Programación 2º 2016 2017 by castelao navia

| CEIP Alfonso Daniel Rodríguez Castelao CURSO

2016-2017

PROGRAMACIÓN 2º DE PRIMARIA

CONTEXTUALIZACIÓN DO ALUMNADO Características evolutivas dos/as nenos/as deste nivel. Os nenos/as desta idade son activos, imaxinativos e entusiastas. Aprenden da realidade próxima e senten gran curiosidade polo mundo que van descubrindo. Hai un gran desenvolvemento psicomotor, cognitivo, persoal, social e moral. É importante o fortalecemento progresivo do control sobre a postura e a respiración. A esta idade afirman a súa lateralidade definitiva e hai dominio segmentario das diferentes partes do seu corpo. A súa atención faise máis firme e poden mantela durante máis tempo. Estes nenos/as organizan o seu pensamento sobre a súa vivencia persoal da realidade. A esta idade, non poden desligar o seu razoamento da experiencia, nin da previa manipulación do que lles rodea. Polo tanto, necesitan estar en constante relación coas cosas.Chegan a establecer relaciones entre os elementos. A nivel lingüístico: Amplían as súas posibilidades de comprensión e expresión e aumentan o seu vocabulario. Pouco a pouco vai desaparecendo o seu egocentrismo e aprenden a escoitar aos demais. Necesitan ao grupo. Non teñen claras as ideas do ben e do mal e tenden a respectar as normas que os adultos lles dan porque se inclinan a actuar guiados polas consecuencias da acción (premios, castigos). O segundo curso de Educación Primaria do noso Centro está formado por 25 alumnos e alumnas: 15 nenos e 10 nenas. É un grupo moi heteroxéneo en aptitudes e actitudes. Gran parte do alumnado pertencen ao P.A.U. de Navia e viven en edificios de 10 a 15 pisos. A maioría de alumnado ten pais e nais que traballan ambos, polo que o seu nivel económico é de clase media, aínda que hai algunhas familias que pasan necesidades. Os nenos e nenas acoden a clase de 9 a 14 horas e moitos/as participan nas actividades extraescolares no horario de 16 a 18 horas.

ÁREA DE CIENCIAS DA NATUREZA

ÁREA Obxectivos

CIENCIAS DA NATUREZA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

BLOQUE 1. INICIACIÓN Á ACTIVIDADE CIENTÍFICA  b

 B1.1. Iniciación á actividade científica.

 e

 B1.2. Realización de proxectos con guía na súa estrutura e presentación de resultados.

 h  i  j

 B1.3. Busca guiada de información en internet e noutros soportes.

 B1.1. Iniciarse na actividade científica a través de proxectos: buscar, seleccionar información de forma guiada e comunicar os resultados en diferentes soportes.

 CNB1.1.1. Manifesta certa autonomía na observación e na planificación de accións e tarefas e ten iniciativa na toma de decisións.

 CAA  CMCCT

 Ao longo de todo o curso.

 CSIEE

 B1.4. Elaboración guiada de textos escritos básicos, murais, paneis, esquemas ou presentacións para recoller conclusións.  a  b  c  m

 B1.5. O traballo cooperativo.

 B1.2. Traballar de forma cooperativa,  CNB1.2.1. Utiliza estratexias para traballar de respectando os compañeiros/as, o forma individual e en equipo e respecta os  B1.6. Iniciación ás técnicas de traballo. material e as normas de convivencia. compañeiros/as, o material e as normas de Recursos e técnicas de traballo intelectual. convivencia.  B1.7. Hábitos de traballo, esforzo e responsabilidade.

 CAA  CMCCT

 Ao longo de todo o curso.

 CSC  CSIEE

BLOQUE 2. O SER HUMANO E A SAÚDE  b  e  d  h  k  m

 B2.1. Identificación e observación das partes do corpo humano.  B2.2. Relación co medio e co seu contorno.

 B2.1. Identificar semellanzas e diferenzas entre as persoas valorando a diversidade.

 CNB2.1.1. Identifica e describe as partes do corpo humano e compárao co doutros seres vivos.

 CMCCT

 1º Trimestre

 CCL  CSC

 B2.3. Recoñecemento da respiración e da nutrición como funcións vitais.

 CNB2.1.2. Recoñece a respiración e a nutrición  CMCCT como funcións vitais.

 1º Trimestre

 B2.4. Aceptación do propio corpo e do dos e das demais, coas súas limitacións e posibilidades.

 CMCCT

 Ao longo de todo o curso

 B2.5. Identificación e verbalización de

CNB2.1.3. Verbaliza e comparte emocións e sentimentos propios e alleos.

 CSC  CCL

ÁREA Obxectivos

CIENCIAS DA NATUREZA Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

emocións (medo, tristura, enfado, ledicia, felicidade) e sentimentos propios e alleos.  a  b

 B2.6. Hábitos saudables: alimentación, hixiene, exercicio físico e descanso.

 m

 B2.7. Hábitos de prevención de enfermidades e de accidentes no seu contorno e identificación de comportamentos apropiados de actuación cando se producen.

 b

 B2.8. Pirámide alimentaria.

 c

 B2.9. Alimentos diarios necesarios.

 e

 B2.10. Análise de costumes na alimentación diaria.

 d  h  k

 h

 B2.2. Relacionar os hábitos de  CNB2.2.1. Coñece algún trastorno alimentario e  CMCCT alimentación, hixiene, exercicio físico as estratexias para a súa prevención.  CSC e descanso coa saúde e coa  CAA enfermidade.  CNB2.2.2. Relaciona o exercicio físico, o descanso e a adecuada alimentación coa propia saúde.  B2.3. Deseñar, de forma colectiva, un  CNB2.3.1. Identifica os alimentos diarios menú semanal de merendas necesarios aplica o menú semanal de saudables para o recreo. merendas na escola.

 CMCCT

 1º Trimestre

 CSC

 CMCCT

 1º Trimestre

 CNB3.1.1. Explica as diferenzas entre seres vivos e inertes observando o seu contorno.

 CMCCT

 2º Trimestre

 CNB3.1.2. Identifica e describe animais e plantas do seu contorno, empregando diferentes soportes.

 CMCT

BLOQUE 3. OS SERES VIVOS  g  e  l

 B3.1. Diferenzas entre seres vivos e inertes.

 B3.1. Identificar as principais características e comportamentos de animais e plantas para adaptarse ao  B3.2. Identificación das características e seu medio, tendo en conta o seu dos comportamentos de animais e plantas contorno. para adaptarse ao seu medio, tendo en conta o seu contorno.

 CCL

 2º Trimestre

ÁREA Obxectivos  b  c  e  h  i  j  l  m  o

CIENCIAS DA NATUREZA Contidos  B3.3. Observación dun animal ou dunha planta no seu medio natural ou reproducindo o medio na aula, empregando diferentes soportes: orais, escritos, gráficos, informáticos, fotográficos...

CURSO

SEGUNDO Competencias clave

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

 B3.2. Observar e rexistrar, de maneira elemental e en equipo, algún ser vivo no seu medio natural ou na aula e comunicar de xeito oral e escrito os resultados, empregando diferentes soportes.

 CNB3.2.1. Nomea e clasifica, con criterios elementais a partir da observación, seres vivos do seu contorno adoptando hábitos de respecto.

 CMCCT

 CNB4.1.1. Valora e aplica usos responsables da auga na escola.

 CMCCT

 CCL

Temporalización

 Ao longo de todo o curso.

 CSC

 B3.4. Rexistro elemental da observación e do contraste de datos entre os compañeiros/as.  B3.5. Valoración da responsabilidade no coidado de plantas e animais domésticos.  B3.6. Respecto polos seres vivos do contorno. BLOQUE 4. MATERIA E ENERXÍA

 a  b  e  g  h

 b  g  h

 B4.1. Recoñecemento da presenza da auga e do aire no medio físico.

 B4.1. Identificar e describir a auga e o aire como recursos fundamentais para a vida, e tomar conciencia da necesidade do seu uso responsable.

 B4.2. Uso responsable da auga e valoración da importancia do aire limpo para a vida.

 CSC  CCL

 CNB4.1.2. Reduce, reutiliza e recicla residuos  CMCT na escola.  CSC

 B4.3. Tarefas de redución, reutilización e reciclaxe na escola e no seu contorno próximo.

 3º Trimestre

 Ao longo de todo o curso.

 CSIEE

 B4.4. Observación dos efectos da aplicación dunha forza.  B4.5 Realización de experiencias sinxelas para analizar efectos das forzas sobre obxectos e movementos cotiáns.

 B4.2. Realizar experiencias sinxelas para analizar efectos das forzas sobre obxectos e movementos cotiáns.

 CNB4.2.1 Realiza experiencias sinxelas sobre  CMCCT os efectos da aplicación dunha forza en  CAA situacións da vida cotián.  CSIEE

 3º Trimestre

 CNB4.2.2 Analiza os efectos das forzas sobre  CMCT obxectos e movementos cotiáns.  CAA

 3º Trimestre

 CSIEE BLOQUE 5. A TECNOLOXÍA, OBXECTOS E MÁQUINAS  a

 B5.1. Observación e clasificación de  B5.1. Observar, manexar e clasificar aparellos e máquinas sinxelas do contorno obxectos e aparellos simples

 CNB5.1.1. Identifica e coñece a diversidade de máquinas do seu contorno e os beneficios que

 CMCCT

 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos  b  c  d  e  h  m

CIENCIAS DA NATUREZA Contidos identificando a súa utilidade evitando estereotipos sexistas.  B5.2. Manipulación e observación do funcionamento de obxectos, aparellos simples domésticos e escolares, das partes que os compoñen e da enerxía que necesitan para funcionar.

Criterios de avaliación domésticos e escolares identificando a súa utilidade, as partes que os compoñen e a enerxía que empregan.

 b

 B5.4. Identificación dos compoñentes básicos dun ordenador.

 h

 B5.5 Coidado dos recursos informáticos.

 i

Estándares de aprendizaxe

 B5.2. Empregar o ordenador identificando os compoñentes básicos e coidando o seu uso.

SEGUNDO Competencias clave

producen na vida cotiá.

 CSC

CNB5.1.2. Coñece os oficios das persoas do seu contorno e valora a importancia de cada profesión, a responsabilidade e a contribución social, evitando estereotipos sexistas.

 CMCCT

CNB5.1.3. Manexa obxectos simples de uso cotián identificando as situacións que poden xerar risco e estereotipos sexistas.

 CMCCT

 CNB5.2.1. Identifica e describe as partes dun ordenador durante o seu uso.

 CMCCT



 B5.3. Prevención de riscos no emprego de máquinas e aparellos de uso cotián.  a

CURSO

Temporalización

 3º Trimestre

 CSC

 3º Trimestre

 CSC

 3º Trimestre

 CD  CCL

 CNB5.2.2. Emprega o ordenador de forma guiada e fai un bo uso.

 CMCCT  CD

 Ao longo de todo o curso.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

• Aproximación á ciencia identificando as situacións nas que a ciencia se pon de manifesto.

• Coñecementos das partes do corpo humano, así como do sistema esquelético e sistema muscular humano e os hábitos beneficiosos para o seu coidado. • Descrición das características físicas dunha persoa, así como o respecto por calquera persoa a pesar das súas diferenzas, calidades ou limitacións físicas. • Identificación das substancias necesarias para vivir: o osíxeno e os nutrientes. Coñecemento dos procesos de respiración, dixestión e circulación. • Clasificación de alimentos segundo a súa orixe e segundo as substancias nutritivas que achegan, e valoración da importancia dunha alimentación adecuada e variada para o organismo. • Orientación de elementos no espazo en relación co propio corpo. • Coñecemento das funciones de relación, nutrición e reprodución, así como das etapas da vida do ser humano. • Función de relación no ser humano: os sentidos, os estímulos e a reacción • Características, identificación das clasificacións dos animais segundo diferentes criterios: nacemento, pel, medio no que viven, mamífero-ave-peixe. • Recoñecemento das características e identificación das partes das plantas, as súas funcións e o ciclo da vida. • Uso responsable de recursos naturais e respecto polo medio. • Ecosistemas terrestres, coñecemento das súas características, así como da importancia do equilibrio destes. • Ecosistemas de auga doce e de auga salgada, elementos e equilibrio. • Trazos físicos e pautas de comportamento de plantas e animais segundo o hábitat. • Responsabilidade das persoas cara aos animais e as plantas. • Desenvolvemento de actitudes conscientes fronte a determinados problemas ambientais e toma de conciencia da necesidade de reciclar para o coidado da contorna. • Identificación de máquinas e ferramentas, así como da súa utilidade, das fontes de enerxía necesarias e das precaucións no seu uso e para o aforro enerxético. • Experimentación con sons, imáns e forzas en diferentes situacións. • Identificación dos aparellos, inventos tecnolóxicos, ferramentas e máquinas que facilitan as actividades diarias na casa.

• Recoñecemento das materias primas e do proceso de transformación de materias primas en produtos elaborados. • Descrición e clasificación de materiais segundo as súas características, propiedades e orixe.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE Comunicación lingüística - Ler e comprender un texto informativo sinxelo. - Adquirir vocabulario referente aos alimentos. - Expresar adecuadamente pensamentos, ideas e emocións. - Ler, comprender e interpretar instrucións. - Adquirir vocabulario referente ao coidado e ás partes do corpo humano - Adquirir vocabulario referente aos mamíferos, ás aves e aos peixes. - Obter e interpretar información. - Fomentar o interese por resolver encrucillados, sopas de letras e adiviñas. - Adquirir vocabulario referente ás plantas, á auga, ao sol e ao aire. - Ler e comprender un texto informativo sinxelo. - Expresar adecuadamente pensamentos, ideas e emocións. - Descifrar mensaxes ocultas seguindo unhas instrucións e interpretando uns códigos. - Escoitar, expoñer e dialogar. - Adquirir vocabulario referente ás máquinas e aos ordenadores. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía - Utilizar táboas de dobre entrada para traballar conceptos aprendidos. - Empregar o cálculo para resolver enigmas ou problemas. - Interpretar e expresar informacións con números. - Poñer en práctica procesos de razoamento. - Interpretar o mundo físico a través dos conceptos aprendidos. - Realizar observacións. - Obter e interpretar información acerca do medio físico que os rodea. Competencia dixital - Empregar o ordenador para obter información de forma guiada.

Conciencia e expresións culturais Facer un corpo humano con materiais de refugallo. Inventar unha especie de máquina con materiais diversos. Competencia social e cívica - Desenvolver uns hábitos de comportamento responsables. - Desenvolver actitudes de diálogo e de resolución de conflitos. - Adoptar unha disposición para unha vida saudable. - Mostrar actitudes de respecto cara aos demais e cara a un mesmo. - Contribuír a conservar un contorno físico agradable e saudable. - Valorar a importancia de conservar o ambiente. - Fomentar a importancia de ter un consumo de auga racional e responsable. - Adoptar unha disposición para unha vida saudable. - Fomentar a importancia de conservar o hábitat dos animais. - Coñecer sentimentos e emocións en relación cos demais. - Aceptar normas de convivencia. - Utilizar a lingua como destreza para a convivencia, o respecto e o entendemento. - Comprender a realidade social na que se vive. Aprender a aprender - Verbalizar o proceso seguido na aprendizaxe: reflexionar sobre que e como se aprendeu. Sentido de iniciativa e espírito emprendedor - Fomentar a adquisición e a interiorización de bos hábitos. - Desenvolver habilidades sociais como respecto aos demais, cooperación e traballo en equipo. - Elixir con criterio propio.

AVALIACIÓN DO PROCESO DE APRENDIZAXE DOS ALUMNOS Será continua e global. Aspectos da avaliación: Individualizada, centrada na evolución de cada alumno e na súa situación inicial e particularidades. Integradora, contemplando a existencia de diferentes grupos e situación e a flexibilidade na aplicación dos criterios de avaliación que se seleccionan. Cualitativa, apreciando todos os aspectos que inciden en cada situación particular e avaliando de forma equilibrada os diversos niveis de desenvolvemento do alumno. Orientadora, aportando ó alumno/a información precisa para mellorar a súa aprendizaxe e adquirir estratexias apropiadas. MOMENTOS DA AVALIACIÓN. Avaliación inicial . Ver apartado sobre a avaliación inicial. Avaliación formativa: vemos as dificultades e os progresos en cada caso seguindo a evolución ó longo do proceso. Ao longo da programación didáctica e das unidades didácticas, valorando os progresos e as dificultades e realizando, si é necesario, un feedback ou retroalimentación. Avaliación sumativa: dos resultados ao termo do proceso total de aprendizaxe en cada período formativo e a consecución dos obxectivos. Ao finalizar cada unidade didáctica traballada avaliaremos o que os/as nenos/as teñen interiorizado. INFORMACIÓN DA AVALIACIÓN. Ao longo de cada un dos cursos realizarase para cada grupo de alumnos, polo menos, tres sesións de avaliación que serán presididas pola persoa titora. Finalizada cada unha das sesións de avaliación, as nais/pais ou persoas titoras legais do alumnado serán informados dos resultados das mesmas, da evolución académica dos seus fillos, así como das decisións adoptadas para o reforzo e/ou recuperación, se fose o caso. INSTRUMENTOS AVALIADORES     

A primeira e máis importante neste nivel será a observación sistemática. Rúbricas. Ante as producións dos/as alumnos/as realizarase un análise rigoroso. Nos intercambios orais cos/as alumnos/as poderase realizar un seguimento axeitado. Tamén se realizarán probas específicas sobre cada coñecemento que desexamos avaliar. Procedementos:

  

A observación directa e sistemática do traballo da aula, así como dos momentos máis libres nos que se poidan realizar intercambios inesperados. Manter momentos de intercambios cos nenos onde se poñan de manifesto aquelas dúbidas, inquedanzas, logros e dificultades atopadas. Revisión das producións individuais e grupais.

INSTRUMENTOS DE REXISTRO            

Portafolio da/o alumna/o. Informes individualizados. Táboas de cualificacións. Rexistro de observación. Diario anecdótico (diario de clase), para rexistrar calquera tipo de incidente ou problemática dun neno nun momento dado. Anotaranse os antecedentes e os consecuentes que se derivaron. Rexistro de condutas. Fichas de seguimento. Producións dos alumnos (orais e escritas). Xogos, conversacións. Listas de control nas que anotamos si os alumnos alcanzaron determinados conceptos ou obxectivos propostos. Escalas de estimación: avalían sobre todo actitudes e permiten coñecer o grao de consecución destas. Información aportada polas familias. Utilizaremos dúas técnicas de recollida de datos: entrevistas e cuestionarios.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN *

Probas orais:25%

Probas escritas:25%

Realizacion do traballo na clase e presentación do mesmo (orde, limpeza..): 25%

Actitude cara a área (participación, autonomía, interese, escoita, esforzo, colaboración..): 25%

ÁREA DE CIENCIAS SOCIAIS

ÁREA DE CIENCIAS SOCIAIS ÁREA Obxectiv os

CIENCIAS SOCIAIS Contidos

CURSO Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

BLOQUE 1. CONTIDOS COMÚNS  b  d  e  h  i

 B1.1.O establecemento de conxecturas, de  B1.1.Realizar traballos de investigación predicións e, a observación, e experimentación que partan do establecemento de como procesos básicos que favorecen a Iniciación conxecturas, da observación, ao coñecemento científico. experimentación e da toma de conciencia dos sentimentos e sensacións como  B1.2.Propostas de traballo que xurdan dunha medios básicos para obter información, situación problema, acontecemento ou inquietude seleccionala, organizala, extraer da contorna que os rodea, que supoña un proceso conclusións e comunicalas sen esquecer de investigación e acción por parte do alumnado e a introdución ao manexo das TIC para facilite o proceso de autorregulación de este fin e valorando o esforzo realizado. aprendizaxes.

 CSB1.1.1.Fai conxecturas, predicións e recolle información a través da observación e experimentación iniciándose no emprego das TIC e outras fontes directas e indirectas, selecciona a información relevante e a organiza, obtén conclusións sinxelas e as comunica.

 CAA  CCL

 Ao longo de todo o curso.

 CD  CMCCT

 CSB1.1.2.Manifesta autonomía na  CSIEE planificación e execución de accións e  CAA tarefas coidando a súa presentación,  CSC ten iniciativa na toma de decisións e asume responsabilidades.

 Ao longo de todo o curso.

 B1.2.Traballar en equipo e adoitar un comportamento de respecto e tolerancia ante as achegas alleas.

 CSB1.2.1.Participa en actividades individuais e de grupo adoitando un comportamento responsable, construtivo e solidario, valorando o esforzo e o coidado do material.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 B1.3.Empregar os mapas mentais como unha técnica básica de estudo.

 CSB1.3.1.Elabora algúns mapas mentais sinxelos como técnica básica de estudo.

 CAA

 Ao longo de todo o curso.

 B1.4.Coñecer e iniciarse no emprego da terminoloxía propia da área.

 CSB1.4.1.Identifica a terminoloxía propia da área.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 B1.3.Introdución no uso das TIC e outras fontes (directas e indirectas) para obter información, analizala, organizala, documentar o proceso mediante o uso do cartafol e a comunicación das conclusións.  B1.4. Planificación, xestión e presentación dos traballos co fin de acadar obxectivos.  a

 B1.5.O traballo en equipo.

 b  c

 B1.6.Iniciación na creación e o uso de hábitos e técnicas de estudo.

 d

 B1.7.Valoración do esforzo e coidado do material.

 m

 B1.8.A cooperación e o diálogo como valores democráticos e recursos básicos na resolución pacífica de conflitos.

 h

 B1.9.Utilización da terminoloxía propia da área.

 CAA

ÁREA

CIENCIAS SOCIAIS

Obxectiv os

Contidos

CURSO Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

 o

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

 CMCCT  CSC BLOQUE 2. O MUNDO QUE NOS RODEA

 a  h  i

 B2.1.Investigamos sobre os usos da auga, os lugares nos que aparece na contorna próxima e os uso responsable desta empregando as TIC.

 o

 a

 B2.2.Os ecosistemas da contorna e o ser humano.

 h  o

 a  h  e  o

 B2.3.A paisaxe natural. O coidado e a contaminación. Tipos de paisaxes. A paisaxe natural que nos rodea. Tipos de paisaxe e a súa conservación. Observación de diferentes tipos de paisaxe (a través de fotos, de imaxes da web, libros), comparación e identificación do tipo de paisaxe que corresponde ao contexto no que vive.

 B2.1. Recoñecer a auga como elemento natural analizando os usos que o ser humano fai da auga: domésticos, económicos, públicos e deportivos recreativos. O uso responsable deste ben.

 CSB2.1.1 Pon un exemplo de cada un  CMCCT dos usos que, o ser humano, fai da  CD auga.  CCL

 2º Trimestre

 CSB2.1.2. Realiza un uso responsable  CSC da auga na súa vida cotiá.

 2º Trimestre

 B2.2. Observar e localizar nun mapa os lugares nos que hai auga distinguindo entre zonas de auga doce e salgada.

 CSB2.2.1. Identifica os lugares onde hai auga na contorna e localiza, en mapas sinxelos, como se distribúe a auga doce e salgada no territorio.

 CMCCT

 2º Trimestre

 B2.3. Coñecer os elementos básicos que  CSB2.3.1.Explica de maneira sinxela forman un ecosistema, identificando as os elementos básicos que forman un actividades humanas que orixinan ecosistema identificando as desequilibrios neles e espertando actitudes actividades humanas que orixinan de defensa, respecto e recuperación deles. desequilibrios neles e cita algunha medida de respecto e recuperación.

 CMCCT

 B2.4 Realizar sinxelos traballos dalgún ecosistema en concreto: acuático, terrestre.

 CSB2.4.1.Nomea os elementos e as características básicas dos ecosistemas sobre os que se investigou na aula.

 CMCCT

 B2.5. Identificar as diferenzas entre paisaxe natural e urbana, analizando en grupo as consecuencias que a intervención humana provoca na conservación da paisaxe natural e definindo algunhas medidas para a conservación desta.

 CSB2.5.1.Identifica os elementos da paisaxe natural e urbana mais próxima.

 CMCCT

 3º Trimestre

 CSB2.5.2.Describe as paisaxes de costa diferenciándoas das de interior.

 CMCCT

 3º Trimestre

 CSB2.5.3.Coñece e leva á practica

 CMCCT

 CD  CAA  2º Trimestre

 CSC  CCL

 2º Trimestre

 CCL

 CCL  3º Trimestre

ÁREA

CIENCIAS SOCIAIS

Obxectiv os

Contidos

CURSO Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

accións positivas para a protección do  CSC medio natural.  h  e  o  h  e

 B2.4.Realización dun mapa mental cos elementos máis significativos que conforman a paisaxe da localidade: relevo, ríos, illas, encoros, lagoas... e citar algunha característica deles.

 B2.6.Identificar os elementos básicos que conforman a paisaxe local e coñecer algunha características máis significativa destes.

 B2.5.Rochas e minerais da contorna: cor, textura, forma, dureza. Usos básicos destes materiais.

 B2.7.Identificar algunhas rochas e minerais  CSB2.7.1.Identifica algúns minerais e presentes na contorna e recoñecer algúns rochas da súa contorna e coñece usos que as persoas fan deles. algúns usos aos que se destinan.

 B2.6.Orientacións espaciais, nocións básicas que lle permitan orientarse nun debuxo ou nun plano sinxelo da contorna máis próxima.

 B2.8.Empregar correctamente as nocións topolóxicas básicas de posición e proximidade para orientarse na contorna máis próxima.

 o  h  e

 CSB2.6.1.Cita algúns dos elementos  CMCCT básicos que conforman a paisaxe local  CCL e coñece as características máis significativa destes.  CMCCT

 3º Trimestre

 CCL

 CSB2.8.1.Elabora un esbozo do plano  CMCCT do barrio no que este situada a escola  CAA e deseñar posibles itinerarios de  CSIEE acceso desde a súa casa.

 3º Trimestre

BLOQUE 3. VIVIR EN SOCIEDADE  a  c  h

 B3.1.Quen goberna a túa localidade? O Concello e os seus servizos básicos. O exercicio activo da cidadanía.

 o

 a  h  d

 B3.2.A pertenza a grupos sociais da localidade: deportivos, recreativos, culturais,..

 B3.1. Coñecer organización social da súa contorna próxima e as súas formas de goberno e diferenciar entre unha localidade e un municipio.

 CSB3.1.1.Describe a organización social  CSC da contorna mais próxima e as súas  CCL formas de goberno e diferencia entre que é unha localidade e un municipio.

 1º Trimestre

 B3.2.Identificar as funcións e servizos dos seus diversos organismos: bombeiros e bombeiras, policía...

