Louwman Exclusive - Invited Magazine

INVITED magazine

THE FULL MORGAN EXPERIENCE

HET GEHEIM VAN PUUR RIJPLEZIER het beste uit de wereld van louwman exclusive

1 17

1

#

COLOFON #1 2017 INVITED MAGAZINE

Uitgever Louwman Exclusive Proostwetering 53, 3543 AC Utrecht (030) 221 2121 info@louwmanexclusive.nl

Hoofdredactie Arjen van Beek Julie Reimus

Realisatie Pelican Custom B.V. Delflandlaan 4-2 1062 EB Amsterdam (020) 758 10 00 Director Pelican Custom Jeannette Stavorinus Hoofdredacteur Han Thoma Art Director Alicia van Weert Vormgeving Janneke Louwaars Projectmanager Elizabeth Zesjkova Productie/Traffic Daniëlle van Tol Advertentieverkoop Paul Laurey Advertentiecoördinator Vivian Gorissen

Disclaimer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of andere auteursrechthebbenden. Louwman Exclusive Cars B.V. en Pelican Custom B.V. kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de volstrekte juistheid en volledigheid van alle in de uitgave opgenomen teksten en beelden. Alle genoemde prijzen en gegevens zijn onder voorbehoud.

Alle handelsmerken, logo’s en servicevermeldingen op deze site zijn eigendom van Louwman Exclusive Cars B.V. of van rechthebbende derden. Zij mogen niet worden gebruikt, gedownload, gekopieerd of verspreid zonder schriftelijke toestemming van Louwman Exclusive Cars B.V. of de betreffende derde, al naar gelang het geval.

Eropuit

Z

eker, de winter was heerlijk. De wintersport ligt nog vers in het geheugen als ik dit schrijf.

Maar als autoliefhebber kijk ik toch vooral uit naar het lengen van de dagen en pekelvrije wegen. Het moment om de auto vers gepoetst uit de garage te rijden en tijdens de eerste rally weer de sporen te geven. Het is nog fris, maar toch alvast de cabriokap open. Enfin, u kent het. Voor mij begint de voorpret altijd op de Autosalon van Genève in maart. Kennismaken met al het nieuws dat we de komende maanden in onze showroom kunnen verwachten.

En dat is veel. Daarover leest u uiteraard in dit magazine alvast alles. Maar als klant weet u inmiddels dat we veel meer doen dan alleen prachtige auto’s en goede service leveren. Alles draait om de toegevoegde waarde en beleving die we u kunnen bieden.

Daartoe breiden we ons Invited klantenprogramma gestaag uit.

In dat kader zijn we trots op de meest recente toevoeging, namelijk de exclusieve rijvaardigheidstrainingen die we samen met Bleekemolen Race Planet hebben ontwikkeld. Een training voor onze klanten om maximaal rijplezier uit onze auto’s te halen.

Gezien het indrukwekkende potentieel zeker geen overbodige luxe. Rijplezier en veiligheid gaan immers hand in hand.

Wat dat aangaat wijs ik u ook graag op onze tamelijk unieke advies-op-maatservice voor onderhoud. Voor nieuwe auto’s volgt onze werkplaats uiteraard de standaard fabrieksvoorschriften.

Maar vooral als auto’s wat ouder zijn, loont het om goed te kijken wat er echt nodig is aan service voor een optimaal functioneren.

Daar nemen we de tijd voor. Als een auto nieuw in onze werkplaats arriveert, plannen onze serviceadviseurs een uur in om samen met de klant te bekijken welk onderhoud nodig is om zo tot een goed serviceplan te komen. Duidelijkheid vooraf. Heldere tarieven. Vinden wij belangrijk. In dit nummer vertelt Aftersalesmanager André Bouwmeester er alles over. Als de auto er eenmaal tiptop bij staat, kan het voorjaar écht beginnen! En dan is er natuurlijk niets zo leuk als een roadtrip plannen of om u in te schrijven voor een avontuurlijke rally. Ik verheug me alweer op de komende Louwman Exclusive Rally die we op 18 juni voor u organiseren. Maar kijk vooral even op onze uitgebreide rallykalender, vanaf pagina 86 in dit magazine. Rijplezier verzekerd!

Een fijn voorjaar!

Arjen van Beek Managing Director Louwman Exclusive

7

‘Duidelijkheid vooraf.

Heldere tarieven.

Vinden wij belangrijk’

Opening

Echo van een icoon De nieuwe McLaren 720 is revolutionair in alle opzichten, en tegelijkertijd is de nalatenschap van de legendarische F1 evident.

TEKST

Jens Holierhoek BEELD Ansho Bijlmakers

Alsof hij uit kryptoniet gesmeden was. Zo werd precies 25 jaar geleden de inmiddels legendarische McLaren F1 ontvangen. Het was z’n topsnelheid van 386 km/h, unieke centrale zitpositie en de met bladgoud beklede twaalfcilinder motor. Dit was de superman onder de supercars. Een opvolger van de F1 staat voor 2019 gepland, maar in de tussentijd is zijn nalatenschap nog altijd zichtbaar. In de gloednieuwe McLaren 720S bijvoorbeeld. Liefst 720 pk sterk. De nieuwe koolstofvezel ‘tub’ en de vleugeldeuren zijn schatplichtig aan zijn illustere voorvader. Revolutionair is zijn motorkoeling. De radiateuren zijn, twee ontsierende luchthapgaten vermijdend, onzichtbaar rechtop in de portieren gemonteerd. Nog zo’n slimmigheid is de ‘airbrake’ voor een ultravlotte stop. Geen overbodige luxe met een klassieke sprint in 2,9 seconden en een topsnelheid van 341 km/h. De 1.283 kilo zware 720S is ten opzichte van de 650S voor negentig procent nieuw. Onderstel, remmen, elektronica en 4,0 liter turbomotor; ze zijn van de nieuwste generatie. Zijn vijftig procent toegenomen downforce, diepere uitlaatgeluid en Variable Drift Control verraden het circuit als zijn speelveld. Natuurlijk niet zonder de dagelijkse bruikbaarheid – het bagagevolume telt 290 liter – te vergeten. Vanaf mei is de 720S leverbaar.

Lees over onze eerste kennismaking op pagina 66.

9

Inhoud #1/17

24

74 Character

66

Een interview met kunstenaar Joseph Klibansky, over zijn grote doorbraak, inspiratiebronnen en liefde voor snelle auto’s.

7 Editorial

81 Gear

Bij de meubels van Jan Frantzen herkennen autoliefhebbers de aandacht voor details en fraaie materialen.

8 Opening 13 Shortlist

82 Must Drive

We tonen u graag wat u binnenkort in onze showroom kunt verwachten – en veel meer moois dat het leven nog aangenamer maakt.

Goodwood-veteraan Bob van der Wolf weet wat het Festival of Speed zo bijzonder maakt en deelt zijn insidertips met ons.

22 Gear

86 Calendar

De Morgan EV3 Jr maakt ongetwijfeld behoorlijk wat vaders jaloers.

24 Exclusive Drive

We gaan op zoek naar de bron van rijplezier en komen uit in Malvern, bij Morgan, waar ze al meer dan een eeuw auto’s bouwen die het hart sneller laten slaan.

Zorg dat uw auto er piekfijn bij staat, want wat hebben we weer prachtige rally’s en experiences op de agenda staan.

54

88 Service Excellence

Met het gratis adviesuur en een persoonlijk onderhoudsplan biedt Louwman Exclusive maatwerk in service.

38 Character

91 Gear

Zakenman en coureur Bernhard van Oranje ziet altijd kansen. Zelfs toen hij de kwetsbaarheid van zijn eigen leven leerde kennen.

Snelle auto’s en fraaie horloges waren altijd al een perfecte combinatie. Gassan weet welke u moet dragen deze zomer.

44 Circuitdag

92 Autobiography

Een spannend nieuw event op Circuit Zandvoort: de Louwman Exclusive Circuitdag op 8 en 9 juli.

Aan de collectie van twintig unieke klassiekers zie je niet af dat Henk de Vries III aanvankelijk helemaal niets met auto’s had.

46 McLaren Special

Operations

Op bezoek in de droomfabriek van McLaren waar unieke klantenwensen werkelijkheid worden.

94 Webshop

38

Een mooie selectie uit onze snoepwinkel: om hebberig van te worden.

54 Handcrafted

96 You’re Invited

Al 165 jaar maakt Hästens bedden die uitblinken in handwerk, innovatiekracht en natuurlijke materialen.

Terugblik op de geslaagde tweede editie van Capital Cars & Classics.

97 Gear

58 One of a Kind

Bij Buscaglione weten ze precies hoe je thuis de perfecte espresso, cappuccino of latte bereidt.

De pareltjes uit de exclusieve collectie van Louwman Exclusive. Dit keer de meesterlijke Maserati 400 GT 2+2.

98 Column

CARROS-hoofdredacteur Carlo Brantsen weet nog goed hoe McLaren in zijn leven kwam. Allemaal de schuld van Frans.

62 Devil’s Detail

Het is echt goud wat er blinkt aan de twee RollsRoyce Phantoms bestemd voor luxehotel THE 13.

58

65 Day in a Life

Hoe ziet het snelle leven van racetalent Nyck de Vries eruit?

66 McLaren 720S

Het is dé supercar waar reikhalzend naar wordt uitgekeken. Een eerste kennismaking met de baanbrekende McLaren 720S.

11

Shortlist Duizelingwekkend GT’s kent u van Bentley. Maar supercars, dat is nieuw terrein. Toch is dat precies wat de Continental Supersports en Supersports Convertible zijn. Hun 710 pk en 1.017 Nm leverende W12 maken dit de krachtigste modellen die Bentley ooit bouwde. Om alle kracht zo efficiënt mogelijk op het asfalt te brengen, zijn de Supersports voorzien van het Torque Vectoring by Brake-systeem dat Bentley Motorsports voor de GT3-R ontwikkelde. De prestaties zijn dan ook astronomisch: de 0-100 km/h sprint verloopt in 3,5 seconden en pas bij 336 km/h staakt de versnelling.

Daarmee zet Bentley ook een persoonlijk snelheidsrecord voor zijn productiemodellen. Nóg een sterk argument dat voor deze Supersports versies pleit: het heerlijk bombastische geluid uit het titanium uitlaatsysteem. > extremebentley.com

Excellence comes in various shapes and forms. Ontdek het beste uit de wereld van Louwman Exclusive voor de komende zomer.

TEKST

13

Jens Holierhoek

Shortlist

Spelevaren Zonder chauvinisme kunnen we constateren dat de Nederlandse jachtbouwers nog steeds tot de wereldtop behoren. Dit zijn drie nieuwkomers om het vaarseizoen stijlvol te openen.

Waje r 55 De zestien meter lange, gloednieuwe Wajer 55 beschikt over drie IPS600 Volvo Penta-motoren van elk 435 pk sterk, waarmee de topsnelheid oploopt tot 38 knopen (70 km/h). De Wajer 55 kan worden ingezet als tender – als luxe vervoer van wal naar jacht – of als familieboot of weekender. Tot zestien passagiers kunnen mee aan boord. Uniek is het fendersysteem, waarbij de stootwillen automatisch naar buiten komen en op worden geblazen. € 1.695.000 ex. btw, wajer.nl

M u l d e r F a v o r i t e 17 0 0 De geschiedenis van de familie Mulder als jachtbouwer gaat terug naar 1938. Dat zie je aan het ontwerp van deze Favorite 1700, dat onmiskenbaar retrotrekken heeft. Met een lengte van 17,5 meter, drie ruime hutten, twee badkamers en een keuken is de 1700 bij uitstek geschikt voor dagcruises op binnenwateren, maar ook voor langere tochten op open zee.

Prijs op aanvraag, muldershipyard.nl

Rib bo n R4 5XC De R45XC van Ribbon Yachts is een 13,5 meter lang bevoorradings- of tenderschip dat zich ook prima leent voor een duik- of vistrip op zee. De drie Mercury Verado zescilinder krachtbronnen zijn elk goed voor 400 pk, waarmee snelheden tot veertig knopen (74 km/h) geen enkel probleem zijn.

Tot wel twaalf vakantie-, vis-, of duikvrienden gaan met gemak mee. Prijs op aanvraag, ribbonyachts.nl

Have you ever noticed that anybody driving slower than you is an idiot, and anyone going faster is a maniac?

– Jeremy Clarkson

W h a t ’s i n a n a m e Het duurt nog even, maar dan weet u het vast: volgend jaar introduceert Rolls-Royce een compleet nieuw model, de Cullinan. Maak niet de fout dit een SUV te noemen. Zelf noemt het merk de Cullinan een HSV, ofwel een High-Sided Vehicle. Wat daarmee bedoeld wordt? Dat het een luxe ‘shooting brake’ wordt, die bovendien wat extra bodemvrijheid biedt.

Hij kan dus prima uit de voeten met licht onverhard, maar verwacht geen terreinauto. Door de modder banjeren is immers niet zo chic.

Oorjuweel Het Britse Bowers & Wilkins staat bekend om zijn high-end speakersystemen en koptelefoons, maar is ook hofleverancier van Maserati. Om het vijftigjarig bestaan kracht bij te zetten, ontwikkelde het de P9 Signature, volgens Bowers & Wilkins een optelsom van een halve eeuw innovatie. Combineer dat met een afwerking in fijn Italiaans Saffiano-leder en je hebt een juweel voor het oor. $ 900, bowers-wilkins.com

Upgrade De Maserati Ghibli was met zijn temperamentvolle techniek en smaakvolle interieur altijd al de favoriet van automobiele fijnproevers. Zij worden opnieuw geprikkeld met een verleidelijke upgrade van de uitrusting. Het verblijf aan boord wordt veraangenaamd door een sensor die de luchtkwaliteit in het interieur bewaakt.

Tevens is door de toepassing van nieuwe geluidsisolatietechnieken het comfort verder toegenomen. Het dashboard wordt voortaan gedomineerd door een 8,4-inch multimediascherm, inclusief gebruiksvriendelijke draaiknop voor de bediening van de belangrijkste functies. Tot slot is er een uitgebreid pakket met Advanced Driver Assistant Systems toegevoegd om rijplezier en veiligheid te vergroten. maserati.com

>

15

Shortlist

Onmogelijk Ja, begin er maar eens aan. Wat zijn nu de honderd meest uitzonderlijke auto’s uit de twintigste eeuw? Autokenner en Pulitzer Price-winnaar Dan Neil deed een poging, wat resulteerde in het 168 pagina’s tellende boek The Impossible Collection of Cars. Door zijn strenge selectie kwamen onder meer de Rolls-Royce Silver Ghost, Bentley Mark VI Drophead Coupe, Maserati A6C CS Berlinetta en McLaren F1. $ 845, assouline.com

Goede mix Ze zijn Duits, heten Hoerboard – excusez le mot – en zijn de geestelijk vader van deze bijzonder fraaie dj-tafel. De Com.Four is naast dj-set en platenkast ook als meubelstuk een lust voor het oog. Er is plaats voor circa 350 stuks vinyl. De Com.Four komt in zwart of wit en is ook leverbaar met cd-speler, tegenwoordig ook al bijna vintage. € 2.190, hoerboard.com >

Lexus LS De stokoude Olympische slogan Citius, Altius, Fortius krijgt bij de nieuwe Lexus LS een eigentijdse twist in ‘langer, lager en breder’. De vijfde generatie is vooral sportiever dan ooit.

De Lexus LS gaat al z’n 29e jaargang in. Met ‘still going strong’ doe je de topklasse-limousine van Japanse makelij te weinig eer aan, want de LS heeft zich ferm tussen de bekende vlaggenschepen van Zuid-Duitse komaf genesteld. De nieuwe LS neigt zelfs naar een voorsprong, nu hij flinke indruk maakt met z’n toegenomen lengte, extra breedte en lagere daklijn. De coupé-vorm en markante grille maken hem zelfs uitgesproken sportief.

Handling De LS staat op een verlengde versie van het volledig nieuwe GA-L platform, wat hij deelt met de dynamische LC500. Het zwaartepunt van dit platform ligt laag en het is enorm stijf. Het geeft de LS een betere handling en maakt hem bovendien stiller. Daarnaast beschikt de LS over het VDIMchassiscontrolesysteem, waarmee de handling profiteert van vierwielbesturing.

Tien verzet ten De zijdezachte tientrapsautomaat benadrukt het sportieve gevoel, doordat desgewenst zelf per flippers vanaf het stuur kan worden geschakeld.

Het vermogen van 421 pk en maximumkoppel van 600 Nm worden via de achterwielen naar het asfalt gestuurd. De Lexus LS is met zijn compleet nieuw ontwikkelde 3,5-liter V6 met twin-turbo bijzonder rap. De sprint naar de 100 km/h verloopt in een sportwagenwaardige 4,5 seconden.

Shiatsu-massage Het verlangen om de LS zelf te rijden is groot, al wordt de limousine ook vaak als chauffeursauto ingezet. Daarvoor is de nieuwste editie uitermate geschikt, aangezien deze LS alleen nog als XXL verkrijgbaar is. Dus: benen languit en geef u over aan de Shiatsu-massage, aangeboden door de optionele Ottoman-zetels achterin. De sfeerverlichting, geïnspireerd op het licht van traditionele

17

Japanse lantarens, brengt u compleet tot rust. En rust overheerst toch al, dankzij Active Noise Control, dat geluidsfrequenties neutraliseert door middel van tegengeluid.

De slimme LS detecteert zelfstandig voetgangers (en remt op tijd af), treedt op als rijbaanassistent en houdt automatisch afstand dankzij de Adaptive Cruise Control. Met Lexus CoDrive is semi-autonoom rijden al mogelijk.

500h Zoals het een Lexus betaamt is de LS binnenkort eveneens als hybride leverbaar. Deze LS 500h is voorzien van het Multi Stage Hybrid systeem waarmee de gaspedaalrespons zeer direct is. De Dual VVT-i benzinemotor werkt samen met twee krachtige elektromotoren. Tot een snelheid van 140 km/h kunt u cruisen zonder de tussenkomst van de 3,5-liter V6 benzinemotor. lexus.nl

Shortlist

Every inch a gentleman De laatste Rolls-Royce Phantom van de zevende generatie is inmiddels afgeleverd aan zijn nieuwe eigenaar. De afsluiting van een tijdperk in cijfers: 19 2 5

44.0 0 0

Als de achtste generatie binnen afzienbare tijd verschijnt, is de Phantom ruim een eeuw onder ons. De eerste was een product van de roaring twenties. Een vlaggenschip dat de prestigieuze Silver Ghost opvolgde.

Geen twee Phantoms zijn hetzelfde: op de Bespoke-afdeling van Rolls-Royce is er alleen al voor ex- en interieur keuze uit 44.000 kleuren.

4

Handwerk kenmerkt de Phantom. Van het in elkaar lassen van de ruim vijfhonderd onderdelen van het aluminium spaceframe, tot het plaatsen van achthonderd fonkelende ‘sterren’ in de hemelbekleding.

Over het met vaste hand aanbrengen van

De huidige Phantom VII is in vier carrosserievarianten gebouwd: naast de reguliere Phantom verschenen de EWB met verlengde wielbasis, de Coupé en de Drophead Coupé.

500

de drie millimeter dunne ‘coachline’ over de volle lengte doet een specialist al drie uur. Per kant.

De állerlaatste Rolls-Royce zwaait de Phantom VII uit met een laatste exemplaar in een maritiem thema. De eigenaar koos voor een afwerking in Blue Velvet en liet elementen opnemen geïnspireerd op de oceaanstomers uit de jaren dertig.

