PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DE EDUCACIÓN INFANTIL
2019-2020
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
2
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
ÍNDICE 1. Introdución e contextualización
Px. 4
1.1.
Xustificación
Px. 5
1.2.
Características evolutivas do alumnado de 3 a 6 anos.
Px. 7
2. Contribución desde a área ao desenvolvemento das Competencias
Px. 10
Clave. 3. Obxectivos.
Px. 18
3.1.
Obxectivos Xerais.
Px. 18
3.2.
Obxectivos da etapa.
Px. 19
4. Secuencia de contidos.
Px. 23
4.1.
Contidos de 3 anos.
Px. 23
4.2.
Contidos de 4 anos.
Px. 26
4.3.
Contidos de 5 anos.
Px. 31
5. Criterios de avaliación.
Px. 39
5.1.
Criterios de avaliación do nivel de 3 anos.
Px. 39
5.2.
Criterios de avaliación do nivel de 4 anos.
Px. 41
5.3.
Criterios de avaliación do nivel de 5 anos.
Px. 42
6. Procedementos de avaliación.
Px. 44
6.1.
Desenvolvemento da avaliación.
Px. 44
6.2.
Procedementos de avaliación
Px. 45
7. Instrumentos de avaliación. 7.1.
Instrumentos de avaliación para educación infantil.
8. Deseño da avaliación inicial e medidas a adoptaren función dos
Px. 47 Px. 47 Px. 48
resultados. 8.1.
Metodoloxía didáctica en educación infantil.
9. Metodoloxía didáctica, considerando as Competencias Clave como
Px. 48 Px. 49
elemento organizativo. 9.1.
Metodoloxía didáctica en educación infantil
10. Medidas de atención á diversidade.
Px. 49 Px. 54
10.1. Medidas xerais.
Px. 55
10.2. Medidas extraordinarias.
Px. 57
10.3. Reforzo educativo.
Px. 58
11. Concreción do Plan TIC. 11.1. Niveis da competencias en habilidades informáticas. 12. Concreción do Plan de Convivencia.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
Px. 59 Px. 62 Px. 62
3
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL 13. Actividades complementarias e Extraescolares
Px. 64
14. Recursos didácticos.
Px. 65
15. Procedementos para avaliar a propia programación.
Px. 68
16. Inglés.
Px. 71
16.1 Introdución e contextualización
Px. 71
16.2 Contribución ao desenvolvemento das competencias clave
Px. 71
16.3 Obxectivos Xerais
Px. 72
16.4 Obxectivos
Px. 73
16.5 Contidos
Px. 74
16.6 Instrumentos de Avaliación
Px. 76
16.7 Criterios de Avaliación
Px. 77
16.8 Concreción do plan TIC
Px. 78
16.9 Recursos Didácticos
Px. 78
16.10 Medidas de atención á diversidade
Px. 79
16.11 Metodoloxía considerando as competencias clave
Px. 79
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
4
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
1. INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
A nosa programación vai dirixida ao segundo ciclo da Educación Infantil (3, 4 e 5 anos) do C.E.I.P Alfonso D. Rodríguez Castelao para o curso 2019/2020. Expóñense os obxectivos, competencias básicas, contidos e criterios de avaliación que han de acadarse segundo o D.330/2009 polo que se establece o currículo da Educación Infantil para a Comunidade Autónoma de Galicia, así como a metodoloxía empregada. Está organizada a partir da contextualización do Centro e das características do alumnado. Parte dun Proxecto Educativo de Centro que ten como principios: unha formación de carácter integral, con adquisición de hábitos intelectuais e de traballo, unha educación en valores como a responsabilidade, a liberdade, a igualdade entre sexos, o respecto ao medio natural e á diversidade. Este Proxecto Educativo desenvólvese nunha Programación Xeral Anual (PXA). O noso Colexio ―Alfonso D. Rodríguez Castelao‖, de titularidade pública, está situado na parroquia de Navia (Vigo). O centro, a partires do curso pasado (2018/2019) ten dúas ubicacións : un edificio de primaria en ―Rúa Pedra Seixa‖, e un edificio de infantil con acceso por ―Rúa das Ufas‖ con 13 aulas: 9 de Educación Infantil (6 son titorías este curso ), 1 de psicomotricidade, 2 para desdobres (utilizadas polas mestras de A.L e P.T ) ,1 sala de mestres, 2 baños e un cuarto de limpeza. O entorno é unha zona natural onde se segue a desenvolver un proxecto de urbanización,
pasando de ser unha zona semi-rural a estar integrada na cidade. Dado a
que se están a construír novas vivendas, nos derradeiros cursos obsérvase un aumento considerable na matrícula. Este é o motivo da ampliación recente do centro. De maneira provisional neste curso o edificio de Infantil utiliza dúas dependencias para as clases de música e relixión católica de todo o alumnado de infantil. O Centro ten funcionando 6 unidades de Educación Infantil coa seguinte ratio: 4º Educación Infantil A: 25 nenos/as 4º Educación Infantil B: 25 nenos/as 5º Educación Infantil A: 22 nenos/as 5º Educación Infantil B: 21 nenos/as 6ª Educación Infantil A: 23 nenos/as
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
5
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL 6ª Educación Infantil B: 22 nenos/as Os nenos/as de 4º de Educación Infantil son, na súa maioría casteláns falantes, polo que, seguindo o D. 79/2010 do 20 de maio para o plurilingüismo
no ensino non
universitario de Galicia, partiremos da súa lingua materna (castelán) traballándoa progresivamente coa lingua galega. O centro ten ademais:
Sete aulas de E. Primaria en funcionamento
Biblioteca
Aula de informática
Aula de Inglés
Ximnasio
Salón usos múltiples
Departamento de Orientación
Despacho de dirección
Despacho de Xefatura de Estudos
Secretaría
Comedor
Almacéns
Servizo hixiénico para discapacitados (habilitado para persoal de limpeza).
Ascensor 1.1 XUSTIFICACIÓN. O Equipo de Infantil do CEIP Alfonso D. Rodríguez Castelao consideramos que a
Educación Infantil constitúe un período escolar que acolle os nenos e nenas desde os tres ata os seis anos de idade e a súa finalidade é o desenvolvemento físico, intelectual, afectivo, social e moral deste alumnado. Por este motivo, apostamos por un traballo coordinado onde cremos que é de gran importancia: 1. Necesidade de colaboración coa familia.
A
relación
e
colaboración
escola-familia,
punto
clave
ó
longo
de
toda
a
escolarización, adquire un valor esencial e fundamental durante estes anos. Familia e escola deben actuar ó mesmo tempo para satisfacer as necesidades que expresa e
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
6
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL manifesta o pequeno/a, e ir introducindo e potenciando o desenvolvemento da adquisición de hábitos cara á progresiva autonomía persoal. 2. Necesidade de coordinación coas demais etapas educativas.
Para nós a Educación Infantil é unha etapa con entidade propia na que se definen uns obxectivos, contidos, así como unhas liñas xerais metodolóxicas para o proceso de ensinanza-aprendizaxe, mais non esquecemos a coordinación necesaria que debe existir entre esta ea Etapa de Educación Primaria para poder detectar e concretar as necesidades e/ou dificultades existentes na rede de aprendizaxe de cada un dos alumnos a fin de podelos traballar (desde unha visión totalmente individualizada) nos sucesivos niveis educativos 3. Función social e función educativa.
Somos conscientes que a Educación Infantil desenvólvese, paralelamente, desde unha función social de axuda ao medio familiar e desde unha función educativa, co fin de desenvolver ó máximo as capacidades do alumnado(a partir dos obxectivos e dos contidos propios desta etapa). Os elementos básicos do currículo infantil que propoñemos escolléronse buscando o desenvolvemento dos ámbitos psicomotor, cognitivo, de relación interpersoal, equilibrio e autonomía persoal, de relación social e trascendente e tendo en conta os trazos evolutivos propios dos nenos desta idade así como as súas expectativas sociais. Os contidos preséntanse organizados en áreas correspondentes a ámbitospropios da experiencia
e
o
desenvolvemento
infantil,
e
desenvolveranse
pormedio
de
actividades globalizadas que teñan interese e significado para o neno/a. As necesidades afectivas propias deste período requiren unha metodoloxía baseada na experiencia, nas actividades e no xogo, nun clima de afecto e confianza, que lle ofreza ó neno seguridade e estimule o descubrimento de si mesmo e do seu contorno. Por este motivo, consideramos que é importante lograr a colaboración da familia para proporcionarlle ó neno estímulos nas súas primeiras aprendizaxes e, en xeral, no comezo da súa experiencia formativa.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
7
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
Finalmente, a avaliación será en todo momento, global, continua e formativa para adecuar a nosa
práctica escolar a cada situación e crear as condicións máis
favorables para o desenvolvemento integral do alumnado. Antes de pasar a tratar os seguintes puntos da nosa programación didáctica consideramos importante ter presente o momento evolutivo no que se atopa o noso alumnado, os verdadeiros protagonistas desta programación.
1.2 CARACTERÍSTICAS EVOLUTIVAS DO ALUMNADO DE 3 A 6 ANOS Os alumnos e alumnas destas idades necesitan un ambiente cálido e seguro para poder afrontar o coñecemento gradual do medio e adquirir os instrumentos que lles permitan acceder a el. En conxunto, o desenvolvemento da súa personalidade pasa por tres fases diferentes: - Unha primeira fase ou etapa de conflitos entre a realidade interna e a externa, que os levará paseniñamente a tomar conciencia do propio eu. - Segue despois unha fase de tranquilidade, na que atopan satisfacción por descubrir e desenvolver novas destrezas, a través da experimentación e da manipulación. - Finalmente, en canto recoñecen a súa individualidade, adoptan unha permanente curiosidade polo contorno e o seu descubrimento. O coñecemento destes procesos axudaranos ao profesorado a axustar os obxectivos, os contidos, as orientacións metodolóxicas, as pautas de avaliación... e farannos ver a necesidade de establecer co alumnado unha relación de cordialidade e confianza, é dicir, de crear un clima escolar sereno e acolledor. Nestes anos, os nenos experimentan un notable desenvolvemento psicomotor, cognitivo, persoal, social e moral, así como un importante avance na adquisición da linguaxe. Por iso é necesario que teñamos en conta esta evolución coa fin de adaptar a acción educativa aos cambios que se producen nos nenos e aproveitar as posibilidades formativas que lles ofrecen.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
8
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Desenvolvemento
Desenvolvemento
Desenvolvemento da
psicomotor
cognitivo
linguaxe
- Importante período de
-
desenvolvemento
pensamento
psicomotor, no que se
esquemas mentais sinxelos
simbólicos.
baseará posteriormente a
e básicos.
-
súa evolución intelectual.
- Usan a intuición na súa
dispoñen da capacidade de
-
inquietude por aprender e
poder operar con múltiples
lateralidade
guíanse polo ensaio e o
representacións.
predominante.
erro.
-
- Están preparados para
- Necesitan as situacións
adoptaron
construír o seu esquema
cotiás e repetitivas, para
gramaticais básicas da lingua
corporal
afinar o coñecemento do
materna e poden recoñecer
previa diferenciación das
contorno máis próximo.
palabras moi significativas do
partes.
- En situacións coñecidas
seu contorno, polo que se
- Incrementan o control
son
pode
do ton muscular e da
relacións
respiración.
obxectos,
- Perfeccionan o equilibrio
secuencias
e
tempo
Definen
a
a
a
súa
partir
da
capacidade
de
Organizan
o
ó
capaces
redor
de
seu
- A súa linguaxe oral adquire
de
máis expresividade e recursos
captar
entre
os
comprender simples e
no
establecer
A
partir
Contra
dos
os
tres
anos
catro as
anos regras
favorecer
a
súa
habilidade lectora. - Tenden a explicar as cousas guiados pola imaxinación: a)
Dan
vida
a
obxectos
orientarse no tempo e no
conexións de causa-efecto.
inanimados.
espacio.
- Mediante unha adecuada
b) Describen as cousas pola
estimulación, poden:
súa utilidade.
-
Aumentan
a
súa
capacidade de atención,
que se fai máis sostida e consciente.
observar
aspectos
c)
Establecen
lazos
que non varían,
situacións próximas.
clasificar
d)
obxectos
Consideran
con
todo
como
- Aprenden a dominar as
segundo sexan ou
resultado da acción humana.
súas
necesidades
non parecidos
- Inícianse na aprendizaxe da
primarias
(evacuación,
alimentación...). -
Afinan
(motricidade serán
series
linguaxe
- Memorizan a partir de
letras,
manuais
relacións de semellanza ou
sinxelas.
para
que
escrita:
representación
súas
fina),
básicas
ordenar sinxelas.
as
posibilidades
gráfica
palabras
e
de
frases
proximidade.
a
escritura.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
9
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL A nivel persoal
A nivel social
A nivel moral
- Empezan a recoñecer a
- Atravesan unha etapa
- Consideran as cousas boas
súa
egocéntrica, só falan deles
ou
súa
mesmos e non teñen en
mandadas
identificación cos adultos
conta o punto de vista dos
polos adultos.
e polo trato que reciben
demais.
-
na familia.
-
- Integran a información
outros e a súa imitación
gustan ás persoas para eles
que reciben dos maiores
aproxímaos a un diálogo
importantes ou significativas.
sobre
socializado.
individualidade,
determinada
as
pola
súas
propias
posibilidades
e
limitacións. -
A
interrelación
a
tomar
criterios
da
como
e
estima. -
A
modelos
asimilación
da
pertenza
a
determinado
e
a
súa un sexo
Adoptan
comportamentos
os que
lles
de
comportamento
identificación
prohibidas
obediencia e estima. - Consideran os maiores
aceptación
ou
están
de
conciencia do propio eu e súa
segundo
- Relaciónanse cos adultos segundo
Comezan
cos
malas
e
aprenden deles actitudes de
conduta
e
normas
sociais básicas. - Inician, gradualmente, a
fortalécese coa asociación
formación
de
con outros nenos.
grupos, determinados por intereses polo
pequenos
inestables
sexo
dos
ou seus
integrantes. - Na aula o vínculo de relación polo
é que
o
mestre/a, necesitan
sentirse queridos.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
10
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL 2.
CONTRIBUCIÓN
DESDE
AS
ÁREAS
AO
DESENVOLVEMENTO
DAS
COMPETENCIAS CLAVE.
Aínda que estas veñen indicadas para o ensino obrigatorio, no Equipo de Infantil do CEIP
Alfonso
D.
Rodríguez
Castelao,
consideramos
que
é
preciso
que
o
seu
desenvolvemento se inicie desde o comezo da escolarización, de xeito que a súa adquisición se realice de forma progresiva e coherente. Estas competencias, polo tanto, orientarán e impregnarán o currículo de educación infantil, téndose como referentes que guíen a práctica educativa e condicionen o tratamento das áreas. Teremos presente as competencias clave establecidas no Decreto 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currículo da Educación Primaria na Comunidade Autónoma de Galicia:
Competencia en comunicación lingüística.
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía.
Competencias sociais e cívicas.
Competencia dixital.
Conciencia e expresións culturais.
Competencia para aprender a aprender.
Sentido da iniciativa e espíritu emprendedor.
