Claire Curneen – To this I put my name – Cymraeg by Canolfan Grefft Rhuthun / Ruthin Craft Centre

Claire Curneen To this I put my name

Cynnwys

Cyflwyniad 8 gan Amanda Roderick a Philip Hughes Claire Curneen

gan Audrey Whitty To this I put my name

gan Elizabeth Moignard Gweitho pethau allan

gan Teleri Lloyd-Jones Bywgraffiad dethol

Cydnabyddiaethau 48

Cyflwyniad gan Amanda Roderick a Philip Hughes

Ym mis Tachwedd 2004 dangoswyd Succour,

Contemporary yn yr Unol Daleithiau â Claire

Arddangosfa Claire Curneen o Ganolfan Grefft

Curneen. Mae gan Oriel Ferrin, sefydlwyd ym

Rhuthun, yn Oriel Mission. Fel llawer o

1979, enw da yn rhyngwladol fel oriel gyfoes

arddangosfeydd sydd wedi teithio i Oriel Mission

sy’n arbenigo mewn cerflunwaith ffigurol

o Ganolfan Grefft Rhuthun cymrodd y gwaith

a serameg stiwdio. Mae’r oriel yn gweithio’n

gyd-destun ac ystyr newydd yn yr hen eglwys.

agos gyda chasglwyr preifat, sefydliadau a’r

Roedd yn sioe gofiadwy oedd yn taro tant ac

cyfryngau fel ffynhonnell gweithiau gan artistiaid

yn cyffwrdd llawer o’r ymwelwyr; gyda’r ffigur

profiadol a rhai sy’n dod i’r amlwg ac wedi

o St Sebastian yn y gromfan yn gadael delwedd

ei lleoli yn Pittsfield, Massachusetts, hanner

bwerus yn y cof. Roedd gan Oriel Mission,

ffordd rhwng Efog Newydd a Boston.

Canolfan Grefft Rhuthun a’r artist ddymuniad

Ysgrifennodd Leslie Ferrin “Yn hydref 2012,

i gydweithio eto, i ail-ymweld, datblygu a thyfu.

cefais wahoddiad i ymweliad stiwdio a chael

swper gyda Claire Curneen yng Nghaerdydd.

Ddeng mlynedd yn ddiweddarach yn 2013,

wedi iddi dderbyn Dyfarniad Llysgennad Creadigol

Roedd yn noson hudol, gan i mi fod yn

Cyngor Celfyddydau Cymru, treuliodd Claire tua

edmygydd o’i gwaith o bell ers amser hir

naw mis yn y gofod stiwdio newydd yn Oriel

ers i mi ei weld mewn casgliadau preifat yn

Mission. Dechreuodd trwy luniadu, ymchwilio a

yr UDA. Wrth deithio yng Nghymru, gwelais

myfyrio dros y bensaernïaeth; yn archwilio pob

ei cherfluniau wedi eu harddangos yn amlwg

twll a chornel a ffabrig o’r adeilad, tra’n gwneud

mewn casgliadau cyhoeddus drwy’r wlad.

gwaith newydd yn arbennig ar gyfer y gofod.

Gan i mi fod yn ymwybodol ei bod yn paratoi

Yn ystod y cyfnod hwn bu’n anhygoel o agored

at yr arddangosfa New Blue and White yn

am y gwaith roedd hi yn ei ddatblygu, gan

Amgueddfa Gelfyddydau Cain Boston, roeddwn

gynnal sgyrsiau ac ymweliadau stiwdio,

wedi rhagweld y gwelwn y gwaith yna yn mynd

ymgysylltu ag ymwelwyr yr oriel â’r Rhaglen

rhagddo a pheth gwaith arall cysylltiedig.

Ddysg. Bydd y gwaith a gynhyrchwyd ganddi

Wrth gwrs, mi welais lawer mwy gyda’r cyfle

yn ystod y cyfnod hwn, yn dod yn arddangosfa

i sgwrsio, ymweld a rhannu pryd o fwyd yn

deithiol fydd yn mynd ar daith i leoliadau yn

caniatáu i mi ddysgu am ei gwaith diweddar,

y DU ac i’r Unol Daleithiau, wnaed yn bosibl

ei bywyd, a hefyd weld drosof fy hun

drwy waith Canolfan Grefft Rhuthun ac Oriel

ffynnonellau’r ysbrydoliaeth sy’n llywio ei

Mission gyda CRhC a SOFA, Efrog Newydd.

hymarfer celf. Tra yn y stiwdio, death delwedd

o waith gorffenedig gan gerflunydd rhyngwladol

Trwy’r datblygiadau hyn fe flodeuodd

perthynas rhwng Leslie Ferrin o Ferrin

nodedig arall drwodd ar fy ffôn. Fe’i rhennais

Blue 49 x 15cm, 2013

gyda Claire gan wybod y byddai yn caru ei

yn ymddangos, fel gyda phob celfyddyd, pan fydd

weld, ac eiliadau yn ddiweddarach roedd wedi

y gwyliwr yn ei cael ei ddenu trwy wahoddiad

estyn am lyfr o’i llyfrgell yn cyfeirio at ffynhonell

ymhlyg i gysylltu ei brofiad ei hun a datblygu

syniadaeth y darn. Er gwaetha’r ffaith nad yw’r

naratif ddyfnach trwy ddehongliad a chof.”2

ddau artist yma erioed wedi cyfarfod, mae

tebygrwydd yn y modd mae’r ddau yn mynd

chysylltiadau newydd, mae hefyd yn parhau’r

ati i ymdrin â cherflunwaith ffigurol darluniadol.

berthynas hir a llwyddiannus rhwng Oriel Mission

Mae Curneen yn feistr ar ei chyfrwng ac yng

a Chanolfan Grefft Rhuthun. Datblygodd hyn

nghanol ei gyfra, mewn man lle roedd yn barod

dros nifer o flynyddoedd, o fod yn lleoliad

i ddefnyddio ei Dyfarniad Llysgennad Cymru

arddangosfeydd teithiol i gydweithio yng

Creadigol Cyngor Celfyddydau Cymru fel

Nghymru a nawr yn rhyngwladol. Mae rhain

cyfle i gynhyrchu corff cyflawn o waith,

yn bartneriaethau mae’r ddau leoliad yn awyddus

sydd bellach i’w weld yn ei harddangosfa

i feithrin a datblygu ymhellach; i barhau eu

To this I put my name.”1

cefnogaeth o artistiaid cymhwysol yng Nghymru

a chyflwyno eu gwaith ar lwyfan rhyngwladol.

Mae Claire yn Llysgennad yn wir ystyr y

Yn ogystal â’r datblygiad hwn o waith a

gair, nid yn unig i Gymru ond i gerfluniaeth sy’n

Bydd etifeddiaeth Dyfarniad Llysgennad

ymdrin yn ddwys â’r cyflwr dynol. Mae Lesie

Cymru Creadigol Claire Curneen, yn darlunio

Ferrin yn parhau “Ym myd cerfluniau ffigurol

unwaith eto ei bod hi nid yn unig yn ffigur

gan artistiaid yn defnyddio clai fel prif gyfrwng,

blaenllaw ym myd serameg y DU ond hefyd yn

mae Claire Curneen yn amlwg yn flaenllaw yng

bresenoldeb arwyddocaol yn ei maes trwy’r byd.

