Percorsi in Ceramica 35 POL-ESP

in ceramica

Poste Italiane Spa, n. 35 Giugno 2017 Spedizione in abbonamento Postale - 70%, DCB Modena

MAGAZYN GRAFIKA I PROJEKTY REVISTA DE SIGNOS E IMĂ GENES

Sapphire

Daniel Libeskind

CASALGRANDE PADANA Pave your way

in ceramica

Poste Italiane Spa, n. 34 dicembre 2016 Spedizione in abbonamento Postale - 70%, DCB Modena

rivista di segni e immagini magazine of graphics and designs

Sapphire Daniel Libeskind

CASALGRANDE PADANA Pave your way

CASALGRANDE PADANA Pave your way

Percorsi in ceramica magazyn grafika i projekty revista de signos e imágenes kierownik projektu director responsable Mauro Manfredini projekt i koordynacja graficzna proyecto y coordinación gráfica Cristina Menotti, Fabio Berrettini koordynacja wydawnicza coordinación editorial Nadia Giullari, Livio Salvadori, Alfredo Zappa redakcja tekstów redacción de textos Livio Salvadori, Alfredo Zappa druk impresión Bieffe SpA - Recanati Mc www.graficabieffe.it podatek został opłacony tasa pagada

na okładce en portada Sapphire, Daniel Libeskind

spis treści 06 14 15 16

Sapphire

Mieszkanie w kamieniu szlachetnym Daniel Libeskind opowiada o Sapphire Daniel Libeskind Ceramika i architektura

18 Ceramiczny projekt 23 Płyty Fractile 27 Sapphire i Bios Self-Cleaning Ceramics®

PRODUKTY

48 Nowe propozycje

News

52 Creative Centre w Mediolanie Nowy cykl spotkań poświęconych ceramice, kinu i architekturze 54 Muuuz Awards 2017 - Earth wśród gwiazd

Casalgrande Padana Via Statale 467, n. 73 42013 Casalgrande (Reggio Emilia) Tel. +39 0522 9901 En conformidad con el decreto legislativo italiano n.º 196/2003, le informamos de que nuestra Sociedad trata sus datos electrónicamente y los utiliza para enviarle información comercial y promociones.

Por tanto, nuestra Sociedad podrá ejercer los derechos estipulados en el art. 13 de dicha ley, entre ellos los derechos de cancelación, actualización, rectificación e integración.

Autorización del Tribunal de Reggio Emilia n.º 982 del 21 de diciembre de 1998.

sumario 30 34 35 36

Sapphire Vivir en una piedra preciosa Daniel Libeskind habla sobre Sapphire Daniel Libeskind Cerámica y arquitectura

38 El proyecto cerámico 39 Las placas Fractile 45 Sapphire y Bios Self-Cleaning Ceramics®

producir

50 Nuevas propuestas Standard FSC określa zasady śledzenia papieru pochodzącego z lasów zarządzanych zgodnie z precyzyjnie określonymi parametrami środowiskowymi, społecznymi i ekonomicznymi. Rygorystyczny system kontroli przewiduje etykietowanie zadrukowanego produktu, uzyskanego z papieru FSC. El estándar FSC define la trazabilidad del papel procedente de bosques gestionados correctamente conforme a precisos parámetros medioambientales, sociales y económicos. El riguroso sistema de control comporta el etiquetado del producto impreso realizado con papel FSC.

News

53 Creative Centre Milán - Nuevo ciclo de encuentros sobre cerámica, cine y arquitectura 55 Premios Muuuz 2017 - Earth entre las estrellas

Sapphire w Berlinie

El Sapphire de Berlín

„Niebo nad Berlinem” to tytuł wizjonerskiego filmu Wima Wendersa, w którym roi się od aniołów. Ale od jakiegoś czasu pod berlińskim niebem błyszczy coś o wiele bardziej ziemskiego, choć równie wizjonerskiego.

Mowa o nowym kompleksie mieszkalnym Sapphire zaprojektowanym przez pracownię architektoniczną Daniela Libeskinda, który dzieli swój kreatywny zapał i pasje pomiędzy muzykę, poezję i architekturę. Budynek, który jest tego elokwentnym dowodem na poziomie ekspresyjnym, jednocześnie stanowi wyzwanie pod względem budowlanym i technologicznym, do czego przyzwyczaił nas już Libeskind, potwierdzając wartość i ścisły związek łączący architekturę z budownictwem.

Charakterystyczna, oryginalna konstrukcja, niezwykle rozłożone elementy bryły oraz wnętrza o wyszukanej jakości przenoszącej mieszkanie w nowy wymiar są otoczone powłoką stanowiącą wyzwanie w wyzwaniu.

Powłoka ta została wykonana z płyt z bioaktywnej i samoczyszczącej kamionki porcelanowej Bios Self-Cleaning Antibacterial® o trójwymiarowej powierzchni, należących do serii Fractile (zaprojektowanej przez samego Libeskinda) i produkowanych wyłącznie przez Casalgrande Padana.

Składa się ona z ponad 3600 elementów ceramicznych, z których przeszło 3100 zostało przyciętych na wymiar tak, aby dopasować się co do milimetra do złożonych kształtów geometrycznych powłoki, zamocowanej na wentylowanej fasadzie o wysokiej efektywności energetycznej, opracowanej przez Padana Engineering, dział Casalgrande Padana w całości poświęcony realizacji tego rodzaju prac.

Opisywany na tych stronach kompleks Sapphire stanowi więc obiekt jedyny w swoim rodzaju, najwyższy wyraz kultury projektowania i kultury produkcji, objawiający się w idealnym połączeniu poetyki formy i potrzeb funkcjonalnych, innowacji technologicznej i ogólnej jakości.

Niniejszy numer „Percorsi in Ceramica” nie kończy się jednak na szczegółowej prezentacji Sapphire – na jego stronach znaleźć można bowiem szereg użytecznych informacji i wiadomości związanych z różnymi przedsięwzięciami kulturalnymi i produkcyjnymi firmy Casalgrande Padana, jak również wzmiankę o ważnej nagrodzie przyznanej kolekcji Earth by Pininfarina.

Przede wszystkim w numerze przedstawiono bogaty program inicjatyw skierowanych do świata projektowania, organizowanych w Creative Centre w Mediolanie. Przewidziane spotkania, realizowane we współpracy z Casabella Formazione, dzielą się na dwa cykle: jeden poświęcony ważnym pracowniom architektonicznym, które przedstawią swoje wybrane najnowsze prace, a drugi, zatytułowany „Kino i architektura”, stanowiący przegląd filmów długo- i krótkometrażowych.

W części zamykającej magazyn pokazano ostatnie nowości zaprezentowane przez Casalgrande Padana podczas ubiegłej edycji targów Cersaie, m.in. kolekcje Marmoker, Pietre di Paragone, Beton i Resina.

El cielo sobre Berlín es el nombre que recibe la visionaria película de Wim Wenders protagonizada por ángeles.

Pero desde hace algún tiempo, bajo el cielo de Berlín brilla algo más terrenal aunque igualmente visionario.

Nos referimos al nuevo complejo residencial Sapphire realizado por el estudio de Daniel Libeskind, diseñador cuyas aficiones e impulsos creativos alternan entre la música, la poesía y la arquitectura. El edificio es buena prueba de ello a nivel expresivo pero, al mismo tiempo, tal y como nos tiene acostumbrados Libeskind, representa también un desafío en términos constructivos y tecnológicos, reafirmando los valores y la estrecha relación que unen arquitectura y construcción.

La originalidad icónica de la obra, el insólito despliegue de los volúmenes y la estudiada calidad de los espacios internos en apoyo de un nuevo concepto habitacional de vivienda, se presentan envueltos por un revestimiento que representa un desafío dentro del desafío. Una piel de placas de gres porcelánico bioactivo y autolimpiante Bios Self-Cleaning Antibacterial® con superficies tridimensionales, pertenecientes a la serie Fractile (diseñada por el mismo Libeskind) y fabricadas en exclusiva por Casalgrande Padana. Más de 3600 elementos cerámicos, de los cuales más de 3100 fueron cortados a medida para adaptarse al milímetro a la compleja geometría del revestimiento, que se sustenta en un sistema de fachada ventilada de alta eficiencia energética desarrollado por Padana Engineering, la división de Casalgrande Padana enteramente dedicada al desarrollo de estas intervenciones.

Sapphire, como decíamos en estas páginas, representa por tanto una obra única en la que cultura de proyecto y cultura de producción se expresan en todo su esplendor a través de la relación entre la poética de la forma y las exigencias funcionales, la innovación tecnológica y la calidad global.

Pero este número de Percorsi in Ceramica no termina con la presentación detallada del Sapphire. Entre sus páginas no faltan novedades e informaciones útiles relacionadas con las distintas actividades culturales y productivas de Casalgrande Padana, además de la noticia sobre un importante premio que ha recibido la línea Earth

by Pininfarina.

En primer lugar, anunciamos el completo calendario de iniciativas centradas en el mundo del diseño que formarán parte del programa del Creative Centre de Milán. En colaboración con Casabella Formazione, se han organizado dos ciclos de encuentros: uno dedicado a importantes estudios de arquitectura, que presentarán algunos de sus trabajos más recientes; y otro en el que se proyectarán películas y cortometrajes reunidos bajo el título «Cine y arquitectura».

La revista se completa con la presentación de las últimas novedades expuestas por Casalgrande Padana en la última edición de Cersaie, entre las cuales se encuentran las colecciones Marmoker, Pietre di Paragone, Beton y Resina.

CASALGRANDE PADANA

(3

sapphire

4) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(5

Berlin – Kompleks mieszkalny Sapphire

Mieszkanie w kamieniu szlachetnym W samym sercu historycznej niemieckiej metropolii spektakularna architektura sygnowana przez Daniela Libeskinda staje się jednym z nowych punktów odniesienia w miejskim krajobrazie. Jej złożona bryła pokryta płytami ceramicznymi nawiązuje do szafiru, którego nazwa wywodzi się z greckiego „sappheiros” (niebieski) i hebrajskiego „sappir” (najpiękniejszy).

Wśród szablonowych fasad Chausseestrasse nowy kompleks mieszkalny Sapphire stanowi czystą licencję poetycką. Nieprzypadkowo Daniel Libeskind zalicza go do form sztuki i stwierdza: „Architektura nie jest jedynie prozą świata. Jest również jego poezją”. Daniel Libeskind, człowiek o bogatej i złożonej tożsamości, trudnej do jednoznacznego określenia, dzielący swoje zainteresowania i zaangażowanie między różne dyscypliny (muzykę, malarstwo, rysunek, rzeźbę, architekturę), wraca z nowym przedsięwzięciem do Niemiec, kraju, który przyczynił się do wysławienia go na całym świecie za pośrednictwem tak charakterystycznych projektów jak Muzeum Żydowskie w Berlinie, rozbudowa Muzeum Historii Wojskowości w Dreźnie czy wielofunkcyjny kompleks Kö-Bogen w Düsseldorfie, nie zapominając o zaplanowaniu i zorganizowaniu w maju ubiegłego roku wydarzenia muzycznego „One day in life”, w ramach którego w ciągu 24 godzin w miejscach o wartości architektonicznej i historycznych zakątkach Frankfurtu odbyło się ponad 75 koncertów angażujących 200 muzyków. W przypadku projektu Sapphire Libeskind musiał zmierzyć się z tematem architektury mieszkalnej. Oczywiście nie pierwszy raz. W Mediolanie na przykład stworzył on już złożony kompleks w ramach projektu „City Life” (patrz „Percorsi in

Fasada zachodnia Fachada oeste

6) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(7

City Life

ceramica 28”). Ale tym razem jest to jego pierwszy budynek mieszkalny w Berlinie. Projekt, do którego architekt podszedł z wielkim zaangażowaniem, dając wyraz architekturze, która została określona jako: „Nadzwyczajna i rzadka niczym klejnot”. Budynek wznosi się na rogu ulic Chausseestrasse i Schwartzkopffstrasse i zajmuje część kompleksu budynków, w których kiedyś działała huta stali Wulffersche, przed jej odebraniem prawowitym żydowskim właścicielom w okresie nazizmu. Jego dynamika i oryginalna architektura czyni go głównym punktem odniesienia w miejskim krajobrazie.

