CD&V Innestocongres 2013
Blz. 1 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
Innestocongres 15-16-17 november 2013 Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
Voorwoord Inleiding Finale congresteksten na plenaire stemming Statuten Actualiteitsmoties Slotspeeches
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 2 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
Inhoudstafel Voorwoord van Wouter Beke & Cindy Franssen .....................................................................9 Wouter Beke: “Elke grote droom begint met een dromer” ............................................................... 9 Cindy Franssen: “Het Innestocongres, een CD&V Grand Cru Classé” ............................................... 10
Hoofdstuk 1. Mensen versterken ......................................................................................... 11 1.1.
Omgeving in verandering ................................................................................................... 11
1.1.1. Een wereld in verandering ...................................................................................................................... 11 1.1.2. Een wereld vol kansen ............................................................................................................................ 11 1.1.3. Met winnaars en verliezers .................................................................................................................... 11 1.1.4. Met zeer grote uitdagingen .................................................................................................................... 11 1.1.5. Met nood aan versterking ...................................................................................................................... 12
1.2.
Overheid in verandering..................................................................................................... 12
1.2.1. Minder grip ............................................................................................................................................. 12 1.2.2. Meer stemmen, grote verwachtingen .................................................................................................... 12
1.3.
De Vlaming versterken ....................................................................................................... 13
1.3.1. Empowerment als leidraad..................................................................................................................... 13 1.3.2. Een sterk verenigingsleven als troef voor empowerment ..................................................................... 14 1.3.3. Versterken op maat ................................................................................................................................ 14 1.3.4. Van talent, via engagement, naar rendement ....................................................................................... 14
Hoofdstuk 2. Leren, Werken & Ondernemen ........................................................................ 15 2.1.
Onderwijs .......................................................................................................................... 15
2.1.1. De leerling............................................................................................................................................... 15 2.1.1.1.
Uitdagingen ................................................................................................................................... 15
2.1.1.2.
Visie & doelstellingen ..................................................................................................................... 16
2.1.1.3.
Maatregelen .................................................................................................................................. 16
2.1.2. De leerkracht .......................................................................................................................................... 17 2.1.2.1.
Uitdagingen ................................................................................................................................... 17
2.1.2.2.
Visie & doelstellingen ..................................................................................................................... 18
2.1.2.3.
Maatregelen .................................................................................................................................. 18
2.1.3. De schoolbesturen .................................................................................................................................. 19 2.1.4. De leerinhouden ..................................................................................................................................... 20 2.1.4.1.
Uitdagingen ................................................................................................................................... 20
2.1.4.2.
Visie & doelstellingen ..................................................................................................................... 20
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 3 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2.1.4.3.
Maatregelen .................................................................................................................................. 20
2.1.5. Leren ....................................................................................................................................................... 21 2.1.5.1.
Uitdagingen ................................................................................................................................... 21
2.1.5.2.
Visie & doelstellingen ..................................................................................................................... 21
2.1.5.3.
Maatregelen .................................................................................................................................. 21
2.1.6. De leeromgeving..................................................................................................................................... 22
2.2.
2.1.6.1.
Uitdagingen ................................................................................................................................... 22
2.1.6.2.
Visie & doelstellingen ..................................................................................................................... 23
2.1.6.3.
Maatregelen .................................................................................................................................. 23
Arbeidsmarkt & Pensioenen ............................................................................................... 25
2.2.1. Arbeidsmarkt .......................................................................................................................................... 25 2.2.1.1.
Uitdagingen ................................................................................................................................... 25
2.2.1.2.
Visie & doelstellingen ..................................................................................................................... 25
2.2.1.3.
Maatregelen .................................................................................................................................. 26
A. Competenties verhogen ......................................................................................................................... 26 B. Transities vergemakkelijken via een loopbaanbenadering .................................................................... 27 C. Actief arbeidsmarktbeleid ...................................................................................................................... 28 D. Competitiviteit versterken...................................................................................................................... 29 E. Doelgroepenbeleid ................................................................................................................................. 29 2.2.2. Pensioenen ............................................................................................................................................. 30
2.3.
2.2.2.1.
Uitdagingen ................................................................................................................................... 30
2.2.2.2.
Visie & doelstellingen ..................................................................................................................... 30
2.2.2.3.
Maatregelen .................................................................................................................................. 31
Economie & Ondernemen................................................................................................... 33
2.3.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 33 2.3.2. Visie & doelstellingen ............................................................................................................................. 33 2.3.3. Maatregelen ........................................................................................................................................... 34 2.3.3.1.
Verbeteren van de concurrentiekracht .......................................................................................... 34
A. De concurrentiekracht herstellen ........................................................................................................... 35 B. Innovatieve economie: inzetten op onderzoek, ontwikkeling, innovatie & kennis ............................... 36 C. Blik op de wereld .................................................................................................................................... 36 2.3.3.2.
Ondernemerschap stimuleren ........................................................................................................ 37
2.3.3.3.
De overheid als factor van concurrentiekracht .............................................................................. 38
2.3.3.4.
Een financiĂŤle sector ten dienste van de samenleving ................................................................... 38
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 4 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2.3.3.5.
Europa sociaal-economisch meer slagkracht geven ...................................................................... 39
Hoofdstuk 3. Mobiliteit & Wonen ........................................................................................ 40 3.1.
Mobiliteit .......................................................................................................................... 40
3.1.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 40 3.1.2. Visie & doelstellingen ............................................................................................................................. 41 3.1.3. Maatregelen ........................................................................................................................................... 41 3.1.3.1.
Duurzame mobiliteit ...................................................................................................................... 41
3.1.3.2.
Respectvolle mobiliteit ................................................................................................................... 43
A. Respect voor de Stapper ........................................................................................................................ 43 B. Respect voor de Trapper ........................................................................................................................ 43 C. Respect voor de gebruikers van het Openbaar en collectief vervoer .................................................... 43 D. Respect voor het Persoonlijk gemotoriseerd vervoer ............................................................................ 44 E. Respect voor elkaar ................................................................................................................................ 45
3.2.
3.1.3.3.
Intelligente mobiliteit..................................................................................................................... 45
3.1.3.4.
Veilige mobiliteit ............................................................................................................................ 47
3.1.3.5.
Evenwichtige mobiliteit.................................................................................................................. 48
Wonen .............................................................................................................................. 49
3.2.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 49 3.2.2. Visie & doelstellingen ............................................................................................................................. 50 3.2.3. Maatregelen ........................................................................................................................................... 50
3.3.
3.2.3.1.
Steun voor eigendomsverwerving .................................................................................................. 50
3.2.3.2.
Alternatieve woonvormen ............................................................................................................. 52
3.2.3.3.
Een gezondere huurmarkt.............................................................................................................. 52
3.2.3.4.
Woonkwaliteit en energiezuinig wonen ........................................................................................ 53
3.2.3.5.
Leefbaarheid .................................................................................................................................. 55
Stedenbeleid...................................................................................................................... 56
3.3.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 56 3.3.2. Visie & doelstellingen ............................................................................................................................. 56 3.3.3. Maatregelen ........................................................................................................................................... 57 3.3.3.1.
Inspraak & dienstverlening ............................................................................................................ 57
3.3.3.2.
Interactie met andere overheden .................................................................................................. 57
3.3.3.3.
Wonen in de stad: meer en goedkopere woningen ....................................................................... 57
3.3.3.4.
Mobiliteit in de stad ....................................................................................................................... 58
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 5 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.3.3.5.
Diversiteit in de stad: verbinden .................................................................................................... 59
3.3.3.6.
Veiligheid in de stad: de ketenaanpak ........................................................................................... 60
3.3.3.7.
Onderwijs in de stad: specifieke problemen .................................................................................. 60
3.3.3.8.
Economie & werk: de arbeidsparadox doorbreken ........................................................................ 61
3.3.3.9.
Sport, ontspanning & cultuur als bindmiddel ................................................................................ 61
3.3.3.10. Interactie stedelijke ontwikkeling en plattelandsontwikkeling ...................................................... 63 3.3.3.11. Stedelijke samenwerking in Europa ............................................................................................... 64
3.4.
Energie .............................................................................................................................. 65
3.4.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 65 3.4.2. Visie & doelstellingen ............................................................................................................................. 66 3.4.3. Maatregelen ........................................................................................................................................... 66 3.4.3.1.
Iedereen een duidelijke verantwoordelijkheid ............................................................................... 66
3.4.3.2.
Samenwerken helpt iedereen mee aan boord ............................................................................... 67
3.4.3.3.
Een optimale vrije markt met juiste correcties verlaagt de totale kost ......................................... 68
Hoofdstuk 4. Gezin & Zorg ................................................................................................... 71 4.1.
Waarde(n)volle zorg .......................................................................................................... 71
4.1.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 71 4.1.2. Visie & doelstellingen ............................................................................................................................. 71 4.1.3. Maatregelen ........................................................................................................................................... 71
4.2.
4.1.3.1.
Vermaatschappelijking van de zorg ............................................................................................... 71
4.1.3.2.
Zorg op maat ................................................................................................................................. 73
4.1.3.3.
Van ‘cure’ naar ‘care’ ..................................................................................................................... 74
4.1.3.4.
Uitbouw & herwaardering van de eerstelijnszorg ......................................................................... 75
4.1.3.5.
Residentiële zorg: ziekenhuizen ..................................................................................................... 75
4.1.3.6.
Patiënten........................................................................................................................................ 76
4.1.3.7.
Digitalisering van de zorg .............................................................................................................. 77
Verantwoorde zorg ............................................................................................................ 78
4.2.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 78 4.2.2. Visie & doelstellingen ............................................................................................................................. 78 4.2.3. Maatregelen ........................................................................................................................................... 78 4.2.3.1.
Verzekerde zorg ............................................................................................................................. 78
4.2.3.2.
Integratie federale bevoegdheden in het Vlaamse zorgbeleid ...................................................... 79
4.2.3.3.
Doelmatige en doeltreffende aanwending van beperkte middelen............................................... 79
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 6 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.3.
4.2.3.4.
Kwaliteit als sturingsinstrument van zorg...................................................................................... 80
4.2.3.5.
Een passend aanbod van voldoende gekwalificeerde zorgverstrekkers garanderen .................... 81
4.2.3.6.
Voldoende opvangaanbod garanderen ......................................................................................... 82
4.2.3.7.
Armoede ........................................................................................................................................ 83
Gezinsbeleid ...................................................................................................................... 84
4.3.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 84 4.3.2. Doelstellingen ......................................................................................................................................... 84 4.3.3. Maatregelen ........................................................................................................................................... 84
4.4.
4.3.3.1.
Gezinnen instrumenten aanreiken om hun zorgtaken op te nemen .............................................. 84
4.3.3.2.
Bestaanszekerheid garanderen ..................................................................................................... 85
4.3.3.3.
Rechtszekerheid bieden aan gezinnen ........................................................................................... 87
4.3.3.4.
Bescherming & ondersteuning van kwetsbare personen in het gezin ........................................... 87
4.3.3.5.
Rechten van het kind...................................................................................................................... 88
Cultuur- en vrijetijdsbeleid ................................................................................................. 89
4.4.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 89 4.4.2. Visie & doelstellingen ............................................................................................................................. 90 4.4.3. Maatregelen ........................................................................................................................................... 90
Hoofdstuk 5. Samenleven & Overheid .................................................................................. 93 5.1.
Justitie............................................................................................................................... 93
5.1.1. Uitdagingen ............................................................................................................................................ 93 5.1.2. Visie & doelstellingen ............................................................................................................................. 93 5.1.3. Maatregelen ter vrijwaring van de doelstellingen ................................................................................. 94 5.1.3.1.
De actoren van Justitie ................................................................................................................... 94
5.1.3.2.
Het instrumentarium ..................................................................................................................... 94
5.1.4. Maatregelen binnen specifieke domeinen ............................................................................................. 96 5.1.4.1.
Solidariteit en verantwoordelijkheid in het erfrecht en het huwelijksvermogensrecht ................. 96
5.1.4.2.
Zorg voor jongeren ......................................................................................................................... 97
5.1.4.3.
Een coherent straf- en strafprocesrecht......................................................................................... 97
5.1.4.4.
Zorg voor ontoerekeningsvatbaar verklaarden en geĂŻnterneerden ............................................... 98
5.2.
De hervorming van de burgerlijke stand ............................................................................. 99
5.3.
Veiligheid ........................................................................................................................ 100
5.3.1. Uitdagingen, visie & doelstellingen ...................................................................................................... 100 5.3.2. Maatregelen ......................................................................................................................................... 100
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 7 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
5.4.
5.3.2.1.
Integrale veiligheidsketen ............................................................................................................ 100
5.3.2.2.
Sterke & nabije veiligheidsdiensten ............................................................................................. 100
5.3.2.3.
Een alert lokaal bestuur ............................................................................................................... 101
5.3.2.4.
De internationale dimensie van veiligheid ................................................................................... 102
5.3.2.5.
Civiele veiligheid: brandweer & hulpdiensten .............................................................................. 102
Asiel, migratie & integratie .............................................................................................. 104
5.4.1. Uitdagingen, visie & doelstellingen ...................................................................................................... 104 5.4.2. Maatregelen ......................................................................................................................................... 104
5.5.
5.4.2.1.
Een correct, dus streng maar rechtvaardig, migratiebeleid ........................................................ 104
5.4.2.2.
Integratie als opstap naar een volwaardige participatie ............................................................. 106
5.4.2.3.
De diverse samenleving: eenheid in verscheidenheid .................................................................. 106
Werking overheid ............................................................................................................ 108
5.5.1. Uitdagingen, visie & doelstellingen ...................................................................................................... 108 5.5.2. Maatregelen ......................................................................................................................................... 108 5.5.2.1.
Dienstverlening vanuit een ‘life events’-benadering .................................................................... 108
5.5.2.2.
Heldere communicatie & regelgeving .......................................................................................... 109
5.5.2.3.
De overheid kan het niet alleen ................................................................................................... 109
5.5.2.4.
Een sterk Vlaanderen in een werkbaar België ............................................................................. 110
5.5.2.5.
De overheid & haar personeel ..................................................................................................... 110
5.5.2.6.
Een hervormde fiscaliteit ............................................................................................................. 111
5.5.2.7.
Lokale besturen dicht bij de mensen ............................................................................................ 112
5.5.2.8.
Echte democratie ......................................................................................................................... 112
A. Een efficiënte overheid......................................................................................................................... 113 B. Een democratische overheid ................................................................................................................ 113 5.5.2.9.
Een federaal en sociaal Europa .................................................................................................... 113
A. Een federaal Europa ............................................................................................................................. 113 B. Een sociaal Europa ................................................................................................................................ 114
Hoofdstuk 6. Statuten ........................................................................................................ 115 6.1.
Inleiding .......................................................................................................................... 115
6.2.
Enkele wijzigingen op een rij ............................................................................................ 115
Hoofdstuk 7. Actualiteitsmoties ......................................................................................... 116 7.1.
Actualiteitsmotie: “CD&V zet in op internationale solidariteit” ......................................... 116
Hoofdstuk 8. Slotspeeches ................................................................................................. 118
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 8 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
8.1.
Speech Wouter Beke, algemeen voorzitter CD&V .............................................................. 118
8.2.
Speech Kris Peeters, minister-president van de Vlaamse Regering ..................................... 121
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 9 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1
Voorwoord van Wouter Beke & Cindy Franssen
2 3
Wouter Beke: “Elke grote droom begint met een dromer”
4 5
Vlak na de gemeenteraadsverkiezingen 2012 ben ik gestart met Operatie Innesto, het enten van nieuwe scheuten
6
op rijke stronken. Die rijke stronken hebben gezorgd voor het Vlaanderen dat we vandaag kennen. Met Operatie
7
Innesto wou ik verder bouwen aan het Vlaanderen dat we in de toekomst zullen kennen. Met een dertigtal dromers
8
zijn we er toen aan begonnen, schoorvoetend, nog zoekend naar de juiste richting voor onze tocht. Begin 2013 waren
9
we al met 300 dromers, en uiteindelijk met vele duizenden. We gingen de dialoog aan. Zoals het hoort voor een echte
10
conversation party.
11 12
Lawrence of Arabia zei ooit dat mensen die overdag dromen, gevaarlijke mensen zijn, want zij beleven hun
13
dromen met open ogen, om hem daadwerkelijk waar te maken. Dat soort gevaarlijke dromers zijn wij geweest.
14
Gevaarlijk voor wie alles bij het oude wil laten. Maar niet voor wie vindt dat sterke wortels hand in hand kunnen gaan
15
met nieuwe scheuten.
16 17
Gedurende een jaar hebben we intensief gewerkt aan onze droom: een doortimmerde maatschappijvisie voor de
18
21ste eeuw, waarmee we de komende jaren het verschil kunnen maken. Wel, die visie heeft u nu in uw handen. Een
19
maatschappijvisie met een ijzersterke oranje draad: mensen sterker maken. Want we willen mensen noch aan hun lot
20
overlaten, noch betuttelen. Maar sterk genoeg maken om zelf hun dromen waar te maken, met de overheid als
21
betrouwbare partner.
22 23
Deze congrestekst is het orgelpunt van Operatie Innesto. Dit had nooit tot stand kunnen komen zonder de hulp
24
van anderen. In het bijzonder wil ik Griet, Cindy en de studiedienst, Ceder, danken voor het harde werk dat zij
25
leverden en hun onvoorwaardelijke inzet.
26 27
Laat ons dromers zijn, die door inzet en overtuiging het verschil maken.
28 29
Hartelijk,
30
Wouter Beke
31
Algemeen voorzitter CD&V
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 10 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
32
Cindy Franssen: “Het Innestocongres, een CD&V Grand Cru Classé”
33 34
Als ‘congressommelier’ mag ik u de CD&V Grand Cru Classé voorstellen. Gebotteld in Lommel. Het werk van velen.
35
Het werk van u allen. Het zijn intensieve maanden geweest van inhoudelijke voorbereiding, samen met onze
36
studiedienst Ceder, een gedreven team onder leiding van Niko Gobbin. Naarmate de weken verstreken, wist ik dat het
37
goed zat. Het is een team waarop je blindelings kan vertrouwen: de continue terugkoppeling, de open geest, met
38
respect voor elkaars visie en steeds met het algemeen partijbelang voor ogen.
39 40
Ook het congres zelf was een voltreffer. Vrijdagavond nam de adrenaline toe. Vanaf dat moment kon ik immers
41
‘loslaten’, de estafettestok die ik van Wouter Beke had gekregen, doorgeven aan Griet Smaers, die ons congres
42
voortreffelijk in goede banen heeft geleid. De levendige debatten in de werkgroepen door onze leden hebben de sfeer
43
gechambreerd, op de juiste temperatuur gebracht, richting plenum. De kritische, maar constructieve samenwerking
44
met de geledingen, Vrouw & Maatschappij, de senioren en JONGCD&V, wist ik bijzonder te smaken. Vernieuwend en
45
inspirerend was de inbreng van Innesto30. De werkgroepen werden bovendien bemand en bevrouwd door onze
46
parlementaire woordvoerders, onze parlementsleden, die garant staan voor deskundigheid in hun vakgebied. Wij
47
hebben hen vrij snel betrokken in de besprekingen van de congrescommissie. Het werk van de verschillende fracties
48
en hun medewerkers was een bijzondere meerwaarde. De dienst Beweging en de dienst Communicatie hebben een
49
dynamiek teweeggebracht die geen voorgaande kent. Het #Innestocongres was een #place-to-be-event, een #rilling-
50
over-de-rug-beleving, een #hippeboîte. De statuten dienden eveneens aangepast te worden om van CD&V een nog
51
meer slagvaardige organisatie te maken, met bijzondere dank aan Jan Bresseleers en de klankbordgroep.
52 53
Maar er was meer. Het beeld van vier generaties die samen de toekomst voorbereiden, met de nodige
54
inspanningen, maar tevens met de solidaire zorg voor elkaar. Het gaf me kippenvel. Want dit, beste leden, is de
55
positieve grondstroom die we in Vlaanderen, in België, in Europa en, ja, zoals de actualiteitsmotie ons appelleert, ook
56
internationaal moeten uitdragen. Kortom: als christendemocraten doen wat moet.
57 58
Tot slot. Wouter Beke. Hij is een evidentie geworden. De gemandateerde bouwmeester die onze toekomst verder
59
voorbereidt. Met Operatie Innesto zijn de wortels van de christendemocratie opnieuw vintage. Geen beaujolais van
60
beperkte houdbaarheid, maar een Grand Cru Classé op stevige eik getrokken. Bedankt,Wouter, voor deze unieke kans,
61
voor het vertrouwen dat u mij schonk en vooral voor de ruimte die ik kreeg om te overleggen met al die mensen die
62
vol enthousiasme hun amendement verdedigden.
63 64
Bedankt, Kris Peeters en het sterke team van lijsttrekkers, om het Innestoproces mee (uit) te dragen. Bedankt,
65
Griet en de leden van de congrescommissie, voor de enthousiaste samenwerking tot in de vroege uren. Bedankt,
66
congreswerkgroepvoorzitters en tekstinleiders, voor de professionele leiding van de werkgroepen. Bedankt, alle
67
medewerkers, voor jullie onvoorwaardelijke betrokkenheid. En bedankt, alle leden en aanwezigen, voor jullie
68
kloppend hart voor onze partij.
69 70
Zeer genegen,
71
Cindy Franssen
72
Voorzitter van de congrescommissie
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 11 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
73
Hoofdstuk 1. Mensen versterken
74 75
De wereld is in volle en snelle verandering. De mogelijkheden voor de mens zijn nooit groter geweest dan vandaag.
76
Maar verandering leidt ook tot onzekerheid, onrust en zelfs ongeluk. De overheid moet het kader creëren waarbinnen
77
mensen zichzelf en anderen versterken. Ieder op zijn of haar plaats, met de eigen talenten en mogelijkheden. Op die
78
manier halen we als samenleving maximaal welvaart en welzijn uit de verandering.
79 80
1.1.
Omgeving in verandering
81 82
1.1.1. Een wereld in verandering
83 84
De voorbij decennia is onze leefomgeving zeer sterk gewijzigd. Er waren grote historische omwentelingen. De
85
oprichting van de EGKS – later uitgegroeid tot de EU – en de val van de Muur (en van het communisme), hebben het
86
gezicht van Europa en de wereld ingrijpend veranderd. Er waren grote technologische sprongen voorwaarts zoals de
87
exponentiële groei van het internet. De wereld is ook vlakker geworden: almaar meer landen openen hun grenzen
88
voor internationale handel. Almaar meer mensen zetten de stap om hun loopbaan of zelfs hun leven in het buitenland
89
uit te bouwen.
90 91
1.1.2. Een wereld vol kansen
92 93
Deze veranderingen zijn de motor van heel wat creatief en innovatief denken. Technologische evoluties dragen bij
94
tot een stijging van de levensverwachting en de levenskwaliteit. Mensen leven langer en in betere gezondheid.
95
Afstompend en routinematig werk wordt overgenomen door machines. Met minder mensen produceren we meer
96
goederen. Gans het jaar door, ongeacht het seizoen, vinden we een uitgebreid pallet aan groenten en fruit in de
97
rekken van de supermarkt. Bedrijven kunnen groot worden door binnen een kleine niche de wereldmarkt te bezetten.
98
De wereld verkennen is vandaag veel eenvoudiger dan vijftig jaar geleden.
99 100
1.1.3. Met winnaars en verliezers
101 102
Verandering gaat per definitie samen met onzekerheid. Wat gisteren zeker was, is dat vandaag niet meer. Wie
103
vandaag computeranalfabeet is, heeft een zeer zware handicap. De concurrentie van lageloonlanden zet eenvoudige
104
serieproductie in ons land op de helling. Onze landbouwers kampen met zeer grote schommelingen in de prijzen.
105
Laaggeschoolden komen nog maar moeilijk aan de bak op onze arbeidsmarkt. Jobzekerheid voor het leven is almaar
106
minder de standaard. De kloof tussen arm en rijk wordt groter. In een grotendeels ontkerkelijkt en kerkkritisch
107
Vlaanderen is de nood aan zingeving groter dan ooit. Ongestuurde verandering is zo ook een motor van verdere
108
fragmentering en individualisering van het leven. Op de verschillende terreinen van zelfontplooiing vragen velen om
109
versterking van elkaar en van de overheid.
110 111
1.1.4. Met zeer grote uitdagingen
112 113
Demografische evoluties zetten almaar meer druk op ons sociaal model en op de samenleving. In een meer diverse
114
maatschappij zijn gedeelde normen en waarden moeilijker te realiseren. Toegenomen productie en mobiliteit laten
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 12 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
115
een (te) zware ecologische voetafdruk na op onze planeet. We botsen op de grenzen van de voorraad aan
116
grondstoffen. Ook deze uitdagingen dragen bij tot een gevoel van onzekerheid en ongerustheid.
117
1.1.5. Met nood aan versterking
118 119 120
Wetenschappelijk onderzoek heeft bovendien aangetoond dat verandering, en vooral dan de onzekerheid die
121
ermee gepaard gaat, het subjectief geluksgevoel van mensen terugdringt. Ondanks de sterk toegenomen welvaart
122
voelt minder dan de helft van de Vlamingen zich echt gelukkig. Het stressniveau in onze samenleving neemt jaar na
123
jaar toe. Mensen kunnen pas echt gelukkig zijn als ze het gevoel hebben de regie van hun eigen leven in handen te
124
hebben.
125 126
1.2.
127
Overheid in verandering
128 129 130
Politieke overheden in de hele wereld kampen met de paradox van globalisatie (“de wereld is mijn dorp”) en ‘lokalisatie’ (“het dorp is mijn wereld”).
131
1.2.1. Minder grip
132 133 134
Overheden kunnen minder sturen via hun beleid en dienen rekening te houden met andere stemmen en belangen.
135
Daardoor is er nood aan meer coördinatie en overleg, wat de complexiteit van de besluitvorming verhoogt. De
136
overheid is meer partner geworden en minder regisseur. Dit is overduidelijk het geval voor de klimaatproblematiek.
137
Hier is wereldwijde actie noodzakelijk om tot resultaten te komen. Maar ook in andere domeinen is de slagkracht van
138
individuele overheden aangetast. Zo dragen multinationale ondernemingen en internationale investeerders bij tot een
139
wedren tussen landen inzake o.a. het belastingregime. Minder inkomsten betekenen automatisch ook druk op de
140
omvang van het overheidsapparaat. Overheidstewerkstelling is geen evident vangnet meer voor laaggeschoolde
141
arbeidskrachten. En dit op een moment dat de tewerkstellingskansen voor die groep afnemen door verdere
142
informatisering en delocalisatie van arbeidsintensieve activiteiten.
143
1.2.2. Meer stemmen, grote verwachtingen
144 145 146
De toegenomen diversiteit in en de ontzuiling van de samenleving bemoeilijken het werk van de overheid. Een
147
meer diverse bevolking koestert ook meer diverse verwachtingen. Maatregelen worden sneller in vraag gesteld. De
148
gemeenschappelijke basis wordt smaller. De klassieke zuilen zorgden via hun werking voor structuur in de
149
samenleving. In de plaats van de zuilen kwam de mondige, ontvoogde burger. “Waar de afgelopen decennia de
150
ontzuiling van het traditionele driekleurige politieke en sociale landschap gepaard ging met een groeiende benadering
151
van de burger als klant, stelden alle voormelde partners samen met de overheid verrast vast dat die klant zich ook
152
effectief als een consument ging gedragen…”
1
1
Luc Huyse, De ontzuiling is nog niet verteerd, in Samenleving en politiek, februari 2013, pp. 30-39.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 13 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1.3.
153
De Vlaming versterken
154
1.3.1. Empowerment als leidraad
155 156 157
CD&V wil een positief beleid voeren dat erkent dat problemen vaak complex zijn en dat er limieten zijn aan wat de
158
overheid kan doen. We willen een beleid voeren dat van verandering een kans op meer welvaart en welzijn maakt
159
voor zoveel mogelijk mensen. Een beleid dat de Vlaming versterkt. Daarmee blijven we trouw aan onze
160
fundamenten. In het Kerstprogramma van 1945 stond binnen de context van het christelijk geïnspireerde
161
personalisme al te lezen: “Telkens wanneer een probleem moet opgelost worden, heeft de partij slechts één maatstaf
162
om de oplossing te kiezen: begunstigt de voorgestelde formule de ontluiking van een groter aantal persoonlijkheden?”
2
163 164 165
De manier waarop we mensen willen versterken, sluit best aan bij de inhoud van het Engelstalige begrip ‘empowerment’.
166
1.
Empowerment vertrekt vanuit een sterk geloof en vertrouwen in de mens. Het is een positieve benadering.
167
De overheid toont respect voor de mens en kiest dus niet voor betutteling of controle. De overheid delegeert
168
ook beslissingsmacht. Investeren in mensen en talentontwikkeling zijn kernopdrachten van de overheid. Die
169
overheid verschaft transparantie inzake beleidskeuzes en geeft inspraak. Elke mens verdient ook waardering
170
voor het nemen van initiatief;
171
2.
Empowerment zet in op inclusieve participatie vanaf het begin het leven. Iedereen moet in de samenleving
172
betrokken worden. “Het gaat om participatie op maat die berust op behoeften en wensen van de betrokkene
173
zelf. Participatie staat in functie van het versterkingsproces, beoogt een betere kwaliteit van leven waarbij
174
mensen meer greep, meer regie krijgen op het eigen leven en de bredere sociale, maatschappelijke en politieke
175
omgeving.” Daartoe dienen mensen hun vermogens te erkennen en aan te wenden: de krachten in henzelf
176
aanboren die niet alleen de weg openen naar positieve vrijheid en persoonlijk geluk, maar ook naar een
177
actieve bijdrage als zelfstandig handelend mens aan een wereld waar meer welzijn en welvaart mogelijk zijn
178
voor iedereen;
3
179
3.
Empowerment legt verantwoordelijkheid bij de mens. Het heeft een sterk emancipatorisch karakter: aan
180
mensen wordt gevraagd om, elk naar eigen vermogen, verantwoordelijkheid op te nemen. Kansen krijgen en
181
kansen nemen. Mensen blijven ook verantwoordelijk voor hun daden of voor hun gebrek aan daden. Mensen
182
mogen terecht beroep doen op de overheid voor ondersteuning, maar ze kunnen niet wachten tot de
183
overheid in hun plaats handelt. Empowerment houdt zo ook een pleidooi in voor individuele
184
verantwoordelijkheid ten aanzien van de maatschappij. Dergelijke verantwoordelijkheid gaat samen met de
185
idee van positieve vrijheid;
186
4.
187
4
Empowerment vereist verbondenheid. Ik word maar een beter mens door de ander. De ander wordt maar een beter mens door de ruimte, steun en zorg die ik hem bied.
2
De Christelijke Volkspartij, Brussel, p. 10. Tine Van Regenmortel, Inleiding, in idem (red.), Empowerment en participatie van kwetsbare burgers. Ervaringskennis als kracht, Amsterdam: SWP, 2010, p. 10. 4 Alicja Gescinska, De verovering van de vrijheid. Van luie mensen, de dingen die voorbijgaan, Amsterdam: Lemniscaat, 2011. 3
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 14 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
188
1.3.2. Een sterk verenigingsleven als troef voor empowerment
189 190
Vanuit haar aandacht voor verbondenheid, heeft CD&V een lange traditie van partnership met actoren uit het
191
verenigingsleven. Vanuit het perspectief van empowerment staat CD&V een beleid voor dat ieder van de klassieke en
192
nieuwe actoren van het verenigingsleven de ruimte, het vertrouwen en de kansen biedt om zich ten volle te
193
ontplooien. Enkel zo kunnen wij volwaardige partners zijn in het gezamenlijk project om Vlaanderen nog socialer,
194
meer ondernemend en meer welvarend te maken. Het bewegings- en verenigingsleven maakt mensen immers
195
mondiger, sterker en minder anoniem.
196 197
1.3.3. Versterken op maat
198 199
Vanuit de optiek van personen, vrijheid en verantwoordelijkheid, komt empowerment voor als een kameleon: in
200
iedere situatie, afhankelijk van de betrokken personen en betreffende context, krijgt empowerment een andere
201
kleur. De ene persoon dient op die manier versterkt te worden, de andere persoon op een andere manier. In de ene
202
situatie betekent empowerment dit, in een andere situatie – bij dezelfde persoon – dan weer dat. Ieders
203
persoonlijkheid, draagkracht, situatie, kansen en verlangens zijn verschillend. Zo ook de empowerment die eenieder
204
nodig heeft én die eenieder kan geven.
205 206
1.3.4. Van talent, via engagement, naar rendement
207 208
Empowerment wil het beste in mensen naar boven brengen en laten renderen. Talenten detecteren, erkennen,
209
ontwikkelen en ten dienste weten te stellen van anderen en zichzelf, zijn de bouwstenen. Vandaar dat binnen het
210
gezin en het onderwijs een cultuur van empowerment moet heersen. Een goede thuis en een goede school zijn de
211
plaatsen waar je jezelf kan zijn en het beste in jezelf aan bod mag komen. In essentie komt het er bij empowerment
212
op neer dat iedere persoon andere personen helpt te ontluiken en zich te ontplooien. Naast het appèl om de vrijheid
213
te benutten om elkaar te empoweren, benadrukt CD&V de verantwoordelijkheid van allen om dat effectief te doen.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 15 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
214
Hoofdstuk 2. Leren, Werken & Ondernemen
215
2.1.
216
Onderwijs
217 218
Wij hebben goed onderwijs in Vlaanderen. De vraag is of dat voldoende is om kinderen en jongeren voor te
219
bereiden op de wereld. Onze samenleving verandert voortdurend en snel; een uitdaging voor elkeen van ons. Zeker in
220
het onderwijs dat steeds in beweging is. Er is al veel veranderd en er dient nog veel te veranderen. De school van de
221
toekomst is de hefboom van onze samenleving. We hebben elk talent nodig. Daarom wil CD&V het onderwijs
222
versterken op zes vlakken: de leerling, de leerkracht, het schoolbestuur, de leerinhoud, het leren en de leeromgeving.
223
2.1.1. De leerling
224
2.1.1.1.
225
Uitdagingen
226 227
Het watervalsysteem is nefast voor het onderwijssysteem en, vooral, voor de betrokken leerlingen. BSO, TSO en
228
het stelstel systemen van leren en werken worden nog altijd – onterecht – als ondergeschikt aan het ASO
229
beschouwd;
230
231 232
Het onderwijs moet blijvend aandacht hebben voor sociale ongelijkheid. Wanneer we alle talenten nodig hebben, kijken we best bij die groepen waar de talenten vandaag onderbenut blijven;
233
Ons onderwijs is zeer goed in de cognitieve ontwikkeling van leerlingen. In de toekomst zal meer aandacht moeten worden besteed aan de persoonlijke, emotionele en sociale ontwikkeling van de leerlingen;
234
Het stimuleren van creativiteit en ondernemingszin in het onderwijs verdient aandacht;
235
Diversiteit binnen een leerlingengroep biedt kansen. We moeten jongeren verschillen leren ervaren als rijkdom;
236
Een goede afstemming van onderwijs op de arbeidsmarkt is een blijvende uitdaging;
237
Ouders hebben met het huidige strakke en zeer complexe inschrijvingsrecht het aanvoelen dat ze niet meer vrij
238
zijn in de schoolkeuze;
239
Ouders moeten voldoende ondersteund worden om hun kinderen voor te bereiden op de wereld;
240
De studiekeuzes die jongens en meisjes maken blijken nog steeds erg stereotiep te zijn. Dit belemmert de studie-
241
en carrièremogelijkheden van jonge mensen tot die welke sociaal aanvaardbaar geacht worden voor hun
242
geslacht. Daarnaast belemmert deze segregatie de optimale allocatie van menselijk potentieel en talent op het
243
niveau van de arbeidsmarkt.
244
Onderwijs moet betaalbaar zijn voor iedereen, ongeacht de sociale achtergrond of de richting die men volgt. Dit
245
geldt zowel voor het kleuter-, lager, secundair en deeltijds kunstonderwijs als voor het hoger en
246
volwassenenonderwijs.
247
Ons onderwijs scoort relatief zwak inzake de kloof tussen sterkere en zwakkere leerlingen;
248
Het welbevinden van leerlingen op school is soms ondermaats;
249
Zittenblijven, schoolmoeheid en ongekwalificeerde uitstroom zijn problemen die dringend moeten aangepakt
250 251 252
worden;
Europese en internationale dimensies moeten veel meer dan vandaag integrerend deel uitmaken van de verschillende opleidingen.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 16 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2.1.1.2.
253
Visie & doelstellingen
254 255
We willen ouders maximaal betrekken bij de opleiding van de leerlingen. Ouders hebben niet enkel veel rechten
256
(bijgekregen) t.o.v. de schooldirectie, maar moeten zich ook sterker van hun plichten t.o.v. hun schoolgaande
257
kinderen kwijten. Het opvoeden van kinderen is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van het thuisfront
258
Elk kind is uniek, zowel als persoon als naar de context waarin het opgroeit. We kiezen resoluut voor een
259
didactiek van ‘kansen’. Door het leerproces op te bouwen vanuit de talenten en de sterktes van leerlingen werken
260
we aan positieve leerervaringen;
261
262 263
doel;
264 265
Kwaliteitsvol onderwijs voor elk kind, gericht op een optimale persoonlijkheidsontwikkeling, blijft voor CD&V een We moeten aandacht blijven besteden aan inclusief onderwijs, o.m. door extra ondersteuning van de leerkracht bij inclusief onderwijs. Buitengewoon onderwijs moet een positieve keuze zijn;
Kinderen en jongeren moeten de kans krijgen om zich breed te vormen als mens op weg naar een zelfstandig
266
leven. Vertrekkende van de mogelijkheden van het kind en rekening houdend met zijn beperkingen, moet de
267
school dit groeiproces maximaal ondersteunen. De leerlingen moeten kunnen rekenen op een sterke begeleiding
268
en ondersteuning van hun groeiproces;
269
270 271
Leerlingen en ouders moeten werkelijk kunnen kiezen voor de school en het pedagogisch project dat het dichtst bij hun opvoedingsvisie staat;
De instroom van het secundair onderwijs naar het hoger onderwijs moet goed begeleid worden.
272
2.1.1.3.
273
Maatregelen
274 275
CD&V wil…
276
Inzetten op kleuters vanaf drie jaar die niet participeren aan het kleuteronderwijs. Kind en Gezin, CLB en school
277
moeten op dit vlak intensief samenwerken. Ouders moeten verplicht worden om hun kinderen regelmatig naar
278
school te brengen;
279
Dat taalonderricht voor anderstalige kinderen voorop staat in het onderwijs;
280
De studietoelagen automatisch toekennen, zodat iedereen die er recht op heeft de toelagen ook ontvangt;
281
Een bijzondere leertoelage in het leven roepen voor kinderen uit kansengroepen die willen studeren in het
282 283
buitenland;
De laagdrempeligheid van het hoger onderwijs behouden, ook met betrekking tot het inschrijvingsgeld.
284
Instellingen zullen nog meer aangesproken worden om alle talenten te laten instromen, dus ook studenten uit de
285
moeilijk bereikbare doelgroepen;
286
287 288
snellere en beter functionerende leerlingenbegeleiding, ten dienste van de leerling;
289 290
295
De verdere uitbouw van geïntegreerd onderwijs (bv. GON-begeleiding) en inclusief onderwijs binnen basis- en secundair onderwijs;
293 294
Een buitengewoon onderwijs nastreven waarin het kind niet alleen benaderd wordt vanuit een medisch model, maar waar vertrokken wordt vanuit een sociale en pedagogische diagnose;
291 292
Overlappingen en versnippering in het aanbod aan leerlingenbegeleiding wegwerken. Dit moet zorgen voor een
Leerzorg toegankelijk maken en aanbieden op school, aangepast aan de zorgbehoefte van het kind. Een evenwichtig leerzorgkader draagt hiertoe bij;
Onderzoeken
waar kinderopvang en
school kunnen
samengesmolten
worden
tot
een
'Kidibool'
(kinderdagverblijf-ibo-school). De 'Kidibool' integreert consultatiebureaus, ontmoetingsruimtes voor jonge
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 17 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
296
ouders, voorschoolse kinderopvang, kleuteronderwijs en buitenschoolse opvang. Zo komen we tot een
297
geïntegreerd traject van 0 tot 6 jaar dat onderwijs en zorg combineert tot edu-care;
298
Een inschrijvingsrecht uitbouwen dat afgestemd is op het principe van de vrije keuze van ouders en leerlingen;
299
De taalbarrière op school verlagen door maximaal in te zetten op een goede kennis van het Nederlands van alle
300
kinderen en door meer uit te gaan van de sociale en culturele context van de leerling. Leerlingen waarvan het
301
Nederlands niet de courante taal is, krijgen een aanvullend taalaanbod. Voor OKAN-leerlingen en kansengroepen
302
moet een voldoende lange periode Nederlands taalonderricht voorzien worden. Ook ouders met een andere
303
thuistaal worden aangemoedigd om Nederlands te leren;
304
305 306
zodat ze ook hier het Nederlands kunnen oefenen;
307 308
De mogelijkheid bieden om immersieonderwijs ook in het basisonderwijs te organiseren. Pilootprojecten worden gestimuleerd in Vlaamse scholen;
309 310
Anderstalige en sociaal zwakkere leerlingen zoveel mogelijk betrekken in het vrijetijdsnetwerk, na de schooluren,
Komaf maken met de genderstereotiepe studiekeuzes. Een blijvende sensibilisering om meisjes te laten doorstromen naar technische en wetenschappelijke richtingen is nodig;
Secundaire scholen stimuleren te evolueren naar grotere gehelen die een breed gamma studierichtingen
311
aanbieden op het hele leercontinuüm (zowel op het vlak van interessegebieden als qua abstractieniveau). Dit
312
vergroot het keuzeperspectief van ouders en leerlingen;
313
Dat de eerste graad elke leerling degelijk algemeen vormt. Daartoe moeten leerlingen een gepast leertraject op
314
het continuüm van abstract, transferabel, algemeen naar ervaringsgericht, toepasbaar en concreet aangeboden
315
krijgen. Daarnaast moeten leerlingen uitgedaagd worden om hun interesses en talenten te ontdekken. Om zo
316
maximaal mogelijk tegemoet te komen aan de talenten en interesses van de leerlingen is het nodig om naast de
317
verschillende dimensies op het continuüm ook studiedomeinen te onderscheiden. Wij onderscheiden vijf grote
318
studiedomeinen : taal en cultuur, wetenschap en techniek, mens en maatschappij, kunst en creatie en economie.
319
Studenten aanmoedigen om een deel van hun studies in het buitenland te doen. Er wordt een bijzondere
320
inspanning geleverd om dit ook voor studenten uit kansarme gezinnen mogelijk te maken, bv. middels een
321
buitenlandbonus op hun studietoelage;
322
323 324
Inzetten op een uitgebreider omkaderend studiekeuzeproces doorheen het ganse onderwijstraject. Hierbij zal een samenwerking tussen de secundaire scholen en alle hogere onderwijsinstellingen uitgewerkt worden;
325
Maatregelen om de leerwinst optimaal te garanderen en te behouden. Een optimale invulling van onderwijstijd en vakantie is daartoe belangrijk. Samen met alle onderwijsactoren zoeken we zo’n optimale invulling.
326
2.1.2. De leerkracht
327
2.1.2.1.
328
Uitdagingen
329 330
331 332
De druk op leerkrachten neemt toe, door de toenemende complexiteit van de samenleving en nieuwe maatschappelijke uitdagingen en verwachtingen;
Het welbevinden op school én de creatieve aanpak van het lesgeven worden geschaad door de juridisering en
333
formalisering op school. Concreet wordt de motiveringsplicht van vele beslissingen steeds explicieter en
334
zwaarder. Bovendien wordt ze de facto afgewenteld op de leerkrachten. Zij besteden verhoudingsgewijs te veel
335
tijd aan het uitwerken van deelrapporten en het uitschrijven van motiveringen en te weinig aan het uitwerken
336
van lessen, zelfevaluatie, zelfstudie en bijscholingen;
337 338
Een ernstig lerarentekort dient zich aan. Dit zou gedeeltelijk opgevangen kunnen worden door mensen met ervaring in de privésector in te schakelen in het onderwijs. Daarnaast zouden leerkrachten ook de mogelijkheid
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 18 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
339
moeten krijgen om voor een bepaalde periode een tewerkstelling in een andere sector op te nemen teneinde
340
bijkomende ervaringen op te doen om later aan de leerlingen door te geven. Bovendien dient de lerarenopleiding
341
zo te worden hervormd dat ze ook andere profielen aantrekt. Een hervorming moet overlegd worden met de
342
hogescholen, departementen lerarenopleiding van de universiteiten en het werkveld. In deze context is het
343
genderonevenwicht een aandachtspunt. Vooral in de kleuter- en lagere school zien we immers steeds minder
344
mannelijke leerkrachten.
345
346 347
Te veel leerkrachten vertrekken, vaak onbewust, vanuit het eigen referentiekader bij het uitoefenen van hun taken, eerder dan vanuit de leefwereld van de leerlingen;
348
Er moet werk gemaakt worden van de waardering voor de job van leerkracht, dit zowel op inhoudelijk als sociaal vlak.
349
2.1.2.2.
350
Visie & doelstellingen
351 352
Leerkrachten zijn mensen met een groot hart voor kinderen. Zij stimuleren kinderen en jongeren om hun talenten
353
te ontwikkelen en maken jonge mensen wegwijs. Dit doen ze door hoge verwachtingen te stellen ten aanzien van
354
elk kind, vanuit een sterk geloof in de onderwijsbaarheid van elke leerling;
355
Leerkrachten bepalen in sterke mate de kwaliteit van het onderwijs. Om kinderen en jongeren goed voor te
356
bereiden op zelfstandig leven in een geglobaliseerde wereld hebben we leerkrachten nodig die onderlegd zijn op
357
verschillende domeinen;
358
Leerkrachten moeten bekwaam zijn om het onderwijsproces flexibel aan te sturen en kunnen differentiëren op
359
het vlak van werkvormen, groeperingsvormen en ondersteuning. Ze moeten het beste naar boven halen in elke
360
leerling. Ze zijn rolmodel en mentor;
361
Leerkrachten moeten leerlingen kunnen observeren en hun gedrag analyseren om correct in te spelen op hun
362
noden. Een leerkracht moet kunnen omgaan met verschillende karakters, beperkingen, achtergronden en
363
culturen. Diversiteit is zijn expertise;
364
365
Leerkrachten behoren teamworkers te zijn die elkaar op en buiten de school versterken. Leerkrachten moeten vlot kunnen samenwerken met ouders, begeleiders, instellingen en andere organisaties;
366
Leerkrachten zijn zelf ook ‘levenslange leerders’ die continu aandacht hebben voor professionalisering;
367
Leerkrachten moeten de ruimte krijgen om zelf initiatieven te nemen, creatief te zijn. Ze verdienen daarvoor
368 369
waardering. Niet de administratie rond, maar de ontwikkeling van de leerling, staat centraal;
370 371
Leerkrachten moeten zich bewust zijn van hun eigen vooroordelen over studierichtingen, beroepen en genderstereotiepe gedragingen ten opzichte van jongens en meisjes;
De omkadering in het hoger onderwijs moet op een niveau worden gebracht waarin de kwaliteit van alle
372
opleidingen te allen tijde kan worden gewaarborgd en waarin docenten voldoende tijd kunnen besteden aan hun
373
taak om studenten te vormen.
374
2.1.2.3.
375
Maatregelen
376 377
CD&V wil…
378
Een einde maken aan de vlakke loopbaan en inzetten op differentiatie waarbij meer rekening gehouden wordt
379
met de concrete taakbelasting in plaats van het aantal lesuren. Dit mag echter niet leiden tot allerlei hiërarchische
380
functies. Een professionaliseringstraject wordt in de loopbaan ingebouwd. Het moet mogelijk zijn dat de
381
leerkracht
382
verantwoordelijkheden). Bovendien moet het mogelijk zijn als leerkracht om deeltijds op school actief te zijn,
andere
taken
toebedeeld
krijgt
(bv.
ontwikkelen
pedagogische
visie,
coaching,
extra
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 19 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
383
deeltijds in een bedrijf. Een nieuwe uitdaging is vaak een stimulans op zich. Het doorbreken van de vlakke
384
loopbaan hoeft niet noodzakelijk te leiden tot loondifferentiatie;
385
386 387
Een set basiscompetenties uitwerken voor de opleiders van nieuwe leerkrachten, naar analogie met de learning outcomes uit de geïntegreerde lerarenopleiding;
De lerarenopleiding hervormen. Leerkrachten moeten getraind worden in algemene kennis, coaching,
388
leiderschap en management, vanuit een brede maatschappijvisie met oog voor de diversiteit in de samenleving.
389
De leerling en het leerproces staan centraal, naast het vak en de leerinhoud. Een grotere inbreng van ‘het
390
afnemend veld’ in de lerarenopleiding is nodig om antwoord te bieden op de reële noden van de scholen.
391
Daarnaast moeten ook andere profielen studenten hun weg vinden naar de opleiding, o.m. door het ontwikkelen
392
van alternatieve leerroutes op maat;
393
Aantrekkelijke maatregelen uitwerken om personen uit andere sectoren dan het onderwijs, maar met sterke
394
competenties, de kans te bieden om op latere leeftijd de instap in het onderwijs te maken. Ook elders verworven
395
competenties moeten in aanmerking kunnen komen;
396
De loopbaan flexibeler maken door Teach for Belgium te realiseren. Dit overheidsprogramma brengt goede
397
universiteitsstudenten met steun van de bedrijfswereld in een tweejarig traject waarbij management- en
398
pedagogische vaardigheden bijgebracht worden tijdens het eerste jaar. Tijdens het tweede jaar geven de
399
programmadeelnemers les in scholen in sociaal moeilijke omgevingen. Britse en Amerikaanse gelijkaardige
400
programma’s hebben aangetoond dat het een positief effect heeft op zowel de aantrekkelijkheid van jobs in het
401
onderwijs als voor de leerlingen die in aanraking komen met de programmadeelnemers. Ervaringsjaren moeten
402
kunnen meetellen;
403
Leraren in spe leren omgaan met ‘levenslang leren’ in de eigen professionele loopbaan en die attitude leren
404
doorgeven aan de leerlingen. Daarnaast wordt in de lerarenopleiding stage voorzien buiten de schoolmuren zodat
405
leraren kennis maken met andere arbeidsrealiteiten om de leerlingen correct te kunnen informeren;
406
407 408
Dat elke school een human resources-beleid uitwerkt, met aandacht voor teamvorming, intervisie, loopbaanbegeleiding, co-teaching en professionalisering;
Dat iedereen toegang kan verwerven tot de lerarenopleiding , via een voorbereidend traject op maat.
409
2.1.3. De schoolbesturen
410 411 412
De schoolbesturen spelen een onvervangbare rol voor de organisatie van het onderwijs en voor de bescherming
413
van de vrijheid van onderwijs. Deze schoolbesturen steunen vaak op de inzet van vele vrijwilligers die hun
414
deskundigheid vrijwillig en onbaatzuchtig ter beschikking stellen, zowel tijdens als na hun beroepsloopbaan. De
415
toenemende complexiteit van de onderwijsrealiteit noopt evenwel tot ondersteuning van deze schoolbesturen.
416 417
CD&V wil…
418
419 420
‘vertegenwoordigers’ zijn van de socio-culturele omgeving waarin de school zich situeert;
421 422 423
Dat schoolbesturen kunnen blijven steunen op de deskundige inzet van vrijwilligers, die tevens Dat schoolbesturen kunnen beschikken over de nodige personele en financiële middelen om hun belangrijke, verantwoordelijke opdrachten uit te voeren, zonder dat hiervoor nieuwe regeltjes worden opgelegd;
Dat de onderwijskoepels over middelen beschikken om in de administratieve, juridische en inhoudelijke ondersteuning van hun schoolbesturen te kunnen voorzien.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 20 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2.1.4. De leerinhouden
424
2.1.4.1.
425
Uitdagingen
426 427
428 429
(moeten) evolueren. Elk tijdperk heeft aangepast, maar steeds hoogstaand en uitdagend, onderwijs nodig;
430 431
Het is vanzelfsprekend dat de leerinhouden van vandaag anders zijn dan die van gisteren. Ze zullen ook sneller De eindtermen (en hun vertaling in leerplannen) verdienen een update in het licht van de noden van vandaag en van de toekomst;
Gezien de nood aan permanente vorming op de arbeidsmarkt van vandaag, is het nodig dat alle leerlingen een
432
brede basisvorming kunnen genieten, die hen de tools in handen geeft om makkelijk nieuwe competenties te
433
ontwikkelen. Het ontwikkelen van levenscompetenties moet in het curriculum centraal staan.
434
2.1.4.2.
435
Visie & doelstellingen
436 437
438 439
voordoen;
440 441
Leerlingen en studenten hebben recht op een opleidingspakket dat met een open vizier naar de wereld leert kijken en waarin horizontaal, doorheen alle vakgebieden, de brug wordt gelegd met de Europese context;
442 443
Het onderwijs van de toekomst staat open voor de wereld en voor de snelle veranderingen die er zich in
Cultuurverschillen zijn een verrijking en een bron van creativiteit. De uitdaging is te zoeken naar samenhang tussen culturen;
444
Het onderwijs moet gelijkheid tussen alle mensen als basiswaarde uitdragen, stereotyperingen in schoolboeken en lessen weren en bediscussiëren.
445
2.1.4.3.
