ជី វិតមនុស្សពិតជាបានដោយបុណ្យ
3 ជាបឋមននេះ ខ្ញុំព្រេះករុណាអាត្មភា ា រ សូមចនព្មើនររ នោតិនោមសបាបញរស ព្រប់មជាឈដ្ឋាន
អ្នកនោររព្បតិបតតត្ ិ មព្រេះរុន្ធាវាទ
អ្នកចូលរួមសិកាាព្រេះធម៌ត្មនរហទុំរ័រព្រេះ
រុទធសាសនា ៥០០០ឆ្ាុំ នដ្យនសចកតីរាប់អាន ។ ននេះជាអ្តថបទខលីមួយដែលនោលរីសមាបតតិមនុសាស ! រុទធបរិស័ទអ្នកសិកាាព្រេះធម៌ សាតប ា ់ព្រេះធម៌ រង់ដតនឹក រលឹកែល់ព្រេះរុទធឱវាទមួយោថា ដែលព្ទង់ព្ត្ស់ព្ាររធ ឯរកបតតនាររាជ ជាមិនខាន ។ នដ្យនសចកតីថា ៖ កិដឆោ មនុស្សបបដិលាដោ កិច្ោំ មឆាន ជី វត ិ ំ កិដឆោ ពុទ្ធធនមុបាដទ្ធ ។
កិច្ោំ ស្ទ្ធមស្ ម សវនំ
កិរិយាព្តឡប់ានអ្តតភារជាមនុសាស នសចកតីរស់នៅរបស់សតវ្ុំងឡាយ
ជាការលុំាក
ជាការលុំាក
កិរិយា
សាតាប់នូវព្រេះសទធមម ជាការកព្ម កិរិយាានព្ត្ស់ននព្រេះរុទធ ្ុំងឡាយ ជាការលុំាក ។ កនញងបណាតា ៤ ាទននព្រេះរុទធភាសិតននេះ សូមនលើក យកដតាទទី ១ កិដឆោ មនុស្សបបដិលាដោ កិរយា ិ ព្តឡប់ាន អ្តតភារជាមនុសាស ជាការលុំាក មកបរិយាយបុនណា្ាេះ ។
-1-
មនុសាសភារនព្ចើនដតងដតរិតថា កុំន នដ្យព្ក
ាននដ្យលុំាកយាង ា នមច
ើតមនុសាសាន
នបើមនុសាសនរញទឹក
នរញែី នសទើរដតរកកដនលងរស់នៅោមាននៅនហើយននាេះ ? សុំ
ួរននេះ សព្ាប់អ្ក ន មិនានសិកាានរៀនសូព្តននាេះ
រឺងាយន្លើយណាស់ រិតជានងាកសីសៈថា...អ្ឺ...ព្តូវនហើយ ! ននេះនបើត្មដតនមើលព្តឹមដតនព្ៅ នយើងន ញ ើ ថា មនុសាសែូច ជានព្ចើនអ្ញ្ចឹងដមន ។ ដតការរិត ចុំនន ួ មនុសាសបុនណា្ាេះ តិចណាស់ តិចជាងសតវកនញងអ្ាយភូមិឆយ ងា ណាស់ សតវកនញង អ្ាយភូមិ នមើលព្តឹមដតព្សនាច កន
ឌៀរ បុ
ណឹង ក៏នព្ចើន
ជាងមនុសាសនៅនហើយ ។ ដតអ្វីដែលរួរែល់ការសិកាាននាេះ ន្េះជាមនុសាសានព្បា ន
នព្ចើនបុន
ណេះក៏នដ្យ
ក៏ជាកុំ-
ើតដែលានមកនដ្យព្កណាស់ ។ នព្ោេះថា សតវនោក
ដែលសាលាប់រីនទវត្នកើតជានទវត្
សាលាប់រីនទវត្មនកើតជា
មនុសាស សាលាប់រីមនុសសា មកនកើតជាមនុសាស សាលាប់រីសតវកនញង អ្ាយភូមិ មកនកើតជាមនុសាស រឺតិចណាស់ តិចដមនដទន ដតនបើសាលាប់រីសរ ុ តិននេះ នហើយនៅនកើតកនញងអ្ាយវិញ រិតជា នព្ចើននព្កដលង ។ សួរថា នព្ោេះនហតុអ្វី នទើបសតវកនញងអ្ាយភូមិនព្ចើន នលើសលប់ែូនចនេះ ? ន្លើយថា សតវនោកដែលព្កាស់នដ្យអ្វិជាជា ព្កាស់
-2-
នដ្យតណាហា កិនលសព្របសងកត់កនញងសនាតាននព្ចើន ន្េះបីជា ានសនាសុំបុ
ាយខលេះក៏នដ្យ
នៅដតានរតិមិននទៀង្ត់នទ
នព្ោេះអ្រិយមរគមិន្ន់ានលេះកិនលស
ដ្ច់ជាសមុនចេទ
មួយណានឡើយ នហើយក៏មិន្ន់ានែឹងថា នៅបុនាមានជាតិ នទៀតនទើបបញ្ចបស ់ ងាារវែតែូចព្រេះនសាត្បននននាេះដែរ ។ កមមដែលសតវានសនាសុំនហើយ នឹងព្ាកែកនញងចិតតរបស់សតវកនញងមរណាសននជវន ។ ធមមត្ចិតត កាលណានបើនៅហមងនហើយ កាលដែលចុតិឃ្លាតចាកអ្តតភារ នឹងបែិសនធក ិ ង នញ ទុរគតជា ិ ព្ាកែ ចិនតត សងកល ិ និ ែេ ទុរត គ ឹ ាែិកងាខា ។ ានោកាយសួរនទៀតថា ចុេះនធវើ្ន មិនអាចនៅនកើតកនញង សុរតិភរាននទឬ ? ន្លើយថា រឺរិតជាអាច នបើ្នននាេះ ានអានុភារ