Znajdujemy się w dzielnicy Mitte (co w języku niemieckim oznacza „centrum”), czyli w samym sercu berlińskiej metropolii. Miejsce to, poddane radykalnej metamorfozie po upadku muru, jest dziś jedną z najbardziej interesujących i tętniących życiem kulturalnym części miasta. To dzielnica pełna ludzi i kreatywności, z licznymi restauracjami, barami i lokalami nocnymi, siedzibami instytucji rządowych, prestiżowymi muzeami, modnymi butikami oraz, oczywiście, słynną aleją Unter den Linden, którą wieńczy Brama Brandenburska. W tej przestrzeni między przeszłością i przyszłością powstał nieskończenie zmienny i niemożliwy do zdefiniowania wymiar miasta.

Fasada północna Fachada norte

Typowy plan kondygnacj Plano planta tipo

8) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(9

Fasada wschodnia od strony dziedzińca Fachada lado este

Fachada ático

Sapphire, w dosłownym tłumaczeniu „szafir”, jest wielokondygnacyjnym budynkiem charakteryzującym się szczególnie złożoną bryłą, wyzwoloną od współrzędnych kartezjańskich i wektorów prostopadłych do środka ciężkości, do czego przyzwyczaił nas już Libeskind. Twardy fasetowany kamień, który niczym szafir wyłania się z metamorficznych skał. Sam kolor pokrycia ceramicznego elewacji przywołuje na myśl typową niebieską barwę, jaką korund nadaje tym kamieniom szlachetnym. Poza kreatywnym rozmachem i metaforycznością przedsięwzięcie to charakteryzuje się również precyzyjnymi i racjonalnymi celami projektowymi, dzięki którym możliwe było pomyślne zaspokojenie potrzeby zmieszczenia na parceli o ograniczonych wymiarach kompleksu obejmującego ponad siedemdziesiąt jednostek mieszkalnych z pomieszczeniami charakteryzującymi się wysoką oryginalnością i jakością architektoniczną. Osiągnięcie tego rezultatu wymagało umiejętnego opracowania niezwykłych osi wizualnych i perspektywicznych, wprowadzenia niesymetrycznych elementów, wyeliminowania kątów prostych, wypracowania odpowiedniej wysokości sufitów, stworzenia pasaży wychodzących na wewnętrzny dziedziniec,

Sapphire Kompleks mieszkalny Miejsce Berlin, Mitte Zamawiający Chausseestrasse 43 Entwicklungs GmbH Projekt architektoniczny Architekt Daniel Libeskind AG (Zurych) ze Studiem Libeskind Nadzór Wenzel + Wenzel Główny wykonawca PORR Konstrukcje i instalacje PORR Wymiary 10 000 m2 powierzchni brutto 73 mieszkania o powierzchni od 38 do 113 m2 6 mieszkań na poddaszu o powierzchni od 91 do 273 m2

Plan drugiego piętra Plano segunda planta ático

10) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(11

zastosowania licznych loggii, tarasów i balkonów. Istotnym elementem projektu jest wykorzystanie naturalnego światła jako uniwersalnego narzędzia projektowania, przez zastosowanie dużych narożnych okien i pochyłych ścian, dzięki którym światło obficie wpada do wnętrz, dając wrażenie przewiewności i przestronności. Dynamiczny układ wertykalny budynku Sapphire obejmuje szereg synergicznych funkcji, takich jak: podziemny garaż na 32 pojazdy z przechowalnią rowerów; szereg sklepów detalicznych na parterze; eleganckie foyer z sufitem wysokim na ponad 7 metrów i portiernią; wspólny dziedziniec wewnętrzny, wyposażony w ławki i system oświetlenia opracowany przez Studio Libeskind; w pełni zaopatrzona siłownia; szereg oryginalnych apartamentów o różnym metrażu na piętrach od pierwszego do piątego; sześć apartamentów na poddaszu o metrażu od 90 do 273 m2; taras z panoramicznym widokiem na miasto z ogólnodostępnymi terenami zielonymi i miejscami do zabaw.

Wszystkie pomieszczenia, zarówno prywatne, jak i ogólnodostępne, niosą w sobie charakterystyczny ślad Studia Libeskind i zostały zaprojektowane ze szczególną dbałością nie tylko o ich właściwe rozmieszczenie, ale także komfort i efektywność energetyczną, izolację akustyczną, wyeliminowanie barier architektonicznych oraz, co równie ważne, wybór odpowiednich materiałów i rodzajów wykończenia – począwszy od specjalnie zaprojektowanych zabudowanych lub wolno stojących kuchni po łazienki z niestandardowym wzornictwem oświetleniowym i pokryciami z płyt z kamionki porcelanowej sygnowanych przez samego Libeskinda i wyprodukowanych przez Casalgrande Padana (tych samych, które powlekają niezwykłą zewnętrzną elewację budynku); od ogrzewania podłogowego po wbudowaną klimatyzację; od wysokiej jakości parkietu z litego drewna po wyszukane połączenie wygładzonych gipsem ścian z surowym betonem sufitów, które nadaje pomieszczeniom szczególny charakter. Lecz tym, co wyróżnia się ponad wszystkimi wspomnianymi aspektami, jest dystynktywna i niepowtarzalna powłoka budynku Sapphire, której zaskakujące i złożone kształty geometryczne są całkowicie okryte fasadą wentylowaną wyłożoną płytami z kamionki porcelanowej z trójwymiarowym deseniem Fractile Bios Self-Cleaning, zaprojektowanymi przez Daniela Libeskinda i wyprodukowanymi na wyłączność przez Casalgrande Padana. Ta niesamowita i niezwykle wymagająca pod względem wykonania okładzina elewacyjna (opisana obszernie na niniejszych stronach) stanowi decydujący element wpływający na wyjątkowość kompleksu Sapphire będącego najwyższym wyrazem kultury projektowania i kultury produkcji, objawiającym się w idealnym połączeniu poetyki formy i potrzeb funkcjonalnych, innowacji technologicznej i ogólnej jakości.

12) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(13

Daniel Libeskind

City Life

szereg innowacyjnych właściwości ekologicznych uwalniających tlen, co zapewnia z kolei efekt samooczyszczania. Postanowiłem użyć płytek, ponieważ były one doskonałym materiałem umożliwiającym stworzenie elewacji o fakturze łuski, a innowacyjne i trwałe właściwości wpisywały się w wartości reprezentowane przez firmę Vanke oraz światową wystawę Expo.

Poza dbaniem o aspekty formalne przykłada Pan także dużą wagę do innowacji. Jaki wpływ ma znajomość technologii na Pana proces twórczy?

D.L. - Na początku trzeba mieć dobry pomysł i oczywiście technologię, która pozwoli rozwinąć i opracować ten pomysł. Technologia jest więc niezbędną częścią procesu projektowania. p.c. -

Daniel Libeskind opowiada o Sapphire Percorsi in Ceramica - Kilka

lat temu rozpoczął Pan współpracę z firmą Casalgrande Padana przy projekcie Fractile. Interesującym aspektem Pańskiego podejścia jest oryginalny sposób analizowania nie tylko wizerunku płytek ceramicznych, ale także zastosowania i symbolicznej wartości powłok architektonicznych.

Doskonałymi tego przykładami są budynek Sapphire, pawilon koncernu Vanke zaprezentowany podczas targów Expo 2015 czy obiekt The Crown. Czy mógłby Pan opowiedzieć nam więcej o tym aspekcie swoich dociekań?

Daniel Libeskind - Moim zdaniem architekci powinni nieustannie dokładać starań, aby wykazywać się kreatywnością i otwartością w odniesieniu do wykorzystywanych materiałów. Przykładowo pawilon firmy Vanke był konstrukcją tymczasową, która pozwoliła nam na eksperymentowanie i opracowanie szeregu nowych możliwości projektowych. U samego źródła architektury leży eksperymentowanie i innowacyjność; w tym przypadku każdy aspekt pawilonu zgłębia połączenie tych dwóch dążeń, począwszy od kształtu bryły, po zastosowane materiały oraz technologię wykonania. Płytki są solidne i wytrzymałe, cechuje je

Często otrzymuje Pan propozycje zaprojektowania budynków zlokalizowanych na otwartym terenie, ale tworzył Pan również projekty obiektów usytuowanych w pobliżu istniejącej architektury lub pozostających z nią w kontakcie, w tym nawet w sąsiedztwie ważnych budowli historycznych. W takich przypadkach zawsze używa Pan stosownego, nowoczesnego języka.

Sapphire jest tego doskonałym przykładem. Co zainspirowało Pana do stworzenia tego obiektu?

D.L. - Nazwałem ten budynek Sapphire, ponieważ pasuje do miasta i jego mieszkańców. Szafir [sapphire] to coś więcej niż tylko ładna bryła.

To więcej niż tylko powierzchnia, tu liczy się całość: światło przepływające przez szafir i jego miękkość. Ale szafir jest także twardy, mocny, odważny, wytrzymały pod względem fizycznym.

Taki jest też Berlin i jego mieszkańcy.

Tak więc szafir jest klejnotem twardym, ale cennym. A kiedy się go przetnie, dostrzega się jego piękno. Odkrywa się wtedy, że jest w nim coś więcej: w p.c. -

14) Percorsi in ceramica 35

odbijającym się świetle i przejrzystości, płynności, nieprzezroczystości i sposobach, w jakie światło zmienia ten twór natury w element ludzkiej rzeczywistości. Mogę powiedzieć, że prawie dokładnie tak samo wyglądał proces projektowania tego budynku.

Proces zaczyna się od bardzo ogólnie zarysowanej lokalizacji, która z biegiem czasu zmienia się w bliżej określoną i precyzyjną, aż wreszcie staje się bardzo indywidualna dla wszystkich jej użytkowników.

Obiekt Sapphire umożliwia ponowne nawiązanie udanych dotychczas relacji Daniela Libeskinda z Berlinem – pierwszym miastem, które miało zaszczyt objawić Pana talent. Jakie są Pańskie odczucia w odniesieniu do tego przedsięwzięcia?

D.L. - Budynek Sapphire nawiązuje do nowych możliwości, jakie niesie za sobą mieszkalnictwo na rozwijającym się obszarze miejskim oraz sposobu, w jaki przekłada się to na codzienne życie. Każdy projekt ma wyjątkową misję, jakość, a także historię leżącą u źródła opracowywanych przeze mnie projektów architektonicznych. Te projekty są dla mnie doświadczeniami odrębnymi, a zarazem w równym stopniu wyjątkowymi w mieście, które odegrało znaczącą rolę w przebiegu mojej kariery. p.c. -

Jaki dialog z miastem chciał Pan nawiązać, tworząc tak charakterystyczne dzieło?

D.L. - Budynek musi pasować do struktury miasta pod względem wysokości, wymiarów i lokalizacji, ale musi także zachować indywidualność.

Ludzie różnią się od siebie. Każda osoba ma własną osobowość, a ten budynek wnosi swoją własną osobowość do swojej narożnej lokalizacji. Dookoła stoi wiele innych budynków i kilka obiektów bardzo dużych, anonimowych instytucji.

Jednak ja chciałem stworzyć coś unikalnego, artystycznego, dającego p.c. -

przyjemność: obiekt, który da komuś powód do uśmiechu o poranku, w drodze powrotnej z pracy, podczas spotkań z przyjaciółmi lub po prostu gdy ktoś mija go na ulicy, a nie ma na tyle szczęścia, by samemu zamieszkiwać w tym budynku, jednak uważa go za ciekawą i pełną światła budowlę. Dla mnie budynek nie jest tylko dwuwymiarowym zespołem elewacji. Budynek ma trzy wymiary, w tym dach i wszystkie inne elementy.

Aspekty mieszkaniowe nie stanowią najlepiej zbadanych aspektów opracowanych przez Pana kreacji, choć obiekt Sapphire nie był pierwszym budynkiem mieszkalnym zaprojektowanym przez Pańską pracownię. Kolejnym doskonałym przykładem jest ogromny kompleks City Life wybudowany w Mediolanie.

