BOp magazine juli - augustus 2020
jaargang 39 l nr. 309 l tweemaandelijks
HET CORONADAGBOEk VAN EEN THUIsVERpLEEGsTER
HET ZOMERAANBOD VAN HET BOp BUREN HELpEN BUREN
België-Belgique P.B. 1000 Brussel 1 1/1757 P 006265
afgiftekantoor BRUSSEL 1
op vakantie met het bop 14 – 18 sEpTEMBER WANDELMIDWEEk ARDENNEN
18 – 25 sEpTEMBER CORsENDONk DUINsE pOLDERs
PRIJS PER PERSOON IN VOLPENSION: 350 EURO
PRIJS PER PERSOON IN VOLPENSION - PER 2 IN EEN KAMER: 605 EURO EENPERSOONSKAMER: 700 EURO EURO BUSVERVOER VANUIT BRUSSEL HEEN EN TERUG: 25 KORTING BOP-KAART: 10 EURO
KAMER ALLEEN: 410 EURO
Heen- en terugreis gebeuren met de autocar en onderweg is een wandeling voorzien. We verblijven in de kasteelhoeve Chateau Laval in Tillet, van waaruit we al wandelend de omgeving verkennen. Info: www.chateaulaval.be. Info: Peter Decabooter, tel. 02 210 04 76 peter.decabooter@bop.brussels
Het vakantiecentrum in Blankenberge staat borg voor ruimte, comfort, lekker eten en een prima accommodatie voor de vele activiteiten van het BOp. Het centrum van Blankenberge ligt op wandelafstand en voor wie niet meer zo goed te been is, is er de tramhalte vlakbij. Info: Anick David, tel. 02 210 04 74, anick.david@bop.brussels
Vraag gerust de folder met deelnemingsformulier aan. Er zijn geen annuleringskosten.
vergunning A1425 Van Eyken Tours
l
l l
vo o r w o o r d
HOE kWETsBAAR Is DE 65-pLUssER ? W
e zijn verheugd om je deze zomer kleinschalige activiteiten in openlucht te kunnen aanbieden. Deze zijn ‘coronaproof’: hiervoor baseren we ons op het protocol voor de socio-culturele sector en het charter ‘Hoe veilig de draad opnemen als oudere in onze samenleving’. Een hele tijd leek het alsof je leeftijd voldoende was om te bepalen om je al dan niet tot een risicogroep behoort, met name of je al dan niet jonger bent dan 65. Met het charter is daar verandering en duidelijkheid in gebracht. Niet je leeftijd, maar wel je gezondheid is bepalend. Hiermee wil de overheid aangeven hoe ouderen, als deelnemers of als vrijwillige medewerkers, opnieuw de draad kunnen opnemen en op een veilige manier hun activiteiten hervatten. Hierbij stapt men af van een algemene leeftijdsgrens en wordt er gekeken naar je persoonlijke gezondheid en naar het risicogehalte van de specifieke activiteit. Het is aan de oudere zelf om een persoonlijke risico-inschatting te maken van beide elementen. Eigenlijk moet je drie principes voor ogen houden: volg de algemene richtlijnen om de verspreiding van het virus te voorkomen, schat je persoonlijk gezondheidsrisico in voor je aan een activiteit begint en hou rekening met de risico’s die samenhangen met de activiteit. De algemene richtlijnen behelzen de basishygiënemaatregelen, de voorkeur voor buitenactiviteiten of met voldoende verluchting, het beperken van de contacten en het respecteren van de afstand van 1,5 meter. Sta stil bij je gezondheid vooraleer je aan een activiteit deelneemt. Het risico neemt toe met de leeftijd en dit vooral in samenhang met al bestaande gezondheidsproblemen, zoals chronische hart- en vaatziektes. Raadpleeg je huisarts bij de minste
Colofon Uitgever: Brussels Ouderenplatform vzw Zaterdagplein 6 1000 Brussel Tel. 02 210 04 60 fax 02 210 04 70 info@bop.brussels www.bop.brussels
Het onthaal is open op werkdagen van 9 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur. Het BOp is gesloten op 20 en 21 juli. Hoofdredacteur: Bart Braeckevelt Medewerkers: Machteld De Schrijver, Luc De Munck, Leo-Jo Estercam, Ida Hendrickx, Fons Jacobs, Hilde Sabbe, Marie-Henriette Struyf, Hans Vossen Lay-out: Johan Van Nieuwenborgh
twijfel. Hou rekening met de risicofactoren van de activiteit. Elke activiteit is anders, vindt plaats in een bepaalde context, richt zich tot een bepaalde doelgroep … Ook de acties die de organisatie onderneemt om de risico’s te beperken zijn uiteraard van belang. In het charter is een handige tabel opgenomen om het risico van de activiteit in te schatten. Hierbij wil ik jullie geruststellen dat het BOp er alles aan doet om elke activiteit in veilige omstandigheden te laten verlopen. Zo krijg je bij het – verplicht – inschrijven voor een activiteit een handleiding bezorgd, waarin opgenomen is wat de verantwoordelijkheid is van de organisator en voor wat je zelf moet zorgen. Het BOp zelf is gesloten voor het publiek tot en met 31 augustus. We zijn telefonisch en per e-mail bereikbaar tijdens de kantooruren. Langskomen kan enkel op afspraak, mits je hiervoor een bevestiging krijgt. Het zijn vreemde tijden, maar hopelijk geniet je van onze activiteiten. Hou het veilig en gezond, zodat we elkaar in de toekomst onbekommerd kunnen ontmoeten. n Bart Braeckevelt Het volledige charter vind je op de website van het Agentschap Zorg en Gezondheid.
Dit magazine wordt gedrukt bij EPO in Berchem, Antwerpen. Abonnementen en verzending: Brussels Ouderenplatform vzw, Zaterdagplein 6, 1000 Brussel Prijs jaarabonnement (6 nummers): 12,50 euro.
Prijs abonnement Nederland en Luxemburg: 20 euro. Buiten Benelux: 25 euro. Steunabonnement: vanaf 30 euro. Per los nummer: 2,50 euro. Verantwoordelijke uitgever: Piet Coenen Ondertekende artikels vallen onder de verantwoordelijkheid van de auteur.
Abonnement kan op ieder tijdstip ingaan. Bedrag over te schrijven op IBAN nr. BE67 4300 3759 7187 van het Brussels Ouderenplatform, met vermelding van ‘abonnement BOp Magazine’
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
3
inHoud
l l l
inhoud 3
Voorwoord
Ouderen en de heropstart
5 │ DE CORONADAGBOEKEN
VAN EEN THUISVERPLEEGSTER
5
Het Interview
Het coronaverhaal van thuisverpleegster Marleen
8
Help elkaar via het BuurtPensioen
26 Corona Bedenkingen over oorzaak en gevolgen van het virus
Gemeenschapscentrum in de kijker
18 │ DE GROENE WANDELING
24 Welzijn
WaBo lonkt naar het Zoniënwoud
28 Corona Getuigenissen van het leven in afzondering
10 kalender Het aanbod van gekende en nieuwe
Op de cover
activiteiten in en buiten het BOp
24 │ HELP ELKAAR VIA HET BUURTPENSIOEN
Met dagkalender, omruilvoordelen Paspartoe en inschrijvingsvoorwaarden
17 Cultuur Artistieke uitwisseling in coronatijd
26 │ CORONA: STOF TOT NADENKEN
18 Zomeraanbod Ga zelf op stap in het groene Brussel
21 Tentoonstellingen Keith Haring in Bozar en de totaalkunst van 7 Arts
28 │ WE KOMEN HIER DOORHEEN...
Actief zijn in de open lucht. Het kan deugd doen, ook voor de ouderen. Maar hou het veilig en schat zelf in of je gezondheid het toelaat. De activiteiten van het BOp zijn alvast coronaproof. © visit.brussels - Jean-Paul Remy
4
l
l l
BOp magazine
juli - augustus 2020
l
l l
Het
inter view
HET ZIT IN ONs BLOED OM VOOR ANDEREN TE ZORGEN
DE CORONADAGBOEKEN VAN EEN THUISVERPLEEGSTER
M
arleen Van den Borre (60) uit jette studeerde verpleegkunde aan de sint-Elisabethschool voor Verpleegkunde in Ukkel. Zij werkt al 38 jaar als verpleegkundige in de rand rond Brussel, waarvan 29 jaar als zelfstandig thuisverpleegster in een groepje met drie collega’s. BOp Magazine vroeg Marleen om tijdens de coronacrisis dagboeknotities bij te houden. Hierna publiceren we haar oorspronkelijke teksten en blikken we met haar ook terug op de voorbije maanden.
prioriteit voor de meest hulpbehoevende zorgvragers Op 9 april stuurt Marleen ons een eerste tekst: ‘De eerste dagen van de coronacrisis leken een ver van ons bed show. Zal dit ons werk beïnvloeden? Ook de zorgvragers reageerden eerst geamuseerd: het is maar een griepje en we zijn ingeënt. Enkele dagen later planden we toch een vergadering over de vraag hoe we het met ons groepje thuisverpleegkundigen gingen aanpakken. Belangrijkste besluit: onze zorgvragers - bijna allemaal hoogbejaarde mensen, met een gemiddelde leeftijd van rond de 90 jaar - vrijwaren van het virus. Hoe pakken we dat aan? We maken een ingrijpende keuze: patiënten die nog hun plan kunnen trekken, zullen we voorlopig niet meer bezoeken. Priori-
teit gaat naar de meest hulpbehoevende zorgvragers, die we willen beschermen via het dragen van handschoenen en mondmaskers. Maar waar vinden we maskers, wetende dat er maar zeven voorradig zijn binnen onze groep. Dan maar creatief zelf stoffen maskers gemaakt. De eerste dagen bekeken onze patiënten ons met rare ogen en lachten met onze nieuwe outfit. Het had ook gevolgen voor de belangrijke nietverbale communicatie: met een masker is het veel moeilijker om gevoelens te laten zien en om ons verstaanbaar te maken bij zorgvragers die minder goed horen. Dus voortaan luider praten en meer bewegingen maken met onze handen. Wat vroeger normaal was, is nu een punt van nadenken en anders werken geworden. Hoe voel ik mij ECHT in deze situatie? Onzekerheid blijft een belangrijk gevoel. Brengen wij dit tot een goed einde? Samen beslissen we om voor onze kleine groep van een 40-tal bejaarde mensen te kiezen. Ik ben heel blij om nu niet alleen te werken, gedeelde verantwoordelijkheid maakt het toch iets draaglijker. Dit is mijn leven nu, elke werkdag opnieuw, van bij het opstaan tot het slapen gaan: doe ik de juiste stappen bij het verzorgen van onze zorgvragers om hen en
mezelf te beschermen, en breng ik mijn eigen man niet in gevaar? En gevoelsmatig ook moeilijk: mijn kleinzoon van vijftien maanden alleen zien via Skype, mijn 88jarige moeder en mijn drie kinderen niet mogen bezoeken. Ik weet wel dat dit zal voorbijgaan, maar er zal voor mij toch altijd een leven voor en een leven na corona zijn.’ ‘Zonder thuishulp ga ik dood’, citeerde BRUZZ op 18 maart de 87-jarige Monique. Was dat ook het gevoel bij jouw zorgvragers in die eerste dagen/ weken? Dat gevoel had ik niet. In het begin leek alles hen een beetje onwerkelijk en
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
5
Het
inter view
l l l
overdreven, maar ze waren ook tevreden dat wij de beslissing voor hen namen. Hoe kijk je nu terug op die drastische keuze om voor de meest hulpbehoevende mensen te kiezen en de anderen niet meer te bezoeken? Op het moment zelf waren we blij die beslissing genomen te hebben. Onze werkdag zat behoorlijk vol en door de coronamaatregelen (handen grondig wassen, handschoenen en masker dragen) verliep het werk iets minder vlot. Onze beslissing zorgde er voor dat de druk van de ketel was. De keuze werd ook wel begrepen door de niet meer of minder bezochte ouderen. Was je bang in die eerste weken? Zelf was ik niet echt bang: ik voelde mij nog heel gezond en vreesde er ook niet voor dat ik het virus niet zou kunnen overwinnen. Mijn angst lag in het eventueel besmetten van onze mensen.
De angst blijft Op 25 april kregen we een tweede verslag. ‘Hoe ik verder ga in deze tijd van covid-19’ schreef Marleen er als titel boven. ‘Het leven is een beetje rustiger geworden. Minder nieuwe omzendbrieven met instructies vanwege de overheid. Onze mensen worden de nieuwe situatie gewoon. Al blijft de angst om ziek te worden aanwezig, wat gezien hun hoge leeftijd begrijpelijk is. En het is toch bijna onbegrijpelijk dat in België oh zooo weinig materiaal voorhanden is in rusthuizen en thuisverpleging. Hier draait mijn maag van om!!! Als zelfstandige verpleegkundigen was het nog relatief snel mogelijk om handschoenen en chirurgische maskers te kunnen kopen. Beschermschorten en het ‘spatmasker’ of ‘face shield’ waren tot voor een paar dagen nog steeds niet aan te kopen. De schorten kunnen we ondertussen wel kopen, maar niet degenen die op de rug sluiten. Ze sluiten vooraan met stretch. Dit houdt in dat we ze niet kunnen uitdoen op een manier dat ze bij dezelfde zorgvrager te recupereren zijn. Daarbij komt dat ze voor de helft duurder zijn. Toch maar bestellen, want liever iets dan niets. Bij aankomst blijken de schorten uit heel dun cellulose te bestaan. Ik betwijfel of ze ons voldoende beschermen tegen het virus. Een zeker te vermelden pluspunt: vanuit de overheid wordt een cohort-team
6
l
l l
BOp magazine
opgestart. Dit is per provincie een groep van vrijwillige verpleegkundigen/verzorgenden, die uitsluitend covid-19 zorgvragers verzorgen. Er moet wel een ronde van minstens acht besmette zorgvragers zijn per twee hulpverleners. Deze hulpverleners mogen alleen besmette mensen verzorgen en nadien mogen ze één week niet werken. De vraag is wie dit wil doen: een verhoogd risico om zelf ziek te vallen, en nadien een week niets verdienen en dit voor juist geen 40 euro/uur (onregelmatige uren inbegrepen). Voor ons is het wel geruststellender. Wij moeten ons minder de vraag stellen ‘wat doen bij een besmette zorgvrager?’, maar gewoon bellen naar het cohort-team. Toe slot komt de gedachte in mij op dat deze periode waarschijnlijk nog zal duren tot er een vaccin ontwikkeld en verspreid is. Zucht, minstens de hele zomer met een mondmasker en handschoenen blijven werken en vooral héééél voorzichtig blijven. Feestjes met familie en vrienden? Vakantie? Overal zal het gevaar blijven bestaan om besmet te raken en het virus door te geven aan onze zorgvragers. Dit stemt me verdrietig.’ Is de angst nog steeds aanwezig bij jouw zorgvragers of is die ondertussen geleidelijk verminderd? Onze zorgvragers blijven voorzichtig, ook al snakken ze naar meer bezoek van hun familie. Persoonlijk vind ik dat ze het allemaal heel goed doen en dat ze het kunnen relativeren. Op hun leeftijd is niet ziek worden de prioriteit. Heb je die aangekochte schorten uiteindelijk meermaals kunnen gebruiken? En meer algemeen: beschikte je
juli - augustus 2020
over voldoende beschermingsmateriaal in de voorbije maanden? Via filmpjes op internet konden we zien hoe de schorten te verwijderen, binnenstebuiten te draaien en ze de volgende keer bij dezelfde zorgvrager te hergebruiken. Na bevraging bij onze leveranciers bleek dat ze, ondanks hun dunheid, veilig waren. Ondertussen hebben we via de stad Vilvoorde tweehonderd chirurgische maskers gekregen, waardoor we over voldoende beschermingsmateriaal beschikken. Heeft jouw team een beroep moeten doen op het cohort-team? Wegens geen besmettingen bij onze zorgvragers hebben we het cohort-team niet nodig gehad. Achteraf heb ik via de pers vernomen dat deze dienst al is opgeschort. We blijven verder hopen dat we geen besmettingen zullen krijgen.
