Programacion 3ºe prim curso 2014 15 by castelao navia

INDICE CONTEXTUALIZACIÓN DO ALUMNADO .......................................................................... 5 ÁREA DE CIENCIAS DA NATUREZA ................................................................................. 7 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ............................. 12 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ......................................... 13 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN......................................................................................... 15 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN ................................................................................................ 17 ÁREA DE CIENCIAS SOCIAIS ........................................................................................... 20 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ............................. 28 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ......................................... 29 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN......................................................................................... 32 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN ................................................................................................ 34 ÁREA DE MATEMÁTICAS .................................................................................................... 37 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ............................. 46 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ......................................... 47 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN......................................................................................... 51 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN ................................................................................................ 53 ÁREA DE LINGUA CASTELÁ E LITERATURA ................................................................ 56 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ............................. 75 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ......................................... 77 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN......................................................................................... 80 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN ................................................................................................ 82 ÁREA DE LINGUA GALEGA E LITERATURA.................................................................. 86 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ........................... 111 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ....................................... 112 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN....................................................................................... 116 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN .............................................................................................. 118 ÁREA DE PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA: INGLÉS .......................................... 121 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ........................... 132 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ....................................... 135 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN....................................................................................... 135 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN .............................................................................................. 137 EDUCACIÓN PLÁSTICA ............................................................................................................... 140 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ........................... 145

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ....................................... 146 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN....................................................................................... 150 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN .............................................................................................. 152 EDUCACIÓN MUSICAL ............................................................................................................... 154 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ........................... 158 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ....................................... 161 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN....................................................................................... 164 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN .............................................................................................. 166 ÁREA DE EDUCACIÓN FÍSICA ........................................................................................ 168 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ........................... 177 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ....................................... 178 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN....................................................................................... 182 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN .............................................................................................. 184 ÁREA DE VALORES SOCIAIS E CÍVICOS ................................................................... 188 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ........................... 196 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ....................................... 196 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN....................................................................................... 199 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN .............................................................................................. 201 ÁREA DE RELIXIÓN ............................................................................................................ 204 CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE ........................... 210 MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE ....................................... 211 PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN....................................................................................... 213 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN .............................................................................................. 214 DIRECTRICES E INSTRUMENTOS PARA A REALIZACIÓN DE AVALIACIÓN INICIAL................................................................................................................................... 216 ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN E OS REFORZOS PARA LOGRAR DITA RECUPERACIÓN. ................................................................................................................. 217 CRITERIOS DE PROMOCIÓN AO SEGUINTE CURSO. ............................................ 217 METODOLOXÍA DIDÁCTICA ............................................................................................ 217 MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE ................................................................ 219 ADAPTACIÓNS CURRICULARES. ................................................................................... 221 PROGRAMA DE EDUCACIÓN EN VALORES................................................................ 224 ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LECTOR. ...................................... 226 ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC. ........................................................... 228

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA. .............................. 229 ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LINGÜÍSTICO ............................ 230 MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS INCLUÍDOS OS LIBROS DE TEXTO. ................................................................................................................................................... 231 ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES .................................. 233 PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN ........................ 234

CONTEXTUALIZACIÓN DO ALUMNADO

@s nen@s deste curso están en plena etapa do periodo de operacións concretas. Isto supón que razoan loxicamente, pero este razoamento está vinculado á manipulación dos obxectos ao que este razoamento se refire. Son nen@s que actúan cada vez máis automáticamente,fixándose eles mesmos as metas e as acción que deben levar a cabo para conseguilo. Asimesmo, aínda que hai unha clara diverxencia nos xogos entre nenos e nenas, o grupo terá cada vez máis importancia e as actividades conxuntas convírtense nun motor esencial do seu desenvolvemento.Tamén se incrementa a súa relación co mundo que os rodea e o seu interese polo contorno máis cercano e o máis alonxado. A programación didáctica do 3º curso de Primaria vai dirixida a un grupo de alumn@s que reside maioritariamente na parroquia viguesa de Navia. O colexio Daniel R. Castelao está situado nos arredores de cidade de Vigo, nunha zona semirrural, aínda que coa construción do novo polígono de Navia( PAU) pasou a ser máis zona urbana que rural. O colexio está experimentando un notable incremento de alum@s nos últimos anos, dato que ten que ser tomado en conta para elaborar una programación. Neste ano 2014/ 15 o 3º curso de Educación Primaria consta dun total de 24 nen@s . Algúns recibiron reforzo o curso pasado.

ÁREA DE CIENCIAS DA NATUREZA

ÁREA DE CIENCIAS DA NATUREZA ÁREA Obxectivos

CIENCIAS DA NATUREZA Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

BLOQUE 1. INICIACIÓN Á ACTIVIDADE CIENTÍFICA  b

 B1.1. Realizar un proxecto para a obtención dun produto como resultado dun  B1.2. Busca guiada de información problema formulado, en internet e noutros soportes. elaborando con certa  B1.3. Utilización básica de autonomía documentación tratamento de textos para a sobre o proceso. presentación de traballos.

 CNB1.1.1. Busca, selecciona e organiza a información importante, obtén conclusións e comunica o resultado de forma oral e escrita de maneira ordenada, clara e limpa, en diferentes soportes.

 B1.4. Iniciación á actividade científica.

 B1.2. Establecer conxecturas de sucesos ou problemas que ocorren no seu contorno por medio da observación, e obter unha información.

 CNB1. 2.1. Establece conxecturas de  CAA sucesos ou problemas do seu  CMCCT contorno mediante a observación  CSIEE obtén unha información.

 a

 B1.5. O traballo cooperativo.

 b

 B1.6. Técnicas de estudo e traballo.

 B1.3. Traballar de forma  CNB1.3.1. Coñece e aplica cooperativa apreciando o estratexias para estudar e traballar de coidado pola seguridade forma eficaz individualmente e en propia e a dos seus equipo, amosando habilidades para a compañeiros/as, coidando resolución pacífica de conflitos. as ferramentas e facendo un uso axeitado dos materiais.

 e  g  h  i

 b  e

 B1.1. Realización de proxectos e presentación de resultados.

 h

 c  m

 B1.7. Hábitos de traballo, esforzo e responsabilidade.

 CCL

 Ao longo de todo o cruso.

 CMCCT  CSIEE  CD

 CNB1.1.2. Manifesta certa autonomía  CAA na observación, planificación e  CMCCT execución de accións e tarefas e ten  CSIEE iniciativa na toma de decisións.

BLOQUE 2. O SER HUMANO E A SAÚDE

 CAA

 CAA  CMCT  CSC  CSIEE

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA Obxectivos  g  k

CIENCIAS DA NATUREZA Contidos  B2.1. O corpo humano e o seu funcionamento.  B2.2. As funcións vitais.  Importancia dos sentidos en relación co medio.

Criterios de avaliación

 B2.4. Saúde e enfermidade.

 b

 B2.5. Hábitos saudables: alimentación, hixiene, exercicio físico e descanso.

 c  d  g  k  m

 B2.6 Factores que producen as enfermidades máis habituais: carie, obesidade, gripe, catarros...  B2.7. Coñecemento de si mesmo/a e dos e das demais: emocións e sentimentos propios e alleos.

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 B2.1. Coñecer a morfoloxía  CNB2.1.1. Explica a morfoloxía externa do propio corpo e os externa do propio corpo, o seu órganos máis importantes funcionamento nun sentido global e para o seu funcionamento. os cambios nas distintas etapas da vida.

 B2.3. Recoñecemento dos cambios físicos e persoais nas diferentes etapas da vida das persoas.  a

CURSO

 CNB2.1.2. Coñece os principais órganos vitais e entende a súa importancia no funcionamento do organismo.  B2.2. Identificar e explicar as  CNB2.2.1 Emprega hábitos de consecuencias para a saúde hixiene, de exercicio e de e o desenvolvemento alimentación sa na escola. persoal de determinados hábitos de alimentación,  CNB2.2.2. Recoñece algúns factores hixiene, exercicio físico e causantes das enfermidades máis descanso deseñando habituais (caries, catarros, gripe e protocolos para a súa obesidade) e aplica actuacións para prevención. á súa prevención.

 CMCCT

TEMPORALIZACIÓN

 1º Trimestre

 CMCCT

 1º Trimestre

 CSC

 CMCCT

 B2.8. A relación cos demais. Toma de decisións.  B2.9 A igualdade entre homes e mulleres.  e  h

 B2.10. Clasificación dos alimentos  B2.3. Deseñar un menú  CNB2.3.1. Clasifica alimentos en en función dos nutrientes equilibrado para a súa idade. función dos nutrientes principais. principais.  CNB2.3.2. Diferencia entre dieta  B2.11. Pirámide alimentaria. equilibrada e non equilibrada e  B2.12. Análise de dietas

 CMCCT

 CMCCT  CSC

 1º Trimestre

ÁREA Obxectivos

CIENCIAS DA NATUREZA Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

elabora un menú saudable na escola.  CSIEE

equilibradas.

BLOQUE 3. OS SERES VIVOS  b  g  e  l  i  o

 B3.1. Diferenza entre seres vivos e  B3.1. Identificar e clasificar,  CNB3.1.1. Observa, identifica e inertes. con criterios científicos, recoñece as características básicas e animais e plantas do seu clasifica animais vertebrados e  B3.2. Identificación de animais e contorno próximo, recoñecer invertebrados do seu contorno, con de plantas como seres vivos. as súas características criterio científico.  B3.3. Clasificación de animais principais e buscar vertebrados e invertebrados a información en fontes  CNB3.1.2. Observa, identifica e partir de características variadas. recoñece as características das observables. plantas do seu contorno e clasifícaas  B3.4. Clasificación das plantas con criterio científico. (herbas, arbustos e árbores) a partir de características  CNB3.1.3. Utiliza claves e guías para observables. a clasificación de animais e plantas.  B3.5. Utilización guiada de claves e de guías de animais e plantas para a clasificación e identificación dalgunhas especies existentes en Galicia.

 CMCCT

 2º Trimestre

 CSIEE

 CMCCT  CCL  CSIEE  CMCCT  CAA

 B3.6. Identificación de cambios observables que se producen nos seres no contorno.  a  b  c  e  h  i

 B3.7. Observación e comparación das diversas maneiras en que os seres vivos realizan as funcións vitais utilizando instrumentos apropiados e medios audiovisuais e tecnolóxicos da maneira máis precisa e rigorosa posible.

 B3.2. Observar e rexistrar de  CNB3.2.1. Coñece as funcións de  CMCCT forma cooperativa, algún relación, reprodución e alimentación proceso asociado ao ciclo dun ser vivo e as explica empregando vital dun ser vivo, no seu diferentes soportes. medio ou na aula. Comunicar de xeito oral e  CNB3.2.2. Rexistra e comunica de  CMCCT escrito os resultados, xeito oral e escrito os resultados da  CCL empregando soportes observación do ciclo vital  B3.8. Valoración da biodiversidade

 2º Trimestre

ÁREA Obxectivos  j

CIENCIAS DA NATUREZA Contidos e interese pola súa conservación.

Criterios de avaliación textuais variados.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

previamente planificado.

 l

TEMPORALIZACIÓN

 CSIEE  CD

 m  o BLOQUE 4. MATERIA E ENERXÍA  a  b  c  g  h

 B4.1. Fontes de enerxía. A enerxía  B4.1. Identificar, a partir de  CNB4.1.1 Coñece algunhas fontes de e os cambios. exemplos da vida cotiá, usos enerxía, os seus usos e a súa dos recursos naturais e intervención na vida cotiá.  B4.2. Intervención da enerxía na consecuencias dun uso vida cotiá. inadecuado facendo fincapé  CNB4.1.2. Emprega actitudes  B4.3. Uso responsable dos no aforro enerxético e no responsables de aforro enerxético e recursos naturais do planeta. impacto medioambiental. de recollida de residuos na escola. Aforro enerxético.

 CMCCT

 3º Trimestre

 CSC

 CMCCT  CSC

 B4.4. A produción de residuos, a contaminación e o impacto ambiental.  B4.5. Desenvolvemento de actitudes individuais e colectivas fronte a determinados problemas mediombientais.  b  e  g  h

 b

 B4.6. Cambios de estado da auga.  B4.2. Realizar experiencias sinxelas e pequenas  B4.7. O ciclo da auga. investigacións para  B4.8. Identificación de forzas recoñecer os cambios de coñecidas que fan que os estado da auga e os efectos obxectos se movan ou deformen. de forzas coñecidas no movemento dos corpos.

 CNB4.2.1. Explica os cambios de estado da auga en fenómenos naturais e situacións da vida cotián.

 B4.9. Identificación de  B4.3. Realizar mesturas compoñentes e preparación dunha sinxelas con sustancias

 CNB4.3.1. Compara densidades de diferentes sustancias que emprega

 CMCCT

 3º Trimestre

 CCL

 CNB4.2.2. Realiza experiencias  CMCCT sinxelas para identificar as forzas que fan que os obxectos se movan en situacións reais.  CMCCT

 3º Trimestre

ÁREA

CIENCIAS DA NATUREZA

Obxectivos  g

Contidos

Criterios de avaliación

mestura.

relacionadas coa vida doméstica e do contorno, achegando conclusións sobre os resultados.

 h

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

diariamente con respecto á auga.  CNB4.3.2. Realiza algunhas mesturas de uso doméstico e presenta conclusións dos resultados.

 CMCCT

BLOQUE 5: A TECNOLOXÍA, OBXECTOS E MÁQUINAS  a  b  e  g

 B5.1. Manipulación e observación do funcionamento de obxectos, aparellos e máquinas sinxelas (bicicleta, xoguetes, móbiles, tesoiras, roda, manivelas, espremedor, reloxo, pinzas, triturador...).  B5.2. Importancia da ciencia e da tecnoloxía para mellorar as condicións de vida e de traballo.

 a  b  c  d  e  g  h  j  m

 B5.1. Manipular e observar o  CNB5.1.1. Coñece e emprega funcionamento de aparellos obxectos, aparellos e máquinas e máquinas sinxelas simples sinxelas de uso cotián na escola e das complexas máis analizando o seu funcionamento. habituais e observar o seu uso na vida cotiá.  CNB5.1.2. Identifica e explica a enerxía que empregan obxectos, aparellos e máquinas sinxelas de uso habitual na vida cotiá.

 B5.3. Planificación e realización dalgún obxecto ou máquina de construción sinxela.

 B5.2. Planificar e realizar a construción de forma cooperativa dalgún obxecto ou máquina sinxela para a  B5.4. Manexo de ferramentas, resolución dun problema aparellos e máquinas de uso formulado e presentar os doméstico, superando estereotipos resultados en diferentes sexistas. soportes.  B5.5. Prevención de riscos no emprego de máquinas de uso cotián.

 CMCCT

 Ao longo de todo o curso.

 CMCCT  CCL  CSC

 CNB5.2.1. Identifica e describe oficios  CMCCT en función dos materiais, das  CCL ferramentas e das máquinas que  CSC empregan.  CNB5.2.2. Aplica os coñecementos  CMCCT ao deseño e construción dalgún  CCEC obxecto ou aparello sinxelo,  CD empregando operacións matemáticas no cálculo previo, así como as tecnolóxicas: unir, cortar, pegar...

 3º Trimestre

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

Identificarse como ser vivo coas particularidades que os diferencian doutros seres vivos.

Coñecer as partes externas do corpo e algúns órganos importantes para o seu funcionamento.

Identificar, valorar e explicar as consecuencias para a saúde e o desenvolvemento persoal de determinados

hábitos de alimentación, hixiene, exercicio físico, descanso... 4.

Recoñecer e explicar, recollendo datos e utilizando aparatos de medida, as relacións entre algúns factores

do medio físico (relevo, chan, clima, vexetación...) e as formas de vida e actuacións das persoas, mostrando unha actitude respectuosa cara á conservación do medio e o mantemento do equilibrio ecolóxico. 5.

Identificar e clasificar animais e plantas, recoñecendo as características básicas de determinadas especies

de acordo con criterios científicos. 6.

Identificar, a partir de exemplos da vida cotiá, algúns dos principais usos que as persoas fan dos recursos

naturais e algunhas das consecuencias negativas dos usos inadecuados. Analizar o proceso seguido desde a súa orixe ata o seu consumo. 7.

Manipular e identificar algunhas máquinas e aparatos sinxelos, analizando o seu funcionamento, fixándose

especialmente na enerxía que utilizan e valorando a importancia de facer un uso responsable da enerxía do planeta. 8.

Montar, desmontar ou planificar e realizar un proceso sinxelo de construción dalgún obxecto ou aparato

simple, mostrando actitudes de cooperación no traballo en equipo e de coidado pola seguridade. 9.

Responder preguntas e resolver problemas do medio relacionados con feitos e fenómenos naturais, facendo

predicións ou establecendo conxecturas, obtendo información relevante por medio da observación e/ou do manexo de fontes diversas e comunicando os resultados.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

Competencia sociais e cívicas A área de Ciencias da Natureza pídenos o desenvolvemento de actitudes e valores vinculados ao respecto cara a un mesmo e cara aos demais, cara á natureza, cara ao traballo propio das ciencias e o seu carácter social, polo que vai axudar na consecución duns valores sociais e cívicos que permitirán o desenvolvemento das diversas capacidades que como persoas se deben conseguir.

Competencia en comunicación lingüística. Na área de Ciencias Naturais preséntanse distintos tipos de información: textos expositivos, carteis, noticias, folletos etc., que permiten traballar a competencia lectora. Ademais, desenvólvense as habilidades de comunicación oral mediante actividades de intercambio de opinións sobre diversos temas. Competencia matemática e ciencia e tecnoloxía Desde a área de Ciencias Naturais, de maneira especial nos temas relacionados coas ciencias físicas, contribúese ao desenvolvemento da competencia matemática propoñendo a interpretación e aexpresión matemática dos feitos e dos fenómenos físicos.Neste curso trabállanse de maneira especial nocións relacionadas coa interpretación numérica do mundo físico (a medida do tempo, da distanciae a introdución á medición da materia). Competencia dixital Esta área contribúe ao tratamento da información a través de múltiples actividades de observación e descrición da realidade, igual ca de rexistro e de clasificación de información en distintos formatos -táboas, fichas, escritos…-. Por outra parte, nesta área faise unha introdución ao ordenador e ao seu funcionamento.

Competencia da conciencia e expresións culturais e artísticas Desde a área de Ciencias Natrurais favorécese o coñecemento do propio corpo e o de outros organismos vivos que axudará a realizar creacións máis precisas e autónomas. Ademais contribúese ao desenvolvemento desta competencia, na medida en que a observación sistemática de fotografías e ilustracións forma parte das habilidades propias da educación artística. Na área de Ciencias Naturais tamén se realizan diversas actividades de creación plástica e anímase a desenvolver esta competencia a través dunha coidadosa selección, desde a perspectiva estética, das ilustracións e das fotografías.

Competencia para aprender a aprender Nesta área trabállanse diferentes técnicas para seleccionar, organizar, interpretar e memorizar información. Ademais, proponse unha secuenciación coidadosa das actividades de aprendizaxe e ofrécense abundantes resumos e distintos tipos de gráficos e de organizadores gráficos. Ao comezo das unidades dáse a oportunidade de lembrar o que xa se sabe sobre o tema en cuestión, para vincular os coñecementos novos cos xa adquiridos.

Competencia de iniciativa e espírito emprendedor En Ciencias Naturais, as múltiples actividades de aplicación de coñecementos e de solución de problemas da vida diaria -en especial a sección “ Pon a proba as túas competencias” promoven o desenvolvemento desta competencia. Igualmente, a forma en como están redactados os textos e as actividades permite que os alumnos realicen o seu traballo de forma autónoma.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

Os datos recolleranse en diversos instrumentos para a avaliación. Algúns oficiais( actas de avaliación, expediente académico, historial académico de educación primaria e informe persoal por traslado).,outros persoais, de formato libre seleccionados ou construídos polo profesor ou equipo de profesores. Entre os instrumentos de rexistro do profesor ou equipo que empregaremos destacamos: 

 

Instrumentos de observación: os diarios de clase, as escalas de valoración (para contidos e indicadores de desempeño de tipo actitudinal e procedemental) e listas de control (para contidos e indicadores de desempeño vinculados ao dominio conceptual). Instrumentos de interrogación: cuestionario, inventario, escala de actitudes, entrevista… Instrumentos de análise: análises de contido, tarefas e proxectos, tests/probas elaboradas polos docentes.

Momentos da avaliación Avaliación inicial Durante o primeiro mes do curso escolar, os titores realizarán unha avaliación inicial coa finalidade de adecuar as ensinanzas ao alumnado e facilitar a progresión satisfactoria no seu proceso de aprendizaxe.. Esta avaliación incluirá a análise dos informes persoais da etapa ou ciclo e a información obtida das familias. A avaliación inicial será a base para o desenvolvemento do currículo nas programacións de aula, así como para adoptar aquelas medidas de apoio, reforzo e recuperación que se consideren oportunas. Avaliación continua, A avaliación continua terá carácter formativo e permitirá incorporar medidas de ampliación, enriquecemento e reforzo Estas medidas adoptaranse desde o momento en que se identifiquen e en calquera momento do ciclo, e estarán dirixidas a garantir a adquisición das aprendizaxes imprescindibles para continuar o proceso educativo. Ao longo de cada un dos cursos realizaranse, para cada grupo de alumnos e alumnas, polo menos tres sesións de avaliación. Serán recollidas en acta as cualificacións nas distintas áreas, o grao de desenvolvemento das competencias básicas e as decisións e os acordos alcanzados, tanto referidas ao grupo coma a cada alumna e alumno”. Avaliación final, Ao final de cada un dos ciclos o equipo de mestres que imparten docencia en cada grupo, na sesión final de avaliación, decidirá sobre a promoción do alumnado. A decisión será adoptada de forma colexiada, e primará o criterio da persoa titora”.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Nas avaliacións trimestrais outorgámoslle ao alumnado unha nota que recolle a avaliación dos seguintes aspectos nas porcentaxes que quedan indicadas.

CIENCIAS DA NATUREZA COÑÉZOME

20%

OS OUTROS SERES VIVOS

20%

A ENERXÍA E A MATERIA

20%

OBXECTOS E MÁQUINAS

20%

A ACTIVIDADE CIENTÍFICA

10%

ATITUDE

10%

En cumprimento do Decreto 105/2014, do 4 de setembro de 2014, polo que se establece o currículo da Educación Primaria na Comunidade Autónoma de Galicia, os resultados da avaliación do alumnado expresaranse nos seguintes criterios de cualificación, aos que se lles achegará unha cualificación numérica: - Sobresaliente: 90% a 100% (9 ou 10) - Notable: 70% a 80% (7 ou 8) - Ben: 60% ( 6 - Suficiente: 50% ( 5)

- Insuficiente: menos do 50% ( 1, 2, 3 ou 4) Considerarase cualificaci贸n negativa o Insuficiente e positivas as restantes.

ÁREA DE CIENCIAS SOCIAIS

ÁREA DE CIENCIAS SOCIAIS ÁREA Obxectivos

CIENCIAS SOCIAIS Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

BLOQUE 1. CONTIDOS COMÚNS  a  b  d  e  h  i

 B1.1.Iniciación ao coñecemento científico e a súa aplicación nas Ciencias sociais.

 B1.1.Realizar un traballo de  CSB1.1.1.Busca información investigación que supoña a busca, (empregando as TIC e outras selección e organización de fontes directas e indirectas), información sobre a área selecciona a relevante, a  B1.2.Proposta de traballo que xurda (empregando as TIC e outras organiza, analiza, obtén dun problema, acontecemento ou fontes), a realización dun produto, a conclusións sinxelas e as inquietude e que supoña un proceso documentación do proceso (a comunica oralmente e/ou por de investigación e acción que garanta través do uso do cartafol) e a escrito. participación activa do alumnado e comunicación do resultados, facilite o proceso de autorregulación de valorando o esforzo e amosando  CSB1.1.2.Manifesta autonomía aprendizaxes. actitudes de cooperación, na planificación e execución de  B1.3.Busca e selección de información participación e respecto. accións e tarefas coidando a utilizando as tecnoloxías da súa presentación, ten iniciativa información e a comunicación e outras na toma de decisións e asume fontes (directas e indirectas), responsabilidades. organización, análise, documentación do proceso mediante o uso do cartafol e comunicación das conclusións.

 CAA  CCL

 Ao longo de todo o curso.

 CD  CMCCT

 CSIEE  CAA  CMCCT

 B1.4.Iniciativa emprendedora. Planificación, xestión e presentación dos proxectos co fin de acadar obxectivos.  a  b  c

 B1.5.Emprego de técnicas de estudo individual e de estratexias de traballo cooperativo. Valoración do esforzo e coidado do material.

 B1.2.Empregar estratexias de traballo cooperativo, adoitar un comportamento de respecto e tolerancia ante as diferentes ideas

 CSB1.2.1.Participa en  CSC actividades individuais e de  CAA grupo e, emprega estratexias de  CMCCT traballo cooperativo adoitando

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA Obxectivos

CIENCIAS SOCIAIS

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

Contidos

Criterios de avaliación

 d

 B1.6.Participación activa e construtiva na vida social, uso das normas de convivencia. A cooperación e o diálogo como valores democráticos e recursos básicos na resolución pacífica de conflitos.

e achegas alleas nos diálogos e debates.

 h

 B1.7.Utilización da terminoloxía propia  B1.3.Coñecer a terminoloxía propia  CSB1.3.1.Identifica a da área e do uso de textos de carácter da área e achegarse a comprender terminoloxía propia da área e social, xeográfico e histórico. textos sinxelos de carácter social, comprende textos sinxelos de xeográfico e histórico. carácter social, xeográfico e histórico.

 e  o

TEMPORALIZACIÓN

un comportamento responsable, construtivo e solidario e respecta os principios básicos do funcionamento democrático.

 CCL  CMCCT  CSC

BLOQUE 2. O MUNDO QUE NOS RODEA  h

 B2.1.Sistema solar: o Sol e os planetas. Deseño de maquetas, presentacións ou animacións empregando ás TIC como estratexia de reforzo da aprendizaxe.

 B2.1.Recoñecer e situar os  CSB2.1.1.Identifica, localiza os  CMCCT elementos principais do sistema elementos principais do Sistema  CD solar: o Sol, os planetas e as súas Solar: o Sol, os planetas e características básicas empregando recoñece algunha das súas as TIC. características básicas empregando as TIC.

 h

 B2.2.O planeta Terra e a Lúa, o seu satélite. Características.

 CMCCT

 e

 B2.2.Localizar o planeta Terra e a  CSB2 2.1.Describe de forma Lúa no sistema solar recoñecendo sinxela os movementos as súas características principais, terrestres, o eixe do xiro e os  B2.3 Os movementos da Terra e a Lúa movementos e consecuencias máis polos xeográficos. e as súas consecuencias: as estacións directas que producen na súa vida do ano, o día e a noite. diaria e na contorna próxima.  CSB2.2.2.Expón, de maneira sinxela, como se produce o cambio entre o día e a noite e as estacións do ano como consecuencia dos movementos

 1º Trimestre

 CCL

 CMCCT  CCL

 1º Trimestre

ÁREA Obxectivos

CIENCIAS SOCIAIS Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

terrestres.  CSB2.2.3.Identifica a Lúa como satélite da Terra e describe algunha das súas característica principais.  h  e

 h  g  o  h  g  o

 h

 B2.3.As capas da Terra:  B2.3.Identificar as capas da Terra  CSB2.3.1.Identifica, nomea e características básicas. Formación dun segundo a súa estrutura sexa describe as capas da Terra. volcán. Simulación da erupción dun interna ou externa. Explicar que é volcán. Medidas para a prevención de un volcán, que acontece no  CSB2.3.2. Explica que é un danos. momento da erupción e algunhas volcán e que acontece cando medidas de actuación básicas para entra en erupción e nomea a prevención de danos. algunha medida para previr danos.  B2.4.Formas de representar a Terra. planos, mapas, planisferios e globos terráqueos.

 CMCCT  CCL

 CMCCT

 1º Trimestre

 CCL  CMCCT  CCL  CAA

 B2.4.Identificar as distintas formas  CSB2.4.1.Recoñece as distintas  CMCCT de representar a superficie terrestre formas de representación da  CCL e localizar o lugar no que vive. Terra, planos, mapas, planisferios e globos terráqueos.

 1º Trimestre

 B2.5.Cartografía. Planos e mapas. O  B2.5.Distinguir entre planos e  CSB2.5.1. Diferencia entre  CMCCT planisferio. Escalas sinxelas. Signos mapas, incluíndo os planisferios, plano, mapa e planisferios,  CAA convencionais básicos. Orientación no facendo sinxelas interpretacións interpreta unha escala sinxela espazo. Identificación sobre planos e con escalas e signos convencionais nun mapa e identifica signos mapas das diferentes rutas de acceso básicos sobre mapas ou planos da convencionais máis usuais e á escola, biblioteca,.. así como dalgúns súa entorna próxima. básicos que poden aparecer nel. elementos representativos da localidade.

 Ao longo de todo o curso.

 B2.6.Coñecemento e uso de diferentes  B2.6.Orientarse no espazo próximo  CSB2.6.1.Orientase no espazo  CMCCT técnicas, estratexias e instrumentos empregando algunha técnica de empregando algunha técnica de

 Ao longo de todo o

ÁREA Obxectivos  g

 h  e

 h  g  i  e

CIENCIAS SOCIAIS Contidos para orientarse no espazo. Puntos cardinais.  B2.7.A atmosfera. Fenómenos atmosféricos. As nubes e as precipitacións.

Criterios de avaliación orientación e instrumentos.

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

orientación e instrumento.

 CAA

TEMPORALIZACIÓN

curso.

 B2.7.Identificar a atmosfera como  CSB2.7.1.Identifica e nomea  CMCCT escenario dos fenómenos fenómenos atmosféricos e  CCL meteorolóxicos, coñecer algúns describe as causas que destes fenómenos máis frecuentes producen a formación das nubes na súa contorna e explicar, de e as precipitacións. maneira sinxela como se forman as nubes e as precipitación.

 1º e 2º Trimestre

 B2.8.Tempo atmosférico. Instrumentos  B2.8. Identificar os aparatos de  CSB2.8.1.Identifica e sabe usar  CMCCT de medición de variables medida que se empregan para na os distintos aparellos de medida  CD meteorolóxicas. Construción dunha recollida de datos. Recoller datos que se utilizan para a recollida  CAA estación meteorolóxica sinxela. As TIC empregando as TIC, representar e de datos atmosféricos. para a recollida de datos e interpretar gráficos sinxelos e comparación da información obtida. comparalos coa información na web e prensa dixital ou escrita.

 1º e 2º Trimestre

 B2.9. Coñecer cal e a función dunha estación meteorolóxica e facer pequenas observacións.

 h

CURSO

 CSB2.9.1.Describe unha estación meteorolóxica, explica a súa función, confecciona e interpreta gráficos moi básicos de temperaturas e precipitacións.

 CSIEE  CMCCT

 B2.10 Interpretar o tempo  CSB2.10.1.Interpreta mapas do atmosférico en mapas do tempo tempo sinxelos de Galicia sinxelos da comunidade autónoma. distinguindo os seus elementos principais.

 CMCCT

 o

 B2.9.Mapas do tempo atmosférico de Galicia.

 h

 B2.10. O clima. Grandes zonas

 B2.11.Diferenciar entre clima e

 CMCCT

 CSB2.11.1.Diferencia entre

 1º e 2º Trimestre

 CAA

 1º e 2º Trimestre

 CAA

 1º e 2º Trimestre

ÁREA Obxectivos  o

 h

CIENCIAS SOCIAIS Contidos climáticas mundiais. Comparación do clima do contorno co de outras zonas.

 B2.11. O ciclo da auga: fases.

 e

 h  e  o

 a  d

 B2.12.Paisaxe: definición, elementos básicos que caracterizan as paisaxes de Galicia. Características.

 B2.13.A intervención humana no medio próximo. A contaminación atmosférica e o cambio climático.

Criterios de avaliación tempo atmosférico, recoñecer as tres grandes zonas climáticas mundiais e comparalas co clima do espazo no que vive.

 B2.12. Explicar como se produce o ciclo da auga e as súas fases relacionándoos cos elementos da paisaxe da súa contorna próxima.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

clima e tempo atmosférico.  CSB2.11.2.Nomea as tres grandes zonas climáticas do planeta e identifica algunha característica principal que se identifique co clima da súa contorna.

 CMCCT

 CSB2.12.1. Escribe ordenadamente as fases nas que se produce o ciclo da auga.

 CMCCT

 CCL

 1º e 2º Trimestre

 CAA



 B2.13. Explicar que é unha paisaxe,  CSB2.13.1.Define paisaxe, os seus elementos básicos e identifica os seus elementos e recoñecer os distintos tipos de recoñece as diferentes tipos de paisaxes de Galicia. paisaxe básicas na comunidade autónoma.

 CMCCT

 B2.14. Localizar nun mapa os principais elementos da paisaxe: unidades de relevo e ríos máis importantes da comunidade autónoma e coñecer algunha característica relevante de cada un deles.

 CSB2.14.1. Localiza nun mapa os principais elementos da paisaxe: unidades de relevo e ríos máis importantes da comunidade autónoma.

 CMCCT

 B2.15. Explicar a importancia e as consecuencias da intervención humana no medio próximo

 CSB2.15.1.Explica o impacto e  CSC as consecuencias negativas que  CCL a acción humana ten sobre o

TEMPORALIZACIÓN

 2º Trimestre

 CCL

 CAA

 2º Trimestre

ÁREA Obxectivos  e  h

CIENCIAS SOCIAIS Contidos Desenvolvemento sostible e consumo responsable.

Criterios de avaliación valorando a necesidade dun desenvolvemento sostible.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

medio máis próximo.  CSB2.15.2.Explica a importancia de coidar a atmosfera e as consecuencias de non facelo.

 CSC

 CSB2.15.3 Propón algunhas medidas para o desenvolvemento sostible e un consumo responsable.

 CSC

 CCL

BLOQUE 3. VIVIR EN SOCIEDADE  a  e  h  o  a  h  o

 b  h  g

 B3.1.A organización social, política e territorial da localidades e comarca (función e organización). Elaboración dun mapa conceptual de toda a organización.

 B3.1.Expoñer e explicar a organización social, política e territorial da contorna próxima a través da interpretación dun mapa mental.

 CSB3.1.1.Describe a estrutura básica da organización social, política e territorial da contorna próxima.

 CSC

 B3.2.Manifestacións culturais e lingüísticas de Galicia

 B3.2.Valorar a diversidade cultural, social, política e lingüística de Galicia respectando as diferenzas.

 CSB3.2.1.Recoñece, partindo da realidade galega, a diversidade cultural, social, política e lingüística nun mesmo territorio como fonte de enriquecemento cultural.

 CSC

 B3.3.Realización dun estudo  B3.3.Comprender os principais demográfico da poboación no contexto conceptos básicos demográficos, a do centro educativo que simule a través da realización do estudo poboación dun municipio manexando demográfico da poboación no os conceptos básicos da demografía e contexto do centro educativo,

 CSB3.3.1.Define demografía, comprende os principais conceptos demográficos e os representa en gráficas sinxelas.

 CSC

 2º Trimestre

 CCL

 2º Trimestre

 CEC

 CMCCT  CCL

 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos

CIENCIAS SOCIAIS Contidos

Criterios de avaliación

representando e interpretando os datos en gráficas.  h

 n  h

 B3.4.As actividades económicas e produtivas da localidade. Clasificación por sectores. Recursos naturais, materias primas e produtos elaborados.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

representar os datos en gráficas básicas e comunicar os resultados. 

B3.4.Distinguir entre materias primas e produtos elaborados e asocialos cos diferentes sectores produtivos e económicos da zona.

 B3.5.Educación Viaria. Adquisición de  B3.5.Coñecer as normas básicas e coñecementos básicos que contribúan sinxelas de circulación e utilizalas a consolidar condutas e hábitos viarios como persoa usuaria de medios de correctos. transporte.

