Caribbean Export OUTLOOK 2016 (Nederlands) by Caribbean Export

2016-2017

CHINA

DE KANSEN VAN DIT MONDIAAL ECONOMISCH POWERHOUSE

DOMINICAANSE REPUBLIEK DUURZAME GROEI BEREIKEN

BUSINESS ANGELS INVESTEREN VAN ONDERNEMERSKAPITAAL

BIZZY & SHAGGY

INNOVATIEVE INZICHTEN EN HUN GEHEIMEN VOOR HUN SUCCES

CCIMU

BOUWEN AAN EEN CREATIEVE ECONOMIE

Investing in

YOU have a lot on your plate YOU have staff to inspire and targets to meet YOU are a big player and you don’t play games

RBC makes your big business, our business! “Our experience at RBC has stretched over 3 decades. I can say that we continue to be pleased with the ease at which they provide solutions to our business. We are always treated with priority and we feel like a valued customer. For us, this is what matters most.” Joey Jodhan, Chairman - RBC Client

It’s All About You

Locations: Antigua, Aruba, Bahamas, Barbados, Bonaire, Cayman Islands, Curacao, Dominica, Grenada, Montserrat, Saba, St. Kitts, St. Lucia, St. Maarten, St. Vincent, Trinidad and Tobago and Turks & Caicos. Visit us online at www.rbc.com/caribbean

Inhoudsopgave

Boodschap van de voorzitter van de raad van bestuur

Boodschap van de uitvoerend directeur

Boodschap vanDe Delegatie van de Europese Unie bij de Landen in het Oost-Caribisch Gebied, de OECS, de CARICOM en het CARIFORUM

de pols van het caribisch gebied 12

De exportprestatie van de regio onder de loep

De Bahama’s: eindelijk duurzaam herstel?

Barbados: het verkennen van nieuwe economische wegen

Suriname: Kan het bestaande economische model worden gehandhaafd?

De Dominicaanse Republiek bereikt duurzame groei

Kijk op het Caribisch Gebied: Gesprekken met een Premier

Het verzekeren van economische duurzaamheid: De rol van de Caribische Private Sector

handels- & export-hotspots 34

Zaken doen in Cuba

Specifieke marktkansen voor handel met Cuba

Een regionale strategie voor het benutten van kansen in China

Bedrijf om naar uit te kijken: Gopex International N.V.

Op weg naar het Zuiden: Kansen creëren voor Caribische muzikanten in Brazilië

ons concurrentievoordeel

Fijne cacao: versterking van de sector aan de aanbodzijde door innovatie

Caribische fijne gearomatiseerde cacao: een mondiale niche?

Bedrijf om naar uit te kijken: Southside Distributors Limited

Nieuw ziekenhuis in de Kaaimaneilanden verandert Caribische gezondheidszorg

Is het omslagpunt voor compliance in Caribische IFC’s nabij?

Een zoektocht van de Nieuwe Wereld: Het betreden van nieuwe markten en mogelijkheden voor Caribische muzikale acts

Bouwen aan het Machel Montano merk

Shaggy: De Man, De Musicus En De Maestro

www.carib-export.com

de hordes nemen 84

De Managementunit voor de Caribische Creatieve Industrieën: de behoefte aanpakken van de creatieve sector van de regio

Saint Kitts & Nevis: De groenste plek op planeet aarde?

Bedrijf om naar uit te kijken: Nand Persaud & Company Ltd

Business Angels de sleutel tot economische groei

100

Iedereen heeft een engel nodig

102

De voordelen van het auteursrecht en digitale distributie in de entertainmentindustrie maximaliseren

106

Het gebruik van de geografische aanduiding als een marketinginstrument voor landbouwproducten

inzichten van exporteurs 112

Het bouwen van een Caribische nalatenschap:

Het verhaal van Williams Industries Inc

116

Sacha Cosmetics: gedurfd van begin tot eind

120

Bedrijf om naar uit te kijken: GeoTechVision

Lire cette publication en Français. Il suffit de scanner le code QR pour télécharger.

Lea esta publicación en Español.

exporters’ tool box

Sólo escanear el código QR p ara descargar.

123

Interventies van het Caribisch Agentschap voor Exportontwikkeling

126

Adresgids met belangrijke contacten voor Exporteurs uit de CARIFORUM-landen

Read this publication in English.

bijlage

Simply scan the QR code to download.

130 Tabel met landenprofielen voor elke CARIFORUM-lidstaat

Een productie van The Caribbean Export Development Agency 1st Floor Baobab Tower, Warrens, St.Michael, Barbados BB22026 Tel. +1(246) 436-0578 Fax. +1(246) 436-9999 www.carib-export.com

www.carib-export.com

Uitgever

Toute Bagai Publishing MACO Magazines 26 Kelly Kenny Street, Woodbrook Port of Spain, Trinidad Tel. +1(868) 622-0519 www.macomag.com www.macocaribbean.com

Verkoop en advertenties Katrina Ali katrina@macomag.com Ontwerp en opmaak Jason Waithe jason@macomag.com

RAISE AWARENESS OF THE IMPORTANCE OF THE SERVICES SECTOR AT NATIONAL/ REGIONAL LEVEL

DEVELOP EXPORT PROMOTION PROGRAMMES

ADVOCATE FOR THE DEVELOPMENT OF THE SERVICES SECTOR /PRIVATE SECTOR CAPACITY-BUILDING

SUPPORT INSTITUTIONAL STRENGTHENING FOR THE SERVICES SECTOR (ASSOCIATIONS AND COALITIONS)

THE CARIBBEAN NETWORK OF SERVICE COALITIONS (CNSC) is a compelling example of how the region can work functionally and strategically together to ensure positive developments at both the national and regional levels. The CNSC is an informal network of independent national coalitions of service industries, who work in partnership to support and drive the development of the regionâ&#x20AC;&#x2122;s services sectors. COMPRISED CURRENTLY OF ELEVEN MEMBERS:

Antigua & Barbuda

Barbados

Grenada

Saint Lucia

Dominican Republic

Dominica

Belize

St. Vincent & the Grenadines

Suriname

The CNSC is able to achieve meaningful success in developing service sector growth by focusing on practical results-oriented programmes and services that directly benefit SME service providers.

www.c-nsc.org

Trinidad & Tobago

Jamaica

PR EW OG TR RA AIN M ING M E

CO SO MI ON NG ! The benefits of exporting services are enticing: increased profits and foreign exchange earnings, the opportunity to specialize, improved competitiveness and enhanced credibility, to name just a few. But you’re too small to export… Right? WRONG! There is a common misconception that services providers require large start-up capital, numerous employees or large financial investments to export. This is not true. Small service providers , like you, need to be nimble, flexible, innovative and most of all, prepared. SERVICES Go Global can help.

STEPS TO EXPORTING

PREPARING YOUR BUSINESS

CONDUCTING MARKET RESEARCH

DEVELOPING A MARKETING STRATEGY

ENTERING THE MARKET

Starting with a Marketing Plan Developing an Online Strategy Making the Sale

Market Entry Options Travelling to the Market Financing and Contracting

Understanding Trade in Services Researching Markets Assessing Your Export-Readiness Researching Sectors Developing Your Export Plan Gathering Market Intelligence

FORMAT 4 STAGES • 12 MODULES • 60 COMPETENCIES • CERTIFIED TRAINERS • GRAPHIC PRESENTATIONS • TOOLS • TEMPLATES • EXERCISES

PARTICIPANTS SME SERVICES FIRMS: Creative Industries, Management Consultants, ICT, Marketing and Communications, Business Process Outsourcing, Professional Services, Business Services, Construction Related, Health Related, Travel Related, and many more * Government * Business Support Organizations * Sector Associations

00%

1 mend recom cipants ti by par e pilot in th ons sessi

For more information on training dates and costs, contact your national coalition of service industries or visit the CNSC website - c-nsc.org.

SERVICES Go Global has been made possible through the generous support of the Caribbean Export Development Agency and the Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ).

boodschap van de voorzitter van de raad van bestuur Bouwen aan economische veerkracht in het Caribisch gebied is meer dan alleen een titel op een aantrekkelijke publicatie; het is de kern van de activiteiten van het Caribisch Agentschap voor Exportontwikkeling (CEDA of Caribbean Export) - een organisatie die ik met trots mag dienen als voorzitter van de raad van bestuur. Deze publicatie, nu in zijn tweede editie, belicht niet alleen het enorme potentieel dat het Caribisch gebied heeft op het gebied van de internationale handel, maar ook het scala aan mogelijkheden voor internationale investeerders op zoek naar mogelijkheden om te profiteren van wat misschien wel een van de beste locaties is in de wereld . De natuurlijke diversiteit die inherent is aan het Caribisch gebied is onderdeel van het concurrentievoordeel van de regio. Wanneer men de landenprofielen bekijkt van de Bahama’s, Barbados, Suriname en de Dominicaanse Republiek zal het overduidelijk zijn dat de regio een stabiele omgeving is die barst van de creativiteit en mogelijkheden. Ondanks de uitdagende economische tijden van de afgelopen jaren, waarin we belangrijke veranderingen op wereldschaal hebben gezien - van de financiële crisis tot oorlogen en opstanden die fluctuaties in de olieprijzen veroorzaken – heeft het Caribisch gebied zich gemanoeuvreerd door een mijnenveld om te overleven en is nu op een pad van groei. Caribbean Export OUTLOOK, als de enige internationale handelsen exportpublicatie

van de regio, bestaat uit een belangrijke verzameling artikelen, standpunten en verslagen die de lezer bewust maakt van de belangrijkste bedrijfstakken, zoals medisch toerisme, duurzame energie, financiële dienstverlening en de creatieve industrie. Het is één van een aantal initiatieven van Caribbean Export om de regionale particuliere sector te stimuleren en ondersteuning te geven aan investeringen in de regio. In de afgelopen vijf jaar heeft het Agentschap zich bezig gehouden met de uitvoering van het Regionaal Bedrijfslevenprogramma (RPSDP) gefinancierd door het 10e Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) van de Europese Unie, waarvoor we zeer dankbaar zijn. De fondsen hebben initiatieven voor exportontwikkeling bevorderd in verschillende industriële sectoren, zoals de agro-voedingsmiddelensector, de creatieve industrie, duurzame energie en toerisme. Ze zijn ook gebruikt om meer dan 312 bedrijven financiële subsidies te verstrekken voor het ontwikkelen en verbeteren van hun bedrijfsvoering en om hun export te starten of uit te breiden, terwijl de voordelen van de Economische Partnerschapsovereenkomst (EPA) tussen het CARIFORUM en de Europese Unie worden benut. In de toekomst blijft het Agentschap gecommitteerd om het concurrentievermogen en de waarde van de Caribische merken te versterken, en het is onze visie dat deze publicatie zal bijdragen aan het aanwakkeren van de ontwikkeling van de Caribische private sector.

Donnalee Bowe Voorzitter van de Raad van Bestuur Het Caribisch Agentschap voor Exportontwikkeling

www.carib-export.com

boodschap van de Uitvoerend Directeur Een jaar geleden heeft het Caribisch Agentschap voor Exportontwikkeling (CEDA of Caribbean Export) de eerste editie gelanceerd van Caribbean Export OUTLOOK een publicatie waarmee werd ingegaan op de behoeften van de particuliere sector en onze verschillende stakeholders voor marktinformatie over handel en export. We erkennen dat met een dergelijk gebrek aan informatie, onze exporteurs zich niet op de hoogte konden houden van trends in de exportmarkten. En dat mensen die geïnteresseerd zijn in Cariforum-producten geen unieke bron hadden, waardoor ze de uitstekende producten en diensten van onze kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s) konden ontdekken. Met behulp van OUTLOOK hebben wij geprobeerd om deze leemte in de markt van beide zijden te overbruggen. In de eerste editie, hebben wij de belangrijkste markten voor de exporteurs belicht, met inbegrip van bepaalde landen in West-Afrika, Duitsland en Brazilië, terwijl in deze editie onze aandacht gaat naar de de groeiende interesse in Cuba en China als potentiële markten. Daarnaast is de aandacht voor deze publicatie toegenomen. Vandaag de dag komen onze lezers uit het Caribisch gebied en daarbuiten, met de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Canada in de top 10 landen die belangstelling hebben voor de online Engelse versie. Daarnaast wordt de Spaanse versie niet alleen gelezen in de Dominicaanse Republiek, maar ook in Mexico. Met een online-distributie van meer dan 22.000 personen - die groeiend is - worden wij weer bewust van de sterke aantrekkingskracht van Caribische merken. Het verbeteren van het concurrentievermogen en de waarde van Caribische merken blijft ons

motiveren terwijl wij het Regionale Private Sector Ontwikkelingsprogramma implementeren in het kader van het 10e Europees Ontwikkelingsfonds. Om die reden hebben wij er specifiek voor gekozen om in deze publicatie te focussen op belangrijke sectoren, zoals de agribusiness (voornamelijk cacao), creatieve industrie (met name muziek), hernieuwbare energie, financiële diensten en specialistisch toerisme (voornamelijk medisch toerisme). Toch moeten we doorgaan met de systemische uitdagingen aan te pakken die worden geassocieerd met zakendoen in het Caribisch gebied, zoals de hoge energiekosten, een beperkte toegang tot financiering en de bescherming van intellectuele eigendomsrechten, waaraan allemaal aandacht wordt besteed in de publicatie van dit jaar. We hebben ook een hoofdartikel over het voorgestelde Caribische Managementbureau voor de Creatieve Industrie (Caribbean Creative Industries Management Unit – CCIMU), waarvan wordt voorzien dat het zal beantwoorden aan de behoeften van de regionale creatieve sector en kwesties zal aanpakken zoals het verzamelen van gegevens, toegang tot financiering, handelsen exportontwikkeling en de bescherming van intellectuele eigendom. De exporteur die dit jaar wordt belicht is niemand minder dan Dr. Ralph ‘Bizzy’ Williams, die zijn eerste bedrijf, Terrapin Racing & Developments Ltd, begon in 1972 en sindsdien negen andere bedrijven heeft opgezet die allemaal exporteren in het Caribisch gebied. Zijn ervaringen zullen exporteurs een insiders kijkje verschaffen over wat er nodig is om een Caribisch merk te bouwen. Wij hopen dat u zult genieten van de editie van dit jaar terwijl wij doorgaan Caribische exporteurs te vieren en te ondersteunen.

Pamela Coke-Hamilton Uitvoerend Directeur Het Caribisch Agentschap voor Exportontwikkeling

www.carib-export.com

boodschap van De Delegatie van de Europese Unie bij de Landen in het Oost-Caribisch Gebied, de OECS, de CARICOM en het CARIFORUM De publicatie van deze tweede editie van Caribbean Export OUTLOOK met als thema ‘Bouwen aan economische veerkracht in het Caribisch gebied’ komt op een zeer geschikt moment in de ontwikkeling van de regio. Aan de ene kant tonen enkele economieën tekenen van herstel van de beproevingen van de wereldwijde financiële en economische crisis. Aan de andere kant, blijven sommige worstelen met het opnieuw leven inblazen van hun belangrijkste productieve sectoren terwijl zij tegelijkertijd proberen om begrotingstekorten te verminderen en de binnenlandse schuld in toom te houden. Terwijl de wereldwijde ranglijst van verschillende landen, zoals gemeten door de Global Competitiveness en Doing Business indicatoren, zijn verbeterd, zijn de rankings van andere landen achteruit gegaan. Er is dus een duidelijke behoefte om voort te gaan een solide basis te creëren en te consolideren voor duurzame en inclusieve sociale en economische ontwikkeling in het Caribisch gebied. Ik ben blij dat ik kan zeggen dat de artikelen in deze publicatie in het geheel positieve vooruitzichten laten zien voor de ontwikkeling van de regionale handel en export, de uitbreiding van de regionale private sector en, bij uitbreiding, een verbetering van de vooruitzichten voor regionale economische groei. In tegenstelling tot de indruk die soms wordt gegeven in diverse media en academische artikelennzijn er sectoren, sub-sectoren, bedrijven en ondernemers in het Caribisch gebied die in opkomst zijn en die groeien en bloeien. Deze publicatie

en andere publicaties geproduceerd door Caribbean Export proberen de onvermoeibare inspanningen te benadrukken die nationale overheden en regionale en sub-regionale bestuurslichamen en organisaties betrachten, alsmede actoren in de private sector voor het bevorderen van onder andere investeringen, concurrentie en innovatie. De Europese Unie is een betrouwbare en toegewijde partner in deze inspanning, die waardevolle directe en indirecte technische en financiële steun verstrekt op alle niveaus. In de afgelopen twee decennia hebben we samengewerkt met Caribbean Export voor de ontwikkeling van het regionale bedrijfsleven. Dit partnerschap heeft onder andere gewerkt aan de verbetering van het klimaat om zaken te doen, de versterking van organisaties die het bedrijfsleven ondersteunen, evenals aan het verlenen van assistentie aan ondernemers, bedrijven, clusters en regionale brancheorganisaties. En we zijn nog niet klaar. Onder het 11e Europese Ontwikkelingsfonds verstrekt de Europese Unie € 102 miljoen voor de periode 2014-2020 aan het Caribisch gebied ter continuering van de ondersteuning voor in het bijzonder regionale economische samenwerking en integratie, met inbegrip van ontwikkeling van de private sector. Wij feliciteren de raad van bestuur, het management en de medewerkers van Caribbean Export met nogmaals een publicatie en kijken uit naar de voortzetting van onze succesvolle samenwerking in de toekomst.

Zijne Excellentie Mikael Barfod De Delegatie van de Europese Unie bij de Landen in het OostCaribisch Gebied, de OECS, de CARICOM en het CARIFORUM

www.carib-export.com

de pols van het caribisch gebied

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

De exportprestatie

van de regio onder de loep door Pamela Coke-Hamilton

Uit recente gegevens blijkt dat de CARIFORUM-

Amerika met 41%, naar Noord-Amerika met

economie is gegroeid in het afgelopen jaar met een

11%; en intra-regionaal met 9%.

De agro-voedingsmiddelensector, hoewel slechts

toename van geëxporteerde goederen naar alle regio’s behalve Afrika. Hoewel dit goed nieuws

Dit niveau van groei is prijzenswaardig

in totaal US $ 2,2 miljard in 2013 en 7% van

is, wordt dit nieuws getemperd door het feit dat

aangezien de gemiddelde groei van de export

de wereldwijde export vertegenwoordigend,

de exporten geconcentreerd blijven in enkele

voor CARIFORUM hoger bleef dan die van

heeft een aanzienlijk potentieel waar we nog

sectoren en de regio nog steeds te lijden heeft

andere regio’s. Handelsprestaties van de regio

voldoende uit moeten halen. Exportgegevens

onder een lage productiviteit en zwakke banden

worden benadrukt door de groei in goederen- en

uit de agro-voedingsmiddelensector suggereren

met mondiale waardeketens. De inspanningen

dienstenexports met 17% en 12% respectievelijk.

dat de CARIFORUM-regio niet ten volle

om het ondernemingsklimaat te hervormen en

Als percentage van het Bruto Binnenlands

profiteert van de mogelijkheden voor het

het regionale concurrentievermogen te verhogen,

Product (BBP) was de dienstenexport van de

leveren van s’51 werelds meest gevraagde agro-

hebben ertoe geleid dat een aantal Caribische

regio met 36% bijna het dubbele van dat van de

voedingsmiddelenproducten. Als het gaat om

economieën een betere ranking hebben gekregen

goederenexport (17%). De dienstensector had een

de intra-CARIFORUM-handel levert de regio

op het rapport van de Wereldbank ‘Doing Business

grotere bijdrage aan het BBP voor de meerderheid

momenteel slechts vier van de 10 gevraagde

2016’. Jamaica (64 in de wereldwijde ranking),

van de CARIFORUM-landen, met name die van

producten; de statistieken zijn hetzelfde voor Azië

Saint Lucia (77) en Trinidad en Tobago (88)

de OECS.

en Noord-Amerika, terwijl voor Latijns-Amerika de regio slechts drie van de top 10 meest gevraagde

hebben de hoogste rankings in de regio. Ondanks deze verbetering voor een paar landen is het

In termen van het aandeel van de handel in

producten levert. Sommige van de producten

regionale gemiddelde nog steeds blijven hangen

diensten, waren de grootste dienstenexporteurs

die door deze markten worden gevraagd, die het

op 108 van de 189 landen.

uit de regio de Dominicaanse Republiek, gevolgd

Caribisch gebied momenteel produceert maar

door Trinidad en Tobago, de Bahama’s, Jamaica

niet van profiteert, onder andere non-alcoholische

In 2013 bedroeg de export uit de regio US$ 51

en Barbados. Terwijl de gegevens over de handel

en alcoholische dranken, vruchtensappen, cacao

miljard, maar er was een algemeen tekort op

in diensten niet direct beschikbaar is, steeg

en chocolade, hotsauzen en koekjes.

de handelsbalans van US$ 11 miljard, en de

toerisme, dat de belangrijkste dienstensector

export uit de regio was nog steeds slechts goed

voor de regio is, met 2,3% met een opbrengst

Er zijn echter positieve bewegingen in

voor minder dan 1% van de mondiale export.

van US$ 28 miljard dollar in 2013.

de sector. De regionale export van agrovoedingsmiddelenproducten is gegroeid

Hoewel wij als regio niet in staat zijn geweest

Agro-voedingsmiddelenindustrie

om het tekort geheel weg te werken, tonen de

Een nadere blik op de exportprestaties van de

met gemiddeld 6% tussen 2009 en 2013.

gegevens wel een positieve beweging. Tussen

regio per sector geeft ons een beter inzicht in

De belangrijkste exportproducten zijn

2009 en 2013 groeide de export van de regio

waar de mogelijkheden liggen voor uitbreiding

voedingsmiddelen, suiker en zoetwaren;

naar de Europese Unie met 2%, naar Latijns-

en in welke richting we moeten gaan.

vruchten en noten; non-alcoholische en www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

In 2013 bedroeg de export uit de regio US$ 51 miljard, maar er was een algemeen tekort op de handelsbalans van US$ 11 miljard. alcoholische dranken. De belangrijkste

diervoeders. Echter, de regio benut deze markt

Creatieve Industrieën

markten voor deze producten waren Noord-

niet volledig. CARIFORUM exporteerde slechts

Het Caribisch gebied moet ook de aandacht

Amerika, Europa en binnen de regio. Om verder

3,7% tabak en 0,01% granen en alcoholische

vestigen op de wereldwijde creatieve en culturele

te gaan op dit pad van groei moet de regio

dranken naar Afrika in 2013. In feite, daalde

industrieën die werden geschat op een waarde

zoeken naar manieren om te profiteren van de

de CARIFORUM-export naar Afrika met 24%

van US$ 1,8 triljoen in 2010. In een studie uit

groeiende vraag naar goederen die wij kunnen

tussen 2009 en 2013.

2010 van de creatieve sector in Europa, werd 6,8% van het BBP (ongeveer € 680 miljard)

leveren. Interessant is dat het Caribisch gebied een netto-importeur is van levensmiddelen

Hoewel

agro-

toegeschreven aan de creatieve industrie.

met een levensmiddelenimportrekening

voedingsmiddelenproducten exporteert naar de

Ondanks ons rijke erfgoed en de vraag naar

van US$ 4 miljard. Een diepgaande analyse

Verenigde Staten zijn er nog onbenutte kansen.

Caribische cultuur, kunst en nijverheid, liet

verondersteld dat de belangrijkste markt

Bijvoorbeeld, hotsauzen vertegenwoordigen een

deze sector slechts een export zien in 2013 van

waarin het Caribisch gebied niet aan de vraag

jaarlijkse markt van meer dan US$ 1 miljard en

US$ 482 miljoen.

kan voldoen aan het thuisfront is. Misschien

wereldwijd is de vraag naar deze grondstof gegroeid

zou het verkennen van deze markt onze eerste

met een tempo van 9,3% per jaar in de afgelopen tien

De regionale export van creatieve goederen

opdracht moeten zijn. Naar aanleiding hiervan

jaren. Dit is een ander product dat zeer geschikt is

groeide met een gemiddelde van 5%

moeten we manieren vinden om uit de buurt

voor onze agro-voedingsmiddelenindustrie. Echter,

tussen 2009 en 2013 (marginaal hoger dan

te blijven van onze traditionele markten, die

ondanks het feit dat er hotsausproducenten zijn in

het wereldwijde gemiddelde van 4%) met

blijven krimpen, en evolueren naar nieuwere

bijna elk CARIFORUM-land, profiteert de regio

muziek, in het bijzonder auteursrechten als de

markten zoals Latijns-Amerika en Afrika.

niet significant van de groei in de hotsausmarkt

belangrijkste exportdienst. Echter, meer dan

in de VS.

90% van de royalty’s voor Caribische artiesten

het

Caribisch

gebied

worden niet geïnd, omdat de regio niet over

CARIFORUM, bijvoorbeeld, produceert zeven van de 10 meest gevraagde producten

Cacao en chocolade zijn twee andere

de infrastructuur en controlemechanismen

in Afrika, dat is de grootste groeimarkt.

producten met enorme mogelijkheden voor

beschikt om de betaling af te dwingen, wat

Deze artikelen omvatten tabaksproducten,

CARIFORUM om wereldwijd in te voorzien,

resulteert in een verlies van exportinkomsten.

alcoholische dranken, sigaren, gedroogde

gezien de grote vraag, met name in bepaalde

vruchten, voedingsmiddelen, bereide vis en

Europese markten.

www.carib-export.com

Houten meubilair is uitgegroeid tot de grootste

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

low-techsector wereldwijd, die andere sectoren,

Terwijl Noord-Amerika en Europa de

regio. De Wereldbank, in haar verslag

zoals kledingartikelen en kleding, overtreft en

belangrijkste bronmarkten blijven voor

over het ontwikkelen van concurrerende

werd geschat op een mondiale marktomvang van

toeristen, groeide het inkomend toerisme uit

groene industrieën, heeft mogelijkheden

US $ 117 miljard in 2012. Er vraag in de EU-,

Zuid-Amerika met 13% in 2013 tot 1,5 miljoen

geïdentificeerd voor de ontwikkelingslanden,

Latijns- en Noord-Amerikaanse-markten en intra-

bezoekers, die de markt met de grootste groei

met inbegrip van kleine en middelgrote

regionaal naar houten meubilair. Tussen 2001 en

vertegenwoordigden. Lidstaten moeten deze

ondernemingen in de onshore wind,

2008, steeg de omzet van de CARICOM export

gegevens gebruiken om hun strategieën aan

fotovoltaïsche zonne-energie, en kleinschalige

van meubiliair met 4% per jaar, zij het veel trager

te passen om meer bezoekers uit deze markten

opwekking

dan de mondiale groei.

aan te trekken en daarmee een duurzamer en

Elektrische voertuigen en fietsen bieden ook

diverser toeristisch product te bouwen.

kansen voor KMO’s. Volgens het rapport

Wereldwijd, is de Verenigde Staten, veruit

waterkrachtenergie.

zijn de wereldwijde investeringen in schone

het grootste meubilair importland en in

Om deze sector in leven te houden, kan de

technologieën, waaronder hernieuwbare

2011 importeerde het meubilair ter waarde

regio niet doorgaan met toerisme aan te bieden

energie geschat op US$ 6,4 triljoen, waarvan

van US $ 12,4 miljard. Gevolgd door de

zoals men het 30 jaar geleden deed. Het is

naar schatting US$ 1,6 triljoen beschikbaar

EU, met name Duitsland (US$ 5,9 miljard),

nodig om dat aan te passen en op zoek te gaan

is voor KMO’s.

Frankrijk (US$ 4,5 miljard ) en het Verenigd

naar niet-traditionele markten zoals China

Koninkrijk (US$ 3,5 miljard) binnen die

voor bezoekers en om niche sub-sectoren te

Ook speciaal toerisme, zoals medisch toerisme

markt. Deze drie Europese landen samen

ontwikkelen binnen onze toeristische industrie.

is nog niet volledig ontwikkeld in de regio

vertegenwoordigen een marktopportuniteit

Dit is vooral belangrijk wanneer we erkennen dat

en dit biedt een kans voor diversificatie.

van meer dan US$ 11 miljard voor de sector

de exportdiensten de grootste bijdrage blijven

In 2012 reisden naar schatting 1,6 miljoen

houten meubilair.

leveren aan de inkomsten in buitenlandse valuta

Amerikanen naar andere bestemmingen voor

en de economische groei in de regio.

meer betaalbare medische dienstverlening.

Toerisme

Twee trends in de Amerikaanse markt zijn verantwoordelijk voor de hausse in medisch

In de toeristische sector, groeide de CARIFORUM-

Diversificatie

export met 2,3% in 2013 met 25 miljoen

Om onze economieën te versterken en veerkrachtiger

en tientallen miljoenen onverzekerde of

meerdaagse bezoekers en US$ 28 miljard in totale

te maken, moeten we niet alleen kijken naar het

onderverzekerde patiënten in de Verenigde

ontvangsten. Dit vertegenwoordigt een stijging van

verbeteren van onze prestaties in de belangrijke

Staten. Gezien de nabijheid van de regio tot

5% voor meerdaagse bezoekers in vergelijking met

hierboven aangegeven sectoren, maar we moeten

de VS of de EU, kan het Caribisch gebied zich

2012. Kortom, in vergelijking met andere regio’s

ook diversifiëren in andere sectoren die belofte voor

positioneren om een niche-segment van de

wereldwijd is de prestatie van het Caribisch gebied

groei inhouden.

medische toerismemarkt te veroveren van de

onder het wereldwijde gemiddelde van 5%. In 2013

van

toerisme; de vergrijzing van de babyboomers

traditionele bestemmingen zoals Thailand of

hadden Afrika en Europa beiden een groei van

Hernieuwbare energie is een goed voorbeeld

India. Toch moeten we onze diensten aanpassen

5%, terwijl de Amerika’s een groei hadden van 3%.

van een potentiële groeisector voor de

aan de behoeften van deze toeristen. www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

Uitdagingen

CARIFORUM en de Europese Unie is veruit het

marktinformatie, zwakke productiecapaciteit,

Zelfs als we kijken naar het maximaliseren van

best presterende regionale handelspartnerschap,

zwakke

de sectoren die wij een hoge prioriteit geven

goed voor ongeveer 17% van onze totale export.

aan

of diversificatie in nieuwe sectoren, blijven

Dit is bijna driemaal de totale uitvoer uit de

onvermogen om aan kwaliteitsnormen te

er uitdagingen die voorkomen dat de regio

andere landen waarmee de CARICOM bilaterale

voldoen, wettelijke belemmeringen voor

zichzelf als een echte mondiale leider kan

handelsovereenkomsten heeft. Wat deze

toegang tot de markt en het ontbreken van

vestigen. In de agro-voedingsmiddelenindustrie,

gegevens tonen, is dat onze private sector geen

levensvatbare zakelijke contacten. Export-

bijvoorbeeld, blijft de constante levering van

manier heeft gevonden om effectief gebruik te

gerichte KMO’s zijn in het bijzonder getroffen

kwaliteitsproducten een afschrikmiddel voor

maken van de mogelijkheden gepresenteerd in

door deze en andere obstakels voor hun export

het betreden van nieuwe markten. Ook voldoen

deze handelsovereenkomsten.

concurrentievermogen. Om export-gerichte

veel agro-voedingsmiddelenproducten nog niet aan de mondiale voedselveiligheidseisen en als

productinnovatie

intellectuele

(gekoppeld

eigendomsrechten),

kleine en middelgrote ondernemingen te helpen deze obstakels te overwinnen, heeft

In het toerisme, blijft de kwestie van betaalbaar

Ondersteuning van Caribbean Export

en betrouwbaar intraregionaal vervoer bezoekers

Als zodanig, heeft Caribbean Export, in het kader

aanpak is die diagnose combineert met

afschrikken en dat is een belangrijke handicap voor

van het 10e EDF getracht om de obstakels die de

capaciteitsopbouw en een breed scala van

de uitbreiding van de sector. Beperkte toegang tot

KMO’s tegenkomen, aan te pakken door middel

concepten en instrumenten. De belangrijkste

financiering, de slechte coördinatie van diensten

van een aantal strategische initiatieven. Bijvoorbeeld,

onderdelen van het model zijn: het HELIX-

om echt de creatieve sector te positioneren als een

een van de belangrijkste interventies die het

diagnose-instrument voor ondernemingen, het

sector die een belangrijke bijdrage levert aan BBP

Agentschap gebruikt om bedrijven te voorzien van

ProNET modulaire opleidingsprogramma (voor

inkomsten, het gebrek aan begrip van intellectuele

toegang tot financiering is de directe steunregeling

KMO’s die hun export concurrentievermogen

eigendomskwesties zijn allemaal uitdagingen die van

(DAGs), die KMO’s die klaar zijn om te exporteren

willen verbeteren), coaching en technische

invloed blijven zijn op de regionale handel en export.

het broodnodige kapitaal verstrekt. Al bijna tien

workshops en merkplatforms die toegang tot de

jaren, in het kader van de 9e en 10e EDF, heeft

markt ondersteunen. Voor meer informatie over

Het realiseren van groei en expansie zal

Caribbean Export 479 subsidies ter waarde van

onze dienstverlening, raadpleegt u ons pakket

ook afhangen van het vermogen van de

rond € 8.5 miljoen gegeven aan KMO’s en BSO’s in

aan diensten aan het eind van de publicatie.

regio om te profiteren van de verschillende

alle 15 CARIFORUM-staten. Daarnaast hebben

handelsovereenkomsten

wij gewerkt aan een initiatief om een regionaal

De verbetering en groei van de export voor

Angel Investor Network (RAIN) te bouwen om de

alle CARIFORUM-landen, zowel intra-regionaal

KMO’s een andere optie te bieden voor toegang tot

en extra-regionaal, blijft een van onze

financiering van hun bedrijven.

belangrijkste prioriteiten. We zullen doorgaan

zodanig kunnen die niet worden geëxporteerd.

die

het

heeft

ondertekend. Aan de ene kant heeft CARICOM een aantal bilaterale overeenkomsten gesloten, onder

Caribbean Export het HELIX-model ontwikkeld en geïntroduceerd, wat een gefaseerde

met ons werkprogramma aan te passen om

meer met de Dominicaanse Republiek, Colombia,

Als we verder kijken dan beperkte toegang

exporteurs tegemoet te komen waar ze zijn,

Venezuela, Costa Rica en Cuba. Helaas hebben

tot financiering, heeft het onvermogen van

terwijl wij behendig genoeg zijn om ook

deze afspraken tot zeer weinig handel en

vele Caribische exporteurs om te reageren

nieuwe kansen te verkennen en faciliteren

export van CARICOM-goederen en -diensten

op de vraag van potentiële doelmarkten zijn

voor regionale export.

geleid naar deze landen.

De Economische

oorsprong in een aantal factoren: zwakke

Partnerschapsovereenkomst (EPA) tussen

leidinggevende capaciteiten, het ontbreken van

www.carib-export.com

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

De Bahamaâ&#x20AC;&#x2122;s:

Eindelijk Duurzaam Herstel? DOOR DR. PETER CLEGG

www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

De Bahama’s is een van de rijkste landen in het

Free’-programma. Gehoopt wordt dat met een

werd gezien. Gedurende deze periode daalde het

Caribisch gebied met een bruto nationaal inkomen

toename van toeristenaankomsten, aanhoudend

tekort op de handelsbalans ook, maar die nam

(BNI) per hoofd van de bevolking van ongeveer

sterke prestaties in de offshore-sector van de

weer toe vanaf 2011 toen de invoer zich herstelde.

US $ 20.000. De economie wordt geschraagd

financiële dienstverlening en een gezond niveau

Ondanks een omvangrijke dienstenbalans heeft de

door het toerisme, een aanzienlijk scheepsregister

van bouwactiviteiten, de groei zal toenemen

Bahama’s een groot tekort op de lopende rekening,

- een van de grootste in de wereld in termen van

tot 2,8% in 2015 - het beste cijfer voor bijna een

die in 2014 was opgelopen tot 22,1% van het BBP.

geregistreerd bruto tonnage - en een levendige

decennium.

offshore financiële sector. Echter, de afgelopen

De belangrijkste handelspartner voor de Bahama’s

jaren zijn een uitdaging voor de economie geweest

Verwacht wordt dat met een snel groeiende

is de VS met meer dan 80% van de totale handel.

in de nasleep van de wereldwijde financiële crisis.

economie de werkloosheid zal dalen; dat is tot

Andere belangrijke exportmarkten zijn het

De economie kromp met 2,3% in 2008 en met

nog toe niet het geval geweest. De werkloosheid

Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Canada, terwijl

4,2% in 2009.

was 7,6% in 2006 en sinds 2009 schommelde het

een aanzienlijke invoer afkomstig is uit Puerto

rond de 15%. Het lauwe herstel is niet voldoende

Rico en Trinidad en Tobago. De handel tussen de

Sindsdien is het herstel traag en ongelijkmatig. Er

om de vraag naar arbeid veel te stimuleren. Een

Bahama’s en de CARICOM-landen is zeer klein,

is groei in de economie, maar de beste prestatie was

ander gevolg van het trage herstel is de neergaande

waarbij de regio slechts 2,6% van de totale invoer

in 2012 met een groei van 2,2%. In de afgelopen

begrotingspositie. Sinds 2009 heeft de overheid

vertegenwoordigt en minder dan 0,25% van de

twee jaar, 2013 en 2014, is de groei teruggelopen tot

relatief hoge begrotingstekorten, hoewel ze zijn

export; en het aantal verhandelde producten is

0,02% en 1% respectievelijk. De offshore financiële

gedaald van 6,7% in 2012 tot 4,8% in 2014, dankzij

beperkt - voornamelijk olieproducten uit Trinidad

sector herstelde goed, met een stijging van het

toegenomen honoraria in de zakenwereld en voor

en Tobago en zeezout export naar Jamaica.

aantal geregistreerde trusts en banken, maar de prestatie van de toeristische sector met de hoogwaardige tussenlandingen is een punt van zorg geweest.

Verwacht wordt dat met een snel groeiende economie de werkloosheid zal dalen; dat is tot nog toe niet het geval geweest. De werkloosheid was 7,6% in 2006 en sinds 2009 schommelde het rond de 15%.

In 2006 bedroegen de

Hoewel de economie van de Bahama’s verbetert, geholpen

door

het

Amerikaanse herstel en de opening van het Baha Mar Resort, is de groei nog steeds relatief anemisch,

totale aankomsten 1,6

blijft de werkloosheid

miljoen, maar in 2009 was dat cijfer gedaald tot

professionals. Een andere stap in de richting van

hoog en moeten zowel de omvang van de schuld

1,3 miljoen. In 2014 was het aantal 1,4 miljoen.

een grotere begrotingsinspanning was de lancering

en het tekort op de lopende rekening worden

van een Belasting Toegevoegde Waarde (BTW) van

aangepakt. Naar aanleiding hiervan heeft het

Aankomsten van tussenlandingen zijn getroffen

7,5% in januari 2015 (hoewel het oorspronkelijke

Internationaal Monetair Fonds (IMF) een reeks

door een vertraagde groei en vraag van de markt

plan een tarief van 15% behelsde). De invoering

hervormingen voorgesteld, waaronder het

van de Verenigde Staten (VS), die van vitaal belang

van de BTW is aangevuld met inspanningen om

afronden en implementeren van het nationaal

is (goed voor ongeveer 80% van alle aankomsten),

de doeltreffendheid van belastingen en de inning

ontwikkelingsprogramma om de economische

door grotere concurrentie van andere Caribische

daarvan te versterken. Toch is de staatsschuld nog

en sociale ontwikkeling en de diversificatie

bestemmingen, en door een daling van het

steeds aan het groeien en vormt bijna 70% van het

van de economie op de middellange tot lange

luchttransport en kamercapaciteit. In respons

Bruto Binnenlands Product (BBP); in 2005 was

termijn te versnellen. Het IMF heeft ook bij de

daarop heeft de regering toezicht gehouden op

dit percentage 35%.

regering erop aangedrongen om beperkingen op de arbeidsmobiliteit te verminderen en

een aantal particulier gefinancierde bouwprojecten met een hoog profiel, waarvan de belangrijkste het

Het handelsprofiel van het land werd ook

om de staatsbedrijven in de energiesector te

multimiljarden dollars kostende Baha Mar Resort

beïnvloed door de wereldwijde financiële crisis

moderniseren, omdat stroomuitval een groeiend

was, gebouwd en gefinancierd door de Chinezen.

en het daaropvolgende langzame herstel. Zowel de

probleem aan het worden is. Dus hoewel de

De regering heeft ook diverse toeristische promotie-

waarde van de invoer en de uitvoer daalde na 2008

economie aantrekt is verdere actie nodig om het

initiatieven gesteund, zoals het ‘Companion Fly

en het was pas in 2011 dat een volledige opleving

herstel echt duurzaam te maken.

Dr. Peter Clegg is universitair hoofddocent in de politieke wetenschappen aan de University of the West of England, Bristol. Hij is een gast-fellow aan het Institute of Commonwealth Studies in Londen, en een gastonderzoeker aan het Sir Arthur Lewis Instituut voor Sociale en Economische Studies (SALISES) aan de Universiteit van de West Indies in Jamaica.

www.carib-export.com

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

Barbados:

Het Verkennen Van Nieuwe Economische Wegen DOOR DR. PETER CLEGG

Port Ferndinand

www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

De afgelopen jaren zijn uitzonderlijk zwaar geweest voor de economie van Barbados. Het lijkt erop dat de groei weer aansterkt - misschien met 1% in 2015 en 1,5% in 2016.

In het Caribisch gebied heeft Barbados een lang

een tweesporenbeleid uitvoeren van het

bezoekersaantallen voor langere duur laten

gevestigde reputatie van economisch succes en

opnieuw leven inblazen van de economie

zien. De World Travel and Tourism Council

geniet het een zeer hoog niveau van menselijke

en het verminderen van het onhoudbare

verklaarde onlangs dat de rol van het toerisme

ontwikkeling. In de 2007/08 Human Development

begrotingstekort, en is daarom op zoek naar

in de economie zal groeien op de middellange

Index (HDI of ontwikkelingsindex) gepubliceerd

nieuwe manieren om dit te doen.

termijn, gefaciliteerd door nieuwe initiatieven

door de Verenigde Naties (VN) werd Barbados

in ecotoerisme en sport- en cultureel toerisme.

gerangschikt op de 31ste plaats van 177 landen

Eén van de prioriteiten voor de overheid is het

Andere aandachtsgebieden zijn onder andere de

- de beste prestatie in de regio. Echter, de laatste

internationale bedrijfsleven en de financiële

offshore olie-exploratie en onderwijs.

index van 2014 plaatst het land op de 59ste plaats

sector, die een zwakke prestatie toonden in de

van 187 landen, met een hoge ontwikkeling in

nasleep van de economische crisis, maar op hun

Ten aanzien van het begrotingstekort zijn een

tegenstelling tot het eerdere zeer hoge niveau

hoogtepunt 20% bijdroegen aan het BBP. Aan

reeks aan strategieën geïmplementeerd, waarbij

van menselijke ontwikkeling. Barbados is nu als

het begin van 2015 zei de Minister van Industry,

inbegrepen aanpassing, hervorming, herstel

derde hoogste gerangschikt in de regio na Cuba

International Business, Commerce and Small

en duurzaamheid. Deze strategieën omvatten

(44) en de Bahama’s (51). Hoewel de HDI slechts

Business Development, Donville Innis, dat de

de vermindering van het ambtenarencorps,

één maatstaf is voor de prestaties van een land,

regering het er overeen was dat de sector een

de uitvoering van een bevriezing van de lonen

geeft het een weerspiegeling van de werkelijke

paradigmaverschuiving nodig had. Een reeks

in de publieke sector, de uitbreiding van het

problemen waarmee Barbados heeft te kampen

van initiatieven wordt daarom uitgevoerd. Zo

aantal artikelen dat valt onder het normale btw-

gehad sinds de wereldwijde economische crisis

is bijvoorbeeld, een meerjarige licentie voor

tarief van 17,5% en de invoering van een accijns

van 2007/08.

International Business Corporations (IBC’s –

op mobiele zendtijd. Een nieuwe Barbados

International Ondernemingen) ingesteld; een

Revenue Authority (Barbados Autoriteit voor

Sinds 2009 heeft Barbados moeite gehad om

nieuwe Business Facilitation Unit (Handel- en

Overheidsinkomsten) werd ingesteld in 2014.

echte groei te realiseren. Na een inkrimping van

Exportbevorderende Organisatie) opgericht;

De eerste gevolgen zijn positief geweest met

4,1% in dat jaar, waren de BBP groeicijfers 0,3%

verdere financiering toegekend aan Invest

een begrotingstekort dat daalde tot 6,6% van

(2010), 0,8% (2011), 0,2% (2012), 0,3% (2013)

Barbados; en het land is bezig het aantal

het BBP in 2014. Echter, meer bezuinigingen

en 0,0% (2014). Een belangrijke reden voor de

Overeenkomsten tot voorkoming van dubbele

en inkomsten-verhogende maatregelen zullen

langzame groei was de tegenvallende prestatie

belasting (DTA) met andere landen uit te breiden.

nodig zijn. Het Internationaal Monetair Fonds

van de belangrijkste motor van de economie;

Ook heeft de Centrale Bank liberalisering van de

(IMF), bijvoorbeeld, heeft opgeroepen tot verdere

het toerisme. In 2007 bedroeg het aantal

rente toegepast voor de commerciële banksector,

reorganisatie van overheidsbedrijven aangezien die

toeristen dat een tussenstop maakten 572.937;

en worden pogingen ondernomen om de

“een groot fiscaal risico vormen. . . en velen onder

in 2014 was dit cijfer 519.598. Andere sectoren,

dienstverlening op het gebied van mobiel- en

hen diensten verlenen zonder dat er enig verband

zoals de bouw, mijnbouw, steengroeven en

internetbankieren te verbeteren. Ondanks de

is met de totale kosten of doelstellingen.“

suiker, hadden het ook moeilijk.

inspanningen om de wettelijke normen in de sector te versterken blijft het zeer kwetsbaar

De afgelopen jaren zijn uitzonderlijk zwaar

De resultaten van de zwakke economische

voor externe druk - zoals werd gezien in juni

geweest voor de economie van Barbados.

groei en de lagere overheidsinkomsten

2015 toen Barbados werd aangemerkt door de

Het lijkt erop dat de groei weer aansterkt -

waren grotere begrotingstekorten en een

Europese Unie (EU) als een niet-samenwerkend

misschien met 1% in 2015 en 1,5% in 2016

daaraan gerelateerde verslechtering van

rechtsgebied op fiscaal gebied.

- geholpen door een herstel van het toerisme

de overheidsschuld. In 2007 bedroeg het

en de offshore financiële dienstverlening. De

begrotingstekort 0,9% van het BBP wat verder

Een andere prioriteit is het stimuleren van

overheid is inderdaad aan het verkennen hoe

gestaag groeide tot 11,2% in 2013. Door de

het toerisme door te focussen op nieuwe

zij nieuwe wegen kan bewandelen om deze en

hoge tekorten, steeg de overheidsschuld van

markten en op de uitbreiding van luxe-

andere sectoren te versterken. Maar het prille

51,4% van het BBP in 2007 tot naar schatting

toerisme (het Sandals hotelmerk werd in

herstel is broos en ernstige problemen gaan

97,8% in 2013. De werkloosheid nam ook

2013 geïntroduceerd). Deze inspanningen in

niet zomaar weg, en er zijn vraagtekens over

toe van 7,4% in 2007 tot 11,6% in 2013. Om

combinatie met een verhoging van het aantal

of verdere bezuinigingen politiek duurzaam

die reden moet de regering van Barbados

vluchten hebben een sterke stijging van de

zullen zijn.

www.carib-export.com

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

Suriname:

Kan Het Bestaande Economische Model Worden Gehandhaafd? DOOR DR. PETER CLEGG

www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

De duidelijke overwinning voor President Desi

grondstoffenprijzen, waaronder voor goud dat

dan US $ 1 miljard in 2011 tot minder dan US $

Bouterse en zijn Nationale Democratische Partij

ongeveer 18,5% van het BBP van het land uitmaakt,

500 miljoen vandaag.

(NDP) in de algemene verkiezingen van mei 2015

en de uitputting van bauxietmijnen in het zuiden

rechtvaardigde het economische programma van

van Suriname. De beste prestaties kwamen uit

Het verhoogde niveau van sociale uitgaven dat

de vorige NDP-geleide coalitieregering. Na haar

de kleine hotels en restaurant sector (7,4%) en de

heeft plaatsgevonden in de afgelopen jaren heeft

aantreden in 2000, implementeerde zij een aantal

bouwsector (6,8%).

uiteraard de situatie verergerd. In dat verband is

belangrijke macro-economische hervormingen,

het aantal werknemers in dienst van de overheid

terwijl zij ook een aantal belangrijke onderliggende

Naast het handhaven van een groeiende economie,

gestegen - meer dan 60% heeft een overheidsbaan

sociale problemen aanpakte verbandhoudend

heeft de regering aanzienlijke inspanningen gedaan

- en dat is een extra last op de overheidsuitgaven.

met armoede en onvoldoende toegang tot

om de levensstandaard van veel arbeidersgezinnen

Verder heeft de regering een toegenomen belang

gezondheidszorg en onderwijs.

te verbeteren. Dit werd gedaan door middel van

in belangrijke sectoren, zoals goud, olie en bauxiet,

een reeks hervormingen, zoals het verhogen van de

wat meer verplichtingen zal leggen op de staat om

De hervormingen behelsden de eenmaking

pensioenen van US$ 78 tot US$ 145 per maand;

de noodzakelijke investeringen te verstrekken,

van de vreemde valutamarkt, het herstel van de

het verhogen van de maandelijkse kinderbijslag van

hoewel er plannen zijn om staatsbedrijven te

prijsstabiliteit (inflatie onder de 5%), en versterking

minder dan een dollar naar meer dan US$ 13; het

privatiseren en het beheer te verbeteren van andere.

van de regelgeving en het toezicht op de financiële

aannemen van de Wet op het Minimumloon; en de

Toch is het cumulatieve effect van hogere uitgaven

sector. Daarnaast werd de belastinggrondslag verbreed

invoering van gratis schoolmaaltijden en naschoolse

en lagere omzet een stijging van de overheidsschuld

met de implementatie van

geweest. Inderdaad, het wordt

een Belasting Toegevoegde

verwacht dat de schuld zal stijgen

Waarde (BTW) in januari 2015 en kredietstromen naar de private sector

De economie zal naar verwachting groeien met een vrij gezonde 2,7% in 2015 en 3,8% in 2016.

groeiden. De economie

van 30% van het BBP in 2013 tot 40% in 2019. President Bouterse liet in zijn eerste

werd ook ondersteund

termijn zien dat het mogelijk is om

door een record in royaltybetalingen uit belangrijke

opvang. Als gevolg hiervan hebben veel Surinamers

een evenwicht te vinden tussen investeren in sociale

mijnbouwactiviteiten van Suriname, en nieuwe

echte verbeteringen in hun levensstandaard zien.

programma’s en het beheren van de economie in

buitenlandse investeringen in deze sector (bijvoorbeeld

het algemeen op een doeltreffende en pragmatische

de bouw van een goudraffinaderij). Daarnaast heeft

De economie zal naar verwachting groeien met

wijze. Het is waarschijnlijk dat deze aanpak zal

de overheid een aantal infrastructurele projecten van

een vrij gezonde 2,7% in 2015 en 3,8% in 2016.

worden gehandhaafd, en het zou gemakkelijker

formaat, waaronder bestrating van de Oost-West

Maar er zijn enkele zorgpunten over aspecten van

zijn om dit te doen zonder de concurrerende

verbinding (hoofdverkeersweg) en de toename van

de economie in de toekomst. Suriname’s grote

belangen van een multipartijcoalitie zoals die eerder

betaalbare woningen.

afhankelijkheid van goud voor haar inkomsten in

bestond. Echter, er zijn waarschuwingstekens en er

buitenlandse valuta is een zwakte - goud bedroeg

is niet veel voor nodig - een verdere daling van de

In verhouding tot de totale economie, zijn

57% van de totale exportgoederen in 2012. Als

grondstoffenprijzen, bijvoorbeeld - om de economie

groeipercentages relatief hoog geweest - zeker

de grondstoffenprijzen gematigd blijven, zoals

uit balans te laten gaan. Bovendien werd Suriname

in vergelijking met andere landen binnen de

in de laatste paar jaar, dan zullen inkomsten uit

gerangschikt volgens de corruptie-index (CPI) van

CARICOM - met een uitbreiding van 2,9% in 2013

export afnemen. Dit, op zijn beurt, zal invloed

Transparency International van 2014 op de 100e

en 3,5% in 2014. Alle sectoren droegen positief

hebben op de inkomsten van de overheid en de

plaats van 175 landen, waaruit blijkt dat er meer

bij aan de groei in 2014, met uitzondering van

lopende rekening, die in 2013 en 2014 een tekort

aandacht moet worden besteed aan goed bestuur.

de winning van delfstoffen. Mijnbouw, hoewel

vertoonden. De deviezenreserves zijn ook enigszins

Dit zou ervoor zorgen dat alle voordeel behaald op

een belangrijke sector, werd beïnvloed door lagere

onder druk gezet - reserves zijn gedaald van meer

economisch niveau effectief wordt beheerd.

