Percorsi in Ceramica 32 ESP-POL

in ceramica

Poste Italiane Spa, n. 32 dicembre 2015 Spedizione in abbonamento Postale - 70%, DCB Modena

MAGAZYN GRAFIKA I PROJEKTY REVISTA DE SIGNOS E IMĂ GENES

Daniel Libeskind

The Crown

CASALGRANDE PADANA Pave your way

in ceramica

Poste Italiane Spa, n. 32 dicembre 2015 Spedizione in abbonamento Postale - 70%, DCB Modena

rivista di segni e immagini magazine of graphics and designs

Daniel Libeskind

CASALGRANDE PADANA

The Crown

Pave your way

Percorsi in ceramica magazyn grafika i projekty revista de signos e imágenes kierownik projektu director responsable Mauro Manfredini projekt i koordynacja graficzna proyecto y coordinación gráfica Cristina Menotti, Fabio Berrettini koordynacja wydawnicza coordinación editorial Nadia Giullari, Livio Salvadori, Alfredo Zappa redakcja tekstów redacción de textos Livio Salvadori, Alfredo Zappa druk impresión Tecnostampa industria grafica Recanati Podatek został opłacony Tasa pagada Casalgrande Padana Via Statale 467, n. 73 42013 Casalgrande (Reggio Emilia) Tel. +39 0522 9901 Ai sensi del D.LGS. n. 196/2003, la informiamo che la nostra Società tratta elettronicamente ed utilizza i suoi dati per l’invio di informazioni commerciali e materiale promozionale.

Nei confronti della nostra Società potrà pertanto esercitare i diritti di cui all’art. 13 della suddetta legge (tra i quali cancellazione, aggiornamento, rettifica, integrazione).

Autorizzazione del Tribunale di Reggio Emilia n. 982 del 21 Dicembre 1998.

Standard FSC określa zasady śledzenia papieru pochodzącego z lasów zarządzanych zgodnie z precyzyjnie określonymi parametrami środowiskowymi, społecznymi i ekonomicznymi. Rygorystyczny system kontroli przewiduje etykietowanie zadrukowano produktu, uzyskanego z papieru FSC. El estándar FSC define la trazabilidad del papel procedente de bosques gestionados correctamente conforme a precisos parámetros medioambientales, sociales y económicos. El riguroso sistema de control comporta el etiquetado del producto impreso realizado con papel FSC

CASALGRANDE PADANA Pave your way

na okładce en portada Daniel Libeskind The Crown (fot. Ravazzini)

(f. Ravazzini)

spis treści The Crown 06 Za bramą fabryki 12 Realizacja korony 13 Daniel Libeskind 17 Ceramika fraktalna EARTH BY PININFARINA 28 Pininfarina

Dzieło sztuki w czasach jego technicznej reprodukcji 29 Pininfarina – 85 lat rysowania przyszłości 34 Muzeum Pininfarina – dzieła sztuki na czterech kołach 36 From the car to the Earth news 54 Linia gresów Pietre Native – Pietre di Paragone

sumario The Crown 18 Más allá de las verjas de la fábrica 22 Construir la corona 24 Cerámica fractal 25 Daniel Libeskind EARTH BY PININFARINA 42 Pininfarina La obra de arte en la época de su reproductibilidad técnica 43 Pininfarina - 85 años diseñando el futuro 49 Museo Pininfarina - Obras sobre cuatro ruedas 50 From the car to the Earth news 55 Pietre Native - Pietre di Paragone

Aktualności i futuryzm

Actualidad y futurismo

„Szybkość samochodu” to słynny obraz Giacomo Balli wchodzący w skład liczącej ponad 100 dzieł kolekcji zainspirowanej chęcią ukazania szybkości i dynamizmu jako rewolucyjnych elementów postępu kulturowego, artystycznego i społecznego, zgodnie z zasadami futuryzmu. Pojęcia te, zdaniem Giulio Carlo Argana (por. „L’Arte Moderna”, Sansoni 1970): „intensywnie interesują nowoczesnego człowieka. Muszą być wyrażone obrazowo, ponieważ percepcja jest szybsza od słowa”.

To właśnie samochód mógłby stanowić motyw przewodni niniejszego numeru Percorsi, w którym poruszamy temat aktualności i przyszłości, mówimy o ekspresji, percepcji i produkcji w kontekście architektury, designu, poszukiwań artystycznych i zastosowań przemysłowych.

Tysiące samochodów przejeżdża bowiem każdego dnia obok The Crown, ikonicznego monolitu architektonicznego zaprojektowanego przez Daniela Libeskinda, którego inauguracja odbyła się 17 października w obecności autora projektu, najważniejszych przedstawicieli lokalnych władz oraz ministra infrastruktury Graziano Del Rio. Obiekt ten został zrealizowany dzięki patronatowi firmy Casalgrande Padana w pobliżu instalacji Ceramic Cloud sygnowanej przez Kengo Kumę, innego bezdyskusyjnego mistrza światowej architektury, tworząc prawdziwy, spoglądający w przyszłość układ instalacji umożliwiających eksperymentowanie z innowacyjnymi zastosowaniami materiałów ceramicznych i umacnianie głębokiego związku firmy z jej terytorium.

Poza tym samochód jest również bohaterem rozdziału poświęconego nawiązanej ostatnio współpracy Casalgrande Padana, lidera wśród producentów zaawansowanych materiałów ceramicznych, z Pininfarina, światowej sławy biurem projektowym o bogatej tradycji w sektorze automotive, mającym na swoim koncie kilka cenionych modeli, które przeszły do historii. Pierwszym owocem tej współpracy jest Earth, nowa linia płytek z kamionki porcelanowej z ekskluzywnymi wzorami inspirowanymi chwalebnymi tradycjami Pininfarina, zaprezentowana z sukcesem w Bolonii w ramach ostatniej edycji wydarzenia Cersaie.

Pozostając w temacie Cersaie, warto wspomnieć, że numer zamyka artykuł omawiający ostatnie nowości przedstawione przez Casalgrande Padana na tym najważniejszym międzynarodowym wydarzeniu dotyczącym ceramiki architektonicznej, w tym serię Pietre di Paragone z linii Pietre Native.

“Velocidad de automóvil” es un célebre cuadro de Giacomo Balla, que pertenece a una colección de más de 100 pinturas inspiradas en la voluntad de representar la velocidad y el dinamismo como elementos revolucionarios de progreso cultural, artístico y social, según los principios del Futurismo. Conceptos que, como escribió Giulio Carlo Argan (cfr. “El arte moderno”, Sansoni 1970): “Interesan intensamente al hombre moderno. Conceptos que quieren ser expresados visualmente, porque la percepción es más rápida que la palabra”.

Y es precisamente al automóvil al que podríamos reconducir simbólicamente el leitmotiv de este número de Percorsi, que habla de actualidad y de futuro, de expresión, percepción y producción, entre arquitectura, diseño, investigación artística y finalidad industrial.

Son, en efecto, cientos los automóviles que cada día giran en torno a The Crown, el icónico monolito arquitectónico obra de Daniel Libeskind, inaugurado el pasado 17 de octubre con la presencia del propio proyectista, de las máximas autoridades del territorio y del Ministro de Infraestructuras Graziano Del Rio. Una obra querida y realizada gracias al mecenazgo de Casalgrande Padana que, a poca distancia de la Ceramic Cloud firmada por Kengo Kuma, otro maestro en términos absolutos de la arquitectura internacional, constituye un auténtico sistema monumental que mira al futuro, experimentando con innovadores usos del material cerámico y que consolida el profundo vínculo de la empresa con su territorio a través de un signo de fuerte identidad.

Y es de nuevo el automóvil el protagonista del capítulo dedicado a la relación recientemente establecida entre Casalgrande Padana, líder en producción de materiales cerámicos evolucionados, y Pininfarina, casa de diseño de fama internacional con una profunda tradición en el sector de la automoción, donde ha dejado su firma a modelos aclamados y que han entrado en la historia del sector. El primer fruto de la investigación conjunta es Earth, una nueva línea de azulejos en gres porcelánico y decoraciones exclusivas inspiradas en la gloriosa tradición de Pininfarina, presentada con éxito en la última exposición Cersaie de Bolonia.

Y, siempre dentro de Cersaie, este número se completa con la indicación de las últimas novedades expuestas por Casalgrande Padana en la más importante feria internacional de la cerámica para la arquitectura, entre ellas la Línea Pietre Native - Serie Pietre di Paragone.

The Crown

the Crown

Poza bramy fabryki „Dzieło to zrodziło się z satysfakcji i chęci zrobienia czegoś więcej dla naszego terytorium. Powstało nie z potrzeby ostentacji, ale z przekonania, że siła firmy tkwi również w jej spójności z całą otaczającą ją społecznością.

A więc z pragnienia wyjrzenia poza bramy fabryki”.

Franco Manfredini

Pedemontana, pas asfaltu łączący Casalgrande z Sassuolo i biegnący przez najsłynniejsze na świecie zagłębie ceramiczne, leży dziś, bardziej niż kiedykolwiek, „między via Emilia i Zachodem”. Nie tylko z geograficznego, ale też symbolicznego punktu widzenia.

Dzięki patronatowi Casalgrande Padana wzdłuż drogi położonej najbliżej zakładu mnożą się bowiem znakomitości sztuki architektonicznej, stanowiące coś w rodzaju „monumentalnego układu”, wzajemnie wiążącego ten obszar o silnych i ugruntowanych tradycjach społecznych i produkcyjnych ze sceną międzynarodową, na której produkty znajdują swoje docelowe miejsce.

W kontekście tych dzieł można zatem mówić nie tyle o „powracającym echu”, co o „common ground”, symbolicznym wspólnym terenie dzielonym

6) Percorsi in ceramica 32

przez kreatywność i innowacyjność, zdolnym nie tylko do zdumiewania

Powyżej: Arriba: Old House Casalgrande Ceramic Cloud The Crown

ikonicznością swoich kreacji czy przyjemnością z ich kontemplacji, ale również do pobudzania poczucia tożsamości.

I tak oto, po 5 latach od inauguracji słynnego już Casalgrande Ceramic Cloud, pierwszego obiektu wykonanego we Włoszech przez japońskiego mistrza Kengo Kumę, przy którym mieści się Old House, stary budynek wiejski zaadaptowany na funkcje muzealne i kulturalne związane ze światem ceramiki architektonicznej, odbudowany na podstawie wyrafinowanego projektu samego Kumy, firma Casalgrande Padana zrealizowała The Crown, nowy zjawiskowy punkt orientacyjny (ang. landmark) zaprojektowany przez

Na poprzedniej stronie: szczegół końcowej części The Crown Poniżej: spotkanie ministra Graziano Del Rio, Daniela Libeskinda i Franco Manfrediniego En la otra página: Detalle de la parte terminal de The Crown Abajo: El encuentro entre el ministro Graziano Del Rio, Daniel Libeskind y Franco Manfredini

światowej sławy architekta Daniela Libeskinda. Uroczystość inauguracyjna, która odbyła się w dniu 17 października przy rondzie w Dinazzano leżącym na wspomnianej drodze Pedemontana, była doskonałą okazją do zastanowienia się nie tylko nad wartością tego dzieła, ale również nad głębszą treścią prac prowadzących do jego realizacji. Treści, która — wraz z licznymi innymi zaangażowanymi społecznie inicjatywami Casalgrande

CASALGRANDE PADANA

(7

the Crown

Wybrane momenty uroczystości inauguracyjnej Algunos momentos de la ceremonia de inauguración

Padana — miała swój wkład w umacnianie głębokiej więzi firmy ze społecznością, kulturą i środowiskiem, tworząc nowe, inne pojęcie „fabryki”.

Wyrazem uznania dla tego zaangażowania była obecność i aktywny udział w uroczystości — u boku Prezesa firmy Franco Manfrediniego (odznaczonego tytułem Rycerza pracy i Przedsiębiorcy roku 2005 w kategorii „Jakość życia” za wrażliwość na środowisko, bezpieczeństwo i zdrowie), przewodniczącego włoskiej konfederacji producentów ceramiki Vittorio Borrelliego i autora dzieła Daniela Libeskinda — przedstawicieli najważniejszych instytucji: burmistrza Casalgrande Alberto Vaccariego, przewodniczącego prowincji Reggio Emilia Giammaria Manghiego, przewodniczącego regionu Emilii Romanii Stefano Bonacciniego i ministra infrastruktury i transportu Graziano Del Rio.

