BUSMEK 13. YIL EL SANATLARI ALBÜMÜ "KÜLTÜREL SEMBOLLER" by busmekbasin

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM İÇİNDEKİLER

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

CONTENTS

İÇİNDEKİLER

CONTENTS

Minyatür

Vitray

Takı

İğne Oyası

Miniature

Stanied Glass

Jewelry

Needle Lace

100

142

Tezhip

Resim

Gümüş Kazaz

Kırkyama

Illumination

Painting

Silver Knitting

Patchwork

106

148

Hat

Naht

Koza Çiçek

Dekoratif Ev Tekstili

Arabic Calligraphy

Naht

Cocoon Flower

Fabric Furnishing

112

154

Kātı’

Bilimsel Bitki Çizimi

Dantel Anglez

Paperwork

Scientific Plant Drawing

Dolgu Oyuncak Bebek (Amigurumi)

116

158

Ebru

Kağıt Çanta

Tığ Örgü Çanta Wayuu

Kanaviçe

Marbling

Paper Bag

Crochet Bag

Canvas

120

164

Çini

Kağıt Rölyef

Geleneksel El Nakışları

Giyim

Turkish Tiles

Paper Relief

Handmade Embroidery

Clothing

124

172

Filografi

Deri İşlemeciliği

Maraş İşi

İpek Halı ve Kumaş Dokumacılığı

Filography

Leather Work

Maras Work

Silk Carpet and Fabric Weaving

130

180

Seramik Biçimlendirme

Dekoratif Ahşap Süsleme

Tel Kırma

Ceramic Forming

Wood Shaping

Thread Curving

136

Stuffed Doll (Amigurumi)

Romanian Point Lace

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

Sevgili Misafirlerimiz,

Dear Guests,

Bir milletin geleceği o milletin aldığı eğitime bağlıdır.

The future of a nation depends on the education of that

BUSMEK kurslarımız; üreten, çalışan Bursa’nın gerçek

nation. BUSMEK courses are the real potential of Bur-

potansiyelini harekete geçiren dinamiklerimizdendir.

sa by producing, working. BUSMEK has been a growing

BUSMEK, açıldığı günden bu yana her geçen gün bü-

network since its opening. Our citizens show an inten-

yüyen, gelişen bir ağ oldu. Her dönem vatandaşlarımız

se interest every year. We are opening new centers to

yoğun bir ilgi gösteriyor. Bizler vatandaşlarımızın yoğun

BUSMEK to meet the demand of our citizens, and we stri-

talebini karşılayabilmek için BUSMEK bünyesine yeni

ve to bring all the districts included in the Metropolitan

merkezler kazandırıyor, Büyükşehir sınırlarına dâhil olan

Municipality borders to this education network.

tüm ilçelerimizi bu eğitim ağına katmak için gayret gösteriyoruz. Çeşitli kurumlarla yapılan protokoller çerçevesinde verilen eğitimler sonrasında yüzlerce kursiyerimiz ya kendi iş yerini açtı ya da protokol imzaladığımız birlik ve derneğe üye işletmelerde istihdam edildi. Kursiyerlerin el emeği ürünleri www.busmek.com.tr ve www.e-busmek.net adreslerinde satışa sunuluyor. Satış ofisleri ile BUSMEK kursiyerlerinin emekleri kazanca dönüşürken, sanatseverler de birbirinden özel sanat eserlerine sahip olabiliyorlar. Büyükşehir Belediyemizin BUSMEK bünyesinde gerçekleştirdiği en önemli faaliyetlerden biri de “Bursa ipeği yeniden hayat bulacak” projesidir. Proje kapsamında, Bursa’nın çeşitli bölgelerine halıhaneler kuruldu. Orha-

Hundreds of trainees have either opened their own business or been employed in member companies and associations that we have signed protocol after the trainings given in the framework of the protocols made with various institutions. Trainees’ handicraft products are offered at www.busmek.com.tr and www.e-busmek.net. While the sales offices and BUSMEK trainees’ labours are becoming income, art lovers can also have special works of art. One of the most important activities that our Metropolitan Municipality has made within BUSMEK is “Bursa’s silk will come back to life” project. Within the project, carpet houses were established in various regions of Bursa. Silk

neli, Büyükorhan, Keles, Harmancık ve İnegöl ilçelerin-

carpets and silk fabric weaving in Orhaneli, Büyükorhan,

de ipek halı ve ipek kumaş dokumacılığı, aynı zamanda

Keles, Harmancık and İnegöl districts and at the same

“Talimhane” bölgesine “Umurbey İpek Üretim ve Tasarım

time “Umurbey Silk Production and Design Center” in “Ta-

Merkezi” açılarak şehir merkezinde de ipek üretimi yapıl-

limhane” region started to be produced in the city center.

maya başlandı. BUSMEK’s training network spreading to the abroad is BUSMEK’in, eğitim ağını yurt dışına yayması, yakalanan

one of the best examples of the success. In cooperation

başarının en güzel örneklerinden biridir. Yunus Emre

with the Yunus Emre Institute as Bursa Metropolitan Mu-

Enstitüsü ile yapılan işbirliği ile Bursa Büyükşehir Bele-

nicipality, we have realized our aim to train at different

diyesi olarak dünyanın farklı noktalarında eğitim veril-

points of the world. The trainings which we have started

meye başlanmış olup Kosova, Arnavutluk, Bosna Hersek

on requests from Kosovo, Albania, Bosnia-Herzegovina

ve Karadağ’dan gelen talepler üzerine başlattığımız eği-

and Montenegro, I believe that it will have success like

timler inanıyorum ki Bursa’daki gibi meyvelerini verecek,

in Bursa. And they will provide support on employment.

eğitim verilen ülkelerde istihdama katkı sağlayacaktır. Among BUSMEK training programs, not only adult leBUSMEK’te yetişkin eğitimlerinin yanı sıra 8. sınıf öğ-

arning programs but also preparation trainings for LGS

rencilerimize LGS, üniversiteye hazırlanan öğrencileri-

(High school Entrance Examinations) of mid-school se-

miz için de YKS hazırlık kursları düzenlenmektedir. BUSMEK kurslarımıza halkımızın gösterdiği yoğun ilgiden duyduğumuz memnuniyeti bir kez daha özellikle belirtiyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

nior students and for YKS (Higher Education Institutions Examinations) of our students who are preparing for university are carried out. I express my pleasure to our citizen once again for the intense interest of our BUSMEK courses and I offer my love and respect..

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK HAKKINDA

ABOUT BUSMEK

Bursa Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitim Kursları (BUSMEK), yaşam boyu eğitim anlayışıyla Bursalıların pek çok alanda sanat ve mesleki eğitim ihtiyacına cevap vermek, mesleki ve sanatsal bilgilerini geliştirerek meslek ve beceri sahibi olmalarını sağlamak, endüstrileşmenin ihtiyacı olan kalifiye elemanları yetiştirerek ülkenin sanayisine katkıda bulunmak, kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel el sanatlarımızı yaşatmak, bireylerin iyi bir üretici, bilinçli bir tüketici olmalarını sağlamak, kültürel ve sosyal gelişimlerine katkıda bulunmak, kent kültürüne adaptasyonunu sağlamak vb. amaçlarla kurulmuştur.

BUSMEK, Bursa Metropolitan Municipality Art and Vocational Education Courses was established with idea of education through out life to serve Bursa citizens in many areas such as training and improvement of art and vocational skills, contributing to country economy by provaiding skilled workers, revival of traditional handcraft, making them conscious in production and consumption, improving cultural and social life, adaptation to city culture etc.

Bursalılara hizmette 13 yılı geride bırakan BUSMEK, günümüzde yetişkin eğitiminde öncü kurum kimliğine sahiptir. Hayat boyu öğrenme anlayışıyla nitelikli eğitimlerine hız kesmeden devam eden BUSMEK, yılda ortalama 30 bin kursiyere eğitim vermektedir. 2006’dan bu yana ücretsiz kaliteli eğitimin adresi olan BUSMEK, 30 farklı mekanda eğitim ve sosyal faaliyetler yürütmeye devam ediyor. Bursa halkının artan ilgisi sayesinde hizmet çıtasını dikkat çekici düzeyde yükselten BUSMEK adeta bir “halk üniversitesi” konumundadır. Mesleki ve teknik eğitimden geleneksel sanatlara, gösteri sanatlarından kişisel gelişime kadar pek çok branşta Bursalıların yoğun ilgisini gören BUSMEK kurslarında, alanında uzman usta öğreticiler eğitim vermektedir. Sanat ve meslek eğitimlerinin yanı sıra eğitim sürecini destekleyici ve tamamlayıcı nitelikteki hizmetler de BUSMEK’in önemli faaliyetlerindendir. Ücretsiz verilen bu hizmetler; sergi ve fuarlar, seminerler, yayınlar, kursiyer eserlerinin satışı, atölye faaliyetleri, yarışma, sempozyum vb. etkinliklerdir. BUSMEK’in faaliyet alanı olan eğitimlerin dışındaki bu tür çalışmalar da yetişkin eğitimi kapsamında gerçekleştirilmektedir. Böylelikle Bursa’nın kültürel dokusuna önemli katkılarda bulunulmaktadır. YASAL DAYANAKLARI ve MÜFREDATI BUSMEK, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun Büyükşehir Belediyelerinin Görev ve Sorumlulukları başlıklı 7/v maddesinde belirtilen:

BUSMEK as leaving behind 13 years of service to the people of Bursa, is a pioneer institution in Adult Education nowadays. BUSMEK with lifelong quality education training approach is going on to give training courses on average to 30 thousand trainees per year. BUSMEK, the address of gualified free Art and Vocational Education Courses to Bursa citizens since 2006, as increasing the number of course centers to 30 and has gone on to carry out social and cultural activities in different places in this educational term. BUSMEK with the growing interest of Bursa citizens increased its serving level is in the position of ” public university” . Master teachers who are expert in the courses train at BUSMEK courses that are variety of fields from vocational and technical education to traditional handcraft, from performance arts to personal development and that are got attraction by Bursa citizens. Also thand supplementary services to the education period as well as art and vocational education. The free services are exhibition and fair, seminars, publications, sale of trainee’s works, workshops, competition, symposiums etc. The services that are out of the education field of BUSMEK are performed within the concept of adult education. THE LEGAL BASIS AND CURRICULUM BUSMEK provides training accordance with the instruction of Ministry of National Education, General Directory of Lifelong Learning and the article 7/v in the subject of Functions and Responsibilities of Greater City of Greater City Municipality Law Nr 5216 ‘To construct or operate health centers, hospitals, mobile health units and to undertake all kinds of social and cultural services for adults, old and young pe-

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

“Sağlık merkezleri, hastaneler, gezici sağlık üniteleri ile yetişkinler, yaşlılar, engelliler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik her türlü sosyal ve kültürel hizmetleri yürütmek, geliştirmek ve bu amaçla sosyal tesisler kurmak, meslek ve beceri kazandırma kursları açmak, işletmek ve işlettirmek, bu hizmetleri yürütürken üniversiteler, yüksek okullar, meslek liseleri, kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapmak” hükmü ile, Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Yönetmelik esaslarına göre eğitim vermektedir. EĞİTİM ŞARTLARI, SÜRESİ ve SERTİFİKA Zorunlu İlköğretim yaşını tamamlamış her Bursalı BUSMEK kursiyeri olabilmektedir. Buna göre BUSMEK’te kursiyer alt yaş sınırı 16’dır, üst yaş sınırı ise yoktur. Kayıtlar her yıl Eylül ayında yapılmakta, dersler Ekim ayında başlamaktadır. Eğitim dönemi Haziran ayında sona ermektedir. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (M.E.B) belirlediği müfredatlar çerçevesinde 3 buçuk aydan 10 aya kadar süren eğitimlerin yanı sıra bazı branşlarda tekâmül kursları verilmektedir. Branşın kredisini dolduran kursiyerlere M.E.B. onaylı kurs bitirme sertifikası, derslere devam eden ancak yeterli başarı gösteremeyen kursiyerlere ise katılım belgesi verilmektedir. EĞİTİM METODU BUSMEK teorik ve uygulamalı eğitim metodunu esas alır. HEDEF KİTLESİ BUSMEK’in hedef kitlesi sosyal alanı kısıtlı Bursa halkıdır. BUSMEK modelinin ana hedef kitlesi belirtildiği üzere ev kadınları, genç kızlar ve meslek sahibi olamamış, kendini geliştirmek isteyen erkeklerdir. İlköğretim yaşını geçmiş herhangi bir mesleki eğitim almamışlar, bir meslek sahibi olmuş ancak mesleğinde ilerlemek isteyenler, yeni bir sanat, hobi, beceri edinmek isteyenler, okuma yazma bilmeyenler, çeşitli nedenlerle rehabiliteye ihtiyacı olanlar, kente adaptasyon ihtiyacı olan gruplar, çevre edinmek ve çevrelerini genişletmek isteyenler, örgün eğitimin herhangi bir kademesinden ayrılmış veya tamamlamış olanlar, BUSMEK’in hedef kitlesidir. Kişilerin içindeki yetenekleri keşfedip ortaya çıkaran, geliştirmesine yardımcı olarak özgüven aşılayan, üretici konumuna getiren, rehabili-

ople, disabled persons, woman and children; to establish social facilities for welfare purposes and to develop the existing ones, to open and operate or let others to operate courses for improvement of skills and gaining professions; To establish cooperation with universities, higher education institutions, technical high schools and civil community organizations while performing these activities.’ THE CONDITIONS and PERIOD OF EDUCATION and CERTIFICATE All the Residents in Bursa completing obligatory primary school age can be a BUSMEK trainee. So the bottom age limit so as to be able to attend BUSMEK courses is sixteen. There is no upper age limit. Each year the registrations are made in September and the courses begin in October. The training period ends in June. Within the frame of the curriculum prepared by Ministry of National Education, the course period ranges from 3.5 months to 10 months. The successful trainees completing the credits of the branch receive Course Graduation Certificate approved by Ministry of National Education, those trainees attending to the courses but cannot succeed in finishing the course are awarded with Course Attendance Certificate. THE METHOD OF EDUCATION BUSMEK has based on the method of theorical and practical education. THE TARGET GROUP The target group of BUSMEK is Bursa Citizens who are in the limited social domain such as housewives, young girls, unemployed and willing to personal development men and also those who are elder than primary school age, no vocational education, willing to development in their jobs, willing to get new hobby, art, skill, illiterate, needing to rehabilitation, adaptation to the city, willing to get social circle and to expand their circles are the target group of BUSMEK. BUSMEK that explores and finds out skill of individual, helps to improve the skill, gains self-confidence, transforms into producer, rehabilitates, puts at individual ease, gets social circle and friends, makes a point of training 9

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

te eden, yalnızlıktan kurtaran, sosyal bir çevre edinmesini ve dostluklar kurmasını sağlayan, geleceğe umutla bakan fertler yetiştirmeyi ilke edinen ve bu anlamda başarı sağlayan BUSMEK, birer kültür mozaiği olması açısından da önem taşımaktadır. Eğitimlere katılan gruplar, bu ortamlarda kültürel paylaşım ve değerler alışverişi en üst düzeyde gerçekleştirmektedir. EĞİTİM VERİLEN BRANŞLAR BUSMEK, Bursalılara el sanatlarından mesleki ve teknik eğitimlere, hobi kurslarından kişisel gelişim kurslarına, bilgisayardan dil eğitimlerine, dramadan spor eğitimlerine ve sosyo-kültürel eğitimlere kadar çok geniş yelpazede eğitimler sunmaktadır. BUSMEK’in 2018 döneminde eğitim verdiği alanlar şöyle sıralanmaktadır: Bilişim Teknolojileri, Büro Yönetimi ve Sekreterlik, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, El Sanatları Teknolojileri, a)Dekoratif Ev Tekstili ve Makine Nakışları, b)Dekoratif El Sanatları, Giyim Üretim Teknolojileri, Grafik ve Fotoğraf, Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri, Kişisel Gelişim, Makine-Metal Teknolojisi, Muhasebe ve Finansman, Müzik ve Gösteri Sanatları, Sanat ve Tasarım, Seramik ve Cam Teknolojisi, Spor, Yabancı Diller, Yiyecek ve İçecek Hizmetleri. BUSMEK’te “Bilişim Teknolojileri” alanında bilgisayar işletmenliği-operatörlüğü, web tasarım, bilgisayar destekli reklam ve tasarım gibi branşlarda eğitimler verilmektedir. Bu kurslara katılanlar, artık yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelen bilgisayar konusunda kendilerini geliştirebiliyor ve tüm boyutlarıyla kullanmayı öğrenebiliyor. BUSMEK, mesleki eğitimlere de büyük önem vermektedir. BUSMEK kursiyerleri mesleki teknik eğitimler kapsamında “Muhasebe ve Finansman” alanında bilgisayarlı muhasebe eğitimi alabilmektedir. “Müzik ve Gösteri Sanatları” alanında ise uygulamalı tiyatro, branşlarında eğitim sunmaktadır. Ayrıca mesleki eğitimler kapsamında aşçı çırağı, pastacı çırağı gibi branşlar “Yiyecek ve İçecek Hizmetleri” alanında verilmektedir. BUSMEK’in mesleki eğitim verdiği dallardan biri de “Giyim Üretim Teknolojileri”. Bu dalda kursiyerler stilistlik, kadın giysileri kalıp hazırlama, artistik çizim ve drapaj gibi farklı branşlarda eğitim alabilmektedir. “Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri”nde ise kursiyerlere cilt bakımı ve temel makyaj, sahne makyajı, saça geçici ve kalıcı şekil verme gibi branşlarda eğitimler veren BUSMEK, “Çocuk Gelişimi ve Eğitimi” dalında ise 12-18 yaş aile eğitimi, eğitici oyuncak yapımı, eğitimde oyun 10

individuals who look to future with confidence and succeeds in the target, has been of vital importance from the point of being cultural mosaic. The groups who participate to the education can manage cultural share and values exchange in the environment. TRAINING BRANCHES BUSMEK serves to Bursa citizen in a variety of fields such as vocational and technical education, traditional handicraft, hobby courses, personal development, computer and language education, drama, sport training and socio cultural training. BUSMEK in the fields of education in 2018 education period are as follows: Information Technology, Business Management, child development and education, handicraft Technologies, a) Decorative machine embroidery home textile, b)Decorative handicrafts, clothing production technologies, graphics and photography, beauty and hair care services, personal development, machine-metal techonology, accounting and finance, music and Performing Arts, art and design, ceramics and glass technology, sports, foreign languages, food and beverage services. There are some branches such as Computer Operator Training, Website Designing, Computerized Advertising and Designing Training in Information Technologies of BUSMEK. Those who participated the courses can develop themselves and learn about computer that is indispensable part of living. BUSMEK puts emphasis on vocational training as well. BUSMEK trainees can get training about Accounting and Financing in the scope of vocational training. It is provided training for applied theatre and in the scope of Music and Performance Arts.

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

etkinlikleri gibi branşlarda eğitim vermektedir. Kültürel mirasımıza sahip çıkmayı, unutulmaya yüz tutmuş sanatlarımızı canlandırarak gelecek nesillere aktarmayı amaç edinen BUSMEK’te, geleneksel pek çok sanat branşının da eğitimi verilmektedir. BUSMEK “El Sanatları Teknolojisi” ana dalında çeyiz ürünleri hazırlama, ipek kozası el ürünleri, dekoratif ev aksesuarları, tel kırma, deri aksesuarları gibi branşlarda eğitimler verirken, “Sanat ve Tasarım” dalında ise hüsnühat, minyatür, resim, tezhip gibi branşlarda eğitimler sunmaktadır. “Seramik ve Cam Teknolojisi” alanında eğitimini verdiği branşlar ise, boyacı-çini, işlemeci, cam el dekorcu (cam vitray), porselen boyama, sanatsal mozaik, seramik biçimlendirme. BUSMEK kurslarındaki sanat branşları sayesinde yeteneklerini keşfeden Bursalılar için bu eğitimler aynı zamanda rehâbilite işlevi görmektedir. Küreselleşen dünyada yabancı dil eğitiminin önemi gün geçtikçe artmaktadır. BUSMEK, bu ihtiyacı göz önüne alarak yabancı dil eğitimlerini de temel dallar arasına dâhil etmiştir. BUSMEK kurslarında İngilizce, Arapça, Almanca, Fransızca, Rusça gibi dillerde zengin bir müfredat içeriği ile eğitim verilmektedir. BUSMEK, Bursa’da toplumun dezavantajlı kesimi olarak adlandırılan huzurevi sakinlerine de toplumsal sorumluluk çerçevesinde eğitimler vermektedir. Sosyal ve kültürel eğitimler açısından da Bursalıların eğitim ihtiyacına cevap veren BUSMEK, “Kişisel Gelişim” ana dalında diksiyon, işaret dili, girişimcilik gibi branşlarda eğitim hizmeti sunmaktadır.

It has been provided training for traditional handicraft in Busmek that intend to protect our cultural heritage and forgotten arts and transfer to next generations as bringing to life. BUSMEK provides training for dowery preparation, silk cocoon, decorative home accessory, tel kırma (Bartın Work), leather accessory in the field of Handicraft and also calligraphy, miniature, painting, illumination in the field of Art and Design. The branches of Ceramic and Glass Technology are painter-tile progresser, hound glass decorater (leaded glass), painting porcelain, artistic mosaic, shoping seramid. The trainings function as rehabilitating for Bursa citizens who explored their abilities by means of artistic branches in BUSMEK courses. The importance of foreign language education in a globalizing world is increasing day by day. BUSMEK has included foreign language education into basic branches as considering the need. The languages such as English, Arabic, German, French and Russian are taught in BUSMEK courses. BUSMEK provides training for nursing home residents who have been considered as disadvantageous group in Bursa. BUSMEK that satisfies to the education needs of Bursa citizens from the point of social and cultural training as well presents training service such as diction, sign language, entrepreneurship in the field of Personal Development.

Moreover, in the scope of vocational training there are branches such as assistant chef, assistant pastry cook in the field of Catering. A branch in BUSMEK is Clothing. In this course the trainees can get training about designer, dress pattern for women, artistical drawing and drapery. BUSMEK provides training for skin care and makeup, temporal and lasting dress in the field of Hairdressing. In the field of Child Development and Training, the trainees get training for family education between 12-18 ages, making educatinal toy, game activities in education. 11

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK’İN 13.YIL GURURU Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından 2006 yılında kadim şehir Bursa’nın ve Bursa halkının sanatsal ve mesleki ihtiyaçlarına karşılık vermek ve çağın gereklerine paralel olarak donanımlarını artırmak amacıyla başlatılan Bursa Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitim Kursları (BUSMEK) projesi bugün ortaya koyduğu hizmetlerle ulusal ve uluslararası alanda organizasyonlara imza atan, sosyal fayda üreten, örnek, ulaşılabilir, sürdürülebilir ve hayat boyu öğrenme ilkeleri ile hareket eden bir hizmet anlayışını gerçekleştirmektedir. BUSMEK 13. Genel Sergisi “Kültürel Semboller” temasıyla Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi Fuar Alanı’nda gerçekleştirilen açılışla Bursalılarla buluştu. Koca bir yılın emeği, ustalık, estetik ve göz nuru eserlerin yer aldığı sergimiz; 37 branşta 1540 adet eser ile sanatseverlerin beğenisine sunuldu. Bursa’mızın değerli protokol üyelerinin ve yaklaşık 5 bin Bursalının katıldığı 13. Genel Sergimizin açılış organizasyonunda BUSMEK çalışanlarından oluşan folklor ekibinin icra ettiği yöremize has halk oyunları ve Bursa Büyükşehir Belediyesi Mehter Takımı gösterisi yer aldı. Ayrıca “Kelebeklerin Dansı ” temalı çocuk defilesi de büyük bir beğeniyle karşılanarak açılış organizasyonuna renk kattı. 2017-2018 eğitim öğretim yılı için hazırlanan tanıtım filmi de katılımcılara sunuldu. Bursa Valisi Sayın İzzettin Küçük, gönüllerden ve ellerden çıkan kıymetli eserlerin göze ve ruha hitap ettiğini ve BUSMEK’in, meslek eğitimleriyle istihdama katkı sağladığını ifade etti. BUSMEK’i senelerce çalışarak bu noktaya getiren Büyükşehir Belediyesi’ne, Başkan Alinur Aktaş’a ve tüm yönetici ile çalışanlarına teşekkür etti. Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Alinur Aktaş ise BUSMEK’in ortaya koyduğu sanat ve meslek eğitimleri, sosyal ve kültürel hayatı kuvvetlendirici faaliyetleri ile Bursa halkının ilgisini ve teveccühünü kazandığını ifade etti. Kaliteli eğitim çıtasının gittikçe yükseldiğinin, kurumun böylece ‘halk üniversitesi’ konumuna geldiğinin altını çizdi. ‘Işıldayan demir pas tutmaz’ anlayışıyla çalışmaların süreceğini, BUSMEK’le Bursa halkına hizmet vermeye devam edeceklerini söyleyen Başkan Aktaş, düne kadar alt ve üst yapıdan ibaret gördüğümüz belediyeciliğin, artık doğumdan ölüme kadar her alanda hizmet vermek olduğunu vurguladı. Bursalı sanatseverlerin yanında 13. Genel Sergimiz, çeşitli meslek ve Anadolu lisesi öğrencileri, anaokulları, huzurevi sakinleri ve ayrıca yurt dışından Bursa’ya eğitim için gelen yabancı öğrenciler de dahil olmak üzere 20 bin sanatseveri eserlerle buluşturdu.

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM MİNYATÜR

Minyatür

MINIATURE

Miniature

Işık, gölge ve hacim duygusu yansıtılmayan küçük, renkli resim sanatı olarak bilinen minyatür, kelime olarak, Latince “kırmızı ile boyamak” anlamına gelen “miniare” kelimesinden türemiştir. Bunun da çıkış noktası, Ortaçağ Avrupası’nda el yazması kitapların baş harflerinin kırmızı renk veren kurşun oksit ile boyanması geleneğidir.

The word’ miniature’ comes from ‘miniare’ means lead oxide, an orange color used in the old ornaments. The artist does’nt reflect the sense of light-shadow and volume on it. The origin of this is the Middle East. This is the custom of painting the capital letters of books with lead oxide that can give red color.

Türklerde minyatür için ise daha çok “nakış” sözcüğü kullanılmış, minyatür sanatçısına ise “resim yapan, ressam” anlamına gelen “nakkaş” ya da “musavvir” denilmiştir.

Among the Turkish people, for the picture, it was called embroidery. The miniature artist is called as painter that means ‘embroiderer’. The first examples of miniature are seen on the pictures drawn on papyrus in Egypt in the 2nd century B.C. in the shape of ivory materials. In the 3rd century, during the Sasanis, the artist named Mani published his book and many people made their work in the way he did. The miniature art developed in the Middle East and Asia, and continued to develop all over the different parts of the world by effecting one another.