446
Maatregelen
447 448
CD&V wil…
449
De eindtermen blijvend evalueren en toetsen aan de behoeften van de 21ste eeuw. Zij dienen, naast cognitieve
450
doelstellingen, ook steeds de totale persoonlijkheidsontwikkeling van leerlingen te bevorderen, zonder daarbij
451
echter het curriculum te overbelasten;
452
De eindtermen loskoppelen van de vakken, met meer vrijheid voor scholen;
453
Een brede basisvorming voorzien in alle richtingen van het secundair onderwijs, maar op verschillende
454 455
abstractieniveaus;
456 457
KSO;
458 459
Dat in elke opleiding werkplekleren aanwezig is (bv. via alternerend leren, stages, kennismaken met beroepen in het kader van studiekeuze, etc.). Zo worden leerlingen zich ook meer bewust van de realiteit op de arbeidsmarkt;
460 461
Het aantal studierichtingen in het secundair onderwijs sterk verminderen, in het ASO, TSO, BSO zowel als het
Alle bachelor-, master- en HBO5-studenten stimuleren om een stage of opleiding van minimum drie maanden te doen in een ander taalgebied in binnen- of buitenland;
Dat talent op de juiste plaats terecht komt. In het bijzonder stroomt slechts een minderheid meisjes door naar
462
richtingen waar vakken als elektronica, mechanica en dergelijke gegeven worden. Dit heeft gevolgen voor hun
463
studie- en beroepskeuze. Door breder te werken in de jongste graden kan men proberen de interesse van meisjes
464
in deze vakken te wekken.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 21 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2.1.5. Leren
465
2.1.5.1.
466
Uitdagingen
467 468
469 470
onderwijs;
471 472
Nieuwe opvattingen over leren, ‘dynamisch leren’ in het bijzonder, moeten meer aan bod komen in ons Er is meer aandacht nodig voor persoonlijkheidsontwikkeling en sociale ontwikkeling, voor creativiteit en ondernemingszin, voor actueel en reëel leren;
Levenslang leren moet sterker gestimuleerd en ondersteund worden.
473
2.1.5.2.
474
Visie & doelstellingen
475 476
We kiezen voluit voor ‘breed leren’. Leren mag zich niet beperken tot het opnemen van abstracte kennis. Mensen
477
leren graag als ze het leren als zinvol ervaren. Kennis, vaardigheden en attitudes zijn allen belangrijk. In de
478
woorden van Jacques Delors: “Learning to know, learning to do, learning to live together and learning to be”;
479
We kiezen voluit voor ‘contextueel leren’. Leerlingen moeten een verband kunnen leggen tussen de leerstof, de
480
eigen leefsituatie en nieuwe situaties. Als leerlingen ontdekken hoe ze de kennis die ze opdoen kunnen gebruiken
481
om hun eigen leven en dat van anderen beter vorm te geven, wordt leren boeiend;
482
We kiezen voor ‘innovatie- en ontwikkelingsgericht’ leren. De samenleving van vandaag vereist creatief out-of-
483
the-box-denken. Die samenleving vereist ook dat kan omgegaan worden met plotse veranderingen en
484
onverwachte uitdagingen. Dit moet gestimuleerd worden op school. Loutere reproductie is niet meer van deze
485
tijd;
486
Samenwerken, samenleven en ‘samenleren’ komen centraal te staan in de school van de toekomst. Jonge
487
mensen moeten opgeleid worden om in het reële leven te kunnen samenwerken met anderen. Zij moeten leren
488
ontdekken hoe verschillend mensen zijn en hoe ze via overleg tot oplossingen kunnen komen;
489
490 491
De evolutie naar digitaal en multimediaal leren is een feit. Jonge mensen moeten ook leren de moderne technologieën correct en met kritische blik te gebruiken.
492
Onderwijs is meer dan voorbereiden op de arbeidsmarkt. Ook binnen het onderwijs willen we werk maken van burgerschap en willen we van leerlingen meer complete mensen maken.
493
2.1.5.3.
494
Maatregelen
495 496
CD&V wil…
497
Alle opleidingsinstrumenten zoals betaald educatief verlof, opleidingscheques, aanmoedigingspremies,
498
hervormen tot één flexibel systeem, in te kaderen binnen een bredere strategie van permanente vorming, dat
499
volwassenen toelaat zich permanent bij te scholen, in functie van hun competentienoden en met rechtvaardige
500
en gepaste financiële ondersteuning of recht op afwezigheid, afhankelijk van de intensiteit van de opleiding.;
501
De verschillende onderwijsniveaus op elkaar afstemmen, evenals op de arbeidsmarkt. We beschouwen leren als
502
een rode draad die van in de kindertijd tot ver in het beroepsleven doorloopt. Zo zullen ondernemingen
503
aangemoedigd worden om eigentijds materiaal ter beschikking te stellen van de leerlingen in de scholen
504
waardoor stages zinvoller worden voor leerlingen, scholen en bedrijven.
505
Een goed uitgewerkt beleid inzake eerder verworven competenties (EVC) zodat dat onderwijsloopbanen en
506
onderwijsopleidingen toegankelijk zijn voor zij-instromers en dat werkervaring meegenomen wordt bij het
507
uitwerken van een opleidingstraject op maat;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 22 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
508
Werk maken van een brede vorming waarin talen en cultuur, wetenschap en techniek, creativiteit en
509
ondernemerschap, mens en samenleving, een plaats krijgen. Naast de cognitieve ontwikkeling hebben ook de
510
sociale, persoonlijke, lichamelijke en morele ontwikkeling een belangrijke plek in het onderwijs;
511
512 513
18 jaar moet een doel zijn.
514 515
Het curriculum in het secundair onderwijs ‘als een geheel van vastgelegde vakken’ omvormen tot een ‘geheel van brede leergebieden’. We geven scholen meer vrijheid in het invullen van het curriculum;
516 517
Dat het taalvoordeel dat we als Vlamingen traditioneel hadden, niet verloren gaat. Functionele drietaligheid aan
Dat elk kind kan deelnemen aan alle activiteiten die door de school ingericht worden. De scholen moeten bewust omgaan met de kostprijs van de activiteiten en moeten tegelijkertijd een solidariteitsmechanisme organiseren;
Uitwisselingsprogramma's inzake onderwijs, ‘native speakers’ en stageplaatsen maximaal stimuleren. Zij stellen
518
Belgische studenten in staat zich nog sterker dan vandaag te profileren als polyglotten. Leerkrachten- en
519
leerlingenmobiliteit over de taalgrens zijn structurele maatregelen die de dalende talenkennis van de leerlingen
520
kunnen tegengaan, zeker in een officieel drietalig land dat daarvoor alle troeven in huis heeft;
521
Het thuismilieu actief betrekken en begeleiden bij het studiekeuzeproces zodat gemaakte keuzes in de eerste
522
plaats gebaseerd zijn op talenten van leerlingen en niet op drempels vanuit de thuisbasis, zoals het niet
523
vertrouwd zijn met hogere studies, studiekosten, geen kennis van studierichtingen, etc.;
524
Een doorgedreven synergie tussen onderzoek en bedrijfsleven, bijvoorbeeld via doctoraatsprojecten.
525
2.1.6. De leeromgeving
526
2.1.6.1.
527
Uitdagingen
528 529
Qua schoolinfrastructuur kampen we met een enorme achterstand: te weinig schoolgebouwen, verouderde
530
schoolgebouwen, torenhoge energiefacturen. Op dit ogenblik besteedt België voor het leerplichtonderwijs 3,2%
531
van het onderwijsbudget aan infrastructuur, tegenover een OESO-gemiddelde van 8,4%. België staat daarmee op
532
de derde plaats, onderaan te beginnen. De wachtlijst voor subsidies m.b.t. onderwijsinfrastructuur is, door
533
structurele onderfinanciering, ellenlang. De ‘inhaaloperatie scholenbouw’ biedt enig soelaas, maar verkort
534
nauwelijks de wachtlijst voor reguliere dossiers. De regelgeving inzake het bouwen van schoolinfrastructuur is
535
niet stabiel en weinig transparant. Voor nijverheidstechnische scholen komt hier de hoge kost van technische
536
infrastructuur nog eens bovenop. Daarnaast moeten we inzetten op de herbestemming van bestaande
537
(leegstaande) panden en infrastructuur om de scholennood deels te lenigen;
538
Niet elke regio heeft een goede spreiding en voldoende dekking qua onderwijsaanbod. Verder is de school
539
vandaag vooral gebouwd voor leerplichtigen en worden volwassenen in andere leercentra opgevangen. Die
540
gescheiden werelden hoeven niet. In landelijke gebieden is de nabijheid van scholen garanderen een permanente
541
uitdaging;
542
543 544
leerlingen;
545 546 547
De overregulering in het onderwijs beknot innovatie en creativiteit, zowel bij de scholen, de leerkrachten als de De communicatie van scholen, met verschillende actoren, moet transparant en duidelijk zijn. Meer ouderbetrokkenheid heeft een positieve invloed op het schoolklimaat. Dit vereist een open communicatie;
Er is nood aan meer samenwerking tussen scholen, ouders, bedrijfsleven, enz. omdat het leren van leerlingen een continue activiteit is die best op verschillende leerplekken begeleid wordt.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 23 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2.1.6.2.
548
Visie & doelstellingen
549 550
CD&V staat voor ‘brede scholen’. In een brede school staat een brede ontwikkeling van elke leerling centraal. Dit
551
door het ondersteunen en creëren van een brede leer- en leefomgeving waarbinnen leerlingen een brede waaier
552
aan leer- en leefervaringen kunnen opdoen. Om dit doel te realiseren wordt een breed netwerk opgezet tussen
553
organisaties en overheden uit de verschillende sectoren die samen het leren en leven van kinderen en jongeren
554
kunnen vormgeven en ondersteunen. Een brede school kan alleen groeien en het verschil maken wanneer er
555
sprake is van diversiteit, verbindingen en participatie zowel op het vlak van de ontwikkeling van kinderen en
556
jongeren, als in de leer- en leefomgeving en binnen het netwerk. Een brede school vraagt tevens een sterke
557
ontwikkelingsbegeleiding van elke leerling;
558
559 560
We moeten evolueren naar scholen met een fysieke en intellectuele beweeglijkheid. Doorbreek klasmuren en vaste groeperingsvormen, creëer open leerruimten en evolueer tot een ‘leergemeenschap’.
Scholen zetten hun deuren open voor alle leeftijden en evolueren tot ‘leerdorpen’, tijdens en buiten de
561
schooluren. Leren hoeft niet uitsluitend op school te gebeuren. Leerlingen moeten kansen krijgen om
562
competenties te verwerven via werkplekleren of via een engagement in het gemeenschapsleven;
563
564
Er moet plaats zijn voor de buitenschoolse activiteiten en engagementen binnen de schoolse context. Op die manier kunnen leerlingen elkaar inspireren, ervaringen met elkaar delen en van elkaar leren.
565
2.1.6.3.
566
Maatregelen
567 568
CD&V wil…
569
570 571
betaalbaar maken;
572 573
Door een verbetering en versoepeling van de regelgeving duurzame en toegankelijke scholenbouw terug Meer overheidsmiddelen vrij maken, zeker voor scholen die onder de leerplicht vallen. Dit is noodzakelijk om voor eigentijdse schoolgebouwen te kunnen zorgen;
Schoolgebouwen, zowel binnen- als buitenruimte, afstemmen op de infrastructuur aanwezig in de buurt. Scholen
574
moeten evolueren tot ‘leergemeenschappen’ in hun buurt. Dit moet uitmonden in een wisselwerking waar de
575
school onder meer haar infrastructuur ter beschikking stelt van de buurt buiten de lesuren (bv. aan het
576
verenigingsleven) en de buurt haar infrastructuur deelt met de school. Leegstaande, ongebruikte en
577
onderbenutte lokalen zijn geen optie;
578
579 580
mogelijkheden van financiële participatie;
581 582
Dat ook de gemeenschap de mogelijkheid krijgt mee te investeren in scholenbouw. We onderzoeken alle Dat DKO uitdrukkelijk aansluiting zoekt bij andere vrijetijdsactoren om te komen tot een sterkere lokale verankering van de academies en om drempels weg te werken;
Dat elke secundaire school contacten met het (lokale) bedrijfsleven, sociale en welzijnsorganisaties opzet of
583
intensifieert binnen een breed pallet van samenwerkingsvormen (waaronder werkplekleren), zowel voor
584
leerlingen als leerkrachten (bv. via gastlessen, bedrijfsstages voor leerkrachten, resultaatgerichte projecten, etc.).
585
De gemeentes en provincies kunnen hier een flankerende rol spelen door vraag en aanbod met elkaar in contact
586
te brengen;
587
588 589 590
Scholen stimuleren om samenwerkingsverbanden te sluiten met andere scholen of organisaties in het buitenland. Op die manier wordt bijgedragen tot een rijke, gevarieerde leeromgeving;
Een sociale gemeenschapsdienst, ander vrijwilligerswerk of bedrijfsstage gelinkt aan de opleiding stimuleren in de schoolloopbaan;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 24 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
591
De subsidiariteit ten volle laten spelen: de school teruggeven aan de leerlingen, leerkrachten en de directie; de
592
universiteit en hogeschool teruggeven aan de bestuursorganen. We willen evolueren naar sterke
593
instellingsbesturen die de ruimte krijgen om autonoom hun verantwoordelijkheid te nemen en kwalitatief
594
onderwijs (en onderzoek) aan te bieden waarin de leerkrachten/ professoren, onderzoekers en leerlingen /
595
studenten zich behaaglijk voelen. We zetten onder meer in op deregulering, een sterke, niet verstikkende
596
kwaliteitsbewaking en een daling van de administratieve werklast voor leerkrachten en directie. Dit vanuit een
597
vertrouwen in leerkrachten, directies, inrichtende machten en alle organiserende betrokkenen;
598
Dat de te verwachten rationalisatie van het aantal opleidingen hoger onderwijs in Vlaanderen, weloverwogen
599
gebeurd. Een evenwichtig opleidingsaanbod houdt rekening met een goede geografische spreiding, met oog voor
600
regionale troeven en kansen, zoals valorisatie van onderzoek, of kansen op grensoverschrijdende samenwerking.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 25 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2.2.
601
Arbeidsmarkt & Pensioenen
602
2.2.1. Arbeidsmarkt
603
2.2.1.1.
604
Uitdagingen
605 606
Tijdens de afgelopen decennia voltrok zich een verschuiving van een industriële samenleving naar een
607
kennisintensieve diensteneconomie, met een versnelde transformatie door de crisis. Uniformiteit en vaste
608
patronen maakten plaats voor diversiteit en keuzevrijheid. De gevolgen zijn zichtbaar op tal van terreinen, en
609
zeker op de arbeidsmarkt. Arbeidsorganisaties zijn niet meer gericht op gestandaardiseerde massaproductie,
610
maar op arbeidsspecialisatie met vooral kennis als grondstof. Dienstverlening staat centraal op de arbeidsmarkt:
611
zowat driekwart van de werkgelegenheid is vandaag geconcentreerd in de diensten. De meerderheid van de
612
werkenden bestaat inmiddels uit tweeverdieners of alleenstaanden. Bovendien is het opleidingsniveau van de
613
bevolking fors gestegen. Ook konden we een forse stijging waarnemen in de arbeidsparticipatie van vrouwen.
614
Toch bleef de traditionele rolverdeling in het gezin voortbestaan. Nog steeds nemen vrouwen het leeuwendeel
615
van de zorgtaken op zich. En ook op de arbeidsmarkt blijft het verschil tussen mannen en vrouwen duidelijk
616
zichtbaar. Dit manifesteert zich duidelijk in de loon- en loopbaankloof, vaak het gevolg van keuzes tijdens de
617
loopbaan. Vrouwen werken vaker deeltijds of verlaten (tijdelijk) de arbeidsmarkt omwille van zorgtaken, nemen
618
meer thematische verloven op, zijn oververtegenwoordigd in de zachte, minder betaalde sectoren en stromen
619
moeilijker door naar de top;
620
Ook in de levensloop van mensen deden zich duidelijke verschuivingen voor. De standaardlevensloop met nogal
621
scherpe grenzen tussen de drie levensfasen van leren, werken/zorgen en pensioen begon vanaf de jaren 70 te
622
vervagen. Mensen maken de overgang tussen fasen niet meer rond een bepaalde leeftijd, maar geleidelijk.
623
Activiteiten die voorheen aan een levensfase waren gebonden, worden nu gecombineerd. Mensen willen in elke
624
levensfase een individuele invulling geven aan de tijd die zij besteden aan zorg, werk, scholing en ontspanning.
625
Mensen maken veel meer overgangen van het ene naar het andere domein. Tijdelijk geheel of gedeeltelijk uit de
626
arbeidsmarkt stappen komt steeds vaker voor;
627
De houdbaarheid van ons sociaal model vereist dat meer mensen dan vandaag langer dan vandaag aan de slag
628
blijven. Korte, gebalde loopbanen moeten ingeruild worden voor een meer gespreide inspanning over een
629
langere periode. Mensen moeten ademruimte krijgen in de loop van hun loopbaan om te zorgen dat de
630
combinatie van gezin en arbeid haalbaar wordt voor mannen en vrouwen. Stress kost de economie en de
631
ziekteverzekering veel geld. De positie van oudere werknemers binnen bedrijven en op de arbeidsmarkt moet
632
verbeterd worden;
633
634
De positie van jongeren binnen de arbeidsmarkt vraagt onze speciale aandacht. Jongeren zijn de eersten die een crisis voelen. We willen geen verloren generaties.
635
2.2.1.2.
636
Visie & doelstellingen
637 638
Om aan deze uitdagingen het hoofd te bieden moeten we meer dan ooit streven naar een situatie van volledige
639
tewerkstelling. Dit door een continue verhoging van de werkzaamheidsgraad: meer mensen aan de slag in
640
gemiddeld langere loopbanen en in meer werkbare jobs. We hebben nood aan een wendbare arbeidsmarkt en
641
een beleid dat wendbaarheid en transformatie mogelijk maakt;
642 643
Aan de aanbodzijde van de arbeidsmarkt betekent dit dat we als uitgangpunt stellen dat iedereen op arbeidsleeftijd ook beschikbaar moet zijn voor de arbeidsmarkt, met de rechten en plichten die daarbij horen;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 26 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
644
Aan de vraagzijde van de arbeidsmarkt moeten we ondernemingen en de non-profitsector ten volle erkennen en
645
ruimte bieden om jobs te creëren. Vanuit maatschappelijk oogpunt is het belangrijk dat deze jobs zowel
646
kwalitatief en werkbaar als economisch productief en duurzaam zijn;
647
648 649
We streven naar kwaliteitsvolle jobs. Meer mensen die langer werken mag niet leiden tot een aaneenschakeling van kortetermijncontracten en mini-jobs;
650
We kiezen voor een inclusieve arbeidsmarkt waar ook kwetsbare groepen maximaal een plaats krijgen. Dit kan zowel via een aanpassing van de arbeid als door een betere toeleiding.
651
2.2.1.3.
652
Maatregelen
653 654
A. Competenties verhogen
655 656
De economie verandert, onze jobs veranderen, het bedrijf of de organisaties waar we werken evolueren en onze
657
loopbanen wijzigen. Het is daarom van belang dat we niet alleen zicht krijgen op onze competenties, maar deze
658
gedurende onze loopbaan verder ontwikkelen. Competenties moeten overigens niet alleen ontwikkeld worden, ze
659
moeten vooral gebruikt worden: werknemers zowel als bedrijven moeten de aanwezige competenties aanspreken en
660
inzetten met het oog op het ontwikkelen van nieuwe markten, producten, processen, werkwijzen,
661
klantentevredenheid, enz. Het competentiedebat gaat over meer dan een verzameling geattesteerde competenties.
662
Het is pas door de verstandige inzet en verdere ontwikkeling ervan dat een voorsprong kan genomen worden. Daarom
663
willen we investeren in competentieontwikkeling en in een competentieondersteunend klimaat. Dergelijke
664
competitiviteit willen we maximaliseren door actief inspanningen te leveren om de talenten die aanwezig zijn in onze
665
samenleving optimaal te benutten. Deze moeten bovendien kunnen doorstromen naar de hoogste
666
besluitvormingsorganen, zoals raden van bestuur. Dit kan aan de hand van maatregelen gericht op het aantrekken en
667
benoemen van kansengroepen, en dan meer bepaald vrouwen, maar ook door het instellen van meer dwingende
668
maatregelen.
669 670
De ervaring en de opgebouwde competenties moeten erkend en gevaloriseerd worden. Werkgevers moeten
671
inzicht verwerven in de meerwaarden die oudere werknemers bieden door hun ervaring, hun inzet en de
672
competenties die zij ook naast hun diploma's verworven hebben.
673 674
CD&V wil…
675
Gebrek aan opleiding tot een nieuw, arbeidsgebonden risico maken. Zowel werkgever als werknemer dragen
676
hiervoor verantwoordelijkheid. De consequentie hiervan is dat ‘permanente vorming’ een volwaardig onderdeel
677
van de sociale bescherming wordt;
678
Investeren in competentieontwikkeling doen evolueren tot een plicht. We hebben nood aan een klimaat dat
679
uitnodigt competenties te ontwikkelen en aan te wenden. Dit gaat niet alleen over het aanbod aan opleidingen,
680
maar ook over opleidingen geïntegreerd in de werkplek en het werkproces. Het bevorderen van een dergelijk
681
opleidingsklimaat op de werkvloer is een belangrijke randvoorwaarde voor innovatie;
682 683
Met de nieuwe Vlaamse bevoegdheden op het vlak van opleiding en vorming, een Competentiepact voor de 21° eeuw afsluiten tussen alle betrokkenen: werknemers, werkzoekenden, werkgevers en overheid.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 27 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
684
B. Transities vergemakkelijken via een loopbaanbenadering
685 686
Heel je leven lang dezelfde job uitvoeren: het is de uitzondering geworden. Werkzekerheid moet de regel zijn:
687
mensen moeten gedurende gans hun leven maximaal kans blijven houden op kwaliteitsvol werk. Ze moeten dan ook
688
voldoende gewapend zijn om verschillende jobwissels met succes aan te gaan. Loopbanen moeten anders vorm
689
krijgen. De werknemer moet de eigen loopbaan meer in handen nemen, zich op de arbeidsmarkt mobieler gedragen
690
en zo de eigen inzetbaarheid verhogen.
691 692
Over de duur van de hele loopbaan is de scheidingslijn tussen de periodes van ‘anders actief zijn’ en werken niet
693
langer nuttig. Een hervorming van onze loopbaan en een aanpassing van ons arbeids- en sociaalzekerheidsrecht die
694
erop gericht is meer individuele keuzes te maken, zijn noodzakelijk. Dit bedreigt de solidariteit tussen werkenden en
695
niet-werkenden niet, maar maakt ze net financieel houdbaar.
696 697
CD&V wil…
698
Dat anciënniteit en diploma niet de enige parameter zijn als basis voor het loon. Ook andere parameters, zoals
699
competenties en performantie, spelen een rol. Het dichten van de loonkloof, via de volledige uitvoering en
700
toepassing van de wet ter bestrijding van de loonkloof, is een prioriteit;
701
Werk maken van een vernieuwd en modern arbeidsrecht. Soepele, eenvoudige wettelijke en sectorale kaders die
702
misbruiken tegengaan, maar waarbinnen regelingen op maat van de gemeenschappelijke behoeften van
703
werknemers en werkgevers mogelijk zijn, moeten daarbij het doel zijn;
704
Een loopbaanrugzak als persoonsvolgend financieringsmechanisme invoeren, als essentieel onderdeel van het
705
loopbaanbeleid. Zo kunnen de eraan verbonden ondersteunende arbeidsmarktmaatregelen (zoals het recht op
706
loopbaanbegeleiding, een POP, een PLOP, tijdskrediet enz.) in elke levensfase en bij eender welke werkgever
707
gedurende de ganse loopbaan op maat van de werknemer geïnitieerd en aangewend worden;
708
Meer individuele vrijheid en een grotere responsabilisering voor de kosten die men veroorzaakt door individuele
709
keuzes. Technologie biedt kansen om reeds opgebouwde rechten online te raadplegen en het gebruik ervan aan
710
te vragen. DIt kan bv. door de invoering van een loopbaanplatform. Dit platform omvat een loopbaanrekening,
711
een loopbaanrugzak en een pensioenrekening. Aan het loopbaanplatform wordt ook een simulatiemodule
712
gekoppeld die inzicht geeft in de effecten van bepaalde loopbaankeuzes op toekomstige rechten. Op termijn
713
kunnen alle sociale rechten, opleidingen en loopbaandocumentatie via dit portaal raadpleegbaar en aanvraagbaar
714
worden gemaakt. De wetgeving dient aangepast te worden aan het bestaan van nieuwe technologische
715
werkvormen die toelaten werktijd en werkorganisatie meer zelf te bepalen;
716
De mobiliteit op de arbeidsmarkt vergemakkelijken, de ongelijkheid op werkvloer wegwerken, de transparantie
717
van het pensioenstelsel vergroten en een meer performant personeelsbeleid in de private en publieke sector
718
mogelijk maken. Waar de verschillen tussen statuten niet langer de hedendaagse realiteit op de arbeidsvloer
719
weerspiegelen, laten we die uitdoven. De arbeids- en de sociale zekerheidsvoorwaarden van de verschillende
720
socio-professionele groepen groeien maximaal naar elkaar toe. We evolueren zo in de richting van één
721
volwaardig statuut voor iedereen. De band tussen bijdragen en rechten wordt daarbij zorgvuldig bewaakt.
722
Verworven rechten worden gerespecteerd. Binnen de overheidssector zullen principes zoals de onafhankelijkheid
723
van de ambtenaren ten opzichte van de politieke overheid steeds een eigen aanpak vragen;
724
Afspraken maken met onze buurlanden over het statuut en de wijze van belasting van landgenoten die voor de
725
overheid of voor een door de overheid gesubsidieerde instelling van dat buurland werken. Dit naar analogie met
726
de eerder gemaakte afspraken aangaande grensarbeiders in een arbeiders- of bediendestatuut;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 28 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
727
Dat we naast de individuele arbeidsovereenkomst ook evolueren naar ‘loopbaanengagementen’, waarin
728
loopbaanlange engagementen van werknemer, werkgevers, opleidingsinstellingen en VDAB concreet gestalte
729
krijgen;
730
Maatregelen treffen om de combinatie tussen zorg, gezin en arbeid draaglijker te maken, teneinde werkende
731
ouders te stimuleren om zoveel mogelijk voltijds te blijven werken. We denken daarbij bijvoorbeeld aan flexibele
732
arbeidsomstandigheden, schoolbelcontracten, telewerk en een beter en uitgebreider aanbod van kinderopvang.
733 734
C.
Actief arbeidsmarktbeleid
735 736
Iedereen op arbeidsleeftijd moet in principe beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt, met de rechten en plichten die
737
daarbij horen. Dit blijft een vrijwillige keuze. Als men kiest voor vrijwilligerswerk of huisvrouw/man zijn, moet dit nog
738
kunnen. Een maximale toeleiding van iedereen naar de arbeidsmarkt is het doel. Voor hen voor wie dit niet of slechts
739
op langere termijn mogelijk is, is het noodzakelijk dat er wordt voorzien in een aangepaste begeleiding, dit met het
740
oog op een optimale maatschappelijke participatie.
741 742
CD&V wil…
743
Een activerend ontslagrecht als instrument tot snelle hertewerkstelling, met een veralgemeend recht op
744
outplacement dat geen bijkomende drempels naar hertewerkstelling creëert. Gedurende de tewerkstelling
745
worden er rechten opgebouwd richting eventueel ontslag. Wanneer die rechten worden gebruikt voor bijscholing
746
en opleiding geldt een fiscaal gunstregime. Bij een dergelijke regeling investeren werkgevers in het opnieuw
747
tewerkstellen van hun werknemers, in plaats van voor hun ontslag;
748
749 750
Langdurig werklozen met een uitkering actief betrekken in gemeenschapsdienst. Actief ‘werken’ voor een werkloosheidsuitkering in plaats van ‘ontvangen’ moet mogelijk zijn als het de gemeenschap ten goede komt;
Dat de objectief gemeten afstand tot de arbeidsmarkt (bv. a.d.h.v. een screeningstool die tot stand komt in breed
751
overleg tussen betrokken actoren) de basis vormt voor elke tewerkstellingsondersteunende maatregel. Als
752
algemeen principe geldt dat die maatregelen tijdelijk van aard zijn, maar voor langere termijn kunnen gelden als
753
dit nodig blijkt uit de indicering. De betrokken werkzoekende dient hierbij altijd centraal te staan. Bovendien
754
moet een vooraf onvoorziene of onvoorzienbare omstandigheid die een verlengde nood aan ondersteuning
755
rechtvaardigt gerealiseerd kunnen worden met een minimale (administratieve) last;
756
Voor de groep ‘niet-toeleidbaren’ een aangepast statuut, aangestuurd op lokaal niveau. Dit als duurzame
757
oplossing om ze uit de werkloosheid, het leefloon of de invaliditeit te halen. Dit statuut moet een bestaan boven
758
de Europese armoededrempel garanderen;
759
760 761
de
Na de inkanteling van de 6 staatshervorming bekijken hoe de schotten tussen de verschillende beleidsdomeinen weggewerkt kunnen worden, in het bijzonder tussen onderwijs, arbeidsmarkt en welzijn;
De mogelijkheden om vervroegd uit de arbeidsmarkt te stappen verder inperken. Om ons sociaal model sterk te
762
houden, willen we immers meer mensen laten werken en gemiddeld langer aan het werk laten blijven. De
763
werkzaamheidsgraad bij 55+’ers verhogen is daarbij cruciaal. Er moet evenwel rekening gehouden worden met de
764
aard en sector van de tewerkstelling. De positie van oudere werknemers moet verbeterd worden door meer in te
765
zetten op leeftijdsgebonden arbeidsprocessen;
766
Dat van de loon- en loopbaankloof een prioriteit wordt gemaakt in het gelijke kansen- en arbeidsmarktbeleid.
767
Door in te zetten op maatschappelijke oplossingen (zoals betere kinderopvang of voldoende thematische
768
verloven) en een gelijke zorgtaakverdeling tussen beide partners, willen we deze loopbaankloof overbruggen. Zo
769
worden niet enkel loonverschillen, maar ook carrièrekansen gelijkgetrokken.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 29 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
770
D. Competitiviteit versterken
771 772
Om de competitiviteit van onze bedrijven te versterken, moeten we zowel competenties en prestaties meer
773
gewicht geven in de loonvorming (en dus minder gewicht toekennen aan anciënniteit), als een verlaging van de kost
774
op arbeid nastreven. Dit motiveert werknemers en stimuleert hen om hun competenties aan te scherpen met het oog
775
op nieuwe uitdagingen. Voor bedrijven versterkt dit productie en innovatie. De verlaging van de kost van arbeid is
776
daarom een essentieel onderdeel van ieder arbeidsmarktbeleid in ons land. Ook een versnelde erkenning van
777
buitenlandse diploma’s voor knelpuntberoepen dringt zich op.
778 779
CD&V wil…
780
De inzet van alle sociale partners doen uitmonden in een nieuw Sociaal Pact;
781
Inzetten op arbeidskostvermindering door een tax shift naar verbruik, duurzaamheid en inkomen uit vermogen;
782
Dat sociale uitkeringen niet duurzaam sterker stijgen dan de lonen. Uitkeringen worden immers door bijdragen
783 784
op die lonen gefinancierd;
In het kader van loopbaanzekerheid in plaats van jobzekerheid, meer werken, zowel per dag als voor de duur van
785
de volledige loopbaan, aanmoedigen als daartegenover meer flexibiliteit voor de werknemer kan geboden
786
worden, om de combinatie met het gezin te kunnen maken;
787
Inzetten op intraregionale en Europese arbeidsmobiliteit, georganiseerd en wettelijk gekaderd door de EU.
788
Inzetten op een betere spreiding van de arbeidsmarkt naar landelijke gebieden en verder gelegen provincies om
789
problemen inzake mobiliteit, ruimtelijke ordening en demografie te ondervangen is noodzakelijk. Dit houdt in dat
790
er eveneens voorzien wordt in de nodige infrastructurele omkadering. De spoorinfrastructuur in landelijke
791
gebieden en de meest afgelegen provincies moet bv. dringend onder de loep worden genomen;
792
Dat misbruiken van de interne markt, zoals postbusbedrijven, schijnzelfstandigen, oneigenlijke detacheringen en
793
frauduleuze onderaannemingsketens, beter worden aangepakt. In eerste instantie kan dit door een nauwere
794
samenwerking tussen nationale inspectiediensten. Idealiter komen we finaal tot een Europese Inspectiedienst
795
voor sociale en fiscale fraude;
796
Meewerken aan een echte Europese arbeidsmarkt, met meer Europese regels over arbeidsrecht en
797
minimumlonen en coördinatie van sociale zekerheidsstelsels, zonder uitholling van de bestaande bescherming.
798
Dat is het enige échte antwoord op de fraudemechanismen die vandaag welig tieren en waar de inspecties maar
799
moeilijk vat op krijgen, alsook op de rechtsonzekerheid die er vaak het gevolg van is. België moet in dit debat het
800
voortouw nemen.
801 802
E.
Doelgroepenbeleid
803 804
De Vlaamse en Brusselse arbeidsmarkten zijn gepolariseerd, met aan de ene kant een relatief hoge, totale
805
werkzaamheidsgraad maar aan de andere kant een zeer lage werkzaamheidsgraad bij bepaalde groepen. We moeten
806
ons bewust zijn van het feit dat de afstand tot de arbeidsmarkt van deze groepen zeer divers is.
807 808
CD&V wil…
809
Een duidelijke sprong voorwaarts maken in de structurele verankering van welomschreven kansengroepen op de
810
arbeidsmarkt. We pleiten voor het gebruik van stimulerende en responsabiliserende maatregelen, zoals slimme
811
streefcijfers, aan de hand van concrete doelstellingen aangepast per sector en per regio, Dit veronderstelt
812
voorafgaande nulmetingen en constante monitoring, zodat tijdig kan worden bijgestuurd. De overheid van haar
813
kant moet zelf het goede voorbeeld geven;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 30 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
814
De strijd tegen discriminatie op de arbeidsmarkt, zowel door werkgever als tussen werknemers, fors opvoeren.
815
De sociale inspectie krijgt hiervoor meer middelen en mensen. Deze mensen en middelen moeten ook worden
816
ingezet om misbruiken in de uitzendarbeid verder aan banden te leggen;
817
818
Erover waken dat op lokaal niveau een voldoende aanbod aan sociale arbeidsplaatsen behouden blijft. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de lokale besturen.
819
2.2.2. Pensioenen
820
2.2.2.1.
821
Uitdagingen
822 823
De kernuitdaging binnen het pensioenvraagstuk is de combinatie van de ontgroening, vergrijzing en verwitting
824
van de bevolking. Door de daling van het geboortecijfer en het feit dat we steeds langer leven, verandert de
825
samenstelling van de bevolking en komen er in verhouding meer oudere (vergrijzing) en minder beroepsactieve
826
mensen (ontgroening) bij. Door de stijgende levensverwachting zijn er bovendien steeds meer 80-plussers
827
(verwitting). Een steeds groter wordende groep mensen maakt aanspraak op het wettelijk pensioen;
828
Het is van groot belang dat het vertrouwen in ons pensioenstelsel behouden blijft. Uit peilingen blijkt dat meer
829
dan de helft van de jongere generaties zich zorgen maakt over het toekomstig pensioen. Tot 35% vreest dat de
830
overheid de wettelijke pensioenen niet meer zal kunnen betalen eens zij met pensioen gaan. Deze angst heeft
831
voor een groot deel te maken met het feit dat mensen geen zicht hebben op de opbouw van hun pensioen en op
832
de maatregelen die genomen moeten worden om de financiële en sociale houdbaarheid van de pensioenstelsels
833
te garanderen. De overheid moet de bevolking een langetermijnperspectief bieden;
834
Gepensioneerden moeten kunnen rekenen op een toereikend pensioen om een menswaardig leven te leiden.
835
2.2.2.2.
836
Visie & doelstellingen
837 838
Het doel van ons pensioenstelsel is tweeledig: mensen de mogelijkheid geven om tijdens hun pensioen een
839
redelijke levensstandaard aan te houden en - door middel van de nodige solidariteit - voorkomen dat ouderen in
840
armoede terecht komen. De eerste pijler, het wettelijk pensioen, moet deze twee doelen blijven realiseren. Het
841
verzekeringsprincipe verhoogt het maatschappelijk draagvlak van ons stelsel en kan mensen motiveren om hun
842
loopbaan te verlengen;
843
Deze doelstellingen kunnen in een context van ontgroening, vergrijzing en verwitting alleen gerealiseerd worden
844
als we met zijn allen langer aan de slag blijven. Hoe meer mensen aan het werk zijn en bijdragen betalen, hoe
845
beter de sociale zekerheid in staat zal zijn om pensioenen uit te betalen die mensen toelaten om een comfortabel
846
leven op rust te leiden. Binnen dit kader kiest CD&V uitdrukkelijk voor een pensioenloopbaan, eerder dan voor
847
een pensioenleeftijd. Daarmee onderlijnen we dat een pensioen in eerste instantie gebaseerd is op de bijdragen
848
tijdens de actieve loopbaan. Wat telt is het aantal jaren dat iemand werkt en bijdraagt. We willen streven naar
849
volledige carrières van 45 loopbaanjaren. Op welke leeftijd dit doel wordt bereikt, is van ondergeschikt belang;
850 851
Het maken van keuzes moet met heel heldere, toegankelijke en duidelijke informatie en zeer professionele helpdesks gebeuren. Dit is tot op heden veel te weinig het geval.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 31 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2.2.2.3.
852
Maatregelen
853 854
CD&V wil…
855
Bij elke pensioenmaatregel en -hervorming streven naar meer transparantie: heldere regels en goede informatie
856
voor huidige en toekomstige gepensioneerden. Iedereen moet regisseur worden van de eigen loopbaan en
857
bewust keuzes kunnen maken. Via een carrièreplanningsysteem (CPS) moet het mogelijk worden om ten allen
858
tijde zicht te hebben op de impact van deeltijds werken, tijdskrediet, enzovoort, op de pensioenopbouw;
859
Dat de band tussen werken en pensioen duidelijk is. Wie voldoende gewerkt heeft, moet voor een volledige
860
loopbaan recht hebben op een minimumpensioen dat hoger ligt dan de inkomensgarantie voor ouderen (IGO).
861
Het bedrag van het minimumpensioen moet in alle stelsels gelijk zijn.
862
Gelijkstellingen in de pensioenopbouw meer dan vandaag als instrument aanwenden om tot langere effectieve
863
loopbanen te komen. Ten eerste moet werken steeds resulteren in een beter pensioen dan niet werken. Ten
864
tweede moeten periodes van werkonderbreking in het kader van de combinatie van zorg met werk (in hoofdzaak
865
de thematische verloven en het omwille van gezondheidsredenen gemotiveerde tijdkrediet) ook beloond worden
866
op het vlak van pensioen. Deze periodes laten immers toe om een langere loopbaan uit te bouwen op een
867
gezinsvriendelijke manier. Ten derde moeten we voluit solidair blijven met mensen die geen eigen
868
arbeidsinkomen kunnen verwerven omwille van ziekte, invaliditeit, handicap, beroepsziekte en arbeidsongeval.
869
Daarbuiten moeten keuzes gemaakt worden. Dit betekent dat periodes van werkloosheid en (gedeeltelijk)
870
vervroegde uittreding niet volledig gelijkgesteld kunnen worden met gewerkte periodes;
871
872 873
einde van de loopbaan kan gebeuren;
874 875
Een harmonisering van de gelijkschakeling tegen betaling van studieperiodes op zo’n manier dat het tot het Een actieplan 2050 vastleggen, waarbij de overheid aangeeft welke maatregelen er wanneer zullen worden genomen met het oog op het garanderen van de financiële en sociale houdbaarheid van de pensioenstelsels;
De tweede pijler, het aanvullend pensioen, democratiseren. Sectoren en ondernemingen die nog geen
876
aanvullend pensioen aanbieden, moeten aangemoedigd worden om dit te doen. Dit kan o.a. door de opbouw van
877
een aanvullend pensioen sociaal en fiscaal interessanter te maken dan andere alternatieve beloningsvormen.
878
Werknemers moeten ook de keuze hebben om, binnen bepaalde grenzen, andere voordelen (bv. bovenwettelijke
879
vakantiedagen of overuren) om te zetten in pensioenopbouw. CD&V wil de uitkering van de tweede pijler in de
880
vorm van rente aanmoedigen door de keuze voor uitkering in rente of kapitaal minstens fiscaal neutraal te maken
881
en te koppelen aan garanties inzake overdracht aan de langstlevende partner bij overlijden. Dit zorgt voor een
882
meer evenwichtige spreiding van de inkomsten uit de tweede pijler als aanvulling op het wettelijk pensioen;
883
884 885
De pensioenkloof tussen mannen en vrouwen dichten o.a. door de tweede pensioenpijler te veralgemenen naar elke sector en beroepscategorie;
Een pensioenverdeling, waarbij de pensioenrechten van eerste én tweede pijler bij echtscheiding of ontbinding
886
van het wettelijk samenwonen gelijk verdeeld worden over de partners. Deze pensioenverdeling moet ervoor
887
zorgen dat de gevolgen van loopbaankeuzes die door echtparen gemaakt worden tijdens het huwelijk, ook door
888
beide partners gedragen worden op het moment van pensionering. De pensioenverdeling wordt geflankeerd door
889
maatregelen die stimuleren om op de arbeidsmarkt te blijven via een betere combinatie van zorg, gezin en
890
arbeid, en een sensibilisering omtrent pensioengevolgen;
891
Het overlevingspensioen hervormen zodat het weduwen en weduwnaars aanmoedigt om actief te blijven op de
892
arbeidsmarkt en geen inactiviteitsval creëert zoals vandaag. Het overlevingspensioen wordt een in de tijd
893
beperkte uitkering die onbeperkt met een inkomen uit arbeid gecumuleerd mag worden. Tegelijk zorgen we voor
894
voldoende en aangepaste begeleiding om (her)intrede op de arbeidsmarkt mogelijk te maken. Wie niet tijdig
895
werk vindt, krijgt automatisch toegang tot de werkloosheid;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 32 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
896
De actieve deelname van vrouwen aan de arbeidsmarkt verder aanmoedigen en faciliteren. Het is een belangrijk
897
wapen in de strijd tegen de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen inzake pensioenopbouw. Dit kan via
898
voldoende flexibele vormen van kinderopvang en een mentaliteitswijziging op de werkvloer: schoolbelcontracten,
899
de mogelijkheid tot thuiswerk, enzovoort (waarbij het evident is dat zowel mannen als vrouwen van deze
900
maatregelen kunnen gebruik maken).
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 33 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2.3.
901
Economie & Ondernemen
902
2.3.1. Uitdagingen
903 904 905
Demografische ontwikkelingen, globalisering, een beperkte economische groei en een lage werkzaamheidsgraad
906
zetten de houdbaarheid van onze sociale welvaartsstaat, die we na de Tweede Wereldoorlog hebben opgebouwd,
907
onder druk.
908 909
In België worden we geconfronteerd met:
910
Problemen inzake concurrentiekracht, zoals hoge loonkosten, hoge energiekosten en specialisatie in
911
gestandaardiseerde producten met veel internationale concurrentie. Sinds het begin van de jaren 2000 gaat de
912
handelsbalans stelselmatig achteruit. We missen hoogtechnologische producten met hoge toegevoegde waarde.
913
Een andere oorzaak ligt in onze sterke exportfocus op vnl. de buurlanden en andere EU-landen, landen die
914
momenteel eveneens kampen met een lage groei. Hoewel er de laatste jaren positieve evoluties waar te nemen
915
zijn, voeren onze bedrijven nog te weinig uit naar de opkomende groeilanden. Ook is export sterk beperkt tot een
916
aantal zeer grote spelers. Te weinig KMO’s vinden de weg naar buitenlandse markten;
917
Een ongunstige ondernemerscultuur waardoor er relatief weinig nieuwe ondernemingen worden gestart;
918
Een te trage transitie naar een kenniseconomie, waardoor er onvoldoende gebruik gemaakt wordt van het
919 920
potentieel van een goed opgeleide beroepsbevolking;
921
Te weinig innovatie en vernieuwing. De inspanningen op het vlak van onderzoek en ontwikkeling worden bovendien vooral geleverd door grote ondernemingen;
922
Een teveel aan regels en administratie in heel wat domeinen. De complexiteit ontmoedigt het privé-initiatief;
923
Problemen met de stabiliteit van de financiële sector;
924
De druk om koolstofarmer te produceren;
925
De noodzaak om bij gebrek aan grondstoffen, maximaal te recupereren en te recycleren.
926 927
2.3.2. Visie & doelstellingen
928 929
Er is nood aan structurele hervormingen om het economisch draagvlak voor ons sociaal model te verstevigen. Dat
930
draagvlak wordt gevormd door creatieve en innovatieve ondernemers en werknemers. Welvaart en welzijn moeten
931
evenwel altijd blijven samen sporen: sociale afbraak is geen goede bodem voor duurzame groei. De overheid moet
932
niet zelf ondernemen, maar een kader creëren waarbinnen ondernemerschap alle kansen krijgt.
933 934
CD&V kiest voor een duurzame kanseneconomie, een economie die mensen ertoe aanzet om kansen te grijpen en
935
geluk na te streven en een antwoord biedt op de beperkte beschikbare natuurlijke bronnen en op de toenemende
936
sociale ongelijkheid. We gaan voor een economisch beleid op mensenmaat dat rekening houdt met de planeet en met
937
levenskwaliteit. We zien economische productiviteit niet als een doel, maar als een middel om meer kansen te
938
creëren voor meer mensen en om te kunnen investeren in onderwijs, cultuur, gezondheidszorg, etc.
939 940
We zetten daarbij volop in op een duurzame en innovatieve economie. We schakelen om naar een
941
kringloopeconomie waarin grondstoffen en materialen bewaard en duurzaam hergebruikt worden. We zetten verder
942
in op technologische en medische innovatie en laten de samenleving hiervan profiteren. Om dit te bereiken moeten
943
meer mensen aan het werk. Want wie werkt, versterkt zichzelf, kan keuzes maken en is onafhankelijker. Wie werkt
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 34 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
944
versterkt ook anderen, versterkt onze welvaart en onze sociale zekerheid waardoor we met z’n allen samen meer
945
kansen krijgen.
946 947
948 949
We hebben nood aan meer (kwaliteitsvolle) economische groei. Concreet moet de gemiddelde economische groei 2% bedragen (de trendmatige groei bedroeg in de jaren 90 en begin de jaren 2000 nog meer dan 2%);
Een duurzame en kwaliteitsvolle economische groei is evenwel even belangrijk, daarom moet er snel werk
950
worden gemaakt van de ontwikkeling van bijkomende indicatoren die, naast de groei van het BBP, ook de
951
duurzaamheid en kwaliteit van deze groei en de evolutie van de welvaart en het welzijn meten;
952
953 954
55+’ers verhogen is cruciaal;
955 956
Meer mensen moeten werken en we moeten gemiddeld langer aan het werk blijven. De werkzaamheidsgraad bij We moeten inzetten op een evenwichtige, duurzame ontwikkeling door ruimte te creëren voor maatschappelijk verantwoord ondernemen;
We moeten werk maken van een economisch gelijk speelveld door waar nodig de lusten en lasten van de
957
globalisering en de ecologische verduurzaming evenwichtiger te verdelen over de productieketen door onder
958
meer hefbomen voor de versterking van de zwakste schakel te voorzien;
959
Onze concurrentiekracht moet aangescherpt worden;
960
Er is nood aan een structurele sanering van de overheid op alle niveaus om het overheidsbeslag op een duurzame
961 962
wijze onder 50% van het BBP te brengen;
Vereenvoudiging, minder maar betere en slimmere regelgeving: het is een blijvende doelstelling. Een zeer
963
belangrijke uitdaging is de hervorming van ons fiscaal systeem tot een eenvoudig, transparant en rechtvaardig
964
systeem dat minder zwaar weegt op de werkgelegenheid en stimulansen geeft aan de economie;
965
Gezien het economisch belang van KMO’s moet het beleid in belangrijke mate rekening houden met het KMO-
966
weefsel. Vaak zijn zij de motor van innovatie. Kleine bedrijven lijden meer onder administratieve overlast. De
967
overheid moet systematisch een KMO-toets hanteren in haar beleid;
968
De overheid moet een faciliterend beleid voeren inzake de overdraagbaarheid van familiale ondernemingen;
969
Initiatieven die het vergroenen van de economie helpen realiseren verdienen ondersteuning.
970 971 972
2.3.3. Maatregelen 2.3.3.1.
Verbeteren van de concurrentiekracht
973 974
CD&V wilt een economie die mensen ertoe aanzet kansen te grijpen en te durven investeren op lange termijn. We
975
steunen nieuwe initiatieven en startende ondernemers, zowel in de profit- als de non-profit-sector, door een
976
eenvoudig regelgevend kader en een centraal ondersteunend aanspreekpunt aan te reiken. We maken werk van een
977
beleid dat ondernemers die hun activiteiten (moeten) stopzetten opvangt.
978 979
Hoewel het beheersen van de kosten van onze productieprocessen en het bewaken van onze concurrentiepositie
980
natuurlijk zeer belangrijk blijft, zal onze toekomstige economisch groei in grote mate moeten gedreven worden door
981
innovatie, creativiteit en slimme specialisatie.
982 983
Ondernemerschap moet worden aangemoedigd. De overheid moet een bondgenoot zijn voor zij die risico’s willen
984
nemen, geen obstakel. Onze grootste troeven blijven onze ligging in het hart van Europa, ons sterk ontwikkeld
985
kennisweefsel en de kwaliteit van onze werknemers. Hier moet de overheid in blijven investeren.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 35 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
986
A. De concurrentiekracht herstellen
987 988
CD&V wil…
989
De loonkosthandicap versneld en uiterlijk tegen 2018 wegwerken. Dit via verdere loonmatiging en indien nodig
990
het doortrekken van de loonbevriezing. De overheid moet eveneens inzetten op een ambitieuze lastenverlaging
991
op arbeid. Indien de jaarlijkse verbetering niet gehaald wordt, moet het beleid nog verder aangescherpt worden;
992
Een verdere verlaging van de loonlasten doorvoeren: o
993
Door een vermindering van de werkgeversbijdragen. Prioriteit moet gegeven worden aan de
994
arbeidsintensieve sectoren en de maakindustrie, omdat het effect van een verlaging hier het grootst is
995
en het meest wenselijk; o
996
Onze competitieve kenniseconomie behouden en daarom een beleid dat de concurrentiekracht met
997
onze buurlanden volgt. Bedrijven moeten hun afzetmarkt vergroten. Wie alleen inzet op onze
998
buurlanden maakt zich ook erg afhankelijk van hen. We moeten onze exportfinanciering en
999
exportpromotie verder optimaliseren, in goede samenwerking tussen de federale overheid en de regio’s; o
1000
Door het toekennen op Vlaams niveau van kortingen op de werkgeversbijdrage in het kader van een
1001
doelgroepenbeleid. Deze middelen worden best geconcentreerd op de groepen die het kwetsbaarst zijn
1002
zoals laaggeschoolden en oudere werknemers. Dit wordt mogelijk na de 6 staatshervorming;
de
o
1003
Evolueren naar een financiering van de sociale zekerheid via twee pijlers. Vandaag al komt ruim een
1004
derde van de financiering uit belastingmiddelen in plaats van sociale bijdrages. In de toekomst blijven
1005
enkel arbeidsgerelateerde risico’s gefinancierd via de sociale zekerheidsbijdragen. Voor niet-
1006
arbeidsgerelateerde risico’s gebeurt de financiering vanuit de algemene middelen. De opsplitsing van de
1007
financiering van de sociale zekerheid zal bijdragen tot de transparantie en een efficiëntere
1008
dienstverlening; o
1009
Een verschuiving zal nodig zijn van lasten op arbeid naar inkomen uit kapitaal, milieubelastingen en
1010
eventueel lasten op consumptie (door een verbreding van de basis van de btw). Op Vlaams niveau kan
1011
een herziening van de grondslag en een verhoging van de fiscaliteit omtrent onroerend goed middelen
1012
genereren om bv. de doelgroepkortingen te versterken; o
1013
CD&V zet prioritair in op efficiëntiewinsten en besparingen bij de overheid zodat de toename van de
1014
kosten enerzijds beperkt wordt en anderzijds kan worden gefinancierd met vrijgekomen middelen. Het
1015
overheidsbeslag kan niet duurzaam boven de 50% van het BBP blijven;
1016
Streven naar maatregelen die de werking van de markt verbeteren. Het gebruiken van slimme regelgeving (bv.
1017
enkel van toepassing op een specifieke bedrijfstak of op een specifieke productiewijze) is hierbij cruciaal. Er is
1018
vooral nood aan duidelijkere en betere regelgeving, niet aan meer regelgeving;
1019
Gebruik maken van de troeven waarover België beschikt om onze bedrijven te richten op de kansen die de
1020
globalisering schept. In de eerste plaats gaat het dan over de ligging van België in het centrum van de EU en de
1021
goede scholing van de bevolking. Vooral de oprichting van nichespelers die een hoge toegevoegde waarde
1022
produceren en bedrijven die passen binnen een productieladder of in een netwerk van andere bedrijven
1023
verdienen extra stimulansen;
1024
Aandacht blijven besteden aan de verankering van beslissingscentra en bedrijven in België. Clustering van
1025
bedrijven en het vormen van netwerken komt de verankering van zowel multinationals als hun toeleveranciers
1026
ten goede. Hier moet de rol van Brussel als Europese hoofdstad en als belangrijk beslissingscentrum in de wereld
1027
ten volle uitgespeeld worden;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 36 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1028
De competitiviteit van onze bedrijfswereld verhogen door ook vrouwelijk talent maximaal te benutten. Er moet
1029
actief ingezet worden op het aantrekken en benoemen van vrouwen in hogere functies en beslissingsorganen,
1030
bijvoorbeeld via coachingprogramma’s voor talentvolle vrouwen.