As competencias clave, desde o proceso de ensinanza, son aqueles coñecementos, destrezas e actitudes necesarios para que unha persoa acade o seu desenvolvemento persoal, escolar e social. Competencia en comunicación lingüística Ao rematar a etapa, os nenos e as nenas deberán ser capaces de: • Expresarse e comunicarse oralmente dunha forma clara e coherente, cun vocabulario de acordo coa súa idade, para levar a cabo diferentes intencións comunicativas (pedir axuda, informar sobre algún feito, participar en conversas de grupo). • Describir, narrar, explicar… obxectos, persoas, situacións, debuxos diversos, carteis, fotografías, pictogramas… • Mostrar unha actitude positiva cara ás diferentes linguas e culturas que conviven na nosa sociedade respectando os usos lingüísticos particulares de cada persoa. • Utilizar a linguaxe para establecer e manter relacións sociais, resolver conflitos ou planificar actividades.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
11
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL • Participar e mostrar unha escoita activa en situacións habituais de comunicación. •
Utilizar
progresivamente
as
estratexias
básicas
para
a
comprensión:
escoitar
atentamente, coñecer as relacións de causa-efecto e conectar o que se escoita coas experiencias persoais. • Mostrar interese por falar e pensar co fin de ler e escribir dominando progresivamente o sistema de escritura. • Utilizar as competencias lectoescritoras básicas (direccionalidade, linearidade, orientación esquerda-dereita, distribución do texto, posición ao escribir) desde os primeiros momentos do proceso de construción do escrito. • Escoitar e comprender mensaxes, relatos, producións literarias, descricións… que lle permitan na vida da aula. • Expresar en voz alta opinións persoais, estados de ánimo e compartilos cos demais. • Experimentar as posibilidades expresivas do movemento, do xesto da voz, da cor, da textura e dos sons… • Saber dialogar sobre os diferentes temas e formar progresivamente xuízos críticos. • Utilizar textos diferentes con intencións comunicativas diversas: contos, revistas, fotografías, carteis… • Interpretar imaxes en voz alta. • Coñecer e utilizar as regras básicas do funcionamento da lingua. • Ser progresivamente competentes na expresión e comprensión das mensaxes orais que se intercambian en situacións de comunicación diversas. • Coñecer as estratexias necesarias para interactuar lingüisticamente dunha maneira adecuada. • Saber expresar ideas, sentimentos, emocións, necesidades, vivencias e opinións e aceptar e realizar críticas con sentido construtivo. • Situarse no lugar dos outros, de escoitar e ter en conta opinións, desexos, necesidades e intereses diferentes aos propios con sensibilidade e sentido crítico. • Comprender a información dun conto, de fotografías, de sinais de tráfico… • Ler e escribir palabras e frases relevantes relativas ao seu medio e vivencias. • Utilizar de forma progresivamente activa e efectiva os códigos e habilidades lingüísticas e non lingüísticas e as regras que propician o intercambio comunicativo en diversas situacións. • Utilizar estratexias diversas para comprender o que os demais din: atender ao ton da voz, á entoación, ás pausas… • Aprender a xerar ideas e a darlle coherencia e cohesión ao discurso.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
12
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL • Memorizar e recitar poesías, refráns e cancións na propia lingua e na estranxeira. • Compartir cos demais as experiencias estéticas e comunicativas. • Establecer vínculos e relacións construtivas cos demais e co medio a través da comunicación e da conversa. • Ser capaces de convivir e de resolver os conflitos establecendo vínculos comunicativos. • Utilizar as competencias e coñecementos da primeira lingua como base para construír e adquirir a segunda. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía. Ao rematar a etapa, os nenos e as nenas deberán ser capaces de: • Establecer relacións cualitativas e cuantitativas entre elementos e coleccións. • Utilizar a linguaxe matemática en situacións da vida cotiá. • Utilizar as matemáticas para comprender e interpretar o medio desenvolvendo unha opinión sobre este. • Comezar a aplicar operacións matemáticas para resolver problemas cotiáns mostrando seguridade e confianza nas capacidades propias. • Utilizar os números sabendo o seu significado. • Ser capaz de coñecer o proceso que se seguiu e as solucións que se obtiveron na resolución de problemas. • Analizar, razoar e comunicar progresivamente as súas ideas de forma adaptada á idade. • Desenvolver a curiosidade, a confianza en si mesmo/a, o sentido do que é o importante e o desexo de comprender e de facer ben as cousas. • Utilizar progresivamente o coñecemento que posúe para xerar novos coñecementos. • Realizar, progresivamente, estimacións dalgunhas magnitudes. • Realizar diferentes agrupacións e establecer relacións entre obxectos e situacións. • Utilizar de forma progresiva diferentes procedementos para solucionar situacións concretas. • Aprender a actuar, a reaccionar e a tomar decisións en situacións diversas. • Utilizar a linguaxe matemática para expresar ideas. • Utilizar métodos elementais para calcular distancias. • Empregar o coñecemento das formas e figuras xeométricas para describir e resolver situacións cotiás que o requiran. • Comezar a identificar e utilizar os cuantificadores básicos de cantidade, tamaño, espaciais, temporais…, os números.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
13
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
Competencias sociais e cívicas. Ao rematar a etapa, os nenos e as nenas deberán ser capaces de: • Empezar a establecer relacións entre o medio físico e social, identificando os cambios naturais que lle afectan á vida cotiá das persoas. • Situarse no tempo (onte, hoxe, mañá, un día, unha semana) e localizar acontecementos relevantes. • Comprender a relación de utilidade que se establece entre os homes e as mulleres e o resto dos seres vivos. • Coñecer os cambios que a actividade humana pode producir no medio. • Observar a natureza e interactuar con ela. • Iniciarse na comprensión dos sucesos que acontecen no medio e ser capaces de predicir progresivamente algunhas consecuencias. • Observar e coidar o medio físico e natural. • Percibir e coñecer o espazo físico onde desenvolve a súa actividade cotiá. • Desenvolve a capacidade para lograr unha vida saudable nun medio saudable. • Ser capaces de comprender e interpretar progresivamente a vida e o mundo físico. • Desenvolverse adecuadamente con autonomía progresiva e iniciativa persoal nos diferentes ámbitos da vida. • Contribuír á aprendizaxe do grupo con actitudes e estratexias apropiadas. • Escoitar os compañeiros, as compañeiras e os adultos, buscando sempre o diálogo e a negociación como medios para resolver os conflitos que se lle presenten. • Relacionarse querendo ampliar o círculo de amizades e de coñecidos. • Convivir cos demais e desexos de vivir nunha sociedade plural e diversa. • Comprender progresivamente a realidade social do mundo en que vive. • Empezar a tolerar a frustración en diferentes situacións de xogos e da vida cotiá. • Coñecerse a si mesmo/a mostrando unha actitude positiva ante a vida e intentado previr os pequenos problemas da vida cotiá. • Aceptar as diferenzas, as crenzas, as culturas e a historia persoal e colectiva dos demais. • Exercitar a cidadanía democrática nunha sociedade plural. • Desenvolver as habilidades necesarias para traballar en equipo mostrándose sempre tolerante coas opinións dos seus compañeiros e das súas compañeiras, aceptando que os demais teñen os seus propios puntos de vista. • Desenvolver hábitos de comportamento adecuados e adaptados aos diversos contextos
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
14
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL sociais en que se desenvolve. • Empezar a responsabilizarse ante as consecuencias das propias decisións. • Iniciarse na comprensión da achega das diferentes culturas no progreso da humanidade. • Aceptar as normas de convivencia dos diferentes grupos cos que se relaciona. • Tomar decisións con progresiva autonomía. • Coñecerse, valorarse e desenvolverse nos diferentes contextos. • Desenvolver progresivamente habilidades que lle permitan participar activa e plenamente na vida social. • Comezar a asumir os valores democráticos, os deberes, as obrigas e os dereitos. • Convivir nunha sociedade cada vez máis plural compartindo, participando, colaborando, tolerando e aceptando as diferenzas individuais debidas a diversos motivos. • Rexeitar a desigualdade valorando, pouco a pouco, a diversidade como medio para o enriquecemento persoal e social. • Interactuar co medio próximo resolvendo problemas. • Desenvolver actitudes de responsabilidade e respecto cara aos demais e cara a un mesmo/a. • Utilizar responsablemente os recursos naturais dun xeito adecuado para a súa idade. • Desenvolver hábitos de consumo racional e responsable. • Coñecer a influencia que teñen os avances científicos e tecnolóxicos sobre o medio, a saúde e a calidade de vida. • Comezar a desenvolver o pensamento científico-técnico. • Formular preguntas, razoar sobre os fenómenos que se producen no medio. • Localizar e orientarse en espazos cotiáns e no tempo. • Identificar e definir pola súa utilidade os elementos representativos da realidade máis próxima: grupos sociais, profesionais, elementos urbanos e naturais, animais, medios de comunicación e transporte, manifestacións culturais e artísticas. • Desenvolver estratexias que lle permitan protexer a saúde individual e colectiva. Competencia dixital Ao rematar a etapa, os nenos e as nenas deberán ser capaces de: • Empezar a utilizar o equipamento informático dispoñible na aula, no centro ou no fogar (acendido e apagado do ordenador, manexo do rato…). • Utilizar os recursos audiovisuais e tecnolóxicos para dar respostas orixinais. • Buscar, procesar e comunicar información transformándoa en coñecemento.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
15
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL • Comprender a información integrándoa progresivamente nos esquemas previos de coñecemento. • Comunicar a información e os coñecementos adquiridos empregando diversos recursos, soportes e técnicas. • Saber aproveitar a información que facilita as novas tecnoloxías, aprendendo con elas. • Adquirir progresivamente habilidades que lle permitan razoar, organizar, relacionar, analizar e sintetizar dunha maneira adaptada á súa idade. • Empezar a comunicar a información e os coñecementos que vaia adquirindo utilizando diferentes linguaxes. • Apreciar as posibilidades que lle ofrecen as novas tecnoloxías da información e da comunicación. • Comezar a coñecer diferentes tipos de información e de linguaxes. Conciencia e expresións culturais. Ao rematar a etapa, os nenos e as nenas deberán ser capaces de: • Valorar as producións plásticas dos seus compañeiros e das súas compañeiras. • Coñecer o patrimonio artístico e cultural do lugar ao que pertence, aprendendo a valoralo e a respectalo. • Desenvolver habilidades de cooperación, apoio e aprecio polas iniciativas e contribucións dos seus compañeiros e compañeiras. • Utilizar diferentes medios de expresión (música, artes visuais, artes escénicas, a linguaxe verbal, a linguaxe corporal…) para expresar ideas, sentimentos, necesidades, emocións e intereses. • Desenvolver a imaxinación, a creatividade e a iniciativa persoal como medios para desenvolverse de maneira cada vez máis autónoma no medio próximo. • Desenvolver a sensibilidade e o sentido estético para o gozo persoal. • Emocionarse e sentir ante as manifestacións e producións culturais. • Desenvolver progresivamente o sentido e a sensibilidade artística que lle permitan comprender e valorar as diferentes manifestacións culturais. • Apreciar, comprender e valorar criticamente diversas manifestacións culturais e artísticas. • Coñecer diversas manifestacións artísticas e culturais do pasado e do presente e do lugar onde viven. • Utilizar as manifestacións culturais como fonte de gozo e de enriquecemento persoal. • Iniciarse no coñecemento das técnicas, dos recursos e dos materiais das diferentes linguaxes artísticas.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
16
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL • Iniciarse na valoración da liberdade de expresión, do dereito á diversidade cultural, da importancia
do
diálogo
intercultural
e
da
realización
de
experiencias
artísticas
compartidas. • Comezar a desenvolver destrezas e habilidades para percibir, comprender e enriquecerse con diferentes realidades e producións do mundo da arte e da cultura. • Nas actividades plásticas realizadas en grupo, tomar conciencia da responsabilidade individual para a consecución dun resultado final e da importancia de apoiar e apreciar as contribucións dos demais membros do equipo da súa mesa. • Utilizar o ocio de forma activa desenvolvendo valores de esforzo persoal solidarios. Competencia para aprender a aprender Ao rematar a etapa, os nenos e as nenas deberán ser capaces de: • Empezar a ser conscientes das súas posibilidades físicas, intelectuais e físicas para aprender cousas novas. • Elixir en cada momento a forma máis adecuada de realizar unha actividade. • Utilizar a observación, a manipulación e a exploración para coñecer mellor o mundo . • Organizar a información que lles chega. • Empezar a resolver os pequenos problemas que se lles presentan na súa vida cotiá, desenvolvéndose de maneira cada vez máis autónoma. • Iniciarse na aprendizaxe de diferentes destrezas e coñecemento e ser capaces de continuala de maneira progresivamente autónoma. • Coñecer diversas formas para resolver un determinado problema escollendo o medio máis adecuado. • Desenvolver progresivamente habilidades para recoller información e transformala en coñecemento. • Aplicar os novos coñecementos que adquiren en diferentes situacións. • Desenvolver progresivamente hábitos de constancia e de esforzo persoal. • Desenvolverse ante as incertezas buscando respostas adecuadas para a súa idade. • Sentir o desexo e a curiosidade por aprender. • Coñecer e valorar, progresivamente, as posibilidades e as limitacións persoais, aceptando os erros e equivocacións e aprendendo a superarse. • Ter confianza nas propias posibilidades. • Aumentar progresivamente a seguridade para afrontar novos retos. • Coñecer as cousas que poden facer por si mesmos/as e as que poden facer coa axuda dos demais.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
17
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL • Pedir axuda cando non poidan realizar determinadas accións por eles/as mesmos/as. • Basearse no que xa aprenderon para poder adquirir novos coñecementos. • Aplicar o que aprenderon en diferentes contextos e situacións. • Adquirir estratexias que favorezan o desenvolvemento da atención, da concentración, da memorización e da resolución de problemas. • Desenvolver progresivamente formas persoais de aprender. • Organizar a información de acordo coas súas calidades e categorías. • Establecer relacións sinxelas de causa e efecto en función das consecuencias. Sentido da iniciativa e espíritu emprendedor. Ao rematar a etapa, os nenos e as nenas deberán ser capaces de: • Comunicar verbalmente as súas necesidades, desexos e emocións. • Emprender accións novas mostrando confianza en si mesmos/as. • Desenvolver actitudes de axuda e cooperación para xerar un ambiente de benestar. • Concluír as rutinas persoais de alimentación, vestido, aseo e descanso. • Ter iniciativa e criterio propio para desenvolverse de maneira cada vez máis autónoma na vida cotiá. • Controlar o ton, a postura, o equilibrio e a respiración. • Coordinar os seus movementos nos seus desprazamentos, marcha, carreira, saltos, nas actividades manipulativas de motricidade fina. • Ser responsables ante as decisións persoais e consecuentes con elas. • Desenvolver valores persoais: dignidade, liberdade, autoestima, seguridade nun/nunha mesmo/a, capacidade para enfrontarse aos problemas, perseveranza, responsabilidade, autocrítica, iniciativa, creatividade… • Empezar a ter criterio para elixir. • Desenvolver habilidades sociais que lles permitan relacionarse, cooperar e traballar en equipo: respecto polas ideas dos demais, capacidade de diálogo e traballo cooperativo, poñerse no lugar do outro, valorar as ideas dos demais… • Adquirir as destrezas necesarias para detectar necesidades e buscar solucións con creatividade. • Mostrarse seguros da súa propia eficacia á hora de manexar útiles, de contribuír nas rutinas cotiás de alimentación, aseo, descanso e vestido e de abordar novas tarefas, asumindo pequenos riscos que poidan controlar.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
18
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL 3. OBXECTIVOS
3.1OBXECTIVOS XERAIS Ao longo da educación infantil, o Equipo de profesorado desta etapa, teremos presente adecuar os obxectivos xerais do segundo ciclo da Educación Infantil ás distintas idades e aos ritmos de aprendizaxes do alumnado e contribuír a desenvolver nas nenas e nenos as capacidades que lles permitan:
a. Descubrir e construír, a través da acción, o coñecemento do seu propio corpo e o dos outros, as súas posibilidades de acción, adquirindo a coordinación e o control dinámico xeral necesarios, actuando con seguridade e confianza, e aprender a respectar as diferenzas. b. Construír a súa propia identidade e ir formándose unha imaxe positiva e axustada de si mesmo/a
e desenvolver as
súas capacidades afectivas tomando gradualmente
conciencia das súas emocións e sentimentos a través do coñecemento e valoración das características propias, das súas posibilidades e límites. c. Adquirir progresivamente autonomía na realización das súas actividades habituais, na organización das secuencias temporais e espaciais cotiás e na práctica de hábitos básicos de saúde e benestar e promover a súa capacidade de iniciativa. d. Adquirir hábitos de hixiene, alimentación, vestido, descanso e protección. e. Observar e explorar o seu medio físico, social e cultural, xerando interpretacións dalgúns fenómenos e feitos significativos para coñecer e comprender a realidade e participar nela de forma activa. f. Observar e explorar o mundo que os rodea a través do xogo e da acción e desenvolver actitudes de curiosidade e observación. g. Establecer relacións positivas e satisfactorias cos seus iguais e cos adultos, tendo en conta as emocións, sentimentos e puntos de vista dos demais, adquirindo as pautas elementais de convivencia e relación social, respectando a diversidade e exercitándose na resolución pacífica dos conflitos. h. Iniciarse no coñecemento das ciencias. i. Desenvolver habilidades comunicativas a través de diferentes linguaxes, incluída a lingua estranxeira, e formas de expresión a través do movemento, do xesto e do ritmo. l. Utilizar a linguaxe oral de forma cada vez máis adecuada ás diferentes situacións de comunicación para comprender e ser comprendidos polos outros.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
19
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL m
Iniciarse
no
manexo
das
ferramentas
lóxico-matemáticas,
nas
tecnoloxías
da
información e da comunicación e no desenvolvemento de estratexias cognitivas. n. Aproximarse á lectura e á escritura en situacións da vida cotiá a través de textos de uso social, valorando a linguaxe escrita como instrumento de comunicación, representación e gozo. o. Descubrir o pracer da lectura a través dos contos e relatos. p. Iniciarse no uso educativo e recreativo da biblioteca escolar como espazo idóneo para o coñecemento, a información e o entretemento. q. Coñecer e participar nalgunhas manifestacións culturais e artísticas do seu medio ou da súa comunidade, tendo en conta a súa diversidade e desenvolvendo actitudes de interese, aprecio e respecto cara á cultura e a pluralidade cultural.
3.2 OBXECTIVOS DA ETAPA COA CONCRECIÓN POR CURSO Polas carcaterísticas globalizadoras da Educación Infantil, e o carácter propedeútico dos obxectivos , no seguinte apartado aparecen os obxectivos concretos por curso. Moitos deles se repiten e permanecen en toda a etapa como aparece reflectido neste documento:
Coñecemento de si mesmo/a e autonomía persoal 1. Formarse unha imaxe axustada e positiva de si mesmo/a a través da interacción cos outros e da identificación gradual das propias características, posibilidades e limitacións, desenvolvendo sentimentos de autoestima e autonomía persoal. (3, 4 e 5 anos ) 2. Vivir con pracer a actividade sensomotriz de forma que lle permita coñecer e representar o seu corpo, os seus elementos e algunhas das súas funcións básicas, comezando a descubrir as posibilidades de acción e de expresión e coordinando e controlando cada vez con maior precisión xestos e movementos. (3, 4 e 5 anos ) 3. Afianzar as nocións básicas de orientación no espazo e no tempo e a propia lateralidade. (3, 4 e 5 anos ) 4. Ter unha actitude de respecto cara ás características e calidades dos demais e valoralas sen actitudes de discriminación en relación con calquera trazo diferenciador e ir aceptando a diversidade como unha realidade enriquecedora.(3, 4 e 5 anos ) 5. Progresar na coordinación e no control do seu corpo, descubrindo e desenvolvendo, cada vez con máis precisión, a súa percepción sensorial, habilidades manipulativas,
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
20
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL estruturas
fonadoras
e
coordinación
visual,
orientándose
e
adaptándose
ás
necesidades
ou
características do contexto. (3, 4 e 5 anos ) 6.
