17 | ruimteCAESUUR |stel de stad een vraag | catalogus 5de tentoonstelling

stel de stad een vraag

#5

1

CATALOGUS PRESENTATIE

05/08/2017 – 17/09/2017

concept & copyright | ruimteCAESUUR 2017

beeld voorzijde Hans Bommeljé | Middelburgse Atelier Stichting - ruimteCAESUUR ruimteCAESUUR open: elke vrijdag- en zaterdagmiddag 14 u. 00 – 17 u. 00 Lange Noordstraat 67 | 4331 CC Middelburg www.ruimtecaesuur.nu | www.caesuur-posethequestion.nl caesuur@zeelandnet.nl

2

Wat kunst nu doet in musea, de galerieĂŤn of in privĂŠ-collecties, is slechts een duizendste van hetgeen ze vroeger deed in kerken, op pleinen en straten, voor de deugden en ondeugden van de mensen What art now does in museums, galleries or in private collections, is only one-thousandth of what it used to do in churches, in squares and streets, for the virtues and vices of the people.

Luciano Fabro Italian plastic sculptor part of the arte povera movement

3

4

context pose the question . . . & content 5th presentation context stel de stad een vraag & inhoud 5de presentatie Jörn J. Burmester | 96 Fears | performance text / tekst | 96 Fears | English / Nederlands photos / foto’s performance 05/08/’17 Dani Ploeger | TERREUR / REVOLUTIE | Damplein artikelen PZC | 05/08/’17 reacties op Facebook PZC | 07/08/’17 tekst Dani Ploeger Hans Bommeljé | Hier bin ich mensch, hier darf ich’s sein Yolanda Roosen | hoe gelijk zijn we en wat kunnen we er mee?

Jan Moekotte | mag ’t de originele naam hebben?

09/09 | uitreiking straatnaambord aan wethouder J. Aalbers Robbert Jan Swiers | Slaapstad - Lucidus somniantes 20/09 Kloostertuin Middelburgse Abdij deelnemers [ v/m ] aan stel de stad een vraag colofon | met dank aan | in samenwerking met

5

p. 06 p. 08 p. 11 p. 12 | 14 p. 16 p. 44 p. 46 p. 48 p. 61 p. 62 p. 66 p. 70 p. 78 p. 86 p. 90 p. 94 p. 97

From the first day ( 1995 ) Willy van Houtum and I started ruimteCAESUUR, we wanted to develop a program in the form of a triptych, with the aim to install artwork in the public space in the historic centre of Middelburg.

Click here for more context [ in English ].

short summary

The first part ( 1997 ) was simply donating artworks by 14 visual artists to Middelburg. The second part ( in passingMiddelburg | 2005 – ’06 ) was showing the city how artists partake the city mentally and physically.

Thus adding another ‘map’ to the representation of the city.

6

The third part, which is at hand now, is posing the city a number of questions which normally are not enquired.

The difference with the previous parts is that we invited people with a variety of intellectual professions: writers, photographers, poets, architects, graphic designers, visual & performance artists, musicians, etc. from Holland, Belgium, Germany, Brazil, Great Britain and Spain.

Also a group of students from UCR – Philosophy and Art & Design Track – wants to take part in this third stage; either with the de-sire to make an autonomous proposal or to collaborate with one of the professionals.

The projects take place in the public space of Middelburg; the space of CAESUUR functions as a living archive in which the projects are represented.

Click here for all individual projects.

Pose the question . . . ‘ opened with a video projection on the window of ruimtecAESUUR on the 1st of January 2017 at 00:00:01 by Núria Búfarull|Spain with parts of a highly controversial text by Oscar Wilde | The Preface. Click here for her video.

A total of seven presentations will support ‘pose the question . . . ‘.

The presentation scheme of the complete program can be found here.

In this exhibition: Jörn J. Burmester | 96 Fears | performance in the inner city of Middelburg Dani Ploeger | TERROR / REVOLUTION | a Cessna circles over the Damplein with this text Yolanda Roosen | how equal are we & wat can we do with that? | a statue in a foundling room Hans Bommeljé | Hier bin ich mensch, hier darf ich’s sein | a painting waiting for . . . .

Jan Moekotte | can it have it’s original name? | handover of an original street sign to elderman of Middelburg J. Aalbers Middelburg | June 2016 - September 2017 | Hans Overvliet Pose the question . . . | concept & copyright | ruimteCAESUUR See also www.caesuur.nu, and for all individual projects www.caesuur-posethequestion.nl.