1031 1032
B. Innovatieve economie: inzetten op onderzoek, ontwikkeling, innovatie & kennis
1033 1034
Om competitief te blijven moeten onze bedrijven volop investeren in onderzoek en ontwikkeling. Innovatie stelt
1035
hen in staat de concurrenten een stap voor te blijven. De overheid moet hier een stimulerend kader creëren. Het
1036
vermarkten van onderzoek en ontwikkeling (O&O) is eveneens belangrijk.
1037 1038
CD&V wil…
1039
1040 1041
Meer investeren in innovatie, zowel in bestaande als in nieuwe sectoren. Fundamenteel en toegepast onderzoek met het oog op technologische en medische vooruitgang wordt aangemoedigd;
1042
Dat ‘vaardigheden voor innovatie’, zoals creativiteit, kritisch denkvermogen, vakkennis en leiderschap meer plaats krijgen in het onderwijs;
1043
Het energieverbruik verminderen door innovatie in bouw-, transport- en productieprocessen;
1044
Een beleid dat privékapitaal aantrekt in de non-profit sector (onderwijs, zorg, …) zonder de sector te privatiseren;
1045
Bestaande initiatieven die samenwerking tussen privésector en universiteiten en de oprichting van
1046 1047
onderzoeksclusters aanmoedigen verder ondersteunen;
Dynamieken die reeds aanwezig zijn in de privésector stimuleren. De overheid moet niet bepalen welke nieuwe
1048
producten, technologie of diensten bedrijven moeten ontwikkelen, maar de dynamiek die vanuit de
1049
bedrijfswereld en de markt komt, ondersteunen en in een duurzame richting sturen;
1050
Heel gericht ondernemingen ondersteunen die investeren in de ontwikkeling van producten of innovatieve
1051
processen. Dit kan bijvoorbeeld door de masterproef van studenten uit het hoger onderwijs te koppelen aan
1052
bedrijfsgerichte innovaties of door doctoraatstudenten toegepast onderzoek te laten uitvoeren in bedrijven.
1053
België scoort immers relatief goed inzake onderzoek, ontwikkeling en innovatie, maar slaagt er niet voldoende in
1054
dit te commercialiseren in nieuwe producten;
1055
Inzetten op het verspreiden van technologieën en vernieuwende processen bij KMO’s. Uitgaven voor onderzoek
1056
en ontwikkeling zijn immers sterk geconcentreerd bij multinationale ondernemingen. De bestaande maatregelen
1057
en de voorziene fondsen moeten daarom meer gepromoot worden. Er moet meer samenwerking komen tussen
1058
universiteiten, hogescholen, kenniscentra en KMO’s, met financiële ondersteuning en initiatieven van de overheid
1059
om de drempel te verlagen. Ook is er nood aan een grotere samenwerking met buitenlandse universiteiten en
1060
hogescholen, om de vruchten te kunnen plukken van gespecialiseerde kennis die wel in het buitenland aanwezig
1061
is maar niet in België. Ook ondernemingsorganisaties en sectorfederaties hebben een belangrijke rol te spelen: zij
1062
kunnen actief nieuwe technologieën, methoden en processen promoten bij hun leden;
1063 1064
Blijvend investeren in menselijk kapitaal. Kennis is cruciaal voor de ontwikkeling van een kennisintensieve en creatieve economie.
1065 1066
C.
Blik op de wereld
1067 1068
Onze economie is sterk gespecialiseerd in gestandaardiseerde producten waarvoor er een grotere internationale
1069
concurrentie bestaat. De exportfocus is vooral gericht op onze buurlanden en andere EU-landen, nog te weinig op
1070
groeilanden. De export blijft daarenboven beperkt tot een beperkt aantal zeer grote spelers. KMO's zijn onvoldoende
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 37 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1071
internationaal actief en richten zich te veel op de eigen markt en de markten van de buurlanden. Verre export is een
1072
risicovolle onderneming en vraagt aanzienlijke investeringen in netwerking en prospectie.
1073 1074
CD&V wil...
1075
1076 1077
Internationale ervaring niet enkel in de onderwijsloopbaan maar ook in de professionele loopbaan ondersteunen door uitwisseling tussen bedrijven aan te moedigen;
1078
In het onderwijs en bij vorming het leren van nieuwe talen zoals Spaans, Russisch en Chinees aanmoedigen om zo onze Vlaamse troef van actieve meertaligheid verder uit te bouwen;
1079
Handelsmissies en het netwerk in het buitenland versterken, gericht op prospectie, promotie en contacten;
1080
Gepaste risico- en waarborginstrumenten uitwerken en inzetten om de risico's die verbonden zijn aan verre
1081 1082
export te borgen en de export zo te stimuleren;
Creatief ondernemerschap gericht op specifieke niches stimuleren en kansen bieden om te groeien.
1083
2.3.3.2.
1084
Ondernemerschap stimuleren
1085 1086
Het nemen van initiatief en het opnemen van engagement vergt moed. We moeten dat bewonderen en erkennen.
1087
Indien ondernemers bovendien geholpen worden bij het inzetten op duurzame producten, innovaties en
1088
productiemethodes, zetten we een dubbele stap vooruit.
1089 1090
CD&V wil…
1091
Dat ondernemerschap als een mentaliteit wordt gezien. Creativiteit en durf moet worden aangemoedigd in het
1092
onderwijs, en dit reeds vanaf de basisschool, waarbij (gender)stereotypering wordt vermeden. Ondernemerschap
1093
is meer dan een document.
1094
1095 1096
Dat ondernemers samenwerken met scholen via themalessen, bedrijfsbezoeken, (werk)stages. Het moet de bedoeling zijn een rolmodel te zijn voor jongeren, hen te inspireren en te doen dromen over een eigen zaak;
Inzetten op de kwaliteit van ondernemen in het algemeen en van ondernemers in het bijzonder. Ondernemers
1097
moeten goed voorbereid worden op het opstarten van een eigen zaak en nadien bijgestaan worden in het goede
1098
beheer van hun zaak. Hier is een belangrijke taak weggelegd voor ondernemersorganisaties en sectoroverleg. Zij
1099
moeten ervoor zorgen dat ondernemers zich gericht kunnen en willen bijscholen en zich steeds kunnen
1100
informeren over nieuwe technieken en technologieën en daarbij de meerwaarde van trajecten voor
1101
studentenondernemers in de verf zetten;
1102
Bestaande maatregelen optimaliseren en bekender maken bij het ondernemerspubliek. De laatste jaren werden
1103
heel wat initiatieven genomen om ondernemers (financieel) te ondersteunen. Door de brede waaier aan
1104
keuzemogelijkheden zijn niet alle maatregelen even gekend en daardoor ook niet altijd even succesvol;
1105
Werk maken van een eenheidsloket voor ondernemers. Deze dienst staat niet alleen in voor het vinden van de
1106
gepaste steunmaatregelen voor elk bedrijf dat een aanvraag doet, maar ook voor marktanalyses, hulp bij export
1107
en hulp bij het opstarten van een filiaal of van een zaak in het buitenland. Het systeem van een eenheidsloket
1108
dient ook te worden gebruikt voor ondernemers in moeilijkheden (bv. in het kader van de aanvraag en de
1109
afhandeling van een faillissementsuitkering);
1110
Privé-initiatieven, zoals het oprichten van (non-profit)coöperatieven of het verstrekken van privéleningen aan
1111
kleinschalige (lokale) projecten, stimuleren. Dit door bv. het bekender maken van de win-winlening, crowd
1112
funding en dergelijke meer;
1113 1114
Via de versoepeling van de werkgeversgroepering werkgevers stimuleren om gezamenlijk personeel in dienst te nemen. Terwijl één werkgever niet in staat is om een werknemer aan te werven, omdat hij te weinig of te
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 38 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1115
flexibele uren moet aanbieden, kunnen verschillende werkgevers dat mogelijk wel. Op die manier krijgt de
1116
werknemer werkzekerheid in een passend juridisch kader, terwijl de betrokken werkgevers op een flexibele
1117
manier een arbeidskracht kunnen inzetten
1118
1119 1120
Na de regionalisering van het Participatiefonds, de overheidsmaatregelen ter ondersteuning van de financiering van KMO’s gebundeld versterken;
Dat voor falende ondernemers een volwaardige tweede kans mogelijk blijft. Er moet ook meer duidelijkheid
1121
geschapen worden omtrent de gevolgen van een faillissement voor de familiale omgeving en omtrent de
1122
faillissementsverzekering. Er moet meer duidelijkheid komen m.b.t. de verschillende bedrijfsvormen;
1123
1124
Speciale en voortdurende aandacht voor het stimuleren van het lokaal ondernemerschap als essentiële en versterkende factor binnen het gemeenschapsweefsel.
1125
2.3.3.3.
1126
De overheid als factor van concurrentiekracht
1127 1128
Budgettaire orthodoxie en een efficiënte overheid moeten de leidraden zijn. Een begroting op orde is de beste
1129
voorbereiding op de kost van de vergrijzing. Investeringen die op termijn renderen moeten evenwel mogelijk blijven.
1130 1131 1132
CD&V wil… Dat alle overheidsniveaus werk maken van een grondige sanering van hun begrotingen, van structurele
1133
hervormingen en van economische relance. Dit is een pure noodzaak vanuit het perspectief van meer
1134
intergenerationele solidariteit en een rechtvaardige verdeling van de lasten tussen de generaties. Het aanpakken
1135
van het begrotingstekort is de verantwoordelijkheid van iedereen. Zowel de actieve als de niet-actieve bevolking
1136
moet bijdragen. De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Evenwel mag solidariteit niet
1137
overslaan in een systeem waar excelleren of ondernemen ontmoedigd wordt;
1138
1139
Bindende budgettaire afspraken over de inspanning die iedere overheid (federale staat, gemeenschappen, gewesten, provincies en gemeenten) moet leveren;
1140
Dat de overheid loslaat wat de samenleving zelf kan doen;
1141
Dat de overheid op alle niveaus het goede voorbeeld geeft en met name het geld van de belastingbetaler zuinig
1142
en duurzaam inzet. Daarom willen we dat al onze overheden (gemeente, provincie, Vlaanderen, België en Europa)
1143
beter scoren op de ‘waar voor je geld’-index: minder bureaucratie, meer efficiëntie en meer resultaat per
1144
uitgegeven euro. Een systematische benchmarking met andere landen kan hierbij richtinggevend zijn.
1145 1146
2.3.3.4.
Een financiële sector ten dienste van de samenleving
1147 1148
CD&V wil…
1149
Op Europees niveau blijven ijveren voor een slimme regulering van de financiële sector. Een slimme regulering
1150
houdt onder meer in dat we streven naar een vervollediging van de bankenunie, met een gemeenschappelijk
1151
toezicht en een gemeenschappelijk resolutiemechanisme (Europese afwikkelingsautoriteit en Europees
1152
afwikkelingsfonds) voor banken die dreigen failliet te gaan. Daarnaast wil CD&V zorgen voor een Europees
1153
depositogarantiemechanisme. Ook wil CD&V dat de zogenaamde 'schaduwbanksector' onderworpen wordt aan
1154
adequate prudentiële regelgeving en toezicht;
1155
De participaties van de staat in de banken verkopen, op het moment dat de financiële instellingen opnieuw
1156
zelfredzaam zijn en de marktcondities verbeterd zijn. CD&V vindt dat de verschillende regeringen op een cruciaal
1157
moment in de financiële crisis op een correcte wijze hebben gehandeld om de Belgische banken te redden.
1158
Bankieren behoort echter niet tot de kerntaken van de overheid. Bij de beslissingen over het verkopen van
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 39 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1159
participaties is het wel belangrijk om rekening te houden met de werkgelegenheid, de impact op de economie en
1160
de lokale verankering van de financiële instellingen;
1161
Banken stimuleren om opnieuw geld te lenen aan de reële economie, zodanig dat spaargeld wordt geïnvesteerd
1162
in de economie. Investeringen zouden in de eerste plaats moeten gaan naar lokale KMO’s. Bovendien moet
1163
voorzichtig omgesprongen worden met het spaargeld van de burger. Daarom mogen leningen die met de hulp
1164
van overheidssteun, in de vorm van waarborgen, worden verstrekt, niet gaan naar speculatieve investeringen;
1165
De markt van de bedrijfsobligaties stimuleren als alternatieve manier om spaargeld te investeren in lokale
1166
ondernemingen. Banken spelen hierin een intermediaire rol door te zoeken naar spaarders die bereid zijn meer
1167
risico te nemen door in ondernemingen te beleggen;
1168
Andere financiële instellingen, zoals verzekeraars en pensioenfondsen, aanmoedigen om bij te dragen tot de
1169
reële economie door bijvoorbeeld te investeren in instrumenten als KMO-fondsen. Zo dragen ze bij tot een
1170
verankering van onze lokale economische dynamiek.
1171
2.3.3.5.
1172
Europa sociaal-economisch meer slagkracht geven
1173 1174
Als de crisis ons één ding heeft geleerd, is het dat we nood hebben aan een eendrachtig Europa met meer politieke
1175
slagkracht op sociaal-economisch vlak. Te grote onevenwichtigheden tussen de lidstaten wegwerken, duidelijke
1176
economische, financiële en budgettaire regels maken en effectief afdwingen en Europa instrumenten geven om op te
1177
treden wanneer het fout gaat, dat hebben we nodig. Daar wordt volop aan gewerkt, maar CD&V wil nog verder gaan.
1178 1179
CD&V wil…
1180
Een versterkt Europees sociaaleconomisch beleid, aangezien alle lidstaten belang hebben bij goed
1181
functionerende economieën over de hele zone. Om een daadkrachtiger Europees sociaaleconomisch beleid
1182
mogelijk te maken, moet verder gewerkt worden aan het versterken van de Economische en Monetaire Unie,
1183
gebaseerd op vier pijlers: bankenunie, begrotingsunie, economische unie, politieke unie;
1184
Sociale indicatoren opnemen in de Europese benadering van macro-economische onevenwichtigheden.
1185
Bovendien is er nood aan een symmetrische interpretatie van de macro-economische onevenwichtigheden: niet
1186
alleen lidstaten in problemen moeten zich aanpassen. Lidstaten met een betere economische positie moeten hun
1187
beleidsruimte gebruiken. Dit vergemakkelijkt en versnelt het herstelproces, wat in het belang is van alle lidstaten;
1188
Ten laatste tegen het tijdstip waarop het Europees bankentoezicht actief wordt, de voorwaarden bepalen
1189
waaronder het Europees noodfonds (ESM) rechtstreeks banken kan herkapitaliseren en zo de vicieuze cirkel
1190
tussen bankmoeilijkheden en overheidsfinanciën doorbreken;
1191
1192 1193
De Europese structuur- en cohesiefondsen flexibel aanwenden om landen die zwaar getroffen worden door een crisis extra te ondersteunen, bv. door het deel dat deze landen zelf moeten mede financieren te verlagen;
1194
Eigen middelen voor de Europese Unie, bv. via inkomsten uit een financiële transactietaks of een CO2-taks, zodat de bijdragen van de nationale lidstaten evenredig kunnen worden verlaagd;
1195
De mogelijkheid om EU-obligaties in te voeren in de Eurozone verder onderzoeken;
1196
Inzetten op de verdere uitbouw van een Europese Onderzoeksruimte met een interne markt voor onderzoek, het
1197
poolen van expertise en middelen en de uitbouw van sterke Centres of Excellence, een betere coördinatie van
1198
onderzoeksactiviteiten en beleid, etc. om zo de Europese Unie in haar geheel opnieuw bij de top onder de
1199
innovatieve regio's te brengen;
1200 1201
Meer Europese coördinatie inzake belastingen en het aanpakken van vormen van belastingfraude en schadelijke belastingconcurrentie.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 40 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1202
Hoofdstuk 3. Mobiliteit & Wonen
1203 1204
Demografische voorspellingen wijzen op een forse toename van het aantal Vlamingen en Brusselaars. Samen met
1205
een verdere gezinsverdunning zal dit voor verdere druk op de woningmarkt zorgen. Voor een volk dat gekend is om de
1206
baksteen in haar maag, wordt dit een harde dobber als er niet voldoende op geanticipeerd wordt. De open ruimte in
1207
het land verder volbouwen ten koste van andere bestemmingen is niet de zaligmakende oplossing. En het zou het
1208
mobiliteitsprobleem in Vlaanderen nog doen vergroten. Het is niet toevallig dat gebouwen en transport de twee
1209
maatschappelijke sectoren zijn waar we nog de grootste weg af te leggen hebben om energiezuiniger te worden en
1210
minder CO2 uit te stoten.
1211 1212
Een belangrijk stuk van de uitweg zit in een gedragsverandering waar we allemaal beter van worden. Zoals in bv.
1213
het afvalbeleid is gelukt, zijn het normen en financiële instrumenten die voor een definitieve omslag in gedrag zorgen.
1214
De verzadiging van onze wegen tegengaan door slim rekeningrijden zal winsten opleveren inzake doorstroming en
1215
tijdsverlies. Overheidssteun in het woonbeleid moet meer gericht worden op het compacte, energiezuinige woontype
1216
van de toekomst. Collectieve oplossingen zullen nog meer als een evenwaardig alternatief voor de individuele
1217
oplossingen ingeburgerd moeten raken, qua perceptie, comfort en prijs. Bij mobiliteit spreken we dan in de eerste
1218
plaats van openbaar vervoer, bij wonen van een sterker stedelijk verhaal.
1219
3.1.
1220
Mobiliteit
1221
3.1.1. Uitdagingen
1222 1223 1224
Bij ongewijzigd beleid zal het personenvervoer in België tegen 2030 met 30% stijgen tegenover 2005, het
1225
vrachtvervoer met liefst 60%. De gemiddelde snelheid zou dalen met 31% tijdens de spits en met 17% tijdens de
1226
daluren. Zonder maatregelen dreigt het wegverkeer tot stilstand te komen;
1227
Vlaanderen en Brussel moeten op een efficiënte manier bereikbaar blijven. Vlaanderen verder uitbouwen als
1228
logistieke groeipool is één van de belangrijkste sleutels voor onze economische toekomst. Brussel is een
1229
meervoudige hoofdstad en ligt op een verkeersknooppunt;
1230
Twee op de drie verplaatsingen van de Vlaming gebeurt met de auto. Zelfs voor korte ritjes kiest de helft de
1231
wagen. Het aantal bedrijfswagens, ingezet als extralegaal loonvoordeel, neemt verder toe en trekt de individuele
1232
mobiliteitskeuzes scheef. Zeker in stedelijke omgeving is er nog veel verschuiving mogelijk van autogebruik naar
1233
de fiets. Ook bij de Brusselaars gebeurt nog 1 op 3 van de verplaatsingen per auto, en amper 4% per fiets;
1234
Vooral in de Vlaamse Ruit dreigt het wegverkeer compleet vast te lopen als er geen gedragswijziging gebeurt,
1235
maar ook als we er niet in slagen bepaalde infrastructuurwerken te realiseren. Procedures voor belangrijke
1236
maatschappelijke investeringsprojecten moeten sneller afgewikkeld raken. In het versnipperde Vlaanderen is een
1237
sterke afstemming tussen ruimtelijke ordening, vergunningen- en mobiliteitsbeleid essentieel om de uitdagingen
1238
het hoofd te bieden. Ook binnenvaart en goederenspoor moeten een grotere rol krijgen in het logistieke verhaal;
1239
Ons land blijft qua verkeersdoden ver boven het Europese gemiddelde uitsteken. Elke week sterven meer dan 15
1240
mensen op onze wegen, meer dan 100 slachtoffers raken zwaargewond. Naast de directe slachtoffers zijn er veel
1241
familieleden en vrienden die moeten leren leven met een groot verlies of een sterk zorgbehoevend persoon. Bij
1242
minstens een op vier fatale ongevallen heeft de bestuurder alcohol gedronken. Overdreven of onaangepaste
1243
snelheid is een doorslaggevende factor in 30% van alle dodelijke ongevallen;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 41 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1244
Er zijn extra inspanningen nodig om de emissies van broeikasgassen en schadelijke stoffen zoals fijn stof verder te
1245
verlagen. Vanuit Europese hoek worden we daartoe trouwens verplicht. Nieuwe brandstoftechnologie breekt
1246
moeilijk door. De verkeersleefbaarheid van woonwijken en centra is een maatschappelijke bezorgdheid met
1247
steeds een toenemend belang;
1248
Doordat er zoveel verschillende actoren actief zijn in en rond onze hoofdstad blijven de noodzakelijke
1249
mobiliteitsoplossingen voor Brussel en de Vlaamse Rand uit. Dit zorgt ervoor dat deze regio meer en meer verstikt
1250
raakt in files. De negatieve gevolgen voor de economische ontwikkeling en de levenskwaliteit van de burgers zijn
1251
voor de hand liggend;
1252
Mobiliteit stopt niet aan de landsgrenzen. Door zijn centrale ligging heeft ons land alle belang bij een goede
1253
doorstroming van mobiliteit en transport in Europa. De transportsector is goed voor ongeveer 7% van het
1254
Europese BBP.
1255
3.1.2. Visie & doelstellingen
1256 1257 1258
Het was CD&V die in 2001 op het congres in Kortrijk het STOP-principe introduceerde. Het STOP-principe is
1259
ondertussen een van de pijlers van het Vlaamse en Brusselse mobiliteitsbeleid geworden. Het stelt een rangorde
1260
in het verplaatsingsgedrag voor: eerst Stappen en Trappen, dan Openbaar vervoer en tenslotte Persoonlijk
1261
gemotoriseerd vervoer. Het STOP-principe moet ook de komende jaren aangehouden worden als beleidsprincipe,
1262
bij ingrepen in infrastructuur en bij gedragsturende maatregelen. Het is de basis voor de nieuwe antwoorden die
1263
we nu formuleren op de uitdagingen inzake mobiliteit. We bundelen onze nieuwe antwoorden als “DRIVE”:
1264
Duurzaam, Respectvol, Intelligent, Veilig, Evenwichtig.
1265
3.1.3. Maatregelen
1266
3.1.3.1.
1267
Duurzame mobiliteit
1268 1269
Strengere normen, gedragsturing via financiële prikkels, duidelijke beleidskeuzes en gebruik van nieuwe
1270
technologie zijn noodzakelijke maatregelen zowel om ons te kunnen blijven verplaatsen als om de kwaliteit van onze
1271
leefomgeving te vrijwaren. Op het moment dat we kiezen voor een verplaatsing en een vervoerswijze moeten files en
1272
vervuiling sterker doorwegen op onze beslissing. Voor verschillende verplaatsingen is de auto het flexibele en
1273
comfortabele vervoersmiddel bij uitstek. We willen de auto dus niet stigmatiseren. Wel streven we naar een
1274
Rationeel AutoGebruik (RAG).
1275 1276
CD&V wil…
1277
1278 1279
Een doordachte ruimtelijke ordening en huisvesting. Daar begint immers duurzame mobiliteit. Nabijheid is de beste mobiliteit: o
Een op mobiliteit gericht lokalisatiebeleid: nieuwe handelsvestigingen, gemeenschapsvoorzieningen en
1280
bedrijven die veel personenvervoer veroorzaken, komen bij belangrijke knooppunten van het openbaar
1281
vervoer te liggen. Vestigingen met veel goederenvervoer komen bij spoorwegen en kanalen of bij grote
1282
intermodale knooppunten (overslagpunten voor containers e.d.);
1283
o
1284 1285 1286
De verbinding tussen bestaande gemeenschapsvoorzieningen en centra verzekeren door trage wegen en goede verbindingen van het openbaar vervoer;
o
De meeneembaarheid van registratierechten uitbreiden zodat de drempel verlaagt om te verhuizen in functie van de werkplek;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 42 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1287
Na de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens in 2016, komen tot een geleidelijke invoering van
1288
rekeningrijden voor personenwagens, in plaats van de belasting op de inverkeerstelling (BIV) en de jaarlijkse
1289
verkeersbelasting en ev. een deel van de brandstofaccijnzen (het surplus bovenop het Europese minimum).
1290
Tijdstip, plaats, milieuprestaties van het voertuig en beschikbare alternatieven bepalen het tarief. Vooral rijden in
1291
files wordt afgeraden. Slim rekeningrijden wordt dan een belangrijk instrument om verkeer te spreiden en het
1292
aantal verliesuren op onze wegen te verlagen en heeft een positief effect op onze luchtkwaliteit. Het invoeren
1293
van rekeningrijden moet echter wel hand in hand gaan met het uitbouwen van duurzame alternatieven. De
1294
sociale impact van het rekeningrijden voor personenwagens wordt nauwgezet onderzocht en geremedieerd.
1295
Eventuele ongewilde effecten van sluipverkeer moeten maximaal worden vermeden;
1296
Multimodaliteit, een betere verwevenheid van duurzame verplaatsingswijzen, als het alternatief voor het
1297
dominante gebruik van de wagen voor het woon-werkverkeer en voor dienstverplaatsingen naar voren schuiven.
1298
Het mobiliteitsbudget is een veelbelovend alternatief, dat concreet invulling geeft aan de meer duurzame keuze
1299
voor multimodaliteit. De bedrijfswagen is dan slechts één optie in een totaalpakket van verschillende
1300
verplaatsingswijzen dat een werkgever aanbiedt. Regels inzake arbeidsrecht, fiscaliteit en sociale zekerheid
1301
moeten geharmoniseerd worden om het mobiliteitsbudget te doen slagen;
1302
Conform studies van de OESO en aanbevelingen van de Europese Commissie bouwen we het fiscaal voordelige
1303
regime voor bedrijfswagens stilaan af. Een verdere verzadiging van wegennet en parkings is immers anders het
1304
onvermijdelijke gevolg. Er moet ingezet worden op de alternatieven zoals collectief vervoer, fiets- en
1305
carpoolvergoedingen, deelwagens, carpoolwagens, elektrische fietsen in lease, vouchers voor taxi’s en
1306
huurwagens op vakantie;
1307
Streven naar een maximaal draagvlak binnen het sociaal overleg voor flexibele arbeidsvormen zoals telewerken,
1308
de vierdaagse werkweek zonder arbeidsduurvermindering en glijdende arbeidstijden. In satellietkantoren nabij
1309
stations en grote bushaltes kan tijdens de spitsuren gewerkt worden vooraleer op daluren naar de eigenlijke
1310
werkplek getrokken wordt. Woon-werkverplaatsingen worden daardoor meer gespreid in de tijd;
1311
Dat bedrijfsvervoerplannen veralgemeend worden. Gerichte ondersteuning door mobiliteitsadviseurs en het
1312
Pendelfonds overtuigen bedrijven van het nut van een mobiliteitsplan voor duurzaam woon-werkverkeer. Indien
1313
dat niet voldoende effect ressorteert, volgt een verplichte invoering van bedrijfsvervoerplannen voor grote
1314
bedrijven in drukke gebieden. Ook aan schoolvervoerplannen wordt ruimer deelgenomen. Het doel is
1315
bewustwording bij ouders, leerkrachten en kinderen, en het sturen van maatschappelijk gewenste en gezonde
1316
keuzes in het woon-schoolverkeer;
1317
1318 1319
Voor het (doorrijdend) vrachtvervoer vervoersplannen/routes voorzien met duidelijke knooppunten om zo ons secundaire netwerk niet te overbelasten met GPS-gestuurd sluipverkeer;
Milieuvriendelijke nieuwe motortechnologieën promoten via de fiscaliteit. Aardgas-, elektrische en
1320
waterstofvoertuigen krijgen een duidelijke en voordelige fiscaliteit tegenover de conventionele brandstoffen. Ze
1321
worden ondersteund door de overheid o.a. door er zelf gebruik van te maken, en door de aanleg van elektrische
1322
laadpalen en aardgastankstations. De uitrol starten we waar het rendement het hoogst is;
1323
Het effect van luchtvaart op het leefmilieu niet uit het oog verliezen. Er moet een grotere fiscale solidariteit
1324
uitgebouwd worden tussen de vervoersmodi in een Europees kader. Het kan niet dat er, in tegenstelling tot bij
1325
andere brandstoffen, geen accijnzen worden geheven op kerosine;
1326
Een grote doorbraak realiseren voor een duurzame mobiliteit in Brussel, de Vlaamse Rand en de GEN-zone.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 43 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.1.3.2.
1327
Respectvolle mobiliteit
1328 1329
Mobiliteit is een basisrecht. Iedere Vlaming, van jong tot oud, van arm tot rijk, moet zich op een betaalbare en
1330
kwaliteitsvolle manier kunnen verplaatsen. Zo kan hij of zij volwaardig blijven deelnemen aan het maatschappelijk
1331
leven. We pleiten voor respect van de overheid ten opzichte van de weggebruikers, en voor respect van de
1332
weggebruikers ten opzichte van elkaar. Waar mensen samen iets doen, staan ze sterker; bv. fietspooling of
1333
voetgangersrijen voor scholen, carpooling voor woon-werkverkeer of voor verenigingen, of buurtbediening en samen
1334
afspreken om de boodschappen af te halen.
1335 1336
A. Respect voor de Stapper
1337 1338
Stappen is de basismodule van mobiliteit, voor alle leeftijden, van kinderwagen tot rollator. Toegankelijke
1339
infrastructuur voor iedereen is een continu aandachtspunt. Essentieel zijn obstakelvrije voetpaden met omzichtig
1340
gebruik van kasseien of klinkers, voldoende rustbanken en publieke toiletten, duidelijke wegaanduidingen met
1341
eventueel de wandelafstand, lage drempels en overrijdbare boordstenen, veilige oversteekplaatsen, aangepaste
1342
verkeerslichten, enz. Lokale netwerken van trage wegen moeten worden geherwaardeerd.
1343 1344
B. Respect voor de Trapper
1345 1346 1347
Zeker in stedelijk gebied is de fiets ontegensprekelijk het snelste en meest flexibele vervoermiddel, een troef die verder uitgespeeld moet worden.
1348 1349
CD&V wil…
1350
1351
Verder investeren in en onderhouden van een kwaliteitsvolle fietsinfrastructuur, die aansluit op een functioneel fietsroutenetwerk van fietssnelwegen en fietsroutes. Dit betreft o.m. stallingen, intermodaliteit, fietsdelen;
1352
Fietsstraten mogelijk maken waar voorrang wordt verleend aan fietsers;
1353
De opwaardering van bestaande en de invoering van nieuwe trage wegen;
1354
De fietsvergoeding veralgemenen en een vergoeding voor zakelijke fietskilometers in het leven roepen. De
1355 1356
elektrische fiets is een opkomend en aantrekkelijk alternatief voor woon-werkverkeer;
1357
Fietsen als vervoermiddel voor woon-werkverkeer stimuleren door de werkgevers nog meer aan te moedigen om ook sanitaire voorzieningen te voorzien (bv. douches) waarvan men kan gebruik maken;
1358
Het aantal fietspunten en bewaakte fietsstallingen in NMBS-stations uitbreiden en fietsverhuur stimuleren;
1359
Werken aan de bekendheid en voordelen van fietskoeriers voor stedelijke distributie.
1360 1361
C.
Respect voor de gebruikers van het Openbaar en collectief vervoer
1362 1363
Het openbaar en collectief vervoer moet twee grote maatschappelijke noden helpen lenigen: massaverplaatsingen
1364
en het recht op mobiliteit. De organisatie van het openbaar en collectief vervoer moet vertrekken vanuit de reiziger.
1365
Het openbaar vervoer moet kwaliteitsvol, kostenefficiënt, stipt en betrouwbaar zijn. Het vraagt bijzonder respect voor
1366
de noden van de verschillende leeftijdsgroepen en minder mobiele mensen.
1367 1368
CD&V wil…
1369
1370
Dat haltes van het openbaar vervoer mobiliteitsknooppunten worden met vlotte overstapmogelijkheden. Ketenmobiliteit streeft naar een naadloze doorstroming van deur tot deur, ondanks gebruik van verschillende
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 44 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1371
vervoersmodi. De verschillende vormen van openbaar vervoer zijn op elkaar afgestemd zodat overstappen vlot en
1372
logisch verloopt. De capaciteit ervan moet aangepast worden aan de reële behoefte. We willen een volledige
1373
tarief- en ticketintegratie. Bijzondere aandacht moet gaan naar het voor- en natraject, o.a. door voldoende
1374
fietsstallingen en parkeergelegenheid;
1375
1376 1377
kwaliteitsvolle omgeving van de mobiliteitsknooppunten;
1378 1379
Langs de grote verkeersassen snelle buslijnen realiseren die dorpskernen, treinstations en industrieterreinen van ochtend tot avond met de stedelijke centra verbinden;
1380 1381
Naast de afstemming van de verschillende vervoersmodi ook werk maken van een verzorgde uitstraling en een
Dat De Lijn het ‘gratis beleid’ verlaat en door een eerlijk tarievenbeleid extra middelen verwerft die ingeschakeld worden om het aanbod in de streek, in de steden en tijdens de avonduren te versterken;
De toegankelijkheid van voertuigen en veilige haltes van De Lijn, MIVB en NMBS en de bereikbaarheid ervan
1382
prioriteit geven. De voertuigen dienen uitgerust te worden voor de meest gebruikte hulpmiddelen voor personen
1383
met een beperking en ouderen. Er zijn voldoende plaatsen voorzien op de rijtuigen. Het openbaar vervoer is voor
1384
vele ouderen en minder mobielen dé link met de buitenwereld. Voor personen met een mobiele beperking die
1385
geen gebruik kunnen maken van het openbaar halte-tot-haltevervoer investeren we verder in aangepast en
1386
betaalbaar deur-tot-deurvervoer. Een centraal aanspreekpunt behandelt deze vervoersvragen en organiseert het
1387
vervoer;
1388
Heel wat mensen, zoals ouderen en jongeren, zijn voor hun mobiliteit uitsluitend aangewezen op het openbaar
1389
vervoer. NMBS, MIVB en De Lijn moeten concrete maatregelen nemen om voor deze mensen maximale mobiliteit
1390
te garanderen.
1391
De veiligheid van kwetsbare reizigers garanderen en het onveiligheidsgevoel verminderen. Dit kan met een
1392
systeem bij De Lijn en MIVB dat het mogelijk maakt om reizigers die alleen reizen tussen twee haltes te laten
1393
uitstappen tijdens de daluren;
1394
1395
Bij de verdere organisatie van ons spoornetwerk de piste ‘Brussel als enige ankerpunt’ loslaten en werk maken van een betere intraprovinciale, interprovinciale en grensoverschrijdende ontsluiting;
1396
Meer inzetten op de creatie van gratis parkeerplaatsen aan stations;
1397
Woonzorgcentra, ziekenhuizen, serviceflats en andere collectieve voorzieningen (bv. bibliotheken) inplanten
1398
volgens het STOP-principe. We zetten in op goede verbindingen van het openbaar vervoer met bestaande
1399
gemeenschapsvoorzieningen. De levenskwaliteit van ouderen wordt in sterke mate bepaald door de
1400
mogelijkheden om een actief leven te (blijven) leiden;
1401
Inzetten op privécollectieve systemen zoals gesubsidieerde collectieve taxi’s en shuttlediensten met
1402
pendelbussen. Die kunnen in dunner bevolkte regio’s en op minder drukke momenten (bv. ’s nachts) de rol van
1403
het openbaar vervoer overnemen.
1404 1405
D. Respect voor het Persoonlijk gemotoriseerd vervoer
1406 1407
CD&V wil…
1408
De inkomsten van de kilometerheffing voor vrachtwagens gebruiken voor een beter openbaar vervoer en voor
1409
een verbetering van de kwaliteit van de wegen: onderhoud, infrastructuurverbeteringen, duurzame
1410
alternatieven en dynamisch verkeersmanagement. Ook buitenlandse bestuurders zullen voortaan dus mee
1411
betalen voor het onderhoud van onze wegen;
1412
De inkomsten van het rekeningrijden voor personenauto’s gebruiken voor een verschuiving van fiscaliteit van
1413
autobezit naar autogebruik. Het op gebruik gebaseerde rekeningrijden komt in de plaats van de op bezit
1414
gebaseerde jaarlijkse verkeersbelasting en Belasting op de Inverkeerstelling;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 45 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1415
De inkomsten verder inzetten voor de uitbouw van het openbaar vervoer. Het rekeningrijden kan immers alleen
1416
een sociaal gedragen maatregel zijn indien er voldoende alternatieven zijn. Het is absoluut noodzakelijk dat bij de
1417
invoering van het rekeningrijden is voorzien in kwaliteitsvol en verspreid openbaar vervoer;
1418
1419 1420
gezamenlijk benut worden. Bovendien spaart het parkeerplaatsen uit;
1421 1422
Autodelen en carpoolen aanmoedigen. Auto’s die het merendeel van de tijd stilstaan, kunnen veel efficiënter Respect voor de motor. We denken aan maatregelen zoals aangepaste weginfrastructuur (bv. vangrails, wegmarkeringen, motorparkings);
Aangepaste parkeervoorzieningen en een netwerk van laadpalen voorzien voor de (elektrische) scooter.
1423 1424
E.
Respect voor elkaar
1425 1426
CD&V wil…
1427
Hoffelijkheid in het verkeer. Daarvoor moeten alle mensen in het verkeer hun verantwoordelijkheid opnemen;
1428
Blijvende bewustmaking in beide richtingen ten aanzien van de kwetsbare weggebruikers: voetgangers, fietsers
1429
maar ook de motorrijders;
1430
Verkeersagressie aandachtig opvolgen, streng veroordelen en bestraffen;
1431
Het respect voor het openbaar vervoer verbeteren door een betere veiligheid in stations, haltes en op de
1432
voertuigen. Dit vereist ook een strenge aanpak van agressie t.o.v. personeel.
1433
3.1.3.3.
1434
Intelligente mobiliteit
1435 1436
Slimme technologie, intelligente inrichting van de weg, innovatieve logistiek en een betere ongevallenregistratie
1437
dragen bij tot een duurzame en veilige mobiliteit. Enkel op een intelligente manier kunnen we onze troeven als
1438
‘logistieke regio’ uitspelen.
1439 1440
CD&V wil…
1441
Inzet van slimme technologie
1442
Gericht investeren in slimme mobiliteitstechnieken voor betere doorstroming, zoals directe communicatie
1443
(digitale borden e.d.) die bij files alternatieven aanmoedigen, of mobiele filedetectie- en beveiligingssystemen bij
1444
werven van grote wegenwerken. Via Dynamisch VerkeersManagement (DVM) stuurt de wegbeheerder het
1445
verkeer in functie van het tijdstip en de omstandigheden. Ook voor het openbaar vervoer kan slimme techniek
1446
zijn nut hebben (bv. beïnvloeding van verkeerslichten);
1447
1448 1449
Snelheidsassistentie (ISA), automatisch afstandhouden, etc.;
1450 1451
Inzake handhaving de efficiëntie van politie-inzet (en dus de pakkans) opdrijven door meer technische hulpmiddelen: speekselanalyse, snuffeltoestellen, trajectcontroles, vrachtwagensluizen;
1452 1453
De installatie van moderne, veiligheidsbevorderende technologie in nieuwe wagens stimuleren: Intelligente
Een ruimere toepassing van het alcoholslot. Het uiteindelijke doel is een Europese verplichting in alle voertuigen. Standaardisatie houdt de kostprijs laag;
Gebruikmaken van de reeds geplande invoering van het elektronische rijbewijs. Op termijn moet een digitale
1454
integratie met de e-ID mogelijk zijn. Die smart card zou o.m. kunnen dienen voor het starten van de wagen of
1455
gebruikt kunnen worden om de wagen te blokkeren indien de verzekering niet in orde is of een rijverbod werd
1456
opgelegd.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 46 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1457
Intelligente inrichting van de weg
1458
Een goede leesbaarheid van de weg. Dat zorgt voor een betere doorstroming en veiligheid: minder
1459
verkeersborden, homogene en geloofwaardige snelheidslimieten, intelligente inrichting van kruispunten, o.a.
1460
door een slimme herziening van de wegcode, zodat deze geen exponentiële groei aan verkeersborden
1461
veroorzaakt. Om dit te bereiken is o.m. continu overleg nodig tussen de verschillende gemeenten en politiezones;
1462
1463 1464
Meer ‘vergevingsgezindheid van de weg’. Dat beperkt de gevolgen van een verkeersongeval (bv. kreukelpalen, vangplanken onder vangrails voor motorrijders);
“Zien en gezien worden” voor voetgangers en fietsers stimuleren: een eigen plaats en voldoende afscheiding met
1465
de rijbaan, oversteekplaatsen extra verlicht, veilige fietssnelwegen met zo min mogelijk gelijkgrondse kruisingen,
1466
vermijden van stilstaan naast zware voertuigen aan een kruispunt;
1467
1468
Missing links wegwerken en de wegen goed onderhouden. We werken verder aan de optimalisatie van de procedures voor belangrijke maatschappelijke investeringsprojecten.
1469 1470
Slimme & duurzame logistiek
1471
1472 1473
Meer gebruik maken van logistieke consulenten die goederenstromen optimaliseren tussen de weg, het spoor en het water, en zoeken naar hogere beladingsgraden en betere spreiding in de tijd;
Het goederenvervoer via water promoten door de overslagmogelijkheden met spoor en weg op te waarderen.
1474
Bestaande initiatieven moeten samen met de sector voortgezet worden zodat binnenvaart een echt economisch
1475
alternatief is voor vervoerders. Bijzondere aandacht gaat naar de rendabiliteit van kleinere schepen;
1476
Het goederenvervoer via het spoor bevorderen door het wegwerken van missing links, waarbij de gewesten de
1477
mogelijkheid krijgen om strategische investeringsprojecten te (pre)financieren. Via ondersteunende ICT moeten
1478
de flexibiliteit, de betrouwbaarheid en de commerciële snelheid worden opgedreven. Verspreid vervoer, waarbij
1479
spoorwagens van verschillende bedrijven gebundeld worden, moet meer gestimuleerd worden;
1480
1481 1482
economie en arbeidsmarkt in grensregio’s alle kansen te geven;
1483 1484
ketens
met
minimale
milieu-impact
en
hoge
eco-efficiëntie
(bv.
gezamenlijke
De afwikkeling van de laatste kilometers in stedelijke omgeving verduurzamen: fietskoeriersdiensten, stille laaden losactiviteiten, bundeling van stromen, gebruik van waterwegen en milieuvriendelijke voertuigen;
1487 1488
Logistieke
buurtleveringsinitiatieven, gemeenschappelijke afhaalpunten voor online bestellingen) uitbouwen;
1485 1486
De verdere (her)opbouw van grensoverschrijdende (spoor)infrastructuur voor goederen en personen om
Gezien het belang van Vlaanderen en Brussel als logistieke draaischijf, de internationale concurrentiepositie van de transportsector niet uit het oog verliezen;
De uitbouw van een het trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-V) ondersteunen. Dat TEN-V wil personen en
1489
goederen de nodige mobiliteit garanderen en de gebruikers een hoogwaardige infrastructuur bieden. Het wil een
1490
beroep doen op alle vervoerswijzen (wegen, spoorwegen en waterwegen) en daarbij een optimale benutting van
1491
de bestaande capaciteit mogelijk maken. Het finale doel is om de bestaande wirwar van Europese wegen,
1492
spoorwegen, luchthavens en kanalen om te vormen tot één geïntegreerd vervoersnetwerk.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 47 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.1.3.4.
1493
Veilige mobiliteit
1494 1495
Verkeersveiligheid is een prioriteit op alle beleidsniveaus. Iedereen die zich op de weg begeeft, moet daarvan
1496
doordrongen zijn. De ambitie is: ‘Go for zero’, nul verkeersslachtoffers. De tussentijdse doelstelling is een daling met
1497
50% van het aantal dodelijke slachtoffers en ernstig gewonden in 2020 tegenover 2010.
1498 1499
De nieuwe bevoegdheidsverdeling na de 6
de
staatshervorming zorgt voor meer homogene en coherente
1500
bevoegdheidspakketten voor de gewesten: zowel normering, toezicht als handhaving zullen ze kunnen aansturen. De
1501
overdracht inzake rijopleiding, rijscholen en examencentra biedt Vlaanderen de mogelijkheid om de pijler ‘opleiding
1502
en educatie’ op een integrale manier gestalte te geven.
1503 1504
CD&V wil…
1505
Verkeersovertredingen snel en efficiënt bestraft zien. Voor CD&V is het rijbewijs met punten een sterke manier
1506
om elke bestuurder te responsabiliseren op zijn verkeersgedrag en om hardleerse veelplegers snel te
1507
identificeren en te ontmoedigen. In het digitale tijdperk moet dit eindelijk in praktijk worden gebracht. Het
1508
rijbewijs met punten moet een systeem worden waarbij strafpunten kunnen vervallen bij goed gedrag, en
1509
verdubbelen bij herhaling;
1510
Een Kick ASS-plan uitrollen dat drie categorieën probleembestuurders viseert: Alcoholrecidivisten,
1511
Snelheidsduivels en Strafontlopers. Als ultieme stok achter de deur moet bij deze drie types recidivisten de
1512
verbeurdverklaring – het afnemen van het voertuig – toegepast worden;
1513
Buitenlandse bestuurders hun straf niet laten ontlopen. Het bilateraal verdrag dat met Frankrijk over de
1514
gegevensuitwisseling
1515
nummerplaatgegevens van EU-burgers op het moment dat ze zich inschrijven bij de gemeente. Buitenlanders die
1516
hun boete niet hebben betaald, moeten in een databank worden opgenomen om bij terugkeer op Belgisch
1517
grondgebied de boetes te kunnen innen;
1518
werd
gesloten,
krijgt
uitbreiding
naar
alle
Europese
landen.
Registreer
de
Een rijopleiding in stappen. Beginnende automobilisten doen rijervaring op in verschillende fasen in functie van
1519
hun vaardigheden. Per fase zijn er randvoorwaarden om het risico op ongevallen te beperken. We pleiten voor
1520
een voorlopig rijbewijs van minimaal één jaar. Een stagerapport wordt gehanteerd om het aantal afgelegde
1521
kilometers en gereden uren (in diverse wisselende omstandigheden) bij te houden. Naast het verwerven van de
1522
basisvaardigheden (o.m. kennis van de verkeersregels en het besturen van het voertuig) moeten ook de juiste
1523
attitudes en sociaal verkeersgedrag van tel zijn. Voor de begeleiders voorzien we opfrissingscursussen. We willen
1524
terug naar een systeem met één of twee vaste begeleiders. Bij het op punt zetten van het nieuwe systeem,
1525
worden bijkomende kosten zoveel als mogelijk vermeden;
1526
Mensen stimuleren tot het testen van hun rijvaardigheid (bv. slipcursus);
1527
De objectieve en subjectieve pakkans omhoog jagen:
1528
o
Controles moeten vooral gericht zijn op risicoplaatsen, risicogroepen en risicogedragingen;
1529
o
Ook aselecte controles op minder voor de hand liggende plaatsen en tijdstippen blijven belangrijk;
1530
o
De alcoholcontroles worden beter gespreid over het jaar. Niet enkel tijdens het eindejaar of in de zomer
1531 1532
is het feest als BOB rijdt, maar 365 dagen lang;
Een “STOP”-weekendongevallen-actieplan uitrollen dat meer mogelijkheden biedt tot veilig uitgaan: liefst in de
1533
eigen buurt, andere uitgaansplekken bereikbaar maken met het openbaar vervoer of met de taxi en
1534
verantwoordelijke chauffeurs met de wagen motiveren. Veilig uitgaan in eigen buurt hangt samen met het geven
1535
van kansen aan lokale ontmoetingsplaatsen en verenigingen, zonder al te veel ingewikkelde rompslomp.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 48 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1536
Initiatieven als fuifbussen, festivalbussen en collectieve taxi’s kunnen soelaas bieden als alternatief voor
1537
lijnbussen;
1538
Het veilig rijgedrag verder beïnvloeden door kennis van de ingrijpende gevolgen van verkeersongevallen.
1539
Getuigenissen in scholen en bedrijven, waarbij weggebruikers en verkeersslachtoffers elkaar ontmoeten, kunnen
1540
een preventief effect hebben;
1541
Bedrijven ertoe bewegen werkongevallen in het verkeer mee te betrekken in de preventie van arbeidsongevallen.
1542
3.1.3.5.
1543
Evenwichtige mobiliteit
1544 1545
Mobiliteit is een recht van iedereen. De vrijheid om zich te kunnen verplaatsen biedt maximale kansen tot
1546
ontplooiing. Maar het verkeer is bij uitstek ook een collectief goed en een zware uitgavenpost voor de samenleving.
1547
Nieuwe financiële instrumenten zijn onvermijdelijk om het toenemend fileleed tegen te gaan en bepaalde
1548
verplaatsingen voorrang te geven op andere. We streven naar een zo transparant en eerlijk mogelijke besteding van
1549
de middelen die aan de samenleving en aan de individuele gebruikers van het verkeer gevraagd worden.
1550 1551
CD&V wil…
1552
1553 1554
Blijven investeren in infrastructuur voor openbaar- en privévervoer. Dit vormt immers de basisvoorwaarde voor een goede mobiliteit
Boetes gebruiken om verkeersveilig gedrag af te dwingen. Het puntensysteem zorgt voor meer
1555
responsabilisering. De inkomsten van de boetes in het Verkeersveiligheidsfonds moeten worden gebruikt voor
1556
handhaving en voor een betere leesbaarheid van de weg, inbegrepen afstemming tussen buurgemeenten;
1557
Via het rekeningrijden tot een verschuiving in de autofiscaliteit komen: minder gericht op autobezit, meer op
1558
autogebruik. Wie weinig rijdt en files vermijdt, betaalt minder. Intensieve weggebruikers dragen het meest bij tot
1559
het onderhoud van de wegen, ook de buitenlandse chauffeurs;
1560 1561
Dat ook het parkeerbeleid en de parkeertarieven hierop afgestemd worden zodat bv. overlast door zoekverkeer vermindert. Parkeren op de minst belastende plaatsen moet het goedkoopst blijven.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 49 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.2.
1562
Wonen
1563
3.2.1. Uitdagingen
1564 1565 1566
Tegen het jaar 2030 zullen er ca. 6,6 miljoen Vlamingen zijn, ruim 375.000 meer dan in 2010. Er zullen dan meer
1567
dan 300.000 extra wooneenheden nodig zijn, of gemiddeld 15.000 per jaar. In Brussel is de toename van de
1568
bevolking en woonbehoefte de komende jaren nog sterker. Ook de Vlaamse Rand rond Brussel zal dit voelen. De
1569
bijkomende woongelegenheden dienen er te komen door inspanningen in de verschillende segmenten van de
1570
woningmarkt. Bouw en/of koop van een woning moet mogelijk – en dus betaalbaar – blijven. Het aanbod aan
1571
sociale woningen zal verder omhoog moeten, vooral voor kleine huishoudens. Daarnaast worden we
1572
geconfronteerd met een verschraling van de private huurmarkt. Steeds minder mensen vinden het blijkbaar de
1573
moeite om nog te investeren in woongelegenheden met als doel deze te verhuren op de private markt. Die
1574
evolutie moet absoluut gekeerd worden;
1575
De gemiddelde gezinsgrootte neemt af. Buiten de steden is de vergrijzing het meest uitgesproken en is de vraag
1576
naar kleinere wooneenheden groter dan het aanbod. In de steden zal de vraag naar gezinswoningen meer en
1577
meer het aanbod overschrijden. Het is een positieve evolutie dat jonge gezinnen opnieuw kiezen om hun leven in
1578
de stad op te bouwen, maar dat moet verankerd kunnen worden door sterk in te zetten op aantrekkelijk wonen
1579
in de stad: woningen compact en meer boven elkaar gestapeld, voldoende groen en toegankelijke ruimte er rond,
1580
een aantrekkelijk aanbod voorzieningen in de buurt;
1581
75% van de Vlamingen is eigenaar van hun woning, maar gezinnen met jonge kinderen ervaren de droom van een
1582
eigen huis met tuin als een zware financiële opgave, zeker als er geen steun in de rug is van de (groot)ouders. Ook
1583
voor jonge alleenstaanden is eigendom vaak een onbereikbaar ideaal. Sinds de vastgoed- en bankencrisis worden
1584
hypotheekleningen (terug) veel kritischer behandeld. Ook kredietmaatschappijen voor sociaal woonkrediet raken
1585
moeilijk aan externe funding;
1586
België heeft een relatief oud woningbestand en een slecht isolatiepeil in vergelijking met de buurlanden. Een
1587
hardnekkig deel van de slechte woningen wordt niet gerenoveerd, ondanks alle premies en campagnes. Meer dan
1588
10% van de huishoudens heeft het moeilijk om de woonkosten te betalen. Deze groep zit vooral bij de huurders.
1589
Er is een hoog aandeel huurwoningen van slechte kwaliteit of met een hoog energieverbruik, en de verhuurders
1590
nemen te weinig initiatief voor verbeteringen;
1591
Binnenkort wordt het woon- en huurbeleid integraal een Vlaamse bevoegdheid: het moment voor een grondige
1592
heroriëntatie. Uiterst belangrijke elementen zoals de belastingverminderingen voor de eigen woning (de zgn.
