Noord-Nederland BUSINESS by People's Business

NOORD-NEDERLAND

regionaal zakenmagazine | Jaargang 8 | nummer 3 | Juli 2012

Het Verschil: Onderscheidende bedrijven in de markt

Luca Cordera di Montezemelo: ‘Ferrari is de baas over mijn hart’

Raymond Cloosterman CEO Rituals: ‘Geld is nooit een drijfveer geweest’

Pagina 58 - 65:

kpn kpn werkt werkt voor voor ondernemers ondernemers

Onbeperkt mobiel bellen ** met collega’s met met het het nieuwe nieuwe BedrijfsFlexibel BedrijfsFlexibel abonnement abonnement

35. 35.--

20./mnd /mndexcl. excl.btw btw****

Samsung Samsung Galaxy Galaxy SIII SIII €€ 49,49,-**

**Bij Bijeen een2-jarig 2-jarigBedrijfsFlexibel BedrijfsFlexibelWeb Webabonnement. abonnement. ** **Vraag Vraageen eenmedewerker medewerkernaar naarde devoorwaarden. voorwaarden.

kpn Business Center: persoonlijk ĂŠn deskundig advies Het kpn Business Center is een prettige plek om in alle rust mobiele of vaste telefoons uit te proberen, goed advies te krijgen over telefonie, tablets en internet, of snel en vakkundig toestellen te laten repareren. En dat in combinatie met de prima bereikbaarheid en ruime gratis parkeerruimte, is het heerlijk vertoeven in deze winkel. Wie zelf wel eens geprobeerd heeft een nieuwe telefoon uit te zoeken, weet dat dat een ingewikkelde en tijdrovende klus kan zijn. Wat is het beste abonnement, is zoâ&#x20AC;&#x2122;n gratis toestel echt zo aantrekkelijk en zijn al die functies op het toestel wel relevant voor mij? Maar ook: kan ik er wel prettig mee bellen, e-mailen en internetten. Veel ondernemers hebben geen tijd om uitgebreid te zoeken naar de beste oplossing voor hun bedrijf. Bij het kpn Business Center kunnen zij erop vertrouwen dat de verkoopadviseurs alle kennis hebben om de ondernemers te kunnen adviseren over de oplossing die het beste bij hun bedrijf past. Daar nemen we rustig de tijd voor, desgewenst op afspraak. Het kpn Business Center is onderverdeeld in experience zones voor mobiele telefonie, mobiel werken (met o.a. tablets) en vaste telefonie. Hier kunnen klanten alles uitproberen met werkende producten, om bijvoorbeeld te ontdekken hoe een touchscreen werkt, of wat de geluidskwaliteit en gebruiksvriendelijkheid van een toestel is. Tevens kunnen klanten bij het kpn Business Center gewoon doorwerken. Er is gratis HotSpot. In de winkel is er ook een eigen reparatieafdeling voor mobiele telefoons. Veel problemen lossen de medewerkers ter plekke op. En als de reparatie wat meer tijd kost, kunnen klanten een leentoestel krijgen. Als het nodig is het toestel naar de fabrikant te versturen, regelt het kpn Business Center dat. Klanten hebben er geen omkijken naar. En kunnen voor alle telecom en ICT-zaken in het kpn Business Center terecht. Kom langs en ervaar het zelf!

kpn Business Center kpn Business Center Groningen Leeuwarden Kieler Bocht 17, 9723 JA Jupiterweg 1, 8938 AD Groningen Leeuwarden Tel: 050-549 25 77 Tel: 058-288 96 11 E-mail: E-mail: bc.groningen@kpn.com bc.leeuwarden@kpn.com Openingstijden Maandag t/m vrijdag 8.00-18.00 uur Zaterdag 10.00-16.00 uur

Gratis parkeren voor de deur Prijs- en modelwijzigingen, technische wijzigingen en drukfouten voorbehouden.

Voorwoord Overal kansen Het is maar net hoe je naar de huidige situatie kijkt. De crisis lijkt overal, maar komt vooral van buiten. Als je er open voor staat, zal de crisis over je heen vallen als een ijskoude deken. Er is geen ontkomen meer aan. Je wordt opgeslokt. De crisis zit echter niet in jezelf. Datgene wat van binnen komt, bepaalt voor een belangrijk deel je handelen. Als je er open voor staat, zie je overal kansen. De huidige wereld beweegt namelijk razendsnel. En de wereld wordt steeds kleiner. Is het niet opzienbarend dat de wereld ‘sneller gaat’ en ‘kleiner wordt’ terwijl tegelijkertijd de wereldbevolking groeit? Wist u dat in emerging markets de middenklasse in het komend decennium verviervoudigt en dat consumentenuitgaven exploderen? Wist u dat het aantal Chinese toeristen zal exploderen naar 100 miljoen in 2020? Dat deze toeristen gemiddeld 11.000 euro uit geven aan luxe consumptiegoederen gedurende hun vakantie? Dat zij een grote voorkeur hebben voor Europese steden zoals Amsterdam, Rome, Parijs en London? De ontwikkeling van de wereldeconomie staat niet stil. Verschuivingen op het speelveld zullen plaatsvinden, maar de bal zal blijven rollen. Welke rol speelt Nederland hier straks nog? Dat bepalen we uiteindelijk zelf. Sterker nog dat bepaalt u zelf. Ondernemers worden initiatiefnemers en komen met geniale ideeën. Van beleidsbepalers en politici hoeven we niet veel meer te verwachten. Zij zijn geen initiatiefnemers. Ze zien geen kansen. Ze zien vooral bedreigingen en proberen deze het hoofd te bieden met barrières en muren. Ik zou zeggen, besteed er niet te veel energie aan. Focus je vooral op kansen en mogelijkheden. Kijk met enthousiasme naar de wereld en dan ziet deze er opeens heel erg zonnig uit. Wij hebben weer heel erg ons best gedaan om een positief, enthousiasmerend en inspirerend magazine voor u te maken. Geniet van de mooie reportages over bedrijven, organisaties en personen die het verschil maken. Neemt u eens contact met ze op. Ze staan voor u klaar net als wij dat doen.

Remco Voorn Uitgever

COLOFON

8 Beeldspraak 10 Henk Teunissen, mister Rivièra Maison

‘Mensen zoeken ook in moeilijke tijden een houvast’ juli 2012, editie 3

REDACTIE ADRES Postbus 257 8530 AG Lemmer Tel. 0514 - 560166 E-mail info@businessontmoetbusiness.nl

UITGEVER Remco Voorn E-mail remco@businessontmoetbusiness.nl

3e kwartaal 2012

22 Interview

Raymond Cloosterman: ‘Geld is nooit een drijfveer geweest’

36 Gebiedsontwikkeling

Duurzaam denken en doen bij Omala’s Airport Garden City

DIRECTIE Gerda Voorn E-mail info@businessontmoetbusiness.nl

14 Financiële tips:

48 Gadgets 56 Column Humphrey van der Laan 58 BOB Katern 66 Zakennieuws

TRAFFIC & COÖRDINATIE E-mail info@businessontmoetbusiness.nl

REDACTIE Remco Voorn | Niek Donker | Erik Endlich Gerda Remmers | Freke Remmers Ronella Bleijenburg | Thijs Wartenbergh Yvonne de Haan

FOTOGRAFIE Ebel-Jan Schepers | Frans Davids

Het verschil

28 30 32 34

EQIB | recruiting professionals MKB-kredietcoach Camps Advocatuur Hair in the City

VORMGEVING Linda Havelaar-Verhage E-mail studio@businessontmoetbusiness.nl

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Remco Voorn E-mail remco@businessontmoetbusiness.nl Mobiel 06-52306206

Word ‘Vriend van BOB’ BOB staat voor Business Ontmoet Business en is een initiatief van Business Company. Kijk voor uitgebreide informatie op www.businessontmoetbusiness.nl. Extra uitgaven kunnen worden aangevraagd door 7,75 euro per uitgave over te maken op bankrekeningnummer 39.82.13.747 t.n.v. Business Publishers Overijssel B.V. o.v.v. gewenste uitgave en aantal.

nationaal I Nederland worstelt volgens Rob de Wijk vooral met zichzelf’

‘We zijn intellectueel lui geworden’

19 miljard euro verlies voorzichtige schatting Productiviteit ICT kan stukken beter

XII

Noma maakt Nordic cuisine wereldberoemd Tijd, plaats en perfectie

Word Vriend van BOB www.businessontmoetbusiness.nl

Lees nu ook BUSINESS op de Ipad en www.businessontmoetbusiness.nl

Er lagen noodscenario’s klaar omdat het weer al dagen slecht was en het weerbericht niet veel beter. Al tijdens de vroege start om 07.30 uur bleek dat de oostenwind afnam en met een klein zonnetje werd het een geweldige race.

8 Vanuit BOB zijn wij overtuigd van het sterk toenemende belang van netwerken. In deze concurrerende tijd is het steeds moeilijker om met een product of een dienst bij potentiële klanten binnen te komen.

Hij gaf Nederland in de loop der jaren een nieuwe way of life en stempelt zijn belevingsmerk op al zijn interieurproducten. Henk Teunissen, oprichter en eigenaar van Rivièra Maison over sfeer

Met een beetje extra aandacht voor de kleine genoegens van het leven, transformeer je je dagelijkse routines in mooie rituelen.

Luca Cordera di Montezemelo (65) is ruim twintig jaar president-directeur van Ferrari en FIAT. Eind mei hield Di Montezemelo een lezing op een conferentie van de Financial Times te Marrakech.

Nederland moet flink bezuinigen om het begrotingstekort volgend jaar terug te brengen tot de Europese norm van 3%. Daarom is het ‘Lenteakkoord’ gesloten over een ingrijpend pakket aan bezuinigings- en hervormingsmaatregelen.

Harder en langer werken en vooral met meer mensen: dat is de remedie tegen de huidige economische crisis. Paul Schnabel is uitgesproken, zoals dat past bij een hoge ambtenaar.

Beeldspraak

Harlingen-Terschelling,

de allermooiste sloepenrace Er lagen noodscenario’s klaar omdat het weer al dagen slecht was en het weerbericht niet veel beter. Al tijdens de vroege start om 07.30 uur bleek dat de oostenwind afnam en met een klein zonnetje, windje 3-4 en gunstig tij, werd het een geweldige race. Op 1 na finishten alle 129 sloepen, die ook dit keer uit het hele land kwamen, van Kampen tot Stad aan ’t Haringvliet en van Delfzijl tot Zwolle. Zaterdag de ontknoping: De dames van de Benwyvis (Terschelling) winnen voor de zesde keer overtuigend en overall is het feest voor de Makkummer roeiers die hun ‘Twirre’ naar de eindoverwinning roeien. Wat een Super HT!

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

“Als het niet gezellig is, zien ze mij niet meer terug”

BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2012

interview

Henk Teunissen, mister Rivièra Maison: beleving als levensmotto

‘Mensen zoeken ook in moeilijke tijden een houvast’ Tekst niek donker

Hij gaf Nederland in de loop der jaren een nieuwe way of life en stempelt zijn belevingsmerk op al zijn interieurproducten. Henk Teunissen, oprichter en eigenaar van Rivièra Maison over sfeer, zijn merk, passie, water en beleving.

Genieten is hier het devies, zegt de geboren Amsterdammer. “Zo hebben we in Den Haag een winkel met een instore East Coast Food & Drinks cafe; ik geloof in dat soort initiatieven en zo denk ik ook wel eens aan een hotel, met fatsoenlijke, lichte, grote, sfeervolle kamers, dus wie weet.…Een hotelinrichting heeft hij op Vlieland (Badhotel) en in Castricum (Het Oude Raadhuis) al gedaan, een bungalowpark ook al. Teunissen kijkt voortdurend rond, gedachten spelen in zijn hoofd; hij signaleert voortdurend wat er in zijn omgeving speelt en geniet van wat hij ziet, beleven zit in zijn genen.

Sterk merk Rivièra Maison is het levenswerk van Henk Teunissen. Een merk met een sterke beleving en voortdurende innovatie. Teunissen streeft er naar dat zijn producten (3000 inmiddels) vooral sfeer uitstralen en dat ze verkocht worden in een sfeervolle omgeving, die zijn klanten inspiratie biedt. Hij wil een merk bouwen door voor een breed publiek een “feel good” associatie te bieden. De sfeer van Rivièra Maison is tijdloos, comfortabel en een tikje chique. Hij is begonnen in de bloemenzaak van zijn ouders aan de Amsterdamse Overtoom in 1975 en start tien jaar later een eigen filiaal in de hoofdstedelijke Herenstraat, met naast bloemen de eerste woondecoratie- artike-

len. Gekocht in Maleisië, per container over laten komen en naast de bloemen gezet. Het was niet aan te slepen, het idee was geboren. De huidige creatief directeur van Rivièra Maison, Nico Tijsen, versterkt in 1990 het team en enkele jaren later volgt de opening van een winkel in Haarlem met

Winkelen is entertainen

de eerste meubelen naast decoratie-artikelen. In 1997 staat het concept Rivièra Maison en volgt de opmars in ons land. Inmiddels is Teunissen 15 eigen winkels en 124 instore verkooppunten en dealers verder en heeft ook het buitenland de Rivièra-sfeer mogen opsnuiven, met eigen winkels in onder meer Duitsland, Noorwegen en Finland. Dankzij de groothandel leeft het sterke merk wereldwijd, want het wordt in maar liefst 50 landen verkocht.

Beleving in huis, een nieuw Hollands exportproduct. Your Way of Living, om in Rivièra Maison termen te blijven. Met bijna 200 mensen wordt in Aalsmeer nagedacht, gecreëerd, wordt de beleving in retailland aangestuurd en de groothandel gedaan. Ruim 3.000 decoratie- artikelen, banken, stoelen, kussens, glaswerk, serviesgoed, tuinmeubelen, gordijnen; Rivièra Maison is een manier van leven, een lifestyle geworden die zijn weg over de wereld heeft gevonden. De winkels worden vier keer per jaar voorzien van nieuw assortiment, verandering versterkt de blijvende beleving bij de klant.

Water “Een tafel is voor mij geen tafel, maar eten en drinken met vrienden” is een van zijn bekende uitspraken. Beeldspraken gebruikt hij vaak om iets te duiden, want Henk Teunissen is sfeer, hij ademt beleving en denkt in genieten. Zijn inspiratie haalt hij uit wereldsteden, New York, Amsterdam, Hong Kong, maar ook uit de Provence en uit water. ”Water fascineert eigenlijk altijd. Water blijft mensen boeien, het geeft rust. Lopen met de hond toen we die nog hadden, deed ik het liefste op het strand. Kijken naar het water, naar de branding, naar de zon. In New York ook, als ik daar weer ben, de Hudson, staren over het water, de bedrijvigheid, schitteringen, schepen, er B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

“Sfeervol, tijdloos en tikje chique, dat is Rivièra Maison”

gebeurt altijd wat, je blijft er naar kijken. Water verveelt nooit….” Hij geniet van de beleving van water en ook van tuinen. “Een tuin is voor mij genieten, heerlijk op een terras zitten en kijken naar de schoonheid van bloemen, prachtig, dat is genieten….met het werken in een tuin heb ik niets.”

Ralph Lauren De nu 54-jarige Teunissen, getrouwde vader van drie kinderen, heeft als grote voorbeeld Ralph Lauren. “Wat hij met mode heeft gedaan, wil ik met interieurs doen; een wereldmerk bouwen.” Dat Ralph Lauren- verhaal, daarin schuilt vooral de kracht om een merk te bouwen, het wereldberoemde herkenbare merk, getooid met het befaamde logo, altijd onderscheidend. Een jurist vertelde Teunissen ooit dat hij het allemaal te veel vanuit emotie deed, hij zou rationeler met zijn merk om moeten gaan. “Toen ben ik op alle producten Rivièra Maison gaan zetten, RM, dat merk moest gebouwd gaan worden, en ik denk dat we dat goed doen. Niet zomaar retail bedrijven. Die beslissing van een merk te gaan bouwen, is een hele goede geweest.” Het merk Rivièra Maison heeft de afgelopen jaren goed doorstaan; het is Teunissen niet tegen gevallen, zegt hij. “Mensen zoeken denk ik juist in moeilijke tijden ook een houvast, ze willen meer

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

thuisgevoel creëren, minder strakke lijnen, meer huiselijk, meer landelijk, ik denk dat dat het is, maar zeker weten doe ik het ook niet, dat is mijn gevoel. “ En werken en leven zijn de afgelopen jaren steeds meer door elkaar heen gaan lopen, meent Teunissen, “Ik heb dat zelf ook, heb echt niet het gevoel dat ik aan het werk ben als ik op zaterdagmiddag een winkel bekijk, het is beleven, inspiratie, lekker rondkijken. Waar ik ook ben, ik ben er altijd mee bezig, bedenken, ik zie en voel overal inspiratie.”

Winkelen is beleven Het merk Rivièra Maison uitbouwen, dat is zijn doel. Wereldmerk? Europees in ieder geval, en dan verder. De Verenigde Staten zou kunnen, zeker, China, “ja, wie weet, daar zit natuurlijk een hele grote middenklasse, daar moeten we het van hebben, en die groep groeit daar heel hard. Je moet blijven innoveren, vernieuwen, dat is het belangrijkste”. Research? “Nee, ik ben iemand van het gevoel, ik loop ergens rond en denk, ja, dat moeten we doen. Nee, dat zoek ik niet eerst uit, het klopt of het klopt niet, dat kun je niet meten. Achteraf kun je dingen gaan meten, hoeveel verkoop je van dit, waar werkt iets wel en niet. ” Teunissen opereert vanuit zijn gevoel, zijn passie, zonder dat kan het niet. Of

het nu een winkel openen is in Hamburg, het is puur gevoel. “Mensen willen dingen beleven, ik denk dat de huidige winkel dat moet bieden. Winkelen is leisure geworden. Daarom ben ik ook niet bang voor internet, dat is gemak, een prijzenslag, Dat is heel wat anders, dat is bestellen en klaar, dat doe je omdat je iets nodig hebt of nu wilt hebben, dat is geen beleving. Een winkel wordt steeds meer entertainment. Mensen willen iets kunnen beleven, meemaken, hebben het er voor over ergens naar toe te gaan. Onze winkel in Den Haag heeft het East Coast Cafe, een lunchcafe, man, dat loopt storm vanaf het begin. Daar gebeurt iets en ook al kopen mensen niets, ze beleven iets, mensen krijgen er een goed gevoel bij, het is pure beleving.” “Voor mij is een winkel hetzelfde als een restaurant; voor mij is een restaurant 70 procent beleving en maar 30 procent gaat over het eten. Andersom werkt het niet, het eten kan nog zo goed zijn, het mag een ster hebben, maar als het niet gezellig is, zien ze mij niet meer terug. De sfeer moet goed zijn, het is een way of life!” En peizend staart hij in zijn omgeving rond, Henk Teunissen, mr. Rivièra Maison, gevoelsmens en gepassioneerd bouwer van zijn eigen wereldmerk.

advies

Bedrijfswaardering, een vak apart U wilt uw bedrijf verkopen of juist een ander bedrijf kopen. Of u wilt een aandeelhouder laten toetreden tot uw bedrijf. U speelt met de gedachte het bedrijf over te dragen aan de kinderen. Of u heeft een juridisch geschil met een medeaandeelhouder. In al deze situaties zijn de financiële belangen groot. U heeft dan de behoefte aan een professionele bepaling van de waarde van uw onderneming. Van der Veen & Kromhout heeft hiervoor de specialisten in huis. Ondernemingen worden wel eens gewaardeerd op basis van vuistregels. Bijvoorbeeld op basis van 3x de winst of 1x de omzet. Laat u hiertoe niet verleiden! Natuurlijk is het goed uw waardering te toetsen aan hetgeen in uw branche gebruikelijk is. Maar u kunt uzelf hiermee flink te kort doen. En daarvoor zijn de belangen véél te groot. In sommige branches wordt soms gebruik gemaakt van vuistregels. Maar elk bedrijf is anders! U heeft bijvoorbeeld een bepaald specialisme in huis, of u heeft hechte relaties met leveranciers of meer dan gemiddeld trouwe afnemers. Deze aspecten moeten natuurlijk worden betrokken in uw bedrijfswaardering! En wat te denken van een verwachte groei in de komende jaren? Door te kijken naar de winst of omzet in het verleden wordt hiermee ten onrechte geen rekening gehouden. Toekomstige geldstromen (cashflows), daar draait het om bij een professionele waardering. Dit is eigenlijk heel logisch. Een investeerder in een bedrijf wil weten welke geldstromen dit bedrijf zal kunnen genereren. En deze kunnen heel anders zijn dan de winst, omdat winst een boekhoudkundig begrip is en wordt beïnvloed door boekhoudkundige regels, zoals afschrijvingen en het vormen van voorzieningen.

Een professionele waardeerder zal veel aandacht schenken aan het beoordelen van de prognose voor de komende jaren. Op basis van deze prognose kunnen de verwachte geldstromen in kaart gebracht worden. Een prognose opstellen alleen is natuurlijk niet genoeg. De vraag is hoe waarschijnlijk het is dat de prognose daadwerkelijk gerealiseerd gaat worden. Het verleden kan hierbij soms een indicatie geven. Maar een grondige analyse is onontbeerlijk. Beoordeeld moet worden in hoeverre de onderneming afhankelijk is van interne en externe factoren. Is sprake van één enkele sleutelfunctionaris? Is de onderneming afhankelijk van één grote klant of is sprake van een gespreid cliëntenpakket? Onderneemt men in een branche die voortdurend aan snelle (technologische) ontwikkelingen onderhevig is? De beoordeling van deze afhankelijkheden levert een risicoprofiel van de onderneming op. Hoe lager het risicoprofiel, hoe waarschijnlijker de geldstromen en hoe hoger de waarde van de onderneming!

drs. Jozef Noordhuis Van der Veen & Kromhout jnoordhuis@kromhout.com

Onze boodschap is helder. Bij bedrijfswaardering zijn de belangen groot. Waarderen is een complexe aangelegenheid waarvoor u een specialist nodig hebt. Veelal is uw accountant het eerste aanspreekpunt voor waarderingsvraagstukken. Besef echter dat een accountant niet is opgeleid om ondernemingen te waarderen! Daarvoor heeft u een Register Valuator (RV) nodig. Bij Van der Veen & Kromhout werken twee Register Valuators, dé specialisten op het terrein van bedrijfswaardering. RV’s zijn academisch opgeleid en hebben alle specifieke deskundigheid in huis.

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

financieel

Financiële tips: 3e kwartaal 2012 Het algemene btw-tarief van 19% gaat per 1 oktober 2012 omhoog naar 21%. Het lage btw-tarief van 6% op bijvoorbeeld voedingsmiddelen blijft bestaan. Verder is het tarief op de podiumkunsten per 1 juli 2012 teruggedraaid naar 6%. Volgens critici is een btw-verhoging funest voor de toch al moeizaam draaiende economie. De verwachting is wel dat er een overgangsregeling komt. Mocht dat het geval zijn, dan is waarschijnlijk het moment waarop de te belasten prestatie wordt verricht, bepalend voor welk btw-tarief (19 of 21%) moet worden gehanteerd. Werkgevers betalen extra mee aan ww Werkgevers gaan vanaf 2014 de eerste zes maanden van de ww-uitkering betalen voor werknemers die zij ontslaan. Dit bedrag mogen zij dan in mindering brengen op een eventuele ontslagvergoeding. Daarnaast gaat in 2013 de ww-premie voor werkgevers tijdelijk omhoog. Aow-leeftijd sneller omhoog De aow-leeftijd gaat in 2013 met één maand omhoog. Deze verhoging wordt de jaren daarna stapsgewijs voortgezet. In 2019 is de aow-leeftijd 66 jaar en uiterlijk 2023 krijgt u een aow-uitkering bij een leeftijd van 67 jaar. Vooral huidige ‘vutters’ worden de dupe als deze maatregel in 2013 doorgaat. Iemand die volgend jaar 65 wordt, ontvangt in de maand van zijn verjaardag al pensioen, maar moet een maand langer wachten op zijn aow. Extra belasting voor hogere inkomens Hogere inkomens (inclusief bonussen) worden in 2013 extra belast met een

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

tijdelijke werkgeversheffing. Let op: de werkgever betaalt deze heffing dus! Daarnaast wordt de werkgeversheffing op excessieve vertrekbonussen verhoogd van 30 naar 75%.

De toekomst van uw hypotheek De huizenmarkt staat onder grote druk. Dagelijks valt er wel nieuws te lezen over de dalende prijzen, de moeizame hypotheekfinanciering of de langzaam afbrokkelende hypotheekrenteaftrek. Wat staat u als huizenbezitter de komende tijd te wachten? Beperking hypotheekrenteaftrek Een ingrijpende maatregel uit het recentelijk gesloten Lenteakkoord tussen VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie is een beperking van de hypotheekrenteaftrek. Blijft dit akkoord na de verkiezingen in september overeind, dan kunt u vanaf 1 januari 2013 de rente van een nieuwe hypotheek alleen nog maar in aftrek brengen als u deze hypotheek annuïtair en in dertig jaar volledig aflost. Kenmerk van een annuïteitenhypotheek is dat u tijdens de looptijd al aflost. Per maandelijkse termijn is de totale betaling (de som van rente en aflossing) gelijk. Renteaftrek zal met een annuïteitenhypotheek een stuk minder voordelig zijn. De aftrek is in het begin weliswaar hoog door het grote aandeel van rentebetalingen, maar dit wordt gedurende de

looptijd van dertig jaar steeds minder, omdat het aflossingsdeel groter wordt en de rentebetalingen kleiner. Goed nieuws voor bestaande hypotheken Het goede nieuws is dat de nieuwe maatregel niet geldt voor de huidige generatie van hypotheekbezitters. Het kan dus voorkomen dat u bij een verhuizing alleen het nieuwe deel van de lening annuïtair moet aflossen om voor dit deel te profiteren van renteaftrek. Wanneer u uw huidige hypotheek na 1 januari 2013 wilt oversluiten, kan dat waarschijnlijk ook zonder dat u het recht verliest op uw ‘oude’ aftrekmogelijkheden. Ander goed nieuws is dat de overdrachtsbelasting van 2% voor woningen een structureel tarief wordt. Aanscherping hypotheekregels Banken hanteren sinds 1 augustus 2011 strengere regels bij het verlenen van een hypotheekfinanciering. De normen zijn sindsdien als volgt: - een maximale hypotheek van 106% van de aankoopwaarde van de woning (inclusief 2% overdrachtsbelasting); - een begrenzing van het aflossingsvrije deel van de lening tot maximaal 50% van de aankoopwaarde van de woning; - minder mogelijkheden voor banken om in individuele gevallen af te wijken van deze regels.