Minyatür sanatının en erken örneklerine Mısır’da MÖ 2. yy’da papirüs üzerine yapılan resimlerde rastlanmaktadır. Daha çok kağıt, fildişi ve benzeri maddeler üzerine yapılan minyatür, 3. yy’da Sasaniler döneminde Mani adlı bir sanatçı kendi yazdığı kitabı resimlemiş ve onun açtığı yolda pek çok kişi bu sanatın örneklerini vermiştir. Orta Asya ve Ön Asya’ya yayılan minyatür sanatı, dünyanın çeşitli bölgelerinde etkileşimlere girerek gelişimini sürdürmüştür. Resim sanatı açısından Doğu ve Batı minyatürleri hemen hemen aynı olduğu halde renk, biçim ve konularda farklılıklar görülmektedir. Örneğin, boyutların küçük olması bir ortak özellik olmasına rağmen, Doğu ve Türk minyatürlerinin çevresinin minyatür bezemeyle süslenmesi belirgin ayırt edici bir özelliktir. Türklerde Selçuklular zamanında minyatür sanatına büyük önem verilmiştir. Bilimsel konulu eserlerde minyatürlere sıkça rastlanmaktadır. Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni dönemlerinde minyatür sanatına büyük önem verilmiş, Türk minyatür sanatı II. Selim ve III. Murat arasındaki dönemde en verimli çağını yaşamıştır. 18. yy ve Levni ise Türk minyatür sanatı için bir dönüm noktasıdır. Geleneksel anlayışın dışına çıkan ve kendine özgü bir biçim geliştiren Levni’den itibaren ışık ve gölgenin bir arada kullanıldığı çalışmalar kendini gösterir, kitap resmi önemini kaybeder. Minyatür yavaş yavaş yerini çağdaş resme bırakmaya başlar. 14. yy ve 18. yy arasında minyatür yapılırken boyaların birbirine karışmaması için içlerine taze yumurta sarısı katılırdı. Fakat boya kuruduktan sonra ikinci kez kullanılamadığı için zaman içinde boyalara yumurta sarısı yerine suda eritilmiş tutkal karıştırılmaya başlanmıştır. Minyatür yapımına uygun fırçalar üç aylık kedi yavrusunun gıdı tüyünden yapılmış çok ince kıllı fırçalardır. Kağıtlar ise yumurta veya nişasta aharıyla yapılır. Yumurtalı kâğıtlar, yumurta akıyla bir miktar şapın sıvılaşıncaya kadar karıştırılıp kağıda sürülmesi ve kuruduktan sonra mührelenmesiyle elde edilir. Nişasta aharlı kağıtlar içinse şekersiz nişasta ile boza kıvamında bir karışım kullanılır. Karışım kâğıda sürülür, kuruduktan sonra mührelenir. Minyatürde işlenecek konu, eskiz olarak çok ince kıllı fırçalarla, mürekkeple kâğıda çizilir. Boyama işleminde önce altın sürülür, sonra diğer renklere geçilir. Günümüzde minyatür sanatı da diğer geleneksel sanatlarda olduğu gibi değerli ustalarla yeniden canlandırılmaya ve yaşatılmaya çalışılmaktadır. Eski dönemlere ait, sanat değeri kadar tarihi belge değeri de taşıyan minyatürlerin seçkin örnekleri ise birçok müzede sergilenmektedir.

Although the West and East miniature arts are nearly identical, there are some differences in the subjects and shapes, there can be seen differences in color, shape and subjects. For instance, Despite being dimensions small is a common similarity, the decoration of the Western and Eastern miniature with an Miniature is one of its striking features. During the Turkish People, especially, Seljuks, a great deal of importance was given to the miniature art. Miniatures can often be witnessed in mostly the scientific works. During Sultan Mehmet The Conquerer, Yavuz Sultan Selim and, the Magnificent Süleyman, miniature became very important, especially it reached its striking period during the reign of Selim II. and Murat III. The 18th century and Levni are the starting point for Turkish miniature art. Apart from the traditional art, it shows itself in the works in which light and shadows are used together, so miniature leaves its place to the modern art. Books pictures lose their importance. Between the 14th century and 18th century, while making the miniature, in order not to mix the colors with each other, the fresh yolk is put into them. But this paint is impossible to use the second time after getting dry, instead of yolk, by the time, inside the colors glue has been put. The brushes that are suitable for making the miniature are made of the very soft hairs of the kittens. As for the papers, they are made of glair and the fine part of starch. The egg spread over papers are obtained by mixing the glair and alum with each other, and later being sealed after getting dry. For the papers with alum, starch without sugar and a mixture at boza consistency is used. The mixture is spread on the paper, it is sealed after getting dry. The subject that will be made in the miniature is drawn on the paper with the very thin haired brushes as preliminary sketch. During the painting, first the liquid gold is applied, then the other colors are applied. Today, as with the other traditional arts, miniature art is trying to keep its value thanks to master workmen. In relation with the works which belong to ancient times, distinguished miniature examples are exhibited in many museums.

14 SERPİL ÖZMERİÇ

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

YASİN URHAN 16

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM MİNYATÜR

MINIATURE

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM MİNYATÜR

MINIATURE

ŞENİZ KÜKRER

KOLEKSİYON 18

GÜLSÜN SÖĞÜT 19

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEZHİP

Tezhip Tezhip, lügat manâsına göre “altınlama” demektir. Eskilerin hüsnühat sanatı dedikleri güzel yazı niteliğindeki yazıların etrafı ve el yazması kitapların (Kur’an nüshaları, murakkalar, kıtalar, divanlar) başlık sahifeleri ve diğer yerlerine çeşitli desen ve motiflerle yapılan süslemeler tezhip, bu sanatın ustaları da müzehhip olarak adlandırılmaktadır. Kısacası Arapça’da altınlama manasına gelen tezhip, yalnız altın yaldızla bezenen işleri ifade etmemekte; boyalarla yapılan ince kitap tezyinatına da denilmektedir. Sırf altınla yapılan benzer işlere halkâri denilir ki altın yaldızla süslenmiş manâsına gelmektedir. Tezhip sanatının kaynağı, Türklerin Orta Asya’da tarih sahnesine çıktıkları devirlere kadar uzanmaktadır. Türk tezhip sanatçısının yüzyıllar içerisinde geliştirdiği en güzel tezhiplerin dini kitaplarda görülen tezhipler olduğu anlaşılmaktadır. İslam ülkelerinde yaygın bir sanat olan ve Anadolu’ya Selçuklular tarafından getirilen tezhip, yükselme dönemini Osmanlılar zamanında yaşamıştır. Türk sanatçıları bütün güçlerini süsleme alanında yoğunlaştırarak, tezhip sanatının önde gelen temsilcisi olmuşlardır. Kullandıkları motifleri üsluplaştırmayı uygun bulmuşlardır. Türk süslemesinde gördüğümüz motiflerin çeşitliliğinin en önemli sebebi, İslam dinindeki resim ve heykel sanatlarına konulan yasaklar olarak görülmektedir. Tezhip tasarımlarında kullanılan motifler doğadaki bitki ve hayvan biçimlerinin stilizasyonudur. 12. ve 13. yy’larda hayvansal biçimleri barındıran Rumi, mimari süslemelerde en çok kullanılan motiftir. 16. yy’dan itibaren mimari yapı bu üsluptan sıyrılmaktadır. 16. yy’da Karamemi ile birlikte Türk süsleme repertuarına bahçe çiçekleri girer. Kanuni ile birlikte bütün süsleme üsluplarında yenilikler göze çarpmaya başlar. 18. yy’da Osmanlı tezhip sanatı farklılaşır, klasik motiflerin yerini barok ve rokoko süslemeler alır. 19. yy’da ise sanatın hemen her alanını saran Batılı akımlar tezhibi de etkiler, örneğin klasik dönemde tek olarak kullanılan çiçek motifleri, vazolar, saksılar içinde buketler halinde görülür. Yazma kitaplara baktığımızda tezhip türleri genel olarak, zahriye sahifeleri, serlevhalar, sure başları, hatime sahifleri ve ayetler aralarında bulunan duraklar, secde, cüz, hizip, aşır gülleri olmak üzere çeşitli bölümlere ayrılırlar. Tezhip yapılırken müzehhip, kağıdın üzerine çizdiği motifi öncelikle sert bir şimşir ya da çinko altlığın üzerine koyarak, çizgileri noktalar halinde iğneyle deler. Bu delikli kağıt uygulanacak zeminin üzerine konarak delikler yapışkan siyah bir tozla doldurulur. Delikli kağıt kaldırıldığında motif uygulanacak zemine çıkar. Motif, dövülerek ince bir tabaka haline getirilmiş ve arap zamkıyla ezilerek, jelatinle karıştırılmış olan altın, fırça ile doldurularak tezhip süslemesine başlanır. Altının yanı sıra önceleri toprak boyalar, daha sonraları da sentetik boyalar tezhip yapımında kullanılmıştır. Basılı eserlerin yaygınlaşması ile pek çok sanat gibi tezhip de eski önemini yitirmiştir. Tezhip günümüzde özellikle dini kitaplarda varlığını sürdürmektedir. Daha çok levha tarzında gelişimine devam eden Türk Tezhibi, Muhsin Demironat, Rikkat Kunt, Ord. Prof. Süheyl Ünver gibi değerli hocaların bilgileri ışığında geçmişin ışıltılarını içinde barındırarak günümüzün koşullarına da uyum sağlamaktadır.

ILLUMINATION

Illumination In Arabic, it means ‘jewellery’ and starry. It is also one of the most widely used traditional art and it contains all kind of decorations. The old call it ‘hüsnü hat’ The hoops that are only done with jewellery are called illumination hoops. The artist who does illumination is called “mùzehhip”. Shortly, In Arabic language, the illumination means jewellery and starry, not only expresses the works done with golden gilding but also the works done with paints are named in this way. The similar work done with gold is called ‘halkâri’. The origin of illumination dates back to middle Asia, where Turks firstly came out on the history scene. It is understood the very early best illumination works were the ones that were seen in the Holly books and made by the Turkish illumination artists. This is a very common art in the Muslim World. It was brought to Anatolia by Seljuks, and it reached its the highest peak in the Ottoman Empire. The Turkish artists became the first leaders of this art by focusing all their strength on embellishment. They decided to make it sure the models they used had to be firmly put into definite rules. The most important reason of the models that are used in Turkish embellishment can be seen as the restrictions found in picture and statues in Islamic Religion. The motifs that are used in the illumination designs are the shapes of the plants and animals in the nature. It is also the widely used motif in Rumi and architectural embellishment including the animal fiqures. Starting from the 16th century, architecture has freed from this style. In the 16th century, with Karameni, the garden flowers meet with the Turkish embellishment art. During the Magnificent Siileyman, very many progresses begin to appear in all the embellishing designs. In the 18th century, In the Ottomans the illumination art starts to change. Barok and Rococo motifs are used instead of the classical motifs. In the 19th century, the Western art approaches surround all kind of art illuminations. For instance, the flowers motifs are used in classic periods, vases, roses. When having a look at in the hand writing books, the illumination kinds are varied in zahriye pages, headings, the headlines of surahs, the hatime pages, and the stops among the verses, and also prostration, fascicle, sect, asjr flowers. While doing this art Mùzehhip bores the lines in the shape of full stop. When the perforated paper is put away, the motif appears on the ground which will be practiced. The motif is become thin layer by beating and crashed with Arab gum and the jewellery mixed with coating is filled with the brush and then gliding decoration starts. As well as jewellery, soil paintings were used formerly and then synthetic paintings were used. Illumination lost its value with the widespread of the western works. Today it is mostly seen in holly books. The Turkish illumination thanks to Muhsin Demironat, Rikkat Kunt, Ord. Prof. Suheyl Unver. This art has been adopting today’s conditions having the understanding and memories of the respected personalities mentioned above.

20 MUAMMER ÇELİK

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEZHİP

ILLUMINATION

SÜMBÜL YEŞİLIRMAK 22

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEZHİP

ILLUMINATION

EMİNE AYDINER 23

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEZHİP

ILLUMINATION

YASEMİN YILMAZERLİ 24

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEZHİP

ILLUMINATION

FATMA ARIÇ 25

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM HAT

Hat Hat, birçok noktanın birbirine bitişerek sıralanmasından meydana gelen çizgi, çizgiye benzeyen şey ve yazı gibi anlamlara gelmektedir. İslam kültüründe, yazı ve güzel yazı (hüsnühat) anlamında kullanılmaktadır. Hat, sözün ve ruhta cereyan eden fikir ve duyguların alfabe ve yazı vasıtaları ile resmedilmesidir. Güzel yazma ve öğretme yetisine sahip sanatkârlara da “hattat” denir. Hat sanatı, Arap harfleri çerçevesinde oluşmuş bir sanattır. Arap yazısının ortaya çıkışı hakkında İslâmî kaynaklarda çok farklı ve çeşitli rivayetler mevcuttur. Ancak bu yazının menşei, İslam öncesine kadar dayanmaktadır. İslamiyet ile birlikte Arap harfleri yavaş yavaş estetik unsurlar kazanmış, Asr-ı saadet döneminde yükselme başlamış, Abbasiler döneminde daha da gelişmiştir. İslam yazı sanatı en hızlı gelişmeyi Osmanlı hat mektebinde yaşamıştır. Özellikle Fatih Sultan Mehmed döneminden itibaren, yazı sanatında ekoller gelişmiş ve yaklaşık her yüzyılda bir gelişme yaşanmıştır. Osmanlı padişahları içerisinde bizzat yazı ile meşgul olanlar da çıkmıştır. II. Bayezid, II. Mustafa, III. Ahmed, II. Mahmud ve Abdülmecid ilk akla gelen hattat sultanlarıdır. Bundan başka, her tabakadan halk, yazıya büyük ilgi göstermiştir. Hat sanatında geçmişte kullanılan malzemeler küçük değişikliklerle bugün de kullanılmaya devam edilmektedir. Kullanılan ana malzemeler kamış kalem, aherli kağıt ve is mürekkebinden oluşmaktadır. Hat sanatında kullanılan kalem ile günümüzde normal hayatta kullanılan kalem arasında hiçbir benzerlik yoktur. Hat sanatında kullanılan malzemeyi şöyle sınıflandırabiliriz: kalem, kâğıt, mürekkep, mühre, kalemtıraş, mürekkep hokkası, mıstar, yazı altlığı.

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM HAT

ARABIC CALLIGRAPHY

Arabic Calligraphy Hüsnü Hat, Arabic Calligraphy means a line or a thing looks like a line that is composed of gathering a lot of points or a writing. In the Islamic Culture, writing and fine writing are mentioned in this meaning. Calligraphy means, expressing words, the ideas and feelings occurring in the soul, and showing all of these in the alphabet. Calligraphy has oriented with and around the Arabic words. There are various rumours in the Islamic Literature about how the Arabic writing first started. But the origin of this writing goes back to the Pre-lslamic Ages. With Islamic Religion, the Arab letters got esthetic elements gradually. It started to get a high level in The Age of Prosperity, and during the Abbacies Period developed more. The Islamic calligraphy art reached the fastest development in the arabic calligraphic school of Ottoman. Especially, since Sultan Mehmet The Conquerer some more groups joined the calligraphic school, and nearly in the following every century, new developments appeared. Among the Ottoman Sultans, some sultans were interested in this art frankly. Some of them were; Bayezid II, Mustafa III, Ahmed II and Abdulmacid. The materials used in the past have been used today with slight changes. The basic materials used in calligraphy are; reed pen, paper with aher and ink made of lampblack-sumut. The pen used in arabic calligraphy has no similarities with the pen we normally use today. We can classify the materials used in calligraphy as follows: reed pen, paper, special ink, mühre a kind of special stone, pen sharpener, inkwell, mıstar, calligraphy board.

Hemen hemen bütün sanat dallarında, bir eserin meydana geliş safhaları birbirine benzemektedir. Bir hat eseri, elifbâ harfleri, kamış kalem, kâğıt ve mürekkep kullanılmak suretiyle meydana getirilmektedir. Yazılacak bir metinde, harflerin yanında okutma işaretleri olan harekeler bulunmaktadır. Yine normal metin yazımında olmamakla birlikte, özellikle celî sülüs, celî dîvâni gibi yazılarda, harf ve harekenin yanında bir takım süsleme işaretleri de kullanılmaktadır. Yerine ve lüzûmuna göre tirfil, mimli tirfil, tırnak ve hurûf-ı mühmele denilen şekiller, celî sülüs levha yazımında istifin doldurulmasında önemli rol oynamaktadır. Harflerin yanında, hareke ve tezyinî işâretlerin gayet düzenli, intizamlı, yerinde ve dengeli kullanılması, istif sahasına düzenli bir şekilde yayılması önem arz etmektedir.

Nearly, in all the art branches, the phases of an art’s formation are similar to each other. A calligraphic art is made by using elifba letters, reed pen, paper and ink. In a text to be written there are some signs called harakes which are used for reading. Again, on condition that not being used in a normal text, especially in celî sülüs, celî divani, there are some kind of embellishments next to the letters and harakes. According to their places and necessities, some signs and shapes that are called’ tirfil, mimli tirfil, quotation mark, and hurûf-i mühmele play a great role in filling the general writing composition in the celî sülüs frame writing. Here, using harakes and embellishments in order, in the right place and balance is vitally important addition to the writing and also spreading the letters and embellishments regularly on and all over the frame is important.

Osmanlı hat sanatında, bütün yazı çeşitlerinde çizgilerin uyum halinde olmasına dikkat edilmiştir. Bir yazıya bakıldığında dik harflerin yönlerindeki uyum ile yatay harflerin oturuş paralelliği önemlidir. Böyle bir uyum yazıda dik harflerde hareketlilik yatay çizgilerde ise devamlılık fikrini uyandırmaktadır. “Kur’an, Mekke’de nazil oldu, Mısır’da okundu, İstanbul’da yazıldı” sözü bir hakkın tesliminden başka bir şey değildir.

In the Ottoman calligraphy art, in all types of writing, the harmony of the lines have always been taken into consideration. When having a look at this writing, the harmony in direction of the upright, perpendicular letters and with the horizontal letters in being parallel to each other is important. This harmony wakes the impression of the idea of continuity in the watchers in the horizontal letters and the movement in the perpendicular letters.

Titiz bir sanatkârın yazının her safhasında hiçbir ayrıntıyı ihmal etmediği, güzellik ve mükemmelliğin ayrıntılarda gizli olduğunu akıldan çıkarmadığı muhakkaktır. Bütün bu önemli hususları Osmanlı hattatlarının meydana getirdikleri eserlerde görmek mümkündür. Bunun için İstanbul’da tarihi mekânları gezerken dikkatli olmak yeterli olacaktır.

A choosy artist should not forget any details in every phase of calligraphy, and should be aware that beauty and perfection are hidden in details. It is possible to see all these relations and details in the Ottoman calligraphers’ arts. For this, while wandering istanbul carefully, we can be sure about this.

HAT KASIM KARA - TEZHİP MÜZEYYEN TOPAL 26

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM HAT

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

ARABIC CALLIGRAPHY

HAT

ARABIC CALLIGRAPHY

ÖZAY ALTIN

HAT KASIM KARA - TEZHİP ZÜLEYHA KARACA 28

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KĀTI’

KĀTI’

Kātı’ is one of the most important traditional handicrafts of ours, the roots of which date back to the 15th century, and the main material of which is patience. If we briefly describe what Kātı’ is, we can say that it is carving a pattern or a set of patterns in a meticulously prepared composition out of thin paper or leather in the positive or negative way, and pasting that composition meticulously on the best fitting ground. The ground may be of paper, mat, glass or leather. Masters of this art say that the word Kātı’ should be written as shown so that the vowel A could be pronounced a bit longer, and the vowel I could be pronounced a bit shorter.

Kātı’ sanatı; hat, cilt ve tezhip sanatları içinde başlı başına önemli bir yere sahiptir. Vazolar, tek çiçek motifleri, bitkiler, buketler, hüsnühat örnekleri, doğa manzaraları, hayvan motifleri, ağaç tasvirleri, yelkenliler, selsebil, köşk tasvirleri, oyma şemseler, köşebent tarzı süslemeler (15. yüzyılda Fatih Sultan Mehmet için saray nakışhanesinde hazırlanmış ciltlerde görülmektedir) ve resim yazılar bu sanatta en çok rastlanılan örnekler arasında yer almaktadır. Bu örneklerden oluşan oymaların; el yazması eserlerinin sayfaları arasında, murakka kıtalarda, albümlerde, cilt kapaklarında makta yapımında, eski yazı çekmecelerinin süslenmesinde kullanıldığı görülmektedir.

Kātı’ has a special importance among the other arts such as illumination, calligraphy and binding. Vases, single flower motives, plants, bouquets, examples of beautifully written calligraphy, pastoral landscapes, animal motives, tree descriptions, sails, palace and ornamental fountain descriptions, carved sunburst designs, embroideries in the bracket style (which are seen on covers prepared for Mehmed the Conqurer in the embroidery house of the palace), and pictograms are among the most commonly seen examples of this art. The carvings created with the inspiration from these examples can be seen between the pages of manuscripts, in murakka stanzas, in albums, on binding covers, in end grains, and on the old script drawers.

Kātı’ sanatı, yaklaşık 500 yıllık bir geçmişe sahiptir. İran kökenli olduğu da söylenen bu sanatın en eski örnekleri 15. ve 16. yüzyıllarda Afganistan Herat’ta görülmektedir. İslam sanatında en eski örneklerine ise 14. yüzyılda kitap kaplarında (deri oymalar) rastlanır. Kātı’ sanatının, 16. yüzyılın başında Osmanlılara geldiği bilinmektedir.

Kātı’ has a past around 500 years. The oldest examples of this art, which is also claimed to be an Iran originated art, are seen in Herat, Afghanistan. In the history of Islam, though, the oldest examples of this art are seen on book covers (leather carvings) prepared in the 14th century. Kātı’ is known to have been introduced to the Ottomans in the beginning of the 16th century.

Kanuni Sultan Süleyman, Yavuz Sultan Selim, Sultan 2. Beyazıt dönemlerinde birçok el yazmasında tezhipten sonra kullanılan önemli sanat dalı olmuştur. Tezhip sanatının motif zenginliği ve zaman içindeki gelişiminin, özellikle Sultan Süleyman döneminde altın çağını yaşayan Kātı’ sanatına da yansıdığı görülmektedir.

Kātı’ was the second important art after illumination during the reigns of Süleyman the Magnificent, Yavuz Sultan Selim and Sultan Beyazid the 2nd. It can be seen that the richness and diversity of the motives used in illumination, as well as the progress that was made on this art over the time also influenced Kat’ı which enjoyed its heyday during Süleyman the Magnificent’s reign.

Büyük titizlik ve derin bir sabır isteyen Kātı’ sanatı, 17. yüzyılda ülkemize gelen Batılı seyyahların ilgisini çekerek, kendi ülkelerine götürdükleri eserler yolu ile Avrupa’ya yayılmıştır. Kâğıt oyma sanatının Fransızca karşılığı Decoupage ya da L’art De La Siluhouette, İngilizce karşılığı ise Paper Filigree, Paper Cut veya Siluet Cutting, Almanca’da da Silhouetten Kunst veya Scheren Schnitt. Bu sanatın Farsça’daki karşılığı ise Efşan... Aşık Çelebi, 16. yüzyılda yazdığı tezkeresinde bu terimi kullanmış, bu sanatla uğraşanlara da efşancı veya efşanbür adını vermiştir. 17. ve 18. yüzyıllarda bu dönemlerin sanat anlayışına uygun esaslarla gelişimini sürdüren bu sanat, Osmanlı İmparatorluğu’nun idari ve ekonomik çöküşünden kuşkusuz olumsuz şekilde etkilenmiş. 19. yüzyılda bu sanata ilişkin ciddi hiçbir eser ortaya konulmamıştır denilebilir.

PAPERWORK

Paperwork

Kātı’ sanatı, kökeni 15. yüzyıla dayanan, en önemli malzemesi sabır olan geleneksel el sanatlarımızdan biri. Kātı’, özenle hazırlanmış bir kompozisyondaki uygun desen ya da desenler bütününün ince bir kâğıt veya deriden, pozitif veya negatif olarak oyulmak suretiyle çıkartılıp uygun bir zemine yine ustalıkla yapıştırılması sanatına denilmekte. Yapıştırılan diğer zemin ise kâğıt, pasparto, cam veya deridir. “Yazılışı Kātı’ şeklinde olmalıdır” der bu sanatın ustaları. “A” harfinin üzerine konulan çizgi, bu harfin uzun ve kalın okunmalı, “ı” harfinden sonra gelen apostrof ise bu harfin kalın ve kısa okunmalıdır.

En güzel örneklerinin 16. yüzyılda verildiği Kātı’ sanatı, daha sonra Osmanlı’nın gerileme dönemi ile birlikte unutulmaya yüz tutmuştur. Ancak bu dönemde Kātı’ sanatında önemli ustalar yetiştiği görülmekte.

PAPERWORK

Kātı’ the most beautiful examples of which were produced in the 16th century, almost disappeared with the decline stage of the Ottoman Empire. However, it is worth noting that some of the key masters in this art were trained during this period. Kātı’ which requires utmost meticulousness and patience atracted the attention of the western travellers who visited our country in the 17th century, and spreaded to Europe through the works they produced. Kātı’ in French means Decoupage or L’art De La Siluhouette. The English meanings for this art are paper filigree, paper cut or siluet cutting, and the German words are Silhouetten Kunst or Scheren Schnitt. The Persian word for this art is Efsan. Aşık Çelebi used this word in the memorial he wrote in the 16th century, and used the word “Efsancı” or “Efsanbur” for the performers of this art. Kātı’ which continued its development during the 17th and 18th centuries in accordance with the understanding of art at that time, wascertainly badly affected by the administrative and economic collapse of the Ottoman Empire. It can be said that no works with artistic value was created during the 19th century. BUSMEK helps revive this art and tries to pass it on to next generations through the training it provides with the supervision of master teachers and contemporary representatives of Kat’ı.