 CSB3.4.1.Diferencia entre materias primas e produtos elaborados e os asocia cos diferentes sectores produtivos e económicos da contorna.

 CMCCT

 3º Trimestre

 CSB3.5.1.Coñece, utiliza e respecta as normas básicas de circulación.

 CSC

 3º Trimestre

 CSB4.1.1.Recoñece o século como unidade de medida do tempo histórico e localiza feitos situándoos como sucesivos a.C o d.C

 CMCCT

 3º Trimestre

 CSB4.1.2.Sitúa nunha liña do tempo feitos do pasado da súa contorna datando os comezos e finais das épocas estudadas.

 CMCCT

 CSB4.2.1.Identifica no tempo e no espazo algúns dos restos ou acontecementos da Prehistoria e da Idade Antiga de Galicia, describindo algunha

 CMCCT

 CCL

BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO  h  o

 h  o

 B4.1. As pegadas da nosa historia:  B4.1.Coñecer as nocións básicas duración e datación dos feitos de sucesión, duración e históricos máis significativos da simultaneidade para ordenar contorna e de Galicia. Representación temporalmente algúns feitos do tempo histórico a través de liñas do históricos relevantes de Galicia. tempo.

 B4.2.A Prehistoria. A cultura castrexa en Galicia.  B4.3.A escritura como fonte histórica.  B4.4.A Idade Antiga en Galicia. A

 B4.2.Recoñecer algúns restos ou acontecementos da Prehistoria e Idade Antiga (culturais, artísticos, e feitos) que evidencien o paso do tempo en Galicia e permitan

 CAA

 CCEC

 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos

CIENCIAS SOCIAIS Contidos romanización.

 h  o

 d  h  o

Criterios de avaliación situalos temporalmente no transcurso da historia.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

característica fundamental.  CSB4.2.2.Distingue entre prehistoria e historia recoñecendo a importancia das manifestacións escritas como avances que supoñen a transición entre esas épocas.

 CSC

 CSB4.2.3.Describe algúns aspectos relacionados coa forma de vida e as estruturas básicas de organización social da cultura castrexa.

 CSC

 CCEC

 CCL

 B4.5.Vestixios do pasado localizados na contorna próxima como fontes históricas para coñecer o pasado e como elementos integrantes da contorna actual. Os petróglifos e a arquitectura megalítica, castrexa e medieval.

 B4.3.Recoñecer algúns vestixios do  CSB4.3.1.Identifica algúns  CSC pasado, presentes na contorna vestixios do pasado na contorna  CCEC próxima, como fontes históricas e recoñece o seu valor como para coñecer o pasado e como fonte histórica. elementos integrantes da contorna actual.

 3º Trimestre

 B4.6.O noso patrimonio natural, histórico e cultural. Os espazos protexidos.

 B4.4.Desenvolver a curiosidade por  CSB4.4.1.Identifica, valora e coñecer as formas da vida humana respecta o patrimonio natural, no pasado, valorando a importancia histórico, cultural e artístico do que teñen os restos para o contorno próximo e asume as coñecemento e estudo da historia e responsabilidades que supón a como patrimonio cultural que hai súa conservación e mellora. que coidar e legar.

 3º Trimestre

 CSC  CCEC

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

1- Recoñecer O Sistema Solar e os seus elementos, así como as súas principais características. 2- Localizar o planeta Terra e o seu satélite, a Lúa, como formando parte do Sistema Solar, e as consecuencias dos seus movementos para a vida diaria. 3- Estudiar e interpretar distintas formas de representación da Terra e o seu uso para moverse na súa contorna. 4- Orientarse no espazo próximo utilizando técnicas e instrumentos sinxelos. 5- Usar as nocións espaciais e a referencia aos puntos cardinais para situarse no medio, para localizar e describir a situación dos obxectos en espazos concretos e para utilizar planos e mapas para desprazarse e localizar determinados aspectos xeográficos, patrimoniais... 6- Interpretar sinxelos mapas do tempo da comunidade autónoma e facer observacións nunha estación meteorolóxica.

7- Coñecer o ciclo da auga na natureza e a relación que ten cos elementos da paisaxe da súa contorna. 8- Identificar algúns dos fenómenos atmosféricos máis comúns na comunidade autónoma.

9- Sinalar algunhas funcións das organizacións e institucións municipais e do medio próximo e a súa contribución ao funcionamento da sociedade, valorando a importancia da participación activa nelas a través de mecanismos democráticos.

10- Valorar os costumes, tradicións e sinais de identidade do patrimonio galego. Participar activamente en festas, xogos e costumes populares propios da comarca e de Galicia.

11- Responder preguntas e resolver problemas do medio relacionados con feitos e fenómenos sociais, facendo predicións ou establecendo conxecturas, obtendo información relevante por medio da observación e/ou do manexo de fontes diversas e comunicando os resultados.

12- Utilizar as nocións de duración, sucesión e simultaneidade para situar feitos históricos relevantes relacionados con algún aspecto da vida cotiá. 13- Recoñecer algunhas das pegadas da nosa historia valorando a importancia da súa conservación.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

Competencia social e cívica A área de Ciencias Sociais incide na comprensión da realidade social na que se vive, entre outras. Esta competencia axudaranos a desenvolver a comprensión sobre os trazos da sociedade actual, a súa crecente pluralidade e o seu carácter evolutivo. Desenvólvese tamén en mostrar un sentimento de cidadanía global compatible coa identidade local. Así mesmo, forman parte desta competencia aquelas habilidades sociais que permiten saber que os conflitos de valores e intereses forman parte da convivencia, resolvelos con actitude construtiva e tomar decisións con autonomía, empregando unha escala de valores construída mediante a reflexión crítica e o diálogo duns patróns culturais básicos.

Competencia en comunicación lingüística. Na área de Ciencias Sociais preséntanse distintos tipos de información: textos expositivos, carteis, noticias, folletos etc., que permiten traballar a competencia lectora. Ademais, desenvólvense as habilidades de comunicación oral mediante actividades de intercambio de opinións sobre diversos temas.

Competencia matemática. Desde a área de Ciencias Sociais, de maneira especial nos temas relacionados coas Ciencias físicas e coa Xeografía, contribúese ao desenvolvemento da competencia matemática propoñendo a interpretación e aexpresión matemática dos feitos e dos fenómenos. En 3º trabállanse de maneira especial nocións relacionadas coa interpretación numérica da sociedade (demografía e actividades económicas).

Tratamento da información e da competencia dixital. Esta área contribúe ao tratamento da información a través de múltiples actividades de observación e descrición da realidade, igual ca de rexistro e de clasificación de información en distintos formatos -táboas, fichas, escritos…-. Por outra parte, nesta área faise unha introdución ao ordenador e ao seu funcionamento.

Competencia cultural e artística. Desde a área de Ciencias Sociais favorécese o coñecemento e a valoración de expresións culturais doutras sociedades e doutros momentos históricos. Ademais contribúese ao desenvolvemento desta competencia, na medida en que a observación sistemática de fotografías e ilustracións forma parte das habilidades propias da educación artística. Na área de Sociais tamén se realizan diversas actividades de creación plástica e anímase a desenvolver esta competencia a través dunha coidadosa selección, desde a perspectiva estética, das ilustracións e das fotografías.

Competencia de iniciativa e espírito científico En Ciencias Sociais, as múltiples actividades de aplicación de coñecementos e de solución de problemas da vida diaria -en especial a sección “ Pon a proba as túas competencias” promoven o desenvolvemento desta competencia. Igualmente, a forma en como están redactados os textos e as actividades permite que os alumnos realicen o seu traballo de forma autónoma.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Nas avaliacións trimestrais outorgámoslle ao alumnado unha nota que recolle a avaliación dos seguintes aspectos nas porcentaxes que quedan indicadas. CIENCIAS SOCIAIS O MUNDO QUE NOS RODEA

30%

VIVIR EN SOCIEDADE

40%

AS PEGADAS DO TEMPO

10%

INICIACIÓNA ACT. CIENTÍFICA

10%

ATITUDE

10%

- Insuficiente: menos do 50% Considerarase cualificaci贸n negativa o Insuficiente e positivas as restantes.

ÁREA DE MATEMÁTICAS

ÁREA DE MATEMÁTICAS ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

BLOQUE 1. PROCESOS, MÉTODOS E ACTITUDES EN MATEMÁTICAS  b  e  g

 b  g

 b

 B1.1. Planificación do proceso de resolución de problemas: análise e comprensión do enunciado. Estratexias e procedementos postos en práctica: facer un debuxo, unha táboa, un esquema da situación, ensaio e erro razoado, operacións matemáticas axeitadas etc. Resultados obtidos.

 B1.1. Utilizar procesos de  MTB1.1.1. Analiza e comprende  CCL razoamento e estratexias de o enunciado dos problemas  CMCT resolución de problemas, (datos, relacións entre os datos,  CAA realizando os cálculos necesarios e contexto do problema, pregunta comprobando as solucións obtidas. realizada).

 Ao longo do curso.

 B1.2. Achegamento ao método de traballo científico mediante o estudo dalgunhas das súas características e a súa práctica en situacións sinxelas.

 B1.2. Identificar e resolver problemas da vida cotiá, axeitados ao seu nivel, establecendo conexións entre a realidade e as matemáticas e valorando a utilidade dos coñecementos matemáticos axeitados para a resolución de problemas.

 MTB1.2.1. Planifica o proceso  CMCT de traballo con preguntas  CAA apropiadas: que quero  CSIEE descubrir?, que teño?, que busco?, como o podo facer?, non me equivoquei ao facelo?, a solución é idónea?

 Ao longo do curso.

 B1.3. Utilización de medios tecnolóxicos no proceso de

 B1.3. Utilizar os medios tecnolóxicos de modo habitual no

 MTB1.3.1. Iníciase na utilización  CMCT de ferramentas tecnolóxicas,

 Ao longo do curso.

 MTB1.1.2. Reflexiona sobre o  CMCT proceso de resolución de  CAA problemas:revisa as operacións  CSIEE utilizadas, as unidades dos resultados, comproba e interpreta as solucións no contexto da situación, busca outras formas de resolución etc.

ÁREA Obxectivos  g  i

MATEMÁTICAS

CURSO

TERCEIRO Competencias clave

Contidos

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

aprendizaxe para obter información, realizar cálculos numéricos, resolver problemas e presentar resultados.

proceso de aprendizaxe, buscando, analizando e seleccionar información relevante en internet ou en outras fontes elaborando documentos propios, facendo exposicións e argumentacións.

nomeadamente a calculadora, para a realización de cálculos numéricos, para aprender e resolver problemas.

 B1.4. Integración nas tecnoloxías da información e a comunicación no proceso de aprendizaxe.

TEMPORALIZACIÓN

 CD  CAA

BLOQUE 2. NÚMEROS  e

 B2.1. Números naturais ata o 10.000.

 g

 B2.2. Nome e grafía dos números ata o 10.000.

 B2.1. Ler, escribir e ordenar utilizando razoamentos apropiados.

 B2.3. Equivalencias entre os elementos do sistema de numeración decimal: unidades, decenas, centenas, unidade de millar e decena de millar.

 MTB2.1.1. Le, escribe e ordena números ata o 10.000.

 CMCT

 MTB2.1.2. Aproxima números á decena, centena e millar.

 CMCT

 1º Trimestre

 CCL

 B2.4. O sistema de numeración decimal: valor posicional das cifras.  B2.5. Identificación do número anterior e o seguinte a un dado.  b

 B2.6. Orde numérica.

 e

 B2.3. Equivalencias entre os elementos do sistema de numeración decimal: unidades, decenas, centenas, unidade de millar e decena de millar.

 g

 B2.2. Interpretar diferentes tipos de  MTB2.2.1. Realiza números segundo o seu valor, en correctamente series tanto situacións da vida cotiá. ascendentes coma descendentes.  MTB2.2.2. Interpreta en textos numéricos e da vida cotiá

 CMCT

 1º Trimestre

 CMCT

 1º Trimestre

ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos

Criterios de avaliación

 B2.7. Redondeo de números naturais, ás decenas, centenas e millares.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

números naturais ata o 10.000.

TEMPORALIZACIÓN

 CAA  CCL

 MTB2.2.3. Descompón, compón  CMCT e redondea números naturais,  CAA interpretando o valor de posición de cada unha das súas cifras.  b  g

 B2.8. Operacións con números naturais: adición, subtración, multiplicación e división enteira por un número dunha cifra.

 B2.3. Realizar operación e cálculos  MTB2.3.1. Constrúe e memoriza numéricos mediante diferentes as táboas de multiplicar,  CMCT procedementos, incluído o cálculo utilizándoas para realizar mental, en situación de resolución cálculo mental. de problemas.  B2.9. Automatización de algoritmos.  MTB2.3.2. Realiza cálculos  B2.10. A multiplicación como suma de  CMCT numéricos coa operación de sumandos iguais e viceversa. multiplicación na resolución de  CAA  B2.11. Construción e memorización problemas contextualizados. das táboas de multiplicar.  B2.12. Identificación e uso dos termos propios da multiplicación: factores e produto.  B2.13. Identificación e uso dos termos propios da división: dividendo, divisor, cociente e resto.  B2.14. Utilización en contextos reais da división para repartir e para agrupar.  B2.15. Proba da división relacionando

 MTB2.3.3. Resolve problemas utilizando a multiplicación para realizar recontos, en disposicións rectangulares nos que intervén a lei do produto.

 CMCT

 MTB2.3.4. Realiza cálculos numéricos coa operación de división dunha cifra na resolución de problemas contextualizados.

 CMCT  CAA

 1º Trimestre

ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos

Criterios de avaliación

dividendo, divisor, cociente e resto en casos sinxelos.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 MTB2.3.5. Identifica e usa os  CMCT termos propios da multiplicación e da división.

 B2.16. Utilización da calculadora.

TEMPORALIZACIÓN

 1º Trimestre

 B2.17. Elaboración e uso de estratexias de cálculo mental.  b  g

 B2.18. Comprobación de resultados mediante estratexias aritméticas.  B2.19. Resolución de problemas da vida cotiá.

 B2.4. Identificar, resolver  MTB2.4.1. Resolve problemas problemas da vida cotiá, que impliquen o dominio dos adecuados ao seu nivel, establecer contidos traballados, conexións entre a realidade e as empregando estratexias matemáticas e valorar a utilidade heurísticas, de razoamento. dos coñecementos matemáticos adecuados reflexionando sobre o  MTB2.4.2. Reflexiona sobre o proceso aplicado para a resolución procedemento aplicado á de problemas. resolución de problemas: revisando as operacións empregadas, as unidades dos resultados, comprobando e interpretando as solucións no contexto.

 CMCT

 1º e 2º Trimestre

 CAA

 CMCT  CAA  CSIEE

BLOQUE 3. MEDIDA  b  g

 B3.1. Expresión e forma simple dunha  B3.1. Seleccionar e utilizar medición de lonxitude, capacidade, instrumentos e unidades de masa ou peso. medida usuais, facendo previamente estimacións e  B3.2. Elección da unidade máis expresando con precisión medidas axeitada para a expresión dunha de lonxitude, peso/masa, medida. capacidade e tempo, en contextos  B3.3. Realización de medicións.

 MTB3.1.1. Identifica as  CMCT unidades do sistema métrico decimal. Lonxitude, capacidade, masa ou peso.  MTB3.1.2. Mide con diferentes instrumentos elixindo a unidade

 CMCT  CAA

 2º Trimestre

ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos

Criterios de avaliación reais.

 g

 B3.4. Comparación e ordenación de medidas dunha mesma magnitude.  B3.5. Sumar e restar medidas de lonxitude, capacidade e masa ou peso.

 b  e  g

 g

 B3.6. Explicación oral e escrita do proceso seguido e da estratexia utilizada en calquera dos procedementos empregados.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

máis axeitada para a expresión dunha medida.

 B3.2. Operar con diferentes medidas de lonxitude, peso/masa, capacidade e tempo.

 MTB3.2.1. Suma e resta medidas de lonxitude, capacidade e masa en forma simple.

 CMCT

 MTB3.2.2. Compara e ordena medidas dunha mesma magnitude.

 CMCT

 B3.3. Utilizar as unidades de  MTB3.3.1. Coñece e utiliza as  CMCT medida máis usuais, convertendo equivalencias entre diversas unhas unidades noutras da mesma unidades de medida da mesma magnitude, expresando os magnitude. resultados nas unidades de medida máis axeitadas, explicando  MTB3.3.2. Explica de forma oral  CCL oralmente e por escrito o proceso e por escrito os procesos  CAA seguido e aplicándoo á resolución seguidos e as estratexias de problemas. utilizadas en todos os procedementos realizados.

 B3.7. Unidades de medida do tempo e  B3.4. Coñecer as unidades de as súas relación. medida do tempo e as súas relación, utilizándoas para resolver

 MTB3.3.3. Resolve problemas da vida real utilizando as unidades de medida máis usuais.

 CMCT

 MTB3.4.1. Resolve problemas da vida real utilizando as medidas temporais e as súas

 CMCT

 2º Trimestre

 CAA

 2º Trimestre

ÁREA Obxectivos

MATEMÁTICAS Contidos  B3.8. Lectura en reloxos analóxicos e dixitais.

Criterios de avaliación problemas da vida diaria.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

relacións

 B3.9. Cálculos con medidas temporais.  b  g

 B3.10. O sistema monetario da Unión Europea. Unidade principal: o euro. Valor das diferentes moedas e billetes.

 B3.5. Coñecer o valor e as equivalencias entre as diferentes moedas e billetes do sistema monetario da Unión Europea.

 B3.11. Múltiplos e submúltiplos do euros.  B3.12. Equivalencias entre moedas e billetes.

 b  g

 B3.13. Resolución de problemas de medida.

 MTB3.5.1. Coñece a función, o valor e as equivalencias entre as diferentes moedas e billetes do sistema monetario da Unión Europea utilizándoas tanto para resolver problemas en situación reais como figuradas.

 CMCT

 MTB3.5.2. Calcula múltiplos e submúltiplos do euro.

 CMCT

 B3.6. Identificar e resolver  MTB3.6.1. Resolve problemas problemas da vida cotiá adecuados de medida, utilizando ao seu nivel, establecendo estratexias heurísticas e de conexións entre a realidade e as razoamento. matemáticas e valorando a utilidade dos coñecementos  MTB3.6.2. Reflexiona sobre o matemáticos axeitados e proceso seguido na resolución reflexionando sobre o proceso de problemas: revisando as aplicado para a resolución de operacións utilizadas, as problemas. unidades dos resultados, comprobando e interpretando as solucións no contexto. BLOQUE 4. XEOMETRÍA

 2º Trimestre

 CAA  CSC

 CMCT  CAA

 CMCT  CAA  CSIEE

 2º e 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos  g

MATEMÁTICAS Contidos  B4.1. Clasificación de polígonos. Lados e vértices.  B4.2 Composición e descomposición de polígonos.  B4.3. Clasificación de figuras e corpos xeométricos utilizando diversos criterios.

Criterios de avaliación  B4.1. Identificar figuras planas e corpos xeométricos, nomeando e recoñecendo os seus elementos básicos (lados, vértices, caras, arestas e ángulos).

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 MTB4.1.1. Coñece e identifica os elementos básicos dos corpos xeométricos (lado, ángulo e vértice).

TEMPORALIZACIÓN

 CMCT

 3º Trimestre

 CMCT

 3º Trimestre

 B4.4. Figuras xeométricas. Elementos básicos: lado, vértice, base, diagonal, ángulo e eixes de simetría.  b  g

 B4.5. A circunferencia e o círculo. Elementos básicos: centro, raio, diámetro.

 B4.2. Coñecer e distinguir a  MTB4.2.1. Coñece e diferencia circunferencia e o círculo, así como a circunferencia do círculo e os seus elementos básicos. distingue os seus elementos.

 g

 B4.6. Corpos xeométricos:  B4.3. Coñecer e diferenciar os recoñecemento de prismas, pirámides poliedros e os corpos redondos, e corpos redondos. Elementos así como os seus elementos básicos de poliedros: caras, vértices e básicos. arestas.

 b

 B4.7. Comparación e clasificación de ángulos: rectos, agudos, obtusos.

 g

 B4.8. Uso das TIC no desenvolvemento e asimilación de contidos relacionados coa xeometría.  b  e

 B4.9. Interpretación de representacións espaciais en

 CMCT

 3º Trimestre

 B4.4. Saber o que é un ángulo e as  MTB4.4.1. Distingue entre clases de ángulos. ángulos agudos, rectos e obtusos.

 CMCT

 3º Trimestre

 B4.5. Interpretar representacións espaciais (esbozo dun itinerario,

 CMCT

 MTB4.3.1. Identifica corpos redondos e poliedros (prisma, pirámide, cilindro, cono, esfera...).

 CAA

 MTB4.5.1. Obtén información puntual e describe unha

 CAA

 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos  g

MATEMÁTICAS Contidos

Criterios de avaliación plano dunha pista…) realizadas a partir de sistemas de referencia e de obxectos ou situacións familiares.

situacións da vida cotiá.  B4.10. Representación elemental de espazos coñecidos: planos e maquetas.  B4.11. Descrición de posicións e movementos nun contexto topográfico.

 g

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

representación espacial (esbozo  CCL dun itinerario, plano dunha pista...) tomando como referencia obxectos familiares.  MTB4.5.2. Interpreta e describe  CMCT situacións, mensaxes e feitos da  CAA vida diaria utilizando o  CCL vocabulario xeométrico axeitado: indica una dirección, explica un percorrido, oriéntase no espazo.

 B4.12. As liñas como percorrido: rectas e curvas, intersección de rectas e rectas paralelas.

 b

CURSO

 B4.13.Perímetro das figuras planas.  B4.6. Identificar, resolver Resolución de problemas de problemas da vida cotiá axeitados xeometría relacionados coa vida cotiá. ao seu nivel, establecendo conexións entre a realidade e as matemáticas e valorando a utilidade dos coñecementos matemáticos axeitados e reflexionando sobre o proceso aplicado para a resolución de problemas.

 MTB4.6.1. Resolve problemas xeométricos que impliquen dominio dos contidos traballados utilizando estratexias heurísticas de razoamento.

 3º Trimestre  CMCT  CAA

 MTB4.6.2. Reflexiona sobre o  CMCT proceso de resolución de  CAA problemas: revisando as  CSIEE operacións utilizadas, as unidades dos resultados, comprobando e interpretando as solucións no contexto.

BLOQUE 5. ESTATÍSTICA E PROBABILIDADE  b

 B5.1. Recollida e rexistro de datos

 B5.1. Realizar, ler e interpretar

 MTB5.1.1. Recolle e clasifica

 CMCT

 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos  g

MATEMÁTICAS Contidos sobre obxectos, fenómenos e situacións familiares utilizando técnicas elementais de enquisas, observación e medición.

Criterios de avaliación representacións gráficas dun conxunto de datos relativos ao contorno inmediato.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

datos de situacións do seu contorno, utilizándoos para construír táboas ou gráficas.  MTB5.1.2. Ordena os datos rexistrados atendendo a un criterio de clasificación.

 B5.2. Lectura, interpretación e elaboración de táboas de dobre entrada de uso habitual na vida cotiá.  B5.3. Interpretación e descrición verbal e escrita de elementos significativos de gráficos sinxelos.

 CAA

 CMCT  CAA 

 MTB5.1.3. Interpreta gráficas de  CMCT táboas extraendo a información  CAA explícita.

 B5.4. Realización de gráficas sinxelas: pictogramas, diagramas de barras.

TEMPORALIZACIÓN

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

Aplicar a situacións variadas e familiares os coñecementos adquiridos sobre o uso dos números de ata seis cifras e

resolver problemas sinxelos en que sexa necesario lelos, escribilos, ordenalos, comparalos, representalos, serialos, descompoñelos... interpretando o valor de cada unha das súas cifras. 2.

Resolver problemas diversos relacionados co medio que esixan certa planificación, control procesal e actitude

favorable, aplicando unha ou dúas operacións numéricas, contidos básicos de xeometría ou tratamento da información e usando estratexias persoais de resolución. 3.

Realizar cálculos con números naturais, utilizando o coñecemento do sistema de numeración decimal, o

procedemento máis axeitado, os recursos máis convenientes e as propiedades das operacións (suma, resta, multiplicación e división por unha cifra), en situacións cotiás e funcionais de resolución de problemas. 4.

Realizar medicións e estimacións (para resolver problemas relacionados cos contextos próximos e reais) escollendo,

entre as unidades (lonxitude, capacidade, peso, tempo e as derivadas do sistema monetario) e instrumentos de medida usuais, os que mellor se axusten ao que se vaia medir. 5.

Obter información puntual dunha representación espacial (bosquexo dun itinerario, plano dunha pista, maqueta do

patio...), describila e representala sinxelamente tomando como referencia obxectos familiares coa finalidade de resolver problemas elementais do medio próximo. Utilizar as nocións básicas de movementos xeométricos para describir e comprender situacións da vida cotiá e para valorar expresións artísticas. 6.

Usar o coñecemento das formas e corpos xeométricos do espazo (polígonos, círculos, cubos, prismas, cilindros,

esferas) para describir e resolver problemas do contexto próximo.

Resolver e formular problemas nos que interveña a lectura de gráficas e de táboas de datos sobre situacións cotiás.

Resolver problemas en que se necesite: recoller datos sobre feitos e sobre obxectos da vida cotiá usando técnicas sinxelas de reconto, ordenar estes datos atendendo a un criterio de clasificación e expresar o resultado en forma de táboa ou de gráfica. 8.

Empregar en situacións da vida cotiá e en xogos expresións típicas para describir incerteza, seguro, posible e

imposible. Identificar algúns sucesos aleatorios do medio do alumnado.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

Competencia matématica e ciencia e tecnoloxia Ser capaz de coñecer e valorar a presenza das informacións numéricas na vida cotiá, manexar os números nos seus diferentes contextos e empregalos con distintas finalidades. Ser capaz de realizar cálculos e estimacións con números, identificando situacións onde sexan necesarios e expresando o proceso seguido. Ser capaz de utilizar instrumentos de medida, estimar medidas de magnitudes e expresar os resultados na unidade adecuada. Ser capaz de recoñecer a presenza de liñas, formas e corpos xeométricos na realidade, aplicar as súas características para describir situacións e utilizalas con distintas fins.

Ser capaz de utilizar e elaborar estratexias de resolución de problemas, elixir a máis adecuada en cada caso e aplicala seguindo un proceso de resolución ordenado. Ser capaz de recoller datos e informacións do contorno que o rodea, representar a información en distintas formas, interpretala e producir mensaxes con ela. Ser capaz de recoñecer a presenza e o papel das Matemáticas no noso mundo, valorar a importancia da creatividade e o rigor ao utilizalas e confiar nas súas propias habilidades.

Competencia en comunicación lingüística. Para desenvolver esta competencia, ao traballar as Matemáticas os alumnos deben poñer atención especial na incorporación dos termos matemáticos na linguaxe usual e o seu uso correcto, na descrición verbal dos procesos e na comprensión dos textos que se lles ofrecen (en especial, os problemas). Cómpre que os alumnos falen, escriban, escoiten e expliquen o proceso seguido no seu traballo matemático. Nocións como a secuencia temporal dunha historia ou a numeración e a ordenación de viñetas relacionadas cos textos contribúen ao desenvolvemento de habilidades características desta competencia. Por outro lado, o coñecemento de determinadas clases de palabras, como son os cuantificadores (numerais e indefinidos), contribúe ao desenvolvemento desta competencia desde a área de Lingua.

Competencia social e cívica A lingua é a base da comunicación entre os seres humanos, de aí que desde a área de Lingua se poida contribuír facilmente ao desenvolvemento desta competencia básica, entendida como conxunto de habilidades necesarias para a convivencia. Neste sentido, que os nenos aprendan a comunicarse cos demais e a comprender o que os demais lles transmiten é fundamental para a súa formación como seres sociais. Ademais, a lingua tamén lles permite aos nenos tomar contacto con outras realidades diferentes da súa e facilita a erradicación de prexuízos e imaxes estereotipadas.

Competencia cultural e artística. Desde a área de Lingua contribúese ao desenvolvemento desta competencia mediante a lectura e a valoración de obras literarias infantís de diferentes épocas e culturas. Ademais, o traballo a partir dos debuxos e as fotografías que acompañan os textos permite

desenvolver habilidades propias da educación artística. Ademais, inclúense propostas para realizar, a partir dos contidos lingüísticos, actividades de creación plástica.

Competencia de iniciativa e espírito científico O traballo na área de Lingua preséntase para que poida ser realizado de forma autónoma, pedíndolles aos nenos que demostren o que son capaces de realizar cos coñecementos lingüísticos que posúen ata ese momento. Por outra parte, a proposta de actividades que obrigan aos nenos a poñerse no lugar doutros ou a decidir entre varias cuestións favorece o desenvolvemento desta competencia.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN



Instrumentos de análise: análises de contido, tarefas e proxectos, tests/probas elaboradas polos docentes.

Avaliación final, Ao final de cada un dos ciclos o equipo de mestres que imparten docencia en cada grupo, na sesión final de avaliación, decidirá sobre a promoción do alumnado. A decisión será adoptada de forma colexiada, e primará o criterio da persoa titora”.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Nas avaliacións trimestrais outorgámoslle ao alumnado unha nota que recolle a avaliación dos seguintes aspectos nas porcentaxes que quedan indicadas.

MATEMÁTICAS NUMERACIÓN

15%

CÁLCULO

15%

RESOLUCIÓN PROBLEMAS

20%

MAGNITUDES-MEDIDAS

20%

XEOMETRÍA

10%

TRATAMENTO DA INFORMACIÓN, AZAR E PROBABILIDADE

10%

ACTITUDE ANTE A MATERIA

10%

En cumprimento do Decreto 105/2014, do 4 de setembro de 2014, polo que se establece o currículo da Educación Primaria na Comunidade Autónoma de Galicia, os resultados da avaliación do alumnado expresaranse nos seguintes criterios de cualificación, aos que se lles achegará unha cualificación numérica: - Sobresaliente: 90% a 100% ( 9 ou 10) - Notable: 70% a 80% ( 7 ou 8) - Ben: 60% ( 6 ) - Suficiente: 50% ( 5 ) - Insuficiente: menos do 50% ( 1, 2, 3 ou 4 ) Considerarase cualificación negativa o Insuficiente e positivas as restantes.

ÁREA DE LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

ÁREA DE LINGUA CASTELÁ E LITERATURA ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

LCB1.1.1. Expresa de forma global, ideas, opinións e sentimentos con certa claridade.

CCL

TEMPORALIZACIÓN

BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL. FALAR E ESCOITAR a c d e

b e

B1.1. Estratexias e normas para o intercambio comunicativo: participación; exposición clara; escoita; respecto á quenda de palabra; respecto polos sentimentos, experiencias, ideas, opinións e coñecementos dos e das demais.

B1.1.Participar en situacións de comunicación, dirixidas ou espontáneas, respectando a quenda de palabra e a intervención dos e das demais.

B1.2. Comprensión e expresión de mensaxes verbais e non verbais, especialmente xestos e ton de voz que complementen o significado da mensaxe.

B1.2. Recoñecer a información verbal e non verbal dos discursos orais e integrala na produción propia.

Ao longo do curso. CAA CSC

LCB1.1.2. Aplica as normas CCL sociocomunicativas: escoita CAA atenta, espera de quendas, respecto da opinión dos e das CSC demais.

LCB1.2.1. Integra de xeito global os recursos verbais e non verbais para comunicarse oralmente, identificando o valor comunicativo destes.

CCL

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

LCB1.2.2. Exprésase cunha CCL pronunciación e unha dicción correctas. a b e

B1.3. Participación en situacións de comunicación, espontáneas e dirixidas, utilizando un discurso cunha secuencia lineal sinxela.

B1.3. Expresarse con coherencia básica de forma oral para satisfacer necesidades de comunicación en diferentes situación de aula.

LCB1.3.1. Participa CCL activamente e con coherencia básica en diversas CD situacións de comunicación: CAA Diálogos

Ao longo do curso.

CSC

Exposicións orais seguindo un CSIEE modelo, e guiadas, con axuda, cando cumpra, das tecnoloxías da información e da comunicación. b e

B1.4. Dedución das palabras evidentes polo contexto. Interese pola ampliación de vocabulario. Creación de redes semánticas sinxelas.

B1.4. Facer hipóteses sobre o significado de palabras evidentes a partir do seu contexto de uso.

LCB1.4.1. Identifica polo contexto o significado de distintas palabras.

CCL

LCB1.4.2. Utiliza o vocabulario axeitado a súa

CCL

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

b d e i

B1.5. Comprensión global e específica de textos orais de diversa tipoloxía e procedentes de diversas fontes (produción didáctica, gravacións, medios de comunicación).

Criterios de avaliación

B1.5. Recoñecer o tema e as ideas principais de textos orais breves e sinxelos de diferente tipoloxía, segundo a forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados, expositivos) e a súa intención comunicativa (informativos, literarios e prescritivos).

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

idade para expresarse con progresiva precisión nos diferentes contextos de comunicación.

CAA

TEMPORALIZACIÓN

LCB1.5.1. Comprende de CCL forma global a información CAA xeral de textos orais de uso habitual, do ámbito escolar e social, identifica o tema e selecciona as ideas principais: noticias, contos, folletos informativos, narracións, textos científicos, anuncios publicitarios, receitas médicas….

Ao longo do curso.

LCB1.5.3. Responde preguntas sinxelas correspondentes á comprensión literal.

Ao longo do curso.

CCL

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

b d e i

Criterios de avaliación

B1.5. Comprensión global e B1.6. Utilizar os medios de específica de textos orais de comunicación social como diversa tipoloxía e procedentes de instrumento de aprendizaxe. diversas fontes (produción didáctica, gravacións, medios de comunicación).

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

LCB1.5.4. Utiliza de xeito guiado a información recollida, para levar a cabo diversas actividades en situacións de aprendizaxe.

CCL

LCB1.6.1. Utiliza de xeito guiado os medios audiovisuais e dixitais para obter información.

CCL

CAA CSIEE

CD CAA

LCB1.6.2. Transforma en CCL noticias sinxelas feitos cotiás CSC próximos á súa realidade, imitando modelos. LCB1.6.3. Comprende de forma global o contido principal dunha entrevista, noticia ou debate infantil procedente dos medios de

TEMPORALIZACIÓN

CCL CD CAA

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

b e

B1.6. Audición e reprodución de textos adecuados ao nivel que estimulen o seu interese.

Criterios de avaliación

B1.7. Reproducir textos axeitados aos seus gustos e intereses.

B1.7. Dramatizacións de textos literarios adaptados á idade e de producións propias.

b e

B1.8. Produción de textos orais sinxelos de diferente tipoloxía.

B1.8. Producir textos orais adecuados ao nivel dos xéneros máis habituais imitando modelos, atendendo á forma da mensaxe (descritivos,

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

comunicación.

CSC

LCB1.7.1. Reproduce de memoria textos literarios, non literarios e propios, sinxelos e breves, axeitados aos seus gustos e intereses.

CCL

LCB1.7.2. Interpreta diferentes personaxes, reflectindo as súas características esenciais, memorizando e representando as súas accións e xestos máis definitorios.

CCL

TEMPORALIZACIÓN

Ao longo do curso.

CAA CCEC

LCB1.8.1. Elabora CCL comprensiblemente textos CAA orais breves e sinxelos do ámbito escolar e social, CSIEE adecuados ao nivel, imitando

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

a b e

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

narrativos, dialogados, expositivos) e a súa intención comunicativa (informativos, literarios e prescritivos).

modelos.

B1.9. Estratexias para utilizar a B1.9. Utilizar de xeito efectivo a linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar e comunicación e aprendizaxe: preguntar. escoitar e preguntar.

