Nota pecutan geo spm 2013 by Buku Geografi

4 Komponen Dalam Sistem Bumi

Atmosfera

Biosfera

Udara/Gas

Benda Hidup

Hidrosfera

Litosfera

Air

Daratan

Sungai, Tasik, Lautan

BUMI

Kerak bumi, Tanih, Batuan

Ekosfera

Termosfera

Aurora (jalur cahaya berwarna-warni) Membalikkan gelombang radio (Penting untuk telekomunikasi)

Zarah gas bercas

Mesosfera

Meteorit terbakar dan hancur

Lapisan Ozon

Stratosfera Troposfera

Menapis sinaran ultra unggu

Kapal terbang supersonik

Unsur cuaca tidak stabil

Sial Sima Kerak Bumi (Litosfera)

Mantel

Teras Luar

Kepentingan Litosfera (Kerak Bumi): 1) Kaya dengan sumber mineral 2) Penting untuk kegiatan perlombangan 3) Tanih penting untuk kegiatan pertanian 4) Habitat kehidupan

Kerak Bumi

-Terdiri daripada dua bahagian : Sial

Sima

Mantel

-Terdapat arus perolakan menyebabkan hanyutan bumi, gempa bumi, letusan gunung berapi, perluasan rekahan dasar lembangan lautan. -Meliputi 82% daripada isipadu bumi.

Teras Bumi

Teras Dalam

Batuan Igneus

Batuan Enapan

Batuan Metamorfosis

-Terbahagi kepada dua jenis : -Terbahagi kepada tiga jenis : -Terbahagi kepada dua jenis : a) Igneus Rejahan (dalam) a) Jenis Klastik a) Batuan Berjalur b) Igneus Terobosan (luaran) b) Jenis Kimia b) Batuan Tidak Berjalur c) Jenis Organik -Terbentuk daripada penyejukan -Perubahan tekanan dan suhu dan pemejalan magma & lava. -Terbentuk daripada pemendapan yang tinggi terhadap batuan serpihan batuan, sisa tumbuhan igneus dan batuan enapan -Ciri-ciri : dan haiwan. menyebabkan batuan bertukar a) Keras. warna, bentuk dan mineral. b) Berbentuk Hablur. -Akibat proses pembatuan, c) Tidak berlapis. pemadatan dan penyimenan. -Ciri-ciri : d) Tidak mempunyai fosil. a) Sangat keras. -Ciri-ciri : b) Tidak mengandungi fosil. a) Rapuh. b) Berlapis lapis. ( Batu Asal ) ( BATU BARU ) c) Mengandungi fosil. - Batu Kapur MARMAR - Syal - Batu Arang - Granit - Grafit - Batu Pasir

Pembentukan Batuan Igneus

Pembentukan Batuan Enapan

SYIS GRAFIT GNEIS BERLIAN KUARZIT

Pembentukan Batuan Metamorfisme

Kepentingan Batuan : -Batu granit membina jalan raya, jambatan, bangunan. -Batu kapur membuat simen. -Batu pasir membuat kaca. -Batu marmar membuat barang hiasan seperti pasu dan meja. -Batu permata membuat barang kemas seperti rantai dan cincin.

-Disebabkan pergerakan arus perolakan magma dalam mantel. -Plat tektonik boleh bergerak secara pertembungan dan pencapahan (pemisahan).

Pertembungan Plat

Pencapahan (Pemisahan) Plat Daya tegangan

Daya mampatan Daya mampatan

-Disebabkan oleh Daya mampatan. -Bentuk Muka Bumi Yang Terbentuk : Jurang lautan, Arka pulau, Gunung lipat. -Plat lautan termusnah.

-Disebabkan oleh Daya tegangan. -Bentuk Muka Bumi Yang Terbentuk : Lurah gelinciran, Permatang tengah lautan, Gunung. -Berlaku hanyutan benua, plat baru terbentuk, daratan terangkat.

Pertembungan plat lautan dengan plat lautan Jurang lautan

Arka pulau

Pentas benua

Plat Lautan

Pertembungan plat lautan dengan plat benua

Pertembungan plat benua dengan plat benua

Hanyutan Benua

Bukti: 1) Struktur sempadan kedua-dua benua sepadan. 2) Jenis batuan yang sama di kedua-dua benua. 3) Ciri fosil dan tumbuhan yang sama di kedua-dua benua. 5

-Pertembungan plat tektonik dapat menyebabkan mampatan terhadap kerak bumi dan membentuk banjaran gunung lipat. -Jenis lipatan dan bentuk lipatan bergantung kepada : a) Kekuatan mampatan b) Ciri batuan

Lipatan Monoklin

Lipatan Rebah

Lipatan Simetri

Lipatan Lampau

Lipatan Asimetri

Gempa bumi dan gunung berlaku di kawasan

Lingkaran Api Pasifik

-Maksud : Gegaran kerak bumi akibat pelepasan tenaga dalaman bumi dengan tiba-tiba. -Faktor/ Sebab berlaku gempa bumi : a) Pertembungan plat b) Kegiatan gunung berapi -Kesan/ Akibat : a) Kemusnahan bangunan b) Kejadian tsunami

c) Nyawa terkorban d) Kebakaran berlaku

c) Gelinciran

e) Kerosakan infrastruktur

-Langkah/ Cadangan/ Usaha mengurangkan kesan negatif : a) Menguatkuasakan undang-undang b) Mengadakan kempen kesedaran menghadapi kecemasan gempa bumi. c) Meningkatkan teknologi mengesan gempa bumi. d) Memperketatkan kawalan pembinaan bangunan yang kukuh. e) Meningkatkan kepakaran pasukan penyelamat.

-Faktor/ Sebab berlaku tsunami : a) Pertembungan plat b) Gempa bumi dasar laut c) Letupan gunung berapi dasar laut

-Kesan/ Akibat : a) Kemusnahan bangunan b) Nyawa terkorban

c) Kemusnahan tanaman d) Kematian haiwan ternakan

e) Kerosakan infrastruktur

-Langkah/ Cadangan/ Usaha mengurangkan kesan negatif : a) Menguatkuasakan undang-undang b) Mengadakan kempen kesedaran menghadapi kecemasan. c) Meningkatkan teknologi mengesan tsunami. d) Membina tembok konkrit di pinggir laut.

-Tiga jenis gunung berapi : a) Gunung Berapi Hidup (selalu meletus dan aktif seperti Gunung Etna dan Gunung Mayon) b) Gunung Berapi Pendam (pernah meletus dan akan meletus pada masa depan seperti Fuji Yama dan Gunung Vesuvius di Itali)

c) Gunung Berapi Mati (Tidak aktif dan tidak akan meletus lagi seperti Gunung Kilimanjaro di Afrika)

-Faktor/ Sebab berlaku gunung berapi: a) Pencapahan plat b) Pertembungan plat -Kesan gunung berapi: a) Kemusnahan harta b) Kebakaran hutan

c) Nyawa terkorban d) Kemusnahan tanaman

-Potensi / Kepentingan gunung berapi: a) Lava bes yang subur untuk pertanian b) Kawasan pelancongan

c) Arus perolakan mantel e) Jerebu

c) Kegiatan perlombongan sulfur d) Sumber tenaga geoterma

-Proses Pembentukan Gunung Berapi: a) Proses perolakan di bahagian mantel menyebabkan magma meletus keluar melalui rekahan atau lohong kerak bumi. b) Magma membentuk gunung berapi. c) Magma cair yang membeku sebelum ke permukaan bumi menghasilkan bentuk muka bumi jalar dalam (rejahan). d) Magma yang mengalir keluar ke permukaan bumi sebagai lava menghasilkan bentuk muka bumi jalar luar (terobosan).

Lava Asid -Sangat pekat. -Mengalir dengan perlahan. -Cepat membeku. -Mengandungi silika yang tinggi -Takat lebur yang tinggi. Kon curam

Lava Bes -Bentuk cair. -Mengalir dengan laju. -Lambat membeku. -Mengandungi sedikit silika, mengandungi besi yang banyak. -Takat lebur yang rendah.

Kon landai

Pakolit

Lakolit Daik

Sil

Batolit

Kon Lava Asid

Kon Lava Bes

Kon Abu

Lopolit

Magma keluar melalui rekahan dari cabang induk dan membentuk beberapa kon kecil atau parasit.

Dataran lava yang luas dan tinggi.

Letusan gunung berapi memecahkan bahagian mulut lohong gunung berapi membentuk kawah yang disebut krater. Krater boleh membentuk tasik.

Pengaliran keluar magma yang terlalu banyak menyebabkan berlaku runtuhan dan membentuk kawah yang besar.

-Maksud : Proses pemecahan dan penguraian batuan. -Terbahagi kepada tiga jenis : a) Luluhawa Fizikal (Mekanika) b) Luluhawa Kimia c) Luluhawa Organik -Fakor yang mempengaruhi luluhawa : a) Jenis Batuan b) Kekerasan Batuan c) Iklim d) Bentu Muka Bumi

-Maksud : Proses pemecehan batuan secara fizikal. -Jenis-Jenis Luluhawa Fizikal: 1) Perubahan Suhu Ekstrem

-Mineral batuan mengembang apabila panas dan mengecut apabila sejuk, proses kembang-kecut menyebabkan batu retak dan pecah. -Berlaku di gurun panas yang mempunyai julat suhu harian yang besar. -Proses kembang-kecut akan menyebabkan pengelupasan, pemecahan bongkah dan penyepaian berbutir.

Pemecahan bongkah

Pengelupasan

Penyepaian berbutir

2) Basah-Kering Batuan

-Berlaku di kawasan tropika yang mengalami musim hujan dan musim kering yang nyata. -Berlaku di pinggir laut Malaysia yang akibat pasang surut air laut.

3) Tindakan Ibun (Fros)

-Pemecahan batuan akibat proses beku-cair air dalam batuan secara berulang-ulang. -Banyak berlaku di kawasan beriklim sederhana sejuk dan kawasan pergunungan. -Terdapat cerun gunung yang dilitupi serpihan batuan akibat tindakan ibun yang dikenali sebagai talus atau skri.

4) Penghabluran Garam

-Pemecahan batuan akibat pembentukan hablur garam di dalam rekahan dan rongga-rongga permukaan batuan. -Hablur garam tertinggal di dalam rongga-rongga batuan selepas air tersejat, hablur garam semakin besar akan memberi tekanan terhadap batuan di sekelilingnya. -Terdapat di kawasan gurun panas yang terdapat air bawah tanah mengalir ke permukaan bumi.

5) Pelepasan Tekanan

-Proses penggurangan tekanan pada batuan.

Batuan igneus

Batuan terdedah selepas bahagian atas terhakis

Pelepasan tekanan menyebabkan batuan merekah

Batuan merekah secara berlapis-lapis

-Maksud : Proses penguraian mineral dalam batuan dengan air, karbon dioksida dan oksigen. -Terbahagi kepada lima jenis : a) Hidrolisis c) Larutan e) Pengkarbonan b) Penghidratan d) Pengoksidaan 1) Hidrolisis -Proses tindak balas kimia antara mineral batuan dengan air. -Menyebabkan mineral asas menjadi lemah. -Banyak berlaku di kawasan iklim tropika lembap seperti Malaysia. Batu Granit (Feldspar, Mika)

Air



Kaolin

2) Penghidratan -Proses mineral batuan menyerap air, mengembang dan menjadi mineral baru. Anhidrit

Air



Gipsum

3) Larutan -Proses mineral menjadi cair apabila bercampur dengan air. -Air dapat melarutkan mineral seperti gipsum dan kalsium. -Berkesan di sekitar batuan yang mengandungi sedikit asid dan keadaan suhu yang tinggi. -Contoh mineral yang mudah larut di dalam air ialah batu garam. 4) Pengoksidaan -Proses tindak balas antara mineral batuan dengan oksigen di udara. -Menghasilkan oksida yang berstruktur lemah. -Pengoksidaan besi menghasilkan oksida besi dan pengoksidaan aluminium menghasilkan oksida aluminium. -Di kawasan tropika, batuan yang mengandungi besi terluluhawa dan menghasilkan tanih laterit. 5) Pengkarbonan -Proses tindak balas antara batu kapur (kalsium karbonat) dengan asid karbonik. -Air hujan bercampur dengan karbon dioksida dalam udara membentuk asid karbonik yang lemah. -Berlaku di kawasan batu kapur, tindak balas seperti di bawah: Asid Karbonik (Air + Karbon Dioksida)

Batu Kapur



Kalsium Bikarbonat

1) Tindakan/ Proses : Pengkarbonan 2) Jenis luluhawa : Luluhawa kimia 3) Contoh bentuk muka bumi gua batu kapur: a) stalaktit b) stalagmit

c) tiang batu kapur

4) Contoh kawasan : a) Gua Niah

b) Gua Mulu

c) Batu Caves

5) Contoh kawasan : a) Gua Niah

b) Gua Mulu

c) Batu Caves

6) Potensi/ Kepentingan gua batu kapur : a) Kawasan pelancongan. b) Menghasilkan bahan mentah iaitu batu kapur. c) Tapak arkeologi. d) Menyediakan bahan mentah membuat baja. e) Pusat ibadat seperti Batu Caves.