DERYA GÜNAYDIN 31

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KĀTI’

PAPERWORK

FATMA ÜNLÜSOY 32

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KĀTI’

PAPERWORK

MERVENUR ŞAHİN 33

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KĀTI’

PAPERWORK

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KĀTI’

PAPERWORK

DERYA GÜNAYDIN

MERAL FERİK 34

NİGAR İNCİ 35

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM EBRU

Ebru Farsça’da “bulut gibi, bulutumsu” manasına gelen “ebr” den türetilmiş olan ebru, geleneksel Türk El Sanatları içerisinde özel bir yere sahiptir. Türk kültüründeki süsleme anlayışının, güzellik, estetik ve zerafetinin de bir simgesidir. Tarihçesi hususunda kaynaklarda farklı bilgiler yer almakla birlikte, ebru sanatının 15. yüzyılda Türkistan’da ortaya çıktığı ve İpek Yolu ile Anadolu, İran ve Hindistan’a yayıldığı söylenebilir. Bazı kaynaklara göre de ebru, Türkistan’daki Buhara kentinde doğmuş ve İran yoluyla Osmanlılar’a geçmiştir. Batıda ebru, “Türk Kâğıdı” diye adlandırılmaktadır. Selçuklular döneminde resmi devlet belgeleri, evlenme ve kira akitleri, önemli anlaşmalar hep ebrulu kağıtlara yazılmış, böylece bu evraklar üzerinde tahrifat yapılması önlenmiştir. Osmanlı’da da ebru sanatı, üzerinde yapılabilecek herhangi bir tahrifatı önlemek amacıyla, önceleri resmi evraklar ve çeşitli anlaşmaların yazılmasında ince desenli kâğıtlar üzerinde kullanılmıştır. Zira ebru üzerinde yapılabilecek en ufak bir değişiklik yahut tahrifat kolayca belli olmakta ve bunu düzeltmek mümkün olmamaktadır. Daha sonraları ebru sanatı, İslam sanatları arasında önemli bir yere sahip olmuştur. Bütün Osmanlı sanatlarında olduğu gibi ebru da zorlu, emek isteyen, geri dönüşü ve tekrarı olmayan, çok değişkenli usta-çırak usulü ile öğrenilen bir sanattır. Ebru için gerekli olan malzemeler boya, kitreli su, sığır ödü, kâğıt, tekne, fırça, biz ve taraklardır. Ebru yapımının zor olan kısmı bu malzemelerden kitreli su ve boyanın hazırlanması kısmıdır. Eskiden beri ebruculukta toprak boya denilen boyar maddeler kullanılmıştır. Bu sanatta kullanılan önemli malzemelerden olan kitre, ebru suyuna yapışkan bir koyuluk vermek için kullanılan bitkisel bir zamktır. Sığır ödü, kitreli suyun yüzeyindeki boyaların çökmeden yayılmasını ve birbirlerine karışmasını önleyen, safra asitleri ihtiva eden hayvansal bir maddedir. Aynı rengin ve farklı büyüklükteki desenlerin değişik tonlarını ortaya çıkarmakta, aynı zamanda boyanın kâğıtta sabitleşmesini sağlamaktadır. Bu sanat, bir tür kâğıt boyama sanatı olduğundan, kullanılacak kağıtlar da özel olarak seçilmekte, emici özelliği fazla ve mat renkli olanları tercih edilmektedir. Genellikle 60 – 80 gr. ağırlığında, 1. hamur kağıtlar ya da 2., 3. hamur kâğıtlar, özellikle eskiyi yaşatmak isteyen kişilerce aranmaktadır. Ebru yapımında “tekne” tabir edilen kaplar kullanılmaktadır. Gül ağacının dallarından fırçanın sapı; at kuyruğu kıllarından da fırçalar yapılmaktadır. Gül ağacının tercih edilmesinin nedeni; küflenmemesi, boyalar serpilirken parmağa vurulan darbelerde esnememesi ve parmağı acıtmamasıdır. Ebrular yani kâğıdın üzerinde beliren renkli hareler, bazen yapım tekniğiyle, bazen desenin yarattığı çağrışımlarla, bazen de deseni yaratan sanatçının adıyla anılmaktadırlar. Ebru türlerini; tarzı kadim (eski tarz), battal ebrusu, tarama ebrusu (gelgit ebrusu), şal ebrusu, somaki (mermer) ebrusu, taraklı ebru (geniş taraklı ebru, ince taraklı ebru), hafif ebru, akkâse ebru, kumlu – kılçıklı ebru, yazılı ebru, hatip ebrusu, çiçekli ebru (Necmettin ebrusu) ve koltuk ebrusu olarak sıralayabiliriz. Geleneksel Türk el sanatlarımızdan biri olan ebru, eskiden tezhip ve hat sanatları ile birlikte kitap sayfalarında, murakka kenarlarında, ciltlerde, yazı boşluklarında ve koltuklarında kullanılmıştır. Günümüzde ise başlı başına bir sanattır. Necmettin Okyay, Mustafa Düzgünman, Fuat Başar, Alparslan Babaoğlu, Niyazi Sayın gibi ustalar ebru sanatının yaşatılarak bugünlere ulaşmasını sağlamışlardır.

MARBLING

Marbling In Persian, it was originated from the word ‘ebr’, means like cloud or cloddish, and has a special place in traditional Turkish Handicrafts. It is the wood - symbol of understanding of embellishment beauty, and elegance in Turkish culture. Despite there has been various information in the resources, this art appeared in Turkistan in the 15th century. It is said that it spread out to Anatolia, Iran and India by Silk Road. According to some resources, marbling appeared in Buhara city of Turkistan, and was brought to Ottomans via Iran. In the West, it is named as the Turkish paper. In the Seljukian Time, the official state documents, the agreements of wedding and the rent, the important peaces all were written on the marbling papers, and so falsifying on these documents were prevented. This kind of applying was also used in the Ottomans to save the documents in the early times. Definitely, even the slight changes which are wanted to be done on the documents or falsies can be understood easily and this makes impossible correct the mistakes. In the following years, marbling art had an important place among the Islamic Arts. As occurred in many fine arts, marbling is also a branch of art that can be learned in the way of mastery and apprenticeship and this work needs a great afford. The necessary materials used in making of marbling are; paint -drop- cow bile -paper- boat and brush. The difficult part of this work is to prepare water with kitre and paint. The painting materials have been used in marbling since ancient times. One of the most important is big glue that is used to give dark to marbling water. Cow bile is an animal material that prevents the colors which are on the drop water from distributing and mixing with each other. Since this art is paper painting art, the papers which will be used are chosen specially and the colors are mostly dull because of sucking feature. In making marbling, the pots whose names are ship have been used. The stalk of the brush deriving from the rose tree and the brushes are made of horse tail. The reason of preferring the rose tree is that, it doesn’t corrode and stretch while scattering the colors, addition, it doesn’t harm to the fingers. Marbling is some times called as production technique, the summons which the decoration creates the name of the artist which made the design. Marbling kinds are; style ancient, big marbling, combing or tide marbling, shawl marbling, sumac marble, light marbling, white cup marbling, sandy, fish bone marbling, written marbling, orator marbling, flowery (Necmettin marbling) and arm chair marbling. Marbling is one of the oldest traditional Turkish handicrafts that were used in illumination , calligraphy, book papers, on the side of MURAKKA, volumes, headings, and arm chairs. Today it is basically an art. Necmettin Oktay - Mustafa Duzgunman - Fuat Baser - Alpaslan Babaoglu Niyazi Sayin made great contributions to the development of this art.

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM EBRU

MARBLING

NESLİHAN ATASITÜRK 38

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM EBRU

MARBLING

DİDEM ÇİFTÇİ 39

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM EBRU

MARBLING

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM EBRU

MARBLING

MERYEM YAMAN

ŞEYDANUR GÖKÇE

BERİL YARDIMCI 40

DİDEM ÇİFTÇİ 41

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM ÇİNİ

Çini

TURKISH TILES

ÇİNİ

Turkish Tiles

Çinicilik sözcüğü halk arasında hem sırlı duvar kaplamaları hem de kap-kacak türünden ev eşyalarını tanımlamıştır. Diğer taraftan bilimsel yayınlarda zamanla bu tanımlama değişmiş; kâse, tabak, vazo gibi kap-kacak türünden eşyalara “seramik”, duvar kaplamalarına da “çini” adı verilmeye başlanmıştır.

The word, ‘the art of the tile’ making is defined as both the wall paintings with glaze and house hold items like cooking pans. But by the time, in the scientific publications, this definition changed and bowl, dish, vase, such kind of pans were given the name, ‘ceramic’, to the wall paintings the name ‘tiles.’

Türkler yaradılışın üç unsuru olan ateş, toprak ve suyu kullanarak, hayatının nihai amaçlarından olan güzelliği yakalamak için zamana meydan okuyan sırlarla, çiniyi keşfedip ölümsüzleştirmiştir. Mimari eserleri renklendiren çini sanatının Türkler tarafından ilk uygulandığı örneklerin Uygurlar’a (8-9 yy.) kadar uzanan bir tarihi vardır.

Turks find out tiles and made it immortal to catch the beauty which was thought as the final purpose of life by using the three elements of creation, fire, soil and water. The tile art that colored the architectural arts has a date goes back to Augurs in 8th and 9th century.

Selçuklu ve Osmanlı devrinde çini dekoru mimarinin temel unsurları arasına girerek abidevi bir sanata yükselmiştir. Mimari eserlerden çini dekoru çıkarılacak olursa, bunların çok şey kaybedeceği ve fakir bir manzara göstereceği şüphesizdir. Çini sanatı, 13. yüzyılda Selçuk mimarisi ile yükselmeye başlamıştır. Bu dönemde yapılan Konya’daki Alaaddin Camii, Sırçalı Medrese ve Karatay Medresesi en güzel çinilerin bulunduğu önemli eserlerdir. Bu eserlerde başlıca turkuaz, kobalt ve mor renklerin kullanıldığı geometrik desenli çini ve çini mozaikler iç mekânlarda tercih edilirken, dışta sırlı veya sırsız tuğlalar kullanılmıştır. 14. yüzyılda Anadolu çini sanatı, Osmanlılar ile birlikte yeni bir boyut kazanmıştır. Selçuklu mozaik çini tekniği ile renkli sır tekniğinin birleşmesi, Osmanlı çinilerine bir başlangıç teşkil etmiş ve İznik, Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarında çiniciliğin merkezi olmuştur. Osmanlı devrinden zamanımıza ulaşan en eski çiniler ise, 1391 tarihinde inşaatı tamamlanan İznik Yeşil Cami minaresindedir. Yine Osmanlı çini sanatının getirdiği ilk büyük yenilik, çok renkli sır tekniği olmuştur. Diğer bir yenilik ise sır altı tekniği ile yapılan mavi-beyaz çinilerdir. Özellikle 15. ve 17. yüzyıllar arasında İznik, önemli bir çini ve seramik üretim merkezi haline gelmiş, burada üretilen çiniler İstanbul’daki sarayların duvarlarını süslemiştir. Üstün kaliteli bu çiniler, bugün İstanbul’da Kanunî Sultan Süleyman Türbesi (1566), Sokullu Mehmed Paşa Camii (1572), Piyale Paşa Camii (1574) ile Topkapı Sarayı’ndaki 3. Murad Han dairesinde tüm ihtişamıyla ayakta durmaktadır. Çinilerin desen tasarımları allegorik ve sembolik değerlerin yanında, ülkemizin flora (bitki örtüsü) ve faunasını (hayvanlar) yansıtır. Çinilerdeki geometrik örgülü düzenlemeler ise gökyüzü yani semavi kurallarla fert arasındaki ilişkinin, yani kozmolojik düşüncenin yansımasıdır. Mimari yapılarda çini bezemeleri diğer vasıflarla bütünleşmiş olarak, ancak aşırılıktan uzak, çok güzel ama mütevazi ölçülerde tutulmuştur. Çinilerde kullanılan kuars elektromanyetik dalgaları emme özelliğine sahip olduğundan kullanıldıkları mekânlarda insanlar üzerinde olumlu etki yapmakta, negatif enerjiyi yok etmektedir. Camilerdeki kullanım çinilerin akustik özelliğini kanıtlamaktadır. Dekoratif ya da işlevsel olarak kullanılan çini-seramikler geleneksel sanatlarımız arasında sırlarla dolu yerini koruyarak muhteşem kompozisyonlarıyla yaşama sevinci aşılamaktadır.

TURKISH TILES

During the Seljuks and Ottomans, the decoration joined among the basic components, and became a very great art. If we take tiles from the architectural arts, it is certain that they’ll lose too many beauties of them and they’ll show a very poor appearance. The tiles art began to raise with Seljukian architecture. The Aladdin Mosque in Konya. The Sirgali Madras and Karatay Madras are the important art examples in which the best tiles were used during that age. In these tile arts, the geometric designed tiles and tile mosaics of which colors are turquoise, cobalt and purple were preferred in the inside places, outside the bricks with glazed or the bricks without glazed were used. In the 14th century, the Anatolian tile art was shaped in a new style with Ottomans. Combing Seljuks mosaic tile technique with the colored glaze technique became a beginning for Ottoman tiles and In the establishment years of the Ottoman Empire, it became the center of tiles. Especially, between the 15th and 17th centuries, İznik (Nicaea) became an important tiles and cermic production center and the tiles that produced here embellished the walls of the palaces in istanbul. These high qualified tiles today stand and show off themselves in the Tomb of Magnificent Suleyman, The Sokullu Mehmet Pasha Mosque (1572), Piyale Pasha Mosque (1574), In Murad III, Section in Topkapi Palace with all their fascinating styles. Besides the allegoric and symbolic design projects of tiles, they reflect our country’s flora and fauna. The geometric designed arrangements in the tiles are the reflections of rules between the religions and individuals. In the architectural buildings the tiles designs are seen together with other compositions, they are free of ornaments, attractive, but in the reasonable measurements. The quartz that used in the tiles has the power of absorbing the electromagnetic waves, the places in which they are used have good and positive effect on people and they destroy the negative energy. The usage in the mosques proves the acoustic specialty of tiles. The tile ceramics used as decorative or functional maintain their secret place among our traditional arts and provide people with joy of life. The tile art that lived magnificent times, examples were exhibited in the palaces and mosques, however since 17th century it started to lose its striking place, and almost disappeared, lost many things from its strength, today it has been made attractive again.

Muhteşem devirler yaşayan, camilerde, saraylarda en güzel örnekleri sergilenen ancak 17. yüzyıldan itibaren bilgi ve belge bırakmadan yok olmaya yüz tutan çini sanatı, eski gücünden çok şey kaybetmiş olmasına rağmen, çeşitli kurumlar tarafından bugün yaşatılmaya ve yeniden canlandırılmaya çalışılmaktadır. MERYEM TATLICILAR 42

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM ÇİNİ

TURKISH TILES

SİBEL UYAR 44

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM ÇİNİ

TURKISH TILES

FİSUN ÖN 45

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM ÇİNİ

TURKISH TILES

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM ÇİNİ

TURKISH TILES

FADET MERT

BELKIS ERDEM

ALEV PINARCI 46

EMEL BOZER 47

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM FİLOGRAFİ

Filografi

FILOGRAPHY

Filography

Filografi, çivilerin arasından tellerin geçirilmesi ile objelere estetik görünüm kazandırılması işlemi olarak tanımlanmaktadır. Bu sanat ile belli örgü teknikleri kullanılarak, pek çok çalışma pano haline getirilebilmektedir.

Filography can be defined as the process of getting the wires through the nails to add the objects esthetic appearance. Very many works can be turned into wall panels by using certain knitting techniques with this art.

Filografi sanatında kullanılan malzemeler; 12 mm ya da 17 mm kalınlığında sunta, koyu renkli kadife, deri ya da pelüş kumaş, başsız cam çivisi, tel örmede kullanılan orta boy çuvaldız iğnesi, renkli bobinaj teli, gümüş ya da sarı renkli yaldız boya, zımba makinesi, toz alma fırçası, çerçeve, ufak boy kargaburun, yan keski ve tornavidadır.

The materials used in filography are: a fiberboard in thickness of 12 mm or 17 mm, dark colored velvet, leather or plush fabric, headless glass nail, middle length wire knitting, packing needle, colorful winding wire, silver or yellow colored silver paint, stapler machine, dust cleaning brush, a frame, a small hawk nosed pliers, side type chisel, and screwdriver.

Filografi yaparken ilk olarak; kullanılacak kumaş seçilerek suntanın üzerine yerleştirilir. Ve öncelikle uzun kenar zımbalanır. Uzun kenarın karşı kenarı da sunta üzerinde gerilerek tutturulur. Bezin gevşek olmaması çok önemlidir. Diğer kenarlar için de aynı işlem uygulanır. Kumaşın suntanın arkasından zımbalanmaması gereklidir çünkü bu şekilde panonun arka yüzeyinde temiz bir görüntü elde edilemez. Pano bittikten sonra yapılan çerçeveleme işlemi ile kenarlardaki kötü sayılabilecek görüntüler giderilecektir. Bütün kenarların zımbalama işlemi bittikten sonra seçilen suntanın ölçülerine uygun olarak, kullanılacak model fotokopi ile büyütülmektedir. Sunta seçiminde preslenmiş kavak tercihi, hem çalışma hem taşıma açısından kolaylık sağlamaktadır. Suntanın üzerine gerilen kumaşların renkleri de büyük önem taşımaktadır. Kumaş koyu renkli olmalı ya da en azından koyu renkler ağırlık taşımalıdır. Açık renk üzerine yapılan çalışmalarda modelin görüntüsü zayıf durmaktadır. Filografi sanatı bütün modelleri uygulama fırsatı veren bir sanat dalı olması sebebiyle, model seçmek gibi bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Hat sanatı, amblemler, manzara resimleri, minyatürler, çiçek desenleri, çizgi film karakterleri vb. konular bu sanatta rahatlıkla kullanılmaktadır. Bu sanatta kullanılan çivilerin madeni demir olması, paslanma durumuyla karşı karşıya kalınmasını önlemektedir. Doğru bir sonuç için çekiç ağırlığının 200-250 gr. olmasına dikkat edilmelidir. Çakılacak panonun çivileri resmin ortasından başlanarak kenarlara doğru yayılmalıdır. Çakma işlemi bittikten sonra çiviler, yaldızla boyanmaktadırlar ki deforme olmaları engellenebilsin. Bu sanattaki bir diğer incelik ise; boyanın fotokopi kağıdının boşlukları arasından kumaşın üzerine geçmemesi için çivilerin yatay biçimde boyanmasıdır. Pano dikey pozisyonda hafifçe yapan kişiye eğimli durmalıdır. Ardından altta kalan model kâğıdı iğne ile temizlenmektedir. Teller önce dolgu, sonra seçilmiş olan teknikle çivilerin arasından geçirilmekte ve tablonun hatları belirginleşmeye başlamaktadır. Çıkış yeri Orta Doğu olarak bilinen bu sanat, tüm dünyada yapılmaktadır. Ancak Türkiye’de bazı okullardaki dersler ile hapishanelerdeki ufak çaplı çalışmalar dışında ne bir eğitim ne de bir üretim alanı bulunmaktadır. Bu sanat BUSMEK gibi eğitim kurumları vasıtasıyla yaşatılacak ve gelecek nesillere aktarılacaktır.

While making filography, firstly the fabric used is placed on the fiberboard by choosing. First the long sides are stapled. The opposite sides are also tied by stretching on the fiberboard. Being the fabric ‘snot loosen is very important. The same procedure is followed for the other sides The fabric should not be stapled from the other side of the fiberboard, because in this way, you can not get a good view from the other side of the wall panel. After finishing the wall - panel work, by the framing process, the bad appearance on the sides will be removed off. After finishing stapling all the edges, the model used will be made larger as suitable for the measurements of the fiberboard chosen. In choosing the fiberboard, the pressedpopulus choice provides easiness both for carrying and working. The colors of the fabrics which stretching on the fiberboard are also important greatly. The fabric should have a dark color or, at least, the dark colors should be dominant. In the works that are made on the light colored cloth, the appearance of the model is in a fading color. In filography work, there is no problem in choosing the model, because this art gives us the chance of applying all models. Calligraphy, emblems, views, miniatures, flower designs and cartoon characters, subjects like this can easily be used in this art. Being the nails used metallic iron in this art, prevents the work from being influenced by rust for a right result, the weight of the hammer should be 200 or 250gr. The nails of the used wall panel should spread starting from the middle to the end edges. After finishing driving the nails, they are painted in order not to get deformed. Another detail in this art is that: The nails are painted as horizontal so as not let the paint passes through the photocopy paper on to the fabric. The wall panel stands in the perpendicular position slightly bent down to the artist. Afterwards, the model paper, which is underneath, is cleaned with the needle. First the wires are passed through the filled surface, then they are passed through the nails with the chosen technique, and the lines of the art begin to appear. The origin region of this art is known Middle East, and it has been made all over the world. Except for the works in some school subjects and the small work in the prisons, it has neither a production place nor education place anywhere. This art will just be continued by the educational places like BUSMEK and passed to the next generations. MEDİNE KAZANCI

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM FİLOGRAFİ

FILOGRAPHY

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM FİLOGRAFİ

FILOGRAPHY

CEMİLE ARSLAN

GÜLCAN YILDIRIM 50

OSMAN ÜNVERDİ 51

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM FİLOGRAFİ

FILOGRAPHY

TÜLAY YAKAL DOLAN 52

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM FİLOGRAFİ

FILOGRAPHY

MEHMET ERGÜR 53

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM SERAMİK BİÇİMLENDİRME

Seramik Biçimlendirme Hammaddesi toprak olan seramik, uygarlık tarihinde çok önemli yer tutan bir sanat dalıdır. Geleneksel anlamda seramik ürünler inorganik endüstriyel hammaddelerin belirli oranlarda karıştırılıp şekillendirildikten sonra pişirilerek sertleştirilmesi suretiyle elde edilen malzemelerdir. Seramik, kaplama malzemeleri, sağlık gereçleri, sofra ve süs eşyası ile elektrik yalıtımında kullanılan teknik seramiklerle, fayans ve porselenlerden oluşmaktadır. Günümüzde plastik sanat dalları arasında yer alan seramik, endüstride de giderek gelişen alanlardan biri haline gelmiştir. Seramik sektörü özellikle 1990’lı yılların başından itibaren hızla büyüyen ve gelişen bir ticaret hacmine ulaşmıştır. Türk seramik sektörü, Türk sanayisinin yurt dışında rekabet deneyimine sahip en önemli sektörlerinden biri olma özelliğine sahiptir. Türkiye her geçen yıl, ihracat yaptığı ülkelerdeki pazar payını artırarak ve yeni pazarlarla kalıcı ilişkiler kurarak gösterdiği etkin başarılarla dünyanın önde gelen ihracatçı ülkesi olma yolunda hızla ilerlemektedir. İleriki yıllarda da Türk seramik sektörü ihracatındaki gelişimin artarak devam edeceği düşünülmektedir. Geleneksel, sanatsal ve endüstriyel ürünler şeklinde sınıflandırılan seramiğin ortaya çıkarılmasında; yoğurma, biçimlendirme, kurutma, bisküvi pişirimi ve fırınlama gibi aşamalar kaydedilmektedir. Yoğurma, bir çamur kütlesini elle çevirerek bastırarak karıştırma yöntemidir. Amaç çamuru homojen hale getirmek ve içindeki hava kabarcıklarını çıkarmaktır. Çamur içindeki hava kabarcıkları, fırınlama sırasında bulundukları yerden dışarı çıkacak ve patlayarak hem seramik ürüne hem de fırın içerisindeki diğer ürünlere zarar verecektir. Yoğurmadan sonra seramik çamuru çeşitli yöntemlerle biçimlendirilir. Bu aşamada, temel biçimlendirme yöntemleri olan sucuk (fitil, şerit, çubuk), plaka, torna, çimdik, kalıp yöntemleri tek tek kullanılabildiği gibi birlikte de kullanılabilir. Seramikte biçimlendirme kadar kurutma işlemi de önemlidir. Biçimlendirme sırasında ve sonrasında seramik yumuşak bir naylon ile sarılmalıdır ve bütün yüzeyde eşit kurutma yapılmalıdır. Kurutma işleminden başka bisküvi pişirimi de önemli aşamalarından biridir seramik biçimlendirmenin. Fırınlama aşamasına gelen ürün kullanılan kile bağlı olarak pişirilir. Çömlekçi killeri 950-1000 derece arasında, porselen ve stoneware ise 1200-1300 derece arasında fırınlanır. Fırınlama işlemi bittikten sonra sıcaklık çok yavaş düşürülmelidir, hızlı soğutma seramiklere ve fırın ısıtıcı öğelerine zarar verebilir. Fırınlama sonrası sırlama yapılır ve sırlanmış seramikler ikinci kez sır üstü pişirim için fırınlanır. BUSMEK’te verilen seramik biçimlendirme eğitimlerinde kursiyerlere, seramik biçimlendirme yöntemlerini etkin biçimde kullanabilme, sırlı ve sırsız pişirim tekniklerine uygun olarak ürün ortaya koyabilme bilgi ve beceri kazandırılmaktadır. Eğitimler; çimdikleme ve sıvama yöntemi, sucuk yöntemi, plaka yöntemi, döküm yoluyla şekillendirme, dekorlama, sır hazırlama, sırlama ve pişirim konu başlıkları altında yapılır.

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM SERAMİK BİÇİMLENDİRME

CERAMIC FORMING

Ceramic Forming Ceramic that the raw material is included soil, is an art branch which is taken the important place in the history of civilization. Traditionally ceramic products are the properties which are soil or clay mixed with the industrial materials in specific proportions, hardened, sintered in fire. Ceramic products are coating materials, health supplies, whitewares including cookwares, ornaments, technical ceramics for electrical insulating materials, faiences and porcelains. Today, inside of the plastic arts, ceramic became a gradually developing field in industry. Especially upwords to the begining of 1990s ceramic sector has reached a fast-growing and developing trade volüme. Turkish seramic sector is capable of one of the important competition experience abroad sectors of Turkey industry. Turkey moves rapidly on the way of leading exporting country around the world by increasing its market share in the importing countries and the excelling of engaging with new markets. It is believed that Turkish ceramic sector is continuing the progress in exports increasingly in later years, too. Ceramic that is classified as traditional, artistic and industrial products, has becamethe real form after the steps of remoulding, forming, desiccation, baking and firing. Remoulding is a method of blunging the mud by hands. The aim is homogenisation the mud and remove the bubbles inside the mud. The bubbles inside the mud are popping out and harming by exploding to the itself and the other products inside the oven. After remoulding the mud of ceramic is formed by different methods. At this step the basic forming methods like sujuk (wick, strip, stick), plate, lathe, pinch, pattern methods, can either use one by one or use together. As forming step, desiccation step is important, too. At the forming step and after the forming step ceremic must be covered a nylon and desiccation must be done entire surface equally. Biscuit baking is the other important step of ceramic forming. The products is fired depending on the clay used at the steps of firing. Pottery clay is fired between 950 and 1000 Celcius degrees, porcelain and stoneware are fired between 1200 and 1300 Celcius degrees. After the step of firing the temperature must be increased very slowly. Rapid cooling can be damaged to the ceramic and the ovens parts. After firing it is done porcelainization, and the glazed ceramic is fired to onglaze firing for the second in the oven. Seramic forming trainings that is given in BUSMEK aim to educate about using the methods of ceramic forming influentially and the techniques of firing with glaze or without glaze to trainees. Trainings includes these items as follows; pinching and plasting methods, sujuk method, plate method, forming by moulding, embossing, preparing glaze, glazing and firing.

