Η ιστορία της Ε.Ε. Θάλεια Χατζηγιάννογλου
Η Γέννηση της Ε.Ε.
Quiz
Το αποτέλεσμα ποιανού πολέμου οδήγησε στη δημιουργία της Ε.Ε.; Ο 30ετής πόλεμος; Ο 1ος Παγκόσμιος Πόλεμος; Ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος; Ο Ψυχρός Πόλεμος;
Μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες αντιμετώπισαν την ίδια πρόκληση: «Πώς μπορεί να διασφαλιστεί η ειρήνη και η ευημερία για τον λαό μας;»
Οι πατέρες της Ε.Ε. Ο Γάλλος Υπουργός Εξωτερικών Robert Schuman και ο σύμβουλός του Jean Monnet έθεσαν τις βάσεις της Ε.Ε. στην περίφημη Διακήρυξη Schuman στις 9 Μαϊου 1950, στο Παρίσι. Κατ΄ουσίαν εφηύραν τη συνταγή για την πολιτική της ειρήνης και της ευημερίας στην Ευρώπη η οποία συντίθεται στα λόγια…..
Διακήρυξη Schuman «Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό οικοδόμημα: θα διαμορφωθεί μέσα
από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη.»
Διακήρυξη Schuman
Ο Schuman υποστήριξε ότι: “Η συνένωση των ευρωπαϊκών εθνών απαιτεί να εξαλειφθεί η μακραίωνη διαμάχη μεταξύ Γαλλίας και Γερμανία”. Τόνισε πώς η δράση που θα λάβει χώρα θα πρέπει να αφορά κατά πρώτο λόγο τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Διακήρυξη Schuman Επειδή η παραγωγή χάλυβα και άνθρακα αποτελούσε το σημείο τριβής ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία, η συνθήκη επιπλέον υποστήριξε ότι ο σύνολο της γαλλογερμανικής παραγωγής άνθρακα και χάλυβα θα έπρεπε να τεθεί υπό μια κοινή Ανώτατη Αρχή της οποίας η οργάνωση θα δίνει δυνατότητα συμμετοχής και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Διακήρυξη Schuman «Η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα θα εξασφαλίσει αμέσως την εγκαθίδρυση κοινών βάσεων οικονομικής ανάπτυξης, πρώτο στάδιο μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, και θα αλλάξει το πεπρωμένο αυτών των περιοχών που επί πολλά χρόνια αφιερώθηκαν στην κατασκευή όπλων για πολέμους των οποίων υπήρξαν πάντα τα πρώτα θύματα. Η αλληλεγγύη κατά την παραγωγή, που θα διαμορφωθεί με αυτόν τον τρόπο, θα αποδείξει ότι κάθε πόλεμος μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας είναι όχι μόνον αδιανόητος αλλά και υλικά αδύνατος. Η εγκαθίδρυση αυτής της ισχυρής ενότητας παραγωγής, που θα είναι ανοιχτή σε όσες χώρες επιθυμούν να συμμετάσχουν και θα παράσχει τελικά σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες τα θεμελιώδη στοιχεία της βιομηχανικής παραγωγής με τις ίδιες προϋποθέσεις, θα θέσει τα πραγματικά θεμέλια της οικονομικής ενοποίησής τους.»
Συμπέρασμα Για να επιτευχθεί η πολιτική της ειρήνης και της ευημερίας, οι πατέρες της Ε.Ε. βασίστηκαν σε οικονομικά μέσα.