-Maksud : Proses pemecahan batuan oleh manusia, tumbuhan, hidupan liar & bakteria. -Boleh bertindak secara kimia dan mekanika. -Kegiatan manusia yang menyebabkan luluhawa organik : a) Perlombongan batuan c) Pembinaan jalan raya b) Perlombongan arang batu d) Pembinaan terowong -Akar pokok boleh menyebabkan batuan pecah apabila akar semakin besar. -Hidupan liar seperti arnab mengorek lubang boleh menyebabkan batuan pecah. -Bakteria mengeluarkan cecair asid boleh menguraikan mineral dalam batuan. -Proses transpirasi tumbuhan menyebabkan kelembapan yang tinggi mempercepatkan proses luluhawa kimia batuan. 12

-Maksud : Pergerakan tanih, bongkah tanah, bahan regolit dan batu menuruni cerun. -Faktor/ Sebab berlaku gerakan jisim : a) Daya graviti b) Air hujan c) Kecerunan cerun -Dua cara berlaku : a) Pergerakan perlahan (kesotan tanih, gelangsar tanah) b) Pergerakan pantas (Gekongsoran tanah, aliran lumpur) 1) Kesotan Tanih (Pergerakan Paling Perlahan) -Punca/ Sebab Kesotan Tanih: a) Tindakan ibun c) Kegiatan binatang ternakan b) Tindakan air mengalir -Tindakan air mengalir menyebabkan tanih mengembang dan mengecut apabila kering. -Kesan/ Akibat Kesotan Tanih : a) Objek di atas cerun condong ke bawah cerun. b) Membentuk cerun-cerun berteres di bahagian kaki cerun. 2) Gelangsar Tanah (Pergerakan Perlahan) -Berlaku di pinggir praglasier. -Punca/ Sebab Gelangsar Tanah: a) Tindakan fros b) Proses panas-sejuk berselang-seli -Kesan/ Akibat Gelangsar Tanah: a) Cerun menjadi lekuk b) Cerun menjadi berteres

c) Aktiviti salji

c) Membentuk permatang

3) Gelongsoran Tanah/ Tanah Runtuh (Pergerakan Pantas) -Punca/ Sebab Gelongsoran Tanah: a) Kegiatan pembalakan di cerun bukit c) Hujan lebat b) Pembinaan jalan raya di lereng bukit -Kesan/ Akibat Gelongsoran Tanah: a) Kerosakan infrastruktur c) Kesesakan lalu lintas b) Nyawa terkorban d) Kerosakan kenderaan

e) Sungai menjadi cetek

-Langkah Mengatasi/ Mengurangkan Kesan Gelongsoran Tanah: a) Membina teres c) Membina tembok e) Guna sangar berdawai b) Menanam tutup bumi d) Menguatkuasa undang-undang f) Bina perparitan, groin 4) Aliran Lumpur (Pergerakan Sangat Pantas) -Punca/ Sebab Aliran Lumpur: a) Hujan lebat b) Kegiatan pembalakan di cerun bukit -Kesan/ Akibat Aliran Lumpur: a) Kerosakan infrastruktur b) Nyawa terkorban

c) Kesesakan lalu lintas d) Kerosakan kenderaan

e) Sungai menjadi cetek 13

Peringkat Tengah

Peringkat Hulu Hakisan Sungai

Pengangkutan Sungai

Lurah bentuk “V”

Lurah bentuk “U” Lurah sungai yang luas

Jeram Cerun yang batu keras dan lembut berselang-seli

Tebing Tinggi Sungai Mendapan

Peringkat Hilir Pemendapan Sungai

Likuan Terpenggal Tasik ladam Tetambak

Air terjun Susuh bukit berpanca Lubuk sungai/ Lubang periuk Empat cara hakisan sungai : a) Tindakan hidraul b) Geseran c) Lagaan d) Larutan

Bukti Peringkat Hulu: a) Terdapat garisan kontur. b) Bentuk muka bumi tinggi.

Delta -Tanih yang subur dan permukaan rata sesuai untuk pertanian.

Likuan sungai Empat cara pengangkutan sungai : a) Larutan b) Apungan c) Lompatan d) Seretan

-Sesuai menjadi tapak perikanan dan pusat pelancongan.

Faktor/ Sebab : a) Aliran sungai perlahan. b) Beban mendapan yang berat.

Bukti Peringkat Hilir : a) Sungai berliku-liku. b) Bentuk muka bumi yang pamah. c) Terdapat petempatan yang padat. d) Pengangkutan pesat.

Tebing Tinggi Tanjung Gloup/

Tunggul Sisa

Lohong Ombak

Batu Tunggul

Teluk

Gua

Geo

Gerbang Laut

Tindakan Hakisan Ombak : a) Larutan b) Tindakan hidraul

c) Lagaan

d) Kikisan

-Dua proses pengangkutan litoral : a) Hanyutan susur pesisir b) Pengangkutan luar pesisir

-Faktor yang mempengaruhi pemendapan ombak ialah :

Lagun

Anak Tanjung

Tombolo

a) Jenis ombak b) Tenaga ombak c) Bekalan sedimen d) Keadaan dan sifat garis pesisir

Beting Pasir 15

Pentas Benua -Dasar laut cetek kurang daripada 180 meter dan bercerun landai. -Suhu sederhana panas kerana cahaya matahari menembusi air laut. -Kepentingan Pentas Benua : a) Kawasan pembiakan ikan, kerana pertumbuhan plankton. b) Kawasan pembentukan terumbu karang. c) Kawasan perlombongan gas asli dan petroleum. -Contoh: Pentas Sunda, Pentas Sahul

Jurang Lautan -Bahagian lautan yang paling dalam antara 7000 meter hingga 11 000 meter. -Terbentuk akibat daripada pergerakan bumi dasar lautan oleh gerakan tektonik. -Berkaitan dengan gempa bumi dan gunung berapi. -Contoh: Jurang Mariana dan Jurang Mindanao yang berhampiran dengan perairan Filipina. Petunjuk

-Sejenis organisma laut. -Pembentukan : a) Terbentuk daripada tulang dan kulit karang, polip-polip, alga kalkaria, kerang dan tiram yang mati. b) Mendapan tulang dan kulit ini dimendapkan bersama mendapan lain di dasar laut. c) Polip-polip baru akan tumbuh pada bahan-bahan mendapan yang lama dan membentuk terumbu karang. -Terdapat di Lautan Pasifik, Lautan Hindi, kawasan pentas benua di rantau Asia.

-Faktor Mempengaruhi Pembentukan Terumbu Karang : 1) Suhu laut antara 23° C hingga 25° C 2) Kedalaman air laut kurang daripada 55 meter. 3) Air laut yang jernih. 4) Kemasinan air laut 30% hingga 40%. 5) Terdapat tindakan ombak, arus laut dan pasang surut.

-Jenis-Jenis Terumbu Karang: Terumbu Pinggir

Contoh: Taman Tunku Abdul Rahman, Kepulauan Hawaii

Atol / Pulau Cincin

Contoh: Pulau Layang-Layang di Sabah, Atol Kwajalein (terbesar di dunia)

Terumbu Sawar/Penghalang

Contoh: Di luar Pulau Labuan, Pulau Manukan di Sabah Teori Darwin (Teori Ataman Bumi) Terumbu karang pada asalnya sudah tumbuh di pinggir pulau yang kedudukannya lebih tinggi berbanding dengan aras laut pada masa itu. Apabila pulau tersebut mengalami pertambahan berat beban, maka ia akan tenggelam (ataman) bersamasama dengan terumbu pinggirnya. Pada masa ini, aras laut telah meningkat dan terumbu pinggir beransur-ansur berkembang menjadi terumbu penghalang. Terumbu penghalang seterusnya berkembang sehingga menutup seluruh bahagian atas pulau yang tenggelam lalu membentuk pulau cincin atau atol. Teori Daly (Teori Kawalan Glasier) pembentukan terumbu karang berkait rapat dengan kenaikan aras laur akibat cairan glasier khususnya pada zaman Pleistosen. Sebelum zaman glasier, sudah terdapat treumbu pinggir atau terumbu penghalang yang tumbuh pada pinggir daratan atau pulau, tetapi terumbu tersebut tidak boleh membesar kerana ais yang membeku. Selepas zaman glasier, suhu mula meningkat dan litupan ais mencair lalu menenggelamkan terumbu karang yang terdapat di pulau atau pinggir daratan tersebut. Kenaikan suhu laut akan menyebabkan karang tumbuh dan membesar semula di atas pulau yang telah tenggelam tadi dan seterusnya beransur-ansur membentuk atol atau pulau cincin. 17

1) Membekalkan sumber makanan (sumber protein). 2) Membekalkan sumber mineral, seperti petroleum dan gas asli. 3) Sebagai pusat pelancongan. 4) Merupakan jalan pengangkutan dan perhubungan. 5) Menyederhanakan suhu. 6) Menyediakan peluang pekerjaan, seperti nelayan. 7) Menjana tenaga ombak.

1) Pembuangan sisa kilang. 2) Pembuangan sampah sarap. 3) Penggunaan racun serangga, racun rumpai dan baja kimia dalam pertanian. 4) Tumpahan minyak kapal nelayan, kapal pelancong. 5) Tebus guna laut, pembinaan pelabuhan. 6) Ujian senjata nuklear. 7) Perlombongan di laut.

1) Pencemaran air. 2) Mengancam hidupan akuatik. 3) Menjejaskan ekosistem laut. 4) Menyebabkan kepupusan hidupan. 5) Menjejaskan habitat hidupan akuatik.

1) Menguatkuasakan undang-undang. 2) Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. 3) Mewartakan taman laut. 4) Mengadakan kerjasama antara negara-negara. 5) Menggalakkan aktiviti akuakultur, penternakan ikan dalam sangkar.

Sistem suria terdiri daripada Matahari dan sembilan buah planet yang utama. Satelit-satelit semula jadi dan jasad-jasad lain seperti komet, metroroid dan asteroid juga terdapat dalam sistem suria ini.

Putaran Bumi Barat

Peredaran Bumi

23 1/2 °

Timur

Kesan– Kesan Putaran Bumi: 1) Siang dan Malam 2) Pasang Surut 3) Pembiasan Angin Lazim

Kesan– Kesan Peredaran Bumi : 1) Kejadian Empat Musim (Ekuinoks & Solstis) 2) Gerhana Bulan & Gerhana Matahari 3) Siang dan Malam Tidak Sama Panjang

Ciri-Ciri Putaran Bumi: -Berputar dari arah timur ke barat. -Berputar pada paksi bumi yang condong iaitu 23 1/2 ° pada satah tegak. -Satu putaran mengambil masa 24 jam atau 1 hari.

Ciri-Ciri Peredaran Bumi: -Bumi mengelilingi matahari dalam orbitnya. -Mengikut arah lawan pusingan jam. -Satu peredaran yang lengkap selama 3651/4 hari. -Setiap empat tahun, satu hari ditambahkan dalam bulan Februari. -Tahun yang mempunyai 366 hari disebut sebagai tahun lompat.

-Maksud : Kejadian aras air tinggi dan aras air rendah di laut. -Sebab/ Faktor/ Punca : Tarikan graviti Bulan dan Matahari. -Dalam tempoh 24 jam, berlaku dua kali air pasang dan dua kali air surut.

Rajah: Peredaran bumi

Ekuinoks Musim Bunga GS GK GJ Musim Luruh

Musim Bunga

21 Mac

Solstis Musim Panas

Solstis Musim Sejuk

GS GK

Musim Panas

Musim Sejuk

22 Disember

Musim Panas

21 Jun GS GK

Musim Luruh

PETUNJUK RAJAH:

GJ Sudut tegak pancaran matahari

GS= Garisan Sartan GK= Garisan Khatulistiwa G J= Garisan Jadi

Musim Bunga

23 September

Ekuinoks Musim Luruh

24 jam siang di kutub bumi 24 jam malam di kutub bumi

1) Pada Bulan Mac dan September, matahari tegak pada Garisan Khatulistiwa, oleh itu, semua negara di hemisfera utara dan hemisfera selatan mengalami siang dan malam yang sama panjang. 2) Pada Bulan Jun, matahari tegak pada Garisan Sartan, iaitu matahari lebih tumpu di bahagian utara bumi. Maka Kutub Utara mengalami 24 jam siang. Waktu siang di negara-negara hemisfera utara lebih panjang. Kutub Selatan mengalami 24 jam malam. Waktu malam di negara-negara hemisfera selatan lebih panjang. 3) Pada Bulan Disember, matahari tegak pada Garisan Jadi, iaitu matahari lebih tumpu di bahagian selatan bumi. Maka Kutub Selatan mengalami 24 jam siang . Waktu siang di negara-negara hemisfera selatan lebih panjang. Kutub Utara mengalami 24 jam malam kerana terlindung daripada pancaran matahari dan waktu malam di negara-negara hemisfera utara lebih panjang. 20

-Sebab/ Punca : Apabila bumi berada di antara Matahari dengan Bulan, cahaya Matahari dihalang oleh Bumi. -Bayang Bumi jatuh ke atas permukaan Bulan. -Penumbra merujuk kepada kawasan bayang gelap separa. -Umbra merujuk kepada kawasan bayang gelap penuh.

-Sebab/ Punca : Apabila Bulan berada di antara Matahari dengan Bumi, cahaya Matahari dihalang oleh Bumi. -Cahaya Matahari terlindung oleh Bulan dan bayang Bulan jatuh pada permukaan Bumi. -Penumbra merujuk kepada kawasan bayang gelap separa. -Umbra merujuk kepada kawasan bayang gelap penuh.

-Zon waktu adalah bahagian waktu yang diwakili oleh setiap 5° longitud. Bumi dibahagikan kepada 24 zon waktu. -Setiap 15° longtitud bersamaan dengan 1 jam atau 60 minit. -Waktu piawai merupakan waktu yang sama di semua tempat yang terletak dalam satu-satu zon waktu. -Waktu Min Greenwich, iaitu waktu di Greenwich, London (longitud 0° ) digunakan sebagai asas untuk mengira waktu di seluruh dunia. -Disebabkan bumi berputar dari barat ke timur, maka waktu di zon barat lebih awal dan waktu di zon timur lebih lewat. -Garisan Tarikh Antarabangsa (GTA), merupakan dua garisan longitud 180° T/B yang bertindih. GTA menandakan pertukaran tarikh antara Zon Barat dan Zon Timur.

