniejszej lub równej 22 kW. W lipcu uruchomiono 36 nowych, ogólnodostępnych stacji ładowania (73 punkty). W ostatnich miesiącach na polskim rynku zarejestrowano większą liczbę hybryd typu plug-in niż samochodów całkowicie elektrycznych. To trend, który w I półroczu 2021 zaobserwowano również m.in. w sąsiednich Niemczech, Hiszpanii czy
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
27
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
W
samej tylko Wielkiej Brytanii popyt na wodór mo że wzrosnąć do 2050 r. z obecnych 27 TWh do 43 TWh, przy założeniu, że zostanie zachowane dotychczasowe tempo rozwoju tego rynku. Jeżeli zmianie ulegną preferencje konsumentów, popyt na wodór może wynieść 179 TWh. Natomiast w przypadku wprowadzenia zmian systemowych, ta wartość może wzrosnąć aż do 618 TWh.
Potencjał wodoru Zakres potencjału dla wykorzystania wodoru nie rozkłada się równomiernie w poszczególnych branżach i z pewnością w przyszłości będzie się rozwijał w różnym tempie. Podstawowym obszarem, gdzie już teraz używane są znaczne ilości tego surowca jest przemysł. Działająca w rafineriach infrastruktura do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla jest przystosowana do przetwarzania zanieczyszczeń także z innych obszarów przemysłu. Dzięki temu możliwe będzie rozłożenie kosztów inwestycyjnych i potencjalnych ryzyk na więcej podmiotów. Jak wynika z raportu Deloitte, zastosowanie wodoru w transporcie jest nadal w znacznym stopniu ogra-
niczone przez słabo rozwiniętą infrastrukturę, percepcję ryzyka dla łańcucha dostaw i stosowania paliwa wodorowego oraz koszty przesyłu i składowania tego surowca, a także niewielką podaż pojazdów wykorzystujących wodór jako paliwo. Znacznie popularniejsze są obecnie samochody osobowe zasilane elektrycznie lub w sposób hybrydowy. Zakłada się, że w początkowej fazie wdrażania technologii, większe prawdopodobieństwo upowszechnienia się paliwa wodorowego istnieje w przypadku cięższych środków transportu, takich jak ciężarówki, autobusy i transport szynowy. Ta sytuacja może się jednak zmienić, a możliwą skalę i tempo rozwoju rynku wodoru pokazuje np. przyjęty w Japonii plan zakładający do 2030 r. dynamiczny wzrost liczby pojazdów napędzanych wodorowymi ogniwami paliwowymi na tamtejszych drogach do 800 tys., przy zaledwie 3 tys. obecnie. Chociaż mało prawdopodobne jest, że wodór odegra w energetyce dominującą rolę jako paliwo pierwotne, może on jednocześnie w znacznym stopniu przyczynić się do zapewnienia stabilności i elastyczności systemu energetyczne-
go. Z kolei wykorzystanie wodoru w ciepłownictwie będzie wymagało znacznych inwestycji kapitałowych, co może skutkować okresowo wyższymi cenami dla konsumentów podczas potencjalnej – niezbędnej modernizacji infrastruktury i urządzeń końcowych.
Opłacalność przejścia na wodór Według ekspertów Deloitte budowa gospodarki w szeroki sposób wykorzystującej wodór będzie wymagała znacznych nakładów finansowych. Tylko w Wielkiej Brytanii rozwój samej technologii produkcji tego surowca oznacza konieczność inwestycji od 3,5 mld do 11,4 mld funtów do 2035 roku. Koszty produkcji wodoru niskoemisyjnego lub zeroemisyjnego są obecnie nie tylko wyższe niż w przypadku innych źródeł ekologicznej energii, ale także nie ma pewności co do przyszłych poziomów popytu i jego zastosowań. Co więcej, jeśli ten surowiec nie może być używany w stanie gazowym blisko miejsca wytworzenia, ale jest przetwarzany, przechowywany i transportowany, koszty dla użytkownika końcowego szybko wzrosną.
Inwestorzy oczekują większej pewności Jak wynika z omawianego raportu Deloitte, wyzwania związane z postępującymi zmianami klimatu i dochodzeniem do gospodarki zeroemisyjnej wymagają bardziej skoordynowanego podejścia ze strony rządów i przedsiębiorstw. Choć inwestorzy są przyzwyczajeni do pewnego podwyższonego stopnia ryzyka związanego z inwestycjami w nowe technologie, to jednak oczekują większej pewności co do tego, jaki będzie popyt na wodór w przyszłości oraz na jaki zwrot z inwestycji mogą potencjalnie liczyć. Uzyskanie tej pewności będzie więc wymagało określenia skali inwestycji potrzebnych w ciągu najbliższych 20-30 lat. Niezbędne będą działania zmierzające do stymulowania innowacji i badań w ce lu obniżenia kosztów produkcji wodoru. Cechą charakterystyczną tego paliwa jest możliwość wykorzystania w wielu gałęziach gospodarki (energetyka, ciepłownictwo, przemysł i transport), co oznacza jeszcze większą potrzebę integracji i koordynacji kierunków działań. n
Wodór odegra ważną rolę w transformacji energetycznej Uchwalony przez Unię Europejską cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55 proc. do 2030 r. i osiągnięcie pełnej neutralności klimatycznej przez kraje Unii Europejskiej do 2050 r. oznacza konieczność dynamicznego rozwoju rynku alternatywnych źródeł energii. Według raportu „Investing in hydrogen. Ready, set, net zero”, opracowanego przez firmę doradczą Deloitte, dotyczy to także wodoru, który jest paliwem czystym, coraz tańszym w pozyskiwaniu oraz składowaniu i jednocześnie mającym znaczący potencjał inwestycyjny. Deloitte
28
Stacja Benzynowa
WYDANIE SPECJALNE
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
PERN oddaje kolejne pojemności magazynowe
Pomimo pandemii w terminie oddajemy do użytkowania kolejne pojemności magazynowe. Realizowane przez nas projekty nie tylko odpowiadają na potrzeby rynku, ale także stanowią niezbędny element wzmacniania bezpieczeństwa energetycznego Polski w zakresie ropy naftowej i paliw. Właśnie zakończyliśmy inwestycje w Terminal Naftowy Gdański, oddając ostatni z pięciu zbiornik na ropę o pojemności 45 tys. m sześc. PERN
Co w najbliższym czasie w zakresie Megainwestycji?
P
rzed nami realizacja rozpoczętego już trzeciego etapu rozbudowy pojemności na paliwa w Koluszkach, Nowej Wsi Wielkiej, Boronowie, Rejowcu i Dę-
30
Stacja Benzynowa
bogórzu. Kontynuujemy także dwie inwestycje liniowe. Trwają prace związane z budową rurociągu paliwowego z Bazy Paliw nr 3 w Boronowie do Terminala paliw w Trzebini. Obecnie przygotowujemy teren, prowadzimy prace
WYDANIE SPECJALNE
spawalnicze oraz prace w obiektach związane z przebudową i rozbudową infrastruktury. Zamierzamy ukończyć tę magistralę w III kwartale przyszłego roku. W zakresie II nitki rurociągu łączącego Gdańsk z Płockiem obec-
nie prowadzimy prace związane z pozyskaniem ostatnich decyzji administracyjnych. l Nakłady inwestycyjne w 2021 roku – blisko 340 mln zł. l Obecnie PERN dysponuje około 4,1 mln m sześc. pojemno-
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
ści magazynowej na ropę naftową oraz około 2,2 mln m sześc. na paliwa płynne.
Nie tylko Megainwestycje Hub: Oprócz rozbudowy zasobów magazynowych rozwijamy także nasz morski hub paliwowy. Terminal produktów naftowych w Dębogórzu stanowi aktualnie jeden z filarów zdywersyfikowanego systemu zaopatrywania Polski w paliwa płynne i jest jedynym w kraju miejscem przeładunkowym umożliwiającym import paliw drogą morską z dowolnego regionu świata. Biopaliwa: Modernizujemy nasze bazy paliw, aby umożliwić klientom realizację Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW), czyli osiągnięcie 14 proc. udziału energii odnawialnej w transporcie w perspektywie 2030 roku. W 7 naszych bazach zakończyły się lub trwają prace związane z rozbudową infrastruktury technicznej przeznaczonej na biokomponenty. Docelowo zwiększymy pojemności na biopaliwa o 4350 m sześc. Szybka obsługa kierowców: zakończyliśmy modernizację frontów autocysternowych w bazach paliw w Koluszkach i w Kawicach. Prace w tym zakresie kontynuujemy w: Nowej Wsi Wielkiej, Boronowie, Rejowcu oraz Woli Rzędzińskiej. Naszym
celem jest budowa stanowisk „multiproduktowych”, umożliwiających kierowcom odebranie dowolnej kompozycji paliw oraz dodatków uszlachetniających przy jednym stanowisku. Pod koniec 2020 roku uruchomiliśmy także nowoczesny Portal Przewoźnika, oferujący w trybie online szereg narzędzi, które przyspieszają i ułatwiają korzystanie z usług PERN. Portal w czasie rzeczywistym podaje informacje o liczbie transportów oczekujących lub odbierających paliwo w danym obiekcie,
jest też bazą danych o kierowcach i pojazdach przewoźnika oraz o aktualnie realizowanych transportach. Dzięki temu obsługa pojazdów uległa znacznemu skróceniu.
Strategia PERN do 2024 – jeszcze bardziej eko Znaczenie ochrony środowiska zostało podkreślone w strategii PERN do 2024 roku. Aktualnie wdrażamy procedury proekologiczne, których efektem będzie m.in. ograniczenie śladu węglowego, obniżenie kosztów zużycia
wody, a także zmiana sposobu zagospodarowania wód opadowych i odpadów płynnych powstających podczas czyszczenia zbiorników ropy naftowej. W perspektywie do 2024 roku przewidujemy budowę nowych instalacji odzysku par benzyn, oczyszczalni ścieków, przebudowę systemów kanalizacji deszczowo – przemysłowych, jak również modernizację oświetlenia. n l Wskaźniki emisji węglowodorów nieprzekraczające 10 g/m3. l Ponad 80 mln zł na ekologię.
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
31
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
Jakość paliw w 2020 roku oraz I kw. 2021 roku
Inspekcja Handlowa zakwestionowała w ubiegłym roku 1,88 proc. skontrolowanych próbek paliw płynnych. To minimalnie więcej niż w 2019 roku (1,86 proc.). Nieprawidłowości rzadziej dotyczyły benzyny niż oleju napędowego. UOKiK
I
nspekcja Handlowa kontroluje kilka rodzajów paliw ciekłych dostępnych na rynku. Należą do nich olej napędowy, benzyna, gaz LPG oraz biopaliwa. W czasie pierwszej kontroli w 2003 r. odsetek próbek paliw ciekłych niespełniających wymogów jakościowych
32
Stacja Benzynowa
wyniósł aż 30 proc. W kolejnych latach ilość nieprawidłowości spadała i od 2016 roku utrzymuje się na poziomie poniżej 4 proc. W efekcie monitorowania polskiego rynku paliw ciekłych z roku na rok poprawia się ich jakość. Od kilku lat nieprawidłowości jakie wy-
WYDANIE SPECJALNE
krywa Inspekcja Handlowa oscylują na poziomie poniżej 4 proc. W 2020 roku norm nie spełniało tylko niespełna 2 proc. próbek benzyn i oleju napędowego pobranych na stacjach paliwowych. Nieprawidłowości rzadziej dotyczyły benzyny niż oleju napędowego.
Proces kontroli Kontrola jakości paliw ciekłych odbywa się dwutorowo. Po pierwsze, Prezes UOKiK losowo wybiera stacje i wskazuje je odpowiedniej regionalnie Inspekcji Handlowej do kontroli – wydaje się, że ten sposób typowania najlepiej odzwierciedla
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
rzeczywisty obraz jakości paliw w Polsce. Po drugie, IH sprawdza tych przedsiębiorców, wobec których były skargi lub informacje od organów ścigania, albo u których wcześniej wykryła nieprawidłowości. Kontrolą obejmujemy producentów paliw, hurtowników, magazynujących oraz przedsiębiorców prowadzących stacje paliw. Pomimo systematyczności działań kontrolnych, odsetek paliw niespełniających wymagań jakościowych corocznie kształtuje się na innych poziomach. Mają na to wpływ różne czynniki, np. liczba skontrolowanych przedsiębiorców oraz pobranych próbek a także zmieniające się wymagania jakościowe.
Kontrole w 2020 roku W 2020 r. łącznie do badań pobrano 1491 próbek paliw ciekłych, w tym 779 próbki benzyn i 712 próbek oleju napędowego, na stacjach i w hurtowniach. Badań laboratoryjnych nie przeszło pozytywnie 28 próbek paliw ciekłych (23 próbki oleju napędowego, 5 próbek benzyny) co stanowi 1,88 proc. zbadanych próbek. Odsetek zakwestionowanych próbek paliw w poszczególnych województwach był wyraźnie zróżnicowany. Podczas losowych kontroli stacji paliw najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w województwach: zachodniopomorskim (6,25 proc.), lubuskim (6,06 proc.) i pomorskim (3,45 proc.). Natomiast w przypadku kontroli przedsiębiorców wybranych na podstawie m.in. informacji od kierowców najwięcej nieprawidłowości wykryliśmy w województwie opolskim (15,38 proc.), warmińsko–mazurskim (10,00 proc.) oraz pomorskim (9,09 proc.). W ramach kontroli gazu skroplonego LPG inspektorzy zakwestionowali 0,84 proc. zbadanych próbek pobieranych na stacjach paliw. Nie stwierdzili natomiast żadnych nieprawidłowości podczas kontroli hurtowni. Kontrola jakości lekkiego oleju opałowego przebiegła pomyślnie – wszystkie próbki spełniaWYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
33
RAPORT ANALIZA RYNKU – PALIWA
ły wymagania jakościowe określone w rozporządzeniu (podobnie jak w latach 2013-2019).
Kwestionowane parametry Od kilku lat na niskim poziomie utrzymuje się liczba nieprawidłowości związanych z przekroczoną zawartością siarki – zarówno w przypadku oleju napędowego, jak i benzyny.
Działania Inspekcji Handlowej Inspekcja Handlowa wydała 10 decyzji o wycofaniu z obrotu paliw nie spełniających norm, oraz przekazała do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki informacje dotyczące 20 przypadków naruszenia warunków udzielonych koncesji na obrót paliwami ciekłymi i przepisów prawa energetycznego. Prezes URE może nałożyć karę pieniężną na tych przedsiębiorców, którzy naruszają warunki koncesji, sprzedając paliwa niewłaściwej jakości. IH przekazała również 18 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do właściwych miejscowo prokurator rejonowych. Obowiązujące przepisy przewidują surowe sankcje za obrót paliwem złej jakości – grzywnę w wysokości do 1 mln zł lub karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Inspektorzy przekazali również wyniki kontroli odpowiednim służbom - Krajowej Administracji Skarbowej oraz Policji. Prezes UOKiK wszczął 27 postępowań administracyjnych (w tym 6 dot. kontroli przeprowadzonych w 2019 r.) i wydał 31 decyzji (w tym 11 dot. kontroli z 2019 r.)
Rok 2021 – trwające kontrole Od stycznia do końca kwietnia 2021 r. do badań pobrano łącznie 532 próbki paliw ciekłych, w tym 248 próbki benzyn i 284 próbki oleju napędowego. Do tej pory inspektorzy stwierdzili, że 12 próbek paliw ciekłych nie spełnia wymagań jakościowych. Stanowi to 2,26 proc. zbadanych próbek. Większość to olej napędowy. Wszystkie pobrane w tym okresie próbki
34
Stacja Benzynowa
WYDANIE SPECJALNE
ANALIZA RYNKU – PALIWA RAPORT
gazu (LPG) spełniały wymagania jakościowe.
Dla konsumentów Urząd przypomina konsumentom, że samodzielnie mogą sprawdzić jakość paliw na stacjach, które zostały skontrolowane. Wystarczy zajrzeć na mapę paliw, dostępną na stronie internetowej Urzędu. Ponadto firma Neptis zintegrowała dane UOKiK z kontroli paliw ze swoją aplikacją nawigacyjną Yanosik. Wraz z czerwcową aktualizacją można zweryfikować w niej stacje, które pozytywnie przeszły kontrolę UOKiK. Celem kontroli paliw dostępnych na stacjach jest zapewnienie im najwyższej jakości, a także bezpieczeństwa użytkowania dla konsumentów i przedsiębiorców. UOKiK zachęca wszystkich potencjalnie zainteresowanych tematyką do wykorzystywania danych. Wyniki
kontroli są ogólnodostępne i na bieżąco aktualizowane. Jeżeli podczas tankowania do pełna dystrybutor na stacji paliw
wskazał ilość paliwa o kilka litrów większą niż mieści się w baku pojazdu, należy zwrócić się do Głównego Urzędu Miar. Inspektorzy
Urzędu Miar mogą skontrolować wskazaną stację i sprawdzić, czy licznik w dystrybutorze wskazuje prawidłową ilość tankowanego paliwa. n
PORÓWNANIE WYNIKÓW Wykres nr 2 - Kontrola jakości paliw na stacjach wybranych do kontroli na podstawie informacji (odsetek prób, w których stwierdzono niespełnianie wymagań jakościowych)
ON
BENZYNA
2020
4,55%
2020
2019
4,46%
2019
2018
9,98%
2017 2016
0,82%
2017
5,94%
2015
12,40%
2014
18,26%
2013
9,42%
2020
1,08% 0,00%
2018
4,49%
LPG
1,92%
2018
2,00%
2017
2,56%
2016
4,88%
2016
2015
4,75%
2015
2014
5,71%
2019
4,55% 5,36% 10,29%
2014
0,58%
2013
4,62%
2013
12,50% 1,59%
Wykres nr 3 - Wyniki kontroli jakości paliw na stacjach i w hurtowniach (odsetek prób, w których stwierdzono niespełnienie wymagań jakościowych)
ON 2020 2019
BENZYNA 2020
3,23% 2,99%
2018
6,35%
2019 2018
2017
4,00%
2016
2013
2015 11,33%
7,38%
0,76%
0,70% 0,76%
3,79%
8,13%
0,84%
2018
2016
2014
2020
2019
2017
2015
0,64%
LPG
2014 2013
1,84% 3,22% 2,22% 1,68% 3,20%
1,45%
2017
2,38%
2016
2,24%
2015
3,61%
2014
2,29%
2013
2,34%
Źródła wykresów nr 1, 2 i 3: dane własne zebrane na podstawie wyników kontroli
16
Informacja o wynikach kontroli
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
35
RAPORT GŁOS RYNKU – PALIWA
Przygotowaliśmy atrakcyjną ofertę franczyzową Krzysztof Zwierzycki, dyrektor ds. sprzedaży detalicznej Amic Energy w Polsce
M
inione miesiące nasza spółka wykorzystała na przeprowadzenie interesujących zmian, wdrażanie usprawnień i nowości. Ten czas to kontynuacja prowadzenia biznesu z obostrzeniami pandemicznymi, które w wielu aspektach wymagały od nas szybkiego reagowania na zmieniające się warunki. Podobnie jak w całej branży, szczególnie do końca pierwszego kwartału 2021 odczuwalny był wpływ wprowadzanych w kraju ograniczeń na poziom sprzedaży na stacjach. Pociągało to za sobą konieczność podejmowania działań optymalizujących. Operatorzy i Pracownicy stacji, wraz ze wsparciem Kierowników Regionalnych, od początku pandemii wkładają dużo wysiłku i zaangażowania w codziennej pracy, aby zagwarantować naszym Kli entom możliwość dokonania bezpiecznych i komfortowych zakupów, przy zachowaniu wysokich standardów higienicznych. Pomimo trudniejszych warunków prowadzenia biznesu, które odczuwa większość firm, nie możemy zapominać o rozwoju prowadzonej działalności. W Amic Polska wykorzystaliśmy ten czas m.in. do przygotowania całkowicie nowej, atrakcyjnej oferty franczyzowej. W naszym przypadku jest to nowy stru-
36
Stacja Benzynowa
mień dotarcia do Klientów. W naszej ofercie zadbaliśmy o warunki, które często są pożądane przez indywidualnych właścicieli stacji. Mamy wypracowany model prowadzenia biznesu pod marką Amic Energy, który spotyka się z uznaniem Klientów – czas najwyższy, aby umożliwić jego implementację Partnerom franczyzowym. Zmniejszony popyt na paliwa w czasie pandemii, wymusił na nas działania w ramach prowadzonej sieci stacji własnych, dzięki którym sukcesywnie odbudowujemy poziom wolumenów z wcześniejszego okresu. Prowadzimy m.in. promocje cenowe, oparte na obserwacji potrzeb Klientów, ich przyzwyczajeniach oraz oczekiwaniach. Konsekwentne komunikowanie promocji Tanie Środotankowanie sprawiło, iż jest ona już naszym „znakiem rozpoznawczym”, a co ważniejsze – została bardzo pozytywnie przyjęta przez Klientów. Wsłuchując się w oczekiwania Klientów, wdrażamy kolejną nowość dla wszystkich podmiotów gospodarczych – kartę flotową, która zapewnia atrakcyjne rabaty nie tylko na paliwa, jedną fakturę zbiorczą, intuicyjny system online. Karta ta pod nazwą ABC (Amic Business Card) jest dostępna praktycznie dla wszystkich, włącznie z małymi firmami. A wszystko to przy minimum
WYDANIE SPECJALNE
formalności, braku zabezpieczeń i weryfikacji zdolności kredytowej – tak jak oczekiwali nasi Klienci. Nie zapominamy oczywiście o Klientach indywidualnych, umożliwiając wszystkim uczestniczącym w programie lojalnościowym Driver Club tankowanie paliw premium w cenie paliw standardowych. W każdy weekend na stacjach Amic Energy kierowcy mogą zatankować taniej benzynę i olej napędowy Amic Pro oraz przekonać się o zaletach paliw z tego segmentu. Do ko munikacji tej świetnej oferty, wykorzystujemy nasz zespół rajdowy Amic Rally Team, który notuje coraz lepsze wyniki w klasyfikacji Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Polski. Dzięki kierowcom i nowym samochodom rajdowym z logo Amic na rajdowych trasach, wzmacniamy rozpoznawalność naszej marki. Wszystkie powyższe działania w segmencie paliw generują wyższą sprzedaż, co skłoniło nas także do
stawiania sobie wyższych wymagań jakościowych w kwestii jego transportu. Dbając o najwyższe standardy zdecydowaliśmy się powierzyć przewóz paliw renomowanej firmie specjalizującej się tego typie usługach. Część nowych cystern można łatwo zauważyć na drogach – wyróżniają się atrakcyjnym oznakowaniem z naszym logo. Co ważniejsze, posiadają nowoczesne wyposażenie gwarantujące bezpieczeństwo jakościowe i ilościowe paliw na trasie z terminala załadunkowego do stacji. Od marca 2020 doświadczamy zmian w sprzedaży oraz preferencjach Klientów, które nie mają swojego prostego odniesienia do wcześniejszego okresu. Tym bardziej cenny jest dla nas nowoczesny system Business Intelligence, zaimplementowany ponad rok temu, a obecnie powszechnie wykorzystywany w naszych strukturach do analiz biznesowych. n
Radziliśmy sobie dobrze nawet w okresie pandemii Robert Nowek, dyrektor zarządzający siecią Avia w Polsce i na Ukrainie Grupa Unimot
C
zerwiec 2021 roku był kolejnym, czwartym miesiącem z rzędu, w którym zanotowaliśmy rekordowe wyniki wolumenu sprzedaży paliw na stacjach Avia. Zarządzana przez Grupę Unimot sieć stacji paliw zanotowała sprzedaż na poziomie około 15 mln litrów, czyli blisko 2 razy
więcej niż rok temu. Jest to znaczący skok, co nas bardzo cieszy, tym bardziej, że przed nami kolejne otwarcia nowych stacji. Warto podkreślić, że od 2020 r., oprócz stacji franczyzowych, otwieramy również stacje własne, które obecnie stanowią już prawie 30 proc. naszej sieci, dlatego szczególnie
GŁOS RYNKU – PALIWA RAPORT
ważny jest dla nas wzrost wolumenów sprzedaży właśnie na stacjach CODO, czyli tych zarządzanych przez nas. Sprzedaż na stacjach własnych wyniosła w czerwcu 2021 r. 4,5 mln litrów, czyli o ponad 7 proc. więcej niż w maju i aż o 400 proc. więcej niż w czerwcu ubiegłego roku. Rok temu było to mniej niż 1 mln litrów. W ten sposób udział stacji własnych w sprzedaży paliw na stacjach sieci Avia wynosił w czerwcu tego roku ponad 30 proc., w porównaniu do 11 proc. w czerwcu ubiegłego roku. Wzrosty wolumenów spowodowane są głównie przyrostem liczby stacji, które zgodnie z założeniami przynoszą oczekiwany poziom sprzedaży mniej więcej po roku od ich uruchomienia. Dobrze radziliśmy sobie również w okresie pandemii. Jako Grupa Unimot w 2020 r., mimo kolejnych obostrzeń, osiągnęliśmy rekordowe wyniki operacyjne i finansowe. Jednak rynek paliw w Polsce, tak jak na całym świecie, oczywiście odnotował spadki związane z kolejnymi lockdownami. Były to spadki o około 8 proc. w skali kraju, a według naszych szacunków w miastach mogło być to nawet 50 proc. i około 15-20 proc. w mniejszych miejscowościach. Dlatego wakacyjne ożywienie gospodarki i przede wszystkim zwiększenie mobilności, sprawiają, że oczekujemy w III kwartale dalszych wzrostów na poziomie kilku procent. Wiemy już, że w lipcu 2021 r. odnotowaliśmy kolejną rekordową sprzedaż paliw. Nasze
obserwacje wskazują jednak, że to IV kwartał jest zawsze najlepszym okresem pod względem wolumenów sprzedaży w skali roku, dlatego jesteśmy pełni nadziei, nie tylko z uwagi na prowadzony biznes, że nie będzie już kolejnych fal pandemii i związanych z tym ograniczeń. Na naszych stacjach Avia obsługujemy także wszystkie najpopularniejsze karty flotowe, a niebawem pr zedstawimy nasz ym klientom ofertę związaną z naszą własną kartą flotową – Avia Card. Z pewnością sprzyja to zwiększaniu wolumenów sprzedaży paliw. W Grupie Unimot nie zwalniamy tempa i mamy ambitne plany rozwoju. Obecnie posiadamy już 72 stacje Avia w Polsce, a do końca tego roku chcemy zarządzać około 100 stacjami paliw. Zgodnie ze strategią Grupy Unimot do końca 2023 r. w Polsce działać powinno natomiast około 200 stacji Avia. Warto również wspomnieć, że na początku czerwca do Avia International przystąpiła, jako drugi polski członek stowarzyszenia, Grupa Pieprzyk. Dzięki rebrandingowi 80 stacji Grupy Pieprzyk wkrótce sieć Avia w całej Polsce wzrośnie do ponad 150 stacji. Jako Grupa Unimot jesteśmy obecni również na Ukrainie, gdzie już niebawem będziemy mieli ponad 15 stacji, w tym większość w Kijowie, co niewątpliwie pomaga nam nie tylko wizerunkowo. Wszystkie stacje Avia na Ukrainie obecnie funkcjonują w systemie franczyzowym. n
Koronawirus i zawirowania na rynku ropy przyspieszyły potrzebę transformacji Bogdan Kucharski, prezes bp w Polsce
N
agły spadek a potem wahania popytu, rosnąca cena produktu, okresowe
lockdowny przekładające się na wahania popytu, zmiana zachowań konsumenckich i oczekiwań
klientów, koncentracja na dostosowaniu się do sytuacji i nowych potrzeb klientów z zachowaniem bezpieczeństwa pracowników, wspieranie naszych partnerów biznesowych i społecznych, czy wyraźniejsza niż kiedykolwiek potrzeba transformacji to najszybsze podsumowanie ostatniego roku.
