0214
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
YAYIN NO : 2014- 6
01
04 Ukrayna’da yaşanan gelişmeler Avrupa ülkelerine yapılan ihracatı olumsuz etkiledi
06 Serbest Bölgede işlenmiş petrol ürünleri haricinde ticaret hacmi artışında tarım sektörü belirleyici
08 MTSO’ya kayıt yaptıran firma sayısı artışı ticari faaliyetlerde olumlu gelişmelere işaret ediyor
TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde Türkiye genelinde ihracat geçen yılın aynı dönemine göre %7’lik artış; ithalat ise %2 azalış kaydetmiştir. Belirtilen dönemde söz konusu gelişmelere paralel olarak dış ticaret açığında ise geçen yıla göre %17’lik daralma gözlenmiştir. Yılın ilk iki ayında Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracat, önceki yıla göre %12; ithalat ise %9 artış kaydetmiş, dış ticaret açığı ise %4 artarak 1 milyar $’a ulaşmıştır. Belirtilen dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıla göre 1 puan yükselerek %58 olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk iki ayında Türkiye’de gerçekleştirilen ihracatın %5,6’sı, ithalatın ise %6,6’sı Mersin hinterlandından yapılmıştır. Yılın ilk iki ayında Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat, geçen yıla göre %32 artarak 327 milyon $’a, ithalat ise %74 artarak 337 milyon $’a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı söz konusu gelişmelere paralel olarak 31 puan azalarak %97’ye gerilemiştir. Mersin firmaları tarafından söz konusu dönemde ithalat artışının ihracat artışının oldukça üzerinde olmasının etkisiyle; dış ticaret dengesi yön değiştirmiş; geçen yılın aynı dönemine göre %117’lik azalışla 9 milyon $ dış ticaret açığı verilmiştir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen dış ticaretteki gelişmelerin Türkiye geneli ile paralellik göstermediği görülmektedir. Mersin firmaları ihracat artış oranının Türkiye genelinin üzerinde olduğu, ithalatta ise Türkiye genelinin aksine artış kaydedildiği gözlenmiştir. 2014 Ocak-Şubat döneminde Mersin firmaları dış ticaretindeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; gıda ürünleri ve içecek ile tarım ve hayvancılık sektörlerinin hem ihracat hem de ithalat artışında etkili olduğu; kimyasal madde ve ürünler, motorlu kara taşıtları ve römorklar sektörlerinin ise ithalattaki hızı artışta belirleyici olan diğer sektörler olduğu görülmektedir. İlimiz net ihracatçı yapısının; 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde net ithalatçı bir yapıya dönüştüğü gözlenmiştir. 2014 yılı Ocak ve Şubat aylarında Mersin firmaları ihracatının önceki yılın aynı aylarına göre düzenli artış kaydetmesine karşın; Ocak ayında ithalatta belirgin artışın; Şubat ayında ivme kazanması belirtilen dönemde İlimiz net ithalatçı yapıya dönüşmesinde etkili olmuştur. Söz konusu gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; dış ticaret içerisinde ağırlıklı payı olan sektörlerden tarım ve ormancılık sektör grubunun 2013 yılı Ocak-Şubat döneminde net ihracatçı yapısını 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde de koruduğu görülmektedir. Belirtilen dönemde imalat sanayi sektör grubunun net ihracatçı iken net ithalatçı sektöre dönüşmesinde geçen yılın ilk iki ayında net ihracatçı konumda olan gıda ürünleri ve içecek ile motorlu kara taşıtları ve römorklar alt sektörlerinin; 2014 yılı belirtilen dönemde net ithalatçı olması; kimyasal madde ve ürünler ile dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı alt sektörlerinin ise net ithalatçı yapısını güçlendirmesi etkili olmuştur. Diğer taraftan kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektörününde ise net ithalat değerinin 2013 yılı ilk iki ayına göre önemli miktarda azalış kaydettiği gözlenmiştir.
11 MTOSB’de enerji tüketimi artışı üretimdeki hareketlenmeleri teyit ediyor
14 İlimiz dış ticaret vergileri haricindeki vergi tahsilatı artış oranı ile birinci sırada
15 2014 yılında işsizlik ödeneğine başvurular geçen yılın üzerinde
Dış Ticaret Göstergeleri* Kaynak: TÜİK
İhracat (Milyon $) İthalat (Milyon $) İhracat (Milyon $) İthalat (Milyon $)
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
23.868
25.593
%7
38.197
37.542
-%2
Mersin Hinterlandı
1.290
1.444
%12
Mersin Firmaları
248
327
%32
Mersin Hinterlandı
2.274
2.469
%9
193
337
%74
-14.329
-11.949
-%17
-984
-1.025
%4
55
-9
-%117
Türkiye
%62
%68
Mersin Hinterlandı
%57
%58
Mersin Firmaları
%128
%97
Türkiye
Mersin Firmaları Türkiye
Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)
Mersin Hinterlandı Mersin Firmaları
Karşılama Oranı ($)
Değişim (%)
*: Geçici Veriler
İthalattaki hızlı artış nedeniyle dış ticaret dengesi yön değiştirdi
DIŞ TİCARET
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı Kaynak: TÜİK
250.000
(‘000 $)
200.000
%31
%34
150.000 100.000
0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz Ağustos
2013
131.703
116.035
120.505
115.094
121.054
108.142
104.321
2014
172.355
154.973
87.227
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
120.611
141.605
194.784
204.475
*:Geçici Veriler
50.000
Aylık bazda Mersin firmaları bazında dış ticarettteki gelişmeler incelendiğinde; 2014 Şubat ayı ihracatında bir önceki aya göre %10’luk azalış; ithalatta ise %4’lük artış olmuştur. Söz konusu dönemler için dış ticaretteki gelişmelere sektörel olarak baktığımızda; imalat sanayi sektörünün ihracattaki azalışta; ithalatta ise artışta etkili olduğu; tarım ve hayvancılık sektörünün ise ihracat azalışını etkileyen bir diğer sektör olurken; söz konusu sektör ithalatında ise azalış gözlenmiştir. 2014 yılı Şubat ayında geçen yıla göre aylık bazda ihracat %34; ithalat ise %82 artış göstermiştir. Söz konusu dönemdeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; ihracat artışında tarım ve hayvancılık ile gıda ürünleri ve içecek sektörleri; önceki yılların Şubat ayına göre ithalat artışının ivme kazandığı gözlenen gıda ürünleri ve içecek; kimyasal madde ve ürünler; motorlu kara taşıtı ve römorklar alt sektörlerinde toplam ithalattaki belirgin artışta etkili olmuştur. Diğer taraftan kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektöründe yılın ilk ayındaki azalışın Şubat ayında da devam ettiği görülmektedir.