7

uitgangspunt stel de stad een vraag 8

Vanaf dag 1 dat Willy van Houtum en ik in 1995 ruimteCAESUUR startten wilde ik een thematisch drieluik maken met kunstwerken in de openbare ruimte van de historische binnenstad van Middelburg.

Klik hier voor de Engelstalige catalogus met de geschiedenis en context van het drieluik.

Het eerste luik (het nissenproject | 1997) was eenvoudigweg het schenken van hun kunstwerken door 14 kunstenaars [ v/m ] aan Middelburg. Een aantal daarvan siert nog steeds de stad.

In het tweede luik ( terloopsMiddelburg | 2005 – ’06 ) gaven kunstenaars, schrijvers, poëten, filosofen, etc. een beeld van de rol van de stad Middelburg in hun oeuvre.

Zo doende voegden zij een nieuwe ‘kaart’ toe aan de stad.

Dit derde luik dat loopt van 1 januari tot en met 31 december 2017 stelt vanuit diverse disciplines vragen aan de stad. Vragen die normaal gesproken niet worden gesteld.

Ook aan dit thematische luik stel de stad een vraag doen weer professionals uit diverse vakgebieden mee: schrijvers, fotografes, dichters, architekten, grafisch ontwerpsters, beeldend kunstenaars, musici, etc. uit Nederland, België, Duitsland, Spanje, Engeland, Brazilië, etc.

Ook een groep studenten van U.C.R. neemt deel met autonome projecten of werken samen met de professionals.

De openbare ruimte van de stad is het werkgebied van de participanten aan ‘stel de stad een vraag’, de ruimte van CAESUUR hun levend archief ‘stel de stad een vraag ‘ opende met een video van Núria Búfarull|Spain op het raam van ruimteCAE-

SUUR op 1 januari 2016 om 00:00:01 uur met tekstdelen van de hoogst controversiële tekst van

Oscar Wilde | The Preface. Klik hier voor haar video.

Zeven presentaties ondersteunen ‘stel de stad een vraag’. Voor het expositieschema, klik hier.

In deze tentoonstelling: Jörn J. Burmester | 96 Fears | een performance in de binnenstadstad van Middelburg Dani Ploeger | TERREUR / REVOLUTIE | een Cessna met deze tekst vliegt boven het Damplein Yolanda Roosen | hoe gelijk zijn we en wat kunnen we er mee? een beeld in de vondelingenkamer Hans Bommeljé | Hier bin ich mensch, hier darf ich’s sein een schilderij wacht op de schilder Jan Moekotte | mag ’t de originele naam hebben?

Uitreiking straatnaambord daterend uit 1850 aan wethouder J. Aalbers We hopen jullie dit jaar vaak te mogen ontmoeten bij de werken in de openbare ruimte en in ruimteCAESUUR. Middelburg | juni 2016 – september 2017 | Hans Overvliet stel de stad een vraag | concept & copyright | ruimteCAESUUR Zie ook www.caesuur.nu, en voor alle individuele projecten www.caesuur-posethequestion.nl.

9

10

JĂśrn J. Burmesterduitsland | 96 Fears

performance in de binnenstad van Middelburg op zaterdag 5 augustus 2017 | 09 u. 00 – 16 u. 30 11

‘On Saturday, August 5 2017, from 9 till 5 I walked the streets of Middeburg, departing from ruimte-CAESUUR. My action ended again at ruimteCAESUUR, around 5.30 p.m. as part of the opening. I approached the space through Hofplein, so visitors to the opening could follow the last part of the performance.

I ended by installing what remains from my materials in the gallery for the exhibition.

Each of the 96 signs I set up during the action all over town, has a sticker on the back, asking people to bring it to ruimteCAESUUR. Signs that were brought to CAESUUR on August 5, but also in the following days, become part of the installation.

The action I pushed a little card loaded with 96 red signs, stencils and white spray paint. During the walk I marked each sign with one word that is associated with a specific fear people have, and place the completed signs at locations throughout the city.

Fears were collected from encounters with citizens and visitors to Middelburg. Preparation inclued some days of research into collective traumatic experiences from the history of the city, possibly including the city’s involvement in the 17th century slave trade or the bombings and flooding of the city by German and Allied troops during World War II. During the walk, while the load of signs got lighter, the trace of my way through the city got marked with the red signs. The route taken and the location of each sign are marked on a map of the city. The words on the signs are copied onto the map, as the original signs are left behind in

12

the public space.

Each sign has a sticker on the back:

projected route After the walk, remains of the action were placed at ruimteCAESUUR, including the city map, empty paint cans, the remeining signs,the paint smeared stencils, etc.

This minimalistic exhibition will grow over the next few days, as people return signs, which will be included in the exhibition, while they are invited to discuss their experience with the work.’