1593
woonbonus) en de private woninghuur worden overgeheveld. Dat moet een krachtig, samenhangend en
1594
toekomstgericht Vlaams woonbeleid mogelijk maken. Maar opgelet: het Nederlandse voorbeeld toont aan dat
1595
forse beleidsingrepen die te weinig rekening houden met de effecten op lange termijn, de woon- en huurmarkt
1596
volledig kunnen ontwrichten;
1597
Bepaalde regio’s in Vlaanderen, zoals de Vlaamse Rand, worden geconfronteerd met een echte vlucht van
1598
jongeren en jonge gezinnen. Doordat het wonen in de eigen gemeente, dikwijls aan de rand van de stad,
1599
onbetaalbaar wordt, zien jongeren zich genoodzaakt uit te wijken. Bepaalde gemeenten verliezen daardoor
1600
diversiteit en sociale cohesie. Bovendien neemt de mobiliteitsproblematiek toe omdat mensen gedwongen
1601
worden om verder van hun werkplaats te gaan wonen. Doordat quasi alle sociale woonmaatregelen gekoppeld
1602
zijn aan inkomensgrenzen, vallen jongeren of jonge gezinnen, die een extra steun nodig hebben om in eigen
1603
streek te kunnen blijven wonen, vaak uit de boot.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 50 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.2.2. Visie & doelstellingen
1604 1605 1606
Elk gezin, ongeacht de samenstelling ervan, heeft recht op een aangepaste, kwaliteitsvolle woongelegenheid in
1607
een aangename leefomgeving. Dat blijft ons uitgangspunt. Wie niet degelijk kan wonen, kan niet ‘thuiskomen’,
1608
kan geen sociaal leven opbouwen. Woonzekerheid is een basis voor persoonlijke ontplooiing;
1609
1610 1611
Naast klassieke woonformules, bieden ook alternatieve, flexibele woonvormen een oplossing voor het verwerven van een passende woning;
Versterking is aangewezen bij een aantal stappen op de woonmarkt. De eerste woning van jonge mensen is
1612
meestal in huur. Afhankelijk van de beschikbare middelen volgt al dan niet snel de aankoop van een eigen
1613
woning. Voor de ouder wordende bevolking zijn aangepaste woningen nodig om ook op hogere leeftijd
1614
zelfstandig en kwaliteitsvol te kunnen blijven wonen;
1615
Eigenaarschap moet blijvend ondersteund worden. Het is de vorm van wonen waarin de bewoners zelf het meest
1616
initiatief nemen voor een goed onderhoud en energiezuinigheid. Inspelend op de noden en beschikbare ruimte in
1617
Vlaanderen, moet de woonondersteuning meer en meer gefocust worden op de aankoop van bestaande en
1618
kleinere woningen, en op renovatie en verduurzaming.
1619
Anderzijds is een voldoende kwalitatief huuraanbod nodig. De middelen van het woonbeleid moeten meer
1620
georiënteerd worden op een uitbreiding van het systeem van huursubsidies. Investeerders moeten ertoe
1621
aangezet worden om woningen te bouwen bestemd voor de verhuur. Er moet voor een evenwichtige
1622
huurreglementering gezorgd worden. Instrumenten als sociale verhuurkantoren moeten verder verstrekt worden;
1623
Algemeen beschouwd is het opdrijven van de woningcapaciteit, privé- zowel als bescheiden en sociaal, huur-
1624
zowel als koop-, een prioriteit. Dit is de beste garantie om de prijs en de betaalbaarheid van woningen onder
1625
controle te houden. Indien we niet inzetten op het verhogen van het aanbod in alle segmenten van de
1626
woningmarkt, dan zijn een aantal specifieke maatregelen (bv. de huursubsidies) een maat voor niets;
1627
1628
Aanpassingen om woningen geschikt te maken voor bewoning op hoge leeftijd, ook in geval van fysieke beperking of chronische ziekte, verder stimuleren.
1629
3.2.3. Maatregelen
1630
3.2.3.1.
1631
Steun voor eigendomsverwerving
1632 1633
CD&V wil…
1634
1635
De formule van de woonbonus, de fiscale aftrek voor aflossingen van kapitaal en rente van hypothecaire leningen, na de zesde staatshervorming, herbekijken: o
1636 1637
De woonbonus wordt bevestigd voor bestaande leningen. Het is belangrijk dat de engagementen uit het verleden voor de bestaande aflossingen voortgezet worden via een evenwaardige steunmaatregel;
1638
o
De fiscale steunmaatregelen bij aankoop worden beperkt tot de enige en eigen woning;
1639
o
Nieuwe eigendomsverwerving ondersteunen we blijvend. Nieuwbouw, aankoop en renovatie zullen bij
1640
nieuwe hypotheekleningen blijvend ondersteund worden, evenwel met een grotere steun voor aankoop
1641
en renovatie van bestaande woningen. Ook projecten van ‘vervangbouw’ genieten de steun van de
1642
woonbonus; o
1643 1644 1645 1646
Energiezuinigheid wordt opgelegd door randvoorwaarden op het E-peil bij renovatie te koppelen aan de woonbonus en aan de controle op de effectieve uitvoering van de vereiste voorwaarden;
Ouderen die achterblijven in een te grote woning – soms ook nog eens ver van het stads- of dorpscentrum verwijderd – aanmoedigen om een kleinere woning of appartement te betrekken. Dit lukt alleen als de nieuwe
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 51 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1647
woning van alle comfort voorzien is en dichtbij de verschillende voorzieningen ligt en indien de oude woning aan
1648
gunstige fiscale voorwaarden kan ‘ingeruild’ worden voor een nieuwe woning. Dit verhuizen wordt gestimuleerd
1649
door de oudere huiseigenaars verhuurformules aan te bieden die de nood aan bijkomende sociale huurwoningen
1650
lenigen. Sociale woonactoren (bv. sociale verhuurkantoren) kunnen de eigenaars ontlasten van opvolging en
1651
administratie, zonder hun eigendomsrechten aan te tasten;
1652
Meer assistentiewoningen zowel voor verkoop als verhuur;
1653
In dorpskernen van landelijke gemeenten geven we voorrang aan renovatie en invulling van onbebouwde
1654 1655
percelen (inbreiding), o.m. door verkleining van de bouwpercelen;
Dat sociale huisvestingsmaatschappijen volop inzetten op het realiseren van starterswoningen, zowel voor koop
1656
als voor huur, voor gezinnen die niet in aanmerking komen voor een sociale koopwoning, maar ook niet over de
1657
nodige middelen beschikken om een woning op de private markt aan te kopen. Later, wanneer ze een spaarpotje
1658
bijeen hebben, kunnen ze uitkijken naar een grotere woning. Verkochte starterswoning komen dan terug vrij voor
1659
een ander jong gezin via het voorkooprecht van de sociale huisvestingsmaatschappij, tegen gereguleerde prijs;
1660
De middelen die ingezet worden voor de realisatie van sociale woningen en starterswoningen zoveel mogelijk in
1661
de sector houden. Daartoe moet een deel van de meerwaarde bij de verkoop van een sociale koopwoning
1662
terugvloeien naar de sociale huisvestingsmaatschappij;
1663
De procedures voor de financiering van sociale woningen – in koop en in huur – drastisch inkorten en
1664
vereenvoudigen, zowel voor de uitbreiding als voor de renovatie van het bestand. Dat moet ertoe leiden dat het
1665
aanbod aan sociale woningen versneld kan opgedreven worden zodat elke gemeente in Vlaanderen een relevant
1666
sociaal woonaanbod kan aanbieden. Daarenboven moet de overheid sterker inzetten op het bekend maken van
1667
de verschillende mogelijke procedures om op die manier de juiste steun bij de juiste burger te krijgen;
1668
1669 1670
Dat bij de aanbieding van openbare huisvesting de toewijzing niet enkel afhangt van taal of kapitaal, maar ook van sociale integratiecriteria;
Onderzoeken of Vlaanderen een correctere waarderingsbasis kan gebruiken voor belastingen op onroerend goed
1671
om de transparantie en rechtvaardigheid te verhogen. Woningen met eenzelfde verkoopprijs kennen zeer sterk
1672
uiteenlopende waarden voor het kadastraal inkomen (KI). Dit wijst op een problematische toestand met
1673
betrekking tot de horizontale rechtvaardigheid;
1674
Afstappen van het systeem van ‘klein beschrijf’ (verlaagde registratierechten bij laag KI) en werken met grotere
1675
kortingen
1676
(voetvrijstellingen) op registratierechten moeten volgens CD&V worden opgetrokken om het effect bij aankoop
1677
van een enige en eigen woning nog te vergroten;
1678
op
de
registratierechten
en
de
onroerende
voorheffing.
De
bestaande
abattementen
Dezelfde kortingen als bij de abattementen op registratierechten bij de aankoop van de woning jaarlijks via de
1679
onroerende voorheffing als een ‘huiskorting’ toekennen. Alle kortingen kunnen gekoppeld worden aan
1680
duurzaamheidscriteria (bv. energieprestatienormen). Mattheüseffecten moeten we vermijden. Belastinggeld
1681
moet ten goede komen van wie de grootste woonnood heeft. Waar mogelijk werken we met een premiesysteem;
1682
1683 1684
voorheffing tijdelijk te differentiëren per buurt of wijk;
1685 1686
Stads- of gemeentebesturen de instrumenten in handen geven om de opcentiemen op de onroerende Grondspeculatie aanpakken. Om dit op een grondige manier te kunnen doen, dienen de gerealiseerde meerwaardes door grondspeculatie in kaart te worden gebracht;
Duurzame wijken realiseren waar zuinig wordt omgesprongen met ruimte, meer plaats is voor publieke ruimte en
1687
gemeenschappelijke ruimte (bv. gemeenschappelijke tuinen), en waar bepaalde voorzieningen worden
1688
gecollectiveerd (bv. parkeerplaatsen). Betrokkenheid van potentiële bewoners bij de realisatie van een wijk is een
1689
belangrijk aspect van sociale cohesie in deze wijk;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 52 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1690
In dorpskernen werk maken van een aanpak per bouwblok die de individuele percelen overstijgt. De vervanging
1691
van oude woningen door nieuwe, kleinere woningen en kleinschalige appartementen, is een noodzakelijke
1692
evolutie in het licht van de gezinsverdunning en de vergrijzing. In dorpskernen moet dit op een kwaliteitsvolle
1693
manier gebeuren met respect voor de lokale identiteit zoals dorpseigenheid en erfgoed, en met voldoende
1694
aandacht voor de lokale kleinhandel. Zo kan in oudere woonwijken met hoofdzakelijk alleenstaande woningen
1695
een belangrijke verdichting gerealiseerd worden. Om de ruimtelijke kwaliteit en de sociale dimensie te bewaken
1696
is het aangewezen dat de gemeente het ruimtelijk kader vastlegt en stimulerend en coördinerend optreedt. De
1697
actualisering van de basiswetgeving rond de herziening van oude verkavelingen is hiertoe een dringende
1698
noodzaak;
1699
Naast systemen die werken met inkomensplafonds ook inzetten op de twee andere Vlaamse beleidsinstrumenten
1700
die voorzien zijn in het decreet Grond- en Pandenbeleid, namelijk ‘bescheiden wonen’ en ‘wonen in eigen
1701
streek’.
1702
3.2.3.2.
1703
Alternatieve woonvormen
1704 1705
CD&V wil…
1706
Co-housing in al zijn vormen in het burgerlijk, administratief (incl. ruimtelijke ordening), fiscaal en bancair recht
1707
vergemakkelijken. Het element ‘geïntegreerd samenwonen’ maakt dat ook de coöperatie een ideaal instrument is
1708
om woonprojecten te realiseren: collectief bouwen, democratisch aandeelhouderschap, de nadruk op
1709
maatschappelijke meerwaarde, enz. zijn aspecten die volledig kaderen binnen die filosofie;
1710
Intergenerationeel samenwonen, zoals kangoeroewonen, opnemen in nieuwe huisvestingsprojecten en
1711
stadsontwikkelingsplannen. Alternatieven zijn aanleun- en inleunwoningen, of (klein)kinderen die de woning
1712
delen met de oude bewoners. De Vlaamse decreetgever nam het begrip 'zorgwoning' op in de Vlaamse Codex
1713
Ruimtelijke Ordening. Gevolg is dat in elke gemeente in elke woning een zorgwoning kan worden ondergebracht,
1714
binnen het bestaande volume. Dit zonder bouwvergunning, met een loutere meldingsplicht, voor zolang er sprake
1715
is van een zorgrelatie tussen de bewoners. Een activering van deze nieuwe woonvorm is noodzakelijk en biedt
1716
enorme kansen;
1717
Dat het eenvoudiger wordt om een bestaande (grote) woning te verbouwen tot twee (kleinere) woningen en
1718
nadien opnieuw naar een eengezinswoning te brengen. Een versoepeling van de regelgeving m.b.t. het opsplitsen
1719
van grote oude woningen en boerderijen als woonerf kan daartoe bijdragen;
1720
Erfpachtformules en community land trust waarbij alleen de woning wordt verkocht en de grond niet, als
1721
alternatief voor een betaalbare eigen woning onderzoeken, zeker in het kader van de sociale woningbouw. Bij
1722
latere verkoop van de woning kan een deel van de meerwaarde naar de grondeigenaar gaan als gedeeltelijke
1723
compensatie voor het gebruik van de grond en/of voor een lagere verkoopprijs voor nieuwe bewoners;
1724
Kerken, kloosters, leegstaande hoeves, scholen en bedrijfsruimtes die niet langer gebruikt worden, omvormen
1725
tot woongelegenheden. Het zijn uitgelezen plaatsen voor nieuwe woonvormen met meer collectieve
1726
voorzieningen (bv. gezamenlijke tuin, speelzaal, energieopwekking). Daarbij is een gedifferentieerd kader
1727
noodzakelijk afhankelijk van de bestemming en de ligging van het betrokken gebouw.
1728
3.2.3.3.
1729
Een gezondere huurmarkt
1730 1731
CD&V wil…
1732
1733
Streven naar betaalbare, maar realistische, sociale huurprijzen in functie van het inkomen en van het wooncomfort. Het is daarbij prioritair dat het beleid van de overheid gericht is op het verhogen van de capaciteit,
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 53 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1734
zowel voor private als sociale woningen, eerder dan op het gebruik van middelen waarvan de risico’s op
1735
prijsverhoging reëel zijn. We zetten nog sterker in op het realiseren van sociale huurwoningen en breiden de
1736
werking van de sociale verhuurkantoren uit zodat meer private huurwoningen worden verhuurd. Daarbij is het
1737
streefdoel dat huurprijzen niet hoger zouden liggen dan 20% van het gezinsinkomen;
1738
Het systeem van huursubsidies als tussenkomst in de huur van de laagste inkomens koppelen aan strikte
1739
inkomensvoorwaarden en op zo’n manier uitwerken dat de tussenkomst in de huur uiteindelijk niet resulteert in
1740
een verhoging van de huurprijs. Op deze manier wordt het privéaanbod mee ingeschakeld om de sociale
1741
huurmarkt uit te breiden en de achterstand weg te werken. Tegelijkertijd moeten we blijven inzetten op het
1742
bekend maken van bestaande huursubsidies bij het doelpubliek. Het doelpubliek dat er het grootste voordeel bij
1743
heeft, is vaak het minst goed ingelicht;
1744
Aan de huursubsidie kwaliteitsvoorwaarden voor de huurwoning verbinden (energie, sanitair, vochtbeheersing,
1745
enz.), strenger dan de minimale wooneisen. Een puntensysteem kan het bedrag van huursubsidie nog verhogen.
1746
Dit is een belangrijke stimulans voor eigenaars om de huurwoning te renoveren, samen met de REG-premies die
1747
ze ervoor kunnen ontvangen. Huiseigenaars moeten ook beroep kunnen doen op een renovatiepremie voor de
1748
woningen die ze verhuren;
1749
1750 1751
Wijzigingen aan de huurreglementering enkel doorvoeren na overleg met de representatieve organisaties van huurders en verhuurders;
Leasewoningen realiseren. Jonge gezinnen kunnen de desbetreffende woning eerst huren en ze later aankopen
1752
waarbij een gedeelte van de betaalde huur in mindering wordt gebracht van de koopsom. Buitenlandse projecten
1753
tonen aan dat dit een aantrekkelijke formule kan zijn voor private investeringsmaatschappijen;
1754
1755 1756
Verminderde successierechten voor huurwoningen invoeren op voorwaarde dat ze gedurende ten minste 9 jaar verder verhuurd worden;
Werk maken van een gezonder evenwicht tussen de rechten en plichten van huurders en verhuurders. Dikwijls
1757
beschikken de – typisch iets oudere – private verhuurders niet over de veerkracht om conflicten als
1758
huurachterstal en huurschade te dragen en de woning blijvend te verbeteren en haken ze af. Innoverende
1759
samenwerkingsovereenkomsten met sociale verhuurkantoren nemen de drempels weg die eigenaars
1760
tegenhouden om te verhuren en bieden de eigenaars de nodige garanties tegen de risico’s van verhuren.
1761
Renovatieovereenkomsten kunnen door de vrederechter gehomologeerd worden. Er moet een procedure bij de
1762
vrederechter mogelijk zijn voor vaststelling van huurschade en voor noodzakelijke herstellingen door de
1763
verhuurder. Huurachterstallen en achterstallen op de hypothecaire lening moeten prioritair betaald worden in de
1764
collectieve schuldbemiddeling. De huurwaarborg moet in alle gevallen op twee maanden huur liggen. Bijzondere
1765
bepalingen in de huurwetgeving ter bescherming van de zorgbehoevende in de zorgwoning dringen zich op;
1766
In de sociale huurmarkt aandacht besteden aan eenoudergezinnen.
1767 1768
3.2.3.4.
Woonkwaliteit en energiezuinig wonen
1769 1770
Woonkwaliteit draait rond energie-efficiëntie, basiscomfort qua sanitair en elektriciteit, brandveiligheid en
1771
gezondheidsaspecten als vocht, schimmels en ventilatie. In Vlaanderen worden woningen gebouwd van een hoge
1772
kwaliteit. Maar dat neemt niet weg dat heel wat bestaande woningen last hebben van verkrotting en dat er nog heel
1773
wat werk is om het oudere patrimonium op te waarderen.
1774 1775
Er moet gebouwd worden vanuit een langetermijnperspectief. Een woning bouwen mag niet alleen worden gezien
1776
als een inspanning voor zichzelf, maar moet ook als een inspanning voor toekomstige generaties worden gezien.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 54 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1777
Tegelijkertijd moeten mensen gestimuleerd worden, niet alleen om energiezuinig te bouwen, maar ook om hun eigen
1778
woning gedurende latere jaren van de meest energie-efficiënte en waterzuinige technieken te voorzien.
1779 1780
CD&V wil…
1781
Een korting op de registratierechten voor woningen die minstens 15 jaar oud zijn en die als eerste woning
1782
worden aangekocht. Dit op voorwaarde dat er binnen de vijf jaar na aankoop voor minstens 10.000 euro aan
1783
structurele renovatiewerken worden uitgevoerd. Die renovatiewerken moeten de kwaliteit van de woning
1784
merkelijk verbeteren (criteria via puntensysteem en E-peil);
1785
De bestaande verminderingen van het BTW-tarief voor het renoveren en verbeteren van bestaande woningen
1786
afstemmen op duurzaamheidscriteria (bv. passiefwoningen, volledige afkoppeling en eigen gebruik van
1787
regenwater...);
1788
Een verstrengde aanpak van leegstand en verkrotting zodat de desbetreffende woningen zo vlug als mogelijk
1789
weer als volwaardige woongelegenheden kunnen aangeboden worden. Het moet mogelijk zijn om leegstaande en
1790
verkrotte woningen te onteigenen. Zo ook dient er aandacht te worden besteed aan het bestrijden van leegstand
1791
boven winkels. Dit met het oog op het behoud van een goede mix van commerciële en woonfuncties. De overheid
1792
moet meer instrumenten gebruiken om eigenaars van dergelijke panden te dwingen tot renovatie over te gaan.
1793
Zo wordt ook speculatie tegengegaan;
1794
Aanpassingen voor rationeel energiegebruik ook toelaten in beschermde monumenten. Hierbij wordt gestreefd
1795
naar een goede balans tussen de historische waarde van het gebouw en de impact van de energiebesparende
1796
ingreep;
1797
Tegen 2020 zouden alle woningen moeten voorzien zijn van een minimale energiezuinigheid. Meer bepaald
1798
enkel glas, een niet-hoogrendementsbrander en een totale afwezigheid van dakisolatie zouden tegen dan niet
1799
meer mogen. In het kader van deze verplichting zal specifiek rekening gehouden worden met de verplichtingen
1800
en beperkingen voortvloeiend uit de wet op de mede-eigendom. De verplichting houdt ook in dat deze minimale
1801
ingrepen na 2020 geen premie meer kunnen krijgen. De premies en het aflopen ervan zijn de wortel en de stok
1802
voor de eigenaars. Het tijdstip van aflopen van de premie moet duidelijk vooraf worden gecommuniceerd. De
1803
premiehoogte kan enkele jaren voordien al beginnen zakken;
1804
Bijzondere aandacht besteden aan de woningen van slechte kwaliteit van energiekwetsbare gezinnen: een
1805
verhoogde focus van stad, gemeente of OCMW, en extra hoge premies van het gewest liggen voor de hand. We
1806
moeten zo bereiken dat in 2020 de energiearmoede aan de bron drastisch geminderd zal zijn;
1807
Inzetten op uitgebreide energiescans, die naast een verkennende rondgang met informatie en het eventueel
1808
doorvoeren van kleine besparende maatregelen, bestaan uit begeleiding en opvolging om samen met de
1809
betrokkenen te komen tot een REG;
1810
Voor nieuwbouw en vernieuwbouw de energienorm op het economisch optimum leggen. We verkiezen een
1811
norm via het integrale E-peil boven minimale deelverplichtingen inzake hernieuwbare energieproductie, omdat
1812
elke situatie verschillend is;
1813
Investeringen in extra-energiezuinige woningen, warmtepompen, mini-WKK e.d. nog enkel ondersteunen via één
1814
directe premie op het moment van de investering, en niet via latere vrijstellingen op de onroerende voorheffing
1815
of verlaging van het kadastraal inkomen. Het bedrag van de premie wordt beperkt tot een maximum per woning
1816
zodat niet de grootste woningen de meeste steun ontvangen;
1817 1818
De verschillende formules van goedkope en groene leningen moeten afgestemd worden en toegespitst op doelgroepen;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 55 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1819
De energieprestatiecertificaten en REG-premies in een energetisch kadaster stoppen. Dit moet het voor elke
1820
potentiële koper en/of huurder mogelijk maken snel en duidelijk te achterhalen welke ingrepen er gedurende
1821
voorgaande jaren in en aan de woning werden gedaan;
1822
1823
Voor energiedeskundigen in permanente vorming en kwaliteitsbewaking voorzien: een voorwaarde voor betrouwbare energie-inschattingen.
1824
3.2.3.5.
1825
Leefbaarheid
1826 1827
Leefbaarheid is een begrip dat meerdere invalshoeken dekt. Het heeft te maken met de kwaliteit van het
1828
samenleven in een bepaalde buurt. Maar het heeft evenzeer te maken met de mogelijkheid om in de eigen woning
1829
een kwaliteitsvol leven te blijven leiden, ook al wordt men ouder en minder mobiel. Het garanderen van de
1830
leefbaarheid betekent dus ook het garanderen van de woon- en levenskwaliteit overheen de jaren.
1831 1832
CD&V wil…
1833
1834 1835
Bij nieuwbouw en renovatie wordt het aanpasbaar bouwen en levenslang wonen aangemoedigd. Dat zal in het bijzonder gebeuren voor wat betreft de bouwen van appartementen en bij de aanleg van de woonomgeving;
Sociale huisvesting verder doen evolueren naar echte volkshuisvesting waar gezinnen met een verschillende
1836
achtergrond evenveel kans hebben om een plaats te vinden. Een gemengde samenstelling van sociale
1837
woonwijken moet zowel het samenleven als de financiële leefbaarheid van de sociale huisvestingsmaatschappijen
1838
verbeteren.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 56 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.3.
1839
Stedenbeleid
1840
3.3.1. Uitdagingen
1841 1842 1843
Onze steden zijn de plaatsen waar evoluties en nieuwe uitdagingen als eerste en vaak het meest uitgesproken
1844
worden gevoeld. Het zijn ook de laboratoria waarin oplossingen worden uitgeprobeerd en groeien. Zeker de
1845
uitdagingen op het vlak van wonen en mobiliteit vinden veel antwoorden in de steden van de toekomst. Compacter
1846
wonen is bij uitstek een stedelijk kenmerk. Nabijheid van alle diensten en gebruik van collectieve voorzieningen zodat
1847
verplaatsingen kunnen vermeden worden, zijn even zeer troeven van een stad. Steden verdienen dus een beleid dat
1848
ze aantrekkelijk maakt.
1849 1850
Naast mobiliteit en wonen zijn er nog vele thema’s waarop ze in de spits staan van de samenleving:
1851
1852 1853
Steden zijn de jobkernen van Vlaanderen. Enkel Brussel, Antwerpen en Gent zijn goed voor een miljoen arbeidsplaatsen;
1854
Steden zijn opleidingscentra, economische centra en cultuurcentra. Als we Vlaanderen in een bepaalde richting willen sturen, moet het beleid bij uitstek in die centra in de praktijk worden gebracht;
1855
Steden kennen doorgaans een groter aandeel maatschappelijk kwetsbare mensen;
1856
Steden zijn aantrekkelijk voor jongeren;
1857
Vereenzaming in de stad is een uitdaging.
1858 1859
Het is een illusie te denken dat we één beleid zouden kunnen ontwikkelen dat in alle steden toepasbaar is. We
1860
willen wél een aantal lijnen uitzetten. Belangrijk uitgangspunt daarbij is dat we de stedelijke overheid beschouwen als
1861
een ‘regisseur’ die het initiatief in eerste instantie aan de burger en het middenveld laat, maar wel ondersteunt en
1862
optreedt waar nodig.
1863
3.3.2. Visie & doelstellingen
1864 1865 1866
De stad wordt gekenmerkt door een spanning tussen enerzijds het beleidsniveau van de stad in haar geheel, en
1867
anderzijds de dynamieken van de verschillende buurten en wijken:
1868
CD&V wil komen tot een synthese van beide elementen. Dankzij de schaalvoordelen beschikken steden over een
1869
groter en meer divers aanbod aan cultuur, winkelen, kennis en onderwijs, jobs enzovoort. Maar vele stedelingen
1870
beschouwen hun eigen buurt ook als een kleine ‘leefgemeenschap’ in de stad en willen scholen, parken, winkels,
1871
gezondheidsinstellingen en andere diensten in hun onmiddellijke omgeving;
1872
1873 1874
CD&V gaat uit van de basisopvatting van de stad als een geheel van ‘stadskernen’. Deze keuze heeft consequenties op zowat alle beleidsdomeinen;
Daarnaast wordt het leven en werken in de stad ook voor een belangrijk deel bepaald door de gebruikers ervan,
1875
niet alleen de bewoners. Het gaat om o.m. toeristen, klanten, werknemers en ondernemers die gebruik maken
1876
van de stad en zo ook bijdragen aan het belang, de kleur en de uitstraling van de stad. Steden kunnen dus best de
1877
belangen van deze groepen mee voor ogen houden, ondanks het feit dat ze niet rechtstreeks bijdragen aan de
1878
financiering en de politieke besluitvorming van de stad.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 57 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.3.3. Maatregelen
1879
3.3.3.1.
1880
Inspraak & dienstverlening
1881 1882
CD&V is traditioneel vertrouwd met inspraak via het middenveld. Relatief nieuw is de grotere mondigheid van
1883
onze burgers die rechtstreeks en zonder schroom de politieke verantwoordelijken aanspreken. Nog recenter zijn de
1884
sociale media die één-op-één contact mogelijk maken, zelfs tussen mensen die elkaar niet persoonlijk kennen. CD&V
1885
gelooft, vanuit het subsidiariteitsbeginsel, in een bottom up-aanpak op mensenmaat. Hierbij moet het initiatief en de
1886
dialoog gelegd worden bij de lokale gemeenschap waarbij rekening gehouden wordt met de diverse achtergrond van
1887
de stadsbewoners.
1888 1889
CD&V wil…
1890
Dat stadsbesturen inspanningen doen om van deze nieuwe vormen van communicatie en inspraak gebruik te
1891
maken. Vaak blijft inspraak steken in een steriel vraag-en-antwoordmoment. Reële inspraak en participatie,
1892
zowel van buurtcomités, belangengroepen als van afzonderlijke burgers, is minder evident. CD&V wil hierop
1893
inzetten. Ook hier vertrekken we van de ‘stadskernen’. Zij vormen voor ons een goed platform voor inspraak en
1894
echte participatie in het beleid;
1895
Elektronische en mobiele dienstverlening stimuleren en de openingstijden van stadsdiensten flexibeler maken.
1896
Naast het bevorderen van het gebruiksgemak zal dit ook een positief effect hebben op het aantal verplaatsingen
1897
en het tijdstip ervan. Kortom: we moeten de data laten lopen, niet de mensen.
1898
3.3.3.2.
1899
Interactie met andere overheden
1900 1901
De stad oefent een invloed uit die de stadgrenzen overstijgt. Dat heeft als gevolg dat beslissingen van het
1902
stadsbestuur ook invloed hebben op de omliggende gemeenten en dat ook andere gemeentebesturen en
1903
beleidsniveaus beslissingen nemen die de stad aanbelangen.
1904 1905
CD&V wil…
1906
De omliggende gemeenten bij het beleid betrekken wanneer er wederzijdse belangen in het spel zijn.
1907
3.3.3.3.
1908
Wonen in de stad: meer en goedkopere woningen
1909 1910
Het wordt steeds moeilijker om in onze steden een degelijke en betaalbare woning te vinden, in het bijzonder voor
1911
jonge mensen. De prijzen zijn de voorbije jaren pijlsnel gestegen. Veel steden kampen met een verouderd
1912
woonbestand dat kwalitatief niet voldoet.
1913 1914
CD&V wil…
1915
Oude stadswijken tot dynamische woonomgevingen omvormen, met verkeersluwe straten zonder doorgaand
1916
autoverkeer, voldoende aanbod aan lokale handel en diensten, groene binnenzones en compacte, gevarieerde
1917
wooneenheden met creatieve onderlinge opeenstapeling. Gemeenschappelijke binnentuinen verhogen de
1918
woonkwaliteit en zorgen voor een goede toegankelijkheid;
1919
Dat bepaalde buurten binnen de stadsgrenzen tijdelijk een lagere onroerende voorheffing kunnen genieten dan
1920
andere, om achtergestelde buurten aantrekkelijker te maken. Deze ‘buurtkorting’ wordt enkel toegekend aan
1921
woningen die als hoofdverblijfplaats worden gebruikt;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 58 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1922
De wetten van vraag en aanbod gebruiken om haar doel te bereiken. We doen dit door het aanbod te vergroten: o
1923 1924
We promoten nieuwe woonformules en woonvormen door waar nodig een wettelijke basis te voorzien of een kwaliteitslabel in te voeren;
o
1925 1926
We kiezen, waar passend in de stedenbouwkundige en ruimtelijke visie, voor architecturaal hoogstaande hoogbouwprojecten, weliswaar steeds na een grondige voorafgaande studie;
1927
o
We bestrijden leegstand en verkrotting;
1928
o
We bouwen nieuwe sociale woningen en introduceren een roulatiesysteem voor sociale woningen om
1929
het bestand optimaal te benutten; o
1930 1931 1932
wordt ingevoerd voor de toekenning van een sociale woning.
1933 1934
We zorgen ervoor dat het hebben van een (volle) eigendom binnen of buiten België als uitsluitingsgrond
Bij nieuwe stadsontwikkelingsprojecten veel ambitieuzer inzetten op collectieve oplossingen zoals warmtenetten, collectieve afvalverwerking en collectief waterbeheer;
Bij stadsrenovatieprojecten moeten de oorspronkelijke bewoners (dit zijn de bewoners die hun woning moesten
1935
verlaten voor de renovatie) bij voorrang, indien zij dat willen, naar hun woningen kunnen terugkeren en mag geen
1936
sociale verdringing plaatsvinden;
1937
1938
Via een masterplan studentenhuisvesting creëren zodat gezinswoningen en appartementen terug vrijkomen voor gezinnen.
1939
3.3.3.4.
1940
Mobiliteit in de stad
1941 1942 1943
Ook op het vlak van mobiliteit stoelen we ons beleid op het principe van de ‘stadskernen’. Deze kernen worden onderling verbonden door snel en frequent openbaar vervoer en veilige fietsverbindingen.
1944 1945
CD&V wil…
1946
Bij de ontwikkeling van de mobiliteit in onze steden voluit de kaart van de voetganger en de fietser trekken. We
1947
gaan uit van het STOP-principe. In het verleden is te veel stedelijke ruimte geofferd aan het individueel
1948
gemotoriseerd autoverkeer. We pleiten ervoor om grotere delen van de stad terug te geven aan diverse vormen
1949
van duurzaam vervoer. Dit impliceert dat men het doorgaand verkeer uit de woonwijken weert;
1950
Via ‘fietssnelwegen’ mensen ertoe aanzetten de fiets te nemen. Dit zijn brede fietspaden, afgeschermd van de
1951
rijweg en met zo min mogelijk gelijkgrondse kruisingen met drukke verbindingswegen, die de fietsers naar de
1952
belangrijkste punten van de stad leiden. Ook moeten bestaande openbare fietsvoorzieningen zoals Velo en Villo
1953
worden uitgebreid;
1954
1955 1956
elkaar te verbinden, kan worden geopteerd voor ‘cirkellijnen’ op de stadsring;
1957 1958
Wat openbaar vervoer betreft, de stedelijke netwerken optimaliseren. Om de buitenwijken van de stad met Een chipsysteem invoeren voor het openbaar vervoer, zoals dat in vele steden in het buitenland bestaat. Dit om zwartrijden nog beter dan vandaag aan te pakken;
Rationeel autogebruik stimuleren. De auto zal ook in de toekomst een plaats hebben in het geheel van manieren
1959
waarop mensen zich verplaatsen, ook in de stad. We willen verder inzetten op autodelen en op Park & Ride-
1960
zones aan de stadsrand die door snel en frequent openbaar vervoer met het centrum zijn verbonden. Om deze
1961
Park & Rides een echt alternatief te maken wordt een parkeerkost aangerekend die overeenstemt met de kost
1962
van een ticket voor het openbaar vervoer. Het parkeerticket kan dan meteen gebruikt worden als ticket voor het
1963
openbaar vervoer en dit de hele dag lang;
1964 1965
Park & Rides zoveel als mogelijk ondergronds aanleggen om de overlast voor de buurt te beperken. Verder moeten ze gezinsvriendelijk zijn met voldoende ruimte voor het in- en uitladen van kinderwagens en
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 59 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
1966
boodschappen, maar ook voldoende maatregelen rond sociale veiligheid. Dezelfde voorwaarden gelden voor
1967
parkeergarages in de stad;
1968
Dat een doordacht, efficiënt en coherent parkeerbeleid een volwaardige plaats inneemt binnen het
1969
mobiliteitsbeleid. In grote steden is het parkeeraanbod onvoldoende om aan de vraag te voldoen. Daarom krijgen
1970
bewoners en kortparkeren voorrang in de stad en wenst CD&V het aanbod op de openbare weg terug te dringen
1971
ten voordele van vervangingsparkings (hiermee bedoelen we publieke en private parkings die buiten de
1972
traditionele werkuren opengesteld worden voor de buurt) die niet op de openbare weg liggen. Zo kan de ruimte
1973
in de stad heraangelegd worden, wat de levenskwaliteit ten goede komt;
1974
Overlast door vrachtverkeer aanpakken via het PIEK-project. We laten laden en lossen toe buiten de
1975
spitsmomenten op voorwaarde dat de belevering gebeurt met stillere voertuigen en met geluidsarm laad- en
1976
losmaterieel. Gezonde winkelcentra in de binnenstad zijn cruciaal voor de aantrekkelijkheid van de stad, en dus
1977
moet ook de goederenlevering efficiënt kunnen blijven verlopen;
1978
Een slimme kilometerheffing om de verkeersstromen te beïnvloeden, bepaalde vervoersmodi te stimuleren en
1979
de mobiliteit en lokale luchtkwaliteit in de steden te verbeteren, op voorwaarde dat het op een verstandige,
1980
stapsgewijze manier gebeurt die tijd geeft om de alternatieven te doen groeien.
1981
3.3.3.5.
1982
Diversiteit in de stad: verbinden
1983 1984
Onze steden kennen een steeds toenemende diversiteit. Wij kiezen uitdrukkelijk niet de kaart van de polarisatie.
1985
Dat dit niet de eenvoudigste keuze is, weten we. Maar het is de enige manier om een warme, respectvolle
1986
samenleving op te bouwen. Om dit te bereiken moeten we het respect tussen verschillende bevolkingsgroepen
1987
verhogen, zowel in het onderwijs en op de arbeidsmarkt, als in het verenigingsleven en andere vrije tijdsbestedingen.
1988
Onze samenleving moet een open samenleving zijn waarin elke gemeenschap respect heeft voor de eigenheid en
1989
geloofsovertuiging van andere gemeenschappen.
1990 1991
CD&V wil…
1992
Streven naar een grotere participatie van allochtonen aan het beleid. Dat geldt niet enkel voor het specifieke
1993
minderhedenbeleid, maar ook voor andere domeinen als sport, cultuur en jeugd. Een belangrijke plaats is hier
1994
weggelegd voor het middenveld;
1995
Nog meer een beroep doen op aanspreekpunten in de verschillende gemeenschappen. Het is immers bewezen
1996
dat mensen die binnen de gemeenschap aanzien genieten vaak een grotere invloed hebben dan mensen van
1997
buitenaf. Deze personen kunnen een brug vormen tussen de overheid, de allochtone gemeenschappen en de
1998
autochtone gemeenschap;
1999
Nieuwkomers én oudkomers volop steunen bij hun integratie. Zij die echter naar hier komen door de regels te
2000
omzeilen of om misbruik te maken van ons sociaal systeem, zullen kordaat worden aangepakt. De steden
2001
beschikken hier over verschillende mogelijkheden. Deze zijn evenwel niet altijd gekend. Daarom moeten de
2002
betrokken stadsambtenaren hierover gesensibiliseerd en geïnformeerd worden;
2003
De werking van jeugdbewegingen en jeugdinitiatieven aanmoedigen, in het bijzonder in hun activiteiten voor het
2004
aantrekken en ten volle betrekken van kinderen uit zowel allochtone als kansarme stadsmiddens. Toelages en
2005
andere voordelen (hulp qua lokalen en terreinen, voordelen aan leden, etc.) die helpen de doelstelling van sociale
2006
cohesie onder de kinderen en jongeren in de stad te realiseren, moeten verleend worden.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 60 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.3.3.6.
2007
Veiligheid in de stad: de ketenaanpak
2008 2009 2010
Voor CD&V is veiligheid een recht, maar ook een plicht voor iedereen. Dit vereist een ketengerichte aanpak waarin iedereen betrokken wordt en waarin plaats is voor zowel preventieve als repressieve maatregelen.
2011 2012
CD&V wil…
2013
Eerst en vooral het contact tussen de overheid en de politie enerzijds en de stadsbewoner anderzijds bevorderen.
2014
Dat kan door de burgers regelmatig te bevragen over hun bekommernissen. Ook kunnen knelpuntzones in kaart
2015
gebracht worden bv. door middel van een verkennende wandeling doorheen de stad, in samenwerking tussen
2016
bewoners en diensten (ruimtelijke ordening, openbare werken, politie, gemeenschapswachten). Daarnaast moet
2017
de toegankelijkheid van de politie verhoogd worden. De wijkagent neemt hier een centrale plaats in;
2018
De BIN’s (buurtinformatienetwerken) en de WIN’s (winkelinformatienetwerken), waarbij stadsbewoners en
2019
politie samenwerken, verder stimuleren en ondersteunen. Ook de inzet van gemeenschapswachten verdient
2020
ondersteuning, mits zij voldoende voor deze taken opgeleid en gecontroleerd worden;
2021
Een nette, aangename omgeving bevorderen, de beste stimulans voor een veiligheidsgevoel. Een sluikstortlijn en
2022
de inzet van ‘Witte Tornado’s’ spelen hier een belangrijke rol, en zijn tegelijk een erkentelijke manier om mensen
2023
op de arbeidsmarkt te krijgen. We moedigen daarbij de ontwikkeling van bv. apps voor het aangeven van
2024
sluikstorten of onveilige infrastructuur aan;
2025
Naast de preventieve maatregelen, overlast ook effectief aanpakken. CD&V kiest voor een doordacht GAS-
2026
systeem, een streng vergunningsbeleid en het opleggen van een sluitingsuur of van een verplichte sluiting bij
2027
herhaaldelijke overlast of misdrijven;
2028
2029 2030
Gebieden waar zich veel problemen voordoen meer politie, gemeenschapswachten en buurtopzichters toewijzen. Waar nodig kunnen bewakingscamera’s ingezet worden;
2031
Er moet een lichtplan opgemaakt worden waarbij het wegwerken van het onveiligheidsgevoel en het bevorderen van de veiligheid primeert boven het toeristische en economische aspect.
2032
3.3.3.7.
2033
Onderwijs in de stad: specifieke problemen
2034 2035
Ons uitgangspunt van ‘stadskernen’ vindt ook zijn weerslag in onze visie op onderwijs: kinderen moeten een
2036
kwalitatieve school vinden in de eigen stadskern. In de steden kampt het onderwijs met specifieke problemen: er is
2037
een grotere ongekwalificeerde schooluitval, een grotere schoolachterstand en een lerarentekort.
2038 2039
CD&V wil…
2040
Buurtscholen promoten. Dit willen we doen door projecten als ‘Samen naar school’ te stimuleren en uit te
2041
breiden. Dit project laat ouders kennis maken met de buurtschool en brengt hen samen wanneer ze een
2042
inschrijving overwegen;
2043
De schooluitval bestrijden door o.a. de ‘time-outprojecten’ (leerlingen die grote moeilijkheden veroorzaken
2044
tijdelijk uit de school halen en apart begeleiden) uit te breiden en het potentieel van samenwerking met sport- en
2045
jeugdclubs te optimaliseren;
2046
De schoolachterstand tegengaan door kleuterparticipatie te versterken en ouders te verplichten hun kinderen
2047
vanaf de leeftijd van drie jaar naar de kleuterschool te brengen. Op die manier voorkomen we ook taal- en ICT-
2048
achterstand in een vroeg stadium;
2049 2050
Het lerarentekort aanpakken door meer leerstages, ‘peterschapsprojecten’ voor beginnende leerkrachten en extra omkadering voor leerkrachten en directeurs te voorzien;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 61 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2051
2052
De bestaande kloof tussen onderwijs, arbeidsmarkt en bedrijfsleven verkleinen door sterke partnerschappen. Dit niet enkel in de vorm van stages, maar ook via het ter beschikking stellen van stedelijke bedrijfsinfrastructuur.
2053
3.3.3.8.
2054
Economie & werk: de arbeidsparadox doorbreken
2055 2056
Grote steden zijn in heel Europa dé aantrekkingspolen van economische ontwikkeling en creativiteit, kennis en
2057
innovatie. Zo ook in Vlaanderen. En toch worden we nog altijd geconfronteerd met de stedelijke arbeidsparadox: er
2058
zijn meer jobmogelijkheden, maar desondanks zijn de werkloosheidscijfers er ook hoger dan elders. Zeker bij bepaalde
2059
groepen werkzoekenden blijft de werkloosheid onaanvaardbaar hoog, ook in periodes dat de economie en de
2060
arbeidsmarkt aantrekken. Deze realiteit schept voor de meeste stadsbesturen een grote uitdaging. Nochtans hebben
2061
de steden verschillende mogelijkheden in handen om de werkgelegenheid binnen de stadsgrenzen te bevorderen.
2062 2063
CD&V wil…
2064
De bestaande Fora Lokale Werkgelegenheid, waarin OCMW, VDAB, werknemers- en werkgeversorganisaties
2065
vertegenwoordigd zijn, herwaarderen en versterken met onderwijsinstellingen. Binnen deze Fora treden lokale
2066
overheden en de verschillende betrokken partners regelmatig in overleg zodat ze snel en flexibel kunnen inspelen
2067
op bepaalde fenomenen. Zij stemmen het centrale beleid samen af op de concrete lokale arbeidsmarktsituatie;
2068
Stadsbesturen doen bijdragen aan het ondernemingsklimaat in hun stad. Door bv. in te zetten op
2069
administratieve vereenvoudiging, een aangepast belastingreglement, de inplanting en ontsluiting van
2070
bedrijventerreinen maken ze hun stad aantrekkelijk voor ondernemers en bedrijven, die werkgelegenheid
2071
creëren en voor fiscale inkomsten zorgen;
2072
De pleitbezorger van de sociale economie blijven. In eerste instantie promoten en ondersteunen we eigen
2073
initiatieven van burgers en het middenveld. Stadsbesturen geven de sociale economie een volwaardige plaats in
2074
het lokale beleid en bieden nieuwe kansen door sociale clausules te integreren in het eigen aankoopbeleid en
2075
lokale behoeften van inwoners te verbinden met het aanbod van de sociale economie. Indien dit niet volstaat
2076
pleiten we er voor om vanuit de stedelijke overheid en het OCMW een bedrijf op te richten dat omzet realiseert
2077
en extra jobs creëert, in samenwerking met de partners die al in de sociale economie actief zijn. Jongeren en
2078
werklozen kunnen hier ervaring opdoen met het oog op een latere integratie in de reguliere arbeidsmarkt;
2079
Creatieve burgers ondersteunen die de leefbaarheid van de wijk willen bevorderen en door velerlei projecten
2080
(vrijwilligerswerk, ruilhandel, alternatieve betaalmiddelen) bijdragen aan de lokale maatschappelijke
2081
ontwikkeling;
2082 2083
Dat
initiatieven
genomen
worden
om
groene
economische
activiteiten
te
ontwikkelen,
zoals
materialenrecuperatie.
2084 2085
3.3.3.9.
Sport, ontspanning & cultuur als bindmiddel
2086 2087
De anonimiteit van de stad is nog steeds groot en zorgt bij veel van haar inwoners voor eenzaamheid. Nochtans
2088
heeft de stad verschillende troeven in handen om dit tegen te gaan. Sport, ontspanning en cultuur spelen daarbij een
2089
belangrijke rol. Sport en spel zijn niet enkel gezond, ze brengen ook mensen bij elkaar. Daarbij komt nog dat
2090
stadsbewoners over het algemeen over minder privéruimte beschikken, zodat de nood aan dergelijke plekken groot
2091
is. Goed ingerichte publieke ruimten, waar het aangenaam en veilig vertoeven is, verhogen de leefbaarheid en de
2092
sociale samenhang.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 62 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2093
CD&V wil…
2094
Het tekort aan sport- en ontspanningsruimtes in de steden aanpakken. Niet enkel voor de competitiesport, maar
2095
ook en vooral voor de recreatieve sporter: sporthallen en openbare zwembaden, (speel)pleinen en groene
2096
ruimtes. Daarom schenkt het stadsbestuur bij het vrijkomen van grote ruimtes (bv. oude opslagruimtes,
2097
rangeerstations) in de eerste plaats hieraan aandacht. De schaarse bestaande open ruimtes blijven bewaard.
2098
Deze worden (her)ingericht zodat ze maximaal als ontmoetings- en ontspanningsplaats kunnen fungeren. Dit
2099
impliceert ook het behouden en waar mogelijk uitbreiden van groene ruimtes. Een deel van de nood kan ook
2100
geledigd worden door creatieve samenwerkingsverbanden met bv. scholen. Niets belet dat sporthallen van
2101
scholen na de lesuren beschikbaar zouden zijn voor sportclubs of andere organisaties, in ruil voor bv.
2102
onderhoudswerk. Vice versa moeten sportclubs, profclubs incluis, hun infrastructuur maximaal openstellen voor
2103
scholen en verenigingen uit de buurt;
2104
Inzetten op een hedendaags, modern, cultuuraanbod in elke stad. Maar in steden moet je ook meer doen.
2105
Steden moeten ruimtelijke ordening, cultuur, erfgoed en architectuur hoog op de agenda houden. De heropleving
2106
van bepaalde buurten gaat immers vaak hand in hand met investeringen in cultuur. Het kunstencentrum Wiels in
2107
Brussel en het MAS in Antwerpen zijn daarvan gekende en geslaagde voorbeelden. CD&V wil nagaan in welke
2108
mate structurele samenwerkingen met het bedrijfsleven opgezet kunnen worden, zonder dat hierbij de
2109
expressieve vrijheid van de organisaties die de culturele infrastructuur gebruiken in het gedrang komt, noch het
2110
lokale (culturele) verenigingsleven onder druk komt te staan omdat bedrijven sponsoring slechts één maal
2111
kunnen spenderen;
2112
Cultuur als belangrijk bindmiddel om mensen samen te brengen meer in de verf zetten. Daarom moet er
2113
absoluut gestreefd worden naar een hogere cultuurparticipatie. Inzetten op cultuurparticipatie is belangrijk:
2114
cultuur versterkt, cultuur verenigt. Empowerment en emancipatie door cultuur zijn de basis geweest voor de
2115
Vlaamse ontvoogding, ze kunnen dit ook zijn om diversiteit in onze samenleving te verankeren. Daarom moeten
2116
we inzetten op een participatiebeleid dat eenieders recht op cultuur erkent en financiële en andere drempels
2117
verlaagt. De UITpas is daartoe een geschikt instrument en moet dus veralgemeend worden. Ook moeten steden
2118
meer betaalbare ruimtes zoals ateliers en repetitieruimtes voorzien voor creatieve stedelingen;
2119
De Schools of Arts als partner betrekken bij de verhoging van de participatie aan cultuur;
2120
Overlegde en evenwichtige afspraken maken tussen de Vlaamse Regering en de steden, zodat steden een
2121
volwaardig en complementair cultuurbeleid kunnen voeren. Bij het begin van elke legislatuur moet het duidelijk
2122
zijn over welke middelen men beschikt voor lokaal cultuurbeleid, professionele kunsten, cultureel erfgoedbeleid
2123
en voor grote culturele infrastructuurwerken;
2124
Integratie van publieke open ruimte in de stad en verbindingen tussen groene stadszones en de omliggende
2125
groene buitenranden via een zogenaamde ‘lobben’-structuur. Deze groene zones hebben ook een rechtstreekse
2126
(micro)klimatologische effecten, en garanderen een gezondere en natuurlijke stadsomgeving. Ze zijn bovendien
2127
de ideale omgeving voor gezinnen, jeugdbewegingen en verenigingen om elkaar in de vrije tijd te ontmoeten;
2128 2129
Een jaarlijkse ‘Dag van de publieke ruimte’ waarop het transversale beleid, gericht op leefbaarheid en sociale samenhang, in de kijker wordt gezet.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 63 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.3.3.10.
2130
Interactie stedelijke ontwikkeling en plattelandsontwikkeling
2131 2132
Een sterke stedelijke ontwikkeling blijft niet zonder gevolgen voor de ontwikkeling van het platteland en de
2133
dorpen. De stad waaiert enerzijds ruimtelijk uit maar mobiliseert anderzijds zeer veel activiteit richting zijn kern. Dit
2134
resulteert in randstedelijke druk op de open ruimte, lintbebouwing waardoor de voeling met de open ruimte en het
2135
landbouwgebruik ervan verloren gaat en verschraling van het sociaal-maatschappelijke aanbod in de stadsrand en de
2136
plattelandsdorpen. Stedelijke ontwikkeling kan niet los gezien worden van plattelandsontwikkeling door de
2137
wederzijdse interactie.
2138 2139
De open ruimte en het contact met de open ruimte moet maximaal gevrijwaard worden. Dit contact met het open
2140
landschap komt de leefbaarheid ten goede. Daarnaast bevordert het de verbondenheid tussen stad en platteland. In
2141
een stedelijke context kan stadslandbouw in zijn vele verschijningsvormen eenzelfde verbindende rol spelen tussen
2142
stedeling en landbouw.
2143 2144
De sterke dynamiek en aantrekkingskracht van de stad moet breed gespreid worden om concentratie te vermijden
2145
en zo de leefbaarheid van de hele stad en zijn brede omgeving te garanderen. Naast aandacht voor de stadskernen
2146
vraagt dit gelijkwaardige aandacht voor de dorpen en hun ontwikkeling in de brede randstedelijke omgeving.
2147 2148
CD&V wil…
2149
2150 2151
Een volwaardig beleid rond de ontwikkeling van steden en het platteland met specifieke aandacht voor de interactie tussen beide;
De beschikbare open ruimte behouden door in te zetten op verdichting van de woongebieden en verder, in
2152
volgorde van prioriteit, op renovatie, inbreiding en kwalitatieve uitbreiding zodanig dat gronden bestemd als
2153
open ruimte maximaal hun functie als open ruimte kunnen behouden;
2154
Binnen de open ruimte voldoende vestigingsmogelijkheden behouden en voorzien voor de landbouwactiviteit;
2155
Het contact met de open ruimte vrijwaren. Zicht op groen in al zijn verschijningsvormen is gezond en verbetert
2156 2157
de verstandhouding tussen stad en platteland en laat toe voeling te houden met de plattelandsactiviteiten;
2158 2159
Vanuit dezelfde achtergrond de brede verschijningsvormen van stadslandbouw die van onderuit groeien voldoende ruimte bieden binnen de stedelijke context;
De sociale en economische voorzieningen breed blijven spreiden binnen de stad en over stad én platteland. Dit
2160
kan ingevuld worden via creatieve oplossingen, met oog op duurzaamheid en leefbaarheid, die mee zijn
2161
opgebouwd van onderuit in plaats van via een van bovenaf opgelegde spreiding;
2162 2163
Binnen de brede stedelijke en gemeentelijke dynamiek oog houden voor de individuele ontwikkeling van dorpen en stadsgemeenschappen.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 64 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.3.3.11.