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

De Dominicaanse Republiek: Bereikt Duurzame Groei DOOR Peter Clegg

In de afgelopen 20 jaar, heeft de economie

van de start van de operaties van het Pueblo-

investeringen in onderwijs en gezondheid (met

van de Dominicaanse Republiek zeer goed

Viejoproject van de Barrick Gold Corporation

name in de infrastructuur), het verhogen van de

gepresteerd met een groei van het BBP van

die ook gepaard gingen met een toename van

leningen aan de particuliere sector, ten voordele

gemiddeld ongeveer 5,5% sinds het begin van de

de gouden zilverexporten (met 524% in

van bouwwerken en kleine bedrijven, en een

jaren 1990. Deze sterke prestatie duurt voort.

2013). Goud vormt nu ongeveer 15% van de

beheerste, langzame daling van de peso, die

Volgens de Centrale Bank van het land was de

totale goederenexport. Ondertussen kwam

waarschijnlijk zal voortzetten. Ook de waarde

groei in 2014, 7,3% - de hoogste in de Amerikaâ&#x20AC;&#x2122;s.

er een recordaantal toeristen (5,1 miljoen)

van de overmakingen van Dominicanen in

Hoewel de economie naar verwachting niet zo

in 2014 - een stijging van 9,6% jaar-op-jaar.

het buitenland blijft toenemen; in 2014 lag

veel zal groeien in 2015 wordt verwacht dat het

Dit was te danken aan een sterke groei van de

het cijfer op US$ 13 miljard of ongeveer 7,5%

op meer dan het gemiddelde niveau zal blijven,

toeristenstroom uit de Verenigde Staten (VS),

van het BBP. Naast deze ontwikkelingen, is de

met 6%. De economie maakt in het algemeen

de belangrijkste groeimarkt.

inflatie laag, het tekort op de lopende rekening

een groei door in alle sectoren, maar vooral in de

is in enkele cijfers, en de investeringsrating van

mijnbouw (20,3%), de bouw (13,8%) en horeca

De groei wordt verder ondersteund door

het land werd opgewaardeerd aan het eind van

(7,5%). De mijnbouwsector heeft geprofiteerd

sterke consumentenbestedingen, publieke

2014 door de internationale ratingbureaus.

www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

Ondertussen kwam er een recordaantal toeristen (5,1 miljoen) in 2014 - een stijging van 9,6% jaar-op-jaar. De positieve thuissituatie wordt weerspiegeld in

Als gevolg van deze goede prestaties en het

Dominicaanse Republiek de kwaliteit van de

het buitenland met de overheid en de private sector

vertrouwen gegeven aan President Danilo

agrarische producten zou moeten verbeteren, de

die stappen nemen om de handelsaanwezigheid

Medina, heeft de Nationale Assemblee een

belastingvrije been verwerkende exportsector

van het land in de Amerika’s te vergroten. Onlangs

grondwetswijziging gepasseerd in juni 2015

zou bevorderen, en nieuwe markten zou openen.

zijn de betrekkingen met een aantal buurlanden

waardoor een president voor een tweede

versterkt, waaronder Puerto Rico, de Bahama’s en

opeenvolgende termijn zich verkiesbaar kan

Andere problemen zijn onder meer de stijgende

Trinidad en Tobago. De overheid ondertekende

stellen. Maar ondanks de vele positieve aspecten

schuld, die het Internationaal Monetair Fonds

een reeks van overeenkomsten met Puerto Rico in

van de economie en de politieke steun die

(IMF) schat op 50% van het BBP in 2016. In

januari 2015. De belangrijkste hiervan zijn deals

daarmee gepaard gaat, zijn er een aantal zaken

een daaraan gerelateerde kwestie wordt het

die: de Dominicaanse Republiek toestaan om

die de autoriteiten moeten aanpakken om ervoor

belastingstelsel gehinderd door lage belastinginning

onderdelen voor Puerto Ricaanse eindproducten

te zorgen dat de tot dusver geboekte vooruitgang

en een zware afhankelijkheid van de indirecte

te leveren die vervolgens worden verkocht aan

niet verloren gaat.

belastingen, wat betekent dat het zowel regressief

de Amerikaanse regering via de Buy American

is en niet in staat om de nodige middelen te

Act; Dominicanen toestaan te studeren in

In een recent rapport van de Wereldbank,

verstrekken voor het verbeteren van de openbare

Puerto Rico tegen hetzelfde collegeld als de lokale

‘Bevordering van dynamische groei van de export

basisdiensten. Aangezien de ongelijkheid in

studenten betalen; en die een beter beheer van

in de Dominicaanse Republiek’, werd opgemerkt

het land hoog is en zelfs is gestegen sinds 2000

de natuurlijke hulpbronnen aanmoedigen. Deze

dat het land sterk afhankelijk bleef van de VS en

(32% toen, vergeleken met 41% in 2011), zouden

en soortgelijke overeenkomsten streven naar het

Haïti voor de export - ongeveer 70% van de export

hervormingen van het belastingstelsel en de

versterken van het economische en commerciële

gaat naar deze twee landen. Verder wordt in het

verstrekking van openbare diensten tastbare

profiel van het land en naar het optimaliseren van

rapport gesteld dat de groei van de export sinds

verbeteringen voor velen brengen. Het land heeft

zijn rol in de Vrijhandelsovereenkomst tussen de

2000 lager is dan die van Colombia, Honduras,

ook nog steeds last van frequente stroomuitval

Dominicaanse Republiek en Midden-Amerika

Costa Rica en El Salvador. De aanbevelingen

veroorzaakt door onvoldoende investeringen en

(DR-CAFTA).

van de Wereldbank waren daarom dat de

wijdverbreide diefstal van elektriciteit. De Dominicaanse Republiek heeft aanzienlijke vooruitgang geboekt in de afgelopen jaren bij het versterken van niet alleen de binnenlandse economie, maar ook de regionale handelspositie, en dit zal naar verwachting doorzetten. Echter, er moet meer worden gedaan om alle Dominicanen mee te nemen in dit succesverhaal.

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

Kijk op het Caribisch Gebied: Gesprekken met een Premier DOOR STEPHANIE L BISHOP

www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

Caribische landen zijn kleine, open economieën die afhankelijk zijn van handel en investeringen om de impact van hun schuldenlast te verminderen. Als gevolg daarvan heeft de regio een exportstrategie gekozen om de economieën te stuwen.

Er is een duidelijke en onontkoombare spanning

om de impact van hun schuldenlast te

agenda. Hij zei verder dat als politieke leider van

wereldwijd tussen de eis voor banen, betere

verminderen. Als gevolg daarvan heeft de

het land het voor hem belangrijk is ervoor te

lonen en leefomstandigheden van vandaag, en

regio een exportstrategie gekozen om de

zorgen dat de Bahama’s het proces van regionale

de ecologische duurzaamheid van de handel

economieën te stuwen. In veel gevallen, vullen

integratie ondersteunt.

en het economisch beleid om aan deze eis te

buitenlandse directe investeringen het gat

voldoen. Deze druk is vooral acuut in veel kleine

voor de binnenlandse investeringen en geeft

“We zijn een actief lid van de verschillende

eilandstaten in ontwikkeling en zeker in het

het het land de mogelijkheid meer expansie

Caribische groeperingen die onderhandelen

Caribisch gebied. Tijdens een recent interview

op zich te nemen dan anders zou kunnen met

over de verschillende overeenkomsten. De

van Caribbean Export OUTLOOK met de

behulp van alleen binnenlandse fondsen. De

financiële dienstverleningssector van het land

premier van de Bahama’s, Perry Christie, deelde

regio heeft hogere schuld-BBP-verhoudingen

is ook geïntegreerd, waarbij vele activiteiten

hij zijn kijk op de handel en de ontwikkeling

gezien door de jaren heen. De kwestie is

zijn geregionaliseerd. Ons toeristisch product

van de export in het Caribisch gebied en hoe

echter de houdbaarheid van de schuldpositie

beschikt over regionale merken, onze

dit kan worden gebruikt om de armoede in

en een exportgerichte economie is dus van

supermarkten hebben regionale producten in

de regio aan te pakken. De discussie richtte

cruciaal belang om ervoor te zorgen dat het

de schappen, en onze accountantskantoren zijn

zich ook op exportgerichte groei, de huidige

schuldenniveau verlaagt met de groei. “

meer geregionaliseerd. In recentere jaren, terwijl

stand van regionale, extra-regionale en

wij ons voorbereiden op mondiale integratie,

internationale handel, regionale integratie en

In de Bahama’s, bijvoorbeeld, is er een toename

zal de invoering van een Standaardenbureau

exportconcurrentievermogen.

van de schuldenlast in de afgelopen tien jaar

en andere instellingen de sleutel zijn om ervoor

waarbij de schuld-BBP-verhouding een niveau

te zorgen dat de Bahamaanse producten hun

Bij het bespreken van exportgerichte groei en

van boven de 60% aan het overschrijden is. Als

weg vinden naar het bredere Caribische gebied.

de levensvatbaarheid daarvan als vehikel voor

zodanig zijn inkomsten in buitenlandse valuta

duurzame ontwikkeling binnen CARIFORUM

van cruciaal belang voor het behoud van de

Maar om de voordelen te optimaliseren van

zegt premier Christie dat deze aanpak van

stabiliteit van de Bahamaanse dollar. Daarom

de handelsregelingen en regionale integratie

cruciaal belang is voor het verminderen van de

vormen buitenlandse directe investeringen

moet het Caribisch gebied eerst de uitdagingen

hoge schuldenlast waarmee vele Caribische

een belangrijk onderdeel van de Bahamaanse

overwinnen waarvoor de intraregionale handel

staten momenteel geconfronteerd worden en

economie, maar moeten beter worden beheerd

zich nu geplaatst ziet.

dat het zou bijdragen tot een vermindering van

om het maximale voordeel voor het land te

armoede door middel van het scheppen van

verzekeren.

werkgelegenheid met name onder jongeren en vrouwen.

“Enkele van de belangrijkste obstakels waar we voor staan bij het vergroten van de handel omvatten

Premier Christie merkte ook op dat de regionale

tekortkomingen in de belangrijkste economische

integratieprocessen, zoals de CARICOM

structuur, zoals de handelsgerelateerde

“Caribische landen zijn kleine, open economieën

Gemeenschappelijke Markt en Economie (CSME)

infrastructuur, met name intra-CARIFORUM

die afhankelijk zijn van handel en investeringen

voorstander zijn van een exportgerichte groei-

zeeverbindingen en zeeverbindingen met de niet-

www.carib-export.com

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

concurrerende zakelijke cultuur, in tegenstelling

en transport, alsmede de onderbenutting van

tot een die samenwerkend is, is een belangrijk

ICT, bijvoorbeeld als het gaat om het faciliteren

afschrikmiddel voor het bereiken van dit doel.

van e-commerce. Dan zijn er uitdagingen

De tweevoudige premier deelde echter dat in

betreffende de productiecapaciteit binnen de

zijn visie CARIFORUM rekening moet houden,

private sector, zoals toegang tot financiering,

als het gaat om de internationale handel, met de

het ontbreken van onderzoek en beperkte

handel in goederen en diensten en de oprichting

innovatie en marktonderzoek. De regio wordt

van strategische partnerschappen.

ook geconfronteerd met concurrentieproblemen, aanbodzijde en logistieke uitdagingen,

“De handel in goederen moet worden gebaseerd op

belemmeringen voor markttoegang en zwakke

de strategische positionering langs de supplychain

facilitering van het bedrijfsleven en soms een

voor die goederen die concurrerend geproduceerd

onwillige bedrijfscultuur. Als we serieus zijn over

en verhandeld worden; en de ontwikkeling

de langetermijngroei als regio, moeten we deze

van de handel in diensten moet ons nationale

tekortkomingen aanpakken.”

concurrentievoordeel exploiteren waaronder culturele diensten. We moeten ook strategische

Hij onthulde verder dat een meer geïntegreerde

allianties creëren en daarin participeren, zoals de

aanpak van de handel een katalysator kan zijn voor

Economische Partnerschapsovereenkomst (EPA)

het overwinnen van deze uitdagingen, maar een

tussen het CARIFORUM en de Europese Unie,

verschil in de belangen tussen de Caribische landen

handelsovereenkomsten met Noord-Amerika

met betrekking tot de markt en productoriëntatie,

en, in toenemende mate, Zuid-Zuid-handel.

beperkte kennis van regionale markten, en een

CARIFORUM heeft een gevestigd en sterk

www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

belang bij het ontwikkelen en bevorderen van

en Panama ondertekend. Wat betreft onze

private sector op regionaal niveau. Dit zal verder

de handel langs die lijn, omdat het kan bijdragen

vooruitgang op interregionaal niveau, hebben

worden verbeterd nadat de Caribische Raad voor

tot de diversificatie van de export van regionale

CARIFORUM-staten de EPA ondertekend met

het Bedrijfsleven (CBC) is geoperationaliseerd.

goederen en diensten, exportvolumes en -waarden

de Europese Unie (EU) dat het kader uiteenzet

Echter, handel, investeringen en sectoraal beleid

kan versterken en de binnenlandse markt kan

voor investeringen, handel in goederen en diensten

moeten beter worden afgestemd. Institutionele

uitbreiden in een grotere regionale markt, die als

tussen de twee regio’s, en instellingen zoals het

structuren voor de productie en export zijn onder

basis kan dienen voor de ontwikkeling van het

Caribisch Agentschap voor Exportontwikkeling, de

aanvaardbare niveaus en de regio moet een nieuw

export concurrentievermogen.”

Caribisch Regionale Organisatie voor Standaarden

tijdperk inluiden van commerciële diplomatie

en Kwaliteit (CROSQ), de CARICOM-Commissie

die agressiever en strategischer is, met een zware

Premier Christie merkt echter op dat dit niet

voor de Mededinging en de OECS Business Unit

nadruk op het aantrekken van investeringen die

volledig is gerealiseerd om een aantal redenen: de

voor Concurrentievermogen, zijn ook opgericht

een grote invloed hebben voor de regio op gebieden

perceptie dat onze partners in het Zuiden ook onze

om exportgerichte groei te ondersteunen en

zoals hoogwaardige productie , groene energie en

concurrenten zijn; de regio produceert dezelfde

de ontwikkeling van de private sector en het

hoogwaardige diensten.”

goederen en diensten, en de perceptie bestaat dus,

concurrentievermogen te schragen. “

ten onrechte, dat er weinig of geen mogelijkheden

De openhartige staatsman voegt eraan toe dat

voor aanzienlijke exporthandel zijn tussen ons; en

Als het gaat om de internationale handel, ziet

alle lidstaten verantwoordelijk moeten worden

we zien dat onze partners in het Zuiden worden

de maatschappelijk geëngageerde politicus

gehouden voor de uitvoering van de verschillende

getroffen door problemen die wij ook hebben met

dat Caribische leiders een centrale rol blijven

regelingen in het kader van het CARICOM-

betrekking tot standaarden, kwaliteit, sanitaire

spelen in het vormgeven van de dynamiek

Verdrag. De diverse Raden bestaan al om toezicht

en fytosanitaire (SPS) maatregelen, terwijl in

van de prestaties van de regio in deze arena.

te houden in dit verband, zoals de Raad voor

andere gevallen het transport, de distributie en

Premier Christie is van mening dat de regionale

Handel en Economische Ontwikkeling (COTED).

betalingsvoorwaarden goed zijn vastgelegd met

staatshoofden en regeringsleiders het belang

Specifiek voor handelsprestaties moeten de

ontwikkelde landen, maar niet met onze partners in het Zuiden. Wanneer premier Christie zijn mening deelt over de gesteldheid van het concurrentievermogen in het Caribisch gebied geeft hij aan dat aanvullende steun van donoren, zoals het Europees Ontwikkelingsfonds (EDF), de regio heeft geholpen

lidstaten ook aspecten van

Op nationaal niveau hebben een aantal Caribische landen juridische en andere beleidsinstrumenten in plaats gebracht om prikkels te geven om de handel en investeringen in belangrijke sectoren zoals de financiële dienstverlening, het toerisme, de culturele industrie te ondersteunen, en om de diversificatie van hun economieën te ondersteunen.

gebruik te maken van bestaande

de regionale handelsagenda herzien en uitvoeren, zoals een

gemeenschappelijk

landbouwbeleid,

een

gemeenschappelijk industrieel beleid en het nastreven van de productieintegratie in de Gemeenschap. Premier Christie merkt verder op dat de opvattingen van deze bedrijven ook vertegenwoordigd waren

nieuwe

op het niveau van de

handelsmogelijkheden. Maar het creëren van een

van de handel erkennen voor de prestatie

regeringsleiders tijdens onderhandelingen over

omgeving om concurrentievermogen wereldwijd

van de economie van hun land, en zij hebben

het regionale handelsbeleid en ook zou dienen om

te faciliteren is een werk in uitvoering op nationaal,

consistent daarnaar gehandeld. Hij voegt er

de toegang tot de markt te vergemakkelijken. Hij

regionaal en interregionaal niveau.

echter aan toe, dat moet worden erkend dat

merkt op dat op CARICOM-niveau de regionale

succes in de internationale handel afhangt van

en nationale consultatieve processen die de

“Op nationaal niveau hebben een aantal Caribische

verschillende factoren, waarvan er veel niet

ontwikkeling van het regionale handelsbeleid

landen juridische en andere beleidsinstrumenten

onder de controle van de leiders vallen. In het

informeren, evenals de onderhandelingsmandaten

in plaats gebracht om prikkels te geven om de

besef dat toegang tot de markt als gevolg van

en -posities in externe onderhandelingen zorgen

handel en investeringen in belangrijke sectoren

handelsovereenkomsten niet noodzakelijkerwijs

voor volledige vertegenwoordiging en deelname

zoals de financiële dienstverlening, het toerisme,

leidt tot marktpenetratie staan staatshoofden en

van alle betrokken partijen, waaronder de actoren

de culturele industrie te ondersteunen, en

regeringsleiders via hun ministeries van handel

in de KMO-sector.

om de diversificatie van hun economieën te

klaar om te handelen ter ondersteuning van

ondersteunen. Op regionaal niveau zijn beleids-

hun exportindustrie door het creëren van het

“COTED, die verantwoordelijk is voor het toezicht

en juridische instrumenten ontwikkeld om de

milieu zodat een toenemend concurrerende

op en het articuleren van het beleid en het

concurrentiepositie van de Caribische landen en

exportproductie kan worden gefaciliteerd.

systeem voor de regionale handel in goederen, heeft een dialoog met de particuliere sector

bedrijven te verbeteren. Deze omvatten de CSME en de OECS Economische Unie. CARICOM-leden

“Sommige rollen zijn deels vervuld. Nieuwe

geïnstitutionaliseerd en doet nu inspanningen

hebben handelsovereenkomsten ondertekend met

ontwikkelingen en interacties tussen CARICOM

om de CBC te vestigen als een regionale private

de Dominicaanse Republiek, Cuba, Costa Rica,

regeringsleiders en de Raad van Ministers van Handel

sector-interface met regionale beleidsmakers.

Venezuela en Colombia. Daarnaast hebben een

met de hiërarchie van de Caribische Vereniging

Echter, de taak ligt ook bij de kleine en middelgrote

aantal van de CARICOM-staten bilaterale ‘partial

voor Industrie en Handel (CAIC) hebben getracht

ondernemingen om zich te organiseren en

scope’-overeenkomsten met Brazilië, Guatemala

om de dialoog te verbeteren tussen de publieke-

capaciteit op te bouwen zodat zij kunnen

www.carib-export.com

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

We moeten ondersteuning bieden aan beleid en programma’s die goed zijn voor ondernemen, die handel ingang kunnen doen vinden in duurzame ontwikkelingsactiviteiten en -programma’s. bijdragen aan de dialoog en onderhandelingen

zijn om objectieve gegevens te gebruiken beïnvloedt,

zoals oorspronkelijk voorzien. In het bijzonder

over het regionaal handelsbeleid.”

zodat de nodige beslissingen genomen kunnen

hebben

worden, die meer succes uit de overeenkomst

problemen te profiteren van de toezeggingen

mogelijk zou maken.”

in de EPA, zoals die met betrekking tot de

Premier Christie stelt dat in sommige opzichten de

tijdelijke aanwezigheid van natuurlijke

wereldwijde financiële en economische crisis de

CARIFORUM-dienstverleners

perceptie van regionale overheden over concurrentie

Cariforum en de EU hebben onlangs een

personen voor zakelijke doeleinden.

en handel heeft beïnvloed. Hij gelooft dat het

uitgebreide evaluatie van de overeenkomst

grootste effect ligt bij de economische ontwikkeling

uitgevoerd, en hun bevindingen ondersteunen

De evaluatie bracht ook een aantal bestaande

en het vermogen van het Caribisch gebied om te

verder premier Christie’s standpunten over

factoren aan het licht die de handel tussen

profiteren van markttoegang beschikbaar onder

de kwestie. De evaluatie heeft een aantal

de CARIFORUM-staten en de EU en haar

handelsovereenkomsten.

uitdagingen die het vermogen beperken van

ultraperifere gebieden beperkte, met name de

CARIFORUM-bedrijven om de mogelijkheden

toepassing van de ‘octroi de mer’-belasting in

“Neem bijvoorbeeld de CARIFORUM-EU EPA.

in het kader van de EPA te benutten. Zo blijft

de ultraperifere gebieden, SPS-maatregelen,

De regio heeft niet met succes de mogelijkheden

het omzetten van de toegang tot de markt

evenals technische eisen en vrijwillige

geoptimaliseerd in het kader van deze overeenkomst

die door de EPA wordt geboden in een

standaarden; marktkennis en kennis van het

om verschillende redenen, waarvan de belangrijkste

betekenisvolle aanwezigheid op de markt een

ondernemingsklimaat en de ondernemerscultuur;

ligt in het feit dat de CARIFORUM-export naar de

belangrijke uitdaging voor de private sector.

visumplicht; en beperkte beschikbaarheid of hoge

EU is geconcentreerd in de minerale en traditionele

Dit omvat de beperkte productiecapaciteit

kosten van lucht- en zeevervoer.

grondstoffen productgroepen. Verder is de handel

en belemmeringen aan de aanbodzijde

in nieuwe sectoren beperkt en CARIFORUM heeft

evenals de noodzaak voor bevordering van

Ondanks deze uitdagingen is de minzame

geen niveau van diversificatie van de uitvoer bereikt.

de handel en investeringen. Bovendien

politicus ervan overtuigd dat regionale bedrijven

Bovendien is er geen monitoringssysteem ingesteld

hebben de investeringen en de handel in

met succes Europese en andere nieuwe markten

en dit heeft de mate waarin de twee partijen in staat

diensten nog niet de voordelen opgeleverd

kunnen betreden als zij geïnformeerd zijn over www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

het gebied en strategisch zijn in hun benadering

noodzakelijk. Dit vereist ook de beschikbaarheid

handel ingang kunnen doen vinden in duurzame

van het bedrijfsleven.

van informatie in de respectieve beleidsterreinen

ontwikkelingsactiviteiten en -programma’s. Enkele

om te zorgen dat over het hele spectrum

voorbeelden zijn businessontwikkelingsbureaus

“Het is belangrijk om jouw markt te kennen,

beleidsmakers het gemakkelijker hebben om te

die opstartfondsen bieden voor bedrijven,

omdat informatie en kennis de sleutel zijn; dit

bepalen hoe series van beleidsmaatregelen invloed

rurale marketingregelingen, investeringen in

omvat concurrenten, standaarden, beleidslijnen

hebben op andere.

onderwijs en training voor ondernemers, en de

en distributiekanalen. Je moet ook strategische

handelsbevorderende maatregelen implementeren

partnerschappen creëren en vertrouwen

“We moeten ondersteuning bieden aan beleid en

die het gemak van zakendoen voor micro- en kleine

opbouwen bij jouw klanten door middel van

programma’s die goed zijn voor ondernemen, die

bedrijven verbeteren.”

kwaliteit, consistentie en tijdigheid. Tot slot, investeer in technologie, onderzoek en innovatie, en wees dan bereid om aan te passen, zodat veranderingen effectief kunnen worden ingevoerd

Stephanie Bishop is een communicatie-adviseur bij het Caribische Agentschap voor Exportontwikkeling. Ze is een ontwikkelingscommunicatiespecialist met meer dan 10 jaar professionele ervaring en heeft een master diploma in internationale zaken.

op de korte termijn.” Ondanks al het werk dat wordt uitgevoerd door de regionale overheden en instanties om de handelsen exportontwikkeling van de private sector te ondersteunen, erkent premier Christie dat handel slechts een enkele bijdrage levert aan armoedebestrijding en ontwikkeling. Hij beweert verder dat de regionale overheden ervoor moeten zorgen dat er een coherent beleid is, wat zoveel wil zeggen als dat het nationale en regionale handelsbeleid een aanvulling vormen op het bestaande en geplande armoedebestrijdingsen ontwikkelingsbeleid. Dit maakt een meer strategische en op empirische gegevens gebaseerde benadering van beleidsvorming over de gehele linie

www.carib-export.com

de pol s van het cari bi sch g ebi ed

Het verzekeren van economische duurzaamheid; de rol van de Caribische Private Sector Door Stephanie L. Bishop

Groeicijfers in het Caribisch gebied zijn gemiddeld zeer laag geweest gedurende tientallen jaren en zijn onder de 3% gebleven sinds de meest recente wereldwijde recessie. Dergelijke lage groeicijfers hebben bijgedragen aan de aanhoudend hoge werkloosheid en armoede in onze regio. Met meer dan 21% van onze bevolking die leeft onder de armoedegrens is het versnellen en ondersteunen van inclusieve groei, misschien wel, een van de meest urgente ontwikkelingsuitdagingen waar onze regio zich vandaag de dag voor geplaatst ziet. Echter, een oplossing voor dit probleem ligt in de regio’s motor voor groei, de private sector. Het uitbreiden van economische mogelijkheden is misschien wel waar het grootste potentieel ligt voor Caribische private-sectorbedrijven om groei te stimuleren in de regio. Bedrijfsactiviteiten kunnen banen scheppen en kansen voor ondernemingen creëren, de overdracht van technologie mogelijk maken, menselijk kapitaal opbouwen en fysieke infrastructuur aanleggen, verbanden tussen bedrijven cultiveren, inkomsten genereren voor de overheid en een scala aan goederen en diensten verstrekken aan consumenten en andere bedrijven. Uiteindelijk heeft elk van deze effecten een multiplier-effect op zowel de maatschappelijke en economische ontwikkeling. Bij het onderzoek naar de rol van de Caribische private sector in het waarborgen van economische 30

duurzaamheid, sprak Caribbean Export OUTLOOK met een van de meest productieve financiële geesten van de regio, Don Wehby. Als de Group Chief Executive Officer van GraceKennedy Limited is Wehby belast met het positioneren van een van de grootste en meest dynamische voedselen financiële ondernemingen van het Caribisch gebied als een mondiale consumentenorganisatie. Wehby is aan de GraceKennedy Groep verbonden sinds 1995 en kwam in zijn huidige positie in 2011. Hij nam een uitstapje naar de Jamaicaanse overheid in 2007, waar hij zijn land als senator in het Ministerie van Financiën diende, voordat hij terugkeerde naar het voltijds leiden van een van de regio’s topmerken. Als succesvolle zakenman gelooft Wehby dat het de rol van de private sector is om te investeren in zakelijke relaties die meer omzet en winststromen genereren, economische stabiliteit brengen en groei en werkgelegenheid creëren. “Bijgevolg moet de private sector strategisch zijn in de verdeling van zijn investeringen in mensen, onderzoek, technologie, innovatie, productontwikkeling en marktdiversificatie, evenals regionale businessrelaties. Regionaal werken bedrijfsondersteunende organisaties en individuele bedrijven samen in de diensten- en handelssectoren, met name wanneer synergieën kunnen worden

geoptimaliseerd; en dit heeft bijgedragen aan regionale economische stabiliteit. “ De minzame Jamaicaan geeft ook aan dat de private sector zijn invloed moet doen voelen in de ontwikkeling van internationale handelsovereenkomsten, overheidsbeleid, efficiëntie in de publieke sector en fiscale voorzichtigheid, zodat een meer voorspelbaar, sociaal stabiel macroeconomisch en bedrijvenvriendelijk milieu wordt gecreëerd en onderhouden. In de afgelopen tijd heeft de private sector veel kritiek moeten doorstaan, omdat te weinig wordt bijgedragen aan economische duurzaamheid. Wehby merkt op dat, hoewel een deel van de kritiek begrijpelijk is, het niet altijd gerechtvaardigd is. “Over het algemeen heeft de private sector zijn rol vervuld. Echter, het feit dat de regio lage economische groei blijft ervaren toont aan dat er meer kan worden gedaan op het gebied van marktonderzoek en innovatie om de kwaliteit en het aanbod van internationaal aangeboden producten te verbreden.” Bovendien, kan meer worden gedaan om het maximale te halen uit de voordelen van onze internationale handelsovereenkomsten met een aantal van ‘s werelds ontwikkelde

www.carib-export.com

de pol s van he t car i b i s ch gebi ed

landen. Verder zijn het Spaans- en Franstalig Caribisch gebied een integraal onderdeel van het Caribisch gebied en er moet nog veel meer worden gedaan om deze relaties te verbreden en te verdiepen in termen van dienstverlening of als een voedingsbron voor inputs of voor extra-regionale distributiemogelijkheden. Als de man die verantwoordelijk is voor een bedrijf met belangen in zo veel mondiale rechtsgebieden, poneert Wehby dat een aantal van de grootste marktkansen voor regionale producten liggen in de opkomende markten. “Afgezien van het feit dat er grote kansen liggen voor meer intra-regionaal zakendoen, vooral in het Frans- en Spaanstalig Caribisch gebied, zijn er in Sub-Sahara Afrika en Brazilië aanzienlijke vooruitzichten. Echter, op dit moment liggen de beste kansen nog steeds in de belangrijkste markten, zoals de Verenigde Staten en delen van de EU en Canada. “ Wehby gelooft ook dat om te profiteren van deze mogelijkheden, de private sector meer concurrerend zal moeten worden wat kosten en prijs betreft, terwijl meer aandacht moet worden besteed aan de diversificatie van de productlijnen, aan het hoger op in de waardeketen klimmen en aan het aannemen

van de beste praktijken om nieuwe en bestaande markten op te bouwen. “Gezien de relatief kleine omvang van de meeste Caribische economieën en bedrijven, om beter te profiteren van deze mogelijkheden, kan het nuttig zijn om aandacht te geven aan nationale, regionale en extra-regionale handelsallianties, waaronder joint ventures, evenals het outsourcen van de productie en distributiearrangementen. Bovendien zou de mogelijkheid verder worden geoptimaliseerd indien de vereiste investeringen worden gedaan in het opbouwen van merken en het creëren van bewustwording.” Als exporteur voor meer dan 40 jaar heeft deze gevestigde topman wat advies voor de regionale bedrijven die nu de mondiale arena betreden of willen betreden. “Het is belangrijk zeer concurrerend te zijn in termen van kosten en innovatie. Daarom moet er meer geïnvesteerd worden in innovatie, onderzoek en ontwikkeling. Bovendien zou een grondige kennis van mondiale kwaliteitsnormen en -vereisten om markttoegang te krijgen regionale bedrijven helpen om de mogelijkheden te benutten, daarvoor te leveren en in diensten daarvoor te voorzien. Het is ook heel belangrijk om te beslissen over producten en markten, en

vervolgens de distributieregelingen in plaats te brengen en daar overeenstemming over te bereiken zodat het de potentiële exporteur zal helpen om de bestemmingsmarkt te betreden.” Vooruitblikkend op de komende tien jaar, kan de voormalige senator en kabinetslid het Spaans- en Franstalige Caribisch gebied zien genieten van een groter aandeel van de regionale exportmarkt voor goederen en diensten. Hij merkt ook op dat de huidige trends veronderstellen dat de groeiende middenklasse en het toegenomen beschikbare inkomen in de opkomende markten van Brazilië, India, Maleisië, Turkije, Indonesië en Nigeria nieuwe kansen zal openleggen voor het Caribisch gebied. Om het meeste te maken van deze vooruitzichten, dringt Wehby erop aan dat er inzicht moet worden verkregen in de trends en segmenten die het gedrag en de verlangens van de consument en de kopers aansturen. “Concurrerende producten en diensten moeten worden ontworpen en ontwikkeld om consumenten en marktsegmenten die onvoldoende bereikt worden te voorzien; de producten of diensten in de handen krijgen van de gewenste doelgroep vereist de ontwikkeling van distributieregelingen of allianties die de sterkste binding hebben met de beoogde markt, ondersteund door een effectieve bewustwordingsstrategie.”

Caribbean LED Lighting • • • • • •

SAVE UP TO 90% ON ENERGY COSTS LASTS UP TO 50,000 HOURS UP TO A 5 YEAR WARRANTY MERCURY FREE LIGHTING FULLY RECYCLABLE MADE IN BARBADOS

Tel 1 246 621 0092 | www.caribbeanledlighting.com | sales@caribbeanledlighting.com

handels- & exporthotspots

H a n dels - & ex port-hotspo ts

Zaken Doen in Cuba door Dawne Parris

specifieke vergunning, indien het bezoek viel

Een markt van meer dan 12 miljoen mensen

op de Cubaanse markt en het bedrijf is in

is niets iets waar Caribische exporteurs hun

afwachting van een order bevestiging door

onder één van 12 categorieën, dan zijn er nog

neus voor moeten ophalen. Dat is de soort

TRD Caribe, één van de grootste voedselen

grenzen aan de hoeveelheid goederen die men

markt waar elke onderneming in de Caribische

drankendistributeurs in Cuba.

in zijn koffer het land binnen kan brengen en

Gemeenschap (CARICOM) zijn voordeel kan doen.

of die verzonden mogen worden met de boot Het heeft zijn blik ook gericht op de hotel- en

uit het buitenland.

toerismesector en winkels. Dus toen de CARICOM en Cuba een

De uitdagingen om door te breken en te

wederzijdse handelsen economische

De uitvoerend directeur, Ronald Ramjattan,

concurreren op de Cubaanse markt, echter,

samenwerkingsovereenkomst tekenden 15

zegt dat het een omissie zou zijn geweest

zijn talrijk.

jaar geleden, verleende dat exporteurs in

van zijn 24-jaar oude bedrijf, dat al actief is op

de regio toegang tot miljoenen potentiële

diverse andere markten in de regio, om niet

Cuba heeft een van ‘s werelds weinige

klanten. De wederkerige overeenkomst, die

gekeken te hebben naar Cuba.

overgebleven centraal geleide economieën,

vooral gericht is op de handel in goederen,

met een overheid die 90 procent van de

gaf belastingvrije toegang of toegang

“Cuba is een nieuwe en opkomende markt

economie beheerst. Alle handel met dit

tegen een gereduceerd tarief tot Cuba voor

met meer dan 12 miljoen inwoners die een

land moet worden uitgevoerd via de staat.

bepaalde goederen, zoals vruchtensappen,

vergelijkbare cultuur- en voedselvoorkeur

Goederen kunnen daarom alleen in Cuba

sauzen, specerijen, kruiden en kleding uit de

delen met de rest van het Caribisch gebied,”

worden ingevoerd door overheidsinstanties

CARICOM-regio.

zegt hij.

en joint ventures die vergunningen voor de

Hoewel de overeenkomst nu, min of meer,

“De Cubaanse markt is in vele aspecten

inactief is, hebben verschillende gevestigde

vergelijkbaar met de rest van het Caribisch

De hoge kosten van vervoer (zowel zee

bedrijven

gebied, hoewel de Spaanse invloed een redelijk

en lucht); juridische en institutionele

aandeel heeft in hoe die verschilt met ons.”

verschillen; en onvoldoende financiering en

betrokken goederen hebben.

gebruik

gemaakt

van

mogelijkheid de Cubaanse markt te betreden, maar niet zonder een aantal hindernissen te nemen.

kredietmechanismen zijn enkele van de andere Zoals Ramjattan aangeeft zijn de voordelen

grote obstakels.

belangrijk voor alle CARICOM-exporteurs. Baron Foods Limited, een productiebedrijf

Naast de strenge regels die het importbeleid

uit Saint Lucia met een Food Safety System

En daaronder valt de toegang tot een grote,

van het land reguleren, was voor Baron Foods

Certification (FSSC) 22000 V3 gecertificeerd

regionale markt waarvan de Amerikaanse

de taal een obstakel.

productassortiment van 165 specerijen en

concurrenten niet kunnen profiteren, als

dranken is zo’n bedrijf.

gevolg van het langdurige Amerikaanse

“Spaans als gesproken taal was een van de

embargo op de handel met Cuba. Zelfs al

belangrijkste belemmeringen die wij onder

Vijf van de specerijen en sauzen zijn

was het vanaf januari 2015 mogelijk voor

ogen moesten zien. De verkoopvoorwaarden

goedgekeurd en geaccepteerd voor verkoop

Amerikanen om Cuba te bezoeken zonder

zijn totaal verschillend aangezien zij op zoek www.carib-export.com

H a n del s- & e xport- hots po ts

Handige Feiten De staat doet alleen zaken met gevestigde bedrijven die een bewezen trackrecord hebben en, idealiter, enige ervaring met de buitenlandse markt. Van buitenlandse bedrijven wordt ook verwacht dat zij een aanzienlijke handelsrelatie opzetten met Cuba voor ten minste drie jaar voordat zij een aanwezigheid op het eiland kunnen vestigen. Individuele ondernemers of nieuw op te richten ondernemingen die specifiek gericht zijn op de Cubaanse markt komen niet in aanmerking. Echter, goedgekeurde Cubaanse entiteiten kunnen worden geregistreerd als agent van een buitenlandse vennootschap die niet voldoet aan deze eis. In dit geval, is een Cubaanse agent die is gemachtigd als importeur door het Ministerio del Comercio Exterior (Ministerie van Buitenlandse Handel) en een inschrijving heeft bij de Cámara de Comercio (Kamer van Koophandel) de ontvanger van de importgoederen. zijn naar kredietfaciliteiten van 3-6 maanden,”

te voldoen aan importwet- en regelgeving van

zegt Ramjattan.

het land.

Voor Kapril Industries was de taalbarrière

En ze hebben allebei ontdekt, dat het hebben

echter geen probleem.

van een gevestigd product niet genoeg is om op de markt door te breken.

Het cosmetica-productiebedrijf opgericht in december 2002 door een groep van

“Voedingswaren- en medicijnregelgeving

professionals in de chemische sector

maken deel uit van de strikte handhavingsregels.

uit de Spaans-sprekende Dominicaanse

Onze producten moesten worden ingediend

Republiek exporteert reeds twee jaar

voor testen en evalueren in hun laboratoria”,

haarverzorgingsproducten en producten voor

zegt de uitvoerend directeur van Baron.

Hoewel deze agenten en tussenpersonen goederen in consignatie voor importeurs met een vergunning mogen afhandelen, kunnen ze niet zelf importeren en mogen geen distributie-activiteiten uitvoeren. Joint ventures met buitenlandse participatie zullen in de tussentijd over het algemeen hun invoervergunningen verkrijgen via hun Cubaanse partners.

persoonlijke verzorging naar Cuba. Terwijl hij verder het proces beschrijft De nabijheid van de Dominicaanse Republiek

voegt Ramjattan toe: “Ten eerste moeten

tot Cuba, het feit dat beiden soortgelijke

uw producten HACCP-gecertificeerd zijn.

markten voor haarproducten hebben en het

Ten tweede moet je de jaarlijkse vakbeurs

feit dat de inwoners van beide landen dezelfde

FIHAV (Havanna International Fair)

taal spreken, bleek een voordeel voor Kapril

bijwonen. Zodra de producten worden

te zijn.

geaccepteerd, moeten ze worden verzonden voor evaluatie in het laboratorium. Zodra de

“De reden om Cuba als markt te kiezen is

producten zijn goedgekeurd moesten we

dat we dezelfde etnische groepen hebben,

een of meer overheidsinstanties selecteren

aangezien wij nabijgelegen eilanden zijn en

als distributeur. Tenslotte worden de

dus dezelfde kenmerken delen. Ook hetzelfde

verkoopvoorwaarden afgerond met de

klimaat van het Caribisch gebied delen wij

distributeur.

en onze producten zijn ontworpen met een ‘tropenbestendige’ formule,” zegt uitvoerend

Ook Kapril ging door het proces van het moeten

directeur Julia Jimenez, die ook de eerste

voldoen aan alle noodzakelijke regelgeving.

vice-voorzitter van de Vereniging van Kleine en Middelgrote Cosmetica Fabrikanten van

FIHAV was van vitaal belang voor beide

de Dominicaanse Republiek is (APYMEFAC).

bedrijven om vooruitgang te boeken in Cuba.

Maar, net als Baron Foods, moest Kapril de

Het jaarlijkse evenement is Cuba’s grootste en

lange processen doorlopen die nodig zijn om

belangrijkste vakbeurs. Het wordt bijgewoond

www.carib-export.com

H a n dels - & ex port-hotspo ts

door een aantal belangrijke Cubaanse

“Dit samenwerkingsverband is zeker de moeite

besluitvormers en inkopers die onderhandelen

waard en heeft ons op het punt gebracht waar

over contracten met buitenlandse leveranciers,

we nu zijn,” zegt Ramjattan.

die leren over nieuwe technologieën en

binnengelaten. Nu dat Baron Foods klaar is om zijn producten op de schappen in Cuba te doen belanden,

producten, nieuwe exporteurs ontmoeten

Succesvol zakendoen met Cuba vereist een

erkent het bedrijf dat de andere uitdaging zal

en hun relaties versterken met gevestigde

grote mate van planning, zoals het geval is voor

zijn om de prijzen concurrerend te houden,

leveranciers. Gezien het belang dat Cubanen

het betreden van alle markten. Zelfs voordat

omdat goedkope Chinese producten zeer

hechten aan ontmoetingen in persoon is het

het exportproces begint, moeten bedrijven

wijdverspreid zijn in de Cubaanse markt.

een waardevol evenement voor potentiële

nagaan of zij klaar zijn voor de export, hun

exporteurs om de Cubaanse markt te

doelgroep onderzoeken en selecteren, een

Kapril heeft ook moeten concurreren met

beoordelen en hun buitenlandse concurrentie

solide middellange tot langetermijnstrategie

leveranciers uit meer ontwikkelde landen

te evalueren.

hebben met de financiële middelen om

met goed gepresenteerde en scherp geprijsde

het uit te voeren, en over voldoende

producten. Maar de uitvoerend directeur zegt

productiecapaciteit en -flexibiliteit beschikken.

dat het bedrijf die barrière overwon door de

“We hebben deelgenomen als exposant op FIHAV in 2012 met de steun van Caribbean

verpakking te verbeteren en een hoge kwaliteit

Export. Tijdens dit evenement kregen we

Bij het exporteren naar Cuba moeten bedrijven

te behouden zodat het zijn marktaandeel kon

een aantal voorstellen van verschillende

ook bepalen of de goederen die zij wensen

uitbreiden.

opdrachtgevers; ze werden aangetrokken

te exporteren gecontroleerd, verboden of

door de presentatie en de kenmerken van de

gereguleerd zijn, en of er een uitvoervergunning,

Hoewel hij zijn deel doet om ervoor te zorgen

producten en we werden uiteindelijk door

-machtiging of -certificaat is vereist.

dat het bedrijf succes oogst in Cuba, zoals dat

een van hen geselecteerd als leverancier,” zegt

lokaal en in Grenada, Dominica en Trinidad en

Kapril’s Jimenez die exporteurs, die naar Cuba

“Men moet klaar zijn voor de export. Verpakking

Tobago het geval is, gelooft Baron Foods dat

willen exporteren, stimuleert om de beurs bij

en etikettering moeten aan de Cubaanse

regionale overheden meer kunnen doen om

te wonen.

markteisen voldoen en men moet in staat zijn

exporteurs te helpen toegang te krijgen tot

om per containerlading te verschepen,” voegt

de Cubaanse markt.

Om op het punt te komen om toegang te

Ramjattan toe.

krijgen tot Cuba woonde Baron Foods ook

“Overheden kunnen blijven werken met de

verschillende beurzen bij gefaciliteerd door

De Oficina Nacional de Normalización

Cubaanse overheid om protocollen vast te

Caribbean Export.

(nationaal standaardenbureau) in Cuba stelt

stellen voor productiebedrijven in de regio,”

regels voor de etikettering en verpakking

zegt Ramjattan.

In de afgelopen twee jaar werd het bedrijf door

van consumptiegoederen. Die regels worden

de Trade Export Promotion Agency van Saint

gehandhaafd in de haven van binnenkomst,

Wat haar betreft zegt Jimenez dat zij een

Lucia uitgekozen om actief te streven naar het

zodat producten moeten voldoen aan de

handelsovereenkomst gesloten wil zien tussen

betreden van de Cubaanse markt.

etiketteringsvoorschriften alvorens te worden

de Dominicaanse Republiek en Cuba.

Dawne Parrish is een media en communicatie-adviseur met meer dan 15 jaar ervaring. Zij is de oprichter en uitvoerend directeur van Impressions Media.

www.carib-export.com

H a n dels - & ex port-hotspo ts

Specifieke Marktkansen voor Handel met Cuba DOOR BEVERLEY ALLEYNE

Author: Beverley Alleyne

www.carib-export.com

H a n del s- & e xport- hots po ts

Cuba is het grootste van de Caribische eilanden, met

de grootste handelspartner (43% van de import

haar aanbod te exporteren naar de Cubaanse markt

een oppervlakte van 109,884.01 km2, waaronder

voor 2013); in de verte gevolgd door Canada en

met de instelling van de CARICOM-Cuba Free

de nabijgelegen zandbanken en eilandjes. Het heeft

Nederland, die elk ongeveer 8% van de import

Trade Agreement (FTA), die bestaat sinds 2000.

vijf grote steden, Havana, de hoofdstad, Santiago de

leveren, en China (6,5%). Cuba is begonnen met

Onder deze regeling, vallen vijf landen in de meest

Cuba, Holguin, Cienfuegos, Camaguey en Santa

de handelsaandacht enigszins te verschuiven van

ontwikkelde landen (MDC’s) groep - Barbados,

Clara. Tien internationale luchthavens, waaronder

de Europese Unie naar meer Zuid-Zuid-handel

Guyana, Suriname, Jamaica, Trinidad en Tobago;

een in elk van de grote steden, vijftien nationale

met landen zoals Brazilië, Mexico en Argentinië.

terwijl Belize en de OECS de minder ontwikkelde

luchthavens, en een spoorwegnet om reizen op

landen vormen (LDC’s).

het eiland te bevorderen, geeft een indicatie van

Wanneer exporteurs naar de Cubaanse markt

de grootte. Er is een monetair systeem met twee

kijken, moeten ze vooral rekening houden

In het algemeen zijn de volledige voordelen van deze

munteenheden op Cuba, de CUP (Cubaanse

met de aanzienlijke omvang van de Cubaanse

overeenkomst nog lang niet gebruikt tot op heden,

peso) en de CUC (Cubaanse convertibele peso).

toeristische markt en de prioriteit van deze sector

maar Trinidad en Tobago hebben een belangrijke

De officiële wisselkoers is 1 CUC: 1 USD in Cuba,

voor de economie. Tussen 2006 en 2010 reisden

opmars gemaakt. Export uit Trinidad en Tobago naar

en 1 CUC: 26,5 CUP. De CUP wordt meestal intern

2,3 miljoen toeristen naar Cuba . Dit cijfer is

Cuba schommelde rond een algemene opwaartse

gebruikt door de lokale bevolking, terwijl de CUC

ongetwijfeld aanzienlijk toegenomen – alleen in

trend en verhoogde met 52% tussen 2000 en 2013

bestemd is voor toeristen en het bedrijfsleven. Naar

2014 brachten al 3 miljoen toeristen een bezoek aan

van US $ 30,8 miljoen naar US $ 46,8 miljoen in

verluidt zijn supermarkten dit jaar pas begonnen

Cuba. Cubaanse toeristen komen grotendeels uit

2013. In 2013, vertegenwoordigde Trinidad 92%

prijzen aan te geven in zowel CUC- en CUP-waarden,

Canada, Europa, Latijns-Amerika, China, en andere

van de CARICOM’s MDC-export naar Cuba.

wat een indicatie is voor een geplande eenmaking

locaties, waaronder met name de Verenigde Staten.

De overige 8% van de export was verdeeld tussen

van het monetair stelsel door de overheid.

Met de recente versoepeling van de reisbeperkingen

Jamaica, Guyana en Barbados, met een gemiddelde

door de Amerikaanse regering om het reizen van

jaarlijkse export van respectievelijk US $ 3,5 miljoen,

Een populaire zakelijke en economische discussie in

Amerikaanse burgers naar Cuba mogelijk te maken,

US $ 420.825 en US $ 41.573 in deze periode.

zowel regionale als internationale kringen speelt rond

hebben analisten een verdrievoudiging geprojecteerd

de vraag of Cuba de hedendaagse marktkeuze is voor

van de toeristen uit dat land in de nabije toekomst.

Export uit de LDC’s zijn verwaarloosbaar tot nul

investeringen en handel. Speculaties zijn toegenomen

Volgens verschillende officiële instanties in het

geweest over deze periode van 14 jaar, met kleine

met de recente toenadering door de regeringen van

land kan de groeiende vraag van de bezoekers aan

exporthoeveelheden vanuit Belize in de vroege

de VS en Cuba in de richting van detente, en het

Cuba niet worden voldaan met het huidige tempo

jaren van de overeenkomst en Dominica in de

bedrijfsleven dat probeert te begrijpen hoe zij het best en het snelst kunnen handelen om een graantje te kunnen meepikken van de handel met of investering in deze Caribische eilandnatie van

laatste jaren.

De huidige mogelijkheden voor CARICOMexporteurs worden duidelijk na bestudering van de lijst met items in bijlagen I en II van de CARICOM-Cuba handelsovereenkomst.

11,2 miljoen inwoners.