Konsumpcja paliw W roku 2020 po raz pierwszy od bardzo wielu lat zdecydowanie spadło zapotrzebowanie na paliwa. Wg danych z POPIHN w skali świata popyt na ropę naftową obniżył się o około 6 proc. Podobnie było zresztą też w Polsce – mimo ponad miliona nowo zarejestrowanych pojazdów i niższych niż rok wcześniej cen paliw, skutecznej kontroli szarej strefy, wyniki wolumenowe były gorsze od roku 2019, dla wszystkich gatunków paliw samochodowych rynek zmniejszył się w stosunku do 2019 r. o 4 proc. Główną przyczyną były ograniczenia w ilościach przewożonych towarów i przemieszczaniu się osób. W sieci bp w III kwartale, kiedy gospodarka zaczęła się odmrażać, zanotowaliśmy szybki powrót klientów, zwłaszcza w okresie wakacji branża praktycznie wróciła do poziomów, jakie obserwowaliśmy w latach popr zednich. Pomimo znacząco większej skali zachorowań w IV kwartale 2020 roku sprzedaż utrzymywała się na lepszym poziomie, niż w drugim kwartale. W porównaniu do innych rynków w Europie polski rynek paliw przeszedł przez 2 fale
COVID 19 w roku 2020 bez poważnych strat, ale spadek sprzedaży był wyraźniejszy w benzynach i LPG, podczas gdy w dieslu obniżenie popytu było symboliczne. Spadek popytu w benzynach był bardzo odczuwalny dla stacji położonych w miastach, gdzie sprzedaż benzyn jest większa. Jeśli chodzi o pierwszą połowę 2021 r. to nastąpił dynamiczny wzrost kosztu produktu w porównaniu do ceny produktu i czasowe lockdowny, które wpłynęły na okresowe zaburzenia popytu i podaży. Porównywane do 2019 r. wyniki w 2021 r. pokazują poprawę, ale jeszcze nie powrót do poziomów sprzed pandemii. Dalej funkcjonujemy w okolicznościach covidowych, a zachowania klientów nadal są inne niż przed pandemią.
Inwestycje Mimo pandemii zrealizowaliśmy we wskazanym okresie szereg inwestycji. Firma bp nie zaniechała projektów budowy nowych stacji paliw w Polsce z powodu koronawirusa. Od polowy 2020 r. do polowy 2021 r. uruchomiliśmy już 6 stacji własnych, w tym stacje MOP, a kolejne są w fazie projektowania i realizacji. Poszerzyliśmy też ofertę franczyzową – dodatkowe kawiarnie Wild Bean Cafe i sklepy bp pojawiały się na kolejnych stacjach partnerskich bp. W sieci stacji partnerskich bp jest 155 Wild Bean Cafe i 123 sklepy bp.
Wsparcie partnerów Zaangażowaliśmy się we wsparcie naszych partnerów bizneso-
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
37
RAPORT GŁOS RYNKU – PALIWA
wych w covidowym kryzysie. Wśród podjętych przez nas działań były m.in.: dopasowanie odpowiedniej polityki dostaw i regulacja płatności, dostarczanie analiz i informacji z poszczególnych etapów wsparcia rządowego tzw. „tarcz”, odpowiednio dobrane działania inwestycyjne. To wszystko złożyło się na to, że żadna z naszych stacji nie musiała zaprzestać działalności w okresie największego załamania sprzedaży w covidzie, a nasi Partnerzy utrzymywali swoje biznesy na stabilnym poziomie. Planowane inwestycje w rozwój sieci nie zostały zatrzymane – uruchomiliśmy kilka nowych obiektów, powstało kilkanaście nowych kawiarni WBC na stacjach DODO bp, przeprowadziliśmy dostosowanie oferty sklepowej do zmienionych warunków rynkowych.
Bezpieczeństwo dostaw Po pandemicznych doświadczeniach wiemy, że bezpieczniejsze będą te podmioty, które zabezpieczyły swoje dostawy w umowach długoterminowych. Warto tu podkreślić dobrą współpracę Ministerstwa Klimatu oraz Agencji Rezerw Materiałowych z branżą, w ramach której podejmowane są działania wyprzedzające pozwalające na celu neutralizację większości zagrożeń rynkowych.
Zmiana zachowań konsumenckich Widzimy, że pandemia koronawirusa wpłynęła na zmiany w zachowaniach klientów. Zmienia się więc i oferta na stacjach paliw bp. Zmiany będą koncentrować się wokół customer experience i e-commerce z naciskiem na wygodę, bezpieczeństwo i rozwiązania prośrodowiskowe. Wydaje się, że pandemia pozostawi po sobie trwałe ślady, które dotkną różnych sektorów gospodarki. Dla przykładu w Chinach, gdzie bp również działa na rynku detalicznym, w tych miastach, gdzie życie wróciło do normalno-
38
Stacja Benzynowa
ści, korki na ulicach były nawet o 20 proc. większe niż w szczytowym okresie przed pandemią, bo ludzie w miarę możliwości zaczęli unikać komunikacji zbiorowej. Zmienią się też trendy zakupowe. Na przykład nie ma już raczej odwrotu od większej roli zakupów internetowych. Będą też zapewne zmiany dotyczące sposobu wykonywania pracy, w kierunku większego udziału pracy zdalnej, co przełoży się na mniej dojazdów do pracy. Z drugiej strony, przynajmniej w średnim terminie, należy się spodziewać większego udziału turystyki krajowej, co z kolei oznacza większy ruch na drogach. Będą to zatem czynniki wpływające na rynek paliw w różny, często przeciwstawny sposób, na pewno będziemy te zmiany uważnie obserwować i na nie reagować.
Przyspieszenie transformacji Koronawirus i zawirowania na rynku ropy przyspieszyły potrzebę transformacji. Te wydarzenia pokazały, jak bardzo tradycyjny model biznesowy jest narażony na wahania i zmienność makroekonomiczną i że nie ma już odwrotu od tej zmiany. Jednak tu jest ważne zastrzeżenie – nie da się tego zrobić z dnia na dzień. Dlatego strategią bp globalnie jest przyspieszyć transformację, ale cały czas prowadzić i optymalizować podstawowy model biznesu, po to żeby móc sfinansować rozwój w kierunku niskoemisyjnosci. W Polsce jesteśmy w dobrym punkcie, jeśli chodzi o transformację energetyczną, nie prowadzimy tu ani wydobycia, ani produkcji. Oczywiście sprzedajemy cały czas tradycyjne paliwa, których ta transformacja na pewno też będzie dotyczyć, ale na to, jako polski odział bp, jesteśmy gotowi. Z punktu widzenia naszych trzech głównych linii biznesowych w Polsce, dobrze wpisujemy się w strategię koncernu. Są też oczywiście potencjalne inne możliwości, przed którymi bp stoi globalnie
WYDANIE SPECJALNE
i które na pewno będzie oceniać również z perspektywy polskiego rynku. Choć dziś naprawdę jeszcze nie wiemy, jakie będą nowe formy mobilności i energia do nich wykorzystywana. Jesteśmy w sytuacji, gdy wszyscy wciąż korzystają z tradycyjnych paliw, alternatywne rozwiązania, takie jak CNG, LNG
czy floty elektryczne, nadal są niszowe i potrzeba czasu, inwestycji oraz wsparcia regulacyjnego, żeby się rozwinęły. Dziś nie jest wciąż do końca przesądzone, która z tych konkurujących ze sobą technologii wygra, ale bp jest na cały ten potencjalny wachlarz możliwości gotowa i będzie go rozwijać. n
Kontynuowaliśmy przyjętą strategię rozwoju Aleksander Wasiura, kierownik kategorii paliw w Circle K Polska
Z
arówno rok 2020, jak i początek bieżącego były pełne wyzwań, które wynikały bezpośrednio z pandemii – ograniczeniami wprowadzanymi w gospodarce i mniejszą mobilnością Polaków. Jak podaje POPiHN, początek walki z COVID-19 przyniósł kilkudziesięcioprocentowe spadki sprzedaży, natomiast kolejne kwartały były już lepsze. Dane publikowane po I kwartale 2021 r. pokazują, jednak że popyt na paliwa wciąż nie wrócił do poziomu sprzed pandemii. Po 3 miesiącach 2021 r. łączna, oficjalna konsumpcja paliw płynnych wykorzystywanych w transporcie była o 1 proc. niższa od wyniku z I kwartału ubiegłego roku. Kondycja branży paliwowej jest silnie powiązana z kondycją gospodarki i obostrzeniami wprowadzanymi w jej poszczególnych gałęziach. Ten trudny czas zweryfikował
rynek, pokazał, że wyniki zależne będą od umiejętności szybkiego dostosowania się do nowych warunków i sprawnego podejmowania trafnych decyzji, zarówno biznesowych, jak i marketingowych. Ważna okazała się dywersyfikacja biznesu, jak również podejmowanie nowych partnerstw, które są szansą na dalszy rozwój. Takie właśnie podejście zastosowaliśmy w Circle K, niezależnie od trwającej pandemii kontynuowaliśmy przyjętą strategię rozwoju, dostosowując jej elementy do szybko zmieniających się warunków otoczenia. Dobrym przykładem jest wdrożenie bezkontaktowych płatności w aplikacji Circle K za paliwo oraz myjnię. Dzięki temu klienci w całej Polsce mają możliwość bezpiecznej płatności za paliwo bezpośrednio przy dystrybutorze. Dodatkowo na wybranych stacjach oferujemy
GŁOS RYNKU – PALIWA RAPORT
możliwość opłacenia myjni z poziomu aplikacji bez konieczności opuszczania auta, a niebawem zasięg tej funkcji także zostanie rozszerzony na cały kraj. Nie są to jedyne udoskonalenia nad którymi pracujemy. Wprowadzanie innowacji w ofercie niewątpliwie wspomaga nasz rozwój – na terenie całego kraju mamy już niemal 380 stacji. Niedawno otwarta została setna stacja franczyzowa, zlokalizowana w Rzeszowie – to kolejny krok milowy w rozwoju firmy i potwierdzenie, jak ważny jest dla nas polski rynek, a także jak dużym zaufaniem Circle K cieszy się wśród partnerów biznesowych. Coraz więcej przedsiębiorców decyduje się na otwarcie stacji pod marką Circle K, doceniając wysokiej jakości paliwa miles®, atrakcyjny koncept sklepów oraz szereg nowości i udogodnień dla klientów w całej sieci. W ostatnim roku finansowym pod marką Circle K dołączyło łącznie 15 stacji franczyzowych. Dzięki konsekwentnemu rozwojowi, dostęp do oferty sieci jest jeszcze prostszy i stanowi duże udogodnienie dla klientów, w tym profesjonalnych kierowców i firm transportowych. W planach na najbliższy rok prognozujemy
otwarcie kilkudziesięciu kolejnych punktów. W Cirlce K nie tylko otwieramy, ale i ulepszamy nasze stacje, starając się odpowiadać na potrzeby klientów. W ostatnim czasie rozszerzono dostęp do AdBlue, które można zatankować prosto z dystrybutora już na 88 stacjach. Dodatkowo, w wybranych lokalizacjach zostały zmodyfikowane stanowiska do tankownia TIR. Zostały one wyposażane w nowe, wysokowydajne dystrybutory oraz możliwość obustronnego tankowania. Sieć Circle K pomaga także zadbać o komfortową wakacyjną podróż kamperem. Na wybranych stacjach paliw zamontowane zostały profesjonalne stanowiska serwisowe z systemem spłukiwania i poboru wody. Stanowiska obecnie dostępne są na stacjach Circle K zlokalizowanych w MOP Lubień i MOP Machnacz przy autostradzie A1, a także na stacji w Jędrzychowicach, przy granicy z Niemcami, oraz w Nowym Targu. W planach jest montaż kolejnych instalacji, na początek w województwach zachodniopomorskim i kujawsko-pomorskim. To tylko przykład niektórych nowości, które wprowadziliśmy do naszej oferty w ostatnim czasie. n
Zwiększyliśmy efektywność Andrzej Szczepański, Kierownik Operacyjny Citronex Trans Energy
O
statni rok to dla nas przede wszystkim czas porządkowania struktur biznesowych oraz przekształceń wewnątrz grupy spółek działających w ramach Citronex. Dzięki tym działaniom udało się wydzielić z bardzo szerokiego zakresu działalności Citronex obszar związany z obsługą podróżnych i rozpocząć działanie w ramach nowej spółki Citronex Trans Energy.
W tym czasie nie było planów uruchamiania nowych obiektów stacyjnych. Czas przekształceń i porządkowania struktur wykorzystaliśmy na zwiększenie efektywności działania już istniejących obiektów. Udało się osiągnąć w tym zakresie bardzo dobre rezultaty, pomimo stale obowiązujących obostrzeń związanych z pandemią. Z naszych obserwacji wynika, że nie wpływały już one negatyw-
nie ani na sprzedaż paliw, ani na obroty sklepowe czy w obszarze gastronomii. Oprócz sprzedaży tradycyjnych paliw chcemy oferować naszym klientom dostęp do ich alternatyw. We współpracy z Greenway Polska uruchomiliśmy szybkie stacje ładowania samochodów elektrycznych na naszych Dyskontach w Kątach Wrocławskich i Zgorzelcu. Również w Zgorzelcu, na
stacji w pobliżu węzła autostradowego, oddaliśmy dla klientów dysponujących flotami samochodów napędzanych gazem stację oferującą LNG. W kolejnych miesiącach zamierzamy pozyskiwać nowe lokalizacje pod budowę stacji bądź przejmować obiekty już funkcjonujące. Chcemy również zaoferować na rynku model współpracy oparty o umowę franczyzową. n
Codzienność w czasach pandemii Ireneusz Jabłonowski, prezes zarządu Huzar PSP
P
andemia COVID-19 wpłynęła na każdą dziedzinę polskiej gospodarki, w tym także na rynek paliw. 2020 rok był dla wszystkich specyficznym czasem. Codziennie uczyliśmy się życia w no- wej rzeczywistości. Wszystkie dostawy paliw na stacje sieci PSP Huzar odbywały
się w terminie i bez zakłóceń, jednak popyt na te produkty był mocno uzależniony od ogłaszanych w naszym kraju lockdownów. Jak dobrze pamiętamy od marca 2020 roku polska gospodarka z dnia na dzień stawała w miejscu. Mieszkańcy naszego kraju do minimum ograniczyli wyjazdy, firmy wstrzy-
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
39
RAPORT GŁOS RYNKU – PALIWA
mały delegacje i zarządziły pracę zdalną – odbywały się tylko niezbędne w tamtym czasie wyjazdy, a rząd wprowadzał coraz to bardziej restrykcyjne obostrzenia. Nie wiedzieliśmy, co przyniosą kolejne dni. Codziennie rosnące liczby zakażonych bardzo niepokoiły. Chwila rozluźnienia przyszła w wakacje 2020 r., kiedy częściowo odblokowano gospodarkę i mogliśmy zacząć funkcjonować w miarę normalnie. Cała ta sytuacja nie trwała jednak długo, bo jesienią przyszła kolejna fala koronawirusa i znowu działalność firm została ograniczona, a dzieci rozpoczęły kolejny etap nauk i zdalnej. W 2021 rok weszliśmy z obowiązującymi restrykcjami, kolejnymi zamknięciami i ograniczeniami. Wszystko to odczuła i nadal odczuwa cała gospodarka, jednak teraz pandemia stała się naszą codziennością. Nie ulega wątpliwości, że przed nami nadal stoją wyzwania związane z niepewną przyszłością i rozwojem sytuacji związanej z wirusem, jednak teraz jest trochę łatwiej. Już dużo więcej wiemy, dbamy wzajemnie o swoje bezpie-
czeństwo i jesteśmy przygotowani na błyskawiczne reakcje. Właściciele stacji paliw poszukują najlepszych dla siebie modeli biznesowych. Niektórzy próbują działać samodzielnie, inni co jakiś czas zmieniają barwy i nawiązują współpracę z różnymi sieciami. Dużej części właścicieli obiektów już funkcjonujących na rynku zależy na zachowaniu niezależności. Nie chcą być franczyzobiorcami, którzy są zależni od marki, z którą nawiązują współpracę. Polskie Stacje Paliw Huzar dają możliwość elastyczności działania, przy jednoczesnym dostarczaniu wielu gotowych rozwiązań biznesowych. Nasza marka pozwala na zachowanie wpływu na rozwój nie tylko danego obiektu, ale także na realny wkład w funkcjonowanie całego brandu. Niezależność, zachowanie własności i promowanie lokalnego patriotyzmu to cechy Huzara, które najbardziej cenią sobie przedsiębiorcy należący do naszej sieci i to właśnie one odróżniają stacje partnerskie, takie jak Huzar, od stacji franczyzowych i koncernów. n
Mamy ambitne plany rozwojowe Benjamin Ferte, prezes zarządu SCA Petrole, członek zarządu dyrekcji handlowej Intermarché
M
ożemy śmiało powiedzieć, że najważniejsz ym wydarzeniem w obszarze paliwowym było powołanie do życia centralnej spółki zajmującej się handlem paliwami w ramach Grupy Muszkieterów – SCA Pe- trole Polska. Pracowaliśmy nad tym projektem od dłuższego czasu, ponieważ chcieliśmy jak najlepiej oszacować potrzeby rynku oraz odpowiednio zaplanować nasz rozwój w tym zakresie. Dzięki zaangażowaniu całego ze-
40
Stacja Benzynowa
społu dyrekcji handlowej Intermarché, a w szczególności naszego pionu paliw, udało się wdrożyć w życie plan powołania centralnej spółki już w lutym 2021 r. Zaopatruje ona stacje paliw działające pod szyldem Intermarché w paliwa, autogaz LPG, gaz propan-butan w butlach oraz AdBlue. Jesteśmy przekonani, że scentralizowanie zakupów paliw w ramach jednego podmiotu zapewni w przyszłości bezpieczeństwo energetyczne dla Grupy Muszkieterów w Polsce.
WYDANIE SPECJALNE
Kolejnym ważnym wydarzeniem było uruchomienie dwóch stacji paliw w wersji Light, czyli stuprocentowo zautomatyzowanych. Podchodziliśmy do tego projektu z dużą rezerwą mając na uwadze opinie klientów na temat stacji automatycznych. Jednocześnie jednak byliśmy pewni, że zastosowane przez nas nowoczesne urządzenia będą zarówno zapewniały klientom łatwą i intuicyjną obsługę, jak również będą bezawaryjne. Tak się rzeczywiście stało i obie stacje cieszą się dużą popularnością wśród klientów. Ważnym czynnikiem, który zadecydował o powodzeniu tego działania, było również to, że dostawca urządzeń (Petronova) w początkowym okresie działania stacji objął je starannym nadzorem. Przyczyniło się to do wzrostu zadowolenia naszych klientów oraz umocniło ich przekonanie o bezawaryjności w pełni zautomatyzowanej stacji. Duże powodzenie tego rozwiązania skłoniło nas również do
wprowadzenia tak zwanych stacji hybrydowych, które w okresie nocnym przechodzą w tryb automatyczny i są w pełni bezobsługowe. Dzięki temu klienci mają stały dostęp do oferowanych przez stację usług, a jej działanie łączy zalety obydwu trybów funkcjonowania. Pandemia nie pozostała bez wpływu na obszar paliwowy, ponieważ w początkowej fazie prawie całkowicie ograniczyła sprzedaż paliw i spowodowała drastyczną obniżkę cen. Mimo tego zarówno w 2020, jak i 2021 roku uruchomiliśmy po dwie nowe placówki, a w planach mamy kolejne otwarcia. Mamy ambitne plany rozwojowe, które w połączeniu z doświadczeniem SCA Petrole Polska dają nam bardzo pozytywne perspektywy na przyszłość. Dotychczasowe wyniki oraz popularność naszej marki świadczą o tym, że rozwiązania i usługi, które oferujemy, stanowią atrakcyjną odpowiedź na potrzeby klientów. n
Inwestujemy w rozwój sieci Piotr Belniak, dyrektor ds. sieci stacji CODO, Lotos Paliwa
O
statnie 12 miesięcy to czas, który był dużym wyzwaniem nie tylko dla naszej branży, ale również dla wielu dziedzin gospodarki. W pierwszej fazie pandemii priorytetem było zapewnienie ciągłości sprzedaży przy zachowaniu wszelkich środ-
ków ostrożności, które zabezpieczały naszych pracowników i klientów stacji. W tym czasie również mocno angażowaliśmy się w akcje wspierające walkę z COVID-19 – wydawaliśmy na stacjach napoje służbom ratunkowym, przekazywaliśmy paliwo i środki finansowe
GŁOS RYNKU – PALIWA RAPORT
dla szpitali. Kolejnym etapem były działania mające na celu odbudowanie sprzedaży na stacjach. Czerwiec 2020 r. był ważnym czasem dla naszej sieci detalicznej – ok resem intensyfikacji działań mających na celu odbudowanie sprzedaży paliwowej i pozapaliwowej po pierwszej fali COVID-19. Od tego momentu cały czas realizowaliśmy nowe aktywności, promocje i atrakcyjne oferty dla naszych klientów – staraliśmy się je uruchamiać pomiędzy kolejnymi falami epidemii. Jesteśmy przekonani, że nasze działania handlowe w dużej mierze pozwoliły nadrobić utraconą sprzedaż. W tym okresie przeprowadziliśmy 4 duże kampanie promocyjne: „Tankuj jeszcze taniej – 6 gr” – akcja promocyjna w miesiącach czerwiec i wrzesień, „TankuJemy hot dogi za 1 gr” – promocja wakacyjna, a także „Błyskawiczna loteria Lotos”, w której do wygrania było wiele atrakcyjnych nagród, w tym samochody osobowe z napędem hybrydowym oraz uruchomiona w czerwcu 2021 r. promocja „Piłka po Twojej stronie”. Działania te w znacznym stopniu pomagają nam wzmocnić sprzedaż na stacjach i pozytywnie wpływają na wyniki – co widzimy w benchmarku do sieci konkurencyjnych. Analiza ostatnich 12 miesięcy utwierdza nas w przekonaniu, że jednym z kluczowych elementów, dzięki którym realizujemy sprzedaż powyżej rynku, jest dywersyfikacja naszej sieci pod względem lok alizac yjnym. Odpowiedni
udział stacji w segmencie lokalnym, gdzie efekt pandemii był najmniej odczuwalny pod względem sprzedaży, a także duży udział stacji tranzytowych i MOP – pozwoliły realizować wyniki na oczekiwany m p oz i o mie. Dzięki dużemu udziałowi stacji tranzytowo-wakacyjnych, zdecydowana większość klientów spędzających wakacje w Polsce mogła nas odwiedzić. W efekcie tego, sezon wakacyjny 2020 mogliśmy zaliczyć do najbardziej udanych w historii. Również obecny sezon wakacyjny realizujemy na poziomie naszych założeń, które są na bardzo ambitnym poziomie. Warto zaznaczyć, że nasza sieć charakteryzuje się dużym udziałem sprzedaży ciężkiej floty, co również pozwoliło utrzymać sprzedaż paliw w trudnych momentach minionego roku. Ostatnie miesiące to nie tylko poprawianie efektywności sprzedażowej naszych stacji, ale również rozwój sieci poprzez włączanie nowych lokalizacji. Rok 2021 jest rekordowym pod względem liczby uruchomień stacji MOP w naszej sieci, a to kluczowe inwestycje, wymagające ogromnego finansowego zaangażowania. Inwestycje te wskazują jak bardzo poważnie myślimy o naszym rozwoju i przyszłości. Dzisiaj jesteśmy wiceliderem rynku w zakresie liczby stacji MOP. Mamy przekonanie, że jako sieć stacji, poprzez inwestycje w rozwój sieci, w promocje i aktywności handlowe, dobrze wykorzystaliśmy niełatwy czas pandemii. n
Sieć stacji paliw Moya. Kierunek: rozwój! Paweł Grzywaczewski, członek zarządu Anwim
O
statni rok dla branży paliwowej, w Polsce i nie tylko, był pełen wyzwań. Był to nie tylko czas walki ze skutkami pandemii koronawirusa. Sektor doświadczył także silnych zawirowań na światowych giełdach surowców, które wywindowały ceny ropy naftowej do niezwykle wysokich poziomów. Pomimo tego, Moya realizuje zakładaną strategię dotyczącą zagęszczania swojej sieci stacji paliw oraz zwiększania atrakcyjności oferty paliwowej i pozapaliwowej.
Branża w czasach zarazy Po lockdownie związanym z pandemią COVID-19, który miał miejsce na wiosnę 2020 r., nastąpił okres powrotu do względnej normalności, a co za tym idzie, do odbudowy sprzedaży na stacjach paliw. Na drugą i trzecią falę koronawirusa byliśmy już dużo lepiej przygotowani. Doświadczenie związane z ochroną klientów i pracowników stacji zaowocowało większym spokojem w codziennej działalności. Wzrost nastrojów społecznych znalazł swoje odzwierciedlenie na świato- wych giełdach surowców. Coraz większy optymizm wśród inwestorów spowodował odbicie cen ropy, a brak porozumienia pomiędzy naj-większymi producentami spowodował, że dziś płacimy za paliwo najwięcej od kilku lat.
Pandemia COVID-19 odcisnęła na branży paliwowej duże piętno. Wg POPiHN, popyt na paliwa w 2020 r. był o 4 pro. niższy niż rok wcześniej, pomimo tego, że w Polsce przybyło ponad milion nowo zarejestrowanych pojazdów. Co jednak bardzo istotne, pomimo wielu zawirowań na rynku rafineryjnym, nawet w najtrudniejszym dla sektora okresie, udało się w pełni zaspokoić zapotrzebowanie rynku na paliwa. Zaspokojenie zmniejszonego popytu nadal wymagało uzupełnienia produkcji krajowej importem, który jednak był o 9 proc. niższy niż w 2019 r. Z kolei produkcja krajowa była niższa o 7 proc. r/r. Rynek stacji paliw pomimo spadku obrotów nadal prężnie się rozwijał. Według POPiHN na koniec 2020 r. w Polsce działało 7739 stacji paliw, co oznacza wzrost aż o 111 obiektów w stosunku do 2019. Niebagatelny wpływ na te statystyki miała sieć stacji paliw Moya, która w ubiegłym roku powiększyła się o ok. 70 placówek. Ciągły rozwój infrastruktury drogowej powoduje, że rynek stacji ciągle jest dynamiczny i intensywnie się zmienia.
Moya – niesłabnące tempo pomimo pandemii Pomimo niesprzyjających okoliczności rynkowych, na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy nie zwalniamy tempa rozwoju. Regu-
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
41
RAPORT GŁOS RYNKU – PALIWA
larnie otwieramy nowe placówki, poszerzając swoje zasięgi i zdobywając no-wych klientów. W lipcu 2021 r. w sieci Moya działa niemal 340 stacji paliw. Liczba ta w najbliższym czasie nadal będzie gwałtownie się zwiększać. W listopadzie ubiegłego roku spółka Anwim, właściciel sieci Moya, zmieniła strukturę właścicielską, co dodatkowo zwiększyło potencjał firmy. Akcjonariuszem Anwim został Polish Enterprise Funds SCA. Co więcej, Anwim zadebiutował w Alternatywnym Systemie Obrotu Giełdy Papierów Wartościowych emitując obligacje korporacyjne. Innym kamieniem milowym na przestrzeni ostatniego roku było sfinalizowanie skomplikowanego procesu przejęcia samoobsługowych stacji eMila i rebranding obiektów. Dziś funkcjonują one jako Moya Express i są dopełnieniem wyjątkowej na polskim rynku paliwowym oferty. Moya, jako jedyna sieć stacji paliw dysponuje trzema typami stacji: konwencjonalnymi, obsługowymi z przystacyjnym sklepem i konceptem gastronomicznym Caffe Moya, automatycznymi, wyłącznie dla flot i właśnie samoobsługowymi, które są świetną alternatywą zarówno dla klientów indywidualnych, jak i biznesowych. Firma zatem nie dość, że nie zwolniła podczas najtrudniejszych chwil dla sektora, to wręcz przeciwnie. Spółka rozwija się dziś, jak nigdy dotąd, a przyszłość kreśli się w bardzo jasnych barwach.
