INTERIEUR
KUNST
REIZEN
LIFESTYLE
TRENDS
SHOPPING
03 MRT 2015 | PRIJS € 6,95 RESIDENCE.NL
ZEN DESIGN
INCLUSIEF HET MOOISTE HUIZENAANBOD
OOG VOOR DETAIL VERLEIDELIJKE STOFFEN RUST EN BALANS
WIJZE LESSEN
Hoe creëer je verstilde interieurs? VAN LONDEN TOT VENETIË
Internationale kunst en familieverhalen op
TEFAF MAASTRICHT
in de stijl van
JAPAN
INSPIRATIE UIT HET LAND VAN DE RIJZENDE ZON
NEWS
Residence spot de nieuwste collecties en ontwerpen
Oost meetsWest
Samenstelling BAUKJE BEETSMA Tekst SIMONE LAUTENBACH, JACKIE OOMEN
Van kersenbloesem tot bamboe; het Britse verf- en behangmerk Little Greene liet zich voor de collectie Oriental Wallpaper inspireren door Japanse kimono’s en hun traditionele dessins. Het leidde tot zeven verschillende behangpatronen met botanische motieven, gestileerde landschappen en zelfs een Japanse waaier. Zoals we van Little Greene gewend zijn, blijven ze wel bij hun authentieke Engelse kleuren. Behang Camellia uit de collectie Oriental Wallpaper, ₏ 93 per rol. littlegreene.eu
MRT 2015 | RESIDENCE 1
© Thomas Krappitz
Bouwpakket De Japanse modeontwerper Yohji Yamamoto presenteerde zijn lente/zomer-collectie 2014 vorig jaar op houten kledingrekken van de Duitse designer Torsten Neeland. Het rek, genaamd Urban Nomad, is gemaakt van massief esdoornhout en kan zonder schroeven worden opgebouwd en gedemonteerd. Voor de samenwerking trok Neeland de stoute schoenen aan en benaderde Yamamoto zelf: ‘Ik draag graag zijn kleding en belde op een dag zijn kantoor in Parijs met een voorstel voor dit project.’ Vanaf € 1700. torstenneeland.com
© Heiko Prigge
Foto: Hiroshi Iwasaki © Miyake Design Studio 2012
Handwerk
Tijdloos design, dat is het streven van het Japanse Kaikado. Het merk bestaat al sinds 1875, maar gaat zeker met z’n tijd mee. Neem de nieuwe Object Collection, een aanvulling op Kaikado’s iconische theebussen Chazutsu. Alle producten, waaronder een theepot en dienbladen, worden handgemaakt van materialen die met het ouder worden alleen maar mooier worden, zoals koper. Prijzen vanaf € 572. kaikado.jp
Schaduwspel Afgelopen jaar won-ie in Milaan de prestigieuze Compasso d’Oro ADI: de opvouwbare lamp In-ei, Japans voor ‘schaduw’. Het ontwerp is van het Italiaanse merk Artemide in samenwerking met de Japanse modeontwerper Issey Miyake. De inspiratiebron laat zich raden: de Japanse vouwkunst. Prijs op aanvraag. in-ei.artemide.com © Miro Zagnoli
2 RESIDENCE | MRT 2015
Over de familie Van der Ven De familie Van der Ven kent een groot aantal succesvolle ondernemingen in kunst en antiek. Floris en Nynke van der Ven leiden het voormalige bedrijf van hun oom Clemens van der Ven: Vanderven Oriental Art in Den Bosch. Noëlle Viguurs-van Gelder heeft samen met haar zus Fleur Damman-van Gelder de leiding over Van Gelder Indian Jewellery, hun nichtje Saskia is hun vaste toeverlaat. Hun moeder Bernadette richtte het bedrijf op en werkt momenteel aan een uitgebreid naslagwerk over traditionele Indiase juwelen. Jean-Paul Engelen koos ervoor zich te specialiseren in hedendaagse naoorlogse kunst. Hij werkt als director public art bij de Qatar Museums Authority. Zijn zus Desiree Laurenceau-Engelen is schilderes en eigenares van Tulip Deco in Parijs. Hun nicht Hélène van der Ven tot slot is zelfstandig art consultant en eigenaresse van Hélène van der Ven Fine Art Consultancy in Laren.