ានែល់បុ
ាយដែលនកើតអ្ុំរី្នននាេះាន
កាលាុំងជាជនកកមម អាចឲាយផលកនញងមរណាសននជវនាន នឹង បែិសនធិកនញងសុរតិភរនដ្យរិត ។ ដតថា ផលនន្នដែល ព្តូវានននាេះ ានដតសុរតិភរបុនណា្ាេះ នទើប្នឲាយផលនព្ក ដលងនៅាន នទើបការសា្នសីល អ្ប់រំបនទុំនដ្យសីល ជាលុំដ្ប់ នព្ោេះ្នានផលានមកជានភារសមាបតតិ ឯសីល វិញានជាភវសមាបតតិ ។ អាចនព្បៀបានថា ្នជាព្ទរាយ ឯ សីលវិញែូចជាផទេះដែលព្តូវទុកដ្ក់ព្ទរាយហនឹងឯង នោលឲាយ ព្តូវរឺភវសមាបតតិននេះនហើយ ។ ធមមត្នបើបុរល គ មិនានសីល
-3-
លអបរិសុទធនទននាេះ ងាយនៅហមងចិតតនៅនរលជិតសាលាប់ ការ ានរកាាសីល
ានសីលរុ
បរិបូ
៌ព្តឹមព្តូវ
នរលជិត
សាលាប់ ចិតម ត ិនងាយនឹងនៅតាព្កហាយ មិនងាយនឹងនៅហមង ននាេះនទ ។ ននេះរុ
សមាបតតិរបស់សល ី នោលនដ្យខលី ។
នយើងងាកមកសិកាាថា កាលនបើានឲាយ្ននហើយ នតើ នហតុអ្វីមិនឲាយ្ុំងព្រប់ែល់អ្នកែនទ ? ត្មនសចកតីកនញងនសៀវ នៅារមីភារទី ២ ទុំរ័រ ១៨ នោកព្រូអ្រគប
ត ឌិ ានអារាធ
នាមកថា ព្ពះមហាបុរស្ រដមងឲាយនូវអ្ភយ្នែល់សរវ សតវ ដោយមិនព្បព្ពឹតដត បៀតដបៀន ានោង ាុំ នមត្តាភាវនា ឲាយ បរិបូ
៌នដ្យមិនលុំាក រដមងសនព្មចនូវអានិសងាសនមត្តា
១១ ព្បការ ានអាោធតិច មិនឈឺចាប់ ានអាយុដវង ាន នសចកតីសុខនព្ចើន រដមងចូលែល់លកខ
ៈវិនសស និង កាត់
វាសនាដែលជាន្សៈនចញាន ។ ដព្រះមិនព្បព្ពឹតន ត ូវដឆរកមម នទើបាននូវនភារសមាបតតិ
ដែលមិនទូនៅែល់នចារជានែើម អ្នកែនទមិនរនងកៀស ជាទីព្ស ឡាញ់ ជាទីនរញចិតត និងជាទីរួររប់រកននអ្នកែនទ ានចិតត មិនជាប់ជុំោក់នឹងសមាបតតិ ដែលមិិនដមនជារបស់ខលួន នរញ ចិតតនឹងបរិចាចារ កាត់វាសនាដែលជានោភៈនចញាន ។ នសចកតីនរៀបរាប់មកខលីៗបុន ថា ន្េះបីជាមិនានឋិតនៅកនញងរុ
-4-
ណេះ ក៏នែើមាបីបញ្ជក ា ់ឲាយែឹង ធម៌អ្វីធុំែនុុំ ទ របាបីត្ុំង
ាុំកនញងសីល ។ សីលនាុំមកនូវនសចកតីរីករាយចិតតនៅនរល ដែលានរកាាខាជាប់ខជួនលអនហើយ ។ មនុសាសព្រប់ោ្ា រិតជាខាលាចសតវសាហាវ ែូចយាាង ខាលា នត្ និងោឡព្មឹរនផាសងៗជានព្ចើននទៀត ។ ដតសតវ្ុំងននាេះ នៅកនញងនព្រ មិនានមកនបៀតនបៀនមនុសាសនៅកនញងភូមិ ព្សុក កនញងព្កុង មតងណានឡើយ ។ ដតមនុសាសមនុសាស នបើអ្ត់ាន សីល អ្ត់ានរុ នទៀត
។
កនង ញ ខលួននទ រួរឲាយខាលច ា ជាងសតវននាេះនៅ
ែូនចនេះសីលជាជព្មកនននសចកតីសុខរបស់មនុសាស
ព្រប់ជាន់ព្ស្ប់ អ្នកានសីល អ្នកណាៗក៏ទុកចិតត មិនភ័យ ខាលាច មិនតក់សលញតនឹងអ្នកានសីលនឡើយ ។ សូមរុទធបរិស័ទព្ជេះថាលស ា ា្នសីល
ជាអាវនព្កាេះ
ការោរចិតត ជាសនមលៀកបុំោក់របស់ចិតត ជានព្រឿងអ្លងាការ របស់ចិតតតនៅ.......................
រុទធសករាជ ២៥៥៨ នដ្យ ភិកខញ បញ្ញប ា នជាជានត្ នទរ-បញ្ញា
-5-
-6-