0114
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
YAYIN NO : 2014- 4
01 Ocak ayında ihracat artışı ithalat artışının altında kaldı
03 Asya ülkelerine ihracat yıla hızlı artışla girdi
06 Serbest Bölgede işlenmiş petrol ürünleri haricinde ticaret hacmi artışında tarım grubu belirleyici
12 Turizm işletme belgeli konaklama tesislerinde giriş ve geceleme yapan yabancı turist sayısı geçen yıla göre azalışta
14 Ocak ayında teşvikli yatırımların tamamı komple yeni yatırım projeleri
15 Satılan araç sayısı geçen yılın altında
DIŞ TİCARET TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2014 yılı Ocak ayında Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracat, önceki yılın Ocak ayına göre %18 artarak 763 milyon $’a; ithalat ise %12 artarak yaklaşık 1,3 milyar $’a yükselmiştir. Yılın ilk ayında dış ticaret açığı %5 artarak 508 milyon $’a ulaşmıştır. Belirtilen dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın Ocak ayına göre 3 puan artarak %60 olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi ise geçen yıla göre %15 artarak 2 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye’de gerçekleştirilen ihracatın %6,1’i, ithalatın ise %6,6’sı Mersin hinterlandından yapılmıştır. 2014 yılı ilk ayında Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat, 2013 yılı aynı ayına göre %31 artarak yaklaşık 173 milyon $’a, ithalat ise %67 artarak yaklaşık 165 milyon $’a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 28 puan gerileyerek %105 olarak gerçekleşmiştir. Mersin firmaları tarafından söz konusu dönemde ithalat artışının; ihracat artışının üzerinde olmasının etkisiyle dış ticaret fazlası geçen yıla göre %77 azalarak 8 milyon $’a gerilemiştir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracattaki gelişmeler incelendiğinde; yılın ilk ayına önemli artışla girdiği gözlenmiştir. 2014 yılı Ocak ayında net ihracatçı sektörler arasında yer alan başta gıda ürünleri ve içecek sektörü olmak üzere; tarım ve hayvancılık, net ithalatçı sektörler arasına yer alan motorlu kara taşıtı ve römorklar sektörlerinin geçen yılın Ocak ayına göre artış kaydetmesi, ihracatın yukarı yönlü hareketlenmesinde etkili olmuştur. Diğer taraftan net ihracatçı sektörlerden metalik olmayan diğer mineral ürünlerin ise yılın ilk ayında önemli miktarda azalış kaydettiği gözlenmiştir. 2014 yılı Ocak ayında Mersin firmaları ithalatının geçen yılın Ocak ayına göre hızlı artış kaydettiği görülmektedir. İthalattaki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; yılın ilk ayında dış ticaret dengesi üzerinde negatif etkisi olan kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektörü ithalatının geçen yılın Ocak ayına göre önemli azalış göstermesine karşın; başta gıda ürünleri ve içecek olmak üzere; tarım ve hayvancılık ile net ithalatçı sektörler arasında yer alan kimyasal madde ve ürünler sektörlerindeki belirgin artış, toplam ithalatın geçen yılın oldukça üzerinde gerçekleşmesinde etkili olmuştur.
Dış Ticaret Göstergeleri* Kaynak: TÜİK
İhracat (Milyon $) İthalat (Milyon $) İhracat (Milyon $)
İthalat (Milyon $)
16 Ocak 2013’te her 100 iş başvurusunun 22’si işe yerleştirilirken 2014 yılında bu rakam 44’e yükseldi
18 İlimiz, satılan konut sayısı ile Türkiye genelinde 7.sıradaki yeri 6.sıraya yükseldi
Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)
Karşılama Oranı ($)
*: Geçici Veriler
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
11.482
12.473
%9
18.802
19.292
%3
Mersin Hinterlandı
644
763
%18
Mersin Firmaları
132
173
%31
Mersin Hinterlandı
1.130
1.271
%12
99
165
%67
Türkiye
-7.320
-6.819
-%7
Mersin Hinterlandı
-486
-508
%5
Mersin Firmaları
33
8
-%77
Türkiye
%61
%65
Mersin Hinterlandı
%57
%60
Mersin Firmaları
%133
%105
Türkiye
Mersin Firmaları
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı Kaynak: TÜİK
(‘000 $) 250.000 200.000
%31
150.000 100.000 50.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz Ağustos
2013
131.703
116.041
120.505
115.094
121.054
108.142
104.286
2014
172.509
87.227
Eylül
Ekim
Kasım
120.680
141.621
Aralık
194.805 204.507
*:Geçici Veriler
Aylık bazda Mersin firmaları bazında dış ticarettteki gelişmeler incelendiğinde; 2014 Ocak ayı ihracatında bir önceki aya göre %16’lık azalış; ithalatta ise %53’lük artış olmuştur. Söz konusu dönemler için dış ticaretteki gelişmelere sektörel olarak baktığımızda; tarım ve ormancılık sektörü ihracat azalışında, imalat sanayi ise ithalat artışında belirleyici olmuştur.
Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı Kaynak: TÜİK
(‘000 $) 180.000 160.000
%67
140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
2013
98.828
94.365
90.116
107.078
110.328
85.702
2014
164.853
Temmuz Ağustos 96.614
87.858
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
91.700
122.166
134.766
108.072
*:Geçici Veriler
Mersin Firmaları Bazında Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı* ($) Kaynak: TÜİK
İhracat
Sektörler
İthalat
Değişim(%)
2013 Ocak
2014 Ocak
2013 Ocak
2014 Ocak
İhracat
İthalat
67.622.518
74.042.534
34.110.859
51.140.345
%9
%50
Balıkçılık
350.882
1.166.441
2.966
0
%232
-
Madencilik ve taşocakçılığı
637.558
1.347.599
31.481
30.758
%111
-%2
İmalat sanayi
62.721.396
95.302.775
63.015.207
111.248.294
%52
%77
Gıda ürünleri ve içecek
15.880.245
49.339.652
5.282.290
43.409.826
%211
%722
Tütün ürünleri
359.670
1.838.900
0
69.218
%411
-
Tekstil ürünleri
1.928.227
3.568.571
1.065.737
1.455.102
%85
%37
Giyim eşyası
668.092
1.214.129
688.718
431.829
%82
-%37
Tarım ve ormancılık
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
02
www.mtso.org.tr
İhracat
Sektörler
İthalat
Değişim (%)
2013 Ocak
2014 Ocak
2013 Ocak
2014 Ocak
İhracat
İthalat
27.391
223.102
164.357
7.668.201
%715
%4566
Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler
Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı
476.572
380.335
310.638
292.906
-%20
-%6
Kağıt ve kağıt ürünleri
537.995
801.980
971.432
2.189.084
%49
%125
Basım ve yayım; plak, kaset vb.