0°

15° B

30ºT

Soalan: Waktu tempatan di Q ialah... Langkah pengiraan Waktu Q:

12pm

b) 15° X 4 minit = 60 minit (1 jam)

15 °

c) Waktu Q lebih lewat, maka waktu di Q ialah: 12 pm + 1 jam = 1 pm

45°

Awal

a) Cari jumlah perbezaan darjah longitud P hingga Q iaitu: 15° — 0° = 15°

Waktu semakin

Lewat

Perbezaan darjah longitud dan perbezaan masa

1° = 4 minit 15° = (60 minit/ 1 jam) 30° = 2 jam 45° = 3 jam 60° = 4 jam 75° = 5 jam

Jawapan: 1 pm Soalan: Waktu tempatan di R ialah... Langkah pengiraan Waktu R: a) Jumlah perbezaan darjah longitud P hingga R ialah 45° (15 + 30). b) 45° X 4 minit = 180 minit c) 180 minit ÷ 60 minit = 3 Jam (beza 3 jam) d) Waktu R lebih lewat 3 jam, maka waktu di R ialah: 12 pm + 3 jam = 3 pm

Jawapan: 3 pm Kirakan waktu tempatan Bandar K berdasarkan rajah di sebelah. Langkah pengiraan Waktu Bandar K:

Bandar K 105

a) Jumlah perbezaan darjah longitud ialah: 15° B + 105° T = 120° b) 120° X 4 minit = 480 minit c) 480 minit ÷ 60 minit = 8 jam d) Waktu Bandar K lebih lewat 3 pm — 8 jam = 11 malam 22

-Cuaca merujuk kepada keadaan atmosfera di sesuatu kawasan bagi tempoh satu hari. -Unsur-unsur cuaca seperti suhu, hujan, angin, kelembapan, awan, tekanan udara dan pancaran matahari. -Iklim merujuk kepada purata unsur-unsur cuaca di sesuatu kawasan bagi tempoh yang panjang sekurang-kurangnya 30 tahun, -Iklim merangkumi kawasan yang luas pada latitud yang sama. 1) Suhu -Merujuk kepada darjah kepanasan udara. -Suhu disukat dalam darjah Celsius (° C). -Alat untuk mengukur suhu ialah termometer. -Terdapat dua jenis termometer, iaitu termometer minimum digunakan untuk mengukur suhu terendah, termometer maksimum untuk mengukur suhu tertinggi dalam satu hari. -Termometer disimpan di dalam Pelindung Stevenson yang diletakkan di kawasan lapang. -Isoterma merujuk kepada garisan-garisan yang menyambung nilai min suhu yang sama. -Julat suhu merujuk kepada perbezaan suhu tertinggi dengan suhu terendah. -Min suhu merujuk kepada purata suhu. Jadual: Min Suhu Bulanan di Kuala Lumpur dan Tanah Tinggi Cameron 2012 Bulan

Jan

Feb

Mac

Apr

Mei

Jun

Jul

Ogos

Sept

Okt

Nov

Dis

Kuala 27 Lumpur

Tanah Tinggi Cameron

a) Julat suhu Kuala Lumpur 2012 = 29° C (suhu paling tinggi) — 27° C (suhu paling rendah) = 2° C b) Julat suhu Tanah Tinggi Cameron = 19° C (suhu paling tinggi) — 16° C (suhu paling rendah) = 3° C c) Min suhu tahunan Kuala Lumpur = 27+28+28+29+28+28+28+27+27+27+27+27 12 bulan = d) Min suhu tahunan Tanah Tinggi Cameron = 16+17+18+19+19+19+19+19+18+17+17+16 12 bulan = e) Faktor perbezaan min suhu tahunan di Kuala Lumpur dan Tanah Tinggi Cameron ialah : Faktor ketinggian * Suhu akan menurun 1° C dengan kenaikan setiap 165 meter.

2) Hujan -Sebahagian daripada kerpasan yang turun dalam bentuk titisan air. -Kerpasan merujuk kepada segala lembapan yang turun ke bumi seperti hujan dan salji. -Hujan berlaku dalam kitaran hidrologi.

Rajah : Kitaran Hidrologi

Proses Pembentukan Hujan : -Melalui proses sejatan. -Air di permukaan bumi disejat oleh cahaya matahari. -Wap air naik ke udara dan disejukkan menjadi titisan air. -Proses pemeluwapan berlaku, apabila titisan air membentuk awan. -Titisan air yang berat turun sebagai hujan. -Tolak hujan digunakan untuk menyukat hujan. -Isohiet merujuk kepada garisan-garisan yang menyambung tempat-tempat yang mempunyai nilai jumlah hujan yang sama. -Jumlah hujan Malaysia adalah lebat melebihi 2000 mm. -Taburan hujan di negara Malaysia adalah tidak sekata.

Rajah : Tolak hujan 24

Bukit Larut (Hujan Paling Banyak & Paling Lembap)

Kuala Pilah & Jelebu (Hujan Paling Sedikit & Kawasan Paling Kering)

-Kawasan lindungan hujan -Tanah tinggi melindungi angin lembap -Taburan hujan di Malaysia adalah tidak sekata. -Jumlah hujan di Malaysia lebat melebihi 2000 mm. -Malaysia tidak mengalami musim kemarau yang nyata. 25

3) Angin -Angin ialah udara yang bergerak. -Udara bergerak kerana perbezaan tekanan udara antara kawasan yang berlainan.

PANAS SEJUK Tekanan Tinggi (Berat)

Arah Udara Bergerak

Tekanan Rendah (Ringan)

-Alat untuk menunjukkan arah tiupan angin ialah penunjuk arah angin. -Kelajuan angin disukat dengan anemometer. -Halaju angin dicatatkan dalam meter per saat. -Mawar angin mudah dibuat untuk menunjukkan arah tiupan angin. -Skala Angin Beaufort menunjukkan simbol halaju angin, sifat cuaca dan kesanya. Contoh Soalan Objektif SPM :

Penjelasan : -Bulan Ogos mempunyai 31 hari. -Kirakan jumlah petak kecil yang bertarikh, sebanyak 28 hari. -Maka 3 hari yang tenang (tidak berangin). *Number dalam petak kecil ialah tarikh dalam bulan Ogos mengikut arah tiupan angin.

No Skala

Simbol

Kelajuan (km/ jam) Keadaan Cuaca

Kesan

Kurang 1

Tenang

Asap naik tegak ke atas

39 — 49

Bayu kencang

Dahan pokok bergoyang, wayar telefon berbunyi

Lebih 117

Ribut taufan

Bencana alam

Rajah : Skala Angin Beaufort 26

Punca / Faktor/ Sebab Banjir : -Hujan lebat, berlaku ribut taufan. -Perparitan dan longkang tersumbat oleh sampah sarap. -Pembalakan menyebabkan hakisan tanih. -Sungai menjadi cetek akibat hakisan tanih. -Pembinaan jalan raya berturap. Kesan/ Akibat Banjir : -Kerosakan harta benda. -Kemusnahan infrastruktur. -Nyawa terkorban. -Kematian tanaman dan haiwan. -Kesesakan lalu lintas. Langkah/ Usaha/ Cadangan Mengatasi Banjir : -Menguatkuasakan undang-undang. -Mendalamkan sungai. -Memperbaiki sistem perparitan. -Mengadakan kempen kesedaran.

Punca / Faktor/ Sebab Kemarau : -Pembalakan menjejaskan kawasan tadahan. -Kesan rumah hijau. -Pemanasan global. -Fenomena El-Nino. Kesan/ Akibat Kemarau : -Kematian tanaman. -Kematian haiwan. -Pertanian terjejas. -Kebuluran berlaku. Langkah/ Usaha/ Cadangan Mengatasi Kemarau : -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen kesedaran jimat air. -Membina kolam takungan air. -Membina empangan. -Mengadakan projek penanaman pokok dan taman negara bagi mengekalkan kelembapan.

Punca / Faktor/ Sebab Taufan : -Berlaku di kawasan tekanan udara yang rendah. -Fenomena El-Nino. Kesan/ Akibat Taufan : -Kerosakan harta benda. -Kemusnahan infrastruktur. -Nyawa terkorban. -Kematian tanaman dan haiwan. -Kesesakan lalu lintas. Langkah/ Usaha/ Cadangan Mengatasi Taufan : -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen kesedaran. -Mengukuhkan struktur bangunan. -Meningkatkan sistem ramalan cuaca.

Lembangan Amazon

Garisan Khatulistiwa

Malaysia Di Asia Tenggara

Lembangan Congo

Peta: Kawasan Khatulistiwa Di Dunia

Ciri-Ciri Iklim Khatulistiwa: -Panas & lembap sepanjang tahun. -Min suhu tinggi, 27° C. -Hujan tahunan melebihi 2000 mm. -Julat suhu tahunan kecil, kurang daripada 2° C -Tiada musim kemarau. -Contoh negara : Malaysia, Indonesia, Singapura, Brunei. -Terdapat hutan hujan tropika yang malar hijau.

Pengaruh Iklim Khatulistiwa Terhadap Kegiatan Manusia Di Malaysia: -Banyak kegiatan pertanian dapat dijalankan sepanjang tahun, seperti kelapa sawit dan getah. -Kegiatan perikanan dapat dijalankan sepanjang tahun di pantai barat Semenanjung Malaysia. -Perikanan tidak dapat dijalankan pada musim tengkujuh di pantai timur Semananjung Malaysia kerana tiupan Angin Monsun Timur Laut. -Nelayan di pantai timur Semenanjung Malaysia membaiki bot dan pukat semasa musim tengkujuh. -Banyak pelancong dapat menikmati cuaca yang panas dan cerah di Malaysia. -Kegiatan pembalakan dapat dijalankan kerana mempunyai hutan hujan tropika yang luas. -Hujan yang lebat di Malaysia akan mempengaruhi kegiatan seperti menuai padi, menoreh getah tidak dapat dijalankan.

Laut Mediterranean

Ciri-Ciri Iklim Mediterrance: -Suhu pada musim panas yang sederhana panas. (20° C —24° C) -Suhu pada musim sejuk adalah sederhana sejuk (6° C — 10° C) -Hujan tahunan antara 275 mm hingga 900 mm. -Hujan maksimum pada musim sejuk. -Musim panas adalah kering. -Contoh kawasan : Sepanyol, Turki, Afrika Selatan, Australia Selatan, California.

Pengaruh Iklim Mediterrance Terhadap Kegiatan Manusia: -Musim panas yang panjang dan musim sejuk yang pendek mewujudkan musim penanaman yang panjang. -Hujan turun pada musim sejuk membolehkan penanaman dimulakan pada musim sejuk. -Kegiatan menuai dijalankan pada musim panas. -Tanaman utama seperti anggur, tomato, zaitun dan sebagainya. -Kegiatan perikanan dapat dijalankan tanpa gangguan cuaca, kerana tiada hujan lebat dan angin kencang. -Pelancongan dapat berkembang kerana keadaan cuaca yang sederhana panas dan sejuk. -Pokok-pokok malar hijau seperti pokok pain mengalakkan kegiatan pembalakan.

Karbon dioksida memerangkap haba di atmosfera Penambahan karbon dioksida akibat pembakaran bahan api fosil, perkilangan, kenderaan, pembalakan dan penternakan

Peningkatan suhu menyebabkan salji dan ais cair

Punca/ Sebab/ Faktor Kesan Rumah Hijau : -Pembakaran api fosil. -Kilang mengeluarkan asap dan gas pencemaran. -Pertambahan kenderaan mengeluarkan asap dan gas pencemaran. -Kegiatan pembalakan menyebabkan gas karbon dioksida bertambah. -Gas pencemaran dan karbon dioksida di atmosfera akan memerangkap haba. -Haba daripada pancamaran matahari terperangkap tidak dapat dibebaskan ke angkasa lepas. Kesan / Akibat Kesan Rumah Hijau : -Peningkatan suhu -Litupan ais di kutub akan cair -Menaikkan aras laut -Banjir berlaku di kawasan yang rendah -Berlaku kemarau -Menjejaskan hasil pertanian Langkah/ Usaha/ Cadangan Mengurangkan Kesan Rumah Hijau : -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. -Memajukan pengangkutan awam, seperti LRT. -Mewujudkan kawasan hijau yang banyak. -Mewartakan hutan simpan. -Mengadakan program kitar semula.

Rajah: Pulau haba

23° C

Udara Lebih Tercemar Suhu Lebih Panas

24.5° C

28.5° C

24.5° C

23° C

Punca/ Sebab/ Faktor Pulau Haba : -Jalan raya berturap. -Bangunan tinggi dibina rapat-rapat menghalang pergerakan udara. -Kenderaan dan kilang menghasilkan haba daripada enjin. -Kekurangan tumbuhan di bandar, kurang proses perpeluhan. -Kekurangan tumbuhan menyebabkan bandar menerima pancaran matahari yang banyak. -Kilang dan kenderaan mengeluarkan asap dan gas pencemaran ke udara. Kesan / Akibat Kesan Pulau Haba : -Menjejaskan keselesaan penduduk. -Mengakibatkan penyakit seperti sakit kepala. -Menjejaskan kegiatan ekonomi. Langkah/ Usaha/ Cadangan Mengurangkan Pulau Haba : -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. -Memajukan pengangkutan awam, seperti LRT -Mewujudkan kawasan hijau yang banyak. -Mengadakan program kitar semula.