Iniciarse
na
identificación
dos
propios
sentimentos,
emocións,
preferencias para, progresivamente, ser capaces de denominalos, expresalos e comunicárllelos aos demais, identificando e respectando, tamén, os dos outros. (3, 4 e 5 anos ) 7. Desenvolver estratexias para satisfacer autonomamente as súas necesidades básicas de afecto, de individualización, físicas, de xogo, de exploración e de relación, manifestando satisfacción polos logros alcanzados. (3, 4 e 5 anos ) 8. Realizar, de maneira progresivamente autónoma, actividades habituais e tarefas sinxelas para resolver problemas da vida cotiá, aumentando o sentimento de autoconfianza e a capacidade de iniciativa. (3, 4 e 5 anos ) 9. Iniciarse na adquisición de hábitos e actitudes relacionados coa seguridade, coa hixiene, coa alimentación e co fortalecemento da saúde, apreciando e gozando das situacións cotiás de equilibrio e benestar emocional. (3, 4 e 5 anos ) 10. Desenvolver actitudes e hábitos sociais para a convivencia como o respecto, o diálogo, a axuda, a negociación e a colaboración. (3, 4 e 5 anos ) 11. Participar en xogos colectivos respectando as regras establecidas e valorándoos como medios de relación social e recursos de lecer e tempo libre. (3, 4 e 5 anos ) 12. Mostrar interese polas diferentes actividades escolares e actuar con atención e responsabilidade. (3, 4 e 5 anos ) Coñecemento do medio (Medio físico, natural, social e cultural) 1. Observar e explorar o seu medio familiar, social e natural, para a planificación e a ordenación da súa acción en función da información recibida ou percibida. (3, 4 e 5 anos ) 2. Relacionarse cos compañeiros, compañeiras e cos adultos do seu medio próximo, interiorizando progresivamente as pautas de comportamento social e axustando a súa conduta a elas, e ser capaces de respectar a diversidade e desenvolver actitudes de axuda e colaboración. (3, 4 e 5 anos ) 3. Iniciarse no coñecemento de distintos grupos sociais próximos á súa experiencia, algunhas das súas características, producións culturais, valores e formas de vida, xerando actitudes de amizade, confianza, respecto e aprecio e valorando a importancia da vida en grupo. (3, 4 e 5 anos ) 4. Coñecer os roles e responsabilidades dos membros máis significativos dos seus grupos
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
21
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL sociais de referencia. (4 e 5 anos ) 5. Coñecer algúns animais e plantas, as súas características, hábitat e ciclo vital, e valorar os beneficios que lle proporcionan á saúde e ao benestar humano e ao medio. (3, 4 e 5 anos) 6. Ampliar a curiosidade e o afán por aprender, adquirir fundamentos de pensamento e ampliar o campo de coñecemento para comprender mellor o mundo que o rodea. (3, 4 e 5 anos ) 7. Iniciarse nas habilidades matemáticas e na súa linguaxe a partir de situacións significativas, atributos
e
manipulando calidades
e
funcionalmente establecendo
elementos
relacións
de
e
coleccións,
identificando
agrupamento,
clasificación,
comparación, seriación, secuenciación, orde, medición e cuantificación. (3, 4 e 5 anos ) 8. Iniciarse no concepto de cantidade, na expresión matemática e nas operacións aritméticas (adición e subtracción). (3, 4 e 5 anos ) 9. Iniciarse na estimación e medida do tempo. Coñecer e utilizar os diferentes instrumentos de medida do tempo. (3, 4 e 5 anos ) 10. Coñecer, representar e nomear a partir da observación, descrición, manipulación e xogo, os obxectos da vida cotiá con formas xeométricas planas e algunhas de volume. (3, 4 e 5 anos ) 11. Adquirir nocións de xeografía a través da paisaxe.(4 e 5 anos ) 12. Utilizar adecuadamente instrumentos e utensilios para realizar actividades sinxelas e resolver problemas prácticos no marco técnico da súa cultura. (4 e 5 anos ) 13. Mostrar interese e curiosidade polos cambios aos que están sometidos os elementos do medio, para identificar algúns factores que inciden neles. (3, 4 e 5 anos ) 14. Coñecer e valorar algúns dos compoñentes básicos do medio natural, físico, social e cultural e algunhas das súas reaccións, cambios e transformacións desenvolvendo, progresivamente,
actitudes
de
coidado,
respecto
e
responsabilidade
na
súa
conservación: consumo racional, aforro enerxético e de auga, reciclaxe, reutilización… (3, 4 e 5 anos ) 15. Coñecer e participar en festas, tradicións e costumes da súa comunidade gozando deles e valorándoos como manifestacións culturais. (3, 4 e 5 anos ) 16. Participar en manifestacións culturais asociadas aos países onde se fala a lingua estranxeira. (3, 4 e 5 anos )
Linguaxes: comunicación e representación 1. Comezar a utilizar a lingua como instrumento de comunicación, de representación,
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
22
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL aprendizaxe e gozo, de expresión de ideas e sentimentos e valorar a lingua oral como un medio de relación cos demais e de regulación da convivencia. (3, 4 e 5 anos ) 2. Expresar emocións, sentimentos, desexos e ideas mediante a lingua oral e a través doutras linguaxes, elixindo a que mellor se axuste á intención e á situación. (3, 4 e 5 anos ) 3. Comezar a comprender as intencións e mensaxes doutros nenos, nenas e adultos, adoptando unha actitude positiva cara á lingua, tanto propia como estranxeira. (3, 4 e 5 anos ) 4. Utilizar e valorar progresivamente a lingua oral para regular a conduta persoal, a convivencia e os procesos de pensamento dos alumnos. (3, 4 e 5 anos ) 5. Iniciarse no uso oral dunha lingua estranxeira para comunicarse en actividades dentro da aula e mostrar interese e gozo ao participar nestes intercambios comunicativos. (3, 4 e 5 anos ) 6. Expresarse cun léxico preciso e adecuado aos ámbitos da súa experiencia, con pronuncia clara e entoación correcta. (3, 4 e 5 anos ) 7. Coñecer e utilizar as distintas normas que rexen as conversas. (3, 4 e 5 anos ) 8. Comprender, reproducir e recrear algúns textos literarios e de tradición cultural mostrando actitudes de valoración, interese e gozo cara a eles. (3, 4 e 5 anos ) 9. Iniciarse nos usos sociais da lectura e da escritura explorando o seu funcionamento e valorándoa como instrumento de comunicación, información e gozo. (3, 4 e 5 anos ) 10. Iniciarse na escritura de palabras e frases significativas aplicando unha correcta dirección no trazo e unha posición adecuada ao escribir. (3, 4 e 5 anos ) 11. Iniciarse na lectura comprensiva de palabras e textos sinxelos e motivadores. (4 e 5 anos ) 12. Escoitar, preguntar, pedir explicacións e aclaracións e aceptar as orientacións dadas polo docente. (3, 4 e 5 anos ) 13. Iniciarse na lectura de imaxes mediante a manipulación de debuxos, carteis, gravados, fotografías…,
que
acompañan
os
textos
escritos,
comezando
a
atribuírlles
un
significado.(3, 4 e 5 anos ) 14. Iniciarse na exploración e na utilización de materiais, instrumentos e soportes propios da linguaxe escrita. (3, 4 e 5 anos ) 15. Achegarse ao coñecemento de obras artísticas do seu medio expresadas en distintas linguaxes e realizar actividades de representación e expresión artística mediante o emprego de diversas técnicas. (3, 4 e 5 anos ) 16. Representar, por medio da expresión corporal, contos sinxelos. (3, 4 e 5 anos )
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
23
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL 17. Coñecer as técnicas básicas de expresión plástica. (3, 4 e 5 anos ) 18. Aplicar hábitos de hixiene e rutinas no uso do material para o desenvolvemento da expresión plástica que faciliten a consecución da autonomía persoal e a colaboración co grupo social ao que pertencen. (3, 4 e 5 anos) 19. Cantar, escoitar, bailar, interpretar e aprender cancións, bailes e danzas. (3, 4 e 5 anos) 20. Escoitar con pracer e recoñecer fragmentos musicais de diversos estilos. (3, 4 e 5 anos) 21. Descubrir e identificar as calidades sonoras da voz, do corpo, dos obxectos de uso cotián e dalgúns instrumentos musicais. (3, 4 e 5 anos) 22. Participar en xogos sonoros, reproducindo grupos de sons con significado, palabras ou textos orais breves na lingua estranxeira. (3, 4 e 5 anos) 23. Iniciarse no uso de instrumentos tecnolóxicos e valorar a súa capacidade comunicativa, para utilizalos progresivamente como fonte de información e aprendizaxe. (3, 4 e 5 anos) 24. Utilizar o ordenador para acceder ao uso da linguaxe multimedia para mellorar ou reforzar habilidades e coñecementos. (3, 4 e 5 anos)
4. SECUENCIA DE CONTIDOS
4.1 CONTIDOS DE 3 ANOS
ÁREA: COÑECEMENTO DE SI MESMO E AUTONOMÍA PERSOAL BLOQUE 1
-
Algúns elementos do corpo: cara, mans, pés.
O corpo e a
-
Imaxe global do propio corpo.
propia
-
Características diferenciais do corpo.
imaxe
-
Recoñecemento e aceptación da súa propia imaxe.
-
Características físicas de persoas de diferentes etnias e culturas.
-
Coidado do corpo e seguridade persoal.
-
Hábitos e rutinas relacionados coa alimentación, coa hixiene e co descanso.
BLOQUE 2 Xogo
e
-
Emocións:enfado-rabia, afecto, medo, ledicia-pena, amizade…
-
Saltos e desprazamentos.
-
Exploración das posibilidades e limitacións motrices do propio corpo.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
24
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL movemento
-
O xogo individual e o xogo colectivo.
-
As actividades de xogo e aprendizaxe na clase.
-
Nocións básicas de orientación no espazo e no tempo.
-
Actitude de colaboración e axuda coordinando os propios intereses cos dos outros.
-
Gusto polo xogo.
-
Interese por mellorar a precisión dos seus movementos.
BLOQUE 3
-
Actividades cotiás: de xogo, de obrigas e de rutinas.
A
-
Hábitos de traballo e convivencia.
actividade
-
Regulación da propia conduta.
cotiá
-
Actitude positiva para establecer relacións de afecto coas persoas adultas e cos iguais.
-
Satisfacción pola realización de tarefas da vida cotiá.
-
Apreciación da orde e da limpeza nos espazos nos que se realizan as actividades cotiás.
-
A diversidade e a tolerancia.
BLOQUE 4
-
Autonomía progresiva e constancia nos hábitos de hixiene corporal.
O
coidado
-
Alimentos e hábitos de alimentación.
persoal e a
-
Gusto e gozo coa práctica de hábitos de hixiene.
saúde
-
Desexos de manter un aspecto persoal limpo e coidado.
-
Adquisición de hábitos relacionados coa seguridade persoal.
ÁREA : COÑECEMENTO DO CONTORNO BLOQUE 1
-
Medio físico: elementos, relación medida.
Cardinais 1,2,3; a súa direccionalidade e representación gráfica.
- Propiedades dos obxectos: o tamaño (grande-mediano-pequeno), a medida (longo-curto, alto-baixo) e a forma.
e – Formas planas: o círculo, o cadrado e o triángulo. – Cuantificadores básicos: máis ca-menos ca, moitos-poucos, moitos-un e cheo-baleiro. – Nocións básicas de orientación espacial: dentro-fóra, arriba-abaixo, diante-detrás, un lado-outro lado e aberto-pechado. – Nocións básicas de orientación temporal: día-noite. – Relacións entre obxectos e coleccións: correspondencias e series. – Iniciación no establecemento de relacións causa-efecto. – Gama de cores primarias: vermello, amarelo, azul e verde.
BLOQUE 2
– Algúns fenómenos atmosféricos propios das diferentes estacións.
Achegamento
- Pezas de vestir características das diferentes estacións.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
25
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL á natureza.
– A familia: membros e funcións. – A casa e a escola: espazos, características e obxectos presentes. – Normas elementais de relación e convivencia. – Propiedades dos obxectos: cor vermella, azul e amarela. – Diferentes tipos de obxectos: os relacionados coa alimentación e co vestido, os xoguetes… – Xogos e xoguetes. – Coidado do medio: reciclado. – Algunhas profesións: médico/a, policía, bombeiro/a, xardineiro/a, agricultor/a, panadeiro/a… – Algunhas normas elementais de seguridade viaria. – Algúns medios de transporte: coche, autobús, bicicleta, avión, tren, barco, etcétera. – Algunhas características morfolóxicas e funcionais dos animais. – Paisaxes naturais: mar e campo. – Algúns medios de comunicación e información. – Algúns inventos.
BLOQUE 3 Cultura vida sociedade.
- Incorporación progresiva de pautas adecuadas de comportamento. e en
– Desenvolvemento de actitudes de boa cidadanía. – Disposición para compartir e para resolver conflitos cotiáns mediante o diálogo de forma progresivamente autónoma. – Descubrimento dalgúns dos servizos que achega a vida en sociedade. – Coñecemento dalgúns lugares de lecer e consumo. – Participación activa en celebracións e festas propias da súa localidade. – Achegamento a manifestacións culturais doutros países. – Recoñecemento dalgúns sinais de identidade cultural do medio.
ÁREA: LINGUAXES: COMUNICACIÓN E REPRESENTACIÓN BLOQUE 1
-
Linguaxe verbal
- Linguaxe oral e necesidades de comunicación. – Vocabulario adaptado a cada centro de interese. - Utilización de fórmulas de saúdo e despedida. - Expresión de vivencias. - Gusto por comunicar os sentimentos e intereses propios. - Iniciativa e interese por participar en situacións de comunicación oral – Textos de tradición cultural: contos, poemas, adiviñas, cancións e series.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
26
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL – Instrumentos da lingua escrita: ilustracións, carteis, imaxes, fotografías… – Normas que rexen o intercambio lingüístico. – Normas socialmente establecidas para solicitar algo, para saudar, para despedirse e para dar as grazas. BLOQUE 2 Linguaxe artística:plásticamusical corporal.
e
- Técnicas, materiais e instrumentos útiles e necesarios para a expresión plástica: estampado, esborranchado, picado, silueteado, coloreo e punteo. - Trazo vertical, horizontal, curvo, oblicuo, ondulado e circular. - A figura humana. - Producións libre e/ou dirixida de traballos plásticos. - Familiarización coas obras de arte. - Emprego correcto dos utensilios plásticos básicos. - Goce coa exploración e manipulación de materiais plásticos. - As cores primarias. - Respecto e coidado das obras expostas. - Ruído-silencio-música. - Recoñecemento de sons e ruídos da vida cotiá. - Cancións infantís. - Expresións corporais asociadas ao ritmo, á melodía e a cancións - Calidades do son: a intensidade, o timbre, a duración. - Os diferentes tempos: rápido-lento. - Interese polas cancións populares. - Participación en danzas sinxelas. - Escoita atenta nas audicións. - Posibilidades expresivas do propio corpo. - Xogo dramático e xogo simbólico. - Goce coa exploración de movementos e posturas.
BLOQUE 3 Linguaxe
- Achegamento a diferentes producións audiovisuais: películas, debuxos animados, videoxogos.
audiovisual
- Uso moderado das TIC. - Achegamento á interpretación de mensaxes, textos e relatos orais producidos por medios audiovisuais.
4.2 CONTIDOS DE 4 ANOS.
ÁREA: COÑECEMENTO DE SI MESMO E AUTONOMÍA PERSOAL BLOQUE 1
- O corpo :algúns segmentos e elementos.
O corpo e a
- Características diferenciais do corpo.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
27
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL propia
- Imaxe global do corpo.
imaxe
- Educación Emocional : sentimentos e emocións. - Os sentidos e a súa función na percepción : o oído, o olfato, o gusto, a vista e o tacto. -
Identificación e expresión de sentimentos, necesidades, desexos
propios e dos demais. - Control do movemento en habilidades motrices e manipulativas. - Adquisición de novas habilidades motrices. - Actitude non discriminatoria ante as peculiaridades e características persoais dos seus compañeiros e compañeiras. - Gozo co descubrimento das posibilidades motrices e posturais do seu corpo. - Pracer por ser progresivamente autónomo.
BLOQUE 2 Xogo
- Nocións básicas de orientación e coordinación de movementos. e
movemento
- Exploración e identificación do propio corpo e dos segmentos corporais - Comparación do propio corpo co dos demais , establecendo semellanzas e diferenzas. -
Descubrimento
e
afianzamento
da
propia
lateralidade,
libre
desenvolvemento desta.
BLOQUE 3
- Colaboración no mantemento da orde e limpeza na casa , na clase , na
A
veciñanza e no medio.
actividade
- Actividades da vida cotiá : de xogo, domésticas, de cumprimento de
cotiá
rutinas…
BLOQUE 4
- Identificación das necesidades e sensacións do propio corpo.
O
- Interese por amosarse cada vez máis autónomo e consciente das
coidado
persoal e a
necesidades de aseo, hixiene….
saúde
- Adquisición de hábitos saudables (referidos ás diferentes estacións do ano, distintos contornos…).
ÁREA : COÑECEMENTO DO CONTORNO BLOQUE 1
- Propiedades dos obxectos: a cor, a forma, a textura, a medida, a
Medio físico:
dureza e a temperatura.
elementos,
- As cores primarias e secundarias.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
28
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL relación
e
medida.
- Nocións básicas de medida: grande-mediano-pequeno, o máis grandeo máis pequeno, longo-curto, alto-baixo, groso-delgado , lixeiro-pesado… - Nocións de orientación espacial: dentro-fóra, arriba-abaixo, diantedetrás, dereita-esquerda, arredor …. - Formas planas: círculo, cadrado, triángulo, rectángulo, rombo. - Cuantificadores básicos :cheo-baleiro, metade, enteiro, un, varios, ningún, tantos coma.. - Nocións básicas de medida: peso. - Serie numérica: cardinais 1, 2, 3, 4, 5 e 6. - Ordinais do 1º ao 6º. - Os signos matemáticos. - Series crecentes e decrecentes de números. - Composición e descomposición de números. - Observación, comparación e agrupación de obxectos pola súa forma, cor ou tamaño. - Comparación de coleccións de obxectos segundo diferentes criterios cuantitativos. - Identificación do atributo que define unha colección. - Situación e colocación de si mesmo e dos obxectos segundo diversas nocións espaciais. - Uso axeitado dos cuantificadores aprendidos. - Identificación dalgunhas figuras planas. - Uso da serie numérica para contar elementos. - Control da direccionalidade das grafías dos seis primeiros cardinais. - Construción da serie numérica por adición da unidade. - Descubrimento das cores secundarias a partir das primarias. - Observación, exploración e manipulación de diferentes obxectos. - Valoración de coñecer algúns obxectos e recursos tecnolóxicos habituais nas actividades cotiás.
BLOQUE 2
- Estacións do ano.
Achegamento
- Plantas, árbores, froitas, fenómenos atmosféricos relacionados co clima.
á natureza.
- Algunhas características físicas e funcionais dos animais. - Algúns animais domésticos e salvaxes. - Relación de utilidade entre os seres vivos e o home. - A vida das plantas. - Outros elementos do medio natural. - Alimentos e produtos de orixe vexetal e animal.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
29
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL - A reciclaxe. - A contaminación atmosférica. - Observación dos cambios que se producen no medio e na forma da organización da vida das persoas en relación co clima. - Formulación de conxeturas sobre as causas e consecuencias de fenómenos atmosféricos. - Identificación dalgunhas plantas do medio e a súa utilidade. - Valoración da importancia da realización de actividades en contacto coa natureza para a saúde e o benestar. - Observación da relación de utilidade entre o home e os animais e as plantas. - Coidado e respecto polos animais e as plantas. - Desexos de manter un medio limpo , coidado e protexido. - Coidado da auga como ben escaso.
BLOQUE 3 Cultura vida sociedade.
- A clase : dependencias, obxectos e elementos persoais. e en
- A familia : membros, parentesco, función e ocupacións. - Tipos de estrutura familiar. - Algunhas normas de comportamento na casa e na clase. - Xogos e xoguetes. - Descrición da súa familia e identificación do parentesco entre os seus membros. - Discriminación e rexeitamento daqueles xogos
e xoguetes que
impliquen loita, violencia e perigo. - Coñecemento dos diversos servizos relacionados co consumo, coa diversión e co lecer que hai no medio próximo. - Interese por desenvolverse de forma progresivamente autónoma na casa e na clase. - Actitude de colaboración, axuda e tolerancia cos seus compañeiros e compañeiras da clase.
ÁREA: LINGUAXES: COMUNICACIÓN E REPRESENTACIÓN BLOQUE 1
- Contos seleccionados para os diferentes centros de interese.
Linguaxe verbal
- Vocabulario relacionado. - Necesidade da comunicación. - Linguaxe oral como medio de comunicación e expresión cos outros.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
30
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL - Situacións de comunicación e expresión. - Familia de palabras. - Lectura de imaxes. - Lectura de pictogramas. - Algunhas normas que rexen o intercambio lingüístico (para pedir , saudar, despedirse). - A lingua escrita como medio de comunicación, información e gozo. - Instrumentos e elementos da lingua escrita: imaxes, etiquetas, fotografías, símbolos, carteis, anuncios…. - Trazos rectos. - Trazos curvos. - Trazos espirais e bucles. - Audición, comprensión e interpretación dos contos e narracións lidos polas mestras. - Memorización e recitado de rimas, retahílas, poesías, trabalinguas… - Comprensión das intencións comunicativas dos demais en diferentes situacións. - Produción de mensaxes cada vez mais extensas e claras na pronunciación. - Relato de situacións cotiás tendo en conta a temporalidade. - Elaboración de frases afirmativas, negativas e interrogativas. - Iniciación á lectura. - Utilización da biblioteca coñecendo as súas posibilidades e normas que rexen o uso. - Participación en diversos xogos lingüísticos para divertirse e aprender. - Iniciación no uso da escritura con desenvolvemento das habilidades motrices. - Reprodución de textos sinxelos. - Respecto cara ás opinións e ideas que expresan os compañeiros e compañeiras.
BLOQUE 2
- Técnicas de expresión plástica (estampado, rasgado ...)
Linguaxe
- Iniciación na observación e coñecemento de obras artísticas de
artística:plástica-
diversos estilos.
musical
- Os materiais da expresión plástica: ceras, plastilina, tesoiras,
corporal.
e
distintas texturas de papeis, materiais de refugallo… - Cancións e retahílas animadas. Expresións corporais asociadas ao
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
31
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL ritmo, á melodía e á letra das cancións. - Audición de obras musicais de autores clásicos e contemporáneos. - Ritmo e música. - Propiedades do son: intensidade, altura, duración e timbre. - Danzas sinxelas. - Audición de obras musicais de autores clásicos e contemporáneos. - Dramatizacións sinxelas. - A expresión corporal de sentimentos e emocións. - Relaxación global e segmentaria. -
Produción
de
obras
plásticas,
musicais
e
dramáticas
que
desenvolvan a creatividade. - Diferenciación, percepción e utilización das diferentes cores nas súas elaboracións plásticas. - Interpretación e dramatización xestual de cancións. - Gozo nas audicións de contos, poesías, cancións… - Esforzo por comprender as mensaxes que lle comunican os demais. - Visualización dalgunhas obras de arte. - Gusto na utilización de técnicas plásticas novas. - Pracer coa audición e interpretación de cancións.