Boos op de overheid Op 19 mei zit er een derde coronadagboek van Marleen in onze mailbox: ‘De toestand begint zwaarder door te wegen. De zorgvragers die we ‘on hold‘ hebben gezet en dus minder bezoeken, beginnen het moeilijk te krijgen. In ons team spreken we af om hen wekelijks te telefoneren. Dat telefoontje doet hen veel deugd, maar bijna iedereen vraagt ons: wanneer komen jullie terug zoals vroeger? Met pijn in het hart moeten we dit nog uitstellen. Ik word wel bozer en moedelozer door de overheid. Hoeveel mensen moeten er niet financieel inboeten? Ook wij verzorgen minder mensen, dus minder inkomen
l en meer kosten voor de veiligheid van onze zorgvragers en onszelf… als die veiligheid al voorhanden is. Nog steeds hebben we geen ‘face shield’ via de overheid. Van medecollega’s verneem ik dat het doorgeven van ‘corona-positief geteste mensen’ aan het cohort-team niet optimaal verloopt. Er zijn dus thuisverpleegkundigen die op hun ronde zowel corona- als niet-coronapatiënten verzorgen. Wat loopt hier verkeerd?’ Er is inderdaad heel wat verkeerd gelopen de voorbije maanden. Aan wat heb je je het meest geërgerd? Vooral aan de tegenstrijdige boodschappen: een masker was eerst niet nodig, dan alleen op het openbaar vervoer, dan misschien ook in de warenhuizen … en dit omdat je weet dat er niet genoeg materiaal voorhanden was. Dit komt heel oneerlijk over en gaf een vals gevoel van veiligheid. Dat het mogelijk was dat mediafiguren de lockdownmaatregelen overtraden, heeft me ook mateloos geërgerd. Zijn jullie dus na een tijdje terug de niet-dringende zorgvragers in beperkte mate gaan bezoeken? Ja, maar we zijn nog niet teruggegaan naar het oorspronkelijk werkritme. We willen dat voor onszelf haalbaar houden.
Eindelijk hoop Op 2 juni stuurt Marleen ons nog een laatste tekst:
‘De maatregelen voor onze bubbel worden eindelijk versoepeld, maar voor onze zorgvragers moet ik zeer voorzichtig blijven. De beschermingsmaatregelen blijven behouden: handen 1000x wassen en ontsmetten, handschoenen en mondmasker dragen. Ook het meten van de temperatuur doen we binnen onze groep nog dagelijks. Plus het blijven herhalen aan onze zorgvragers dat voorzichtigheid heel belangrijk blijft. De kapper, pedicure, kiné… verschijnen opnieuw in beeld. Dit maakt het moeilijker om de kleine bubbel te bewaren, die meer zekerheid voor nietbesmetting geeft. Hierdoor zal de spanning bij mij, als thuisverpleegkundige, weer iets groter worden. Maar het geeft onze zorgvragers het gevoel om opnieuw een beetje mee te tellen. Minder opgesloten te zijn, ook al is het in hun eigen ‘kot’. Het gemis aan bezoek van familie begint bij hen door te wegen. Ik moet wel zeggen dat al onze zorgvragers dit tot nu toe goed hebben doorstaan. Hier wil ik mezelf en mijn collega’ s toch ook een pluim geven. We hebben echt wel heel veel moeite gedaan om de juiste boodschap door te geven en onze zorgvragers aan te moedigen tot voorzichtigheid. Natuurlijk hebben de meesten het voordeel - hoe raar dat ook klinkt - dat ze op eigen houtje niet meer buiten kunnen. Dit maakt het voor ons gemakkelijker om zicht te hebben op hun doen en laten. Hierdoor heb ik ook het gevoel dat ik de toestand beter kan inschatten en mezelf veilig kan voelen binnen ons zorgvragersbestand. Dit blijft belangrijk, niet alleen
l l
Het
inter view
voor het werk, maar ook naar mijn man, kinderen, kleinkind en eigen moeder van 88 jaar toe.’ Hoe gaat het nu met de gezondheid en het psychisch welbevinden van jullie zorgvragers? Al bij al doen ze het heel goed, ook mentaal gezien. Ik moet wel vermelden dat de meeste mensen ook in pre-coronatijden geen massaal bezoek kregen. Vooral de ‘niet aanwezige kleinkinderen’ maken het nu iets zwaarder. De voorbije maanden is er veel waardering voor de zorgverleners geweest. Hoe heb je dat ervaren? Geloof je dat dit zich na de coronacrisis zal vertalen in een betere verloning? Persoonlijk heb ik niet het gevoel dat ik heel uitzonderlijk werk heb verricht: het is onze taak als verpleegkundige om goed te zorgen voor onze zorgvragers, ook in moeilijke tijden. Als kleine groep zorgverleners hebben we goed voor onszelf kunnen zorgen door het zorgvragersaantal te verminderen. Ik denk wel dat op de corona-afdelingen heel sterk werk is verricht en dat dit een extra verloning verdient. Zorgverleners mogen zeker en vast een betere verloning krijgen. Kijk bijvoorbeeld naar de onregelmatige uren (onderbroken, in het weekend, ’s nachts) die we verrichten, met weinig extra-vergoeding. Tot slot: mooi om bij wijze van besluit in het laatste dagboekfragment te lezen dat jij en je team het de voorbije maanden zo goed hebben gedaan. Namens BOp Magazine alvast ook veel waardering en respect voor het geleverde werk. Ook bedankt voor jullie belangstelling. Ik wil er nog aan toevoegen dat ons werk vaak veel dankbaarheid tot gevolg heeft. De meeste zorgvragers beseffen wel wat we doen voor hen. Op zich is dat al een belangrijke reden om graag verpleegkundige te zijn. Is dat vandaag voldoende aantrekkelijk om als jongvolwassene deze studies aan te vatten? Een betere verloning zou alvast helpen, denk ik. Werken als verpleegkundige, in combinatie met een gezinsleven, is niet eenvoudig. Daarnaast blijft er de verantwoordelijkheid, soms van leven en dood, die op onze schouders rust. Maar het zit waarschijnlijk in ons bloed om voor anderen te willen zorgen! n Tekst: Luc De Munck Foto’s: Marleen Van den Borre e.a.
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
7
GemeenscHapscentrum
in de kijker
l l l
EEN OpEN HUIs VLAkBIj HET ZONIëNWOUD W
aBo is één van de 22 Nederlandstalige Brusselse gemeenschapscentra, gelegen in Watermaal-Bosvoorde. Het GC WaBo bevindt zich aan de Delleurlaan, in drie omgebouwde aan elkaar verbonden villa’s, met een mooie en grote tuin op vijfhonderd meter van het Zoniënwoud, de groene long van Brussel. Wabo kan je dus zeker een centrum in het groen noemen. Vorig jaar vierde WaBo zijn 50-jarig bestaan. WaBo legt, als open en warm huis, al jaren het accent op ontmoeting, solidariteit en duurzaamheid: open bar, geefkast en solidaire acties.
dersteuning aan lessen, georganiseerd door artiesten, verenigingen of collectieven zoals Urban Sketching en Nordic Walking.
Cursussen en workshops WaBo heeft een uitgebreid pakket van cursussen voor jong en oud: van yoga, fitwandelingen, conditieturnen en Qigong tot naaien, bloemschikken en Nederlandse les. Wekelijks kan je naar onze conversatietafels Nederlands en Engels, inhoudelijk uitgewerkt en gegeven door een groepje vrijwilligers of het driewekelijks breiatelier. Maandelijks zijn er nog bijkomende workshops zoals ‘koken met de buren’, waar een geëngageerde buur ons laat kennismaken met zijn keuken of ‘start to tuin(hier)’ in samenwerking met het Verbond Brusselse Volkstuinen. Dit jaar zijn we met een groep enthousiaste deelnemers gestart met een textielatelier en werken we aan een groot wandtapijt. Daarnaast geeft WaBo logistieke on-
8
l
l l
BOp magazine
juli - augustus 2020
WaboDam WaBo heeft via het project WaboDam al jaren een uitgebreide kinder- en jeugdwerking. Het project is een samenwerking met gemeenschapscentrum Den Dam (Oudergem) en biedt wekelijks een waaier van buitenschoolse vrijetijdsactiviteiten aan voor kinderen van 4 tot 16 jaar: workshops, familiewoensdagen, cursussen hiphop, een crea-atelier op zaterdag … En in de vakanties is WaBo, met zijn mooie en grote tuin, dé ideale plek voor kinderen om tijdens de crea- en sportstages te ravotten.
WaBoplus en senioreninitiatieven WaBoplus is dan weer de verzamelnaam voor de seniorenactiviteiten van WaBo. Een aanbod dat gaat van concertjes, film en ontmoeting tot infosessies over gezondheid in samenwerking met het Lokaal Dienstencentrum (LDC) Zoniënzorg Zuid.
l
l l
Gemeenschapscentrum
Om te zorgen voor een interessant aanbod voor een ruim en gevarieerd publiek staan ook lezingen gecombineerd met wandelingen of uitstappen met gids naar bv. het Rood Klooster op het programma. En dit ook steeds meer in samenwerking met lokale verenigingen en lokale partners zoals Bibliotheek Rozenberg. LDC Zoniënzorg Zuid is een dienst in huis bij GC WaBo. Heb je vragen over verpleging aan huis, gezins- en bejaardenhulp of vervoer ...? Of heb je gewoon nood aan een luisterend oor …? Dan kan je ook wekelijks in WaBo bij één van de medewerkers terecht. Zoniënzorg zorgt in WaBo voor warme maaltijden en pedicure, elke tweede dinsdag en derde woensdag wordt er samen met vrijwilligers gekookt.
Open voor verenigingen en initiatieven Verenigingen en andere initiatieven huren een zaal bij WaBo voor hun cursussen, vergaderingen, ledenfeesten en evenementen. Wandelgroepen starten hun wandeling in WaBo of pauzeren er, andere organisaties maken gebruik van de lokalen en een wandeling in het Zoniënwoud als teambuilding, artiesten komen er voor een beperkte periode in residentie. GC WaBo wordt ook structureel gebruikt: als antenne en uitleenpost van de gemeentelijke bibliotheek Rozenberg, voor de ontplooiing van de activiteiten van LDC Zoniënzorg, als turnruimte voor de kleuters van Sint-Jozefsschool, door VGC-sportdienst als start voor mountainbiketochten (MTB). De sterke 11.11.11-werking van WaBo is het resultaat van een jarenlange samenwerking met verenigingen. Samen met de lokale partners en verenigingen kregen ook heel wat andere projecten vorm zoals een ‘kledingswap’ en het Afrika-project ‘Elongo’ met lezingen, tentoonstellingen, concertjes en workshops. WaBo is steeds zoekende om op vraag
in de kijker
ontdekken van het Zoniënwoud, het ravotten in de natuur, natuurbeleving én natuurrecreatie centraal staan. Volg zeker onze website voor meer nieuws binnenkort.
Zomer 2020 en staycation
en/of in samenwerking met lokale verenigingen en partners een lokaal project te ondersteunen of mee vorm te geven.
Zoniënmarsklanken En dan heb je ook het jaarlijks event Zoniënmarsklanken, dat de grote troef van WaBo, het Zoniënwoud, ten volle uitspeelt. Met vier goed gekozen wandelroutes laat het alle Brusselaars en natuurliefhebbers het uitgestrekte bosgebied ontdekken. Sinds 2013 kent de Zoniënmars met Zoniënklanken ook een muzikaal luik waarbij wandelaars in het bos worden getrakteerd op muzikale intermezzo’s. De laatste twee jaar werd er ook een extra sportluik aan toegevoegd. Door het coronavirus kon het evenement niet door gaan. Noteer daarom zeker nu al de derde zondag van april 2021 in je agenda.
Toekomstplannen met W’OUT Met het Zoniënwoud vlak naast de deur van WaBo, is het een evidentie dat natuurbeleving, duurzaamheid en natuureducatie ook in de toekomstplannen van WaBo verweven zitten. Doelstelling is om vanuit WaBo een aanvullend hoofdstedelijk vrijetijdsaanbod te ontwikkelen, gericht op de Brusselse kinderen, gezinnen en families. Een aanbod waar het
Deze zomer lokt WaBo je uit je kot voor de ontdekking van het Zoniënwoud en de prachtige, groene gemeente Watermaal-Bosvoorde. Op stap in het Zoniënwoud: de wandelpaden zijn duidelijk gemarkeerd, goed onderhouden en bewegwijzerd. Er zijn rustbanken en picknicktafels … en er zijn ook speelzones waar kinderen naar hartenlust kunnen ravotten. Je kan in WaBo terecht voor meer informatie of wandelkaarten. En dan zijn er ook enkele andere plekjes om tot rust te komen, zoals de tuinwijken. De huizen zijn er ingeplant in natuurlijke glooiingen. Er wordt gespeeld met een aantal basiselementen: alles is geraffineerd verschillend (zoals bv. de deuren: geen twee deuren zijn volkomen gelijk) en toch bereik je een mooi geheel, een eenheid, doordat de huizen er hetzelfde uitzien. En het hele jaar door zijn er bloemen: winterjasmijn, Japanse kerselaars, seringen en rozen volgen elkaar op. WaBo heeft samen met vrijwilligers, artiesten en haar (lokale en N22-) partners voor deze zomer heel wat wandelingen en wandel- en opdrachtentochten uitgewerkt en herwerkt. Op stap gaan met het gezin of met de kleinkinderen: leen een opdrachtentocht. Een MTB-tocht in groep en nog zoveel meer… neem een kijkje op de website van WaBo, stuur een e-mail of bel ons. Meer informatie: Gemeenschapscentrum WaBo, Delleurlaan 39-43, 1170 Watermaal-Bosvoorde; wabo@vgc.be - 02 675 40 10 - www.wabo.be.
juli - augustus 2020
n Tekst: Lieve De Beir Foto’s: GC WaBo
BOp magazine
l l l
9
daGkalender 1
juli tot
15
Donderdag 2 juli l Fietsclub l Qigong
september
2020
l l l
Donderdag 30 juli l Fietsclub l Kombuite-wandeling Tervuren l Tai Chi
Dinsdag 7 juli l Nordic Walking Donderdag 9 juli l Fietsclub l Qigong
Dinsdag 4 augustus l Hedendaagse Dans Plantentuin Meise l Nordic Walking l Tai Chi
Dinsdag 14 juli l Wandelclub Eksteroog l Wandeling Kunstroute Plantentuin Meise
Woensdag 5 augustus l Wandeling Kunstroute Plantenuin Meise l Wandeling Marollen
Woensdag 15 juli l Kombuite-wandeling in Grimbergen
Donderdag 23 juli l Fietsclub l Kombuite-wandeling Dilbeek l Tai Chi
Donderdag 6 augustus l Fietsclub l Kombuite-wandeling ZoniĂŤnwoud Dinsdag 11 augustus l Bootcamp l Wandelclub Eksteroog
Dinsdag 28 juli l Wandelclub Eksteroog
Woensdag 12 augustus l AfricaMuseum l Line Dance Plantentuin Meise
Woensdag 29 juli l Wandeling Sint-Gillis
Donderdag 13 augustus l Fietsclub
BOp magazine
Donderdag 20 augustus l Fietsclub Vrijdag 21 augustus l Kombuite-wandeling Sint- Pieters-Leeuw
Donderdag 3 september l Fietsclub
Woensdag 22 juli l Ritmisch bewegen Plantentuin Meise l Wandeling Eilandje-Antwerpen
l l
Woensdag 19 augustus l Ritmisch Bewegen Plantentuin Meise l Wandeling Gent
Donderdag 27 augustus l Fietsclub
Dinsdag 21 juli l Tai Chi Plantentuin Meise
l
Dinsdag 18 augustus l Conditiegym
Dinsdag 25 augustus l Conditiegym l Nordic Walking l Wandelclub Eksteroog
Donderdag 16 juli l Hedendaagse Dans Plantentuin Meise l Fietsclub l Qigong
10
Vrijdag 14 augustus l Wandeling Kuregem
juli - augustus 2020
Maandag 7 september l Kruidenworkshop Dinsdag 8 september l Nordic Walking l Wandelclub Eksteroog Woensdag 9 september l Jazz binnenstebuiten Donderdag 10 september l Fietsclub l PraatcafĂŠ dementie Dinsdag 15 september l Leeslamp in Muntpunt
l
CURsUs FOTOCLUB METAFORO De fotoclub van het BOp, geleid door Leo Jo Estercam, is geschikt voor zowel beginners als gevorderden. De deelnemers maken tijdens de workshops beelden en brengen volgens het vooropgestelde thema hun foto’s daarna mee (op een stick). Deze bespreken we in groep, zowel op technisch als op artistiek vlak. We leren ook werken en verwerken met DxO Photolab. Telkens op donderdag van 13.30 tot 16.30 uur in het BOp. Deelname per workshop: 5 euro, met BOp-kaart 3 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro, mits omruiling van 15 Paspartoepunten gratis. Koffie, thee of water inbegrepen. Volgende bijeenkomsten op 3- 10-17 september, 1- 8-15- 22 oktober, 12en 19 november, 3 en 10 december. Vraag de gratis detailfolder aan. Code 43051. FILMCLUB METAFORO Net als de fotoclub wordt de filmclub van het BOp geleid door Leo Jo Estercam. We leren een film maken met beelden van je mobiele telefoon, film- of fototoestel. Daarbij gaat de aandacht naar compositie, belichting, klank, muziek en duurtijd van de clips. Dit alles in het kader van een scenario, zodat het eindproduct toegankelijk is voor iedereen. We gebruiken de programma’s DaVinci Resolve en Photolab. Telkens op donderdag van 13.30 tot 16.30 uur in het BOp. Deelname per workshop: 5 euro, met BOp-kaart 3 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro, mits omruiling van 15 Paspartoepunten gratis. Koffie, thee of water inbegrepen. Volgende bijeenkomsten op 24 september, 29 oktober, 26 november en 17 december. Vraag de detailfolder. Code: 42202. jAZZ BINNENsTEBUITEN Jazz is een fascinerende muziekvorm van de zwarte mensen uit de Verenigde Staten, ontstaan eind 19de eeuw en wereldwijd bekend vanaf de jaren dertig van de 20ste eeuw. Voordrachtgever is professor Piet van de Craen, lid van de Antwerpse jazzclub. l Woensdag 9 september: Hommage aan Louis Armstrong. Hiermee nemen we de draad op van de Armstrongcyclus die in het voorjaar aan de gang was. We maken opnieuw kennis met de allergrootste jazzmuzikant van de 20ste eeuw aan de hand van opnamen, films en een hommageconcert georganiseerd door George Wein, stichter en organisator van de jaarlijkse Jazz at Newport evenementen in New York en waaraan het kruim van de jazzwereld deelnam, zoals Jon Faddis, Wynton Marsalis, Michael White, Carrie Smith, Ruby Braff en Doc Cheatham. Hiermee eindigt de Armstrongcyclus dan toch met een hoogtepunt!