Cheers!

Autorijden en drank gaan natuurlijk nooit samen, maar na een mooie toertocht in uw Morgan heeft u vast zin in een ijskoude pint. In samenwerking met The Friday Beer Company brengt Morgan nu drie biertjes op de markt, vernoemd naar de tijdloze modellen: Aero 8, 4/4 en 3 Wheeler. De Aero 8 is een bruin bier met 4,8 procent alcohol, terwijl de 4/4 blond is, met een treffend alcoholpercentage van 4,4 procent. De 3 Wheeler tenslotte is een mild biertje met drie procent alcohol. Voorlopig alleen verkrijgbaar in de UK, onder meer bij Harrods in Londen. morgan-motor.co.uk/morgan-ale

Ve r s c h e r p t De Lexus IS 300h is 2017 ingegaan met een make-over, die hem buitengewoon goed staat. De grille, lichtunits en bumpers (aan voor- en achterzijde) zijn een fractie scherper aangezet en ook onderhuids zijn er subtiele maar doeltreffende aanpassingen die bijdragen aan de rijdynamiek . Zo stuurt de Lexus IS 300h voortaan met nog meer precisie en is de demping verder verfijnd. Op de optielijst staat het Safety System+ dat een heel pakket aan veiligheids- en assistentiesystemen omvat. In het interieur springt het nieuwe multimediascherm in het oog.

Die is flink gegroeid van zeven naar ruim tien inch, voor extra bedieningsgemak.

De basisuitrusting is meer dan compleet met onder meer premium navigatie, zeventien inch lichtmetaal en parkeerhulp. Desondanks blijft de vanafprijs scherp: â‚Ź 39.995, lease â‚Ź 599. lexus.nl

>

19

Shortlist In de aanval Tussen nu en 2022 wil McLaren vijftien nieuwe modellen introduceren. De eerste in die lange rij is de 720S (zie pagina 66), maar ook de 570S Spider wordt deze zomer verwacht. Met die

570S Spider groeit de Sports Series – nu nog bestaand uit de 540C, 570S en 570GT – uit tot een kwartet. Rond 2020 zijn die drie laatstgenoemden aan vervanging toe. Hun opvolgers krijgen hybride-technologie aan

Modisch Een van de smaakmakers op de Maserati-stand tijdens de Autosalon van Genève was de Levante showauto met interieur van Ermenegildo Zegna. Het Italiaanse designhuis voorzag de SUV speciaal voor Maserati van beige, zijden bekleding. Het luxe mannenmodemerk combineerde de stof met beige premium leder op de voorstoelen en de achterbank.

Het bovenste deel van het dashboard werd voorzien van zwart leder. Ook speelde het atelier van Zegna met patronen. Op de portierpanelen werd een ‘Nattè-patroon’ aangebracht, terwijl de zijden hemelbekleding en de zonnekleppen het ‘Jersey-motief’ volgen. Hoewel het exclusieve interieur van het designhuis nog in de ont wikkelingsfase zit, zou het zomaar een van de nieuwe luxe interieurs voor de Maserati Levante kunnen zijn. In Genève koppelde Maserati het interieur aan de 275 pk sterke Levante Diesel met 3.0-liter V6 Turbo-motor en intelligentie vierwielaandrijving Q4. maserati.com

boord, waarbij de V8 plaatsmaakt voor een V6 die samenwerkt met een elektromotor. Een trend die we in de jaren daarna bij meer modellen zien terugkomen. Voor die tijd – in 2019 – herrijst de legendarische F1. Ook op

de rol: een zeer potente LT (LongTail) binnen de Sports Series. Liefhebbers van exclusiviteit worden op hun wenken bediend, want er is ook weer een aantal bijzondere limited editions in aantocht. cars.mclaren.com

The only time you don’t drive your Morgan is when the storm has a name

– Peter Morgan

Feestje De 3500 GT uit 1957 was Maserati’s eerste Gran Turismo ooit. Diens zestigste verjaardag wordt gevierd met vierhonderd Special Editions van de Maserati GranTurismo en GranCabrio. De jubileumedities onderscheiden zich onder meer door New Rosso Italiano lak, twintig inch lichtmetalen velgen in MC-design met een hoogglans zwarte afwerking.

In het interieur draait het om Poltrona Frau-lederen bekleding of een combinatie van leder en alcantara. maserati.com

21

Gear

Boy’s toy Dit is speelgoed waar je als ouder het liefst zelf mee speelt. Deze Morgan EV3 Junior rijdt elektrisch, de carrosserie is van koolstofvezel, de stoelen zijn bekleed met leer en zelfs de verlichting werkt echt.

BEELD

Morgan

Morgan EV3 Junior Vanaf zes jaar Actieradius 16 km Prijs ca. â‚Ź9.950 (incl. BTW, excl. transportkosten en eventuele gekozen opties).

Exclusive Drive

Bron van rijplezier Iedere autoliefhebber zou eigenlijk ĂŠĂŠn keer in zijn leven op bedevaart moeten naar Malvern, een uurtje onder Birmingham. Bij Morgan werden we volledig ondergedompeld in rijplezier. Nota bene door een Nederlander.

Een Nederlander met een droombaan.

TEKST

Han Thoma BEELD Sander Nagel

D

e heerlijke roffel van de viercilinder weerkaatst tussen de vele stenen muurtjes langs de bochtige landweggetjes door de Malvern Hills. De lange neus laat zich op de vierkante centimeter plaatsen, dan weer het gas er vol op, waarbij het injectiesysteem als een adrenalinepomp werkt. Met de snelheid groeien ook de impulsen die ik via ogen, oren, handen en rug te verwerken krijg. Dit is zó puur en vooral zó verslavend dat het wel illegaal moet zijn. Verbazingwekkend genoeg is dat niet zo, want we schakelen voortdurend tussen het tweede en derde verzet. Bizar dat deze Morgan Plus 4 al bij zo weinig snelheid zoveel losmaakt…

Fotograaf Sander Nagel merkt op dat ik al een half uur met een brede grijns achter het stuur zit. Of ik het een beetje naar m’n zin heb. To put it mildly, ja!

Natuurlijk, het heerlijke lentezonnetje draagt bij aan de feestvreugde. De wind is fris, maar toch verwijderen we bij de eerste fotostop al meteen de afneembare zijruitjes, om maar niks te hoeven missen van het pure roadstergevoel. Met mijn hand uit het raam kan ik met gemak bij het asfalt, zo laag zweven de billen boven het asfalt. Pure kartsensaties.

OP BEDEVAART

Bij zoveel aandacht voor autonoom rijden, ketenmobiliteit en deelauto’s zou je als liefhebber bijna gaan geloven dat een auto als vervoermiddel is bedoeld.

Tot je bij Morgan komt. Want daar bouwen ze al 108 jaar auto’s die tegen alle trends ingaan, maar die des te beter in staat zijn om ons autohart sneller te laten slaan.

Voor wie weleens een autofabriek van binnen heeft gezien, is die van Morgan Motor Company van een ontwapenende charme, schaal en toegankelijkheid.

Een plek vergeven van heritage bovendien.

Een korte geschiedenis. Henry Frederick Stanley Morgan begon in 1909 met het bouwen van de bekende three-wheeler. De betaalbare kruising tussen auto en motorfiets was een instant succes. Pas 27 jaar later, in 1936 volgde de eerste vierwieler van Morgan, de 4/4. Die auto vormt nog steeds de basis van de Classic line-up en is daarmee tevens het langstlopende automodel ooit.

Net zo uniek is dat het bedrijf, in tegenstelling tot zoveel andere Britse automerken, nooit failliet is gegaan of overgenomen. Nog steeds zwaait de kleinzoon van Henry Morgan er de scepter. Veel mag dan conservatief en truely British zijn bij Morgan, de commerciële leiding is sinds een jaar in handen >

25

Exclusive Drive

Na iedere bocht gaat het gas er weer vol op, waarbij het injectiesysteem als een adrenalinepomp werkt

MORGAN PLUS 4 MOTOR ............... 2,0 liter Ford viercilinder VERMOGEN ....... 154 pk (115 kW) bij 6.000 tpm KOPPEL ............... 187 Nm bij 4.500 tpm ACCELERATIE ... 0-100 km/h 7,5 s TOPSNELHEID ... 189 km/h PRIJS ................... € 71.450

27

Exclusive Drive van nota bene een Nederlander. Dennis de Roos zal ons vandaag volledig onderdompelen in het merk en duidelijk maken wat zijn plannen zijn om Morgan klaar te stomen voor de volgende honderd jaar.

CAR GUY

Met een brede lach en uitgestoken hand worden we in de kantine van het kleine fabrieksmuseum ontvangen. Geen pak of formaliteiten. Gewoon je en jij en Dennis. En dus is er ook gewoon koffie.

Zwart. Uit een forse mok. Het is snel vertrouwd en Nederlands gezellig. Natuurlijk zijn we allereerst benieuwd hoe het zover is gekomen. “Ik ben altijd al een car guy geweest. Op m’n veertiende kocht ik zonder dat mijn ouders het wisten een BMW. Toen ze daar achterkwamen, moest ik die natuurlijk gelijk weer terugbrengen”, lacht De Roos. Een subtiele Engelse tongval verraadt bij vlagen dat hij al een jaar of twintig geleden zijn vaderland verliet. Aanvankelijk werkte hij tien jaar voor General Motors voor diverse merken. Na een uitstapje buiten de auto’s, begon het uiteindelijk toch weer te kriebelen en kwam de vacature van Morgan voor commercieel directeur voorbij. Naar eigen zeggen zijn droombaan. “Wat meteen opvalt als je hier binnenstapt is de passie.

Voor iedereen hier is het bijna een eer om voor Morgan te mogen werken. We voelen ons gatekeepers van het erfgoed en zien het als onze misse om het merk naar de toekomst te loodsen. En wat ik erg prettig vind is de openheid. We staan in direct contact met onze dealers en klanten.”

Maar toch, een Nederlander... “Ja, dat geeft aan dat de familie openstaat voor verandering en nieuwe inzichten. Wat ik meebreng is de ervaring van het werken in grote organisaties. Dat betekent dat ik de winstgevendheid van het bedrijf kan vergroten, met behoud van al het goede van Morgan.

Meteen vanaf het begin heb ik daar heel veel steun voor gekregen van de familie.”

CATERINGBUDGET

Als we over het fabrieksterrein wandelen valt de omvang op: veel groter dan gedacht. Wat natuurlijk komt door het vele handwerk (zie kader). “We zaten vorig jaar op ongeveer achthonderd auto’s. Dat is een prima aantal voor ons. Groei is geen doel op zich. Belangrijker vinden we dat we kwaliteit kunnen blijven bieden en een gezonde bedrijfsvoering.

En een beetje meer vraag dan aanbod is goed voor

‘Het is bijna een huwelijk, zo sterk is de band die klanten met het merk hebben’

Morgans commercieel directeur, de Nederlander Dennis de Roos. de waardevastheid.”

De tour start in de ruimte waar Henry Morgan vroeger kantoor hield – die werkplek is trouwens tot in detail nagebouwd in het kleine fabrieksmuseum.

Nu staat er een selectie van roemruchte modellen die de geschiedenis van het merk markeren. Zoals de uiterst zeldzame, want commercieel weinig succesvolle Morgan Plus 4 Plus – een rank coupeetje dat je niet direct als Morgan zou herkennen. Maar ook de Le Mans-racer die zijn klasse wist te winnen met naar eigen zeggen het budget waar een team als Audi de catering van betaalt. Typisch Morgan.

Punching above your weight, altijd beter presteren dan je van zo’n klein, bescheiden merk verwacht.

Dan even een bowlingbaanmomentje als we onze sneakers voor stugge werkschoenen verruilen. Voorschrift als we van de gebruikelijke fabriekstour willen afwijken die naar schatting zo’n 30.000 bezoekers jaarlijks boeken. Dennis: “Die bezoeken zijn erg belangrijk voor ons, want daar zitten ook heel veel jongeren tussen, scholieren. Ik hoop dat zij net zo door ons geïnspireerd raken als ik vroeger door mooie auto’s. Bij mij was dat een Ferrari 512 Boxer.

Verjongen is belangrijk. Tuurlijk.”

TAF

Dat geldt ook voor de medewerkers van Morgan, waar velen tot zelfs na hun pensioen bij hun werk betrokken blijven. Zoals Taf, die we later in de trimshop ontmoeten: 55 jaar heeft hij aan Morgan gegeven en nog steeds komt hij regelmatig een praatje maken. “Het is als een familie hier.”

Als we door de woodshop en plaatwerkerij lopen, zien we vaak eeuwenoud vakmanschap: handen schaven, plaatwerk wordt gerold, luchtinlaten worden geknipt. Veel vaardigheden die nodig zijn voor

de productie van bijvoorbeeld het houten frame of het aluminium plaatwerk worden niet meer op school bijgebracht. Daarom is Morgan bezig om een eigen leerschool op te zetten waar jonge medewerkers dit kunnen leren en oude ambachten bewaard blijven voor de toekomst.

Hoe kijkt iemand met de kennis van moderne autoproductie naar Morgan? “Je eerste reactie is natuurlijk om alles efficiënter te maken, just in time werken, of volgens het Japanse kaizen-denken voortdurend te verbeteren. Maar als je hier overal in gaat snijden, dan blijft er niks van het merk over. Morgan is uniek, juist door de vakmensen die hier werken. Dat is ons DNA, dat willen we dus behouden.”

iets bijzonders, weet Dennis. “Het gebeurt zelden dat iemand vandaag op morgen besluit een Morgan te kopen. Die zijn daar vaak al jaren in hun hoofd mee bezig. Soms zijn dat ook emotionele motieven.

Ik ken een verhaal van een klant die na het overlijden van zijn vrouw besluit een Morgan te kopen, omdat hij alles uit het leven wil halen. Soms hebben we hier mensen in de fabriek die hier zijn omdat hun vader of moeder altijd Morgan reed. Het is een merk met een enorme betekenis. Die loyaliteit was ook het eerst wat me opviel toen ik hier begon. Het is bijna een huwelijk, zo sterk is de band die klanten met het merk hebben.”

Net zo bijzonder is misschien wel dat Morgan onder alle lagen in de bevolking een sympathiek imago heeft. “Klopt. Het merk heeft geen negatieve bijklank. In die zin past een Morgan ook goed bij het typisch Nederlandse ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’. Onderweg zijn mensen benieuwd, vragen ‘wat is het’, ‘is het oud, nieuw?’. Het is geen geheim dat veel hoge bazen van grote fabrikanten privé een Morgan in de garage hebben staan. >

FAMILIEBEZIT

Hate to bring it up, maar toch ontkomt ook een traditioneel merk als Morgan niet aan de hedendaagse regelgeving. “Klopt. We werken dan ook voortdurend aan het verbeteren van emissies en verbruik.

Toch, als je kijkt naar het productieproces en materiaalgebruik, dan is een Morgan al een heel milieuvriendelijk product. We gebruiken aluminium, leer, hout, alleen het hoogst nodige aan elektronica.

Een Morgan is buitengewoon licht, wat het verbruik drukt. En bovendien rijdt ongeveer 95 procent van alle auto’s nog steeds rond. Het is een beetje als met een mooi horloge, dat blijft vaak voor altijd in de familie. Gisteren nog raakte ik in gesprek met een Morgan-eigenaar. Hij had een Plus 4 uit 1983, was met zijn zoon op weg naar familie. Veel stickers op de auto, je kon zien dat de auto geleefd had, maar ook werd gekoesterd. Die gaat later van vader op zoon. Zo sterk is die emotionele band.”

ELEKTRISCHE SCHOK

Een schoolklas verdringt zich rond de gids, die stukjes bewerkt essenhout uitdeelt als souvenir. Naast het respect voor traditie is er bij Morgan ook een sterke ambitie om te vernieuwen. In de hoek staat een 3D-printer waarmee heel snel nieuwe onderdelen kunnen worden gemaakt en getest om de ontwikkelingstijd te verkorten. De Plus 8 en Aero 8 hebben een volledig aluminium chassis en ook andere lichtgewicht materialen worden bekeken.

Maar de grootste schok die de fans te verwerken kregen was natuurlijk de EV3, de eerste volledig elektrische auto uit Malvern. “Bescheiden als we zijn heeft de respons op dat model ons echt verrast.

Net als destijds met de gewone 3 Wheeler.” Daarvoor lag de prognose op een schamele driehonderd auto’s, maar inmiddels zijn er al meer dan tweeduizend gebouwd. “We hadden met de EV3 vorig jaar in Genève de Car of the show. Sindsdien stromen de aanbetalingen binnen.” Het productiemodel laat nog even op zich wachten, over de exacte introductiedatum doet Morgan nog geen uitspraak. Maar, weet Dennis: “Kopers worden niet teleurgesteld. Iedereen die er hier mee heeft gereden weet dat de rijsensatie werkelijk waanzinnig is.” Dat smaakt dus naar meer? “We sluiten niks uit. Een belangrijk verschil met grote fabrikanten is natuurlijk het beperkte budget. Als wij iets ontwikkelen, dan moet dat niet vijf, maar minimaal tien jaar mee gaan. Maar onze designer Jon Wells heeft mooie ideeën liggen waar we graag mee aan de slag gaan.” Ondanks de transparantie en het opendeurbeleid bij Morgan blijft er dus ook voor ons vandaag helaas één deur gesloten: die van de ontwikkelingsafdeling.

STERKE EMOTIES

Onderweg door de ateliers komen we tot twee keer toe een auto tegen met de bestemming Utrecht.

Veel klanten komen zelf de productie van hun auto bewonderen. Het koopproces van een Morgan is

29

Exclusive Drive

31

Exclusive Drive

Bizar dat deze Morgan Plus 4 al bij zo weinig snelheid zoveel losmaakt

Omdat het niet bijt met hun eigen merk, en vanwege de positieve uitstraling. “

GIFTSHOP EXIT

Met het bereiken van de final inspection, waar nieuwe modellen onder meedogenloos tl-licht worden gecontroleerd voor ze op transport gaan, zit onze rondleiding er op. Als we teruglopen naar de receptie, door het charmante museum, met exit through the gift shop, willen we uiteraard nog zijn favoriet weten. “Dat is de kleine 4/4 met narrow body, zo’n fijne auto! Met de smalle banden is het nog echt een rijdersauto. Die is al sinds 1963 zo in productie hè!

Ik houd van ronde vormen, die spatborden, er zit geen recht stuk metaal aan. Ik heb er pas nog een toertocht mee gereden en man, wat een lol heb ik die dag gehad!” Bij de parkeerplaats aangekomen staat de Aero 8, of we die niet ook nog even willen proberen? Dennis rent al naar binnen voor de sleutel. Het blijft bij auditief snoepen van de 4,8 liter BMW V8 – wat een genot. Helaas wacht onze vlucht niet. We schudden handen, wisselen kaartjes uit en danken Dennis hartelijk en oprecht voor deze bijzondere ervaring.

Onderweg naar Birmingham in onze huurauto zijn er volop flashbacks naar onze Plus 4-proeverij. Omringd door kilometers forensenblik kun je niet anders dan concluderen dat merken als Morgan een zegen zijn. Die tegen de stroom in auto’s maken die louter bedoeld zijn als genotsmiddel. Op de een of andere manier is dat een aangenaam geruststellende gedachte.

33

Exclusive Drive

Hoe bouw je een Morgan?