13

‘Op zaterdag 5 augustus liep ik van negen tot vijf door de straten van Middelburg. Vertrekkend van en aankomend bij ruimteCAESUUR. Mijn actie eindigde rond half zes in ruimteCAESUUR als onderdeel van de opening van de vijfde tentoonstelling. Ik benaderde de ruimte vanaf het Hofplein, zodat de bezoekers [ m/v ] van de tentoonstelling aan het laatste deel van de performance konden deelnemen.

Ik eindigde de performance met het installeren van de resten van mijn materiaal als onderdeel van de tentoonstelling.

Elk van de 96 bordend die ik in de stad plaatste ik in de gehele stad achterliet heeft op de achterkant een sticker met de vraag het bord terug te brengen naar ruimteCAESUUR. Die borden maken deel uit van de installatie.

De actie Ik duwde een karretje voort met de 96 borden, drukletters en verf. Tijdens de wandeling schreef ik telkens op elk bord een woord dat mensen die ik sprak associeerden met angst en liet dat bord ach-ter op de plek van het gesprek. Zodoende werden angsten van Middelburgers verzameld.

Mijn voorbereiding bestond er uit door research te doen naar de collectieve traumatische ervaringen in de geschiedenis van Middelburg. Inclusief de betrokkenheid van de stad bij de 17de eeuwse slavenhandel, de bombardementen en overstromingen als gevolg van Duitse en geallieerde troepen in de Tweede Wereldoorlog.

Terwijl gedurende de wandeling het aantal bordjes afnam werd mijn route gemarkeerd met de

14

gestencilde borden. De gekozen route en de locatie van elk bord werd op een stadskaart opgetekend. De woorden uit elk gesprek werden op de borden gedrukt en op de kaart geschreven. Het bord werd vervolgens achtergelaten in de publieke ruimte van Middelburg.

Elk bord heeft – zoals gezegd – een sticker op de achterkant:

de uitgezette route Na de wandeling werden alle overblijfsels van de actie, inclusief de stadskaart, de overgebleven verf, de niet-beschreven bordjes, etc. in ruimteCAESUUR geplaatst. Deze minimalistische tentoonstelling groeit aan met de door mensen teruggebrachte bordjes. Daarbij worden zij nadrukkelijk uitgenodigd over het werk te praten.’

Klik hier voor de catalogus van Jörn Burmester

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

installation on 05/08/’17

42

installation on 17/08/’17

43

dani ploegervlissingen/londen | TERREUR/REVOLUTIE een Cessna boven het Damplein op 04/08/’17 binnen / buiten interventie in Middelburg (luchtreclame / galerie video) Dag 1 | vrijdag 4 augustus 2017 Een vliegtuig cirkelt gedurende een half uur boven de binnenstad van Middelburg. Het vliegtuig trekt een sleep met de tekst “TERREUR / REVOLUTIE” . De actie wordt gedocumenteerd met twee camera’s.

Dag 2 | zaterdag 5 augustis 2017 Een video wordt vertoond in ruimteCAESUUR. De video bestaat uit documentatie van de reclamevlucht de dag ervoor.

44

45

PZC | 05/08/’17

46

PZC | 05/08/’17

47

Reacties op facebook Marjoke Klaver Kunstproject??

Welke idioot verzint zoiets?

Te bezopen voor woorden dat je met zo'n tekst de lucht in gaat.

Niet in deze tijd..

Vind ik leuk · 17 · Beantwoorden · Rapporteren · Gisteren om 11:05 Marjoke Klaver heeft geantwoord · 11 antwoorden Sarah Bronder Het vliegtuigje is namelijk in de lucht gestuurd door kunstenaar Dani Ploeger. Zaterdag wordt in ruimteCEASUUR in Middelburg een expositie van hem geopend. In deze expositie stelt hij, volgens de aankondiging 'vragen over angst, media, en activisme in relatie tot Middelburg als kleine stad aan de periferie van wereldtoneel.

En maar blijven wijzen met did vingertje, is gewoon een Nederlander met een expositie over jullie angst. Jullie brengen geld in zijn laatje.