l l
kalender 1
juli tot
15
september
2020
Telkens op woensdag van 14 tot 16 uur in het BOp. Inclusief koffie, thee of water en een syllabus. Er is een detailfolder beschikbaar. Bijdrage per voordracht: 6 euro, met BOp-kaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro, mits omruiling van 15 Paspartoepunten gratis. Code 41725. Volgende voordrachten: 14 oktober (Gospel en spirituals), 25 november (Blues en Tin Pan Alley), 9 december (Jazz en Broadway shows). Vraag gratis de detailfolder op. LEEsLAMp In Muntpunt Maandelijks komen we bijeen om samen een boek te bespreken. In een ongedwongen sfeer kan je met je medelezers van gedachten wisselen over het betreffende boek. Leeslamp is een leesclub voor iedereen die overdag tijd heeft. Je hoeft niet de hele reeks bij te wonen. Ken je iemand die geïnteresseerd is om mee te praten over één van de boeken? Breng haar of hem gerust mee. Probeer bij voorkeur het boek te ontlenen bij je plaatselijke bibliotheek. Zo niet, kan je nog steeds terecht in Muntpunt. In samenwerking met Muntpunt. Op dinsdag van 14 tot 15.30 uur, eenmaal per maand. Volgende bijeenkomst op 15 september, 13 oktober, 10 november en 15 december. Op 15 september bespreken we het boek ‘De kolibrie’ van Sandro Veronesi. Plaats: Muntpunt, 5de verdieping. De boeken van Leeslamp vind je online, met cover en korte inhoud op www.muntpunt.be/bezoeken/agenda/leeslamp. Gratis deelname. Info: Bart Braeckevelt, tel. 02 210 04 75, bart. braeckevelt@bop.brussels. In Oudergem en Watermaal-Bosvoorde Samen met de bibliotheken van Watermaal-Bosvoorde en Oudergem hebben we een tweede leesclub opgericht. Het opzet is hetzelfde als Leeslamp in Muntpunt (zie hierboven). De tweede woensdag van de maand, om de twee maanden. Afwisselend in de bibliotheek van Oudergem en die van Watermaal-Bosvoorde. Telkens van 10 tot 12 uur. Volgende bijeenkomsten op 14 oktober (W-B) en 9 december (O). Gratis deelname. Info: Bart Braeckevelt, tel. 02 210 04 75, bart.braeckevelt@ bop.brussels. De Leeslamp van 12 augustus in Oudergem gaat niet door, maar op vrijdag 21 augustus kan je er wel naar de interactieve lezing van Ish Aït Hamou, van 11 tot 12 uur. Als er nog plaatsen zijn, dan kan je die reserveren via de bibliotheek, tel. 02 672 38 42. TAALLEERGANGEN l Topics & practice (conversatie Engels). Lerares: Veronique Steens. Elke maandag van 9.30 tot 11.30 uur. Lessen starten op 21 september. Code: 43001. l practical English (conversatie Engels). Lerares: Fiona Shotter. Elke donderdag van 10 tot 12 uur. Lessen starten op 24 september. Code: 43010. l Hablemos español (conversatie Spaans-gevorderden). Lerares: Blanca Prieto. Elke maandag van 10 tot 12 uur. Lessen starten op 21 september. Code: 43020. l Hablemos español intermedio (conversatie Spaans). Lerares: Blanca Prieto. Elke maandag van 14 tot 16 uur. Lessen starten op 21 september. Code: 43019. l spaans 3. Lerares: Blanca Prieto. Elke dinsdag van 10 tot 12 uur. Lessen starten op 22 september. Code 43021. l Parla Italiano 4. Lerares: Deborah Bandini. Elke dinsdag van
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
11
kalender 1
juli tot
15
september
2020
l l l
14 tot 16 uur. Lessen starten op 22 september. Code: 43013. Prijs per module (15 lessen) 77 euro, met BOp-kaart 57 euro. Cursusgeld voorjaar blijft geldig voor de module van het najaar. Geen les tijdens de schoolvakanties. Info: Rony Verhasselt, tel. 02 210 04 62, rony.verhasselt@bop.brussels.
CULTUUR Op sTAp Met de trein l Woensdag 22 juli: Eilandje & Cadix, tussen stad & Havenhuis. Er is geen plaats in Antwerpen waar de stadsontwikkeling zo snel gebeurt als op het Eilandje. De oudste dokken en hun omgeving worden in sneltreinvaart omgevormd tot woon-, werk- en recreatiegebied. We bezoeken de Cadixwijk en de nieuwe projecten die daar recent gerealiseerd zijn of nog op stapel staan. Uiteindelijk zullen hier 4.000 mensen wonen. We starten aan de Nassaubrug bij het MAS en we beëindigen onze tocht bij het nieuwe Havenhuis, een architectonisch kunstwerk. Dit is een behoorlijke wandeling van 2 uur, gelieve hiermee rekening te houden.
Afspraak om 8.45 uur in de lokettenhal van het Centraal Station Brussel. Prijs: 10 euro, met BOp-kaart 8 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Exclusief openbaar vervoer. Code: 41619. l Woensdag 19 augustus: Van chirurgijn tot jan palfijn in Gent. Gent heeft doorheen de eeuwen heel wat illustere figuren voortgebracht, die hun stempel op de medische geschiedenis drukten. Onder hen Jan Palfijn, die cruciale doorbraken voor de toenmalige geneeskunde mogelijk maakte. Met deze stadswandeling volgen we langs verschillende plekken in Gent onder meer het levenspad van deze legendarische geneesheer. Palfijn was dan wel afkomstig uit Kortrijk, hij bracht een groot deel van zijn korte leven door in Gent. Hij was er pestmeester, leraar in de heelkunde en werkte in het Gentse hospitaal De Bijloke. Nog tijdens zijn leven werd Palfijn geprezen om zijn wijzigingen aan de verlostang, ingrepen waarmee hij erg veel vrouwen en baby’s redde van een zekere dood op het kraambed. Deze wandeling in het historisch centrum vertrekt op de Vlasmarkt. Afspraak om 8.45 in de lokettenhal van het Centraal Station Brussel. Prijs: 10 euro, met BOp-kaart 8 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Exclusief openbaar vervoer. Code: 41620. stadsbezoeken en -wandelingen l Woensdag 29 juli: sint-Gillis. We verkennen een voor velen ongekende maar verrassend boeiende gemeente. De wandeling start aan de Hallepoort en loopt langs de Cité en Foyer Fontainas, Parvis en Bareel, Munthof, Pauluspark en Moricharplein. We aanschouwen de art nouveauhuizen
12
l
l l
BOp magazine
juli - augustus 2020
in onder andere de Vanderschrickstraat. Eindigen doen we aan het metrostation Albert. Afspraak om 14 uur aan de ingang van de Hallepoort. Prijs: 6 euro, met BOp-kaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Gids: Paul Grard. Mondmasker aanbevolen. Code: 41424. l Woensdag 5 augustus: De Volkse Marollen. Als de wijk van de Marollen in het laatste decennium meer en meer trendy is geworden, dan heeft het dit grotendeels te danken aan haar reputatie van kleurrijke volkswijk. De Hoogstraat vormt de slagader van de Marollen en is de verbinding tussen de eerste en tweede stadswal. Op nummer 241 vind je het geboortehuis van Toots Thielemans. In de 19e eeuw was de Marollen een buurt met bijzonder veel armoede. Tegenwoordig flaneren er aardig wat toeristen in de straatjes en op de gezellige rommelmarkt aan het Vossenplein. Met een lift kan u van de Marollen naar het Poelaertplein, waar u een mooi uitzicht over de stad en het imposante Justitiepaleis heeft.
Afspraak om 10 uur aan het Poelaertplein, uitzicht bij de lift. Prijs: 6 euro, met BOp-kaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Gids: Paul Grard. Mondmasker aanbevolen. Code: 41425. l Vrijdag 14 augustus: superdivers kuregem. Kuregem maakt deel uit van de Brusselse Kanaalzone. Op twee vierkante kilometer wonen 30.000 mensen! Een grote puzzel van bewegende stukjes. Soms klikt het soms botst het, maar het hoort allemaal bij elkaar, grijs en kleurrijk. Een echte volksbuurt waar vriendschap mensen samen brengt en waar de verscheidenheid aan talent, culturen en godsdiensten als een rijkdom wordt beleefd. Een wijk met een historische en sociale waarde. Een buurt met een grote tolerantie en gastvrijheid. Afspraak om 10 uur in het treinstation Brussel-Zuid, hoofdgang ter hoogte van sporen 7 en 8. Prijs: 6 euro, met BOpkaart 5 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. In samenwerking met Tochten van Hoop vzw. Mondmasker aanbevolen. Code: 41426. TENTOONsTELLINGEN & MUsEA l Woensdag 12 augustus: AfricaMuseum. Tijdens de rondleiding ontdek je zowel de unieke collecties van het museum als zijn bewogen geschiedenis. Een ervaren gids laat je kennis maken met diverse Centraal-Afrikaanse samenlevingen en illustreert hun enorme erfenis met (kunst)historische objecten zoals maskers, beelden en gebruiksvoorwerpen. Ook de vele talen en diverse vormen van kennisoverdracht en communicatie uit deze regio komen uitgebreid aan bod. Daarnaast wordt natuurlijk ook het koloniale verleden
l
l l
kalender 1
juli tot
15
september
2020
augustus: strombeek-Meise. Info: 0471 38 67 86, 0475 76 64 12. 8 september: Dagje zee met gids Pierre Vandevelde. Info: Cecilia Plaizier, 0485 43 19 79. Opgepast: deelnemers verwittigen wandelleiders bij aanwezigheid (zie telefoonnummer info). Gedetailleerd programma te verkrijgen op de sportdienst, tel. 02 210 04 64.
verkend, een beladen thema uit de Belgische en CentraalAfrikaanse geschiedenis dat de gids gebruikt om jullie aan te zetten tot duurzaam en mondiaal denken. Ook hedendaagse Afrikaanse kunstenaars komen aan bod die elk op unieke wijze in dialoog treden met het koloniale verleden. Mondmasker verplicht tijdens het bezoek. Museum toegankelijk voor mensen met beperkte mobiliteit. Afspraak om 14.15 uur aan het AfricaMuseum, inkom ticketing, Leuvensesteenweg 13, 3080 Tervuren. Bereikbaar met tram 44 vanuit Montgomery. Prijs: 16 euro, met BOp-kaart 15 euro en 2 euro met Paspartoe-kansentarief voor toegang en gids. Code: 41362.
spORT l Fietsclub 50+. Wekelijkse fietstochten van april tot oktober. Start om 13.30 uur, terugkomst rond 16 uur. Een gedetailleerd programma is te verkrijgen op de sportdienst, tel. 02 210 04 65. Opgelet! Deze tochten worden georganiseerd rekening houdend met de richtlijnen van de Veiligheidsraad. Wijzigingen zijn steeds mogelijk! 2 juli: Haaltert-Massemen-Haaltert (LH). Info: 053 83 39 46. 9 juli: Edingen en omgeving (H). Info: 0472 91 37 83. 16 juli: Rond de luchthaven (LH). Info: 0478 78 87 55. 23 juli: Lierke plezierke (V). Info: 0476 48 23 08. 30 juli: Waals-Brabant, Roux-Miroir (LH). Info: 0498 64 12 91. 6 augustus: Rivierenroute (V). Info: 0486 15 76 75. 13 augustus: Haaltert-Denderbelle-Haaltert (V). Info: 053 83 39 46. 20 augustus: Tussen Lane en Ijse (LH). Info: 0478 78 87 55. 27 augustus: Molenroute (V). Info: 0476 48 23 08. 3 september: Haaltert-Uitbergen-Haaltert (V). Info: 053 83 39 46. 10 september: Donkmeer (V). Info: 053 66 63 67. l Nordic Walking. Wandeltochten van circa 8 km. Aanvang om 10 uur en einde tussen 12 en 12.30 uur. Tweewekelijks op dinsdag. Vraag de uitgebreide folder aan bij FedOS, 02 218 27 19. 9 juni: Daguitstap naar Oostende. Info: 02 380 15 74. 23 juni: Heersem - molenwandeling. Info: 02 675 25 02. 7 juli: Voerwandeling. Info: 02 673 66 19. 4 augustus: potaardewandeling. Info: 02 267 58 57. 25 augustus: Dijlewandeling. Info: 02 660 13 27. 8 september: kesterbeekwandeling. Info: 0476 68 41 21. l Wandelen met Eksteroog. Tweemaal per maand op dinsdag een half daagse wandeling, Telkens van 11 tot 13 u. Maximum afstand 7 km. Opgelet! Deze tochten worden georganiseerd rekening houdend met de richtlijnen van de Veiligheidsraad. Wijzigingen zijn steeds mogelijk! 14 juli: Wemmel. Info: 0471 38 67 86. 28 juli: NOH. Info: 0471 38 67 86, 0475 76 64 12. 11 augustus: Asse-ter-Heide. Info: 0477 04 72 65. 25
ZOMERAANBOD sAMEN sporten: het kàn opnieuw! Om stilaan maar met veel goesting te bewegen, te sporten… hebben wij voor jullie een mooi sportief zomeraanbod samengesteld. De Sportdienst van het BOp samen met FedOS en met de steun van de VGC-sportdienst werkte de Sportdienst van het BOp volgend aantrekkelijk aanbod uit. Al onze sportactiviteiten vinden plaats op de speelplaats van de secundaire school van Comenius (Dapperenstraat 20,1081 Koekelberg). Wij hebben er àlles aan gedaan om jullie in veilige omstandigheden te kunnen laten sporten! Zo is ter plaatse alle basishygiëne voorzien. Om samenscholing te vermijden komen jullie liefst op tijd en niet té vroeg. Vooraf inschrijven is noodzakelijk: www.bop.brussels of info@ bop.brussels of 02 210 04 60. Je bent pas ingeschreven na bevestiging! Deelname is gratis. JULI l Donderdag 2, 9 en 16 juli: Qigong, van 10 tot 11 uur. l Donderdag 23 en 30 juli: Tai Chi, van 10 tot 11 uur én van 11 tot 12 uur. AUGUSTUS l Dinsdag 4 augustus: Tai Chi, van 10 tot 11 uur én van 11 tot 12 uur. l Dinsdag 11 augustus: Bootcamp, van 10 tot 11 uur. l Dinsdag 18 en 25 augustus: Conditiegym, van 10 tot 11 uur. Stappentellers kunnen een stimulans zijn om in actie te schieten. Logo Brussel ondersteunt deze actie door gratis eentje aan te bieden. Aanvragen bij hugo.henneman@vgc.be of tel. 02 563 03 41.