In grote lijnen verloopt de geboorte van een Morgan al meer dan een eeuw op ruwweg dezelfde manier. Het is tevens de enige autofabrikant die de zwaartekracht in combinatie met een heuvelligging gebruikt als alternatief voor de lopende band.

STAP 1: HET BEGINT MET ESSENHOUT Hoewel de Morgan Plus 8 en Aero 8 inmiddels een aluminium chassis hebben, worden de 4/4, Plus 4 en Roadster nog steeds gebouwd op een essenhouten frame. In de woodshop worden uit planken zorgvuldig de diverse onderdelen voor het frame gezaagd en gefreesd. Ook het houten dashboardpaneel wordt hier uitgezaagd.

STAP 2: ASSEMBLAGE VAN HET FRAME Met supersterke lijm worden de onderdelen van het frame aan elkaar bevestigd en met klemmen op elkaar gedrukt om uit te harden. Uit de complexe verbindingen spreekt het vakmanschap. Tot slot wordt het frame zorgvuldig afgewerkt en ondergedompeld in een beschermende vloeistof.

STAP 3: CHASSISBOUW De traditionele modellen maken al sinds de jaren dertig gebruik van hetzelfde ontwerp ladderchassis.

In de chassis-shop worden de motor, transmissie, schutbord en assen gemonteerd. Aan de ene kant staan kratten met BMW V8-motoren voor de Plus 8 en Aero 8, verderop staan de Ford viercilinders voor de 4/4, Plus 4, en de zescilinder voor de Roadster.

Het huwelijk – de montage van de motor op het chassis – is hier, zoals bijna alles bij Morgan, nog puur handwerk.

STAP 4: PLAATWERKERIJ Terug naar het houten frame. Daar worden nu met veel toewijding en het oog van de vakman aluminium panelen op bevestigd. Sommige delen zijn al voorgevormd, andere worden op het frame pas gemaakt met hamer en blok. De walsen waarmee de rondingen worden aangebracht zijn al tientallen jaren in gebruik.

STAP 5: CARROSSERIEMONTAGE Het met plaatwerk beklede frame wordt nu op het

bijbehorende chassis gemonteerd, net als de spatborden en de grille. Tot slot wordt de tweedelige motorkap met de hand gewalst en van louvres voorzien.

STAP 6: DE LAKSTRAAT De auto rolt de heuvel af, zo de lakstraat in, waar eerst al het plaatwerk wordt gecontroleerd, dan handmatig geschuurd en vervolgens in de grondverf wordt gezet. Alle aluminium carrosseriedelen worden nu weer van de auto gehaald om gespoten te kunnen worden. Alle delen worden op rekken geplaatst en gespoten, waarbij keuze is uit 40.000 verschillende kleuren.

STAP 7: DE BEKLEDING De auto rolt verder de heuvel af, naar de trimshop, waar de door de klant bestelde bekleding wordt aangebracht. Hier worden ook de voorruit, zijruiten en stoelen gemonteerd. Iedere kap wordt handmatig uitgetekend, geknipt en in elkaar genaaid en gelijmd.

STAP 8: FINAL FINISH Als de laatste plaatwerkdelen ook weer zijn gemonteerd, is het tijd voor de laatste inspectie en verplichte testronde door de Malvern Hills.

STAP 9: PRE-DELIVERY INSPECTION De laatste stap voor de auto’s naar de dealer op transport gaan. Hier worden de laatste imperfecties verholpen, krijgen de auto’s een grondige schoonmaak- en poetsbeurt en een laatste check of de specificaties kloppen met de bestelling.

STAP 10: KLAAR! Op naar Utrecht! Tussen woodshop en laatste inspectie liggen voor de 4/4 ongeveer vier weken, een Aero 8 is een stuk complexer waardoor de productietijd acht à tien weken bedraagt.

35

Character

‘Ik ben geen vergadertijger’ Als ondernemer rijgt hij het ene succes aan het andere. Van koeriersbedrijf tot botenwerf en van softwareontwikkelaar tot racecircuit. Zakenman, coureur, lid van de koninklijke familie en vader Bernhard van Oranje ziet altijd kansen.

Zelfs toen hij de kwetsbaarheid van zijn eigen leven leerde kennen.

TEKST

Leo Alexander Schlangen BEELD Rick Arnold

39

Character

menten zoals de Max Verstappen Race Dagen en Italia a Zandvoort interessanter te maken voor nieuwe doelgroepen. “Daarvoor zoek ik naar partners.

We kunnen het lifestylegehalte van de festivals nog aanzienlijk verhogen en ze aantrekkelijker maken voor meer mensen. Denk aan foodtrucks, muziek, theater, entertainment – als het maar bij het thema past.” Een van de nieuwe partners is Louwman Exclusive. Tijdens het British Race Festival (8-9 juli) krijgen klanten van Louwman Exclusive de gelegenheid om een exclusief programma te volgen. “Het evenement past goed bij het DNA van Louwman, met merken als TVR, Morgan en McLaren”, vindt hij. “Met veel klassieke en nieuwe Britse auto’s, races, demonstraties en geneugten van het Britse leven creëren we een mini-Goodwood.”

Z

eemist rolt over de duinen.

Kustbewoners noemen het ‘zeevlam’, de wolkige tongen die op frisse voorjaarsdagen boven zee ontstaan en richting het land drijven. Ze zorgen voor een verstild landschap dat baadt in een mysterieus, gewatteerd licht. Het lijkt wel of de mistdeken alle geluiden opslokt. Zelfs op het circuit van Zandvoort is het muisstil. “Hier buiten, even voorbij de paddock, ligt een heuveltje op de baan. Vanaf de top kijk je uit over een groot deel van het circuit en de duinen. Dát vind ik hier het mooiste plekje”, zegt Bernhard van Oranje en wijst met een duim over zijn schouder. In het tl-licht van zijn kantoor glinsteren zijn brillenglazen in het zwarte Dolce & Gabbana-montuur. De prins, voluit Bernhard Lucas Emmanuel, prins van OranjeNassau, Van Vollenhoven, voelt zich zichtbaar thuis op het circuit dat hij vorig jaar samen met studievriend en zakenpartner Menno de Jong kocht. Ze gaven het een nieuwe naam: Circuit Zandvoort in plaats van Circuit Park Zandvoort. “We gaan een nieuwe fase in en daarbij past ook een andere huisstijl. Ik snapte dat woordje ‘park’ in de oude naam nooit. Hoezo ‘park’? Het is gewoon een circuit. We hebben de huisstijl en het logo vernieuwd.”

De neef van koning Willem-Alexander is ‘supertrots’ op zijn nieuwste bezit. “Het is Nederlands erfgoed.

Fantastisch om daar eigenaar van te mogen zijn. Ik heb altijd gedroomd van een autosportgerelateerde onderneming, maar dacht niet aan het circuit.

De vorige eigenaar heeft het 27 jaar gehad, zo vaak komt het niet te koop. Toen de kans zich voordeed, hadden we meteen interesse.” Niet louter uit nostalgische of romantische overwegingen, hoewel die in dit geval zeker meespelen. Bernhard van Oranje is vooral ondernemer, iemand die kansen ziet en ze durft te grijpen.

SLEUTEL TOT SUCCES

‘Je weet pas waar de grens ligt als je er af en toe overheen gaat’

GOODWOOD IN DE DUINEN

Drastische veranderingen zullen niet plaatsvinden, stelt Van Oranje. Het circuit is financieel gezond.

Het wordt driehonderd dagen per jaar verhuurd.

Met dank aan de vorige eigenaar, die ‘zelfs in moeilijke tijden het hoofd boven water wist te houden’.

“Uiteraard zien we nog kansen, er is genoeg potentieel.” Staccato somt hij een aantal ‘business opportunity’s’ op. Sommige daarvan staan in de steigers zoals het restaurant dat in mei opengaat en het restylen van de entree, VIP-rooms en presentatie- annex mediaruimte. “Op Facebook en Instagram is onze zichtbaarheid al verviervoudigd. Er bestaat ook de mogelijkheid om een hotel te bouwen, in de duinen.

Daar zoeken we een partner voor. Meer klant- en familiebelevenis, dat willen we bereiken.” Daarnaast wil Van Oranje proberen om de succesvolle evene-

Bernhard brengt de ideeën en plannen voor het circuit met weinig bijvoeglijke naamwoorden over de bühne. Een ondernemer met zelfvertrouwen aan het woord, eentje die graag doortastend te werk gaat. “Ik ben geen vergadertijger.” Zakenblad Quote omschreef hem als ‘de meest actieve en uitgenaste van de Oranjes’ en door de media kreeg hij de bijnaam ‘zakenprins’ opgespeld. De afgelopen decennia heeft hij Van Oranje inderdaad een indrukwekkend palmares opgebouwd. In de jaren negentig begint hij samen met studievrienden Clockwork dat websites bouwt en dat hij uiteindelijk succesvol verkoopt. Twee jaar later richt hij met Menno de Jong Levi9 Technology Services op, een bedrijf dat software bouwt en beheert voor klanten zoals Tele2, TomTom en Talpa met werknemers in Servië, Roemenië en Oekraïne. Er werken inmiddels bijna duizend medewerkers, horen we. En dan is er natuurlijk Waterdream, waarmee Van Oranje het hart van menig watersportliefhebber sneller laat kloppen.

De werf bouwt bloedsnelle, handgemaakte aluminium sloepen met een revolutionair onderwaterschip.

Het begon in 2012 met één sloep. Onlangs liep alweer het vijfde model van de helling: een volledig elektrisch aangedreven limousine tender, geïnspireerd op de Venetiaanse taxiboot.

“Het is vooral een kwestie van goede mensen om je heen verzamelen”, zegt Van Oranje bescheiden als we hem naar de sleutel tot succes vragen. “Paul Schuyt doet het als CEO van Levi9 uitstekend. Voor het circuit hebben we Paul Kleve als algemeen directeur aangetrokken. Met hem kunnen we stappen maken om de evenementen breder te trekken en nóg aantrekkelijker te maken voor families. Een goed team is ongelofelijk belangrijk.” En zoals Van Oranje graag zelf zijn koers kiest, zo wil hij zijn medewerkers ook hun gang laten gaan. “Ik hou niet van veel managementlagen. Dat werkt verstikkend.

Geef mensen de ruimte om zich te ontplooien. Je maakt elke dag fouten, ook ik. Dat is niet erg, als je er maar van leert.”

OP DE GRENS

Boten, software, circuit; een rode draad in Van Oranjes carrière lijkt ver te zoeken. Na een korte overpeinzing vindt hij er toch een: “Het zijn allemaal bedrijven in de zakelijke dienstverlening. Ach, al die verschillende dingen zorgen voor allemaal verschillende impulsen. Die versterken elkaar en geven me energie. Nog een overeenkomst: ik werk bij alle bedrijven volgens het Engelse model. Mijn rol is die van gedelegeerd commissaris met vooral een grote betrokkenheid op het gebied van strategie en het aangaan van partnerships.” >

41

Character

Signature

Tussen de bedrijven door blijft het ook gewoon een jongensboek. Geeft hij even gas aan boord van zijn snelle boot, bijvoorbeeld. Of rijdt hij ’s morgens op de parkeerplaats in Zandvoort ‘stiekem’ door. “Ik heb het al een enkele keer gedaan, even een snel rondje over het circuit”, zegt hij met een schalkse lach. Van Oranje is een begenadigd coureur. Samen met Team Holland-teamgenoot Ricardo van der Ende werd hij in 2014 Europees Kampioen in de GT4 klasse. Racen noemt hij een ‘gaaf concentratiespelletje’. “Het luistert zó nauw. Een meter of twee te vroeg in de remmen en je verliest een paar tienden van seconden.

In een race zit je algauw met tien auto’s binnen een seconde van elkaar. Elke meter telt!” En dan gaat het soms mis. “Je zoekt continu de grens op. Je weet pas waar die ligt als je er af en toe overheen gaat. De ene baan is vergevingsgezinder dan de ander.”

KLASSIEKER AAN DE MUUR

Voor de burelen van het circuit staat Van Oranjes wijnrode Alfa Romeo 8c. Het verraadt een voorliefde voor temperamentvolle bolides. “Thuis hebben we een eenvoudige Audi A3 e-tron, maar ik hou van Italiaanse auto’s. Lamborghini, Ferrari, Alfa; het zijn mooie merken door de passie die erin zit. Ze zijn ook allemaal heel trots op hun verleden. Dat vind ik ook zo mooi aan Aston-Martin en McLaren.”

Merkvast is Van Oranje niet, zegt hij. Het onderwerp auto’s maakt hem zichtbaar losser. “Ik heb een TVR Sagaris gehad. Briljant. Bij het ontwerpen ervan werden alle gewoontes, wetten en regels overboord gegooid. Overal zaten de gekste oplossingen.

Hij heeft bijvoorbeeld geen deurgrepen, maar een knopje onder de buitenspiegel om de deur te openen. Daar kan ik van genieten. Toch heb ik meer met klassiekers. Dat zijn unieke stukken, vaak met hand geklopt plaatwerk. Kunstwerkjes zijn het. Ik zou ze het liefst aan de muur willen hangen. Die

Bernhard Jr. van Oranje-Nassau (1969) is de tweede zoon van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven. Tijdens zijn studie economie in Groningen richt hij zijn eerste onderneming op: Ritzen Koeriers. De bezorgdienst maakt handig gebruik van de OV-studentenkaart. In 1994 volgt Clockwork, dat websites bouwt voor onder andere Coca-cola, Wehkamp en Citroën. In 2003 neemt Ordina het over en stapt Van Oranje uit het management. Met studievriend en ‘vaste’ zakenpartner Menno de Jong zet hij softwarebedrijf Levi9 (2005) op en koopt Circuit Park Zandvoort (2016). Tussendoor stapt hij, letterlijk en figuurlijk, aan boord van botenbouwer Waterdream. Met zijn fonds Lymph & Co zamelt hij geld in voor onderzoek naar lymfklierkanker. Het fonds organiseert jaarlijks de Hollandse 100, een sportevenement met tien kilometer schaatsen en negentig kilometer fietsen. Van Oranje rijdt al jaren voor Team Holland in de GT4 klasse, waarin hij in 2014 Europees kampioen werd. Hij woont met zijn vrouw Annette Sekrève en drie kinderen in Amsterdam.

‘Op het circuit telt elke meter’

neiging heb ik niet met moderne auto’s. Veel massa, volume, minder beleving. Ja, ze zijn stukken beter en veiliger, maar roepen bij mij minder emoties op.”

BEWUST LEVEN

Van Oranje geniet bewust van het leven, zegt hij.

Meer dan voor 2013, het jaar waarin artsen lymfklierkanker bij hem ontdekten. “Je bent genezen als de ziekte na vijf jaar niet terugkomt. Het gaat bij mij nu drie jaar goed. Ik heb het geluk gehad dat de medicijnen aansloegen. Het overwinnen van kanker is geen kwestie van energie of wilskracht.”

Het heeft uiteraard sporen nagelaten, die donkere periode. “Het was een aanslag op ons gezin. Toch zijn we er sterker uitgekomen. What doesn’t kill you makes you stronger. Cliché, maar waar. We brengen bewust meer tijd door met z’n vijven.” Hij wilde zijn ervaringen ook graag in iets positiefs omzetten. “Er bestond geen stichting voor deze vorm van kanker, de op drie na meest voorkomende bij kinderen en op vijf na bij volwassenen. Daarom heb ik Lymph & Co in het leven geroepen. We zamelen geld in voor fundamenteel onderzoek. Dat is essentieel voor betere behandelingen of een grotere kans op genezing. Van al mijn ondernemingen kan ik met de stichting het grootste verschil maken.”

Circuitdag

Demonstraties, circuitsessies met de eigen auto en meerijdsessies – het wordt een action-packed weekend

Klein Goodwood Een heel nieuw evenement waar de liefde voor exclusieve auto’s centraal staat. Dat is de Louwman Exclusive Circuitdag die op 8 en 9 juli gelijktijdig met het British Race Festival op Circuit Zandvoort wordt georganiseerd.

K

lanten en fans kunnen natuurlijk in Utrecht hun autohart ophalen. Alleen, het zijn uiteraard bolides met een enorm prestatiepotentieel, die wil je in actie zien. Dus ontstond het idee om een dag te organiseren voor klanten en fans, waar je onze merken echt in actie kunt zien, voelen, horen en beleven. Dat is de Louwman Exclusive Circuitdag, op het eerder dit jaar al flink gerenoveerde Circuit Zandvoort. Arjen van Beek: “Ik ben groot fan van evenementen als bijvoorbeeld het Goodwood Festival of Speed en de Revival, vooral vanwege de hoogwaardige uitstraling en het feit dat er volstrekt unieke auto’s in actie komen. Bovendien spreekt de toegankelijkheid van deze events me erg aan – je kunt coureurs makkelijk benaderen voor een praatje of handtekening. Natuurlijk is onze Circuitdag kleinschaliger, maar die uitgangspunten zul je wel gaan terugzien. Het is de bedoeling dat we het evenement bij gebleken succes verder gaan uitbouwen.”

WAT GAAN WE DOEN?

De Louwman Exclusive Circuitdag wordt georganiseerd tijdens het populaire British Race Festival op 8 en 9 juli. Bezoekers krijgen dus extra actie voor hun geld. Klanten met een sportwagen of supercar hebben vanzelfsprekend gratis toegang. Het toch al aantrekkelijke programma van het British Race Festival wordt aangevuld met demonstraties, circuitsessies met de eigen auto en meerijdsessies, zodat het een action-packed weekend wordt.

Uiteraard kunnen bezoekers genieten van een indrukwekkende line-up van Louwman Exclusive.

Daarbij ligt het accent op onze Britse merken, met bijzondere aandacht voor Morgan en McLaren.

VIP-EXPERIENCE

We zouden Louwman Exclusive niet zijn als we voor onze relaties geen extra privileges zouden bieden.

Dus is er een exclusieve VIP-parking op het terrein en komt er op de paddock een VIP-ruimte waar gasten tevens de mogelijkheid hebben om Max op een groot scherm live in actie te zien op de Oostenrijkse Red Bull Ring. De zaterdag wordt afgesloten met een feestelijke avond, waarvan we het programma nog even geheim houden.

K A ARTEN, MEER WETEN? Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan het programma van de Louwman Exclusive Circuitdag, dus kijk voor actuele informatie op louwmanexclusive.nl

45

MSO

Inside McLaren’s best kept secret Van een afwijkend stuurwielstiksel tot een volstrekt unieke, op maat getekende auto. Droomfabriek is misschien wel de beste typering van McLaren Special Operations (MSO).

INVITED magazine mocht er binnenkijken.

TEKST

Han Thoma BEELD Sander Nagel

47

MSO

V

oor liefhebbers van supercars heeft Woking net zo’n magische bijklank als bijvoorbeeld Maranello of Sant’Agata Bolognese. Hier zetelt McLaren, in een ronduit spectaculair gebouw, ontworpen door Sir Norman Foster. Maar ons navigatiesysteem voert ons voorbij het hightech hoofdkwartier, richting het non-descripte Woking Business Park. ‘U heeft uw bestemming bereikt’.