TEMPORALIZACIÓN

LCB1.8.2. Organiza o discurso CCL cunha secuencia coherente elemental, utilizando nexos CAA básicos. CSIEE LCB 1.9.1. Emprega de xeito efectivo a linguaxe oral para comunicarse e aprender: escoita e pregunta para asegurar a comprensión.

CCL

Ao longo do curso.

CAA CSC CSIEE

BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA. LER b e

B2.1. Lectura, en silencio e en voz alta, de distintos tipos de texto próximos á súa experiencia.

B2.1. Ler en voz alta e en silencio diferentes textos.

LCB2.1.1. Le en voz alta, sen dificultade, diferentes tipos de textos apropiados á súa idade.

CCL

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

B2.2. Comprensión de textos de diversa tipoloxía, adecuados á súa idade, lidos en voz alta e en silencio, segundo a súa tipoloxía e valorando a lectura como medio para ampliar o vocabulario e fixar a ortografía correcta.

Criterios de avaliación

B2.2. Comprender distintos tipos de textos adaptados á súa idade e valorar a lectura como medio para ampliar o vocabulario, fixar a ortografía correcta e como gozo persoal.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

LCB2.1.2. Le en silencio textos sinxelos próximos á súa experiencia.

CCL

LCB2.2.1. Resume, respondendo a preguntas e reflectindo as ideas principais, textos de diversa tipoloxía textual.

CCL CAA

LCB2.2.2. Distingue en textos CCL do ámbito escolar e social e CAA de forma xeral, entre as diversas tipoloxías atendendo á forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados, expositivos) e á súa intención comunicativa (informativos, literarios e prescritivos). LCB2.2.3. Elabora glosarios

CCL

TEMPORALIZACIÓN

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

b e

B2.3. Utilización de estratexias para a comprensión lectora de textos:consideración do título e das ilustracións. Identificación de palabras crave. Anticipación de hipótese de significado polo contexto. Recoñecemento básico da tipoloxía textual. Uso do dicionario.

Criterios de avaliación

B2. 3. Utilizar de xeito guiado estratexias elementais para a comprensión lectora de textos moi sinxelos de diversa tipoloxía.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

coas novas palabras.

CAA

LCB2.3.1. Identifica as palabras clave dun texto.

CCL

LCB2.3.2. Activa, de forma guiada, coñecementos previos para comprender un texto.

CCL

LCB2.3.3. Formula hipóteses sobre o contido do texto a partir do título e de ilustracións redundantes.

CCL

LCB2.3.4. Relaciona a información contida nas ilustracións coa información que aparece no texto.

CCL

LCB2.3.5. Iníciase na utilización do dicionario de

CCL

CAA

TEMPORALIZACIÓN

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

B2.4. Gusto pola lectura. B2.5. Selección de libros segundo o gusto persoal.

Criterios de avaliación

B2.4. Ler por propia iniciativa diferentes tipos de textos.

B2.6. Lectura dos libros establecidos no Plan lector.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

xeito guiado.

CAA

LCB2.4.1. Dedica momentos de lecer para a lectura voluntaria.

CCL

LCB2.4.2. Selecciona textos do seu interese en función dos seus gustos e preferencias.

CCL

TEMPORALIZACIÓN

Ao longo do curso.

LCB2.4.3. Identifica e resume CCL o argumento de lecturas CAA realizadas e dá referencias básicas, como o título. e i

B2.7. Uso da biblioteca para a procura de información e utilización da mesma como fonte de información e lecer.

B2.5. Usa a biblioteca para localizar libros axeitados aos seus intereses.

LCB2.5.1. Consulta na biblioteca, de xeito guiado, diferentes fontes bibliográficas e textos en soporte informático para obter información sobre

CCL CD CAA

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

temas do seu interese e necesarios para as súas tarefas de aula. a b

B2.8. Iniciación á creación da biblioteca persoal.

B2.6. Mostrar interese por ter unha biblioteca propia.

LCB2.6.1. Coida, conserva e organiza os seus libros.

CCL

B2.9.Identificación da finalidade das mensaxes transmitidos polo texto.

B2.7. Identifica a estrutura de diferentes textos lidos, centrándose na interpretación do seu significado.

LCB2.7.1. Diferenza, con axuda, entre información e publicidade.

CCL

Ao longo do curso.

CSC

e a e

CAA CSC

LCB2.7.2. Formula hipótese, CCL de xeito guiado, sobre a CAA finalidade de diferentes textos moi sinxelos a partir CSC da súa tipoloxía, e dos elementos lingüísticos e non lingüísticos moi redundantes,

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

axeitados á súa idade. b e i

B2.10. Utilización guiada das Tecnoloxías da Información e Comunicación para a procura da información.

B2.8. Utilizar de xeito guiado as Tecnoloxías da Información e Comunicación para a procura da información.

LCB2.8.1. Utiliza, de xeito guiado, as Tecnoloxías da Información e a Comunicación para buscar información.

B3.1. Producir textos seguindo un modelo con diferentes intencións comunicativas, cohesivas de xeito elemental, aplicando as regras ortográficas de nivel e coidando a presentación.

LCB3.1.1. Escribe, con axuda CCL e en diferentes soportes, CD textos sinxelos propios da vida cotiá, do ámbito escolar CAA e social, utilizando elementos de cohesión básicos: noticias, contos, folletos informativos, narracións, textos científicos, anuncios publicitarios, receitas, instrucións, normas….

CCL

Ao longo do curso.

CD CAA

BLOQUE 3. COMUNICACIÓN ESCRITA. ESCRIBIR b e m

B3.1. Produción de textos de diversa tipoloxía atendendo á forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados, expositivos) e a súa intención comunicativa (informativos, literarios e prescritivos) para comunicar coñecementos, experiencias e necesidades. B3.2. Cohesión do texto: mantemento do tempo verbal,

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

LCB3.1.2. Respecta as normas CCL gramaticais e ortográficas básicas, propias do nivel.

puntuación, concordancia básica. B3.3. Aplicación das normas ortográficas axeitadas ao nivel.

LCB3.1.3. Reproduce textos ditados sinxelos.

CCL

Ao longo do curso.

LCB3.1.4. Presenta os seus CCL traballos con caligrafía clara e CAA limpeza: evitando riscos, inclinación de liñas etc.

b e

B3.4. Valoración da propia produción escrita, así como a produción escrita dos seus compañeiros.

B3.2. Valorar a súa propia produción escrita, así como a produción escrita dos seus compañeiros.

LCB3.2.1. Valora a súa propia CCL produción escrita, así como a CSC produción escrita dos seus compañeiros.

Ao longo do curso.

B3.5. Normas e estratexias para a produción de textos: planificación (función, destinatario, xeración de ideas, estrutura...). Textualización en frases elementais con secuencia

B3.3. Aplicar, con axuda, todas as fases do proceso de escritura na produción de textos escritos de distinta índole: planificación, textualización, revisión e

LCB3.3.1. Emprega, de xeito guiado e segundo modelos, estratexias de planificación, textualización e revisión do texto.

Ao longo do curso.

CCL CAA CSIEE

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos lineal.

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

reescritura.

LCB3.3.2. Utiliza, con axuda e CCL para escribir textos sinxelos, CAA borradores que amosan: a xeración e selección de ideas, CSIEE a revisión ortográfica e da secuencia coherente do escrito.

B3.4. Elaborar proxectos individuais ou colectivos de carácter informativo sobre diferentes temas do área.

LCB3.4.1. Elabora, de forma guiada, gráficas sinxelas a partir de datos obtidos de experiencias realizadas.

CCL

LCB3.4.2. Elabora e presenta, de forma guiada, textos sinxelos, que ilustra con imaxes, en diferentes soportes (papel e dixital), de carácter redundante co contido: carteis publicitarios, anuncios e cómics.

CCL

B3.6. Revisión e mellora do texto.

b e i

B3.7. Creación de textos utilizando a linguaxe verbal e non verbal con intención informativa: carteis publicitarios. Anuncios. Cómics.

CAA

CD CAA CSIEE

TEMPORALIZACIÓN

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

B3.8. Uso dunha linguaxe non B3.5. Usar unha linguaxe discriminatoria e respectuosa coas respectuosa coa diversidade, evitando expresións diferenzas. discriminatorias e prexuízos.

LCB3.5.1. Exprésase, por CCL escrito, evitando unha CSC linguaxe non sexista e non respectuosa coas diferenzas.

Ao longo do curso.

B3.9. Creación de textos utilizando B3.6. Utilizar as Tecnoloxías da as Tecnoloxías da Información e a Información e a Comunicación de modo eficiente e Comunicación de xeito guiado. responsable para presentar as súas producións.

LCB3.6.1. Usa con axuda as CCL Tecnoloxías da Información e a Comunicación para escribir, CD presentar os textos e buscar CAA información.

Ao longo do curso.

B3.10. Produción de textos segundo Plan de escritura do centro.

LCB3.7.1. Produce os textos establecidos no plan de escritura axeitados á súa idade e nivel.

CCL

Ao longo do curso.

LCB4.1.1. Recoñece e identifica as categorías

CCL

d e

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

m e i

e i

B3.7. Escribir os textos establecidos no Plan de escritura.

CAA CSIEE

BLOQUE 4. COÑECEMENTO DA LINGUA b

B4.1. A palabra.

B4.1. Aplicar os coñecementos básicos sobre a estrutura da

1º e 2º Trimestre

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

B4.2. Recoñecemento das distintas clases de palabras (nome, verbo, adxectivo, pronomes, artigos). Características e uso de cada clase de palabra. B4.3. Tempos verbais: presente, pasado e futuro.

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

lingua, a gramática (categorías gramaticais), o vocabulario (formación e significado das palabras e campos semánticos), así como as regras de ortografía para favorecer unha comunicación máis eficaz.

gramaticais básicas: presentar ao nome, substituír ao nome, expresar características do nome, expresar acción.

B4.4. Ortografía: utilización das regras básicas de ortografía e puntuación.

B4.5. Recoñecemento das distintas B4.2. Desenvolver as destrezas clases de palabras (nome, verbo, e competencias lingüísticas a adxectivo, pronomes, artigos). través do uso da lingua. Características e uso de cada clase

LCB4.1.2. Utiliza con corrección os tempos verbais: presente, pasado e futuro, ao producir textos orais e escritos.

CCL

LCB4.1.3. Diferenza familias de palabras.

CCL

LCB4.1.4. Utiliza as normas ortográficas básicas.

CCL

LCB4.2.1. Utiliza palabras sinónimas, antónimas, polisémicas, frases feitas, na expresión oral e escrita.

CCL

TEMPORALIZACIÓN

2º Trimestre

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

de palabra. B4.6. Vocabulario. Frases feitas. Formación de substantivos, adxectivos e verbos. Recursos derivativos: prefixos e sufixos.

B4.8. Clases de nomes: comúns e propios. B4.9. As relacións gramaticais Recoñecemento e explicación reflexiva das relacións que se establecen entre o substantivo e o resto dos compoñentes do grupo nominal.

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

LCB4.2.2. Utiliza, segundo modelo, prefixos e sufixos e crea palabras derivadas.

CCL

TEMPORALIZACIÓN

LCB4.2.3. Recoñece a oración CCL simple, distingue suxeito e predicado.

B4.7. Recoñecemento dos constituíntes oracionais: a oración simple, suxeito e predicado. b

CURSO

B4.3. Desenvolver estratexias para mellorar a comprensión oral e escrita a través do coñecemento da lingua.

LCB4.3.1. Clasifica e usa os CCL tipos de nomes para elaborar textos escritos sinxelos

2º e 3º Trimestre

LCB4.3.2. Aplica as normas de CCL concordancia de xénero e número, na expresión oral e escrita. LCB4.3.3. Aplica, con axuda, as normas de acentuación (sílabas tónicas) nas súas

CCL

2º e 3º Trimestre

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

producións escritas. LCB4.3. 4. Utiliza signos de puntuación nas súas composicións escritas.

CCL

LCB4.3.5. Utiliza unha sintaxe CCL básica nas producións escritas propias. e i

d e

B4.10. Utilización do material multimedia educativo ao seu alcance e propio da súa idade.

B4.4. Utilizar programas LCB4.4.1. Utiliza de forma educativos dixitais para realizar guiada, distintos programas tarefas e avanzar na educativos dixitais. aprendizaxe.

CCL

B4.11. Valoración da diversidade da lingua na nosa comunidade autónoma.

B4.5. Valorar a diversidade lingüística da comunidade autónoma.

LCB4.5.1. Valora a diversidade lingüística da comunidade autónoma.

CCL

B4.12. Identificación das similitudes e diferenzas entre as

B4.6. Comparar aspectos básicos das linguas que coñece

LCB4.6.1. Compara aspectos CCL (gráficos, sintácticos, léxicos)

Ao longo do curso.

CD CAA Ao longo do curso.

CSC

o d

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

linguas que coñece para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha competencia integrada.

das linguas que coñece.

CAA

TEMPORALIZACIÓN

BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA d e

d e

B5.1. Valoración dos textos literarios como fonte de gozo persoal.

B5.1. Valorar os textos literarios LCB5.1.1. Valora e recoñece como fonte de lecer e de forma global, distintos textos literarios sinxelos, información. como fonte de lecer e de información.

B5.2. Lectura guiada de textos narrativos de tradición oral, literatura infantil, adaptacións de obras clásicas e literatura actual.

B5.2. Facer a lectura expresiva e interpretativa de textos literarios narrativos, líricos e dramáticos na práctica escolar e recoñecer e interpretar algúns recursos da linguaxe literaria.

B5.3. Lectura comentada de poemas, relatos e obras teatrais.

CCL CCEC

LCB5.2.1. Realiza, de xeito CCL guiado, lecturas comentadas de textos narrativos sinxelos CCEC de tradición oral, literatura infantil, adaptacións de obras clásicas e literatura actual. LCB5.2.2. Interpreta, CCL intuitivamente e con axuda, a

Identificación de recursos literarios

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

moi básicos.

d e

b e

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

linguaxe figurada en textos literarios (personificacións)

CAA

B5.4. Valoración de recursos literarios.

B5.3. Valorar os recursos literarios da tradición oral: poemas, cancións, contos, refráns e adiviñas.

LCB5.3.1. Valora os recursos literarios da tradición oral: poemas, cancións, contos, refráns e adiviñas.

CCL

B5.5. Creación de textos literarios moi sinxelos, en prosa ou en verso: contos, poemas, adiviñas, cancións e teatro.

B5.4. Reproducir a partir de modelos dados textos literarios moi sinxelos, en prosa ou en verso, con sentido estético e creatividade: contos e poemas.

LCB5.4.1. Crea, con axuda, sinxelos textos literarios moi sinxelos (contos, poemas) a partir de pautas ou modelos dados.

CCL

TEMPORALIZACIÓN

Ao longo do curso.

CCEC

CAA CSIEE CCEC

a b e

B5.6. Comprensión, memorización B5.5. Reproducir textos e recitado de textos literarios co literarios breves e sinxelos e ritmo, entoación e dicción adaptados á idade. adecuados.

LCB5.5.1. Memoriza e reproduce textos orais moi sinxelos adecuados á súa idade: contos, poemas ou cancións.

CCL CAA CSC CCEC

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA CASTELÁ E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

B5.7. Dramatización e lectura dramatizada de textos literarios.

B5.8. Valoración da literatura en calquera lingua (maioritaria, minoritaria ou minorizada) como vehículo de comunicación e como recurso de lecer persoal.

a b e

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

B5.6. Participar con interese en dramatizacións de textos literarios adaptados á idade.

LCB5.6.1. Realiza dramatizacións individualmente e en grupo de textos literarios breves e sinxelos, axeitados á súa idade.

CCL

B.5.7. Valorar a literatura en calquera lingua, especialmente en lingua galega, como vehículo de comunicación e como recurso de lecer persoal.

TEMPORALIZACIÓN

CAA CCEC CSC

LCB.7.1. Valora a literatura en CCL calquera lingua, CSC especialmente en lingua galega, como vehículo de CCEC comunicación e como recurso de lecer persoal.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

Participar en situacións comunicativas que se dan na aula (reais ou simuladas) e que correspondan a diversa

tipoloxía (conversación, expresión espontánea, asemblea, debate) e a diversos obxectivos comunicativos respectando as normas que rexen estas situacións.

Ao longo do curso.

Comprender textos orais de uso cotián extraendo o sentido global das mensaxes orais. Empregar estratexias

elementais para comprender as mensaxes que escoitan as nenas e os nenos atendendo a sinais relevantes como o ton de voz, a entoación, os xestos e formulando preguntas coherentes que axuden á comprensión. 3.

Producir textos orais (explicacións sinxelas, exposicións, narracións…) presentando coherentemente ideas, estados

de ánimo, sentimentos, emocións, feitos, vivencias e opinións. 4.

Memorizar e reproducir textos orais propios da literatura popular empregando a pronunciación e entoación

axeitadas. 5.

Detectar e comprender a información explícita en textos escritos (en soporte parpel ou dixital) realizando

inferencias directas sobre o seu contido. 6.

Interpretar as ideas contidas nos textos escritos habituais (expositivos, informativos, instrutivos e literarios), tanto en

formato impreso como multimedia integrándoas nos seus propios esquemas de coñecemento. 7.

Elaborar e reescribir textos escritos de diferente tipoloxía e formato (impreso e/ou multimedia) acordes a diversas

situacións funcionais cotiáns (cartas, avisos, solicitudes, instrucións, normas, anuncios, noticias) e literarias (contos, poesías, cómics) empregando estratexias de planificación, de textualización e de revisión de escritos. 8.

Ler expresivamente textos de tipoloxía variada (entre os traballados e/ou elaborados na aula) con fluídez e entoación

axeitadas vencelladas á puntuación e á intencionalidade e coa velocidade apropiada segundo o tipo de texto e o obxectivo lector (ler para deleitar a outras persoas, ler para dar a coñecer un texto propio, ler para compartir información dun texto único na aula).

Coñecer textos de literatura infantil (poesía, cómics, contos…) axeitados ao ciclo, coa finalidade de gozo coa lectura

e de uso como modelo para as súas reescrituras, reelaboracións e producións escritas. 10. Empregar as bibliotecas de aula e de centro con certa autonomía como fonte de información e como lugar que proporciona recursos relacionados coa lectura por pracer. 11. Identificar en textos orais e escritos de uso cotián temas e usos que poidan supoñer discriminación. 12. Reflexionar sobre como algúns cambios nas palabras, enunciados e textos producen modificacións comprensivas e expresivas. 13. Empregar de maneira intuitiva terminoloxía relacionada coa tipoloxía textual, os tempos verbais (presente, futuro e pasado), os adxectivos cualificativos, os determinantes e algúns aspectos relativos á semántica como antónimos e sinónimos cando se realicen actividades de comprensión e de expresión oral e escrita. 14. Empregar as experiencias coas diversas linguas que coñece ou está a aprender para realizar análises e comparacións que lles permita establecer avances na súa expresión e comprensión.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

Competencia en comunicación lingüística Ser capaz de comprender e producir mensaxes orais que teñen unha finalidade didáctica ou son de uso cotián.

Ser capaz de participar activamente en intercambios comunicativos orais respectando as normas que os rexen. Ser capaz de comprender diferentes clases de textos escritos, incluíndo textos con finalidade didáctica, textos propios de situacións cotiás de relación social ou textos procedentes de medios de comunicación. Ser capaz de poñer en práctica os coñecementos e as estratexias necesarias para escribir correctamente. Ser capaz de escribir textos relacionados co ámbito escolar ou con situacións cotiás de relación social, así como textos de información e de opinión. Ser capaz de ler e comprender de forma autónoma textos literarios adecuados á súa idade e aos seus intereses. Ser capaz de comprender e utilizar a terminoloxía lingüística propia do ciclo. Ser capaz de manifestar interese pola lectura e a escritura como instrumentos para relacionármonos cos demais e para aprender.

Competencia matemática. Nocións como a secuencia temporal dunha historia ou a numeración e a ordenación de viñetas relacionadas cos textos contribúen ao desenvolvemento de habilidades características desta competencia. Por outro lado, o coñecemento de determinadas clases de palabras, como son os cuantificadores (numerais e indefinidos), contribúe ao desenvolvemento desta competencia desde a área de Lingua castelá.

Competencia dixital A área proporciona destrezas para a selección, comprensión e transmisión da información. As actividades de comprensión dos diferentes tipos de textos, as relacionadas coas imaxes ou a análise de cuestións tipográficas sinxelas contribúen favorablemente ao desenvolvemento desta competencia. Por outro lado, en moitas das actividades que se lles presentan aos alumnos proponse a posibilidade de realizar tarefas con ferramentas informáticas adecuadas á idade. Competencia social e cívica. A lingua é a base da comunicación entre os seres humanos, de aí que desde a área de Lingua se poida contribuír facilmente ao desenvolvemento desta competencia básica, entendida como conxunto de habilidades necesarias para a convivencia. Neste sentido, que os nenos aprendan a comunicarse cos demais e a comprender o que os demais lles transmiten é fundamental para a súa formación como seres sociais. Ademais, a lingua tamén lles permite aos nenos tomar contacto con outras realidades diferentes da súa e facilita a erradicación de prexuízos e imaxes estereotipadas. Competencia cultural e artística. Desde a área de Lingua contribúese ao desenvolvemento desta competencia mediante a lectura e a valoración de obras literarias infantís de diferentes épocas e culturas. Ademais, o traballo a partir dos debuxos e as fotografías que acompañan os textos permite desenvolver habilidades propias da educación artística. Ademais, inclúense propostas para realizar, a partir dos contidos lingüísticos, actividades de creación plástica.

Competencia para aprender a aprender. O uso correcto da lingua é unha das ferramentas básicas da aprendizaxe. A lectura posibilita o acceso ao coñecemento, e a escritura permite a súa reelaboración e a súa asimilación persoal. Cuestións como mellorar a velocidade lectora ou a comprensión, así como a correcta expresión dos coñecementos, contribúen ao desenvolvemento desta competencia. Por outra parte, a presenza de actividades que permiten traballar a atención, a memoria ou a construción do sentido serven tamén para contribuír ao desenvolvemento da aprendizaxe. Competencia de iniciativa e espíritu emprendedor O traballo na área de Lingua castelá preséntase para que poida ser realizado de forma autónoma, pedíndolles aos nenos que demostren o que son capaces de realizar cos coñecementos lingüísticos que posúen ata ese momento. Por outra parte, a proposta de actividades que obrigan aos nenos a poñerse no lugar doutros ou a decidir entre varias cuestións favorece o desenvolvemento desta competencia.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

A observación sistemática. A análise das producións do alumnado. As probas orais e escritas A entrevista ao alumnado e ás familias. Rexistro do observado e avaliado.

A avaliación inicial será a base para o desenvolvemento do currículo nas programacións de aula, así como para adoptar aquelas medidas de apoio, reforzo e recuperación que se consideren oportunas. Avaliación continua, A avaliación continua terá carácter formativo e permitirá incorporar medidas de ampliación, enriquecemento e reforzo Estas medidas adoptaranse desde o momento en que se identifiquen e en calquera momento do ciclo, e estarán dirixidas a garantir a adquisición das aprendizaxes imprescindibles para continuar o proceso educativo. Ao longo de cada un dos cursos realizaranse, para cada grupo de alumnos e alumnas, polo menos tres sesións de avaliación. Serán recollidas en acta as cualificacións nas distintas áreas, o grao de desenvolvemento das competencias básicas e as decisións e os acordos alcanzados, tanto referidas ao grupo coma a cada alumna e alumno”. Avaliación final, Ao final de cada un dos ciclos o equipo de mestres que imparten docencia en cada grupo, na sesión final de avaliación, decidirá sobre a promoción do alumnado. A decisión será adoptada de forma colexiada, e primará o criterio da persoa titora”.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Nas avaliacións trimestrais outorgámoslle ao alumnado unha nota que recolle a avaliación dos seguintes aspectos nas porcentaxes que quedan indicadas.

CASTELÁ COMPRENSIÓN

ORAL

30%

ESCRITA LECTURA

10% ORAL

30%

EXPRESIÓN ESCRITA COÑECEMENTO DA LINGUA

Gramática, vocabulario,ortografía

20%

ACTITUDE ANTE A MATERIA

Traer e coidar o material, rematar os traballos, traballar ben en equipo…

10%

- Notable: 70% a 80% ( 7 ou 8 ) - Ben: 60% ( 6 ) - Suficiente: 50% ( 5 ) - Insuficiente: menos do 50% ( 1, 2, 3 ou 4 ) Considerarase cualificaci贸n negativa o Insuficiente e positivas as restantes.

ÁREA DE LINGUA GALEGA E LITERATURA

ÁREA DE LINGUA GALEGA E LITERATURA ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

B1.1. Comprender textos orais sinxelos dos medios de comunicación, extraendo o sentido global e información específica.

LGB1.1.1. Comprende as ideas CCL principais dun texto oral sinxelo CAA dos medios de comunicación, extraendo o sentido global da mensaxe.

TEMPORALIZACIÓN

BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL: FALAR E ESCOITAR a e

B1.1. Comprensión e valoración de textos orais sinxelos procedentes da radio, da televisión ou da internet, con especial incidencia na noticia, para obter información xeral, específica e relevante, sobre feitos e acontecementos que resulten significativos e elaboración dun breve resumo.

B1.2. Uso de documentos impresos,

Ao longo do curso.

LGB1.1.2. Identifica quen, que e CCL onde nunha noticia. CAA

B1.2. Utilizar os documentos

LGB1.1.3. Elabora un breve resumo, a partir de preguntas, dun texto oral sinxelo e valora os informativos da radio e da televisión como fonte de información.

CCL

LGB1.2.1. Usa e manexa

CCL

CSC

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

dixitais e audiovisuais para obter, informacións relevantes para realizar tarefas de aprendizaxe.

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

audiovisuais como instrumento de aprendizaxe.

documentos impresos, audiovisuais e dixitais para obter a información máis importante e necesaria.

LGB1.2.2. Selecciona informacións relevantes dos documentos audiovisuais para realizar tarefas de aprendizaxe

CCL

TEMPORALIZACIÓN

CAA CSC

CD CAA CSIEE

a b c e o

B1.3. Comprensión e produción de textos orais sinxelos para aprender e para informarse, tanto os producidos con finalidade didáctica como os de uso cotián, de carácter informal (conversas entre iguais e no equipo de traballo) e dun maior grao de formalización (exposicións da clase).

B1.3. Comprender e producir textos orais sinxelos, propios do uso cotián ou do ámbito académico.

LGB1.3.1. Participa nunha conversa entre iguais, comprendendo o que di o interlocutor e intervindo adecuadamente.

CCL CAA CSC CSEIEE

LGB1.3.2. Sigue unha exposición da clase e extrae o sentido global e as

CCL CAA

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

informacións máis relevantes, preguntando se é necesario para verificar a súa comprensión. LGB1.3.3. Elabora e produce CCL textos orais sinxelos CSIEE (explicacións, breves exposicións, narracións CAA curtas...) presentando as ideas cunha coherencia lineal elemental e responde preguntas aclaratorias elementais sobre o seu contido. LGB1.3.4. Participa no traballo en grupo.

CCL CSIEE CAA CCL

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

B1.4. Actitude de escoita adecuada ante situacións comunicativas, respectando as e opinións de quen fala e sen interrupcións inadecuadas.

c e

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

B1.4. Manter unha actitude de escoita adecuada, respectando as opinións dos e das demais.

LGB1.4.1. Atende as CCL intervencións dos e das demais, en conversas e exposicións sen CSC interromper.

TEMPORALIZACIÓN

Ao longo do curso.

LGB1.4.2. Respecta as opinións CCL da persoa que fala. CSC a c d e o

B1.5. Participación e cooperación nas situacións comunicativas (expresións espontáneas, informacións, conversas reguladores da convivencia, discusións ou instrucións) con valoración e respecto das normas que rexen a interacción oral (petición e quendas de palabra, mantemento do tema, respecto ás opinións das demais persoas, posturas e xestos adecuados).

B1.5. Participar nas diversas situacións de interacción oral que se producen na aula amosando valoración e respecto polas normas que rexen a interacción oral.

LGB1.5.1. Respecta as quendas CCL de palabra nos intercambios CSC orais. CAA LGB1.5.2. Respecta as opinións CCL das persoas participantes nos CSC intercambios orais. CCEC LGB1.5.3. Utiliza a lingua galega CCL en calquera situación de comunicación dentro da aula e CSC

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

valora o seu uso fóra dela.

CCEC

LGB1.5.4. Emprega unha postura e xestualidade que transmite predisposición para interactuar cos demais.

CCL

LGB1.5.5. Exprésase cunha pronuncia e dicción correctas.

CCL

TEMPORALIZACIÓN

CSC CCEC

LGB1.5.6. Participa na conversa CCL formulando e contestando CSC preguntas. CCEC CAA a

B1.6. Uso de estratexias elementais B1.6. Amosar interese por para comprender e facer comprender as expresarse en público mensaxes orais: entoación, ritmo e coherentemente, sen

LGB1.6.1. Elabora un discurso oral coherente, utilizando un vocabulario adecuado á súa

CCL

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

xestualidade.

contradicións, sen repeticións idade. CAA innecesarias e usando nexos adecuados. LGB1.6.2. Elabora un discurso CCL oral cohesivo, utilizando algúns nexos básicos.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

LGB1.6.3. Amosa un discurso oral, claro, cunha pronuncia e entoación axeitadas e propias da lingua galega. b e

B1.7. Produción de textos orais sinxelos B1.7. Elaborar textos orais propios dos medios de comunicación sinxelos propios dos medios social coa axuda de modelos sinxelos e de comunicación. en situación de simulación.

TEMPORALIZACIÓN

CCL CCEC

LGB1.7.1. Elabora textos orais CCL sinxelos propios dos medios de CD comunicación mediante simulación. CAA

Ao longo do curso.

CSIEE CSC b

B1.8. Actitude de cooperación e de respecto en situacións de aprendizaxe

B1.8. Amosar respecto e LGB1.8.1. Amosa respecto ás cooperación nas situacións de ideas e achegas dos e das demais e contribúe ao traballo

CCL

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

compartida.

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

aprendizaxe en grupo.

en grupo.

CAA

e e

TEMPORALIZACIÓN

CSIEE B1.9. Interese por expresarse oralmente B1.9. Interesarse por amosar coa pronuncia e coa entoación unha pronuncia e entoación adecuadas. adecuadas.

LGB1.9.1. Interésase por expresarse oralmente coa pronuncia e entoación adecuada a cada acto comunicativo.

CCL

Ao longo do curso.

CAA CCEC CSIEE

a d

B1.10. Uso, de forma xeral, dunha linguaxe non discriminatoria e respectuosa coas diferenzas.

e o

a d

B1.11. Comparación de textos orais sinxelos producidos en diferentes variedades dialectais da lingua galega.

B1.10. Usar, de forma xeral, LGB1.10.1. Usa, de forma xeral, unha linguaxe non unha linguaxe non sexista. discriminatoria e respectuosa coas diferenzas. LGB1.10.2. Identifica o uso de linguaxe discriminatoria e sexista evidente.

CCL CSC CCL CSC

B1.11. Comparar textos orais LGB1.11.1. Compara textos CCL sinxelos producidos en orais sinxelos producidos en diferentes variedades diferentes variedades dialectais CCEC

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

dialectais da lingua galega.

da lingua galega.

TEMPORALIZACIÓN

o a d e o

B1.12. Identificación da lingua galega con diversos contextos de uso oral da lingua: en diferentes ámbitos profesionais (sanidade, educación, medios de comunicación...) e en conversas con persoas coñecidas ou descoñecidas.

B1.12. Identificar a lingua LGB1.12.1. Identifica a lingua CCL galega con diversos contextos galega oral con diversos CCEC contextos profesionais: de uso oral. sanidade, educación, medios de comunicación...

Ao longo do curso.

LGB1.12.2. Recoñece a validez CCL da lingua galega para conversas CCEC con persoas coñecidas ou descoñecidas. CSC

BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA: LER b e I

B2.1. Comprensión da información relevante en textos das situacións cotiás de relación social: correspondencia escolar, normas da clase, normas do comedor, normas do transporte e regras

B2.1. Comprender, buscar, localizar e seleccionar información explícita en textos sinxelos de soportes variados (webs infantís,

LGB2.1.1. Comprende a CCL información relevante de textos CD sinxelos procedentes dos medios de comunicación social CSC ou propios de situacións cotiás.

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

de xogos.

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

libros, carteis).

LGB2.1.2. Identifica as ideas principais dun texto sinxelo (narrativo, descritivo, expositivo).

CCL

LGB2.1.3. Busca, localiza e selecciona información concreta dun texto sinxelo.

CCL

B2.2. Comprensión de información xeral en textos sinxelos procedentes dos medios de comunicación social (incluídas webs infantís) con especial incidencia na noticia e nas cartas á dirección do xornal, localizando informacións destacadas en portadas, titulares, subtítulos, entradas.

TEMPORALIZACIÓN

CAA CSIEE

B2.3. Comprensión de información relevante en textos para aprender e para informarse, tanto os producidos con finalidade didáctica como os de uso cotián (folletos descricións, instrucións e explicacións).

LGB2.1.4. Interpreta, personificacións e hipérboles en textos sinxelos.

CCL CAA CSIEE

LGB2.1.5. Identifica a estrutura CCL xeral dun texto. LGB2.1.6. Emprega o dicionario, CCL de xeito guiado, para resolver as dúbidas de vocabulario que CAA

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

b e

B2.4. Integración de coñecementos e de informacións procedentes de diferentes soportes para aprender e contrastar información, identificando e interpretando os datos que se transmiten mediante sinxelos gráficos e ilustracións.

Criterios de avaliación

B2.2. Interpretar e comprender, de maneira xeral, a información procedente de sinxelos gráficos, e ilustracións.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

atopa nos textos.

CSIEE

LGB2.2.1. Interpreta e comprende, de maneira xeral, a información de sinxelos gráficos e ilustracións, relacionando esta co contido do texto que a acompaña.

CCL

TEMPORALIZACIÓN

Ao longo do curso.

CAA CSC CSIEE CMCT

B2.5. Subliñado e resumo da B2.3. Realizar o subliñado das LGB2.3.1. Realiza o subliñado información relevante dun texto sinxelo ideas principais dun texto das ideas principais dun texto sinxelo e resumir o seu adecuado ao seu nivel. sinxelo. contido. LGB2.3.2. Realiza o resumo, a partir de preguntas, dun texto sinxelo. B2.6. Iniciación ás estratexias de control B2.4. Utilizar, de maneira do proceso lector (anticipación, xeral, estratexias para

CCL

Ao longo do curso.

CAA CCL CAA

LGB2.4.1. Deduce, de maneira CCL xeral, o posible contido dun texto antes de lelo, axudándose CAA

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos formulación de hipóteses, relectura...).

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

mellorar a lectura.

do título e as ilustracións.

CSIEE

TEMPORALIZACIÓN

LGB2.4.2. Relé un texto e marca CCL as palabras clave para acadar a comprensión,cando é preciso. CAA CSIEE b e

B2.7. Uso dirixido das tecnoloxías da B2.5. Utilizar de xeito guiado información e das bibliotecas para obter as tecnoloxías da información para obter información e información e modelos para a lectura. modelos para a lectura.

LGB2.5.1. Utiliza de xeito guiado as tecnoloxías da información para obter información e modelos para a lectura.

CCL

LGB2.5.2. Utiliza de xeito guiado dicionarios dixitais para interpretar a información dun texto.

CCL

Ao longo do curso.

CD CAA

CAA CD CSIEE

B2.8. Lectura persoal, silenciosa e en

B2.6. Ler, en silencio ou en

LGB2.6.1. Descodifica sen

CCL

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

voz alta, de textos sinxelos en galego adaptados á idade e aos intereses das alumnas e dos alumnos.

voz alta, textos sinxelos en dificultade as palabras. galego, adaptados á súa idade e aos seus intereses. LGB2.6.2. Le textos sinxelos en voz alta sen dificultade.