Bewegen in de plantentuin Meise Ter gelegenheid van de FedOS Kunstroute Natura Inspiratus in de Plantentuin Meise, organiseert FedOS vzw ‘Bewegen in de Plantentuin Meise’. Bewegingsactiviteiten in de openlucht, in het natuurrijke decor van de Plantentuin. l Dinsdag 14 juli: Wandeling kunstroute met FedOS gids (6 km) l Donderdag 16 juli: Hedendaagse Dans l Dinsdag 21 juli: Tai Chi, in samenwerking met de VGC l Woensdag 22 juli: Ritmisch Bewegen l Dinsdag 4 augustus: Hedendaagse Dans
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
13
kalender 1
juli tot
15
september
2020
l l l
l Woensdag 5 augustus: Wandeling kunstroute met FedOS gids (6 km) l Woensdag 12 augustus: Line Dance, in samenwerking met Doodah l Woensdag 19 augustus: Ritmisch Bewegen Deelnemen is gratis. Voor elke activiteit zijn er 19 plaatsen voorzienen en dien je je zich vooraf in te schrijven bij FedOS vzw. Dit kan zowel telefonisch (02 218 27 19) als per mail (info@fedos.be). Na inschrijving ontvang je van FedOS een gratis toegangsticket geldig tussen 13 en 13.30 uur. De activiteit zelf start om 14 uur. De Plantentuin Meise is gemakkelijk te bereiken met het openbaar vervoer. De buslijn 250 (251) vertrekt om 12.30 uur aan de opstapplaats Brussel-Noord naar Meise en stopt aan de Plantentuin (halte Meise Plantentuin). WEkELIjks spORTAANBOD van het BOp, VGC, FedOs, GC De kroon, GC Essegem en LDC ADO Icarus. Wij, de Sportdiensten van BOp en de VGC, zijn volop bezig een veilige puzzel van het nieuwe Sportaanbod in elkaar te steken. Dit zou starten in de week van 14 september. Vanaf eind augustus is deze nieuwe folder 2020-2021 klaar. Jullie kunnen die aanvragen op het onthaal: 02 210 04 60, info@bop.brussels of via de websites www.bop.brussels en www.sportinbrussel.be. Ook kunnen jullie de folder aanvragen bij ingrid.peeters@bop.brussels, tel. 02 210 04 65 of ann.derkinderen@bop.brussels, tel. 02 210 04 64. Prijs: 30 euro voor een tienbeurtenkaart (sportkaart). Met deze kaart kan je deelnemen aan alle sportactiviteiten. De kennismakingsles is gratis (enkel voor nieuwe deelnemers en/of nieuwe lessenreeksen!), vanaf de tweede les moet je inschrijven en betalen. Na ontvangst van betaling krijg je de kaart toegestuurd. In ruil voor een volle sportkaart ontvang je 10 Paspartoepunten. BOp-kaarthouders krijgen 3 extra beurten. Recht op een verhoogde tegemoetkoming? Dan is de Paspartoe gratis en een jaar geldig. Je ontvangt 13 beurten in plaats van 10 op je 50+ sportkaart. Code: 35010. kOMBUITE Zomerse begeleide wandelingen voor thuisblijvers Elk jaar organiseert het BOp in de zomermaanden groene wandelingen onder begeleiding van ervaren gidsen. Dit jaar kiezen we om te vertrekken aan een bus-, tram- of metrohalte in Brussel om dan van daaruit enkele omringende Vlaamse gemeenten samen te verkennen. Trek je wandelschoenen aan en ga mee! Inschrijven is verplicht omdat we het aantal deelnemers beperken tot maximaal 20 personen. Zorg dat je op tijd bent zodat we op het afgesproken uur kunnen vertrekken. Voorzie wat om te drinken, zeker op warme dagen. Voor sommige wandelingen komen we terug met De Lijn. Koop vooraf een lijnkaart want je kan geen tickets op de bus meer kopen (info tickets De Lijn: https://www.delijn. be/en/vervoerbewijzen/tickets/). We respecteren uiteraard de corona-maatregelen die van toepassing zijn. Ben je verkouden of heb je koorts … blijf thuis en verwittig ons tijdig zodat we andere kandidaat-wandelaars kunnen contacteren. l Woensdag 15 juli: Grimbergen: Waar feniksen en prinsen thuis zijn. Deze licht heuvelachtige wandeling is een combinatie van 2 bestaande wandelingen, de Potaardewandeling en de Maalbeekwandeling. Afspraak aan de terminus van tram 3 ‘Esplanade’. Van de tramhalte stappen we naar de Arenberg, startpunt van de wandeling. De wan-
14
l
l l
BOp magazine
juli - augustus 2020
deling volgt de paden tussen de kouters (uitgestrekte akkerlanden) en weilanden. Via ’s Gravenmolen bereiken we het centrum van Grimbergen. Daar stappen we langs het MOT (Museum Oude Technieken), het Prinsenkasteel en de St-Servaasbasiliek, parel van de barok in de Lage Landen. Hierop volgt een stukje van de Maalbeekwandeling. Die volgt de loop van de gelijknamige beek waarlangs er verschillende oude watermolens zijn. In een van die watermolens is een gezellige brasserie in ondergebracht, De Tommenmolen. Na de wandeling stappen we via dezelfde weg terug naar de tramhalte. Gids: Paul Grard l Donderdag 23 juli: Ode aan een oude dame - de Linde.
Plaats van afspraak is halte ‘Begraafplaats’ van bus 87 te Sint-Agatha-Berchem (vertrekt aan metrolijn Beekkant) waar een prachtig oude linde het plein versiert. We wandelen van hieruit richting Dilbeek-centrum. Het imposante kasteel van Baron de Viron doet nu dienst als gemeentehuis. Vanaf hier gaan we richting Anderlecht waar we nabij de wijk Schone Lucht (Bon Air) & het Westland Shopping Center de Ring dwarsen in tegengestelde richting. Via de wijk Moortebeek keren we terug door het Scheutbospark naar ons vertrekpunt. Gids: Petrus Hellinckx. l Donderdag 30 juli: Warande- en Voerwandeling in Tervuren. We spreken af aan de terminus van tram 44, recht tegenover de ingang van het Africamuseum in Tervuren. Aangezien parkeren met de auto er moeilijk is, neem je best tram 44 (vertrek aan halte Montgomery, metrolijn 1) en zo geniet je van een prachtige tramrit van zowat 20 minuten. We wandelen door het voormalig hertogelijk jachtreservaat de Warande, nu een groot domein met bos, vijvers en Franse tuin. We wandelen daarna verder langs het idyllisch riviertje de Voer, dat ontspringt in het Kapucijnenbos. Een wandeling waar natuur, cultuur en geschiedenis elkaar ontmoeten. Gids: Willy Vanbeneden. l Donderdag 6 augustus: Het Zoniënwoud… rustig genieten van natuur en cultuur. Afspraak aan de uitgang van metrostation Hermann-Debroux, kant Senypark. Van daar gaat onze wandeling naar het Bergojepark, waar we de Kloosterbeek volgen tot aan het Rood Klooster, met zijn religieuze en culturele geschiedenis. We verlaten de vallei en hebben een paar stevige klimmetjes door het Brusselse en het Vlaamse gedeelte van het Zoniënwoud voor de boeg. Weldra bereiken we Jezus-Eik, bedevaartsoord en gastronomisch centrum van de Druivenstreek. We eindigen aan het gemeenschapscentrum van ‘de Rand’, de Bosuil in Jezus-Eik.
l Terugkeer met de bus van de Lijn. Gids: Riet Naessens. l Vrijdag 21 augustus: Langs de Zuunbeek naar Coloma. Afspraak aan de uitgang van metrostation Coovi (lijn 5) op de Bergensesteenweg. Van daar wandelen we door de wijken Negenmanneke en Zuun, langs de Zuunbeek richting St. Pieters-Leeuw met als einddoel het domein Coloma en de Rozentuin. Een wandeling boordevol prachtige landschappen en natuurschoon. Terugkeer naar Brussel met de Lijn. Gids: Willy De Saeger. De wandelingen starten telkens stipt om 13.30 uur op de plaats van afspraak. Afstand: van 7 tot 10 km. Bijdrage per wandeling 4 euro, met BOp-kaart 3 euro, Paspartoekansentarief 2 euro, mits omruiling 15 Paspartoepunten gratis. Inschrijven op voorhand is verplicht! Code: 45000 + datum.
WELZIjN l Donderdag 10 september: praatcafé dementie: wat kunnen je (huis)apotheker en huisarts betekenen als het gaat om ouder worden en dementie? Zowel bij een vermoeden van dementie als bij mensen die het zeker weten speelt de huisarts een belangrijke rol. Hij of zij kan je helpen met de vroegtijdige herkenning van signalen, het stellen van een diagnose en zorgdiagnose, de behandeling en de nodige opvolging. Maar ook de (huis)apotheker is attent voor tekens aan de wand. Hij of zij kan een eerste aanspreekpunt zijn of je de nodige informatie aanreiken. Hoe zij dit doen en hoe zij samenwerken, vertellen ze je graag. Iedereen die hier meer wil over weten is van harte welkom om te komen luisteren, vragen te stellen en ervaringen uit te wisselen. De praatcafés worden georganiseerd door de Werkgroep Praatcafé Dementie Brussel.
Van 18 uur tot 20 uur in het BOp. Gratis, op inschrijving bij het BOp of via broes@dementie.be, tel. 02 778 01 70. Een drankje wordt je aangeboden. kRUIDENWORksHOps Bittere, zoete en verwarmende kruiden Vorig werkjaar lag de focus op kruideninfusen, decocten, kruidenhapjes en maakten we ook een azijnmaceraat. Dit najaar gaan we hiermee weer aan de slag én breiden we de mogelijkheden verder uit. De onuitputtelijke rijkdom van de kruidenwereld benaderen we stapsgewijs, zodat elke workshop voor iedereen te volgen is. En tegelijkertijd zijn het intensieve bijeenkomsten waardoor je de (on)mogelijkheden van kruiden steeds beter leert kennen. Altijd is er een bewustzijnsproces via kennisoverdracht én een praktisch gedeelte. Hoofd en handen worden op die manier aange-
l l
kalender 1
juli tot
15
september
2020
sproken. Omdat het uitgangspunt van de westerse kruidenkunde met de inhoudsleer, gecombineerd met de oosterse energieleer een gerichtere aanpak mogelijk maakt, vertrekken we opnieuw vanuit deze waardevolle basis. Verkoelende en verwarmende kruiden Eerste luik: Verkoelende kruiden. We starten begin september met bittere kruiden. De kruidenworkshop met zoete smaak wordt later in september gegeven. Dit is nog net het goede moment daar de zoete smaak geschikt is tijdens de late zomerdagen. Tweede luik: Verwarmende kruiden. In de herfst worden de dagen korter, de temperatuur daalt. Uiterlijke en innerlijke verwarming doet deugd. Kruiden helpen graag! Tijdens de drie volgende workshops focussen we ons op winterse ondersteuning. Voor de nieuwe deelnemers en voor de mensen die de basis misten wordt de workshop ‘kruidenpersonalisering’ zeer sterk aanbevolen. De derde en vierde workshop van het najaar staat open voor iedereen, want hier zal de al aanwezige groep ook weer forse stappen voorwaarts kunnen maken. Beginners blijven welkom! Lesgever is Eliane Vanhoovels, herborist en kruidenverwerker. l Maandag 7 september: Bittere kruiden voor de spijsvertering. Velen houden niet van kruiden met een bittere smaak. Toch heeft deze smaak helend belang. Je leert over de energie en de indicaties die aangeven dat bittere kruiden aangewezen zijn. Kruiden worden besproken. Recepten en een kruidenpreparaat worden voorzien. Benodigdheden: glazen bokaal. Noteer alvast ook volgende datums en thema’s: maandag 21 september (Verzachtende zoete kruiden), maandag 15 oktober (Kruidenpersonalisering, initiërende workshop), maandag 9 november (Andere tijden, andere kruiden?) en maandag 7 december (Winterse ongeziene kruiden). Telkens op maandagvoormiddag van 9.30 tot 11.30 uur in het BOp. Per voordracht (materiaal en thee inbegrepen) betaal je 14 euro, met Bop-kaart 12 euro, Paspartoe-kansentarief 2 euro. Er is een detailfolder beschikbaar. Code: 30020. BOfort Brusselse Ontmoetingsplek voor iedereen geraakt door kanker – quand le cancer vous concerne. BOfort is de Brusselse Ontmoetingsplek voor iedereen geraakt door kanker. Ontmoetingen vormen onze kerntaak. Door deze ontmoetingen willen we kracht en ontspanning aanreiken aan iedereen die daar nood aan heeft. Dit doen we door verschillende activiteiten en ontmoetingen te organiseren. Maar ongeacht of er iets op ons programma staat, ben je - tijdens de openingsuren - altijd welkom! Ons adres: Zaterdagplein 9, 1000 Brussel. BOfort is open op dinsdag, woensdag en vrijdag, telkens van 9.30 tot 12 uur en van 13.30 tot 16 uur. Gesloten op feestdagen. Deelname aan activiteiten is gratis – tenzij anders vermeld – steeds na inschrijving via bofort@bop.brussels. Meer informatie en het volledig programma of eventuele wijzigingen op www.bofort.org. l Infosessie Lus vzw. Op woensdag 30 september om 14 uur. l kennismaking stembevrijding. Op woensdag 9 september en 7 oktober om 13.30 uur.
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
15
kalender 1
juli tot
15
september
2020
l l l
l koffiemoment - Let’s talk let’s get together. Op vrijdag om 10 uur. Volgende datums: 4 september, 2 oktober, 6 november en 4 december. l Lach Yoga. Op vrijdag 23 oktober en 11 december om 14 uur. l Lezing ‘schuilen in kwetsbaarheid’. Op dinsdag 8 september om 14.30 uur. l Ligconcert harptherapie. Op woensdag 16 september en 18 november om 14.30 uur. l Mindfulness. Op woensdag om 14 uur. Volgende datums: 14-28 oktober, 25 november en 9 december. l Qi Gong. Op dinsdag van 10 tot 11 uur. Volgende datums: 1-8-15-22-29 september, 6-13-20-27 oktober, 3-10-17-24 november en 1-8-15 december. l Yoga. Op dinsdag van 14.30 tot 15.30 uur. Volgende datums: 1-8-15-22-29 september, 6-13-20-27 oktober, 3-10-1724 november en 1-8-15 december. VERENIGING VOOR WEDUWEN EN WEDUWNAARs (WW) WW is een zelfhulpgroep. De activiteiten van deze vereniging zijn in de eerste plaats bedoeld voor weduwen en weduwnaars, maar ook wie alleen is en/of zich eenzaam voelt is van harte welkom. Gezellig samenzijn op volgende dinsdag in het BOp. Deelnemen kost 2 euro (koffie inbegrepen). Wordt hernomen vanaf september.
GRATIs IN BRUssEL Vrouwen vrij, een andere wereld, tot 30 augustus Het feminisme van de jaren ’70 in België. Begin jaren 1970 palmen feministes de publieke ruimte in. Tijdens deze periode blazen feministes nieuw leven in oude eisen en vragen gelijkheid tussen mannen en vrouwen in het gezin, op school, op het werk en in de wetgeving. Ze hebben het ook over het lichaam, klagen stereotypen en geweld aan, willen een positieve en open kijk op seksualiteit en het recht om hun vruchtbaarheid te beheersen. Hun militantisme is jong en dynamisch: ze schrijven, komen samen, betogen en zetten pittige en luidruchtige acties op rond hun verlangen
naar een samenleving in het teken van solidariteit, gelijkheid en zelfbeschikking. Vandaag zijn hun eisen en analyses nog steeds actueel. Er is veel vooruitgang geboekt, maar toch is er nog een weg te gaan naar een gelijkwaardige samenleving. Een tentoonstelling van het Archief- en Onderzoekscentrum voor Vrouwengeschiedenis. Van dinsdag tot vrijdag van 9.30 tot 17 uur, op zaterdag-zondag en tijdens schoolvakanties van 10 tot 18 uur in Museum Belvue, Paleizenplein 7, 1000 Brussel. Info: tel. 02 500 45 54, www.belvue.be. Alain keler, dagboek van een fotograaf, tot 13 september Bijzonder retroperspectief van fotograaf Alain Keler in Brussel. Al bijna vijftig jaar reist Alain Keler de wereld rond om verslag te doen van de belangrijkste gebeurtenissen wereldwijd, van de oorlog in Libanon en de revolutie in Iran tot de studentenopstand in Peking en de conflicten op de Balkan, altijd met een scherp oog voor de menselijke kant van het verhaal. Jarenlang fotografeerde hij het verzet van minderheden in Oost-Europa, een verhaal vervlochten met zijn eigen familiegeschiedenis. Om herinneringen vast te leggen en het geheugen van zijn familie in beeld te vangen maakte hij begin 2000 een intieme serie foto’s van zijn ouders, vlak voor hun overlijden. Deze tentoonstelling vormt een gelegenheid om terug te keren naar belangrijkste momenten uit de recente geschiedenis en stil te staan bij de vragen die ten grondslag liggen aan de fotojournalistiek en haar praktijken. Ze geeft antwoord op de vraag: wat is fotografie volgens Alain Keler? Te zien op zondag 12 en 17 juli en van 1 tot 13 september bij Géopolis Brussel, Ateliers de Tanneurs, Huidevettersstraat 58-60, 1000 Brussel. Openingstijden: van dinsdag tot vrijdag van 13 tot 17 uur, op zaterdag en zondag van 12 tot 16 uur. Info: gepolis.brussels.