 CSB3.2.1.Explica e valora as funcións que desempeñan algún dos servizos do Concello.

 1º Trimestre

 B3.3.Recoñecer a importancia que o exercicio activo da cidadanía polas persoas que o habitan ten para unha convivencia pacifica.

 CSB3.3.1. Describe algunhas accións da  CSC cidadanía que contribúen ao  CCL desenvolvemento dunha convivencia pacifica

 B3.4. Manifestar satisfacción pola  CSB3.4.1.Amosa unha actitude de pertenza a un grupo e respectar as aceptación e respecto ante as características das persoas coas que diferenzas individuais nos grupos aos convivimos e que pertencen a diferentes que pertence e cos que convive, nos

 CSC  CCL

 CSC

 1º Trimestre

ÁREA

CIENCIAS SOCIAIS

Obxectiv os

Contidos

CURSO Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

grupos sociais.  a  d

 B3.3.Investigación sobre as diferentes manifestacións culturais da contorna.

 h  j

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

xogos e nas tarefas escolares.

 B3.5.Recoñecer algunha das manifestacións culturais e obras mais representativas da comarca e da comunidade, valorar a súa diversidade e contribuír á súa conservación.



CSB3.5.1.Explica oralmente algunhas festas, costumes, folclore,..propias da escola, da cidade, da comunidade así como algunha obra que sexa moi representativa na contorna próxima.

 CSC

 B3.6.Analizar, de maneira sinxela, os cambios que as comunicacións provocaron nas actividades persoais e sociais.

 CSB3.6.1.Cita algúns cambios que provocaron, nas actividades persoais e sociais, a evolución dos medios de comunicación.

 CSC

 CSB3.7.1.Describe as funcións das profesións que lle son máis novas, responsabilidades, ferramentas que empregan e o servizo que lle prestan á poboación.

 CSC

 CSB3.7.2.Diferencia entre traballos na natureza, traballos nas fábricas e traballos que prestan servizos.

 CSC

 1º Trimestre

 CCL  CCEC

 o  d

 B3.4. Os medios de comunicación. Impacto social.

 h  e  h  g  o

 a  h  n

 B3.5.As profesións. Preparar unha enquisa, para  B3.7.Identificar as profesións que non coñecer as profesións das familias do alumnado do lle son tan familiares, coñecer un pouco centro, analizar cales son a as máis usuais. Indagar sobre elas e clasificalas segundo o sobre todo en aquelas que o alumnado descoñeza, servizo que prestan á comunidade e se as ferramentas que empregan, responsabilidade, se realizan en fábricas ou ao aire. servizos que prestan e comunicar os resultados.

 B3.6.Seguridade viaria como persoas viaxeiras e peóns ou peoas.

 B3.8.Coñecer e respectar as normas básicas do coidado e seguridade viaria como peóns e peoas e como persoa usuaria de medios de transporte.

BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO.

 2º Trimestre

 CCL

 2º Trimestre

 CCL

 2º Trimestre

 CAA

 CSB3.8.1.Explica as normas básicas  CSC viarias que ten como viaxeiro ou viaxeira  CCL e como peón ou peoa nos medios de  CAA transporte.

 2º Trimestre

 CSB3.8.2.Recoñece a importancia do coidado e limpeza da vía pública e dos seus elementos.

 2º Trimestre

 CSC

ÁREA

CIENCIAS SOCIAIS

Obxectiv os  h

 h

 h  g

 h  j  o  h  j

Contidos

CURSO Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

 B4.1.Conceptos temporais básicos: antes, despois, durante, pasado, presente e futuro, ano e década.

 B4.1.Comprender e distinguir os conceptos temporais: pasado, presente e futuro.

 CSB4.1.1.Utiliza os conceptos temporais: pasado, presente e futuro nas conversas da vida cotiá.

 CCL

 B4.2.O reloxo e o calendario como instrumentos para medir o tempo. A súa evolución.

 B4.2.Coñecer os instrumentos básicos para a medida do tempo, iniciarse no seu uso e manexo.

 CSB4.2.1.Coñece os instrumentos de medida do tempo e se inicia no seu manexo.

 CMCCT

 CSB4.3.1.Ordena cronoloxicamente distintas secuencias que indican a evolución no tempo de obxectos, persoas, feitos ou acontecementos sobre os que se investigou.

 CMCCT

 CSB4.3.2.Describe algún acontecemento vivido na familia, na escola, na súa contorna ou outros feitos próximos expresándoos con criterios temporais.

 CCL

 B4.3.Toma de conciencia do paso do tempo  B4.3. Recoñecer, comprender e ordenar investigando sobre a evolución dalgún elemento do cronoloxicamente os cambios producidos espazo próximo (os medios de transporte,os medios polo paso do tempo na evolución do de comunicación, a escola como institución, a obxectos, persoas, feitos ou evolución dalgún aparello), realizando unha árbore acontecementos sobre os que se xenealóxica dunha persoa, ordenando os feitos investigou. máis importantes da súa vida, da familia, da súa contorna...

 B4.4.O patrimonio histórico, cultural e artístico. Coidado e conservación.

 B4.4.Recoñecer a cultura e o patrimonio  CSB4.4.1.Coñece a importancia que da contorna que nos rodea comprendendo ten a conservación dos restos a importancia da súa conservación. históricos para entender a historia da vida humana.

 B4.5.Os museos como espazo de aprendizaxe e de  B4 5.Coñecer que é un museo, cal é a  CSB4.5.1.Explica que é un museo e goce. súa función e valorar o seu papel gozando cales son as súas funcións. da contemplación de obras artísticas.  CSB4.5.2.Recoñece os museos, e os sitios arqueolóxicos como espazos de gozo e ocio.

Temporalización

 3º Trimestre

 CMCCT

 3º Trimestre

 CAA

 3º Trimestre

 CSC

 3º Trimestre

 CSC  CMCCT

 CSC

 3º Trimestre

 CCEC

 CCL

 3º Trimestre

 CSC  CSC  CCEC

 3º Trimestre

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIAS ÁS COMPETENCIAS CLAVE

• Paisaxes naturais de interior e de costa e identificación dos seus principais elementos do relevo, así como dos factores que os modifican. • Uso responsable de recursos naturais e respecto polo medio. • Identificación dos distintos ámbitos aos que se pertence: familia, escola, aldea / vila / cidade, Galicia, da súa organización, os seus membros e as súas funcións. • Participación activa nas actividades na contorna próxima e valoración da necesidade de organización, distribución de tarefas e colaboración no seu mantemento • Coñecemento e clasificación dos oficios relacionados coa obtención de materias primas,relacionados coa elaboración de produtos e segundo o servizo que ofrecen, así como o respecto pola diversidade de oficios e persoas que os desempeñan. • Coñecemento dos medios de transporte e responsabilidade no cumprimento das normas básicas de mobilidade como peóns e usuarios dos medios de transporte. • Coñecemento e emprego das unidades de medida de tempo.. • Reconstrución do pasado próximo a partir de fontes familiares e relación de acontecementos do pasado e do presente con aspectos históricos próximos á propia experiencia. • Identificación dos aparellos, inventos tecnolóxicos, ferramentas e máquinas que facilitan as actividades diarias na casa. • Recoñecemento das materias primas e do proceso de transformación de materias primas en produtos elaborados. • Recoñecemento de rochas e minerais e descrición das súas calidades. • Desenvolvemento de actitudes conscientes fronte a determinados problemas ambientais e toma de conciencia da necesidade de reciclar para o coidado da contorna. • Identificación de máquinas e ferramentas, así como da súa utilidade, das fontes de enerxía necesarias e das precaucións no seu uso e para o aforro enerxético. • Aproximación á ciencia identificando as situacións nas que a ciencia se pon de manifesto. • Experimentación con sons, imáns e forzas en diferentes situacións.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE Competencia en comunicación lingüística

        

Adquirir vocabulario referente á localidade. Ler e comprender un texto informativo sinxelo. Expresar adecuadamente pensamentos, ideas e emocións. Ler, comprender e interpretar instrucións. Elaborar unha enquisa sobre as profesións. Descifrar mensaxes ocultas seguindo unhas instrucións e interpretando uns códigos. Escoitar, expoñer e dialogar. Adquirir vocabulario referente aos fenómenos atmosféricos. Adquirir vocabulario referente aos medios de comunicación, aos medios de transporte e ás vacacións.

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía    

Interpretar o mundo físico a través dos conceptos aprendidos. Mostrar actitudes de respecto cara aos demais e cara a un mesmo. Interpretar un plano sinxelo dunha casa. Contribuír a conservar un contorno físico agradable e saudable.

Competencia dixital  

Iniciarse no uso do ordenador. Obter información acerca dun tema a través de Internet.

Aprender a aprender  

Verbalizar o proceso seguido na aprendizaxe: reflexionar sobre que e como se aprende Valorar a importancia de conservar o ambiente.

Competencia social e cívica          

Comprender a realidade social na que se vive. Desenvolver uns hábitos de comportamento responsables. Desenvolver actitudes de diálogo e de resolución de conflitos. Contribuír a conservar un contorno físico agradable e saudable Fomentar a adquisición e a interiorización de bos hábitos. Fomentar o desenvolvemento dunha actitude crítica ante os anuncios publicitarios da televisión e o control do tempo dedicado a ela. Expresar gustos e preferencias. Valorar a importancia de conservar o ambiente. Fomentar a importancia de ter un consumo de auga racional e responsable. Valorar as profesións de todas as persoas como necesarias para a vida en sociedade.

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor  

Interpretar o mundo físico a través dos conceptos aprendidos. Xerar novas posibilidades desde coñecementos previos do tema.

Conciencia e expresións culturais  

Valorar a interculturalidade como unha fonte de riqueza persoal e cultural. Facer unha tarxeta de felicitación de Nadal, seguindo unhas instrucións.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación será integral e en tres direccións: * * *

Análise do proceso de aprendizaxe dos alumnos. Análise do proceso de ensinanza. Análise do proceso de ensinanza e da práctica docente.

INFORMACIÓN DA AVALIACIÓN. Ao longo do curso realizarase para cada grupo de alumnos, polo menos, tres sesións de avaliación que serán presididas pola persoa titora. Finalizada cada unha das sesións de avaliación, as nais/pais ou persoas titoras legais do alumnado serán informados dos resultados das mesmas, da evolución académica dos seus fillos, así como das decisións adoptadas para o reforzo e/ou recuperación, se fose o caso.

INSTRUMENTOS AVALIADORES  

A primeira e máis importante neste nivel será a observación sistemática. Rúbricas.

  

Ante as producións dos/as alumnos/as realizarase un análise rigoroso. Nos intercambios orais cos/as alumnos/as poderase realizar un seguimento axeitado. Tamén se realizarán probas específicas sobre cada coñecemento que desexamos avaliar.

Procedementos:   



O libro do/a alumno/a.



Informes individualizados.



Táboas de cualificacións.



Rexistro de observación.



Diario anecdótico (diario de clase), para rexistrar calquera tipo de incidente ou problemática dun neno nun momento dado. Anotaranse os antecedentes e os consecuentes que se derivaron.



Rexistro de condutas.



Fichas de seguimento.



Producións dos alumnos (orais e escritas).



Xogos, conversacións.



Listas de control nas que anotamos si os alumnos alcanzaron determinados conceptos ou obxectivos propostos.



Escalas de estimación: avalían sobre todo actitudes e permiten coñecer o grao de consecución destas.



Información aportada polas familias. Utilizaremos dúas técnicas de recollida de datos: entrevistas e cuestionarios.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN *

Probas orais:25%

Probas escritas:25%

Actitude cara a área (participación, autonomía, interese,escoita,esforzo,colaboración..): 25%

Realización e presentación de traballos ( orde, limpeza...): 25 %.

ÁREA DE MATEMÁTICAS

ÁREA DE MATEMÁTICAS ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos

CURSO Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

BLOQUE 1. PROCESOS, MÉTODOS E ACTITUDES EN MATEMÁTICAS  g  e

 b  g

 b  g  i

 B1.1. Resolución de problemas que impliquen a realización de cálculos, explicando oralmente o significado dos datos, a situación planeada, o proceso seguido e as solucións obtidas.

 B1.1. Resolver problemas sinxelos  MTB1.1.1. Explica oralmente o relacionados con obxectos, feitos e proceso seguido para resolver situacións da vida cotiá e explicar un problema. oralmente o proceso seguido para a súa resolución.

 B1.2. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes apropiadas e afrontar as dificultades propias do traballo científico.

 B1.2. Desenvolver e cultivar as actitudes persoais polo traballo matemático ben feito.

 B1.3. Utilización de medios tecnolóxicos no proceso de aprendizaxe.

 B1.3. Utilizar, coa guía do mestre  MTB1.3.1. Utiliza os medios ou da mestra, os medios tecnolóxicos na resolución de tecnolóxicos no proceso de problemas. aprendizaxe e para a resolución de problemas.

 CMCT  CCL

 MTB1.2.1. Desenvolve e amosa  CMCT actitudes axeitadas para o  CAA traballo limpo, claro e ordenado no caderno e en calquera aspecto que se vaia traballar na área de Matemáticas.  CMCT  CD

 Ao longo de todo o curso

 CAA

BLOQUE 2. NÚMEROS  b

 B2.1. Números naturais ata o 999.

 e

 B2.2. Nome e grafía dos números ata o 999.

 g

 B2.3. Equivalencias entre os elementos do sistema de numeración decimal: unidades, decenas e centenas

 B2.1. Ler, escribir e ordenar números enteiros utilizando razoamentos apropiados.

 MTB2.1.1. Le, escribe e ordena  CMCT números ata o 999.  CCL

 Ao longo de todo o curso

 MTB2.1.2. Identifica o valor de posición das cifras en situacións e contextos reais.

 CMCT  CAA

 Ao longo de todo o curso

 MTB2.1.3. Realiza

 CMCT

 Ao longo de

ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos  B2.4. O sistema de numeración decimal: valor de posición das cifras.  B2.5. Identifica o número anterior e o seguinte a un dado.

CURSO Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe correctamente series tanto ascendentes como descendentes.

SEGUNDO Competencias clave  CAA

Temporalización

todo o curso

 B2.6. Identifica o número maior, o menor e o igual a un dado.  B2.7. Redondear, aproximar e estimar.  B2.8. Construción de series ascendentes e descendentes.  b

 B2.9. Números pares e impares.

 e

 B2.10. Identifica e relaciona os números ordinais do 1º ao 10º.

 g

 B2.11. Utilización dos números ordinais. Comparación de números.  B2.3. Equivalencias entre os elementos do sistema de numeración decimal: unidades, decenas e centenas.

 b  g

 B2.2. Interpretar diferentes tipos de  MTB2.2.1. Utiliza os números números segundo o seu valor, en ordinais en contextos reais. situacións da vida cotiá.  MTB2.2.2. Interpreta en textos numéricos e da vida cotiá números naturais ata o 999.

 CMCT

 1º Trimestre

 CMCT

 Ao longo de todo o curso

 CAA  CCL

 MTB2.2.3. Descompón e compón números naturais, interpretando o valor de posición de cada unha das súas cifras.

 CMCT

 Ao longo de todo o curso

 MTB2.2.4. Identifica os números pares e os impares.

 CMCT

 Ao longo de todo o curso

 CMCT  CAA

 Ao longo de todo o curso

 CMCT

 Ao longo de

 B2.12. Iniciación no desenvolvemento  B2.3. Realizar operacións e  MTB2.3.1. Realiza cálculos de estratexias persoais de cálculo cálculos numéricos mediante numéricos coas operacións de mental. diferentes procedementos, incluído suma e resta na resolución de o cálculo mental, en situación de problemas contextualizados.  B2.13. Gusto pola presentación resolución de problemas. ordenada e limpa dos cálculos e dos  MTB2.3.2. Realiza cálculos resultados. numéricos básicos coa

ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos

CURSO Criterios de avaliación

 B2.14. Cálculo de sumas e restas con levadas.

Estándares de aprendizaxe operación da multiplicación na resolución de problemas contextualizados.

 B2.15. Propiedades conmutativa e asociativa da suma.

SEGUNDO Competencias clave  CAA

 MTB2.3.3. Resolve operacións con cálculo mental.

 CMCT

 B2.4. Identificar e resolver  MTB2.4.1. Resolve problemas problemas da vida cotiá, que impliquen o dominio dos adecuados ao seu nivel, establecer contidos traballados. conexións entre a realidade e as matemáticas e valorar a utilidade  MTB2.4.2. Reflexiona sobre o dos coñecementos matemáticos procedemento aplicado á adecuados reflexionando sobre o resolución de problemas: proceso aplicado para a resolución revisando as operacións de problemas. empregadas, as unidades dos resultados, comprobando e interpretando as solucións no contexto.

 CMCT

 B2.16. Proba da resta.  B2.17. Cálculo de multiplicacións.

Temporalización

todo o curso

 2º Trimestre

 CAA

 B2.18. Construción das táboas de multiplicar e apoiándose no número de veces, suma repetida, disposición en cuadrículas...  B2.19. Termos da suma, resta e multiplicación.  B2.20. Utilización en situacións familiares da sumas, restas e multiplicacións.  b  g

 B2.21. Resolución de problemas da vida cotiá.

 CAA

 CMCT  CSIEE

 Ao longo de todo o curso

 CAA

BLOQUE 3. MEDIDA  g

 B3.1. Unidades de lonxitude: quilómetro, metro e centímetro.

 B3.1. Coñecer e utilizar o quilómetro, o metro e o centímetro como unidades de medida de

 MTB3.1.1. Coñece e utiliza o quilómetro, o metro e o centímetro como unidades de

 CMCT

 2º Trimestre

ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos  B3.2. Unidades de peso: quilo, medio quilo e cuarto de quilo.

 g

medida de lonxitude.

 MTB3.3.1.Coñece e utiliza o litro, medio litro e cuarto litro como unidades de medida de capacidade

 CMCT

 2º Trimestre

 B3.6. Unidades de medida do tempo  B3.4. Coñece as unidades básicas  MTB3.4.1. Le a hora en reloxos  CMCT e as súas relacións: minuto, hora, día, de medida do tempo e as súas analóxicos e dixitais. (En punto, semana e ano. relacións, utilizándoas para medias e cuartos) resolver problemas da vida diaria.  B3.7. Lectura en reloxos analóxicos e  MTB3.4.2 Resolve problemas  CMCT dixitais sinxelos da vida diaria  CAA utilizando as medidas temporais axeitadas e as súas relación.

 1º Trimestre

 B3.8. O sistema monetario da Unión Europea. Unidade principal: o euro. Valor das diferentes moedas e billetes.

 B3.11. Resolución de problemas de medida.

 1º Trimestre

 B3.5. Coñece o valor e as equivalencias entre as diferentes moedas e billetes do sistema monetario da Unión Europea.

 MTB3.5.1. Coñece a función e  CMCT o valor das diferentes moedas e  CAA billetes do sistema monetario  CSC da Unión Europea utilizándoas tanto para resolver problemas en situación reais como figuradas.

 1º Trimestre

 B3.6. Identificar e resolver problemas da vida cotiá

 MTB3.6.1. Resolve problemas sinxelos de medida.

 2º Trimestre

 B3.10. Equivalencias entre moedas e billetes.

 g

Temporalización

 B3.3. Coñecer e utilizar o litro, medio litro e cuarto litro como unidades de medida de capacidade.

 B3.9. Manexo de prezos de artigos cotiáns

 b

Competencias clave

 2º Trimestre

 B3.5. Realización de medicións.

 b

lonxitude.

Estándares de aprendizaxe

 MTB3.2.1. Coñece e utiliza o  CMCT quilo, o medio quilo e o cuarto quilo como unidades de medida de peso.

 B3.4. Elección da unidade máis axeitada para a expresión dunha medida.

 g

Criterios de avaliación

SEGUNDO

 B3.2. Coñecer e utilizar o quilo, o medio quilo e o cuarto quilo como unidades de medida de peso.

 B3.3. Unidades de capacidade: litro, medio litro e cuarto de litro.

 b

CURSO

 CMCT  CAA

ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos

CURSO Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

adecuados ao seu nivel, establecer  MTB3.6.2. Reflexiona sobre o conexións entre a realidade e as proceso seguido na resolución matemáticas e valorar a utilidade de problemas revisando as dos coñecementos matemáticos operacións utilizadas e as axeitados reflexionando sobre o unidades dos resultados. proceso aplicado para a resolución de problemas.

SEGUNDO Competencias clave  CMCT

Temporalización

 2º Trimestre

 CAA  CSIEE

BLOQUE 4. XEOMETRÍA  g

 B4.1. Elaboración de simetrías sinxelas.

 B4.1. Identificar e completar figuras simétricas.

 MTB4.1.1. Completa figuras partindo do seu eixe de simetría.

 CMCT

 2º Trimestre

 B4.2. Nomear un polígono segundo o seu número de lados.

 MTB4.2.1. Coñece os  CMCT diferentes tipos de polígonos en  CAA obxectos do entorno inmediato.

 2º Trimestre

 B4.3. Discriminar prismas, pirámides, conos, cilindros e esferas.

 MTB4.3.1. Recoñece corpos con formas cúbicas e esféricas en obxectos do entorno inmediato.

 CMCT

 3º Trimestre

 B4.4. Interpretar representacións espaciais realizadas a partir de

 MTB4.4.1. Realiza e interpreta esbozos de itinerarios sinxelos.

 CMCT

 B4.2. Eixes de simetría.  b  g

 B4.3. Identificación comparación e clasificación de figuras planas en obxectos e ámbitos cotiáns: triángulos, cuadriláteros, circunferencias, círculos e cadrados.  B4.4. Tipos de triángulos: equilátero, isóscele e escaleno.  B4.5. Elementos xeométricos básicos: lado, vértice e ángulo.

 b  g

 B4.6. Identificación de corpos xeométricos en obxectos e ámbitos cotiáns: prisma, pirámide, cono, cilindro e esfera.

 CAA

 B4.7. Formación de figuras planas e corpos xeométricos a partir doutras por composición e descomposición.  b  g

 B4.8. Interpretación, descrición e elaboración de esbozos de itinerarios

 CAA

 3º Trimestre

ÁREA

MATEMÁTICAS

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

sinxelos.  B4.9. Uso de vocabulario xeométrico para describir itinerarios.  b  g

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

sistemas de referencia e de obxectos ou situacións familiares.

 B4.10. Resolución de problemas de  B4.5. Identificar, resolver  MTB4.5.1. Resolve problemas xeometría relacionados coa vida cotiá problemas da vida cotiá axeitados xeométricos sinxelos que explicando oralmente por escrito o ao seu nivel, establecer conexións impliquen dominio dos contidos procedemento seguido e as solución entre a realidade e as matemáticas traballados. obtidas. e valorar a utilidade dos coñecementos matemáticos  MTB4.5.2. Reflexiona sobre o axeitados reflexionando sobre o procedemento aplicado á proceso aplicado para a resolución resolución de problemas: de problemas. revisando as operacións empregadas, as unidades dos resultados, comprobando e interpretando as solucións no contexto.

 CMCT

 3º Trimestre

 CAA

 CMCT

 3º Trimestre

 CAA  CSIEE

BLOQUE 5. ESTATÍSTICA E PROBABILIDADE  b  g

 b  g

 B5.1. Interpretación de diferentes  B5.1. Recoller e rexistrar unha gráficos: de barras, de barras dobres, información cuantificable, de pictogramas e estatísticas. utilizando algúns recursos de representación gráfica: táboas de  B5.2. Utilización de técnicas para a datos, bloques de barras, recollida e ordenación de datos en diagramas lineais, gráficos de contextos familiares e próximos. pictogramas… comunicando a información.

 MTB5.1.1.Rexistra e interpreta datos en representacións gráficas.

 CMCT

 MTB5.1.2. Resolve problemas contextuais nos que interveñen a lectura de gráficos.

 CMCT

 B5.3. Distinción entre o imposible, o  B5.2. Realizar estimacións en seguro e aquilo que é posible pero situacións de azar utilizando o non seguro, e utilización na linguaxe vocabulario: seguro, posible e habitual e de expresións relacionadas imposible. coa probabilidade.

 MTB5.2.1. Diferenza o concepto  CMCT de suceso seguro, suceso  CAA posible e suceso imposible.

 3º Trimestre

 CAA

 3º Trimestre

 CAA

 3º Trimestre

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

Terase en conta se o alumnado: - Utiliza espontaneamente os números naturais e palabras sinxelas relativas a comparacións e operacións (máis, menos, igual, maior, etc.), cando comunica verbalmente experiencias propias, tanto escolares como extraescolares. - Interpretar, representar, ordenar e utilizar os números cardinales do 0 ao 999 en diferentes situacións. - Interpreta mensaxes, relativas á vida cotiá ou á propia actividade escolar, que conteñen números e unha operación aditiva, substracción e multiplicación distinguindo o papel dos termos. - Le, escribe e compara números naturais nun contexto (en particular, con referencia aos seus propios parámetros persoais). - Coñece o valor de posición de cada díxito.Relacionar os números coa súa descomposición, identificando unidades, decenas e centenas , e escribir como se len. - É quen de realizar representacións icónicas ou materiais de cantidades pequenas, e comparar cantidades pequenas de obxectos ou situacións cotiás, interpretar e expresar devanditos resultados e viceversa. - Selecciona e aplica pertinentemente a operación necesaria cos datos dispoñibles, en situacións de suma que implican unión ou incremento e en situacións sinxelas de resta que implican separación ou diminución. Tamén nas de repetición de sumandos para aplicar a operación de multiplicación. - Escolle un procedemento de cálculo numérico adecuado á operación aditiva que debe realizar (algoritmos de lapis e papel, cálculo mental exacto ou aproximado, etc.) e execútao con corrección. - Realiza medicións (lonxitude, capacidade e masa) con atención, escollendo entre as unidades corporais e os instrumentos de medida dispoñibles os que mellor se axusten ao tamaño e á natureza do obxecto que se desexa medir. -

É capaz de medir obxectos, espazos e tempos familiares con unidades de medida non convencionais (palmos, pés, dedos, pasos) e convencionais (quilogramos, metro, centímetro, litro, día e hora), utilizando os instrumentos máis adecuados en cada caso.

- Expresa correctamente as medidas realizadas, indicando a unidade utilizada. - Recoñece e describe, con linguaxe coloquial, formas e corpos xeométricos do contorno próximo (círculos, rectángulos, cadrados, triángulos, cubos e esferas). - Debuxa con certa corrección as formas planas, e representa as tridimensionais con axuda de materiais diversos.