Zoeken. Vragen. We blijken er al twee keer voorbij te zijn gereden. Een groot, anoniem kantoorpand van rode baksteen, zwarte kozijnen en geblindeerde ramen. En dan, ineens, naast de deur een klein schildje: ‘McLaren Special Operations’. Zelfs als we binnenstappen nog steeds geen spoor van wat hier gebeurt. Met een flinke mok loeihete koffie wachten we in de kantine, waar tot 2011 de engineers van het McLaren F1-team aanschoven voor een sandwich. Nu komen er vrijwel alleen toeleveranciers en klanten. Voor buitenstaanders, laat staan pers, is dit deel van McLaren off-limits. Het geeft deze droomfabriek natuurlijk een hoog Sjakie en de chocoladefabriek-gehalte. Het wachten is alleen nog op Willy Wonka. Maar in ons geval blijkt dat de goedlachse James Banks, Head of Commercial Operations bij MSO. Hij leidt ons verder, we gaan een gang door, een paar trappen op, en dan, opeens, hebben we uitzicht op het hart van het bedrijf: een smetteloos witte werkplaats met een schat aan auto’s die zowel de heritage van McLaren als MSO vertellen.

voor is; anderzijds om talent te kweken voor dit soort vakwerk. Nou hadden we al een piepkleine serviceafdeling voor de honderd eigenaren van de McLaren F1. Zij hadden de ervaring om veeleisende klanten te bedienen. En zo is het begonnen. Sinds 2011 zijn we open for business. En we groeien hard.”

BLADGOUD

Van die legendarische F1 staan er maar liefst twee voor onderhoud op de brug. De met bladgoud beklede motorkap geopend, als waren het kunstwerken op een sokkel. Eigenlijk zijn ze als investering beter dan kunst. Als een van de honderd exemplaren te koop komt, zijn bedragen van 15 miljoen dollar gebruikelijk. Maar de actuele waardestijging van zo’n miljoen dollar per jaar, verklaart waarom er momenteel toch een wachtlijst voor is bij MSO, dat in de aankoop van de F1 bemiddelt.

“Bij McLaren zijn we zuinig op onze heritage, en we hebben ons gecommitteerd aan de F1”, legt Banks uit. “Dat betekent dat alle exemplaren in topconditie worden gehouden, ook al betekent dat soms forse investeringen in updates van de techniek.” Hij stelt ons voor aan Pani Tsouris die wereldwijd als dé technisch specialist van de F1 geldt: hij kent >

HET BEGIN

We dalen af naar de werkvloer en staan meteen oog in oog met een sinister zwarte SLR 722. “Dit is de auto waar het voor MSO allemaal mee begon”, vertelt Banks, die zestien jaar geleden bij McLaren begon als engineer. “Zoals je wellicht weet hebben we de SLR begin 2000 samen met Mercedes-Benz ontwikkeld. Die serie werd afgerond met 75 Stirling Moss-edities. Uitzonderlijk exclusieve auto’s, die klanten trok die we vandaag ook veel zien bij McLaren: zeer veeleisend, met uitgesproken wensen op het gebied van maatwerk. Mercedes-Benz was daar als massaproducent destijds niet op toegerust.

Dus zijn we overeengekomen dat wij de wensen op maat voor deze limited edition zouden verzorgen.

Enerzijds omdat we ontdekt hadden dat daar markt

‘Liefst 90 procent van alle P1’s heeft een bepaalde mate van maatwerk’

49

MSO

‘Dit is de auto waarmee het allemaal begon voor McLaren Special Operations’

51

MSO vrijwel alle auto’s en eigenaren. Hij haalt een vintage Macintosh laptop tevoorschijn die tot voor kort nodig was om de BMW-V12 uit te lezen. “Na veel speurwerk vonden we er nog een op internet. Kostte 4.000 pond! Die mag nu eindelijk met pensioen.

Om toekomstige software-updates mogelijk te maken, hebben we een volledig nieuw motormanagementsysteem ontwikkeld.”

DOORBRAAK

Het hart van McLaren Special Operations is natuurlijk het maatwerk waarmee klanten hun dromen in vervulling laten gaan. Banks wijst ons op een blauw-paarse P1 met opvallende transparante lak die duidelijk het koolstofvezelpatroon laat doorschijnen. “Tegenwoordig een veel gekozen optie.

De P1 was voor MSO ook de definitieve doorbraak.

Liefst 90 procent van alle P1’s heeft een bepaalde mate van maatwerk. Maar ook bij de 675LT wordt altijd nog 65 procent met bespoke-opties besteld.”

Als een klant bij Louwman Exclusive informeert naar de mogelijkheid zijn of haar McLaren een personal touch te geven, dan biedt MSO daarvoor twee programma’s. Met MSO Defined is er al in de configurator keuze uit een hele reeks opties voor de modellen uit de Super en Sports Series. Dit zijn maatwerkopties die in serie worden ontwikkeld en aan de productielijn worden gemonteerd, waardoor ze ook aantrekkelijk geprijsd zijn. Denk aan een complete reeks carbondelen voor in- en exterieur, maar ook talloze speciale kleur- en bekledingsopties. Banks: “Defined is een aantrekkelijke entree in de wereld van maatwerk. We zien ook dat klanten die aanvankelijk voor defined-opties kiezen, bij een volgende auto verder durven te gaan en doorgroeien naar het bespoke-programma.”

Voor bespoke werkt MSO met een klein team specialisten. “Bij MSO hebben we het voordeel dat we alle knowhow in huis hebben. We hebben hier sales en marketing, we hebben engineers, designers. Ik noem MSO dan ook vaak een miniatuur-McLaren.

Maar daarbij hebben we wel het voordeel dat onze engineers de knapste koppen bij McLaren kunnen raadplegen. Een cruciaal voordeel ten opzichte van aftermarket-partijen.”

SNORKEL

In een half afgeschermd deel van de ruimte wordt gewerkt aan een 675LT die volledig samen met de klant is ontwikkeld. Van de Gulf-kleurstelling tot diverse custom details in koolstofvezel, inclusief lucht- inlaat op het dak. Banks vertelt dat die laatste optie een geliefd item is geworden op de 675LT, waarvan trouwens nog een exemplaar in Utrecht in de showroom staat. “Die optie is ooit ontwikkeld voor een klant met een 12C. Hij wilde puur om esthetische redenen zo’n snorkel op het dak. Maar ons standpunt bij MSO is dat zo’n toevoeging ook een functie moet hebben. Dat heeft ertoe geleid dat we het complete luchtinlaattraject voor de motor opnieuw hebben moeten ontwerpen. Een flinke ingreep, want het inlaatvolume moet gelijk blijven.

Het geeft ook echt een andere beleving, doordat je het inlaatgeluid hoort als je met de auto rijdt. Die bespoke-optie is in eerste instantie in zeer kleine serie gebouwd. Later, en uiteraard met instemming van de klant, is dat een van de opvallendste features geworden van de 650LM, waarvan we er vijftig hebben gebouwd. En nog steeds zien we hier regelmatig 675LT’s terug voor zo’n dakinlaat.”

STATEMENT

Hoe ziet een bespoke-traject eruit, dus als je als klant volledig maatwerk verlangt? “Dan zijn er eigenlijk twee trajecten”, legt Banks uit, terwijl we

‘De dakluchtinlaat is inmiddels een geliefd en waardeverhogend item geworden op de 675LT’

naar een wand met gekleurde schaalmodellen lopen. “Als een regulier model volstaat, maar de klant visueel een sterk statement wil maken, dan volgen we het colour&trim-traject.” De liaison manager hier zal vervolgens eerst de vraag stellen of er kleuren zijn waar-ie echt niets mee heeft. En net als met een architect of interieurstylist gaan we vervolgens aan het schetsen. We hebben twee designers hier bij MSO. Als klanten hier op bezoek zijn, kunnen we bovendien ter plekke schetsen en met Photoshop direct uitwerken wat iemand in zijn hoofd heeft.”

“Daarnaast zijn er klanten die echt iets volstrekt unieks willen laten bouwen.” Banks wijst in de richting van de Gulf-auto, waar met tape lijnen op worden aangebracht die bij het spuiten de grenzen

van haaien – bij die auto was biomimicry belangrijk, design geïnspireerd op de natuur.”

“Tegelijkertijd moet je het over de specificaties hebben. Wil je ermee naar het theater kunnen, of ga je er de Gumball mee rijden? Moet de motor verder ontwikkeld worden? Bij dit alles hoort natuurlijk ook een indicatie van het budget. Dan gaan we tekenen”, vervolgt Banks, “komen we met ideeën en werken we in zes tot negen maanden toe naar een ontwerpvoorstel. Of bijvoorbeeld twee designrichtingen om uit te kiezen.”

Uiteindelijk duurde het hele proces van eerste gesprek tot oplevering van de auto bij de X1 tweeënhalf jaar. Dat is een heel persoonlijke ervaring die je samen met een klant beleeft. Ik herinner me een klant die twee keer per week anderhalf uur met ons in gesprek was over de ontwikkeling van zijn auto.

Toen de auto af was, belde ik hem op, maar hij klonk helemaal niet blij, eerder een beetje teleurgesteld.

Dus ik vroeg wat er aan de hand was, of er iets mis was met de auto, antwoordde hij: ‘Nee, nee, de auto is fantastisch, dat is het niet. Alleen: die auto was mijn hobby. En ik golf niet. Dus wat gaan we nu doen?’”

ABSURDE WENSEN

De clientèle voor supercars lijkt te verjongen. Wat merkt Banks daarvan bij MSO? “Ik doe dit nog maar vijf jaar, maar wat mij opvalt is dat we steeds vaker rechtstreeks contact met de klant hebben, dus niet via een vertegenwoordiger of PA. Juist ook doordat klanten jonger worden, dotcom-miljonairs. Dat zijn vaak echte autogekken. Dit is hun passie.” Veranderen met deze nieuwe klanten ook de wensen? Worden die extremer? En waar trek je de grens? James Banks: “We zullen niet snel nee verkopen: het is iemands droom en ons is er alles aan gelegen om die droom te realiseren. Maar dat neemt niet weg dat je een klant daar wel goed in moet begeleiden. Een voorbeeld is een klant die zijn F1 ingrijpend wilde moderniseren. In samenspraak zijn we tot een resultaat gekomen waar zowel de klant als wij achter staan, met LED-achterlichten, die de styling geen geweld aandoen. Het ontwerp moet passen binnen de merkwaarden van McLaren. Nog een mooi voorbeeld is de MP4-12C HS. De klant wilde een serie van vijf identieke auto’s voor hem en zijn partners.

De styling interesseerde hem niet, hij wilde maximale downforce, power en grip. Daar hadden we natuurlijk zonder blikken of blozen aan kunnen voldoen, maar dat had een foeilelijke auto opgeleverd.

Dus hebben we alles op alles gezet om toch tot een prachtig design te komen. Het eerste wat de klant zei was dan ook: ‘Oh, hij ziet er eigenlijk veel beter uit dan ik had verwacht’.

We zijn aan het einde van onze tour gekomen en Banks ziet blijkbaar aan onze gezichten dat de rondleiding indruk heeft gemaakt. “Het blijft natuurlijk werk, maar echt wennen doet het nooit. Omdat het zo bijzonder is wat mensen hier maken, moeten we daar veel meer over naar buiten treden. Te weinig klanten kennen MSO, we zijn eigenlijk McLaren’s best kept secret.”

Als we James Banks hebben bedankt voor zijn gastvrije onthaal en buiten de droomfabriek weer tot anonieme kantoorkolos is verworden, hopen we stiekem dat MSO een beetje van ons blijft. En ach: u weet het nu toch? Blijft het onder ons.

‘Die auto was mijn hobby. En ik golf niet. Dus wat gaan we nu doen?’

tussen de kleuren markeren. “Bij die klanten zullen we eerst inventariseren op basis van welk platform we aan de slag gaan: dus de 570S of 720S. De volgende stap is om die persoon echt goed te leren kennen. Waar gaat zijn hart sneller van kloppen? Dat zijn soms tamelijk surrealistische gesprekken.”

AUDREY HEPBURN

James Banks herinnert zich nog goed wat voorafging aan de McLaren X1, een one-off bespokeauto, die in 2011 in Pebble Beach is getoond. “Het vertrekpunt was dat de klant een art-deco-achtige auto wilde, althans: dat is de term die ik gebruik.

Toen is designer Frank Stephenson door gaan vragen. Als de auto een muziekinstrument was, welk instrument zou het dan zijn? Wat voor vrucht? En als het een vrouw was? Dat bleek Audrey Hepburn te zijn. Dus dan weet je dat de auto stijlvol en gedistingeerd moet zijn. Op die manier creëer je een beeld van de auto, een moodboard. Dat is ook exact hoe hier nieuwe modellen worden ontworpen. In de ontwerpstudio van de nieuwe 720S hingen foto’s

MEER WETEN? Vraag Lars van der Veen van Louwman Exclusive naar de uitgebreide bespoke-mogelijkheden van McLaren Special Operations.

Of kijk op cars.mclaren.com/MSO

53

Handcrafted

In de wolken Handwerk, innovatiekracht en natuurlijke materialen. Al 165 jaar blinkt het Zweedse Hästens erin uit. De bedden zijn zo comfortabel dat het bijna zonde is om in slaap te vallen.

TEKST

Jens Holierhoek BEELD Hästens

O

m in autotermen te spreken: Hästens is de Rolls-Royce onder de bedden. Het topmodel Vividus vergt met gemak 320 uur pure handarbeid. De beddenmeester – er is er maar één in het hele bedrijf – werkt minutieus aan wat alom wordt beschouwd als het beste bed ooit. De bedden van Hästens zijn zo exclusief dat je er voorafgaand aan een aankoop letterlijk een nachtje over kunt slapen.

De aspirant-koper krijgt desgewenst een overnachting aangeboden in het betreffende bed in een hotel in Nederland. Geen overbodige luxe: een Hästens gaat met gemak een kwart eeuw mee en overschrijdt niet zelden de waarde van een middenklasse auto.

WOLK

Bij een Hästens-bed draait alles om drukpunten. Of specifieker gezegd: de vermindering daarvan. Wie op een doorsneebed slaapt, zal door de vele drukpunten vaker van positie veranderen. Een drukpunt zit namelijk een bloedstroom in de weg en dat ligt niet lekker. Volgens de Hästens-filosofie maakt dat ‘woelen’ het bereiken van een diepe slaap lastig. Je ligt dan ook niet op een Hästens, maar erin, zeggen ze in Zweden. Hästens-eigenaren beschrijven de slaapbeleving vaak als volgt: ‘alsof je in een wolk ligt’.

PAARDENHAAR

Het geheim van het gevoel in hogere sferen te verblijven, ligt grotendeels in de gebruikte materialen. Vlas, wol, katoen en paardenhaar; ze zijn stuk voor stuk van natuurlijke oorsprong. Zo heeft paardenhaar de eigenschap om vocht aan te trekken en af te voeren – we zweten ’s nachts ongemerkt behoorlijk veel. Goedbeschouwd beschikt een Hästens-bed dus over een natuurlijke climate control.

Om die reden staat een Hästens altijd op poten, zodat de ‘airco’ goed zijn werk kan doen. Een fris bed is prettig voor de eigenaar en ongewenste gasten als de huisstofmijt hebben daar niets te zoeken.

HÄSTENS ACADEMY

Hästens telt wereldwijd zo’n tweehonderd winkels, waarvan veertien verkooppunten in Nederland.

Deze Hästens Stores bieden het complete assortiment aan bedden en accessoires. Omdat alle producten een bijzonder verhaal hebben, is het winkelpersoneel getraind op de Hästens Academy. Om hun certificering te verlengen, gaan de verkoopadviseurs minimaal een keer per jaar op bezoek bij het productiebedrijf in Zweden. Daar staan ze met hun neus op het ambachtelijke productieproces.

55

Handcrafted Hästens fac ts Rust Het productiebedrijf in het Zweedse Köping heeft meer weg van een atelier dan van een fabriek. Doordat vrijwel alles handwerk is, zijn er nauwelijks machines. Het gevolg: er heerst een aangename rust.

Kleur bekennen De bekende Hästens-ruit is er in twaalf kleurvarianten (naast ook effen motieven). In Nederland zijn het bekende blauw maar ook de beigetinten populair.

In Rusland kiest men weer vaker voor grijs. En in Azië is juist de stof met gouden gloed een publiekstrekker.

Viervoeter Het logo, de bedrijfsnaam, maar ook de namen van de Hästens-bedden leggen de link naar het paard. Zo zijn diverse bedden genoemd naar trouwe viervoeters van het Zweedse koningshuis, waar Hästens hofleverancier is.

Boxspring Als uitvinder van de boxspring weet Hästens het zeker. Een boxspring bestaat niet uit drie lagen, maar is slechts de onderkant van het bed. Een drielaags bed heet immers een ‘continental’.

ZWEEDS STAAL, FRIESE WOL

Je ligt niet óp een Hästens, maar erin, zeggen ze in Zweden

De materialen haalt Hästens vaak dicht bij huis.

Het gebruikte grenen komt uit Noord-Zweden.

Het groeit tergend langzaam, maar is daardoor erg sterk. Het gebruikte staal is eveneens Zweeds.

Het heeft een mooie legering waardoor metaalmoeiheid niet in het woordenboek voorkomt. Het is hetzelfde hoogwaardige staal dat voor pianosnaren gebruikt wordt. Ondanks de kracht is de weerstand minimaal. De veren zakken ver in met als resultaat dat het bed nauwelijks drukpunten kent. De wol is van onze eigen Friese schapen. Dat is door een lager gehalte aan lanoline minder vet en daardoor nagenoeg allergeenvrij.

RUITJES

Wie het logo van Hästens weleens bestudeerd heeft, ziet de beeltenis van een paard. De naam Hästens betekent dan ook: ‘van het paard’. Het bedrijf zag het licht in 1852, in de persoon van grondlegger Pehr Adolf Janson als zadelmaker. De kwaliteitszadels – onder meer voorzien van een voering van paardenhaar – werden al snel gebruikt door het Zweedse koningshuis. De tweede generatie van het familiebedrijf zag echter dat er vooral toekomst lag in de matrassen die het bedrijfje ook maakte.

Decennialang groeide Hästens gestaag door, totdat Jack Ryde, telg van de vierde generatie een meesterzet verzon. In 1978 ontwierp hij de inmiddels iconisch blauwe Hästens-ruit. Het frisse blauw-witte ruitjespatroon was zijn tijd vooruit, want op een Zweedse meubelbeurs werd het ontwerp met hoon ontvangen. Een paar jaar later was Hästens echter actief in meer dan twintig landen. Het kwaliteitsmerk uit Köping – spreek uit als ‘Sherping’ – had met het herkenbare ruitpatroon een eigen gezicht gekregen.

STABIEL EN STIL

De afgelopen 165 jaar bleek Hästens een echte vernieuwer. Trotse uitvinder van het pocketverensysteem, en bovendien gebruikte het als eerste een topdekmatras op een continentaal bed. En ook de boxspring komt uit Köping. De meest recente innovatie van Hästens is het zogenaamde ‘sidestitching’. Daarbij worden de vier kanten van het bed met de hand dichtgestikt. Een proces dat twee uur in beslag neemt. Het voordeel is dat het bed stabieler wordt en daardoor ook stiller. Want wie wil er nu niet slapen op een wolk?

One of a kind

Ultieme sneer naar Ferrari Met de 350 GT legt Lamborghini begin jaren zestig Ferrari het vuur aan de schenen. Diens opvolger, de zeer exclusieve 400 GT 2+2, schittert bij Louwman Exclusive.