Het succes van Trinidad en Tobago tot nu toe in deze markt kan gedeeltelijk worden

toegeschreven

aan de oprichting van een handelsbevorderingskantoor het enige CARICOM-kantoor

Het politieke en economische ethos van Cuba heeft

van de gecombineerde binnenlandse productie

in Cuba van deze aard. Ze hebben als hun strategie,

het karakter van de markt gevormd, waarbij mogelijke

of invoerniveaus. Het Caribisch gebied wordt

twee topproducten / -bedrijven gebruikt - Sacha

exporteurs in het vooruitzicht wordt gesteld dat het

gezien als een belangrijke potentiële bronmarkt

Cosmetics en Angostura – om een aanzienlijke

zakendoen is met in wezen de Cubaanse regering in

voor deze broodnodige producten en diensten.

impact te creëren en de interesse van de Cubaanse

tegenstelling tot particuliere ondernemingen. Het

Neem in aanmerking dat aanbestedingen voor de

markt, door zich te vestigen als aanbieders van

bedrijfsmodel is daarom niet-traditioneel, aangezien

toeristische sector de verantwoordelijkheid zijn van

hoogwaardige en gevraagde merken. Zij hebben de

de overheid zaken zoals lonen, prijzen, de aard en

Comercializatiodora ITH, een overheidsimport- en

weg geëffend voor hun exporteurs om ongeëvenaard

de hoeveelheid van importen en het bankwezen

distributielichaam. Om leverancier te zijn aan ITH

de hele Cubaanse markt te penetreren en uit te

bepaald - allemaal met directe gevolgen voor de

van bepaalde producten of diensten aan deze sector

breiden waarbij zij de handelsovereenkomst als

handel door de private sector. De markt moet dus

is ongetwijfeld heel lucratief.

een platform hebben gebruikt. Angostura is verder

worden benaderd met vasthoudendheid zodat men

gegaan door een belangrijke strategische alliantie

kan waden door bepaalde niveaus van bureaucratie

Het is interessant aan te geven dat het geschatte loon

aan te gaan met de belangrijke Cuban Barmen

die eigen zijn aan monopolistische structuren, en

van een overwegend mannelijke beroepsbevolking

Association, die een nationaal bereik heeft.

men moet aanpassingsvermogen aan de dag leggen

US$ 25 is per maand, uiteraard afhankelijk van waar

Associated Brands Industries Ltd, een ander

om de nodige strategieën te assimileren voor succes

zij zijn tewerkgesteld. Aangezien de toeristische

Trinidadiaans bedrijf, oogst ook succes in de markt

in de Cubaanse markt.

sector blijft groeien, zal de daaruit voortvloeiende

met zijn verscheidenheid aan snacks en koekjes.

toegenomen werkgelegenheid en diensten aan de Cuba heeft zoveel mogelijk een beleid van import-

sector gevolgen hebben voor de lokale uitgaven- en

De huidige mogelijkheden voor CARICOM-

substitutie gehanteerd. Echter, de belangrijkste

vraagpatronen naar goederen zoals eten en drinken,

exporteurs worden duidelijk na bestudering van de lijst

importproducten zijn brandstof, olie en mineralen,

recreatie, kleding, huisvesting en huishoudelijke

met items in bijlagen I en II van de CARICOM-Cuba

voedsel en dranken, machines en transport,

goederen.

handelsovereenkomst, waarbij een reeks van goederen

en andere gefabriceerde producten. Deze zijn voornamelijk afkomstig uit Venezuela, veruit www.carib-export.com

belastingvrije toegang hebben als ze eenmaal hebben CARICOM heeft een duidelijk voordeel gehad om

voldaan aan de eisen van de regels van oorsprong zoals

H a n dels - & ex port-hotspo ts

vastgelegd in bijlage VI van de overeenkomst. Er zijn

notaris worden geauthenticeerd en ingediend

De Mariel Special Development Zone (MSDZ)

over het algemeen geen kwantitatieve beperkingen.

bij de lokale Cubaanse ambassade in het land

gelegen op 45 km ten westen van de hoofdstad

Deze items omvatten, maar zijn niet beperkt tot,

van de exporteur, waarna de originelen bij de

Havana en met een oppervlak van 465,4 km2 is

landbouwproducten zoals vis, vlees, zuivelproducten,

nationale ambassade van de exporteur in Cuba

een hoog aangeschreven ontwikkelingsproject van

groenten, specerijen, granen, vruchten, planten en

worden ingediend voor verwijzing in de markt.

Cuba, dat werd opgericht in 2013 om buitenlandse

zaden, oliën en margarines, sappen, extracten,

Kopieën zullen worden verstrekt aan mogelijke

investeringen aan te trekken - een soort van

niet-metaalhoudende minerale producten zoals

Cubaanse importeurs, d.w.z. de betrokken

industrialisatie op uitnodiging – ter aanmoediging

steen, chemicaliën, waaronder insecticiden, verven,

overheidsdiensten bedrijf / distributeur in het bezit

van technologische innovatie, toegenomen export,

vernissen, schoonheidsproducten, hout, meubels,

van overheidsinvoervergunningen, voor opname in

stimulering van importsubstitutie en om nieuwe

papierproducten, kledingartikelen en schoeisel,

hun lijst van potentiële leveranciers van specifieke

bronnen van werkgelegenheid te creëren voor

schroot, en bouwmaterialen. Alle regionale exporteurs

producten. De Cubaanse Kamer van Koophandel

de Cubaanse economie (www.zedmariel.com).

die produceren binnen deze productcategorieën

is steevast betrokken als centraal aanspreekpunt in

Terwijl de zone nog steeds in aanbouw lijkt te zijn,

kunnen Cuba zien als een doelmarkt.

het proces van het matchen van zakenpartners.

worden de gebieden voor investeringen specifiek gepland naar gelang het type en de grootte van de

Bovendien zullen volgens het Euromonitor-rapport

Zodra deze procedure is voltooid, kan de

investeringen, en de relevante overheidsinstellingen

over de belangrijkste industrieën in Cuba dranken

geregistreerde exporteur worden opgenomen in

wordt verantwoordelijkheid toegewezen voor het

het grootste groeivolume van de consumentenvraag

een toekomstige aanbesteding door de Cubaanse

bestuur. Buitenlandse investeringen kunnen drie

tussen 2013-2018 ervaren, gevolgd door thuiszorg,

regering als een potentiële leverancier van dat

vormen aannemen: joint ventures, internationale

tissues en hygiëne, verpakte levensmiddelen,

bepaalde goed. Het registratieproces kan tussen

economische samenwerkingscontracten en

schoonheids- en persoonlijke verzorging,

de vier maanden tot meer dan een jaar duren. Het

investeringen die 100% in buitenlandse handen zijn.

huishoudelijke apparaten en elektronica en kleding.

voordeel voor de regionale exporteur is hun toegang onder de CARICOM-Cuba FTA.

De meerderheid van de ambtenaren en distributeurs

gelegd op biotechnologie en geneesmiddelen (13

in Cuba, met inbegrip van CIMEX en TRD Caribe,

Met betrekking tot diensten, zijn de mogelijkheden

mogelijkheden); algemene industrie (6); agro-

twee van de grootste distributeurs van het eiland

voor regionale dienstverleners die training kunnen

voedingsmiddelenindustrie (5); en hernieuwbare

met respectievelijk meer dan 15.000 en 2.056

aanbieden in gastvrijheid en klantenservice groot.

energie (1). Echter, op basis van de totale

winkels in heel Cuba, hebben bevestigd dat er

Labiofam, een groot farmaceutisch bedrijf, voorspelt

investeringskansen in het hele land, en niet alleen

een grote behoefte is aan specifieke items, zoals

een nieuwe focus op de ontwikkeling van de ICT-

beperkt tot de MSDZ, zullen de prioriteiten van

glazen flessen voor dranken in Cuba. Nogmaals, de

industrie in Cuba, zonder twijfel gebaseerd op het

de Cubaanse regering liggen op olie-investeringen

groeiende toerismesector creëert een grote vraag

groeitraject van de Cubaanse economie die moet

(86); gevolgd door investeringen in toerisme (56),

naar dranken, zoals rum en bier. Cuba’s ministerie

worden ondersteund door ICT. Energiediensten

agro-voedingsmiddelen (32), industrie (16),

van handel heeft ook de behoefte aan verse

zijn een andere weg voor export en investeringen,

hernieuwbare energie (14) en biotechnologie en

groenten en fruit genoemd, vooral tijdens het zware

zoals de groeiende focus op olie- en alternatieve

geneesmiddelen (13).

toeristische zomerseizoen. TRD heeft aangegeven

energieproductie van de Cubaanse regering laat zien.

Belangrijke zakelijke kansen

dat er grote vraag is naar items zoals schoenen en

De grootste nadruk in het MSDZ zal worden

kleding, geneesmiddelen, condooms, huishoudelijke

Als het gaat om buitenlandse investeringen,

Internettoegang voor particuliere gebruikers

schoonmaakmiddelen en zelfs luxeartikelen, zoals

in overeenstemming met Cuba’s besluit om

is pas sinds kort beschikbaar tegen kostprijs via

cosmetica. Een vraag naar papieren servetten, plastic

de economie te stimuleren, moeten zakelijke

een staatstelecommunicatiebedrijf, ETECSA.

keukenartikelen en voedingsmiddelen, zoals jam,

kansen worden bevorderd door middel van een

Internetverkooppunten en internetkamers zijn nu

gelei en sauzen is ook aangegeven.

gevarieerd portfolio van mogelijkheden voorbereid

beschikbaar, en wifihotspots zijn lokaal beschikbaar

door MINCEX, het ministerie van Buitenlandse

op verschillende plekken op het eiland, evenals bij

Gezien de marktstructuur in het land en

Handel en Investeringen. Deze worden jaarlijks

de meeste hotels. Hoewel dit nog steeds beperkte

dat plaatsing van overheidsopdrachten via

gepubliceerd en zijn gericht op het verstrekken van

toegang is, heeft het een belangrijke invloed op de

aanbesteding kan worden beschouwd als de route

algemene informatie over elke sector of activiteit

communicatie in Cuba en telecommunicatie is

naar de markt voor alle producten die worden

en het op de hoogte houden van investeerders

misschien wel een groeigebied voor investeringen.

geëxporteerd naar Cuba, is een belangrijke stap om

betreffende de belangrijkste elementen van de

de Cubaanse markt te penetreren de registratie van

geprioritiseerde projecten voor de Cubaanse

Reclame is bij wet verboden. Bijgevolg is de

een potentiële leverancier bij het desbetreffende

regering. De eerste lijst werd gepubliceerd in 2014

traditionele kapitalistische aanpak van marketing

Cubaanse staatsdistributielichaam.

in de portefeuille van kansen voor buitenlandse

door middel van advertenties in de krant, op

investeringen en online beschikbaar gesteld

radio of televisie, billboards, etc. niet toegestaan.

Het registratieproces omvat de vertaling in het

op www.cepec.cu. Over het algemeen zijn alle

Dit vormt een interessante uitdaging en dwingt

Spaans van wettelijke registratiedocumenten en

sectoren, behalve de gezondheidszorg voor de

tot innovatie en creativiteit - een aanpak die

het oprichtingsdocument van het bedrijf door

Cubaanse bevolking, educatieve diensten voor

gebaseerd is op relaties en handmatig is, is vereist.

een officieel erkende vertaler van het nationale

de Cubaanse bevolking en de strijdkrachten, van

Mond-tot-mond-reclame, productlanceringen

overheidsministerie verantwoordelijk voor de

belang voor de Cubaanse regering. De interne

rond belangrijke gebeurtenissen en strategische

handel of diplomatieke betrekkingen met Cuba.

lokale bedrijfsadministratie / systemen van deze

allianties kunnen nuttig zijn in dit verband.

Bijvoorbeeld, in Barbados zou dit het Ministerie

diensten kunnen alleen worden verstrekt door

Bijvoorbeeld, het gezicht van Sacha Cosmetics in

van Buitenlandse Zaken en Buitenlandse

Cubanen. Dit lijkt de deur te openen voor vrijwel

Cuba werd gevormd door Cuba’s meest populaire

Handel zijn. De vertaling moet door een

alle vormen van zakendoen in vrijwel alle sectoren.

salsazangeres.

www.carib-export.com

H a n del s- & e xport- hots po ts

CIMEX, één van de grootste Cubaanse importeurs gepositioneerd als een luxedistributeur met zowel groothandels- en retail-activiteiten, gebruikt voornamelijk kredietbrieven om goederen te kopen. In sommige gevallen wordt er gebruik gemaakt van bankoverschrijvingen en wissels. Terwijl de betalingsvoorwaarden bespreekbaar zijn afhankelijk van de vraag en de omloopsnelheid van een specifiek item, is 180 dagen normaal voor betaling nadat het cognossement of de luchtvrachtbrief door de leverancier is ontvangen. Terugkoppeling uit het veld suggereert dat de maanden juli en augustus geen goede tijden zijn om nieuwe zaken te doen - dat zijn de zomermaanden en als zodanig zijn die trager dan de andere maanden van het jaar voor zakelijke onderhandelingen. Deelname aan de al lang bestaande Havana International Fair (FIHAV) kan strategisch zijn. FIHAV is de grootste jaarlijkse multi-sector beurs in Havana en bestaat al meer dan 30 jaar. De november editie van dit jaar markeert de 33ste verjaardag van dit evenement, en nu al lijkt het volledig geboekt te zijn door landen uit de hele wereld die deelnemen, waaronder uit Duitsland, Frankrijk, Spanje, Italië, Canada, Latijns-Amerika en China. Een delegatie van Haïti en de Dominicaanse Republiek zal ook deelnemen met ondersteuning van Caribbean Export.

Overheidssteun Dus hoe kunnen CARICOM-overheden hun bedrijven helpen op de Cubaanse markt door te dringen? De strategie die door Trinidad en Tobago is gevolgd is leerzaam. Als het potentieel van de Cubaanse markt echt wordt omarmd, zou een regionale handelsbevorderingsentiteit voor CARICOM-exporteurs kunnen zijn wat het handelsbevorderingskantoor van Trinidad is geweest voor hun eigen exporteurs. Een verenigd regionaal gezicht op de FIHAV-Expo zal belangrijk zijn. Caribbean Export heeft onder haar binationaal programma Haïti-Dominicaanse Republiek de afgelopen jaren een paviljoen georganiseerd tijdens de expo voor exporteurs uit voornamelijk Haïti en de Dominicaanse Republiek. Enkele andere voorstellen van de private sector betreffen het registratieproces wat duur en tijdrovend is. Nationale overheden kunnen hulp overwegen in dit verband als een ondersteuningsmiddel dat van invloed is en gewaardeerd zal worden. Hoewel veel economische hervormingen nog moeten plaatsvinden om echte groei te stimuleren in Cuba, en veel zal afhangen van de grondigheid en het tempo waarin deze hervormingen worden doorgevoerd, groeit de marktpotentie, en tijd is van essentieel belang voor de CARIFORUM-bedrijven om het voordeel van eerste Beverly Alleyne is een Senior Business Development Officer van de Barbados Investment and Development Corporation. Ze heeft meer dan 12 jaar ervaring in export-ontwikkeling en promotie, waarbij zij een dwarsdoorsnede van grote en KMO-exporteurs beheert.

www.carib-export.com

toegang te hebben ten opzichte van hun Amerikaanse tegenhangers.

H a n dels - & ex port-hotspo ts

Een Regionale Strategie voor het benutten van kansen in China DOOR Judette Coward

In de afgelopen zes jaar domineerde China

zijn regelgeving verbeterd, een nieuwe

de mondiale exportmarkt en heeft het land

vrijhandelszone geopend om tegemoet

zich verder geconsolideerd als een mondiale

te komen aan het buitenland en is het

economische grootmacht. In 2014 genereerde

gemakkelijker om een aanvraag te doen voor

het maar liefst 12,4% van de wereldexport met

een Chinese groene kaart. Nationale wetgeving,

een geschatte waarde van US $ 2,3 triljard.

waaronder intellectuele eigendomsrechten en copyrightwetgeving worden ook verbeterd om

Vandaag de dag, hoewel het ‘s werelds tweede

buitenlandse investeerders tegemoet te komen.”

grootste economie blijft, zijn de vooruitzichten voor China minder zeker met een prognose van

CARIFORUM-bedrijven moeten profiteren van

tragere groei. Desondanks, zal het nog steeds

deze aantrekkelijke mogelijkheden om zaken

waarschijnlijk groter zijn dan die van andere

te doen in het meest bevolkte land ter wereld.

grote economieën in de komende twee jaar,

En terwijl het steeds gemakkelijker wordt om

hoewel met een kleinere marge. Ondertussen

zaken te doen in China, heeft technologie de

blijft China het meest bevolkte land in de wereld

toegang tot deze markt ook veel eenvoudiger

met meer dan 1,3 miljard mensen.

gemaakt. China is nu het tweede grootste online shoppingland in de wereld. CARIFORUM-

Ter vergelijking, het Caribisch gebied is

bedrijven hebben nu de kans om hun producten

een

geografische

rechtstreeks te verkopen aan de Chinese

en economische entiteit, en de enorme

consumenten in plaats van via tussenpersonen

handelsonbalans tussen de twee dient als een

en andere promotors.

aanzienlijk

kleinere

reminder aan deze ongelijkheid.

van een steeds oudere Chinese bevolking. “Met de mogelijkheden voor Chinezen om online

Dit wil echter niet zeggen, dat er sprake is

te winkelen en de vraag naar internationale

De Chinese gezondheidszorg is in snel tempo

van een gebrek aan kansen voor de regio in

culturele goederen, kunnen promotors van

een van de meest populaire sectoren voor

China. Onder de goederen die reeds door China

CARIFORUM-landen een lucratieve markt

beleggers op zoek naar de volgende grote,

geïmporteerd worden uit de regio zijn gas en

aanboren voor hun calypso, reggae, Carnaval,

onaangeboorde markt. Kirk John-Williams,

asfalt uit Trinidad en Tobago, hout, delfstoffen

steelband, mode, keuken, en zo veel meer wat

een Trinidadiaanse investeerder die zes jaar

en bauxiet uit Guyana en bauxiet uit Jamaica.

we te bieden hebben,” zegt ambassadeur Singh.

in China heeft gewoond, gelooft dat deze

Maar dit kan slechts het begin zijn.

factoren hebben geleid tot de vraag naar

Gezondheidszorg

China van Trinidad en Tobago, is dit het ideale

Terwijl de Chinese bevolking is gestabiliseerd, is

“Meer financiële middelen zijn nu toegewezen

moment voor de regio om te profiteren van de

de groep mensen boven de 60 nu meer dan 13%

aan gezondheidszorg en maatschappelijk

vraag van het Aziatische land naar goederen

van de bevolking. Het percentage van mensen 14

welzijn voor ouderen. CARIFORUM-landen

en diensten afkomstig uit het Caribisch gebied.

jaar en jonger is ook gekrompen met tenminste 6%

zijn een ideale locatie voor het opzetten van

tussen 2000 en 2010, waardoor het een nieuw

bejaardentehuizen voor ouderen uit China, op

dieptepunt bereikte van 16,4% in 2013.

vrijwel dezelfde wijze dat hele gemeenschappen

Ambassadeur Singh, die aan het hoofd staat van de ambassade sinds die voor het eerst zijn

medische diensten die de regio kan leveren.

Voor Chandradath Singh, de ambassadeur in

van gepensioneerden nu in Miami en andere

deuren opendeed in februari 2014, meldt dat

Het een-kind-beleid van China heeft erin

een aantal recente initiatieven zijn genomen

geresulteerd dat het vruchtbaarheidsniveau

om buitenlandse investeringen aan te trekken.

is gekelderd naar 1,6 geboorten per vrouw,

Toerisme

ver onder het vervangingsniveau van 2,1

Voor degenen in de toeristische sector is er geen

Hij zegt, “om directe buitenlandse investeringen

geboorten. De daling van de beroepsbevolking

betere tijd om de Chinese uitgaande toeristen

aan te moedigen, heeft de overheid

betekent dat er minder ondersteuning zal zijn

aan te trekken, die nu de grootste groep toeristen

Amerikaanse steden worden gecreëerd, “zei hij.

www.carib-export.com

H a n del s- & e xport- hots po ts

vormen in de wereld en bekend staan om de

industrie de potentie heeft om meer bezoekers

grote bedragen die zij besteden wanneer zij in

naar onze kusten te brengen.

is, wordt dit opscheppen serieus genomen.” Hij voegde eraan toe dat “de landen die binnen

het buitenland reizen. Het Caribisch gebied zal moeten concurreren,

de CARIFORUM-regio vallen zeer unieke

Azië domineert de Chinese uitgaande

echter, met andere bestemmingen die dichter

ervaringen bieden vanuit een toeristisch

toerismemarkt,

voornamelijk

bij China liggen, zoals Indonesië, de Maldiven,

oogpunt. Dit betekent dat indien het goed

nabijgelegen steden in Zuid-Korea en Japan

Thailand en de Filipijnen die, net als het

wordt uitgevoerd, Chinese toeristen kunnen

de topposities innemen, omdat de reiskosten

Caribisch gebied, zon, zee en strand bieden.

gaan eilandhoppen hetzij met de cruiseboot

waarbij

of met het vliegtuig.”

aanzienlijk lager zijn dan voor de langeafstandsvluchten. Kleinere groepen Chinezen reizen naar

Ondanks dit, gelooft John-Williams dat het Caribisch gebied met succes kan profiteren

De investeerder zei ook dat de regeringen de

van deze markt als de regio samenwerkt.

wil moeten hebben om samen te werken zodat een goede Luchttransportraamovereenkomst

Noord-Amerika en Europa, met name Duitsland, vanwege het vereenvoudigde

“De CARIFORUM-regio moet een gezamenlijke

kan worden afgesloten die meer rechtstreekse

visumaanvraagproces. Veel landen hebben

aanpak overwegen van de ontwikkeling van

vluchten tussen China en de CARIFORUM-

visumplicht ofwel afgeschaft voor Chinese

de toeristische sector in het bijzonder voor

regio zouden moeten toestaan. Er moet ook

reizigers of hebben maatregelen genomen

de Chinese toerist. Het Caribisch gebied is

meer efficiëntie worden gerealiseerd door

om Chinese toeristen te trekken.

een unieke reisbestemming niet alleen voor

zowel publieke als private toerismelichamen

ontspanning, maar ook voor medisch en

entiteiten.

Ambassadeur Singh gelooft dat het aantrekken

zakelijk toerisme. De Chinezen zijn erg trotse

van deze toeristen eenvoudiger zal worden als

mensen; de mogelijkheid om te reizen en

“Chinese toeristen zullen geen grote afstand

Air China zoals verwacht directe vluchten zal

nieuwe markten en landen te verkennen geeft

afleggen naar de CARIFORUM-regio, tenzij

beginnen tussen Beijing en Havana. Hij gelooft

het individu het recht op te scheppen. In een

zij er vertrouwen in hebben dat de reis de

ook dat de nieuw opgerichte Chinese cruise-

land waar het concept van ‘face’ erg belangrijk

moeite waard zal zijn, dat hun veiligheid

www.carib-export.com

H a n dels - & ex port-hotspo ts

Chinese toeristen zullen geen grote afstand afleggen naar de CARIFORUM-regio, tenzij zij er vertrouwen in hebben dat de reis de moeite waard zal zijn, dat hun veiligheid wordt gegarandeerd en dat er voldoende infrastructuur aanwezig zal zijn.

www.carib-export.com

H a n del s- & e xport- hots po ts

wordt gegarandeerd en dat er voldoende

hun producten. Degenen die volledig gebruik

infrastructuur aanwezig zal zijn,” merkt John-

maken van de overheidsinvesterings- en

Williams op.

exportagentschappen hebben het voordeel dat er hulp wordt geboden de relevante introducties

Vooruitgang boeken

te maken om de weg vrij te maken voor een wederzijds voordelige zakelijke relatie.

Bedrijven uit landen in de regio die niet genieten van speciale handels- of vrijhandelsovereenkomsten

Terwijl John-Williams gelooft dat de oprichting

met China moeten flinke invoerrechten en luxe

van een handelsbureau een grote stap is

consumptiebelastingen betalen. En hoewel

in de richting van het verhogen van de

de Chinese regering de invoerrechten op luxe

regionale export, geeft hij de voorkeur aan de

artikelen, zoals cosmetica, mode en andere

persoonlijke benadering.

schoonheidsproducten, heeft verlaagd met 50% blijven de kosten voor export hoog.

“Ik geloof dat toegenomen uitwisselingen van mens tot mens van een educatieve, culturele

Bedrijven die willen exporteren naar China

en kunstzinnige aard ook erg belangrijk

zouden aanzienlijk kunnen profiteren van een

zijn wanneer wij proberen om sterke

regionale push, van zowel de overheid en de private

zakelijke banden met China te creëren. Veel

sector, waarbij de export van lokale goederen

CARIFORUM-bedrijven en -ondernemers

en diensten door middel van multilaterale

reizen nu vele malen per jaar naar China.

overeenkomsten wordt aangemoedigd. Een

Echter, er zijn nog steeds relatief weinig

gezamenlijke inspanning van CARIFORUM-

mensen uit de CARIFORUM die niet alleen

overheden zou hun onderhandelingspositie

geen vloeiend Chinees spreken, maar die ook

versterken in tegenstelling tot een poging om te

zijn opgeleid in de internationale politiek en

onderhandelen op basis van individueel land.

diplomatie met een focus op China. Er moet

Elk CARIFORUM-lidland heeft zijn eigen

meer belangstelling worden aangewakkerd

unieke handelsagenda en -behoeften, maar

bij en steun worden gegeven aan jonge

voor de toekomst is het belangrijk voor de regio

mensen om in China te studeren of om deel

om een collectieve onderhandelingsstrategie

te nemen aan school of sport en culturele

te gebruiken waarbij het zich positioneert om

uitwisselingsprogramma’s. “

betere handelsvoorwaarden te verkrijgen, met name als het gaat om de totstandkoming van

Cuba, hoewel geen CARIFORUM-staat, is een

een vrijhandelsakkoord.

Caribisch land dat zich onderscheidt in termen van het optimaliseren van deze vorm van

Ambassadeur Singh merkt dat er macht is in

uitwisseling met China.

aantallen wanneer men probeert de markt te penetreren en is van mening dat dit een

Cuba is goed gepositioneerd om niet alleen

winnende strategie kan zijn voor het inbreken

aanzienlijke handel te krijgen van China nu

in de rumindustrie.

de banden met de VS aan het ontdooien zijn, maar het zal in een betere positie zijn om

“CARIFORUM-bedrijven moeten profiteren van

te profiteren van het toegenomen Chinese

de grote en lucratieve Chinese markt, vooral de

toerisme naar de regio omdat het meer

markt voor rum die nog in China moet worden

Mandarijnsprekers en autochtonen heeft die

ontwikkeld. Echter, met hoge invoerrechten en

een aanzienlijke hoeveelheid tijd hebben

de concurrentie van andere merken, moet er

doorgebracht in China in vergelijking met de

een gezamenlijke inspanning van de CARICOM-

meeste andere CARIFORUM-landen.

landen worden gedaan om een gezamenlijke promotiecampagne te voeren om de zeer hoog

Als de regio moet profiteren van toegenomen

aangeschreven Caribische rum aan het Chinese

exporthandel met China moet het niet alleen

volk te presenteren,” zegt hij.

een verenigd front presenteren, maar moet het ook manieren vinden om de banden met de

Een van de belangrijkste zaken waarmee

wereldwijde supermacht te verdiepen op een

CARIFORUM-bedrijven worden geconfronteerd

tastbare wijze. Voor de CARIFORUM-landen zal

is de kwestie van samenwerking en

dit een stabiele basis voor verdere vooruitgang

vertegenwoordiging in China voor het verkrijgen

en wederzijdse welvaart tussen de regio en

van een betrouwbaar distributiekanaal voor

China bieden.

Mango Media Caribbean is een vooraanstaand public relations bedrijf gevestigd in Trinidad en Tobago met een mondiaal klantenbestand. Het team van schrijvers van dit bedrijf ontwikkelt, creëert en produceert kopij voor tijdschriften, websites en traditionele zowel als sociale media.

www.carib-export.com

H a n dels - & ex port-hotspo ts

Bedrijf om naar uit te kijken: Gopex International N.V.

Bedrijfsnaam

gesneden groenten en fruit. Het verse fruit

Gopex International N.V.

omvat passievrucht, watermeloen, ananas,

•

KLM Hoogste groei aan tonnage award

papaja, mango, knippa en ramboetan. Onze

•

HACCP/ISO 22000, januari 2014

Website

verse groenten bestaan uit sopropo, aubergine,

•

Emerging Exporter of the Year Award

www.gopex-internationalnv.com

antroewa, snijboon, paprika, oker, tajerblad,

(Paramaribo- Amsterdam)

(Opkomend exporteur van het jaar)

bitawiri, sim, kool, sla, selderij, tomaat en nog

Chief Executive Officer

veel meer. Wij leveren ook een verscheidenheid

Strategie om een markt te betreden

Bhiesnoepersad Gopal

aan fruitmengsels en andere niet-verwerkte

Gopex is eerst begonnen als een kleine

groenten.

leverancier van verse groenten. Echter, de

Leeftijd van het bedrijf 17 jaar

Locatie

ontwikkelingen in zowel de lokale als de

Exportmarkten

exportmarkten van de onderneming hebben

Nederland, Duitsland en het Verenigd

geleid tot specialisatie van onze processen,

Koninkrijk

verbetering van onze infrastructuur en verbetering van onze standaarden in een

Suriname

Grote exportsuccessen

poging om veilig voedsel te leveren aan

Productsamenvatting

•

Quality Era Award

onze consumenten. Gopex bevindt zich

Gopex International NV produceert zowel vers

•

SLM, Most outstanding Shipper

momenteel in de laatste fase om de Global

www.carib-export.com

H a n del s- & e xport- hots po ts

Good Agricultural Practices (GAP) certificering

de Emerging Exporter of the Year award

bestaat ook in Suriname en ambtenaren, als

te verkrijgen. We registreren ook al onze

hebben gekregen zijn doorzettingsvermogen

gevolg van de administratieve rompslomp en

handelingen met het oog op het behouden van

in alles wat we doen, investeren in duurzame

de beperkte samenwerking tussen afdelingen,

een sterk kwaliteitssysteem binnen het bedrijf.

landbouw, het verkrijgen van certificering (ISO

veroorzaken onnodig vertragingen bij de

/ HACCP, Global G.A.P.), sterk management

uitvoer van landbouwproducten die op

Beste exportlessen geleerd

en deskundig personeel, en het vervullen van

hun beurt ertoe leiden dat de opkopers in

Wij hebben het belang geleerd van het garanderen

onze maatschappelijke verantwoordelijkheid.

onze exportmarkten producten van lagere

van veilige hygiënische producten aan onze

kwaliteit ontvangen. Om bedrijven te helpen

Algemene aanbeveling over ondersteuning die exporteurs nodig hebben

deze moeilijke obstakels te beheersen, is er

Naam van de prijs die aan uw bedrijf is toegekend

Onze ervaring is dat de landen in de

te vergemakkelijken. Misschien dat training

CARICOM, zoals Trinidad, Barbados en Saint

van de boeren zou helpen. Er is ook behoefte

“Emerging Exporter of the Year Award”

Lucia een hoge mate van bureaucratie hebben

aan bijstand op het gebied van het verwerven

en ingewikkelde documentatie, waardoor het

van certificering, zoals Global G.A.P. wat zal

Belangrijkste succesfactoren

moeilijk is voor de Surinaamse producenten om

leiden tot het openen van een scala aan markten

Factoren die ervoor hebben gezorgd dat wij

te exporteren naar deze landen. Bureaucratie

voor exporteurs.

consumenten. Ons motto is “Veilig voedsel is onze prioriteit”.

www.carib-export.com

behoefte aan meer toegang tot informatie van autoriteiten over wat nodig is om de uitvoer

H a n dels - & ex port-hotspo ts

Laten we eerlijk zijn. In de meeste landen die deel uitmaken van de CARIFORUM-regio worstelen musici

Op weg naar het Zuiden:

en andere artiesten om inzicht te krijgen in hoe ze

Kansen creëren voor Caribische muzikanten in Brazilië

enorme omvang is Brazilië, onze Portugees-sprekende

hun publiek en bereik kunnen uitbreiden, omdat een concrete muziekindustrie ontbreekt. Echter, er zijn vele onaangeboorde markten dicht bij het Caribisch gebied die, hoewel duidelijk uniek, elementen van culturele affiniteit delen die moeten worden gebruikt als hefboom om toegang te krijgen. Gezien alleen al de zuidelijke buur, zeker het ontdekken waard als bestemming voor muzikale acts. Meeliftend met de Wereldkampioenschappen in 2014 en de komende Olympische Spelen in 2016, komt de wereld niet alleen in Brazilië samen voor de sport, maar ook voor muziek, mode en andere aspecten van cultuur. Het is belangrijk dat het Caribisch gebied dit feest niet mist! Caribische artiesten zijn meestal niet gericht op Brazilië, maar het duo dat gevestigd is in zowel Trinidad en Tobago en het Verenigd Koninkrijk Jus Now, (bestaande uit

DOOR SHYAMAL CHANDRADATHSINGH

Keshav Chandradath Singh, of Lazabeam, uit Trinidad en Tobago, en Sam Chadburn van Interface, uit Bristol, Verenigd Koninkrijk) heeft onlangs deelgenomen aan een mini-tournee door Brazilië, in samenwerking met de British Council, als onderdeel van een initiatief

www.carib-export.com

H a n del s- & e xport- hots po ts

genaamd Bass Culture Clash. “Een van de meest

moderne invloeden, zoals electronica, funk en jazz

gemakkelijk is om een weg naar succes in kaart

spraakmakende acts die voortkomt uit Trinidad

versmelten. In veel opzichten is Brazilië een neef

te brengen. Muzikale acts uit de CARIFORUM-

en Tobago’s recente romance met elektronische

van het Caribisch gebied. Terwijl er verschillen

landen zijn van oudsher gericht op onze Noord-

muziek, Jus Now, staat bekend om zijn Britse dance

zijn in de taal die gesproken wordt, delen beide

Amerikaanse buurlanden en Europa, want dat

hitsingle, “Tun Up”, evenals de productie van en het

gebieden een etnische diversiteit en een passie

zijn de markten die erkend zijn als “de makers

werken aan tracks voor artiesten zoals Bunji Garlin,

voor voetbal, carnaval en vooral door percussie

van sterren”, waar een weinig bekende Caribische

Machel Montano en Beenie Man.

gedreven muziek. Percussie vormt het hart van

act, zoals Bob Marley of Buena Vista Social Club

de Braziliaanse muziek en om steden als Rio, Sao

erkenning kunnen krijgen en wereldwijde roem

Met betrekking tot het optreden als Caribische

Paolo of Recife te ervaren, moet men begrijpen hoe

bereiken. Bovendien, zijn deze markten de locatie

act in Brazilië, zegt Lazabeam: “hoewel de

muziek in het leven van de Brazilianen is verweven.

van de Caribische diaspora die hunkeren naar sterren uit hun thuislanden, meestal in bepaalde periodes

Braziliaanse geschiedenis zwaar doorweegt naar de Portugese kant, hebben zij zeer sterke

Lazabeam voegt eraan toe dat “het optreden in

van het jaar, zoals carnaval of nationale feestdagen.

Afrikaanse roots, die ik met hen deel door

Brazilië als Caribische muzikant in zekere zin

De meeste muzikanten hebben geen inzicht in de

mijn muzikale roots in Trinidad. In Brazilië is

aanvoelde als een pelgrimstocht naar de bron van

mogelijkheden van het doorbreken op of penetreren

‘Candomble’ zeer vergelijkbaar met de ‘Orisha’-

een van ‘s werelds grootste drumculturen. Wat

van Zuid-Amerika, vooral het Portugees-sprekende

tradities en -ritmes die we in Trinidad en Tobago

het meest opvalt is dat, zelfs in de meest moderne

Brazilië. Het is handig om Brazilië dan een beetje te

kennen, en als drummer vond ik het een hele

vormen, Braziliaanse muziek altijd een sterk element

begrijpen en de mogelijkheden die daar liggen voor

studie in contrast en vergelijking. “

van hun traditionele drumcultuur incorporeert. Of

opkomende en gevestigde muzikale acts.

het nu gaat om samba, pagode, samba reggae of zelfs Braziliaanse muziek, of Música Popular

Braziliaanse hiphop en dancemuziek, men kan bijna

Brazilië, het grootste en meest bevolkte land in Zuid-

Brasileira, is heel divers. Enkele van de

altijd een drumsectie vinden aan de voorkant van het

Amerika werd gesticht in 1822 als een monarchie,

belangrijkste traditionele stijlen zijn: samba,

podium, naast de zangers. Dit is hetzelfde voor hun

en bereikte zijn huidige republikeinse staat in 1889.

pagode, forró, bossanova, jovem guarda,

opgenomen muziek. “

Meer dan 204 miljoen mensen noemen Brazilië

batacuda en axe. Deze worden vergezeld door

hun thuis, waardoor het de tweede grootste

een groot aantal nieuwe stijlen zoals tecnobrega

Een snel veranderende muziekindustrie in een

demografische markt van het westelijk halfrond is

en baile funk, die meer traditionele stijlen met

geglobaliseerde wereld betekent dat het niet

na de Verenigde Staten van Amerika.

Quick Facts Snelle feiten Grootte: 8.514.877 km2 Pop: 204.716.890 Hoofdstad: Brasilia Munteenheid: Real Wisselkoers: R 3,49 tot US $ 1 Belangrijkste economische activiteiten: Landbouw 8%, industrie 22%, diensten 70% Bron: CIA World Factbook 2015

www.carib-export.com

H a n dels - & ex port-hotspo ts

De creatieve industrie is big business in Brazilië. Er werken meer dan 11 miljoen mensen in en volgens het secretariaat van de creatieve economie, een politiek orgaan onder het Ministerie van Cultuur, kunnen personen binnen deze sector tot 42% meer verdienen dan het nationale gemiddelde. Na een decennium van gemiddelde groei van 5%,

een politiek orgaan onder het Ministerie van

content, optredens en merchandising allemaal in

is de Braziliaanse economie nu de 6de grootste

Cultuur, kunnen personen binnen deze sector

handen zijn van één entiteit. Deze onafhankelijke

in de wereld. De omvang van de markt heeft het

tot 42% meer verdienen dan het nationale

organisaties zijn leniger dan de grote spelers en zijn

land een plaats tussen de veelbesproken BRIC

gemiddelde. In het eerste decennium van

in staat zich aan te passen om tegemoet te komen

(Brazilië, Rusland, India en China) opkomende

de 21e eeuw lag de groei van de Braziliaanse

aan de behoeften van het Braziliaanse publiek wat

economieën bezorgd, die toonaangevend zijn in

muziekexporten gemiddeld rond 15% jaar-op-

content betreft. Voor meer gevestigde artiesten in

de wereldwijde uitbreiding van de markt. Brazilië,

jaar, maar de verzadiging in de diasporamarkten

het Caribisch gebied, is het onderhandelen over

is samen met andere landen, een aantrekkelijke

en de komst van de digitale contentrevolutie

distributie met een van de grotere onafhankelijke

bestemming voor vele Caribische productie-

heeft dit cijfer sterk vertraagd in de afgelopen

labels in Brazilië een potentiële weg om toegang

en dienstverlenende bedrijven, maar toegang

vijf jaar . Volgens de International Federation

te krijgen tot de markt.

tot de markt is enigszins mysterieus gebleven.

of the Phonographic Industry (IFPI), die de

CARICOM heeft geen vrijhandelsovereenkomst

verkoop van muziek wereldwijd volgt, groeide

Lokale vraag naar content is op een unieke wijze

met Brazilië en hoewel de handel tussen de regio

de Braziliaanse opgenomen muziekindustrie met

blijven groeien in een zich ontwikkelende markt.

en Brazilië is toegenomen in het recente verleden,

2% in 2014 tot US $ 246.000.000, waarbij 30%

Mobiele telefoons zijn één van de belangrijkste

is het meestal in het voordeel van Braziliaanse

van die groei wordt gegenereerd uit de digitale

mechanismen voor het leveren van content.

bedrijven. Zoals met de meeste nieuwe dingen

verkoop van muziek.

De internet penetratiegraad van huishoudens is laag in Brazilië, maar de penetratie van

kan er schroom zijn aan de kant van de Caribische

muzikale acts, vanwege de onbekendheid met de

In overeenstemming met de trends in de wereld, is

mobiele telefoons is hoog. Er is dus gelegenheid

markt, maar dat zou geen belemmering moeten

de piraterij uitgegroeid tot een groot probleem in

om zich op Brazilië te richten via digitale

zijn, vooral gezien de enorme mogelijkheden die

Brazilië, wat heeft geleid tot een inkrimping van

downloads en mobiele serviceproviders. In

beschikbaar zijn.

grote labels, zoals Sony en Warner in de markt.

2015, kregen 28,2% van de Brazilianen toegang

Veel onafhankelijke labels, zoals Som Livre,

tot hun content via abonnementsdiensten. Veel

De creatieve industrie is big business in Brazilië.

zijn in staat geweest om te concurreren met de

artiesten in het Caribisch gebied maken gebruik

Er werken meer dan 11 miljoen mensen in en

grotere spelers met behulp van een model van

van iTunes, Amazon Music, Spotify of andere

volgens het secretariaat van de creatieve economie,

volledige serviceverlening, waarbij de levering van

digitale contentproviders en de meeste van

www.carib-export.com

H a n del s- & e xport- hots po ts

Caribische acts zouden er goed aan doen een studie te maken van de stad São Luís do Maranhão, die wordt beschouwd als de reggae en dancehall hoofdstad van Brazilië. deze leveranciers hebben een aanwezigheid in

helemaal op de hoogte van zowel het jargon en de

sociale platforms, hebben opkomende acts uit het

Brazilië. Daarnaast zijn diensten, zoals Deezer en

stijl van de Caribische hedendaagse muziek. Om

Caribisch gebied ongekende toegang gekregen

Napster, partnerschappen aangegaan met lokale

een zeer populaire act als voorbeeld te noemen,

tot hun collega’s in Brazilië, die ze kunnen

mobiele telefoonaanbieders die zijn ingevoerd

Carlinhos Brown is de grootste mannelijke act in

gebruiken om samenwerkingen en uitwisselingen

om te profiteren van het penetratieniveau van

Brazilië. Hij heeft zijn carrière gemaakt door een

te initiëren. Aansluiting vinden in markten via

de mobiele telefoon.

stijl te cultiveren en beheersen genaamd ‘Samba

collega-muzikanten stelt opkomende acts in

Reggae’, wat internationaal bekend is.”

de gelegenheid om gelijkgestemde personen te

Brazilië is ook bekend om zijn zomerfestivals

vinden die veel meer kunnen blijken te zijn dan

en festivals die het gehele jaar door worden

Caribische acts zouden er goed aan doen een

gehouden. Hoewel Rock in Rio nog steeds het

studie te maken van de stad São Luís do Maranhão,

grootste festival is, bestaan er nog vele andere

die wordt beschouwd als de reggae en dancehall

Gebruik maken van de nationale creatieve

festivals die kansen bieden aan acts in genres

hoofdstad van Brazilië.

kunsten of exportbevorderingsbureaus in de

als jazz, elektronica en pop. Reggae is een

relevante gidsen in een onbekend land.

hele regio vormt een andere manier om de

standaardgenre voor het festivalcircuit en vele

De grootste kans voor marktpenetratie komt voort

markt te betreden. Brazilië begrijpt, met het

grote Jamaicaanse acts hebben opgetreden in heel

uit de wens van de Braziliaanse muziekindustrie

oog op het uitbreiden van zijn eigen markten,

Brazilië. Tijdens hun recente tournee, merkte Jus

om voortdurend de sound van Brazilië te evolueren

dat het land zijn eigen acts moet steunen

Now de sterke affiniteit op die Brazilianen hebben

zodat hun muziek relevant blijft, zoals blijkt uit

zodat zij evenementen en festivals over de

met reggaemuziek.

samba reggae, en baile funk. De kans die Jus Now

hele wereld kunnen aandoen. Apex Brazil

kreeg om op tournee te gaan in Brazilië sproot

en de Brazil Music and Arts Association

“Van wat ik hoorde, voor ik zelfs naar Brazilië

voort uit een verzoek om een track te remixen

hebben samengewerkt om het Brasil Music

was geweest, was in het bijzonder de honger naar

voor een opkomende elektronische muziekgroep

Exchange (BMX) platform aan te maken

reggae erg groot. Dit werd overweldigend bevestigd

uit Brazilië, A.MA.SSA. Deze samenwerking

zodat mogelijkheden voor Braziliaanse

toen ik op tournee ging. Reggae en dancehall

stelde jonge Brazilianen bloot aan het geluid van

muzikanten kunnen worden geïdentificeerd

liefhebbers hebben al onze optredens bijgewoond,

Jus Now. Met de connectiviteit geboden door

en geëxploiteerd. Door het creëren van

en de promotors en andere acts waren allemaal

Facebook, Twitter, SoundCloud en andere online

uitwisselingen met een agentschap zoals BMX

Festivals in Brazilië Dit is een lijst van de grotere festivals in Brazilië, maar het is niet uitputtend: Rock in Rio Music Festival (bijna 500 acts spelen op Rock Street buiten het festival) http://www.rockinrio.com.br/ Tomorrowland http://www.tomorrowlandbrasil.com SWU Music and Arts Festival http://site.swu.com.br Porto Musical http://www.portomusical.com.br/en/ Garden Festival http://www.gardenfestival.com.br MIMO Festival http://www.mimo.art.br

www.carib-export.com

H a n dels - & ex port-hotspo ts

kunnen nationale agentschappen muzikale acts

om naamsbekendheid te creëren en goederen,

goede publiciteit er voor kan zorgen dat een act

van hun land een vereenvoudigde toegang tot

diensten en cultuur te promoten. Lazabeam

slechts lokaal gezien wordt.

de Braziliaanse markt verschaffen en toegang

vertelt over een soortgelijke ervaring tijdens de

krijgen tot Braziliaanse acts waarmee allianties

laatste Olympische Spelen.

Met alle goede muziek die wordt geproduceerd in het Caribisch gebied op het moment, en met

en samenwerkingsverbanden kunnen worden gesmeed. Voor diegenen die geïnteresseerd zijn

“Tijdens de maand-lange festiviteiten, zal elke natie

de digitale hulpmiddelen die nu beschikbaar zijn

in elektronische muziek, kan Porto Digital

een soort van cultureel contingent meebrengen,

om muzikale acts hun eigen pad op te laten gaat,

een weg bieden om bekend te raken met het

hetzij met private of overheidssponsoring. Ik

biedt Brazilië een kans die moet worden benut.

nieuwste Braziliaanse talent.

heb dit ervaren tijdens de Olympische Spelen in

In het komende jaar zal een constante stroom

Londen, ik was zelfs een gezant voor de muziek

Bruikbare Websites

van mijn land in het Olympisch dorp.”

Jus Now (soundcloud.com/jusnow) A.MA.SSA (soundcloud.com/amassa)

van activiteiten kansen bieden aan Caribische artiesten om op te treden in Brazilië.

Hij waarschuwt echter dat deze kansen zo

Brasil Music Exchange (BMX)

Afgelopen Olympische Spelen zijn gebruikt

vroeg als mogelijk door artiesten en promotors

(bma.org.br/brmusicexchange)

als een kans door veel deelnemende landen

aangegrepen moeten worden, omdat onvoldoende

Porto Digital (portodigital.org/home)

Shyamal Chandradath Singh is de vice-president van Investor Sourcing bij InvesTT Trinidad en Tobago. Hij is ook een professionele muzikant en geluidstechnicus, die heeft gewerkt met vele topartiesten in Trinidad en Tobago. Shyamal, die heeft gewoond en gewerkt in de Verenigde Staten, Canada, India en China, heeft ruime internationale ervaring en taalvaardigheden die hij toepast in zijn professionele hoedanigheid.

www.carib-export.com

ons concurrentievoordeel

On s concurrent ievoordeel

Fijne Cacao:

Versterking van de Sector aan de Aanbodzijde Door Innovatie DOOR Vernon Barrett

De legendarische fijne cacaosector van het

wereldproductie, vóór de ontdekking van ruwe

cacaoboter, cacao-extract, chocolade enz., werd

Caribisch gebied maakt een heropleving

olie en de oprichting van de petrochemische

in deze overzeese landen gedaan.

door. De transformatie is veroorzaakt door de

industrie. Meer dan 30.000 ton cacaobonen

toepassing van innovatieve industriemodellen

werden geëxporteerd op het hoogtepunt van

Toen de 21e eeuw zijn intrede deed, had het

die meer relevant zijn voor de heersende socio-

de productie in de jaren 1920. Hoewel de sector

Caribisch gebied nog zijn cacaobomen en de

economische context in de Caribische landen.

in verval raakte in de naoorlogse periode, bestaan

cacaopeulen waarvan de alomtegenwoordige

De transitie in deze sector helpt investeerders

er nu nog enkele grote cacaoplantages (meer dan

chocoladevoedingsproducten en dranken uit

en belanghebbenden om te profiteren van de

200 hectaren in grootte) die uitsluitend het

de westerse diëten zijn afgeleid. Hoewel veel

vele aantrekkelijke mogelijkheden geboden

cacaogewas verbouwen, in de eerste plaats voor

aan het veranderen was en blijft evolueren -

door fijne cacao gedreven door de toegenomen

de export van de bonen.

in termen van de downstream-productie van

mondiale vraag van de consument naar deze

chocolade in de hele wereld en de wereldwijde

kwaliteitsbonen en de daarop gebaseerde

Echter, in het geheel Caribisch gebied zijn

consumptietrend naar donkere chocolade,

afgeleide producten.

er in werkelijkheid weinig cacaoboeren. Er

gezondheidsdranken, supervoedsel, mini

zijn wel veel zelfvoorzienende boeren die

‘boon-tot-reep’ verwerkingsfaciliteiten, enz., is

Fijne cacaobonen worden reeds meer dan 300

cacao verbouwen als een van de verschillende

de basis van cacaoverbouwen in de Caribische

jaar geteeld, gedroogd en gefermenteerd in het

gewassen en hun arealen zijn, individueel,

landbouwbedrijven nauwelijks veranderd.

Caribisch gebied. Toen het gewas voor het eerst

vrij klein. De traditionele constructie in

Maar, buiten de rurale gemeenschappen en

werd geïntroduceerd door de koloniale machten,

de cacaosector was zodanig dat deze kleine

cacaovelden, hebben de meeste Caribische

met cacaoplanten uit Zuid- en Midden-Amerika,

boeren alleen maar hun verse natte cacaobonen

landen zich in vele aspecten met de opkomst

waren de landen in de regio in een geheel andere

verkochten aan een door de overheid

van de grote metropolen ontwikkeld. Zelfs de

situatie. Die landen, met hun goedkope arbeid

gecontroleerde centrale verwerkingsfaciliteit

kleinere eilanden hebben economisch belangrijke

en grond, produceerden grondstoffen (gedroogde

waar het werd gekocht tegen een vrij vaste

toeristische badplaatsen. Stedelijke migratie

cacaobonen) als inputs voor verwerking in de

prijs, waarna het gefermenteerd en gedroogd

lijkt tegenstrijdig aan rurale economische

metropolen waar de kwaliteit van het product

werd. Dezelfde regeringsentiteit (meestal

ontwikkeling. In deze ontwikkelingslanden is de

in hoog aanzien stond.

aangeduid als de overheidscacaoraad) regelde

economie van cacaobonenverbouwing radicaal

ook de doorverkoop van deze verwerkte

veranderd sinds haar oprichting, waardoor het

Trinidad en Tobago, in het bijzonder, was

bonen aan buitenlandse kopers - handelaren

huidige cacao-industriemodel verouderd is en

een door cacao-gedomineerde economie

en / of eindgebruikers. Het grootste deel

er dringend behoefte is aan een significante

die goed was voor 20 procent van de totale

van waardevermeerderende verwerking tot

innovatie.

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

Transitieproblemen productiviteitswinsten en verhoogde economische waarde

Europese Unie in partnerschappen bedacht en

groot aantal kleine, aangrenzende boerderijen.

geleid door het Caribbean Fine Cocoa Forum

Deze nieuwe methodologie resulteerde in

(Caribisch Fijne Cacaoforum - CFCF).

efficiëntietoename in de arbeid op dusdanige wijze dat een team van vier werknemers 2

Dit innovatieproces begon op het gebied waar velen het “gebrek aan arbeid” en de “vergrijzing

Eén van deze projecten, RECREATE (een acroniem

hectaren aan cacaovelden per dag konden

van de agrarische bevolking” betreurden. De

voor RE-engineering Cocoa Rural Economy through

rehabiliteren in plaats van 0,5 hectaren per dag

waarheid was dat de inkomsten uit de landbouw

Agro-processing, eco-Tourism & Entrepreneurship –

onder het gangbare arbeidsmodel.

veel aantrekkelijker moeten zijn en een zekerder

Rurale Cacoa-economie door landbouwverwerking,

en beter levensonderhoud bieden, voordat

eco-toerisme en ondernemerschap) verschafte een

Bovendien leverde dit dramatische verhogingen

jongeren interesse zullen hebben te werken

concept over wat mogelijk was om lage productiviteit

op van de cacaoboonproductie door

in de cacaosector. Om dit mogelijk te maken

en slechte operationele efficiëntie in cacaovelden te

meerdere gelijktijdige interventies waardoor

moet meer economische waarde uit het gewas

verbeteren.

cacaoboonopbrengsten stegen naar 4 tot 5 maal de historische niveaus. Deze projectinitiatieven

worden verkregen door het verhogen van de lokale en regionale meerwaarde en verhoogde

Conventionele arbeidsmodellen werden

waren gericht op het juist onderhoud van de

productiviteit die in het proces moet worden

vervangen door beproefde “industriële

velden, snoeien van bomen, beperkte bemesting

gerealiseerd. Anders zullen deze boeren ervoor

methodologieën”, gebaseerd op de toepassing

en tijdig oogsten, waardoor de productiviteit

kiezen andere, meer economisch aantrekkelijk

van moderne elektrische gereedschappen, ATV’s,

van de arealen steeg van 0,3 ton tot 1,5 ton

gewassen te verbouwen en hun kinderen zullen

mobiele technologieën (bv 3G mobiele telefoons

cacaobonen per hectare.

migreren van hun rurale gemeenschappen naar

en GPS), specialisatie van de arbeidstaken en het

stedelijke gebieden, of daarbuiten.

managen van goed opgeleide, gemotiveerde teams.