Jakie wartości i treści powstają na gruncie Pańskich dociekań w tej dziedzinie?

D.L. - W Mediolanie powstaje nowy styl życia, zatem pojawia się zarazem konieczność połączenia pracy i nowych możliwości mieszkalnictwa w sposób zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska naturalnego. Jest to strategia, dzięki której w efekcie przekształceń miasto może stać się miejscem przystępnym do mieszkania, oddając jednocześnie hołd swej tysiącletniej historii. Mam p.c. -

Vanke Pavillion

tutaj również na myśli zaprojektowany przeze mnie indywidualny budynek mieszkalny w stanie Connecticut, znany pod nazwą 18.36.54, w którym symboliczne znaczenie ma nie tylko jego konstrukcja czy kształt bryły, ale także wielowymiarowe tworzenie wyjątkowego środowiska. Jest to pierwszy, i jak dotąd jedyny, mały, prywatny dom zaprojektowany dla jednej osoby bądź rodziny, prawdziwie sięgający głębi nowych doświadczeń w zakresie mieszkalnictwa i architektury. Niejednokrotnie zapominamy, że istotą architektury tak naprawdę jest sposób życia i jego komfort. To właśnie te aspekty zaprezentowane zostały w dużej skali w postaci mediolańskiego kompleksu City Life, począwszy od sposobu rozmieszczenia budynków wokół centralnie zaaranżowanych terenów zielonych, skończywszy na jakości zastosowanych materiałów.

Zarówno w ramach projektu City Life w Mediolanie, jak i w zakresie projektu Sapphire w Berlinie w dużym stopniu wykorzystał Pan powierzchnie ceramiczne. Jakie istotne aspekty charakteryzują Pana relację z firmą Casalgrande Padana?

D.L. - Współpraca z firmą Casalgrande Padana to zawsze ogromny zaszczyt.

Są to nie tylko mistrzowie włoskiego rzemiosła, ale także branżowi wizjonerzy. p.c. -

The Crown

CASALGRANDE PADANA

(15

Urodził się w 1946 r. w Łodzi, w Polsce, w wieku 13 lat przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych i w 1965 r. uzyskał amerykańskie obywatelstwo.

Studiował muzykę w Izraelu i Nowym Jorku, szybko zyskując uznanie jako solista. Porzucił muzykę dla studiów architektonicznych, które ukończył w 1970 r. w nowojorskiej szkole Cooper Union for the Advancement of Science and Art. Będący dziś jedną z głównych postaci na światowej scenie architektury i urbanistyki, skupił na sobie uwagę międzynarodowej krytyki projektem Muzeum Żydowskiego w Berlinie.

Oryginalny, wyróżniający go sposób projektowania, będący wynikiem osobistego zaangażowania w wiele różnych dziedzin, od filozofii po sztukę, od literatury po muzykę, znajduje odzwierciedlenie w jego twórczości, która obejmuje rozmaite gałęzie architektury, od planowania przestrzennego (jego autorstwa jest np. główny projekt One World Trade Center w Nowym Jorku) do budynków o różnym stopniu złożoności, takich jak muzea, centra kongresowe, uniwersytety czy kompleksy mieszkalne. Pracował on również przy realizacji scenografii do spektakli operowych, organizował wydarzenia muzyczne i do dziś prowadzi wykłady z zakresu wzornictwa przemysłowego.

Spośród jego najbardziej znanych projektó, poza wspomnianym już Muzeum Żydowskim, warto zwrócić uwagę na rozbudowę Denver Art Museum, Royal Ontario Museum w Toronto, Muzeum Historii Wojskowości w Dreźnie, w Niemczech, Grand Canal Theatre w Dublinie, w Irlandii.

Z projektów zrealizowanych we Włoszech z wykorzystaniem materiałów ceramicznych Casalgrande Padana nie można nie wymienić kompleksu mieszkalnego „Residenze City Life” w Mediolanie, pawilonu Vanke na Expo 2015 oraz „The Crown”, architektonicznego punktu orientacyjnego wznoszącego się wśród wiejskich terenów okolic Reggio Emilia, stanowiącego jeden z kluczowych etapów na drodze wspólnego poszukiwania innowacyjnych form i rozwiązań technologicznych, która od kilku lat łączy Libeskinda i Casalgrande Padana.

Ceramika i architektura

Pytamy Jochena Kleina, który zarządzał projektem Sapphire, jak wyglądała jego realizacja. Jochen współpracuje z Danielem Libeskindem od 2000 r., najpierw w biurze w Berlinie, później jako kierownik – dyrektor techniczny Studia Libeskind w szwajcarskim Zurychu. W Szwajcarii Klein zarządzał zespołami projektowymi pracującymi nad Muzeum Historii Wojskowości w Dreźnie, otwartym

Jochen Klein

16) Percorsi in ceramica 35

w 2011 roku, centrum handlowo-rozrywkowym Westside w Bern-Brunnen, otwartym w 2008 roku, oraz projektem Akademii Muzeum Żydowskiego w Berlinie, otwartym w 2012 roku. Klein odebrał dyplom architekta berlińskiej politechniki w 1996 roku, a w 1998 r. otrzymał tytuł magistra w dziedzinie zaawansowanych projektów architektonicznych w nowojorskim Instytucie Pratt.

Percorsi in Ceramica - Jakie

cechy wyróżniają projekt Sapphire?

Jochen Klein - Wdrożyliśmy wiele inteligentnych rozwiązań technologicznych w samym budynku. Jednak patrząc na budynek, dostrzega się płytki ceramiczne, które zaprojektowałem we współpracy z jedną z najstarszych włoskich firm, Casalgrande. Są to przyjazne środowisku płytki, jakich nigdy wcześniej nie produkowano.

Pozwala to zrównoważyć emisję dwutlenku węgla z budynku. To tak jakby zasadzić drzewa na dachu budynku, lub zasadzić je w samym jego wnętrzu. Jednak nie tylko mechanizm samooczyszczania nowego materiału czyni ten budynek wyjątkowym – ważna jest także jego zdolność do produkcji tlenu, poprzez przekształcanie dwutlenku węgla w

tlen. Stworzone przez nas płytki są także bardzo wytrzymałe. Różnią się od płytek starego typu. Nie można ich nawet zarysować kluczem; te płytki są bardziej wytrzymałe od metalu, a równocześnie są rozświetlone i miękkie w dotyku. Nie jest to zwykły, zimny materiał wyprodukowany w fabryce. p.c. - Co

wpłynęło na podjęcie decyzji o wyprodukowaniu powłoki architektonicznej z płytek ceramicznych w ramach tego projektu?

J.K. - Materiał ten ma wiele różnych zalet. Jest silny, wytrzymały i wygląda pięknie w różnych warunkach pogodowych i przy różnym oświetleniu. Ale dba on także o środowisko naturalne. Równocześnie materiał ten przynosi także korzyści ludziom, ponieważ nie przebywają

CASALGRANDE PADANA

(17

oni w sąsiedztwie zwykłego budynku przemysłowego, tylko ręcznie zbudowanego obiektu, co moim zdaniem nadaje mu ludzki wymiar, za jaki kochamy tradycyjne budowle. p.c. - Jak

przebiegała współpraca z Casalgrande Padana podczas pracy nad tak złożonym projektem oraz kierowaniem placem budowy?

J.K. - Wszyscy członkowie zespołu Casalgrande Padana byli dla nas prawdziwymi partnerami w tym procesie. Wspólne tworzenie tego produktu i zastosowanie go w praktyce w Sapphire było niezwykłym procesem. Nasza pracownia przetestowała produkt w Mediolanie, na Expo 2015 w Pawilonie Vanke, a wykorzystanie tego materiału tu w Berlinie wprowadziło nową energię i światło do tego zakątka miasta.

Schemat altymetryczny, głębokość maks. 2,5 mm

Sapphire

Ceramiczny projekt Kreatywność, innowacja, jakość materiałów, specjalne wykończenie i zintegrowany projekt łączący architekturę i inżynierię fasad. Oto jak powstała nowatorska powłoka Sapphire.

City Life

Współpraca między Danielem Libeskindem i firmą Casalgrande Padana zaowocowała niejednym doświadczeniem wyjątkowej wagi, zarówno pod względem kreatywności, jak i innowacji technologicznej, prowadząc do stworzenia oryginalnej linii płyt ceramicznych Fractile, charakteryzujących się wyjątkowym trójwymiarowym deseniem zaprojektowanym przez samego Libeskinda, wraz z zastosowaniem zupełnie nowatorskich rozwiązań opracowanych bez możliwości odniesienia się do wcześniejszych doświadczeń. Doprowadziła ona do rozwoju wiedzy i kompetencji wskazujących nowe perspektywy i określających innowacyjne formy ekspresji architektury fasad ceramicznych. To kreatywne doświadczenie miało swój początek w zastosowaniu ceramicznej

Pinnacle

18) Percorsi in ceramica 35

okładziny elewacyjnej jako powłoki apartamentowców „Residenze City Life” w Mediolanie. Kontynuacją podjętej współpracy było stworzenie w 2013 r. instalacji „Pinnacle”, w całości pokrytej innowacyjnymi trójwymiarowymi płytami ceramicznymi Fractile, wykonanej z okazji targów Cersaie – Bologna Water Design Week na siedemnastowiecznym dziedzińcu Cortile del Priore dell’ex Maternità. Jej dalszym ugruntowaniem było opracowanie rewolucyjnej ceramicznej powłoki pawilonu Vanke na Expo 2015 (patrz „Percorsi 31”) oraz równie niezwykłego totemicznego architektonicznego punktu orientacyjnego „The Crown”, również zaprojektowanego przez Daniela Libeskinda i pokrytego płytami Fractile, który wznosi się wśród wiejskich terenów okolic Reggio Emilia, nieopodal zakładów produkcyjnych Casalgrande Padana (patrz „Percorsi 32”).

Spektakularna powłoka otulająca parametryczne kształty budynku Sapphire wpisuje się więc idealnie w tę drogę rozwoju i eksperymentów.

Projekt dodatkowo podnosi poprzeczkę wyzwania złożonością produktów ceramicznych, liczbą niestandardowych elementów, precyzją przycięcia i koniecznością dokładnego zestawienia trójwymiarowego

Vanke Pavillion

The Crown

CASALGRANDE PADANA

(19

deseniu. Nie zapominając o wymagającej technice połączenia płyt ceramicznych z metalową konstrukcją nośną okładziny elewacyjnej, zgodnie z pożądaną wizją wyznaczoną w projekcie architektonicznym.

Warto podkreślić również skrupulatną kontrolę logistyczną przesyłek między fabryką Casalgrande i placem budowy w Berlinie, według kolejności i miejsca kładzenia poszczególnych płyt oraz rozwoju robót.

