VB+GL = gewest²

Of hoe de groepsleidingswerking je gewestwerking op een hoger niveau

kadermap.indd

1

21-5-2004, 14:21

TILt

COLOFON: Deze Kadermap is een realisatie van de Groepsleidingscommissie van Chirojeugd Vlaanderen.

Werkten eraan mee: Clemens Steyaert, Wilfried Wellens, Jurgen Sprangers, Mia Maes, Roel Thys, Roeland Van Doorslaer, Jan Deprins, Johan Swerts, Margot Paijmans, Greet Engelbeen, Manu Vanhaverbeke en Ilse Neyrinck.

Taalnazicht: Bart Boone Vormgeving: Guido De Smet Tekeningen: Gert Dupont Foto’s: archief Chiro Eindredactie: Ilse Neyrinck Druk: De Wrikker Uitgever: Chirojeugd-Vlaanderen vzw

2 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 2

21-5-2004, 14:21

2

VB + GL = gewest Of hoe de groepsleidingswerking je gewestwerking op een hoger niveau TILt De groepsleidingswerking: een gewesttaak Functies en taken van een gewest Het samenbrengen van groepsleiding

p. 5 p. 5

Voor wie organiseer je het?

1. Wie is de groepsleiding?

2. Samenstelling 3. Wat in een ‘groot’ gewest?

p. 7 p. 8 p.10

* *

Verwachtingen en doelstellingn 1. Wie zit rond tafel?

2. Wat verwacht groepsleiding zelf?

3. Doelstellingen van de groepsleidingswerking 4. Het samenspel tussen gewest- en groepsleidingwerking

p. p. p. p.

11 11 13 14

Welke inhouden, en hoe pak je het aan?

1. Inhoud van de groepsleidingswerking 2. Werkvormen voor een degelijke groepsleidingswerking 3. Waar haal ik thema’s?

4. Opbouw van een groepsleidingsbijeenkomst 5. Wanneer en waar 6. Groepsleiding betrekken bij je werking

p. p. p. p. p. p.

17 17 18 20 21 22

De rol van de begeleiding 1. Je taak als groepsleidingsbegeleider 2. Hoe begeleid ik een gesprek?

3. Wat met mijn eigen mening?

4. Hoe bereid ik mij voor?

5. Ideaal profiel van een groepsleidingsbegeleider

p. p. p. p. p.

23 23 24 25 25

*

e atig de mannelijk lm ge re je l zu westIn deze map n woorden als ge eva en ff re nt aa vormen We bedo psleider, leider. oe gr r, ke er ew ed erksters, m k gewestmedew oo s en lk te n len da De redactie van s. er st id le s, er baarheid groepsleidst rvoor om de lees d met ie h os ko ap m deze tduren verhogen. Voor en (hij/ van de map te of dubbele vorm r) )e st d( ei (l es haakj n. rt tijdens het leze zij) werken, stoo n: lgende afkortinge vo de k oo n ke volwassen We gebrui iding, VB voor le ps oe gr or vo GL begeleiding.

*

*

Hoe bereik je groepsleiding? Hoe pak je promotie aan?

1. De klant is koning p. 27 2. Nieuwe groepsleiding en groepsleiding ‘op een afstand’: hoe bereik ik hen? p. 28

*

Evalueren van je groepsleidingswerking 1. Waarom evalueren? Wat evalueren?

2. Elke bijeenkomst evalueren 3. De werking in haar geheel evalueren 4. Wat doen we ermee?

*

Wat als mijn groepsleidingswerking niet lukt?

1. Een situatie, oorzaken en suggesties 2. Andere oorzaken voor het niet van de grond geraken van je werking

*

p. p. p. p.

p. 33 p. 38

TOT SLOT: Wie ligt er wakker van?

p. 37

Bijlage: Mogelijke thema’s en ideeën voor een groepsleidingsbijeenkomst

p. 38

3 kadermap.indd

3

30 31 31 32

21-5-2004, 14:21

nieuw van p o t s e w e n. et g we met h groepsleidingsrade n ij z r a ja n jaar werk d gedaan. iseren va Begin dit n met het organ en dat dit nog wer d ik niet d ha aa start geg en aantal jaar gele et gewest en zelf oudt. Op h h le Het was a ’n tweede jaar in gsraad eigenlijk in r en had m ve Ik zit nu at een groepsleidin rde ik er meer o voor de w oo ijn zo’n idee leidingscursussen h interessant kon z r geweest e it in id de Kader het gevoel dat d ntal jaar groepsle leidingrael aa ps ik echt w g. Ik ben zelf een rden er geen groe e in w id groepsle ende die periode ons ur er en ik us t s id le t s maar ged iseerd. e d august n de gew an den georg vorig jaar hebbe gsraad gezet. Ein erste keer e in us In august hter de groepsleid e bijeenkomst. Die der op elc n st opnieuw a eigenlijk al een eer ennismaking, kale m verder o k e hadden w l in het teken van interessant kon zijn t ra stond voo men en nagaan wa keer m e en aantal un e l a g kaar afst n op de raden. in ing en h e roepsleid te besprek zijn we met de g over de groepsleid n een leie et en Ondertuss men. We hadden h taakverdeling binn o , samen gek en de leidingsploeg n in plaats b verzekering,… ge, innen ons ! b r e t s dingsploeg id door en –le psleiders n er dus zeker mee e o r g e d n dat e doe We er vare eressant vinden. W t west het in mer man land Bram Tem land, verbond Roe ut gewest Ho

4 4 kadermap.indd

2 2

VB + GL = gewest 4

21-5-2004, 14:21

DE GROEPSLEIDINGSWERKING: EEN GEWESTTAAK Functies en taken van een gewest Misschien las je er al over in het welkomstpakket voor gewestmedewerkers of in de Kadermap ‘Het kader opgeTILd’. Een gewest heeft verschillende functies, namelijk: groepen op de hoogte brengen van wat er gebeurt in de Chiro, met kinderen en jongeren, en in de wereld om hen heen; groepen met elkaar in contact brengen zodat ze eens een ander verhaal horen; chiroleiding vormen en hen de weg tonen naar andere vorming; groepen ondersteunen.

Als gewest moet je je groepen kennen - àl je groepen.

Want als je hen niet kent: - waarom zouden ze dan luisteren, wanneer je hen iets komt vertellen?

- waarom zouden ze komen naar activiteiten van mensen die zij niet kennen?

- waarom zouden ze vorming volgen bij mensen die niet weten hoe het er in hun groep aan toe gaat?

- waarom zouden ze hulp vragen aan mensen die zich niet interesseren in hun werking?

- hoe zouden jullie je activiteiten kunnen aanpassen aan de noden van jullie groepen?

- hoe zou je weten wie je in een ploeg moet aanspreken om je activiteiten te promoten of om de groep iets te vragen?

- hoe zou je weten dat een groep zo in de nesten zit, dat ze er zelf niet meer aan uit kunnen?

~

Om een gewest een idee te geven hoe het zijn functie kan vervullen, werden een aantal taken afgebakend.

De eerste en voornaamste taak van het gewest bestaat uit: het leren kennen van álle groepen en hén elkaar leren kennen Vertrekkend van deze centrale taak bouwen we een gewestwerking verder uit met: het samenbrengen van groepsleiding; het samenbrengen van alle leiding; het organiseren van de inleidingscursus (IK); het opzetten van ledeninitiatieven; en het steunen op maat.