2164
Stedelijke samenwerking in Europa
2165 2166
In heel Europa kampen steden met vergelijkbare problemen en uitdagingen, maar beschikken ze ook over
2167
vergelijkbare troeven of mogelijkheden. Het is daarom nuttig dat onze steden over de landsgrenzen heen
2168
samenwerken met andere Europese steden, om zo ideeën en successen uit te wisselen. De moderne stad integreert
2169
zich resoluut in Europese netwerken en maakt daar een win-win van.
2170 2171
CD&V wil...
2172
2173 2174
De Vlaamse steden aanmoedigen om interregionale samenwerking en netwerking op te zetten over de landsgrenzen heen. De ontwikkeling en de dynamiek van een regio stoppen namelijk niet aan de landsgrenzen;
De Vlaamse steden aanmoedigen om deel te nemen aan Europese samenwerkingsverbanden voor steden.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 65 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.4.
2175
Energie
2176
3.4.1. Uitdagingen
2177 2178 2179
Energiezuinige gebouwen en verplaatsingen zijn slechts een gedeeltelijk antwoord op de uitdagingen die ons op
2180
vlak van energie te wachten staan. De kosten van de netten, de investeringen in hernieuwbare energie en de
2181
gevolgen daarvan voor de bevoorradingszekerheid, zullen de komende jaren belangrijker en complexer worden.
2182
Dit zal van iedereen – gezinnen en bedrijven – aanpassingen vragen;
2183
De gas- en elektriciteitsmarkt is binnen de EU vrijgemaakt, met één groothandelsmarkt voor de Benelux,
2184
Duitsland en Frankrijk die binnenkort nog verder uitbreidt. Tegelijk zijn er binnen die interne markt nog vele
2185
nationale verschillen die het speelveld ongelijk maken. Zo kunnen Belgische gascentrales de concurrentie niet aan
2186
met buitenlandse fossiele brandstofcentrales. De sterke groei van de Duitse groene stroom zorgt steeds vaker
2187
voor lagere, maar ook meer onregelmatige, elektriciteitsprijzen die ook in ons land doorwerken;
2188
Na tien jaar liberalisering is elektriciteit en gas kopen voor de consument een stuk complexer geworden. Dat zal
2189
niet snel veranderen, ondanks sterke informatiecampagnes en stroomlijningen tussen verkoopformules van de
2190
verschillende leveranciers in 2012;
2191
2192 2193
Voor de competitiviteit van vele bedrijven is de energiekost van cruciaal belang. Ook voor de gezinnen is de betaalbaarheid van hun energieverbruik een belangrijke zorg;
De Europese klimaatdoelstellingen hebben de ambitie om onze bijdrage aan de klimaatwijziging op termijn te
2194
neutraliseren. De Kyotodoelstelling voor 2008-2012 werd bereikt en de doelstellingen voor 2020 zullen
2195
waarschijnlijk al vroeger gehaald worden. België en Europa zullen indien nodig dus ambitieuzere doelstellingen
2196
voor de vermindering van broeikasgasemissies tegen 2020 moeten vooropstellen. Bovendien is een strak tempo
2197
nodig om tegen 2020 de beoogde energiebesparing en het aandeel hernieuwbare energie te realiseren.
2198
Ondertussen wordt door de Europese Commissie gewerkt aan nog ambitieuzere doelstellingen voor 2030 en
2199
schoof ze met haar Road Map 2050 een vermindering van de Europese broeikasgasuitstoot van 80-95% (t.o.v.
2200
1990) tegen 2050 naar voren. De verdere uitbouw van grensoverschrijdende energie-infrastructuur is vitaal om
2201
een geïntegreerde Europese energiemarkt tot stand te brengen, waarbij zo doelmatig mogelijk wordt
2202
geïnvesteerd in duurzame energie die flexibel kan worden uitgewisseld over de grenzen heen;
2203
Binnen de gefactureerde distributienetkosten zitten naast de kosten voor uitbating van het net ook een groot
2204
aandeel openbare dienstverplichtingen zoals de sociale maatregelen en minimumsteun voor groene stroom en
2205
warmtekrachtkoppeling. Die worden opgelegd door de Vlaamse en federale regering. Die kosten worden
2206
verrekend naar de consumenten via het verbruik. Er zijn nog grote investeringen nodig om de netten te
2207
vernieuwen en het wisselend aanbod van hernieuwbare stroom op te vangen. De netkosten raken echter
2208
geleidelijk geconcentreerd bij de groep mensen en bedrijven die niet verder kunnen besparen op stroom. Voor
2209
internationaal concurrerende bedrijven is een te hoge netkost een directe handicap;
2210
2211 2212
de
Na de 6 staatshervorming zullen de gewesten integraal bevoegd worden voor de distributienetten en voor het beleid inzake rationeel energiegebruik;
De
investeringen
in
nieuwe
infrastructuur
voor
hernieuwbare
energie
(windmolens,
biogas,
2213
hoogspanningslijnen…) botsen vaker op bezwaren uit de omgeving, en projecten op plaatsen die minder
2214
weerstand ondervinden zijn vaak minder optimaal. Er is voor dit probleem onvoldoende eenduidig beleidskader;
2215 2216
We hebben nood aan een verstandig watermanagement om te garanderen dat er voldoende water, van de gewenste kwaliteit, beschikbaar is voor gezinnen, landbouw en industrie.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 66 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3.4.2. Visie & doelstellingen
2217 2218 2219
Ons energiebeleid moet een realistisch traject volgen met een goede balans tussen energiezekerheid,
2220
duurzaamheid en betaalbaarheid. We willen een transitie naar een koolstofarme productie volgens de ambitieuze
2221
Europese doelstellingen. Dit zou de concurrentiekracht van onze bedrijven moeten versterken en niet mogen
2222
aantasten. Een maatschappelijk draagvlak kan enkel bereikt worden indien alle actoren zich engageren;
2223
De belangrijkste voorwaarde voor dat laatste is dat de voorzieningen van gas en elektriciteit betrouwbaar blijven.
2224
Als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt door minder te verbruiken en te verbruiken op het juiste ogenblik,
2225
halen we al een belangrijk deel van de doelstelling;
2226
Het gebruik van meer duurzame energie leidt ons naar minder verbruik en minder import van fossiele
2227
brandstoffen. Die omslag is op termijn economisch rendabel, maar vraagt initieel zware investeringen in
2228
productie en transport. De financiële draagkracht is hier mede bepalend. Overheidssteun moet selectief, efficiënt
2229
en beperkt in de tijd zijn met een vooraf duidelijke tijdslijn en financieringslijn. Institutionele beleggers moeten
2230
worden aangetrokken om deze energieomslag mee te realiseren;
2231
Beleidsverantwoordelijken moeten duidelijk durven communiceren dat de energietransitie ons uiteindelijk
2232
allemaal ten goede komt, maar op korte termijn investeringen vraagt. Zonder deze eerlijke boodschap smelt het
2233
maatschappelijk draagvlak snel weg en is de omslag onmogelijk;
2234
Tegen 2014 zullen ook de Europese doelstellingen voor 2030 voorliggen. Het is belangrijk dat de
2235
investeringsdynamiek duurzaam op gang blijft tot ver na 2020. Als klein land in het hart van Europa en quasi
2236
zonder energiegrondstoffen hebben we alle belang bij een goed geoliede internationale energiemarkt met een
2237
echt gelijk speelveld. Onze beperkte eigen duurzame energieopties moeten we optimaal trachten in te schakelen;
2238
De waterproblematiek dient integraal bekeken te worden. Zowel m.b.t. functie van water en de stoffen en
2239
energie die uit water gerecupereerd kunnen worden, als m.b.t. de verschillende gebruikers van water (landbouw,
2240
industrie, gezinnen). Systematisch inzetten op innovaties (inzake technologie en beleid) is cruciaal voor een goed
2241
watermanagement.
2242
3.4.3. Maatregelen
2243
3.4.3.1.
2244
Iedereen een duidelijke verantwoordelijkheid
2245 2246
De energieomslag is niet de taak van de overheid alleen. Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen:
2247
overheden, bedrijven, verenigingen én gezinnen. We maken allemaal een inschatting van kosten en baten vooraleer
2248
energie-investeringen te doen. De taak van de overheid is de gebruiker over de streep te halen met gerichte financiële
2249
prikkels, gerichte normering en duidelijke informatie.
2250 2251
CD&V wil…
2252
Een scherpere stroomlijning tussen alle overheidsniveaus inzake subsidies, prioriteiten, technische richtlijnen en
2253
informatieverstrekking. De gemeenten zijn de eerste lijn voor informatie en het helpen overwinnen van
2254
administratieve drempels. Het Vlaams Gewest geeft de investeringen een steun in de rug, rechtstreeks via
2255
premies, en onrechtstreeks via een duidelijk beleid en duidelijke normering. De Vlaamse en federale overheid
2256
moeten voor hun domeinen samen met de betrokken sectoren investeringen in onderzoek en ontwikkeling inzake
2257
energieproductie en -distributie blijven ondersteunen om zo de kennis ter zake maximaal economisch te
2258
valoriseren. De sector stimuleren zonder te oververhitten zorgt voor een stabiele, gezonde markt met degelijke
2259
prijzen in woningbouw en hernieuwbare energie;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 67 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2260
Op Europees niveau blijven inzetten op ambitieuze normen wat betreft energieverbruik, milieubescherming en
2261
productveiligheid voor huishoudtoestellen, wagens, lampen, enz. Europa neemt ook het initiatief voor
2262
ondersteuning van strategische klimaatinvesteringen zoals innovatie in nieuwe milieuvriendelijke technologie en
2263
grensoverschrijdende corridors voor transport van elektriciteit en gas;
2264
2265 2266
De financiële steun voor energiebesparing en kleinschalige hernieuwbare energieproductie volledig concentreren op gewestniveau. Daar worden ook de normen en prioriteiten bepaald;
Dat steden en gemeenten het aanspreekpunt bij uitstek zijn voor inwoners en kleine zelfstandigen voor
2267
technisch advies en hulp bij de administratieve afwikkeling. Dit kan via een energie- en woonloket. Gemeente en
2268
OCMW werken hier nauw samen. Ze hebben een bijzondere taak om sociaal zwakkere inwoners op te zoeken en
2269
te begeleiden. Daarbij kunnen ze de nodige werken via sociale economieprojecten in hun plaats doen;
2270
Dat de verschillende overheden werk maken van een duidelijk ruimtelijk beleidskader voor de inplanting van
2271
grootschalige installaties voor hernieuwbare energie. Zo kunnen we zorgen voor de beste locatiekeuzes in functie
2272
van lage netkosten en een zo groot mogelijk draagvlak bij de omwonenden;
2273
2274 2275
Dat de provincies sensibiliseringscampagnes, samen met de gemeenten, coördineren. Het is niet de taak van gemeenten en provincies om supplementen op Vlaamse premies te geven;
Eén krachtige, duidelijke subsidie voor ingrepen voor Rationeel Energiegebruik (REG). De hoogte van de premie
2276
moet inspelen op de actuele terugverdientijd: noch onder-, noch oversubsidiëring zijn fair. Een te lange periode
2277
tussen investering en het terugkrijgen van de subsidie is nefast. Die drempel dient weggewerkt te worden door
2278
een zo kort mogelijke prefinanciering. Het systeem van premies via de distributienetbeheerders is voor CD&V een
2279
systeem dat efficiënt functioneert en het best aan de criteria voldoet;
2280
Dat ondernemingen met het gewest hun ambities afspreken via energiebeleidsovereenkomsten. Het gewest
2281
engageert zich tegenover de sectoren met een gepast ondersteuningsbeleid. De sectorfederaties nemen hun rol
2282
op als tussenschakel voor kennis en info. De ondernemingen betrekken hierbij proactief hun werknemers;
2283
2284 2285
Dat een specifieke aanpak voor KMO’s wordt voortgezet met aandacht voor informatie, advisering, begeleiding voor het opsporen én realiseren van de energiebesparende maatregelen;
Dat steden en gemeenten de aandeelhouders van de distributienetten zijn en blijven. Het gaat immers over
2286
operaties op hun openbaar domein en dankzij hun ingebracht kapitaal. De netbeheerders moeten geprikkeld
2287
worden om efficiënt en performant te werken. De inbreng van private partners is voor CD&V een optie. Dat kan
2288
via pensioenfondsen of beursintroductie, maar alleszins geen energieleveranciers of -producenten. Essentieel is
2289
dat de efficiëntie de kosten voor de afnemers drukt;
2290
Dat waterbesparende maatregelen gestimuleerd worden (bv. via een waterscan);
2291
Dat voldoende ingezet wordt op onderzoek en innovatie (ook in Europese en internationale programma’s) met
2292
betrekking tot waterbeheer, met grote betrokkenheid van de waterbedrijven.
2293 2294
3.4.3.2.
Samenwerken helpt iedereen mee aan boord
2295 2296
Investeren in energiebesparing en hernieuwbare energie, gebruikmaken van de verschillen tussen leveranciers:
2297
het zou door zo veel mogelijk mensen als een opportuniteit moeten worden gezien, niet als een last. Samenwerken
2298
via collectieve initiatieven hijst meer mensen aan boord. Bovendien verlaagt het de kost door schaaleffecten.
2299
Verenigingen en spontane initiatieven zijn daar vaak veel effectiever in dan campagnes van de overheid.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 68 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2300
CD&V wil…
2301
Meer isolatie door minder isolement. De grote moeilijkheid bij het halen van de doelstelling om tegen 2020 alle
2302
oude woningen aan de basisenergievereisten te laten voldoen, is het opzoeken en overtuigen van de eigenaars.
2303
Dat kunnen gemeente en OCMW niet alleen. Sociale contacten, verenigingen en buurtinitiatieven zijn een
2304
cruciale schakel om het doel te bereiken;
2305
Groepsaankopen stimuleren in de gas- en elektriciteitssector en voor stookolie. Zij helpen mensen die zelf niet
2306
overweg kunnen met de administratie, of ervan af zien zelf de markt te verkennen. De initiatieven van de
2307
provincies zijn een goede stimulans geweest om mensen te overhalen het dure contract met de
2308
standaardleverancier te verlaten. Hun schaal is soms echter te groot voor de kleine leveranciers die wel qua prijs
2309
maar niet qua volume kunnen concurreren met grote spelers. De opvolging van de prijzen bij automatische
2310
verlenging van de contracten is ook niet gegarandeerd. Daarom moeten groepsaankopen ook via initiatieven van
2311
verenigingen, organisaties en buurtinitiatieven verder kunnen groeien;
2312
Nieuwe bedrijventerreinen en woonwijken via een gegroepeerde projectmatige aanpak tot CO2-neutraliteit
2313
brengen. Ten opzichte van maatregelen in individuele woningen of gebouwen is dit kosten- en milieuefficiënter.
2314
Productie en verbruik worden er zo dicht mogelijk bij elkaar gebracht;
2315
Warmtenetten tot een nieuwe taak voor de distributienetbeheerders maken. Internationaal bewijzen moderne
2316
warmtenetten hun nut. Vooral in stedelijke en industriële omgeving zijn de baten groot. Vlaanderen loopt hier
2317
achter. Zowel restwarmte als groene warmte worden er efficiënter door gebruikt. Bij aanleg van nieuwe
2318
woonwijken moet een doordachte keuze gemaakt worden of er een gasnet dan wel een warmtenet onder het
2319
voetpad komt;
2320
Via publieksparticipatie en coöperatieve vennootschappen mensen hernieuwbare energie laten mee financieren
2321
en laten delen in de opbrengst. Deze aanpak kan het maatschappelijk draagvlak voor de realisatie van
2322
windmolens en biogasinstallaties verhogen;
2323
Intercommunales die investeringen doen die pas op langere termijn renderen, recht geven op een billijke
2324
vergoeding. Private investeerders passen immers vaak voor dit type investeringen. Participatie van individuele
2325
burgers en pensioenfondsen zijn een mogelijke extra hefboom;
2326
De bijzonder interessante ‘derdebetalersystemen’ met energiedienstbedrijven (ESCO’s) stimuleren: ze investeren
2327
in energiebesparingen en de winst op het energieverbruik betaalt de eerste jaren de kosten van de dienstverlener
2328
af. Ook dit is niets anders dan een (commerciële) bundeling van opportuniteiten en kennis;
2329 2330
Dat de Vlaamse, Brusselse en de federale overheid het energieverbruik van hun gebouwen verminderen met zulke derdepartijfinanciering. Het is een van de hoofdtaken van het Vlaams Energiebedrijf.
2331
3.4.3.3.
2332
Een optimale vrije markt met juiste correcties verlaagt de totale kost
2333 2334
Het vrije marktmodel is het meest kostenefficiënte voor de productie en de verkoop van elektriciteit en gas. Zowel
2335
voor producenten als voor verbruikers zijn financiële afwegingen de beste duw in de rug richting verstandige
2336
investeringen en efficiëntie. De doelstellingen inzake groene stroom moeten om deze reden geïntegreerd worden in
2337
het marktmodel. Investeringen in nieuwe productie-installaties en in energiebesparing moeten zoveel mogelijk door
2338
privékapitaal gefinancierd worden. Dat levert de grootste hefboom op en geeft prioriteit aan de meest rendabele
2339
projecten.
2340 2341
Belemmeringen in de marktwerking binnen de EU moeten worden weggewerkt door een verdere harmonisatie
2342
tussen de lidstaten. Langs de andere kant mag ook ons eigen vergunningenbeleid geen blok aan het been zijn voor
2343
toekomstgerichte investeringen.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 69 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2344
Het wisselend aanbod aan zon en wind moet opgevangen worden door opslagvoorzieningen en flexibele
2345
stroomcentrales, maar ook door prijssignalen voor de verbruikers. Om de verdere uitbouw van de lokale netten voor
2346
de integratie van hernieuwbare bronnen zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, is het afstemmen van verbruik op
2347
productie en opslagvoorzieningen aangewezen. Rationeel elektriciteitsverbruik betekent dus niet alleen minder
2348
verbruik, maar ook het verbruik verschuiven van piek- naar dalperiodes.
2349 2350
CD&V wil…
2351
Dat meer mensen bewust overschakelen naar een goedkopere leverancier. Dit is de snelste manier om de
2352
energiekost naar beneden te halen. Veel Vlamingen hebben nog altijd niet de stap gezet in de vrije markt,
2353
ondanks alle campagnes om vergelijken en overstappen (bv. de V-test) te vergemakkelijken. Groepsaankopen zijn
2354
een goede aanzet. Sociale contacten en verenigingen zijn veel sterkere motivatiebronnen dan de overheid;
2355
Dat de federale en gewestelijke regulatoren voor een goede marktwerking zorgen. Op federaal niveau
2356
ontwikkelt de CREG het marktmodel en de gedragscode die bijdragen tot een billijke, zekere en milieuvriendelijke
2357
energiebevoorrading. Om als een echte scheidsrechter te kunnen optreden, krijgen de CREG en de VREG de
2358
nodige autonomie;
2359
‘Gedropte’ klanten zo snel mogelijk terug naar de markt leiden. De prijs die gedropte, niet-beschermde klanten
2360
betalen bij de sociale leverancier (de netbeheerder), ligt hoger dan de gemiddelde marktprijs. Om hen opnieuw
2361
naar de markt te leiden, is actieve begeleiding, o.a. via groepsaankopen en de V-test, nodig door het OCMW.
2362
Wordt te lang gewacht met begeleiding, dan maken deze mensen schulden en moeten ze bij de (duurdere)
2363
netbeheerder blijven tot hun schulden zijn afgelost;
2364
Zolang de baten niet overtuigend zijn, slimme meters alleen voor grotere verbruikers, kleine stroomproducenten
2365
en nieuwe aansluitingen, en niet in elke woning. Door de enorme toename aan zonnepanelen zijn er steeds meer
2366
productiepieken overdag terwijl het piekverbruik op andere momenten valt. Dat tegengaan via het verbruik
2367
vraagt een systeem van slimme meters en slimme netten. De huidige netvergoeding voor zonnepanelen kan dan
2368
vervangen worden door een tarief voor afgifte en opname op het net. Voor de eigenaars van zonnepanelen loont
2369
het dan om zoveel mogelijk hun piekproductie zelf op te vangen met slim verbruik (bv. slimme
2370
huishoudtoestellen) of batterijen;
2371
De zware last op de distributienetten, o.a. door de omslag naar meer hernieuwbare energie, billijk verdelen. De
2372
zwaarte van de aansluitingen heeft een grotere impact op de netkosten dan het verbruik, terwijl ze momenteel
2373
bijna volledig via de verbruikte kWh worden verrekend. Het nettarief moet daarom verschuiven van zuiver
2374
verbruikstarief (per kWh) naar een gemengd tarief: minder op basis van verbruik en meer op basis van de zwaarte
2375
van de aansluiting. De gratis kWh kan worden vervangen door een eerste vrijstelling op het aansluitingstarief: zo
2376
worden de eerste 10 Ampère quasi gratis aangesloten. Tenslotte gaat het om een logisch basisrecht. De
2377
tariefmethodologie moet zo verfijnd worden dat zelfstandigen aangesloten op het laagspanningsnet die slechts
2378
sporadisch piekverbruik nodig hebben en geen alternatief hebben, niet de zwaarste kost moeten dragen;
2379
Het onbenutte potentieel qua vraagsturing benutten: in de distributie en logistiek (diepvries), chemie, olie, gas
2380
enz. De energie-intensieve bedrijven hebben de grootste hefboom in handen om dure piekcentrales overbodig te
2381
maken door op een aantal piekmomenten per jaar tegen vergoeding minder af te nemen. Kleine bedrijven
2382
kunnen hun krachten bundelen en kosten besparen via zgn. aggregatoren die prijsverminderingen bedingen in
2383
ruil voor het verminderen op piekmomenten en aanschakelen op dalmomenten;
2384
Een energienorm, naar analogie met de loonnorm, die garandeert dat de nevenkosten op energie voor
2385
internationaal concurrerende ondernemingen niet hoger liggen dan het gemiddelde in de buurlanden. Onze
2386
internationaal opererende bedrijven hebben immers een concurrentienadeel door het verschil in netkosten en
2387
heffingen met de buurlanden. De financiering van het groene stroombeleid is een van de oorzaken. Deze
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 70 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2388
energienorm kan ingeschreven worden in de richtsnoeren voor de energieregulator. Daar mogen een aantal
2389
voorwaarden tegenover staan, zoals een engagement om mee de doelstellingen voor betere energie-efficiëntie te
2390
halen en de bereidheid om mee te werken aan systemen van vraagsturing waar technisch haalbaar. Ook voor de
2391
gezinnen en de overige Vlaamse KMO's en industrie aangesloten op laag- en middenspanning kan de
2392
energienorm toegepast worden;
2393
2394 2395
Op EU-schaal een importheffing invoeren op ingevoerde producten van regio’s die geen CO2-heffing of emissiehandel hebben. Zo lijden onze eigen bedrijven niet onder het Europese engagement voor het klimaat;
De vergoeding die voor de nucleaire rente wordt gevraagd maximaal gebruiken om de overheidsteun voor
2396
investeringen in hernieuwbare stroom te financieren (bv. extra windcapaciteit op zee). De Belgische nucleaire
2397
centrales leveren immers stroom aan de laagste kostprijs, o.a. omdat de Belgische verbruikers destijds de hoge
2398
investeringskost hebben gedragen en ze een deel van het risico dragen. Het is de enige financieringsbron die de
2399
stroomfactuur van de gebruikers op geen enkele wijze opdrijft.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 71 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2400
Hoofdstuk 4. Gezin & Zorg
2401
4.1.
2402
Waarde(n)volle zorg
2403
4.1.1. Uitdagingen
2404 2405 2406
De wereld van zorggebruikers en zorgverleners verandert continu;
2407
De vraag naar zorg zal door de vergrijzing, verwitting en ontgroening van de bevolking sterk toenemen;
2408
Chronische aandoeningen, psychische klachten en problemen van geestelijke ongezondheid kennen een snelle
2409 2410
opmars;
2411
Patiënten worden steeds mondiger en meer assertief, gedragen zich meer als consumenten en willen grip hebben op hun medisch dossier;
2412
De veelheid aan zorgaanbod zorgt voor fragmentatie van zorg en kennis;
2413
Digitalisering van de zorg is de opkomende trend. Het belang van informatietechnologie stijgt;
2414
De grenzen tussen gezondheidszorg en welzijnszorg vervagen.
2415
4.1.2. Visie & doelstellingen
2416 2417 2418
Voorkomen is beter dan genezen. Er dient prioritair te worden geïnvesteerd in preventie;
2419
Zorg dient meer te worden ingebed in het vertrouwde sociale netwerk van mensen, waarbij de zorggebruiker,
2420 2421
met de nodige zorg en begeleiding aan huis, zo lang mogelijk zelfstandig woont;
2422 2423
zorg en dementie dient te worden uitgebreid;
2424 2425
Het aanbod aan (psychosociale) zorg voor langdurig en/of chronisch zorg- en hulpbehoevenden (care), palliatieve We maken werk van integrale zorg om tot een betere afstemming tussen gezondheidszorg en welzijnszorg (in de eerste lijn) te komen;
In het kader van de organisatie van de zorg, stellen we niet de ziekte of de beperking maar de patiënt centraal.
2426
4.1.3. Maatregelen
2427
4.1.3.1.
2428
Vermaatschappelijking van de zorg
2429 2430
CD&V wil…
2431
Dat zorg zoveel mogelijk in de samenleving en inclusief gebeurt en zo weinig mogelijk uitzonderlijk, afzonderlijk
2432
of exclusief. Dit vanuit de idee van subsidiariteit of getrapte zorg: van zelfzorg, over mantelzorg en wijk- en
2433
buurtzorg, naar professionele eerstelijnszorg en ondersteuning, tot gespecialiseerde zorg en ondersteuning. We
2434
waken over vlotte overgangen tussen alle vormen van ondersteuning en opvang en geven prioriteit aan de
2435
ondersteuning van de meest laagdrempelige zorgvormen, die het dichtst aanleunen bij de thuissituatie van de
2436
patiënt. Professionele zorg moet het sociaal netwerk en de eigen kracht van mensen aanvullen en ondersteunen.
2437
We houden rekening met een maatschappelijke omslag: de (meer)kost voor thuiszorg moet maatschappelijk
2438
verantwoord zijn en blijven;
2439 2440
Gespecialiseerde vormen van zorg en ondersteuning niet langer aanbieden dan nodig voor het herstel van de persoon met een zorgbehoefte;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 72 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2441
Dialoog en wederkerigheid centraal stellen, waarbij de zorggebruiker zo lang mogelijk de regie over zijn eigen
2442
leven en zijn zorg in handen houdt. Zorg dus in overleg en in samenwerking met de zorgvrager, diens familie en
2443
mantelzorgers;
2444
Voorzien in de nodige ondersteuning en begeleiding van zelfzorg en informele zorg; o
2445 2446
De impact van mantelzorg op het welzijn van de mantelzorger, en in het bijzonder de zgn. 'sandwichgeneratie' die zowel zorg draagt voor de ouders als voor de kleinkinderen, moet juist ingeschat worden;
o
2447
Op basis van een uniforme definitie (Vlaams en federaal) maken we werk van een uniform statuut voor
2448
de mantelzorger. We gaan na of aan dit statuut rechten kunnen worden verbonden en onderzoeken of
2449
er naar, analogie met de vrijwilligersverzekering ook voor mantelzorgers een verzekering kan komen; o
2450
We versterken de mantelzorger door het aanbieden van vorming en psychosociale ondersteuning. Het
2451
netwerk van onthaal- en opvangcentra en de hulpnetwerken (bv. diensten voor gezinshulp en
2452
aanvullende thuiszorg, diensten voor oppas, maatschappelijk werk, mantelzorgverenigingen en andere
2453
hulpverlening in het dagelijks leven) moet versterkt worden; o
2454
Aan mantelzorgers moet een zorggarantie worden gegeven: wanneer er voor de zorgbehoevende
2455
waarvoor zij zorg dragen een nood aan formele zorg ontstaat, moet deze ook voorhanden zijn. De
2456
mantelzorgers moeten een duidelijk informatieaanbod krijgen zodat zij niet alles zelf moeten uitzoeken.
2457
Een website met informatie, advies en onlinecursussen kan hierbij een hulp zijn. Bij de
2458
vermaatschappelijking van de zorg moet de professionele omkadering uitgebreid worden; o
2459 2460
Alle vormen van informele en semiformele zorg (zoals mantelzorg, pleegzorg, zorgboerderij, vrijwilligers in de hulpverlening, buddywerking…) moeten ten volle worden ondersteund;
o
2461
Om vermaatschappelijking van de zorg mogelijk te maken dienen er, in overleg met de
2462
werkgeversorganisaties, initiatieven genomen te worden die de voor de werknemer noodzakelijk
2463
flexibiliteit om deze zorgtaken op te nemen, mogelijk maken; o
2464
Barrières voor deelname aan de samenleving moeten worden weggewerkt. Hierin hebben
2465
dienstencentra, buurtwerk, het opbouwwerk, het jongerenwelzijnswerk en het verenigingsleven een
2466
belangrijke taak; o
2467
We promoten het vrijwilligerswerk bij doelgroepen waar nu nog te weinig gerekruteerd wordt en
2468
verhogen de aantrekkelijkheid door de jaargrens van de onkostenvergoeding op te trekken voor wie
2469
zorgend vrijwilligerswerk op zich neemt. De combinatie tussen de forfaitaire vrijwilligersvergoeding en
2470
de onkostenvergoeding moet mogelijk zijn (bv. voor vrijwilligers van de Minder Mobiele Centrales).
2471
Vrijwilligers moeten de kans krijgen om op regelmatige basis vorming en opleiding te volgen; o
2472 2473 2474
Een gemeenschappelijke databank voor vrijwilligers zodat potentiële vrijwilligers hun gading kunnen zoeken en vinden.
Dat het lokaal bestuur zorgt voor een voldoende en betaalbaar aanbod aan professionele hulp. Ze hoeft dit niet
2475
zelf te organiseren. Transparantie met betrekking tot de rol (ofwel als regisseur, ofwel als actor) en het mandaat
2476
van het lokaal bestuur, is een belangrijke voorwaarde voor een vertrouwenwekkende dialoog met de actoren;
2477
Het lokaal bestuur neemt de nodige maatregelen om professionelen in de thuiszorg te ondersteunen in hun
2478
opdracht: concreet vragen wij om de nodige gratis parkeerfaciliteiten te voorzien: voorbehouden plaatsen,
2479
parkeerkaarten, etc.;
2480 2481
Dat er nog meer geïnvesteerd wordt via beeldvorming en opleidingsaanbod, om tegen 2020 de 60.000 extra mensen die nodig zijn in de zorgsector, te vinden.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 73 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.1.3.2.
2482
Zorg op maat
2483 2484
CD&V wil…
2485
Zorg op maat ontwikkelen vanuit de visie dat een patiënt de juiste zorg, op het juiste moment, door de juiste
2486
medewerkers, op de juiste plaats en met de juiste financiering verdient. We vertrekken daarbij vanuit de
2487
individuele zorgbehoefte. Deze zorgbehoefte moet objectief worden bepaald door een geïntegreerde en
2488
adequate indicatiestelling. Daarbij wordt vertrokken vanuit de effectieve zorgbehoefte. Op termijn moeten we
2489
komen tot één modulair, transparant, objectief en sectoroverschrijdend inschalinginstrument;
2490
2491
De publieke financiering van de zorg aan deze inschaling koppelen en er voldoende budget voor voorzien. De inschaling geeft recht op een verantwoord persoonsvolgend budget; o
2492
Op termijn moeten alle bestaande tegemoetkomingen (bv. zorgverzekering, tegemoetkoming hulp aan
2493
bejaarden,
2494
persoonsvolgend budget worden geïntegreerd. Deze tegemoetkoming wordt best geïntegreerd in de
2495
maximumfactuur,
ondersteuningsbudget
personen
met
een
handicap…) in
één
Vlaamse Sociale Bescherming; o
2496
Er kan hierbij worden gekozen voor een getrapt systeem: een basistegemoetkoming aangevuld met een
2497
tegemoetkoming voor niet rechtstreeks toegankelijke zorg en ondersteuning. Elke Vlaming met een
2498
erkende handicap moet recht hebben op een basisuitkering. De hoogte van de basisuitkering wordt
2499
afhankelijk gemaakt van de graad van zelfstandigheid van de patiënt; o
2500
Binnen dit objectief bepaald zorgbudget (voucher en/of cash) kan een zorgbehoevende kiezen welke
2501
zorgvormen hij wenst te gebruiken om tegemoet te komen aan zijn noden (op voorwaarde dat hij
2502
hiervoor geïndiceerd is); o
2503 2504 2505
bestedingsautonomie;
2506 2507
Voor de overheid is een belangrijke informatie- en begeleidingstaak weggelegd ter omkadering van deze
Een ondersteuningsplan opstellen, op basis van de vastgestelde zorgbehoefte, dat kan bijgestuurd worden in geval van wijzigingen;
Op basis van het geheel van de geïndiceerde noden een ‘programmatie’ uitwerken, zowel inzake personeelsleden
2508
als inzake voorzieningen, die voldoende flexibel is zodat tijdelijke fluctuaties in de vraag(gestuurde zorg)
2509
opgevangen kunnen worden zonder al te grote reorganisaties binnen de betreffende voorzieningen. Dit kan als
2510
hefboom fungeren voor de (verdere) omschakeling van een aanbodgestuurd naar een behoeftegericht
2511
zorgsysteem;
2512
Zorgen voor een voldoende aanbod aan zorg en diensten opdat gerechtigden daadwerkelijk de juiste zorg op
2513
maat bekomen. Voor bepaalde doelgroepen en bepaalde zorgvormen zal dit op termijn gepaard gaan met het
2514
invoeren van afdwingbare rechten op zorg. Hierbij dient prioriteit te worden gegeven aan de zwaarst
2515
zorgbehoevenden;
2516
Via de zorgregie tot een rechtvaardig en transparant toewijzingsbeleid en een correcte afstemming van vraag en
2517
aanbod komen. We zorgen ervoor dat de meest urgente en meest ernstige zorgvragen efficiënt gedetecteerd en
2518
prioritair verholpen worden;
2519
De erkenningsnormen (personeel, infrastructuur, kwaliteit) mee vorm laten geven aan de ‘zorg op maat’, waarbij
2520
er bijzondere aandacht dient te zijn voor kwaliteit, betaalbaarheid, continuïteit,. De overheid bewaakt de
2521
kwaliteit, toegankelijkheid en performantie van het systeem en voorziet in ondersteunende instrumenten die
2522
ervoor zorgen dat de sociaal meest kwetsbaren niet uit de boot vallen;
2523 2524
Iedereen die zorgbehoeftig is, ondersteunen in zijn zorgvraag. Dit in dialoog met deskundigen in de zorgtoewijzing;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 74 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2525
Aandacht besteden aan interculturele zorg. De maatschappij verkleurt en de zorgsector moet dus voorbereid zijn
2526
op o.a. de opvang van allochtone senioren en de toestroom van werknemers van mensen met
2527
migratieachtergrond.
2528
4.1.3.3.
2529
Van ‘cure’ naar ‘care’
2530 2531
CD&V wil…
2532
De groeiende groep zorgafhankelijke patiënten zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen. Hierdoor ontstaat een
2533
nood aan een aangepast zorgaanbod en aangepaste zorginfrastructuur, gepaard gaande met een (verdere)
2534
verschuiving van residentiële of intramurale zorg, over de semiresidentiële zorg, naar de ambulante of
2535
extramurale zorg. Een belangrijke rol is weggelegd voor thuiszorg en reguliere zorg. Zij dienen over voldoende
2536
middelen te beschikken;
2537
Een betere, zo naadloos mogelijke, samenwerking voor langdurige zorg stimuleren tussen de relevante
2538
eerstelijnsactoren: thuiszorg, woonzorgcentra, centra voor kort verblijf, assistentiewoningen, herstelverblijven,
2539
(psychiatrische) ziekenhuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen, huisartsen en apothekers. Goede opvolging en
2540
correcte doorverwijzing van de patiënt zijn cruciaal voor goede zorg. Op termijn evolueren we naar één
2541
overlegstructuur waarbinnen een belangrijke coördinerende rol is weggelegd voor de ‘samenwerkingsinitiatieven
2542
eerstelijnsgezondheidszorg’ (SEL’s);
2543
Het intramurale aanbod, vandaag in grote mate toegespitst op acute zorg, aanpassen aan de nieuwe zorgnoden.
2544
Waar mogelijk moet acute zorg worden afgebouwd, echter met aandacht voor het behoud van voldoende crisis-
2545
en noodopvang als laatste vangnet voor thuiszorg. Hierdoor vrijkomende middelen moeten ingezet worden voor
2546
(psychosociale) zorg voor langdurig en chronisch zorg- of hulpbehoevenden. Waar mogelijk dient voor beter
2547
omkaderde daghospitalisatie en kortverblijf na daghospitalisatie te worden gekozen;
2548
Zorgen voor een zo gedifferentieerd mogelijk aanbod aan tijdelijke gezinsondersteunende opvangvormen (zoals
2549
dagverzorgingscentra, centra voor kortverblijf, nacht- en weekendoppas, ambulante nachtdiensten,
2550
personenalarmsystemen), rekening houdend met de keuzevrijheid van de zorgbehoevende;
2551
Bestaande formules, zoals de Collectieve Autonome Dagopvang (CADO) verder uitbouwen en inzetten op
2552
transmurale zorgverstrekking vanuit de zorgcentra. Zorg naar ouderen brengen op basis van een combinatie van
2553
mantelzorg en professionele zorg staat centraal. We streven naar minstens één dagopvang per gemeente. Hierbij
2554
moet specifieke aandacht gaan naar de mobiliteit. Er moet rekening gehouden worden met het eigene van
2555
kleinschalige zorgvormen, zoals een CADO, waar nu de intramurale regelgeving op wordt toegepast. Dit brengt
2556
immers een onnodige kostenverhoging met zich mee;
2557
Ook binnen de geestelijke gezondheidszorg komen tot een switch van residentiële naar ambulante zorg. De
2558
geestelijke gezondheidszorg kent een brede werking, waarbij zoveel mogelijk settings (school, werk, gezin, vrije
2559
tijdssector,…) betrokken worden. We investeren in de vermaatschappelijking van het zorgaanbod (bv.
2560
buddywerking) en bevorderen het transmuraal werken. Dit onder meer door de voorzetting en uitbreiding naar
2561
jongeren en kinderen toe van zorgvernieuwende initiatieven (bv. de ‘artikel 107’-projecten). We bouwen de
2562
jeugdpsychiatrie verder uit; forensisch, ambulant zowel als residentieel. We breiden het behandelaanbod voor
2563
geïnterneerden uit met bijzondere aandacht voor multiproblematieken. We erkennen de klinisch psychologen,
2564
psychotherapeuten en orthopedagogen en ijveren voor een gerichte terugbetaling voor de drie.
2565
Laagdrempeligheid voor de toegang tot ambulante geestelijke gezondheidszorg, zodat de patiënt in alle
2566
anonimiteit hulp kan vragen, is het doel;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 75 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2567
Garanties bieden op de leefkwaliteit en de continuïteit van zorgsituaties waar professionelen en vrijwilligers zich
2568
verantwoordelijk voor voelen, residentieel zowel als in de eigen woonsituatie, door in toenemende mate een
2569
beroep te doen op de aanvullende diensten uit de sociale economie.
2570
4.1.3.4.
2571
Uitbouw & herwaardering van de eerstelijnszorg
2572 2573
CD&V wil…
2574
Investeren in de thuisondersteunende (gesubsidieerde) diensten zoals gezinszorg;
2575
De rol van de eerstelijngeneeskunde versterken omdat zij garant staat voor een correctere doorverwijzing;
2576
Inzetten op zorgnetwerken tussen alle eerstelijnswerkers (zowel binnen gezondheid als welzijn) met participatie
2577 2578
van de huisarts;
Toegang tot gespecialiseerde zorg enkel mogelijk maken na een verplichte stop bij een generalist/expert (bv.
2579
huisarts, geriater) die de patiënt de nodige informatie verschaft, doorverwijst en de contactpersoon voor alle
2580
betrokkenen wordt (zorgverleners, familie en zorgbehoevenden);
2581
Alle bestaande ondersteunende initiatieven en structuren voor de (gezondheid)zorgberoepen in de eerste lijn, in
2582
samenspraak met de betrokken actoren, evalueren en waar mogelijk vereenvoudigen. Dit om de werking te
2583
optimaliseren en maximale kostenefficiëntie in functie van effectieve doelstellingen te realiseren. De groepering
2584
binnen een lokale of regionale structuur, waarin meerdere disciplines uit Welzijn en Gezondheid verzameld zijn,
2585
kan daarbij overwogen worden;
2586
2587 2588
De verdere ontwikkeling van ICT-toepassingen en -netwerken om op een efficiënte manier gegevens te delen en de kwaliteit en beschikbaarheid van deze gegevens te verhogen (bv. VitaLink);
Waken over de invoering van de verplichte en automatische toekenning van het recht op sociale derdebetaler
2589
vanaf 2015. Dit in eerste instantie bij huisartsen en tandartsen en voor alle verstrekkingen inzake raadplegingen
2590
en huisbezoeken;
2591
2592 2593
Zorgen voor meer samenhang in de wetgeving op de gezondheidsvoorzieningen door een geïntegreerde wet op de gezondheidsvoorzieningen;
De huisarts een hoofdrol geven met betrekking tot het medische luik, in de eerstelijnsgezondheidszorg. Samen
2594
met alle andere actoren binnen de eerstelijnsgezondheidszorg, samen met of als zorgcoördinator of case
2595
manager, zal hij in multidisciplinaire samenwerking zijn patiënt op maat begeleiden doorheen een individueel
2596
geregistreerd ondersteuningsplan. Dit in overleg met de patiënt en zijn familie. Dit moet vertaald worden in een
2597
centraal geregistreerd ondersteuningsplan. Een nieuw te vormen beheersvorm (waarbinnen de huidige SEL’s en
2598
geïntegreerde diensten voor thuiszorgverzorging, de GDT’s, zullen samenvallen) zal hierin een coördinerende rol
2599
krijgen;
2600
2601 2602
Dat binnen de tweedelijnsgezondheidszorg een specialist de coördinatie op zich neemt van de te ondergane onderzoeken en te volgen behandelingen, ondersteund door een performant elektronisch patiëntendossier;
2603
Dubbele en hogere financiering voor eenzelfde dienstverlening vermijden (bv. aanvullende thuishulp en dienstencheques).
2604
4.1.3.5.
2605
Residentiële zorg: ziekenhuizen
2606 2607
CD&V wil…
2608
Dat in elk ziekenhuis basiszorg wordt aangeboden. Evenwel moet niet elk ziekenhuis dezelfde gespecialiseerde
2609
zorg aanbieden. Hierbij wordt rekening gehouden met de geografische bereikbaarheid en een kritisch volume aan
2610
medische ingrepen dat nodig is om de kwaliteit te garanderen;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 76 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2611
2612 2613
Samenwerking tussen ziekenhuizen, de eerste lijn en de thuiszorg, door transmurale netwerking stimuleren (bv. verdere ontwikkeling van zorgprogramma’s en klinische zorgpaden op maat van de individuele patiënt);
De ziekenhuisfinanciering en de financiering van de artsen herzien, zodat die op voorhand vastligt en rekening
2614
houdt met zowel medische als sociale factoren die de prijs van de behandeling bepalen. We evolueren van
2615
prestatie- naar ‘diagnose-behandelingfinanciering’. Verder moet de financiering worden afgestemd op de
2616
wijzigende zorgbehoeften (bv. daghospitalisatie, kortdurig verblijf). Nieuwe opdrachten dienen correct te worden
2617
vergoed. Specifieke taken als research, opleiding van artsen en de opvang van sociaal zwakkere patiënten moeten
2618
correct worden vergoed;
2619
2620
Dat ziekenhuisfacturen transparant en overzichtelijk zijn en tijdig aan de patiënt worden bezorgd. De patiënt moet steeds een exemplaar van zijn ziekenhuisfactuur ontvangen;
2621
De arbeidsvoorwaarden in openbare ziekenhuizen niet langer afstemmen op deze in lokale besturen;
2622
Onderzoeken op welke wijze de verplaatsing van medische verstrekkingen vanuit de ziekenhuissetting naar
2623
privépraktijken kan worden ontmoedigd.
2624
4.1.3.6.
2625
Patiënten
2626 2627
CD&V wil…
2628
De patiënt moet meer inspraak krijgen in zijn zorgtraject, in samenspraak met een arts of erkend specialist. Hij is
2629
immers de persoon die als eerste en het beste aanvoelt hoe zwaar zijn aandoening zijn functionering beperkt en
2630
in welke mate hij behoefte heeft aan (professionele) hulp. Hij moet hierin geholpen worden door de ontwikkeling
2631
van 'self management'-programma's, waarin de patiënt verder moet worden begeleid. Dit moet een
2632
systematische reflex worden. Het ontwikkelen en begeleiden van ‘self management’-programma’s voor de
2633
patiënt verdient bijzondere aandacht. Mensen die deel uitmaken van kwetsbare groepen moeten laagdrempelig
2634
hieraan kunnen deelnemen;
2635
2636
Dat communicatie niet beperkt blijft tot zorgverstrekkers onderling of tussen zorgverleners en verzekeraars. Ook de patiënt en zijn mantelzorgers moeten betrokken zijn;
2637
Voldoende laagdrempelige en begrijpbare informatie geven;
2638
Betalingsmechanismen van zorgaanbieders enerzijds en financiële ondersteuning van patiënten anderzijds
2639 2640
toetsen aan hun bijdrage tot zelfredzaamheid van de patiënt;
Blijven inzetten op werk als belangrijk instrument van maatschappelijke integratie: o
2641 2642
Het statuut van arbeidsongeschiktheid dient te worden losgekoppeld van de inschrijving als werkzoekende;
o
2643
Er dient bijzondere aandacht te gaan naar mensen die op termijn slechts deeltijds zullen kunnen werken.
2644
Ook zij moeten recht hebben op herscholing en tegelijk kunnen blijven genieten van hun (gedeeltelijke)
2645
uitkering wegens arbeidsongeschiktheid; o
2646 2647 2648
Vele chronische ziekten kennen een fluctuerend verloop. Een vlottere overgang tussen volledige, gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid en werkhervatting moet mogelijk worden gemaakt;
Dat landsgrenzen geen reden zijn om ons recht op zorg te ondermijnen of uit te hollen. Ons land en onze
2649
gemeenschappen moeten daarom het gesprek aangaan met de ons omringende landen om het recht op zorg
2650
grensoverschrijdend te garanderen.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 77 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.1.3.7.
2651
Digitalisering van de zorg
2652 2653
CD&V wil…
2654
Dat (communicatie)technologie steeds ten dienste staat van de patiënt en een integraal onderdeel is van diens
2655
zorgtraject. Er moet steeds worden vertrokken vanuit het akkoord van de patiënt om aan gegevensdeling te doen.
2656
De privacy moet worden beschermd. De patiënt moet steeds toegang hebben tot zijn gegevens en zoveel
2657
mogelijk aan zelfbeheer kunnen doen, ook als hij niet over elektronische vaardigheden beschikt.
2658
Telegeneeskunde mag ook niet ten koste gaan van de persoonlijke interactie tussen patiënt en zorgverstrekker;
2659
Werk maken van de veralgemeende uitbouw van het elektronisch patiëntendossier. Zo kunnen naadloze
2660
overgangen tussen verschillende zorgvormen en -voorzieningen ontstaan. Het voorschrijfgedrag inzake
2661
geneesmiddelen, klinische onderzoeken en technische prestaties kan worden gerationaliseerd. De
2662
administratieve last voor zowel patiënten als zorgverstrekkers wordt beperkt;
2663
ICT- en internetgebaseerde diensten die de zorg- en welzijnsverlening ondersteunen verder uitbouwen.
2664
Fragmentatie moet worden vermeden en transparantie voor de patiënt gegarandeerd. Ook de vandaag reeds
2665
bestaande informatiesystemen moeten beter op elkaar worden afgestemd om een meerwaarde voor de
2666
zorggebruiker
2667
beleidsondersteuning uit de elektronische gegevensstromen en -deling kunnen worden afgeleid. Onze
2668
voortrekkersrol in de ontwikkeling van nieuwe technologieën in de gezondheidssector (bv. Flanders Care) moet
2669
verder worden uitgebouwd.
en
zorgverstrekkers
te
betekenen.
Op
termijn
moeten
ook
datagegevens
voor
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 78 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.2.
2670
Verantwoorde zorg
2671
4.2.1. Uitdagingen
2672 2673 2674
Het rapport van de Vergrijzingscommissie 2012 verwacht dat de kost van de gezondheidszorg, uitgedrukt in % van
2675
het BBP, zal stijgen van 8% in 2011 naar 9,4% in 2030 en 11% in 2060. Het aandeel van de acute zorg hierin zou
2676
weliswaar dalen, maar de stijging van het aandeel van de langdurige zorgkost zou groter uitvallen dan de daling
2677
van de kost van de acute zorg;
2678
2679 2680
volgen;
2681 2682
Het is onwaarschijnlijk dat de economische groei deze groei van de uitgaven voor gezondheidszorg zal kunnen Dit betekent dat we keuzes zullen moeten maken, maatschappelijke keuzes over hoeveel we bereid zijn uit te geven aan gezondheidszorg. Maar ook keuzes over hoe en waaraan de beschikbare middelen te besteden;
2683
Dit alles voltrekt zich binnen een veranderend institutioneel kader dat instrumenten genereert om aan deze keuzes invulling te geven.
2684
4.2.2. Visie & doelstellingen
2685 2686 2687
Elke euro moet altijd verantwoord besteed worden;
2688
Betaalbare, kwaliteitsvolle en toegankelijke zorg garanderen voor iedereen is de doelstelling én de uitdaging;
2689
Er moeten maatregelen worden genomen om beroepen in de zorg aantrekkelijk te maken, niet alleen de
2690
medische disciplines maar ook de verpleegkundigen, verzorgenden, zorgkundigen, etc.
2691
4.2.3. Maatregelen
2692
4.2.3.1.
2693
Verzekerde zorg
2694 2695
CD&V wil…
2696
Dat de verplichte en solidair uit collectieve middelen gefinancierde ziektekostenverzekering blijvend een
2697
antwoord biedt op de objectieve medische zorgnoden. Daarbij waken we er over dat het aandeel van de patiënt
2698
niet stijgt;
2699
De Vlaamse Sociale Bescherming uitbouwen tot een universele volksverzekering, met in het hart ervan de
2700
Vlaamse zorgverzekering, solidair gefinancierd op basis van draagkracht. De toekenning van rechten moet
2701
afhankelijk zijn van een individueel onderzoek van de noden. Hierbij kan een inkomenstoets een factor zijn;
2702
In de Vlaamse Sociale Bescherming alle financiële tegemoetkomingen (incl. deze voor personen met een
2703
beperking en de inkomensgerelateerde kinderopvang) groeperen, teneinde tot een transparanter, efficiënter en
2704
eenvoudiger systeem van sociale bescherming in Vlaanderen te komen. Dit laat ook toe om efficiënte
2705
gegevensstromen te organiseren (bv. in het kader van de automatische toekenning van rechten). De Vlaamse
2706
Sociale Bescherming moet ook in gelijke mate toegankelijk zijn voor Brusselaars die zich aansluiten bij de Vlaamse
2707
zorgverzekering en hun bijdrage jaarlijks betalen;
2708
De rol van de aanvullende private verzekeringen beperken tot een aanvullend verzekeringssysteem: enkel voor
2709
‘aanvullende’ zorg, niet voor ‘basiszorg’. We waken over de solidariteit in de privéverzekeringen: niemand kan
2710
worden uitgesloten op basis van leeftijd of gezondheidstoestand. We bakenen zoveel mogelijk wettelijk af welke
2711
verschillen in behandeling niet objectief en redelijkerwijze verantwoord kunnen worden.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 79 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.2.3.2.
2712
Integratie federale bevoegdheden in het Vlaamse zorgbeleid
2713 2714
CD&V wil…
2715
Na een overgangsperiode, de gemeenschappen vrij laten in de invulling van hun bevoegdheden en de besteding
2716
van de overgedragen middelen. In de overgangsperiode wordt een status quo gehandhaafd, zowel naar de aard
2717
van de maatregel als naar de uitvoering ervan. Wanneer nieuwe regelingen van kracht worden, wordt in de
2718
nodige overgangsmaatregelen voorzien. Hierbij zullen bestaande (federale) rechten geëvalueerd en eventueel
2719
bijgestuurd worden;
2720
Een inspraak- en adviesrecht garanderen aan alle betrokken actoren, waaronder de sociale partners, op basis
2721
van een grondige analyse van de reeds bestaande Vlaamse overlegstructuren. Hierbij dient federaal reeds
2722
opgebouwde expertise te worden gehonoreerd. Binnen deze analyse moeten we aandacht hebben voor
2723
belangrijke actoren die vandaag nog niet of onvoldoende betrokken zijn;
2724
De huidige uitvoerders- en uitvoeringsinstanties evalueren, afhankelijk van de wijze waarop de overgedragen
2725
bevoegdheden worden geïntegreerd in het Vlaams welzijns-, gezondheids- en gezinsbeleid. Deze evaluatie heeft
2726
onder meer betrekking op kostenefficiëntie, laagdrempeligheid, kwaliteit en transparantie. CD&V gaat er van uit
2727
dat dit het best bereikt kunnen worden door de concrete uitvoering over te laten aan het middenveld, met
2728
controle door de overheid.