Miljardenbezuinigingen. U kunt er niet omheen! Nederland moet flink bezuinigen om het begrotingstekort volgend jaar terug te brengen tot de Europese norm van 3%. Daarom is het ‘Lenteakkoord’ gesloten over een ingrijpend pakket aan bezuinigings- en hervormingsmaatregelen. Wij hebben de belangrijke maatregelen met de mogelijke gevolgen voor u op een rij gezet. Let op: Welke maatregelen er uiteindelijk doorgaan, is afhankelijk van de komende verkiezingen in september en de uiteindelijke goedkeuring van de Tweede en de Eerste Kamer.

Let op: De strengere hypotheekregels gelden alleen voor nieuw afgesloten hypotheken. Voor bestaande aflossingsvrije hypotheken van vóór 1 augustus 2011 is er niets veranderd, tenzij u de hypotheek wijzigt. Beter zicht op uw hypotheek Tot slot heeft minister De Jager nieuwe regels vastgesteld voor banken en verzekeraars die hypotheken verstrekken. Straks krijgt u ruim op tijd automatisch bericht van uw hypotheekverstrekker wanneer uw rentevaste periode afloopt. Daarnaast is De Jager van plan de afsluitprovisie af te schaffen en wil hij banken en verzekeraars dwingen openheid te geven over de opbouw van hun variabele rentetarief voor hypotheken.

Zorgplicht voor de zzp’er gaat verder dan u dacht Werkt u veel met zzp’ers, dan is het raadzaam de polis van uw aansprakelijkheids-

verzekering nog eens goed te checken op de dekkingsgraad. Onlangs bepaalde de Hoge Raad namelijk dat er een zorgplicht is voor zzp’ers die schade lijden tijdens de uitvoering van hun werkzaamheden. Het moet dan wel gaan om werk dat valt binnen de kernactiviteit van uw bedrijf. Veiligheidsmaatregelen wettelijk verplicht Een werkgever is wettelijk verplicht om de nodige veiligheidsmaatregelen te nemen om zo te voorkomen dat zijn werknemers een bedrijfsongeval krijgen. De Hoge Raad heeft nu bepaald dat deze plicht ook geldt voor zzp’ers die worden ingehuurd om kernactiviteiten uit te voeren binnen een bedrijf. De Hoge Raad noemt dit ‘werkzaamheden die feitelijk tot de beroeps- of bedrijfsuitoefening van de opdrachtgever behoren’.

Waar moet u aan denken bij beroeps- of bedrijfsuitoefening? Stel u bent bouwondernemer, dan geldt de aansprakelijkheid wanneer u een freelance metselaar zou inhuren, maar niet voor een cateraar om de dagelijkse lunch te verzorgen van uw mensen. Het inhuren van een zelfstandig kok door een restaurant hoort weer wel tot het beroep of bedrijf van de opdrachtgever. Tip: Zorg ervoor dat uw zzp‘ers goed op de hoogte zijn van uw veiligheidsvoorschriften en neem de naleving van deze voorschriften op in het contract. Dat werkt in uw voordeel wanneer een eventuele schadeclaim voor de rechter wordt uitgevochten.

financieel

tips, tips, tips Vergelijkbare positie De rechtszaak die diende voor de Hoge Raad werd aangespannen door een zelfstandig machinewerker die op de werkvloer van het bedrijf arbeidsongeschikt raakte door een bedrijfsongeval en zelf geen arbeidsongeschiktheidsverzekering had. Hij sprak zijn opdrachtgever vervolgens aan op vergoeding van de schade. Hoe ver reikt uw zorgplicht? De Hoge Raad heeft in deze zaak ook uitspraak gedaan over de reikwijdte van de zorgplicht voor de werkgever. De raad redeneert dat een zzp’er en een vaste werknemer in een vergelijkbare positie dezelfde bescherming moeten krijgen van de opdrachtgever. Voorwaarde is wel dat de zzp’er sterk afhankelijk is van de veiligheidsmaatregelen van degene voor wie hij de werkzaamheden verricht. De aansprakelijkheid hangt in dit geval dus sterk van de omstandigheden af.

Zwaar weer voor pensioen in eigen beheer Pensioenfondsen hebben het moeilijk en dat betekent dat deelnemers mogelijk aanlopen tegen een korting op het pensioen. Gelukkig overkomt u dat niet met een pensioen in eigen beheer. Maar hoe veilig is uw pensioen nog in deze economisch zware tijden? Voordelen pensioen in eigen beheer Pensioen opbouwen in eigen beheer heeft zo zijn voordelen. Als dga houdt u alles zelf in de hand en heeft u, op wat fiscale spelregels na, behoorlijk wat vrijheden.

BUSINESS | NUMMER 3 | juli 2012

De jaarlijkse reservering aan pensioen is een aftrekpost voor de vennootschapsbelasting en uw bv kan de pensioenreservering voorlopig gebruiken voor allerlei bedrijfsactiviteiten. Maar aan al die vrijheden kleven ook nadelen. Want hoe u het ook wendt of keert, op de pensioendatum moet uw bv wel in staat zijn om het pensioen uit te keren. En daar gaat het in deze economisch barre tijden nog weleens mis. Liquiditeitsnood een groot probleem Veel dga’s hebben het pensioenkapitaal belegd, maar beleggingen leveren al een aantal jaren geen goed rendement meer op. Misschien heeft uw bv in het verleden wel een pand aangekocht in de hoop dit pand in de toekomst goed te verkopen. Maar de verkoopbaarheid van panden valt op dit moment behoorlijk tegen en ook de waarde van een pand is de laatste jaren aanzienlijk gedaald. Mogelijk heeft uw bv geld aan u in privé uitgeleend, bijvoorbeeld voor een hypotheek. Wanneer de pensioengerechtigde leeftijd in zicht komt en de bv niet beschikt over voldoende liquide middelen om het pensioen uit te keren, dan kan het zomaar zijn dat u de hypotheek moet aflossen om een pensioen te kunnen ontvangen. Vaak is er dan in privé niet voldoende vermogen aanwezig voor aflossing. Mogelijke oplossingen Zoals gezegd, moet er op de pensioendatum voldoende liquiditeit aanwezig zijn om het pensioen uit te keren. Het is geen optie om tegen die tijd genoegen te nemen met wat minder pensioen, want de fiscus komt onherroepelijk bij u

aankloppen. In het slechtste geval stelt de fiscus zich op het standpunt dat er geheel of gedeeltelijk wordt afgezien van pensioen, met als gevolg dat de hele pensioenaanspraak dan in één keer progressief is belast, vermeerderd met revisierente. Om het niet zover te laten komen, kunt u mogelijk nu al maatregelen nemen. Probeer beleggingen weer liquide te maken, overweeg de mogelijkheid van herverzekeren van het pensioen en stel een eventuele dividenduitkering uit de vennootschap uit.

TIPS 1. Afdrachtvermindering onderwijs ook voor buitenlandse opleidingen De afdrachtvermindering onderwijs is vanaf dit jaar uitgebreid met buitenlandse opleidingen. Als uw werknemer in het buitenland studeert, komt u mogelijk dus ook in aanmerking voor deze afdrachtvermindering. Maar let op: niet alle buitenlandse opleidingen komen in aanmerking en er gelden aanvullende eisen. Zo moet de opleiding gelijkwaardig zijn aan een Nederlandse opleiding op mbo-niveau (beroepsbegeleidende leerweg of niveau 1 en 2 van de beroepsopleidende leerweg). Bepaalde opleidingen op hboniveau kwalificeren ook. Verder heeft u een positieve verklaring nodig van de Dienst Uitvoering Onderwijs. Deze verklaring vraagt u aan met een speciaal aanvraagformulier Toetsing Buitenlandse opleiding. Meer informatie en het aanvraagformulier vindt u terug op de website DUO-IB-Groep. 2. Exportplannen? Maak gebruik van

de internationaliseringsvoucher Wilt u als mkb-ondernemer graag zakendoen met het buitenland, maar heeft u weinig tot geen internationale ervaring, dan kunt u in aanmerking komen voor een internationaliseringsvoucher. Met deze voucher kunt u ondersteuning betalen voor bijvoorbeeld een marktonderzoek of een analyse van uw organisatie. Voor deze ondersteuning kunt u terecht bij de Kamer van Koophandel, Syntens en ondernemersorganisaties. De voucher dekt 100% van de ondersteuningskosten, met een maximum van 2.400 euro. De voucher kan worden aangevraagd bij Agentschap NL. 3. Nieuwe spookfacturen ontdekt Opnieuw duiken er spookfacturen op bij Nederlandse bedrijven. Pas op met bijvoorbeeld recente rekeningen van ‘Handel Registratie Voor Het MKB’ en ‘Nationale Telefoongids’. Dit zijn slechts twee namen van de vele nepbedrijven die valse facturen versturen. Op de website van Steunpunt Acquisitiefraude staat een lijst met spooknota’s. Controleer deze lijst als u een vreemde factuur ontvangt en het niet vertrouwt. Een spookfactuur kunt u herkennen door goed de kleine lettertjes te lezen. U treft hier bijvoorbeeld een zin aan als: ‘dit is geen factuur, maar een aanbieding’. Ontvangt u een spookfactuur en staat deze nog niet op de lijst, meld dit dan bij het steunpunt. Op deze manier helpt u andere ondernemers. 4. Eenvoudige manier om EIA-voordeel uit te rekenen Als u in energiebesparing investeert, komt uw bedrijf mogelijk in aanmerking

voor de Energie-Investeringsaftrek (EIA). Agentschap NL heeft een eenvoudige rekentool gepubliceerd waarmee u op een snelle manier het voordeel van deze aftrek kunt berekenen. De rekentool geeft een eerste indicatie van het fiscale voordeel dat is te behalen met de EIA en is speciaal bedoeld voor de bv. Agentschap NL geeft wel aan dat het daadwerkelijke voordeel afhangt van meerdere factoren en aftrekposten en dat de rekentool dus een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid is. 5. Flexibele werktijden na ouderschapsverlof Een baan in combinatie met de zorg voor jonge kinderen blijft soms ook na het ouderschapsverlof moeilijk. Sinds kort kan de werknemer u daarom verzoeken om een tijdelijke aanpassing (bijvoorbeeld een jaar) van uw werktijden. De werknemer moet dit verzoek drie maanden voor afloop van het ouderschapsverlof schriftelijk bij u indienen. Uiterlijk vier weken voordat het verlof ook echt afloopt, moet u hierover een beslissing nemen.

belasting. Het kenteken moet dan wel vóór 1 januari 2014 voor het eerst op naam zijn gesteld. Maar ook als de tenaamstelling van het kenteken van de auto plaatsvindt in de periode van 1 januari 2014 tot 1 januari 2016, heeft u een voordeel. In dat geval geldt namelijk gedurende zestig maanden een verlaagde bijtelling van 7%. Op het gebied van de bpm is er minder goed nieuws voor de dieselauto. Even leek het erop dat de bpm-dieseltoeslag niet zou gelden voor zuinige dieselauto’s, maar daar is verandering in gekomen. Over de periode 1 juli 2012 tot en met 31 december 2012 kan daarom alsnog dieseltoeslag worden geheven voor een dieselauto met een CO2-uitstoot van minder dan 92 gr/km. 7. Update flexibilisering bv-recht (DGA / bv) Zoals u weet, zijn er plannen om het bvrecht te vereenvoudigen en te flexibiliseren. Waarschijnlijk wordt dit recht vanaf 1 oktober 2012 aangepast, maar helemaal zeker is dit niet. Op 12 juni 2012 is het wetsvoorstel aangenomen door de Eerste Kamer.

6. Hoe zuinig is uw dieselauto? (ondernemer / DGA) Overweegt u de aanschaf van een zakelijke dieselauto, ga dan voor zuinig. Is de CO2uitstoot van de auto niet hoger dan 50 gr/km, dan profiteert u de eerste zestig maanden van een nihilbijtelling in de loon- of inkomstenBUSINESS | NUMMER 3 | juli 2012

zakennieuws

Tankstation van de toekomst

wijnenga Lid KNAW De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (500 leden) heeft Cisca Wijmenga, hoogleraar Humane Genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen, gekozen tot lid. Jaarlijks kiest de KNAW maximaal 16 nieuwe leden (dit jaar 14). Cisca Wijmenga (PhD) is sinds 2007 hoogleraar Humane Genetica aan de Rijksuniversiteit Groningen en hoofd van de afdeling Genetica van het UMCG. Met haar onderzoek probeert ze inzicht te krijgen in de genen die een rol spelen bij het ontstaan van chronische ziekten. Haar onderzoeksgroep richt zich met name op de genetica van ontsteking gerelateerde aandoeningen zoals gluten allergie, Ziekte van Crohn en chronische ziekten als diabetes en reuma. Onder haar leiding zijn meerdere genen gevonden die een rol spelen bij het ontstaan van zulke immuun-gerelateerde aandoeningen. Deze kennis leidt tot nieuwe inzichten in het ziekteproces en kan mogelijk leiden tot nieuwe behandelingen voor patiënten.

Dinsdag 15 mei wordt begonnen met de aanleg van een groengas-leiding tussen afvalverwerker Attero in Wijster en het in aanbouw zijnde duurzame tankstation Green Planet in Pesse. Green Planet wordt hiermee het eerste tankstation in Nederland waar honderd procent groengas getankt kan worden. Bij Attero in Wijster wordt het groene gas geproduceerd door afval en reststromen te vergisten en dit biogas vervolgens op aardgaskwaliteit te brengen. Vanaf begin 2013 kunnen automobilisten bij Green Planet zes verschillende soorten duurzame brandstof tanken, waaronder biodiesel en groengas. Green Planet zal deels haar eigen energie opwekken en warmte hergebruiken. Behalve een tankstation wordt Green Planet een informatie- en belevingscentrum met een winkel, een brasserie en een terras. Door ‘groene’ brandstoffen zo veelvuldig aan te bieden wordt Green Planet de missing link tussen markt en consument. ‘Het kip-ei probleem, dat consumenten niet afnemen omdat er weinig aanbod is en dat er weinig aanbod is omdat de afzetmarkt klein is, wordt hierdoor weggenomen’, aldus eigenaar Edward Doorten.

Jojo Bottema wint De Hak 2012 She-Vent is een feit! Dinsdag 8 mei vond in Congrescentrum Hanze Plaza de eerste editie van dit zakenevenement met de titel ‘Zakenvrouw op de hak’ plaats. Aan het eind van deze dag is ‘De Hak 2012’ uitgereikt. Jojo Bottema, directeur Facilitair Bedrijf van de Rijksuniversiteit Groningen kreeg de bokaal uitgereikt door She- Vent organisatoren Monique Huizenga (Niquell Organisatiebureau) en Dorothea Piek (Buro Goeie Grond). ‘De Hak 2012’ is bestemd voor degene die de positie van de vrouw en diversiteit belangrijk vindt en versterkt. Jojo Bottema: ‘Ik kies voor goede vrouwen en die zijn er genoeg. Dit resulteerde er in dat in vijf jaar tijd na haar aanstelling 100 vrouwen en 151 (voornamelijk technische) mannen werkzaam zijn bij het Facilitair Bedrijf van de Rijksuniversiteit Groningen.

Proef het leven in Drenthe Gezinnen kunnen in het weekend van 28 en 29 september 2012 de kwaliteit van leven in Drenthe zelf ervaren en kennis maken met Drenthe als ideale woon- en werkprovincie. Via verschillende kanalen worden gezinnen opgeroepen zich aan te melden voor Proefleven in Drenthe. Drenthe is hierbij op zoek naar mensen die een baan zoeken in de zorg, techniek, economische en juridische sector. De personen die in de campagne zijn ingezet komen dan tot leven en vertellen in een film hoe het is om te wonen en werken in Drenthe. Nicole Vanderveen-Kerssies, één van de gezichten van Drenthe, heeft een rol in de Proefleven campagne als beeldend kunstenares en moeder in Drenthe. Een familie uit Eemster die vijf jaar geleden de stap naar Drenthe heeft gemaakt is hier de onderneming Landelijk Vergaderen gestart. Dit gezin speelt ook een rol in de campagne en laat zien hoe zij het wonen, werken en leven in Drenthe ervaren. www.drenthe.nl/proefleven

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Lekker schoon en fris de zomer door!

Tweelingenlaan 25 7324 AP Apeldoorn 055 - 368 33 88 info@keusschoonmaak.nl www.keusschoonmaak.nl

Uit diverse onderzoeken blijkt dat de prestaties en het ziekteverzuim van mensen sterk be誰nvloed worden door een schone en frisse werkomgeving. Als moderne dienstverlener, met traditionele normen en waarden hoog in het vaandel, zorgt Keus Schoonmaak en Diensten BV voor alle voorkomende schoonmaakwerkzaamheden en facilitaire diensten nauwkeurig afgestemd op de behoeften van uw bedrijf. Wilt u ook positieve invloed hebben op uw mensen?

Tweelingenlaan 25 7324 AP Apeldoorn 055 - 540 15 95 info@gssbv.nl www.gssbv.nl

Bel ons: 055 - 368 33 88 Of bezoek onze (vernieuwde) website: www.keusschoonmaak.nl

Groen & Gezond tegen Economy Prijzen •

Landelijke spreiding van 60 hotels in Nederland

•

Unieke locaties, prachtig gelegen in de natuur

•

Volledig Green Key gecertiﬁceerd

•

Persoonlijke service

•

Eén contactpersoon, één prijs en één goede deal

•

Gezonde maaltijden en tussendoortjes

•

Teambuilding- en outdoorsessies

FLETCHER HOTEL-RESTAURANT DUINZICHT

FLETCHER HOTEL-RESTAURANT ELZENDUIN

FLETCHER HOTEL-RESTAURANT AMSTERDAM

NIEUW PER 1 MEI 2012

NIEUW PER 15 MEI 2012

NIEUW PER DECEMBER 2012

3 POPULAIRSTE HOTELKETEN

FLETCHER

Voor meer informatie over Groen en Gezond vergaderen, kijkt u op www.fletcherzakelijk.nl of neem contact op met onze landelijke Sales afdeling op +31 (0)347 - 750 495

HOTELS

1 IL R AP G

De Kalkovens

FLETCHER HOTEL-RESTAURANT NAUTISCH KWARTIER

Vergaderen in het Gooi Het splinternieuwe Hotel-Restaurant Nautisch Kwartier is een plaatje op zich. Het net geopende hotel (1 april 2012) is gebouwd in de stijl van een oud Zuiderzeedorpje en ligt op een unieke plek, aan de kop van de oude haven. Het gehele jaar door is dit een prachtige plek en hoeft u voor een motiverende meeting, boeiende seminar of inspirerende brainstormsessie niet verder te zoeken.

FACILITEITEN: • Tachtig luxe kamers • Acht multifunctionele zalen • Naast vergaderen feestlocatie De Kalkovens • Unieke combinatie vergaderen, (teambuilding-) activiteiten, eten, drinken overnachten • RIVA Wijnlounge en J Restaurant • Mooiste terras van het Gooi • Green Key Goud gecertiﬁceerd • Gratis (voldoende) parkeergelegenheid

Mastspoor 1 | 1271 GL Huizen | 0347 - 750 465 | www.hotelnautischkwartier.nl

Vrijheid, 14 kamers

Hoofdgebouw, 19 kamers RIVA Wijnlounge en J Restaurant

Botter, 32 kamers

N PE EO

Lemsteraak, 15 kamers

Interview

‘Geld is nooit een drijfveer geweest’ Tekst Thijs wartenbergh Fotografie Martin Dijkstra

Raymond Cloosterman Met een beetje extra aandacht voor de kleine genoegens van het leven, transformeer je je dagelijkse routines in mooie rituelen. Met die filosofie in gedachten ging Raymond Cloosterman met twee anderen in 2000 zijn droom gestalte geven door het bedrijf Rituals in de markt te zetten. Doel: het creëren van een betaalbaar prestigemerk dat home & body cosmetics combineert. Twaalf jaar later is het merk hard op weg de wereld te veroveren. Inmiddels telt Rituals bijna 220 winkels en 400 shop-in-shops en 5 city Spa’s, verdeeld over 12 landen wereldwijd.

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Rituals-ceo over continue groei van zijn bedrijf: ‘In tijden van crisis moet je juist stappen maken” Rituals hoopt ook dit jaar deze internationale groei te kunnen voortzetten. Het businessplan voorziet erin dat eind dit jaar 50 winkels zijn toegevoegd aan het huidige bestand. Cloosterman, afgestudeerd bedrijfseconoom, is – door de jaren heen – gewend geraakt aan een snelle groei. “We hebben er vijf jaar over gedaan om van onze eerste zaak in de Kalverstraat er een tweede aan toe te voegen, maar inmiddels weten we wat doorpakken is”, zegt hij. Wat dat betreft heeft hij geleerd zijn doelen bij te stellen. “Het eerste jaar, in 2000, waren we met z’n drieën al blij dat we de Kerst haalden, toen we vanuit het souterrain van een Amsterdams grachtenpand begonnen. Het tweede jaar hadden we een half miljoen gulden (toen nog) verlies. Nu wil je voortdurend in de Champions’ League spelen, het hoogst haalbare bereiken. In feite moeten we altijd op onze tenen lopen.” Het lijkt bijna niet bij te houden, een dergelijke toename van het aantal winkels.

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

De initiatiefnemer van Rituals reist inmiddels dan ook van hot naar her om wereldwijd nieuwe ontwikkelingen te initiëren, dan wel om te bekijken hoe geopende zaken reilen en zeilen. Hij moet constateren dat niet alles van een leien dakje gaat. Engeland is een tijdlang een zorgenkindje geweest. “Je weet nu eenmaal dat het niet overal op rolletjes kan lopen. Dat calculeer je in. Of je hebt met een ondernemer te maken die niet goed functioneert of je blijft onverhoopt met een winkel toch op een verkeerde plek te zitten. Het gebeurt. Als dat soort dingen maar binnen de perken blijven. En dat lukt tot zover, gelukkig!” En is dat allemaal wel te financieren, een dergelijke groei? “We hebben ons inmiddels wel bewezen bij banken. Bovendien, we draaien inmiddels een aardige retailjaaromzet van 140 miljoen euro over het jaar 2011." Zo praten is een heel verschil met de opstartfase van het bedrijf. Wat was

aanleiding trouwens om het bedrijf te beginnen? “Ruim twaalf jaar geleden werkte ik voor Unilever. Voor die job moest ik veel reizen, op zoek naar inspirerende mensen en plekken. Na een soort ontdekkingsreis van drie maanden – waarbij ik ging winkelen in de grote steden, trendgoeroes langsging en de grote parfumhuizen en researchcentra bezocht – kwam ik terug met talloze nieuwe inzichten. Zo ontdekte ik dat de mens verwend wil worden. Met mooie producten, gekoppeld aan mooie verhalen eromheen. Het inspireerde me zo dat ik besloot ontslag te nemen bezocht om voor mezelf te beginnen met een luxemerk. Onze ontwikkelingsstrategie is eigenzinnig, maar blijkt gelukkig goed te werken. We zoeken eerst een verhaal, een ritueel, en zoeken hier de producten bij. De invloed en spiritualiteit van Oosterse filosofieën vormen de basis. Er moest een mooi en betaalbaar merk komen, waarbij de producten uit chique, elegante winkels verkocht werden. Dat werd Rituals.” Hij merkte dat mensen baat hebben bij

Interview

kleine rituelen. “Je zou van routines kleine rituelen moeten maken”, was mijn idee. “Het kleine genieten staat daarbij voorop. Mensen vergeten dat nogal eens. Vaak door een gebrek aan tijd. Maar die tijd moeten ze ervoor maken. Te vaak gaat alles op de automatische piloot." Nederland werd de testmarkt voor de producten. Waarom juist ons land? “Ons land heet een kritische markt te zijn. Je test het dan als het ware onder moeilijke omstandigheden. Als het dan lukt, dan weet je dat je er elders ook wel mee aan de slag kunt. Wij, mijn twee compagnons en ik, beseften tegelijkertijd dat onze overlevingskansen niet overdreven groot waren. Zo realistisch waren we wel. Nieuwe merken bouw je niet meer zo makkelijk. Dat het toch gelukt is, het waarmaken van die droom, geeft daarom veel voldoening.” Al snel konden de businessplannen de prullenbak in. “Die moesten steeds bijgesteld worden." Was het moeilijk om geld te genereren om uitbreidingsplannen van de grond te krijgen? We kennen de huidige, terughoudende opstelling van banken. Cloosterman: “Banken waren toen ook afwachtend. Ik heb aanvankelijk eigen spaargeld in de operatie gestopt. We praten over de periode net na het uiteenspatten van de internetzeepbel, ruim tien jaar geleden. We hebben ons daar niet door laten afleiden: we waren er namelijk van overtuigd dat we iets groots in handen hadden. Het had alleen wat tijd nodig om tot volle wasdom te komen. Unilever heeft ons overigens als investeerder de eerste twee jaar gesteund. Het bedrijf wilde echter wegblijven van winkels en daarom zijn we geheel zelfstandig verdergegaan. Na 4.5 jaar waren we een klein, gezond bedrijf.”

Survivalmodel Hij wordt overigens nog regelmatig aan de moeilijke beginfase herinnerd. Echter, niet in Nederland. “Dat toenmalige survivalmodel, om het zo maar even te noemen, komen we nu tegen in landen waar we Rituals starten. Daar moeten we steeds opnieuw knokken om ons tussen de andere merken te wringen. Dat levert een bepaalde spanning op. Dat werkt verslavend. Daarom is het steeds weer leuk om in een

‘nieuw’ land onze producten op de markt te brengen.” Die spanning, zoals hij het noemt, zorgt er ook voor dat het merk niet de kans krijgt arrogant te worden. Zo van: het lukt toch wel. “We moeten in die nieuwe gebieden pionieren. Neem een land als Spanje, dat staat er financieel – met een slechte overheidsbegroting - niet geweldig voor, met een werkloosheidspercentage van 25 procent. Daar nu iets van de grond te tillen is niet bijster eenvoudig. Je zou kunnen zeggen: we zijn een merk met twee gezichten. Enerzijds zijn we al op veel plekken erg succesvol, anderzijds moeten we nog het nodige opbouwen.” Is het ondernemen nog steeds leuk voor u persoonlijk? Het is ontegenzeglijk veranderd, met nauwelijks enige momenten van rust, stel ik me voor. “In het begin bemoeide je je, bij wijze van spreken, met de aankoop van een koffiezetapparaat. Dat doen nu natuurlijk andere mensen. Ik denk nog wel eens met enige weemoed terug aan die tijd. Nu ben je bezig met het ontwikkelen van mooie, nieuwe producten en het managen van de supersnelle groei.” Heeft u het ondernemen van huis uit meegekregen? “Mijn vader is overleden toen ik jong was. Ik heb vanaf dat moment geleerd dat je keihard moet werken om vooruit te komen. Dat heeft mij gevormd. Ik had het idee dat ik me steeds moest bewijzen. Ik werd ambitieus. Toen is langzaam maar zeker het vuurtje in mij gaan branden, van dingen willen bereiken. Iets moois beginnen en dat tot een goed einde brengen. Ik heb het ondernemen bij Unilever geleerd. Daar kon ik mijn ei kwijt. De kennis die ik daar heb opgedaan heb ik aangewend om Rituals te vormen.” Heeft de groei van een bedrijf alleen maar voordelen? Er is constant een instroom van nieuwe mensen bijvoorbeeld. Dat zorgt voor onrust. “Daar zit wel wat in. Je bent continu in beweging omdat je groeit. Je neemt nieuwe mensen aan, anderen moeten een andere plek krijgen. We proberen dit jaar 40 tot 50 nieuwe winkels te openen, maar ook wat rust in de organisatie te krijgen. We trappen voortdurend op het gaspedaal. Soms is het

wel eens lekker om even stationair te draaien.” De groei kon worden gerealiseerd en was – zeker in deze tijden van crisis – zo opzienbarend omdat het bedrijf besloot zich niet door de crisis klein te laten krijgen. “We namen ons voor niet mee te gaan in dit soort doemdenken. Als het slecht gaat moet je juist stappen proberen te nemen, nog creatiever proberen te zijn, nog sterker te worden. Dat is zeker een belangrijke les voor ons geweest.”