OMRUILVOORDELEN pAspARTOE IN HET bop l 15 punten: gratis deelname aan een lezing jazz binnenstebuiten over Louis Armstrong op 9 september l 15 punten: gratis deelname aan de Fotoclub Metaforo op 3 of 10 september l 15 punten: gratis deelname aan de wandeling komBuite in Grimbergen op 15 juli l 15 punten: gratis deelname aan de wandeling komBuite ‘Ode aan een oude dame – de Linde’ op 23 juli l 15 punten: gratis deelname aan de wandeling komBuite in Tervuren op 30 juli l 15 punten: gratis deelname aan de wandeling komBuite in het Zoniënwoud op 6 augustus l 15 punten: gratis deelname aan de wandeling komBuite Langs de Zuunbeek naar Coloma op 2 augustus l 15 punten: 5 euro korting voor de kruidenworkshop op 7 september l 20 punten: gratis deelname aan de stadswandeling in
16
l
l l
BOp magazine
juli - augustus 2020
sint-Gillis op 29 juli l 20 punten: gratis deelname aan de stadswandeling in de Volkse Marollen op 5 augustus l 20 punten: gratis deelname aan de stadswandeling superdivers kuregem op 14 augustus l 25 punten: gratis deelname aan de treinuitstap en stadswandeling in Gent ‘Van Chirurgijn tot jan palfijn’ op 19 augustus l 25 punten: gratis deelname aan de treinuitstap en stadswandeling in Antwerpen ‘Eilandje & Cadix’ op 22 juli Voor meer informatie: raadpleeg de kalender in dit magazine of op www.bop.brussels. Plaatsen volgens beschikbaarheid. Reserveren via het onthaal is noodzakelijk. Nog geen Paspartoepas? Kom langs in het BOp, wij maken je graag een pas aan.
l
l l
cultuur
ARTIsTIEkE UITWIssELING
IN CORONATIjD TAILOR MADE pOETRY SCHENK JEZELF OF IEMAND ANDERS EEN ORIGINEEL GEDICHT Het BOp biedt je in deze tijden gratis een persoonlijk gedicht op maat aan. Het enige wat we nodig hebben zijn een aantal elementen waarop de (anonieme) dichters zich kunnen baseren om op te bouwen. Geef een gewenst thema op (liefde, eenzaamheid, hoop, verlies, vriendschap, ouder worden, kleinkinderen …) en enkele persoonlijke elementen die je er graag in zou hebben (bv. je lievelingskleur, je leeftijd, je geslacht, een locatie, ruimte of plaats, een speciale gebeurtenis waar je aan denkt …). Het mag ook een gedicht zijn dat je iemand anders wil schenken. Vertel ons kort wat meer over deze persoon en welke relatie jullie hebben, zodat de dichter ook daarmee aan de slag kan.
een kwaliteitsvolle afbeelding van dit werk door naar een andere kunstenaar die zich daarop inspireert om ook een nieuw werk te maken enz. Wil je aan deze ketting deelnemen of ken je iemand die hieraan wil deelnemen, laat het aan het BOp weten. Probeer wel de tijd tussen het ontvangen en toezenden te beperken (maximaal 5 dagen) zodat de ketting vlot loopt en we snel tot het beoogde resultaat komen. Het origineel werk wordt zorgvuldig bewaard op het BOp en genummerd, zodat we nog duidelijk weten hoe deze kunstketting tot stand kwam. Op het einde van de ketting worden deze werken verzameld in een fotoboek en/of opgenomen in een tentoonstelling in onze lokalen. Bedoeling is om zo 50-tal kunstwerken te verzamelen en dit binnen de 6 maanden. Het formaat van het kunstwerk moet A4-staand zijn, om het gemakkelijk met de post te kunnen verzenden. Alle technieken zijn toegelaten, zolang het maar op papier of licht karton gebeurt. Het zal uiteraard zeer verrassend zijn om te kijken wat het resultaat is na 50 schilderijen.
Bezorg uiteraard ook je naam en e-mail adres (of je postadres). Enkele dagen nadien ontvang je dan gratis een gedicht (of een korte tekst) … die je hopelijk gelukkig maakt of je gewoon raakt.
CHAIN ART OPROEP VOOR BEELDENDE KUNSTENAARS Bedoeling van dit project is dat door het kijken naar een kunstwerk van een andere kunstenaar je geïnspireerd geraakt om zelf een nieuw kunstwerk te maken. Eens je dit werk gemaakt hebt, bezorg je het werk aan het BOp. Wij sturen dan
Een artistieke uitdaging voor jong en oud want de leeftijd van de deelnemende kunstenaars heeft geen belang. Ook buitenlandse kunstenaars kunnen hieraan deelnemen zodat het project misschien ook een internationaal gebeuren kan worden. Kandidaturen en vragen voor beide initiatieven verzend je naar: Peter Decabooter, BOp, Zaterdagplein 6, 1000 Brussel of naar peter.decabooter@bop.brussels. Info: 02 210 04 76. Deelname is gratis. juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
17
Zomeraanbod
l l l
DE GROENE WANDELING D
oor het coronavirus kunnen heel wat groepsactiviteiten niet doorgaan. Er zijn deze zomer wel enkele begeleide wandelingen voorzien met een beperkt aantal deelnemers. Voor wie er liever zelf op uit trekt en de mooie groene plekjes van Brussel samen met vrienden en familie wil ontdekken, zijn er nog andere mogelijkheden. Zo heeft Leefmilieu Brussel een groene wandeling (The Green walk – Promenade Verte) van circa 63 km uitgestippeld doorheen parken, natuurgebieden en beschermde landschappen. Deze zomer kan je dit wandelnetwerk met je familie of vrienden verkennen via 7 aparte wandelingen. De mooie gids (met grondplan per wandeling) is op hun website te bekijken maar je kan ook gratis een papieren versie aanvragen of deze bij hen ophalen (Leefmilieu Brussel, Site Tour & Taxis, Havenlaan 86 c/3000, 1000 Brussel). Deze uitgebreide wandelgids (68 pagina’s) kan je ook gratis bekomen via tel. 02 775 75 75 (druk daarna op menukeuze 7) of via info@leefmilieu.brussels. Vergeet niet je naam en adres te vermelden. Je kan ook een exemplaar bij ons komen ophalen (na afspraak, tel. 02 210 04 60). Als je gaat wandelen, zorg je best voor stevige waterdichte wandelschoenen, want het kan hier en daar wel wat drassig zijn en er zitten ook onverharde wegen tussen. Een minpunt is dat de wandelingen niet altijd starten aan een bus-, tram- of metrohalte. Hieronder vermelden wij de gegevens van de dichtstbijzijnde halte van een tram, bus of metro zodat je van daaruit kan vertrekken of eindigen. We wensen jullie alvast veel stapplezier toe.
Wandeling 1: Het Heizelplateau en de koninklijke parken Je start in Laken aan de uitgang van Metro Stuyvenberg (bereikbaar via metrolijn 6 of tram 19). Deze wandeling brengt je langs intieme tuinen zoals de Koloniale tuin, het Sobieskipark en de Tuinen van de Bloemist. Je doorkruist daarna de tuinen van het Chinees Paviljoen met zicht op de Japanse Toren. Je
18
l
l l
BOp magazine
juli - augustus 2020
steekt het Kanaal Van Willebroek aan de Van Praetbrug over, komt dan langs het station van Schaarbeek (intrigerend spoorlandschap en de locatie van Trainworld), het Park van De Goede Herder (met Natuurreservaat Moeraske) en eindigt je tocht aan de Sint-Vincentiuskerk van Evere. Terug naar het centrum met bus 64 (tot metrostation Maalbeek voor lijn 1 en 5). Afstand: 6,6 km.
Wandeling 2: Tussen Zenne en Woluwe Je gaat naar de Sint-Vincentiuskerk van Evere, bereikbaar via metrolijn 1 en 5 tot metrohalte Maalbeek en dan bus 64 tot halte Sint-Vincentius (ook bereikbaar met de bus 45 en 49). Je doorkruist vandaag de Zenne- en Woluwevallei. Het gaat om een overwegend verstedelijkt parcours met een aantal merkwaardige plekken. Het hoevetje, het kerkhof van Brussel, het Roodebeekpark, Gulledelle en Hof Ter Musschen. Een tocht door Evere, St-Lambrechts- en Sint-Pieters-Woluwe. Je eindigt aan metrostation Vandervelde (lijn 1). Afstand: 7,1 km.
l
l l
Zomeraanbod
onder andere de grote metrolijnen IJzer, Lemonnier, Zuidstation of Hallepoort). Dit is het meest contrastrijke deel van de groene wandeling met een opmerkelijke afwisseling van landschappen. Je start aan Keyenbempt (vleermuizen-bunker en Nekkersgatmolen) om via de terreinen van Ukkel Sport naar het Bemtpark te wandelen. Aan de AA-Sluis volg je het kanaal Brussel - Charleroi. Daarna langs de Vogelzangbeek om te eindigen aan het metrostation Erasmus (van hieruit geraak je snel in het centrum van Brussel). Afstand: 11,2 km.
Wandeling 3: De Woluwevallei De tocht vertrekt aan de uitgang van metrostation Vandervelde (lijn 1 Weststation - Stokkel). Daar ga je richting de kapel van Lenneke Mare. Verder via het Maloupark, het Ter Bronnenpark en de oude spoorlijn langs het Woluwepark. Dan volgen het Sensy- en Ten Reukenpark en een stukje Zoniënwoud. Je eindigt aan bus- en tramhalte ‘Wiener’ van bus 95 (traject Beurs - Wiener) en bus 17 of tram 94 (traject Louisa – trammuseum). Afstand: 9,8 km.
Wandeling 6: Het Pajottenland Afspraak aan metrostation Erasmus, het eindpunt van lijn 5 Hermann-Debroux – Erasmus. Tijdens deze wandeling ontdek je de Bruegel-landschappen van de Pedevallei en het Scheutbos van Sint-Jans-Molenbeek. Je start via de golfterreinen van Anderlecht tot het Pedepark. Dan via Neerpede, de Luizenmolen en het Westland Shopping Center naar het Scheutbospark tot de begraafplaatsen van Sint-Agatha-Berchem en Koekelberg die vlak naast elkaar liggen. Daar kan je aan halte begraafplaatsen bus 87 nemen richting Beekkant (metrolijnen 1, 5, 6 en 2) of Simonis. Afstand: 7,2 km.
Wandeling 4: Het Zoniënwoud en het zuiden van Ukkel Je vertrekt aan halte Wiener (te bereiken met bus 95, die aan de Beurs vertrekt), bus 17 (richting Heiligenborre) of tram 94 (traject Louisa – Trammuseum). Vandaag doorkruis je via een heuvelige wandeling het Zoniënwoud, groene woonwijken en natuurgebieden. Je start met het Solvaypark om dan het Zoniënwoud te verkennen. Na deze welvermaarde kathedraal van beuken kom je langs de Verrewinkel- en Buysdellebossen en de natuurreservaten Kriekenput en Kinsendael. Je eindigt aan tramhalte Engeland waar tram 51 je richting Stadion terugbrengt (aan halte Globe kan je overstappen op tramlijn 4 richting Noordstation). Afstand: 8 km.
Wandeling 7: De Molenbeekvallei Je vertrekt aan de halte Begraafplaatsen van bus 87 in SintAgatha-Berchem (te bereiken vanuit metrostations Beekkant of Simonis). De wandeling brengt ons vanaf het Wilderbos langs de twee natuurgebieden Kattebroek en Zavelenberg naar Ganshoren. Daar wandel je verder door het Boudewijnpark en het Jeugdpark tot de Leopoldsquare om te eindigen aan metro Stuyvenbergh (metrolijn 6: Koning Boudewijn – Elisabeth). De cirkel is rond. Afstand: 9,3 km.
Wandeling 5: Tussen Geleytsbeek en Vogelzangbeek Je start aan halte Engeland (te bereiken met tram 51 richting Van Haelen; tram 51 vertrekt aan het Heizelstadion en kruist
n Tekst: Peter Decabooter Foto’s: © visit.brussels - Jean-Paul Remy e.a. juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
19
BOp - I n f o
l l l
inschrijvingsvoorwaarden l Tenzij anders vermeld moet u voor elke activiteit inschrijven, met vermelding van naam, adres, telefoonnummer, e-mail. Dat kan per post, telefoon of e-mail. U kan ook inschrijven via het onthaal, elke werkdag van 9 tot 12.30 u. en van 13.30 tot 16.30 u. l Na bevestiging schrijft u het juiste bedrag over op onze rekening, ten laatste zeven dagen voor de activiteit. Vermeld enkel de juiste code en datum, andere informatie is overbodig. Voor gratis activiteiten is er geen code. Inschrijven tijdens de laatste week voor de activiteit kan enkel via het onthaal, cash of met bancontact. Wenst u in te schrijven voor meerdere activiteiten, gelieve per activiteit een aparte overschrijving te maken. l Kan u niet aanwezig zijn op een activiteit waarvoor u ingeschreven hebt? Verwittig tijdig het Brussels Ouderenplatform (BOp). Bij een voldoende aantal deelnemers of bij aflevering van een medisch attest kan u een gedeeltelijke terugbetaling krijgen. Zonder verwittiging is geen terugbetaling mogelijk. l Brussels Ouderenplatform vzw, Zaterdagplein 6, 1000 Brussel, tel. 02 210 04 60, info@bop.brussels, www.bop.brussels. Rekening: BE67 4300 3759 7187.
Uw voordeel met de BOp-kaart ( 25 euro) Met de BOp-kaart (voorheen de Actiefkaart) geniet u van aanzienlijke kortingen op de deelnameprijs voor onze activiteiten. U krijgt er bovendien een jaarabonnement op het BOp Magazine (waarde 12,50 euro) bij en 6,20 euro korting per reis georganiseerd door het Brussels Ouderenplatform. Interesse? Neem contact op met het BOp (zie hierboven).
Steunabonnement 30 euro Het Brussels Ouderenplatform (BOp) is een vereniging zonder winstoogmerk (vzw). Met onze beperkte middelen doen wij er alles aan om het naar uw zin te maken. Koken kost echter geld. U kan ons helpen met een ‘steunabonnement’ van 30 euro voor een jaar (BOp Magazine + BOp-kaart). In ruil hiervoor vermelden wij uw naam, zo weet iedereen dat u het BOp een warm hart toedraagt!