TEKST

Jens Holierhoek BEELD Ansho Bijlmakers

59

One of a kind

B

egin van de jaren zestig van de vorige eeuw is Ferruccio Lamborghini groot in tractoren en airconditionings. Auto’s heeft hij dan nog nooit gebouwd, maar als amateurcoureur weet hij wel precies wat hij in een sportwagen zoekt. Hij bezit een Jaguar E-Type, een Mercedes 300 SL en twee Maserati’s 3500 GT. Ook rijdt hij een aantal Ferrari’s 250 GT, waar hij echter nogal wat kritiek op heeft. De eigenwijze Lamborghini vindt ze rumoerig, niet comfortabel bij straatgebruik en de koppeling levert steeds problemen op. Nadat zijn klachten tot aan Enzo zelf zijn geëscaleerd, besluit Ferruccio om dan zelf maar te laten zien hoe het in zijn ogen wél moet.

Dat wordt de 350 GTV die in 1963 debuteert. Op dit prototype volgt de productierijpe 350 GT. Met zijn V12-krachtbron en fantastische handling – met dank aan nota bene Ferrari 250 GTO-ontwerper Giotto Bizzarrini – maakt de auto direct een verpletterende indruk. De tweestrijd tussen het stijgerende paard en de noeste stier is geboren.

EXTREEM VEEL PK’S

Twee jaar later, we schrijven 1966, lanceert Lamborghini de 400 GT 2+2 als de doorontwikkeling van de 350 GT. Al is de wielbasis identiek en de stijl van het debuutmodel herkenbaar, de 400 GT 2+2 heeft echt zijn eigen karakter. Om import in de Verenigde Staten mogelijk te maken worden de enkelvoudige koplampunits vervangen door dubbele lampen aan weerszijden. Verder wordt de daklijn iets verhoogd en is er een heus achterbankje waarneembaar, waarmee de 400 GT goedbeschouwd een vierzits coupé is. De 3,5-liter V12 maakt plaats voor een vierliter en het vermogen neemt toe tot 320 pk, extreem veel voor die tijd.

ZWARTE LAK, TOBACCO-LEER

Tussen 1966 en 1968 bouwt Lamborghini slechts 247 stuks van de 400 GT. Laten we de 23 exemplaren die als 400 GT Interim werden gebouwd buiten beschouwing, wat feitelijk 350 GT’s zijn met een grotere motor, dan resteert een productietotaal van 224 voor de 400 GT 2+2. Alexander Sterk, salesmanager bij Louwman Exclusive, spreekt dus terecht over een zeer bijzondere auto. “Een Lamborghini 400 GT 2+2 staat zelden te koop. Hij is in zijn eerste ja-

‘Een Lamborghini 400 GT 2+2 staat zelden te koop‘

ren een keertje overgespoten. Zijn originele kleur is ‘verde’, groen, maar sinds decennia heeft hij z’n huidige lakkleur ‘nero’, ofwel zwart.” Recent heeft de 400 GT 2+2 nog een verse laklaag gekregen, maar het ‘Tobacco-leer’ is in originele staat.

BLIKVANGERS

Aan fraaie details heeft de liefhebber van jaren zestig-autodesign toch al geen gebrek. Smaakmakers in het exterieur van de Lamborghini 400 GT 2+2 zijn onder meer de spaakvelgen en de prominente dubbele uitlaatsierstukken. Gezeten in perfect onderhouden lederen stoelen kijken twee ronde klokken van achter het slanke driespaaks stuurwiel je uitnodigend aan. De snelheidsmeter loopt door tot een voor de jaren zestig astronomische 300 km/h.

De afstand die in vijftig jaar op de teller is gezet is een stuk bescheidener: 89.173 kilometer. Het ingetogen middenconsole telt onder meer vier klokjes op een rij met daaronder vijf tuimelschakelaars.

BRAVOURE

Het dossier dat bij de auto hoort is volledig - alle facturen en onderhoudshistorie zijn aanwezig - en

Andere pareltjes De showroom van Louwman Exclusive staat vol met nog veel meer pareltjes. Alexander Sterk stelt ze aan u voor.

Ferrari F430 Scuderia, 20 08 “Met de donorauto van deze Scuderia – de F430 – is natuurlijk helemaal niets mis, maar als je daar nog honderd kilo van afschraapt, heb je een regelrechte sensatie. Om gewicht te besparen is alle overbodige luxe verwijderd – je kijkt onder je voeten schaamteloos tegen het kale chassis aan – zodat je weet wat je te doen staat: vlammen. Deze Scuderia kun je plaatsen als een scherpschutter op vijf meter van zijn doel; zo feilloos en direct is hij.”

Rolls-Royce Wraith Two Tone, 2014 “De Wraith is de GT van Rolls-Royce. Comfortabel toeren is dankzij de machtige 6,6-liter twinturbo V12 met automaat een understatement te noemen.

Weggezakt in het handgemaakte interieur zoef je zijdezacht over de wegen, terwijl het zonnetje het ruimtelijke interieur via het panoramadak beschijnt.

Tot de bijzondere afwerkingsdetails behoren onder meer de donkerhouten inleg in het interieur en de two tone carrosserielak. Een van de aanwezige gadgets is Night Vision met personenherkenning. Hij is inmiddels verkocht.”

LAMBORGHINI 400 GT 2+2 UITVOERING ..... vierzits coupé BOUWJAAR ....... 1967 PRODUCTIE ....... 224 MOTOR ............... 4,0-liter V12 KLEUR ................. Nero (zwart) PRIJS ................... €576.250

Morgan Aero SuperSport, 2011 “De Morgan Aero SuperSport is de opvolger van de gelimiteerde AeroMax. Deze targa-versie leent het onderstel en de aandrijflijn van zijn indrukwekkende voorganger, waarmee zeer sportieve prestaties een feit zijn. Bij al die rijdynamiek hoort een diep, verslavend V8-motorgeluid. Morgan bouwde slechts vijftig exemplaren van de SuperSport, waarmee dit kunstwerk op wielen nog meer een ware eyecather is. Oh ja, de auto is zes jaar oud, maar zo goed als nieuw.

Op de teller staat pas 2.100 kilometer.”

leert dat Louwman Exclusive hem van zijn derde eigenaar kocht. Daarvoor stond de 400 GT 2+2 in Californië, de Amerikaanse staat waar z’n eerste eigenaar woonde. Mede door het aangename klimaat daar, is van roestvorming geen sprake.

Sterk heeft kort aan het rijgedrag mogen proeven: “Dat is ronduit geweldig. Een tikkeltje Spartaans, zoals je van een auto uit deze tijd mag verwachten, maar vol bravoure. Het geluid van de 4,0-liter V12 is indrukwekkend. In 6,8 seconden snel je van nul naar honderd. Sensationeel voor de jaren zestig.”

McLaren 570S Coupe, 2016 “Deze McLaren 570S Coupe Custom Edition onderscheidt zich door zijn bijzonder smaakvolle exterieur.

De lakkleur silica white gaat samen met diverse koolstofvezel elementen en een sportieve rode belijning voor een fraai contrast. Het rood en de koolstofvezel vinden we ook veelvuldig terug in de comfortabele cockpit, waarin u van alle gemakken bent voorzien. Het Bowers & Wilkins audiosysteem telt twaalf speakers, terwijl de elektrisch verstelbare en verwarmbare sportstoelen met memory-stand altijd riant zitten, ook op langere afstanden.”

JUBILARIS

De Lamborghini 400 GT 2+2 bij Louwman Exclusive wordt dit jaar vijftig jaar. Een gezegende leeftijd die dit pronkstuk natuurlijk in ‘vrijheid’ moet vieren.

Door uw handen gestuurd over prachtige slingerwegen, komt hij immers het best tot zijn recht. Dan weet u zich verzekerd van een zeer zeldzaam collector’s item uit de begintijd van Lamborghini. Of zoals Alexander Sterk besluit: “De Lamborghini 400 GT 2+2 is een heerlijke eigenwijze sneer naar Ferrari.

Alle kernwaarden van wat een iconisch merk zou worden, zitten verpakt in deze vierzits coupé.”

Benieuwd naar ons complete aanbod aan exclusieve auto‘s?

Kom dan langs in de showroom of bekijk onze actuele modellen op louwmanexclusive.com/cars.

61

Devil’s Detail

Gouden generatie ‘All that glitters is not gold’, schreef William Shakespeare ooit. Nou, de twee Rolls-Royce Phantoms bestemd voor luxehotel THE 13 bewijzen het tegendeel.

In het Engelse Goodwood zijn ze best wat gewend. Maar toen ondernemer Stephen Hung aanklopte voor een bestelling van dertig Rolls-Royce Phantoms voor zijn nieuwe, superluxe hotel in Macau, moeten de Britten toch wel een vreugdesprongetje hebben gemaakt. De op-één-na-grootste opdracht uit de geschiedenis bevat nota bene twee zeer bijzondere ‘bespokes’. Om de grandeur van zijn hotel THE 13 te benadrukken, wenste Hung twee met 24-karaat goud afgewerkte Phantoms. Je wilt je gasten toch wat bijzonders bieden, nietwaar?

Het goud is onder meer verwerkt in de grille, in de dorpels en in de handvatten van de immer aanwezige paraplu’s. Ook de hemelbekleding en de iconische dame voorop ontkwamen niet aan een laagje edelmetaal.

Rolls-Royce gebruikte voor de carrosserie tien laklagen – en 250 procent meer verf dan in een ‘reguliere Phantom’ – waarbij een van de lagen bestaat uit veertig micron dik goud. Gecombineerd met glas en aluminium komt het peperdure goedje extra goed tot zijn recht. Naar het schijnt had Rolls-Royce acht mengbeurten nodig voordat de lak precies goed was. De laatste exemplaren van de zevende generatie Phantom geef je natuurlijk niet zomaar uit handen.

63

Day in a life

Nyck de Vries Invited schuift elk nummer op de passagiersstoel van een Very Interesting Person. Wat staat er vandaag op het programma? Dit keer de vrijdag 31 maart van Formule 2-debutant Nyck de Vries, tevens testrijder bij het McLaren Formule 1-team.

TEKST

Lilianne van den Brekel

9.00 uur Ik begin aan de derde en laatste testdag op het

circuit van Bahrein als voorbereiding op het nieuwe Formule 2-seizoen – voorheen de GP2-klasse – dat over twee weken start.

Na de ontmoeting met de engineers en het doorlopen van het ‘run plan’ stap ik in de auto. Het doel van de ochtendsessie is om de snelste ronde neer te zetten. Tegelijkertijd train ik wedstrijdelementen zoals de start. Ook ga ik op zoek naar de ideale instellingen. Hoe slijten de banden bijvoorbeeld? Het wordt mijn debuut in de Formule 2, dus alles is nieuw in deze auto. Met 1:40.583 ben ik de rapste van de ochtendsessie. Het vertrouwen groeit.

‘Om kwart voor drie ’s nachts zit ik in de simulator bij McLaren’

lator plaatsneem. Als lid van het McLaren-Honda Young Driver Programme test ik onder meer updates. En als de rijders van het Formule 1-team tegen problemen aanlopen, bootsen we dezelfde omstandigheden na om tot oplossingen te komen. Het werken in de McLaren simulator biedt de mogelijkheid om mij onder te dompelen in de wereld van Formule 1, bij een van de beste teams die er zijn. Het is weer een stap dichterbij het rijden van een echte Formule 1-auto.

12.00 uur Tijdens de lunch neem ik met mijn Ra-

pax-team de goed verlopen ochtendsessie door en bereiden we de middag voor. Nu zit ik tijdens het middaguur aan de sportmaaltijd, maar volgende week vrijdag is het zo’n beetje bedtijd. Dan zit ik om kwart voor drie ’s nachts in de simulator bij McLaren op het hoofdkwartier in Woking. De nachtelijke sessie is nodig om het Formule 1-team tijdens de vrije training van de Grand Prix van China ‘live’ bij te staan. Via de simulator doe ik namelijk aan ‘race support’; aspecten die tijdens de vrije training naar voren komen bootsen we na, om de coureurs overzees direct van belangrijke input te kunnen voorzien.

14.00 uur Na de succesvolle driedaagse testserie in Bar-

celona is Bahrein het laatste testmoment voor de eerste Formule 2-race van het seizoen op 16 april, wederom in Bahrein. In het eerste uur op het circuit van Sakhir neemt mijn teamgenoot Johnny Cecotto de leiding, maar in het tweede uur rijd ik een iets snellere ronde. Met twee maal de snelste trainingstijd op de slotdag, sluiten we de testsessies rond vijf uur af.

17.00 uur We spreken met het team de dag na, waarna ik mijn spullen pak voor het vliegtuig huiswaarts. Goedbeschouwd begint het weekend, maar ik zit straks nog eerst een nachtelijke tussenstop van zes uur uit op de luchthaven van Dubai. In de maanden maart en april ben ik elke week van huis voor voorbereidingen, het nodige testwerk en races. Een gave, maar ook hectische periode.

23.00 uur

Op het vliegveld bekijk ik wat het schema is voor de komende dagen. Bij aankomst straks in Nederland is het een kwestie van snel de was doen. Ook moet er twee keer per dag getraind worden in de sportschool. Maandag word ik weer in Woking verwacht waar ik als testrijder de hele week in de simu-

65

O ve r Nyc k d e Vries Nyck de Vries (22) werd 2011 wereldkampioen in de hoogste kartingklasse (KF1) waarna de Friese coureur de overstap maakte naar de Formule Renault 2.0. In 2014 werd hij zowel kampioen in de Eurocup als de Alps. Via de Formule Renault 3.5 Series stapte hij in 2016 over naar de GP3 Series, om dit seizoen zijn debuut te maken in het voorportaal van de Formule 1: de Formule 2. Naast zijn plaatsje in team Rapax maakt hij onderdeel uit van McLaren-Honda Young Driver Programme. nyckdevries.com

McLaren 720S

Baanbreker Het is dĂŠ auto waar liefhebbers van supercars dit jaar naar uitkijken. De McLaren 720S is dan ook het eerste model van een gloednieuw platform, dat bol staat van innovatie.

Alvast een eerste kennismaking.

TEKST

Erik Kouwenhoven BEELD Sander Nagel / McLaren

67

McLaren 720S

E

en kwart eeuw geleden schreef McLaren geschiedenis met de grensverleggende F1. Het was lange tijd de snelste sportwagen ter wereld, met een top van 386 kilometer per uur. De auto werd destijds ontwikkeld met maar één doel: de beste supersportwagen ter wereld worden. Dat leverde revolutionaire ideeën op, zoals de zitpositie met de bestuurder in het midden, geflankeerd door twee bijrijders schuin daarachter.

Net als bij die F1 in 1992 heeft McLaren de supercar nu met de nieuwe 720S opnieuw willen definiëren.

Ditmaal is vooral de natuur een belangrijke inspiratiebron geweest voor het ontwerp. Bij biomimetica kijken designers naar natuurlijke processen en naar dieren en planten. Zoals de manier waarop haaien door het water bewegen, waarbij ze zuurstof uit het water halen door het water zo efficiënt mogelijk door bek en kieuwen te laten stromen. Dat zien we ook terug in de 720S, waarbij de lucht niet alleen over, maar ook door de auto stroomt. In de neus vallen de twee grote ‘ogen’ op, die slechts ten dele koplampen zijn; het zijn hoofdzakelijk koelopeningen, die vlak voor de voorwielen uitkomen om zo de remmen te koelen. Datzelfde doorstroomprincipe zien we ook toegepast voor de motorkoeling. De radiateurs zijn namelijk onzichtbaar rechtop in de portieren gemonteerd. Om die van lucht te voorzien, bevinden zich op de flanken twee lange, diepe sleuven, waar je zelfs je volledige arm in kunt verstoppen, zo groot. Toch blijven ze onzichtbaar vanaf de zijkant en wordt het ontwerp dus niet ontsierd door twee forse luchthappers. Slim gedaan. Om ook de onderkant van de radiatoren goed te koelen heeft de 720S koelsleuven in de dorpels. Wat bleef is het ‘cab forward design’, waardoor de auto snel en doelmatig oogt. In dit geval geen loze dreigementen. De som van alle aerodynamische maatregelen is dat de downforce ten opzichte van zijn voorganger met vijftig procent is toegenomen, wat zich uiteraard laat vertalen in nog meer grip.

NIEUWE SUPER SERIES

De 720S is het eerste model op het nieuwe platform voor de Super Series, wat betekent dat onderstel,

Bij de prestaties heeft de concurrentie het nakijken

remmen, elektronica en motor volledig nieuw zijn ontwikkeld. Deze laatste is nu 720 pk sterk dankzij een 4,0 liter turbomotor – dat was 3,8 liter – waarmee de sprint naar 100 slechts 2,9 seconden duurt en een top van 341 km/h mogelijk is. Ter vergelijking: de 650S kwam tot 650 pk, 333 km/h en een 0-100 sprint van 3,0 seconden. Ook de concurrentie heeft het nakijken: de Lamborghini Huracán biedt 610 pk, een top van 325 km/h en heeft 3,2 seconden nodig om de 100 km/h te halen. Bij Ferrari levert de 488 GTB 670 pk, en stokken de prestaties bij 330 km/h en 3,0 seconden. Die prestaties dankt de 720S ook aan het bescheiden gewicht van 1283 kilo. De auto is voorzien van een nieuwe koolstofvezel ‘tub’ en vleugeldeuren die veel gelijkenis vertonen met die van de legendarische F1. Het nieuwe model is 3,1 centimeter langer en maar liefst vijftien centimeter breder dan zijn voorganger, de 650S. Om het uitstappen op krappe parkeervakken te vergemak-

MCLAREN 720S MOTOR ............... 4,0 liter V8 bi-turbo VERMOGEN ....... 720 pk (527 kW) bij 7.000 tpm KOPPEL ............... 580 Nm bij 5.000 tpm ACCELERATIE .... 0-100 km/h 2,9 s TOPSNELHEID ... 341 km/h PRIJS ................... €307.700

69

McLaren 720S kelijken zwaaien de portieren wel liefst vijftien centimeter minder ver uit – dat scheelt.

Het eerste wat opvalt zodra je de auto ontgrendelt is de sfeerverlichting. Het motorruim van de 720S licht roodgloeiend op, als een voorbode op de prestaties die de nieuwe 4,0-liter biturbomotor in petto hebben. Kracht, koppel en gasrespons zijn aanzienlijk verbeterd ten opzichte van de eerste generatie Super Series. Ook het brandstofverbruik en de emissies zijn substantieel verlaagd. Zo sprint de nieuwe 720S in slechts 7,8 seconden naar 200 km/h. Fundamenteel voor het verbeterde motorkarakter zijn twee bliksemsnel opspoelende twin-scroll turbo’s met een ultralage weerstand, die de reacties op het gaspedaal merkbaar nog sneller maken. Een nieuw uitlaatsysteem zorgt voor een diepere soundtrack.

Niet alleen de V8 maar ook de standaard keramische remmen zetten nieuwe maatstaven. Vanaf 200 km/h staat de 720S in een verbijsterende 4,6 seconden volledig stil, waarbij de reminstallatie wordt bijgestaan door de ‘airbrake’. Dat komt overeen met een afstand van slechts 117 meter – zes meter minder dan de 650S en vrijwel gelijk aan de inmiddels zo goed als legendarische P1, die 116 meter haalde.

Daarvoor moeten we niet alleen de immense remmen dankbaar zijn, maar ook de speciaal voor de 720S ontwikkelde Pirelli’s P Zero Corsa.