FRANCO MANFREDINI

8) Percorsi in ceramica 32

Od jakiegoś czasu nie wystarcza już tylko dobre prowadzenie przedsiębiorstwa — niezbędne są również inne wartości. Nie przez przypadek najbardziej konkurencyjnymi firmami, osiągającymi najlepsze wyniki, są firmy wspierające poważne inicjatywy w tym zakresie.

Koncepcja ta była dobrze znana oświeconemu przedsiębiorcy Adriano Olivettiemu, który już w okresie po drugiej wojnie światowej twierdził, że: „Nowa gospodarka, jaką sobie wyobrażamy, wspiera postęp materialny i towarzyszy jednostce w udoskonalaniu własnej osobowości i własnego powołania. A jednocześnie nie zabrania zwracania się ku wyższym celom, nie indywidualnym osiągnięciom czy własnemu zyskowi, ale wkładowi w życie wspólnoty, na drodze do cywilizacji”. (por. Adriano Olivetti „Fabryki dobra”, Edizioni di Comunità © 2014).

Myśl ta przebijała ze wszystkich przemówień wygłoszonych podczas uroczystości inauguracyjnej. W swojej mowie na otwarcie wydarzenia Franco Manfredini podkreślał głównie powody, dla których prywatna firma decyduje się na inwestowanie znacznych środków finansowych w przedsięwzięcia wykraczające poza jej działalność: „Casalgrande Padana — jak stwierdził Prezes — szczyci się 55-letnią historią pełną sukcesów na drodze zmierzającej zawsze ku zrównoważonemu rozwojowi i opierającej się na filozofii uznania i szacunku dla wszystkich zaangażowanych stron.

Filozofii, którą dziś nazywa się „silną odpowiedzialnością przedsiębiorstwa”.

W tym kontekście również instalacja artystyczna zrealizowana na rondzie może pełnić swoją funkcję polegającą na skłanianiu do uwielbiania szeroko pojętego piękna, do dążenia do ulepszania swojego kraju, czynienia go bardziej uporządkowanym, funkcjonalnym i widocznym. Ulepszanie oznacza również zwiększanie produktywności, a jako przedsiębiorca jestem

ALBERTO VACCARI

GIAMMARIA MANGHI

CASALGRANDE PADANA

(9

the Crown

przekonany, że większa produktywność firmy zależy od komfortowego, zdrowego i bezpiecznego miejsca pracy, w którym dba się o środowisko naturalne i w którym stosunki przemysłowe opierają się na wzajemnym szacunku i słuchaniu oraz na jak najlepszej współpracy”.

W związku z tym, jak spointował Manfredini: „Mecenasem tutaj nie jest jedna osoba, ale całe przedsiębiorstwo, jego wspólnicy, pracownicy, współpracownicy i klienci, którym dziękuję za wart uznania udział w tym wspólnym sukcesie”.

Burmistrz Casalgrande Alberto Vaccari stwierdził natomiast, że: „Żadne terytorium nie może żyć wyłącznie względami ekonomicznymi. Zimne wartości PKB i wskaźniki produkcji przemysłowej — choć niezwykle ważne — nie wystarczają. Należy zaoferować społeczności również elementy piękna natury, przestrzeni, wnętrz, życia społecznego i, oczywiście, piękna wielkich dzieł, będących owocem dobrego smaku, technologicznej pomysłowości i badań”.

W podobnym duchu wypowiedzieli się również przewodniczący prowincji Reggio Emilia Giammaria Manghi: „Takie rondo jest przede wszystkim oznaką tożsamości”, przewodniczący włoskiej konfederacji producentów ceramiki Vittorio Borrelli: „To bez wątpienia niezwykle znaczący przykład, który pokazuje, że lokalne przedsiębiorstwa chcą przyczyniać się do wzbogacania, pielęgnowania i poprawy terytorium”, jak i przewodniczący regionu Emilii Romanii Stefano Bonaccini: „Jakość życia w Emilii Romanii zależy nie tylko od tego, co się produkuje i z jakim bogactwem się to wiąże, ale również od możliwości redystrybucji tego bogactwa”.

Natomiast minister infrastruktury i transportu Graziano Del Rio podkreślił ze swojej strony, że: „Jesteśmy tutaj dziś nie po to, by inaugurować nowe

VITTORIO BORRELLI

STEFANO BONACCINI

10) Percorsi in ceramica 32

rondo w małym miasteczku, ale po to, by rozmawiać o spojrzeniu na własne terytorium i na cały świat. Prezes Manfredini powiedział, że «fabryka musi spoglądać poza własne bramy». I właśnie o to tutaj chodzi — trzeba zdobyć się na wyjrzenie poza własny ogródek”.

Również architekt Daniel Libeskind w swoim przemówieniu końcowym zwrócił uwagę na głęboki związek między stworzonym przez niego dziełem i miejscową kulturą: „Uważam, że jest to naprawdę ważny projekt, choć nie jest największym, jaki zrealizowałem. To otwarta i zmieniająca się konstrukcja, stanowiąca mikrokosmos. Jak lśniąca korona lub brylant, który — oglądany z różnych stron — mieni się nieskończoną ilością rozmaitych smug światła. Tak samo jest z Casalgrande Padana i z Emilią Romanią. Z której strony by nie spojrzeć — lśnią”.

GRAZIANO DEL RIO

DANIEL LIBESKIND

CASALGRANDE PADANA

(11

the Crown

Budowanie korony „To dla mnie naprawdę wielkie szczęście móc współpracować z Casalgrande Padana. Z firmą pełną wyobraźni, zaangażowaną w rozwój nowych pomysłów, a jednocześnie opierającą się na solidnych fundamentach tradycji produkcyjnych. Firmą, która nie powiela tego, co już zostało kiedyś zrobione, ale tworzy nowe przyszłościowe produkty, dbając o zrównoważony rozwój i ochronę środowiska”.

Blaski, cienie, refleksy i światłocienie. The Crown, architektoniczny monolit o wysokości 5-piętrowego budynku, jest wyjątkowym, pełnym poetyckiego przekazu punktem w krajobrazie regionu. Jak pisał wielki Carl Sandburg: „poezja to echo proszące cień do tańca”.

Tak, ale co kryje się za tą figurą, która wydaje się tańczyć między ziemią a niebem?W jaki sposób można pogodzić ze sobą wynikające z intuicji projektowej wrażenie dynamicznej lekkości z rzeczywistością stalowej konstrukcji ważącej 50 ton i pokrytej 300 metrami kwadratowymi płytek z kamionki porcelanowej?Przede wszystkim należy podkreślić, że projekt powierzono twórczej wenie i bujnej kreatywności Daniela Libeskinda, jednej z najznakomitszych i najbardziej wyróżniających się postaci na

Daniel Libeskind Poniżej: Abajo: Kompleks mieszkalny CityLife, Mediolan Pawilon Vanke, Expo 2015 Residencias CityLife, Milán Pabellón Vanke, Expo 2015

12) Percorsi in ceramica 32

Daniel Libeskind

Będący dziś jedną z głównych postaci na światowej scenie architektury i urbanistyki, skupił na sobie uwagę międzynarodowej krytyki projektem Muzeum Żydowskiego w Berlinie.

Oryginalny, wyróżniający go sposób projektowania, będący wynikiem osobistego zaangażowania w wiele różnych dziedzin, od filozofii po sztukę, od literatury po muzykę, znajduje odzwierciedlenie w jego twórczości, która obejmuje rozmaite gałęzie architektury, od planowania przestrzennego (jego autorstwa jest np. główny projekt World Trade Center w Nowym Jorku) do budynków o różnym stopniu złożoności, takich jak muzea, centra kongresowe, uniwersytety czy kompleksy mieszkalne.

Pracował on również przy realizacji scenografii do spektakli operowych i wciąż prowadzi wykłady z zakresu wzornictwa przemysłowego.

Spośród jego najbardziej znanych projektów, poza wspomnianym już Muzeum Żydowskim, warto zwrócić uwagę na rozbudowę Denver Art Museum, Royal Ontario Museum w Toronto, Muzeum Historii Wojskowości w Dreźnie, w Niemczech, Grand Canal Theatre w Dublinie, w Irlandii.

Również we Włoszech jego prace są coraz liczniejsze. Wśród nich wymienić należy kompleks mieszkalny City Life w Mediolanie (na realizację którego firma Casalgrande Padana dostarczyła 50 000 m2 materiałów ceramicznych), Pawilon Vanke na Expo 2015 i ważny projekt będący w trakcie realizacji dla Roma Tor di Valle, obejmujący park biznesowy z 3 wieżami o wysokości 170 i 220 metrów.

A oprócz tego nie można zapominać o licznych instalacjach rzeźbiarskich, takich jak Pinnacle stworzona w ramach Cersaie - Bologna Water Design 2013, Leonardo Icon stojąca przez Pinacoteca Ambrosiana w Mediolanie, The Wings na Expo 2015, The Life Electric, zrealizowana na cześć Alessandro Volty (której inauguracja miała miejsce niedawno nad jeziorem Como) i The Crown, ostatni owoc współpracy Libeskinda i Casalgrande Padana, nawiązanej w celu wspólnego poszukiwania innowacyjnych rozwiązań technologicznych.

światowej scenie architektonicznej, w ramach jego współpracy — opierającej się na badaniach formalnych i rozwoju technologicznym — z Casalgrande Padana. Współpraca ta zaowocowała już niejednym dziełem wyjątkowej wagi — od okładzin elewacyjnych kompleksu mieszkalnego City Life w Mediolanie po instalację Pinnacle, wykonaną z okazji Cersaie - Bologna Water Design 2013, od nowej serii ceramicznych płyt Fractile po spektakularną powłokę wykończeniową pawilonu Vanke na wystawie Expo 2015, kończąc na szeregu okładzin elewacyjnych ważnych budynków będących w trakcie budowy w kilku światowych stolicach.Architekt Giuseppe Blengini, Dyrektor techniczny Studia Libeskind Design, osobiście zaangażowany w opracowanie projektu i jego realizację, tłumaczy: „Pomysł na kształt The Crown narodził się z chęci stworzenia nowego artystycznego punktu odniesienia w najbliższym otoczeniu zakładów Casalgrande Padana, podążając w kierunku idei wertykalności. To forma czystej ekspresji.

CASALGRANDE PADANA

(13

Po prawej stronie: stalowa konstrukcja The Crown En la otra página: la estructura de acero de The Crown

the Crown

Instalacja ma kształt spirali rozciągającej się wzdłuż pionowej osi, ma Karta projektu

Zamawiający: Casalgrande Padana Projekt: Daniel Libeskind Libeskind Design (Mediolan), Lev Libeskind, Giuseppe Blengini, Gino D’Andrea Konstrukcje: Antonio Ruggerini, Rosario Miletta Koordynacja bezpieczeństwa: Enrico Rombi (Centro Cooperativo Progettazione) Zarządzanie projektem: Mauro Filippini (Casalgrande Padana) Wykonawca: Ravazzini (Wykopy i urbanizacja) Acciaio 2000 (Konstrukcje) Geos Italy (Wentylowana elewacja) Casalgrande Padana (Powłoka ceramiczna)

ok. 17 metrów wysokości i jest w całości pokryta trójwymiarowymi płytami ceramicznymi charakteryzującymi się fraktalnym wzorem zaprojektowanym przez nas dla Casalgrande Padana”.

Z uwagi na ten wyjątkowy wolny kształt, charakteryzujący się wyraźną asymetrią, licznymi wypukłościami i podkreślonymi nierównościami, praca przy The Crown była niezwykle interesująca i wymagająca, szczególnie pod względem pomiarów naprężeń statycznych i dynamicznych. Naprężenia takie mogą wynikać z wiatru dmuchającego w wielkie żagle pokryte płytkami ceramicznymi, ale również z ruchów sejsmicznych i możliwych nieszczęśliwych wypadków związanych z umiejscowieniem instalacji na środku ronda. Ten szereg czynników doprowadził do stworzenia układu o celowo nadmiernej statyczności.

Szczególnie interesującym i zjawiskowym etapem realizacji obiektu był montaż konstrukcji i powłoki ceramicznej na placu budowy, przeprowadzony w całości bez metalowych rusztowań, wyłącznie przy użyciu żurawia.