Steunabonnees: hartelijk dank voor uw bijdrage ! Baarslag Mariennet, Etterbeek Baeté Irene, Laken Baeten Marie-Rose, Ukkel Bamberg Marie Therese, Anderlecht Belaen Willy, Oudergem Berghmans Frieda, Brussel Beuckelaers Paul, Tervuren Biesemans Herman, Merchtem Billens Lucette, Anderlecht Blevi Janine, Dilbeek Bogaert Maria, Grimbergen Bogaert Myriam, SintLambrechts-Woluwe Bosman Marie-Claire, Anderlecht Bracke Clara, Ganshoren Bracke Emmanuel, Brussel Brams Anna, Zaventem Brijs Arthur, Hoboken Brouwers Rik, Molenbeek Brynaert Paula, Sint-AgathaBerchem Burgers Johan, Jette Callahan-Moerman David & Marjoleine, WatermaalBosvoorde Coene Florentine, Anderlecht Coppens Luc, Jette Cuypers Hugo, Sint-GenesiusRode De Block Christiane, Lebbeke De Boever Mariette, Overijse De Cock Marie-Louise, Schaarbeek De Decker Denise, Molenbeek De Greef Felix, Brussel De Groote Linda, Brussel De Keyzer Bertha, Etterbeek De Mesmaeker Paula, Vorst de Sévaux Emile, Elsene
20
l
l l
BOp magazine
De Smul Georges, SintLambrechts-Woluwe De Vos Marie-Louise, Jette De Wandeler Ida, Schaarbeek Debackere Raoul, Jette Decleyn Herman, Brussel Decoutere Nicole, Elsene Dejonghe Micheline, SintLambrechts-Woluwe Dekens-Wellemans, Dilbeek Deklerck Marie-Louise, Dilbeek Deraeck Andrea, SintLambrechts-Woluwe Deschepper Marie, Wambeek Dewettinck Claudine, Brussel Dirkx Willem, Ukkel Dondeyne Marguerite, Oudergem Dugernier Arlette, Sint-AgathaBerchem Ferdinande Agnes, Evere Geboors Henriette, Molenbeek Geryl Christiane, Sint-PietersWoluwe Gillet Marius, Molenbeek Gils Jozef, Antwerpen Ginis Robert, Molenbeek Goedgezelschap Victoire, Asse Gysen Louis, Molenbeek Hautman Rogine, Anderlecht Hermans Germaine, SintLambrechts-Woluwe Hermans Yolande, Jette Hermans Odette, Ternat Jacobs Nelly, Molenbeek Jagodic Liselotte, Overijse Jespers Edgard, Erps-Kwerps Kempeneers Jeannine, Watermaal-Bosvoorde Knebusch Gyde, Elsene Louwet Jeamy, Watermaaljuli - augustus maart - april 2020 2020
Bosvoorde Luëger Doris, Hoeilaart Maarse Willy, Grimbergen Mels-De Potter, SintLambrechts-Woluwe Meys Mimi, Sint-LambrechtsWoluwe Michiels Joanna, Anderlecht Mosselmans Gilberte, Evere Naegels Walter, Tervuren Neukermans Jeannine, Beersel Olbrechts Suzanne, Haren Ophalvens Willy, Hoeilaart Parasie Rene, Oudergem Pauwels Guido, Sint-Niklaas Pauwels Maria, StrombeekBever Peeters Josseline, Heverlee Peeters Vera, Zaventem Pireyn Francine, StrombeekBever Rage Paula, Sint-Martens-Lennik Roegies Hubert, Assenede Roegies Lieve, Evere Rogner Margriet, Londerzeel Rombaut Magda, Zaventem Rombouts Josina, Laken Sablon Frieda, Merchtem Schrevens Nan, Kessel-Lo Stallaert Jean, Meise Steenhout Karine, Oudergem Stijfhals Greet, Elsene Stoefs Theresia, Vilvoorde Struijlaert-Van Nechel Willy & Marie-Josée, Vlezenbeek Suys Beatrijs, Schaarbeek Uyttenhoven Viviane, Elsene Vanantwerpen Agnes, GrootBijgaarden Van Caesbroeck-Clijmans Godelieve, Merchtem
Van Dam Anna, Steenokkerzeel Van Drn Abbeel Victoire, Jette Vanden Auweele Germaine, Anderlecht Vanden Bavière Cecile, Jette Vanden Borre Hennie, Molenbeek Vanderlinden Marcel, Oudergem Vandervondelen Jacqueline, Jette Vandeweyer René, Overijse Van Dijck Rita, WatermaalBosvoorde Van Driessche Viviane, Evere Van Helden Wilma, Hoeilaart Van Hemelryjck Aleidis, Watermaal-Bosvoorde Van Londerseele Hilda, Jette Van Mulders Elza, Jette Van Nechel Celine, Sint-PietersLeeuw Van Rijn Tom - Van Hezewijk Marlies, Sint-Pieters-Woluwe Van Rijsselberge Gilberte, Zingem Vansteenkiste Marc, Brussel Vanthoor Jessica, Leuven Venstock Giselle, Sint-PietersLeeuw Verlee Francine, Overijse Vermaesen Andre, Londerzeel Verstuyft Marcel, Wemmel Vertongen Frans, Edegem Vervliet Raymond, Halle Vits – Van Assche Dora, SintJoost-ten-Node Wenes Georgette, Anderlecht Wieers Reinhilde, Molenbeek Winten Michelle, Sint-Joost-tenNode
l l
l
te n t o o n s t e l l i n G e n
Keith Haring, 1958–1990 Ignorance = Fear, 1989 - Poster, 660 x 1141 mm © Keith Haring Foundation / Collection Noirmontartproduction, Paris
kEITH HARING
ARTIEsT & ACTIVIsT
BOZAR - TOT 21 JULI
k
eith Haring werd geboren op 4 mei 1958 in pennsylvania en groeide op in typisch kleinburgerlijk Amerikaans gezin. Hij begon al op jonge leeftijd te tekenen, beïnvloed door zijn vader, die voor zijn kinderen stripfiguren tekende. Deze figuren en de vele tekenfilms op de televisie, zoals Bugs Bunny en de Walt Disney-films, deden Haring de beslissing nemen om ook strips te maken en karakters in verhalen tot leven te brengen. Na de highschool studeerde hij ‘publiciteit’ aan de Ivy School in Pittsburgh. Het commerciële aspect van deze opleiding sprak hem echter niet aan en hij verliet de school. Haring oefende allerlei baantjes uit, maar bleef als vrije leerling seminaries volgen en de bibliotheek opzoeken van de school. Daar ontdekte hij werken van schilders zoals Andy Warhol, Jackson Pollock, Paul Klee, Jean Dubuffet en van de Belgische Cobraschilder Pierre Alechinsky. Haring maakte steeds vaker grotere tekeningen en ging experimenteren met andere tekentechnieken. Op 18jarige leeftijd kreeg hij de kans om in het Arts en Crafts Center van Pittsburgh te exposeren. Deze eerste belangrijke tentoonstelling kende een groot succes.
pop Pittsburgh werd voor Keith te klein. Hij verhuisde in 1978 naar New York en volgde er lessen aan de ‘School of Visual Arts, waar hij collages, installaties en video’s leerde maken en het belang van de lijn ontdekte. Keith woonde in East Village, een buurt in Manhattan met veel kunstenaars. Het was in New York dat Keith Haring zijn persoonlijke en herkenbare stijl ontwikkelde. Geïnspireerd door cartoons, graffitikunst, het abstract expressionisme (Jackson Pollock), popart, Japanse kalligrafie en Egyptische hiëroglyfen, ging hij obsessief muren van publieke ruimten en de metro beschilderen en werd hij een opvallende verschijning in het New York. Zijn stijl werd ook beïnvloed door de tijd waarin hij leefde:
stripfiguren, ruimtereizen, hiphop en videospelletjes. Daarnaast klaagde Haring netelige kwesties aan, zoals racisme, sociale onrechtvaardigheid, atoombomdreiging, aids of ‘homokanker’, de grote macht van de Kerk, milieu- en huisvestingsproblemen en drugs. Zaken die nog steeds actueel zijn. Zijn inzet voor vrijheid en gelijkheid en als hiv/aidsactivist zijn waarschijnlijk zijn meest essentiële erfenis. OP JE 91STE DEBUTEREN IN BOZAR ! Een grote tentoonstelling in Bozar stond al lang op de wenslijst van de in Brussel geboren kunstenares Jacqueline Mesmaeker. Op haar 91ste komt er het eindelijk van, nadat het coronavirus bijna roet in het eten gooide: Bozar moest de deuren sluiten en de kunstenares kwam door het virus in het ziekenhuis terecht. Maar ze werd beter en met ‘Ah, quelle aventure’ krijgt ze haar eerste grote museale tentoonstelling. Het gaat om 36 uiteenlopende werken in elf zalen, werken die getuigen van de poëzie van het alledaagse: installaties, film, aquarellen, fotokopieën en faxen. Ook tot 21 juli.
Keith Haring drawing on glass, 1987 © Muna Tseng Dance Projects, Inc.
Keith beschouwde zichzelf als een ‘medium’ en probeerde om hoge kunst en populaire cultuur te vermengen en de kloof tussen de straat en de kunstwereld te overbruggen, onder meer via zijn Pop Shops. Hij had echter weinig interesse in het verdienen van geld, de meeste van zijn opbrengsten gingen naar liefdadigheid. Keith Haring was ook een feestbeest en een liefhebber van muziek, en werkte samen met Madonna, Grace Jones en Yoko Ono. Zo kreeg hij snel het imago van een popster. Zijn blaffende honden, kruipende baby’s, dansende figuren en vliegende schotels in dikke zwarte lijnen en ingekleurd met heldere en vrolijke kleuren, werden stilaan dankzij kunstdealer Shafrazi wereldwijd bekend. Aangetast door aids, stierf Haring in 1990, na een energiek kort leven van amper 31 jaar. n Tekst: Machteld de schrijver Keith Haring in Bozar, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel. We bezochten deze tentoonstelling al eerder op het jaar met het BOp, maar nu is ze verlengd tot 21 juli. Van dinsdag tot zondag van 10 tot 18 uur. Tickets kosten 18 euro, voor 65+ 16 euro en met de museumpas is het gratis. Je moet je ticket online aankopen, voor een welbepaalde datum en tijd. Het dragen van een mondmasker is verplicht. Vestiaires en lockers zijn gesloten. Info: www.bozar.be, tel. 02 507 82 00.
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
21
te n t o o n s t e l l i n G
l l l
CIVA - TOT 9 AUGUSTUS DE TOTAALkUNsT VAN
7 ARTs I
n 1922 lanceren vijf Brusselaars een invloedrijk tijdschrift: de dichter pierre Bourgeois, zijn 25 jaar oude broer en architect Victor Bourgeois, de schilders pierre-Louis Flouquet en karel Maes, en Georges Monier, componist en criticus. Het weekblad krijgt de titel ‘7 Arts’.
Kerndoel van deze multidisciplinaire publicatie was op te komen voor de ‘Plastique pure’, voor de toepassing van de geometrische abstractie op alle kunsten. Het ging gepaard met een sociale en politieke positionering: de ‘Plastique pure’ moest de hele stad innemen en tot nieuwe verhoudingen tussen de stedeling en zijn stedelijke en huiselijke omgeving leiden.
Film en architectuur en een synthese van kunsten In het tijdschrift wordt aan twee disciplines een speciale rol toebedeeld: aan film, de nieuwe kunst waarin alles mogelijk was, en aan architectuur, die na de verwoestingen van de Grote Oorlog van nul af aan moest herbeginnen. Film wordt, net als architectuur, gezien als een synthetiserende discipline om de massa te bereiken. Kunst dient een uitdrukking te geven aan het moderne leven en daar hoort de abstracte kunst zeker bij. Vanuit een duidelijk links-progressief programma krijgt het constructivisme vorm met de integratie van alle kunsten in de bouwkunst. Een van de opvallendste kenmerken van het blad is dat de auteurs de architectuur en de andere kunsten op elkaar wilden doen inspelen. Zo zijn er schilders die zich aan architectuur waagden, architecten die meubels ontwerpen of schrijvers die de architectuur tot voorwerp van the-
22
l
l l
BOp magazine
oretische beschouwingen of poëtische sublimaties maken. ‘7 Arts’ wordt uitgegeven op krantenformaat en is rijkelijk geïllustreerd met reproducties van schilderijen, foto’s van gebouwen en van meubels, architectuurplannen, muziekpartituren en gravures. Elke week worden de bestaande verbanden en de hiërarchische verhoudingen tussen architectuur, stedenbouw, literatuur, film, toegepaste kunsten, muziek en toneel overhoopgehaald in diverse artikels en manifesten, en wordt verslag uitgebracht van de drukke literaire en artistieke agenda in België en de rest van Europa. Opmerkelijk is ook dat de ru-
juli - augustus 2020
brieken niet ondertekend worden: het is immers een collectief tijdschrift! Het tijdschrift verscheen in een oplage van 1200 exemplaren en wordt het langstlopende strijdblad van de avantgarde in België. Het verschijnt wekelijks tot september 1928. De taal is uiteraard het Frans. Na 1928 wordt het herleid tot een bijlage van het Brussels dagblad L’Aurore, tot het in mei 1929 ophoudt te bestaan.
Een strijdblad voor moderniteit ‘7 Arts’ wordt een essentieel platform voor de promotie van de moderniteit, in België en in de rest van Europa. Belangrijk hierbij zijn de bijdragen van Maurice Casteels. Hij schrijft belangrijke artikelen gewijd aan Jozef Peeters en Felix De Boeck en is samen met Karel Maes een brug tussen de avant-gardebewegingen in Brussel en Antwerpen. Er waren ook nauwe kontakten met De Stijl in Nederland, het tijdschrift Der Sturm van de Berlijnse galerist Herberth Walden en Bauhaus in Duitsland, met Il Futurismo in Italië en L’Esprit Nouveau in Frankrijk. Zowel het blad als de gelijknamige groep worden een tegenbeweging van twee belangrijke kunststijlen van dat ogenblik, het Vlaams expressionisme en het surrealisme. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het snel bijval krijgt van bekende kunstenaars als René Magritte,
l
l l
Te n t o o n s t e l l i n g
Victor Servranckx, Felix De Boeck, JeanJacques Gailliard, Marcel Baugniet en de Antwerpenaar Jozef Peeters.
De Cité Moderne, een ‘Gesamtkunstwerk’ Het bekendste en meest geslaagde voorbeeld van totaalkunst is de Cité Moderne. Het wordt gerealiseerd tussen 1922 en 1925 door de groep ‘Sept Arts’ met de bedoeling kunst in het dagelijks leven van de massa te brengen. Deze kubistische en functionalistische tuinwijk met honderden arbeiderswoningen wordt aangelegd in Sint-Agatha Berchem, rond een centraal plein. Het wordt een ideale integratie en een collectief werk, mogelijk gemaakt door een oprichting van een coöperatieve. Zuivere lijnen, witte gevels, glasramen en meubelen ontworpen door Pierre-Louis Flouquet en Karel Maes en aanplantingen waarschijnlijk bedacht door Louis van der Swalmen zijn de opvallendste elementen van deze bijzondere tuinwijk. De site wordt in 2002 beschermd.
De broers Bourgeois, een belangrijke tandem Victor en zijn broer Pierre zijn een belangrijke tandem van utopisten. Pierre Bourgeois (1898-1976), die filosofie heeft gestudeerd, is niet alleen dichter en journalist, maar ook onze eerste filmcriticus, cineast (maker van documentaires) en animator. Hij is zijn leven lang voor Victor een belangrijke steun en introduceert hem in diverse avant-garde kringen. De broers schrijven samen teksten en hebben naast ‘7 Arts’ nog andere tijdschriften opgericht. Ook het kunsten-
centrum Centre d’Art, gehuisvest op de Coudenberg, is hun gezamenlijk werk. Er zijn duidelijke parallellen ‘tussen de architect die ‘bouwt en de dichter die ‘schrijft’! Pierre Bougeois en andere eigentijdse dichters worden zoals Victor Bougeois geïnspireerd door de spectaculaire evolutie van Brussel, architectuur, het ritme van de auto’s en de machines in de stad, door de neon- of nachtverlichting, het lawaai en de kruispunten, en door perspectieven en panorama’s. Voor broer Victor Bourgeois zijn de lijnen van de gootlijsten, collectieve modernistische gebouwen en wolkenkrabbers, en de schouwen de opvolgers van de kerktorens en de belforten, die de hemel doorsnijden.
Architect en pionier Victor Bourgeois Victor Bourgeois (1897-1962) studeert aan de Academie van Schone Kunsten van Brussel, maar maakt zijn studies niet af. Hij werkt vanaf 1921 voor de ‘Service technique de la Société nationale des habitations à bon marché’ en bouwt 275 huizen en kleine appartementencomplexen, zonder ornamenten, met rechte hoeken, sobere vormen en platte daken. Heel wat van die gebouwen zijn gerealiseerd in het noordoosten van Brussel: in Koekelberg, Sint-Agatha-Berchem en Jette. In 1925 wint hij de grote prijs voor decoratieve kunsten, op de ‘Exposition des Arts Décoratifs et Modernes’ in Parijs. Als evenknie van Le Corbusier en de directeur van het Bauhaus, Walter Gropius, mag hij een experimentele woning bouwen in de ‘Weissenhofsiedlung’ in Stuttgart, in 1927. Hij wordt daardoor onze belangrijkste Belgische modernist en wordt
voorzitter van het eerste Congrès International d’Architecture Moderne (CIAM) in La Sarraz in 1928 en organiseert het derde congres in Brussel in 1930, met als thema ‘de rationele verkaveling’. Vervolgens richt hij het urbanistische tijdschrift ’Bruxelles’ op, ontwerpt hij verschillende paviljoenen voor de Wereldtentoonstellingen van 1935 in Brussel en voor de Wereldtentoonstelling van 1939 in New York. Hij doceert aan L’École nationale supérieure d’architecture et des arts visuels’ of ‘La Cambre’, tussen 1934 en 1962. Hij realiseert veel grote openbare opdrachten na de Tweede Wereldoorlog. Bourgeois bouwt functionalistische kinderkribben, hospitalen en stadhuizen, zoals dat van Oostende en het ‘Maison de la Culture’ in Namen. Zijn werk blijft lang miskend. In een interview vertelt de auteur Iwan Strauven: “Bourgeois werd altijd eerder aanzien als denker en filosoof, dan als architect. Hij noemde zich ‘traceur d’espaces’ en niet ‘architecte de chevalet’.” Victor Bourgeois overleed op 24 juli 1962 in Elsene. Tot 9 augustus in Civa, Kluisstraat 55 in Elsene. Van dinsdag tot zondag van 10.30 tot 18 uur. Toegangsprijzen: 10 euro, 65-plus 5 euro, gratis met Museumpass. CIVA neemt een aantal voorzorgsmaatregelen om een veilig, rustig en aangenaam bezoek aan de tentoonstelling te verzekeren. Ook het aantal bezoekers op hetzelfde moment in de tentoonstelling is om evidente redenen beperkt. Daarom moet je je vooraf registreren en een moment prikken voor je bezoek. Zo ben je er zeker van dat je een ticket voor de expo te pakken krijgt. Info: tel. 02 642 24 87, www.civa.brussels. n Tekst: Machteld de Schrijver Foto’s: © Coll. Civa, Brussel
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
23
we l Z i j n
l l l
HET BUURTPENSIOEN - PENS(I)ONSQUARTIER:
VOOR MIj Is HET ALs EEN GROTE FAMILIE “Kon ik maar iemand vinden om even dat kadertje op te hangen. Ik wil het niet aan mijn zoon vragen, die woont zo ver en heeft het al zo druk. Ik kan hem voor zoiets toch niet laten overkomen?” “Ik voel me erg moe de laatste dagen en zie er tegenop om boodschappen te doen.” “‘s Avonds hou ik van een praatje voor het slapengaan, het is zo geruststellend om dan hier een daar een babbeltje te kunnen doen aan de telefoon.” “Volgende maand komt die toffe zanger optreden in het gemeenschapscentrum. Ik zou er zo graag naartoe gaan maar ben bang om alweer te struikelen onderweg. Misschien blijf ik maar best thuis ...”
west. Met onder andere de voorbije Coronacrisis in het achterhoofd en de moeilijkheden die deze met zich meebracht, verdient dit systeem zeker vernieuwde aandacht en wat tekst en uitleg.