BLOQUE 3
- Iniciación no uso de instrumentos tecnolóxicos.
Linguaxe
- Achegamento a diferentes producións audiovisuais (películas,
audiovisual
debuxos animados, vídeo xogos…) - Uso moderado das tecnoloxías da información e da comunicación.
4.3 CONTIDOS DE 5 ANOS
ÁREA: COÑECEMENTO DE SI MESMO E AUTONOMÍA PERSOAL BLOQUE 1
– Segmentos e elementos do corpo.
O corpo e a
– Características diferenciais.
propia imaxe
– Articulacións do corpo. – Partes internas do corpo: corazón, pulmóns, ósos, estómago, cerebro… – Lado esquerdo e lado dereito do corpo. – Sentidos do tacto, do gusto, do olfacto, do oído e da vista. Funcións. – Coordinación viso-manual. – Sensacións e percepcións.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
32
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL – Sentimentos e emocións propios e dos demais. – Algunhas
emocións:
tolerancia,
vergonza,
decepción,
amizade,
xenerosidade, respecto, alegría, envexa, enfado… - Nocións de direccionalidade con respecto ao corpo. - Descrición da situación espacial dos obxectos e do propio corpo respecto a diferentes nocións. - Identificación global e segmentaria das características e calidades do propio corpo, así como as semellanzas e diferenzas cos outros. – Aceptación das características e identidade dos demais. – Identificación e control das necesidades básicas. – Utilización dos sentidos para percibir propiedades e sensacións que producen os obxectos. – Identificación, expresión e manifestación de sentimentos, necesidades, desexos propios e dos demais. - Reprodución de posturas co corpo. – Control e precisión no uso de utensilios e obxectos. – Exploración das posibilidades e limitacións posturais e motrices do propio corpo. – Experimentación da noción dereita e esquerda en relación co propio corpo. - Desenvolvemento da discriminación auditiva. – Desexos de afondar no coñecemento das súas características persoais e dos segmentos corporais. – Actitude non discriminatoria ante os seus compañeiros e compañeiras. – Aceptar, comprender, tolerar e respectar as persoas pertencentes a diferentes razas e formas de vida. - Interese por coñecer os sentimentos e emocións dos demais. - Alegría polo progresona súa autonomía persoal.
BLOQUE 2 Xogo
– Movementos e posturas do corpo e a súa relación cos segmentos e
movemento
corporais. – Posibilidades motrices e posturais. – Relaxación. – Movementos combinados e movementos bilaterais asimétricos e alternos.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
33
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL - Coordinación e control corporal nas actividades lúdicas que impliquen movemento global ou segmentario e adquisición de habilidades motrices novas. – Esforzo por realizar movementos máis complicados co seu corpo. – Gusto polo xogo.
BLOQUE 3 A
– Hábitos elementais de organización, constancia, atención, iniciativa e esforzo.
actividade cotiá
– As distintas actividades cotiás: de xogo, tarefas, rutinas… Requirimentos. – O traballo en equipo. – Nocións básicas de orientación temporal: pola mañá-pola noite, onte, hoxe, mañá, antes, despois, fin de semana, a hora do bocadillo… – Adecuación do comportamento ás diversas situacións da actividade cotiá, ás necesidades e demandas dos demais. – Desenvolvemento de hábitos elementais de organización, atención, constancia, iniciativa e esforzo nas distintas actividades. - Percepción temporal das rutinas cotiás. - Orientación espacial e temporal nos lugares coñecidos.
BLOQUE 4
– Limpeza e orde na clase, no colexio, no medio…
O
– Hábitos de hixiene e de alimentación, e a súa relación coa saúde e co
coidado
persoal e a saúde
benestar persoal. – Accións que favorecen a saúde: actividade física e deporte. – Adquisición e desenvolvemento de hábitos de hixiene, alimentación e seguridade persoal. – Utilización correcta dos útiles relacionados coa alimentación e coa hixiene. – Progresiva adopción de comportamentos de prevención e seguridade en situacións habituais. – Coidado e precaución ante situacións que poidan resultar perigosas. – Gusto por manter a súa clase e a súa casa limpas e coidadas.
ÁREA: COÑECEMENTO DO CONTORNO BLOQUE 1
- Identificación de sensacións asociadas ás calidades dalgúns obxectos.
Medio físico:
– Nocións básicas de medida: longo-curto, grande-mediano-pequeno,
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
34
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL elementos, relación medida.
ancho-estreito, groso-delgado, pesado-lixeiro, alto-baixo. e
– Cuantificadores básicos: cheo-baleiro, case cheo-case baleiro, máis camenos ca, tantos coma, un-varios-ningún, enteiro-metade, en medio, dentro-fóra…. – Os corpos no espazo: arredor, entre, diante-detrás, un lado-outro lado, esquerda-dereita, preto-lonxe, xunto-separado… – Formas planas: círculo, cadrado, triángulo, rectángulo, rombo e óvalo. – Corpos xeométricos: a esfera e o cubo. – Nocións básicas de orientación temporal. – A serie numérica: os cardinais ata o 10. - Ordinais do 1º ao 10º. – Relacións entre coleccións de obxectos: correspondencias e series. – Propiedades dos obxectos: recto-curvo-lineal, suave-áspero, simetría, brando-duro,
liso-rugoso,
frío-quente,
doce-salgado,
rápido-lento,
aberto-pechado, gama das cores… – Experimentos sinxelos. – Ordenación, comparación e clasificación de obxectos atendendo ás súas características e propiedades. – Identificación dalgunhas formas planas e dalgúns corpos xeométricos. – Resolución de problemas da vida cotiá que impliquen repartir. – Utilización do cardinal para determinar cantidades. – Expresión da situación espacial dos obxectos e de si mesmo/a. – Establecemento de relacións entre coleccións. – Composición e descomposición de números. – Ordenación de obxectos segundo diversas leis de seriación. – Uso axeitado dos cuantificadores. – Observación, manipulación e comparación de figuras. – Identificación dos números controlando a direccionalidade das súas grafías. – Construción da serie numérica por adición da unidade. – Identificación do cardinal anterior a cada un dos xa coñecidos. – Iniciación á suma e á resta. – Reforzo dalgúns contidos traballados mediante a
realización das
actividades do CD de xogos dixitais interactivos.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
35
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL – Gusto por comparar e contar obxectos. – Interese por descubrir as propiedades dos obxectos. – Interese por descubrir a medida dos obxectos. – Esforzo e interese por resolver situacións mediante as operacións e os números.
BLOQUE 2
– As estacións.
Achegamento
– Fenómenos atmosféricos, plantas características, froitas, vestidos…
á natureza.
relacionados co clima. – Animais de diferentes hábitats e de diversos medios. Características morfolóxicas e funcionais. – Seres vivos e inertes. – Desenvolvemento da vida das plantas. – O papel das persoas na conservación do medio. – Paisaxes saudables. – A contaminación. – A reciclaxe. - Elementos do medio e da paisaxe urbana. – Identificación do coidado que necesitan animais e plantas. – Recoñecemento das características dalgúns animais e do medio no que viven. – Observación directa de plantas. – Contribución ao mantemento de ambientes limpos, saudables e non contaminados. - Observación do medio urbano descubrindo os seus elementos e características. - Interese por apreciar os cambios que se producen no medio relacionados co clima.
BLOQUE 3 Cultura vida sociedade.
– A clase e o colexio: espazos, obxectos e normas de comportamento. e en
– Familia:
membros,
parentesco,
situación
familiar
e
normas
de
convivencia. – A casa: características internas e externas, espazos, obxectos. Tipos de vivenda. – O seu enderezo e teléfono.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
36
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL – Normas de seguridade viaria. – Lugares, obxectos e accións relacionadas co consumo, coa diversión e co lecer. – Profesións: relacionadas co colexio (profesor/a, director/a, limpador/a, xardineiro/a), co medio (carteiro/a, garda, vendedor/a, varredor/a), cos medios de transportes (piloto, condutor/a, azafato/a, capitán/a de barco,
astronauta…),
coa
diversión
e
co
lecer,
cos
medios
de
comunicación (actor/actriz, presentador/a) e cos servizos públicos (enfermeiro/a, bombeiro/a…). – Medios de transporte públicos e privados. – Outros medios de transporte: globo, ambulancia, nave espacial. – Os xoguetes. Xogos en compañía. – Algúns medios de comunicación e información. – Algúns inventos importantes para o progreso da humanidade. – Algúns instrumentos tecnolóxicos: ordenador, televisión, DVD, cámara fotográfica, reprodutores musicais, videoxogos, escáner, impresora, encerado dixital, canón proxector... – Discriminación de comportamentos adecuados e inadecuados nos diferentes contextos. – Recoñecemento
de
si
mesmo/a
como
membro
da
súa
familia.
Identificación do lugar que ocupa nela. – Descrición de datos relacionados coa súa propia familia. – Adaptación aos hábitos horarios establecidos na casa. – Discriminación e rexeitamento de xogos e xoguetes que impliquen violencia ou perigo. – Participación na elaboración das normas e pautas de comportamento na clase e na casa. – Utilización adecuada dos obxectos e espazos da casa. – Coñecemento e valoración das diferentes profesións. – Observación de diversos servizos relacionados co consumo, co lecer e coa diversión. – Discriminación
de
comportamentos
adecuados
e
inadecuados
na
utilización dos medios de transporte. – Actitude de colaboración e axuda cos seus compañeiros/as e cos adultos. – Asimilación das normas de seguridade viaria.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
37
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL – Valoración e respecto polas diferentes profesións.
ÁREA: LINGUAXES: COMUNICACIÓN E REPRESENTACIÓN BLOQUE 1
– Contos das unidades.
Linguaxe verbal
– Secuencias e partes do conto. – Vocabulario relativo ás unidades. – A linguaxe oral como medio de comunicación e expresión de distintos contidos e intencións. – Situacións de comunicación oral. – Textos de tradición oral: contos, poesías, refráns, cancións, adiviñas, trabalinguas… – Normas que rexen o intercambio lingüístico. – Formas
socialmente
establecidas
para
solicitar,
agradecer
e
despedirse. – A linguaxe escrita como medio de comunicación. – Trazos. – Iniciación á lecto-escritura. – Instrumentos que vehiculan a lingua escrita: imaxes, etiquetas, carteis, libros, revistas… – O xénero, o número, os tempos verbais, o ritmo silábico, os nomes colectivos, o son das palabras… – Achegamento aos textos da súa tradición cultural, comprendéndoos e reproducíndoos. – Recitado de poesías, descubrindo o ritmo, a rima e a mensaxe que transmiten. – Participación en conversas colectivas respectando as normas que rexen o intercambio lingüístico. – Produción
de
mensaxes
progresivamente
máis
complexas,
combinando o xesto, a palabra, a ollada e a entoación. – Diferenciación entre as formas escritas e outras formas de expresión gráfica.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
38
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL – Identificación de palabras e frases escritas moi significativas e usuais percibindo semellanzas e diferenzas entre elas. – Utilización axustada da información que proporcionan os diferentes soportes da lingua escrita: libros, revistas, carteis… – Uso adecuado das formas socialmente establecidas para solicitar, saudar e despedirse. – Atención, asimilación e reprodución de textos lidos polo/a profesor/a. – Utilización da biblioteca con respecto e coidado. – Valoración da biblioteca como recurso informativo de entretemento e gozo. – Participación creativa en xogos lingüísticos para divertirse e para aprender. – Construción de frases orais afirmativas, negativas, interrogativas e exclamativas
coas
palabras
do
vocabulario,
respectando
a
concordancia de xénero e número. – Comparación de imaxes establecendo semellanzas e diferenzas entre elas. – Control da direccionalidade nas actividades gráficas. – Esforzo por aumentar progresivamente o seu vocabulario e producir frases correctamente estruturadas. – Palabras e expresións dunha lingua estranxeira relacionadas cos contidos da unidade e coas actividades cotiás. – Posibilidade de utilización dalgunhas palabras básicas aprendidas en lingua estranxeira nas actividades que se realizan na aula. – Comprensión da idea global de textos orais en lingua estranxeira, en situacións habituais da aula e cando se fala de temas coñecidos e predicibles. – Actitude positiva cara á lingua estranxeira.
BLOQUE 2
– Materiais e técnicas da expresión plástica.
Linguaxe
– Contrastes claro-escuro nas diferentes cores.
artística:plásticamusical corporal.
e
– Produción de materiais decorativos relacionados cos contidos da unidade a través das actividades plásticas. – Iniciación na observación e no coñecemento de obras artísticas mediante a realización das fichas de plástica.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
39
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL – Produción de obras plásticas, musicais e dramáticas e utilización de materiais e técnicas que desenvolvan a creatividade. – Recoñecemento das cores necesarias para obter outra cor. – Respecto cara ás obras plásticas dos demais. – Os sons do corpo e do medio. – Cancións das unidades. Expresións corporais asociadas ao ritmo, á melodía e ás letras das cancións. – Ritmo e música. – Ruído-silencio-música. – Recoñecemento de sons e ruídos da vida diaria: os sons do corpo, dos xoguetes e dos instrumentos musicais. – Propiedades do son: intensidade, altura, duración e timbre. – O pentagrama e as notas musicais. – A orquestra. – Danzas sinxelas. – Audición dalgunhas obras musicais de autores clásicos. – Artistas universais. – Interese por coñecer e manexar instrumentos musicais. – Actitude de curiosidade polos sons do medio. – Dramatizacións sinxelas. – Control do corpo, actividade, movemento e respiración. – Posibilidades expresivas do corpo. – Relaxación e equilibrio. – Uso
das
posibilidades
expresivas
do
corpo
para
manifestar
sentimentos e emocións. – Control da respiración en actividades de movemento e relaxación. – Representación individual e colectiva de obras inventadas ou coñecidas. – Interpretación de mensaxes corporais expresadas por outros. – Actitude de escoita nas interpretacións musicais e dramáticas. BLOQUE 3
– A linguaxe audiovisual.
Linguaxe
– Xogos e actividades interactivas.
audiovisual
– Iniciación no uso de instrumentos tecnolóxicos.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
40
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL – Achegamento
a
diferentes
producións
audiovisuais
(películas,
documentais, debuxos animados, videoxogos…). – Distinción progresiva entre a realidade e a representación virtual. – Achegamento á interpretación de mensaxes, textos e relatos orais producidos por medios audiovisuais. – Uso moderado das tecnoloxías da información e da comunicación.
5. CRITERIOS DE AVALIACIÓN
5.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN DO NIVEL DE 3 ANOS –
Coñecer as partes principais que forman o corpo.
–
Identificar algunhas características persoais.
–
Desenvolver progresivamente a súa autoestima e a confianza en si mesmo/a.
– Adquirir unha adecuada coordinación motriz e control postural nas actividades lúdicas e da vida cotiá. – Adquirir hábitos relacionados coa hixiene, coa alimentación, co descanso e co coidado da saúde. –
Mellorar na coordinación óculo-manual.
– Participar en xogos utilizando as posibilidades expresivas do corpo para comunicar sentimentos, emocións, necesidades e desexos. –
Ampliar as súas relacións de afecto e apego.
– Manifestar confianza nas súas posibilidades e actitudes positivas cara á súa propia actividade. –
Utilizar nocións básicas de orientación espacial e temporal.
–
Controlar as necesidades básicas do corpo.
–
Valorar, respectar e aceptar as diferenzas.
–
Distinguir sensacións do corpo.
–
Discriminar algunhas propiedades dos obxectos por medio dos sentidos.
–
Participar en actividades cotiás.
– Adquirir hábitos elementais de constancia, atención, iniciativa e esforzo. –
respecto,
axuda,
colaboración
organización,
Identificar cambios que se producen no medio relacionados co clima.
– Descubrir algunhas características e calidades dos obxectos máis habituais do seu medio. – Coñecer algunhas características da súa casa, da súa familia, da escola e do medio natural. –
Ser cada vez máis autónomo/a.
–
Aprender a comportarse adecuadamente nos diferentes espazos nos que se
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
41
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL desenvolve: clase, casa, recreo, biblioteca, lugares de diversión e lecer, medios de transporte… –
Coñecer profesións e medios de transportes do seu medio.
–
Resolver as situacións conflitivas que se formulan na vida cotiá.
–
Coñecer algúns sinais de identidade doutras culturas presentes no seu medio.
–
Coñecer tradicións e festas populares de Galicia manifestando interese e respecto.
–
Distinguir características de animais e de plantas.
–
Clasificar e ordenar elementos segundo semellanzas e diferenzas sinxelas.
–
Coñecer os tres primeiros cardinais.
–
Identificar o círculo, o triángulo e o cadrado.
–
Adquirir nocións cuantitativas básicas.
–
Iniciarse na formación de series.
–
Describir obxectos.
–
Utilizar a serie numérica para contar.
–
Coñecer a gama de cores primarias.
– Utilizar a linguaxe oral de maneira axustada para favorecer a comunicación co grupo de iguais e coas persoas adultas. – Comprender as mensaxes orais mostrando unha actitude positiva ante as situacións de interacción e de comunicación. – Expresar sentimentos, necesidades, intereses, desexos… mediante a lingua oral e a través doutras linguaxes. –
Aumentar progresivamente o seu vocabulario.
–
Utilizar as normas establecidas para saudar e despedirse.
–
Ler e interpretar imaxes.
–
Coñecer algúns instrumentos da lingua escrita.
–
Identificar algunhas letras e a súa grafía.
– Mostrar interese polos textos de literatura infantil: contos clásicos, poemas, adiviñas… lidos na clase. –
Iniciarse no manexo dos libros.
–
Mostrar unha actitude positiva cara á lingua estranxeira.
–
Coñecer algunhas palabras e expresións moi sinxelas en lingua estranxeira.
–
Iniciarse en trazos libres e dirixidos.
–
Iniciarse na comprensión e interpretación de textos.
5.2 CRITERIOS DE AVALIACIÓN DO NIVEL DE 4 ANOS –
Identificar segmentos e elementos do propio corpo.
–
Identificar as diferenzas físicas entre o seu propio corpo e o dos demais.
–
Valorar, respectar e aceptar as diferenzas.
–
Adquirir hábitos de hixiene, alimentación, descanso e coidado da saúde.
–
Interpretar nocións direccionais co corpo.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
42
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL –
Utilizar os sentidos para descubrir propiedades.
–
Coñecer e nomear algúns órganos internos.
–
Identificar sensacións e necesidades do propio corpo.
–
Desenvolver estratexias para satisfacer as súas necesidades básicas.
–
Mellorar a coordinación óculo-manual.
–
Adquirir unha imaxe axustada de si mesmo/a.
–
Confiar nas súas propias posibilidades.
–
Desenvolver habilidades para traballar en equipo.
–
Distinguir entre o día e a noite.
–
Utilizar nocións básicas de orientación espacial.
–
Empregar de maneira autónoma os útiles necesarios para a alimentación e a hixiene.
– Identificar algúns cambios que se producen no medio e que están relacionados co clima. –
Ser progresivamente autónomos no ámbito escolar e familiar.
–
Coñecer a súa vivenda.
–
Coñecer algunhas características de animais próximos a eles.
–
Identificar profesións do seu medio próximo.
– Iniciarse no coñecemento dalgúns medios de transporte e dalgúns medios de comunicación e información. –
Descubrir lugares de lecer e diversión.
– Coñecer algúns sinais de identidade doutras culturas presentes no seu medio e doutros tempos. –
Coñecer algunhas normas de seguridade viaria.
