Taxi in the city
PHNOM PENH
Phnom Penh is de hoofdstad van Cambodja. De stad ligt in het zuidoosten van het land. Onze buitenlandcorrespondent Mellouki Cadat was deze zomer in Cambodja. Hij heeft onderzoek gedaan naar de taxi’s in Phnom Penh. Dit is zijn verhaal.
In Phnom Penh en regio wonen 2.2 miljoen inwoners. De grootste taxicentrales zijn Global Meter Taxi (opgericht in 2008, Chinese eigenaar), Choice Meter Taxi (2009, Zuid-Koreaanse eigenaar) en Taxi Rouge (2014, Cambodjaanse eigenaar). Deze drie hebben gezamenlijk 300 auto’s. In de stad rijden ook een onbekend aantal zelfstandige taxi’s. De meeste Cambodjanen nemen nog steeds de traditionele tuk tuks of de motodops (motorbikes), maar de taximarkt ontwikkelt zich snel ten koste van de duizenden tuk tuks. Sinds kort rijden er ook enkele stadsbussen in Phnom Penh. Taxichauffeurs hoeven geen trainingen en examens te doen. De benodigde vergunningen worden geregeld door de centrales. De taxi’s zijn goed voor 8.000 tot 10.000 ritten per dag. Klanten zijn vooral Cambodjanen. Ongeveer een kwart van de klanten zijn buitenlandse zakenlieden en toeristen. In de stad zijn ruim voldoende standplaatsen voor taxi’s aanwezig. De klanten kunnen naar die standplaats lopen of bellen met een centrale of een chauffeur. Het Cambodjaanse Taxi Rouge heeft veertig auto’s. De tachtig chauffeurs rijden in duo’s dag- en nachtdienst. Ze werken twaalf uur per dienst en betalen het bedrijf $16,50 per dag. 10
TaxiNummer 53
Alles wat de chauffeur daar bovenop verdient mag hij na aftrek van de benzine voor zichzelf houden. De brandstof is trouwens erg duur en bedraagt ongeveer een derde van de omzet (gemiddeld $35 per dag).
Bij Taxi Rouge is het starttarief $1. Daarna betaalt de klant 400 Cambodjaanse riels voor elke 160 meter. Dat is 4.000 riels oftewel $1 voor 1,6 kilometer. Bij de andere taxibedrijven kost 1 km tussen $0,75 en $1. Iedere auto levert het bedrijf Taxi Rouge ongeveer $1000 per maand op. De jaaromzet is momenteel $496.000. Ambitie van directeur Rith Aum is om te groeien naar tweehonderd auto’s in 2017 met een omzet van 2,4 miljoen. Mijn partner Jacqueline en ik namen regelmatig de taxi. Zo hebben wij vanuit hartje Phnom Penh de taxi naar het vliegveld genomen. Onze taxichauffeur heet Sary Pech en rijdt bij Taxi Rouge. De meter naar het vliegveld hoeft niet aan want de rit-
ten van of naar het luchthaven hebben een vast bedrag van $10. Sary Pech vertelt ons dat hij accountant was. Hij is op de taxi gegaan omdat hij niet genoeg verdiende om zijn familie te onderhouden. Hij ver-
dient nu $240 per maand. Sary Pech heeft inmiddels twintig vaste klanten en is trots op zijn bedrijf: ‘De rode taxi’s zijn gemakkelijk in het verkeer te herkennen en goed te onderscheiden van de witte taxi’s van Global Taxi en de gele van Choice Meter Taxi. De Taxi Association of Pochen Tong Airport Cambodia heeft zwarte auto’s met gele horizontale zijbanden. Taxi Rouge werkt uitsluitend met de Toyota Prius Hybride. De hybride gebruikt 30 tot 40 procent minder benzine dan een gewone auto. En dus hou ik meer geld over.’ Het werk kan gevaarlijk zijn voor de chauffeur. Sary zelf heeft nog nooit iets meegemaakt. Een vriend van hem wel. Die is ‘s nachts buiten Phnom Penh aangevallen door zijn passagiers: hij werd gestoken in zijn buik en keel en bestolen. Mellouki heeft ook een rit met een ‘vrije rijder’ gedaan: ‘We namen een taxi naar Angkor, de beroemde Khmer-stad uit de achtste eeuw. Op advies van de hotelreceptie hadden wij drie zitplaatsen à €5 geboekt bij een ‘vrije rijder’. Door drie plaatsen te nemen, zouden we genoeg ruimte op de achterbank hebben. Wat bleek? Er zat nog iemand op de achterbank. En op de voorbank nog eens... vier mannen waarvan één letterlijk op de bestuurdersplek. Hoe onze taxichauffeur het deed, is ons een raadsel gebleven... Grappig maar wel gevaarlijk! De mannen zaten trouwens gedurende de rit luidruchtig te bellen terwijl de taxi al toeterend op de volgestampte nationale highway 6 naar onze bestemming reed.‘