2729
4.2.3.3.
2730
Doelmatige en doeltreffende aanwending van beperkte middelen
2731 2732
CD&V wil…
2733
2734 2735
Tot overlegde antwoorden komen op de grote uitdagingen in de gezondheidszorg. Een permanent Interfederaal Instituut zal dit overleg waarborgen;
Collectieve financiering van een efficiënte gezondheidszorg, waarbij groei geen vooropgestelde en automatisch
2736
toegepaste verworvenheid is. Er moet voortdurend gewaakt worden over de betaalbaarheid van het systeem en
2737
een stijging hoger dan de economische groei is niet aangewezen. Met behulp van beheersovereenkomsten
2738
houden we het zorgstelsel binnen maatschappelijk en politiek wenselijke bandbreedtes;
2739
De dienstverlening versoberen en richten op waar ze het hardste nodig is. Op basis van de de
2740
bevoegdheidsoverdracht in de 6
2741
ingezet voor welk welzijns- en zorgaanbod. Zo wordt de Vlaamse overheid bevoegd voor de dienstencheques.
2742
Met het oog op de toekomstige organisatie en financiering van de (aanvullende) thuishulp moeten de
2743
dienstencheques opnieuw worden bekeken;
2744
staatshervorming, moet worden bekeken welke instrumenten best worden
De zorg- en welzijnssectoren meer doen inzetten op intersectorale en interdisciplinaire actie en samenwerking.
2745
De bevoegdheidsoverdracht maakt een verdere ontschotting tussen welzijns- en gezondheidsectoren mogelijk.
2746
Hier moeten ook meer dwarsverbindingen komen met de sociale economie;
2747
2748 2749
Inzake hulpmiddelenbeleid dwarsverbindingen leggen tussen de sector van personen met een handicap en de ouderenzorg;
Duidelijk kiezen voor een verschuiving van prestatiegebonden financiering naar pathologiegebonden
2750
financiering, gebaseerd op de patiëntennoden. Hierbij wordt vertrokken vanuit de kostprijs voor de behandeling
2751
van een ziekteproces en multidisciplinaire samenwerking gestimuleerd. Een link kan worden gelegd tussen de
2752
vergoeding van zorgverstrekkers en het bereiken van doelstellingen inzake volksgezondheid;
2753 2754
De kosten voor gezondheidszorg verder verlagen door maatregelen te nemen die zowel een impact hebben op de prijs (bv. sommige categorieën geneesmiddelen, implantaten en prothesen, medische honoraria,
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 80 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2755
daghospitalisatie) als op het volume (bv. overbehandeling, overcapaciteit, verspilling, oneigenlijk gebruik en
2756
misbruiken tegengaan, de hoeveelheid geleverde zorg beter beheersen);
2757
Streven naar een correcte prijszetting. Prijszetting is in de sector zelden of nooit het gevolg van een transparante
2758
kostencalculatie. Dit geldt niet alleen voor geneesmiddelen en andere medische verbruiksgoederen (bv.
2759
implantaten, rolwagens, prothesen en orthesen), maar ook voor dienstverlening (bv. dagprijs in de voorzieningen,
2760
honoraria). Er moet meer gebruik gemaakt worden van een goed uitgebouwd systeem van kostencalculatie;
2761
De prijs en het volume van geneesmiddelen en implantaten drukken door uitbreiding van de forfaits en de
2762
referentieterugbetaling en striktere, evidence based, terugbetalingscriteria. Daarnaast kan ook ingezet worden in
2763
het ter beschikking stellen van unit doses in apotheken;
2764
Dat in de toekomst prioritair wordt tussengekomen voor bewezen effectieve zorg (evidence based), medisch
2765
noodzakelijke zorg en kosteneffectieve zorg. Op basis van deze oefening kan tevens minder zorg beter worden
2766
terugbetaald;
2767
Hulpmiddelenbeleid leeftijdsonafhankelijk maken;
2768
Eén inschalingsinstrument voor de bepaling van de nood aan zorg en de zorgzwaarte uitwerken;
2769
In overleg met de sector werk maken van richtlijnen inzake good governance, de aanpak van grensoverschrijdend
2770 2771
gedrag, taalbeleid en ICT-ondersteuning;
Inzetten op technologie om de kwaliteit en efficiëntie van zorg en gezondheidszorg te verbeteren. Hierbij maken
2772
we gebruik van Health Technology Assessments om te evalueren welke toepassingen de meeste zorg- en
2773
gezondheidszorgwinsten genereren;
2774
Inkomensafhankelijke tegemoetkomingen verder introduceren;
2775
Komen tot één inkomensdefinitie met verschillende grenzen;
2776
Werken met het principe van toegangspoorten: rechtstreeks versus niet rechtstreeks toegankelijke zorg, met
2777
inschaling/indicatiestelling als paspoort bij de toegangspoort en de huisarts als sleutelfiguur voor de medische
2778
zorg;
2779
2780
De patiënt responsabiliseren en echelonnering motiveren door een betere terugbetaling van de best geplaatste dienstverlener;
2781
Een meer performant controlesysteem uitbouwen;
2782
Ziekenfondsen de juiste prikkels en instrumenten geven om de uitgavenverschillen te beheersen die niet door
2783
verschillen in zorgbehoeften en gezondheidsrisico’s van hun leden te verantwoorden zijn.
2784
4.2.3.4.
2785
Kwaliteit als sturingsinstrument van zorg
2786 2787
CD&V wil…
2788
2789 2790
volledige welzijns- en zorgsector maken;
2791 2792
Het gebruik van meetinstrumenten om de kwaliteit van zorg te meten tot een inherent onderdeel van de Het mogelijk maken om de kwaliteit te beoordelen op basis van de outcome-resultaten en niet op basis van een evaluatie van de gevolgde procedures;
De nodige initiatieven nemen om voor alle welzijns- en zorgsectoren passende kwaliteitsindicatoren uit te
2793
werken. Deze kwaliteitsindicatoren dienen zo snel en zo breed mogelijk te worden geïmplementeerd, teneinde op
2794
basis van de resultaten – die zo transparant mogelijk moeten zijn – beleidsprioriteiten te kunnen bepalen (bv. ter
2795
vermindering van praktijkvariatie, zinloos medisch handelen tegengaan).
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 81 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.2.3.5.
2796
Een
passend
aanbod van
voldoende gekwalificeerde zorgverstrekkers
garanderen
2797 2798 2799
CD&V wil…
2800
Een operationeel kadaster van de gezondheidsberoepen uitwerken om inzicht te krijgen in het aantal, het
2801
huidige activiteitsniveau en het aantal natuurlijke afvloeiingen of migraties. Hiertoe moeten onder meer gegevens
2802
worden verzameld inzake praktijkregelingen, werklastindicatoren en bepaalde determinanten van medische
2803
productiviteit. De planning dient te vertrekken vanuit een duidelijke visie op hoe we onze gezondheidszorg willen
2804
organiseren. De contingentering laten we los. We houden vast aan het ingangsexamen om de kwaliteit van de
2805
geboden opleiding te vrijwaren en de opleidingskosten beheersbaar te houden;
2806
Maatregelen nemen om bepaalde disciplines, in het bijzonder daar waar er knelpunten zijn (bv. huisartsen,
2807
kinderpsychiaters, geriaters), aantrekkelijker te maken. Zo willen we aan het Riziv-nummer van
2808
knelpuntspecialismen een specifieke extensie voor ziekenhuisartsen toekennen. We herwaarderen bepaalde
2809
knelpuntspecialiteiten, niet enkel financieel en niet enkel door de overheid. We zetten in op inspirerende,
2810
kwaliteitsvolle stageplaatsen, in het bijzonder in het kader van de klinische knelpuntspecialismen en voor
2811
huisartsen. We maken werk van een degelijk wettelijk kader dat rechtszekerheid biedt voor artsen die als
2812
zelfstandigen werken in ziekenhuizen, ambulante centra en andere residentiële centra. Last but not least moet
2813
(verder) werk worden gemaakt van de herijking van de intellectuele prestaties. Hiertoe dient het Comité voor de
2814
Nomenclatuur te worden geactiveerd. We maken een herlocatie van middelen binnen de nomenclatuur mogelijk
2815
door te blijven inzetten op de vermindering van het aantal technische prestaties en onderzoeken in het kader van
2816
klinische biologie. Ook de keuze voor meer financiering op basis van pathologie, forfaits, referentiebedragen en
2817
de evolutie naar all-in financiering, zal een impact hebben op de nomenclatuur;
2818
Het beroep van huisarts aantrekkelijker maken door een herwaardering van de taken van de huisarts als
2819
spilfiguur in de eerstelijnsgezondheidszorg en toegangspoort naar meer gespecialiseerde medische zorg. Zo kan
2820
administratieve ondersteuning gefinancierd worden, kunnen huisartsennetwerken ondersteund worden en het
2821
elektronisch patiëntendossier globaal uitgebouwd worden;
2822
Tot functiedifferentiatie vanuit een ‘kerntakendebat’ rond het werken in de zorg komen, zonder afbreuk te doen
2823
aan de bestaande opleidingen binnen de zorg. Schaarste op de arbeidsmarkt leidt tot meer werken in de ‘grijze
2824
zone’. Een actualisering van ‘K.B. nr. 78’ dringt zich op, waarbij zorgkundigen meer handelingen zouden moeten
2825
kunnen stellen. Binnen dit fundamenteel debat moeten de zorgkundigen zelf en de sociale partners rechtstreeks
2826
betrokken worden door hun vertegenwoordigers;
2827
Werk maken van een performant HR-beleid met aandacht voor instroom, doorstroom en uitstroom, evenals
2828
functiedifferentiatie en taakherschikking voor de verschillende beroepsgroepen. Dit gebeurt in overleg met de
2829
verschillende vertegenwoordigers van deze beroepsgroepen en de sociale partners op het terrein;
2830
Dat bij het opstellen van de personeelsnormen, de overheid zich richt op het opgeven van de noodzakelijk in de
2831
instelling aanwezige competenties, eerder dan op het afbakenen van contingenten VTE op scholingsniveau, tenzij
2832
een specifieke (beschermde) beroepsclassificatie noodzakelijk is. Hiermee gaat de overheid voor in het honoreren
2833
van elders verworven en erkende competenties;
2834
2835
Bekijken waar de arbeidswetgeving kan worden aangepast met het oog op een hogere inzetbaarheid van zorgverstrekkers;
2836
Tot gelijk loon voor gelijk werk komen, op basis van het personeelsstatuut in de privésector;
2837
Waar mogelijk een cursus Nederlands op de werkvloer georganiseerd zien. Het aanleren van het Nederlands door
2838
beoefenaars van een zorgberoep wordt aangemoedigd en ondersteund. Alle niet-Nederlandstalige
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 82 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2839
zorgverstrekkers volgen een op maat samengesteld taaltraject die hun in staat moet stellen om op korte termijn
2840
hun taak naar behoren in te vullen.
2841
4.2.3.6.
2842
Voldoende opvangaanbod garanderen
2843 2844
CD&V wil…
2845
Aanbieders van zorg stimuleren om toe te treden tot een systeem van een continuüm van zorg;
2846
De piste van omschakeling van object- (instituten) naar subjectfinanciering (maar met rechtstreekse financiering
2847 2848
van residentiële opvang) verder volgen;
2849 2850
zorgverlening tussen de diverse instellingen moeten kunnen weggewerkt worden;
2851 2852
De capaciteitsnoden aanpakken door meer zorgverleners een financiële hefboom te geven (bv. renteloze leningen);
2853 2854
Nadenken of efficiëntere subsidiemodaliteiten. Te grote verschillen in de tussenkomsten voor gelijkaardige
Meer mogelijkheden creëren voor gezinnen om samen naar een aangepaste woon-zorgsetting te verhuizen, o.a. naar aangepaste woningen, groepen van assistentiewoningen of woonzorgcentra;
Hierbij vertrekken vanuit een door de lokale besturen op te stellen zorgstrategisch plan, waarbij de gemeente
2855
mits consultatie van de zorgaanbieders actief op het grondgebied van de gemeente, aangeeft wat nodig is op het
2856
grondgebied. Hierbij wordt rekening gehouden met reeds bestaande bovenlokale voorzieningen. Behoeften en
2857
gewenste zorg (van thuiszorg tot de zwaarste residentiële zorg) worden in kaart gebracht en de individuele
2858
zorgaanbieders kunnen inspelen op de door de lokale besturen geformuleerde zorgnoden;
2859
Zorgondernemerschap stimuleren door de juridische en praktische belemmeringen voor de uitbouw van een
2860
duurzaam zorgondernemerschap op te heffen. Dit vooral door het uitzuiveren van overtollige regelgeving en
2861
ontkokering;
2862
2863 2864
Regelluwe kaders creëren waarbinnen kan worden geëxperimenteerd met nieuwe en/of ver doorgedreven vormen van samenwerking tussen zorgactoren;
Het zorgaanbod laten invullen door pluralisme in initiatief toe te laten en daarbij het niet-commerciële private
2865
initiatief te stimuleren en faciliteren. Voor zowel de openbare, de niet-commerciële private als de commerciële
2866
private aanbieders, gelden daarbij dezelfde normen en regels. Zij bieden de zorg aan op een toegankelijke,
2867
kwaliteitsvolle en betaalbare wijze. Dit wil zeggen met respect voor de erkenningsnormen, kwaliteitsnormen,
2868
planning en programmatie, met een verbod op het uitsluiten van zorg, met een engagement voor continuïteit van
2869
zorg, onder het toezicht van de overheid en tegen een verantwoorde prijs;
2870
Het lokale bestuur heeft een duidelijke opdracht met betrekking tot een toegankelijk, kwaliteitsvol en
2871
betaalbaar aanbod voor zorgbehoevende ouderen. Dit kan via eigen initiatief of via overeenkomsten met
2872
derden;
2873
Met het oog op integratie en vermaatschappelijking van zorg, in woonprojecten aangepaste woningen voorzien
2874
voor de diverse groepen mensen die zorg nodig hebben (o.a. ouderen, personen met een beperking, mensen met
2875
psychiatrische problemen), en de zorg voor deze mensen over de verschillende sectoren gemeenschappelijk
2876
uitbouwen (o.a. vanuit lokale dienstencentra).
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 83 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.2.3.7.
2877
Armoede
2878 2879
De toename van de armoedeproblematiek is verontrustend, temeer daar de kloof tussen rijk en arm steeds verder
2880
lijkt te groeien. Een omvattende en doortastende aanpak van armoede is dan ook noodzakelijk.
2881 2882
CD&V wil…
2883
2884 2885
Zorg toekennen op basis van de individuele behoefte aan zorg. Deze zorgnood of zorgvraag staat los van het inkomen van mensen. Zorg dient voor iedereen toegankelijk te zijn;
De noodzakelijke solidariteit handhaven en blijven zorgen voor een rechtvaardige verdeling en een gelijke
2886
toegang tot kwaliteitsvolle zorg. Visieontwikkeling moet steeds stilstaan bij de vraag hoe structurele oorzaken van
2887
‘on-welzijn’ en ongezondheid kunnen worden weggenomen;
2888
Sociale rechten automatisch toekennen;
2889
Komen tot één maximumfactuur voor niet-medische zorgkosten;
2890
Voorzieningen scherper richten op beschikbaarheid voor mensen die zich uit eigen middelen geen alternatief
2891 2892
kunnen veroorloven;
Onderbescherming aanpakken door mensen bewust te maken van de maatschappelijke dienstverlening, van
2893
subsidies en van specifieke voordelen waar zij recht op hebben doch geen gebruik van maken. We zetten in op
2894
(lokale) proactieve dienstverlening;
2895
2896 2897
armoede;
2898 2899
De rol van het OCMW en andere collectieve diensten versterken, als lokaal belangrijk vangnet voor mensen in Armoede actief opsporen, armoedesignalen sneller (h)erkennen en voor een lokale en proactieve dienstverlening zorgen;
Personen in armoede beter ondersteunen door een optimale samenwerking tussen betrokken ondersteunende
2900
diensten. We streven naar één dossier dat voor rechtstreeks betrokken hulpverleners toegankelijk is met een
2901
heldere, begrijpelijke kennisgeving aan de betrokken cliënten;
2902
De mogelijke gevolgen van kiezen voor vermaatschappelijking van zorg voor mensen die niet zo goed omringd
2903
zijn, m.n. de sociaal zwakkere mensen in de samenleving die weinig kracht en hulp kunnen putten uit hun eigen
2904
omgeving, opvangen door solidarisering te stimuleren en zo kansarmoede te bestrijden;
2905
2906 2907
Ervaringsdeskundigen in armoede inschakelen bij bepaalde welzijns- en gezondheidsvoorzieningen (bv. CAW, ‘Huizen van het Kind’, diensten gezinszorg, thuiszorgdiensten);
2908
Inzetten op vrijwilligers om mensen in een sociale probleemsituatie te coachen om weer uit de sociaal neerwaartse spiraal - vaak gepaard met armoede - te geraken;
2909
Instrumenten uitwerken om huurdiscriminatie op te sporen en te verbaliseren;
2910
Mensen aanzetten om tijdig gebruik te maken van preventieaanbod teneinde chronische zorg, latere
2911 2912 2913
complicaties en grotere kosten te vermijden;
Inzetten op preventieve gezinsondersteuning met voldoende waarborgen voor betrokken cliënten, een belangrijke prioriteit in de strijd tegen armoede.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 84 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.3.
2914
Gezinsbeleid
2915
4.3.1. Uitdagingen
2916 2917 2918
2919 2920
Huishoudens en gezinnen vormen de bouwstenen van onze maatschappij. De manier waarop ons familiaal leven is georganiseerd, is echter fundamenteel veranderd;
Samenwonen met een partner en geboortes vinden steeds vaker buiten het kader van een huwelijk plaats. Een
2921
relatie duurt niet langer meer ‘tot de dood ons scheidt’. Partnerrelaties worden steeds vaker ontbonden ten
2922
gevolge van (echt)scheiding. Het verlaten van het ouderlijke huis is niet langer gekoppeld aan het gaan
2923
samenwonen met een partner;
2924
Hierdoor stijgt het aantal huishoudens, terwijl het gemiddeld aantal personen per huishouden daalt. Het
2925
traditionele kerngezin – een gehuwd paar met kinderen – wordt steeds vaker vervangen door andere types van
2926
huishoudens
2927
eenoudergezinnen, stiefgezinnen en hersamengestelde gezinnen;
2928
2929 2930
zoals
alleenwonenden,
niet-gehuwd
samenwonenden
(al
dan
niet
met
kinderen),
Gelijktijdig veranderen waarden en normen. Ook de rollen die partners opnemen in een relatie veranderen, net als de relaties tussen ouders en kinderen;
2931
De druk op de schouders van jonge, werkende mensen en gezinnen neemt toe wanneer ze verschillende functies in hun leven moeten combineren (werk, ouderschap, mantelzorg, ontspanning, etc.).
2932
4.3.2. Doelstellingen
2933 2934 2935
CD&V wil elk duurzaam leefverband van een of meer volwassenen (incl. alleenstaanden dus), die al dan niet
2936
verantwoordelijkheid dragen voor de verzorging en opvoeding van een of meer kinderen, volwaardig
2937
ondersteunen. En dit ongeacht de (juridische) vorm die dit leefverband aanneemt. Het zijn voor CD&V allemaal
2938
‘gezinnen’;
2939
2940 2941
We reiken gezinnen instrumenten aan waarmee ze zelf invulling kunnen geven aan het opnemen van zorgtaken en de wijze waarop gezin en werk worden gecombineerd;
Wanneer de familiale solidariteit niet volstaat, ondersteunen we gezinnen. Dit zowel financieel, materieel als
2942
door te voorzien in ondersteunende dienst- en hulpverlening. De geboden ondersteuning is bij voorkeur van
2943
tijdelijke aard en biedt positieve stimulansen tot activering en deelname aan de samenleving;
2944
2945
We voorzien in een juridisch kader dat rechtszekerheid biedt. Dit zowel voor (ex-)partners binnen een huishouden, tussen verschillende generaties, als voor kinderen.
2946
4.3.3. Maatregelen
2947
4.3.3.1.
2948
Gezinnen instrumenten aanreiken om hun zorgtaken op te nemen
2949 2950
CD&V wil…
2951
Gezinsvriendelijke tewerkstelling en arbeidstijden ondersteunen door thuiswerk, telewerk, schoolbelcontracten,
2952
enz. te stimuleren en een gezinsvriendelijke bedrijfscultuur (waarbij o.a. onafhankelijke opvangmogelijkheden
2953
voor kinderen worden aangeboden) aan te moedigen. Dit met respect voor de organisatorische capaciteit van
2954
ondernemingen. Zeker voor eenoudergezinnen zijn jobs op maat noodzakelijk;
2955 2956
Ook grootouders de kans geven bij te dragen aan de zorg voor hun kleinkinderen. Flexibele arbeidstijden moeten ook voor hen aangemoedigd worden;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 85 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
2957
Bestaande verlofstelsels zo veel mogelijk flexibiliseren en aantrekkelijk maken opdat iedereen er gebruik van kan
2958
maken, ook alleenstaande ouders. Zo moeten ouders de bestaande thematische verloven en het tijdskrediet
2959
kunnen opnemen voor zorg van hun kinderen tot deze de leeftijd van 18 jaar bereiken;
2960
Blijven investeren in de uitbouw van kwaliteitsvolle gezinsondersteunende diensten: opvang van personen met
2961
een zorgbehoefte, gezinszorg en poetshulp. Dat aanbod moet toegankelijk zijn voor iedereen en dus
2962
behoeftedekkend zijn;
2963
2964 2965
Dat ook in de toekomst dienstencheques een onontbeerlijk instrument blijven om jonge gezinnen en senioren te ondersteunen;
Voorzien in voldoende middelen en mogelijkheden voor kinderopvang, teneinde de kwaliteit, beschikbaarheid,
2966
betaalbaarheid en bereikbaarheid te garanderen. Dit zowel voor baby’s, peuters en schoolgaande kinderen als
2967
voor de opvang van acuut en chronisch zieke kinderen aan huis: o
2968 2969
Zolang er schaarste is, geven we voorrang aan kinderen van mensen die werken of in een opleidings- of activeringstraject zitten;
o
2970 2971
Waar mogelijk moet worden samengewerkt met onderwijs, jeugd, cultuur en sport om de inzet van middelen en het activiteitenaanbod op elkaar af te stemmen;
o
2972 2973
Ouders moeten waar dan ook kunnen beschikken over kinderopvangmogelijkheden in de nabijheid van hun woning;
2974
o
We hebben oog voor de ondervertegenwoordiging van kansengroepen;
2975
o
Onthaalouders hebben recht op een volwaardig sociaal statuut;
2976
o
Occasionele opvang moet niet alleen worden voorzien in functie van opleiding of sollicitatie, doch moet
2977
ook mogelijk blijven om sociale redenen (bv. als men naar de dokter, de rechtbank, enz. moet gaan).
2978
4.3.3.2.
2979
Bestaanszekerheid garanderen
2980 2981
CD&V wil…
2982
2983
Ervoor zorgen dat partners, verwanten en zij die een gezamenlijke huishouding voeren, samen en in solidariteit de lasten van het huishouden dragen: o
2984
Voor de toekenning van individuele inkomensvervangende tegemoetkomingen moet rekening worden
2985
gehouden met de hoogte van alle bestaansmiddelen en inkomsten van alle personen in het huishouden,
2986
het kapitaal waarover de leden van het huishouden samen beschikken, de lasten die op de leden van het
2987
huishouden rusten (bv. door een beperking), enz.; o
2988 2989
Wanneer deze inkomsten niet volstaan om boven de Europese armoededrempel te leven, ondersteunt de samenleving.
2990
Alle uitkeringen boven het niveau van de Europese armoededrempel trekken en welvaartsvast maken;
2991
Streven naar een gezinsvriendelijke fiscaliteit. We onderzoeken de haalbaarheid van een ‘kindkrediet’: een korf
2992
aan uitgaven voor het hele gezin – tot aan een bepaald plafond – die fiscaal in mindering kunnen gebracht
2993
worden in de personenbelasting. Verder is de bestaande aftrek voor gezinnen met twee of meer kinderen in de
2994
onroerende voorheffing niet op maat van huurders. Dit voordeel kan in de toekomst beter verrekend worden via
2995
de personenbelasting. Ook de fiscale stimuli voor grote gezinnen via de verlaagde registratierechten kunnen zo
2996
verrekend worden. Op die manier is de uitkomst niet afhankelijk van een momentopname;
2997 2998
De financiële tussenkomst in de opvoedingskost van kinderen, ‘de kinderbijslagen’, hervormen: o
We kiezen voor een vereenvoudigd systeem van kinderbijslag. We houden daarbij niet langer rekening
2999
met het socio-professioneel statuut van de ouder (bv. zelfstandige, werkloos, ziek, eenouder). Aangezien
3000
elk kind gelijk is, wordt aan elk kind eenzelfde basiskinderbijslag toegekend. We differentiëren wel nog
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 86 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3001
o.a. op basis van leeftijd, aangezien de opvoedingskosten niet gelijk zijn doorheen de baby-, kind- en
3002
jeugdjaren; o
3003 3004
Deze basiskinderbijslag zal, rekening houdend met de reële inkomenssituatie van het gezin waarbinnen het kind opgroeit, worden aangevuld met een sociale toeslag;
3005
o
We gaan na of de school- en studietoelagen kunnen worden geïntegreerd in de sociale toeslagen;
3006
o
We waken erover dat deze hervorming geen negatief effect heeft op de strijd tegen kinderarmoede;
3007
o
We pleiten voor het behoud van private diensten als uitvoeringsorganisaties, diensten die dicht bij de
3008 3009
burgers staan en op die manier de link vormen tussen gezinnen en overheid;
Voorzien in een passende tegemoetkoming voor de meerkost die personen met een beperking,
3010
ontwikkelingsachterstand of een gebrek aan zelfredzaamheid hebben om volwaardig te kunnen deelnemen aan
3011
de samenleving;
3012
Waar mogelijk steunmaatregelen automatisch toekennen;
3013
Budgetbeheer tot een onderdeel van het onderwijscurriculum maken. Jong geleerd is oud gedaan. Hulp- en
3014
adviesverlening in het kader van schulden dient zo vroeg mogelijk en zo laagdrempelig mogelijk beschikbaar te
3015
zijn. De regelgeving op de consumentenkredieten moet worden verstrengd;
3016
Iedereen activeren binnen de eigen mogelijkheden. Werk blijft het belangrijkste element in de strijd tegen
3017
armoede:
3018
o
3019
Het participeren aan initiatieven tot herscholing door mensen die een vervangingsinkomen genieten, moet worden gestimuleerd en niet bestraft worden met schorsing van de uitkering;
o
3020
Maatregelen van sociale en arbeidsactivering, zoals bv. PWA, Activa en WEP+, moeten openstaan voor
3021
zowel werkloze personen en herintreders als voor andere werkzoekenden zoals arbeidsongeschikte
3022
personen of personen met een beperking, op basis van de individuele afstand tot de arbeidsmarkt;
3023
De financiële kater die het uit elkaar gaan van partners met zich mee brengt, temperen: o
3024 3025
Er moet een instrument worden ontwikkeld om de onderhoudsuitkering voor de ex-echtgenoot of partner te berekenen op basis van objectieve en transparante criteria;
o
3026
We willen een hervorming van de aftrekbaarheid van betaalde onderhoudsuitkeringen in de
3027
personenbelasting zodat een einde gemaakt wordt aan de benadeling van gehuwden en wettelijk
3028
samenwonenden ten opzichte van ouders die uit de echt gescheiden zijn; o
3029
De dienstverlening en werking van de Dienst voor Alimentatievorderingen (DAVO) moet worden
3030
verbeterd. Dit door het verhogen van de inkomensgrenzen voor de toekenning van voorschotten en het
3031
versterken van de invorderingsmechanismen door het toekennen van een voorrecht bij loonbeslag; o
3032 3033
We voorzien in een harmonisatie van het echtscheidingspensioen;
Op gemeenteniveau een verblijfsregister creëren, zodat een kind dat verblijft bij de ouder bij wie het niet is
3034
gedomicilieerd, toch een aantal lokale sociale rechten (bv. speelpleinwerking, sociaal tarief zwembad) kan
3035
genieten;
3036
Nagaan op welke wijze (gedeeltelijke) sociale rechten (bv. sociale lening) kunnen worden toegekend op basis van
3037
de effectieve zorglast (bv. vastgelegd in een rechterlijk vonnis of een notariële akte) die door beide ouders wordt
3038
gedragen;
3039
3040 3041
Dat wanneer een partner verlof dat niet geldt als een gelijkgestelde periode opneemt, of ingeval van volledige inactiviteit van een van de partners, de pensioenrechten die de andere partner opbouwt, worden verdeeld;
De strijd tegen kinderarmoede voorzetten.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 87 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.3.3.3.
3042
Rechtszekerheid bieden aan gezinnen
3043 3044
CD&V wil…
3045
3046 3047
crisismoment zoals het verbreken van de relatie of een overlijden, of bij armoede;
3048 3049
Rechtszekerheid voor elke duurzame affectieve relatie, zeker wanneer deze onder druk komt bij een onverwacht Rechtszekerheid voor de affectieve zorgrelaties die in nieuw samengestelde gezinnen ontstaan tussen de kinderen en hun stiefouders;
Rechtszekerheid voor pleegouders en kinderen. We zetten in op de kwalitatieve en kwantitatieve uitbouw van de
3050
pleegzorg. We versterken de rechtspositie van de pleegzorgers (bv. hoorrecht). We voorzien in de nodige
3051
begeleiding en ondersteuning van pleegzorgers en kinderen;
3052
Een statuut voor de meemoeder;
3053
Werken aan een vereenvoudigde adoptieprocedure voor holebi’s waarbij meemoeders voor de erkenning van
3054
hun eigen kind geen klassieke adoptieprocedure moeten ondergaan;
3055
Een regeling voor draagmoederschap, waarbij commercieel draagmoederschap verboden wordt;
3056
De oprichting van de familierechtbank;
3057
Werk maken van een moderner, transparanter en rechtvaardiger erf- en schenkingsrecht, inclusief de
3058
successierechten.
3059
4.3.3.4.
3060
Bescherming & ondersteuning van kwetsbare personen in het gezin
3061 3062
CD&V wil…
3063
Dat de Vlaamse Sociale Bescherming zorgt voor financiële ondersteuning van kwetsbare personen in het gezin
3064
en daarmee de financiële toegankelijkheid tot kwalitatieve zorg en de zorg binnen het gezin en het sociaal
3065
netwerk faciliteert;
3066
3067
Krachtig optreden tegen intrafamiliaal geweld. Dit vanuit een brede interpretatie van het begrip: partnergeweld, kinder- en oudermishandeling, eergerelateerd geweld, stalking: o
3068 3069
Via informatiecampagnes vergroten we de maatschappelijke bewustwording en zorgen we voor een betere bekendmaking van het hulpverleningsaanbod;
3070
o
We investeren in de ontwikkeling van signaaldetectoren om tijdig te kunnen ingrijpen;
3071
o
We voorzien in voldoende crisisopvangplaatsen en voldoende hulpverlening voor slachtoffers en daders;
3072
o
De uitvoering van het Nationaal Plan tegen Partnergeweld wordt voortgezet. Er worden duidelijke
3073 3074
richtlijnen gegeven over de wijze van samenwerking tussen justitie, politie en hulpdiensten;
3075 3076
Dat elk levenloos geboren kind, ongeacht de zwangerschapsduur, kan worden geregistreerd en een naam krijgen, zonder dat hier andere rechtsgevolgen aan gekoppeld worden;
Bij (familiale) conflicten bemiddeling meer naar voren schuiven. Hoe vroeger in hun conflict partijen gebruik
3077
maken van bemiddeling, des te groter de kans op slagen. Ouders die uit elkaar gaan, moedigen we aan om een
3078
ouderschapsplan op te stellen. Ook de rechter moet een meer bemiddelende rol spelen;
3079 3080
Investeren in zorg en ondersteuning bij de opvoeding van kinderen: o
Het pakket opvoedingsondersteuning en -hulp kent een continuüm van onderlinge informele en sociale
3081
steun, over informatie en voorlichting voor alle ouders, via eenmalige advisering of opvoedhulp bij lichte,
3082
dagelijkse opvoedproblemen, tot meer doelgroepgerichte en intensieve hulp bij specifieke
3083
opvoedingsproblemen. De organisatie van de lokale Huizen van het Kind zorgt voor een toegankelijk en
3084
laagdrempelig aanbod;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 88 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
o
3085 3086 3087
Een beleidsoverschrijdend actieplan tegen pesten (fysiek, verbaal, digitaal) van en door jongeren dient te worden opgemaakt;
Ervoor zorgen dat mensen met een beperking zoveel mogelijk in de samenleving kunnen leven. Inclusieve
3088
participatie moet vanaf het begin van een mensenleven de norm zijn: inclusief onderwijs, inclusieve
3089
kinderopvang, algemeen welzijnswerk, gezinszorg. De toegankelijkheid van openbare gebouwen, de openbare
3090
weg en het openbaar vervoer moet maximaal nagestreefd worden;
3091
Ouderen benaderen vanuit hun capaciteiten, troeven en potentieel;
3092
Voor iedereen het recht op inspraak, kansen, betrokkenheid, volwaardig burgerschap en emancipatie vrijwaren.
3093
4.3.3.5.
3094
Rechten van het kind
3095 3096
CD&V wil…
3097
Dat een kind het recht heeft om kind te zijn. Via sensibiliseringsacties vergroten we de tolerantie ten aanzien van
3098
kinderen en jongeren. Spelende kinderen kunnen geen overlast zijn. We voorzien voldoende mogelijkheden tot
3099
ontplooiing in de vrije tijd, onder meer door optimaal gebruik te maken van de lokale, publieke infrastructuur.
3100
Lokale besturen dienen bij het opstellen van ruimtelijke structuurplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen en de
3101
toekenning van bouwvergunningen specifiek rekening te houden met (publieke) ruimte voor kinderen en
3102
jongeren;
3103
Participatie van kinderen, jongeren en hun organisaties aan het beleid op elk niveau garanderen;
3104
Kinderen, op een kind- en jongerenvriendelijke wijze, meer inspraak geven in juridische procedures die hen
3105
raken. Het hoor- en spreekrecht voor minderjarigen moet uniform worden gemaakt (bv. in het kader van
3106
jeugdhulpverlening en de familierechtbank).
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 89 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4.4.
3107
Cultuur- en vrijetijdsbeleid
3108
4.4.1. Uitdagingen
3109 3110 3111
Uit onderzoek blijkt dat het huidige vrijetijdsbeleid een groot deel van de Vlaamse bevolking niet bereikt;
3112
De toegenomen diversiteit in onze samenleving is de belangrijkste maatschappelijke uitdaging voor het
3113
toekomstige cultuur- en vrijetijdsbeleid. Het cultuur- en vrijetijdsaanbod bereikt voornamelijk een vrij homogene
3114
laag van de bevolking: vooral de blanke, opgeleide middenklasse vindt zijn weg in het aanbod, herkent zich in dat
3115
aanbod en participeert eraan. We hebben nood aan een omslag van het beleid zodat ook andere
3116
bevolkingsgroepen gemakkelijker hun weg vinden in het aanbod, er meer door worden aangesproken. Cultuur
3117
werkt sterk emanciperend, maar voor sommige groepen moeten we nog vele drempels wegwerken. Het zijn niet
3118
altijd financiële drempels die de weg versperren, vaker gaat het om een verschil in interesse, mentaliteit, angst
3119
voor het onbekende (bv. een uniform), enz.;
3120
Onze gemeenschappelijke identiteit moeten we versterken. Ons erfgoed - zowel onroerend als cultureel - vormt
3121
als belangrijke getuige van ons verleden de basis van onze gemeenschappelijke identiteit. Als wij vanuit onze
3122
geschiedenis het heden willen begrijpen en de toekomst vorm willen geven, dan is het essentieel om ons erfgoed
3123
te bewaren en te ontsluiten;
3124
De culturele sector kent in Vlaanderen een enorme bloei, de kwaliteit is hoog en de sector draagt daarmee
3125
ontegensprekelijk bij tot de internationale uitstraling van Vlaanderen en Brussel. Wereldwijd worden onze
3126
culturele organisaties en kunstenaars geroemd. We moeten hen omarmen, zonder hen te verstikken, door hen
3127
een beleid op maat aan te bieden. Zij zijn immers uitstekende ambassadeurs van een regio die innovatie en
3128
creativiteit als een van haar troeven wilt uitspelen;
3129
Ondanks alle inspanningen van de voorbije tien jaar blijft het publiek voornamelijk bestaan uit hoogopgeleide
3130
Vlamingen. Ook al programmeren de cultuurcentra bijvoorbeeld volop wereldmuziek, het diverse publiek volgt
3131
niet. Blijven inzetten op een verhoogde participatie is dus de boodschap. Hierbij verdienen vernieuwende
3132
cultuureducatieve projecten onze steun;
3133
Het belang van het sociaal-cultureel werk in Vlaanderen en Brussel kan niet overschat worden. Verenigingen,
3134
bewegingen en vormingsinstellingen brengen mensen bij elkaar, en werken op een actieve en creatieve manier
3135
aan gemeenschapsvorming en aan zelfontplooiing. De vrijwilligers bekleden hierbij een cruciale plaats. Zij vormen
3136
het cement van onze samenleving;
3137
Slechts 1,5 miljoen van de 6 miljoen Vlamingen is lid van een sportvereniging. Nochtans is dit de beste garantie
3138
om mensen levenslang aan het sporten en bewegen te krijgen. Ook hier blijven de moeilijk bereikbare
3139
doelgroepen al decennia dezelfde: allochtonen, senioren, mensen met een beperking, mensen in armoede en, in
3140
mindere mate, vrouwen. Het aanbod aan klassieke sportclubs bereikt onvoldoende de mensen die maar af en toe
3141
willen sporten, die niet geïnteresseerd zijn in competitiesport, enz. Tegelijkertijd zit de bestaande
3142
sportinfrastructuur overvol. In het volgebouwde Vlaanderen is het niet evident om bijkomende
3143
sportinfrastructuur te voorzien;
3144
270.000 Vlaamse kinderen leven in een gezin dat zich geen week vakantie kan veroorloven. Nochtans is
3145
wetenschappelijk bewezen dat vakantie, onder welke vorm dan ook, bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen
3146
en jonge mensen;
3147
Een andere grote uitdaging is duurzaamheid: hoe kunnen we het nieuwe vrijetijdsbeleid op een duurzame manier
3148
organiseren? Op vele vlakken zijn de grenzen van wat mogelijk is bereikt: ruimtelijke ordening, economisch en
3149
financieel, grondstoffen bijna uitgeput, mobiliteit, enz.;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 90 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3150
3151
Slotuitdaging is de digitalisering: hoe kunnen we rentmeesterschap toepassen in het digitale tijdperk? Zullen we ons digitale erfgoed kunnen overdragen aan de toekomstige generaties?
3152
4.4.2. Visie & doelstellingen
3153 3154 3155
3156 3157
maatschappelijk belang ervan. Cultuur is het cement van een samenleving;
3158 3159
CD&V draagt cultuur hoog in het vaandel. Onze visie op cultuur vertrekt van de overtuiging van het Het cultuurbeleid in Vlaanderen moet kunstenaars versterken en een kwalitatief en divers kunstenlandschap garanderen;
Cultuur in Vlaanderen wordt niet alleen gemaakt en verspreid door professionele kunstenaars, maar ook door het
3160
middenveld, met de inzet van duizenden vrijwilligers: ons rijk verenigingsleven, ons cultureel erfgoed, de
3161
amateurkunsten. We zetten ons in voor cultuurparticipatie: spreiding van het aanbod, toegankelijkheid, lage
3162
drempels, kansen voor actieve of passieve cultuurbeleving voor iedereen. Lokaal zet men de eerste en vaak ook
3163
de laatste cultuurstappen. De aandacht voor cultuur beperkt zich dus niet tot de centrumsteden, maar gaat naar
3164
een lokaal cultuurbeleid over gans Vlaanderen;
3165
Sociaal-culturele verenigingen zijn plekken bij uitstek waar mensen elkaar ontmoeten en op een zinvolle manier
3166
tijd met elkaar doorbrengen. Sociaal-cultureel volwassenenwerk lokt mensen naar buiten, zet ze in beweging,
3167
vormt ze en spoort ze aan tot actie. Zo leert men keuzes te maken en zelfstandig, kritisch en creatief omgaan met
3168
het ruimere sociaal-cultureel en maatschappelijk gebeuren en verruimt men zijn blik op de wereld;
3169
3170 3171
Cultuureducatie draagt bij tot zowel cultuurbeleving als tot cultuurparticipatie en cultuurcreatie. Daarom moeten we investeren in laagdrempelig kunstonderwijs en dit maximaal integreren in gewoon onderwijs;
Het vrijetijdsbeleid moet meer Vlamingen bereiken. We moeten de omslag maken naar een subsidiebeleid dat
3172
meer vraaggestuurd is dan vandaag. Er is ook nood aan meer maatwerk en meer ruimte voor bottom up-
3173
initiatieven. We willen een divers aanbod voor een divers publiek. Het middenveld is hiervoor belangrijk: sociaal-
3174
culturele en amateurkunstverenigingen bieden een brede waaier aan activiteiten en initiatieven die erin slagen
3175
veel Vlamingen bijeen te brengen en te laten participeren. Om diversiteit echt een plaats te geven moeten we
3176
niet alleen denken in termen van ‘toeleiding’ en ‘publieksbemiddeling’, maar moeten we ook het bestaande
3177
aanbod in vraag stellen en openbreken. Etnisch-culturele en maatschappelijke diversiteit moet ook sterker
3178
verankerd worden in de hele vrijetijdssector door samenwerking en netwerking;
3179
Er moet, letterlijk, ruimte zijn voor verenigingen in onze samenleving;
3180
De overheid moet niet in de plaats van het middenveld en het vrij initiatief treden. De overheid faciliteert het
3181
bestaande aanbod en vult enkel lacunes in.
3182
4.4.3. Maatregelen
3183 3184 3185
CD&V wil…
3186
Duidelijke afspraken tussen Vlaanderen, de provincies, de steden en de gemeenten over wie wat ondersteunt.
3187
De autonomie voor de steden moet uitgebreid worden zodat zij een volwaardig kunst-, cultuur- en erfgoedbeleid
3188
kunnen voeren;
3189
3190 3191 3192
Een nieuwe rol voor de provincies in het stimuleren van steden en gemeenten tot samenwerking inzake vrijetijdsbeleid;
Een gedifferentieerd subsidiebeleid waar de Vlaamse overheid eerder de algemene standaarden bepaalt en de concrete invulling ervan overlaat aan het lokale niveau. Zo bepaalde Vlaanderen, in het decreet op het lokaal
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 91 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3193
cultuurbeleid, dat elke gemeente een bibliotheek moet hebben, maar liet ze het aan de steden en gemeenten
3194
over om te bepalen hoe die er precies uit moet zien;
3195
Door het nieuwe kunstendecreet het kunstenlandschap in Vlaanderen een beter kader bieden om kunst te
3196
creëren, te ontsluiten en te beheren. De belangrijkste toetssteen voor ondersteuning blijft de kwaliteit van de
3197
creatie, reflectie, presentatie of participatie. De kunst uit Vlaanderen is van een hoog niveau, we moeten echter
3198
nog meer inzetten op de internationalisering van onze kunsten. Daarom willen we onze vuurtorens steunen in
3199
hun internationale positionering en individuele kunstenaars ondersteunen. Het kunstenaarsstatuut is idealiter
3200
een opstap naar een regulier statuut (zelfstandige of bediende). De misbruiken van dit statuut moeten weg, zodat
3201
professionele kunstenaars hier van kunnen blijven genieten
3202
Een grondige Europese benchmarking om onze beleidsinstrumenten te optimaliseren;
3203
Een fonds als instrument dat aanvullend op het kunstendecreet kan werken. De sector wordt zo medeactor in
3204
het ondersteuningsbeleid en vormen van privaat-publieke samenwerking worden makkelijker. Het laat toe om
3205
kunstenaars en organisaties die een project willen realiseren op maat te helpen. Het blijft belangrijk om in de
3206
kunstensector drempels te slopen. Dit moet een hefboomwerking creëren voor meer diversiteit in de
3207
kunstensector. Succesvolle allochtone kunstenaars gelden als rolmodel en voortrekker met mogelijks een
3208
versterkend sneeuwbaleffect tot gevolg;
3209
Creatieve verhuurkantoren oprichten in de steden, naar analogie met de sociale verhuurkantoren. Leegstaande
3210
fabrieksruimten, kerken, enz. kunnen worden verhuurd als atelierruimte aan wie creatief bezig wil zijn, zowel
3211
voor professionele als voor amateurkunstenaars. Op die manier geven we leegstaande gebouwen tijdelijk een
3212
zinvolle bestemming. Dergelijke flexibele werkplekken kunnen uitgroeien tot broeihaarden van jonge
3213
creatievelingen;
3214
Voldoende ruimte voor activiteiten en repetities van georganiseerde verenigingen, van informele clubs, van
3215
studentenverenigingen en voor bijeenkomsten. Dit is een belangrijke opdracht voor lokale besturen nu de
3216
parochiale accommodatie onder druk staat. Naast ruimte voor verenigingen in onze samenleving moeten
3217
gemeenten ook straat- en buurtwerkingen stimuleren;
3218
3219
Verenigingen aanmoedigen om hun aanbod af te stemmen op de combinatie zorg, gezin en arbeid, en rekening te houden met dagindeling en zorgtaken;
3220
De UiTpas veralgemenen;
3221
Sporters meer individueel ondersteunen en een sportaanbod dat beantwoordt aan de sportbehoeften van alle
3222
Vlamingen op poten zetten, in het bijzonder qua infrastructuur. Zeker in het topsportbeleid moet men vertrekken
3223
vanuit de behoeften van de atleten inzake ondersteuning en omkadering en niet langer vanuit de plannen van de
3224
sportfederaties;
3225
Een impulsbeleid voor duurzame toekomstplannen met kerkelijke gebouwen, in functie van een maatschappelijk
3226
of cultureel project. Steeds meer kerken -onroerend erfgoed- komen leeg te staan, tegelijkertijd is er in de
3227
vrijetijdssector een grote nood aan ruimtes;
3228
3229 3230
Een verdere verduurzaming van de toeristische sector, zowel op het vlak van leefmilieu (o.a. CO2-uitstoot hotelindustrie en vliegtuigmaatschappijen) als op het vlak van het cultureel en ecologisch erfgoed;
Inzetten op de mogelijkheid tot sporten en spelen, onder meer op school. Elk kind heeft nood aan meer
3231
beweging. Daarnaast willen we kinderen reeds op jonge leeftijd kennis laten maken met sport(clubs). De ervaring
3232
leert immers dat het vaak moeilijker is om op latere leeftijd nog in te stappen. Daarom dienen sportverenigingen
3233
die zich bijzonder toeleggen op de jeugd extra aangemoedigd te worden;
3234 3235
In overleg met de sportbonden een nieuw statuut uitwerken voor profclubs, waarbij de bestaande overheidssteun wordt gecontinueerd in functie van de criteria: kwaliteitsvolle opleiding en investeren in eigen
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 92 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3236
jeugd, goed en transparant bestuur, betrokkenheid van de supporters, community projecten. De opleiding van
3237
jonge spelers moet door een opleidingsvergoeding aangemoedigd worden.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 93 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3238
Hoofdstuk 5. Samenleven & Overheid
3239
5.1.
3240
Justitie
3241
5.1.1. Uitdagingen
3242 3243 3244
3245 3246
Het vertrouwen in Justitie is te laag. Justitie moet de dreigende kracht zijn voor een veilige samenleving en nauw aansluiten bij wat leeft bij de mensen;
Binnen een democratische staat neemt de rechtstaat een belangrijke rol in. ‘Rechtstaat’ en ‘democratie’ gaan
3247
hand in hand. Het spreekt dan ook voor zich dat de rol van het recht van groot belang is. Net daarom moeten we
3248
er voorzichtig mee omspringen. Wie te pas (maar vooral te onpas) morrelt aan het recht, vermindert de kwaliteit
3249
ervan;
3250
3251 3252
Justitie moet toegankelijk zijn voor de burger die er beroep op wenst te doen. Dit moet zowel vanuit procedurele als financiële hoek worden benaderd;
Justitie moet getuigen van openheid en een menselijke aanpak. Dit begint in de eerste plaats met transparante
3253
communicatie en informatie over haar eigen werking. De burger moet snel over juiste en relevante informatie
3254
kunnen beschikken;
3255
De afhandeling van geschillen door Justitie moet sneller gebeuren. De organisatie van Justitie moet in functie van
3256
deze doelstelling staan. Het respecteren van de redelijke termijn moet de hoeksteen vormen van een nieuwe
3257
procescultuur. Een uitbreiding van het snelrecht kan op korte termijn een oplossing bieden;
3258
3259 3260
De aanpak van capaciteitstekorten in het kader van internering, jeugdbescherming en de psychosociale forensische zorg;
Justitie is geen synoniem voor ‘procescultuur’. Preventie en bemiddeling komen eerst in de veiligheidsketen.
3261
5.1.2. Visie & doelstellingen
3262 3263 3264
Het recht ordent de samenleving en maakt het mogelijk dat mensen leven, leren, werken en ondernemen. Het is
3265
een instrument voor solidariteit tussen mensen en gemeenschappen. Om zekerheid te bieden aan burgers en
3266
ondernemingen en om hun vertrouwen te wekken en te behouden, moet het recht gekenmerkt worden door
3267
stabiliteit en duurzaamheid;
3268
Het recht moet duurzaam zijn. Wijzigingen aan het recht mogen slechts het gevolg zijn van gewijzigde noden in
3269
de samenleving. Het recht heeft niet tot doel in te spelen op elke tendens of wrevel in de maatschappij. CD&V
3270
pleit ervoor af te stappen van loutere symboolwetgeving die door een soort buikgevoel wordt ingegeven en zich
3271
voornamelijk in het strafrecht laat voelen en van fragmentarische ingrepen in allerlei domeinen die de coherentie
3272
van het rechtssysteem als geheel aantasten;
3273
3274 3275
Criminaliteit, hoe klein ook, mogen we niet als normaal beschouwen. Algemene normen moeten gerespecteerd worden en daders vervolgd;
Een strikte toepassing van procedureregels blijft noodzakelijk. Zij dienen immers om de burger gemoedsrust en
3276
rechtszekerheid te schenken. Ook al heeft dit soms ongewenste gevolgen, toch dragen een correcte toepassing
3277
en handhaving van procedureregels ertoe bij dat elkeen er kan van uitgaan dat zijn rechten gewaarborgd worden
3278
en hij niet willekeurig behandeld wordt. De correcte toepassing van procedureregels, inbegrepen de
3279
taalwetgeving, is een taak van alle actoren binnen justitie en vereist duidelijke regels;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 94 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3280
Wanneer personen in aanraking komen met of hun toevlucht zoeken tot justitie signaleert dit de aanwezigheid
3281
van een probleem in hun onderlinge relaties of in de samenleving. Juridische oplossingen kunnen een conflict
3282
beheersbaar maken maar lossen zelden het probleem ten gronde op. CD&V pleit daarom voor het doorbreken
3283
van de heersende ‘procescultuur’, ten voordele van andere methoden van geschillenbeslechting die gebaseerd
3284
zijn op vrijwilligheid en vertrouwelijkheid en gericht zijn op het herstellen van verstoorde relaties binnen de
3285
samenleving. Dwingende geschillenbeslechting door hoven en rechtbanken mag slechts het ultieme redmiddel
3286
zijn om tot sociale rust te komen. Personen blijven op die manier zo veel mogelijk eigenaar van hun eigen conflict
3287
en worden gestimuleerd om verantwoordelijkheid te nemen in de oplossing ervan. Verwijten worden daardoor
3288
vertaald naar belangen en wensen, waardoor het mogelijk is om tot een oplossing te komen die voor iedereen
3289
een meerwaarde biedt;
3290
CD&V streeft ernaar de visie en principes van de alternatieve geschillenbeslechting maximaal te integreren in
3291
het bestaande systeem en in de maatschappij, zonder een parallel of alternatief systeem te ontwikkelen. Het
3292
onderwijs speelt in dat opzicht al een belangrijke rol in het versterken van jonge mensen in het leren omgaan met
3293
conflicten. Ook middenveldorganisaties kunnen verantwoordelijkheid opnemen door bemiddelend op te treden
3294
op de werkvloer of tussen bepaalde buurten en gemeenschappen. Potentiële gebruikers van het
3295
bemiddelingssysteem moeten geïnformeerd en gesensibiliseerd worden. Ook binnen de rechtbanken moet deze
3296
visie geïntegreerd worden. Zo is ook de hoofdtaak van de rechter het nastreven van een minnelijke regeling en
3297
ligt de nadruk op een communicatieve en participatieve rechtspleging waarbij alle betrokkenen actief
3298
deelnemen;
3299
5.1.3. Maatregelen ter vrijwaring van de doelstellingen
3300
5.1.3.1.
3301
De actoren van Justitie
3302 3303
CD&V wil…
3304
3305 3306
magistraten;
3307 3308
De principes van alternatieve conflictbeslechting integreren in de opleiding van juristen, advocaten en Dat er aandacht wordt besteed aan de toenemende vergrijzing binnen de magistratuur. De continuïteit van de dienstverlening aan de burger moet verzekerd worden;
Dat wordt ingespeeld op de toenemende specialisatiegraad van het recht, door magistraten professioneel te
3309
ondersteunen via bijkomende opleidingen en bijstand van gedetacheerde ambtenaren of deskundigen uit de
3310
privésector;
3311
3312
Dat personeelskaders worden vastgesteld en benoemingen worden gedaan in functie van een objectieve werklastmeting die versneld doorgevoerd moet worden;
3313
Dat het ziekteverzuim bij Justitie in kaart wordt gebracht en dat de oorzaken worden aangepakt;
3314
Dat de samenwerking tussen Justitie en de gemeenschappen en de gemeenschappen onderling geoptimaliseerd
3315
wordt en er, met respect voor ieders (beslissings)bevoegdheid, overleg wordt gepleegd in het licht van de
3316
overgedragen bevoegdheden en gedeelde verantwoordelijkheden.