~

Het samenbrengen van groepsleiding De eindverantwoordelijken van een groep vervullen vaak een moeilijke sleutelfunctie. Moeilijk, omdat ze veel verantwoordelijkheid dragen, veel evenwichten moeten bewaren, vaak de bal toegespeeld krijgen bij moeilijkheden, vaak niet met de rest van de leidingsploeg kunnen uitwisselen over problemen die zij alleen zien,…

Een sleutelfunctie, omdat ze de agenda binnen de groep vaak bepalen, omdat hun stem zwaar weegt, omdat zij het uithangbord van de groep kunnen zijn, omdat zij de toegang tot de rest van de groep voor het gewest kunnen openhouden én sluiten,…

5 5

2 kadermap.indd

5

21-5-2004, 14:21

Je brengt hen samen om hen een forum te bieden, een plaats waar zij terechtkunnen met hun vragen. Om hen mogelijke antwoorden te bieden, door vorming of uitwisseling op te zetten met anderen die in dezelfde positie zitten. Om de klanken uit de groepen te vernemen en hen beter te leren kennen. Om je gewestwerking te toetsen. Je beslist hierbij zelf hoe vaak je bijeenkomt, wie je bijeenbrengt (iedereen die geïnteresseerd is, alleen de groepsleiding, alleen volwassen begeleiding, groepsleiding én volwassen begeleiding) en wat je samen aanpakt.

In deze map gaan we in op het samenbrengen van die groepsleiding. Wat verwachten ze van een gewest? Welke plaats krijgt de groepsleidingswerking in je ruimere gewestwerking? Welke inhoud steek je erin? Hoe pak je het aan? Wat is je rol als begeleiding van deze bijeenkomsten? Hoe voer je promotie? Hoe evalueer je? Welke obstakels zijn er om een degelijke groepsleidingswerking uit te bouwen?

We kozen ervoor om van deze map geen fichebak met methodieken en thema’s te maken. We bieden wel een opstap en een houvast, inclusief een aantal ideeën voor een goede start.

Steven Vinck Antwerpen Gewest ZIP, verbond en van langrijkste spilfigur de be de t da is ng ki er grenzen van oepsleidingsw Het hoofddoel van gr ar in contact worden gebracht over de door andere elka men die elke chirogroep met lkens dezelfde proble moeten worden. te e tt lo ns te jn zi t lokale groep heen. He oep op een ander tijdstip aangepakt leidingsteam nu re gr mensen in een ande lemen... waarvoor dat andere groeps t prob isschien toch wel he m e di t ch da Maar wel diezelfde be d mooie oplossing ha net vorig jaar een ruk erkenning en waa st n ee s jd zi er proberen waard is. en komsten dienen om toch apart hetzelfde nastreven, en Groepsleidingsbijeen en n mensen die samen gelijkgestemden in vertrouwen over dering te geven aa r aa forum te vormen w kunnen treden. n ee om s ijd rz de an aken in open discussie VB met ervaring uiteenlopende chiroz n inspirerende invloed die ‘vreemde’ ee tuur)!

Heel verrassend wat GL uit een volstrekt andere groep(scul n ee soms kan hebben op

6 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 6

21-5-2004, 14:21

VOOR WIE ORGANISEER JE HET? 1. Wie is de groepsleiding?

Groepsleiders en groepsleidsters, je kent ze wel.

In een ideale situatie hebben ze al enkele jaren ervaring in de Chiro. Ze combineren leiding geven met het begeleiden van de leidingsploeg. In de meeste chirogroepen leidt de groepsleiding de leidingskring en bereidt die ook voor. De ‘ideale’ groepsleider neemt initiatief, voelt zich verantwoordelijk voor zijn ploeg en is gemotiveerd. Daarbovenop kan hij goed luisteren, neemt hij vlot het woord en is hij sociaal ingesteld.

Natuurlijk is dat een ideaalbeeld. Niet elke groepsleider heeft evenveel ervaring. Soms krijgt iemand deze taak na 1 jaar leiding omdat het niet anders kan. Of misschien zit de verkeerde persoon op de verkeerde plaats en vervult de groepsleider zijn taak niet naar behoren. Je kunt ook te maken hebben met groepsleiding die niet (meer) gemotiveerd is, niet geïnteresseerd is in het gewest…

Volwassen Begeleiding is jong van hart, en dikwijls zelf vader of moeder. Ervaring in de Chiro of in een andere jeugdbeweging is hen niet vreemd. Hun leidingscarrière ligt al een tijdje achter de rug, maar ze voelen de jongeren nog goed aan.

Ze willen mee verantwoordelijkheid dragen voor een ploeg.

Dikwijls voelen ze zich geroepen om contact te maken met en brug te spelen naar de omgeving. Ze vormen een makkelijke link met het ruimere netwerk: parochie, school, ouders… Ze kunnen doorgaans goed luisteren en de zaken diplomatisch aanpakken. Vaak dragen ze ook heel wat praktische ervaring mee. Ze houden zich op de achtergrond, maar zijn wel beschikbaar. Als oudere ‘boom’ hebben ze een iets steviger gewortelde visie en mening omtrent allerlei chirothema’s. Ze zijn flexibel in hun taak en houden de continuïteit van de ploeg in het oog. Ze houden van uitwisseling en bespreken graag allerlei thema’s.

Ook hier schetsen we een ideaalbeeld. Je kunt ook te maken hebben met volwassen begeleiding die niet zo gemotiveerd is, die de groep domineert, die nog te jong is om hun taak goed te kunnen oppakken,…

In Vlaanderen zijn momenteel een 1000-tal groepen actief, verdeeld over 73 gewesten en 10 verbonden. Laten we aannemen dat elke chirogroep minstens twee groepsleiders heeft, bijvoorbeeld een groepsleider en een VB, twee groepsleidsters,… Dan kunnen we ruw geschat stellen dat Chirojeugd Vlaanderen ongeveer 2000 groepsleiders telt. De moeite waard!

7 kadermap.indd

7

21-5-2004, 14:21

2. Samenstelling A. Groepsleiding, proost en VB: samen of apart?

Moeten we bijeenkomsten organiseren voor alle groepsleiding samen?

Bekijk zelf de situatie in je gewest en zoek de gulden middenweg.

Je hoeft niet of het één of het ander te doen. Voor bepaalde thema’s is gemengd werken aangewezen, voor andere werk je best eens apart. Je kunt beide werkvormen combineren, waardoor je de voordelen benut en de nadelen vermijdt. Veel hangt ook af van de verwachtingen van groepsleiding, proosten en VB’s. Laat hen mee beslissen wat het wordt.

We sommen hier drie van de vele mogelijke combinaties op met wat argumenten. Aan jou om je eigen puzzel te maken.

Waarom wel?

Waarom niet?

proost en VB vormen samen een ~ Groepsleider, team. geconfronteerd met dezelfde thema’s. ~ ZeDeworden wisselwerking tussen de verschillende invals~ hoeken van een VB en een groepsleider werkt

Het zijn twee verschillende functies, met een andere invalshoek.

De kans is groter dat een thema niet iedereen aanspreekt.

Je kunt minder op maat werken.

Er is een kloof tussen ervaring en mondigheid over

~ ~ ~ ~ ~

verrijkend.

Dit brengt de discussie op gang, verruimt de visie van beiden en zorgt ervoor dat er breder gedragen argumenten naar boven komen.

Groepsleider, proost en VB krijgen meer zicht op elkaars taak en rol. Dat helpt een eventuele kloof dichten.