Dit opnieuw uitvinden en herstructureren van

Het conventionele “arbeidsmodel van

de fijne cacao-industrie in het Caribisch gebied

de individuele landbouwer” dat met het

moest worden gedaan, in de eerste plaats, vanuit

cacaoverbouwings- en -oogstproces was

het perspectief van de kleine boer en zijn of

verbonden, werd vervangen door het opzetten

haar gemeenschap. Vanuit dit perspectief is de

van kleine, mobiele teams van getrainde

strategische transformatie van de sector in gang

specialisten die waren uitgerust met moderne

gezet in de afgelopen vijf tot zes jaar met een reeks

elektrische gereedschappen om de cacoabomen

van innovatieve projecten gefinancierd door de

te snoeien, behandelen en oogsten op een

www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

De handel in cacaobonen binnen het Caribisch gebied moet zorgvuldig worden gefacilieerd (geen tarieven of invoerrechten, sterke bestrijdingsmaatregelen tegen ziekten, etc.) om de synergie van de comparatieve voordelen in de hele regio volledig te realiseren. Dit gecombineerde effect van toegenomen

te behalen, door het maken van nieuwe smaken

productiviteit van de cacaobomen en verbeterde

in premium geprijsde cacao met een grotere

operationele arbeidsefficiëntie leidde tot veel

marktsegmentatie en specialisatie. Geografische

Verder van huis maakt de toegang tot de grootste

grotere winstgevendheid en meer inkomsten

aanduidingen zijn een marketingmechanisme

en rijkste exportmarkten in de VSA, Canada en de

voor de nieuwe generatie van cacaoboeren die

voor het bekomen van hogere prijzen voor de

Europese Unie de toegevoegde waarde in deze sector

deze methoden adopteerden.

van de cacao-afgeleide producten, waaronder

ook aantrekkelijk voor buitenlandse investeerders.

Concurrentiepositie, toegevoegde waarde en het aantrekken van meer investeringen

gezondheidsvoedsel, zoetwaren, dranken, cacaopoeder, cacao-extract en cacaoboter.

Sterker nog, een paar buitenlandse investeerders zijn al aanwezig met Hotel Chocolat (Saint

Het Caribisch gebied heeft ook een uitstekende

Lucia) en de Diamond Chocolate Company

trackrecord van innovatieve agroverwerking

(Jouvay, Grenada) die zich in de voorhoede

Hoewel productieniveaus van fijne cacao goed

met een toegevoegde waarde van zijn gewassen

van deze investeringsactiviteit hebben

zijn voor slechts vijf procent van het gewicht van

voor het vermarkten in de hele wereld van

begeven. Ze bieden beiden nuttige inzichten

de totale mondiale cacaocijfers, is er een hoge

voedingsmiddelen en dranken. Bijvoorbeeld

in mogelijke investeringsmodellen in het

premiumprijs op het product in vergelijking met

rum (van de suikerindustrie), Tia Maria &

Caribisch gebied, met name als het gaat om

bulkcacao. Generaties lang is de huidige kwaliteit

Sangster’s likeuren (van koffie), Ting frisdrank

joint ventures. De toenemende beschikbaarheid

van cacao uit de meeste Caribische landen

(van grapefruit), Angostura Bitters, exotische

van meer betaalbare, moderne, geïntegreerde

universeel geclassificeerd als fijne cacao en die

gerechten, zoals “jerk” van kruiden en specerijen.

minibedrijven die chocolade verwerken van “boon tot reep” zal alleen dit soort

classificatie alleen zorgt voor een premiumprijs

lokale telers voor hun cacaobonen te verhogen.

van 50 tot meer dan 100 procent van de prijs

Dus het komt niet als een verrassing dat de

investeringsondernemingen in het Caribisch

van bulkcacaobonen. Fijne cacao en de derivaten

afgelopen 10 jaren of zo, de Caribische markt

gebied doen toenemen in de komende jaren.

daarvan zijn in essentie nicheproducten en de

een groeiende lijst van lokale chocolatiers heeft

concurrentiepositie in de markt is vooral op

opgeleverd - Cocobel (Isabel Brasch, Trinidad),

De handel in cacaobonen binnen het Caribisch

kwaliteit en differentiatie en niet op prijs.

Chocolate Dreams (Michelle Smith, Jamaica),

gebied moet zorgvuldig worden gefacilieerd

Tobago Estates Chocolates (Duane Dove,

(geen tarieven of invoerrechten, sterke

Gelegen in Centeno in Trinidad en Tobago is

Tobago), Exotic Caribbean Mountain Pride

bestrijdingsmaatregelen tegen ziekten, etc.) om

‘s werelds grootste opslagplaats van genetisch

(Astrida Saunders, Trinidad) en de Grenada

de synergie van de comparatieve voordelen in

materiaal voor cacao - de Internationale

Chocolate Company, onder andere. Zij brengen

de hele regio volledig te realiseren. Bijvoorbeeld,

Genenbank voor Cacao, ongeveer 40 hectare

een indrukwekkende reeks van wereldklasse

lage energiekosten in Trinidad werken in het

met diverse soorten cacaobomen geïmporteerd

voedingsproducten van hoge kwaliteit, drank en

voordeel van energie-intensieve verwerking van

uit de Amazone en Midden-Amerika. Deze

gezondheidsproducten gemaakt van cacoa voor

de bonen, terwijl grotere toeristische toeloop in

hulpbron was aanvankelijk de aanleiding tot de

de lokale markt bijeen. Deze bedrijven hebben

Jamaica in het voordeel werkt van de verkoop van

Trinitario fijne cacaovariant die werd verkregen

een enorme kans om verder te groeien en voor

cacao-eindproducten in deze markt.

door hybridisatie. Nu is de verleiding nog meer

nieuwkomers om de 30 miljoen toeristen die

kwaliteitsdifferentiatie mogelijk te maken met

de CARIFORUM-regio bezoeken te voorzien

Overheidsrol & -ondersteuning

innovatieve genetische manipulatie die gebruik

van hoogwaardige chocolade merkproducten

In het algemeen spelen de regeringen van het

maakt van smaakprofilering en de genenbank kan

verkocht tegen hoge prijzen. Toegenomen vraag

Caribisch gebied hun rol in de ondersteuning van de

worden gebruikt om verder concurrentievoordeel

kan alleen dienen om de prijs betaald aan de

transformatie van de sector door liberalisering van de

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

De volgende fase in producten procesinnovatie van de fijne cacaosector in het Caribisch gebied is al in gang gezet met een US $ 2,5 miljoenproject. binnenlandse markten voor de aankoop en verkoop

Ondersteunende infrastructuur van de

is al in gang gezet met een US $ 2,5 miljoen

van fijne cacaobonen. Overheidsmonopolies

sector - boomkwekerijen voor de productie

project om de International Fine Cacao

in de sector worden vervangen door een meer

van cacao; kiemplasma kweekprogramma’s;

Innovation Centre (IFCIC – Internationaal

en rurale wegeninfrastructuur;

Innovatiecentrum voor Fijne Cacoa) op te

Actualisering van de wetgeving inzake

richten binnen de Universiteit van de West

gegeven om de toekomst van de fijne cacao-industrie

kwesties die de hedendaagse ontwikkeling

Indies in Trinidad in samenwerking met de

veilig te stellen.

van rurale ondernemingen beïnvloeden -

CFCF, de Cocoa Research Centre (CRC) en

bv maatregelen voor het tegengaan van

Newer Worlds, UK.

•

concurrerende markt, maar er zijn nog belangrijke vlakken waarop overheidssteun moet worden

coördinatie

tussen

•

stroperij en diefstal van vee in de weide en de

overheidsministeries in Jamaica door middel

wegenverkeerswet (met betrekking tot het

Dit innovatiecentrum zal de infrastructuur voor

van projecten geïnitieerd door CFCF en

gebruik van All Terrain Vehicles, ATV’s);

actieonderzoek, ontwikkeling, experimenten

gefinancierd door de Europese Unie en deze

•

praktische

en bedrijfsmodellen bieden zodat meer

moeten voortgaan en toenemen in intensiteit.

eigendomsmaatregelen voor landbezit,

economische waarde uit de cacaoboon kan

Dergelijke initiatieven zorgen voor synergie

waardoor kleine boeren gemakkelijker bij

worden gehaald. Dit zal geschieden door

in de middelen van landbouwhogescholen

de bank terecht kunnen;

middel van het aanbieden van gespecialiseerde

(Ministerie

van

Onderwijs)

•

invoer ing

van

Het opstellen van wetgeving over micro-

apparatuur en de know-how om de bonen

landbouwonderzoekscentra (Ministerie

financiering en het ondersteunen

om te zetten in de vele downstream-derivaten

van Landbouw), het betrekken van rurale

van gesubsidieerde leningen tegen de

- cacaoboter, cacaopoeder, cacaomassa, cacao-

jeugd betrokken en geïnspireerd door

biologische activa die door de cacaobomen

extract en couverturechocolade - die de basis

vertegenwoordigt worden; en

creëren voor diverse consumentenproducten

Bevordering en bescherming van de mondiale

in de voedsel-, dranken- en gezondheidssector.

van het Ministerie van Handel en Industrie

branding, de kwaliteit van de fijne cacaobonen

Incubatie is ook onderdeel van de

(agrarische verwerking) en het Ministerie van

en de daarvan afgeleide producten.

dienstverlening van het centrum, waarmee

potentiële ondernemingsprojecten. Verdere initiatieven zijn gepland voor het koppelen

•

clusters van ondernemers met zakelijke,

Toerisme (toeleveringsketen aan toeristen als eindgebruikers). Elders is het Cipriani

Verder, pan-Caribische gouvernementele

financiële, operationele, marketing, handels-

College in Trinidad bezig met het ontwerpen

samenwerking om de marktwerking in een

en exportdeskundigheid worden ondersteund.

van ondersteuningsprogramma’s voor het

aantal aspecten meer geïntegreerd te maken

ontwikkelen van modellen voor hedendaagse

zal helpen de risico’s van onderbreking van de

De voltooiing van het innovatiecentrum is

collectieven en coöperaties waarvan honderden

bedrijfsvoering als gevolg van klimaatverandering,

gepland voor 2017 en het project is momenteel

kleine cacaoboeren in het Caribisch gebied

milieuschade, het uitbreken van ziekten enz., te

open voor contact en overleg met de regionale en

kunnen profiteren.

helpen opvangen.

internationale publieke en private sector om de

Andere praktische manieren waarop

De toekomst ligt bij innovatie

Caribische regeringen de fijne cacaosector

De volgende fase in producten procesinnovatie

fijne cacaosector in het Caribisch gebied, zodat de

kunnen helpen, zijn:

van de fijne cacaosector in het Caribisch gebied

opleving voortduurt tot ver in de volgende eeuw.

interessante mogelijkheden te bekijken voor het stimuleren van duurzame ontwikkeling van de

Vernon “Patrick” Barrett is een internationale business consultant die gespecialiseerd is in wereldhandel, de ontwikkeling van bedrijven en transformaties in de innovatieve sector als uitvoerend directeur van New Worlds (UK). Hij is tevens directeur van het Caribische Fijne Cacao Forum.

www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

Caribische Fijne Gearomatiseerde Cacao: Een Mondiale Niche? DOOR Lorraine Waldropt

Champagne - overdadig en voortreffelijk - is een

op te bouwen, zoals de druivenindustrie in

champagnesucces en dat zijn de kwaliteit en

niche-product met een concurrentievoordeel,

Champagne. Ondanks de grote vraag naar fijne

specialistische branding.

zeer gedifferentieerd en gespecialiseerd voor

gearomatiseerde cacao uit het Caribisch gebied,

een elitemarkt. Inderdaad, de drank wordt

waar een goede vraag naar is in de wereld van

In zijn cacao-tot-chocoladereis, heeft Christy

gebrand, gebotteld en zodanig vermarkt dat

de elite chocolatiers, is de CARIFORUM-cacao

fijne chocolade geproefd van de grootste en

degenen die ernaar vragen de prijs moeten

goed voor slechts 5% van de wereldproductie.

kleinste merken ter wereld, en hij en zijn Direct

betalen. Verplaats nu uw blik naar donkere

Ongeacht de hoge ontwikkelingsmogelijkheden

Cacao-team zijn de belangrijkste motor geweest

chocolade gemaakt van cacao afkomstig uit het

en premiumprijzen geboden voor fijne

in het begeleiden van een gerichte ontwikkeling

Caribische gebied - de zachte hemelse smaak

gearomatiseerde cacao, gaat de Caribische

van de cacaoproducerende landen met de beste

op uw gehemelte, heerlijk doordrenkt met

cacaosector voort op zijn pad van lage productie

cacaosmaken naar meer concurrentievermogen

de intrinsieke fijne smaken van het Caribisch

en lage dominantie in de wereldmarkt.

en duurzaamheid van de sector. Zijn selectie

gebied. Martin Christy, een van ‘s werelds

van favoriete fijne chocolade en cacao omvat

meest vooraanstaande experts op het gebied

Vandaag de dag is de wereld cacao-industrie

landen binnen de CARIFORUM-groep, en hij is

van chocoladeproeven en oprichter van de

een industrie van bijna $ 100 miljard, die in staat

vastbesloten om het dilemma aan te pakken dat

beoordelingswebsite over fijne chocolade,

is om de komende tien jaar met nog eens 20%

cacao-belanghebbenden in de regio teistert.

Seventy%, zal deze claim zeker bekrachtigen,

te groeien. Volgens de World Cocoa Foundation,

aangezien chocolade uit het Caribisch gebied

zijn 40-50 miljoen mensen afhankelijk

“Ik ken fijne chocolade en ik hou ervan. En dat

zeer gedifferentieerd is, een elitemarkt bedient

van cacao voor hun levensonderhoud. In

is waarom ik kan instaan voor de geweldig fijne

en een fatsoenlijke prijs behaalt.

smaken van cacao uit Grenada,

Maar doet Caribische cacao aan

Trinidad en Tobago, Jamaica,

dezelfde branding mee, en zo ja, zijn de mogelijkheden voor de ontwikkeling van de industrie gemaximaliseerd? Er zijn een aantal grijze gebieden

Vandaag de dag is de wereld cacaoindustrie een industrie van bijna $ 100 miljard, die in staat is om de komende tien jaar met nog eens 20% te groeien.

in de cacao- en druivenanalogie

Belize, en de lijst gaat maar door voor het Caribisch gebied. Maar het hebben van goed genetisch materiaal voor de beste smaken van de wereld en het behoud van een hoge kwaliteit zijn twee verschillende dingen,” zegt hij.

te wijten aan het Caribische cacaodilemma van een hoog potentieel, maar

CARIFORUM-cacaoproducerende landen zijn

Christy identificeert Duitsland, België, Engeland,

lage vooruitgang. Binnen de CARIFORUM-regio,

er tienduizenden plattelandsboeren met een

Italië, Spanje en Frankrijk als de topmarkten

maakt het telen, produceren en verwerken van

laag inkomen en arbeiders werkzaam in de

voor donkere chocolade en cacaoproducten

cacao een integraal onderdeel uit van veel

cacao-industrie, waarvan honderdduizenden

van Caribische afkomst in Europa. Europese

rurale landbouwgemeenschappen. In het licht

mensen afhankelijk zijn.

fabrikanten die chocolade leveren aan deze markten zijn de belangrijkste klanten van

van de classificatie van bulkcacao (gebruikt voor de massamelkchocolademarkten) van

Hoe dan, in het licht van de sociaal-economische

Caribische fijne gearomatiseerde cacao. Maar

de International Cocoa Organization en fijne

relevantie van cacao voor de CARIFORUM-

deze markten kunnen niet effectief bediend

gearomatiseerde cacao (gebruikt voor niche,

landen die dit belangrijke gewas produceren,

worden zonder een totale transformatie van

luxe donkere chocolademarkten), erkent de

kan de donkere chocolade / het Caribische

de regionale sector naar een model dat hoge

Internationale Cacao-overeenkomst uit 1993, 17

cacaomodel worden gevormd in parallel met

kwaliteit en branding voorstaat, de productie

landen als producent van fijne gearomatiseerde

het succesverhaal van de champagne / druiven?

van cacao verhoogt als grondstof om te

cacao, waarvan er acht zijn geclassificeerd als

Hoewel er geen eenvoudig antwoord op deze

voldoen aan de groeiende mondiale vraag,

exclusieve producenten. Zeven van deze acht

vraag is, kan één uitgangspunt zijn om de

winstgevendheid van micro-boerderijen,

behoren tot de CARIFORUM-landen - Dominica,

noodzaak van verandering in de branding en

subsectoren die waarde toevoegen en bijdragen

Grenada, Jamaica, St. Lucia, St. Vincent en de

de bijbehorende structurele infrastructuur

aan het BBP van het land,” stelt hij.

Grenadines, Suriname, Trinidad en Tobago - met

te accepteren en te omarmen voor de

de Dominicaanse Republiek als deelproducent.

CARIFORUM-cacao-industrie. Een metamorfose

“Het antwoord op het ontwikkelen van fijne

Dit houdt een kans in voor deze landen om

van de regionale sector moet de belangrijkste

gearomatiseerde cacao niche-industrieën

een hoogwaardige niche cacao-industrie

variabelen aanpakken in vergelijking met het

in het Caribisch gebied is een streven naar

www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

marktspecialisatie. Hoewel de nadruk

Grondstoffenmarkten zijn voor de industrie met

te weeg te brengen om een nieuwe

gewoonlijk gelegd wordt op toename in

grote hoeveelheden en niet-gespecialieerde

toeleveringsketen te faciliteren en om te helpen

hoeveelheid, geven vele Europese markten

producten, zoals de bulkcacaomarkt. De

de cacao-waardeketen te herschikken, zodat de

een groter gewicht aan kwaliteit. Als zodanig is

cacaoproducerende landen van de CARIFORUM-

re-branding van cacao kan worden gekatalyseerd,

de enige manier waarop CARIFORUM-landen

regio met 600 en 700 ton cacao per jaar kunnen

van een grondstof tot luxegoed, binnen de

zich effectief kunnen onderscheiden van andere

niet concurreren tegen de grondstoffenmarkten

binnenlandse industrie. De recente tendens in

producenten van fijn gearomatiseerde cacao,

zoals Ghana en de Ivoorkust die 1,6 miljoen

een aantal Caribische landen om af te komen van

zoals Madagaskar en Papua Nieuw-Guinea,

ton per jaar produceren. Cacaoproducerende

een door de overheid gerunde industrie via de

door middel van verbetering van de kwaliteit,

landen in de CARIFORUM moeten zich daarom

cacaoraad, zoals Jamaica en Trinidad en Tobago,

marketing, branding en specialisatie. Als deze

richten op het verhogen van de waarde van hun

en de daaruit voortvloeiende verschuiving naar

mijlpalen zijn gehaald, dan kan vervolgens

product door te leren wat de behoeften zijn van

een meer geprivatiseerde industrie zal deze

de focus worden gericht op verhoging van de

de eindgebruikersmarkten en de eisen aan de

structurele veranderingen en een model voor

hoeveelheid,” adviseert Christy.

eindproducten,” zegt Christy.

een verfijnd luxegoed versnellen, zegt Christy.

Na de wereldindustrie en haar gevarieerde modellen te hebben bekeken, benadrukt hij

dat

het

Caribische

cacaomodel moet worden aangepast aan de behoeften en mogelijkheden van de

Meer directe partnerschappen moeten worden gevormd tussen de Europese kopers en distributeurs en CARIFORUMproducenten om het tempo vast te stellen voor een betere prijsstelling van cacao.

In augustus 2014 werd begonnen

met

herstructurering en verkoop van de commerciële activa van Jamaica’s cacao-industrie, na de verkoop van de koffieindustrie van het eiland. Eerder in datzelfde jaar, had

niche-industrie.

de regering van Trinidad en “CARIFORUM cacaoproducenten produceren

Tobago wijzigingen aangebracht in de Cacaowet

slechts een kleine hoeveelheid cacao in de

“Dit zal een opvallende strategie zijn om meer

en de Raad van de Cacao- en Koffie-industrie

wereldmarkt. Het marktaandeel is echt klein,

aandacht te krijgen op de mondiale cacao-

om een vrijere markt mogelijk te maken. Beide

maar het product is gespecialiseerd; het heeft

markt. Als cacao-belanghebbenden uit de

landen hebben een moedige stap gezet naar

een fijne smaak. Daarom moet het op de markt

landen van oorsprong zichzelf informeren over

een meer toegankelijke markt, waar de kansen

worden gebracht en gebrand als zodanig om de

de behoeften in eindgebruikersmarkten, zal dit

voor het oprapen liggen als de gevestigde groep

hoogste prijs te realiseren zodat de activiteiten

de lijnen van communicatie tussen de Europese

cacaobelanghebbenden die voornamelijk uit

van de belanghebbenden kunnen ondersteund

kopers en distributeurs en CARIFORUM-

kleine boeren bestaat de kwaliteit verhoogt,

blijven. De sleutel tot een hoog geprijsd merk is

producenten en -exporteurs openen om het

zodat een nieuw tijdperk van directere relaties

de kwaliteit!” stelt Christy.

niveau van de handel tussen de twee markten

tussen de boer en chocolatier begonnen kan

te vergroten.”

worden. Goede chocolade is direct afhankelijk van goede cacao - de economie van de smaak,

Hij citeert verschillende economische modellen, die er niet in geslaagd zijn om hoge winsten

Christy suggereert verder dat de selectie van

en duurzaamheid te realiseren door verkeerde

een kopersmarkt niet willekeurig moet zijn,

marketingstrategieën.

aangezien deze markten onveilig kunnen zijn.

“Meer directe partnerschappen moeten

Gespecialiseerde marktselectie is lucratiever en

worden gevormd tussen de Europese kopers

“Positionering is erg belangrijk voor de

veiliger en zal worden gerealiseerd door middel

en distributeurs en CARIFORUM-producenten

concurrentiepositie van de Caribische cacao.

van gedifferentieerde kwaliteit.

om het tempo vast te stellen voor een

Fijne gearomatiseerde cacao mag niet

zoals Christy het beschrijft.

betere prijsstelling van cacao - een factor

worden behandeld als een grondstof, maar

Maar al deze doelen zullen niet bereikt worden

die de winstgevendheid van het gewas en

moet worden gezien als een luxeproduct.

zonder eerst grote structurele veranderingen

de producten met toegevoegde waarde zal

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

van hoge kwaliteit cacao. Veel instellingen en

Kijkend naar de toekomst ziet Christy opkomende

hogere winstgevendheid voor de primaire

overheden begrijpen deze realiteit niet - de

niet-traditionele markten als nieuwe inspiratiebron

producenten en andere belanghebbenden

economie van smaak.”

voor zijn moedige organisatie. Nieuwe boon-tot-

doen toenemen. Een hogere prijs zal een

binnen de Caribische cacaowaardeketen

reep-entiteiten opgezet in India en Litouwen en

vergemakkelijken en behouden, maar dit

Met betrekking tot het vergroten van de

een baanbrekend cacao-tot-chocolade bedrijf

doel zal niet worden gerealiseerd zonder een

handel tussen CARIFORUM-cacaoproducenten

gerund door de Zweedse pionier Bertil Åkesson,

verhoging van de kwaliteit zodat aan de normen

en Europese kopers en het vergroten van

die eigenaar is van cacaoplantages in Brazilië,

van de gespecialiseerde markt kan worden

het bewustzijn / bevordering van het

Madagaskar en Zuid-Oost-Azië tekenen een

voldaan,” beweert Christy. “Dus niet alleen het

marktsegment van de regio, met name in

positief beeld voor de toekomst van de cacao-

prioriteren van de genetica, maar de fermentatie

Europa, adviseert Christy geselecteerde boon-

industrie. Åkesson produceert cacaobonen

en het drogen van de cacao zal van zeer groot

tot-reep-modellen die hebben bewezen voor

en chocolade. Zijn Madagascar-cacao is een

belang zijn om het Caribische cacaomerk te

alle partijen voordelig te zijn in de cacao-

favoriet onder andere chocolatiers en zijn

positioneren.”

waardeketen . Bijvoorbeeld in Nicaragua

chocoladecollectie is wereldwijd bekend om de

produceert een cacaoboer / chocolatier

uitstekende kwaliteit en smaak.

Hij benadrukt verder de noodzaak van

cacao en maakt gebruik van gespecialiseerde

geïnformeerde marketing terwijl hij verwijst

chocolade en cacaoproducten voor een

“Akesson’s bedrijf is niet erg groot, maar het is

naar de Caribische tendens zich te richten op

toeristische markt. Op een award show

heel succesvol. Dit model is een goed voorbeeld

grotere productiemarkten voor zijn cacao.

kreeg deze Nicaraguaanse chocolade hoge

voor CARIFORUM-cacaoproducenten. Maar

waardering voor de beste smaak. Een ander

dit model zal alleen slagen met een grotere

“Het probleem met deze massamarkten is het

Nicaraguaans voorbeeld is een commercieel

toegankelijkheid van de Caribische cacao op

feit dat grotere entiteiten altijd onderhandelen

Deens project, Ingemann, met zijn Cocoa-

de Europese en de wereldmarkt. Een manier om

over lagere prijzen, omdat ze kopen in bulk.

ID™ initiatief dat bewustzijn bij chocolade

de toegankelijkheid te vergroten van markten

Maar in Europa en de VS, heb ik de opkomst

consumenten creëert aan de productiekant

met kleine boeren is door gezamenlijk te

van vele kleine chocolatiers gezien die de boon-

van de cacao, door middel van een hoge

verschepen, zodat kleine boeren in staat worden

tot-reep-boodschap vermarkten. Artisanale

standaard certificatie-systeem gericht op de

gesteld kleine hoeveelheden cacao als groep te

chocolade is hun specialiteit, wat een hogere

traceerbaarheid van de variëteit, herkomst,

verschepen naar één of meer Europese kopers.

prijs krijgt in vergelijking met de industriële

fijne smaak en duurzaamheid. En in Peru

Natuurlijk, voor deze innovatieve strategieën

donkere chocolade. Daarom, met gebruik van

hebben ondernemers zoals Arturo Urrelo

om te gedijen, moet er samenwerking zijn

deze middelen, kunnen kleine producenten hun

Garcia van Makao Peru en Ivonne Alvarado van

tussen de belanghebbenden in de waardeketen

chocolade verkopen tegen hogere prijzen omdat

Exotic Chocolatier het buiten Lima gezocht en

en moeten ontmoetingen tussen kopers en

deze klasse consumenten niet alleen chocolade

zijn de exportmarkten opgegaan met hun

producenten worden vergemakkelijkt om de

kopen, maar ook de ervaring, de geschiedenis en

exotische pralines. Ze hebben geïnvesteerd in

beste systemen te ontwikkelen die wederzijds

de cultuur van het land van herkomst.”

moderne apparatuur, luxe verpakking en een

voordelige en veilige banden tussen alle

reeks van ingrediënten voor hun chocolade,

belanghebbenden verzekeren,” meent Christy.

Hij voegt eraan toe dat in het kader van boon-

en hun merken zijn populair geworden in vele

tot-reep-marketing en de bijbehorende hoge

internationale voedingsmiddelenbeurzen

Door middel van de initiatieven van de

waarde die het verleent aan de industrie, sub-

omdat zij een duurzame bijdrage leveren aan

Direct Cacao Association en de andere

sectoren die waarde toevoegen, met name in

de ontwikkeling van een industrie, alsmede

ontwikkelingshoeden die hij draagt, hoopt Christy

de herkomst “bestemmingschocolade”, een

hun eigen toekomst

overheden, instellingen en belanghebbenden te

hoogtepunt kunnen worden voor sommige

betrekken bij deze nieuwe cacaorenaissance.

CARIFORUM-producenten, omdat deze

Maar in de boon-tot-reep-succesverhalen

In de uiteindelijke analyse, erkent Christy dat

gebieden ook gedijen op de toeristische sector.

onderscheidt het eigen Grenadiaanse model

cacao en chocolade de gouden munt kunnen

uit de CARIFORUM-gemeenschap zich het

zijn voor de CARIFORUM-cacaoproducenten,

Volgens Christy, zal een totale rebranding van

meest. De Grenada Chocolate Company

maar voor de regionale industrie om een succes

de industrie niet succesvol zijn zonder gelijke

maakt reeds vele jaren chocolade met cacao van

te maken van dit voordeel moet er een grootse

investeringen in cacao en chocolade.

lokale boeren evenals van lokale coöperaties.

herontdekking zijn van de regionale cacaosector

Geproduceerd, verpakt en verkocht aan lokale

die chocolade en cacao afkomstig uit het

“Veel producenten van druiven maken hun

en internationale kopers wordt het biologisch

Caribisch gebied in de gelederen plaatst van

eigen wijnen direct op hun landgoed en, als

chocolademerk van hoge kwaliteit verscheept

druiven en champagne en hun specialistische

gevolg daarvan, kunnen zij zowel het product-

naar de markten van de Verenigde Staten en

markt. Alleen dan zal het Caribisch gebied,

en de ervaring vermarkten. Er zijn vele andere

het Verenigd Koninkrijk op een zeilschip zonder

dat fijn smakende cacao produceert, kunnen

succesvolle modellen binnen het mondiale

motor (een extra aantrekkingskracht vanwege

profiteren van de voordelen van de rijke

cacaolandschap die beide filosofieën toepassen

de lage ecologische voetafdruk). Dit is een van

geschiedenis en de smaak, en concurrerender

- cacao en chocolade. Men moet begrijpen

de meest directe modellen in de regio en was

kunnen worden op de Europese markten, de

dat chocolade een manifestatie is van de

één van de inspiraties voor het oprichten van

grootste fanbasis voor de beste champagne

vooraanstaande waarde en verfijnde smaak

Direct Cacao.

en de beste donkere chocolade.

Lorraine Waldropt-Ferguson is een freelance columnist, avontuur- / reisjournalist, agronoom, directeur van de NGO One Seed For Change Initiative en parttime docent aan de Universiteit van de West Indies.

www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

Bedrijf om naar uit te kijken:

Southside Distributors Limited Bedrijfsnaam Southside Distributors Limited Website www.southsidejamaica.com Chief Executive Officer Denese Palmer Leeftijd van het bedrijf 9 jaar Locatie Comma Pen Junction, St Elizabeth, Jamaica Productsamenvatting Southside biedt een scala aan hoogwaardige voedingsmiddelen en dranken. Het bedrijf produceert en distribueert 15 producten, allemaal gemaakt van vers fruit, groenten en kruiden, onder het “Southside” merk. De productlijn omvat jerkkruiden, jerksaus, Solomon Gundy, azijn, bag 62

juice (stroop in een plastic zakje), tomatenketchup en stroop, evenals een reeks van ingeblikte producten zoals aki, callaloo, broodvrucht, mangonectar, wortelsap en vruchtensap. Exportmarkten Verenigde Staten, Canada, Verenigd Koninkrijk Grote exportsuccessen De CEO van Southside ontving de award voor Female Exporter of the Year 2014 (Vrouwelijke exporteur van het jaar) tijdens de uitreiking georganiseerd door CEDA. Daarnaast behaalde het bedrijf een exportgroei van 58% naar 81% in 2013 en kreeg toegang tot de markten van de Verenigde Staten, Canada en het Verenigd Koninkrijk. Strategie om een markt te betreden Southside houdt zich bezig met een mix van zowel directe als indirecte export. In termen van directe export probeert het bedrijf markten aan

te boren in gespecialiseerde voedingswinkels, culinaire winkels en West-Indische / etnische voedingswinkels in de doelmarkten. De productie en de financiële eisen die vervuld moeten worden om te profiteren van deze bronnen zijn niet zo hoog als het geval is voor de grote supermarktketens en hypermarkten. Echter, om toegang te krijgen tot de schappen van grote supermarkten en hypermarkten gebruikt Southside een tussenpersoon. In wezen, zorgt een levensmiddellentussenpersoon ervoor dat het product op de schappen komt, hij past de schapruimte aan, behandelt klachten, neemt beschadigde producten terug, zorgt voor ongeplande orders, behandelt alle speciale promoties of displays en monitort activiteiten van de concurrentie. De tussenpersoon moet ook bereid zijn om andere problematische situaties die zich kunnen voordoen in de markt te behandelen. Bovendien, sommige tussenpersonen bieden zelfs merchandising aan (het plannen van promoties en zorgen dat het www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

gemeenschappelijke lanceringsstrategieën, de kosten om een product te introduceren en marges. Deze winkelstudies kunnen u helpen een schatting te maken van de “grootte van de prijs” of u kunt officiële categoriegegevens kopen van verschillende programma’s. Doe uw huiswerk! 3.

product in de schappen blijft), gecomputeriseerd bestellen en het verzamelen van gegevens. Beste exportlessen geleerd 1. Focus op de verkoop, waarde en de klantenbinding door de ontwikkeling van een sterk bedrijfsmerk, evenals het vormen van strategische partnerschappen. Terwijl branding uiterst belangrijk is, zal het samengaan met grote internationale distributeurs helpen bij het verhogen van de omzet, terwijl het u de broodnodige tijd geeft om te werken aan uw eigen marktbewustzijn. Co-verpakking heeft bewezen een succesvolle partnerstrategie te zijn voor Southside Distributeurs. 2.

Voer altijd een categoriebeoordeling uit van potentiële klanten voor uw merken. In het geval dat u aan co-verpakking doet zoals Southside, maak dan een formulier om basisinformatie vast te leggen, zoals concurrerende productassortimenten / -varianten, verpakkingsgrootten, prijzen en schapruimte toegewezen aan de categorie- en merchandisingpraktijken. Doe een studiereis of neem contact op met lokale distributeurs, marktcontacten en het buitenlandse handelskantoor van uw land om inzicht te krijgen in de

www.carib-export.com

Stel altijd een betekenisvol Unique Selling Proposition (USP) vast. De meeste markten zullen geen ruimte hebben voor nog een “hier-ben-ik” merk. Zinvolle nieuwe productinnovaties gaan de hele wereld rond in recordtijd. De sleutel is om de concurrentie-analyse gemaakt tijdens uw marktevaluatie (zoals vermeld in punt 1) te bestuderen en te synchroniseren met uw eigen kerncompetenties. Wat voor nieuws heeft u te bieden binnen de categorie? Innovatie, voedingsclaims, verpakkingsgrootte, prijs, incrementele categoriewinst, unieke reclame, of “Zware Uitgavenplan” dienen allemaal als zinvolle USP-alternatieven. In het geval van Southside vormen onze nieuwe jerksauzen die de smaak van authentiek Jamaicaans fruit hebben (acht, waaronder tamarinde, guave en ananas) één voorbeeld hiervan. Maak een welomschreven plan en hou je eraan! Dit omvat alle basiselementen: productassortiment, prijsstelling, communicatie, marketingondersteuning (in het geval dat uw merk wordt gebruikt kunt u een aantal folders en recepten samen met een zending sturen), doelen voor handelskanalen, tijdlijn voor belangrijke activiteiten en maatregelen.

Ontvangen ondersteuning Met de hulp van Caribbean Export heeft Southside Distributors Ltd geprofiteerd van management training workshops en marketingworkshops om een paar te noemen. Het bedrijf werkt al jaren samen met CEDA en heeft deelgenomen aan Breakpoint 2010 als finalist in Londen, waar onze CEO Denese Palmer een productpresentatie heeft gehouden voor potentiële investeerders en kopers. CEDA is integraal geweest als partner in de groei van Southside door de jaren heen, met technische bijstand voor het ontwikkelen van een nieuwe website. We hebben ook subsidies ontvangen voor rebranding wat niet mogelijk zou zijn geweest zonder de hulp van CEDA.

Naam van de prijs die aan uw bedrijf is toegekend Female Exporter of the Year Award (Vrouwelijke exporteur van het jaar) 2014 Belangrijkste succesfactoren 1. Het vermogen van het team toegewijd te zijn en consistent in de uitvoering van hun taken. 2.

Door middel van continue opleiding van het personeel en ook partnerschappen, zijn wij in staat om onze klanten te behouden, zijn wij consistent in de kwaliteit van de dienstverlening en producten, en het team deelt de visie van het bedrijf en blijft zich inzetten.

Sterke relaties met onze leveranciers.

Toegenomen verkoop in de Canadese markt.

Toegenomen productiecapaciteit.

In staat zijn geweest om hulp te krijgen van de Jamaica Export Association, Caribbean Export Development Agency en Jamaica Promotions Corporation.

Algemene aanbeveling over ondersteuning die exporteurs nodig hebben 1. Exporteurs in het algemeen moeten consistente toegang tot platforms hebben om hun producten te presenteren in internationale markten, en zelfs de mogelijkheid om te verkopen op deze handelsbeurzen. 2.

Exporteurs hebben niet alleen subsidies nodig om onze bedrijven te laten voldoen aan internationale standaarden, maar we moeten ook verantwoording afleggen na het ontvangen van subsidies die dienen om te voldoen aan dergelijke standaarden.

Wij moeten constant marktonderzoek doen naar veranderingen in de markt, trends en nieuwe kansen in potentiële markten.

Aanbevelingen over stappen te nemen om een groter marktaandeel te krijgen en om in staat te zijn consequent te groeien.

De mogelijkheid om innovatieve machines te importeren die verbeterde massaproductie zullen vergemakkelijken en verlies zullen verminderen tegen een concurrerende prijs (criteria kunnen worden ontwikkeld hiervoor).

On s concurrent ievoordeel

Nieuw ziekenhuis in de Kaaiman足eilanden verandert Caribische gezondheidszorg DOOR Bevan Springer

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

Ziekenhuizen worden geassocieerd met

gesloten? Denk nu aan hoeveel bedrijven u kent

Ontzet over het aantal kinderen dat sterft als

het redden van levens en het verlichten van

die het veld hebben geruimd in dezelfde periode.

gevolg van onbehandelde hartproblemen

pijn van patiënten. Er wordt echter weinig

had de toekomstige heilige Dr. Shetty de

aandacht besteed aan hoe ziekenhuizen

Health City Cayman Islands is een

belofte ontfutseld om eraan te werken dat

ontstaan in verschillende locaties; de meeste

particuliere onderneming die, nadat zij

elk kind dat het nodig had een hartoperatie

mensen veronderstellen dat het humanitaire

waren uitgenodigd om neer te strijken op de

zou kunnen krijgen. Zo worden de winsten

instellingen zijn die overleven op gevraagde

Kaaimaneilanden, haar huiswerk ijverig heeft

van Health City Cayman Islands gebruikt

bijdragen,

vermogende

gedaan. Het identificeerde haar markt, kwam

om arme kinderen te voorzien van gratis

patronen en de inzet van hun personeel.

verzekeraars,

met een slimme partnerschap, werkte samen

cardiologische procedures, waaronder 36

Maar ze zijn verre van liefdadige instellingen,

met de ontvangende samenleving, en kwam

kinderen tot op heden uit het naburige Haïti.

hoewel velen non-profit organisaties zijn.

met wereldklasse artsen die tienduizenden procedures onder de knie hebben.

Een succesvol ziekenhuis, net als elke andere

Hoe heeft Health City zijn markt geïdentificeerd zodat het zou kunnen betalen voor deze

dynamische onderneming, heeft dezelfde

Maar Health City bracht ook een X-factor

weldadige humanitaire activiteiten? Dr. Chandy

activa nodig die vereist zijn voor het bouwen

die zorgde dat het zou opvallen in een druk

Abraham, CEO en hoofd van de medische

en onderhouden van een succesvol bedrijf.

internationaal veld: de iconische oprichter van

dienstverlening bij Health City en lid van

En ze kunnen zich de luxe van mislukking niet

Narayana Health, Dr. Devi Shetty uit India - de

de prestigieuze Royal College of Surgeons

veroorloven, omdat velen afhankelijk zijn van

arts en cardioloog van wijlen Moeder Teresa -

van Groot-Brittannië, kende de markt goed

hun duurzaamheid. Kan u drie ziekenhuizen

die “de Henry Ford van de geneeskunde” wordt

- bereisde mensen met een besteedbaar

noemen die tijdens uw levensperiode zijn

genoemd door de internationale media.

inkomen.

www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

“De markt is enorm aangezien de zogeheten

verstrekte Ascension met 131 ziekenhuizen

zijn gekocht, zegt Dr. Abraham zijn er lacunes

babyboomgeneratie in Noord-Amerika in

$ 1,8 miljard aan zorg voor mensen die in

gebleven.

hun medisch kwetsbare jaren zijn. Ze eisen

armoede leven en andere communautaire

efficiency, een aangename bestemming en

steunverleningsprogramma’s.

“Uiteraard moesten we veel van onze

tal van diensten, die allen kunnen worden

gespecialiseerde apparatuur importeren, maar

aangeboden door het Caribisch gebied.

Dus,

alleen

zijn

Medisch toerisme is een van de snelst

gezondheidspartners

zeer

groeiende sectoren,” zei hij. Dit verklaart waarom de Kaaimaneilandkliniek

twee

we hebben toch ook erop gestaan dat lokale

succesvolle

technische hulpbronnen en mensen zouden

bedrijven, ze zijn ook allebei betrokken

worden gebruikt. Dit is tertiaire gezondheidszorg,

bij serieuze humanitaire activiteiten in de

dus we moesten onze hooggekwalificeerde

gebieden waar zij vandaan komen.

artsen en medisch personeel uit het buitenland

niet

zich zo veel moeite heeft getroost om het

werven en vervoeren.”

maximale comfort voor de patiënten te

Met betrekking tot de samenwerking met de

waarborgen. In tegenstelling tot andere

lokale autoriteiten is Dr. Abraham ondubbelzinnig

Dr Abraham geeft aan dat aanpassingen

ziekenhuizen, heeft Health City grote ramen

bij het beantwoorden van vragen over de officiële

aan

waardoor veel natuurlijk licht binnenkomt

steun die wordt ontvangen.

economische

wetgeving

een

schade

limiet voor

niet-

geschillen

betrof; de orgaantransplantatiewet die

en er is een royaal uitzicht op de vakkundig aangelegde tuinen om het moreel van de

“Volledig ondersteunend. Zonder de actieve

het vervoer van organen naar het eiland

patiënten te verhogen. “Natuurlijk, we weten

steun en waardevolle inzet van de regering

faciliteert; de immigratiewet om mensen die

allemaal dat gelukkige patiënten veel sneller

van de Kaaimaneilanden en de private sector

in het ziekenhuis komen werken te helpen;

herstellen. Wat zaken nog mooier maakt, is

zouden we dit gesprek niet hebben ... Het is

douanewetten met een aantal ontheffingen

dat de Kaaimaneilanden minder dan twee

altijd over persoonlijke relaties en de inzet van

op invoerrechten op apparatuur en

uur van Miami zijn gelegen,” zegt Dr Abraham.

de ontvangende samenleving. De leiders in de

medicijnen; en wetten om Health City in staat

Kaaimaneilanden erkenden snel de waarde

te stellen duurzaam zijn eigen afvalstroom te

Maar hij wijst erop dat de doelmarkt van Health City veel verder gaat dan de babyboomers van

Noord-Amerika:

“Er is een vraag naar wereldklasse betaalbare

verwerken.

Maar hij wijst erop dat de doelmarkt van Health City veel verder gaat dan de babyboomers van Noord-Amerika: “Er is een vraag naar wereldklasse betaalbare zorg in elk land.

“Al deze dingen hebben ons echt geholpen ons hier op het eiland te vestigen en een instelling neer te zetten die hoge

zorg in elk land. Veel van

kwaliteit zorg verleent aan

hun burgers genieten van

deze regio,” zegt hij.

ontspannende weldadige vakantie’s in het

van onze capaciteit voor de mensen, hun

Caribisch gebied, dus de regio moet kijken

gemeenschappen en het gebied als geheel en

Het ervaren medisch personeel met

naar die voormalige toeristen en hen weer

handelde zeer efficiënt om een gunstig klimaat

ongeëvenaarde klinische en chirurgische

uitnodigen zodat hun kwalen kunnen worden

te creëren voor ons zodat wij wereldklasse

ervaring was in staat om snel hun

behandeld in een gebied dat ze associëren

gezondheidszorg kunnen aanbieden. “

geloofwaardigheid te vestigen, en Dr Abraham zegt dat Health City Cayman

met goede dingen.” En gezien de economische kracht van

Islands nu steeds meer gezien wordt als een

Voor zijn slimme partnerschap heeft Health

de partners, zegt Dr. Abraham, kon het

model voor de Amerikaanse gezondheidszorg

City ervoor gekozen een joint venture op te

aspect van het verstrekken van een gunstig

systemen die worstelen om winstgevend te

zetten tussen Narayana Health en Ascension,

ondernemingsklimaat alleen gedaan worden

blijven ten overstaan van flinterdunne marges

twee titanen uit de medische wereld.

door overheden.

en afnemende vergoedingen.

Narayana Health is een van India’s grootste

“Een onderneming als Health City was niet

Met de zee, het zand, de zon en vakbekwame

en ‘s werelds zuinigste zorgverlener. Sinds

eerder gelanceerd in de eilanden dus sommige

operaties van de Kaaimaneilanden kan Health

de oprichting in 2000 door Dr. Shetty is de

wetten moesten gemoderniseerd worden om

City, zo stelt Dr. Abraham, de geleerde lessen

NH-groep van ziekenhuizen uitgegroeid tot

een gunstig klimaat te creëren,” legt hij uit.

in India nemen en toepassen op een groeiende

een gezondheidszorgconglomeraat met

markt voor de kust van het vasteland van de

een netwerk van 23 multi-specialistische

“De bouw van de huidige 101-bed-faciliteit

en super-specialistische ziekenhuizen en 25

duurde minder dan 12 maanden en kostte US

eerstelijnsgezondheidszorgcentra verspreid

$ 420.000 per bed, ongeveer een derde van

“We hebben haarscherpe efficiëntie ingesteld

over 32 locaties met 6600 bedden. Het in

het Amerikaanse gemiddelde van US $ 1,5 tot

in de traditionele ziekenhuisprocedures die

de VS gevestigde Ascension is het grootste

$ 2.000.000, ondanks de relatief hoge kosten

vaak dateren uit de vorige eeuw. We besparen

liefdadige religieuze gezondheidszorgsysteem

van onroerend goed in de Kaaimaneilanden.”

kosten door optimaal gebruik te maken van

Verenigde Staten.

de middelen die ons ter beschikking staan.

in dat land. Het is verantwoordelijk voor de verstrekking van de hoogste kwaliteit zorg

Toch zijn er echter uitdagingen en ondanks

Door dat te doen, zijn we in staat om veel meer

voor iedereen, met bijzondere aandacht voor

dat lokaal personeel is aangetrokken en veel

procedures uit te voeren dan een normaal

degenen die arm zijn en kwetsbaar. Vorig jaar

goederen en diensten in de Kaaimaneilanden

ziekenhuis. Er zijn zoveel mensen in India die

www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

De premier van de Kaaimaneilanden Alden McLaughlin stelt dat Health City “de Kaaimaneilanden op de kaart heeft gezet” als een wereldklassefaciliteit die ook vele Kaaimaneilanders in dienst heeft en een groot volume aan goederen en diensten van lokale leveranciers koopt. behandeling behoeven, dat de aard van de

geavanceerde cardiale zorg, geavanceerde

De premier van de Kaaimaneilanden Alden

efficiëntie’s die we hebben ontwikkeld nu in

urologische zorg en geavanceerde orthopedie.

McLaughlin stelt dat Health City “de

het hele land worden overgenomen. Narayana

En wat dit heeft gedaan, is om eigenlijk te

Kaaimaneilanden op de kaart heeft gezet”

Health wordt internationaal beschouwd als een

helpen een aantal van deze oplossingen

als een wereldklassefaciliteit die ook vele

van ‘s werelds hoogste kwaliteit zorgverleners

hier te leveren tegen zeer toegankelijke en

Kaaimaneilanders in dienst heeft en een groot

tegen de laagste kosten. Hoge volumes leiden

betaalbare prijzen met tezelfdertijd behoud

volume aan goederen en diensten van lokale

tot kostenbesparingen en Narayana heeft een

van zeer hoge kwaliteit,” zegt hij.

leveranciers koopt.

component in de toeleveringsketen, waardoor

De directeur legt uit dat het wordt gedaan door

Sprekend op een persconferentie bij de

het een basis hartoperatie kan uitvoeren tegen

middel van “lean managementstrategieën en

toekenning van de Gold Seal of Approval

een fractie van de kosten in de Verenigde

kijken naar onze voorraden, kijken naar de

award van de Gemengde Internationale

Staten. Deze efficiëntie is overgebracht naar

manier waarop wij onze mensen inzetten op

Commissie (JCI) voor Health City Cayman

Health City Cayman Islands.”

zodanige wijze dat de kwaliteit zeer hoog

Islands, zei Premier McLaughlin dat de award

blijft. Tegelijkertijd maken wij het toegankelijk

betekende dat Health City nu op de kaart staat

voor patiënten.”

voor potentiële patiënten uit de hele wereld,

agressieve benadering met betrekking tot elke

En de regio heeft er voordelen aan. “In het Caribisch gebied zijn er een groot aantal

en in het bijzonder de Verenigde Staten, waar

eilanden die eigenlijk niet over alle diensten

En hoe helpt deze gloednieuwe faciliteit

de JCI-accreditatie hoog wordt aangeschreven

beschikken en is er al veel beweging naar

die zich voornamelijk richt op buitenlandse

als garantie van de hoogste kwaliteit van

andere bestemmingen voor zaken als

patiënten de Kaaimaneilanders?

dienstverlening binnen een zorgomgeving.

Het aanbieden van gezondheidszorg aan internationale, regionale en lokale patiënten door Health City Cayman Islands brengt uitmuntende zorg voor volwassen en pediatrische cardiologie en hartchirurgie, cardiale elektrofysiologie, medische oncologie, orthopedie, sportgeneeskunde, neurochirurgie, minimaal invasieve chirurgie van de wervelkolom, gastro-intestinale en bariatrische chirurgie, pediatrische endocrinologie en pulmonologie.

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

De premier was blij te merken dat ‘Health City

(nationale luchtvaartmaatschappij) Cayman

aantal van deze mensen binnen te krijgen,”

nu op één lijn werkt met haar collega’s in de

Airways, hotels, autoverhuurbedrijven,

legt hij uit, eraan toevoegend dat Health City

Verenigde Staten, waarbij hetzelfde niveau

restaurants, winkels en anderen die tegemoet

een aantal van deze van haar instellingen in

van topkwaliteit gezondheidszorg wordt

komen aan diegenen die de uitstekende

India aanvoert.

geboden als een van de beste ziekenhuizen

diensten van Health City opzoeken.”

in de wereld. Het betekent dat buitenlandse

Dr Abraham stelt dat gespecialiseerde

patiënten veilig zijn in de wetenschap dat ze

Dr Abraham geeft toe dat er uitdagingen

ziekenhuizen in het gehele Caribische

uitstekende gezondheidszorg te ontvangen. “

zijn bij het runnen van een multi-miljoenen-

ge b i e d

dollar-faciliteit in het Caribisch gebied, met

gezondheidszorgbehoeften van de regio te

name als het gaat om logistiek.

voldoen.

en hoe een kliniek gewijd aan de goede

“Voor een groot deel van het topwerk dat

]“Ik denk dat voor het Caribisch gebied als

gezondheid van de mens ook kan helpen bij

we doen, hebben wij verbruiksmaterialen

geheel, als je competenties hebt op een

het opbouwen van een gezonde economie,

nodig die uit verschillende delen van de

bepaald terrein, je misschien niet net zoveel

die de levensader is van de bestemming.

wereld moeten komen. Dus de logistiek om

middelen kan hebben voor het opzetten

die te krijgen op het eiland kan soms een

van meerdere specialisatiegebieden. En

“Health City levert haar bijdrage om

uitdaging zijn. We zijn langzaam de meeste

wat idealer zou zijn is een soort van naaf-

ervoor te zorgen dat de economie van de

van deze obstakels aan het overwinnen en

en-spaakmodel waar je stromen naar een

Kaaimaneilanden robuust is. Niet alleen

we hebben toeleveringsketens opgezet,

bepaald gebied toe kan hebben. Zo kunnen er

zullen we het aantal toeristen aanzienlijk

zodat wij ze de gehele tijd kunnen krijgen.

andere medische toeristische bestemmingen

zien toenemen wanneer patiënten en hun

Soms, voor een deel van het personeel, met

in het Caribisch gebied zijn, en ik denk dat

families naar de Kaaimaneilanden komen

name in een aantal van deze hoogwaardige

het nodig is, maar misschien meer met de

voor genezing en zorg, maar ondersteunende

technologiediensten, ervaren wij een aantal

nadruk op een aantal andere dingen dan wat

diensten hebben de economische voordelen

uitdagingen om mensen van het eiland zelf te

wij hier hebben, en dat zou een goed naaf-en-

ook al gevoeld. Ik heb het dan over de

krijgen, dus moeten wij elders kijken om een

spaakmodel zijn.”