DRIFT CONTROL

Ontwikkelingschef Haydn Baker liet al bij de eerste sneak preview doorschemeren dat de 720S zeer waarschijnlijk het breedste scala aan kwaliteiten heeft van alle McLarens tot nu toe. Het zou ook de superauto zijn die bestuurder het meest van allemaal bij het rijden betrekt. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor het nieuwe Proactive Chassis Control II, dat de auto scherp in de gaten houdt. Om de bestuurder in staat te stellen zo veilig mogelijk gebruik te maken van het vermogen, zijn twaalf extra sensoren aangebracht. Bestuurders kunnen kiezen uit de modi ‘Comfort’, ‘Sport’ en ‘Track’. Een extra modus, genaamd Variable Drift Control, geeft de bestuurder de vrijheid om gecontroleerde drifts uit te voeren.

Een indrukwekkende manier om de dynamische kwaliteiten van de supercar veilig te verkennen. Wat ook helpt in het dagelijks verkeer maar zeker ook op het circuit, is het uitmuntende zicht rondom, doordat de ruiten verder naar beneden doorlopen. Iets wat nog verder wordt verbeterd door het display op het dashboard naar beneden te laten klappen, wat automatisch gebeurt wanneer de circuitstand wordt geselecteerd. Boven op het display zijn dan alleen essentiële zaken als toerental en snelheid af te lezen.

Ook is veel aandacht besteed aan de praktische kanten van deze sportwagen. Zo is de 720S meer dan ooit ontwikkeld met dagelijkse bruikbaarheid in het achterhoofd. Denk aan 150 liter bagageruimte voor en 140 liter achter – oftewel 290 liter in totaal. En achter de middenconsole is extra ruimte ingebouwd voor kleine spullen, zoals een handtas.

NIEUWE GENERATIE

De levering van de McLaren 720S start deze zomer.

Intussen werken ze bij McLaren hard door om het merk op te stoten in de vaart der volkeren. McLaren Automotive maakt sinds 2013 al winst en investeert daarvan 25 tot dertig procent in vijftien nieuwe auto’s die het de komende zes jaar op de markt wil brengen. Voor 2019 is er bovendien een opvolger aangekondigd van de F1. Wederom een driezitter en ook nu weer stopt de bouw na 106 exemplaren. De McLaren 720S is in iedere geval een smaakmaker, ‘the car to beat’ in zijn segment. En dat belooft veel, heel veel goeds voor de nieuwe generatie McLarens die we komende tijd mogen verwachten.

De Variable Drift Control geeft de bestuurder de vrijheid om gecontroleerde drifts uit te voeren

71

Character

‘Supercars geven mij rust’ Klibansky: een naam die associaties oproept met de schatrijke Russische adel uit het tsarentijdperk. Een verre nazaat?

Integendeel. Alhoewel? Een interview met de succesvolle Nederlandse kunstenaar Joseph Klibansky, zijn uitzinnige kunst, grote succes en vooral ook grote autoliefde.

TEKST David Bakels BEELD Klibansky/Ingmar Timmer

J

geniet Joseph internationale bekendheid en is er ook erkenning door de gevestigde orde binnen de kunstwereld. Met als bekroning Klibansky’s eerste museale solotentoonstelling in de Zwolse Fundatie.

Joseph doet dit niet alleen. Er is sprake van een heuse familiefirma waarin vader, moeder, zijn broer en diens vrouw Suzanna keihard meewerken om samen met een legertje werknemers het succes van Joseph te stroomlijnen.

oseph Klibansky (32) is de zoon van een Zuid-Afrikaanse reclameannex autofotograaf en een Nederlandse visagiste die elkaar tijdens een klus in Kaapstad ontmoetten en daar trouwden. Enkele jaren later vertrok het echtpaar met hun inmiddels twee zoontjes Louis en Joseph weer naar Nederland om in het Gooi een handelsonderneming in modeartikelen te starten.

Een hecht gezin waarin alle ruimte was voor initiatieven, ontwikkeling en creativiteit. Joseph kon de benedenetage van het ouderlijk huis gebruiken – meubels aan de kant – voor het maken van zijn kunst. De gevolgen daarvan bleven niet lang uit. De ontdekking door een bezoekster die toevallig ook redactrice van een kunstgids was. De publiciteit. De tentoonstellingen, eerst in eigen huis en tuin, later serieuze vernissages en exposities elders. Dan ook de eerste verkopen; honderdjeswerk. Maar naarmate Klibansky’s bekendheid en afzet groeien, groeien ook de bedragen in de catalogus. Nu, tien jaar later,

VERBLUFT, MAAR VERHEUGD

Afslag Naarden vanaf de A1. Van veraf zien we al een witte McLaren 570S met zwart dak, zwarte velgen en signaalgroene remklauwen geparkeerd staan voor een al even spierwit hangarachtig gebouw. Er wordt opengedaan door Louis Klibansky; broer-van. Nadat we onszelf hebben voorgesteld en de reden van onze spontane komst melden, vertelt Louis dat zijn broer er even niet is, maar dat een interview hem een leuk idee lijkt. Waardoor nog geen minuut later een afspraak is gemaakt. Louis blijkt de rechterhand van Joseph, beheert diens agenda, regelt alle zaken,

75

Character

voert het woord en ziet op alle bedrijfsprocessen toe, waardoor Joseph zich op het scheppen kan concentreren.

Louis leidt ons alvast even rond door het gebouwencomplex. Overal kunstwerken. Aan de muren Josephs karakteristieke ‘mixed media’ reuzencollages, terwijl midden in sommige ruimten, en anders schijnbaar vergeten in de hoeken daarvan, bronzen beelden en plastieken staan opgesteld. Zij het tot blinkende hoogglans gepolijst of juist voorzien van een bijzondere textuur. Louis vertelt dat vrijwel alle objecten in deze Naardense studio worden gemaakt. Onder andere met behulp van een twintigtal Klibansky-werknemers dat zorgdraagt voor de eindfabricage en afwerkingen van Josephs kunstwerken.

Verbluft, maar verheugd rijden wij redactiewaarts.

BREEDTESCHEUREN

Enkele dagen later bellen wij op het afgesproken uur met de fotograaf in Naarden aan. Maar Joseph Klibansky blijkt ook nu afwezig. Hij wilde bij nader inzien de McLaren toch nog laten handwassen en uitzuigen voor de fotografie. We voelen zo langzamerhand een prettig soort spanning om deze kunstenaar – die we op internet al uitgebreid bestudeerden – eindelijk te ontmoeten. Maar dan kondigt het typische droge brullen van een McLaren-V8 toch zijn komst aan. De roldeur zoemt omhoog, de McLaren dreunt oorverdovend binnen, parkeert tussen de naar verluidt tonnen kostende en ook tonnen wegende kunstwerken. Het portier draait omhoog open, en een jongeman met zwartkroezend haar in een knotje stapt kwiek en lenig uit. Eveneens zwart is zijn kleding, waarvan vooral het skinny leren jack en de zwarte jeans met modieuze breedtescheuren opvallen. Met een uitgesproken vriendelijke en open glimlach loopt Joseph op ons af. Met dat donkere haar, het ringbaardje en de donkere wenkbrauwen boven juist helderblauwe ogen een met recht exotische verschijning. Joseph praat direct veel en gemakkelijk, is kinderlijk enthousiast over zijn McLaren en wijst ons – alsof het gaat om een exquise traktatie – op de bijzondere en door hemzelf ontworpen carbonfiber achterspoiler op de achterplecht, de speciaal gespoten zwarte plaatwerkdelen, de signaalkleurige remklauwen en de in dezelfde kleur uitgevoerde stiksels in de bekledingen. Alles door Joseph bedacht en ontworpen, het interieur door McLaren Special Operations uitgevoerd. Vervolgens praat hij naadloos door over zijn bestelde McLaren 720S die hij ruim voor de introductie al bij de fabriek in Woking mocht bekijken. Joseph vertelt ook dat hij daags na dit interview ook de Geneefse Autosalon zal bezoeken om de officiële premièreonthulling van dit nieuwe model bij te wonen. We nestelen ons al keuvelend in een der zithoeken.

Je kunstwerken staan ver van de wereld van superen hypercars die zo’n rol spelen in je leven. Hoe zit dat?

“Maak je geen zorgen: ik ben door en door autoliefhebber. Dus geen poseur of patser. Weet je: het is altijd storm in mijn kop; onrust. Vroeger, maar ook nu. Toen in mijn jeugd voor het kledingbedrijf van mijn ouders regelmatig aan huis werd geleverd, was er een leverancier die in een van die grote kartonnen dozen altijd een serieuze modelauto bijsloot. De

‘Mijn werken zijn screenshots van mijn gedachten‘

bijzonderste modellen: Jaguar E-Type, Ferrari Berlinetta, Lamborghini Diablo, Lotus Esprit, Bugatti EB 110, dat werk. Het esthetische van die auto’s, het gladde, glanzende en glooiende, alles even vloeiend en fraai, op die overzichtelijke schaal, bracht orde en rust in mijn hoofd. Een geestestoestand die aanzette tot een soort universele creativiteit. Inspiratie om te creëren. En nee: niet eens qua auto’s. Nu ik jaren later dergelijke auto’s ook werkelijk bezit is er zelfs een summum van dat gevoelseffect. De exotische supersportauto als de intieme cocon waardoor en waarbinnen ik inspiratie en concentratie vind. En de beste ideeën krijg. En trouwens ook de beste gesprekken voer.”

Rust, ordening, concentratie: zijn daarvoor alleen dergelijk extreme machinerieën met hun 600, 700 pk en topsnelheden van ver boven de 300 geschikt?

“Ja dus. Maar ook weer anders. De beauty van een super- of hypercar, de extravagantie aan binnen- en buitenkant, de materialen en zelfs de geuren; daarmee zeggen zo’n auto en zijn fabrikant in feite: ik ben het absolute summum, dit is alles wat we kunnen en weten. Het beste, kortom. Mijn fantasie en creativiteit worden daardoor voortdurend geprikkeld. Heus, dat is voor mij de essentie van het bezit van dit soort auto’s. Ik ben minder geïnteresseerd in het op toptoerentallen uitwonen van de techniek en de allerhoogste topsnelheden. En ik voel er ook niets voor om de donkere diepten van het gevaar op te zoeken. Ik rijd dan ook steevast met alle veiligheidssystemen aan. Eigenlijk ben ik achter het stuur de rust zelve…”

Toch ging het eerder dit jaar in Amsterdam mis met een Ferrari 458 Italia…

“Ik weet nog steeds niet wat er precies gebeurde. Ik was net ingestapt, de motor en banden waren nog koud, dus ik reed rustig. Bovendien regende het en was het wegdek nat en glad. Daarbij komt dat de Ferrari in koude toestand qua schakelen altijd flink klapt en trapt. Reden dus om het kalm aan te doen. Ik zat die eerste meters na te denken over het gesprek dat ik daarvoor had gevoerd, gaf na de rotonde weer wat gas bij, maar ineens was ik de Ferrari kwijt! Nee: niks ‘knopjes uit’. Ik rijd dus juist altijd met alle systemen aan. Ik remde subiet, maar het was al te laat. De Ferrari zag er door die motorloze neus overigens veel erger uit dan het werkelijk was, hoor.”

Je zou vanuit de berm al meteen een andere Ferrari besteld hebben. Rijd je deze McLaren tijdelijk?

“Wat een onzin! Ik weet niet waar dat verhaal vandaan komt, maar het zal er voor de smeuïgheid van de roddel zijn bijgesleept. Deze McLaren had ik al. En de 720S die eraan komt en waarvoor ik deze 570S inruil, was ook al besteld. Mijn eerste sportwagen was een Maserati GT, mijn tweede en derde

77

Character

auto waren Ferrari’s, naast de 458 Italia ook een California T. Toen de onderhavige 458 Italia total loss werd verklaard, heb ik een Maserati GranCabrio MC Stradale besteld. Maar dat was dus niet ‘vanuit de berm’ en geen Ferrari.”

Waarom trouwens een McLaren 720S en niet een Ferrari 488 GTB? McLaren maakt hypercars voor de prijs van een supercar. Dat is niet alleen mijn eigen mening, dat hoor ik ook van de mensen die ertoe doen en die het weten kunnen. Voor McLarens gelden superlatieven. De 720S – dat getal staat voor het aantal paardenkrachten – is het actuele toppunt van hypercar-techniek. Dus precies wat ik zoek. Ik moet overigens toegeven dat toen ik destijds voor het eerst een Ferrari 458 Italia in het echt bij een autobedrijf zag staan, er een schok door m’n hele lijf ging. Zo verschrikkelijk mooi. Ik ben op een bankje gaan zitten, heb wat te drinken gevraagd, en toen maar kijken en dromen. Er zijn mensen die me nu zeggen dat ze de Ferrari 488 GTB beter, mooier en futuristischer vinden, maar die hebben de McLaren 720S nog niet gezien.”

Heb je er nooit over nagedacht iets concreets met auto’s te doen in je kunst?

“Automotive art, het afbeelden van een auto of een autotafereel, is een kunstvorm op zichzelf. Die staat haaks op echte kunst, want doet minder een beroep op de verbeelding. Iets wat ik met mijn kunst juist wel nastreef. Dus nee, geen plannen in die richting.

Overigens heb ik destijds m’n Ferrari wel degelijk gewrapt met mijn city-impressions.”

Verwijzen die drukke stadsbeelden vol vaart en beweging misschien toch naar onze mobiliteit?

“Die city-impressions zijn de eerste werken waarmee ik doorbrak. De drukte van de moderne samenleving in de metropolen van de wereld. Niets klopt van wat je ziet op deze ‘stedenportretten’, alles is er met opzet zo ingezet, al dan niet met de computer.

Puur surrealisme, maar het verbeeldt wel heel precies mijn gevoelens over de vorm waarin de moderne mens leeft en werkt. Het is mijn ontdekkingsreis daarin. Mijn courante werken zijn veel meer thought paintings. Beter nog: screenshots van mijn gedachten.”

En dat reusachtige beeld van die astronaut die als een soort space-age Jezus van Nazareth een kruis op zijn rug meetorst? Sowieso dat kruis in veel van je nieuwste werken?

“De Klibansky van toen is niet de Klibansky van nu.

Ik maak een voortdurende ontwikkeling door. Terwijl ook de tijd en de wereld veranderen. We leven in een periode waarin de mens opnieuw de ruimte verkent, op Mars landt, en er zelfs commerciële ruimtereizen worden aangeboden. Op zoek naar nieuwe werelden. Tegelijk zijn er veel geloofsvraag-

‘McLaren maakt hypercars voor de prijs van een supercar‘

stukken. Met dit beeld stel ik de vraag: moeten we op zo’n andere planeet, in zo’n nieuwe wereld, het geloof meenemen? Geloof brengt hoop, maar ook veel ellende en oorlogen. Hoe zal de mens, een samenleving eruit zien zonder religie? Slechter? Beter? Nee, het hoeft niet allemaal gemakkelijk en mooi te zijn wat ik maak. Verbeelding, weet je wel.”

Hoe smaakt het succes?

“Te weten dat wat je maakt gewaardeerd wordt, is geweldig. Ik ontmoet door mijn werk ook de bijzonderste mensen uit alle delen van de wereld, heb de interessantste gesprekken en ik krijg daardoor alsmaar meer ideeën. Ik zie en leer ongelooflijk veel.

Dan is het werken en creëren iets wat je juist heel graag wilt. Ik doe dat dan ook overal en tussen alles door. In dit bedrijfspand zijn trouwens ruimten waar ik me langdurig kan terugtrekken. Soms ga ik ook gewoon weg. Waarheen dan ook. Nadenken.

Kijken. Schetsen. Mock-ups maken met de computer.

Signature Joseph Klibansky (1984) bezocht na de mavo de Notenboom Business School, waar hij zowel het mbo-als het hbo-programma doorliep. Vanaf 2005 werkte hij in de Amsterdamse discotheek ‘Powerzone’. In die periode ontstond de drang zijn artisticiteit te uiten. Zijn ouders moedigden Joseph daarin aan, onder meer door het ouderlijk huis ter beschikking te stellen als atelier. In 2009 werd het huidige bedrijfspand aangekocht en nog weer een jaar later ook het pand daarnaast.

Terug in de studio, dan met het team overleggen. Of en hoe datgene wat me voor ogen staat maakbaar is.

Om het vervolgens te doen. Zo te mogen leven en werken: ik zwelg erin.”

Wat zijn je ambities?

“Mijn focus is totaal gericht op de verdere ontwikkeling van mijn kunst. In artistiek opzicht, maar vanwege de belangstelling vanuit Amerika heb ik er ook mijn zinnen op gezet daar te excelleren. Louis en ik zijn al in Miami geweest en binnenkort ga ik er met mijn schoonzuster Suzanna opnieuw heen voor verdere besprekingen. Al mijn tijd en energie gaan dus naar mijn werk. Altijd bezig, weg en onderweg.

Ik heb geen vrouw en kinderen, dus dat kan nu ook.

Een uitgaanstype of kroegtijger ben ik sowieso niet.

Bier en wijn drink ik niet, al ga ik wel graag met vrienden naar een mooie cocktailbar. Bijvoorbeeld die in het Conservatorium Hotel in Amsterdam.

Heerlijke gin-tonics en caipirinhas hebben ze daar.”

79

En qua auto’s? Zullen die altijd bij je zijn? Wat is trouwens je grootste auto-ambitie?

“Auto’s zullen altijd belangrijk voor me blijven. Ik heb dat bewonderen van vormen en techniek nodig.

Ze zijn een enorme verrijking van mijn leven. Daar zit nul decadentie bij. Want ook als ik in een lege wereld zou wonen, of in een woestijn, dan zou ik nog in een hypercar rijden. Mijn grootste auto- ambitie?

De opvolger van de McLaren P1, hahaha! De werkelijke droomauto is voor mij de Pagani Huayra.

Zoals die eruitziet en is gebouwd! Hij kost tweeënhalf miljoen. Of meer. Maar dat is voor mij juist niet zinnig. Ik investeer momenteel volop in de verdere ontwikkeling van mijn kunst, en daar zijn fikse bedragen mee gemoeid. Daar doe of laat ik desnoods alles voor. Zou het bijvoorbeeld noodzakelijk zijn om mijn auto’s ervoor te moeten verkopen, dan doe ik dat meteen. Neem ik wel een Mini. Nou ja, goed, oké, dan wel een Cooper Cabrio. In John Cooper Works-versie natuurlijk.”

Gear

Sofa Jazz Denim Patchwork â‚Ź2.985 Jan Frantzen janfrantzen.nl

Have a seat!

Aan de stoelen in onze auto’s wordt de grootst mogelijke zorg besteed. Maar eenmaal thuis wilt u natuurlijk ook comfortabel zitten. Op deze bank van Jan Frantzen bijvoorbeeld, die er dankzij het gebruik van leer en denim met de jaren alleen maar mooier op wordt.

BEELD

81

Lodewijk Duijvenstein

Must Drive

>

Snelste tuinfeest ter wereld Van een ludiek idee van een stel Britse autosportgekken is het Goodwood Festival of Speed in amper 25 jaar tijd uitgegroeid tot hét grootste racefestijn ter wereld.

Goodwood-veteraan Bob van der Wolf weet wat deze bedevaartstocht voor racefans zo bijzonder maakt en deelt zijn insidertips met ons.

TEKST EN BEELD Bob van der Wolf

E

en paar keer per jaar reis ik met de auto naar Groot-Brittannië om de bekende Goodwood -evenementen te beleven.