– Comportarse adecuadamente nos diferentes contextos nos que se desenvolve: colexio, familia, veciñanza, lugares de lecer e diversión, medios de transporte… –
Resolver as situacións conflitivas que se presentan mediante o diálogo.
–
Coñecer tradicións e festas populares da súa localidade.
–
Observar, explorar e manipular diferentes obxectos.
– Expresar sentimentos, necesidades, intereses, desexos…, mediante a lingua oral e a través doutras linguaxes. –
Aumentar progresivamente o seu vocabulario.
–
Ler e interpretar imaxes.
–
Coñecer algúns elementos e instrumentos da lingua escrita.
–
Utilizar correctamente as normas socialmente establecidas para saudar e despedirse.
–
Elaborar frases afirmativas, negativas e interrogativas.
–
Realizar trazos correctamente.
–
Iniciarse no ditado.
–
Mellorar a direccionalidade na linguaxe escrita.
– Amosar interese polos textos de literatura infantil: contos clásicos, poemas, adiviñas…, lidos na clase.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
43
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
5.3 CRITERIOS DE AVALIACIÓN DO NIVEL DE 5 ANOS -
Coñecer as características diferenciais do propio corpo.
-
Coñecer as articulacións e algunhas partes internas do propio corpo.
-
Valorar, respectar e aceptar as diferenzas.
-
Identificar o lado dereito e esquerdo do propio corpo.
-
Discriminar as función dos olfacto.
-
Desenvolver estratexias para satisfacer as necesidades básicas.
-
Contribuír ao mantemento da orden e limpeza da clase e do colexio.
-
Progresar nas súas habilidades motrices de carácter fino.
-
Afianzar as nocións espazo-temporais aprendidas.
-
Desenvolver hábitos de alimentación, saúde, hixiene e coidado persoal adecuados.
-
Realizar con autonomía adecuada á coa alimentación e co vestido.
-
Adquirir unha imaxe axustada e positiva de si mesmo/a.
-
Identificar e controlar de xeito adecuado á idade os sentimentos e as emocións.
-
Comprender a importancia dunha correcta alimentación, do exercicio ao aire libre e do deporte, para o coidado da saúde.
-
Coñecer os cambios que se producen no medio relacionados co clima.
-
Desenvolver actitudes de coidado e respecto de cara ao medio ambiente.
-
Afianzar a súa autonomía no ámbito escolar e familiar.
-
Valorar todas as profesións do seu contorno.
-
Coñecer as características morfolóxicas e funcionais dos animais e das plantas do contorno.
-
Clasificar obxectos atendendo aos atributos aprendidos.
-
Coñecer algunhas sinais de identidade doutras culturas presentes no medio.
-
Asimilar e aplicar as normas de seguridade vial.
-
Comportarse adecuadamente nos lugares destinados ao tempo de lecer.
-
Coñecer algúns medios de comunicación e información.
sentidos do gusto, do tacto, do oído, da
vista e do
idade as actividades relacionadas coa hixiene,
Saber solicitar, agradecer e despedirse seguindo do as pautas que establece o intercambio lingüístico. -
Producir mensaxes máis complexos.
Expresar sentimentos, necesidades, intereses, desexos… mediante a lingua oral e a través doutras linguaxes. -
Aumentar progresivamente o seu vocabulario.
-
Mostrar unha actitude positiva cara a lingua estranxeira.
-
Memorizar pequenos textos.
Mostrar interese polos textos de literatura infantil: contos clásicos, poemas, adiviñas… lidos na clase. -
Utilizar a biblioteca con respecto e coidado.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
44
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Construír frases afirmativas, negativas, interrogativas estruturación correcta cara a súa idade. -
Comprender, interpretar e producir imaxes.
-
Ampliar o seu vocabulario.
-
Iniciarse na lectoescritura.
–
Utilizar diferentes linguaxes para expresarse e comunicarse.
–
Utilizar recursos e técnicas da expresión plástica.
–
Discriminar sons.
–
Iniciarse no uso dalgúns instrumentos tecnolóxicos.
e
exclamativas
cunha
– Expresarse e comunicarse utilizando medios e técnicas propios da linguaxe audiovisual e das novas tecnoloxías da información e da comunicación. –
Participar na interpretación e representación de cancións.
–
Cantar cancións sinxelas en lingua estranxeira.
Neste último curso da etapa infantil e antes do mes de abril teranse en conta os casos que requiren a flexibilización para comezar o protocolo e facer a proposta xustificada.
6.PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN
6.1. DESENVOLVEMENTO DA AVALIACIÓN 1. A avaliación, que formará parte inseparable do proceso educativo, será global, continua e formativa. Servirá para detectar, analizar e valorar os procesos de desenvolvemento do alumnado, así como as aprendizaxes. Para estes efectos, os criterios de avaliación utilizaranse como referente para a identificación das posibilidades e dificultades de cada alumno/a. 2. A valoración do proceso de aprendizaxe expresarase en termos cualitativos, recollendo os progresos efectuados polas nenas e nenos e, se é o caso, as medidas de reforzo e adaptación levadas a cabo. 3. A observación directa e sistemática, a análise das producións das nenas e dos nenos e as entrevistas coas familias ou titores legais, constituirán as principais técnicas e fontes de información do proceso de avaliación. 4. As consideracións derivadas do proceso de avaliación serán comunicadas periodicamente ás familias ou titores legais co obxectivo de facelos copartícipes do proceso educativo das súas fillas e fillos. 5. O profesorado avaliará tanto as aprendizaxes do alumnado coma os procesos de ensino e a súa propia práctica docente.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
45
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL 6. Co fin de analizar e valorar o proceso de ensino que ten lugar nas aulas e adaptar progresivamente a intervención educativa ás características e necesidades do alumnado, a avaliación terá en conta aspectos tan relevantes como: a) A organización da aula, o seu clima escolar e a interacción entre o alumnado, así como a relación entre o profesorado e o alumnado. b) A coordinación entre os profesionais dun mesmo ciclo e a coherencia entre os ciclos. c) A regularidade e calidade da relación cos pais, nais e titores legais e a participación destes no proceso de aprendizaxe das súas fillas e dos seus fillos. d) A adecuación da proposta pedagóxica e da propia planificación. e) A adecuación da proposta metodolóxica na contribución á adquisición das competencias básicas. f) A evolución no proceso de aprendizaxe do alumnado. 7. Realizaranse as seguintes sesións de avaliación: unha inicial e tres ao longo do curso. De cada unha das sesións de avaliación, a titora ou o titor levantará a correspondente acta de desenvolvemento da sesión, na cal se farán constar a asistencia do profesorado, os asuntos tratados e os acordos adoptados, especificando aqueles que se refiran á valoración das aprendizaxes das nenas e dos nenos e da práctica docente e ás propostas de mellora. 6.2 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN Co fin de que as Competencias clave poidan ser utilizadas e avaliadas dun xeito eficaz, é necesario analizalas en Descritores, os cales describen, especifican e matizan cun maior nivel de detalle os logros que os alumnos deben obter en cada competencia. Os descritores son unha ferramenta útil para facer fincapé en aqueles aspectos e características que se consideran esenciais na aprendizaxe dos alumnos, facendo referencia fundamentalmente a área de lingua estranxeira. Descritores para o segundo ciclo de Educación Infantil:
Competencia en comunicación lingüística -
Comprende ordes e mensaxes auditivas.
-
Comprende textos narrativos sinxelos.
-
Practica a escoita activa e as estratexias propias do diálogo.
-
Pronuncia de forma clara e utiliza recursos expresivos lingüísticos e paralingüísticos.
-
Expresa de forma correcta necesidades e demandas.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
46
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
-
Expresa ideas e sentimentos.
-
Describe obxectos e imaxes.
-
Etiqueta imaxes asociadas a vocabulario básico.
-
Le e escribe palabras significativas e usuais.
-
Expresar pensamentos, emocións, vivencias e opinións.
Competencia Matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía. -
Conta e ordena obxectos.
-
Asocia cantidade e número.
-
Sitúa no tempo actividades cotiás.
-
Clasifica formas e obxectos segundo distintos criterios.
-
Resolve problemas sinxelos da vida cotiá.
Competencia sociais e cívicas. -
É respectuoso e colaborativo.
-
Coida da saúde e o ámbito.
-
Acepta e segue as regras e normas.
-
Ten sentido da pertenza á familia e á escola.
-
Establece relacións grupais cada vez máis amplas.
-
Comparte actividades con persoas doutras culturas.
-
Coñece e participa nas actividades sociais.
-
Resolve conflitos dialogando.
-
Escoita e participa de forma activa en situacións habituais.
Competencia dixital -
Manexa o teclado e o rato do ordenador.
-
Realiza xogos.
-
Manexa as iconas para utilizar os programas.
Conciencia e expresións culturais. -
Representa plasticamente o corpo, o ámbito, etc…
-
Asocia formas xeométricas e naturais.
-
Practica con distintos materiais.
-
Segue ritmos e canta cancións.
-
Escoita obras musicais.
-
Participa en movementos e danzas.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
47
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
-
Realiza representacións.
-
Mostra interese por escoitar contos e historias.
-
Manifesta interese polos costumes de nenos e nenas doutras culturas.
Aprender a aprender -
Coñece e confía nas súas posibilidades.
-
Valora o traballo ben feito.
-
Planifica e organiza as tarefas.
-
Presta e mantén a atención.
-
É constante nas tarefas.
-
Observa e explora.
-
Recolle e rexistra información.
-
Mantén unha postura axeitada.
-
Comprende mensaxes verbais.
Sentido da iniciativa e espíritu emprendedor. -
Desenvolve a súa creatividade e a súa iniciativa.
7. INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
7.1 Instrumentos de avaliación en educación infantil -Avaliación inicial. A avaliación recollerá os datos máis destacados do seu proceso de desenvolvemento, terá en conta os datos relevantes achegados pola información das familias na entrevista inicial e, se é o caso, os informes médicos, psicolóxicos, pedagóxicos e sociais que revistan interese para a vida escolar. Ademais, de ser o caso, tamén os informes de escolarización anteriores. A avaliación inicial completarase coa información obtida na observación directa por parte dos profesionais que atenden as nenas e nenos sobre o grao de desenvolvemento das capacidades básicas durante o período de adaptación ao centro escolar. -Avaliación continua.
Ao longo do ciclo, e de forma continua, a persoa que exerza a
titoría utilizará as distintas situacións educativas para analizar os progresos e as dificultades do seu alumnado, co fin de axustar a intervención educativa para estimular o proceso de aprendizaxe. Os criterios de avaliación constituirán o punto de referencia inmediato da avaliación continua e permitirán seleccionar os procedementos de avaliación máis axeitados. A
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
48
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL información recollida da avaliación continua trasladarase ás familias, como mínimo, nun informe escrito trimestral. -Avaliación final. Ao remate de cada curso, a titora ou o titor elaborará o informe anual de avaliación individualizado, no cal se reflectirán os datos máis relevantes do proceso de avaliación continua. O dito informe recollerá o grao de consecución dos obxectivos establecidos así como as medidas de reforzo e adaptación que, de ser o caso, fosen empregadas. Á finalización do ciclo, co fin de garantir unha atención individualizada e continuada, recollerase nun informe o progreso global de cada nena e cada neno. Nesta valoración considerarase o avance na consecución dos obxectivos correspondentes do ciclo e no grao de iniciación no desenvolvemento das competencias básicas. Así mesmo, faranse constar os aspectos máis salientables do seu progreso educativo e, se é o caso, as medidas de reforzo e adaptación que se adoptasen. O informe final anual correspondente ao último curso do ciclo pode ser substituído por este informe final de ciclo, a criterio do equipo docente. O dito informe será posto á disposición da persoa titora na nova etapa e servirá de orientación para a avaliación inicial.
8. DESEÑO DA AVALIACIÓN INICIAL E MEDIDAS A ADOPTAR EN FUNCIÓN DOS RESULTADOS
8.1 Metodoloxía didáctica en educación infantil Pedagoxicamente a avaliación inicial é un proceso de toma de decisións que serve para planificar a intervención educativa a partir do coñecemento das capacidades e necesidades dun grupo de alumnas e alumnos así como das características do entorno no que se sitúa. A avaliación inicial é o primeiro chanzo a calquera tipo de intervención. A avaliación dos alumnos recollerá informacións referidas ás circunstancias persoais e sociais dos nenos/as no momento evolutivo no que se atopen, as ideas previas e outros datos que axuden á planificación. A chegada á escola por primeira vez supón, para os nenos e as nenas, entrar nun mundo novo no que se atopan con outras persoas adultas descoñecidas, distintas dos seusmpais e familiares, e outros nenos e nenas. E tamén unha oportunidade para descubrir e explorer uns espazos e uns ambientes novos, onde os pequenos, carecen de referencias e
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
49
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL obxectos coñecidos e nos que, sobretodo, deben aprender a separarse dos seus pais e nais, ou das persoas coas que ata daquela compartiron a súa vida cotiá. O período de adaptación irá enfocado a organización de espazos, materiais e tempos co fin de favorecer a incorporación do alumnado a escola de forma positiva. Nesta idade tomaremos como referentes para o novo entorno que é a escola:
Reunión previa de titores/as coas familias de nenos/as de novo ingreso, para exporlles este proceso e as pautas a seguir nos meses previos a incorporación. No noso centro esta reunión a convocamos no mes de xuño xa que transmitimos información importante a teren en conta durante o verán para garantir un bo comezo na escola. Nesa reunión xa se entregan as datas e horarios do Período de Adaptación (coa entrada gradual ) e recomendacións sobre o control de esfínteres, a linguaxe, etc.
No mes de setembro , hai unha primeira entrevista individual antes da incorporación do neno /a á escola para recoller a información que achegan as familias e ter un primeiro contacto mestre/a–neno/a .Nesta entrevista persoal, aspectos
máis
relevantes
do
alumnado
(médicos,
recóllense os
necesidades,
intereses,
preocupacións…)
Unha vez incorporado o neno/a vanse adecuando e organizando os espazos e tempos, observando os resultados e facendo as modificacións precisas tendo en conta a evolución e convivencia do grupo e tendo en conta tamén observacións coma : o
Se o rapaz ou rapaza se move libremente por todo o espazo
o
Se está moi pendente da figura de referencia adulta
o
Se xoga cos compañeiros e amosa decisión e autonomía ou pasividade.
o
Se conta as súas experiencias dentro e fóra da escola
o
Se pide axuda cando o precisa
o
Se explora os materiais con curiosidade
Se o rapaz ou rapaza amosa especiais dificultades nestes ámbitos, daránselle orientacións ás familias nun primeiro momento e, de non mellorar, derivarase ao Departamento de Orientación para que faga o seguimento preciso e deseñe un plan de Intervención coa familia e na escola. 9. METODOLOXÍA DIDÁCTICA, CONSIDERANDO AS COMPETENCIAS CLAVE COMO ELEMENTO ORGANIZADOR
9.1 METODOLOXÍA DIDÁCTICA EN EDUCACIÓN INFANTIL
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
50
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL O aspecto clave de toda metodoloxía é que non podemos ensinar a ser competentes do mesmo xeito que ensinamos un concepto. Debemos plantexarnos como fomentar o desenvolvemento de diversas competencias a través da vida escolar. Non hai unha metodoloxía concreta para ensinar as competencias, senón que se fai aos alumnos máis competentes variando as estratexias metodolóxicas. Principios metodolóxicos xerais: O desenvolvemento da programación basearase nos principios psicopedagóxicos seguintes: 1) A educación
personalizada, na súa dobre vertente: a individualización (atención
á diversidade en base ó principio de consistencia evolutiva) e a socialización. 2) O principio de actividade, baseada nos intereses e necesidades dos nenos/as (partindo da súa realidade próxima e do xogo como actividade fundamental). 3) Os principios de autonomía e liberdade, favorecedores do
desenvolvemento
persoal e da creatividade. 4) A
observación
e
experimentación
como
fonte
de
coñecementos
e
desenvolvemento da creatividade (principio de intuición). 5) A necesidade dun clima afectivo e racional, favorecedor da comunicación e o desenvolvemento persoal. 6) E unha estreita colaboración escola-familia-medio. Partimos duns criterios metodolóxicos que favorecen o desenvolvemento das competencias. Así destacamos os seguintes: 1) Fomentar a actividade dos alumnos. 2) Favorecer a autonomía. 3) Empregar distintas fontes de información. 4) Comunicar o aprendido. 5) Interactuar entre si. 6) Plantexar problemas ou situacións reais ou contextualizadas. 7) Planificar e autoavaliar. As metodoloxías que empregamos para favorecer a adquisición das competencias son as seguintes: a) APRENDIZAXE BASEADO EN TAREFAS: Secuencias
didácticas
que
propoñen
a
realización
dunha
actividade
complexa
relacionada cunha ou distintas áreas de coñecemento e coa experiencia vital dos propios nenos.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
51
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
b) TRABALLO POR PROXECTOS: Esta estratexia de ensinanza que constitúe un modelo de instrución no que os nenos planean, implementan e avalían proxectos que teñen implicación na vida real, máis alá da aula e da clase. O noso centro traballa anualmente un Proxecto Documental Integrado (PDI), sendo o título deste ano “Primus circumdediste me” para o cal elaboraremos materiais relacionados co V Centenario da Primeira Volta ao Mundo (Magallanes-Elcano) .Un ano máis pedimos colaboración ás familias do alumnado, así coma o emprego dos recursos do noso entorno. c) APRENDIZAXE SERVIZO: Consiste en preparar e realizar cos nenos experiencias de servizo ás persoas e á comunidade e, a través delas, promover que ademais de axudar, aprendan. Polo tanto ten unha dobre intencionalidade: -
Intencionalidade pedagóxica.
-
Intencionalidade solidaria.
d) APRENDIZAXE COOPERATIVO COLABORATIVO: É o conxunto de métodos de instrución para a aplicación en pequenos grupos de adestramento e desenvolvemento de habilidades mixtas (aprendizaxe, desenvolvemento social e persoal), onde cada compoñente do grupo é responsable da súa aprendizaxe coma da dos restantes. A diferenza entre o traballo en grupo e o cooperativo resumímola na seguinte táboa:
TRABALLO COLABORATIVO
TRABALLO EN GRUPO
Plantéxase unha colaboración
Pode resultar competitivo
Organización estruturada do traballo
Organización informal do traballo
Tamaño do equipo: de 2 a 4 membros
Tamaño do equipo variable en función de diversos aspectos
Pensado
para
establecer
relacións
sociais
Relacións sociais non estruturadas, que
positivas
derivan facilmente en conflitos
Reparto das tarefas e responsabilidade de cada
Non
membro
Responsabilidade diluída no grupo
hai
reparto
formal
das
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
tarefas.
52
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Esta dinámica de traballo facilita as actividades do Plan de Convivencia do Centro. e) EMPREGO DAS TICS: As
metodoloxías
da
aula
están
actualmente
enfocadas
cara
a
metodoloxías
comunicativas, cooperativistas e construtivistas. As TICS favorecen este enfoque de traballo xa que son unha COMPETENCIA CLAVE en si mesmas, son xeradoras de capacidades e son un medio, non un fin. Na etapa de Ed. Infantil, empregamos os seguintes recursos dixitais: 1) O blogue “A sementeira de Navia”, onde recollemos e compartimos as experiencias educativas levadas a cabo nas aulas. 2) Diversos softwares educativos, que facilitan de xeito innovador e atraínte a aprendizaxe. 3) Pantalla dixital. 4) Na biblioteca do centro, contamos cun proxector e-beam, dous ordenadores portátiles para traballos co alumnado e a formación de usuarios. f)
TRABALLO EN RECUNCHOS:
Son zonas ou espazos delimitados e concretos, situados nas propias clases, onde os nenos e nenas traballan simultaneamente. Este entorno de aprendizaxe invita aos alumnos a participar e alcanzar a aprendizaxe, empregando unha ampla variedade de contidos e de actividades, enfocadas cara a acción, exploración e experimentación. -
Recuncho da alfombra: para asemblea inicial, conversas, rutinas diarias (o calendario, o tempo, as faltas...), a motivación inicial, a planificación do traballo, a posta en común,..