Szczególną rolę w osiągnięciu oczekiwanego rezultatu całego projektu odegrała idealna koordynacja, współpraca i wymiana doświadczeń między Studiem Libeskind, kierownictwem robót i firmą Casalgrande Padana, za pośrednictwem specjalnego działu Padana Engineering. Do realizacji okładziny elewacyjnej budynku Sapphire Casalgrande Padana dostarczyła około 2600 m2 płyt z kamionki porcelanowej Fractile LD1, w kolorze Antracite Metallizzato (antracyt metaliczny). Są to płyty pokryte warstwą Bios Self-Cleaning Ceramics®, będące wynikiem współpracy

20) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(21

podjętej z japońską firmą TOTO, liderem tej technologii opracowanej z myślą o realizacji zewnętrznych okładzin elewacyjnych. Dzięki specjalnej technologii HYDROTECT® w obecności światła słonecznego powłoka Bios Self-Cleaning® wywołuje reakcję prowadzącą do wyeliminowania zanieczyszczeń znajdujących się w powietrzu i rozłożenia brudu osadzającego się na powierzchni płyt, który następnie usuwany jest przez wodę deszczową dzięki niezwykle wysokiej hydrofilowości powierzchni ceramiki (patrz blok tekstowy zawierający szczegółowe informacje na ten temat). Ze wszystkich 3600 dostarczonych płyt ceramicznych jedynie 500 mieści się w standardowym zakresie wymiarów 60 × 120 cm, podczas gdy aż 3100 płyt zostało wyciętych na wymiar liniowo lub strumieniem wody, w oparciu o precyzyjne karty obróbki wykonane zgodnie z projektem konstrukcyjnym powierzchni elewacyjnych. Warto podkreślić również, że cięcie nie zostało wykonane w sposób przypadkowy. W

celu precyzyjnego zestawienia fragmentów trójwymiarowego wzoru cechującego każdą płytę Fractile, architekt Libeskind wymagał bowiem, aby deseń każdej wyciętej płyty był zwrócony w odpowiednią stronę oznaczoną literami A i B (odpowiadającymi dwóm pozycjom płyty obracanej o 180°). Zarówno płyty o standardowych wymiarach, jak i elementy specjalne zostały zabezpieczone od spodu siatką ochronną przytwierdzoną odpowiednim spoiwem. Na spodzie, czyli po niewidocznej stronie płyt, w miejscach o mniejszej grubości, wykonane zostały również, metodą frezowania CNC z interpolacją, okrągłe zagłębienia o przekroju ściętego stożka. W płytach o standardowych wymiarach 60 × 120 konieczne było wykonanie 4 zagłębień, podczas gdy w elementach specjalnych przewidziano od 1 do 8 zagłębień w zależności od wymiarów i poziomu wytrzymałości mechanicznej każdej części składowej okładziny.

Zagłębienia przeznaczone są na zamontowanie kołków Keil służących do

Płyty Fractile Dzięki dynamicznemu, trójwymiarowego deseniowi, podkreślonemu metalicznym wykończeniem powierzchni, wykonane z kamionki porcelanowej emaliowane płyty najnowszej generacji z serii Fractile, wyprodukowane przez Casalgrande Padana według projektu Daniela Libeskinda, wytyczają nowe perspektywy i innowacyjne formy ekspresji w dziedzinie okładzin fasadowych. Wyjątkowe rozwiązania zastosowane przy realizacji powłoki wykończeniowej, w szczególności jej oryginalna, przypominająca płaskorzeźbę, struktura geometryczna, nadają jej efekt ruchu. Powierzchnia materiału ceramicznego, podkreślona metaliczną powłoką, mieni się w promieniach słońca licznymi refleksami, które ożywiają zewnętrzną elewację budowli.

Płyty te, produkowane w formacie 60 × 120 cm, jak również inne modele z tej samej serii,

22) Percorsi in ceramica 35

są końcowym rezultatem wyrafinowanego cyklu produkcyjnego, obejmującego emaliowanie i wypalanie w 1250°C, w którym stosuje się wyselekcjonowane mieszaniny gliny, kwarcu i skaleni oraz metaliczne emalie nadające powłoce połyskujący efekt. Na każdym etapie produkcji zapewnione są najwyższe techniczne i wydajnościowe standardy odporności, trwałości i jakości. Również pod względem doboru kolorów seria Fractile wyróżnia się wyrafinowanym asortymentem wariantów barwnych zaproponowanych przez Studio Libeskind i stworzonych na wyłączność w laboratorium kolorystycznym Casalgrande Padana.

Podobnie jak wszystkie inne produkty Casalgrande Padana, również seria Fractile charakteryzuje się wykorzystaniem materiałów przyjaznych dla środowiska. Firma od samego początku swojego istnienia angażuje się bowiem w poszukiwanie innowacyjnych technologii służących produkcji wysokiej jakości wyrobów

CASALGRANDE PADANA

(23

o jak najmniejszym wpływie na środowisko, o czym świadczą uzyskane przez nią certyfikaty systemu zarządzania środowiskowego zgodnie z normą ISO 14001 i rozporządzeniem UE EMAS (EcoManagement and Audit Scheme).

Casalgrande Padana może poszczycić się również certyfikatem dotyczącym wyrobów budowlanych o wysokiej zawartości materiałów pochodzących z recyklingu zgodnie z wymogami LEED (Leadership in Energy and Environmental Design). Ponadto firma jest na etapie uzyskiwania certyfikacji na europejskie oznakowanie ekologiczne EU Ecolabel dla materiałów pokryciowych.

Płyty Fractile, poza elewacją kompleksu mieszkalnego Sapphire omówioną szeroko na tych stronach, zostały wykorzystane przez Daniela Libeskinda również w nowatorskim pawilonie Vanke na Expo 2015 oraz w architektonicznym punkcie orientacyjnym „The Crown”, który wznosi się wśród wiejskich terenów okolic Reggio Emilia, nieopodal zakładów produkcyjnych Casalgrande Padana.

przymocowania wsporników do płyt ceramicznych w celu ich zupełnie niewidocznego zakotwienia w konstrukcji nośnej wentylowanej elewacji (szczegółowe informacje zawarto w dalszej części tekstu). Zastosowano opracowany przez Casalgrande Padana system kotwienia CP-VENTILKA, który uzyskał certyfikat ETA 14/0470 wydany przez DIBT (Deutsches Institut für Bautechnik) w Berlinie.

Z uwagi na dużą liczbę elementów o niestandardowych wymiarach wszystkie płyty zostały opatrzone z tyłu kodem umożliwiającym dokładne określenie ich umiejscowienia zgodnie z projektem wykonawczym elewacji. W celu dostosowania się do harmonogramu robót płyty ceramiczne, zapakowane na specjalnych paletach, zostały dostarczone na plac budowy w 15 oddzielnych przesyłkach, z których niektóre liczyły jedynie 15 sztuk.

Realizacja całej dostawy trwała 9 miesięcy. Jakość materiału ceramicznego, precyzja specjalnego wykończenia i wycięcia płyt na wymiar, jak również dokładność projektu wykonawczego okładziny elewacyjnej umożliwiły wykonanie całej powłoki w ciągu zaledwie czterech miesięcy. To nadzwyczaj imponujący wynik, biorąc pod uwagę złożoność parametryczną pokrywanych brył oraz wyrażoną przez projektantów ze Studia Libeskind konieczność zapewnienia idealnej ciągłości trójwymiarowego deseniu umieszczonego na każdej płycie Fractile pomiędzy różnymi powierzchniami powłoki.

Wartością dodaną projektu Sapphire jest jego kompleksowość jako projektu opracowanego przez Studio Libeskind w ujęciu całościowym, a nie tylko w odniesieniu do powłoki, co obszernie opisujemy na niniejszych stronach. To architektura, która z powodzeniem dąży zarówno do spójności z odbiorcą publicznym, jakim jest miasto Berlin, jak i do bliższej relacji z jego mieszkańcami, zawsze niosąc w sobie charakterystyczny ślad architekta.

W odniesieniu do powierzchni ceramicznych wspomniana ciągłość, ale także jednolitość materiału między tym, co wewnątrz, i tym, co na zewnątrz, podkreślona została konsekwentnym zastosowaniem 1500 m2 płytek Fractile Metallizzato również w pomieszczeniach łazienkowych.

Wyprodukowano płyty w 3 różnych wariantach kolorystycznych: Silver Grey (srebrna szarość), Gold (złoto) i Copper (miedź), zarówno w wersji z trójwymiarowym, jak i płaskim deseniem. Wersja reliefowa, w formacie 60 × 120, została wykorzystana wyłącznie do realizacji okładziny elewacyjnej, podczas gdy wersja z płaskim deseniem znalazła zastosowanie zarówno jako okładzina (w formacie 60 × 120), jak i jako pokrycie podłogowe, w formacie 30 × 60 cm do układania modułowego.

24) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(25

– właściwości fotokatalityczne, dzięki którym pod wpływem promieniowania świetlnego rozkładane są substancje organiczne i zanieczyszczenia osadzające się na powierzchni płyt, co przekłada się na zdolność samoczyszczenia i oczyszczania powietrza;

Brud Dirt

26) Percorsi in ceramica 35

Rozłożony brud Decomposed dirt

_OH

_ O2 _OH _ O2 _OH _ O2

Aktywny tlen (O2-, -OH) rozkłada brud na mniej lgnące substancje El oxígeno activo (O2-, -OH) descompone la suciedad en sustancias menos adherentes

– właściwości antybakteryjne uzyskiwane w wyniku oddziaływania promieni UV zawartych w świetle słonecznym; promieniowanie wyzwala na powierzchni płyt poddanych tej obróbce reakcję prowadzącą do wytwarzania aktywnego tlenu i rozkładania bakterii.

Szczegółowe informacje na temat tej technologii i całej linii bioaktywnych produktów ceramicznych firmy Casalgrande Padana zostały zawarte w katalogu „Bios ceramics”.

_ O2 _OH _ O2 _OH _ O2

> >

– niezwykle wysoką hydrofilowość, która dodatkowo zwiększa zdolności samoczyszczenia; im większe promieniowanie świetlne UV oddziałujące na powierzchnię płyt, tym mniejszy kąt zwilżania wodą, który po upływie określonego czasu może dochodzić nawet do zera; krople wody z łatwością spływają więc z powierzchni; w praktyce działaniu dwutlenku tytanu – który rozkłada osad organiczny obecny na powierzchni płyt – towarzyszy hydrofilowość wynikająca z fotokatalizy, która sprawia, że woda deszczowa oczyszcza płyty, nie pozostawiając żadnych plam; w efekcie otrzymuje się radykalne ograniczenie konieczności czyszczenia i konserwacji fasad, co wiąże się z istotnym zmniejszeniem kosztów i gwarantuje zachowanie oryginalnych cech i wyglądu obiektu architektonicznego;

Bios Self-Cleaning®

Bios Self-Cleaning Ceramics® jest owocem współpracy Casalgrande Padana z firmą TOTO (światowym liderem w dziedzinie technologii fotokatalitycznych), opracowanym i zaprojektowanym z myślą o realizacji zewnętrznych okładzin elewacyjnych. Dzięki technologii HYDROTECT® płyty ceramiczne Bios Self-Cleaning® wykorzystywane do realizacji okładzin elewacyjnych i wentylowanych fasad stanowią istotne rozwiązanie w zakresie samoczyszczenia i eliminowania NOx (tlenków azotu i ich mieszanin będących jednymi z głównych związków zanieczyszczających miejskie powietrze).

Wyjątkowa formuła na bazie dwutlenku tytanu (TiO2), naturalnej i bezpiecznej dla środowiska substancji, stosowanej zazwyczaj jako dodatek do żywności i kosmetyków, nadaje płytom ceramicznym następujące właściwości:

_OH

Kiedy światło słoneczne (promienie UVA) pada na powierzchnię płyt Bios Self-Cleaning®, powstaje aktywny tlen (O2-, -OH) Cuando la luz del sol (rayos UVA) incide sobre la superficie de Bios Self-Cleaning® se genera oxígeno activo (O2-, -OH)

Bios Self-Cleaning®

Płyty Fractile całkowicie powlekające złożoną elewację budynku Sapphire zostały poddane obróbce Bios Self-Cleaning Ceramics® i należą do nowej generacji bioaktywnych produktów, które oddziałują z otoczeniem, dając początek szeregowi procesów, w szczególności reakcji chemicznych i biologicznych, prowadzących do uzyskania pozytywnych rezultatów w zakresie zwalczania drobnoustrojów, eliminowania zanieczyszczeń i samoczyszczenia powierzchni.

Procesy te zachodzą dzięki specyficznym własnościom materiałów i technologii obróbki, bez konieczności zasilania energią i okresowego odnawiania związków odpowiedzialnych za reakcję.

Bios Self-Cleaning®

Sapphire i Bios Self-Cleaning Ceramics®

Deszczówka spływa na powierzchnię Bios Self-Cleaning®, tworząc niezwykle cienką warstwę, która czyści i usuwa brud rozłożony przez aktywny tlen.

El agua de lluvia se expande sobre la superficie de Bios Self-Cleaning® generando una capa finísima que limpia y elimina la suciedad que el oxígeno activo había descompuesto previamente.