Nghymru, y DU ac Ewrop. Caiff delweddaeth ei harwynebau paentiedig â’i ffurfiau cerfluniol eu huno wrth i’r ffigurau gael eu gorchuddio gan fantell o batrwm, lliw neu eu gadael yn ddi-addurn. Mae mynegiant yr wyneb, y safle

Amanda Roderick Cyfarwyddwr Oriel Mission Philip Hughes Cyfarwyddwr Canolfan Grefft Rhuthun

a’r ystum yn datgelu cerflun wedi ei greu yn ofalus, ei reoli a’i gyfarwyddo gan Curneen, ymron fel dawnsiwr gan goreograffydd. Er yr awgrymir ymdeimlad o’r anhysbys trwy’r nodweddion wynebol syml, daw’r ffigyrau yn bersonol, yn deimladwy ac emosiynol iawn trwy ddefnydd o ystym ac arwyneb. Mae unigoliaeth

1 Leslie Ferrin 5ed Tachwedd 2013. Mae Leslie Ferrin yn Gyfarwyddwr Ferrin Contemporary, un o’r prif orielau ar gyfer sermeg ffigurol ledled y byd. Mae hi yn aelod gwerthfawr o sawl bwrdd a phanel amgueddfeydd a phrif gasgliadau celf yn yr UDA; mae hi yn curadu, ysgrifennu a darlithio dros y byd. 2 ibid.

drosodd: Portent, 2013

Claire Curneen gan Audrey Whitty

Wedi bod yn guradur yn Amgueddfa Genedlaethol Iwerddon ers 2001, roeddwn wedi clywed am ei henw da ac yn ymwybodol o waith Claire Curneen ers cryn amser. Wedi ei geni a’i magu yn Swydd Kerry yn ne-orllewin Iwerddon, mae Curneen yn ymgorffori llwyddiant yr alltudion Gwyddelig yn y celfyddydau gweledol. Er iddi gael ei haddysg ac wedi byw yng Nghymru am flynyddoedd lawer, mae cyd-destun Gwyddelig diymwad yn ei gwaith. Amlygwyd hyn yn ddiweddar yn y Dyfarniad Llysgennad Creadigol ddyfarnwyd i Curneen oddi wrth Gyngor Celfyddydau Cymru yn 2012–2013. Trwy gyfrwng y gymrodoriaeth bu ar nifer o ymweliadau ymchwil i safle Barics Collins, adran hanes a chelfyddydau addurniadol Amgueddfa Genedlaethol Iwerddon. Mae’r casgliadau yno

Gwyddelig o’r 19fed ganrif a seladon

yn cynnwys oddeutu 500,000 o arteffactau yn

Tsieineaidd o Freninllin Yuan a grotto past-

dyddio o’r hen fyd i’r cyfoes, gyda ffocws ar

meddal o Frenhinllin Qing hwyr. Y darn o’r

ganol y bedwaredd ganrif ar bymtheg ymlaen.

Frenhinllin Yuan yw’r Fâs Gaignières-Fonthill

Serameg yw’r gyfadran fwyaf yna gyda chasgliad

enwog o droad y 14eg ganrif, y darn cynharaf

helaeth o’r mwyafrif o’r gwledydd Ewropeaidd

o borslen Tsieineaidd i’w ddogfennu i gyrraedd

ac Asiaidd oedd yn rhan o hanes byd-eang

Ewrop, ac a brynwyd ym 1882 gan Amgueddfa

y cyfrwng. Pan ymwelodd Claire â Barics

Gelf a Gwyddoniaeth Dulyn (Amgueddfa

Collins am y tro cyntaf yn Chwefror 2012,

Genedlaethol Iwerddon nawr) o arwerthiant Dug

yr arddangosfeydd oedd yn mynd â’i diddordeb

Hamilton. Nid yw’n syndod fod artistiaid yn cael

ond ar ymweliadau dilynol mi weithio’n ni yn

eu denu gan y fath ddarn, yn enwedig un mor

raddol trwy’r casglidau wrth gefn, gan dynnu

fedrus ac sy’n ymwneud ag arwyneb serameg

gwrthrychau allan o gasys oedd yn aml yn peri

fel Curneen. Beth sydd hefyd ychydig yn llai

i Claire ebychio neu gyffroi. Roedd y gwrthrychau

o syndod efallai, yw’r thema eiconograffeg

hyn yn amrywio o borslen Japaneg o’r

seintiau/arwyr sydd wedi llifo trwy ei gwaith

17fed/18fed ganrif, i grochenwaith Belleek

ers sawl mlynedd, ac a ddaw i benllanw gwych

Psyche

uchod: Dideitl, pensil a dyfrlliw ar bapur, 2012

41 x 33cm, 2013

House 43 x 44cm, 2013

mewn ffigurau megis St Sebastian, Guardian,

oedran ifanc. Yn ei thraethawd1 mae Laura Gray

Stick, Threads a The Book of Hours.

yn sôn at y cydgyfeiriad rhwng hanes celf y

Ystyrir yn gyffredinol mai uchafbwynt celfyddyd

Dadeni a hanes serameg sydd yng ngweithiau

Iwerddon oedd yr amser a adwaenir fel y

meistrolgar Claire, a byddwn i hefyd yn

cyfnod Cristnogol cynnar (o’r pumed i’r

ychwanegu etifeddiaeth o gofnod archaeolegol

ddeuddegfed ganrif OC) pan gyrhaeddodd y

Gwyddelig o’r cyfnod Cristnogol cynnar/

tri llinyn gwahanol a chydgyfeiriol o waith metal,

canoloesol i’r ddamcaniaeth hon. Pa bynnag

goliwiad llawysgrifen a cherfluniaeth garreg lefel

ysgogiad sy’n sail i’r gwaith mae un egwyddor

o soffistigeirwydd o ran arddull, techneg a ffurf

yn tra-arglwyddiaethu yng nghyswllt oeuvre

na welwyd eu tebyg mewn unrhyw ran arall o’r

Claire Curneen, sef yr elfen o’i gallu uwchraddol

cyfandir Ewropeaidd. Un agwedd o gynhyrchiad

o ran presenoldeb, ystyr ac effaith. Nid oes

gwaith metal oedd y greirfa oedd yn ymgorfforiad

unrhyw gerflunydd arall (mewn pa bynnag

o’r cwlt creiriau seintiau oedd yn ysgubo ar

gyfrwng) yn dod yn agos at y berthynas hon

draws poblogaeth Cristnogol Ewrop. Gwelir

rhwng yr artist a’r gwyliwr.

cyfraniad Iwerddon i’r thema hon mewn campweithiau megis Cysegrfa Belt Moylough (wythfed ganrif), Cysegrfa Cloch St. Patrick’s (deuddegfed ganrif), Cysegrfa St. Lachtin’s Arm (deuddegfed ganrif), Fiacail Pádraig (deuddegfed ganrif gydag addasiadau o’r bedwaredd ganrif

Audrey Whitty Mae Dr Audrey Whitty yn Guradur Gwydr Ewropeaidd ac Asiaidd, Amgueddfa Gwydr Corning, Efrog Newydd. Yn Gyn-Guradur Serameg, Gwydr a Chasgliadau Asiaidd, Amgueddfa Genedlaethol Iwerddon, Barics Collins, Dulyn.

ar ddeg), ac yn y blaen. Mae’r arteffactau hyn, boed yn amlwg neu yn yr isymwybod, yn rhan o dreftadaeth deunyddiau diwylliannol Gwyddelig, all fod wedi dylanwadu ar Claire Curneen o