Een Britse roadtrip heeft altijd iets bijzonders, alleen al vanwege de tussenstop die nodig is om het eiland te bereiken.

De heenreis is voor mij altijd weer een race tegen de klok om de overtocht per trein of boot te redden. Goodwood ligt nog geen 650 kilometer van Utrecht. In kilometers niet ver, maar vanwege de overtocht toch snel een dag reizen. Eenmaal aan de overkant is de tijdsdruk verdwenen en kunnen we in alle rust genieten van de omgeving en glooiende binnenwegen. Als u naar Zuid-Engeland reist, dan zijn de snelwegen een prima optie – ook ten zuiden van Londen buiten de spits. Maar het leukste is toch om, zodra Dover en Folkestone achter u liggen, de snelweg te verlaten en geheel binnendoor via Brighton te rijden. Het links rijden zit snel in het systeem, maar het blijft raadzaam je er op de vele rotondes extra bewust van te zijn. De Britse wegen zijn ‘hard’ met wat grover asfalt, waardoor u de auto wat meer hoort dan op de stille zoab-wegen in Nederland. De sfeer van het zuiden treft u met name in de kleine oude stadskernen. Sfeervolle winkelstraatjes, leuke restaurants, artistieke monumenten en gezellige pubs. Door het gunstige klimaat vindt u in deze regio ook diverse wijnhuizen. Absoluut de moeite waard om te bezoeken.

INSTANT SUCCES

In 1992 bedacht Lord March met een team van raceliefhebbers een plan om de autosport terug te halen naar Goodwood. Sinds 1966 werd er niet meer geracet op het oude circuit van Goodwood, en het was zijn droom om de sfeer van toen op het landgoed te laten herleven. Maar het roemruchte circuit was verwaarloosd en opknappen bleek op korte termijn niet haalbaar en bovendien kostbaar.

Toen herinnerde Lord March zich ineens dat zijn grootvader ooit een heuvelklim had georganiseerd

83

Must Drive

weleer en de helden uit het hedendaagse WRC tussen de bomen een show van jewelste weggeven.

De toegankelijkheid van het evenement om overal tussen te kunnen lopen en met de coureurs te kunnen praten blijft een van de charmes van dit evenement, ondanks de toegenomen populariteit. Het is dan ook een van de weinige autosportevenementen waar u zonder vip-pas met uw neus op de actie staat.

U kijkt toe hoe een monteur de imposante Bentley Blower start, de legendarische Ferrari F1 van wijlen John Surtees rijdt stapvoets voorbij, en even verderop stapt Fernando Alonso in zijn McLaren-Honda.

Je weet vaak letterlijk niet waar je kijken moet. De sterren zijn er voor het aanraken, soms letterlijk, alleen moet u soms wel wat geduld hebben: voor een handtekening van Lewis Hamilton staat het soms wel zes rijen dik.

CATWALK

op de weg naar de top van het landgoed. Om te testen of er genoeg animo zou zijn voor een autosportfestijn, werd in 1993 het eerste Festival of Speed gehouden. Sponsoren en racelegendes als John Surtees, Sir Stirling Moss en Damon Hill brachten samen met de Britse autosportclub BARC een keur aan bijzondere auto’s en bekende coureurs bijeen.

Het toen nog eendaagse evenement trok 25.000 bezoekers: een instant succes. Sindsdien is het festival een hoogtepunt op de autosportkalender met jaarlijks zo’n 200.000 bezoekers. De formule is nog steeds even aantrekkelijk als uniek: een reünie van het mooiste en meest legendarische wat de autosport heeft voortgebracht én de kans om uw helden van toen en nu in volle actie te zien.

Niet te missen en altijd – letterlijk – een hoogtepunt is het opvallende kunstwerk voor het Goodwood House, dat elk jaar door een ander automerk wordt geclaimd om een bepaald thema onder de aandacht te brengen. Vorig jaar vierde BMW er zijn eeuwfeest.

Sowieso geldt Goodwood tegenwoordig als de onofficiële British Motor Show, waar de merken uitpak-

LIVING LEGENDS

Ieder jaar is het verbazingwekkend waar de organisatie mee op de proppen komt, waarbij geen periode uit de autosport wordt overgeslagen. De eerste modellen stammen al uit 1900, toen er nog geen racecircuits waren. Zoals de grote Fiat S76 uit 1911, die zijn bijnaam ‘The Beast of Turin’ dankt aan zijn enorme 28,4 liter viercilinder met 300 pk. Maar ook de meest recente Le Mans-racers die de week ervoor nog 24 uur voluit zijn gegaan, maken hun opwachting op het landgoed. De pk’s moeten wel worden beteugeld door professionele coureurs. Vele hedendaagse sterren zoals Nico Rosberg en Jenson Button en living legends als Sir Stirling Moss en Sir Jacky Steward zijn altijd bereid naar het zuiden van Engeland af te reizen voor het leukste ‘snelheidsevenement’ van de wereld.

Het thema voor de komende editie is ‘Peaks of Performance’ – Motorsport’s Game-Changers. Dus de modellen die hun klasse voor altijd hebben veranderd met baanbrekende technologie. Ze passeren allemaal de revue: van de Grand Prix-racers uit de jaren dertig tot de extreme Groep B rallykanonnen en geblazen F1-bolides uit de jaren tachtig. Spektakel gegarandeerd.

OP DE HUID

Vier dagen lang is er overal actie op het terrein, maar het draait natuurlijk vooral om de heuvelklim waar alle bolides op volle snelheid zijn te bewonderen. Met een standard admission ticket kunt u een plekje langs de baan zoeken, maar wilt u echt goed zicht op de race-actie dan koopt u een grand-stand ticket voor een tribuneplaats.

Voor rallyliefhebbers is er een echte stage boven op de heuvel in het bos, waar de rallykanonnen van

Ze passeren allemaal de revue: van de Grand Prix-racers uit de jaren dertig, tot de extreme Groep B rallykanonnen en geblazen F1-bolides uit de jaren tachtig

ken met prachtige stands en steevast de publiciteit aangrijpen voor een spannende primeur. En zegt u nou zelf: veel spectaculairder dan een supercar op een draaiplateau is natuurlijk om al dat vermogen in actie te zien en te horen. Verwacht op de komende editie in ieder geval de nieuwe McLaren 720s en de Lexus LC 500h.

Tot slot is er nog het luchtspektakel. In de beginjaren waren een low level fly pass van een Boeing 747 of een demo van de Joint Strike Fighter vrij normaal. Door de strengere regels voor airshows zult u dat niet snel meer zien. Maar een kleurrijke demo van de Red Arrows is vast onderdeel van het programma.

Enthousiast geworden? Blok dan 29 juni tot en met 2 juli in uw agenda voor het snelste tuinfeest ter wereld. Tot ziens op Goodwood!

WHERE TO SLEEP De events op Goodwood zijn in korte tijd uitgegroeid tot grote happenings waar veel publiek op afkomt. Vooral tijdens het Festival of Speed kunnen de smalle landweggetjes de grote toestroom aan auto’s nauwelijks aan, waardoor u vroeg op het festivalterrein moet zijn en juist laat moet vertrekken om uren in de file te voorkomen. Het zal dus niet verbazen dat de accommodaties in de buurt snel vol zitten en dat hiervoor astronomische bedragen worden neergeteld. Maar er is een oplossing: kamperen.

Goodwood Campsite De organisatie biedt al een aantal jaren de weilanden om het landgoed aan om daar te overnachten op de Goodwood camping. De campsites, waar ook de meeste coureurs en hun teams slapen, zijn voorzien van eet- en opfrisgelegenheden. Daarnaast zijn er ‘electric pitches’ beschikbaar voor alles wat maar stroom nodig heeft. Kamperen betekent een stressvrij begin van uw festival.

Tourguide

Goodwood De ultieme Goodwood Experience begint met een goede voorbereiding. Overnachten is een uitdaging; veel hotels zijn al een jaar van tevoren volgeboekt. Maar dan weet u nu alvast wat u moet boeken voor volgend jaar!

Goodwood Hotel Vergeet de files en wandel vanuit uw hotelkamer zo het festivalterrein op.

Voor de complete Goodwood experience boekt

waard maakt: de Goodwood Revival. Door de vintage dresscode is het alsof u in de tijdmachine bent gestapt, naar de hoogtijdagen van de autosport op Goodwood. Verwacht zinderende wheel-to-wheel action van de meest spectaculaire raceklassen uit de fifties en sixties.

Flight Experience Omdat alleen vliegen nog leuker is dan hard rijden, zeker als dat met oud materieel is uit de Tweede Wereldoorlog, is er de Goodwood Aerodrome Flight Experience. Zelf of onder begeleiding vliegen met een Harvard Warbird of Cessna Skyhawk, met uitzicht op de glooiende heuvels van West Sussex en Hampshire. De vliegschool biedt ook de mogelijkheid om meteen voor het vliegbrevet te gaan.

Goodwood Hotel.

Goodwood Golf Als de benzinedampen zijn opgetrokken en de rust is weergekeerd, is het aangenaam tot rust komen op de twee 18-holes golfbanen van de Goodwood estate. De Downs Course en de Park Course bieden uitdaging voor elk niveau.

u natuurlijk (ruim van tevoren) een overnachting in de achtertuin van Lord March, in het Goodwood Hotel. Goedkoop is het uiteraard niet.

WHAT TO BRING Laarzen De weergoden zijn Goodwood over het algemeen goed gestemd. Het landgoed van Goodwood ligt in een gunstig gebied waardoor het in het binnenland stevig kan regenen, maar er aan de kust geen vuiltje aan de lucht is. Houdt u er wel rekening mee dat het terrein overnight kan veranderen in een modderpoel, waarbij vooral de tocht van en naar het parkeerterrein een uitdaging vormt om de stijlvolle outfit ongeschonden te houden. Neem dus zeker laarzen mee.

WHERE TO EAT Farmer, Butcher, Chef Het landgoed van Lord March heeft een eigen boerderij waar vlees, melk en kazen worden geproduceerd. U kunt ze proeven in dit nieuwe restaurant op Goodwood.

Vers van het land en volledig organisch. En, als u goed proeft, met een subtiel aroma van benzine en rubber.

WHAT ELSE TO DO Goodwood Revival Naast het Festival of Speed is er nog een ander groot motorsportevenement op het landgoed van Lord March dat een oversteek

De mannen achter het restaurant op Goodwood: butcher John, farmer Tim en chef Darron.

Vers van het land, met een subtiel aroma van benzine Restaurant Farmer, Butcher, Chef.

85

Agenda Xxx Xxx

Rally fun!

Het is pas echt zomer als u er met uw auto opuit kunt. Dit zijn de ultieme rally’s en driving experiences van dit seizoen.

RACE EXPERIENCE

29 / BUSINESS TOUR, OOST-NEDERLAND

Bleekemolens Race Planet biedt het hele jaar door diverse raceexperiences aan. Speciaal voor relaties van Louwman Exclusive bieden zij een aantal experiences aan met korting. Kijk voor meer informatie en alle mogelijkheden op LOUWMANEXCLUSIVE.COM/EXPERIENCE

Juni

Een avontuurlijke route door oost-Nederland voor ondernemers. Netwerken is nog nooit zo leuk geweest!

Aanmelden: LOUWMANEXCLUSIVE.COM/EXPERIENCE

29 / GOODWOOD FESTIVAL OF SPEED, GOODWOOD, ENGELAND

9-10 / DOMDOMDOM RALLY De zevende editie van de DomDomDom Rally start dit jaar in Doorn en gaat via etappe- en overnachtingsplaats Burgh-Haamstede de grens over. Finishlocatie is Kasteel d’Aertrycke in Torhout.

Aanmelden: LOUWMANEXCLUSIVE.COM/EXPERIENCE

14-18 / LE MANS RALLY Vanaf de start bij Lex Classics in Waalwijk rijdt u in twee dagen naar Le Mans, om daar de legendarische 24-uursrace bij te wonen. Schitterende routes in Nederland, België en Frankrijk worden gecombineerd met overnachtingen op vijfsterrencampings. Meer info en aanmelden: LOUWMANEXCLUSIVE.COM/EXPERIENCE

16 / TVR CONTINENTAL MEETING, CIRCUIT ZOLDER TVRCARCLUBHOLLAND.NL

18 / LOUWMAN EXCLUSIVE RALLY > lees verder op de rechterpagina

22-25 / PURE MCLAREN AT HOCKENHEIM Pure McLaren doet – net als in de vier voorgaande afleveringen – deze zomer verschillende iconische circuits aan. Een absoluut hoogtepunt is de Hockenheimring, waar elke van zijn 4.574 meters een uitdaging is.

Aanmelden: CARS.MCLAREN.COM/EXPERIENCES

Aanmelden:

Juli

13-16 / PURE MCLAREN, PORTIMÃO, PORTUGAL Aanmelden:

Augustus

CARS.MCLAREN.COM/EXPERIENCES

CARS.MCLAREN.COM/EXPERIENCES

26-27 / MORGAN RUN FOR THE HILLS, MALVERN, ENGELAND Hét Morgan Event is natuurlijk ‘Run for the hills’ op de Three Counties Showground in het Britse Malvern.

Honderden, nee, duizenden Morgans keren dan ‘huiswaarts’. Bent u er met uw Morgan bij? De (voor)pret begint met een speciale Louwman Exclusive kick-off borrel op 25 augustus in (de buurt van) Malvern.

Aanmelden: LOUWMANEXCLUSIVE.COM/EXPERIENCE

September

1-4 / PURE MCLAREN, SPA-FRANCHORCHAMPS CARS.MCLAREN.COM/EXPERIENCES

6-10 / GOODWOOD RALLY En óf uw klassiekerbloed sneller gaat stromen tijdens de Goodwood Revival begin september. GT Rally organiseert er een rally omheen, die op 6 september start bij Louwman Exclusive in Utrecht. Via België (Ardennen) en Frankrijk rijdt u over de mooiste achterafwegen naar Dover, waar de oversteek naar Engeland wordt gemaakt. Eindbestemming is vanzelfsprekend Goodwood, waar u vanuit het exclusieve Goodwood Paviljoen niets van al het moois mist. Meer info en aanmelden: LOUWMANEXCLUSIVE.COM/EXPERIENCE

Louwman Exclusive Rally De Louwman Exclusive Rally is dit jaar terug, en wel op zondag 18 juni. Net als in de vorige editie maken we er geen toerrit maar een serieuze rally van. Met plek voor vijftig competitieve equipes.

Louwman Exclusive is fan van toerritten. Maar soms mag het er ook wat scherper aan toegaan. In een heuse competitie bijvoorbeeld. Tijdens de Louwman Exclusive ‘Vaderdag‘ Rally op 18 juni is dat het geval.

Dan strijden maximaal vijftig competitieve equipes om de overwinning.

Vorig jaar stonden onder meer klassieke Ferrari’s en Morgans aan de start, maar ook een gloednieuwe McLaren 570 GT. En ook zagen we statige Bentleys en Rolls-Royces terug in het deelnemersveld en zelfs ronkende rallykanonnen. U wordt aangemoedigd uw mooiste bolide van stal te halen maar u bent gewaarschuwd: de route is niet alleen prachtig maar ook uitdagend.

Omdat zo veel competitie hongerig maakt, staat er een heerlijke lunch tijdens de tussenstop op het programma. De dag wordt afgesloten met de uitreiking van de unieke Louwman Exclusive Trophy en een diner.

Voor meer informatie en inschrijvingen:

26-1 / MILES OF MYSTERY Vorig jaar ging de Miles of Mystery onder meer langs de Italiaanse Amalfikust. Maar welke prachtige route nu op het programma staat? Dat blijft zoals altijd tot net voor vertrek geheim.

Update: de 2017-editie zit al vol, maar meld u alvast aan voor 2018! LOUWMANEXCLUSIVE.COM/EXPERIENCE

28-1 / PURE MCLAREN, PAUL RICARD, FRANKRIJK Aanmelden:

CARS.MCLAREN.COM/EXPERIENCES

MCLAREN EPIC DRIVE

LOUWMANEXCLUSIVE.COM/EXPERIENCE

Datum en locatie nog niet bekend.

Aanmelden: CARS.MCLAREN.COM/EXPERIENCES

87

Service Excellence

‘Wij brengen klant en monteur bij elkaar’ Maatwerk en meedenken met de klant: daar draait het om bij de service van Louwman Exclusive. Een sprekend voorbeeld is het gratis adviesuur waarin een persoonlijk onderhoudsplan wordt opgesteld.

TEKST EN BEELD

Mike Raanhuis

89

Service Excellence

L

ouwman Exclusive brengt klant en monteur letterlijk bij elkaar.

Aftersalesmanager André Bouwman legt uit: “Op basis van wat er uit het adviesuur komt, brengen wij advies uit over onderhoud.

Wij willen meer melden dan alleen: ‘Dit kunnen we doen, dit kost het en tot de volgende keer’. Er zijn klanten die 2.500 km per jaar rijden en een dure onderhoudsbeurt voor de kiezen krijgen. Tegen hen zeggen we: u kunt het onderhoud ook spreiden, dan pakken we eerst de belangrijkste zaken aan en nemen we een volgende keer de andere aandachtspunten mee. Bij auto’s die bij ons zijn gekocht is er vanzelfsprekend nooit sprake van achterstallig onderhoud en zijn alle zaken garantietechnisch gewaarborgd. Maar bij zulke lage kilometrages is groot onderhoud zonde van het geld, omdat veel onderdelen onnodig worden vervangen. Meedenken met de klant, daar draait het om. Juist doordat we zoveel kennis en kunde in huis hebben, kunnen we dat advies goed geven.” Op basis van ervaring weet Louwman Exclusive precies wat er wel en niet kan worden gespreid. Dat doen ze zowel voor klassieke als voor moderne auto’s. Er wordt dan ook veel tijd geïnvesteerd in de opleiding van de twaalf monteurs. Zij gaan een week naar de fabrikant in Engeland of Italië waar ze ervaringen en kennis uitwisselen met monteurs uit de hele wereld. Louwman Exclusive-monteurs vertellen klanten daadwerkelijk over hun auto. “Doorgaans krijgt iemand die een auto koopt geen uitleg op technisch vlak. Bij Louwman Exclusive wel. Klanten vinden het vaak enorm interessant om te horen wat monteurs over hun auto te vertellen hebben.”

ELIJK E

Sander van Druten en monteur Jeroen Stoelinga, gespecialiseerd in McLaren.

tie van inschatten. Dat lukt dan ook het beste als je de klant zelf spreekt. Hoe is diens rijstijl en hoeveel wordt er gereden? Korte lijnen maken een serviceplan heel duidelijk en concreet.”

REET

Monteur Guido Schuerman weet als geen ander hoe waardevol de adviesuren zijn. “Sinds eind jaren tachtig werk ik fulltime aan de merken Rolls-Royce en Bentley. De meeste klanten zijn behoorlijk technisch onderlegd, voor hen is het een liefhebbersauto. Dat proef je wanneer je in gesprek gaat. Het komt voor dat er klachten zijn en soms willen ze simpelweg goede tips. Maar wat klanten vooral willen is op en top onderhoud voor hun auto. Geregeld geef ik een hele grote beurt, dat is een beurt van een week waarbij ik alle remslangen en zelfs rubberen ringetjes uit remklauwen vervang. Dat is behoorlijk grondig. Klanten komen bij ons terug omdat ze weten dat het goed en compleet gebeurt. Wij hebben de knowhow, de faciliteiten en alle originele gereedschappen in huis. Het grootste compliment dat ik kan krijgen van klanten is dat ze terugkomen en naar je vragen. Je wilt voorkomen dat een klant tussen de beurten terug moet komen. Dat is een kwes-

‘Meedenken met de klant, daar draait het om’

Rolls-Royce en Bentley-monteur Guido Schuerman en serviceadviseur Sander van Druten.