Do zrealizowania obiektu przewidziano wykonanie wykopów pod żelbetonowe fundamenty, w których umieszczono kotwy fundamentowe niezbędne do zakotwiczenia stalowej konstrukcji o wysokości 17 metrów. Ta ostatnia, w całości przygotowana w warsztacie (gdzie została również wstępnie zmontowana w celu przeprowadzenia kontroli

Poniżej: wybrane etapy produkcji płyt Fractile Abajo: algunas fases de producción de las baldosas Fractile

technicznych, a następnie ponownie zdemontowana do transportu na plac budowy), składa się z elementów w kształcie siatki zbudowanych z prostokątnych rurek o różnych przekrojach, zespawanych zgodnie z geometrycznymi wymogami projektowymi i wspartych na wiatrownicach

14) Percorsi in ceramica 32

the Crown

mocowanych śrubami, ustawionych zgodnie z dynamiką przewidzianych naprężeń.

Powłoka z płytek ceramicznych mocowana jest na sucho do konstrukcji nośnej zamontowanej na głównym szkielecie monolitu, zgodnie z techniką wentylowanej elewacji. Zintegrowanym projektowaniem całej złożonej konstrukcji zajęły się wspólnie sekcja Engineering Casalgrande Padana i studio Libeskind.

Otrzymana w ten sposób powłoka ceramiczna pokrywa 28 rzutów The Crown o różnej geometrii i nachyleniu. Łącznie wykorzystano 700 płytek z kamionki porcelanowej Fractile (zaprojektowanych przez Libeskinda w oparciu o ekskluzywną trójwymiarową matrycę), z których 590 zostało przyciętych na miarę na placu budowy.

Jak stwierdził Blengini: „To pewien rodzaj estetycznej wirtuozerii mającej na celu ukazanie, że ekologiczny i wszechstronny materiał, jakim

16) Percorsi in ceramica 32

jest kamionka porcelanowa, może być wykorzystany do najbardziej

Powyżej i po lewej stronie: wybrane etapy robót na placu budowy, w tym wylewanie elbetonowych fundamentów, stawianie metalowej konstrukcji i montowanie powłoki ceramicznej Arriba y en la otra página: algunas fases de la obra con la colocación de los cimientos de cemento armado, la puesta en obra de la estructura metálica y la instalación del revestimiento cerámico

nieoczekiwanych zastosowań”.

Ale nie tylko. Właściwości konstrukcyjne instalacji pozwalają na niezwykle łatwe przeprowadzenie ewentualnych prac konserwacyjnych i wymiany płytek w razie ich uszkodzenia, dzięki czemu zapewnione jest zachowanie oryginalnego wyglądu dzieła na długi czas. The Crown stanowi więc bardzo interesujące, eksperymentalne zastosowanie, ponieważ przenosi typowy sposób montażu elewacji wentylowanych na płaszczyznę okładzin instalacji i obiektów architektonicznych, w

Poniżej: po lewej stronie ukończona instalacja The Crown, po prawej stronie szczegół płyt Fractile wykorzystanych do pokrycia Pawilonu Vanke na Expo 2015 Abajo: a la izquierda, The Crown terminado; a la derecha, detalle de las baldosas Fractile utilizadas para el revestimiento del Pabellón Vanke en la Expo 2015

przypadku których zwykle nie wykorzystuje się tych technologii.

Jak podkreślił podczas uroczystości inauguracyjnej Franco Manfredini: „To dzieło sztuki zaprojektowane i stworzone również z korzyścią dla przyszłych pokoleń, upamiętniające historyczny moment ewolucji architektury i inżynierii na początku nowego tysiąclecia”.

Ceramika fraktalna

Ekskluzywne trójwymiarowe płyty z kamionki porcelanowej wykorzystane do realizacji powłoki The Crown należą do nowej serii Fractile, stworzonej przez Casalgrande Padana w oparciu o projekt Daniela Libeskinda.

Płyty te, powstałe dzięki kreatywnej współpracy znanego architekta i Casalgrande Padana, zostały wyprodukowane po raz pierwszy w 2013 r. do pokrycia instalacji Pinnacle zaprojektowanej przez Libeskinda i umieszczonej wewnątrz siedemnastowiecznego budynku Cortile del Priore w Bolonii, w ramach wydarzenia Cersaie Bologna Water Design Week.

Dzięki pozytywnym reakcjom i sukcesowi odniesionemu przez tę serię została ona wprowadzona do normalnej produkcji.

Potwierdzenie tego niezwykłego sukcesu miało miejsce w tym

roku w Mediolanie, na oczach milionów osób odwiedzających wystawę Expo. Płytki zostały bowiem wykorzystane do realizacji innowacyjnej powłoki ceramicznej pawilonu Vanke, jednego z najbardziej podziwianych pawilonów.

Obecnie są one z powodzeniem stosowane jako okładziny fasadowe w kilku ważnych projektach budynków w światowych stolicach.

Dzięki dynamicznemu, trójwymiarowemu deseniowi, podkreślonemu metalicznym wykończeniem powierzchni, płyty z serii Fractile wytyczają nowe perspektywy i innowacyjne formy ekspresji w dziedzinie okładzin fasadowych.

Wyjątkowe rozwiązania zastosowane przy realizacji powłoki wykończeniowej, w szczególności jej oryginalna, przypominająca płaskorzeźbę,

CASALGRANDE PADANA

(17

struktura geometryczna, nadają jej efekt ruchu. Powierzchnia materiału ceramicznego, podkreślona metaliczną powłoką, mieni się w promieniach słońca licznymi refleksami, które ożywiają zewnętrzną elewację budowli.

Płyty te, produkowane w formacie 60 × 120 cm i jego podwielokrotnościach, są końcowym rezultatem wyrafinowanego cyklu produkcyjnego, obejmującego emaliowanie i wypalanie w 1250°C, w którym stosuje się wyselekcjonowane mieszaniny gliny, kwarcu i skaleni oraz metaliczne emalie nadające ceramicznej powłoce wyjątkowy i dynamiczny połyskujący efekt.

Na każdym etapie produkcji zapewnione są najwyższe techniczne i wydajnościowe standardy odporności, trwałości i jakości.

the Crown

Más allá de las verjas de la fábrica “Esta obra nace de la satisfacción y del deseo de hacer algo más por nuestro territorio. No se trata de espíritu de ostentación, sino de la convicción de que la fuerza de una empresa reside también en la cohesión con toda la comunidad que la circunda. Del deseo, por tanto, de mirar más allá de las verjas de la fábrica”.

Franco Manfredini

La Pedemontana, la cinta de asfalto que une Casalgrande con Sassuolo, eje vertebral del Distrito cerámico más famoso del mundo, está hoy más que nunca “entre la via Emilia y el oeste”. Y lo está no solo geográficamente, sino sobre todo simbólicamente.

Precisamente, gracias al mecenazgo de Casalgrande Padana, a lo largo del trazado más próximo a la empresa, se multiplican una serie de actuaciones arquitectónicas bajo el signo de la excelencia, una especie de “sistema monumental” capaz de conectar con doble línea un área de fuertes y consolidadas tradiciones sociales y productivas con el más allá internacional donde los productos de ese trabajo encuentran su destino.

Más que un “retorno del eco” por estas obras, es más bien lícito hablar de un “common ground”, de un simbólico terreno común compartido, entre creatividad e innovación, capaz no solo de

18) Percorsi in ceramica 32

asombrar por lo icónico de sus realizaciones, o por el placer de su contemplación, sino también por estimular un sentido de identidad.

Tenemos entonces que, a 5 años de la inauguración de la ya conocidísima Casalgrande Ceramic Cloud, primera obra realizada en Italia por el maestro japonés Kengo Kuma, junto a la cual el propio Kuma ha firmado la refinada recuperación de la Old House, antiguo edificio rural redestinado a funciones museísticas y culturales en relación con el mundo de la cerámica para la arquitectura, Casalgrande Padana ha completado The Crown, un nuevo y espectacular hito con proyecto del famoso arquitecto internacional Daniel Libeskind.

La ceremonia de inauguración, que tuvo lugar el pasado 17 de octubre en la rotonda de Dinazzano de la mencionada Pedemontana, ha

FRANCO MANFREDINI

representado un momento muy válido para detenerse, no solo en el valor de la obra, sino también en los contenidos más profundos de la operación que ha llevado a su realización. Contenidos que, unidos a las muchas otras iniciativas de compromiso social de Casalgrande Padana, han contribuido a consolidar un profundo vínculo entre la empresa y su comunidad, la cultura y el medio ambiente, configurando un concepto distinto de Fábrica.

Del aprecio hacia este compromiso ha sido testimonio la presencia y la participación activa en la ceremonia, junto al Presidente de la empresa Franco Manfredini (Caballero del Trabajo y Empresario del año 2005 en la categoría “Quality of life” por la sensibilidad hacia la protección del medio ambiente, la seguridad y la salud), del presidente

ALBERTO VACCARI

de Confindustria Cerámica Vittorio Borrelli y del autor de la obra Daniel Libeskind, además de los más importantes cargos administrativos, como el Alcalde de Casalgrande Alberto Vaccari, el Presidente de la Provincia de Reggio Emilia Giammaria Manghi, el Presidente de la Región Emilia Romaña Stefano Bonaccini y, ciertamente no el último en importancia, el Ministro de Infraestructuras y transportes Graziano Del Rio. Desde hace tiempo ya no es suficiente con hacer empresa, sino que es necesario ser portadores también de otros valores. No es casual que las empresas que promueven iniciativas serias en este sentido sean las que producen resultados y competitividad. Un concepto bien conocido por el iluminado empresario Adriano Olivetti, quien, ya tras la segunda posguerra italiana había señalado que: “La nueva economía que CASALGRANDE PADANA

GIAMMARIA MANGHI

(19

the Crown

imaginamos contribuye al progreso material y acompaña al individuo, al mismo tiempo que perfecciona su personalidad y sus vocaciones. Y, sin embargo, no impide volcar el ánimo hacia una meta más alta, no un fin individual o una ganancia personal, sino una contribución a la vida de todos en el camino de la civilización” (cfr. Adriano Olivetti “Las fábricas del bien”, Edizioni di Comunità © 2014).

Un aspecto subrayado en todos los discursos que se pronunciaron durante la concurrida ceremonia de inauguración. En su saludo de apertura, Franco Manfredini puso el acento sobre todo en los porqués de una empresa privada que invierte importantes medios financieros en actuaciones ajenas a su actividad. “La de Casalgrande Padana -ha VITTORIO BORRELLI

afirmado el Presidente- es una historia de 55 años de éxitos a lo largo de un recorrido siempre orientado hacia el crecimiento equilibrado y hacia una filosofía de atención y respeto a todos los stakeholders. Es lo que hoy se define como una “fuerte responsabilidad de empresa”.

En este sentido, también una instalación artística en una rotonda puede tener su función, la de invitar a amar lo hermoso en sentido amplio, la de querer más al propio pueblo, quererlo más ordenado, con mejor funcionamiento y, por tanto, más vivible. Más hermoso quiere decir también más productivo, del mismo modo -y de esto como empresario estoy convencido- en que es más productiva una empresa cuyo ambiente de trabajo es más confortable, más sano y seguro, donde no se contamina, donde las relaciones industriales apuntan al máximo

STEFANO BONACCINI

20) Percorsi in ceramica 32

respeto recíproco, la máxima escucha y la máxima colaboración”.

Por este motivo, concluye Manfredini: “Aquí no es mecenas una persona, sino toda una empresa, sus socios, sus empleados, sus colaboradores, sus clientes, y a todos ellos les agradezco que se sientan orgullosos protagonistas del éxito que compartimos”.

Por su parte, el Alcalde de Casalgrande Alberto Vaccari ha afirmado que: “Un territorio no puede vivir únicamente de consideraciones económicas, los fríos números del PIB y de la producción industrial, por importantes que sean, no bastan. A una comunidad es necesario ofrecerle también elementos de belleza de la naturaleza, de los lugares, de la vivienda, de la vida social, y no en último lugar, la belleza de las grandes obras, fruto del gusto, del ingenio, de la tecnología y de la

GRAZIANO DEL RIO

investigación”.

En la misma línea, el Presidente de la Provincia de Reggio Emilia Giammaria Manghi: “Una rotonda como esta es ante todo un signo de identidad”; el Presidente de Confindustria Cerámica Vittorio Borrelli: “Es sin duda un ejemplo de absoluta importancia, que da testimonio de cómo las empresas de este distrito quieren contribuir al cuidado, el enriquecimiento y la recalificación del territorio”; y el Presidente de la Región Emilia Romaña Stefano Bonaccini: “En Emilia Romaña, calidad de vida no es solo lo que se produce y la riqueza que se produce, sino también cómo se puede redistribuir”.