DENİZ BÜYÜKDERE 54

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM SERAMİK BİÇİMLENDİRME

CERAMIC FORMING

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM SERAMİK BİÇİMLENDİRME

CERAMIC FORMING

AYŞEN YENİCE ORAL

NEZAHAT ALDEMİR

BAYANDAL ŞANLI 56

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM VİTRAY

Vitray Vitray, belli bir desene bağlı olarak birbirine bağlı kurşun profillere yerleştirilmiş renkli cam parçalarından oluşan, şeffaf pencere süslemesi veya resim olarak tanımlanmaktadır. Sadece bir tür camla yapılabileceği gibi birkaç tür camla da farklı kompozisyonlar oluşturulan vitray sanatı, tarihi Antik Çağ’a kadar uzanan cam sanatlarından biridir. Vitray eserlerinin güzelliğini gösteren ışığın, diğer resim türlerinden farklı olarak arkadan gelmesiyle, optik bir derinlik sağladığı görülür. Söz konusu ışık kaynakları doğal ve yapay olarak iki kısımdır. Doğal ışık, güneş ışığıdır, yapay ışık ise, elektrik lambası ve benzer ışık kaynaklarıdır. Sert ve kırılgan olmasına rağmen, kimyacılar tarafından sıvı olduğu kabul edilen camın malzeme olarak kullanıldığı camın en güzel örneklerini geçmiş mimarimizde görmek mümkündür. Buna rağmen, belirli bir süre ülkemizde unutulmuş daha sonra yeni girişimlerle sanat hayatımıza yeniden girmiştir. Cam sanatlarının Doğu Akdeniz kökenli olduğu bilinmektedir. Cam üretimi, M.Ö. 1. yy’da üfleme tekniğinin kullanılmasıyla başlamış, bu teknikle üretilen cam eserler zaman içerisinde hızlı bir gelişim göstererek, bu sanat dalının en güzel örnekleri ortaya çıkarılmıştır. En erken boyalı vitray örneklerine 9. ve 10. yy’larda rastlanmaktadır. Türk cam sanatı, Artuklular ve Selçuklular zamanında başlamıştır. Çeşitli model ve formlardaki vitray, bu dönemde, canlı ancak ışığı daha az geçiren renklerde tasarlanmıştır. Selçuklular döneminde gelişme gösteren sanat Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul’un fethiyle yükselme dönemini yaşamış, camcılığın merkezi İstanbul olmuştur. 19. yy, cam süslemeciliğinin en parlak dönemidir. Osmanlı döneminde mimari yapılarda vitray sanatı yoğun olarak kullanılmıştır. Topkapı Sarayı, Şehzade Türbesi, Süleymaniye Camii, Yeni Camii vitrayın en güzel örneklerinin sergilendiği yapılardır. Vitray sanatında mozaik vitray, macunlu vitray, kurşunlu vitray, boyalı vitray ve tiffany olmak üzere 5 teknik uygulanmaktadır. Mozaik vitrayda, camın mat tarafında eskiz çizilip, eskizsiz içi transparan cam vitray boyası ile doldurulmakta ve bu bölgelere camlar serpiştirilip kurumaya bırakılmaktadır. Son aşamada ise eskiz, siyah cam vitray boyasıyla boyanmaktadır. Macunlu vitrayda, renkli cam parçalarıyla işlemler yapılmakta, bu camların arası macunla doldurulmakta ve renkli cam parçalarının iki camın arasında kalmasıyla oluşturulan bir kompozisyon yaratılmaktadır. Kurşunlu vitrayda camın kurşuna yerleştirilmesi suretiyle işlemler uygulanmaktadır. Boyalı vitrayda eskiz çizilip renklendirilmekte, camın altına konulup konturları belirginleştirilmekte, daha sonra oluşturulan renkler boyanarak işlem tamamlanmaktadır. Tiffany vitrayda diğerlerinden farklı olarak kesilen cam parçaları bakır folyo ile kaplanmakta ve camlar birbirine havya yardımıyla lehimlenmektedir. Yapılan vitray çalışmalarında en önemli nokta, ürünün mimari yapıyla ve diğer elemanlarla bir bütünlük içinde olmasıdır. Günümüzde vitray sanatı giderek önem kazanmaya başlamıştır. Vitray kullanım alanı açısından özellikle iç mimarlıkta kendine yer bulmaktadır. Vitray sanatkarları, zamanla gelişen cam sanayinin sağladığı malzeme zenginliğiyle birlikte teknik ve estetik bilgilerini de katarak, mimarimize estetik yönden önemli katkılarda bulunmaktadır.

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM VİTRAY

STANIED GLASS

Stanied Glass Stained glass is known and defined as transparent windows painting or art that made on glass. It is made of colorful glasses which are placed among and on the connected one another lead profiles. It can only be made of such kind of glass, also some other different kind of stained glass embellishments can be made by forming various compositions. It is one of the famous glass arts which dates back to the ancient antique ages. Windows embellishment (vitray) provides a different kind of depth, which is formed via getting the light behind itself, when considered this way it is different from the other painting kinds. The mentioned light sources are in two types; natural and artificial. The natural light means; the sunlight, as for the artificial light, it is the electric light or the light sources like this – Despite being hard and fragile, the best examples of the windows embellishments can be seen in our ancient architecture. While building this architecture, the glass, which is accepted as melted element by the chemist, has been used. Despite this, glass embellishment was neglected and forgotten in our country for a while, later with some new efforts, it took its place in our life again. The glass arts are known as East Mediterranean origin. Glass production was first begun by using the blowing – winding technique, the glass productions obtained by this way reached a great development as years passed. The very earliest painted vitray examples can be seen in the ninth and tenth centuries.Turkish window – glass art started at the time of Seljuk and Artuklular. Stanied glass that is various models and forms was vivid but it was designed with the colors that do not absorb too much light. The art that showed great development during the Seljuk period, during the time of the Ottoman Empire with the conquest of Istanbul, it lived its strinking period. The glazier center became Istanbul. The ninetieth century is the most striking period of windows embellishment. During the Ottoman Empire, in the architectural buildings, the glass-windows art was used intensively. The Topkapı Place, The Tomb of Sehzedebasi, The Süleymaniye Mosque and The Yeni Cami are the examples. İn the window embellishment art, there are five techniques. They are named as mosaic stained glass, putty stained glass, bulled stained glass, colorful stained glass and tiffany. In mosaic stained glass, the sketch is drawn and the inside of the sketch is filled with transparent glass, stained glass painting, also the windows are scattered to these places and left to dry. Finally, the sketch is painted with a black windows painting. In putty stained glass the transactions are done with paste, and the colorful windows stay between two windows, so this creates a composition. In balled stained glass, the transactions are done by putting the windowe to the lead. In the colorful stained glass, the sketch is drawn and made colorful, also it is put under the window unless design are apparent, the colors are painted. Tiffany is different from stained glass in a way that the window pieces are covered with copper silver paper and the windows are soldered by means of the soldering iron. The stained glass art is getting importance day by day. Tha stained glass can take a good place especially in the inside architecture Tha stained glass artists have provided a great amount of support in the glass stained region by using the rich experiment and materials. They have also added their technical and esthetics knowledge to their works.

NİLGÜN ÇİĞDEM BAKIRCI 59

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM VİTRAY

STANIED GLASS

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM VİTRAY

STANIED GLASS

NİLGÜN ÇİĞDEM BAKIRCI

İPEK NUR YİĞİT KAZAN 60

AYŞENUR YILMAZ

BİRCAN ÇİLE 61

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM VİTRAY

STANIED GLASS

YASEMİN GÜLER 62

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM VİTRAY

STANIED GLASS

NURHAYAT ALTAN 63

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM RESİM

Resim Resim, görülen, düşünülen, hayal edilen faktörleri, akıl süzgecinden geçirerek, herhangi bir zemin üzerine iki boyutlu olarak aktarma sanatıdır. Bu sanatta, çizgi, doku, renk, biçim, ışık-gölge gibi ögeler çeşitli teknikler kullanılarak zengin anlatım biçimlerine dönüşmektedir. Bulunan ilk resimler, tarih öncesi dönemlerde mağara duvarlarına çizilmiş hayvan resimleri, av sahneleri ve yine mağara duvarlarına basılmış el izleridir. Bu resimler o dönem insanının sosyal yaşamı hakkında önemli bilgiler vermektedir. Tarih boyunca insanlar, duvara, taşa, tahtaya, deriye, metale, kumaşa, kanvasa, kağıda, cama ve akla gelebilecek her türlü malzeme üzerine resim yapmışlardır. Resim sanatı, Türkler tarafından da değerlendirilmiştir. Orta Asya bozkırlarında yaşayan Türk boylarının, işlediği konulardan dolayı “hayvan üslubu” olarak isimlendirilen resimler yaptığı bilinmektedir. Batı resmi, milattan sonra dini konuları sembolik bir biçimde resmetmeye odaklanmıştır. Bu dönemde figürler hareketsiz, kompozisyonlar ise kuralcıdır. Rönesans’tan sonra dini konuların dışına çıkılmaya başlanmış, ressamlar eserlerine farklı boyutlar katmışlardır. İslam dünyasında ise dini çekinceler sebebiyle 18. yüzyılın ortalarına kadar daha çok soyut desenler ve yazılar şekillendirilmiş, hat, ebru, minyatür gibi sanatlar gelişmiştir. Bu nedenle Türk resim sanatı denince daha çok Batı etkisi altında gelişen resim sanatı anlaşılmaktadır. Türkiye’de Batılı anlamdaki ilk resim denemeleri Mühendis hane-i Berri-i Hümayun (Kara Mühendishanesi) ile Mekteb-i Harbiye (bugünkü Kara Harp Okulu) gibi mühendislik ve askeri okullarında gerçekleştirilmiştir. Cumhuriyetin kurulmasından sonra da resim alanındaki çalışmalar desteklenmiş, 1928 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi, Güzel Sanatlar Akademisi’ne dönüştürülmüştür. Resim sanatında 1950’den sonra çok çeşitli eğilimlerin, akımların, düşüncelerin yan yana yer aldığı gözlenmektedir. Resim sanatı icra edilirken güncel sanata ait alternatif yaklaşımların yanı sıra belli başlı bazı teknikler kullanılmaktadır. Bunların en başında kara kalem ya da füzen ile yapılan desen çalışmaları gelmektedir. Resim eğitiminin temelini teşkil eden desen, öncelikle görünen objenin birebir çizilmesi, sonrasında ise sanatçı tarafından buna yorum katılması ile gelişmektedir. Sulu boya, pastel, guaj boya, lavi ve yağlı boya tekniğinde de yöntem aynı olmakla birlikte malzeme farklı, renk olgusu ön planda olmaktadır. Kolaj tekniği de kağıtlarla yapılan, sanatçının isteğine göre renkli ya da renksiz kurgulanabilen, yine sanatçı tarafından istenirse farklı boyalar ile müdahalelerin de yapılabildiği çalışmalardır. Günümüz resim sanatında, geçen zaman ve gelişen teknolojinin izinde yürüyen sanatçının kullandığı malzeme de değişmiştir. Herhangi bir obje, sanat nesnesi olabildiği gibi video ve fotoğraf gibi teknikler, güncel sanatı oluşturmaktadır. Resim sanatında video art, enstalasyon, dijital baskıların yanı sıra tuval çalışmaları da yapılmakta ve bu sanat, tüm farklılıkları içinde barındırarak büyük bir gelişim göstermektedir.

RESİM

PAINTING

Painting Painting is the art of expressing ideas and emotions on a surface in the shape of two dimensions by evaluating the factors which can be seen and thought. In this art, the elements such as; drawings, texture, color, shape and shadows turn into rich expression ways by using various techniques. The first paintings, drawings found in the very early ages were the animal drawings, hunting scenes, and hands’ prints drawn on the walls of the caves. These drawings give important ideas about the social life of the communities, and people lived in that age. Through out the history, human being drew pictures on the stones, walls, woods, leathers, metals, fabrics, canvases, papers and glasses, shortly on everything can be thought of. The art of paintings, drawings were valued and taken into much consideration by also Turks. It is known that Turkish tribes lived in the grasslands of “Central Asia”, drew and painted pictures known as ‘animal expression’. NERMİN GÜRAY

The Western paintings and drawings were focused on painting the religious subjects in the symbolic shapes after A.C. In this age, the figures were stable, and the compositions were regulated strictly. After the Renaissance, artists began to do the paintings not based on religion, so they added different values to their arts.

GÜLAY KASTAN

In the Muslim world, especially the abstract drawings and writings were done, the arts such as calligraphy, ebru and miniature were developed. In Turkey, the first painting experiments are carried out in schools such as “Mühendishane-i Berr-i Humayun and Mekteb-i Harbiye”. After establishing of the Turkish Republic, the studies in the area of picture were supported and Sanayi-i Nefise School was turned into the “Fine Arts Academy”. In the area of Picture various trends, approaches were seen after 1950 s. While doing picture art some certain techniques are used as well as contemporary alternative techniques. Among these, the most striking one is black pen (kara kalem or füzen). The decoration which contains the basic element of picture education is developed by drawing the visible objects and interpreted by artist. For the techniques, such as; water color, pastel, gouache color and oil painting. The methods used are the same, but the materials are different and the color phenomenon plays an important role.

BETÜL ZEHRA DİLSİZ

NERMİN GÜRAY

The collage technique is made with papers and according to the wishes of the artist. It can be colorful or colorless, and also it can be painted by using various colors, if desired by the artist. Today the materials used by artists, who follow the paths of the developing technology and passing time, have changed. Any kind of object can be the art object and the techniques such as video and photographs form the daily, contemporary art. In the painting art, the canvas works are done except for video arts, installation and digital press. And this art has been developed greatly by harmonizing all differences inside it. SEMRA GÜNEREN

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM RESİM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

PAINTING

RESİM

PAINTING

GÜRSEL ERDEN 66

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM RESİM

PAINTING

KADRİYE YAPICI 68

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM RESİM

PAINTING

BENLİHAN AY 69

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM RESİM

PAINTING

FİLİZ SÖNMEZ 70

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM RESİM

PAINTING

SEMRA GÜNEREN 71

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM NAHT

Naht

NAHT

Naht

Naht, bir hat yazısının veya bir motifin kıl testereyle ahşap zeminden kesilmesidir.

Naht is an art that cutting of a Arabic calligraphy or a pattern with a fret saw from wooden floor.

Naht sanatında ceviz, abanoz, marin, huş, gül, paduk gibi ahşaplar kesilir. Naht, Kakma, Kündekâri, Oyma teknikleri birleştirilerek işlenen ahşap eşyalar özgün dekoratif eserler olarak günümüzde kullanılmaktadır. Cami tezyinatında özellikle hat yazılarında ahşap kesme uygulanmaya başlanmıştır.

In Naht art, walnut, ebony, marin, birch, rose, paddy are cut. Naht, Kakma, Kündekâr which carving techniques are combined and processed as wooden decorative objects, are used as original decorative works today.In the mosque ornamentation, wood cutting was started to be applied especially in the Arabic calligraphy.

Yapılan araştırmalarda İslamiyet’ten önce Orta Asya’da yaşayan Türklerin heykel ve oyma süsleme eserlerine rastlanmıştır. Bu eserlerde Çin ve Hint sanatının izleri görülmektedir. Ancak İslam dininin heykel yapma sanatına müsaade etmemesi, Müslümanlar ve Türkler arasında Naht “ahşap kesme ve oyma sanatı”nın ilerlemesine yol açmıştır.

Researches have revealed that the Turks who lived in Central Asia before Islam were found in sculpture and carved ornamentation. In these works, marks of Chinese and Indian art have been seen. However, the fact that the Islamic religion does not allow the art of making sculpture has led to the progress of Naht “wood cutting and carving art” between Muslims and Turks.

Türklerin Müslümanlığı kabul etmelerinden sonra Naht sanatı daha çok Türkistan’da gelişim göstermiştir. Sonraları Büyük Selçuklu Devleti’nin hâkim olduğu yerlerde meydana getirdikleri mimari eserlerin tezyinatında da oyma işçiliğine geniş yer verilmiştir.

After the Turks accepted Muslims, Naht art developed more in Turkestan. In later periods, the carvings of the architectural ornaments that the Great Seljuk State had dominated were widely given to the carving workmanship.

Selçuklu ve Beylikler döneminde Naht ahşap kesme ve oyma sanatı ehemmiyetini muhafaza etmiş ve Erzurum, Harput, Beyşehir, Konya gibi büyük merkezlerde bu sanatın en güzel örnekleri meydana getirilmiştir.

During the Seljuk and Beyliks periods, Naht preserved the importance of cutting and engraving art and brought the best examples of this art to the big centers such as Erzurum, Harput, Beysehir and Konya.

Osmanlı İmparatorluğu zamanında Naht ahşap kesme ve oyma sanatında hat yazısı dışında rumî ve hatai dediğimiz çiçek, nebat ve hayvanların stilize edilmesinden meydana gelen tezyin motifleri kullanılmıştır. Mimarî eserlerin iç ve dış kısımları bu sanatın ustaları tarafından bezenmiştir. Başlıca uygulama alanları da cami ve türbelerin mihrab ile minberleri, rahleler, kapı, pencere, dolap kapakları, çekmece, sandık, kaşık, sehpa, kavukluk, yazı takımı, gibi eşya süslemeleridir.

At the time of the Ottoman Empire, except the Arabic calligraphy in the art of engraving and Naht wooden cutting, motifs of ornaments and flowers that we call rumi and hata’i, and the motifs of the flowers which are shaped by the way the animals are stylized. The interior and exterior parts of the architectural works are decorated by the masters of this art. The main application areas are mosques and mihrab and pulpit of tombs,desks, door, windows, cabinet doors, drawers, chests, spoons, coffee tables, kavukluk(shelve on which is put a hat), writing utensils.

ALİ MUTLU 72

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM NAHT

NAHT

ALİ KADRİ KURU 74

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM NAHT

NAHT

ESRA ÖZTÜRK 75

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM BİLİMSEL BİTKİ ÇİZİMİ

SCIENTIFIC PLANT DRAWING

Bilimsel Bitki Çizimi

Scientific Plant Drawing

Botanik, biyoloji, tıp, zooloji, ziraat ve jeoloji gibi bilimlerde, öğretici ve tamamlayıcı amaç hedeﬂenerek objenin gerçeğine uygun olarak yapılan detaylı resimler ve illüstrasyonlara ‘bilimsel çizim’ ya da ‘bilimsel illüstrasyon’ adı verilir. Bilimsel bitki çizimi de, bilimsel çizimin bir alt dalıdır.

Scientifc drawings or scientifc illustrations are very detailed and realistic drawings or illustrations of objects used in sciences such as botanic, biology, zoology, medicine, agriculture and geology, and created with an informative or a complementary purpose. And scientifc plant drawing is one of the subbranches of scientifc drawings.

Bilimsel bitki çiziminde amaç; resmedilen objenin vurgulanmak istenen yönlerini, detaylarını belirginleştirmek, gerektiğinde kimi detayları ayıklayıp yalınlaştırarak; ancak gerçeklik duygusunu etkilemeyecek ölçüde abartma yöntemlerine başvurarak, bir fotoğraf makinesinden daha fazlasını yapmayı hedeflemektedir. Söz gelimi, biyolojik özellikleri incelenen bir bitkinin, fotoğraf yöntemiyle sadece bir kısmı ele alınırken, bilimsel illüstrasyonda bitkinin yaprak, gövde, çiçek, dal, kök bölgeleri abartılarak dokusu, damarları ve hatta bütünü bir arada gerçeğe en yakın şekilde resmedilebilmektedir. Bilimsel bitki çizimi (bilimsel illüstrasyon); bilimsel gözlem, disiplinli çalışma ve sanatsal etkinin bir karışımıdır. Bitki illüstrasyonu, botanik ana bilim dalında, bitkilerin doğru teşhis edilebilmesi ve daha sonra yapılacak olan bilimsel çalışmalara kaynak olması açısından büyük önem taşır. Bitkilerin ayrıntılı resimleri botanikçilerin en önemli başvuru kaynaklarından biridir. Fotoğrafa sağlanamayacak ayrıntı düzeyi, bu yöntemle ifade edilebilir ve görsel olarak daha etkilidir. Bu şekilde disiplinli bir çalışmanın estetik olarak ortaya çıkması daha büyük kitlelere ulaşmak açısından da önemlidir. Oluşan bu ilgi, ﬂorayı bilen insan sayısının artmasını ve sadece bilim adamları değil, genel halkın da aktif bir şekilde bitkilerle ilgilenmesini sağlamaktadır. BUSMEK, alanında uzman usta öğreticilerin nezaretinde, ‘bilimsel bitki çizimi’ alanında verdiği eğitimde, teknik kalem, karakalem, suluboya teknikleri ile bitki resimlemeyi göstermekte, kursiyerlerin, amaca hizmet edecek şekilde sanatı, doğru yöntem ve tekniklerle öğrenmesini sağlamaktadır. Günümüzde, dünyanın birçok ülkesinde sanatın önemli bir dalı olan ve sanat fakültelerinde akademik eğitimi verilen bilimsel bitki çizimi, ne yazık ki Türkiye’de yeterli ilgiyi görmemekte ve bilinmemektedir. Profesyonelleri, parmakla gösterilecek kadar az sayıdadır. “Bilimsel Bitki Çizimi” çalışmalarında ortaya çıkan ürün, birbirinden güzel bitkilerin kısım kısım incelenmeye hazır hale gelmesini sağlamaktadır. Bu sayede Türkiye’de yok olma tehlikesi altında olan bitkiler resmedilerek kayıt altına alınmış olur. Bilimsel illüstrasyon, doğal alanların hızla yok olduğu çağımızda, tehlike altında olan bitkilerin korumaya alınması için büyük önem arz etmektedir.

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM BİLİMSEL BİTKİ ÇİZİMİ

SCIENTIFIC PLANT DRAWING

The aim of scientifc plant drawing is to make the features of an object we want to emphasize more prominent, eliminating some of the details if necessary, but not compromising the feeling of realness by using some exaggeration techniques. In other words, the aim is doing more than what a camera does. For instance, by using a camera, we can cover only some certain parts of a plant the biological features of which we would like to analyse. However, With a scientifc illustration of the same plant, we can realistically draw the leaves, ﬂowers, branches, body and roots of a plant with exaggeration techniques, having at our disposal the most realistic form of the plant with all the tissues and veins. Scientifc plant drawing (scientifc illustration), is performed bringing together scientifc experimenting, disciplined work and artistic affect. In botanic, scientifc plant illustration has great importance in the correct recognition of plants, as well as being a useful source for later works and experiments. The detailed drawings of plants are one of the most important sources of research for botanists. It is visually more inﬂuential, and the level of details which photography can never provide is acquired thanks to this art. Also, creating an aesthetic product with a disciplined labor helps the performers of this art reach a larger audience. The popularity which was created through this art has helped more people except for scientists have become interested in plants. In BUSMEK, masters of this art teach the trainees how to perform the art using techniques such as pencil and water colouring. Thus, trainees learn how to do the scientifc drawing of the plants with a performance which best matches with the actual purpose of the art. Scientifc plant drawing, which nowadays is considered as an important art in many countries in the world, and which is taught academically in many art faculties, is unfortunately not popular and well-known in Turkey. Products which are created by the help of the trainings help beautifully drawn plants be analysed part by part. Thanks to this, the plants which are about to disappear from the face of the earth can be drawn and saved in relevant databases. In this era which our natural assets slip through our hands, scientifc illustration of plants are of great importance in our efforts to preserve the plants which are under the danger of disappearing.

HATİCE AYDIN 76

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM BİLİMSEL BİTKİ ÇİZİMİ

SCIENTIFIC PLANT DRAWING

SEVTAP ÖZER

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM BİLİMSEL BİTKİ ÇİZİMİ

SCIENTIFIC PLANT DRAWING

MÜZEYYEN BİÇER

HATİCE AYDIN 78

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KAĞIT ÇANTA

Kağıt Çanta

PAPER BAG

KAĞIT ÇANTA

Paper Bag

Kağıt, insanlığın en önemli ihtiyaç maddelerinden biridir. Ayrıca kağıt sanayisi, bir ülkenin gelişmişlik düzeylerinin belirlemede önemli bir faktördür. Öncelikle, kağıt çamurunun hazırlanması için, su içerisinde liflerine ayrılır. Eğer gerekirse içindeki yabancı maddeler için temizleme işlemine tutulur. Mürekkep ayırıcı olarak, sodyum hidroksit veya sodyum karbonat kullanılır. Daha sonra hazır olan kâğıt lifleri, geri dönüşmüş kâğıt üretiminde kullanılır.

Paper is one of the most important necessities of mankind. Also, Paper industry is an important actor in determining of development of the country. First of all, it is separated into fibers in water for the preparation of paper mud. You should cleaning the process if any foreign materials inside. Sodium hydroxide or sodium carbonate is used as the ink separator After all process, paper fibers are used in the production of recycled paper.

Ülkemizde atık kâğıt; gazete kâğıdı, kraft kâğıdı ve sigara kâğıdı dışındaki tüm cinslerin imalatında kullanılmaktadır. Atık kâğıdın geri dönüşüm için işlem görme sayısı beştir. Beş kez işlem gören kâğıt, yani beş kez kullanıma sunulan kâğıt artık özelliğini yitirmiş olur ve bir daha toplanıp işlemden geçirilmez. Bunun nedeni de işlemden geçen kâğıtların elyaflarında yaşanan yıpranmadır.

Every wastepaper can be used in paper factory except newspring, craft paper and rolling paper. Waste paper can be processed five times. After the processing five times the paper will be losing one’s edge and can not be recycling. The reason is that paper fibers can be losing tensile strength.

Hurda kâğıdın tekrar kağıt imalatında kullanılması hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini % 35, su kullanımını % 45 azaltabilmektedir. Değişik özellikte renkli veya beyaz kâğıtların çiçek kalıpları ile kesilerek ve origami tekniği ile yardımcı araçlarla şekillendirilerek yapılmasına kâğıt çiçek denir. Dekoratif amaçlı kullanımı olan bir çalışmadır. Yaka çiçeği, pano, tanzim veya dekorasyonda kullanılır. Kâğıt çiçek yapımında mulaj kâğıdı, resim kâğıdı, krepon kâğıdı, elişi kâğıdı, aydınger kâğıdı, fon kartonu gibi şekillendirme yapılabilen kâğıtlar kullanılır. Kâğıt çiçekte genellikle kâğıtların boyanması her zaman istenilen sonucu vermediği için ve ayrıca çiçek yapmaya uygun renkli kâğıt çeşitlerinin fazla olması boya yapmaya gerek bırakmamaktadır. Gerektiğinde kâğıdın özelliğine göre çiçek boyası, suluboya, guaj boya veya su bazlı akrilik boyalar ile boyanır. Yapma çiçekçilikte çiçeğin özelliğine uygun malzemelerle veya dekoratif ve fantezi çiçeklerde değişik malzemelerle tohum hazırlanır. Kâğıt çiçekte ütüleme işlemi de diğer malzemelerde olduğu gibi yapılmaktadır. Kâğıdın özelliğine göre ütünün sıcaklığını ayarlamak önemlidir. Çiçek düzenleme sanatında üç ana ilke vardır. Bunlar; teklik, ölçü ve aksandır. Denge, armoni ve ritsim ilkelerinin ilavesiyle de bir kompozisyon meydana gelir. BUSMEK yetişkin eğitimi merkezlerinde eğitimi verilen atık kağıt ve ambalajlardan aksesuar yapımı giderek yaygınlaşan bir kurs haline geliyor. Bu branşta atık kağıtlardan çanta üretimi sıkça yapılan işler arasındadır. Aynı zamanda Origami yani kağıt katlama sanatı ile neredeyse birçok şey yapılabilmektedir. Kâğıttan çanta yapmak isteyenler bu güzel çalışmayı öğrenerek çeşitli ve güzel çanta modelleri de yapabilirler. Çanta yapmak için kağıt veya karton türü malzeme kullanılmaktadır.