CAA

LGB2.6.3. Le textos, adaptados e próximos á súa experiencia, en silencio, sen dificultade.

CCL

a b e i

B2.9. Uso da biblioteca respectando as súas normas de funcionamento e valorándoa como fonte de información e de ocio e participación en actividades literarias. B2.10. Valoración das normas de funcionamento da biblioteca como recurso para acceder facilmente a información moi variada e manter un ambiente agradable de traballo e lecer.

B2.7.Usar as bibliotecas de aula, e de centro, respectando as normas básicas de funcionamento, e participar en actividades literarias.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

CCL

CSC

LGB2.7.1. Utiliza as biblioteca CCL de aula e de centro respectando as normas básicas CAA do seu o funcionamento. CSC

Ao longo do curso.

LGB2.7.2. Valora as bibliotecas CCL de aula e de centro como instrumento cotián de busca de CAA información e fonte de recursos CSC textuais diversos.

Ao longo do curso.

LGB2.7.3. Participa en

TEMPORALIZACIÓN

CCL

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

actividades literarias do centro. CSC CCEC a b

B2.11. Mantemento adecuado da súa biblioteca persoal.

B2.8. Ter interese por ter unha biblioteca propia.

LGB2.8.1. Coida, conserva e organiza os seus libros.

e a b

CCL

Ao longo do curso.

CAA CSC

B2.12. Interese polos textos escritos como fonte de aprendizaxe e como medio de comunicación de e de lecer.

B2.9. Amosar interese polos textos escritos como fonte de aprendizaxe e medio de comunicación e de lecer.

LGB2.9.1. Amosa interese pola lectura como fonte de aprendizaxe e medio de comunicación e de lecer.

CCL

Ao longo do curso.

CAA CSC CCEC

a b e m

B2.13. Desenvolvemento da autonomía lectora, da capacidade de elección de temas e de textos e de expresión das preferencias persoais.

B2.10. Amosar certa autonomía lectora e capacidade de selección de textos do seu interese, así como ser quen de expresar preferencias.

LGB2.10.1. Selecciona textos do CCL seu interese, en función dos seus gustos e preferencias.

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

BLOQUE 3. COMUNICACIÓN ESCRITA: ESCRIBIR B3.1. Uso das estratexias de planificación, de textualización e revisión como partes do proceso escritor.

B3.1. Usar, as estratexias de LGB3.1.1. Planifica a planificación, textualización e elaboración do texto, antes de comezar a escribir, xerando revisión do texto. ideas, seleccionando e estruturando a información.

CCL

LGB3.1.2. Elabora o texto, con coherencia xeral e de xeito creativo.

CCL

Ao longo do curso.

CSIEE CAA

CAA CSIEE

b e

LGB3.1.3. Aplica, de forma xeral, os signos de puntuación (punto, coma, dous puntos, puntos suspensivos, signos de exclamación e interrogación).

CCL

LGB3.1.4. Aplica, de maneira xeral, a norma lingüística:

CCL CSC

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

ortografía, léxico, morfosintaxe. CCEC a b e o

B3.2. Composición de textos propios de situacións cotiás de relación social (correspondencia escolar, mensaxes curtas, normas de convivencia, avisos, solicitudes, instrucións…, de acordo coas características propias destes xéneros. B3.3. Composición de textos de información sinxelos, característicos dos medios de comunicación social, sobre acontecementos significativos, con especial incidencia na noticia, en situacións reais ou simuladas.

B3.2. Producir textos sinxelos de diferente tipoloxía que permitan narrar, describir e resumir, emocións e informacións relacionadas con situacións cotiás e aqueles que sexan característicos dos medios de comunicación.

LGB3.2.1. Elabora, en diferentes soportes, textos propios da vida cotiá e académica, imitando modelos: cartas e correos electrónicos, mensaxes curtas, normas de convivencia, avisos, instrucións…

CCL

LGB3.2.2. Redacta textos xornalísticos (noticias) e publicitarios (anuncios e carteis) de xeito creativo.

CCL

Ao longo do curso.

CAA CD

CSC CCEC CAA

LGB3.2.3. Elabora diferentes tipos de textos (narrativos e descritivos) seguindo un guión establecido.

100

CCL CAA

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

LGB3.2.4. Escribe textos CCL coherentes empregando algúns CSC elementos de cohesión. CCEC LGB3.2.5. Resume brevemente CCL o contido de textos sinxelos, a partir de preguntas, propios do CSC ámbito da vida persoal ou CAA familiar ou dos medios de comunicación. b e

a b

B3.4. Produción de textos relacionados co ámbito académico para comunicar información (cuestionarios, resumos, descricións, explicacións).

B3.3. Elaborar textos do ámbito académico para comunicar información.

LGB3.3.1. Elabora por escrito textos do ámbito académico moi sinxelos (cuestionarios, resumos, descricións, explicacións...) para obter e comunicar información.

CCL

B3.5. Creación de textos sinxelos con intención informativa utilizando a linguaxe verbal e non verbal: carteis

B3.4. Elaborar textos sinxelos LGB3.4.1. Elabora textos que combinen a linguaxe sinxelos que combinan a linguaxe verbal e non verbal:

CCL

101

Ao longo do curso.

CAA CSIEE

CSC

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

publicitarios, anuncios, cómics.

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

verbal e a non verbal.

carteis publicitarios, anuncios, cómics.

CCEC

TEMPORALIZACIÓN

CAA CSIEE

b d

B3.6. Uso guiado de programas informáticos de procesamento de textos.

B3.5. Usar de xeito guiado, programas informáticos de procesamento de texto.

LGB3.5.1. Usa de xeito guiado, programas informáticos de procesamento de texto.

CCL

Ao longo do curso.

CAA

CSIEE

j b e i

B3.7. Utilización de elementos gráficos e paratextuais sinxelos, para facilitar a comprensión (ilustracións, subliñados, gráficos e tipografía).

B3.6. Utilizar recursos gráficos e paratextuais que faciliten a comprensión dos textos.

LGB3.6.1. Usa recursos gráficos CCL e paratextuais sinxelos CD (ilustracións, subliñados, gráficos e tipografía) para CSIEE facilitar a comprensión dos textos. LGB3.6.2. Ilustra creativamente os seus textos con imaxes

102

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

redundantes co seu contido. a b e o

B3.8. Interese polo coidado e a presentación dos textos escritos e respecto pola norma ortográfica. B3.9.Valoración da escritura como instrumento de relación social, de obtención,de reelaboración da información e dos coñecementos e de expresión creativa.

B3.7. Coidar a presentación dos traballos escritos en calquera soporte e valorar a lingua escrita como medio de comunicación e de expresión creativa.

LGB3.7.1. Coida a presentación CCL dos textos seguindo as normas CD básicas de presentación establecidas: marxes, CAA disposición no papel, limpeza, calidade caligráfica, separación entre parágrafos, interliñado… LGB3.7.2. Valora a lingua escrita como medio de comunicación e de expresión creativa.

CCL

LGB4.1.1. Sinala a denominación dos textos traballados e recoñece nestes, enunciados, palabras e sílabas.

CCL

Ao longo do curso.

CSC

BLOQUE 4. COÑECEMENTO DA LINGUA e

B4.1. Uso e identificación intuitiva de terminoloxía moi elemental nas actividades de produción e interpretación: denominación dos

B4.1. Utilizar terminoloxía lingüística e gramatical básica, como apoio á comprensión e á produción

103

CAA

1º Trimestre

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

textos traballados, enunciado, palabra e de textos, así como aplicar o LGB4.1.2. Identifica as formas sílaba, xénero e número, determinantes seu coñecemento na mellora verbais. e formas verbais. do uso da lingua.

TEMPORALIZACIÓN

CCL CAA

LGB4.1.3. Separa as sílabas que CCL conforman cada palabra, CAA diferenciando a sílaba tónica das átonas.

b e

B4.2. Uso das normas ortográficas básicas, apreciando o seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas nos escritos.

B4.2. Aplicar, de forma xeral, as normas ortográficas básicas, apreciando o seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas.

104

LGB4.1.4. Identifica nun texto substantivos e adxectivos.

CCL

LGB4.1.5. Sinala o xénero e número de palabras dadas e é quen de cambialo.

CCL

CAA

LGB4.2.1. Aprecia o valor social CCL das normas ortográficas e a CSC necesidade de cinguirse a elas. CCEC LGB4.2.2. Utiliza as normas ortográficas básicas,

1º e 2º Trimestre

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

aplicándoas nas súas producións escritas, con especial atención ás maiúsculas. e

B4.3. Comparación e transformación de enunciados, mediante inserción, supresión, cambio de orde, segmentación e recomposición, para xulgar sobre a gramaticalidade dos resultados.

B4.3. Utilizar correctamente as regras de puntuación, así como unha sintaxe elemental nas producións orais e escritas.

B4.4. Comparación de estruturas sintácticas elementais para observar a súa equivalencia semántica ou posibles alteracións do significado.

LGB4.3.1. Emprega, de forma xeral, os signos de puntuación.

CCL

LGB4.3.2. Usa unha sintaxe elemental adecuada nas súas producións.

CCL

LGB4.3.3. Respecta, de xeito xeral, as normas morfosintácticas de colocación do pronome átono.

CCL

LGB4.4.1. Usa diversos conectores básicos entre

CCL

2º Trimestre

3º Trimestre

CSC CCEC

B4.5. Inserción e coordinación de oracións como instrumento na mellora da composición escrita. e

B4.6. Exploración das posibilidades do uso de diversos enlaces entre oracións

B4.4. Recoñecer e empregar

105

3º Trimestre

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

b e

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

(adición, causa), en relación coa composición de textos.

conectores básicos.

oracións: adición e causa.

CAA

B4.7. Uso do dicionario, en papel ou electrónico, de xeito guiado.

B4.5. Usar o dicionario en LGB4.5.1. Usa o dicionario en CCL papel ou electrónico, de xeito papel ou dixital de xeito guiado. CAA guiado.

i b e i o

a d e

TEMPORALIZACIÓN

Ao longo do curso.

CD B4.8. Identificación de palabras compostas e derivadas, de sinónimos de antónimos e palabras polisémicas básicas, en relación coa compresión e coa produción de textos.

B4.6. Identificar palabras compostas e derivadas, así como sinónimos, antónimos e palabras polisémicas básicas, para comprender e producir textos.

B4.9. Valoración da lingua galega dentro B4.7. Valorar a lingua galega da realidade plurilingüe e pluricultural dentro da realidade plurilingüe e pluricultural de de España e de Europa. España e de Europa.

106

LGB4.6.1. Recoñece palabras derivadas e compostas, identificando e formando familias de palabras.

CCL

LGB4.6.2. Recoñece e usa sinónimos, antónimos e palabras polisémicas básicas.

CCL

3º Trimestre

CAA

LGB4.7.1. Valora a lingua galega CCL dentro da realidade plurilingüe CCEC e pluricultural de España e de Europa.

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

B4.10. Comparación entre aspectos das linguas que coñece e/ou está a aprender para mellorar os procesos comunicativos, recoñecer as posibles interferencias e lograr unha competencia comunicativa integrada.

CURSO

TERCEIRO

TEMPORALIZACIÓN

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

B4.8. Establecer relacións elementais entre as diversas linguas que coñece ou está a aprender para reflexionar sobre como mellorar os seus procesos comunicativos na lingua galega, recoñecer as posibles interferencias e lograr unha competencia comunicativa integrada.

LGB4.8.1. Identifica diferenzas, CCL regularidades e semellanzas CCEC sintácticas, ortográficas, morfolóxicas e léxicas moi CCL evidentes e básicas entre todas as linguas que coñece e/ou está a aprender, como punto de apoio para a súa aprendizaxe.

Ao longo do curso.

B5.1. Escoitar, memorizar, reproducir e valorar textos sinxelos, procedentes da literatura galega en xeral, e

LGB5.1.1. Escoita, memoriza e reproduce textos sinxelos procedentes da literatura popular oral galega (adiviñas,

Ao longo do curso.

h m o a d e m o

BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA b d

B5.1. Escoita, memorización e reprodución de textos procedentes da literatura popular oral galega (adiviñas, lendas, contos, poemas, cancións, ditos)

107

CCL CAA

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

e da literatura galega en xeral. B5.2. Valoración e aprecio do texto literario galego (oral ou non) como fonte de coñecemento da nosa cultura e como recurso de gozo persoal.

b d e i o

CURSO

TERCEIRO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

da literatura galega popular en particular.

lendas, contos, poemas, cancións, ditos) e da literatura galega en xeral.

CCEC

TEMPORALIZACIÓN

LGB5.1.2. Valora os textos da CCL literatura oral galega como fonte de coñecemento da nosa CCEC cultura e como recurso de gozo persoal.

B5.3. Lectura persoal, silenciosa e en B5.2. Ler textos e obras en voz alta de obras en galego adecuadas á galego adaptadas á idade e idade e aos intereses do alumnado. en diferentes soportes. B5.4. Lectura guiada e expresiva de textos narrativos da literatura infantil, adaptacións breves de obras literarias clásicas e literatura actual en diversos soportes.

LGB5.2.1. Le en silencio obras e CCL textos en galego da literatura infantil, adaptacións breves de CCEC obras clásicas e literatura CD actual, adaptadas á idade e en diferentes soportes. LGB5.2.2. Le en voz alta obras e CCL textos en galego da literatura infantil, adaptacións breves de CCEC obras clásicas e literatura CD actual, adaptadas á idade e en

108

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

diferentes soportes. b d

B5.5. Lectura guiada de poemas, de relatos e de obras, recoñecendo as características dalgúns modelos.

B5.3. Identificar o xénero literario ao que pertencen uns textos dados..

LGB5.3.1. É quen de identificar o xénero literario ao que pertencen uns textos dados: narrativa, poesía e teatro.

CCL

B5.6. Recreación e composición de B5.4. Recrear e compoñer poemas e relatos para comunicar poemas e relatos a partir de sentimentos, emocións, preocupacións, modelos sinxelos. desexos, estados de ánimo ou lembranzas, recoñecendo as características dalgúns modelos.

LGB5.4.1. Recrea e compón poemas e relatos, a partir de modelos sinxelos, para comunicar sentimentos, emocións, preocupacións, desexos, estados de ánimo ou lembranzas.

CCL

B5.7. Dramatización e lectura dramatizada de situacións de textos literarios.

LGB5.5.1. Participa activamente CCL en dramatizacións de situacións e de textos literarios.

Ao longo do curso.

CCEC

o b e o

b d e

B5.5. Participar activamente en dramatizacións de situacións e de textos literarios.

109

Ao longo do curso.

CCEC CSC

Ao longo do curso.

ÁREA

LINGUA GALEGA E LITERATURA

Obxectivos

Contidos

a d e

CURSO

TERCEIRO

TEMPORALIZACIÓN

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

B5.8. Valoración da literatura en calquera lingua (maioritaria, minoritaria ou minorizada), como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal.

B5.6. Valorar a literatura en calquera lingua, como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal.

LGB5.6.1. Valora a literatura en CCL calquera lingua, como vehículo CSC de comunicación e como recurso de gozo persoal. CCEC

Ao curso do curso.

B5.9. Interese por coñecer os modelos narrativos e poéticos que se utilizan noutras culturas.

B5.7. Amosar interese, respecto e tolerancia ante as diferenzas persoais, sociais e culturais.

LGB5.7.1. Amosa curiosidade CCL por coñecer outros costumes e CCEC formas de relación social, respectando e valorando a diversidade cultural.

Ao longo do curso.

o a d e o

B5.10. Comparación de imaxes, símbolos e mitos facilmente interpretables que noutras culturas serven para entender o mundo e axudan a coñecer outras maneiras de relacións sociais.

110

Ao longo do curso.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

Participar en situacións comunicativas que se dan na aula (reais ou simuladas) e que correspondan a diversa tipoloxía

(conversa, expresión espontánea, asemblea, debate)e a diversos obxectivos comunicativos, respectando as normas que rexen estas situacións. 2.

Comprender textos orais de uso cotián, extraendo o senso global das mensaxes orais. Usar estratexias elementais para

comprender as mensaxes que escoitan as nenas e os nenos atendendo a sinais relevantes como o ton de voz, a entoación, os xestos, e formulando preguntas coherentes que axuden á comprensión. 3.

Producir textos orais (explicacións sinxelas, exposicións, narracións...) presentando coherentemente ideas, estados de

ánimo, sentimentos, emocións, feitos, vivencias e opinións. 4.

Memorizar e reproducir textos orais propios da literatura popular galega empregando a pronuncia e entoación adecuadas.

Detectar e comprender a información explícita en textos escritos (en soporte papel ou dixital) realizando inferencias

directas sobre o seu contido. 6.

Interpretar as ideas contidas nos textos escritos habituais (expositivos, informativos, instrutivos e literarios), tanto en

formato impreso como multimedia, integrándoas nos seus propios esquemas de coñecemento. 7.

Elaborar e reescribir textos escritos de diferente tipoloxía e formato (impreso e/ou multimedia) acordes a diversas

situacións funcionais cotiás (cartas, avisos, solicitudes, instrucións, normas, anuncios, noticias) e literarias (contos, poesías, cómics) empregando estratexias de planificación, de textualización e de revisión de escritos. 8.

Ler expresivamente textos de tipoloxía variada (entre os traballados e/ou elaborados na aula) con fluidez e entoación

adecuadas vinculadas á puntuación e á intencionalidade e coa velocidade apropiada segundo o tipo de texto e o obxectivo lector (ler para deleitar outras persoas, ler para dar a coñecer un texto propio, ler para compartir información dun texto único na aula).

111

Coñecer textos de literatura infantil galega (poesía, cómics, contos...) adecuados ao ciclo, coa finalidade de desfrutar coa

lectura e de uso como modelo para as propias reescrituras, reelaboracións e producións escritas. 10. Empregar as bibliotecas de aula e de centro con certa autonomía, como fonte de información e como lugar que proporciona recursos relacionados coa lectura por pracer. 11. Identificar en textos orais e escritos de uso cotián termos e usos que poidan supoñer discriminación. 12. Comparar textos orais e escritos producidos en diferentes variedades da lingua galega. 13. Reflexionar sobre como algúns cambios nas palabras, enunciados e textos producen modificacións comprensivas e expresivas. 14. Utilizar, de xeito intuitivo, terminoloxía relacionada coa tipoloxía textual, os tempos verbais (presente, futuro e pasado), os adxectivos cualificativos, os determinantes e algúns aspectos relativos á semántica, como antónimos e sinónimos, cando se realicen actividades de comprensión e de expresión orais e escritas. 15. Usar as experiencias coas diversas linguas que o alumnado coñece ou está a aprender para realizar análises e comparacións que lle permitan establecer melloras na súa expresión e comprensión en lingua galega.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

Competencia en comunicación lingüística Ser capaz de comprender e producir mensaxes orais que teñen unha finalidade didáctica ou son de uso cotián.

112

Competencia matemática e ciencia e tecnoloxía Nocións como a secuencia temporal dunha historia ou a numeración e a ordenación de viñetas relacionadas cos textos contribúen ao desenvolvemento de habilidades características desta competencia. Por outro lado, o coñecemento de determinadas clases de palabras, como son os cuantificadores (numerais e indefinidos), contribúe ao desenvolvemento desta competencia desde a área de Lingua.

113

Competencia social e cívica. A lingua é a base da comunicación entre os seres humanos, de aí que desde a área de Lingua se poida contribuír facilmente ao desenvolvemento desta competencia básica, entendida como conxunto de habilidades necesarias para a convivencia. Neste sentido, que os nenos aprendan a comunicarse cos demais e a comprender o que os demais lles transmiten é fundamental para a súa formación como seres sociais. Ademais, a lingua tamén lles permite aos nenos tomar contacto con outras realidades diferentes da súa e facilita a erradicación de prexuízos e imaxes estereotipadas.

Competencia de conciencia e expresións culturais Desde a área de Lingua contribúese ao desenvolvemento desta competencia mediante a lectura e a valoración de obras literarias infantís de diferentes épocas e culturas. Ademais, o traballo a partir dos debuxos e as fotografías que acompañan os textos permite

114

desenvolver habilidades propias da educación artística. Ademais, inclúense propostas para realizar, a partir dos contidos lingüísticos, actividades de creación plástica.

Competencia de iniciativa e espírito emprendedor O traballo na área de Lingua preséntase para que poida ser realizado de forma autónoma, pedíndolles aos nenos que demostren o que son capaces de realizar cos coñecementos lingüísticos que posúen ata ese momento. Por outra parte, a proposta de actividades que obrigan aos nenos a poñerse no lugar doutros ou a decidir entre varias cuestións favorece o desenvolvemento desta competencia.

115

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

Técnicas e instrumentos de avaliación A avaliación será proceso flexible, por iso, os procedementos para desenvolvela serán variados. Para recoller datos nos serviremos de diferentes técnicas de avaliación: Informes previos dos alumnos. A observación sistemática. A análise das producións do alumnado. As probas orais e escritas A entrevista ao alumnado e ás familias. Rexistro do observado e avaliado. Os datos recolleranse en diversos instrumentos para a avaliación. Algúns oficiais( actas de avaliación, expediente académico, historial académico de educación primaria e informe persoal por traslado).,outros persoais, de formato libre seleccionados ou construídos polo profesor ou equipo de profesores. Entre os instrumentos de rexistro do profesor ou equipo que empregaremos destacamos:  

116



Instrumentos de análise: análises de contido, tarefas e proxectos, tests/probas elaboradas polos docentes.

117

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Nas avaliacións trimestrais outorgámoslle ao alumnado unha nota que recolle a avaliación dos seguintes aspectos nas porcentaxes que quedan indicadas.

GALEGA ORAL

40%

COMPRENSIÓN ESCRITA LECTURA

10% ORAL

20%

EXPRESIÓN ESCRITA COÑECEMENTO DA LINGUA

Gramática, vocabulario,ortografía

20%

ACTITUDE ANTE A MATERIA

Traer e coidar o material, rematar os traballos, traballar ben en equipo…

10%

118

En cumprimento do Decreto 105/2014, do 4 de setembro de 2014, polo que se establece o currículo da Educación Primaria na Comunidade Autónoma de Galicia, os resultados da avaliación do alumnado expresaranse nos seguintes criterios de cualificación, aos que se lles achegará unha cualificación numérica --Sobresaliente: 90% a 100% ( 9 ou 10 ) .- Notable: 70% a 80% ( 7 ou 8 ) .- Ben: 60% ( 6 ) .- Suficiente: 50% ( 5 ) .- Insuficiente: menos do 50% ( 1, 2, 3 ou 4 ) Considerarase cualificación negativa o Insuficiente e positivas as restantes.

119

120

ÁREA DE PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA: INGLÉS

ÁREA DE PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA: INGLÉS ÁREA

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA

Obxectivos

Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

BLOQUE 1. COMPRENSIÓN DE TEXTOS ORAIS  b  f

 B1.1. Estratexias de comprensión: -

 B1.1. Comprender o sentido xeral, e  PLEB1.1. Comprende o sentido a información máis relevante en xeral e a información máis Activación de coñecementos previos interaccións verbais, con estruturas relevante en interaccións verbais, a partir de debuxos, mímica, simples e léxico de uso cotiá (os con estruturas simples e léxico de preguntas... para á deportes, os animais, as comidas uso cotiá. formulación de hipóteses sobre o que preferidas), conectados cos propios se vai escoitar en función dos intereses e coas propias experiencias  PLEB1.2. Comprende os puntos interlocutores que participan na e articulados con claridade e principais de narracións e interacción e do contexto, en lentamente transmitidos de viva voz presentacións breves e sinxelas e situacións de comunicación breves ou por medios técnicos que non ben estruturadas sobre temas conectadas cos seus intereses e distorsionen a mensaxe e conten co familiares ou do seu interese, que adaptadas a súa idade. apoio visual correspondente. conteñen con imaxes e Interpretación das ideas principais ilustracións que clarifiquen o seu expresadas en textos orais sinxelos a  B1.2. Coñecer e aplicar as significado. estratexias básicas máis adecuadas partir das súas experiencias e para a comprensión do sentido xeral, coñecementos.  PLEB1.3. Entende o que se lle di e a información mais relevante do Captación da idea global e en situacións comunicativas texto. identificación de elementos máis habituais sinxelas (instrucións, relevantes en textos orais, con axuda  B1.3. Discriminar patróns sonoros, indicacións, peticións, avisos). rítmicos e de entoación básicos nos de elementos lingüísticos e non diferentes contextos comunicativos lingüísticos do contexto.  PLEB1.4. Identifica a información de forma significativa. Identificación e asociación de esencial de mensaxes sinxelas e significados apoiándose no contexto, conversas breves nas que ilustracións... participa que traten sobre temas familiares procedentes de Asociación de palabras e expresións diferentes medios de

121

 CCL

 Ao longo do curso

 CCL

 Ao longo do curso

 CCL

 Ao longo do curso

 CCL

 Ao longo do curso

 CAA

ÁREA Obxectivos

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

con elementos paraverbais (entoación, pausas, énfases…) e non verbais (expresión facial, xestos...).

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

comunicación e da Internet.  PLEB1.5. Entende o que se lle di  CCL en transaccións habituais sinxelas (instrucións, indicacións, peticións, avisos).

 Ao longo do curso

 PLEB1.6. Valora as interaccións orais entre iguais como medio de aprendizaxe compartido.

 CSC

 Ao longo do curso

 B2.1. Falar de si mesmo e das  PLEB2.1. Fai presentacións moi  CCL persoas da súa contorna inmediata, breves e elementais previamente - Planificación: de obxectos, así como de expresar preparadas e ensaiadas sobre - Concibir a mensaxe con claridade os seus gustos e intereses, usando temas moi próximos a si mesmo/a e practicalo varias veces. expresións e frases sinxelas e de uso e aos demais cunha pronuncia e - Execución: moi frecuente, normalmente illadas entoación comprensibles. - Expresar a mensaxe con claridade ou enlazadas con conectores básicos axustándose aos modelos. (and/or).  PLEB2.3. Amosa unha actitude de  CSC escoita atenta. - Apoiarse nos coñecementos  B2.2. Participar de forma activa e

 Ao longo do curso

- Seguimento verbal e non verbal de instrucións sinxelas en situacións comunicativas habituais. - Repetición, memorización comprensiva e observación de modelos, para a adquisición do léxico e expresións cotiás da lingua estranxeira.  B1.2. Patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación: familiarización cos sons, pautas de ritmo e entoación característicos da lingua estranxeira, a través do modelo do mestre/a e de recursos audiovisuais.

BLOQUE 2. PRODUCIÓN DE TEXTOS ORAIS  b  c  i

 B2.1. Estratexias de produción:

122

 Ao longo do curso

ÁREA

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA

Obxectivos

Contidos previos. - Compensar as carencias lingüísticas mediante procedementos paralingüísticos (xestos, expresións faciais, posturas, contacto visual ou corporal). - Participar en interaccións orais en situacións reais ou simuladas, próximas a súa idade, a través de respostas verbais e non verbais.

CURSO

Criterios de avaliación

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

comprensible en conversas que requiran un intercambio directo de información en áreas de necesidade inmediata ou sobre temas moi familiares, aínda que en ocasións a pronuncia non sexa tan clara e poida provocar confusións lingüísticas.  B2.3. Producir patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación básicos e de uso diario.

- Producir textos orais coñecidos previamente mediante a participación activa en rutinas. - Producir textos orais cotiás de índole diversa tendo en conta tanto elementos lingüísticos como extralingüísticos: utilizar xestos ou recorrer a imaxes para axudar na comprensión de producións orais. - Participar activamente en intercambios lingüísticos orais breves para expresar as necesidades de comunicación máis inmediatas, tendo en conta as habituais fórmulas de cortesía.  B2.2. Patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación básicos: - Uso axeitado dos sons propios da

123

Competencias clave

 PLEB2.4. Reproduce comprensiblemente textos orais sinxelos e breves (p.e. cancións, rimas) aprendidos a través de xogos.



 PLEB2.5. Amosa interese e respecto polas achegas dos seus compañeiros/as.

 CCL

Temporalización  Ao longo do curso

 CCL  CSC

 CSC

 Ao longo do curso

ÁREA

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA

Obxectivos

Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

lingua estranxeira: pronuncia de palabras e frases cotiás de forma comprensible. - Iniciación ás normas que regulan a interacción oral (quendas de palabra, volume de voz e ritmo axeitado).. - Uso e identificación de aspectos fonéticos básicos, de ritmo e entoación para a produción de textos breves orais. BLOQUE 3. COMPRENSIÓN DE TEXTOS ESCRITOS  b  f

 B3.1. Estratexias de comprensión: -

 B3.1. Identificar o tema e comprender  PLEB3.1. Comprende frases o sentido xeral e as ideas principais simples escritas, relacionadas cos Activación dos coñecementos previos en textos escritos sinxelos de temas temas traballados previamente de en relación á tipoloxía e tema do texto previamente traballados de forma forma oral. que se vai traballar. oral e de interese para o alumnado e Facer anticipacións e hipóteses, a conte con apoio visual en soporte  PLEB3.2. Comprende a idea partir dos elementos icónicos e papel ou dixital. principal dunha historia sinxela textuais, sobre o contido de textos acompañada de apoio visual sinxelos non coñecidos que sexan da  B3.2. Discriminar patróns gráficos e redundante e identifica os e as recoñecer os significados e súa interese e adaptados a súa personaxes principais. intencións comunicativas básicas que idade. expresen pausas, exclamacións, Captación da idea global e  PLEB3.3. Amosa interese pola interrogacións e interrogacións. identificación de elementos máis lectura nunha lingua estranxeira.  B3.3. Coñecer as estratexias básicas relevantes en textos escritos, con máis adecuadas para a comprensión axuda de elementos lingüísticos e do sentido xeral, e as ideas principais  PLEB3.4. Emprega algunhas non lingüísticos do contexto. estratexias básicas para a en textos escritos sinxelos. Identificación de palabras clave do comprensión lectora.

124

 CCL

 Ao longo do curso

 CCL

 Ao longo do curso

 CCL

 Ao longo do curso

 CAA  CCL  CAA

 Ao longo do curso

ÁREA Obxectivos

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

texto, relacionadas cos e coas personaxes e o contexto a través da linguaxe non verbal ou co apoio de ilustracións. - Identificación de textos sinxelos: regras de xogos, algunhas instrucións, carteis da aula… - Iniciación á lectura guiada e comprensión de diferentes textos sinxelos, en soporte papel e dixital, adaptados á competencia lingüística do alumnado, para utilizar información global e específica no desenvolvemento dunha tarefa, proxecto ou para gozar da lectura.

Competencias clave

Temporalización

 PLB3.5. Iníciase na selección de  CCL contos ou narracións da biblioteca  CSIEE de aula para a súa lectura guiada e respectando as súas normas de funcionamento.

 1º trimestre

 PLB3.6. Amosa interese por informase, comunicarse e aprender a través dos textos escritos.

 Ao longo do curso

 B3.2. Patróns gráficos, convencións ortográficas e de puntuación moi elementais: - Uso dos signos de puntuación máis básicos. - Asociación de grafía, pronuncia e significado a partir de modelos escritos, expresións orais coñecidas e establecemento de relacións analíticas grafía-son. - Recoñecemento de símbolos de uso frecuente: €, @. BLOQUE 4. PRODUCIÓN DE TEXTOS ESCRITOS

125

TERCEIRO

 CCL  CSIEE

ÁREA

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA

Obxectivos  b  f  i

Contidos  B4.1. Estratexias de produción: - Planificación - Seleccionar o tipo de texto que se vai producir: contos, notas, dramatizacións … - Execución - Producir a mensaxe escrita con claridade, utilizando expresións e frases coñecidas. - Compensar as carencias léxicas mediante o uso do dicionario visual do alumnado e de programas informáticos. - Seleccionar e empregar o léxico adecuado ao tema e usar algún recurso cohesivo para non repetir palabras. - Apoiarse nas palabras e frases coñecidas previamente en interaccións orais e de lectura.

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

TERCEIRO Competencias clave

 B4.1. Escribir textos sinxelos  PLEB4.1. Escribe frases sinxelas  CCL seguindo un modelo dado, relacionadas con temas da súa compostos de frases simples illadas, vida cotiá traballadas previamente nun rexistro neutro, utilizando con de forma oral. razoable corrección as convencións ortográficas e os principais signos de  PLEB4.2. Escribe conversas  CCL puntuación, para falar de si mesmo/a, sinxelas seguindo un modelo da súa contorna máis inmediata e de dado e respectando a estrutura aspectos da súa vida cotiá, en gramatical coñecida. situacións familiares e predicibles.  PLEB4.3. Escribe textos sinxelos,  CCL  B4.2. Aplicar patróns gráficos e organizados con coherencia na convencións ortográficas básicas súa secuencia e con léxico para escribir con razoable corrección relacionado co tema da escritura frases curtas que utiliza normalmente e cos seus intereses. ao falar, cunha ortografía aceptable.  B4.3. Iniciarse no uso das ferramentas informáticas para completar actividades predeseñadas polo persoal docente.

- Empregar programas informáticos para reproducir mensaxes escritos sinxelos. - Reproducir progresivamente a forma gráfica de certas palabras en situacións comunicativas, sen modelos dados, a través de

126

 PLEB4.4. Completa un formulario en liña con seus datos e dos e das demais (nome, apelido e idade...).

Temporalización  1º e 2º trimestres

 Ao longo do curso

 CCL

 1º trimestre

 PLEB4.5. Responde de forma  CCL escrita a preguntas sobre temas traballados en clase como, por exemplo, onde está un obxecto ou un lugar, de que cor é un obxecto, que hora é, cales son os seus gustos ou se hai algo nun determinado lugar.

 1º trimestre

ÁREA Obxectivos

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

hipóteses ou tratando de recordar a súa forma.

 PLEB4.6. Escribe en soporte papel ou dixital falando de si mesmo/a e da súa contorna inmediata de xeito elemental.

- Producir a partir de modelos, de palabras e expresións, coñecidas previamente en interaccións orais, para transmitir información. - Iniciar a reelaboración de informacións en ficheiros, libriños... breves textos escritos afíns aos intereses e experiencias de alumnos e alumnas, cunha intención comunicativa.

TERCEIRO Competencias clave  CCL

Temporalización  3º trimestre

 PLEB4.7. Presenta os seus textos  CCL de forma coidada, ordenada e  CSC cunha caligrafía axeitada para a súa idade.

 Ao longo do curso

 PLEB4.8. Valora a lingua escrita como medio de comunicación.

 Ao longo do curso

 CCL  CSC

 B4.2. Patróns gráficos, covencións ortográficas e de puntuación moi elementais: - Uso dos signos de puntuación máis básicos. - Uso de símbolos de uso frecuente: €. - Asociación de grafía, pronuncia e significado a partir de modelos escritos, expresións orais coñecidas e establecemento de relacións grafíason. BLOQUE 5. COÑECEMENTO DA LINGUA E CONSCIENCIA INTERCULTURAL  b  f

 B5.1. Aspectos socioculturais e sociolingüísticos:



B5.1. Identificar aspectos  PLEB5.1. Pregunta e responde socioculturais básicos e significativos para dar/obter información en e aplicar progresivamente os conversas básicas (nome, idade,

127

 CCL

 Ao longo do curso

ÁREA Obxectivos

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA Contidos - Valoración da lingua estranxeira como instrumento para comunicarse. - Recoñecemento e aprendizaxe de formas básicas de relación social na lingua estranxeira.

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

coñecementos adquiridos sobre estes a unha comprensión adecuada do texto.

Competencias clave

Temporalización

actividades, favoritas e gustos) sobre si mesmo e sobre os demais.