1 Traethawd heb ei chyhoeddi gan Laura Gray, cyn Guradur yn Amgueddfa ac Oriel Harris, Preston.

uchod: Fonthill Vase a Japanese Blue and White Vase, pensil ar bapur, 2012

To this I put my name gan Elizabeth Moignard

Y gwanwyn diwethaf, pan oeddwn ar ymweliad â Rhuthun ar ddiben arall, cefais fy arwain i’r stordy lle dangoswyd cist fawr i mi yn llawn o ddeunuydd pacio, gyda phen yn sticio allan ohono. Rwy’n tueddu i feddwl bod y cyflwyniad sydyn hyn yn fwriadol, ac rwyn cydnabod y cafodd effaith arnaf yn syth. Wrth fyfyrio ymhellach, fe sylwais fy mod yn ymateb i wrthrych oedd yn gyfarwydd o ran idiom, ond yn creu syfliad cyfeiriadol sylweddol, yn rhannol oherwydd y lliw a’r arwyneb anisgwyl. Atgyfnerthwyd y teimlad gefais ychydig yn ddiweddarach wrth ymweld â bwth Canolfan Grefft Rhuthun yn Collect: roedd y ffurfiad ac osgo’r pen a’r wyneb yn adnabyddus yn syth fel rhai cerfluniau Claire Curneen, gyda’u gorffeniad mewn du dwys neu terracotta mat dwfn yn hytrach na’r lliw gwyn mwy cyffredin. Rhoddodd hyn gysylltiad ar unwaith gyda’r terracotta a chrochenwaith ffigurol Groegaidd hynafol fy arbenigedd proffesiynol, gyda’r lliwiau’n unig yn symud y ffocws o saint i arwyr, ynghyd ag ystyriaethau am eu heiconograffeg â’i gysylltiadau gyda gwaith Claire.

Builders 76 x 51cm, 2013

Standing Figure 70 x 20cm, 2012

Cut To The Quick 58 x 20cm, 2013

I fyfyriwr Groegaidd clasurol, boed o ddeunydd graffeg neu dri-dimensiwn, yr elfen allweddol o’r ffigur bob amser yw’r pen a’r wyneb. Ymysg y mesuryddion typolegol a datblygiadol niferus, elfen bwysig yw’r symudiad o’r ystumiol i fynegiant wynebol fel allwedd o’r cynwys naratif ac emosiynol: rydym yn dechrau gyda’r hyn y gwelwn fel wynebau arddullaidd, gyda phwyslais cryf ar ardal y llygad, ac amlinellau wynebol cryf yn cael eu hamlygu a’u cysgodi gan olau naturiol os yw’r wyneb yn rhan o gerflun. Fel rheol mae’r cerflun yn cael ei gynllunio i’w weld o’r tu blaen, ac yn aml os yn cynrychioli duw neu arwr, o’r gwaelod hefyd. Os yn ymddangos fel lluniad ar fâs, roedd y gwyneb fel arfer mewn proffil, gydag ochr llawn un llygad o’r wyneb. Yn aml, mae codiad bychan ar gornelau’r ceg i’w weld yn y cerfluniau cynnar, sy’n awgrymu ychydig o fywyd ac animeiddiad y cymeriad. Dros amser, death y nodweddion yn fwy naturiol, ond yn cadw cymesuredd amlwg; y llygad mewn wyneb graffig yn datblygu’n llygad mewn proffil, ac ymhen hir a hwyr cawn weld awgrymiadau mwy argyhoeddiadol o drichwarter, ac yna wynebau cyflawn. Mae’n cymryd llawer mwy o amser, yn y naill gyfrwng a’r llall, i’r wynebau gaffael unrhyw beth sy’n gyfarwydd i ni fel mynegiant dehongliadol ac adweithiol, a phan gaiff ei weld, mae’n aml yn cydfynd â chorffoledd baroc ac ystum corff eithafol, ac yn fwy aml na pehidio ar ffigur sy’n rhan o grŵp naratif.

Rain 38 x 33cm, 2013

Byddai’n hawdd gweld hyn fel gwadiad unrhyw

Irene tending St Sebastian, o 2008 mae’r sant

gynnwys emosiynol difrifol mewn celf hynafol

yn gostwng ei ben ac yn cyfeirio’i olwg tuag at ei

Groegaidd, ac yn arbennig yn ein hymateb

gynorthwywr, sy’n gwyro’i phen ac yn ymestyn

i ffigurau unigol. Byddai hyn yn anghywir – gall

llaw betrusgar tuag at ei law ef, gan dywys ein

yr ymdriniaethau mwyaf arddulliol i gyfleu storiau

golwg ni o gwmpas y dwylo a’r clwyfau yn

gweledol, yn ôl safonau modern, fod yn

hytrach na’r wynebau. Mae fersiwn cynharach

ddelweddau pryfoclyd a gwirioneddol wefreiddiol.

o 2003, gyda Sebastian ar ben ei hun, yn

Fe roddodd yr paentiwr hynafaidd Exekias, oedd

canolbwyntio’n sylw ar gorff peaentiedig y sant,

yn gweithio ffigur-du ac felly yn silwét fflat, un

gyda diferiadau bychan o aur gwaedlyd yn

o’r delweddau mwyaf dinistriol ei gyfnod i ni o

gyfochrog â llinellau hir ei dorso a’i goesau. Mae

Ajax yn paratoi at hunanladdiad anrhydeddus.

Catherine and her Wheel, hefyd o 2003, yn

Fe’i gwnaed yn fwy effeithiol fyth gyda’i ddefnydd

gwneud rhywbeth tebyg yn cyfeirio sylw at ei

llwm o’r proffil, oedd yn caniatáu i’r corff crwman

holwyn a’r archollion hir ar ei chorff. Yn sicr, rwy’n

a’r wyneb gofidus wneud eu hargraff, gyda’i

gweld hyn fel modd o leisio diddordeb Claire mewn

gleddyf, ei helmed di-olwg, a choeden palmwydd

hunanymwadiad a hunanaberth, hunanddibyniaeth,

wywedig yn unig.

cyfyngiant emosiynol, hyd yn oed anhysbysedd

gwirfoddol – dyfalbarhad y sant neu’r arwr yn rhoi

Mae’n amlwg, nad wyf fi ar ben fy hun yn

cysylltu Claire Curneen gyda archwiliadau dwys

heibio eu poen a’u hangen personol dros

o gyfrifoldeb dynol, hunan-wadiad ac aberth

gyfrifoldeb am eraill. Mae hefyd, fel yr awgrymodd

mewn cerfluniau serameg gyda ansawdd

rhai eraill, synnwyr eu bod wedi goroesi eu

gyffyrddol sy’n eu gwneud yn synhwyrus, yn aml

dioddefaint, ac yn arddangos goroesiad, gyda

yn ymddangosol groes i thema graidd y darn.

phris eu dioddefaint yn cael ei nodi gan y gwaed

Yn ddiddoriol, nid y pen a’r wyneb yw’r nodwedd

goreurog, a’r gallu i droi i ffwrdd oddi wrtho.