Vind ik leuk · 8 · Beantwoorden · Rapporteren · Gisteren om 11:23 Sarah Bronder heeft geantwoord · 6 antwoorden

48

Cee Cee zo jammer dat gehaat altijd op kunst... en elke keer dezelfde reacties '' Dit noemt zichzelf kunst?'', ''mijn neefje van 4 had dit nog kunnen bedenken'' en de meest gebruikte van allemaal ''DIT IS TOCH NIET GESUBSIDIEERD!?!?''... stel je voor dat we vrijheid aan kunst zouden geven...... Je kan er bijna bingo mee spelen als er een nieuwe kunst gerelateerde post op facebook is. Maar hey, iedereen zijn mening he? Alleen lijken de reacties naar mijn mening kortzichtig, en ondoordacht. Je MAG kunst niet mooi vinden, maar door alleen te zeggen ''dit is geen kunst'' geef je wel het meest intelligente antwoord ooit. Nu is dit ook een haat reactie geworden ;) Maar ik vind het alleen zo jammer dat deze reacties altijd in de meerderheid zijn.

Henny Van de Wege Had dhr. Ploeger niet beter kunnen nadenken. Een laag vliegend vliegtuigje met zo'n tekst op een spandoek zal bij veel mensen angstig overkomen. Domme reclame stunt volgens mij.

Anja de Geus Moet je dit eens roepen op schiphol....KUNST..

Wim Van Deursen Het feit alleen dat er aandacht wordt besteed aan de actie en dat al die mensen 'die er de kunst niet van inzien' erover praten, en anderen weer reageren.. is een kunst op zich. Een soort 'stok in het hoenderhok gooien', aandacht grijpen. Ik vind het best geslaagd :)

49

Petra De Boevere "Bom"roepen in een vliegtuig is in de meeste gevallen ook slechts een sociaal experiment om te kijken hoe mensen reageren.

Dat uitleggen helpt je dan vaak toch niet, je blijft een idioot..

Marja van Kooten Dus als ik het goed begrijp is dit reclame voor een expositie? Wat mij betreft volkomen misplaatst. Er is een verschil tussen een expositie binnen een ruimte waar iedereen naar eigen keus naar binnen stapt, en deze luchtvervuiling -die voor iedereen zichtbaar is en daarbij ook nog eens willens en wetens voor ongelofelijk veel ongerustheid/bezorgdheid/angst/verontwaardiging zorgt!

RenĂŠ Poppe Ik zie de kunst er ook niet van in. Lijkt me niet zo moeilijk om te achterhalen waar het vliegtuigje is opgestegen en waar hij gaat landen aan de hand van een opgegeven vluchtplan. Tenzij de piloot kwade bedoelingen heeft en zich zomaar ergens in boort met zijn vliegtuigje....maar er is niets aan de hand volgens de politie.

Elize de Visser Dat kunst festival wat nu aan de gang is slaat voor mij nergens op. Wat dachten je dan van die lelijke grijze auto met dat bord voor de rechtbank? Afgrijselijk gewoon.

50

Stephanie Van de Wouw Zijn doel van het kunstproject is in ieder geval geslaagd! En mooi aandacht voor zijn expositie đ&#x;‘?

Esther Hadassa Zo worden er no idioten op ideeĂŤn gebracht als je niet uitkijkt ... en dat van onze belastingcenten, wat zo wordt deze onzin gefinancierd natuurlijk.

Marielle De Jong Dourleijn Het werkt dus wel!! Zo zie je maar dat mensen bang worden gemaakt door media etc.....zo gaat dat in de digitale wereld van tegenwoordig....

Maarten Rossen Het zet kennelijk aan tot nadenken. Dat is toch een doel van kunst?

Demy Bergwerff Echt achterlijke om dat in deze tijd te doen , vage mensen die zogenaamde kunstenaars Daisy Priscilla Chapelier Dit is gewoon reacties uitlokken/kunnen verwachten..

51

Debora Confurius Wat is dat toch met dat 'kunst' tegenwoordig. Zet een leeg bord en een auto neer en dat is dan 'kunst' Sophanna Traas TERREUR DOOR JE EUR Willem Hamer Net zo briljant als die auto voor dat stembiljettenbord.... langs een drukke weg....kut-stenaars Frank Mussche Alweer helemaal niks aan de hand mensen, gewoon doorslapen, kunstenaars stellen zich vragen dus we kunnen gerust zijn.

MariĂŤlle van Rijswijk Bewustwording. Welke vlieger gaat hiermee de lucht in.

Jo Westende Om zoiets de lucht in te sturen.Idioot.Er is al genoeg terreur en angst.Hoe verzin je zoiets.

52

Kevin Vermeire het woord terreur staat er met koeienletters op, gek he dat mensen daar dan aan denken, het doel erachter is goed maar de uitvoering is gewoon niet erg handig Hanco van Dijk Ik had me er niet zo druk over gemaakt hoor. Alleen wat willen ze hiermee bereiken dan? En wat heb het te maken met kunst dat snap ik niet hoor Do Roegiers Kan hier de humor niet van inzien .....