 B5.2. Amosar curiosidade pola lingua  PLEB5.2. Utiliza as rutinas de e desexos de participar en saúdo e despedidas e diríxese actividades individuais ou colectivas - Aspectos sociais e culturais próximos aos demais utilizando as fórmulas que soliciten o seu uso comunicativo. aos intereses dos nenos e nenas dos de cortesía básicas (hello, países onde se fala a lingua  B5.3. Iniciar e rematar as goodbye, see you...). estranxeira estudada e doutros interaccións adecuadamente. países do mundo.  B5.4. Obter e dar información básica  PLEB5.3. Identifica, asocia e - Recoñecemento da realidade persoal, a súa contorna máis menciona palabras e frases plurilingüe da propia contorna. inmediata e na situación de simples con imaxes ilustrativas. comunicación propia da aula. - Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara aos demais para  B5.5. Expresar nocións básicas e  PLEB5.4. Expresa e identifica a comprender e facerse comprender. relativas a tamaño, cantidade, localización básica de obxectos. posesión,número calidades físicas,  B5.2. Funcións comunicativas: forma, cor, tempo atmosférico  PLEB5.5. Expresa e identifica de - Establecemento de relacións sociais: xeito elemental os seus desexos.  B5.6. Expresar a localización dos saudar, agradecer, despedirse, obxectos. dirixirse aos demais.  PLEB5.6. Estrutura - Realización de preguntas e respostas  B5.7. Expresar e identificar os seus adecuadamente os elementos das desexos. sinxelas sobre aspectos persoais dun oracións, mantén a concordancia mesmo/a e dos e das demais.  B5.8. Utilizar adecuadamente as de número e usa correctamente estruturas morfosintácticas máis - Expresión da posesión dun mesmo/a os nexos básicos. básicas e frecuentes para realizar as e dunha terceira persoa. funcións comunicativas propias do  PLEB5.7. Diferenza preguntas e - Realización de preguntas e respostas seu nivel. respostas simples. sinxelas sobre os días da semana, os  B5.9. Recoñecer as estruturas meses e o tempo atmosférico etc. sintácticas básicas e os seus  PLEB5.8. Memoriza rutinas - Realización de preguntas e respostas

128

TERCEIRO

 CCL

 Ao longo do curso

 CSC

 CCL

 1º trimestre

 CCL

 1º trimestre

 CCL

 1º e 2º trimestres

 CCL

 1º e 2º trimestres

 CAA

 CCL

 1º trimestre

 CSC  CCL

 Ao longo do curso

ÁREA

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA

Obxectivos

Contidos sinxelas sobre a localización de obxectos etc. - Realización de preguntas e respostas sinxelas sobre o prezo. - Formulación de preguntas e respostas sinxelas en relación á cantidade.

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

significados asociados.  B5.10. Utilizar estruturas sintácticas básicas (p. e. enlazar palabras ou grupos de palabras con conectores básicos como “e, ou”, adecuándoas aos propósitos comunicativos.

 B5.3. Estruturas sintáctico-discursivas:

Temporalización

 PLEB5.9. Participa activamente  CSC en xogos de letras, elaboración de glosarios ilustrados e dramatizacións etc.

 Ao longo do curso

 CCL

 Ao longo do curso

contorna.

129

Competencias clave

lingüísticas básicas e sinxelas para, por exemplo, desenvolverse nas interaccións mais habituais.

 B5.11. Mostrar un control limitado dun conxunto de estruturas gramaticais sinxelas e de modelos de  PLEB5.10. Comprende e usa oracións e frases dentro un repertorio adecuadamente o vocabulario memorizado. Realización de preguntas e respostas básico necesario para participar  B5.12. Comprender e utilizar o léxico sobre a habilidade. nas interaccións de aula, ler propio do nivel en contextos textos sinxelos adecuados á súa Expresión de habilidades e comunicativos sinxelos. idade e escribir con léxico capacidades en afirmativo e negativo.  B5.13. Recoñecer un repertorio traballado previamente de forma Formulación de preguntas e limitado de léxico oral de alta oral. respostas sobre a vestimenta. frecuencia relativo a situacións cotiás Descrición de persoas, plantas e e temas habituais e concretos  PLEB5.11. Participa de forma animais. relacionados coas súas experiencias. activa, cooperadora e Expresión de desexos. respectuosa en intercambios  B5.14. Distinguir a función ou lingüísticos en situacións Formulación de preguntas sobre o funcións comunicativas do texto e os rutineiras reais ou simuladas a desexo. seus expoñentes máis habituais. través de respostas verbais e non Expresión de instrucións. verbais. Preguntas e respostas sobre petición e ofrecemento de axuda (Can I have  PLEB5.12. Valora a realidade (pasta), please?). plurilingüe da súa propia

- Realización de preguntas e respostas sinxelas sobre os gustos e preferencias.

TERCEIRO

 CAA

 CCL

 Ao longo do curso

 CSC

 Ao longo do curso

ÁREA Obxectivos

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

- Preguntas e respostas sobre aspectos persoais como nome, idade, estado de ánimo, comida favorita... (What’s your name?, My name is, How old are you?, I’m, I´m (bored), What´s your favourite food?, My favourite food is...). - Expresión de posesión en primeira e terceira persoa (I´ve got, He/She´s got) e formulación da pregunta correspondente e resposta afirmativa e negativa (Have you got?, Yes, I have/No, I haven´t, Has he/she got?, Yes, he/she has, No, he/she hasn´t). - Preguntas e respostas sobre os días da semana, meses e o tempo atmosférico (What day is it today?, It´s, What´s the weather like today?, It´s, What month are you in?, I´m in). - Preguntas e respostas sobre obxectos do seu interese (Where´s is it?, It´s in/on/under/next to). - Expresión de cantidade: contar desde 51 a 100. - Preguntas e respostas sinxelas sobre o prezo (How much is it?, It´s). - Preguntas e respostas sinxelas sobre a cantidade de obxectos o persoas (How many… are there?).

130

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

 PLEB5.13. Amosa interese por coñecer persoas que falan outras linguas e teñen outras culturas.

 CSC

 Ao longo do curso

 PLEB5.15. Relaciona elementos socioculturais estranxeiros cos propios para avanzar no desenvolvemento dunha conciencia intercultural.

 CSC

 Ao longo do curso

ÁREA Obxectivos

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

- Preguntas e respostas sobre o gusto en primeira persoa (Do you like (cheese)?, Yes, I do/ No, I don´t). - Expresión do gusto en primeira persoa en afirmativa e negativa (I like (salad), I don´t like (chips)). - Realización de preguntas e respostas sobre habilidade (Can you (swim)?, Yes, I can;, No I can´t). - Expresión de habilidades en afirmativo e negativo (I can (play tennis), I can´t (play golf). - Identificación das pezas de roupa (I´m wearing, he/she´s wearing). - Preguntas e respostas sobre a vestimenta (What´s she/he wearing?, Who´s wearing (shoes)?). - Expresión de desexos (I want to (make a cake). - Preguntas sobre o desexo (Do you want to (play basketball?)). - Expresión de instrucións (Touch your (legs), listen, please…). - Realización de preguntas e respostas (What´s this?, It´s…). - Preguntas e respostas sobre petición e axuda (Can I have (pasta), please?).

131

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

ÁREA Obxectivos

PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

 B5.4. Léxico oral de alta frecuencia (recepción e produción) relativo a posesións persoais, a cores, números ata o 100, preposicións, días da semana, roupa, materiais e escolares, roupa, adxectivos para describir persoas, partes do corpo e a cara, deportes, equipamento deportivo, actividades ao aire libre, comida, moedas, estado e sentimentos, tempo atmosférico, días da semana, meses, accións, materiais, animais salvaxes, partes do corpo e da cara, e partes da casa.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

 Valorar a lingua estranxeira como instrumento para comunicarse e para achegarse a nenos e a nenas doutras culturas que teñen formas de vida diferentes da propia e para descubrir algúns aspectos comúns (xogos de sortes, xogos tradicionais e festas...). Con este criterio avaliarase o interese por iniciar relacións con nenos e nenas falantes da lingua estranxeira, a actitude positiva de respecto cara á aprendizaxe dunha nova cultura e de interese por descubrir semellanzas coa propia.

132

 Amosar unha actitude positiva cara á aprendizaxe da nova lingua mostrando interese por imitar, escoitar e reproducir rimas, cancións, xogos, elementos repetitivos dos contos e de cancións. Trátase de comprobar a aceptación da nova lingua como fonte de pracer e de diversión e a valoración desta como vehículo de xogo e de comunicación.

 Comprender mensaxes verbais, significativas e contextualizadas coa axuda de elementos lingüísticos e non lingüísticos. Avalíase a capacidade progresiva de captar ideas e mensaxes en situacións de comunicación oral significativas en que se utilicen linguaxes diversas (xestos, mímica, sons, imaxes e recursos multimedia).

 Participar comprensivamente, empregando formas lingüísticas e non lingüísticas, en producións orais moi sinxelas relativas a situacións e a temas de interese para o alumnado: xogos, dramatizacións de contos, instrucións para realizar actividades da aula. Preténdese avaliar a participación oral activa en situacións de dificultade progresiva utilizando fórmulas sinxelas de interacción social e mediante respostas non verbais.

 Amosar comprensión, mediante respostas verbais sinxelas e básicas, en situacións de comunicación cotiás (saúdo, despedida, presentación, expresión de estados de ánimo e outros) e iniciarse nas fórmulas orais da expresión cotiá. Téntase comprobar que o alumnado comprende e participa en interaccións orais sociais básicas de saúdo, de despedida, de presentación e de manifestación sinxela de estados de ánimo e que ten capacidade de responder verbalmente nas ditas situacións de comunicación.

 Imitar sons, repetir producións orais sinxelas e breves de uso diario na aula e memorizar fórmulas breves e sinxelas de comunicación oral de interese para os nenos e as nenas (xogos de sortes, retrousos de cancións e contos, fórmulas verbais para iniciar unha actividade, lerias, xogos de mans...)

133

Trátase de valorar o grao de aprendizaxe dos aspectos fonéticos máis básicos da nova lingua mediante a observación da capacidade de imitación do alumnado e a repetición de sons, de palabras e de enunciados con pronunciación, ritmo e entoación intelixibles.

 Identificar e interpretar palabras e enunciados curtos contextualizados en situacións de comunicación significativas para os nenos e para as nenas, como mensaxes multimedia, contos, tarxetas de felicitación, anuncios e carteis aprendidos con anterioridade na súa forma oral. Trátase de valorar a capacidade do alumnado de relacionar a forma escrita coa forma oral, recorrendo ás diversas linguaxes que acompañarán ás palabras e enunciados (imaxes, xestos, sons). A identificación das mesmas mensaxes noutros contextos será clave para a valoración positiva da aprendizaxe.

 Producir mensaxes significativas sinxelas de xeito guiado en papel ou en formato dixital cunha finalidade comunicativa e con axuda de modelos que previamente fosen aprendidos oralmente. Avaliarase a capacidade de escribir palabras e frases sinxelas a partir dun modelo substituíndo unha palabra ou expresión por outra para unha funcionalidade ou tarefa determinada (felicitar, informar, saudar, escribir un cartel...) tanto de forma manuscrita como en formato dixital.

 Utilizar recursos e estratexias moi sinxelos para aprender a aprender, identificando as que son máis apropiadas para o alumnado (axudas xestuais, repetición sonora en voz alta ou de movemento, asociación, emprego de dicionarios visuais, utilización da internet...). Preténdese comprobar o grao de consciencia dos logros do alumnado e a capacidade de recoñecer as estratexias de aprendizaxe.

 Amosar curiosidade e interese por buscar información a través de diferentes medios sobre a cultura que están a estudar as alumnas e os alumnos (busca de imaxes, xogos, fotografías, personaxes de debuxos animados...) con diversas finalidades (exposición na aula no rexistro de aprendizaxe, clasificación na carpeta de favoritos, utilización como salvapantallas, álbums... ) Téntase valorar con este criterio a curiosidade por coñecer diferentes aspectos da vida e da cultura relacionadas coa lingua estranxeira, así como o interese por aprendelos e compartilos co resto da clase.

134

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

Ampliar su competencia en la expresión y comprensión de los mensajes orales y escritos, adecuándose a los diferentes contextos.

Leer correctamente diferentes textos respetando los signos de puntuación y la entonación.

Comprender y utilizar distintos tipos de textos con intenciones comunicativas o creativas.

Realizar lectura comprensiva de diferentes textos y responder preguntas que estén relacionadas con dicha lectura.

Escribir frases y textos cortos significativos en situaciones cotidianas y escolares a partir de modelos con una finalidad determinada y con un formato establecido, tanto en soporte papel como digital.

Identificar algunos aspectos de la vida cotidiana de los países donde se habla la lengua extranjera y compararlos con los propios.

Apreciar e valorar diferentes manifestacións culturais e artísticas, utilizalas como fonte de enriquecemento e desfrute e consideralas como parte do patrimonio dos pobos.

Usar algunas estrategias para aprender a aprender, como pedir aclaraciones, acompañar la comunicación con gestos, utilizar diccionarios visuales y bilingües, recuperar, buscar y recopilar información sobre temas conocidos en diferentes soportes e identificar algunos aspectos personales que le ayudan a aprender mejor.

O respecto polas opinións dos demais, a organización dos materiais de estudio, e o fomento do traballo cooperativo.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

Ao entender a avaliación como parte esencial do proceso de ensino-aprendizaxe, utilizarémola como instrumento moi válido no noso labor docente, detectando os progresos e dificultades, e buscando formas de intervención axustadas ás necesidades concretas de cada alumno/a.

135

A avaliación que levaremos a cabo con respecto ao proceso de ensino-aprendizaxe será continua e constará dos seguintes momentos: -

Avaliación inicial, para coñecer o punto de partida. Avaliación formativa, para coñecer os logros e dificultades no momento mesmo de producirse. Avaliación final, para coñecer o nivel alcanzado ao termo de cada momento de ensino-aprendizaxe.

Utilizaranse: -

Laminas de autoavaliación. Láminas de avaliación de cada unidade por parte do profesor. Láminas de avaliación individual por alumno. Tests de avaliación inicial ou diagnóstica. Tests de final dos trimestres. Tests de final de curso.

Directrices e instrumentos para la realización de avaliación inicial Para a recollida de información desta avaliación inicial utilizaremos: -

Observación directa e sistemática do alumnado. Seguimento dos traballos realizados. Comprobación da participación nas actividades. Entrevistas ou diálogos directos cos alumnos, a nivel do grupo-clase ou de forma particular e individual. Revisión das láminas de autoavaliación. Rexistro dos datos.

136

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

70% Expresión/ Comprensión Oral 20% Expresión/ Comprensión Escrita · Iniciativa á hora de participar e respecto á intervención dos outros. · A produción oral: novo vocabulario, correcta formación gramatical da frase… · Fluidez e recursos a hora de improvisar unha resposta. · Esforzo realizado para poderse comunicarse con éxito. · Comprender as órdenes do día a día e as novas aprendidas. · Seguir historias narradas. · Anotación correcta do vocabulario novo. Sobre a calificación final y por medio da observación directa do seguimento do alumno, se poderá modificar a nota tendo en conta os seguintes aspectos: - Regularidade e constancia nel traballo do día a día. / -Participación de cada alumno nas actividades diarias. -Motivación e interés del alumnado hacia o aprendizaxe da lingua inglesa. Teniendo en cuenta estes criterios, evaluarase a comprensión e a expresión oral por medio dunha observación

137

directa e individualizada. En canto á expresión e comprensión escrita, se tomará nota da realización diaria das actividades realizadas e do material de reforzo e ampliación empleado. 10% Actitude ante a materia. -

Interés Atención e Participación. Respecto á área de Inglés e ós materiais.

Sobresaliente (9 ou 10)

Notable (7 ou 8)

Ben (6)

Suficiente (5)

Insuficiente (1,2,3,ou 4)

138

139

ÁREA DE EDUCACIÓN ARTÍSTICA

EDUCACIÓN PLÁSTICA

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

BLOQUE 1. EDUCACIÓN AUDIOVISUAL  e  j

 B1.1. Establecemento de protocolos de actuación na observación das obras artísticas.  B1.2. Valoración do coñecemento de diferentes códigos artísticos como medio de expresión de ideas.

 B1.1 Describir as características dos  EPB1.1.1 Establece unha orde ou elementos presentes no contexto e as pautas para seguir no sensacións que as obras artísticas procedemento de observación dos provocan. elementos do contexto, e na súa comunicación oral ou escrita.

 CCL

 EPB1.1.2. Describe as características dos feitos artísticos e as sensacións que as obras provocan. e expresa as súas apreciacións persoais cun criterio artístico.

 CCL

 Ao longo do curso.

 CAA

 CCEC

 EPB1.1.3. Identifica e coñece os  CCL termos propios da linguaxe plástica.  CCEC  e  j

 B1.3. Interpretación e valoración da información que proporcionan as

 B1.2. Interpretar o contido das imaxes  EPB1.2.1. Interpreta e valora a e representacións do espazo información que ofrecen as imaxes

140

 CCL  CCEC

 Ao longo do curso.

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) Contidos imaxes no contexto social e comunicación das apreciacións obtidas.

Criterios de avaliación presentes no contexto, con identificación das posicións dos elementos plásticos no espazo.

 B1.4. Indagación sobre diferentes maneiras de representar o espazo.

 j  b

 B1.5. Observación dos materiais empregados nas obras plásticas.

 B1.3. Clasificar texturas, formas e cores atendendo a distintos criterios.

 B1.6. Exploración de calidades dos materiais (transparencia, rugosidade, lixeireza etc.) e tratamento convencional e sinxelo de texturas, formas e cores sobre diferentes soportes.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

no contexto social e comunica as sensacións, elaborando informacións básicas.  EPB1.2.2. Identifica a posición dos elementos plásticos tendo en conta as técnicas espaciais.

 CCEC

 EPB1.3.1. Clasifica texturas e tonalidades de formas naturais e artificiais exploradas desde diferentes ángulos e posicións.

 CCEC

 CCL

 1º e 2º Trimestre

 CCL

 EPB1.3.2. Clasifica texturas, formas  CCEC e cores atendendo a criterios de  CCL similitude ou diferenza.  EPB1.3.3. Diferencia e recoñece as  CCEC diferentes texturas, liñas, formas e  CCL cores nas composicións artísticas.

 j  a  b

 B1.7. Descrición de profesionais relacionados/as coas artes plásticas e visuais.  B1.8. Procura de información sobre as manifestacións culturais e artísticas do contexto.

 B1.4. Identificar e valorar recoñecidos/as autores/as e as súas obras máis significativas, facendo fincapé na cultura propia.

 EPB1.4.1. Describe varias profesións relacionadas coas artes plásticas.

 CCEC  CSC  CCL

 EPB1.4.2. Procura información  CCEC sobre artistas plásticos/as da  CSC cultura propia e de outras, e sobre a  CAA súa obra.

141



3º Trimestre

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 EPB1.4.3. Amosa interese por coñecer formas de expresión de autores/as e a súa obra, empregando as tecnoloxías da información.

 CCEC

 EPB1.4.4. Relaciona artistas coas obras máis representativas.

 CCEC

TEMPORALIZACIÓN

 Ao longo do curso.

 CSC  CD

 CSC  CCL

BLOQUE 2. EXPRESIÓN ARTÍSTICA  j  b

 B2.1. Planificación e organización para axustar o proceso de creación individual e en grupo ás intencións previstas, seleccionando adecuadamente os materiais, os instrumentos e as técnicas.

 B2.1.Utilizar instrumentos, técnicas e  EPB2.1.1. Utiliza cores (primarias e  CCEC materiais adecuados para alcanzar un mesturadas) e tonalidades cunha  CAA produto artístico final. intención estética, manexando diferentes técnicas.  EPB2.1.2. Manexa lapis de cores,  CCEC témperas, rotuladores,  CAA sombreamento, acuarelas etc.) para a composición de obras.

 B2.2. Elaboración de imaxes usando técnicas e recursos diversos.  B2.3. Construción de estruturas con volume.

 EPB2.1.3. Manexa material diverso nas producións plásticas, explorando diversas técnicas e actividades manipulativas.

 CCEC  CAA

 EPB2.1.4. Practica o recorte e pega  CCEC materiais de diferentes texturas.  CAA

142

 2º e 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 EPB2.1.5. Completa figuras seguindo as liñas como guía.

 CCEC

 EPB2.1.6. Combina técnicas de picado, encartado e pegado.

 CCEC

TEMPORALIZACIÓN

 2º e 3º Trimestre

 CAA

 EPB2.1.7. Utiliza a cuadrícula como  CCEC referencia para copiar e representar  CAA modelos, de maneira proporcionada.

 a  j

 B2.4. Selección e uso responsable de  B2.2. Coidar o material e os espazos materiais apropiados segundo as e utilizalos adecuadamente. súas posibilidades plásticas e o fin

143

 EPB2.1.8. Usa a técnica de colaxe con limpeza e precisión, manexando diferentes técnicas.

 CCEC

 EPB2.1.9. Fai composicións correctamente a partir do eixe de simetría.

 CCEC

 EPB2.1.10. Crea imaxes tridimensionais co recorte e o pegado.

 CCEC

 EPB2.1.11. Debuxa a figura humana, usando a cuadrícula para alcanzar as proporcións axeitadas.

 CCEC

 EPB2.2.1. Coida e utiliza adecuadamente os recursos de traballo.

 CCEC

 CAA

 CMCCT

 CAA

 CMCCT

 CSC

 Ao longo do curso.

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

para o que se previron.  B2.5. Establecemento de protocolos de actuacións no proceso de creación individual e/ou colectiva.  a  c

 B2.6. Respecto polas normas e pola  B2.3. Respectar e valorar o traballo repartición de tarefas establecidas no individual e en grupo. grupo.  B2.7. Respecto polas ideas e os traballos individuais.

 j  i

 B2.8. Utilización de recursos dixitais para a elaboración de producións artísticas.  B2.9. Compilación de imaxes para complementar textos (carteis, anuncios, esquemas etc.).

 B2.4. Utilizar as tecnoloxías da información e da comunicación para buscar material para as creacións propias ou colectivas.

 EPB2.3.1. Leva a cabo proxectos  CSC en grupo respectando as ideas das  CCEC demais persoas e colaborando coas  CAA tarefas que lle foran encomendadas.

 Ao longo do curso.

 EPB2.4.1. Utiliza as tecnoloxías da  CCEC información e da comunicación para  CD documentarse sobre o seu contexto cultural e artístico.

 Ao longo do curso.

 EPB2.4.2. Utiliza as tecnoloxías da  CCEC información e da comunicación para  CD buscar material para as súas creacións artísticas.

144

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE



Establecer pautas para seguir o procedemento de observación de obras de carácter plástico-visual destacando as calidades estéticas e visuais das mesmas.



Describir as características de elementos presentes no contorno e as sensacións que as obras artísticas provocan.



Usar adecuadamente algúns dos termos propios da linguaxe plástica en contextos precisos, intercambios comunicativos, descrición de procesos e argumentacións



Interpretar e compartir coas compañeiras e cos compañeiros o contido de imáxenes presentes no entorno.



Clasificar texturas, formas, cualidades e cores atendendo a criterios de similitude ou diferenza.



Experimentar as posibilidades da cor en contrastes, variacións e combinacións, mesturando as cores primarias para obter outras cores, utilizando distintos materiais.



Realizar producciones artísticas personais utilizando as posibilidades expresivas e estéticas de diferentes materias, obxectos e técnicas plásticas.



Empregar instrumentos, técnicas e materiais axeitados ao produto artístico que se pretende.



Planificar actividades plásticas e artísticas en grupo, participando de forma activa e mostrando actitudes de colaboración e respeto ás aportacións dos demais-



Mostrar respecto e responsabilidade no traballo individual e colectivo con actividades plásticas.

145



Disfrutar e valorar a riqueza e variedade de manifestaciones artísticas e plásticas do patrimonio e o entorno socio-cultural de Galicia e doutras culturas, mostrando actitudes de curiosidade, respeto e aprecio por todas aquelas que posúen valor como patrimonio artístico universal.



Mostrar iniciativa na proposta de actividades artísticas respetando as aportacióds dos demáis



Utilizar recursos dixitais para a observación, a búsqueda de información e a elaboración de producións propias, xa sexa de forma autónoma ou en combinación con outros medios e materiais.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

Competencia da conciencia cultural e artística A área de Educación artística contribúe á adquisición da competencia cultural e artística directamente en todos os aspectos que a configuran. Ponse a énfase no coñecemento de diferentes códigos artísticos e na utilización das técnicas e os recursos que lles son propios, axudándolle ao alumnado a iniciarse na percepción e na comprensión do mundo que o rodea e a ampliar as súas posibilidades de expresión e comunicación cos demais. A posibilidade de representar unha idea de forma persoal, valéndose dos recursos que as linguaxes artísticas proporcionan, favorece a iniciativa, a imaxinación e a creatividade, ao mesmo tempo que ensina a respectar outras formas de pensamento e expresión. A área, ao propiciar o achegamento a diversas manifestacións culturais e artísticas, tanto do contorno máis próximo coma doutros pobos, dota os alumnos e as alumnas de instrumentos para valoralas e para formular opinións cada vez máis fundamentadas no coñecemento.

146

Deste xeito, poden ir configurando criterios válidos en relación cos produtos culturais e ampliar as súas posibilidades de lecer.

Competencia de iniciativa e espírito emprendedor Ao facer da exploración e da indagación os mecanismos apropiados para definir posibilidades, para buscar solucións e adquirir coñecementos, favorécese de forma relevante a autonomía e a iniciativa persoal. O proceso que leva o neno desde a exploración inicial ata o produto final require dunha planificación previa e demanda un esforzo por alcanzar resultados orixinais, non-estereotipados. Por outra parte, esixe a elección de recursos tendo presente a intencionalidade expresiva do produto que se desexa lograr e a revisión constante do que se fixo en cada fase do proceso coa idea de melloralo se fose preciso. A creatividade esixe actuar con autonomía, poñer en marcha iniciativas, barallar posibilidades e solucións diversas. O proceso non só contribúe á orixinalidade, á busca de formas innovadoras, senón que tamén xera flexibilidade pois ante un mesmo suposto poden darse diferentes respostas.

Competencia social e cívica No ámbito da Educación artística, a interpretación e a creación supoñen, en moitas ocasións, un traballo en equipo. Esta circunstancia esixe cooperación, asunción de responsabilidades, seguimento de normas e instrucións, coidado e conservación de materiais e instrumentos, aplicación de técnicas concretas e utilización de espazos de maneira apropiada. O seguimento destes requisitos forma no compromiso cos demais, na esixencia que ten a realización en grupo e na satisfacción que proporciona un produto que é froito do esforzo común. En

147

definitiva, expresarse buscando o acordo, pon en marcha actitudes de respecto, aceptación e entendemento, o que sitúa a área como un bo vehículo para o desenvolvemento desta competencia.

Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Contribúese á apreciación do contorno a través do traballo perceptivo con sons, formas, cores, liñas, texturas, luz ou movemento presentes nos espazos naturais e nas obras e realizacións humanas. A área sérvese do medio como pretexto para a creación artística, explórao, manipúlao e incorpórao recreándoo para darlle unha dimensión que proporcione goce e contribúa ao enriquecemento da vida das persoas. Así mesmo, ten en conta outra dimensión igualmente importante, a que compete ás agresións que deterioran a calidade de vida, como a contaminación sonora ou as solucións estéticas pouco afortunadas de espazos, obxectos ou edificios, axudándolles aos nenos e ás nenas a tomar conciencia da importancia de contribuír a preservar un contorno físico agradable e saudable.

Competencia para aprender a aprender. Favorécese a reflexión sobre os procesos na manipulación de obxectos, a experimentación con técnicas e materiais e a exploración sensorial de sons, texturas, formas ou espazos, coa fin de que os coñecementos adquiridos doten os nenos e as nenas dunha bagaxe suficiente para utilizalos en situacións diferentes. O desenvolvemento da capacidade de observación presenta a conveniencia de establecer pautas que a guíen, co obxecto de que o exercicio de observar proporcione información relevante e suficiente. Neste sentido, a área axuda a adquirir competencia en aprender ao proporcionar protocolos de indagación e planificación de procesos susceptibles de seren utilizados noutras

148

aprendizaxes.

Competencia en comunicación lingüística. Pódese contribuír, como desde todas as áreas, a través da riqueza dos intercambios comunicativos que se xeran, do uso das normas que os rexen, da explicación dos procesos que se desenvolven e do vocabulario específico que a área achega. De forma específica, cancións ou sinxelas dramatizacións son un vehículo propicio para a adquisición de novo vocabulario e para desenvolver capacidades relacionadas coa fala, como a respiración, a dicción ou a articulación. Desenvólvese, así mesmo, esta competencia na descrición de procesos de traballo, na argumentación sobre as solucións dadas ou na valoración da obra artística.

Competencia dixital Contribúese a través do uso da tecnoloxía como ferramenta para mostrar procesos relacionados coa música e as artes visuais e para achegar ao alumnado á creación de producións artísticas e á análise da imaxe e o son e das mensaxes que estas transmiten. Tamén se desenvolve a competencia na busca de información sobre manifestacións artísticas para o seu coñecemento e goce, para seleccionar e intercambiar informacións referidas a ámbitos culturais do pasado e do presente, próximos ou doutros pobos.

149

Competencia matemática. Aínda que en menor medida, a área contribúe ao desenvolvemento da competencia matemática ao abordar conceptos e representacións xeométricas presentes na arquitectura, no deseño, no mobiliario, nos obxectos cotiáns, no espazo natural, e naquelas ocasións nas que se necesitan referentes para organizar a obra artística no espazo. Así mesmo, cando en música se traballan o ritmo ou as escalas, estase facendo unha achega ao desenvolvemento da competencia matemática.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

150

151

referidas ao grupo coma a cada alumna e alumno”. Avaliación final, Ao final de cada un dos ciclos o equipo de mestres que imparten docencia en cada grupo, na sesión final de avaliación, decidirá sobre a promoción do alumnado. A decisión será adoptada de forma colexiada, e primará o criterio da persoa titora”.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Nas avaliacións trimestrais outorgámoslle ao alumnado unha nota que recolle a avaliación dos seguintes aspectos nas porcentaxes que quedan indicadas.

EDUCACIÓN PLÁSTICA OBSERVACIÓN

20%

CREATIVIDADE

20%

BO ACABADO

20%

TODOS OS TRABALLOS REMATADOS

20%

152

ACTITUDE

20%

Sobresaliente (9 ou 10)

Notable (7 ou 8)

Ben (6)

Suficiente (5)

Insuficiente (1,2,3,ou 4)

Considerarase cualificación negativa o Insuficiente e positivas as restantes.

153

EDUCACIÓN MUSICAL

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

BLOQUE 1. ESCOITA  j  d  o

 B1.1. Audición activa dunha selección de pezas instrumentais e vocais de diferentes estilos e culturas, adaptadas á idade do alumnado.

 B1.1. Utilizar a escoita musical para indagar nas posibilidades do son e coñecer exemplos de obras variadas da nosa e doutras culturas.

 B1.2. Asistencia a algunha representación musical.  B1.3. Interese polo repertorio tradicional de Galicia e das zonas de procedencia dos compañeiros e das compañeiras.  B1.4. Audición de obras musicais de distintas características e procedencias.  B1.5. Actitude atenta e silenciosa, e respecto polas normas de comportamento durante a audición de música e na asistencia a representacións.  j

 B1.6. Recoñecemento de calidades dos sons: intensidade, duración, altura e timbre.  B1.7. Acento e pulso.

 EMB1.1.1. Expresa as súas  CCL apreciacións persoais sobre o feito  CCEC artístico musical.  EMB1.1.2. Manifesta as sensacións, as impresións e os sentimentos que lle provoca a audición dunha peza musical.

 CCL

 EMB1.1.3. Coñece, entende e cumpre as normas de comportamento en audicións e representacións musicais.

 CSC

 EMB1.1.4. Identifica manifestacións artísticas propias de Galicia.

 CAA

 B1.2. Identificar e describir as  EMB1.2.1. Describe e dá características de elementos musicais información salientable sobre e calidades dos sons do contexto. elementos da linguaxe musical presentes nas manifestacións

154

 Ó longo de todo o curso.

 CCEC

 CCEC  CMCCT

 1º Trimestre

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

Temporalización

musicais e nos sons do contexto.  j

 B1.8. Elementos musicais. Tempo e matices: forte, piano e mezzoforte.  B1.9. Identificación dos rexistros de voces graves e agudas, así coma das posibles agrupacións vocais e instrumentais (solista, dúo, trío e coro).

 B1.3. Analizar a organización de  EMB1.3.1. Distingue tipos de voces  CCEC obras musicais sinxelas e describir os e instrumentos, e agrupacións  CAA elementos que as compoñen. instrumentais ou vocais.  EMB1.3.2. Identifica e describe variacións e contrastes de velocidade e intensidade tras a escoita de obras musicais.

 B1.10. Compases binarios e ternarios.  j

 B1.11. Recoñecemento e identificación das partes dunha peza musical. Formas musicais binarias e ternarias.

 B1.4. Utilizar recursos gráficos durante a audición dunha peza musical.

 CCEC

155



 CAA

 EMB1.4.1. Establece unha relación  CCEC entre o que escoita e represéntao  CAA nun musicograma ou nunha partitura sinxela.  EMB1.4.2. Identifica as partes dunha peza musical sinxela e presenta graficamente a súa estrutura.

 CCEC

 EMB1.4.3. Representa graficamente, con linguaxe convencional ou non, os trazos característicos da música escoitada.

 CCEC

BLOQUE 2. INTERPRETACIÓN MUSICAL

 1º e 2º Trimestres

 CAA 

 CAA  CCL

 2º e 3º Trimestres

ÁREA Obxectivos  j  b

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

 B2.1. Lectura e interpretación de  B2.1. Interpretar un repertorio básico  EMB2.1.1. Utiliza de xeito correcto pezas instrumentais e cancións de cancións e pezas instrumentais, en a linguaxe musical traballada para sinxelas de maneira colectiva, con ou solitario ou en grupo, mediante a voz a interpretación de obras. sen acompañamento, con distintos ou instrumentos, utilizando a linguaxe tipos de grafías. musical.  EMB2.1.2. Traduce á linguaxe musical convencional melodías e  B2.2. Frauta doce: dixitación da ritmos sinxelos. escala de dó sen alteracións.  B2.3. Iniciación aos instrumentos de placas Orff en acompañamentos de pezas sinxelas.  B2.4. Rexistro da música creada na aula mediante gravacións para a súa escoita posterior e a súa valoración.  B2.5. Dobre barra e DC.  B2.6. Ditados rítmicos con grafías de negra, branca, redonda e corchea, e os seus silencios.

TERCEIRO Competencias clave  CCEC

Temporalización  2º Trimestre

 CAA

 CCEC  CAA  CMCCT

 EMB2.1.3. Interpreta pezas vocais e instrumentais sinxelas con distintos agrupamentos con e sen acompañamento.

 CCEC

 EMB2.1.4. Toma conciencia dos erros cometidos e amosa interese por mellorar.

 CAA

 CSC

 B2.7. Ditados melódicos sinxelos.  j  b

 B2.8. Improvisación de esquemas rítmicos e melódicos sobre bases musicais dadas.  B2.9. Creación guiada de pezas musicais sinxelas a partir de elementos dados.

 B2.2. Explorar estruturas musicais e  EMB2.2.1. Crea unha peza musical  CAA seleccionar e combinar ideas musicais sinxela a partir da selección, a  CCEC dentro de estruturas sinxelas entre combinación e a organización  CSIEE varias dadas, co obxectivo de crear un dunha serie de elementos dados produto musical propio individual ou previamente, coñecidos e/ou grupal. manexados.  EMB2.2.2. Amosa respecto e responsabilidade no traballo individual e colectivo.

156

 CSC

 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos  j  d

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

 B2.10. Recreación musical e sonorización dun texto oral ou escrito.