- Coñece algunhas das propiedades das formas xeométricas (redondez, simetría, etc.) e utilízaas nas súas propias composicións utilitarias ou estéticas. - Identifica a situación dun obxecto no espazo respecto a el mesmo ou a outro obxecto fixo e visible, utilizando os termos adecuados (arriba-abaixo, diante-detrás, dentro-fóra, cerca-lonxe, esquerda-dereita). - Describe sinxelos desprazamentos en relación cos puntos de referencia elixidos. -

Recolle información sobre fenómenos moi familiares, obtendo datos mediante sinxelas técnicas de cómputo ou observación, e organízaos nunha táboa.

- Representa datos mediante un diagrama de barras e interpreta táboas e gráficas similares contextualizadas. - Manifesta curiosidade por coñecer as distintas representacións dunha situación concreta e por outras formas de contar o de medir (reorganizando datos, usando distintos materiais e instrumentos, etc.). - Demostra satisfacción polo progreso dos seus coñecementos matemáticos e pola autonomía que estes lle proporcionan. - Aplica os coñecementos matemáticos a situacións e actividades lúdicas. - Valora o esforzo invertido nas operacións matemáticas e non limita o seu interese á obtención dun resultado determinado. - Afronta con autonomía as situacións problemáticas, sen pedir axuda ante a primeira dificultade, e non abandona as tarefas sen intentar concluílas razoablemente. - Aprecia o que de positivo teñen os erros cometidos no ámbito do coñecemento matemático.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE As competencias de Matemáticas son as seguintes: Comunicación lingüística - Comprender e interpretar unha información escrita e con imaxes. - Desenvolver a comprensión e mellorar as destrezas comunicativas. - Incorporar a linguaxe matemática á expresión habitual. - Comprender e utilizar distintos tipos de textos: receitas, adiviñas… - Descifrar mensaxes ocultas seguindo unhas instrucións e interpretando uns códigos. - Comprender e utilizar distintos tipos de textos para traballar conceptos matemáticos: encrucillados, sopas de letras e adiviñas. - Comprender e interpretar outras linguaxes.

- Incidir nos contidos asociados na descrición verbal dos razoamentos. - Desenvolver a comprensión e mellorar as destrezas lingüísticas. - Escoitar, expoñer e dialogar. - Expresar pensamentos e opinións. - Ler, comprender e interpretar información.

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor - Percibir o colexio como o espazo físico no que se desenvolve parte da súa vida cotiá. - Coñecer a realidade a través dos conceptos básicos de medida. - Comprender, analizar e interpretar a información dunha receita de cociña. - Utilizar representacións gráficas para interpretar información. - Incorporar habilidades para interpretar o medio que o rodea e desenvolverse con autonomía e iniciativa persoal. - Fomentar o interese por coñecer e interpretar a información que ofrece o reloxo dixital e o reloxo analóxico. - Utilizar as matemáticas para fomentar a adquisición e a interiorización de bos hábitos. - Saber tomar decisións ante un problema. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía - Utilizar en situacións fóra da aula os contidos estudados. - Poñer en práctica procesos de razoamento e de desenvolvemento da atención. - Apreciar a noción de cantidade no cotián. - Aplicar os conceptos matemáticos aprendidos en situacións cotiás. - Seleccionar as operacións adecuadas para resolver un problema. - Manexar os conceptos espaciais básicos en situacións reais. - Empregar o cálculo para resolver enigmas ou problemas. - Fomentar o interese por expresar a información de forma numérica. - Fomentar a curiosidade por coñecer as relacións que existen entre os números. - Utilizar unidades de medida non convencionais na vida cotiá. - Resolver problemas relacionados coa vida cotiá. - Manexar adecuadamente as moedas de euro en situacións reais. - Comprender, interpretar e realizar gráficos de barras.

- Interpretar e expresar informacións, datos e argumentacións. - Interpretar e aplicar unha información. Competencia dixital - Iniciarse no uso do ordenador. - Nomear as partes do ordenador. Competencia social e cívica - Utilizar as matemáticas como destreza para a convivencia e o respecto. - Traballar en equipo, aprendendo a aceptar outros puntos de vista distintos do propio. - Desenvolver habilidades sociais, como o diálogo e o traballo en equipo. Conciencia e expresións culturais - Utilizar algunhas obras de arte para traballar contidos matemáticos. - Realizar un debuxo, seguindo unhas indicacións, e, fomentar así, a creatividade. - Desenvolver a habilidade para construír un reloxo de cartolina, seguindo unhas instrucións. Aprender a aprender - Verbalizar o proceso seguido na aprendizaxe: reflexionar sobre que e como se aprendeu. - Comprender, analizar e resolver problemas. - Utilizar ferramentas matemáticas básicas para realizar calquera aprendizaxe.

AVALIACIÓN DO PROCESO DE APRENDIZAXE DOS ALUMNOS/AS Será continua e global. Aspectos da avaliación: Individualizada, centrada na evolución de cada alumno e na súa situación inicial e particularidades. Integradora, contemplando a existencia de diferentes grupos e situación e a flexibilidade na aplicación dos criterios de avaliación que se seleccionan.

MOMENTOS DA AVALIACIÓN.  



Avaliación inicial (Ver seguinte apartado). Avaliación formativa: vemos as dificultades e os progresos en cada caso seguindo a evolución ó longo do proceso. Ao longo da programación didáctica e das unidades didácticas, valorando os progresos e as dificultades e realizando, si é necesario, un feedback ou retroalimentación. Avaliación sumativa: dos resultados ao termo do proceso total de aprendizaxe en cada período formativo e a consecución dos obxectivos. Ao finalizar cada unidade didáctica traballada avaliaremos o que os/as nenos/as teñen interiorizado.

INSTRUMENTOS AVALIADORES     

A primeira e máis importante neste nivel será a observación sistemática. Ante as produción dos/as alumnos/as realizarase un análise rigoroso. Nos intercambios orais cos/as alumnos/as poderase realizar un seguimento axeitado. Rúbricas. Tamén se realizarán probas específicas sobre cada coñecemento que desexamos avaliar.

Procedementos:   

INSTRUMENTOS DE REXISTRO O libro do/a alumno/a. Informes individualizados. Táboas de cualificacións. Rexistro de observación. Diario anecdótico (diario de clase), para rexistrar calquera tipo de incidente ou problemática dun neno nun momento dado. Anotaranse os antecedentes e os consecuentes que se derivaron. Rexistro de condutas. Fichas de seguimento. Producións dos alumnos (orais e escritas). Xogos, conversacións.

Listas de control nas que anotamos si os alumnos alcanzaron determinados conceptos ou obxectivos propostos. Escalas de estimación: avalían sobre todo actitudes e permiten coñecer o grao de consecución destas. Información aportada polas familias. Utilizaremos dúas técnicas de recollida de datos: entrevistas e cuestionarios.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

PORCENTAXES. A cualificación estará relacionada co grao de adquisición das competencias básicas do alumnado de Segundo de EP, a través de todas as actividades que leve a cabo. O proceso de avaliación levarase a cabo tendo en conta as seguintes porcentaxes: *

Numeración:30%

Cálculo: 30%

Problemas (razoamento, resolución): 20%

Magnitudes-Medidas: 10%

Xeometría: 5%

Actitude: 5% (actitude ante a área, participación, autonomía, interese, esforzo).

En cumprimento do Decreto 105/2014, do 4 de setembro de 2014, polo que se establece o currículo da Educación Primaria na Comunidade Autónoma de Galicia, os resultados da avaliación do alumnado expresaranse nos seguintes criterios de cualificación, aos que se lles achegará unha cualificación numérica: -

Sobresaínte (9 ou 10)

Notable (7 ou 8)

Ben (6)

Suficiente (5)

Insuficiente (1,2,3,ou 4)

ÁREA DE LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

ÁREA DE LINGUA CASTELÁ E LITERATURA ÁREA Obxecti vos

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL. FALAR E ESCOITAR  a  c  d  e

 b  e

 B1.1. Estratexias e normas básicas para o intercambio comunicativo: participación; escoita; respecto á quenda de palabra; respecto polos sentimentos, ideas e coñecementos dos e das demais.

 B1.2. Comprensión e expresión de mensaxes verbais e non verbais, especialmente xestos e ton de voz que complementen o significado da mensaxe.

 B1.1. Participar en situacións de comunicación, dirixidas ou espontáneas, respectando o quenda de palabra e a intervención dos e das demais.

 LCB1.1.1. Expresa de forma global sentimentos, vivencias e opinións.

 b  e

 B1.3. Participa en situacións de comunicación, espontáneas e dirixidas, utilizando unha secuencia lineal sinxela.

 CAA

 Ao longo de todo o curso.

 CSC  LCB1.1.2. Aplica as normas socio comunicativas: escoita, espera de quendas.

 CCL  CAA

 B1.3. Expresarse con coherencia básica  LCB1.3.1. Participa activamente en de forma oral para satisfacer necesidades diversas situacións de de comunicación en diferentes situación comunicación: de aula.  - diálogos  -exposicións orais guiadas, con axuda, cando cumpra, das tecnoloxías da información e da comunicación.

 Ao longo de todo o curso.

 CSC

 B1.2. Recoñecer a información verbal e  LCB1.2.1. Integra de xeito global os  CCL non verbal dos discursos orais e integrala recursos básicos verbais e non na produción propia. verbais para comunicarse oralmente, identificando, de xeito global, o valor comunicativo destes.  LCB1.2.2. Exprésase cunha pronunciación e unha dicción axeitada ao seu nivel.

 a

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 CD  CAA  CSC  CSIEE

ÁREA Obxecti vos  b  e

 b  d  e  i

 b  d

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA Contidos

Criterios de avaliación

Competencias clave

Temporalización

 LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario axeitado ao seu nivel.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 LCB1.4.2. Identifica polo contexto o significado de distintas palabras.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 B1.5. Comprensión global de textos orais de diversa tipoloxía e procedentes de diversas fontes (produción didáctica, gravacións, medios de comunicación).



LCB1.5.1. Comprende, de forma  CCL global, a información xeral dun texto  CAA oral sinxelo de uso habitual, do ámbito escolar e social.

 Ao longo de todo o curso.

 LCB1.5.2. Recoñece a tipoloxía moi  CCL evidente de textos orais sinxelos  CAA atendendo á forma da mensaxe e a súa intención comunicativa: cartas, anuncios, regulamentos, folletos….

 Ao longo de todo o curso.

 LCB1.5.3. Responde preguntas correspondentes á compresión literal.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 B1.6. Valorar os medios de comunicación social como instrumento de comunicación.

 B1.5.Recoñecer o tema e o sentido xeral dun texto oral breve e sinxelo, de diferente tipoloxía, atendendo á forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados) e a súa intención comunicativa (informativos, literarios e prescritivos).

 B1.6. Valorar os medios de comunicación  LCB1.6.1. Iníciase na utilización social como instrumento de guiada dos medios audiovisuais e comunicación. dixitais para obter información.

 i

 e

Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO

 B1.4. Dedución das palabras evidentes  B1.4. Ampliar o vocabulario a partir das polo contexto. Interese pola ampliación de experiencias de aula. vocabulario. Creación de redes semánticas sinxelas.

 e

 b

CURSO

 B1.7. Audición e reprodución de textos adecuados ao nivel que estimulen o seu interese.

 B1.7. Reproducir textos axeitados aos seus gustos e intereses.

 CD  CAA

 LCB1.6.2. Recoñece de forma global o contido principal dunha entrevista, noticia ou debate infantil procedente dos medios de comunicación.

 CCL

 LCB1.7.1. Reproduce de memoria textos literarios ou non literarios, sinxelos e breves, axeitados aos

 CCL

 CD

 Ao longo de todo o curso.

 CAA  CSC

 CAA

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA Obxecti vos

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

 e

 b  e

 a  d  e

 B1.8. Dramatizacións de textos literarios adaptados á idade e de producións propias.

 B1.8. Dramatizar, de xeito colaborativo, textos infantís.

 B1.9. Produción de textos orais breves e  B1.9. Producir textos orais breves, sinxelos segundo a súa tipoloxía: imitando modelos a atendendo á forma e atendendo á forma da mensaxe a intención comunicativa. (descritivos, narrativos, dialogados) e a súa intención comunicativa (informativos, literarios e prescritivos).

Competencias clave

Estándares de aprendizaxe seus gustos e intereses.

 b

SEGUNDO

 LCB1.8.1. Adecúa a entoación, o volume e o xesto á representación dramática.

Temporalización

 CCEC  CCL

 Ao longo de todo o curso.

 LCB1.9.1. Elabora  CCL comprensiblemente textos orais  CAA sinxelos, do ámbito escolar e social,  CSIEE de diferente tipoloxía: noticias, avisos, contos, poemas, anécdotas….

 Ao longo de todo o curso.

 LCB1.9.2. Organiza o discurso cunha secuencia coherente elemental.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 LCB1.10.1 Usa unha linguaxe non discriminatoria e respectuosa coas diferenzas.

 CCL

 B1.10. Uso dunha linguaxe non discriminatoria e respectuosa coas diferenzas.

 B1.10. Usar unha linguaxe non discriminatoria e respectuosa coas diferenzas.

 B1.11. Estratexias para utilizar a linguaxe oral como instrumento de comunicación e aprendizaxe: escoitar e preguntar.

 B1.11. Utilizar de xeito efectivo a linguaxe  LCB1.11.1 Emprega de xeito oral: escoitar e preguntar. efectivo a linguaxe oral para comunicarse: escoita e pregunta para asegurar a comprensión.

 CAA  CSIEE

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 m  a  b  e

 CCL  CAA

 Ao longo de todo o curso.

 CSC  CSIEE

BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA. LER  b  e

 B2.1. Lectura de distintos tipos de texto: próximos á súa experiencia.

 B2.1. Ler en voz alta e en silencio, diferentes textos sinxelos de carácter

 LCB2.1.1. Le en voz alta, con  pronunciación e entoación axeitada, diferentes tipos de textos moi

CCL

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA Obxecti vos

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

 b  e

 e

LCB2.1.2. Le en silencio textos moi  CCL sinxelos próximos á súa experiencia infantil.

 LCB2.2.1. Identifica o tema dun texto sinxelo.

 B2.5. Selección de libros segundo o gusto persoal.

 B2.4. Ler por propia iniciativa diferentes tipos de textos.

 CCL  CAA

 LCB2.2.2. Distingue, de forma xeral,  CCL entre as diversas tipoloxías textuais  CAA en textos do ámbito escolar e social, atendendo á forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados) e a súa intención comunicativa (informativos, literarios e prescritivos).

 B2.3. Utilización de estratexias para a  B2.3. Utilizar de xeito guiado estratexias  LCB2.3.1. Activa, de forma guiada, comprensión lectora de textos: elementais para a comprensión lectora de coñecementos previos para consideración do título e das ilustracións. textos moi sinxelos de diversa tipoloxía. comprender un texto. Identificación de palabras clave. Anticipación de hipótese de significado polo  LCB2.3.2. Formula hipóteses sobre contexto. Recoñecemento básico da o contido do texto a partir do título e tipoloxía textual. das ilustracións redundantes

 B2.4. Gusto pola lectura.

Temporalización

sinxelos apropiados á súa idade. 

 B2.2. Comprensión de textos de diversa  B2.2. Comprender distintos tipos de tipoloxía, adecuados á súa idade utilizando textos adaptados á idade e utilizando a a lectura como medio para ampliar o lectura como medio para ampliar o vocabulario. vocabulario.

Competencias clave

Estándares de aprendizaxe

infantil.

 e

SEGUNDO

 CCL  CAA

 LCB2.3.3. Relaciona a información contida nas ilustracións coa información que aparece no texto.

 CCL

 LCB2.4.1. Dedica, de xeito guiado, momentos de lecer para a lectura voluntaria.

 CCL

 CAA



 Ao longo de todo o curso.

 Ao longo de todo o curso.  Ao longo de todo o curso.

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA Obxecti vos

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA Contidos

Criterios de avaliación

 B2.6. Lectura dos libros establecidos no Plan lector.  e  i

 a  b

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

 LCB2.4.2. Explica, de xeito sinxelo, as súas preferencias lectoras.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.  Ao longo de todo o curso.

 B2.7. Uso da biblioteca para a procura de información e utilización da mesma como fonte de información e lecer.

 B2.5. Usa, de xeito guiado, a biblioteca para localizar libros axeitados aos seus intereses.

 LCB2.5.1. Consulta na biblioteca, de xeito guiado, diferentes fontes bibliográficas e textos en soporte informático para obter información sobre libros do seu interese.

 CCL

 B2.8. Iniciación á creación da biblioteca persoal.

 B2.6. Mostrar interese por ter unha biblioteca propia.

 LCB2.6.1. Coida, conserva e organiza os seus libros.

 CCL

 B2.9. Identificación das mensaxes transmitidas polo texto.

 B2.7. Identifica, con axuda, a estrutura básica de diferentes textos lidos.

 LCB2.7.1. Diferenza, con axuda, entre información e publicidade.

 CCL

 CD  CAA

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 e  a  e

 CAA

 Ao longo de todo o curso.

 CSC

 b  e  i

 B2.10. Uso guiada das Tecnoloxías da  B2.8. Utilizar de xeito guiado as Información e Comunicación para a procura Tecnoloxías da Información e e tratamento igualmente guiado, da Comunicación para a procura da información. información.

 LCB2.8.1. Formula hipóteses, de xeito guiado, sobre a finalidade de diferentes textos moi sinxelos a partir da súa tipoloxía, e dos elementos lingüísticos e non lingüísticos moi redundantes, axeitados á súa idade.

 CCL

 LCB2.8.1. Utiliza, de xeito guiado, as Tecnoloxías da Información e Comunicación para buscar información.

 CCL

 CAA

 Ao longo de todo o curso.

 CSC

 CD

 Ao longo de todo o curso.

 CAA

BLOQUE 3. COMUNICACIÓN ESCRITA. ESCRIBIR  b

 B3.1. Produción de textos para comunicar

 B3.1. Producir textos sinxelos segundo

 LCB3.1.1. Escribe, con axuda, en

 CCL

 2º Trimestre

ÁREA Obxecti vos  e  m

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA Contidos coñecementos, experiencias e necesidades: con diferentes formatos (descritivos, narrativos, dialogados) e intencións comunicativas (informativos, literarios e prescritivos).  B3.2. Cohesión do texto: mantemento do tempo verbal, puntuación.

Criterios de avaliación un modelo con diferentes formatos (descritivos, narrativos, dialogados) e intencións comunicativas(informativos, literarios e prescritivos, aplicando as regras ortográficas de nivel e coidando a presentación.

 B3.3. Aplicación das normas ortográficas axeitadas ao nivel.  B3.4. Produción de textos segundo o Plan de escritura do centro.

 b  e  m  b  e

 B3.5. Valoración da súa propia produción escrita, así como a produción escrita dos seus compañeiros.

 B3.6. Normas e estratexias para a  B3.3. Aplicar, de xeito guiado, todas as produción de textos: planificación (función, fases do proceso de escritura na destinatario, xeración de ideas, estrutura...) produción de textos escritos de distinta índole: planificación, textualización,  B3.7. Textualización en frases elementais revisión e reescritura. con secuencia lineal.  B3.8. Revisión e mellora do texto.

 b  e  i

 B3.2. Valorar a súa propia produción escrita, así como a produción escrita dos seus compañeiros.

 B3.9. Creación de textos utilizando a linguaxe verbal e non verbal con intención informativa: carteis publicitarios. Anuncios. Cómics.

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

diferentes soportes, textos sinxelos  CD propios da vida cotiá, do ámbito  CAA escolar e social, atendendo á forma da mensaxe e a súa intención comunicativa)e respectando as normas gramaticais e ortográficas básicas: cartas, folletos informativos, noticias, instrucións, receitas, textos literarios…  LCB3.1.2. Presenta os seus traballos con caligrafía clara e limpeza, evitando riscos etc.

 CCL

 LCB3.2.1. Valora a súa propia produción escrita, así como a produción escrita dos seus compañeiros.

 CCL

 LCB3.3.1. Utiliza borradores que amosan a xeración e selección de ideas e a revisión ortográfica na escritura de textos sinxelos propios do ámbito da vida persoal, social e escolar.

 CCL

 B3.4. Elaborar, de xeito guiado, proxectos  LCB3.4.1. Elabora, de forma individuais ou colectivos sobre diferentes guiada, gráficas sinxelas sobre temas da área. experiencias realizadas: plantar fabas, cría de vermes de seda….  LCB3.4.2. Elabora e presenta, de forma guiada, textos sinxelos, que ilustra con imaxes de carácter

 2º Trimestre

 CAA

 CSC

 CAA

 Ao longo de todo o curso.

 CSIEE

 CCL  CAA

 CCL  CD

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxecti vos

Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe redundante co contido.

 e  i

 B3.10. Creación de textos utilizando as Tecnoloxías da Información e Comunicación de xeito guiado.

 B3.5. Utilizar as Tecnoloxías da  LCB3.6.1. Usa, con axuda, as Información e Comunicación de xeito Tecnoloxías da Información e guiado para presentar as súas produción. Comunicación para escribir e presentar textos moi sinxelos.  B3.11. Produción de textos segundo o Plan de escritura do centro.

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

 CAA  CCL  CD

 Ao longo de todo o curso.

 CAA

BLOQUE 4. COÑECEMENTO DA LINGUA  b

 B4.1. A palabra.

 e

 B4.2. Recoñecemento das distintas clases de palabras(nome, verbo, adxectivo, pronomes, artigos) Características e uso de cada clase de palabra.  B4.3. Tempos verbais: presente, pasado e futuro.

 e

 B4.2. Recoñecemento das distintas clases de palabras (nome, verbo, adxectivo, pronomes, artigos). Características e uso de cada clase de palabra.  B4.4. Vocabulario. Frases feitas. Formación de substantivos, adxectivos e verbos. Recursos derivativos: prefixos e sufixos.  B4.5. Recoñecemento dos constituíntes oracionais: a oración simple, suxeito e predicado.

 b  e

 B4.6. Ortografía: utilización das regras básicas de ortografía e puntuación.

 B4.1. Aplicar os coñecementos  LCB4.1.1. Utiliza de xeito guiado  CCL gramaticais básicos sobre a estrutura da categorías gramaticais básicas: o lingua, (categorías gramaticais), para nome, artigo, adxectivo, verbo. favorecer unha comunicación máis eficaz.  LCB4.1.2. Utiliza con corrección os  CCL tempos verbais: presente, pasado e futuro ao producir textos orais e escritos.

 1º trimestre

 B4.2. Desenvolver as destrezas e  LCB4.2.1. Utiliza sinónimos e competencias lingüísticas a través do uso antónimos, polisémicas na da lingua. expresión oral e escrita.

 CCL

 2º Trimestre

 CCL

 2º Trimestre

LCB4.2.3. Identifica o suxeito/grupo  CCL nominal e predicado nas oracións simples.

 2º Trimestre

 LCB4.2.2. Forma palabras compostas a partir de palabras simples. 

 B4.3. Aplicar os coñecementos básicos  LCB4.3.1. Utiliza os signos de sobre as regras ortográficas para puntuación e as normas favorecer unha comunicación máis eficaz. ortográficas propias do nivel e as

 CCL

 1º trimestre

 2º Trimestre

ÁREA Obxecti vos

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

aplica á escritura de textos sinxelos.  b  e

 e  i

 d  e  o

 B4.7. Clases de nomes: comúns e propios.

 B4.4. Desenvolver estratexias para mellorar a comprensión oral e escrita a  B4.8. As relacións gramaticais través do coñecemento da lingua. Recoñecemento e explicación reflexiva das relacións que se establecen entre o substantivo e o resto dos compoñentes do grupo nominal.

 LCB4.4.1. Aplica as normas de concordancia de xénero e número na expresión oral e escrita.

 CCL

 1º Trimestre

 LCB4.4.2. Utiliza signos de puntuación nas súas composicións escritas.

 CCL

 1º Trimestre

 LCB4.4.3. Utiliza unha sintaxe básica nas producións escritas propias.

 CCL

 1º Trimestre

 Ao longo de todo o curso.

 B4.9. Utilización do material multimedia educativo e outros recursos didácticos ao seu alcance e propios da súa idade.

 B4.5. Utilizar programas educativos dixitais para realizar tarefas e avanzar na aprendizaxe.

 LCB4.5.1. Utiliza de forma guiada, distintos programas educativos dixitais.

 CCL

 B4.10. Identificación das variedades da lingua na nosa comunidade autónoma. Identificación das similitudes e diferenzas entre as linguas que coñece para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.

 B4.6. Comparar aspectos básicos das linguas que coñece para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha competencia integrada.

 LCB4.6.1. Compara aspectos (gráficos, sintácticos, léxicos) das linguas que coñece.

 CCL

 CD  CAA

 CAA

 Ao longo de todo o curso.

BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA  d  e

 d

 B5.1. Valoración dos textos literarios como fonte de gozo persoal.

 B5.1. Valorar textos como fonte de lecer e  LCB5.1.1. Valora de forma global, información. textos propios da literatura infantil: contos, cancións, poesía, cómics, refráns e adiviñas

 B5.2. Lectura guiada e comentada de  B5.2. Iniciar a lectura e expresiva de textos narrativos de tradición oral, literatura textos literarios narrativos, líricos e

 CCL  CCEC

 LCB5.2.1. Inicia a lectura guiada de  CCL textos narrativos sinxelos de

 Ao longo de todo o curso.

 3º Trimestre

ÁREA Obxecti vos  e

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA Contidos infantil, adaptacións de obras clásicas e literatura actual.

Criterios de avaliación dramáticos na práctica escolar.

 B5.4 Valoración de recursos literarios.

 e

 b  e

 a  b  e  d  e

 d  e  o

 B5.5 Creación de textos literarios en prosa ou en verso: contos, poemas, adiviñas, cancións, e teatro.

Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

tradición oral, literatura infantil, adaptacións de obras clásicas e literatura actual.

 CAA

 LCB5.2.2. Interpreta, intuitivamente e con axuda, a linguaxe figurada en textos literarios (personificacións)

 CCL

 B5.3. Valorar os recursos literarios da tradición oral: poemas, cancións, contos, refráns, adiviñas.

 LCB5.3.1. Valora os recursos literarios da tradición oral: poemas, cancións, contos, refráns, adiviñas.

 CCL

 B5.5. Reproducir, con axuda, a partir de modelos dados, textos literarios sinxelos: contos e poemas.

 LCB5.5.1. Crea, con axuda, sinxelos textos literarios (contos, poemas) a partir de pautas ou modelos dados.

 CCL

 B5.3. Identificación de recursos literarios.

 d

CURSO

Temporalización

 CCEC

 3º Trimestre

 CAA

 3º Trimestre

 CCEC

 3º Trimestre

 CAA  CSIEE  CCEC

 B5.6. Comprensión, memorización e recitado de poemas co ritmo, entoación e dicción adecuados.