Gonny Picard Ja vloog over toen ik met mijn hondje aan het wandelen was.hing een tijdje stil kon het niet lezen.kan het niet zo waardeten Thea Melse Ik ga maar eens een tekening van onze Manissa als kunst veilen.

Tineke Lokerse Alles wordt maar kunst genoemd kijk maar bij de schroebrug

53

đ&#x;˜€

đ&#x;¤Ą

đ&#x;˜€

đ&#x;˜€

đ&#x;˜€

Bets de Grave Heb het gezien...waar slaat zoiets op...kunst, ammehoela... dikke onzin Wilbert van Hurck Zo'n foto is vlug gemaakt.

Kijk maar

Annemarie Huurling đ&#x;˜‚ đ&#x;˜‚ đ&#x;˜‚ đ&#x;˜‚ Nancy Gideonse Is dat kunst?

đ&#x;˜‚ het mot niet gekker worden. Krijgt deze kunstenaar ook subsidie?

Tamara Lagendijk Anne-Gera Marteijn jullie zijn weer thuis zeker?

54

đ&#x;˜‚

Marcel Adriaanse Deze was mooier.

Als ie onderweg naar Kruiningen was zou ik me zorgen gaan maken.

Wilma Franssens Toch niet Facade want bij het CBK weten ze van niets!!

Sanne Francke Wat is hier de kunst dan van?

Peter Sturm Gesubsidieerd onrust zaaien

đ&#x;‘?

Henk Joziasse Wat een idioot. Mensen in verwarring brengen

55

đ&#x;¤”

đ&#x;¤”

Sandra Niewold Stom Chantal Schouwenaar Wouter Sipma hier had die man het over Giovanni Kramer Terror is anders gewoon een muziek stijl hoor mensen!

Martina Kievit Diaan dit is de kunst van tegenwoordig...

ET Schepnet Ja ik dacht het meteen ...DĂ T is kunst Elvira Van de Griend Ron de Witte toch geen bril nodig

:-)

:-)

đ&#x;˜‰

Wilda van Dorst Gewoon belachelijk, zie er niks van kunst in......

56

:-)

Paul van Dijke

Antoinet Tuhuleruw Wauw. Slaat nergens op hoor!!!!

Truus van Puffelen Tegenwoordig word alles "kunst" genoemd.....

Bep Meedendorp whahaha wat een stel paniek zaaiers hier Frank van den Bergen Klasse đ&#x;‘Œ

57

Sanne Wallenburg Wat leven we toch in angst......

Vind ik leuk ¡ Beantwoorden ¡ Rapporteren ¡ Gisteren om 11:07 Nen Beck Ja gezien đ&#x;˜¨ đ&#x;˜¨ đ&#x;˜¨ đ&#x;˜¨ Jeanne Van Burgh-van Klooster dat is kunst wat ik niet zo goed begrijp!!

Ria Van Gemert-de Nooijer Kunstproject ja daaag!!!!!

Nel van den Berg Stelletje dom koppen. Na denken voor je iets doet Anja Meere nu dus niemand naar zn expo Denise Theunissen Cirkelde hier ook 2x boven de wijk rond heel laag Waar slaat dit op.

58

Ineke Claudia Korstanje Belachelijk kunst 😱 Vind ik leuk · Beantwoorden · Rapporteren · Gisteren om 13:13 Eelco Roth Waar slaat dit op.

Vind ik leuk · Beantwoorden · Rapporteren · Gisteren om 14:10 Ronny Hannewijk Ja dan wast drama compleet Adriaan Pieter Abrahamse Domme actie!!!

Rita de Poorter-Raeman Wel gezien maar was niet te lezen....

Janneke Borggreve Nee Johny Christiaanse Dood moe werd ik ervan Kees Christiaanse

59

Sylvia Vogel Stom Vind ik leuk · Beantwoorden · Rapporteren · Gisteren om 23:04 Diana Verloo Klopt Vind ik leuk · Beantwoorden · Rapporteren · Gisteren om 13:55

60

61

TERREUR/REVOLUTIE. Op 4 augustus 2017 liet ik een reclamevliegtuigje opstijgen om met deze twee woorden, gescheiden door een schuine streep, boven het Damplein in Middelburg te cirkelen. De interventie vormde onderdeel van mijn bijdrage aan het project 'Stel de stad een vraag' van ruimteCAESUUR. In reactie op mijn actie publiceerde de redactie van de Provinciale Zeeuwse Courant een pleidooi tegen 'onverstandige kunst' waarin zij stelt dat de politie zou moeten ingrijpen wegens verstoring van de openbare orde (‘Onverstandig Kunstproject’, 5/8/2017). Op het eerste gezicht lijkt dit een onschuldige suggestie. Echter, wanneer we de overige berichtgeving van de PZC over de interventie nader bekijken wordt duidelijk dat zij een onheilspellende dimensie heeft.