Por su parte, el Ministro de Infraestructuras y transportes Graziano Del Rio ha subrayado que: “Hoy participamos, no en la pequeña

DANIEL LIBESKIND

inauguración de una rotonda en la carretera de una pequeña ciudad de provincia, sino que estamos hablando de la visión de la propia tierra y del mundo. Habéis oído las palabras del presidente Manfredini: “la fábrica debe mirar más allá de sus verjas”. Y de eso se trata exactamente, hay que conseguir ver fuera de nuestro propio recinto”.

En la entrevista conclusiva, también el arquitecto Daniel Libeskind quiso subrayar el profundo vínculo de la obra por él ideada con la cultura del lugar: “Lo considero un proyecto realmente muy importante, aunque no sea el más grande que he realizado. Es un microcosmos, una estructura abierta y mutable. Como una corona o un diamante, que brillan cuando los miras y siguen brillando si giras en torno a ellos, emitiendo destellos de otros matices. También Casalgrande Padana y Emilia Romaña hacen eso: brillan, los mires por donde los mires”.

CASALGRANDE PADANA

(21

the Crown

Construir la corona “Soy realmente afortunado por poder trabajar con Casalgrande Padana. Una empresa con imaginación, interesada en desarrollar nuevas ideas, partiendo de una sólida tradición productiva. Una empresa que no repite lo que ya se hecho en el pasado, sino que crea nuevos productos sostenibles, ecológicos y orientados al futuro”.

Destellos, sombras, reflejos y claroscuros. The Crown, el monolito

Daniel Libeskind

la exuberante creatividad de Daniel Libeskind, figura destacada entre

arquitectónico tan alto como un edificio de 5 pisos es una presencia de gran carga poética en el paisaje emiliano. “La poesía es un eco que saca a la sombra a bailar”, escribía el gran Carl Sandburg.

Ya, ¿pero qué se esconde tras esta figura que parece danzar entre tierra y cielo? ¿Cómo se concilian la sensación de dinámica ligereza que le confieren el gesto y la intuición proyectual con la realidad de una estructura de acero de 50 toneladas revestida de 300 metros cuadrados de azulejos de gres porcelánico?

Ante todo hay que señalar que el proyecto se confió a la inspiración y los más conocidos protagonistas de la arquitectura internacional, y

que se encuadra en el ámbito de un recorrido de búsqueda formal y de desarrollo tecnológico puesto en marcha con Casalgrande Padana.

Una experiencia ya comprobada con numerosos patrocinios y que ya ha producido resultados de gran prestigio y contenido: de los sistemas de fachada para Las Residencias City Life de Milán a la instalación Pinnacle en el marco de Cersaie - Bolonia Water Design 2013, de la nueva serie de placas cerámicas Fractile al espectacular revestimiento del Vanke Pavilion de Expo 2015, pasando por una serie de envolturas para importantes edificios en fase de desarrollo y construcción en algunas capitales extranjeras.

Como ha explicado el arquitecto Giuseppe Blengini, Director técnico del Studio Libeskind Design, que ha participado en primera persona en el desarrollo del proyecto y en su paso a obras: “La idea que ha inspirado la figura de The Crown nace de la voluntad de intervenir en la verticalidad, para crear un nuevo punto de referencia artístico en el contexto territorial en torno al establecimiento de Casalgrande Padana. Una forma de pura

Ficha de proyecto

expresividad. Una espiral que crece a lo largo del eje vertical, alcanzando

Promotor: Casalgrande Padana Proyecto: Daniel Libeskind Libeskind Design (Milán), Lev Libeskind, Giuseppe Blengini, Gino D’Andrea Estructuras: Antonio Ruggerini, Rosario Miletta Coordinación de seguridad: Enrico Rombi (Centro Cooperativo de Proyectos) Gestor de proyecto: Mauro Filippini (Casalgrande Padana) Contratista: Ravazzini (Excavación y urbanización) Acciaio 2000 (Estructuras) Geos Italy (Fachada ventilada) Casalgrande Padana (Revestimiento cerámico)

casi 17 metros de altura, completamente revestida de las placas cerámicas tridimensionales caracterizadas por un motivo fractal, que hemos diseñado para Casalgrande Padana”.

Figura libre, caracterizada por acentuadas asimetrías, marcadas faltas de alineación y notables salientes, The Crown ha sido una estructura particularmente interesante y que ha requerido muchos cálculos, tanto en términos de esfuerzo estático como de esfuerzo dinámico. Estos últimos están vinculados no solo a las cargas del viento en las velas formadas por las grandes superficies revestidas de placas cerámicas, sino también a la seguridad sísmica y a indeseables impactos accidentales debidos al hecho de erigirse en el centro de una rotonda de carretera. Un conjunto de factores que han generado un sistema estático expresamente redundante.

Muy interesantes y espectaculares las fases de ensamblado en obra, enteramente realizadas sin ayuda de andamiajes metálicos y con la sola intervención de grúas automóviles, tanto para los elementos estructurales como para el revestimiento cerámico.

La ejecución de la obra ha comportado la realización de una excavación interna en la que se hecho fraguar un macizo zócalo de cimentación en cemento armado, preparado con los tirafondos necesarios para el anclaje CASALGRANDE PADANA

(23

the Crown

de la estructura elevada en acero, que alcanza los 17 metros de altura. Esta última, prefabricada por entero en taller (donde también ha sido premontada para las verificaciones técnico-dimensionales, y posteriormente desmontada para el transporte al lugar) está formada por elementos reticulares, realizados en tubulares rectangulares de distinta sección, soldados siguiendo la geometría del diseño, con ayuda de riostras ensambladas con pernos, orientados conforme a la dinámica de las cargas previstas.

El revestimiento en placas cerámicas se ancla en seco sobre una subestructura fijada a la armadura principal del monolito, de conformidad con la técnica de la fachada ventilada. Su complejo desarrollo ha implicado en términos de diseño integrado a la División de Ingeniería de Casalgrande Padana y al estudio Libeskind.

La envoltura cerámica así obtenida reviste las 28 caras de The Crown, cada una de ellas caracterizada por distintas geometrías de distinta inclinación.

En total, se han colocado 700 placas de gres porcelánico Fractile (diseñadas por Libeskind conforme a una exclusiva matriz tridimensional),

Cerámica fractal

Las exclusivas placas tridimensionales de gres porcelánico adoptadas para The Crown, pertenecen a la serie Fractile, producida por Casalgrande Padana según diseño de Daniel Libeskind.

Estas placas, fruto de la colaboración creativa entre el famoso arquitecto y Casalgrande Padana, fueron fabricadas experimentalmente por primera vez en 2013, para revestir la instalación Pinnacle, proyectada por el propio Libeskind y ubicada del Patio del Prior de la antigua Maternidad de Bolonia (S. XVII), en el marco de Cersaie - Bolonia Water Design Week. A raíz de los positivos resultados y del éxito obtenido, la serie se ha desarrollado para entrar en fase de producción.

Su epatante consolidación se ha producido este año en Milán,

ante millones de visitantes de la Expo, gracias a su empleo para la revolucionaria envoltura cerámica del Pabellón Vanke, uno de los más admirados de la exposición, y se consolida aún más gracias al uso como revestimiento de fachada para importantes edificios en curso de desarrollo y realización en algunas capitales extranjeras.

Las placas Fractile se caracterizan por un dinámico patrón tridimensional subrayado por la vibrante superficie metalizada, un conjunto capaz de indicar nuevas perspectivas y definir innovadores lenguajes expresivos para la arquitectura de las fachadas de cerámica.

La particular solución adoptada por la capa de acabado, a través de un original diseño geométrico en bajorrelieve, produce un

24) Percorsi in ceramica 32

efecto de movimiento. Enfatizada por el velado metalizado, la materia cerámica, una vez expuesta a la luz, se descompone y recompone en múltiples reflejos luminosos que dan vivacidad a la superficie de la envoltura arquitectónica.

Producidas en el formato 60x120 cm y en los correspondientes submódulos, son fruto de un sofisticado ciclo industrial que comporta procesos de esmaltado y cocción a 1250 °C, empleando seleccionadas mezclas de arcillas, cuarzos y feldespatos, con el uso de esmaltes metalizados saturados de óxidos, capaces de dar a la superficie cerámica un particular y dinámico efecto tornasolado. Todo ello garantizando estándares técnicoprestacionales con máximos niveles de resistencia, duración y calidad.

Daniel Libeskind

590 de ellas cortadas a medida en obra.

En palabras de Blengini: “Una especie de virtuosismo estético para demostrar que un material ecológico y flexible como el gres porcelánico puede aplicarse en los contextos más inesperados”.

Pero no solo eso. Las características de construcción hacen que las operaciones de mantenimiento, así como la sustitución, en su caso, de una placa por daños accidentales, puedan realizarse de forma muy sencilla, garantizando a la obra su aspecto original con el paso del tiempo. The Crown se cualifica así como una aplicación experimental de notable interés y perspectiva, porque transfiere el montaje típico de la fachada ventilada a la realización de revestimientos en seco sobre figuras y temas arquitectónicos para los cuales normalmente no se recurre a estas tecnologías.

Como ha subrayado Franco Manfredini durante la ceremonia de inauguración: “Una obra de arte concebida y construida también en beneficio de las futuras generaciones, que representa un momento histórico de la evolución de la arquitectura y de la ingeniería al comienzo del nuevo milenio”.

CASALGRANDE PADANA

(25

Figura de referencia internacional en arquitectura y diseño urbano, ha conquistado la atención de la crítica internacional con el proyecto del Jewish Museum de Berlín.

La original metodología proyectual que le distingue, fruto de la partici­ pación personal en las más diversas disciplinas, de la filosofía al arte, de la literatura a la música, se refleja en sus obras, que cubren los múltiples campos de la arquitectura, desde la planificación urbana (suyo es el plan máster del World Trade Center de Nueva York) hasta edificios de diversa complejidad, como museos, centros de congresos, universidades y complejos de viviendas. También ha realizado escenografías para obras líricas y mantiene activo un departamento de investigación en diseño industrial.

Entre sus obras más cono­ cidas, además del citado Jewish Museum, está la ampliación del Denver Art Museum, el Royal Ontario Museum de Toronto, el Museo de Historia Militar de Dresde en Alemania y el Grand Canal Theatre en Dublín, Irlanda.

También en Italia comienzan a ser numerosos sus trabajos. Entre ellos, las Residencias City Life en Milán (para las que Casalgrande Padana ha suministrado 50.000 m² de materiales cerámicos), el Pabellón Vanke de la Expo 2015 y un importante proyecto en curso para Roma Tor di Valle, que incluye un parque de negocios en el que destacan 3 torres con alturas de 170 a 220 metros. Todo ello acompañado por numerosas instalaciones escultóricas, como el Pinnacle en el marco de Cersaie - Bolonia Water Design 2013, el Leonardo Icon ante la Pinacoteca Ambrosiana de Milán, The Wings en la Expo 2015, The Life Electric, dedicada a Alessandro Volta (recién inaugurada en el paseo del lago de Como) y The Crown: la última etapa de un recorrido de investigación formal y desarrollo tecnológico que vincula a Libeskind con Casalgrande Padana.

Earth by Pininfarina

Earth by Pininfarina

Lancia Aurelia B24

Pininfarina

Dzieło sztuki w czasach jego technicznej reprodukcji

„Technika reprodukcji, powielając reprodukcje, zamiast niepowtarzalnego istnienia obiektu oferuje masówkę. Natomiast umożliwiając reprodukcji wyjście naprzeciw odbiorcy, aktualizuje przedmiot zreprodukowany”.

Walter Benjamin

„Nigdzie nie czuje się tak dobrze, jak w samochodzie”. Tymi słowami zwracał się komediancki Bruno (Vittorio Gassman) do poirytowanego Roberta (Jean-Louis Trintignant) w „Fanfaronie”, włoskiej realizacji motywu on the road, filmowym arcydziele nakręconym w 1962 r. przez mistrza Dino Risiego. I nie ma się czemu dziwić — wypowiadając te słowa Bruno siedział bowiem w legendarnej Aurelii B24S zaprojektowanej przez Pininfarina. Jest ona, zdaniem znawców, jednym z najpiękniejszych kiedykolwiek stworzonych samochodów na świecie. „Gdy widzisz Aurelię B24 nie wystarcza ci tylko spojrzenie, masz ochotę jej dotknąć” — mawiał Franco Martinengo piastujący stanowisko dyrektora Centrum stylu Pininfarina przez dwadzieścia lat (od 1952 r. do 1972 r.). Lecz B24 jest tylko jedną z niezliczonych czterokołowych pereł stworzonych w 28) Percorsi in ceramica 32

mitycznym „warsztacie artystycznym”, który powstał jeszcze na długo przed tym, jak połączenie kreatywności, umiejętności technicznych i niepowtarzalnego dobrego smaku Włochów zaczęło być nazywane angielskim terminem design.