Branża paliwowa – co nas czeka? Liczymy na to, że w bilansie rocznym obroty na rynku w bieżącym roku będą wyższe niż w 2020. Jednak znaczącego wzrostu konsumpcji paliw powinniśmy spodziewać się dopiero w latach 2022-2023, pod warunkiem, że koronawirus pozostanie wspomnieniem. Wtedy też na pełnych obrotach zaczną funkcjonować wszystkie programy wspierające odbudowę gospodarek. Prowadząc analizę rynku paliw, nie sposób pominąć coraz silniejszych trendów prowadzących do redukcji emisji CO2 i ograniczania korzystania z paliw kopalnych. W wieloletniej perspektywie rozwoju branży coraz więcej mówi się o zielonych rozwiązaniach i ostatecznej detronizacji ropy naftowej. Kiedyś istotnie era ropy dobiegnie końca – już dziś koncerny muszą rozważać drogi transformacji, odejścia od tego surowca. Jednak gwałtowne odejście od ropy jako źródła energii, pomimo silnego lobbyngu na rzecz alternatywnych źródeł energii, nie jest możliwe. Choć już dziś jesteśmy świadkami rosnącego udziału zielonej energii ze słońca i wiatru, musimy pamiętać, że zdecydowana większość rodzimej energetyki opiera się na paliwach kopalnych. Między innymi dlatego elektromobilność w Polsce będzie rozwijać się z opóźnieniem w stosunku do krajów Europy Zachodniej. n
Dostosowujemy się do błyskawicznie zmieniającej się rzeczywistości Wojciech Muszyński, dyrektor wykonawczy ds. sprzedaży detalicznej w PKN Orlen
J
ednym z największych wyzwań dla sektora energetyczno-paliwowego w Europie Środkowo-Wschodniej jest dziś
42
Stacja Benzynowa
utrzymanie konkurencyjności, jak również konieczność spełnienia ambitnych założeń europejskiej transformacji energetycznej. Pol-
WYDANIE SPECJALNE
ski rynek paliw bez wątpienia ma ogromny potencjał, w szczególności przy wdrażaniu innowacyjnych technologii oraz do wyznaczania kierunku, w którym powinien podążać cały sektor. Zróżnicowane działania podejmowane przez PKN Orlen w obszarze paliwowym, mają na celu dalsze wzmacnianie pozycji koncernu w coraz bardziej konkurencyjnym otoczeniu. Zgodnie z ogłoszoną w listopadzie ubiegłego roku strategią Orlen2030, podjęliśmy działania, których celem było i jest umocnienie pozycji lidera w Europie Środkowo-Wschodniej. W tym czasie dynamicznie rozwijaliśmy naszą sieć stacji paliw – zarówno w Polsce, jak i na zagranicznych rynkach – na Słowacji, Litwie, w Niemczech i Czechach. Aktualnie zarządzamy ponad 2 800 obiektami, w tym ponad 1 800 z nich znajduje się na terenie Polski. W ubiegłym roku znacznie zwiększyliśmy naszą obecność na rynku słowackim, podwajając tam liczbę naszych stacji. Jesteśmy aktywni, także za naszą zachodnią granicą. Na początku września PKN Orlen otworzył w Niemczech kolejną, szóstą stację wyłącznie pod marką Orlen. Mając na uwadze trend związany z coraz szybszym rozwojem paliw alternatywnych, równie mocno koncentrowaliśmy się w ostatnich miesiącach na rozwiązaniach z zakresu nisko- i zeroemisyjnych źródeł energii. W tym segmencie kierunek działań również wyznaczała strategia Orlen2030, której istotny element stanowi zwiększenie pro-
dukcji biopaliw i paliw wodorowych. Pod koniec ubiegłego roku na dwóch czeskich stacjach rozpoczęła się budowa punktów tankowania wodoru. Rozwój sieci stacji tankowania PKN Orlen odbywa się z wykorzystaniem doświadczeń zebranych na rynku niemieckim. Od 2017 roku działają tam dwa punkty ładowania wodoru zlokalizowane na stacjach Grupy Orlen. W Polsce realizujemy budowę hubów wodorowych, obejmujących instalację produkcyjną, infrastrukturę logistyczną oraz dystrybucyjną w Trzebini, Włocławku i Płocku. Podpisaliśmy także kolejne listy intencyjne o współpracy na rzecz rozwoju zeroemisyjnego transportu publicznego opartego o napędy wodorowe. Sukcesywnie zwiększamy też dostępność ładowarek dla samochodów elektrycznych. Dzięki fuzji z Energą wkrótce do sieci Orlen Charge dołączą kolejne stacje ładowania pojazdów elektrycznych. Dzięki temu staniemy się właścicielem ponad 400 obiektów na polskim rynku. Wnikliwa analiza rynku, uważna obserwacja trendów rynkowych i idące za tym deklaracje, jak strategia Orlen2030, pozwalają nam dostosowywać się do błyskawicznie zmieniającej się rzeczywistości. Rozbudowa sieci stacji, modernizacja infrastruktury rafineryjnej i petrochemicznej, czy rozwiązanie zmierzające ku zielonej przyszłości to tylko niektóre z działań, dzięki którym wzmacniamy naszą przewagę konkurencyjną w regionie i na świecie. n
RAPORT GŁOS RYNKU – PALIWA
Niezmiennie stawiamy na produkty wysokiej jakości
Epidemia nie wpłynęła na nasze długofalowe plany i cele
Grzegorz Bartkiewicz, współwłaściciel Petroster
O
becny czas stawia firmom, ale także konsumentom nowe wyzwania. Bo nie tylko firmy zostały postawione w nowej sytuacji, ale także konsumenci. Mierzą się oni z restrykcjami sanitarnymi, wieloma ograniczeniami, ale są oni też niejednokrotnie zmęczeni sytuacją. To sprawia, że obsługa klientów jest bardziej wymagająca i absorbująca. Należy pamiętać, że stacje jako jedne z niewielu obiektów, działały z klientami nawet w czasie największego lockdownu, a restrykcje spadły na właścicieli stacji bez możliwości przygotowania się do nich. Wielokrotnie wymagało to kreatywności, umiejętności szybkiego dostosowania się i wielu zmian. To wymaga większego zaangażowania i absorbuje wiele czasu na wielu nowych kwestiach. Jako dostawca wszelkiego osprzętu i usług serwisowych na stacje paliw, zauważyliśmy że nasi klienci coraz bardziej cenią produkty i rozwiązania dobre jakościowo oraz takie, które zapewnią im spokój. Mając na głowie coraz więcej, mierząc się z nową rzeczywistością, by móc skupić się na swojej pracy, opierają się na dobrych fachowcach i dobrych produktach. To rozsądne podejście, które pozwala na organizację czasu bez zbędnych niespodzianek. Mierzą się oni bowiem z nowymi wyzwaniami, jakie
44
Stacja Benzynowa
stawiane są obecnie na rynku, jak problemy z dostępnością towarów oraz wzrost cen. Czas dostaw znacząco się wydłużył, co wymaga innej organizacji, wielu zmian. Nasza firma będąc możliwie przygotowana na kolejne miesiące działa bez większych zmian. Nie ma u nas problemów z dostępnością produktów, a nawet jak to mamy w zwyczaju, wprowadziliśmy do oferty nowe produkty. Niezmiennie stawiamy na produkty wysokiej jakości, jak najbardziej dopasowane do potrzeb klientów i mimo obecnej sytuacji, nasze produkty i usługi nie straciły na jakości. Ceny pozostały również dotychczasowo na niezmienionym poziomie. Oprócz nieustannie modernizowanych zaworów oddechowych i przerywaczy płomienia, wprowadziliśmy do oferty zawory stopowe i zawory zwrotne ze stali nierdzewnej. Nieustannie poszerzamy ofertę elektroniki do detekcji wycieków i automatyki, gdzie w gamie pojawiają się nowe czujniki, a centralka uzyskała możliwość komunikacji Modbus. Wierzymy, że trudna sytuacja sprzyja firmom stawiającym na jakość, współpracę i pełne wsparcie swoich kontrahentów, dlatego w przyszłość patrzymy z optymizmem i trzymamy kciuki za naszych klientów. Zrobimy co w naszej mocy by ich praca mogła przebiegać bezproblemowo w zakresie bezpieczeństwa i technologii. n
WYDANIE SPECJALNE
Monika Kielak-Łokietek, dyrektorka działu stacji paliw i rozwoju sieci detalicznej w Shell Polska
O
statni rok był pełen nowych wyzwań. Bez wątpienia największym była pandemia COVID-19, która poruszyła globalną gospodarką. Shell nie był wyjątkiem. Pierwszy lockdown spowodował znaczące zmiany w zachowaniu konsumentów, w szczególności drastyczny spadek transakcji paliwowych. W czerwcu, po pierwszej fali pandemii, mogliśmy obserwować jak wraz z poprawą sytuacji epidemiologicznej i luzowaniem obostrzeń liczba transakcji wracała do normy. Epidemia na szczęście nie wpłynęła na długofalowe plany i cele firmy. Rozwijamy sieć o nowe stacje – obecnie mamy ich już 430. W tym roku otworzyliśmy stacje partnerskie w Zawierciu, Wrześni, Libiążu, Bełku i Kaliszu. Udało się również zrealizować kilka projektów i inwestycji, które są naszymi kamieniami milowymi w historii firmy, a w planach mamy kolejne działania.
LNG W październiku 2020 r. otworzyliśmy w Bielanach Wrocławskich pierwszą w Polsce stację komercyjną Shell LNG, a następnie już w lipcu 2021 r. drugą stację w Świecku. Poszerzyły one europejski korytarz LNG budowany w ramach konsorcjum Bio-LNG EuroNet. Sieć punk-
tów LNG ma zapewnić dostępność stacji tankowania tego paliwa co ok. 400 km na głównych szlakach i węzłach transportowych Europy – od Hiszpanii po Polskę. Widzimy rosnące zainteresowanie naszymi stacjami. Pierwszy z nowo otwartych punktów, położony w Bielanach Wrocławskich, w rejonie tras A4 i S8, odnotowuje nawet do 1000 transakcji miesięcznie. Liczymy, że druga ze stacji, znajdująca się przy przejściu granicznym Świecko-Frankfurt, osiągnie jeszcze lepsze wyniki. Docelowo planujemy budowę 8 stacji na terenie Polski, w najbliższym czasie w Piotrkowie Trybunalskim, a następnie w Iłowej, Jędrzychowicach i Poznaniu. Inwestycje te mogą znacząco przyczynić się do dekarbonizacji transportu w Europie. Obecnie bowiem błękitne paliwo jest jedną z najczystszych alternatyw dla ciężarówek z silnikami diesla, które pozwala na 22 proc. redukcję emisji gazów cieplarnianych z samochodów ciężarowych w porównaniu z konwencjonalnym olejem napędowym. Dodatkowo pojazdy dziś używające LNG mogą bez żadnych ulepszeń technicznych korzystać z bioLNG (LNG wytwarzanego z biometanu produkowanego z odpadów rolniczych, przemysłowych czy ścieków), które daje jesz-
GŁOS RYNKU – PALIWA RAPORT
cze większe możliwości redukcji emisji, nawet do warości emisji poniżej 0 (czyli de facto do możliwości balansowania emisyjności pojazdów konwencjonalnych) Dla rozwoju LNG sprzyjające jest również utrzymanie zerowej stawki akcyzy. Mamy nadzieję, że z czasem do Polski będą wprowadzane kolejne ulgi np. dopłaty do ciężarówek na błękitne paliwo i wzorem Niemiec – zwolnienie ich z opłat drogowych.
Elektromobilność i kompensacja emisji CO2 Shell stawia także na elektromobilność. W listopadzie 2017 r. podpisaliśmy umowę z firmą Ionity, operatorem sieci punktów ładowania samochodów elektrycznych o wysokiej mocy. W ramach tej współpracy zostały już uruchomione punkty
ładowania na stacjach Shell na Węgrzech, Słowacji, w Czechach, Bułgarii i na Ukrainie. W Polsce planujemy zbudować 10 punktów ładowania. Kilka z nich najprawdopodobniej powstanie jeszcze w tym roku. Inwestycje w elektromobilność to jedna z dróg przybliżających nas do spełnienia naszego celu, aby do 2050 roku lub wcześniej stać się biznesem energetycznym o zerowej emisji netto. Warto również wspomnieć, że na początku tego roku Shell uruchomił mechanizm kompensacji emisji dwutlenku węgla dla naszych klientów flotowych w Polsce, w ramach którego mogą oni zdecydować się na kompensację emisji dwutlenku węgla z paliwa zakupionego za pomocą karty Shell Card. Shell zrównoważy te emisje poprzez zakup kredytów
węglowych pochodzących z międzynarodowych projektów, które chronią i odbudowują naturalne ekosystemy. Klienci otrzymują też roczny certyfikat poświadczający zakup kredytów węglowych.
Paliwa tradycyjne W centrum naszej działalności są nadal paliwa tradycyjne, gdyż taka jest potrzeba rynku. Szczególnie ważne jest dla nas, aby konsumenci docenili zalety naszych paliw premium – Shell V-Power, posiadających wzmocnioną formułę czyszczącą Dynaflex, która pomaga uzyskać lepszą wydajność spalania paliwa i poprawia osiągi. Z tego powodu nadal prowadzimy cieszącą się popularnością akcję promocyjną „Wtorki i czwartki z Shell V-Power”. W ramach akcji we wtorki benzynę Shell V Po-
wer 95 można kupić w cenie Shell FuelSave, a w czwartki klienci płacą mniej za Shell V Power Diesel. Dzięki temu działaniu, zachęcającemu do wypróbowania paliw premium, klienci przekonują się, że naprawdę warto korzystać z paliw o wysokiej jakości. Obecnie już co trzeci klient tankuje nasze paliwo premium. W marcu tego roku przedłużyliśmy współpracę ze Scuderia Ferrari, w ramach której razem nie tylko walczymy o sukcesy na torach wyścigowych, ale także pracujemy nad rozwojem paliw przyszłości, w tym biopaliw i syntetycznych paliw płynnych, oraz doskonaleniem jednostki napędowej turbo V6. Historia naszej relacji ze Scuderia Ferrari sięga aż 1929 roku, a partnerstwo należy do jednego z najbardziej udanych i znanych w Formule 1. n REKLAMA
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
45
Premiera Shell Café Jako Shell Polska wprowadziliśmy kilka tygodni temu na rynek nowy koncept kawiarniano-gastronomiczny pod nazwą Shell Café. Zrobiliśmy to w odpowiedzi na potrzeby klientów naszych stacji. Konsumenci swoimi decyzjami jednoznacznie pokazują, że kawa jest jednym z głównych powodów, dla jakich zatrzymują się na stacjach Shell – 70 proc. wszystkich napojów kupowanych na stacjach Shell bazuje na kawie. Mikołaj Pawlak, starszy manager kategorii Shell Café, Shell Polska
C
hcąc jeszcze lepiej poznać nawyki i przyzwyczajenia Polaków związane ze spożywaniem kawy, we współpracy z agencją badawczą SW Research, opracowaliśmy raport, którego wyniki mogą Państwo poznać poniżej. Jest to najświeższe źródło informacji, z którego można dowiedzieć się m.in. jak często pijemy kawę, w jakich godzinach, a także w jakim celu. Realizacja badania szła w parze z sierpniowym launchem Shell Café, naszej flagowej oferty kawiarniano-gastronomicznej. Podejmujemy kolejny krok w celu rozwoju oferty pozapaliwowej, oferując klientom kawę premium o doskonałym smaku, przygotowywaną przez profe-
46
Stacja Benzynowa
sjonalnych, przeszkolonych baristów. Do dyspozycji klientów są dwie mieszanki kaw premium – espresso (80 proc. arabica i 20 proc. robusta) oraz lungo (100 proc. arabica) – wybrane przez cenionych na całym świecie ekspertów i roastmasterów. Chcemy, aby nasze stacje były najchętniej wybierane w Polsce, dlatego, poza walorami smakowymi, przykładamy również dużą wagę do wystroju wnętrz. Opracowaliśmy zupełnie nową identyfikację wizualną, na którą składają się ciepłe kolory ścian i nowe materiały wykończeniowe, takie jak drewno czy miedź. Naszym celem jest dostarczenie klientom produktów najwyższej jakości we wnętrzach kojarzących
WYDANIE SPECJALNE
się z kawiarniami. Chcemy, aby to gościnne otoczenie zapewniało naszym klientom odpoczynek i regenerację sił przed dalszą podróżą.
Ufamy, że poniższe dane okażą się dla Państwa cenne jako lektura lub baza wiedzy w realizowanych działaniach i tematach. n
ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
Zwyczaje Polaków związane z piciem kawy Zdecydowana większość (86 proc.) badanych pije kawę codziennie lub prawie codziennie. Największą grupę spośród pijących codziennie lub prawie codziennie stanowią pijący dwie kawy dziennie (47 proc.), a co czwarty (25,6 proc.) trzy dziennie. Najlepszą porą na picie kawy są godziny 6:00-8:00 oraz 8:00-10:00. Około dwóch na pięciu badanych pije wtedy kawę. W poszczególnych przedziałach czasowych między 10:00 a 18:00 kawę pije po około 30 proc. konsumentów. Badanie we współpracy Shell Polska z SW Research, sierpień 2021
N
ajczęstszym celem picia kawy jest przyjemność jej smak i aromat (wskazuje go 62 proc.), pobudzenie umysłu, organizmu do działania (48 proc.), codzienny rytuał (43 proc.), chęć pozbycia się uczucia senności (41 proc.), dobrego rozpoczęcia dnia (40 proc.), relaksu i zrobienia sobie przerwy (39 proc.). Co trzeci wskazuje przyzwyczajenie (34 proc.), a (12 proc.) przyznaje, że jest uzależnione od kawy.
ZWYCZAJE POLAKÓW ZWIĄZANE Z PICIEM KAWY
CZĘSTOTLIWOŚĆ SPOŻYWANIA KAWY
86,2
11,2
Codziennie lub prawie codziennie
2,6
Kilka razy w tygodniu
Raz w tygodniu
*P3. Średnio ile dziennie kaw pijesz? Chodzi o dowolną objętość oraz intensywność, np. jeżeli za jednym razem wypija Pan(i) napój, w którym są 2 kawy, należy liczyć to jako 1 kawę. [N=972]
18,4
Jakość kawy Badani wskazują, że jakość kawy kojarzy im się przede wszystkim z dobrym smakiem (54 proc.), aromatem (36 proc.) oraz z dobrej jakości ziarnami (12 proc.). Zdecydowanie największe znaczenie dla jakości kawy mają zdaniem badanych jej zapach, aromat (78 proc.) oraz smak (76 proc.). Inne ważne dla jakości cechy kawy to posmak po wypiciu (według 39 proc. badanych), moc kawy (38 proc.), jej gatunek (37 proc.), wyważenie między smakiem, mocą, kwasowością (36 proc.). Pochodzenie kawy ma znaczenie dla jakości według 23 proc. konsumentów kawy. Wskazujący gatunek kawy jako mający znaczenie dla jakości zdecydowanie wybierają arabikę (76 proc.) jako świadczącą o dobrej jakości kawy. Badani najbardziej lubią kawę sypaną (56 proc.), z mlekiem (55 proc.) bądź rozpuszczalną (50 proc.). Ponad połowa badanych wybiera kawę
10
P2. Jak często pijesz kawę?
47,4
1
2
25,6
3
4
5,9
2,7
5 lub więcej
*Pytanie zadawane osobom pijącym kawę codziennie lub prawie codziennie Dane w % N=1127
ZWYCZAJE POLAKÓW ZWIĄZANE Z PICIEM KAWY
PORA SPOŻYWANIA KAWY 11
P4. W jakich godzinach najczęściej pijesz kawę? Przed 6:00
7,5
6:00 - 8:00
40,4
8:00 - 10:00
39,0
10:00 - 12:00
29,7
12:00 - 14:00
27,8
14:00 - 16:00
31,9
16:00 - 18:00
29,3
18:00 - 20:00 Po 20:00
7,4 1,6
Dane w % N=1127
nie za mocną, nie za słabą (56 proc.), ponad jedna trzecia mocną lub bardzo mocną (36 proc.).
Rytuał picia kawy 76 proc. konsumentów zgadza się ze stwierdzeniem, że picie kawy
jest dla nich codziennym rytuałem (40 proc. raczej się zgadza, 36 proc. zdecydowanie). Tylko 8 proc. de-
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
47
RAPORT ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE
ZWYCZAJE POLAKÓW ZWIĄZANE Z PICIEM KAWY
PICIE KAWY NA MIEŚCIE 21
*P16. Jak często pijesz kawę „na mieście”? [N=896]
P15. Czy zdarza Ci się pić kawę „na mieście”, tj. poza domem/pracą/uczelnią itp.?
20,5
26,3
79,5
26,0
21,0
21,9
Raz w miesiącu lub rzadziej
Kilka razy w miesiącu
Raz w tygodniu
Kilka razy w tygodniu
4,8
Codziennie lub prawie codziennie
Tak
Nie
*Pytanie zadawane tylko osobom pijącym kawę „na mieście” Dane w % N=1127 ZWYCZAJE POLAKÓW ZWIĄZANE Z PICIEM KAWY
CZYNNIKI DEYCYDUJĄCE O WYBORZE MIEJSCA ZAKUPU KAWY NA MIEŚCIE 22
P17. Czym zazwyczaj kierujesz się wybierając kawę „na mieście”? Wybierz cztery najbardziej istotne dla Ciebie czynniki.
Dogodna lokalizacja (kawa w tym miejscu jest mi „po drodze”)
45,8
Najlepsza jakość kawy (smak, aromat, gatunek itp.)
45,6
Atmosfera miejsca, komfort, klimat
43,8
Szybka obsługa, krótki czas oczekiwania na kawę
36,2
Atrakcyjne ceny, promocje
30,5
Przyzwyczajenie, pozytywne wcześniejsze doświadczenia
24,8
Możliwość skorzystania z innych usług
14,2
Program lojalnościowy, np. zbieranie punktów, pieczątek itp.
10,4
Opinie i oceny innych osób, internautów, na TripAdvisor, Google itp. Inne, jakie?
Kawa na mieście
28,3
Dobra oferta gastronomiczna, poza kawą (np. przekąski, posiłki, napoje itp.)
7,1 1,0
*Pytanie zadane tylko osobom pijącym kawę „na mieście” Możliwość wyboru maksymalnie 4 odpowiedzi Dane w % N=896 ZWYCZAJE POLAKÓW ZWIĄZANE Z PICIEM KAWY
KAWA CZARNA CZY BIAŁA? 23
*P18. Jaką kawę „na mieście” najczęściej wybierasz? [N=896]
34,8
62,6 Czarną
Espresso
Mrożoną Lungo
Ristretto Inną
3,2 1,3
Espresso Macchiato
7,0
Flat White
6,8 4,3
Mokka
3,8
*Pytanie zadawane osobom, które piją kawę „na mieście” **Pytanie zadawane osobom, które zadeklarowały, że najczęściej „na mieście” wybierają kawę czarną ***Pytanie zadawane osobom, które zadeklarowały, że najczęściej „na mieście” wybierają kawę białą Dane w %
Stacja Benzynowa
17,8 13,2
Kawę białą (cafe au lait, zwykła kawa z ciepłym lub zimnym mlekiem)
Inną
48
19,6
Cappuccino
12,5 4,5
31,0
Caffe Latte Latte Macciato
26,0
Podwójne (double) espresso
Inną
***P20. Jeżeli chodzi o kawę z mlekiem, to którą najchętniej wybierasz będąc „na mieście”? [N=561]
48,7
Americano
2,6
Z mlekiem
**P19. Jeżeli chodzi o czarną kawę, to którą najchętniej wybierasz będąc „na mieście”? [N=312]
WYDANIE SPECJALNE
klaruje, że takie stwierdzenie nie pasuje do ich konsumpcji kawy. Najbardziej popularnym naczyniem do spożywania kawy jest kubek (pije w nim 63 proc. badanych), filiżanki do tego celu używa 38 proc. W szklance kawę pije 21 proc. badanych. Zdecydowana większość nie wyobraża sobie dnia bez picia kawy (z tym stwierdzeniem zgadza się 74 proc. w tym 39 proc. zdecydowanie). Podobny odsetek deklaruje, że kawa pozwala przetrwać ciężki dzień (71 proc.). Dwie trzecie zgadza się, że podczas podróży sięga po kawę, a w pracy preferuje kawę przed herbatą 58 proc. badanych. Konsumenci są podzieleni w sprawie smaku kawy „na mieście”: zbliżone odsetki deklarują, że kawa ta ma lepszy bądź gorszy smak niż domowa (34 proc. wobec 38 proc. nie zgadzających się z tym zdaniem). Badani zdecydowanie nie zgadzają się ze stwierdzeniem, że kawa jest niezdrowa (64 proc., w tym 26 proc. zdecydowanie).
,4
80 proc. respondentów pije kawę na mieście. Czynią to jednak z bardzo zróżnicowaną częstotliwością: raz w miesiącu lub rzadziej robi to 26 proc. spośród nich, kilka razy w miesiącu kolejne 26 proc., raz w tygodniu 21 proc., a kilka razy w tygodniu 22 proc. Codziennie lub prawie codziennie pije kawę na mieście jedynie 5 proc. konsumentów Głównymi powodami wyboru miejsca do picia kawy na mieście są dogodna lokalizacja kawiarni (dla 46 proc.), jakość kawy (46 proc.), atmosfera miejsca, jego klimat (44 proc.). Ważna jest także szybka obsługa (36 proc.), atrakcyjne ceny (31 proc.), a także przyzwyczajenie do miejsca, pozytywne doświadczenia związane z tym miejscem (28 proc.). Zdecydowanie najbardziej popularną kawą pitą na mieście jest kawa z mlekiem (63 proc. pijących kawę na mieście wskazuje, że pije ją najczęściej). Kawę czarną pije poza domem 35 proc. Jeśli chodzi
ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
o kawę czarną, to najbardziej popularna jest espresso (49 proc. pijących kawę czarną na mieście), wyraźnie mniej popularne są americano (26 proc.) i podwójne espresso (12,5 proc.). W przypadku kawy białej najczęściej spożywana jest latte (31 proc. pijących najczęściej kawę białą na mieście), następnie latte macciato (20 proc.), cappuccino (18 proc.), kawa au lait (13 proc.). Miejscem picia kawy na mieście jest najczęściej kawiarnia (pije ją tam 60 proc. pijących na mieście), następnie stacja paliwowa (41 proc.), restauracja (36 proc.) oraz cukiernia (17 proc.). Największa grupa konsumentów przeznacza na kawę na mieście do 20 zł miesięcznie (36 proc.), co czwarty wydaje na ten cel powyżej 50 zł miesięcznie (25 proc.). Średnia kwota wydawana na kawę poza domem to 49 zł miesięcznie.
ZWYCZAJE POLAKÓW ZWIĄZANE Z PICIEM KAWY
MIEJSCE ZAKUPU KAWY NA MIEŚCIE P22. Spróbuj oszacować, ile średnio wydajesz miesięcznie na zakup kawy „na mieście”?
P21. Gdzie zazwyczaj kupujesz/spożywasz kawę będąc „na mieście”?