 B5.6. Reproducir textos literarios breves e  LCB5.6.1. Reproduce textos orais moi sinxelos adaptados á súa idade. moi breves e sinxelos: cancións e poemas.

 CCL

 3º Trimestre

 B5.7. Dramatización e lectura dramatizada de textos literarios.

 B5.7. Participar con interese en dramatizacións de sinxelos textos literarios adaptados á idade.

 LCB5.7.1. Realiza dramatizacións individualmente e en grupo de textos literarios axeitados á súa idade.

 CCL

 3º Trimestre

 LCB5.8.1. Valora a literatura en calquera lingua, especialmente en lingua galega, como vehículo de comunicación e como recurso de lecer persoal.

 CCL

 B5.8. Valoración da literatura en calquera lingua (maioritaria, minoritaria ou minorizada) como vehículo de comunicación e como recurso de lecer persoal.

 B5.8. Valorar a literatura en calquera lingua, especialmente en lingua galega, como vehículo de comunicación e como recurso de lecer persoal.

 CAA  CCEC  CSC

 CSC  CCEC

 3º Trimestre

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE.

Observarase se o/a alumno/a: - Comprende as ideas expresadas en textos orais (contos, lendas, poemas, cancións, adiviñas...) .. - Relaciona as ideas expresadas en textos orais coas súas propias ideas e experiencias. - Recita textos orais coa articulación , ritmo e entoación axeitada e de forma comprensiva e expresiva. - Recita textos orais de acordo cos costumes e os principios da modalidade lingüística da comunidade. -Exprésase con claridade as súas experiencias, ideas e sentimentos - Expresa oralmente situacións reais ou imaxinarias.. - Participa en diálogos, debates,charlas de clase… respectando as normas que facilitan a comunicación e intercambio, pedindo a palabra, intervén cando é apropiado, escoitando as intervencións dos seus compañeiros, expón as súas razóns para explicar o seu comportamento e gustos. - Usa os seus coñecementos de lectoescritura para comprender textos e intercambiar ideas e sentimentos. - Comprender o significado global de textos nivel axeitado. - Responde oralmente e por escrito ás preguntas sobre o sentido xeral de textos escritos. - Le os textos con articulación, ritmo, fluidez, expresividade, e a seguridade necesarios.. - É capaz de extraer algunha información específica sobre a lectura de textos: Identifica personaxes, a trama explica e interpreta as instrucións das actividades. - Redacta textos curtos (contos, notas, etc.) coas grafías apropiadas, puntuación e as palabras separadas. - Presenta os seus escritos de forma clara e limpa. - Comprende e produce textos sinxelos nos que se emprega a linguaxe verbal e non verbal (música, fotos, etc.)e detecta e exhibe unha intención comunicativa determinada. - Valora as actitudes dos protagonistas nas narracións. - Interese por participar en grupos de comentarios de lectura. - Sensibilidade cara os temas e expresións que denotan discriminación social, sexual, racial, etc e ganas de emprender actividades axeitadas de autocorrección para evitar estes usos da linguaxe. - Valora o texto escrito literario como fonte de aprendizaxe, información e diversión. - Respecta certa organización temporal e lóxica na confección dos seus propios textos. - Le e escribe con corrección diversos tipos de textos: descrición, narración, diálogos, poemas, cartas, trabalinguas. - Regularmente usa libros como un medio de diversión e pracer dentro e fóra da aula.

- Transforma oracións afirmativas e negativas e substitúe palabras polos seus sinónimos. - Ordena frases e secuencias desordenadas. - Recoñece palabras que expresan acción, nome, calidades... - É capaz de entender as reflexións básicas sobre a importancia da linguaxe, a súa correcta utilización e as súas regras. - Identificar os usos racistas, sexistas e estereotipadas en conferencias, audicións, historias e imaxes, e introducindo as auto-correcións relevantes a este respecto. - Usa a lingua como ferramenta de aprendizaxe: para memorizar, anotar, preguntar, comprender e responder. MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE As competencias de Lingua Castelá e Literatura detállanse a continuación: Comunicación lingüística. - Adquirir vocabulario referente ao colexio, á familia, á casa, á rúa, ao Nadal, aos alimentos, ao coidado e ás partes do corpo humano. - Utilizar a linguaxe como medio de comunicación oral e escrito. - Expresar adecuadamente pensamentos, ideas e emocións. - Desenvolver o interese pola claridade, pola orde e pola limpeza nas súas producións escritas. - Dialogar en grupo para fomentar a expresión oral e a escoita. - Fomentar o interese pola práctica de xogos lingüísticos como elemento de diversión. - Adquirir vocabulario referente aos mamíferos, ás aves, ás plantas, aos peixes, á auga, ao sol e ao aire. - Comprender e expresar de forma oral e escrita o sentido global dun texto. - Fomentar a valoración do texto escrito como fonte de información, enriquecemento e diversión. - Fomentar o uso das regras ortográficas aprendidas. - Utilizar o coñecemento das estruturas lingüísticas, normas ortográficas e gramaticais para elaborar textos escritos. - Fomentar o gusto pola lectura e pola escritura de contos. - Empregar a linguaxe para mostrar actitudes de respecto aos demais e cara a un mesmo. - Disfrutar coa lectura.

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía - Utilizar a linguaxe para poñer en práctica procesos de razoamento. - Xerar criterios persoais sobre a visión social da estética do corpo humano frente ao cuidado sudable do mesmo. - Utilizar táboas para facer clasificacións. - Obter e interpretar información acerca do medio físico que os rodea.

Competencia dixital - Iniciarse no uso do ordenador. - Obter coñecementos e destrezas para buscar e interpretar unha información concreta. - Enumerar os distintos usos do ordenador. - Aplicar criterios éticos no uso das tecnoloxías. Competencias sociais e cívicas - Coñecer sentimentos e emocións en relación cos demais. - Mostrar actitudes de respecto cara aos demais e cara a un mesmo. - Aprender a comunicarse cos demais e comprender o que estes transmiten. - Utilizar a lingua como destreza para a convivencia, o respecto e o entendemento. - Utilizar a lingua para desenvolver uns hábitos de comportamento responsables. - Practicar o diálogo e a negociación como forma de resolver conflitos. - Contribuír, a través da linguaxe, a coidar o ambiente. - Empregar a linguaxe para comunicar afectos.

Conciencia e expresións culturais - Escoitar, comprender e valorar narracións orais sinxelas. - Promover o mantemento da atención durante a escoita de contos e outras narracións orais. - Ler, comprender e valorar narracións sinxelas. - Fomentar o gusto pola lectura de poemas. - Expresar sentimentos e emocións dende códigos artísticos. - Apreciar a beleza das expresións artística e no cotiá.

Aprender a aprender - Comprender, analizar e resolver un problema. - Acceder á construción de coñecementos mediante a linguaxe. - Utilizar a lingua para analizar problemas da vida cotiá, elaborar plans e tomar decisións. - Verbalizar o proceso seguido na aprendizaxe: reflexionar sobre que e como se aprendeu.

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor - Realizar observacións para desenvolver a curiosidade. - Utilizar a lingua para obter e comprender información. - Utilizar a lingua para fomentar a adquisición e a interiorización de bos hábitos.

- Fomentar a adquisición e a interiorización de bos hábitos. - Empregar a linguaxe para comunicar afectos e emocións. - Desenvolver habilidades sociais como respecto aos demais. - Utilizar a linguaxe como medio de representación do mundo. - Utilizar a lingua para elixir con criterio propio entre dúas opcións. - Utilizar a linguaxe para expresar gustos e preferencias. - Favorecer a creatividade á través da linguaxe.

CRITERIOS MÍNIMOS ESIXIBLES.

-Participar activamente en actividades orais e xogos colectivos. - Reflexionar sobre a importancia de saudarse e presentarse correctamente en situacións cotiás. - Explicar e comprender o sentido global de textos ou conversacións orais, talles como a narración de vivencias, experiencias e preferencias persoais, consellos, receitas, pregóns... - Ler distintos tipos de texto comprensivamente, mantendo a pronuncia, a entoación e o ritmo adecuados, extraendo o sentido global e identificando tamén algúns detalles concretos, e sendo capaces de expresalo nas súas respostas correctas a preguntas orais e escritas. - Redactar listas, notas, carteis, caligramas, contos, descricións, noticias, textos informativos, textos instrutivos, diálogos, cartas e correos electrónicos, fichas persoais..., mostrando interese e atendendo á corrección ortográfica, ao uso dun vocabulario adecuado e variado e á corrección gramatical. - Extraer información sobre os sinais de tráfico e elaborar algunhas para o aula. - Captar o sentido de textos literarios (poemas, panxoliñas, textos poéticos...) e representalo por distintos medios. - Extraer información sobre varios temas en textos de procedencia diversa e ampliala mediante o uso das TIC. - Relacionar partes da oración e escribir correctamente oracións simples. - Identificar e contar as sílabas, recoñecendo a tónica. - Relacionar e usar adecuadamente nomes comúns e propios, atendendo ao xénero e ao número. - Recoñecer e formar aumentativos e diminutivos, sinónimos e antónimos. - Establecer a concordancia entre os adxectivos e os nomes. - Recoñecer e escribir correctamente os verbos, o tempo das accións e a persoa e o número. - Recoñecer palabras da mesma familia léxica. - Relacionar palabras simples para formar compostas, e coñecer o seu significado.

-Completar e crear oracións de estrutura predicativa a partir de preguntas.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

A avaliación será integral e en tres direccións: -Análise do proceso de aprendizaxe dos alumnos. -Análise do proceso de ensinanza. -Análise do proceso de ensinanza e da práctica docente. AVALIACIÓN DO PROCESO DE APRENDIZAXE DOS ALUMNOS Será continua e global. Aspectos da avaliación: Individualizada, centrada na evolución de cada alumno e na súa situación inicial e particularidades. Integradora, contemplando a existencia de diferentes grupos e situación e a flexibilidade na aplicación dos criterios de avaliación que se seleccionan. Cualitativa, apreciando todos os aspectos que inciden en cada situación particular e avaliando de forma equilibrada os diversos niveis de desenvolvemento do alumno. Orientadora, aportando ó alumno/a información precisa para mellorar a súa aprendizaxe e adquirir estratexias apropiadas. MOMENTOS DA AVALIACIÓN.  



Avaliación inicial Avaliación formativa: vemos as dificultades e os progresos en cada caso seguindo a evolución ó longo do proceso. Ao longo da programación didáctica e das unidades didácticas, valorando os progresos e as dificultades e realizando, si é necesario, un feedback ou retroalimentación. Avaliación sumativa: dos resultados ao termo do proceso total de aprendizaxe en cada período formativo e a consecución dos obxectivos. Ao finalizar cada unidade didáctica traballada avaliaremos o que os/as nenos/as teñen interiorizado.

INSTRUMENTOS AVALIADORES

    

A primeira e máis importante neste nivel será a observación sistemática. Ante as produción dos/as alumnos/as realizarase un análise rigoroso. Rúbricas. Nos intercambios orais cos/as alumnos/as poderase realizar un seguimento axeitado. Tamén se realizarán probas específicas sobre cada coñecemento que desexamos avaliar.

Procedementos:   

INSTRUMENTOS DE REXISTRO            

O libro do/a alumno/a. Informes individualizados. Táboas de cualificacións. Rexistro de observación. Diario anecdótico (diario de clase), para rexistrar calquera tipo de incidente ou problemática dun neno nun momento dado. Anotaranse os antecedentes e os consecuentes que se derivaron. Rexistro de condutas. Fichas de seguimento. Producións dos alumnos (orais e escritas). Xogos, conversacións. Listas de control nas que anotamos si os alumnos alcanzaron determinados conceptos ou obxectivos propostos. Escalas de estimación: avalían sobre todo actitudes e permiten coñecer o grao de consecución destas. Información aportada polas familias. Utilizaremos dúas técnicas de recollida de datos: entrevistas e cuestionarios.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Comprensión. 35%

Comprensión oral.5%

Comprensión lectora.30%

Lectura mecánica. 25%

Coñecemento da lingua:15%

Expresión: 20% - Expresión oral: 15% - Expresión escrita (grafismo, produción de textos, ortografía, limpeza dos traballos):5%

Actitude. 5%(actitude ante a área, participación, autonomía, interese, esforzo).

Sobresaínte (9 ou 10)

Notable (7 ou 8)

Ben (6)

Suficiente (5)

Insuficiente (1,2,3,ou 4)

ÁREA DE LINGUA GALEGA E LITERATURA

ÁREA

Obxectivos

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL: FALAR E ESCOITAR  a  e

 b  d  e  i

 a  b  c  e  o

 B1.1. Comprensión e valoración de textos orais sinxelos procedentes da radio e da televisión para obter información xeral e relevante sobre feitos e acontecementos próximos á experiencia infantil e ao contorno máis inmediato.

 B1.1. Comprender a información xeral e relevante de textos orais sinxelos procedentes da radio ou da televisión, próximos á experiencia infantil.

 LGB1.1.1. Comprende a  CCL información xeral e relevante de  CAA textos orais sinxelos procedentes da radio ou da televisión, próximos á experiencia infantil.

 Ao longo de todo o curso

 LGB1.1.2. Recoñece a función dos medios de comunicación como fonte de información.

 Ao longo de todo o curso

 CCL  CSC

 B1.2. Comprensión global e específica  B1.2. Comprende informacións  LGB1.2.1. Comprende de informacións audiovisuais sinxelas audiovisuais sinxelas procedentes informacións relevantes procedentes de diferentes soportes de diferentes soportes. sinxelas dos documentos establecendo relacións de identificación, audiovisuais que inclúan imaxes de clasificación e de comparación entre e elementos sonoros de elas. carácter redundante.

 CCL

 B1.3. Comprensión e produción de textos orais sinxelos para aprender e para informarse, tanto os producidos con finalidade didáctica como os de uso cotián (breves exposición ante a clase, conversas sobre contidos de aprendizaxe e explicación sobre a organización do traballo).

 LGB1.3.1. Participa nunha conversa entre iguais, comprendendo o que di o interlocutor e contestando se é preciso.

 CCL

 LGB1.3.2. Sigue unha exposición breve da clase ou explicacións sobre a

 CCL

 B1.3. Comprender e producir textos orais sinxelos, propios do uso cotián ou do ámbito académico.

 CD

 Ao longo de todo o curso

 CAA  CSC

 CAA

 Ao longo de todo o curso

 CSC  CSEIEE

 CAA

 Ao longo de todo o curso

ÁREA

Obxectivos

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

organización do traballo e pregunta, se é preciso, para verificar a súa comprensión.  LGB1.3.3. Elabora e produce  CCL textos orais sinxelos ante a  CSIEE clase e responde preguntas  CAA elementais sobre o seu contido.

 Ao longo de todo o curso

 LGB1.3.4. Participa no traballo en grupo.

 Ao longo de todo o curso

 CCL  CSIEE  CAA

 a  c  e  o

 a  c  d  e

 B1.4. Actitude de escoita adecuada ante  B1.4. Manter unha actitude de  LGB1.4.1. Atende as situacións comunicativas e respecto das escoita adecuada, respectando as intervencións dos e das demais opinións de quen fala, sen interrupcións opinións dos e das demais. en conversas e exposicións, inadecuadas. sen interromper.

 CSC

 Ao longo de todo o curso

 LGB1.4.2. Respecta as opinións  CCL da persoa que fala.  CSC

 Ao longo de todo o curso

 B1.5. Participación e cooperación nas  B1.5. Participar nas diversas  LGB1.5.1. Respecta as situacións comunicativas da aula situacións de intercambio oral que quendas de palabra nos (peticións, anuncios, ordes, explicacións se producen na aula amosando intercambios orais. sinxelas, avisos, instrucións, conversas valoración e respecto polas ou narracións de feitos vitais, emocións normas que rexen a interacción  LGB1.5.2. Respecta as opinións e sentimentos), con valoración e oral. das persoas participantes nos respecto das normas que rexen a intercambios orais. interacción oral (quendas de palabra, ton adecuado, mantemento do tema, mostra de interese, mirar a quen fala,  LGB1.5.3. Utiliza a lingua actitude receptiva de escoita e respecto galega en calquera situación de ás opinións das demais persoas). comunicación dentro da aula e valora o seu uso fóra dela.  LGB1.5.4. Mira a quen fala nun

 CCL

 CCL  CSC

 Ao longo de todo o curso

 CAA  CCL  CSC

 Ao longo de todo o curso

 CCEC  CCL  CSC

 Ao longo de todo o curso

 CCEC  CCL

 Ao longo de

ÁREA

Obxectivos

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe intercambio comunicativo oral.

SEGUNDO Competencias clave  CSC

Temporalización

todo o curso

 CCEC  LGB1.5.5. Mantén o tema nun intercambio comunicativo oral, mostra interese, unha actitude receptiva de escoita e respecta as opinións das demais persoas.

 CCL

 LGB1.5.6. Participa na conversa formulando e contestando preguntas.

 CCL

 CSC

 Ao longo de todo o curso

 CCEC

 CSC

 Ao longo de todo o curso

 CCEC  CAA

 a  b  e  o  b  d  e  e  o

 a  d

 B1.6. Uso de fórmulas de tratamento adecuadas para saudar, despedirse, presentarse, felicitar, agradecer, escusarse e solicitar axuda.

 B1.6. Usar fórmulas de tratamento  LGB1.6.1. Usa fórmulas de  CCL adecuadas nos intercambios tratamento adecuadas para  CAA comunicativos máis habituais. saudar, despedirse, presentarse, felicitar, agradecer, escusarse e solicitar axuda.

 Ao longo de todo o curso

 B1.7. Actitude de cooperación e de respecto en situacións de aprendizaxe compartida.

 B1.7. Amosar respecto e cooperación nas situacións de aprendizaxe en grupo.

 Ao longo de todo o curso

 B1.8. Interese por expresarse oralmente  B1.8. Interesarse por amosar coa pronuncia e coa entoación unha pronuncia e entoación adecuadas. adecuadas.

 B1.9. Uso dunha linguaxe non discriminatoria e respectuosa coas diferenzas, en especial ás referentes ao

 LGB1.7.1. Amosa respecto ás achegas dos e das demais e contribúe ao traballo en grupo.

 CCL

 LGB1.8.1. Interésase por expresarse oralmente coa pronuncia e entoación axeitada a cada acto comunicativo e propia da lingua galega.

 CCL

 B1.9. Usar unha linguaxe non  LGB1.9.1. Identifica o uso da discriminatoria e respectuosa coas linguaxe discriminatoria e diferenzas. sexista evidente.

 CAA  CSIEE

 CAA

 Ao longo de todo o curso

 CCEC  CSIEE  CCL  CSC

 Ao longo de todo o curso

ÁREA

Obxectivos  e

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos

Criterios de avaliación

xénero, ás razas e ás etnias.

 d  e  o

Estándares de aprendizaxe  LGB1.9.2. Usa unha linguaxe respectuosa coas diferenzas, en especial ás referentes ao xénero, ás razas e ás etnias.

 o

 a

CURSO

 B1.10. Identificación da lingua galega con diversos contextos de uso oral da lingua: en diferentes ámbitos profesionais (sanidade, educación, medios de comunicación...) e en conversas con persoas coñecidas ou descoñecidas.

 B1.10. Identificar a lingua galega con diversos contextos de uso oral.

SEGUNDO Competencias clave  CCL  CSC

Temporalización

 Ao longo de todo o curso

 LGB1.10.1. Identifica a lingua  CCL galega oral con diversos  CCEC contextos profesionais: sanidade, educación, medios de comunicación...

 Ao longo de todo o curso

 LGB1.10.2. Recoñece a validez  CCL da lingua galega para  CCEC conversas con persoas  CSC coñecidas ou descoñecidas.

 Ao longo de todo o curso

 LGB2.1.1. Comprende a información relevante de textos sinxelos, sobre feitos e acontecementos próximos á experiencia do alumnado, procedentes dos medios de comunicación.

 Ao longo de todo o curso

BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA: LER  b  e  I  j  o

 B2.1. Comprensión de informacións concretas en textos de uso cotián como invitacións, felicitacións, notas e avisos ou mensaxes curtas.

 B2.1. Comprender e localizar información explícita en textos sinxelos de uso cotián ou procedentes dos medios de comunicación.  B2.2. Comprensión de información xeral sobre feitos e acontecementos próximos á experiencia do alumnado en textos procedentes dos medios de comunicación social, especialmente a noticia.  B2.3. Localización de información en textos para aprender vinculados á experiencia, tanto en textos producidos con finalidade didáctica como nos de uso cotián (folletos, descricións, instrucións e explicacións).

 CCL  CD  CSC

 LGB2.1.2. Comprende  CCL informacións concretas en textos sinxelos, propios de situacións cotiás, como invitacións, felicitacións, notas e avisos ou mensaxes curtas.

 Ao longo de todo o curso

 LGB2.1.3. Localiza información en textos vinculados á experiencia, tanto os producidos con finalidade

 Ao longo de todo o curso

 CCL  CAA  CSIEE

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

didáctica como os de uso cotián (folletos, descricións, instrucións e explicacións).  b  e

 B2.4. Integración de coñecementos e de  B2.2. Interpretar e comprender, de  LGB2.2.1. Interpreta e  CCL informacións procedentes de maneira xeral, a información comprende, de maneira xeral, a  CAA ilustracións. procedente de ilustracións. información de ilustracións.  CSC

 Ao longo de todo o curso

 CSIEE  CMCT  a  b  e

 B2.5. Lectura guiada de textos  B2.3. Ler, de forma guiada, textos adecuados aos intereses infantís para adecuados aos seus intereses chegar progresivamente á expresividade para chegar progresivamente á e autonomía lectoras. expresividade e autonomía lectoras, e dramatiza cando é  B2.6. Dramatización e lectura preciso. dramatizada de textos literarios e non literarios.

 a  b  e  i

 a

 B2.7. Introdución ao uso das bibliotecas da aula e do centro, como instrumento cotián de busca de información e fonte de recursos textuais diversos.

 B2.8. Mantemento adecuado e

 B2.4. Coñecer, de forma xeral, o funcionamento da bibliotecas de aula, e de centro como instrumento cotián de busca de información e fonte de recursos textuais diversos.

 B2.5. Ter interese por ter unha

 LGB2.3.1. Descodifica de forma  CCL axeitada na lectura de textos  CAA diversos.

 Ao longo de todo o curso

 LGB2.3.2. Le textos sinxelos, en voz alta, coa velocidade adecuada.

 CCL

 Ao longo de todo o curso

 LGB2.3.3. Fai lecturas dramatizadas de textos.

 CCL

 Ao longo de todo o curso

 LGB2.4.1. Usa a biblioteca de aula con certa autonomía, para obter datos e informacións, e colabora no seu coidado e mellora.

 CCL

 CSC

 CAA

 Ao longo de todo o curso

 CSC

 LGB2.4.2. Coñece, de xeito  CCL xeral, o funcionamento da  CAA biblioteca de aula e de centro,  CSC como instrumento cotián de busca de información e fonte de recursos textuais diversos

 Ao longo de todo o curso

 LGB2.5.1. Coida, conserva e

 Ao longo de

 CCL

ÁREA

Obxectivos  b

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

ampliación da biblioteca persoal.

Estándares de aprendizaxe

biblioteca propia.

organiza os seus libros.

 e  a  b  e  o  a  b  e  m  o

SEGUNDO Competencias clave  CAA

Temporalización

todo o curso

 CSC  B2.9. Interese polos textos escritos  B2.6. Amosar interese polos como fonte de aprendizaxe e como textos como fonte de aprendizaxe medio de comunicación de experiencias, e medio de comunicación e de de regulación da convivencia e de lecer. lecer.

 LGB2.6.1. Amosa interese pola lectura como fonte de aprendizaxe, medio de comunicación e de lecer.

 B2.10. Desenvolvemento da autonomía lectora, da capacidade de elección de temas e de textos e de expresión das preferencias persoais, así como a apreciación do texto literario como recurso de gozo persoal.

 LGB2.7.1. Selecciona textos do  CCL seu interese con certa autonomía, en función dos seus gustos e preferencias.

 Ao longo de todo o curso

 LGB2.7.2. Explica dun xeito moi  CCL sinxelo as súas preferencias  CSC lectoras.  CAA

 Ao longo de todo o curso

 B2.7. Amosar certa autonomía lectora e capacidade de selección de textos do seu interese, así como ser quen de expresar preferencias.

 CCL  CAA

 Ao longo de todo o curso

 CSC  CCEC

 CSIEE BLOQUE 3. COMUNICACIÓN ESCRITA: ESCRIBIR  a  b  e  o

 B3.1. Produción e reescritura de textos sinxelos relativos a situacións cotiás infantís como invitacións, felicitacións, notas ou avisos, utilizando as características habituais deses textos.  B3.2. Composición de textos sinxelos propios dos medios de comunicación social e/ou dos seus elementos (novas, titulares, pés de foto…) sobre acontecementos próximos á experiencia do alumnado en soportes habituais no ámbito escolar.  B3.3. Composición de textos sinxelos relacionados coa escola para obter,

 B3.1. Producir e reescribir textos sinxelos, relativos a situacións cotiás infantís, aqueles propios dos medios de comunicación ou os relacionados coa escola.

 LGB3.1.1. Produce e reescribe textos relativos a situacións cotiás infantís como invitacións,felicitacións, notas ou avisos, utilizando as características habituais deses textos.

 CCL

 LGB3.1.2. Elabora o texto, con coherencia xeral e de xeito creativo.

 CCL

 LGB3.1.3. Usa nos seus escritos o punto, a coma, dous

 CCL

 CSIEE

 Ao longo de todo o curso

 CAA

 Ao longo de todo o curso

 CSIEE  2º Trimestre

ÁREA

Obxectivos

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos

Criterios de avaliación

organizar e comunicar información (cuestionarios, listaxes, descricións, explicacións elementais).

 LGB3.1.4. Aplica, de maneira xeral, as regras ortográficas, con especial atención ao uso das maiúsculas.

 B3.5. Utilización de xeito guiado de estratexias para a produción de textos, respondendo as preguntas de para quen, e que escribir, recoñecendo o tipo de texto (nota, aviso, conto).

 b  e  j

 B3.6. Creación de textos sinxelos con intención informativa utilizando a linguaxe verbal e non verbal: carteis publicitarios, anuncios, cómic.

Estándares de aprendizaxe

 d  e

Competencias clave

 CCL  CSC

Temporalización

 B3.2. Elaborar textos sinxelos que  LGB3.2.1. Elabora textos combinen a linguaxe verbal e a sinxelos que combinan a non verbal. linguaxe verbal e non verbal: carteis publicitarios, anuncios, cómic.