3317
5.1.3.2.
3318
Het instrumentarium
3319 3320
CD&V wil…
3321
3322
Een wetenschappelijk onderbouwd langetermijnbeleid, dat door toetsing aan de hand van meetbare parameters en indicatoren voortdurend geëvalueerd en bijgestuurd kan worden. Het verzamelen van betrouwbare
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 95 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3323
statistieken moet de overheid in staat stellen cijfermatige doelstellingen na te streven en aan effectmeting te
3324
doen;
3325
3326 3327
Dat er coherentie komt in werkmethoden door het streven naar gemeenschappelijke werkprocessen en het opstellen van methodologische vademecums gebaseerd op best practices;
De rechtsbijstandsverzekering stimuleren en veralgemenen. Dit moet leiden tot een daling van de kostprijs van
3328
de tweedelijns juridische bijstand, een betere toegang tot de rechter garanderen maar ook onderhandelingen
3329
stimuleren;
3330
De juridische tweedelijnsbijstand (pro deo) grondig hervormen om zowel de toegankelijkheid, maar zeker ook de
3331
betaalbaarheid van dit systeem te garanderen, evenals advocaten een duidelijke, eerlijke en billijke vergoeding
3332
voor de door hen geleverde prestaties toe te kennen binnen een redelijke termijn. De bevoegde overheid moet
3333
een percentage kunnen bepalen dat de betrokkene zelf dient te betalen als een soort remgeld. Tot slot moet ook
3334
de vrije keuze van advocaat niet eindeloos zijn. Een persoon die geniet van tweedelijns juridische bijstand kan
3335
maximaal één maal een tweede mening van een andere advocaat vragen. Het pro deo-systeem moet
3336
gesynchroniseerd worden met de procedure van kosteloze rechtsbijstand (d.i. het niet moeten betalen van
3337
rolrechten, gratis bijstand van een gerechtsdeurwaarder, etc.);
3338
Dat overheid en advocatuur voldoende middelen inzetten om het recht op een advocaat van elke verdachte van
3339
een misdrijf waarvoor men onder voorlopige hechtenis kan geplaatst worden in alle omstandigheden te
3340
waarborgen. België is hier ook toe verplicht na een veroordeling door het Europees Hof voor de Rechten van de
3341
Mens. De huidige toegekende middelen zijn echter ontoereikend. De betaalbaarheid van het systeem moet voor
3342
ogen worden gehouden. Bestaande regelingen in onze buurlanden kunnen daarbij een bron van inspiratie zijn;
3343
3344 3345
Justitie betaalbaar houden voor zowel de overheid als de burger. Daarbij moet er een ruimere tenlastelegging komen van nodeloze kosten aan diegene die ze veroorzaakt;
Justitie meer autofinancierend maken door enerzijds het hervormen van de forfaitaire rolrechten, door ze bv. af
3346
te stemmen op de waarde van de vordering, en anderzijds een verbeterde terugvordering van onverschuldigde
3347
pro deo-bijdragen door de staat. De hervorming van de rolrechten mag evenwel de toegankelijkheid van justitie
3348
voor particulieren niet bemoeilijken;
3349
Het opgestarte proces van de informatisering en digitalisering van Justitie versneld uitvoeren. Informatisering
3350
biedt kansen op een snellere, efficiëntere en goedkopere procesgang en maakt het voor burgers en
3351
ondernemingen gebruiksvriendelijker. Zo kan iemand bijvoorbeeld op elektronische wijze verzoekschriften
3352
indienen of van op afstand inzage nemen in het elektronisch strafdossier. Ook de organisatie van Justitie zelf
3353
wordt hierdoor efficiënter;
3354
De doorgevoerde hervorming van het gerechtelijk landschap op zodanige wijze implementeren dat justitie ook
3355
écht efficiënter en eenvoudiger wordt voor de burger. Hierbij staan de garanties van toegankelijkheid, nabijheid
3356
en een behandeling binnen redelijke termijn voor de rechtszoekende centraal;
3357
Het beheer van de administratie en gerechten en de dienstverlening beter organiseren. Justitie moet daarvoor de
3358
nodige middelen krijgen die op verantwoorde wijze moeten worden aangewend. CD&V wil op die manier Justitie
3359
doen evolueren naar een verantwoordelijke, moderne organisatie waarbij het beheer in handen is van speciaal
3360
daartoe opgeleide managers die verantwoording afleggen over de besteding van de middelen, overeenkomstig
3361
een financieel meerjarenplan;
3362
Laagdrempeligheid en toegankelijkheid bereiken door het installeren van een eenheidsloket in de rechtbanken
3363
waaraan een verwijsfunctie wordt toebedeeld. De doorverwijsfunctie van de justitiehuizen, ook naar alternatieve
3364
vormen van conflictafhandeling, moet verder worden versterkt;
3365 3366
Een gespecialiseerde behandeling op het vlak van administratief recht, arbeids- en sociaal recht, sport en milieu. Tevens moet binnen de rechterlijke macht een marktregulator gecreëerd worden voor problematieken rond
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 96 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3367
energie, financiën, ICT en mededinging. Deze gespecialiseerde behandeling mag echter niet leiden tot
3368
versnippering, en de algemene rechtswaarborgen ten aanzien van elke burger en ondernemer moeten uiteraard
3369
gewaarborgd blijven;
3370
3371
Een hervorming van de Raad van State zodat in administratieve procedures een correctere afweging kan worden gemaakt tussen particulier en algemeen belang;
3372
Dat de arbeidsrechtbanken blijven bestaan;
3373
Dat wetgeving duidelijker, overzichtelijker en begrijpelijker wordt. Bij elke regelgevende wijziging, op elk
3374
bestuursniveau, moeten de wijzigingen aan de oorspronkelijke tekst duidelijk worden weergegeven. Daarnaast
3375
moet het bestuur meteen ook een officiële gecoördineerde versie opstellen en publiceren. Sommige wetteksten
3376
worden immers frequent gewijzigd. Het opstellen van een officiële gecoördineerde tekst zorgt dan ook voor meer
3377
duidelijkheid voor de rechtsonderhorige en voor al wie met juridisch werk bezig is.
3378
5.1.4. Maatregelen binnen specifieke domeinen
3379
5.1.4.1.
3380
Solidariteit
en
verantwoordelijkheid
in
het
erfrecht
en
het
huwelijksvermogensrecht
3381 3382 3383
CD&V wil…
3384
De idee van de dwingende erfrechtelijke reserve (het gedeelte van de erfenis waarover men niet vrij kan
3385
beschikken) behouden voor kinderen en voor de langstlevende echtgenoot, omdat ze erfenisruzies en de druk die
3386
bepaalde personen op de erflater uitoefenen beperkt en een uiting is van de familiale solidariteit. Deze reserve
3387
moet echter uitgebreid worden naar wettelijke en eventueel zelfs feitelijke samenwoners;
3388
Het beschikbaar gedeelte (het gedeelte van de erfenis waarover men vrij kan beschikken) verruimen, zodat er
3389
rekening kan gehouden worden met de individuele, concrete omstandigheden van de erflater, de behoeften van
3390
nieuwe gezinsvormen (bv. zorg- en stiefkinderen) en de eventuele wens van een grootouder om de kleinkinderen
3391
te bevoordelen. De reserve voor de kinderen kan dan ook eenvoudig en duidelijk worden beperkt tot de helft van
3392
de nalatenschap in alle gevallen. De hierdoor toegenomen beschikkingsvrijheid mag echter niet ten koste gaan
3393
van de verantwoordelijkheden tegenover ouders of kinderen. De lasten mogen niet doorgeschoven worden naar
3394
de samenleving en de familiale solidariteit primeert;
3395
Een hervorming van de successie- en schenkingsrechten teneinde deze aan te passen aan nieuwe
3396
samenlevingsvormen, waarbij de familiale solidariteit als centraal principe geldt, en een daling van de
3397
successierechten. Het vermogen moet sneller economisch aanwendbaar zijn voor de volgende generatie;
3398
Dat een huwelijkscontract meer is dan een louter bepalen van de vermogensrechtelijke gevolgen van
3399
echtscheiding of overlijden. In het huwelijkscontract moet ook vorm gegeven worden aan de solidariteit bij
3400
eventuele beëindiging van de relatie. Zo willen we de mogelijkheid creëren om een zorgtijdovereenkomst op te
3401
nemen. Dat is een clausule met een compensatieregeling bij echtscheiding voor de partner die zijn of haar
3402
loopbaan terugschroefde omwille van zorg. Bij afwezigheid van een huwelijkscontract moet de wet bepalen hoe
3403
aan de solidariteit bij de beëindiging van het huwelijk vorm wordt gegeven. Dit gebeurt onder de vorm van een
3404
forfaitaire vergoeding die door de rechter kan worden toegekend, onverminderd eventueel onderhoudsgeld.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 97 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
5.1.4.2.
3405
Zorg voor jongeren
3406 3407
CD&V wil…
3408
Een gedifferentieerd aanbod uitwerken dat een geïndividualiseerd antwoord op elke overtreding of misdrijf
3409
mogelijk maakt. Het aanbod moet kaderen binnen een brede, integrale aanpak van jeugddelinquentie en zijn
3410
oorzaken. Het aanbod dient wetenschappelijk geëvalueerd en bijgestuurd te worden;
3411
Minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd in de tijd beperkte maatregelen opleggen die
3412
rekening houden met de ernst van de feiten en de maturiteit van de minderjarigen. De proportionaliteit tussen
3413
het als misdrijf omschreven feit en de maatregel moet behouden blijven, en elke opgelegde maatregel moet tot
3414
doel hebben de minderjarige en zijn opvoedingsverantwoordelijken verantwoordelijkheid te doen opnemen voor
3415
het gedrag. Daarnaast moeten de maatregelen de re-integratie van de minderjarige bevorderen;
3416
3417 3418
Dat de eerste maatregel die overwogen wordt die maatregel is die op een constructieve manier en met inspraak van de betrokkenen het herstel beoogt van de maatschappelijke schade en de schade van het slachtoffer;
Dat alle overheden de nodige middelen inzetten om het strafrechtelijk onderzoek tijdig af te ronden, de
3419
procedure te versnellen en de opgelegde maatregel zo snel mogelijk uit te voeren, teneinde de effectiviteit van
3420
de maatregel te verhogen;
3421
De maatregel tot opsluiting in een gesloten residentiële voorziening, zoals de open of gesloten afdelingen van de
3422
gemeenschapsinstellingen, enkel opleggen indien dit voor de veiligheid van de maatschappij of de minderjarige
3423
noodzakelijk is. De jeugdrechter is gehouden tot een bijzondere motiveringsplicht;
3424
Dat de opgelegde maatregel duidelijk te onderscheiden is van elke maatregel die een reactie is op de
3425
problematische leefsituatie waarin de jongere verkeert. De vorderingsgrond op basis van een als misdrijf
3426
omschreven feit en een problematische leefsituatie blijft verschillend. Onder strikte voorwaarden en op een wijze
3427
die voor de minderjarige duidelijk is, worden bruggen gecreëerd tussen beide procedures;
3428
De strafrechtelijke bekwaamheid op 18 jaar en de uithandengeving vanaf 16 jaar behouden. Aan
3429
jongvolwassenen tussen 18 jaar en 23 jaar die een misdrijf plegen, kan de rechtbank, in bijzondere
3430
omstandigheden, een maatregel uit het jeugdsanctierecht opleggen. Hiertoe wordt een bijzonder strafrecht voor
3431
uit handen gegeven jongeren en jongvolwassenen uitgewerkt. De benedengrens van 12 jaar voor het
3432
jeugdsanctierecht stemt overeen met de internationale richtlijnen en blijft behouden;
3433
3434 3435
De minderjarige met een psychiatrische problematiek recht geven op een behandeling en op opname in een psychiatrische voorziening indien dit noodzakelijk is;
Jongeren dezelfde rechtswaarborgen als volwassenen geven tijdens het strafonderzoek. De kwetsbaarheid van
3436
jongeren vraagt bijzondere aandacht voor hun rechtsbescherming. Het niveau van rechtsbescherming wordt
3437
aangepast aan de mate waarin de minderjarige van zijn vrijheid wordt beroofd.
3438
5.1.4.3.
3439
Een coherent straf- en strafprocesrecht
3440 3441
CD&V wil…
3442
De oprichting van een multidisciplinair samengestelde commissie ‘strafrecht’ om te werken aan een nieuw
3443
strafwetboek. Het vernieuwde strafwetboek moet o.m. nieuwe criminaliteitsfenomenen incorporeren en
3444
verouderde bepalingen en concepten laten vallen;
3445
Een herijking van de actuele sancties, zodat enerzijds de verhouding in strafmaat tussen verschillende misdrijven
3446
correcter wordt en anderzijds niet alle misdrijven gecorrectionaliseerd of gecontraventionaliseerd moeten
3447
worden met toepassing van verzachtende omstandigheden;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 98 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3448
Een evaluatie van de vele, vaak door steekvlampolitiek en symboolwetgeving ingegeven, strafverzwarende
3449
omstandigheden die ertoe leiden dat het basismisdrijf bijna niet meer moet worden toegepast en men tot
3450
bijzonder hoge theoretische straffen komt;
3451
Door deze hervorming en herijking van het strafrecht de rechtszekerheid voor de partijen in een strafproces
3452
verbeteren. Zonder dat dit mag leiden tot een automatische straftoemeting, moeten de partijen in de toekomst
3453
een beter zicht krijgen op een beperkte vork van sancties die het gevolg zijn van een misdrijf;
3454
Een grondige herziening van het strafprocesrecht, onder andere in het licht van Europese ontwikkelingen. Er
3455
moet hierbij een eenduidige visie aangehouden worden op de rol van de diverse partijen in het strafproces. Enkel
3456
het Openbaar Ministerie is de behoeder van het algemeen belang en treedt op om de objectieve overtreding van
3457
een strafrechtelijk feit te laten vaststellen. Het slachtoffer kan, door middel van de burgerlijke vordering binnen of
3458
naast het strafproces, de geleden schade laten vergoeden. Het slachtoffer dient zich niet te kunnen uitspreken
3459
over de strafmaat, noch moet het slachtoffer een beslissende rol toebedeeld worden in de strafuitvoering;
3460
3461 3462
In het kader van de strafuitvoering het slachtoffer informeren, een beperkte inzage geven in het dossier en de mogelijkheid geven zijn visie uiteen te zetten;
Re-integratie en recidivebeperking tot einddoel van alle straffen maken. Een gevangenisstraf is hier niet altijd
3463
voor geschikt en behoort de laatste oplossing te zijn. Daarom moeten we kiezen voor een grotere diversificatie
3464
van straffen zodat de rechter voldoende alternatieven heeft. Daarnaast moet het huidige gamma aan alternatieve
3465
straffen (bv. elektronisch toezicht, werkstraf) worden versterkt;
3466
Een einde stellen aan de straffeloosheid in verkrachtingszaken. Daarvoor is er een totaalaanpak nodig waarbij
3467
politie, parket en rechters zorgen voor een correcte afhandeling van elk feit van seksueel geweld. De resultaten
3468
uit het forensisch onderzoek (dat gebeurt aan de hand van de ‘Seksuele Agressie Set’ of S.A.S.) moeten
3469
onmiddellijk en stipt opgevolgd worden. Het is de taak van justitie om de samenleving beter te beschermen tegen
3470
zedendelicten;
3471
3472 3473
Een langetermijnbeleid op het vlak van strafuitvoering, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en gekoppeld aan een effectmeting;
Voldoende investeringen, niet alleen in het kwantitatieve (bv. bouwen van gevangenissen, aankopen van
3474
enkelbanden) maar ook in het kwalitatieve aspect van de strafuitvoering, met name investeren in personeel en
3475
middelen ter begeleiding en opvolging van veroordeelden;
3476
De overheid niet enkel doen investeren in capaciteit, maar ook in justitiehuizen, psychosociale diensten,
3477
begeleiding en dergelijke meer. Justitiehuizen moeten voldoende middelen krijgen om hun taken naar behoren
3478
uit te oefenen. Zij moeten de doelstellingen van hulpverlening en strafuitvoering beter op elkaar afstemmen, in
3479
het voordeel van het slachtoffer en met het oog op het bevorderen van de re-integratie van de dader. Een
3480
duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen de taken van hulpverlening enerzijds en de opvolging,
3481
controle en rapportering in het kader van de strafuitvoering anderzijds. De hulpverlening mag niet uit het oog
3482
worden verloren, in het bijzonder niet ten aanzien van het slachtoffer. De expertise inzake diagnostiek en
3483
risicotaxatie bij de justitiehuizen moet worden uitgebouwd.
3484
5.1.4.4.
3485
Zorg voor ontoerekeningsvatbaar verklaarden en geïnterneerden
3486 3487
CD&V wil…
3488
Meer aandacht voor forensische expertise in het strafrecht door een opwaardering van de gerechtsdeskundigen
3489
via een wettelijke regeling van hun statuut en een meer correcte verloning. Ook de expertise inzake diagnostiek
3490
en risicotaxatie binnen de gevangenisdiensten en bij de justitiehuizen moet verder worden uitgebouwd. Ook
3491
willen we de oprichting van een gespecialiseerd centrum voor observatie en diagnosestelling bij daders;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 99 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3492
De
invoering
van
een
graduele
beoordeling
van
(on)toerekeningsvatbaarheid.
De
vraag
naar
3493
toerekeningsvatbaarheid is een juridische zwart-wit-vraag die vanuit medisch oogpunt geen eenduidig antwoord
3494
kan krijgen en haaks staat op de praktijk van de geestelijke gezondheidszorg waar men met bepaalde gradaties
3495
werkt. We volgen daarbij het voorbeeld van het Nederlands systeem waarbij voorafgaand aan het proces, de
3496
beklaagde door een team van deskundigen gedurende een periode van twee of drie weken wordt onderzocht.
3497
Hieraan gekoppeld wenst CD&V de mogelijkheid tot het opleggen van een combinatie van een straf en een
3498
maatregel invoeren;
3499
3500 3501
De klemtoon bij internering leggen op de zorg voor de persoon. Dit vereist dat, eens de internering is uitgesproken, een zorgtraject op maat van de geïnterneerde wordt uitgewerkt;
Dat internering in theorie en in praktijk een maatregel van onbepaalde duur wordt – geen eeuwigdurende
3502
maatregel – tot de betrokkene ‘genezen’ is of ‘terug in staat om te functioneren in de maatschappij’. Aan
3503
personen van wie de geestestoestand onomkeerbaar is, moeten we de zorg bieden die ze als mens verdienen;
3504
Dat geïnterneerden in gespecialiseerde instellingen opgesloten worden en daar de nodige zorg krijgen. Het kan
3505
niet dat zij, zonder behandeling en zonder toekomstperspectief, in gewone gevangenissen worden opgesloten.
3506
Plaatsgebrek in de reguliere zorg en instellingen voor sociaal verweer mag geen excuus zijn. België moet zich hier
3507
in regel stellen met de uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. De nieuwe wet op de
3508
internering zou de plaatsing van geïnterneerden in gevangenissen voortaan onmogelijk moeten maken;
3509
Naast de voorziene bouw van twee forensische psychiatrische centra, verder investeren in dergelijke centra,
3510
zodat het aantal bedden voor de zorg van geïnterneerden fors wordt opgetrokken. Hetzelfde geldt voor de
3511
verdere uitbouw van een gespecialiseerd personeelsbestand en het voorzien van adequate werkingsmiddelen.
3512
Het wettelijk kader en de opvangcapaciteit voor geïnterneerden dringend aanpakken. Ook de nodige
3513
budgettaire middelen moeten worden voorzien. De zorg voor deze specifieke groep van geesteszieken mag niet
3514
stiefmoederlijk behandeld worden.
3515 3516
5.2.
3517
De hervorming van de burgerlijke stand
3518 3519
CD&V wil…
3520
Akten digitaal opstellen en bewaren;
3521
Een digitaal, centraal register burgerlijke stand tot stand brengen waarin alle opgemaakte digitale akten worden
3522 3523
opgeslagen, bewaard en bijgewerkt en dat toegankelijk is voor alle bevoegde diensten en personen;
3524 3525
Alle zinloze regelgeving in het burgerlijk wetboek aanpassen aan de ICT-mogelijkheden. Digitalisering en automatisering moeten worden ingevoerd;
De data doen lopen, niet de burgers. Dit wil zeggen dat als een overheid bepaalde gegevens van de burgers wil
3526
en die gegevens zijn reeds in het bezit van een andere overheid, deze gegevens rechtsreeks en elektronisch
3527
tussen die overheden moeten worden uitgewisseld;
3528
Nieuwe of gewijzigde persoonsgegevens, zonder tussenkomst van de betrokkenen door de dienst die bevoegd is
3529
voor die wijzigingen in het centraal register doen inbrengen en via kruispuntbanken in andere bestanden
3530
invoeren of wijzigen;
3531
Plaatsonafhankelijke dienstverlening waar het kan: de burger is niet verplicht in zijn woonplaats de formaliteiten
3532
i.v.m. burgerlijke stand en bevolking te volbrengen. Werknemers, studenten, herstellenden e.a. kunnen
3533
respectievelijk in hun werk- , studeer- , herstel- of verblijfgemeenten deze formaliteiten volbrengen;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 100 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3534
E-Birth en E-Death invoeren, zodat ziekenhuizen, vroedvrouwen en dokters de burgerlijke stand digitaal op de
3535
hoogte kunnen brengen van een geboorte of van een overlijden. Op basis hiervan kan de burgerlijke stand de
3536
akte opstellen, zonder tussenkomst van de betrokkenen.
3537 3538
5.3.
3539
Veiligheid
3540
5.3.1. Uitdagingen, visie & doelstellingen
3541 3542 3543
Mensen kunnen zich pas echt ontplooien en kansen grijpen in een veilige omgeving. Het garanderen van de
3544
veiligheid van de burgers is een kerntaak van de overheid. Een veilige leefomgeving scheppen is echter niet alleen
3545
een taak van de overheid. Veiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid waar ook de burger zijn steentje aan
3546
kan bijdragen;
3547
Een goed veiligheidsbeleid is niet alleen reactief en repressief, maar ook preventief. Om tot een gedegen
3548
veiligheidsbeleid te komen, moet gekozen worden voor een ketengerichte aanpak, waarbij het voorkomen van
3549
onveiligheid, maar ook het adequaat reageren wanneer zich een probleem daadwerkelijk stelt, centraal staan.
3550
Nabijheid van politie- en hulpdiensten en een veiligheidsbeleid dicht bij de mensen zijn noodzakelijk.
3551
5.3.2. Maatregelen
3552
5.3.2.1.
3553
Integrale veiligheidsketen
3554 3555
CD&V wil…
3556
Tot een integrale veiligheidsketen komen door samenwerking van alle actoren, over alle bestuursniveaus heen.
3557
Preventie moet daarbij het uitgangspunt zijn. Projecten van sociale ontwikkeling, welzijnswerk, drugpreventie en
3558
ruimtelijke ordening kunnen bijdragen aan een integraal veiligheidsbeleid;
3559
Openheid en medewerking van alle betrokkenen. Dit is een vereiste om tot een integrale veiligheidsketen te
3560
komen. De politieman of -vrouw moet ook denken aan sociale ontwikkelingsprojecten, terwijl de welzijnswerker
3561
ook aandacht moet hebben voor signalen die kunnen wijzen op criminogene factoren;
3562
3563 3564
misdrijven en daders;
3565 3566
Naast preventie voldoende mensen en middelen inzetten voor het vaststellen, opsporen en onderzoeken van Een gedegen strafuitvoering, zodat wie de wet overtreedt ook daadwerkelijk gestraft wordt en men tot een likop-stuk-beleid kan komen;
Meer alternatieve 'sanctioneringsystemen' uitbouwen.
3567
5.3.2.2.
3568
Sterke & nabije veiligheidsdiensten
3569 3570
CD&V wil…
3571
Een veiligheidsbeleid dicht bij de mensen. De rol van de wijkpolitie moet worden versterkt met het oog op
3572
conflictpreventie. Het uitgangspunt is de ‘nabijheidspolitie’ (community oriented policing). We schakelen meer
3573
wijkagenten in en verminderen verder hun administratieve taken. Zo herwaarderen we de wijkwerking binnen
3574
het politionele takenpakket, bij de opmaak van de lokale veiligheidsplannen en in de vorming;
3575 3576
Initiatieven zoals buurtinformatienetwerken, winkelinformatienetwerken en andere ‘antennes’ van lokale coördinatie, aanmoedigen en sterker laten begeleiden door de lokale politie;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 101 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3577
Volop inzetten op de lokale politie en de lokale leefgemeenschap om tot echte community oriented policing te
3578
komen. Linken kunnen worden ontwikkeld tussen politie en zelfstandigen, ondernemingen, scholen (bv. m.b.t.
3579
geweld op school en in de buurt ervan), wijkverenigingen, enz. Vrijwillige protocolakkoorden tussen politie en
3580
buurt zijn slechts één mogelijkheid in een heel gamma. Ook niet-politionele wijkwerking is belangrijk. We zetten
3581
in op wijkwerking, straathoekwerkers, etc.;
3582
Politiediensten een flexibel kader geven dat technische evoluties toelaat in het vaststellen en opsporen van
3583
criminaliteit. Nieuwe ontwikkelingen op het vlak van bv. camerabewaking moeten sneller en binnen een
3584
rechtszeker kader kunnen worden ingezet;
3585
Dat politiediensten voldoende aandacht hebben voor slachtofferbejegening en klantvriendelijkheid, zodat wie
3586
het slachtoffer wordt van een misdrijf op een adequate manier wordt onthaald en bijgestaan. Het kan het respect
3587
t.a.v. de politie enkel ten goede komen;
3588
Het pakket administratieve en andere taken die weinig of niets te maken hebben met de kerntaken van de politie
3589
verminderen zodat de politiediensten kunnen ingezet worden daar waar ze nodig zijn en hun kerntaken liggen.
3590
Het kerntakendebat van de politiediensten mag geen afbreuk doen aan de principes van de
3591
gemeenschapsgerichte politiezorg;
3592
Oneigenlijke politietaken laten uitvoeren door andere, publieke of private, veiligheidsdiensten. We maken een
3593
betere samenwerking mogelijk tussen politie en andere overheidsdiensten, in het bijzonder diegene welke belast
3594
zijn met taken van zekerheid, veiligheid en bescherming (bv. op het openbaar vervoer). Mits een correcte
3595
democratische controle op de uitvoering van hun taken (bv. door het Comité P), kunnen ook private
3596
veiligheidsdiensten bepaalde taken van de politie overnemen. Hiervoor moet steeds een overeenkomst worden
3597
gesloten met de politiediensten die het toezicht uitoefenen op de uitvoering van die taken;
3598
Dat de kostprijs van de inzet van politie- en hulpdiensten bij grote commerciële evenementen niet enkel aan de
3599
gemeenten wordt doorgerekend. De organisatoren kunnen gevraagd worden gedeeltelijk bij te dragen in deze
3600
kosten. Dit mag er echter niet toe leiden dat organisatoren ontmoedigd worden om nog evenementen die
3601
mensen verbinden op touw te zetten. Het slechts gedeeltelijk doorrekenen van de publieke veiligheidskosten of
3602
het verminderen van allerlei taksen door het bestuur kunnen daartoe bijdragen.
3603
5.3.2.3.
3604
Een alert lokaal bestuur
3605 3606
CD&V wil…
3607
Lokale besturen voldoende instrumenten in handen geven om een verstandig veiligheidsbeleid te kunnen voeren.
3608
De Wet op de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS-wet) biedt de mogelijkheid om een veiligheidsbeleid
3609
op maat van de gemeente uit te werken en een adequaat lik-op-stuk-beleid tegen overlast te voeren:
3610
o
GAS worden best gebruikt tegen overlast die niet door een wet of decreet wordt bestraft. De GAS mogen
3611
geen alternatief strafrecht vormen en daarom kunnen gemengde administratieve sancties (die ook door
3612
de strafwet gesanctioneerd kunnen worden) enkel worden ingevoerd wanneer de lokale
3613
omstandigheden hiertoe noodzaken, omdat die bepaalde overlast door de gewone rechtsgang in de
3614
praktijk vaak onbestraft blijft;
3615
o
GAS mogen niet ten koste gaan van inspanningen tot preventie en responsabilisering. Ook hier komt
3616
preventie op de eerste plaats. Een beperkte en doordachte toepassing van GAS is noodzakelijk. CD&V
3617
wenst hier duidelijkheid en transparantie;
3618
o
Vooral ten aanzien van minderjarigen, pleiten we voor alternatieve sancties met een duidelijk
3619
begeleidingstraject. Wij willen GAS daarbij niet gebruiken voor ‘overlast’ die verbonden is aan hun
3620
jeugdige leeftijd, gekenmerkt door lerend groeien;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 102 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
o
3621
De gemeentelijke reglementen die GAS invoeren, moeten uitgaan van reële overlastsituaties en
3622
opgesteld worden in overleg met verschillende doelgroepen in de gemeente. Bovendien moeten ze met
3623
terughoudendheid ingevoerd te worden. De toezichthoudende overheid kan hier een controlerende rol
3624
in spelen, met respect voor de gemeentelijke autonomie; o
3625 3626
De GAS-wet is een uitnodiging tot dialoog met overtreders. Daarom geven we de voorkeur aan bemiddeling en alternatieve sancties zoals gemeenschapsdienst, eerder dan aan financiële sancties;
o
3627
Personen die de bevoegdheid krijgen toebedeeld voor het registreren van overtredingen in het kader
3628
van de GAS-wetgeving, alsook zij die optreden als sanctionerend ambtenaar, moeten hiervoor een
3629
verplichte bijzondere scholing of opleiding volgen die ondermeer de klemtoon legt op dialoog en
3630
onderhandelingstechnieken; o
3631
Tot slot moet gewaakt worden over de rechtszekerheid en rechtsbescherming voor de burgers. Zij
3632
moeten kunnen voorzien waarvoor zij kunnen worden gestraft en de mogelijkheid hebben om de
3633
rechtswaarborgen die ten aanzien van andere sancties bestaan ook ten aanzien van GAS te laten gelden.
3634
Dit vereist o.a. dat de gemeente haar GAS-regelgeving duidelijk kenbaar en toegankelijk maakt.
3635
5.3.2.4.
3636
De internationale dimensie van veiligheid
3637 3638
CD&V wil…
3639
Volop inzetten op Europese en internationale samenwerking in het opsporen en in kaart brengen van
3640
georganiseerde misdaad. In een geglobaliseerde wereld kent dreiging immers geen grenzen. Dit impliceert een
3641
sterke investering in de diensten die hiermee belast zijn;
3642
Een aangepast drugsbeleid om de problemen in de grensregio aan te pakken;
3643
Een globaal beleid rond informatieveiligheid, o.a. door de oprichting van een Agentschap voor
3644
Informatieveiligheid. In de toekomst zal de veiligheid van de virtuele wereld steeds belangrijker worden. Op dit
3645
vlak hinkt ons land achterop;
3646
3647 3648
Werk maken van een beleid inzake registratie, beeldvorming en digitalisering teneinde een slagkrachtiger veiligheidsoptreden, niet gehinderd door aanwezige landsgrenzen, mogelijk te maken;
De oprichting van een Europees Openbaar Ministerie voor het onderzoek, de bestrijding en de vervolging van
3649
ernstige, grensoverschrijdende misdrijven. Dit Europese Openbaar Ministerie moet daarnaast de nationale
3650
autoriteiten ondersteunen en coördineren, en rekenschap afleggen aan het Europees Parlement;
3651
De justitiële en politionele samenwerking op Europees niveau intensifiëren door de oprichting van een Europese
3652
strafrechtelijke onderzoeksinstantie die bevoegd is om grensoverschrijdende en georganiseerde misdaad in de
3653
EU te onderzoeken;
3654
3655
In EU-Raadsverband initiatieven nemen om de strijd tegen de grensoverschrijdende drugshandel en -overlast verder op te voeren.
3656
5.3.2.5.
3657
Civiele veiligheid: brandweer & hulpdiensten
3658 3659
CD&V wil…
3660
3661 3662
Dat elke burger kan rekenen op gepaste en snelle bijstand in geval van nood. Prioriteit wordt gegeven aan het bereiken van een volledige dekking van het grondgebied, gebaseerd op de resultaten van een risicoanalyse;
Meertaligheid in noodoproepcentrales verplichten. Nog te vaak stellen we vast dat er geen meertalige
3663
operatoren werkzaam zijn in de hulpcentrales, hier moet werk van gemaakt worden om de burger in nood op een
3664
snelle manier te kunnen helpen;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 103 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3665
De inspectiediensten voor de brandweerkorpsen uitbouwen, omdat preventie uitermate belangrijk is. De
3666
gemeenten moeten beter begeleid worden bij het opstellen van nood- en interventieplannen. Hierbij kunnen zij
3667
een beroep doen op het federaal Kenniscentrum. Een coördinatie van brandveiligheidsnormen is nodig;
3668
De vrijwilligers binnen de korpsen van civiele veiligheid ook na de hervorming een volwaardige plaats in het
3669
korps geven, met voldoende carrièremogelijkheden. Vrijwilligerswerk blijft belangrijk voor een goede werking van
3670
de korpsen. Om het vrijwilligerswerk bij de brandweer te stimuleren, wordt een systeem vergelijkbaar met het
3671
educatief verlof uitgewerkt, zodat de kandidaat-brandweerman (deels) tijdens de werkuren opleidingen kan
3672
volgen. Daarnaast wordt het personeel van de gemeenten gestimuleerd om toe te treden tot het
3673
vrijwilligerskorps van de brandweerdiensten;
3674 3675
De civiele bescherming beter laten samenwerken met de brandweerdiensten, o.a. op het vlak van materieel, om zo een efficiënte inzet van de middelen mogelijk te maken.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 104 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
5.4.
3676
Asiel, migratie & integratie
3677
5.4.1. Uitdagingen, visie & doelstellingen
3678 3679 3680
Wij allemaal vormen de samenleving: jong en oud, man en vrouw, hoogopgeleid en minder hoogopgeleid,
3681
autochtoon en allochtoon, nieuwkomer en oudkomer. Dat impliceert dat iedereen die deel uitmaakt van de
3682
samenleving recht heeft op steun van anderen wanneer dat nodig is, maar ook de plicht heeft bij te dragen
3683
wanneer hij daartoe in staat is. In het migratiebeleid betekent dat concreet dat iedereen die op een rechtmatige
3684
manier in ons land verblijft op gelijke basis wordt behandeld, met dezelfde rechten én plichten;
3685
Migratie is een fenomeen van alle tijden. De moderne technologische en transportmogelijkheden maken echter
3686
dat migratie vandaag een grotere impact heeft dan voorheen. De vraagstukken die zich hier stellen zijn
3687
verbonden met de fundamentele uitdagingen waarvoor België en de Europese Unie staan: demografische
3688
verandering, sociale cohesie, interculturaliteit, het identiteitsvraagstuk, het behoud van de welvaartsstaat. In een
3689
regio zonder interne grenscontroles is het verder uittekenen van een gemeenschappelijk Europees migratiebeleid
3690
een van de uitdagingen voor de toekomst. België moet hier een voortrekkersrol spelen;
3691
Door migratie is de samenstelling van onze bevolking door de jaren heen grondig veranderd. Deze evolutie zal
3692
zich ook in de toekomst doorzetten. Zo verbleven in 2011 1.119.256 inwoners met niet-Belgische nationaliteit in
3693
ons land, waarvan 427.987 in Vlaanderen en 352.344 in Brussel. Hoewel het hier voornamelijk om inwoners van
3694
andere landen van de Europese Unie gaat, komt ongeveer een derde van hen uit landen van buiten de Unie.
3695
Daarnaast verwierven, via de snel-Belgwet, tussen 2000 en 2011 568.574 personen de Belgische nationaliteit.
3696
Tenslotte zijn er de verschillende oudkomers van de tweede, derde en vierde generatie die deel uitmaken van
3697
onze gemeenschap;
3698
Door de impact van migratie kan en mag het asiel- en migratiebeleid zich niet beperken tot de loutere beslissing
3699
wie we in België toelaten om te verblijven en wie niet. Integendeel. Vanuit een duidelijke visie moet een coherent
3700
beleid gevoerd te worden over verschillende bevoegdheden en beleidsniveaus heen. Naast een antwoord op het
3701
eigenlijke migratiefenomeen, impliceert dit dat we bouwstenen aanreiken voor een succesvolle integratie en
3702
participatie van nieuwkomers én oudkomers op alle maatschappelijke vlakken. Een succesvolle voltooiing van het
3703
onderwijs en activering op de arbeidsmarkt spelen hier een cruciale rol. Tenslotte moeten we ten alle tijde de
3704
meerwaarde van diversiteit voor onze samenleving promoten.
3705
5.4.2. Maatregelen
3706
5.4.2.1.
3707
Een correct, dus streng maar rechtvaardig, migratiebeleid
3708 3709
CD&V wil…
3710
Via het eigenlijke migratiebeleid bepalen wie we in ons land verblijfsrechten geven en wie niet. Een asiel- en
3711
migratiebeleid is echter nooit ‘af’. Het uitgangspunt blijft hetzelfde: een streng, maar rechtvaardig migratiebeleid
3712
met snelle, duidelijke en kwaliteitsvolle procedures die de betrokkenen de rechtszekerheid bieden waar ze recht
3713
op hebben;
3714
Een gedegen monitoring van het migratiebeleid zodat snel aanpassingen kunnen worden gedaan indien nodig;
3715
In het opvangbeleid steeds streven naar een goed evenwicht tussen het aantal operationele collectieve
3716
opvangplaatsen en individuele opvangplaatsen. Het belang van individuele opvang moet benadrukt worden. Het
3717
is precies in deze kleinschalige opvang dat de zelfredzaamheid wordt bevorderd en waarin middenveldinitiatieven
3718
genomen worden;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 105 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3719
3720 3721
Europa een gelijke behandeling krijgt;
3722 3723
Blijvend oog hebben voor de zwakkere groepen onder migranten en vluchtelingen (in de eerste plaats nietbegeleide minderjarige vreemdelingen), zowel in binnen- als buitenland;
3724 3725
Dat werk wordt gemaakt van een Europese harmonisatie van het asielsysteem, zodat elke asielzoeker overal in
Meer opvangplaatsen en begeleiding in de Bijzondere Jeugdzorg voorzien. Ook de opvang voor kinderen zonder papieren moet gegarandeerd worden;
Dat de mogelijkheid tot opsluiting van asielzoekers beperkt wordt tot uitzonderlijke gevallen. De opsluiting van
3726
kwetsbare groepen (kinderen en zwangere vrouwen) moet vermeden worden. Er moet voorzien worden in
3727
gepaste alternatieven, bijvoorbeeld in de vorm van terugkeerwoningen
3728
Dat België zich verder engageert in Europese projecten inzake hervestiging of ‘resettlement’ waarbij
3729
vluchtelingen die hun thuisland zijn ontvlucht en tijdelijk onderdak hebben gevonden in een ander, onveilig land,
3730
opnieuw worden gevestigd in een derde land waar zij blijvende bescherming vinden. België voert hiertoe een
3731
structureel resettlementprogramma in, met concrete streefcijfers;
3732
Een humaan, maar effectief terugkeerbeleid als sluitstuk van een goed functionerend migratiebeleid. CD&V blijft
3733
de kaart van de vrijwillige terugkeer trekken als het kan, maar speelt die van de gedwongen terugkeer als het
3734
moet. Hoe dan ook streven we steeds naar een duurzame terugkeer, waarbij de vluchtelingen in hun land van
3735
herkomst een toekomst kunnen uitbouwen en niet onmiddellijk een nieuwe migratiepoging ondernemen;
3736
Vrijwillige terugkeer bij voorkeur laten organiseren door NGO’s met ervaring op het terrein. De overheid verleent
3737
de nodige financiële steun en koppelt daar een resultaatsverbintenis aan. De organisatie en uitvoering van
3738
gedwongen terugkeer blijft volledig in handen van de overheid;
3739
Een goede begeleiding van vreemdelingen om duurzame terugkeer mogelijk te maken. Zij moeten in de open
3740
opvangstructuren worden opgevangen en daar begeleiding krijgen. Voor de andere asielzoekers stellen zich
3741
vandaag de dag nog veel problemen en is een extra inspanning nodig. De vreemdeling wordt een definitieve
3742
opvangplaats toegewezen;
3743
Via een effectief terugkeerbeleid voorkomen dat regularisatie als een extra migratiekanaal wordt gezien.
3744
Regularisatie moet terug worden waarvoor het initieel bedoeld was: een uitzonderingsprocedure waarbij op
3745
individuele basis een beslissing wordt genomen;
3746
Dat het migratiebeleid tevens afgestemd wordt op het ontwikkelingsbeleid, zonder een brain drain naar het
3747
Noorden te veroorzaken. De brain drain moet omgezet worden in een brain gain door de betrokkenheid van de
3748
diaspora bij de herkomstlanden te stimuleren. Zo kunnen ook migrantenorganisaties mee vorm geven aan een
3749
‘ontwikkelingssamenwerkingsbeleid';
3750
Inzetten op Europese en intraregionale arbeidsmobiliteit en economische migratie uit derde landen.
3751
Economische migratie zal een van de sporen vormen om de beschikbaarheid van talent in Vlaanderen te
3752
vergroten en proactief bij te dragen aan een goed functionerende arbeidsmarkt. Het verhogen van de
3753
werkzaamheid en werkbaarheid vraagt evenwel een meersporenaanpak waarbij gelijktijdig op drie aspecten
3754
wordt ingezet: o
3755 3756
Een verhoging van de arbeidsparticipatie van het al aanwezige arbeidspotentieel, onder meer door de activering van nieuwkomers én oudkomers;
3757
o
De arbeidsmigratie vanuit andere EU-landen in goede banen leiden;
3758
o
Een economisch migratiebeleid voeren dat voldoende afgestemd is op de specifieke noden van de
3759 3760
Vlaamse arbeidsmarkt;
Het beleid inzake economische migratie van derdelanders baseren op een evenwichtige benadering van
3761
economische en humanitaire aspecten. In het belang van de ondernemingen en de betrokken werknemers moet
3762
het beleid voldoen aan de principes van duidelijkheid, snelheid en rechtszekerheid. Het is van belang dat
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 106 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3763
grensoverschrijdende tewerkstelling vanuit het Vlaamse beleid op een doordachte en evenwichtige manier wordt
3764
ondersteund. Dit in functie van een gunstig ondernemersklimaat en gunstige tewerkstellingsperspectieven;
3765
Meewerken aan een echte Europese arbeidsmarkt met meer gemeenschappelijke regels over arbeidsrecht,
3766
minimumlonen en coördinatie (of zelfs harmonisering) van sociale zekerheidsstelsels. Om misbruiken van de
3767
interne markt beter aan te pakken, moeten in eerste instantie nationale inspectiediensten nauwer samenwerken,
3768
om finaal uit te monden in een Europese Inspectiedienst voor sociale en fiscale fraude.
3769
5.4.2.2.
3770
Integratie als opstap naar een volwaardige participatie
3771 3772
CD&V wil…
3773
De focus leggen op een inburgerings- en integratiebeleid. Een goede inburgering en integratie leiden tot
3774
volwaardige participatie. Enkel zo kan het migratieverhaal als positief ervaren worden en een breed draagvlak
3775
vinden in onze samenleving. We streven naar een integratie die vertrekt vanuit een wederzijds respect voor
3776
elkaar, die de basis vormt om te luisteren naar en mee te gaan in het verhaal van de ander, zodat we van elkaar
3777
kunnen leren;
3778
Dat de overheid waakt over het aanbod van taal- en inburgeringscursussen. Dat moet groot genoeg zijn om aan
3779
de vraag te voldoen. Anderzijds moeten ook informele vormen van verwerving van taalkennis (bv. op het werk of
3780
in de vrije tijd) gestimuleerd worden. Om zich te kunnen integreren is een goede kennis van het Nederlands
3781
immers noodzakelijk, net zoals deelname aan het socio-culturele leven. In dit kader moeten bruggen gebouwd
3782
worden tussen de langs beide zijden van het spectrum bestaande organisaties;
3783
De toegenomen klemtoon op taalkennis niet ten koste laten gaan van de aandacht voor socio-economische
3784
integratie als geheel. Een goede socio-economische integratie is dé grote uitdaging voor de toekomst. Dit vereist
3785
een inspanning van alle betrokkenen (o.m. onderwijs, arbeidsmarkt), strijd tegen discriminatie en het bevorderen
3786
van tolerantie en wederzijds respect;
3787
Ouders verplichten om hun kinderen vanaf de leeftijd van drie jaar naar het kleuteronderwijs te brengen en
3788
inzetten op projecten die ouderparticipatie en taalontwikkeling vóór de leeftijd van drie jaar bevorderen. Dit om
3789
taal- en ICT-achterstand reeds in een vroeg stadium te voorkomen;
3790
3791 3792
De strijd tegen discriminatie en negatieve beeldvorming fors opvoeren. Daarnaast worden bedrijven die meestappen in een systeem van ‘blinde sollicitaties’ aangemoedigd;
De begeleiding die voor hoogopgeleide nieuwkomers is voorzien bij de procedure tot diplomagelijkschakeling
3793
veralgemenen. Dit moet ertoe leiden dat meer transparantie en zekerheid kan worden geboden over de
3794
verworven competenties en het matchingproces versnellen. De procedure tot erkenning van buitenlandse
3795
diploma’s mag vanaf de indiening van het volledige dossier maximaal vier maanden in beslag nemen;
3796
3797
Opleidingsverstrekkers en werkgevers actief ondersteunen bij het ontwikkelen van een taalgericht vakonderwijs en het creëren van een taalrijke werkvloer waar anderstaligen kansen worden geboden de taal te leren.
3798
5.4.2.3.
3799
De diverse samenleving: eenheid in verscheidenheid
3800 3801
CD&V wil…
3802
Mensen bij elkaar brengen en met elkaar verbinden. Wij kiezen uitdrukkelijk niet voor polarisatie. Dat is de enige
3803
manier om een warme, respectvolle samenleving op te bouwen waar iedereen zijn plaats in vindt. We moeten
3804
het wederzijdse begrip en respect tussen mensen en bevolkingsgroepen verhogen, zowel in het onderwijs, op de
3805
arbeidsmarkt, als in het verenigingsleven en andere vrije tijdsbestedingen, door actieve openheid naar elkaar te
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 107 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3806
promoten en te ondersteunen. Alleen in ware ontmoeting ligt de kans om naar elkaar te luisteren en elkaar te
3807
leren kennen;
3808
Het wederzijdse respect tussen verschillende culturen en levensbeschouwingen promoten. Wij staan positief
3809
tegenover de verschillende religies en niet-confessionele levensbeschouwingen, voor zover zij een scheiding
3810
tussen staat en levensbeschouwing aanvaarden, en voor zover zij elke vorm van religieus of ideologisch
3811
geïnspireerd geweld verwerpen. Wij erkennen de waarde die zij geven aan onze samenleving. Zij moeten zich
3812
bijgevolg kunnen manifesteren in organisaties en instellingen met een eigen identiteit en verdienen de
3813
bescherming van onze democratische instellingen. Elke vorm van radicalisering moet hierbij op een
3814
gelijkwaardige manier aangepakt worden;
3815
Een samenleving waarin ‘religie-stress’ tussen gemeenschappen onderling vermindert en uiteindelijk gebannen
3816
wordt. Integratie van meerdere culturen in een samenleving kan maar indien alle mensen die er deel van willen
3817
uitmaken, bereid zijn om de eigenheid van anderen te accepteren. Wederzijdse openheid en respect verhogen
3818
het algemeen welzijn in de samenleving;
3819
Dat het doel van het onderwijs is om jongeren tot zelfbewuste, kritische en weerbare mensen op te voeden. De
3820
school moet daarom radicaal kiezen voor gelijkheid tussen meisjes en jongens, voor individuele keuzevrijheid,
3821
voor godsdienstvrijheid (incl. het recht om van geloofsovertuiging te veranderen), voor respect voor elkaars
3822
seksuele geaardheid en voor de waarde van diversiteit. De emancipatie van alle jongeren is het einddoel van een
3823
pedagogisch proces;
3824
Geen algemeen verbod op religieuze en levensbeschouwelijke symbolen in het onderwijs en in de openbare
3825
dienstverlening, met uitzondering van zij die gezagsfuncties uitoefenen (bv. rechters). Wel eisen we de
3826
neutraliteit van de geleverde diensten, zodat iedereen die zich tot de overheid richt een gelijke behandeling krijgt.
3827
Politiek verkozenen zijn per definitie niet neutraal en kunnen dus nooit onderworpen worpen aan een verbod;
3828
Uitdrukkelijk aan iedere persoon van wie de eredienst of de filosofische opvatting erkend is, toelaten om op een
3829
openbare begraafplaats te worden begraven. Daarom wil CD&V aan elke gemeente vragen om binnen een
3830
officiële begraafplaats percelen te voorzien voor overledenen met specifieke verlangens op grond van hun
3831
eredienst of filosofische opvatting;
3832
3833 3834
Een verscherpte strijd tegen discriminatie op de werkvloer door alle betrokkenen: overheid, werkgevers, vakbonden;
Zoeken naar een goede representatieve vertegenwoordiging van het islamitische geloof.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 108 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
5.5.
3835
Werking overheid
3836
5.5.1. Uitdagingen, visie & doelstellingen
3837 3838 3839
Mensen vinden efficiëntie, dienstbaarheid en integriteit belangrijk en verwachten dit, terecht, ook van de
3840
overheid. Mensen willen een correcte en betrouwbare dienstverlening. De overheid moet iedereen op een
3841
eerlijke en gelijke manier behandelen en ingaan op de problemen van mensen. De overheid moet echter niet in
3842
hun plaats treden. CD&V kiest voor een overheid die terugtreedt daar waar de samenleving zelf initiatief neemt.
3843
CD&V kiest voor een overheid die uitlegt waarom een bepaald beleid gevoerd wordt. Een beleid met minder,
3844
maar betere wetten. CD&V staat voor een overheid die mensen versterkt zodat ze verantwoordelijkheid kunnen
3845
nemen;
3846
3847 3848
De overheid moet ook in de toekomst een aantrekkelijke werkgever blijven die efficiënter wordt in beheer, structuur e.d.;
Na de uitvoering van de zesde staatshervorming, gaan we voor een sterk Vlaanderen én investeren we in België.
3849
De staatsstructuur moet vooral op rechtvaardigheid en efficiëntie gebouwd zijn en ten dienste van mensen staan.
3850
Wat telt is goed bestuur en een goede samenwerking tussen de verschillende beleidsniveaus.
3851
5.5.2. Maatregelen
3852
5.5.2.1.
3853
Dienstverlening vanuit een ‘life events’-benadering
3854 3855
CD&V wil…
3856
Dat de overheid een klantgerichte, kwalitatief hoogstaande en transparante dienstverlening aanbiedt, vanuit
3857
een ‘life events’-benadering. De verschillende beleidsniveaus in ons land moeten hun samenwerking versterken
3858
zodat burgers, bedrijven en verenigingen in hun contact met de overheid (bv. bij de geboorte van een kind, bij
3859
een verhuis, bij betaling van belastingen of de start van een onderneming) kunnen rekenen op geïntegreerde
3860
diensten en informatie, over de onderscheiden overheidsinstellingen en -niveaus heen. Zo moeten o.m. definities
3861
en begrippen beter op elkaar afgestemd worden;
3862
3863 3864
moet de nabijheid van de overheid versterken;
3865 3866
3869
Dat informatie waarover de overheid reeds beschikt niet steeds opnieuw wordt gevraagd. De samenwerking van overheidsdiensten moet mogelijk maken dat info uitgewisseld wordt, uiteraard met aandacht voor de privacy;
3867 3868
Alle relevante informatie en dienstverlening via één contactpunt (‘één-loketsysteem’) beschikbaar stellen. Dit
Dat de overheid zorgt voor de automatische toekenning van uitkeringen of tegemoetkomingen aan wie daar recht op heeft;
Binnen een Europese context werk maken van het opstellen van uniforme, gecodeerde akten en documenten in documentaire vorm.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 109 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
5.5.2.2.
3870
Heldere communicatie & regelgeving
3871 3872
CD&V wil…
3873
3874 3875
De overheidscommunicatie met burger, bedrijven en verenigingen duidelijke, correcte en eenvoudige taal doen gebruiken;
De overheid doen aangeven waarvoor de geïnde middelen worden ingezet en waarom bepaalde beleidskeuzes
3876
werden gemaakt. Zo wordt de burger beter geïnformeerd en kan begrip versterkt worden. Betrokkenheid en
3877
participatie van burgers bij het beleid moet een constant aandachtspunt zijn;
3878
Bestaande en nieuwe regelgeving toetsen op haar impact op de burgers, verenigingen en bedrijven. Regelgeving
3879
moet ook meer vertrekken vanuit ‘vertrouwen’ en minder vanuit ‘wantrouwen’. Daarnaast willen we
3880
‘steekvlamwetgeving’ vermijden. Niet elke gebeurtenis vereist nieuwe regels. Kwaliteitsvolle regelgeving vereist
3881
vooral een visie op lange termijn, los van de actualiteit of waan van de dag;
3882
3883
Een betere harmonisering van regels over de beleidsniveaus heen en een verdere informatisering van de werkingsprocessen zodat we meer met minder kunnen doen.