W kawiarni
24
60,0
Na stacji paliwowej
40,6
W restauracji, barze
15,6
35,5
W cukierni, piekarni
20,4
14,0
9,2
15,7
25,1
25,7 1-10 zł
W małym osiedlowym sklepie (np. Żabce)
11-20 zł
21-30 zł
31-40 zł
41-50 zł
51 zł i więcej
17,3
Podczas zakupów w sklepie spożywczym
Średnio 49 zł
8,6
W innym miejscu
1,3
Pytania zadawane tylko osobom pijącym kawę „na mieście” Możliwość wyboru wielu odpowiedzi Dane w % N=896 ZWYCZAJE POLAKÓW ZWIĄZANE Z PICIEM KAWY
CZĘSTOTLIWOŚĆ ZAKUPU KAWY NA STACJI PALIW 26
*P23. Jak często pijesz/kupujesz kawę na stacji paliwowej? [N=364]
Kawa na stacji paliwowej Kilka razy w tygodniu kawę na stacji paliwowej kupuje 22 proc. pijących kawę na stacji, podobny odsetek robi to raz w tygodniu (21 proc.). Co trzeci robi to raz w miesiącu bądź rzadziej (32 proc.). Najczęściej wybieranym dodatkiem do kawy na stacji paliw jest mleko (wskazuje je 55 proc.) oraz cukier: brązowy (33 proc.) bądź biały (30 proc.). Śmietankę dodaje 21 proc. kupujących kawę na stacji paliwowej. 11 proc. wybiera syrop smakowy, najbardziej popularne smaki to karmelowy, czekoladowy i waniliowy. n
31,6
22,5
Raz w miesiącu lub rzadziej
Celem badania było określenie stylów i zachowań konsumenckich związanych ze spożywaniem kawy. Metodą badawczą były wywiady on-line (CAWI) na panelu internetowym SW Panel. W ramach badania przeprowadzono 1127 ankiet wśród osób pijących kawę przynajmniej raz w tygodniu. Badanie emitowano do reprezentatywnej próby dorosłych Polaków. Kwestionariusz badawczy opracowany przez SW Research wspólnie z Shell Polska.
Raz w tygodniu
22,0
Kilka razy w tygodniu
2,7
Codziennie lub prawie codziennie
*Pytanie zadawane osobom, które zadeklarowały kupowanie kawy na stacji paliwowej Dane w % N=364 ZWYCZAJE POLAKÓW ZWIĄZANE Z PICIEM KAWY
DODATKI DO KAWY
54,9
Cukier brązowy
29,7
Śmietanka
21,4
Cynamon
13,2
Posypka czekoladowa
11,3
Syrop smakowy
10,7
Inne
Karmelowy
30,8
32,7
Cukier biały
Żadnych, zamawiam kawę bez dodatków
27
*P25. Jaki smak syropu zwykle dodajesz do kawy? [N=39]
P24. Jakie lubisz dodatki do kawy na stacji paliwowej?
Mleko
Informacje o badaniu
Kilka razy w miesiącu
21,2
1,6 15,4
Czekoladowy
17,9
Waniliowy
15,4
Toffi
7,7
Orzechowy
7,7
Klonowy
7,7
inne
23,1
Pytanie zadawane tylko osobom, pijącym kawę na stacji paliwowej; możliwość wyboru wielu odpowiedzi *Pytanie skierowane do osób, które wskazały, że lubią syrop smakowy Dane w % N=364
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
49
RAPORT ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE
Stacje paliw nadal najpopularniejszym miejscem picia kawy poza domem
Z najnowszego badania Café Monitor, które przeprowadziliśmy w ARC Rynek i Opinia wynika, że odsetek osób pijących kawę poza domem jest już niemal taki sam jak przed pandemią i wynosi obecnie 49 proc. Warto podkreślić, że nadal najpopularniejszymi miejscami spożywania kawy poza domem są kąciki kawowe na stacjach paliw, chociaż w porównaniu z poprzednimi latami nieznacznie straciły na popularności. Natalia Sieroń, badaczka w ARC Rynek i Opinia
W
2020 roku naznaczonym pandemią odsetek osób pijących kawę poza domem był niższy niż w poprzednich latach. Obecny rok, 2021, przyniósł zmianę i już połowa badanych deklaruje, że w cią-
50
Stacja Benzynowa
gu ostatnich 30 dni piła kawę poza domem.
Gdzie najczęściej pijemy kawę? Nadal najczęściej pijemy kawę na stacjach paliw, chociaż w tym
WYDANIE SPECJALNE
wypadku zauważalny jest spadek popularności tego miejsca o 5 p.p. względem poprzednich lat. Miejsca, które najbardziej zyskały na popularności w porównaniu z ubiegłym rokiem to lodziarnie i lodziarniokawiarnie (+13 p.p.), kawiarnie sie-
ciowe (+5 p.p. z 24 proc. do 29 proc.) oraz kawiarnie nie sieciowe (+5 p.p. z 21 proc. do 26 proc.). Warto zauważyć, że sklepy spożywcze, które oferują kawę stosunkowo od niedawna znalazły się na ósmej pozycji wśród miejsc, gdzie
ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
najczęściej spożywana jest kawa – 30 proc. badanych przyznało, że pije tam kawę, co oznacza wzrost o 3 p.p. w porównaniu z poprzednim rokiem. Liderzy znajomości spontanicznej (miejsca z możliwością zakupu gotowej kawy): l K ąciki na stacjach paliw: Stop Cafe na stacji Orlen (50 proc.) l S klepy convenience: Żabka (49 proc.) l K awiarnie sieciowe: Starbucks (18 proc.)
jak również łatwość zamówienia przez odpowiednią aplikację przyczyniły się do rozwoju tej usługi. Z pewnością warto w dłuższej perspektywie przyglądać się temu zjawisku. n
Informacja o badaniu Badanie Cafe Monitor 2021 zostało zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia metodą CAWI na ogólnopolskiej próbie N=1731 osób w dniach 5-16.07.2021. Badani to osoby, które ukończyły 16 lat.
Jaką kawę konsumenci najczęściej piją poza domem? Najczęściej kupowanym rodzajem kawy jest latte i espresso (po 28 proc. wskazań). 71 proc. respondentów korzysta z mleka do kawy, przy czym 59 proc. wybiera klasyczne mleko z laktozą, zaś 12 proc. – różne rodzaje mleka bez laktozy. Warto zauważyć, że jako nowość pojawiło się zjawisko zamawiania kawy z dowozem. Niemal co piąty badany. Ciągu ostatniego roku korzystał z tej opcji. Aplikacją, przez którą konsumenci kawy najczęściej zamawiali kawę z dowozem jest Pyszne.pl. Zwyczaje związane z korzystaniem z oferty gastronomicznej, w tym miejsc oferujących kawę, zmieniają się w ostatnim czasie, zależnie od etapów pandemii. Widać jednak, w porównaniu z poprzednim rokiem, że Polacy chętniej korzystają z miejsc z założenia przeznaczonych do konsumpcji kawy, czyli kawiarni, lodziarni oraz lodziarnio-kawiarni. Warto zwrócić uwagę właśnie na lodziarnie, które poszerzyły swoją ofertę o różne rodzaje kawy. Jak widać był to dobry krok, bo Polacy chętnie z tej oferty korzystają. Pojawiła się też nowa opcja, zamawiania kawy z dowozem. Ma to na pewno związek z pandemią, jednak trudno na tym etapie ocenić, czy to zjawisko na dłuższą metę się utrzyma. Na pewno szersza oferta kawiarni, również w zakresie np. słonych przekąsek WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
51
RAPORT ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE
Gotowy posiłek to najczęściej...
fast food
Restauracja typu fast-food to miejsce, gdzie Polacy najczęściej zamawiają gotowe posiłki. Kolejne pod względem popularności są w równym stopniu restauracje, stacje benzynowe oraz sklepy convenience czy piekarnie. Z badań zrealizowanych przez ARC Rynek i Opinia w kwietniu tego roku przed otwarciem gastronomii i obecnie, już po jej otwarciu wynika, że obecnie częściej zamawiamy posiłki na miejscu w restauracji niż przez internet. ARC Rynek i Opinia
P
o otwarciu gastronomii Polacy nieco częściej korzystają z gotowych posiłków. Odsetek osób w wieku 18-65 lat zamawiających jedzenie danego dnia wzrósł o 5 p.p. z 32 proc. w kwietniu 2021 roku do 38 proc. w czerwcu 2021 roku. Może to mieć związek z powrotami do pracy oraz
52
Stacja Benzynowa
częstszymi podróżami. Warto zauważyć, że wśród zamawianych gotowych posiłków dominują szybkie i niedrogie przekąski, z których można skorzystać na stacjach paliw czy w sklepach convenience. Ich popularność jest taka sama jak posiłków zamawianych w restauracjach. Zwyczaje konsumentów róż-
WYDANIE SPECJALNE
nicuje demografia – mężczyźni dwa razy częściej niż kobiety korzystają z posiłków na stacjach paliw. Z kolei sklepy convenience są najbardziej popularne wśród najmłodszej badanej grupy wiekowej (18-24). Z restauracji i barów z kolei najczęściej korzystają osoby w wieku 25-34 lata.
Widoczne są istotne zmiany w sposobie zamawiania jedzenia teraz względem czasu, kiedy punkty gastronomiczne były jeszcze zamknięte i serwowały tylko jedzenie na wynos, a podróże ograniczone. O ile w kwietniu tego roku tylko 22 proc. respondentów zamawiało jedzenie na wynos bezpośrednio
ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
przychodząc do restauracji, o tyle teraz takie osoby stanowią 55 proc. Wcześniej dominującym sposobem składania zamówień było zamawianie przez internet, natomiast obecnie jego znaczenie w tym obszarze zmalało. 25 proc. respondentów przyznaje, że w ciągu ostatniego tygodnia spożywała gotowy posiłek na miejscu, czyli w barze, restauracji czy cukierni. Najpopularniejszym miejscem wśród nich są restauracje typu fast-food. Warto podkreślić, że bary i food-trucki oraz restauracje typu fast food częściej odwiedzają mężczyźni niż kobiety. Jest oczywiste, że zniesienie ograniczeń spowodowało wzrost popytu na gotowe posiłki. Jednocześnie można przypuszczać, że część osób, która w większym stopniu korzystała z takiej opcji podczas pandemii, nie zrezygnuje z niej. Wiele osób polubiło gotowe jedzenie z dowozem czy odbiorem osobistym, gdyż z jednej strony pozwala im to na oszczędność czasu – nie ma konieczności wychodzenia z domu, z drugiej zaś na oszczędność finansową w porównaniu z wyjściem do restauracji, gdzie dużą część rachunku stanowią na przykład napoje. Oczywiście powstaje pytanie, na ile odsetek osób, które kupują gotowe posiłki z dowozem będzie wyższy po pandemii niż przed pandemią. To jest jedna z niewiadomych, dlatego warto to zjawisko obserwować. n
Wykres 1. Najczęściej wybierane miejsca zakupu gotowych posiłków.
Źródło: ARC Rynek i Opinia, 17.06.2021.
Wykres 2. Sposób zamawiania jedzenia z restauracji na wynos.
Źródło: ARC Rynek i Opinia, 17.06.2021.
Wykres 3. Spożywanie posiłków na miejscu.
Informacja o badaniach Badania zostały zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia metodą CAWI (ankiety online zrealizowane na ePanel. pl). Termin realizacji: 21-28.04.2021 (badanie 1, Próba N=1020) oraz 10-17.06.2021 (badanie 2, Próba N=1011). Próby były reprezentatywne pod względem płci, wieku, wielkości miejscowości zamieszkania, wykształcenia oraz regionu GUS próby populacji Polaków w wieku 18-65 lat. Respondentom zadawano pytanie dotyczące zamawiania posiłków/ konsumpcji na miejscu w dniu poprzedzającym ankietę. W ten sposób uśredniono wartości procentowe.
Źródło: ARC Rynek i Opinia, 17.06.2021. WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
53
RAPORT ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE
Handel w pandemicznej rzeczywistości
Dwa ostatnie kwartały 2020 roku oraz pierwsza połowa roku 2021 to pełne 12 miesięcy w pandemicznej rzeczywistości. Pierwszy „lockdown” wprowadzony w marcu 2020 r. był dla wielu konsumentów zaskoczeniem. Sklepy zostały zamknięte, a kolejki w tych otwartych potrafiły być dłuższe niż kiedykolwiek wcześniej. Spowodowało to wzrost sprzedaży e-commerce oraz zmianę zachowań konsumnetów robiących zakupy stacjonarnie. Dawid Malik, Junior Analytical Consultant, NielsenIQ
Z
yskały sklepy o większej powierzchni, gdyż ze względów bezpieczeństwa konsumenci wybierali większe zakupy co kilka dni, niż codzienne uzupełniannie zapasów w małych sklepach. Koronawirus wzmocnił również trendy związane z produktami Bio i Eco, dbaniem o siebie i zdrowiem (bez-
54
Stacja Benzynowa
alkoholowe piwo, chipsy z mniejszą zawartością tłuszczu, produkty bez cukru). Mniejszy ruch na drogach również nie pozostał tu bez wpływu – przede wszystkim na stacje benzynowe. Spowodował on spadek w pierwszej połowie roku 2020 o 5,8 proc. r/r sprzedaży wartościowej katego-
WYDANIE SPECJALNE
rii spożywczych na stacjach benzynowych. Dopiero pierwsze luzowanie obostrzeń i ponowne otwarcie rynku pozwoliło stacjom benzynowym na poprawę wyników. Nie bez znaczenia był również sezon wakacyjny, gdzie ludzie po tygodniach spędzonych w domu ruszyli w drogę i zdecydowali się podróżować
po kraju, zamiast wakacji zagranicznych. Wprowadzenie po wakacjach kolejnego „lockdownu” nie miało już tak negatywnego wpływu na sprzedaż, jak szacowano. A rok 2021 tylko potwierdza ten trend. W okresie od czerwca 2020 do czerwca 2021 Polacy, pomimo pandemii, wydali na FMCG 200,1 mld
ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
benzynowych w 2019 roku, miały udziały wartościowe na poziomie 30 proc. sprzedaży wszystkich papierosów. Pomimo ich wysokich udziałów, wycofanie tego radzaju papierosów, nie wpłynęło negatywnie na sprzedaż papierosów, zarówno na stacjach benzynowych, jak i na całym rynku. W przypadku drugiej co do wielkości kategorii piwa sprzedaż głównego segmentu piw alkoholowych na stacjach benzynowych pozostała stabilna. Inna sytuacja ma się z piwami bezalkoholowymi, których sprze-
PLN, co jest wzrostem o 2,9 proc. r/r. Stacje benzynowe zaś notują szybszy wzrost sprzedaży wartościowej osiągając wynik na poziomie 5,1 proc. r/r. Okres ten jednak należy traktować zupełnie inaczej niż dotychaczas. Długokresowe badania i analizy danych sprzedażowych ułatwiały wyciągnąć wnioski na kolejne miesiące, a nawet lata. Dawały one obraz na stabilne, kilkuprocentowe spadki czy wzrosty w różnych kategoriach. Dane z ostatniego okresu pokazują, że dotychczasowe oszacowania nie są już aktualne. Teraz wyniki należy analizować biorąc pod uwagę kolejne rządowe obostrzenia, rozwój pandemii i przede wszystkim zachowanie Polaków w pandemicznej rzeczywistości, co przestaje już być rocznym trendem. W danym okre-
sie nie było szczytów bożonarodzeniowych czy wielkanocnych – spędzanie świąt w mniejszym gronie zmieniło ten trend. Wymusiło to na stacjach benzynowych swoistą walkę o zainteresowanie klienta i jego pozytywne doświadczenia zakupowe. W związku z tym poszerzono asortyment produktów na stacjach, unowocześniono wygląd i wzbogacono ofertę gastronomiczną. Pozwoliło to stacjom benzynowym zachować swoją pozycję. Bez zmian, papierosy pozostały najważniejszą kategorią dla stacji benzynowych. Wzrost tej kategorii w sprzedaży wartościowej i ilościowej jest jednak wolniejszy niż rok wcześniej. Warto zauważyć, że w ma ju 2020 roku wycofano ze sprzedaży papierosy smakowe, w tym papierosy mentolowe, które na stacjach
Wykres 1: Wartość sprzedaży FMCG w Polsce MAT JUNE’21 (w mld PLN). 250
+2,9% 200
150
100
194
200
MAT LY
MAT TY
50
0
Źródło: NielsenIQ.
te bez zawartości cukru, przez co sprzedaż ilościowa tych energetyków rosła niemal trzykrotnie szybciej niż tych standardowych. Wśród napojów alkoholowych niezmiennie królowała wódka, która z całej kategorii zgarnia aż 82 proc. sprzedaży na stacjach benzynowych i głównie ona przyczyniła się do wzrostu sprzedaży wszystkich alkoholi. Warto zwrócić uwagę w tym przypadku na wódki smakowe, które w analizowanym okresie odnotowały wzrost sprzedaży ilościowej na stacjach benzynowych na po-
Wykres 2: Sprzedaż piw na stacjach benzynowych MAT JUNE’21 (w mln PLN).
+24,8% 4,8%
748,2 mln PLN
95,2% Alkoholowe
-2,2%
Bezalkoholowe
Źródło: NielsenIQ.
daż wartościowa wzrosła o 25 proc. r/r. Na ten wynik wpłynęła przede wszystkim rozszerzona dystrybucja, coraz szerszy wybór asortymentowy, różnordność smakowa oraz zdrowsze wybory konsumenckie. Napoje energetyczne, które także kojarzone są ze sprzedażą na stacjach benzynowych, również zanotowały wzrost sprzedaży wartościowej. Ich wzrost kształtował się na poziomie 20 proc. r/r. Z pewnością nie bez znaczenia był tu wprowadzony w styczniu 2021 podatek cukrowy, ktory znacząco podniósł ceny tych produktów. Konsumenci coraz częściej w tym przypadku wybierali jednak
ziomie 10 proc. r/r, a jednocześnie nieznacznie spadła ich sprzedaż w całej Polsce. Następne miesiące i koniec roku to czas kolejnych wyzwań. Niestabilna sytuacja na świecie, nowe warianty koronawirusa oraz wprowadzenie rządowych obostrzeń, z pewnością nie pozwalą nam tak łatwo przewidzieć co nas czeka na rynku. Czy nadchodzące święta bożonarodzeniowe powrócą do trendu sprzed lat? Czy rynek nauczy się dostosowywać do szybkich i dynamicznych zmian? Na pewno dziś jesteśmy o wiele bardziej doświadczeni niż rok temu. n
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
55
RAPORT ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE
Podsumowanie sprzedaży Okres od czerwca 2020 roku do czerwca 2021 roku to dla sklepów małoformatowych czas uczenia się funkcjonowania w nowych, niepewnych warunkach, szukania sposobów na zaspokojenie nowych potrzeb klientów, a także mierzenie się ze skutkami dwóch nowych opłat – cukrowej i małpkowej. Elżbieta Szarejko, Centrum Monitorowania Rynku (CMR)
Ł
ącznie w okresie od lipca 2020 r. do czerwca 2021 r. wartość sprzedaży w sklepach małoformatowych pozostała na takim samym poziomie co rok wcześniej, mimo iż liczba transakcji była o 9 proc. niższa. W porównaniu z analogicznym okresem dwa lata wcześniej obroty sklepów małego formatu były aż o 8 proc. wyższe (w dużej mierze za sprawą rosnących cen), natomiast liczba transakcji spadła aż o 14 proc. Rzadsze, ale trochę większe i lepiej zaplanowane zakupy to główna zmiana zachowań klientów sklepów małoformatowych, jaką można zaobserwować w związku z pandemią. W okresie od lipca 2019 r. do czerwca 2021 r. średnia wartość paragonu w sklepach małoformatowych wyniosła 18,6 zł, to o 9 proc. więcej niż rok wcześniej i aż o 25 proc. więcej niż dwa lata temu. Warto przy tym zaznaczyć, że średnia liczba produktów znajdu-
56
Stacja Benzynowa
jących się w koszyku rosła w tym czasie znacznie wolniej (odpowiednio o 3 i 9 proc.). Analizowane 12 miesięcy z perspektywy sklepów małoformatowych upłynęło pod znakiem przyzwyczajania się do kolejnych zmian. Początek czerwca 2020 r. był symbolicznym powrotem do normalności, po zniesieniu niemal wszystkich obostrzeń i niedogodności związanych z koronawirusem (poza obowiązkiem zakrywania twarzy). Latem sklepy małoformatowe powoli przestawały być miejscem, gdzie robi się często duże, spożywcze zakupy (jak to często się zdarzało w pierwszych tygodniach pandemii), wciąż jednak wartość sprzedaży w tym formacie sklepów była wyższa niż rok wcześniej. Druga i trzecia fala przyniosły nieco gorsze chwile dla sklepów małoformatowych – zamknięcie szkół, obiektów kulturalnych i sportowych, a także praca zdalna nie sprzyjały robieniu
WYDANIE SPECJALNE
impulsowych zakupów po drodze, a na większe zakupy klienci często wybierali supermarkety lub dyskonty. Pod koniec roku 2020 r. liczba klientów w placówkach małego formatu była o kilkanaście procent niższa niż przed rokiem, a wartość sprzedaży ledwo utrzymywała się na poziomie sprzed roku.
Nowy rok oznaczał kolejne zmiany – wprowadzona w styczniu 2021 r. opłata od słodzonych napojów oraz wódek w małych opakowaniach wpłynęły na wzrost cen tych produktów, a to z kolei przełożyło się na spadek ich sprzedaży. W pierwszej połowie 2020 roku wprawdzie wartość sprzedaży napojów gazo-
ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
wanych, czyli największej kategorii napojowej dotkniętej dodatkową opłatą, wzrosła o 9 proc., ale stał za tym wyłącznie wyższe ceny, ponieważ w przeliczeniu na litry sprzedaż napojów gazowanych spadła o 20 proc., a liczba paragonów, na których pojawiała się ta kategoria była o 12 proc. niższa niż przed rokiem. Wzrost cen wynikający z opłaty małpkowej nie zrekompensował natomiast spadku wolumenu sprzedaży wódek smakowych i czystych – w pierwszych 6 miesiącach klienci sklepów małoformatowych kupili o 12 proc. mniej litrów wódek czystych i smakowych niż rok wcześniej. Część klientów kupujących wcześniej małe opakowania wódek czystych część klientów przerzuciło się na większe opakowania, głównie z najniższego segmentu cenowego, jednak nie zrekompensowało to spadków sprzedaży mniejszych
pojemności i cała kategoria wódek odnotowała kilkuprocentowy spadek wartości sprzedaży w porównaniu z analogicznym okresem rok wcześniej. Łącznie w okresie od lipca 2020 r. do czerwca 2021 r. spośród najważniejszych dla sklepów małoformatowych kategorii odnotowały produkty tytoniowe – wydatki na nie były o 3 proc. wyższe niż przed rokiem. W tym czasie lepiej niż przed rokiem sprzedawały się papierosy (którym nie zaszkodził wprowadzony w maju 2020 r. zakaz sprzedaży wariantów mentolowych) i tytoń, duże wzrosty odnotowały alternatywne produkty – wkłady do podgrzewaczy tytoniu oraz pody do elektronicznych papierosów. Wartość sprzedaży alkoholi w ciągu analizowanych 12 miesięcy pozostała na tym samym poziomie co przed rokiem – największa kategoria, czyli
piwo, odnotowała wprawdzie niewielki spadek, ale lepiej sprzedawały się w tym czasie wina, whisky i inne mocne alkohole. W kategorii napojów (wydatki na nie wzrosły o 3 proc.), największe wzrosty wartości sprzedaży odnotowały napoje energetyzujące i izotoniczne, które odbudowywały sprzedaż po dużych spadkach odnotowanych w pierwszych tygodniach pandemii. Mniej niż przed rokiem klienci sklepów małoformatowych wydali natomiast na wody smakowe oraz soki i niegazowane napoje, którym to z pewnością nie pomogła nauka zdalna. Kilkuprocentowe spadki odnotowały również drobne słodycze, wcześniej kupowane często jako drobna przekąska do szkoły czy pracy. W analizowanym okresie wartość sprzedaży większości kategorii kulinarnych, a także produktów z długim terminem przydatności
do spożycia była na minusie w porównaniu z okresem lipiec 2019 r. – czerwiec 2020 r., głównie za sprawą dużych zakupów dokonywanych na zapas tuż przed startem pandemii, a także większej popularności sklepów małoformatowych w pierwszym lockdownie. W sklepach małego formatu, podobnie jak w większych placówkach, widoczne są nowe trendy żywieniowe, takie jak rezygnacja lub ograniczenie jedzenia mięsa czy kupowanie produktów ekologicznych. W okresie od lipca 2020 r. do czerwca 2021 r. wartość sprzedaży wyrobów z certyfikatem BIO w sklepach małoformatowych wzrosła o niemal 7 proc. w porównaniu z analogicznym okresem rok wcześniej, a wydatki na roślinne zamienniki produktów zwierzęcych i inne wyroby dedykowane wegetarianom zwiększyły się o 10 proc. n
Wykres 1: Zmiana wartości sprzedaży – wybrane kategorie (sklepy małoformatowe do 300 m2). [%] 1,4 1,25
1,2 1,02
1 0,87
0,8
0,6
0,4
0,35
0
0,22 0,
0,20 0 20
0,2
0,25
0,15 0,03 0,00 -0,03
0,07
0,08
0,10 0,06 0,01
0,10
-0,03
0,09 0,04 0,00
0,09 0,04
-0,01
0,06 0,02 -0,01
0,07 0,01
0,08 0,03
0,01
-0,03
-0,01 -0,06
-0,05
0,01
-0,05 -0,04 -0,05
-0,2
zmiana lipiec 2020-czerwiec 2021 vs lipiec 2019-czerwiec 2020
zmiana lipiec-grudzień 2020 vs lipiec-gudzień 2019
-0,05
0,01
-0,06 -0,12
0,02
-0,06 -0,12
-0,14
zmiana styczeń-czerwiec 2021 vs styczeń-czerwiec 2020
Źródło: CMR WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
57
RAPORT ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE
Lokalne sklepy rosną w siłę Pandemia pokazała jak ważna i niezbędna dla społeczeństwa jest rola sklepów spożywczych. Placówki te stanęły na wysokości zadania w bezpiecznym zapewnianiu społeczeństwu dostępu do żywności i artykułów pierwszej potrzeby. Maciej Ptaszyński, wiceprezes Polskiej Izby Handlu
Polacy doceniają lokalne sklepy
Handel internetowy dynamicznie się rozwija
ieci handlowe są przygotowane do działania w tej trudnej sytuacji – dbają o bezpieczeństwo zarówno klientów, jak i pracowników. Polacy ufają sklepom osiedlowym. Jeżeli chodzi o zachowania konsumenckie, daje się zauważyć mniejszą częstotliwość wizyt w sklepach przy jednoczesnym znacznym zwiększeniu wartości koszyka. Taki trend wskazuje też pośrednio, iż konsumenci wolą sklepy lokalne blisko domu jako główne miejsce robienia zakupów. Polacy docenili, że w małych sklepach zakupy są bezpiecznie – aby do nich dotrzeć, nie trzeba korzystać ze środków transportu, na niewielkiej powierzchni łatwiej utrzymać standardy sanitarne, nie ma tam wielu ludzi, a czas przebywania w nich jest krótki. Sklepy szybko wprowadziły nowe zaostrzone procedury dotyczące zasad higieny i wymagają tego zarówno od pracowników, jak i klientów.
Pandemia wzmocniła też rozwój handlu internetowego. Te trudne warunki działania były dla niektórych firm bodźcem do rozwoju, do inwestycji w innowacje. Takie podejście jest istotne w każdym czasie – rzeczywistość cały czas ewoluuje, zatem prowadząc biznes nie można stać w miejscu, trzeba się dostosowywać do zmieniających się potrzeb klientów. Sklepy i sieci, które dziś nie rozpoczną transformacji cyfrowej nie będą w stanie nadążyć za rozwojem handlu i postaw konsumenckich. Małe sklepy mogą zyskać dostęp do innowacyjnych instrumentów także poprzez przynależność do nowoczesnej sieci franczyzowej. Dlatego, aby małe i średnie sklepy mogły jeszcze skuteczniej nawiązać walkę konkurencyjną z silnymi dyskontami oraz odnaleźć się na coraz bardziej cyfrowym rynku, powinny się jednoczyć w systemach franczyzowych oraz grupach zakupowych.