102.529
47.152
3.864
12.583
-%54
%226
Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar
158.282
566.387
24.173.415
9.639.352
%258
-%60
Kimyasal madde ve ürünler
3.367.296
4.583.818
13.216.567
27.325.769
%36
%107
Plastik ve kauçuk ürünleri
7.940.024
6.378.614
581.478
422.697
-%20
-%27
Metalik olmayan diğer mineral ürünler
13.207.770
7.010.000
1.261.177
1.412.546
-%47
%12
Ana metal sanayi
1.774.898
3.123.488
675.370
1.421.287
%76
%110
Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç)
6.072.243
5.550.468
947.060
1.524.226
-%9
%61
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat
7.748.345
6.027.069
12.029.986
5.758.897
-%22
-%52
7.447
2.771
61.577
10.940
-%63
-%82
284.085
355.468
391.068
915.417
%25
%134
15.201
11.935
216.025
203.971
-%21
-%6
Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat
450.916
26.404
236.442
476.608
-%94
%102
Motorlu kara taşıtı ve römorklar
854.847
3.315.583
299.504
5.699.830
%288
%1803
Diğer ulaşım araçları
86.428
2.334
1.237
3.157
-%97
%155
Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler
772.893
934.615
437.265
904.848
%21
%107
Toptan ve perakende ticaret
370.919
649.616
1.667.581
2.433.490
%75
%46
131.703.273
172.508.965
98.828.094
164.852.887
%31
%67
Büro, muhasebe ve bilgi işleme makineleri Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazlar Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları
Toplam *:Geçici Veriler
Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* ($) Kaynak: TÜİK
Ülke Grupları
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
İthalat
İhracat
Avrupa
40.052.135
63.627.467
71.920.720
55.980.561
%80
-%12
Avrupa Birliği**
23.818.324
25.598.660
28.406.521
24.906.121
%19
-%3
Diğer Avrupa Ülkeleri
16.233.811
38.028.807
43.514.199
31.074.440
%168
-%18
Afrika
5.023.667
13.305.364
7.441.627
12.601.116
%48
-%5
Kuzey Afrika
1.337.257
5.855.244
1.988.028
9.110.904
%49
%56
Diğer Afrika Ülkeleri
3.686.410
7.450.120
5.453.599
3.490.212
%48
-%53
Amerika
18.769.422
2.675.103
25.536.222
2.770.647
%36
%4
Kuzey Amerika
11.642.443
1.035.536
18.752.789
1.558.427
%61
%50
Orta Amerika ve Karayipler
1.794.953
25.671
1.707.872
169.165
-%5
%559
Güney Amerika
5.332.026
1.613.896
5.075.561
1.043.055
-%5
-%35
34.072.467
47.772.110
59.446.109
96.793.112
%74
%103
Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri
Asya
3.349.904
42.540.313
11.545.380
87.557.498
%245
%106
Diğer Asya Ülkeleri
30.722.563
5.231.797
47.900.729
9.235.614
%56
%77
Okyanusya ve Kutup Bölgeleri
2.957
100.592
70.307
54.364
%2278
-%46
Avustralya ve Yeni Zelanda
2.957
80.581
70.307
43.227
%2278
-%46
0
20.011
0
11.137
-
-%44
Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri Diğer Ülkeler Serbest Bölgeler Toplam
0
2.884
0
7.152
-
%148
907.446
4.219.753
437.902
4.302.013
-%52
%2
98.828.094
131.703.273
164.852.887
172.508.965
%67
%31
*: Geçici Veriler **: 1 Temmuz 2013 itibariyle Hırvatistan’ın üye olmasıyla AB üye sayısı 28’e yükselmiş olup, karşılaştırma yapılabilmesi için önceki yıl verileri 28 ülkeyi içerecek şekilde revize edilmiştir.
ekon@mtso.org.tr
03
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
2014 yılı Ocak ayında Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat ülke grupları itibariyle incelendiğinde; Mersin firmalarının temel ihraç pazarı olan Avrupa ve Afrika ülkeleri ihracatında azalış, Asya ülkelerinde ise hızlı artış kaydettiği görülmektedir. Amerika ülkelerinde ise sınırlı olsa da ihracat artışı gözlenmiştir. 2014 yılı ilk ayında ihracatta yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkeler arasında Asya ülkelerinde Irak ve Suriye; Amerika ülkelerinde A.B.D.; Kanada ve Arjantin gelmektedir. Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ithalat ülke grupları itibariyle incelendiğinde; 2014 yılı Ocak ayında Avrupa, Asya, Afrika ve Amerika ülkelerinde geçen yıla göre aylık bazda önemli artış gözlenmiştir. Söz konusu dönemde Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu ve Bosna-Hersek; Asya ülkelerinde Güney Kore ve İsrail; Afrika ülkelerinde Etiopya ve Nijerya; Amerika ülkelerinde ise Kanada ithalat artışında etkili olmuştur.
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Avrupa Ülkeleri İthalat ve İhracatı
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Afrika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
İhracat
(‘000 $)
İthalat
İhracat
(‘000 $)
İthalat
25.000
90.000 80.000
20.000
70.000 60.000
15.000
50.000 40.000
10.000
30.000 20.000
5.000
10.000 0
Ara-13
Eki-13 Eki-13
Ağu-13
İthalat
Tem-13
Haz-13
May-13
Nis-13
İhracat
Oca-13
Ara-13
0 Oca-14
0 Eki-13
5.000
Kas-13
20.000
Eyl-13
10.000
Ağu-13
40.000
Tem-13
15.000
Haz-13
60.000
May-13
20.000
Nis-13
80.000
Mar-13
25.000
Şub-13
100.000
Oca-13
30.000
Eyl-13
(‘000 $)
İthalat
Mar-13
İhracat
120.000
Şub-13
(‘000 $)
Oca-14
Kaynak: TÜİK
Ara-13
Kaynak: TÜİK
Oca-14
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Amerika Ülkeleri İthalat ve İhracatı
Kas-13
Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Asya Ülkeleri İthalat ve İhracatı
Kas-13
Eyl-13
Ağu-13
Tem-13
Haz-13
May-13
Nis-13
Mar-13
Şub-13
Oca-13
Ara-13
Oca-14
Eki-13
Kas-13
Eyl-13
Ağu-13
Tem-13
Haz-13
May-13
Nis-13
Mar-13
Şub-13
Oca-13
0
AKİB İHRACAT GÖSTERGELERİ AKİB’in açıklamış olduğu ihracat rakamlarına göre; 2014 yılı Ocak ayında Birlik bazında ihracat, geçen yıla göre aylık bazda %1 artarak 1 milyar $’a; Mersin firmaları ihracatı ise %27 artarak 152 milyon $’a yükseldiği gözlenmiştir. Birlik bazında ihracat artışının %1’lik sınırlı seviyede kalmasında hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri; tekstil ve hammaddeleri, otomotiv endüstrisi alt sektörlerindeki önemli miktardaki artışa karşın, kimyevi maddeler ve mamulleri azalışı etkili olurken; Mersin firmaları bazında ihracat artışında ise hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektöründeki hızlı artış etkili olmuştur.