Boven: Jean-Paul Engelen en Bernadette van Gelder-van der Ven.
De schildering op rol is een voorouderportret uit de tweede helft van de negentiende eeuw. Het blauw-witte porselein stamt uit de Kangxi-tijd, een favoriete periode van Floris van der Ven.
maar ook hedendaagse werken voor particulieren en commerciële instanties aan te kopen en te verkopen. Om over Jean-Paul Engelen maar niet te spreken. Terwijl de Van der Vens en de Van Gelders de Nederlandse bodem – nog niet – definitief hebben verlaten, slaat deze specialist in hedendaagse naoorlogse kunst zijn vleugels uit naar Qatar. Niet de minste bestemming als de liefde voor kunst en commercie je met de paplepel is ingegoten. Want dit Arabische emiraat zet zich op de kaart met baanbrekende culturele programma’s. Jean-Paul is er director public art van de Qatar Museums Authority en daarmee verantwoordelijk voor alle kunst in de publieke ruimten van het emiraat. Jean-Pauls zusje Désirée Laurenceau-Engelen vestigde zich als kunstschilder in Genève en Parijs en schildert wereldwijd trompe-l’oeils voor internationale klanten als de koninklijke familie van SaoediArabië en de beroemde patisserie Ladurée, terwijl Saskia van der Ven, zusje van Floris, al sinds de jaren negentig betrokken is bij Van Gelder en de laatste tien jaar structureel deel van het team uitmaakt tijdens de nationale en internationele beurzen. ‘Samenwerken met je familie is heerlijk en maakt dat je topprestaties levert op de vierkante meter’, lacht Saskia.
GEEN GEDOE Overal ter wereld zoeken de familieleden elkaar automatisch op. Floris van der Ven: ‘Als we in Londen of Amerika zijn, checken we altijd even of er familie in de buurt is.’ Noëlle van Gelder: ‘We zijn geen concurrenten. We gunnen elkaar succes.’ Hélène van der Ven benadrukt: ‘Toch werken we in een delicate wereld, waarin het belangrijk is om zorgvuldig met informatie en met elkaar om te gaan. Dat is een basisvoorwaarde.’ Kritisch zijn de familieleden zeker. Noëlle: ‘Misschien nog wel kritischer naar elkaar, dan ten opzichte van mensen buiten de familie. Daardoor ontstaat groei.’ Ontstaat er toch wrijving, dan geldt het adagium: ‘geen gedoe, afkussen en weer verder’, legt Noëlle uit. ‘Daar bracht onze grootmoeder iedereen mee groot.’ Ook de vierde generatie – nu nog kinderen – krijgt de familiewaarden mee. De Van der Vens en Van Gelders vatten het treffend samen: ‘Kwaliteit herkennen en genieten van mooie dingen.’ Zij vinden dat hun kinderen zelf keuzes mogen maken. Bernadette van Gelder-van der Ven: ‘Die vrijheid kregen wij ook. We zullen ze nooit in de richting van een overname duwen.’ Waar de kinderen ook terechtkomen, de liefde voor kwaliteit en fascinatie voor schoonheid en het ontwikkelen van smaak zal geen generatie overslaan.
Drietal uit de derde generatie: neef Floris van der Ven met zijn nichtjes Noëlle Viguurs-van der Ven (links) en Hélène van der Ven in de werkkamer van Floris. Op zijn bureau staat een spekstenen Chinese figuur. Het is Venetiaans. Het schilderij is van Klaas Gubbels, de vissen zijn aardewerken Chinese dakfiguren, het paard is van terracotta. Het stamt uit de Tang-dynastie.