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı Kaynak: TÜİK
200.000
(‘000 $)
160.000
%67
%82
120.000 80.000
0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
2013
98.828
94.365
90.135
107.078
110.328
85.702
2014
164.853
171.805
Temmuz Ağustos 96.614
87.858
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
91.700
122.166
134.766
108.072
*:Geçici Veriler
40.000
Mersin Firmaları Bazında Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı* ($) Kaynak: TÜİK
İhracat
Sektörler
İthalat
Değişim(%)
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
İhracat
İthalat
119.786.961
134.887.825
73.638.218
94.137.648
%13
%28
742.551
2.182.717
2.966
0
%194
-
1.134.784
5.613.878
46.670
44.911
%395
-%4
İmalat sanayi
125.339.457
183.718.589
116.780.231
238.983.697
%47
%105
Gıda ürünleri ve içecek
30.549.387
92.261.494
10.589.197
93.497.557
%202
%783
Tütün ürünleri
1.691.670
2.553.900
10.619
104.125
%51
-
Tekstil ürünleri
4.360.179
6.619.884
2.493.259
3.209.682
%52
%29
Giyim eşyası
1.750.872
2.422.973
1.529.683
1.253.393
%38
-%18
83.699
585.480
231.248
9.862.714
%600
%4165
Tarım ve ormancılık Balıkçılık Madencilik ve taşocakçılığı
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
02
www.mtso.org.tr
İhracat
Sektörler
İthalat
Değişim (%)
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
İhracat
İthalat
Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler
798.015
978.325
389.643
603.025
%23
%55
Kağıt ve kağıt ürünleri
1.415.311
1.502.851
2.343.026
3.636.603
%6
%55
Basım ve yayım; plak, kaset vb.
109.061
74.908
6.005
29.547
-%31
%392
Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
881.343
1.043.588
40.980.754
21.114.018
%18
-%48
Kimyasal madde ve ürünler
7.037.087
8.922.834
25.777.138
60.071.960
%27
%133
Plastik ve kauçuk ürünleri
15.316.679
13.777.812
870.434
879.394
-%10
%1
Metalik olmayan diğer mineral ürünler
23.072.338
14.050.087
2.770.845
3.031.742
-%39
%9
Ana metal sanayi
4.484.741
4.477.811
954.464
5.672.293
-%0,2
%494
Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)
12.940.483
11.393.255
2.714.053
2.962.876
-%12
%9
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat
14.035.396
13.219.694
16.488.760
8.790.266
-%6
-%47
Büro, muhasebe ve bilgi işleme makineleri
35.392
10.450
125.909
63.533
-%70
-%50
Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar
943.176
881.736
827.101
2.242.635
-%7
%171
Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları
18.322
25.327
483.204
731.014
%38
%51
Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
539.274
60.110
384.356
605.580
-%89
%58
Motorlu kara taşıtı ve römorklar
1.822.966
6.902.619
725.109
19.399.378
%279
%2575
Diğer ulaşım araçları
852.267
46.086
5.331.638
14.017
-%95
-%100
Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler
2.601.799
1.907.365
753.786
1.208.345
-%27
%60
Toptan ve perakende ticaret
734.064
925.023
2.724.687
3.491.632
%26
%28
247.737.817
327.328.032
193.192.772
336.657.888
%32
%74
Toplam *:Geçici Veriler
Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* ($) Kaynak: TÜİK
Ülke Grupları
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
Avrupa
69.930.815
114.677.955
148.758.904
108.669.802
%113
-%5
Avrupa Birliği**
38.368.593
44.972.164
67.615.348
47.083.361
%76
%5
Diğer Avrupa Ülkeleri
31.562.222
69.705.791
81.143.556
61.586.441
%157
-%12
Afrika
11.367.942
26.975.410
15.779.689
23.864.121
%39
-%12
Kuzey Afrika
3.649.127
12.309.424
3.611.051
17.215.543
-%1
%40
Diğer Afrika Ülkeleri
7.718.815
14.665.986
12.168.638
6.648.578
%58
-%55
45.769.780
5.108.001
48.346.833
5.841.912
%6
%14
30.912.417
1.901.467
35.732.975
3.499.308
%16
%84
Amerika Kuzey Amerika Orta Amerika ve Karayipler
4.092.302
102.191
2.783.483
476.678
-%32
%366
Güney Amerika
10.765.061
3.104.343
9.830.375
1.865.926
-%9
-%40
Asya
64.227.748
91.720.819
121.944.542
181.827.802
%90
%98
7.279.714
81.567.783
17.973.950
162.956.686
%147
%100
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
56.948.034
10.153.036
103.970.592
18.871.116
%83
%86
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
Diğer Asya Ülkeleri
4.760
902.547
619.749
99.731
%12920
-%89
Avustralya ve Yeni Zelanda
4.760
128.370
619.749
83.683
%12920
-%35
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri
0
774.177
0
16.048
-
-%98
Diğer Ülkeler
0
2.884
1.430
11.614
-
%303
Serbest Bölgeler Toplam
1.891.727
8.350.201
1.206.741
7.013.050
-%36
-%16
193.192.772
247.737.817
336.657.888
327.328.032
%74
%32
*: Geçici Veriler **: 1 Temmuz 2013 itibariyle Hırvatistan’ın üye olmasıyla AB üye sayısı 28’e yükselmiş olup, karşılaştırma yapılabilmesi için önceki yıl verileri 28 ülkeyi içerecek şekilde revize edilmiştir.
ekon@mtso.org.tr
03
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
2014 yılı Ocak-Şubat döneminde Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat başlıca ülke grupları itibariyle incelendiğinde; Avrupa ve Asya ülkelerinde geçen yılın aynı dönemine göre azalış; Amerika ve Asya ülkelerinde ise artış gözlenmiştir. Belirtilen dönemde Mersin firmalarının temel ihraç pazarlarından olan Avrupa ülkeleri ihracatında gerileme; Ukrayna’da yaşanan gelişmelerin Mersin firmaları ihracatına olumsuz yansıması olarak değerlendirilebilinir. Yılın ilk iki aylık döneminde Asya ülkeleri ihracat artışının ise değirmencilik ürünleri; malt; nişasta; inülin; buğday gluteni ile hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar; yemeklik katı yağlar; hayvansal ve bitkisel mumlar fasıl gruplarının etkisiyle önceki yılların aynı dönemine kıyasla ivme kaydettiği ve son beş yılın en yüksek seviyesine ulaştığı gözlenmiştir. 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde ihracatta yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkeler arasında Asya ülkelerinde Irak ve Suriye; Amerika ülkelerinde A.B.D. yer almaktadır. Avrupa ülkeleri ihracatı azalışında ise başta Ukrayna olmak üzere Rusya Federasyonu ve Almanya etkili olmuştur. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ithalattaki gelişmeler başlıca ülke grupları itibariyle incelendiğinde; yılın ilk iki ayında tüm ülke gruplarında geçen yıla göre artış kaydedilmiştir. Belirtilen dönemde Avrupa ülkelerinde hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar; motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı ile plastik ve mamulleri; Asya ülkelerinde ise plastik ve mamulleri; ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı fasıl gruplarındaki belirgin artışın etkisiyle söz konusu ülke grupları ithalatı son beş yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Asya ülkelerinde Güney Kore ve Çin; Afrika ülkelerinde Etiopya; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu ve Slovakya; Amerika ülkelerinde Kanada ithalat artışında etkili olan ülkelerdir.