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
04
www.mtso.org.tr
Sektörel Bazda İhracat Rakamları (‘000 $) Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
Birlik Bazında
Sektörler
Mersin Firmaları
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
I.Tarım
297.418
342.387
%15
93.696
120.323
%28
A. Bitkisel Ürünler
231.830
267.559
%15
87.912
113.577
%29
B. Hayvansal Ürünler
26.095
32.847
%26
3.025
3.961
%31
C. Ağaç Ve Orman Ürünleri
39.493
41.981
%6
2.759
2.785
%1
724.050
696.491
-%4
25.126
29.829
%19
A. Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler
66.878
83.588
%25
481
1.885
%292
B. Kimyevi Maddeler Ve Mamulleri
434.397
367.301
-%15
7.238
7.903
%9
C. Sanayi Mamulleri
222.774
245.603
%10
17.408
20.040
%15
III. Madencilik
16.017
14.132
-%12
1.199
2.265
%89
1.037.485
1.053.010
%1
120.021
152.416
%27
II. Sanayi
Toplam
Not: 07.12.1998 tarih ve 6702 sayılı talimat gereğince (transit ve reexport ticaret, bedelsiz ihracat, geçici ihracat sınır ve kıyı ticareti, mahrecine iade, geçici kabul ile Irak transit ihracat) değerleri dahil değildir.
AKİB Birlik ve Mersin Firmaları Bazında İhracatın Aylara Göre Dağılımı (1000 $) Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
Birlik Bazında
Mersin Firmaları
1.400.000
250.000
1.200.000
200.000
1.000.000 800.000
150.000
600.000
100.000
400.000
50.000
200.000 0
20 14 ak
Oc
Ar alı k
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
sto s
z
Ağ u
mu Te m
zir an Ha
Ma yıs
n Ni sa
rt Ma
ba t Şu
Oc
ak
20 13
0
Mersin Firmaları
Birlik Bazında
MERSİN SERBEST BÖLGESİ 2014 yılının Ocak ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi’nde toplam 7.390 kişi istihdam edilmektedir. 2013 yılı Ocak ayına göre istihdam %3,3 artmıştır. 340’ı yerli, 50’si yabancı ve 43’ü yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere toplam 433 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısı, önceki yılın Ocak ayına göre %3,3 artış göstermiştir. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında; %71’inin Türkiye’den bölgeye, %29’unun ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Yılın ilk ayında bölgedeki ticaret hacmi geçen yıla göre aylık bazda %30 artarak 322 milyon $’a ulaşmıştır. Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; 2014 yılı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre tüm sektörlerde artış olduğu; özellikle sanayi sektörü içerisinde yer alan işlenmiş petrol ürünleri ile kimya sanayi mamulleri; tarım sektöründe meyveler alt sektör gruplarının toplam ticaret hacmi artışında belirleyici olduğu gözlenmiştir.
ekon@mtso.org.tr
05
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
(‘000 $) 400.000 350.000
%30
300.000 250.000
2013
200.000 150.000
2014
100.000 50.000
k Ar alı
Ka sım
Ek im
Ey lül
Ağ us to s
mu z
n
Te m
zir a Ha
Ma yıs
sa n Ni
rt Ma
Şu ba t
Oc
ak
0
Bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri hariç olarak sektörel bazda değerlendirildiğinde; 2014 yılı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre %8 artarak yaklaşık 231 milyon $’a yükselmiştir. Yılın ilk ayında tarım ve madencilik sektörlerinde geçen yılın Ocak ayına göre önemli miktarda artış, sanayi sektöründe ise sınırlı azalış gözlenmiştir. Sanayi sektörü içerisinde yer alan kimya sanayi mamulleri, makine sanayi mamulleri ile tarım grubu içerisindeki meyveler toplam ticaret hacmi artışında etkili olan alt sektörledir. Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ülkeleri ile Türkiye’nin 2013 yılı ilk ayındaki azalışın 2014 yılında yerini artışa, İslam ülkelerinde ise azalışın yerini artışa bıraktığı gözlenmiştir.
Mersin Serbest Bölgesi’nde Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
İşlenmiş Petrol Ürünleri Dâhil
Sektörler
İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
87.348.350
103.811.984
%19
87.348.350
103.811.012
%19
302.972
2.293.153
%657
302.972
2.293.153
%657
Sanayi Grubu
160.705.256
215.896.904
%34
125.417.197
124.724.894
-%1
Toplam
248.356.578
322.002.041
%30
213.068.519
230.829.060
%8
Tarım Grubu Madencilik
Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı ($) Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü
($) 180.000.000 160.000.000 140.000.000 120.000.000 100.000.000 80.000.000 60.000.000 40.000.000 20.000.000 0
%250 %200
%198
%150 %74
%100 %61
%8
-%1
%65
%0
%17 -%17
-%50
AB Ülkeleri*
Diğer OECD Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri
Türk Cumhuriyetleri
Eski S.S.C.B
İslam Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Türkiye
2013 Ocak
28.005.818
30.557.970
7.543
5.889.934
1.740.087
61.052.415
26.398.081
94.704.731
2014 Ocak
30.226.092
30.116.545
13.117
6.881.645
5.191.210
50.381.330
42.517.543
156.674.559
%8
-%1
%74
%17
%198
-%17
%61
%65
Değişim (%)
*: 1 Temmuz 2013 itibariyle Hırvatistan’ın üye olmasıyla AB üye sayısı 28’e yükselmiş olup, karşılaştırma yapılabilmesi için önceki yıl verileri 28 ülkeyi içerecek şekilde revize edilmiştir.
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
06
%50
www.mtso.org.tr
LİMAN FAALİYETLERİ Liman başkanlıkları bazındaki istatistiklere göre 2014 yılı Ocak ayında Mersin ili elleçlenen yük miktarı; önceki yıla göre %17 artarak 2.488.548 ton olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişmede ihracat ve ithalat yüklerindeki önemli miktardaki artış etkili olmuştur. Yük trafiğinde geçen yılın ilk ayına göre yükleme tonajı %19 artarak yaklaşık 1 milyon ton; boşaltma tonajı ise %15 artarak 1,5 milyon ton seviyesine yükselmiştir. Yılın ilk ayında Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 6. sırada yer almaktadır. Yük trafiğindeki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; 2013 yılı Aralık ayında elleçlenen yük miktarında önceki aya göre azalışın, 2014 yılı Ocak ayında da devam ettiği gözlenmiştir. Söz konusu gelişmede ihraç yüklerindeki gerileme etkili olmuştur.
Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Dağılımı Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
(Ton) %250
3.000.000 %198
2.500.000
%200
2.000.000
%150
1.500.000
%100
1.000.000
%50
%19
%18
500.000 0
-%10
%17
İhracat
İthalat
Transit
Dahili
Toplam
2013 Ocak
813.428
1.172.575
6.998
137.430
2.130.431
2014 Ocak
965.096
1.378.408
20.861
124.183
2.488.548
%19
%18
%198
-%10
%17
Değişim (%)
%0 -%50
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yük Miktarı Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
(Ton) 5.000.000 4.000.000 3.000.000
2013
2.000.000
2014
1.000.000
k Ar alı
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
sto s
z
Ağ u
mu Te m
zir an Ha
Ma yıs
n Ni sa
rt Ma
ba t Şu
Oc ak
0
Mersin Liman Başkanlığı bazında 2014 yılı ilk ayında ihracattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; ihracat edilen yük miktarının önceki yılın aynı ayına kıyasla %19 oranında artış kaydettiği görülmektedir. Söz konusu dönemde ihracattaki artışta makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubundaki artış etkili olmuştur. 2014 yılı Ocak ayı için ithalattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; ithal edilen yük miktarının önceki yıla kıyasla %18 oranında arttığı görülmektedir. Söz konusu ithalat artışında makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler; gıda maddeleri ve hayvan yemleri yük grubu etkili olmuştur. Mersin Liman Başkanlığı bazında transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; 2014 yılı Ocak ayında transit taşımacılık yüklerinde geçen yıla göre %198’lik artış; dâhili taşımacılıkta ise %10’luk azalış olduğu görülmektedir.
ekon@mtso.org.tr
07
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında İthalat-İhracat Yük Miktarı Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
(Ton) 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000
20 14 ak
k Ar alı Ar alı
Oc
Ka sım
Ek im
Ey lül
ım
İhracat
Ağ us to s
n
mu z Te m
zir a Ha
Ma yıs
sa n Ni
rt Ma
Şu ba t
Oc
ak
20 13
0
İthalat
Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Konteyner Trafiği Kaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
(TEU) 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000
Yükleme
20 14 ak
k
Oc
Ka s
im Ek
l Ey lü
sto s Ağ u
z mu Te m
zir an Ha
Ma yıs
n sa Ni
rt Ma
ba t Şu
Oc
ak
20 13
0
Boşaltma
2014 yılı ilk ayında konteyner adeti bazında (TEU), geçen yıla göre aylık bazda %28 oranında artış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Limanı, Türkiye’deki konteyner limanları içerisinde 2. sırada yer almaktadır. Belirtilen dönemde Mersin liman tesislerine operasyon için 479 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %2,6’lık artışı ifade etmektedir. Yılın ilk ayında Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 2. sırada bulunmaktadır.
MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER TOBB tarafından açıklanan açılan kapanan şirket istatistikleri incelendiğinde; 2014 yılı Ocak ayında Türkiye genelinde kurulan şirket ve kooperatif sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %40, Mersin’de %62; ticaret unvanlı işyeri sayısı Türkiye genelinde %242, Mersin’de ise %541 artmıştır. Ticaret unvanlı şirket sayılarında söz konusu artış; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 39. maddesindeki düzenlemeler kapsamında; ticaret sicile kayıt yaptırma zorunluluğu olan firmalardan kaynaklanmaktadır. Yılın ilk ayında kapanan şirket ve kooperatif sayısının Türkiye genelinde %7 azalış gösterdiği; Mersin’de ise bir değişim olmadığı; gerçek kişi ticari işletme sayısında ise Türkiye genelinde %7 artış olduğu, Mersin’de ise aynı kaldığı görülmektedir. Söz konusu dönemde Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında; İlimizde açılan şirket ve kooperatif işyeri ve kapanan ticaret unvanlı işyeri sayısındaki gelişmelerin Türkiye geneline göre daha olumlu; kapanan şirket ve kooperatif sayısındaki artışın ise Türkiye geneline göre daha olumsuz olduğu gözlenmiştir. İlimiz; 2014 yılı Ocak ayında Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına göre %2,0’lık payla 8.; kapanan firma sayısına göre %1,6’lık payla 13. sırada yer almaktadır. Yılın ilk ayında kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı ise Türkiye genelinde geçen yıla göre artış göstererek 363’e; İlimizde ise artış göstererek 10’a yükselmiştir. 2013 yılı ilk ayında Türkiye genelinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısına göre İlimiz %2,5’lik payla 5. sırada yer alırken; 2014 yılında %2,8’lik payla 6.sırada yer almaktadır.
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
08
www.mtso.org.tr
Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri* Kaynak: TOBB
Türkiye 2013 Ocak
Mersin
2014 Ocak
Değişim (%)
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
Şirketler ve Kooperatifler Açılan**
4.238
5.916
%40
74
120
%62
Kapanan***
3.113
2.892
-%7
54
54
%0
Ticaret Unvanlı İşyerleri Açılan**
5.903
20.216
%242
64
410
%541
Kapanan***
3.024
3.240
%7
42
42
%0
*: Ticaret Sicil Kayıtlarını kapsamaktadır. **: Kurulan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı adi ortaklıkları da içermektedir. ***: Kapanan gerçek kişi ticari işletmesi re’sen kapananları içermez.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı firma sayısındaki gelişmeler incelendiğinde; 2014 yılı Ocak ayında açılan ve kapanan şirket ve kooperatif sayısı ile açılan ticaret unvanlı işyeri sayısında artış, kapanan ticaret unvanlı işyeri sayısında ise azalış olduğu gözlenmiştir. 2014 yılı Ocak ayı sonu itibariyle 12.494’ü faal olmak üzere MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 15.859’dur.
MTSO Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri* Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
Şirketler ve Kooperatifler Açılan
100
123
%23
Kapanan
31
42
%35
Ticaret Unvanlı İşyerleri Açılan
41
69
%68
Kapanan
15
12
-%20
*: Oda Sicil Kayıtlarını kapsamaktadır.