-
Recuncho da biblioteca: con contos e libros variados revistas,... onde se realizan actividades de lectura, busca de información,...
-
Recuncho do ordenador:
donde se levan
a
cabo xogos con
programas
informáticos, actividades relacionadas coa lectoescritura... -
Recuncho do xogo simbólico: onde os nenos/as poden xogar á cociña, casita, médicos,..
-
Recuncho da Ciencia e/ou dos experimentos : en Infantil 5 anos (con balanzas, lupas...)
-
Recuncho de lóxica matemática: aquí poden xogar con diferentes xogos matemáticos, puzzles, xogos de lóxica, materiais elaborados polas familias para sumar, clasificar...
-
Recuncho de construcións: con puzzles, pezas de construcións, ensartables, legos...
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
53
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL -
Recuncho da natureza: para o coidado das plantas ou animais (vermes de seda, tartaruga, peixes...)
-
Mesas de traballo: para a realización de actividades variadas, relacionadas coas distintas unidades.
g) METODOLOXÍA DA LECTOESCRITURA: Seguindo a metodoloxía constructivista, trátase de mergullar ó neno/a no mundo da lingua escrita para que chegue a coñecer as funcións da representación escrita, diferenciando debuxo de escritura, ata que nun momento dado empregue grafías convencionais ou pseudoconvencionais discretas, chegando a diferenciar o mundo dos números e o das letras. É importante que o neno/a vexa ler e escribir, que interprete e produza as funcións habituais, que constate e analice. Empezarase traballando co nome propio, outros nomes, etiquetas… á vez que traballamos con distintas modalidades de texto de uso social que o neno/a coñece (cartas, contos, receitas, notas,…) partindo sempre do seu nivel evolutivo e motivándoo con actividades significativas e funcionais.
h)
METODOLOXÍA DA MATEMÁTICA:
No dominio das matemáticas, os nenos/as teñen estratexias e coñecementos non convencionais que avanzan progresivamente cara ó convencional, en función da súa interacción co matemático. O ensino da matemática non debe basearse estritamente nunca secuencia de contados preestablecidos nin tampouco ensinar primeiro a destreza ou habilidade para utilizala só despois de dominala, senón que contando, numerando, medindo, comparando, nas actividades de aprendizaxe planificadas, os nenos/as construirán e compartirán novos coñecementos acerca da matemática e comprendendo a función social que ten. Para facilitar este proceso é importante que o neno/a descubra os contidos matemáticos no mundo de todos os días (resolvendo problemas, contando con sentido, organizando datos,...) e empregue materiais de uso social, como etiquetas de envases, listas de prezos, calendarios, envases de alimentos, xornais, revistas e calquera outro elemento que teña números, gráficas, cadros cuantitativos, instrumentos de medición... É fundamental interpretar as hipóteses en que se move cada neno/a, permitir as representacións simbólicas non convencionais e favorecer a interacción entre os alumnos/as en distintos agrupamentos.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
54
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Todas estas reflexións lévaronnos o curso pasado a participar nun PFPP coa temática de
ABN Matemáticas. i)
ORGANIZACIÓN DO TEMPO: Dadas as características psicoevolutivas da 1ª infancia e as características e
obxectivos de E.I. haberá que ter en conta unha serie de criterios básicos en canto á organización temporal: -
Respectar
o
aspecto
da
globalidade,
evitando
as
segmentacións
arbitrarias
(organización do tempo por áreas). -
Atender ós ritmos individuais de cada neno/a así como as curvas de atención e fatiga, evitando a uniformización e o establecemento dun tempo ríxido para cada actividade, asignándolle tempos breves e realizando cambios frecuentes nas mesmas,
alternando
o
tipo
de
actividade
e
os
agrupamentos
(actividades
individuais, en parella, pequeno grupo ou gran grupo). -
A flexibilidade e a individualización serán características fundamentais da organización temporal, pero sen esquecer a responsabilidade por parte dos nenos/as de rematar as tarefas (ou intentalo).
Sen embargo, hai unha serie de factores que van a condicionar a distribución temporal: -
o horario escolar, establecido a nivel de centro (xornada de 9:00h a 14:00h, de xuño a setembro), con recreo de 11:30 a 12:00h
-
A intervención do profesorado especialista, cun horario preestablecido e fixo: unha sesión semanal de inglés, unha sesión de psicomotricidade e unha sesión de música. Ademais dos aspectos citados, no tocante á organización do tempo, na E.I. xogan un
papel moi importante as rutinas diarias, como medio que facilita ós nenos/as a estruturación temporal e a adquisición de hábitos básicos de autonomía persoal, así como a adquisición das COMPETENCIAS CLAVE. Como consecuencia, o tempo organizarase en base a momentos significativos, que serán fixos en canto a secuencia, pero flexibles en canto a duración (dependendo do grao de interese e as necesidades que observe no grupo). Período de adaptación para os alumnos de 3 anos: Nas aulas de 3 anos lévase a cabo o período de adaptación estipulado na lei vixente para este curso escolar (Orde do 20 de xuño de 2019 pola que se aproba o calendario escolar para o curso 2019/20 nos centros docentes sostidos con fondos públicos na Comunidade Autónoma de Galicia.) que non se prolongará máis alá dos 10 días dende o comezo do curso escolar.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
55
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
10. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
A Lei Orgánica 2/2006, de 3 de maio, de educación inclúe entre un dos seus principios básicos o de proporcionar a calidade da educación para todo o alumnado, independentemente das súas condicións e circunstancias e a equidade que garanta a igualdade de oportunidades. Entre outros son obxectivos a acadar na educación infantil : 1.Que todas as persoas acaden o máximo desenvolvemento posible das súas capacidades individuais e sociais; intelectuais, culturais e emocionais para o que necesitan recibir unha educación adaptada ás súas necesidades. 2.Unha igualdade efectiva de oportunidades, ofrecendo os recursos necesarios ao alumnado que o requira. 3.Lograr unha educación de calidade para todo o alumnado, conciliando a calidade da educación coa equidade. Neste contexto da nova lei, concíbese a atención á diversidade como o conxunto de medidas e accións deseñadas coa finalidade de adecuar a resposta educativa ás diferentes características, capacidades, ritmos e estilos de aprendizaxe, motivacións e intereses, situacións sociais e culturais de todo o alumnado. En consecuencia, ningunha circunstancia persoal ou social pode ser motivo de discriminación algunha á hora de organizar a resposta educativa do alumnado. As naturais diferenzas individuais entre as persoas, así como as derivadas de discapacidade temporal ou permanente, sobredotación intelectual, situación social, xeográfica, económica, étnica, lingüística, cultural ou de saúde non poden ser un obstáculo para o desenvolvemento de todas as dimensións persoais do alumnado. , aspecto
que cobra especial relevancia coa
introdución das competencias básicas. Entendese por medidas de atención á diversidade aquelas actuacións, estratexias e/ou programas destinados a proporcionar unha resposta axustada ás necesidades educativas do alumnado. Nalgunhas das aulas de Educación Infantil hai alumnado con NEAE e algúns deles, polas súas características de autonomía, precisan axuda da figura dun coidador.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
56
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Partindo destas premisas, e tendo tamén en conta o dobre carácter da atención á diversidade : de actividade preventiva das dificultades e de resposta educativa ás mesmas, a actuación programada no noso centro é a seguinte : 10.1 Medidas xerais De carácter preventivo - O mestre especialista de
audición e linguaxe
(coas directrices do departamento de
orientación ) envía ás familias trípticos con informacións referidas a bos hábitos, normas e recomendacións para estimular e favorecer a linguaxe oral. Tamén se desenvolven nas aulas de 3 anos os obradoiros de estimulación da linguaxe (P.E.L.O.) co alumnado. - Cobra especial relevancia na atención ás necesidades específicas de apoio educativo o enfoque que damos no noso centro ao plan de convivencia, xa que está baseado na educación dos sentimentos e emocións, xa que confiamos plenamente en que a intelixencia emocional axuda a aceptarse a un mesmo o que conleva aceptar aos demais, coas súas peculiaridades e limitacións, o que tamén é unha medida preventiva xa que educar nos afectos garante frear calquera tipo de discriminación . - A biblioteca para FAMILIAS na que se facilitará o préstamo de títulos axeitados para orientar sobre sono, comidas, normas, hábitos no fogar...
De carácter compensador Co fin de dar resposta ás diferentes capacidades, motivacións, estratexias, ritmos e estilos de aprendizaxe, e que son de aplicación común a todo o alumnado. a)
A acción titorial e a orientación incidindo no coñecemento do historial de cada
alumna e cada alumno así como no do seu entorno familiar e social para adecuar e orientar as accións educativas ás súas necesidades mellora levando a cabo entrevistas periódicas coa familia e, nos casos que se precisa, cos servizos sociais correspondentes. b)
A adecuación da estrutura organizativa do centro (horarios, agrupamentos,
espazos) e a organización e xestión da aula de acordo coas características do alumnado e as súas necesidades, polo que se distribúen horas de apoio do mestre de audición e linguaxe, da especialista en pedagoxía terapeútica e das mestras de apoio á educación infantil tendo en conta as necesidades de cada aula.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
57
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL c)
A organización e tratamento do currículo de forma interrelacionada e
integradora, coa posta en marcha de metodoloxías que favorezan a atención individualizada do alumnado e a aplicación de estratexias cooperativas, como aparece explicado no apartado adicado á metodoloxía. d)
A adecuación de materiais curriculares ao contorno e ao alumnado. No noso
caso, elaborando a inmensa parte dos materiais as propias titoras e
pedindo ás
familias algún material editorial de apoio xa que se traballa con materiais que se van adaptando aos progresos e necesidades de cada grupo-clase. e)
A planificación de estratexias de avaliación inicial, formativa e continua, tendo
en conta que os instrumentos estean asociados ás actividades realizadas no día a día nas aulas, que permitan verificar o grao de desenvolvemento das competencias básicas e que se adecúen ás características de cada neno e nena. f)
O traballo cooperativo do profesorado e a participación coordinada de todo o
equipo educativo, utilizando as sesións de avaliación dende a educación infantil para facer unha reflexión conxunta sobre as dificultades atopadas nas aulas, con todo o profesorado que acude a elas (inglés, música ...)
e deseñando medidas para
mellorar a acción educativa (replantexando distribucións de espazos e tempos, elaboración de materiais...) g)
Outras como, aprendizaxe por proxectos, titorización entre iguais que
favorezan e contribúan ao logro do obxectivo de atender á diversidade, xa dende a educación infantil , atopamos especialmente vantaxes neste xeito de traballo , xa que motiva moito aos rapaces e rapazas que axudan aos compañeiros/as e contribúe á formación de sentementos de valoración e respeto ás diferenzas. h)
A Consellería de Educación e Ordenación Universitaria promove a formación
de todo o profesorado e doutros profesionais co fin de procurar unha resposta de calidade na intervención e atención educativa ofrecida ao alumnado con necesidade específica de apoio educativo, neste senso as mestras de educación infantil solicitamos cursos para formarnos en competencias, pantalla dixital, soporte vital básico... i)
A colaboración coas familias do alumnado facilitarase coa posta en marcha
da biblioteca de familias, e do servizo de orientación lectora, que propicien a comunicación e formación en técnicas e procesos de axuda ao labor educativo coas fillas e fillos a través de charlas co departamento de orientación, facilitando información sobre actividades de ocio axeitadas .. axudándolles a que asuman a súa
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
58
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL responsabilidade na formación dos seus fillos/as. 10.2 Medidas extraordinarias Considéranse medidas extraordinarias de atención á diversidade todas aquelas dirixidas a dar resposta ás necesidades educativas do alumnado con necesidade específica de apoio educativo que poden requirir modificacións significativas do currículo ordinario e/ou supoñer cambios esenciais no ámbito organizativo, así como, de ser o caso, nos elementos de acceso ao currículo ou na modalidade de escolarización. Aplicaranse unha vez esgotadas as de carácter ordinario ou por resultaren estas insuficientes. Para a aplicación das medidas extraordinarias será necesaria a autorización da dirección do centro educativo, do Servizo de Inspección Educativa, da xefatura territorial ou da dirección xeral que proceda, e, se é o caso, informe xustificativo do correspondente Servizo de Orientación. a) Adaptacións curriculares b) Agrupamentos flexibles. c) Apoio do profesorado especialista en PT e/ou AL d) Flexibilización da duración do período de escolarización e) Atención
educativa
ao
alumnado
que,por
circunstancias
diversas,
presenta
dificultades para unha asistencia continuada a un centro educativo. f)
Grupos de adquisición das linguas.
g) Grupos de adaptación da competencia curricular. Na etapa de educación infantil facemos agrupamentos flexibles para traballar en pequeno grupo coa colaboración das mestras de apoio. Nas clases de infantil 3 anos, aínda se está a facer a avaliación inicial (ó longo do curso iranse rexistrando as diferentes necesidades ). 10.3 Reforzo educativo Na Orde do 6 de Outubro de 1995 regúlanse as adaptacións do currículo na nosa comunidade autónoma. Na devandita orde defínese o reforzo educativo coma unha medida
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
59
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL ordinaria de atención á diversidade que afecta a elementos non prescritivos do currículo, quedando reflectidas no expediente académico do alumno como RE e cun comentario no Informe á familia. Este reforzo será con apoio dun mestre especialista en PT ou AL se así o aconsella o informe psicopedagóxico realizado polo Departamento de Orientación. CRITERIOS DE AVALIACIÓN DO PLAN As medidas terán un carácter revisable e estarán suxeitas a un proceso de avaliación continua, introducindo as modificacións que as necesidades existentes requiran.
Para as
actividades propostas será preciso avaliar conforme ós seguintes parámetros:
Adecuación das actividades propostas.
Adecuación dos materiais aportados.
Adecuación da temporalización.
Os instrumentos que se empregarán para a avaliación do plan atenderán a criterios de variedade e flexibilidade; algúns deles relaciónanse a continuación:
Observación.
Análise de tarefas utilizando as cinco linguaxes (expresión oral e escrita , dramática, plástica, musical, matemática)
Entrevistas cos pais e co resto do profesorado implicado.
A actuación das persoas titoras e do resto do equipo docente, do departamento de orientación e, se fose o caso, dos equipos de orientación específicos, será fundamental para acadar tales obxectivos e garantir a resposta axeitada ás características de cada alumno/a.
11. CONCRECIÓN DO PLAN TIC
A escola non pode permanecer á marxe das novas tecnoloxías da información e da comunicación. Os nenos e as nenas conviven desde o seu nacemento con todo tipo de equipos tecnolóxicos, ademais é un feito que viven con máis interese as actividades escolares e que manteñen mellor a atención se na aprendizaxe se empregan medios tecnolóxicos: prensa, televisión, cine, vídeo, DVD, fotografía, ordenador… Polo tanto, a linguaxe audiovisual e as tecnoloxías da información e da comunicación presentes na vida infantil, requiren un tratamento educativo que inicie os nenos e as nenas na comprensión das mensaxes audiovisuais e na utilización axeitada, identificando o papel que estas novas tecnoloxías teñen nas súas vidas.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
60
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Na etapa da Educación Infantil deberán iniciarse no uso de diversos instrumentos tecnolóxicos (ordenador, reprodutores de imaxe e son, DVD, encerado dixital...) e no coñecemento de diferentes producións audiovisuais, valorando progresivamente os seus contidos e tomando conciencia da necesidade de utilizalos moderadamente. Os máis pequenos asumen con naturalidade a presenza do ordenador no medio escolar. A propia aprendizaxe, para eles, é un xogo; e o ordenador, un recurso didáctico para aprender e xogar. Non podemos esquecer que, actualmente, o manexo do ordenador é unha necesidade. A sociedade utilízao en todos os ámbitos. Se queremos preparar os alumnos e as alumnas para que sexan membros activos e integrados da sociedade, deben coñecer e saber utilizar esta tecnoloxía. Xa que logo, é importante empezar esta preparación desde os primeiros niveis educativos. A planificación do uso do ordenador e demais instrumentos tecnolóxicos deben estar pensadas como un recurso e ferramenta máis que dispoñemos como docentes, igual que un libro ou o encerado e, como tal, debe estar contemplado o seu uso. Trátase de incorporar estas ferramentas como recursos habituais na aula e empregalos como medios de expresión, comunicación e información, sen restrinxirse a usos mecánicos ou lúdicos. Propoñemos un conxunto de actividades, xogos, exercicios divertidos, atractivos, baseados no debuxo infantil, que incita os nenos e as nenas a resolver situacións de pequenos conflitos e doada resolución e cuxa realización resulta gratificante e motivadora. En definitiva, consiste en xogar e aprender utilizando o ordenador.
Obxectivos: 1. Utilizar o ordenador como reforzo do desenvolvemento de habilidades visomotoras, óculo-manuais, actividades non discriminatorias e iniciación ao trazo da grafía. 2. Potenciar a atención, concentración, orientación espacial e temporal e a memoria visual. 3. Traballar de forma sinxela con algúns programas: Soffware de editoriais … 4. Aprender, aclarar ou reforzar un contido de aprendizaxe. Actividades: 1. Familiarización cos elementos do equipo que o alumno/a vai manexar: rato, teclado, botón de encendido e apagado... 2. Funcionamento e normas básicas do manexo. 3. Aplicación de programas educativos específicos. 4. Visita de algunhas páxinas web de interese. 5. Interese e actitude positiva cara o traballo co ordenador.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
61
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Metodoloxía: Lugar de emprego do ordenador:
Recuncho do ordenador, aula de informática, biblioteca e outros.
Organización dos alumnos/as: todos á vez, en dous grupos, rotativamente (recunchos), Individualmente, por parellas…, etc…
Nivel de iniciativa do alumno/a:
Utilización dirixida ou libre.
Momento de utilización:
Na hora dos recunchos, cando se traballa nunha área concreta, en horas de reforzo, en horario de xogo, na hora de informática.
Os contidos propios da Educación Infantil que a través destas novas habilidades e destrezas se van poder desenvolver, serán: 3 anos: - Movemento co rato, sinalar co rato, facer clic co rato, facer clic e arrastrar. - Cores. - Algúns conceptos espaciais. - Desenvolvemento da memoria, da atención, da observación, de hábitos de orde. - Sons e instrumentos musicais. - Números 1, 2 e 3 e os conceptos correspondentes a estas cantidades. - Cuantificadores e nocións básicas de medida. - Asociación de parellas. - Series de cores, figuras, números… - Descubrimento
do
medio:
estacións,
paisaxes,
animais,
tendas,
medios
de
transporte… - Figuras: círculo, cadrado e triángulo. - Tamaño grande-pequeno 4 anos: - Grafomotricidade a través do trazo e da direccionalidade. - A casa. - Cores. - As estacións. - Algunhas nocións espaciais.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
62
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL - Desenvolvemento da observación, da memoria, da atención, de hábitos de orde. - Discriminación sensorial. - Os animais e os seus hábitats. - Series de razoamento lóxico. - Serie numérica: do 1 ao 6 e os seus correspondentes conceptos de cantidade. - Algúns cuantificadores e nocións básicas de medida. - Iniciación á lectoescritura a través de xogos. Vogais. - Figuras: círculo, cadrado, triángulo, rectángulo e rombo. - Sons e instrumentos musicais. 5 anos: - Parellas agochadas. - Cores. - Desenvolvemento da observación, da memoria, da atención, de hábitos de orde. - Algúns conceptos espaciais. - Diferentes tipos de paisaxes. - Educación musical. - Coidado da natureza. - Representación numérica aprendendo a través das actividades de aprendizaxe dos números do 1 ao 9 e o 0 e a súa asociación coas cantidades correspondentes. - Algúns cuantificadores e nocións básicas de medida. Series. - Algunhas propiedades dos obxectos. - Medios de transporte. - Composición de quebracabezas. - Instrumentos musicais. - Sumas e restas. - Iniciación á lectoescritura: asociación de imaxes e palabras. - Formas xeométricas: círculo, cadrado, triángulo, rectángulo, rombo, óvalo, esfera e cubo.