Punca/ Sebab/ Faktor: -Penggunaan aerosol, penghawa dingin, baja nitrogen, peti sejuk -Ujian senjata nuklear, kapal terbang supersonik Kesan/ Akibat : 1) Ultraungu berlebihan 2) Katarak mata

3) Barah kulit 4) Menjejaskan tanaman 32

Punca/ Sebab/ Faktor Hujan Asid : -Pembakaran api fosil. -Kilang mengeluarkan asap dan gas pencemaran. -Kenderaan mengeluarkan asap dan gas pencemaran. Kesan / Akibat Kesan Hujan Asid : -Merosakkan kenderaan, harta benda besi berkarat. -Melunturkan cat bangunan. -Memusnahkan tanaman, tumbuhan. -Menyebabkan air sungai, tasik berasid. -Mengancam hidupan akuatik. Langkah/ Usaha/ Mengurangkan Hujan Asid : -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. -Memajukan pengangkutan awam, seperti LRT -Menggunakan petro tanpa plumbum. -Memasang alat penapis asap pada kenderaan dan kilang.

Punca/ Sebab/ Faktor Jerebu : -Pembakaran secara terbuka. -Kegiatan pertanian pindah membakar hutan. -Kenderaan mengeluarkan asap. -Kilang mengeluarkan asap. Kesan / Akibat Kesan Jerebu : -Jarak penglihatan terhad. -Menyebabkan penyakit seperti kesesakan nafas dan batuk. -Menjejaskan kegiatan ekonomi seperti pelancongan. -Mengakibatkan kemalangan seperti kemalangan jalan raya. Langkah/ Usaha/ Mengurangkan Jerebu : -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. -Memajukan pengangkutan awam, seperti LRT -Memasang alat penapis asap pada kenderaan dan kilang.

Lembangan Amazon

Garisan Khatulistiwa

Malaysia Di Asia Tenggara

Lembangan Congo

Peta: Kawasan hutan hujan tropika di dunia

Ciri-Ciri Hutan Hujan Tropika: -Pokok malar hijau. -Banyak pokok besar, tinggi dan padat. -Mempunyai empat lapisan. -Pokok berakar banir. -Pokok berkayu keras, seperti meranti, cengal dan seraya. -Terdapat tumbuhan menjalar seperti liana dan rotan. -Tumbuhan di lantai hutan kurang padat kerana pancaran matahari terlindung oleh lapisan kanopi yang berdaun lebat. -Tanih aluvium dan laterit, bersaliran baik.

Faktor Yang Mempengaruhi Hutan Hujan Tropika: -Faktor iklim Khatulistiwa, panas dan lembap sepanjang tahun. -Min suhu tinggi, hujan lebat sepanjang tahun. -Min suhu 27° C, hujan tahunan lebih 2600 mm. 34

Ciri-Ciri Hutan Hujan Tropika: -Daun gugur pada musim kemarau. -Banyak berakar tunjang. -Spesies tumbuhan kurang daripada hutan hujan tropika. -Pokok kurang padat daripada hutan hujan tropika. -Tumbuhan di lantai hutan lebih padat berbanding dengan hutan hujan tropika. -Terdapat hutan buluh. -Mempunyai tiga lapisan tumbuhan.

Faktor Yang Mempengaruhi Hutan Monsun Tropika: -Faktor iklim Monsun Tropika. -Mempunyai musim kemarau dan musim hujan yang nyata. -Jumlah hujan tidak melebihi 2000 mm. -Min suhu tahunan 24° C. -Julat suhu tahunan 5° C.

Contoh Kawasan Hutan Monsun Tropika: -Thailand, Vietnam, India, Bangladesh.

Contoh Hidupan Liar Di Hutan Monsun Tropika: -Gajah, harimau, badak sumbu, badak air, burung belatuk, kera, musang.

Siberia

Ciri-Ciri Hutan Konifer/ Tirus/ Taiga/ Boreal: -Malar hijau. -Kanopi berbentuk kon memudahkan salji jatuh ke bawah. -Batang lurus, tinggi. -Daun tajam, berbentuk jarum. -Daun bersalut lilin. -Kebanyakan pokok berkayu lembut. -Nama hutan taiga di Siberia, nama boreal di Eropah.

Faktor Yang Mempengaruhi Hutan Konifer: -Faktor iklim Siberia. -Musim sejuk yang amat sejuk dan panjang. -Musim panas yang sederhana sejuk dan singkat. -Suhu bawah takat beku selama 7 hingga 8 bulan. -Hujan (kerpasan) tahunan kira-kira 500 mm.

Contoh Kawasan Hutan Konifer: -Siberia (Utara Asia). Utara Eropah, Amerika Utara, Chile Selatan.

Contoh Hidupan Liar Di Hutan Konifer: -Karibu, musk, lemming, beruang coklat, burung hantu.

Ciri-Ciri Padang Rumput Sederhana: -Padang rumput tiada pokok kerana kurang hujan. -Terdapat dua jenis padang rumput, iaitu Steppe dan Prairie. -Padang rumput kelihatan hijau pada musim panas dan musim bunga. -Padang rumput kelihatan kekuningan pada musim luruh kerana kemarau.

Faktor Yang Mempengaruhi Padang Rumput Sederhana: -Faktor Iklim Sederhana Sejuk Kebenuaan. -Min suhu musim panas 20° C. -Hujan tahunan rendah, 500 mm hingga 890 mm. -Hujan turun pada musim panas. -Kemarau pada musim luruh. -Musim sejuk sangat sejuk di bawah takat beku.

Contoh Kawasan Padang Rumput Sederhana: -Bahagian tengah Asia, bahagian tengah Amerika Utara, Afrika Selatan

Contoh Hidupan Liar Di Padang Rumput Sederhana: -Di Steppe terdapat kuda liar, serigala, rubah, burung falkon. -Di Prairie terdapat bison, kuda liar, serigala, angin prairie, arnab, burung falkon.

Maksud/ Konsep/ Definisi : -Komuniti organisma hidup yang mempunyai saling kaitan dan antara organisma hidup dengan alam fizikal. Dua Komponen Dalam Ekosistem : -Komponen biotik (benda-benda hidup, seperti manusia, tumbuhan, binatang, burung, serangga) -Komponen abiotik (benda bukan hidup, seperti cahaya matahari, hujan, udara, tanih, mineral) Komponen-Komponen Biotik : 1) Pengeluar : Organisma yang dapat menghasilkan makanan sendiri. Tumbuhan menghasilkan makanan melalui proses fotosintesis. 2) Pengguna : Organisma yang tidak dapat menghasilkan makanan sendiri. : Terbahagi kepada Pengguna Primer, Pengguna Sekunder dan Pengguna Tertier. : Pengguna Primer memakan tumbuhan (pengeluar) digelar herbivor, seperti arnab. : Pengguna Sekunder memakan Pengguna Sekunder digelar karnivor seperti ular. : Pengguna Tertier memakan haiwan lain juga digelar karnovor seperti harimau. 3) Pengurai : Organisma seperti bakteria dan kulat. : Menguraikan tumbuhan, bangkai dan najis haiwan. : Nutrien dibekalkan kepada tumbuhan melalui proses penguraian. *Omnivor ialah pengguna yang memakan tumbuhan (pengeluar) dan haiwan (pengguna), seperti manusia.

Rantaian Makanan

Siratan Makanan

-Setiap organisma merupakan makanan bagi organisma -Rantaian makanan yang lebih kompleks dan bertindih lapis yang berikutnya. dalam ekosistem.

Aras Trofik : Aras trofik keempat Aras trofik ketinga Aras trofik kedua Aras trofik pertama

-Setiap aras trofik mengandungi organisma yang berkongsi makanan yang sama. -Aras trofik pertama terdiri daripada pengeluar. -Aras trofik kedua terdiri daripada pengguna primer. -Aras trofik ketiga dan keempat terdiri daripada pengguna sekunder dan pengguna tertier. -Aras trofik semakin tinggi, bilangan organisma semakin kurang.

Kepentingan Tumbuhan Dalam Ekosistem Hutan Hujan Tropika : 1) Membekalkan oksigen. 2) Menyerap karbon dioksida. 3) Merupakan kawasan tadahan air. 4) Membekalkan sumber makanan dalam rantaian makanan. 5) Mengekalkan kelembapan udaran. 6) Mencegah hakisan tanih. 7) Sebagai habitat hidupan liar. Ciri-Ciri Hutan Paya Bakau :

Akar Ceracak

Akar Jangkang

-Berakar jangkang supaya pokok tidak tumbang. -Berakar ceracak untuk bernafas. -Kurang spesies pokok kerana keadaan kemasinan yang tinggi. -Di pinggir laut yang bertanih lumpur. -Di kawasan bersaliran buruk

Kepentingan Hutan Paya Bakau : 1) Membekalkan oksigen. 2) Menyerap karbon dioksida. 3) Mencegah hakisan ombak. 4) Habitat hidupan akuatik seperti ikan dan ketam. 5) Merupakan zon penampan kepada ribut. 6) Menghasilkan sumber makanan dalam ekosistem. Pembandingan Hutan Hujan Tropika dengan Hutan Paya Bakau : Hutan Hujan Tropika

Hutan Paya Bakau

Paling banyak spesies tumbuhan

Paling kurang spesies tumbuhan

Di kawasan tanah pamah dan bersaliran baik

Di pinggir laut dan bersaliran buruk

Terdapat empat lapisan tumbuhan

Terdapat satu lapisan tumbuhan

Terdapat hidupan daratan sahaja

Terdapat hidupan daratan dan akuatik

Kepentingan Hutan/ Tumbuhan Kepada Pembangunan Negara : 1) Membekalkan sumber kayu. 2) Membekalkan bahan mentah kepada industri perabot dan pembinaan. 3) Menyediakan peluang pekerjaan, seperti pembalakan. 4) Hutan sebagai pusat pelancongan menarik pelancong asing. 5) Menambahkan pendapatan negara dengan eksport kayu balak. 6) Menghasilkan sumber perubatan dan herba seperti tongkat ali.

Bina Lebuh Raya (Penerokaan Tanah Tinggi)

Bina Empangan -Tenom Pangi - Batang Ai -Kenyir

1) Hakisan Tanih 2) Tanah runtuh 3) Gelongsoran tanah 4) Suhu setempat meningkat 1) Hutan tenggelam 2) Sumber hutan musnah 3) Ekologi terganggu 4) Habitat musnah

Racun Rumpai Racun Serangga Baja Kimia

1) Keasidan tanih bertambah 2) Pencemaran air 3) Hidupan akuatik terancam 4) Kualiti air merosot

Pembalakan/ Pertanian Pindah

1) Suhu meningkat 2) Kawasan tadahan terjejas 3) Hakisan tanih 4) Sungai menjadi cetek 5) Ekosistem terganggu 6) Habitat musnah 7) Kepupusan

Pertanian Intensif (Secara Giat)

1) Kesuburan tanih merosot 2) Kemiskinan tanih

Kaedah Biologi 1) Mengawal makhluk perosak.

2) Mengurangkan pencemaran alam sekitar. 3) Burung hantu menghapuskan tikus di ladang kelapa sawit.

Baja organik

1) Mengekalkan kesuburan dan nutrien tanih. 2) Mengatasi masalah keasidan tanih. 40

-Pemeliharaan ialah usaha untuk melindungi, merancang dan mengurus sumber semula jadi supaya bekalannya dapat diperoleh secara berterusan. -Pemuliharaan ialah usaha membaik pulih sumber yang telah diganggu supaya kembali kepada keadaan yang asal. Langkah/ Usaha Pemeliharaan & Pemuliharan Tumbuhan Dan Hidupan Liar : 1) Mewartakan hutan simpanan, taman negara. 2) Menguatkuasakan undang-undang. 3) Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. 4) Mengadakan ladang hutan. 5) Mengadakan penghutanan semula. 6) Menjalankan penyelidikan untuk menghasilkan baka pokok bermutu. 7) Menjalankan penyelidikan untuk pembiakan hidupan liar hampir pupus.

Langkah-langkah Pemeliharaan Hutan

-Mewartakan taman negara. -Mewartakan hutan simpan. -Menguatkuasakan undang-undang.

Penebangan Terpilih

-Ukur pokok dahulu. -Menebang pokok yang matang.

Rawatan Sivikultur

-Menebas tumbuhan di sekeliling anak pokok yang berharga. -Kaedah gelangan racun pada pangkal pokok. -Memastikan pokok bermutu hidup sihat.

Ladang Hutan

-Pokok ditebang mengikut giliran. -Membekal kayu balak kepada pasaran tempatan.

Penghutanan Semula

-Pokok ditebang, pokok baru bermutu ditanam.

Penyelidikan oleh FRIM -Menghasil baka pokok bermutu. PERHILITAN

-Melindungi hidupan liar.

Kempen Kesedaran

-Memberi pendidikan. 41

Kuala Gula

Sepilok

Krau Kuala Gandah

Semenggok

Endau-Rompin

Sepilok & Semenggok

Orang Utan

Endau-Rompin

Badak Sumbu

Krau

Seladang (binatang seperti lembu)

Kuala Gandah

Gajah

Kuala Gula

Burung

Hutan Belum

*Ekopelancongan ialah melancong di tempat semula jadi seperti ke

Taman Negara Kinabalu

Taman Negara

Taman Negara Similajau

Taman Negara Niah

Taman Negara Mulu

hutan, taman laut dan gua batu kapur seperti di Gua Niah dan Gua Mulu.

-Faktor bentuk muka bumi yang rata, memudahkan aktiviti ekonomi dijalankan. -Faktor dasar kerajaan, seperti mewujudkan kawasan perindustrian. -Faktor peluang pekerjaan yang banyak, seperti sektor perindustrian, perlombongan. -Faktor kemudahan infrastruktur yang baik, seperti lebuh raya. -Kemudahan pengangkutan yang baik memudahkan mobiliti penduduk.

Kawasan penduduk melebihi 200 orang per kilometer 1) Kawasan Ibu Negeri (Bandar Utama/ Pusat Pentadbiran Utama) 1. Georgetown

4. Kota Bharu

8. Kota Kinabalu

2. Ipoh

5. Kuantan

Kuala Lumpur (Ibu Negara)

6. Johor Bahru 7. Kuching

3. Seremban

2) Kawasan Bandar Perindustrian (Perkilangan/ Pembuatan) 6. Miri 1. Bayan Lepas

(industri menapis petroleum)

4. Kerteh (industri menapis petroleum) 2. Shah Alam 3. Petaling Jaya

5. Bintulu (industri berasaskan gas asli )

3) Kawasan Bandar Perlombongan (Kaya dengan sumber mineral) Perlombongan Bijih Timah di kawasan Lembah Kinta : 1. Ipoh

5. Kerteh

7. Miri

2. Taiping

Perlombongan Bijih Timah di Selangor:

6. Bintulu

3. Lembah Klang 4. Kuala Lumpur

-Faktor bentuk muka bumi yang beralun, sesuai menjalankan kegiatan pertanian. -Faktor tanih laterit, kawasan ini sesuai menanam getah dan kelapa sawit. -Faktor dasar kerajaan, seperti mengadakan rancangan kemajuan tanah. -Contoh dasar kerajaan seperti FELDA, KETENGAH. -Faktor bentuk muka bumi di pinggir laut, sesuai menjalankan aktiviti perikanan. -Contoh kawasan pendaratan ikan ialah Bachok dan Kuala Besut.

Kawasan penduduk antara 50 hingga 200 orang per kilometer

1) Kawasan Penanaman Kelapa Sawit & Getah

Tanah Rancangan FELDA, Jengka

Dataran Johor

2) Kawasan Pendaratan Ikan Kudat Kuala Besut Kuala Kedah Dungun

Semporna

Kemaman Mukah

Pulau Pangkor

Tawau

Mersing

-Faktor bentuk muka bumi yang tinggi, bergunung-ganang. -Kawasan bergunung-ganang seperti di Banjaran Titiwangsa, Banjaran Crocker. -Kawasan berpaya, berhutan tebal. -Faktor peluang pekerjaan yang kurang. -Faktor kemudahan pengangkutan yang kurang. -Faktor darjah ketersampaian yang rendah. -Contoh kawasan pedalaman di Sarawak dan Sabah.

Kawasan penduduk kurang daripada 50 orang per kilometer

1) Kawasan Pedalaman/ Bergunung-ganang Banjaran Tahan

Banjaran Titiwangsa

Banjaran Crocker

Banjaran Tama Abu

Taburan penduduk di Malaysia adalah tidak sekata.

-Faktor bentuk muka bumi yang rata, memudahkan kegiatan ekonomi dijalankan. -Faktor tanih aluvium yang subur, seperti di lembah sungai. -Contohnya, Lembangan St. Lawrence, Kanada. -Faktor kemajuan kawasan perindustrian, menyediakan peluang pekerjaan yang banyak. -Faktor sistem pengangkutan yang baik, memudahkan mobiliti penduduk. -Faktor proses pembandaran menyebabkan pertambahan penduduk. -Faktor kemudahan sosial yang baik, seperti terdapat hospital dan universiti. Contoh : Kawasan Berpendudukan Padat Di Dunia London Beijing Lembangan St. Lawrence

Tokyo

-Faktor bentuk muka bumi yang rata, seperti di kawasan padang rumput hawa sederhana. -Kawasan padang rumput untuk menjalankan kegiatan pertanian. -Contohnya, padang rumput Steppe. -Di kawasan perikanan dan kawasan perlombongan. -Faktor bentuk muka bumi yang beralun untuk pertanian. Contoh : Kawasan Berpendudukan Sederhana Padat Di Dunia

Peta :Kawasan Padang Rumput Sederhana 46

-Faktor bentuk muka bumi yang bergunung-ganang, seperti Banjaran Himalaya. -Kawasan beriklim melampau sejuk seperti di Greenland. -Kawasan beriklim melampau panas seperti Gurun Thar. -Faktor darjah ketersampaian yang rendah di kawasan pedalaman. -Faktor tanih yang tidak subur, seperti ti Siberia tanihnya berasid tidak sesuai untuk pertanian. Contoh : Kawasan Berpendudukan Jarang Di Dunia

Greenland

Peta :Kawasan Gurun Panas

1) Kelahiran Faktor Mempengaruhi Perubahan Penduduk

2) Kematian 3) Migrasi

Pertumbahan Semula Jadi (kelahiran — kematian)

Kadar Kelahiran Kasar =

= Kelahiran melebihi kematian

Jumlah Kelahiran Dalam Setahun

X 1000

Jumlah Penduduk Pertengahan Tahun

Faktor Mempengaruhi Kadar Kelahiran Menurun  Mengamalkan perancangan keluarga Taraf pendidikan tinggi Wanita mengutamakan kerjaya Umur kahwin lewat Kos hidup yang tinggi Faktor Mempengaruhi Kadar Kelahiran Meningkat  Dasar Kependudukan Malaysia, kerajaan memberi pengecualian cukai pendapatan Taraf pendidikan rendah Kos hidup yang tinggi Umur kahwin muda

Kadar Kematian Kasar =

Jumlah Kematian Dalam Setahun

X 1000

Jumlah Penduduk Pertengahan Tahun

Faktor Mempengaruhi Kadar Kematian Menurun  Taraf pendidikan tinggi, pendidikan kesihatan tinggi Amalan pemakanan yang sihat dan seimbang Gaya hidup yang sihat, tidak merokok, mengamalkan senaman Kemudahan perubatan yang baik, tahap kebersihan yang tinggi

Migrasi 1. Migrasi ialah proses perpindahan atau penghijrahan penduduk dari satu tempat ke tempat yang lain. 2. Orang yang berpindah dari satu tempat ke tempat lain dikenali sebagai migran. 3. Migrasi dibahagikan kepada dua jenis, iaitu: Migrasi Migrasi Dalaman

Migrasi Antarabangsa

4. Migrasi dalaman merupakan perpindahan penduduk dalam negara seperti antara daerah atau antara negeri. 5. Terdapat empat pola migrasi dalaman, iaitu: a) perpindahan dari luar bandar ke bandar b) perpindahan dari luar bandar ke luar bandar c) perpindahan dari bandar ke luar bandar d) perpindahan dari bandar ke bandar 6. Migrasi antarabangsa merupakan perpindahan penduduk dari sebuah negara ke negara yang lain. 7. Perpindahan penduduk Malaysia ke luar negara dikenali sebagai emigrasi. 8. Perpindahan penduduk asing ke Malaysia dikenali sebagai imigrasi.

Migrasi Penduduk Dari Luar Bandar Ke Bandar

Bandaraya Kuala Lumpur

Faktor Penolak Di Luar Bandar

Faktor Penarik Di Bandar

Peluang pekerjaan kurang (lebihan tenaga buruh) Peluang pekerjaan yang banyak Pendapatan yang rendah

Pendapatan yang lumayan

Pekerjaan yang tidak tetap

Pekerjaan yang tetap

Taraf hidup rendah

Taraf hidup tinggi

Kemudahan sosial terhad

Kemudahan sosial yang lengkap

Peluang pendidikan yang terhad

Peluang pendidikan yang luas

Kesan Migrasi Di Luar Bandar

Kesan Migrasi Di Bandar

Jumlah penduduk luar bandar berkurangan

Bekalan tenaga buruh bertambah

Banyak tanah terbiar

Pasaran di bandar semakin luas

Pasaran di luar bandar semakin kecil

Kes jenayah seperti perompakan bertambah

Bilangan golongan muda berkurangan

Kesesakan tempat tinggal

Peratus golongan tua meningkat

Kesesakan lalu lintas

Migrasi Penduduk Dari Luar Bandar Ke Luar Bandar Tanah Rancangan FELDA

Faktor Mempengaruhi Migrasi Luar Bandar Ke Luar Bandar: -Dasar kerajaan. -Kerajaan membuka kawasan ladang baru. -Peluang pekerjaan, iaitu pertanian kelapa sawit dan getah. -Kerajaan menyediakan kemudahan asas di petempatan terancang. -Penduduk luar bandar tidak memiliki tanah di tempat asal. -Pengangguran di tempat asal. Kesan Migrasi Luar Bandar Ke Luar Bandar: -Taraf hidup penduduk luar bandar meningkat. -Hasil pertanian meningkat. -Membekalkan bahan mentah yang mencukupi kepada industri. -Membasmikan kemiskinan di luar bandar.

Faktor Mempengaruhi Migrasi Antarabangsa Di Malaysia Faktor Penarik: -Peluang pekerjaan yang banyak, seperti sektor perindustrian. -Peluang pendidikan tinggi yang banyak. -Kadar upah yang lumayan. -Keadaan politik yang stabil. -Taraf hidup yang lebih tinggi. Faktor Penolak: -Peluang pekerjaan yang terhad di negara asal, kadar pengangguran tinggi. -Peluang pendidikan terhad di negara asal. -Kadar upah yang rendah di negara asal. -Keadaan politik tidak stabil di negara asal. -Taraf hidup yang rendah di negara asal. -Bencana alam dan kemiskinan di negara asal.

Kesan Migrasi Antarabangsa Di Malaysia Kesan Positif: -Bekalan tenaga buruh yang mencukupi. -Kemasukan buruh mahir, seperti jurutera dan sainstis. -Pasaran meluas. -Kemasukan modal asing. -Pemindahan teknologi. Kesan Negatif: -Masalah sosial meningkat, sperti kes jenayah. -Pengangguran pekerja tempatan. -Masalah setinggan. -Kesesakan lalu lintas. -Kesesakan tempat tinggal.

Ciri Demografi/ Kependudukan Piramid Penduduk Negara Kurang Penduduk

Piramid Stabil

-Piramid stabil berbentuk silinder. -Piramid peralihan berbentuk botol. -Golongan umur muda yang kecil. -Kadar kelahiran yang rendah. -Jangka hayat penduduk panjang. -Golongan dewasan lebih ramai. -Kadar kematian yang rendah.

Piramid Peralihan

*Pelajar boleh memerhatikan bilangan lelaki dan perempuan setiap golongan umur untuk membuat pembandingan.

Masalah Negara Kurang Penduduk Seperti Kanada, Australia -Masalah kekurangan tenaga buruh. -Golongan tua yang kurang produktif bertambah. -Kadar upah menjadi tinggi. -Pasaran tempatan menjadi kecil. -Kerajaan terpaksa membayar pencen yang tinggi. -Kerajaan terpaksa menyediakan banyak kemudahan sosial kepada golongan tua.

Ciri-Ciri Negara Kurang Penduduk Seperti Kanada, Australia -Tahap teknologi tinggi. -Kadar kelahiran rendah. -Kadar kematian rendah. -Taraf hidup tinggi. -Kadar kenal huruf tinggi/ kadar buta huruf rendah. -Kadar pengangguran rendah. -Tahap kesihatan dan perubatan tinggi.

Cadangan & Langkah mengatasi masalah Negara Kurang Penduduk -Dasar kerajaan mengalakkan kemasukan buruh asing. -Meningkatkan tahap teknologi seperti guna mesin untuk ganti tenaga buruh. -Melanjutkan umur bersara. -Mengalakkan golongan wanita bekerja. -Dasar kerajaan meningkatkan kadar kelahiran. -Mengadakan kempen meningkatkan kelahiran. -Kerajaan memberi insentif kepada keluarga melahirkan ramai anak.

Ciri Demografi/ Kependudukan Piramid Penduduk Negara Penduduk Berlebihan

Piramid Progresif

-Golongan umur muda yang besar. -Kadar kelahiran yang tinggi. -Jangka hayat penduduk pendek. -Kadar kematian yang tinggi. -Golongan umur tua yang kecil. -Golongan dewasa yang sederhana.

*Pelajar boleh memerhatikan bilangan lelaki dan perempuan setiap golongan umur untuk membuat pembandingan.

Masalah Negara Penduduk Berlebihan Seperti India, Bangladesh, Filipina, Somalia -Kadar pengangguran yang tinggi. -Kemiskinan dan kebuluran. -Kadar buta huruf tinggi. -Tahap kesihatan dan perubatan yang rendah. -Masalah petempatan.

Ciri-Ciri Negara Penduduk Berlebihan -Kadar buta huruf tinggi. -Kadar kelahiran tinggi. -Kadar kematian tinggi. -Jangka hayat pendek. -Kadar pengangguran tinggi. -Tahap teknologi rendah.

Cadangan & Langkah mengatasi masalah Negara Penduduk Berlebihan -Mengalakkan amalan perancangan keluarga. -Meningkatkan taraf pendidikan, mengurangkan kadar buta huruf. -Dasar kerajaan mengehadkan bilangan anak. -Mengadakan kempen kesedaran tentang perancangan keluarga. -Mengalakkan berkahwin pada umur yang lewat. -Mengalakkan inovasi dan pemodenan pertanian untuk meningkatkan hasil pertanian. -Mengalakkan pelaburan asing untuk menyediakan peluang pekerjaan.

Petempatan Kekal 2 Jenis Petempatan

Petempatan Sementara

Faktor Mempengaruhi Lokasi Petempatan Luar Bandar -Faktor bentuk muka bumi yang pamah, kerana sesuai dengan kegiatan pertanian. -Di kawasan tanah beralun sesuai dengan penanaman kelapa sawit dan getah. -Di kawasan tepi sungai dan pinggir laut untuk kegiatan perikanan. -Faktor tanih aluvium mewujudkan petempatan luar bandar untuk penanaman padi. -Dasar kerajaan, seperti kewujudan kampung baru. -Pembukaan tanah rancangan oleh governan. -Faktor darjah ketersampaian, petempatan luar bandar yang berhampiran dengan jalan raya. Fungsi Petempatan Luar Bandar -Pusat pengeluaran hasil pertanian, sumber makanan. -Pusat pengumpulan hasil pertanian. -Pusat pemprosesan hasil pertanian. -Membekalkan bahan mentah kepada industri, seperti kelapa sawit. -Sebagai pusat pelancongan, mempunyai pemandangan yang indah seperti sungai dan air terjun. -Sebagai pusat pentadbiran, seperti terdapat pejabat daerah. -Sebagai pusat industri desa seperti industri tembikar dan batik.

Faktor-faktor Yang Mempengaruhi Peletakkan & Taburan Bandar -Faktor bentuk muka bumi yang rata dan luas. Ini memudahkan kegiatan ekonomi dijalankan. -Faktor dasar kerajaan. Contohnya, Putrajaya dijadikan sebagai bandar pentadbiran. -Faktor sumber mineral. Contohnya, Miri menjadi bandar kerana perlombongan petroleum. -Faktor sejarah. Contohnya, Pulau Pinang dan Melaka dijajah oleh British. -Faktor kemudahan pengangkutan. Pembinaan lebuh raya memajukan kawasan terpencil. -Dasar ketersampaian tinggi, memudahkan mobiliti penduduk.

Fungsi Bandar -Sebagai pusat pentadbiran, terdapat banyak jabatan kerajaan. -Sebagai pusat perkhidmatan. -Sebagai pusat pendidikan, terdapat universiti seperti Bandar Baru Bangi. -Sebagai pusat perniagaan dan perdagangan, terdapat bank dan tempat membeli-belah. -Sebagai bandar pelabuhan seperti di Pulau Pinang dan Klang. -Sebagai bandar diraja seperti Kuala Kangsar, Pekan, Seri Menanti, Arau. -Sebagai bandar pertahanan seperti Port Dickson, Lumut dan Butterworth. -Sebagai bandar satelit untuk mengurangkan kesesakan bandar. -Sebagai bandar ICT seperti Cyber Jaya.

Hubungan Saling Bergantung Bandar Dengan Luar Bandar Sumbangan dan peranan luar bandar kepada bandar ialah: -Luar bandar membekalkan sumber makanan kepada penduduk bandar, seperti padi dan sayur. -Luar bandar membekalkan bahan mentah kepada industri di bandar seperti getah. -Luar bandar membekalkan tenaga buruh kepada bandar. -Luar bandar membekalkan hasil pertanian kepada bandar. -Luar bandar membekalkan barangan industri desa kepada bandar. -Luar bandar merupakan pusat rekreasi dan pelancongan kepada penduduk bandar. Sumbangan dan peranan bandar kepada luar bandar ialah: -Bandar menyediakan peluang pekerjaan kepada penduduk luar bandar. -Bandar menyediakan pasaran kepada barangan luar bandar. -Bandar menyediakan peluang pendidikan yang banyak kepada penduduk luar bandar. -Bandar menyediakan banyak perkhidmatan kepada penduduk luar bandar. -Bandar menyediakan kemudahan yang baik kepada penduduk luar bandar.

Hubungan Saling Bergantung Bandar Dengan Bandar -Contohnnya hubungan antara bandar besar dengan bandar kecil, bandar ibu negeri dengan bandar. -Bandar pelabuhan menyediakan kemudahan eksport dan import kepada bandar yang lain. -Bandar satelit menyediakan kawasan petempatan kepada bandar yang kesesakan. -Bandar besar menyediakan peluang pendidikan yang banyak kepada bandar kecil. -Bandar dan bandar yang lain membentuk rangkaian pasaran barangan. -Bandar dan bandar yang lain menyediakan pelbagai kemudahan dan perkhidmatan. -Bandar dan bandar yang lain membekalkan tenaga kerja antara satu sama lain.

Pembandaran/ Urbanisasi - Pembandaran atau urbanisasi merupakan proses pertambahan penduduk dan perubahan corak ekonomi yang lebih pesat di suatu petempatan. -Pertambahan penduduk di bandar adalah kesan daripada migrasi masuk penduduk. -Ekonomi di bandar berasaskan perindustrian, perkhidmatan, perniagaan dan perdagangan.

Bandar Rajah : Hierarki bandar

Bandar raya Metropolis Megalopolis

10000 orang 100000 orang 1000000 orang 10000000 orang

Konurbasi = Rebakan bandar dengan gabungan dan cantuman bandar membentuk bandar yang lebih luas.

Bandar Terancang -Bandar yang dirancang oleh kerajaan (governan). Ciri-Ciri Bandar Terancang: -Lokasi dipilih berdasarkan fungsi yang dirancangkan. -Bandar terancang lengkap dari segi keperluan asas. Dua Jenis Bandar Terancang : a) Bandar Satelit

b) Bandar Baru

Bandar Satelit -Dibina berhampiran dengan bandar induk atau pinggir bandar. -Bertujuan untuk mengatasi kesesakan penduduk dan kesesakan tempat tinggal di bandar induk. -Menyediakan kawasan perumahan yang terancang. -Menyediakan kemudahan sosial yang baik, seperti jalan raya dan bekalan elektrik. -Mempunyai fungsi tertentu seperti perindustrian, perniagaan, pentadbiran dan perkhidmatan. -Menyediakan banyak peluang pekerjaan. -Contoh bandar satelit : Petaling Jaya, Bandar Sunway, Senawang, Tampoi.

Bandar Baru -Dibina di lokasi yang baru dengan perancangan yang khusus. -Untuk membangunkan kawasan luar bandar, seperti Bandar Penawar di Johor. -Untuk membangunkan industri, seperti Bintulu, Nilai dan Gurun. -Sebagai pusat pendidikan tinggi, seperti Bandar Baru Bangi, Sintok. -Sebagai pusat perniagaan, seperti Bandar Baru Perda. -Sebagai pusat pentadbiran, seperti Putrajaya. -Untuk membangunkan telekomunikasi, seperti Cyberjaya.

Faktor Mempengaruhi Pembandaran/ Urbanisasi -Faktor sumber mineral, seperti Kuala Lumpur berkembang pesat kerana perlombongan bijih timah. -Perkembangan sektor perindustrian, menyediakan peluang pekerjaan yang banyak. -Peluang pekerjaan yang banyak menyebabkan pertambahan migrasi penduduk ke bandar. -Dasar kerajaan, seperti menyediakan infrastruktur yang baik. -Dasar kerajaan seperti mengadakan bandar baru. -Faktor sejarah, seperti penjajahan British di Pulau Pinang. -Faktor bentuk muka bumi yang rata, memudahkan kerja pembinaan.

Cyberjaya

Kesan Positif Pembandaran -Banyak peluang pekerjaan dalam sektor ekonomi seperti perindustrian dan pembinaan. -Kemudahan infrastruktur bertambah baik seperti jalan raya bertingkat dan lebuh raya. -Perkhidmatan pengangkutan awam bertambah baik seperti monorel dan LRT. -Taraf hidup dan kesihatan tinggi kerana pendapatan yang lumayan. -Perumahan yang selesa di rumah bertingkat, rumah pangsa dan kondominium. -Tempat rekreasi seperti padang golf, taman bunga dan tempat hiburan diadakan.

Kesan Negatif/ Masalah Pembandaran -Pencemaran udara, pencemaran air, pencemaran bunyi. -Peningkatan suhu, pulau haba, kesan rumah hijau. -Hujan asid merosakkan cat dan kenderaan, mengancam akuatik. -Jerebu akibat asap daripada kenderaan dan kilang. -Banjir kilat akibat pembinaan jalan raya dan pembungan sampah-sarap di parit. -Tanah runtuh akibat pembinaan jalan raya. -Masalah sosial seperti jenayah dan pengangguran. -Masalah setinggan. -Kesesakan lalu lintas.

Langkah/ Usaha Mengatasi Masalah / Kesan Negatif Pembandaran -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. -Mengadakan kempen berkongsi kereta. -Mewujudkan kawasan hijau untuk menyerap gas pencemaran. -Memajukan pengangkutan awam, seperti LRT. -Memperbaiki sistem perparitan. -Mengadakan kempen kitar semula. -Membina rumah kos rendah dan rumah pangsa untuk mengatasi masalah setinggan.

Lokasi Bandar Diraja Arau

Kuala Kangsar Pekan Cyberjaya Seri Menanti

Rancangan Tanah

FELDA, Pahang. Contoh Kawasan: 1) Jengka, Pahang. 2) Trolak, Perak. 3) Sahabat, Sabah.

Agensi Kerajaan Lain: 1) KEJORA 2) KETENGAH 3) DARA

4) KESEDAR 5) FELCRA

-Dasar kerajaan (Governan) -Kegiatan pertanian (kelapa sawit dan getah). -Perpindahan penduduk luar bandar ke luar bandar. -Penduduk sederhana padat. -Bentuk muka bumi beralun, bersaliran baik. -Tanih laterit untuk menanam kelapa sawit dan getah.

Terancang/

Berselerak

Berjajar

Berpusat

-Terdapat di kebun & kampung.

-Di tepi jalan, sungai, tali air, terusan, pantai.

-Di simpang jalan & muara sungai.

Berkelompok -Di ladang &

tanah rancangan.

Pola terancang di ladang FELDA

Faktor Yang Mempengaruhi Pola Petempatan: -Faktor bentuk muka bumi yang pamah. -Berhampiran dengan jalan raya, lebuh raya. -Berhampiran dengan sungai, tali air, sawah padi. -Faktor kegiatan ekonomi.

FUNGSI PETEMPATAN

NAMA TEMPAT

Pusat Pendidikan Pusat Perindustrian/ Perkilangan/ Pembuatan Industri Automotif/ Otomobil Bandar Diraja

Sintok, Bandar Baru Bangi, Skudai, Serdang, Tanjung Malim Prai, Bayan Lepas, Shah Alam, Ayer Keroh, Bintulu, Kerteh, Petaling Jaya, Kamunting, Tasek, Mak Mandin

Bandar Sempadan

Tebedu, Padang Besar, Rantau Panjang

Pusat Pengangkutan

Gemas (Persimpangan jalan kereta)

Gurun, Kulim, Shah Alam, Tanjung Malim, Pekan, Serendah Arau, Kuala Kangsar, Klang, Pekan, Seri Menanti

Pangkalan Tentera Laut Lumut (Perak) (Pertahanan Negara)

Pangkalan Tentera Udara Butterworth, Sungai Besi, Kuantan (Pertahanan Negara)

Perikanan Pengeluaran hasil pertanian Pusat pentadbiran

Mersing, Tawau, kemaman, Tumpat Kawasan luar bandar Putrajaya (kerajaan elektronik), Ipoh, Kota Bharu,Kota Kinabalu, Kuching, Kangar, Kuantan 58

Pengangkutan Moden Berkuasa Elektrik: -Mengurangkan kesesakan lalu lintas. -Mengurangkan pencemaran udara. -Meningkatkan mobiliti penduduk bandar. -Perkhidmatan yang selesa, tetap pada masa, tambang berpatutan.

Kapal Kargo:

-Membawa barangan secara pukal. -Kos pengangkutan yang rendah. -Memajukan perdagangan antarabangsa.

Kapal Terbang:

-Mengalakkan sektor pelancongan. -Memendekkan masa perjalanan. -Meningkatkan darjah ketersampaian. -Meningkatkan mobiliti penduduk.

Kargo Udara:

-Menghantar barangan dengan pantas. -Mengawal alam sekitar seperti pembalakan haram dan kebakaran hutan. -Meningkatkan darjah ketersampaian di kawasan pedalaman.

Lebuh Raya

-Mengurangkan kesesakan lalu lintas. -Meningkatkan mobiliti penduduk. -Meningkatkan darjah ketersampaian. -Mempercepatkan perjalanan. -Menghantar barangan ke pasaran dengan cepat. -Perjalanan yang selesa.

Pengangkutan -Meningkatkan darjah ketersampaian. -Membawa barangan pukal, seperti hasil pertanian. Air/ Laut/ -Membawa penumpang. -Tambang yang murah. Persisiran -Penting untuk golongan nelayan. pantai -Mengalakkan pelancongan kapal.

-Menyediakan peluang pekerjaan seperti nelayan, industri bina kapal. -Mengendalikan urusan eksport dan import.

*Perkembangan Jaringan Pengangkutan termasuk pembinaan lebuh raya, terowong, lapangan terbang, pelabuhan, pengangkutan awam moden. -Faktor bentuk muka bumi yang rata, memudahkan kerja pembinaan. -Bentuk muka bumi yang rata dapat menjimatkan kos pembinaan. -Dasar kerajaan, seperti perancangan pembangunan negara. -Faktor tahap teknologi yang tinggi. -Faktor tenaga buruh yang mencukupi. -Faktor tenaga buruh yang mahir. -Faktor permintaan yang tinggi terhadap pengangkutan. -Faktor kegiatan ekonomi yang pesat memerlukan jaringan pengangkutan yang baik.

-Pertambahan kenderaan menyebabkan pencemaran udara kerana asap. -Pertambahan kenderaan menyebabkan pencemaran bunyi. -Asap daripada kenderaan menyebabkan hujan asid, pulau haba, jerebu. -Pengangkutan air menyebabkan pencemaran air, seperti tumpahan minyak. -Pembinaan jalan raya menyebabkan tanah runtuh dan hakisan tanih. -Pembinaan jalan menyebabkan hutan ditebang, habitat hidupan dimusnahkan. -Pembinaan jalan berturap menyebabkan banjir kilat. -Kesesakan lalu lintas.

-Menguatkuasakan undang-undang. -Menggunakan petro tanpa plumbum. -Memasang penapis asap kenderaan. -Memajukan pengangkutan awam berkuasa elektrik, seperti LRT, Komuter. -Membina teres, tembok dan menanam tutup bumi untuk mengatasi tanah runtuh. -Mengadakan kempen berkongsi kereta.

Pembinaan Landasan Kereta Api pada peringkat awal untuk : Mengangkut

bijih timah

Sistem Pengangkutan Pintar : 1) Meningkatkan keselamatan pengangkutan 2) Gabungan penggunaan alat elektronik & ICT Faktor jaringan pengangkutan di pantai barat Semenanjung Malaysia lebih padat berbanding dengan pantai timur Semenanjung Malaysia:

1) Kegiatan ekonomi yang pesat 2) Tumpuan bandar besar

3) Penduduk padat 4) Tanah pamah yang luas 60

Kota Kinabalu



P. Langkawi 

Bayan Lepas KLIA (Sepang)

Kuching 

Senai



Kuantan

Bintulu (Gas asli)

Butterworth

Klang Pasir Gudang (Minyak Sawit)

Sg. Kinabatangan

Sg. Pahang Kepentingan -Membawa penumpang. -Membawa barang secara pukal. -Meningkatkan darjah ketersampaian. -Penting untuk menghanyutkan kayu balak.

Sg. Rajang

Tumpat

Padang Besar

(bandar sempadan)

Gemas

Johor Bahru

-Terminal persimpangan (pertemuan) -Menghubungkan jalan keretapi pantai barat & pantai timur Semenanjung Malaysia. Peta : Lebuh raya utama di Malaysia Lebuh Raya Timur Barat Bukit Kayu Hitam Jeli

Lebuh Raya Kuala Krai—Gua Musang Kuala Krai

Grik Gua Musang

Miri

Lebuh Raya Persekutuan

Karak KL

Lebuh Raya Utara—Selatan

Klang

Lebuh Raya Pan Borneo Sri Aman Johor Bahru

Peta : Lokasi satelit bumi di Malaysia P.Langkawi

Labuan

Kuantan

Melaka

Sematan

Kepentingan /Kesan Positif kemajuan Perhubungan / ICT

1) Menggalakkan Integrasi Nasional & Perpaduan -Sistem perhubungan yang baik memudahkan perhubungan antara penduduk di Semenanjung Malaysia yang terpisah dengan Sabah dan Sarawak.

2) Menggalakkan Perkembangan Ekonomi -Kemajuan ICT membawa kepada perkembangan ekonomi Malaysia menerusi e-dagang. -E-dagang membolehkan perniagaan dan perdagangan dijalankan dengan lebih luas di pasaran global.

3) Peningkatan Bidang Pendidikan Malaysia telah mengadakan e-learning. Contohnya, Universiti Multimedia dan UNITAR di Malaysia.

4) Peningkatan Bidang Perubatan -Tele-perubatan menyediakan perkhidmatan pengetahuan dan nasihat tentang kesihatan dan perubatan kepada orang ramai menerusi ICT seperti internet. -Contohnya di Hospital Selayang.

5) Melicinkan Pentadbiran -E-kerajaan diadakan di Putrajaya.

Kepentingan Statelit -membolehkan siaran langsung -perkhidmatan telefon terus ke seluruh dunia -mewujudkan internet secara wireless -memantau bumi seperti tahap lapisan ozon bumi, kebakaran hutan dan tumpahan minyak -meramal dan mengkaji cuaca -memajukan sistem pengangkutan seperti penggunaan GPS. -meluaskan pasaran ekonomi.

Faktor Yang Mempengaruhi Perkembangan Perhubungan ICT 1) Galakkan kerajaan 2) Penyelidikan dan pembangunan (R&D) 3) Buruh mahir 4) Tahap teknologi 5) Faktor modal yang tinggi

Sumber Semula Jadi

Sumber Yang Boleh Diperbaharui

Sumber Yang Tidak

-Wujud secara berterusan, boleh dirawat selepas digunakan. Contoh:

Mineral

-Cahaya Matahari -Hutan -Air -Tanih ——————— *Geoterma *Suria *Ombak *Biomas *Angin ______________ *Pokok seperti cengal, meranti, jati

Boleh Diperbaharui

______________ *Boleh diguna semula (logam):

-Bijih timah -Kuprum -Bijih besi -Emas ———————*Tidak boleh diguna

semula (bukan logam):

-Batu kapur -Kaolin -Gas asli -Petroleum -Arang batu

Kepentingan Sumber Mineral

-Menghasilkan pelbagai peralatan logam seperti cangkul, sabit. -Sebagai bahan tenaga seperti petroleum dan arang batu. -Menghasilkan barangan yang kukuh dan tahan lama, seperti kenderaan besi. -Menyediakan peluang pekerjaan dalam sektor perlombongan, seperti perlombongan petroleum. -Menambahkan pendapatan negara dengan eksport sumber mineral. -Menyediakan bahan mentah kepada industri. -Kegiatan perlombongan sumber mineral membangunkan petempatan luar bandar. -Mempercepatkan proses pembandaran, seperti Kerteh dan Miri.

Kepentingan Sumber Air

-Sumber air tawar diperoleh dari sungai, tasik, kolam dan bawah tanah. -Membolehkan kegiatan pertanian dijalankan. -Air di sungai dan laut menjadi jalan pengangkutan air. -Air di sungai digunakan untuk menghanyut kayu balak, seperti Sungai Kinabatangan. -Sumber air di kawasan tanah tinggi dapat menjana hidroelektrik dengan membina empangan. -Menggalakkan pembinaan tempat rekreasi seperti Sunway Lagoon. -Kawasan berair yang indah seperti pantai dan air terjun dijadikan sebagai kawasan pelancongan.

Kepentingan Kepelbagaian Biologi

-Kepelbagaian biologi merujuk kepada pelbagai spesies haiwan dan tumbuhan. -Hutan hujan tropika mempunyai pelbagai flora dan fauna yang unik. -Keunikan flora dan fauna menjadi tarikan pelancongan. -Tumbuh-tumbuhan semula jadi membekalkan sumber perubatan dan herba. -Tumbuhan dan haiwan menjadi sumber makanan kepada manusia. -Haiwan seperti gajah, kuda dan lembu boleh dijadikan untuk tujuan pengangkutan. -Haiwan seperti lembu menghasilkan pelbagai bahan mentah seperti kulit dan susu.

Kepentingan Sumber Tanih

-Tanih membekalkan nutrien kepada tumbuhan. -Pelbagai jenis tanih dapat mempelbagaikan jenis tumbuhan di bumi. -Tanih membekalkan tanah liat untuk membuat bata, tembikar. -Tanih boleh menyerap dan menyimpan air. -Tanih penting untuk kegiatan pertanian. -Tanih laterit sesuai menanam kelapa sawit dan getah. -Tanih gambut sesuai menanam nanas. -Tanih aluvium sesuai menanam padi.

Kepentingan Tenaga Suria (Cahaya Matahari)

-Mengeringkan kain dan pakaian. -Mengeringkan barangan industri seperti ikan masin dan udang kering. -Menjanakan elektrik. -Sebagai tenaga dalam peralatan seperti jam tangan, mesin kira-kira dan rumah api. -Merupakan sumber tenaga yang bersih, tidak mencemari alam. -Merupakan sumber yang percuma, menjimatkan kos.

Kepentingan Sumber Biojisim

-Merupakan penghasilan tenaga melalui proses pereputan sisa pertanian dan bahan buangan haiwan. -Menghasilkan tenaga haba dalam bentuk gas metana, biogas dan etanol. -Jepun dan Amerika Syarikat menjalankan penyelidikan untuk menghasilkan tenaga daripada pembakaran sampah sarap. -Brazil menjalankan penyelidikan menghasilkan bahan api cecair dengan air tebu. -Sumber biojisim dapat mengurakan pencemaran alam. -Kos yang murah. -Kitar semula bahan buangan. -Menjamin sumber alam berterusan pada masa hadapan. 65

Kesan Penerokaan Sumber Mineral -Kegiatan perlombongan dijalankan oleh manusia untuk mendapatkan sumber mineral. -Perlombongan petroleum di laut akan menyebabkan pencemaran air laut, mengancam hidupan akuatik, ekosistem lautan terjejas. -Perlombongan bijih timah menyebabkan pencemaran air sungai, tanah runtuh. -Perlombongan batu kapur menyebabkan jerebu, pencemaran udara. -Kegiatan perlombongan juga menyebabkan perubahan landskap.

Kesan Penerokaan Sumber Air -Pembinaan empangan menyebabkan hutan tenggelam, sumber hutan musnah, habitat flora dan fauna musnah, ekosistem hutan terjejas. -Penerokaan sumber air bawah tanah menyebabkan perubahan landskap dan tanah runtuh. -Kegiatan pelancongan di sungai dan pantai menyebabkan pencemaran air.

Kesan Penerokaan Sumber Tanih -Kegiatan pertanian secara giat mengurangkan nutrien dan kesuburan tanih. -Penggunaan baja kimia dan racun rumpai menyebabkan keasidan tanih meningkat, pecemaran tanih, pencemaran air dan mengancam hidupan akuatik. -Pertanian pindah akan menjejaskan nutrien tanih dan hakisan tanih.

Kesan Penerokaan Sumber Hutan -Penerokaan sumber hutan untuk mendapatkan kayu balak, membina lebuh raya, membuka ladang. -Penerokaan sumber hutan menyebabkan kemusnahan habitat flora dan fauna, rantaian makanan terjejas, ekosistem hutan terjejas, kepupusan flora dan fauna. -Pembalakan menyebabkan kawasan tadahan terjejas, peningkatan suhu.

Kesan Penerokaan Pantai & Sumber Marin -Penerokaan pantai untuk membina pelabuhan, pusat pelancongan akan menyebabkan pencemaran air laut, mengancam hidupan akuatik. -Penebangan pokok bakau menyebabkan pantai terhakis, habitat akuatik terjejas, mengancam hidupan akuatik. -Penggunaan pukat tunda oleh nelayan memusnahkan batu karang dan kepupusan akuatik. -Kapal laut boleh menyebabkan pencemaran laut kerana tumpahan minyak.

Langkah Pengurusan Sumber Mineral -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. -Mencari gantian baru. -Menjalankan kempen kitar semula. -Menjalankan penyelidikan menghasilkan sumber mesra alam.

Langkah Pengurusan Sumber Air (Di Arab Saudi/ Malaysia) -Membina empangan. -Membina loji penyahgaraman air laut. -Membina loji bekalan air bersih. -Menyimpan air hujan. -Merawat semula air sisa. -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen jimat air. -Mengadakan kempen kesedaran.

Langkah Pengurusan Sumber Tanih -Menggunakan baja organik. -Menggunakan kaedah biologi untuk mengawal mahkluk perosak. -Pembinaan teres, menanam tanaman tutup bumi boleh mengurangkan hakisan tanih. -Penanaman secara bergilir. -Pembajakan mengikut kontur. -Pertanian rumah kaca. -Penggunaan sisa tanaman untuk mengekalkan kesuburan tanih.

Langkah Pengurusan Sumber Hutan (Di Kanada/ Malaysia) -Menguatkuasakan undang-undang. -Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. -Mengadakan program penghutanan semula. -Pengawalan eksport kayu. -Mengadakan kitar semula kertas. -Penubuhan Unit Pencegah Kebakaran Hutan. -Mewartakan hutan simpan dan taman negara. -Menjalankan penyelidikan menghasilkan baka pokok bermutu. -Mengehadkan lesen pembalakan.

Langkah Pengurusan Sumber Marin & Pantai -Mewartakan taman laut. -Kawasan paya bakau diwartakan sebagai hutan simpan. -Mengadakan kempen kesedaran cintai alam. -Mengehadkan lesen pukat tunda. -Merawat semula air kumbahan, seperti yang dijalankan oleh Indah Water Konsortium. -Menguatkuasakan undang-undang, dengan memberi hukuman yang berat. -Mengadakan projek penanaman pokok bakau dapat mencegah hakisan ombak

Sektor Pembuatan/ Perindustrian / Perkilangan Industri Berasaskan Sumber 

Industri Bukan Berasaskan Sumber

Industri Berasaskan Getah



Industri Tekstil dan Pakaian

-Produk: tayar, kasut, sarung tangan getah.

-Produk: kain, baju, seluar.

-Lokasi: Kulim, Mergong (Kedah); Shah Alam (Selangor); Senawang (Negeri Sembilan); Bayan Lepas (Pulau Pinang)

-Lokasi: Bayan Lepas (Pulau Pinang)



Industri Berasaskan Kayu

-Produk: perabot seperti meja, kerusi, venir, kertas. -Lokasi: Olak Lempit (Selangor); Bukit Rambai (Melaka); Pagoh dan Muar (Johor); Sandakan (Sabah) 

Industri Berasaskan Kelapa Sawit

-Produk: minyak masak, sabun, lilin, barang kosmetik. -Lokasi: Shah Alam (Selangor); Mak Mandin dan Prai (Pulau Pinang); Kulim (Kedah); Pasir Gudang (Johor) 



Industri Elektrik dan Elektronik

-Produk: mesin basuh, kipas, lampu, semikonduktor, penyaman udara, radio, televisyen. -Lokasi: Bayan Lepas (Pulau Pinang); Batu Berendam (Melaka); Pending (Sarawak); Tawau (Sabah) 

Industri Automotif (Kelengkapan Pengangkutan)

-Produk: kereta, motosikal, trak tentera.