Groepsleiding, die zelf geen VB of proost heeft, leert de meerwaarde van een VB en/of proost kennen.

Een werkpunt of idee van de groep wordt meteen door het hele team gedragen. Het aanbrengen van het idee op een leidingskring kan hierdoor meer gefundeerd verlopen. …

bepaalde thema’s. Vooral groepsleiding durft dan minder inbrengen.

Vrijuit spreken wordt belet als je het net over de relatie tussen beiden of de aanpak van de andere wilt hebben.

VB’s vragen vooral om eens te kunnen samenkomen met andere VB’s. Ze willen uitwisselen en steun zoeken in hun ‘eenzame’ functie. …

Margot Paijmans ek, Brasschaat VB van Chiro Drieho s en met de groepsleider en am kw e W . nd ie netjes uitgek opgesplitst: de VB’s n pe oe gr 2 in n Ons gewest had het de er taak van de ts samen, maar w VB’s op dezelfde plaa elkaar. De eerste avond ging over de g over en bij enin bij elkaar en de GL sen begeleider had ik daar een eigen m er de taak lwas d ging ov groepsleider. Als vo n. De tweede avon n bod, zei onze le de s B’ -V ga lle co die kon ik met mijn psleiding die geen VB had, kwam aa nden we groe confrontatie. Dan ko de van de VB. Ook de am kw s d… on de derde av groepsleiding voor on de e di n ge groepsleider. En op eg rl ee w avonden. sie gaan en taken met elkaar in discus keerd ook. Het waren drie interessante ge had weggelegd en om

8 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 8

21-5-2004, 14:21

GL + VB werking apart Je kunt beide werkingen organiseren op dezelfde plaats en hetzelfde moment. Werk met een gezamenlijk onthaal en slot.

Daarna gaan GL en VB apart zitten.

Pro

Contra

en groepsleider zakken samen af en heb~ VB ben tijdens de verplaatsing tijd om dingen te

Een datum vinden die iedereen past is makke-

~

~

lijker als je niet op hetzelfde moment samenbespreken. komt.

Wat de organisatie betreft, vraagt dit minder Dit vraagt meer tijd en energie en misschien heb energie. Je kunt rond hetzelfde thema werken, je die niet. maar dan bekeken vanuit een andere invalshoek.

Je komt tegemoet aan de vraag van VB en GL om uit te wisselen.

Niets houdt je tegen om ze op één avond eerst apart te zetten en nadien samen. Of om een thema grondig uit te werken en het één avond te doorgronden met de groepsleiding en VB’s apart. De volgende avond zit je er dan rond samen.

GL, soms VB en proost Je kiest ervoor om het accent op de groepsleiding zelf te leggen.

Gemengde avonden selecteer je op basis van een daarvoor geschikt thema of moment.

~

Pro De continuïteit ligt bij de groepsleiding. Als je niet voldoende tijd en energie hebt om een werking op te zetten voor zowel GL als VB, investeer je best in GL.

Contra

Als VB’s er dan bij zijn, voelen ze zich misschien het vijfde wiel aan de wagen.

Je komt niet tegemoet aan de vraag van VB’s naar uitwisseling.

VB’s en proosten, soms GL Pro

komt tegemoet aan de vraag van VB’s naar ~ Jeuitwisseling.

Ze hebben al een eenzame functie en plaats in de groep, dus verdienen ze onze ondersteuning.

An Maes rbond Leuven gewest Demerdal, ve e VB’s de g van enkele nieuw ee kr l da er m De t was es Gew ns een mogelijkheid ge er n he or vo er vraag of het gewest. et andere VB’s van m en el iss w te eft, t ui om maar 7 groepen he l da er m De t es w ge Aangezien -avond op een gewestelijke VB d aan ig tt nu et ni t he was gestel arom werd er voor poten te zetten. Da rbondelijke VB-avond te orn ve ke het verbond om ee lijks een verbondelij ar ja er dt or w Nu ganiseren. ! erd, met groot succes se ni ga or ge nd vo -a VB

Contra

Voor groepsleiding is het nog moeilijker om in te pikken in een ploeg van VB’s, waarvan er enkele zijn die elkaar misschien al jaren kennen.

Als je geen energie hebt om zowel voor GL als voor VB een werking op te zetten, kies dan voor de GL. Bij hen ligt immers de continuïteit, zij zijn diegenen die jouw ondersteuning het meest nodig hebben. VB’s nemen al vlugger zelf het initiatief om een werking op te zetten dan GL. Als er te weinig VB’s zijn in je gewest, kun je zoeken naar een samenwerking met een andere gewestploeg voor een VBwerking. Misschien ook een vraag die je aan het verbond kunt stellen?

B. Kan het ook met anderen?

Soms zijn enkele groepsleiders niet geïnteresseerd of hebben zij geen tijd voor de groepsleidingswerking van het gewest. In dat geval kun je naast de groepsleiding ook andere geïnteresseerden uitnodigen. Die geven zich op om een jaar lang de bijeenkomsten te volgen.

9 kadermap.indd

9

21-5-2004, 14:21

De kans dat je zo de meest gemotiveerde mensen rond de tafel krijgt, wordt groter. Bovendien bereik je zo misschien wel meer groepen. Voor het gewest biedt dat ook de kans om mensen te leren kennen die zich eventueel willen inzetten in het gewest.

Een nadeel is dat zo iemand een minder volledige kijk heeft op de werking van de eigen groep. Bovendien worden zij vaak niet geconfronteerd met alle ‘problemen’ van de groepsleiding, waardoor bepaalde bijeenkomsten voor hen niet interessant zijn, of waardoor je een aantal thema’s niet aan bod kunt laten komen.

Ook de kans dat de informatie minder vlot doorgegeven wordt aan de rest van de leidingsploeg verhoogt. Een tip kan zijn om die terugkoppeling als vast punt op de leidingskring te brengen.

Zo weet de volledige leidingsploeg wat er op een groepsleidingsbijeenkomst gebeurt.

Wanneer jullie wel voldoende groepsleiding kunnen motiveren en boeien, kan andere leiding bij speciale thema’s uitgenodigd worden. Bij ‘financiën’ nodig je bijvoorbeeld ook de financiële verantwoordelijken uit. Dat kan de discussie verrijken. Zij weten daar vaak meer over dan de groepsleiding. De invalshoek van groepsleiding is wel anders (minder technisch, meer beleidsgericht,…). Als je het dan helemaal niet over de technische kant wilt hebben, hoef je de financiële verantwoordelijken er natuurlijk niet bij te halen.

C. Het belang van continuïteit Het is belangrijk dat je een heel werkjaar met dezelfde mensen rond de tafel zit. Liefst nog langer als het kan. Anders is het moeilijk om een vertrouwensrelatie op te bouwen. Je moet telkens weer kennismaken, de deelnemers leren elkaar nooit echt kennen, plannen wordt moeilijk en terugvallen op zaken uit vorige bijeenkomsten ook.

Maak ook de deelnemers zelf ervan bewust dat continuïteit belangrijk is. Zij moeten daar mee voor zorgen. Zorg voor gezelligheid zodat het bijeenkomen op zich een motivatie is, los van de inhoud van de bijeenkomst.

3. Wat in een ‘groot’ gewest?

Wanneer je heel wat mensen rond één tafel krijgt, splits je best op. Vanaf een 15-tal mensen kun je dat overwegen. Kleinere groepjes vormen immers sneller ploeg en de betrokkenheid vergroot. Mensen geven zichzelf makkelijker bloot en bevragen elkaars werking. Soms verschillen een aantal groepen ook teveel om nog zinvol uit te wisselen.