11.1 Niveis competenciais en habilidades informáticas Educación Infantil.
Forma correcta e cómoda de usar o rato, control do seu movemento, diferenzas entre as accións de pulsar o botón dereito ou esquerdo, picado e arrastre do punteiro, e dobre clic para executar programas.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
63
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL No teclado, uso das catro teclas do cursor para moverse dentro dos programas, e
uso doutras teclas fundamentais como a de "Intro", "Retroceso" ou "Barra espazadora" para executar certas accións dentro dos programas. Acender e apagar os equipos (CPU, monitor e altofalantes) correctamente.
12. CONCRECIÓN DO PLAN DE CONVIVENCIA
No marco do Plan
de Convivencia do noso centro, sinalado pola Lei 4/2011 de
convivencia e participación da comunidade educativa, pola que se regulan as normas básicas de convivencia, está contemplada a importancia de implicar ás familias e ao resto da comunidade educativa nas aprendizaxes relativas á convivencia alumnado en educación emocional e,
e en
educar ao
loxicamente, as bases destas aprendizaxes
adquírense na etapa infantil. Baseándonos nas características do proxecto curricular en Educación Infantil e tendo en conta as tres áreas globalizadas, traballamos cos/as nenos e nenas a autonomía, o coñecemento das propias posibilidades e limitacións para coñecerse mellor, aceptarse, quererse... para posteriormente poder valorar e respectar aos demais coas súas peculiaridades;
respectar ao entorno e á riqueza que nos aporta e
ser conscientes da
importancia do uso da linguaxe coma a mellor ferramenta para a resolución de conflitos. Recoñecer os beneficios que nos aporta a vida en sociedade, a valoración de todas as persoas do noso entorno e a importancia que teñen na nosa vida é o principal obxectivo do Plan de Convivencia; baseándonos en que é imprescindible educar nos afectos para frear a violencia . Na etapa infantil concretamos o Plan deste xeito :
-
Adaptando obxectivos e contidos ás características individuais e do grupo.
-
Destacando a importancia dos contidos relacionados coas actitudes ao longo do proceso de ensino-aprendizaxe.
-
Tendo presente que para ser competente é necesario traballar especialmente as habilidades sociais e o trato cos demais.
-
Adaptando a metodoloxía para traballar de xeito tanto individual coma en pequeno e gran grupo para interactuar e coñecerse mellor uns a outros.
-
Traballando de xeito interdisciplinar e tendo isto en conta no resto de plans do centro, por exemplo: nas mochilas viaxeiras aparecen libros con contidos
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
64
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL axeitados a estes obxectivos (― O segredo de Flora ―, ― Catarina o oso e Pedro ―…), adquirindo títulos para a biblioteca de centro ― Con dúas miradas ―... -
Utilizando ás familias coma recurso e axudándolles a estas a familiarizarse con verbas coma autoestima, asertividade , xenerosidade….e informando sobre a súa corresponsabilidade no mantemento da convivencia do centro.
-
Levando a cabo nas aulas as actividades contempladas no plan de traballo de Intelixencia Emocional.
-
Sendo especialmente coidadosos coa integración do alumnado con necesidades específicas de apoio educativo, xa que unha visión de pluralidade e respecto cara aos demais será unha garantía para a boa posta en marcha do Plan de Convivencia. Durante o curso 2018/2019 utilizáronse distintos recursos para traballar sentimentos
e emocións co obxectivo de mellorar nos nenos/as o autocoñecemento, a autonomía, a autoestima, a comunicación, as habilidades sociais,
a escoita, a solución de conflitos, o
pensamento positivo, a asertividade e tamén se dinamizaron dende o centro e a través do Departamento de Orientación charlas para familias con grande aceptación. Todas estas actividades terán continuidade neste curso 2019/2020. Tendo en conta os cambios que se producen actualmente na nosa sociedade referidos aos distintos tipos de familias, quedando patente esta situación nas nosas aulas, decidimos que non celebraremos a festividade do día do pai e da nai cos alumnos de Educación Infantil.
13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
No eixo das actividades complementarias e tendo en conta as festividades marcadas no Calendario escolar, pola súa significatividade e relevancia pedagóxica, as actividades que prepararemos para celebrar ou reflexionar co alumnado e sendo dinamizadas pola ENDL, a Biblioteca e a Comisión de Convivencia son :
Día das Biblioteca Escolares ( 24 de outubro)
O Samaín e o Magosto (30 de outubro)
Día contra a violencia de xénero (25 de Novembro)
Día escolar da non Violencia e da Paz (30 de xaneiro)
Día internacional da muller (8 de marzo)
Semana da prensa. (mes de marzo)
Día da poesía (21 de marzo)
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
65
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL
Semana do libro (23 a 26 de abril)
Semana das letras galegas (13 ao 17 de maio)
Todas
estas
efemérides
serán
tamén
complementadas
coas
seguintes
saídas
pedagóxicas (algunhas delas están solicitadas pero non confirmadas): 3 ANOS
Teatro A fundación
Actividades organizadas polo Concello (contacontos no centro, teatro no auditorio…)
Planetario móbil no centro
Excursión fin de curso en horario de mañá (aínda por determinar)
4 ANOS
Biblioteca Juan Compañel
Teatro A fundación
Actividades organizadas polo Concello (contacontos no centro, teatro no auditorio…)
Planetario móbil no centro
Excursión fin de curso en horario de mañá e tarde (aínda por determinar)
5 ANOS
Teatro Afundación
Imprenta
Actividades organizadas polo Concello (contacontos no centro, teatro no auditorio…)
Planetario móbil no centro
Camiña con nós pola igualdade (actividade que se fai no propio centro en dúas sesións)
Excursión fin de curso en horario de mañá e tarde (aínda por determinar)
As actividades extraescolares están programadas e xestionadas pola ANPA e inclúen actividades deportivas, lingüísticas, artísticas, etc.
14. RECURSOS DIDÁCTICOS
O equipo de E.I destaca os seguintes recursos e materiais para o seu ciclo axeitándoos a cada nivel do segundo ciclo de dita etapa: O recurso das familias: levamos varios anos integrando ás familias nas dinámicas diarias de aula con magníficos resultados. Non estamos a falar de visitas esporádicas en acontecementos extraordinarios coma pode ser o nacemento dun irmán, as visitas dos avós para contar os contos… senón que estamos a levar a cabo un traballo programado, secuenciado, referido ás aprendizaxes dos nosos PDI no que a colaboración das familias
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
66
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL está sendo moi relevante na consecución dos obxectivos. A implicación por parte das familias é moi alta, os recursos materiais e persoais que aportan ao centro sorpréndennos pola súa calidade e a vivencia dos nenos, nenas e familiares con esta experiencia resulta moi positiva. A biblioteca do centro: A nosa incorporación no curso 2011/2012 ao PLAMBE, mellorou significativamente os recursos en fondos bibliográficos, materiais audiovisuais, etc… da nosa biblioteca, o que ten importante repercusión na calidade do préstamo semanal de libros que se leva a cabo dende as aulas de Educación Infantil. Os
espazos: todos os espazos, tanto interiores coma exteriores, da escola infantil
deben considerarse potencialmente educativos. Os espazos educativos os consideramos como escenarios de acción-interaccióncomunicación entre os nenos e as nenas, as súas familias e os profesionais. A súa organización debe orientarse, consecuentemente, cara á satisfacción das necesidades e atender os intereses das persoas que nel conviven: de movemento, afecto, xogo, exploración, comunicación, relación, descanso, etc., nos nenos e nas nenas ou de relación, aprendizaxe compartida, comunicación, etc., no caso das persoas adultas. Ten que terse en conta que non todas se poden satisfacer na aula, senón que se deben utilizar os distintos espazos cos que se conta (entrada, patios, corredores, aulas, cuartos de baño...) de maneira que se complementen as súas funcións. Os espazos non só están definidos
polas
dependencias
arquitectónicas,
senón
tamén
pola
distribución
do
mobiliario, materiais e obxectos, xa que, en función da súa distribución, poden xerarse espazos que favorezan determinadas accións, actitudes e movementos, ao tempo que os nenos poden ir construíndo unha imaxe ordenada do mundo que os rodea. Ao longo da etapa de Educación Infantil os nenos e as nenas viven o tránsito desde a dependencia cara a condutas e emocións máis autónomas. Especial importancia ten o espazo exterior, que debe ir adquirindo na escola un crecente protagonismo polo seu potencial educativo. Convértese así nun escenario privilexiado de crecemento e aprendizaxe para nenos e nenas e de observación para os seus educadores. É importante que os espazos na escola infantil sexan harmónicos e que, no seu deseño e decoración, se coide especialmente a estética incorporando formas, cores e elementos do medio natural. A variedade de actividades educativas que deben realizarse cos nenos e coas nenas aconsella que a distribución que se faga dos espazos, mobiliarios, materiais... garanta unha oferta diversificada e flexible, tanto no que atinxe aos agrupamentos nas aulas —actividade individual, de pequeno grupo, de gran grupo—, coma no referido aos tipos de actividade. Así a aula debe organizarse en zonas ou espazos diferenciados de actividade ou recunchos: para o encontro grupal, de biblioteca e lectura, de xogo simbólico, de natureza, de
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
67
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL construcións, de ordenador, de expresión plástica ou de actividades tranquilas. Iso contribuirá ao desenvolvemento da autonomía infantil, xa que ao existir diferentes posibilidades poderán elixir a que máis se adecúa aos seus intereses e desexos. O ambiente: debe contribuír a este proceso transmitindo tanto seguridade física e emocional coma estímulos para medrar. É importante considerar o neno desde que nace como un ser activo, con capacidade de acción e interacción. A seguridade que a escola debe ofrecer está relacionada coa necesaria articulación entre a vida grupal que se xera na escola e o respecto a cada neno e nena, como suxeitos únicos e individuais cheos de potencialidades, onde as diferenzas e as peculiaridades propias deben de ser recoñecidas. É importante que os nenos e as nenas poidan sentir que a identidade propia, a de cada un ou cada unha, está presente dentro da situación colectiva. Nós como profesionais debemos romper o anonimato personalizando os espazos tanto colectivos coma individuais con referencias próximas e vinculadas ao seu mundo cotián e familiar. Tamén, os espazos compartidos como corredores, entradas, ou a propia aula, deben recoller os procesos de traballo que nenos e nenas están vivindo, a través de producións realizadas, imaxes… . Materiais:a selección de materiais que ofrece a escola debe ser outra decisión planificada. Consideramos materiais educativos aqueles elementos e obxectos de calquera orde cos cales os nenos e as nenas interactúan e xeran aprendizaxes. Non ten sentido, polo tanto, a diferenciación entre material de xogo e material educativo. O material convértese, pois, nun importante instrumento para a acción e para o establecemento de relacións orientado cara á construción e reorganización do coñecemento, tanto do mundo físico coma do emocional e social. Para a selección e uso dos materiais educativos e equipamento temos
en conta
diferentes criterios: apoiar a actividade infantil promovendo a investigación, indagación, exploración, etc., evitando suplir a actividade de nenos e nenas,
ser polivalentes
permitindo realizar diferentes accións, usos e experiencias, en función dos diferentes intereses de quen os utilice e adecuarse aos diferentes ritmos dos membros do grupo, ser variados, orientados ao desenvolvemento de todos os planos que integran a personalidade infantil: motor, sensorial, cognitivo, lingüístico, afectivo e social. Ser tamén, na medida do posible elementos da vida cotiá da comunidade, útiles, ferramentas..., e ser utilizados baixo supervisión de persoas adulta. Os distintos materiais que utilizamos diariamente na nosa labor educativa son: -Contos en distintos formatos , procurando que sexan das tres linguas que utilizamos no centro. - Pictogramas
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
68
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL -Ordenador e cañon -Murais -Materiais de decoración da aula (cumpreanos,calendario,árbore de estacións…) -Semáforo -Monicreques -CDS de cancións,música,contos…. -CDS de xogos dixitais interactivos. -Materiais funxibles (pegamentos,ceras, papeis de cores, algodóns….) -Materiais de psicomotricidade (pelotas, aros, cordas…) -Materiais para recantos (quebacabezas, coches, bonecas, animais, cociniña…) -Material de lecto-escritura. -Cortos e películas -Contacontos -Material de aseo -Material para medir, pesar (cinta métrica, pesa,vaso de medida para líquidos…) -Materiais de refugallo…. Convén lembrar o noso papel compensador ofrecendolles oportunidades para a experimentación con recursos como as tecnoloxías da información e comunicación (ordenador, cámara dixital, etc.), libros e material impreso (especial consideración merece a estas idades a literatura infantil); e outros materiais e recursos expresivos como pinturas, arxila, láminas e libros de arte, mapas e lupas dos que xa falamos antes. O uso destes materiais en situacións educativas planificadas como a lectura conxunta de contos (HORA DE LER), a realización de obras plásticas libres ou de obras recoñecidas, etc., a busca de información en libros ou con axuda do ordenador (recursos multimedia e internet), o acompañamento en actividades de exploración e experimentación con obxectos e materiais, aproximarán a estes nenos e nenas a estes medios axudándolles a encontrar significados. A organización e disposición dos materiais na escola facilita a autonomía e independencia dos nenos e das nenas intentando minimizar a dependencia da persoa adulta. As tres aulas están organizadas de xeito que os materiais están en lugares accesibles de maneira que son vistos, utilizados e colocados de novo no seu sitio polos pequenos de forma autónoma e creando hábitos de orde.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
69
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Nós como mestres deste ciclo contamos tamén con materiais que apoian a nosa tarefa: bibliográficos, audiovisuais, informativos, de deseño propio, etc.
que nos
axudarán a
desenvolver o currículo axustándose ao contexto e ás necesidades. A sociedade actualmente depende en gran medida das novas tecnoloxías informáticas; por eso as integramos nas nosas ensinanzas desde idades moi temperás. O ordenador é un medio que enriquece o contexto de aprendizaxe dos nenos e das nenas, xa que fai que o proceso de ensinanza sexa máis motivador. Así mesmo, posibilita a aprendizaxe por descubrimento, favorece o traballo en grupo, o desenvolvemento da curiosidade e, ademais, a realidade virtual que proporciona o ordenador potencia a capacidade de abstracción.
15. PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN
A metavaliación é un recurso fundamental a través do cal conseguimos eliminar e modificar accións que non nos levaran a acadar os obxectivos propostos. É unha revisión do traballo, a tódolos niveis, que nos axuda a mellorar de cara o vindeiro curso académico ou proxecto. No noso centro levamos a cabo dita metavaliación a través da información recollida nesta táboa:
INDICADORES
VALORACIÓN
OBSERVACIÓNS E PROPOSTAS DE MELLORA
1. MOTIVACIÓN INICIAL Motivación inicial dos alumnos Presento e propoño un plan de traballo, explicando a súa finalidade, antes de cada proxecto. Plantexo situacións introdutorias previas ao tema que se vai traballar. Motivación ao longo de todo o proceso Manteño a interese do alumnado partindo das súas experiencias, cunha linguaxe clara e precisa. Comunico a finalidade das aprendizaxes, a súa finalidade, importancia, … Dou información dos procesos conseguidos así coma das dificultades atopadas. 2. ORGANIZACIÓN DO MOMENTO DE ENSINANZA Presentación dos contidos Relaciono os contidos e as actividades cos coñecementos e intereses previas do alumnado. Estruturo e organizo os contidos dando unha visión xeral de cada proxecto. Facilito a adquisición de novos contidos,
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
70
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL a través de explicacións bidireccionais, exemplificando,… Actividades na aula Plantexo actividades que aseguran a adquisición dos obxectivos previstos, así coma habilidades e técnicas instrumentais básicas. Propoño actividades variadas: introdutorias, motivadoras, de consolidación, de avaliación ou de atención á diversidade. Entre as actividades desenvolvidas existe un equilibrio entre as individuais, pequeno grupo e gran grupo. Recursos e organización da aula Distribúo o tempo axeitadamente. Adopto distintos agrupamentos dependendo da tarefa a realizar e do momento. Emprego recursos didácticos variados: audiovisuais, informáticos, … no desenvolvemento da miña práctica docente. Emprego recursos do centro coma a Biblioteca, os espazos múltiples, a aula de música,… e organizo e emprego recursos externos ao centro (familias, museos,…). 3. ORIENTACIÓN DO TRABALLO DOS ALUMNOS Instrucións, aclaracións e orientación ás tarefas dos alumnos Comprobo, de diversos xeitos,se o alumnado entende a tarefa a realizar. Facilito estratexias de aprendizaxe: como solicitar axudar, dar ánimos, asegurarme a participación de todos,… Controlo frecuentemente o traballo do alumnado: explicacións adicionais, feedback,… Clima da aula As relacións que establezo co alumnado, e as que establecen entre eles son correctas, fluídas e non discriminatorias. Favorezo a creación de normas de convivencia, tendo en conta o Plan de Convivencia do Centro. Fomento o respecto e a colaboración entre o alumnado, aceptando suxerencias e aportacións. Proporciono situacións que facilitan ao alumnado o desenvolvemento da afectividade como parte da súa Ed. Integral. 4. SEGUIMENTO DO PROCESO DE APRENDIZAXE Seguimento e control do proceso de ensinanza-aprendizaxe Reviso e corrixo os contidos,
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
71
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL actividades, adecuación dos tempos, agrupamentos e recursos empregados. Oriento ao alumnado sobre o desenvolvemento das súas tarefas, e como pode melloralas. No caso de obxectivos insuficientemente alcanzados, propoño novas actividades. Diversidade Teño en conta o nivel de habilidades do alumnado, os ritmos de aprendizaxe, … adaptando o proceso de ensinanzaaprendizaxe. Coordínome cos demais compañeiros de claustro, así coma co Departamento de Orientación e o de Ciclo para facer as adaptación e modificacións necesarias. Aspectos metodolóxicos O profesorado ten en conta os principios da aprendizaxe significativa. O profesorado emprega estímulos variados e actividades de motivación A metodoloxía didáctica axústase á prevista na programación didáctica O profesorado emprega gran variedade de estratexias metodolóxicas Avaliación O profesorado fai sempre unha avaliación inicial Hai coherencia entre os instrumentos de avaliación e as competencias básicas. O profesorado modifica a práctica docente en función dos resultados. Outros aspectos a destacar Realízanse as actividades previstas na PD en relación co Plan Lector. A programación de actividades e tarefas é coherente coa programación didáctica. O alumnado emprega as TIC na aula.