mwyaf neilltuol; roedd gan y pen welais yn y bocs

pacio y siap penglog crwn hawdd ei adnabod,

hynafol, i mi o leiaf, yw noethni’r ffigurau; mae

gyda nodweddion wedi eu crynhoi, eu cywasgu

saint Claire, boed yn ddynion neu ferched, yn

hyd yn oed, i chwarter isaf yr wyneb, gan

noeth, ac ôl pob tebyg i’r llygad gyfoes mae hyn

ganolbwyntio ar geg fechan, ychydig ar agor,

yn dangos bregusrwydd arall gafodd ei oresgyn

a llygaid tywyll fflat. Yn sicr mae mynegiant

er gwaethaf y gwendid dynol amlwg mae’n ei

wynebol, ond mae’n un sy’n cyfeirio’r sylw at

awgrymu. Mae arwyr Groegaidd hynafol, y rhai

gorff y ffigur, ei osgo, ei ystum a’r berthynas â’r

gwrywaidd o leiaf, yn gwisgo’u noethni bron fel

gwyliwr, neu â ail ffigur, neu’r ddau. Yn y grŵp,

gwisg neu ystum amddiffynol – estyniad o rôl

Y cyswllt amlwg arall gyda delweddau

Strange Fire

Bribe

(manylyn) 70 x 22cm, 2013

2011

dinesydd fel athletwr cystadleuol i un arall fel

Mae arwresau hynafol Groeg, yn wahanol i’r rhan

rhan o’r fyddin. Mae rhai yn caffael offer

fwayf o rai Claire, fel rheol yn ddioddefwyr, yn aml

amddiffynol yn nghwrs eu trealon: mae Herakles

o ymlid neu gamddefnydd dwyfol, yn hytrach nag

yn gorchfygu’r Llew trwy ymgodymu ag o cyn

yn ffigurau pwerus sy’n cael eu cosbi am fynnu

ei dagu yn y diwedd oherwydd fod ei groen yn

gwirioneddau. Maent yn aml yn goresi hyn, ond

gallu gwrthsefyll unrhyw arf; mae’n ei flingo gan

am bris mawr. Mae peth o waith blaenorol Claire

ddenfyddio un o’i ewinedd ei hun, ac yna yn

yn gwneud cysylltiad annifyr rhwng y dynol a’r

gwisgo’r croen gan ei rwymo dros ei ysgwyddau

llysieuol, gyda gweadau blodeuog neu o goed

gyda’r pawenau blaen, fel clogyn amddiffynol yn

yn ymddangos mewn mannau annisgwyl, yn

erbyn taflegrau ac fel nôd i’w adnabod. Fel arall

enwedig yn Heart, 2003, model ffisiolegol gywir

mae’n parhau heb unrhyw wisg hyd y diwedd,

wedi ei orchuddio â blagur blodau. Mae Feast,

gan ymddangos y tro olaf ar Olympus, yn ei barti

yn ddarn anesmwythol gyda phen ac ysgwyddau

dwyfol yn gwisgo clogyn ffansi iawn am y tro

ecstatig yn dod i’r amlwg o amdo rhosod.

cyntaf. Mae goroeswyr Claire yn arddangos

Un symbyliad o’r rhain yw cyfaredd eglur Claire

arwyddion o’r dioddefaint iddynt ei oresgyn,

gyda gweadau arwynebol cyfoethog a hynafol: y

er yn aml fel diferion aur cyfoethog neu rai glas

tro olaf i ni gyfarfod fe ddangosodd ddelwedd i mi

a gwyn: dynodion cyfoeth. Mae Guardian yn

o Fâs Fontill, nawr yn Amgueddfa Genedlaethol

mynd ymhellach, gyda’r blodau glas a gwyn

Iwerddon, sef ffiol borslen fechan Tseiniaidd

a’r nodweddion goreurog dros y corff i gyd,

hynafol a chanddi hanes hir o addasiad

gyda’r wyneb yn guddiedig.

Ewropeaidd gyda phaneli arwynebol o flodau

Strange Fire 70 x 22cm, 2013

cerfwedd. Efallai byddwn yn gweld dilyniant naturiol yma i’r motiffiau o fodau dynol yn troi’n blanhigion: yn ystod ymweliad â’r Ashmolean, yn un o hoff gyrchfannau’r ddwy ohonom, fe rannodd Claire a minnau chwedl a drodd allan i fod yn nôd i’r ddwy ohonom: roedd Daphne, oedd yn cael ei chwrsio gan Apollo, wedi troi yn goeden llawryf i’w osgoi. Gwnaeth fy mam dlws crog o aur ac arian i mi oedd yn cyfleu union eiliad y trawsnewidiad fel anrheg am oroesi arholiad fawr yn y brifysgol; mae ffigur Portent, Claire, fel y gwelaf i, yn adlewyrchiad o’r stori a’i goblygiadau gyda chwestiynau am gynhaliad neu fethiant yr arwres. Gall yr amddiffyniad ei hun fod yn angeuol; mae’r canghenau o amgylch y pen yn gwarchod ac yn faich fel ei gilydd. Lle mae’r saint benywaidd wedi dod allan o’u haberth, megis dechrau ar y profiad mae’r ffigur hwn. Gall hyn fod yn arwydd o’r symudiad nesaf ym meddwl Claire: mae saint ac arwyr yn meddiannu bydoedd cyfochrog a rhyng-athraidd, ond gyda’r gwahaniaeth mai pwysigrywdd yr arwr yw natur ei brofiad neu ei phrofiad a’r ymateb iddo mewn bywyd, lle mae un y sant yw’r trawsnewidiad o’r dioddefwr i eicon goroesiad. Elizabeth Moignard Mae Dr Elizabeth Moignard yn Athro Celf a Phensaernïaeth Clasurol ym Mhrifysgol Glasgow. Caiff ei llyfr diweddaraf Master of Attic Black Figure Painting: The Art and Legacy of Exekias ei gyhoeddi ar 30 Mai 2014 fel rhan o gyfres y Library of Classical Studies.

uchod: Lluniad, pensil ar bapur, 2013

Gweitho pethau allan gan Teleri Lloyd-Jones

That … be not told of my death,

ymhlith pethau eraill, byd i ni sy’n llawn

Or made to grieve on account of me,

streaon a’u gofidiau eu hunain.

And that I be not buried in consecrated ground,

And that no sexton be asked to toll the bell,

rannu gyda’i gŵr a’u mherch, rydym yn cyfarfod

And that nobody is wished to see my dead body,

y ffigurau newydd sy’n rhan o To this I put

And that no mourners walk behind me

my name. O flaen drysau’r ardd mae ffigur

at my funeral,

gorweddol du, yn arnofiol bron, ei gorff yn

And that no flowers be planted on my grave,

grawennog gyda’r allwthiadau canghenol sydd

And that no man remember me,

mor gyfarwydd yn ei gwaith. Mae pob pen

To this I put my name.

torredig yn ymddangos fel pe baent yn gwaedu’r

The Mayor of Casterbridge, 1886. Thomas Hardy

Wedi cyrraedd ei stiwdio yn y tŷ mae’n ei

cymysgedd poblogaidd o wydreddau glas a gwyn. Gyda phob tro, dawn i gyfarfod pâr arall o lygaid, gwyneb arall, ffigur arall – St Sebastian

Wedi i ni gyfarfod a gyrru at ei stiwdio o orsaf

mewn porslen, deuawd mewn clai du, mor

Caerdydd dywedodd Claire Curneen stori

dywyll a mat meant yn amsugno’r golau o’u

wrthyf na allaf gael ei gwared o’m meddwl.

hamgylch, aderyn ysglyfaethus, cyfres o dorsoau

Aethom heibio rhes o dai pâr a golwg braidd

a Mary Magdalene wedi’i amdói mewn gwallt.

yn fler arnynt, roedd un wedi bod yn gartef

iddi pan oedd yn y brifysgol ac arferai gafr

i Ddyfarniad Llysgennad Creadigol gan Gyngor

y landlord fyw yng ngwaelod yr ardd. Heb os,

Celfyddydau Cymru. Fel rhan o’r dyfarniad roedd

yn drefniant anarferol, ond serch hynny fe

yn rhaid i Curneen wneud cysylltiad diwylliannol

dyfodd y myfyrwyr yn hoff o’r anifail. Un bore,

rhwng sefydliad tramor ac oriel Gymreig, felly

deffrodd Curneen i ganfod yr afr wedi crogi

dychwelodd i Iwerddon, ei mamwlad. Dewisodd

ei hun ar y lein ddillad.