 Ao longo de todo o curso

 CCEC

 LGB3.1.5. Compón, seguindo  CCL modelos, textos relacionados  CAA coa escola (listaxes, descricións  CSIEE e explicacións elementais) ou cos medios de comunicación social (novas sinxelas, titulares, pés de foto) sobre acontecementos próximo á súa experiencia.

 o  b

SEGUNDO

puntos, puntos suspensivos, signos de exclamación e interrogación.

 B3.4. Respecto polas convencións xerais da escrita: uso das maiúsculas e do punto.

 a

CURSO

 CCL  CSC

 Ao longo de todo o curso

 CCEC  CAA  CSIEE

 B3.7. Iniciación á utilización de programas informáticos de procesamento de textos.

 B3.3. Usar de xeito guiado, programas informáticos de procesamento de texto.

 i

 LGB3.3.1. Usa de xeito guiado, programas informáticos de procesamento de texto.

 CCL  CD

 2º e 3º Trimestres

 CAA  CSIEE

 j  b  e  i

 B3.8. Utilización de elementos gráficos e  B3.4. Utilizar recursos gráficos, sinxelos como a ilustración para facilitar como a ilustración, que faciliten a a comprensión. comprensión dos textos.

 LGB3.4.1. Ilustra creativamente  CCL os seus textos con imaxes  CD redundantes co seu contido.  CSIEE

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA

Obxectivos

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

 j

 a  b  e  i

 B3.9. Interese polo coidado e a presentación dos textos escritos e respecto pola norma ortográfica.  B3.10. Interese polos textos escritos como medio de aprendizaxe, como medio de comunicación de experiencias, de regulación da convivencia e de expresión creativa.

 B3.5. Presentar adecuadamente os traballos escritos en calquera soporte e valorar a lingua escrita como medio de comunicación e de expresión creativa.

 LGB3.5.1. Presenta os textos  CCL seguindo as normas básicas de  CD presentación establecidas:  CAA disposición no papel, limpeza e calidade caligráfica.

 Ao longo de todo o curso.

 LGB3.5.2. Valora a lingua escrita como medio de comunicación e de expresión creativa.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 CCL

 1º Trimestre

 CCL

BLOQUE 4. COÑECEMENTO DA LINGUA  e

 B4.1. Inicio na identificación implícita e  B4.1. Utilizar terminoloxía  LGB4.1.1. Sinala a uso dos termos lingüísticos elementais, lingüística e gramatical básica, denominación dos textos nas actividades de produción e como apoio á comprensión e á traballados e recoñece nestes, interpretación: denominación dos textos produción de textos, así como enunciados, palabras e sílabas. traballados; enunciado, palabra e sílaba, aplicar o seu coñecemento no uso nome común e nome propio. da lingua.  LGB4.1.2. Diferencia as sílabas que conforman cada palabra.  B4.2. Observación das variacións morfolóxicas (de singular e plural, feminino e masculino) en textos.

 b  e

 B4.3. Coñecemento das normas ortográficas máis sinxelas.

 CAA

 CCL  CAA

 LGB4.1.3. Identifica nomes comúns e propios a partir de palabras dadas, frases ou textos.

 CCL

 LGB4.1.4. Sinala o xénero e número de palabras dadas.

 CCL

 B4.2. Coñecer e aplicar as normas  LGB4.2.1. Coñece de forma ortográficas máis sinxelas. xeral as normas ortográficas máis sinxelas e aprecia o seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas.

 1º Trimestre

 CAA

 1º Trimestre

 CAA  CCL  CSC  CCEC

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA

Obxectivos  e

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos

Criterios de avaliación

 B4.4. Recoñecemento da relación entre son e grafía no sistema lingüístico galego.

 d

Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

 B4.3. Recoñecer a relación entre  LGB4.3.1. Recoñece a relación o son e grafía, así como as entre son e grafía. palabras como instrumento para a segmentación da escritura.  LGB4.3.2. Identifica as palabras como instrumento para a segmentación da escritura.

 CCL

 B4.6. Observación das diferenzas entre a lingua oral e a lingua escrita.

 B4.4. Recoñecer de forma xeral, as diferenzas entre a lingua oral e a lingua escrita.

 LGB4.4.1. Recoñece, de forma xeral, as diferenzas entre a lingua oral e a lingua escrita.

 CCL

 B4.7. Identificación de similitudes e diferenzas entre as linguas que coñece para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.

 B4.5. Comparar aspectos básicos das linguas que coñece para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha competencia integrada.

 LGB4.5.1. Compara aspectos moi elementais e evidentes (gráficos, fonéticos, sintácticos, léxicos) das linguas que coñece.

 CCL

 B5.1. Recrear e reescribir diversos  LGB5.1.1. Recrea e reescribe textos literarios, usando modelos. diversos textos literarios sinxelos: contos, poemas, refráns, adiviñas, trabalinguas, cantigas e xogos de sorte; usando modelos.

 CCL

 B4.5. Identificación da palabra como instrumento para a segmentación da escritura.  a

CURSO

 e

 CAA  CCL  CAA

 CCEC

Temporalización

 Ao longo de todo o curso.  Ao longo de todo o curso.

 Ao longo de todo o curso.

 h  m  a  d  e  h

 CAA

 Ao longo de todo o curso.

 m BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA  b  d  e  o

 B5.1. Recreación e reescritura de diversos textos literarios sinxelos (narrativos ou poéticos): contos, poemas, refráns, adiviñas, trabalinguas, cantigas e xogos de sorte; usando modelos.  B5.2. Valoración e aprecio do texto literario galego como vehículo de comunicación, fonte de coñecemento da nosa cultura e como recurso de gozo persoal.

 LGB5.1.2. Valora os textos da literatura galega como fonte de coñecemento da nosa cultura e como recurso de gozo persoal.

 CAA

 Ao longo de todo o curso.

 CCEC

 CCL  CCEC

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA

Obxectivos  b  d  e  i

 b  e

 b  d  e  a  d  e  o

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos

Criterios de avaliación

 B5.3. Lectura guiada de textos  B5.2. Ler, de forma guiada, textos adecuados aos intereses infantís, para adecuados aos intereses infantís, chegar progresivamente á expresividade para chegar progresivamente á e á autonomía lectoras. expresividade e á autonomía lectoras.

 B5.4. Recreación e composición de poemas sinxelos e relatos breves para comunicar sentimentos, emocións, preocupacións, desexos, estados de ánimo ou lembranzas.

 B5.3. Recrear e compoñer poemas sinxelos e relatos breves a partir de modelos sinxelos dados.

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competencias clave

 LGB5.2.1. Le, de forma guiada, textos en silencio, adecuados aos intereses infantís, para chegar progresivamente á autonomía lectora.

 CCL

 LGB5.2.2. Le, de forma guiada, textos en voz alta, adecuados aos intereses infantís, para chegar progresivamente á expresividade lectora.

 CCL

 CCEC

Temporalización

 Ao longo de todo o curso.

 CD

 CCEC

 Ao longo de todo o curso.

 CD

 LGB5.3.1. Recrea e compón  CCL poemas sinxelos e relatos  CCEC breves, a partir de modelos  CSC sinxelos dados, para comunicar sentimentos, emocións, preocupacións, desexos, estados de ánimo ou lembranzas.

 3º Trimestre

 B5.5. Dramatización e lectura  B5.4. Participar en dramatizacións  LGB5.4.1. Participa en dramatizada de textos literarios sinxelos de textos literarios sinxelos dramatizacións de textos adaptados á súa idade. adaptados á súa idade. literarios sinxelos adaptados á súa idade.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 B5.6. Valoración da literatura en calquera lingua (maioritaria, minoritaria ou minorizada), como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal.

 CCL

Ao longo de todo o curso.

 B5.5. Valorar a literatura en  LGB5.5.1. Valora a literatura en calquera lingua, como vehículo de calquera lingua, como vehículo comunicación e como recurso de de comunicación, e como gozo persoal. recurso de gozo persoal.

 CSC  CCEC

ÁREA

Obxectivos  a  d  e  o

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Contidos  B5.7. Interese por coñecer os modelos narrativos e poéticos que se utilizan noutras culturas.  B5.8. Comparación de imaxes, símbolos e mitos facilmente interpretables que noutras culturas serven para entender o mundo e axudan a coñecer outras maneiras de relacións sociais.

Criterios de avaliación  B5.6. Amosar interese, respecto e tolerancia ante as diferenzas persoais, sociais e culturais.

CURSO Estándares de aprendizaxe  LGB5.6.1. Amosa curiosidade por coñecer outros costumes e formas de relación social, respectando e valorando a diversidade cultural.

SEGUNDO Competencias clave  CCL  CCEC

Temporalización

3º Trimestre

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE Observarase se o alumnado: - Participa en diálogos, conversas, charlas de clase… respectando as normas que facilitan o intercambio comunicativo: pide a palabra, intervén cando corresponde, escoita as intervencións dos seus compañeiros e compañeiras, expón as súas razóns para explicar o seu comportamento e os seus gustos. - Comprende o sentido global dos textos orais identificando a información máis relevante. - Responde, oralmente e por escrito, a preguntas sobre o sentido global de textos escritos, identificando personaxes e explicando o argumento. - Relaciona as ideas expresadas en textos orais coas propias ideas e experiencias. - Expón oralmente de maneira clara as súas experiencias, as súas ideas e sentimentos. - Expresa oralmente, tanto situacións reais como imaxinarias, con vocabulario axeitado, pronunciación correcta e orde nas ideas. - Recita textos orais con articulación, ritmo e entoación adecuados e de forma comprensiva e expresiva. - Memoriza e reproduce textos sinxelos: recita, canta e dramatiza. - Exprésase por escrito respectando as normas elementais de produción textual: caligrafía, grafías adecuadas, signos de puntuación correspondentes, as palabras separadas. - Presenta os escritos de forma clara, ordenada e limpa. - Respecta certa organización temporal espacial e lóxica na confección de textos propios. - Utiliza de forma habitual os libros como medio de diversión e gozo, dentro e fóra da aula. - Transforma oracións afirmativas en negativas, recoñece e produce frases interrogativas e exclamativas, substitúe palabras polos seus sinónimos ou antónimos. - Ordena frases e secuencias desordenadas. - Recoñece palabras que expresan acción, nome, calidade, etc. - Distingue usos racistas, sexistas e estereotipados en conversas, audicións, contos e imaxes, e introduce as autocorreccións pertinentes ao respecto. - Utiliza a linguaxe como instrumento de aprendizaxe: para memorizar, anotar, preguntar, comprender, responder... - Familiarízase con programas informáticos educativos sinxelos. - Comprende e produce textos sinxelos nas que se combinen linguaxes verbais e non verbais.

- Reproduce, en pequenos grupos, modelos dos medios de comunicación. - Coñece e valora a diversidade lingüística do seu contorno. - Coñece a realidade bilingüe de Galicia e procura superar as interferencias lingüísticas

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE As competencias de Lingua Galega e Literatura detállanse a continuación: Comunicación lingüística - Adquirir vocabulario referente ao colexio, á familia, á casa, á rúa, ao Nadal, aos alimentos, ao coidado e ás partes do corpo humano. - Utilizar a linguaxe como medio de comunicación oral e escrito. - Expresar adecuadamente pensamentos, ideas e emocións. - Desenvolver o interese pola claridade, pola orde e pola limpeza nas súas producións escritas. - Dialogar en grupo para fomentar a expresión oral e a escoita. - Fomentar o interese pola práctica de xogos lingüísticos como elemento de diversión. - Adquirir vocabulario referente aos mamíferos, ás aves, ás plantas, aos peixes, á auga, ao sol e ao aire. - Comprender e expresar de forma oral e escrita o sentido global dun texto. - Fomentar a valoración do texto escrito como fonte de información, enriquecemento e diversión. - Fomentar o uso das regras ortográficas aprendidas. - Adquirir vocabulario referente aos fenómenos atmosféricos, aos medios de comunicación, aos medios de transporte e ás vacacións. - Fomentar o gusto pola lectura e pola escritura de contos. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía - Contribuír, a través da lingua, a conservar un contorno físico agradable e saudable. - Contribuír, a través da linguaxe, a coidar o ambiente. - Obter e interpretar información acerca do medio físico que os rodea. - Utilizar a linguaxe para poñer en práctica procesos de razoamento. - Utilizar táboas para facer clasificacións.

Competencia dixital - Iniciarse no uso do ordenador. - Obter coñecementos e destrezas para buscar e interpretar unha información concreta. - Nomear as partes do ordenador. - Enumerar os distintos usos do ordenador. Competencia social e cidadá - Coñecer sentimentos e emocións en relación cos demais. - Aprender a comunicarse cos demais e comprender o que estes transmiten. - Utilizar a lingua como destreza para a convivencia, o respecto e o entendemento. - Utilizar a lingua para desenvolver uns hábitos de comportamento responsables. - Practicar o diálogo e a negociación como forma de resolver conflitos. Competencia cultural e artística - Escoitar, comprender e valorar narracións orais sinxelas. - Promover o mantemento da atención durante a escoita de contos e outras narracións orais. - Ler, comprender e valorar narracións sinxelas. - Fomentar o gusto pola lectura de poemas. Aprender a aprender - Comprender, analizar e resolver un problema. - Acceder á construción de coñecementos mediante a linguaxe. - Utilizar a lingua para analizar problemas da vida cotiá, elaborar plans e tomar decisións. - Verbalizar o proceso seguido na aprendizaxe: reflexionar sobre que e como se aprendeu. Competencias sociais e cívicas - Empregar a linguaxe para comunicar afectos. - Utilizar a lingua para fomentar a adquisición e a interiorización de bos hábitos. - Fomentar a adquisición e a interiorización de bos hábitos. - Empregar a linguaxe para comunicar afectos e emocións. - Desenvolver habilidades sociais como respecto aos demais. - Utilizar a linguaxe como medio de representación do mundo.

- Utilizar a lingua para elixir con criterio propio entre dúas opcións. - Utilizar a linguaxe para expresar gustos e preferencias. - Favorecer a creatividade a través da linguaxe. - Coñecer sentimentos e emocións en relación cos demais. - Aprender a comunicarse cos demais e comprender o que estes transmiten. - Utilizar a lingua como destreza para a convivencia, o respecto e o entendemento. - Utilizar a lingua para desenvolver uns hábitos de comportamento responsables. - Practicar o diálogo e a negociación como forma de resolver conflitos. Sentido de iniciativa e espíritu emprendedor -

Asumir as responsabilidades encomendadas e dar conta delas. Ser constante no traballo superando as dificultades. Xestionar o traballo do grupo coordinando tarefas e tempos. Contaxiar entusiasmo pola tarefa e confianza nas posibilidades de alcanzar obxectivos. Priorizar a consecución de obxectivos de grupo a intereses persoais. Xerar novas e diverxentes posibilidades desde coñecementos previos do tema. Encontrar posibilidades no contorno que outros non perciben. Mostrar iniciativa persoal para iniciar ou promover accións novas.

CRITERIOS MÍNIMOS ESIXIBLES. • Utilizar e identificar correctamente o tempo verbal: pasado, presente e futuro. • Coñecer o funcionamento da lingua e ser capaz de identificar e utilizar correctamente a concordancia entre o suxeito e o predicado. • Comprender todo tipo de mensaxes que se producen en situacións da vida cotiá e completar fichas sobre animais a partir de modelos. • Identificar e redactar unha oración simple. • Escribir textos instrutivos a partir de modelos. • Coñecer o funcionamento da lingua e ser capaz de separar en sílabas palabras e recoñecer a súa sílaba tónica. • Escribir e contar anécdotas. • Mostrar interese pola lectura en xeral e polos textos de literatura axeitados á idade. • Coñecer o funcionamento da lingua e ser capaz de identificar e redactar oracións interrogativas. • Interpretar e elaborar un cómic a partir da observación de modelos. • Saber presentarse os compañeiros. • Comprender textos axeitados á idade e extraer a información relevante.

• Separar palabras en sílabas e identificar a sílaba tónica. • Escribir en maiúsculas os nomes propios. • Completar a información dun carné. • Aplicar ás lecturas individuais algunhas estratexias traballadas colectivamente, como mirar as imaxes e ler o título para facer hipóteses. • Mostrar coñecemento da ortografía e recoñecer os diversos sons do «e» e o «ou». • Comprender todo tipo de mensaxes orais que se producen en actividades da clase, situacións de aprendizaxe e vida cotiá (anécdotas). • Coñecer o funcionamento da lingua e ser capaz de identificar e escribir o xénero dos nomes, o plural dos nomes, utilizar os pronomes persoais, e de recoñecer o suxeito e o predicado de oracións. • Ser capaz de utilizar correctamente a concordancia entre o nome e o adxectivo. • Coñecer o funcionamento da lingua e ser capaz de recoñecer os verbos en pasado, presente e futuro. • Escribir textos de diversas tipoloxías e que respondan a diversas situacións (unha noticia, un texto expositivo, unha entrevista) a partir da observación de modelos e distinguir as partes. • Ser capaz de observar o funcionamento da lingua, saber identificar o verbo haber, e utilizar correctamente a coma e a raia segundo o contexto. • Coñecer e utilizar correctamente aumentativos e diminutivos. • Comprender todo tipo de mensaxes orais que se producen en situacións da vida cotiá e tamén os que proveñen de medios audiovisuais e informáticos (os anuncios).

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación será integral e en tres direccións: -Análise do proceso de aprendizaxe dos alumnos. -Análise do proceso de ensinanza. -Análise do proceso de ensinanza e da práctica docente. AVALIACIÓN DO PROCESO DE APRENDIZAXE DOS ALUMNOS Será continua e global. Aspectos da avaliación: Individualizada, centrada na evolución de cada alumno e na súa situación inicial e particularidades. Integradora, contemplando a existencia de diferentes grupos e situación e a flexibilidade na aplicación dos criterios de avaliación que se seleccionan.

Cualitativa, apreciando todos os aspectos que inciden en cada situación particular e avaliando de forma equilibrada os diversos niveis de desenvolvemento do alumno. Orientadora, aportando ó alumno/a información precisa para mellorar a súa aprendizaxe e adquirir estratexias apropiadas. MOMENTOS DA AVALIACIÓN. Avaliación inicial (Ver seguinte apartado). Avaliación formativa: vemos as dificultades e os progresos en cada caso seguindo a evolución ó longo do proceso. Ao longo da programación didáctica e das unidades didácticas, valorando os progresos e as dificultades e realizando, si é necesario, un feedback ou retroalimentación. Avaliación sumativa: dos resultados ao termo do proceso total de aprendizaxe en cada período formativo e a consecución dos obxectivos. Ao finalizar cada unidade didáctica traballada avaliaremos o que os/as nenos/as teñen interiorizado.

INSTRUMENTOS AVALIADORES     

A primeira e máis importante neste nivel será a observación sistemática. Ante as producións dos/as alumnos/as realizarase un análise rigoroso. As rúbricas elaboradas para esta área. Nos intercambios orais cos/as alumnos/as poderase realizar un seguimento axeitado. Tamén se realizarán probas específicas sobre cada coñecemento que desexamos avaliar.

PRO CEDEMENTOS: A observación directa e sistemática do traballo da aula, así como dos momentos máis libres nos que se poidan realizar intercambios inesperados. Manter momentos de intercambios cos nenos onde se poñan de manifesto aquelas dúbidas, inquedanzas, logros e dificultades atopadas. Revisión das producións individuais e grupais.

INSTRUMENTOS DE REXISTRO 

O libro do/a alumno/a.



Informes individualizados.



Táboas de cualificacións.



Rexistro de observación.



Diario anecdótico (diario de clase), para rexistrar calquera tipo de incidente ou problemática dun neno nun momento dado. Anotaranse os antecedentes e os consecuentes que se derivaron.



Rexistro de condutas.



Fichas de seguimento.



Producións dos alumnos (orais e escritas).



Xogos, conversacións.



Listas de control nas que anotamos si os alumnos alcanzaron determinados conceptos ou obxectivos propostos.



Escalas de estimación: avalían sobre todo actitudes e permiten coñecer o grao de consecución destas.



Información aportada polas familias. Utilizaremos dúas técnicas de recollida de datos: entrevistas e cuestionarios.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Comprensión. 40%

Comprensión oral. 20%

Comprensión lectora.20%

Lectura mecánica. 15%

Coñecemento da lingua: 10%

Expresión: 25% - Expresión oral: 20% - Expresión escrita (grafismo, produción de textos, ortografía, limpeza dos traballos):5%

Actitude. 10%(actitude ante a área, participación, autonomía, interese, esforzo).

Sobresaínte (9 ou 10)

Notable (7 ou 8)

Ben (6)

Suficiente (5)

Insuficiente (1,2,3,ou 4)

ÁREA DE EDUCACIÓN ARTÍSTICA

EDUCACIÓN PLÁSTICA ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competenci as clave

Temporalización

BLOQUE 1. EDUCACIÓN AUDIOVISUAL  j  e

 B1.1.Exploración sensorial de elementos presentes no contorno natural (plantas, árbores, minerais, animais, auga etc.).

 B1.1. Identificar as diferentes materiais e formas de expresión plástica.

 EPB1.1.1. Describe e identifica as  CCEC calidades e as características dos  CCL materiais, dos obxectos e dos instrumentos presentes no contexto natural e artificial.

 Ao longo de todo o curso.

 B1.2. Describir oralmente e de forma sinxela diferentes formas de expresión artística.

 EPB1.2.1. Usa termos sinxelos e adecuados para comentar as obras plásticas observadas.

 Ao longo de todo o curso.

 B1.2. Observación de elementos plásticos do entorno artificial (edificios, mobiliario urbano, luminosos, sinais etc.).  e  j

 B1.3. Observación comentario da obra plástica e visual no contexto, en exposicións e en museos.  B1.4. Curiosidade por descubrir as posibilidades artísticas que ofrece o contexto. Identificación de nomes da profesión artística.  B1.5. Descrición de imaxes presentes no contexto.

 CCL  CCEC

 EPB1.2.2. Describe con termos  CCL propios da linguaxe as  CCEC características de feitos artísticos e os seus creadores presentes no contorno.

 Ao longo de todo o curso.

 EPB1.3.1. Realiza debuxos e colorea con diferentes tonalidades.

 CCL  CCEC

 Ao longo de todo o curso.

 EPB1.3.2. Manexa en producións

 CCEC

 Ao longo de todo

 B1.6. Exploración dos elementos plásticos nas imaxes (ilustracións, fotografías, cromos, carteis, logos etc.).  j  e

 B1.7. Manipulación de obxectos cotiáns con diferentes texturas e formas.  B1.8. Descrición verbal de sensacións e observacións.

 B1.3. Identificar as formas básicas e diferentes tonalidades e texturas.

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe

SEGUNDO Competenci as clave

propias as posibilidades que adoptan as diferentes formas, cores e texturas.  j  e

 B1.9. Exploración de distancias, percorridos e situacións de obxectos e persoas en relación co espazo.

 B1.4. Identificar, describir e representar o entorno natural e o entorno artificial.

 B1.11. Experimentación con ferramentas nas actividades plásticas e con diversos soportes

o curso.

 EPB1.4.1. Identifica diferentes formas de representación do espazo.

 CCL

 EPB1.4.2. Representa de diferentes maneiras o espazo.

 CCEC

 Ao longo de todo o curso.

 B1.5. Manexar as actividades  EPB1.5.1. Practica con precisión  CCEC plásticas utilizando coa o recorte, o pegado, o pintado etc.  CAA correspondente destreza diferentes ferramentas (recortar, pegar, encher, traballar con pincel, pegamentos etc.).

 Ao longo de todo o curso.

 B1.10. Observación de diferentes maneiras de representar o espazo (fotografía aérea, planos, maquetas, mapas etc.).  j

Temporalización

 CCEC

 Ao longo de todo o curso.

BLOQUE 2. EXPRESIÓN ARTÍSTICA  j  b

 B2.1. Exploración de cores, mesturas e manchas de cor con diferentes tipos de pintura e sobre diversos soportes.

 B2.1. Representar de forma persoal  EPB2.1.1. Manexa en producións ideas, accións e situacións propias as posibilidades que valéndose dos elementos que adoptan as cores. configuran a linguaxe visual.  EPB2.1.2. Realiza correctamente mesturas de cores primarias.

 CCEC

 EPB2.1.3. Clasifica e ordena as cores primarias ( maxenta, cian e amarelo ) e secundarias ( verde, violeta e vermello) no círculo cromático, e utilízaas con sentido nas súas obras.

 CCEC  CAA

 Ao longo de todo o curso.

 EPB2.1.4. Coñece a simboloxía das cores frías e cálidas, e aplica

 CCEC

 Ao longo de todo

 CAA

 CCEC  CAA

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) Contidos

Criterios de avaliación

CURSO Estándares de aprendizaxe estes coñecementos para transmitir diferentes sensacións nas composicións plásticas que realiza.

 J  b

 j  b

 B2.2. Indagación sobre as posibilidades plásticas e expresivas dos elementos naturais e artificiais do entorno próximo.

 B2.3. Elaboración de debuxos, pinturas, colaxes, estampaxes, encartados, ilustracións etc.  B2.4. Manipulación e transformación de obxectos para o seu uso noutras actividades escolares.

 j  g

 j

 B2.2. Identificar o entorno próximo  EPB2.2.1 Utiliza o punto, a liña e e o imaxinario, explicándoo con o plano ao representar o entorno linguaxe plástica adecuada ás súas próximo e o imaxinario. características.  EPB2.2.2. Realiza composicións plásticas que representan o mundo imaxinario, afectivo e social.  B2.3. Realizar composicións bidimensionais e tridimensionais segundo un desexo de expresión, coas técnicas aprendidas.

 B2.5. Experimentación con tipos de liñas (curva, recta, quebrada etc.).

 B2.5. Recoñecer as partes

Competenci as clave  CAA

Temporalización

o curso.

 CCEC

 Ao longo de todo o curso.

 CCEC

 Ao longo de todo o curso.

 CSC

 EPB2.3.1. Practica con precisión  CCEC o recorte e o encartado para crear  CAA obras bidimensionais e tridimensionais.

 Ao longo de todo o curso.

 EP2.3.2. Utiliza a técnica de colaxe para realizar unha obra persoal con limpeza e precisión.

 Ao longo de todo o curso.

 B2.4. Utilizar nas súas  EP2.4.1. Utiliza liñas e formas representacións distintos tipos de xeométricas nos debuxos. liñas (curva, quebrada, recta etc.) e  B2.6. Exploración das liñas que delimitan formas xeométricas. contornos e do espazo que delimita a  EP2.4.2. Emprega ferramentas forma aberta, pechada, plana e en básicas do debuxo (regra e volume. escuadro) para realizar diferentes formas xeométricas.