We namen ons voor niet mee te gaan in doemdenken

Het is voor u persoonlijk financieel ongetwijfeld een stuk makkelijker geworden. Cloosterman: “Geld interesseert me niet zo. Daar gaat het volgens mij niet om. Iets moois neerzetten, is mijn uitgangspunt. Het geld dat verdiend is, is er veelal weer in gestopt om meer mooie producten te maken. Dat is mijn passie, en die van de andere medewerkers. Ik heb een lieve vrouw, vier kinderen en mijn vijfde kind is Rituals. Het is de kunst de balans vinden om ervoor te zorgen dat niemand van die vijf – en mijn vrouw natuurlijk - de nodige aandacht te kort komt.”

Prijzen Het Amsterdamse bedrijf heeft in de loop der jaren, door zijn opmerkelijke groei, de nodige retailprijzen in de wacht gesleept. Recentelijk werd er daar een aan toegevoegd: de Amsterdam Business Award. Het Amsterdamse bedrijf werd door de jury het best beoordeeld op het gebied van innovatief denkvermogen, duurzaamheid, toekomstvastheid, maatschappelijke betrokkenheid en bijdrage aan de regio. Rituals liet daarbij twee andere kanshebbers, Concrete en Tours & Tickets, achter zich. B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

ZOMER ACADEMIE

SLIM DE ZOMER DOOR!

Exclusieve serie zomerworkshops

Spijker deze zomer je kennis bij op de Bind Zomeracademie. Twaalf boeiende workshops op het gebied van sociale media, strategie, innovatie en creatie. Om je te oriënteren of juist om je te specialiseren. Gebruik de stille zomermaanden om jezelf en je bedrijf op voorsprong te zetten! En geniet van de prachtige, zomerse locatie Mooirivier in Dalfsen.

En...

ee vanaf Je doet al m met onze € 150,00. En ngen en speciale korti doen nóg acties is mee er! aantrekkelijk

@bind_academie Facebook.com/

bindacademie

Meld je aan op BIND.nl!

DE WORKSHOPS Sociale media voor beginners Sociale media strategie

3 juli 5 juli

+ +

7 augustus 9 augustus

Schrijven voor online media Webcare Twitter marketing Facebook marketing Likeable fotograferen Filmpjes maken voor het web Prezi Business innovatie

17 juli 17 juli 19 juli 19 juli 24 juli 24 juli 26 juli 26 juli

+ + + + + + + +

21 augustus 21 augustus 23 augustus 23 augustus 28 augustus 28 augustus 30 augustus 30 augustus

Zoekmachine optimalisatie (SEO) Online adverteren

12 juli 12 juli

+ +

14 augustus 14 augustus

AL ZAKENM

AGAZINE

NUMMER G 28 |

ZWOLLE

2012 2 | MEI

BUSINES

REGIONA

BUSIN

maak

| JAARGAN

ZWOLLE

oon i & Sch O ri g a m AGAZINE

| JAARGAN

2012 2 | MEI

NUMMER G 28 |

REGIONA

AL ZAKENM

TWENTE REGIONA

AL ZAKENM

ZWOLLE

AGAZINE | JAARGAN NUMMER G 28 |

Aut

Zeventien

je een poetseel hoe het person mee schoon BV leert vlak om i) Diensten effectieve maak en oude (origam dat het , eeuwen , zodanig Keus Schoon moet vouwen is. Een simpele doek goed en zelf stofvrij optimaal te maken jasje. chaal. in een modern op macros 25 techniek dit micro- als nicatie. Op Tweelingenlaan rn en op zowel is commu te innover Apeldoo dynamihiervoor 7324 AP n wij continu eren in een hulpmiddelen 33 88 Zo probere te verand n’ nl 055 - 368 passio onze klanwebsite belangrijkste eel, e de nmaak. van person about usschoo Een onze statisch ook ons ‘It’s allinfo@ke komen nmaak.nl zijn wij bezig Daarnaast naast wijzelf moment komen. www.keusschoo tool’, waar waard zijn. woord zullen d’ unicatie meer dan aan het sche ‘comm haar plafon van het lezen leveranciers niet aan die de moeite ten en onze en/of zit nog lang aan de orde ‘Voetbal oonmaak.nl eussch allerlei items rs alle infor(zie www.k en deale nagenoeg nu al online en tevred ische 2012 moet te staat februari het dynam zestien rijders Een klein gedeel is. Door loop van dag met handen ons gerust .nu). In de dan voor Geslaagde zijn. Bezoek www.kieskeus staan die stuur al gereed 25 bel ons of de website nooit helema matie op informatie, Tweelingenlaan rn website Wilt u meer zal onze Apeldoo hoogte! 7324 AP karakter u op de 15 95 houden 055 - 540 eens. Wij sbv.nl info@gs een e-mail.

nieuwe

tveen:

Oos plafond’ Bert van haar niet aan

lang al zit nog

‘Voetb

in omzet

Bert

2012: l zakenfestiva Business People’sen’ is het thema voor Zwols ‘Samenwerk

ann: ymvere n’ en Ra Jörg gaan moti anderen

nte:

tdag Twe

elaar: Ben Tigg idee’ briljante

niet om

Dwarsdenke

tvee van Oos

Autotes

dat ene

r: om dat ene brilja gelaa niet in omzet Ben Tig toename

‘Ik wil

’ nte idee

bij

www.gssbv.nl

otet,K: Ktomz nsen rijven om te versterken’ Jan Ja k voor bed

‘Het gaat

5.indd 1 012_285-21 1 ag.indd Keus_nr1_2 wolle_omsl Business_Z

zaam

‘Noodzaa effectiviteit duur marge en

24-01-12

REGIONA

tiek Uw Logis REGIONA

AL ZAKENM

AGAZINE

VAN BUSINES

SONTMO

ETBUSIN

agazine

van busines

sontmo

etbusin

ess.nl

REGIONA

BUSINES

AL ZAKENM

En Fi

ER 2011

nummer g 27 |

ER 2011

23.950,VANAF €

6 | Decemb

lossing

Onze op

onel: Tim Cor Test BMW

1-serie

er 2011

ewes: Thecla Bodmoois in een ander’

17.215,VANAF €

levrij

5 | NOVEMB

slikken’

5 | NOVEMB

| Jaargan

el Debat

het grote

NUMMER G 11 |

Nieuwe

Financie

jaar van ‘2012, het

| JAARGAN

2012: BusinessBusiness!’

ideeën...

Business

NUMMER G 27 |

‘Nieuwe

| JAARGAN

agazine

People’s

huurcon • flexibele aarheid; nde bereikb • uitsteke aanwezig; k-plaatsen • leerwer g. rk oplossin • maatwe

AGAZINE

al zakenm

altijd

elen: Unieke voord dities;

AL ZAKENM

regiona

‘Ik wilde

AGAZINE

REGIONA

Stam: ler Jaap niet teleurstellen’ -voetbal Oud prof winnen: Ik wilde mijn vader

al zakenm

ZWOLLE

busines

Ontdek de zomeracademie met

regiona

FLEVOL

ESS.NL

ND BUSINES

ZWOLLE

WE INES. T HEART WITHOU BE MERE MACH WOULD

10:54

FLEVOLA

mailtje naar info@bind.nl

‘Het gaat

me bij toena

s: ige Guido Thy fsverloskund r en Bedrij

s volgens Steve Job ninga: Robert Ben

s volgens Steve JobBenninga: Robertall about passion’ ‘It’s

staat voor je open Niet als

2012

Meer weten? Bel met Charleen van Bind Academie op 038 – 422 13 42 of stuur een

1 | MAART

inatie? de comb Een vreem n. ideeë nieuwe

Zwolle: otestdag auto’s getest

34.440,VANAF €

‘Zoek altijd

iets

People’s

Business el

Vernieuwing iek & hand

Logist

2012:

plaats

tplaatsen

10.000 palle

ctie

11 metervr

warehouse

ijehoogte

webshops

eindustrie

datacenter

creatiev erking agazijn afvalverw duurzame ement robotica

ouwm g hoogb

pt! archiefopsla composieten in het conce

spareparts

len

manag rk meube vens, Hillpa King nonwo

tourmatras,

AND

Het verschil

Deze bedrijven maken Het Verschil...

Maak het verschil met onderscheidend vermogen in de branche Business besteedt in dit nummer aandacht aan Het Verschil. Enkele columnisten gaan in op het onderscheidend vermogen van bedrijven. Een aantal ondernemers die Het Verschil maakt in hun branche presenteert zich met hun bedrijf. Omdat zij uitstekend aan kunnen geven waarom ze Het Verschil maken voor hun klanten. Zij benoemen welke waarde zij leveren aan hun opdrachtgevers. Een bedrijf is pas een bedrijf met toekomst als u weet waarmee uw bedrijf Het Verschil maakt. Waarmee maakt u met uw onderneming dat verschil en hoe biedt u uw klanten optimale klantwaarde? Dat zijn een paar vragen die voor ieder bedrijf en in iedere branche Het Verschil bepalen. In regionale markten is vaak sprake van een onoverzichtelijke marktsituatie, omdat het aantal aanbieders in een branche groot is, vaak zelfs te groot.

NESSON

TMOETB

USINESS

Die situatie vraagt om heldere uitgangspunten, om heldere keuzes, zodat klanten bewust voor u en uw bedrijf kiezen. De vraag in die onoverzichtelijke markt is dan hoe potentiële klanten weten welke aanbieders zij zouden moeten kiezen; dus waar onderscheiden de aanbieders binnen een branche zich van elkaar? Waarmee maakt u als aanbieder het verschil en hoe biedt u uw klanten optimale klantwaarde? Deze essentiële vragen zult u als bedrijf, klein of groot, als eenmanszaak, MKBer of multinational moeten kunnen beantwoorden. Want zonder het antwoord op deze vragen, bent u voor uw (toekomstige) klanten niet interessant.

.NL

BUSINESS

Beuk, Ramon de keuken’

culinair ondernemer:

‘Kom uit

07-02-12

12:10

1 BusinessNationaal1.indd

16-02-12

AAL ZAKENM

AGAZINE

VAN BUSINES

SONTMO

ETBUSIN

08:57

ESS.NL

Onderscheid Natuurlijk heeft u met uw onderneming onel: Tim Cor e Test BMW

Wilco van t is mijn

‘FC Utrech

rden’

d Ou ment’ Aamen is entertain

‘Onderne

ember 201

op 15 dec

Hoe biedt u uw klanten optimale klantwaarde?

van Business, maar hun presentatie wordt ook doorgeplaatst op www.businessontmoetbusiness.nl, 8.000 bezoekers per maand! In dit nummer leest u hun verhaal, met als overeenkomst het onderscheidende vermogen van deze bedrijven binnen hun branche. Die bedrijven zijn MKB-kredietcoach (Zwolle), Hair in the City (Zwolle), Eqib Werving & Selectie (Enschede) en Camps Advocatuur (Enschede). Hun verhaal leest u in deze Business; het verhaal waarmee zij zich onderscheiden en Het Verschil maken.

werpen triviaal? Nee zeker niet, het zijn de essentiële waarden van en voor uw onderneming. Ze vormen de kern waarmee u zich onderscheidt in uw markt, in uw branche en waarmee u dus uw bestaansrecht voor uw klanten bewijst.

Het Verschil Door te vertellen wat uw bedrijf uniek maakt, weten klanten u beter te vinden. Business is op zoek gegaan naar bedrijven die ‘Het Verschil’ maken. Die bedrijven doen dat in deze uitgave

Wilt u de markt ook kenbaar maken waarin u Het Verschil maakt, neemt u dan gerust contact met ons op, Gerda Voorn 0514 – 560166, gerda@businesscompany.nl.

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

1-Seri

Schaik:

club gewo

borg:

: Kom ook

ook een strategie aan de hand waarvan u toegevoegde waarde levert voor uw (toekomstige) klanten. Hoe onderscheidt uw bedrijf zich op het gebied van productpropositie, dienstverlening, service, duurzaamheid, after-sales, innovatie, garantie. Zijn deze onder-

Het verschil

Marion Teesink & Ellen Groothuis

EQIB is voorbereid op generatie Z Tekst Freke Remmers Fotografie Ebel-jan schepers

Het vinden van de juiste kandidaat voor een vacature heeft tegenwoordig alles te maken met social media. Werving- en selectiebureau EQIB uit Hengelo is daarin vooruitstrevend. “Social media zijn onlosmakelijk verbonden met de moderne manier van werven.” In 2020 dient Generatie Z zich aan op de arbeidsmarkt. Deze internetgeneratie weet niet beter dan dat men overal en op elk gewenst moment online kan zijn. Sfeer en zelfontplooiing zijn voor hen van belang in een nieuwe baan. Werkgevers moeten hen inspireren. “Die generatie zoekt op een andere manier naar een baan”, zegt Marion Teesink die EQIB in 2003 startte en het bureau sinds 2005 samen met Ellen Groothuis runt. “Alle werknemers van EQIB zijn daarom getraind in social media. Hoe kun je die het beste inzetten om het maximale resultaat te behalen? Social media zijn onlosmakelijk verbonden met de moderne manier van werven. Niet meegaan in de ontwikkeling ervan is niet meetellen. Wij hebben al een groot netwerk, maar social media maken ons netwerk nog veel groter.” De website van EQIB is helemaal ingericht Ervaren recuiters, altijd op zoek naar de geschikte kandidaat.

op de verschillende social media. Via de homepage zien bezoekers meteen de laatste tweets van EQIB en de eigen Facebookpagina. Werkzoekenden kunnen er de speciaal ontwikkelde ‘EQIB vacature app’ downloaden. “Twee jaar geleden kwamen wij als eerste wervingen selectiebureau van Nederland met een eigen applicatie”, weet Marion Teesink nog. “Die hebben we doorontwikkeld en is nu beschikbaar voor Android, iPhone en Blackberry. Wij verbinden daarin alle social media. Er zijn links naar Twitter, Facebook en LinkedIn. Gebruikers kunnen vacatures delen via hun eigen social media.” Als een organisatie haar vacature exclusief bij EQIB uitzet, maakt EQIB bovendien een werkplekimpressie op Youtube. “Op een persoonlijke en informele manier krijgt de sollicitant dan een indruk van de nieuwe werkomgeving. Employer branding is een belangrijk aspect

in de werving en selectie. Het is de kunst een organisatie goed te presenteren naar de buitenwereld, met een indruk van de cultuur, omgeving en kansen. De meeste bedrijven zijn veel aantrekkelijker dan de buitenwacht denkt. Wij kennen onze opdrachtgevers, kunnen hen persoonlijk en met de inzet van diverse media optimaal profileren en daar waar nodig drempels wegnemen.”

Match Deze moderne manier van personeel werven past helemaal bij EQIB, vindt Ellen Groothuis. “Het woord ‘social’ zegt het eigenlijk al. Wij maken alles persoonlijk en werken met een bestand van kandidaten die we hebben gesproken. Onze zes recruiters spreken zo’n vijftig tot zestig kandidaten per week persoonlijk. In totaal hebben wij ruim 11.000 van de meer dan 16.000

kandidaten uit ons bestand al ontmoet. Wij weten wie en hoe iemand is, wat zijn of haar ambities en kwaliteiten zijn. Wanneer er dan een vacature komt, kunnen wij relatief snel een match maken op basis van de harde én softe eisen, die gaan over karakter en persoonlijkheid.” EQIB vindt zo kandidaten, zelfs als die zelf niet actief op zoek zijn naar een nieuwe baan. “Als onafhankelijke partij kunnen wij ook headhunten. Daarmee bereik je ook mensen die denken, ‘als ik iets anders vind, dan doe ik het’, maar die nergens kenbaar hebben gemaakt dat ze openstaan voor een nieuwe baan. Dat kan een werkgever niet, want die kan niet zomaar kandidaten recruiten bij andere bedrijven.” En daarin maakt EQIB het verschil, want zo vindt zij de beste kandidaat waar het een bedrijf zelf niet lukt. Ellen Groothuis: “Wij benaderen geschikte kandidaten actief. Voor P&O’ers is dat ondoenlijk. Het is niet hun core business en het zoeken van de juiste kandidaat kost veel tijd. Wij zijn daar alléén maar mee bezig. Wij vinden daarom ook de mensen die, zeker in deze tijd, niet actief op zoek zijn naar een andere baan.” Ellen Groothuis denkt terug aan de kandidaat die ze vonden voor een bedrijf in de beddenmarkt. “Zij zochten een accountmanager. Door de actieve benadering van een kandidaat uit die branche hebben we die vacature met succes ingevuld. Iets wat de werkgever op die manier zelf niet kon doen.”

Persoonlijk Niet alleen hun kandidaten kennen ze door en door, ook hun opdrachtgevers kennen ze persoonlijk. “Velen kennen wij al een aantal jaren en elke keer leren wij ze beter kennen.

Wij kunnen ze dus bij de kandidaten optimaal promoten. Soms weten wij kandidaten te motiveren voor de vacature door te wijzen op de potenties van de baan en de kansen binnen de organisatie. Dat terwijl ze zelf niet zouden hebben gereageerd omdat het bedrijf bijvoorbeeld net veel mensen heeft moeten ontslaan.” Al bijna 10 jaar timmert EQIB aan de weg en ondanks de economische recessie gaat het nog steeds goed. Ook in deze tijden is de kennis en kunde van het Hengelose wervingen selectiebureau onontbeerlijk. “Er is nog steeds vraag naar goed personeel en het zoeken naar de meest geschikte kandidaat tussen de honderden reacties op een advertentie is geen sinecure, kost veel tijd en levert geen garantie op de beste kandidaat. EQIB neemt P&O afdelingen veel werk uit handen door snel geschikte kandidaten te selecteren. Kandidaten die passen bij het bedrijf en beschikken over de gewenste kwaliteiten.”

Unieke samenwerking WGV | ZorgSelect EQIB is sinds kort een unieke samenwerking aangegaan met Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn, beter bekend als ZorgSelect. Daar zijn 130 zorginstellingen bij aangesloten. “Als enige wervingen selectiebureau hebben wij een exclusieve overeenkomst voor de bemiddeling in directe zorggebonden managementfuncties, maar ook in indirecte staf-, beleids- en managementfuncties”, vertelt Marion Teesink trots. “Wij hebben een grote aantrekkingskracht in Oost-Nederland en ZorgSelect heeft dat ook, maar in een kleinere markt. Soms lukt het een zorginstelling niet een vacature in te vullen. Dan is er geïnvesteerd in een perso-

neelsadvertentie en veel tijd van P&O en management. Als daar de juiste kandidaat niet uitkomt, schakelt de instelling vaak een interimmer in voor een bepaalde periode. Uiteindelijk moet de vacature toch permanent ingevuld worden. Dit kostbare en langdurige proces kunnen wij voorkomen. Samen met de WGV | ZorgSelect is het ons doel zorginstellingen te faciliteren en actief te ondersteunen bij de invulling van vacatures en daarmee kosten te besparen. De samenwerking realiseert een nog grotere aantrekkingskracht voor de zorginstellingen in combinatie met ons netwerk, kandidatenbestand en naamsbekendheid.”

Groei EQIB slaat haar vleugels verder uit in de sectoren techniek en ict. “Wij blijven innoveren en zetten in op groei. Wij zijn ook al jaren actief voor de techniek en ict. Die branche heeft het niet gemakkelijk gezien het tekort aan geschikte werknemers, maar het lukt ons regelmatig moeilijk invulbare vacatures in die sectoren toch in te vullen. Daarin zien wij kansen voor de toekomst. Wij gaan daarom in het najaar deze tak nog verder professionaliseren binnen EQIB met een ondernemer. Een ervaren recruiter met een enorm netwerk in die sectoren”, vertelt Marion Teesink. “Wij houden zo onze positieve en ambitieuze kijk op de toekomst. We zijn het grootste zelfstandige wervingen selectiebureau in Twente en dat willen wij blijven.”

EQIB | recruiting professionals Hazenweg 60, 7556 BM Hengelo Tel: 074-3494074 info@eqib.nl, www.eqib.nl

Het verschil

‘Regel zelf uw krediet… ondernemer!’ Tekst niek donker Fotografie frans davids

Jan Wietsma en Age Douma zijn het hart van MKB-kredietcoach, een nieuw en succesvol initiatief om ondernemers bij te staan bij financieringsvraagstukken en hun onderneming. De kracht van MKB-kredietcoach is ondernemer en bank bij elkaar te brengen, waardoor de bank met vertrouwen een financiering verstrekt. Wat hebben gedragswetenschap en financieringsvraagstukken met elkaar te maken? Alles, zo leer je na een gesprek met Jan Wietsma en Age Douma. De een komt uit de accountantswereld, de andere uit de bank. Wietsma is de initiator, de creatief, en Age de man die de net ontdekte paden effent en asfalteert. MKBkredietcoach is een initiatief van nu, van na de crisis, en helpt ondernemers bij het verkrijgen en behouden van krediet.

Kredietcoach doet dat door de kennis, vaardigheden en professionaliteit van de ondernemers op financieel gebied te vergroten. MKB-kredietcoach zit als jong en sterk innovatief bedrijf aan tafel met de hoofdkantoren van de banken, met ministeries en andere relevante partijen en is bezig met het opzetten van een gecertificeerde opleiding; 15 man in het land hebben inmiddels de licentie Kredietcoach.

Age Douma

Van dromen naar doen “Wij maken het verschil doordat we ondernemers en banken serieus nemen, het succes van de ondernemer kunnen voorspellen en de bank daardoor met een gerust hart een financiering kan verstrekken aan de ondernemer.” In 2009 ontstond op een bankje in Zwolle het idee voor MKB-kredietcoach. Jan: “Ik had al langer het idee iets te doen met de vraag ‘hoe los je financieringsvraagstukken in het MKB op’. Door de crisis is er een rem op financieringen ontstaan, terwijl juist veel ondernemers met financieringsvraagstukken zitten of kredieten nodig hebben. We hebben met veel mensen gesproken over de behoefte aan nieuwe producten en hoe je die in de markt kunt zetten. Ook met bankiers, met accountants, met ict- mensen. In 2011 hebben we de stap gezet naar het platform MKBHUB en vandaaruit naar MKB-kredietcoach. Dromen, durven, doen is de titel van een van Ben Tiggelaar’s boeken en ik heb ook die laatste stap gezet. Age kwam er in 2011 bij en nu zijn we een heel stuk verder. De kernvraag is niet hoe je een financiering beoordeelt, maar vooral hoe je succesvol een ondernemer beoordeelt.”

Samenhang “Met die uitdaging is MKB-kredietcoach aan de slag gegaan. We hebben gesprekken gevoerd met Boan Kattenberg van Dilemmamanager in Zwolle, die specialist is in het inzichtelijk maken van gedrag in een sociaal- economische omgeving. En met Frieda Rikkers (Nyenrode en Universiteit van Tilburg), die in 2010 in haar proefschrift concludeerde dat banken het kredietrisico van kleine en middelgrote

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Jan Wietsma

ondernemingen onvoldoende in kaart hebben en daardoor minder geneigd zijn tot kredietverstrekking aan het MKB. Een betere inschatting van de risico’s, zo betoogde Rikkers, leidt tot een efficiëntere toewijzing van middelen, waardoor de groei van deze ondernemingen juist gestimuleerd wordt. “Met die wetenschap, onze ervaring en de kennis van Kattenberg op het gebied van gedragswetenschap hebben we de KredietWijzer ontwikkeld. Daarmee zijn we in staat om op een wetenschappelijke manier de samenhang aan te geven tussen de vent, de tent en de cent.”

Lagere rente Juist door die toevoeging, de wetenschappelijke onderbouwing, worden we door banken serieus genomen, sterker nog, weten zij ons nu ook te vinden en verwijzen ze ondernemers die vraagstukken hebben, door naar Kredietcoach. Voor banken zijn wij interessant, omdat we door onze tussenkomst, zorgen voor betere aanvragen van de ondernemer, waardoor de bank er minder tijd aan kwijt is.” Financieren is in hoofdzaak een bancaire kwestie; betekent dat dat Kredietcoach een verlengstuk is van een of meerdere banken? “Nee”, zegt Age Douma. “MKBkredietcoach is onafhankelijk, we werken voor en in opdracht van de ondernemer en die betaalt ons ook. We zijn transparant, onze kosten zijn helder en inzichtelijk. Wel komen we nu in het stadium dat banken bereid zijn om ondernemers een lagere rente te berekenen, omdat ze ons en onze methode serieus nemen en met een gerust hart financieren. In een aantal gevallen kan dat er ook toe leiden dat de

ondernemer minder kosten in rekening gebracht wordt, omdat we door de betere aanvraag tijd besparen bij de bank.” De voormalige bankman heeft Wietsma getroffen, nadat hij plannen had voor een stap naar eigen ondernemerschap en een manier om MKB’ers te helpen bij financieringen. “Ook de bankwereld is aan verandering onderhevig en na de zoveelste

Zelfkennis, zelfinzicht en duurzame relaties zijn bouwstenen voor een gezonde toekomst

reorganisatie was ik er aan toe buiten de bank verder te gaan. Wat we doen is juist de verbinding leggen naar later, we houden ons niet alleen bezig met financieringsvraagstukken, we staan de ondernemer op tal van terreinen bij, ook na de financieringsaanvraag. De zorg voor die continuïteit is heel wezenlijk: zonder continuïteit geen toekomst. MKBkredietcoach is eigenlijk bezig met de intrinsieke waarde van de ondernemer en zijn bedrijf. We beoordelen de gedragskant van de ondernemer, en zien daardoor sneller wat er aan de hand is.”

