ดร. สี ลาภรณ์ บัวสาย สานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจยั 1
AB
Commoditybased
Function-based agencies คน
ทรัพยากร
การผลิต
ทุน
ตลาด/ผูบ้ ริ โภค
ตัวตั้ง ตัวตั้ง
Areabased
การเรี ยนรู้ สหกรณ์ พช. พอช. กศน. อาชีวศึกษา ฯลฯ
น้ า ที่ดิน ชลประทาน กรมที่ดิน กท.ทส.
เทคโนโลยี กท.เกษตร ฯลฯ
2
เงินทุน ธกส. กทบ. ชุมชนพอเพียง ฯลฯ
ช่องทางขาย พาณิ ชย์ ธุรกิจเอกชน ฯลฯ
C
การเห็นคุณค่ าของความแตกต่ าง การสร้ างความไว้ วางใจกันและกัน การมีพนื้ ที่ปฏิบัติการร่ วมกัน การเห็นเป้าหมายร่ วม วิถีของการใช้พลังของความแตกต่างให้เกิดประโยชน์ การให้ จังหวะสั ญญาณ
วิถีแห่งการสร้างสรรค์ของใหม่ที่มีมูลค่าเพิ่มสู ง วิถีคิดที่กา้ วข้ามความขัดแย้ง-แบ่งขั้ว วิถีทางไปสู่ การแก้ปัญหาที่ซบั ซ้อน วิถีแห่งการรวมพลังสร้างสรรค์
3
องค์ ประกอบ 2 ส่ วนของงาน ABC 1. กลไกขับเคลือ่ น การเชื่อมต่ อองค์ ประกอบ
2. ความรู้เพือ่ แก้ปัญหา/ พัฒนาเฉพาะด้ าน
4
1. การเชื่อมต่ อองค์ ประกอบเพือ่ สร้ างกลไกขับเคลือ่ น
ข้ อมูล
บัญชีครัวเรื อน
กลไก
ความร่ วมมือเชิงพื้นที่
กระบวนการ
ในฐานะข้อมูลใกล้ตวั สร้างการ “ระเบิดการเรี ยนรู ้” จากภายในได้ง่าย
การจัดการเรี ยนรู้ การจัดการความสัมพันธ์ 5
•Area มหาดไทย ปค.-พช.-สถ. •Function ส่ วนราชการอื่นในพื้นที่ •Participation ภาคชุมชน/ประชาสังคม
•ข้อมูลบัญชีครัวเรื อน พลังข้ อมูล •เวทีเรี ยนรู้จากข้อมูล ความรู้ •การจัดทาแผนแม่บทชุมชน
พลังความ ร่ วมมือ
พลังการจัดการ •การสร้างพื้นที่ปฏิบตั ิการร่ วม เพื่อการเรี ยนรู ้ร่วมกัน •การวางระบบงาน ทั้งส่ วนกลางและพื้นที่ •การติดตามและสนับสนุ6 นที่ต่อเนื่องใกล้ชิด
Design ของการบูรณาการจังหวัดเพือ่ แก้ ปัญหาความยากจน การเรี ยนรู้ปัญหา สาเหตุของปัญหา ของตนเอง ระบบ GIS ตาบล เวทีวิเคราะห์ขอ้ มูล
ชุมชน ข้อมูลบัญชีครัวเรื อน
อปท. กระบวนการ เก็บข้อมูล
การจัดสรรงบประมาณ สนับสนุนตามแผน
การร่ วมเรี ยนรู ้/เข้าใจ ปัญหาของชาวบ้าน
หน่วยราชการ 7
8
ข้อค้นพบ • ว่าด้วย ความสามารถในการจัดการหนี้สินของเกษตรกร
Mean จานวน
มูลหนีท้ ลี่ ดได้ (ล้านบาท)
รวมกลุ่ม รับจ้ าง เกษตร 36,212 20,390 632 53 22.89 1.08
ค้ าขาย 42,902 50 2.15
รับราชการ รวมทุก อาชีพ 33,906 35,429 47 782 1.59 27.71
ด้ วยกระบวนการและเครื่องมือที่เหมาะสมเกษตรกรสามารถปลดหนีไ้ ด้ ด้วยตนเอง 9
• สร้างความเข้าใจ • ติดตามการบูรณาการงบ เพื่อสนับสนุนแผนชุมชน
ปกครอง
พัฒนาชุมชน • กระตุน้ การทาบัญชี • จัดเวทีเรี ยนรู้ • หนุนการจัดทาแผนชุมชน
เชื่อมโยงและบูรณาการ 10
• บันทึกข้อมูล • ร่ วมเวทีเรี ยนรู้ • สนับสนุนงบตามแผน ชุมชน ท้องถิน
่
จังหวัด อาเภอ ตาบล หมู่บา้ น
• ทุกอาเภอ
• อย่างน้อย 1 ตาบล • ทุกหมู่บา้ น • อย่างน้อย 15% ของครัวเรื อนในหมู่บา้ น
11
ทาในรู ปโครงการ (มีการกาหนด เป้ าหมาย กิจกรรม ระยะเวลา ผลลัพธ์ ผูร้ ับผิดชอบ งบประมาณ) ให้พ้นื ที่เป็ นผูค้ ดั เลือกทีมงานที่ เหมาะสม มุ่งเป้ าให้ชุมชนออกแรงคิดและทา ให้มาก หน่วยงานรัฐและท้องถิ่น เป็ นฝ่ ายหนุนช่วย
PDCA cycle 12
บูรณาการต้นสังกัดในส่ วนกลาง บูรณาการข้อสั่งการ ตัวชี้วดั จัดทีมติดตามสนับสนุนและ สร้างแรงจูงใจเพื่อให้การขับเคลื่อน งานในพื้นที่ราบรื่ น เก็บเกี่ยวบทเรี ยนมาจัดทาเป็ น นโยบาย/ข้อสั่งการ เพื่อยกระดับ และขยายผลการดาเนินงาน
องค์ ประกอบ 2 ส่ วนของงาน ABC 1. กลไกขับเคลือ่ น การเชื่อมต่ อองค์ ประกอบ
13
2. ความรู้เพือ่ แก้ปัญหา/ พัฒนาเฉพาะด้ าน
การพัฒนาพืน้ ที่ แผนพัฒนาชุมชน ตาบล จังหวัด การจัดงบประมาณสนับสนุน กลไกจัดการพื้นที่
การปฏิบตั ิการตามแผน การสร้างความเข้มแข็งของชุมชน
ส่ วนราชการ
ภาคธุรกิจ
ประชาสังคม ชุมชน
วิชาการ
2. ความรู้ เพือ่ แก้ ปัญหา/พัฒนาเฉพาะด้ าน มิติเศรษฐกิจ • การวางแผนการผลิต • การจัดการห่วงโซ่ อุปทาน • การสร้างมูลค่าเพิ่ม • การสร้างระบบ เศรษฐกิจพึ่งตนเอง
มิติทรัพยากร • น้ า • ที่ดิน • ป่ า • ชายฝั่ง • สิ่ งแวดล้อม
มิติสังคม • การศึกษา เยาวชน • สื่ อ • ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม •14สวัสดิการ สุ ขภาพ
การเมืองการปกครอง • ระบบการบริ หารราชการ ท้องถิ่น ภูมิภาค ส่ วนกลาง • วัฒนธรรมประชาธิปไตย
พืน้ ที่ ABC สกว. ภาคเหนือ : พิษณุโลก กาแพงเพชร อุตรดิตถ์ น่ าน พะเยา ลาปาง แม่ ฮ่องสอน แพร่ เชียงใหม่ สุ โขทัย ภาคอีสาน : กาฬสิ นธุ์ นครราชสี มา ชัยภูมิ ยโสธร อุบลราชธานี นครพนม ภาคกลาง : อุทยั ธานี ชัยนาท นครปฐม ระยอง ภาคใต้ : นครศรีธรรมราช พัทลุง สงขลา สตูล สุ ราษฎร์ ธานี 15
เกษตรปลอดภัย พะเยา
เมืองมรดกวัฒนธรรม แม่ฮ่องสอน
ความมัน่ คงทางอาหาร กาฬสิ นธุ์
การปรับตัวอาชีพ พิษณุโลก
ข้าว โค อุบลราชธานี
เมล็ดพันธุ์ขา้ ว ชัยนาท
พริ ก ชัยภูมิ การจัดการน้ า น่าน ระยอง กาแพงเพชร
ทรัพยากรชายฝั่ง/การศึกษา สุ ราษฎร์ธานี
การจัดการภัยพิบตั ิ สงขลา พัทลุง นครศรี ธรรมราช 16
•กระบวนการแก้ปัญหาหนี้สินของเกษตรกร
•กระบวนการสร้างครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง •กระบวนการเปลี่ยนแปลงในองค์กรปกครองส่ วนท้องถิ่น และการสร้างประชาธิปไตยฐานราก
•การสร้างกลไกการพัฒนาจังหวัดแบบมีส่วนร่ วม เพื่อรองรับการสร้างธรรมาภิบาลจังหวัด
•กระบวนการบูรณาการทรัพยากรในจังหวั ดเพื่อแก้ปัญหาร่ วมกัน 17
ภาคเหนือ รวมกลุ่ม เกษตรกร Mean
36,212
รั บจ้ าง
ค้ าขาย รั บราชการ
20,390
42,902
33,906
รวม ทุกอาชีพ 35,429
กำแพงเพชร
73,407
60,000
170,000
0
80,148
พิษณุโลก
37,109
0
80,000
60,000
39,434
อุตรดิตถ์
19,325
18,750
15,473
0
18,183
18