MTSO’ya Kayıtlı Üyelerin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı* Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
Anonim Şirketler 1.220 %8
Kooperatifler 205 %1
Yabancı Sermayeli Şirketler 743 %5
Limited Şirketler 10.208 %64
Kollektif Şirketler 18 %0,1
Vakıf, Dernek İşl. ve Kamu Kuruluşları 24 %0,2
Hakiki Şahıs Firmaları 3.437 %22
Komandit Şirketler 4 %0,03
*: Oda Sicil Kayıtlarını kapsamaktadır.
ekon@mtso.org.tr
09
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Tır Karnesi, Geçiş Belgesi ve Sayısal Takograf İstatistikleri (Adet) Kaynak: TOBB, MTSO
Türkiye
Mersin
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
Tır Karnesi*
51.440
38.191
-%26
5.171
5.164
-%0,1
Geçiş Belgesi
78.967
79.034
%0,1
3.014
2.639
-%12
Sayısal Takograf
4.568
2.536
-%44
408
359
-%12
*:4,6,14,20 Yapraklı Karneler Toplam
2014 yılı Ocak ayında TOBB Ticaret ve TIR Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre; Türkiye genelinde verilen Tır Karnesi sayısında geçen yıla göre aylık bazda %26, sayısal takograf sayısında ise %44 azalış olduğu, geçiş belgesi sayısında ise önemli bir değişim olmadığı gözlenmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen Tır Karnesi sayısı ise, geçen yıla göre önemli bir değişim olmazken; hem geçiş belgesi ve hem de sayısal takograf sayısında ise %12 azalış kaydedilmiştir.
MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı Kaynak: MTSO
7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000
k
20 14 ak
Oc
Ar alı
Ka s
ım
im Ek
l Ey lü
sto s
z
Geçiş Belgesi
Ağ u
mu Te m
zir an Ha
Ma yıs
n sa Ni
rt Ma
ba t Şu
Oc
ak
20 13
0
Tır Karnesi
TİCARET BORSASI 2014 yılı Ocak ayında Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi geçen yılın aynı ayına göre artış göstererek 405.935.374 [ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde borsada işlem gören ürün sıralamasında yaş meyveler ilk sırada yer alırken; onu sırasıyla bakliyat ve mamulleri ve hububat takip etmektedir.
Mersin Ticaret Borsası’nda İşlem Gören Ürün Değerlerinin Paylarına Göre Dağılımı Kaynak: Mersin Ticaret Borsası
(%) %40 %35 %30 %25
2013 Ocak
%20
2014 Ocak
%15 %10 %5 0 Yaş Meyveler
M E R S İ N
T İ C A R E T
Bakliyat ve Mamulleri
V E
S A N A Y İ
Hububat
O D A S I
Bitkisel Yağlar
10
www.mtso.org.tr
Diğer
ENERJİ Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
(‘000 kWh) 30.000 %9
25.000
2013
20.000 15.000
2014
10.000 5.000
k Ar alı
Ka sım
Ek im
Ey lül
Ağ us to s
n
mu z Te m
zir a Ha
Ma yıs
sa n Ni
rt Ma
Şu ba t
Oc
ak
0
Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2014 yılı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre %9 artış; bir önceki aya göre %3 azalış kaydetmiştir. Doğalgaz tüketiminde ise 2014 yılı Ocak ayında geçen yıla göre aylık bazda %4 artış; 2013 yılı Aralık ayına göre %5 azalış olduğu görülmektedir.
Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
(‘000 sm3) 14.000 12.000
%4
10.000
2013
8.000 6.000
2014
4.000 2.000
k Ar alı
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
sto s Ağ u
z mu Te m
zir an Ha
Ma yıs
n sa Ni
rt Ma
ba t Şu
Oc
ak
0
TURİZM BİLGİLERİ İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Yabancı
Yerli
Toplam
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
Giriş
1.247
2.307
%85
Çıkış
1.256
1.395
%11
Giriş
7.216
6.839
-%5
Çıkış
7.715
6.955
-%10
Giriş
8.463
9.146
%8
Çıkış
8.971
8.350
-%7
2014 yılı Ocak ayında İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %8 artış; çıkış yapan ziyaretçiler ise %7 azalış göstermiştir. Aylık bazda yabancı girişler incelendiğinde; 2013 Ocak ayına göre yabancı girişler %85 artmıştır. Söz konusu artışta Yakın ve Ortadoğu ülkeleri etkili olmuştur. Artışta ülke bazında Suriye’den gelen ziyaretçi sayısındaki artışın etkili olduğu görülmüştür.
ekon@mtso.org.tr
11
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ülke Grupları
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
Avrupa
567
517
-%9
Afrika
4
9
%125
Amerika
4
14
%250
Asya
670
1.754
%162
Diğer*
2
13
%550
Toplam
1.247
2.307
%85
*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır.
Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesisleri’nde Giriş ve Geceleme Yapan Yabancı Ziyaretçilerin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ülke Grupları
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
Ortalama Kalış
Giriş
Geceleme
Giriş
Geceleme
Giriş
Geceleme
2013 Ocak
2014 Ocak
397
1.434
112
274
-%72
-%81
3,6
2,4
Afrika
37
98
15
35
-%59
-%64
2,6
2,3
Amerika
32
95
7
10
-%78
-%89
3,0
1,4
Asya
788
1.568
325
664
-%59
-%58
2,0
2,0
Diğer*
52
135
134
139
%158
%3
2,6
1,0
Toplam
1.306
3.330
593
1.122
-%55
-%66
2,5
1,9
Avrupa
*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır.
2014 yılı Ocak ayında İlimiz turizm işletme belgeli konaklama tesislerinde giriş ve geceleme yapan yabancı ziyaretçiler incelendiğinde; giriş yapan ziyaretçi sayısının geçen yılın aynı ayına göre %55, geceleme yapanların ise %66 azaldığı gözlenmiştir. Söz konusu azalışlarda Avrupa ile Asya ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısı etkili olmuştur. Azalışta ülke bazında giriş yapanların sayısında Irak ve Suriye; geceleme sayısında ise Irak, İspanya ve Suriye’den gelen ziyaretçi sayısındaki gerileme etkili olmuştur. İlimizde turizm işletme belgeli tesislerde yabancı ziyaretçilerin ortalama kalış süresi Ocak 2013’de 2,5 gece iken Ocak 2014’de 1,9 geceye gerilemiştir.
PROTESTO EDİLEN SENETLER Mersin’de protesto edilen senet sayısı 2014 yılı Ocak ayında önceki yılın aynı ayına göre %9 azalarak 1.164 adede, senet tutarı ise %28 azalarak 9,7 milyon [’ye gerilemiştir. Yılın ilk ayında Türkiye’de protesto edilen senet tutarının %1’i Mersin kaynaklıdır. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet sayısına göre iller arasında 8; tutarına göre ise 14.sırada yer almaktadır.
Mersin İli Protesto Edilen Senet Tutarlarının Aylar İtibariyle Dağılımı (‘000 [)* Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
(‘000 [) 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0
%-28
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
2013
13.439
14.393
7.550
9.595
10.251
16.334
2014
9.709
Temmuz Ağustos 11.153
9.099
*: 2000 [ ve üzerindeki senet tutarıdır.
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
12
www.mtso.org.tr
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
8.109
9.314
8.494
9.430
FİYAT ENDEKSLERİ 2014 yılının Ocak ayında, Adana ve Mersin illerini kapsayan TR62 bölgesinde 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre %2,11; bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,11; bir önceki yılın aynı ayına göre %7,56 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,73 oranında artış gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon oranındaki değişim baz alındığında; Adana ve Mersin alt bölgesinin 26 alt bölge içerisinde 22. sırada yer aldığı görülmektedir.
Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları Endeksi Değişim Oranları (%) (2003=100) Kaynak: TÜİK
TR62 (Adana-Mersin*)
2013 Ocak
2014 Ocak
Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%)
2,00
2,11
Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%)
2,00
2,11
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı(%)
7,38
7,56
12 Aylık Ortalamalara göre Değişim Oranı (%)
8,99
7,73
(*):TR62:İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir.
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 2014 yılı Ocak ayında merkezi yönetim bütçe giderleri önceki yıla göre %47 oranında artarak yaklaşık 362 milyon [’ye; gelirler ise %52 artarak yaklaşık 729 milyon [’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde bütçe giderlerindeki artışta sermaye giderleri ile personel giderleri; gelirlerde ise vergi gelirleri artışı etkili olmuştur. Yılın ilk ayında bütçe fazlası önceki yıla göre %57 artarak 367 milyon [ olarak gerçekleşmiştir. Belirtilen dönemde bütçe gelirleri içerisinde yer alan vergi gelirleri tahsilatı, önceki yıla göre %54 oranında artmıştır. Söz konusu dönemde, vergi gelirleri içerisinde yer alan, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergi tahsilatında; geçen yıla göre %59, ithalde alınan katma değer vergisinde ise döviz kurundaki hızlı artışın etkisiyle %68 oranında artış olduğu görülmektedir.
Mersin İli Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (‘000 [) Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
Harcamalar
245.704
361.671
%47
Personel Giderleri
186.356
222.256
%19
Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi
35.032
42.088
%20
Mal ve Hizmet Alımı
14.716
18.300
%24
Cari Transferler
8.973
10.020
%12
627
69.007
%10906
Gelirler
479.564
728.761
%52
1-Genel Bütçe Gelirleri
476.906
725.975
%52
Vergi Gelirleri
453.138
696.402
%54
8.707
9.018
%4
Alınan Bağış ve Yardımlar
-
71
-
Faizler, Paylar ve Cezalar
14.793
17.676
%19
268
2.808
%948
2-Özel Bütçe
2.658
2.786
%5
Bütçe Dengesi
233.860
367.090
%57
Sermaye Giderleri
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri
Sermaye Gelirleri
Genel bütçe vergi gelirlerinin tahakkuk ve tahsilatının illere göre dağılımı incelendiğinde; 2013 yılı Ocak ayında toplam tahsilat içinde %1,59’luk payla 6.sırada yer alan Mersin, 2014 yılı Ocak ayında da %2,13’lük payla yerini korumuştur. Yılın ilk ayında Mersin, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergiler düşüldükten sonraki vergi tahsilâtında ise iller arasında yedinci sırada yer almaktadır.
ekon@mtso.org.tr
13
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ 2014 yılı Ocak ayında, Mersin’de öngörülen sabit yatırım tutarı 341 milyon [ olan 8 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 289 kişilik istihdam öngörülmektedir. Yılın ilk ayında düzenlenen 8 adet yatırım teşvik belgesinin tamamı yerli firmalar tarafından alınmış olan, komple yeni yatırımlardır.
Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Türkiye
Mersin
2013 Ocak
2014 Ocak
2013 Ocak
2014 Ocak
Belge Sayısı (Adet)
433
386
7
8
Sabit Yatırım (Milyon [)
5.317
5.962
103
341
İstihdam
14.297
14.880
97
289
3305 Sayılı Karar Kapsamındaki Teşvik Belgeleri İstatistikleri Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Sabit Yatırım (Milyon [)
Belge Adedi
Türkiye
2013 Ocak
2013 Ocak
2014 Ocak
2013 Ocak
20 Haziran 2012-Ocak 2014
2014 Ocak
Belge Adedi
Sabit Yatırım (Milyon [)
İstihdam
Enerji
15
15
1.575
530
214
146
303
39.933
6.920
Hizmetler
114
109
935
3.288
5.469
7.768
2.203
31.795
122.650
İmalat
285
244
2.717
1.941
8.223
6.575
4.877
56.590
155.456
Madencilik
19
18
91
203
391
391
475
9.313
17.065
433
386
5.318
5.962
14.297
14.880
7.858
137.631
302.091
1
2
77
7
10
8
6
134
26
Toplam Enerji Mersin
2014 Ocak
İstihdam
Hizmetler
2
2
10
25
28
66
53
992
2.577
İmalat
4
3
16
301
59
190
75
1.302
1.694
Madencilik
0
1
0
7
0
25
14
58
207
Toplam
7
8
103
340
97
289
148
2.486
4.504
Yeni teşvik sistemi kapsamında 20 Haziran 2012-Ocak 2014 tarihleri arasında Türkiye genelinde düzenlenen yatırım teşvik belgesi 7.858 adet, öngörülen sabit yatırım tutarı yaklaşık 138 milyar [, öngörülen istihdam ise 302.091 kişidir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde düzenlenen 7.858 teşvik belgesinin 3.235’i genel, 4.581’i bölgesel, 30’u büyük ölçekli, 12’si ise stratejik mahiyete sahiptir. Aynı dönem için Mersin’de düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 148, öngörülen sabit yatırım tutarı yaklaşık 2,5 milyar [, öngörülen istihdam ise 4.504 kişiye ulaşmıştır. 20 Haziran 2011-Ocak 2013 dönemi (önceki teşvik sistemi ile yeni teşvik sistemi dönemlerini kapsar) İlimizde belge başına düşen yatırım tutarı 10,2 milyon [ iken; 20 Haziran 2012-Ocak 2013 döneminde %64’lük artışla 16,8 milyon [’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemler için belge başına düşen istihdam ise 21 kişiden 30 kişiye ulaşmıştır. İlimizde 20 Haziran 2012-Ocak 2014 döneminde teşvikli yatırımların sektörel dağılımına bakıldığında; yatırımlar içerisinde imalat ve hizmetler sektörünün ağırlıklı paya sahip olduğu gözlenmiştir. Aynı dönem için İlimizde düzenlenen teşvik belgesinin 55’i genel, 93’ü bölgesel mahiyete sahiptir. Düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgede Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %15’ine sahip olduğu gözlenmiştir. 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 1.172 yatırımın %12,4’ünün Mersin’de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir. Yatırım teşvik istatistikleri aylık bazda incelendiğinde; 2014 yılı Ocak ayında Türkiye genelinde düzenlenen belge adedinin geçen yılın Ocak ayına göre %11’lik azalışla 386 adede gerilediği; öngörülen sabit yatırım tutarının %12’lik artışla yaklaşık 6 milyar [’ye; öngörülen istihdamın %4’lük artışla 14.880 kişiye yükseldiği gözlenmiştir. Ocak 2014’de İlimizde ise; teşvikli yatırımlarda geçen yılın Ocak ayına göre artış olduğu görülmektedir. İlimizde düzenlenen teşvikli yatırımlar sektörel olarak incelendiğinde; belge sayısı bazında yılın ilk ayında enerji sektöründe geçen yıla göre aylık bazda artış, imalat sektöründe azalış olduğu; hizmetler sektöründe bir değişim olmadığı, madencilik sektöründe ise geçen yılın Ocak ayında teşviğe bağlanan proje bulunmazken; 2014 yılı aynı ayında 1 adet projenin yatırım teşviğe bağlandığı gözlenmiştir. Aynı dönem için öngörülen sabit yatırım tutarı ile öngörülen istihdam bazında enerji sektörü haricinde tüm sektörlerde artış olduğu, imalat sektörünün ise hem öngörülen sabit yatırım tutarı hem de öngörülen istihdam toplamı artışında belirleyici olduğu gözlenmiştir.