 B2.3. Explorar e utilizar as  EMB2.3.1. Emprega instrumentos posibilidades sonoras e expresivas de materiais e dispositivos diversos materiais, instrumentos e electrónicos para crear pezas dispositivos electrónicos. musicais sinxelas e para a  B2.11. Sonorización de imaxes ou sonorización de imaxes e representacións dramáticas usando representacións dramáticas. materiais, instrumentos e dispositivos electrónicos.  EMB2.3.2. Constrúe algún  B2.12. Construción dun instrumento. instrumento orixinal ou similar a un existente.

TERCEIRO Competencias clave  CAA

Temporalización  3º Trimestre

 CD  CCEC

 CCEC  CAA

BLOQUE 3. MÚSICA, MOVEMENTO E DANZA  j

 B3.1. Recoñecemento do corpo como instrumento rítmico e de expresión corporal.  B3.2. Creación de pequenas coreografías para obras musicais breves e de estrutura sinxela.

 j  d  o

 B3.1. Adquirir capacidades expresivas  EMB3.1.1. Identifica e utiliza o e creativas que ofrecen a expresión corpo como instrumento para a corporal e a danza. expresión de sentimentos e emocións, e como forma de interacción social.  EMB3.1.2. Inventa e reproduce pequenas coreografías que corresponden coa forma interna dunha obra musical de forma sinxela binaria, ternaria e rondó.

 B3.3. Reprodución de xogos motores  B3.2. Interpretar un repertorio básico  EMB3.2.1. Controla a postura e a e secuencias de movementos fixados de danzas propias da cultura galega e coordinación coa música cando ou inventados, procurando unha doutras culturas. interpreta danzas. progresiva coordinación individual e colectiva.  EMB3.2.2. Identifica, reproduce e

157

 CCEC  CAA

 Ó longo de todo o curso.

 CCEC  CAA  CMCCT

 CCEC  CSC

 CCEC

 Ó longo de todo o curso.

ÁREA

EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL)

Obxectivos

Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

 B3.4. Iniciación á interpretación de danzas tradicionais galegas e doutras culturas.

goza interpretando danzas tradicionais galegas e doutras culturas.

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

 CSC

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

Cantar as cancións coa entoación adecuada e realizar as coreografías asociadas a estas.

Ser capaz de apreciar a capacidade de coordinación e axustes nos xestos, movementos, e percusións corporais.

Participación na execución das cancións da nosa Comunidade, populares, doutras culturas ou de autor.

Clasificar e agrupar os instrumentos escolares de percusión de altura indeterminada por familias: parche, metal e madeira, expresando de forma respectuosa con elas, as sensacións, ideas e emocións que transmiten.

Utilizar adecuadamente os instrumentos de altura indeterminada no acompañamento de cancións, recitais e bailes.

Recoñecer a clave de sol e o concepto do pentagrama como medio imprescindible na escritura musical.

Recoñecer graficamente e entoar correctamente os sons da escala diatónica de do.

Desenvolver a capacidade de distinguir os sons pola súa duración, a súa intensidade, a sua altura e o seu timbre.

Recoñecer, escribir e interpretar ritmos coas figuras xa traballadas (

) e os seus silencios combinándoas entre si.

10. Recoñecer entre varios motivos rítmicos ou melódico–rítmicos sinxelos un motivo escoitado e relacionado coa súa representación

158

convencional. 11. Interpretar sinxelos motivos rítmicos e rítmico–melódicos escritos en linguaxe convencional e non convencional. 12. Realizar pequenas improvisacións baseadas en pregunta–resposta e interese na utilización de diferentes grafías. 13. Discriminar auditivamente sons agradables e desagradables. 14. Ler, escribir e interpretar ditados rítmicos ou melódicos para mellorar na práctica da escritura musical convencional. 15. Interpretar cancións individuais axustando a súa voz á do grupo, prestando atención ao carácter, a expresión, a dicción e a dinámica. 16. Ser capaz de realizar pequenas improvisacións de ritmos, ou pequenos fragmentos melódicos con texto ou sen el no desenvolvemento de actividades lúdicas. 17. Valorar creacións musicais propias ou coreografías sinxelas; empregando as distintas posibilidades expresivas do propio corpo en coordinación cos demais. 18. Recoñecer os instrumentos escolares pola súa forma e polo seu timbre. 19. Desenvolver a percepción auditiva a través da audición de fragmentos musicais. 20. Interesarse por coñecer pezas ou fragmentos de música clásica apreciando a sensibilidade desta. 21. Empregar o propio corpo, os obxectos e os instrumentos dos que dispoñemos para realizar acompañamentos sinxelos de diversas cancións e melodías. 22. Describir a través da exploración auditiva os tipos de música empregados no cine, na radio e na televisión. 23. Utilizar as situacións de silencio para gozar das manifestacións musicais da nosa Comunidade. 24. Recoñecer os instrumentos clásicos que participan no desenvolvemento dun conto musical. 25. Ler partituras sinxelas coa frauta nas que aparezan as notas si –la – sol. 26. Realizar adecuadamente acompañamentos de percusión corporal, pequena percusión e lámina para as cancións de frauta.

159

27. Recoñecer algúns dos temas que forman parte das bandas sonoras de películas de animación. 28. Recoñecer instrumentos que se utilizan nos diversos estilos musicais: folk, popular, pop–rock, clásico. 29. Elaborar producións musicais propias de xeito desinhibido e pracenteiro mostrando confianza en si mesmo. 30. Ser capaz de interesarse por incorporar ás producións musicais en grupo o percibido na exploración sensorial de materiais, obxectos e instrumentos na observación efectuada de imaxes de medios diferentes. 31. Interese no manexo da ofimática para a innovación no traballo diario. 32. Recoñecer intérpretes, grupos, grandes compositores do patrimonio cultural e musical. 33. Valorar o coñecemento da linguaxe musical, cancións, bailes e ritmos no desenvolvemento dun xogo grupal. 34. Diferenciar as voces humanas solistas mediante a audición de fragmentos musicais diversos. 35. Diferenciar as agrupacións de voz (dúo, trío, coro...) na audición de fragmentos musicais do estilo clásico. 36. Valorar o traballo individual e grupal nas representacións musicais. 37. Gozar das manifestacións musicais propostas dentro e fóra do centro. 38. Participar en danzas sinxelas da nosa Comunidade e doutras culturas. 39. Recoñecer diversos matices nas audicións de sons e fragmentos musicais. 40. Valorar a participación individual e grupal nos bailes, cancións e xogos. 41. Valorar manifestacións musicais de distintas culturas coa axuda das novas tecnoloxías da información recoñecendo o papel que a expresión vocal, instrumental e corporal ten nelas. 42. Expresar a través do noso corpo posibilidades de movemento nos bailes libres e na danza escolar. 43. Participar nas coreografías procurando conseguir harmonía e precisión no movemento.

160

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

COMPETENCIA EN COMUNICACIÓN LINGÜISTICA -

Aplicar o vocabulario relacionado cos contidos da educación musical para posibilitar o avance do intercambio comunicativo e a expresión de emocións e opinións persoais.

Escribir e ler os nomes das notas.

Aprender un repertorio de cancións (orais e escritas) referidas ao tema da unidade didáctica.

Aprender rimas, coplas, trabalinguas e adiviñas.

Utilizar a voz e o corpo como instrumentos de expresión e comunicación.

Expor de forma ordenada valoracións relacionadas cos intereses musicais dos nosos compañeiros/as.

COMPETENCIA MATEMÁTICA -

Traballar a escritura musical.

Traballar as figuras musicais e o silencio e a súa duración proporcional.

Iniciar o ensino dos compases como unidade de medida na música escrita.

Presentar, completar e construír os compases binarios, ternarios e cuaternarios coa negra como unidade de pulso.

Identificar e reproducir fórmulas e esquemas rítmicos sinxelos.

161

COMPETENCIA DIXITAL

Utilizar métodos audiovisuais para ver e escoitar sons, instrumentos propios da comunidade e doutras culturas. o Buscar e visualizar obxectos, fenómenos atmosféricos ou instrumentos que se citan no texto das cancións. o Buscar e visualizar obxectos, fenómenos atmosféricos ou instrumentos que participan nas audicións de música culta. o A procura e organización de informacións relacionadas coa música (concertos, biografías, crítica, prezos). o A creación musical. o A procura, selección, organización e interpretación de informacións sinxelas sobre as diferentes linguaxes musicais.

Utilizar con precaución e coidado os materiais, instrumentos e aparellos útiles para a escoita, a interpretación e a creación musical.

COMPETENCIA SOCIAL E CÍVICA -

Comprender a realidade da pluralidade social actual coa que convivimos e aprender a respectarnos.

Respectar e ter actitude de escoita nas intervencións individuais dos compañeiros.

Aceptar nas danzas e coreografías os compañeiros/as sen discriminar a ninguén.

Ser capaz de valorar as obras musicais procedentes doutras comunidades españolas, europeas ou universais.

Participar nas actividades vocais, instrumentais e coreográficas de grupo con interese e sen inhibicións.

Participar na escoita, audición e interpretación de obras musicais sinxelas, mostrando actitudes de respecto e colaboración cos demais.

Gozar coa audición e contemplación de manifestacións artístico–musicais da nosa Comunidade valorándoas como elementos

162

significativos do patrimonio cultural propio.

CONCIENCIA E EXPRESIÓN CULTURAIS -

Percibir e comprender o mundo no que viven cando escoiten sons do seu contorno, gozando del e valorándoo.

Ter curiosidade cara ás fontes sonoras dos instrumentos que manexa na escola e os que soan nas audicións de música culta, pop–rock, folk, tradicional.

Valorar as cancións populares como expresión cultural dos pobos, enriquecendo a súa bagaxe cultural.

Ser capaz de valorar as obras musicais procedentes doutras comunidades españolas, europeas ou universais.

Participar na escoita, audición e interpretación de obras musicais sinxelas, mostrando actitudes de respecto e colaboración cos demais.

Escoitar e aprender música de diferentes estilos: culta, tradicional, pop–rock, folk, mediante a participación activa.

COMPETENCIA PARA APRENDER A APRENDER -

Coordinar diversos recursos expresivos (canto, mimo, movemento rítmico e danza) nas producións musicais propias e colectivas.

Aprender a ter capacidade autocrítica, reflexionando sobre o esforzo e logros conseguidos.

Ser capaces de elaborar preguntas coherentes sobre os elementos que caracterizan a linguaxe musical e manexar a diversidade de respostas.

163

Traballar a iniciativa individual e a cooperación nas montaxes coreográficas acomodadas ao seu nivel de desenvolvemento.

Ter curiosidade e interese individual na aprendizaxe de conceptos musicais e interdisciplinares.

SENTIDO DE INICIATIVA E ESPÍRITO EMPRENDEDOR -

Ampliar as posibilidades de comunicación cos demais e de expresión persoal mediante a utilización de recursos musicais.

Desenvolver a confianza en si mesmos mediante as dramatizacións e as coreografías (en grupo), ademais de fomentar o espírito de superación nas actividades individuais, grazas aos eloxios e ánimos do profesorado.

Valorar e coidar a voz, cantando sen forzar as cordas vocais, de forma natural e desinhibida.

Elaborar fichas individualmente para desenvolver hábitos de esforzo, traballo individual, iniciativa persoal, curiosidade e creatividade na aprendizaxe.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

A avaliación debe abranguer tanto a actividade de ensinanza coma a de aprendizaxe e debe constituír un proceso continuo, sistemático, flexible e integrador. Este proceso ten como obxectivos: -

Coñecer a situación de partida dos compoñentes que inciden no proceso no momento en que se propón a avaliación.

Facilitar a formulación dun modelo de actuación adecuado ao contexto, en función dos datos anteriores.

164

Seguir a evolución do desenvolvemento e aprendizaxe dos alumnos.

Tomar as decisións necesarias para adecuar o deseño e desenvolvemento da nosa acción educadora ás necesidades e logros detectados nos alumnos nos seus procesos de aprendizaxe. Se a avaliación constitúe un proceso flexible os procedementos terán que ser de diversa índole, entre outros, contemplaremos:

A observación de comportamentos e actitudes.

Seguimento do traballo individual nas fichas de cada alumno/a.

Probas configuradas como síntese dos contidos máis significativos traballados no proceso de ensinanza aprendizaxe

Na folla de rexitro de cada trimestre aparecen as seguintes consignas:  MB : significa que realiza de xeito satisfactorio todas as actividades propostas.  B : significa que realiza de xeito safistactorio máis dun 80% das actividades propostas.  Rg : significa que realiza de xeito satisfactorio entre un 50% e un 80% das actividades propostas. 

M : significa que realiza de xeito satisfactorio menos do 50% das actividades propostas

165

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Nas avaliacións trimestrais otórgaselle ao alumnado unha nota que recolle a avaliación dos seguintes aspectos nas porcentaxes que quedan indicadas: * Actitude positiva ante a materia, achegando cada día o material e prestando atención ó traballo de aula. (40%) * Traballo individual dos contidos do currículo da área. (30%) * Respecto polos dereitos dos demais, valorando as súas achegas e produccións artísticas. (10%) * Acabado dos traballos, presentándoos de xeito claro e limpo e valorando unha execución coidadosa. (20%) En cumprimento do Decreto 105/2014, do 4 de setembro de 2014, polo que se establece o currículo da Educación Primaria na Comunidade Autónoma de Galicia, os resultados da avaliación do alumnado expresaranse nos seguintes criterios de cualificación, aos que se lles achegará unha cualificación numérica: -

Sobresaliente (9 ou 10)

Notable (7 ou 8)

Ben (6)

Suficiente (5)

Insuficiente (1,2,3,ou 4)

166

167

ÁREA DE EDUCACIÓN FÍSICA

ÁREA DE EDUCACIÓN FÍSICA ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN FÍSICA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

BLOQUE1. CONTIDOS COMÚNS EN EDUCACIÓN FÍSICA  a  c  d  k  m

 B1.1. Valoración e aceptación da propia realidade corporal e a dos e das demais.  B1.2. Aceptación e respecto cara ás normas, regras, estratexias e persoas que participan no xogo. Elaboración e cumprimento dun código de xogo limpo.  B1.3. Confianza nas propias capacidades para desenvolver actitudes apropiadas e afrontar as dificultades propias da práctica da actividade física.

 B1.1. Opinar tanto desde a perspectiva de participante como de espectador ou espectadora, ante as posibles situacións conflitivas xurdidas, participando en debates, e aceptando as opinións dos e das demais.

 EFB1.1.1. Investiga, reflexiona e debate de forma guiada sobre distintos aspectos da moda e a imaxe corporal dos modelos publicitarios.

 CSC  CAA

 Ao longo de todo o curso.

 CSIEE  CD

 EFB1.1.2. Explica aos seus compañeiros e ás  CCL súas compañeiras as características dun  CAA xogo practicado na clase.  CSC  CSIEE  EFB1.1.3. Mostra boa disposición para solucionar os conflitos de xeito razoable.

 CSC  CAA  CSIEE

 EFB1.1.4. Recoñece as condutas inapropiadas que se producen na práctica deportiva.  i

 B1.4. Utilización de medios tecnolóxicos no proceso de aprendizaxe para obter información,

 B1.2. Buscar e presentar información  EFB1.2.1. Utiliza as novas tecnoloxías para e compartila, utilizando fontes de localizar a información que se lle solicita. información determinadas e facendo

168

 CSC  CAA  CSIEE  CD  CAA  CSIEE

 2º e 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN FÍSICA Contidos relacionada coa área.  B1.5. Integración nas tecnoloxías da información e a comunicación no proceso de aprendizaxe.

 a  k  l  n

 B1.6. Implicación activa en actividades motrices diversas, recoñecendo e aceptando as diferenzas individuais no nivel de habilidade.  B1.7. Uso correcto de materiais e espazos na práctica da Educación física.  B1.8. O coidado do corpo e a consolidación de hábitos de hixiene corporal.  B1.9. Adopción de condutas seguras ao actuar como peóns ou peoas nas saídas polo contorno do colexio.

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

uso das tecnoloxías da información e  EFB1.2.2. Presenta os seus traballos a comunicación como recurso de atendendo as pautas proporcionadas, con apoio á área. orde, estrutura e limpeza.

 B1.3. Demostrar un comportamento persoal e social responsable, respectándose a un mesmo e aos outros e outras nas actividades físicas e nos xogos, aceptando as normas e regras establecidas e actuando con interese e iniciativa individual e traballo en equipo.

TERCEIRO Competencias clave  CCL  CAA,  CCL

 EFB1.3.1. Demostra certa autonomía resolvendo problemas motores.

 CSIEE

 CSC  CD

 CAA  CCEC  CSC

 EFB1.3.2. Coñece e respecta a normas de  CSC educación viaria en contornos habituais e non  CAA habituais.  EFB1.3.3. Participa na recollida e  CSC organización de material utilizado nas clases.  EFB1.3.4. Acepta formar parte do grupo que lle corresponda e o resultado das competicións con deportividade.

 CSC, CAA

 EFB1.3.5. Incorpora nas súas rutinas o coidado e hixiene do corpo.

 CSC, CSIEE, CAA

169

 2º e 3º Trimestre.

 CD

 EFB1.2.3. Expón as súas ideas expresándose de forma correcta en diferentes situacións e respecta as opinións dos e das demais.

BLOQUE 2. O CORPO: IMAXE E PERCEPCIÓN

Temporalización

 Ao longo de todo o curso.

ÁREA Obxectivos  b  k  m

EDUCACIÓN FÍSICA Contidos  B2.1. Valoración e aceptación da propia realidade corporal e a dos e das demais mostrando una actitude crítica cara ao modelo estéticocorporal socialmente vixente.

CURSO

Criterios de avaliación  B2.1. Aceptar e respectar a propia realidade corporal e a dos e das demais.

Estándares de aprendizaxe

TERCEIRO Competencias clave

 EFB2.1.1. Respecta a diversidade de realidades corporais e de niveis de competencia motriz entre os nenos e nenas da clase.

 CSC

 EFB2.2.1. Recoñece os dous tipos de respiración.

 CAA

 EFB2.2.2. Mantense en equilibrio sobre distintas bases de sustentación en diferentes posturas e posicións, durante un tempo determinado.

 CSC

 EFB2.2.3. Coñece os músculos e articulacións principais que participan en movementos segmentarios básicos e no control postural.

 CMCCT

 EFB2.2.4. Colócase á esquerda-dereita de diferentes obxectos, persoas e espazos en movemento.

 CAA

 EFB2.2.5. Reacciona ante combinacións de

 CAA

Temporalización  Ao longo de todo o curso

 B2.2. Seguridade, confianza nun mesmo ou nunha mesma e nos demais.  B2.3. Autonomía persoal: autestima, expectativas realistas de éxito.  b  k

 B2.4. Descubrimento dos elementos  B2.2. Coñecer a estrutura e orgánico-funcionais relacionados co funcionamento do corpo para movemento: circulación, respiración, adaptar o movemento ás locomoción (principais músculos e circunstancias e condicións de cada articulacións). situación, sendo capaz de representar mentalmente o seu  B2.5. Control do ritmo respiratorio en corpo na organización das accións diferentes actividades. motrices. Toma de conciencia e inicio do control dos diferentes tipos de respiración.  B2.6. Equilibrio estático e dinámico sobre superficies estables e inestables e alturas variables.  B2.7. Organización espacial (organización dos elementos no espazo, apreciación de distancias, traxectorias, orientación, lonxitude). Organización temporal (duración,

170

 CSC

 CAA

 CAA  CSC

 CSC  CSIEE

 Ao longo de todo o curso

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN FÍSICA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

sucesión, ritmo). Organización espazo-temporal velocidade, previsión do movemento).

estímulos visuais, auditivos e táctiles, dando respostas motrices axeitadas no tempo e no espazo.

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

 CSC  CSIEE

 B2.8. Consolidación da lateralidade e a súa proxección no espazo, con recoñecemento da esquerda e dereita dos e das demais. BLOQUE 3. HABILIDADES MOTRICES  b  j  k

 B3.1. Formas e posibilidades do movemento. Axuste e consolidación dos elementos fundamentais na execución das habilidades motrices básicas.  B3.2. Utilización eficaz e económica das habilidades motrices básicas en medios e situacións estables e coñecidas.  B3.3. Inicio na adaptación das habilidades básicas a situacións non habituais e contornos descoñecidos ou con incerteza, incidindo nos mecanismos de decisión.  B3.4. Mellora das capacidades físicas básicas de forma global e orientada á execución das habilidades motrices.

 B3.1. Resolver situacións motrices con diversidade de estímulos e condicionantes espazo-temporais, seleccionando e combinando as habilidades motrices básicas e adaptándoas ás condicións establecidas de forma eficaz.

 EFB3.1.1. Realiza desprazamentos en diferentes tipos de contornos intentando non perder o equilibrio nin a continuidade, e intentando axustar a súa realización aos parámetros espazo-temporais.

 CSC

 EFB3.1.2. Realiza a habilidade motriz básica do salto en diferentes tipos de contornos intentando non perder o equilibrio e a continuidade, e intentando axustar a súa realización aos parámetros espazotemporais.

 CSC

 EFB3.1.3. Realiza as habilidades motrices básicas de manipulación de obxectos (lanzamento, recepción) en diferentes tipos de contornos intentando aplicar os xestos axeitados e utilizando os segmentos dominantes.

 CSC

171

 CCEC  CAA

 CCEE  CAA

 2º e 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN FÍSICA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

 B3.5. Disposición favorable a participar en actividades físicas diversas aceptando a existencia de diferenzas no nivel de habilidade.

Estándares de aprendizaxe

TERCEIRO Competencias clave

 EFB3.1.4. Realiza as habilidades motrices de  CSC xiro en diferentes tipos de contornos  CCEE intentando non perder o equilibrio e a  CAA continuidade, e intentando axustar a súa realización aos parámetros espazotemporais.  EFB3.1.5. Mantén o equilibrio en diferentes posicións e superficies.

Temporalización  2º e 3º Trimestre

 CSC  CAA  CSIEE

 EFB3.1.6. Realiza actividades físicas e xogos  CSC propostos no medio natural ou en contornos  CAA non habituais. BLOQUE 4. ACTIVIDADES FÍSICAS ARTÍSTICO EXPRESIVAS  b  d  j  k  m  o

 B4.1. O corpo e o movemento como instrumentos de expresión e comunicación.  B4.2. Coñecemento e práctica de diversas manifestacións expresivas adaptadas ao ámbito escolar: mimo, dramatización, baile, expresión corporal.  B4.3. Adecuación do movemento a estruturas espazo-temporais e execución de bailes e coreografías simples utilizando como base o

 B4.1. Utilizar os recursos expresivos  EFB4.1.1. Representa personaxes, do corpo e o movemento, de forma situacións, sentimentos, utilizando os estética e creativa, comunicando recursos expresivos do corpo, sensacións, emocións e ideas. individualmente, en parellas ou en grupos.

 CCEC

 EFB4.1.2. Realiza movementos a partir de estímulos rítmicos ou musicais, individualmente e en parellas.

 CCEC

 EFB4.1.3. Coñece e practica bailes e danzas sinxelas representativas da cultura galega e doutras culturas, seguindo unha coreografía

 CCEC

172

 CSC  CAA

 CAA  CSC

 Ao longo de todo o curso

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN FÍSICA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

folclore galego e outros bailes do mundo.

básica.

 B4.4. Expresión de emocións e sentimentos a través do corpo, o xesto e o movemento.

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

 CSIEE

 EFB4.1.4. Leva a cabo manifestacións artísticas sinxelas en interacción cos compañeiros e compañeiras.

 CCEC

 EFB4.2.1. Comeza a recoñecer algunha capacidade física básica implicada nas actividades artísticas.

 CMCCT

 EFB4.2.2. Coñece a importancia do desenvolvemento das capacidades físicas para a mellora das habilidades motrices implicadas nas actividades artísticoexpresivas.

 CMCCT

 3º Trimestre

 CSC  CAA

 B4.5. Desinhibición e espontaneidade na práctica de danzas ou bailes, con independencia do nivel de habilidade mostrado. B4.6. Recreación de personaxes reais e ficticios e os seus contextos dramáticos.  b  d  j  k

 B4.7. Desenvolvemento das  B4.2. Relacionar os conceptos habilidades motrices básicas, específicos de Educación física e os participando en actividades artísticointroducidos noutras áreas coa expresivas. práctica de actividades artísticoexpresivas.  B4.8. Recoñecer e valorar a posibilidade de cambiar as montaxes ou coreografías de actividades artístico-expresivas (espazos, materiais, tempos...) para adaptalas ás necesidades do grupo.

 3º Trimestre

 CSC  CAA

 CAA  CSC

BLOQUE 5. ACTIVIDADE FÍSICA E SAÚDE  a  b  k

 B5.1. Consolidación de hábitos de hixiene corporal e adquisición de hábitos posturais e alimentarios saudables relacionados coa

 B5.1. Recoñecer os efectos do exercicio físico, a hixiene, a alimentación e os hábitos posturais sobre a saúde e o benestar,

 EFB5.1.1. Mellora das capacidades físicas.

 CSIEE  CAA

 EFB5.1.2. Busca, de maneira guiada,

173

 CSC

 Ao longo de todo o curso

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN FÍSICA Contidos actividade física.  B5.2. Recoñecemento dos beneficios da actividade física na saúde integral da persoa.  B5.3. Práctica segura da actividade física recoñecendo a importancia do quecemento, a dosificación do esforzo, a volta á calma e a relaxación.

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe

manifestando unha actitude responsable cara a un mesmo ou mesma.

información para comprender a importancia duns hábitos de alimentación correctos para a saúde.

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

 CSIE  CAA  CMCCT

 EFB5.1.3. Coñece os efectos beneficiosos do  CSC exercicio físico para a saúde.  CAA

 Ao longo de todo o curso.

 CSIEE  EFB5.1.4. Adopta hábitos posturais axeitados.

 CSC  CAA  CCL  CSIEE  CMCCT

 EFB5.1.5. Realiza os quecementos de forma autónoma.

 CSC  CAA  CSIEE

 k

 B5.4. Mellora da condición física orientada á saúde en función do desenvolvemento psicobiolóxico.

 B5.2. Mellorar o nivel das súas  EFB5.2.1. Mellora o seu nivel de partida das capacidades físicas, regulando e capacidades físicas orientadas á saúde. dosificando a intensidade e duración do esforzo, tendo en conta as súas  EFB5.2.2. Identifica a frecuencia cardíaca en posibilidades e a súa relación coa repouso e realizando actividade física. saúde.

 EFB5.2.3. Percibe diferentes niveis de intensidade e esforzo na estrutura da clase

174

 CAA  CSC  CAA  CMCCT  CSC  CAA  CSIEE

 2º e 3º Trimestre

ÁREA Obxectivos

EDUCACIÓN FÍSICA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

Estándares de aprendizaxe de Educación física.

 k

 B5.5. Adopción das medidas básicas  B5.3. Identificar e interiorizar a de seguridade na execución das importancia da prevención, a actividades físicas e no uso de recuperación e as medidas de materiais e espazos. seguridade na realización da práctica da actividade física.  B5.6 Actitude favorable cara á

 EFB5.3.1. Ten en conta a seguridade na práctica da actividade física, realizando un quecemento guiado.

TERCEIRO Competencias clave

Temporalización

 CSC  CAA  CSC

 Ao longo de todo o curso

actividade física con relación á saúde, manifestando comportamentos responsables, respectuosos e seguros cara a un mesmo e as demais persoas. BLOQUE 6. OS XOGOS E ACTIVIDADES DEPORTIVAS  a  b  k  m

 d  k  m

 B6.1. Descubrimento e aplicación  B6.1. Resolver retos tácticos das estratexias básicas de xogo elementais propios do xogo e de relacionadas coa cooperación, a actividades físicas, con ou sen oposición e a cooperación-oposición. oposición, aplicando principios e regras para resolver as situacións  B6.2. Respecto cara ás persoas que motrices, actuando de forma participan no xogo e rexeitamento individual, coordinada e cooperativa cara aos comportamentos e desempeñando as diferentes antisociais. funcións implícitas en xogos e  B6.3. Comprensión, aceptación e actividades cumprimento das normas de xogo.

 EFB6.1.1. Iníciase no uso dos recursos adecuados para resolver situacións básicas de táctica individual e colectiva en situacións motrices habituais.

 CSC

 EFB6.1.2. Utiliza as habilidades motrices básicas en distintos xogos e actividades físicas.

 CAA

 B6.4. O xogo e o deporte como elementos da realidade social. Coñecemento e práctica de xogos tradicionais de Galicia.

 EFB6.2.1. Recoñece as diferenzas e características básicas dos xogos populares, deportes colectivos, deportes individuais e actividades na natureza.

 CCEE

 B6.2. Coñecer a diversidade de actividades físicas, lúdicas e deportivas, en especial as de Galicia.

175

 CAA

 CSIEE  CSC

 CAA  CSC

 Ao longo de todo o curso

ÁREA Obxectivos  o

EDUCACIÓN FÍSICA Contidos

CURSO

Criterios de avaliación

 B6.5. Achegamento ao xogo doutras comunidades e países dos seus compañeiros e compañeiras da clase.

Estándares de aprendizaxe  EFB6.2.2. Recoñece xogos e deportes tradicionais de Galicia.

 b  k

 k  l  n  o

 B6.6. Aplicación das habilidades básicas en situacións de xogo.  B6.7 Participación en xogos de diferente tipoloxía e iniciación á práctica de actividades deportivas a través de xogos predeportivos e o deporte adaptado.  B6.8. Iniciación á orientación deportiva mediante propostas lúdicas (ximnasio, patio, parque).

Competencias clave  CCEC

Temporalización  3º Trimestre

 CAA  CSC

 EFB6.2.3. Realiza distintos xogos e deportes tradicionais de Galicia seguindo as regras básicas.  a

TERCEIRO

 B6.3 Relacionar os conceptos específicos de Educación física e os introducidos noutras áreas coa práctica de actividades físicodeportivas.

 B6.4. Manifestar respecto cara ao contorno e o medio natural nos xogos e actividades ao aire libre, identificando e realizando accións  B6.9. Práctica e gozo de actividades concretas dirixidas á súa motrices lúdicas relacionadas coa preservación. natureza (xogos de campo, de exploración, de aventura, marcha, escalada...).

 CSC  CAA

 EFB6.3.1. Comeza a recoñecer algunha  CSC capacidade física básica implicada nos xogos  CAA e actividades deportivas.  EFB6.3.2. Distingue en xogos e deportes individuais e colectivos estratexias de cooperación e de oposición.

 CAA  CSC

 EFB6.4.1. Faise responsable da eliminación  CSC dos residuos que se xeran nas actividades no  CAA medio natural.  EFB6.4.2. Utiliza os espazos naturais, respectando a flora e a fauna do lugar.

 B6.10. Coñecemento e coidado da contorno natural.

176

 Ao longo de todo o curso

 CSC  CAA

 3º Trimestre

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE



Amosar un axeitado coñecemento do corpo, dos seus elementos e funcionalidade, controlándoo en situacións variadas en relación coa tensión/relaxación musculares e coa respiración.



Propoñer estruturas rítmicas sinxelas e reproducilas corporalmente ou con instrumentos.



Desprazarse e saltar, combinando as habilidades de maneira equilibrada e coordinada, axustando os movementos corporais eficazmente aos cambios das condicións da actividade.



Xirar sobre os eixos lonxitudinal e transversal, mantendo o equilibrio nas execucións e achegando respostas motrices acordes coas prácticas solicitadas.



Lanzar, pasar e recibir pelotas ou outros móbiles con certo control e adaptándose ás traxectorias.



Utilizar os recursos expresivos do corpo, os obxectos e os materiais para a comunicación de ideas, de emocións e de sentimentos e mais para a representación de personaxes e de historias, reais ou imaxinarias, individualmente e en grupo.



Manter unha predisposición positiva cara á práctica da actividade física, valorando os seus beneficios para a calidade de vida e amosando interese na hixiene, na alimentación e na adquisición de hábitos saudables.



Participar en xogos e en actividades deportivas con coñecemento das normas, resolvendo os retos cooperativamente e amosando unha actitude de aceptación cara ás demais persoas.



Buscar información sobre xogos populares tradicionais galegos en diferentes medios, interesarse polo seu coñecemento e practicalos.

177

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

1. Competencias sociais e cívicas – – – – – – – – – – – –

Describir situacións e vivencias persoais partindo de preguntas pautadas sobre o tema. Desenvolver as habilidades sociais de respecto dos demais sen discriminación por diferenzas corporais físicas, sociais ou sexuais. Comentar de forma colectiva as funcións dalgúns ósos. Detectar a importancia de colaborar á hora de resolver exercicios e realizar actividades que nos mandan. Respectar as regras de xogo nas actividades de grupo. Valorar a utilidade das enquisas para investigar e coñecer algunhas informacións relacionadas coas actitudes e comportamentos das persoas. Apreciar o valor social que pode ter o deporte como medio para facilitar a integración, o respecto e a relación entre as persoas. Utilizar a actividade deportiva e as actividades expresivas para facilitar a relación, a integración e o respecto e a cooperación cos demais. Valorar a importancia de coidar e ordenar o material deportivo de uso común. Cumprir as normas e regras dos xogos e deportes de parellas ou grupos. Aprender a convivir respectando e cumprindo as normas viarias. Realizar actividades en grupo ou en parellas chegando a solucións que poidan presentarse unitariamente.

2. Conciencia e expresións culturais – Apreciar as manifestacións culturais tradicionais relacionadas coa actividade física e o deporte. – Debuxar as diferentes instalacións deportivas do seu colexio aplicando diferentes técnicas plásticas como a perspectiva. – Analizar e debuxar a figura humana en distintas posicións articulares e tendo en conta os diferentes segmentos que a forman. – Realizar traballos manuais seguindo as instrucións que se propoñen. – Debuxar e colorear un debuxo segundo as normas ou instrucións dadas e tendo en conta os coñecementos do alumno. – Asociar imaxe ou debuxo a concepto.

178

– – – – – –

Realizar traballos manuais seguindo as instrucións que se propoñen. Representar mediante un debuxo a información dun texto. Valorar a riqueza cultural que determina a historia deportiva e as técnicas deportivas. Aplicar as técnicas plásticas da colaxe e a observación visual na distribución e organización dun material nun espazo delimitado. Valorar a riqueza cultural que determinan os deportes. Utilizar as técnicas plásticas como medio ou recurso de expresividade.

3. – – – – – – – – – – –

Autonomía e iniciativa persoal Expresar as preferencias persoais en materia de xogos e deportes. Identificar as diferentes instalacións deportivas que hai no seu colexio. Coñecerse a si mesmo e as posibilidades de movemento articular. Aplicar a súa propia lateralidade cara ao recoñecemento da dos demais. Interactuar co espazo circundante, moverse nel e resolver problemas nos que interveñan obxectos. Aprender e desenvolver autonomamente hábitos de coidado persoal relacionados coa actividade física e a saúde. Reflexionar sobre a importancia de representar aos demais ante calquera evento deportivo ou non. Expresar as preferencias de xogo a nivel deportivo. Asumir a propia responsabilidade nas regras dun xogo. Autoavaliar o seu propio comportamento en relación ás normas viarias. Ser quen de traballar en equipo respectando as ideas e achegas dos demais.

4. – – – –

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor. Entender e valorar a educación física como un elemento indispensable para preservar a saúde. Adquirir os hábitos cívicos de conduta implícitos no xogo limpo. Establecer correspondencias entre as diversas informacións traballadas no tema. Aprender o vocabulario específico do tema.

179

– – – – – – – –

Verificar a importancia do movemento para acceder ao coñecemento do mundo exterior. Aplicar os conceptos do tema para desenvolverse no medio. Argumentar e comprender as razóns a favor ou en contra de determinados comportamentos relacionados coa saúde. Adquirir os hábitos dunha alimentación sa e equilibrada. Valorar os novos coñecementos como un elemento que enriquece a vida persoal e social. Diferenciar distintos deportes e xogos a partir do material que se utiliza neles. Tomar interese polas formas de comunicación non verbais. Usar vocabulario relacionado cos estados de ánimo e sentimentos.