62

De krant bericht online over 'commotie' die zou hebben plaatsgevonden totdat 'uiteindelijk' bleek dat het om 'loos alarm' ging.

De gedrukte uitgave kopt dat er een 'stortvloed aan telefoontjes' van verontruste bewoners bij verschillende instanties zou zijn geweest. Nadere beschouwing leert dat de informatie die aan deze sensationele meldingen ten grondslag ligt bestaat uit 'acht telefoontjes in een tijdsbestek van nog geen tien minuten' bij het vliegveld en 'verschillende mensen uit de omgeving' die andere instanties zouden hebben gebeld.

Een blik op de commentaren op diverse sociale media platforms geeft een heel ander beeld. Vrijwel alle negatieve reacties betreffen verklaringen van mensen die het vliegtuigje en de tekst zelf niet gezien hebben maar zich opwinden over de voorstelling dat

de actie veel mensen 'in deze tijden' bang /zou kunnen/ maken (veelal in reactie op de berichtgeving van de PZC), of die in het algemeen vinden dat er geen uitdagende en verwarrende dingen mogen gebeuren in de openbare ruimte, met name als deze in verband worden gebracht met het begrip kunst.

De curieuze weergave van de gevolgen van mijn werk door de PZC wordt verder versterkt door de vergelijking van mijn vliegtuigactie met een realistische simulatie van een bankoverval. Hierdoor wordt de suggestie gewekt dat de actie naar waarschijnlijkheid een reÍle angst voor een terroristische aanslag zou veroorzaken. De vergelijking is echter ongegrond: mijn werk refereert aan mogelijke aspecten van terreur maar is - in tegenstelling tot genoemde bankoverval – geenszins een realistische simulatie van een

63

bekend scenario. Naar mijn weten zijn er geen voorbeelden van aanslagen met reclamevliegtuigjes in kleine provinciesteden waarbij met een ambigue tekst, bij wijze van aankondiging, aan de daad wordt gerefereerd.

Als we tegen deze achtergrond de oproep van de PZC redactie voor justitiĂŤle vervolging van 'onverstandige kunst' als 'verstoring van de openbare orde' nog eens beschouwen tekent zich een verontrustend beeld af. In eerste instantie is misinformatie gegenereerd door het voorval te spectaculariseren en de mogelijke negatieve gevolgen sterk uit te vergroten. Vervolgens wordt deze misrepresentatie van de feiten gebruikt als basis voor een schijnbaar rationeel argument voor strafrechtelijke vervolging.

Hoewel op kleine schaal en vooralsnog zonder concrete gevolgen vertoont deze voorgang in

concrete gevolgen vertoont deze voorgang in de kern sterke gelijkenissen met een strategie die we kennen van regimes met totalitaire tendensen: Journalisten, activisten en kunstenaars die ongewenst gedrag vertonen worden door middel van een desinformatiecampagne beticht van volksopruiing of bedreiging van de veiligheid en openbare orde. Vervolgens worden zij onder verwijzing naar deze gefabriceerde representatie volgens een schijnbaar rechtstatelijk proces veroordeeld. Een goed voorbeeld hiervan zien we bij Erdoğan’s argumentatie voor de strafrechtelijke vervolging van de Duitse journalist Deniz Yücel die met zijn publicaties ‘terroristische propaganda’ verspreid zou hebben. (http://www.zeit.de/2017/28/recep-tayyiperdogan-g20-gipfel-interview).

Waar ligt het onderscheid tussen terreur en

64

legitiem activisme of - in een radicalere vorm - revolutionaire actie? Wie bepaalt waar deze grenzen liggen? En wat zijn de onderliggende politieke motivaties om bepaald gedrag als terrorisme te benoemen? Dit brengt ons bij het centrale vraagstuk - mijn vraag aan de stad - dat het uitgangspunt voor mijn interventie vormt: Wat is de plaats en invloed van deze thematiek in Middelburg als kleine provinciestad in de periferie van het wereldtoneel?

Het antwoord van de regionale krant geeft reden tot zorgen.

Dani Ploeger, 9/8/2017 Voor de video, zie https://vimeo.com/228625227

65

Hans BommeljÊ hier bin ich mensch, hier darf ich’s sein ( J.W. von Goethe ) Middelburgse Atelier Stichting 66

67

68

Hans Bommeljé werkt al 15 jaar in deze mooie stad en heeft haar nog nooit een vraag gesteld.