S
58
Stacja Benzynowa
WYDANIE SPECJALNE
W kryzysie trzeba zwolnić darowizny z podatku Zauważmy także, że w dobie kryzysu ważne jest pomaganie – są chętni darczyńcy, są potrzebujący, trzeba jedynie zmienić przepisy. Zwracamy uwagę na problem, jaki każdego dnia uderza w wielu polskich potrzebujących, którzy korzy-
stają ze stałej lub doraźnej pomocy organizacji charytatywnych oraz przedsiębiorców chcących im pomóc. Polskie przepisy dotyczące podatku VAT wymagają od darczyńcy przekazującego produkty na rzecz organizacji pożytku publicznego zapłacenia VAT od takich darowizn, zgodnie ze stawką wła-
Branża przyjęła kodeks dobrych praktyk dla rynku franczyzy Franczyzobiorcy, franczyzodawcy oraz organizacje branżowe przyjęli 29 lipca 2021 Kodeks Dobrych Praktyk dla rynku franczyzy. Jest to pierwsza inicjatywa w obszarze podnoszenia standardów współpracy w tym sektorze, wspólna dla obu stron relacji franczyzowej. Pod Kodeksem podpisali się franczyzobiorcy zrzeszeni w Polskim Stowarzyszeniu Mikroprzedsiębiorców i Franczyzobiorców, a także sieci franczyzowe: Delikatesy Centrum, Polska Sieć Handlowa Lewiatan, Żabka Polska, Grupa Edukacyjna Soward, Greenpoint, dostawca posiłków Stava oraz sieci handlowe Intermarche i Bricomarche. Liczba ta stale rośnie, wiele kolejnych podmiotów pracuje nad jego przyjęciem. Kodeks Dobrych Praktyk pozostaje inicjatywą otwartą dla wszystkich podmiotów działających na rynku franczyzy w Polsce. Współinicjatorami projektu są Polska Izba Handlu oraz Polska Organizacja Franczyzodawców, a patronują mu także Federacja Przedsiębiorców Polskich, Konfederacja Lewiatan oraz Krajowa Izba Gospodarcza. Kodeks Dobrych Praktyk dla rynku franczyzy to wypracowany oraz
sygnowany zarówno przez franczyzobiorców, jak i franczyzodawców dokument, uwzględniający ogromną różnorodność środowiska franczyzy jako modelu biznesowego. Jego celem jest zapewnienie ram dla optymalnej współpracy franczyzodawców i franczyzobiorców. Konieczność zapewnienia adekwatności i uniwersalności Kodeksu dla różnych modeli franczyzowych i branż stanowiła największe wyzwanie w pracach nad Kodeksem. Jego sygnatariusze wyrażają przekonanie, iż osiągnięte rozwiązanie jest możliwie najbliższe takiej uniwersalności. Celem Kodeksu jest określenie dobrych praktyk, zasad i standardów, jakimi powinni kierować się franczyzobiorcy i franczyzodawcy we współpracy w ramach zawartej umowy franczyzy, a także przed jej zawarciem i bezpośrednio po jej rozwiązaniu. Uzgodnienie zestawu dobrych praktyk dla współpracy w ramach franczyzy leży w interesie całego środowiska, tak franczyzodawców jak i franczyzobiorców, bez względu na różnice w realizowanych modelach franczyzowych. Stworzenie katalogu dobrych praktyk franczyzy i ich przestrzeganie pozwoli na dalszy właściwy rozwój tego modelu biznesowego tak, by pozostał źródłem satysfakcji z prowadzonej działalności dla obu stron umowy. Jednym z ważnych celów Kodeksu jest zapewnienie obu stronom relacji franczyzowej odpowiedniej wiedzy na temat zasad współpracy, którą powinny posiąść i zweryfikować przed jej rozpoczęciem. W ocenie sygnatariuszy jest to jeden z kluczowych warunków pomyślnej współpracy biznesowej. Sygnatariusze oraz wspierające Kodeks Dobrych Praktyk organizacje deklarują, iż będzie on dokumentem żywym oraz zawsze otwartym na możliwość dołączenia dla wszystkich podmiotów podzielających promowane w nim wartości. Szczegółowe informacje oraz treść kodeksu można znaleźć także na platformie kodeksu www.kodeksfranczyzy.org.pl n
REKLAMA
ściwą dla danego towaru, obliczoną na podstawie początkowej ceny sprzedaży towarów. Jedyne zwolnienie z podatku VAT, które istnieje w przypadku działalności charytatywnej, dotyczy łatwo psujących się artykułów spożywczych i niektórych sprzętów IT oraz wąskiego zakresu produktów przeznaczonych do walki z koronawirusem – taki katalog artykułów stanowi niewielką część potrzeb. Niestety powoduje to, że utylizacja niesprzedanych rzeczy jest tańsza niż oddanie ich potrzebującym. Z pewnością przepisy te wymagają zmiany, aby polscy przedsiębiorcy mieli opłacalną ekonomicznie możliwość robienia darowizn na rzecz potrzebujących.
WYDANIE SPECJALNE
Reklama best CS stacje paliw wybrana PRODUKCJA Q.indd 1
Stacja Benzynowa
59
13.09.2021 13:55
RAPORT ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE
Jak zmienił się rynek zakupów spożywczych w pandemii? Pandemia wpłynęła na wzrost obrotów rynku spożywczego w Europie na poziomie 10 proc. w 2020 r. i przyniosła zmiany w nawykach konsumentów oraz nowe wyzwania dla sprzedawców. McKinsey & Company
D
la europejskich sprzedawców artykułów spożywczych rok 2020 był czasem znacznego przyspieszenia zmian w trendach konsumenckich. Ponieważ restauracje, biura i szkoły w większości krajów były w większości zamknięte podczas pierwszej fali pandemii, konsumenci pospiesznie zaczęli zaopatrywać się w artykuły spożywcze, zarówno w sklepach stacjonarnych jak i w Internecie, przynosząc wzrost obrotów na tym rynku. Jak wskazuje najnowszy raport Disruption and Uncertainty – State of Grocery Retail 2021 opublikowany przez McKinsey & Company oraz EuroCommerce, w czasie pierwszego lockdownu w marcu 2020 r. sprzedaż artykułów spożywczych odnotowała średni wzrost na poziomie 20 proc., a w całym 2020 r.
60
Stacja Benzynowa
na poziomie 10 proc. Raport podsumowuje zmiany, jakie zaszły w sektorze handlu artykułami spożywczymi w 2020 r. oraz przedstawia analizę długoterminowych trendów i wpływów pandemii na funkcjonowanie sektora w Europie. Powstał on na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród 48 dyrektorów czołowych przedsiębiorstw z branży i badania z udziałem przeszło 10 tysięcy konsumentów z całej Europy.
Zmiana miejsca zakupów – liczy się bliskość, wygoda i ceny Restrykcje wprowadzane w czasie lockdownu wpłynęły na wybór miejsca zakupów. W ciągu ostatniego roku 14 proc. kupujących w Polsce zmieniło miejsce zakupów. Głównymi powodami takiej zmiany było
WYDANIE SPECJALNE
zminimalizowanie ryzyka infekcji (34 proc.) oraz bliskość i wygoda sklepu (34 proc.). W konsekwencji Polacy rezygnowali z zakupów w hipermarketach (ok. 7 proc. spadku przychodów ze sprzedaży artykułów spożywczych), na rzecz supermarketów oraz dyskontów (wzrost przychodów odpowiednio o 16,5 proc. i 13,6 proc.). W przypadku tych ostatnich można spodziewać się dalszych wzrostów, przynajmniej z dwóch powodów. Po pierwsze, aż 26 proc. polskich konsumentów spodziewa się wydać więcej w 2021 roku w dyskontach, co jest to wynikiem dużo wyższym niż średnia europejska wynosząca 9 proc. ankietowanych. Po drugie, w 2021 r. konsumenci będą bardziej powściągliwi, jeśli chodzi o wydawanie pieniędzy niż
w 2020 r. 37 proc. ankietowanych konsumentów z Europy oraz 35 proc. z Polski, planuje znaleźć sposoby, by w 2021 r. robiąc zakupy spożywcze wydać mniej niż w roku ubiegłym. Spodziewają się tego również przedstawiciele branży – 76 proc. ankietowanych dyrektorów firm zajmujących się handlem artykułami spożywczymi w Europie spodziewa się, że konsumenci będą sięgać po tańsze produkty i zwracać większą uwagę na ceny, co w ciągu najbliższych 1-2 lat stanie się jednym z wiodących trendów w branży.
Internet nowym centrum zakupów spożywczych Pandemia drastycznie przyspieszyła zwrot w kierunku zakupów w sieci i tendencja ta z pewnością będzie się umacniać. Na dojrzałych
Wszystkie zakupy w jednym miejscu, choć kilka razy w tygodniu Polacy częściej niż Europejczycy preferują sklepy, w których mogą kupić wszystkie potrzebne artykuły spożywcze (19 proc. vs 10 proc. średnia europejska), a także korzystać ze stanowisk ze świeżymi produktami (17 proc. vs. 4 proc. średniej europejskiej). Polscy kupujący wyróżniają się także większą chęcią do korzystania z kas samoobsługowych (12 proc. ankietowanych w porównaniu do 5 proc. średniej europejskiej). Podczas gdy pandemia i jej skutki, spowodowały spadek częstotliwości zakupów w Polsce o ok. 14 proc. (w porównaniu ze średnim spadkiem o 5 proc. dla całej Europy), to aż 71 proc. polskich kupujących robi zakupy co najmniej 2-3 raz y w tygodniu, podczas gdy w Europie odsetek ten wynosi średnio 53 proc.
Rosnące znaczenie zdrowej i ekologicznej żywności Według badania McKinsey oraz EuroCommerce polscy konsumenci planują w 2021 r. wydawać także więcej na zrównoważoną i zdrową żywność, zwłaszcza w kategoriach produktów lokalnych, przyjaznych
dla środowiska i naturalnie zdrowych. Co ciekawe, według badania kupujący w kraju częściej zwracają uwagę na rolę składników odżywczych w wyborze produktów, planując zwiększenie zakupów produktów wysokobiałkowych (11 proc. vs 6 proc. średniej europejskiej), niskotłuszczowych (16 proc. vs 10 proc. średniej europejskiej) czy niskocukrowych (16 proc. vs 12 proc. średniej europejskiej) produktów.
Wraz ze zniesieniem restrykcji i powrotem do jedzenie posiłków poza domem, sektor handlu produktami spożywczymi może odczuć utratę znacznej części zysków wygenerowanych w trakcie lockdownu. Choć część konsumentów deklaruje, że zamierza dalej rozwijać pasję do gotowania w domu, to prawie połowa kadry zarządzającej przedsiębiorstw z branży spodziewa się, że popyt na artykuły spożywcze będzie malał, a sytuacja na rynku w 2021 r. będzie gorsza niż w roku ubiegłym. Pandemia przyniosła nie tylko wzrost obrotów, ale także znacznie wyższe koszty dla sprzedawców detalicznych i wzrost wymogów bezpieczeństwa dla pracowników i klientów. Olbrzymi wzrost sprzedaży żywności online niesie ze sobą także potrzebę sporych nakładów na e-commerce, których rentowność będzie można ocenić dopiero za jakiś czas. Wspólnym mianownikiem wszystkich przyszłych trendów jest rosnąca presja na marże, którą w najbliższych latach mogą odczuwać sprzedawcy, konieczność sprostania coraz szerszym potrzebom konsumentów oraz zwiększanie udziału sprzedaży w nowych kanałach. Sprzedawcy, którzy sięgają po śmiałe rozwiązania w odpowiedzi na obecne, kluczowe wyzwania w obszarze m.in. sprzedaży online czy wprowadzania zdrowej żywności do oferty, stoją przed wyjątkową szansą, by zdobyć i utrzymać ważną pozycję na rynku. n
dy
e, kie i c e i w zy
Ih G O D HOT ę na stacjac
Zakupy w post pandemicznym świecie
C
y si pojawił paliw?
at temu l 0 2 h Ponad ciepłyc n Dziś ko
cept
ek s ą k e prz l nieodzownaycmji. a st jest nandtem każdej eleme
REKLAMA
rynkach, takich jak Wielka Brytania, rosnąca sprzedaż online już dziś stanowi ponad jedną trzecią ogólnego wzrostu. Pozyskanie części rynku bez efektywnego prowadzenia sprzedaży w sieci staje się coraz trudniejsze. W 2020 r. kanał sprzedaży w sieci odnotował wzrost na poziomie 55 proc. Sprzedawcy detaliczni produktów spożywczych byli zmuszeni niezwykle szybko dostosować się do nowej sytuacji, w której konsumenci oczekiwali nie tylko dostaw zamówionych artykułów do domu, ale także dostępności szerszego asortymentu, łatwego dostępu i tańszych opcji. Należy spodziewać się, że ta zmiana będzie długotrwała. Nawet połowa konsumentów, która rozpoczęła swoją przygodę z zakupami online podczas pandemii nie zamierza wracać do dawnych nawyków.
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
61
RAPORT ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE
Polacy wracają do zwyczajów sprzed pandemii
Po 2020 roku, który znacząco zmienił trendy i koszyki zakupowe, przyszła covidowa odwilż. Polscy konsumenci w części wracają do starych zwyczajów. Konsekwencją tego jest wyhamowanie sprzedaży produktów szybkozbywalnych oraz spożywczych w pierwszej połowie bieżącego roku. Wciąż chętnie odwiedzamy dyskonty, znów spożywamy posiłki poza domem, a także coraz większą uwagę zwracamy na zdrową dietę i ekologię. Takie dane płyną z analiz Panelu Gospodarstw Domowych GfK Polonia. GfK Polonia
62
Stacja Benzynowa
WYDANIE SPECJALNE
Dyskonty górą Jedynym kanałem sprzedaży, który podczas pandemii zbudował i umocnił lojalność oraz relacje z konsumentami są dyskonty. Tylko one nie odnotowały mniejszej liczby kupujących w pierwszym półroczu 2021. Co szczególnie ciekawe, wyhamowanie w sprzedaży doty-
czy także kanału online. Według danych Panelu GfK w pierwszej połowie bieżącego roku internetowe zakupy w kategorii FMCG spadły o 4,2 proc. w stosunku do zeszłego roku. Warto jednak pamiętać, że w porównaniu do pierwszych 6 miesięcy 2019 roku jest to wzrost o blisko 50 proc.
Polacy coraz bardziej eko Część obecnych trendów konsumenckich rozwijała się już od dłuższego czasu, a pandemia dodatkowo je wzmocniła. Wśród nich można wskazać zwiększoną troskę o zdrowie oraz planetę. Konsumenci są coraz bardziej świadomi, dlatego należy spodziewać się dalszych zmian w tym zakresie. Polscy nabywcy deklarują, że przywiązują większą wagę do swoich diet, a także składów kupowanych produktów – wszystko w trosce o zdrowie i kondycję. Z danych Panelu GfK wynika, że szczególną popularnością wśród Polaków cieszą się roślinne zamienniki mięsa (wzrost o 179 proc. w pierwszej połowie 2021 roku w porównaniu do tego okresu w roku ubiegłym) oraz nabiału (+50 proc.). Wśród innych rosnących kategorii zakupowych są takie produkty jak np. surowe i wędzone ryby (+24,1 proc.), oliwa z oliwek (+19,6 proc.) oraz bakalie (+11 proc.). To dobry prognostyk dla wszystkich marek, kategorii, produktów lub usług, które odpowiadają na potrzeby konsumentów, proponują „zdrowszą alternatywę”, a także skutecznie komunikują swoje walory prozdrowotne. Coraz silniejsze stają się również trendy związane z ekologią. Także w tym przypadku rośnie odsetek konsumentów, którzy twierdzą, że będą wybierać marki lokalne, przyjazne zwierzętom oraz wspierające środowisko. Zaangażowanie w te kwestie to już konieczność dla marek. Najlepiej świadczą o tym dynamiczne wzrosty w sprzedaży produktów oznaczonych jako eko, bio czy vege. n
max
min
max
min
REKLAMA
Z
e względu na obowiązujące restrykcje 2020 rok zmienił styl życia Polaków. Więcej czasu spędzaliśmy w domach, więc także tam przenieśliśmy część okazji konsumpcyjnych. W rezultacie zyskał sektor spożywczego handlu detalicznego. 2020 rok zmienił nabywców, mieliśmy do czynienia z zupełnie innymi zwyczajami i trendami konsumenckimi. Trzeba jednak pamiętać, że te zmiany wynikały z konieczności. Nic więc dziwnego, że w pierwszym półroczu 2021 roku stopniowo wracamy do zachowań sprzed pandemii. Częściowe luzowanie obostrzeń sprawiło, że nabywcy już mniej powstrzymują się przed odwiedzaniem sklepów stacjonarnych, a także wrócili do lokali gastronomicznych czy korzystania z usług branży turystycznej. Pierwsza połowa bieżącego roku przyniosła szereg zmian dla branży produktów z segmentu FMCG. Z danych Panelu GfK wynika, że kategorie spożywcze w pierwszym półroczu odnotowały wzrosły w wysokości 0,8 proc. w porównaniu do analogicznego okresu w 2020 roku. Tak samo było w przypadku kosmetyków oraz produktów do pielęgnacji domu. Oznacza to, że kiedy przez część pierwszego półrocza 2021 roku możliwy był częściowy powrót do tzw. „normalności”, nastąpiło wyhamowanie zakupów w handlu detalicznym. O tym, że nabywcy częściej spożywają posiłki w lokach gastronomicznych, mogą świadczyć spadki w sprzedaży poszczególnych kategorii, np. świeżego mięsa (-10,2 proc.), paczkowanych wędlin (-4,7 proc.) lub świeżych warzyw (-4 proc.).
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
63
RAPORT ANALIZA RYNKU – CONVENIENCE
Niedzielne zakupy Polaków 50 proc. Polaków chciałoby w większym stopniu przywrócić handel w niedzielę – wynika z najnowszego badania ARC Rynek i Opinia. Najwięcej zwolenników łagodzenia zakazu jest w najmłodszej grupie wiekowej 18-24 lata (72 proc.). Najbardziej optymalnym rozwiązaniem zdaniem respondentów byłyby dwie handlowe niedziele w miesiącu. ARC Rynek i Opinia
W
yniki badania pokazują, że akceptacja dla ograniczenia handlu w niedzielę jest spora i wydaje się, że znacząca część Polaków już się do tego ograniczenia przyzwyczaiła. Na pewno znaczenie ma fakt, że w zasadzie wszędzie można znaleźć otwarty w niedzielę mały osiedlowy sklep czy Żabkę, a ostatnio nawet otwarte zostały Biedronki. To,
64
Stacja Benzynowa
że Polacy przyzwyczaili się do zakazu handlu nie oznacza, że chcą go w skrajnej postaci – wręcz przeciwnie. Co czwarty Polak chciałby, aby dwie niedziele w miesiącu były handlowe – takie rozwiązanie wydaje się optymalne. Konsumenci rozumieją, że zakaz handlu w niedzielę to gwarancja dla pracowników sklepów choćby jednego stałego dnia wolnego.
WYDANIE SPECJALNE
Z drugiej strony dostrzegają też negatywne strony – zamknięte w niedzielę sklepy to ograniczenie możliwości dodatkowej pracy zarobkowej np. dla studentów. Dlatego po analizie wyników widać, że Polacy oczekują w tym zakresie mądrego kompromisu, który zadowoliłby zarówno konsumentów jak i pracowników oraz właścicieli sklepów. n
Informacja o badaniu Badanie zostało zrealizowane przezARC Rynek i Opinia metodą CAWI (ankiety online zrealizowane na ePanel.pl). Termin realizacji badania: 5-12.08.2021. Próba N=1016 osób, reprezentatywna pod względem płci, wieku, wielkości miejscowości zamieszkania, wykształcenia oraz regionu GUS próba populacji Polaków w wieku 18-65 lat.
N
PALIW I J C A T NŻY S A R B IE TKAN O P S JSZE E I N Ż AJWA
business ating e e sp d d
26 października 2020, Marriott Warsaw Hotel
PetroTrend XXI FORUM RYNKU STACJI PALIW 2022
WWW.PETROTREND.PL
ji
wnej komunikac B2B – media efekty Organizator BROG l b.p gb2 bro ro@ tel. 664 463 083, biu
RAPORT GŁOS RYNKU – CONVENIENCE
Rok na fali wzrostów Irmina Karpińska, dyrektor marketingu i sprzedaży pozapaliwowej Amic Energy w Polsce
O
statni rok sprzedaży na stacjach Amic przyniósł spore wzrosty, o które tak walczyliśmy w pierwszym okresie pandemii. Nie zatrzymaliśmy tempa naszych projektów inwestycyjnych, konsekwentnie przebudowywaliśmy nasze stacje, co pozwoliło na znaczną poprawę efektywności działań w obszarze sprzedaży pozapaliwowej. Bardzo ważnym aspektem naszych zmian w obszarze rozwoju sklepu jest współpraca z Subway, którą konsekwentnie rozwijamy. We wrześniu 2021 roku będziemy świętować otwarcie 50 restauracji Subway. Jesteśmy dumni, że w zaledwie 3 lata wdrożyliśmy tak potężny projekt na prawie połowie naszych lokalizacji. Nie zatrzymujemy się i kolejne miesiące to dalszy rozwój, tym bardziej, że wiele lokalizacji z Subway przekroczyło nasze najśmielsze oczekiwania sprzedażowe. Spełniliśmy nasze ambicje – jesteśmy największym franczyzobiorcą Subway w Polsce. Bardzo mocno rozwijamy współpracę z największymi platformami zamówień jedzenia na wynos takimi jak Uber Eats, Glovo, czy pyszne.pl. Pomimo zniesienia zakazu spożywania posiłków w restauracjach zamówienia online cieszą się coraz większą popularnością. Ale sprzedaż pozapaliwowa to nie tylko Subway. Równolegle rozwijamy naszą gastronomię pod
66
Stacja Benzynowa
marką Food Point. Hitem sprzedażowym ostatnich tygodni jest nasz Burger w dwóch oryginalnych wersjach smakowych. Wielbicielom klasyki z pewnością przypadnie do gustu pozycja z soczystym bekonem, serem cheddar i świeżymi, chrupiącymi warzywami – czerwoną cebulką, pomidorem i sałatą. Połączenie gruszki, rukoli i aromatycznego sera pleśniowego w kolejnym burgerze to niebanalna pozycja dla bardziej wyrafinowanych smakoszy. W obu wersjach burgerów oczywiście w roli głównej występuje wysokiej jakości soczysta wołowina, bez której prawdziwy burger nie może się obyć. W czerwcu 2021 roku na pięciu stacjach paliw Amic Energy uruchomiliśmy testowo, nowy koncept kawowy pod marką Costa Coffee. Projekt jest efektem naszej współpracy z właścicielem marki Costa – firmą Coca-Cola HBC Polska. Wspólnie stworzyliśmy zupełnie nowy model biznesowy. Inicjatywa przetestowania konceptu kawowego Costa ma na celu weryfikację wpływu popularnego i rozpoznawalnej marki na sprzedaż kawy wśród klientów sieci Amic Energy. Do testu wybrane zostały lokalizacje o różnym poziomie natężenia ruchu, zarówno stacje miejskie, jak i tranzytowe. Klienci sieci Amic Energy mogą teraz spróbować kultowej mieszanki Mocha
WYDANIE SPECJALNE
Italia na wybranych stacjach w Warszawie, Wrocławiu, Gdańsku, Bielsku-Białej oraz CzechowicachDziedzicach. O dalszych krokach w zakresie tego projektu będziemy decydować w ostatnim kwartale 2021 roku. Mamy też czym się pochwalić w obszarze rozwoju produktów marki własnej. Nasz zimowy płyn do spryskiwaczy Impet uzyskał najlepszą ocenę w teście sieciowych stacji paliw przeprowadzonym przez Magazyn „Motor” we współpracy z Instytutem Transportu Samochodowego. Na początku 2021 roku stworzyliśmy zespół rajdowy Amic Rally Team. Barwy Amic Rally Team reprezentują aż dwie załogi rajdowe: Peugeot 208 Rally4, którym kieruje Agnieszka Załęcka i Ford Fiesta Rally3, za którego kierownicą zasiada Kamil Bolek. Rozszerzyliśmy swoją obecność w rajdach RSMP zarówno zwiększając zespół do dwóch ekip rajdowych, jak też angażując się w oficjalne partnerstwo szóstej, przedostatniej rundy rajdowych mistrzostw Polski – Rajdu Śląska. Wspieramy młodych zawodników, promujemy sportową rywalizację, doceniając siłę zespołu i wierząc w moc energii płynącej z pokonywania przez ekipy kolejnych odcinków specjalnych i dopingu kibiców. Sezon rajdowy 2021 przebiega bardzo dynamicznie, zespół nie zwalnia tempa i ma przed sobą ciągle dużo wyzwań. Oprócz przygotowań do rajdów, uczestniczy w serii eventów z cyklu „Rajdowe Weekendy” na stacjach Amic Energy. W wybrane piątki, podczas pełnych emocji „Rajdowych Weekendów”, klienci stacji i fani rajdów samochodowych mają możliwość osobistego spotkania się z kierowcami Amic Rally Team oraz obejrzenia aut, a nawet wypróbowania miejsc za ich kierownicą. Wydarzeniom towarzyszą liczne atrakcje jak koło fortuny z nagrodami, rabaty na paliwa premium Pro oraz na produkty sklepowe. Aktywnościom towarzyszą nieodłącznie
promocje z kartą Driver Club i działania mające na celu lojalizację naszych klientów. Nasz program Driver Club ma już dwa lata, a jesienią szykujemy sporo zmian. Wdrażamy też nowe funkcjonalności w aplikacji mobilnej. Chcemy, aby klienci korzystali z niej częściej, a oferty w aplikacji były jeszcze bardziej atrakcyjne. Rozwijamy katalog Driver Club, w którym mamy już prawie 250 nagród do wyboru. Oprócz standardowych kategorii, jak narzędzia, elektronika, dom itp. mamy również dostępną kolekcję naszej odzieży rajdowej Amic Rally Team, która cieszy się sporym powodzeniem. Ostatnie 12 miesięcy to również intensywne prace nad przygotowaniem oferty franczyzowej. Na rynku stacji paliw jesteśmy jedyną siecią, operującą tylko na stacjach własnych. Wierzymy, że oferta, którą stworzyliśmy dzięki wieloletnim doświadczeniom w branży osób zaangażowanych w jej przygotowanie, będzie idealnie skrojona pod oczekiwania właścicieli stacji paliw. Nowoczesny koncept sklepowy, kawowy oraz gastronomiczny to nasza duma. Wiemy, że jesteśmy dobrze postrzegani na rynku, a nasz rebranding udowodnił, że jesteśmy prężnie działającą organizacją, która szybko reaguje na zmiany zachodzące w branży. Opracowaliśmy procedury i procesy wewnętrzne, podręczniki operacyjne, systemy szkoleń. Będziemy poszukiwać partnerów, którzy, tak jak my otwarci są na zmiany, a jednocześnie obdarzą nas zaufaniem pozwalającym na budowanie wspólnej przyszłości biznesowej. Tak w skrócie można opisać mijający rok. Dużo wyzwań, ale też ogromna satysfakcja z wyników i pracy we wspaniałym zespole, z którym wspólnie budujemy nasze miejsca dobrej energii. Bez zaangażowania naszych wspaniałych pracowników zarówno na stacjach, jak i w biurze tak wiele nie dałoby się osiągnąć. n
GŁOS RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
Filary naszej oferty to świeżość, dostępność i perfekcja operacyjna Agnieszka Czapska, dyrektor ds. sprzedaży pozapaliwowej Avia, Grupa Unimot
O
d 2020 roku wdrażamy na stacjach paliw Avia nasz autorski koncept Eat&Go. Jest on połączeniem minimalizmu, modnej kolorystyki, trendów rynkowych oraz ergonomii nowoczesnego sklepu typu convenience. Zgodnie z założeniem konceptu wnętrze stacji podzielone jest na dwie strefy: sklepową z szeroką ofertą produktów FMCG i ofertą gastronomiczną oraz strefę relaksu. Sklepy na stacjach Avia oferują szeroki wybór produktów wiodących na rynku marek napojów, słodyczy, alkoholi, artykułów spożywczych, jak również produktów motoryzacyjnych. Mając na względzie lokalne preferencje wprowadziliśmy do asortymentu poszczególnych stacji produkty regionalne, ze szczególnym naciskiem na regionalne marki wody i piwa. Oferujemy klientom wysokiej jakości produkty pod marką własną z logo Avia. Obecnie są to oleje i płyny do spryskiwaczy, a już wkrótce w ofercie stacji pojawi się również nasz pierwszy produkt spożywczy. Avia w Polsce swoją ofertę food w ramach konceptu Eat&Go oparła na trzech podstawowych filarach: świeżości, dostępności i perfekcji operacyjnej.