 B2.7. Exploración visual e táctil da figura

SEGUNDO

 CCEC  CAA

 CCEC  CAA  CCEC  CAA

 Ao longo de todo o curso.  Ao longo de todo o curso.

 EP2.4.3. Manexa a cuadrícula  CCEC para respectar as proporcións das  CAA formas.

 Ao longo de todo o curso.

 EP2.5.1. Debuxa a figura humana  CCEC

 Ao longo de todo

ÁREA

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA)

Obxectivos  h  j  i

 a  j

Contidos humana.  B2.8. Exploración de recursos dixitais para a creación de obras artísticas.

 B2.9. Interese por usar axeitadamente e de maneira progresiva os instrumentos, os materiais e os espazos.

Criterios de avaliación principais da figura humana.  B2.6. Recoñecer, diferenciar e utilizar a expresividade de diversos materiais e soportes audiovisuais.

CURSO Estándares de aprendizaxe e diferencia as principais partes.

SEGUNDO Competenci as clave  CMCCT

Temporalización

o curso.

 EP2.6.1. Elabora e representa imaxes despois dunha presentación audiovisual.

 CCEC

 Ao longo de todo o curso.

 EP2.6.2. Deseña sinxelas creacións plásticas despois de recoller información por medios audiovisuais.

 CCEC

 Ao longo de todo o curso.

 B2.7. Coidar, respectar e utilizar axeitadamente os materiais, os utensilios e os espazos.

 EP2.7.1. Coida o material e respecta as normas preestablecidas.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 B2.8. Elaborar os traballos individualmente e en grupo.

 EP2.8.1. Amosa interese polo traballo individual e colabora no grupo para a consecución dun fin colectivo.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 CD

 B2.10. Satisfacción coa manipulación e a exploración dos materiais.  a  j  c

 B2.11. Interese polo traballo individual e colectivo confiando nas posibilidades da produción artística.  B2.12. Respecto polas contribucións dos compañeiros e das compañeiras, e disposición para resolver as diferenzas.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE Determinarase se o alumno e a alumna: -

Describe algunhas calidades (tamaño, forma, cor, peso, textura) de materiais e obxectos manipulables presentes no contorno, como resultado dunha exploración multisensorial lúdica.

- Realiza composicións gráficas cuxa elaboración requira o control da motricidade fina. - Representa por medio dunha secuencia curta de imaxes (antes, agora, despois) personaxes ou accións familiares e significativas para el ou para ela. - Representa diferentes roles e situacións da vida cotiá mediante o xogo colectivo, utilizando os recursos expresivos do corpo (xestos, actitudes e movementos). - Utiliza os recursos expresivos do corpo, os obxectos, a luz e o son para representar personaxes e situacións dramáticas sinxelas e para comunicar ideas, sentimentos e vivencias. - Identifica algún dos elementos básicos do xogo dramático (personaxes, trama, espazo e tempo) e realiza improvisacións a partir deles. - Utiliza algúns recursos dramáticos e expresivos básicos (monicreques, marionetas, teatro de sombras, etc.) na realización de representacións colectivas xunto a outros compañeiros. - Realiza individualmente ou en grupo producións artísticas sinxelas onde se integran as diferentes linguaxes artísticas e expresivas (corporal, plástica, icónica e musical). - Comenta as súas impresións sobre algunha das manifestacións artísticas ás que o alumno e a alumna teñen acceso, relacionando os elementos presentes na obra coa experiencia e os gustos persoais.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE Comunicación lingüística -

Valorar a obra artística.

Buscar a orixinalidade narrativa e formal.

Obter información relevante e suficiente a partir da observación.

Describir procesos de traballo e argumentación de solucións.

Desenvolver capacidades relacionadas coa fala, como a respiración, a dicción e a articulación.

Adquirir un vocabulario específico da área.

Xerar intercambios comunicativos.

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía -

Representar xeometricamente os esquemas de debuxo e as formas de seres e obxectos cotiáns.

Poñer en práctica procesos de razoamento e identificar a validez destes.

Valorar o grao de certeza dos resultados derivados do razoamento.

Competencia dixital. -

Usar a tecnoloxía para o tratamento de imaxes visuais.

Transmitir información mediante técnicas plásticas.

Analizar a imaxe e a mensaxe que transmite.

Analizar a imaxe, o son e as mensaxes que estes transmiten.

Buscar, seleccionar e intercambiar información sobre manifestacións artísticas para o seu coñecemento e goce.

Competencias sociais e cívicas -

Indagar e planificar procesos.

Coidar e conservar materiais e instrumentos.

Ter flexibilidade ante un mesmo suposto.

Traballar en equipo cooperando e asumindo responsabilidades.

Aplicar técnicas concretas e utilizar os espazos de maneira axeitada.

Seguir as normas e as instrucións dadas.

Expresarse buscando o acordo con actitude de respecto, de aceptación e de entendemento.

Mostrar actitudes de respecto cara aos demáis e cara a un mesmo.

Apreciar o contorno a través de cores, formas, sons, texturas, etc., presentes na natureza e nas obras realizadas polo home.

Tomar conciencia da importancia de contribuír a preservar un contorno físico agradable e saudable.

Aproveitar a información xestual ofrecida polo contorno humano e modélico.

Conciencia e expresións culturais -

Ter interese polo coñecemento dos materiais.

Experimentar con técnicas e materiais.

Explorar os materiais cromáticos e gozar cos resultados obtidos.

Intercambiar información sobre imaxes de calquera época e cultura.

Representar formas presentes no espazo natural.

Coñecer diferentes códigos artísticos e utilizar as técnicas e os recursos que lles son propios.

Facilitar a expresión e a comunicación.

Coñecer, valorar e manter unha actitude crítica ante as manifestacións culturais e artísticas.

Promover a iniciativa, a imaxinación e a creatividade.

Apoiar e apreciar as iniciativas e as contribucións alleas.

Utilizar con fruición as técnicas plásticas.

Aprender a aprender -

Ter curiosidade respecto do resultado final dunha actividade manipulativa.

Valorar o potencial creativo contido nas formas sinxelas.

Indagar e planificar procesos.

Esforzarse por alcanzar resultados orixinais.

Observar co obxecto de adquirir información relevante e suficiente.

Reflexionar sobre os procesos na manipulación de obxectos, a experimentación con técnicas e materiais e a exploración sensorial de sons, texturas, formas e espazos.

Utilizar os coñecementos adquiridos en situacións diferentes.

Explorar de maneira sensorial os espazos.

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor -

Manipular materiais e adquirir bagaxe plástica expresiva.

Experimentar e gozar co uso de técnicas e materiais.

Desenvolver iniciativas e solucións diversas.

Favorecer a creatividade levando a cabo iniciativas e barallando diferentes posibilidades.

Fomentar a orixinalidade e a busca de novas formas innovadores no proceso creativo.

Elixir os recursos tendo en conta a intencionalidade expresiva do que se desexa lograr.

Planificar o proceso creativo e esforzarse por alcanzar resultados orixinais.

Adquirir coñecementos e buscar solucións a partir da exploración e da indagación

Utilizar o medio como pretexto para a creación artística.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

A avaliación será integral e en tres direccións: -Análise do proceso de aprendizaxe dos alumnos. -Análise do proceso de ensinanza. -Análise do proceso de ensinanza e da práctica docente.

MOMENTOS DA AVALIACIÓN. Avaliación inicial (Ver seguinte apartado). Avaliación formativa: vemos as dificultades e os progresos en cada caso seguindo a evolución ó longo do proceso. Ao longo da programación didáctica e das unidades didácticas, valorando os progresos e as dificultades e realizando, si é necesario, un feedback ou retroalimentación. Avaliación sumativa: dos resultados ao termo do proceso total de aprendizaxe en cada período formativo e a consecución dos obxectivos. Ao finalizar cada unidade didáctica traballada avaliaremos o que os/as nenos/as teñen interiorizado.

INSTRUMENTOS AVALIADORES A primeira e máis importante neste nivel será a observación sistemática. Ante as produción dos/as alumnos/as realizarase un análise rigoroso.

Nos intercambios orais cos/as alumnos/as poderase realizar un seguimento axeitado. Tamén se realizarán probas específicas sobre cada coñecemento que desexamos avaliar. Dianas.

PROCEDEMENTOS. A observación directa e sistemática do traballo da aula, así como dos momentos máis libres nos que se poidan realizar intercambios inesperados. Manter momentos de intercambios cos nenos onde se poñan de manifesto aquelas dúbidas, inquedanzas, logros e dificultades atopadas. Revisión das producións individuais e grupais.

INSTRUMENTOS DE REXISTRO 

Informes individualizados.



Táboas de cualificacións.



Rexistro de observación.



Diario anecdótico (diario de clase), para rexistrar calquera tipo de incidente ou problemática dun neno nun momento dado. Anotaranse os antecedentes e os consecuentes que se derivaron.



Rexistro de condutas.



Fichas de seguimento.



Producións dos alumnos.



Xogos, conversacións.



Listas de control nas que anotamos si os alumnos alcanzaron determinados conceptos ou obxectivos propostos.



Escalas de estimación: avalían sobre todo actitudes e permiten coñecer o grao de consecución destas.



Información aportada polas familias. Utilizaremos dúas técnicas de recollida de datos: entrevistas e cuestionarios.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

PORCENTAXES. A cualificación estará relacionada co grao de adquisición das competencias básicas do alumno de Segundo Curso de EP, a través de todas as actividades que leve a cabo. O proceso de avaliación levarase a cabo tendo en conta as seguintes porcentaxes:  Plástica: 50%  Música: 50% Os porcentaxes axudarán a calcular a nota media da área de Educación Artística. No caso de existir unha grande diferenza na cualificación entre Plástica e Música prevalecerá a nota intermedia entre ambas áreas.

PLÁSTICA. *

Realización e presentación final da tarefa. 40 % ( Presentación e limpeza, precisión dos trazos, direccionalidade...).

Creatividade: 25 % . Imaxinación na realización dos diferentes traballos. Capacidade creativa.



Atención, interese e esforzo persoal: 25%. Superación das diferentes técnicas empregadas na realización do traballo, esforzo por superar as dificultades atopadas, respecto e valoración das obras propias e alleas, disposición do alumno cara a aprendizaxe de diferentes técnicas.



Presentación das tarefas nos tempos marcados: 10%. Puntualidade, organización, limpeza..

Estes serán os criterios de cualificación: -

Sobresaínte (90% ou 100 %).

Notable (70% ou 80%).

Ben (60%).

Suficiente (50%).

Insuficiente ( Inferior a 50%).

ÁREA DE VALORES SOCIAIS E CÍVICOS

ÁREA

Obxectivos

CURSO

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS

Contidos

Criterios de avaliación

SEGUNDO Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

Temporalización

BLOQUE 1. A IDENTIDADE E A DIGNIDADE DA PERSOA  m

 a  m

 B1.1. O autocoñecemento. A autopercepción. A imaxe dun mesmo/a. As calidades persoais. A percepción das emocións. O recoñecemento das emocións. A linguaxe emocional.

 B1.1. Crear unha imaxe positiva dun mesmo/a en base ás autopercepcións e

 B1.2. As emocións. Identificación, recoñecemento, expresión e verbalización. Asociación pensamentoemoción.

 B1.2.Estruturar un pensamento efectivo empregando as emocións de forma positiva.

 B1.4. A responsabilidade. O sentido do compromiso respecto a un mesmo e ás demais persoas. A realización

 CSC

 1º Trimestre

 CCL

 autodescrición de calidades.

 B1.3. O autocontrol. A regulación dos sentimentos. As estratexias de reestruturación cognitiva.



 VSCB1.1.1. Recoñece e describe verbalmente os seus estados de ánimo en composicións libres.

 B1.3. Desenvolver o propio potencial, mantendo unha motivación extrínseca e

 VSCB1.2.1. Detecta en si  CSC mesmo/a sentimentos negativos e  CSIEE emprega estratexias sinxelas para transformalos.

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB1.2.2. Motívase mediante  CSIEE estratexias sinxelas de  CAA pensamento en voz alta durante o traballo individual e grupal.

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB1.2.3. Realiza un adecuado recoñecemento e identificación das súas emocións.

 Ao longo de todo o curso.

 CCL  CSIEE

 VSCB1.2.4. Expresa,  CCL respondendo a preguntas de  CSC persoas adultas, os seus sentimentos, necesidades e dereitos, á vez que respecta os dos e das demais nas actividades cooperativas.

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB1.3.1. Asume as súas responsabilidades durante a colaboración.

 Ao longo de todo o curso.

 CSC  CSIEE

ÁREA

Obxectivos

Contidos responsable das tarefas escolares. A motivación.

 b  m

 a  c

CURSO

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS

Criterios de avaliación esforzándose para o logro de éxitos individuais e compartidos.

SEGUNDO Competencias clave

Estándares de aprendizaxe

Temporalización

 VSCB1.3.2. Realiza, respondendo  CSC a preguntas de persoas adultas,  CAA unha autoavaliación responsable da execución das tarefas.

 2º e 3º Trimestre

 VSCB1.4.1. Utiliza o pensamento creativo na formulación de propostas de actuación.

 CSIEE

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB1.4.2. Toma iniciativas de  CSC actuación durante a colaboración.  CSIEE

 Ao longo de todo o curso.

 B1.5. A autonomía persoal e a autoestima. Seguridade nun mesmo e nunha mesma, iniciativa, autonomía para a acción, confianza nas propias posibilidades. A toma de decisións persoal meditada. Tolerancia á frustración.

 B1.4. Adquirir capacidades para tomar decisións, manexando as dificultades para superar frustracións e sentimentos negativos ante os problemas.

 B1.6. A iniciativa. A automotivación. A autoproposta de desafíos.

 B1.5. Desenvolver a autonomía e a  VSCB1.5.1.Participa con interese capacidade de emprendemento na resolución de problemas para conseguir logros persoais escolares. responsabilizándose do ben común.  VSCB1.5.2. Define e formula claramente problemas de convivencia.

 CSC

 CSIEE 

CSC

 CSC  CCL

 Ao longo de todo o curso.

BLOQUE 2. A COMPRENSIÓN E O RESPECTO NAS RELACIÓNS INTERPERSOAIS  m

 B2.1. As habilidades de comunicación. A  B2.1. Expresar opinións, percepción e o emprego do espazo físico sentimentos e emocións, na comunicación. Os elementos da empregando coordinadamente a comunicación non verbal que favorecen o linguaxe verbal e non verbal. diálogo: ton de voz e maneira de falar. Adecuación a diferentes contextos.

 VSCB2.1.1 Expresar con claridade sentimentos e emocións.

 CCL

 VSCB2.1.2.Emprega a comunicación verbal en relación coa non verbal en exposicións orais para expresar opinións, sentimentos e emocións.

 CAA

 VSCB2.1.3. Emprega a linguaxe para comunicar afectos e emocións con amabilidade.

 CCL

 CSC

 2º e 3º Trimestre

 CSIEE

 CSC

 2º e 3º Trimestre

ÁREA

Obxectivos  m  e

 c  m

 a

Contidos

Criterios de avaliación

 B2.2. A aserción. Exposición e defensa  B2.2. Empregar a aserción. das ideas propias con argumentos fundados e razoables empregando estratexias de comunicación construtivas.  B2.3. A intelixencia interpersoal. A empatía: atención, escoita activa, observación e análise de comportamentos. O altruísmo.

 m

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

Temporalización

 CCL

 B2.3. Establecer relacións  VSCB2.3.1. Emprega diferentes interpersoais positivas empregando habilidades sociais básicas. habilidades sociais.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB2.4.1. Identifica distintas maneiras de ser e actuar.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 VSC2.4.2. Identifica necesidades dos compañeiros e compañeiras, resalta as súas calidades e emite cumprimentos.

 CSC

 VSCB2.5.1. Forma parte activa das dinámicas do grupo.

 CSC

 VSCB2.5.2 Establece e mantén relacións emocionais amigables, baseadas no intercambio de afecto e a confianza mutua.

 CSC

 B2.4. O respecto, a tolerancia e a  B2.4. Actuar con tolerancia valoración das demais persoas. As comprendendo e aceptando as diferenzas culturais. Análise de situacións diferenzas. na escola e fóra dela que producen sentimentos positivos ou negativos no alumnado.

 B2.6. As condutas solidarias. A disposición de apertura cara aos demais: compartir puntos de vista e sentimentos. As dinámicas de cohesión de grupo.

SEGUNDO

 VSCB2.2.1. Emprega a linguaxe positiva.

 B2.5. A diversidade. Respecto polos costumes e modos de vida diferentes ao propio.  c

CURSO

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS

 B2.5. Contribuír á mellora do clima do grupo amosando actitudes cooperativas e establecendo relacións respectuosas.

 CSC

 CSIEE

 Ao longo de todo o curso.

 Ao longo de todo o curso.  Ao longo de todo o curso.

BLOQUE 3. A CONVIVENCIA E OS VALORES SOCIAIS  b  m

 B3.1. Aplicación dos valores cívicos en situacións de convivencia no contorno inmediato (familia, centro escolar, grupo, amizades, localidade). Desenvolvemento de actitudes de comprensión e

 B3.1. Resolver problemas en colaboración, poñendo de manifesto unha actitude aberta cara aos demais e compartindo

 VSCB3.1.1. Establece relacións de confianza cos iguais e as persoas adultas.

 CSC  CSIEE

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.1.2. Pon de manifesto

 CSC

 Ao longo de

ÁREA

Obxectivos

CURSO

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS

Contidos solidariedade. Valoración do diálogo para solucionar os conflitos de intereses en relación coas demais persoas.

Criterios de avaliación puntos de vista e sentimentos.

SEGUNDO Estándares de aprendizaxe unha actitude aberta cara aos demais.

Competencias clave  CSIEE

Temporalización

todo o curso.

 B3.2. Responsabilidade no exercicio dos dereitos e dos deberes individuais nos grupos nos que se integra e participación nas tarefas e decisións.  b

 B3.3. A interdependencia e a cooperación. A interdependencia positiva e a participación equitativa. As condutas solidarias. A aceptación incondicional do outro. A resolución de problemas en colaboración. Compensación de carencias dos e das demais. A disposición de apertura cara ao outro, compartir puntos de vista e sentimentos.

 B3.2. Traballar en equipo favorecendo a interdependencia positiva e amosando condutas solidarias.

 VSCB3.2.1. Amosa boa disposición a ofrecer e recibir axuda para a aprendizaxe.

 CAA

 VSCB3.2.2. Respecta as regras durante o traballo en equipo.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.3.1. Coñece e enumera as normas da aula.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 CSIEE

 Ao longo de todo o curso.

 CSC

 B3.4. Estruturas e técnicas da aprendizaxe cooperativa.  a

 B3.5. Elaboración de normas de  B3.3. Implicarse na elaboración e convivencia da aula e do centro positivas, no respecto das normas da facilitadoras e asumidas polo grupo e comunidade educativa, pola comunidade. Valoración da empregando o sistema de valores necesidade de normas compartidas que persoal que constrúe a partir dos regulan a convivencia frutífera no ámbito valores universais. social.

 CSC

 VSCB3.3.2. Pon en práctica  CSC procesos de razoamento sinxelos  CSIEE para valorar se determinadas condutas son acordes coas normas de convivencia escolares.

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.3.3 Participa na elaboración das normas da aula

 Ao longo de todo o curso.

 CCL  CSC  CSIEE

 VSCB3.3.4. Respecta as normas do centro escolar.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA

Obxectivos  c

 a

 d

CURSO

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS

Contidos

Criterios de avaliación

 B3.6. A resolución de conflitos. A linguaxe  B3.4. Participar activamente na positiva na comunicación de vida cívica de forma pacífica e pensamentos, intencións e democrática transformando o posicionamentos persoais. conflito en oportunidade e usando a linguaxe positiva na comunicación de pensamentos, intencións e posicionamentos persoais.

 B3.7. Os dereitos e deberes. A  B3.5. Analizar, en relación coa declaración dos Dereitos do Neno: experiencia de vida persoal, a alimentación, vivenda e xogo. Igualdade necesidade de preservar os de dereitos dos nenos e nenas no xogo e dereitos á alimentación, á vivenda no emprego dos xoguetes. e ao xogo de todos os nenos e nenas do mundo.

 B3.8. As diferenzas de sexo como un

 B3.6. Participar activamente na

SEGUNDO Estándares de aprendizaxe  VSCB3.4.1. Resolve problemas persoais da vida escolar mantendo unha independencia adecuada á súa idade.

Competencias clave  CSC  CSIEE

Temporalización

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.4.2. Escoita as razón das  CCL persoas coas que entra en  CSIEE conflito, compréndeas, na medida  CSC das súas posibilidades e exponas oralmente.

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.4.3. Identifica as emocións e os sentimentos das partes en conflito.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.4.4. Explica conflitos, causas e as súas posibles solucións, tendo en conta os sentimentos básicos das partes.

 CSC  CCL

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.5.1. Representa plasticamente a necesidade da alimentación, a vivenda e o xogo para os nenos e as nenas.

 CSC

 1º Trimestre

 CSIEE

 CCAC

 VSCB3.5.2. Explica as  CSC consecuencias para os nenos e  CL para as nenas dunha mala  CSIEE alimentación, a falta de vivenda digna e a imposibilidade de xogar.

 1º Trimestre

 VSCB3.5.3. Respecta a igualdade  CSC de dereitos dos nenos e das nenas no xogo e no emprego dos xoguetes.

 1º Trimestre

 VSCB3.6.1. Colabora con

 Ao longo de

 CSC

ÁREA

Obxectivos  m

 c  k

CURSO

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS

Contidos elemento enriquecedor. Análise das medidas que contribúen a un equilibrio de xénero e a unha auténtica igualdade de oportunidades. Valoración da igualdade de dereitos de homes e de mulleres na familia e no mundo laboral e social.  B3.9. Hábitos de prevención de enfermidades e accidentes no ámbito escolar e doméstico.  B3.10. Actitudes e estratexias de promoción de formas de vida saudable e de calidade.

SEGUNDO Competencias clave

Temporalización

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

vida cívica valorando a igualdade de dereitos e corresponsabilidade entre homes e mulleres.

persoas do outro sexo en diferentes situacións escolares.

 CCL

todo o curso.

 VSCB3.6.2. Realiza diferentes tipos de actividades independentemente do seu sexo.

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.7.1. Valora a importancia do coidado do corpo e a saúde e de previr accidentes domésticos.

 CSIEE

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.7.2. Razoa as repercusións de determinadas condutas de risco sobre a saúde e a calidade de vida.

 CCL

 Ao longo de todo o curso.

 VSCB3.7.3.Expresa as medidas preventivas dos accidentes domésticos máis frecuentes.

 CCL

 B3.7. Tomar medidas preventivas, valorando a importancia de previr accidentes domésticos.

 CSIEE

 CSC

 Ao longo de todo o curso.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE Na área de Valores Sociais e Cívicos incidiremos no adestramento de todas as competencias de xeito sistemático facendo fincapé nos descritores máis afíns á área.

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía O desenvolvemento desta competencia nesta área curricular permítenos utilizar, interpretar e expresar con claridade elementos e razoamentos matemáticos para enfrontarse a aquelas situacións cotiás que os precisan. Así mesmo, esta competencia ofrece a posibilidade de empregar o razoamento lóxico, analizar e axuizar a partir de conflitos, resolución de problemas e xuízos morais, os problemas sociais e históricos. Os descritores que podemos traballar serán: • Interactuar co ámbito natural de xeito respectuoso. • Tomar conciencia dos cambios producidos polo home no medio natural e as repercusións para a vida futura. • Desenvolver e promover hábitos de vida saudable en canto á alimentación e ao exercicio físico. • Recoñecer a importancia da ciencia na nosa vida cotiá. • Identificar e manipular con precisión elementos matemáticos (números, datos, elementos xeométricos...) en situacións cotiás. • Aplicar os coñecementos matemáticos para a resolución de situacións problemáticas en contextos reais e en calquera materia. • Realizar argumentacións en calquera contexto con esquemas lóxico-matemáticos. • Aplicar as estratexias de resolución de problemas a calquera situación problemática. - Comprometerse con el uso responsable de los recursos naturales para promover un desarrollo sostenible.

Comunicación lingüística Para o bo desenvolvemento desta competencia nesta área, será decisivo o fomento da lectura a través de libros e de fragmentos escollidos para comentar na aula, con dúas finalidades: mellorar a comprensión lectora e a adquisición de destrezas para a expresión escrita e adquirir identidade sobre o que significa unha sociedade cívica para favorecer o coñecemento dos valores, os dereitos e os deberes destacados nos dereitos humanos... Dende esta área, trataremos de que adquiran as destrezas comunicativas, tanto oral coma escrita; por iso, procuraremos adestrar polo menos un descritor en cada unha das unidades didácticas.

Os descritores que podemos utilizar serán: • Captar o sentido das expresións orais: ordes, explicacións, indicacións, relatos... • Comprender o sentido dos textos escritos. • Gozar coa lectura. • Expresar oralmente de xeito ordenado e claro calquera tipo de información. • Compoñer distintos tipos de textos creativamente con sentido literario. • Respectar as normas de comunicación en calquera contexto: quenda de palabra, escoita atenta ao interlocutor... • Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en diferentes rexistros en diversas situacións comunicativas. • Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información e ler textos en calquera situación. -Comprender el sentido de los textos escritos. Captar el sentido de las expresiones orales: órdenes, explicaciones, indicaciones, relatos…

Competencia dixital Desenvolver a competencia dixital desde esta área axudaranos a manexar ferramentas que posibiliten o acceso ao coñecemento e á vez nos ensinen o seu uso responsable. A devandita competencia favorecerá dous tipos de traballo: autónomo e participativo, mediante os que se fomentará a identidade persoal e a relación interpersoal, respectivamente, desde unhas bases sólidas nas que poidan empezar a xerar os seus propios criterios sobre situacións reais da sociedade na que viven.

Na área de Valores Sociais e Cívicos podemos adestrar os seguintes descritores: • Empregar distintas fontes para a busca de información. • Seleccionar o uso das distintas fontes segundo a súa fiabilidade. • Manexar ferramentas dixitais para a construción de coñecemento. • Comprender as mensaxes elaboradas en códigos diversos. • Actualizar o uso das novas tecnoloxías para mellorar o traballo e facilitar a vida diaria. • Aplicar criterios éticos no uso das tecnoloxías.

Conciencia e expresións culturais

A través desta competencia e desde esta área, posibilítase a adquisición de pautas sociais e cívicas persoais, interpersoais e interculturais para participar dunha forma eficaz e construtiva en sociedades cada vez máis diversificadas.