Premier McLaughlin wijst naar de bredere

zullen

helpen

aan

verbanden van het succes van het ziekenhuis

Bevan Springer is een gelauwerd journalist en public relations professional. Hij is de voorzitter van Marketplace Excellence, een public relations bureau, en Caribbean Media Exchange, een charitatieve organisatie gericht op duurzame ontwikkeling, met name de rol van de media en het toerisme in duurzaamheid. www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

Is het omslagpunt voor compliance in Caribische IFC’s nabij? DOOR Jovan Reid

valuta in 2014. Indirect, zorgen internationale

getroffen door een lauw en ongelijk mondiaal

De voordelen van IFC’s voor de wereldeconomie

economisch herstel, zien internationale

De uitdagingen om te voldoen aan wettelijke

voor de lokale beroepsbevolking verbetert,

financiële centra (IFC’s) in het Caribisch gebied

normen en de politieke weerslag van

en het zorgt ook voor blootstelling aan on-

zich geconfronteerd met steeds grotere

het plaatsen van IFC’s op de zwarte lijst

the-jobtraining door specialisten, wat anders

uitdagingen voor hun concurrentievermogen

logenstraffen de symbiose van de relatie tussen

niet mogelijk is in de binnenlandse economie

door politieke druk van de landen van de

goed beheerde IFC’s en de wereldeconomie.

van de IFC. De immateriële voordelen van

Organisatie voor Economische Samenwerking

Meer dan slechts derdepartij-staat bestemming

persoonlijke uitwisselingen tussen staten,

en Ontwikkeling (OESO) om wettelijke en

te zijn voor buitenlandse rekeningen,

en de spin-off-effecten voor de gebouwde

regelgevingsnormen aan te nemen: normen

richten echte IFC’s zich op het bieden van

infrastructuur van het gastland om het

die, zogenaamd, zijn gericht op de bescherming

mogelijkheden voor beleggers om het geld

internationale bedrijfsleven te accommoderen,

van de wereldwijde economie tegen de

dat ze verdienen op hun investeringen door

doen de voordelen van een levensvatbare

uitholling van de belastinggrondslag en op

middel van fiscale efficiëntie te optimaliseren,

internationale financiële sector naar voren

het identificeren van de opbrengsten van

een professionele beroepsbevolking, en de

komen.

het witwassen van geld in het internationale

verstrekking van gunstige uitkeringen voor de

financiële systeem.

repatriëring van winsten van de investeerders

Met hun binnenlandse economieën al hard

naar hun land van herkomst.

Kosten versus baten van de internationale financiële sector

zijn voor kleine Caribische economieën en de

De relatie tussen Barbados en Canada toont

Maar zijn de voordelen gelijk voor alle Caribische

eisen van de compliancefinanciering door

vooral deze symbiose aan. Met maar liefst

IFC’s? Ondanks de relatie tussen Barbados en

de overheid moeten worden beschouwd

8% van de Canadese investeringen die via

Canada en een grote financiële dienstensector

in combinatie met de eigen binnenlandse

Barbados gaan, hebben Canadese beleggers

in de Bahama’s, zijn Caribische IFC’s kleine spelers

vraag naar sociale diensten, betekenen de

een omvangrijke business daar en indien

als het gaat om de wereldwijde economie en hun

economische risico’s van niet-naleving – wat blijkt

zij kunnen aantonen lokale werknemers te

aandeel in de industrie. Voor het grootste deel,

uit de zwarte lijst, de vlucht van investeerders

hebben, worden zij toegestaan om hun winsten

met name voor IFC’s die binnen het CARICOM-

en bedreigingen voor correspondentbanken

belastingvrij naar Canada te repatriëren,

blok vallen, is de waarde van de internationale

- dat er steeds minder keuze is dan maar te

waardoor Barbados bijzonder aantrekkelijk is

financiële dienstverleningsector - hoewel in het

voldoen. Hoe Caribische IFC’s dit dilemma

voor Canadese beleggers.

eigen land aanzienlijk - verre van wat het oplevert

Hoewel de kosten van naleving ontmoedigend

zullen aanpakken, zal fundamenteel zijn voor

bedrijven er ook voor dat het beloningsniveau

in niet-CARICOM IFC’s, zoals Bermuda en de Britse

hun verdere levensvatbaarheid, zij het dat er nog

De waarde van IFC’s strekt zich ook uit tot hun

steeds geen coördinerend mechanisme is op

gasteconomieën. Volgens Connie Smith van de

overzeese gebieden.

regionaal niveau om het geven van gezamenlijke

Barbados International Business Association,

Gezien deze realiteit, hebben deskundigen zich

reacties te vergemakkelijken op het steeds

genereerden internationale bedrijven daar

afgevraagd of de kosten van compliance voor

veranderende mondiale compliance regime.

meer dan BDS $ 1 miljard aan buitenlandse

kleine IFC’s opwegen tegen de voordelen, en of

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

“Het secretariaat voorgesteld door Caribbean Export is belangrijk, want het probleem is dat we een aantal staten hebben die zich gedragen alsof ze samenwerken en gecoördineerd zijn, maar technisch bestaan de mechanismen en infrastructuur voor het snel delen van informatie niet.” — Francoise Hendy

het misschien beter is voor kleine Caribische IFC’s

Het groeit, het is als een paddestoeleffect,”

financiële diensten, gezien het feit dat naleving

om de financiële dienstensector in zijn geheel

waarschuwt Hendy, eraan toevoegend dat de

het uitbouwen van een aanzienlijke lokale

achter zich te laten. Volgens Francoise Hendy,

economische gevolgen van het geplaatst worden

capaciteit vereist.

internationaal jurist en onderhandelaar voor fiscale

op een G20-zwarte lijst wegens niet-naleving

/ investeringsverdragen voor Barbados, “hoewel

aanzienlijk zijn.

men kan stellen dat het economisch niet zinvol is

Temidden van binnenlandse uitdagingen, zoals het voorzien in sociale diensten binnen

om te blijven voldoen aan al deze voorschriften,

Een economisch omslagpunt

kan het zijn dat men uiteindelijk geen keuze heeft,

Caribische IFC’s hebben reden, als gevolg

druk staan, worden overheden geconfronteerd

omdat het van invloed is op jouw binnenlandse

van geografische en politieke nabijheid, om

met het beantwoorden van moeilijke vragen

banksector, de invoer en de buitenlandse reserves.”

gezamenlijk bezorgd te zijn over de regionale

over of zij zich kunnen veroorloven om het

Hendy, die steeds heeft aangevoerd dat kleine IFC’s

naleving, gezien het feit dat het virale karakter

profiel dat nodig is voor hun land te behouden,

ver gescheiden waren van het epicentrum van

van reputatieschade betekent dat de hele

zodat zij succesvolle IFC’s zijn, of dat ze zich

ineenstorting van de financiële dienstverlening

regio vaak wordt aangetast door één of

kunnen veroorloven de risico’s te lopen van het

in tegenstelling tot de concurrerende westerse

enkele van de op de zwarte lijst voorkomende

pad van niet-naleving.

financiële centra, wijst op risico’s voor het werken

deelnemers. Investeerders in gebieden die

met correspondentbanken, bedreigingen voor

op de zwarte lijst voorkomen, zullen niet

Een manier waarop IFC’s kunnen zorgen voor hun

de Caribische export, en belemmeringen voor

profiteren van herverzekering van investeringen

duurzaamheid te midden van deze uitdagingen

buitenlandse investeringen, als Caribische IFC’s

van multilaterale investeringsgaranties,

is door de oprichting van een secretariaat,

nationale begrotingen die steeds meer onder

zich niet houden

dat

aan de financiële

om te voldoen aan de

regelgeving. Het

toevoegen

van de G20 in de internationale a ge n d a n a l ev i n g

ove r

Gezien deze realiteit, hebben deskundigen zich afgevraagd of de kosten van compliance voor kleine IFC’s opwegen tegen de voordelen, en of het misschien beter is voor kleine Caribische IFC’s om de financiële dienstensector in zijn geheel achter zich te laten.

vermogen

nalevingsverplichtingen versterkt.

Caribbean

Export, als pleitbezorger, zou het secretariaat ook inzetten om Caribische IFC’s gevoelig te maken voor

va n

hun

het

mondiale

complianceregime

verplichtingen via de OESO heeft compliance doen evolueren van

bijvoorbeeld, en ze kunnen dergelijke IFC’s gaan

en laten functioneren als een centraal

bilaterale overeenkomsten naar multilaterale

vermijden om hun risico’s te minimaliseren. En

coördinerende instantie in de regio voor het

verdragen, die nu vereisen - als voorbeeld –

omdat gebiedsdelen in het Caribische gebied

delen van informatie, financiering, onderzoek

dat dagelijks er automatische uitwisseling

grotendeels afhankelijk zijn van transacties in de

en strategieontwikkeling namens haar lidstaten.

van informatie is over de lokale transacties,

Verenigde Staten zal elke transactie gedaan door

en aanzienlijke infrastructurele kosten voor

Caribische IFC’s, waarbij Amerikaanse dollars

Gezien de huidige veranderingen in de

technologie, compliancepersoneel en het

betrokken zijn, gerouteerd moeten worden via

Caribische IFC’s kan het belang van een dergelijk

ontwerpen van de wettelijke kaders om nieuwe

een Amerikaanse correspondentbank - banken

centraal coördinerend lichaam voor een

complianceregels in te passen. Alleen de kosten

waarvan het vertrouwen kan worden beïnvloed

regionale entiteit als CARIFORUM niet worden

voor informatietechnologie om te voldoen aan

door zo’n zwarte lijst.

onderschat. Steeds vaker is men het eens dat te midden van de immense uitdagingen voor de

de compliance-eisen zijn naar schatting tussen de US $ 600.000 tot US $ 6.000.000, want er is

Deskundigen hebben gewaarschuwd dat

regio in het kader van de mondiale regeling voor

geen vast tijdschema voor het invoeren van

te midden van deze uitdagingen, Caribische

compliance, het vermogen van het Caribisch

toekomstige complianceverplichtingen.

IFC’s snel een drempel zullen bereiken waarbij

gebied om zijn internationale financiële sector

het niet economisch haalbaar meer zal zijn de

te behouden grotendeels zal afhangen van

“Het ding met naleving is dat het niet eenmalig

immateriële infrastructuur te ondersteunen die

hoe goed de regio in staat is om samen deze

is. Het is niet dat je één pil neemt en het is over.

gepaard gaat met internationale business en

uitdagingen aan te pakken.

Jovan Reid is een specialist in analyse van de publiek beleid en in belangenbehartiging van de media. www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

Een zoektocht van de Nieuwe Wereld:

Het betreden van nieuwe markten en mogelijkheden voor Caribische muzikale acts DOOR Shyamal Chandradathsingh

Binnen de gevestigde muziekindustrie is het

de grote Latijns-Amerikaanse diaspora in de

de particuliere muziekindustrie hebben een

een kostbare zaak om een internationaal

Verenigde Staten.

aanzienlijke hoeveelheid werk te doen als het gaat om het bevorderen en realiseren van

erkend artiest te worden. Volgens de

International Federation of the Phonographic

Het Caribisch gebied is daarom gedwongen

de export van muziek in samenwerking met

Industry (IFPI) in hun rapport Investing in Music

om zijn eigen weg te vinden om zijn muziek

artiesten, zoals het instellen van quota’s voor

van 2014 kunnen de kosten om door te breken

te pushen en promoten. Jamaica is het meest

lokale inhoud en muziek-specifieke export

in de mainstream muziekmarkt liggen van

succesvol geweest en genereert meer dan $

ontwikkelingsprogramma’s, zoals Brazil

ergens tussen de $ 500.000 en US $ 2.000.000

2 miljoen per jaar uit de muziekexport via

Music Exchange2 of het British Music Export

per artiest. In de Caribische context kan dit

reggae. Het heeft ook het hoogste per capita

Growth Scheme3. In het laatste geval, dat

een bijzondere uitdaging betekenen om

aantal studio’s ter wereld. Onder verwijzing

wordt beheerd door UK Trade and Investment

verschillende redenen. De grote platenlabels

naar gegevens van IFPI is het duidelijk dat een

en de British Phonographic Industry (BPI)

hebben geen significante aanwezigheid in

platenindustrie wordt ontwikkeld door middel

versterkt het Verenigd Koninkrijk het

de regio en het Caribisch gebied wordt over

van investeringen in lokale acts. Bijvoorbeeld

concurrentievermogen van zijn muziekexport

het algemeen opgenomen in de Latijns-

in de zes grootste muziekmarkten wereldwijd

door te investeren in promotiebudgetten

Amerikaanse divisies die zijn gevestigd in

(Japan, Italië, Zweden, de VS, Brazilië, Spanje)

voor platenlabels en acts. Hoewel de Britse

Miami, zoals Sony, Universal en Warner, en die

is het percentage van de lokale acts in de top

platenindustrie £ 17 miljard exporteerde aan

richten zich op het creëren van content voor

tien meer dan 85%1. Caribische overheden en

muziek in 2013 ziet zij nog steeds de noodzaak

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

Wanneer we kijken naar een uitbreiding in nieuwe markten, blijkt dat veel muzikanten het eerst uitbreiden van hun thuismarkt verwaarlozen. ervan in om nieuwe acts te ontwikkelen die in

om zijn of haar product te delen, waardoor er

markten van de VS, het VK, Canada, Europa

staat zijn deviezen en inkomsten voor het land

miljoenen impressie’s worden gemaakt. Met

en Zuid-Amerika, neemt de concurrentie

te genereren4. Het is sterk aan te bevelen dat

andere woorden, de pure bereikbaarheid van het

exponentieel toe. Terwijl er ongeveer 7.500

regionale instanties een soortgelijke aanpak

Internet betekent dat een artiest content direct

acts een contract hebben bij de grote labels,

adopteren om de groei in de muzieksector te

aan een wereldwijd publiek kan presenteren,

zijn er honderdduizenden acts die strijden

stimuleren, gezien de beperkingen van het

maar het is belangrijk om op te vallen. Artiesten

om het nieuwste contract te tekenen, en veel

potentiële publiek dat wordt gevormd door de

hebben een sterke aanwezigheid op het web

van hen zullen een contract tekenen met een

kleine bevolkingen van de Caribische eilanden.

nodig om content te verspreiden, en een sterke

onafhankelijk label of content zelf releasen.

aanwezigheid op sociale media om fans te Dit gezegd hebbende is het in de wereld

betrekken en nieuwe releases te promoten.

van vandaag niet nodig om te wachten op

Er zijn voorbeelden van Caribische artiesten die roem of erkenning hebben gekregen door

het overheidsapparaat om een oplossing

Wanneer we kijken naar een uitbreiding in

middel van niet-traditionele methoden. Bunji

aan te dragen. In de afgelopen 25 jaar, is

nieuwe markten, blijkt dat veel muzikanten

Garlin is zo’n artiest. Met zijn lied, Differentology,

VP Records, gevestigd in Jamaica en New

het eerst uitbreiden van hun thuismarkt

heeft deze reeds 20 jaar actieve, energieke soca-

York, een dominante motor geweest bij het

verwaarlozen. De totale kosten voor de

artiest, rimpelingen veroorzaakt in de gehele

blootleggen van Caribische content voor een

uitbreiding van een fanbase thuis is aanzienlijk

mondiale muziekindustrie in 2013. Op een

wereldwijd publiek door uit te komen met

goedkoper dan in het buitenland. Terwijl

gegeven moment was het nummer één van

ongeveer 50 albums per jaar van de meest

sociale media een uitstekend hulpmiddel

de meest gezochte nummers op Shazam, de

gevestigde regionale acts. Het voordeel dat zij

zijn voor de uitbreiding in het buitenland,

muziek matchingservice, waar mensen over

hebben is toegang tot de distributiekanalen

vormen zij ook een geweldig hulpmiddel voor

de hele wereld stonden te dringen om uit te

in de Verenigde Staten en wereldwijd om hun

het op lokaal niveau uitbreiden. Essentieel is

vinden wie deze persoon met die grote stem

product binnen het bereik van de consument

dat betrokkenheid een sleutelfactor vormt.

was die hen aanspoorde om “klaar te staan”. Wat

te krijgen. Echter, naast het handje vol artiesten

Hulpmiddelen zoals videoblogs of Instagram

bijzonder is aan de Differentology-ervaring is

die toegang hebben tot VP, zijn er nog veel meer

zijn uitstekend geschikt voor het ontwikkelen

dat Bunji heeft aangetoond dat in de onderling

artiesten en onafhankelijke platenlabels in het

van content en kunnen worden gebruikt door

verbonden wereld van vandaag, door middel

Caribisch gebied die op zoek zijn naar manieren

fans / vrienden om nieuwe mensen en acts te

van sociale media, een lied van kwaliteit een

om het bereik van hun muziek te vergroten.

introduceren. De voornaamste reden om de

internationaal publiek kan bereiken zonder

fanbase van een artiest op te bouwen is dat

de steun van een platenlabel of andere

Tegelijkertijd is er vraag naar nieuwe muziek

internationaal labels en promotors vooral naar

ondersteunende bedrijven waarbij de kosten

evenals een aanhoudende vraag naar de

cijfers kijken en een omvangrijke lokale aanhang

kunnen oplopen tot US $ 2.000.000, zoals

achtercatalogus. Streaming is goed voor 25%

zal voor hun een eerste indicatie zijn van het

eerder vermeld. Onlangs heeft Bunji in Central

van de inkomsten uit de muziekindustrie en

potentieel van een artiest om succesvol te zijn.

Park in New York gespeeld en in Glastonbury

ongeveer 250 miljoen albums worden elk

in het Verenigd Koninkrijk (de Jamaicaanse

jaar mondiaal verkocht5. De overstap naar

In essentie, biedt het internet een ware

reggaester Chronixx speelde ook op het festival

online consumptie van muziek heeft een

lakmoesproef voor opkomende artiesten. Het

dit jaar), twee podia die normaal niet worden

aantal belangrijke voordelen voor opkomende

internet maakt het mogelijk dat artiesten en

geassocieerd met Caribische muziek.

artiesten. Online streaming en verkoop laat de

labels zich kunnen concentreren op het maken

artiest zien wat voor soorten muziek en artiesten

van muziek zonder significante tussenpersonen,

Er zijn veel mensen die een zilveren randje

populair zijn in verschillende markten. Dit kan

terwijl binnenlandse en internationale distributie

zien als het gaat om nieuwe markten voor

aantonen welke markt het meest relevant zou

vrijwel direct plaatsvindt. In het verleden zou

Caribische muziek. Een duidelijk gebied voor

kunnen zijn voor hen om zich op te richten met

deze zelfde muziek misschien geen kans hebben

uitbreiding is op het Afrikaanse continent.

hun muziek. De statistieken helpen de artiesten

gehad op radiozendtijd of distributie, maar als de

Omdat Caribische muziek sterke wortels heeft

ook met verkoop en de impressie statistieken

muzikant zich kan richten op het vrijgeven van

in de West-Afrikaanse muzikale traditie, zouden

waarnaar potentiële promotors en platenlabels

een kwaliteitsproduct dan is het mogelijk dat het

de ritmische structuren en tonen van Caribische

zullen zoeken. Tools zoals Spotify, iTunes

lied een virale aanhang krijgt. Caribische artiesten

muziek sommigen kunnen aanspreken. Deze

hitlijsten, Shazam en Bandsintown kunnen

kunnen profiteren van deze internetrevolutie

markt, hoewel er sporadisch reggae-artiesten

specifieke statistieken bieden.

zelfs buiten de traditionele genres zoals soca en

te gast zijn geweest door de jaren heen,

reggae, die van oudsher de meeste aandacht

blijft relatief onontgonnen. In aanvulling

kregen van de regio.

op de traditionele wegen voor optredens

De informatietechnologie-revolutie van de jaren

zijn er mogelijkheden om muzieklicenties te

1990 en de opkomst van sociale media geven de artiesten een groter bereik dan ooit mogelijk

Het is echter essentieel dat de muziek

verstrekken voor televisie, film, auteursrechten

is geweest. In het tijdperk van het Internet

geproduceerd door de artiest van de hoogste

en digitale en telecommunicatieplatforms.

is succes mogelijk wanneer een artiest met

kwaliteit is. Als een artiest besluit om te

een kwaliteitsproduct mensen kan inspireren

concurreren voor een aandeel van de lucratieve

www.carib-export.com

Er zijn 200 miljoen mensen tussen de leeftijden

On s concurrent ievoordeel

Het vinden van nieuwe markten kan ook gaan over het identificeren van niches in de grotere markten. Zo is het heel aannemelijk dat de bevolking die luistert naar reggae in India groter is dan de gehele bevolking van het Caribisch gebied samen.

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

Er is ook Spaanse en Portugese reggae en muziek zoals mumbaton en reggaeton, die gemeenschappelijke wortels delen met soca en reggae. Daarnaast is er een groeiende markt voor Caribische muziek in China.

van 15 en 24 jaar op het continent volgens de

nieuwe muziek en kunst te accepteren, is het

Economische Commissie voor Afrika van de

vormen van partnerschappen met beeldende

VN, waarmee het de jongste bevolking van de

kunstenaars of dansartiesten in de doelmarkt

wereld is. Terwijl de internet penetratiegraad

een uitstekende manier om buzz en bewustzijn

voor het continent laag blijft volgens de

te creëren. Dit wordt, nogmaals, gemakkelijker

Internationale Telecommunicatie Unie zijn er

gemaakt door de sterke sociale media-

specifieke landen waar de aantallen hoger zijn

aanwezigheid van de meeste artiesten.

en stijgen. Hieronder vallen Nigeria, Egypte, Kenia, Marokko, Zuid-Afrika en Madagascar.

Een andere nichemarkt die verder kan worden

Een van de beste strategieën om toegang te

geëxploiteerd is de Caribische diaspora die meer

krijgen tot de markt is door een gevestigde

dan 10,7 miljoen groot is6. Hoewel zij worden

promotor, impresario of publicist te identificeren

aangesproken rond jaarlijkse evenementen, is er

die kan dienen als begeleider om een entree

veel meer potentieel in niet-seizoensgebonden

te maken. In aanvulling op het boeken van

optredens en in het aanwenden van de diaspora

shows, is de promotor degene die radiozendtijd,

als de verbinding met andere mensen via sociale

showcases en mediatoernees organiseert om

media en persoonlijke interacties. De tweede

de doelgroep vertrouwd te maken met de

en derde generatie van de diaspora genieten

muziek van de artiest. Terwijl het internet een

mogelijkerwijs van de muziek van hun ouders,

belangrijk instrument blijft, is het gebruiken van

maar weten niet hoe zij een verbinding kunnen

een holistische benadering die ook gericht is op

maken met opkomende artiesten uit het

het openen van nieuwe wegen voor tournees

Caribisch gebied.

en radioplaatsing cruciaal voor succes. Het doen van onderzoek en het begrijpen van de Het vinden van nieuwe markten kan ook gaan

markt waarop een artiest zich richt is de sleutel

over het identificeren van niches in de grotere

tot succes. Sommige markten consumeren meer

markten. Zo is het heel aannemelijk dat de

live muziek dan andere, bijvoorbeeld. Sommige

bevolking die luistert naar reggae in India groter

markten zijn meer traditionele afnemers van

is dan de gehele bevolking van het Caribisch

muziek via radio of albumverkoop, terwijl

gebied samen. Hoewel in de dichte nabijheid

andere markten volledig digitaal zijn.

van het Caribisch gebied, worden de LatijnsAmerikaanse landen nauwelijks gezien als

Met zoveel potentiële wegen om nieuwe markten

potentiële markten, ondanks dat die al vele jaren

te bereiken, wordt de sleutel tot de ongrijpbare

bestemmingsmarkten zijn voor Engelse muziek

doorbraak gevormd door het besteden van tijd

uit de VS, het VK en Canada. Er is ook Spaanse en

aan onderzoek en het vergaren van kennis over de

Portugese reggae en muziek zoals mumbaton

aanpak van de marktpenetratie. Billy Grant, de

en reggaeton, die gemeenschappelijke wortels

uitvoerend directeur van 2Point9 Records and

delen met soca en reggae. Daarnaast is er een

Management, is een groot bevorderaar van de

groeiende markt voor Caribische muziek in China.

opkomende talentmarkten. Hij vat dit het beste samen als: “De sleutel is, ongeacht welke muziek

Een ander instrument dat zeer effectief kan zijn

je maakt, dat het waarde moet hebben in de markt

in het bereiken van deze nieuwe markten is het

waar je naar op zoek bent om te kunnen verkopen.

samenwerken en het maken van verbindingen

Er zijn een aantal manieren om waarde te creëren

met de kunstgemeenschap in het land van

en die zullen normaal gesproken een lange-termijn

bestemming. In feite, gezien de traditionele

creatieve strategie behelzen van de muzikant en zijn

openheid van de kunstgemeenschap om

of haar team.”

On s concurrent ievoordeel

Bouwen Aan Het Machel Montano Merk DOOR Tishanna Williams

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

Machel Montano is niet zomaar een soca-artiest;

marketingtrends uit de muziekindustrie in de

voor verschillende aspecten van zijn merk en

hij is een constant ontwikkelend merk – een

praktijk. Daarbij zorgden zij er altijd voor dat hun

ontstond er een kruisbestuiving samen met lokale

merk dat begon als een droom, gekoesterd door

campagnes speciaal genoeg waren om op te vallen.

en internationale acts populair in verschillende

zijn moeder Elizabeth ‘Lady’ Montano en vader

landen en genres. Naam rebranding wordt big

Winston ‘Monty’ Montano. Met elk nieuw

Het was hier dat de branding van de jongen,

business over de hele wereld, met hele bedrijven

succes weeft Machel zichzelf en soca, een van de

die uiteindelijk een van de meest bekende

die zich richten op onderzoek en ontwikkeling

belangrijkste muzikale genres van het Caribisch

namen in de Caribische muziekindustrie zou

van een naam. In het geval van Machel, viel de

gebied, verder in het weefsel van de wereldcultuur.

worden, begon. Het was 1989 en Machel - die

naam rebranding samen met de evolutie van de

toen vijftien was – had al furore gemaakt met

artiest zelf. Hij is gegaan van Machel Montano,

Er is misschien niemand - behalve Machel zelf - die

zijn debuutalbum “Too Young To Soca” (1985);

naar “Double M” en, het meest recent, Monk

de weg door hem afgelegd beter kent dan Elizabeth,

optredens op internationale wedstrijden zoals het

Monte. Zijn band Xtatik, die aanvankelijk alleen

de altijd zichtbare en toch rustige, ondersteunende

Trinidad & Tobago Nationale Song Writer’s

bestond uit muzikanten, is nu Machel Montano

kracht achter de superster. Ze heeft diverse rollen

Festival (1986) en The Barbados Caribbean

HD, een complete machine met een dansgroep

vervuld in de carrière van haar zoon en blijft een

Song Festival (1986); en een optreden op het

en audiovisueel team dat hem letterlijk overal

integraal onderdeel van de strategische planning,

wereldberoemde Madison Square Garden in New

volgt waar hij gaat.

onderzoek en implementatie die nodig is om zijn

York (1984). Op dat moment bestond zijn band

merk te bouwen.

Panasonic Express uit hemzelf, zijn broer Marcus

Ze brachten de muziek ook verder via

en enkele buren.

samenwerkingsverbanden. Internationaal reizen bracht Machel eerst samen in ruimten gedeeld

Vanaf het begin, zegt de voormalige lerares en begeleider, als het ging om het potentiële pad van

“We hadden behoefte aan een nieuwe, pakkender

met dancehall-iconen Shaggy en Beenie Man die

haar zoon, hadden zij en haar man die geoloog is,

naam tegen die tijd,” zegt Elizabeth. “En dus,

bovenaan de hitlijsten stonden op dat moment.

en die later de eerste manager van Machel werd,

als gevolg van het harde werk van Winston, die

hetzelfde idee.

Machel’s manager was in die tijd, werd Xtatik

“We introduceerden hen in de overige delen

geboren.” De naam is een afkorting voor een

van het Caribisch gebied die zij nog niet hadden

“We hadden dezelfde revolutionaire, out-of-the-

langere titel: Express Trinidad and Tobago

bereikt en zij op hun beurt hebben Jamaica voor

box ideeën en dat is het voorbeeld voor onze

International Kings. Voor het team, belichaamde

ons opengelegd. Wij bleven dit in de loop der jaren in verschillende ruimtes doen. Tot

kinderen geweest,” zei ze.

dusver hebben top acts zoals Doug Machel’s succes is tastbaar. Hij heeft zijn muziek en 33 jaar ervaring in deze branche gebruikt om een veelzijdige

Machel’s succes is tastbaar. Hij heeft zijn muziek en 33 jaar ervaring in deze branche gebruikt om een veelzijdige franchise.

E Fresh, Sean Paul, Beenie Man, Pitbull, Wyclef Jean, Boyz to Men werk met hem gedeeld, evenals Timaya, Demi Lovato en Angela Hunte”, zegt Elizabeth.

franchise op te zetten inclusief merchandising, jaarlijkse evenementen, de “EPIC” Carnival, alcoholische

de nieuwe naam het idee van muzikale vervoering.

doorbrengen als gevolg van zijn werk, nam Elizabeth

dranken, en ga zo maar door. En de lofbetuigingen stromen binnen. Elizabeth straalt van trots als ze spreekt over de

Toen haar man meer tijd in het buitenland moest

“We hebben thema’s rond de naam gecreëerd,

de teugels over als manager. In de tussentijd

waaronder merchandise, optredens en andere

bleven ze nieuwe managers testen, maar vonden

zaken. Xtatik werd een begrip.”

gewoonweg nooit de persoon, zodat Elizabeth het merk Machel bleef managen tot 2014.

reis naar dit punt. Maar ze geeft toe dat het niet een gemakkelijke klim naar dit hoogtepunt is

Elizabeth voegt snel en zonder wroeging toe, dat als

geweest. Toen ze voor het eerst begon in de jaren

het ging om de carrière en muziek van haar zoon,

Echter, zoals uiteindelijk moest gebeuren bij elke

1980, ondervonden ze veel tegenstand,

het doel nooit alleen Trinidad en Tobago was. Zelfs

slimme strateeg en zorgzame ouder, bereikte

op jonge leeftijd wenste Machel internationale roem

Elizabeth een punt waarop ze erkende dat ze de

“Hij werd te jong geacht om op te treden. Calypso

en het wonderkind begon het voortouw te nemen

band gewoonweg niet kon krijgen waar zij moesten

en Soca konden gewoonweg de jongeren niet

in de ontwikkeling van zijn merk, waardoor zijn

gaan, en het zoeken naar de juiste persoon om over

boeien.”

ouders een meer ondersteunende rol begonnen te

te nemen begon in alle ernst.

vervullen. Ze hadden een goede basis gelegd en hun Toch steunden Elizabeth en Winston de droom van

zoon ontwikkeld op een wijze die erin resulteerde

“Ik was in staat om hem naar de diaspora te

Machel, en begonnen te werken aan zijn artistieke

dat hij niet alleen een perfectionist werd, maar

brengen, maar als het ging om vooruit te komen,

ontwikkeling. Dit vereiste het overbruggen van de

in hem de drive ontstond om te overtreffen wat

kon ik het niet verder,” geeft ze toe.

bestaande muzikale generatiekloof. Zij wisten dat

reeds bestond. Gelukkig kwam de bekende fotograaf en producer

hij talent had. Terugdenkend aan die eerste jaren, was de vraag: “Hoe kunnen we hem een begrip

Terwijl het fundament van het mobiliseren en

Che Kothari, die ook reggae icoon Protoje

te maken?” Ze begonnen onderzoek te doen en

het in kaart brengen van Machel’s succes werd

managet, in hun leven en hij ging ermee akkoord

brachten internationaal succesvolle branding- en

gelegd, bedacht zijn team verschillende namen

om over te nemen als manager van Machel.

www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

Dit is een competitieve wereld. Je zal uiteindelijk een niveau bereiken waarbij ‘know-how’ onvoldoende zou kunnen zijn.

“Machel’s gevoel van branding is gebouwd op

naar de verhandelbaarheid van deze kunstvorm.

het behoud van relevantie en op dit moment

Elizabeth benadrukt echter dat artiesten ervoor

zijn we in het digitale tijdperk. Alles draait om

moeten zorgen dat ze zijn uitgerust met de

technologie. Che heeft veel meer kennis op dit

noodzakelijke vaardigheden en zakelijk inzicht

gebied.”

om boven de rest te staan, zoals zij ervoor heeft gezorgd dat haar zoon doet.

Niet alleen beweegt Machel zich in het technologische tijdperk op grootse wijze met een

“Het moet beginnen met de artiest. Je moet een

vernieuwde website, live streams, digitale media

product voorbereiden dat het waard is om gezien

en een onlangs gelanceerde app, maar Elizabeth

te worden. Hiertoe zijn mensen erg op hun hoede

zorgt ook voor het waarborgen van de erfenis

over financiële steun, maar je moet ook investeren

en de geschiedenis van de reis en het Machel

in jezelf. We zijn 33 jaar geleden begonnen en het

Montano Museum werd dit jaar toegevoegd aan

is altijd belangrijk geweest voor ons om dit te doen.

de franchise.

Managers en managementteams moeten klaar staan. Veel artiesten hebben zoiets eenvoudigs

“Ik heb alles van sinds we zijn begonnen.

als een bio niet. Ook de juiste vaardigheden zijn

Niemand heeft me geleerd om dat te doen.

nodig, niet alleen hoe het bedrijf te managen,

Uit ons vroegste onderzoek leerden wij dat

maar ook hoe je jouw sound managet. Machel

catalogiseren belangrijk was,” zegt ze.

heeft techniek en productie gestudeerd in Ohio en wij omringen onszelf met getrainde personen.

Dus wat heeft Elizabeth geleerd van haar jaren

De mensen van Trinidad zijn goed met hands-on

als zowel een moeder en integraal onderdeel van

leren, maar wij hebben certificering nodig. Dit is

misschien wel het meest succesvolle initiatief om

een competitieve wereld. Je zal uiteindelijk een

een persoon te branden in het Caribisch gebied?

niveau bereiken waarbij ‘know-how’ onvoldoende zou kunnen zijn. “

“Ik heb uit de eerste hand geleerd wat nodig is om een succesvol kind op te bouwen. Ondersteuning

Initiatieven zoals de muziekarm van het

en ouderschap spelen een grote rol in het succes

staatsbedrijf Trinidad en Tobago Creative

van een kind. Machel had altijd een massaal

Industries Company Limited (CreativeTT’),

ondersteuningssysteem en was in staat om de

MusicTT, hebben al workshops gecreëerd over

kernwaarden op te bouwen die nodig zijn voor

songschrijven, muziekproductie, IP waardering,

succes. Ik kijk nu terug en zie de effecten van

enz. En het prototype is geconceptualiseerd, getest

goed ouderschap. “

en bepaald door het werk van de Montanos.

Met de ogen van de wereld afgestemd op

“Er zijn veel mensen die nu geïnteresseerd zijn

Caribische muziek, als gevolg van de twee

in Machel en die kijken om te zien wie er nog

opeenvolgende Best International Performance

meer komt. Soca is vrolijke, feestelijke muziek en

titels in de wacht gesleept door soca-artiesten

mensen over de hele wereld hebben die positieve

tijdens de BET Soul Train Music Awards,

vibe nodig. De wereld is rijp voor onze muziek

beginnen verschillende overheden en particuliere

en nu moeten onze artiesten en industrieën zich

Caribische lichamen ook naar binnen te kijken

voorbereiden”, zegt Elizabeth.

Tishanna Williams is docent aan de Universiteit van de West Indies en journalist bij Guardian Media Ltd (TT) en LargeUp (NY / JA) wiens werk onlangs werd genomineerd voor de CTO Caribbean Media Award (NY).

www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

Shaggy:

De Man, De Musicus En De Maestro DOOR Lisa Stiebel

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

Wat velen misschien niet weten is dat Shaggy een veteraan is van de Perzische Golfoorlog, en heeft gediend in het korps mariniers tijdens operatie dessert storm. Hij geeft aan dat deze ervaring zijn inspiratie is geweest voor Boombastic , waarmee hij een Grammy Award won voor het Beste Reggae album van 1995.

Hij betrad de muziekwereld in de jaren 1990

De diamant-plus opname artiest heeft zijn ‘Out

continu jezelf opnieuw ontdekken en de anderen

als ‘Mr Boombastic’, muziekicoon Shaggy wist

of Many, One Music’ kreet waar gemaakt met

een stap voor zijn. Een artiest moet ook in staat

het publiek in vervoering te brengen met zijn

een veelvormig aanbodportfolio. Shaggy heeft

zijn om generatiekloven te overbruggen. Zoiets

fluwelen baritonstem en stoer knappe uiterlijk.

opgetreden naast personen zoals Michael en

als coëxistentie bestaat niet, er is geen plek voor

We hebben hem bij zijn troetelnaam leren

Janet Jackson; schreef een lied voor de Union

twee super populaire artiesten; eentje kan slechts

kennen als Shaggy, zoals de helper van Scooby

of European Football Associations (UEFA) Euro

die plek innemen tot hij wordt vervangen. Er is

Doo werd genoemd, vanwege zijn bos haar, en

2008; maakte een lied voor een Pepsi advertentie;

altijd wel iemand anders die klaar staat om jouw

charismatische persoonlijkheid; maar hij werd

en nam in 2009 de single, Fly High, op die werd

positie over te nemen. Alles is slechts tijdelijk...

geboren met de naam Orville Richard Burrell op

gebruikt in een tv-commercial voor de Ice Cream

Dus maak het beste van jouw moment, omdat

22 oktober 1968.

reep van Ferrero Rocher. Shaggy is ook de eerste

de muziekbusiness continu aan verandering

dancehall artiest die optrad in Zuid-Afrika na de

onderhevig is,” adviseert hij.

Shaggy bracht met hem een speciale gift die hij

afschaffing van Apartheid. Shaggy legde verder uit dat omdat muziek levend

de wereld had te bieden. Hij is zonder twijfel instrumenteel geweest in het transformeren van

Deze kansen hebben deuren geopend naar de

is en dynamisch, artiesten bereid moeten zijn om

de hedendaagse reggae waarbij hij werd gedreven

Europese en Afrikaanse markten zodat zijn

te veranderen met hun muziek.

door zijn passie en liefde voor zijn mensen,

soort van muziek bekend werd bij een publiek

zijn muziek en zijn doel. Zijn carrière is niet

dat daarvoor openstond, die houden van een

“Aangezien de industrie in het bijzonder door

slechts een weerspiegeling van zijn dynamische

langzamere melodie en liederen die in hun

technologie wordt gedreven, zullen er uitdagingen

muzikale talenten, maar ook van zijn vastberaden

geheel worden afgespeeld – in tegenstelling tot

zijn die daaraan gerelateerd zijn. Van de verkoop

en vasthoudende geest om een pionier te zijn in

zijn collega’s uit het Caribisch gebied die ervan

van platen en cassettes in de jaren 1980 en 1990

de muziekindustrie die generaties overstijgt. In

houden hun liederen te af te breken halverwege

tot hits en downloads op iTunes in de afgelopen

sommige kringen, wordt hij beschouwd als het

het lied. Het vermogen dat Shaggy heeft om

10 jaar. Deze business is op dramatische wijze

grootste cross-over succes in dancehall reggae.

zijn publiek te entertainen en erkennen heeft

veranderd,” merkt hij op, terwijl hij tegelijkertijd

ervoor gezorgd dat hij verder wereldwijd barrières

zijn muziekcollega’s aanmoedigt om in de

Als kind had Shaggy de ambitie om brandweerman

heeft doorbroken en reggaemuziek naar nieuwe

frontlinie te blijven en op de hoogte te blijven

te worden, zoals de meeste kleine jongens die een

hoogten heeft gebracht in de pop-, rap-, en R&B-

van industriële trends.

avontuurlijke en nieuwsgierige geest hebben.

hitlijsten en in de VS erin geslaagd is platina

Echter, nadat hij een optreden had gezien van

verkopen te realiseren.

Een ander aspect van de industrie waarvan Shaggy gelooft dat een artiest op de hoogte moet

King Yellowman kreeg hij de muziekkriebels te pakken. Deze veelzijdige musicus, songwriter en dj

Over de jaren is Shaggy succesvol geweest om

zijn is intellectuele eigendom (IP). Dit verwijst

is nog steeds bezig zijn verhaal te schrijven. Shaggy

zichzelf opnieuw neer te zetten en hij is een bron

naar geestescreaties: uitvindingen, literaire en

is vandaag niet slechts een sensationele zanger,

van inspiratie voor opkomend talent.

kunstwerken, ontwerpen en symbolen, namen en afbeeldingen gebruikt in de handel.

maar ook een gelukkige echtgenoot, fantastische vader, succesvolle zakenman, ambitieuze acteur

“Ten eerste, als artiest moet je een vermarktbaar

en gepassioneerde filantroop.

merk hebben dat kan worden ontvangen door

“De intellectuele eigendom van een artiest wordt

de massa, sponsors aantrekken, en daarna moet

door de wet beschermd door middel van patenten,

Wat velen misschien niet weten is dat Shaggy een

het krachtig beschermd worden. Je moet heel

veteraan is van de Perzische Golfoorlog, en heeft

voorzichtig zijn met jouw acties zodat je trouw

om erkenning of financiële voordelen te krijgen

gediend in het korps mariniers tijdens operatie

blijft aan jouw merk,” zegt hij.

uit hun werk. Er is ook de behoefte om creativiteit en innovatie te laten samensmelten in een milieu

dessert storm. Hij geeft aan dat deze ervaring zijn inspiratie is geweest voor Boombastic , waarmee

De vriendelijke zakenman identificeert een

dat zowel de artiest en het publiek dienstig is,”

hij een Grammy Award won voor het Beste Reggae

serieuze werkethiek en een aangename geest

merkt de zanger op.

album van 1995, twee jaren nadat Pure Pleasure,

als twee belangrijke factoren voor succes in

zijn eerste album, uitkwam. Maar meer succes

de muziekindustrie, waaraan hij toevoegt

Met het nastreven van muziek als een loopbaan

stond hem te wachten terwijl hij verder ging met

dat een artiest goed moet kunnen babbelen,

heeft Shaggy niet alleen de ervaring gehad van

het opnemen van hit na hit voor de volgende 20

charismatisch moet zijn, en in staat zijn of haar

het schrijven van liedjes en optredens, maar ook

jaar, waarmee hij zich internationale bekendheid

talent te verkopen. In essentie zegt hij dat ze

van het oprichten van Big Yard Music Group,

wist te verwerven. In 2000 was Hot Shot nummer

moeten geloven in zichzelf.

waarbij hij een belangrijke rol heeft gespeeld in de carrières van artiesten zoals Brian & Tony

één op de Billboard 200 en de albumhitlijst van het Verenigd Koninkrijk.

“Je bent [slechts] zo goed als je laatste plaat. Om

Gold, Kiprich, Rayvon, Rik Rok, Voicemail,

in deze business aan de top te blijven moet je

Richie Loop, en Christopher Martin. Zijn advies en aanmoediging hebben Tessanne Chin, een

www.carib-export.com

On s concurrent ievoordeel

Only Love is mijn cadeau aan de wereld. We maken platen, we denken mondiaal en we hopen dat dit liet liefde zal brengen naar een ieder en hen op een speciale manier zal raken. langdurige vriendin en mentee van hem, ertoe

voor Caribische muziek. Niet slechts vanwege

patiënt was, heeft hem actie doen nemen. Het

kunnen brengen om mee te doen aan The Voice

de enorme omvang van de bevolking, waaronder

was in 2009 toen hij het ziekenhuis bezocht dat

en te winnen in december 2013.

de diaspora van het Caribisch gebied, maar ook

een vader die overstuur was Shaggy meenam

omdat het een snelle markt is wat betreft verkoop

om zijn negen-jarige dochtertje te zien van

en exposure. Shaggy wijst erop dat er een nieuwe

wie het leven mogelijk werd gemaakt door een

Zijn advies om bij de tijd te blijven?

wereldwijde opkomst is van “coole Caribische

couveuse die was gedoneerd via de stichting

“Voer uitgebreid marktonderzoek uit naar de

reggae”, met een aantal internationale topartiesten

van Shaggy. Dit inspireerde hem om meer te

laatste trends... [omdat] je eerst volledig jouw

die interpretaties geven van reggae die een grote

doen en datzelfde jaar werd het eerste Shaggy

markt moet begrijpen voordat je het kan veroveren.

publieke aantrekkingskracht hebben.

en vrienden benefietconcert gehouden waarmee iets meer dan 300.000 Amerikaanse dollars

Analyseer jouw concurrentie en evalueer waar en hoe jij daar in past... Echter, streef er altijd naar

“Als regionale pioniers moeten wij gebruik

werd opgehaald. In 2014 genereerde het concert

om anders te zijn. Zorg dat mensen naar je kijken

maken van deze wereldwijde aandacht en er

700.000 Amerikaanse dollars, en volgens Shaggy

en laat al jouw unieke kenmerken naar buiten

voor zorgen dat onze muziek wordt gehoord...

is het doel om het laatste doel groots voorbij te

komen. Met een wereld die steeds kleiner wordt

Wij zijn authentiek! Indien wij als regio dit

streven.

en met de dynamiek van de technologie, moeten

immense nieuwe talent dat uit het Caribisch

Caribische artiesten nadenken over hun niche-

gebied komt kunnen incuberen en exporteren

De laatste samenwerking van Shaggy met Pitbull

markten,” zegt Shaggy.

en samenwerken in onze verschillende stemmen

en Gene Noble heeft het publiek de single Only

en stijlen zouden we de muziekindustrie op het

Love opgeleverd.

Hij zegt ook dat het belangrijk is om goede

wereldplatform domineren,” beweert hij. “Only Love is mijn cadeau aan de wereld. We

advocaten te hebben en een vertegenwoordiger die je op de hoogte houdt van alles wat met je

Met zijn erkenning als Commander of Order

maken platen, we denken mondiaal en we hopen

carrière te maken heeft. En een loyale en efficiënte

of Distinction (CD) laat deze gehuldigde zijn

dat dit liet liefde zal brengen naar een ieder en

manager of agent is ook van vitaal belang voor

filantropische passie zien door middel van

hen op een speciale manier zal raken,” zegt hij.

jouw succes in deze industrie, voegt de muziek

de Shaggy stichting waarmee hij om en nabij

veteraan er aan toe.

1,6 miljoen Amerikaanse dollars bij elkaar

Terwijl Shaggy doorgaat met lief te hebben en dat

heeft gehaald tot nu toe voor het Bustamante

te creëren waarvoor hij goddelijk geschapen werd,

De multinationale maestro houdt vol dat de markt

Ziekenhuis voor kinderen. Een bezoek aan de

zal de wereld verdergaan met luisteren, leren en

van de Verenigde Staten de meeste kansen biedt

zoon van een vriend die 15 jaar geleden hun

liefhebben.