Ook nu niet!

Hij heeft wel een antwoord, in de vorm van een tweetal citaten van J.W. von Goethe.

Deze twee citaten onderschrijven zijn gemoedstoestand en sluiten perfect aan bij de vragen die Hans zichzelf stelt: Ben ik hier op mijn plek? Kan ik hier doen wat ik wil; in alle vrijheid?

Het antwoord is JA en is de stad Middelburg daar dankbaar voor!

Op een muur van het voorplein van de Middelburgse Atelierstichting staat het eerste citaat: “Hier bin ich mensch, hier darf ich’s sein.”

69

In ruimteCAESUUR hangt een bijna leeg schilderij met het tweede citaat: “Der künstler kann nur arbeiten; beifall lässt sich, wie gegenliebe, wünschen, nicht erzwingen”.

derij met het tweede citaat: “Der künstler kann nur arbeiten; beifall lässt sich, wie gegenliebe, wünschen, nicht erzwingen”.

In de loop van de tentoonstelling in ruimteCAESUUR zal Hans aan het schilderij werken omdat hij op deze plek iets uit liefde voor de stad wil laten ontstaan.

Yolanda Roosen | Hoe gelijk zijn we en wat kunnen we ermee?

70

71

72

73

74

De bijdrage van Yolanda Roosen aan “Stel de stad een vraag�: Hoe gelijk zijn we en wat kunnen we ermee? ‘Een tijd geleden las ik een kort, bescheiden krantenartikel dat me niet meer los liet. Het ging over de opening van een vondelingenkamer in Middelburg geopend in juni 2016.

Denkend over mijn bijdrage aan stel de stad een vraag van kwam dat artikel telkens terug.

Om mijn kunstwerk te plaatsen, heb ik daarom gekozen voor een plek waar mogelijk een leven kan beginnen: de vondelingenkamer in Middelburg aan het Karel Doormanplein 15.

De ingang is te vinden vanaf het pad dat achter de tuinen loopt, te herkennen aan een naambord. De ingang is redelijk anoniem te bereiken. De vondelingenkamer valt overigens onder de landelijke Stichting Beschermde Wieg.

75

De ruimte is openbaar en is alle dagen van de week, dag en nacht open. Wanneer iemand de ruimte binnentreedt gaat er bij de beheerder een soort alarm af. Binnen twee minuten is er dan iemand ter plaatse.

In de vondelingenkamer heb ik inmiddels een sokkel opgehangen (met dank aan Harrie), met daarop een keramieken beeld dat wat te zeggen heeft over dit onderwerp, maar ook verder gaat. Op welke manier laat ik over aan de kijker.

Ik heb het werken aan dit kunstproject en de samenwerking met de mensen achter de Middelburgse afdeling van Stichting Beschermde Wieg als zeer bijzonder ervaren; respect!

Yolanda Roosen | augustus 2017

76

opening 19/09/2017

77

Jan Moekotte mag ’t de originele naam hebben? overhandiging straatnaambord aan wethouder Johan Aalbers | 09/09/’17 Klik hier voor de catalogus van Jan Moekotte

78

De stad Middelburg bestelde eind 19e eeuw 250 stenen straatnaambordjes bij de firma Gillet in Parijs.

Van die bordjes zijn er wandelend door de binnenstad nog zo’n 115 te ontdekken.

Een groot aantal straatnaambordjes is óf verdwenen, overgeschilderd of bedekt met een ander type bord; soms met een andere straatnaam en/of een anders gespelde straatnaam.

Jan Moekotte, Johan Dekker en teamCAESUUR zijn doende, na toestemming van de eigenaren van de panden waarop de bordjes zijn bevestigd, deze originelen in oude luister herstellen.

Op 3 juli j.l. werden de eerste twee bordjes in hun oude luister teruggezet. luister

79

Tijdens een eerste inventarisatie kwam een verdwenen gewaand bordje KLEINE WERFSTRAAT boven water Het werd op 9 september 2017 officieel aan wethouder Johan Aalbers, en daarmee aan de gemeente, teruggegeven met de vraag om de nog resterende bordjes te beschouwen én te beschermen als waardevol cultureel erfgoed.

Dit geheel in overeenstemming met de ambitie van Middelbuur800 om 1% van de 800 jaar - 8 jaar dus - ‘doorwerking’ te hebben na het jubileumjaar.