Os descritores que podemos adestrar nesta competencia son: • Mostrar respecto cara ás obras máis importantes do patrimonio cultural a nivel mundial. • Valorar a interculturalidade como unha fonte de riqueza persoal e cultural. • Expresar sentimentos e emocións desde códigos artísticos. • Apreciar a beleza das expresións artísticas e do cotián. • Elaborar traballos e presentacións con sentido estético.

Competencias sociais e cívicas A área de Valores Sociais e Cívicos pídenos que se facilite a construción da identidade individual e se potencien as relacións interpersoais para favorecer a convivencia de acordo a valores cívicos socialmente recoñecidos, polo que esta competencia fomentará todos aqueles aspectos que lle axuden ao alumnado a formarse como persoas e cidadáns participativos na mellora e no desenvolvemento dunha sociedade democrática.

Os indicadores desta competencia poden facilitar o adestramento de cada un dos descritores que enunciamos a continuación: • Coñecer e aplicar dereitos e deberes da convivencia cidadá no contexto da escola. • Desenvolver capacidade de diálogo cos demais en situacións de convivencia e traballo e para a resolución de conflitos. • Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en ámbitos de participación establecidos. • Recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas. • Aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos valores. • Concibir unha escala de valores propia e actuar conforme a ela. • Evidenciar preocupación polos máis desfavorecidos e respecto aos distintos ritmos e potencialidades. • Involucrarse ou promover accións cun fin social.

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor

O sentido de iniciativa e espírito emprendedor beneficiará o alumnado, xa que se iniciará no autocoñecemento a distintos niveis para poder desenvolver diferentes habilidades que o leven a tomar iniciativas emprendedoras que faciliten a asunción da complexa convivencia social propiciando valores de interdependencia positiva, cooperación de acordo cos valores, os dereitos e os deberes da sociedade na que se desenvolven. Neste caso, os descritores que se poderían adestrar serían: • Asumir as responsabilidades encomendadas e dar conta delas. • Ser constante no traballo superando as dificultades. • Xestionar o traballo do grupo coordinando tarefas e tempos. • Contaxiar entusiasmo pola tarefa e confianza nas posibilidades de alcanzar obxectivos. • Priorizar a consecución de obxectivos do grupo sobre intereses persoais. • Xerar novas e diverxentes posibilidades desde coñecementos previos do tema. • Encontrar posibilidades no contorno que outros non ven. • Mostrar iniciativa persoal para iniciar ou promover accións novas.

Aprender a aprender A competencia de aprender a aprender favorece a forma en que o proceso de ensino-aprendizaxe se vai consolidando no alumnado. As metodoloxías empregadas nesta área estarán relacionadas co traballo de investigación, de forma que a participación e a implicación do alumnado sexa real, así como o recoñecemento e a aceptación das normas sociais e de convivencia. Nesta área insistirase na relación entre o progreso persoal e o académico xa que iso supoñerá unha das bases para que se inicien na construción do seu propio proxecto persoal de vida.

Os descritores que poderiamos utilizar para adestrar esta competencia serían: • Identificar potencialidades persoais como aprendiz: estilos de aprendizaxe, intelixencias múltiples, funcións executivas... • Desenvolver as distintas intelixencias múltiples. • Xerar estratexias para aprender en distintos contextos de aprendizaxe. • Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional, interdependente, … • Desenvolver estratexias que favorezan a comprensión rigorosa dos contidos. • Planificar recursos necesarios e pasos a realizar no proceso de aprendizaxe.

• Seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos seguintes en función dos resultados intermedios. • Avaliar a consecución de obxectivos de aprendizaxe.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE Bloque 1: A identidade e a dignidade da persoa.

1.1. Debuxa a propia imaxe corporal. 1.2. Expresa oralmente a súa autodescrición. 1.3. Considera positivamente as súas características físicas e as súas calidades persoais. 2.1. Identifica e comunica as súas emocións. 2.2. Describe oralmente os signos físicos que acompañan a diferentes emocións. 2.3. Dramatiza diferentes estados de ánimo. 3.1. Tranquiliza o seu corpo e a súa mente mediante a relaxación. 3.2. Reproduce historias, cancións e poemas con solucións para sentirse mellor. 3.3. Interpreta o ámbito e desenvólvese nel con autonomía. 4.1. Realiza as tarefas de forma responsable. 4.2. Analiza e manifesta verbalmente que e como aprendeu. 4.3. Manifesta comportamentos responsables e saudables. 5.1. Representa plasticamente a necesidade da alimentación, a vivenda e o xogo para un neno ou nena. 5.2. Explica as consecuencias para os nenos e as nenas dunha mala alimentación, a falta dunha vivenda digna e a imposibilidade de xogar. 5.3. Respecta a igualdade de dereitos de nenos e nenas no xogo.

Bloque 2: A comprensión e o respecto nas relacións interpersoais.

1.1. Imita e reproduce expresións, sentimentos e estados de ánimo coordinando a expresión verbal coa facial e a corporal.

1.2. Contesta a preguntas relacionadas con situacións vividas e con imaxes observadas. 1.3. Emprega a linguaxe para comunicar afectos e emocións con amabilidade. 2.1. Expresa adecuadamente experiencias, ideas, pensamentos e emocións en exposicións orais. 2.2. Entende, comprende e dálles sentido ás ideas que expoñen outras persoas durante os debates e o traballo en equipo. 2.3. Dialoga sobre un tema proposto e respecta a quenda de palabra. 3.1. Describe oralmente as características de diferentes persoas. 3.2. Recoñece e explica sentimentos e emocións dos demais. 3.3. Identifica e comunica as emocións dos personaxes que aparecen en fotografías, pinturas ou películas. 3.4. Dramatiza feitos observados, reflectindo os sentimentos e os estados de ánimo dos protagonistas. 4.1. Mostra actitudes de respecto cara a un mesmo e cara aos demais. 4.2. Representa e dramatiza diferentes formas de vida. 4.3. Identifica necesidades dos compañeiros, resalta as súas calidades e emite cumprimentos.

Bloque 3: A convivencia e os valores sociais.

1.1. Desenvolve actitudes de colaboración en situacións informais de interacción social. 1.2. Comparte os seus materiais e préstalles axuda a outras persoas. 1.3. Mantén boas relacións cos compañeiros. 1.4. Intégrase no xogo, busca a outros nenos e nenas para xogar, participa nos xogos mostrando iniciativas, comparte os seus xoguetes. 2.1. Mantén unha independencia adecuada á súa idade para solucionar problemas persoais da vida escolar. 2.2. Escoita as razóns das persoas coas que entra en conflito, compréndeas na medida das súas posibilidades e exponas oralmente. 2.3. Explica conflitos que aparecen nos medios de comunicación de masas e as súas posibles solucións, tendo en conta os sentimentos básicos das partes. 3.1. Coñece e enumera as normas de convivencia da aula.

3.2. Pon en práctica procesos de razoamento sinxelos para valorar se determinadas condutas son acordes ás normas de convivencia escolares. 3.3. Usa os materiais con responsabilidade. 4.1. Debuxa sinais de tráfico de uso frecuente con axuda das tecnoloxías da información e da comunicación. 4.2. Recoñece e interpreta o significado de sinais de tráfico de uso frecuente con axuda das tecnoloxías da información e a comunicación. 4.3. Explica oralmente a importancia de respectar os sinais de tráfico.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN Bloque 1: A identidade e a dignidade da persoa.

1. Desenvolver unha percepción axustada dun mesmo expresando mediante a linguaxe oral e diversas representacións unha visión positiva das características físicas e calidades persoais. 2. Tomar conciencia das emocións, recoñecendo os signos físicos que as poden acompañar, e expresándoas plasticamente. 3. Autorregular condutas cotiás e desenvolver o control de impulsos, adquirindo hábitos de autocoidado saudables. 4. Desenvolver aptitudes responsables actuando con motivación e responsabilidade na vida familiar, escolar e social. 5. Analizar a necesidade de preservar os dereitos á alimentación, á vivenda e ao xogo de todos os nenos e nenas do mundo utilizando a experiencia persoal.

Bloque 2: A comprensión e o respecto nas relacións interpersoais.

1. Expresarse de forma tranquila, realizando un acompañamento xestual adecuado aos sentimentos e emocións que se comunican. 2. Aprender a comunicarse, expresando de forma clara as ideas, escoitando con atención e respectando a quenda de palabra. 3. Comprender outras persoas, detectando e expresando as súas características, identificando as súas emocións e entendendo as súas actuacións.

4. Descubrir e comprender as diferenzas entre as persoas, realizar consideracións positivas das calidades e facer gabanzas enriquecendo a propia bagaxe social e cultural.

Bloque 3: A convivencia e os valores sociais.

1. Participar en actividades de grupo, gozando do compañeirismo, tendo en conta as propias necesidades e mostrando unha boa disposición para recibir e ofrecer axuda. 2. Recoñecer, explicar e buscar solucións sinxelas aos conflitos habituais no colexio desenvolvendo a independencia emocional e a capacidade de reflexión. 3. Valorar as condutas cotiás poñéndoas en relación coas normas de convivencia do colexio e o uso responsable dos materiais escolares. 4. Recoñecer sinais de tráfico útiles para peóns que se han de respectar decote representándoos e seguindo as súas indicacións.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Ferramentas de avaliación do traballo competencial. Probas de avaliación escritas. Evidencias dos estándares de aprendizaxe. Para rexistrar as evidencias de aprendizaxe vinculadas aos estándares utilizaremos portfolios de aprendizaxe na aula. Ao longo das distintas unidades didácticas iremos planificando a realización e a recollida de produtos que mostre o nivel de consecución do estándar e detalle a súa evolución ao longo do curso. O portfolio é unha ferramenta que permite avaliar o proceso de aprendizaxe consistente fundamentalmente na recollida de evidencias da evolución do alumno; pode pautarse a recollida de evidencias ou deixar ao alumno que seleccione cales quere mostrar. Cada evidencia leva unha reflexión engadida sobre o traballo realizado, as dificultades encontradas e os obxectivos de mellora persoal. O documento do portfolio pode realizarse en papel ou formato dixital. As evidencias que podemos recoller na área de Valores Sociais e Cívicos poden ser: • Exercicios do libro ou da proposta didáctica que versen sobre os estándares definidos na unidade. • Probas escritas que recollan os estándares de aprendizaxe. • Produtos finais derivados de tarefas aplicadas no contexto real.

• Debuxos que representen aquilo que aprenderon. • Diferentes ferramentas de auto e coavaliación do traballo realizado na aula. (Dianas, etc.)

DIRECTRICES E INSTRUMENTOS PARA A REALIZACIÓN DE AVALIACIÓN INICIAL.

Realizarase unha avaliación inicial dos coñecementos previos e das características persoais, para poder atender a diversidade e así axeitar a metodoloxía. Ao final do mes de setembro realizarase unha serie de probas ao alumnado para comprobar os seus coñecementos previos e abordar o proceso educativo con garantías, prever e anticipar axustes individuais e atallar problemas escolares. Para ter un coñecemento previo levarase a cabo unha exploración inicial ao principio do curso. Empregaremos como elemento importante a información proporcionada polo/a anterior titor/a sobre ese grupo de alumnos/as. Esta proba inicial e os informes serán o marco de referencia e o punto de partida para elaborar a programación de aula, que terá en conta as característica do alumnado. No caso de detectar problemas específicos, a titora ou en colaboración co Departamento de Orientación elaborarán conxuntamente as medidas de atención á diversidade. Co fin de adaptar cada unidade didáctica a realidade da nosa aula, cada titora encargarase de valorar os coñecementos previos do alumnado teñen sobre dita unidade. En segundo de primaria. A finalidade desta proba é de ofrecer ao profesorado un recurso que facilite o coñecemento madurativo do alumnado que comeza neste nivel. Valorarase en outros apartados: a súa identidade e autonomía persoal, a comunicación e a representación, a aproximación a linguaxe escrita, interpretación de imaxes, conceptos básicos, medidas de tempo, orientación espacial, numeración…

ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN E OS REFORZOS PARA LOGRAR DITA RECUPERACIÓN. • REFORZO: fichas fotocopiables con actividades para traballar a aprendizaxe dos contidos mínimos do curso e facilitarlle ao alumno/a que o requira a adquisición das competencias básicas. Co este fin organízanse unha serie de medidas:  Desdobres no grupo na área de matemáticas e linguas 1vez á semana.  Realización dos cadernos trimestrais de lengua castellana de Anaya e matemáticas da Editorial Santillana.  Estamos pendentes da concesión do Contrato-Programa para reforzar a lectoescritura e o cálculo.

• AMPLIACIÓN: fichas fotocopiables con actividades de maior dificultade pola súa resolución, polo tratamento doutros contidos relacionados cos do ciclo ... • COMPETENCIAS BÁSICAS e INTELIXENCIAS MÚLTIPLES: a diversidade de estilos cognitivos e de intelixencias en aprendizaxes contémplase coa lectura, co movemento, coa representación plástica, a dramatización etc. • PLANS INDIVIDUAIS: planes dirixidos a alumnos que o requiren (estranxeiros, incorporación tardía, necesidades educativas especiais e superdotación).Os/as alumnos/as que teñan unha necesidade máis específica nunha área terán unha actividade máis individualizada e organizada pola titora e co apoio da mestra de pedagoxía terapéutica. • ACTIVIDADES MULTINIVEL: actividades que posibilitan que os alumnos atopen, respecto ao desenvolvemento dun contido, actividades que se axustan ao seu nivel de competencia curricular, aos seus intereses, habilidades e motivacións. Por exemplo, o grupo-clase pode estar a traballar sumas levadas pero a un alumno/a pódeselle pedir que resolva catro, outros que resolvan dez, e outro pode estar a traballar a un nivel máis básico (sumas dunha cifra). Deste xeito, nunha mesma clase posibilítase traballar a diferentes niveis, segundo as habilidades de cada alumno. • ENSINO TITORADO. • TRABALLOS DE INVESTIGACIÓN. • LECTURAS E CONSULTAS DE FORMA LIBRE

CRITERIOS DE PROMOCIÓN AO SEGUINTE CURSO.

ÁREA DE LINGUA CASTELÁ E GALEGA 1. Comprender textos orais de uso habitual procedentes de diferentes soportes, identificando a información máis relevante. 2. Expresar oralmente vivencias, feitos, sentimentos ou emocións, e comunicar mensaxes de xeito organizado. 3. Producir e reescribir textos de diversos formatos. 4. Usar axeitadamente as normas ortográficas elementais. 5. Ler textos diversos dos traballados e creados na aula. 6. Identificar intuitivamente texto, enunciado, palabra, nome común, nome propio, xénero e número. ÁREA DE MATEMÁTICAS 1. Comparar cantidades pequenas interpretando e expresando os resultados da comparación e redondeando, se a situación o require, ata a centena máis próxima. 2. Resolver problemas relativos á vida cotiá en que sexa pertinente aplicar operación de suma, resta e producto, empregando os algoritmos básicos correspondentes ou outros procedementos de resolución e explicando oralmente o proceso seguido. 3. Utilizar o coñecemento das formas rectangulares, triangulares, circulares, cadradas, esféricas e cúbicas para describir e resolver situación cotiáns que as requiran.

METODOLOXÍA DIDÁCTICA O proceso de ensinanza e aprendizaxe debe cumprir os seguintes requisitos:     

Partir do nivel de desenvolvemento do alumnado e das súas aprendizaxes previas. Asegurar a construción de aprendizaxes significativas a través da mobilización dos seus coñecementos previos e da memorización comprensiva. Posibilitar que os alumnos realicen aprendizaxes significativas por si sos. Favorecer situacións nas que os alumnos deben actualizar os seus coñecementos. Proporcionar situacións de aprendizaxe que teñen sentido para os alumnos, co fin de que resulten motivadoras.

En coherencia co exposto, os principios que orientan a nosa práctica educativa son os seguintes: METODOLOXÍA ACTIVA Integración activa do alumnado na dinámica xeral da aula e na adquisición e configuración das aprendizaxes. Participación no deseño e desenvolvemento do proceso de ensinanza e aprendizaxe. MOTIVACIÓN Consideramos fundamental partir dos intereses , demandas, necesidades e expectativas do alumnado. Tamén será importante arbitrar dinámicas que fomenten o traballo en grupo. AUTONOMÍA NA APRENDIZAXE Utilización dunha linguaxe sinxela, clara e estruturada na presentación dos novos contidos. Gradación das actividades, aparecendo en último lugar as que require un maior grao de habilidade e autonomía. Énfase nos procedementos e técnicas de aprendizaxe, que inclúen una reflexión sobre os contidos obxecto de estudo e una revisión final. SELECCIÓN DOS CONTIDOS Reforzar o aprendido nos cursos precedentes e abrir o coñecemento cara a novos temas. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Teremos en conta os diferentes ritmos de aprendizaxe, así como os seus intereses e motivacións. EDUCACIÓN EN VALORES Presentando actividades que conducen á adopción de actitudes positivas sobre o coidado do propio corpo, conservación da natureza e a convivencia. A AVALIACIÓN DO PROCESO EDUCATIVO.

A avaliación concíbese coma una análise de todos os aspectos do proceso educativo e permite a retroalimentación, a achega de informacións precisas que permiten reestruturar a actividade no seu conxunto.

AVALIACIÓN E PROMOCIÓN DO 2ºCURSO DE EDUCACIÓN PRIMARIA Os referentes para a valoración do grao de adquisición das competencias e o logro dos obxectivos da etapa nas avaliacións continua e final das disciplinas troncais, específicas e de libre configuración autonómica serán os criterios de avaliación e os estándares de aprendizaxe avaliables que figuran na programación de curso e tendo como marco de referencia o Decreto 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia (DOG do 9 de setembro de 2014)

PROMOCIÓN DO ALUMNADO O alumnado accederá ao curso seguinte sempre que se considere que logrou os obxectivos que correspondan ao curso realizado e que alcanzou o grao de adquisición das competencias correspondentes. De non ser así, poderá repetir unha soa vez durante a etapa, cun plan específico de reforzo ou recuperación e apoio, que será organizado polo centro de acordo co que estableza a consellería competente en materia educativa. A repetición considerase unha medida de carácter excepcional e tomarase tras esgotar o resto das medidas ordinarias de reforzo e apoio para resolver as dificultades do alumnado.

APLICACIÓN DOS CRITERIOS DE PROMOCIÓN. SITUACIÓN AO FINAL DE

PROCESO A SEGUIR

2º DE PRIMARIA

a) Si o alumno/a ten valoración positiva en tódalas áreas do curso.

PROMOCIONA AO CURSO SEGUINTE

b) NO BLOQUE DE MATERIAS ESPECÍFICAS: O alumno/a nalgunha ou en todas as áreas

PROMOCIONA AO CURSO SEGUINTE

NON ten valoración positiva que compoñen este bloque (Educación física/ Valores sociais ou relixión/ Educación artística)

CON MEDIDAS EDUCATIVAS COMPLEMENTARIAS.

c) NO BLOQUE DE MATERIAS TRONCAIS E O BLOQUE DE LIBRE CONFIGURACIÓN AUTONÓMICA:  Si o alumno/a NON ten valoración positiva nunha das materias das seguintes áreas: Lingua Castelá/Lingua Galega//Lingua Inglesa /Matemáticas/Ciencias da Natureza/Ciencias Sociais  Si o alumno/a NON ten valoración positiva en dúas materias das seguintes áreas: Lingua Castelá/Lingua Galega/Lingua Inglesa/Matemáticas/Ciencias da Natureza/Ciencias Sociais

PROMOCIONA AO CURSO SEGUINTE CON MEDIDAS EDUCATIVAS COMPLEMENTARIAS.

(xa que teñen especial consideración polo seu carácter instrumental) NON PROMOCIONA AO CURSO SEGUINTE

• A través dunha metodoloxía psicoevolutiva, investigadora, creativa, activa e participativa: -

Fomentaremos una aprendizaxe activo e autónomo.

Favoreceremos a socialización do alumnado traballando todos os tipos de agrupamentos : individual, po parellas, pequeno e gran grupo, dependendo do traballo a realizar.

Fomentaremos á cooperación e o afán de superación.

Proporcionaremos guías e estratexias de aprendizaxe, o respeto as normas do colexio, e proporcionaremos oportunidades de traballar coas tics e tamén na biblioteca do centro.

Partir dos coñecementos previos do alumno, así como o desenvolvemento dos nenos e a súas características psicoevolutivas

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

De conformidade co disposto nos artigos 71 a 79 bis da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, no deseño da programación, tivemos en conta as características e diferenzas reais que caracterizan as nosas aulas . As capacidades físicas, mentais e psíquicas do noso alumnado nunca son as mesmas. Ademais cada un vive en ambientes diferentes, o cal fomenta unha diversidade de intereses, capacidades, motivacións e, en definitiva, necesidades educativas.

Configurar unha resposta educativa apropiada haberá de ser un principio de fundamentación esencial, xa que un dos obxectivos da educación é garantir o máximo desenrolo posible, independentemente das súas capacidades e ritmos de aprendizaxe.

A atención do alumnado con necesidade específica de apoio educativo, centrando en tres as medidas de atención que se recollen nesta programación:

  

Alumnado que presenta necesidades educativas especiais Alumnado con altas capacidades intelectuais Alumnos con integración tardía no sistema educativo español:

Así pois, levaranse a cabo as accións necesarias, os recursos e apoios precisos que permitan compensar os efectos de situación e desvantaxe para o logro dos obxectivos. Para comezar, deberanse ter en conta unha serie de medidas de carácter xeral, como son

Titoría e orientación. Formará parte da nosa función docente este ano, favorecéndose co ela a integración dos alumnos na vida do centro mediante o seguimento personalizado do seu proceso educativo. A súa finalidade é que o alumno integre coñecementos que lle axuden a superar os obstáculos que poidan dificultar a súa aprendizaxe e o seu crecemento persoal. Reforzo educativo. Supón o menor grao de modificación curricular para que o alumnado que así o necesite supere as propias dificultades de aprendizaxe. Será unha acción xeral, común e aplicada de forma habitual en clase pretendendo así que se o alumno presenta, por motivos circunstanciais, un problema puntual, deberá recibir o apoio específico da docencia para superalo e continuar a súa aprendizaxe co seu ritmo habitual a través do uso de estratexias didácticas, metodolóxicas e recursos axeitados. É unha medida de atención a diversidade que modifica elementos non prescriptivos do currículo (temporalización, metodoloxía e avaliación). Así mesmo, en relación ao conxunto da aula fomentarase a socialización e integración deste alumnado. Co este fin organízanse unha serie de medidas:  Desdobres no grupo na área de matemáticas/lingua 1 vez á semana.  Realización dos cadernos trimestrais de lengua castellana e matemáticas da Editorial Santillana e Anaya.  Estamos pendentes da concesión dun proxecto para reforzar a lectoescritura e o cálculo.  Os/as alumnos/as que teñan unha necesidade máis específica nunha área terán unha actividade máis individualizada e organizada pola titora e co apoio da mestra de pedagoxía terapéutica dentro da aula.

Medidas de carácter específico As estratexias de intervención virían por tres puntos: aceleración, agrupamento e enriquecemento. A aceleración consistirá en colocar o alumno nun curso superior que aínda sendo motivador crea grandes diferenzas no alumnado relativas á madureza e ao desenvolvemento físico. O agrupamento, parte dun concepto contrario á integración, xa que se trataría de xuntar ás persoas con sobredotación intelectual con evidentes avances no proceso de ensino aprendizaxe. Finalmente, o enriquecemento, baséase na adaptación curricular, cun programa individualizado ás súas características. Un enriquecemento pódese concretar en tres eixes básicos, que son: 6.3.1.

Ampliación curricular:

Consiste en ampliar a estrutura dos temas e contidos achegando ao alumnado máis información sobre eles. Esta actuación é moi axeitada para nenos e nenas precoces e talentosas no ámbito académico ou tamén, con talentos específicos. Máis contemplámola igualmente, para aqueles que a cotío rematan as tarefas antes do tempo previsto.

6.3.2. Adaptación curricular Consistirá en deseñar programas educativos adaptados. Aplícanse dentro do ámbito e do horario escolar. Este tipo de enriquecemento baséase en achegar ao neno maior amplitude de temas e maior nivel de complexidade, ou pola contra, pola súa diminución. A actuación céntrase nas conexións entre as informacións máis que non na súa cantidade. Ademais, a adaptación curricular presenta e destaca algúns contidos que son proveitosos para todo o grupo-clase. Os programas de adaptación curricular na súa concepción e elaboración poderán ser de tres tipos: 1. Adaptacións curriculares non significativas.As adaptacións curriculares non significativas irán dirixidas ao alumnado que presente desfase no seu nivel de competencia curricular respecto do grupo no que está escolarizado, por presentar dificultades graves de aprendizaxe ou de acceso ao currículo asociadas a minusvalidez ou trastornos graves de conduta, por atoparse en situación social desfavorecida ou por incorporarse tardiamente ao sistema educativo. Esta adaptación afectará aos elementos do currículo que se consideren necesarios, metodoloxía e contidos, pero sen modificar os obxectivos da etapa educativa nin os criterios de avaliación. As adaptacións curriculares non significativas poderán ser de grupo, cando estean dirixidas a un grupo de alumnado que teña un nivel de competencia curricular relativamente homoxéneo, ou individuais.. As adaptacións curriculares serán propostas e elaboradas polo equipo docente, baixo a coordinación do profesor ou profesora titor e co asesoramento do equipo ou departamento de orientación. Nas devanditas adaptacións constarán as áreas ou materias nas que se vai aplicar, a metodoloxía, a organización dos contidos, os criterios de avaliación e a organización de tempos e espazos. 2. Adaptacións curriculares significativas. Esta medida será tomada cando un alumno ou alumna con necesidades educativas especiais presente un desfase curricular con respecto ao grupo da súa idade tal que faga necesaria a modificación dos elementos do currículo, incluído os obxectivos da etapa e os criterios de avaliación, co fin de facilitarlle a accesibilidade ao currículo, buscando con iso o máximo desenvolvemento posible das competencias básicas. As adaptacións curriculares significativas requirirán unha avaliación psicopedagóxica previa, realizada polos equipos ou departamentos de orientación, coa colaboración do profesorado que atende o alumnado, e da cal se desprenderá un informe de avaliación psicopedagóxica. A aplicación das adaptacións curriculares significativas será responsabilidade do profesor ou profesora da área ou materia correspondente, coa colaboración do profesorado de educación especial e o asesoramento do equipo de orientación. A avaliación das áreas ou materias será responsabilidade compartida do profesorado que as imparte e, no seu caso, do profesorado de apoio, tomando como referente os obxectivos e os criterios de avaliación fixados nas devanditas adaptacións.