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Avrupa Ülkeleri İthalat ve İhracatı
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Afrika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
İhracat
İhracat
İthalat
İthalat
25.000
90.000 80.000
20.000 (‘000 $)
(‘000 $)
70.000 60.000 50.000 40.000
15.000 10.000
30.000 20.000
5.000
10.000
100.000
25.000
80.000
20.000
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
04
www.mtso.org.tr
Kas-13 Kas-13
Eki-13
Eyl-13
Ağu-13
Tem-13
Haz-13
Nis-13
May-13
Mar-13
Oca-13
Oca-14
Şub-14
Ara-13
Eki-13
Kas-13
Eyl-13
Ağu-13
Tem-13
Haz-13
0 May-13
0 Nis-13
5.000
Mar-13
20.000
Şub-13
10.000
Oca-13
40.000
M E R S İ N
İthalat
15.000
Şub-13
60.000
Şub-14
30.000
(‘000 $)
120.000
Şub-14
İhracat
Ara-13
İthalat
Oca-14
Kaynak: TÜİK
Ara-13
Kaynak: TÜİK
Oca-14
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Amerika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
Eki-13
Eyl-13
Ağu-13
Tem-13
Haz-13
Nis-13
May-13
Mar-13
Oca-13
Oca-14
Şub-14
Ara-13
Eki-13
Kas-13
Eyl-13
Ağu-13
Tem-13
Haz-13
May-13
Nis-13
Mar-13
Şub-13
Oca-13
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Asya Ülkeleri İthalat ve İhracatı İhracat
(‘000 $)
Şub-13
0
0
AKİB İHRACAT GÖSTERGELERİ AKİB’in açıklamış olduğu ihracat rakamlarına göre; 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde Birlik bazında ihracat, geçen yıla göre %1 artarak yaklaşık 2,2 milyar $’a; Mersin firmaları ihracatı ise %29 artarak yaklaşık 292 milyon $’a yükselmiştir. 2014 yılı Şubat ayında Birlik bazında ihracat geçen yılın Şubat ayına göre %1 artarak 1,1 milyar $’a; Mersin firmaları ihracatı ise %31’lik artışla 139 milyon $’a yükselmiştir. Birlik bazında ihracat artışının %1’lik sınırlı seviyede kalmasında hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri; demir ve demir dışı metaller; çelik alt sektörlerindeki önemli miktardaki artışa karşın, kimyevi maddeler ve mamulleri azalışı etkili olurken; Mersin firmaları bazında ihracat artışında ise hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektöründeki hızlı artış etkili olmuştur.
Sektörel Bazda İhracat Rakamları (‘000 $) Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
Birlik Bazında
Sektörler
Mersin Firmaları
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
I.Tarım
564.632
653.883
% 16
171.108
226.830
% 33
A. Bitkisel Ürünler
435.264
505.853
%16
160.506
214.124
%33
B. Hayvansal Ürünler
49.244
61.601
%25
5.352
7.313
%37
C. Ağaç Ve Orman Ürünleri
80.125
86.429
%8
5.250
5.393
%3
1.538.860
1.477.063
-% 4
52.556
61.328
% 17
A. Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler
137.362
162.049
%18
1.280
3.048
%138
B. Kimyevi Maddeler Ve Mamulleri
926.725
765.632
-%17
15.316
16.110
%5
C. Sanayi Mamulleri
474.773
549.383
%16
35.959
42.169
%17
III. Madencilik
33.270
24.259
-% 27
2.570
3.747
% 46
2.136.763
2.155.206
%1
226.234
291.904
% 29
II. Sanayi
Toplam
Not: 07.12.1998 tarih ve 6702 sayılı talimat gereğince (transit ve reexport ticaret, bedelsiz ihracat, geçici ihracat sınır ve kıyı ticareti, mahrecine iade, geçici kabul ile Irak transit ihracat) değerleri dahil değildir.
AKİB Birlik ve Mersin Firmaları Bazında İhracatın Aylara Göre Dağılımı (1000 $) Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
Birlik Bazında
Birlik Bazında
Mersin Firmaları
Mersin Firmaları
1.400.000
250.000
1.200.000
200.000
1.000.000 800.000
150.000
600.000
100.000
400.000
50.000
200.000 0
ba t Şu
k
20 14 ak
Oc
Ar alı
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
z
Ağ us to s
mu Te m
zir an Ha
Ma yıs
n Ni sa
rt Ma
ba t Şu
Oc
ak
20 13
0
MERSİN SERBEST BÖLGESİ 2014 yılının Şubat ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi’nde toplam 7.683 kişi istihdam edilmektedir. 2013 yılı Şubat ayına göre istihdam %5,0 artmıştır. 337’si yerli, 52’si yabancı ve 42’si yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere toplam 431 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısının, önceki yılın Şubat ayına göre %2,1 arttığı görülmektedir. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında; %76’sının Türkiye’den bölgeye, %24’ünün ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Yılın ilk iki ayında bölgedeki ticaret hacmi geçen yıla göre %22 artarak yaklaşık 609 milyon $’a; 2014 yılı Şubat ayında ise geçen yıla göre aylık bazda %15 artarak yaklaşık 287 milyon $’a ulaşmıştır. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; tüm sektörlerde artış kaydedildiği; tarım grubunda meyveler; sanayi grubunda kimya sanayi mamullerinin hem Şubat ayında aylık bazda; hem de yılın ilk iki aylık dönemindeki artışta etkili olduğu; sanayi grubunda işlenmiş petrol ürünleri alt sektörünün ise yılın iki ayındaki artışta belirleyici olan bir diğer sektör olduğu görülmektedir.