16. INGLÉS
16.1 introdución e contextualización A mellora substancial dos medios de comunicación, xunto ao desenvolvemento e extensión das tecnoloxías da información e a comunicación, propiciaron un incremento das relacións internacionais sen precedente. Polo tanto, na sociedade do século XXI hai que preparar alumnos e alumnas para vivir nun mundo progresivamente máis internacional, multicultural e multilingüe. Ademais, o noso país atópase comprometido como membro da Unión Europea no fomento do coñecemento doutras linguas comunitarias. Pola súa parte, o
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
72
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Consello de Europa no Marco común europeo de referencia para as linguas: aprendizaxe, ensino, avaliación, establece directrices tanto para a aprendizaxe de linguas coma para a valoración da competencia nas diferentes linguas dun falante. Nesta etapa, máis que en calquera outra, desenvolvemento e aprendizaxe son procesos dinámicos que teñen lugar como consecuencia da interacción co ámbito. Cada neno ten o seu ritmo e o seu estilo de maduración, desenvolvemento e aprendizaxe, por iso, a súa afectividade, as súas características persoais, as súas necesidades, intereses e estilo cognitivo, deberán ser tamén elementos que condicionen a práctica educativa nesta etapa. Neste proceso adquire unha relevancia especial a participación e colaboración coas familias. 16.2 Contribución ao desenvolvemento das competencias clave
Competencia en comunicación lingüística. Utilízase a linguaxe como instrumento de comunicación que se desenvolverá a través de actividades de comprensión oral, construción de vocabulario e coñecementos moi básicos de fonética. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía. Inícianse nas habilidades matemáticas mediante actividades con números e representacións numéricas en inglés.
Competencia dixital. Os/as nenos/as desenvolven habilidades como buscar, obter, procesar e comunicar información.
Páxina web de Playschoolhttp://www.oup.com/elt/global/products/oxfordplayschool que contén cancións, así como xogos e actividades interactivas organizadas para axudar a repasar vocabulario e practicar a comprensión oral.
DVD que contén versións animadas das historias do curso.
Competencias sociais e cívicas. A aprendizaxe dunha lingua implica o coñecemento de trazos e feitos culturais vinculados aos/ás falantes destas. Todos os contos e situacións fan referencia a diferentes aspectos sociais. Por exemplo, os/as nenos/as aprenden a saudarse e presentarse… Competencia para aprender a aprender. Considerando que os nenos e as nenas son os principais artífices da súa aprendizaxe, é o noso labor fornecerlles estratexias para ser máis autónomos e autónomas, fomentando así
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
73
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL a adquisición desta competencia. Sentido da iniciativa e do espíritu emprendedor. Fomentamos esta competencia a través do desenvolvemento da súa creatividade. Competencias sociais e cívicas. No proceso de ensinanza-aprendizaxe da lingua partiremos da contorna máis próxima aos nenos e nenas, tendo en conta o seu coñecemento e percepción do mundo que os/as rodea. Trataremos de fomentar o uso da nova lingua en contextos reais, valorándoa como un instrumento útil na exploración e descubrimento da contorna. 16.3 Inglés: obxectivos xerais
1. A iniciación á aprendizaxe dunha lingua estranxeira para comunicarse en actividades dentro dentro e fora da aula, e mostrar interese e goce ao participar nestes intercambios comunicativos. 2. Expresar emocións, sentimentos, desexos e ideas mediante a lingua oral e a través da lingua inglesa, elixindo o que mellor axústese á intención e á situación. 3. Comprender, reproducir e recrear algúns textos literarios mostrando actitudes de valoración, goce e interese cara a eles. 4. Adquirir progresivamente autonomía nas súas actividades habituais. 5. Desenvolver habilidades comunicativas en diferentes linguaxes e formas de expresión. 6. Achegarse á pre-lectura e a pre- escritura do inglés como medio decomunicación, información e goce. 7. Sentir o xesto, o movemento e o ritmo como recursos para a expresión e a comunicación. 8. Achegarse, na medida das súas posibilidades,ao uso das tecnoloxías da información e da comunicación como unha ferramenta máis na aprendizaxe do inglés. 9. Comprender as intencións e mensaxes doutros nenos e adultos, adoptando unha actitude positiva cara á lingua, tanto propia como estranxeira. 16.4. Obxectivos No segundo ciclo de educación infantil preténdese que o alumnado descubra e explore os usos iniciais da lectura e a escritura, espertando e afianzando ou seu interese por elas.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
74
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Farase un achegamento á literatura infantil na área de inglés ,a partir de textos comprensibles e accesibles para que esta iniciación literaria sexa fonte de gozo, de diversión e de xogo. Así mesmo, é necesario o desenvolvemento de actitudes positivas cara á propia lingua e á dos demais, espertando sensibilidade e curiosidade por coñecer outras linguas. 1. Utilizar a lingua inglesa como instrumento de comunicación ,de aprendizaxe e de xogo. 2. Comprender
que
as
palabras
,
escrituras
indeterminadas,
números,
notas
musicais...poden representar sentimentos ,pensamentos e intencións de o outras persoas. 3. Desenvolver habilidades comunicativas en diferentes linguaxes e formas de expresión. 4. Recoñecer a importancia das manifestacións non verbais o silencio, a mirada, a xestualidade, o olfacto e o tacto como elementos xenuínos da comunicación humana 5. Comprender a intencionalidade comunicativa doutras nenas e nenos, así como das persoas adultas,adoitando unha actitude positiva cara ás linguas. 6. Iniciarse no uso oral dunha lingua estranxeira para comunicarse en actividades contextualizadas
e
mostrar
interese
e
gozo
ao
participar
nestes
intercambios
comunicativos. 7. Potenciar a capacidade creativa a través das linguaxes artísticas expresadas en distintas linguaxes, comunicándose creativamente a través das diferentes manifestacións e adquirindo sensibilidade estética. 8. Desenvolver o sentir de autoconfianza nas producións artísticas persoais , amosando interese pola súa mellora,respectando e valorando as creacións propias e as das demais persoas. 9. Achegarse ao coñecemento, emprego e valoración das TIC como ferramenta
de
comunicación e de xogo na lingua inglesa. Motivar os nenos para que aprendan inglés con alegría, tranquilidade e confianza en si mesmos. 16.5 Contidos Bloque 1. Linguaxe verbal Escoitar, falar e conversar: Utilización e valoración progresiva da lingua oral para evocar e relatar feitos; para adquirir coñecementos; para expresar e comunicar ideas, sentimentos e emocións; para
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
75
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL facer peticións e como mecanismo para regular a propia conduta e a das demais persoas. Uso progresivo, acorde coa idade, de léxico variado, aumentando a precisión na busca dunha maior estruturación das súas frases. Participación de forma oral en conversas, narracións, anécdotas, contos, xogos colectivos e outros, incrementando o vocabulario, empregándoo con crecente precisión, con entoación axeitada, pronuncia clara e usando estruturas oracionais que enriquezan as propias competencias comunicativas. Participación en situacións de comunicación con distintos propósitos, en diferentes contextos e con persoas interlocutoras diversas usando argumentos nas súas conversas, respectando quendas e escoitando atentamente. Acomodación progresiva dous seus enunciados aos formatos convencionais. Emprego axeitado das formas socialmente establecidas para relacionarse coas demais persoas, saúdos, despedidas, fórmulas de cortesía, cumprimentos.... Interese por participar en interaccións orais en lingua estranxeira, en rutinas e situacións habituais de comunicación, amosando unha actitude positiva cara a esta lingua. Aproximación á lingua escrita. Achegamento á lingua escrita como medio de comunicación, información e gozo a través de soportes diferentes. Interese e atención na escoita de narracións e instrucións lidas por outras persoas. Iniciación non uso da escrita en situacións contextualizadas e reais. Diferenciación entre as formas escritas e outras formas de expresión gráfica. Identificación de palabras e frases escritas moi significativas e usuais. Percepción de diferenzas e semellanzas entre elas atendendo a propiedades cuantitativas -cantidade de letras, palabras longas e palabras curtas e propiedades cualitativas variedade de grafías. Iniciación ao coñecemento do código escrito a través desas palabras e frases empregadas en contextos significativos e funcionais. Interese e gusto por producir mensaxes con trazos cada vez máis precisos e lexibles. Achegamento á literatura. Escoita e comprensión da lectura en voz alta, realizada por unha lectora o lector competente de contos, relatos, lendas, poesías, rimas, adiviñas, teatro...; tanto tradicionais como contemporáneas, nas dúas linguas oficiais, e como fonte de pracer e de aprendizaxe compartida.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
76
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Dramatización de textos literarios, desfrute e interese por expresarse con axuda de recursos non lingüísticos. Memorización e recitado dalgúns textos sinxelos de carácter poético, de tradición cultural o de autor, disfrutando das sensacións que o ritmo, a rima e a beleza das palabras producen. Participación trabalinguas,
creativa en
xogos lingüísticos
onomatopeas...
acompañados
-encadeados de palabras, adiviñas, de
respostas
corporais
xestos,
movementos, ritmos... para divertirse e para aprender na compaña de iguais e de persoas adultas. Interese por compartir interpretacións, sensacións, emocións e opinións provocadas polas producións literarias, iniciándose nos faladoiros literarios. Introdución ao uso das bibliotecas de centro e de aula como un medio máis de aproximación á literatura e como espazo privilexiado de recursos para a diversión e o coñecemento. Bloque 2. Linguaxes artísticas: plástica, musical e corporal. Exploración sensorial dos elementos presentes no contorno integrando actividades de tocar, ulir, oír e ver. Potenciación da imaxinación e fantasía do alumnado para enriquecer a actividade creativa. Experimentación e descubrimento dalgúns elementos que configuran a linguaxe plástica: liña, forma, cor, textura, espazo e volume. Gozo coas obras artísticas distinguindo e apreciando elementos básicos das formas de expresión cor, forma, liña, movemento, volume, texturas, ritmos, melodías, timbres, entre outros que lles permitan ás nenas e aos nenos desenvolver a súa sensibilidade estética. Experimentación e coñecemento das posibilidades de transformación dúas diferentes materiais e obxectos. Interpretación e valoración de diferentes tipos de obras plásticas presentes na aula, non contorno, en museos e exposicións reais o virtuais, obradoiros de artistas e persoas artesás manifestando e compartindo a través das diversas linguaxes ás sensacións e emocións que producen, así como indicando o que gusta e o que non. Planificación do proceso de elaboración dalgunha obra plástica, o seu desenvolvemento e posterior comunicación, valorando a realización de bosquexos para a consecución dunha melloría na produción. Exploración das posibilidades sonoras da voz, do propio corpo, de obxectos cotiáns e de instrumentos musicais. Utilización dos sons achados para a interpretación e a creación musical.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
77
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Vivencia do son e do silencio. Recoñecemento de sons do contorno natural e social, e discriminación dous seus trazos distintivos. Creación de secuencias de movementos e ritmos a partir das sensacións que lle xera a música. Audición atenta de obras musicais populares, clásicas e contemporáneas. Participación activa e gozo na interpretación de cancións, xogos musicais e danzas colectivas e individuais. Creación, mediante a música e o baile, dous propios patróns, recreando situacións, ideas, feitos e sentimentos, mediante o humor, o absurdo e a fantasía, compartindo con outras persoas ás propias creacións. Vivencia de xestos e movementos como recursos corporais para a expresión e a comunicación e mais o intercambio afectivo. Participación en actividades de dramatización, danzas, xogo simbólico e outros xogos de expresión corporal mimo, monicreques, ... Bloque 3. Linguaxe audiovisual e tecnoloxías da información e a comunicación Identificación da utilidade de diversos instrumentos e tecnoloxías como fontes de comunicación, de expresión, de estratexias de exploración e de xogo. Adquisición progresiva da conciencia da necesidade dun uso moderado dos medios audiovisuais e das tecnoloxías da información e da comunicación. Coñecemento, coidado e uso, na medida das súas posibilidades, das ferramentas tecnolóxicas. Achegamento ao uso do ordenador, á cámara fotográfica,... 16.6.Instrumentos de avaliación A observación diaria dentro da aula e fora ( no patio,……).
MyEnglishDossier: os nenos mostran comprensión de vocabulario a través dunha actividade con adhesivos. Multi ROM e actividades fotocopiables: os nenos repasan o vocabulario e os contidos da unidade. 16.7 Criterios de avaliación
-
Comprender mensaxes orais diversas, mostrando unha actitude de escoita atenta e respectuosa.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
78
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL -
Amosar unha actitude positiva cara á aprendizaxe dunha lingua estranxeira, interesándose por participar en interaccións orais en rutinas, xogos e situacións habituais de comunicación.
-
Preténdese avaliar a súa participación en producións orais sinxelas relativas a situacións e temas do seu interese: xogos, cancións, rimas, dramatizacións previamente traballadas e contextualizadas.
-
Amosar interese polos textos escritos presentes na aula e nun contorno próximo.
-
Gozar compartindo a escoita e a lectura en voz alta de textos literarios: contose, relatos, lendas, poesías, rimas, adiviñas...
-
Utilizar
a
biblioteca
con
respecto
e
coidado,
valorándoa
como
recurso
informativo, de entretemento e goce. -
Con este criterio valorarase se as nenas e os nenos entenden a necesidade das normas de funcionamento da biblioteca -manter silencio, colocar os libros non seu sitio, cumprir os prazos de empréstito- e se as respectan.
-
Valorarase, así mesmo, se recoñecen este espazo
como recurso de pescuda de
información e lugar de entretemento. -
Utilizar, na medida das súas posibilidades, a linguaxe audiovisual e as tecnoloxías da información e comunicación como vehículo de expresión e comunicación. Este criterio permite valorar a súa competencia para acceder e empregar as tecnoloxías da información e comunicación. Deste xeito, observarase se é quen de prender e apagar o
ordenador, manexar o rato, identificar e usar
iconas….
Dentro de los procedementos para avaliar a propia programación de inglés: A observación directa para comprobar se,
A lingua oral se utiliza para unha comunicación positiva dos nenos e nenas cos seus iguais e coas persoas adultas, segundo as intencións comunicativas, e comprender mensaxes orais diversas, mostrando unha actitude de escoita atenta e respectuosa.
Os nen@s mostran interese polos textos escritos presentes na aula e no ámbito, iniciándose no seu uso, na comprensión das súas finalidades e no coñecemento dalgunhas características do código escrito e por participar nas situacións de lectura e escritura que se producen na aula.
Expresan e comunican utilizando medios, materiais e técnicas das diferentes linguaxe artísticas e audiovisuais, mostrando interese por explorar as súas
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
79
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL posibilidades, por gozar coas súas producións e por compartir cos demais as experiencias estéticas e comunicativas. 16.8
Concreción do plan tic Tratamento
da
información
e
competencia
dixital,
que
traballaremos
introducindo ao alumnado na utilización do ordenador con actividades motivadoras e axeitadas ao seu nivel.
CDs: xogos novos para practicar o vocabulario clave, os conceptos e os contos.
CD de Materiais Fotocopiables.
DVDs
16.9. Recursos didácticos Recursos materiais dispoñibles no centro
DVDs , IPAD , CÁMARA DIXITAL.
Radiocasete/ reprodutor CD
Cámara de vídeo
Ordenador e cañón.
RECURSOS DA AULA DE INGLÉS
Pupil 's BookandTeacher 's Notes ( libro del profesor e de rexistro)
Debuxos acuñados. Son debuxos que se manteñen erectos, marionetas de dedo, debuxos con solapas que se dobran, etc. proporcionan unha actividade extra relacionada co conto e algúns utilízanse tamén para repasar a linguaxe activa mentres os nenos cantan as cancións
Adhesivos, Posters… Para reforzar o vocabulario principal.
CD ROM
Conxunto de Marionetas. Saudar os nenos, manter a súa atención durante o transcurso das clases, e presentar e repasar o vocabulario facendo xogos e actividades. AudioCDs
Flashcardse Bigbooks
CD de Materiais Fotocopiables
DVDs. Hai un DVD por nivel con historias de animación, sketches e cancións, así como worksheets fotocopiables.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
80
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL 16.10 Medidas de atención á diversidade A intervención educativa debe contemplar como principio a diversidade do alumnado, entendendo que deste modo se garante o desenvolvemento de todos eles á vez que unha atención personalizada en función das necesidades de cada un. Os mecanismos de reforzo deberán poñerse en práctica tan pronto como se detecten dificultades de aprendizaxe. Atenderemos a diversidade con distintas actividades de reforzo ou ampliación da forma que se describe na programación das distintas unidades para que os nenos participen con soltura e collan gusto pola lingua estranxeira. Lección de reforzo
Practicar o vocabulario PocketPoster, coas flashcards e coas miniflashcards.
Practicar as cancións do vocabulario.
Colorear unhas fotocopias con debuxos das flashcards…
A utilización das novas tecnoloxías ( CD ROM, xogos, cancións,…)
Lección de ampliación Ampliar o coñecemento que os nenos teñen do mundo a través do inglés e motivalos con materiais adicionais, para aqueles nen@s que rematan os traballos antes ( worksheets, extra vocabulary, debuxos….) Nalgunhas das aulas de Educación Infantil hai alumnado con NEAE, e algúns deles polas súas características de autonomía, precisan axuda da figura dun coidador. A este alumnado se lles facilitará o reforzo educativo necesario no seu proceso de ensinanza-aprendizaxe. 16.11 Metodoloxía considerando as competencias clave. A metodoloxía está dirixida a adquirir unha competencia comunicativa e orientada a facelo a través do xogo a canción o conto, as novas tecnoloxías . O acercamento dos nenos de infantil ao Inglés farase de forma progresiva, natural e motivadora de forma que os nenos collan gusto pola que será a súa 3ª lingua. Na aula de infantil son moi importantes as rutinas e por iso o traballo está deseñado practicamente de forma simétrica, para axudar aos nenos a predicir que vai ocorrer a continuación e axudalos a que se fagan idea do tempo transcorrido.
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
81
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE CICLO DA EDUCACIÓN INFANTIL Na programación temos en conta tódalas diferenzas entre os alumnos e e por iso que sempre incluímos actividades nas que todos os nenos poidan acadar os obxectivos e actividades de ampliación para aqueles nenos que as precisan facilitando a adquisición de todas as competencias, facendo especial fincapé nas seguintes:
Desenvolvemento da competencia en comunicación lingüística non só na lingua estranxeira senón tamén nas propias,
co obxectivo de acadar unha competencia
plurilingüe. O vocabulario que traballaremos en inglés está relacionado con campos semánticos presentes na contorna do alumnado: os xoguetes, o corpo e os animais. Desta maneira, partiremos do seu coñecemento do mundo para ir construíndo unha aprendizaxe máis significativa.
Desenvolvemento
da
competencia
da
conciencia
e
expresións
culturais.
Fomentaremos non só o coñecemento da lingua e cultura estranxeiras, senón tamén o da propia dende unha perspectiva de interculturalidade. Por outra parte, animaremos ao alumnado a mellorar a súa competencia artística en moitas das tarefas propostas: creación de murais, modelado de plastilina.
Mediante os valores
presentes
nestas
propostas
didácticas os nenos e as
desenvolverán a súa competencia social e cidadá
nenas
así a educación en valores
centrarémola aquí en educación para a saúde (hábitos de hixiene), educación moral e cívica (actitude respectuosa cos seus compañeiros e compañeiras, aceptando as regras dos xogos e valorando as achegas persoais de cada neno/a) e educación para a igualdade de oportunidades entre os xéneros (incidindo na importancia da nondiscriminación)
=========================================== EQUIPO DE EDUCACIÓN INFANTIL DO CEIP ALFONSO D. RODRÍGUEZ CASTELAO DE VIGO
82