L E EE

ERTR

WE

EE

E T EER

Ook Jeroen Stoelinga is monteur bij Louwman Exclusive. Zijn specialisme: McLaren. “Voor mij is dit werk een jongensdroom die werkelijkheid is geworden. Ik heb de fabriek in Woking meerdere keren bezocht voor cursussen. Inmiddels heb ik al een training gehad voor de 720S, nog voordat de auto officieel was gelanceerd. Dat is typisch McLaren. Het adviesuur vind ik bijzonder prettig. Sowieso loop ik met de klant altijd een rondje om de auto.

Het is belangrijk dat je hem erbij betrekt. Zo krijg je samen een band met de auto. Bovendien: wanneer je laat zien waarom er zoveel uur voor een bepaalde ingreep staat, dan groeit het begrip. Ik vind het heel belangrijk dat de klant inzicht krijgt in wat er met zijn auto gebeurt. Hij moet zijn grote liefde bij jou onderbrengen, het volle vertrouwen legt hij in jouw handen. Het is een hele eer om dat vertrouwen te krijgen. Daarom zijn goede gesprekken op persoonlijk en technisch niveau heel prettig. Ik vind het ook leuk om de klant iets bij te brengen. Ze weten dat hun auto hard kan, maar hóe dan, en waardoor remt hij zo krachtig? Die kennis meegeven vind ik gewoon gaaf.”

T

Sander van Druten is serviceadviseur en het directe aanspreekpunt van de klant. Ook hij weet als geen ander hoe waardevol het is om advies op maat te geven. “Geen mens, geen auto en geen omstandigheid is hetzelfde, het gaat daadwerkelijk om maatwerk.

Er is één gemene deler: onze klanten zijn allemaal liefhebbers. Als ik mee kan lopen met de klant, dan doe ik dat graag. Ik stuur bovendien vaak foto’s toe van wat we aantreffen. Dan ziet de klant meteen waar je het over hebt. Onder het chassisnummer leggen we een hele onderhoudshistorie vast met deze foto’s. Samen met de monteur bespreken we wat er van het grootste belang is en op basis daarvan maakt de klant zelf een keuze. Vanmorgen nog vertelde ik een Bentley-klant dat de wielophanging gescheurde rubbers heeft. Je kunt alleen die rubbers vervangen, maar je kunt ook de hele draagarm aanpakken. Daar zit namelijk een kogel in en die slijt ook. Zo voorkom je dat er bij de komende APK alsnog een draagarm vervangen moet worden. Dat versta ik onder meedenken. Klanten komen hier vanwege de mensen die hier werken. De persoonlijke benadering kenmerkt ons.”

Gear

Snelheidsmeters Hoe het kan, we weten het niet, maar autorijden wordt nóg plezieriger met een knap horloge om de pols. En dan het liefst eentje met roots in de racewereld.

BEELD

Van boven naar beneden: Tag Heuer Carrera Chrono Automatic met stalen kast en lederen band (€3.650) Rolex Cellini Date met witgouden kast en lederen crocoband (€16.450) Chopard Mille Miglia Power Reserve limited edition met rode wijzerplaat (€6.110) IWC Pilot Top Gun Automatic met grijze wijzerplaat en armygreen band (€12.000) Omega Speedmaster Racing Blue met rubberen band (€3.900). gassan.com

Lodewijk Duijvenstein

91

Autobiography

‘Dit is mijn pensioen’ Aan de collectie van twintig unieke klassiekers zie je niet af dat Henk de Vries III (59) aanvankelijk helemaal niets met auto’s had. Dat veranderde voorgoed met de aanschaf van een Maserati 3500 GTI Sebring.

Daarna was het hek van de dam.

TEKST

Han Thoma BEELD Ingmar Timmer

A

ls kind en ook later had hij niks met auto’s. “Mijn eerste échte auto was een Citroën Visa 14 TRS, dus de snelle versie van de Visa. Toen kwam er een BX GTI. En daarna heb ik een Daimler Double Six Coupé gekocht.

Dat ding was altijd stuk, maar in plaats van ’m weg te doen, kocht ik er nog een auto bij, een Alfa Giulia.

Daar werd mijn vrouw helemaal verliefd op. Vooral omdat ze het bij stoplichtsprintjes altijd won van die jochies met hun Golf GTI’tjes. Ik merkte dat ze als vanzelfsprekend goed met achterwielaandrijving overweg kon – in managementtermen noemen ze dat ook wel onbewust bekwaam! Ze ging namelijk met gas de bocht door. We hebben uiteindelijk een aantal van die Alfa’s gehad, de laatste was een Bertone 1750. Die heb ik in 2003 ingeruild voor een Jaguar XJS Convertible – die ik overigens nog steeds heb.”

DE COLLECTIE

“Sinds die Jaguar ben ik aan het verzamelen geslagen. Een deel van mijn collectie is pensioen, die heb ik als belegging. Ik heb niks met banken. De bedragen voor mijn pensioenopbouw spaarde ik op, en daar kocht ik af en toe een mooie auto van.

Niet te mooi, geen concoursstaat, rijden moeten ze.

Dat is gelijk ook de grote uitdaging, én de natuurlijke limiet aan het aantal auto’s dat ik kan hebben.

Anders moet ik mensen gaan inhuren om ermee te gaan rijden. Selectiecriteria zijn in de eerste plaats dat ik het leuk moet vinden, ten tweede dat ze hun geld waard moet blijven. Daarom kies ik vooral kleine series. En het zijn overwegend sportieve auto’s.”

MASERATI 3500 GTI SEBRING (1963)

“Met deze auto begon het verzamelen eigenlijk voor mij. Wat deze Maserati bijzonder maakt is de mechanische brandstofinjectie, die was van het Britse Lucas, die ze niet voor niks de Prince of Darkness noemden, want daar was altijd wat mee. Het is een zes in lijn, met dubbele bougies. Het is van oorsprong een racemotor. Koud is er zoveel speling dat hij zichzelf niet goed smeert. Maak je te veel korte ritjes, dan gaat hij dus gewoon kapot. Eenmaal warm kun je hem tot wel negenduizend toeren opentrekken; dan denk je dat alles stukgaat, maar dat vindt-ie dus heel lekker.”

CITROËN SM (1971)

“Een van de eerste auto’s die ik kocht was in 2006

deze SM. Daarvan heb ik de motor helemaal laten doen. Dat is leuk: alleen al aan zo’n motorrevisie kun je meer uitgeven dan aan een hele auto, het kostte namelijk 22.000 euro. Maar dan is-ie ook structureel goed, en dat is hij van oorsprong niet.

Er zitten bijvoorbeeld klepjes van magnesium in, die met natrium gevuld zijn om verbranding tegen te gaan – maar na twintig jaar is dat verdampt. Dus dan moet je speciale kleppen laten maken van honderd euro per stuk. Van die dingen.”

LANCIA FLAMINIA SUPERSPORT (1965)

“Hier zijn er 150 van. Ik denk dat dit de mooiste ter wereld is. De lak is een verhaal apart. Ik heb ’m gekocht in België maar hij komt uit Portugal. Toen ze de carrosserie begonnen te restaureren bleken er vier lagen rood op te zitten. Rood verkleurt natuurlijk snel, dus bij iedere lakbeurt hebben ze het verkleurde rood aangehouden, waardoor de auto steeds lichter werd. Uiteindelijk heb ik in Italië de producent van de originele lak gevonden, waar wij toevallig ook met Feadship zaken mee deden. Ik heb het laten aanbrengen en daarna laten polijsten, wat bij die oude lakken nog moet. Het resultaat is verbluffend. Hij heeft die hele bolle glans.”

ASTON MARTIN DBS (1968)

“Een hele bijzondere: deze auto heeft het serienummer van een DBS zescilinder maar er zit een V8 in.

Deze auto is ooit door Aston Martin gebruikt als mule voor de V8-versie die pas in 1970 kwam. Dit is nummer 2 uit de productie, nummer 1 staat in het museum. Een monster. Bij mij werkt ie inmiddels goed, maar deze heeft nóg ergere mechanische injectie dan die Maserati. Van Bosch. Zo beroerd dat ze maar weer zijn teruggegaan naar carburateurs.

Maar die motorruimte: dat is echt een machinekamer. Daar word je als scheepsbouwer wel blij van.”

FERRARI 330GT 2+2 (1966)

“Uit de tijd dat Ferrari nog louter V12’s maakte. De typeaanduiding staat voor de inhoud van een cilinder, dus dit is een vier liter. Ik heb ook een 250 GTE dus er moet nog een 365 bij om de GT-serie compleet te hebben. Hij rijdt verrassend makkelijk en licht.

Soms ga ik ermee naar onze werf in Friesland, als het nodig is om weer eens een lang stuk te rijden.”

LAMBORGHINI ISLERO (1969)

“Zo licht en vriendelijk als de 330 rijdt, zo zwaar en degelijk rijdt deze. Lamborghini maakte niet voor

Henk de Vries III met twee Italiaanse schoonheden met compleet verschillende karakters: de Lamborghini Islero en Ferrari 330GT 2+2.

niks ook tractoren! Ook weer een kleine serie, er zijn er 125 van gemaakt. Niemand kent deze auto, dat maakt hem zo leuk. Ik heb ‘m laten wrappen, hij was van oorsprong zwart en dat maakt hem nog specialer. Een vriend van me reed er laatst een stukje mee, die vond hem juist stoer en solide, vond de 330GT daarna zelfs een beetje saai.”

ASTON MARTIN RAPIDE (2010)

“Mijn daily driver. Ik heb ook nog een Jaguar XJ diesel, een ‘nieuwe occasion’, die bevalt goed, dus ik wilde er aanvankelijk weer een kopen. Toen ik deze tegenkwam. Ik was er altijd al een beetje verliefd op.

Het is een echte Aston Martin, maar de achterbank maakt ‘m superfunctioneel. Je kunt hier echt met vier volwassenen in. Hij rijdt ongelofelijk goed.”

Signature Henk de Vries III is sinds 2003 CEO van Koninklijke De Vries Scheepsbouw en directeur van Feadship, wereldwijd een van de meest toonaangevende superjachtwerven.

De Vries III, die in 1987 in dienst trad bij het bedrijf, behoort tot de vierde generatie uit een familie met een rijke scheepsbouwtraditie. Die is terug te voeren tot de Amsterdammer Hendrik Sijbrand de Vries, die aanvankelijk als houtzaagmolenaar begon, maar later met zijn gezin naar Aalsmeer trok, waar de huidige werf nog steeds is gevestigd. Een van de spraakmakendste projecten van de werf is de Venus, het hightech jacht dat Applegrondlegger wijlen Steve Jobs liet bouwen.

93

Webshop

Snoepwinkel In onze showroom vindt u natuurlijk al heel veel moois, maar in onze webshop doen we dat nog eens dunnetjes over.

U NION JACK Stoer en comfortabel motorsportjack met Bentley-wings op borst en rug en de Britse vlag op de mouw. De jas is wind en waterdicht. €171 (S t/m XXL)

L A ADRUIMTE In dit leuke Lamborghinikoffertje past heel veel speelgoed of kleding voor onderweg. Deze razendsnelle trolley past bovendien in het bagagecompartiment in het vliegtuig. €75

STR ALEND Een compacte zaklamp is nooit weg. Zeker niet als het er een van Morgan is. In rood, blauw of zwart. €22

l o u w m a nexclusive.com/shop VA N D O N A L D N A A R D U C K Het werk‘Make Duckburg great again’ van kunsternaar Michiel Folkers is natuurlijk een vette knipoog naar de verkiezingsslogan van de Amerikaanse president Donald Trump. Deze kleurrijke afbeelding van 120 bij 120 cm van een fiere Dagobert Duck fleurt elk interieur op. €1.650

ZO M ER S Een fijn T-shirt om aan te trekken in uw vrije tijd, dit exemplaar met ronde nek.

De subtiele drietand op het borstzakje verraadt de Maserati-liefhebber in u.

In verschillende kleuren en maten (m/v). €50

SNEL SHIRT Sportief poloshirt van stevig piqué katoen, met subtiel het logo van McLaren. Verkrijgbaar in zwart, wit, rood en oranje. €75 (XS-XXL)

Verder shoppen? Bekijk het complete aanbod van lifestyle-producten en accessoires op louwmanexclusive.com/shop Of kom langs in onze showroom aan de Proostwetering 53 in Utrecht (geopend: maandag t/m vrijdag van 08.00-18.00 uur, zaterdag van 10.00-17.00 uur)

95

Invited

Terugblik: Capital Cars & Classics 2017 Op 18 en 19 maart gaf Louwman Exclusive acte de présence op de tweede editie van de Capital Cars & Classics in Amsterdamse Kromhouthal. Het nam een uiterst fijne dwarsdoorsnede van haar brede aanbod mee.

BEELD

Ansho Bijlmakers

C

apital Cars & Classics is met zijn twee edities in 2016 en 2017 nog een jong evenement, maar wel een die zijn vaste plaats op de internationale beurskalender gaat veroveren. De nieuwe klassieke autobeurs van Nederland heeft op termijn giganten als Techno Classica en Retromobile in het vizier. Capital Cars & Classics mixt het klassiekeraanbod overigens met de nodige eigentijdse modellen – voornamelijk supercars – en wil ook de plek zijn waar liefhebbers van vintage horloges, kleding en buitenlandse autoreizen zich thuisvoelen.

RALLY

Hoe het evenement zich ontwikkelt, blijkt wel uit de bezoekersaantallen.

Tijdens de 2017-editie werden ruim twintig procent meer entreekaartjes verkocht dan het jaar ervoor. Ook startte Capital Cars & Classics voor het eerst met een rally, waarbij de deelnemers op vrijdag vanaf Gassan Diamonds in het hartje van Amsterdam, via het Groene Hart naar de Kromhouthal in Amsterdam-Noord reden. Het gezelschap mocht vervolgens op de preview-avond de beursvloer op voor een diner van sterrenchef Ron Blaauw tussen de bolides.

BREED AANBOD

Louwman Exclusive was zeer goed vertegenwoordigd in de industriële Kromhouthal. Onder meer de McLaren 570S, 650S Spider en 650S Spider Can-Am trokken veel bekijks op de stand – er werden zelfs zaken gedaan – naast de magnifieke Lamborghini 400 GT 2+2 uit 1967 (lees verder op pagina 58). Louwman Exclusive toonde in de voormalige scheepsmotorenfabriek verder een zwarte Morgan Plus 4, een Lamborghini Diablo VT Roadster, de Ferrari’s F430 Scuderia en 458 Italia en een rode Bentley Contintental GT. Een zilvergrijze Maserati Ghibli, Bentley Bentayga en een Rolls-Royce Wraith two-tone sloten de rij.

KOM LANGS!

Heeft u Capital Cars & Classics 2017 gemist? Kom dan langs in onze showroom aan de A2 in Utrecht voor al het getoonde moois en nog veel meer. Of kijk op louwmanexclusive.com voor het actuele aanbod.

Gear

Un caffè perfetto, per favore Men neme een voorverwarmd kopje, 30 ml water van 95°C en 7 gram kwaliteitskoffie van Buscaglione. Laat de espressomachine het werk doen: bij een druk van 9 bar wordt het water in 20 tot 30 seconden door de koffie gestuwd. Voor een onweerstaanbaar shot espresso met een mooie, dikke crèmelaag hoeft u echt niet naar Italië.

BEELD

Lodewijk Duijvenstein

Espressomachine Kees van der Westen - Mirage (prijs op aanvraag). Espressokopjes (set van zes, €35) en cappuccinokopjes (set van zes, €40) Buscaglione buscaglione.nl

97

Column

Frans

H Mijn eerste kennismaking met een McLaren voerde door het achterland van Louwman Exclusive

et zal in 1974 geweest zijn dat ik voor het eerst van McLaren hoorde. Nog maar net in het kielzog van mijn ouders beland in een saai plaatsje over de Belgische grens onder Eindhoven, raakte ik bevriend met Frans.

En Frans was nogal van de Formule 1, destijds gedomineerd door Tyrrell’s met vier voorwieltjes, zwartgouden John Player Special-bolides en meneren die Fittipaldi, Scheckter en Lauda heetten. Frans’ passie voor autosport werkte aanstekelijk, waardoor ik bewust meemaakte dat Fittipaldi in een McLaren wereldkampioen werd. Wij vonden dat terecht, want de Braziliaan reed in al onze wijsheid héél goed, al had-ie rare tandjes. Frans besloot daarop zich ook de rijstijl van Fittipaldi toe te eigenen. Jarenlang ondervond ik dat aan den lijve, als hij mij op weg naar school vrolijk zwaaiend met 110 km/h op z’n Japanse brommert voorbij stoof, terwijl ik, platliggend en met wind mee, de teller van mijn Tomos nét boven de 50 uit zag komen.

Maar goed, ik dwaal af, McLaren dus. Met mijn vertrek uit het Belgische plaatsje verflauwde zowel de vriendschap met Frans als mijn passie voor de Formule 1.

Het zou járen duren voordat de naam McLaren weer in mijn leven opdook. Ergens in de jaren negentig zat ik erbij toen de Nederlander Ben Pon en de Amerikaanse talkshow-host Jay Leno elkaar spraken in een hospitality-tent langs de Laguna Seca Speedway in Californië. Pon nodigde Leno uit om naar zijn naburige Lodge te komen, omdat hij nog een instructieboekje had liggen van de McLaren F1 die hij eerder aan Leno had verkocht. Ik vond dat een allemachtig interessante conversatie en permitteerde mij zelfs een vraag aan Jay Leno: ‘Hoe bevalt de McLaren?’ Leno bekende dat hij de bijkans 400 km/h snelle driezitter doodeng vond. ‘Veel te snel’. Bij mijn weten heeft hij het instructieboekje nooit meer opgehaald.

Het zou tot 2012 duren voor ik zelf in een McLaren reed: de MP4-12C, grondlegger van de huidige modelseries. Een laf ritje door het achterland van Louwman Exclusive, met Kockengen als zinderend hoogtepunt. Serieuzer werd het recenter, met een gifgroene 650S Spider in de omgeving van Bordeaux.

En om deze laatste pakweg zes jaar gaat het, beste lezer. Want McLaren mag dan een gezegende en lange racehistorie hebben die begon bij grondlegger Bruce McLaren (1937-1970), als fabrikant van supercars is er sprake van een pijlsnelle carrière. Welbeschouwd deed McLaren in een paar jaar tijd hetzelfde als waar de andere merken in het segment generaties voor nodig hadden. Met als jongste proeven van bekwaamheid de P1 en, binnenkort, de 720S. Auto’s waar die twee pubers in dat saaie, Belgische dorpje niet van durfden te dromen. Pikant is overigens wel dat Frans inmiddels een minstens even indrukwekkende carrière heeft gemaakt bij een Banque in mediterraan gebied. Misschien rijdt hij tegenwoordig ook wel McLaren.

Ik wil het niet weten.

Carlo Brantsen (1959) is hoofdredacteur van CARROS Magazine en ‘de Auto’ (KNAC), heeft een wekelijkse autorubriek bij AVROTROS en is met regelmaat als expert te gast in radioen tv-programma’s.