3. Adaptacións curriculares para o alumnado con altas capacidades intelectuais.

As adaptacións curriculares realizadas para atender este tipo de alumnado teñen como fin promover neste o desenvolvemento pleno e equilibrado dos obxectivos xerais desta etapa educativa, contemplando medidas extraordinarias dirixidas a ampliar e enriquecer os contidos do currículo ordinario e medidas excepcionais de flexibilización do período de escolarización. Estas adaptacións curriculares requirirán tamén unha avaliación psicopedagóxica previa, realizada polo equipo de orientación. No nivel de Segundo de Primaria non se atopa ningún@ alumn@ que requira destas medidas. 6.3.3. Enriquecemento aleatorio: Consiste en planificar unha serie de temas e actividades que inclúan nos contidos do currículo, outros contidos externos pero facilmente vinculables. Neste curso escolar tense solicitado á Consellería de Educación un programa contracto (Tolos por aprender) co fin de reforzar ás áreas instrumentais e competencias básicas en lectoescritura e cálculo no primeiro e segundo curso. Outra medida de atención a diversidade é o apoio dentro da aula ordinaria da profesora de pedagoxía terapéutica.

ADAPTACIÓNS CURRICULARES. Segundo a Orde do 6 de Outubro de 1995 pola que se regulan as adaptacións do currículo na nosa comunidade, as adaptacións curriculares son modificacións dun ou máis elementos prescriptivos do currículo para atender as necesidades educativas,. Neste curso escolar non se ten plantexado a realización de ningunha adaptación curricular.

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EN VALORES O noso obxectivo como docentes é a formación de cidadáns responsables con hábitos de consumo saudables, coidadosos/as co entorno social e natural... Estas intencións impregnan toda a nosa acción educativa e están presentes en todas as áreas do currículo. Non se trata dun conxunto de ensinanzas illadas senón que forman parte da nosa actividade diaria e están presentes na nosas aulas permanentemente.. Estes valores constitúen unha responsabilidade de toda a comunidade educativa e desde a nosa función como titoras traballamos estes valores que teñen unha presenza máis relevante como: Educación moral e cívica.

Pretendese o desenvolvemento moral da persoa como parte fundamental da construción do autoconcepto. Estes contidos trabállense desde todas as áreas e tamén na alternativa a relixión: - Autoestima, aceptación e confianza en si mesmo. - Autocrítica: recoñecemento de erros, valoración da súa actuación, discriminación de comportamento inadecuados. - Responsabilidade, compromiso persoal. - Regulación do propio comportamento, autocontrol. - Defensa dos propios dereitos e crenzas. - Autonomía e iniciativa, planificación da propia acción. - Participación no grupo e no establecemento das normas. - Respecto aos demais compañeiros e obxectos comúns. - Pautas de convivencia na escola e na familia. - Axuda e colaboración entre iguais e adultos. - Interese por compartir amizades, obxectos, atención... - Uso de normas lingüísticas nos diálogos e conversacións en grupo. - Interese por comunicarse cos demais. - Expresión de sentimentos. - Coñecemento e respecto de outras realidades, costumes e formas de vida. Educación para a saúde. A saúde como benestar físico e mental, individual, social e medioambiental. Traballamos: os coidados persoais (hixiene e saúde), alimentación e prevención de accidentes.. Educación viaria - Coñecer e respectar as normas básicas para desprazarse como peóns e como usuarios dos medios de transporte. Educación para o lecer - Ser conscientes e gozar das posibilidades lúdicas da lingua: cancións, trabalinguas, adiviñas, obras de teatro, contos, lendas... Educación para a paz. O obxectivo é que o alumnado comprenda que a construción da paz é tarefa de todos e a mellor maneira de superar a falta de comunicación e os problemas habituais é o diálogo e o respecto mutuo. Deste o noso ciclo os obxectivos e contidos están encamiñados para: a resolución pacífica e progresivamente autónoma de conflitos,o emprego da linguaxe e o diálogo como vía de solución,

fomento dunha actitude crítica fronte a cultura bélica que se transmite a través dos debuxos animados, xogos, o coñecemento e a valoración das diferenzas, evitando situacións de discriminación con respecto a etnia, cultura, profesións, clase social, sexo, respectando outras realidades, costumes e formas de vida. Educación ambiental. Fomentar o descubrimento do entorno e o desenvolvemento de actitudes favorables para a súa protección e conservación. Liñas a seguir: - Sensibilizar ao alumnado dos problemas medioambientais. - Creación de hábitos de protección e coidado do medio. - Respecto, valoración e implicación no mantemento do entorno. - Hábitos de protección e coidado de animais e plantas. - Normas de utilización dos espazos urbanos. Educación sexual. Presentando a figura da muller en situación iguais ao do home, tanto no ámbito escolar como no de traballo. Esta de tarefas de coeducación comeza cunha linguaxe non discriminatoria e con contidos como: - Construción dun autoconcepto adecuado, evitando a asignación de roles, estereotipos, valores e comportamentos sexistas. - Identificación e valoración da existencia de diferentes modelos de familia, evitando unha asignación previa de roles no reparto de tarefas. - A expresión dos sentimentos e emociones en ambos sexos. - Valoración do uso non-sexista dos xoguetes, e evitando a dicotomía entre xogos de nenos/nenas. Educación do consumidor. Favorecendo unha actitude responsable e reflexiva sobre o consumo diferenciado entre o necesario e aquilo que poden prescindir.Contidos que se planean: - O consumo responsable. - Reducir o uso de materiais e practicar a reutilización e a reciclaxe. - Reducir o consumo de enerxía e coñecer enerxías non-contaminantes. -Coñecer e interpretar de xeito adecuado a información que nos transmite a publicidade. Valoración crítica da publicidade. - Os xoguetes e o material escolar: utilización e reciclaxe..

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LECTOR. TEMPO PARA A LECTURA. O fomento da lectura considérase un dos eixes vertebrais do fomento de estratexias de mellora nos centros educativos. Tanto é así, que está proposto pola LOE, como unha das liñas básicas da reforma educativa. No noso Centro está estipulado no horario 20 minutos diarios de lectura. A adquisición da lectura é un dos obxectivos fundamentais deste nivel. Gran parte do horario o dedicamos a practicar a lectura e a escritura xa que temos que dotar aos nosos alumnos/as da destreza instrumental básica para a maioría dos aprendizaxes posteriores. No primeiro curso estableceuse, desde fai anos, unha serie de apoios semanais para reforzar a lectura (estes apoios son proporcionados coa colaboración de outros compañeiros do centro). Esta axuda é básica para adquirir a lectura mecánica e comprensiva. Unha vez que os nenos/as, xa saben ler, o obxectivo seguinte é facer lectores/as, tarefa que se consegue creando o hábito da lectura (importantísimo a colaboración da familia do alumnado). Co este fin todos os días os/as nenos/as levan para os seus fogares un poema, un pequeno texto, un conto para ler ... e outros libros que lemos diariamente. Por outra banda, intentamos achegar a lectura ao alumnado mediante o préstamo de libros da Biblioteca de aula e a Biblioteca de Centro ( O noso centro forma parte do PLAMBE). Algunhas das actividades propostas para este curso están encamiñadas ao fomento da lectura, da escritura e a comprensión. Son as seguintes:

Obradoiro de Literatura: nel realizaranse actividades encamiñadas a favorecer a expresión escrita en diferentes estilos literarios (pequenas narracións, poesía, teatro, ...), podendo participar nos diversos certames e convocatorias literarias que se nos ofertan ós centros.

Obradoiro de recuperación de tradicións orais e escritas: Daríase prioridade á transmisión de tipo oral ou escrita de aquelas tradicións que se están perdendo, do tipo de cancións populares, xogos infantís, receitas de cociña tradicionais que os nenos/as poden recoller nun libriño para regalar ás súas familias,...

O contacontos: o Os alumnos crearán os seus propios contos e os contarán ou lerán en voz alta a outros nenos da mesma clase ou doutros cursos. o Organizar un certame de contacontosque se estenda a toda a comunidade educativa do centro. o Escenificación de contos a través de lecturas dramatizadas dos contos, de marionetas, de sombras chinesas,... que as nais e pais poden realizar para o alumnado.

Actividades de recuperación do folclore: realizaranse, actividades de recuperación do folclore autóctono mediante a recollida de cancións, refráns, ditos populares, que achegarán ao alumnado á tradición e fomentarán o recoñecemento de novo vocabulario, ademais dos métodos folcloristas.

Así mesmo, contemplamos o traballo de tres áreas diferenciadoras que fomenten un modelo básico de fomento da lectura, é dicir, a área da comprensión lectora, a área da expresión oral e a área da comprensión escrita: Actividades de comprensión lectora A comprensión lectora traballarase mediante actividades como:             

Lectura comprensiva do conto popular. Comprensión da linguaxe como medio de comunicación nos seres humanos. Comprensión de lingua como conxunto de sons, palabras e regras que comparte un grupo de persoas. Distinción entre unha poesía e un texto narrativo. Extracción da información básica dun texto de forma oral. Comprensión e utilización de palabras sinónimos nun texto. Practicar para descubrir o tema e as ideas principais dun texto. Lectura comprensiva da fábula. Lectura comprensiva do conto de Nadal, do conto de Samaín (medo),do relato histórico, do conto de aventuras,do conto fantástico, do conto de outra cultura, da biografía, da lenda. Análise dun tema buscando pros e contras. Lectura comprensiva dun conto de humor e de distintos textos literarios. Lectura dun relato histórico e historia antiga. Lectura comprensiva de textos poéticos.

Expresión Oral.               

No relativo á expresión oral, a nivel xeral, plantexámonos actividades tipo tales como: Dedicar os 15 primeiros minutos da clase de lingua ou de lingua á lectura comprensiva en voz alta ou a expresión espontánea. Recitar poemas, rimas, trabalinguas, adiviñas... Saber presentarse. Realiza breves descricións orais. Facer pequenas entrevistas. Interpretar pequenas cancións. Inventar historias. Escenificación de contos. Continuar unha historia. Descrición de escenas, imaxes... Relatar feitos vividos. Presentar noticias... Crear pequenos diálogos ou improvisalos. Argumentación razoada para apoiar unha idea ou petición.

Expresión Escrita.  

Creación de marcos para facer contos. Elaboración dun cuestionario para realizar unha entrevista.

               

Elaboración dun problema e a súa resolución dentro do marco dunha narración. Creación dun argumento para facer un cómic. Creación dos personaxes que interveñen no cómic. Iniciación á descrición de persoas. Instrucións para escribir unha nota e un informe. Ser capaz de facer un proxecto de futuro sobre calquera tema. Elaboración dunha noticia e dunha mensaxe. Invención dun texto descritivo. Creación dunha carta, Argumentación razoada para apoiar unha idea ou petición. Elaboración dun diario. Redacción dunha carta a un amigo. Análise e elaboración dunha carta ó director. Análise e elaboración dunha entrevista. Elaboración de textos. Creación de escenas teatrais.  Análise e creación dun mural.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC. Para a consecución dos obxectivos e adquisición da competencia, e a nivel de centro, plantexouse a creación dunha serie de horas lectivas para o traballo das novas tecnoloxías, e máis concretamente a nivel de aula; a concretización nunha serie de obxectivos de carácter específico: o Lingua galega e castelá: 1. Motivar a aprendizaxe da lecto-escritura utilizando os recursos informáticos. 2. Ler contos. 3. Desenvolver, potenciar e afianzar o bo uso ortográfico a través da creación de contos, historias e textos con software adaptado a idade dos nenos/as. 4. Recoñecer morfoloxicamente as principais clases de palabras. 5. Desenvolver o gusto pola lectura e a escritura utilizando aplicacións informáticas. 6. Producir textos escritos de tipo narrativo, descriptivo, informativo... 7. Utilizar o recurso de Internet como unha inmensa base de datos para buscar información e como medio de comunicación. o Matemáticas: 1. Asociar números e cantidades.

2. Discriminar por formas xeométricas, tamaños, series e numeración. 3. Resolver problemas matemáticos e operacións adaptadas a idade dos nenos/as utilizando o pc. 4. Ler, escribir y recoñecer situacións de suma, resta, multiplicación e división. 5. Utilizar os números naturais, a súa composición e descomposición, a súa lectura e a súa escritura. 6. Utilizar as unidades de medida (lonxitude, capacidade, masa e tempo) mediante problemas e xogos no ordenador. 7. Recoñecer diferentes estratexias para resolver problemas matemáticos de seu mundo habitual utilizando recursos informáticos. o Ciencias Sociais e Ciencias Naturais 1. Realizar actividades e xogos relacionados co contido destas áreas utilizando software adaptado á idade do alumnado. 2. Buscar información en Internet para facer traballos e actividades.

o Alumnos/as n.e.e. : 1. Facilitar a ensinanza individualizada, adaptándoa ao ritmo da aprendizaxe de cada neno/a. 2. Reforzar e motivar a aprendizaxe utilizando o ordenador como reforzo educativo. Utilizaremos aplicacións informáticas e software adecuado para traballar obxectivos específicos con nenos/as con n.e.e. Con respecto a estes obxectivos serán múltiples as opcións levadas á práctica, tendo en conta os recursos aportados pola aula de informática (pantaia con proxector, ordenador para o alumnado, etc). Así traballariamos mediante o Blogue (Tol@sporaprender.blogspot.com), como recurso que permite englobar contidos nun recuncho virtual da propia aula. Cada Unidade Didáctica será abordada de xeito globalizado mediante a inclusión dunha sesión virtual, onde se amplíe a materia impartida ata o momento, mediante as novas tecnoloxías.

Actividades TIC

Actividades integradas nas secuencias de aprendizaxe.

Ligazóns a Internet

Aproveitamento de recursos educativos en Internet: búsqueda de imaxes, información ou curiosidades, selección e organización para transformalo en coñecemento.

Recursos dixitais das editoriais Actividades interactivas (aplicables en Encerado Dixital para PDI.Libro dixital. Interactivo): o alumno/a responde seleccionando a opción correcta, clasificando os elementos en diferentes grupos ou situándoos na súa posición correcta ao finalizar, o ordenador informa os acertos e os erros.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA. Como titores somos corresponsables, xunto coas familias do alumnado e toda a comunidade educativa, do mantemento dunha convivencia pacífica que favoreza o desenvolvemento integral dos nosos alumnos e a prevención de actitudes contrarias a convivencia. Con tal fin esta programación incorpora nos seus contidos temáticas e medidas relacionadas coa convivencia escolar e a educación en valores co obxectivo de: - A prevención de conflitos. - A xestión de conflitos. - Resolución pacífica de conflitos. Moitos obxectivos da nosa programación teñen como base o plan de convivencia do noso centro como son: 

Proporcionar ó alumnado experiencias que lle permitan aprender convivencia positiva (cultura e clima de convivencia)  Deseñar tarefas de aprendizaxe para o desenvolvemento da competencia social do alumnado.  Deseñar tarefas de aprendizaxe para desenvolver a competencia para fomentar o respecto mutuo e para xestionar pacificamente os problemas de convivencia.  Deseñar accións educativas, coa coherencia da actuación colaborativa do profesorado, para a xestión das condutas contrarias á convivencia  Desenvolver plans preventivos do acoso e das condutas racistas.  Desenvolver accións para loitar contra a violencia.  Desenvolver accións para a formación e educación para e por a convivencia do profesorado, familias e persoal non docente.  Desenvolver accións para dar a coñecer as normas de organización e funcionamento do centro á comunidade educativa.  Promoción da sensibilización da importancia da convivencia coma parte fundamental para o desenvolvemento persoal e social de toda a comunidade educativa. Liñas de actuación.

O noso plan de convivencia desenvolve as súas liñas de actuación mediante o proxecto “Aprendendo a convivir na nosa comunidade” .  Educación na convivencia: No que se basea o clima e cultura de convivencia no centro.  Educación para a convivencia: Prevención, no que se plantexa o aprendizaxe de estratexias e o aprendizaxe da competencia para afrontar os conflitos.  Xestión dos problemas de convivencia: mecanismos que utilizamos para tipos de problemas do centro: conflito, disrupción, acoso.

xestionar os tres

Como titoras, e seguindo o Plan de acción titorial, existe unhas normas de convivencia que desexamos que cumpran o noso alumnado: a) Respecto ás entradas, saídas e estanza no centro: - Asistir a clase con puntualidade e regularidade. - Asistir a clase ben aseado e con vestimenta apropiada. - Saudar ao entrar e saír da clase. - Evitar palabras e xestos que poden ofender a outras persoas. - Ceder o paso en entradas e corredores aos compañeiros e compañeiras máis pequenos e aos adultos. - Pedir as cousas aos compañeiros, profesorado, persoal non docente, etc. "por favor", e dar "as grazas". - Utilizar en clase un ton de voz suave. - Respectar a quenda de palabra. b) Respecto aos compañeiros: - Tratar con respecto e cordialidade a todas as persoas da comunidade educativa: profesores, compañeiros... - Practicar pedir perdón ou desculpas ao facer algo que non é correcto, e facer un esforzo por perdoar os outros. - Non excluír nin marxinar ningún compañeiro nos xogos. - Utilizar o diálogo para resolver os conflitos, evitando as pelexas e enfados cos compañeiros e compañeiras. c) Respecto aos materiais: - Coidar e respectar os materiais propios, dos compañeiros e do centro. - Compartir os materiais e xoguetes cos compañeiros. - Utilizar correctamente todas as instalacións do centro.

- Recoller e ordenar os materiais e o mobiliario utilizados. - Respectar o traballo do compañeiro/a nas tarefas colectivas e individuais. d) Respecto ao traballo: - Participar nas actividades de clase activamente, cada un na medida das súas posibilidades. - Respectar o ambiente de traballo sobre todo en cambios de clase e desprazamentos. - Atender en clase e seguir as orientacións dos profesores. - Realizar o traballo con bo humor, alegría e optimismo. - Ser responsable do estudo, esforzarse e facer as tarefas de casa. e) Outras: - Cumprir as sancións ou tarefas impostas. ACTUACIÓNS EN CASO DE CONFLICTO:  Asembleas de clase: o seu labor é eminentemente preventivo. Nelas o alumnado e o profesor/a titor/a dialogan sobre temas como as normas de clase, normas de convivencia, actividades programadas, temas relativos á educación de valores tales como a responsabilidade, o esforzo, o compañeirismo, o respecto, a non violencia, a coeducación, o diálogo, etc., así como tamén se aproveita para formular críticas e felicitacións.  O diálogo cos implicados nas diferentes situacións de conflitos leves que se adoitan presentar a diario: durante as clases, no recreo, nos cambios de clases, e que se adoitan resolver facendo referencia ás normas e chegando a acordos cos implicados (falar, intentar aclarar as cousas, pedir perdón,...).  O apoio ou intervención do equipo directivo co alumnado directamente, para reforzar as medidas ou actuacións seguidas polo profesorado.  A información e intervención das familias en caso necesario a través das titorías.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LINGÜÍSTICO No noso centro a lingua predominante do alumnado é o castelán. Linguas empregadas nas diferentes áreas: Castelán: Lingua Castelá, Matemáticas, Valores Sociais e Cívicos e Relixión. Galego:Lingua Galega, Ciencias Sociais, Ciencias Naturais, Educación Artística e Educación Física. Lingua estranxeira: Inglés.

Grupo de adquisición de linguas. Destinado ao alumnado que non ten o suficiente dominio da lingua castelá poida seguir con proveito as ensinanzas que nesta lingua se lle imparten.

Repertorio de actuacións dinamizadoras para potenciar o uso do galego. Seguindo o Decreto 124/2007, a Lei de Normalización e o Plan Llingüístico do Centro estas son as medidas de apoio e reforzo para fomentar o emprego do galego: a) Usos lingüísticos cotiás orais. Emprego da lingua galega por parte do profesorado nas conversas que mantemos coas familias, co alumnado e co persoal non docente.Usar a lingua galega en todos os actos que organice o centro: reunión de pais, festivais, conferencias.. b) Accións centradas no uso do galego (oral e escrito). Actividades para impulsar a competencia práctica do galego con actitudes positivas e para que o alumnado sinta o galego como una lingua próxima: carteis na aula e nos corredores, circulares, horarios… c) Mantendo activo o blogue (Tolos por aprender), empregando as tecnoloxías da información e da comunicació e programas informáticos en galego, diversos enlaces, a consulta doutras páxinas de interese. d) Creación de materiais didácticos utilizando ferramentas en galego para o uso do alumnado . e) Empregar o galego nos documentos de relación coas familias e co contorno social: correspondencia, boletíns de notas, publicacións,comunicados... f) Facer en galego toda a documentación administrativa e pedagóxica. g) Promover o uso da biblioteca de aula e do Centro con revistas e materiais en galego e fomentando o seu uso. h) Fomentar, a través de xogos e doutras actividades lúdicas, o uso do galego nas actividades informais do alumnado. Estas accións están encamiñadas a creación de actitudes positivas cara a lingua galega o e o respecto a súa cultura. O noso país, como membro da Unión Europea, comprométese no fomento do coñecementodoutraslinguas comunitarias e polasúa parte, o Consello de Europa no marco de Referencia Común Europeo para a aprendizaxe de linguas estranxeiras, establece directrices tanto para a aprendizaxe de linguas coma para a valoración da competencia nas diferentes linguas dun falante. O proxecto do noso centro,na área de lingua estranxeira , inglés ,enmárcase nas directrices lexislativas da Área de Linguas estranxeiras e o obxectivo curricular das cales non é ensinar unha lingua en si mesma, senón ensinar a comunicarse con ela mediante o seu uso, así como no establecido no Consello de Europa no marco de referencia común europeo para a aprendizaxe de linguas estranxeiras, segundo o cal os alumnos e alumnas deberán ser capaces de efectuar progresivas

tarefas de comunicación para desenvolver gradualmente a competencia comunicativa nas devanditas linguas. Participaremos no Proxecto “Desde Castelao para o mundo” desde a área de lingua estranxeira e en todas aquelas actividades que se propoñan desde a equipa da biblioteca e de Normalización Lingúística do centro.

MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS INCLUÍDOS OS LIBROS DE TEXTO. Para poñer en práctica todos os obxectivos propostos contamos cos seguintes recursos: Recursos impresos:  Para a área de Lingua Castelá contamos co material editado pola editorial ANAYA (Aprender es crecer) , que ademais do libro para o alumno , tamén nos ofrece un CD/Libro dixital para o profesorado con actividades de reforzo, ampliación, avaliación e unha proposta para a pizarra dixital.  Para a área de Matemáticas contamos co material editado por SANTILLANA (Saber facer), que ademais do libro para o alumno tamén nos ofrece unha caixa material para a aula, bastante completa, con murais, material manipulativo , un reloxo…Tamén incorpora o libro dixital.  Para a área de Ciencias Sociais utilizamos o material editado pola editorial ANAYA (Saber facer) que conta con recursos adicionais en formato físico e dixital.  Na área de Lingua Galega será o material de SANTILLANA do Proxecto “Saber Facer”.  Para lecturas de aula “El lobo Lupas” de ANAYA.  Libros de consulta, folletos, revistas, periódicos...  Para as outras especialidades: Ver Programación Aula.

Recursos dixitais: Na aula de 2º temos un taboeiro dixital. Ademáis contamos tamén cunha aula de informática cunha colección de CDs educativos, páxinas de internet, a pizarra dixital, a aula de vídeo...O grupo escolar de 1º e 2º curso de Primaria terán como recurso para compartir experiencias cos nenos e as familias o blogue “Tolos por aprender”. Recursos persoais: os/as titores/as, mestres/as de apoio, os especialistas e a orientadora do centro. Outro tipo de material: xogos educativos, xogos lúdicos, material especifico para matemáticas, para as linguas …. que esta a disposición de todos/as os/as mestres/mestras.

2º E P 2º E P 2º E P 2º E P 2º E P

LENGUA CASTELLANA 2. LENGUA 2.(Aprender es crecer) ANAYA .978-84-678-7395-5

Castelán

MAT.

MATEMÁTICAS 2. (Proyecto Saber hacer) SANTILLANA.978-84-680-2547-6

Castelán

LING. GAL.

LINGUA 2. (Proxecto Saber facer) 3º Trimestre.SANTILLANA 978-84-9972-2436

Galego

C. SOCIAIS

CIENCIAS SOCIAIS 2.Galicia. (Aprender é crecer) 978-84-678-7703-8

Galego

LECTURAS

EL LOBO LUPAS 2. El misterio del palacio verde. ANAYA. 978-84-678-7508-9

Castelán

LENG. C.

Recursos dispoñibles no centro        

Vídeo e TV Reprodutor de CD/ Casete Cámara de fotos. Visualizador dixital Unha tablet para o aula Ordenadores Pizarras dixitais Interactivas. Tablets.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES Durante o curso realizaranse unha serie de actividades que permitirán desenvolver os obxectivos e contidos do currículo fóra da aula habitual. Dentro do centro escolar: - A horta escolar. - O magosto. - O festival do Nadal. - Celebración do día da Paz co CEIP Ría de Vigo. - Día da muller traballadora. - Día das Biblioteca Escolares. - O día do Libro.

- O Entroido. - A Reconquista de Vigo. - As Letras Galegas. - Final de curso. Programa Documental Integrado no Centro: Participaremos no Proxecto anual do Centro “Desde Castelao para o mundo”, desde a titoría de 2º de primaria e colaboraremos coas actividades propostas polas diferentes equipas. Fóra do centro escolar: - Saídas escolares de carácter cultural.

PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN

Para establecer unha avaliación plena de todo o proceso de ensino/aprendizaxe avaliarase toda esta programación coas necesidades reais do alumnado. O profesorado, avaliará, nas sesións de avaliación do seu grupo, os procesos de ensino e a súa práctica docente en relación coa adecuación ao alumnado, co logro dos obxectivos da etapa e das áreas, e co desenvolvemento das competencias básicas. Esta avaliación incluirá, polo menos, os seguintes aspectos: - A adecuación dos obxectivos, contidos e criterios de avaliación ás características e necesidades do alumnado. - As aprendizaxes acadadas polo alumnado. - As medidas de atención aplicadas á diversidade. - A programación e o seu desenvolvemento, a organización da aula, o aproveitamento dos recursos do centro e os procedementos de avaliación do alumnado. - A coordinación entre o profesorado. Para avaliar a propia programación utilizaremos:  

Intercambios orais. Autoavaliación do profesorado.  Competencia: actitude competencia curricular..

cos alumnos/as/profesorado/ familias, organización,



 Intervención docente: planificación curricular, metodoloxía, recursos...  Da propia programación.. Cuestionarios.  Resultados do proceso de aprendizaxe dos/as alumnos/as.