FAMILY AFFAIR familie van der ven
MRT 2015 | RESIDENCE 105
INTERIOR DESIGNER
san ming
San Ming, met zijn onafscheidelijke sigaret, op een zelfontworpen stoel, nu nog een prototype. Twee keer per jaar verandert hij zijn interieur compleet. Zo bedekte hij de houten vloer onlangs met tapijttegels in een blokpatroon. Rechterpagina: Op de bijzettafel de Spaanse uitgave van Harper’s Bazaar, een van San Mings favoriete bladen. Het witte object is een eigen creatie.
1 RESIDENCE | MRT 2015
INTERIOR DESIGNER san ming
MRT 2015 | RESIDENCE 8
INTERIEUR puur natuur
De zitkamer, met banken van Vladimir Kagan, chaise longue PK24 van Poul Kjaerholm, en vloerkleed en salontafels van Jean-Louis Deniot. Het kunstwerk aan de muur is van Bharti Kher, de fifties kroon-luchter van Oswald Haerdtl. Rechterpagina: Wandplank van Charlotte Perriand aan de met leisteen beklede muur, met erop een sculptuur van Xavier Veilhan. De kapstok Hang it all van Vitra is een ontwerp uit 1953 van Charles en Ray Eames. De Kangaroo stoel is van Pierre Jeanneret voor Chandigarh. 1 RESIDENCE | MRT 2015
ÉÉN MET de NATUUR
De Parijse interior designer Jean-Louis Deniot weet elke keer weer de unieke eigenschappen van een woning en de locatie te benadrukken. Dit nieuwbouwhuis op Corsica kreeg hetzelfde ruige karakter als het eiland. Fotografie STEPHEN JULLIARD/TRIPOD AGENCY Tekst IAN PHILLIPS Vertaling JACKIE OOMEN
‘IK WIL VAN DE WERELD EEN FIJNERE EN MINDER CYNISCHE PLEK MAKEN’
INTERIEUR fantasierijk
Zithoek in de woonkamer, met twee fauteuils die zijn bekleed met een bloemenstof van Lelièvre. Erboven een ludieke kroonluchter van pomponnen. Linkerpagina: In een van de salons hangt een oriëntaalse sfeer, als ‘de meegebrachte herinneringen van een Franse aristocraat die begin twintigste eeuw voor het eerst naar Shanghai reist’, aldus David Carter. Het raampaneel is naar achttiende-eeuws Chinees voorbeeld gemaakt, het schilderij van John Brakewell Baldwin is uit 1915.
MRT 2015 | RESIDENCE 4
INSPIRATIE
japan
‘Alle ingrediënten voor de traditionele theeceremonie zijn aanwezig. En oogstrelend’
MRT 2015 | RESIDENCE 6
OP REIS
japan
6 5
HOTELS In het altijd hectische Tokyo wil je je na een dag vol indrukken terugtrekken op een plek die voelt als thuis en waar voor je wordt gezorgd. Dan is er geen betere plek te bedenken dan het Tokyo Station Hotel in het hart van de stad. Het gebouw valt op door zijn klassieke bouwstijl en interieur. thetokyostationhotel.jp In Kyoto, de vroegere hoofdstad van Japan, bevindt zich Hotel Anteroom (4). Het gebouw is in tweeën opgedeeld; in het ene deel verblijven toeristen en in het andere deel zijn appartementen gebouwd, waarin bewoners van de stad vertoeven. De twee werelden treffen elkaar in de bar of de galerie, waar culturele evenementen worden georganiseerd. hotel-anteroom.com Liefhebber van natuurschoon en actief ingesteld? Breng dan een bezoek aan Niseko, in de omgeving van Mount Yotei en Mount Annupuri. Een goede uitvalsbasis voor wintersportfanaten of wandelaars is designhotel Kimamaya (5) met slechts negen kamers. Eye-catcher is het restaurant met twee volledig glazen muren. kimamaya.com
4
7 NATUUR Bij een bezoek aan Japan zijn er een aantal plaatsen die je gezien moet hebben. Zoals Shinjuku Gyoen: een van Tokyo’s grootste en meest populaire parken (6). Ook wel bekend als ‘het Central Park van Tokyo’. De uitgestrekte gazons, kronkelende wandelpaden en prachtige kersenbloesem zorgen voor een goede plek om te ontsnappen uit het drukke centrum van Tokyo. Kyoto heeft een rijke geschiedenis. Het meest iconische restant van het keizerlijke verleden van de stad is de Zenboeddhistische tempel Kinkaku-ji. Dit karakteristieke gebouw diende in die tijd als woonhuis van de gepensioneerde Shõgun, een Japanse opperbevelhebber. Matsumoto Castle, gebouwd van 1592 tot 1614, is een van de best bewaarde en originele kastelen van Japan. Het is een zogenoemde Hirajiro, een kasteel gebouwd op hellingen in plaats van een heuvel of berg. In het voorjaar is het kasteel nog betoverender met honderden bloeiende kersenbloesembomen (7).