ekon@mtso.org.tr
05
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
400.000 %30
350.000
%15
(‘000 $)
300.000 250.000
2013
200.000 150.000
2014
100.000 50.000
k Ar alı
Ka sım
Ek im
Ey lül
Ağ us to s
mu z
n
Te m
zir a Ha
Ni
Ma yıs
sa n
rt Ma
Şu ba t
Oc
ak
0
Bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri hariç olarak sektörel bazda değerlendirildiğinde; 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde ticaret hacminin geçen yılın aynı dönemine göre %12 artarak 489 milyon $’a; 2014 yılı Şubat ayında ise geçen yılın Şubat ayına göre %15 artarak yaklaşık 287 milyon $’a yükselmiştir. Söz konusu dönemlerde ticaret hacmindeki gelişmeler sektörel bazda incelendiğinde; sanayi grubunda sınırlı kalmış olsa da tüm sektörlerde artış kaydedilmiştir. Belirtilen dönemler için tarım sektörü içerisinde yer alan meyveler; sanayi sektöründe ise kimya sanayi mamulleri ticaret hacmi artışında etkili olan alt sektörler arasında ilk sırada gelirken; demir çelik sanayi mamulleri ile işlenmiş tütün ürünlerinin, sanayi grubu artışının sınırlı kalmasında etkili olan alt sektör grupları olduğu görülmektedir. Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ülkeleri ile Türkiye’nin 2013 yılı ilk iki ayındaki azalışın 2014 yılında yerini artışa bıraktığı, İslam ülkelerinde ise azalışın devam ettiği gözlenmiştir.
Mersin Serbest Bölgesi’nde Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
İşlenmiş Petrol Ürünleri Dâhil
Sektörler
İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
Tarım Grubu
157.815.793
205.711.735
%30
157.815.793
205.711.735
%30
Madencilik
2.212.352
4.406.171
%99
2.212.352
4.406.171
%99
Sanayi Grubu
337.347.963
398.521.095
%18
275.905.872
279.016.649
%1
Toplam
497.376.109
608.639.001
%22
435.934.017
489.134.554
%12
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
300.000.000 %34
($)
250.000.000
%39
%32
%38
%40 %30
200.000.000
%20
%11
150.000.000
%10
-%8
%0
100.000.000
-%10
-%25
50.000.000
-%20
-%11
-%30
0 AB Ülkeleri*
Diğer OECD Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri
Türk Cumhuriyetleri
Eski S.S.C.B
İslam Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Türkiye
2013 Ocak-Şubat
57.151.425
43.118.925
14.750
12.709.163
14.504.016
113.139.315
61.188.418
195.550.097
2014 Ocak-Şubat
63.528.332
57.837.374
13.117
16.809.682
10.901.095
104.184.325
85.017.001
270.348.075
%11
%34
-%11
%32
-%25
-%8
%39
%38
Değişim (%)
%50
*: 1 Temmuz 2013 itibariyle Hırvatistan’ın üye olmasıyla AB üye sayısı 28’e yükselmiş olup, karşılaştırma yapılabilmesi için önceki yıl verileri 28 ülkeyi içerecek şekilde revize edilmiştir.
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
06
www.mtso.org.tr
LİMAN FAALİYETLERİ Liman başkanlıkları bazındaki istatistiklere göre 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde Mersin ili elleçlenen yük miktarı; önceki yıla göre %15 artarak 4.945.046 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişmede ihracat ve ithalat yüklerindeki önemli miktardaki artış etkili olmuştur. Yük trafiğinde geçen yılın ilk iki ayına göre yükleme tonajı %17 artarak yaklaşık 2 milyon ton; boşaltma tonajı ise %13 artarak yaklaşık 3 milyon ton seviyesine yükselmiştir. Yılın ilk iki aylık döneminde Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 5. sırada yer almaktadır. Yük trafiğindeki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; 2014 yılı Ocak ve Şubat aylarında elleçlenen yük miktarının geçen yılın üzerinde gerçekleştiği görülmektedir. 2014 yılı Şubat ayında yük trafiğinde yükleme tonajı geçen yıla göre aylık bazda %17 artarak 964.666 ton, boşaltma tonajı %12 artarak 1.491.832 seviyesinde gerçekleşmiş ve toplam yük trafiği %13 artarak 2.456.498 tona yükselmiştir.
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Dağılımı Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
%50
6.000.000 %44
5.000.000
%30
4.000.000 (Ton)
%40
%18
%15
3.000.000
%15
%20 %10
2.000.000
0
%0
-%12
1.000.000
-%10 -%20
İhracat
İthalat
Transit
Dahili
Toplam
2013 Ocak-Şubat
1.607.386
2.423.522
15.961
258.572
4.305.441
2014 Ocak-Şubat
1.898.981
2.795.436
22.907
227.722
4.945.046
%18
%15
%44
-%12
%15
Değişim (%)
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yük Miktarı Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
5.000.000
(Ton)
4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000
2013
Ar alı k
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
sto s Ağ u
mu z Te m
zir an Ha
Ma yıs
n Ni sa
rt Ma
ba t Şu
Oc ak
0
2014
Mersin Liman Başkanlığı bazında 2014 yılı ilk iki ayında ihracattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; Ocak ve Şubat aylarında ihracat edilen yük miktarının önceki yılın üzerinde gerçekleştiği ve geçen yıla kıyasla %18 oranında artış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ihracattaki artışta makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler; gıda maddeleri ve hayvan yemleri; petrol ürünleri yük grubundaki artış etkili olmuştur. 2014 yılının Şubat ayında ise ihraç yükleri makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler ve petrol ürünleri yük grubundaki yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %19 artış kaydetmiştir. 2014 yılı Ocak-Şubat dönemi için ithalattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; ithal edilen yük miktarının Ocak ve Şubat aylarında önceki yılın üzerinde olduğu ve önceki yıla kıyasla %15 oranında arttığı görülmektedir. Söz konusu dönemde ithalat artışında gıda maddeleri ve hayvan yemleri ile makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubu etkili olmuştur. 2014 yılının Şubat ayında ise gıda maddeleri ve hayvan yemleri; katı mineral yakıtlar yük gruplarındaki artışın etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %14 artmıştır. Mersin Liman Başkanlığı bazında transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; 2014 yılı iki aylık döneminde transit taşımacılık yüklerinde geçen yıla göre %44’lük artış; dâhili taşımacılıkta ise %12’lik azalış olduğu görülmektedir. 2014 yılı Şubat ayında ise transit taşımacılık önceki yılın aynı ayına göre %77, dâhili yük taşımacılık ise %15 oranında azalış kaydetmiştir.