} }

Je kunt elke keer opnieuw tijdelijke groepen maken.

Je kunt ook in vaste groepen werken, die elke bijeenkomst samenzitten.

Er zijn heel wat mogelijkheden om die kleinere groepjes samen te stellen: op basis van hun geografische ligging, een gemeenschappelijk kenmerk of probleem, hoe ervaren de groepsleiding is,… Je kunt die groepjes ook helemaal apart laten bijeenkomen om makkelijker een datum te vinden of een dichtere ‘centrale’ plaats.

10 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 10

21-5-2004, 14:21

VERWACHTINGEN EN DOELSTELLINGEN 1. Wie zit rond tafel?

Verwachtingen en doelstellingen worden bepaald door het publiek rond de tafel. Is het een oude, ervaren ploeg? Is er dit jaar veel nieuwe groepsleiding? Zitten we met een gemengde ploeg?

Betrek de ervaren groepsleiding bij het geheel.

Laat hen voelen dat hun ervaring belangrijk is voor de nieuwe groepsleiding. Soms kunnen ze zelf het gevoel hebben dat ze niets nieuws opsteken. Vraag hen dan om de bijeenkomsten mee voor te bereiden.

Varieer in de manier waarop thema’s aangebracht worden. Voor nieuwe groepsleiding is het heel belangrijk om te horen wat je taken zijn, terwijl je dat als derdejaars ondertussen al wel hebt gehoord.

Leg in het gewest een kaft aan met daarin alle thema’s die al aan bod zijn gekomen en hoe ze werden aangebracht. Vergeet die dan niet door te geven aan de volgende generatie groepsleidingbegeleiding.

Je kunt natuurlijk ook in je verbond bekijken welke thema’s andere gewesten aanpakken en hoe ze dat doen.

2. Wat verwacht groepsleiding zelf?

Als je aan groepsleiding vraagt wat ze verwachten van groepsleidingswerking in het gewest, is hun antwoord meestal vaag.

Verwachtingen formuleren is niet zo makkelijk. Meestal komt het ongeveer hierop neer.

Ervaringen uitwisselen Praten over dingen die hen bezighouden, en dat toetsen aan de ervaring van andere groepsleiding. Door erover te praten, kun je op sommige dingen een andere kijk krijgen en ze beter relativeren.

Maak tijdens elke bijeenkomst tijd vrij voor dingen waar ze op dat moment mee bezig zijn. Dankzij die kansen tot uitwisseling voelt de groepsleiding zich niet meer zo alleen in haar taak. Zo groeien ook de contacten tussen de groepen.

Ook praktische zaken kunnen uitgewisseld worden (bivakadressen, data van fuiven,…).

11 kadermap.indd

11

21-5-2004, 14:21

Vorming rond bepaalde thema’s Informatie rond bepaalde deelthema’s, achtergrond en ‘bagage’,…

Groepsleiding wil sterker worden in hun taak en bepaalde vaardigheden verwerven. Ze rekenen hiervoor op het gewest. Ga samen met hen op zoek naar de juiste aanpak van een bepaalde situatie.

Zoek informatie in chiro-uitgaven, stel vragen aan je verbondsploeg of vraag raad aan een andere gewestploeg.

Contact buiten de groepsleidingsbijeenkomsten Soms is een luisterend oor op een bijeenkomst al voldoende.

Daarnaast is contact buiten de bijeenkomsten belangrijk. Een telefoontje of een bezoekje wanneer het moeilijk gaat in een groep doet veel deugd. Net op die momenten kan de groepsleiding dat ruggensteuntje goed gebruiken. Ook de peter of meter van de groep speelt hierin een belangrijke rol.

Contact buiten de bijeenkomsten is niet enkel belangrijk in moeilijke momenten. Je mag het ook niet vergeten als alles goed loopt.

Want geef nu toe, wie krijgt er niet graag een schouderklopje?

Zelf concrete thema’s aanbrengen De groepsleiding is voortdurend bezig met wat er leeft in de eigen chirogroep. Ze wéten welke hete hangijzers er voorliggen. Laat ze dan ook zoveel mogelijk zelf de thema’s van de groepsleidingswerking bepalen. Geef hen de kans om zaken te bespreken waar ze daadwerkelijk mee geconfronteerd worden.

Samen met hen kun je bepaalde onderwerpen verder uitdiepen, ergens over doorbomen en zoeken hoe je ze kunt aanpakken (bvb. afspraken maken, administratie, omgaan met drugs,...).

Oplossingen voor hun problemen Erover praten gaat soms niet ver genoeg. Dan wil de groepsleiding concreet materiaal, gesneden koek, een hapklare oplossing,…

Ga op zoek naar een oplossing, naar een goeie methodiek om dingen aan te pakken. Steek mee de handen uit de mouwen om de groepsleiding te helpen. Natuurlijk is dat niet altijd mogelijk.

Maar ook al is het maar een klein beetje, dan is het nog altijd de moeite waard. Groepsleiding is zelf ook vaak terughoudend als het gaat over eigen problemen. Daarom is het nodig een open sfeer te creëren om zulke zaken bespreekbaar te maken.

Gespreksvoorbeelden krijgen Groepsleiding zoekt vaak naar een leuke methodiek om te gebruiken op een leidingskring. Je hebt hier als gewest een belangrijke voorbeeldfunctie. Zorg dan ook telkens voor een leuke gespreksmethodiek op je groepsleidingsbijeenkomsten, een toffe inkleding… ideeën die ze kunnen meenemen naar hun eigen groep.

Johan Swerts ek, Brasschaat VB van Chiro Drieho volgende GL- en VB de ar na t ui ik jk Telkens weer ki niet avond. r belangrijk. Ik ge de in m ij m or vo is discussies Het onderwerp ssen de VB’s, de fijne tu g in el iss tw ui de n tensief vooral va sen die net als ik in en m et m jn zi en m met GL, het sa . nnen met Chiro bezig zijn wat mensen leren ke jn el he ik b he n re ja van hen zi In de voorbije liggen. Een aantal rt ha ’t n aa uw na die me en geworden. dan ook échte vriend

12 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 12

21-5-2004, 14:21

3. Doelstellingen van de groepsleidingswerking Als we weten wie er rond tafel zit en als we hun verwachtingen kennen, kunnen we doelstellingen voor de groepsleidingswerking in het gewest bepalen.

Werken aan verbondenheid We brengen de groepsleiding binnen het gewest als ‘lotgenoten’ bij mekaar. Ze voelen zich verbonden met andere mensen die voor een zelfde taak staan. Ze weten zich gedragen door collega’s die net als zij met Chiro bezig zijn.

Uitwisselingskansen bieden We bieden uitwisselingskansen aan groepsleiding. Door ervaringen en ideeën uit te wisselen, groeien de contacten tussen de groepen. Groepen helpen mekaar op weg en stimuleren elkaar, zowel met inhoudelijke vragen en thema’s als met concrete en materiële vragen.

Vorming opzetten We bieden de groepsleiding vorming aan. We gaan verder dan uitwisselen en bieden inhouden aan. Vorming speelt rechtstreeks in op het begeleiden van de leidingsploeg en het runnen van een groep. Je kunt vorming opzetten rond het organiseren van de leidingskring, ploegvorming en samenwerking, leidingsverdeling…

Ook financiën en lokalen, netwerk en jeugdraad, jaarplanning,… zijn mogelijke thema’s.