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
14
www.mtso.org.tr
Yatırım Teşvik Belge Sayısının Bölgesel Dağılımı* Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
6. Bölge %12
5. Bölge %9
1. Bölge %37
4. Bölge %11 3. Bölge %15
2. Bölge %16 *: 20 Haziran 2012-Ocak 2014 dönemini kapsamaktadır.
ULAŞTIRMA BİLGİLERİ Motorlu Kara Taşıtları Sayısı* Kaynak: TÜİK
Dönem
Otomobil ¹
Minibüs
Otobüs
Kamyonet ¹
Kamyon ²
Motosiklet
Diğer ³
Toplam
2012 Aralık
181.880
6.779
5.446
76.113
26.087
134.393
29.870
460.568
2013 Aralık
197.998
7.149
5.348
80.005
27.324
136.435
30.634
484.893
*: Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariçtir. 1: Arazi taşıtları dahildir. 2: Ağır tonajlı yük taşıtlarını da kapsar.(Çekici, Damperli Kamyon, Tanker, Çöp Kamyonu vb.) 3: Özel amaçlı taşıtlar ve traktörleri kapsar.
2013 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtlarının sayısı 484.893’e ulaşmıştır. İlimiz Türkiye genelinde motorlu kara taşıtları sayısına göre iller içerisinde %2,7’lik payla sekizinci sıradadır. 2013 yılı Aralık ayı sonu itibariyle Mersin ilinde toplam 26.440 adet aracın trafiğe kaydı yapılmıştır. 2013 yılı Aralık ayında Mersin’de trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısındaki artışın Türkiye genelinin altında kaldığı, 2013 yılında ise Türkiye genelinde artışa karşın, Mersin’de ise sınırlı azalış kaydedildiği gözlenmiştir. 2013 yılında Türkiye genelinde trafiğe kaydı yapılan araçların illere göre yoğunluk sıralamasında Mersin, %2,3’lük payla yedinci sırada yer almaktadır.
Trafiğe Kaydı Yapılan Taşıt Sayısı Kaynak: TÜİK
Aralık
Ocak-Aralık
2012
2013
Değişim (%)
2012
2013
Değişim (%)
Türkiye
72.195
81.911
%13
1.069.292
1.131.390
%6
Mersin
1.697
1.803
%6
26.544
26.440
-%0,4
Mersin’de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı Kaynak: MODER
Araç Türü
2013 Ocak
2014 Ocak
Değişim (%)
Ağır Ticari Araç
97
102
%5
Hafif Ticari Araç
195
198
%2
Binek Araç
564
471
-%16
Toplam
856
771
-%10
ekon@mtso.org.tr
15
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2014 yılı Ocak ayında binek araç satışlarındaki azalışın etkisiyle araç satışları geçen yılın Ocak ayına göre %10 azalarak 771’e gerilemiştir. Söz konusu gelişmede yılbaşında vergi oranlarında yapılan düzenleme ile ÖTV ve döviz kurlarında gözlenen hızlı artışın etkili olduğu söylenebilir.
Aylar İtibariyle Mersin’de Satılan Araç Sayısı Kaynak: MODER
Adet 3.500 3.000 2.500 2013
2.000 1.500
2014
1.000 500
k Ar alı
Ka sım
Ek im
Ey lül
sto s Ağ u
mu z Te m
zir an Ha
Ma yıs
sa n Ni
rt Ma
Şu
Oc
ba t
ak
0
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ Türkiye 2013 Ocak
2014 Ocak
Açık İşler
91.777
Başvurular
Mersin Değişim (%)
2013 Ocak
2014 Ocak
13/12 Ocak
14/13 Ocak
122.895
%59
%34
1.659
279.180
198.230
%113
-%29
İşe Yerleştirmeler
71.249
73.802
%53
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
83.638
87.150
%35
Değişim (%) 13/12 Ocak
14/13 Ocak
1.393
-%37
-%16
6.936
4.537
%125
-%35
%4
1.557
2.007
-%33
%29
%4
1.001
1.195
%38
%19
Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Ocak 2012-2014 döneminde İlimiz işgücü göstergeleri incelendiğinde; Ocak 2014-2013 döneminde İlimizde açık işlerde azalışın; işsizlik ödeneğine başvurularda ise artışın 2013-2012 dönemine göre hız kestiği, işe başvurularda artışın yerini azalışa, işe yerleştirmelerde ise azalışın yerini artışa bıraktığı gözlenmiştir. Yılın ilk ayında İlimizde açık işler ve işe başvurular 2013 yılı Aralık ayına göre azalış, işe yerleştirmeler ve işsizlik ödeneğine başvurular ise artış kaydetmiştir. İŞKUR göstergeleri incelendiğinde; ilimizde Ocak ayı sonu itibariyle 2013 yılında aylık her 100 iş başvurusundan 22’si işe yerleştirilirken; 2014 yılında bu oran 44’dür. 2014 yılı Ocak ayı itibariyle Mersin’de 35 adet Toplum Yararına Program kapsamında 2.880 katılımcı istihdam edilmiştir. Yılın ilk ayı itibariyle Mersin, Türkiye genelinde hem söz konusu program sayısına, hem de katılımcı sayısına göre iller arasında ilk sırada yer almaktadır.