CASALGRANDE PADANA

(27

28) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(29

Berlín - Complejo residencial Sapphire

Vivir en una piedra preciosa En el corazón de la histórica metrópolis alemana, se alza como uno de los nuevos puntos emblemáticos del paisaje urbano una estructura espectacular diseñada por Daniel Libeskind.

Su volumetría, revestida de paneles cerámicos, se inspira en el zafiro: sappheiros (azul) en griego; sappir (lo más bello) según la etimología hebrea.

Entre las monótonas fachadas de Chausseestrasse, el nuevo complejo residencial Sapphire surge como una licencia poética. No es casualidad que Daniel Libeskind lo incluya entre las formas de arte y afirme que «La arquitectura no es solo la prosa del mundo. También es su poesía». Con una identidad rica y compleja, difícil de clasificar, y dividido y comprometido en miles de intereses (música, pintura, dibujo, escultura y arquitectura), Daniel Libeskind vuelve a construir un edificio en Alemania, país al que debe su fama mundial gracias a proyectos icónicos tales como el Museo Judío de Berlín, la ampliación del Museo de Historia Militar de Dresde o el complejo polifuncional Kö-Bogen de Düsseldorf, sin olvidar la concepción y dirección del «One day in life» del pasado mayo: una experiencia musical integral que durante 24 horas hizo partícipe a la población de Frankfurt, con más de 200 músicos y 75 conciertos que tuvieron lugar en edificios y lugares históricos de la ciudad. Para el Sapphire, Libeskind ha tenido que enfrentarse al tema residencial, aunque ya lo había hecho antes: en Milán, por ejemplo, con el enorme complejo articulado que formaba parte del proyecto City Life (ver Percorsi in ceramica 28). No obstante, este es su primer edificio de viviendas en Berlín. Un proyecto en el que se involucró plenamente y para el que diseñó una arquitectura que han calificado de ser «espectacular y extravagante como una joya». El edificio se erige en la esquina de Chausseestrasse y Schwartzkopffstrasse, ocupando parte de la parcela donde se encontraba la acería Wulffersche antes de que sus propietarios judíos fueran despojados de ella durante el nazismo. Su arquitectura dinámica y original constituye un punto cardinal de referencia en el paisaje urbano. Nos encontramos en el distrito de Mitte («centro» en alemán), es decir, en pleno corazón de la metrópolis berlinesa, en el lugar donde se ha producido una metamorfosis radical desde la caída del muro y que hoy se encuentra entre los lugares más interesantes y culturalmente más vivos de la ciudad. Se trata de un barrio animado y creativo, donde abundan restaurantes, bares y locales nocturnos, oficinas gubernamentales, museos de prestigio y boutiques, sin olvidar la mítica avenida Unter den Linden que termina en la Puerta de Brandeburgo. Un espacio entre la memoria y el futuro en el que la ciudad ha construido su dimensión infinitamente mutante e indefinible. Sapphire, literalmente «zafiro», es un edificio de 30) Percorsi in ceramica 35

varias plantas que se caracteriza por tener una volumetría especialmente compleja, despojada totalmente de coordenadas cartesianas y rectas perpendiculares, tal y como Libeskind nos tiene acostumbrados a imaginar.

Una piedra dura y facetada que, al igual que un zafiro, emerge de las rocas metamórficas. El color del revestimiento cerámico exterior recuerda al tono azulado que el corindón le otorga a esta piedra preciosa. Un conjunto cuya creación no se ha guiado solo por impulsos y metáforas creativas, sino también por objetivos racionales y precisos, capaces de incluir con éxito un complejo con más de setenta unidades residenciales dentro de una parcela de dimensiones limitadas. Estas viviendas se caracterizan por el alto nivel tanto de originalidad como de calidad arquitectónica de sus estancias.

Este resultado se ha alcanzado gracias a diversas fórmulas, como por ejemplo desarrollando ejes visuales y perspectivas insólitos, introduciendo elementos asimétricos, eliminando los ángulos rectos, estudiando la altura de los techos, añadiendo corredores con vista al patio interior e

CASALGRANDE PADANA

(31

Sapphire Complejo Residencial Lugar Berlín, Mitte Comitente Chausseestrasse 43 Entwicklungs GmbH Proyecto arquitectónico Architekt Daniel Libeskind AG (Zúrich) con Studio Libeskind Supervisión Wenzel + Wenzel Contratista General PORR Estructuras e instalaciones PORR Datos dimensionales 10.000 m2 de superficie construida 73 apartamentos con superficies de 38 a 113 m2 6 áticos con superficies de 91 a 273 m2

incluyendo gran cantidad de galerías, terrazas y balcones. Sobre todo, merece especial mención el recurso de la luz natural por su versatilidad como instrumento de proyección. Las grandes ventanas angulares y las paredes inclinadas capturan la luz y la reflejan en el interior, lo que transmite una agradable sensación de descanso y espaciosidad. Sapphire, en su dinámico desarrollo vertical, integra un conjunto de funciones sinérgicas: un garaje subterráneo con capacidad para 32 vehículos, que cuenta además con un aparcamiento de bicicletas; una serie de tiendas al por menor en la planta baja; un elegante vestíbulo con techos de más de siete metros de altura, con servicio de conserje; un patio interior común con juegos de asientos y un concepto luminotécnico desarrollado por el Studio Libeskind; un gimnasio equipado; una serie de apartamentos de distintos tamaños y gran originalidad, distribuidos desde el primer piso hasta el quinto; seis áticos en las últimas plantas con una superficie de entre 90 y 273 m2; una azotea panorámica con vistas a la ciudad, zonas comunes y áreas con césped para esparcimiento. Cada espacio, ya sea común o privado, lleva la marca inconfundible del Studio Libeskind, y ha sido proyectado prestando particular atención no solo a los aspectos distributivos, sino también a la comodidad y a la eficiencia energética, a la insonorización, a la eliminación de barreras arquitectónicas y, por supuesto, a la selección de materiales y acabados: desde cocinas integradas o autónomas diseñadas exclusivamente para esta construcción, pasando por baños con un diseño lumínico personalizado y con un revestimiento de placas de gres porcelánico firmadas por el mismo Libeskind y fabricadas por Casalgrande Padana (las mismas que recubren el espectacular exterior del edificio); desde el sistema de suelo radiante hasta la climatización de verano integrada; de los suelos de parqué de alta calidad a la estudiada combinación de paredes de yeso lisas y techos de elegante hormigón visto, que otorga un carácter particular a las distintas estancias.

Pero por sobre todo, destaca el icónico y genuino recubrimiento exterior del Sapphire cuyas geometrías, sorprendentes y complejas, están envueltas en su totalidad por una fachada ventilada y revestida con paneles de gres porcelánico con un diseño tridimensional Fractile Bios Self-Cleaning, ideados por Daniel Libeskind y fabricados en exclusiva por Casalgrande Padana. Este proyecto espectacular ha resultado especialmente exigente también desde el punto de vista ejecutivo (del que hablaremos en profundidad en las páginas sucesivas), y ha contribuido de manera determinante a que Sapphire se convierta en una obra única en la que la cultura tanto del proyecto como de la producción se expresan en todo su esplendor gracias a la relación entre la poesía de la forma y de las exigencias funcionales, la innovación tecnológica y la calidad global.

32) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(33

A menudo, le han encargado la construcción de edificios en campo abierto, pero también ha trabajado en otros proyectos que se encontraban cerca o en contacto con otros edificios ya existentes, incluso de gran interés histórico. En estos últimos casos, usted ha usado siempre un lenguaje contemporáneo apropiado. Sapphire es un ejemplo perfecto. ¿De dónde le vino la idea?

D.L. - Llamé a este edificio Sapphire («zafiro» en inglés) porque encaja perfectamente con la ciudad y sus habitantes.

Un zafiro no es solo algo bonito.

No es solo una superficie, es su conjunto lo que importa: la luz del zafiro y su suavidad. Pero al mismo tiempo, un zafiro es duro, rudo, resistente, rotundo, con una resistencia que se extiende a su materialidad. Esta es una característica que comparte con Berlín y con los berlineses. Un zafiro es una piedra dura, pero preciosa. Y cuando la cortas, es hermosa. Descubres que hay más en el reflejo y en la transparencia, en su translucir, en la opacidad, en las distintas formas en las que la luz puede transformar esta pieza de la naturaleza en una realidad humana. Creo que ese es prácticamente el proceso que seguí para diseñar el edificio.

Empieza con una localización muy general que poco a poco se va haciendo cada vez más específica y precisa, hasta que se convierte en una realidad personalizada para cada ocupante. p.c. -

Daniel Libeskind habla sobre Sapphire Su colaboración con Casalgrande Padana comenzó hace unos años con el proyecto Fractile.

En su planteamiento es muy interesante la originalidad con la que aborda no solo la imagen de las placas cerámicas, sino también la aplicación y el valor figurativo de los recubrimientos arquitectónicos exteriores: Sapphire, el pabellón Vanke para la Expo 2015 y el monumento The Crown son buenos ejemplos de ello. ¿Puede contarnos más acerca de esta faceta de su investigación?

Daniel Libeskind - Creo que los arquitectos tenemos que ser creativos y abiertos en lo que al uso de materiales se refiere. Por ejemplo, el pabellón Vanke era un pabellón temporal, lo que nos permitió experimentar y buscar nuevas posibilidades de diseño. La verdadera naturaleza Percorsi in Ceramica -

de la arquitectura está en la innovación y la experimentación, y cada rasgo del pabellón, de la forma y los materiales a la tecnología, explora esta conexión.

Las placas son robustas y resistentes, y ofrecen unas propiedades ecológicas muy innovadoras, ya que liberan oxígeno, lo cual genera un efecto de autolimpieza. Decidí usar estas placas cerámicas porque eran el material perfecto para crear el patrón de escamas de la fachada, y sus propiedades innovadoras y sostenibles coincidían con los valores de Vanke y la Exposición Universal.

Mas allá del aspecto formal, usted presta mucha atención a la innovación. ¿Cómo encaja la tecnología de construcción dentro de su proceso de diseño?

D.L. - Primero, tienes que tener una idea sólida y, obviamente, la tecnología toma esa idea y ayuda a hacerla realidad. La tecnología es esencial en el proceso de diseño. p.c. -

34) Percorsi in ceramica 35

Sapphire renueva la ya exitosa relación entre Daniel Libeskind y Berlín, la primera ciudad que tuvo el honor de descubrir su talento. ¿Qué siente al respecto?

D.L. - Sapphire refleja lo que son

las nuevas posibilidades de la vivienda en una zona urbana en crecimiento y de cómo se interpreta esto en el día a día.

Cada proyecto tiene una misión, calidad e historia únicas y que son la fuente de mis diseños arquitectónicos. Aunque son proyectos distintos entre sí, para mí son experiencias igualmente especiales en una ciudad que ha jugado un papel muy importante en mi carrera. ¿Qué tipo de diálogo imaginaste entre la ciudad y una creación tan icónica?

D.L. - El edificio tenía que encajar en la esctructura de la ciudad en términos de altura, tamaño y posición, pero también tenía que ofrecer individualidad. Las personas no somos todas iguales.

Cada una tiene algo que la hace única, y este edificio lleva su propia individualidad a la esquina en la que se encuentra. Hay muchos otros edificios alrededor, y algunas grandes instituciones anónimas. Pero yo quería crear algo único, algo artístico, algo agradable, que invite a la sonrisa por por la mañana, o al volver del trabajo, o al divertirse con los amigos, o simplemente a quien pasa por allí, las personas que no tienen la fortuna de vivir en el edificio, pero que al menos encuentran algo luminoso e interesante en su campo visual.

Para mí, un edificio no es solo un conjunto bidimensional de alturas.

Tiene tres dimensiones, incluyendo el tejado, incluyendo todos los elementos. p.c. -

p.c. -

El ámbito residencial no es el aspecto más investigado en sus creaciones, a pesar de que el Sapphire no es el primer edificio de este tipo que diseña su firma: buena muestra de ello es el gran

p.c. -

complejo City Life de Milán. ¿Qué valores y contenidos resultan de su investigación en este campo?