ekon@mtso.org.tr
07
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında İthalat-İhracat Yük Miktarı Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
3.500.000
(Ton)
3.000.000 2.500.000
İhracat
2.000.000
İthalat
1.500.000 1.000.000 500.000
ak
Oc
Şu ba t
20 14
k Ar alı
Ka sım
Ek im
Ey lül
Ağ us to s
mu z
n
Te m
zir a Ha
Ni
Ma yıs
sa n
rt Ma
Şu ba t
Oc
ak
20 13
0
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Konteyner Trafiği Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
80.000 70.000 (TEU)
60.000 50.000 40.000
Yükleme
30.000
Boşaltma
20.000 10.000
ba t Şu
20 14
Oc
ak
k Ar alı
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
sto s Ağ u
z mu Te m
zir an Ha
Ni
Ma yıs
sa
n
rt Ma
ba t Şu
Oc
ak
20 13
0
2014 yılı ilk iki ayında elleçlenen konteyner miktarı geçen yıla göre %23 oranında artış göstererek 249.836 TEU olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılı Ocak-Şubat döneminde Mersin Limanı elleçlenen konteyner miktarına göre Türkiye’deki konteyner limanları içerisinde 2. sıradaki yerini 2014 yılında da korumuştur. Belirtilen dönemde Mersin liman tesislerine operasyon için 845 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %6,3’lük artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3. sırada bulunmaktadır.
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı firma sayısındaki gelişmeler incelendiğinde; 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde açılan şirket ve kooperatif sayısı %32; ticaret unvanlı işyeri sayısında %45; kapanan şirket ve kooperatif sayısında %48, ticaret unvanlı işyeri sayısında ise %15 artış görülmektedir. Yılın iki aylık döneminde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıt yaptıran şirket ve kooperatif ile ticaret unvanlı işyeri sayısında gözlenen artış, ticari faaliyetlerde hareketlenmelerin göstergesi olarak değerlendirilebilinir. 2014 yılı Şubat ayı sonu itibariyle 12.711’i faal olmak üzere MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 15.211’dir.
MTSO Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri* Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
Şirketler ve Kooperatifler Açılan
201
265
%32
Kapanan
56
83
%48
Açılan
78
113
%45
Kapanan
20
23
%15
Ticaret Unvanlı İşyerleri
*: Oda Sicil Kayıtlarını kapsamaktadır.
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
08
www.mtso.org.tr
MTSO’ya Kayıtlı Üyelerin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı* Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Anonim Şirketler 1.207 %8
Kooperatifler 202 %1
Yabancı Sermayeli Şirketler 751 %5
Kollektif Şirketler 16 %0,1
Limited Şirketler 9.740 %64
Vakıf, Dernek İşl. ve Kamu Kuruluşları 23 %0,2
Hakiki Şahıs Firmaları 3.270 %22
Komandit Şirketler 2 %0,01
*: Oda Sicil Kayıtlarını kapsamaktadır.
TOBB tarafından açıklanan açılan kapanan şirket istatistikleri incelendiğinde; 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde Türkiye genelinde kurulan şirket ve kooperatif sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %25, İlimizde %63; ticaret unvanlı işyeri sayısı Türkiye genelinde %132, Mersin’de ise %281 artmıştır. Aynı dönem içinde kapanan şirket ve kooperatif sayısının Türkiye genelinde %5; Mersin’de ise %1 azalış gösterdiği görülmektedir. Söz konusu dönemde Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında; İlimizde açılan ve kapanan şirket ve kooperatif işyeri gelişmelerin Türkiye geneline göre daha olumlu; Türkiye genelinde kapanan ticaret unvanlı işyeri sayısındaki artışın ise Mersin ile aynı seviyede gerçekleştiği gözlenmiştir. İlimiz; 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına göre %2,0’lık payla 8.; kapanan firma sayısına göre %1,5’lık payla 13. sırada yer almaktadır. Yılın ilk iki ayında kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı ise Türkiye genelinde geçen yıla göre %24 artarak 758’e; İlimizde ise %94 artış göstererek 31’e yükselmiştir. 2013 yılı ilk iki ayında Türkiye genelinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısına göre İlimiz %2,6’lık payla 6. sırada yer alırken; 2014 yılında ise %4,1’lik payla 4. sırada yer almaktadır.
Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri* Kaynak: TOBB
Türkiye 2013 Ocak-Şubat
Mersin
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
Şirketler ve Kooperatifler Açılan
8.548
10.687
%25
152
247
%63
Kapanan***
4.299
4.073
-%5
79
78
-%1
Ticaret Unvanlı İşyerleri Açılan**
11.413
26.513
%132
128
488
%281
Kapanan***
4.878
5.196
%7
59
63
%7
*: Ticaret Sicil Kayıtlarını kapsamaktadır. **: Kurulan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı adi ortaklıkları da içermektedir. Açılan ticaret unvanlı işyeri sayısı artışı; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 39. maddesindeki düzenlemeler kapsamında ticaret sicile kayıt yaptırma zorunluluğu olan firmalardan kaynaklanmaktadır. ***: Kapanan gerçek kişi ticari işletmesi re’sen kapananları içermez.
ekon@mtso.org.tr
09
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Tır Karnesi, Geçiş Belgesi ve Sayısal Takograf İstatistikleri (Adet) Kaynak: TOBB, MTSO
Türkiye
Mersin
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
Tır Karnesi*
98.226
77.451
-%21
10.409
9.684
-%7
Geçiş Belgesi
150.202
141.110
-%6
5.173
5.719
%11
6.051
4.603
-%24
670
621
-%7
Sayısal Takograf *:4,6,14,20 Yapraklı Karneler Toplam
2014 yılı Ocak-Şubat döneminde TOBB Ticaret ve TIR Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre; Türkiye genelinde verilen tır karnesi sayısında geçen yıla göre %21, geçiş belgesinde %6, sayısal takograf sayısında ise %24 azalış olduğu gözlenmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen tır karnesi sayısı ile sayısal takograf sayısında %7’lik azalış; geçiş belgesinde ise %11 artış kaydedilmiştir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası tarafından verilen geçiş belgesi, tır karnesi ve sayısal takograf sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; 2014 yılı Şubat ayında, geçen yılın aynı ayına göre verilen geçiş belgesi sayısının %43 artış; tır karnesi sayısının %14 azalış kaydettiği, sayısal takograf sayısında ise önemli bir değişim olmadığı gözlenmiştir.
MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: MTSO
7.000 6.000 (Adet)
5.000 4.000
Geçiş Belgesi
3.000
Tır Karnesi
2.000 1.000
ba t Şu
k
20 14 ak
Oc
Ar alı
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
z
sto s Ağ u
mu Te m
zir an Ha
Ma yıs
Ni
sa
n
rt Ma
ba t Şu
Oc
ak
20 13
0
TİCARET BORSASI 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre artış göstererek 927.038.550 [ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde borsada işlem gören ürün sıralamasında yaş meyveler ilk sırada yer alırken; onu sırasıyla bakliyat ve mamulleri ile hububat takip etmektedir. Mersin Ticaret Borsası işlem hacmindeki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; yılın ilk iki ayında geçen yılın üzerinde gerçekleştiği; Şubat ayında işlem hacminin geçen yılın aynı ayına göre artış göstererek 521.102.976 [ seviyesine ulaştığı görülmektedir. 2014 yılı Şubat ayında işlem gören ürünler içerisinde bitkisel yağlar, bakliyat ve mamulleri ve yaş meyveler ilk sırada yer almaktadır.
Mersin Ticaret Borsası’nda İşlem Gören Ürün Değerlerinin Paylarına Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
%40 %35
(%)
%30 %25
2013 Ocak-Şubat
%20
2014 Ocak-Şubat
%15 %10 %5 0 Yaş Meyveler
M E R S İ N
Bakliyat ve Mam.
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
Hububat
O D A S I
Bitkisel Yağlar
10
www.mtso.org.tr
Diğer
ENERJİ Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
30.000
%9
%8
(‘000 kWh)
25.000
2013
20.000 15.000
2014
10.000 5.000
k Ar alı
Ka sım
Ek im
Ey lül
Ağ us to s
n
mu z Te m
zir a Ha
Ma yıs
sa n Ni
rt Ma
Şu ba t
Oc
ak
0
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde geçen yıla göre %8 artmıştır. 2014 yılı Şubat ayında tüketilen enerji miktarı, geçen yılın aynı ayına göre ise %8 artış göstermiştir. Doğalgaz tüketiminde ise 2014 yılı ilk iki ayında geçen yıla göre %7; Şubat ayında önceki yılın aynı ayına göre %11 oranında artış olduğu görülmektedir. Bölgede enerji tüketiminde gözlenen söz konusu artışların, üretim faaliyetlerindeki olumlu gelişmelerin göstergesi olduğu söylenebilir.
Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
14.000 %4
(‘000 sm3)
12.000
%11
10.000 2013
8.000 6.000
2014
4.000 2.000
k Ar alı
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
sto s Ağ u
z mu Te m
zir an Ha
Ma yıs
n sa Ni
rt Ma
ba t Şu
Oc
ak
0
TURİZM BİLGİLERİ İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Şubat
Yabancı Yerli Toplam
2013
2014
Değişim (%)
Ocak-Şubat 2013
2014
Değişim (%)
Giriş
1.426
2.157
%51
2.673
4.464
%67
Çıkış
1.753
1.521
-%13
3.009
2.916
-%3
Giriş
6.753
5.872
-%13
13.969
12.711
-%9
Çıkış
8.403
6.659
-%21
16.118
13.614
-%16
Giriş
8.179
8.029
-%2
16.642
17.175
%3
Çıkış
10.156
8.180
-%19
19.127
16.530
-%14
2014 yılı Ocak-Şubat döneminde İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %3 artış; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %14 azalış kaydetmiştir. Giriş yapan ziyaretçi sayısındaki artışın sınırlı seviyede kalmasında yabancı ziyaretçi sayısındaki önemli artışa karşın yerli turist sayısındaki azalış belirleyici olmuştur. 2014 yılı Şubat ayında ise önceki yılın aynı ayına göre İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı %2; çıkış yapanlar ise %19 azalmıştır.
ekon@mtso.org.tr
11
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Aylık bazda yabancı girişler incelendiğinde; önceki yılların Şubat ayına göre 2013 yılı Şubat ayında belirgin artışın; 2014 yılı Şubat ayında da hız kazanarak devam ettiği gözlenmiştir. 2013 yılı Şubat ayına göre %51’lik artışta Yakın ve Ortadoğu ülkeleri etkili olmuştur. Artışta ülke bazında Suriye’den gelen ziyaretçi sayısındaki artışın etkili olduğu görülmüştür.
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ülke Grupları
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
Avrupa
1.150
1.055
-%8
Afrika
8
32
%300
Amerika
8
26
%225
Asya
1.499
3.316
%121
Diğer*
8
35
%338
Toplam
2.673
4.464
%67
*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır.
Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesisleri’nde Giriş ve Geceleme Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ülke Grupları
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
Ortalama Kalış
Giriş
Geceleme
Giriş
Geceleme
Giriş
Geceleme
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Avrupa
1.003
3.075
368
829
-%63
-%73
3,1
2,3
Afrika
89
278
19
43
-%79
-%85
3,1
2,3
Amerika
86
242
81
120
-%6
-%50
2,8
1,5
Asya
2.012
3.757
627
1.290
-%69
-%66
1,9
2,1
Diğer*
105
347
142
166
%35
-%52
3,3
1,2
Toplam
3.295
7.699
1.237
2.448
-%62
-%68
2,3
2,0
*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır.
2014 yılı Ocak-Şubat döneminde İlimiz Turizm İşletme Belgeli konaklama tesislerinde giriş ve geceleme yapan yabancı ziyaretçiler incelendiğinde; giriş yapan ziyaretçi sayısının geçen yılın aynı dönemine göre %62, geceleme yapanların ise %68 azaldığı gözlenmiştir. 2014 yılı Şubat ayında ise söz konusu tesislere giriş yapan ziyaretçi sayısı %68; geceleme yapan ziyaretçi sayısı ise %70 azalmıştır. Söz konusu azalışlarda Avrupa ile Asya ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısı etkili olmuştur. 2014 yılı Şubat ayında azalışta ülke bazında hem giriş hem de geceleme yapanların sayısında Irak ve Suriye etkili olmuştur. İlimizde Turizm İşletme Belgeli tesislerde yabancı ziyaretçilerin ortalama kalış süresi 2013 yılı Ocak-Şubat döneminde 2,3 gece iken 2014 yılında 2,0 geceye gerilemiştir.
PROTESTO EDİLEN SENETLER Mersin İli Protesto Edilen Senet Tutarlarının Aylar İtibariyle Dağılımı (‘000 [)* 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0
-%28 -%44
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
2013
13.439
14.393
7.550
9.595
10.251
16.334
2014
9.709
8.020
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
12
Temmuz Ağustos 11.153
9.099
www.mtso.org.tr
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
8.109
9.314
8.494
9.430
*: 2000 [ ve üzerindeki senet tutarıdır.