PAPER BAG

Paper manufacturing by using scrap paper can reduce %74-94 of air pollution , % 35 of water pollution and %45 of water usage . Paper flower is that different kinds of colour or white papers are cut by flower mold and shaped by helping tools of origami technique. It is a work for decorative usage. It is used in collar, board, arrangment or decoration. In making of paper flower, the paper that can be formed is used such as moulage paper, drawing paper, crepe paper, construction paper, tracing paper. In paper flower, it is not usually necessary to paint because the painting of the paper does not always give the desired result and also because of the large variety of colored paper suitable for making flowers. If it is necessary, it is painted with flower-painted, watercolor, gouache or water-based acrylic paints according to the characteristics of the paper. In artificial flowers seeds are made with materials suitable to the nature of the flowers or with different materials in decorative and fancy flowers. Ironing on paper flower is done as it is in other materials. It is important to adjust the temperature of the iron according to the characteristics of the paper. There are three main principles in flower arrangement art. These are: uniqueness, measure and accent. The composition consists of the addition of balance, harmony and rituals. In BUSMEK adult education centers, making accessories from waste paper and packaging become an increasingly popular course. Bag production from waste paper is a common job in this branch. At the same time, almost anything can be done with Origami, ie paper folding art. Those who want to make bags from paper can do various and beautiful bag models by learning this beautiful work. Paper or cardboard materials are used to make bags.

RUKİYE İNŞAATÇI 80

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KAĞIT ÇANTA

PAPER BAG

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KAĞIT ÇANTA

PAPER BAG

ZUHAL CEYLAN

NESLİHAN YALÇINKAYA

AYŞE GÖNEN

CEVRİYE DUMAN

SAADET YILMAZ

FATMA TÖNGELCİOĞLU 83

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KAĞIT RÖLYEF

PAPER RELIEF

Kağıt Rölyef Bir yüzey üzerine yapılan yükseltme veya çökertmelere rölyef (kabartma) denir. Tasarlanan modele uygun figürlerin, yardımcı malzemelerle, üzerinde çalışılan tabloya boyut vererek yerleştirilmesiyle oluşturulur. Kabartma yani rölyef sanatı, Anadolu topraklarında, geçmişi ta Antik Yunan’a, hatta daha eski Anadolu uygarlıklarına dayanan bir sanattır. Dekoratif olarak kapı, şömine, sehpa, sandık gibi çeşitli eşya yüzeylerinde, tablolarda, duvar bezemelerinde örneklerine rastlanır. Çizimi yapılan küçük bir kulübenin, yanındaki bir ağacın boyut kazandırılarak tabloya aktarılması, yine insan figürlerinin aynı şekilde boyutlandırılarak kompozisyonda yerleştirilmesi rölyef çalışmalarıdır. Rölyef yani kabartma, sanatsal üretimde olduğu gibi hayatın farklı alanlarında da kullanılan bir tekniktir. Yüzeyde ışık alan ve almayan yönlerin belirme derecesine yahut yüzeyin şekline göre ‘alçak’ ve ‘yüksek’ çeşitleri vardır. Mesela paralarda kabartma yüzeyden çok yüksek olmadığı için bunu, alçak kabartmaya örnek olarak gösterebiliriz. Yüzeyden oldukça yüksek olanlar da, adıyla müsemma, yüksek kabartmaya örnektir.

KAĞIT RÖLYEF

PAPER RELIEF

Paper Relief Relief is a raising and lowering process on the paper relief. The model is designed to fit the figures and to give dimensions with auxiliary materials, created by dimensioning the workpiece. The relief is an art coming from Ancient Greek, in fact from ancient Anatolian civilizations in Anatolia. We can find many example of relief on the surface of various objects such as decorative door, fireplace, coffee table, chests, tables, wall decorations. The relief studies are that drawing a small hunt transferred dimensions of a tree to the table and human figures are also dimensioned in the composition in the same way. Relief is a technique used in various fields of life, as an artistic production. To determine the direction of the light receiving surface area and shape of the surface according to degree or ‘low’ and ‘high’ varieties. The coin is an example of low relief because of its surface is not very high. On the other hand, the quite high surface, true to its name, is an example of high relief. Three Dimensional Papers

Kâğıtlardan Üçüncü Boyut Kâğıt rölyef, hem klasik, hem de modern sanatın çizgilerini taşıyan bir süsleme sanattır. Birden fazla ayrı katmanın özel tekniklerle üst üste yapıştırılarak belirli bir derinliğe sahip üç boyutlu tablolar oluşturulması işlemidir. Peki nasıl yapılır kâğıt rölyef? Kâğıt rölyefte perspektif kurallarına sadık kalınacak şekilde kâğıtlar istenen desenlerde kesilir ve çeşitli şekillerde kabartılarak zemine yapıştırılır. Size en yakın noktadaki deseni daha çok kabartmak, uzaktaki desenleri ise daha az kabartmak, kâğıt rölyefte perspektifi yakalamanın en temel noktasıdır. Kâğıt rölyef yapmaya önce zemini hazırlayarak başlanır. Zemin olarak belirlenen bir resmin veya bir manzara resminin renkli fotokopisi kullanılabilir. Zemin çalışması için fırça ve akrilik boya kullanılır ve bu çalışma, desenin zeminle bütünleşmesini sağlar. Zemin çalışmasının ardından boyutlandırılmak istenen kısımlar belirlenir ve taslağa uygun desenlerde kâğıtlar kesilir. Ardından kesilen kâğıtlar elle veya basit aletler yardımıyla bükülerek resme eklenir. El becerisi, titiz çalışma ve sabırla yoğurulunca ortaya güzel bir görselliğe sahip olan üç boyutlu birbirinden güzel tabloların çıkması kaçınılmazdır.

Paper relief is not only a classical but also a modern decorative art. More than one separate layers are glued by a special technique used to create three-dimensional table having a certain depth. So how is paper relief made? The papers should be cut according to the perspective rules and glued to the surface in various ways. The basic point is that you should emboss the nearest point than the farther. The paper relief starts by preparing the ground for the relief. You need colourful copy of a picture or a landscape. Acrylic paint and brushes are used for ground work and this work allows the pattern to integrate with the ground. After the ground work, you should resize the desired parts and cut paper according to draft. Paper is added to the ground by twisting and using hand or simple tools. It is inevitable that very beautiful three dimensional art pieces come to light by manual dexterity, meticulous work and patience.

ELİF YILDIZ 84

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KAĞIT RÖLYEF

PAPER RELIEF

AYŞE ELMA 86

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KAĞIT RÖLYEF

PAPER RELIEF

HÜLYA ALP 87

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DERİ İŞLEMECİLİĞİ

Deri İşlemeciliği Hayvan derilerinin işlenerek bozulmaz ve kullanıma elverişli hale getirilmesine “dericilik” denilmektedir. Süsleme ise birtakım katkılarla bir şeyi daha güzel, daha göz alıcı, daha hoş göstermek, yani tezyin etmektir. Dericilik, ilk insanların giyinmek ve barınmak amacıyla deriden yararlanmaya çalışmaları ile başlamıştır. Deri süslemeciliği derileri keserek, yapıştırarak, dikerek, oyarak, yakarak, boyayarak, aksesuarlarla süsleyerek çeşitli model ve desenlerde ürün oluşturma; deriyi işleyerek, giyim ve ev eşyalarını, silah kaplarını ve hayvan koşumlarını süsleme sanatıdır. Deri süslemeciliğinde ana malzeme olarak deri kullanıldığı gibi, ahşap, toprak, seramik, bakır vb. objelerin üzerine de deri işlemeciliği yöntemleri de uygulanmaktadır. Deri eşyaların sağlam olması ve sanat özelliği taşıması, derilerin iyi terbiye edilmiş, iyi işlenmiş olmasına bağlıdır. Bu nedenle “debbağlık” en gelişmiş zanaatlardan biri olmuştur. Roma tarihçilerinden Pilinius’a göre, dericiliği ilk bulan Beotyalı Tichus’dur. Diğer bir söylentiye göre ise dericiliğin piri Çin Prensi Sin-Tang’dır. Dericilik, Sümer, Asur, Mısır, Yunan ve Hitit medeniyetlerinde de önemli yer tutar. Derinin güzel sanatlardaki yeri oldukça eskidir. Zira çok eski çağlardan beri, mobilyaları süslemede kullanılırdı. Yunanlılar ve Romalılar mabed kapıları için deriden perde yaparlardı. Deri, Eski Türkler tarafından da yoğun olarak kullanılmaktaydı. Sandıklar, hurçlar, kapı perdeleri vb. yapımında ana madde olarak deriden yararlanılırdı. Bu derilerin üzerine boya ile nakışlar ve çeşitli süslemeler yapılırdı. Türkiye’de çağdaş yöntemlerle çalışan ilk deri sanayi, 1812 yılında 2. Mahmud tarafından kurdurulmuştur. Türk deri işlerinde yüzyıllar boyunca değişik süsleme motifleri kullanılmıştır. 12. yy’da bilhassa Selçuklu deri eserleri üzerinde kullanılan süsleme motifleri, arabesk ve Selçuk geçmesinden ibarettir. 15. yy’dan itibaren bilhassa İstanbul’un Türkler tarafından fethinden sonra stilize edilmiş üç yapraklı yonca, rumi, nilüfer, ıtır yaprağı, bulut, gül, tepecik, pens, hatai, ortabağ, tığ gibi motifler kullanılmıştır. 16. yy’da bunlara karanfil, lale, gül çiçekleri buket halinde katılmıştır. 17. yy’da süsleme motiflerinde bir değişiklik görülmekte, fakat işçilikte bir gerilik göze çarpmaktadır. 18. yy.’da ise deri işçiliğinde klasik yol devam etmekle beraber, daha basit ve kolay olan altın yaldız sürülmüş deri üzerine demirle tazyik yaparak dekore etmek usulü yaygınlaşmaya başlamış ve Avrupa etkisiyle rokoko süslemeciliği klasik motiflerin yerini almıştır. 20. yüzyılın birinci çeyreğine kadar sanat değeri taşıyan bazı kıymetli parçalar yapılmış olmakla beraber gerileme durmamıştır. Günümüzde deri, imalat, kundura, konfeksiyon, saraciye vs. dallarıyla pek çok kişiye iş imkanı sunarak istihdam olanağı sağlamakta ve ekonomiye katkıda bulunmaktadır.

LEATHER WORK

DERİ İŞLEMECİLİĞİ

LEATHER WORK

Leather Work By treating the animals skins with various processes until coming to the fine quality is called ‘leather trade’. As for leather embellishment, it is to make the leather more beautiful, more attractive, more eye catching. Leather work and embellishment started with the need of housing and clothing of the primitive men. They tried to make use of the leather. The leather embellishment is a kind of embellishment from which clothing and house hold items, the weapon cases and animal harnesses are made by cutting, gluing, sewing, engraving, painting, burning and embellishing the leather with various accessories in different models and designs. So new nice products are made. In the leather embellishment, as the main material the leather is used, also some other objects and materials such as wood, soil, ceramic cooper can be covered with leather. Being the leather things strong and having good art specialties depend on their being well - processed and well treated, for this reason, the leather dealing became one of the most developed art throughout the ages.

MEHMET KURHAN

According to Rome historian Pilinius, the first person who discovered the leather is Tichus From Beotya, as to another rumors, the expert of the leather work is the Chinese Prince Sin Tang. Leather processing takes an important place in Summer, Azure, Egypt, Greek and Hittites civilizations. The place of leather among the fine arts is quite old. It was used to embellish the furniture definitely since the ancient times. The Greek and Roman people used to make curtains from the leather for their places of worship. The leather was used by Turks, too frequently. While making the chests - trunks - the door curtains and things like this, the leather was used. On these leathers, various embellishments and designs were made with paint. In Turkey, the leather industry which works with contemporary techniques - was first founded in 1812 by Mahmud II. In Turkish leather woks, various embellishment motifs were used for centuries. In the 12th century, the embellishment motifs which were used on the Seljukian leather motifs consisted of arabesque and Seljukian style.Since the 15th century, especially after Istanbul’s been conquered by Turks, he stylized three dimensional clover with leaves, rumi, water lily, perfume leaves, cloud, rose, tepecik, pens, hatai, ortabag and hooked needle motifs were used. In the 16th century, carnation, tulip, roses were added to these as bunches. In the 17th century, in the embellishment motifs, a change is witnessed, but in the workmanship there seems a lack of quality. In the 18th century, the classical style continued, addition, the decoration of gold gilding decoration which was made by pressing iron began to spread. The rococo embellishments took the place of classical motifs with European effect. Until the first quarter of the 20th century, some leather arts which had art specialties were made but the regression didn’t stop. Today, leather provides various working possibilities to people in especially production, shoes, clothing, leather works etc in this way, it contributes to economy.

BERRİN GÜNDOĞDU

ŞÜKRİYE KESKİN

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DERİ İŞLEMECİLİĞİ

LEATHER WORK

NEZİHE - MEHMET KURHAN 90

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DERİ İŞLEMECİLİĞİ

LEATHER WORK

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DERİ İŞLEMECİLİĞİ

LEATHER WORK

BEYHAN GARİP

ADİLE FİDANGÜL

MELTEM ERKEN

FİLİZ ÖZAŞ 93

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DEKORATİF AHŞAP SÜSLEME

Dekoratif Ahşap Süsleme

Wood Shaping

BUSMEK, temel malzemesi ahşap olan çeşitli branşlarda eğitim vermekte ve bu eğitimlerini “Dekoratif Ahşap Süsleme” üst başlığında toplamaktadır. BUSMEK’in “Dekoratif Ahşap Süsleme” ana başlığı altında “Ahşap Boyama” eğitimi verilmektedir.

BUSMEK provides training on various branches, using wood as the basic material, but all these branches have now been brought together under the title “wood shaping”. The aforementioned branches are “wood burning”, “wood carving” and “wood painting”.

Ahşap Boyama, kolay ve masrafsız yapılabilen bir sanattır. Öncelikle tahta seçimi yapılır. Tahta seçiminde ağacın genel özelliklerine göre çeşitli faktörler etkindir. Şöyle ki; ağaçların sertlikleri, ağırlıkları birbirinin aynı değildir. Ayrıca bir kısım ağaçlar kolay kesilir, rendelenir ve boyanırken, bir kısım ağaçlar ise çabuk bükülür ya da bükülmez. Verilen eğitimlerde; ahşap hakkında bilgi verilmesi, kullanılan araç ve gereçler hakkında bilgi, ahşabın hazırlanması, ahşabın deseninin çizimi, desenin renklendirilmesi ve verniklenmesi gibi konu başlıkları işlenir.

First and foremost, the best type of wood is picked up. In this phase, various factors are influential according to the general characteristics of the tree, because the weight and hardness of each tree differ from the others. In addition, some types of trees are chopped, rasped or painted more easily, whereas other types of trees may or may not be bent easily. . During training sessions, topics such as giving the necessary information about wood, information on the tools used, preparing the wood, drawing, colouring and varnishing the pattern on the wood, etc. are covered.

Yeni veya eskimiş herhangi bir ahşap obje, boyanarak yahut yüzey işleme teknikleri kullanılarak farklı bir görünüme kavuşturulabilir. Bu tekniklerin eğitimi BUSMEK’te, ”Dekoratif Ahşap Süsleme” branşında kursiyerlere verilir. Ahşap boyama tekniği, sonsuz renk seçenekleriyle farklı bir dünyanın kapılarını aralamaktadır. Kimi zaman eşyalara farklı bir görünüm verirken, kimi zaman da yepyeni ham bir obje ile yaşanan mekânlara büyük paralar harcamadan farklılıklar katılabilmektedir.

Any wooden object, new or worn out, can be given a different appearance by the help of painting or using surface carving techniques. The training of these techniques are delivered in BUSMEK under the branch “wood painting”. The wood painting training opens to the trainees new doors to the world of endless colour options. A different appearance can be given to some of the objects, or an inexpensive variety can be added to our environment with a totally new, raw object.

Ahşap boyamada; çatlatma yaparken ıslak fırça kullanmamak, kaliteli ham malzeme kullanmaya özen göstermek, zemin boyamasında bir sonraki kat boyayı uygulamadan önce, yüzeydeki boyanın kuruduğundan emin olmak gibi uygulama anındaki pek çok incelik kursiyerlere öğretilir.

Also in the wood painting trainings, some how tos regarding the application of the paint on wood such as not using a wet brush while doing cracking, trying to use a good quality raw material, making sure that the first layer of paint on the floor is totally dry before putting the top layer of paint on the floor, etc.

Ahşap yüzeyleri süsleme tekniklerinden biri de “Ahşap Yakmadır”. Ahşabı âdeta bir tuval gibi kullanarak, kızgın kalemlerle istenen şekilde, arzu edilen motiflerle bezeme sanatıdır. Bu sanatı icra eden sanatçılar, tuval yerine ahşap bir yüzeyi, fırça yerine ise havya denilen elektrikli bir aleti kullanır. Ahşap yakmayı tanımlarken, ahşap bir yüzeye yapılan siyah-beyaz resim tekniği de demek mümkündür.

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DEKORATİF AHŞAP SÜSLEME

WOOD SHAPING

Being one of various techniques for ornamenting wood surfaces is “wood burning”. It can be described as ornamenting the wood surface with desired motives by using a very hot pen, working on the wood surface as if it is a canvas. The performers of this art use the wood surface in stead of a canvas, and an electrical tool called soldering iron in stead of a brush. It is also possible to describe this art as a painting technique, where the wood surface is painted black and white.

YASEMİN YENİDOĞDU 94

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DEKORATİF AHŞAP SÜSLEME

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

WOOD SHAPING

DEKORATİF AHŞAP SÜSLEME

WOOD SHAPING

NURCAN DOĞAN NAGİHAN KÜKRER

HİKMET CANSEVER

HATİCE GARİP

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DEKORATİF AHŞAP SÜSLEME

WOOD SHAPING

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DEKORATİF AHŞAP SÜSLEME

WOOD SHAPING

FATMA ŞAHİN

NURAY ŞAHİN AYŞE MUTLU

KEVSER ERTEN 98

SEVGİ TEPE 99

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TAKI

Takı Takı, insanın giysiden ayrı olarak vücudunu süsleme amacıyla eski çağlardan beri kullanageldiği objelerin tümüne verilen addır. İnsanların sosyal, ekonomik ve dini hayatları hakkında tarih boyunca bizlere ipucu veren takılar farklı amaçlarla da kullanılmışlardır. İnsanoğlu, varoluşundan bu yana korkularını yenmek, yücelik kazanmak, gücünü göstermek, güzel görünmek gibi gerek dinsel gerekse geleneksel sebeplerle bu tür aksesuarları tercih etmişlerdir. Arkeolojik bulgular gösteriyor ki; eski çağlarda insanlar, bilinmedik doğa güçlerinden korunmak ve güçlü olmak için muska niteliğindeki takıları kullanıyorlar, takıları ölen yakınlarının ruhlarını kötülüklerden koruyacağı inancıyla mezarlarına koyuyorlardı. Tarihi, insanlık tarihi kadar eski olan takının serüvenini izlemek, toplumsal tarihi, dolayısıyla toplumun değişimini ve gelişimini izlemek anlamına gelmektedir. Takı sanatının MÖ 3000 - 4000 yılları arasında Mezopotamya’da doğduğu kabul edilir. Mısır ve Hindistan’dan Asya’ya, Afrika ve İslam ülkelerine, sonrasında da tüm Avrupa’ya yayılmıştır. Yapılan birçok araştırma, kazı çalışması göstermiştir ki insan yaşadığı her dönemde takıyı kullanmış, onlara belli anlamlar yüklemiştir. Takı biçimleri, ortam ve şartlara göre değişmekle birlikte her toplumda varlığını sürdürmüştür. Takının en önemli özelliklerinin başında giyimin tamamlayıcı unsuru olması gelmektedir. Çeşitli boncuklardan yapılmış takılar tarih boyunca ve günümüzde de tüm dünyada insanların sosyal statülerini belirleyen ortak bir dil olarak kullanılmıştır. Boncukların ve yarı değerli taşların insanlar üzerinde tedavi edici bir güce sahip olduğu da bilinmektedir. Takının bir türü sayılan gümüş örücülüğü, ülkemizde “Trabzon işi” adıyla tanınmaktadır. Dünyada “zırh örücülüğü” olarak bilinen bu sanat yaklaşık 30-35 mikron (0,3 mm.) kalınlığındaki altın ya da gümüş tellerin ilmek ilmek örülmesiyle icra edilir. Bu sanatın ürünleri, Trabzon’un Mersin Köyünden yurdun hemen her yerine yayılmıştır. Gümüş örücülüğü ile daha çok hasır bilezikler, gerdanlıklar, kemerler, küpeler ve kol düğmeleri yapılmaktadır. Takılar haricinde terlik, ayakkabı gibi eşya yapımında da süs olarak kullanılmaktadır. Bu sanatın tekniği çifte ile tepe kırmadır. Sepet örgü modeli, saç örgü modeli, kılçık modeli, tek tepe tekniği, burulmuş gümüş telle yapılan hasır teknikleri gümüş örücülüğünde çokça kullanılmaktadır. Bu teknikler yarı değerli taşlarla süslenerek takılar hazırlanabilmekte, hasır ve taşlar ya da kristaller birleştirilerek çeşitli objeler yapılabilmektedir. Kumaş gibi örülen ve istenilen uzunluklarda kesilerek çeşitli objelerin yapılabildiği bu sanatta düzgünlük en önemli detaydır. Bu nedenle elin yatkınlık kazanması için uygulama sayısı artırılmalıdır. Acemiliğin gümüş telde atıldığı, ustalığın altın telde hayat bulduğu bu sanatı, tasarımcılar geçmişin ışığında geleceğe aktarmaktadırlar. Takının çağlar boyunca, mezarlardan, şatafatlı salonlara kadar süregelen serüveni, değerli taşların keşfedilmesiyle birlikte farklı boyutlar kazanarak günümüze gelmiştir. Yaşadığımız çağda takı, insan hayatında önemli bir yer tutmaktadır.

JEWELRY

TAKI

JEWELRY

Jewelry Jewelry is a general name given to the whole objects that have been used by human since the ancient times to embellish their bodies, except for clothing. Jewelry, which gives us information about people’s social-economy and religion, have been used throughout the history for different purposes. Human being has preferred such kind of accessories to overcome their fears, to sublime, to show their strength, to show off with either religious or some other traditional reasons. The archeological excavations show that human used jewelry in the ancient times. People were wearing jewellery in the shape of amulet to protect-themselves from the nature’s unknown forces and to become strong, and these jewellery were put into their relatives’ graves to protect their souls from the evils. Wieving the most important characteristics of the jewelry of which history is as old as the human history means that; we are observing the evolutions and development of humanity. The jewelry art is accepted to originate in Mesopotamia between the years 3000-4000. It spread to Asia and Africa from Egypt and India, then continued to the European Countries. Many researches done so far and excavations showed that human being had used jewellery in every period of time they lived and expected different meanings from them. Types of jewellery, even though, have changed according to the societies, they maintained their existence. The most important characteristics of jewel is that; it is the basic component of clothing. The jewels made of various beads were used a kind of common expression way to define people’s social status through out the human history and it is the same today. Beads and half precious stones have curing affects on people. The silver mender known as Trabzon work today. It is accepted as kind of jewelry. This art is made by knitting silver or jewellery wires which were about 30-35 mm side by side are sold in the village of Mersin. With the silver work bracelets, necklaces, belts can be done. Except for jewellery, it is used in the production of slippers, shoes as jewellery. The technique of this art is tap part. Basket model, hair model, hill technique, matting technique, silver knitting are used a lot. These techniques can be embellished with valuable stones and the matting and stones are combined by means of this, various objects can be made. In this art, which is woven like fabric and cut as in the desired length, and made various objects, the smoothness and order is a vitally important detail. For this reason, getting tendency and skill of hand is required in this art, so rehearsal periods should be increased. Today’s young entrepreneurs should carry this art to the future, in which apprenticeship is quit in silver wire, and experience comes in the gold. During the ages, jewellery have reached its current status from graves to the showing off rooms with the invention of precious stones. The jewelry we use today plays an important role in our lives.

NURİYE DEDELEROĞLU 100

101

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TAKI

JEWELRY

HÜLYA DİKKAN 102

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TAKI

JEWELRY

NİĞMET BEYTEKİN 103

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TAKI

104

JEWELRY

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TAKI

JEWELRY

YÜKSEL KULGAT

GÜLSEREN IŞILDAK

AYLİN ALBAYRAK

SERAP ÇAKAR 105

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GÜMÜŞ KAZAZ

Gümüş Kazaz İnsanoğlu bazen karşısındakini etkilemek, bazen kendini gizli güçlerden ve kötü gözlerden korumak, bazen de belli bir aidiyeti ifade etmek için gövdesinin çeşitli bölümlerini süslemek ve bezemek için kullanmıştır takıları. Bu taleplerini gerçekleştirmek için de birbirinden farklı madenleri ve materyalleri kullanarak değişik formlarda pek çok takı üretmiştir. Söz konusu Anadolu coğrafyası olunca takılar, form ve teknik bakımdan çeşitlenmekte, takı üretimi adeta bir sanata dönüşmektedir. Anadolu coğrafyasındaki takıların kökleri çok eskilere dayanmaktadır. El emeği, göz nuru ile ortaya konan eserler, ustalarının marifetlerini ve duygularını yansıtmasının yanı sıra, güzellik duygumuz ve göz zevkimizin niteliğine ilişkin ipuçları da vermektedir. Tüketim toplumuna hizmet vermeye çalışan fabrikasyon üretimin getirdiği ‘tektipleşme’ye karşın Anadolu takıları, çağdaş sanat anlayışına uygun olarak, yenilenerek ve olgunlaşarak varlığını devam ettirmektedir. Gümüş kazaz da, takı üretiminde icra edilen, kendine özgü teknik ve motifleri ile ortaya konan geleneksel el sanatlarımızdan biridir. Önceleri sadece Trabzon’da az sayıda usta tarafından sürdürülen bu el sanatında, bugün daha çok sayıda meraklının bu sanata gönül vermesi ile benzersiz örnekler ortaya konmakta ve bu teknikle üretilen özgün takılara ilgi giderek artmaktadır. Dünyada “zırh örücülüğü” olarak örnekleri görülen gümüş örücülüğü, ülkemizde “Trabzon işi” olarak bilinir. Yaklaşık 30-35 mikron (0,3 mm.) kalınlığındaki altın veya gümüş tellerin ilmek ilmek, büyük bir sabırla örülmesiyle icra edilen bu sanatın ürünleri, Trabzon’dan yurdun hemen her yerine yayılmıştır. İncecik tellerin kumaş gibi örüldüğü bu sanatta düzgünlük en önemli detaydır. Takı tasarımının bir kolu olan örücülükte; hasır bilezik, küpe, kemer, bileklik, gerdanlık, kol düğmeleri ve benzeri ürünler hazırlanmaktadır. Takılar haricinde terlik ve ayakkabı gibi çeşitli giyim eşyalarına da yapılan sim örücülüğü, bir hayli dikkat ve sabır gerektiren bir el sanatıdır. Sepet örgü modeli, saç örgü modeli, kılçık modeli, tek tepe gibi tekniklerle burulmuş gümüş tele yapılan hasır teknikleri bu sanatta çokça kullanılmaktadır. Özel bir çifte ile ince gümüş veya altın teller, bu sanatı icra ederken kullanılan başlıca malzemelerdir. BUSMEK’te bu branşta verilen eğitimlerde kursiyerlere altın veya gümüş telleri eğip bükerek çeşitli desen ve motifler elde etme, bunları birbirine bir zemin üzerine ve montör içine kaynak ile birleştirme öğretilir; kursiyerlerin bu el sanatında bilgi ve beceriye sahip olması amaçlanır. Eğitimler, alaşım metalleri, kimyasallar, yarı mamul, kuyumculukta kaynak, telkâri, kuyumculukta sipariş ve takının müşteriye teslimi konu başlıklarında verilir.