Klik hier voor een uitgebreide documentatie als inhoud van Jans’ project in De Wete jaargang 30 nr 3 (juli 2001) en jaargang 31 nr 1 (januari 2002) / Heemkundige Kring Walcheren. september 2016 | Hans Overvliet

80

10 juni 2017 Kousteensedijk Kousteensche Dijk

81

82

11 juni 2017 | Markt – Vlasmarkt

83

3 juni 2017 | Vismarkt - Vischmarktstraat

84

85

zaterdag 9 september 2017 overhandiging straatnaambord aan wethouder Johan Aalbers

Klik hier voor een filmpje van Jeroen van Ooijen [ M800 ] van de overhandiging.

86

87

88

89

Robbert Jan Swiers | Slaapstad - Lucidus somniantes presentatie 20/09 Kloostertuin Middelburgse Abdij

klik hier voor de tekst van Slaapstad - Lucidus somniantes

90

91

92 foto Š2017 Bert Hoogerheijde

93 speciale uitgave van Slaapstad - Lucidus somniantes oplage 30 | genummerd & gesigneerd ontwerp Giel Louws & Rinus Roepaman

participants ‘pose the question’ deelnemers [ m/v ] ‘stel de stad een vraag September 2017

94

From the Netherlands Leon Riekwell | visual artist / curator for Underdog Ko de Jonge | visual (mail) artist / curator Elis Vermeulen | visual artist Robbert Jan Swiers | author / musician / singer-songwriter Harmen Eijzenga | philosopher [ † 8 juni 2017 ] Leni van den Berge | visual artist / curator for De Roofprintpers • • n n • • | visual artist / (graphic ) designer / curator for decreet Anne Vader | (graphic) designer / curator Dani Ploeger | performance artist / curator Hans Overvliet | visual artist / curator Giel Louws | visual artist / curator Liesbeth Labeur | visual artist / graphic designer Hans Bommeljé | visual artist / graphic designer Yolanda Roosen | visual artist Johan de Koning | architect for lab4arch Alexander Herrebout | architect for LINT - landscape interventions Durk van der Meer | poet / musician Joke Provoost | choreographer for Dance Centre Dazzle Rinus Roepman | graphic designer for Snowball Harry Vandevliet & Kees de Valk | ( holy ) artists / curators Jan Moekotte | writer / urban researcher Nora Westgeest | UCR Art&Design

95

From abroad Alexia Manzano | photographer | Argentina / Germany Nuria Bofarull | photographer | Spain jen gossé | visual artist / graphic designer / curator ( WOOT ) | Belgium Jörn J. Burmester | performance artist | Germany Paola Leenhouts González-Espejo | Spain Frederick Johannson | Germany Alina Achenbach | Germany Gemma Brown | Great Britain Poetry Festival | Saturday afternoon, May 20, 2017 Coordination / organisation | Jan J.B. Kuipers & R.J. Swiers Poets | Jacoline Vlaander | Karel Leeftink | Theo Raats | Anna Schenk Juul Kortekaas | Johan Meesters | Tijs van Bragt | Joop Buma Marcel Koopman | Jan J.B. Kuipers | Stefaan van den Bremt [Belgium]

96

met dank aan | thanks to de vrolijke aandeelhouders & dito vrienden van CAESUUR de gemeente Middelburg Middelburg800 lijstenmakerij INDIGO las & constructiebedrijf J. Louws Lab4Arch studio ZagaZ belettering Kattendijke / Drucker Stichting Familiefonds Hurgronje Zeelandia Middelburg de Teeken Akademie Middelburg De Drvkkery | de Kloveniersdoelen

teamCAESUUR 2017 Willy van Houtum | Hans Overvliet Giel Louws | Dani Ploeger ‘rondje’ achterplat | illustration back site Rinus Roepman catalogus | catalogue tekst Hans Overvliet foto’s Alexia Manzano | Hans Overvliet Willy van Houtum | Giel Louws Ko de Jonge | jen gossé logo Niek Hendrix lay-out Hans Overvliet

kennispartner van | knowledge partner of het Metamorfose Lokaal | UCR in samenwerking met | in cooperation with Amnesty International Student Group Middelburg C.B.K. Zeeland | zeeuws museum Co-Incidence | Cinema Middelburg

97

Voordat je teksten en/of foto’s deelt, neem eerst even contact op met caesuur@zeelandnet.nl Before you share texts and/or photos, please contact caesuur@zeelandnet.nl

stel de stad een vraag

98

CATALOGUS #5

05/08/2017 – 17/09/2017

concept & copyright | ruimteCAESUUR 2017

Lange Noordstraat 67 | 4331 CC Middelburg www.caesuur.nu | www.caesuur-posethequestion.nl caesuur@zeelandnet.nl