Certificering De voormalige bankier ziet dat het spanningsveld tussen de bank die zekerheden wil en de ondernemer die de risico’s en

uitdagingen zoekt, steeds groter wordt. “Juist dat zo wezenlijke persoonlijke contact met de ondernemer bij banken neemt verder af, en is vooral gerelateerd aan de hoogte van de financiering. Vooral bij het MKB zie je steeds vaker het gat ontstaan tussen de bank en de accountant, waarbij ook nog geldt dat accountants vaak gewend zijn vooral achterom te kijken.” Waarmee Douma maar wil benadrukken dat er een wereld te winnen is voor MKB- kredietcoach. “De stap die we nu zetten is dat we in overleg met de betreffende instanties ons opleidingstraject vormgeven. We zijn straks het eerste bedrijf dat een gecertificeerde en ondernemersgerichte opleiding heeft op dit vakgebied. In de veranderende wereld waarin wij leven zijn er volop kansen; die kansen zien en invullen is prachtig. Zelfkennis, zelfinzicht en duurzame relaties zijn bouwstenen voor een gezonde toekomst van iedere ondernemer en onderneming.“ MKB-kredietcoach is een moderne netwerkonderneming, die gebruik maakt van de communicatiemiddelen van deze tijd, om haar doelgroep te benaderen en met haar klanten in gesprek te blijven. Ontdek op de site de werkwijze en diverse andere initiatieven, zoals het praktische boek ‘Ondernemer! Regel zelf uw krediet!’ dat Jan Wietsma schreef.

MKB-kredietcoach Marconistraat 15a, Postbus 40161, 8004 DD Zwolle Tel: 038-467 15 88 info@mkbkredietcoach.nl www.mkbkredietcoach.nl B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Het verschil

Camps Advocatuur: bestrijders van letselschade en echtscheidingsleed

Wij zijn geen cowboys! Tekst eric Endlich Fotografie Ebel-jan schepers

“Tja: er wordt hier nog wel eens gehuild…” stelt mr. Camps nadat hij verhaalt over allerlei medische sores uit zijn praktijk. “Begrijpelijk, maar wij concentreren ons vooral op 100% schadevergoeding!” Camps advocatuur weet de weg in de letselschadepraktijk, zoveel wordt duidelijk. Maar het Enschede advocatenkantoor pakt ook de gevolgen van ander persoonlijk leed adequaat aan… Van links naar rechts: mr. E.W. Stals, mr. A.A.M. Oude Ophuis en mr. M.J.E.C. Camps

Camps Advocatuur huist in een moderne kantorencomplex op het Business & Science Park in Enschede. Daar lijken negentiendeeeuwse landschapschilderijen in weelderige lijsten wat te detoneren tussen glas en prefabwand. De mix van klassiek en modern wordt consequent doorgetrokken in het kantoor van mr. M.J.E.C. (Marcel) Camps, waar een rococo bureau naast een moderne vergadertafel staat. Deze stijlvariatie is misschien wel symbolisch voor het advocatenkantoor, dat diverse juridische terreinen beheerst en met drie advocaten opkomt voor de belangen van zowel werknemer als ondernemer als slachtoffer.

vroeg gespecialiseerd in de letselschadebranche: “In 1985 ben ik als advocaat begonnen in Lelystad, na vier jaar ging ik naar Almelo. In 1993 ben ik mij gaan specialiseren in de letselschade. Dat heeft mij altijd aangetrokken. Weet u: ik voel sympathie voor het slachtoffer. De man of vrouw die de nodige ellende meemaakt en dan ook nog eens wordt vermalen door de molens van de verzekeringsmaatschappijen. Om voor deze mensen het maximum eruit te slepen, dat triggert mij. Daarbij ben ik geïnteresseerd in medische kwesties.”

Sympathie voor slachtoffers

Voordat Camps zich letselschadespecialist kon noemen volgde hij onder meer een gedegen opleiding bij de LSA: de

De naamgever van het kantoor heeft zich al

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Wegwijs op de prairie

Vereniging voor Letselschade Advocaten. Later kwam daar de ASP bij, een advocatenclub die uitsluitend voor slachtoffers werkt. Daarna was het zaak om de kennis over dit veelomvattende rechtsgebied op peil te houden, want veel juridische deelgebieden komen er samen, zoals verzekeringsrecht, werkgeversaansprakelijkheid, overheidsaansprakelijkheid, brandschade, medisch tuchtrecht, ongevallenrecht, het bankwezen… Geen wonder dat met name enorme kantoren in het Haagse over specialisten beschikken. “Die jongens gaan voor de Grote Belangen. Maar bedenk dat er veel cowboys in het vak actief zijn. Lieden die zich driftig roeren, maar weinig te bieden hebben. Je spijkert een bordje “Letselschadespecialist” op je gevel en klaar is Kees. Ze deinzen er niet voor

uitsluitend werknemers door Camps c.s. langs de voetangels en klemmen van de letselschadepraktijk worden geleid. Camps: “Ook de ondernemer met zijn arbeidsongeschiktheidsverzekering kan lelijk in de problemen komen wanneer hij of zij een ongeluk krijgt of arbeidongeschikt raakt. Zo wordt een whiplash door verzekeringsmaatschappijen niet erkend als een medisch probleem en ze weigeren dan uit te betalen, met alle gevolgen voor je inkomen van dien. En wat dacht u van de schade die een werkgever lijdt omdat een werknemer arbeidsongeschikt wordt?

Verdedig de belangen van je cliënt als een tijger

Mr. A.A.M. Oude Ophuis: “Het is mijn taak om nuchter en zakelijk naar een zaak te kijken.”

terug om van twee walletjes te eten en sturen zowel de verzekeraar als de klant een rekening. Die niet beter weet en denkt, dat zijn of haar belangen gediend zijn bij deze verwerpelijke praktijken. Pas op voor deze desperado’s! Wij maken u graag wegwijs op de prairie… Daarbij leert de praktijk, dat de volhouder wint. Wij beschikken over lange adem om maximaal resultaat voor de cliënt te bereiken. Ik zeg altijd: verdedig de belangen van je cliënt als een tijger. Dat lukt vaak, wat natuurlijk een enorme voldoening geeft. Wij staan trouwens ook slachtoffers, die zich als benadeelde partij in een strafzaak voegen, deskundig bij. ”

Hoog-laagtarief Het is overigens een misvatting dat

Middenstanders staan wij bij onder het motto: hoog-laagtarief. Samen met mijn collega mr. Erik-Wim Stals weten wij de wegen te bewandelen die kunnen leiden tot een 100% betaling door de verzekering. Daarbij laten wij ons adviseren door allerlei specialisten.” Kantoor Camps consulteert maar liefst vier medisch specialisten, maar ook een arbeidsdeskundige die zicht heeft op de beperkingen en mogelijkheden van een door een ongeluk getroffen cliënt. “Tevens kennen wij actuarissen die de toekomstige fiscale consequenties van gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid kan berekenen.”

Een ijskonijn Tijdens het gesprek komt mr. Stals binnen om wat juridische handboeken op te halen. De compagnon van Camps, energiek en vriendelijk, stelt zich voor en verontschuldigd zich – er is veel werk te verzetten. “We hebben over klandizie niet te klagen”, licht Camps toe, “waarbij ongeveer 60% van de instroom ons via onze site bereikt. Sommige andere advocatenkantoren halen hun neus op voor deze manier om klanten te werven. Maar het is laagdrempelig en helemaal van deze tijd.”

Inmiddels schuift mevrouw A.A.M. (Anne) Oude Ophuis aan, een jonge en vlotte advocate die zich binnen het kantoor van Camps onder meer bezig houdt met het familierecht. Gedreven vertelt zij over haar vak: “Mijn voorkeur gaat uit naar echtscheidingen, alimentaties, omgangsregelingen en het jeugdrecht. Kwesties waarmee ondernemers ook te maken kunnen krijgen. Scheidingen en de nasleep daarvan kunnen er behoorlijk inhakken, emotioneel zowel als financieel. In dat laatste kan ik ze bijstaan. Ik spreek de taal van de ondernemer: ik kom uit een ondernemersfamilie en ik beschik over een gezond boerenverstand. Daarbij studeerde ik onder meer ondernemingsrecht. De verschillende soorten jaarstukken, die bijvoorbeeld nodig zijn bij het berekenen van de draagkracht in verband met alimentatie, hebben geen geheimen voor mij.” Oude Ophuis weet dat echtscheidingen pijnlijk kunnen zijn en dat partijen het zo snel mogelijk achter de rug willen hebben. Toch waarschuwt ze voor al te overhaast gekozen oplossingen. “Het is mijn taak om er nuchter en zakelijk naar te kijken. Hoewel ik kan begrijpen wat klanten doormaken, ben ik als het om de belangen van cliënten gaat een ijskonijn… Ik wil niet dat mijn klant om er vanaf te zijn voor een alimentatieverplichting kiest die hem op de lange termijn in de problemen brengt.” De specialisten van Camps Advocatuur maken al met al een bevlogen indruk, waarbij ze blijkbaar tot het uiterste gaan om de belangen van hun clientèle te verdedigen: zowel bij letselschade als bij echtscheidingsleed. Wie als ondernemer de pech heeft door dergelijk malheur te worden getroffen, kan hier dunkt ons uitstekend terecht…

Camps Advocatuur Hengelosestraat 59, Postbus 831, Enschede – Tel. 053 – 4313772 info@letseladvocaat.nl – www.letseladvocaat.nl info@campsadvocatuur.nl – www.campsadvocatuur.nl.

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Het verschil

Gastheerschap bij Hair in the City

Nieuwe kapsalon op unieke locatie in Zwolle Gert Huisman opende recentelijk een kapsalon aan het Spinhuisplein 8 in Zwolle. Een unieke locatie: onderdeel van het karakteristieke Flevogebouw, naast het markante Theater De Spiegel, Librije’s Hotel en Librije’s Zusje. Met zulke buren verwacht je dan ook wel een stukje gastheerschap in deze nieuwe kapsalon. En daarin worden we dan ook niet teleurgesteld. Vanaf het moment van reserveren is het duidelijk dat de ervaren medewerkers in de kapsalon gastheerschap hoog in het vaandel hebben staan. Natuurlijk kunnen klanten een goede en ontspannen behandeling verwachten. Maar wat dacht je bijvoorbeeld van e en gratis Club Sandwich tussen 12.00 en 14.00 uur en altijd een heerlijke espresso of cappuccino. En na vieren wordt er zowaar een heerlijk glas wijn geserveerd, met nootjes voor de bite. Ja, zo wil iedereen wel geknipt geworden. De liefde voor het vak is groot bij Gert Huisman. De ondernemer heeft een lange staat van dienst in het vakgebied: “Ik werkte als kapper en visagist bij fotoshoots van bijvoorbeeld Elle, Livera, Viva, Wehkamp en Vendex. Bij deze bedrijven werkte ik over de hele wereld in steden als Londen, Kaapstad, San Diego en Miami. Daarnaast heb ik gewerkt in diverse (eigen) kapsalons. Deze ervaring gebruik ik om klanten in mijn zaak de beste kwaliteit te bieden voor een zeer betaalbare prijs”. Nu is hij eigenaar van een prachtige en stijvolle kapsalon, maar mist hij niet al die internationale allure en continu die prachtige modellen? Gert lacht;

“ Nou, als je zoveel topmodellen geknipt hebt, is op een gegeven moment daar ook de spanning vanaf en op den duur is al dat gereis ook moeilijker met een gezin te combineren. Maar ook in Hair in the City doe ik nog steeds de hairstyling van diverse bekende modellen hoor”. Zoals? “Nou, bijvoorbeeld van Ilena Ingwersen, o.a. bekend uit de laatste Bavaria-commercial en het programma van Johnny de Mol “De mol trapt af” met Gregory van de Wiel”. Dus voor modellenkapsels zitten we wel goed bij Hair in the City? “ Ja hoor, maar voor elk kapsel zit je bij mij goed” zegt Gert. “de ervaring met die exclusieve kapsels die ik met de modellen opgedaan heb, verwerk ik nu in mijn huidige kapsels”. Hij vertelt verder over zijn ambities: “Trendbewuste en stijlvolle mannen en vrouwen van alle leeftijden zijn mijn doelgroep. Ze hebben een druk leven, willen een goed verzorgd kapsel en een genietmoment bij de kapper. Hun stijl loopt uiteen van klassiek tot modern en trendy.” De ondernemer biedt werkende mensen een uitkomst: “Ze kunnen tijdens de lunch en ook na werktijd in de kapsalon terecht. Via de website www.hairinthecity.nl kunnen klanten eenvoudig een afspraak inplannen.” De ondernemer staat bekend als een gast-

heer en netwerker. Hij is vrijwilliger en Business Club-lid bij FC Zwolle en ontvangt hier gasten tijdens regiobijeenkomsten met gemeentebestuurders en ondernemers. Huisman: “Deze gastvrijheid merken mijn klanten natuurlijk ook. Uiteraard laat ik niet na om ondernemende klanten aan elkaar te koppelen. Ik spreek natuurlijk veel mensen in de kapsalon. In dat opzicht is mijn kapsalon het meest ontspannen netwerk van Zwolle. ” Hair in the City heeft ook altijd een maandaanbieding. Op de website zie je welke. Ben je op zoek naar een leuk verjaardagscadeautje voor bijvoorbeeld het personeel? Dan is een waardebon van Hair in the City een origineel cadeau dat altijd goed ontvangen zal worden. Loop gerust eens langs als je in Zwolle bent, Gert en zijn team heten je van harte welkom.

Ilena Ingwersen

Foto: Rene de Boer

Interieur foto’s: Theo Smits

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Hair in the City Spinhuisplein 8 8011 ZZ Zwolle Tel: 038 8537000 www.hairinthecity.nl

SMG Groep Reproscan, Imageworld, Lochemdruk, EgaMail, Hoekmantotaal en Schuttersmagazijn: samen zijn we de mediaspecialisten van de SMG Groep. Wij zorgen ervoor dat uw communicatieuitingen van optimale kwaliteit zijn! Binnen de SMG Groep hebben we voor al uw crossmedia wensen een oplossing. Op welke manier u ook wilt communiceren, de spelers van de SMG Groep maken het mogelijk! Meer weten? Kijk op onze website: www.smg-groep.nl of neem contact op met Arend Hartlief, algemeen directeur (a.hartlief@smg-groep.nl) of Evert Feith, commercieel directeur

E R T I F I C E E

FIME

SCGM ISO 9001 E

E R T I F I C E E

SCGM ISO 14001

E R T I F I C E E

FIME

SCGM ISO 12647

FIME

(e.feith@smg-groep.nl).

SMG Groep Randweg 12 8061 RW Hasselt T 038 - 4778877 www.smg-groep.nl

Gebiedsontwikkeling

Duurzaam denken en doen bij Omala’s Airport Garden City

Duurzaam én kostenbesparend ontwikkelen Tekst Niek donker

Gebiedsontwikkeling anno nu is denken in duurzaamheid. Betekent ‘duurzaamheid’ ook rendement en kan het concreet worden gemaakt? Het antwoord is een ondubbelzinnig ja. Kostenvoordelen zijn er te over, dus hoe concreet wilt u het hebben? Zes betrokken experts en partners over duurzaam denken en doen bij OMALA’s Airport Garden City in Lelystad. Schild van Royal Haskoning begeleidt dat proces voor OMALA en is er trots op dat het gebied op het keurmerk aankoerst. “Dat betekent een kroon op het werk, omdat daarmee het ontwerp en de intenties van het gebied als duurzaam erkend worden. De toekomst vraagt om een zorgvuldige inrichting van de openbare ruimte en het keurmerk staat internationaal hoog aangeschreven.” Voor ondernemers wordt vestiging in een duurzaam bedrijvenpark van groot belang, voorspelt Schild: “De verkoop- en verhuurwaarde van een gebouw zullen steeds meer worden bepaald door de energieprestatie en andere duurzaamheidscriteria.” Kans met regenwater: Opvang en hergebruik van regenwater.

Gelijkstroom “Duurzaamheid betekent meervoudige winst”, stelt Gert-Jan Vroege van Search BV, kenniscentrum in de technische adviesmarkt. Het is de basis van een winstgevende organisatie. Wil je in de toekomst overleven, dan is duurzaamheid een onlosmakelijk deel van je businessmodel; dat het werkt bewijzen talloze voorbeelden. “De winst is er niet alleen voor mens en milieu, het betekent vooral ook een kostenbesparing. Duurzaam bouwen, bijvoorbeeld in hout, leidt direct tot lagere kosten en is dus altijd interessant. Het was onze opdracht om er voor te zorgen dat duurzaamheid niet zou bestaan uit een paar kreten, maar verankerd zou worden

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

in de visie en ambities van Airport Garden City.”

Kroon op het werk OMALA’s Airport Garden City wordt een van de eerste bedrijvenparken in ons land dat het internationale duurzaamheidskeurmerk ‘BREEAM’ krijgt. Voor nieuwbouw en bestaande bouw bestaat het keurmerk al en voor nieuwe gebieden wordt het nu ontwikkeld (BREEAM NL Gebiedsontwikkeling). De internationale standaard van dit keurmerk wordt nu vertaald naar Nederlandse regelgeving en moet als het goed is dit najaar leiden tot certificering van Airport Garden City. Jos

Wie aan Tim Zijderveld van Joulz de vraag voorlegt welke kansen er voor duurzaam rendement zijn, mag er voor gaan zitten. Het verduurzamen van energie is een speelveld, waarop Zijderveld ook in Lelystad bij het nieuw te ontwikkelen gebied en grenzend aan bestaande bouw veel kansen ziet. Het eerste project dat Joulz met OMALA ontwikkelt, is het gelijkstroomnet dat de openbare verlichting, laadpunten voor elektrische auto’s en pompen voor opslag van koude en warmte in het gebied van stroom moet voorzien. Het net kan worden gevoed door windmolens, zonnepanelen en biovergisters. Door lokale opwekking, eenvoudige

Combinatie van parkeergarage en energie-opwekking TU Delf.

opslag en directe levering aan gebruikers ontstaat een groot kostenvoordeel. Zijderveld ziet voor de korte termijn mogelijkheden om bestaande bedrijven tussen de A6 en Lelystad Airport te verduurzamen in hun energiebehoeften. Daarnaast is het wat hem betreft zaak om ook de nieuw te vestigen bedrijven goed energie-advies te geven, want je wilt in dit gebied het liefst duurzame gebouwen met een zo duurzaam mogelijk gebruik en verbruik. Dat scheelt de ondernemer niet alleen van dag tot dag een hoop geld maar zorgt ook nog eens voor behoud van de vastgoedwaarde.

Uitdagingen Ondernemer-wetenschapper Ad van Wijk is als hoogleraar Future Energy Systems verbonden aan de TU Delft en adviseur van OMALA. Hij ziet volop kansen en uitdaging in het nieuwe bedrijvenpark bij Lelystad Airport. “Er zijn allerlei projecten denkbaar, beginnend bij een eigen energiebedrijf dat we voor het gebied opzetten waar bedrijven niet alleen voordelig energie kunnen inkopen, maar we ze ook kunnen adviseren over kostenbesparende maatregelen. En we hebben het gelijkstroomnet, waarvoor we op de TU testen doen, en dat een heel voordelige manier van energieopwekking, opslag en gebruik betekent. Er zijn ook veel mogelijkheden op het gebied van vervoer. Elektrisch vervoer in zijn diverse vormen past heel goed in een vliegveldomgeving. Denk aan het vervoer van de passagiersstromen tussen treinstation en terminal. Juist het in samenhang ontwikkelen van nieuwe bedrijvigheid met duurzame energieconcepten, is een prachtige uitdaging. Dit is een voor Nederland groot bedrijvenpark en duurzame energie vraagt

ruimte, dus er zijn veel kansen daar iets goeds mee te doen.”

Kansen met water Water hebben we soms in overvloed en tegelijk wordt het steeds spaarzamer. Op het terrein van waterbesparing valt er, ook in de kosten, veel te winnen. “OMALA’s ambitie op watergebied is groot”, zegt Harry den Hartigh van Broos Water. Het Emmeloordse bedrijf adviseerde hoe watergebruik, verbruik en hergebruik zo duurzaam mogelijk zou kunnen. Een concreet voorbeeld van kostenbesparing is de door Broos Water ontwikkelde Rainwinner, een multifunctionele voorziening voor het opvangen, bufferen, infiltreren en hergebruiken van hemelwater. Zo zijn er volgens Den Hartigh talloze mogelijkheden voor gebruik en hergebruik van leiding, regen en oppervlaktewater. “De overheid moet regelgeving aanscherpen om duurzame oplossingen een kans te geven. In omringende landen gebeurt dat veel meer; willen wij in Nederland een grote slag maken met duurzaam gebruik en hergebruik van water en dus met waterbesparing, dan moet de overheid stimuleren. Duurzaam betekent bij de bron aanpakken; gewoon doen en genieten van nieuwe technieken die ons helpen om niet alleen water maar ook geld te besparen!”

ken, heeft dezelfde doelstelling. Het is dus logisch samen te werken, we zijn buren. Dat geldt voor bijvoorbeeld de ontwikkeling van het gelijkstroomnet. Wij willen straks graag de pilot zijn, zodat we als proef de openbare verlichting van de luchthaven kunnen aansluiten. Wij zijn ook bezig met vergisting en hebben als proef sinds een paar weken zonnecellen op het dak van onze terminal. Voor veel meer zonneenergie kijken we of we het 10 hectare grote oude parachutistenterrein, vijf kilometer verderop in het Knarbos, vol kunnen zetten met panelen; dan maken we in een keer een slag in de energievoorziening. Verder hebben we nu de eerste elektrische auto en krijgen we de eerste laadpunten; het begin is er.” Voor meer informatie: d.meerburg@OMALA.nl Het begin: de eerste elektrische auto voor crewvervoer van de luchthaven.

Samen energiek ‘Buurman’ Erik Lagerweij van het aangrenzende Lelystad Airport stelde al vroeg voor samen te werken aan een aantal zaken. ”OMALA heeft een aantal duurzaamheidsdoelen, onder andere op het gebied van energieopwekking en voorziening. De Schiphol Group, waar wij deel van uitma-

OMALA, Ontwikkeling Maatschappij Airport Lelystad Almere Pelikaanweg 44, 8218 PG Lelystad Tel: 0320-820216 Email: info@omala.nl www.omala.nl

economie

Luca Cordera di Montezemelo over passie en leiderschap

Lifestyle by colour:

Ferrari Red Tekst remco voorn

Luca Cordera di Montezemelo (65) is ruim twintig jaar president-directeur van Ferrari en FIAT. Eind mei hield Di Montezemelo een lezing op een conferentie van de Financial Times te Marrakech. Met Italiaanse passie, met flair en een flinke dosis humor gaf Di Montezemelo zijn visie op leiderschap, op passie voor een product en op marketing. Het was zeker één van de beste presentaties die ik ooit heb meegemaakt. Hij heeft van Ferrari een wereldwijd succesvol merk gemaakt. Een iconisch merk dat naast het bouwen van sportwagens ook uiterst succesvol is in de autosport en in merchandising. Luca Cordera di Montezemelo wordt in Italië erkend als topondernemer en is tevens founder van het Venture Capital fonds Charme Investments. In 1991, drie jaar na de dood van Enzo Ferrari, werd Di Montezemelo door Gianni Agnelli benoemd als president-directeur van Ferrari. De onderneming kampte met grote schulden. Het was zijn taak het noodlijdende merk er weer bovenop te helpen. Zijn eerste focus was om weer successen te boeken in de Formule 1. Hij blies Scuderia Ferrari nieuw leven in door talentvolle mensen aan te trekken zoals Jean Todt, Ross Brawn en Michael Schumacher. In korte tijd won Ferrari zes maal het kampi-

oenschap voor constructeurs en vijf maal het kampioenschap voor coureurs. In de jaren negentig haalde hij Ferrari uit de schulden en werd er weer winst geboekt. Aan het woord is Luca Cordera di Montezemelo: “Ik kan niet over Ferrari praten zonder het te hebben over passie. Ferrari is samen met mijn familie de baas over mijn hart. Elke dag op kantoor in Marranello zijn er zo veel zaken te doen en liggen er zo oneindig veel kansen en moge-

lijkheden. Voor mij bestaat de basis altijd uit drie kernpunten: passie, merkcultuur en productcultuur. Aan het einde van elke werkdag zijn dit voor mij de elementaire ingrediënten voor ondernemerschap. Uiteraard in combinatie met de aandacht voor klanten en medewerkers. Een leider heeft in mijn opinie vooral passie nodig. Achter de rode kleur van Ferrari is vooral veel passie. Het is het geheim van mijn baan. Het is geen theorie. Het betekent dat je creatief moet zijn, vooruit wilt kijken en dat je jezelf ziet als de eerste klant van je eigen product.” “Achter geweldige producten schuilen altijd fantastische mensen. Met fantastische mensen bedoel ik dat we op basis van selectie en training streven naar optimaal teamwork. We streven altijd naar leiderschap door de gehele organisatie op alle afdelingen. We zoeken altijd de beste nummer twee en de beste nummer drie. Ik wil dat mijn mensen zijn omringd door anderen die beter zijn dan jezelf.” “In het huidige tijdperk is er geen ruimte meer voor een ‘one-man-show’. Natuurlijk is het essentieel dat de nummer één een leider is. In mijn opinie heeft de leider slechts twee belangrijke doelstellingen. Ten eerste

European Manager of 2012 Luca Cordero de Montezemelo is uitgeroepen tot European Manager of 2012. Hij is de 48e Europese CEO die deze erkenning krijgt van European Business Press (EBP), de organisatie voor economische dagbladen op het Europese contingent.

om zijn mensen in de best denkbare omstandigheden te brengen om succesvol te zijn. Ten tweede om duidelijke kaders, prioriteiten en strategische beslissingen te nemen.” “Persoonlijk ben ik een liefhebber van Duitse auto’s. Ze zijn fantastisch. Net als een ijskast. Alles is werkelijk helemaal perfect. 100% perfect. Onze auto’s hebben soms wat specifieke karaktertrekken. Ik noem dat het verschil tussen ijskoude technologie en warme technologie. En de passie die achter het product zit.” “Nummer één prioriteit zijn voor mij de mensen. Nummer twee is het product. Het product Ferrari betekent voor mij innovatie en creativiteit. Het betekent technologie en research and development. We denken voortdurend na over alle facetten van het product. Maniakale aandacht voor elk detail. Voor kleur, interieur, materialen, techniek… in onze auto’s vind je geen gadgets. Alles aan de auto is gerelateerd aan performance, veiligheid en rij-eigenschappen.” “Wat is Ferrari eigenlijk? Het bedrijf telt 3.000 medewerkers. Het bedrijf telt 3.000 families. Voor mij moet je een Ferrari altijd

kunnen vergelijken met een beeldschone vrouw. Als je een mooie vrouw ziet, ben je gelijk diep onder de indruk. Zo is het bij een Ferrari ook. Maar met één groot verschil. Als je met zo’n vrouw uit eten gaat kun je nog wel eens teleurgesteld worden.