Historia Pininfarina rozpoczyna się w 1930 roku w Turynie z inicjatywy obdarzonego wyjątkową inteligencją przedsiębiorczą Battisty Fariny, nazywanego Pinin, który dzięki swoim kreacjom w krótkim czasie stał się najsłynniejszym projektantem samochodów swoich czasów.

Wystarczy wspomnieć o legendarnej Cisitalii 202 zaprezentowanej w 1947 r. na wystawie motoryzacyjnej w muzeum Triennale w Mediolanie, która w tym samym roku zdobyła pierwszą nagrodę w Konkursie Elegancji w Villi d’Este w Cernobbio. W 1951 r. była pierwszym autem — czy też należałoby powiedzieć „rzeźbą na czterech kołach” — wystawionym na stałe w muzeum sztuki nowoczesnej MoMA w Nowym Jorku. Nie zapominajmy też o legendarnych autach pokolenia powojennego, takich jak Giulietta spider, Flaminia, Duetto, Dino 246 i wiele wiele innych. Nie wspominając o długiej, sięgającej 1951 r., współpracy łączącej Pininfarina z Ferrari, która doprowadziła do realizacji ponad 100 modeli, w tym modeli grand tourer i prototypów badawczych.

W ramach strategii wzrostu i rozwoju uznanej już na całym świecie marki oraz w celu rozszerzenia kompetencji firmy w sektorze wzornictwa poza wzornictwo samochodowe, w 1986 roku trzecie pokolenie rodziny Pininfarina założyło Pininfarina Extra. Firma Pininfarina Extra, znana z dążenia do połączenia zdobyczy najbardziej zaawansowanych badań naukowych, technologicznych i inżynierskich z wymiarem estetycznym

Pininfarina 85 lat projektowania przyszłości „Włoski styl oznacza poczucie proporcji, prostotę i harmonię linii, które sprawiają, że po upływie dłuższego czasu można jeszcze dojrzeć coś bardziej żywego od samego wspomnienia piękna” Pinin Farina (Tokio, maj 1960 r.)

1930 r. Dnia 22 maja Battista Farina, nazywany Pinin, zakłada w Turynie, przy ulicy Corso Trapani, spółkę Società Anonima Carrozzeria Pinin Farina, specjalizującą się w projektowaniu i tworzeniu tradycyjnymi metodami specjalnych rodzajów nadwozi.

Pierwszym wyprodukowanym samochodem nieseryjnym jest Lancia Dilambda, która bierze udział w Konkursie Elegancji w Villi d’Este w 1931 roku.

Powyżej: Lancia Dilambda przed zakładem przy ulicy Corso Trapani Poniżej: Battista Pinin Farina, założyciel Arriba: El Lancia Dilambda frente al establecimiento de calle Trapani.

Abajo: Battista Pinin Farina, el fundador

Sukcesami tego okresu są niewątpliwie Hispano-Suiza Coupé i Fiat 518 Ardita.

1935 r. Aerodynamika nie jest już tylko metaforą szybkości i staje się prawdziwym kryterium wydajności. Na Targach motoryzacyjnych w Mediolanie w 1935 r. Pinin Farina wystawia aerodynamiczną Alfę Romeo 6C Pescara Coupé. Rok później wychodzi wystawny aerodynamiczny kabriolet Lancia

CASALGRANDE PADANA

(29

Astura Cabriolet Bocca. W tym samym czasie zostaje stworzona również wyścigowa Lancia Aprilia Aerodinamica o rekordowym współczynniku oporu równym 0,40 cx.

1945 r. Zniszczony drugą wojną światową warsztat Pinin Farina ponawia swoją działalność, produkując Lancię Aprilia Bilux. Zwyciężone Włochy zostają wykluczone z Międzynarodowego Salonu

>

Earth by Pininfarina

Powyżej: Paolo Pininfarina, prezes Grupy Po prawej stronie: Ferrari Sergio Po prawej stronie: Pininfarina Fuoriserie Bike Arriba: Paolo Pininfarina, presidente del Grupo A la derecha: Ferrari Sergio En la otra página: Exclusiva bicicleta Pininfarina

Samochodowego w Paryżu, ale Pinin wraz z synem Sergiem decydują się wyruszyć z Turynu do Francji za kółkami dwóch nowości, Alfy Romeo 6C 2500 S i Lancii Aprilia Cabriolet, które parkują przed Grand Palais, zyskując ogromny sukces.

1947 r. Pinin Farina tworzy Cisitalię 202, pierwszy samochód na świecie, który zostaje jednym z eksponatów stałej wystawy w muzeum sztuki

najpowszechniejszych produktów użytkowych, w niespełna 30 lat działalności stworzyła ponad 500 projektów pod dyrekcją swojego prezesa i pełnomocnego członka zarządu Paolo Pininfariny (dziś prezesa Grupy Pininfarina), osiągając pozycję przedsiębiorstwa utożsamianego z przejrzystością i kreatywnością działania.

Ale nie tylko — Pininfarina Extra, dzięki swojemu doświadczeniu i doświadczeniu całej grupy, jest niezawodnym i kompetentnym partnerem dla firm pragnących wykorzystać design jako strategiczny element w procesie rozwoju ich produktów oraz jako narzędzie komunikacji służące ich pozycjonowaniu na rynku.

nowoczesnej, prestiżowym MoMA w Nowym Jorku.

1951 r. Rozpoczyna się współpraca z Ferrari. Pinin powierza synowi Sergiowi odpowiedzialność za projekty realizowane z firmą z Maranello.

Już w 1951 r. wychodzi Ferrari 212, a w 1954 r. — Ferrari 250 GT. 1954 r. Styl Pinin Farina podbija amerykańskie kino — w słynnym

filmie „Sabrina” Billy’ego Wildera pojawia się Nash Healey Spider.

W tym samym roku na Motor Show w Brukseli przestawiona zostaje Lancia Aurelia B24 S, ekskluzywny samochód produkowany w serii, bohater „Fanfarona” Dino Risiego.

1955 r. To rok definitywnego przeniesienia produkcji na poziom przemysłowy wraz w wypuszczeniem na rynek Alfy Romeo Giulietta Spider.

30) Percorsi in ceramica 32

1958 r. Otwarty zostaje nowy zakład przemysłowy w Grugliasco.

1959 r. Na salonie w Paryżu przedstawiony zostaje legendarny Ferrari 250 GT z krótkim rozstawem osi, archetyp procesu ewolucyjnego Ferrari-Pininfarina.

1960 r. Powstaje Pininfarina X charakteryzująca się oryginalnym, rewolucyjnym kształtem >

CASALGRANDE PADANA

(31

Earth by Pininfarina

Tourbillon Ottanta Bovet

by Pininfarina

— wyjątkowe właściwości aerodynamiczne pozwalają osiągnąć, przy tej samej mocy, wyższą prędkość maksymalną i niższe zużycie paliwa.

1961 r. W wieku 68 lat Pinin przekazuje przedsiębiorstwo synowi Sergiowi i zięciowi Renzo Carliemu. Prezydent Republiki Gronchi wydaje zgodę na zmianę nazwiska rodzinnego z Farina na Pininfarina. W uzasadnieniu wskazuje się, że nazwa „Pinin

Dzisiaj spółka — korzystając z wypracowanych umiejętności i międzydyscyplinarnej synergii — działa na najwyższym poziomie w najróżniejszych sektorach, a produkty sygnowane marką Pininfarina Extra są doceniane na całym świecie.

W ramach procesu penetracji rynku światowego ustanowiona została Pininfarina of America Corp., która ze swojej siedziby operacyjnej w Miami wzmacnia i promuje działalność firmy na rynku amerykańskim.

Jest to spółka zależna spółki Pininfarina Extra, odpowiedzialna za rozwój projektów w ścisłej współpracy z główną siedzibą we Włoszech.

Przedmiot działalności Pininfarina Extra obejmuje wzornictwo przemysłowe (elektronika, artykuły sportowe, wyposażenie wnętrz, urządzenia i maszyny, dobra konsumpcyjne, projektowanie graficzne i opakowania), architektura i wnętrza (projekty mieszkaniowe, hotelarstwo, obiekty sportowe i handlowe) i projektowanie środków transportu (jachty, samoloty, prywatne odrzutowce i inne środki przewozu osób).

Głównymi partnerami spółki są między innymi: Acer, Alenia Aeronautica, Ares Line, Barakà, Bovet, Calligaris, Chivas, Coca-Cola, Costa Coffee, Cyrela, DeAgostini, Desarrollo Mor, Far East Organization, Fincantieri, Gorenje, Hexagon, Jacuzzi, Juventus, Lavazza, Leitner, Magnat, Paqualotto, Petronas, Philip Morris, Primatist, Reflex, Schaefer, Snaidero, The Bridge, The Related Group, Uffix, Unilever i inne międzynarodowe wiodące firmy. Niedawno dołączyła do nich również Casalgrande Padana, rozpoczynając złożoną współpracę badawczą, której pierwsze rezultaty — nowy skoordynowany system płyt ceramicznych z kamionki porcelanowej Earth by Pininfarina — zaprezentowano podczas wydarzenia Cersaie 2015.

Farina” została już uznana na całym świecie za synonim włoskiego przemysłu i stylu i zmiana nazwiska ma na celu zatwierdzenie utartej, używanej już wszędzie nazwy.

1966 r. Dnia 3 kwietnia Battista Pininfarina umiera w Lozannie.

Syn Sergio zostaje prezesem zarządu spółki, gwarantując pełną ciągłość wyróżniającej markę jakości projektowej. W tym samym roku w Grugliasco

otwarte zostaje Centrum badań.

Na salonie samochodowym w Genewie debiutuje Alfa Romeo 1600 Spider Duetto, osławiona dzięki filmowi „Absolwent”. W tym samym roku na salonie samochodowym w Turynie przedstawiony zostaje po raz pierwszy Fiat 124 Sport Spider, jeden z największych sukcesów Pininfarina (200 000 sztuk).

1969 r. Wraz ze stworzeniem Centrum obliczeniowo-

32) Percorsi in ceramica 32

projektowego wyposażonego w maszyny dotykowe DEA, Pininfarina stawia decydujący krok ku automatyzacji projektowania, która w pełni rozwinie się w kolejnych dziesięcioleciach.

1972 r. Otwarta zostaje Galeria wiatru, wyprzedzająca swoje czasy inicjatywa przemysłowa, która podczas kryzysu paliwowego spowodowanego wojną Jom Kippur okazuje się

Snaidero Ola 25 Edición Limitada

przedsięwzięciem strategicznym z uwagi na konieczność ograniczenia zużycia paliwa i postawienia na aerodynamikę.

1978 r. Rozpoczęcie budowy siedziby Centrum badań Pininfarina w Cambiano.

1980 r. Działalność projektowa zostaje rozszerzona na inne środki transportu i przemysł.

1986 r. Pininfarina wchodzi na giełdę i otwiera nowy zakład produkcyjny w San Giorgio Canavese. W tym samym roku w Cambiano powstaje Pininfarina Extra. Na salonie w Paryżu zostaje przedstawiony Cadillac Allanté, luksusowy kabriolet, do którego Pininfarina dostarcza do Detroit kompletnie wyposażone nadwozie, korzystając ze specjalnego połączenia lotniczego obsługiwanego przez Alitalię z portu w Caselle.

1989 r. Pininfarina bierze udział w Salonie w Tokio z prototypem badawczym Mythos.

1990 r. Pierwsze spośród niezależnych studio projektowych na świecie zdobywa nagrodę Car design award.

1992-1994 r. Asortyment produktów wzbogaca się o cztery nowe modele: Ferrari 456 GT, Coupé Fiat, Peugeot 306 Cabriolet i Bentley Azure.

CASALGRANDE PADANA

(33

1995 r. Sergio Pininfarina otrzymuję prestiżowe wyróżnienie Compasso d’Oro (Złoty kompas), tę samą nagrodę, którą Pinin zdobył prawie czterdzieści lat wcześniej.