Quiz
Ποια χώρα, μαζί με τη (Δυτική) Γερμανία, τις χώρες της Μπενελούξ (Ολλανδία-Βέλγιο-Λουξεμβούργο) και τη Γαλλία ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Ε.Ε.; Το Ηνωμένο Βασίλειο; Η Ισπανία; Η Ιταλία; Η Ελλάδα;
Τα Ιδρυτικά μέλη της Ε.Ε. -η Συνθήκη των Παρισίων Η Συνθήκη των Παρισίων υπογράφτηκε από τα προαναφερόμενα κράτη το 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 23 Ιουλίου, 1952. Αφορά την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα. (ΕΚΑΧ)
Η Συνθήκη της Ρώμης -Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) Η συνθήκη ΕΟΚ, η οποία υπεγράφη στη Ρώμη το 1957, συνενώνει τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τις χώρες της Μπενελούξ σε μια Κοινότητα που έχει ως αποστολή την ολοκλήρωση, μέσω της προώθησης των εμπορικών συναλλαγών, με στόχο την οικονομική ανάπτυξη. Η συνθήκη ΕΟΚ προβλέπει τη δημιουργία κοινής αγοράς και τελωνειακής ένωσης, καθώς και την εφαρμογή κοινών πολιτικών.
Quiz
Τι σημαίνει τελωνειακή ένωση (customs union); Μια περιοχή ελεύθερου εμπορίου, όπως η Βορειο-Αμερικανική Συμφωνία Ελευθέρων Συναλλαγών (NAFTA); Μια ελεύθερη ζώνη, όπως το αεροδρόμιο του Dubai; Μια περιοχή στην οποία τα αγαθά κυκλοφορούν ελεύθερα; Μια περιοχή στην οποία δεν επιβάλλονται φόροι μεταξύ των συνόρων των συμμετεχόντων κρατών-μελών;
Τα βασικά βήματα της οικονομικής ολοκλήρωσης
Στις αρχές του 1990, η δομή της Ευρώπης άλλαξε. Αυτό οφείλεται στην πτώση του τείχους του Βερολίνου, η οποία οδήγησε στην ενοποίηση της Γερμανίας και την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Έτσι, τα μέλη της αρχικής Ευρωπαϊκής Κοινότητας διαπραγματεύθηκαν μια νέα Συνθήκη, η οποία είναι γνωστή ως συνθήκη του Μάαστριχτ (7 Φεβρουαρίου, 1992) και έθετε της βάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση ιστορικά στηρίχτηκε στην ανάγκη να υπάρχει ειρήνη και ευημερία στον κόσμο, μετά από τις καταστροφές που προκάλεσε ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος. Όμως ο κύριος άξονας ήταν μια παγκόσμια αγορά που θα βασιζόταν στο ελεύθερο εμπόριο, δηλ. μια οικονομική ενοποίηση (economic integration). Με άλλα λόγια, οι χώρες που θα δημιουργούσαν οικονομικούς δεσμούς θα επένδυαν στην ευημερία και το κοινό συμφέρον. Και αυτό είναι ήδη εμφανές στη Διακήρυξη Schuman. Σε αυτό το πλαίσιο, ο οικονομολόγος Joseph Schumpeter υποστήριξε ότι το ελεύθερο εμπόριο ευνοεί τη διαθεσιμότητα των πρώτων υλών και των πλεονεκτημάτων που αυτό προσφέρει.
Η Συνθήκη του Μάαστριχτ
Δημιουργεί μία Ευρωπαϊκή Ένωση που αποτελείται από τρεις πυλώνες : τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) και την αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις (ΔΕΥ). Η συνθήκη εισάγει την έννοια της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, ενισχύει τις αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και εγκαινιάζει την Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ). Εξάλλου, η ΕΟΚ γίνεται Ευρωπαϊκή Κοινότητα (ΕΚ). Την εποχή εκείνη 12 χώρες συνθέτουν την Ε.Ε.