Lisa Stiebel is architect van beroep en kunstenaar in hart en nieren met een passie voor de creatieve kunsten. Ze is afgestudeerd aan Howard University en is gespecialiseerd in binnenhuisarchitectuur en het ontwerpen van muurbeschilderingen.

www.carib-export.com

O n s con curre n t i evoordeel

de hordes nemen

www.carib-export.com

de hordes neme n

De Managementunit voor de Caribische Creatieve Industrieën: de behoefte aanpakken van de creatieve sector van de regio DOOR JoEllen Laryea

De creatieve economie is niet slechts een van de snelst groeiende sectoren van de wereldeconomie, maar ook een die zeer transformatief is in termen van inkomsten genereren, jobcreatie en exportinkomsten.” – Unesco en UNDP, Creative Economy Report 2013

www.carib-export.com

de horde s n eme n

Het Caribisch gebied heeft een geschiedenis om

UNDP, 2008). Tijdens de 26e Tussentijdse

of welke data verzameld moeten worden, hoe het

trots op te zijn van het creëren van muziek en

Vergadering van CARICOM Staatshoofden

in werkelijkheid te gelde kan worden gemaakt, en

kunst waarbij elk jaar meer artiesten zich op het

gehouden in de Bahamas in februari 2015 werd

hoe we voordeel kunnen halen uit intellectuele

podium presenteren met de hoop niet slechts

de ontwikkeling van een managementunit voor

eigendomswaarde in de creatieve industrieën.

huishoudnamen te worden in hun eigen landen

de Caribische creatieve industrieën als een

Verder moeten we in overweging nemen op

en de grotere regio, maar ook met de hoop een

prioriteitskwestie opgebracht op de agenda van

welke manier we een strategisch betrokkenheid

entree te maken op de internationale markt en

de gemeenschap. P.J. Patterson, voormalig premier

kunnen hebben op het regionaal niveau voor het

wereldwijde iconen te worden. De aanwezigheid

van Jamaica, werd de verantwoordelijkheid

bevorderen van Caribische creatieve personen en

van een creatieve en culturele sector binnen

gegeven om een werkgroep voor te zitten om dit

hoe we daar in kunnen investeren en hen kunnen

een economie wordt gezien aanzienlijk bij te

doel te realiseren, en Caribbean Export heeft de

financieren. Bij het oprichten van de CCIMU

dragen aan het creëren van rijkdom, banen, en

taak gekregen de leidende rol te vervullen in het

moeten we zaken aanpakken zoals het opzetten

armoedebestrijding in het Caribisch gebied.

ontwikkelen van de Managementunit voor de

en gebruiken van een digitaal platform en het

Bovendien worden de creatieve industrieën

Caribische Creatieve Industrieën (CCIMU) die

creëren van een institutioneel raamwerk dat de

wereldwijd gezien als een groeisector als we kijken

zich ten eerste zal concentreren op muziek, mode,

creatieve industrie in staat zal stellen een levendige

naar rapporten van organisaties zoals de Organisatie

festivals en animatie.

levensvatbare sector te worden die een coherent en

der Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap

samenhangend ontwikkelingskader heeft.”

en Cultuur (UNESCO), die rapporteerde dat er

UNESCO

rapporteerde

een

groei

een gemiddelde jaarlijkse groei was van 8,8% in de

ontwikkelingslanden in de exporten van creatieve

Het Caribisch gebied heeft een aantal nationale

periode van 2002-2011. Het Verenigd Koninkrijk,

goederen van gemiddeld 12,1% tussen 2002 en

organen en regionale organisaties zoals de

bijvoorbeeld, heeft een verdubbeling gezien

2011; en in 2010 rapporteerde de Bank van Jamaica

van de grootte van zijn creatieve industrieën de

dat Jamaica 23,8 miljoen Amerikaanse dollars

and Publishers Inc. (COSCAP) die werkt met

afgelopen 10 jaren, en de voorspelling is dat het nog

had verdiend uit culturele diensten, wat meer

componisten en artiesten in een poging om

aanzienlijk zal groeien binnen de volgende 10 jaar.

is dan het gecombineerd inkomen uit diensten

royalties te innen. Echter, er is geen enkel lichaam

In feite erkennen overheden internationaal dat de

in de financierings-, business, verzekerings- en

met een regionale raamwerk voor het managen

promotie van creativiteit een belangrijke methode

bouwsectoren. De bank merkte ook op dat reggae

van de creatieve industrieën van de landen, het

is om economische groei te bevorderen.

iconen zoals Sean Paul en Shaggy jaarlijks meer

samenbrengen van alle nodige elementen die

verdienen dan de Jamaicaanse bananen industrie.

vereist zijn voor het effectief vertegenwoordigen

De creatieve industrieën zijn beschreven door

UNESCO en de conferentie van de Verenigde

van de belangen van de artiesten en het realiseren

het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde

Naties inzake handel en ontwikkeling (UNCTAD)

van alle monetaire mogelijkheden. Het wordt

Naties (UNDP) als “de cycli van creatie, productie

gaven aan dat in Trinidad en Tobago de creatieve

voorzien dat de CCIMU verantwoordelijk zou

en distributie van goederen en diensten die

economie ongeveer 4,8% tot het BNP bijdroeg in

zijn voor het verzamelen van data en het vergroten

creativiteit en intellectueel kapitaal gebruiken

2011 en ongeveer 3% bijdroeg aan werkgelegenheid.

van de beschikbaarheid van data over de creatieve

als primaire inputs. Zij omvatten een serie van

In St. Lucia was de bijdrage van de sector gestegen

industrieën, wat vaak nodig is voor het hebben

activiteiten gebaseerd op kennis die tastbare

van 3,2% van het BNP in 2000 tot 7,8% van het

van toegang tot financiën voor de creatieve sector,

goederen produceren en niet tastbare intellectuele

BNP in 2010.

in het bijzonder voor KMO’s. Bovendien zou de

of artistieke diensten met een creatieve inhoud, economische waarde en marktdoelen” (UNCTAD/

CCIMU werken aan het bevorderen van handelsOndanks deze indrukwekkende resultaten blijft

en exportontwikkeling voor de sector door het

het een aanzienlijke uitdaging voor het Caribisch

faciliteren van de registratie en de bescherming van

gebied om de bijdrage van de sector aan duurzame

de intellectuele eigendommen van het Caribisch

ontwikkeling te vergroten als gevolg van een gebrek

gebied.

aan strategisch en gefocust management, beperkte

www.carib-export.com

financiële middelen, onvoldoende marktinformatie

De kwestie van intellectuele eigendom is zeker

en branding, gebrekkige verbanden met de lokale

hoog op de agenda van de CCIMU met als doel

toeristenindustrie en zwakke dataverzameling.

het beheren van de registratie, ordening en

Zoals aangegeven door de uitvoerend directeur van

handhaving van intellectuele eigendom. Om

Carribean Export, Pamela Coke-Hamilton, is “de

dit te bereiken moet er een geharmoniseerd of

grootste leemte de afwezigheid van een structuur

centraal wettelijk raamwerk zijn door middel

die kijkt naar het te gelde maken van de creatieve

waarvan de rechten geassocieerd met literaire en

industrieën voor de regio.” Het wordt gehoopt dat

artistieke werken, optredens, optredende artiesten,

de implementatie van de juiste infrastructuur en

geluidsopnamen en uitzendingen, industriële

stimulerende omgeving voor het ondersteunen van

ontwerpen, handelsmerken en patenten,

de creatieve industrie, door de oprichting van een

tenminste, kunnen worden geregistreerd. Er zal

CCIMU de potentiële inkomsten van de creatieve

een samenwerking moeten zijn met nationale

sector van de regio kan realiseren. Momenteel, zoals

of regionale instellingen zoals de Association of

werd aangegeven door Coke-Hamilton “hebben

Caribbean Copyrights Societies (ACCS), die de

we niets in plaats waarmee werkelijk gemeten kan

collectieve beheersorganisaties vertegenwoordigen

worden of dat een tastbare stem kan geven aan wat

van de regio. Binnen de CCIMU zal de afdeling

gedaan moet worden, hoe dat gedaan moet worden

dataverzameling een register bijhouden van

de hordes neme n

alle geregistreerde intellectuele eigendom in de regio waarvoor opgeleid personeel is vereist die kennis heeft op dit gebied en die kunnen werken met financiële instellingen met betrekking tot het waarderen van intellectuele eigendom. De toegenomen ontwikkeling van de creatieve industrie van de regio zal het scheppen van werkgelegenheid ondersteunen op het gebied van ondersteunende rollen waarbij een behoefte voor het managen van de technische training in de sectoren wordt gecreëerd op secondair en tertiair niveau, evenals in de kunstadministratie, management en cultureel ondernemerschap. Een alliantie met internationale instellingen voor het faciliteren van uitwisselingen en het geven van beurzen zal ook de groei stimuleren van een effectieve op vaardigheden gebaseerde industrie ter ondersteuning van de sector. Een andere belangrijke drijver voor werk in de creatieve industrieën is de alomtegenwoordigheid van de online wereld in ons dagelijks leven. De creatieve industrieën zijn zowel aan de frontlinie geweest van het aankondigen van het nieuwe digitale tijdperk door de creatie van videospelletjes en de oversteek van creativiteit en technologische innovatie in de sector van nieuwe bedrijven. Globalisering en het samenkomen van multimedia en telecommunicatietechnologieën hebben consumenten getransformeerd van passieve ontvangers van culturele boodschappen in actieve mede-scheppers van creatieve inhoud. Digitale distributie in industrieën zoals design en muziek hebben mondiale markten getransformeerd en mogelijk gemaakt dat nieuwe industrieën en consumenten opkomen in regio’s in ontwikkeling. Volgens PricewaterhouseCoopers (PwC) wordt geschat dat digitale distributie van opgenomen muziek onder licentie zou stijgen van 653 miljoen Amerikaanse dollars in 2005 to 4,9 miljard Amerikaanse dollars in 2010 – een samengestelde jaarlijkse toename van 49,5 procent. In werkelijkheid zijn digitale muziek inkomsten gestegen van 400 miljoen Amerikaanse dollars in 2004 tot 3,7 miljard Amerikaanse dollars in 2008 en 5,9 miljard Amerikaanse dollars in 2013. PwC heeft bekendgemaakt dat sindsdien de schatting is dat de digitale opgenomen muziek inkomsten de fysieke opgenomen muziek zal voorbijstreven in 2015 en dat het streamen in 2017 downloads voorbij zal streven, en daarom zullen de meeste uitgaven van de consumenten gaan naar digitale formats en diensten. De digitale muziekindustrie in het Caribisch gebied heeft deze trend gespiegeld, waarbij de detailhandel in cd’s omlaag is gegaan waarbij er vrij weinig detailhandelaren zijn die nog bestaan.

www.carib-export.com

de horde s n eme n

Jammer genoeg zijn de digitale verkopen van regionale muziek marginaal in vergelijking met de resultaten behaald van de fysieke muziekverkopen in het verleden. Men denkt dat dit een resultaat is van de lagere penetratieniveaus in de belangrijkste digitale distributiekanalen en de afwezigheid van de ontwikkeling van belangrijke spelers in de digitale ruimte op regionaal niveau De CCIMU moet daarom een businessmodel hanteren dat in staat zou zijn de digitale arena te penetreren en de behoefte voor e-commerce en digitale diensten aan te pakken waarvan verwacht wordt dat ze continu zullen groeien. Naast de muziekindustrie is het andere digitale platform waarvan men verwacht dat het aanzienlijk zal groeien de animatie-industrie van de regio, volgend op de levering van uitbestede diensten aan internationale animatiebedrijven. Trinidad en Tobago leidt momenteel de weg en die voorspelde in 2010 een groei van de animatieindustrie te zien van 12% en een gegarandeerd rendement op de investering voor investeerders. De ontwikkeling van een digitaal platform binnen het mandaat van de CCIMU zal van kritiek belang zijn voor de succesvolle data observatie, de ontwikkeling van businessverbanden en de promotie van “alles wat creatief is” waarbij wordt gegarandeerd dat alle artiesten – ongeacht of zij musici, kunstproducenten, animatoren, of modeontwerpers zijn – financiële voordelen zullen ontvangen uit het gebruik van hun creatieve werk. Wat essentieel zou zijn voor het succes van de CCIMU zal de acceptatie zijn van de creatieve belanghebbenden. Coke-Hamilton benadrukt dat het niet weer een ander overheidsorgaan kan zijn en de drijvers zouden de spelers in de industrie moeten zijn die samenkomen met een bereidheid om een instelling te ondersteunen die zal werken voor hen, net zoals de West Indies Rum and Spirits Producers’ Association (WIRSPA) of de Caribbean Banana Exporters’ Association (CBEA). Hoewel het businessplan nog ontwikkeld moet worden, wordt de CCIMU gezien als een zelfvoorzienend lichaam op basis van de bijdragen die geïnd worden. De regio heeft een vergelijkbaar model dat effectief werkt hiervan gezien met de Caribbean Hotel and Tourism Association (CHTA) dat ook wordt onderhouden door zijn leden. Zoals wordt gezien in elk institutioneel raamwerk dat goed werkt, onderhouden de leden de organisatie die hun belangen vertegenwoordigt en voor hen opkomt. Met de CCIMU moeten de creatieve professionals hetzelfde doen. JoEllen R. Laryea is de pr, communicatie- en marketingadviseur bij het Caribisch Agentschap voor Exportontwikkeling en beschikt over een schat aan internationale ervaring door haar werk met de toonaangevende merken Nike, Sony en Apple. www.carib-export.com

de hordes neme n

De Groenste Plek op Planeet Aarde? Door Garry Steckles

Volgens een studie van de Massachusetts

kan exporteren wat het niet nodig heeft, en

een geothermische energiecentrale die naar

Institute of Technology genereert de

niet langer te dure, milieuonvriendelijke diesel

verwachting in productie zal gaan in 2018 en

intense hitte van de aarde - ongeveer 5000

hoeft te importeren.

de kwetsbare economie van het eiland zal transformeren, die momenteel voornamelijk

graden Celsius in de kern 6000 kilometer

onder het aardoppervlak - continu een

Dit klinkt misschien te mooi om waar te zijn,

vertrouwt op hoeveel van de ongeveer 400

geschatte 44 terawatt oftewel triljoenen

maar het is een scenario dat bijna realiteit is in

kamers bezet zijn.

watt aan warmte. Dat is ongeveer driemaal

Nevis, het kleinste van de twee eilanden die

het totale energieverbruik van de gehele

deel uitmaken van de federatie van Saint Kitts

De doelstelling van de installatie is eenvoudig:

wereldbevolking.

en Nevis, het kleinste onafhankelijke land op

het opvangen van de hoge-temperatuurstoom

het westelijk halfrond. Met een bevolking van

die opstijgt uit een groot, onuitputtelijk

Stel het u voor: Een klein tropisch eiland,

ongeveer 12.000 is deze stip van 93 vierkante

geothermisch reservoir onder het oppervlak

adembenemend mooi, een rijke geschiedenis,

kilometer in de Benedenwindse eilanden

van het eiland en die stoom omzetten in

een exclusieve plek voor de sterren en

- geboorteplaats van zowel de Caribische

elektrische energie. De stoom wordt door een

rijken, gezegend met een rijke bron van

toeristische industrie en de man die het

turbine geleid die een elektrische generator

betaalbare, superschone, oneindige energie

kapitalisme uitvond - klaar om te beginnen

aandrijft die energie zal produceren.

die zoveel stroom genereert dat het eiland

met boren voor het einde van dit jaar voor

www.carib-export.com

de horde s n eme n

Wanneer de 10 Megawatt (MW) geothermische centrale begint te produceren in 2018, zal Nevis de groenste plek op aarde worden waarbij de volle 100 procent van de elektrische energie door hernieuwbare energie wordt geleverd.

En hoewel het geothermisch project van Nevis

betrokken bij de voortgang van het

krijgen uit hernieuwbare energiebronnen.

zeker niet het enige voorbeeld is van hoe deze

geothermische project van Nevis en hij

Wanneer de 10 Megawatt (MW) geothermische

zustereilanden alternatieve energiebronnen

verwacht dat het een game-changer voor het

centrale begint te produceren in 2018, zal Nevis

omarmen – de RLB internationale luchthaven

eiland zal worden, aanzienlijke voordelen zal

de groenste plek op aarde worden waarbij de

van Saint Kitts wordt aangedreven door

hebben voor Saint Kitts en uiteindelijk een

volle 100 procent van de elektrische energie

een zonneboerderij aan het einde van de

bron van schone, betaalbare energie zijn die

door hernieuwbare energie wordt geleverd.

landingsbaan, een andere zonneboerderij

geëxporteerd kan worden naar de naburige

Dit is in overeenstemming met de aspiraties

begint binnenkort met productie, een deel

Oost-Caribische landen.

van het eiland om een wereldmodel voor duurzame energie-ontwikkeling te worden,”

van de straatverlichting van de federatie loopt op zonne-energie, Nevis heeft een gevestigd

“Nevis is regionaal een voorloper op het gebied

windpark en veel van de grootste bedrijven van

van geothermische ontwikkeling en we voelen

het land zijn in toenemende mate groen – is het

dat dit project de potentie heeft om het eiland

Het is overigens geen toeval dat de

verreweg het belangrijkste project.

te transformeren. Met een al bestaand windpark

energiefabriek een initieel vermogen van

en een binnenkort te starten afval-naar-

10 MW zal hebben; dat is de hoeveelheid

Mark Brantley, de Minister van Buitenlandse

energiefabriek, zal Nevis in 2016 al een derde

energie die Nevis ongeveer gebruikt in één

Zaken van Saint Kitts en Nevis is nauw

van zijn basisbehoefte aan energie geleverd

jaar, misschien een gloeilampje meer of minder.

www.carib-export.com

zegt Minister Brantley.

de hordes neme n

Saint Kitts en Nevis, net als de andere Benedenwindse eilanden, die zich uitstrekken van de Britse en de Amerikaanse Maagdeneilanden tot ten zuiden van Dominica, zijn “ideaal gelegen” voor de ontwikkeling van geothermische energie. zullen beginnen in het laatste kwartaal van

Minister Brantley is er ook van overtuigd dat

geven aan de belangrijke toeristische sector,

de economische impact van geothermische

waarbij milieubewuste reizigers door het

2015 met de genoemde intentie voor een 10

energie-opwekking substantieel zal zijn.

eiland zullen worden aangetrokken als een

MW fabriek in 2018. De 10 MW energiefabriek

Hij voorspelt lagere energiekosten voor

model voor duurzame ontwikkeling en een

zal de eerste fase zijn en extra capaciteit zal

bedrijven en woningen wat zal resulteren in

bestemming waar de ecologische voetafdruk

worden toegevoegd in opeenvolgende fasen.

meer besteedbaar inkomen, wat kan worden

bijna tot nul is gereduceerd.

gebruikt voor huishoudelijke uitgaven aan

Volgens Minister Brantley is “...er geen project in

goederen en diensten of uitbreiding van

Nevis hoopt ook te verdienen aan de export

Saint Kitts, hoewel de regering haar voornemen

het bedrijf. Dure elektriciteit is consequent

van betaalbare en schone energie naar zijn

heeft kenbaar gemaakt om te onderzoeken of

geïdentificeerd als een van de belangrijkste

Oost-Caribische buren, te beginnen met haar

dat eiland een geothermische bron heeft.” De

belemmeringen voor bedrijfsuitbreidingen in

zustereiland Saint Kitts en vervolgens naar

verwachting voor Nevis is dat geothermische

de regio.

Saint Barths, Sint Maarten, Saba, Sint Eustatius,

energie wordt geleverd via onderzeese

Antigua en Anguilla.

transmissielijnen naar Saint Kitts over een afstand van 3,2 kilometers. Studie naar de

Nevis heeft al aandacht getrokken van lichtproductiefabrikanten die willen profiteren

Het geothermische project in Nevis,

interconnectiviteit hebben de haalbaarheid

van de lagere energiekosten. De verwachting

gestart in 2004, vordert goed, ondanks

van deze benadering aangetoond.

is dat dit ertoe zal leiden dat Nevis in staat zal

aanloopproblemen. De verkenningsfase is

zijn om zijn economie te diversifiëren. Een

nu afgerond en een concessie is toegekend

Saint Kitts en Nevis, net als de andere

andere verwachting is dat elektrische auto’s en

aan een Amerikaans bedrijf, Nevis Renewable

Benedenwindse

scooters de belangrijkste vormen van vervoer

Energy International (NREI). NREI is nu in de

uitstrekken van de Britse en de Amerikaanse

kunnen worden. Nevis voorziet dat goedkope,

laatste fase van financiering van het project en

Maagdeneilanden tot ten zuiden van Dominica,

schone en overvloedige energie een impuls zal

de verwachting is dat de productieboringen

zijn “ideaal gelegen” voor de ontwikkeling

eilanden,

die

zich

Garry Steckles is schrijver, redacteur en auteur die regelmatige bijdragen levert aan vele vooraanstaande publicaties in het Caribisch gebied en Canada. Steckles, die senior redactieposities heeft gehad bij kranten in Toronto, Chicago, Montreal, Vancouver en Barbados, schrijft reeds meer dan vier decennia over de Caribische cultuur.

www.carib-export.com

de horde s n eme n

Dit is goed nieuws voor het Caribisch gebied omdat geothermische energie een indrukwekkende reeks van voordelen heeft ten opzichte van andere bekende energiebronnen. van geothermische energie. Volgens de Chief Technical Officer bij de NREI is dit vooral omdat ze in de buurt en boven twee grenzen van het continentale plat liggen, waar vulkanische activiteit reservoirs heeft gecreëerd van hoge temperatuur “op geringe diepte om de ontwikkeling daarvan redelijk praktisch en economisch concurrerend te maken.” Dit is goed nieuws voor het Caribisch gebied omdat geothermische energie een indrukwekkende reeks van voordelen heeft ten opzichte van andere bekende energiebronnen. Het is veel efficiënter dan diesel, de dure geïmporteerde hulpbron voor het opwekken van elektrische energie voor zowat het geheel Caribisch gebied, en het stoot geen broeikasgassen uit in de lucht, een andere belangrijke factor temidden van groeiende bezorgdheid over de opwarming van de aarde. In tegenstelling tot wind- of zonne-energie, die afhankelijk zijn van de weersomstandigheden - er is geen zonne-energie als de zon niet

Een paar dingen die je moet weten over Nevis CHARLESTOWN, Nevis – Nevis heeft meer te bieden dan men zo op het eerste oog ziet, maar wat men ziet is nogal sensationeel: ongeveer 93 vierkante kilometers aan Caribisch paradijs omringd door enkele van de mooiste stranden ter wereld. Om te beginnen is het een trefpunt van sterren en rijken - Oprah, Beyonce en Jay Z, Keith Richards, Michael Douglas, Whitney Houston, Janet Jackson, Sylvester Stallone en Meryl Streep, om een paar te noemen. Het heeft ook een belangrijke plek in de geschiedenis. De Britse zeeheld Horatio Nelson trouwde hier. Alexander Hamilton, de eerste Minister van Financiën van de Verenigde Staten en de architect van wat we nu kennen als het kapitalistische systeem, werd hier geboren. Net als de Caribische toerisme-industrie – het

statige Bath Hotel, gebouwd in 1778, was de eerste herberg in de hele regio die speciaal caterde voor bezoekers, waaronder de Britse en Europese aristocratie. Nevis was ook een belangrijke producent van suiker, ooit ‘s werelds meest waardevolle grondstof waarvan de winsten hielpen de monumentale Britse industriële revolutie te financieren. Eén ding dat Nevis niet heeft? Een verkeerslicht. Net als het zustereiland Saint Kitts, maar het land heeft wel een zetel in de Verenigde Naties. De federatie werd bestuurd gedurende bijna twee decennia door de voormalige premier Denzil Douglas, die het langst dienende staatshoofd in Amerika was toen zijn Arbeidspartij in februari 2015 de verkiezingen verloor. De nieuwe TeamUnityregering staat onder leiding van premier Timothy Harris.

schijnt, geen windenergie als er geen wind is – is geothermische energie altijd beschikbaar.

www.carib-export.com

de hordes neme n

Bedrijf om naar uit te kijken: Nand Persaud & Co. Ltd.

www.carib-export.com

de horde s n eme n

Bedrijfsnaam

Saint Vincent en de Grenadines, Saint Kitts en

Belangrijkste succesfactoren

Nand Persaud & Co. Ltd.

Nevis, Suriname, Turks- en Caicoseilanden, Trinidad

Nand Persaud & Co. Ltd heeft enkele jaren

en Tobago, Verenigd Koninkrijk, Saint Lucia, Haïti,

geleden groene technologie geïmplementeerd,

Panama, Costa Rica en de Verenigde Staten.

toen het concept relatief nieuw was en we

Website

zijn voortdurend bezig het bij te houden.

www.karibeerice.com

Exportmarkten

We begonnen met het gebruik hiervan om

Chief Executive Officer

We zijn bescheiden begonnen met 1 Mt per uur

milieuverantwoord bezig te zijn, met het oog

Dhr. Ragindra Persaud

aan capaciteit en deden alleen de bevoorrading

op vermindering van vervuiling. De toegepaste

van de binnenlandse markt. Echter, vandaag

groene technologie heeft ons enorm geholpen

Leeftijd van het bedrijf

exporteren wij naar 19 verschillende landen

om ons negatieve effect op het milieu te

25 jaar

over de gehele wereld. We hebben FDA-

verminderen, maar ook om gebruik te maken

certificeringen en we werken aan onze ISO-

van ons afvalbijproduct.

Locatie

certificering. We hebben ook vele lokale prijzen

Berbice, Guyana

gewonnen, waaronder de Presidentiële Prijs voor de export.

Productsamenvatting

Ondersteuning die exporteurs nodig hebben Alle exporteurs moeten formeel worden

Nand Persaud & Co. Ltd is de grootste rijstmolen

Strategie om een markt te betreden

opgeleid om de verschillende exportprocedures

in Guyana met ongeveer 600 mensen in dienst

Elk bedrijf heeft zijn eigen aanpak en strategie

en -vereisten te doorgronden, dus regelmatige

en produceert meer dan 174.000 ton (Mt) rijst

voor de ontwikkeling van een nieuwe markt en

conferenties

per jaar. Onze gevestigde merken zijn Karibee,

het is in het beste belang van het bedrijf om dit

belanghebbenden helpen. We hebben een

Eve, Crown en Nasia en wij bieden ook speciale

voor zichzelf te houden.

verantwoordelijke instantie nodig die een

verpakkingen voor merken van klanten. We

zouden

alle

relevante

dialoog kan aangaan met overheden met het

hebben ook een maalderij gevestigd in Poinciana,

Beste exportlessen geleerd

oog op het verminderen van de bureaucratische

Florida en het bedrijf heeft FDA-certificering

We hebben geleerd om te gaan met de

rompslomp, zelfs wanneer de betrokken

verkregen voor de Amerikaanse export.

handelsbarrières en de bureaucratische

landen bilaterale overeenkomsten hebben.

rompslomp in elk land waar wij de markt hebben

Deze belemmeringen schrikken exporteurs in

Daarnaast hebben we gediversifieerd in andere

betreden. Het overwinnen van deze barrières

nieuwe ondernemingen af en kunnen leiden tot

gebieden, met inbegrip van verkoop van voertuigen,

heeft het bedrijf miljoenen gekost, vooral als het

verliezen voor bedrijven en vormen een barrière

machine’s en apparatuur en informatie- en

gaat om de FDA in de Verenigde Staten.

voor hun export van goederen. Ze kunnen zelfs

communicatietechnologie.

zorgen dat bedrijven falen, zelfs wanneer er niets mis is met hun producten. Daarnaast

Exportmarkten

Naam van de prijs die aan uw bedrijf is toegekend

Antigua en Barbuda, Barbados, Dominica, Frans-

Green Exporter of the Year (Groene Exporteur

georganiseerd om kleine producenten en boeren

Guyana, Duitsland, Grenada, Jamaica, Martinique,

van het Jaar) 2014

te helpen.

www.carib-export.com

moeten micro exportondernemingen worden

de hordes neme n

Business Angels de sleutel tot Economische Groei DOOR Nelson Gray

In Caribische economieën, spelen KMO’s een

productiviteit; en, wat cruciaal is voor de regio,

bronnen, zoals commerciële banken. Als

cruciale rol in de duurzame economische

zijn geneigd meer export georiënteerd te zijn.

gevolg hiervan, starten veel spannende

en sociale ontwikkeling. CARICOM schat dat

Ze zoeken ook eerder naar internationale joint

nieuwe ondernemingen niet. Echter, engel

kleine en middelgrote ondernemingen goed

ventures en strategische allianties.

zijn voor meer dan 70% van de banen in het

investeerders (engelen) bieden een mogelijke oplossing voor deze uitdaging.

Caribisch gebied. Ze zijn dan ook cruciaal

Een rapport van de Britse National Endowment

voor de economische stabiliteit van de regio

for Science, Technology and the Arts

Wat is engel investeren?

en het is in deze categorie KMO’s dat we het

(NESTA) benadrukt dat deze snelgroeiende

Engel investeren is het proces waarbij de business

merendeel van de bedrijven met een hoog

bedrijven, misschien slechts 6% van alle

angels (engelen) hun eigen kapitaal investeren

groeipotentieel aantreffen. Dit is belangrijk,

gestarte bedrijven, het leeuwendeel van de

in ondernemingsprojecten. Deze investeringen

omdat innovatieve, snelgroeiende bedrijven

werkgelegenheidsgroei hebben gegenereerd

zijn in het algemeen in niet-genoteerde

de basis vormen voor economische groei.

- meer dan 50% van alle nieuwe banen. Echter,

ondernemingen zonder familiebinding met de

Ze creëren meer banen (waaronder hoger

innovatieve, snelgroeiende bedrijven kunnen

engel en waarin de engel een actieve rol in het

betaalde banen), dan oudere gevestigde

soms moeilijkheden ondervinden om toegang

bedrijf kan spelen, in de hoop om zijn of haar

bedrijven; zij hebben meestal een hogere

tot financiering te krijgen van traditionele

ervaring te gebruiken om het bedrijf te helpen

www.carib-export.com

de horde s n eme n

Actieve en ontwikkelende engel groepen zijn nu te vinden in Jamaica, Barbados en Belize. succes te boeken. Engel kapitaal is een klasse

opzichte van de € 5 miljard verstrekt door

pleitbezorgers te helpen engel groepen te

van risicodragend kapitaal waarbij individuen

engelen. Geen verrassing dus dat de Europese

vestigen in het Caribisch gebied en de engelen

investeren met het oog op een hoog rendement

Unie engelen als ‘essentieel’ beschreef.

aan te moedigen om samen te investeren en

op aandelenkapitaal waarmee een snelle groei

om kennis en werk te delen.

van de waarde van commerciële ondernemingen

Engel investeren, hoewel nu vaak geassocieerd

wordt ondersteund. Engel investeerders zijn

met de tv-serie Shark Tank, heeft een lange

Het advies omvat hoe het beste nieuwe

meestal redelijk vermogende particulieren die

geschiedenis. In 1874 gebruikte Alexander

engelen te werven, groepen te organiseren

hun eigen geld, tijd en expertise investeren

Graham Bell engel financiering om Bell Telephone

in ondernemers die met hun concepten en

op te richten en vijf engelen gaven Henry Ford

investeringsvoorstellen

geestdrift hen enthousiast weten te maken, en die

US $ 40.000 in 1903. In de recentere geschiedenis

duediligenceonderzoeken uit te voeren en

aantonen het potentieel te hebben voor een hoog

zien we dat Google, Skype, Twitter en Amazon

het eens te worden over de waardebepaling

rendement op de investering. De combinatie

allemaal engel financiering hebben ontvangen.

en structurering van de investeringen.

van financiële en praktische ondersteuning die

Met dergelijke bekende succesverhalen, zou je

wordt geboden door de engelen wordt vaak

verwachten dat er een groot aantal individuen

“Doordat ik onderdeel ben van een engel groep

aangeduid als ‘slim geld’. Uit een studie uit 2010

zich opwerpen om engelen te zijn. Helaas, terwijl

is investeren gemakkelijker en leuker. Ik kan mijn

onder bedrijven gesteund door business angels

we horen over bedrijven die mega-successen

risico spreiden door het maken van kleinere

bleek dat velen de contacten en knowhow van

hebben geboekt, is deze vorm van beleggen

investeringen in een groter aantal bedrijven en

de engelen nog belangrijker vonden dan de

zeer, zeer riskant, met maar liefst de helft van de

doe dat met een aantal collega’s met wie ik anders

verstrekte financiering.

gefinancierde bedrijven die niets uitkeren aan

niet de kans zou hebben om mee te werken.”

hun investeerders. Voeg daaraan toe dat het tijd

Joe Matalon, oprichter, First Angel Jamaica.

pitch vergaderingen te structureren, te

screenen,

Het aanpakken van een kritiek financieringstekort

neemt dergelijke investeringen te vinden en te evalueren, en om de ondernemers te helpen

Om een engel groep op te richten moeten

Hoewel ondernemingen die risicodragend

en coachen nadat een investering is gedaan.

de relevante belanghebbenden eerst een

kapitaal verstrekken vaak de meeste aandacht

Als gevolg daarvan kan het moeilijk blijken te

pleitbezorger identificeren. De pleitbezorger zal

krijgen, vooral van overheden, zijn het

zijn drukke zakenmensen over te halen om

de verantwoordelijkheid hebben: gelijkgestemde

wereldwijd de engelen die daadwerkelijk bijna

mee te doen.

vermogende particulieren samen te brengen om hen te overtuigen dat het hun tijd en geld

alle snelgroeiende bedrijven financieren. In de Verenigde Staten (VS), misschien wel de

Het organiseren van de engelen

waard is om engel investeerder zijn; de weg

meest ontwikkelde kapitaalmarkt in de wereld,

Proberen om alleen als engel te functioneren

te leiden door te doen, door het maken van

hebben formele verschaffers van risicodragend

is moeilijk, omdat men zal worstelen met waar

investeringen; en soms door het gezicht van de

kapitaal rond de 4.400 bedrijven gefinancierd

de beste deals te vinden, de tips en trucs voor

groep te worden. Het is ook van cruciaal belang

in 2014, terwijl de engelen meer dan 73.000

succes en waar te leren over nieuwe sectoren

voor de groep om een groepsmanager te vinden

hebben gefinancierd. In Europa verstrekken

en technologieën. Om deze problemen aan

voordat ze beginnen met bijeenkomsten. Deze

verschaffers van risicodragend kapitaal naar

te pakken heeft InfoDev gewerkt met ervaren

manager heeft idealiter goede administratieve

schatting € 3,2 miljard aan financiering ten

engelen van buiten de regio om lokale

vaardigheden, het respect van de engel

www.carib-export.com

de hordes neme n

Van engelen wordt vaak gezegd dat zij hun “ondernemend vermogen” investeren, omdat de meeste van hen zelf succesvolle ondernemers zijn die het al gezien en gedaan hebben.

leden, en vaardigheden in het bedrijfsleven

hebben, zoals het gebruik van een specifiek

Engelen zijn bereid om investeringen te

en ondernemerschap. De manager kan een

aanvraagformulier of pitch-deck.

overwegen in bedrijven van alle leeftijden en

businessontwikkelingsprofessional zijn, een

stadia van ontwikkeling (de oudste die in het

collega-engel investeerder, of komen uit een

First Angels Jamaica, gevestigd in Kingston,

Caribisch gebied naar voren werd geschoven,

ontwikkelingsorganisatie. De manager is belast

voltooide zijn eerste investering in mei

is van 1940), en in alle sectoren. Caribische

met het organiseren van regelmatig geplande

2015, in DRT

engel groepen zijn op zoek naar allerhande

vergaderingen, en het screenen van ondernemers

marketingcommunicatie

adviesbureau

bedrijven - van software en apps, productie

die hun pitch willen houden voor de engel groep

dat is gestart met de eerste full-service

en diensten aan de detailhandel (de laatste

voor financiering. Voordat een engel groep

mediamonitoringdienstverlening van het

misschien gemotiveerd door het verhaal van

begint met pitches aan te horen, moet de groep

Caribisch gebied, en staat op het punt nog

de Engelse engel Ian McGlinn die £ 5000 in £

eerst samenkomen om te bespreken in wat

een aantal deals af te sluiten. Alpha Angels van

150 miljoen veranderde toen hij investeerde

voor soorten bedrijven de leden geïnteresseerd

Montego Bay en de Barbados-gebaseerde Trident

in de Body Shop, de startup onderneming in

zijn te investeren, wat de gemeenschappelijke

Angels zijn ook actief op zoek naar bedrijven en

schoonheidsproducten van Anita Roddick).

investeringsfilosofie van de groep is, ethische

verwachten binnenkort de investeringen te

normen en belangrijke administratieve kwesties.

voltooien.

Actieve en ontwikkelende engel groepen zijn

“Ik profiteerde van engel financiering toen

de regio, moeten ondernemers zorgvuldig

nu te vinden in Jamaica, Barbados en Belize, en

ik begon in het bedrijfsleven. Zelf een engel

overwegen of dat het juiste type financiering is

er is veel belangstelling voor het opstarten van

investeerder worden en het helpen van

voor hun onderneming. De eerste overweging

groepen in het Caribisch gebied. Van cruciaal

anderen, leek het juiste ding om te doen.”

is of ze klaar zijn om wat in feite een lange-

belang voor de lokale ondernemers is dat deze

Dereck Foster, oprichter, Automotive Art &

termijn businesspartner is, erbij te nemen.

engel groepen gemakkelijk te vinden zijn en

Trident Angels.

Engelen investeren meestal door de aankoop

Communications, een

Hoewel het spannend is om de groei te zien in beschikbaarheid van engel financiering in

van aandelen, een eigendomsbelang in een

te bereiken; dat zij openstaan voor iedereen

met een goed voorstel, niet alleen degenen die

Een deel van het succes om meer belangstelling

bedrijf; zullen praktische hulp en advies

toevallig familie zijn of sociale banden hebben;

te wekken voor engel investeren in het

willen geven, alsmede financiering; en

en dat hun websites informatie verschaffen

Caribisch gebied heeft te maken met het feit

zullen uitzien naar een zetel in de raad van

over hun processen, het tijdstip van hun

dat men heeft laten zien dat het niet alleen is

bestuur. Ondernemers die engel financiering

vergaderingen en speciale vereisten die zij

voor het opstarten van technologiebedrijven.

accepteren, moeten bereid zijn om een deel

www.carib-export.com

de horde s n eme n

De ondernemer moet in staat zijn de engel ervan te overtuigen dat het bedrijf 3 tot 10 keer in waarde kan groeien. Dit is een belangrijk probleem aangezien weinig bedrijven in staat zijn een dergelijk hoge groei te realiseren.

van de leiding en de besluitvorming binnen

beperkte ervaring met snelgroeiende bedrijven,

de risico’s die zij nemen te compenseren? Als

het bedrijf te delen. Voor veel ondernemers,

was het echt nuttig om een investeerder te

oprichter en CEO van DRT Communications

is deze betrokkenheid en de ervaring van de

hebben die ons kon vertellen of dingen op

Ltd., zegt Danielle Terrelonge: “Dit is niet het

belegger in het bedrijfsleven en zijn contacten

een normale manier verpest leken of op een

soort financiering voor personen die ‘hun ding’

nog waardevoller om te helpen het bedrijf

abnormale manier. Het bespaarde ons veel

willen doen; je moet je inzetten om iets groots

te laten groeien dan het geld. Van engelen

tijd en zorgen en daardoor konden wij ons

te creëren, iets van echte waarde. “

wordt vaak gezegd dat zij hun “ondernemend

concentreren op het vinden van oplossingen.”

vermogen” investeren, omdat de meeste van

Engel investering is niet een goedkoop

hen zelf succesvolle ondernemers zijn die het

Een tweede overweging is vertrouwen.

alternatief voor bankleningen. Engelen nemen

al gezien en gedaan hebben.

Dit moet worden opgebouwd aan beide

grote risico’s, in niet-liquide beleggingen en

zijden. Zal de belegger echt behulpzaam en

zoeken als beloning daarvoor naar een hoog

“Mijn beleggers zijn echt ondersteunend, maar ze

ondersteunend zijn? Zal de ondernemer de

rendement als vergoeding voor hun geld en

zitten daar niet alleen mij over mijn bol te aaien

investering echt verstandig gebruiken en het

tijd. De ondernemer moet in staat zijn de engel

als een puppy. Ze zijn opdringerig en veeleisend,

bedrijf doen groeien? Engel investeringen zijn

ervan te overtuigen dat het bedrijf 3 tot 10 keer

maar op een goede manier, als een sportcoach

relaties voor de lange termijn, en duren vaak

in waarde kan groeien. Dit is een belangrijk

die mij aanspoort meer en meer te bereiken.”

vijf jaar of meer. Alle betrokkenen moeten

probleem aangezien weinig bedrijven in staat

Danielle Terrelonge, oprichter en CEO, DRT

de tijd te nemen om ervoor te zorgen dat er

zijn een dergelijk hoge groei te realiseren.

Communications Ltd.

wederzijds vertrouwen en respect is.

Engelen heb persoonlijk succes gelanceerd,

“De juiste chemie hebben met jouw investeerder

geoperationaliseerd en doen groeien en

en hun motivaties begrijpen. Ervoor zorgen dat

InvesteerderbetrokkenheidPraktische hulp voor ondernemers

creëerden succes door ondernemerschap. Zij

zij jou goed advies en geld kunnen geven. “

Getalenteerde en gemotiveerde ondernemers

willen alles wat zij hebben geleerd overdragen,

Khalil Bryan, CEO, Caribbean Transit

moeten worden voorzien van de nodige

zodat die ondernemers die door hen worden

Solutions.

vaardigheden en kennis over hoe zij de

ondersteund sneller slagen en mogelijkerwijs op

financiering die zij nodig hebben, kunnen veilig

grotere wijze. Een CEO gaf commentaar op het

Ten derde, heeft het bedrijf het potentieel om

zakelijke advies dat zij ontvingen van hun engel

echt te groeien en het rendementsniveau te

investeerder: “Als een jonge ondernemer met

behalen waarnaar engelen op zoek zijn om

www.carib-export.com

stellen om hun ambities te realiseren. Omdat engel investeren nog een nieuw concept

de hordes neme n

Wereldwijd erkennen overheden in toenemende mate de waarde van het ondersteunen van de oprichting van nieuwe engel groepen, omdat zij beseffen dat de engelen die lid zijn van groepen de neiging hebben om meer kapitaal te investeren en vaker te investeren dan degenen die individueel handelen. is in het Caribisch gebied, hebben ondernemers

Ondernemerschap en BizTactics, om cursussen te

mogelijk te maken. Faillissementswetgeving moet

training en advies nodig over de beste manieren

geven die ontwikkeld zijn om die leemte in kennis

worden gestructureerd, zodat het ondernemers en

om hun ideeën te pitchen, en inzicht te krijgen in

te vullen. Kennis verbeteren bij ondernemers

investeerders niet afschrikt om risico’s te nemen.

wat er daarna gebeurt. Weinigen weten hoe zij

helpt niet alleen dat meer bedrijven sneller

Ondernemerschap moet worden onderwezen,

het beste de belangstelling van een investeerder

financiering vinden, maar stimuleert ook meer

aangemoedigd en gevierd, van de basisschool en

kunnen trekken, wat zou de meest geschikte

mensen om belegger te worden zodra ze de

tot in elk onderwerp aan de universiteit.

investeringsstructuur zijn, hoe kom je tot een

kwaliteit van de mogelijkheden ter plaatse zien.

realistische waardering van je bedrijf, of hoe voor

Veel regeringen gaan veel verder. Bijvoorbeeld,

te bereiden op een investeerdersonderzoek.

Ruimte voor overheidsbeleid

Nieuw-Zeeland verstrekt financiering voor engel

Om geloofwaardig te zijn tegenover potentiële

Wereldwijd erkennen overheden in toenemende

onderwijs, terwijl Scotland helpt om de lopende

investeerders moeten ondernemers de tijd en

mate de waarde van het ondersteunen van de

kosten van nieuwe engel groepen te financieren.

moeite nemen om het beleggingsproces te leren.

oprichting van nieuwe engel groepen, omdat zij

Ongeveer de helft van de staten in de VS, evenals

beseffen dat de engelen die lid zijn van groepen

landen zo uiteenlopend als Turkije, Finland,

“De grootste fout die ondernemers maken

de neiging hebben om meer kapitaal te investeren

Maleisië en Israël gebruiken fiscale prikkels om

wanneer zij ons benaderen voor financiering

en vaker te investeren dan degenen die individueel

investeerders aan te moedigen om bedrijven met

is dat zij denken dat om een investering te

handelen. Overheden zien hoe voordelen die

een hoge groei, een hoog risico, en bedrijven

krijgen ze gewoon een goed idee nodig

voortvloeien uit de winsten van traditionele

die veel banen scheppen te overwegen als een

hebben. Zij moeten kunnen aantonen dat

bedrijven worden gerecycled in nieuwe sectoren

alternatief voor relatief veilige beleggingen zoals

hun businessmodel doordacht is, dat ze

en vastgehouden binnen de lokale economie, de

onroerend goed of offshore-aandelenmarkten.

een solide plan voor groei hebben en in

banen die daaruit voortvloeien - niet alleen het

Het Verenigd Koninkrijk, Portugal, Duitsland,

staat zijn om te laten zien dat ze een goede

aantal arbeidsplaatsen, maar het behoud van

Polen en Rusland hebben cofinancieringsfondsen

investeringsmogelijkheid hebben, niet alleen

getalenteerde en opgeleide jonge mensen in de

(CoFunds) die investeringen gedaan door de

een goed business-idee.”

regio - en de belastinginkomsten die toenemen.

engelen cofinancieren met publieke middelen,

Sandra Glasgow, Engel Investeerder &

Op een basisniveau ondersteunen overheden engel

meestal tegen gelijke investeringsvoorwaarden.

Manager van First Angels Jamaica.

investeren door ervoor te zorgen dat ondernemers

Deze CoFunds zijn beschreven als het verstrekken

gemakkelijk een bedrijf kunnen opzetten en dat

van “stretch financiering”, waardoor snellere

InfoDev heeft regionale organisaties bijgestaan,

er geschikte juridische structuren aanwezig

toegang tot grotere hoeveelheden financiering

zoals de CEDA, het Branson Centrum voor

zijn om particuliere investeringen in bedrijven

wordt mogelijk gemaakt voor snelgroeiende www.carib-export.com

de horde s n eme n

Ik zie ondernemers komen naar onze engel groep met ideeën die het Caribisch gebied naar een heel ander niveau van rijkdom en succes zouden kunnen tillen.

bedrijven. Ze helpen het aantal bedrijven dat

het bedrijf te ondersteunen, de ontwikkeling

land, en een economie die sterk gebaseerd is op de

financiering ontvangt te vergroten en pakken het

van een lokale engel gemeenschap aan te

landbouw, erkende de overheid de noodzaak om

eeuwige probleem aan van onderfinanciering

moedigen, en mogelijkerwijs winst te maken op

de economie te diversifiëren en het aantal nieuwe

door engelen - waar de bedrijven waarin

haar investering. Het creëren van een duurzame

bedrijven met hoog groeipotentieel te doen

geïnvesteerd van de hand in de tand leven op

investeringsgemeenschap zal uiteindelijk

toenemen. De overheid startte een programma

de druppelsgewijze investeringen - door zich

mogelijk maken dat de overheid zich kan

ter ondersteuning van de engelen in 2005, ter

achter de engelen te scharen en voldoende

terugtrekken uit de markt en haar fondsen kan

promotie van het idee van engelen, ter verstrekking

vervolginvesteringen mogelijk te maken. Deze

kanaliseren naar andere prioriteiten.

van voorlichting over de technische aspecten van

extra financiering stelt ook meer bedrijven in

dit soort investeringen en ter aanmoediging van

staat om te groeien naar een niveau waarop

“Ik zie ondernemers komen naar onze engel

nieuwe engelen om zich aan te sluiten bij groepen.

ze van belang worden voor de traditionele

groep met ideeën die het Caribisch gebied naar

In 2006 waren er vier beleggingen met een waarde

ondernemingen die risicodragend vermogen

een heel ander niveau van rijkdom en succes

van US $ 592.000. In 2013 was dit gegroeid tot 116

ter beschikking stellen, waardoor nieuw

zouden kunnen tillen.”

beleggingen ter waarde van US $ 35 miljoen.

kapitaal in het land wordt gestimuleerd. Het

Dereck Foster, oprichter, Automotive Art &

verstrekken van extra geld om een bedrijf verder

Trident Angels.

Het Caribisch gebied heeft ondernemers

te brengen vergroot de kans op het bereiken

met ambitie en talent om belangrijke nieuwe

van een goed rendement op het geïnvesteerde

Het

lokale

ondernemingen te laten groeien en heeft ook

vermogen waarmee bewezen wordt dat

investeringsgemeenschap is geen snelle oplossing.

in toenemende mate mensen die bereid zijn

lokale investeringen winstgevend kunnen zijn

Het kost tijd om alle noodzakelijke spelers bij elkaar

die nieuwe ondernemingen die soortgelijke

zodat meer mensen overtuigd worden om te

te brengen, de ondersteunende infrastructuur op

successen zullen brengen naar de regio te

beleggen. CoFunds hoeven overheden niet

te bouwen, wederzijds vertrouwen te creëren en

financieren.

meer te kosten dan ze nu al uitgeven. Veel

kennis en ervaring te ontwikkelen. Regeringen die

regeringen verstrekken rechtstreeks subsidies

de nodige langetermijnverplichtingen aangaan zien

aan bedrijven. Door deze financiering door een

echter aanzienlijke rendementen, zoals geïllustreerd

CoFund te kanaliseren is de overheid in staat om

door Nieuw-Zeeland. Met een geografisch afgelegen

oprichten

van

een

Nelson Gray was Europese Business Angel van het jaar in 2008 en is een adviseur over engel investeren bij de Wereldbank

www.carib-export.com

de hordes neme n

Iedereen Heeft een Engel Nodig DOOR NELSON GREY AND DANIELLE TERRELONGE

Als je naar een commerciële bank gaat, kijken ze meestal naar het hoeveel er aan het eind van de dag overblijft, en of jij kunt zorgen voor terugbetaling in de snelst mogelijke tijd tegen het laagste risico voor hen. Een engel investeerder is op zoek naar een rendement, maar ze zijn ook geïnteresseerd in jouw succes op lange termijn. Ze worden onderdeel van jouw bedrijf. Toen

communicatie-adviseur

Danielle

Terrelonge, uitvoerend directeur van DRT Communications Ltd, besloot om achter haar ‘grote idee’ aan te gaan, wist zij dat ze veel kapitaal nodig had om haar activiteiten uit te breiden over het Caribisch gebied. Ze ging moedig van start, achteraf gezien, misschien ‘overmoedig’ en zich in ieder geval onvoldoende bewust van wat er werkelijk voor haar lag. Gaande van bank naar bank met wat zij dacht dat een solide businessplan was, raakte ze beetje bij beetje verder ontmoedigd na elke afspraak toen zij besefte dat zij veel meer onderpand moest verstrekken dan zij zich kon voorstellen. Haar werd zelfs gevraagd, “Heb je niet een oom met een boerderij of land?” Op dat moment kwam zij met de volgende

100

www.carib-export.com

de horde s n eme n

gevleugelde uitspraak, “Iedereen kan een

van de dag overblijft, en of jij kunt zorgen

Voor andere ondernemers die engel investering

geweldig idee hebben, maar ben jij klaar om de

voor terugbetaling in de snelst mogelijke tijd

overwegen, benadrukt Terrelonge de noodzaak

rit uit te zitten?” - Een zin die zij herhaalt tegen

tegen het laagste risico voor hen. Een engel

van voorbereiding: “Een duidelijke visie hebben

andere ondernemers om hen aan te moedigen

investeerder is op zoek naar een rendement,

over waar uw bedrijf over gaat, wat je echt wilt

door te gaan in moeilijke tijden.

maar ze zijn ook geïnteresseerd in jouw succes

bereiken, en echt de tijd besteden om jouw

op lange termijn. Ze worden onderdeel van

bedrijf te leren kennen, ken jouw cijfers, jouw

jouw bedrijf,” zegt Terrelonge.

concurrenten, jouw exit-strategie, waar je

Omdat zij eerder een public relationsbureau gedurende vijf jaar opgebouwd en geleid had,

naartoe gaat en hoe snel je zult er te komen. “

bleef Terrelonge toegewijd aan haar visie om

Maar, voegt ze eraan toe, “Engel investering

het eerste Caribische media monitoringsbureau

verkrijgen is een moeizaam proces. Je moet in

“Jij stelt jouw bedrijf open voor echte

te openen dat gebruik maakt van technologie.

staat zijn om antwoord te geven op een aantal

zakenmannen en -vrouwen, die je zullen

Toen hoorde ze over First Angels Jamaica (FAJ),

lastige vragen, niet alleen over jouw bedrijf,

uitdagen, alles in een poging om jou voort

een netwerk van engel investeerders gevestigd

maar over wie jij bent en wat jouw waarden

te stuwen buiten de grenzen die jijzelf hebt

in Kingston, dat was gericht op de financiering

zijn. Deze vragen zijn afkomstig van mensen uit

gesteld en om te bewijzen aan hen dat je

van startersbedrijven in Jamaica en de rest van

het bedrijfsleven, de meeste van wie bedrijven

in feite de best mogelijke investering bent

het Caribisch gebied. FAJ heeft ongeveer 20

leiden die vele miljoenen maken en die veel

die zij kunnen maken. Ik kan niet genoeg

succesvolle leden en is opgezet door Joseph

meer jaren ervaring hebben dan jij.”

benadrukken dat je open genoeg moet zijn.

Matalon en Sandra Glasgow.

Stel jezelf open, deel jouw bedrijf en jouw

Toegenomen vertrouwen

ideeën en neem het risico. Als jij niet open bent

Vier maanden in het proces, wat het invullen

Terrelonge gelooft dat, zelfs als ze niet

voor risico’s, dan ben je misschien gewoon niet

van een aanvraagformulier op de FAJ-website

succesvol was geweest in het veiligstellen

klaar voor dit soort investeringen. Als jij het niet

inhield, het indienen van een gedetailleerd

van de financiering, ze uit het proces zou zijn

naar buiten brengt en er vol vertrouwen over

businessplan en financiële prognoses, het

gekomen als een winnaar.

bent, goed dan, wie dan wel?”

ondergaan van een zorgvuldig onderzoek,

“Wat ik heb geleerd was van onschatbare

www.drtcommunications.com

heeft Terrelonge vijf engelen die hebben

waarde. Door dit proces gaan versterkt de

DRT Communications Ltd is een marketing

geïnvesteerd in haar bedrijf en veel meer

noodzaak om voortdurend op een strategische

communicatiebureau gevestigd in Jamaica

kennis over het engel investeringsproces,

manier over mijn bedrijf, mijn processen en

dat het geheel Caribisch gebied bestrijkt. De

dat zij nu omschrijft als ‘een geduldigere

mensen te denken. Ik zocht financiering, maar

cliëntportfolio voor zowel Public Relations

vorm van kapitaal’, omdat de engelen naar

ik heb ook verder gekeken dan het geld naar de

en Media Monitoring omvat bedrijven zoals

de onderneming hebben gekeken vanuit een

ervaring van de beleggers en hun verlangen en

Virgin Atlantic, Red Bull (Jamaica), J.Wray

ander perspectief dan de banken.

vermogen om mij toegang te helpen krijgen

& Nephew, Caribbean Broilers en Diageo

tot markten in het hele Caribische gebied. Ik

(Jamaica) en het bedrijf heeft ook gewerkt

“Als je naar een commerciële bank gaat, kijken

was een marketeer, dit proces maakte me een

aan de ontwikkeling van projecten met de

ze meestal naar het hoeveel er aan het eind

zakenvrouw,” zegt ze.

Wereldbank en UNICEF.

pitchen van het idee voor de groep en het

Nelson Gray was Europese Business Angel van het jaar in 2008 en is een adviseur over engel investeren bij de Wereldbank.

www.carib-export.com

101

de hordes neme n

De voordelen van het auteursrecht

en digitale distributie in de entertainmentindustrie maximaliseren Door Marissa F. Longsworth

De creatieve industrie in het Caribisch gebied

werk van muziek, kunst, literatuur en drama

bindend voor alle lidstaten die de Berner

blijft groeien wat de wereldwijde erkenning

aan de auteur, zodat die in staat wordt gesteld

Conventie, een internationaal verdrag dat

betreft en nog meer in wat opbrengsten

om niet alleen goed erkend en gerespecteerd

richtlijnen geeft over de behandeling van het

betreft. De ontluikende entertainment-industrie

te worden als auteur, maar ook gecompenseerd

auteursrecht, hebben getekend. Dit is gunstig

bestaat uit diverse artiesten, bands, acteurs en

te worden voor het gebruik van het werk. In

voor alle creatieve professionals, omdat er geen

andere creatieve professionals die de wereld

aanvulling op het auteursrecht en de naburige

noodzaak is om uw werk te registreren om

rondreizen en hun talent verspreiden tot grote

rechten moet entertainers ook geïnformeerd

erkenning te krijgen van het desbetreffende

vreugde van duizenden fans. Laten we verder

zijn over de bescherming van merken,

auteursrecht als auteur / eigenaar van een

kijken naar de economie van creativiteit om te

merchandise en het gebruik van beeld

werk. Nu kan deze situatie u net zo veel

begrijpen waarom een creatieve professional

door middel van IP-instrumenten zoals het

besparen als dat het een gevaar voor u zou

wordt betaald, welke waarde een creatieve

handelsmerk en registratie van een ontwerp.

kunnen zijn, omdat de ongedocumenteerde

professional geeft aan zijn werk ten opzichte

Hoewel in de meeste vormen van IP de

toekenning van het auteursrecht betekent

van wat de markt bereid is te betalen, hoe winst

registratie vooraf gaat voordat het werk wordt

dat zodra de auteur het blootstelt aan iemand

te maximaliseren op dit terrein en wat te doen

beschouwd als IP, is het auteursrecht uniek

anders, er de mogelijkheid is van valse claims

om die opbrengsten te verduurzamen.

vanwege de formaliteit-vrije bescherming.

en het ongeoorloofd gebruik van dergelijk

Hoewel beschermingsmaatregelen worden

creatief werk; en dit is waar documentatie en

In entertainment is een groot deel van de

aanbevolen, wordt het vangnet van de wet

registratie ter bescherming belangrijk worden.

verhandelbare goederen en diensten in wezen

goed gewaardeerd door creatieve professionals

Uiteindelijk, is bescherming van het auteursrecht

gebaseerd op intellectueel eigendom (IP) dat,

in een geschil. Het succesvol commercialiseren

het meest effectief als het zo dicht mogelijk

zoals de term suggereert, heeft te maken met

van IP is grotendeels gebaseerd op een

bij het werkelijke moment van schepping

het eigendom van de creatieve en innovatieve

combinatie van strategische acties en zakelijke

wordt gedaan en voor de blootstelling aan het

producten van de geest. IP-rechten (IPR) zijn die

transacties. Het wordt aanbevolen dat een

publiek, om originaliteit te vestigen. Er zijn over

rechten die de eigenaar van deze producten

creatieve professional proactieve stappen

het algemeen geaccepteerde methoden van

de mogelijkheid geeft om te profiteren en

neemt om ervoor te zorgen dat alles wat

inschrijving in de regio en in de wereld, zoals

mogelijk te verdienen aan de handel in deze

gemaakt wordt met de wereld gedeeld worden

hieronder vermeld:

activa. Er zijn verschillende categorieën van

op zijn / haar voorwaarden.

intellectuele eigendom die gelden voor alle

102

De “auteursrechtenmethode voor de arme man’ houdt het versturen van een fysiek

sectoren en beroepen. Auteursrecht, dat de

Stap 1: Bescherming

exemplaar van het werk per aangetekende

focus van dit artikel is, verleent exclusieve

Het bestaan van de automatische, formaliteit-

post in. De datum gestempeld op de envelop

rechten aan de auteur van een oorspronkelijk

vrije toekenning van het auteursrecht is

is de datum van registratie, maar het beste

www.carib-export.com

de horde s n eme n

De “auteursrechtenmethode voor de arme man’ houdt het versturen van een fysiek exemplaar van het werk per aangetekende post in. De datum gestempeld op de envelop is de datum van registratie, maar het beste advies aan een auteur is om een copyright teken te plaatsen of in te sluiten op het eigenlijke werk, waarin de naam en datum van creatie is vermeld.

advies aan een auteur is om een copyright

economische rechten van het werk volledig zijn

bewerken en masteren van een combinatie

teken te plaatsen of in te sluiten op het

toegewezen. Vergelijkbaar met het gebruik en

van die elementen zal hij de eigenaar zijn

eigenlijke werk, waarin de naam en datum

de onderhandelingen over vastgoed, bv land,

van de rechten in de vrijgegeven opname.

kan een creatieve professional geïnteresseerde

Onlangs kwam in Jamaica in het nieuws dat

Doe, augustus 2015. De enveloppe moet

partijen benaderen of benaderd worden door

artiest Duane Stephenson beweerde dat zijn

ongeopend blijven en worden gebruikt als

geïnteresseerde partijen, zoals producenten,

voormalige label een kort album, getiteld

bewijs in geval van een juridisch geschil;

uitgevers, investeerders, omroepen, en

Nature Boy promoten en verkopen, dat niet

Vrijwillige registratiesystemen voor

regelmatige eindgebruikers om toestemming te

bestemd was voor of waarvoor geen publieke

auteursrecht van overheidswege dat

geven voor specifieke toepassingen of zelfs om

release was overeengekomen. Volgens een

ervoor zorgt dat rechthebbenden een

alle rechten in het werk volledig toe te wijzen.

artikel in de krant Jamaica Gleaner, gedateerd

fysieke of digitale kopie van hun werk

Sommige creatieve professionals houden hun

8 mei 2015, heeft de labelproducent, Kemar

deponeren voor registratie doeleinden

werken liever particulier en / of willen het zelf

‘Flava “McGregor, weerlegt dat hij de volledige

en daarvoor een certificaat ontvangen,

commercialiseren. Op dezelfde wijze waarop

rechten op de masters heeft als producent en

wat zeer nuttig kan blijken te zijn in

een landeigenaar zich zal afvragen of de verkoop

daarom geen onrecht heeft begaan door het

onderhandelingen en transacties, als claim

van het land hem meer voordeel zal brengen

remastering en vrijgeven van deze werken.

van het eigendom van een bepaald werk;

dan het investeren in en verhuren daarvan, zal

Par ticulier

vrijwillig

een creatieve professional heel zorgvuldig alle

Elke houder van rechten heeft de economische

auteursrechtenregistratiesystemen

voorstellen voor het werk zorgvuldig moeten

rechten om te communiceren met het publiek,

zijn ook beschikbaar in verschillende

overwegen. Een jurist gespecialiseerd in IP /

aanpassen, reproduceren en distribueren

rechtsgebieden en werken veelal op

auteursrechten is de beste bron voor advies,

van zijn / haar werk - evenals het morele

dezelfde wijze als de overheidssystemen; en

omdat elke transactie uniek is en vaak bestaat

recht om te kunnen worden geïdentificeerd

In veel rechtsgebieden, zijn er dwingende

uit complexe, lange contracten waarin nog veel

als de auteur, en om zich te verzetten tegen

eisen om werken te deponeren bij de

mazen zitten.

nadelige behandeling van het werk. Deze waardevolle rechten zijn het onderwerp

nationale bibliotheek van dat land voor het behoud en de archivering van een

Dit is een goede gelegenheid om de aspecten

van

verzameling van cultureel erfgoed en

van naburige rechten toegekend aan

van het werk samen met de wensen van de

historische zaken. Dit kan ook worden

kunstenaars, producenten van geluidsopnames,

betrokken partijen zijn wat richting geeft aan

gebruikt als een deel van het bewijs dat

omroepen en kabel-dienstverleners uit te

de opbrengsten, bepalingen en voorwaarden

een eigenaar van de rechten maatregelen

leggen. Wanneer een auteursrechthebbende

van de overeenkomst.

heeft genomen om zich te identificeren

licenties uitgeeft of een werk toewijst aan één

met het werk.

van deze entiteiten, worden de rechten op het

Stap 2: Inkomsten genereren

afgeleide werk eigendom van de entiteit. In principe, tenzij er sprake is van contracten van

Een creatieve professional die zakelijke

het tegendeel, blijft elke houder van rechten

transacties uitvoert met betrekking tot

volledig eigenaar van de rechten op hun werk,

een auteursrechtelijk werk zal worden

en is alleen toestemming gegeven voor het

geconfronteerd met twee keuzes: ofwel om

gebruik onder bepaalde voorwaarden. Zo

het werk met een specifieke voorwaarden

zal bijvoorbeeld een geluidsproducent een

licentie uit te geven, of het werk volledig

licentie geven op teksten van een songwriter

toe te wijzen, zodat enig belang in de

en een melodie van een componist, en na het

www.carib-export.com

onderhandelingen, en de kwaliteit

103

de hordes neme n

Een creatieve professional ziet vaak de hoge waarde in de gratis exposure en publiciteit ten opzichte van de auteursrechtelijke gevolgen van het feit dathun creatieve werken door massa’s mensen worden gedeeld en gekopieerd. Digitale verspreiding

het achterhoofd dat, volgens de wet, een

betalen voor diensten die hun zichtbaarheid

Niet om de zaken nog ingewikkelder te maken, maar

creatieve professional de exclusieve rechten

kunnen stimuleren. Daarom moet een creatieve

een onderhandeling, zoals hier wordt gesuggereerd,

heeft te ontcijferen wanneer en waar zijn /

professional ook rekening houden met de

zou niet met een persoon kunnen zijn, omdat het

haar auteursrechtelijk beschermd werk wordt

mogelijkheid om inkomsten te verdienen via

plaatsen van video’s en andere auteursrechtelijk

gebruikt, is het internet niet bepaald de meest

deze kanalen, maar deze belangrijke sites met

beschermde werken op platforms zoals YouTube,

betrouwbare plaats voor de bescherming van

hoog consumentenverkeer kunnen in ieder

iTunes en Facebook ook worden gedaan onder

intellectuele eigendom in het algemeen. Voor

geval dat winstpotentieel van de producten

licentie. Door simpelweg een gebruiker te zijn

die creatieve professionals die geen probleem

van een creatieve professional

van deze platforms, heeft u ingestemd met de

hebben met meer liberale toegang tot hun

Zelfs die gratis zijn kunnen van onschatbare

voorwaarden die sterke bepalingen omvatten over

werken te geven, zijn er platforms zoals de

waarde zijn door middel van de publiciteit.

IP-eigendom en gebruik. Een creatieve professional

Free Music Archive (freemusicarhive.org) en

Justin Bieber, Kate Upton, Psy en Adele zijn

ziet vaak de hoge waarde in de gratis exposure en

SoundCloud (soundcloud.com) waar men

allemaal opvallende namen in de creatieve

publiciteit ten opzichte van de auteursrechtelijke

akkoord gaat met een Creative Commons-

industrie, die oorspronkelijk werden ontdekt

gevolgen van het feit dathun creatieve werken

licentie, die verschillende niveaus van

op het internet.

door massa’s mensen worden gedeeld en

openbare toegang tot de werkzaamheden

gekopieerd. Er zijn eenvoudige hulpmiddelen

kan toestaan op basis van de keuze van de

Het is duidelijk dat een creatieve professional

en trucs die de devaluatie van het werk op het

creatieve professional.

wereldwijd gebruik van zijn / haar werk

internet beperken; bijvoorbeeld technologische

104

verhogen.

alleen niet kan controleren, gezien de vele

beschermingsmaatregelen (TPM), die coderen

Echter, voor degenen die gebruik maken van

personen, bekende en onbekende, die

en blokkeren ongeoorloofd gebruik of toegang.

het internet als een directe inkomensverdiener

toegang en gebruik met en zonder zijn /

Ook kunnen watermerken op een afbeelding of

uit

haar kennis kunnen hebben tot zijn werken.

uploaden van slechts een deel in plaats van een

ongereguleerde distributie en de toegang

Collectieve beheersorganisaties (CMO’s),

heel werk gebruikers aanmoedigen om te betalen

voor het publiek tot het werk gelijk aan

ook wel bekend als vergunningverlenende

voor de toegang tot de volledige versie.

het gratis weggeven van hoogwaardige

verenigingen / instanties zijn lidorganisaties

auteursrechtelijke

transacties,

goederen. Handhaving om op te treden tegen

die verantwoordelijk zijn voor het volgen

Er zijn verschillende voordelen van het gebruik

inbreuken is op het internet bijzonder moeilijk,

en het verzamelen van een royalty voor elk

van de verschillende platformen beschikbaar

waardoor het zeer belangrijk wordt om de

gebruik van een auteursrechtelijk beschermd

voor de verspreiding van content via het

juiste maatregelen van meet af aan te nemen.

werk. De CMO geven gebruikers een licentie

internet. Communicatietechnologie heeft

Afhankelijk van de doelgroep van een creatieve

van het auteursrecht, en na aftrek van de

de pool van gewillige kopers uitgebreid

professional en budget, zijn zij in staat om te

administratieve kosten voor hun diensten,

tot iedereen die dat product kan versturen,

kiezen uit de vele platforms beschikbaar voor

verdelen zij de royalties aan de leden. CMO’s

soms binnen enkele seconden nadat ervoor

de distributie van hun werken, zoals de iTunes

ondertekenen wederzijdse overeenkomsten

is betaald. Digitale producten zoals films,

Store en Amazon Music for muziekbestanden,

met andere CMO’s om fondsen die zijn

foto’s, muziek en zelfs website-ontwerpen

en YouTube of Vimeo voor videobestanden.

verzameld voor de leden van de andere

zijn gevraagde goederen, die kunnen worden

Fotografen hebben ook platforms beschikbaar,

CMO uit te wisselen, zodat het geld het lid

verstrekt door iedereen en direct overgebracht

zoals Shutterstock. Budget is belangrijk, omdat

bereikt, ongeacht waar het is gecollecteerd.

naar mobiele telefoons en smart-tv’s. Met in

het duidelijk is dat de platforms gebruikers

Deze overeenkomsten maken het mogelijk

www.carib-export.com

de horde s n eme n

Auteursrecht kan een van de meest lucratieve immateriële activa zijn waarover wordt onderhandeld in de entertainmentindustrie. Auteursrecht is niet alleen van toepassing op het moment van de creatie, maar zelfs nog voordat een werk openbaar is gemaakt, en het biedt hulpmiddelen die transacties gericht op het genereren van inkomsten mogelijk maken, en zorgt uiteindelijk voor afdwingbare maatregelen om compensatie te geven aan houders van rechten die onrecht is aangedaan. voor een CMO van een creatieve professional

met inbreuken op commerciële schaal, alsmede de

videobeelden zijn van haar choreografie, die op

om meerdere communicatie en broadcast-

verkoop / bezit van apparaten die de auteursrecht-

YouTube is vertoond naast de Countdown-video,

kanalen wereldwijd te monitoren. Een creatieve

encryptie breken. Echter, het auteursrecht is een

zodat er een goede visuele vastlegging is, die kan

professional moet ervoor zorgen dat hij / zij

eigendomsrecht en wordt meestal afgehandeld

worden gebruikt om de overtredingen te staven.

zich bewust is van de mate waarin een CMO

door particuliere advocaten. Een inbreuk op

de rechten beheert, zowel in de echte en de

het auteursrecht kan een schokkende ervaring

Auteursrecht kan een van de meest lucratieve

digitale wereld. Met een minimale looptijd van

zijn, vooral wanneer een beginnende creatieve

immateriële activa zijn waarover wordt

50 jaar bescherming van het auteursrecht in de

professional zijn rechten worden geschonden

onderhandeld in de entertainmentindustrie.

Berner Conventie voor de lidstaten, en veel

door een grotere tegenhanger, met name in het

Auteursrecht is niet alleen van toepassing op het

staten verhogen de termijn, kan een creatieve

buitenland. Een brief voor last onder dwangsom

moment van de creatie, maar zelfs nog voordat

professional en zijn / haar familie profiteren van

en bemiddeling zijn zeer effectieve maatregelen,

een werk openbaar is gemaakt, en het biedt

de duurzame controle en inning via een CMO

in het bijzonder indien de inbreuk onbedoeld was.

hulpmiddelen die transacties gericht op het

die actief de technologie moet bijhouden om

Een zeer gedurfde bewering van eigendom werd

genereren van inkomsten mogelijk maken, en

het inkomen voor haar leden te maximaliseren.

beschreven in een artikel in de krant Daily Mail

zorgt uiteindelijk voor afdwingbare maatregelen

van 10 november 2011 getiteld ‘Dit is plagiaat’,

om compensatie te geven aan houders van

Stap 3: Handhaving

waarin de Amerikaanse zangeres Beyoncé werd

rechten die onrecht is aangedaan. Hoewel een

Als werken worden gebruikt zonder toestemming

beschuldigd van het kopiëren van choreografie

creatieve professional niet de onmiddellijke

en ook zonder enige bevestiging van de eigenaar, zal

in haar nieuwe Countdown video. Er werd

waarde ziet om tijd en geld te investeren

de waarde van het werk verminderen voor legitieme

beschreven dat een Belgische choreografe Anne

in auteursrechtenbescherming, omdat de

belangen. Wetgeving op het auteursrecht in de hele

Teresa De Keersmaeker die haar werk in het

carrière meer gebaseerd is op betalingen voor

regio en de wereld bevat zowel strafrechtelijke als

verleden goed gedocumenteerd had waarin een

voorstellingen en optredens, is de levensduur van

civielrechtelijke bepalingen om rechthebbenden

specifieke-award winnende opeenvolging van

het auteursrecht langer dan die van de creatieve

te helpen de waarde van hun werken te behouden.

bewegingen was vrijgegeven zo ver terug als 1994.

professional en levert daarom de noodzakelijke

Strafbare feiten worden gewoonlijk geassocieerd

Wat in het voordeel is van Keersmaeker is dat er

zekerheid voor meerdere generaties daarna.

Marissa Longsworth is jurist bij Cititrust IP, het filiaal van Glenn D. Godfrey & Co. LLP gespecialiseerd in intellectuele eigendom, gevestigd in Belize City, Belize. Ze heeft een master diploma met merit in internetrecht en -beleid van de Universiteit van Strathclyde. Ze was eerder manager van het directoraat auteursrechten en naburige rechten bij de Jamaica Intellectual Property Office. www.carib-export.com

105

de hordes neme n

Het gebruik van de geografische aanduiding als een marketinginstrument voor landbouwproducten Door Wendy Hollingsworth

106

www.carib-export.com

de horde s n eme n

Het beschermen van intellectuele eigendom en het beheer van intellectuele eigendomsrechten (IER) is cruciaal voor branding en het vestigen van aanwezigheid op de markt en, indien correct beheerd, kan het worden gebruikt door regionale actoren binnen de agrarische sector om waarde te creëren voor hun producten en een wereldwijd concurrentievoordeel daarvoor behalen door middel van de exploitatie daarvan.

egionale agrarische producenten zijn zich ervan bewust dat om een mondiaal concurrentievoordeel te behalen voor hun producten, zij moeten proberen merken te creëren die profiteren van de unieke kenmerken van regionale agrarische voedingsproducten, die een interessant lokaal verhaal te vertellen hebben, of die attributen zoals prestige, kwaliteit, erkenning en / of reputatie kkoppelen aan een specifieke plaats van herkomst. Dergelijke producten, aangeduid als OriginLinkedproducten (OLPs), kunnen vaak een premiumprijs verkrijgen die niet alleen verbonden zijn aan de attributen van de plaats van oorsprong, maar ook gerelateerd worden aan lokale traditionele know-how. Deze aanpak duidt op een belangrijke paradigmaver schuiving in de businessmodellen die zijn toegepast door de agro-voedingsmiddelensector in het verleden, en vereist een strategie die om een nieuwe focus vraagt voor het gebruik van intellectuele eigendomsinstrumenten (IP) voor het bouwen van producterkenning, -reputatie en verbeterde perceptie van de consument van de unieke kwaliteiten van regionale voedingsmiddelen. Als onderdeel van dit veranderende businessmodel, zijn regionale producenten begonnen om innovatieve strategieën te integreren die hen een concurrentvoordeel geven en zorgen voor een mechanisme om een hogere prijs voor hun producten te krijgen.

De grondstoffenbenadering Binnen de regionale context, wordt de agrovoedingsmiddelensector gekenmerkt door de productie van grondstoffen die wereldwijd een reputatie genieten voor hun hoge kwaliteit. Voorbeelden hiervan zijn onder andere koffie uit de Jamaicaanse Blue Mountains en fijne of gearomatiseerde cacao geproduceerd in landen als Dominica, de Dominicaanse Republiek, Grenada, Jamaica, Saint Lucia en Trinidad en Tobago - die zijn geclassificeerd door de Internationale Cacao-overeenkomst 2010, als landen die gedeeltelijk of uitsluitend fijne of gearomatiseerde cacao produceren. www.carib-export.com

Verder hebben andere landbouwproducten een internationale reputatie verworven als gevolg van een unieke smaak of reputatie voor op traditionele praktijken gestoelde productie. Een uitstekend voorbeeld is de regionale rum die al langer dan 300 jaar traditioneel wordt geproduceerd, in het bijzonder wat de verwerking en het mengsel betreft. Om grotere economische voordelen binnen de agrarische sector te behalen, kunnen de actoren binnen de regionale waardeketen niet langer de productie en marketing van hun producten benaderen als “business as usual”. Productdifferentiatie, een grotere betrokkenheid in de gehele waardeketen, en een beredeneerde en effectieve aanpak van de ontwikkeling van IP- en brandingsystemen moeten een integraal onderdeel worden van het landbouwproductiesysteem.

Het IP-systeem gebruiken om effectief landbouwproducten te marketen In grote lijnen is intellectuele eigendom (IP) de toepassing van het menselijk intellect om iets origineels te creëren. Dit kan gebeuren in vele vormen; bijvoorbeeld, een logo, ontwerp, uitvinding of literaire en artistieke werken. Regionale agrarische actoren hebben een scala aan IP-instrumenten waarmee zij hun producten op de markt kunnen brengen en promoten. Deze omvatten handelsmerken die gebruikt kunnen worden door een onderneming om haar producten en diensten te onderscheiden van die van een ander concurrerend bedrijf in dezelfde productcategorie; dienstenmerken die vergelijkbaar zijn met een handelsmerk, maar die worden gebruikt in de handel om de diensten van een bedrijf te onderscheiden en te differentiëren van die van anderen in de markt; collectieve merken die het eigendom zijn van een groep zoals een grondstoffen- of handelswarenvereniging en worden gebruikt door leden van de groep; keurmerken die doorgaans worden gegeven voor de naleving van vastgelegde normen, maar niet beperkt worden door lidmaatschap; en geografische

aanduidingen die merktekens gebruiken op goederen die de unieke kenmerken van het goed koppelen aan de geografische oorsprong. Het bescher men van intellectuele eigendom en het beheer van intellectuele eigendomsrechten (IER) is cruciaal voor branding en het vestigen van aanwezigheid op de markt en, indien correct beheerd, kan het worden gebruikt door regionale actoren binnen de agrarische sector om waarde te creëren voor hun producten en een wereldwijd concurrentievoordeel daarvoor behalen door middel van de exploitatie daarvan. Intellectuele eigendom en branding moeten worden beschouwd als fundamentele strategieën die kunnen worden gebruikt om het succes en het concurrentievermogen van OLP’s in de markt te verbeteren en moeten worden beschouwd als essentiële instrumenten om het inkomen te vergroten van degenen die betrokken zijn bij de productie, verwerking en afzet van deze producten. Een voorbeeld waar deze strategie van het creëren van hoogwaardige merken door het gebruik van IP-instrumenten en productdifferentiatie met succes is geïmplementeerd in de regio is voor de afzet van suiker geproduceerd in Barbados. De strategie mengt retailvolume en productie met voedsingsmiddelendiensten en det ailhandel door middel van premiumwinkels om merkwaarde te bouwen en hogere dan de gemiddelde marktprijzen te krijgen voor de merken Plantation Reserve en Plantation Traditional. Elk merkproduct wordt op de markt gebracht en gepromoot binnen een ander marktsegment en voor een andere prijs.

Geografische aanduidingen als een instrument De uitdaging voor regionale producenten in de agro-voedingsmiddelensector is dat ze meer gewend zijn aan het gebruiken van handelsmerken / dienstenmerken, keurmerken en, in mindere mate, collectieve merken als promotiemiddelen

107

de hordes neme n

De geografische aanduiding (GA) wordt gebruik ter identificatie van een goed dat zijn oorsprong heeft in een afgebakend gebied of regio waarvan de bekende kwaliteit, reputatie of ander kenmerk van het goed in wezen is toe te schrijven aan zijn geografische oorsprong en / of de menselijke of natuurlijke omgevingsfactoren ter plekke.

108

voor hun producten en om de aanwezigheid

van IPR-bescherming die gebaseerd is op

op basis van markteisen zodat op die

van het merk op te bouwen in de markten van

de fundamentele vooronderstelling dat GA’s

wijze een extra premieprijs kan worden

hun keuze. Echter, er is weinig aandacht voor

een unieke en aparte categorie van tekens

verkregen voor hun product in de markt.

het gebruik van geografische aanduidingen

vormt die speciale behandeling moeten

De strategie is gebaseerd op het benutten

(GA) om hetzelfde effect te bereiken. Inderdaad

genieten als gevolg van de onuitwisbare

van de unieke smaak van de koffiebonen

is de regionale belangstelling voor GA’s in de

band tussen regionale producten en de

geproduceerd in het omschreven gebied,

afgelopen tijd voortgesproten uit de specifieke

specifieke kenmerken van de geografische

de milieuomstandigheden in de bergketens

verplichtingen onder de Economische

herkomst en / of de kenmerkende processen

waar de koffie wordt geproduceerd en lokale

Partnerschapsovereenkomst (EPA) tussen het

die zulke producten hun onderscheidende

productiepraktijken.

CARIFORUM en de Europese Unie.

en unieke kwaliteit verlenen. De GA ‘Pico Duarte Coffee’ wordt bijvoorbeeld gebruikt

Om de waarde met behulp van OLP’s te creëren,

De geografische aanduiding (GA) wordt

voor een kopje koffie geproduceerd in de

moeten marketing en promotie-strategieën

gebruik ter identificatie van een goed dat

Jarabacoa koffieproducerende regio langs

fundamenteel gebaseerd zijn in de terroir en op

zijn oorsprong heeft in een afgebakend

de noordelijke hellingen van de Cordillera

collectieve actie. De collectieve actie is gebaseerd

gebied of regio waarvan de bekende

Central-bergketen in de Dominicaanse

op het feit dat de GA gezamenlijk eigendom

kwaliteit, reputatie of ander kenmerk van

Republiek. De Café de Jarabacoa-groep

wordt van de producenten in het afgebakende

het goed in wezen is toe te schrijven aan zijn

wilde deze GA hebben ter verbetering van

gebied, die aan de productspecificatie

geografische oorsprong en / of de menselijke

de kwaliteit en de reputatie van de koffie

voldoen, zoals gedefinieerd in de aanvraag

of natuurlijke omgevingsfactoren ter plekke.

geteeld door de producenten in de regio

tot inschrijving van de GA. In het geval van

Dergelijke aanduidingen bieden een vorm

door de vaststelling van kwaliteitsnormen

regionale producenten, kunnen bestaande

www.carib-export.com

de horde s n eme n

grondstoffenorganisaties en -verenigingen, zoals

en verwacht wordt dat het binnenkort zal

evenals toegenomen ondernemersactiviteit

de Nutmeg Association in Grenada of de Toledo

worden uitgeroepen tot GA. Andere landen

in aanverwante sectoren zoals agro-toerisme,

Cacao Growers Association in Belize, dienen als

binnen de regio zijn in verschillende stadia van

alsmede een toename van de sociale en

een collectief orgaan van de producenten in hun

het bepalen van het beste assortiment van IP-

milieuontwikkeling van geselecteerde

grondstoffenwaardeketen die een aanvraag voor

instrumenten die zij kunnen gebruiken om hun

gemeenschappen. Als voorbeeld kan dienen

een GA op nationaal niveau kunnen indienen

landbouwproducten te branden en zijn zich aan

de Toledo Cacao Growers Association, die

en die een systeem kunnen opzetten voor

het voorbereiden om nationale GA aanvragen in

een lidmaatschap heeft van kleine boeren

het beheer van de GA, met inbegrip van de

te dienen voor een aantal goederen, waaronder

van Maya-afkomst, waarvan elke landbouwer

handhaving van de GA op nationaal, regionaal

nootmuskaat, cacao en rum.

actief is op minder dan 4 hectaren land.

en internationaal niveau.

De boeren hebben door middel van de Hoewel er beperkt empirisch bewijs is wat

vereniging zowel biologische en Fair

Tot op heden zijn er zeer weinig GA’s in de

de economische impact van GA’s is in de

Trade certificering, die hen in staat stelt

CARIFORUM-regio geregistreerd, met alleen

regio, is het algemeen aanvaard dat een

om een premiumprijs voor hun cacao te

de Dominicaanse Republiek die tot nu toe

goed geïmplementeerd GA-systeem sociaal-

verkrijgen door middel van een strategisch

succesvol is geweest bij het registreren van

economische en culturele voordelen kan

partnerschap met internationale retailers.

nationale geografische aanduidingen voor

hebben voor de producenten en andere

Deze premie zorgt ervoor dat de vereniging

grondstoffen, waaronder koffie en cacao.

belanghebbenden in het geografische

betalingen kan doen aan zijn leden boven de

De Jamaica Jerk Association heeft een GA

productiegebied. Naast een premiumprijs,

gemiddelde marktprijs en kan deelnemen in

aanvraag gedaan voor Jamaica Jerk die met

omvatten deze voordelen het behoud van

ontwikkelingsprojecten die zich richten op

succes de oppositieperiode heeft doorstaan

cultureel erfgoed en traditionele kennis,

hun leden en hun gemeenschappen.

www.carib-export.com

109

Een strategische aanpak gericht op voordeel

beïnvloeden. Beide juridische instrumenten

landbouwproducenten om er maximaal voordeel

kunnen aanvullend zijn en kunnen gelijktijdig

uit halen, de aandacht naar een aantal gebieden

Om voordeel te hebben van het IP-systeem

worden gebruikt.

moet gaan, zoals: productiekwaliteit en de

inclusief het gebruik van GA’s, moeten de regionale

kwaliteit van het product; de kenmerken van het

agrarische producenten eerst begrijpen dat er niet

Het hebben van een GA-aanduiding voor een

(de) product(en); de uniekheid van de regio van

één benadering is als het gaat om het bevorderen

product beperkt het vermogen van de individuele

oorsprong; de keuze van de IP-bescherming en het

van landbouwproducten. In plaats daarvan kan een

producenten binnen de geografische ruimte niet

managementsysteem dat wordt gebruikt; en de

combinatie van IP-instrumenten worden ingezet

om hun merken te differentiëren door het gebruik

handhaving van de intellectuele-eigendomsrechten

om maximaal voordeel te halen uit de markt.

van hun eigen handelsmerken, of het gebruik

geassocieerd met de OLP. Deze factoren samen

Door GA-wetgeving op nationaal niveau in plaats

van andere labels zoals gecertificeerd biologisch

helpen om merkwaarde te bouwen in de markt

te hebben, worden de keuzemogelijkheden voor IP-

of Fair Trade als strategische middelen om een

en het concurrentievermogen te verbeteren en,

instrumenten die beschikbaar zijn vergroot voor de

hogere prijs te verkrijgen dan hun concurrenten

uiteindelijk, het inkomen van de producenten in

bescherming van OLP’s. Niet alle landen in de regio

op de markt. Ethiopische koffie producenten

de waardeketen te vergroten.

hebben nationale GA-wetgeving en producenten

maken gebruik van een aantal IP-gerelateerde

zullen dus een beroep moeten doen op andere

strategieën om hun handelsmerken op de markt

systemen, zoals een handelsmerk, collectief of

te promoten. Bijvoorbeeld, de producenten van

keurmerk dat kan worden gecombineerd met

het Ethiopische Yirgacheffe koffiemerk maken

een GA om de zichtbaarheid van het product

gebruik van de GA ‘Ethiopian Fine Coffee’ evenals

te verbeteren en de keuze van de consument te

Fair Trade en USDA biologische certificering in hun businessmodel om merkwaarde te bouwen,

Landen in de regio met nationale GA-wetgeving Barbados Dominicaanse Republiek Jamaica Saint Lucia Trinidad en Tobago

het marktaandeel uit te breiden en uiteindelijk een hogere prijs voor hun product te krijgen. Benadrukt moet worden dat indien een OLP succesvol wil concurreren in de markt en voor Dr. Wendy Hollingsworth is een consultant in wetenschap, technologie, innovatie en intellectuele eigendoms-activabeheer. Ze doceert ook aan de Universiteit van de West Indies, Cave Hill Campus.

Excellence is our only Standard! a We are the Caribbean’s largest supplier of premium quality seafood. With headquarters in Jamaica and operations in Honduras, St Lucia and Belize. Rainforest is equipped to efficiently and consistently supply Caribbean and international markets with all of their seafood needs. We carry over 500 references sourced from recognized suppliers worldwide who are committed to acquiring products through sustainable methods.

Headquarters:

www.rainforestseafoods.com JAMAICA 110

BELIZE

25 Coconut Way, Montego Bay, Jamaica (876) 953-6688

HONDURAS

ST. LUCIA

www.carib-export.com

inzichten van exporteurs

www.carib-export.com

111

i n z i ch t en va n ex porteurs

Het bouwen van een Caribische nalatenschap: Het verhaal van Williams Industries Inc.

DOOR JOVAN REID

Als voorzitter en oprichter van Williams Industries

productie naar de export gaan. Maar voldoen aan

Inc. (WII) van Barbados geeft Ralph Bizzy ‘Williams

de eisen om een concurrerend exportbedrijf in het

leiding aan 13 eigendomsbedrijven en vier

Caribisch gebied draaiende te houden is niet zonder

jointventurebedrijven verdeeld over productie,

uitdagingen geweest.

ontzilting van water, alternatieve energie, makelaardij. Hem omschrijven als een buitenbeentje

Achtergrond van Structural Systems Ltd.

zou een understatement zijn.

Politieke bureaucratie in de anti-concurrentiële

elektrotechniek, afvalrecycling, toerisme en

markt van Barbados van de jaren 1970 verstikte In 2000 won hij de Ernst & Young (E & Y) award voor

het jonge Structural Systems bedrijf in zijn eerste

Caribische Ondernemer van het Jaar, en overtrof

maanden, waardoor de partner van Williams zijn

die prestatie een jaar later toen hij ondernemers

investering terugnam, zodat Williams gedwongen

over de hele wereld versloeg toen hij E & Y’s prijs

werd om een tweede ontbinding te overwegen.

voor Wereld Ondernemer van het Jaar in de wacht sleepte in Monaco voor zijn prestaties om meerdere

“Het kostte de overheid zo lang het pakket goed

ondernemingen op te richten.

te keuren dat mijn zakenpartner terug ging naar Canada met zijn geld en investeerde in een

Alles bij elkaar geven de bedrijven van Williams

ahornsiroopboerderij. Ik heb hem nooit meer

werkgelegenheid aan meer dan 600 personen:

gezien,” herinnert hij zich.

meer dan 300 van hen zijn ook mede-eigenaar van Williams Industries Inc. door middel van een

Zijn bedrijf had net beloofd de eerste serie

medewerkersaandelenmodel waarbij aandelen aan

gebouwen neer te zetten in Montserrat, maar de

langdurig werkzame medewerkers worden gegeven

afwezigheid van fiscale stimuleringsmaatregelen

op alle niveaus van het WII-organigram. Voor de

zou het haast onmogelijk hebben gemaakt om te

niet-beursgenoteerde industriekolos - waarvan de

leveren. Het was serendipiteit en een interventie

aandelen werden geschat op ongeveer BDS $ 320

door een oud-premier wat er toe leidde dat het nu

miljoen op de meest recente professionele evaluatie

standaard stimuleringspakket werd goedgekeurd,

– heeft het beloningspakket werknemers op een

die de weg voor Structural Systems plaveide om de

tastbare manier gebonden aan Williams’ visie.

exportspeler te worden die het nu is.

Succes is niet altijd gemakkelijk geweest. De

Met vestigingen in Saint Lucia en Jamaica ontwerpt,

bedrijven binnen de WII-groep kwamen als

bouwt en exporteert het bedrijf industriële metalen

paddestoelen uit de grond, nadat het eerste bedrijf

gebouwen uit haar fabriek in Barbados. Zijn ingenieurs

van Williams, Terrapin Racing & Developments

en tekenaars tekenen en ontwerpen een aantal van de

Ltd - een bedrijf dat raceauto’s maakte en dat

meest gewilde gebouwen in het Caribisch gebied met

hij oprichtte in 1972 – over de kop ging nadat

CAD-software, en de ontwerpen worden vervolgens

brandstofprijsstijgingen de regionale exportmarkt

gestuurd naar volautomatische machines voor een

voor raceauto’s de das omdeed.

snelle levering van afgewerkte gebouwen. Al in 1984 won het een prijs voor het beste commerciële gebouw

Na de ontbinding van Terrapin, nam Williams zijn

van het jaar voor een constructie in Saint Kitts, dat

pas opgeleide lassers en ging over tot het creëren

gebouwd werd in slechts zes weken.

van Structural Systems Ltd. met een Canadese

112

partner, met de visie om industriële metalen

“Waar je ook gaat in het Caribisch gebied, ik

gebouwen en metalen onderdelen te vervaardigen.

garandeer je dat je een Structural Systems gebouw

Vandaag, ziet Structural Systems 40 procent van zijn

zult zien,” vertelt Williams OUTLOOK. www.carib-export.com

in z icht e n van e x porteur s

Voor de niet-beursgenoteerde industriekolos - waarvan de aandelen werden geschat op ongeveer BDS $ 320 miljoen op de meest recente professionele evaluatie â&#x20AC;&#x201C; heeft het beloningspakket werknemers op een tastbare manier gebonden aan Williamsâ&#x20AC;&#x2122; visie.

www.carib-export.com

113

i n z i ch t en va n ex porteurs

114

www.carib-export.com

in z icht e n van e x porteur s

Zijn belangrijkste concurrenten nu komen uit

geeft Williams een voorbeeld uit zijn eigen ervaring.

Trinidad & Tobago en Suriname, met buitenlandse

“Mijn niche is om iets gedaan te krijgen dat niet eerder

import uit de VS en Groot-Brittannië die ook op

is gedaan ergens anders in het Caribisch gebied en

zoek zijn naar een deel van de Caribische markt.

daarmee een paar dollar te verdienen,” zegt hij. Maar

Dat gezegd hebbende, gedurende de 40 jaar van

hij waarschuwt dat doortastendheid, vastberadenheid

zijn bestaan, heeft geen van de gebouwen van

en doorzettingsvermogen ook een onderdeel van

Structural Systems een natuurramp niet doorstaan

de deal zijn.” De sleutel is om op pad te gaan, je de

- de heilige graal van prestaties bij het ontwerpen

benen uit het lijf te lopen, bij mensen aan te kloppen

van gebouwen.

en mensen te zien. Je krijgt geen contracten door te zitten in een kantoor,” voegt Williams toe.

“We houden ons staande,” zegt Williams.

Advies aan exporteurs

Zijn grootste probleem, voegt hij eraan toe, zijn

Terwijl hij diep nadenkt wanneer hij terugkijkt, heeft

klanten die de bouwnormen negeren en die

de reputatie die Williams heeft opgebouwd voor

offertes vragen voor bouwsels die niet voldoen

Structural Systems in een sterke concurrentiepositie

aan de Caribische windnormen. Structural Systems

geresulteerd en hij geeft toe dat het zijn kansen

gebouwen zijn ontworpen om 209 km/u te

heeft vergroot om contracten te winnen. En bij de

weerstaan, terwijl gebouwen van concurrenten

uitbreiding naar andere gebieden in het Caribisch

bij windsnelheden boven 128 km/u bezwijken. “Wij

gebied, zegt hij dat zijn belangrijkste uitdaging was

kunnen niet concurreren op prijs met producten van

om eerlijke partners te vinden in de landen die hij

inferieure kwaliteit ... maar we leveren superieure

had aangeduid voor uitbreiding. Hij geeft direct

kwaliteit van het product, met de beste prijs-

toe dat hij slechte beslissingen heeft genomen

kwaliteitverhouding,” dringt de zakenmagnaat aan.

met betrekking tot partners in het verleden, maar adviseert dat het het beste is als ondernemers

Maar niettegenstaande dit alles, draait de industrie

dergelijke ervaringen zien als leermomenten.

op een laag pitje. Industrieel bouwen is verre van een consumentenproduct, en de markt is al voor

Williams beschouwt zijn team van toegewijde

bijna zes jaar slap. Structural Systems werkt op

medewerkers - velen van hen zijn collega-

slechts 50 procent van zijn productiecapaciteit en

aandeelhouders - als zijn concurrentievoordeel.

zijn inspanningen zijn gericht op de exportmarkt

Samen beginnen zij aan een aanzienlijk project

om de bedrijvigheid te stimuleren en de

in Trinidad voor een serie nieuwbouwprojecten.

werknemers te behouden.

Het Caribisch gebied is zijn markt en Williams is

Uitdagingen voor exporteurs

optimistisch over de toekomst van zijn bedrijf.

Williams is beslist als hij spreekt over de uitdagingen

“We zijn door een aantal slechte jaren gegaan,

voor bedrijven die willen exporteren in het

waarbij Williams Industries investeerde in zaken

Caribisch gebied. De voormalige investeerder in de

als REDjet, en we hebben veel geld verloren, maar

ter ziele gegane regionale luchtvaartmaatschappij

we komen geleidelijk weer op dreef,” zegt hij. De

REDjet betreurt de hoge kosten van het intra-

indicatoren van Structural Systems zijn aanzienlijk

regionale reizen en de administratieve rompslomp

verbeterd in de afgelopen twee jaar met op elkaar

die nog steeds bestaat rond de verplaatsing van

volgende jaren groei en uitbreiding van de export

Caribische onderdanen tussen staten.

sinds 2013.

“De kosten van reizen is te hoog,” zegt Williams,

Ondanks het feit dat hij een toonaangevende

daarbij verwijzend naar tarieven van vliegbiljetten

Caribische exporteur is, is hij gemakkelijk met advies

voor teams die worden ingezet in landen in

aan nieuwe ondernemers en branchegenoten. Hij

de regio. Onder verwijzing naar het gemak van

ziet zijn obsessie met concurrentievermogen op

werken en reizen binnen de Europese Schengen-

kwaliteit in plaats van alleen op prijs, als een van

zone voor EU-onderdanen en de uniformiteit van

zijn belangrijkste geheimen voor zijn succes. En

de Europese douaneprocedures als idealen voor het

hoewel hij toegeeft dat afzonderlijke regeringen er

Caribisch gebied, vraagt Williams retorisch: “Kun jij

goed aan hebben gedaan om fiscale prikkels voor

je voorstellen hoe het fabrikanten zou vergaan als

exporteurs te bevorderen, denkt hij dat nu de tijd

zij elke keer dat ze van de ene staat naar de andere

rijp is voor exporteurs om een beroep te doen op

gaan, de douaneformaliteiten moesten vervullen

de regionale overheden om samen te komen om

en werkvergunningen aanvragen?”

de laatste belemmeringen voor het vrij verkeer van werknemers en mensen in het Caribisch gebied

Voor exporteurs die proberen om hun niche te vinden,

weg te nemen.

Jovan Reid is een specialist in analyse van de publiek beleid en in belangenbehartiging van de media.

www.carib-export.com

115

i n z i ch t en va n ex porteurs

Sacha Cosmetics: Gedurfd van Begin tot Eind

door Jenique Belgrave

Sacha Cosmetics, Caribische Exporteur van het

daarmee al snel een van de beste make-up opties

Momenteel is de uitbreiding naar de Dominicaanse

Jaar en een pionier in make-up voor de exotische

werd voor dames met een exotische huid. Sacha,

Republiek en Latijns-Amerika gaande, en Sacha

huid blijft een voorloper met zijn premiumlijn,

een wereldwijd erkend merk, wordt gedistribueerd

blijft domineren in het transformeren van de

levendige passie voor kwaliteit en durf om te gaan

in 27 landen, waaronder Australië, Nieuw-

cosmetica-wereld.

waar geen schoonheidsproduct eerder geweest is.

Zeeland, Puerto Rico en Zuid-Afrika, en is nu

“Wij ontwerpen make-up die perfect past bij

Het in vervulling laten gaan van zijn droom om

De buitengewone make-uplijn heeft zijn weg naar

de natuurlijke uitstraling van de vrouwen van

de huidkleur van

Afrikaanse en Indiase

alle vrouwen van

afkomst en vrouwen

kleur,

licht-

donkergekleurd of er tussen in; wij zorgen ervoor dat hun

natuurlijke

schoonheid naar

116

ook beschikbaar via online retailgigant Amazon.

Wij ontwerpen make-up die perfect past bij de huidkleur van alle vrouwen van kleur, licht- of donkergekleurd of er tussen in; wij zorgen ervoor dat hun natuurlijke schoonheid naar buiten komt.

van gemengde afkomst naar buiten te brengen, het verhaal van het brein achter de schoonheid is een combinatie van geluk, vaardigheid en

buiten komt”, aldus

pure vastberadenheid

Kama

om te slagen. Afkomstig

Maharaj,

de algemeen directeur en oprichter van het in

de catwalk gevonden en schoonheidswedstrijden

uit “een schoonheidsfamilie”, vertelt Maharaj

Freeport, Trinidad gevestigde bedrijf.

over de hele wereld, waarbij het concurrenten wist

over de dagen die hij doorbracht in zijn moeders

te verslaan om de officiële cosmeticaleverancier

kapsalon in Trinidad, waar hij luisterde naar de

Het was de erkenning van het verschil in vraag naar

te worden voor de Miss Universe Pageant 1999,

voortdurende klachten van klanten die vonden

producten, die ertoe leidde dat Sacha zijn entree

de Miss USA Pageant 2000, de Miss Bahamas

dat hun gezichten er kunstmatig uitzagen met

maakte in de cosmetica-sector 36 jaar geleden en

Pageant 2011 en de Miss Panama Pageant 2014.

make-up. Daar begon zijn obsessie om een product

www.carib-export.com

in z icht e n van e x porteur s

te creëren dat speciaal afgestemd zou zijn voor

hij zich. Geconfronteerd met de zware taak om te

huid, was de belangstelling direct aanwezig; mensen

hun huidsoort en -tonen. Ondanks dat hij een

concurreren met internationaal erkende merken

begonnen erover te praten en het product vloog al

comfortabel inkomen had als middelbare school

zoals Maybelline, Revlon, Max Factor, L’Oréal

snel uit de schappen. Nu Sacha een begrip is in de

wiskundeleraar met een graad in de economie,

en CoverGirl, wist hij dat de kwaliteit van zijn

tweeling-eilandenrepubliek, met een aandeel van

nam Maharaj het advies van zijn moeder ter harte

product alle verwachtingen moest overtreffen.

80 procent van de binnenlandse markt, werd het

en nam een sukkelend klein cosmeticabedrijf over.

groenlicht gegeven aan het eind van de jaren 1980

Met slechts US $ 1.000 aan spaargeld en zeven

Met de Trinidadiaanse etniciteiten verdeeld over

voor de uitvoer van het product naar Barbados.

keer meer nodig voor de aankoop, ging hij naar de

40 procent mensen van Afrikaanse afkomst,

Het was weinig verrassend dat het cosmeticamerk

bank om zijn idee te presenteren en keerde een dag

40 procent Indiase afkomst en 20 procent van

al snel een naam voor zichzelf begon te maken in

later terug om het kapitaal in ontvangst te nemen.

gemengde afkomst, was de focus van Maharaj

de 430 vierkante kilometers die bekend staan als

dat het jonge bedrijf de nummer één lokale

het ‘New York van het Caribisch gebied’, dat was

Met een bestelling van grondstoffen uit New York,

cosmeticaleverancier zou worden - een strategie

gekozen vanwege zijn locatie en de midden- en high-

begon Maharaj zijn baanbrekend experiment om

die door de jaren heen succesvol is gebleken.

end markten. “De mensen uit Trinidad en Barbados

de juiste mix te creëren voor vrouwen die in de

“Wij verzenden overal naartoe, naar Latijns-

zijn als familie. Ik hou van het land en dus hebben we

tropen leven. “In het begin ging het met vallen en

Amerika, Afrika en het Caribisch gebied, en onze

de beslissing genomen om onze producten daarheen

opstaan, omdat er niets was voor vrouwen met

concurrenten zijn aanwezig in al deze markten,

te sturen om te zien hoe men erop zou reageren,

een exotische huid. De merken uit de Verenigde

dus als we hen thuis niet kunnen verslaan kunnen

en het was geweldig.” Met het succes in Barbados,

Staten en Europa waren voor vrouwen met lichte

wij hen nergens anders verslaan, en het feit dat

volgden de exporten in de gehele eilandketen al snel.

tinten en een droge huid. In het Caribisch gebied

wij hen zo volledig domineren hier geeft ons het

Het Trinidadiaanse merk maakte zijn weg naar Saint

en Latijns-Amerika hebben onze vrouwen eerder

vertrouwen om te concurreren in andere markten.“

Lucia, Dominica, Antigua en Barbuda en Jamaica, totdat Sacha-cosmetica werd geleverd in de meeste

een vette huid en donkerdere tinten, zodat ze er uiteindelijk altijd of te glanzend of te grauw

Aangezien de strategie was om Sacha te marketen

CARICOM-landen. Het was in Cuba, echter dat

uitzagen en niets kwam goed overeen,” herinnert

als speciaal op maat gemaakt voor de exotische

Maharaj zijn grootste markt vond.

www.carib-export.com

117

i n z i ch t en va n ex porteurs

Naarmate technologie de wereld begon over

markten abrupt tot een halt toen Sacha zijn

geprezen als redder van de regio, denkt Maharaj

te nemen aan het eind van jaren 1990 zag de

blik richtte op het zuiden. Niet-tarifaire

dat overheden en ondersteunende organisaties

intuïtieve ondernemer een mogelijke kans en

belemmeringen in Latijns-Amerika werden

moeten kijken naar hulp voor de fabrikanten.

boorde een goudmijn aan met de moedige stap.

struikelblokken voor Maharaj toen hij probeerde

“Deze instanties kunnen deze markten voor ons

om het bereik van het cosmetica-bedrijf uit

openen door te gaan naar exporterende bedrijven

Reeds dominant in de nichemarkt van

te breiden naar die markt. “CARICOM is

die hoogwaardige producten produceren, en te

cosmetica voor de exotische huid, maakte

probleemloos, evenals de VS en Canada. Het

zeggen: ‘Nou, laat ons de markten voor jullie

het bedrijf geschiedenis met de lancering van

betreden van de Latijns-Amerikaanse markt is

openstellen door jullie registratiekosten te betalen

SachaCosmetics.com, waarmee een heel nieuwe

beladen met problemen, zoals de niet-tarifaire

en het enige wat jullie hoeven te doen, is ernaar

wereld werd geopend voor het aantrekken van

belemmeringen hoofdpijn veroorzaken voor

toe te gaan en jullie producten te verkopen.’ Als

duizenden internationale klanten. Sindsdien

de exporteurs. Je moet alles registreren, maar

overheden de marktplaats willen uitbreiden en

is door het gebruik van de populaire sociale

het registratieproces is er echt om je buiten te

helpen een aantal van de ingebakken nadelen weg

mediaplatformen, zoals Facebook en YouTube,

houden. Je raakt gefrustreerd en vertrekt. Het

te werken die wij ervaren in kleine, opkomende

de online verkoop omhooggeschoten, waardoor de

is zeer kostbaar en tijdrovend. In Panama alleen,

markten, dan is dit wat moet gebeuren. Op die

jaarwaarde van de verkoop van Sacha’s Buttercup

moesten we elke kleur lippenstift registreren

manier, kan je je economie diversifiëren, verdien

Setting Powder in één maand wordt gerealiseerd.

en elke kleur nagellak, dus tegen de tijd dat we

je deviezen en houdt je personen in jouw land aan

“Onze website is een van de hoogst aangeschreven

klaar zijn daarmee hebben we al US $ 150.000

het werk,” benadrukt hij.

in het bedrijfsleven en op dit moment is de helft

uitgegeven. “

van onze export door middel van e-commerce,” licht Maharaj toe.

118

Terwijl Sacha weigerde om ontmoedigd te worden Het zijn deze hoge kosten die een bedrijf

door de Latijns-Amerikaanse situatie, ging het

op zoek naar uitbreidingsmogelijkheden in

bedrijf vastberaden verder met het verspreiden

Terwijl de opmars op het westelijk halfrond goed

overzeese markten kan maken of breken, en

van de cosmetische lijn in de Verenigde Staten.

verliep, kwam het momentum in de CARICOM-

in een tijd waarin ondernemerschap wordt

Het was niet alleen in staat om Zuid-Californië

www.carib-export.com

in z icht e n van e x porteur s

Deze award bevestigt dat wij in het Caribisch gebied de nummer één exporteur zijn. Het opent deuren voor ons, toen we teruggingen naar Cuba en distributeurs die niet geïnteresseerd waren in eerste instantie zijn dat nu wel, omdat ze erkennen dat ons product uitstekend is en de rest van de wereld weet dat.

te betreden, maar brak ook door in de ultra-

gaan exporteren, dan is zijn waarschuwing dat het

sterke punten en prestaties van het bedrijf zijn

elite Beverly-Hillsmarkt en groeide uit tot het

besluit moet worden gebaseerd op het vermogen

op zijn pad dat begon als bescheiden starter meer

exclusieve make-upmerk voor een aantal high-

om te concurreren op alle niveaus.

dan drie decennia geleden. “Deze award bevestigt

end salons.

dat wij in het Caribisch gebied de nummer één “Het gaat niet erom dat je goedkoop bent en

exporteur zijn. Het opent deuren voor ons, toen

Terwijl hij nadacht over de redenen van zijn succes,

een goedkoop product exporteert, omdat

we teruggingen naar Cuba en distributeurs die

is de onvermoeibare zakenman ook openhartig

er altijd wel iemand is die het voor minder

niet geïnteresseerd waren in eerste instantie zijn

over zijn fouten, met de sterke overtuiging dat ze

aanbiedt. Je positioneert jouw merk en moet

dat nu wel, omdat ze erkennen dat ons product

allemaal hebben gediend als lessen.

dan beter presteren door te concurreren in

uitstekend is en de rest van de wereld weet dat,”

termen van kwaliteit, klantenservice en jouw

zegt Maharaj met trots.