Oferta gastronomiczna dostępna w sieciach stacji paliw od dłuższego czasu wykracza już poza trzon, który stanowią hot dogi i kawa. Obecne trendy jasno wskazują, że podróżni odwiedzający stacje paliw, poszukują zróżnicowanej oferty przekąsek świeżych ready-to-go (zapiekanek, kanapek, wrapów) czy przekąsek do kawy – począwszy od dobrze znanych muffinów, poprzez ciastka fit z ziarnami, czy produkty wegetariańskie. Sukcesywnie rozwijamy ofertę świeżych zapiekanek, bazującą na produktach ultrafresh, komponowanych bezpośrednio na stacjach, przy użyciu składników wysokiej jakości i wypiekanym lokalnie pieczywie. W dalszym ciągu rozwijamy także ofertę hot dogów, proponując klientom unikatowe smaki, zarówno parówek, jak i sosów. Warto zaznaczyć również, że kawa serwowana na nowych stacjach z konceptem Eat&Go to autorska mieszanka starannie dobranych ziaren 100 proc. Arabiki marki własnej Eat&Go, pozyskiwana zgodnie z zasadami Fairtrade. Strefa relaksu, szczególnie w lokalizacjach miejskich, jest doskonałą alternatywą dla kawiarni, ponieważ po zniesieniu części pandemicz-
nych obostrzeń może być komfortowym miejscem do spotkania czy pracy przy komputerze. Standardem wyposażenia stacji z konceptem Eat&Go są wielkoformatowe ekrany LCD informujące klientów o najnowszych promocjach, a także marketing sensoryczny. Każda nowa stacja Avia, należąca do kategorii CODO, czyli zarządzana bezpośrednio przez Grupę Unimot, wyposażona jest w dostosowany do obiektu koncept Eat&Go. Naszym partnerom biznesowym, otwierającym stacje w ramach umowy franczyzowej, oferujemy daleko idące wsparcie w realizacji konceptu Eat&Go na prowadzonych przez nich stacjach Avia. Jak pokazują wyniki sprzedaży w bieżącym roku, koncept Eat&Go odpowiada na potrzeby klientów i jest właściwym kierunkiem rozwoju oferty pozapaliwowej na stacjach Avia w Polsce. Na naszych stacjach klienci mogą także zapoznać się z ofertą Avia Solar – marki rozwijanej od 2020 r. w ramach Grupy Unimot. Avia Solar
specjalizuje się w ekologicznych rozwiązaniach dla klientów indywidualnych i firm, przede wszystkim w sprzedaży i montażu paneli fotowoltaicznych. Niebawem będą to polskie panele wyprodukowane w fabryce PZL Sędziszów w Sędziszowie Małopolskim. W ten sposób Unimot osiąga efekt synergii, łącząc różne produkty i usługi oferowane klientom pod marką Avia. W czerwcu 2021 r. Grupa Unimot wystartowała także z nową odsłoną kampanii wizerunkowej pod hasłem „Wielki plus na Twojej drodze”. Jesteśmy obecni na polskim rynku pod marką Avia od 4 lat, dlatego cały czas budujemy jej świadomość wśród klientów. Naszą przewagą konkurencyjną jest paliwo w dobrej cenie, a pozostałe produkty i usługi prezentują taki sam standard, jak te oferowane przez konkurencyjne sieci stacji paliw funkcjonujące na polskim rynku od wielu lat. Jesteśmy ambitni, a nasz koncept gastronomiczny Eat&Go jest tego doskonałym przykładem. n
Innowacyjne rozwiązania kawowo-gastronomiczne dla stacji paliw Robert Zakaszewki, Key Account Manager Best Company Solutions
B
est Company Solutions od lat zapewnia swoim partnerom biznesowym najlepsze na rynku produkty i rozwiązania, nie tylko dla branży HoReCa, ale też dla stacji paliw. Pandemia wpłynęła również na funkcjonowanie stacji benzynowych – mniej podróżowaliśmy, pracowaliśmy w trybie zdalnym i rzadziej tankowaliśmy paliwo. Jak podaje GUS, w kwietniu 2020 roku spadek sprzedaży paliw wyniósł 33 proc. rok do roku1 i choć czasowe poluzowanie obostrzeń przyniosło wzrosty, straty w tej branży odrabiane są do dzisiaj. Ale stacje paliw to nie tylko sprzedaż
benzyny, to również oferta spożywcza, gastronomiczna i kawowa. Ta ostatnia w pandemii okazała się niezwykle popularna. Przy zamkniętych kawiarniach, stacje paliw stały się jedynym z niewielu miejsc, w których można było kupić pyszną kawę. Jak wynika z badania OOH Cafe ARC Rynek i Opinia2 udział stacji paliw w sprzedaży kawy wzrósł w trakcie lockdownu o 11 pkt. proc. do 47 proc. Pysznej kawy z np. ekspresów marki Franke, dystrybuowanych przez naszą firmę, można napić się na wielu stacjach paliw w Polsce. Best Company Solutions jest nie tylko ich
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
67
RAPORT GŁOS RYNKU – CONVENIENCE
dystrybutorem, ale oddaje również do dyspozycji doświadczony zespół projektowy i techniczny, który tworzy kompleksowe rozwiązania dla kącików kawowogastronomicznych, zaproponuje niezawodny sprzęt oraz zapewni serwis i szkolenia. Warto zaznaczyć fakt wprowadzenia do oferty nowego kompaktowego urządzenia marki Franke model A300, który posiada znany już klientowi stacji interfejs oraz gwarantuje doskonałą jakość przygotowanej kawy. Jest to model dający możliwość serwowania wyśmienitej kawy na stacjach o umiarkowanym potencjale sprzedażowym. Wzrosła też rola prestiżowych marek oferujących niezawodne urządzenia, które będą służyły naszym klientom przez lata, np. ekspresy Franke i Dalla Corte, wyciskarki do cytrusów Zumex, zamknięta frytownica QualityFry czy nowość na polskim rynku – piece hybrydowe Pratica. Przez ostatni rok udało nam się wprowadzić wiele innowacyjnych produktów oraz rozwiązań, które
ułatwiają pracę obsłudze i gwarantują bezpieczeństwo klientom. Ciekawymi przykładami mogą być: aplikacja do zdalnej obsługi ekspresów kawowych wprowadzona przez markę Franke czy też bezpieczne urządzenie nie wymagające wentylacji do przygotowania smażonych dań firmy QualityFry. Wychodząc naprzeciw rosnącym potrzebom naszych partnerów biznesowych oraz panującym trendom na rynku stacji paliw, Best Company Solutions stworzyło nowy format kawowy – mini-kawiarnie, gdzie można zamówić aromatyczną kawę z tradycyjnego kolbowego ekspresu marki Dalla Corte podawaną w porcelanowej filiżance i wypić ją niespiesznie przy stoliku. Dzięki temu klient stacji benzynowej może poczuć się jak w swojej ulubionej kawiarni i odpocząć nawet podczas wyczerpującej podróży. n https://www.money.pl/gospodarka/stacje-paliww-dobie-koronawirusa-wyjda-na-prosta-pod-koniecroku-6519260379281025a.html 2 https://www.rp.pl/Handel/302119948-Efekt-pandemiiStacje-paliw-pokonaly-kawiarnie.html 1
Segment convenience to perspektywiczny kanał sprzedaży dr Magdalena Kandefer-Kańtoch, rzecznik prasowy bp w Polsce New normal
S
tacje paliw przestały być tylko i wyłącznie miejscem do tankowania samochodów,
68
Stacja Benzynowa
stały się wielofunkcyjnymi centrami, w których szybko możemy zaspokoić wiele potrzeb życia codziennego. Ten rozwój formatu conve-
WYDANIE SPECJALNE
nience, obserwowany od dawna, przyspieszył w ciągu ostatniego roku. Przyszłość, tzw. new normal, nowa postcovidowa rzeczywistość już koncentruje się wokół customer experience i e-commerce: ekologia, wygoda, bezpieczeństwo i technologia określają i będą określać potrzeby naszych Klientów. Nowy model stacji bp to stacje przyszłości tzw. centra obsługi – czyli miejsca kompleksowej obsługi kierowcy, gdzie Klienci będą mogli skorzystać z wielu dodatkowych usług np. z samochodów na wynajem w ramach oferty car sharing, myjni oferującej płatność bezgotówkową czy rozwiązań mikromobilnych, dzięki obecności oferty platformy miejskiej mobilności Bolt.
Sklepy stacyjne Segment convenience to perspektywiczny kanał sprzedaży, w którym firmy chcą być obecne z kompleksową ofertą – stąd podjęta w 2020 roku decyzja o otwieraniu sklepów typu convenience na stacjach bp z partnerem Auchan pod marka EasyAuchan. Pandemia przyspieszyła tylko realizacje naszych planów w tym zakresie. W pierwszej połowie 2021 po podsumowaniu efektów działania EasyAuchan na 3 pilotażowych stacjach bp, po entuzjastycznej reakcji Klientów, zdecydowaliśmy się na otwarcie kolejnych 6 do końca 2021.
Nowy model Wild Bean Cafe Pod koniec 2020 wprowadziliśmy testowy model rozszerzonego Wild Bean Cafe – zainwestowaliśmy
w urządzenia pozwalające znacznie poszerzyć ofertę produktów przygotowywanych na miejscu. Płyta grillowa umożliwiła nam np. obróbkę jajek i bekonu, a to oznacza ofertę śniadaniową zupełnie innej jakości z ciepłym, świeżo grillowanym boczkiem, czy sadzonym jajkiem. Do tego oczywiście szeroki wybór kaw i świeżo wyciskane soki, czyli szeroka gama produktów śniadaniowych. W porze lunchu i obiadu oferujemy świeżo robione sałatki, składające się z warzyw z dodatkiem mięsa lub sera, które są wrzucane na grill i dodawane tuż przed podaniem, w opcji vege przygotowujemy sałatkę ze świeżo usmażonym falafelem i dodatkiem hummusu. Oprócz tego w ofercie pozostaną oparte na bagietkach kanapki, które są bardzo lubiane przez klientów, niektóre skomponowane wspólnie z Robertem Makłowiczem. Oprócz tego wprowadzamy szerszą ofertę wegańską, produkty bio, plus rozwijamy nasze kompetencje w obszarze przygotowywania świeżych dań na miejscu.
Dynamiczny rozwój home delivery Szeroka obecność bp w home delivery to ważne uzupełnienie oferty bp. Jesteśmy konsekwentni w podążaniu za oczekiwaniami naszych Klientów, które koncentrują się obecnie na potrzebie elastyczności, mobilności, wygodzie i bezpieczeństwie. Wiemy już, że opcja dostaw do domu ze stacji bp cieszy się uznaniem Klientów, którzy mogą dokonywać zamówień produktów z Wild Bean Cafe przez 7 dni w tygodniu.
GŁOS RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
W ciągu ostatniego roku bp nawiązało współpracę z Glovo, Uber Eats, Pyszne.pl. W tej chwili ponad 100 stacji bp jest już obecnych w aplikacji Glovo. Ostatni rok pokazał, że sektor home delivery jest bardzo perspektywiczny i świetnie działa czy w czasie lockdownu, czy poza nim. To będzie na pewno ważny do utrzymania dla nas kierunek. W styczniu 2021 r. bp wspólnie z Body Chief zaczęło tworzyć sieć odbioru diet na stacjach. Body Chief, jako pierwszy catering dietetyczny w Polsce, wprowadził możliwość odbioru diet na stacjach paliw bp w Warszawie. Nowa opcja jest odpowiedzią na potrzeby Klientów w zakresie rozszerzania form dostawy cateringu dietetycznego. Wpisuje się ona również w koncept convenience tworzony na stacjach bp, uwzględniający wygodę, oszczędność czasu oraz jakościową ofertę.
TooGoodToGo. Firma bp od roku współpracuje też z aplikacją TooGoodToGo. W apli-
kacji ratującej żywność przed zmarnowaniem dostępne są dwa rodzaje paczek – niespodzianek: z produktami kawiarni Wild Bean Café lub z produktami ze sklepów bp. Ambicją bp jest przedefiniowanie energii z korzyścią dla ludzi i naszej planety. Wierzymy, że bp stanie się firmą o zerowej emisji netto nie później niż do roku 2050 oraz pomoże zredukować światową emisję netto do zera do 2050 lub wcześniej. Nasze działania koncentrują się na ograniczaniu emisji w naszej działalności, na udoskonalaniu własnych produktów i na tworzeniu działalności opartej na technologiach niskoemisyjnych. Oprócz rozwiązań systemowych konieczne jest zrozumienie i włączenie się w tę troskę o środowisko każdego z nas – i w tym idealnie pomaga aplikacja To GoodToGo. Po roku współpracy mamy 200 000 uratowanych paczek! Podsumowując, ostatni rok był trudny, ale udało się wprowadzić bardzo wiele nowych rozwiązań, na które czekali nasi Klienci. n
Odpowiadamy na zmieniające się okoliczności i wykorzystujemy nowoczesne technologie Renata Timoščik, Director Market Development w Circle K Polska
R
ola stacji paliw, w tym trudnym dla wszystkich okresie jest bardzo ważna. Przez cały czas trwania pandemii stacje Circle K pozostają otwarte, oferując Polakom stały dostęp nie tylko do możliwości zatankowania, ale także zrobienia podstawowych zakupów czy skorzystania z oferty gastronomicznej. Dzięki naszej pracy i wsparciu, klienci mają dostęp do niezbędnych produktów pierwszej potrzeby, takich jak pieczywo, napoje czy nabiał oraz do środków
higienicznych i dezynfekujących. Bez nas normalne funkcjonowanie wielu ludzi oraz transport byłyby jeszcze trudniejsze. Kierowcy mogą czuć się u nas bezpiecznie, wiedząc jak wielką wagę przykładamy do zachowania czystości, dezynfekowania dystrybutorów i zapewnienia bezpieczeństwa pomiędzy klientami i pracownikami. Niezależnie od naszych starań obostrzenia wprowadzone w wyniku pandemii miały negatywny wpływ na wyniki w obszarze oferty gastro-
nomicznej, szczególnie w zakresie przekąsek i napojów przygotowywanych na miejscu. Z uwagi na bezpieczeństwo klientów przez wiele miesięcy kąciki gastronomiczne były zamknięte, a w kącikach kawowych zaszły zmiany, które utrudniały do- stęp na przykład do dodatków do kawy. W Circle K patrzymy jednak w przyszłość i stale ulepszamy nasze stacje, bardzo dbamy o jakość produktów i obsługi, inwestujemy w coraz lepszą ofertę starając się odpowiadać na potrzeby klientów. W okresie wakacyjnym otwarta została jedna z pierwszych stacji paliw sieci, wyposażona zgodnie z nowym konceptem stacji Circle K, nazywanym Horizon. Stacja w Blachowni, w okolicach Częstochowy, charakteryzuje się nowym, ciepłym, a zarazem nowoczesnym wystrojem, dzięki któremu klienci mają okazję skorzystać z oferty gastronomicznej i napić się aromatycznej kawy lub po prostu odpocząć w podróży w przytulnej przestrzeni. W rozbudowanej części gastronomicznej, dostępna jest wyjątkowa oferta przekąsek, w tym także Hot Dogi na bazie tradycyjnych polskich kiełbasek pochodzących od rodzimych dostawców. Dla miłośników słodyczy czekają również desery i bogaty wybór słodkich przekąsek, a w upały ochłodzić się można napojem K-Freeze przygotowanym na bazie kruszonego lodu. Kawa na stacjach Circle K zyskała nowe oblicze dzięki mieszankom Soft Espresso oraz Soft Coffee, dzięki czemu jest pełniejsza w smaku i bardziej aromatyczna. Od maja tego roku można ją przyrządzić
w nowych, szwajcarskich ekspresach Schaerer, dostępnych na wybranych stacjach sieci. Dzięki nim klienci mogą zasmakować wyjątkowej jakości kawy, ale też aksamitnej, mlecznej pianki. Co więcej, na kilku nastu stacjach można także spróbować orzeźwiającej Ice Latte, przygotowywanej od początku do końca przez samych klientów. To nie wszystkie nowości związane z nowym konceptem stacji, stale pracujemy nad rozszerzeniem oferty przekąsek, by trafiała w gusta wszystkich klientów, inwestujemy w kąciki dla rodziców z dziećmi, poszerzamy przestrzeń do odpoczynku na stacjach i wprowadzamy zmiany w obszarze toalet mając także na uwadze aspekty związane ze zrównoważonym rozwojem. Obecnie stacji działających w koncepcie Horizon jest już 12, a do wiosny spodziewamy się, że dołączy do niego łącznie 50 lokalizacji. W Circle K aktywnie odpowiadamy na zmieniające się okoliczności i wykorzystujemy nowoczesne technologie, by zakupy na naszych stacjach były wygodne, szybkie i bezpieczne. Dzięki współpracy z Bolt Food klienci mieszkający na terenie Warszawy zyskali możliwość zrobienia zakupów spożywczych i zamawiania ciepłych posiłków z wybranych stacji sieci poprzez aplikację. Wdrożenie tego rozwiązania a także mobilnych płatności za paliwo czy myjnię przyspieszyła pandemia i związane z nią potrzeby, takie jak zwiększenie bezpieczeństwa, ale też komfortu klientów oraz pracowników sieci. Znając naszych klientów
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
69
RAPORT GŁOS RYNKU – CONVENIENCE
i wiedząc co jest dla nich ważne możemy coraz lepiej opowiadać na ich potrzeby, jednym z przykładów jest coraz większy dostęp do Paczkomatów na terenie naszych stacji. Jako firma odpowiedzialna społecznie staramy się także dostrzegać aktualne potrzeby poszczególnych grup społecznych i aktywnie na nie odpowiadać – w Circle K pomagamy na okrągło. W 2020 roku Circle K aktywnie uczestniczyła także w działaniach mających wspomóc walkę z pandemią COVID-19. Jako pierwsza sieć stacji paliwowych w kraju rozpoczęła inicjatywę ofiarowania darmowej kawy dla ratowników medycznych i przedstawicieli służb mundurowych. Łącznie skorzystało z niej ponad 30 tysięcy osób w naszym kraju, a globalnie rozdano ponad 2 miliony kaw. Klienci Circle K mogli także podziękować swoim bohaterom za pomoc i wsparcie okazane w tym trudnym czasie, w ramach akcji „Lit-
tle Thank You”, ofiarując specjalne vouchery na wybrane produkty poprzez stronę Circle K. Firma ufundowała łącznie 100 tys. produktów, które można było odebrać na stacjach w całej Polsce. Wsparcie otrzymali także seniorzy, grupa szczególnie narażona na zarażenie wirusem COVID-19. Circle K we współpracy z Polskim Czerwonym Krzyżem przekazały tysiące paczek z produktami spożywczymi najbardziej potrzebującym. Okres pandemii był ogromnym wyzwaniem także dla dzieci i młodzieży. Dlatego w styczniu tego roku rozpoczęliśmy współpracę z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę, największą w Polsce organizacją przeciwdziałającą przemocy i wykorzystywaniu seksualnemu dzieci. W ramach wsparcia, przekazaliśmy część zysku ze sprzedaży kawy i gorących napojów na stacjach Circle K na wsparcie Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży pod numerem 116 111. n
Smacznie, szybko, wygodnie czyli tak, jak lubią nasi klienci Maciej Szkoc, manager kategorii bistro Citronex Trans Energy
W
ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy gama produktów Bistro Picaro dostępnych na stacjach Dyskont Paliwowy uległa istotnym zmianom, których wprowadzenie poprzedzone zostało gruntowną analizą otoczenia konkurencyjnego oraz ewoluujących potrzeb klientów. Stale rośnie zapotrzebowanie na gotowe produkty spożywcze, a nabywcy oczekują, aby cechowały się one wysoką jakością, odpowiednim składem oraz aby ser wowane były w formie, która pozwala na zjedzenie wartościowego posiłku w każdych warunkach. Po-
70
Stacja Benzynowa
dobne preferencje łączą podróżnych i osoby odwiedzające stacje paliw w drodze do pracy, czy szkoły. Naszą odpowiedzią na potrzeby konsumentów są dwie całkiem nowe marki w kategorii bistro: Grab&Go oraz Fresh&Go. Pierwsza z nich – Grab&Go, oferuje gotowe chłodzone produkty jednodniowe oraz proste świeże potrawy serwowane na ciepło. Wśród produktów chłodzonych znajdują się m.in. domowe bułki śniadaniowe w kilku odsłonach – z pastą jajeczną, tradycyjnym pasztetem i ogórkiem kiszonym, z białym serem, czy z kurczakiem i chrzanem, a także bagietki z ko-
WYDANIE SPECJALNE
tletem schabowym lub mielonym, inspirowane klasyczną sycącą przekąską, która dla wielu Polaków jest pozycją obowiązk ową p o d c z a s dłuższych rodzinnych podróży. Wśród gorących dań serwowanych na naszych stacjach pod marką Grab&Go, znajduje się między innymi „Zapiekanka jak dawniej” oraz „Tost nie byle jaki”, które łączy prosta forma i składniki wysokiej jakości. Klienci, chociaż nadal chętnie sięgają po fast food (dziś oczekując
wersji wysokojakościowych), często poszukują tradycyjnych dań przyrządzonych z naturalnych składników, które są wygodne w transporcie i pozwalają na szybkie ich podgrzanie. Odpowiadając na tę potrzebę, wykorzystujemy potencjał produkcyjny naszej restauracji Picaro, dzięki któremu powstała marka Fresh&Go, która obecnie oferuje bigos staropolski, pierogi ruskie, a także zupy: gulaszową oraz żurek. n
Krzysztof Sobczuk, dyrektor sprzedaży i marketingu Citronex Trans Energy
R
ozwój kategorii bistro na stacjach Dyskont Paliwowy został przyspieszony w czasie funkcjonowania obostrzeń ograniczających funkcjonowanie restauracji w okresie pandemii. Zmiany dotyczyły oferty, ekspoz ycji oraz procesu przygotowania optymalizującego pożądane wskaźniki. Dziś widzimy ciągły trend wzrostowy, dzięki permanentnej ewaluacji opartej nie tylko na wskaźnikach ekonomicznych, ale także na monitorowaniu
opinii oraz sugestii naszych klientów. Nasze doświadczenie pokazuje, że takie podejście stanowi sprawdzoną drogę do ciągłego wzrostu i budo wania długofalowych przewag konkurencyjnych. Oferta marek Grab&Go i Fresh&Go z pewnością będzie się poszerzać i ulegać zmianom adekwatnym do potrzeb rynku. Mamy w tym zakresie imponujące możliwości, dzięki zapleczu gastronomicznemu własnej sieci restauracji, czyli Picaro. n
RAPORT GŁOS RYNKU – CONVENIENCE
W 2022 roku chcemy opanować kanał convenience
bieństwo, że klient kupi kabel jest większe niż, że wybierze gumę do żucia. A zysk z kabla jest większy
Umacniamy naszą pozycję
Andrzej Szulęcki, prezes zarządu eXc mobile Polska, właściciel marki eXc mobile
D
zień dobry. Na początku, tradycyjnie już, chciałbym podziękować naszym Partnerom za współpracę. Dzięki nim możemy się rozwijać, co nieustannie czynimy m.in. powiększając bazę odbiorców. Nasz zespół handlowy w terenie „pracuje nad” stacjami franczyzowymi, niezależnie od tego pod jakim logiem działają. Chcemy być niekwestionowanym liderem rynku akcesoriów do telefonów komórkowych i sukcesywnie ten plan realizujemy, także w segmencie stacji benzynowych. A jak pokazują dane, tych sukcesywnie przybywa. Sytuacja wygląda podobnie na rynku sklepów convenience, z tym, że dynamika wzrostu sprzedaży dla tego rodzaju punktów jest największa dla sektora nowoczesnego handlu detalicznego. Konsumenci zaczęli doceniać możliwość szybkich zakupów blisko domu. Kluczowy jest optymalnie dobrany asortyment, który musi zadowolić coraz bardziej wymagającego klienta. Jednocześnie trzeba brać pod uwagę, że duża część konsumentów, szczególnie w mniejszych lokalizacjach deklaruje, że w okresie pandemii zaczęła zwracać większą uwagę na cenę. W eXc zauważyliśmy ten trend, dlatego wprowadziliśmy
72
Stacja Benzynowa
do oferty linię Basic, czyli produkty, dla klientów wrażliwych na cenę. Przy czym, nie są to produkty pierwszo-cenowe, bo nie chcemy tracić na jakości. Wprowadziliśmy je na stacje i przyjęły się świetnie. Ostatnio, szukając kolejnych miejsc zbytu doszedłem do wniosku, że sklepy funkcjonujące w ramach stacji paliw i sklepy convenience nie różnią się niczym, a przynajmniej nie powinny. Idąc tropem podobieństw, rozpoczęliśmy działania, które pozwolą nam pojawić się np. w Żabce, a przynajmniej na to liczymy. Po sukcesie na stacjach paliw wiemy, że to musi się udać. Zaprojektowaliśmy miniekspozytor, który zajmuje niewiele miejsca a pozwala sprzedawać najpotrzebniejsze produkty. Dziś, konsument musi mieć możliwość zaopatrzenia się w kabel czy ładowarkę do telefonu, natychmiast. Niemal 100 proc. populacji korzysta z telefonów, a udział w rynku prądożernych smartfonów to już prawie 80 proc. Patrząc na rynki, o których piszę – mało jest stacji benzynowych, na których nie kupimy akcesoriów GSM, czego nie można powiedzieć o sklepach convenience. Zupełnie tego nie pojmuję. Nasze produkty sprzedają się impulsowo, więc prawdopodo-
WYDANIE SPECJALNE
niż opakowania gumy… więc nasz plan na rok 2022 jest prosty – opanować kanał convenience. n
Adam Szarwiło, krajowy kierownik sprzedaży Green Steam
G
reen Steam po ponad 10 latach jest liderem wykorzystywania w sektorze czyszczącym technologii parowej. Prawie 5 lat temu zaproponowaliśmy rynkowi stacji paliw oraz myjni bezdotykowych ofertę dotyczącą prania i dezynfekcji tapicerki metodą parową, czyli szybkoschnącą. Przez cały ten okres portfolio urządzeń samoobsługowych ciągle rośnie, właśnie wprowadziliśmy na rynek piąty model maszyny, jest to skutkiem pozytywnej odpowiedzi rynku na takie rozwiązanie. W dobie pandemii rynek oczekiwał od nas odpowiedzi w dwóch obszarach. Pierwszy to dezynfekcja, a drugi to potrzeba urządzenia wielofunkcyjnego, gdzie konsument samodzielnie w odpowiednim dystansie do innych osób zrealizuje potrzeby zadbania o czystość i hi- gienę wnę- trza swo- jego samochodu. Oba warunki spełniają nasze automaty samoobsługowe z technologią parową, gdzie wielofunkcyjność pozwala w jednym urządzeniu zgromadzić usługi dezynfekcji wysoką temperaturą i opcjonalnie detergentem
oraz prania i odkurzania w samochodzie. Sygnały z rynku wskazują iż pojawiła się nowa oczekiwana usługa, gdzie konsumenci (właściciele taksówek czy busów) mimo braku zabrudzeń korzystają z urządzenia i wysokiej temperatury pary dla dezynfekcji, zaraz po fakcie transportu obcych sobie osób. Jako Green Steam zauważyliśmy także zwiększoną świadomość konsumentów, iż dbanie o czystość tapicerki lub choćby jej odświeżanie oraz dezynfekcja parą wewnątrz samochodu, włącznie z plastikami, zwiększa higienę i bezpieczeństwo przed dostaniem się do organizmu niechcianych czynników chorobotwórczych. Usługa czyszczenia i dezynfekcji wnętrza pojazdu cieszy się obecnie dużym zainteresowa niem, zarówno wśród klientów prywatnych jak i taksówkarzy, kierowców transportu zbiorowego i ciężarówek. Właściciele stacji paliw inwestując w odkurzacze parowe mają możliwość zaoferować każdemu klientowi usługi związane z czyszczeniem i dezynfekcją samochodu, motoru. n