Bovendien heb je de vrijheid én de mogelijkheid om in te spelen op specifieke of actuele vragen en noden, zoals omgaan met drugs of omgaan met kritiek, dankzij je contacten met de groepsleiding.

Maak ook de manier waarop de groepsleiding in de groep staat bespreekbaar.

Informatiekanaal We willen ook informatie doorgeven. Aan de ene kant maken we de grote Chiro van onderuit mee door signalen, vragen en noden door te geven naar het verbond en de nationale werking. Informatie uit de groepsleidingsbijeenkomsten koppel je ook best terug naar de ruimere gewestploeg (zie verder). Aan de andere kant zoeken we mee naar goede vertalingen van wat leeft en beweegt in die grote Chiro voor de plaatselijke groepen. Zo kunnen we samen eens een groepszending overlopen, komen aansluitingen en Krakmomenten aan bod,…

Concrete oplossingen Voor reële problemen moeten er af en toe ook concrete oplossingen geboden worden. Dat is niet zo eenvoudig. Elke groep is anders, heeft haar eigen manier van werken en gewoontes,… Toch kun je iets betekenen en mee op zoek gaan naar een goede oplossing.

Als je een vraag krijgt van een groepsleider, ga er dan zeker op in.

Samen zoeken is zinvoller dan alleen. Neem die vragen mee naar de gewestploeg en bespreek daar wat jullie kunnen doen.

Bij een leidingstekort kun je met het gewest meehelpen op zondagnamiddagen, in een beurtrol bijvoorbeeld. Bij een probleem in de leidingsploeg kun je samenzitten met groepsleiding en VB om te zoeken naar een oplossing. Op een leidingskring kun je het spel ‘De Naakte Waarheid’ of de leidingsverdeling begeleiden.

13 kadermap.indd

13

21-5-2004, 14:21

Tip: Vertel duidelijk aan de vraagsteller hoe je zijn probleem zult aanpakken en wat de timing daarbij is. Als je het probleem pas de maand nadien op de gewestvergadering kunt voorleggen, kan hij geen antwoord verwachten binnen de week.

Ondersteuning in ruime zin Allerlei andere vormen van ondersteuning zijn hier ook op hun plaats: schouderklopjes en bezoekjes, telefoon en mail, een praatje op de fuif,‌ Geef feedback en stel vragen, bevestig de groepsleiding, geef tips en advies‌ Kortom: toon door kleine attenties dat je betrokken bent.

4. Het samenspel tussen gewest- en groepsleidingwerking Natuurlijk staat de groepsleidingswerking niet los van de rest van je gewestwerking. De manier waarop je gewest draait, oefent een grote invloed uit op de manier waarop je een groepsleidingswerking aanpakt. In een gewest dat veel respons krijgt van de leiding op afdelingsavonden, gewestavonden of andere gewestactiviteiten, is het makkelijker om veel respons te krijgen op groepsleidingsbijeenkomsten.

Eigenlijk is het een mooie wisselwerking. Een leuke afdelingsavond kan iemand motiveren om naar een groepsleidingsaanbod te komen. Een interessante groepsleidingsbijeenkomst kan dan weer een reden zijn om de leidingsploeg te stimuleren om naar een initiatief van het gewest af te zakken. Met andere woorden: hoe beter je groepsleidingswerking draait, hoe beter je gewest kan draaien.

Toch kan het zijn dat groepsleiding wel gemotiveerd is, maar toch de leidingsploeg niet meekrijgt naar gewestactiviteiten.

Jeroen t Belleke groepsleider Chiro He g half september ee kr en n de or w ge ider Ik was net groepsle or een groepsleidingsavond in de bus. g vo in . ig een leuke uitnod ond kon verwachten av n ee zo n va ik at ot ik Ik wist echt niet w leiders waren, beslo ge be de r te Pe en a mers mijn Toen ik las dat Ev nemen. Eva was im ax en an ga te je jk ki n ee toch even nd IK gewoon de m vo Ik .

IK op r te s ds leefgroepbegelei ebracht. Het zou du jg bi en ng di at w el Eva heeft me toen he d. wel loslopen die avon r ik naar alle avonden te gaan want obee En inderdaad, nu pr teleurgesteld. Ook Peter is trouwens oit ze hebben me nog no rel, hij is ook verantwoordelijk voor ke een ongelofelijk toffe gewest. Als het even kan, probeer het de speelclub binnen gsavonden te laten lin de af de ar na ng di aan te ik onze speelclublei eg om onze leiding wat no ge st sia ou th en nog heel gaan. Peter is van dat ze van hem r ke ze er n be ik en spreken kunnen leren.

14 kadermap.indd

Iris VB van Chiro O.L.V., Kneutegem Als kersverse VB wist ik eigenlijk absoluut niet wat me te wachten stond en nog veel minder wat er nu eigenlijk van mij verwacht werd. Sinds ik hoorde van de VB-werking van het gewest ben ik er dan ook niet meer weg te slaan. De groepsleidingsbijeenkomsten zijn meestal heel fijn uitgewerkt en er is altijd volk om problemen mee te bespreken en vragen aan te stellen. De andere gewestactiviteiten vallen bij onze leidingsploeg niet altijd in de smaak. Toch blijf ik ze motiveren om aan deze initiatieven deel te nemen. Het is te dom om te denken dat onze chirogroep alles al weet. Van de andere groepen kunnen we nog altijd wel wat opsteken.

Pieter Desmedt gewest Dijle, verbond Mechelen De informatiestroom werkt in twee richtingen. Enerzijds wordt belangrijke info die op de GL-werking vergaard wordt op de gewestvergadering vermeld. Anderzijds gebruiken we de GL-werking ook wel om info van het gewest aan de groepen mee te delen, of om samen een beslissing te nemen over gewestkwesties. Zo bespraken we op de GL-werking de leefregels op het aspi- en ketiweekend.

2

VB + GL = gewest 14

21-5-2004, 14:21

Dinsdag vertelde ik op de groepsleidings bijeen dat het niet zo snor zat in onze leidings komst ploeg. We moesten maar eens dringend gaan eval ueren. Normaal kwamen onze peter en meter even reclame te maken langs om voor SB. Maar ne t voor ik ze zelf wilde vragen ee n andere keer lang s te komen, belden ze me op om te niet geschikter was horen of een ander moment . Ze boden me oo k aa helpen, als dat nodi g was, op eender w n om te elke manier.

Uiteindelijk is de ev aluatie goed gelukt en met onze peter en meter niet meer ov heb ik er er gesp Maar de wetenschap dat ze er voor me zo roken. ud als het niet meer zo u lukken, deed me ec en staan ht heel veel deugd.

Elke, Chiro Het Geno

egen

Vincent, gewest Spechtjes De groepsleider van Chiro X leek me een onbekwaam man. Toen ik dit meldde aan de gewestploeg zeiden de peter en meter me dat hij op vergaderingen een zeer belangrijke modererende rol vervulde. Ook de titoverantwoordelijken hoorden van de titoleiding van die ploeg dat ze altijd zeer veel steun krijgen van hun groepsleider. Blijkbaar had ik dus een verkeerd beeld en is het belangrijk om goed te luisteren naar die groepsleider en zijn visie op groepsleider zijn.

15 kadermap.indd

15

21-5-2004, 14:21

Een plaatsje op de gewestvergadering Voorzie een vast moment op de gewestvergadering om de groepsleidingswerking te bespreken. Op de gewestvergadering na de groepsleidingsbijeenkomst schets je de avond even kort.