“Ik heb elke fout in het boekje gemaakt, maar

algehele prestatie. Bouw een niche-merk dat

ik heb nooit dezelfde fout tweemaal gemaakt.

overal in de wereld kan worden vermarkt”,

Het familiebedrijf heeft nu 140 medewerkers en

In het Caribisch gebied en een aantal Latijns-

zegt Maharaj.

heeft nogmaals de lat hoger gelegd door ‘s werelds

Amerikaanse landen houden ze van onze

eerste cosmeticabedrijf te worden met Halaal-

gewaagde, levendige kleuren, dus we dachten dat

Niet bereid om op zijn lauweren te rusten, voegde

heel Latijns-Amerika hetzelfde zou zijn, ons niet

het bedrijf nog een andere award toe aan de

realiserend hoe conservatief Chili en Argentinië

steeds groeiende lijst van prestaties, het winnen

Ondanks de uitdagingen van de markt die zich

zijn op dat gebied. We lanceerden daar en moesten

van de inaugurele Caribbean Exporter of the

van tijd tot tijd kunnen voordoen, blijft Sacha

onmiddellijk afzwakken.”

Year award (Caribische Exporteur van het Jaar)

Cosmetics zich inzetten om haar onuitwisbare

in april 2015. Het is een eerbetoon dat duidelijk

schoonheidsvlek in de hele wereld achter te laten,

aangeeft aan potentiële distributeurs wat de

het ene exotische gezicht na het andere.

Als hij advies moet geven aan anderen die willen

certificering.

Jenique Belgrave is columnist en journalist bij de Barbados Advocate en heeft een MSc. In toegepaste psychologie.

www.carib-export.com

119

i n z i ch t en va n ex porteurs

Bedrijf om naar uit te kijken: GeoTech Vision

Bedrijfsnaam GeoTechVision

Website

niet beperkt tot, Project Management, Enterprise GIS-oplossingen en Bedrijfsanalyses. We bieden ook landmeetkundige en geomaticadiensten en -oplossingen.

www.geotechvision.com

Exportmarkten Chief Executive Officer Valrie Grant M.Sc., GISP

Guyana, Saint Lucia, Barbados, Trinidad en Tobago, Saint Vincent en de Grenadines, Suriname, Grenada.

Leeftijd van het bedrijf 6 jaar

Grote exportsuccessen 1.

Locatie Kingston, Jamaica

Productsamenvatting GeoTechVision biedt een scala aan geospatiale en ICT-producten, -diensten en -oplossingen. We zijn vooral bekend voor het inrichten van Geografische Informatie Systemen in het geheel Caribisch gebied. Daarnaast bieden wij GPS- en mobiliteitsproducten en -diensten; we zijn sterk betrokken bij de marketing van onze eigen GeOâ&#x201E;˘merktablet en ook onze Classroom Management Solution. Onze adviesdiensten omvatten, maar zijn

120

Vestigen van GeoTechVision Guyana Inc. als onze tweede locatie in de regio. Op de lijst zijn geplaatst door CIO Review als een van de Meest Veelbelovende Aanbieders van Geospatiale Oplossingen voor 2015 in de Amerikaâ&#x20AC;&#x2122;s Winnen van de Speciale Prijs voor Uitmuntendheid in de Export van Diensten van CEDA

Strategie om een markt te betreden Om nieuwe markten te betreden, moet je eerst bewust zijn van de strategische mogelijkheden die beschikbaar zijn en de mentale kracht die

nodig is om een uitdagende reis te ondernemen. De volgende stap is het nodige onderzoek om de markt te begrijpen, het klantenbestand vast te stellen en concurrenten te identificeren. Exporteurs moeten altijd kennis hebben (zowel zakelijke kennis en praktische kennis) over het gebied dat zij gaan betreden. U moet uw visie bepalen en weten waar je bedrijf naartoe gaat. Het is ook belangrijk om de fiscale, juridische en zakelijke omgeving in jouw beoogde markt te begrijpen. Doe altijd je huiswerk als het gaat om juridische en fiscale eisen en wees bewust van de sociale en culturele normen in het land. Exporteurs moeten een gedetailleerd, maar flexibel ondernemingsplan ontwikkelen en laten beoordelen door een vertrouwde adviseur of professionele hulp inroepen. Zet een sterk ondersteuningsnetwerk in van mentoren, een adviesraad en vertrouwde medewerkers. U kunt de financiering voor uw onderneming vormgeven door persoonlijke besparingen, een lening, of zelfs contact opnemen met vrienden voor eventuele hulp. Tot slot, moeten bedrijven de juiste human resources en instrumenten verwerven en investeren in hen. Volg de voortgang van uw

www.carib-export.com

in z icht e n van e x porteur s

onderneming, luister naar feedback van uw klanten, beheer uw financiën adequaat en doe aan continue innovatie op basis van trends in de markt en nieuwe kansen.

Beste exportlessen geleerd 1.

5. 6.

De beschikbaarheid van kapitaal om het bedrijf vooruit te brengen in exportmarkten is cruciaal. Blijf bij uw plan om uw bedrijf te laten groeien ongeacht de “hype” – beloofde ondersteuning materialiseert niet altijd zoals je dat verwacht. Goed gedocumenteerde procedures en specialistische kennis over hoe zaken te doen in elk rechtsgebied is meestal niet direct beschikbaar, dus moet je gaandeweg leren en dat gaat je wat kosten aan leergeld. De waarde van systemen en procedures die in plaats zijn en die courant houden kan niet genoeg benadrukt worden; in het bijzonder wanneer je exporteert. Een rigoureus managementproces voor de bedrijfsrisico’s is nodig vanaf het begin. Grondig marktonderzoek is nodig voor elke onderneming en het is goed om bewust te

www.carib-export.com

zijn dat secondaire data niet altijd direct beschikbaar is.

Algemene aanbeveling over ondersteuning die exporteurs nodig hebben 1.

Ontvangen ondersteuning In 2010 heeft GeoTechVision een versnelde subsidie ontvangen die is gebruikt voor het ontwikkelen van trainingsmaterialen. Deze materialen zijn ook gebruikt in onze trainingen in de exportmarkten.

Naam van de prijs die aan uw bedrijf is toegekend

Speciale Award- Excellence in Services Export

Belangrijkste succesfactoren In deze sector, is het gemakkelijk in de val te trappen om slechts voorgevormde diensten te bieden – geloven dat “one size fits all”. Echter, als bedrijf, zijn wij trots op het leveren van op maat gesneden oplossingen voor onze klanten. Dit zorgt ervoor dat het rendement op investering (ROI) wordt gemaximaliseerd; dat zorgt voor tevreden klanten. Daarnaast bieden wij een unieke klantervaring- onze klanten houden ervan om te werken met het team vanwege de klantenservice die wij leveren.

Assistentie bij het doen van het nodige marktonderzoek: vaak zijn secundaire data voor een bepaalde sector / industrie niet direct beschikbaar in bepaalde markten. Marktonderzoek is zo’n krachtig hulpmiddel bij het helpen van bedrijven om het marktpotentieel, het klantenbestand te begrijpen, trends in de markt te voorspellen en voor de algemene besluitvorming. De bijstand in het navigeren van lokale rechtsgebieden: er is behoefte aan goed gedocumenteerde procedures en specialistische kennis over hoe zaken te doen in elk rechtsgebied. Toegang tot Mentoren die met succes de exportroute in een bepaalde sector / industrie hebben afgelegd is ook nodig voor bedrijven die willen exporteren. Business Coaching: ondernemers moeten de juiste zakelijke begeleiding krijgen- iemand om hen te helpen het grotere plaatje te zien. Alle succesvolle sportteams hebben een goede coach; ook succesvolle bedrijven hebben behoefte aan een geweldige coach.

121

H a n dels - & ex port-hotspo ts

exportersâ&#x20AC;&#x2122; toolbox

122

www.carib-export.com

E xport er s ’ Tool B ox

Interventies Van Het Caribisch Agentschap Voor Export Caribbean Export tracht kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s) in de CARIFORUMlanden te voorzien van instrumenten ter versterking van hun exportcapaciteit door een groot scala aan programma’s en initiatieven aan te bieden om de ontwikkeling van de private sector en de bevordering van export mogelijk te maken.

•

EXPORTONTWIKKELINGSDIENSTEN

Capaciteitsversterking

•

Caribbean Export heeft een scala aan opleidings- en certificeringsprogramma’s, die bedoeld zijn om niet alleen de capaciteit van ondernemingen op te bouwen, maar ook hun kennis over de wereldwijde markt te vergroten: •

Workshops voor het schrijven van voorstellen voor de Directe Steunregeling (DAGS) De DAGS-workshops voor het schrijven van voorstellen bieden bedrijven training in het opbouwen en de methodologie voor subsidievoorstellen en de procedure voor het aanvragen van subsidies. Deze informatie kan worden gebruikt, niet alleen voor de DAGS, maar kan ook nuttig zijn voor andere subsidieregelingen.

www.carib-export.com

•

Productiviteitsnetwerk (ProNET) ProNet is een modulair trainingsprogramma voor eigenaren van KMO’s die hun bedrijf willen laten groeien en meer concurrerend laten zijn. ProNET Train-de-Trainerprogramma ProNET’s train-de-trainer-initiatief is bedoeld om management en businessconsultants in staat te stellen hun vermogen verder te ontwikkelen om effectief de ProNET-modules te leveren. Diensten Gaan-Mondiaal Diensten Gaan-Mondiaal is een trainde-trainercer tificeringsprogramma dat de specifieke opleidingsbehoeften van de dienstensector in de regio steunt, met het uiteindelijke doel de exportmogelijkheden en het succes van dienstverlenende CARIFORUM-bedrijven te verbeteren. Studiereizen Studiereizen bieden zowel KMO’s en BSO’s (organisaties voor bedrijfsondersteuning) de mogelijkheid om nieuwe markten te bezoeken en voordeel te hebben van marktonderzoek ter plekke, en te leren van de beste praktijken van enkele van de meest productieve bedrijven en organisaties in de wereld.

•

Benchmarking Assessment Benchmarking biedt h a n d e l s b e vo r d e r i n g s o r g a n i s a t i e s (TPO’s) een betrouwbare en objectieve beoordeling van hun instelling, hun efficiëntie en hun prestaties ten opzichte van de beste businesspraktijken van TPO’s over de hele wereld. De beoordeling identificeert gebieden voor verbetering door het gebruik van een volledig complement aan benchmarkmaatregelen die specifiek ontwikkeld zijn voor TPO’s. Merkontwikkelings- en verpakkingsworkshops De merkontwikkelingsen verpakkingsworkshop is ontwikkeld om een aantal van de zwakke punten in regionale product branding / -verpakking en de algehele productpresentatie voor de exportmarkt aan te pakken. Workshop over marktgegevens De trainingsworkshop over marktgegevens voor particuliere bedrijven en BSO’s is ontworpen om te helpen bij de capaciteitsopbouw van de regionale private sector om hoge kwaliteit marktgegevens en -informatie te verkrijgen door de identificatie en het gebruik van verschillende handelsinformatie gegevensbronnen en platforms.

123

E x port ers ’ Tool Box

•

Regionaal handelsinformatie trainingsprogramma Het regionale handelsinformatie trainingsprogramma bouwt de capaciteit van regionale experts uit verschillende BSO’s en handelsbevorderingsorganisaties (TPO’s) in handelsinformatiemanagement.

•

Gereedschappenkist voor exporteurs De gereedschappenkist voor exporteurs biedt een stap-voor-stap-handleiding over hoe succesvol goederen en diensten te exporteren. Het biedt documentsjablonen en hulpmiddelen die elk bedrijf kunnen helpen regionaal of internationaal te exporteren.

HANDELS- EN BUSINESS INFORMATIESYSTEEM (TBIS) Caribbean Export biedt een scala aan diensten op het gebied van marktgegevens om bedrijven te voorzien van de instrumenten die nodig zijn voor effectief marktonderzoek en verstrekt belangrijke informatie die wordt gebruikt om bedrijfsbeslissingen te informeren die nodig zijn wanneer men van plan is goederen en diensten te exporteren naar nieuwe markten. •

124

Marktgegevens Portal (CE-MIP) De CE-MIP is ontworpen als een onlineplatform, dat de gebruiker de mogelijkheid geeft om marktrapporten over producten, sectoren en landen waarin men geïnteresseerd is te verkrijgen. Kerngegevens die het portaal gebruikt voor zijn rapporten zijn handels- / economische data, markt- / sectorprofielen en -rapporten, tarifaire en non-tarifaire gegevens, een bedrijvenregister

•

/ -databank van regionale bedrijven, analyses van handelsovereenkomsten, lijst van organisaties voor bedrijfsondersteuning, handelsregelgeving en bijbehorende documentatie, en links naar belangrijke gegevensbronnen. Marktwijzers Gezien het feit dat de exporteurs meestal weinig tijd hebben om te gaan door langdradige en ingewikkelde marktonderzoekspublicaties, verstrekt Caribbean Export informatie over gebieden die belangrijk zijn voor exporteurs op een beknopte en overzichtelijke wijze. Op verzoek kan het Agentschap marktwijzers verstrekken over een specifiek product en bepaalde exportmarkt. Marktwijzers zijn een effectief instrument voor het presenteren van gegevens verzameld over potentiële markten op een wijze die gemakkelijk te begrijpen is. Niche samenvattingen Niche samenvattingen bieden belangrijke inzichten over de voorwaarden van de vraag naar een bepaald product in zowel de traditionele en niet-traditionele markten. Dit instrument analyseert verschillende trends zoals omvang van de markt, de marktgroei, de markt verbruikscapaciteit, trends in de groothandel en detailhandel, sociale factoren die van invloed zijn op de vraag, aanbodfactoren, en de mogelijkheden voor regionale bedrijven.

•

EXPORT PROMOTION SERVICES Car ibbean Expor t biedt directe marktpenetratiekansen voor bedrijven door middel van merkplatforms voor specifieke industrieën.

Design Caribbean Dit designevenement is het grootste hedendaags ontwerpersevenement waarop de mooiste handgemaakte Caribische ontwerpen en innovatieve producten worden gepresenteerd. (http://www.designcaribbean.com/) Caribbean Essence De Caribbean Essence modeshowcase is een CEDA-project dat de levendigheid en de creatieve expressie waarvoor wij bekend staan demonstreert. Dit is waar Caribbean Export trends in modeontwerpen in de regio presenteert en het geweldige potentieel dat deze industrie heeft. De Caribische keuken De Caribische keuken wil CARIFORUM-bedrijven belichten in de agro-voedingsmiddelensector en speciale voedingsmiddelensector die het DNA hebben om wereldwijd te kunnen concurreren. Soul Fusion Soul Fusion is een muzikale showcase van Caribische cultuur met artiesten die muziekgenres vertegenwoordigen van uiteenlopende aard uit het gehele Caribisch gebied, namelijk reggae, soca, creoolse muziek (Zouk, Kompa), Caribische jazz, folkmuziek en AfroHaïtiaanse muziek. Awards voor de Caribische exporteur van het jaar (CEYA) De Awards voor de Caribische exporteur van het jaar werden in het leven geroepen om een exportcultuur in de regio te creëren door CARIFORUM-bedrijven te

www.carib-export.com

E xport er s ’ Tool B ox

stimuleren met exporteren te beginnen of hun export uit te breiden door middel van een programma dat exporteurs erkent en beloont. Er zijn zes prijzen beschikbaar: Opkomende exporteur van het jaar; jonge exporteur van het jaar; vrouwelijke exporteur van het jaar; groene exporteur van het jaar; Caribische exporteur van het jaar en een special award for uitmuntendheid in de export van diensten.

•

TOEGANG TOT FINANCIËLE MIDDELEN Een van de meest directe manieren waarop Caribbean Export invloed heeft op KMO’s is door middel van haar financieringsprogramma’s. Het agentschap biedt zowel traditionele subsidieprogramma’s en alternatieve financieringsmechanismen, zoals engel investeren: •

•

Directe Steunregeling (DAGS) DAGS is een financieringsfaciliteit voor achteraf betaalde subsidies, die specifiek is ontworpen om financiële bijstand te verlenen aan wettelijk geregistreerde bedrijven / particulieren / BSO’s die de potentie hebben hun goederen en diensten te exporteren. Speciale uitnodiging tot het indienen van voorstellen Het Agentschap biedt ook speciale oproepen tot het indienen van voorstellen, waardoor aanvragers voorstellen voor financiering buiten de reguliere DAGSfaciliteit kunnen doen, zoals bijvoorbeeld de speciale uitnodiging voor het

www.carib-export.com

indienen van voorstellen betreffende voedselveiligheid. Regionaal Engel Investeerder Netwerk (RAIN)/Caribisch Programma voor Bevordering van Investeringen (CIFP) Het RAIN is een netwerk van engel investeerders in het Caribisch gebied dat op zoek is naar KMO’s die klaar zijn om op te starten, of in een vroege of groeifase verkeren voor het verstrekken van particuliere investeringen. Het CIFP biedt een faciliteit waarmee veelbelovende ondernemers in staat worden gesteld kapitaal aan te trekken van engelen en andere vroege-fase investeerders, en ter ondersteuning van de ontwikkeling van engel investeren in het Caribisch gebied, door het verlenen van subsidies ter bevordering van investeringen in bedrijven die investeringspotentie tonen.

BEVORDERING VAN INVESTERINGEN •

•

Caribische Associatie van Agentschappen voor de Bevordering van Investeringen (CAIPA) Als het Secretariaat van de CAIPA is Caribbean Export nauw betrokken bij de ondersteuning en versterking van de regionale agentschappen voor de bevordering van investeringen. Awards voor Regionale Investeerder van het Jaar Het Agentschap organiseert de Regionale Investeerder van het Jaar Awards in

samenwerking met CAIPA waarvoor nominaties worden ingediend voor buitenlandse en lokale investeerders die een belangrijke invloed op regionale industrieën hebben gehad. De awards streven er ook naar investeerders in strategische sectoren die van belang zijn voor de regio te erkennen, bijvoorbeeld op het gebied van groene energie, onderzoek en ontwikkeling en projecten met een hoge mate van innovatie en creativiteit en die door vrouwen worden gestimuleerd.

BELANGENBEHARTIGING VOOR ONDERNEMERSCHAP Caribbean Export streeft ernaar een gunstig ondernemingsklimaat te creëren voor regionale KMO’s op macroniveau door relaties te creëren tussen gebieden door middel van: • Binationale programma’s • Handelsovereenkomsten • Memoranda van overeenstemming In het kader van belangenbehartiging voor ondernemerschap organiseert het Agentschap een aantal ontmoetingen tussen de publieke / private sector voor overleg zodat de uitwisseling van ideeën, ervaringen wordt vergemakkelijkt en de mogelijkheden voor regionale groei en ontwikkeling worden afgetast. Voorbeelden hiervan zijn: het Colloquium voor de Caribische exporteur, de Adviesgroep voor de private sector, de Caribische conferentie over de international financiële dienstverleningssector en de Adviesgroep over regionale innovatie.

125

E x port ers ’ Tool Box

Adresgids met belangrijke contacten voor Exporteurs uit de CARIFORUM-landen KAMERS VAN KOOPHANDEL Antigua and Barbuda Chamber of Commerce and Industry Ltd. Cnr. North and Popeshead Streets P.O. Box 774 St. John’s ANTIGUA AND BARBUDA T: (268) 462-0743 F: (268) 462-4575 E: chamcom@candw.ag The Bahamas Chamber of Commerce and Employers’ Confederation Shirley Street & Collins Avenue P.O. Box: N-665 Nassau THE BAHAMAS T: (242) 322-2145 F: (242) 322-4649 W: www.thebahamaschamber.com Barbados Chamber of Commerce & Industry Braemar Court Deighton Road St. Michael BB 14017 OR P.O. Box 109B Brittons Hill St. Michael BARBADOS T: (246) 434-4750 F: (246) 228-2907 E: bcci@bdscham.com W: www. barbadoschamberofcommerce. com Belize Chamber of Commerce and Industry P.O. Box 291, Second Floor, Withfield Tower 4792 Coney Drive Belize City BELIZE T: (501) 223-5330 F: (501) 223-5333 E: bcci@belize.org W: www.belize.org/bcci

126

Dominica Association of Industry and Commerce 14 Church Street P.O. Box 85 Roseau COMMONWEALTH OF DOMINICA T: (767) 449-1962 F: (767) 448-6868 E: daic@cwdom.dm W: www.daic.dm Chamber of Commerce and Production of Santo Domingo Avenida 27 de Febrero No. 228, Torre Fruisa Sector Esperilla DOMINICAN REPUBLIC T: (809) 682-2688 F: (809) 685-2228 E: info@camarasantadomingo.do W: www.camarasantodomingo.do Grenada Chamber of Industry & Commerce Building #11 Frequente P.O. Box 129 St. George’s GRENADA T: (473) 440-2937/4485 F: (473) 440-6627 E: info@grenadachamber.org W: www.grenadachamber.org Georgetown Chamber of Commerce P.O. Box 10110 156 Waterloo Street North Cummingsburg Georgetown GUYANA T: (592) 225-5846/ 227-6441 F: (592) 226-3519 E: gtchambe@networksgy.com gccicommerce2009@gmail.com W: www.gccigy.org Chambre de Commerce et d’Industrie d’Haiti 4th Floor, Digicel Building 151 Angle Ave. John Paul II & Impasse Duverger Turgeau Port au Prince HAITI T: (509) 2946-7777/ 2943-1173 E: directionexecutive@ccih.org.ht W: www.ccih.org.ht

Jamaica Chamber of Commerce Suite 13-15, UDC Office Centre Building 12 Ocean Boulevard Kingston JAMAICA T: (876) 922-0150-1 F: (876) 924-9056 E: info@jamaicachamber.org.jm W: www.jamaicachamber.org.jm St. Kitts-Nevis Chamber of Commerce P.O. Box 332 Horsford Road Portlands Basseterre ST. KITTS AND NEVIS T: (869) 465-2980/3967 F: (869) 465-4490 E: sknchamber@caribsurf.com Saint Lucia Chamber of Commerce and Agriculture 1st Floor, American Drywall Building Vide Bouteille P.O. Box 482 Castries SAINT LUCIA T: (758) 452-3165/ 453-1540 F: (758) 453-6907 E: info@stluciachamber.org W: www.stluciachamber.org St. Vincent and the Grenadines Chamber of Industry and Commerce Unit 27 Cruise Ship Terminal Kingstown VC0100 Kingstown ST VINCENT AND THE GRENADINES T: (784) 457-1464 F: (784) 456- 2944 E: svgchamber@svg-cic.org W: www.svg-cic.org Suriname Chamber of Commerce and Industry Kamer van Koophandel en Fabrieken Prof. W.J.A. Kernkampweg 37 P.O. Box 149 Paramaribo SURINAME T: (597) 530-311/530-313 F: (597) 437-971 E: chamber@sr.net W: www.surinamechamber.com

Trinidad and Tobago Chamber of Industry and Commerce Chamber Building Columbus Circle Westmoorings P.O. Box 499 Port-of-Spain TRINIDAD AND TOBAGO T: (868) 637-6966 F: (868) 637-7425 E: chamber@chamber.org.tt W: www.chamber.org.tt

COALITIE VAN DE DIENSTENSECTOR Antigua and Barbuda Coalition of Services Inc. P.O. Box W536 St. John’s ANTIGUA AND BARBUDA T: (268) 462-6628 E: info@abcsi.org W: www.abcsi.org Barbados Coalition of Service Industries (BCSI) Building #3 Unit 2B Harbour Industrial Estate BARBADOS T: (246) 429-5357 F: (246) 429-5352 E: info@bcsi.org.bb W: www.bcsi.org.bb Belize Coalition of Service Providers Second Floor DFC Building 828 Croney Drive Belize City BELIZE T: (501) 223-4785 E: info@bcsp.info W: www.bcsp.info Dominica Coalition of Services Industries 14 Hanover Street Roseau COMMONWEALTH OF DOMINICA T: (767) 266-4092 F: (767) 440-8740 E: info@dominicacoalition.org W: www.dominicacoalition.org

www.carib-export.com

E xport er s ’ Tool B ox

Dominican Republic Coalition of Services Industries Av. 27 de Febrero esq. Tiradentes. Torre Friusa. Oficinas Camara de Comercio de Santo Domingo Santo Domingo DOMINICAN REPUBLIC T: (809) 540-6186 E: info@csird.org Grenada Coalition of Service Industries GIDC Building Frequente Industrial Park Grand Anse St. George’s GRENADA T: (473) 439-9275 F: (473) 439-9275 E: gcic@spiceisle.com Guyana Coalition of Service Providers c/o Institute of Development Studies University of Turkeyen Georgetown GUYANA T: (592) 675-9923 E: gcsp.services@gmail.com Jamaica Coalition of Services Industries C/o Jamaica Promotions Corporation (JAMPRO) Head Office: 18 Trafalgar Road Kingston 10 JAMAICA T: (876) 978-7755/ 3337 Ext: 2157 F: (876) 946-0090 W: www.jamaicatradeandinvest.org St. Kitts-Nevis Coalition of Services P O Box 186 C/o Ministry of International Trade Basseterre ST. KITTS AND NEVIS T: (869) 465-8631 E: contact@woodsrite.com Saint Lucia Coalition of Services Industries (SLCSI) #14 Orange Park Commercial Centre Bois d’Orange P O Box Choc 8056 Castries SAINT LUCIA T: (758) 452 7864 F: (758) 452 8695 E: slcsi@candw.lc W: www.slcsi.org

www.carib-export.com

St. Vincent and the Grenadines Coalition of Service Industries c/o Ministry of Foreign Affairs, Foreign Trade and Consumer Affairs 3rd Floor, Administrative Building Kingstown ST. VINCENT AND THE GRENADINES T: (784) 456-2060 E: info@svgcsi.org W: www.svgcsi.org Trinidad and Tobago Coalition of Services Industries Limited 1st Floor, #45 Cornelio Street Woodbrook Port of Spain TRINIDAD AND TOBAGO T: (868) 622-9229 F: (868) 622-8985 E: info@ttcsi.org W: www.ttcsi.org

VERENIGINGEN EN ASSOCIATIES VAN FABRIKANTEN Barbados Manufacturers’ Association (BMA) Suite 201, Bldg. #8 Harbour Industrial Estate St. Michael BARBADOS T: (246) 426-4474/ 427-9898 F: (246) 436-5182 E: info@bma.bb W: www.bma.bb Dominica Manufacturers’ Association (DMA) c/o Invest Dominca Authority 1st Floor Financial Centre Kennedy Avenue Roseau COMMONWEALTH OF DOMINICA T: (767) 448-2045 F: (767) 448-5840 E: info@investdominica.dm Guyana Manufacturers’ and Services Association Ltd 157 Waterloo Street North Cummingsburg Georgetown GUYANA T: (592) 223-7405/ 223-7406 F: (592) 225-5615 E: gma_guyana@yahoo.com W: www.gmsagy.org The Jamaica Manufacturers’ Association Ltd. 85A Duke Street Kingston JAMAICA T: (876) 922-8880-3/ 922-8869 F: (876) 922-9205 E: jma@cwjamaica.com W: www.jma.com.jm

St. Lucia Manufacturers Association P.O. Box MF 7177 Castries SAINT LUCIA T: (758) 451-2222 F: (758) 451-0125 E: slumanufac@candw.lc W: www.madeinstlucia.com Suriname Manufacturers’ Association Coppenamestraat 187 Paramaribo SURINAME T: (597) 43-4014 / 43-9797 F: (597) 43-9798 E: info@asfasuriname.com W: www.asfasuriname.com Trinidad and Tobago Manufacturers’ Association TTMA Building 42 Tenth Avenue Barataria P.O. Box 971 Port-of-Spain TRINIDAD AND TOBAGO T: (868) 675-8862 F: (868) 675-9000 E: info@ttma.com W: www.ttma.com

HANDEL- EN EXPORTBEVORDERENDE ORGANISATIES Bahamas Agricultural and Industrial Corporation BAIC Building, East Bay Street, Nassau, New Providence P.O. Box N-4940 THE BAHAMAS T: (242) 322-3740-3/ 325-2288 F: (242) 322-2130/ 2123 E: baic@batelnet.bs W: www.bahamas.gov.bs/baic Barbados Investment and Development Corporation (BIDC) P.O. Box 1250, Pelican House Princess Alice Highway Bridgetown St. Michael BB11000 BARBADOS T: (246) 427-5350 F: (246) 426-7802/ 2300 E: bidc@bidc.org W: www.bidc.org

Belize Trade and Investment Development Service (BELTRAIDE) 14 Orchid Garden Street Belmopan City Cayo District BELIZE T: (501) 822-3737/ 233-1913/ 2472 F: (501) 822 0595/ 233-2464 E: beltraide@belizeinvest.org.bz W: www.belizeinvest.org.bz Dominica Export Import Agency (DEXIA) P.O. Box 173 Bayfront Roseau COMMONWEALTH OF DOMINICA T: (767) 448-2780/ 3494/ 3495 F: (767) 448-6308 E: dexia@cwdom.dm W: www.dexiaexport.com Eastern Caribbean States Export Development Unit (OECS/EDU) P.O. Box 769 4th Floor, Financial Center Kennedy Avenue Roseau COMMONWEALTH OF DOMINICA T: (767) 448-2240 / 5503/ 6555 F: (767) 448-5554 E: eduinfocenter@oecs.org / edu@oecs.org W: www.oecs.org/edu Center for Export and Investment of the Dominican Republic (CEI-RD) Ave. 27 de Febrero Esq. Ave.Gregorio Luperon Plaza de la Bandera Santo Domingo DOMINICAN REPUBLIC T: (809) 530-5505 F: (809) 534- 4447 W: www.cei-rd.gov.do Grenada Industrial Development Corporation Frequente Industrial Park St. George’s GRENADA T: (473) 444-1035 / 444-4828 E: invest@grenadaidc.com W: www.grenadaidc.com Jamaica Promotions Corporation (JAMPRO) Head Office, 18 Trafalgar Road Kingston 10 JAMAICA T: (876) 978 7755 F: (876) 946-0090 E: info@jamprocorp.com W: www.jamaicatradeandinvest.org

127

E x port ers ’ Tool Box

Office of Private Sector Relations (OPSR)/Trade Export Promotion Agency (TEPA) 2nd Floor, Hewanorra House Pointe Seraphine Castries SAINT LUCIA T: (758) 468-2145/ 2123 F: (758) 452-4606 E: info@opsrslu.org W: www.opsr.org.lc

INVESTERINGSBEVORDERINGSINSTITUTEN

Antigua and Barbuda Investment Authority Sagicor Financial Centre 80 Factory Road St John’s ANTIGUA T: (268) 480-1001 Suriname Business Development F: (268) 480-1020 Centre W: www.investantiguabarbuda. Executive Office of the Suriname org Business Forum Hendrikstraat 69 The Bahamas Investment 1st Floor Authority Mottonshoop Cecil Wallace Whitfield Centre SURINAME West Bay Street T: (597) 49-9010 PO Box CB-10980 F: (597) 49-9011 Nassau E: info@sbc.sr THE BAHAMAS W: www.sbc.sr T: (242) 327-5826 F: (242) 327-5806 ExporTT W: www.bahamas.gov.bs/bia 151B Charlotte Street Port of Spain Invest Barbados TRINIDAD AND TOBAGO Trident Insurance Financial Centre T: (868) 623-5507 Hastings, Christ Church F: (868) 625-8126 BARBADOS E: info@exportt.co.tt T: (246) 626-2000 W: www.exportt.co.tt F: (246) 626-2099 E: info@investbarbados.org W: investbarbados.org

VERENIGINGEN EN ASSOCIATIES VAN EXPORTEURS Dominican Association of Exporters (ADOEXPO) Virgilio Diaz Ordonez No. 42 Esq. Viriato Fiallo Ens. Julieta Santo Domingo, D.N. DOMINICAN REPUBLIC T: (809) 567-6779/ 227-3388 F: (809) 563-1926 W: www.adoexpo.org Jamaica Exporters’ Association 1 Winchester Road, Kingston 10 JAMAICA T: (876) 960-4908/ 968-5812 F: (876) 960-9869 E: info@exportjamaica.org W: www.exportjamaica.org The Grenada Exporters Association C/O Grenada Bureau of Standards P.O. Box 2036 Queen’s Park St. George’s GRENADA T: (473) 440-5886/ 440-6783 F: (473) 440-5554 E: gdbs@spiceisle.com

128

Belize Trade and Investment Development Service (BELTRAIDE) 14 Orchid Garden Street Belmopan BELIZE T: (501) 822-3737 / (501) 822-0175 F: (501) 822-0595 E: beltraide@belizeinvest.org.bz W: www.belizeinvest.org.bz Cayman Islands Department of Commerce and Investment 133 Elgin Avenue, George Town 2nd Floor, Government Administration Building P.O Box 126, Grand Cayman CAYMAN ISLANDS T: (345) 945-0943 F: (345) 945-0941 E: info@dci.gov.ky W: www.dci.gov.ky Curacao Ministry of Economic Development Molenplein z/n Willemstad CURACAO T: (5999) 462-1444 F: (5999) 462-7590 W: www.curinvest.com

Invest Dominica Authority 1st Floor Financial Centre Roseau COMMONWEALTH OF DOMINICA T: (767) 448-2045 F: (767) 448-5840 E: info@investdominica.dm W: www.investdominica.com

St. Kitts Investment Promotion Agency (SKIPA) C.A.P. Southwell Industrial Park Basseterre ST. KITTS AND NEVIS T: (869) 465 1153 F: (869) 465 1154 E: info@stkittsipa.org W: www.stkittsipa.org

Center for Export and Investment of the Dominican Republic (CEI-RD) Ave. 27 de Febrero Esq. Ave.Gregorio Luperon Plaza de la Bandera Santo Domingo DOMINICAN REPUBLIC T: (809) 530-5505 F: (809) 534- 4447 W: www.cei-rd.gov.doDominican Republic

Invest St Lucia 1st Floor Heraldine Rock Building The Waterfront, Castries P.O. Box 495 SAINT LUCIA T: (758) 452-3614 / 452-3615 F: (758) 452-1841 E: info@investstlucia.com

Grenada Industrial Development Corporation Frequente Industrial Park St. George’s GRENADA T: (473) 444-1035 / 444-4828 E: invest@grenadaidc.com W: www.grenadaidc.com Guyana Office for Investment (GO-INVEST) 190 Camp & Church Streets Georgetown GUYANA T: (592) 227-0653/ 0654/ 0658 F: (592) 225 0655 E: goinvest@goinvest.gov.gy W: www.goinvest.gov.gy Centre de Facilitation des Investissements en Haiti 27 Rue Armand Holly, Debussy Port-au-Prince HAITI T: (509) 281-30367 / 281-30369 E: cfihaiti@gmail.com W: www.cfihaiti.net Jamaica Promotions Corporation (JAMPRO) Head Office, 18 Trafalgar Road Kingston 10 JAMAICA T: (876) 978 7755 F: (876) 946-0090 E: info@jamprocorp.com W: www.jamaicatradeandinvest.org

Invest SVG 2nd Floor, Reigate Building Granby Street P.O. Box 2442 Kingstown ST. VINCENT AND THE GRENADINES T: (784) 457-2159 F: (784) 456-2688 E: support@investsvg.com W: www.investsvg.com Investment Development Corporation Suriname Brokopondolaan 97 Paramaribo SURINAME T: (597) 493186 / 494374 F: (597) 494387 E: info@idcs.sr InvesTT Trinidad and Tobago The Atrium, Don Miguel Road Extension El Socorro TRINIDAD AND TOBAGO T: (868) 225-4688 F: (868) 225-5820 E: info@investt.co.tt Web: www.investt.co.tt Turks and Caicos Ministry of Finance, Trade and Investment The Investment Unit N.J.S Francis Building Pond Street, Grand Turk TURKS AND CAICOS ISLANDS T: (649) 946-1587 F: (649) 946-1498

Montserrat Development Corporation The New Market Building Robert W Griffith Drive Little Bay MONTSERRAT T: (664) 491-4700 E: info@mdc.ms

www.carib-export.com

H a n del s- & e xport- hots po ts

bijlage

www.carib-export.com

129

b i jlage

bijlage landenprofielen Antigua en Barbuda Bevolking

90,900

Bevolking

383,100

BBP (USD)

$1.269 miljard

BBP (USD)

$8.511 miljard

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$13,961.70

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$22,217.50

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 1.9% Industrie – 18.5% Diensten – 79.6% (2014 schatting)

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 2.1% Industrie – 7.3% Diensten – 90.6% (2014 schatting)

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$2.70

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$1.00

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$25,247

Merchandise Trade Export Value (USD thousand)

$689,194

Top 5 exportproducten (2014)

2. 3. 4. 5.

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

1. 2. 3. 4. 5.

Andere textielwaren, stellen of assortimenten, oude kleren, enz. Vliegtuigen, ruimtevaartuigen en onderdelen daarvan Elektrische, elektronische apparatuur Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. IJzer en staal Verenigd Koninkrijk – 29,1% Verenigde Staten van Amerika – 21,2% Dominica – 7,1% Saint Kitts en Nevis – 4,5% Saint Vincent en de Grenadines – 3,4%

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$393,003

Top 5 importproducten (2014)

1. 2. 3. 4. 5.

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

130

De Bahama’s

1. 2. 3. 4. 5.

Voertuigen Elektrische, elektronische apparatuur Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Dranken, alcoholische dranken en azijn Vlees en slachtafvallen Verenigde Staten van Amerika – 48,8% China – 9,7% Verenigd Koninkrijk – 4,3% Trinidad en Tobago – 3,8% Japan – 3,7%

2. 3. 4.

Kunststof en artikelen daarvan gemaakt Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Organische chemicaliën Vis, kreeftachtigen, tweekleppige schelpdieren, aquatische invertebraten nes Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz.

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$3,790,366

Top 5 importproducten (2014)

2. 3. 4. 5.

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

2. 3. 4. 5.

Verenigde Staten van Amerika – 82,7% Frankrijk – 3,8% Ierland – 3,6% Canada – 2,1% Ghana – 1,3%

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Elektrische, elektronische apparatuur Kunststof en artikelen daarvan gemaakt Voertuigen Verenigde Staten van Amerika – 85,8% Barbados – 2,6% Trinidad en Tobago – 1,5% Japan – 0,8% China – 0,7%

www.carib-export.com

b i jlage

Belize

Barbados Bevolking

283,400

Bevolking

351,700

BBP (USD)

$4.348 miljard

BBP (USD)

$1.624 miljard

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$15,343.40

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$4,719.1 (2013 cijfer)

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 3.1% Industrie – 12% Diensten – 85% (2014 schatting)

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 13.1% Industrie – 16% Diensten – 70.9% (2014 schattingimate)

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$1.98

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$1.98

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$480,753

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$423,802

Top 5 exportproducten (2014)

2. 3. 4. 5. Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

Handelsbalans importwaarde (USD duizend) Top 5 importproducten (2014)

$1,740,471

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$925,188

Top 5 importproducten (2014)

4. 5.

www.carib-export.com

3. 4.

1. 2. 3. 4. 5.

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

Verenigde Staten van Amerika – 17% Trinidad en Tobago – 12,4% Guyana – 5,2% Saint Lucia – 4,2% Jamaica – 4%

Eetbare vruchten, noten, schillen van citrusvruchten, meloenen Vis, kreeftachtigen, tweekleppige schelpdieren, aquatische invertebraten nes Suikers en suikerwerk Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Groenten, fruit, noten, enz. voedingsmiddelen

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

2. 3. 4. 5.

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Dranken, alcoholische dranken en azijn Farmaceutische producten Optische, foto, technische, medische, enz. apparaten Zout, zwavel, aarde, stenen, pleisterkalk, kalk en cement

1. 2. 3. 4. 5.

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Elektrische, elektronische apparatuur Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Voertuigen Farmaceutische producten Verenigde Staten van Amerika – 35% Trinidad en Tobago – 20,5% China – 5,3% Verenigd Koninkrijk – 4% Suriname – 3,8%

2. 3. 4. 5.

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

118

106

2. 3. 4. 5.

Verenigde Staten van Amerika – 22,9% Verenigd Koninkrijk – 22,7% Mexico – 6,1% Italië – 4,3% Ierland – 4%

Schepen, boten en andere drijvende structuren Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Elektrische, elektronische apparatuur Verenigde Staten van Amerika – 25,6% Mexico – 12,7% China – 10,4% Guatemala – 9,9% Spanje – 5,3%

131

b i jlage

Dominica

Dominican Republic

Population

72,340

Bevolking

10.41 miljoen

GDP (USD)

$537.8 miljoen

BBP (USD)

$63.97 miljard

GDP Per Capita (USD)

$7,433.9

$6,147.3

GDP Contribution by sector

Landbouw – 14.8% Industrie – 14.1% Diensten – 71.1% (2014 schatting)

BBP per hoofd van de bevolking (USD) BBP bijdrage per sector

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$2.70

Landbouw – 6.3% Industrie – 32.1% Diensten – 61.6% (2014 schatting)

$75,668

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$44

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$9,927,796

Top 5 exportproducten (2014)

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend) Top 5 exportproducten (2014)

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Zepen, smeermiddelen, was, kaarsen, modelleerpasta Zout, zwavel, aarde, stenen, pleisterkalk, kalk en cement Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Verschillende chemische producten

1. 2. 3. 4. 5.

Jamaica – 49,8% Guyana – 6,4% Bahama’s – 4,3% Frankrijk – 3,9% Zuid-Afrika – 3,6%

2. 3. 4.

Top 5 Export Partners and (%) share in total exports

Merchandise Trade Import Value (USD thousand)

$202,723

Top 5 importproducten (2014)

1. 2. 3. 4. 5.

132

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

2. 3. 4. 5.

Elektrische, elektronische apparatuur Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Voertuigen Kunststof en artikelen daarvan gemaakt Verenigde Staten van Amerika – 31,7% China – 18,3% Canada – 4,1% Verenigd Koninkrijk – 4% Singapore – 3,7%

2. 3. 4. 5.

Parels, edelstenen, metalen, munten, enz. Optische, foto, technische, medische, enz. apparaten Elektrische, elektronische apparatuur Tabak en gefabriceerde tabakssubstituten Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz.

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$17,751,695

Top 5 importproducten (2014)

2. 3. 4. 5.

Verenigde Staten van Amerika – 49,1% Haïti – 14,3% Canada – 9,2% Zwitserland – 2,5% China – 1,7%

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Elektrische, elektronische apparatuur Kunststof en artikelen daarvan gemaakt Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Voertuigen

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

1. 2. 3. 4. 5.

Verenigde Staten van Amerika – 41% China – 11,6% Mexico – 6% Venezuela – 5,2% Trinidad and Tobago – 4,6%

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

2. 3. 4.

www.carib-export.com

b i jlage

Grenada

Guyana

Population

106,300

Bevolking

763,900

GDP (USD)

$882.2 miljoen

BBP (USD)

$3.228 miljard

GDP Per Capita (USD)

$8,295.5

$4,226.2

GDP Contribution by sector

Landbouw – 5.9% Industrie – 11% Diensten 83.2% (2014 schatting)

BBP per hoofd van de bevolking (USD) BBP bijdrage per sector

Official Exchange rate (per US Dollar)

$2.70

Landbouw – 20.3% Industrie – 39.2% Diensten – 40.5% (2014 schatting)

$30,556

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$205.98

Merchandise Trade Export Value (USD thousand)

$1,147,492

Top 5 Exports (2014)

1. 2.

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend) Top 5 exportproducten (2014)

3. 4. 5. Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

1. 2. 3. 4. 5.

Koffie, thee, mate en specerijen Vis, kreeftachtigen, tweekleppige schelpdieren, aquatische invertebraten nes Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Schepen, boten en andere drijvende structuren Cacao en cacaowaren Verenigde Staten van Amerika – 31,8% Duitsland – 10% Nederland – 8,2% Antigua and Barbuda – 7% Canada – 6%

2. 3. 4. 5.

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

1. 2. 3. 4. 5.

Parels, edelstenen, metalen, munten, enz. Granen Suiker en suikerwerken Ertsen, slakken en as Vis, kreeftachtigen, tweekleppige schelpdieren, aquatische invertebraten nes Verenigde Staten van Amerika – 26,9% Verenigd Koninkrijk Venezuela – 9,6% Canada – 8,4% Jamaica – 5,9%

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$196,333

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$1,744,886

Top 5 importproducten (2014)

2. 3. 4. 5. Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

www.carib-export.com

1. 2. 3. 4. 5.

Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Elektrische, elektronische apparatuur Vlees en slachtafvallen Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Voertuigen Verenigde Staten van Amerika – 42,8% China – 7,6% Barbados – 5,8% Maleisië – 5,7% Verenigd Koninkrijk – 5,1%

2. 3. 4. 5. Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

126 Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

1. 2. 3. 4. 5.

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Voertuigen Elektrische, elektronische apparatuur Kunststof en artikelen daarvan gemaakt Verenigde Staten van Amerika – 25.4% Trinidad and Tobago – 19.8% Venezuela – 10.1% China – 7.7% Netherlands Antilles – 3.7%

123

133

b i jlage

Haiti

Jamaica

Bevolking

10.57 miljoen

Bevolking

2.721 miljoen

BBP (USD)

$8.713 miljard

BBP (USD)

$14.36 miljard

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$824.2

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$5,290.5 (2013 cijfer)

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 24.7% Industrie – 20% Diensten – 55.3%

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 6.9% Industrie – 21.1% Diensten – 72% (2014 schatting)

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$52

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$118

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$1,072,774

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$1,451,988

Top 5 exportproducten (2014)

2. 3. 4. 5. Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

1. 2. 3. 4. 5.

Verenigde Staten van Amerika – 84,7% Canada – 3,4% Mexico – 2,1% China – 1,4% Frankrijk – 1,1%

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$4,116,244

Top 5 importproducten (2014)

1. 2. 3. 4. 5.

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

1. 2. 3. 4. 5.

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

134

Kleding en kledingtoebehoren van brei- en haakwerk Kleding en kledingtoebehoren niet van brei- en haakwerk Etherische oliën, parfums, cosmetica, toiletspullen Cacao- en cacaowaren Eetbare vruchten, noten, schillen van citrusvruchten, meloenen

Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Cotton Granen Kunststof en artikelen daarvan gemaakt Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Dominican Republic – 32,6% Verenigde Staten van Amerika – 31% China – 9,5% Indonesië – 2,1% India – 1,8%

2. 3. 4. 5.

Anorganische chemicaliën, verbindingen van edele metalen, isotopen Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Ertsen, slakken en as Dranken, alcoholische dranken en azijn Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$5,835,517

Top 5 importproducten (2014)

2. 3. 4. 5.

2. 3. 4. 5. Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

180

2. 3. 4. 5.

Verenigde Staten van Amerika – 39,5% Canada – 15,3% Netherlands – 5,7% Verenigd Koninkrijk – 5,2% Russia – 5,1%

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Voertuigen Elektrische, elektronische apparatuur Kunststof en artikelen daarvan gemaakt Verenigde Staten van Amerika – 39,2% Venezuela – 11,5% Trinidad and Tobago – 10,2% China – 6,8% Mexico – 3,3%

www.carib-export.com

b i jlage

St Kitts and Nevis

Saint Lucia

Bevolking

54,940

Bevolking

183,600

BBP (USD)

$833.3 miljoen

BBP (USD)

$1.365 miljard

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$15,167.0

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$7,435.1

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 1.5% Industrie – 23% Diensten – 75.4% (2014 schatting)

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 3% Industrie – 14.5% Diensten – 82.5% (2014 schatting)

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$2.70

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$2.70

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$105,962

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$203,904

Top 5 exportproducten (2014)

1. 2.

Top 5 exportproducten (2014)

3. 4. 5.

Elektrische, elektronische apparatuur Schepen, boten en andere drijvende structuren Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Optische, foto, technische, medische, enz. apparaten

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

1. 2. 3. 4. 5.

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$397,039

Top 5 importproducten (2014)

1. 2. 3. 4. 5.

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

1. 2. 3. 4. 5.

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

121

www.carib-export.com

Verenigde Staten van Amerika – 52,8% Poland – 20,8% Bolivia – 5,4% Canada – 5,3% Germany – 4%

Schepen, boten en andere drijvende structuren Elektrische, elektronische apparatuur Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Verenigde Staten van Amerika – 46,5% Duitsland – 18,3% China – 6,7% Canada – 2,9% Verenigd Koninkrijk – 2,6%

2. 3. 4. 5.

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Elektrische, elektronische apparatuur Eetbare vruchten, noten, schillen van citrusvruchten, meloenen Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Dranken, alcoholische dranken en azijn

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

1. 2. 3. 4. 5.

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$2,221,815

Top 5 importproducten (2014)

Suriname – 55,4% Barbados – 19,4% Verenigde Staten van Amerika – 9% Guyana – 6,1% Verenigd Koninkrijk – 4,6%

4. 5.

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Elektrische, elektronische apparatuur Vlees en slachtafvallen

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

1. 2. 3. 4. 5.

Brazil – 50,6% Verenigde Staten van Amerika – 31,2% Colombia – 10,1% China – 1,3% Verenigd Koninkrijk – 1%

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

100

2. 3.

135

b i jlage

St Vincent and the Grenadines Bevolking

109,400

Bevolking

538,200

BBP (USD)

$728.7 miljoen

BBP (USD)

$5.299 miljard

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$6,663.3

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$9,933.1 (2013 cijfer)

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 8.5% Industrie – 20.9% Diensten – 70.6% (2014 schatting)

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 8.6% Industrie – 37.3% Diensten – 54.1%

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$2.70

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$3.25

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$71,609

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$1,917,671

Top 5 exportproducten (2014)

2. 3. 4. 5.

Schepen, boten en andere drijvende structuren Maalderijprodukten, mout, zetmeel, inuline, tarwegluten Dranken, alcoholische dranken en azijn Kunstvoorwerpen, voorwerpen voor verzamelingen en antiquiteiten Vis, kreeftachtigen, tweekleppige schelpdieren, aquatische invertebraten nes

2. 3. 4. 5.

Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Granen Hout en houtproducten, houtskool Dranken, alcoholische dranken en azijn

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

$409,947

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$1,826,728

Top 5 importproducten (2014)

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

1. 2. 3. 4. 5.

Handelsbalans importwaarde (USD duizend) Top 5 importproducten (2014)

2. 3. 4. 5.

136

Suriname

Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

1. 2. 3. 4. 5.

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

103

Poland – 42,8% Turkey – 12,2% Barbados – 12% Antigua and Barbuda – 7,9% Italy – 5,1%

Grondstoffen die niet elders zijn gespecificeerd Schepen, boten en andere drijvende structuren Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Granen Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Verenigde Staten van Amerika – 25,3% Singapore – 22,9% China – 9,1% Turkije – 5,8% Frankrijk – 5,3%

2. 3. 4. 5.

2. 3. 4. 5. Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

162

2. 3. 4. 5.

Verenigde Staten van Amerika – 24,3% United Arab Emirates – 22% Zwisterland – 13,6% België – 8,5% Guyana – 7,3%

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Voertuigen Elektrische, elektronische apparatuur IJzer- en staalwaren Verenigde Staten van Amerika – 27,5% Netherlands – 14,4% Trinidad and Tobago – 10,6% China – 6,7% Netherlands Antilles – 6,4%

www.carib-export.com

b i jlage

Trinidad and Tobago Bevolking

1.354 miljoen

BBP (USD)

$24.43 miljard

BBP per hoofd van de bevolking (USD)

$18,122.7 (2013 cijfer)

BBP bijdrage per sector

Landbouw – 0.5% Industrie – 15.2% Diensten – 84.3% (2014 schatting)

Officiële wisselkoers (per US Dollar)

$6.33

Handelsbalans exportwaarde (USD duizend)

$18,044,103

Top 5 exportproducten (2014)

1. 2.

3. 4. 5.

Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Anorganische chemicaliën, verbindingen van edele metalen, isotopen Organische chemicaliën IJzer en staal Kunstmeststoffen

Top 5 exportpartners en (%) aandeel in de totale exporten

Handelsbalans importwaarde (USD duizend)

$6,247,520

Top 5 importproducten (2014)

2. 3. 4. 5.

2. 3. 4. 5. Top 5 importpartners en (%) aandeel in totale importen

Ease of doing business ranking (van 189 economieën)

www.carib-export.com

2. 3. 4. 5.

Verenigde Staten van Amerika – 33,2% Argentina – 10,2% Brazil – 6,8% Chile – 6,7% Peru – 4,6%

Machines, nucleaire reactoren, boilers, enz. Minerale brandstoffen, oliën, distillatieproducten, enz. Voertuigen Ertsen, slakken en as Elektrische, elektronische apparatuur Verenigde Staten van Amerika – 38,6% Brazil – 8,6% China – 6,9% Russia – 5,6% Canada – 4,6%

137