4 RESIDENCE | MRT 2015
JAPAN
OP REIS japan
land vol tegenstellingen
Illustratie EDITH BUENEN Samenstelling en tekst CHARLOTTE BALDER, BAUKJE BEETSMA, SIMONE LAUTENBACH, JACKIE OOMEN
Mystiek, cultuur en tradities gaan er hand in hand met innovatief design en futurisme. Residence kan niet wachten om oostwaarts te reizen en selecteerde alvast de highlights in Japan op het gebied van kunst en cultuur, design, natuur, culinair en hotels.
MRT 2015 | RESIDENCE 1
Y
AYOI
KUSAMA De psychedelische wereld van The Polkadot Princess
Al een leven lang verbeeldt Yayoi Kusama de oneindigheid van het universum in haar werk: vrolijk en speels van vorm, maar met een bloedserieuze boodschap. Fotografie COURTESY OF YAYOI KUSAMA Tekst LILIAN POLDERMAN
D
e paparazzi gaven haar de bijnaam The Polkadot Princess tijdens haar hoogtijdagen in de sixties in New York. Zeer toepasselijk, want de stip beheerst al decennia lang het werk van de Japanse kunstenares Yayoi Kusama. Soms dansend door een lege ruimte zoals in haar Infinity Rooms, of in patronen op een andere favoriet uit haar beeldentaal: de knolvorm van de pompoen. Niet dat Yayoi Kusama een one trick pony is die alleen maar raad weet met stippen. De inmiddels 85-jarige kunstenares met de opvallende rode pruik mag zich met recht een van de grandes dames van de Japanse kunst noemen. Ze was een leidende figuur in de avant-garde in New York gedurende de sixties en zowel een voorloper van de pop-art als van het minimalisme. Niet alleen werd ze bewonderd door artistieke grootheden als Andy Warhol, ze wist hem ook naar de kroon te steken als het ging om het trekken van media-aandacht – niet in de laatste plaats doordat ze haar kunstinstallaties bevolkte met veel naakt en een wirwar van fallussymbolen. Ook de afgelopen jaren staat de oude stippenprinses in haar rolstoel weer volop in de belangstelling. Volgend op een overzichtstentoonstelling in
het Londense Tate Modern hield ze met haar werk een wereldtour langs alle continenten. Kusama ging bovendien een samenwerking aan met modemerk Louis Vuitton. En dus regende het stippen op de tassen en in de etalages van het luxe merk. Marc Jacobs, Vuittons creative director (en zelf een groot kunstverzamelaar) bejubelde de tomeloze energie en de obsessieve wijze waarmee ze in haar schilderijen en installaties haar oneindige universum creëert. En waarom toch weer al die stippen? In een interview met de BBC legt Kusama uit: ‘De wereld is een stip. De zon, de maan en de sterren, ze bestaan allemaal uit stippen. Wij zelf zijn een stip.’