5. – – – – – – – – –

Tratamento da información e competencia dixital Observar ilustracións analizando e detectando a información que nos transmiten, a través dun xogo de discriminación visual. Coñecer as diversas partes e articulacións do corpo humano a través da observación de imaxes e do seu movemento. Clasificar datos seguindo determinados criterios. Usar Internet para a busca e compilación de información. Interpretar datos da vida cotiá presentados en forma de táboas. Analizar e cubrir un modelo de cuestionario. Asociar unha imaxe á súa etiqueta correspondente. Iniciarse na busca de certas informacións e datos coa axuda do mestre ou consultando outras fontes. Elaborar un cómic interpretando os datos transmitidos por un texto.

6. – – – –

Competencia en comunicación lingüística Expresarse correctamente aplicando o vocabulario específico do tema. Fomentar a correcta utilización do vocabulario para nomear as diferentes partes e articulacións do corpo humano. Controlar o proceso de escritura de oracións e textos breves. Seleccionar correctamente o vocabulario para completar as palabras que faltan nunha frase.

180

– – – – – – – – –

Ler e comprender o contido dun texto, ampliando o vocabulario específico sobre o tema. Interpretar un texto para poder completalo coas palabras que faltan. Describir un debuxo e contar e comparar verbalmente os seus elementos. Expresar oralmente o observado nunha imaxe e escoitar as intervencións dos compañeiros. Localizar nun texto a información suficiente para responder as preguntas que se formulan. Explicar de forma ordenada unha historia representada nunha secuencia de imaxes. Describir e definir as características básicas de diferentes materiais deportivos e de xogo. Narrar de maneira coherente e ordenada un acontecemento, unha experiencia, un conto, unha historia, etc. Acompañar a expresión oral con outros elementos comunicativos non verbais como os xestos, a postura, a intensidade da voz, a entoación.

7. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía – – – – – – – – – – –

Utilizar táboas e gráficos estatísticos para a comparación de datos biométricos. Identificar as simetrías e proporcións corporais. Utilizar os segmentos corporais como escala de medida. Orientarse no espazo próximo seguindo unha secuencia de instrucións tomando de referencia o propio corpo e as referencias topolóxicas. Utilizar o cálculo matemático para resolver problemas sinxelos. Recoller e interpretar datos da vida cotiá presentados en forma de táboas. Clasificar alimentos atendendo a un criterio. Interpretar unha información a partir dunha secuenciación de imaxes. Organizar e ordenar un material traballando coa visión espacial. Interpretar as distintas formas de anotación de puntuacións en diferentes deportes. Comparar as formas xeométricas de diferentes sinais viarias.

181

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

INTRODUCIÓN A avaliación entendémola coma unha descrición dos resultados do proceso de aprendizaxe, observando e valorando os cambios obtidos ao longo deste proceso. Para lévala adiante tentaremos dar resposta a catro preguntas básicas: Que avaliar? O proceso, os compoñentes do proceso ensino-aprendizaxe: obxectivos, metas que deben alcanzar os alumnos a partir duns contidos, a través de actuacións (actividades), que se estruturan e organizan dunha maneira determinada (métodos), utilizando medios adecuados (recursos). A quen avaliar? -Ao alumno (obxectivos e contidos). -Ao profesor (actividades, métodos e recursos). Cando? -Ao alumno: Con referencia ao alumno realizaremos tres tipos de avaliación: inicial, continua e final. -Ao proceso: A través dun proceso que implique tres fases: diagnóstica, formativa e sumativa.

182

Como? Atendendo a unhas pautas e a uns criterios que imos redactar a seguir.

EXPLORACIÓN INICIAL OU AVALIACIÓN PREVIA As actividades de avaliación inicial realizadas para dictaminar o nivel dos alumn@s, a partir das cales deseñarei as actividades de ensinoaprendizaxe, revelan un nivel alto en canto á consecución de obxectivos de tipo procedimental, destacando o bloque de habilidades e destrezas e o dos xogos. Con todo, o nivel de consecución de obxectivos de tipo conceptual e actitudinal, parece, polo observado na realización destas actividades, bastante deficiente. PAUTAS DE AVALIACIÓN -Avaliación personalizada dos nenos observando a progresión dentro das capacidades individuais dos mesmos. -Ter en conta a asistencia, o material e a actitude na clase. -Ficha de seguimento do proceso de aprendizaxe na área. -Realización de diversos tests (motores e físicos). -Marcar os criterios de avaliación por ciclos.

183

SISTEMAS DE CUALIFICACIÓN. INSUFICIENTE: non acadados de maneira suficiente o 50% dos criterios. SUFICIENTE: acadados de forma suficiente o 50% dos criterios. BEN: acadados bastante ben máis do 50% dos criterios. NOTABLE: acadados ben máis do 75% dos criterios. SOBRESALIENTE: acadados moi ben máis do 75% dos criterios.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

ITEMS Fundamentos teóricos.Preguntas orais, probas: xogos, fichas.

10%

Fundamentos prácticos: aprendizaxes adquiridas relacionadas co saber facer.

60%

184

Fundamentos actitudinais, saúde,participación, interese, reglas.

30%

Os resultados da avaliación expresaranse nos termos de Insuficiente (IN) para as cualificacións negativas, Suficiente (SU), Ben (BE), Notable (NT) ou Sobresaliente (SB) para as cualificacións positivas. A estes termos achegaráselles unha cualificación numérica, sen empregar decimais, nunha escala de un a dez, coas seguintes correspondencias En cumprimento do Decreto 105/2014, do 4 de setembro de 2014, polo que se establece o currículo da

Educación Primaria na Comunidade Autónoma de Galicia, os resultados da avaliación do alumnado expresaranse nos seguintes criterios de cualificación, aos que se lles achegará unha cualificación numérica: -

Sobresaliente (9 ou 10)

Notable (7 ou 8)

Ben (6)

Suficiente (5)

Insuficiente (1,2,3,ou 4)

En E.F. valorarase fundamentalmente a realización das actividades, xa que esencia é un traballo práctico con algúns conceptos básicos de teoría e fundamentalmente o xogo dominará a maioría das actividades. Os resultados da avaliación do alumnado expresaranse nos seguintes criterios de cualificación: -

Sobresaliente (90% ou 100%), -Notable (70%ou 80%), Ben (60%), Suficiente(50%),Insuficiente (menos do 50%).

185

186

187

ÁREA DE VALORES SOCIAIS E CÍVICOS

ÁREA Obxectivos

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

BLOQUE 1. A IDENTIDADE E A DIGNIDADE DA PERSOA  m  k

 B1.1. O autocoñecemento. Identificación  B1.1. Crear unha imaxe positiva das características persoais e dos trazos dun mesmo/a tomando decisións de identidade, as propias capacidades e meditadas e responsables, necesidades. baseadas nun bo autoconcepto.  B1.2. Habilidades comunicativas. Expresión de vivencias e sentimentos de forma construtiva.

 m

 a  m

 VSCB1.1.1. Reflexiona sobre os trazos característicos da súa personalidade e verbaliza as conclusións.

 CSC

 1º Trimestre

 CSIEE

 VSCB1.1.2. Expresa a percepción da  CSC súa propia identidade, integrando a  CCL representación que fai dun mesmo ou dela mesma e a imaxe que expresan os demais.

 B1.3. O autoconcepto. A autovaloración; os trazos de personalidade. A autoconciencia emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal. O estilo persoal positivo.

 B1.2. Construír o estilo persoal baseándose na respectabilidade e na dignidade persoal

 VSCB1.2.1. Razoa o sentido do compromiso respecto a un mesmo e ás demais persoas.

 CSC

 B1.4. As emocións. Identificación, recoñecemento, expresión e verbalización. Causas e consecuencias. Asociación pensamento-emoción.

 B1.3. Estruturar un pensamento efectivo empregando as emocións de forma positiva.

 VSCB1.3.1 Aplica o autocontrol á toma de decisión.

 CSC

 VSCB1.3.2. Realiza un adecuado recoñecemento e identificación das súas emocións e das demais

 CSC

 B1.5.O autocontrol. A regulación dos sentimentos. As estratexias de

188

 1º Trimestre

 CCL  CSIEE

 CSIEE



1º Trimestre

ÁREA Obxectivos

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS Contidos

Criterios de avaliación

reestruturación cognitiva. A resiliencia.

 b  m

 m

 a

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

persoas.

 B1.6. A responsabilidade. O sentido do  B1.4. Desenvolver o propio compromiso respecto a un mesmo e aos potencial, mantendo unha demais. Valoración do erro como factor motivación intrínseca e de aprendizaxe e mellora. esforzándose para o logro de éxitos individuais e compartidos.

 VSCB1.3.3. Expresa os seus  CSC sentimentos, necesidades e dereitos,  CSIEE á vez que respecta os dos e das  CCL demais nas actividades cooperativas.

 1º Trimestre

 VSCB1.4.1. Traballa en equipo valorando o esforzo individual e colectivo para a consecución de obxectivos.

 CSC



 VSCB1.4.2.Asume as súas responsabilidades durante a colaboración.

 CSC

 VSCB1.4.3. Realiza unha autoavaliación responsable da execución das tarefas con axuda dunha persoa adulta.

 CSC

 VSCB1.5.1. Emprega algunha estratexia para facer fronte á incerteza, ao medo ou ao fracaso.

 CSC

 B1.7. A autonomía persoal e a autoestima. Seguridade nun mesmo, iniciativa, autonomía para a acción, confianza nas propias posibilidades. A toma de decisións persoal meditada. Tolerancia á frustración.

 B1.5. Adquirir capacidades para tomar decisións de forma independente, manexando as dificultades para superar frustracións e sentimentos negativos ante os problemas.

 B1.8. A iniciativa persoal. As accións creativas. A consecución de logros.

 B1.6. Desenvolver a autonomía e a  VSCB1.6.1. Participa na resolución capacidade de emprendemento de problemas escolares con

189

1º Trimestre

 CSIEE

 CAA  CSIEE  1º Trimestre

 CSIEE

 CSIEE 

CSC

 1º Trimestre

ÁREA Obxectivos

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS Contidos

Criterios de avaliación para conseguir logros persoais responsabilizándose do ben común.

 b

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

seguridade e motivación.  VSCB1.6.2. Define e formula claramente problemas de convivencia.

 B1.9. A responsabilidade. Causas e  B1.7. Propoñerse desafíos e  VSCB1.7.1.Reflexiona, respondendo consecuencias das accións propias. A levalos a cabo mediante unha a preguntas, as consecuencias das toma de decisións persoais meditadas: toma de decisión persoal, súas accións. técnicas e recursos. O sentido do meditada e responsable, compromiso respecto a un mesmo e aos desenvolvendo un bo sentido do  VSCB1.7.2. Desenvolve actitudes de demais. A asunción dos propios actos. compromiso respecto a un mesmo respecto cara aos demais en e ás demais persoas. situacións formais e informais da interacción social.

 CSC  CCL

 CSC



1º Trimestre



2º Trimestre

 CCL  CSIEE  CSC  CSIEE

BLOQUE 2. A COMPRENSIÓN E O RESPECTO NAS RELACIÓNS INTERPERSOAIS  m

 B2.1. As habilidades de comunicación. A  B2.1. Expresar opinións, percepción e o emprego do espazo físico sentimentos e emocións, na comunicación. Os elementos da empregando coordinadamente a comunicación non verbal que favorecen linguaxe verbal e non verbal. o diálogo: ton de voz e maneira de falar. Adecuación a diferentes contextos.

 VSCB2.1.1. Expresar con claridade opinións, sentimentos e emocións.

 CCL  CSC  CSIEE

 VSCB2.1.2. Emprega apropiadamente os elementos da comunicación verbal e non verbal, en consonancia cos sentimentos.

 CCL  CSC

 VSCB2.1.3. Emprega a comunicación  CCL verbal en relación coa non verbal en  CAA exposicións orais.  CSIEE

190

ÁREA Obxectivos

 b  m  e

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS Contidos

 B2.2. Estratexias da linguaxe oral como instrumento de comunicación: escoitar, preguntar, argumentar.

Criterios de avaliación

 B2.2. Utilizar habilidades de escoita e o pensamento de perspectiva con empatía.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 VSCB2.1.4. Expón respectuosamente  CCL os argumentos.  CSC



 VSCB2.2.1. Escoita exposicións orais  CSC e entende a comunicación desde o  CCL punto de vista da persoa que fala.

 2º Trimestre

 VSCB2.2.2. Colabora en proxectos grupais escoitando activamente, demostrando interese polas outras persoas.

 c  m  e

 e  m

 CAA  CSIEE  CSC  CCL

 B2.3. A comunicación expresiva. Os  B2.3. Iniciar, manter e finalizar elementos da comunicación que conversas cunha maneira de falar favorecen o diálogo. Iniciación, adecuada aos interlocutores e ao mantemento e finalización de conversas. contexto, tendo en conta os Identificación, recoñecemento e análise factores que inhiben a de hábitos que facilitan e dificultan a comunicación para superar comunicación. barreiras e os que permiten lograr proximidade.

 VSCB2.3.1. Comunícase  CCL empregando expresións para mellorar  CSC a comunicación.  VSCB2.3.2. Amosa interese polos seus interlocutores.

 CCL

 B2.4. A aserción. Exposición e defensa das ideas propias con argumentos fundados e razoables empregando estratexias de comunicación construtivas.

 VSCB2.4.1. Expresa abertamente as propias ideas.

 CCL

 B2.4. Empregar a aserción.

 VSCB2.4.2. Emprega a linguaxe positiva.



2º Trimestre

 CSC

 CSC  CSIEE

191

TEMPORALIZACIÓN

 CCL  CSC

 2º Trimestre

ÁREA Obxectivos

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

 m

 B2.5. O diálogo. A busca do mellor  B2.5. Dialogar creando argumento. A creación de pensamentos pensamentos compartidos con compartidos a través do diálogo. A outras persoas para atopar o inferencia e o sentido da expresión dos e mellor argumento. das demais. A escoita activa e a axuda.

 VSCB2.5.1 Relaciona, con axuda  CCL dunha persoa adulta, diferentes ideas  CSC e opinións para atopar os seus  CAA aspectos comúns.

 Ao longo do curso.

 c

 B2.6.A intelixencia interpersoal. A empatía: atención, escoita activa, observación e análise de comportamentos. O altruísmo.

 VSCB2.6.1. Emprega diferentes habilidades sociais básicas.

 CSC

 2º Trimestre

 VSCB2.6.2. Participa activamente en actividades que contribúen á cohesión dos grupos sociais aos que pertence.

 CSC



 VSCB2.7.1. Respecta e acepta as diferenzas individuais.

 CSC

 m

 a

 c  m

 B2.6. Establecer relacións interpersoais positivas empregando habilidades sociais.

 B2.7. O respecto, a tolerancia e a valoración do outro. Análise de situacións na escola e fóra dela que producen sentimentos positivos ou negativos no alumnado.

 B2.7. Actuar con tolerancia comprendendo e aceptando as diferenzas.

 CSIEE

 VSCB2.7.2. Recoñece, e identifica as  CSC calidades doutras persoas.

 B2.8. As condutas solidarias. A  B2.8. Contribuír á mellora do clima  VSCB2.8.1. Forma parte activa das disposición de apertura cara aos demais: do grupo, amosando actitudes dinámicas do grupo. compartir puntos de vista e sentimentos. cooperativas e establecendo As dinámicas de cohesión de grupo. relacións respectuosas.  VSCB2.8.2. Establece e mantén relacións emocionais amigables, baseadas no intercambio de afecto e a confianza mutua. BLOQUE 3. A CONVIVENCIA E OS VALORES SOCIAIS

192

 CSC  CSIEE  CSC  CSIEE

 2º Trimestre

ÁREA Obxectivos  b  m

 b

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS Contidos

Criterios de avaliación

 B3.1 Responsabilidade no exercicio dos  B3.1 Resolver problemas en dereitos e dos deberes individuais nos colaboración, poñendo de grupos nos que se integra e participación manifesto unha actitude aberta nas tarefas e decisión destes. A cara aos demais e compartindo disposición de apertura cara ao outro, ao puntos de vista e sentimentos. compartir puntos de vista e sentimentos.

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 VSCB3.1.1 Establece relacións de confianza cos iguais e coas persoas adultas.

 CSC

 VSCB3.1.2 Desenvolve proxectos e resolve problemas en colaboración.

 CSC

 VSCB3.1.3 Pon de manifesto unha actitude aberta cara ás demais persoas compartindo puntos de vista e sentimentos durante a interacción social na aula.

 CSC

 B3.2 A interdependencia e a  B3.2 Traballar en equipo cooperación. A interdependencia positiva favorecendo a interdependencia e a participación equitativa. As condutas positiva e amosando condutas solidarias. A aceptación incondicional do solidarias. outro. A resolución de problemas en colaboración. Compensación de carencias dos e das demais. A disposición de apertura cara ao outro, o compartir puntos de vista e sentimentos.

 VSCB3.2.1 Amosa boa disposición a ofrecer e recibir axuda para a aprendizaxe.

 CAA

 B3.3. Estruturas e técnicas da aprendizaxe cooperativa.

 VSCB3.2.3. Practica as estratexias de  CAA axuda entre iguais  CSIEE

3º Trimestre



3º Trimestre

 CSIEE

 CSIEE  CSC

 CSC

193



 CSIEE

 VSCB3.2.2. Practica as estratexias de  CAA axuda entre iguais.  CSIEE

 VSCB3.2.4. Respecta as regras durante o traballo en equipo.

TEMPORALIZACIÓN

 CSC

ÁREA Obxectivos

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 VSCB3.2.5. Emprega destrezas de interdependencia positiva.

 CSC

TEMPORALIZACIÓN



 CSIEE  CAA

 a

 c  m

 a

 B3.4. Elaboración de normas de  B3.3. Implicarse na elaboración e convivencia da aula e do centro no respecto das normas da positivas, facilitadoras e asumidas polo comunidade educativa, grupo e pola comunidade. Valoración da empregando o sistema de valores necesidade de normas compartidas que persoal que constrúe a partir dos regulan a convivencia frutífera no ámbito valores universais. social.  B3.5. A resolución de conflitos. A linguaxe positiva na comunicación de pensamentos, intencións e posicionamentos persoais. A transformación do conflito en oportunidade.

 VSCB3.3.1. Participa na elaboración das normas da aula.

 CSC

 VSCB3.3.2. Respecta as normas do centro escolar.

 CSC

 B3.4. Participar activamente na  VSCB3.4.1. Resolve os conflitos, coa vida cívica de forma pacífica e axuda dunha persoa adulta, de modo democrática transformando o construtivo. conflito en oportunidade, coñecendo e empregando as fases  VSCB3.4.2. Manexa a linguaxe da mediación e usando a linguaxe positiva na comunicación de positiva na comunicación de pensamentos e intencións nas pensamentos, intencións e relacións interpersoais. posicionamentos persoais.  VSCB3.4.3. Analiza as emocións e sentimentos das partes en conflito.

 B3.6. Identificación, recoñecemento e  B3.5. Comprender a importancia valoración dos dereitos de todos os dos dereitos da infancia valorando nenos e de todas as nenas do mundo as condutas que os protexen. recoñecidos nas declaracións universais, no Estatuto de autonomía de Galicia e

194

 1º Trimestre

 CSIEE

 CSC

 3º Trimestre

 CSIEE

 CCL  CSC

 CSC  CSIEE

 VSCB3.5.1.Expón os dereitos básicos  CSC da infancia.  CCL

 3º Trimestre

ÁREA

VALORES SOCIAIS E CÍVICOS

Obxectivos

Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN

na Constitución española.  d  m

 n

 B3.7. As diferenzas de sexo como un  B3.6. Participar activamente na elemento enriquecedor. Análise das vida cívica valorando a igualdade medidas que contribúen a un equilibrio de dereitos e corresponsabilidade de xénero e a unha auténtica igualdade de homes e mulleres. de oportunidades. Identificación e rexeitamento de desigualdades entre mulleres e homes no mundo laboral e na vida cotiá.

 VSCB3.6.1. Colabora con persoas do  CSC outro sexo en diferentes situacións  CSIEE escolares.  CSC  VSCB3.6.2. Realiza diferentes tipos  CSIEE de actividades independentemente do seu sexo.

 3º Trimestre

 B3.8. A educación viaria. Respecto cara ás normas de mobilidade viaria. Identificación das causas e grupos de risco nos accidentes de tráfico.

 VSCB3.7.1. Colabora en campañas escolares sobre a importancia do respecto das normas de educación viaria.

 CSC



 VSCB3.7.2 Expón as causas de diferentes accidentes de tráfico

 CSC



 B3.7. Valorar as normas de seguridade viaria, analizando as causas e consecuencias dos accidentes de tráfico.

B3.9. Identificación de actitudes e de estratexias persoais e colectivas que contribúen a consolidar condutas e hábitos viarios correctos.

 CSIEE

 CCL

 VSCB3.7.3.Explica as consecuencias  CSC de diferentes accidentes de tráfico.  CCL  CMCT  CD

195

3º Trimestre

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

       

Construír un concepto de si mesmo baseado no respecto da dignidade e da igualdade das persoas. Iniciar o desenvolvemento da autonomía persoal para a toma de decisións tanto a nivel individual como en situacións colaborativas. Realizar exposicións de traballos e tarefas utilizando tanto a linguaxe positiva verbal e non verbal, para entrenarse nas habilidades sociais de expresar opinións e contrastalas con ideas e opinións deferentes dos demáis membros do grupo. Aprender a comunicarse practicando a comprensión, a escoita activa e a empatía. Traballar a educación para a convivencia, fomentando que o alumn@ tome conciencia da súa vinculación coa sociedade na que se desenvolve.. Aprender a resolver conflictos dunha maneira solidaria, altruista e tolerante, desde o respecto e a participación activa no entorno no que se desenvolve. Recoñecer e valorar a importancia dunhas normas de convivencia democráticas para desenvolverse en todos os ámbitos: escola, casa, sociedade… Identificar mediante supostos prácticos os prexuízos sexistas, de raza…, para iniciarse nun sistema de valores baseado na igualdade entre as persoas.

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE

Competencia matemática e ciencia e tecnoloxía O desenvolvemento desta competencia nesta área curricular permítenos utilizar, interpretar e expresar con claridade elementos e razoamentos matemáticos para enfrontarse a aquelas situacións cotiás que os precisan. Así mesmo, esta competencia ofrece a posibilidade de empregar o razoamento lóxico, analizar e axuizar a partir de conflitos, resolución de problemas e xuízos morais, os problemas sociais e históricos.

196

Comunicación lingüística

Para o bo desenvolvemento desta competencia nesta área, será decisivo o fomento da lectura a través de libros e de fragmentos escollidos para comentar na aula con dúas finalidades: mellorar a comprensión lectora e a adquisición de destrezas para a expresión escrita e adquirir identidade sobre o que significa unha sociedade cívica para favorecer o coñecemento dos valores, os dereitos e os deberes destacados nos dereitos humanos... Trataremos desde esta área que adquiran as destrezas comunicativas tanto orais coma escritas.

Competencia dixital Desenvolver a competencia dixital desde esta área axudaranos a manexar ferramentas que posibiliten o acceso ao coñecemento e á vez nos ensine o seu uso responsable; a devandita competencia favorecerá dous tipos de traballo: autónomo e participativo, nos que se fomentará a identidade persoal e a relación interpersoal respectivamente desde unhas bases sólidas nas que poidan empezar a xerar os seus propios criterios sobre situacións reais da sociedade na que viven.

Competencia en conciencia e expresións culturais A través desta competencia e desde esta área, posibilítase a adquisición de pautas sociais e cívicas persoais, interpersoais e interculturais para participar dunha forma eficaz e construtiva en sociedades cada vez máis diversificadas. Apreciar os sentimentos, a beleza, a emoción das obras artísticas , así como valorar e mostrar respecto polos traballos realizados por un mesmo e polos demáis, é unha maneira de adquirir competencias nesta área.

197

Competencias sociais e cívicas A área de Valores Sociais e Cívicos pídenos que se facilite a construción da identidade individual e se potencien as relacións interpersoais para favorecer a convivencia de acordo con valores cívicos socialmente recoñecidos, polo que esta competencia fomentará todos aqueles aspectos que lle axuden ao alumnado a formarse como persoas e cidadáns participativos na mellora e no desenvolvemento dunha sociedade democrática.

Competencia de sentido de iniciativa e espírito emprendedor O sentido de iniciativa e espírito emprendedor beneficiará o alumnado, xa que se iniciará no autocoñecemento a distintos niveis para poder desenvolver diferentes habilidades que o leven a tomar iniciativas emprendedoras que faciliten a asunción da complexa convivencia social propiciando valores de interdependencia positiva, cooperación de acordo cos valores, os dereitos e os deberes da sociedade na que se desenvolven.

Competencia aprender a aprender A competencia de aprender a aprender favorece a forma en que o proceso de ensino-aprendizaxe se vai consolidando no alumnado. As metodoloxías empregadas nesta área estarán relacionadas co traballo de investigación, de forma que a participación e a implicación do alumnado sexa real así como o recoñecemento e a aceptación das normas sociais e de convivencia. Nesta área insistirase na relación entre o progreso persoal e o académico xa que iso supoñerá unha das bases para que se inicien na construción do seu propio proxecto persoal de vida.

198

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

199



Instrumentos de análise: análises de contido, tarefas e proxectos, tests/probas elaboradas polos docentes.

200

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Nas avaliacións trimestrais outorgámoslle ao alumnado unha nota que recolle a avaliación dos seguintes aspectos nas porcentaxes que quedan indicadas. VALORES SOCIAIS E CÍVICOS COMO SON?

30%

OS QUE NOS RODEAN

30%

CONVIVIMOS

30%

ATITUDE

10%

Sobresaliente (9 ou 10)

Notable (7 ou 8)

Ben (6)

Suficiente (5)

201

Insuficiente (1,2,3,ou 4)

Considerarase cualificaci贸n negativa o Insuficiente e positivas as restantes.

202

203

ÁREA DE RELIXIÓN

ÁREA DE RELIXIÓN ÁREA Obxectivos

RELIXIÓN CATÓLICA Contidos

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN 1ºTRI

2ºTRI

BLOQUE 1. A IDENTIDADE E A DIGNIDADE DA PERSOA 

• Relatos antigos sobre a orixe do mundo e das persoas.

1. Coñecer a existencia de relatos antigos que narran a orixe do mundo e das persoas.

1.1. Expresa coas súas propias palabras un relato antigo que narra a orixe do mundo e das persoas.

 CCL

 1º TRIMESTRE

 CAA  CMCT

1.2. Escoita con atención un relato mitolóxico sobre a creación. 



• A importancia de vivir en paz evitando o mal e facendo o ben.

2. Recoñecer a importancia da reconciliación para vivir en paz.

2.1. Sinala como se pode vivir en paz cos demais.

• O relato bíblico «O pecado orixinal».

3. Comprender o significado dos símbolos no relato bíblico «O pecado orixinal».

3.1. Identifica os símbolos máis importantes que aparecen no relato bíblico sobre o pecado orixinal.

 CSC

 1º TRIMESTRE

 CCL

2.2. Expresa o ensino dunha historia relacionada coa paz.  CSIEE

 1º TRIMESTRE

 CAA

3.2. Expresa a ensinanza do relato bíblico. 

• Practicar o valor da paz para vivir unidos.

4.Toma conciencia da importancia de practicar o valor da paz.

4.1. Enumera aspectos valiosos das persoas (servizo, altruísmo, capacidade de inventiva...). 4.2. Valora a importancia de practicar o valor da paz.

204

 CSIEE  CCL  CD

 1º TRIMESTRE

3ºTRI

ÁREA

RELIXIÓN CATÓLICA

Obxectivos  m  k



Contidos

Criterios de avaliación

O autocoñecemento. Identificación das características persoais e dos trazos de identidade, as propias capacidades e necesidades.

5. Crear unha imaxe positiva dun mesmo/a tomando decisións meditadas e responsables, baseadas nun bo autoconcepto.

 . Habilidades comunicativas. Expresión de vivencias e sentimentos de forma construtiva. 

 O relato biblico do nacemento de Xesús



• O relato bíblico «A fuxida a Exipto da Sagrada Familia».

6.Comprender a importancia da celebración da Navidad desde o punto de vista relixioso. 7. Ler con atención o relato bíblico «A fuxida a Exipto da Sagrada Familia».

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

5.1. Reflexiona sobre os trazos característicos da súa personalidade e verbaliza as conclusións.

 CSC

5.2. Expresa a percepción da súa propia identidade, integrando a representación que fai dun mesmo ou dela mesma e a imaxe que expresan os demais.

 CSC

TEMPORALIZACIÓN 1ºTRI

2ºTRI

 1º TRIMESTRE

 CSIEE

 1º TRIMESTRE

 CCL

6.1.Ordena cronoloxicamente a  CD secuencia temporal do  CMCT nacemento de Xesús despois do  CCL visionado de “Natividad”

 1º TRIMESTRE

 CMCT

 2º TRIMESTRE

7.1. Escribe os xestos de amor ao Neno Xesús que realizan os personaxes do relato bíblico.

 CCL  CSIEE

7.2. Expresa o ensino do relato bíblico «A fuxida a Exipto da Sagrada Familia».  m

 O autoconcepto. A autovaloración; os trazos de personalidade. A autoconciencia emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal. O estilo persoal positivo.

8. Construír o estilo persoal baseándose na respectabilidade e na dignidade persoal

8.1. Razoa o sentido do compromiso respecto a un mesmo e ás demais persoas.

205

 CSC  CCL  CSIEE

 2º TRIMESTRE

3ºTRI

ÁREA

RELIXIÓN CATÓLICA

Obxectivos  a

Contidos 

 m

As emocións. Identificación, recoñecemento, expresión e verbalización. Causas e consecuencias. Asociación pensamento-emoción.

Criterios de avaliación 9. Estruturar un pensamento efectivo empregando as emocións de forma positiva.



• O relato bíblico «A parábola do fillo pródigo».

10. Coñecer o ensino da parábola do fillo pródigo.

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

 9.1 Aplica o autocontrol á toma de decisión. 

 O autocontrol. A regulación dos sentimentos. As estratexias de reestruturación cognitiva. A resiliencia.

CURSO

 CSC

TEMPORALIZACIÓN 1ºTRI

2ºTRI

 2º TRIMESTRE

 CSIEE

9.2. Realiza un adecuado  CSC recoñecemento e identificación  CSIEE das súas emocións e das demais persoas.

 9.3. Expresa os seus sentimentos, necesidades e dereitos, á vez que respecta os dos e das demais nas actividades cooperativas.

 CSC

10.1. Completa frases co significado dos personaxes de «A parábola do fillo pródigo».

 CCL

11.1. Describe sentimentos que derivan do valor da misericordia.

 CSC

 2º TRIMESTRE

 CSIEE  CCL

 2º TRIMESTRE

 CSIEE

 CAA 10.2. Explica o ensino de «A parábola  CSC do fillo pródigo». 

• O valor da misericordia coas persoas que sofren.

11. Explicar cando e como se practica o valor da misericordia.

 2º TRIMESTRE

 CCL  CSIEE

11.2. Recoñece nunha cita bíblica as obras de misericordia.  b  m



A responsabilidade. O sentido do compromiso respecto a un mesmo e aos demais. Valoración do

 12. Desenvolver o propio potencial, mantendo unha motivación intrínseca e esforzándose para o logro de

 12.1. Traballa en equipo valorando o esforzo individual e colectivo para a consecución de obxectivos.

206

 CSC  CSIEE

 2º TRIMESTRE

3ºTRI

ÁREA

RELIXIÓN CATÓLICA

Obxectivos

Contidos erro como factor de aprendizaxe e mellora.

Criterios de avaliación éxitos individuais e compartidos.



CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

12.2.Asume as súas responsabilidades durante a colaboración.

 CSC 

TEMPORALIZACIÓN 1ºTRI

2ºTRI

 2º TRIMESTRE

CSIEE

 CSC

 12.3. Realiza unha  CAA autoavaliación responsable da execución das tarefas con axuda  CSIEE dunha persoa adulta. 

• As boas normas para mellorar a convivencia.

13. Identificar boas normas de convivencia.

13.1. Indica boas normas para mellorar a convivencia.

 CSC

 2º TRIMESTRE

 CAA

13.2. Valora a importancia de cumprir as boas normas. 



 b

• Os mandamentos, expresión da lei natural e do amor de Deus. Regra de conduta humana e cristiá.

14. Reflexionar ante a realidade de que as nosas accións poden ser boas ou malas. Ás veces temos fallos, deficiencias, ofensas: pecamos.

14.1. Coñece o que ensinan os Dez Mandamentos.

• O relato bíblico «Moisés e os Dez Mandamentos».

15. Descubrir os principais acontecementos do relato bíblico «Moisés e os Dez Mandamentos».

15.1. Expresa o ensino do relato bíblico «Moisés e os Dez Mandamentos».



A responsabilidade. Causas e consecuencias das accións propias. A

 16. Propoñerse desafíos e levalos a cabo mediante unha toma de decisión persoal,

 CSC

 2º TRIMESTRE

 CSIEE

14.2. Sabe que os Dez Mandamentos son a expresión da lei natural do amor de Deus.  CCL

 2º TRIMESTRE

 CMCT

15.2. Describe os principais acontecementos da vida de Moisés. 16.1.Reflexiona, respondendo a preguntas, as consecuencias das súas accións.

207

 CSC  CCL

3ºTRI

 3º TRIMESTRE

ÁREA Obxectivos

RELIXIÓN CATÓLICA Contidos toma de decisións persoais meditadas: técnicas e recursos. O sentido do compromiso respecto a un mesmo e aos demais. A asunción dos propios actos.



• O relato bíblico «A historia de Zaqueo».

Criterios de avaliación meditada e responsable, desenvolvendo un bo sentido do compromiso respecto a un mesmo e ás demais persoas.

17. Comprender a ensinanza do relato bíblico «A historia de Zaqueo».

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

TEMPORALIZACIÓN 1ºTRI

2ºTRI

 CSIEE 16.2. Desenvolve actitudes de  CSC respecto cara aos demais en  CSIEE situacións formais e informais da interacción social.

 3º TRIMESTRE

 CMCT

 3º TRIMESTRE

17.1.Identifica en relatos vocacionais (María, Zaqueo, Pedro, Paulo) o cambio que lles produciu encontrarse con Xesús.

 CCL  CSC

17.2.Expresa os feitos e a ensinanza da historia de Zaqueo.  m



• Comportamentos para practicar o valor da solidariedade para axudar as persoas que teñen algún problema.

18. Recoñecer comportamentos para practicar o valor da solidariedade.

•O relato bíblico «Pentecoste».

19. Recoñecer os froitos que produce o Espírito Santo no relato bíblico «Pentecoste».

18.1. Identifica comportamentos que  CCL as organizacións da Igrexa  CSC realizan para practicar o valor  CSIEE da solidariedade.

 3º TRIMESTRE

18.2.Toma conciencia da importancia de practicar o valor da solidariedade no mundo actual. 19.1. Explica a ensinanza do relato bíblico «Pentecoste».

 CCL

19.2.Describe os acontecementos que aconteceron no relato bíblico «Pentecoste».

 CSC

208

 CSIEE

 3º TRIMESTRE

3ºTRI

ÁREA Obxectivos 

RELIXIÓN CATÓLICA Contidos • Comportamentos para practicar o valor da amabilidade.

Criterios de avaliación

CURSO

TERCEIRO

Estándares de aprendizaxe

Competencias clave

20. Observar e identificar comportamentos para practicar o valor da amabilidade.

20.1. Enumera comportamentos para practicar o valor da amabilidade na vida diaria.

 CSC

TEMPORALIZACIÓN 1ºTRI

2ºTRI

 3º TRIMESTRE

 CAA  CCL

20.2. Practica cos seus compañeiros o valor da amabilidade.



• A festa relixiosa de Santo Antón Abade.