Bespreek de opgedane informatie. Informeer de peter en meter van de chirogroep in kwestie. Toets zo de indrukken die je hebt opgedaan. Ze worden verduidelijkt of misschien zelfs weerlegd.

Doe er daarna ook iets mee. Aan jullie om als ploeg te beslissen wat dit moet zijn.

Een hele hoop informatie die je juist moet gebruiken Op groepsleidingsbijeenkomsten komt er heel wat informatie op je af. Ploeg X heeft problemen met de lokalen, ploeg Y vertelde net over de spanningen en oplopende ruzies in de leidingsploeg,‌ Door de manier waarop die VB discussieert, vrees je dat hij zeer veel macht uitoefent op de leidingsploeg. Als je goed tussen de lijnen hebt gelezen, heeft chirogroep Z een zwakke aspiwerking.

Die informatie moet zo zinvol mogelijk gebruikt worden. Je mag natuurlijk nooit de vertrouwensband schenden die je probeert op te bouwen. Zaken die in vertrouwen zijn gezegd, moeten veilig zijn. Maak op voorhand afspraken met de betrokken persoon of je de informatie mag doorspelen aan de volledige gewestploeg. Je kunt hier ook je eigen inschatting van maken, maar wees daarbij toch voorzichtig.

Er is ook de omgekeerde weg. Peter en meter horen over de lokalenproblemen in groep X, de aspiverantwoordelijke bemerkt de lakse aspiwerking van groep Y, Ivo weet dat het volop ruzie is in zijn oude chirogroep,‌ Opnieuw is het aan jullie om iets met al die informatie te doen. Je kunt ze informatie gebruiken in je groepsleidingswerking, door er bijvoorbeeld een thema van een bijeenkomst van te maken.

16 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 16

21-5-2004, 14:21

WELKE INHOUDEN, EN HOE PAK JE HET AAN? Mogelijke accenten:

} informatie uitwisselen; } doorgeefluik voor de grote Chiro vormen en omgekeerd;

} ruimte bieden om dieper in te gaan op allerhande thema’s;

} solidariteit stimuleren tussen de groepen;

} uitwisseling en afstemming van } } } }

programma’s promoten; groepsleiding bevragen en laten nadenken over de eigen werking; de dialoog tussen groepsleiding en VB stimuleren; gewestactiviteiten promoten en stimuleren; …

1. Inhoud van de groepsleidingswerking Zoek uit welke accenten je wilt leggen in je concrete groepsleidingswerking. Dat hangt af van je eigen situatie. Vertrek vanuit de verwachtingen en vragen van de groepsleiding zelf. Pas dan speel je echt in op hun noden en behoeften, en werk je ten volle ondersteunend.

2. Werkvormen voor een degelijke groepsleidingswerking

... dubbelklik op het openingsmomentje en zet uwe webcam tegoei ...

Het opzetten van enkele specifieke groepsleidingsbijeenkomsten ligt als werkvorm voor de hand. De meeste gewesten kiezen voor een aantal momenten in de loop van het werkjaar. We houden ons daar vaak aan omdat ‘het al altijd zo geweest is’ of ‘omdat die op papier staan en we daar dus geen werk meer aan hebben’.

Laat ons creatief zijn en andere mogelijkheden zoeken voor de groepsleidingswerking in ons gewest. Dat kan de aantrekkelijkheid in de hand werken voor kritische groepsleiding: } een kort weekendje samen; } een halve of een hele dag samenkomen; } bij elkaar thuis vergaderen; } één bijeenkomst voorzien om alleen maar te koffiekletsen en taart te eten; } een project bepalen en uitwerken; } met een ander gewest een avond organiseren; } …

Denk ook aan een specifiek aanbod voor VB’s en/of groepsleiders op andere gewestactiviteiten, een specifieke gewestsite voor de groepsleiding, een noodnummer,…

nieuwe gesprekstechniek: de chatvergadering

Vertrek vanuit je doelstellingen en de situatie van je groepen. Bekijk welke formule het meest geschikt is en aansluit bij je mogelijkheden. Durf een aantal gewoonten en vanzelfsprekendheden in vraag stellen.

17 kadermap.indd

17

21-5-2004, 14:21

Je kunt ook écht ‘alternatief’ doen en met de groepsleiding eens ‘iets anders’ doen: } andere gewesten ‘bespioneren‘; } met de GL-werking deelnemen aan een activiteit van een andere vereniging (kippenkaarting van de KWB, quiz van de parochie,…); } bloed gaan geven met je groepje; } gezelschapsspelen spelen in het groot bvb. mikado met sjorpalen, Risk op het voetbalveld,…; } een groepsbevorderende activiteit (touwenparcours in Heibrand) } filmmarathon; } bowlen, laserschieten, paintball, muurklimmen, wallyballen (met volleybal in squashkot); } kerstfeestje; } …

3. Waar haal ik thema’s?

A. Laat de groepsleiding de thema’s bepalen Vraag in het begin van het jaar aan de groepsleiding waarrond ze willen werken. Check of iedereen achter de gekozen thema’s staat. Bestaat er geen interesse bij de andere groepsleiding, dan heeft het geen nut een mooi voorbereide groepsleidingsbijeenkomst te presenteren. Controleer halverwege het jaar of iedereen nog achter de gekozen thema’s staat en/of er nieuwe thema’s aan bod moeten komen. Groepsleiding kan en wil soms ook helpen bij de uitwerking van een thema. Geef hen ook die kans.

Als je voor alle data meteen een thema plant, kan het zijn dat sommige groepsleiders enkel voor een specifiek thema komen.

Hierdoor kun je minder snel een vertrouwensband opbouwen.

Een ander nadeel is dat alle avonden al vol staan en dat er geen ruimte is voor thema’s die opduiken tijdens het jaar. Daarom is het goed om niet het hele jaar vol te plannen, maar jezelf wat speelruimte te geven.

Het is ook belangrijk dat je in de verf zet dat je er op zo’n bijeenkomst als groepsleiding niet enkel bent om te leren van anderen.

Ze kunnen ook leren aan anderen, omdat ze misschien zelf al een antwoord hebben gevonden op iemand anders’ probleem.

Je kunt ook op het einde van elke groepsleidingsbijeenkomst het volgende thema vastleggen. Bepaal dit samen met de aanwezige groepsleiding. Wie weet heeft het gesprek van die avond al een nieuw thema naar boven gebracht? Bijvoorbeeld: een groepsleider vertelt over een minder geslaagde wervingsactie. Je gaat daar even op door en koppelt dat terug naar de andere groepsleiding.

Als zij ook problemen ondervinden of hierop willen doorgaan, heb je een thema voor de volgende bijeenkomst.

Een voordeel van die manier van werken is dat je heel kort op de bal kunt spelen. Een nadeel is dat je weinig tijd krijgt om een volgende groepsleidingsbijeenkomst voor te bereiden. Misschien komt er ook niet meteen een thema uit de bus. Zorg dan dat je altijd zelf ook een aantal voorstellen achter de hand hebt.