1996 r. Rozpoczyna się produkcja Lancii K Station Wagon i Peugeot 406 Coupé, samochodu zaprojektowanego i stworzonego przez Pininfarina, który zdobył liczne nagrody, w tym nagrodę Najpiękniejszy >

Earth by Pininfarina

Juventus Stadium Estadio de la Juventus

samochód Coupé świata 1997 i „Car design award 1997”.

zakładzie w San Giorgio, otwartym w 1986 roku.

Sverige AB, spółka joint venture z Volvo Cars.

1998 r. Na Salonie w Turynie debiutuje Alfa Romeo Dardo, będąca wyrazem poszukiwania czystej formy typu roadster o silnym ładunku emocjonalnym, ogłoszona samochodem roku.

2002 r. Ma miejsce inauguracja Centrum inżynieryjnego w Cambiano, które razem z Centrum stylu i Centrum produkcji niszowej, umożliwia Pininfarina podjęcie się tworzenia kompletnych gotowych produktów „pod klucz”. W ramach procesu rozszerzania działalności na rynki zagraniczne ustanowiona zostaje Pininfarina

2004 r. Działalność projektowa Pininfarina oficjalnie wychodzi poza sektor samochodowy — Paolo Pininfarina odbiera nagrodę Red Dot: Design Team of the Year.

1999 r. W Bairo otworzony zostaje nowy zakład produkcyjny, trzeci po historycznym już zakładzie w Grugliasco i

2005 r. Po 50 latach ponownie zostaje podjęta współpraca z Maserati — Pininfarina świętuje 75 lat działalności nie tylko

34) Percorsi in ceramica 32

projektem wyróżnionego wieloma nagrodami Quattroporte, ale również przedstawieniem na Salonie w Genewie prototypu badawczego Birdcage 75th, stworzonego we współpracy z Maserati i Motorolą, który zdobywa nagrodę „Best Concept”.

Jednocześnie otwarte zostaje Centrum inżynieryjne w Maroku, w Casablance, i wzmocnione zostają stosunki z producentami z krajów rozwijających się, przede wszystkim z Chin.

Powyżej: Vitra, luksusowy drapacz chmur, zaprojektowany przez Pininfarina dla Pasqualotto Poniżej: Cyrela by Pininfarina, luksusowy drapacz chmur w San Paolo

Muzeum Pininfarina Dzieła sztuki na czterech kołach

Jeżeli — jak twierdził André Malraux w „Psychologii sztuki” — „muzeum jest jednym z miejsc, które prezentują najwyższą ideę człowieka”, oczywiste są powody, dla których grupa Pininfarina zdecydowała się uczcić osiemdziesiąt lat swojej działalności kompletną zmianą pomieszczeń mieszczących jej Kolekcję.

Projekt mający na celu podkreślenie wartości tożsamości firmy i siły tkwiącej w jej w marce został opracowany przez zespół z Pininfarina Extra. Efekt tego projektu to elegancka i subtelna przestrzeń wystawowa odzwierciedlająca rozwój Pininfarina od samych początków po dzień dzisiejszy i podkreślająca jej ciągłą świadomość własnych korzeni i dbałość o kulturę produktu.

Kolekcja zaczyna tym samym pełnić funkcję strażnika wartości Grupy.

Ikonograficzne interaktywne panele ukazują poszczególne etapy przeszłości Grupy i łączą je z przyszłością, w duchu twórczości i kreatywności, która zawsze była jej prawdziwym znakiem handlowym. Specjalna witryna pokazowa umożliwia podziwianie przedmiotów zaprojektowanych specjalnie dla miłośników marki. Wystawiane są tam nagrody zdobyte przez firmę, publikacje ilustrujące jej historię i niektóre z najnowszych produktów zaprojektowanych przez Pininfarina Extra dla swoich klientów, a także prezentowane po raz pierwszy ekskluzywne przedmioty.

Kolekcja obejmuje ok. czterdziestu modeli stanowiących kamienie milowe designu, zaprojektowanych od lat czterdziestych do dziś, które są prezentowane osobno, na zmianę, tak aby skupić się na ich jakości, a nie ilości. Znaleźć tu można samochody zabytkowe, unikatowe, produkowane w kilku egzemplarzach i seryjne, wzory i prototypy badawcze. Wśród modeli zasługujących na podziw warto wymienić słynną Cisitalię 202 Berlinetta z 1947 r., Lancię Florida II z 1957 r., czyli osobisty samochód założyciela firmy, Alfę Romeo Giulietta spider z 1954 r., Fiata 124 Sport Spider i Maserati Birdcage 75th, prototyp zrealizowany we współpracy z Maserati i Motorolą na 75-lecie Pininfarina. Na uwagę zasługują także najnowsze wzory, takie jak Ferrari 458 Italia i Maserati GranCabrio.

Kolekcja Pininfarina prezentowana jest na wystawie w Cambiano (Turyn), a jej odwiedzenie wymaga rezerwacji. Informacje: Silvana Appendino, +39 0119438104, s.appendino@ pininfarina.it.

Wirtualna wizyta możliwa jest na stronie www.pininfarina.it

2006 r. Firma przechodzi oficjalnie do rąk trzeciego pokolenia. Dnia 12 maja zarząd spółki powołuje Andreę Pininfarina na stanowisko prezesa zarządu i pełnomocnego członka zarządu, a Paola Pininfarinę na wiceprezesa, podczas gdy Sergio Pininfarina zostaje jednogłośnie mianowany Prezesem Honorowym. W tym samym roku Pininfarina projektuje i produkuje znicz olimpijski na Zimowe Igrzyska w Turynie.

2008 r. Pininfarina, wyprzedzając wielkich producentów w dziedzinie ekomobilności, zapowiada produkcję pierwszego włoskiego samochodu elektrycznego we współpracy z Bolloré i przedstawia koncepcję Sintesi, poszukującą rozwiązań dla samochodów przyszłości.

Opierając się na tradycjach, ale odkrywając na nowo ich korzenie, spółka oferuje zapalonym kolekcjonerom

Arriba: Vitra, rascacielos de lujo diseñado por Pininfarina para Pasqualotto.

Abajo: Cyrela by Pininfarina, rascacielos de lujo en San Pablo.

unikalnych samochodów możliwość stworzenia swojego własnego „samochodu marzeń”.

W przeddzień debiutu na Pebble Beach wykonanego na zamówienie samochodu Hyperion, 7 sierpnia 2008 roku, Andrea ginie w tragicznym wypadku samochodowym. Na prezesa zarządu nominowany zostaje jego brat Paolo.

2010-2015 r. Pininfarina opracowuje ponownie swój

CASALGRANDE PADANA

(35

model biznesowy i strategię na przyszłość, opierając się na korzeniach i dobrej reputacji zdobytej w ciągu 85 lat chwalebnej historii. Poprzez zbycie gałęzi spółki związanej z zakładem w Grugliasco, spółka osiąga optymalne rozmiary do tego, by rozwijać nową strategię biznesową skupiającą się na trzech głównych sektorach: wzornictwie przemysłowym, zrównoważonej mobilności i wydobywaniu wartości marki.

Earth by Pininfarina

From the car to the Earth W ramach wydarzenia Cersaie zaprezentowano pierwszy system płytek zaprojektowanych przez Pininfarina we współpracy z Casalgrande Padana.

Tych, którzy twierdzą, że historia kołem się toczy, na pewno zainteresuje fakt, że Battista „Pinin” Farina i Enzo Ferrari spotkali się po raz pierwszy na „neutralnym gruncie” (w restauracji w Tortonie) i, tak samo, pierwsze spotkanie Pininfarina i Casalgrande Padana odbyło się na gruncie neutralnym, choć znanym na całym świecie jako najważniejsza światowa scena ceramiki architektonicznej, tj. na wydarzeniu Cersaie w Bolonii.

To właśnie w Bolonii, podczas ostatniej edycji tego wydarzenia, zaprezentowano Earth, wynik nawiązanej ostatnio współpracy Casalgrande Padana, lidera wśród producentów zaawansowanych materiałów ceramicznych, z Pininfarina, biurem projektowym światowej sławy. Tych dwóch liderów różnych sektorów od zawsze łączą te same ważne wartości: dążenie do najwyższej jakości i doskonałości, innowacyjność linii i materiałów, poszanowanie środowiska. „Spotkanie ze studiem Pininfarina było szczególnie pobudzające z kreatywnego punktu widzenia” — powiedział Mauro Manfredini, Dyrektor Handlowy Casalgrande Padana, a następnie dodał:

grigio 1

grigio 2

grigio 3

grigio 4

tortora 1

tortora 2

tortora 3

tortora 4

bianco

brunello

metalred

blu

36) Percorsi in ceramica 32

CASALGRANDE PADANA

(37

Earth by Pininfarina

„Intensywnie pracowaliśmy nad tą kolekcją, opierając się na innowacji, tak pod względem technologicznym, jak i formalnym. Jego rezultatem jest linia charakteryzująca się zupełnie nowym wzornictwem, daleka od licznych dostępnych dziś na rynku imitacji naturalnych materiałów”.

Earth jest pierwszym systemem płytek zaprojektowanym przez Pininfarina i, jak oświadczył Paolo Pininfarina, prezes Grupy: „Praca z Casalgrande Padana pozwoliła nam wykorzystać wszystkie nasze kompetencje, od wzornictwa przemysłowego po architekturę, czerpiąc z naszej specjalistycznej wiedzy w dziedzinie materiałów, wyniesionej z branży motoryzacyjnej”.

Oryginalność projektu tkwi w ogromnej wszechstronności systemu pozwalającego na łączenie płyt ceramicznych z szeregiem elementów dekoracyjnych przywołujących na myśl opływowość samochodów.

Płyty ceramiczne z kamionki porcelanowej charakteryzują się bowiem wyjątkową i wyrafinowaną teksturą powierzchni, pobudzającą wszystkie zmysły. Dzięki wyjątkowej powierzchni, która w dotyku wyróżnia się innowacyjną mikrotrójwymiarowością, płytki dają ciepły i wysublimowany efekt.

Decydujące znaczenie dla końcowego rezultatu miało dokładne poszukiwanie idealnej palety kolorów, która w połączeniu z dostępnością różnych formatów płyt, zapewnia szerokie możliwości ich twórczego wykorzystania w rozmaitych wnętrzach.

Mówiąc natomiast o dekoracjach, są one inspirowane chwalebnymi tradycjami Pininfarina. Płyty charakteryzują się bardzo eleganckim i subtelnym wykończeniem oraz niezwykłą unikatowością wynikającą z zastosowania wyjątkowych materiałów (lakierów do nadwozi, wysokogatunkowego drewna, skóry naturalnej), poddanych specjalnej obróbce umożliwiającej ich wykorzystanie jako okładzin elewacyjnych.

System zapewnia również możliwość umieszczenia logo Pininfarina na płytce lub na jej dekoracji, w zależności od konkretnych potrzeb projektu i upodobań klienta.

Linia Earth by Pininfarina, jak wszystkie produkty Casalgrande Padana, jest przyjazna dla rodowiska i dostępna również w wersji Bios Antibacterial HYDROTECT® (o potwierdzonych certyfikatem właściwościach antybakteryjnych) i Bios Self-Cleaning® o wysokiej odporności na zabrudzenia i zdolności samoczyszczenia.

38) Percorsi in ceramica 32

CASALGRANDE PADANA

(39

Earth by Pininfarina

Earth by Pininfarina

Pininfarina

La obra de arte en la época de su reproductibilidad técnica “La técnica de reproducción, al multiplicar la reproducción, pone en lugar de un evento único una gran cantidad del mismo. Y, al permitir que la reproducción llegue a quien la disfruta en su particular situación, actualiza lo reproducido”.

Walter Benjamin

“Yo... bien como en el coche, no estoy en ningún sitio”. Así hablaba el histriónico Bruno (Vittorio Gassman) a un extrañado Roberto (JeanLouis Trintignant) en la on the road a la italiana “La escapada”, obra maestra rodada en 1962 por el maestro Dino Risi. Y Bruno lo decía con conocimiento de causa, pues viajaba sentado en el legendario Aurelia B24S, de diseño Pininfarina. Para los historiadores del automóvil, es uno de los vehículos más bonitos fabricados a nivel mundial. “Cuando ves un Aurelia B24, no te basta con mirarlo, te entran ganas de tocarlo”, solía decir Franco Martinengo, que durante veinte años (del 52 al 72) fue director del Centro de Estilo Pininfarina.