OVER DE GRENS Yayoi Kusama werd op 22 maart 1929 in Matsumoto, Nagano in een middenklasse gezin geboren. Haar ouders hadden een groothandel in onder meer zaailingen. Al op jonge leeftijd was haar uitbundige creativiteit zichtbaar en ze ging dan ook in 1948 een opleiding volgen in de uiterst stricte Japanse schilderstijl Nihonga in Kyoto. Al gauw voelde ze zich te beperkt door de rigide regels die de kunstvorm beheersten en raakte ze meer en meer geïntrigeerd door de avant-gardistische
LEERMEESTER yayoi kusama
Met de klok mee, van linksboven: Dots Obsession (2014), Yayoi Kusama in haar studio in New York in 1963, Infinity Mirrored Room - The Souls of Millions of Lightyears Away (2013), Dots Obsession (2009), Love Is Calling (2013). Linkerpagina: Yayoi Kusama.
kunstzinnige ontwikkelingen over de grens. Na een verblijf in Frankrijk arriveerde Kusama in 1957 in de Verenigde Staten, eerst in Seattle en vervolgens op de plek waar het allemaal gebeurde: New York. In de jaren die volgden, was ze enorm productief. Ze maakte al snel gigantische schilderwerken, de zogeheten Net Paintings, golvende netten die staan voor oneindigheid – een telkens terugkerend thema. Deze netten zouden zijn voortgekomen uit hallucinaties die ze als kind al had over netten die de wereld waarin ze leefde overnamen.
THERAPIE Ook beweerde ze vanuit haar kindertijd door het losbandige leven van haar vader een angst te hebben ontwikkeld voor seks. Als ‘therapie’ vulde Kusama daarom ruimtes en meubels met naakte lichamen (bedekt met stippen) en fallussymbolen die als tentakels alle kanten op leken te groeien. Ook organiseerde ze publieke orgies (boordevol stippen). Hoewel ze zegt een seksloos leven te hebben gehad, wist ze hoe ze seks moest exploiteren voor aandacht. Zo schreef ze tijdens één van de door haar georganiseerde happenings een open brief aan
president Richard Nixon waarin ze hem ‘wilde seks’ beloofde in ruil voor het staken van de oorlog. Haar fauteuils bedekt met fallussymbolen, noemde ze zelf graag ‘penis chairs’. ‘Kijk,’ merkte een kunstcriticus op, ‘als ze die stoelen “banana chairs” had genoemd, had niemand er interesse in getoond.’ Begin jaren zeventig trok een overwerkte Kusama zich terug in Japan. Ze werd opgenomen in een psychiatrische inrichting. En vanuit de open psychiatrische inrichting waar ze nu woont, verricht ze al weer 37 jaar haar werk in een om de hoek gelegen studio. De kleine Japanse met het strenge gezicht onder haar felrode pruik, steevast gekleed in felgekleurde kleding, vult nog immer met groot fanatisme vanuit haar rolstoel doeken met de symbolentaal die haar van jongs af aan lijkt te drijven. En nog altijd is haar gebruik van psychedelische kleuren overweldigend, net zoals haar repeterende vormentaal hypnotiserend werkt. In het Rotterdamse Museum Boijmans Van Beuningen is een permanente installatie van Yayoi Kusama te bewonderen (zie ook de rubriek Agenda Update).
MRT 2015 | RESIDENCE 2
CAROLIEN VAN DER
HEIJDEN
Altijd onderweg Van een mooie steen wordt Carolien van der Heijden gelukkig. ‘Als kind had ik altijd een steen in mijn jaszak. Nog steeds trouwens.’ Haar beelden stralen zowel zachtheid als kracht uit. Fotografie DENNIS A-TJAK (sculpturen), MARCEL KRIJGER (portret) Tekst ELLEN LEIJSER
Wie is Carolien van der Heijden?
Carolien van der Heijden (58) woont en werkt in Grootschermer. Ze maakt beelden van diverse soorten steen, zoals albast, serpentijn en marmer, en van brons. Ze is autodidact en heeft veel workshops bij beeldhouwers gevolgd. Haar beelden zijn te zien en te koop bij Wolterinck Store in Laren. Onlangs verscheen het fraai vormgegeven boek The other side of me over haar werk. topolino.nl
‘Compassion’, brons. Rechterpagina: ‘Freedom’, 44.300 gram serpentijn.
RESIDENCE ART artist impression
MRT 2015 | RESIDENCE 2