Curneen wario cyfnod yn Amgueddfa

Genedlaethol Iwerddon yn Nulyn lle treuliodd

Adrodda’r artist y stori gyda anghrediniaeth

Mae’r corff o waith newydd hwn yn ganlyniad

dealladwy y gall rhywbeth mor ddychrynllyd

amser y tu ôl i’r llenni yn ymchwilio’r casgliasd

a swreal ddigwydd i unrhyw un. Ond mae’n

dan oruchwyliaeth y curadur, Audrey Whitty.

gweddu iddi. Mae’n afreal, chwedlonol, rhyfedd

a llawn pathos. Ers ei chyfnod yn y tŷ yna, mae

i gyfres o ddarnau yn amrywio o’r Corleck Head

Curneen wedi dod yn un o seramegwyr mwyaf

neu ddysgl majolica fechan i’r Fâs Fonthill o’r

blaenllaw ei chenhedlaeth. Mae hi’n artist o

Frenhinlin Yang i ddarn o borslen Belleek. Mae

weledigaeth a naratif gyda’i gwaith yn cynnig,

ehangder yma, gan nad ydynt i gyd yn serameg

Stiwdio Claire, 2013

O ganlyniad i’w chwilfrydedd, death o hyd

Stiwdio Luniadu, Oriel Mission 2012–2013

heb sôn am borslen. Gan edrych ar y detholiad,

yn cofio’r effaith o weld fersiwn Donatello yn

mae dwy elfen benodol dynnodd sylw’r artist:

y Museo dell’Opera del Duomo yn Fflorens (darn

yn gyntaf, gwrthrych ag iddo hanes teithio ac

mae’n ei gofio fel serameg, ond pren ydyw mewn

yn ail, eu gwneuthuriad. Fel gwneuthurwraig

gwirionedd – fel pe bai clai yn ddeunydd diofyn

(ac athrawes), does ganddi ddim amynedd

ganddi). Mae’r ddelwedd hon o Mair yn flewog,

gyda gwaith blêr ond mae ganddi chwaeth tuag

gwyllt a cholledig, ac yn gwbl gymhellol. ‘Ei gwallt

at wrthrychau sy’n bradychu eu gwneuthuriad,

sy’n ei dilladu. Mae hi’n druenus – mae’n eithaf

yn enwedig ynrhyw olion o symudiad damweiniol.

erchyll, mae yna arswyd go iawn o’i chwmpas.

Yr ôl bys mewn dysgl wedi ei gwasg-fowldio.

Mae wedi colli ei dannedd felly byddwch yn

Ffrâm llun Belleek y disgrifia Curneen mewn

ofalus, byddwch yn ofalus!’ yw rhybudd Curneen

termau diplomyddol ‘wedi ei or-weithio’ gyda’i

gyda chwerthiniad iach a’i llygaid yn fflachio.

gefn yn datgelu buddioldeb gwych y gwneuthurwr

Nid o reidrwydd yr arswyd am gyflwr Mair sy’n

dienw a’i gwnaeth. Patrwm yn llithro o’i le ar yr

hoelio ei sylw ond y trawsnewidiad yr aiff Mair

arwyneb neu rhyw globwl o wydredd. ‘Os nad

trwyddo o harddwch i’r ddelwedd hon o benyd

yw’n union gywir, dyna sy’n apelio ataf’ meddai.

treuliedig, dim ond un o sawl metamorffosis

y mae Curneen yn ymhyfrydu ynddo. Cafodd

Er iddi ddefnyddio casgliad yr Amgueddfa

Genedlaethol yn Nulyn fel man cychwyn,

gwead gwallt Mair ei ysbrydoli gan effaith cyllell

aros fyddwch chi os yn disgwyl gweld fersiwn

yn sgrafellu ar fenyn, sy’n ein hatgoffa o sut

Curneen o’r Corleck Head. Yn hytrach, cawn

mae’r dwys a’r bob dydd yn bodoli ochr yn

wledda ar chwilfrydedd digyfaddawd y

ochr ym mywyd yr artist.

seramegydd tuag at ddeunydd, ei allu i

drawsnewid, i ildio a drysu fel ei gilydd. Fel yr

o Mair fel symbol o’r rhyw deg, ac yn y gorffennol,

eglura, mae ei gwaith ‘yn sôn am iaith pethau

byddai ei gwaith wedi denu label gwleidyddiaeth

sydd heb fod cweit yr hyn ydynt, lle mae un

rhyw. Mae’n gyswllt iddi nacáu yn ei hieuenctid,

peth yn rhwybeth arall’ o ran pwnc yn ogystal â

ond erbyn hyn mae hi’n fwy parod i dderbyn

deunydd. Mae ei ffigurau yn gwaedu a wylo yn

dehongliadau eraill: ‘Nid yw’n rhywbeth y chwiliaf

union fel y bydd ei gwydreddau’n llithro a diferu.

amdano ond fel menyw rwy’n tueddu i weld y byd

Yn gwbl amhosibl, mae’r solet yn ildio i’r hylifol.

trwy fy llygaid i wrth gwrs yn hytrach na meddwl

‘Rwy’n artist benywaidd’. Nid wyf yn meddwl fel

Un o brif ddarnau’r gyfres hon ydi Mary

Mae Curneen, wrth gwrs, yn ymwybodol

Magdalene. Nid yn ifanc a hardd, ond yr hen

yna. Ond meant yna fel modd i drafod yr hyn wyf

Fair, gyda gwallt wedi tyfu i lawr i’r llawr. Gwraig

yn ei wneud fel artist. I ffurfio barn am beth

wedi troi yn anifeilaidd ac egwan. Mae Curneen

ydym yn ei wneud.’