21. Coñecer o significado da festa de Santo Antón Abade.

21.1. Explica os motivos polos que se  CCL celebra a festa de Santo Antón  CMCT Abade.  CSC 21.2. Expresa os feitos da vida de Santo Antón Abade.



• O relato bíblico «A orixe da festa de Pascua».

22. Coñecer o relato bíblico «A orixe da festa de Pascua» e comprender o seu ensino.

22.1. Explica os acontecementos que  CCL acontecen no relato bíblico «A  CAA orixe da festa de Pascua».  CMCT 22.2. Relaciona a ensinanza do relato bíblico cos contidos da unidade.



• Comportamentos para practicar o valor da alegría.

23. Describir comportamentos para practicar o valor da alegría con Deus e cos demais.

23.1. Dialoga sobre a importancia que ten practicar o valor da alegría na vida. 23.2. Indica comportamentos para practicar o valor da alegría na vida diaria.

209

 CSC  CAA  CCL



3º TRIMESTRE

 3º TRIMESTRE

3ºTRI

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CON REFERENCIA ÁS COMPETENCIAS CLAVE

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Saber manexar a Biblia atopando os Evanxelios indicados. Valorar a importancia da linguaxe escrita como medio de comunicación interpersoal. Explicar oralmente en cómic a historia de Moisés. Valorar, dialogar e entender cada un dos Dez Mandamentos. Entender a importancia dos pactos, o compromiso e a responsabilidade que conleva. Amosar sentido creativo na elaboración do traballo manual. Tomar conciencia da importancia e o significado do tempo de Advento. Valorar a importancia das actitudes de perdón e de reconciliación. Saber explicar o sentido simbólico das milagres de Xesús.

10. Trazar no mapa tódolos lugares onde estivo Xesús ata a súa morte. 11. Recoñecer os distintos momentos da vida de Xesús que se ven reflexados nas diversas representacións artísticas, sabendo extraer o significado dos detalles que se observan en cada representación. 12. Saber explicar que celebran os cristiáns cada Semana Santa. 13. Recoñecer os distintos símbolos desta festa relixiosa e explicar o seu significado. 14. Amosar interese polas distintas manifestacións artísticas que se vaian presentando. 15. Saber avaliar os nosos sentimentos e os dos demais, nas distintas situacións que se presentan. 16. Saber identificar a simboloxía relativa ó Espírito Santo nas distintas obras artísticas. 17. Participar activamente nas dinámicas de grupos que se realicen. 18. Coñecer a orixe da Igrexa, e a vida das primeiras comunidades. 19. Saber jerarquizar os seus diferentes membros. 20. Identificar as partes externas e internas dos templos monoteístas. 21. Ter respecto pola relixión propia e polas demais, e igualmente polos seus templos. 22.Saber buscar información no ordenador das distintas tradicións que se manteñen en Galicia e no resto de España

210

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA O LOGRO DAS COMPETENCIAS CLAVE COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICA 1. Comprender textos e informacións orais e escritas. 2. Comprender textos dotados de coherencia e corrección, utilizando distintas variantes do discurso, como a descrición, a narración e a argumentación. 3. Expresarse, oralmente e por escrito, con coherencia, adecuación e corrección. 4. Adquirir e usar o vocabulario axeitado. 5. Comentar textos de contido relixioso, bíblico, moral ou experiencial. 6. Manter unha actitude favorable cara á lectura como fonte de enriquecemento e de información. SOCIAL E CÍVICA 1. Coñecer os cambios que experimentaron as sociedades no tempo, para achegarse ás raíces históricas das sociedades actuais, á súa evolución, aos seus logros e aos seus problemas. 2. Coñecer o funcionamento, a organización e os mecanismos de participación cidadá da sociedade actual, para asentar as bases dunha cidadanía solidaria, informada, participativa e demócrata. 3. Valorar as achegas das distintas culturas e relixións. 4. Desenvolver actitudes de diálogo, de resolución de conflitos, de uso das convencións sociais para asumir responsabilidades con respecto ao grupo e aceptar e elaborar normas de convivencia tanto en situacións reais que hai que resolver diariamente coma nas propias do ámbito social no que se vive. 5. Exercitar unha cidadanía construtiva, solidaria e responsable ante o cumprimento dos dereitos e obrigas, o que leva consigo dispoñer de habilidades como a toma de conciencia dos propios pensamentos, valores, sentimentos e accións, e o control e autorregulación deles. 6. Implicarse na participación e defensa das tradicións relixiosas.

211

SENTIDO DE INICIATIVA E ESPIRITO EMPRENDEDOR

1. Comprender a necesidade de aprender e saber planificarse o tempo e a distribución de tarefas á hora de abordar un traballo individual ou en grupo. 2. Identificar as emocións propias e ser capaz de recoñecer e comprender as dos demais. 3. Afrontar os problemas, perseverar ante as dificultades e tomar decisións con criterio propio. 4. Afirmar e defender opinións. 5. Mostrar iniciativa propia e valorar as iniciativas dos demais con actitude dialogante. 6. Construír un xuízo moral baseado nos principios, valores e actitudes que xera o Evanxeo. 7. Levar a cabo traballos individuais e en equipo. CONCIENCIA E EXPRESIÓNS CULTURAIS 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Coñecer e apreciar manifestacións artísticas e culturais relixiosas, tanto do pasado coma do presente. Comprender recursos expresivos utilizados nas obras de arte relixiosa. Coñecer códigos, técnicas e recursos artísticos. Analizar obras do patrimonio artístico relixioso. Apreciar, respectar e gozar as obras de arte relixiosa. Valorar a función que a arte relixiosa desempeña na vida das persoas. Cultivar a propia capacidade estética mediante a expresión plástica. APRENDER A APRENDER

1. Saber mellorar a atención, a concentración e a memoria. 2. Obter información e transformala en coñecemento propio. 3. Dominar os contidos fundamentais da área.

212

4. 5. 6. 7. 8.

Comprender estratexias, destrezas e técnicas básicas de estudo. Utilizar estratexias para organizar, memorizar e recuperar información, como os resumos e os esquemas. Aplicar coñecementos e destrezas adquiridas con anterioridade en diversos contextos. Participar no propio proceso de aprendizaxe de forma activa. Valorar a satisfacción polo traballo persoal realizado como consecuencia do rigor, da concentración e do esforzo. COMPETENCIA DIXITAL

1. 2. 3. 4. 5.

Coñecer e comprender diferentes tipos de información e fontes escritas, gráficas ou audiovisuais. Ser capaz de comprender linguaxes simbólicas e de representación. Buscar, seleccionar, organizar, analizar, relacionar, utilizar e transmitir información. Mostrar interese polo uso das TIC como ferramenta de aprendizaxe e fonte de enriquecemento persoal. Interpretar a linguaxe da imaxe.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación debe ir enfocada a mellorar a aprendizaxe dos alumnos; para iso, é necesario diversificar as ferramentas e programar tempos e espazos na aula para a avaliación dos procesos de aprendizaxe. Póñese aquí algunhas ferramentas destinadas á avaliación de desempeños competenciais. Unhas serán para o desenvolvemento común de competencias en todas as áreas; outras, para a avaliación das aprendizaxes concretas postas en práctica nas distintas materias.

213

1. Rexistro de avaliación de cargos asignados e obxectivos de grupo cooperativo. 2. Rúbrica para a avaliación da exposición de traballos. 3. Diario reflexivo no desenvolvemento da metaaprendizaxe. 4. Rúbrica da expresión escrita. 5. Rúbrica de espírito emprendedor e liderado. 6. Autoavaliación do uso do programa de presentacións dun ordenador. 7. Escala de observación da comprensión dos relatos bíblicos. 8. Rexistro de escoita activa do alumno dos relatos iniciais das unidades. 9. Autoavaliación de aprendizaxes sobre persoas e personaxes traballados nas unidades. 10. Rúbrica de avaliación de aprendizaxes a partir de obras de arte. 11. Rexistro xeral de aprendizaxes sobre valores cristiáns.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN En cada trimestre terase en conta os aspectos seguintes para a obtención da nota, os cales serán valorados polos seguintes porcentaxes: - Axeitado traballo en equipo tendo unha actitude positiva, respecto cara o traballo dos demais e un alto grado de colaboración. (40%) - Adquisición dos contidos do currículo da área (30 %) - Bo comportamento e interese por aprender (20 %) - Esforzo e afán de mellora (10%) En cumprimento da Orde do 23 de novembro de 2007, pola que se regula a avaliación na Educación Primaria, os resultados da avaliación do alumnado expresaranse nos seguintes criterios de cualificación:

214

Sobresaliente (90% ou 100%)

Notable (70% ou 80%)

Ben (60%)

Suficiente (50%)

215

DIRECTRICES E INSTRUMENTOS PARA A REALIZACIÓN DE AVALIACIÓN INICIAL. A avaliación inicial é un dos momentos do proceso continuo de avaliación. Realízase a principio de curso nas diferentes áreas co obxecto de detectar o grao de desenrolo das capacidades básicas, así como o grao de adquisición das competencias clave e do logro dos obxectivos da etapa anterior. Para realizar esta avaliación contamos cos seguintes instrumentos.     

Informes previos d@s alumn@s. Probas orais e escritas. Observación directa nos primeiros días. Entrevista ao alumnado e ás familias. Rexistro do observado e avaliado.

Cos datos recollidos de todas estas fontes, estaremos en posesión da información necesaria para valorar os seguintes puntos: -

En que momento do proceso de aprendizaxe se atopa o alumno. Que nen@s precisan reforzo para conseguir os obxectivos e en que áreas, e aquel@s que puideran realizar tarefas de ampliación. Que rapaces/zas traballan mellor individualmente ou en pequenos grupos. Que alumn@s son mais participativ@s e cales hai que estimular para conseguir a súa participación. En que ne@s é preciso incidir na adquisición ou consolidación de hábitos de traballo e normas de comportamento.

E así como o proceso de avaliación inicial adquire o seu sentido para tomar as medidas necesarias ao longo do curso que permitan levar a cabo o proceso de aprendizaxe do grupo de alumn@s, coas súas particulares características, e conseguir os obxectivos que se pretenden.

216

ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN E OS REFORZOS PARA LOGRAR DITA RECUPERACIÓN.

Para lograr que os alumnos que non conseguen adquirir /asimilar ben o traballado nunha unidade determinada ou que teñen dificultades, en xeral, para acadar os obxectivos minimos esixibles e porén o grao de adquisición das competencias clave, programaranse unhas actividades que lles faciliten a aprendizaxe. Entre estas actividades propóñense: 

Actividades adaptadas ao seu ritmo de traballo.



Fichas de reforzo da unidade.



Actividades de reforzo propostas polo profesor.



Actividades en formato dixital.



Actividades manipulativas.



Adaptacións das avaliacións as necesidades do alumnado segundo as súas capacidades persoais.

Estes reforzos faranse, tendo en conta a dispoñibilidade do centro, cos apoios na aula e os desdobres realizados nunha sesión semanal, así como coa colaboración das familias.

CRITERIOS DE PROMOCIÓN AO SEGUINTE CURSO. Promocionará ao seguinte curso, @s alumn@s que acaden os obxectivos mínimos en Matemáticas, Lingua Galega, Lingua Castelán, Ciencias Sociais e Ciencias Naturais. Non promocionan se non acadan os obxectivos mínimos en dúas destas áreas.

METODOLOXÍA DIDÁCTICA A metodoloxía didáctica no 3º curso de primaria será fundamentalmente comunicativa, activa, inclusiva e participativa coa fin de acadar o logro dos obxectivos e das competencias clave nesta etapa. Será unha metodoloxía na que os novos contidos se

217

presentarán de maneira que o alumnado sexa partícipe activo na súa construcción, dándolle a oportunidade de que aprenda partindo de preguntas que os leven a sacar as súas propias conclusións. Tamén se pretenderá que esas aprendizaxes sexan significativas, relacionadas coa súa vida como integrantes de diversas comunidades: escolar, familiar, cidadá… Será, asimesmo, unha metodoloxía na que se integrarán elementos do currículo en diferentes áreas, permitindo a transversalidade de contidos.Así

deseñaranse

actividades de aprendizaxe integradas que lle permitan ao alumnado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe de máis dunha competencia ao mesmo tempo. Tamén debemos ter en conta que cada alumno parte dunhas fortalezas individuais que hai que seguir desenvolvendo. Estas fortalezas axudarannos a definir a predominancia de cada unha das súas intelixencias, polo que as tarefas a realizar estarán pensadas dende a teoría das Intelixencias Múltiples como posibilidade para que todo o alumnado chegue a comprender aqueles contidos que necesita adquirir para alcanzar os obxectivos de aprendizaxe que pretendemos. Tendo en conta as diferentes linguas

que compoñen o currículo de 3º,

prestarase especial atención á terminoloxía usada e aos aspectos comúns das mesmas, de xeito que se evite a repetición ou a confusión dos termos utilizados. Con elo conseguiremos un dobre obxectivo; por unha banda, facilitar a aprendizaxe , e por outra, decatarse de que as linguas axúdanse, non se entorpecen. Con todo isto

o papel do mestre é fundamental, pois deberanse deseñar

actividades, tarefas, situacións de aprendizaxe que posibiliten e garantan a resolución de problemas, aplicando os coñecementos aprendidos ao longo do proceso educativo.

Os principios polos que rexerá serán os seguintes: 

Partir do nivel de desenvolvemento do alumnado e das súas aprendizaxes previas.



Asegurar a construción de aprendizaxes significativas a través da mobilización dos seus coñecementos previos e dos seus intereses, coa fin de que resulten motivadores.

218



Posibilitar a participación do alumnado na construción dos seus propios aprendizaxes dun xeito individual, en pequeno grupo e en gran grupo.



Favorecer a capacidade de aprender por si mesmos promocionando o traballo colaborativo e en equipo.



Ter en conta a diversidade do alumnado, atendendo as necesidades individuais, prestando atención personalizada e establecendo mecanismos de reforzo ou ampliación, de ser precisos.

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Para lograr que os alumnos que non conseguen adquirir /asimilar ben o traballado nunha unidade determinada ou que teñen dificultades, en xeral, para acadar os obxectivos minimos esixibles e porén o grao de adquisición das competencias clave, programaranse unhas actividades que lles faciliten a aprendizaxe. Entre estas actividades propóñense: 

Actividades adaptadas ao seu ritmo de traballo.



Fichas de reforzo da unidade.



Actividades de reforzo propostas polo profesor.



Actividades en formato dixital.



Actividades manipulativas.



Adaptacións das avaliacións as necesidades do alumnado segundo as súas capacidades persoais.

Estes reforzos faranse, tendo en conta a dispoñibilidade do centro, cos apoios na aula e os desdobres realizados nunha sesión semanal, así como coa colaboración das familias.

Para os alumnos que xa conseguiron adquirir / asimilar ben o traballado na unidade, realizaranse actividades de ampliación:

219

Fichas de ampliación da unidade. 

Caderno de práctica.



Actividades de ampliación propostas na guía didáctica.



Actividades dixitais do Libromedia.



100 propostas para desenvolver a competencia lingüística, do material Más recursos.



Propostas para traballar a competencia comunicativa no alumnado inmigrante, do material Más recursos.



Actividades de ampliación propostas polo profesor.



Actividades para buscar información en distintos formatos.

Estes traballos realizaránse cun desdobramento de alumnos nunha sesión semanal cando o profesor o considere oportuno.

Valoración inicial e vías de actuación Co obxecto de nos axustar o máximo posible á realidade dos nosos alumnos, acordamos realizar unha valoración das súas características segundo os seguintes parámetros:  Que valorar: - Rendemento do alumno no ciclo anterior. - Personalidade. - Afeccións e intereses. - Situación económica e cultural da familia. - etc.  Como obter a información: - Informes de titores anteriores. - Cuestionario previo aos alumnos. - Entrevista individual. - Cuestionario aos pais. - Entrevista cos pais. - etc. Deste xeito, o centro prevé distintas vías de resposta ante o amplo abano de capacidades, estilos de aprendizaxe, motivacións e intereses dos alumnos.

220

ADAPTACIÓNS CURRICULARES. Consideramos adaptacións curriculares cantos cambios se produzan no currículo co fin de atender as diferenzas individuais dos nosos alumnos. O equipo ou o profesor, ao establecer cada adaptación, deberá determinar con antelación tanto a estratexia que hai que seguir coma as características do alumno ou da alumna que podan axudar ou entorpecer a estratexia: en que agrupamentos traballa mellor, que tempo permanece concentrado, a que reforzos é receptivo, que autoconcepto ten etc. Dentro das adaptacións curriculares imos diferenciar dous modelos de resposta en función das situacións de distinta natureza que imos encontrar:  Adaptacións curriculares non-significativas.  Adaptacións curriculares significativas.

Adaptacións curriculares non significativas Aconséllase o seu uso cando as dificultades de aprendizaxe non son moi importantes. As características fundamentais deste tipo de medidas son as seguintes: - Non precisan dunha organización moi diferente da habitual. - Non lles afectan aos compoñentes prescritivos do currículo. - Aínda que en cada unha das áreas se aplicarán de forma específica unha serie de medidas concretas que permitan a adecuación ás diferenzas individuais dos alumnos, quixemos establecer unha serie de pautas ou directrices xerais que actúen como marco de referencia para o conxunto do profesorado e que sirvan para unificar as actuacións de cada profesor. 

Programación de contidos e actividades.

Unha medida aplicable pode ser a diferenciación de niveis nos contidos e nas actividades. Esta diferenciación de niveis responderá tanto ás distintas capacidades e estilos de aprendizaxe coma aos diverxentes intereses e motivacións dos alumnos. - Contidos. Dentro do conxunto de contidos que lle asignaramos para a súa aprendizaxe por parte dos alumnos a cada área, estableceremos unha diferenciación entre

221

información básica e información complementaria. É dicir, en primeiro lugar fixaremos un corpo de contidos esenciais que deben ser aprendidos por todos para alcanzar os obxectivos previstos. A partir de aí, consideraremos outra serie de contidos que poderán ser traballados ou non en función das peculiaridades e das necesidades de cada alumno. - Actividades. As actividades organizaranse por categorías en función da súa distinta finalidade. Por un lado, contemplaremos actividades de reforzo, de consolidación daquelas aprendizaxes que consideramos básicas; para iso, o nivel de dificultade das tarefas propostas estará en consonancia coa asequibilidade media que caracteriza a información esencial. Por outro lado, deseñaremos outro tipo de actividades máis diversificadas que impliquen ben unha complexidade maior, ben unha ampliación da perspectiva do tema traballado.

 Metodoloxías diversas. O mellor método de ensinanza para alumnos cunhas determinadas características pode non selo para alumnos con características diferentes e á inversa. É dicir, os métodos non son mellores ou peores en termos absolutos, senón en función de que o tipo de axuda que ofrecen responda ás necesidades que en cada momento demandan os alumnos. As adaptacións na metodoloxía didáctica son un recurso que se pode introducir na forma de enfocar ou presentar determinados contidos ou actividades, como consecuencia de diversas circunstancias: - Os distintos graos de coñecementos previos detectados nos alumnos. - A existencia de diferentes graos de autonomía e responsabilidade entre os alumnos. - A identificación de dificultades en procesos anteriores con determinados alumnos. - etc. Estas modificacións non deberían producirse só como resposta á identificación de dificultades, senón como prevención das mesmas.

222

 Material didáctico complementario. A utilización de materiais didácticos complementarios permite axustar o proceso de ensinanza e aprendizaxe ás diferenzas individuais dos alumnos. De forma xeral, este tipo de material persegue catro obxectivos: - Consolidar contidos nos que a súa adquisición por parte dos alumnos supón unha maior dificultade. - Ampliar e afondar en temas de especial relevancia para o desenvolvemento da área. - Practicar habilidades instrumentais ligadas aos contidos de cada área. - Enriquecer o coñecemento daqueles temas ou aspectos sobre os que os alumnos mostran curiosidade e interese.

 Agrupamentos flexibles e ritmos diferentes. A organización de grupos de traballo flexibles no seo do grupo básico permite o seguinte: - Que os alumnos poidan situarse en distintas tarefas. - Propoñer actividades de reforzo ou ampliación segundo as necesidades de cada grupo. - Adaptar o ritmo de introdución de novos contidos.

Adaptacións curriculares significativas Consisten basicamente na adecuación dos obxectivos educativos, na eliminación ou na inclusión de determinados contidos esenciais e na conseguinte modificación dos criterios de avaliación.  Destinatarios. Estas adaptacións lévanse a cabo para lles ofrecer un currículo equilibrado e relevante aos alumnos con necesidades educativas especiais. Dentro deste colectivo de alumnos, contémplanse tanto aqueles que presentan limitacións de natureza física, psíquica ou sensorial, como os que posúen un historial

223

escolar e social que produciu “lagoas” que impiden a adquisición de novos contidos e, á vez, desmotivación, desinterese e rexeitamento.  Finalidade. Tenderán a que os alumnos alcancen as capacidades xerais da etapa de acordo coas súas posibilidades. O obxectivo último deberá ser proporcionarlle a cada alumno a resposta que necesita en función das súas necesidades e tamén dos seus límites, tratando que esa resposta se aparte o menos posible das que son comúns para todos os alumnos.  Avaliación e diagnóstico previo. O maior ou menor afastamento do currículo básico dependerá da avaliación e do diagnóstico previo de cada alumno, que debe realizar o Departamento de Orientación.

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EN VALORES

Tendo en conta que a escola é o medio onde se desenvolve unha relación entre todos os membros da comunidade educativa, a educación en valores ten que estar presente en todos os procesos de ensino-aprendizaxe e por tanto en todas as áreas do currículo. Non se pode pensar nunha educación en valores illada, como unha materia máis , senón como unha situación que impregna todo o proceso educativo e que forma parte do transcurrir diario no ámbito escolar. Aquí neste contexto é onde se integran os seguintes valores : Educación moral e cívica -Colaborar na planificación e realización de actividades en grupo, aceptando e cumprindo as normas e regras que se establezan, respectando puntos de vista distintos e asumindo as responsabilidades que correspondan. -Establecer relacións equilibradas e constructivas cos demais membros da comunidade educativa.-

224

-Comportarse de maneira solidaria,recoñecendo e valorando as diferencias de tipo social e rexeitando calqueira discriminación de sexo, raza, crenzas, costumes, formas de vida… -Traballar a autoestima, aceptación e confianza en sí mesmo. Educación para a igualdade -Traballar a coeducación evitando a asignación de roles, estereotipos e comportamentos sexistas, coa axuda de programas como : “Camiña con nos pola igualdade” -Valoración dos xoguetes para tod@s. -Expresión de sentimentos e emocións en ambos sexos. Educación para a paz -Comprender que a paz é cousa de tod@s e que se pode conseguir co respecto e co diálogo. -Resolución de conflictos de maneira pacífica e por medio do diálogo. -Valoración das diferenzas como algo positivo en canto a sexo, cultura, costumes,formas de vida… Educación para a saúde -Valoración da saúde non só como benestar físico senón tamén mental. -Promover hábitos saudables de alimentación,hixiene, previsión de accidentes… Educación ambiental -Traballar no coidado,respecto e protección do medio máis próximo(colexio e lugar onde viven) para pasar ao máis alonxado. -Valorar a importancia do medio como necesario para o benestar de tod@s. -Coñecer as normas de utilización dos espazos urbanos.

Educación do consumidor

225

-Fomentar o consumo responsable( distinguir entre o necesario e o superfluo). -Reducir o uso de materiais e reciclar e reutilizar sempre que sexa posible. -Aprender a reducir o uso das enerxías e coñecer as posibilidades de uso de enerxías non contaminates. -A prender a ser críticos coa publicidade engañosa. Educación viaria -Coñecer e respectar as normas básicas para desprazarse como peónse como usuarios dos medios de transporte. Educación para o lecer -Aprender a utilizar o tempo de lecer con actividades como os xogos ou a lectura de diferentes textos e en diferentes formatos. -Usar as bibliotecas públicas e as ludotecas para actividades lúdicas e como espacios de relación social. -Interesarse pola utilización do tempo de lecer para visitas familiares aproveitando os recursos do entorno máis próximo.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LECTOR. O plan lector é unha esixencia do novo PEC. Aínda que non é un tema completamente novo no noso colexio si quizais o feito de sistematizalo para tódalas materias e tódalas etapas. Non é novo porque dende Infantil/Primaria o colexio aposta pola importancia da lectura e o fomento do hábito lector que sin embargo parece nos cursos posteriores ir perdendo folgos por diversas dificultades: horario, número de materias, numerosos profesores en cada aula, rivalidade con outras afeccións (Internet, videoxogos, televisión…). Por iso cremos que é importante esta sistematización. É evidente que os resultados académicos van depender en gran medida de como lea o alumno ou alumna. Moito fracaso escolar vén das deficiencias lectoras.

226

Obxectivos : 1. Fomentar o gusto pola lectura. 2. Potenciar o hábirto lector. 3. Mellorar a comprensión lectora.

Actividades : 

Préstamo de libros da biblioteca da aula e do centro.



Realización dunha ficha coa valoración dos libros lidos .



Lectura diaria na clase-



Narracións por parte dos profesores.



Elaboración dun conto entre todos oralmente.



Visitas á biblioteca do centro e ocasionales á municipal.



A mochila viaxeira( onde os alumnos levarán t extos en diferentes formatos para toda a familia).



O taller da poesía.



Lectura en voz alta e silenciosa de textos adecuados a idade e interese dos alumnos.



Presentación do libro lido aos compañeiros.



Lectura de diferentes tipos de textos ( poemas, rimas, contos, adiviñas, trabalenguas,…).



Lectura de textos para aprender e para informarse: folletos informativos, publicitarios , prensa…



Representación teatral por parte dos alumnos dun conto lido



Audición de textos de diferentes xéneros e procedencias.



Lectura en voz alta, entoando e pronunciando.



Copia e ilustración de textos.



Coloquio sobre un texto lido anteriormente.



Traballo do vocabulario presente nunha lectura.



Lectura compartida en grupo dos títulos literarios propostos como agasallo de Nadal.

227



Elaboración dun gráfico de barras cos libros mellor valorados polos alumnos de cada nivel.



Encontro con autores ou ilustradores dalgun dos libros lidos.



Selección e promoción de lecturas para o itinerario lector.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC. As formas máis habituais de utilización das novas tecnoloxías na aula son as que se detallan a continuación: 1. Exposición do profesor apoiada nas novas tecnoloxías Mediante o uso do ordenador o profesor mellora a exposición dos contidos ao ilustrar con maior claridade algúns conceptos e presentalos de forma máis atractiva. Ao mesmo tempo, coa utilización das novas tecnoloxías pódese mellorar a motivación cara á aprendizaxe da materia e cara ao uso de recursos informáticos. 2. Iniciación á informática Preténdese transmitir os coñecementos básicos necesarios para poder utilizar as tecnoloxías. Os contidos elementais que se deben desenvolver na aula son: - Utilización dos compoñentes básicos do contorno gráfico do ordenador. - Apertura e peche de aplicacións. - Creación dun documento novo. - Acceso á información contida nun CD. - Acceso a páxinas web. - Impresión de documentos. - Utilización dun navegador. - Edición de documentos mediante procesadores de texto. 3. Exercitación mediante programas educativos

228

Son

programas que permiten a interactividade e a creatividade por parte do

alumnado, favorecen un uso das novas tecnoloxías con máis posibilidades educativas.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA.

Despois de realizar unha análise da realidade social do centro e do contorno constátase que non existen grandes problemas de convivencia. A pesar do dito anteriomente, neste curso faranse una serie de actividades encamiñadas a mellorala. 

Realización, a

principios de ciclo, dunha serie de actividades

encamiñadas a reflexionar sobre a necesidade dunhas normas que faciliten a convivencia e a prever condutas violentas, sexistas,racistas… 

Difusión destas normas, con publicidade no interior das clases e nos corredores, por parte do alumnadp como medio de asimilación das normas do centro.



Participación en distintas celebracións e festas nas que convivirán son grupos da nosa e doutra comunidade educativa. Celebración conxunta con outro colexio do “ Día da paz e non violencia”



Búsqueda e selección de material publicado non sexista, non violento, non racista e que valore a divesidade; co que poder traballar co alumnado na aula.



Traballo con estes materiais anteriormente seleccionados.



Promoción de actividades que favorezan a ruptura dos roles tradicionais.



Implicación das familias na ruptura dos roles tradicionais.



Lectura e reflexión dos dereitos e deberes dos alumnos.



Actuación dos profesores para favorecer a integración do alumnado de novo ingreso, tanto na aula coma no centro.

229



Participación na campaña”Camiña con nós pola igualdade”organizada pola Concellería de Igualdade do Concello de vigo e dirixida aos alumnos de infantil, 4º e 6º de primaria.



Participación nas actividades do Plan de Convivencia propostas pola Comisión de Convivencia do centro para este curso.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LINGÜÍSTICO Os alumnos de 3º participarán con diferentes actividades no P.D.I “Ciencia e inventos” que se vai traballar durante todo o curso escolar e promocionado desde Normalización Lingúística e Biblioteca. No noso centro é lingua predominante do alumnado é o castelán. Linguas empregadas nas diferentes áreas: Castelán: lingua castelá, matemáticas,alternativa a relixión e educación física. Galego:lingua galega, ciencias sociais, ciencias naturais, educación artística e relixión. Lingua estranxeira: Inglés. Repertorio de actuacións dinamizadoras para potenciar o uso do galego. Seguindo o Decreto 124/2007, a Lei de Normalización e o Plan Llingüístico do Centro estas son as medidas de apoio e reforzo para fomentar o emprego do galego: a) Usos lingüísticos cotidianos

orais.

Emprego da lingua galega por parte do

profesorado nas conversas que mantemos coas familias, co alumnado e co persoal non docente.Usar a lingua galega en todos os actos que organice o centro: reunión de pais, festivais, conferencias.. b) Accións centradas no uso do galego (oral e escrito). Actividades para impulsar a competencia práctica do galego con actitudes positivas e para que o alumnado sinta o

230

galego como una lingua próxima: carteis na aula e nos corredores,

circulares,

horarios… e) Empregar o galego nos documentos de relación coas familias e co contorno social: correspondencia, boletíns de notas, publicacións,comunicados... f) Facer en galego toda a documentación administrativa e pedagóxica. g) Promover o uso da biblioteca de aula e do Centro con revistas e materiais en galego e fomentando o seu uso. h) Fomentar, a través de xogos e doutras actividades lúdicas, o uso do galego nas actividades informais do alumnado. Estas accións están encamiñadas a creación de actitudes positivas cara a lingua galega o e o respecto a súa cultura.

MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS INCLUÍDOS OS LIBROS DE TEXTO.

3º EP

L. CASTELÁN

3º EP

L. GALEGA

3º EP

C. SOCIAIS e C. NATURAIS

3º EP

RELIXIÓN

3º EP

INGLÉS

Proyecto Los caminos del saber. Santillana. 97884-294-7741-2

Castelán

Proxecto Os camiños do saber. Santillana. 978-849972-068-5

Galego

Píxel.Rodeira.Edebé. 978-84-8349-337-3

Equipo Edebé. 2008. EDEBÉ. 84-236-8909-5 Jeanette Corbett. “Quest 3” MACMILLAN.PUPIL´S BOOK. 978-0-23073437-1. ACTIVITY BOOK 978-0-230-42290-2

231

Galego

Castelán

Inglés

Os criterios de selección dos materiais curriculares que foron adoptados por este equipo docente seguen un conxunto de criterios homogéneos e xerais que responden ás propostas xerais de intervención educativa e ao modelo didáctico anteriormente propostos. Estes criterios xerais son: 

Adecuación ao contexto educativo do centro.



Correspondencia dos obxectivos promovidos cos enunciados no Proxecto

Educativo de Centro. 

Coherencia dos contidos propostos cos obxectivos.



A acertada progresión dos contidos e obxectivos, a súa correspondencia

co nivel e a fidelidade á lóxica interna de cada área. 

A adecuación aos criterios de avaliación do centro.



A variedade das actividades, a diferente tipoloxía e a súa potencialidade

para a atención ás diferenzas individuais. 

A claridade e a amenidade gráfica e expositiva.



A existencia doutros recursos que facilitan a actividade educativa.

Atendendo a estes criterios, fixemos a selección tendo en conta os seguintes indicadores. INDICADORES: 1.

Encádrase con coherencia no Proxecto Educativo de Centro.

Cubre os obxectivos do currículo.

O número de unidades organiza adecuadamente o curso.

Os obxectivos están claramente explicitados.

Os contidos seleccionáronse en función dos obxectivos.

A selección de contidos está adecuada ao nivel de desenvolvemento

psicoevolutivo dos alumnos. 7.

A progresión é adecuada.

Contribúe ao desenvolvemento das competencias clave.

Parte dos coñecementos previos dos alumnos.

10.

Asegura a realización de aprendizaxes significativas.

11.

Esperta a motivación cara ao estudo e á aprendizaxe.

232

12.

Potencia o uso das técnicas de traballo intelectual.

13.

Presenta actividades de reforzo e de ampliación.

14.

A cantidade de actividades é suficiente.

15.

Permiten a atención á diversidade.

16.

As actividades están ben diferenciadas dos contidos.

17.

As informacións son exactas, actuais e cientificamente rigorosas.

18.

A información e as explicacións dos conceptos exprésanse con claridade.

19.

Facilita a memorización comprensiva mediante unha adecuada

organización das ideas, destacando as principais sobre as secundarias. 20.

A linguaxe está adaptada ao nivel.

21.

As imaxes achegan aclaracións ou ampliacións ao texto.

22.

Recórrese suficientemente á información gráfica mediante esquemas,

táboas, gráficos, mapas etc.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES Nos centros educativos realízanse unhas actividades que sen ser estrictamente académicas, contribúen o desenrolo integral do alumnado. Son as actividades complementarias e extraescolares. @s alumn@s de 3º E.P.participan tanto nas actividades programadas en horario lectivo (actividades complementarias) como nas de horario non lectivo (actividades extraescolares).

Actividades complementarias

Participarán con tod@s @s alumn@s nas seguintes: 

Día do libro



Magosto



Nadal

233



Día da paz



Entroido



Día das letras galegas

@s nen@s de 3º teñen programadas nestes momentos tres saídas: 

A Naturnova



Ao museo do mar



Ao teatro

Así mesmo participarán no centro na campaña “ Camiña con nós pola igualdade” e na campaña “Froitas frescas.” Ao longo do curso valorarase a posibilidade de participar nalgunha actividade máis que sexa ofertada e que poida interesar pola súa relación cos contidos do currículo.

Actividades extraescolares

Realízanse polas tardes e son xestionadas pola ANPA do colexio, cumprindo tamén a súa función de complemento da aprendizaxe . Tamén pola tarde está solicitado o programa PROA, no que cabe a posibilidade de que participe algún/ha alumn@ deste curso no caso de ser concedido.

PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN

Para avaliar a adecuación da programación cos obxectivos que se pretenden acadar valorarase o seguinte: 

Se os obxectivos e os contidos son os axeitados.



Se os criterios de avaliación establecen o que se espera que aprendan os alumn@s



Se contribúe á adquisición das competencias clave.



Se a metodoloxía empregada e os libros e outro material é o axeitado.



Se o uso das TICS se ve reflexado nas distintas áreas.

234



Se as medidas de atención á dicersidade recollen as necesidades do alumnado.



Se a contribución ao proxecto lector, ao proxecto lingüístico e ao plan de convivencia se ve reflexado nas actividades levadas a cabo.



Se as actividades extraescolares e complementarias programadas é a axeitada para @s nos@s alumn@s.



Se os procedementos e os instrumentos de avaliación son os axeitados.



S e os criterios de promoción planteados son os máis convintes.



Se surxen problemas ou necesidades cando se aplica que habería que ter en conta.

Para elo haberá que: 

Revisar a programación e correxir,se fora preciso, aqueles apartados que se considera que non funcionan como deberían.



Recoller esta información para propoñer melloras nas futuras programacións.

235