Mersin İli İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Aylara Göre Dağılımı Kaynak: Türkiye İş Kurumu
8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000
Açık İşler
İşe Başvurular
ekon@mtso.org.tr
İşe Yerleştirmeler
16
M E R S İ N
20 14 ak
k
Oc
Ar alı
ım Ka s
im Ek
l Ey lü
Ağ us to s
z mu
Te m
zir an Ha
Ma yıs
n sa Ni
rt Ma
at Şu b
Oc
ak
20 13
0
İşsizlik Ödeneğine Başvurular
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam Göstergeleri Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
2012 Kasım
2013 Kasım
Türkiye
1.535.768
Mersin
30.930
Değişim (%) 12/11 Kasım
13/12 Kasım
1.608.819
%7,7
%4,8
32.191
%6,9
%4,1
İşyeri Sayısı*
Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı** Türkiye
11.996.881
12.557.625
%9,2
%4,7
Mersin
197.761
202.019
%9,4
%2,2
Türkiye
17.624.510
18.124.541
%6,5
%2,8
Mersin
336.995
336.132
%5,9
-%0,3
Kayıtlı İstihdam Sayısı
*: 4/a kapsamındaki işyeri sayılarını içermektedir. **:4/a kapsamındaki zorunlu sigortalı sayılarını içermektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Türkiye genelinde Kasım 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 73.051 artarak Kasım 2013 sonu itibariyle 1.608.819’a ulaşmıştır. Türkiye genelinde kayıtlı işyeri sayısındaki 12 aylık dönemdeki artış %4,8 olurken, söz konusu oran bir önceki yıl için %7,7 seviyesindedir. İlimizde ise Kasım 2012-2013 döneminde kayıtlı işyeri sayısı 1.261 artarak Kasım 2013 sonu itibariyle kayıtlı işyeri sayısı 32.191’e yükselmiştir. 12 aylık dönemdeki artış bir önceki sene %6,9 iken Kasım 2013 döneminde %4,1 ile sınırlı kalmıştır. Türkiye genelinde olduğu gibi İlimizde de kayıtlı işyeri sayısındaki artışın yavaşladığı gözlenmektedir. Türkiye genelinde Kasım 2012-2013 dönemi arasında 500.031 kişiyi bulan kayıtlı istihdam Kasım 2013 dönemi itibariyle 18.124.541 kişiye ulaşmıştır. 12 aylık dönemde bir önceki yılda kayıtlı istihdamdaki artış %6,5 iken 2013 yılında %2,8 olarak gerçekleşmiştir. Mersin’de ise Kasım 2012-2013 döneminde 863 kişi azalarak Kasım 2013 sonu itibariyle kayıtlı istihdam 336.132 kişiye gerilemiştir. 12 aylık dönem için kayıtlı istihdam önceki yıl %5,9 artış gösterirken, Kasım 2013 döneminde ise %0,3 daralmıştır. Kayıtlı istihdam azalışında kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar (4/b)sayısındaki azalış etkili olmuştur. Kasım 2013 itibariyle İl bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %59’unu oluşturan ilk on il arasında Mersin İlinin; %1,9’luk pay ile 10. sırada yer aldığı görülmektedir. Kasım 2012-2013 döneminde Türkiye genelinde kayıtlı ücretli istihdam 560.744 kişi artarak 12.557.625’e ulaşırmıştır. Kayıtlı ücretli istihdamındaki artış bir önceki 12 aylık dönemde %9,2 iken; bu yıl %4,7 seviyesindedir. İlimizde ise söz konusu 12 aylık dönemdeki kayıtlı ücretli sayısı 4.258 kişi artarak Kasım 2013 itibariyle 202.019 düzeyindedir. Bir önceki yılı kapsayan 12 aylık dönemde kayıtlı ücretli artışı %9,4 iken içinde bulunduğumuz 12 aylık dönemde artış %2,2’dir.
2013 Yılı Kasım Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde Dağılımı Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu
İstanbul %25 Ankara %9 Diğer İller %41
İzmir %6 Bursa %4
Mersin %2
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
Gaziantep %2
O D A S I
17
Adana %2
Konya %2
www.mtso.org.tr
Kocaeli %3
Antalya %4
KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ Türkiye ve Mersin’de Konut Satışlarının Dağılımı Kaynak: TÜİK
Türkiye
Mersin
Değişim (%)
2013 Ocak
2014 Ocak
2013 Ocak
2014 Ocak
Türkiye
Mersin
İpotekli Satışlar¹
36.581
32.046
1.071
883
-%12
-%18
İlk Satış³
16.199
14.759
418
345
-%9
-%17
20.382
17.287
653
538
-%15
-%18
Diğer Satışlar²
50.863
55.593
1.279
1.484
%9
%16
İlk Satış³
22.964
25.396
484
596
%11
%23
İkinci El Satış4
27.899
30.197
795
888
%8
%12
Toplam
87.444
87.639
2.350
2.367
%0,2
%1
İkinci El Satış
4
1: İpotekli satış, borçlanarak satın alınan konutun kredi teminatını oluşturmak için, yine aynı konutun teminat olarak gösterilmesidir. 2: Diğer konut satışları ipotekli konut satışı dışında kalan satış türlerini kapsamaktadır. 3: İlk satış, konut üreticisi bir firma veya kişi tarafından; bu firma veya kişi ile kat karşılığı anlaşma yapıp arsa karşılığında konut alan kişiler tarafından bir konutun ilk defa satılmasıdır. 4: İkinci el satış, ilk satıştan ev alan kişinin bu konutu tekrar başka bir kişiye satmasıdır.
Konut satış istatistikleri incelendiğinde; 2014 yılı Ocak ayında Türkiye genelinde satılan konut sayısının geçen yılın Ocak ayına göre %0,2 artarak 87.639’a; Mersin’de ise %1 artarak 2.367’ye yükseldiği gözlenmiştir. Yılın ilk ayında hem Türkiye geneli hem de Mersin’de konut satışlarında geçen yılın Ocak ayına göre artışın sınırlı seviyede kalmasında; ipotekli satışlardaki gerileme etkili olmuştur. Söz konusu gelişme; konut kredisi faiz oranlarındaki hızlı artışın konut kredisi kullanımına yansıması olarak değerlendirilebilinir. Ocak 2014’de hem Türkiye geneli hem de Mersin’de diğer satışlarda ise geçen yıla göre önemli artış kaydedildiği gözlenmektedir.
2014 Yılı Ocak Ayı Konut Satışlarının İl Düzeyinde Dağılımı Kaynak: TÜİK
Diğer İller %40
İstanbul %20
Antalya %6
Konya %2
İzmir %6
Ankara %12
Kocaeli %2 Tekirdağ %2
Kayseri %3
Mersin %3
Bursa %4
İlimiz Türkiye genelinde satılan toplam konut sayısına göre 2013 yılı Ocak ayında %2,7’lik payla 7. sırada yer alırken; Ocak 2014’de %2,7’lik payla 6. sıraya yükselmiştir. Yılın ilk ayında İlimizde yabancılara satılan konut sayısı ise geçen yılın Ocak ayına göre %56’lık artışla 70 adet olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Mersin, Türkiye genelinde yabancılara satılan konut sayısına göre iller içerisinde %5,8’lik payla 5. sırada yer almaktadır.
M E R S İ N
T İ C A R E T
V E
S A N A Y İ
O D A S I
18
www.mtso.org.tr