D.L. - Con el surgir de un nuevo estilo de vida, en Milán surge también la necesidad de conectar el trabajo y las nuevas posibilidades de vivir de una forma sostenible y que ofrezca una respuesta avanzada a las cuestiones ambientales. Es una estrategia que pone de manifiesto cómo la transformación de una ciudad la puede hacer más habitable y a la vez rendir homenaje a su historia milenaria.

También pienso en una casa particular que diseñé en Connecticut, la casa 18.36.54.

No se trata de crear una forma icónica, un caparazón, sino de crear un entorno a todos los niveles. Es la primera casa pequeña que diseño para la intimidad de un individuo o una familia, y de momento la única, que de verdad profundiza en una nueva experiencia de arquitectura para vivienda. A veces olvidamos que la razón de ser de la arquitectura es cómo vive la gente y con qué calidad de vida.

Esto es lo que, a mayor escala, representa el City Life de Milán, desde la forma en la que se sitúan los edificios alrededor de una zona central ajardinada hasta la calidad de los materiales empleados.

Usted ha hecho un amplio uso de las superficies cerámicas tanto en el proyecto City Life de Milán como en el Sapphire de Berlín. ¿Cuáles son los aspectos más relevantes de su relación con Casalgrande Padana?

D.L. - Siempre es un honor colaborar con Casalgrande Padana. No solo son maestros de la artesanía italiana, sino que también son unos visionarios del sector. p.c. -

CASALGRANDE PADANA

(35

Daniel Libeskind Nació en 1946 en Łódź, Polonia; se mudó a los Estados Unidos cuando tenía 13 años y consiguió la nacionalidad estadounidense en 1965.

Estudió música en Israel y Nueva York, y se convirtió en un solista aclamado.

Abandonó la música para dedicarse a estudiar arquitectura. Se graduó en 1970 en la Cooper Union for the Advancement of Science and Art en Nueva York. Referente internacional de arquitectura y diseño urbano, se ha convertido en el centro de atención de la crítica internacional gracias a su proyecto del Museo Judío de Berlín.

El original método para diseñar proyectos que lo distingue del resto de arquitectos, fruto de su interés y participación en diversas disciplinas -filosofía, arte, literatura o música- se refleja en sus obras, que abarcan múltiples campos de la arquitectura, empezando por la planificación urbana (diseñó el masterplan del World Trade Center de Nueva York) y terminando por los edificios de diversa complejidad, entre los cuales se encuentran museos, centros de convenciones, universidades y complejos habitacionales. Además, ha realizado escenografías para obras líricas, ha dirigido eventos musicales y mantiene activo un departamento de investigación sobre diseño industrial.

Entre las obras dignas de mención, además del ya citado Museo Judío, destacan la ampliación del Museo de Arte de Denver, el Museo Real de Ontario en Toronto, el Museo de Historia Militar de Dresde en Alemania y el Grand Canal Theatre de Dublín en Irlanda. En Italia recomendamos obras en cuya construcción se ha utilizado materiales cerámicos de Casalgrande Padana, en concreto las Residencias City Life de Milán, el pabellón Vanke de la Exposición Universal 2015 y The Crown: la emblemática escultura policroma que se alza en la campiña de Emilia Romagna y que forma parte de un recorrido de investigación formal y de desarrollo tecnológico que une, desde hace unos años, a Libeskind con Casalgrande Padana.

Cerámica y arquitectura Hablamos de la realización del Sapphire con el director del proyecto, Jochen Klein.

Jochen trabaja con Daniel Libeskind desde el año 2000, primero en la oficina de Berlín y después como Director Técnico Principal en el Studio Libeskind de Zürich, Suiza.

Como tal, ha dirigido numerosos proyectos: el Museo de Historia Militar de Dresde, inaugurado en 2011; el Westside Shopping and Leisure Center de Berna, que abrió sus puertas en 2008; y el Museo Judío de Berlín, en 2012. Jochen se diplomó en Arquitectura por la Universidad Técnica de Berlín en 1996 y, en 1998, finalizó un máster de Diseño Arquitectónico Avanzado en el Pratt Institute de Nueva York.

¿Qué características destacaría del proyecto Sapphire?

Jochen Klein - El edificio integra numerosas tecnologías inteligentes. Sin embargo, cuando lo miras, lo que ves son las placas cerámicas que he diseñado junto con una de las empresas más antiguas de Italia, Casalgrande.

Son unas placas que nunca se habían fabricado antes, completamente respetuosas con el medio ambiente. Tienen un efecto de compensación en la huella de carbono del edificio.

Es como si hubiera árboles en el tejado, o como si los plantaras en tu propia casa. Lo que hace especial este nuevo material no es solo su mecanismo de autolimpieza, sino el hecho de que transforma el dióxido de carbono en oxígeno. Son unas placas muy resistentes. No son como las de antes. Ni siquiera las puedes rayar con una llave y son más resistentes que una pieza de metal, además brillan y son suaves al tacto. No es el típico material frío que sale de una fábrica.

Percorsi in Ceramica -

36) Percorsi in ceramica 35

¿Cómo encaja en el contexto la decisión de realizar un revestimiento de placas cerámicas?

J.K. - Este material ofrece muchas cualidades. Es fuerte, resistente y bonito bajo cualquier luz y haga el tiempo que haga. Pero además, hace algo por el medio ambiente.

Hace algo por la gente, porque no estás ante un simple producto industrial, estás ante algo artesanal, y esto dota al edificio de esa dimensión humana que tanto nos gusta de los edificios tradicionales p.c. -

¿Cómo ha sido la colaboración con Casalgrande Padana en el proceso de dirección de las obras y en el desarrollo de un proyecto tan complejo?

J.K. - El equipo al completo de Casalgrande Padana ha sido un gran colaborador en este proyecto. Diseñar juntos las placas cerámicas y emplearlas en el Sapphire ha sido una experiencia extraordinaria. El Studio ya las había probado en el Pabellón Vanke de la Expo 2015 de Milán y, ahora, aquí en Berlín, han llenado de luz y energía este rincón de la ciudad. p.c. -

CASALGRANDE PADANA

(37

Sapphire

El proyecto cerámico Creatividad, innovación, materiales de calidad, elaboraciones especiales, diseño integrado que combina la arquitectura y la ingeniería de fachada: así nació la innovadora participación en el complejo residencial Sapphire.

La colaboración entre Daniel Libeskind y Casalgrande Padana ha generado toda una serie de enriquecedoras experiencias desde el punto de vista de la creatividad y de la innovación tecnológica, dando lugar a la original línea de placas cerámicas Fractile que combinan un diseño tridimensional exclusivo, creado por el mismo Libeskind, junto con una versatilidad de aplicación sin precedentes. El resultado es un conjunto de conocimientos y experiencias capaces de crear nuevas perspectivas y definir lenguajes expresivos innovadores para la arquitectura de las fachadas en cerámica. La colaboración creativa entre Libeskind y Casalgrande Padana se inició con el uso de revestimientos cerámicos

para las fachadas de las residencias «City Life» de Milán. Continuó en el año 2013 dentro del Cortile del Priore dell’ex Maternità (que data del siglo XVII) como parte de la Cersaie-Bologna Water Design Week con «Pinnacle», una instalación revestida por completo con las innovadoras placas cerámicas tridimensionales Fractile. Posteriormente, esta relación se ha consolidado gracias al revolucionario revestimiento cerámico del «Pabellón Vanke» en la Expo 2015 (Ver Percorsi 31) y, sobre todo, con la colosal y emblemática escultura «The Crown» que, también diseñada por Daniel Libeskind y con el revestimiento de placas Fractile, se alza en la campiña de Emilia Romagna a pocos pasos de las instalaciones de Casalgrande Padana (ver Percorsi 32). El espectacular revestimiento que envuelve las formas paramétricas del Sapphire representa la perfecta continuación de este camino común de crecimiento y experimentación.

Este proyecto sube aún más el listón debido a la complejidad de los elementos cerámicos fabricados, al número de piezas especiales, a

Las placas Fractile Las placas de gres porcelánico esmaltado de última generación de la serie Fractile, fabricadas por Casalgrande Padana y diseñadas por Daniel Libeskind, se caracterizan por su dinámico diseño tridimensional que destaca por su vibrante superficie metalizada: un conjunto capaz de crear nuevas perspectivas y definir lenguajes expresivos innovadores para la arquitectura de las fachadas en cerámica. Su exclusivo acabado produce un efecto de movimiento gracias a su original diseño geométrico en bajorrelieve. Cuando la luz incide sobre la cerámica, esta se descompone en múltiples reflejos luminosos que avivan la superficie del revestimiento arquitectónico.

Fabricadas en formato 60x120 cm y en los relativos submódulos, estas placas son fruto de un sofisticado proceso industrial que incluye procesos de esmaltado y cocido a 1250ºC, utilizando mezclas seleccionadas de arcillas, cuarzos y feldespatos. Además, el uso de esmaltes metalizados saturados con óxidos consigue un acabado de efecto tornasolado. El proceso de producción garantiza los mejores estándares técnicos en términos de resistencia, duración y calidad a la vez que se ocupa del estudio del color: Fractile ofrece una sofisticada gama cromática diseñada por el Studio Libeskind y

38) Percorsi in ceramica 35

formulada en exclusiva por el laboratorio del color de Casalgrande Padana.

Al igual que el resto de la producción, la serie Fractile es respetuosa con el medio ambiente. De hecho, la empresa siempre se ha implicado en la investigación de nuevas tecnologías para producir materiales de alta calidad con un impacto ambiental bajo. Así lo atestigua la doble certificación ambiental según la normativa ISO 14001 y el reglamento UE EMAS (EcoManagement and Audit Scheme). Casalgrande Padana también cumple con la certificación relacionada con los productos destinados a la construcción con un elevado porcentaje de materiales reciclados según los requisitos LEED (Leadership in Energy and Environmental Design). Además, la empresa está en proceso de conseguir la certificación UE Eco-Label para los productos de revestimiento.

Además de su uso en la construcción del Sapphire, ampliamente documentado en estas páginas, Daniel Libeskind ha empleado las placas Fractile en el «Pabellón Vanke» de la Expo 2015, de estilo futurista, y también en «The Crown», la emblemática escultura que se alza en la campiña de Emilia Romagna a pocos pasos de Casalgrande Padana.

CASALGRANDE PADANA

(39

trabajos que requieren cortes a medida y a la necesidad de incluir el diseño tridimensional. Cabe destacar también la ardua labor de ingeniería que supuso unir las placas cerámicas a la subestructura metálica del sistema de fachada, respetando a la vez el resultado figurativo que el arquitecto pretendía conseguir. Por último, pero no por ello menos importante, merece especial mención el meticuloso control logístico de los productos que se enviaban desde la fábrica de Casalgrande hasta su destino en Berlín, siguiendo un orden cronológico adaptado a la colocación de cada una de las placas cerámicas y al avance de la obra. La perfecta coordinación y colaboración entre el Studio Libeskind y Casalgrande Padana –a través de su servicio especial Padana Engineering– ha desempeñado un papel fundamental en el éxito del resultado obtenido. Para la realización del revestimiento de la fachada del Sapphire, Casalgrande Padana ha suministrado aproximadamente 2600 m2 de placas de gres porcelánico Fractile LD1 en color Antracite Metallizato (antracita metalizada).

Las placas han sido tratadas con el sistema Bios Self-Cleaning Ceramics®, fruto de un Master Agreement firmado por Casalgrande Padana y la empresa japonesa TOTO, líder mundial en esta tecnología pensada para revestir las fachadas. Gracias al especial tratamiento HYDROTECT®, ante la presencia de luz solar Bios Self-Cleaning® activa una reacción que elimina los contaminantes presentes en el aire y descompone la suciedad que se deposita sobre la superficie, consiguiendo que la lluvia la arrastre gracias al acabado de cerámica superhidrófila (ver el box de profundización más adelante).

De las 3600 placas cerámicas suministradas, solo 500 tienen el formato estándar (60x120 cm), mientras que se han fabricado a medida más de 3100 mediante cortes lineales o con chorros de agua a presión, siempre siguiendo esquemas precisos de trabajo basados en el desarrollo constructivo de las superficies de fachadas. Además, hay que señalar que el corte no se ejecuta de manera arbitraria. Para combinar con precisión el diseño tridimensional que caracteriza cada placa Fractile, Libeskind pidió que la pieza fuera instalada en una posición determinada, mostrando la cara A o la B del diseño (las dos posiciones que tiene la placa cuando se gira 180º).

Tanto las placas estándar como las hechas a medida se han acoplado a una red de seguridad. Para ello, se ha aplicado un adhesivo en el reverso, es decir, en la parte que no queda expuesta a la vista, donde también se han realizado en las zonas menos gruesas una serie de cavidades circulares troncocónicas utilizando una fresadora CNC de 40) Percorsi in ceramica 35

interpolación. Para las placas de medida estándar 60x120 se han necesitado cuatro cavidades, mientras que para las especiales, entre una y ocho, dependiendo de las dimensiones y del sello mecánico calculado para cada placa. Dichas cavidades sirven para conectar los microtacos Keill que se usan para fijar los anclajes de las placas cerámicas a la subestructura de la fachada ventilada, quedando de este modo invisibles a la vista (ver detalles más adelante). El sistema adoptado es el CP-VENTIL_KA, para el cual Casalgrande Padana ha obtenido la certificación ETA 14/0470 expedida por el DIBT (Deutsches Institut für Bautechnik) de Berlín.

Dado el elevadísimo número de piezas especiales, todas las placas cerámicas llevan un código en el reverso para indicar su colocación correcta en la obra de acuerdo con los planos de diseño de la fachada.

Para cumplir con los plazos de las obras, las placas cerámicas se entregaron en 15 expediciones diferentes, embalando el material con

CASALGRANDE PADANA

(41

paletas especiales, algunas de las cuales contenían solo 15 piezas.

En total, se tardaron nueve meses en fabricar todas las piezas, pero solo cuatro meses en realizar la obra completa. Esto se debe a la calidad de la cerámica, a la exactitud en los trabajos especiales y de las piezas realizadas a medida y a la precisión del proyecto ejecutivo del sistema de fachada. Un resultado extremadamente satisfactorio, teniendo en cuenta la complejidad paramétrica de los volúmenes a revestir y la condición impuesta por los diseñadores del Studio Libeskind: el diseño tridimensional impreso en todas y cada una de las placas cerámicas Fractile debería tener una perfecta continuidad en todas las caras del complejo. Pero el Sapphire, como ya hemos descrito, consolida su valor al ser un proyecto diseñado en su totalidad por el Studio Libeskind, no solo el revestimiento externo. Una arquitectura coherente tanto en su interacción pública con la ciudad de Berlín como en su faceta privada, diseñada pensando exclusivamente en sus inquilinos. Ambas, como no podría ser de otra forma, marcadas por el inconfundible sello de Libeskind. La homogeneidad en el uso de placas cerámicas en el interior y en el exterior del edificio, como si se tratara de un plano secuencia cinematográfico, llega hasta los baños, donde se han empleado alrededor de 1500 m2 de placas Fractile color Metallizzato (metalizado).

En total, se han fabricado placas cerámicas en tres colores diferentes: Silver Grey (gris plata), Gold (oro) y Copper (cobre), tanto en la versión tridimensional como en la estándar. La versión en relieve, en formato 60x120, se ha utilizado exclusivamente para revestir, mientras que la versión con diseño superficial se ha empleado tanto para revestir (en formato 60x120) como para pavimentar en formato 30x60 modular con los revestimientos.

42) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(43

Sapphire y Bios Self-Cleaning Ceramics®

Las placas Fractile que revisten por completo el exterior del Sapphire han sido tratadas con el sistema Bios Self-Cleaning Ceramics® y pertenecen a una nueva generación de productos bioactivos que interactúan con el medioambiente de manera autónoma y generan una serie de procesos realmente útiles. Se trata de reacciones de tipo químico y biológico que tienen un efecto antibacteriano, eliminan agentes contaminantes y consiguen que las superficies se limpien de manera autónoma. Estos procesos son posibles gracias a la naturaleza especial de los materiales y de los tratamientos a los que han sido sometidos. No necesitan alimentación energética ni reponer los compuestos necesarios para mantener la reacción.

En concreto, Bios Self-Cleaning® es fruto de un Master Agreement firmado entre Casalgrande Padana y TOTO (líder mundial en el sector de las tecnologías fotocatalíticas), concebido y desarrollado para la realización de revestimientos externos de fachada. Gracias a la tecnología HYDROTECT®, las placas cerámicas Bios Self-Cleaning®, utilizadas en los revestimientos de fachada y exteriores ventilados poseen la propiedad de autolimpiarse y de eliminar NOx (óxidos y mezclas nitrógeno, uno de los principales contaminantes de la atmósfera urbana).

Su exclusiva fórmula con dióxido de titanio (TiO2), una sustancia natural y respetuosa con el medioambiente que se ha utilizado tradicionalmente en la elaboración de aditivos alimentarios y cosméticos, confiere a las placas cerámicas las siguientes cualidades: - propiedades fotocatalíticas que, en presencia de luz solar, descomponen las sustancias orgánicas y los contaminantes que se depositan sobre las placas, lo que les permite limpiarse de manera autónoma y purificar el aire.

- propiedades de superhidrofilicidad que refuerzan su capacidad para autolimpiarse. Cuanta más cantidad de luz UV recibe la superficie tratada, menor es el ángulo de contacto con el agua, tanto que llega a ser nulo tras un periodo de tiempo razonable. El agua se expande y se arrastra con facilidad. En la práctica, a la acción del dióxido de titanio, que disgrega los depósitos orgánicos presentes en la superficie tratada, se le une la acción hidrófila gracias a la fotocatálisis, que permite que el agua de lluvia limpie las placas eliminando las manchas de su superficie. Esto resulta en una reducción drástica de gastos de limpieza y manutención de la fachada, garantizando la continuidad de la calidad del aspecto arquitectónico.

- propiedades antibacterianas gracias al efecto de los rayos UV de la luz solar. La radiación desencadena una reacción que produce oxígeno activo y descompone las bacterias sobre la superficie de las placas cerámicas.

Para obtener más detalles sobre esta tecnología y sobre toda la línea de productos cerámicos bioactivos de Casalgrande Padana, consulte el catálogo Bios Ceramics.

44) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(45

resina beton

marmoker

pietre di paragone 46) Percorsi in ceramica 35

CASALGRANDE PADANA

(47

PRODUKTY

Nowe propozycje Opierając swoją działalność na intensywnym poszukiwaniu i eksperymentowaniu nowych rozwiązań w celu ciągłego ulepszania swoich produktów, zarówno pod względem estetyki, jak i wydajności, oraz wykorzystując ogromny bagaż doświadczeń i specyficznych kompetencji, firma Casalgrande Padana odpowiada na potrzeby wymagające wszechstronności zastosowania, indywidualnego dopasowania kompozycji, praktyczności utrzymania, higieniczności, niezawodności i bezpieczeństwa, przy jednoczesnym coraz większym uwzględnianiu aspektów

zrównoważonego rozwoju.

Nieustanne działanie na rzecz innowacji i dążenie do doskonałości doprowadziło do stworzenia nowych propozycji, rozszerzenia istniejących serii oraz wprowadzenia nowych tekstur i formatów, które po zaprezentowaniu na ostatnich targach Cersaie zostały włączone do produkcji.

Kolekcja Marmoker z linii Granitoker, zrealizowana z wykorzystaniem najnowocześniejszej technologii cyfrowej stosowanej do emaliowanej kamionki porcelanowej,

wiernie odtwarza marmur dzięki typowym dla tego materiału odcieniom, żyłkom, przeźroczystościom i teksturze, jednocześnie zapewniając lepsze właściwości pod względem wydajności. Poza istniejącymi już wcześniej teksturami kamiennymi obecnie w kolekcji tej dostępne są również tekstury Bianco Vietnam, Fiorito, Breccia Carsica, Breccia Sarda, Silvia Oro, Grafite Marrone, Statuario Venato, Travertino Titanium, Arabesque, Veselye, Jolie oraz Grigio Billiemi. Właściwości i oryginalność tych materiałów oferują projektantom nieznane wcześniej możliwości wyrazu, pozwalając im stosować wyjątkowe rozwiązania.

W szerokim wachlarzu płytek zaprezentowanym przez Casalgrande Padana szczególne miejsce zajmuje nowa kolekcja Pietre di Paragone. Zainspirowana pradawnymi kamieniami, które imituje w warstwie estetycznej, linia ta umożliwia uzyskanie eleganckiego, a jednocześnie uniwersalnego efektu dekoracyjnego. Kolekcja przywołuje do życia pradawne materiały, takie jak granit Onsernone, kamień Ceppo di Gré, ciemny kwarcyt Vals czy Calcare di Solnhofen, a także Black Pearl, Grigio Aitos, Grigio Tao, Pietra del Cardoso, Pietra di Vicenza, Pietra Otta, Pietra Piasentina, Jura Grigia, Jura Beige oraz Luni.

Wśród nowych propozycji warto wymienić kolekcję Beton, również z linii Granitoker, która syntetyzuje

48) Percorsi in ceramica 35

innowacyjne właściwości kamionki porcelanowej najnowszej generacji, odwzorowując – dzięki szczególnemu wykończeniu zewnętrznej warstwy – jedwabiste i delikatne w dotyku cementowe powierzchnie, idealnie sprawdzające się w wyszukanych połączeniach kolorystycznych.

Do tej samej linii należy także kolekcja Resina, stanowiąca wyraz czysto minimalistycznego, zdecydowanie nowoczesnego gustu, w której neutralne odcienie i esencjonalność współgrają z drobnymi akcentami kolorystycznymi.

Wszystkie kolekcje dostępne są również w wersji Bios Self-Cleaning Antibacterial® charakteryzującej się bezwzględnymi właściwościami antybakteryjnymi, odpornością na zabrudzenia oraz zdolnością samoczyszczenia powierzchni.

Poza tradycyjnymi formatami oferowane są również formaty 90 × 180 cm i 75 × 150 cm (oraz ich podwielokrotności), za pośrednictwem których Casalgrande Padana dąży do spełnienia potrzeb nowoczesnych wnętrz i dalszego poszerzenia zakresu wykorzystania tych materiałów w różnych obszarach zastosowania, znacznie zwiększając możliwości indywidualnego dostosowania projektu.

CASALGRANDE PADANA

(49

products

Nuevas propuestas Casalgrande Padana desarrolla un trabajo continuo de investigación para mejorar tanto las prestaciones como la estética de sus productos. Esta ardua labor, unida al amplio bagaje de conocimientos y competencias específicas que atesora, permite a la empresa responder a ciertas exigencias: flexibilidad de uso, personalización compositiva, fácil mantenimiento, limpieza, fiabilidad y seguridad, siempre con una creciente sensibilidad con respecto al desarrollo sostenible.

La continua labor de innovación, en su búsqueda constante de la excelencia, ha dado lugar a nuevas propuestas, ampliaciones de series ya existentes, nuevas texturas y nuevos formatos. Tras haber sido presentadas en la última edición de Cersaie, estas propuestas se encuentran ahora en fase de producción.

Realizada con la tecnología digital más avanzada aplicada al gres porcelánico esmaltado, la colección Marmoker de la Línea Granitoker interpreta los

materiales tradicionales reinventando las tonalidades, las vetas, las transparencias y las texturas de los mármoles extraídos, todo con unas prestaciones aún mejores.

A los tipos de piedra ya existentes se unen ahora las siguientes clases: Bianco Vietnam, Fiorito, Breccia Carsica, Breccia Sarda, Silvia Oro, Grafite Marrone, Statuario Venato, Travertino Titanium, Arabesque, Veselye, Jolie y Grigio Billiemi. Se trata de materiales cuya calidad y originalidad ofrecen al diseñador una gran variedad de recursos expresivos y la posibilidad de crear soluciones aplicativas exclusivas.