GŁOS RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
Stale modernizujemy nasze sklepy Benjamin Ferte, prezes zarządu SCA Petrole, członek zarządu dyrekcji handlowej Intermarché
W
odpowiedzi na zmieniające się zwyczaje zakupowe oraz nowe potrzeby klientów, stale modernizujemy sklepy działające w ramach sieci Intermarché. Wśród naszych najważniejszych inwestycji w obszarze pozapaliwowym wymienić należy sukcesywny rozwój usługi e-com merce Drive oraz projekt wdrażania nowego konceptu supermarketów – Power. Dzięki rozwiązaniu Drive klienci mogą zamawiać produkty z bogatego asortymentu spożywczego i przemysłowego przez naszą stronę internetową, a następnie odbierać je w sklepie o dogodnej porze. W ramach konceptu Power wprowadzamy zaś cały szereg udogodnień, w tym poszerzoną ofertę produktów świeżych, bio, fit i dań gotowych, intuicyjny układ sklepu oraz dłuższe taśmy kasowe. Obecnie w nowej odsłonie działają 3 placówki otwarte w pierwszej połowie bieżącego roku oraz 3 wcześniej istniejące, zmodernizowane obiekty. Naszym kluczowym celem jest wdrożenie konceptu we wszystkich sklepach sieci. Do najważniejszych wydarzeń ostatnich miesięcy należą również zmiany personalne w sieci Intermarché. Od czerwca 2021 roku do Grupy Muszkieterów dołączył Tomasz Waligórski, stając na czele
Intermarché. Dodatkowo, w lipcu 2020 roku Thierry Klupczynski objął stanowisko prezesa dyrekcji handlowej Intermarché w Polsce. Intermarché stawia na działania proekologiczne, dlatego w nawiązaniu do strategii Komisji Europejskiej „Od pola do stołu” przeprowadziliśmy kampanię edukacyjną pod hasłem „Nie marnuj. Żywność traktuj z szacunkiem”. Ponadto wprowadziliśmy do sprzedaży w pełni biodegradowalne, jednorazowe naczynia marki własnej Domedia. Dodatkowym wyznacznikiem określającym wysoką jakość żywności oferowanej w sklepach Intermarché jest wyróżnienie przyznane przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji. Uzyskany certyfikat jest gwarancją wyprodukowania żywności zgodnie z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego i wynika z wyznawanych przez nas zasad i wartości, wśród których priorytetem jest zapewnianie klientom produktów o najwyższej jakości w przystępnych cenach. Niezależnie od panującej sytuacji epidemicznej, celem Intermarché niezmiennie pozostaje zapewnienie klientom i pracownikom najwyższych standardów bezpieczeństwa. Właśnie dlatego, od ponad 20 lat, zlecamy regularne audyty w sklepach sieci Intermarché i na stacjach
paliw działających pod tym samym szyldem. Weryfikacji podlegają wszystkie aspekty, które mogą wpłynąć na jakość i bezpieczeństwo produktów tj. np. czystość, temperatury panujące zarówno w pomieszczeniach, jak i urządzeniach chłodniczych oraz grzewczych, higiena
personelu, magazynowanie i ekspozycja, identyfikowalność czy też znakowanie produktów. W związku z pandemią koronawirusa podczas audytów higienicznych weryfikowane jest także zapewnienie środków ochrony osobistej pracownikom i klientom. n
Prowadziliśmy więcej działań trade marketingowych Przemysław Franczak, dyrektor sprzedaży B2B w Lantmannen Unibake Poland, marka Schulstad Bakery Solutions
O
kres pandemii uświadomił nam jak ważna jest elastyczność w działaniu i tempo wprowadzania zmian w odpowiedzi na oczekiwania klientów i rynku. Istotną lekcją dla nas był rok 2020 – pierwszy rok pandemii, kiedy byliśmy zmuszeni do wypracowywania i wprowadzania zupełnie nowych rozwiązań w odpowiedzi na szybko zmieniającą się i niestabilną sytuację. Wierzymy, że ze względu na doświadczenia z roku 2020 było nam łatwiej zaplanować działania w 2021 roku, które teraz sukcesywnie realizujemy. Nasze działania były skuteczniejsze, ponieważ od po- czątku postawi liśmy na otwartą rozmowę i bliską współpracę z naszymi klientami. Od początku trwania pandemii prowadziliśmy z nimi dialog i dzieliliśmy się nawzajem swoimi obawami
i wyzwaniami, wspólnie szukając rozwiązań. W czasie pandemii prowadziliśmy więcej działań trade marketingowych, zgodnie ze strategią pull. Celem tych działań było wsparcie współpracujących z nami klientów, obsługujących rynek HoReCa, w dalszej odsprzedaży naszych produktów. Głównie były to okresowe promocje, dostosowywane tydzień po tygodniu do zmieniające się sytuacji gospodarczej i ograniczeń pandemicznych. Pomimo, że większość stacji paliw, sklepów convenience oraz konceptów ka wowych i gastronomicznych nie by ła zamk nięta podczas lockdownu, to również one znacząco odczuły wpływ nowej sytuacji na swoją działalność biznesową. Przede wszystkim odnotowały zmniejszoną liczbę klientów i wolniejszą ro-
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
73
RAPORT GŁOS RYNKU – CONVENIENCE
tację produktów spowodowaną nauką i pracą zdalną, uczniów, studentów i osób pracujących oraz ograniczeniami w liczbie gości i w przemieszczaniu się. W odpowiedzi na nową sytuację staraliśmy się przygotować ofertę atrakcyjną operacyjnie, ale nadal zyskowną. Przykładem są ciastka typu ‘thaw & serve’ lub złociste bułki do hot doga francuskiego tzw. Goldeny. Podpieczona skórka skraca czas opiekania i grillowania, co pozwala na ograniczenie kompleksowości. Przy tworzeniu oferty w post-covidowej rzeczywistości pamiętamy o najnowszych trendach, czyli o balansie pomiędzy ofertą prozdrowotną – tj. produktu z wyższą zawartością błonnika, ze zdrowymi dodatkami typu ziarna lub płatki zbóż czy z obniżoną zawartością soli czy cukru. Z drugiej strony ofertą produktów z dodatkowymi
walorami smakowymi i ciekawymi dodatkami gwarantującymi przyjemność podczas jedzenia. Szczególnie w okresie po-covidowym musimy pamiętać o zdrowiu psychicznymi i małych przyjemnościach. W ostatnim roku udało nam się wprowadzić na rynek między innymi bułki do hot doga francuskiego z kiełkami żyta oraz bułki do hot doga francuskiego z dodatkiem 3 papryk. Coś dla zdrowia i coś dla smaku! Ważnym trendem, który jeszcze bardziej umocnił się podczas pandemii są szeroko pojęte działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Wśród wielu inicjatyw, które realizujemy pamiętamy też o rozwiązaniach i konceptach ograniczających marnotrawstwo żywności oraz ograniczających zużycie plastiku i papieru, w tym korzystanie z surowców do recyclingu. n
Prowadzimy proces biznesowego remodelingu części stacji Piotr Kwiatkowski, szef biura sklepów i usług, Lotos Paliwa
R
ynek, na którym działa nasza firma, jest konkurencyjny i wymagający, dlatego nasz asortyment jest dopasowywany do aktualnych potrzeb klientów. Na bieżąco wprowadzane są nowości rynkowe w najlepiej sprzedających się kategoriach – jest to równocześnie odpowiedź na trendy konsumenckie. Ponadto testowana jest sprzedaż nowych produktów, dotychczas nieobecnych w sieci Lotos – w tym również produktów regionalnych. Cyklicznie analizujemy sprzedaż i na tej podstawie wypracowujemy nowe rozwiązania. Klienci Lotosu mogą korzystać również z wielu promocji sprzedażowych. W kategoriach usługowych aktualnie rozpoczęty został proces wdra-
74
Stacja Benzynowa
żania usługi E-toll na 64 stacjach. Ponadto w sieci Lotos świadczone są usługi Lotto. Usługa myjni automatycznej oferowana jest już w 94 lokalizacjach, a usługa myjni ręcznych w 31 lokalizacjach. Sukcesywnie rozszerzana jest również dostępność dystrybutorów Adblue na naszych stacjach. Pandemia wzmocniła zainteresowanie klientów zakupami w mniejszych punktach sprzedaży. Asortyment został w tym czasie dostosowany do potrzeb klienta. W początkowej fazie pandemii sklepy Lotos pozostawały zamknięte dla klientów, sprzedaż prowadzona była wyłącznie przez „okienko sprzedażowe”, co przełożyło się na obroty w obszarze pozapaliwowym. Pomimo ograniczeń, okres ten został
WYDANIE SPECJALNE
optymalnie wykorzystany w obszarze rozwoju oferty oraz zarządzania sprzedażą. Niezależnie od chwilowego spadku w okresie wiosennym i jesienno-zimowym, odnotowany został bardzo dynamiczny wzrost sprzedaży w okresie letnim, co cieszy i pozwala z optymizmem planować sprzedaż na 2022 rok. W obszarze rozwoju kategorii gastronomicznych okres ostatniego roku to czasowe zmaganie się z obostrzeniami związanymi z pandemią i widoczny wpływ na poziom sprzedaży. Był to także okres optymalizacji dostawców i szerokiej oferty promocyjnej, jak również rozwój poszczególnych kategorii poprzez wprowadzanie nowości produktowych. Przez okres ostatnich 12 miesięcy uruchomiono m.in. 5 restauracji Cafe Punkt, 6 restauracji Subway oraz 11 punktów Stacja Smaku Cafe Punkt. Wszystkie te inwestycje powstały na nowych stacjach oraz na już ist-
niejących – w ramach rozwoju oferty gastronomicznej. W obszarze zarządzania ofertą gastronomiczną na stacjach Lotos szczególna uwaga skierowana jest na ofertę kaw i zapewnienie najwyższej jakości w kącikach kawowych Cafe Punkt. W ramach projektu wymiany urządzeń oraz doposażenia – przez ostatnie kilkanaście miesięcy zamontowano najnowocześniejsze automatyczne ekspresy do kawy na wielu stacjach naszej sieci. Korzystając z wiedzy, że nawet do ok. 70 proc. decyzji zakupowych dokonywana jest przez klienta dopiero bezpośrednio w punkcie sprzedaży, Lotos podejmuje szereg działań z zakresu visual merchandisingu. Rozpoczęty na początku obecnego roku proces biznesowego remodelingu części stacji wszedł właśnie w fazę realizacji, co będzie zauważalne dla klienta Lotosu już w IV kwartale 2021 roku. n
Stacje paliw Moya znacznie więcej niż paliwo Agnieszka Świstalnicka, zastępca dyr. operacyjnego ds. zakupów centralnych i sprzedaży, Moya
O
ferta „non-fuel” dla stacji benzynowych jest równie ważnym obszarem funkcjonowania, co sprzedaż paliw. Asortyment sklepowy jest stale poszerzany, a menu gastronomiczne coraz bogatsze i dostosowane do zróżnicowanych preferencji konsu-
mentów. Celem jest skłonienie klientów do zatrzymania się w punkcie nie tylko po to, by zatankować pojazd czy skorzystać z toalety będąc w trasie, ale spędzić czas w przystacyjnym bistro przy kawie i przekąsce, a także zrobić zakupy na dalszą drogę lub do domu.
GŁOS RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
Na stację po hamburgera i hot doga Znaczenie oferty pozapaliwowej cały czas rośnie, zarówno jeżeli chodzi o sklep, jak i koncept gastronomiczny. Niemal każda stacja paliw – położona w dużym mieście, jak i przy lokalnej drodze w niewielkiej miejscowości – oferuje dziś rozbudowaną ofertę gastronomiczną. Na drodze do suk- cesu kluczowy jest dobór właściwego asortymentu, zgodnego z oczekiwaniami konsumenta, jego dostępność oraz bezpieczeństwo dokonywania zakupów. Mocno przywiązujemy do tego wagę i przekładamy to na dobre wyniki sprzedażowe. W Caffe Moya w dalszym ciągu najchętniej kupowanym produktem jest kawa. Jeżeli zaś chodzi o przekąski – tutaj niezmiennie dominują hot dogi. Oprócz tego, popularne są także zapiekanki oraz pizze, które wkomponowały się na stałe w menu Caffe Moya. Warto przy tej okazji wspomnieć także o nowościach, które pojawiły się na przestrzeni ostatniego roku. Są to m.in. burgery w wersji zarówno z wołowiną, jak i panierowanym kurczakiem czy nowe warianty zapiekanek (m.in. wegetariańska caprese), które notują bardzo dobre wyniki sprzedaży. Oprócz tego pojawiły się nowości na słodko, jak np. gofry. Zauważyliśmy, że w wyniku pandemii COVID-19, rynek paliw uległ pewnemu przeobrażeniu. Ludzie jak nigdy dotąd czują potrzebę dbania o siebie i swoje zdrowie. Zwiększyła się zatem potrzeba wprowadzenia do oferty stacji pa-
liw produktów świeżych, takich jak np. sałatki, zupy, kanapki robione na miejscu ze świeżych składników czy wypiekane na miejscu zapiekanki i pizze. Dlatego też rozszerzamy nasze menu właśnie pod tym kątem. Coraz bardziej popularne są także produkty wegańskie, co wynika ze zmiany postaw i świadomości konsumentów. Wkrótce w naszym portfolio pojawią się kolejne nowości w tym obszarze. Przede wszystkim jednak w koncepcie Caffe Moya stawiamy na jakość, oryginalność i szeroki wachlarz wyboru. Dziś możemy śmiało powiedzieć, że w dziedzinie gastronomii staliśmy się rynkowymi liderami i mamy know how do tego, by nadal się rozwijać. Chcemy oferować klientom po prostu to, co lubią i w ten sposób spełniać ich oczekiwania.
Zakupy na drogę i do domu W ostatnim czasie istotnej zmianie uległa nasza percepcja w odniesieniu do przystacyjnych sklepów Moya. Uznaliśmy, że konkurencją dla nas są nie tylko inne stacje paliw, lecz również sklepy małoformatowe. Z tego powodu obecnie nasza oferta jest bardzo szeroka i wciąż staramy się ją rozbudowywać. Dawniej na półkach sklepu przy stacji paliw wystarczyło umieścić 300 produktów. Dzisiaj trzeba mieć ich nawet półtora tysiąca. Mocno stawiamy na rozwój produktów marki własnej. Naszą ambicją jest uzyskanie poziomu powyżej 30 proc. udziału „private label” w poszczególnych kategoriach produktowych i 20 proc. w obrocie całego sklepu. Przy obecnej dyna-
mice wzrostu sieci Moya i zmieniających się preferencjach klientów, którzy są bardziej skłonni do zakupów produktów właśnie z tego segmentu, szacujemy, że poziom ten osiągniemy w ciągu najbliższych kilku lat. Na przestrzeni ostatniego roku pojawiło się sporo nowości produktów marki Moya, m.in. soki owocowe, żelki, zawieszki zapachowe i zapalniczki w nowej odsłonie, płyn wirusobójczy i inne. Kawa? Również na Moya express Ofertę produktów pozapaliwowych rozwijamy także na stacjach samoobsługowych. W kilku lokalizacjach planujemy postawić sklepy. Tam, gdzie nie będziemy mogli tego zrobić, chcemy testować inne rozwiązania, które pozwolą nam generować dodatkową marżę pozapaliwową. W tych lokalizacjach zależy nam na podtrzymaniu samoobsługowego charakteru przejmowanych stacji, ponieważ klienci tej sieci są do tego przyzwyczajeni. Rozwiązaniem, które już wkrótce pojawi się na niektórych obiektach Moya Express jest vending. Chodzi o to, by na klienci oprócz paliwa mogli zaopatrzyć się także w dobrej jakości kawę. Innym produktem dostępnym z automatu będzie płyn do spryskiwaczy. Rozwiązanie to jest nie tylko pragmatyczne, ale także ekologiczne.
Usługi dodatkowe Stacje nie rezygnują oczywiście z przydatnych kierowcom rozwią-
zań, jak np. kompresory, odkurzacze czy myjnie bezdotykowe. Co więcej, na wielu obiektach dostępne są także usługi, takie jak np. Paczkomaty czy punkty odbioru przesyłek DHL, bankomaty, wpłatomaty, a także punkty szybkiego ładowania aut elektrycznych. Stacje powoli ewaluują w kompleksowe centra handlowo-usługowe i ten trend będziemy podtrzymywać. Podsumowując, oferta pozapaliwowa zawsze stanowiła istotną rolę w rozwoju stacji paliw. Wyniki w tym obszarze rosną z roku na rok w dynamicznym tempie. Struktura kategorii się zmienia, bo trendy konsumenckie i nawyki żywieniowe również się zmieniają. Niezmienne jest to, że chcemy oferować klientowi wiele nowości. Chcemy ich zaskakiwać i dawać szeroki wybór. W ciągu ostatniej dekady stabilnie rósł także udział marek własnych. Dziś konsument chętniej sięga po produkty z tego obszaru, nie tylko z uwagi na cenę, ale również ich jakość. Ten kierunek jest rozwojowy i na pewno będziemy mocno w niego inwestować. Należy spodziewać się zmian w zachowaniu konsumentów, którzy są zmęczeni pandemią i szukają normalności. Niezmiennie istotną rolę odegra bliskość klienta, zapewnienie mu wygody, bezpieczeństwa, dostępności oferty i wysokie standardy. Wszystkie trendy weryfikują klienci, a potencjał drzemie w zrozumieniu jego potrzeb. n
Starannie analizujemy zmieniające się trendy Wojciech Muszyński, dyrektor wykonawczy ds. sprzedaży detalicznej w PKN Orlen
T
rendy w światowym handlu stale się zmieniają, a oczekiwania konsumentów co do oferty koncernów paliwowych nieustannie rosną. Oznacza to, że do zbudowania przewagi biznesowej konieczny jest intensywny rozwój.
Punkty gastronomiczne, szeroki asortyment artykułów spożywczych oraz wachlarz usług dodatkowych to swoiste „być albo nie być” nowoczesnych stacji paliw. Ostatni rok był dla PKN Orlen czasem intensywnych zmian w obsza-
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
75
RAPORT GŁOS RYNKU – CONVENIENCE
rze sprzedaży detalicznej, związanych z wdrażaniem nowoczesnych technologii, wprowadzeniem nowych standardów w zakresie obsługi klienta oraz rozszerzeniem oferty naszych stacji. W ciągu ostatnich miesięcy intensywnie koncentrowaliśmy się na dal- szym rozwoju własnej sieci sprzedaży gastronomicznej, wyposażając kolejne stacje w koncept StopCafe/star Connect. Obecnie 2239 stacji paliw (1730 w Polsce, 315 w Czechach, 151 w Niemczech, 29 na Litwie i 14 na Słowacji), czyli niemal 80 proc. wszystkich posiadanych przez nas obiektów oferuje już pełną ofertę gastronomiczną. Zgodnie z naszymi zapowiedziami promujemy polskie produkty, dbamy o to by coraz więcej z nich było dostępnych również na zagranicznych stacjach Koncernu. O słuszności obranego kierunku rozwoju świadczą liczby. Tylko w ostatnim kwartale segment detaliczny PKN Orlen osiągnął wynik EBITDA LIFO na poziomie 828 mln zł, co oznacza wzrost o 14 proc. w stosunku do analogicznego okresu w ubiegłym roku. Receptą na sukces w sektorze pozapaliwowym jest uważne słuchanie swoich klientów i nieustanne wdrażanie nowych rozwiązań. Pierwsza stacja typu drive-through, którą otworzyliśmy w Michałowicach, została entuzjastycznie przyjęta przez klientów. W związku z tym, wychodząc naprzeciw ich oczekiwaniom, w II kwartale ubiegłego roku przeprowadziliśmy modernizację stacji w Wiszni tak, aby dostosować ją do tego nowego
76
Stacja Benzynowa
formatu. W tym roku uruchomiliśmy kolejny obiekt typu drive-through we Wrocławiu. W ten sposób udostępniliśmy klientom trzy obiekty umożliwiające zakup produktów gastronomicznych i tankowanie bez konieczności wysiadania z samochodu. Nasze stacje paliw należą do najnowocześniejszych na rynku, ale chcemy je nadal modernizować i poszerzać ich ofertę, dlatego m.in. rozpoczęliśmy budowę sieci punktów nadawania i odbioru paczek oraz usług kurierskich. Usługa „Orlen Paczka” została już udostępniona na naszych stacjach paliw, a w trzecim kwartale br. obejmie także nowopowstałe automaty paczkowe w najbardziej popularnych lokalizacjach na terenie całego kraju. Mając na uwadze zainteresowanie naszą ofertą gastronomiczną, w szczególności kawą oraz hot dogami, które stały się ulubionymi i najczęściej wybieranymi przez Polaków produktami z naszej oferty, postanowiliśmy zwiększyć ich dostępność poza punktami tankowania. W II kwartale br. w Warszawie uruchomiliśmy punkt sklepowogastronomiczny pod marką „Orlen w ruchu”. To pierwszy obiekt umożliwiający zakup naszych produktów własnych w innym miejscu niż stacje paliw. Dodatkowo obserwując zmiany w upodobaniach żywieniowych Polaków, w ramach kampanii „Stop.Cafe budzi apetyt na życie” rozszerzyliśmy ofertę śniadaniową, wprowadzając do niej kolejne klasyczne i dobrze zbilansowane poranne posiłki. Naszą ofertę gastronomiczną promowały również kampanie z udziałem legend
WYDANIE SPECJALNE
polskiego sportu. Włączyli się w nią m.in. lekkoatleci – Anita Włodarczyk czy Paweł Fajdek, a także paraolimpijczycy – Oliwia Jabłońska, Adrian Castro oraz Rafał Szumiec. Czas pandemii pokazał jak ważne są bezpieczne i sprawne zakupy oraz szeroki dostęp do płatności bezgotówkowych. Dlatego też na części naszych stacji pojawili się Mobilni Kasjerzy, u których klienci mogli zapłacić za paliwo, czy też kupić dowolny produkt z całej oferty. Niesłabnącą popularnością cieszyły się aplikacje mobilne PKN Orlen umożliwiające płatność bezpośrednio przy dystrybutorze. Na naszych stacjach wprowadziliśmy także obustronne tankowanie, tak aby klienci nie musieli czekać w kolejce do odpowiedniego dystrybutora,
co znacznie skróciło czas tankowania. W trosce o bezpieczeństwo naszych klientów wyposażyliśmy również nasze obiekty w specjalistyczne urządzenia oczyszczające i filtrujące powietrze. W przyszłości z pewnością jeszcze nie raz pozytywnie zaskoczymy naszych klientów kolejnymi nowatorskimi rozwiązaniami. Cały czas starannie analizujemy zmieniające się trendy i dostosowujemy się do potrzeb klienta, zapewniając najwyższą jakość zarówno towarów jak i usług. Warto wspomnieć, że PKN Orlen zajął pierwsze miejsce w ostatnim rankingu „Rzeczpospolitej” na najcenniejszą polską markę. Cieszymy się, że wysiłki wkładane w ciągły rozwój i transformację naszych stacji są doceniane. n
Jesteśmy w stanie zachować płynność dostaw i stabilność cen Jacek Kędzierski, prezes zarządu Phonedecor
P
ozycja Phonedecor na rynku stacji paliw, mimo pandemii, w ostatnim czasie zdecydowanie się wzmocniła. Widoczny jest wzrost sprzedaży związany z podróżami Polaków – często zdarza się, że ktoś zapomni ładowarki czy bę- dzie mu- siał wymienić uszkodzony kabel. W 2021 roku nasze produkty zdobyły Laur Klienta i Nagrodę Konsumenta. Jest to efekt dbałości o jakość, ale także rozszerzanie oferty sto-
sownie do wymagań rynku i zmian technologicznych. Sprzedaż produktów elektronicznych na stacjach paliw różni się od sprzedaży w sieciach sklepów convenience. O ile w przypadku tych pierwszych akcesoria GSM są pro duk tami pierwszej potrzeby, o tyle dla tych drugich są dodatkiem do codziennych zakupów. W sieciach sklepów osiedlowych chcemy zaproponować produkty typu „basic” i dedykowaną ofertę In-Out.
GŁOS RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
Nie jest to łatwe zadanie, bo Phonedecor przywiązuje ogromne znaczenie do jakości produktów, oferując unikalną na rynku 3-letnią gwarancję i certyfikaty dopuszczające produkt na rynek UE. Nie chcemy konkurować ceną, bo nieuchronnie oznaczałoby to utratę budowanej przez ponad 20 lat reputacji. Większość produkcji produktów elektronicznych, dostępnych na polskim rynku, lokowana jest w Chinach. Covid-19 zmienił zasadniczo obraz rynku. Wzrosły ceny transportu i surowców, zamykane są porty, niepewne stały się dostawy. Stabilność dostaw i cen jest głównym czynnikiem sukcesu, to z kolei zależy od kapitału i więzów kooperacyjnych. Jako polski producent, tylko dzięki naszym fabrykom jesteśmy w stanie zachować płynność dostaw i stabilność cen. Rośnie także zainteresowanie nowymi produktami, takimi jak: słuchawki bezprzewodowe, kamery samo-
chodowe, ładowarki Quick Charge i indukcyjne, smartwatche. Nie są one oczywiście nowością na rynku, ale na stacjach paliw stały się kategorią „must have”. Wszystkie są obecne w ofercie Phonedecor i cieszą się dużym zainteresowaniem klientów. Stacje paliw reagują na ten trend z pewnym opóźnieniem, niemniej jest on wyraźny. Widać również wzrost znaczenia ekologii i zrównoważonego rozwoju. Klienci (również stacji paliw) mają w tym zakresie coraz większą świadomość. Produkty niskiej jakości, których żywotność jest bardzo krótka, są przez nich odrzucane. Chcąc chronić naszą planetę przed nadmiarem plastiku i odpadów niepodlegających recyclingowi, 3 lata temu odeszliśmy od opakowań wielosurowcowych czy tanich blistrów. Działanie to traktujemy nie jako chwilowy trend, ale wyzwanie i naszą społeczną odpowiedzialność. n
Convenience Store Concept dla rynku gastronomicznego Marek Robacha, członek zarządu Primulator Polska Plany
O
kres spowolnienia wywołany przez pandemię wykorzystaliśmy bardzo dobrze i aktywnie. Rynek stacji paliw od zawsze był bardzo ważnym obszarem naszych działań. Jakiś czas temu Primulator opracował Convenience Store Concept, nasz autorski wyspecjalizowany projekt dedykowany dla całego sektora convenience. Było to pierwsze i zarazem bardzo nowatorskie rozwiązanie, które pokazało kierunek i wyznaczyło trendy dla całego rynku gastronomicznego. Obserwując i analizując obecną sytuację w branży, musieliśmy odpowiednio zareagować, dlatego wprowadziliśmy bardzo duże zmiany w całym koncepcie. Przede wszystkim w nowym projekcie została przebudowana
cała funkcjonalność. We współpracy z naszym partnerem, firmą technologiczną Selfmaker, stworzyliśmy punkt w pełni autonomiczny. Klient w sposób samoobsługowy może dokonać zakupu kawy w szerokim menu (2 rodzaje mleka + 4 rodzaje syropów), przekąsek z automatu vendingowego oraz zamówić ciepłą przekąskę lub nawet danie gastronomiczne. A wszystko szybko, prosto, bez obsługi personelu i bezgotówkowo.