-Lokasi: Shah Alam dan Serendah (Selangor); Pekan (Pahang); Kulim dan Gurun (Kedah)

Industri Berasaskan Makanan dan Minuman

-Produk: Nanas dalam tin, biskut, kek, jus buahbuahan, kacang, rempah. -Lokasi: Shah Alam dan Petaling Jaya (Selangor); Ayer Keroh (Melaka); Menglembu (Perak); Prai dan Mak Mandin (Pulau Pinang)

Peta: Taburan pusat perindustrian utama di Malaysia

Petunjuk

Prai, Mak Mandin Bayan Lepas

Pusat Perindustrian Kamunting

Kerteh Tasek

Lutong/ Miri Kidurong

Bintulu

Petaling Jaya, Shah Alam, Sungai Way, Lembah Klang

Nilai

Pasir Gudang Ayer Keroh

Larkin

Pending

Bintulu = Industri berasaskan gas asli (loji gas cecair), industri baja urea. Lutong, Kerteh, Miri = Industri petrokimia, memproses petroleum. Pekan, Gurun, Kulim, Shah Alam, Serendah = Industri automatif

Pendidikan

 Pelancongan Acara Bertema -Kunjungan untuk acara tentang kebudayaan berbilang kaum seperti Pesta Gawai, Hari Thaipusam di Batu Caves, dan aktiviti di Dataran Merdeka

 Ekopelancongan  Pendidikan Awam -Melawat ke kawasan semula jadi seperti pantai, pulau, -Pendidikan yang dikendalikan oleh gua, hutan, tanah tinggi, dan air terjun. kerajaan. -Contoh institusi pengajian tinggi awam  Agropelancongan (IPTA) seperti Universiti Malaya (UM), -Pelancongan berasaskan pertanian seperti ke Tanah Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) Tinggi Cameron, Kundasang, Taman Herba Pagoh, dan Universiti Sains Malaysia (USM). Tekam Plantation dan sebagainya.  Pendidikan Swasta  Pelancongan Kesihatan -Aktiviti pelancongan bagi mendapatkan rawatan -Pendidikan yang dikendalikan oleh individu atau syarikat. penyakit atau penjagaan kesihatan. -Seperti Pusat Perubatan Antarabangsa di Pulau -Kurikulum sama dengan pendidikan Langkawi, Hospital Selayang dan Institut Jantung awam. -Diiktiraf oleh kerajaan melalui Lembaga Negara. Akreditasi Negara (LAN). -Contoh Institusi pengajian tinggi swasta  Pelancongan Pendidikan -Pelajar asing belajar di pusat pengajian tinggi tempatan (IPTS) seperti Universiti Telekom Malaysia, Universiti Tenaga Nasional seperti di Universiti Islam Antarabangsa. dan Universiti Petronas.  Pelancongan Budaya & Warisan -Melawat ke tempat yang tentang kebudayaan dan  Kepentingan Pendidikan Awam & Pendidikan warisan sejarah seperti ke Balai Seni, Muzium Negara, Swasta Kota A’ Famosa dan menyertai program “home stay”. 1) Menambah pendapatan negara  Pelancongan Sukan / Rekreasi dengan kemasukan pelajar dari -Menyaksikan atau mengambil bahagian dalam acara luar negara. sukan seperti ke Litar Lumba F1 Sepang, Tapak 2) Menjalankan penyelidikan dapat Pameran Maritim dan Udara Antarabangsa LIMA di menghasilkan inovasi baru. Pulau Langkawi dan Tapak Pesta Layang-layang 3) Inovasi baru boleh dipasarkan ke Antarabangsa di Johor. pasaran antarabangsa. 4) Mengalakkan pelancongan MICE  Pelancongan Kapal dengan mengadakan konvensyen. -Melancong dengan menaiki kapal dan bot. 5) Pemindahan teknologi melalui  Pelancongan MICE perjanjian persefahaman (MOU). -Peserta yang menghadiri mesyuarat, persidangan 6) Menyediakan peluang pekerjaan atau pameran antarabangsa seperti di Pusat Dagang guru, pensyarah dan seperti Dunia Putra (PWTC) dan Pusat Pameran dan pengawai tadbir. Konvensyen Antarabangsa Malaysia.

Pelancongan

 Insurans -Memberi perkhidmatan perlindungan terhadap pelbagai risiko yang mungkin berlaku kepada individu dan syarikat.

 KWSP -Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) ditubuhkan bagi mengumpul caruman majikan untuk digunakan semula oleh pekerja selepas bersara. -Wang yang dicarum akan dilaburkan untuk mendapatkan dividen.

 Pajak Gadai -Aktiviti jual beli gadaian seperti tanah, rumah, dan barangan lain yang berharga.

Perdagangan Antarabangsa -Aktiviti melibatkan import dan eksport barangan dagangan di pelabuhan utama, lapangan terbang antarabangsa dan bandar -bandar besar.



 Perniagaan Borong -Perniagaan yang dijual secara pukal. Biasanya terdapat di kawasan bandar.

 Perniagaan Runcit -Aktiviti jual beli secara runcit atau kecil-kecilan seperti di kedai runcit dan pasar mini.

Perdagangan

Perkhidmatan utiliti seperti bekalan elektrik, gas, air

 Pengangkutan Udara -MAS Kargo untuk membawa barangan industri yang bernilai seperti barangan elektronik. -MAS, Air Asia dan Berjaya Air menyediakan perkhidmatan untuk membawa penumpang.

 Pengangkutan Air -Kapal kontena untuk membawa barangan eksport dan import. -Kapal tangki digunakan untuk membawa minyak dan gas asli. -Kapal pesisir pantai membawa penumpang dengan feri atau bot.

 Syarikat Saham -Mengendalikan urusan jual beli saham.

 Pengangkutan Darat -Membawa penumpang dan barang dengan kenderaan seperti kereta, motosikal, bas, kereta api dan monorel.

Pengangkutan

Institusi Kewangan & Bank -Menyediakan kemudahan seperti pinjaman, simpanan dan khidmat nasihat.



Kewangan

5) INDUSTRI PERKHIDMATAN (SEKTOR TERTIER)

Kawasan Pelancongan Malaysia

Taman Negara Kinabalu & Kundasang Taman Tunku Abdul Raman Sepilok

Pulau Redang

Pulau Langkawi

Pulau Labuan

T. T Cameron Pulau Pangkor

Taman Negara Pahang

T. T. Genting

Pulau Tioman Gua Niah

Gua Mulu

Taman Negara Endau-Rompin

Kota A’ Famosa

Kawasan Penanaman Padi

Tanaman Jualan/ Kontan Peta: Taburan tanaman jualan di Malaysia Kudat

Chuping

T T KK KK

Lahad Datu

Tawau

Semporna Bagan Datoh

Tanah Rancangan FELDA Jengka K

Mukah

S Oya

Sibu

Dataran Johor

Petunjuk Tebu

Kopi

Sagu

Getah

Tanaman Hawa Sederhana

Koko

Lada Hitam

Nanas

Tembakau

Kelapa Sawit

TANAMAN

Kelapa

LOKASI

KETERANGAN

Kelapa Sawit

Dataran Johor (Labis & Kluang), Jengka, Teluk Intan, Tawau

-Tanih laterit & tanah beralun.

Getah

Dataran Johor (Kluang & Batu Pahat)

-Tanih laterit & tanah beralun.

Nanas

Dataran Johor (Yong Peng, Pontian,

Tebu

Chuping (Perlis), Padang Terap (Kedah)

-Ladang tebu yang terbesar Malaysia di Chuping. -Tanah rendah, rata, dan bertanih aluvium.

Lada Hitam

Kuching, Sri Aman, Sarikei, Sibu

-95 % pengeluaran negara ditanam di Sarawak

Tembakau

Bachok, Tumpat, Pasir Puteh (Kelantan), Besut (Terengganu)

-Tanaman sampingan di kawasan sawah selepas padi dituai pada musim kering. -Sesuai tanam di tanah aluvium berpasir.

Sagu

Oya & Mukah (Sarawak)

-Ditanam untuk mendapat sagu dan tepung sagu.

Kelapa

Rengit (Johor), Bagan Datoh (Perak), Sipitang & Kudat (Sabah)

-Tanam dikawasan pantai berpasir. -90% ditanam secara kebun kecil.

Kopi

Kuala Langat & Kuala Selangor (Selangor), Rengit (Johor)

-Sesuai tanam dengan tanih gambut dan tanah rendah secara kecil-kecilan dan pasaran terhad.

Koko

Jerangau (Terengganu), Raub (Pahang), Tawau, Sandakan, Semporna (Sabah)

-Malaysia pengeluar ketiga besar di dunia. -Tanaman sampingan di ladang kelapa.

Teh

Tanah Tinggi Cameron, Kundasang, Kahang (Johor), Lenggong (Perak)

-Ditanam di kawasan tanah tinggi dan tanah rendah.

Tanaman Hawa Sederhana

Tanah Tinggi Cameron dan Kundasang

-Kawasan tinggi yang suhu sederhana 18° C-21° C. -Tanaman sayur-sayuran, buah-buahan dan teh.

Pekan Nanas)

-Tanih gambut.

PERIKANAN Jenis Peikanan

Lokasi

Kaedah

Hasil Tangkapan

Perikanan Laut Dalam

-Di kawasan laut melebihi 30 km dari -Pukat tunda pantai. -Pukat harimau -Kawasan tangkapan di Laut China -Bubu Selatan dan Lautan Hindi.

-Ikan tongkol -Ikan tenggiri -Ikan merah -Ikan kembung -Udang kara

Perikanan Pinggir Laut

-Di kawasan pinggir laut tidak melebihi -Pukat tarik 30 km dari pantai. -Pukat hanyut -Kasawan tangkapan di Selat Melaka, -Jala Selat Tebrau dan Laut China Selatan. -Kail

-Ikan tuna -Ikan bawal -Ikan kembung -Ikan tenggiri -Ketam

Perikanan Air Tawar

-Menangkap ikan di sungai, tasik, kolam, -Sangkar sawah padi. -Kawasan tangkapan seperti di Tasik Chini, Tasek Bera dan sebagainya.

-Ikan keli -Ikan haruan -Ikan kelah -Ikan patin

Akuakultur

-Menternak ikan di kawasan air tawar, air -Sangkar payau dan air laut dengan sangkar. -Contohnya, Batu Maung, Kuala Sungai Merbok (Kedah) dan Seberang Takir (Terengganu).

-Kerang -Udang galah -Udang harimau

Peta: Stesen penjana kuasa hidroelektrik Malaysia

Temenggor Bersia

Tenom Pangi

Kenyir

Kenering Chenderoh

Bakun Tembeling Pelagus

Batang Padang Batang Ai

Gas asli cecair, baja urea.

-Pulai, Kinarut, Beryl, Jernih, Duyong, Bedong. -Kilang penapisan gas asli terdapat di Bintulu, Paka (Terengganu).

-Teluk Ramunia.

Gas Asli

Bauksit

Membuat aluminium.

Industri petrokimia, plastik, tesktil, minyak petro, bitumen (minyak untuk jalan tar)

-Erb West, Tapis, Bekok, Lutong Barat. -Kilang penapisan petroleum terdapat di Kerteh, Miri, Lutong, Port Dickson dan Tangga Batu (Melaka).

Kuprum

Batu Kapur

Arang Batu

Merit-Pila

Kawasan

Kegunaan

Silimpopon

Membuat simen.

Wayar atau kabel elektrik dan barangan hiasan tembaga -Mamut (Sabah). Kuprum

-Pulau Langkawi (Kedah) & Tasek (Perak)

Barangan kemas seperti rantai dan cincin.

-Raub (Pahang), Gua Musang (Kelantan), Rusila (Terengganu), Bau (Sarawak). Emas

Batu Kapur

Tembikar, seramik, jubin.

Bahan api, dibakar untuk menghasilkan haba.

Mamut

-Bidor & Tapah (Perak) -Machap, Ayer Hitam (Johor)

-Merit-Pila, Balingian, Silantek, Kapit (Sarawak). -Silimpopon (Sabah). -Bukit Arang (Perlis).

Kapit

Balingian

Bintulu

Lutong Miri



Erb West

Kaolin

Arang Batu

Mineral



Kaolin

E Emas

Silantek

Petroleum

Bau

Piuter, menyadur tin makanan, bateri, pateri.

Teluk Ramunia



Pulai

-Lembah Kinta (termasuk Taiping & Ipoh). -Lembah Klang, Lembah Langat, Kuala Lumpur (Selangor). -Seremban, Lukut (Negeri Sembilan).

Ayer Hitam

Tapis

Bauksit

Bijih Timah

Seremban

Paka Kerteh

Kegunaan

Lembah Klang

Raub

Gua Musang

Bekok

Gas Asli

Kawasan

Tapah & Bidor

Lembah Kinta Tasek

Rusila



Petroleum

Bijih Timah

Mineral

Pulau Langkawi

Bukit Arang

Petunjuk

Peta: Taburan Mineral Di Malaysia

WTO ASEAN APEC IMT-GT

Kepentingan:

1)Perdagangan meningkat. 2)Mengalakkan pelaburan asing. 3)Meluaskan pasaran. 4)Pemindahan teknologi. 5)Meningkatkan eksport. 6)Mengurangkan tarif (cukai) eksport. 7)Kemasukan buruh mahir.

Jenis Kerjasama

Contoh

Kerjasama Dua Hala -Perdagangan import dan eksport antara dua buah negara



Kerjasama Pelbagai Hala -Perdagangan antara banyak negara



Malaysia dengan ASEAN dan ASEAN dengan negara luar

Kerjasama Serantau -Perdagangan antara negara serantau



ASEAN APEC (Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik)



Malaysia dengan Amerika Syarikat Malaysia dengan Jepun

Kerjasama Sedunia  WTO (Pertubuhan Perdagangan -Perdagangan antara negara di seluruh dunia Antarabangsa) Kerjasama Segi Tiga Pertumbuhan  IMT-GT (Kerjasama antara Indonesia, Malaysia dan Thailand) -Kerjasama ekonomi antara tiga buah negara  IMS-GT (Kerjasama antara Indonesia, berjiran Malaysia dan Singapura)

*Import meningkat bukan kepentingan. 74