Dentro del amplio panorama de placas cerámicas presentado por Casalgrande Padana, la nueva colección Pietre di Paragone ocupa un lugar especial. Esta línea se inspira en las piedras antiguas y reinventa sus características, lo que ofrece un efecto decorativo elegante y versátil al mismo tiempo. En la serie vuelven a aparecer el granito Onsernone, el Ceppo di Gré, la cuarcita oscura de Vals y la caliza de Solnhofen, entre otros. A estos materiales se unen Black Pearl, Grigio Aitos, Grigio Tao, Pietra del Cardoso, Pietra di Vicenza, Pietra Otta y Pietra Piasentina, Jura Grigia, Jura Beige y Luni.

Entre las nuevas propuestas, Beton, de la línea

50) Percorsi in ceramica 35

Granitoker, sintetiza los contenidos innovadores del gres porcelánico de última generación recreando, con el especial tratamiento de la capa final, superficies de efecto cemento, sedosas y suaves al tacto, refinadas en la combinación cromática.

De la misma línea, la colección Resina configura el gusto nítido del minimalismo en superficies indudablemente contemporáneas, cuya esencialidad conjuga los tonos neutros con pequeños matices de color.

Todas las colecciones se encuentran disponibles también en la versión Bios Self-Cleaning Antibacterial®, capaz de activar propiedades excepcionales antibacterianas, eliminar los agentes contaminantes y conseguir superficies que se limpian por sí solas.

Además de los formatos tradicionales, Casalgrande Padana ha querido diseñar las placas también en formato 90x180 cm y 75x150 cm (y en sus respectivos submúltiplos) para satisfacer las exigencias de los espacios habitacionales contemporáneos y, asimismo, para ampliar la versatilidad de aplicación de estos materiales en distintos espacios, facilitando la posibilidad de personalizar cada proyecto.

CASALGRANDE PADANA

(51

Creative Centre w Mediolanie Foro Bonaparte 74 20121 Mediolan

NEWS

Creative Centre w Mediolanie

Creative Centre Milán

Nowy cykl spotkań poświęconych ceramice, kinu i architekturze

Nuevo ciclo de encuentros sobre cerámica, cine y arquitectura

Cenna współpraca firmy Casalgrande Padana z międzynarodowym magazynem architektonicznym „CASABELLA”, a w szczególności z działem CASABELLA formazione, wciąż trwa.

Casalgrande Padana od zawsze poświęca uwagę światu projektowania i wspiera ważne inicjatywy kulturalne w rozmaitych obszarach zastosowania ceramiki, takie jak te organizowane przez CASABELLA formazione w Creative Centre w Mediolanie, obejmujące nowy cykl spotkań i konferencji poświęconych ceramice i architekturze,

z udziałem cenionych przedstawicieli świata projektowania, jak również przegląd kinematografii o tej szczególnej tematyce, przy zaangażowaniu reżyserów, architektów i specjalistów ds. komunikacji.

Creative Center mieszczący się przy bulwarze Foro Bonaparte 74, w samym sercu Brera Design District w Mediolanie, nie jest zwyczajnym showroomem, w którym prezentowane są wszystkie kolekcje Casalgrande Padana, lecz miejscem, w którym specjalista z branży może znaleźć interesujące rozwiązania, lepiej poznać materiały, uzyskać pomoc i porady w zakresie

podstawowych aspektów projektu, rozwijanego następnie przy wsparciu działu Engineering, a także ma możliwość udziału w spotkaniach i seminariach poświęconych architekturze i wzornictwu.

Bogaty program inicjatyw stanowi odpowiedź na potrzeby szkoleniowe i wymogi doskonalenia zawodowego przewidziane w obowiązujących przepisach, w porozumieniu z włoską Krajową Radą Architektów, Planistów, Architektów Krajobrazu i Konserwatorów.

Ośrodek jest do całkowitej dyspozycji specjalistów po uprzednim umówieniu wizyty z kierownikiem dr. Davidem Catanią (+39 3485290437).

52) Percorsi in ceramica 35

Creative Centre Milano: calendario incontri 2017 CERAMIKA i ARCHITEKTURA historia firmy Casalgrande Padana przez pryzmat doświadczeń pracowni wzornictwa: Studio Gianni Arnaudo 12 kwietnia Prelegent Gianni Arnaudo Zaha Hadid Architects 17 maja Prelegenci Maurizio Meossi i Paolo Zilli Studio Daniel Libeskind 31 maja Prelegent Giuseppe Blengini Organizacja kulturalna CASABELLA formazione.

Za każde wydarzenie w ramach tej inicjatywy włoska Krajowa Rada Architektów, Planistów, Architektów Krajobrazu i Konserwatorów (CNAPPC) przyznaje 2 punkty doskonalenia zawodowego.

KINO I ARCHITEKTURA przegląd filmów długo- i krótkometrażowych „Dove vivono gli architetti” (Gdzie mieszkają architekci), 29 marca prezentacja Francesca Molteni (reżyser) „Villaggio Eni” (Wioska Eni), 26 kwietnia prezentacja Davide Maffei i Michele Merlo „Carlo Scarpa” 10 maja prezentacja Marco Mulazzani (CASABELLA) „Tam Associati” 14 czerwca prezentacja Massimo Lepore (Studio TAMassociati) Organizacja kulturalna CASABELLA formazione.

Za każde wydarzenie w ramach tej inicjatywy włoska Krajowa Rada Architektów, Planistów, Architektów Krajobrazu i Konserwatorów (CNAPPC) przyznaje 1 punkt doskonalenia zawodowego.

Continúa la inestimable colaboración entre Casalgrande Padana y la revista internacional de arquitectura CASABELLA, en especial con la división CASABELLA formazione.

Casalgrande Padana, siempre atenta al mundo del diseño y apoyando iniciativas culturales de gran importancia en los más diversos ámbitos de aplicación de la cerámica, promueve las iniciativas que CASABELLA formazione desarrolla en el Creative Centre de Milán: un nuevo ciclo de encuentros y conferencias sobre cerámica y arquitectura impartidas por prestigiosos exponentes del mundo del diseño, junto un evento

cinemátográfico dedicado a este campo, en el que participarán directores, arquitectos y expertos de la comunicación.

Situado en Foro Bonaparte 74, en el corazón del Brera Design District, el Creative Centre de Milán no es una simple sala de exposición donde se pueden ver todas las colecciones de Casalgrande Padana, sino un lugar donde los profesionales pueden encontrar soluciones, profundizar en el conocimiento de los materiales, recibir asesoramiento y asistencia para los aspectos más significativos del proyecto, en vista de un desarrollo adicional ofrecido por la

división Engineering y, por supuesto, tener la oportunidad de asistir a ciclos de encuentros y seminarios sobre arquitectura y diseño.

El articulado programa de iniciativas responde a la demanda de formación y a las obligaciones de actualización previstas por la normativa vigente, de acuerdo con el Consejo Nacional de Arquitectos PPC. El centro está a total disposición de los profesionales, previa cita con el responsable, D. Davide Catania (+39 3485290437).

Creative Centre Milán: calendario de encuentros 2017

Creative Centre Milán Foro Bonaparte 74 C. P. 20121 Milán

CINE Y ARQUITECTURA proyección de películas y cortometrajes “Dove vivono gli architetti” (“Dónde viven los arquitectos”), 29 marzo presentación de Francesca Molteni (directora) “Villaggio Eni” (“Aldea Eni”), 26 abril presentación de Davide Maffei y Michele Merlo “Carlo Scarpa”, 10 mayo presentación de Marco Mulazzani (CASABELLA) “Tam Associati”, 14 junio presentación de Máximo Lepore (Studio TAMassociati)

CERÁMICA y ARQUITECTURA la experiencia de Casalgrande Padana analizada a través de las historias profesionales de: Studio Gianni Arnaudo 12 abril Ponente Gianni Arnaudo Zaha Hadid Architects 17 mayo Ponentes Maurizio Meossi y Paolo Zilli Studio Daniel Libeskind 31 mayo Ponente Giuseppe Blengini Organización cultural CASABELLA formazione Para esta iniciativa el CNAPPC ha reconocido 2 créditos de formación profesional para cada uno de los encuentros.

Organización cultural CASABELLA formazione Para esta iniciativa el CNAPPC ha reconocido 1 crédito de formación profesional para cada uno de los encuentros.

CASALGRANDE PADANA

(53

NEWS

Muuuz Awards 2017

Premios Muuuz 2017

Earth wśród gwiazd

Earth entre las estrellas

Innowacyjny system płyt zaprojektowany przez Pininfarina we współpracy z Casalgrande Padana odznaczony prestiżowym międzynarodowym wyróżnieniem

DESIGN

& INNOVATION AWARDS

Mający już swoją piątą edycję konkurs Muuuz International Awards, organizowany przez sieć ArchiDesignClub we współpracy z czasopismem internetowym Muuuz (liczącym ok. 110 tys. prenumeratorów) i magazynem D’A, ma na celu wybranie i wyróżnienie najbardziej kreatywnych i innowacyjnych propozycji wśród produktów z zakresu architektury i aranżacji wnętrz z całego świata.

Aby ukazać ogromny zasięg konkursu, wystarczy wspomnieć, że w poprzedniej edycji oceniono ponad 2500 produktów

pochodzących z 15 różnych państw. Właśnie dlatego wyróżnienie przyznane kolekcji Earth by Pininfarina ma tak szczególną wartość.

Oryginalność projektu tkwi w ogromnej wszechstronności systemu pozwalającego na łączenie płyt ceramicznych z szeregiem elementów dekoracyjnych przywołujących na myśl opływowość samochodów.

Płyty ceramiczne z kamionki porcelanowej charakteryzują się wyjątkową i wyrafinowaną teksturą powierzchni, pobudzającą wszystkie zmysły. Dzięki wyjątkowej powierzchni, która w dotyku

54) Percorsi in ceramica 35

wyróżnia się innowacyjną mikrotrójwymiarowością, płytki dają ciepły i wysublimowany efekt.

Decydujące znaczenie dla końcowego rezultatu miało dokładne poszukiwanie idealnej palety kolorów, która w połączeniu z dostępnością zarówno małych, jak i dużych formatów płyt, zapewnia szerokie możliwości ich twórczego wykorzystania w rozmaitych wnętrzach.

Oficjalna ceremonia wręczenia nagród odbędzie się pierwszego czerwca w Paryżu, w eleganckiej i prestiżowej scenerii Grand Hôtel Intercontinental Opéra.

El innovador sistema de placas cerámicas diseñado por Pininfarina en colaboración con Casalgrande Padana recibe el prestigioso galardón de reconocimiento internacional

En su quinta edición, los Muuuz International Awards, organizados por la red ArchiDesignClub en colaboración con la revista digital Muuuz (que llega a los 110.000 abonados) y la revista D’A, tienen como objetivo seleccionar y sacar a la luz las propuestas más creativas e innovadoras de la producción mundial destinada a la arquitectura y al diseño de interiores.

Para hacerse una idea de las dimensiones del panorama cubierto por el premio, baste pensar que en la pasada edición se examinaron más de 2500 productos

procedentes de 15 países.

En este contexto cobra un valor especial el reconocimiento otorgado a la línea Earth by Pininfarina.

La originalidad del proyecto reside en la gran versatilidad del sistema, que permite combinar las placas cerámicas con una serie de elementos decorativos ricos en matices que recuerdan a los streamline cars. Las placas cerámicas de gres porcelánico presentan una textura superficial exclusiva y refinada, capaz de generar un potente efecto multisensorial.

Las superficies se muestran cálidas y sofisticadas a la

CASALGRANDE PADANA

(55

vista, mientras que al tacto se aprecia su innovadora microtridimensionalidad.

La profunda investigación realizada en términos de gama cromática ha sido determinante para el resultado final; a ello se une la disponibilidad de placas de formatos grandes y pequeños, que concede una amplia libertad creativa que se puede expresar en los ambientes más diversos.

La ceremonia oficial de entrega de premios tendrá lugar el 1 de junio en París, en el elegante y prestigioso Grand Hôtel Intercontinental Opéra.