SILVER KNITTING

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GÜMÜŞ KAZAZ

SILVER KNITTING

Silver Knitting Humankind has used jewelleries sometimes to impress others, sometimes to protect himself or herself from evil eyes or spirits, or sometimes to express a certain relation or belonging. And for these reasons, he or she has produced various jewelleries with different meanings, using different metals and materials. When it comes to Anatolia, jewelleries become diverse in terms of form and technique, and jewellery making turns into a handicraft. The roots of the jewelleries in Anatolia date back to very ancient eras. The jewelleries which are produced with the labour of their producers both reflect the skills and emotions of their masters, and give us clues about our understanding of beauty, as well as the quality of our aesthetic taste. In contrast to the uniformity which is brought by the factory-made production of a market which is trying to serve an ever consuming society, the jewellery making art in Anatolia has been continuing to exist, continually developing and renovating itself in accordance with an understanding of contemporary art. Silver knitting is also a traditional handicraft of ours which is performed under the jewellery making branch, and which is produced with its own original techniques and motives. While only few masters in Trabzon performed this art before, more and more people are becoming interested in the art nowadays, and thus jewelleries which are more unique and beautiful than each other are being produced. The art of silver knitting, the examples of which are seen within the name “armor knitting” worldwide, are also known as “the Trabzon originated handicraft” in Turkey. The products of this handicraft, where golden or silver wires as thick as 0.33 MM are patiently knitted, are distributed to almost all parts of Turkey from Trabzon. Evenness is the most important detail in this handicraft, where very thick wires are woven like a fabric. Within the context of knitting, which is a branch of jewellery design, bracelets, earrings, belts, necklaces, cufflinks, etc. made of wicker are being prepared. In addition to jewelleries, silver knitting can be made on various clothes or clothing materials such as slippers and shoes and requires utmost attention and patience. The basket weaving model, braiding model, spine model, rush mat designs made with twisted silver wires, etc. are the models which are used very frequently. A specially designed tandem and either golden or silver wires are basic materials used while performing this art. In training BUSMEK sessions delivered within the context of this branch, trainees are taught to produce various motives and patterns by bending golden or silver wires, and to combine them with each other, and on a ground. It is aimed that trainees have necessary knowledge and skills for this handicraft. Trainings cover topics such as alloys, chemicals, semiproducts, welding in jewellery, filigree, taking orders, and delivering the product to the customer.

SEMRA UYANIK 106

107

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GÜMÜŞ KAZAZ

VESİLE ÜNSAL 108

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

SILVER KNITTING

GÜMÜŞ KAZAZ

NACİYE GÜMÜŞ

SILVER KNITTING

CANAN ÜLKÜEREN 109

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GÜMÜŞ KAZAZ

KADRİYE SELAMET 110

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

SILVER KNITTING

GÜMÜŞ KAZAZ

BEHİYE GENÇ

PERİHAN YAZICI

SILVER KNITTING

NİLGÜN TÜRK 111

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KOZA ÇİÇEK

Koza Çiçek

COCOON FLOWER

KOZA ÇİÇEK

Silk is a shiny and very thin wire produced by silk worms to spin their cocoon. By bringing these wires together silk yarns are obtained. Silk has been an important weaving material in terms of its being easily colored as well as being soft and durable.

İpek böceğinden ipek üretiminin tarihi çok eskilere dayanır. Tarihi kaynaklar, Milattan Önce (M.Ö) 2000’li yıllara dayanan ipek böcekçiliğinin, ilk olarak Çin’de ortaya çıktığını yazar. Kaynaklara göre, ipek böceğinin nasıl üretildiği Çinliler tarafından uzun yıllar gizli tutulmuştur.

Producing silk from silk worms dates back to very old times. Historical sources says that silkworm-breeding, which dates back to B.C 2000s, was firstly originated in China. According to the sources, instructions on how to breed silk worms was kept in secret by the Chinese for long years.

Dünyada Çin’den sonra ipek böceği üretimi ilk olarak Anadolu’da yapılmış, daha sonra Avrupa’ya geçmiştir. Anadolu’da ipek böceği yetiştiriciliği 1500 yıllık bir geçmişe sahiptir. Çok fazla yatırım gerektirmeyen, küçük ölçekte yapılabilen ipek böceği yetiştiriciliği, günümüzde özellikle arazisi diğer tarım dallarına elverişli olmayan yerlerde dar gelirli aileler için önemli bir gelir kaynağı.

In the world right after China, silkworm-breeding was firstly made in Anatolia and later it passed to Europe. Silkworm-breeding has a 1500-year history in Anatolia. It doesn’t require lots of investments and can be made in small-scale. Silkworm-breeding is a source of revenue for low-income families especially in places unavailable for agriculture.

Minik bir tırtılın çevresine ördüğü koza, Anadolu insanı için ipek böceği yetiştiriciliğinin yanı sıra ipek böceği kozasını da gelir kaynağı olarak değerlendiriyor. Genellikle kadınların el emeği ile ortaya çıkan çalışmalar, kozadan çiçeğe bir sanatın serüveni âdeta.

A cocoon that a little caterpillar spins around itself is also utilized as a source of income by Anatolian people. These artworks, which are generally made by the hand labour of women, is an adventure of cocoon’s transforming into a flower.

BUSMEK gibi yetişkin eğitim merkezlerinde eğitimi verilen ipek böceği kozasından el işi yapımı, giderek yayıngınlaşan bir uğraş haline dönüşüyor. Peki ipek böceği kozası, nasıl birbirinden güzel formlarda çıkıyor karşımıza… İpek böceği kozası, maharetli ellerde biçimlenene kadar pek çok aşamadan geçer.

Making handicrafts from silkworm cocoon in adult education centers like BUSMEK is getting popular. So, how a silkworm cocoon can be in such different and beautiful forms… A silkworm cocoon goes through many different phases until getting their final forms in talented hands.

İpek böceği kozası, yetenekli ellerde; çiçeklere, yaka çiçeklerine, gelin taçlarına, gelin çiçeklerine, kelebeklere, uğur böceklerine, elbise süslemelerine ve daha pek çok forma dönüşebiliyor.

COCOON FLOWER

Cocoon Flower

İpek, ipekböceği larvalarının koza örmek için salgıladıkları, parlak ve çok ince bir teldir. Bu teller bir araya getirilerek ipek iplikleri elde edilir. İpek, kolay boyanabilen, yumuşak ve dayanıklı bir ip olması nedeniyle tarih boyunca çok kıymetli bir dokuma ham maddesi olmuştur.

İstimlenmiş yani buharda işlem görmüş ipek böceği kozası, oluşturulmak istenen forma göre biçimlendirilir. Daha sonra arzuya göre rengârenk kumaş boyaları ile boyanır. Ustası, biçimlendirilmiş ve kumaş boyasıyla renklendirilmiş parçaları telle birleştirirse çalışmaya son halini verir. İpek böceği kozasından el işi yapımında göz ardı edilmemesi gereken en önemli husus, her bir çiçek parçasının tek tek insan eli ile oluşturulması ve bu sebeple büyük emek ve zaman gerektirmesidir.

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

The cocoon which is exposed to steam is formed as to the style it’s wanted to be. Later, it is colored with coloful fabric dyes in any color desired. The master gives the final form when he brings pieces which are formed and colored with fabric dye together. The most important factor in making handicraft from silkworm cocoon is the fact that each flower is made by hand individually and thus of lots of hardwork and time on it. Silkworm cocoon transforms into flowers, bride crowns, boutonnieres, bridal bouquets, butterflies, ladybugs, ornaments for clothes at talented hands.

NURAN KİRACIOĞLU 112

113

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KOZA ÇİÇEK

COCOON FLOWER

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KOZA ÇİÇEK

COCOON FLOWER

HACER MEMİŞOĞLU

NURGÜL ELAM 114

ZEKİYE KADER 115

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DOLGU OYUNCAK BEBEK (AMİGURUMİ)

Dolgu Oyuncak Bebek (Amigurumi)

DOLGU OYUNCAK BEBEK (AMİGURUMİ)

STUFFED DOLL (AMIGURUMI)

Stuffed Doll (Amigurumi)

Anne ve babasında gördüğü ev düzeni içindeki rol paylaşımını kendisinin de başarabileceğini taklit etmek için evcilik oynar bütün çocuklar. Bu rol paylaşımında erkek çocuklar evin reisi olur, kız çocukları ise annedir. Çocukların yetişkin hayatını taklit ettikleri bu oyun için her kız çocuğunun muhakkak bir bebeği olmuştur.

All children play family play to mimic their mothers’ and fathers’role sharings at home seeing that they can success it by themselves. In this role sharing, boys are the householders and girls are mothers. For this game which is whole children acting the adult life, every girl has a baby.

Çoğu kimsenin çocukluk yıllarında belki de en yakın dostu olan oyuncak bebeklerin ilk olarak ne zaman yapıldığı bilinmiyor, fakat en eski örneklerinin tarih öncesine dayandığı tahmin ediliyor.

It is unkown that the date of first dolls which are the best friends of children in their childhod, are made but it is guessed that the oldest samples are based on the prehistorical times.

Mısır mezarlarında Milattan Önce (M.Ö) 3000-2000 yılları arasında yapılmış bebeklerin bulunduğu biliniyor. Bu konuda yapılan çalışmalar, düz tahta parçalarından oyulmuş, geometrik desenlerle süslü bu bebeklere tahta boncuklar ya da kil şeritlerden saçlar takıldığını gösteriyor. Eski Yunan ve Roma’da da çocukların gerçeğe uygun ve ustaca yapılmış bebekler olduğu biliniyor.

It is known that it has been found some dolls that are made BC between 3000 and 2000 inside the Egyptian tombs. The researches about this topic show that the dolls which are carved from wood and are decorated with geometric patterns, are worn some beads or some clay strips as hair. It konwn that there have been some ingenious and appropiate of original dolls in Ancient Greek and Rome, too.

Eski dönemlerde bebekler kil, taş, kemik, tahta, meyve, fındık, mısır başağı yaprakları, mısır koçanı ya da su kabağı gibi doğal maddelerden yapılırdı. Bebek yapımında kullanılan en eski maddelerden biri, insan ya da hayvan vücudunun biçimini en doğal biçimde verebilen ağaç kökü ya da dalıdır. Milattan Sonra (M.S.) 2. yüzyılda Mısır’da fildişinden bebekler yapılıyordu. Eski Sovyetler Birliği’nin (SSCB) kuzey kesiminde de 1500 yıl öncesinden kalma kemikten oyma bebekler bulunmuştur. Günümüzde gelişen teknolojiye rağmen, gerek kumaştan, gerek bezden ve gerekse örgüden olsun el yapımı bebekler hâlâ revaçta ve özellikle kız çocuklarının vazgeçilmez oyun arkadaşı durumunda. Çocukların oyun gereci olmasının yanı sıra folklorik birer simge olarak da üretilen el yapımı bebekler, son yıllarda özellikle bayanların, yapımını öğrenmek için eğitim gördükleri bir branş haline dönüştü. Kumaşlardan veya örülerek elde edilen kalıpların içlerine pamuk, sünger veya elyaf dolgu yaparak üretilen oyuncak bebek yapımı ile ilgili, Bursalılar, BUSMEK kurslarında eğitim alabiliyor. Çocukların fiziksel el becerilerini geliştirebildikleri, sosyalleşme aracı olarak kullandıkları bez bebeklerin yapımının öğretildiği branşın eğitimlerinde BUSMEK kursiyerleri dolgu oyuncak bebek yapma bilgi ve becerisi kazanabiliyor.

STUFFED DOLL (AMIGURUMI)

In ancient the dolls are made by natural items like clays, stones, bones, woods, fruit, hazelnuts, leaves of corn spikes, cobs of corns or gourds. One of the oldest items that are used by making dolls are roots and branches of trees thanks to the ease of shaping as the natural reap of human or animal. In Egypt the dolls are made by ivory in 2nd century of AC. In the north-part of old Soviet Union it has been found some dolls are made by bone left over 1500 years before.

FİDAN AGAH

NURSEL YAVAŞ

MELİKE BARİ EMİNE TURAN

Today, despite the developing technology the hand made dolls either are made by cloth or fabric or knitting are still popular and especially sought game friends for girls. Nowadays the hand made dolls that are one of the folc symbols well as being the item of game for children, became an education branch especially for women to learn how to make them. Bursians can educate about the hand made dolls that are made by fabrics or knittings by filling cotton, sponge or fiber at BUSMEK courses. In the education of hand made dolls which are used for socializing tools and could develop the physical hand skills by children, the BUSMEK trainees can win knowledge and skills of filled dolls.

NURTEN ÖZ

116

117

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DOLGU OYUNCAK BEBEK (AMİGURUMİ)

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

STUFFED DOLL (AMIGURUMI)

DOLGU OYUNCAK BEBEK (AMİGURUMİ)

STUFFED DOLL (AMIGURUMI)

HÜLYA DENİZ

MELEHAT BUDAK

AYSEL ÖZTURAN

YASEMİN PAÇİN HAZİME GEÇİT

GÜNGÖR ERENSOY

NURTEN ÖZ

YASEMİN PAÇİN 118

LÜTFİYE KAYA

HAZİME GEÇİT 119

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TIĞ ÖRGÜ ÇANTA WAYUU

Tığ Örgü Çanta Wayuu Çanta; deri, örgü, kumaş ve plastik gibi hafif gereçlerden yapılan büyüklüğüne göre para, evrak, yiyecek koyup taşımaya yarayan, açılıp kapanabilen bir eşyadır. Çanta, eski tarihlerde kıymetli eşyaları saklamak ve korumak amacı ile kullanılmıştır. İnsanlığın gelişim süresince başta basit olarak yapılan çantalar giyim süslemesinde yer almaya başlamıştır. Çantanın giyim süslemelerinde kullanılmaya başlamasının tarihi Orta Asya’ ya uzanmaktadır. Çantalar özellikle dokumadan yapılmakta ve çıkın, torba, heybe, kılıf, zembil, kese olarak adlandırılmakta idi. Günümüzde ise tekniğin ilerlemesiyle moda akımı ortaya çıkmıştır. Modaya paralel olarak çantalar, günden güne değişim göstermekte. Bugün çanta, kılık kıyafetimizi tamamlayan en önemli aksesuarlardan biridir. Kullanım yerine bağlı olarak plaj çantaları, seyahat çantaları, piknik çantaları, iş çantaları, alıveriş çantaları, gece çantaları ve günlük çantalar gibi çeşitleri vardır. Genellikle bütün çantalarda deri, kumaş, hasır, kamış, tahta, ip, boncuk vb. malzemeler tek başına kullanıldığı gibi bu malzemelerin birkaçı bir arada kullanılarak da çantalar üretilebilmektedir. Özel eşyaların korunması amacıyla kullanılan çantaların giyim kuşama uygun olarak seçilip kullanılması kişinin statüsünü ve moda zevkini de belirler. Model, malzeme özelliği ve yapımında kullanılan tekniklerle çanta, ayakkabı ve kemer üçlüsü içinde önemli bir yer teşkil eder. Tığ örgü çanta yapımına başlamadan önce örülecek çantanın modeline karar verilir. Model belirlemesinde ise örülecek çantanın kullanım yeri, günün moda trendleri gibi faktörler önemli bir yere sahiptir. Çanta örülürken kullanılacak teknikler belirlendikten sonra çanta çalışmasına başlanır. Tığ örgü çantalar için, hammaddesi pamuk ve sentetik olan iplikler seçilir. Tığ örgü çanta yapımında kullanılacak ana araç tığdır. Tığların bir ucu çengelli, diğer ucu düzdür. Tığların tepesi küçük bir başlıkla sona erer. Saplı ve kılıflı çeşitleri vardır. Orta kısmı yassı olan tığlar kullanışlıdır. Tığın yassı olan kısmı tığı iyi tutmaya yarar. BUSMEK’te bu branşta verilen eğitimlerde kursiyerlere tığ örücülüğünde temel teknikler, Temel Kroşe Çeşitleri, , Kroşe Çeşitlerinden Farklı Dokular Oluşturma, Birleştirerek Desen Oluşturma, Tığ Örgü Çanta, Şiş Örücülüğünde Süsleme öğretilir. Kursiyerin bu el sanatında bilgi ve beceriye sahip olması amaçlanır. Tığ örgü çanta modele uygun tığ örgü temel tekniklerini ve değişik teknikleri kullanarak çanta ören ve süsleme yapabilen kişilerin yetiştirildiği bir eğitim programıdır.

TIĞ ÖRGÜ ÇANTA WAYUU

CROCHET BAG

Crochet Bag Bag is an object that made from such as leather, knitting, fabric and plastic and lightweight materials and according to the size of money, documents, carrying food and can be opened and closed. The bag was used with the purpose of preserving and protecting precious goods in ancient times. During the development of mankind, at the beginning, simple bags have begun to take place in the clothing. The history of the use of the handbag in clothing decorations dates back to Central Asia. Nowadays, fashion trend has appeared with the progress of technique. In parallel with the fashion, the bags have changed day by day. Today, the bag is one of the most important accessories that complement our costume. Depending on the usage, there are various kinds like beach bags, travel bags, picnic bags, business bags, shopping bags, night bags and daily bags. Generally, all the bags are produced of leather, fabric, straw, straw, reed, wood, rope, beads and so on. As the materials are used alone, some of these materials can be used together to produce bags. Bags that are used for the protection of special goods determine the selection and use of the in accordance with the dress code and the person’s status and fashion taste. The model constitutes an important place in material properties and techniques used in the construction of the bag, shoes and belt in the triple. Before making the crochet bag, the model of the bag is decided. In determining the model, factors such as the place of use of the bag to be worn and the fashion trends of the day have an important role. After the techniques to be used are determined while the bag is being woven, the bag is begun to start. For crochet bags, raw cotton and synthetic ropes are selected. The main tool to be used in making crochet bag is the crochet. One side of the crochet is hook and the other one is flat. The top of the crocodile ends with a small cap. There are varieties with handle and cover. The crochet with the flat part in the middle is useful. The flat part of the crochet is good for holding. In BUSMEK training courses, basic techniques in crochet knitting, basic crochet kinds, making different patterns from crochet kinds, making patterns with composing, crochet bags, ornamentation courses on needle knitting are taught to the trainee. The aim of the trainee is to have knowledge and skills in this handicraft. Crochet bag is a training program which people can decorate bags and decorate by using appropriate techniques of crochet hooks and various techniques.

NADİDE DEMİR 120

121

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TIĞ ÖRGÜ ÇANTA WAYUU

122

CROCHET BAG

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TIĞ ÖRGÜ ÇANTA WAYUU

CROCHET BAG

NADİDE DEMİR

MEVA BAYRAK

NİMET MELEK BALTACIOĞLU

ÖZLEM DURUM 123

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GELENEKSEL EL NAKIŞLARI

Geleneksel El Nakışları Anadolu kadınının gönül dilidir el nakışı. Geleneksel el sanatlarımız içerisinde ayrı bir yeri vardır. Anadolu kadınının adeta konuşan dili olmuştur her daim. Yaşadığı, hissettiği acı-tatlı ne varsa, desenlerin sırlı lisanıyla gelecek nesillere aktarma çabasındadır Anadolu kadını. Geleneksel tüm el sanatlarımızda olduğu gibi geleneksel el nakışında kullanılan her bir motif, her bir desen de ayrı bir duyguyu, düşünceyi ifade eder. Söz gelimi koyu renkler; karamsarlığı ve içe kapanıklığı, açık cıvıl cıvıl renkler ise dışa dönüklüğü, sevinci simgeler. Nakışta kullanılan başlıca figürlerin neyi simgelediğine de bakalım; “Laleler”, tek halde Allah’ın birliğini, tekliğini; “Gül” motifleri ise Allah’ın resulü Hz. Muhammed (s.a.v.)’i simgeliyor. İran etkisi taşıyan motiflerde hayvan figürlerine sık rastlanırken, Müslüman kültüründe ise el işi motiflerde zaman zaman rastlanan insan figürlerine yer verilemez. “Eli Belinde” motifi, dişiliğin simgesi olarak kullanılıyor. Bu motif, sadece analık ve doğurganlığı simge etmekle kalmıyor, aynı zamanda bereket, kısmet, mutluluk ve neşeyi de sembolize eder. “Saç Bağı”… Bu figür de evlilik isteğinin göstergesi olarak biliniyor. Doğumu ve çoğalmayı simgeler. “Boynuz” bereket, güç, kahramanlık ve erkekliği sembolize eder. Koçboynuzu motifi koçun önden, yandan ve tepeden görünüşü spiral, hilal gibi şekillerle stilize edilerek dokumalara aktarılır. Nakışlarda kullanılan bir diğer figür de “Hayat Ağacı”… Sürekli gelişen, cennete yükselen hayatı simgeler. Yeniden doğuşun, bedensel ve ruhsal yenilenmenin, yaşamın sürekliliğinin, bereket, soyluluk, bilgelik, saflık ve erdemin sembolü olan su, nakışlarda da hayat buluyor. Nakışlarda kullanılan “Su Yolu” figürü, Anadolu’da yaşamın ta kendisini anlatıyor. Kadının bütün gün iç içe olduğu su, motiflere bu şekilde yansıyor. “İm Motifi” de hayat ağacı motifi gibi ölümsüzlük ve neslin sürdürülmesi ile ilgili motifler arasında yer alıyor. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte otomatik makinelerle üretilen nakışlar artık daha yaygın hale gelse de, el emeği göz nuru nakışların her zaman ayrı bir yeri vardır. Geçmişten günümüze kadar kuşaktan kuşağa gelişerek, çeşitlilik açısından zenginleşerek gelen el nakışı işleri, bugün de hala çeyiz sandıklarının gözdesidir. Gelin sandıklarında söz gelimi bir Antep işi, bir Maraş işi ya da Bartın işi muhakkak olsun ister genç kız anneleri. Yüzlerce yıllık bir geleneğe dayanan el nakışı, yöreden yöreye değişen çok farklı tekniklere sahip. Mesela Antep işi özellikle Antep yöresine has bir iş iken, Hesap işi ise genelde Ege Bölgesi’nde yapılagelen bir nakış tekniğidir. Buna karşın geleneksel el nakışı sanatının ustaları, günümüzde bu teknikleri belli bölgelere göre sınıflandırmamak gerektiği görüşünü savunuyor. BUSMEK kurslarında yoğun ilgi gören “Geleneksel El Nakışı” branşında; “Türk İşi”, “Antep İşi”, “Hesap İşi”, teknikleri kullanılıyor. “Susma”, “Beyaz İş” ve “Dantel Angles” yani “İngiliz Danteli” de diğer nakış teknikleri arasında sayılabilir. “Türk İşi”, “Antep İşi”, “Hesap İşi” nakışlar, geleneksel ağaç kasnaklarda işlenen nakışlarda vücuda gelip, kuşaktan kuşağa aktarılarak geleceğe taşınıyor.

HANDMADE EMBROIDERY

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GELENEKSEL EL NAKIŞLARI

HANDMADE EMBROIDERY

Handmade Embroidery Handmade embroideries are the sentimental language of our woman. They have a special place among our traditional handicrafts. They have forever been the speaking tongue of the Anatolian woman. The Anatolian woman does her best to transfer all her feelings and bittersweet experiences to future generations with the mysterious language of her patterns. For instance, dark tones symbolize pessimism and a reserved mood, whereas light and bright colours are the symbol of an outgoing mood and joy. Now let’s see what some certain figures used in embroideries mean: “Tulips” symbolize the oneness and uniqueness of Allah, whereas “roses” symbolize Prophet Muhammed a.s the messenger of Allah. In motives which are influenced by the Iranian art, animal figures are used but human figures. The motive “hand on waist” symbolizes feminineness, motherhood, productivity, and also blessing, luck and happiness. The “Hair tie” figure has long been known to symbolize a girl’s willingness to get married, as well as birth and increasing in number. The “horn” figure is the symbol of power, blessing, valor and masculineness. The horns of a ram are embroidered in weavings in different angles, I.E. in the shapes of spiral or crescent. Life tree, another figure used in embroideries, means a continually prospering life which rizes up to the paradise. Water, which is the symbol of rebirth, physical and spiritual renewing, the continuity of life, blessing, nobility, wisdom, purity and virtue, is given a vital place on embroideries as well. The “waterarch” figure used in embroideries express the very essence of the life in Anatolia. Water, which women live very close to, is reflected in the motives as water archs. Just as the life tree motive, the “sign” motive as well are among motives which symbolize immortality and generations that last forever. Although embroideries produced in automatic machines have become more common due to the technological developments, handmade embroideries produced with labor still have a unique place in our lives. The handmade embroideries which have been taken over by the current generation from mothers and grandmothers by bringing the rich motives of the past with today’s diverse motives together, are still the favourite pieces of a young girl’s dowery. Mothers of young brides always want their daughter’s dowery to have a Maraş or Antep originated handmade embroidery or a lacework. Being based on traditions which have been continued for centuries, handmade embroideries has a large variety of techniques which vary from region to region. For instance, Antep originated embroideries are the ones which are made mostly around Antep, whereas the embroidery called Hesap işi is usually made in the western parts of Turkey. However, the masters of handmade embroideries think that these techniques should not be classified according to certain regions. Within the context of the handmade embroidery branch in BUSMEK, techniques such as “the Turkish lacework,” “The Antep originated lacework,” “a lacework called hesap işi”, are taught.There are also other techniques such as “susma”, “the white lacework”, or “the English lacework”. The 3 aforementioned handmade embroideries, are transferred from generation to generation by coming into being in embroideries which are made on the traditional wooden hoops. NEZİHE YILDIRIM

124

125

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GELENEKSEL EL NAKIŞLARI

HANDMADE EMBROIDERY

FERZİYE ATEŞ 126

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GELENEKSEL EL NAKIŞLARI

HANDMADE EMBROIDERY

BİRGÜL UYGUN 127

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GELENEKSEL EL NAKIŞLARI

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

HANDMADE EMBROIDERY

GELENEKSEL EL NAKIŞLARI

HANDMADE EMBROIDERY

İFFET TEKİNGÖZ

SELMA KINALI 128

AYŞE ÖZEN

NİLAY DURAN 129

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM MARAŞ İŞİ

Maraş İşi Maraş işi tek yüzlü bir işlemedir. Kadife, saten, deri ve ipek gibi dokumalar üzerine uygulanabilir. Desenin altı özel olarak hazırlanan karton ile kabartılıp yedi kat sırma, desen üzerinden atlatılarak iplik ile karşılıklı tutturulur. Astarlık kumaş seçerken üstteki kumaşın kalınlığına uygun olmasına dikkat edilir. Organze, mermerşahi, tafta, yıkanmış patiska ve yün tela kullanılabilir. Aynı işlem yan yana uygulanarak işlenir. İşleme tekniği, araç ve gereçleri diğer işlemelerden farklıdır. Bu işleme Maraş ilimizde yapıldığı için “Maraş işi” adını almıştır. Maraş’ta halk arasında “sırma işi” olarak adlandırılır. Araştırmalara ve Maraş`ta bu işi yapan ustaların verdikleri bilgiye göre Maraş işi 16. Yüzyılda ülkemize Arap yarım adasından geçmiştir. O tarihten beri yerleşmiş, benimsenmiş ve geliştirilerek bünyemize uydurulmuş, milli işimiz haline gelmiştir. Maraş işi ilk zamanlarında Çukurova beylerinin binici takım ve başlıklarına gümüş sırlamalarla işlenirdi. Daha sonra Maraş’ta, Antep ve Kilis’te erkeklerin kullandıkları fesleri süslemiştir. 18. Yüzyılda silah kılıflarında, palaskalarda, kemer ve erkek yeleklerinde görülür. Zamanla halk tarafından öğrenilmiş ve zengin ailelerin kızlarına çeyizler hazırlanmıştır. Örneğin; yatak örtüsü, sedir örtüsü, seccade, bohça ve gelinlik gibi. Maraş işinde iplik olarak altın ve gümüş sırma, sim, ipek, keten ve pamuk iplikler kullanılmaktadır. Üstte kullanılan iplik aşağıya, aşağıdaki iplik ise yukarıya çıkmaz. Altta kullanılan ipliklerin dayanıklılığı ve kayganlığını artırmak için balmumu ile mumlanır. Desenlerin birbirinden bağımsız olmaması ve desen içinde kopukluklara az yer verilmesi en önemli özelliğidir. Maraş işinde desenler doğadan stilize edilerek tekniğine uygun olarak işlenmektedir.