Mae syllu ar draws waliau ei stiwdio yn cynnig

Fel gyda’r rhan fwyaf o serameg, yr arwyneb yw’r

drych i’w diddordebau. Yn gymysg â

profiad cyntaf yng ngwaith Curneen, o’r olion

brasluniau’r artist wnaed yn ystod ei chyfnod

bysedd sy’n weddill ar ôl perswadio ffurf i’w siâp,

preswyl chwe mis yn Oriel Mission, rwy’n dod

i’r gorchuddion canghennau, gwallt a dwyster

o hyd i bortread Archimbaldo o ddyn wnaed

decalau bu’n llafurio drostynt. Ar gyfer To this I

yn gyfangwbl o flodau, ffotograffiaeth Peter

put my name mae’r broses o rwymo gydag edau

Finnemore, babanod terracotta wedi eu rhwymo

yn arwyneb arall i’w archwilio. Mae dwylo a

mewn cadachu gan Luca della Robbia o’r

changhennau wedi’u bwndelu a’i gilydd gyda

Ospedale degli Innocenti, St Francis Preaching to

gwallt aur (estyniadau ffug brynwyd o Farchnad

the Birds gan Giotto a’r enwog Baptism of Christ

Caerdydd, cyfuniad gogoneddus o’r ddeunyddiau

gan Pierro della Francesca (paentiad y dychwela

ystyrir yn rhai aruchel ac isel). A mwy na hyn mae,

ato dro ar ôl tro). Un o’r pethau mwyaf nodedig

Over my dead body, ffigur gorweddol gyda

am y wal ddelweddau yma, ar wahan i’r

dwyster o flodau wedi’u heuro, wedi ei rwymo

tueddiad tuag at y Dadeni, yw bod y mwyafrif

ar draws yr wyneb, dwylo, torso a hyd y coesau.

wedi eu hatgynhyrchu mewn du a gwyn. Mae

‘Mae’n gaeth, ond roedd y rhwymo yn weithred

Curneen yn priodoli hyn i wendidau ei phrintiwr

garedig’ meddai Curneen. Wedi bod unwaith

yn ogystal â’i hoffter o dorri hen lyfrau, ond sgîl

yn ffigur mae nawr wedi ei lapio fel na ellir ei

effaith yw fod y ffotograffau unlliw yn pwysleisio

adnabod bellach, ond ar yr un pryd wedi ei

cracellau a chrefasau’r arwyneb, yn cyflwyno

wneud yn hardd gan ei arwyneb a’i ffurf newydd.

gwead yn hytrach na delwedd.

Mae’r rhwymiadau edau, gafodd gan ei ffrind

a’r artist tecstilau Alice Kettle, mor drwchus

mewn – ac allan – o’r eglwys ac wedi ei

ymddengys yn wrthnysig i ddewis ymdriniaeth

haddysgu gan leianod, roedd magwraeth

gymrodd gymaint o amser i orchuddio gwrthrych

Curneen wedi ei drwytho â chrefydd ac eto

oedd ei hun wedi cymryd amser i’w greu. ‘Efallai

fe ddisgrifia ei hun fel rhywyn sydd ‘ddim yn

ei fod yn rhwybeth edifeiriol Gatholig, gorchuddio

grefyddol, yn fethiant Catholig’ sy’n cael ei denu

rhwybeth eto ac eto, heb feddwl am yr hyn ydych

at ddiwylliant crefydd. Felly â’i ieithewedd crefydd

yn ei greu, mae’r gwaith jyst yn digwydd. Rydych

sydd yn ei gwaith yn hytrach na chrefydd ei

yn cuddio’r dystiolaeth o’r hyn a wnaethoch,

hun? Mae ei straeon benthyg am St Sebastian

ond oddi tano, mae’n rhaid iddo fod yn dda,

neu Mair yn rhan o draddodiad artistig,

wedi ei fodelu’n dda.’

yn archwiliadau o’r cyflwr dynol ond nid yn

ddarparwyr ideoleg. Mae gwaith Curneen

Wrth greu’r darnau hyn, dyw oriel y Mission

byth yn bell iawn o feddwl Curneen. Mae’n

yn cynnig gofod trothwyol gwerthfawr

ystyried hen eglwys y morwyr gyda’i gromfan

i ni ar gyfer myfyrdod, fel allor neu eicon,

yn gyd-destun perffaith. Mae storïau crefyddol

ond yn hollbwysig, os oes unrhyw ddefosiwn,

yn aml yn destun i’w gwaith, y seintiau, Mair

mae i ddynoliaeth a chreadigrwydd.

Magdalen, ond mae rhywun yn amau os, fel

rhywiodeb, mae’n wrthdyniad o’r pwnc go iawn,

gwaith Curneen yn ddifrifol o hyd. Mae’n wir

sef emosiwn cyffredinol. Roedd ewythr Curneen

bod yma ddigon o syniadau mawr: ffydd, cariad,

yn offeiriad, ei modryb yn lleian ac mae ei thad yn

euogrwydd, marwolaeth, fodd bynnag, mae

ei geiriau hi ‘yn casáu y cyfan’. Gyda theulu

ysgafnder hefyd – mae cipolwg er ei theitlau yn

Mae’n talu i ni atgoffa ein hunain nad yw

uchod: Blanket (manylyn), 58 x 31cm, 2013 uchod chwith: Mary Magdalene (manylyn), 57 x 19cm, 2013

cadarnhau hyn. Gan edrych ar y gor-addurnedig

ac undonedd. Wrth i’w chlai droi’n serameg, wrth

St Sebastian, mae safiad mursennaidd heb sôn

i’w gwydredd ddadlaith ac ymdoddi, felly hefyd

am yr arwyneb blodeuog. Dechreuaf ddweud

bydd ei straeon yn cyfleu trawsnewid a newid.

yn betrusgar ‘onid yw… braidd yn camp?’

Mae ei ffigurau yn blodeuo, gwaedu ac amneidio

‘Mae camp yn dda’ atebodd yn sydyn. Mae’n

ond pan fyddwn ein hunain â nhw, fe adlewyrchant

foddhaol gwybod bod ei ffigurau yn cynnwys

yn ôl arnom ni. Canfyddwn ynddynt yr hyn ddown

y gwrthddywediadau ymddangosol hyn. Daw

atynt, proses sydd yr un mor gymhleth i Curneen

portread o Muhammed Ali gan Annie Leibowitz

ymdrin ag o; ‘efallai mai dyna fy ngwendid ar

i feddwl Curneen, ‘dyma’r ddelwedd mwyaf

adegau. Ni allaf ddisgrifio’n rhwydd yr hyn wyf yn

erotig o ddyn. Mae’n berffaith. Ond mae mor

ei wneud. Ni allaf binbwytio pam rwy’n gwneud

camp a homoerotig. Rwy’n caru hyn i gyd. Mae

pethau – be fyddai’r pwynt wedyn? Waeth i chi

goledd erotig cryf i’r Eglwys Gatholig. Beth am,

roi’r ffidl yn y to, eithr yna ni all pethau symud, ni

The Ecstasy of St Theresa?!’ Gan edrych yn ôl ar

all syflyd.’ Felly rydym yn canfod trawsnewidiad

ei St Sebastian diweddar mae’n oedi, ‘mae o reit

yn graidd i bopeth yma: deunydd, naratif ac artist.

wahanol i‘r lleill rydw i wedi eu gwneud. Maent yn fyfyriol ond mae o mewn cyflwr… o hoffi ei hun.’

Nid yw Claire Curneen yn gwneud bywyd

yn hawdd iddi ei hun. Gyda’i harwynebau crawennog a’i ffigurau rhwymedig mae ei gwaith yn llafurus, mae’n ymofyn ailadrodd

uchod chwith: dideitl, pensil ac inc ar bapur, 2010 uchod de: Blue, pensil ac inc ar bapur, 2012

Teleri Lloyd-Jones Mae Teleri Lloyd-Jones yn Olygydd cynorthwyol Crafts magazine ac yn ysgrifennu’n helaeth ar y celfyddydau cymhwysol. Cafodd ei llyfr clodfawr David Mellor: Design – cyflwyniad i’r awdur, ei waith a’i bwysigrwydd o fewn y byd dylunio Prydeinig, ar ôl 1950, ei gyhoeddi gan yr Antique Collectors’ Club ar 30 Medi 2009.

Over my dead body (St Sebastian) 75 x 23cm, 2013

Bywgraffiad dethol

Geni 1968 Iwerddon Addysg 1986–90 Coleg Celf a Dylunio Crawford, Cork Diploma mewn Celf a Dylunio (Serameg) 1990–91 Diploma Ôl-radd mewn Celfyddydau Cymhwysol Prifysgol Ulster, Belffast 1991–92 MA Serameg, Prifysgol Cymru Athrofa Caerdydd Arddangosfeydd yn cynnwys 1996 Philip Eglin and Claire Curneen, Contemporary Applied Arts, Llundain 1997 New Work, Claire Curneen, Canolfan Grefft Rhuthun, (unigol, taith, catalog) Oriel 31 Y Drenewydd, Powys Model House, Llantrisant Canolfan Grefft Cleveland, Middlesbrough mac Birmingham Oriel y Ddinas, Caerlŷr 1998 Ceramic Series/Claire Curneen, Canolfan y Celfyddydau Aberystwyth (catalog). 2000 ‘New Masters, Old Masters’, Oriel Rhydydchen, Rhydychen ‘Firing Imagination’, Arddangosfa’r Cyngor Prydeinig, Sao Paulo, Brasil (catalog) ‘Made at the Clay Studio’, The Clay Studio, Philadelphia, UDA 2001 Figurative Ceramics, Siop y Cyngor Crefftau yn y V&A, Llundain 2002 Claire Curneen and Heather Belcher, CAA, Llundain SOFA Chicago, UDA

2003 ‘Flower Power’, Gwasanaeth Amgueddfa ac Archaeoleg Norfolk ac Ymddiriedoliaeth Orielau ac Amgueddfa Sheffield, (catalog) ‘Telltale; narratives in contemporary craft’, Oriel Gelf Shipley, Gateshead (catalog) ‘augenblicken’ Kunstforum Kirchberg, y Swistir 2004 ‘Succour’ – Claire Curneen, Canolfan Grefft Rhuthun, (unigol, taith, catalog) ‘Faith’ Amgueddfa Castell Nottingham (catalog) ‘Collect’ yn y V&A, cynrychiolwyd gan CAA Llundain SOFA Chicago, cynrychiolwyd gan CLAY, LA. 2005 Cyflwyniad unigol yn Oriel Gelf Manceinion (DVD, catalog a chasgliad sleidiau) Y Ffair Gelf a Dylunio Rhyngwladol, Efrog Newydd, cynrychiolwyd gan Adrian Sassoon 2006 ‘Collect’ yn y V&A, Canolfan Grefft Rhuthun ‘One Piece one Artist’ Galerie Marianne Heller, yr Almaen ‘Narratives’ Oriel Gelf Glynn Vivian, Abertawe. ‘Collecting Contemporary Ceramics’ Canolfan Grefft Rhuthun ‘The Human Condition’, y Scottish Gallery, Caeredin ‘Figurative Ceramics’ Oriel Cervini Haas, Scottsdale, UDA 2007 ‘Secondary Relics’ Oriel Blackswan, Frome ‘menschenbild’ Galerie Kunstforum Solothurn, y Swisdir 2008 ‘Myths and Legends’, Contemporary Applied Arts, Llundain ‘Claire Curneen’ Canolfan Grefft Rhuthun, (unigol, catalog) 2009 British Ceramics. Cyngor Crefftau Bafaria, yr Almaen ‘Otherworldly Messages’, Galerie Marianne Heller, yr Almaen ‘Collect’ Orielau Saatchi, CAA Llundain 2010 ‘Pretty young Things’ Oriel Lacoste, Boston, UDA ‘Claire Curneen and Olivia Chargue’, Le Don du Fel, Ffrainc ‘Passage’ Crefft yn y Bae, Caerdydd ‘Parings’ cyweithiau gyda’r dylunydd tecstilau

Bird Figure 60 x 18cm, 2013

Alison Welsh, MMU, Manceinion Contemporary British Studio Ceramics, Casgliad Grainer, Amgueddfa Mint Charlotte, UDA 2011 Beaux Arts, Caerfaddon (ungiol) ‘Placement’ Cyslltiadau Serameg Cymru/ Alban, Oriel Davies, y Drenewydd 2011 ‘Lost Certainty’ Claire Curneen ac Alice Kettle, CAA, Llundain ‘3x2’, The Shed, Galway, Iwerddon 2012 ‘Never Never’ Canolfan y Celfyddydau Aberystwyth ‘Reflection’ Galerie Kunstforum Solothurn, y Swisdir New World: Timeless Vision arddangosfa IAC, Amgueddfa Gelf Mecsico Newydd, UDA ‘When I Woke’ Canolfan Gelfyddydaau Llantarnam Grange, Cwmbran (curadur, gyda chatalog) Arddangosfa aeladau IAC, New World: Timeless Vision, Santa Fe, UDA 2013 ‘New Blue and White’ Amgueddfa Celf Gain, Boston, UDA Claire Curneen, La Ferme de la Chapelle, y Swisdir 2014 ‘To This I Put My Name’ Oriel Mission, Abertawe a Chanolfan Grefft Rhuthun (unigol, taith, catalog) Ffair Serameg Efrog Newydd, Oriel Ferrin ‘Collect’ Orielau Saatchi, Canolfan Grefft Rhuthun Preswyliadau 2000 Canolfan Gelfyddydau Crawford, St Andrews, yr Alban 2000 The Clay Studio, Philadelphia, UDA Dyfarniadau a chystadleuthau 1995 Nawdd Cychwynol y Cyngor Crefftau 1999 Cylchgrawn Ceramics Monthly UDA – Enillydd categori cerfluniaeth 2001 Detholwyd ar gyfer y 52ain Wobr Ryngwladol ar gyfer Serameg Cyfoes, Faenza, yr Eidal 2001 Le Prix de I’AMN 2001 Eisteddfod Genedlaethol Cymru Medal Aur Crefft a Dylunio

2003 Detholwyd ar gyfer Biennale Serameg y Byd 2003 Cystadleuaeth Rhyngwladol Corea 2003 Rhestr fer Dyfarniad y Sefydliad Celf am Serameg 2004 Detholwyd ar gyfer Cystadleuaeth Serameg Ewropeaidd 1af, Groeg 2005 Detholwyd ar gyfer 3ydd Biennale Serameg y Byd Cystadleuaeth Rhyngwladol Corea 2005 Dyfarniad Cymru Creadigol Cyngor Celfyddydau Cymru 2008 Cystadleuaeth Biennale Serameg Rhyngwladol Taiwan, Amgueddfa Serameg Taipei 2012 Dyfarniad Llysgennad Cymru Creadigol Cyngor Celfyddydau Cymru ‘The Museum Object as a point of Reference’ 2012/13 Casglidau cyhoeddus Amgeuddfa Ulster, Belffast Oriel Gelf Fwrdeistrefol Crawford, Cork Y Cyngor Crefftau, Llundain Oriel Gelf Dinas Limerick, Limerick Amgueddfeydd ac Orielau Cenedlaethol Cymru, Caerdydd Amgueddfa Victoria & Albert, Llundain Oriel Gelf Shipley, Amgueddfeydd Tyne & Wear, Gateshead Casgliad Sara a David Lieberman, Prifysgol Talaith Arizona, UDA Amgueddfa Fitzwilliam, Caergrawnt Amgueddfa Benaki, Athen, Groeg Canolfan y Celfyddydau Aberystwyth Canolfan Grefft Cleveland, Middlesbrough Canolfan Serameg y Byd Icheon, Corea Amgueddfa Cenedlaethol yr Alban, Caeredin Amgueddfa Oldham, Manchester Amgueddfa Efrog Amgueddfa Serameg Taipei, Taiwan Athrofa Gelf Fodern Middlesbrough Amgeuddfa Mint, Charlotte, Carolina, UDA Amguedda Gelf Kennedy, UDA Cyhoeddiadau yn cynnwys Ceramic Monthly, Cystadleuaeth Rhyngwladol, 1999 Ceramics Art and Perception, rhifyn 38 1999 ‘Searching for Answers’ gan Sarah James Ceramic Review, rhifyn 195, 2002 ‘A melancholy Beauty’ gan Nicholas Lees

Kerameiki Techni, rhifyn 42, 2002 ‘The Role of Narrative in Claire Curneen’s Ceramics’ gan Natasha Mayo Keramik Magazin, rhifyn 4, 2003 ‘Contemplation’ gan Ian Wilson New Ceramics, rhifyn 5, 2005, proffil ar Claire Curneen gan Amanda Fielding (Almaeneg a Saesneg) Ceramics Arts and Perception, erthygl gan Alex McErlain, rhifyn 62, 2005/2006 Ceramics Arts and Perception, adolygiad o ‘Pretty Young Things’ Oriel Lacoste, Massachusetts gan Christine Temin 2011 Boston Globe, ‘New Blue and White’ at the MFA, Mawrth 2013 Llyfrau ‘The Figure in Fired Clay’ gan Betty Blandino, A&C Black Ltd, 2001 ‘The Human Form in Clay’ gan Jane Waller, Crowood Press Ltd, 2001 ‘Ceramic Figures’ gan Michael Flynn, A&C Black Ltd, 2002 500 Figures in Clay, Lark Books, USA, 2004 World Famous Ceramic Artist Studios, (cyfrol 1 Ewrop) gan Bai Ming ‘Confrontational Ceramics’ gan J. Schwartz, UDA ‘Masters in Porcelain’ Lark Books, UDA ‘Breaking the Mould’ Black Dog Publishing, DU ‘Contemporary Ceramics – A Global Survey of Trends and Traditions’ Emmanuel Cooper, Thames and Hudson ‘Modern British Studio Ceramics and their studios’, David Whiting, Ffotograffiaeth Jay Goldmark, 2009 ‘Ghost Trawler’ gan Micheal Fanning, Llyfr barddoniaeth. Y cyhoeddiad yn gywaith rhwng y bardd a’r artistiaid. Cyhoeddwyd gan Wasg Sommerville, Iwerddon, 2010 ‘Pairings’, monologues & dialogues’ MMU, 2010 ‘Contemporary British Studio Ceramics’ Gwasg Prifysgol Yale, New Haven a Llundain gyda Amgueddfa Mint ar gyfer Celf a Dylunio, Gogledd Carolina, UDA Ceramics, tools and techniques for the contemporary maker, gan Louisa Taylor, 2011 Arddangosfa aelodau IAC, New World: Timeless Vision, Santa Fe, UDA, 2012 Ceramics and The Human Figure gan Edith Garcia

Aelodaeth Proffesiynol yn cynnwys Indecs Sleidiau Gwneuthurwyr Dethol, y Cyngor Crefftau, Llundain Contemporary Applied Arts Academi Rhyngwladol Serameg (IAC), Genefa Teledu a Radio ‘Kaleidoscope’ BBC Radio 4, 1997, adolygiad o’r arddangosfa yn Rhuthun gan Emmanuel Cooper ‘The Art’ BBC 2, ffilm fer o’r artist wrth ei gwaith Darlithio Uwch Ddarlithydd, Canolfan Astudiaethau Serameg, Prifysgol Metropolitanaidd Caerdydd

Cydnabyddiaethau

Hoffai Oriel Mission a Chanolfan Grefft Rhuthun ddiolch i: Claire Curneen; Elizabeth Moignard,  Teleri Lloyd-Jones, Lesley Ferrin, Audrey Whitty;  Dewi Tannatt Lloyd, Lisa Rostron, Rachel Shaw, Stephen Heaton yn Lawn; Andrew Renton, Hannah Kelly, Alan Moss, Keith Bayliss, Nia Roberts, Gregory Parsons, Pete Goodridge; Louise Wright, Nathalie Camus, Catherine Roche, Iolo Wyn Williams, Cyngor Celfyddydau Cymru. Hoffai Claire Curneen roi diolch arbennig i: Alun Davies, Esther Davies, Johnny Curneen; Elizabeth Moignard, Teleri Lloyd-Jones, Lesley Ferrin, Audrey Whitty ac Amgueddfa Genedlaethol Iwerddon; Catherine Roche; Amanda Roderick, Deirdre Finnerty ac Oriel Mission; Philip Hughes, Jane Gerrard a Chanolfan Grefft Rhuthun; Dewi Tannatt Lloyd, Lisa Rostron a Lawn; Alan Moss, Matthew Thompson, Andrew Renton, Anne Gibbs, Ingrid Murphy, Robert Stockley, Sarah Worgan, Canolfan Astudiaethau Serameg Prifysgol Metropolitanaidd Caerdydd, Lowri Davies a Carwyn Evans; Cyngor Celfyddydau Cymru. Comisiynu: Philip Hughes ac Amanda Roderick Ffotograffieth: Dewi Tannatt Lloyd Cyfieithu: Nia Roberts Dylunio: Lawn Creative, Lerpwl Argraffu: Kingsbury Press

t1: Catalogue of Ancient Play Things, (manylyn), 40 x 10cm, 2013   isod: Catalogue of Ancient Play Things, (manylyn), 23 x 13cm, 2013 clawr: Blue, 49 x 15cm, 2013  clawr cefn: Head, dyfrlliw ar bapur, 2012

Mission Gallery

Cyhoeddwyd gan: Canolfan Grefft Rhuthun mewn cydweithrediad ag Oriel Mission. Testun h Yr Awduron 2014 ISBN 978-1-905865-64-2 Canolfan Grefft Rhuthun Y Ganolfan i’r Celfyddydau Cymhwysol Heol y Parc, Rhuthun, Sir Ddinbych LL15 1BB Ffôn: +44 (0)1824 704774 www.canolfangrefftrhuthun.org.uk Oriel Mission, Gloucester Place, Yr Ardal Forwrol, Abertawe SA1 1TY Ffôn: +44 (0)1792 652016 www.missiongallery.co.uk Mae To this I put my name yn Arddangosfa Deithiol Canolfan Grefft Rhuthun ac Oriel Mission.

Mae Canolfan Grefft Rhuthun yn derbyn cyllid refeniw gan Gyngor Celfyddydau Cymru ac yn rhan o Gyngor Sir Ddinbych. Mae Oriel Mission yn Gwmni Cyfyngedig dan Warant rhif: 06467843 gefnogir gan Gyngor Celfyddydau Cymru. Mae’r cyhoeddiad hwn ar gael hefyd yn Saesneg. Ni ellir atgynhyrchu’r llyfr hwn yn gyfan neu yn rhannol mewn unrhyw ffurf heb ganiatâd ysgrifenedig gan y cyhoeddwyr.