3884
5.5.2.3.
3885
De overheid kan het niet alleen
3886 3887
CD&V wil…
3888
Dat overheden ten dienste staan van de mens. Dit impliceert dat ze mee evolueren op het ritme van de
3889
samenleving. De overheid doet niet wat mensen of het middenveld zelf beter doen. En als de overheid optreedt,
3890
dan doet zij dit op het meest geschikte niveau, zo dicht mogelijk bij de mensen. CD&V zet hierbij de horizontale
3891
en verticale subsidiariteit voorop. Met de 6 staatshervorming komt het zwaartepunt bij de deelstaten te liggen.
3892
Zij zijn ook het best geplaatst om heel wat problemen aan te pakken (bv. onderwijs, zorg,
3893
arbeidsmarkt gezinsbeleid, woonbeleid). Voor grensoverschrijdende uitdagingen, zoals de financiële en
3894
economische crisis, energie, migratie, milieu, georganiseerde misdaad of fiscale fraude, is Europa een cruciaal
3895
beleidsniveau. Sterke Europese structuren zorgen voor een grotere doeltreffendheid en zorgen ervoor dat we ook
3896
op wereldvlak een rol van betekenis blijven spelen;
3897
de
Dat de overheid in haar dienstverlening niet alleen staat. Evenmin moet zij voor alles instaan. Wat beter kan
3898
gedaan worden door de samenleving, hoeft de overheid niet zelf te doen. Zo is het belang van de
3899
middenveldorganisaties afdoende bewezen en blijven we hen daarin ondersteunen. Deze organisaties kunnen,
3900
met hun netwerk een brug vormen tussen burgers en overheid. De diensten die opgericht zijn door het
3901
middenveld hebben het vertrouwen van de achterban, kunnen bouwen op een grote deskundigheid en ervaring.
3902
Maar ook het middenveld moet haar werking voortdurend evalueren en desgevallend bijsturen zodanig dat deze
3903
zo efficiënt mogelijk verloopt;
3904
Ook bedrijven in deze logica inschakelen. Een overheid die in partnerschap met bedrijven duurzaam
3905
ondernemen of het opnemen van engagement binnen de samenleving stimuleert en ondersteunt, stimuleert een
3906
weerbare samenleving die samenwerkt om doelstellingen te bereiken. Op die manier kan de overheid in
3907
samenwerking met bedrijven en middenveldorganisaties sneller ruimere streefdoelen behalen op het vlak van
3908
duurzaamheid, sociale gelijkheid, samenlevingsopbouw, enz.;
3909
3910 3911 3912
De verantwoordelijkheidszin van middenveldorganisaties, ondernemingen en het publieke management stimuleren, eerder dan normen en regels opleggen;
Dat de Vlaamse en federale overheid consequent nagaan wat de positieve en negatieve effecten van hun beleid op de lokale besturen zijn.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 110 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
5.5.2.4.
3913
Een sterk Vlaanderen in een werkbaar België
3914 3915
CD&V wil…
3916
Dat de Vlaamse regering inzet op de nieuwe bevoegdheden en dat ze, zonder wat goed werkt af te schaffen,
3917
alternatieven onderzoekt. De verschillende beleidsniveaus hoeven elkaar daarin niet te beconcurreren, maar gaan
3918
door samen te werken na hoe voor elk beleidsdomein op de meest efficiënte manier beleid gevoerd kan worden;
3919
3920 3921
Een beleid dat de verschillende overheden responsabiliseert voor de toekomstige uitdagingen en financiële verplichtingen (met inbegrip van internationale en Europese verplichtingen);
Dat Brussel de hoofdstad van Vlaanderen, België en Europa is en blijft. Onze hoofdstad moet zich meer Europees
3922
en internationaal profileren. In Brussel communiceert de overheid in het Nederlands, Frans en Engels. Brussel is
3923
één stad en de 19 gemeenten moeten zich verder integreren, zowel bestuurlijk, administratief als politioneel;
3924
Dat Brussel, Vlaanderen en Wallonië niet handelen als aparte eilanden. Brussel en omgeving hebben elkaar nodig
3925
aangezien zij een economische belangengemeenschap vormen. In dit kader dienen Brussel, Vlaanderen en
3926
Wallonië in voldoende overleg en samenwerking te voorzien, in het bijzonder inzake gewestoverschrijdende
3927
materies zoals werkgelegenheid, ruimtelijke ordening en mobiliteit. Hierbij moeten de bevoegdheden van elk
3928
gewest gerespecteerd worden.
3929
5.5.2.5.
3930
De overheid & haar personeel
3931 3932
CD&V wil…
3933
3934 3935
Dat de overheid investeert in de professionele loopbaan van het overheidspersoneel en streeft naar diversiteit op de werkvloer;
Het evaluatiesysteem voor het overheidspersoneel soepeler maken zodat evaluaties motiverend werken en
3936
leiden tot betere prestaties en tevreden ambtenaren. Zwak presteren en negatieve evaluaties leiden tot
3937
effectieve sancties en in voorkomend herhaald geval tot ontslag. De overheid heeft in dit kader ook de plicht om
3938
bijsturing aan het personeelslid te geven zodat negatieve evaluaties vermeden worden;
3939
Dat elke overheidsinstelling door middel van een bestuurs- of beheersovereenkomst tussen de bevoegde
3940
politieke overheid en de verantwoordelijken van de uitvoerende diensten wordt aangestuurd. Dit met het oog op
3941
responsabilisering. Een overheid die werkt vanuit ‘vertrouwen’, geeft immers ook ‘verantwoordelijkheid’ aan het
3942
eigen personeel. De overeenkomst geldt voor de periode van een legislatuur en wordt jaarlijks bijgestuurd. Voor
3943
horizontale overheidsinstellingen met een ondersteunende functie die meerdere bevoegdheidsdomeinen
3944
beslaan, worden de doelstellingen vastgelegd na overleg met de vertegenwoordigers van hun belangrijkste
3945
gebruikers;
3946
3947 3948
juryleden met een erkende expertise gebruikt;
3949 3950
Mandaatfuncties enkel toewijzen aan kandidaten op basis van hun bekwaamheden. Daartoe wordt een lijst van De evaluatie van mandaathouders van een overheidsinstelling houden op basis van de mate waarin de doelstellingen van de bestuursovereenkomst zijn bereikt en van hun persoonlijke bijdrage daaraan;
Dat overheidsinstellingen meet- en stuurinstrumenten gericht op een goed beheer toepassen. Zij implementeren
3951
risicobeheer, interne controle en interne audit, volgens internationale standaarden en zorgen voor een
3952
betrouwbaar extern rapporteringsysteem. Elke overheidsinstelling die beschikt over een bestuursovereenkomst,
3953
een performant risicobeheer, interne controle en interne audit waarvan de onafhankelijkheid gegarandeerd is, zal
3954
voor beslissingen die behoren tot de eindverantwoordelijkheid van het management (o.a. inzake
3955
personeelsbeheer en overheidsopdrachten tot een bepaald bedrag) worden onderworpen aan een soepeler
3956
systeem van administratieve en begrotingscontrole. Wanneer gelijktijdig is voldaan aan minimale voorwaarden
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 111 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
3957
inzake evaluatie en beheersing van risico’s en interne controle, en de kwaliteit van de interne procedures dit
3958
rechtvaardigt, zal worden geëvolueerd van een ex ante controle m.b.t. de ingezette middelen naar een ex post
3959
controle;
3960
3961 3962
De bevoegde politieke overheden de overheidsinstellingen zoveel als mogelijk laten betrekken bij beleidsvoorbereidende initiatieven. Zij zijn meer dan loutere uitvoerders van het beleid;
Objectieve mondelinge en schriftelijke examens om vooruitgang te stimuleren en uiteindelijk te belonen. Om een
3963
vertrouwensband tussen verkozen mandatarissen en administratie tot stand te kunnen brengen, dient de
3964
administratie absoluut neutraal te zijn in haar werkzaamheden.
3965
5.5.2.6.
3966
Een hervormde fiscaliteit
3967 3968
Ons fiscaal systeem heeft nood aan een grondige bijsturing. Na de 6
de
staatshervorming verkrijgt de Vlaamse
3969
overheid een veel ruimer pakket aan fiscale bevoegdheden. Die vereisen een duidelijke beleidsvisie. Ook op federaal
3970
niveau is een hervorming noodzakelijk om verschillende redenen.
3971 3972
CD&V wil een hervorming volgens de volgende principes…
3973
Rechtvaardigheid: een rechtvaardig belastingsysteem houdt in dat iedereen zijn aandeel moet bijdragen en dat
3974
de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen (progressief belastingstelsel). Daarnaast moet er aandacht gaan
3975
naar het voorkomen en wegwerken van Mattheüseffecten. Bijzondere aandacht gaat naar het aanpakken van
3976
fraude, gezien dit de rechtvaardigheid van het ganse systeem ondermijnt;
3977
Eenvoud en transparantie: een eenvoudiger belastingstelsel zorgt er niet alleen voor dat de belastingbetaler het
3978
stelsel begrijpt, maar zorgt er ook voor dat de administratie efficiënter kan werken en meer middelen en
3979
personeel vrijkomen voor de bestrijding van fraude. Een eenvoudiger belastingstelsel zorgt voor grotere fiscale
3980
rechtszekerheid. Het gaat ook het Mattheüseffect tegen, waarbij zij die over de nodige middelen beschikken ook
3981
het best hun fiscale bijdrage kunnen optimaliseren. Een eenvoudiger en transparanter belastingsysteem herstelt
3982
ook de progressiviteit ervan. Voor lagere inkomens wordt zo de stap naar werken of meer werken aantrekkelijker
3983
gemaakt. Tezelfdertijd moet ingezet worden op de afbouw van fiscale aftrekken, belastingverminderingen en -
3984
vrijstellingen. We kiezen voor minder voordelen maar ook voor een verhoging van het vrijgesteld minimum, opdat
3985
de laagste nettolonen sterker stijgen.
3986
Gedragsturend,
naar
meer
duurzaamheid:
belastingen
vormen
een
van
de
meest
efficiënte
3987
overheidsinstrumenten om wenselijke gedragsveranderingen te promoten. Zo zorgt een ‘groenere’ fiscaliteit voor
3988
duurzamere keuzes en een betere gezondheid en leefmilieu. Dit gaat van duurzamer wonen over meer duurzame
3989
mobiliteit tot duurzamer ondernemen;
3990
Aanmoedigen van werk, initiatief en het creëren van toegevoegde waarde: een belastingsysteem moet mensen
3991
aanmoedigen om initiatief te nemen. Lasten moeten weg van arbeid worden verschoven, een
3992
ondernemingsvriendelijk klimaat moet beoogd worden en werkloosheidsvallen moeten worden weggewerkt.
3993
Aandacht moet gaan naar minder procedures en regels. Dit betekent ook dat starten met werken of een hoger
3994
salaris krijgen moet leiden tot een hoger netto-inkomen. Wie meer werkt moet netto meer overhouden. De
3995
fiscale wetgeving moet rechtvaardig herverdelen en in functie staan van een duurzame en innovatieve economie;
3996
Bieden van stabiliteit en rechtszekerheid: een belastingstelsel moet rechtszekerheid en stabiliteit bieden aan
3997
burgers (bv. inkomensfiscaliteit, woonfiscaliteit, successie) en ondernemingen (bv. vennootschapsbelasting),
3998
zodat zij in staat zijn hun activiteiten op lange termijn financieel te plannen. Een stabiele langetermijnvisie vormt
3999
de hoeksteen van een duurzaam fiscaal beleid. Nieuwe investeringen mogen niet in het gedrang worden gebracht
4000
door onvoorziene hervormingen. Een hervorming mag geen bruuske wijzigingen meebrengen in het
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 112 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4001
investeringspotentieel. Lopende engagementen moeten gerespecteerd worden. Als sluitstuk van het duurzaam
4002
fiscaal beleid zal de overheid er over waken dat fiscale controles steeds gebeuren met respect voor de rechten
4003
van de belastingplichtige. Hiertoe zal ze onder meer een uniforme interpretatie en toepassing van de fiscale
4004
regels over het ganse grondgebied bewerkstelligen;
4005
Integrale visie: we pleiten voor een ondersteunende en sturende functie van de fiscaliteit binnen een integrale
4006
beleidsbenadering naar de onderscheiden beleidsdomeinen. Fiscaliteit moet samen met het premie- en
4007
subsidiebeleid worden bekeken en dient hand in hand te gaan om de onderscheiden beleidsdoelstellingen te
4008
ondersteunen en te sturen. Fiscaliteit vormt de hefboom voor een nader beleid. Volledige coherentie tussen
4009
belastingen, uitkeringen en subsidies is het na te streven ideaal.
4010
5.5.2.7.
4011
Lokale besturen dicht bij de mensen
4012 4013
CD&V wil...
4014
4015 4016
Het basisniveau versterken volgens het principe van de subsidiariteit: het beleid wordt gevoerd waar dit het beste kan, maar zo dicht mogelijk bij de burgers;
Dat de lokale overheid niet alle dienstverlening en taken in een gemeente op zich neemt. Wanneer er een
4017
voldoende, toegankelijk en betaalbaar aanbod in de gemeente bestaat, kan de lokale overheid zich vaak beperken
4018
tot de rol van regisseur of ‘facilitator’. Ook hier speelt immers het subsidiariteitsbeginsel: wanneer vanuit het
4019
middenveld of vrij initiatief een voldoende, betaalbaar en kwalitatief aanbod bestaat, moet de overheid dit
4020
initiatief niet overnemen maar ondersteunen en met andere initiatieven in overleg brengen. Wanneer het aanbod
4021
echter niet voldoende is, kan de lokale overheid ook zelf initiatieven nemen. Zodoende kan de lokale overheid
4022
zich sterker concentreren op en investeren in haar kerntaken als overheid;
4023
Het lokale bestuur aanspreekbaar en dicht bij de mensen houden;
4024
Bij de lokale besturen financiële én maatschappelijke efficiëntiewinsten boeken en hun bestuurskracht verhogen
4025
door mogelijkheden voor samenwerking tussen gemeente en OCMW enerzijds en samenwerking tussen
4026
gemeenten anderzijds te benutten;
4027
Samenwerking tussen gemeenten stimuleren en versterken;
4028
Dat gemeenten die vrijwillig beslissen te fusioneren, dat kunnen doen. Wij wensen echter geen nieuwe algemene
4029 4030
fusieoperatie, noch een expliciete of impliciete fusieverplichting;
Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden versterken en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden met
4031
meerdere doelstellingen opnieuw toelaten. Hierbij dient men voldoende aandacht te besteden aan de
4032
democratische controle op deze samenwerkingsverbanden;
4033
Vanuit dezelfde bekommernis kan er in Brussel gewerkt worden aan een versterking van het gewestelijk niveau.
4034 4035
5.5.2.8.
Echte democratie
4036 4037 4038
CD&V kiest voor elke mens. Iedereen moet zichzelf kunnen zijn, mee het beleid maken en geluk kunnen nastreven. Om dit te ondersteunen, zetten we volop in op een efficiënte, democratische en transparante overheid.
4039 4040
Mensen moeten kunnen rekenen op een kwalitatieve overheid. Het parlement moet het kloppend hart van de
4041
democratie zijn. Het politiek debat moet dan ook dáár plaatsvinden en beslissingen moeten dáár genomen worden. Er
4042
moet duidelijk gesteld worden wat haalbaar is en wat niet. Mensen willen horen waar partijen voor staan, en hierop
4043
kunnen vertrouwen. De overheid moet efficiënt en effectief zijn, met beperkte middelen een hoogstaande
4044
dienstverlening aanbieden.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 113 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4045
A. Een efficiënte overheid
4046 4047
CD&V wil...
4048
Tegen 2020 de meest performante en efficiënte ambtenarij ter wereld hebben. Daartoe wordt volop ingezet op
4049
de uitbouw van e-government, kwaliteitsvolle regelgeving en administratieve vereenvoudiging, waarbij steeds
4050
vanuit het standpunt van de burger gekeken wordt hoe de dienstverlening het best kan gebeuren;
4051
4052 4053
Een kerntakendebat over de rol van de overheden: wat moet welke overheid doen in een moderne, democratische en solidaire samenleving en hoe moeten zij dit doen?
De werking van de instellingen rationaliseren ten einde de werkingskosten te drukken.
4054 4055
B. Een democratische overheid
4056 4057
CD&V wil...
4058
4059 4060
Beleidsmakers die realistische verwachtingen scheppen, politieke compromissen sluiten, die duidelijke keuzes uitstralen en daarbij steeds het algemeen belang vooropstellen;
4061
Participatie ondersteunen. Mensen dienen van dichtbij betrokken te worden bij de besluitvorming en de werking van de overheid. Regelmatig debat en ruimte voor discussie zullen leiden tot een breder gedragen beleid.
4062
5.5.2.9.
4063
Een federaal en sociaal Europa
4064 4065
CD&V staat voor meer Europese samenwerking. Meer dan ooit is de wereld een dorp geworden, ons dorp. We
4066
moeten daarin voluit meedoen, om zelf vooruit te gaan, maar ook om anderen mee te trekken. Maar er is werk aan
4067
het Europese huis. We willen een sterk Europa dat Europeanen aanspreekt en dat opkomt voor onze belangen en
4068
waarden in de wereld. Een democratisch Europa dat onze eigenheid respecteert. Een Europa met persoonlijkheid, met
4069
een identiteit en met grenzen.
4070 4071
Voor christendemocraten is Europa meer dan een interne markt, het is een project van waarden en samenwerking
4072
tussen burgers en landen. CD&V wil werk maken van een federaal en sociaal Europa met meer inspraak in het beleid
4073
en sterke Europese instellingen die het subsidiariteitsprincipe toepassen.
4074 4075
A. Een federaal Europa
4076 4077
CD&V wil…
4078
Werk maken van een echte Europese democratie: een grote Unie en daarbinnen een sterke Europese federatie
4079
van voortrekkers. Het parlement moet ten volle kunnen toezien op de Commissie, medebeslissingsrecht krijgen
4080
voor alle Europese bevoegdheden en beleidsvoorstellen kunnen initiëren. CD&V vindt dat het Europees
4081
Parlement alleen moet vergaderen in Brussel;
4082
De vorming van sterke federale Europese partijen met een volwaardig Europees statuut. De Europese Volkspartij
4083
moet hierin het voortouw nemen en de leidende kracht binnen de Unie blijven. Deze Europese partijen moeten
4084
bij Europese verkiezingen hun sterkste mensen naar voor schuiven en hen zichtbaar maken voor de Europese
4085
burger. CD&V is voorstander van transnationale kandidaten en/of lijsten voor Europese verkiezingen, minstens
4086
voor een deel van het Europees Parlement;
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 114 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4087
Dat de Europese Unie nog vaker het voortouw neemt, programma’s op poten zet en initiatief neemt om het
4088
beleid van de lidstaten te coördineren. Dit vooral op het vlak van transport, ontwikkelingssamenwerking, sociaal
4089
beleid en concurrentiekracht;
4090
Dat de Europese Unie meer gefinancierd wordt door eigen middelen zoals groene fiscaliteit of een Europese
4091
vennootschapsbelasting. Eigen middelen maken de financiële basis van het Europese beleid sterker en duurzamer
4092
en bieden meer mogelijkheden om bv. ongewenst grensoverschrijdend economisch gedrag (bv. milieuvervuiling)
4093
te ontmoedigen. Deze eigen middelen mogen de belastingdruk voor de Europese burgers echter niet verhogen.
4094
Europese belastingen moeten worden gecompenseerd door evenredige verlaging van de nationale (of regionale)
4095
belastingen. Het Europese budget moet in zijn waarde als investeringsbudget en belangrijke groeimotor erkend
4096
worden;
4097
Een Europees gemeenschappelijk energiebeleid. Dit betekent een eengemaakte Europese energiemarkt waarbij
4098
energie zonder belemmeringen en met faire spelregels over de grenzen kan stromen. Op het wereldforum wordt
4099
met één stem gesproken;
4100
4101 4102
Een modern Europees landbouwbeleid dat inzet op voedselzekerheid en ecologische verduurzaming van de agrovoedselketen, aan een eerlijke prijs voor consument en producent;
Dat het Europees buitenlands beleid meer is dan het verdedigen van economische belangen. CD&V wil een
4103
politiek die mensenrechten verdedigt. We moeten op bedreigende situaties anticiperen en niet achter de feiten
4104
aan lopen. We willen een meer zichtbare Europese minister van Buitenlandse zaken en een volwaardig
4105
gemeenschappelijk buitenlandbeleid;
4106
Dat de Europese Unie oor heeft voor de prioriteiten van haar burgers. Zij moet, onder meer, positieve
4107
antwoorden bieden op het verlangen naar meer veiligheid (strijd tegen grensoverschrijdende criminaliteit en
4108
terrorisme) en meer economische zekerheid (versterking van de arbeidsmarkt en de concurrentiekracht).
4109 4110
B. Een sociaal Europa
4111 4112
CD&V wil…
4113
Structuurfondsen die herverdelen, zwakke punten compenseren, sterktes benutten en mensen kansen geven om
4114
zichzelf en hun regio te ontwikkelen. We hebben nood aan langetermijnprojecten die Europeanen dichter bij
4115
elkaar brengen en de Europese cultuur ondersteunen;
4116
Dat de Europese Unie de mobiliteit van burgers tussen lidstaten verder bevordert. Dat kan door de verdere
4117
uitbouw van de Europese vacaturedatabank (Eures), door het Erasmusprogramma uit te breiden, maar ook door
4118
het compatibel maken van sociale voorzieningen en dienstverlening en door grensoverschrijdende sociale en
4119
fiscale fraude effectief te bestrijden;
4120
Een Europa dat de vrijheid koestert die Europeanen genieten om zich vrij te bewegen binnen de Unie. We pleiten
4121
voor een Europese (grens)politie en, in aanloop daar naartoe, voor een betere politionele samenwerking. Een
4122
terugkeer naar nationale grenscontroles die bepalen wie al dan niet het land binnen mag is voor
4123
christendemocraten geen optie;
4124
4125 4126
EU-burgers ervan bewust maken dat ze via het Europees Burgerinitiatief zelf kwesties die zij belangrijk achten op de EU agenda kunnen zetten.
Een socialer Europa dat blijft ijveren voor een sociale markteconomie volgens het Rijnlandmodel. Naast
4127
economisch herstel en economische groei zijn ook sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid fundamenteel in
4128
het beleid dat wij willen op Europees niveau. De monetaire unie zoals we die vandaag kennen, moet door middel
4129
van een versterkt economisch én sociaal beleid de basis vormen van een echte politieke unie. Daarbij hoort een
4130
eigen volwaardig buitenlands en defensiebeleid.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 115 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4131
Hoofdstuk 6. Statuten
4132 4133
Het Innestocongres keurde ook met unanimiteit een aantal wijzigingen aan de CD&V-partijstatuten goed. In het
4134
bestek van deze bundel zou het ons te ver leiden het hele overzicht van de nieuwe statuten op te nemen. Daarvoor
4135
raadpleegt u best de CD&V-website op http://www.cdenv.be. Hierna volgt, in kort bestek, een overzicht van de
4136
voornaamste wijzigingen.
4137
6.1.
4138
Inleiding
4139 4140
De Werkgroep Statuten kreeg aan het begin van het Innestoproces een duidelijke opdracht mee:
4141
o
De statuten uitzuiveren;
4142
o
Tegenstrijdigheden wegwerken;
4143
o
Procedures stroomlijnen, helder en hanteerbaar maken.
4144
4145
De voorzitster van deze werkgroep, congrescommissievoorzitster Cindy Franssen, bedankt uitdrukkelijk Jan Bresseleers voor het vele werk en de ondersteuning.
4146
6.2.
4147
Enkele wijzigingen op een rij
4148 4149
Structurele wijzigingen: de stroomlijning van de beroepsprocedure en termijnen. o
4150
De Commissie van Beroep is geëvolueerd van een adviesorgaan, naar een beslissingsorgaan, met een de
4151
driejarig mandaat van de AV en een gewaarborgde samenstelling van maximum 2/3
4152
hetzelfde geslacht. Er is een besluittermijn van maximum acht weken en beide partijen worden gehoord.
4153
Versterken van onze afdelingen. o
4154
leden van
Het provinciaal solidariteitsfonds (waarbij afdelingen in de meerderheid afdragen aan afdelingen in
4155
oppositie) werd uitdrukkelijk opgenomen in de statuten als voorwaarde om erkend te worden als
4156
afdeling.
4157
Het voortschrijdend inzicht: provincieraadsleden zullen opnieuw allen deel uitmaken van het provinciaal bestuur.
4158
Zuiverheid van functies.
4159
o
De kerntaak van een voorzitter is de afvaardiging in een hoger niveau;
4160
o
Wie kandidaat is kan geen voorzitter zijn van het lijstvormingscomité.
4161
Inspelen op actuele trends: de minimumleeftijd om partijlid te worden werd verlaagd van 17 naar 16 jaar.
4162
Bloopers: rechtzetting van dubbele opname van artt. 33 en 34.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 116 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4163
Hoofdstuk 7. Actualiteitsmoties
4164 4165
Op de plenaire vergadering van het Innestocongres werd de volgende actualiteitsmotie ingediend door de
4166
provincie Oost-Vlaanderen. Els Schelfhout presenteerde de motie in naam van haar provincie. De plenaire
4167
vergadering keurde de actualiteitsmotie goed.
4168 4169
7.1.
Actualiteitsmotie: “CD&V zet in op internationale solidariteit”
4170 4171
De voorbije dertien jaar gaven de millenniumdoelstellingen een belangrijke impuls aan de ontwikkeling van
4172
landen. Heel wat landen en mensen werden uit extreme armoede gehaald. Die vooruitgang werd echter vooral in
4173
middeninkomenslanden geboekt. In de armste landen verloopt de strijd tegen achterstelling veel moeizamer.
4174 4175
Tussen 1980 en 2010 kwamen er in de armste landen meer dan één miljoen mensen in extreme armoede bij.
4176
Ondanks de vooruitgang in de strijd tegen honger zijn nog altijd 870 miljoen mensen chronisch ondervoed. Een derde
4177
van de 1,2 miljard mensen die moeten rondkomen met minder dan 92 eurocent per dag zijn kinderen. 70% zijn
4178
vrouwen. Dat is geen toeval, maar heeft alles te maken met de hardnekkige ongelijkheid tussen mannen en vrouwen.
4179
Ongelijke machtsrelaties zijn op nagenoeg alle vlakken van het leven aanwijsbaar en bepalend. Zo werken vrouwen
4180
twee derde van het totale aantal arbeidsuren, produceren ze de helft van het voedsel, maar verdienen ze slechts 10 %
4181
van het totale inkomen en hebben ze maar 1 % van alle eigendommen in handen.
4182 4183
Naast voedsel en waterschaarste door klimatologische omstandigheden, de aanwezigheid van natuurlijke
4184
rijkdommen en slecht bestuur, zijn interne en externe conflicten belangrijke factoren in de stijging van armoede en
4185
honger. Het aantal mensen dat hun thuis ontvluchtte door conflict is nog nooit zo hoog geweest als nu. Vorig jaar
4186
voelden 45,1 miljoen mensen zich gedwongen om hun huis te verlaten, 15,4 miljoen mensen kunnen officieel
4187
gedefinieerd worden als vluchteling. Dat is één achtste van de wereldbevolking.
4188 4189
In 2011 daalde de kindersterfte bij kinderen jonger dan vijf jaar naar 6,9 miljoen kinderen. Dat is beduidend
4190
minder dan de 12,4 miljoen kinderen die in 1990 stierven, maar nog steeds onaanvaardbaar veel. Van de 350.000
4191
kinderen die dagelijks worden geboren, sterven er 8.000 in de eerste week en 12.000 in de eerste maand na hun
4192
geboorte. Van deze sterfgevallen komt 98 % voor in ontwikkelingslanden. In België werden in 2011 123.000 kinderen
4193
geboren. 0,4% daarvan zal jammer genoeg geen vijf jaar worden. In Somalië haalt 18% de kaap van 5 niet. In de
4194
Democratische Republiek Kongo worden één op zes kinderen, samen 465.000 kinderen, geen vijf jaar.
4195 4196
Kindersterfte is in de eerste plaats gelinkt aan armoede en ondervoeding maar vaak spelen ook
4197
gendergerelateerde normen een rol. Zo is er het probleem, zeer specifiek voor meisjes, van selectieve abortus of
4198
kindermoord. In vele gemeenschappen is het nog steeds traditie om jongens meer te waarderen dan meisjes. Een
4199
andere belangrijke factor is het feit dat er in zorg en voeding vaak voorrang wordt gegeven aan jongetjes.
4200 4201
De gezondheid en levensverwachting van baby’s en jonge kinderen is sterk verbonden met de gezondheid van de
4202
moeder. Een van die doelstellingen van de Verenigde Naties is de daling van de moedersterfte met driekwart, tussen
4203
1990 en 2015. Vorig jaar bedroeg de afname nog maar een derde. Elke minuut sterft er een vrouw aan de
4204
complicaties bij zwangerschap en bevalling. Dit zijn 600.000 dode moeders per jaar, wereldwijd. Van de veertig landen
4205
met de hoogste moedersterfte, liggen er 36 in Sub-Sahara Afrika. Vrouwen lopen er een risico van 1 kans op 16 om te
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 117 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4206
overlijden doordat ze moeder worden, vrouwen in het westen een kans van 1 op 2.800. In België is het risico op
4207
overlijden van de moeder in het kraambed, 1 op 7.500 (0,01%). Bij meisjes tussen 15 en 19 jaar zijn zwangerschap en
4208
bevalling (en complicaties bij beide) de belangrijkste doodsoorzaken.
4209 4210
Het onderwijs dat moeders hebben genoten, is een belangrijke determinant in het verklaren van de ongelijke
4211
cijfers over hun overlijden bij zwangerschap of bevalling, en voor het overlijden van hun pasgeborene. Kinderen van
4212
moeders die onderwijs hebben gehad – al is dit alleen basisonderwijs – hebben een grotere kans om te overleven dan
4213
kinderen van moeders die niet naar school zijn geweest. Het aantal kinderen dat niet de kans krijgt om naar school te
4214
gaan mag tussen 2000 en 2011 dan wel quasi gehalveerd zijn – van 102 miljoen tot 57 miljoen – aan nog al te veel
4215
kinderen wordt het recht om school te lopen ontzegd. 66 % van de niet-schoolgaande kinderen zijn meisjes. 2/3 van
4216
de volwassen analfabeten zijn vrouwen.
4217 4218
Wereldwijd leefden in 2011 ongeveer 34 miljoen mensen met HIV. Dat is 4,7 miljoen meer dan in 2001. De helft
4219
van alle nieuwe HIV-besmettingen treft jonge mensen tussen 15 en 24 jaar. In sommige Afrikaanse landen zijn zes
4220
keer zoveel meisjes als jongens besmet met HIV of aids. Daar zijn verschillende redenen voor: vrouwen worden
4221
verkracht, ze staan in een zeer zwakke positie om te onderhandelen over seks, ze zijn vaak financieel afhankelijk en
4222
ook op juridisch vlak kunnen ze zich veel moeilijker laten gelden. 80 % van de HIV-besmettingen verloopt via seksuele
4223
contacten, 10 % door overdracht van moeder op kind. Slechts 1 op 10 zwangere vrouwen krijgt diensten aangeboden
4224
ter preventie van overdracht van HIV op haar kind.
4225 4226
Ooit waren de Filippijnen een idyllisch eiland en een schitterende vakantiebestemming. Deze week trokken
4227
rukwinden en vloedgolven een spoor van vernieling door het land en lieten een puinhoop achter. Het aantal
4228
superkrachtige stormen neemt toe. Na Tyfoon Bopha vorig jaar was er nu tyfoon Haiyan. Haiyan is trouwens al de
4229
vijfde tyfoon van categorie 5 (de hoogste) die dit jaar de Filippijnen aandeed. Natuurfenomenen als deze moeten ons
4230
wakker schudden voor de risico's die het Zuiden loopt als wij, de rijke landen, onze koers niet drastisch wijzigen. De
4231
gevolgen van de klimaatsveranderingen zijn schokkend. Armere landen zijn veel kwetsbaarder en hebben veel minder
4232
mogelijkheden om zich daar tegen te wapenen.
4233 4234
Onze congrestekst vangt aan met de zin (r.3) ‘De wereld is in volle en snelle verandering. De mogelijkheden voor
4235
de mens zijn nooit groter geweest dan nu’ (1.1.). ‘We zien een wereld vol kansen’ (1.1.2.), ‘met winnaars en verliezers’
4236
(1.1.3.). Als christendemocraten erkennen wij onze verantwoordelijkheid voor deze ‘verliezers’, voor de mensen die
4237
achter blijven. Globale rechtvaardigheid behoort tot onze christendemocratische fundamenten. Ook al moet
4238
verandering in vele landen hoofdzakelijk van binnenuit komen, wij willen geen passieve toeschouwers zijn. Wij willen
4239
de politieke overheden motiveren en ondersteunen om hun bilaterale en internationale engagementen na te komen
4240
en bij te dragen tot een zo snel mogelijke verwezenlijking van de Millenniumdoelstellingen.
4241 4242
In onze bi- en multilaterale contacten zijn het stimuleren van eerlijke handel en economische groei, een
4243
weloverwogen budget- en projectsteun via ontwikkelingssamenwerking, daadkrachtige klimaatonderhandelingen, het
4244
garanderen van veiligheid van burgers middels (EU en NAVO-gedragen) militaire initiatieven, respect afdwingen voor
4245
mensenrechten waaronder het recht op waardig werk, het recht op onderwijs en gezondheidszorg, het recht op vrije
4246
meningsuiting, recht op een toegankelijke en eerlijke rechtsgang, enz. en het erkennen van menselijke waardigheid,
4247
vrijheid, (gender)gelijkheid, burgerrechten en solidariteit essentieel. Mensenrechten kunnen voor christendemocraten
4248
nooit ondergeschikt zijn aan financiële belangen. ‘Een wereld vol kansen’ betekent voor ons: een wereld vol kansen
4249
voor elke mens.
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 118 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4250
Hoofdstuk 8. Slotspeeches
4251 4252
8.1.
Speech Wouter Beke, algemeen voorzitter CD&V
4253 4254
“Beste vrienden en vriendinnen van CD&V,
4255 4256 4257
Eerst en vooral wil ik enkele mensen danken: Griet, Cindy, Niko, Maxime, de hele partijstaf en alle medewerkers van de partij voor de organisatie van dit fantastisch congres. Puik gedaan. Proficiat!
4258 4259
Welkom hier in Lommel. U zal zich misschien afvragen waarom we Lommel uitgekozen hebben voor ons congres.
4260
Heel eenvoudig. Het is hier dat ik geboren ben. Het is hier dat ik twaalf jaar bij de jeugdbeweging, de KSA, ben
4261
geweest. Het is hier dat ik mijn eerste grote en kleine dromen heb gehad. Elke grote droom begint met een dromer.
4262 4263
Een jaar geleden, vlak na de gemeenteraadsverkiezingen, zijn we gestart. Gestart met Operatie Innesto, het enten
4264
van nieuwe scheuten op oude stokken. Met een dertigtal dromers zijn we er toen aan begonnen, schoorvoetend, nog
4265
zoekend naar de juiste richting voor onze tocht. Tegen de nieuwjaarsreceptie waren we al met driehonderd dromers.
4266
En ondertussen met vele duizenden, waaronder jullie.
4267 4268
"Wat kunnen we aan met dromers?", zullen sommigen vragen. Dromen moeten geen luchtkastelen zijn. Laat mij
4269
Lawrence of Arabia citeren: "Alle mensen dromen, maar niet op dezelfde manier. Zij die 's nachts dromen, in de
4270
stoffige uithoeken van hun geest, ontdekken 's morgens dat hun dromen ijdel waren. Maar zij die overdag dromen zijn
4271
gevaarlijke mensen, want zij beleven hun droom met open ogen, om hem daadwerkelijk waar te maken." Dat soort
4272
gevaarlijke dromers zijn wij. Gevaarlijk voor wie alles bij het oude wil laten. Maar niet voor wie vindt dat sterke
4273
wortels hand in hand kunnen gaan met nieuwe scheuten.
4274 4275
En die sterke wortels vinden we terug in het kerstprogramma van 1945, waarmee onze partij werd gesticht. Daarin
4276
stond al te lezen: “Telkens een probleem moet opgelost worden, heeft de partij slechts één maatstaf om de oplossing
4277
te kiezen: begunstigt de voorgestelde formule de ontluiking van een groter aantal persoonlijkheden?” Of in een meer
4278
hedendaagse taal geformuleerd: versterken onze voorstellen de mens? Op basis van die maatstaf hebben we de
4279
voorbije maanden aan onze droom gewerkt: een doortimmerde maatschappijvisie voor de 21
4280
de komende jaren het verschil kunnen maken.
ste
eeuw, waarmee we
4281 4282
Een maatschappijvisie met een ijzersterke oranje draad: mensen sterker maken. Dat is voor mij de essentie van
4283
onze politieke roeping. Wij willen mensen niet aan hun lot overlaten, een verkeerd begrepen vrijheid die in de praktijk
4284
leidt tot de wet van de sterkste. Noch willen wij hen betuttelen met een alles regelende staat. Wij willen hen sterk
4285
genoeg maken om zelf hun dromen waar te maken, met de overheid als betrouwbare partner en binnen het kader
4286
van een sociaal gecorrigeerde markteconomie. Met een overheid die terugtreedt waar het kan en optreedt waar het
4287
moet.
4288 4289
Want ja: de overheid treedt soms te betuttelend op. Denk aan de manier waarop ze omgaat met regels voor
4290
schoolbesturen of lokale besturen. Maar evenzeer schiet ze tekort wanneer mensen recht hebben op uitkeringen,
4291
maar die niet automatisch krijgen. En meer nog moet ze van deze uitkeringen in de toekomst investeringen maken: of
4292
het nu gaat over de gezinsbijslagen, de werkloosheidsvergoedingen of de tegemoetkomingen voor ouderen: deze
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 119 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4293
uitkeringen moeten worden gezien en gebruikt als investeringen. Sociale investeringen om mensen telkens sterker te
4294
maken in een wereld in verandering.
4295 4296
Dat onze wereld snel en onstuitbaar verandert, dat kan niemand beletten. Onze taak als politici is niet om de
4297
verandering tegen te houden, noch om er een holle verkiezingskreet van te maken. Charles Darwin zei ooit: "Het zijn
4298
niet de sterkste soorten die overleven, noch de slimste, maar wel zij die zich het best kunnen aanpassen aan
4299
verandering." Wat wij als politici moeten doen, is veranderingen kanaliseren en mensen sterk genoeg maken om ze
4300
aan te kunnen en er zelfs hun voordeel uit te halen.
4301 4302
En het is precies daarom, beste vrienden, dat wij hier vandaag grondig durven nadenken. Nadenken over het
4303
onderwijs. Want zoals Nelson Mandela zei: "Onderwijs is het krachtigste wapen om de wereld te veranderen." Als wij
4304
kinderen vanaf drie jaar op school willen zien, is dat niet om hen te betuttelen, maar om hen van bij de start de beste
4305
kansen mee te geven. Als wij met het vakantieritme van het schooljaar willen schuiven, is dat niet om leerkrachten in
4306
de war te brengen, maar om het schooljaar optimaal af te stemmen op wat het beste is voor onze gezinnen, kinderen
4307
en jongeren. Het zijn ingrepen waar onze jeugd sterker van wordt.
4308 4309
Daarom ook willen we bij de woonbonus de focus leggen op renovatie, zodat we meer en sneller inzetten op
4310
energiezuinige woningen, waardoor de energiekost daalt. Daarom willen we de loonlasten verlagen, via een
4311
vermindering van de werkgeversbijdragen, zodat wij jobs kunnen creëren en houden. Onze mensen zijn de meest
4312
productieve en flexibele van heel Europa. Dit is een enorme troef voor de toekomst. Daarom ook ijveren we voor
4313
gezonde overheidsfinanciën, omdat dit de molensteen rond de nek van toekomstige generaties wegneemt. Dit zijn
4314
stuk voor stuk ingrepen waar mensen sterker van worden. Om veranderingen aan te kunnen en er hun voordeel uit te
4315
halen.
4316 4317
Vrienden christendemocraten, de schoonheid van dit congres schuilt voor mij hierin: we hebben veelzijdigheid
4318
verzoend met duidelijkheid. Veelzijdigheid, dat betekent een probleem grondig en langs alle kanten bekijken, om zo
4319
tot een genuanceerd standpunt te komen. Mensen met extreme standpunten hebben doorgaans niet veel nagedacht.
4320
Wij hebben dat wel gedaan, met grote betrokkenheid van onze leden, overal in Vlaanderen. Zoals het hoort voor een
4321
conversation party. En wat mij verheugt: de grondigheid heeft ons niet belet om telkens duidelijke standpunten in te
4322
nemen. In het verleden – we moeten dat durven toegeven – was dat wel eens anders. We verwarden nuance al eens
4323
met wolligheid. Dat hebben we nu niet gedaan, en alleen al daarom is Operatie Innesto een succes. Het moedige
4324
midden krijgt vandaag concreet gestalte.
4325 4326
Beste vrienden, aankomen bij je bestemming, is het startpunt van je volgende tocht bereiken. Dit congres is de
4327
eindbestemming van ons Innestotraject, maar niet van onze inzet als christendemocraten. Het werk is nooit af. We
4328
zitten nog op meer dan een half jaar van de verkiezingen. Maandag gaan de kranten schrijven dat we met dit congres
4329
het startschot van de campagne gaven. We zullen hen die onvermijdelijke bewering vergeven. Maar zelf zie ik het
4330
anders. Natuurlijk bereiden we ons voor op de verkiezingen, het zou dwaas zijn dat niet te doen. Maar toch zeg ik u:
4331
de campagne, die is voor later.
4332 4333
Vandaag wil ik immers inzetten op twee andere doelen. Ten eerste – het is niet origineel, maar wel authentiek – gaan
4334
we nog een half jaar besturen. Zeker, hoe dichter we bij 25 mei komen, hoe nerveuzer links of rechts een
4335
coalitiepartner zal reageren. Ook hen zullen we vergeven. Het zal óns niet beletten om de komende maanden de focus
4336
op het beleid te houden. Wij maken deel uit van drie regeringsploegen: de Vlaamse, de Brusselse en de federale. Toen
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 120 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4337
we daaraan begonnen, verklaarden sommigen ons gek. Maar kijk: we zien dag na dag een toenemende waardering
4338
van de mensen voor deze regeringen. En vandaag mag ik een trotse voorzitter zijn, want die ploegen hebben de
4339
voorbije jaren – in moeilijke omstandigheden – verdomd knap werk geleverd.
4340 4341
Weet u nog hoe ik in 2010 voorspelde: het vertrouwen vertrekt in containers en komt terug in kruiwagens? Wel,
4342
drie jaar later hebben we indrukwekkend veel kruiwagens aangevoerd en groeit het vertrouwen dag na dag. Het is
4343
precies om dat vertrouwen waard te zijn, dat ieder van ons ook in de aanloop naar de campagne zijn job zal blijven
4344
uitoefenen. Twee jaar geleden heb ik op onze gezinsdag in Kortrijk gezegd: “Denk niet aan de eelt op de handen, maar
4345
aan de oogst die komt.” We stonden toen letterlijk aan de avond voor de finale onderhandelingen die moesten leiden
4346
tot de splitsing van BHV, de zesde staatshervorming en een nieuwe regering. Wel vrienden, we hebben gezaaid. En
4347
met succes. Vlaanderen zal binnenkort 11 miljard nieuwe bevoegdheden en 7 miljard extra fiscale autonomie kunnen
4348
oogsten.
4349 4350
Een jaar geleden claimde ik dat we met een open hand meer konden bereiken dan met een gebalde vuist. Wat
4351
begon met een beeld, is ondertussen realiteit. Met deze zesde staatshervorming gaan we bouwen aan een sterker
4352
Vlaanderen in een bestuurbaar land. Een sterk Vlaanderen waar iedereen inbegrepen is, iedereen kansen krijgt, en
4353
iedereen verantwoordelijkheid draagt. Vrienden, verder blijven besturen, dat is dus mijn eerste doelstelling.
4354 4355
En dan is er mijn tweede: dag na dag blijven werken aan het enthousiasme in onze partij. Sommige mensen vragen
4356
mij wel eens: "Voorzitter zijn van CD&V, dat is nogal een rotjob zeker?" Kijk, ik zal niet ontkennen dat er lastige dagen
4357
zijn geweest, zeker tijdens de eerste jaren. Maar weet u wat mij op die dagen altijd gemotiveerd hield? De
4358
aanstekelijke veerkracht van onze militanten. Die is echt ongelooflijk. In 2010 dacht iedereen dat we in de touwen
4359
hingen, maar zo zitten onze mensen niet in elkaar. Wij vochten terug. En met succes: we boekten vorig jaar een
4360
prachtig resultaat bij de lokale verkiezingen. Op dat elan wil ik doorgaan. Met deze schitterende militanten en al die
4361
nieuwe Innestoscheuten. Met onze ijzersterke ploeg in regeringen en parlementen. En met een boegbeeld dat alle
4362
andere partijen ons benijden.Dat zijn onze doelen voor de komende maanden: onze ploeg helemaal fit aan de aftrap
4363
krijgen en elke dag blijven werken voor de mensen.
4364 4365
Vrienden. Gedachten werden woorden. Woorden werden programma. Programma wordt actie. Zo zitten wij in
4366
elkaar. Gevaarlijke dromers, bereid om voor die droom te vechten. Dromers die bewezen hebben dat ze ideeën in
4367
daden kunnen omzetten. De veiligste plek voor een schip is de haven. Maar schepen zijn niet gebouwd om in de
4368
haven te liggen, ze zijn gebouwd om oceanen over te steken. Blijf niet veilig in de haven liggen, vrienden, durf uit te
4369
varen. Wij hebben de visie, de daadkracht en de mensen.
4370 4371
Laat ons de dromers zijn, die door inzet en overtuiging het verschil maken.”
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 121 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4372
8.2.
Speech Kris Peeters, minister-president van de Vlaamse Regering
4373 4374
“Beste Wouter,
4375
Beste Griet en Cindy,
4376
Beste vriendinnen en vrienden,
4377 4378 4379
Onze partij staat er. Als een paal boven water. Dit congres leert ons dat onze partij dé garantie is op een mooie toekomst voor Vlaanderen en de Vlaming. Onze partij heeft in beslissende tijden eens te meer de juiste antwoorden.
4380 4381
Eens te meer. Want in het verleden was dat niet anders. We stonden er toen de oliecrisis in de jaren 70 toesloeg.
4382
We stonden er tijdens de diepe crisis van de jaren 80. En we stonden er toen ons land in de jaren 90 de eurozone
4383
moest worden binnengeleid. Altijd waren het christendemocratische staatsmannen en -vrouwen die ons op het juiste
4384
pad brachten en hielden. Staatsmannen en -vrouwen die gerespecteerd werden door Vlamingen én Franstaligen. Al
4385
decennialang maken wij in beslissende tijden de juiste keuzes. En dat zullen wij blijven doen.
4386 4387
Wij staan op de schouders van die christendemocratische voorgangers en wij bouwen samen verder aan nieuwe
4388
welvaart. Zodat ook onze jeugd op onze schouders kan staan, en de kans op een mooie toekomst kan grijpen. Onze
4389
partij heeft de ervaring en de vernieuwende ideeën om dat te realiseren. Van de gemeenteraden in de kleinste
4390
dorpen tot de provinciebesturen; van Vlaanderen over het federale niveau tot de bijeenkomsten van de Europese
4391
leiders. Overal nemen CD&V’ers het voortouw. Overal zorgen CD&V’ers ervoor dat we blijven vooruit gaan. Onze
4392
kopstukken zijn samen goed voor tientallen jaren ministeriële ervaring. Maar wij zijn ook de partij die de jeugd alle
4393
kansen geeft om mee te bouwen aan een sterke partij en een sterk Vlaanderen. Dat hebben we met Innesto opnieuw
4394
bewezen.
4395 4396
Dit congres is het eindpunt van een indrukwekkend proces. Innesto heeft een schat aan ideeën en voorstellen
4397
opgeleverd. Een gulden boek waar we de toekomst van Vlaanderen vorm mee kunnen geven. Met Innesto tonen wij
4398
eens te meer de waarde van de dialoog, de kracht van samenwerking. Want het is die kracht die voor de échte
4399
verandering zal zorgen. Dit waardevolle werk zullen wij nu omvormen tot een coherent verkiezingsprogramma. Een
4400
programma dat niet voor de kilheid van een ideologisch walhalla kiest, maar wel voor krachtige en menselijke
4401
antwoorden op reële uitdagingen.
4402 4403
Zo komen we tot ‘nieuwe welvaart’. Tot een welvaart die, zoals Wouter zei, mensen sterker maakt. Een
4404
veranderende wereld schept unieke kansen om die dynamiek van nieuwe welvaart op gang te brengen. En die kansen
4405
grijpen wij. Door de zesde staatshervorming te realiseren. Door te blijven werken aan een krachtig concurrentie- en
4406
werkgelegenheidspact. Door er telkens weer te staan in beslissende tijden. Samen zullen wij bouwen aan nieuwe
4407
welvaart voor onze gezinnen en ondernemingen, voor onze landbouwers en verenigingen, voor onze kinderen en
4408
onze ouders en grootouders. Wij bouwen aan nieuwe welvaart die onze gezinnen versterkt, die werk genereert en die
4409
zorg mogelijk maakt voor wie het nodig heeft.
4410 4411
Wij kiezen voor een Vlaanderen waar jongeren hun droom van een eigen woning kunnen waarmaken. Ook in de
4412
toekomst moet die eigen woning een haalbaar doel zijn voor àlle Vlaamse gezinnen. Wij kiezen voor bruisende steden
4413
waar het aangenaam leven is. En wij kiezen bewust, en als enige partij, voor de versterking van de vitaliteit en de
4414
kwaliteit van het platteland. Voor ons is het platteland geen restgebied. Wij kiezen voor een onderwijs waar niemand
4415
achterblijft. Wij zeggen neen tegen de overdreven betutteling van ons onderwijs. Wij geven de scholen terug aan de
CD&V Innestocongres 2013
Blz. 122 van 122
Center Parcs ‘De Vossemeren’, Lommel
4416
leerlingen, de leerkrachten, de ouders en de directies. CD&V wil een sterk onderwijs op alle niveaus, voor alle
4417
leeftijden en doelgroepen. Dit is te belangrijk om het aan anderen over te laten. Wij kiezen voor een efficiënte en
4418
flexibele overheid, die openstaat voor alle talenten in onze maatschappij. Een overheid die je écht waar voor je geld
4419
biedt. Wij kiezen voor tienduizenden nieuwe jobs, hier in Limburg en in heel Vlaanderen. Voor een nieuw elan voor
4420
onze industrie, voor meer Vlaamse export en sterkere KMO’s. Iedereen moet de kans krijgen om te kunnen
4421
ondernemen. Vlaanderen is een KMO-land en moet dat ook blijven.
4422 4423
Beste vriendinnen en vrienden; om al die redenen negeren wij het cynisme en het negativisme. Wij stoppen niet
4424
bij het benoemen van de problemen, maar formuleren er ook krachtige antwoorden voor. Wij kiezen voor
4425
verantwoordelijkheid én verbondenheid. Voor economische groei én sociale rechtvaardigheid. Voor de uitgestoken
4426
hand in plaats van de gebalde vuist. Voor de zekerheid van de vooruitgang in plaats van de chaos van de blokkering.
4427
Voor een positief confederalisme in plaats van een verdoken ‘conseparatisme’.
4428 4429
Wij kiezen inderdaad voor de kracht van de samenwerking. Want ja, het is die kracht en die kracht alléén, die voor
4430
echte verandering zal zorgen. Ons team van lijsttrekkers aanvaardt dan ook met veel vastberadenheid het mandaat
4431
dat u ons geeft. Een mandaat om volgend jaar voorop te gaan in de strijd voor een beter, warmer en sterker
4432
Vlaanderen. Een mandaat dat we opnemen met honderden andere CD&V-kandidaten en met duizenden enthousiaste
4433
militanten. Want als enige echte volkspartij in Vlaanderen, vergeten wij nooit waar onze kracht vandaan komt. Van de
4434
duizenden leden die elke dag belangeloos voor onze partij en voor de mensen in de weer zijn. De mannen en vrouwen
4435
die eetfestijnen en praatcafés organiseren, die het lokale partijblad schrijven en bussen, die in zoveel buurten voor
4436
een warme samenleving zorgen. Met uw steun blijven wij resoluut onze visie volgen.
4437 4438
Beste vriendinnen en vrienden, het vertrouwen in onze partij groeit. Door het aanstekelijk enthousiasme van onze
4439
militanten. Door samen te werken en zo voor echte verandering te zorgen. Door in dialoog te treden met familie en
4440
vrienden, maar ook met mensen die we nog moeten overtuigen. En, beste vriendinnen en vrienden, het vertrouwen
4441
groeit door aanwézig te zijn. Want dat is een unieke sterkte van onze partij. Wij staan tussen de mensen. Wij leggen
4442
ons oor te luisteren en kennen de uitdagingen en de noden van de Vlaming. Dat is wat onze partij zo sterk maakt. Dat
4443
is waarom wij altijd het verschil zullen maken. Dat is waarom CD&V de enige, echte volkspartij in Vlaanderen is.
4444 4445
Ik dank u.”