Sytuacja na rynku Pandemia wprowadziła dużo zamieszania i nerwowych ruchów. Jednak stacje paliw najszybciej i najlepiej reagowały na dynamiczne zmiany. Uważam, że stacje są jednymi z wygranych w tej trudnej sytuacji i mają bardzo dobrą pozy-
cję wyjściową do dalszego rozwoju, pod warunkiem właściwego zarządzania. Nasiliły się problemy z zapewnieniem odpowiedniej liczby osób personelu do pracy. Na tym tle, rola części convenience nabiera jeszcze większego znaczenia. Optymalizacje kosz- towe prowadzenia działalności na SP, przekładają się na oczekiwania od dostawców (presja cenowa). Aby sprostać takim wymaganiom, konieczne jest zastosowanie nowocześniejszych i lepszych rozwiązań zarówno w technologii spożywczej, organizacji pracy (ergonomia), jak i w samych urządzeniach. Dla przykładu, do tej pory właściciele stacji nie zwracali szczególnej uwagi na moce i zużycie prądu używanych urządzeń. Nikt nie liczył, ile czynności/ruchów/kroków należy wykonać, aby przygotować np. zapiekankę, czy inną przekąskę. Powoli to wszystko staje się bardzo ważne.
Trendy Jeśli chodzi o trendy związane z produktami spożywczymi to już od kilku miesięcy, stopniowo coraz bardziej popularne stają się produkty wegańskie, zwłaszcza te przygotowywane na ciepło. Taki trend dostrzegli również topowi producenci żywności, którzy wspólnie z naszym technologiem gastronomicznym Robertem Głydą opracowali książkę kucharską, prezentującą techniki przygotowywania dań mięsnych i wegańskich w jednym urządzeniu. Mam tu na myśli piec hybrydowy Merrychef. Jeszcze parę lat temu przepisy, które są przedstawione w książce, nie byłyby możliwe do wykonania w punktach con
venience. Tradycyjny hot dog to tak naprawdę podstawa. Stacje paliw, które przygotowane są technicznie i sprzętowo szukają już innych rozwiązań. Piec Merrychef w oszczędny sposób pozwoli je zrealizować. W przypadku technologicznych trendów to na pewno widać rozwój telemetrii, która pozwala zarządzać wieloma urządzeniami w sposób zdalny. W przypadku ekspresów WMF ma my taką możliwość za pomocą platformy CoffeeConnect. Dzięki niej z jednego miejsca możemy kontrolować i zmieniać ustawienia wszystkich ekspresów. Sieci stacji paliw, jeśli jeszcze nie korzystają z takich technologii, to na pewno w niedługiej przyszłości zaczną, bo pozwala ona w łatwy sposób kontrolować i zachować jakość oraz wszystkie standardy w danej firmie.
Nowości Na pewno nowością w naszej ofercie jest nowy model ekspresu WMF 1300S. Ten ekspres klasy ekonomicznej w wersji Smart Milk posiada bezkonkurencyjny system spieniania mleka, który do tej pory był zastosowany tylko w ekspresach typu Premium. Nowością w ofercie są też doskonałe automaty do produkcji soku z pomarańczy firmy Zummo. Najciekawsze jest stworzenie wspomnianego wcześniej autonomicznego punktu Convenience Store Concept, którego funkcjonalność wpisuje się w obecne trendy i potrzeby obsługi klientów. Ostatnią nowością jest Autoclean. Praktycznie już jesteśmy po ostatnich testach, najnowocześniejsze-
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
77
RAPORT GŁOS RYNKU – CONVENIENCE
go systemu mycia ekspresów automatycznych, jaki obecnie jest na świecie. WMF Autoclean – automatyczne, bezobsługowe mycie ekspresu przez 60 dni. To rozwiązanie idealnie wpisuje się w to, czego
obecnie oczekuje się od urządzeń: jak najmniejsza ingerencja personelu, a co za tym idzie ogromna oszczędność czasu. Mam pełne przekonanie, że to rozwiązanie zdobędzie ogromną popularność. n
Szybko, Bezpiecznie i Zdrowo! Łatwe do przyrządzenia produkty mięsne w Twoim piecu! Robert Koźmiński, właściciel firmy Robvita Przedstawiciel producenta – firmy Huelshorst Feinkost na Polskę
F
irma rozpoczęła dystrybucję w Polsce, w odpowiedzi na zapotrzebowanie na produkty do szybkiego przyrządzania. Coraz częściej konsumenci żywią się na stacjach benzynowych i wymagają powtarzalności, wysokiej jakości produktów oraz szybkiego serwowania. Nie ma czasu, miejsca oraz zasobów produkcyjnych na stacjach. Na wyposażeniu są profesjonalne piece z programami do szybkiego odgrzewania, a nie do pełnego pieczenia (producenci pieców nie uznają wtedy reklamacji). Słowo „Regeneracja” nabierać będzie pozytywnego znaczenia. Produkty całkowicie przyrządzone, wypieczone w fabryce, szokowo zamrożone, specjalnie dopasowane do szybkich programów. Współpracujemy z producentami pieców i razem z produktami
78
Stacja Benzynowa
przesyłamy nastawy pieców, w formie elektronicznej. Po „wgraniu” do systemu pieca, pojawi się zdjęcie, nazwa oraz program. Wystarczy włożyć produkt i przycisnąć przycisk. Dalej program poprowadzi i produkt w maks. 2-3 minuty jest gotowy do podania. Łatwa obsługa, szybkie podanie oraz gwarancja powtarzalności i bezpieczeństwa produktów stawać się będą wyznacznikami sukcesu sieci stacji benzynowych. Dodatkowo powtarzalność smaku dań na każdej stacji danej sieci będzie wpływała na lojalność klientów. Bo o tankowaniu, poza programami cenowymi, coraz częściej decyduje atrakcyjne i szybko wyserwowane menu. Naszym zadaniem jest zapewnić Państwu sukces! Do Państwa dyspozycji jest strona internetowa https://www.huelshorst-feinkost.de/home-pl.html
WYDANIE SPECJALNE
oraz bogaty katalog produktów. Przesłanie ustalonych próbek oraz oferta nie stanowią dla nas problemu. Jesteśmy też gotowi do realizacji indywidualnych projektów dla Państwa, które zapewnią unikalność, atrakcyjność oraz przewagę. Nasze produkty: hamburgery wołowe, klopsiki cielęce, schabowe, sznycle z indyka oraz golonki i żeberka BBQ doceniły sieci systemowe oraz klienci sezonowi nad morzem. Ważna jest linia produktów dietetycznych, domowych dla klien-
tów o określonych ograniczeniach żywieniowych. Nie zapominamy o naszych milusińskich, dla których proponujemy smaczne i zdrowe klopsiki cielęce (70 proc. cielęciny) oraz Nuggetsy z piersi kurczaka w delikatnym cieście naleśnikowym. Zapraszamy do szybkiej i skutecznej współpracy! Nasze hasło to – Akcja Regeneracja! Dajmy naszym klientom dobrze i bezpiecznie zjeść, niezależnie od pogody, nastroju czy innych ograniczeń! Dobre menu zawsze się obroni! n
Wprowadziliśmy nowy koncept kawiarniano-gastronomiczny Łukasz Kalisz, dyrektor biznesu pozapaliwowego w Shell Polska
N
a działalność stacji Shell bezsprzecznie wpłynęła pandemia COVID-19. Naszym priorytetem było przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa naszym klientom i pracownikom. W tym celu zastosowaliśmy szereg środków ostrożności, m.in. zwiększyliśmy częstotliwości dezynfekcji stacji, zamontowaliśmy ścianki z plexy oddzielające pracowników i klientów, a produkty gastronomiczne wydawaliśmy wyłącznie na wynos. Mimo że nawet w czasie lockdownów nasze stacje pozostawały otwarte, to jako firma musieliśmy się zmierzyć z wyzwaniem zrozumienia na nowo zachowań naszych konsumentów, które zmieniły się pod wpływem pandemii. Zauważyliśmy zwiększoną liczbę transakcji sklepowych, momentami przewyższającą transakcje paliwowe. Klienci zaczęli bowiem doceniać wielofunkcyjność stacji i postrzegać je jako szybką i bezpieczną alternatywę dla tradycyjnych sklepów. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się produkty antybakteryjne i maseczki ochronne, a także produkty spo-
żywcze w łatwych do dezynfekcji opakowaniach. Ostatnio sytuacja epidemiologiczna ustabilizowała się, jednak pewne nabyte podczas pandemii nawyki pozostają niezmienne. Jako firma musimy stale ewaluować i dostosowywać się do potrzeb naszych klientów. Z tego względu w czerwcu zeszłego roku rozpoczęliśmy współpracę z Uber Eats. W jej ramach klienci mogą zamawiać ponad 100 produktów spożywczych i artykułów pierwszej potrzeby, a także niektóre środki drogeryjne. Usługa, początkowo dostępna tylko dla mieszkańców Warszawy i Krakowa, jest obecnie dostępna na 52 stacjach w 8 miastach. Cieszy się dużą popularnością, co wynika ze stale wzrastającego zainteresowania zakupami online. Z naszych statystyk wynika, że najczęściej zamawianymi produktami są hot dogi, kawa i słodkie produkty do kawy. Pragniemy, aby stacje Shell nie były jedynie miejscem, w którym można zatankować samochód. Nasz globalny cel Shell Retail zakłada, że do 2025 roku 50 proc. marży firmy będzie pochodziła z produktów
GŁOS RYNKU – CONVENIENCE RAPORT
i usług innych niż paliwa. Podejmujemy liczne inicjatywy, dzięki którym stacje Shell stają się wielofunkcyjnymi punktami, umożliwiającymi klientom załatwienie wielu spraw naraz. Cały czas rozwijamy współpracę z DHL Parcel i InPost. Obecnie w Polsce istnieje już ponad 250 sta-
cji z możliwością odbioru paczek DHL oraz około 130 stacji z paczkomatami InPost. Na wielu stacjach obecne są także lottomaty. Od października zeszłego roku nasi klienci mogą kupować na stacjach startery bankowe BNP Paribas z 10 proc. zniżką na zakupy na stacjach.
W Shell już od kilku lat rozwijamy ofertę produktów pozyskiwanych w sposób odpowiedzialny. W naszych produktach gastronomicznych wykorzystujemy m.in. jajka od kur z wolnego wybiegu czy łososia pacyficznego. W tym roku nawiązaliśmy współpracę z marką Flawsome!, produkującą napój tłoczony z owoców, które ze względu na swój niedoskonały kształt nie mogą być sprzedawane w sklepach i najprawdopodobniej zostałyby wyrzucone. Co więcej, założyciele Flawsome mogli rozwinąć swoją działalność dzięki wsparciu mentoringowym i grancie finansowanym uzyskanych podczas uczestnictwa w programie Shell LiveWire i finału Shell Top 10 Innovators.
Na podstawie przeprowadzonego w pięciu europejskich krajach badania można stwierdzić, że kawa jest jednym z głównych powodów, dla których ludzie odwiedzają nasze stacje. W związku z przewidywaniem, że tendencja ta będzie stale się nasilać, Shell zdecydował się wprowadzić nowy koncept kawiarnianogastronomiczny – Shell Café. Nową inicjatywę ogłosiliśmy niedawno – 16 sierpnia. Jest ona odpowiedzią na zmieniające się potrzeby naszych klientów. Chcemy, aby klienci czuli się na naszych stacjach jak w kawiarni dzięki nowoczesnym, przyjaznym wnętrzom. Wprowadzamy żywność nowej jakości i naszą flagową kawę Shell Café w dwóch markowych mieszankach – espresso oraz lungo/americano. n
REKLAMA
NIERUCHOMOŚĆ NA SPRZEDAŻ
Lokalizacja: Cieśle 50, 56-400 Oleśnica 50 km od Portu lotniczego Wrocław, przy drodze S8 Nieruchomość składa się z trzech działek NR: 9,10 i 11 cała powierzchnia to :7,95 ha, powierzchnia zabudowana : 2,53 ha, na których usytuowana jest stacja paliw oraz restauracja. Infrastruktura stacji paliw: – 4 zbiorniki paliwowe, każdy po 50 000 LT, – 8 stanowisk do tankowania dla samochodów osobowych oraz 3 dla TIR-a (dystrybutory: Wayne Dresser) – 2 zbiorniki LPG po 4850 LT każdy – Jedno stanowisko do tankowania LPG (dystrybutor: Nuovo Pignone) – Parking pokryty kostką , możliwość zaparkowania ok. 18 samochodów ciężarowych oraz ok. trzydziestu samochodów osobowych, część parkingu dodatkowo ogrodzona
– Sklep i bistro – Restauracja na około 40 miejsc (aktualnie nieczynna) Rok budowy stacji oraz data produkcji urządzeń: 1998 r.
Właściciel: Bultman sp. z o. o.
Kontakt: Ewa Müller tel. 606 623 623, e-mail bultman@o2.pl
WYDANIE SPECJALNE
Stacja Benzynowa
79
RAPORT WIZYTÓWKI FIRM
AMIC POLSKA ul. Ogrodowa 58, 00-876 Warszawa tel. (22) 428-48-00 amic@amicenergy.pl www.amicenergy.pl
AMIC POLSKA Sp. z o.o. to nowoczesna i dynamicznie rozwijająca się sieć stacji paliw w Polsce. Wła ścicielem stacji jest austriacki koncern energetyczny AMIC Energy. Sieć stacji AMIC Energy w Polsce to 116 obiektów zlokalizowanych w dużych miastach, przy trasach lokalnych oraz tranzytowych. Stacje posiadają bogaty wachlarz usług i produktów odpowiadając na wszystkie potrzeby i oczekiwania klientów. Poza sprzedażą paliw stacje oferują dużą gamę produktów w postaci przekąsek oraz kawę w ramach oferty Food Point. Na wybranych stacjach znajdują się myjnie automatyczne oraz samoobsługowe. W 2018 roku AMIC Energy rozpoczęła współpracę z siecią restauracji SUBWAY. Obecnie koncept SUBWAY jest dostępny na 38 stacjach i będzie rozwijany na kolejnych lokalizacjach.
Anwim ul. Stańczyka 3, 01-237 Warszawa tel. (22) 496 00 00, fax (22) 496 00 03 biuro@anwim.pl www.Moyastacja.pl www.anwim.pl
MOYA to założona w 2009 r., należąca do spółki Anwim, ogólnopolska sieć stacji paliw. Obecnie liczy ona ok. 350 placówek, w tym ponad 70 proc. to stacje franczyzowe. Stacje MOYA obecne są we wszystkich województwach, przy głównych trasach tranzytowych, drogach lokalnych i w miastach. MOYA, jako jedyna sieć w Polsce, ma w swoim portfolio trzy typy stacji: tradycyjne z wielobranżowym sklepem i konceptem gastronomicznym Caffe MOYA, automatyczne, dostosowane do obsługi flot oraz samoobsługowe, dla klientów indywidualnych oraz flotowych. Sieć proponuje klientom biznesowym program MOYA Firma, na który składają się karty paliwowe oraz aplikacja mobilna. Stacje działające w ramach sieci spełniają standardy obsługi i jakości. Gwarancją jakości paliw na stacjach w barwach MOYA jest niezależny program badania paliw – TankQ.
Best Company Solutions ul. Wagonowa 2c/1 53-609 Wrocław tel. 717-948-110 info@best-cs.pl www.best-cs.pl
Best Company Solutions sp. z o.o. to oficjalny dystrybutor profesjonalnych urządzeń gastronomicznych. Przyczyniamy się do rozwoju polskich firm oferując kompleksową obsługę branży HoReCa – od analizy potrzeb klienta, poprzez dobór i montaż sprzętu, aż po serwis technologiczny i szkolenia. Obecnie w porftolio firmy znajduje się 16 światowych marek: Franke, Dalla Corte, Curtis, Atollspeed, Cuppone, Gelmatic, Zumex, Palux, Qualityfry,Bovo, Brita, Compak, BluPura, Hobart, Dannube, Clabo. Chcąc jak najlepiej odpowiadać na potrzeby Klientów, oferujemy najwyższej klasy opiekę posprzedażową i usługi serwisowe.
eXc mobile Polska Gen. L. Okulickiego 7/9 05-500 Piaseczno tel. (22) 233 10 79 sales@eXcmobile.eu www.eXcmobile.eu
Wywróciliśmy do góry nogami kategorię kabli i ładowarek do telefonów komórkowych. Udowodniliśmy, że kolory mają moc. Jeżeli chcesz przekonać się jak wielką, zapraszamy Cię do grona naszych Partnerów. Zaufaj profesjonalistom! – od 16 lat pracujemy z największymi detalistami w tym kraju.
Green Steam Krakowska 106, 32-010 Luborzyca tel. (12) 688 27 31 tel. kom. 662 408 561 adam.szarwilo@greensteam.pl www.inwestujwmyjnie.pl
Firma GreenSteam jest dostawcą wielu innowacyjnych rozwiązań czyszczących skierowanych do branży samochodowej, sprzątającej, hotelarskiej, gastronomicznej i przemysłowej. Dzięki długoletniej współpracy z najlepszymi dostawcami z całego świata zapewniamy naszym klientom nowatorski sprzęt, wyróżniający się najwyższą jakością oraz niezawodnością. Firma Green Steam, aby wciąż spełniać oczekiwania swoich klientów, wprowadza na rynek coraz to nowe produkty. Jednym z takich produktów jest prezentowy samoobsługowy odkurzacz parowy do prania tapicerki. Oferowany przez nas produkt został zaprojektowany z myślą o stacjach benzynowych oraz samoobsługowych myjniach bezdotykowych. Dzięki niemu możliwe jest poszerzenie gamy świadczonych usług i przyciągniecie dodatkowych klientów. Niesie on również wiele korzyści dla samego użytkownika jak szybki czas schnięcia, oszczędność czasu i pieniędzy oraz eliminacja bakterii i przykrych zapachów.
HUZAR PSP ul. Wiadukt 1, 09-407 Płock tel. (24) 366 10 01 e-mail: huzar@huzar.eu www.huzar.eu
Pierwsza stacja testowa w barwach Polskich Stacji Paliw HUZAR powstała w 2005 r. Od 2006 r. rozpoczęto nabór uczestników. Sieć HUZAR od początku budowana była przez właścicieli stacji, jako alternatywne rozwiązanie do sieci franczyzowych. Jednym z elementów najbardziej cenionych przez właścicieli stacji przynależących do PSP HUZAR jest zachowanie suwerenności i niezależności firmy, która jest ich całym dorobkiem. Organizatorem sieci była firma POLpetro została założona w 2000 r., przez 22 akcjonariuszy posiadających własne stacje paliw. Od 2014 r. marką PSP HUZAR zarządza spółka HUZAR PSP S.A.
Instytut Studiów Energetycznych ul. Marszałkowska 87 lok. 59, 00-687 Warszawa tel. (22) 629 97 46 fax (22) 621 74 88 office@ise.com.pl www.ise.com.pl
Lantmannen Unibake Poland ul. Strużańska 10, Stanisławów Pierwszy, 05-126 Nieporęt tel. (22) 772 40 46 www.lantmannen-unibake.com
80
Stacja Benzynowa
WYDANIE SPECJALNE
Instytut Studiów Energetycznych Spółka z o.o. z kapitałem 500 000 PLN to wiodąca firma doradcza w obszarze „ropa naftowa & gaz ziemny & energia” dedykowana dla Klientów branży energetycznej Europy Środkowej i Wschodniej. Mając unikalną wiedzę dotyczącą w/w rynków firma specjalizuje się w projektowym doradztwie strategicznym, strukturyzacji transakcji przejęć i połączeń. Partnerzy firmy słyną na rynku z wysokiej jakości prac, bardzo dobrych umiejętności budowania złożonych biznes planów i wyszukanych modeli biznesowo-finansowych. Uczestniczyli jako szefowie projektów lub członkowie zespołów, komitetów sterujących w największych ostatnich inwestycjach polskich i zagranicznych. Zespół ISE to eksperci mający szerokie doświadczenie w sektorach energetycznym, chemicznym, R&D oraz nowych technologii, których doświadczenie wsparte jest wykształceniem i wiedzą z zakresu finansów, marketingu i zarządzania, którzy zarządzali największymi krajowymi projektami w sektorze energetycznym. Lantmannen Unibake należy do czołówki międzynarodowych producentów pieczywa mrożonego oraz świeżego na świecie. W Europie posiada 36 piekarni, a w Polsce produkcja odbywa się w dwóch piekarniach w Nieporęcie koło Warszawy i w Nowej Soli. Lantmannen Unibake Poland działa w Polsce od ponad 25 lat. Pod marką Schulstad Bakery Solutions oferuje pieczywo dedykowane dla rynku gastronomicznego, m.in. bułki do hamburgerów, hot dogów (klasycznych i francuskich), bułki do kebabów, pity; również bagietki, ciabatty, panini, croissanty oraz ciastka typu np. Royal Danish Pastry. Pod marką Schulstad sprzedaje świeże pieczywo pakowane dla rynku detalicznego. Sprzedaż odbywa się na terenie całej Polski i na eksport do krajów Europy i Azji. Od ponad 20 lat Lantmannen Unibake Poland jest aktywnym partnerem, biorącym udział w ciągłym rozwoju konceptu hot doga francuskiego, tak popularnego m.in. na stacjach benzynowych.
NAJ
BARDZIEJ MERYTORYCZNE
NOWOCZESNE
NIEZALEŻNE
SZEROKO ZASIĘGOWE
czasopismo branży stacji paliw
zawsze i dla wszystkich bezpłatny dostęp do pełnego wydania www.petrolnet.pl Wydawca BROG B2B, tel. 664 463 083, 22 290 66 11, biuro@brogb2b.pl
PetroTrend FORUM RYNKU PALIWOWEGO
media efektywnej komunikacji
RAPORT WIZYTÓWKI FIRM
82
Stacja Benzynowa
Grupa LOTOS ul. Elbląska 135, 80-718 Gdańsk Contact Center z tel. stac. 801 345 678 z tel. kom. (58) 326 43 00 Partnerstwo Handlowe Lotos tel. (58) 308 80 35 fax 58 326 43 80 biuro@lotospaliwa.pl partnertwo@lotospaliwa.pl www.lotos.pl
Spółka Lotos Paliwa zarządza siecią ponad 500 dogodnie zlokalizowanych stacji paliw w całym kraju. Oferują one wysokiej jakości paliwa, w tym paliwa premium – Lotos Dynamic, produkowane w rafinerii Grupy Lotos w Gdańsku, jednym z najnowocześniejszych zakładów w Europie. Spółka jest też wiceliderem w segmencie MOP (Miejsc Obsługi Podróżnych). W sieci koncernu działa obecnie 21 obiektów tego typu. Korzystają z nich kierowcy podróżujący autostradami A1, A2, A4, A6 oraz drogami ekspresowymi S3 czy S7.
Petroster ul. B. Leśmiana 2, 30-240 Kraków tel. (12) 425-26-04 biuro@petroster.pl www.petroster.pl www.bioremediacja.org
Producent zabezpieczeń przeciwwybuchowych, zaworów oddechowych i systemów detekcji wycieków dla stacji paliw oraz szeroko pojętego przemysłu. Firma z Krakowa z 36-cio letnim doświadczeniem, świadczy również usługi w zakresie budowy i serwisu stacji, profesjonalnej regeneracji pomp VRS oraz dostaw technologii paliwowych, w tym japońskich dystrybutorów paliwowych Tatsuno. Firma zajmuje się również bioremediacją, tj. oczyszczeniem zanieczyszczonej ziemi po stacjach, bazach paliw i terenów poprzemysłowych.
Phonedecor al. Rzeczypospolitej 8, Gdańsk 80-369 biuro@phonedecor.pl www.phonedecor.pl
Phonedecor jest polską firmą działającą na rynku od 2008 r. Przez ten czas nabyliśmy doświadczenie, które pozwoliło nam stworzyć prężną sieć dystrybucji, obejmującą około 2000 punktów sprzedaży detalicznej, do których dostarczamy akcesoria do urządzeń elektronicznych. Jesteśmy właścicielem marki Phonetecor. Na bieżąco wprowadzamy do oferty innowacyjne produkty, w najlepszej jakości, realizując strategię kompleksowej obsługi połączonej z satysfakcją z dokonanego wyboru (dlatego nasze produkty są objęte trzyletnią gwarancją). Kluczową działalność rozbudowaliśmy o handel artykułami FMCG. Naszym głównym celem jest łączenie interesów dostawców i sieci sprzedaży detalicznych. Docieramy w każdy zakątek Polski, a towar dostarczamy zarówno własnymi środkami transportu, jak i poprzez centra logistyczne.
Primulator ul. Lodowa 128, 93-232 Łódź tel. (42) 676 04 74 primulator@primulator.pl www.primulator.pl
Primulator zapewnia kompleksowe rozwiązania gastronomiczne dla kawiarni, lodziarni, cukierni, piekarni i hoteli – od technologicznego wsparcia podczas projektowania lokalu, poprzez wyposażenie w sprzęt, kończąc na szkoleniach, przy zapewnieniu najwyższej jakości usług serwisowych dostępnych w systemie 24/7. Wieloletnia współpraca z klientami sieciowymi pozwoliła nam wypracować optymalne rozwiązania dla kącików kawowych i bistro na stacjach paliw, szczególnie w koncepcji C-store, gdzie minimalizacja czasu obsługi klienta, niezawodność urządzeń, powtarzalność, a przede wszystkim najwyższa jakość oferowanych produktów są kluczem do sukcesu.
Huelshorst Feinkost GmbH (przedstawiciel na Polskę ROBVITA Robert Koźmiński) Kölkebecker Straße 29, 33428 Harsewinkel, Niemcy tel. +49 524 740 430 kom. 600 970 893 r.kozminski@huelshorst.de www.huelshorst-feinkost.de/home-pl www.robvita.pl
Producent wysokiej jakości mięs do szybkiego przyrządzania. Firma rodzinna od 1989 roku. Nowoczesne linie technologiczne, program zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. Własny rozbiór mięs przekłada się na idealne sznycle schabowe, z indyka i pieczenie wołowe. Duży asortyment produktów: z wołowiny – hamburgery i pieczenie. Z wieprzowiny: mielone domowe, klopsiki oraz żeberka z kością i golonki. Z drobiu: Cordon Bleu z indyka. Klopsiki cielęce oraz dania dietetyczne. Do produkcji tylko naturalne przyprawy.
SCM Al. Jana Pawła II 11, 00-828 Warszawa tel. (22) 586 54 00 fax (22) 586 54 01 biuro@scmpoland.pl www.scmpoland.pl
Firma SCM działa od września 2005 roku, a od lipca 2012 jest Wyłącznym Dystrybutorem Produktów Monin na Polskę. Główne obszary działalności firmy to: Rozwój i kreowanie nowych rozwiązań w kategorii produktów i napojów dla kanału HoReCa oraz doradztwo w zakresie ich przetwarzania; Zakupy isprzedaż surowców rolnych oraz produktów gastronomicznych; Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw obejmującego produkty, opakowania i dystrybucję. Marka Monin jest obecnie uznawana za numer jeden na świecie na rynku syropów klasy Premium, puree owocowych oraz sosów deserowych. To zasługa ponad 105-letniego doświadczenia oraz bogatej oferty – ponad 250 smaków sprzedawanych w 150 krajach na świecie. Do produkcji wyrobów Monin wybierane są wyłącznie wyselekcjonowane i najlepsze owoce, kwiaty, przyprawy oraz orzechy. To sprawia, że powstają zawsze produkty wyjątkowej jakości o niepowtarzalnym smaku, kolorze i zapachu. Monin – naturally inspiring. Rozwój Marki Monin w Polsce oraz szkolenia w zakresie kreacji i nowych rozwiązań w kategorii napojów, deserów oraz potraw blendowanych to obszar działania naszych Brand Ambasadorów. Jesteśmy obecni w ciągu roku na 60 targach, eventach, konkursach i indywidulanych warsztatach. Kreujemy rozwiązania i sprzedajemy koncepty. Jesteśmy ekspertami w kategorii „beverage & food solution”. Od kwietnia 2016 r. SCM jest także wyłącznym importerem i dystrybutorem profesjonalnych urządzeń do miksowania i mieszania napojów oraz potraw – marki Vitamix.
WYDANIE SPECJALNE