Een netwerk van buren die elkaar helpen in het dagelijks leven Dominique (76) van de antenne Brussel-Centrum: “Het BuurtPensioen komt vlak bij mij thuis samen en voor mij is het in eerste instantie een plaats waar ik mijn
In 2014 publiceerden we er al een artikel over in het BOp Magazine. We waren er ook bij in de stuurgroep en de operationele werkgroep wanneer het pilootproject in de startblokken stond en werd uitgerold in het lokaal dienstencentrum van Neder-over-Heembeek: het BuurtPensioen-Pens(i)onsQuartier. Een project waarin mensen anderen een handje toesteken en ook zelf op hulp kunnen rekenen wanneer dat nodig is. Ondertussen zijn we meer dan zes jaar verder en is dit project sterk gegroeid met op dit moment tien antennes in het Brussels Ge-
24
l
l l
BOp magazine
juli - augustus 2020
buren ontmoet. De wereld wordt alsmaar anoniemer en hier leer ik terug gezichten kennen, echte mensen met hun vreugde en verdriet. Ik ga regelmatig bij iemand op bezoek om een praatje te doen. Ik heb ook al een paar keer hulp gevraagd, maar dat heb ik wel moeten leren. Ik woon op de tweede verdieping. Zonder lift. Als ik in de winkel een grote fles water ga halen kan ik die zelf niet naar boven dragen. Dan is een beetje hulp welkom. Ik heb ook eens iemand gevraagd om iets dat boven op mijn kast lag eraf te halen. Met mijn wankel evenwicht durf ik dat zelf niet te doen.” Deelnemers van Het BuurtPensioen – Pens(i)onsQuartier verbinden zich ertoe om elkaar te steunen. Het ene moment biedt Paul hulp aan Margot, het andere moment kan hij iets vragen aan Ingrid. De basis van Het BuurtPensioen is de wederkerigheid: iedereen kan iets vragen maar iedereen heeft ook iets te bieden. Soms meer dan je zou denken. Magda (69) van de antenne BrusselNoordwijk: “Ik ben bijna blind door een oogziekte. Op mijn computer kan ik een tekst tot 48 keer vergroten en mijn computer kan ook teksten voorlezen. Zo kan ik mensen helpen met hun briefwisseling. Want mensen die bijvoorbeeld uit Pakistan of Griekenland komen, kennen
l
l l
We l z i j n
niet genoeg Frans om al hun formulieren te begrijpen. Ik ben blij dat ik ondanks mijn handicap toch nog andere mensen kan helpen.”
Je doet het niet alleen Het BuurtPensioen – Pens(i)onsQuartier is een begeleid netwerk en werkt vanuit lokale antennes zoals een buurthuis, een lokaal dienstencentrum, een trefpunt of een gemeenschapscentrum. De binnenkomende vragen en het hulpaanbod van mensen uit de buurt worden samengebracht door een vrijwilliger die de deelnemers met elkaar in contact brengt. Wanneer een ‘match’ wordt gevonden en hulp wordt geboden zal de tijd die hieraan door de hulpgever wordt besteedt geregistreerd worden. Deze ‘opgespaarde’ tijd kan men dan vervolgens gebruiken om zelf hulp te vragen. Maar er is meer. Elke maand is er een bijeenkomst van de deelnemers. Tijdens zo’n bijeenkomst wisselen de betrokkenen hun ervaringen uit, vertellen ze over wat goed en minder goed ging en wat beter kan. Het is vooral een gezellig moment waar naar uitgekeken wordt en dat ervoor zorgt dat de deelnemers zich het netwerk toe-eigenen. Het wordt hún netwerk.
Jij ook ? Wil jij graag gezelschap, breng jij met plezier iets mee van de winkel voor iemand uit jouw buurt? Is er een plaatsje over in jouw wagen hier en daar? Geniet jij ook van een gezellige babbel? Help jij gewoon graag en/of kan jij ook wat hulp gebruiken? Dan is Het BuurtPensioen - Pens(i)onsQuartier wellicht iets voor
jou. Op YouTube kan je een filmpje vinden waarin het systeem zeer eenvoudig wordt uitgelegd, typ gewoon Het BuurtPensioen in als zoekopdracht. Sinds het filmpje is gemaakt zijn er verschillende lokale antennes bij gekomen in Brussel. Als je een Facebook account hebt, kan je ook een kijkje nemen op de pagina. Let wel op de schrijfwijze. Deze is hier verschillend: geef BuurtPensioen PensonsQuartier in. Hieronder vind je de lijst van de antennes die op dit moment actief zijn. Wil je aansluiten of gewoon nog wat meer informatie? Neem gerust contact met hen op. n Antenne Brussel Centrum: S Punt Van Artevelde Van Arteveldestraat 129 – 1000 Brussel 0490 49 39 20 – buurtpensioen.brusselcentrum@gmail.com n Antenne Marollen: Buurthuis Que-
relles/Krakeel Wasserijstraat 32 – 1000 Brussel buurtpensioen.marollen@gmail.com n Antenne Brussel – Noordwijk: Buurthuis Millenium Antwerpsesteenweg 150a – 1000 Brussel 02 430 66 45 – buurtpensioen.noordwijk@gmail.com n Antenne Elsene: Mosaïque XL Sans Soucisstraat 114 – 1050 Elsene 0485 79 65 33 – buurtpensioen.elsene@ gmail.com n Antenne Evere: 3 zen Age Oleandergaard 61 – 1140 Evere 0491 37 93 58 – buurtpensioen.evere@ gmail.com n Antenne Jette 1: Centrum Viva! Léon Theodorstraat 197 – 1090 Jette 0470 762 973 – buurtpensioen.jette@ gmail.com n Antenne Jette 2: Gemeenschapscentrum Essegem Léopold I straat 329 – 1090 Jette 0484 16 69 24 – buurtpensioen.magritte@gmail.com n Antenne Laken: S Punt Leopold Prins Leopoldsquare – 1020 Laken 0490 49 48 05 – buurtpensioen.laken@ gmail.com n Antenne Molenbeek: Buurthuis Begijnenhuis Begijnenstraat 49 – 1080 Molenbeek 0484 16 69 14 – buurtpensioen.molenbeek@gmail.com n Antenne Neder-Over-Heembeek: Lokaal Dienstencentrum ADO-Icarus Peter Benoitplein 22 – 1120 N-O-H 0471 200 131 – buurtpensioen.heembeek@gmail.com n Tekst: Inge Janssens Bron: www.buurtpensioen.be Foto’s: Kenniscentrum WWZ
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
25
corona
l l l
CORONA: sTOF TOT NADENkEN H
et station van sint-Martens-Bodegem badend in de voorjaarszon. Ik had vandaag besloten om eens niet in een te druk Brussels park te ontsnappen aan mijn huisarrest. Mogelijk kleur ik net buiten de lijnen door in een leeg treinstel mijn quarantaine te verplaatsen naar landelijke, verlaten wegen op een steenworp van de hoofdstad, ‘niet-essentieel’ weet je wel. Deze plek is niet lukraak gekozen, het is een ‘memory lane’ naar de jaren ’70 en ’80, mijn jeugdjaren. Terwijl de trein zich weer op gang trekt richting Aalst, knoop ik mijn jas dicht. Ondanks de uitbundige zon voelt de oostenwind nog erg schraal aan eind maart. Oosten … Azië, een continent dat me wel nauw aan het hart ligt. Minder hun ‘culinaire horrormarkten’ die in veel Aziatische steden te vinden zijn.
Virus op de voedingsmarkt
markt van Wuhan kan een virus zich heel rap verspreiden. Vlakbij ligt een van de drukste spoorwegknooppunten van China en in dezelfde straat vind je banken, een school en een ziekenhuis. De Jangtse stroomt een paar kilometer verder op. China kent een keizerlijke keuken, maar ook een lange lijst aan voedselcrisissen.
Neem nu Wuhan, met zijn tien miljoen inwoners niet eens bij de vijf grootste steden van China. Meer dan duizend stalletjes, verspreid over een oppervlakte van tien voetbalvelden. Je kunt er geroosterd vlees van wolvenpuppy’s eten, roergebakken civetkat en slangen of salamandersoep. Welk nummer zal het voor u zijn op de kaart? Een delicatessenmarkt is het volgens de Chinese traditie, maar in mijn ogen eerder een bizarre dierentuin. Deze horrorkermis is de leverancier voor de duizenden restaurants in de miljoenenstad. Dieren die er nog niet gevild of geroosterd bijliggen, wachten in erbarmelijke omstandigheden op de hakbijl. Er worden dan wel meer koelkasten verkocht in Wuhan, maar een traditie in de Chinese eetcultuur is dat je je vlees voor eigen ogen laat slachten. Vanaf de
26
l
l l
BOp magazine
juli - augustus 2020
Er waren de laatste decennia schandalen met SARS, met dode varkens die bij duizenden in een rivier bij Shanghai werden gedumpt en er was de vogelgriep met honderden doden. Het zal vast niet toevallig zijn dat voor de tweede keer binnen twintig jaar een dodelijk virus wordt gelinkt aan een Chinese markt. Los van
l het Coronavirus kampt China ook nog altijd met de gevolgen van de varkenspest, waardoor een slordige 400 miljoen dieren in grote haast moesten worden geslacht. Ondanks het gebrek aan varkensvlees zijn er alternatieven genoeg op de markt van Wuhan, waar 110 verschillende soorten ‘slachtvee’ zijn geteld. Daar waren onder meer bevers, stekelvarkens, vossen, marmotten, dassen, ratten, herten, cavia’s, slangen, otters, ezels, honden, kamelen en dromedarissen in de aanbieding. En dan de hoofdverdachten van het nieuwe COVID-19: vleermuis, loewak of koffierat (familie civetkatten) en schubdieren. Het vlees van schubdieren wordt in China net als gezondheidsbevorderend aanzien en de ongeboren foetus opgediend in een soep. Van de civetkat wordt aangenomen dat die 17 jaar geleden de overdrager was van het van vleermuizen afkomstige dodelijke SARS-virus. Je moet weten dat de duurste koffie ter wereld wordt gemaakt van de uitwerpselen van loewak, nadat die zich te goed heeft gedaan aan de rauwe koffiebes. In Azië weten ze wel raad met de civetkat. Ze gebruiken hem als huisdier, als muizenvanger en als eten. Het is duidelijk, contact met wilde dieren en ‘bushmeat’ is niet zonder gevaren.
Milieu Mijn wandeling speelt zich af in een decor gelijkend op dat van de Ronde van Vlaanderen. Hoe zou Michel Wuyts de lakens becommentariëren die wapperen uit de ramen? Niet met namen op van wielrenners, maar wel met steunbetuigingen voor verzorgend personeel dat nu de klassieker van hun leven moet rijden, onherkenbaar gemaakt met al dan niet
l l
corona
ken die in volle klimaatcrisis hernieuwbare energie blijven verwaarlozen. De klimaatverandering zal meer kosten en slachtoffers eisen dan de coronacrisis, als we niets ondernemen. Ook in de woonzorgcentra waar vrijwel elk overlijden op conto komt te staan van Covid-19, viel tijdens de hittegolven in 2019 al een significante stijging van het aantal overlijdens te betreuren.
Maatregelen veilige mondmaskers. Een eindstreep die nog niet meteen in zicht is en hopelijk niet in het najaar opnieuw moet gereden worden. Ik pomp mijn longen vol met buitenlucht geurend naar mest, zou die van betere kwaliteit zijn nu de economie op zijn achterste zit? Mogelijk wel kortstondig, maar het is belangrijk om verder te kijken. De meer dan terechte aandacht voor Covid-19 is en wordt overal een heel zware belasting voor de politiek, de samenleving, de bedrijven, de financiële instellingen … die overbelasting houdt juist grote gevaren in voor het milieu. De lobbykracht van de olie- en gassector is nog altijd torenhoog. En hoe ongelooflijk het ook mag klinken, de grootste banken hebben na het klimaatakkoord van Parijs juist meer geïnvesteerd in fossiele energie. Het gevaar is reëel dat de politiek, bijna dolgedraaid in de coronacrisis, bezwijkt onder hun gezamenlijke druk en over gaat tot de redding van olie- en gasbedrijven en zo ook van de grootste banken die zich anders zwaar verbranden aan niet meer te recupereren fortuinen. Opnieuw betaalt de samenleving dan voor de stommiteiten van deze ban-
Intussen ben ik aangekomen bij het ouderlijk huis. Veilig op een afstand van mijn moeder een glas Geuze inschenkend, maakt ze zich plots zorgen of de banken nog wel open zijn. Of hoe deze crisis meteen extra aandachtspunten oplevert voor een volgend beleidsplan van het BOp: ouderen nog meer de digitale snelweg ophelpen, wat hun onnodige verplaatsingen kan besparen. Terug op de trein naar Brussel denk ik ook nog even aan de woorden van gezondheidseconoom Lieven Annemans. Zonder maatregelen was de gezondheidszorg in elkaar gezakt met een niet te overzien aantal doden. “De beperkende maatregelen hebben natuurlijk ook nadelen”: volgens Annemans lopen de schattingen van de economische schade in België op tot 60 miljard. Daarnaast is er meer kans op armoede, eenzaamheid, depressies, stress enz. ”Als men de beperkende maatregelen te lang handhaaft, zullen de nadelen doorwegen ten opzichte van de voordelen, er moet dus nagedacht worden over dat evenwicht”. Als ik me rep kan ik om 20 uur nog gaan applaudisseren in mijn straat, samen met bewoners die ik in veel gevallen voor het eerst zie … ook dat is stof tot nadenken. n Rony Verhasselt Volgens een Chinees onderzoek, recent gepubliceerd in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift ‘Nature’, zou het coronavirus niet ontstaan zijn op de beruchte (vis)markt van Wuhan. De markt zou wel als een ‘superverspreider’ gefungeerd hebben, waarbij een bezoeker het virus waarschijnlijk op andere bezoekers heeft overgebracht. Zo blijkt dat de eerste persoon die op 1 december symptomen van het virus vertoonde, de eerst bekende besmette patiënt was. Die persoon was niet op de vismarkt geweest. Dit versterkt het idee dat het virus elders is ontstaan (red.).
juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
27
corona
l l l
L
WE kOMEN HIER DOORHEEN... OUDE MENSEN Oude mensen gaan dood, dat hoort erbij, dat is de gang van het leven, maar nu wordt er toch lelijk met hen huisgehouden. In enkele weken tijd wordt een hele generatie weggeveegd. Mensen die actief de oorlog hebben meegemaakt. Die voor de bommen zijn weggevlucht, die vaders en broers zijn verloren, die honger hebben gehad en kou. Sommigen van hen hebben interneringskampen gekend. Ze werden als kind door hun ouders weggestuurd naar verre familie op “den buiten” omdat er in de stad onvoldoende te eten was of om hen te beschermen tegen de vliegende bommen. Zij pasten zich aan en overleefden. Zij hebben het land van scratch terug opgebouwd met een moed die wij ons nu niet meer kunnen voorstellen. Zij wasten zich in een teil op de keukentafel omdat dat de enige plaats in huis was waar het warm was. Ze hadden veel kinderen en hebben die naar best vermogen grootgebracht. De eerste koelkast, de eerste wasmachine, een badkamer, centrale verwarming, al die dingen hebben zij gerealiseerd. Hun generatie heeft de basis gelegd van onze huidige sociale zekerheid. De eerste “Congés Payés” zoals zij het noemden, goede geneeskunde, fatsoenlijk onderwijs. Velen onder hen waren gelovig en losten hun problemen op in samenspraak met Onze Lieve Heer. Anderen waren strijdbaar, kwamen op straat en vochten zich erdoorheen. Nu zijn ze oud en kwetsbaar en zitten eenzaam opgesloten in een woonzorgcentrum waar ze liefdevol worden verzorgd door mensen die in de eerste plaats met hun hart werken en nu plots moeilijke technieken moeten toepassen waar ze niet voor zijn opgeleid. Waar ze de middelen niet voor hebben. Want dat kost geld en er moet absoluut bespaard worden. Nu is deze generatie oud, een last voor de maatschappij, een kost, duur en nutteloos. Ze sterven bij bosjes want men heeft hen een tijdje niet meegeteld. Men was hen een beetje vergeten. Zij verdienen ons diepste respect, maar krijgen ze dat ook? Beschikken ze over genoeg materiaal om veilig verzorgd te worden? Worden hun verzorgers en verzorgsters voldoende gewaardeerd als die hen eten geven, hen naar toilet helpen, hen wassen en liedjes van vroeger met hen zingen? Nu zijn ze versleten en gaan dood. Wij moeten hen dankbaar zijn voor wat ze voor ons hebben betekent. n Gerda De Rijck
28
l
l l BOp magazine
juli - augustus 2020
ees ik in een van de teksten die we toegestuurd kregen. Deelnemers van de schrijfateliers - in het BOp en in de bibliotheek van Ukkel – kropen in hun pen. Zij leveren ons getuigenissen van deze vreemde tijd: diepzinnige beschouwingen, kritische bedenkingen, droevige vaststellingen, een vrolijke noot … Wat hier volg is een selectie van enkele tekst(fragment)en.