MARAŞ İŞİ

MARAS WORK

Maras Work Maras work is an one-sided handwork. It can be able to apply on weavings which are made of velvet, satin, leather and silk etc. First, lower part of pattern is engraved by using a specially prepared cardboard. After, sevenfold silver thread is fastened from one side to other with the cardboard using a thread by jumping over the pattern. It can be made use of organza, mermerşahi(some kind of cotton fabric similar cheesecloth or calico), taffeta, washed calico or wool interlining. The same process is made by applying side by side. Techniques, tools and equipments of the handwork is different from the other handworks. This handwork is called “Maras Work” because of making in Maraş city. It is called “silver thread work” in public of Maraş. According to research and information from masters of this work, Maras work has reached our country from Arabian peninsula in 16th century. From since, it has been ingrained, adopted and accommodated to our structure by improving and finally it has become our national work. In the early days of Maras work is used to make for rider dresses and hats of the Beys of Cukurova. Afterwards it is decorated fezzes of men in Maraş, Antep and Kilis. In the 18. century it is seen on gun cases, cartridge belts, belts and man waistcosts. In the time it is studied by the people and prepared for rich families’ daughters as a dowry for instance bedspread, ottoman cover, prayer rug, bundle and wedding dress. It is used gold and silver thread, tinsel, silk, linen and cotton yarns in Maras work. The yarn on the top is not cross to the bottom and the yarn on the bottom is not cross to the top. It is waxed with beeswax to increase durability and smoothness of the yarns on the bottom. The most important feature of Maras work is not only making relevant patterns but avoiding disconnections within pattern, as well. The patterns in Maras Work have been applied in its special techniques by being stylized from nature.

SEÇKİN BÜYÜKVANLI 130

131

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM MARAŞ İŞİ

MARAS WORK

NİLGÜN GÜR

ELİF KORKUSUZ

ÜMRAN MESCİOĞLU

SEÇKİN BÜYÜKVANLI SEBAHAT ERKİNÖZ

NİLGÜN GÜR

132

MİNE BAKIR

133

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM MARAŞ İŞİ

134

MARAS WORK

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM MARAŞ İŞİ

MARAS WORK

SELMA ERGEN

CEYDA GÜNHAN

SEBAHAT ERKİNÖZ

ŞÜKRİYE OFLUOĞLU 135

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEL KIRMA

Tel Kırma Tel kırma işleme tekniği, diğer nakış tekniklerinden çok farklı ve görünüşü itibari ile de göz alıcı bir işleme çeşididir. Kumaş veya tül, kasnağa gerdirilerek özel iğnesi ile işlenmektedir. İplik olarak kullanılan tel, işleme sonunda el ile bükülerek kırılmaktadır. Bu nedenle “tel kırma” adını almıştır. Tel kırma, geleneksel Osmanlı işlemelerinden olan “Bartın işi”nin halk arasında bilinen adıdır. Güzel ve kolay yapılan bir işleme çeşidi olup, malzemeleri gelin teli, yassı düz iğne ve seyrek dokunmuş bir kumaştır. Ulusal kültürümüzü yansıtan el sanatlarımızın en güzel örneklerinden olan Bartın yöresine ait gümüş tel kırma işlemesi, araştırmalara göre ilk defa 1890-1900 yılları arasında görülmüştür. İlk tel kırma işlemesini Bartın’ın Asma mahallesinde oturan katip kızı lakaplı Hatice Ağaçkıran tarafından yapıldığı sanılmaktadır. Bu nedenle tel kırma “Bartın işi” olarak anılmaktadır. İlk zamanlarda tel kırma çeyiz amacıyla yatak, yorgan takımlarına yastık ve kırlentlere, gelin bohçasına, sünnet çarşaflarına yapılmakta idi. Günümüzde ise fantezi kıyafetlerde, küçük ve büyük çantalarda, kına örtüleri, mevlit örtüleri, şal, fular, küçük keseler, aksesuarlarda hatta ayakkabı ve terlikte uygulanmaktadır. Sayılabilir özellikteki her tür nakış deseni, başarı ile işlenebilmektedir. Her ne kadar siyah tül tercih ediliyor olsa da değişik renkte kumaş ve tül üzerine gümüş, altın ve bakır tel makaralarla işleme yapılabilmektedir. Desenlerin işlenen figürlere göre isimlendirilmesi günümüzde de devam etmekte; lâlezar, çarkıfelek, asma yaprağı, sarhoş sokağı, kaymak tabağı, bağdagül, mihrap, değirmen taşı, süpürgeli ve kemer köprü gibi... Tel kırmanın iki tekniği vardır; tel kırma ve tel sarma. Tel kırma, el yardımıyla kırılarak yapılır. Tel sarma teknikleri ise kendi içinde ayrılmaktadır; düz sarma, verev sarma, hiristo sarma, balıksırtı sarma, tel bükme ve iğne üzerinde (kurtçuk) sarmadır. Tel kırma, tül üzerinde sayılarak işlenmektedir. Tül üzerinde işleme tekniğinde gözenekler sayılarak işleme yapılmaktadır. Kasnağa gerdirilerek çalışılan bu iş makas kullanmadan parmak yardımıyla kırılmaktadır. Gözenekleri sayılabilen, sık dokunmamış kumaşlarda gözenekler boyundan sayılarak işleme yöntemi belirlemektedir. Gözenekleri sayılamayan (ipek gibi) kumaş cinslerinde ise kanaviçe yardımıyla işlenmektedir. Kanaviçe, kumaşa teyellenerek kasnağa gerdirilmekte ve kanaviçe gözenekleri hesap işinde olduğu gibi uygulanmaktadır. Kanaviçe üzerinde işleme işi bitirildikten sonra kanaviçenin iplikleri nakış makası yardımıyla yukarıdan aşağıya doğru iplikler teker teker çekilerek çıkartılmaktadır. Böylece desen, kumaş üzerinde kendini göstermektedir. Tel kırma, gümüş telle işlenmiş bir çiçek, bir desen, bazen bayanların omzundaki çantayı süsleyen bir tavus kuşu, bazen bir çift kalp, bazen de masa üzerlerindeki örtüleri süsleyen bir desen olmuştur. İnsanlar yıllar boyu anlatamadıkları dileklerini ve sorunlarını tel kırma işleyip, onun üzerindeki desenlerle motiflerle aktarmaya çalışmışlardır. Bu gelenek günümüzde eğitim kurumları vasıtasıyla yaşatılarak, gelecek kuşaklara aktarılmaktadır.

136

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEL KIRMA

THREAD CURVING

Thread Curving Thread curving technique is a lot more different from the other embroidery techniques, and it is an attractive and eye - catching embroidery technique. Fabric or curtain is embroidered by placing on a hoop with its special needle. The wire which is used as thread is broken by wiring at the end. For this reason, it is called thread or wire breaking. Thread curving - breaking, that is one of the traditional Ottoman embroideries. It is really known ‘Bartin work’ among people. It is a kind of embroidery that is made nicely and easily. Its materials are; silver or gold bride thread, flat-smooth needle and a sparse woven cloth. The silver thread curving which belongs to the neighborhood of Bartin is one of the best examples of our handicrafts which shows our national culture. According to the researches, it was seen between 1890 and 1900 first. The first thread curving is thought to have been made by Hatice Ağaçkiran named as Katip Kızı. Who was living in Bartın’s Asma neighbourhood.For this reason, it is known’ as Bartin work. At the beginning, thread curving was made on beds, pillows and small pillows, bride bundle and sunna sheets. Today it is made in fancy clothes, on small and big bags, henna cloths, mevlit cloths, shawl, scarf, small cloth bags and accessories and even on shoes and sandals. Every kind of embroidery design, can be applied in this technique easily. Although the black veil is preferred, on various cloths and veils embroideries can be made by gold, silver and copper wire bobbins. Naming the designs according to the embroidered works still go on today, lâlezar, çarkifelek, asma yapragi, sarhos sokağı, kaymak tabağı, bağdagül, mihrap, değirmentaşı, süpürgeli and kemerkopru. There are two kind of thread curving techniques; thread breaking and winding. Thread curving is done by winding the wire by hand. The wire, thread techniques vary according to their style; straight winding, transverse winding, hiristo winding, harringborn pattern winding, Wire winding and winding on the needle. Thread curving is embroidered on the veil by counting. In embroidering on the veil, embroideries are done by counting the pores. This work by stretching on the hoop is done with fingers without using scissors. The embroidery technique is determined by counting the pores starting from the length in the non - woven fabrics. In the non - pores cloth types such as silk, it is done by the help of embroidery canvas. The embroidery is sewn to the fabric and stretched, in this way, the pores are counted and the work is done. After finishing the embroidery on the embroidery canvas, the threads of the embroidery canvas are pulled out from the top to the bottom one by one by the help of the embroidery scissors. In this way the embroidered design can be seen on the cloth. In this way, thread curving has become a flower which was embroidered by silver thread a design, sometimes a peacock that embellishing the bags over the ladies’ shoulders sometimes a couple of hearts, sometimes a design which is embellishing the cloths on the table. People have tried to explain their wishes and problems which they haven’t been able to express throughout centuries. Today, this custom is carried on by the educational institutions.

HATİCE YILMAZ 137

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEL KIRMA

THREAD CURVING

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEL KIRMA

THREAD CURVING

BANU TÜKEZ

ŞERİFE UTANIR 138

BANU TÜKEZ 139

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM TEL KIRMA

THREAD CURVING

ŞADIMAN YAZICI

SABRİYE AKSÖZ

NİLÜFER YAŞAR PERİHAN KARACA

OYA SAYLI FATMA ÖMÜN 140

141

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM İĞNE OYASI

İğne Oyası Geleneksel kültürümüzün ve el sanatlarımızın en önemli örneklerinden biri oyalardır. Oya; çiçekle, örgü sanatının birleşmesinden doğan, süslemek, süslenmek amacıyla yapılan, ayrıca taşıdıkları mesajlarla bir iletişim aracı olarak da kullanılan, tekniği örgü olan bir dantel türüdür. Türk halkının üstün zevkini, zekâsını, incelik ve yaratıcılığını tamamıyla yansıtan el sanatlarından olan iğne oyaları, ‘oya gibi’ sözüyle de güzellik sembolü olmuştur. Örücülük sanatının, nerede, nasıl ve kimler tarafından başlatıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Anadolu’da çok eskilere dayanan belgeleri bulunan bu sanatın başlangıcının MÖ 2000 yıllarına kadar uzandığı tespit edilmiştir. Dünya literatürüne “Türk danteli” olarak giren iğne oyalarının 12. yy.’da Anadolu’dan Balkanlara, daha sonrada tüm Avrupa’ya yayıldığı çeşitli kaynaklarda belirtilmektedir. Oya sözcüğünün diğer dillerde karşılığının bulunmaması ve tarihi belgelerde benzeri örgü biçimlerine rastlanmaması da bu sanatın Türklere ait bir sanat olduğu savını doğrulamaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun her döneminde, saray içinde, dışında ve Anadolu’da geleneksel örgü ve oyalara çok önem verilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise oyalar yeteri kadar ilgi görmemekle birlikte, günümüze kadar ancak geleneksel yollarla gelebilmiştir. Geleneklerimizin en güzel örneklerinden olan iğne oyası sanatı, desene göre iğne ve iplikle oluşturulan belli sayıdaki düğümlerle meydana gelen, taşıdığı mesajlarla önem kazanan bir el sanatıdır. Anadolu insanı mutluluk, hüzün, acı, ayrılık, kavuşma gibi tüm hislerini oyalarla anlatmış, bu sanat gizli bir iletişim aracı haline gelmiştir. Anadolu’nun hemen her yöresinde yapılan iğne oyaları; kullanılan araç ve gereç, motif, renk kompozisyon ve kullanım alanları bakımından farklılık göstermektedir. Oya yapılırken iğne, iplik, makas, tığ, pul, boncuk, kumaş, kağıt, at kılı, saç, ince tel, kola, şeker gibi malzemeler kullanılmaktadır. İğne oyası ilmeklerin yan yana gelmesiyle oluşan zürafanın tekrarlanmasından meydana gelir. Yapılış tekniği bakımından gözemeli ve gözemesiz olarak ikiye ayrılır. Gözemeli ilmek, daha çok üç boyutlu oyalarda kullanılırken, gözemesiz ilmek kenar oyası denilen ve kumaş (başörtü, mendil, yaka vb.) kenarına yapılan oyalarda tercih edilir.

142

İĞNE OYASI

NEEDLE LACE

Needle Lace The most important examples of our traditional culture is the embroideries. The embroidery is a kind of lace work which is originated from the combination of flowers with embroidery art and is usually made for the purpose of embellishment; it also carries some messages which can be used as communication devices. It isn’t known clearly when and where the embroidery knitting art was started first. The beginning of this art of which documents were found in Anatolia dates back to the ancient times. And its beginning is thought to go back to the 2000 B.C. It was named in the world literature ‘the Turkish lacework!’ It was mentioned in the resources that it spread to Balkans from Anatolia first, later to all the European countries. Not having been able to be found the meaning of ‘embroidery’ in other languages and not been able to be met in the historical documents prove that this art belongs to Turks. During all the times of the Ottomans, inside the palace, outside the palace and also in Anatolia, the traditional arts were given too much importance. However the embroideries weren’t given much importance during the Turkish Republic, it could be lived to our time in traditional ways. The needle embroidery art is one of the best examples of our tradition. It is formed, of certain number of knots and made with needle and threads, it gets importance with the messages it carries. The Anatolian people had expressed their happiness -grief - sorrow - meeting and departures with the embroideries. This art has become a hidden communication device. The needle embroideries which are made in almost every part of Anatolia differ in many ways such as the materials used, devices, motifs, colors, compositions and the usage areas. While making embroidery, some devices are used; needle, thread, scissors, hooked needle, cloth, beads, paper, horse hairs, thin wires, hair, starch paste, and sugar. The needle embroidery is made of, composed of putting the knots side by side and forming the giraffe shape again and again. It is grouped in two shapes; in the way of its making technique; one is looped, the other is without loop. The looped embroideries are usually used in the three dimensional embroideries, the embroidery without loop is used, preferred while doing the edges of handkerchief, collar, and head covers.

Türkiye’de geleneksel yaşam biçiminin değişikliğe uğramasıyla birlikte oyacılık önemini yitirmiştir. İğne oyası yapımında genellikle ipek kullanılırken günümüzde ipeğin yerini alan pamuk iplikler oya yapımında da beğenilerek kullanılmaktadır. Eskiden yapılmış oyalar antikacıların ilgi alanına girmiştir.

With the changes of the traditional life in Turkey, the needle embroidery has lost its value in fact, silk is usually used in needle embroidery, but today, instead of silk, cotton threads have replaced with silk. The cotton threads are used with pleasure today. The embroideries made in the past are usually preferred by the dealers of antiques-today.

Günümüzde iğne oyasının estetik yönden çok büyük yozlaşma içerisinde olduğu yapılan örneklerden anlaşılmaktadır. Geçmişte Türk toplumunda, belli bir eğitimden geçmeden bu denli yüksek nitelikli el sanatı ürünleri yapabilen Türk kadınının yeteneklerinin kaybolmasını önlemek için iğne oyalarının renk, teknik ve biçim yönleriyle ele alınıp uygulanması, bu sanatın devam ettirilmesi önemlidir.

Today, the needle embroidery is in a great degeneration. It is witnessed via the examples. In the past the Turkish women could make magnificent and attractive embroideries. By the time, these abilities disappeared. To prevent this degeneration, the embroidery should be taken into seriously and the needle embroidery must be developed in the ways of color - technique and style.

143

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM İĞNE OYASI

NEEDLE LACE

BİRSEL BAYRAMOĞLU 144

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM İĞNE OYASI

NEEDLE LACE

NEFİDE VATANSEVER 145

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM İĞNE OYASI

146

NEEDLE LACE

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM İĞNE OYASI

NEEDLE LACE

BEDRİYE BULGURLU

GÜLNUR SOYKAN

SERPİL ŞİRAY

ÜMMÜGÜLSÜM SERT 147

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KIRKYAMA

Kırkyama Kırkyama, çeşitli kumaş parçalarının belli motifler oluşturacak şekilde dikilmesi veya aplike edilmesidir. Günümüzde gerek Anadolu’da gerekse birçok şehirde uygulanmaktadır. Fakat başta Amerika olmak üzere diğer Avrupa ülkeleri, bunu bir tür sanayi haline getirdiğinden bizlere yabancı bir sanat gibi lanse edilmektedir. Kullanılan malzemeler, model kitaplar hatta kumaşlar dışardan temin edilmiş olarak piyasada satılmaktadır. Günümüze kadar ulaşan kırkyamayla ilgili yabancı yayınlardan dolayı da “patchwork” adıyla dilimize geçmiştir. Yüzyıllar öncesinden ufak parça kumaşları değerlendirmek amacıyla kumaşların birleştirilmesiyle çeşitli örtüler üretilmiştir. Ortaya çıkarılan örtülere zamanla desenler, şekiller verme ihtiyacı duyulmuş ve daha sonra emek isteyen bu iş bir sanata dönüşmüştür. Savaş ve yokluk zamanlarının getirdiği bir psikoloji ve etkileşim ile şekillenen bu çalışmalar, tüm ülkelerde farklı sentezlerle uygulanan ve yamadan sanata uzanan bir gelişim süreci izlemiştir. Kırkyama sanatının Anadolu kültüründeki temeli Selçuklular zamanına dayanır. Selçuklular zamanında geçme işi olarak adlandırılan bu çalışmalar, daha sonraları Osmanlı toprakları içerisinde yer alan Bosna bölgesinde gelişim göstermiştir. Kırkyama yapımında kumaş seçimi büyük önem taşımaktadır. Genellikle sentetik olmayan kumaşlar kullanılmaktadır. Poplin, patiska, pazen, tafta ve keten türleri, sık dokunuşlu kumaşlar da olabilmektedir. Kumaşlar yıkanıp ütülendikten sonra işlemlere başlanmaktadır. Kırkyamanın yapım aşamalarını kısaca izah etmek gerekirse; öncelikle seçilen kumaş, kesme panosu üzerinde cetvel yardımı ile kırkyama makası kullanılarak kesilir. Elde kağıtlı çalışma çırpma sistemiyle, aplike elde gizli baskı tekniği ile veya makinede sarma tekniği ile diğerleri de makinede düz dikiş olarak dikilir. Hazırlanan bloklar istenirse bordürlerle birleştirilir. Düz şeritler veya parçalarla birleştirilmiş şeritler blokları ayırır ve çerçeveler. Dikişler önce tersinden daha sonra yüzünden bastırılarak ütülenir. Yapılan kırkyama örtü elyafın üstüne yerleştirilir. Ardından örtünün katlarını bir arada tutmayı sağlayan ve modele desen verilen yorganlama işlemine geçilir. Bittikten sonra kenarları düzgün kesilerek biye ile kapatılır. Çalışma rulo halinde katlanıp, kuru ve rutubetsiz bir ortamda saklanabilir ya da örtünün ağırlığını taşıyacak cinste eşit aralıklarla şeritler hazırlanıp, dikilir ve duvara tablo gibi asılabilir. Günümüzde kırkyama (patchwork) ile çeşitli örtüler, yastıklar, minderler, çantalar, giysiler, gözlük ve telefon kılıfları vs. gibi günlük yaşamdaki ihtiyaçları karşılayan birçok eşya yapılabilmektedir. Bizim kültürümüzde yakın bir zamana kadar kırkyama, sanat olarak kabul edilmezken, son dönemlerde gidişat değişmiş, bu işi sanatsal ifadelerle yansıtan sanatçılar yetişmeye başlamıştır.

KIRKYAMA

PATCHWORK

Patchwork Patchwork is to sew or make applique on the various fabrics, clothing in the way that they can form different motifs. It is being applied both in Anatolia and in many cities. First America and then European states shaped an industry branch on it and it is told us a foreign art. The materials used, the model books, even the fabrics are sold by importing from other countries. The art that reached our day is named as patchwork’ because of the foreign issues.

AFİFE TUNCER

Various cloths were produced to add value to the small pieces of fabrics by combing them. To the clothes made needed to be given, applied designs and shapes and later this job needed labor, became an art. The works that shaped with the psychology and communication which the wars’ atmospheres brought were applied in various synthesis in all countries, and this followed a period ranging from patches to art. The base of patchwork in Anatolia culture dates back to seljuk times. The works named ‘geçme’ during Seljuk times, later went on developing in Bosnia. In making patchwork, the fabrics’ selecting requires a great care and importance. Generally off free sythetics clothes have been used. Poplin, patisca, cotton, tafta and linen fabrics are known as tight woven clothings. After the fabrics being ironed and washed, procedures are started. If the stages of patchwork are needed to be explained. Firstly the selected cloth, fabric is cut on the cutting panel with the help of ruler and patchwork scissors, and these fabrics are passed through various stages, and they are sewn to each other using various techniques. After that, the stitches are ironed from the reverse, then from the natural side by pressing. The patchwork made is placed on the fibres cloth. And then starts the lying stage, this provides the patchwork with designs and holds the layers together. After finishing this stage, its edges are cut smoothly and covered with biye. It is fold up in the shape of rolls, and kept in a dry place. Or either it can be hung up on the wall by preparing roped with equal distances among each other.

SEYYİDE ÇOBANOĞLU SERAP GENÇ

In our day, with patchwork, various materials such as sheets, pillows, cushions, bags, dresses and glasses can be made. Patchwork was not accepted as an art at first, this trend has changed in recent years, and we can see artists who express this art with the artistic expressions. The art branch which is also named as ‘kirkpare’ ‘or” ‘yamali bohga’ today is highly demanded comparing to the past, in some education foundations, it is taught as a subject. In our day, patchwork is accepted as a modern art and it contributes social status and turns their knowledge into money.

Adına kırkpare veya yamalı bohça da denilen bu sanat dalı günümüzde yeniden ve eskisine nazaran daha fazla rağbet görmekte, bazı eğitim kurumlarında ders olarak okutulmaktadır. Kırkyama günümüzde modern bir sanat görünümündedir ve eğitimini alan bireylere kendine güven, sosyal statü ve bilgilerini kazanca dönüştürebilme anlamında katkılar sağlamaktadır.

148

149

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KIRKYAMA

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

PATCHWORK

KIRKYAMA

PATCHWORK

NERMİN GÜRSOY

GÜNGÖR GÜZELCOŞKUN

FİKRİYE YETKİN

YÜKSEL KULGAT

ELİF KÜÇÜKYILDIZ

PINAR KOÇLUK

150

151

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KIRKYAMA

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

PATCHWORK

KIRKYAMA

PATCHWORK

SERAP GENÇ

VİLDAN BAYKUT ŞENGÜL KANDIR

GÜLSÜM KORKMAZ

SEVDE BAYRAKTAR 152

153

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DEKORATİF EV TEKSTİLİ

Dekoratif Ev Tekstili Günümüzde teknoloji sonsuz bir ilerleme kaydetmektedir. Bu sonsuzluk içinde insanoğlu kendini dinlendirme, farklı alanlarda boş zamanını değerlendirme, marifetlerini sergileme çabasına girmiştir. Uğraşıların emeğe dönüştürüldüğü alanlardan biri de “mefruşat”tır. Bir anlamda mefruşat (dekoratif ev tekstili), ev tekstil ürünlerinin tasarlanıp, çeşitli teknikler kullanılarak göze hoş gelecek şekilde dikilmesi işlemidir. Mefruşat, Arapça kökenli, evde kullanılan malzemesi kumaştan her türlü eşyayı genel olarak tanımlayan bir kelimedir. Yaşadığı mekânları güzelleştirmek, Türklerin göçebe hayatlarında bile önem taşıyan köklü bir özelliği olmuş ve bu anlayış zamanla çok büyük gelişim göstermiştir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, sarayda düğün cihazı denilen çeyiz, saray atölyelerinde yapılırdı ve saray atölyeleri birer sanat akademisi niteliğindeydi. Bu sosyo-ekonomik olay, bir yanıyla aşk, özlem, ümit, ihtiras, şefkat, gurur gibi duyguların nakışlarla, renklerle ifade edildiği, gönül dünyasının aynası, bir tecelliler manzumesidir.

DEKORATİF EV TEKSTİLİ

Today, technology has been developing greatly. In this eternity, human being had a great deal of intrest in relaxing himself, value his free time in different areas and exhibiting his skill. One of the moments in which efforts are changed into labor is “Furnishings-fabrics”. In a way, furnishings is to sew the home products by designing and using the various techniques in the way, looking good to the viewers. The word’ furnishings’ is an Arabic originated word, and defines every kind of thing made of cloth-fabric. Furnishing and embellishing the places where they lived was very important during the nomadic time of Turks. This understanding made a great progress in time. During the Ottoman Empire, the trousseau which is named the wedding equipment in the palace workshops were just like the art academy each. This sosyo-economic event, in a way, it is ‘love’, missing, hope, ambitition, tenderness, and proud. Expressing such kind of feelings is the mirror of heart and a range of poems. The culture which was shaped with customs, beliefs and human values and of being the roots of the previous centuries, has proved itself with every product that was made. The cultural motives and designs were embellished on everything, every material such as of kitchen utensils, living room items, bathroom items and baby clothings and things. The newly married young girls took all the trousseau with them including many clothing and accessories they made finickly and with care. Those included their culture and they went on making them living in their homes.