18 kadermap.indd

Steven Vinck Antwerpen gewest Zip, verbond ue... n ordinaire barbec nt Organiseer eens ee or GL en VB! Je ku vo f ie us cl ex n da r maa van hoeveel uitwisseling r je niet voorstellen ke Ze tiviteit gebeurt. ac ’n zo op er ën idee kenkaar privé niet echt tussen mensen die el (en dan nog). Als het iro nen, alleen van de Ch altijd nog een aantal n je niet wil vlotten, ku der nd houden waar on ha de er ht ac n ge lin stel den. scussieerd kan wor het eten over gedi g van de groepen en idin Voor een betere spre de gesprekken kun je n va een snellere opstart en de van de tafel zetten nt ka n éé n aa GL de VB aan de andere.

2

VB + GL = gewest 18

21-5-2004, 14:21

B. Bepaal zelf de thema’s Je kunt als gewest je eigen thema’s naar voren schuiven. Haal die thema’s uit: } jezelf, je ervaringen en herinneringen; } wat je ervaren hebt op groepsbezoeken, de IK,… } wat je meekrijgt via het verbond, bvb. op de verbondsraad; } de Kaderbrief; } Dubbelpunt; } het Groepsleidingsboek, het Chiroboek, de Naakte Waarheid, andere Chiro-uitgaven; } …

Er zijn een aantal voordelen aan die manier van werken. } De kans is groter dat je voldoende tijd hebt gehad om het voor te bereiden. } Je kunt iemand uitnodigen die er meer over weet. } Je kiest een thema omdat jij, het gewest of de grote Chiro het nuttig vinden dat de groepsleiding daarmee in aanraking komt. } Je kunt iets opbouwen. De keuze van de onderwerpen groeit doorheen het jaar.

Kies ervoor om zoveel mogelijk thema’s te laten bepalen door groepsleiding. Dat is de beste garantie op succes.

Hou zelf thema’s achter de hand voor het geval dat de inspiratie even op is.

Pieter Desmedt d Mechelen gewest Dijle, verbon Op onze allereerste groepsleidingsbijeenkomst van het jaar moesten we onze groep in klei voorstellen: het aantal leden, de afdelingen, leiding, VB, proost. We moesten ook 3 positieve dingen van onze groep laten zien en 1 negatief element. Ik dacht dat wij alleen maar problemen hadden, maar blijkbaar had iedereen wel ’t een en ’t ander waaraan gewerkt moest worden. Zowel op de positieve elementen, als op de negatieve elementen werd even ingegaan en zo hadden we al direct een discussie.

Uiteindelijk werd er besloten om die discussies mee te pakken naar de volgende bijeenkomsten.

te in eerste instantie je r ee ob pr k lij ur Natu VB. resses van de GL en peilen naar de inte die we doorheen het pen De meeste onderwer hen erden dan ook door jaar behandelden, w hadden we echter zelf ms zelf aangebracht. So was om een bepaald goed het gevoel dat het eren zonder dat ze hi ijd sn te n aa p er rw onde van en. Een goede mix naar gevraagd hadd onderwerpen en door te door hen aangebrach kozen onderwerpen t ge de trekkers gerich lijkt me ideaal.

Seppe Van den Bossche Chiro Don Bosco

19 kadermap.indd

19

21-5-2004, 14:21

4. Opbouw van een groepsleidingsbijeenkomst

Tips

Zo kan een groepsleidingsbijeenkomst eruitzien:

1. Kennismaking Start elke bijeenkomst met een leuke kennismaking. Dat kan aan de hand van een spelletje, een korte opdracht voor de aanwezigen,… Ze moeten zichzelf voorstellen of hun buurman, overbuur,…

Laat iedereen iets leuks vertellen uit de voorbije week.

2. Het rondje van de groepen Hoe gaat het in de groepen? Welke activiteiten staan er op stapel?

Belangrijke gebeurtenissen? Nieuwtjes die ze aan elkaar willen doorgeven? Hier kunnen thema’s naar boven komen die tijdens deze of de volgende bijeenkomst aan bod kunnen komen. Door hen eerst zelf aan het woord te laten, vermijd je dat ze de hele bijeenkomst zullen zitten wachten tot ze hun ‘ei’ kwijt kunnen.

• Start niet onmiddellijk in het begin van het jaar met een zwaar inhoudelijk thema.

• Praat niet alleen over wat niet goed gaat in een groep. Het is even belangrijk om de dingen aan te halen die wel goed lukken. Vertrek vanuit succeservaringen.

• Varieer in je werkvormen. Zorg zowel voor uitwisseling als voor input.

3. Terugblik op de vorige keer Het thema van de vorige keer even weer bovenhalen. Heeft de groepsleiding er iets mee gedaan in de eigen werking?

4. Het thema van vandaag De aanpak van een thema heeft 3 ingrediënten: doen, uitwisseling en input.

. Dat gaat als volgt:

e opbouw gewerkt enteel met een vast

Bij ons wordt er mom

begroet, en en persoonlijk wordt riabel). re de ie ij rb aa w l aa is zeer va n speels instaponth ezigen (de opkomst nw aa le 19u45 tot 20u15: ee al et m g in op kennismak dat vaak gericht is stal in reet thema dat mee nnc co n ee nd ro k lo aa sb derhalf uur werking enstelling zeer vaak p 20u15 tot 21u45: an ordt onderverdeeld, en waarbij de sam oe gr s al rling, GL en VB nw verschillende blokke (bvb. GL alleen, VB alleen, GL en VB onde ema gepast is aan het th es, grote groep,...) pj oe gr ne ei kl , ar ka de tegenover el ns krijgt iets over ka de en re de ie n n waari bouw nde van de Groepe hirofeest, vordering 21u45 tot 22u00: Ro plannen van hun groep mee te delen (C of komende activiteiten nieuw lokaal,...)

Steven Vinck Antwerpen gewest Zip, verbond

20 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 20

21-5-2004, 14:21

Doen Laat de groepsleiding ter plekke iets doen, nadenken over… Misschien kregen ze de vorige keer al een opdracht mee voor vandaag.

Uitwisseling over het onderwerp Hoe doen jullie dat in de groep? Kennen jullie diezelfde problemen? Hoe hebben jullie die opgelost?

Input Zelf een aantal dingen uitleggen. Vorming en inhouden meegeven over een bepaald onderwerp. Durf als gewest een visie meegeven! Laat een spreker komen die een expert is in het onderwerp of die bepaalde situatie al heeft meegemaakt.

Pieter Desmedt d Mechelen gewest Dijle, verbon ander om telkens in een We kiezen ervoor kan . Op die manier en er ad rg ve te al loka zijn.

Chirogroep gastheer ntelkens een andere el is het feit dat je ke de or vo d en om jk bi Een deel is ars lokalen. Een na al nis maakt met elka idea ie niet altijd even at od m m co ac de t da grote heeft een geschikte is. Niet elke groep tafel.

We men afgesproken.

De data werden sa niet op een vaste dag we zorgen er voor dat ens dezelfde menlk te et ni t da zo en vergader en. sen niet kunnen kom

Varieer in de gespreksvormen: } in grote groep (= plenum) of in kleinere groepen; } aanbreng met een bepaalde methodiek, bijvoorbeeld in de vorm van een gezelschapsspel; } laat de groepsleiding er op voorhand thuis over nadenken of onmiddellijk antwoorden.

5. Slotronde Hou op het einde van de bijeenkomst de ‘ronde’ van de aanwezigen. Zo hoor je of ze er iets aan gehad hebben, en tegelijk wordt de bijeenkomst geëvalueerd. Je kunt nu ook toekomstige thema’s voorstellen of het thema van de volgende keer vastleggen. Je kunt ze ook met een opdracht naar huis sturen om de volgende keer van te vertrekken.