Η Συνθήκη της Λισαβόνας
Οι κανόνες και η λειτουργία της Ε.Ε. έχουν απήχηση και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, οι οποίες επιθυμούν τη συμμετοχή τους στο εγχείρημα. Καθώς τα 6 αρχικά ιδρυτικά μέλη γίνονται 12 και φτάνουν σήμερα τα 28, παρουσιάζεται η ανάγκη για αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Ε.Ε., ώστε να είναι απλούστερη και ευκολότερη η λήψη κοινών αποφάσεων. Το γεγονός αυτό επιτυγχάνεται με τη συνθήκη της Λισαβόνας στις 13 Δεκεμβρίου, 2007. Η Συνθήκη της Λισαβόνας τροποποιεί τις συνθήκες ΕΕ και ΕΚ, δηλαδή τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Συνθήκη για την Ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, χωρίς όμως να τις υποκαθιστά. Εφοδιάζει την Ένωση με το νομικό πλαίσιο και τα μέσα που της είναι απαραίτητα για να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις και να ικανοποιήσει τις προσδοκίες των πολιτών. Γι’ αυτό σήμερα μιλάμε για Ε.Ε. και όχι για Ε.Κ. και γίνεται κατανοητό γιατί τόσες πολλές συνθήκες υπογράφτηκαν με την πάροδο του χρόνου.
Τα βασικά θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Η Ε.Ε. αποτελείται από τα παρακάτω βασικά θεσμικά όργανα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Δικαστήριο της Ε.Ε. Ωστόσο η Ε.Ε. στηρίζεται σε αποκεντρωμένους οργανισμούς (είναι πάνω από 30) για να υλοποιήσει τις αποφάσεις της, όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία Εργασίας (EU-OSHA), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) κλπ.
Τα κράτη Μέλη της Ε.Ε.
Το 1952, τα κράτη-μέλη ήταν 6: Γαλλία-Γερμανία-ΟλλανδίαΒέλγιο-Λουξεμβούργο-Ιταλία
Το 1973 έγιναν 9, καθώς προστέθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία και η Δανία.
Η δεκαετία του 1970 χαρακτηρίστηκε από το τέλος της δικτατορίας στην Ευρώπη. Η Πορτογαλία, η Ελλάδα, η Ισπανία υιοθέτησαν τη Δημοκρατία, και μπόρεσαν να ενωθούν με την Ευρώπη. Το 1981 η Ελλάδα έγινε το 10ο μέλος και ακολούθησε το 1986 η Ισπανία με την Πορτογαλία. Το 1995, η Σουηδία, η Φιλανδία και η Αυστρία έγιναν μέλη της Ε.Ε. Η επόμενη διεύρυνση επετεύχθη με την πτώση του τείχους του Βερολίνου, μετά το 1989.
Quiz
Ποια γεγονότα συνδέονται με το τέλος του Κομμουνισμού στην Ευρώπη; Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και η επαναδημιουργία των ανεξάρτητων χωρών της Βαλτικής; Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και η δημιουργία ξεχωριστών χωρών της Βαλτικής; Ο διαχωρισμός της Τσεχοσλοβακίας σε Σλοβακία και Δημοκρατία της Τσεχίας; Η επανένωση της Δυτικής με την Ανατολική Γερμανία; Ο διαχωρισμός της Κύπρου σε δύο μέρη;
Όλα είναι σωστά, πλην του τελευταίου. Το 2004 δέκα νέες χώρες εντάχθηκαν στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων οκτώ από την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Πρόκειται για τις ακόλουθες : Εσθονία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχική Δημοκρατία. Το 2007, δύο πρώην κομμουνιστικές χώρες εντάχθηκαν στην Ε.Ε. Πρόκειται για τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Τέλος, το 2013, η Κροατία εντάχθηκε στην Ε.Ε.
Υποχρεώσεις των κρατών-μελών • Τα κράτη μέλη εκπληρώνουν τα εκ των Συνθηκών καθήκοντα βάσει αμοιβαίου σεβασμού και αμοιβαίας συνεργασίας. • Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κάθε γενικό ή ειδικό μέτρο ικανό να διασφαλίσει την εκτέλεση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις Συνθήκες ή προκύπτουν από πράξεις των θεσμικών οργάνων της Ένωσης. • Τα κράτη μέλη διευκολύνουν την Ένωση στην εκπλήρωση της αποστολής της και απέχουν από τη λήψη οποιουδήποτε μέτρου ικανού να θέσει σε κίνδυνο την πραγματοποίηση των στόχων της Ένωσης.
Το motto της Ε.Ε. σε σύγκριση με αυτό των Η.Π.Α.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας