Partner działu
architektura i design
OD KONKURSU DO REALIZACJI Budynek toalety miejskiej powstał na podstawie projektu koncepcyjnego, który wygrał konkurs otwarty. IX konkurs organizowany przez Sanitec Koło Sp. z o o., pod patronatem Urzędu Miasta Kazimierza Dolnego, odbył się w roku 2007. Uczestnicy mieli zadanie dopasowania architektury obiektu do historycznej zabudowy miasta, dostosowania się do wytycznych konserwatorskich oraz wymogów planu zagospodarowania przestrzennego. Projekt, który zdobył Grand Prix, spełnił oczekiwania organizatorów i został wybrany z ponad stu koncepcji zgłoszonych do konkursu. Prace oceniało jury złożone m.in. ze znanych architektów, wśród których byli profesorowie: Ewa Kuryłowicz, Elżbieta Przesmycka, Konrad Kucza-Kuczyński oraz arch. Marek Bielecki.
Kazimierskie inspiracje Na podstawie projektu koncepcyjnego, który zdobył Grand Prix w otwartym konkursie firmy Sanitec Koło Sp. z o.o., zrealizowano w Kazimierzu Dolnym toaletę publiczną oraz strefę pomieszczeń pomocniczych dla przystani rzecznej. To jeden z elementów większego projektu dotyczącego wykorzystania walorów rzeki Wisły m.in. na szlaku wodnym z Janowca, przez Kazimierz Dolny, do Puław. mgr inż. arch. Piotr Musiałowski mgr inż. arch. Łukasz Przybyłowicz
Konkurs wygrali młodzi architekci z Warszawy - Piotr Musiałowski i Łukasz Przybyłowicz, którzy w roku 2009 podpisali umowę z UM Kazimierza Dolnego na rozpoczęcie prac nad projektem budowlanym i wykonawczym. Budowę rozpoczęto w drugiej połowie roku 2011, a toaletę oddano do użytku w sierpniu 2012 r. Obiekt, którego całkowita powierzchnia wynosi 188,7 m2, powstał dzięki staraniom Gminy Kazimierz Dolny i był współfinansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego UE. Jest jednym z elementów większego projektu, dotyczącego wykorzystania walorów rzeki Wisły m.in. na szlaku wodnym z Janowca, przez Kazimierz Dolny, do Puław.
86 Builder
marzec 2013
O
biekt znajduje się na działce przy ulicy Senatorskiej, obok ujścia rzeki Grodarz do Wisły. Oddano go do użytku w sierpniu 2012 roku. Autorami koncepcji i projektu budowlanego są laureaci konkursu, architekci: Piotr Musiałowski i Łukasz Przybyłowicz. Przystępując do konkursu, autorzy zdawali sobie sprawę, że należy stworzyć obiekt o zredukowanych do minimum środkach wyrazu i taki, który nie będzie dominował nad wartościowym otoczeniem. Budynek usytuowano na działce, obok istniejącej przepompowni ścieków. Obiekt, zaprojektowany przy granicy działki, zintegrowany jest z nowym płotem. Wcześniej teren ogrodzony był stalową siatką, znacznie odbiegającą swoim wyrazem estetycznym od pobliskiej małej architektury. Inspiracją były sztachetowe, drewniane płoty często spotykane w Kazimierzu Dolnym i okolicach.
Właśnie dlatego zaproponowano drewnianą, ażurową konstrukcję w kształcie wiaty, która łączy się ze sztachetowym płotem otaczającym działkę. W ten sposób cały obszar podzielono na część zamkniętą z przepompownią i ogólnodostępną toaletę. Pod drewnianą, ażurową, nieogrzewaną wiatą znajdują się trzy kostki z pomieszczeniami określonymi w programie użytkowym. Takie zaaranżowanie przestrzeni stworzyło wielopłaszczyznową elewację obiektu, jednorodną, stonowaną, zmieniającą się wraz ze zmianą kąta patrzenia.
Układ funkcjonalny
Budynek podzielony jest na dwie strefy funkcjonalne: toaletę publiczną oraz strefę pomieszczeń pomocniczych dla przystani rzecznej. Wejście do zespołu toalet znajduje się od wschodu, tuż obok promenady biegnącej wzdłuż Wisły. Po drugiej stronie budynku, od zachodu, znajduje się szeroki podjazd do magazynu łódek. Przestrzeń pod drewnianą wiatą jest rodzajem wspólnego przedsionka do pomieszczeń w budynku. Między poszczególnymi „kostkami” są szerokie korytarze z wejściami do toalet. W pierwszej „kostce” jest pomieszczenie i zaplecze socjalne dla osoby obsługującej toaletę. Duże okno umożliwia kontrolę dostępu i ewentualne pobieranie opłat. W następnej „kostce”, blisko wejścia głównego, znajduje się toaleta przystosowana dla osób niepełnosprawnych oraz nieduże pomieszczenie z umywalką i blatem do przewijania niemowląt. W tej samej części budynku,
Przystępując do konkursu, autorzy projektu zdawali sobie sprawę, że należy stworzyć obiekt o zredukowanych do minimum środkach wyrazu i taki, który nie będzie dominował nad wartościowym otoczeniem. marzec 2013
z wejściem od drugiej strony znajduje się toaleta damska z czterema kabinami oraz trzema umywalkami. W toalecie dla mężczyzn przewidziano 3 kabiny, 2 pisuary oraz 3 umywalki. W trzeciej „kostce”, najdalej od wejścia głównego, znajdują się dwie łazienki z węzłem sanitarnym i natryskami. Kąpiel możliwa jest pod warunkiem uiszczenia opłaty monetą w aparacie, który steruje elektrozaworem limitującym przepływ ciepłej i zimnej wody. Kolejne drzwi prowadzą do magazynu przystani, z którego jest także dostęp do pomieszczeń technicznych m.in. kotłowni gazowej. Powierzchnia budynków zamkniętych wynosi 101,3 m2, a powierzchnia wiaty (komunikacja) – 87,4 m2.
Rozwiązania materiałowe
Ze względu na przyjęte założenia projektowe ograniczono różnorodność zastosowanych materiałów. Podstawowym tworzywem decydującym o wyrazie obiektu jest drewno klejone płotu oraz wiaty budynku. Jest ono najbardziej odpowiednim materiałem dla kazimierskiego otoczenia. Stanowi trwały, naturalny, ładnie starzejący się materiał. Elementy wiaty zostały zaimpregnowane ciśnieniowo, po czym dodatkowo pokryte impregnatem barwiącym drewno i chroniącym je przed promieniami UV. Kostki skryte pod ażurem wiaty wykonano ze ścian dwuwarstwowych, wykończonych metodą lekką-mokrą. Zastosowano tynk mi-
Builder 87
architektura i design neralny, barwiony w masie na kolor jasno-szary. Strefę cokołową zaprojektowano z granitowych oporników spoczywających na stalowych konsolach mocowanych do ścian fundamentowych. Z tego samego materiału zaprojektowano nawierzchnię w komunikacji pod wiatą. Wszystkie drzwi oraz okno kasowe zostały polakierowa-
ne w kolorze zbliżonym do tynku i zamontowane w licu elewacji. Dzięki temu powierzchnie zewnętrzne „kostek” stają się jednorodnym ekranem dla cienia rzucanego przez drewniane sztachety. Efekt gry światła i cienia na elewacji można podziwiać zarówno w dzień słoneczny, jak i wieczorem po włączeniu oświetlenia obiektu.
Ściany oraz dach zostały ocieplone płytami styropianowymi o całkowitej grubości 20 cm, co daje współczynnik U dla całej ściany = 0,20 W/(m2K). Powierzchnia dachu pokryta jest blachą tytanowo-cynkową fabrycznie spatynowaną w kolorze grafitowym. Blachę ułożono na pełnym deskowaniu po przedzieleniu jej matą strukturalną. Zastosowano Rysunki: materiały archiwalne autora
88 Builder
marzec 2013
Zdjęcia Maciej Gąsienica Giewont
rynny pogrążone z rurami spustowymi schowanymi w wewnętrznej warstwie termoizolacji, a zamiast rewizji ściennych zastosowano osadniki rynnowe.
Wnętrza
Wszystkie pomieszczenia łazienek zostały wykończone w tym samym standardzie. Ściany od wysokości 15 cm do 200 cm nad posadzką są wyłożone pasem białych, wielkoformatowych płyt ceramicznych. Powyżej
jasny kolor materiałów zastosowanych we wnętrzach powoduje, że nawet niewielka ilość światła słonecznego, wpadająca przez świetliki połaciowe, jest w stanie rozświetlić pomieszczenie i sprawić wrażenie powiększonej przestrzeni. Łazienki zostały wyposażone w ceramikę sanitarną i akcesoria dla niepełnosprawnych z oferty Sanitec Koło, organizatora konkursu na koncepcję projektową obiektu. Sponsorami ma-
Podstawowym tworzywem, decydującym o wyrazie obiektu, jest drewno klejone płotu oraz wiaty budynku. Jest ono najbardziej odpowiednim materiałem dla kazimierskiego otoczenia. Stanowi trwały, naturalny, ładnie starzejący się materiał. podniebienie dachu zostało otynkowane oraz pomalowane na biało. Na posadzkach zastosowano żywicę z dodatkiem piasku kwarcowego. Posadzkę w miejscu łączenia ze ścianą „wywinięto” na cokół i pomalowano farbą do podłóg. Dzięki temu rygorowi materiałowemu wnętrza są łatwe w utrzymaniu w czystości. Biały lub bardzo marzec 2013
teriałów wykończeniowych były także firmy Kludi (armatura) i Tubądzin (płytki ceramiczne).
Opis konstrukcji
Trzy obiekty, stanowiące „zespół sanitarny”, zostały zaprojektowane w lekkiej, przestrzennej konstrukcji żelbetowej. W rzucie prostokątne, o takim samym przekroju
poprzecznym, różnią się jedynie długością wynikającą z wymagań funkcjonalnych. Dwuspadowy dach o niesymetrycznej kalenicy wsparty jest na zewnętrznych ścianach. Monolityczne połączenie dwuspadowej tarczy dachowej ze ścianami tworzy sztywną konstrukcję. Tarcze dachów pracują dwukierunkowo, co pozwala na optymalne wykorzystanie materiału. Elementy żelbetowej płyty dachowej i obwodowe ściany mają jednakową grubość – 15 cm. Ściany boczne posadowione są na wylewanych żelbetowych ścianach fundamentowych, które poprzez ławy przekazują obciążenia na grunt. Całość został wykonana w deskowaniach systemowych z wibrowanego betonu B 30 zbrojonego stalą gatunku A III. Zespół trzech kubatur został przekryty lekką konstrukcją z drewna klejonego. Do ram z symetrycznymi ryglami dachowymi rozstawionymi co 138 cm podwieszone są szklane płyty pokrycia dachowego odprowadzające wody opadowe. Połączenia elementów ram drewnianych wykonano za po-
Trzy obiekty stanowiące „zespół sanitarny”, zostały zaprojektowane w lekkiej, przestrzennej konstrukcji żelbetowej. W rzucie prostokątne, o takim samym przekroju poprzecznym, różnią się jedynie długością wynikającą z wymagań funkcjonalnych. mocą blach wewnętrznych. W kalenicy blachy są zintegrowane ze stalową obejmą na stalową rurę kalenicową usztywniającą konstrukcję. Przekrój poprzeczny rygli dachowych i słupków wynosi 25 x 8 cm. Między ramami wstawione zostały zdejmowalne panele ze sztachet drewnianych o przekrojach poprzecznych 8 x 4 cm.
Instalacje i przyłącza sanitarne
Budynek wyposażony jest w instalacje: kanalizacja sanitarna, kanalizacja deszczowa, wodna do celów socjalno-bytowych, ccw, co, gazowa (kotłownia lokalna), wentylacja, elektryczna, odgromowa. Instalacje budynku podłączone są do sieci miejskich: wodociągowej, kanalizacji sanitarnej, deszczowej oraz miejskiej sieci gazowej.
www.kolo.com.pl
Builder 89