Bir zamanların el emeği göz nuru ürünleri, günümüzde önemli bir sektörün parçası haline gelmiştir. Yeni teknolojiyle birlikte döşemelik, perdelik, halı, çarşaf, masa örtüsü, havlu, nevresim, yatak-yorgan aksesuarları gibi ev tekstillerinde fabrikasyon ürünler, sunduğu çeşitlilik ile ön plandadır. Tekstil sektöründeki büyük atılımlar ve yeniliklere rağmen el yapımı ürünler hiçbir zaman önemini yitirmemiş aksine fabrikasyon ürünler onların değerini daha da artırmıştır.

The products that were the labor and eye straining work at one time have become an important part of a sector. With the new technology, the interior furnishings, curtain clothing, carpets, sheets, table cloth, towel, bed sheet and bed-coverings, have contributed variety to our life. Dispite the progresses and newnesses in the textile sector, the products that made by hands have never lost value, contrary to this, the factory made products added values to them. Furnishings are able to turn into the eye-catching arts with combing with various arts. For instance; Applying miniature in fabrics is to apply works on the three dimensioned fabric’ surface by using the embroidery minature technique of Ottoman and Iran minatures. The important thing in this applying is to reflect the historical aspect and petty details of miniature on the fabrics, clothes. The synthesis that provokes admiring in the watchers requires a great patience - handskill and being choosy.

Mefruşat, yaşadığımız mekânların daha rahat, güzel ve kullanışlı hale getirilmesinin yanı sıra sağladığı psikolojik destek açısından da önemlidir. İyi düzenlenmiş mekân, insanda rahatlık ve huzur duygusu uyandırmaktadır. İnsanlar yaşadıkları ortam ile kendi hayat tarzlarını, karakter yapılarını ve beğenilerini ortaya koymaktadırlar. Bu açıdan renk uyumu ve desen tanzimi kişiden kişiye değişmektedir. Artık değişen ve gelişen dünyada, teknolojinin getirdiği kolaylıklarla birlikte ev dekorasyonu bir hobi ve kendini ifade etme yöntemi haline gelmiştir. Bugün mefruşat, ev hanımlarının değil, çalışan kadının da hayatında önemli bir yer tutmaya başlamıştır.

FABRIC FURNISHING

Fabric Furnishing

Gelenekler, inanışlar, örf ve adetlerle şekillenen ve yüzyılların birikimi olan bu kültür, ortaya konan her üründe kendini açıkça göstermiştir. Kültürel motif ve desenler, salon takımlarından mutfak takımlarına, banyo takımlarından bebek takımlarına, tül perde ve yatak örtülerine kadar her ürüne işlenmiştir. Yeni evlenen genç kızlar, büyük bir özen ve titizlikle hazırladıkları pek çok giyim ve ev aksesuarını içeren çeyizleri ile kendi kültürlerini de alıp götürmüşler, bu değerli hazineyi kendi evlerinde yaşatmaya devam etmişlerdir.

Mefruşat, farklı sanatlarla birleşerek göz alıcı sanat eserlerine de dönüşebilmektedir. Örneğin minyatür sanatı ile… Mefruşatta minyatür uygulamaları, Osmanlı ve İran minyatürlerinin aplike tekniği kullanılarak 3 boyutlu bir halde kumaş zemine aktarılmasıdır. Bu uygulamada önemli olan minyatürün tarihsel dokusu ve ince detaylarını mefruşata yansıtabilmektir. Görenlerde hayranlık uyandıran bu sentez, büyük bir el mahareti ve sabır gerektirmektedir.

154

FABRIC FURNISHING

NİHAL ÇELİK

The furnishing is important for not only making the places in which live more comfortable, better and more convenient, but addition it is important for the support that provides us. The well-furnished place awakens the comfort and peace feeling in us. Human being expresses their life styles, characters and tastes. From this point the color harmony and designs can change from person to person.

BİRGÜL BİLBAY

155

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DEKORATİF EV TEKSTİLİ

FABRIC FURNISHING

BETÜL DEDE 156

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DEKORATİF EV TEKSTİLİ

FABRIC FURNISHING

SELMA AKKAŞ 157

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DANTEL ANGLEZ

Dantel Anglez Dantel Anglez tığ ile örülen veya bu iş için satılan şeritlerin desene göre şekillendirilip aralarının birit ve ajurlarla tutturulması sonucu ortaya çıkan dantel çeşitlerinden biridir. XIV üncü yüzyılın sonlarına doğru Avrupa’nın en güzel dantelleri Milano, Cenova ve Venedik’te yapılmaktaydı. Milano da yapılan dantele yapıldığı şehrin ismine izafeten ’’Dantel Milano’’ denilmektedir. XV inci yüzyılda Dantel Milano İngiltere’ye geçerek gelişmiş, fantazileştirilmiş ve Dantel Anglez adı verilmiştir. Zamanla Avrupa’ya yayılan Dantel Anglez diğer danteller ile birlikte XVI Lui ’nin himayesini görmüştür. Dantel Anglez erkek ve kadın giyim süslemelerine, oda takımı, perde, yatak ve masa örtülerine konu olmaktaydı. Bu tip işlemelerin güzel örnekleri halen Avrupa müzelerini süslemektedir. Dantel Anglez şeritlerle başlı başına (Kumaşsız) yapıldığı gibi kumaş üzerine de aplike (Kumaş üzerine monte) edilmektedir. Örneğin, goblen, tül, organze, keten ve tafta. Dantel Anglez şeridinin kalınlığı ile oranlı olarak bütün kumaşlar üzerine aplike edilebilir. Dantel Anglez tül üzerine aplike edilirse tül işi iğneleri ile, goblen üzerinde antep ajurları ile süslenebilir. Diğer kumaşlarda yardımcı olarak Çin iğnesi ve beyaz iş kullanılabilir. Kullanılan iplikler: Şerit yapmak için kuka, koton, filoş, kordone, yün orlon, naylon iplikler kullanılır. Az bükümlü ipliklerle işlenirse daha yumuşak olur. Birit ve ajurlar şeridin ipliğinden veya aynı kalınlıkta başka bir iplikten çalışılabilir. Dantel Anglez desenleri için faydalanılan kaynaklar; İşlenmiş ve çizilmiş Dantel Anglez örnekleri, geometrik şekiller Türk işi ve bazı beyaz iş desenleridir. Desen şerit genişliğinde çift hat olarak, kopmadan birbirini takip edecek şekildedir. Hatların kopmadan birbirini takip etmesi, işleme kolaylığı yönünden gereklidir.

ROMANIAN POINT LACE

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DANTEL ANGLEZ

ROMANIAN POINT LACE

Romanian Point Lace Romanian Point Lace is a kind of laceworks that are crocheted or formed by the result of shaping according to the pattern which is sold for this work and fixing by loop and ajours. Towards the end of the XIV century, the most beautiful lace of Europe was made in Milan, Genoa and Venice. The name of the city where the lacework was made in Milan is called “Milano Lace”. In the XV th century the Lace, passing into England, was developed, fantasized and named Romanian Point Lace. In time, the Romanian Point Lace spread on Europe saw the patronage of XVI Lui along with other lace. Romanian Point Lace was the subject of men’s and women’s clothing ornaments, room sets, curtains, beds and table covers. Fine examples of these types of works have still been decorated to European Museums. Romanian Point Lace is applied on the fabric (mounted on fabric) as well as made by itself with ribbon (without fabric). For example, tapestry, tulle, organza, linen and taffeta. Romanian Point Lace can be applied on all fabrics in proportion to the thickness of the ribbon. Romanian Point Lace can be decoreted by the needles for tulle if it is applied on tulle, the Antep ajours on tapestry. On the other fabrics, Chinese needle and white work can be used to help. Yarns used: for making ribbon, skirt, cotton, paddock, cordon, wool orlon, nylon. It is softer when processed with slightly twisted yarns. Loop and ajours can be worked by ribbon yarn and or yarn with the same thickness. Resources used for Romanian Point Lace patterns; processed and drawn Romanian Point Lace samples, geometric shapes, Turkish work and some white work patterns.

Dantel Anglezde şerit aralarındaki açıklık geniştir. Genişlikler çeşitli ajurlar, birit ve ciğer deldilerle doldurulur.

The pattern is double-line in the width, one after the other without breaking. It is essential that the lines follow each other without breaking, in terms of ease of operation.

İşleme (yapılacak işe uygun olarak 2-4-6 kat parşömen kağıdı) kağıt üzerinde yapılır. Kağıttan sökülerek kumaşa aplike edilir.

The gap between ribbons in Romanian Point Lace is widened. The widths are filled by a variety of loop ajours and embroidering small holes on the fabric surface. Embroidering (2-4-6 fold parchment paper in accordance with the work to be done) is done on paper. It is applied on fabric by removing from the paper.

AYŞENUR ARIKAN 158

159

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DANTEL ANGLEZ

ROMANIAN POINT LACE

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DANTEL ANGLEZ

ROMANIAN POINT LACE

MERAL MERCAN

MESUDE KURTULUŞ 160

SEVGÜL NASYALÇIN 161

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM DANTEL ANGLEZ

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

ROMANIAN POINT LACE

DANTEL ANGLEZ

ROMANIAN POINT LACE

MERAL MERCAN

NURHAYAT EMRE FATMA DEMİRCİ

MEBRURE SERTTUNALI

NAME ÖZDER

NURHAYAT EMRE

162

163

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KANAVİÇE

Kanaviçe

CANVAS

KANAVİÇE

Canvas

Kanaviçe işleme tekniği; Türklerde, 16. yüzyıldan itibaren uygulanmış, 19. yüzyıldan itibaren yaygınlaşarak Anadolu Türk halk işlemeleri içerisinde yerini almıştır. İlk zamanlarda kanaviçe, yastık işi olarak bilinirdi. Kumaşın her tarafı doldurulmaz, çanta, halı, yastık, pano ve arma işlerinde kullanılırdı. “Çarpı işi” denilen kanaviçe; kare desenli, genellikle keten kumaş üzerine çapraz işlemelerle, bir modele göre yapılan el işidir.

Technique of processing a canvas; It was applied in the Turks since the 16th century, spreading from the 19th century and taking place in the Anatolian Turkish folk traditions. In early times, canvas was known as a pillow work. All sides of the fabric are not filled, used in bags, carpets, pillows, boards and emblem. Canvas called “cross work” is a handicraft that has square pattern, usually made on a linen fabric with cross-overs, according to a model.

20. yüzyılda kanaviçe işi daha kolay ve az iplik kullanarak yapıldığı için tercih edilerek yapılmış ve halen de yapıla gelmekte. İşlemecilik insanlık tarihi kadar geçmişi olan ve dikiş dikmekle başlamış olan çok eski bir el sanatıdır. İlk örneklerine Orta Asya Türklerinde rastlanır. Bu işleme sanatı göçlerle, elçilerle batıya ve diğer ülkelere de yayılmıştır. Geleneksel kültür içinde devam eden süs ve süsleme, güzel ve güzellik olgusu da insanların tüm yaşamları boyunca terk edemedikleri yaşam biçimi olmuştur.

In the 20th century, because of the work of the canvas was made easier and with less use of rope, so it was preferred and still has been made. Embroidery is a very old hand-crafted art that has been as old as human during their entire lives. First examples are found in the Central Asian Turks. This embroidery art has spread to migrants, delegates to the west, and to other countries. Ornaments and decoration that continue in traditional culture, beauty has become lifestyles that people can not abandon during their life.

Anadolu’da, “Kız beşikte, çeyiz eşikte” atasözü, Türklerin “İşleme sanatı”na verdiği önemi göstermektedir. Geleneksel kültürümüzde ayrı bir yeri olan ve güncelliğini hala sürdüren “Kanaviçe” işleme çeşitlerinin en çok tercih edileni olma özelliğinin yanı sıra, işlenmesi kolay, kullanışlılığı ve dayanıklılığı açısından her zaman gündemde kalmayı başarmıştır. Her dönemde ve yaşta genç kızlarımızın çeyiz sandıklarının büyük bir bölümünü kanaviçeden yapılmış işler oluşturmaktadır. Motifler aracılığı ile kişiler arasında iletişim kurulmuş, motifler elden ele, bir yöreden diğer bir yöreye ulaşmış. İşlemeler, Türk toplumunun ruh güzelliğini, güç ve yeteneklerini en üst düzeyde yansıttığı bir el sanatı çeşididir. İşlemeler içinde önemli bir yere sahip olan kanaviçeler, halk işlemeleri arasında Türk kadınının en çok ve yaygın olarak uyguladığı bir işleme çeşididir. Kanaviçe Anadolu ve Rumeli’de; Avrupa kaynaklı kanaviçe işlemelerinden renk, konu ve kompozisyon özellikleri bakımından farklı olarak uygulanmaktadır. Türk toplumunun geleneklerine, göreneklerine, duygu ve düşüncelerine göre biçim almış ve Türk kadınının elinde, toplumun özelliklerine uygun yeni bir kimlik kazanarak halka mâl olmuştur. Her genç kızın uygulamayı bildiği ve mutlaka çeyizinde yer verdiği bir işleme çeşididir. Anadolu’nun her köşesinde yoğun olarak uygulanan kanaviçenin, geleneksel Türk işlemelerimiz içinde önemli bir yeri vardır. Programda öğrencilere, etamin veya normal kumaş üzerine kanaviçe işlerinin yapımı öğretilir.

CANVAS

In Anatolia, the proverb “Girl in the cradle, dowry in the doorstep” (ıt means; as soon as a baby girl was born, her family start preparations for wedding) suggests the importance of the Turkish art of “craftsmanship”. Canvas has always been on the agenda in terms of ease of processing, convenience and durability, as well as being the most preferred in our traditional culture. A large part of the dowry chests of our young girls at every age and part of their life are made from canvas. Communication between people were made through motifs, the motifs were handled from one hand to another, and from one region to another. Embroideries are a kind of hand-crafted art that reflects the mood of the Turkish society, its strengths and abilities at the highest level. Canvases, which have an important place in embroideries, is a type of tradition that is most commonly and widely practiced among Turkish folk traditions. Canvas is applied differently in terms of color, subject and composition characteristics from European-originated canvas processes is in Anatolia and Rumeli. It has taken shape according to the traditions, customs, emotions and thoughts of the Turkish society and has become a commodity for the public by acquiring a new identity in the hands of the Turkish woman, in accordance with the characteristics of the society. It is a kind of embroidery that every young girl knows how to practice and places in her dowry. The Canvas which is applied intensively at every corner of Anatolia has an important place in our traditional Turkish embroidery. In the program, students are taught how to make canvas on etamine or normal fabric.

164

165

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KANAVİÇE

CANVAS

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KANAVİÇE

CANVAS

MUAZZEZ EREN KISMET KOZPINAR 166

167

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KANAVİÇE

CANVAS

SEVDİYE TUNCA 168

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KANAVİÇE

CANVAS

ÇİĞDEM KOZPINAR 169

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KANAVİÇE

CANVAS

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM KANAVİÇE

CANVAS

SERAP MİRASYEDİ

BİLGE ASLANOĞLU

SÜNDÜS DEMİRTAŞ

170

171

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GİYİM

Giyim Giyim başlangıçta, insanın örtünme içgüdüsü ile başlamış, daha sonra estetik unsurların da işin içine katılmasıyla vazgeçilmez bir ihtiyaç haline gelmiştir. Giyim ilkel toplumlardan çağdaş toplum anlayışına geçerken önemini daha da artıran bir olgu olmuştur. İlk insanın varoluşu ile birlikte doğan bir kavram olan giyim, toplumların geleneklerini, göreneklerini, zevklerini ve yaşayış biçimlerini ortaya koyan bir yapıya sahiptir. Zamanla estetik öğelerin de bu faktörlere katılmasıyla insan hayatının soyutlayamadığı bir kullanım aracı ve ihtiyacı olan giyim, çeşitli akımların doğmasına yol açmış ve kitleleri peşinden sürükleyen bir güç haline gelmiştir.

CLOTHING

GİYİM

Clothing At the very beginning, clothing began with the instinct of human being’s covering, the following years it became an unquitable need by contributing the esthetic features into the life style. Clothing became a life style of understanding that got much more importance while passing from the primitive society to the contemporary one. Clothing which occurred an important concept with the creation of the first human became a style that showed the societies elements with these factors, it became a life style that can’t be neglected for human, and this caused many usages, and became a great force.

Giyim tarihine bakıldığında bu olgunun büyük değişikliklere uğradığını görmek mümkündür. Günümüzde çalışma alanlarına göre de giyim özellik kazanmaktadır. Ismarlama giyimde kişi üzerinde alınan beden, bel, kalça ve uzunluk ölçüleri kullanarak, model, kumaş seçimine özen gösterilir. Hazır giyim (konfeksiyon)’de bir model, standart kalıplar kullanarak serileme halinde kesilip bir dikiş payı kadar bırakılıp, paylar belirli yerlerden çıtlatılır ve üst üste getirilerek kıyafet hazırlanır. Butik tarzı giyim ise konfeksiyon üretiminin ardından kıyafet modelinin kişinin bedenine uygun çalışılması, kişinin isteği üzerine yapılan düzenlemelerle en son şeklinin verilmesi olarak tanımlanabilir.

When having a look at the clothing history, it is possible to see this concept had a lot of changes. Today clothing changes according to the working conditions. In the tailor made suit, using the measurements which are taken on person; such as body size, waist, hip and length, it is given importance to choosing fabrics. In the ready dress made, a model is cut by using the standard patrons, and cut in a quick and speedy way, left a certain sewing place, and these places are cut in petty way, and put one over another, in this way, the clothing, dresses are made. Butik style of clothing can be defined as being tried on person’s body, designed according to the person’s desire, so the last shape and style is arranged.

Giyim sosyal yapısı yönünden de çeşitlendirilebilir. Modern giyim, klasik giyim gibi. Modern giyimi moda ile tarif edebiliriz. Klasik giyim, geleneksel giyim, spor giyim, fantezi giyim, folklorik giyim, üniformalar, iş elbiseleri, yas elbiseleri, dini inançları simgeleyen elbiseler, mesaj ve duygu belirtmek amacıyla giyilen giysilerin yanı sıra toplumsal ve estetik değerler, dinsel inançlar, cinsiyet ve yaş, tabaka ve meslekler gibi faktörlerin etkin olduğu tarzlar giyimin gruplara ayrılmasına yol açmıştır. Giyim bir kültürde milliliği oluşturan öğelerden biridir. Özellikle türlü milletlerin onları diğer komşu milletlerden ayıran kendine özgü giyinme biçimi ve giydikleri elbiseleridir. Giyim bir ülkenin, bir devrin, bir kişinin özelliklerini belirten bir araçtır.

Clothing can be varied in the social style, such as modern clothing, classic clothing. We can define ‘modern clothing’ as fashion and also there are very many styles of clothing such as; traditional clothing, sports clothing, fantasy clothing, folkloric clothing, uniforms, work clothes, mourning clothes, religious clothes and the clothes that carry symbols of social and esthetics, religious beliefs, sex and age, job and social life style and some other factors. Clothing is one of the components which forms the nationality in clothing. Nationalities have special clothing that distinguish them from the other nationalities’ clothing. Every nation has their own style of clothing. Clothing is kind of style -device that shows any country’s specialty.

Zamanla küreselleşen dünya ile birlikte farklı toplumları ve kültürleri oluşturan insanlar, geleneksel giyimin dışında ortak bir dil gibi kullandıkları evrensel bir giyim tarzı oluşturmuşlardır. Bu giyim biçiminin sınırlarını sadece yıldan yıla farklı toplumların farklı kültürleri ile yoğrularak değişen ve gelişen ama hep belli normlara sadık kalan moda akımları şekillendirmektedir.

With the global world, people who created different cultures and societies, formed common dressing styles. The features of this dressing style are determined by fashion designers. They usually take good care of maintaining in the same fashion styles.

Günümüzde giyim, insanların kimlikleri hakkında önemli ipuçları vermekte ve imaj yaratmakta etkin olmaktadır. Giyimin önemini şu söz çok güzel açıklamaktadır, “İnsanlar kıyafetleri ile karşılanır, bilgileri ile uğurlanırlar.” İlk çağlardan bugüne dek sürekli değişmekle birlikte giyim kuşam her zaman insanlar ve toplumlar için çok büyük önem taşımıştır. Toplumlar ifade etmek istediklerini giysinin genel görünüşü ile diğer insanlara ve toplumlara aktarmıştır. Çünkü giyim, verilmek istenen mesajı en kolay ve açık bir şekilde yansıtan obje olmuştur. Giyim, çağlar boyu üstlendiği bu misyonu bundan sonra da evrensel boyutlarda taşımaya devam edecektir.

CLOTHING

In our day, clothing gives us information about the person’s identity and creates an image. There is a good saying; people are welcomed by looking at their clothes and are seen off their knowledge. Clothing has always played an important role for people since ancient times. Societies express their thoughts via the styles of their clothing because clothing is an object that expresses the message clearly. And it will carry on this mission forever to universal dimensions.

ÖZGE YAYLACI

172

173

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GİYİM

HATİCE ÇİL - SEDANUR ÖZTÜRK - AYŞE YAŞAR - NECMA YILDIRIM

174

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

CLOTHING

GİYİM

FATMA FİLİZ ŞAHİN - EMEL ŞENGÖÇMEN

CLOTHING

ÇİĞDEM KIZILCIM

175

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GİYİM

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

CLOTHING

GİYİM

CLOTHING

SERPİL KARTAL AYŞE CÖMERT

176

177

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM GİYİM

RÜMEYSA ALDEMİR

178

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

CLOTHING

GİYİM

NERİMAN BUDAK

MAKBULE KENAR

SİBEL AKDENİZ

CLOTHING

HATİCE ÇELİK

179

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM İPEK HALI VE SILK CARPET AND KUMAŞ DOKUMACILIĞI FABRIC WEAVING

İpek Halı ve Kumaş Dokumacılığı Dünyada bilinen ilk el halıları Orta Asya’da Türkler tarafından dokunmuştur. Bu halıların günümüze kadar ulaşabilmiş en eski örneğinin M.Ö 6-5. yüzyıllarda yapılmış olduğu ve halen Leningrad müzesinde saklandığı bilinmektedir. Orta Asya’nın kurak bölgelerinden batıya göç eden Türkler, kültürlerini, sanatlarını, folklörlerini de yanlarında taşımışlar ve yeni yerleştikleri bu verimli topraklarda yeni motiflerle, yeni renklerle geleneksel olan bu halk sanatlarını daha da zenginleştirmişlerdir. Günümüzde 36 değişik yörede dokunan Türk halılarının en nadide örnekleri tarihi ipek yolu üzerinde yer alan İstanbul’un 65 km. doğu uzantısındaki sahil kasabası Hereke’de hayat bulmuştur. 1843’te dönemin padişahı Sultan Abdülmecit tarafından kurulan Hereke Fabrika-i Hümayun ‘undan günümüze dek, Hereke halısı, kalitenin ve görkemin simgesi olma özelliğini sürdürmüştür. Hereke halıları, geleneksel Anadolu halıcılığının yüzyılımızdaki sentezidir. Hereke halılarında, sanatının her dalında doğayı kucaklayan Osmanlı toplumunun bu özelliklerini gösteren motifleri ve diğer geleneksel sanatlarımızda olduğu gibi tasavvuf kültürümüzden gelen sonsuzluk temasını bulmak mümkündür. Desenler, sonsuzdan gelirmişcesine bordürden halıya girmekte ve tekrar öteki bordürden sonsuza doğru gidercesine kaybolmaktadır. Hereke halılarında başta lale, goncagül, yaprak, karanfil, sümbül, badem, çiçek buketleri olmak üzere ikiyüzden fazla çiçek motifi kullanılır; ve bu motifler bir araya gelerek eşsiz desenler oluşturur. Günümüzde Avrupa ve Amerika gibi, el halılarının büyük miktarda alıcı bulduğu pazarlarda Hereke halılarının kopyalarını dahi görmek mümkündür. Birçok halı üreticisi ülkelerce kopyalanmaya çalışılan Hereke halıları, kopyalanamaz özelliğini sadece desenlerinden değil; Bursa ilimizin yemyeşil ve tazecik dut yapraklarıyla beslenmiş ipek böceklerinin kozalarından elde edilen dünyanın en yüksek kalitesindeki filatör ipeğinden de almaktadır. Metrekaresine bir milyon çift düğüm atılarak yaklaşık on ayda dokunan Hereke halılarının her aşaması kendine has bir takım teknik özellikler ve çalışmalar da gerektiriyor. Bursa ipeğiyle bir araya gelen Hereke ipek halıları BUSMEK kursiyerlerinin ellerinde yeniden hayat bularak bu geleneksel sanat gelecek nesillere aktarılmış oluyor.

180

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM İPEK HALI VE SILK CARPET AND KUMAŞ DOKUMACILIĞI FABRIC WEAVING

Silk Carpet and Fabric Weaving First handmade carpets in the world are weaved by the Turks in Central Asia. The oldest example of these carpets have been weaved in the 6-5 BC centuries and are still known to be stored in the museum in Leningrad. Turks who migrated from arid Central Asia regions to the west also carried their cultures, arts, the folklore with them and in this fertile soil the new settlers enriched their traditional arts with new motifs and new colours. Today, the rarest examples of Turkish carpets weaved in 36 different regions has came true in Coasted town Hereke which is situated on the historical silk road 65 km east of İstanbul. Hereke Carpet, From the Carpet Factory (Fabrika-i hümayun)which was constructed in 1843 by the sultan Abdülmecit of that period, is still the best quality and marvelous example of today. Hereke carpet is the synthesis of Turkish traditonal Anatolian carpeting of our century. Hereke carpets, as the Ottoman society that embraces every branch of art motifs indicating the nature of these properties and the other traditional art can be found in our infinity contact our Sufi culture. Patterns enter the carpet from bordure such as from endless, and from the other bordure goes to infinite and disappear again. In Hereke carpets, tulip first and rosebud, leaves, carnations, hyacinths, almonds,are used for more than two hundreds floral motifs, and these motifs come together to create unique patterns. Today, it is possible to see copies of Hereke carpets at the markets which finds large amounts of buyers of hand-made carpets as in Europe and America. Hereke carpets those have been tried to be copied by many carpet manufacturer countries, have speciality which can’t be copied ,not only from their designs; but from the world’s greatest qualified phthalate silk obtained from the cocoons of silk worms fed on green and fresh mulberry leaves of our city of Bursa. In every stage of Hereke carpets, a million pairs of nodes are made for every per square meters and woved in ten months and also required own specifications and work. Hereke silk carpets caming together with BURSA silk, this traditional art came back to life again for the future generations in hands of trainees at BUSMEK.

181

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

RABİYA KARHAN 182

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

ÜMMÜŞ ÖZDEMİR 183

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

İPEK HALI VE SILK CARPET AND KUMAŞ DOKUMACILIĞI FABRIC WEAVING

UMURBEY İPEK ÜRETİM ve TASARIM MERKEZİ 184

185

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM

İPEK HALI VE SILK CARPET AND KUMAŞ DOKUMACILIĞI FABRIC WEAVING

UMURBEY İPEK ÜRETİM ve TASARIM MERKEZİ 186

187

BUSMEK EL SANATLARI ALBÜMÜ BUSMEK HANDICRAFTS ALBUM İPEK HALI VE SILK CARPET AND KUMAŞ DOKUMACILIĞI FABRIC WEAVING

UMURBEY İPEK ÜRETİM ve TASARIM MERKEZİ 188