(‘000 [)
Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
Türkiye genelinde; yılın ilk iki ayında protesto edilen senet sayısında geçen yıla göre %2’lik azalış, senet tutarında ise %4’lük artış kaydedilmiştir. Mersin’de protesto edilen senet sayısı 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde %5 azalarak 2.150 adete, 2014 yılı Şubat ayında ise geçen yılın aynı ayına göre %1 azalarak 986 adete gerilemiştir. Söz konusu dönemde senet tutarı ise önceki yıla göre %36, geçen yılın Şubat ayına göre ise %44 azalmıştır. Yılın ilk iki ayında Mersin ile Türkiye genelindeki gelişmeler kıyaslandığında; İlimizde protesto edilen senet sayısındaki olumlu gelişmelerin Türkiye geneli ile paralellik gösterdiği, senet tutarı bazında ise Türkiye genelindeki sınırlı artışın Mersin’e yansımadığı gözlenmiştir. Belirtilen dönemde İlimizde protestolu senet tutarındaki azalışta, geçen yılın ilk iki ayındaki hızlı artış kaynaklı baz etkisinin payı olmuştur. Yılın ilk iki aylık döneminde Türkiye’de protesto edilen senet tutarının %1,4’ü Mersin kaynaklıdır. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet sayısına göre iller arasında 8; tutarına göre ise 14.sırada yer almaktadır.
FİYAT ENDEKSLERİ 2014 yılının Şubat ayında, Adana ve Mersin illerini kapsayan TR62 bölgesinde 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre %0,01 azalış; bir önceki yılın Şubat ayına göre %2,10; bir önceki yılın aynı ayına göre %7,34 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,75 oranında artış gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon oranındaki değişim baz alındığında; Adana ve Mersin alt bölgesinin 26 alt bölge içerisinde 25. sırada yer aldığı görülmektedir.
Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları Endeksi Değişim Oranları (%) (2003=100) Kaynak: TÜİK
TR62 (Adana-Mersin*)
2013 Şubat
2014 Şubat
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%)
0,19
-0,01
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%)
2,20
2,10
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı(%)
7,15
7,34
12 Aylık Ortalamalara göre Değişim Oranı (%)
8,69
7,75
(*):TR62:İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir.
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri önceki yıla göre %17 oranında artarak 626 milyon [’ye; gelirler ise %36 artarak 1,3 milyar [’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde bütçe giderlerindeki artışta personel giderleri; gelirlerde ise vergi gelirleri artışı etkili olmuştur. Yılın ilk iki aylık döneminde bütçe fazlası önceki yıla göre %59 artarak 674 milyon [ olarak gerçekleşmiştir. Belirtilen dönemde bütçe gelirleri içerisinde yer alan vergi gelirleri tahsilatı, önceki yıla göre %36 oranında artmıştır. Söz konusu dönemde, vergi gelirleri içerisinde yer alan, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergi tahsilatında; geçen yıla göre %36 oranında, ithalde alınan katma değer vergisinde ise %42 oranında artış olduğu görülmektedir.
Mersin İli Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (‘000 [) Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü
2013 Ocak-Şubat 2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
Harcamalar
533.507
626.163
%17
Personel Giderleri
336.973
392.960
%17
Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi
61.222
72.828
%19
Mal ve Hizmet Alımı
43.823
52.343
%19
Cari Transferler
19.873
21.553
%8
Sermaye Giderleri
71.616
86.427
%21
0
52
-
Gelirler
956.566
1.300.560
%36
1-Genel Bütçe Gelirleri
950.493
1.294.335
%36
Vergi Gelirleri
910.209
1.234.200
%36
14.814
19.913
%34
Alınan Bağış ve Yardımlar
0
348
-
Faizler, Paylar ve Cezalar
24.771
31.140
%26
Borç Verme
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri
Sermaye Gelirleri
699
8.734
%1149
2-Özel Bütçe
6.073
6.225
%3
Bütçe Dengesi
423.059
674.397
%59
ekon@mtso.org.tr
13
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Genel bütçe vergi gelirlerinin tahakkuk ve tahsilatının illere göre dağılımı incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Şubat döneminde toplam tahsilat içinde %1,6’lık payla 6.sırada yer alan Mersin, 2014 yılında da %2,0’lık payla yerini korumuştur. Yılın ilk iki ayında, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergiler düşüldükten sonraki vergi tahsilâtında artış gösteren iller arasında Mersin, %35’lik artış oranıyla birinci sırada yer almaktadır.
ULAŞTIRMA BİLGİLERİ Motorlu Kara Taşıtları Sayısı* Kaynak: TÜİK
Dönem
Otomobil ¹
Minibüs
Otobüs
Kamyonet ¹
Kamyon ²
Motosiklet
Diğer ³
Toplam
2013 Ocak
183.675
6.829
5.458
76.788
26.472
134.529
29.933
463.684
2014 Ocak
200.113
7.165
5.339
80.558
27.556
136.727
30.707
488.165
*: Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariçtir. 1: Arazi taşıtları dahildir. 2: Ağır tonajlı yük taşıtlarını da kapsar.(Çekici, Damperli Kamyon, Tanker, Çöp Kamyonu vb.) 3: Özel amaçlı taşıtlar ve traktörleri kapsar.
2014 yılının Ocak ayı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtlarının sayısı 488.165’e ulaşmıştır. İlimiz Türkiye genelinde motorlu kara taşıtları sayısına göre %2,7’lik payla sekizinci sıradadır. 2014 yılı Ocak ayında Mersin ilinde toplam 3.145 adet aracın trafiğe kaydı yapılmıştır. Yılın ilk ayında hem Türkiye genelinde hem de Mersin’de trafiğe kaydı yapılan araç satışı geçen yılın aynı ayına göre %1’lik sınırlı artış kaydetmiştir. 2014 yılı Ocak ayında Türkiye genelinde trafiğe kaydı yapılan araçların illere göre yoğunluk sıralamasında Mersin, %2,5’lik payla yedinci sırada yer almaktadır.
Trafiğe Kaydı Yapılan Taşıt Sayısı Kaynak: TÜİK
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
Türkiye
123.019
124.291
%1
Mersin
3.111
3.145
%1
Mersin’de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı Kaynak: MODER
Araç Türü
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Değişim (%)
Ağır Ticari Araç
189
214
%13
Hafif Ticari Araç
440
338
-%23
Binek Araç
1.213
1.049
-%14
Toplam
1.842
1.601
-%13
Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde hafif ticari araç ve binek araç satışlarındaki azalışın etkisiyle araç satışları geçen yılın aynı dönemine göre %13 azalarak 1.601’e gerilemiştir. Mersin’de satılan araç sayısındaki gelişmelere aylık bazda bakıldığında; 2014 yılı Ocak ayında olduğu gibi Şubat ayında da araç satışlarının geçen yılın altında kaldığı gözlenmiştir. 2014 yılı Şubat ayında satılan araç sayısı geçen yılın aynı ayına göre %16’lık azalışla 830’a gerilemiştir.