In het huidige tijdperk is er geen ruimte meer voor een ‘one-man-show’

Als je de motor van een Ferrari start zal dit je nooit overkomen. Het geluid van de auto is zo vol van passie dat je vanzelf enthousiast wordt.” “Ik vertel mijn mensen altijd; pas op, we verkopen een droom. We verkopen emotie, innovatie in rijden en een sterke betrokkenheid bij Formule 1 techniek. We steken veel energie en aandacht in onze mensen. Eén van de hoogtepunten in mijn carrière

was het winnen van de titel ‘beste Europese werkgever van het jaar 2007’. Voor mij als ondernemer is het geweldig om te zien dat mensen groeien binnen de onderneming. Dat ze zich ontwikkelen en een mooi carrière kunnen maken tot mogelijk zelfs de functie van CEO. Een organisatie vraagt om voortdurende ontwikkeling en verbetering.”

Het merk Ferrari “De cultuur van het merk is voor mij cruciaal. Als ik een Ferrari zie in het centrum van Stockholm, Shanghai, Parijs of New York zal het product, ook zonder het steigerende paard op de motorkap, altijd direct herkenbaar moeten zijn. Op basis van traditie, identiteit en karakter. Natuurlijk willen we innovatief zijn in design maar nooit zo modieus dat de herkenbaarheid verloren gaat. Vijftien jaar geleden was vijfentachtig procent van onze auto’s rood of geel. Nu heb ik mijn eerste witte FF. ‘Oef… de CEO of Ferrari heeft een witte Ferrari’, hoorde ik iedereen zeggen. Maar wees nu eerlijk. Als je zo’n sneeuwwitte FF ziet met chocoladebruine, lederen interieur en met exclusieve stiknaden… Dat is toch echte schoonheid. Niet in de vorm van snobisme maar in de vorm van schoonheid, smaak, B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

“Sinds 1997 heeft Ferrari het Formule 1 kampioenschap gewonnen of nipt verloren in de laatste race of laatste kilometers. Dat betekent dat we voortdurend aan de absolute top hebben gestaan sinds 1997. In het leven en in sport is het erg moeilijk om te winnen maar nog veel moeilijker om overwinningen te herhalen.”

fantastische materialen en met de mogelijkheid om elke auto te personaliseren voor elke individuele klant.” “Ferrari is tegenwoordig actief in 60 verschillende markten. Behalve enkele landen in het hart van Afrika is Ferrari overal vertegenwoordigd. Toen ik bij het bedrijf begon in 1991 was onze markt beperkt tot Italië, Duitsland, Engeland en de VS. Nu is

We zullen altijd minder produceren dan de vraag. Punt!

de tweede markt China na de VS. Dat betekent dat zo’n passievol merk door de Chinezen als uniek wordt ervaren. We verkopen ruim 7.000 auto’s per jaar. Onze groei is gerelateerd aan de groei van onze markten. Toen we in 1994 onze eerste auto verkochten in China wilde ik deze klant graag ontmoeten. Dus nodigden we hem uit

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

in Maranello. Een man van 50 jaar oud. Ik laat hem een rondje rijden op ons testcircuit. Hij reed een gehele ronde in de eerste versnelling! Onze testrijder, die naast hem zat, was doodsbenauwd dat de motor werd opgeblazen. Tijdens de lunch vraag ik hem waarom hij als Chinees een Ferrari koopt. Hij zegt: ‘weet je ik kom uit een arme familie en ik herinner me van vroeger dat ik eens een rode sportwagen zag in een boek. Toen heb ik me voorgenomen om ooit, als ik het me kan veroorloven, een Ferrari te kopen. En dat moment is nu!’ Dit is nu precies dat voorbeeld van die droom die we verkopen. Exclusiviteit is voor ons niet zo maar een verkoopslogan. Het is een zeer scherpe strategie. We zullen altijd minder produceren dan de vraag. Punt! Net als bij die beeldschone vrouw. De begeerte moet maximaal zijn ook al is de levertijd één tot zelfs wel twee jaar. Dat is natuurlijk veel te lang om te wachten op een vrouw maar niet voor je nieuwe Ferrari.” “Ferrari is een onderdeel van de Italiaanse cultuur. Ondanks dat we minder dan vijf procent van onze productie in onze thuismarkt verkopen. De onderneming telt drie divisies. Auto’s, Formule 1 en merchandising. Natuurlijk zijn de sportwagens het

belangrijkste. Maar vorig jaar wonnen we met Fernando Alonso de Formule 1 race op Silverstone. Dat was exact op het moment dat Ferrari zestig jaar actief was in de Formule 1. Zestig jaar nadat we de eerste race wonnen. Ook op Silverstone in 1952 met Gonzalez. In al deze jaren hebben we vele merken zien komen in het racecircuit. Ferrari is er altijd geweest. In goede tijden en in slechte tijden. Daar zijn we trots op. Wat ik van Enzo Ferrari heb geleerd, is om altijd vooruit te kijken. Vooral op die momenten dat je sterk en onoverwinnelijk lijkt te zijn. Vooral dan, want juist als je wint, mag je niet stil zitten. Sinds 1997 heeft Ferrari het kampioenschap gewonnen of nipt verloren in de laatste race of laatste kilometers. Dat betekent dat we voortdurend aan de absolute top hebben gestaan sinds 1997. In het leven en in sport is het erg moeilijk om te winnen maar nog veel moeilijker om overwinningen te herhalen. Dat is het effect van teamspirit, de kracht om samen te werken, doorzettingsvermogen en het vermogen om voor opvolging van onderaf te zorgen.” “Als je Maranello bezoekt, zie je dat we het gehele industriële productieproces binnen de eigen fabriek beheersen. Dit is erg

Introductie F12 Berlinetta Ferrari begeeft zich in de hoogste divisie van de autoindustrie. Elk nieuw product dient de hooggespannen verwachtingen waar te maken. De nieuwe F12 Berlinetta is de opvolger van de 599 en dient de concurrentie op afstand te houden. Ondanks de hoge verwachtingen is het Ferrari wederom gelukt deze waar te maken en zelfs te overtreffen. Onder de motorkap van dit model schuilt 740 pk met een maximumkoppel van 690 Nm, waarvan 80 procent al beschikbaar is vanaf 2.500 tpm. De sprint naar 100 km/h kost de F12 Berlinetta slechts 3,1 seconden. 200 km/h staat al na 8,5 seconden op de teller. De topsnelheid is 340 km/h. Het gemiddeld verbruik is 15 l/100 kilometer. De F12 Berlinetta is gemaakt van een combinatie van aluminium en koolstofvezel. Hierdoor is de Ferrari 70 kilogram lichter dan z’n voorganger. De F12 heeft een transmissie met een dubbele koppeling. In de wereld van Ferrari draait alles om kengetallen, vooruitgang, verbetering en vooral snelheid.

Wat ik van Enzo Ferrari heb geleerd, is om altijd vooruit te kijken belangrijk en levert grote voordelen op. In de fabrieks lay-out, in besluitvorming, in samenwerking, in time-to-market… Maar het kan ook een groot risico zijn. Je moet er voor waken dat je niet te veel naar binnen gericht bent. Dat je blijft open staan voor ontwikkelingen van buiten. We zoeken daarom altijd een hechte samenwerking met onze leveranciers, dealers, partners en kennisinstellingen. Als voorbeeld sturen we nu vier van onze toptalenten naar Sillicon Valley om nieuwe inzichten op te doen. Ze gaan daar naar Stanford, naar Google, naar Apple, naar Cisco… dat is essentieel voor innovatie. Want innovatie is niet alleen maar technologie. Innovatie is ‘how to handle’. Het is 360 graden om je heen. Innovatie is een onbegrensde visie van onze mensen. Ferrari is absolute luxe.

Het is kostbaar, het is exclusief, het is persoonlijk… maar voor mij zijn het vooral de merkwaarden. Merkwaarden die vertaald dienen te worden door mensen om het merk te waarborgen.” “Als ondernemer is het cruciaal om 100% trots te zijn op je onderneming en je product of dienst. Ik kom zo veel bedrijven tegen die zijn ontstaan als een idee. Enzo Ferrari is ook begonnen als visionair met een idee. Het mooiste is toch voor elke ondernemer om trots te kunnen zijn op je bedrijf. Om te zien dat het merk waar je zo veel passie, creativiteit en energie in hebt gestoken succesvol is geworden. Dat is de ultieme beloning.” Di Montezemelo is een marketingman in hart en nieren. Hij geniet van het spreken op het podium. Van de aandacht. Maar vooral geniet hij volop van zijn werk bij Ferrari en Fiat. De passie die hij uitstraalt zit diep van binnen en inspireert je. Hij is een mooi voorbeeld van hoe bevlogenheid leidt tot succes. Zijn credo is niet voor niets: “Het echte geheim voor succes is enthousiasme. Je kunt de hele wereld aan met enthousiasme… Met enthousiasme kun je zaken tot stand brengen. Zonder enthousiasme zijn er alleen excuses.”

De FF is de eerste 4x4 van Ferrari

De nieuwe F12: marktintroductie begin 2013 B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Munsterhuis, exclusieve gastvrijheid. Munsterhuis Autobedrijven Goudstraat 31 - 49 • 7554 NG Hengelo • T. 074 - 25 55 370 • info@munsterhuis.nl www.munsterhuis.nl

Open huis iedere woensdag van 11.00u tot 20.00u

prOef de sfeer van de Leeren Lampe 19,20 en 21 oktober 2012:

3e raaLter OktOberfest 18 november 2012:

GentLemenâ&#x20AC;&#x2122;s day Raalte / 0572 355855 / www.deleerenlampe.nl

opinie

Weg uit de crisis

Het wil nog niet echt vlotten met het Maar herstel is niet alleen een kweseconomisch herstel in Nederland. De tie van boekhouden. Het groeiverconsument houdt de hand op de mogen van de Nederlandse knip, de huizenprijzen blijven dalen economie moet structureel verbeteEddy van Hijum en bedrijven stellen investeringen uit. ren. We zijn als land sterk afhankelijk Alleen de export houdt de economie van de export en moeten concurreTweede-Kamerlid CDA nog een beetje op de been. Maar ren met landen binnen en buiten e.vhijum@tweedekamer.nl ondertussen loopt de werkloosheid Europa. Investeren in innovatie, kencolumn gestaag op en dalen de belastinginnis en vakmanschap is de sleutel tot komsten. En dat leidt weer tot een het behoud van werkgelegenheid op verder oplopend begrotingstekort en de langere termijn. Daarnaast ontkoeen stijgende staatsschuld. We geven men we er niet aan om de lonen collectief per dag zoâ&#x20AC;&#x2122;n 80 miljoen euro meer uit dan er gedurende langere tijd te matigen. Om banen te redden, binnenkomt. En de rente op de staatsschuld bedraagt maar ook om via de koppeling de solidariteit met inmiddels ruim 10 miljard euro; meer dan we aan het basisuitkeringsgerechtigden te kunnen opbrengen. En in de onderwijs uitgeven. derde plaats moeten we de arbeidsmarkt hervormen. Het ontslagstelsel kan eenvoudiger en eerlijker en moet mensen bij ontslag perspectief bieden op nieuw werk en Hoe doorbreken we deze spiraal? Deze vraag houdt de inkomen. We kunnen bij dit alles iets leren van onze politiek nu al enige tijd verdeeld. Het is uiteindelijk een Duitse buren, die ons op het terrein van onderwijs, kwestie van werken aan herstel van vertrouwen. Vertrouwen R&D, hervormingen en loonkosten een paar stappen van de financiĂŤle markten, van consumenten en van bedrijvoor zijn. ven. Daarvoor is het in de eerste plaats van belang dat Nederland zijn solide reputatie op het terrein van de overheidsfinanciĂŤn niet te grabbel gooit. We zullen een Alleen met een geloofwaardig pakket aan maatregelen geloofwaardig pakket aan hervormingen en bezuinigingen kunnen we het vertrouwen herstellen en kan de economie op tafel moeten leggen dat zicht biedt op begrotingsevenweer uit het dal opklimmen. Het is nu aan de politiek om wicht. Snijden in stijgende uitgaven, in plaats van de lasten de kiezer een duidelijke en eerlijke keuze voor te houden. van burgers en ondernemers te verzwaren. Geen enkele Zonder pijn zal het niet gaan. Maar als we durven politieke partij kan zich aan deze opdracht onttrekken. doorpakken, dan is er echt een weg uit de crisis. B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Bij de businessclubs van Golfbaan Het Rijk van Nunspeet en Golfbaan Het Rijk van Sybrook gaan sportiviteit en zakelijkheid hand in hand! Leuke activiteiten bieden u de mogelijkheid om op informele en ontspannen wijze een zakelijk netwerk op te bouwen en te onderhouden. Wanneer u per 1 september 2012 lid wordt van één van deze businessclubs dan golft u de rest van 2012 gratis op de andere golfbanen van Het Rijk. Hiernaast krijgt u vier extra 18-holes greenfeekaarten voor uw relaties en een 5-lessenkaart bij een ervaren PGA-golfprofessional cadeau. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze sales afdelingen via onderstaande telefoonnummers.

Bind Academie breidt uit! Carlijn Postma van Bind Academie en Bind Communicatie en Frank Sorée van ONZE® (JOUW®, VORMSHOP en BUZZ’m) tekenden onlangs voor een strategische samenwerking. Bind Academie is bekend om haar workshops en bestsellers op het gebied van sociale media. De academie gaat verder als besloten vennootschap, onder leiding van Carlijn Postma en Frank Sorée als aandeelhouder. Bind Communicatie gaat door als zelfstandig bureau voor interactieve communicatie. Door de samenwerking tussen Bind Academie en ONZE® b.v. ontstaat een vernieuwend en toekomstgericht kennisinstituut dat het gehele spectrum van sociale media, strategie, creatie en innovatie afdekt. “Bind Academie heeft enorme groeipotentie en kan die nu sneller en beter realiseren.” aldus Carlijn Postma. Frank Sorée ziet ook grote voordelen: “De razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van sociale media, strategie, creatie en innovatie vragen om een hoog en actueel kennisniveau bij ONZE® bedrijven.” Bind Zomeracademie is het eerste gezamenlijke initiatief een serie exclusieve workshops in juli en augustus bij Hotel Mooirivier in Dalfsen. Meer informatie over Bind en Bind Zomeracademie op www.bind.nl

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Aarion schuift aan bij Visschedijk Aarion Schoonmaakorganisatie (Borne) is onderdeel geworden van Visschedijk Facilitair uit Oldenzaal. Bert Oude Lansink van Aarion: “Door ons aan te sluiten bij Visschedijk Facilitair kunnen zowel onze klanten als onze medewerkers maximaal gebruik maken van de aanwezige expertise binnen Visschedijk. Deze stap biedt voor iedereen nieuwe kansen.” Voor de werkgelegenheid van de 85 betrokken medewerk(st)ers heeft de overname geen consequenties. Voor Hilco Kok en Erwin Wigbold van Visschedijk Facilitair past deze stap in de gewenste ontwikkeling van het bedrijf. “Visschedijk Facilitair versterkt hiermee haar positie als regionale facilitaire dienstverlener met een sociaalmaatschappelijk profiel”. Het dienstenaanbod van Visschedijk Facilitair bestaat naast schoonmaak uit catering-, hoveniers- en bijbehorende servicewerkzaamheden, het bedrijf biedt werkgelegenheid aan circa 1.300 medewerkers in Oost en Noord Nederland.

zakennieuws

Volkswagen UP! beste stadsauto De Volkswagen up! heeft de Stadsautotest van de ANWB gewonnen. De up! nam het op tegen zes directe concurrenten en kreeg van de jury het hoogste eindcijfer, een 8, en dat was goed voor de eindoverwinning. In de ANWB Stadsautotest werd de up! evenals zes directe concurrenten beoordeeld op vijf criteria: veiligheid, comfort, rijgedrag, aandrijflijn en ruimte. De up! behaalde de eindoverwinning op overtuigende wijze: hij won vier van de vijf individuele onderdelen en werd op één onderdeel tweede.

Ondernemers en social media Veel Nederlandse bedrijven zien wel kansen op social media, maar doen er niets mee. De belangrijkste reden hiervoor is dat ondernemers, ZZP’ers en marketing-professionals bang zijn dat social media te ingewikkeld voor ze zijn. Dat is de bevinding van Jan Willem Alphenaar, die de afgelopen jaren veel bedrijven heeft getraind op het gebied van social media. Om de drempel te verlagen, heeft hij een boek geschreven dat op een toegankelijke manier uitlegt hoe je zaken kunt doen met behulp van social media. In het boek ‘SIMPEL, zakendoen met social media’ legt de auteur aan de hand van duidelijke voorbeelden en heldere teksten uit hoe je zakendoen met elkaar doorzet naar social media. Meer informatie op www.simpelzakendoenmetsocialmedia.nl

Wisseling van de wacht bij Flynth “Ik is uit, wij is in!” aldus Fried Frederix bij zijn afscheid van Flynth op 31 mei 2012.“Flynth gaat voor de heel lange termijn, door alle winst te investeren in de eigen organisatie ten behoeve van alle stakeholders: medewerkers, klanten en overige relaties. We vertonen veel kenmerken van een coöperatieve vereniging, hoewel het in juridische zin niet is.” Frederix droeg de functie van algemeen directeur over aan Wim Schipper, sinds 1998 algemeen directeur accountancy; de directie wordt verder gevormd door Fons Overwater. Onder Frederix is Flynth uitgebouwd tot toonaangevende accountants- en adviesorganisatie voor MKB en agrarische sector in Nederland. “We zijn van ondernemers, vóór ondernemers” aldus Frederix. Jan van Teeffelen, voorzitter van de RvC dankte Frederix voor alle energie en inspanning die hij voor Flynth heeft geleverd.

Airlines verzwijgen miljarden aan vliegpassagiers Sinds 2004 houden Europese luchtvaartmaatschappijen hun lippen stijf op elkaar over de rechten van vliegpassagiers. Bij vertraging, annulering en overboeking hebben passagiers recht op een vergoeding van 250,- tot 600,- euro maar krijgen dit zelden. Jaarlijks gaat het om zeker 1,5 miljard euro. Onder andere hiervoor is VluchtVertraagd opgericht, om gedupeerde vliegpassagiers te helpen geld terug te claimen waar recht op is. Vlucht-Vertraagd doet er alles aan om zo veel mogelijk claims succesvol af te ronden. Lukt het om het geld te claimen, dan is de passagier vrij om een donatie te doen om Vlucht-Vertraagd financieel te steunen. Vlucht-Vertraagd is opgericht door drie jonge ondernemers in Amsterdam; www.vlucht-vertraagd.nl

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Gadgets

Stoer, strak & chill De G7 is echt een boot om met de hele familie plus vrienden een dag heerlijk te chillen. Door de enorme open voorkant kan je er fantastisch loungen. Ook is het mogelijk om je boot te personaliseren met een waanzinnige foliewrap. Er is dus voor iedereen een persoonlijke G7 samen te stellen. Aan het eind van een heerlijke dag op het water berg je alles veilig op in het enorme ruim. Slot erop en de boot is geheel veilig voor alle ongewenste invloeden van buiten af. Bij Tenderline noemen ze dat ‘Onbezorgd Varen’.

Corum’s beauty De nieuwe Corum Admiral’s Cup Legend 38 Mystery Moon is een tophorloge voor vrouwen; een intrigerende wijzerplaat, prachtig bewerkt en ingelegd met 72 diamanten, verkrijgbaar in verschillende settingen en kleuren. Elegantie en functionaliteit verenigd in een plaatje van een polssieraad.

B&O BeoPlay A3 interactie met iPad Het nieuwe BeoPlay A3 geluidssysteem van B&O PLAY voegt een verbazingwekkend rijk muzikaal panorama aan de iPad-beleving toe. Het systeem functioneert met uw iPad, volgt al uw bewegingen en biedt voortdurend een fantastisch geluid. De nieuwe BeoPlay A3 is een combinatie van indrukwekkend geluid en slim design, waardoor het gebruik van de iPad nog plezieriger wordt. Of u nu naar uw favoriete muziek wilt luisteren, de nieuwste films of online video's wilt bekijken, of een FaceTime videoconferentie met vrienden houdt, de BeoPlay A3 voegt een akoestische dimensie toe aan de iPad. Het bedrieglijk eenvoudige design van de Deense ontwerper Steffen Schmelling, verbergt alles waar u niet over in hoeft te zitten achter een fraai zwart frame met aluminium afwerking. Zodra de iPad in de BeoPlay A3 is geplaatst, produceert deze een verrassend goede geluidsdefinitie en stereoscheiding, waar en hoe u de houder ook neerzet.

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Subtiel ontwerp De keuken van morgen De liefhebbers van de moderne hightech ontworpen en computergestuurde keuken wijzen we graag op Toncelli; de Italianen hebben inmiddels een paar waanzinnige keukens in hun assortiment, zoals de afgebeelde Prisma, die helemaal zijn toegesneden op ultramoderne technologie, gecombineerd met uiterst subtiel ontwerp. Check de site voor alle mogelijkheden, www.toncelli.it

Topfit met Power Nap Lounge en slaap ‘like a Boss’ in deze Power Nap Capsule. Tijd is geld dus deze efficiënte slaapcapsule is een must-have voor elke hardwerkende ondernemer. Ben jij ook iemand die ultiem kan genieten van een heerlijk middagdutje? Dan is deze Power Nap Capsule misschien wat voor jou. Trek je terug in je kamer en doe je middagdutje. De kalfsleren Power Nap Capsule is heerlijk om jezelf en je gedachten goed op te laden om de rest van de dag door te komen. Geïnspireerd door NASA studies die aantonen dat een dutje doen de reactietijd verbetert met 16% en de concentratie met 34%. Kortom, de power nap capsule is een ruime, semi-gesloten slaapomgeving die ideaal fungeert voor het opladen van de geest en het lichaam.

Voor jonge entrepreneurs StartUp@Sea Honderden internationale technologiebedrijven hebben interesse getoond in de drijvende incubator Blueseed, die volgend jaar in de Stille Oceaan van start zal gaan. Peter Thiel, oprichter en voormalig ceo van PayPal, is een van de grote geldschieters. Blueseed moet een stateloze maatschappij voor jonge entrepreneurs creëren en een volledig uitgeruste commerciële technologie-incubator zijn, waar internationale ondernemers kunnen leven en werken in de onmiddellijke nabijheid van Silicon Valley. Het visum-vrije en start up-vriendelijke concept is eind vorig jaar voor het eerst in de publiciteit gebracht. Entrepreneurs en nieuwe start-ups kunnen nu al registreren voor een plaats op het schip. Als hun applicatie wordt goedgekeurd kunnen ze er voor een bedrag van 1.600 dollar (1.250 euro) per maand leven en werken aan boord; belangstellenden kijken op www.blueseed.co

Allemachtig modern en praktisch Let op deze veelzijdige keukenhulp; je kunt er op wegen, je kunt er op snijden, je kunt er van alles in opzoeken, hij detecteert de aanwezigheid van bacteriën in niet volledig gegaard voedsel, kan tegen gespetter van vet en is ook weer schoon te maken. De Almighty 1 van ontwerper Jaewan Jong doet zijn naamvolledig eer aan; check www.jaewanworks.com B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Economie

Poort van Dronten:

Rijp voor innovatieve ondernemers Tijdens de goed bezochte vastgoedbeurs Provada in de RAI in Amsterdam, werden de eerste 19 hectare bouwrijpe grond opgeleverd van het nieuwe bedrijventerrein Poort van Dronten. Wethouder Gach van Economische zaken van de gemeente Dronten wees op het belang van dit nieuwe bedrijventerrein aan de nieuwe N307 en de binnenkort te openen Hanzelijn, tussen Lelystad en Zwolle. De wethouder ontving symbolisch ‘de eerste pot bouwrijpe grond’ uit handen van Bas Reimert van Reimert-Almere. Reimert bouw en infrastructuur is sinds 1974 actief in Flevoland en stond onder meer aan de wieg van Almere met het uitvoeren van het eerste bouwrijpbestek.

Wethouder Paul Gach informeert ondernemers over de ontwikkelingen op Poort van Dronten

Poort van Dronten heeft een bruto oppervlak van 110 ha. Op het nieuwe bedrijventerrein wordt dit jaar 30 ha bouwrijp gemaakt. Met de oplevering van de eerste bouwrijpe grond is nu 19 ha direct uitgeefbaar. Het gaat daarbij om de zichtstrook aan de vernieuwde N307. Karakteristiek van deze strook is de veiligheid van het gebied door de begrenzing met de waterpartij.

Hanzelijn Verbindt De gemeente Dronten presenteerde zich op de Provada met de gemeenten Kampen en

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Zwolle met het thema Hanzelijn Verbindt. Voor deze gemeenten betekent de Hanzelijn naar Lelystad een belangrijke verbinding voor werknemers en studenten in de directe regio op de route tussen Den Haag en Groningen. Gach licht toe dat de stations in Kampen (ten oosten van Dronten) en Lelystad (ten westen van Dronten) altijd twee eindstations waren. “Door deze spoorlijnen juist in Dronten aan elkaar te knopen is er voor onze gemeente een belangrijke aanleiding om onze bedrijventerreinen aan deze lijn verder uit te breiden. Steden als

Zwolle, Kampen en Lelystad zijn straks in een kwartier tot 18 minuten ook per trein te bereiken.” Gach vervolgt: “In de structuurvisie van vijftig jaar geleden, hadden we al rekening gehouden met de komst van de spoorverbinding. We zien dan ook dat onze bedrijventerreinen zijn ontwikkeld ten noorden van de spoorlijn en de woonwijken en het centrum ten zuiden van de spoorlijn. De A6 is voor ondernemers in Dronten de belangrijke verkeersader tussen de Randstad (Muiderberg, A1) en noord Nederland. Aan de andere zijde van Dronten ligt de A28 van Utrecht (A27) naar Groningen. Aan de noordzijde van Poort van Dronten wordt het bedrijventerrein ontsloten door de N307, deze route verbindt de snelwegen A6 met de A28.