Corona leuke biernaam voor vieze virus Om er mee om te gaan doe je beter masker en handschoenen aan Richtlijnen moeten worden opgevolgd Om te vermijden van eraan te bezwijken Natuurlijk valt er moeilijk mee te leven Al bij al staan we ervoor te beven Venijn is te vermijden Ieder kan er onder lijden Rustig leven en thuis blijven Uren tellen Slotfase misschien in zicht ? n Monique Verpoorten
NOG EEN VOOR DE STATISTIEKEN Ook op hoge leeftijd probeerde ze haar talenkennis op peil te houden (want van pensioenzekerheid was ze niet zo zeker). Dat gebeurde op het toilet waar ze altijd als oefening moppen in vreemde talen leest. Die dag was haar Italiaans boek aan de beurt en ze viel op volgende mop: “In aanwezigheid van de hele familie las de notaris het testament van de overledene: … en aan mijn schoonbroer Mario die steeds beweert dat gezondheid ver boven geld staat, laat ik al mijn turngerief.” Dit ontlokte haar een heerlijke, lange schaterlach, terwijl ze dacht dat iemand zo nog op ideeën zou kunnen komen. Ze kuchte wat … het C-woord flitste door haar hersenen. Met hoge koorts lag ze twee uur later in diepe coma. Ze kwam er nooit meer uit en had zo een droom van een dood, met een glimlach op de mond. Op het nachtkastje lag het ingevuld formulier voor euthanasie. n Een deelnemer van het schrijfatelier Ukkel maart 2020
l
GEZOND VERSTAND Een gekroond virus (corona) kroon, object om iemand te eren bij een overwinning = lauwerenkroon of om iemand te bespotten = doornenkroon, in elk geval deze corona zet de wereld op zijn kop. Zijn vermogen om te muteren van een dierenvirus naar een waar de mensheid schrik moet van hebben, maakt het pijnlijk duidelijk dat onze planeet niet het paradijs geworden is. Er lopen vermoedelijk wetenschappers rond die deze pandemie zagen aankomen en dit ook aan de overheden hebben gemeld. Die moesten dan afwegen, alarm slaan en misschien paniek veroorzaken of met mondjesmaat maatregelen treffen. En dan appelleren op het gezond verstand van iedereen. Helaas heeft niet iedereen dat gezond verstand, nog gauw een feestje organiseren ... Wat in Italië aan het gebeuren is moet toch de ogen openen: dit is een gevaarlijke situatie. Een maand geleden was ik nog in het dienstencentrum ‘De Boomgaard‘ in Rode. Een vrijwilligster zei dat haar kleinkinderen in Noord-Italië op skivakantie waren en dat ze niet ongerust was. Ik kon het niet laten om mijn idee daarover te laten horen. In Italië zijn heel veel kleine fabriekjes van Chinezen waar textiel verwerkt wordt tot kledij, vooral in het stadje Prado niet zo ver van Milaan, wonen meer Chinezen dan Italianen. Zij zullen zeer zeker contact hebben met hun familie in China en zij zullen zeer zeker ook gaan skiën in Noord-Italië. Voor mij was het duidelijk, het virus was onderweg naar België met de terugkerende skiërs.
l l
corona
deuren. Dat was de juiste beslissing. Ondertussen is er al een bewoner van deze dienst overleden. Het is de moeder van mijn schoondochter Michèle. Eventjes werd er in de media gewezen op de slechte luchtkwaliteit in China en in Noord-Italië. Elk jaar is er in de herfst en winter alarm in de Povlakte, de lucht is er zo slecht van Turijn tot Venetië, dat het autoverkeer beurtelings verboden is. Wie er woont en dat zijn er velen, is dus elk jaar blootgesteld aan deze slechte lucht. Oudere personen ademen dus al heel lang deze langzame killer in. Nu zitten we met verstomming te kijken naar de beelden uit Bergamo en Cremona, hoe gaat dat aflopen? Gelukkig was dat voor onze overheid een teken om drastische maatregelen te nemen. En we duimen met z’n allen dat het hier nooit zo erg zal worden. We zitten nu thuis, gelukkig niet opgesloten, we kunnen een wandeling maken, eten gaan kopen en ons nuttig of gezellig bezighouden. Net zoals tijdens een hittegolf of hevige sneeuwval kun je het filosofisch bekijken: kasten uitkuisen, foto’s inplakken, kleren verstellen, brieven of e-mails versturen naar vrienden en familie ... Misschien hebben mensen zoals ik, alleenstaanden, het iets gemakkelijker, we zijn gewend om alleen te zijn en ons nuttig en gezond bezig te houden. Ik scrabbel tegen twee ingebeelde tegenstanders, ben opnieuw begonnen met een kruisjessteekwerkje, kijk wat naar opgenomen programma’s, schrijf wat artikels voor het schrijfatelier in Ukkel en ga elke dag 1 uur wandelen, liefst in de natuur. Besluit: we zullen onze kijk op de globalisatie en onze wensen moeten bijstellen.
Twee weken na dit gesprek werd een ziekenverzorgster in het rusthuis van Rode ziek, besmet met het coronavirus. De ganse afdeling waar ze werkte ging op slot, een dag later ging alles op slot en ook het dienstencentrum sloot de
LEVEN ALS OP EEN ATOL Vreemd. Niemand horen of zien in een gebouw waar een veertigtal mensen wonen die mekaar in normale omstandigheden regelmatig ontmoeten of af en toe tegen het lijf lopen. Dat hebben we te danken aan een onzichtbare en minuscule kracht die de aarde - onze thuis - meedogenloos platlegt en de mensen de stuipen op het lijf jaagt. “Nous sommes en guerre contre le virus”, zei een zelfverzekerde president Macron. Is dat wel zo, of legt dat virus de spreekwoordelijke vinger op de zere plek: de mens die rijkelijk de wetten van het fatsoen ten opzichte van onze thuis met de voeten heeft getreden en daarin volhardt. Een virus dat velen aanvalt in datgene wat vitaal is om te leven: de adem. Dat de longen van de mens in de diepte beschadigt, zoals de longen van de aarde worden beschadigd, stuk gemaakt en verpatst. In de goed uitgeruste ziekenhuizen met hoog opgeleide staf, wordt onvermoeibaar ingezet op het behoud van de patiënt, op diens genezing. Diegenen die zo graag onze duur bevochten sociale zekerheid op de tocht willen zetten, zullen nu misschien en hopelijk nadenken. Met beide
n Lieve Dewit , 24 maart 2020
voeten stevig op de grond, zodat ze aan de reële noden en behoeften van de mensen voorrang verlenen boven prestigieuze en geldverslindende projecten. De beste zijn, de grootste. “Le grand homme/ Chez un tailleur de pierre/ où je l’ai rencontré/ il faisait prendre ses mesures/ pour la postérité.” (Jacques Prévert) En, hoe voelt zo’n gedwongen rust en stilte aan? Het zal u misschien vreemd doen opkijken, maar het doet deugd. Ik ervaar nu hoe ontiegelijk vermoeiend het immer propvolle openbaar vervoer en de hectische drukte van de al even propvolle stad Brussel zijn. De impact die dat heeft doet mij nadenken over de toegevoegde waarde die dat al dan niet met zich meebrengt. Naar welke kant zal de balans overslaan? En ja, er zijn natuurlijk ook minder leuke momenten. Maar daar zal wel meer over geschreven worden. Hoe dan ook. Corona covid-19: er is plaats voor u in het collectieve geheugen. n Ida Hendrickx, 1 april 2020 juli - augustus 2020
BOp magazine
l l l
29
corona
l l l
TEKENS AAN DE WAND In een dichtbij, maar veraf lijkend verleden zag de stad er op een lentedag ontroerend onschuldig uit, en onbezoedeld Uitbundig bescheen de zon haar straten en haar pleinen vol rumoer en drukte van mensen op weg naar wat hen belangrijk leek Het sterftecijfer was normaal die dag geen mens vond het een vermeldenswaardig feit Vandaag, amper één maand later, overgiet diezelfde zon, even gul, datzelfde toneel, maar nu zonder acteurs Hun aantal is uitgedund, en leeft in de coulissen op een paar enkelingen na, door existentiële noodzaak gemaskerd de straat op gedreven Een klad mussen scharrelt tsjilpend, ongehinderd, zijn kostje bij elkaar op een plein dat zich, bevreemdend stil, uitstrekt naar alle kanten Hier en daar begint al wat gras te groeien in de groeven tussen
Ik neem vakantie in mijn straat, In quarantaine, maar ben niet alleen Zovelen zijn in dezelfde toestand om ons heen. Het maakt ons soms ambetant, Maar dan denk ik, Het is zo in ’t ganse land. Ik hang mijn witte laken uit En mest mijn kasten uit, Maak mijn huiswerk Italiaans. Andrà tutto bene En ben op post om twintig uur, Voor algemeen applaus in mijn straat. Ik schilder woorden met penseel, Zo wordt het een echt juweel. Corona spant de kroon,
het plaveisel Een duif wiekt traag langs een balkon Schimmen bewegen achter de ruiten Uit een raam hangt een wit laken, zachtjes wuivend in de wind Symbool van hoop? Of vlag van overgave? Nog is de piek van het dodencijfer niet bereikt Experten houden het nauwlettend in de gaten Genadeloos maken ze de som bekend van al het leed, de angst, de pijn, de eenzaamheid van de gestorvenen en van de treurnis, de vertwijfeling van hen die achterbleven. Is dit het uur van de waarheid? Is de natuur in de tegenaanval gegaan? Keert ze zich tegen de mens die zich in zijn hybris op vele manieren aan haar heeft vergrepen? Doet ze een poging om de verstoorde balans te herstellen? Vanuit haar standpunt kunnen we niet anders dan erkennen: de natuur is beter af zonder de mens. Door zijn gebrek aan respect hebben we onze kans verkeken.
Maar krijgt zijn verdiende loon. Dus mensen blijf in uw kot, Anders worden de ziekenhuizen zot. Ik volg het nieuws op de teevee, Drie keer per dag, zo blijf ik mee. Nieuwe tijden komen eraan, Communicatie met zoom, skype of WhatsApp Zo blijven we met ieders welzijn begaan. Toch hebben we het nog niet zo slecht In dit onwezenlijk coronagevecht. We mogen nog om voedsel en drank Al loopt het soms wat mank. Lange rijen en overvolle karren, Maar aparte uren voor bevoorrechte knarren. Buiten lijkt het wel een autoloze zondag
n joanna Michiels, april 2020
Met minder volk en meer discipline, Dat vraagt wel wat adrenaline. Er is stilte rondom ons De kamer baadt in de opgaande zon. Ik ontwaak zonder lawaai, Hoor enkel het hanengekraai. Dus, mensen, blijf in uw kot, Ik meen het, Anders worden de ziekenhuizen zot. Artsen en verpleging, zorgenden overal Wij zetten jullie op een piëdestal. Weet, We komen hierdoorheen, Dan zien we mekaar terug als voorheen. n Marie-josée Van Nechel
Dergelijke en andere teksten worden geschreven voor en besproken op de Schrijfateliers. Interesse om deel te nemen? Raadpleeg onze kalenders en/of contacteer Bart Braeckevelt voor meer informatie: 02 210 04 75, bart.braeckevelt@bop.brussels. Foto’s: Claudine Dewettinck
30
l
l l
BOp magazine
juli - augustus 2020
HOE BELEEF jE DE CORONATIjD ? Deze onzekere periode zorgt voor veel vragen. Hoelang zal het virus nog aanwezig zijn? Hoe gaat ons leven eruitzien in de toekomst? Wanneer zal ik terug bezoek mogen ontvangen of op een normale manier buiten kunnen komen? Langs de andere kant kan deze periode ook kansen bieden. Er is veel tijd vrijgekomen. Eindelijk kunnen we die hoek in huis eens opruimen, waar we al zolang aan wilden beginnen. Het is allemaal een beetje rustiger. Maar op den duur kan dit ook gaan vervelen. Hoe gaat het met jou? Wat doet deze periode met jou? Roept deze periode allerlei vragen op? Of slaag je erin om positief te blijven? Wil je je verhaal graag delen? Heb je een gedicht geschreven dat je gevoel beschrijft? Wij zouden het leuk vinden als je ons iets bezorgt. Laat ook weten of dit gedeeld mag worden met anderen of dat je liever hebt dat het persoonlijk blijft. Wij zijn Elder, het ouderenteam van het Centrum Geestelijke Gezondheid van Brussel (CGG Brussel). Ons centrum onderneemt initiatieven om de geestelijke ge-
ZOMERAANBOD 50+ 20
342-)9; 7%1)2 74368)2
,)8 /%2 &0-.* *-8 1)8 '32(-8-)+=1 &338'%14, /31&9-8) QIGONG, 8%- ',-, 6-81-7', &);)+)2 ...
:336%* -27',6-.:)2 :)640-',8
zondheid te verbeteren. Normaal gezien zouden wij nu langsgaan bij ouderen om naar hun verhalen te luisteren. Maar door de huidige situatie is dit niet mogelijk.
Hopelijk gaat alles goed met jou. Verzorg je goed! Je kan je verhaal naar ons opsturen per post of per e-mail. Vergeet zeker niet je eigen gegevens te vermelden, zodat we je opnieuw kunnen contacteren. Heb je liever contact via telefoon? Bel ons gerust op.
Elder, het ouderenteam van cgg brussel Haachtsesteenweg 76 1210 sint-joost-Ten-Node T 02 511 06 60 elder@cgg-brussel.be
sAMEN sporten het kàn opnieuw ! Om stilaan maar met veel goesting te bewegen, te sporten ... hebben wij een mooi sportief zomeraanbod samengesteld. Wij, dat zijn de sportdienst van het BOp, FedOS en de VGCsportdienst. Alle activiteiten hebben plaats op de speelplaats van de secundaire school van Comenius in koekelberg. Wij hebben er àlles aan gedaan om jullie in veilige omstandigheden te laten sporten! Ter plaatse is de nodige basishygiëne voorzien. Om samenscholing te vermijden kom je best op tijd en niet té vroeg. Vooraf inschrijven is noodzakelijk: www.bop.brussels, info@bop.brussels of 02 210 04 60. je bent pas ingeschreven na bevestiging. Raadpleeg de kalender van dit magazine voor de datums en andere praktische informatie, voor de begeleide wandelingen ‘Kombuite’ en het aanbod van de bewegwijzerde Groene Wandeling. Er is ook een detailfolder beschikbaar. Stappentellers kunnen een stimulans zijn om in actie te schieten. Logo Brussel ondersteunt deze actie door gratis eentje aan te bieden. Aanvragen bij hugo.henneman@vgc.be of 02 563 03 41
→ stopethnicprofiling .be
MOSTAFA
NIET NORMAAL?! DAT DE POLITIE HET VERDAC HT VINDT DAT IK AAN DE HALTE OP MIJN G SM TOKKEL. IK WACHTTE GEWOON OP MIJN TRAM.