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
14
www.mtso.org.tr
Aylar İtibariyle Mersin’de Satılan Araç Sayısı Kaynak: MODER
3.500 3.000 Adet
2.500 2.000
2013
1.500
2014
1.000 500
k Ar alı
Ka sım
Ek im
Ey lül
Ağ us to s
mu z
n
Te m
zir a Ha
Ni
Ma yıs
sa n
rt Ma
Şu ba t
Oc
ak
0
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ Türkiye 2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
Açık İşler
175.814
Başvurular
Mersin Değişim (%)
2013 Ocak-Şubat
2014 Ocak-Şubat
13/12 Ocak-Şubat
14/13 Ocak-Şubat
241.326
%69
%37
3.800
486.922
369.977
%83
-%24
İşe Yerleştirmeler
120.019
123.185
%54
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
141.124
151.011
%38
Değişim (%) 13/12 Ocak-Şubat
14/13 Ocak-Şubat
2.604
%17
-%31
12.626
7.820
%114
-%38
%3
2.637
2.733
-%1
%4
%7
1.718
2.292
%38
%33
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Ocak-Şubat 2012-2014 döneminde Türkiye geneli ile İlimiz işgücü göstergeleri incelendiğinde; Türkiye genelinde açık işler, işe yerleştirmeler ve işsizlik ödeneğine başvurularda 2014-2013 döneminde artış hızının, 2013-2012 dönemine göre daraldığı, işe başvurularda ise artışın yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. İlimizde ise 2013-2012 döneminde açık işler ve işe başvurulardaki artışın 2014-2013 döneminde yerini azalışa bıraktığı; işe yerleştirmelerdeki azalışın; sınırlı da olsa artışa geçtiği; işsizlik ödeneğine başvuruların ise hızı yavaşlamış olsa da artışın devam ettiği görülmektedir. Aylık bazda İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmeler incelendiğinde; açık işler ve işe başvurularda yılın ilk ayındaki geçen yıla aynı ayına göre azalışın; işsizlik ödeneğine başvurularda ise artışın Şubat ayında da devam ettiği; işe yerleştirmelerde ise Ocak ayındaki artışın Şubat ayında yerini azalışa bıraktığı görülmektedir. İŞKUR göstergeleri incelendiğinde; ilimizde Şubat ayı sonu itibariyle 2013 yılında ortalama aylık her 100 iş başvurusundan 21’i işe yerleştirilirken; 2014 yılında bu oran 35’dir. 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde Mersin’de 35 adet Toplum Yararına Program kapsamında 3.087 katılımcı istihdam edilmiştir. İlgili dönemde Mersin, Türkiye genelinde söz konusu program sayısına göre üçüncü; katılımcı sayısına göre ise iller arasında birinci sırada yer almaktadır.
Mersin İli İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Aylara Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000
Açık İşler
İşe Başvurular
ekon@mtso.org.tr
İşe Yerleştirmeler
15
M E R S İ N
ba t Şu
20 14
Oc
ak
k Ar alı
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
z
sto s Ağ u
mu Te m
zir an Ha
Ma yıs
n Ni sa
rt Ma
ba t Şu
Oc
ak
20 13
0
İşsizlik Ödeneğine Başvurular
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam Göstergeleri Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
2012 Aralık 2013 Aralık
Değişim (%) 11/12 Aralık 12/13 Aralık
İşyeri Sayısı* Türkiye
1.538.006
1.611.292
7,1%
4,8%
Mersin
30.973
32.167
6,0%
3,9%
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı** Türkiye
11.939.620
12.484.113
8,2%
4,6%
Mersin
200.476
202.733
8,8%
1,1%
Türkiye
17.569.585
18.068.430
5,9%
2,8%
Mersin
339.412
337.675
5,5%
-0,5%
Kayıtlı İstihdam Sayısı
*: 4/a kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir. **:4/a kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Türkiye genelinde Aralık 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 73.286 artarak Aralık 2013 sonu itibariyle 1.611.292’ye ulaşmıştır. Türkiye genelinde kayıtlı işyeri sayısındaki 12 aylık dönemdeki artış %4,8 olurken, söz konusu oran bir önceki yıl için %7,1 seviyesindedir. İlimizde ise Aralık 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 1.194 artarak Aralık 2013 sonu itibariyle kayıtlı işyeri sayısı 32.167’ye yükselmiştir. 12 aylık dönemdeki artış bir önceki sene %6,0 iken, Aralık 2013 döneminde %3,9 ile sınırlı kalmıştır. Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizde de kayıtlı işyeri sayısı artış hızının yavaşladığı gözlenmektedir. Türkiye genelinde Aralık 2012-2013 dönemi arasında 498.845 kişiyi bulan kayıtlı istihdam Aralık 2013 dönemi itibariyle 18.068.430 kişiye ulaşmıştır. 12 aylık dönemde bir önceki yılda kayıtlı istihdamdaki artış %5,9 iken 2013 yılında %2,8 olarak gerçekleşmiştir. Mersin’de ise Aralık 2012-2013 döneminde 1.737 kişi azalarak Aralık 2013 sonu itibariyle kayıtlı istihdam 337.675 kişiye gerilemiştir. 12 aylık dönem için kayıtlı istihdam önceki yıl %5,5 artış gösterirken; Aralık 2013 döneminde ise %0,5 daralmıştır. Kayıtlı istihdam azalışında kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar (4/b)sayısındaki gerileme etkili olmuştur. Aralık 2013 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59’unu oluşturan ilk on il arasında Mersin İlinin; %1,9’luk pay ile 10. sırada yer aldığı görülmektedir. Aralık 2012-2013 döneminde Türkiye genelinde kayıtlı ücretli istihdam 544.493 kişi artarak 12.484.113’e ulaşmıştır. Kayıtlı ücretli istihdamındaki artış bir önceki 12 aylık dönemde %8,2 iken; bu yıl %4,6 seviyesindedir. İlimizde ise söz konusu 12 aylık dönemdeki kayıtlı ücretli sayısı 2.257 kişi artarak Aralık 2013 itibariyle 202.733 düzeyindedir. Bir önceki yılı kapsayan 12 aylık dönemde kayıtlı ücretli artışı %8,8 iken içinde bulunduğumuz 12 aylık dönemde artış %1,1’dir.
2013 Yılı Aralık Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde Dağılımı Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
İstanbul %25 Ankara %9 Diğer İller %41
İzmir %6 Bursa %4
Mersin %2
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
Gaziantep %2
O D A S I
16
Adana %2
Konya %2
www.mtso.org.tr
Kocaeli %3
Antalya %4