Actief ondernemersklimaat Dronten is een ondernemende gemeente, die het goed voor heeft met duurzame ondernemers. Een dynamische gastvrije gemeente, met jaarlijks meer dan één miljoen gasten. Van bezoekers van congressen in De Meerpaal tot Lowlands of de landbouwbeurs Agrotechniek in Biddinghuizen. Ondernemers in Dronten bieden op dit moment zo’n 15.000 banen. Of het nu gaat

Poort van Dronten Gemeente Dronten bestaat uit de stad Dronten en de dorpen Biddinghuizen en Swifterbant. De gemeente is 42.000 hectare groot en telt ruim veertigduizend inwoners.

om de productie van Harley Davidson spatborden of Flevosap. Vele producten worden verbouwd, geproduceerd, verpakt of bewerkt in Dronten.

Dronten heeft een actief ondernemersklimaat

Kennis en innovatie Dronten heeft historie opgebouwd in de food en agrisector. Producten waar Dronten trots op is variëren van Flevobikes tot de appeltaarten van De Veluwse

Banketbakkerij. Bij de oprichting van de gemeente in 1972 presenteerde Dronten al de grootste landbouwtentoonstelling van Europa, de Flevohof. Tegenwoordig wordt op deze locatie in Biddinghuizen jaarlijks Agrotechniek georganiseerd. Dronten kent een specifieke locatie voor ondernemers in de zakelijke dienstverlening in de groene sector: het Agripark. Dit in combinatie met de aanwezigheid van de Agrarische Hogeschool CAH Dronten en andere kennis-instellingen, is vooral aantrekkelijk uit het oogpunt van synergie. Veel bedrijven maken gebruik van stagiairs van de aanwezige onderwijsinstellingen. De hogeschool ontwikkelt onderzoeksprogramma’s van hun lectoraten samen met het bedrijfsleven. In 2012 betrekt CAH Dronten de nieuwe locatie in Dronten. Een indrukwekkend duurzaam gebouw, dat al veel aanzien heeft afgedwongen in Europa.

Grenzend aan de westelijke kant van bedrijventerrein Business zone Delta in Dronten wordt het hoogwaardige bedrijvenpark Poort van Dronten ontwikkeld. Om te stimuleren dat het bedrijventerrein duurzaam en veilig wordt, wordt er samen met de betrokken ondernemersvereniging parkmanagement opgezet. Het gebied wordt voorzien van een glasvezelnetwerk en ligt 5 minuten van de A6. Er zijn zichtlocaties beschikbaar direct gelegen aan de N307. Grondprijzen op Poort van Dronten variëren van 97,00 euro tot 112,00 euro per m². Kijk voor meer informatie over vestigingsmogelijkheden op www.poortvandronten.nl.

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

economie

Paul Schnabel vertrouwt op een goede afloop

‘De rol van Nederland is nog niet uitgespeeld’ Tekst mart rienstra fotografie hans kokx

Harder en langer werken en vooral met meer mensen: dat is de remedie tegen de huidige economische crisis. Paul Schnabel is uitgesproken, zoals dat past bij een hoge ambtenaar. Hoewel de 63-jarige directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau genoeg beren op de weg ziet, vertrouwt hij op een goede afloop voor Nederland. ‘We komen er weer bovenop, we hebben geen keuze.’

Nederland zit wéér in een recessie. En dat terwijl een aantal landen om ons heen wel (licht) economisch herstel vertoont. Hoe kan dit en nog relevanter: hoe keren we het tij? Of is dit het begin van een trendbreuk en moeten we onze samenleving leren inrichten zonder economische groei? ‘Dat laatste is eigenlijk geen optie,’ zegt Schnabel. ‘Voor de manier waarop wij leven – en dat al decennia doen – is groei een absolute voorwaarde.’ Maar ook de hoogleraar aan de Universiteit Utrecht kent de problemen die dit in de weg staan: een relatief oude en afnemende beroepsbevolking, hoge lonen en een matige concurrentiepositie. ‘Daarom moeten meer mensen aan de slag, moeten zij harder gaan werken en langer doorgaan.’ Volgens Schnabel is dat zeker mogelijk, hoewel Nederland het in termen van productiviteit bepaalt niet slecht doet. ‘Klopt, onze formele arbeidstijd is met 31 uur per week het kortst van Europa. In Griekenland werken ze gemiddeld 11 uur per week langer, terwijl ze daar op dit moment de grootste economische crisis ooit beleven.’

Verwend Op het eerste oog ligt het dus niet aan de

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

effectiviteit van onze manier van werken. Blijft over: langer werken. ‘Dat we moeilijk doen over het oprekken van de pensioengerechtigde leeftijd is weinig verstandig, maar wel verklaarbaar. Al was het maar omdat de meeste mensen nu niet op 65-jarige leeftijd stoppen, maar als ze gemiddeld 63 zijn. Verwend als we zijn met VUT-regelingen en prepensioen. Deze horde moeten we eerst nemen, om dan snel door te schakelen naar 66 en 67 jaar.’ Veelgehoorde klacht in dit verband is dat ouderen relatief duur zijn. ‘Inderdaad, en voor economisch herstel is het juist essentieel dat we onze lonen beheersbaar houden. Aan de andere kant, het alternatief dat nog minder mensen de kosten moeten dragen van nog meer mensen is absoluut ongewenst.’

Uittocht Knelpunt hierbij lijkt echter het beperkte aanbod aan arbeid. De werkloosheid in Nederland stijgt de laatste maanden verontrustend. ‘Toch zijn er voldoende banen, anders hadden we al die OostEuropeanen niet nodig. Maar dat laaggeschoolde werk willen wij niet, in ieder geval niet voor dát loon. Polen, Bulgaren en Roemenen doen dat wel, zolang ze in

hun eigen land minder verdienen. Als daar echter de economie aantrekt, keren ze terug en laten ons achter met een nieuw probleem. Misschien wordt het dan tijd te verhuizen naar Polen…’ Schnabel zegt het met de nodige relativering en een grijns op het gezicht. Toch sluit hij een dergelijke uittocht in de komende jaren niet geheel uit. ‘Zestig jaar geleden vertrokken teleurgestelde Nederlanders ook massaal naar Canada, Australië en de VS. Op zoek naar welvaart en economische groei.’

Het is vooral een kwestie van visie, lef en leiderschap

Zzp’ers Dat waren destijds overwegend ondernemende mensen die een nieuw leven begonnen, vaak een bedrijf startten en elders werkgelegenheid creëerden. Om dit soort mensen zit ons land nu weer te springen, lijkt Schnabel te willen zeggen. Maar dan is er toch geen reden tot klagen? Het aantal ondernemers is in Nederland immers nog nooit zo hoog geweest. ‘Dat zijn vooral zzp’ers. Het kenmerkende aan hen is dat ze juist geen personeel willen. In die zin belemmeren zzp’ers de economische groei.’ Een ander B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

economie

‘Als het moet, zijn we in staat de tering naar de nering te zetten. We hebben geen keuze.’

kenmerk van veel kleine zelfstandigen is de geringe bereidheid én mogelijkheid om innovatief stappen vooruit te maken. ‘Omdat bij hen sprake is van een andere dynamiek, meer op stabiliteit en continuïteit gericht, minder op creativiteit en vooruitgang.’ Toch vindt Schnabel de trend tot meer verzelfstandiging erg positief. ‘Ik juich elk initiatief toe waarbij mensen minder nadrukkelijk leunen op de zorgende overheid maar in plaats daarvan kiezen voor hun eigen perspectief, hun eigen toekomst.’

Randvoorwaarden En die toekomst is er, ook in Nederland. ‘Onze economie hapert nu, mede omdat we nalaten een aantal cruciale keuzes te maken op het gebied van onderwijs, zorg, huizenmarkt, pensioenen, maar ook duurzaamheid. Tegelijkertijd zie ik in tal van sectoren kansen om ons land verder te onderscheiden. Onze kennis en kwaliteit op het gebied van landbouw, water, logistiek, infrastructuur en communicatie is uniek.’ Volgens Schnabel is het vooral een kwestie van visie, lef en leiderschap. ‘De randvoorwaarden voor economische

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

groei zijn er: het onderwijsniveau, onze internationale handelsgeest en onze logistiek, onze – echt waar – gematigde bureaucratie, maar ook het vermogen om snel te schakelen en te handelen. Nee, de rol van Nederland is nog niet uitgespeeld.’

De randvoorwaarden voor economische groei zijn er

Signaal Deze laatste uitspraak brengt het gesprek bijna vanzelfsprekend op Schnabel’s eigen toekomst. Over een jaar gaat hij met pensioen, na een carrière van ruim vier decennia waarvan bijna vijftien jaar als directeur van het SCP. ‘Op een gegeven moment heb je het gevoel alles al een

keer meegemaakt te hebben. Het herhaaleffect overheerst, discussies en trends worden voorspelbaar. Dat is een signaal.’ Daarom neemt hij afscheid, hoewel Schnabel door zijn talrijke nevenfuncties en commissariaten maatschappelijk actief en betrokken blijft. Ook dáárom weet hij dat de economie uiteindelijk weer gaat groeien. ‘Omdat wij al diverse keren bewezen hebben het vermogen te bezitten om ons aan te passen aan veranderende omstandigheden. Als het moet, zijn we in staat de tering naar de nering te zetten. We hebben geen keuze.’

het akkoord van dalfsen

Organisaties die streven naar succes, weten hoe allesbepalend omstandigheden kunnen zijn. Soms zit je in een ruimte waarin de energie zo goed is, dat er iets gebeurt. Strijd wordt harmonie, twijfels worden beslissingen en cynisme slaat om in enthousiasme. Wie wel eens bij Mooirivier in Dalfsen is geweest, weet wat de impact is van zoâ&#x20AC;&#x2122;n omgeving waar de natuur overal voelbaar is. Maar net zo belangrijk is natuurlijk wat we

aan faciliteiten te bieden hebben: 127 comfortabele hotelkamers bijvoorbeeld. Internationale receptiefaciliteiten en een capaciteit voor bijeenkomsten van 10 tot 500 personen. Of het betrokken en kundige personeel dat vaak al een paar stappen voor u uit gedacht heeft. Nog niet overtuigd? Dan wordt het misschien tijd voor een eerste bezoekje aan Dalfsen: www.mooirivier.nl HET CONGRESHOTEL WAAR MENSEN EN ORGANISATIES GROEIEN

opinie

Humphrey G. van der Laan:

Waarom toch, zijn de bananen krom? Waarom stel je mij zo´n waarom vraag? Wat moet een ondernemer als ik daar nu mee, hoor ik vaak. Dat weet toch iedereen? Als je even twittert, krijg je alle antwoorden! Omdat als ze recht zijn, dan vallen ze om of omdat ze naar het licht toe groeien (die van jou ook dan?) of anders passen ze niet in hun schil. En ja, als je aanvoelt dat dit allemaal onzin antwoorden zijn, dan google je wat op je smartphone en kom je erachter dat trosbananen krom zijn door negatieve geotropie en dat de kromming van bananen niet komt door het groeien naar het licht (positieve fototropie) en ook niet door de genetica van de bananenplant. Maar beste Van der Laan, waarom draait alles volgens jou om het waarom van mijn onderneming en product en pas daarna om het hoe ik het doe en pas daarna wat ik in mijn onderneming voor de klant doe? Dat is toch alleen maar gepraat! Ik zal het trachten uit te leggen. Ik werd door mijn goede vriend Henk tijdens een zakenbijeenkomst gewezen op een collega, docent strategie van de Columbia University in New York, de Britse wetenschapper Simon Sinek. Hij schreef in 2009 het boek Start With Why. Simon hield een opmerkelijke lezing op de TEDx-conferentie, die te zien is (slechte opname en slecht geluid) op http://www.startwithwhy.com en dan kiezen voor learn about. Hij vertelde mij dat mensen niet bij je kopen om wat je doet, maar dat mensen kopen waarom je het doet!

‘Waarom draait volgens jou alles om het waarom?’ En dat voelde goed bij mij. Ik woonde onlangs een college van hem bij en Simon leerde mij dat het verschil tussen succes en falen zit in het weten waarom je ergens naartoe wilt. Vertel bijvoorbeeld dan ook niet, dat je beter bent dan anderen en zeker beter dan die bepaalde concurrent. Dat zeggen ze allemaal. Vertel me liever waarom je bestaat. Wat is je doel? Vertel liever waarom je dingen doet. Waarom doe je het op die manier, ik vraag het elke dag aan ondernemers. Dat lijkt makkelijk, nietwaar? Ik leerde van Simon ‘the golden circle’. In de buitenste cirkel staat wat je doet (‘what’), in de

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

middelste cirkel hoe je het doet (‘how’) en in de binnenste cirkel staat waarom je het doet: het ‘why’, of te wel wat zijn je bedoelingen (opzet) en doeleinden (nut) die je wilt bereiken met je onderneming. Bijna alle ondernemers die ik spreek, weten wel wat zij doen, de meeste (lang niet allemaal) weten ook wel hoe ze het doen, maar slechts weinigen weten ook waarom ze het doen. En laten die ondernemers die het antwoord op deze laatste vraag goed weten te formuleren nu allemaal ver boven gemiddeld winst maken en groeien! Het kan dus wel. Winst maken op zich kan dan ook geen doel zijn, hooguit een resultaat van je inzet. Het gaat om de vraag: waar doe je het voor? Waar kom jij je bed voor uit? Waarom zou dat iemand uitmaken? Ik ken bedrijven die uitstekende producten maken en toch weinig of geen winst behalen, terwijl succesvolle concurrenten wel een hoog rendement bleken te hebben. Ik vernam de bekende smoezen als ik naar het waarom vroeg. Onderzoek leerde die ondernemer en mij al snel dat het niet lag aan betere producten, een betere (goedkopere) productietechniek, lagere kosten en ook niet aan krimpende marges of slechte economische vooruitzichten. Die beter presterende ondernemers konden mij wel precies aangeven waarom ze ondernemen, waarom hun klanten bij hen kochten en wat ze ermee willen bereiken. Zij bleken vervolgens succesvoller en innovatiever, hadden meer plezier en bloeiden van passie. Als je weet wat je waarom is, maakt het je keuzes makkelijker. Geld verdienen kan nooit een waarom-antwoord zijn, het is hooguit een bijproduct. Als je klanten werkelijk vooruit wil helpen en blij wil maken (dat is dan je waarom), komt die winst

echt vanzelf. Help je klanten dan ook winst te maken met jouw product of dienst! Natuurlijk moet je niet bewust onbekende grote risico’s bij het ondernemen nemen, maar bedenk dat te veel aandacht om risico’s te vermijden, in feite veel risicovoller is dan bepaalde (bekende) risico’s aan te durven gaan. Er is altijd een waarom: het is makkelijk om die vraag te stellen, maar hem beantwoorden en vinden is echt lastig en kost mij veel tijd. Daarna komt het benoemen, opschrijven en het volgen van die uitgewerkte droom. Dan krijg je ook medewerkers die zich goed voelen bij jouw droom en het prettig vinden jou bij het verwezenlijken daarvan te helpen, omdat ze het verschil willen maken. Ik constateerde dat veel succesvolle ondernemers mij liever vertellen, waar ze zelf in geloven dan die bekende verhalen van wat de klant wil horen! Het gaat om het vinden van de identiteit van jouw bedrijf en waarom juist jij mij graag wil helpen met wat (de klant zijn probleem) en hoe je dat juist bij deze klant op deze manier zou willen doen. Dat is pas hard werken! Pas als je weet waarom je elke dag op je werk verschijnt, kun je passie hebben. Passie willen klanten merkbaar zien. Waaruit blijkt die passie bij jouw onderneming? Als die passie ontbreekt en je werkt desondanks hard en kunt je de waarom vraag niet (niet goed) beantwoorden? Let dan op en vraag hulp, want het is mijn ervaring dat dit dikwijls bij ondernemers omgezet wordt in ongezonde stress. Een hoger rendement van je inzet en van jouw kapitaal? Dat begint met de waarom vraag. En die is best heel lastig te beantwoorden! Maar als je dat kunt, tja dan is de uitvoering wel weer gemakkelijker. Bij het formuleren van de juiste vraag, zou je vaak wel wat hulp kunnen gebruiken. School je nu eindelijk eens bij als ondernemer! Bijvoorbeeld op een ondernemerscursus bij de plaatselijke Hogeschool of huur eens een lid van de orde van organisatiekundigen een dag als coach in om jou als ondernemer daar eens bij te helpen. Dat lijkt wel duur, zo’n vent/vrouw die eigenlijk alleen maar gestudeerd heeft en volgens veel ondernemers niets belangrijks echt kan. Maar zoals de Griekse filosoof Socrates bijna twee-en-een-half duizend jaar geleden al heeft laten zien, is de belangrijkste stap voor het vinden van een oplossing van een probleem, het vinden van de juiste vragen. Het loont dus de moeite de kunst van het vragen stellen te leren. Welke vragen kun je stellen aan de werkelijkheid? Hoe kom je van de ene vraag op de andere? En hoe kun je de richting waarin die vragen gaan, bijsturen? Dat lijkt op een filosofische vraag. Want dat is de kunst van het doorvragen, van het niet tevreden zijn met het vanzelfsprekende en voor de hand liggende, maar het zoeken naar de diepere achtergronden. Zo rijgt de ene vraag zich aan de andere. En het is geenszins duidelijk dat er aan het vragen stellen ooit een einde komt. Als het proces al stopt op een gegeven moment, dan is dat eerder omdat antwoorden uitblijven dan omdat de allerlaatste vraag bevredigend is beantwoord. Ik heb de ervaring opgedaan dat ondernemers die zich steeds vragen blijven stellen na het vinden van een antwoord,

‘Winst maken op zich kan geen doel zijn’ een veel beter financieel rendement behalen dan die ondernemers die alle antwoorden paraat hebben. En waarom zijn de bananen ook al weer krom? Bananen groeien niet aan een bananenboom, maar aan een bananenplant. De plant lijkt echter op een boom en dat komt doordat de bladeren een cilindervormige nepstam maken. Negatieve geotropie ontstaat als de tros (van soms wel 50 kilo) naar beneden gaat hangen, vanwege het gewicht van de bananen en de bananen tegen de zwaartekracht in, krom omhoog groeien. Hierdoor zijn de bananen krom. Als je geen kromme bananen wilt hebben, kun je de bananentros best ondersteunen, zodat deze niet naar beneden gaat hangen, maar dat wil niemand en daarom zijn de bananen krom!

Humphrey G. van der Laan Onze vaste columnist, Humphrey G. van der Laan is als jurist en register informaticus in Almelo een professionele geschillenboer voor ondernemers (arbeid, samenwerken, koop/verkoop, zakenpartners en (ondernemers)huwelijk) maar daarnaast is hij (president) commissaris/raadgever bij 16 ondernemingen met gezamenlijk 5857 medewerkers en is hij universitair (gast)docent strategie en recht en schreef hij mede aan vier management boeken en tientallen publicaties. Opmerkingen over deze column, vragen of tips, mail dan naar juristen@hgl.nl B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

>> donderdag 4 oktober 2012

BOB Golfevent bij Het Rijk van Sybrook

Op 4 oktober 2012 organiseert Business ontmoet Business in samenwerking met Golfbaan Het Rijk van Sybrook het tweede BOB Golfevent. Dit officiële Golfevent staat open voor alle Vrienden van BOB die houden van het ‘golfspelletje’. GVB is wel verplicht. Het BOB Golfevent is een formele wedstrijd waar ruim voldoende tijd is voor netwerken en relatiebeheer, inclusief een afsluitend captains dinner. Locatie: Golfbaan Het Rijk van Sybrook Voor wie: Voor al onze Vrienden van BOB Registreren: Aanmelden kan via onze website www.businessontmoetbusiness.nl Log in als Vriend van BOB en registreer Deelnemers: Maximaal 125 (vol is vol) Kosten: Geen kosten voor Vrienden van BOB

Programma: 12:00 uur Ontvangst en indeling (de flights worden ingedeeld met 4 personen) 12:30 uur Vertrek van alle flights voor 18 holes wedstrijd 16:00 uur Binnenkomst teams met borrel, aansluitend prijsuitreiking en captains dinner.

Business ontmoet Business: BOB staat voor Business Ontmoet Business en brengt ondernemers, managers en bestuurders met elkaar in contact. Doel: nieuwe relaties ontmoeten en opdrachten scoren! Meer informatie: www.businessontmoetbusiness.nl en www.golfenophetrijk.nl

In samenwerking met:

Vanuit BOB zijn wij overtuigd van het sterk toenemende belang van netwerken. In deze concurrerende tijd is het steeds moeilijker om met een product of een dienst bij potentiële klanten binnen te komen. Met het juiste netwerk heb je sneller de ingang die je zoekt om je verhaal te kunnen doen. Ook de toenemende digitalisering maakt dat er meer behoefte is aan persoonlijk contact. Naast de populaire sociale media is een persoonlijke klik nodig om een zakelijke relatie op te bouwen.

Preferred Partners:

Wie is BOB? Als ondernemer, manager of bestuurder wilt u graag uw netwerk continu vergroten. Zaken doe je met mensen, een goed netwerk is daarom heel belangrijk. BOB staat voor Business Ontmoet Business en ontvangt jaarlijks zo’n 10.000 bezoekers op onze vele bijeenkomsten in Noord-, Oost- en Midden-Nederland. Tijdens de BOB Borrel ontmoet u op verrassende wijze diverse ondernemers. Als Vriend van BOB kunt u ook uw netwerkprofiel op op onze website www.businessontmoetbusiness.nl aanmaken. Inmiddels zijn al bijna 1.000 ondernemers, netwerkers, managers en bestuurders ingeschreven! Onze website www.businessontmoetbusiness.nl biedt veel informatie over ondernemen, over ondernemers, over ontwikkelingen en over netwerken. Met ca. 8.000 bezoeken per maand kunt u uw profiel ook in the picture zetten en daarmede uw contacten en kennis vergroten. Voor slechts 125,- euro per jaar bent u welkom als Vriend van BOB, maakt u uw profiel aan op de website en kunt u al onze bijeenkomsten kosteloos bezoeken. Meer informattie: www.businessontmoetbusiness.nl

Inhoud Netwerkkatern Vooruitblik 60 BOB Borrel Landgoed Singraven 60 BOB Sportschoss Velen (D) 61 BOB Borrel Airport Garden City Lelystad 61 BOB Borrel Twents Techniek Museum Heim

Terugblik

creating airport garden city

62 BOB Borrel Nautisch Kwartier Huizen 65 BOB Borrel Stedelijk Museum Zwolle

Bekijk de nieuwste video’s op BOB TV www.businessontmoetbusiness.nl

Netwerkagenda Meer informatie: www.businessontmoetbusiness.nl

BOB Borrel Landgoed Singraven

netwerken

woensdag 11 juli 2012 Een BOB Borrel op dit prachtige landgoed is uniek. We worden ontvangen bij Restaurant de Watermolen, gaan het landgoed per scooter verkennen en begeven ons dan naar de prachtige tuin waar diverse partijen zich zullen presenteren, onder andere een wijnproeverij, De Witte Raaf en de nieuwste Ferrariâ&#x20AC;&#x2122;s... BROEMMM! Let op: Deze BOB Borrel kan alleen doorgaan bij mooi weer op 11 juli anders wordt het 12 juli!

Aanmelden: www.businessontmoetbusiness.nl

BOB Borrel Sporthotel Schloss Velen (D)

kennis & netwerken

donderdag 20 september 2012 Een koninklijke ontvangst bij een heus kasteel! Deze BOB bijeenkomst vindt plaats bij Hotel Sportkasteel Velen, gelegen net over de grens bij Winterswijk in Duitsland. Het thema voor deze bijeenkomst is Gezond Ondernemen. Deskundigen laten u de verschillende health-checks zien, hoe u en uw werknemers gezond de toekomst in kunnen gaan. Tevens een rondleiding door het impossante kasteel.1

Aanmelden: www.businessontmoetbusiness.nl

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

BOB Borrel Airport Garden city Lelystad

netwerken

donderdag 27 september 2012 Deze bijeenkomst zal in de regio Lelystad plaatsvinden (locatie volgt nog) en wordt in samenwerking met OMALA georganiseerd. OMALA zoekt pioniers voor Airport Garden City, dé nationale proeftuin voor innovatieve, duurzame gebiedsontwikkeling.

Aanmelden: www.businessontmoetbusiness.nl

netwerken

BOB Borrel Twents Techniek Museum Heim (Hengelo) donderdag 15 november 2012

Deze bijeenkomst zal in het Twents Techniek Museum plaatsvinden. De maakindustrie was en is nog steeds een belangrijke inkomstenbron in de regio Twente. Het museum geeft een boeiend beeld van de Twentse industrie; verleden, heden en toekomst. In het museum is op een dynamische manier anderhalve eeuw industriële ontwikkeling bijeengebracht. Van stoommachine tot ruimtevaart. Een van de nieuwe afdelingen is E-mission: maak kennis met duurzame energie. Aanmelden: www.businessontmoetbusiness.nl

Vooruitblik BOB bijeenkomsten:

netwerken

11-09-2012 BOB Directeurendiner 04-10-2012 BOB Golftoernooi 09-11-2012 BOB Directeurendiner 13-12-2012 BOB IJssculpturenfestival 21-02-2013 BOB Borrel KienhuisHoving advocaten en notarissen Enschede 07-03-2013 People’s Business Zwolle

Aanmelden: www.businessontmoetbusiness.nl

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

terugbl

BOB Borrel Op een prachtige zomerse dag eind mei vond de BOB (Business Ontmoet Business) Borrel plaats bij het recent geopende Fletcher Hotel-Restaurant het Nautisch Kwartier in Huizen. Bij aankomst bij dit in 18e eeuwse stijl gebouwde hotel-restaurant voeren we met een RIB boat langs het splinternieuwe Zuiderzee dorpje en werden we ontvangen in de binnenhaven. Ca. 100 ondernemers waren aanwezig. Zij konden op verrassende wijze kennismaken met elkaar.

Rouleren Tijdens de avond werd de groep verdeeld in 4-en. Aan de hand van diverse stellingen werden mooie gesprekken gevoerd en tegelijkertijd goede contacten gelegd. Aan het einde van de avond ging een ieder met tenminste 25 visitekaartjes weer naar huis. Netwerken is gezellig, maar bij Business Company moet het ook vooral een doel hebben. Wij willen u graag nieuwe contacten leveren!

BOB staat voor Business Ontmoet Business en is een initiatief van de Business Company, al 15 jaar actief en gespecialiseerd in netwerken en communicatie. Wij bieden een zakelijk platform waar ondernemers en bestuurders contacten kunnen leggen op het juiste niveau. De BOB-borrel is een open netwerkborrel waar veel ondernemers op af komen meestal vanuit de regio. Het toenemende belang van netwerken Vanuit BOB zijn wij overtuigd van het sterk toenemende belang van netwerken. In deze concurrerende tijd is het steeds moeilijker om met een product of een dienst bij potentiële klanten binnen te komen. Met het juiste netwerk heb je sneller de ingang die je zoekt om je verhaal te kunnen doen. Ook de toenemende digitalisering maakt dat er meer behoefte is aan persoonlijk contact. Naast de populaire sociale media is een persoonlijke klik nodig om een zakelijke relatie op te bouwen.

BOB-Netwerkdiner Rond de klok van 20.00 uur konden geïnteresseerden aanschuiven bij het speciale BOB-Netwerkdiner waar wederom alles in het teken stond van het leggen van nieuwe contacten. We genoten van een heerlijk 3-gangen diner waar tijd was voor goede gesprekken.

BOB Borrel In mei vond de BOB (Business Ontmoet Business) Borrel plaats bij het Stedelijk Museum in Zwolle. Het museum is gevestigd in hartje Zwolle en nodigt een ieder uit ook eens een kijkje te komen nemen in de prachtige binnentuin. Hier kunt u gewoon een kop koffie komen drinken zonder de verplichting het museum te betalen. Wees welkom, want u begeeft zich in een prachtig stukje historie.

terugbl

‘Stil Even’ gaat over kloktijd versus psychologische tijd. Een ieder ontving de stelling: Voor mensen is het evenwicht tussen deze tijdservaring, klok versus innerlijke tijd, belangrijk. De kunstwerken laten door de tijd heen hier opvattingen over zien. Hoe belangrijk is dit in uw bedrijf. Om zoveel mogelijk contacten op te doen kon je voor elk kunstwerk iemand anders uitnodigen om samen de stelling mee te bespreken. Op de eerste verdieping heerst er een meditatieve sfeer als onderdeel van de tentoonstelling ‘Stil Even’. In deze ruimte kon een ieder die dat wilde zich individueel presenteren en tegelijkertijd ook zijn/haar visie geven op het onderwerp ‘tijd’.

Het museum biedt tot medio augustus de tentoonstelling ‘Stil Even’. Hoe ga je met tijd om. Het verschil tussen abstracte meetbare tijd en de ervaring van tijd heeft filosofen en kunstenaars door de eeuwen heen bezig gehouden. Adriaan de Regt, directeur Stedelijk Museum Zwolle heeft rond dit thema een prachtige tentoonstelling neergezet. Bij ontvangst werden eerst de hongerige magen na een drukke werkdag gevuld. In het museumcafé en de binnentuin werden contacten aangehaald. Na het officiële programma werd de groep in drie-en gesplitst. Doel van deze avond was ca. 20 nieuwe contacten op te kunnen doen. Aan de hand van de tentoonstelling werd ijverig kennisgemaakt. Een ieder is immers continue op zoek naar gekwalificeerde leads.

(Links) Jan Jansen van KtotK Closure stond op de cover van Zwolle BUSINESS uitgave april. Hij vertelde zijn visie: opdrachtgevers helpen om omzet, marge en effectiviteit duurzaam te versterken. (Onder) Het Drostenhuis – begane grond: Op de begane grond hangen de topstukken. Welk topstuk vindt u mooi bij uw bedrijf passen? En waarom? Na het topstuk gevonden te hebben, was je vervolgens op zoek naar de persoon die ditzelfde topstuk had uitgekozen. Een goede match! Aan het einde van de avond ontving een ieder een zeer goed gevulde Goodybag en keken we terug op een hele mooie BOB bijeenkomst.

zakennieuws

Het Buitenhuys tweede locatie Event Creators Event Creators zal in afwachting van de komst van het Wielerhuis het Buitenhuys in gebruik nemen als locatie voor zakelijke evenementen. Het Buitenhuys, dat door zijn ligging op het veelzijdige Hulsbeek een scala aan mogelijkheden biedt, staat sinds een paar maanden leeg. Dat zette het Managementteam van Event Creators ertoe aan om te kijken of er mogelijkheden lagen het Buitenhuys actief te gaan benutten. Het evenementenbureau is gespecialiseerd in het op maat organiseren van bedrijfsuitjes, business events, catering en personeelsreizen op haar eigen locatie de Methoeve en op wisselende locaties in het hele land en in Europa. Met een tweede locatie kan de vaste klant wisseling in locatie geboden worden en kunnen met recreatiegebied Huldsbeek en de ondernemers daar andere programma’s gerealiseerd worden. Het Buitenhuys zal vanaf heden het decor vormen voor sportieve bedrijfsevenementen, sfeervolle bedrijfsfeesten en een wintersprookje in de vorm van kerstmarkten voor bedrijven. www.event-creators.nl

Overijssel versterkt vrijetijdseconomie Om de economie in Overijssel te stimuleren is het Regionaal Economisch Beleid ‘de Kracht van Overijssel' opgezet. Het Twents Bureau voor Toerisme (TBT) en het Regionaal Bureau voor Toerisme Vechtdal-IJsseldelta hebben een gezamenlijke strategie ontwikkeld en met de financiering vanuit de Provincie krijgt de succesvolle samenwerking van de toeristische regiomerken in Overijssel nu een vervolg. Ook ondernemers en gemeenten in de Hanzesteden, Salland, Twente, Vechtdal Overijssel, WaterReijk Weerribben Wieden en IJsseldelta onderschrijven de aanpak en leveren de komende jaren hun bijdrage aan het versterken van de regionale economie. Doel is om een gezamenlijk ‘Overijssels’ marktaandeel in de binnenlandse markt te behalen van 10% (t.o.v. 7,8 % in 2009). Ambitieus, gezien de voorspelling van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen dat de binnenlandse vakantiemarkt tot 2016 niet zal groeien. Dat maakt het dus ook des te belangrijker dat het ‘Overijssels’ marktaandeel op deze markt groter wordt.

B U S I N E S S | N U M M E R 3 | juli 2 0 1 2

Wensink levert A-Klasse E-Cell aan Enexis Zwolle Geruisloos en schoon, zo rijdt de A-Klasse E-Cell die Wensink Zwolle op maandag 11 juni afleverde bij het EcoNexis Huis van energienetbeheerder Enexis, dat met deze auto wil laten zien dat elektrisch rijden kan. Voorlichter Kea Broeksema - Van der Vinne nam de auto in ontvangst. Zij gaat in de elektrische Mercedes-Benz rijden. In het EcoNexis Huis in Zwolle werkt alles duurzaam. En bij een energiezuinig huis hoort uiteraard een energiezuinige auto. Wout Benning, importeur en adviseur techniek en innovatie van Mercedes-Benz Nederland overc de E-Cell: ‘In de praktijk rijdt deze A-klasse E-Cell zeker 180 kilometer. Hij beschikt over een grote accucapaciteit in de bodem van de auto. Door deze zogenaamde sandwichconstructie kan hij groot zijn én neemt hij geen ruimte in. De auto heeft een elektromotor met voorwielaandrijving en is stil en schoon.’ De accu opladen kan aan een laadpaal die al naast het EcoNexi Huis staat.

Eqib slagvaardig Op 10 mei jl. vond het EQIB Golf Event 2012 plaats. In de prachtige omgeving van golfbaan De Koepel in Wierden werden meer dan 50 opdrachtgevers hartelijk ontvangen door het team van EQIB. De middag begon ontspannen met een unieke show van golfpro Joost Hage, die nationaal en internationaal bekend staat om zijn prachtige golfshows; het ijs was meteen gebroken. Met een viertal clinics, pro’s en meerdere flights gingen alle deelnemers vol enthousiasme zelf aan het “werk”. Ondanks de zeer slechte weersvoorspellingen met hagel, windstoten, onweer en regen…. viel er slechts een minuscuul buitje in Wierden. Ter afsluiting van het magnifieke golfevent werd er met alle gasten heerlijk gegeten en gedronken en vond tijdens het diner de prijsuitreiking plaats. De eerste prijs was een prachtig kunstwerk van Bianca Leusink, dat persoonlijk door haar werd uitgereikt. Het was een succesvolle middag en avond en ter afsluiting werd meteen gevraagd om herhaling. Het EQIB Golf Event 2012 was een groot succes, op naar het volgende jaar!

BUSINESS

Rob de Wijk

‘Het is 5 over 12’

Profiel

Nederland worstelt volgens Rob de Wijk vooral met zichzelf

‘We zijn intellectueel lui geworden’ TEKST MART RIENSTRA FOTOGRAFIE BASTIAAN VAN MUSSCHER

Volgens Rob de Wijk is het 5 over 12. De 57-jarige hoogleraar Internationale Betrekkingen stelt in zijn nieuwste boek dat we inmiddels te laat zijn met het uitvoeren van constructieve oplossingen voor tal van ontwikkelingen die de welvaart en veiligheid van toekomstige generaties in gevaar brengen. Toch ziet hij nog enkele reddingsboeien. ‘Er moet een ander soort politicus opstaan. Eén die primair maatschappelijk en niet partijideologisch denkt.’ In zijn boek ‘5 over 12’ beschrijft Rob de Wijk ontwikkelingen zoals de opkomst van nieuwe economische grootmachten, maar ook de schaarste aan energie en grondstoffen en de klimaatverandering. Hij koppelt deze aan de financiële crisis en de gevolgen hiervan in met name Europa en de VS. Dat deze gevolgen zo ingrijpend zijn, komt volgens De Wijk door politieke polarisatie, de opkomst van het populisme, maar ook door de twijfel over het functioneren van het kapitalistische systeem en ons politieke bestel. Daarbij neemt hij als voorbeeld Nederland onder de loep. ‘Omdat ons land de afgelopen tien jaar relatief grote veranderingen heeft doorgemaakt. We zijn in rap tempo veranderd van een solidair land in een naar binnen gerichte natie die vooral met zichzelf worstelt. De moord op Pim Fortuyn, maar ook die op Theo van Gogh hebben gezorgd voor polarisatie en zijn in dit verband kenmerkende tijdsindicaties.’ Nederland is van oudsher niet alleen het land van de koopman, maar ook dat van de

BUSINESS NATIONAAL

dominee. ‘Met het opgeheven vingertje dat anderen vertelt hoe je moet leven en wat je wel en vooral ook niet moet doen. Als niemand vervolgens water bij de wijn wil doen, genereert dit escalaties en maakt het ons land in toenemende mate weinig aangenaam – en voor het buitenland minder aantrekkelijk.’

Val van de Muur Daarom trekt De Wijk, tevens directeur van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS), in zijn boek nadrukkelijk aan de alarmbel. ‘We glijden af, ook omdat de internationale verhoudingen nu totaal anders liggen dan tijdens de Koude Oorlog. Toen was de wereld nog overzichtelijk verdeeld in twee kampen: het Westen en het Oosten. Maar na de val van de Muur is door gebrek aan leiderschap en visie geen duidelijke, nieuwe ordening ontstaan. De macht in de wereld is meer dan ooit verdeeld en ligt tevens in handen van “onbetrouwbare” landen als China, India en Brazilië. Het besef dat de Westerse wereld niet langer de spil is waar alles om draait – en dat we dus moeten samenwerken in plaats van alleen kunnen heersen – dringt slechts mondjesmaat in Europa en Nederland door.’ Maar hoe is dat mogelijk? Als geen ander hebben wij toch historisch besef en zijn gewend na te denken over ons handelen en dat van anderen. ‘Is dat zo of is dat een illusie? Net als het idee dat we hier zo slim zijn; de praktijk bewijst eerder het tegendeel. We voldoen in Nederland niet eens aan de Europese doelstelling om 50% van de bevolking hoger opgeleid te krijgen en blijven steken op nog geen 40%. En om problemen op te lossen, moet je ze eerst

kunnen signaleren en benoemen. Daar is verstand van zaken voor nodig… en tijd.’

Ushi En juist op deze twee gebieden wringt het bij de gemiddelde Nederlander en politicus, aldus De Wijk. ‘We zijn intellectueel lui geworden, denken niet meer na maar reageren meteen.’ De vermeende behoefte aan daadkracht, maar ook de scoringsdrift in de media spelen hierbij een belangrijke rol. Daarom is volgens De Wijk een ander soort politicus opgestaan. Eén met minder bagage en één die complexe vraagstukken terugbrengt tot al te simpele oneliners. ‘Alsof dat altijd mogelijk – en wenselijk – is. Net als de gedachte dat een politicus vooral ook mens moet zijn: toegankelijk en gelijkwaardig. Jan Peter Balkenende vertelde mij eens dat hij gevraagd was voor het programma van Ushi (Wendy van Dijk vermomd als Japanse journaliste, red.). Willen we dat in Nederland, een premier die in de maling wordt genomen, als vorm van entertainment? Ik heb liever dat de leider van ons land serieus aan het werk gaat en regeert.’

Autoritaire regeringsvorm Want daar is behoefte aan, nu meer dan ooit. Daarom baalt De Wijk van de recente val van het kabinet Rutte. ‘Omdat politici zich de komende maanden weer als populisten zullen storten op het winnen van zieltjes, in plaats van overstijgend te denken aan het nationale belang.’ Maar daarna? Verwacht hij na de verkiezingen licht aan de horizon? De buitenlanddeskundige schudt het hoofd. ‘Ik zie geen kentering, niet op korte termijn. In mijn boek noem ik populistische politici de

‘Europese politici zijn de ambassadeurs van de stilstand: ze praten veel en polariseren, maar door gebrek aan kennis en visie verandert er niets.’

ambassadeurs van de stilstand: ze praten veel en polariseren graag, maar door gebrek aan kennis en visie verandert er niets. Daarom kan de huidige eurocrisis ook het failliet betekenen van het Europese democratische systeem. Kijk bijvoorbeeld wat gebeurt in Italië; omdat de nood hoog is, kiest men daar voor een autoritaire regeringsvorm. Dat is een signaal, zeker ook omdat landen zoals Nederland blijven doormodderen, vaak vanwege het ontbreken van een noodzakelijk draagvlak.’

Zakenkabinet Daarom pleit De Wijk in zijn boek voor een regering van nationale eenheid. Een tijdelijk zakenkabinet van professionals, niet of nauwelijks gebaseerd op politieke ideologie. ‘Maar of dat een reële optie is? Ik ken genoeg capabele mensen, maar niet één wil in dit politieke klimaat zijn nek uitsteken. En ongelijk geef ik ze niet.’ Zelf is De Wijk eventueel bereid tijdelijk zijn huidige functies in te ruilen voor een ministerspost in een zakenkabinet. ‘Als ik daarvoor gevraagd zou worden, zou ik het voor een periode van twee, drie jaar wellicht overwegen. Maar of dat getuigt van wijsheid…’ Nog beter is het om een ander soort politicus te laten regeren, beschrijft De Wijk in zijn boek. Eén die niet reageert op de waan van de dag, maar op basis van een Grand Strategy. Daarbij moet Nederland inzetten op vier punten: innovatie, vestigingsklimaat, buitenlandbeleid en de maakindustrie. ‘Maar of zelfs dat ons uit de crisis haalt, betwijfel ik. We hebben het deels laten lopen. “Never waste a good crisis,” wordt vaak gezegd. But we did!’ BUSINESS NATIONAAL

III

BUSINESS

Rob de Wijk

‘Het is 5 over 12’ BusinessNationaal3.indd 1

25-05-12 13:59

bedrijfsprofiel

Thinkwise Software: 4ever young

Uw laatste softwareproject Ooit wel eens wakker gelegen van de verouderde automatiseringssystemen binnen uw bedrijf? Nergens voor nodig. Thinkwise Software kan bestaande software moderniseren en tegelijkertijd ervoor zorgen dat deze functioneel en technologisch nooit meer veroudert. Kortom, uw laatste softwareproject.

Op maat Victor Klaren, CTO van Thinkwise, legt uit hoe het werkt: ‘We gaan met de klant om de tafel en inventariseren zijn behoefte. Het principe is opgebouwd uit twee delen: een bedrijfsspecifiek model en technologiestekkers. Zo’n model is precies op maat voor de klant en hij kan zijn bedrijfsmodel zelf steeds optimaliseren naar nieuwe situaties, bijvoorbeeld van voorraadgestuurd naar klantordergestuurd. Daarna koppelen wij de techniek aan het bedrijfsmodel door zogenaamde technologiestekkers zodat het geheel één softwareoplossing wordt. Door middel van deze stekkers kunnen wij dan steeds de nieuwste mogelijkheden van bijvoorbeeld Windows, Web of Mobile Business Apps leveren. Dat alles zonder dat de klant er moeite voor hoeft te doen. Die concentreert zich op zijn specifieke bedrijfsmodel en Thinkwise levert nieuwe technologieën als een service zonder dat je de applicatie steeds opnieuw hoeft te bouwen.’ Victor Klaren (links) en Robert van der Linden

Veel ondernemers kennen het probleem: na een moeizame en dure implementatie past de nieuwe softwareoplossing redelijk goed. Maar daarna beginnen de problemen. De business verandert en functionele wijzigingen zijn vaak risicovol en duur. Sowieso is software niet technologisch te vernieuwen zonder opnieuw te bouwen of te kopen, dus loop je snel weer hopeloos achter.

Baas in eigen huis ‘Thinkwise heeft een nieuwe visie op softwareontwikkeling en heeft daarvoor de benodigde gereedschappen ontwikkeld. Hiermee blijft de klant baas in eigen huis over zijn business-software. Hij hoeft niet eens een IT-afdeling te hebben,’ zegt Robert van der Linden, CEO van Thinkwise. Ondanks de crisis groeit Thinkwise snel. ‘In het eerste kwartaal van dit jaar hebben we twintig medewerkers aangenomen. De groei wordt gestimuleerd door de crisis omdat bedrijven op zoek zijn naar een alternatief voor hun dure software.’

Vrijblijvende demo De dienstverlening van Thinkwise kent twee varianten. Een klant kan de complete applicatie turnkey laten leveren, maar het is ook mogelijk om de applicatie samen met Thinkwise te bouwen en door te ontwikkelen. Bedrijven die interesse hebben in de filosofie van Thinkwise kunnen hun bestaande software in de basis laten moderniseren zonder kosten. Ze krijgen na een eerste intake binnen vier weken een vrijblijvende demo van hun eigen gemoderniseerde software. Aan de hand van dit bewijs kan men beoordelen of men kiest voor de unieke Thinkwise-aanpak.

Thinkwise Software Boogschutterstraat 7b, 7324 AE Apeldoorn Telefoon: 055-3128280 info@thinkwisesoftware.com www.thinkwisesoftware.com BUSINESS NATIONAAL

THEMA

19 miljard euro verlies voorzichtige schatting

Productiviteit ICT kan stukken beter TEKST CEES LOUWERS fotografie guus schoonewille

Elke dag opnieuw verliezen Nederlandse werknemers bijna 8% van de tijd die zij met ICT werken door slecht functionerende hard- en software en gebrekkige vaardigheden. Dit blijkt uit het rapport Ctrl Alt Delete van Universiteit Twente. Het betekent een financiële strop van 19 miljard euro per jaar. Organisaties stellen maar weinig middelen ter beschikking voor het verbeteren van ICT-vaardigheden: ‘Het probleem staat simpelweg niet op het netvlies.’

Het rapport Ctrl Alt Delete werd door Universiteit Twente uitgevoerd in opdracht van ECDL, CA-ICT en Digivaardig & Digiveilig. Onderzoekers Alexander van Deursen en Jan van Dijk noemen de uitkomsten schokkend. ‘Zowel vanwege de omvang van het probleem als omdat leidinggevenden en werknemers zich nauwelijks bewust zijn van het forse productiviteitsverlies,’ aldus Van Deursen. Hij is universitair docent en promoveerde twee jaar geleden op een onderzoek naar de digitale vaardigheden van de Nederlandse bevolking. ‘De geschetste omvang van de tijd die verloren gaat bij het gebruik van ICT is zeker niet te hoog, eerder nog aan de voorzichtige kant. Er zijn verschillende aanwijzingen dat de ICT-vaardigheden behoorlijk worden overschat. Het daadwerkelijke probleem is dus waarschijnlijk nog groter.’

Te groot Computers en internet hebben voor een enorme stijging van de produc-

BUSINESS NATIONAAL

tiviteit gezorgd, benadrukt Van Deursen. ‘Maar de tijd die momenteel verloren gaat door slecht functionerende hard- of software en gebrek aan vaardigheden om efficiënt met computers en internet om te gaan, is te groot. Elk uur dat we op een computer werken, verliezen we per persoon gemiddeld 4 minuten en 34 seconden. Vooral laagopgeleiden verliezen veel, oplopend tot 10% van hun pc-werktijd.’ Medewerkers aan de steekproef ervaren gemiddeld 1,7 keer per week een serieus ICT-probleem. Laagopgeleiden zelfs 2,5 keer, waarbij het oplossen van hun probleem gemiddeld 35 minuten en 57 seconden duurt.

Mens of machine Ctrl Alt Delete is gebaseerd op de ervaringen van ruim 2.000 respondenten, waarbij zowel de gevolgen van haperende apparatuur en software als het falen van medewerkers in kaart zijn gebracht. Waar zitten de grootste knelpunten, bij mens of machine? ‘Die houden elkaar vrijwel in evenwicht. 4% van het productiviteitverlies

ontstaat door computers die blijven hangen of gebrekkige software. Het resterende deel – 3,6% – wordt veroorzaakt door tekortschietende vaardigheden.’ Over de kwaliteit van de automatisering bij hun werkgever zijn de ondervraagden gematigd positief. ‘Toch vindt een kwart dat de ICT-omgeving niet op orde is. En een vijfde van de respondenten geeft aan de software verouderd te vinden. Ook hier is dus zeker nog winst te halen.’

Elk uur dat we op een computer werken, verliezen we tijd

Digitale generatie? Uit het onderzoek blijkt dat het productiviteitsverlies bij jonge medewerkers niet lager is dan bij hun oudere collega’s. Jongere werknemers verliezen zelfs zowel relatief als absoluut de meeste tijd bij internettoepassingen op het werk als gevolg van een gebrek aan vaardigheden. ‘En dat is niet wat je van de digitale generatie zou verwachten. Het kan te maken hebben met inhoudelijke vaardigheden zoals het op waarde schatten van informatie dat bij internetgebruik van belang is. Uit prestatiemetingen die we op

Alexander van Deursen bij de uitreiking van het rapport aan Tineke Netelenbos en Alexander Rinnooy Kan

Universiteit Twente uitvoeren, blijkt dat ouderen hierbij beter scoren dan jongeren. Los van de oorzaken maakt het onderzoek in elk geval duidelijk dat werkgevers er bij het aannemen van jong personeel niet zomaar vanuit kunnen gaat dat het met de digitale vaardigheid wel goed zit.’ Internetvaardigheden vormen het grootste zorgenkind, aldus Van Deursen. ‘Niet in absolute zin, maar het tijdverlies van gemiddeld 5,3% omdat deze vaardigheden niet toereikend zijn, is relatief hoog. Het komt waarschijnlijk omdat internet een grote aanslag pleegt op ons creatieve vermogen. Ook biedt het heel veel mogelijkheden en zien gebruikers soms door de bomen het bos niet meer.’

het onderzoek zakelijk gebruik van smartphones. Het gebruik van tablets ligt nog lager. De gebruiksfrequentie van smartphones onder hoogopgeleiden is groter dan bij middelbaaren laagopgeleiden.

Grootgebruikers

Directieleden en hoger management zijn grootgebruikers. Bij hoogopgeleiden is het productiviteitsverlies 3,7%,

Al zijn ze sterk in opkomst, toch maakt nog maar 16% van de werknemers uit

Nieuwe apparatuur leidt tot stijging van productiviteit

tegen maar liefst 14,5% bij laagopgeleiden. Het blijkt dat dit verlies daalt wanneer de gebruiksduur toeneemt. Van Deursen: ‘Bedenk wel dat de inzet van deze nieuwe apparatuur in algemene zin wel degelijk leidt tot een stijging van de productiviteit. Wel geven de resultaten van het onderzoek aan dat nog meer winst te behalen valt.’

ICT-buddy Bij het oplossen van ICT-problemen wordt de helpdesk het meest ingeschakeld, in bijna de helft van de gevallen. Een derde van de werknemers lost problemen zelf op, terwijl 17% collega’s om raad vraagt. ‘Op de helpdesk wordt vooral een beroep gedaan bij technische ICT-problemen. Bij tekortschietende vaardigheden ervaren mensen soms een drempel om de helpdesk te raadplegen. Ze doen dit pas als ze er zelf of met hulp van collega’s BUSINESS NATIONAAL

VII

THEMA

niet uitkomen. Helpdeskmedewerkers zien zichzelf ook primair als technici, is onze indruk. Het verbreden van de helpdeskfunctie door deze meer mensgericht te maken, kan zeker bijdragen aan het terugdringen van het productiviteitsverlies.’ Van Deursen benadrukt dat collegiale hulp het efficiëntst is: ‘Het is laagdrempelig en kost de minste tijd. Wel is weinig bekend over de kwaliteit van deze hulp.’ Formalisering van de spontane bijstand van collega’s is dan ook een belangrijke suggestie uit het rapport. ‘Door een ICT-buddy aan te wijzen met ondersteuning als

Veel winst te behalen door ontwikkeling van ICT-vaardigheden

neventaak creëer je een laagdrempelig verlengstuk van de helpdesk. Het is een pragmatische oplossing die in de meeste organisaties eenvoudig ingevoerd kan worden. Zo heb je als organisatie ook meer controle over de kwaliteit van de aangeboden hulp.’

Niet leidend Opvallende conclusie uit het onderzoek is dat organisaties niet leidend zijn bij de ontwikkeling van digitale vaardigheden. Maar weinig van de ondervraagden hebben de afgelopen drie jaar een ICT-training gevolgd: slechts 22%, jongeren meer dan ouderen. Uit de groep directie en hoger management volgde zelfs maar één op de tien werknemers recent een training. Een meerderheid geeft ‘heb ik niet nodig’ als belangrijkste reden op om dit niet te doen. Organisaties lijken maar weinig middelen ter beschikking te stellen voor het verbeteren van de vaardigheden. Is dat verkeerde zuinigheid of wordt het belang ervan niet onderkend? ‘Ik denk het laatste,’ aldus Van Deursen.

VIII

BUSINESS NATIONAAL

‘Het probleem staat simpelweg niet op het netvlies.’

Bewustwording Bij de lancering kreeg Ctrl Alt Delete veel media-aandacht. ‘Wij hopen dat het onderzoek bijdraagt aan de bewustwording. Organisaties moeten beseffen dat veel winst te behalen is door actiever te werken aan de ontwikkeling van ICT-vaardigheden.’ De daadwerkelijke tijdwinst door een training is twee maal zo hoog als de verwachte tijdwinst. ‘De groep respondenten die een training heeft gevolgd, geeft aan er per dag een half uur door te winnen. Belangrijkste aanbeveling is dan ook om te zorgen voor meer gestructureerde ICTtrainingen. Medewerkers zou ik willen meegeven dat ze zeker niet de enigen zijn die tegen de beperkingen van hun ICT-vaardigheden aanlopen. Dus leg het probleem voor aan de werkgever en vraag om ondersteuning en training. Ons rapport kan daarbij prima dienen als argumentatie.’

AANBEVELINGEN UIT ‘CTRL ALT DELETE’ • Inventariseer bronnen van productiviteitsverlies • Institutionaliseer hulp aan collega’s • Maak een afweging over de breedte van de rol van de helpdesk • Schenk in het bijzonder aandacht aan laaggeschoolde werknemers • Schenk meer aandacht aan internetvaardigheden • Toets digitale vaardigheden bij werving nieuw personeel en monitor die vaardigheden • Zorg voor gericht beleid ten aanzien van de inzet van smartphones en tablet pc’s • Stel vuistregels op voor efficiënt e-mailgebruik • Besteed aandacht aan training en certificering • Inventariseer door personeel gekozen oplossingen voor ICT-problemen

Saltatie betekent “sprongsgewijze verbetering”. Het doel van Saltatie Investments is om bedrijven te helpen een sprong voorwaarts te maken. Het oplijnen van investeringskapitaal is vaak een belangrijke bijdrage van Saltatie Investments aan de “saltatie” bij onze klanten. Wij willen alleen worden betaald nadat wij hebben “geleverd”: d.w.z. nadat onze prestaties hebben bijgedragen aan het resultaat dat van tevoren is overeengekomen. Saltatie Investments richt zich op de meeste bedrijfstakken in de onderstaandesectoren. • Zakelijke dienstverlening • Zorgconcepten • Handel • Vrijetijdsconcepten • ICT • Maakindustrie

case

Groene ICT breekt eindelijk door

‘Idealisme maakt plaats voor realisme’ TEKST WILLIAM TEN BRINK

Het gaat goed met de vergroening van ICT. Met name de regio Amsterdam boekt, vooral dankzij de initiatieven van het Consortium Green IT Amsterdam Region, indrukwekkende resultaten. Die blijven in eigen land en ook elders in Europa beslist niet onopgemerkt. Nog voor de zomer, zo verwacht directeur John Post van het consortium, zal het Amsterdamse initiatief navolging krijgen in de regio’s Utrecht, Amersfoort en mogelijk ook Groningen. ‘Het idealisme van een jaar of wat geleden heeft definitief plaats gemaakt voor realisme.’

Dat de stap naar het volwassen worden van duurzame ICT nu echt gezet is, vindt directeur John Post van het Consortium Green IT Amsterdam Region misschien nog wel het belangrijkste wapenfeit in de strijd om de vergroening van ICT en aanverwante sectoren. Het consortium is ruim twee jaar geleden juist in de regio Amsterdam opgezet vanwege de stevige concentratie datacenters en de aanwezigheid van veel grote ICTbedrijven. ‘Amsterdam vormt een knooppunt van snelle dataverbindingen, biedt een gunstig investeringsklimaat en huisvest veel andere bedrijven die flink gebruik maken van ICT, bijvoorbeeld in de financiële en creatieve sector,’ aldus Post.

Niet hakken

Keerzijde

De tot nu toe gezamenlijk ontwikkelde initiatieven op dat gebied leidden al tot een groot aantal best practices die ook elders navolging kregen. Post: ‘Binnen het Interreg-project Green ITNet, een Europese samenwerking, scoort het Consortium Green IT Amsterdam ontzettend goed met knowhow en concrete ervaringen. En in eigen land willen regio’s als Utrecht, Amersfoort en Groningen op een soortgelijke

Maar dat heeft ook een keerzijde. ‘ICT neemt hier zo’n 15 procent van het totale energieverbruik voor zijn rekening. En dat moet drastisch omlaag, vindt de gemeente Amsterdam, die in 2025 mikt op een CO2-reductie van maar liefst 40 procent ten opzichte van 2010. ICT moet daar, mede gezien het hoge energieverbruik, een belangrijk aandeel in hebben.’

BUSINESS NATIONAAL

Omdat duurzaamheid en ICT tot voor kort nu niet bepaald hand in hand gingen, was die reductiedoelstelling een belangrijke reden om het consortium op te richten. Een publiek-private samenwerking tussen gemeenten, bedrijven, organisaties en onderzoeksinstellingen op het gebied van ICT en energie. ‘Niet om domweg in het energieverbruik te hakken, maar om op slimme en innovatieve manieren de ICT zelf te vergroenen, ICT te gebruiken om andere energieslurpende bedrijfs- en productieprocessen anders en vooral beter in te richten en om uiteindelijk te komen tot een nieuwe, kansrijke en vooral duurzame economie.’

Best practices

manier aan de slag. We zijn daarover in gesprek en dat moet nog voor de zomer leiden tot nieuwe initiatieven.’ Want op die manier is nog meer winst te behalen. ‘Na twee jaar zijn we er wel achter dat het zonde is het succes van onze aanpak alleen tot Amsterdam te beperken.’

In de lift Uit de jaarlijkse ICT Barometer van Ernst & Young blijkt dat duurzaamheid in het bedrijfsleven in de lift zit. Vooral de belangstelling voor groene ICT neemt stevig toe. Bij een kwart van de bedrijven en organisaties is dat inmiddels een belangrijk aandachtspunt, vooral vanwege kostenbesparingen en de ambitie om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Daarmee lijken duurzaamheid en groene ICT nu echt door te breken, nadat de animo ervoor in voorgaande jaren nauwelijks enige groei vertoonde. Post begrijpt goed hoe dat komt. ‘Niet alleen is het besef doorgedrongen dat met duurzaamheid veel geld kan worden bespaard, ook dringen stakeholders steeds meer aan op duurzame bedrijfsvoering. Maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt alsmaar belangrijker. Ik hoop dat het uiteindelijk leidt tot een heel ander soort ondernemerschap.’

Plofkip Dat klinkt misschien idealistisch, zegt Post, maar dat is het niet. ‘Wij zijn geen hemelbestormers, maar realisten. En de realiteit is dat de energieprijzen blijven stijgen, de voorschriften van overheden steeds strenger worden en dat voor een snel groeiend aantal stakeholders maatschappelijk verantwoord ondernemen echt een issue is. Kijk alleen maar naar de succesvolle campagne van Wakker Dier tegen de “plofkip” om te constateren dat MVO-aspecten voor steeds meer ondernemers al bijna net zo zwaar wegen als omzet en winst. Het is alleen al daarom een reële ambitie om ernaar te streven dat groene ICT zo snel mogelijk een vanzelfsprekendheid is.’

We zijn geen hemelbestormers John Post: ‘Ik hoop dat we ons over vijf jaar overbodig hebben gemaakt.’

En dat geldt niet alleen voor grotere ondernemingen, maar ook voor het mkb. Het Amsterdamse consortium werkt nauw samen met projectpartners van de Green Metropole, dat zich richt op een nationaal en internationaal aansprekend innovatief kennis- en bedrijvencluster op het gebied van schone technologie en duurzame energie. Hier ontstaan volgens Post ook voor het mkb waardevolle nieuwe businessmodellen die als aantrekkelij-

ke praktijkvoorbeelden voor andere ondernemers kunnen dienen. ‘Green Metropole is hét platform voor ondernemers die met duurzame producten of diensten de markt willen veroveren en daarmee bijdragen aan een duurzame, economisch sterke metropool. Noem het een proeftuin, de plek waar “ecopreneurs” groene ambities in de praktijk brengen.’ Zoals de stadskwekerij ‘Groenten uit Amsterdam’ die zich

bezighoudt met nieuwe, duurzame manieren van telen van groenten, fruit en andere planten in leegstaande kantoren en bedrijfsgebouwen. Of de ‘Dakdokters’ die de natuur terug willen brengen in de stad door daken letterlijk ‘te vergroenen’. Eén ambitie blijft voor Post nog eventjes een ideaal. ‘Ik hoop dat we over een jaar of vijf zó ver zijn dat het consortium zichzelf overbodig heeft gemaakt.’

QUICK WINS Juist voor kleinere bedrijven zijn op het gebied van vergroening van ICT quick wins te behalen. Het meest voor de hand ligt natuurlijk het uitzetten van apparaten wanneer die niet worden gebruikt. Ook de aanschaf van energiezuinige computers, monitors, printers, telefoons en andere hardware levert besparingen op, zeker als gekozen wordt voor het beste energielabel (minder energie, langere levensduur). Maar ook zuinige software kan een flinke bijdrage leveren aan energiebesparing. Clustering van rekenkracht in datacenters is qua energieverbruik nog steeds het beste scenario. Maar het kan en moet nog beter. Alternatieve koeltechnieken, duurzame materialen, groene stroom en warmteopslag beperken dat verbruik verder, terwijl via cloudcomputing, virtualisatie en hosted services het aantal fysieke machines fors kan worden teruggedrongen. ICT kan via ‘unified communications’ ook bijdragen aan vergroening van de bedrijfsvoering. Met bijvoorbeeld video-, tele- en audioconferentie beperken bedrijven fysieke verplaatsingen van hun medewerkers.

BUSINESS NATIONAAL

trends

Noma maakt Nordic cuisine wereldberoemd

Tijd, plaats en perfectie TEKST HANS HAJÉE

foto John Carey, World’s 50 Best Restaurants 2012 by San Pellegrino & Acqua Panna

Välkommen till Noma – welcome to Noma. De tekst van het antwoordapparaat kan ik dromen. Een tafel in ’s werelds beste restaurant is als een lot uit de loterij. Maandelijks kan maar vier uur lang geboekt worden voor de maand een kwartaal later. En dat proberen tienduizenden all over the world. Ruim op tijd zat ik klaar, twee telefoons en F5-toets in de aanslag. Bijna een uur later was het raak, via het digitale reserveringssysteem. Wat volgde was een unieke ervaring waarbij alles draait om tijd, plaats en perfectie.

René Redzepi, ’s werelds meest invloedrijkste kok

Timing is alles. Een week na mijn lunch werd bekend dat Noma voor de derde keer in successie is gekroond tot beste restaurant ter wereld. Het gezaghebbende Restaurant magazine baseert haar ranglijst op het oordeel van 800

XII

BUSINESS NATIONAAL

koks, restaurateurs en recensenten. Namen chef René Redzepi en zijn team in 2010 het stokje nog verrassend over van het fameuze El Bulli, inmiddels is het Kopenhaagse restaurant een vaste waarde aan de mondiale culinaire top.

Invloedrijk Noma is een samenvoeging van twee woorden: Nordisk (Scandinavisch) en mad (eten). Bij de start in 2004 was het Redzepi’s doel om de regionale keuken internationaal tot een begrip te maken en hij is hard op weg deze ambitie te realiseren. Niet voor niets koos Time Magazine de innovatieve chef tot een van de honderd meest invloedrijke personen ter wereld. Streekproducten staan in meer restaurants op de kaart, maar bij Noma vormen ze de kern van een filosofie. Er is een volledige focus op regionale ingrediënten. Tot in alle uithoeken van Scandinavië wordt gezocht naar kwalitatief optimale en bijzondere producten. Denk aan truffels uit Gotland, Groenlands water en langoustines van de Faeröer Eilanden. ‘Gasten moeten beseffen waar ze zich bevinden,’ aldus Redzepi in een tv-interview. ‘Daarom werken we alleen met inheemse producten. Dat leidt tot een maaltijd, tot een beleving die alleen hier, op deze specifieke plek van de wereld kan plaatsvinden.’

Drijvend lab De regionale producten komen in handen van meer dan veertig koks die

gemiddeld 80 uur per week werken. Tegenover het restaurant ligt een drijvend lab waar naar hartelust wordt geëxperimenteerd, op zoek naar nieuwe bereidingswijzen en smaakcombinaties. Redzepi (34) heeft een Macedonische vader en woonde lange tijd in dit Oost-Europese land. Dit zorgt voor een natuurlijke ‘afstand’ tot de Scandinavische culinaire traditie. Redzepi treedt ingrediënten en gerechten onbevooroordeeld tegemoet; er is geen drempel voor vernieuwing. Een gerecht ontstaat meestal met een specifiek ingrediënt als vertrekpunt. Ook hierbij speelt de omgeving een rol, maar dan op microniveau. ‘Door te kijken naar wat in de nabijheid van een product leeft of groeit, komen we op ideeën voor nieuwe creaties.’ Soms ontstaat een gerecht binnen een paar uur, maar regelmatig wordt wekenlang gesleuteld voordat de optimale samenstelling is gevonden.

Achtbaan Noma is gevestigd in een oud pakhuis aan het water, in een afgelegen deel van Kopenhagen; een eiland in feite. Een rustige, bijna verstilde plek. Helaas zal dat veranderen als de loopbrug klaar is die zorgt voor een directe verbinding met de binnenstad. Om al te veel ‘aapjes kijken’ te voorkomen, laat Noma een afscheiding optrekken. Het uitzicht zal dus minder fraai worden, maar oog voor wat buiten gebeurt, had ik sowieso amper tijdens mijn lunch. Een achtbaan van geur, smaak en visuele indrukken zorgt ervoor dat de aandacht volledig op het bord is gericht.

Meer dan twintig gerechten, vaak kleine hapjes, die zeker in het begin in hoog tempo doorkomen. Met als appetizer onder meer gefrituurd mos met paddenstoelensmaak. En signature dishes zoals gezouten groenten met plantenmerg en een scheermes met selderij, mierikswortel, botermelkpoeder en een jus van mosselvocht. Groente, verse kruiden en vis zijn prominent aanwezig, met in dit

Springlevend Naast de kwaliteit en creativiteit van de keuken valt de extreem relaxte sfeer op. Al trekt het aura van ’s werelds beste restaurant liefhebbers uit alle windstreken, er is geen spoor van arrogantie of blasé gedrag bij de bediening. Die is zeer professioneel – ze zien echt álles – maar tegelijkertijd ontspannen en down to earth. Gasten voelen zich direct op hun gemak.

Gasten voelen zich direct op hun gemak

deel van het jaar vlees alleen in een ondersteunende rol (gefrituurd kippenvel, merg, varkensvel). Ondanks alle bijzondere bereidingswijzen en texturen is de oorspronkelijke smaak altijd duidelijk herkenbaar. Puur en zuiver, heel af en toe bijna te geconcentreerd. Maar in een aantal gevallen echt onovertroffen. Mijn twee favorieten: een gerecht met jonge erwten, kruiden en bloesem – de lente op het bord gevangen – en langzaam gegaarde bloemkool die het aroma van dennennaalden had opgenomen. Het lijkt een vreemde combinatie, maar de twee ingrediënten gaan als vanzelfsprekend samen. Een ultiem Noma-gerecht. BUSINESS NATIONAAL

XIII

trends

benoemen: de chef met de meeste invloed, degene die voorop loopt. René neemt deze positie in. Hij beïnvloedt koks over de hele wereld; niet alleen met zijn kookstijl, maar ook met zijn filosofie. Daarom ben ik ervan overtuigd dat zijn invloed zal aanhouden.’ Noma legt een krachtige verbinding tussen de basis van elke keuken – de producten – en de omgeving. Deze benadering is bijna universeel toepasbaar en past naadloos in de tijdgeest, waarbij duurzaamheid steeds vanzelfsprekender wordt. Dus geen

Wat bijdraagt aan de ongedwongen entourage, zijn de garnalen. Per gast wordt er één geserveerd. Zo van de boot, dus verser dan vers, meldde de ober met een uitgestreken gezicht. Het beestje wordt ongepeld aangeboden in een weckpot vol ijs met alleen wat beure noisette, en dient in één hap te worden verorberd. De garnaal ligt aanvankelijk stil, maar schijn bedriegt. Als je hem beetpakt, blijkt hij inderdaad extreem vers – of beter gezegd: springlevend. De reacties van de gasten zijn hilarisch, vooral als je al ‘geweest’ bent en het schouwspel ontspannen kunt gadeslaan.

Niet vervreemden De smaak van de garnaal is overigens niet bijzonder. Het lijkt een gimmick, maar dat betekent geenszins dat Noma eten niet serieus neemt. Het tegendeel is waar: er heerst een bijna tastbare gedrevenheid met tijd en plaats als centrale begrippen. De seizoenen worden nauwgezet gevolgd. ‘Door te luisteren naar de natuur willen we doorgronden hoe en wanneer ingrediënten het beste kunnen worden gebruikt,’ aldus Redzepi. ‘We zoeken altijd naar het optimale moment om ze in een gerecht te verwerken.’ Over het aspect plaats zegt mede-eigenaar Claus Meyer dit: ‘Door het product te consumeren, wordt iemand onderdeel van de omgeving, van de elementen die het ingrediënt gemaakt hebben tot wat het is. En de plek van oorsprong wordt onderdeel van ons. Het werkt

XIV

BUSINESS NATIONAAL

dus naar twee kanten. Daarom is de herkomst van een product, de identiteit, cruciaal als we willen voorkomen dat we van onszelf vervreemd raken.’

Noma legt een krachtige verbinding

Tijdgeest Het klink wellicht abstract en hoogdravend, maar na een bezoek aan Noma begrijp je wel degelijk wat wordt bedoeld. Ferran Adrià introduceerde met El Bulli – Redzepi werkte er in 1999 – het moleculaire koken en kreeg wereldwijd navolging. Maar de invloed van Noma is in potentie van een hele andere orde, ingrijpender, meer beklijvend. Adrià omschrijft het in Time Magazine treffend – met wellicht een flintertje jaloezie? ‘Er is niet zoiets als de beste kok. Maar het is wel mogelijk iets veel belangrijkers te

ingrediënten van over de hele wereld invliegen, maar uitsluitend werken met wat een streek te bieden heeft. Redzepi en zijn mensen voeren deze filosofie door tot in de kleinste details, bijna obsessief, en combineren dit met een enorme creativiteit en een continu streven naar perfectie. Daarom is de wereldwijde waardering die Noma krijgt, meer dan terecht.

LI T ER A T U U R VERANDEREN Door Herman van den Broeck en Dave Bouckenooghe In zeven delen behandelt de reeks Essentials cruciale managementvraagstukken. Daarvan is veranderen misschien wel het meest relevant. In een omgeving die steeds sneller wijzigt, is het vermogen om mee te bewegen een voorwaarde om succesvol te kunnen functioneren. Dat geldt zowel voor organisaties als voor medewerkers. Tegelijkertijd is het lastiger om een bestaande routine te beëindigen en te vervangen door iets anders, dan te starten met iets geheel nieuws. Veranderen geeft inzicht in de verschillende stappen van een veranderingsproces. Ook is aandacht voor het belang van timing en het creëren van draagvlak. Hoe zorg je ervoor dat iedereen de noodzaak tot verandering niet alleen tijdig aanvoelt, maar ook begrijpt en ondersteunt? 172 pag. ISBN 978-90-7743-245-7. Scriptum. € 16,99.

NIEUWE PRODUCTEN EN DIENSTEN bedenken

ECHTE LEIDERS HEBBEN EEN GOED VERHAAL

Door Gijs van Wulfen

Door Astrid Schutte

Slechts een op de zes innovatieprojecten haalt de markt. Dit geeft aan hoe lastig het is om succesvol nieuwe diensten en producten te ontwikkelen. De oorzaken voor het falen lopen uiteen: technische problemen, gebrek aan intern draagvlak, een mismatch met de klantbehoefte. Marketingen organisatieadviseur Gijs van Wulfen ontwikkelde een innovatiemethode die hij VOORT noemt. Tot de gebruikers behoort Sanoma, dat deze aanpak inzet voor haar vrouwenbladen Libelle en Margriet. Startpunt van het proces is een concrete innovatieopdracht waarbij klanten nauw worden betrokken. De cases worden bedacht door een team van medewerkers. Betrokkenheid en draagvlak nemen daardoor toe. Nieuwe producten en diensten bedenken dient als werkboek om VOORT zelf toe te passen.

Leiderschap veronderstelt een aansprekend verhaal. Wil je als persoon of organisatie stake- en shareholders overtuigen dan is het pakkend weergeven van een visie alleen niet voldoende. Om mensen echt te raken, is een persoonlijk verhaal nodig. In Echte leiders hebben een goed verhaal maakt storytellingdeskundige Astrid Schutte duidelijk waarom je hiermee scoort. Zij geeft inzicht in technieken als de illustratie-, verhaal- en metafoorbrug en maakt duidelijk hoe deze te gebruiken. Het boek bevat aansprekende voorbeelden. Zo analyseert Schutte de verhalen van Humanitas, Greenpeace en Inholland. En van de bankiers Bert Heemskerk, Cees Maas en Rijkman Groenink, met metaforen als de vader, het spelend kind en de jager.

280 pag. ISBN 978-90-4302-519-5. Pearson. € 44,95.

302 pag. ISBN 978-94-6126-029-1. Haystack. € 24,95.

GET SOCIAL Door Jeanet Bathoorn Soms lijkt het alsof geen oproep op het moment meer urgent is dan de titel van dit boek. Social media zijn geen hobby, aldus trainer en spreker Jeanet Bathoorn, expert op het gebied van online netwerken. En tijdgebrek is geen excuus om ze niet te gebruiken. Koudwatervrees is nergens voor nodig. Wel is het zaak, duidelijke doelen te stellen. Niet alleen als bedrijven social media zakelijk willen inzetten, ook als je er alleen als privépersoon actief op bent. Get Social geeft inzicht in netwerken als LinkedIn, Twitter, Facebook en Google+. Ook andere mogelijkheden om online informatie te delen – denk aan Flickr, Spotify en Foursquare – komen aan bod. Het maakt het boek van Bathoorn tot een handig hulpmiddel om goed voorbereid met social media aan de slag te gaan. 174 pag. ISBN 978-90-5594-742-3. Scriptum. € 14,95.

BUSINESS NATIONAAL

Your global translation partner www.companytranslations.nl

zakennieuws

Nederlands-Duitse bedrijvendatabase

Meer garanties MKB bedrijven Minister Verhagen (EL&I) heeft toegestemd in een verruiming voor de financieringsmogelijkheden voor MKB-bedrijven. Ook alternatieve financiers, zoals private beleggers en venture capitalists, komen nu in aanmerking voor een garantie in het kader van de Borgstelling MKB (BMKB). Minister Verhagen wil hiervoor het budget van 2012 en 2013 verhogen van 700 miljoen naar 1 miljard euro. Tot nu toe konden alleen banken van deze garantieregeling gebruik maken. Sinds kort is die regeling verruimd voor ook andere beleggers, voornamelijk omdat banken het op grote schaal laten afweten bij de financiering van met name het MKB.VVD MKB-specialist Erik Ziengs heeft specifiek gevraagd om deze tegemoetkoming, omdat deze sector in toenemende mate problemen ondervindt bij de financiering van hun activiteiten. En dat terwijl juist het MKB gezien wordt als de grote trekker en banenmotor van de economie.

Koopavond minder populair De koopavond boet in aan populariteit. Deze conclusie wordt getrokken op basis van een door I&O Research uitgevoerde peiling onder ruim 3.000 consumenten. Hoewel een derde zegt nog minimaal een keer per maand een koopavond te bezoeken, zegt 44 procent ten opzichte van twee jaar geleden nu minder vaak naar een koopavond te gaan. Slechts 5 procent gaat juist vaker. De laatste jaren staat de traditionele koopavond ter discussie. Een aantal mogelijke oorzaken zijn het kopen via internet, de opkomst van koopzondagen en de economische crisis. Of de koopavond echt verdwijnt, zal afhangen van de omzetten die gemaakt worden, daar zijn nog geen cijfers van beschikbaar.

De Nederlands-Duitse Handelskamer (DNHK) heeft op haar website www.dnhk.org de meest omvangrijke en vrij toegankelijke bedrijvendatabase voor ondernemingen uit beide landen geïntroduceerd. De database geeft informatie over branche-, adres- en contactgegevens van meer dan 900 bedrijven uit Nederland en Duitsland. “Vooral de ledenbedrijven van de Handelskamer zijn via de nieuwe database nog makkelijker dan voorheen te vinden voor potentiële zakenpartners”, zegt Claudia Jansen van de DNHK. “Bovendien kunnen ook bedrijven die nog geen lid zijn van de DNHK gegevens laten opnemen.” De DNHK gaat ervan uit dat het aantal ingeschreven bedrijven snel zal toenemen. De Handelskamer ziet dat de afgelopen tijd de zakelijke relaties tussen de beide landen duidelijk zijn geïntensiveerd. De internationale crisis en het goede handelsklimaat tussen beide landen lijken de interesse in en de afzetmogelijkheden op de nabijgelegen markt te vergroten. Afgelopen jaar oversteeg het gezamenlijk handelsvolume de 150 miljard euro.

Bugatti naar Pon Pon is sinds enkele weken exclusief importeur van Bugatti in Nederland. Een logische keus voor Pon en Bugatti, gezien de ruime ervaring die Pon heeft met exclusieve auto’s als Porsche, net als Bugatti onderdeel van Volkswagen Groep. Bugatti Automobiles S.A.S. is in 1909 opgericht door kunstenaar en ingenieur Ettore Bugatti. Zijn auto’s stonden bekend om beeldschone ontwerpen, lichtvoetigheid en geavanceerde technologie.. Na sluiting van de fabriek in 1957 kocht Volkswagen Groep het merk in 1998 met de bedoeling het nieuw leven in te blazen. De eerste nieuwe Bugatti, de Veyron 16.4, rolde in 2005 van de band. De laatste versie, geproduceerd in een gelimiteerde oplage van 300 exemplaren, is in juni 2011 verkocht.

Met de juiste bemanning gaan voor de winst

■ Accountantscontrole ■ Jaarrapporten ■ Salarisadministratie en advies ■ Bedrijfswaardering en overnames ■ Belastingadvies ■ MKB bedrijfsadvies ■ Agro bedrijfsadvies

www.kromhout.com

Met de juiste bemanning kun je het meest effectief werken aan succes. Je maakt gebruik van ieders sterke kanten en voelt precies aan waar, op welk moment en door wie actie moet worden ondernomen. Op een vertrouwd en op elkaar ingespeeld team kun je rekenen. Je hebt aan één woord genoeg en gaat samen voor het mooiste eindresultaat. Wil je samen met ons een succesvol team vormen, neem dan gerust contact met ons op.

Gorredijk

Drachten

Joure

(0513) 468 468

(0512) 584 800

(0513) 480 480

Daar kun je op sturen.