Pero el B24 no es más que una de las numerosas perlas de cuatro ruedas salidas del mítico “taller artístico”, nacida mucho antes de que la síntesis entre creatividad, capacidad técnica e inconfundible buen gusto italiano se identificasen con la definición anglosajona de design (diseño).

La historia de Pininfarina tiene su origen en el lejano 1930 en Turín, y nace de la habilidad y la inteligencia emprendedora de Battista Farina, conocido como Pinín, quien, en poco tiempo y gracias a sus creaciones, se convierte en el más célebre diseñador de automóviles de su época.

No hay más que pensar en el mítico Cisitalia 202 presentado en 1947 en la exposición de Carrocería de la Trienal de Milán, y vencedor, ese mismo año, del primer premio al Concurso de Elegancia de Villa d’Este en Cernobbio. Desde 1951 es el primer automóvil del mundo, o por mejor decir, la prima “escultura de cuatro ruedas” que forma parte de la exposición permanente de un Museo de Arte Moderno: el MoMA de Nueva York. Y aún podríamos citar automóviles míticos para las generaciones de la segunda posguerra italiana, como el Giulietta Spider, Pininfarina 85 años diseñando el futuro “Estilo italiano significa sentido de la proporción, sencillez y armonía de líneas, de modo que, pasado un tiempo considerable, se pueda apreciar todavía un algo que resulta más vivo que el recuerdo de la belleza”.

Pinín Farina (Tokyo, mayo 1960)

1930 El 22 de mayo Battista Farina, conocido como Pinín, funda en Corso Trapani de Turín la Sociedad Anónima Carrozzeria Pinin Farina, que se dedica a la concepción y fabricación artesana de carrocerías especiales.

El primer fuera de serie producido es el Lancia Dilambda, que participa en el Concurso de Elegancia de Villa d’Este del año 31. Entre los éxitos de esa época se

Arriba: Powyżej: Lancia Aurelia B24 En la otra página: Na stronie obok: Cisitalia 202

encuentran el Hispano-Suiza Coupé y el Fiat 518 Ardita.

1935 La aerodinámica deja de ser metáfora de la velocidad para convertirse en auténtico criterio de eficiencia. En el Salón de Milán de 1935 Pinín Farina expone el Alfa Romeo 6C Pescara Coupé aerodinámico.

CASALGRANDE PADANA

Al año siguiente sale el suntuoso cabriolé aerodinámico Lancia Astura cabriolet Bocca. Se fabrica también el Lancia Aprilia Aerodinámica, una berlinetta con un asombroso Cx de 0,40.

>

(43

Earth by Pininfarina

Arriba: Powyżej: Battista Farina with Enzo Ferrari, 1954 Al margen: Obok: 85 by Pininfarina, Fincantieri A la derecha: Na stronie obok: Cambiano

1945 Destruida en la segunda guerra mundial, Carrozzeria Pinin Farina retoma sus actividades con la producción del Lancia Aprilia Bilux. Italia, derrotada, queda fuera del Salón del Automóvil de París, pero Pinín y su hijo Sergio salen de Turín con destino a Francia con dos novedades, un Alfa Romeo 6C 2500 S y un Lancia Aprilia Cabriolet, y los aparcan frente

el Flaminia, el Duetto, el Dino 246 y muchísimos otros. Sin contar con la larguísima colaboración que, desde 1951, une a Pininfarina con Ferrari, y que ha llevado a la fabricación de más de 100 modelos, entre automóviles GT y prototipos de investigación.

En el marco de las estrategias de crecimiento y desarrollo de la marca, ya muy consolidada a nivel internacional, y para extender las competencias de la empresa en el campo del diseño fuera del sector del automóvil, en 1986 la tercera generación de la familia Pininfarina fundó Pininfarina Extra.

Nacida con el objetivo de conjugar los contenidos más avanzados de la investigación científica, tecnológica y de ingeniería con la dimensión estética de los productos de uso más comunes, en poco menos de

al Grand Palais, lo cual les hace alcanzar un gran éxito.

1947 Pinín Farina crea el Cisitalia 202, primer automóvil del mundo que entra a formar parte de la colección permanente de un museo de arte moderno, el prestigioso MoMA de Nueva York.

1951 Comienza la colaboración con Ferrari.

Pinín confía a su hijo la responsabilidad de los proyectos para la casa de Maranello. Ya en 1951 sale el Ferrari 212, y en 1954 el 250 GT. 1954 El estilo de Pinín Farina conquista el cine americano: en la famosa película de Billy Wilder “Sabrina”, aparece el Nash Healey Spider. Ese

44) Percorsi in ceramica 32

mismo año, en el Motor Show de Bruselas se expone el Lancia Aurelia B24 S: el fuera de serie fabricado en serie, protagonista de la película “La escapada” de Dino Risi.

1955 Es el año del paso definitivo a la dimensión industrial con la producción del Alfa Romeo Giulietta Spider.

1958 Se inaugura el nuevo establecimiento industrial de Grugliasco.

1959 Se presenta en el salón de París el mítico Ferrari 250 GT paso corto, arquetipo del proceso evolutivo Ferrari-Pininfarina.

1960 Nace el Pininfarina X con una forma original y revolucionaria: sus marcadas características aerodinámicas permiten, con la misma potencia, velocidades máximas superiores y consumos más bajos.

1961 A los 68 años de edad, Pinín deja la empresa a su hijo Sergio y a su yerno Renzo Carli. El Presidente de la República Gronchi autoriza

a cambiar el apellido de la familia, de Farina a Pininfarina.

En la motivación, se destacaba que con el nombre “Pinin Farina” se había consolidado en el extranjero un aspecto de la industria y del estilo italiano, y el cambio daba el visto bueno a una dicción que se usaba ya en todas partes.

CASALGRANDE PADANA

(45

1966 El 3 de abril en Lausana, fallece Battista Pininfarina.

Su hijo Sergio pasa a ser Presidente de la Sociedad, dando plena continuidad a la calidad del diseño que caracteriza a la marca. Ese mismo año se inaugura en Grugliasco el Centro de Estudios e Investigación.

En el Salón de Ginebra de 1966 debuta el Alfa Romeo 1600 Spider Duetto, que se hizo famoso en la película >

Earth by Pininfarina

Arriba: Powyżej: Paolo Pininfarina, Presidente del Gruppo Al margen: Obok: BMW Granlusso Coupé

“El Licenciado”. En el Salón de Turín del mismo año se presenta, a su vez, el Fiat 124 Sport Spider, uno de los mayores éxitos fabricados por Pininfarina (200.000 unidades).

1969 Mediante la organización del Centro de Cálculo y Diseño, equipado con las Touching Machines de DEA, Pininfarina da un paso decisivo hacia el proceso

30 años de actividad, Pininfarina Extra ha desarrollado más de 500 proyectos bajo la dirección de su Presidente y Consejero Delegado, Paolo Pininfarina (actual Presidente del Grupo Pininfarina), conquistando una posición de clara identidad operativa y reconocibilidad creativa.

No solo eso: gracias a su experiencia, que se añade a la del grupo, Pininfarina Extra se presenta como partner fiable y competente para las empresas que se plantean utilizar el diseño como elemento estratégico en el proceso de desarrollo de sus productos y como instrumento de comunicación para mejorar su posición en el mercado.

Actualmente la sociedad, gracias a las competencias adquiridas y las sinergias interdisciplinarias implementadas, tiene capacidades operativas de máximo nivel en los más diversos sectores merceológicos, y los de automatización del diseño, que se desarrollará plenamente en las décadas siguientes.

1972 Se inaugura el Túnel del viento, una iniciativa industrial anticipadora que, con la crisis de los carburantes que sigue a la guerra del Kippur, resulta estratégica en función de la necesidad de reducir los consumos de los

automóviles apostando por la aerodinámica.

1978 Comienzan las obras para la construcción de la sede de Cambiano de Pininfarina Estudios e Investigación.

1980 Las actividades de diseño se extienden a los demás medios de transporte y al diseño industrial.

46) Percorsi in ceramica 32

1986 Pininfarina cotiza en Bolsa e inaugura una nueva planta de producción en San Giorgio Canavese. Durante ese mismo año, nace en Cambiano Pininfarina Extra.

En el Salón de París se presenta el Cadillac Allanté, un descapotable de lujo, para el cual Pininfarina suministra a Detroit las carrocerías completamente montadas mediante un puente aéreo de Alitalia, con base en Caselle.

Al margen: Obok: Icon 85 Collection Abajo: Poniżej: Orbital, Calligaris

1989 Con el prototipo experimental Mythos, Pininfarina participa en el Salón de Tokyo.

1990 Se convierte en la primera casa de diseño independiente del mundo en conseguir el Car design award.

1992-1994 Se renueva la gama productiva con cuatro nuevos modelos: Ferrari 456 GT, Coupé Fiat, Peugeot 306 Cabriolet y Bentley Azure.

1995 Sergio Pininfarina recibe el Compás de Oro por su carrera, el mismo premio que Pinín había conquistado casi cuarenta años antes.

1996 Comienza la producción del Lancia K Station Wagon

y del Peugeot 406 Coupé: diseñado y desarrollado por Pininfarina, recibe numerosos premios, entre ellos el premio al Coupé más bonito del mundo 1997 y el “Car design award 1997”.

1998 En el Salón de Turín debuta el Alfa Romeo Dardo, estudio formal puro para un spider de fuerte impacto emocional, declarado Coche del año.

CASALGRANDE PADANA

(47

1999 se inaugura una tercera planta de producción en Bairo, que se añade al emplazamiento histórico de Grugliasco y al de San Giorgio, abierto en el 86.

2002 Inauguración del Centro de Ingeniería de Cambiano que, unido a los de Estilo y de Producción de segmento, permite a Pininfarina asumir la responsabilidad de la creación completa de nuevos >

Earth by Pininfarina

Yacht House by Pininfarina

productos llave en mano.

Continúa el proceso de internacionalización, con la constitución de Pininfarina Sverige AB, proyecto conjunto con Volvo Cars.

2004 El diseño Pininfarina se afianza definitivamente también más allá del automóvil: Paolo Pininfarina recoge el Red Dot: Equipo de Diseño del Año.

productos con la firma Pininfarina Extra han consolidado su posición a nivel global.

Dentro del proceso de penetración internacional se encuadra la constitución de Pininfarina of America Corp., la cual, a través de su base operativa de Miami, refuerza y promueve las actividades en el mercado americano. Una sociedad controlada por Pininfarina Extra, que trabaja en el desarrollo de proyectos en estrecha colaboración con el cuartel general italiano.

Las principales actividades de Pininfarina Extra incluyen el diseño industrial (electrónica, artículos deportivos, mobiliario, herramientas y maquinarias, bienes de consumo, diseño gráfico y embalaje), la Arquitectura e Interiorismo (proyectos residenciales, hostelería, estructuras deportivas y comerciales) y el Diseño de medios de transporte (yates, aviones, jet privados y people movers).

Entre sus principales partners se encuentran Acer, Alenia Aeronautica, Ares Line, Barakà, Bovet, Calligaris, Chivas, Coca-Cola, Costa Coffee, Cyrela, DeAgostini, Desarrollo Mor, Far East Organization, Fincantieri, Gorenje, Hexagon, Jacuzzi, Juventus, Lavazza, Leitner, Magnat, Paqualotto, Petronas, Philip Morris, Primatist, Reflex, Schaefer, Snaidero, The Bridge, The Related Group, Uffix, Unilever y otras empresas líderes internacionales. A ellas se ha unido recientemente Casalgrande Padana, iniciando una articulada línea de investigación que recientemente ha dado sus primeros frutos con la presentación en Cersaie 2015 del nuevo sistema coordinado de placas cerámicas de gres porcelánico Earth by Pininfarina.

2005 Retoma, 50 años después, la colaboración con Maserati: además de firmar el pluripremiado Quattroporte, Pininfarina festeja los 75 años de actividad presentando, en el Salón de Ginebra, el prototipo experimental Birdcage 75th, en colaboración con Maserati y Motorola, que se adjudica el premio “Best Concept”.

Paralelamente se inaugura un centro de ingeniería en

Casablanca, Marruecos, y se intensifican las relaciones con los fabricantes de los países emergentes, con China a la cabeza.

2006 Se aprueba el paso de la segunda a la tercera generación. El 12 de mayo, el Consejo de Administración nombra a Andrea Pininfarina Presidente y Consejero Delegado, y a Paolo Pininfarina Vicepresidente,

48) Percorsi in ceramica 32

mientras Sergio Pininfarina es nombrado por aclamación Presidente de Honor. Ese mismo año, Pininfarina diseña y produce la Antorcha Olímpica para los Juegos Invernales de Turín.

2008 Pininfarina anuncia, adelantándose a los grandes fabricantes en el tema de los vehículos ecológicos, el desarrollo del primer automóvil eléctrico italiano

Pininfarina-Museum

Museo Pininfarina Obras sobre cuatro ruedas

Si, como afirmaba André Malraux en “La psicología del arte”, el museo es uno de los lugares que dan la idea más elevada del hombre, resultan evidentes los motivos de la decisión de Pininfarina de celebrar los primeros ochenta años de actividad a través de una completa remodelación de los espacios que acogen su Colección.

El proyecto ha sido desarrollado por el equipo de Pininfarina Extra poniendo el acento en la valorización de la identidad de la empresa y la fuerza de la marca. El resultado es un espacio de exposición elegante y recogido, que refleja la evolución de Pininfarina desde su fundación hasta hoy, que ha tenido lugar bajo el signo de una continuidad consciente de sus propias raíces y atenta a la cultura del producto. La Colección se hace así guardiana de los valores del Grupo.

Paneles iconográficos e interactivos conectan las etapas del pasado proyectándolas hacia el futuro, bajo el signo del espíritu visionario y creativo que representa desde siempre la auténtica marca de fábrica del Grupo. La muestra permite, además, admirar artículos expresamente estudiados para los apasionados de la marca. En ella se exponen los premios obtenidos por la Sociedad, la publicaciones que ilustran la historia y los productos de la empresa, algunos de los objetos más recientes diseñados por Pininfarina Extra para sus clientes, además de artículos presentados en exclusiva.

De la Colección forman parte unos cuarenta hitos del diseño producidos entre los años cuarenta y la actualidad, expuestos en rotación para dar prioridad a la calidad frente a la cantidad: vehículos históricos, piezas únicas, automóviles de pequeña y gran serie, modelos de estilo y prototipos experimentales. Entre los ejemplos más significativos y admirados: la celebérrima Cisitalia 202 Berlinetta de 1947, el Lancia Florida de 1957, coche personal del fundador; el Alfa Romeo Giulietta Spider de 1954; el Fiat 124 Sport Spider; el Maserati Birdcage 75h, prototipo realizado en colaboración con Maserati y Motorola para los 75 años de Pininfarina. Entre los modelos de estilo, algunas creaciones recientes, como el Ferrari 458 Italia y el Maserati GranCabrio.

La sede de la Colección Pininfarina está en Cambiano (To) y las visitas se realizan solo previa reserva. Para más información: Silvana Appendino, +39 0119438104, s.appendino@ pininfarina.it.

La visita virtual, en cambio, puede realizarse desde la web www.pininfarina.it

en colaboración con Bolloré y presenta el concept-auto Sintesi, que explora soluciones para el coche del futuro. Siguiendo la tradición, reinterpretando las raíces artesanas, la Sociedad vuelve a ofrecer a los coleccionistas de automóviles únicos la posibilidad de crear el “coche de sus sueños”. La víspera del debut en Pebble Beach del one-off Hyperion, el 7 de agosto de 2008,

Andrea Pininfarina fallece en un trágico accidente de circulación. Su hermano Paolo pasa a ocupar la Presidencia.

2010-2015 Partiendo de sus raíces y de la sólida reputación conquistada en 85 años de gloriosa historia, Pininfarina rediseña su modelo de negocio y la estrategia para el futuro.

Tifon water Planet by Pininfarina

Con la cesión de la rama de empresa correspondiente al establecimiento de Grugliasco, la sociedad ha alcanzado ahora el tamaño ideal para desarrollar su negocio de mañana, concentrado en tres sectores principales: servicios de diseño industrial, movilidad sostenible y extracción de valor de la marca.

CASALGRANDE PADANA

(49

Earth by Pininfarina

From the car to the Earth Presentado en Cersaie el primer sistema de azulejos diseñado por Pininfarina, en colaboración con Casalgrande Padana Quien crea en el carácter repetitivo de la historia, notará con interés que, del mismo modo que Battista “Pinín” Farina y Enzo Ferrari se encontraron por primera vez en “campo neutral” (un restaurante de Tortona), también el primer encuentro entre Pininfarina y Casalgrande Padana ha tenido lugar en campo neutro, pero, en honor a la verdad, internacionalmente conocido como el más importante escenario mundial de la cerámica para la arquitectura: la Cersaie de Bolonia.

Fue precisamente aquí, durante la edición que acaba de cerrarse, donde se presentó Earth, fruto de la colaboración entre Casalgrande Padana, líder en la producción de materiales cerámicos evolucionados, y Pininfarina, casa de diseño de fama internacional. Dos grandes empresas que, desde siempre, comparten valores importantes: la búsqueda de la calidad y de la excelencia, la innovación de las líneas y de los materiales, el respeto por el medio ambiente.

50) Percorsi in ceramica 32

CASALGRANDE PADANA

(51

Earth by Pininfarina

“El encuentro con el estudio Pininfarina ha sido particularmente estimulante desde el punto de vista creativo”, ha afirmado Mauro Manfredini, director Comercial de Casalgrande Padana, quien añade: “Hemos trabajado intensamente en esta colección teniendo como matriz la innovación, tanto en términos tecnológicos como en términos formales. El resultado es una línea de diseño inédito, alejada de las tantas imitaciones de materiales naturales que existen en el mercado”.

Earth es el primer tile system diseñado por Pininfarina y, como ha declarado Paolo Pininfarina, presidente del Grupo: “Trabajar con Casalgrande Padana nos ha permitido hacer un buen uso de todas nuestras competencias, del diseño industrial a la arquitectura, y aprovechar el bagaje técnico heredado del sector automovilístico en cuestión de materiales”.

La originalidad del proyecto estriba en la gran versatilidad del sistema, que permite combinar las placas cerámicas con una serie de elementos decorativos ricos en sugestiones, que evocan los streamline cars.

Más en concreto, las placas cerámicas en gres porcelánico presentan una exclusiva y estudiada textura superficial, capaz de generar un potente efecto multisensorial. A la vista, las superficies se presentan cálidas y rarificadas, mientras que al tacto se aprecia la innovadora micro-tridimensionalidad.

Determinante para el resultado final es el profundo estudio realizado en términos de paleta cromática, que, unido a la disponibilidad de placas de distintos formatos, concede un amplio espacio de uso creativo en los más diversos ambientes.

En lo tocante a los motivos decorativos, la inspiración deriva de la gloriosa tradición automovilística de Pininfarina. Caracterizados por líneas extremadamante limpias y elegantes, resultan únicos gracias al uso de acabados y materiales especiales (esmaltes de carrocería, maderas preciadas, piel natural), tratados para permitir un uso eficaz como elementos de revestimiento.

El sistema ofrece además la posibilidad de dar un toque de moda al revestimiento aplicando el logotipo de Pininfarina, ya sea en el azulejo o en el motivo decorativo, según las exigencias específicas del proyecto o de los gustos del cliente.

Earth by Pininfarina, como toda la producción de Casalgrande Padana, se caracteriza por los elevados contenidos de ecocompatibilidad y se ofrece también en las versiones Bios Antibacterial HYDROTECT® (con las más absolutas propiedades antibacterianas certificadas) y Bios Self-Cleaning®, con altas prestaciones de autolimpieza y reducción de los agentes contaminantes.

52) Percorsi in ceramica 32

news

Pietre Native

Pietre di Paragone

Rodzaje Grè, Valls, Onsernone oraz Onsernone Outdoor Wymiary 60x120 cm i podwielokrotności

Nowa kolekcja Pietre di Paragone zajmuje specjalne miejsce w szerokiej gamie płytek porcelanowych oferowanych przez Casalgrande Padana.

Linia ta, inspirowana antycznymi kamieniami, odzwierciedlająca ich kolorystykę, żyłki, ziarnistość i materialność, daje nowoczesny efekt dekoracyjny, zdecydowanie ukierunkowany na współczesny design, gwarantując jakość, komfort i prestiż.

W serii znajdują zastosowanie między innymi charakteryzujący się wyjątkowym kolorem i teksturą granit Onsernone, typowy szaroniebieski kamień architektury lombardzkiej Ceppo di Gré oraz unikatowy i wyrafinowany ciemny kwarcyt Vals. Te tradycyjne materiały odżywają w nowej wersji chromatycznej, charakteryzującej się warstwowością kolorów, którą nie tylko widać, ale wręcz czuć w dotyku.

Innowacyjna i oryginalna seria stanowi idealne rozwiązanie we wszelkiego rodzaju projektach, od podłóg po okładziny, od zastosowań wewnętrznych po zewnętrzne, od elewacji wentylowanych po powłoki elewacyjne, wszędzie tam, gdzie walory estetyczne muszą iść w parze z doskonałymi właściwościami, jakie może zapewnić kamionka porcelanowa: wysoką odpornością na zużycie, poślizg, odkształcenia, mróz i substancje barwiące oraz spełnieniem rygorystycznych parametrów technicznych.

Płyty z kolekcji Pietre di Paragone, dostępne w dwóch wykończeniach (naturalnym i polerowanym) i różnych formatach, również dużych, mogą być zrealizowane w wersji Bios Antibacterial, charakteryzującej się potwierdzonymi certyfikatem właściwościami antybakteryjnymi oraz w wersji Bios Self-Cleaning® o wysokiej odporności na zabrudzenia i zdolności samoczyszczenia.

Nowa seria, jak wszystkie produkty Casalgrande Padana, jest przyjazna dla środowiska — firma od samego początku swojego istnienia angażuje się bowiem w poszukiwanie innowacyjnych technologii służących produkcji wysokiej jakości wyrobów o jak najmniejszym wpływie na środowisko, o czym świadczą uzyskane przez nią certyfikaty ISO 14001 i EMAS. Rodzaje: Grè, Vals, Onsernone i Onsernone Outdoor.

Formaty: 60 × 120 cm i jego podwielokrotności.

54) Percorsi in ceramica 32

En el amplio panorama de azulejos de gres porcelánico propuestos por Casalgrande Padana, la nueva colección Pietre di Paragone ocupa un lugar especial. Inspirada en las piedras antiguas, cuyos cromatismos, veteados, granulometría y matericidad sugiere, la línea ofrece un efecto decorativo moderno, claramente orientado al diseño de gusto contemporáneo, en una óptica de calidad, confort y prestigio.

En la serie reviven, entre otros, el granito Onsernone, de especial coloración y textura; el Ceppo di Gré, piedra típica de la arquitectura lombarda, de tonalidades gris-celeste; la cuarcita oscura de Vals, única y refinada. Materiales antiguos que se actualizan en una especie de nueva sustancia cromática, definida por una estratificación del color que casi se percibe al tacto, además de con la vista.

Innovadora y original, la serie representa la respuesta ideal para cualquier propuesta proyectual, tanto para los suelos como para los revestimientos, en interiores y en exteriores, para suelos flotantes, paredes ventiladas o revestimiento de fachadas; soluciones en las que el elemento compositivo se alía con las excelentes características técnico-prestacionales típicas del gres porcelánico: elevados valores de resistencia al desgaste, al deslizamiento, a la flexión, al hielo y a las sustancias que manchan, capaz de responder a rigurosas especificaciones.

Disponible en dos acabados (natural y lapado), en varios formatos, incluso de gran tamaño, la colección Pietre di Paragone se presenta también en la versión Bios Antibacterial, de absolutas y certificadas propiedades antibacterianas, y Bios Self-Cleaning®, con altas prestaciones de autolimpieza y de reducción de los agentes contaminantes.

Como toda la producción Casalgrande Padana, la serie se caracteriza por los contenidos ecocompatibles: la empresa se compromete, desde siempre, en el estudio de tecnologías innovadoras para producir material de altas prestaciones pero de bajo impacto ambiental, como testimonian las certificaciones ISO 14001 y Emas.

Tipos: Gré, Vals, Onsernone y Onsernone Outdoor.

Formatos: 60x120 cm y submúltiplos.

CASALGRANDE PADANA

Tipos Grè, Valls, Onsernone y Onsernone Outdoor Formatos 60x120 cm y submúltiplos

(55