5. Wanneer en waar Kies een goed moment. Tijdens de week of in het weekend? Als je veel kotstudenten hebt is tijdens de week moeilijk. Tijdens het weekend hou je rekening met de werking van je groepen. Op zaterdag- of zondagvoormiddag kan het, vrijdag- of zaterdagavond is moeilijk want dan vinden er veel LK’s plaats.

Bepaal samen met de groepsleiding hoeveel bijeenkomsten jullie plannen per werkjaar. Je kunt elke maand samenkomen, tweemaandelijks, driemaandelijks,… Zorg ervoor dat het frequent genoeg is om een vertrouwensband op te bouwen.

Kies een goeie plaats. Veel gewesten doen een beroep op de groepen om in hun lokalen bijeen te komen. Je kunt er één centraal kiezen om daar de thuis van de groepsleidingsbijeenkomsten van te maken. Je kunt ook telkens wisselen, zodat het voor iedereen eens ver en niet ver, vertrouwd en niet vertrouwd is. Kies er eens bewust voor om in het chirolokaal bijeen te komen van de groep die je moeilijk bereikt.

21 kadermap.indd

21

21-5-2004, 14:21

6. Groepsleiding betrekken bij je werking Vraag je telkens af in welke mate jouw doelgroep graag heeft dat er iets voor hen wordt georganiseerd in plaats van met hen. In hoeverre bepaalt de groepsleiding mee de agenda? Of de structuur van de werking? Staan zij ook in voor de voorbereiding? En zo ja, is dat dan voor het thema en de methodiek die erbij hoort?

Of eerder voor een openingetje of slot, een hapje tussendoor, een beurtelings voorstellen van de chirogroepen, het versturen van een uitnodiging,…? Beperkt hun inbreng zich tot het in orde plaatsen van hun lokalen wanneer jullie eens bij hen te gast zijn?

Overleg met hen voor een antwoord op die vraag, of beantwoord ze volgens je eigen inschatting. Bekijk ook wat de gewestploeg ervan denkt.

en Toni Vancanneyt rbond West-Vlaander ve e, Gi e M En e Go t gewes Bekaert elijksfeest van Veerle 2 GL’s w hu t he op d ig od en veebees worden uitg zitten, liefst 2 VB’s en en Alle groepsleiders en re tafel kunnen er telkens 4 personen t iedere iede stoelendans en kom n ee er is ijd lt t aa en Geert Logie. Aan m bij elkaar. Tijdens he roepen. Na iedere ns og ee ir Ch en re de de en ie ill t ch zi rs r uit ve manie lingen en te zitten. Op die lgende vragen of stel bij andere tafelgenot aag of stelling met de tafelgenoten. Vo n vr eten bespreken we ee ven komen aan bod: oep mee aan initiatie gr e lli ju kt er W d? nwerel , oudganiseerd voor ouders iro zich naar de buite • Hoe profileert Ch de parochie? Worden er activiteiten geor t? , urt da van het stadsbestuur ng gedaan? Hoe gebe kun je dat bespreekbaar vi er nw de le n aa er oeg, hoe leiding,…? Wordt ie van een leidingspl at iv ot m en en nn bi • Waardering ort screeidingsploeg? urt er vooraf een so be ge Of n? de maken binnen de le or w g in nt automatisch leid • Mag elke aspira ingsploeg, ouders, id le de or do ht ac rw ning ? n veebee ve n groepsleider of ee oep (LK, leidingsverdeling, bivak,…)? ee n va dt or w at W • n taak binnen de gr leden,…? Wat is hu eiende projecteerd. Een bo ge rm he sc t oo gr een tijdens het eten op ndeerd!

Die vragen worden ra verend succes gega da n ee en st m ko en bije

22 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 22

21-5-2004, 14:22

DE ROL VAN DE BEGELEIDING

1. Je taak als groepsleidingsbegeleider

Een voorbeeldje:

Aan een aantal VB’s werd het volgende probleem voorgelegd: “Een leider is volledig gedemotiveerd en wil stoppen met de Chiro. Wat doe je?”

Een veel voorkomend antwoord van de VB’s is daarbij: “We proberen de jongen eens apart te spreken en vragen wat er scheelt. Na goed te luisteren probeer je hem dan te motiveren om verder te doen.”

Nu is het misschien wel de tijd om een lastige vraag te stellen. Mogelijke vragen zijn dan: “Hoe start je dan zo een gesprek?”

“Wat als zo een gesprek niet helpt?”

“Hoe voel je aan dat jij als VB de juiste persoon voor het gesprek bent?”

Jij bent dé contactpersoon in het gewest voor de groepsleiding uit je groepen. Naast de peters en meters ben jij voor hen een aanspreekpunt. Je werkt aan een band van vertrouwen met de groepsleiding. Je bent een brugfiguur tussen de groepsleiding en de gewestploeg. Zaken die op een groepsleidingsbijeenkomst aan bod komen, koppel je terug naar de gewestploeg en omgekeerd.

Je bereidt de bijeenkomsten voor op basis van de gekozen thema’s. Ga op zoek naar toffe werkvormen en gespreksmethodieken, of nodig een spreker uit rond een bepaald thema. Op de bijeenkomst zelf begeleid je het gesprek. Je zorgt voor een leuke uitnodiging die op tijd aankomt bij de groepsleiding, liefst 2 weken op voorhand. Maak achteraf ook een verslag van jullie bijeenkomst. Of vraag aan één van de aanwezigen om te noteren. Als je er alleen voor staat, is het immers moeilijk om zowel gespreksleider als verslaggever te zijn.

2. Hoe begeleid ik een gesprek?

Een gesprek begeleiden tussen groepsleiding en VB’s is net iets anders dan de eerstejaars die je op een IK mag begeleiden. Enkele aandachtspunten hiervoor komen dus zeker van pas om alles van een leien dakje te laten verlopen. Soms kunnen groepsleiders en VB’s uren praten over een bepaald onderwerp. Toch is er wel degelijk een rol weggelegd voor de begeleider.

De ‘lastige’-vragensteller Soms moet je vragen stellen die iets dieper op het onderwerp ingaan of een ander licht op de zaak werpen. Dat maakt de discussie grondiger. Af en toe kun je zelfs eens een tegendraadse mening vertolken – die niet noodzakelijk je eigen mening is – om discussie uit te lokken.

23 kadermap.indd

23

21-5-2004, 14:22

Op zoek naar de voor- en nadelen Bij discussies worden de eigen tradities vaak als de beste beschouwd. Als gespreksleider is het je opdracht om dit te doorbreken. Het is niet noodzakelijk dat iets het beste gebeurt zoals dat al jaren in een bepaalde chirogroep gebeurt.

Om dat te doorprikken, sta je bij elke werkwijze of handeling eens stil bij de voor- en de nadelen.

eens op zoek ldje: st gingen we m ko Een voorbee en evalueje bi gs psleidin idingsteam te er de le ps oe gr n Op een groe ee evaluatie zond zelf le manier om rden bij een naar de idea ee zw n t ze er pe oe e gr odzakelijk da no t he ren. Sommig en nd Anderen vo e betrokkenen.

De kunst is di en nadelen. , or en bij waren. vo ak m en te bb uze ringen he na vrij een ke ar da Beide benade is en re . Iede bloot te leggen or- en nadelen. vo de n bewust va Op zoek naar conclusies Soms wijkt groepsleiding hopeloos af van het onderwerp. Als begeleider moet je proberen de groep op het rechte discussiepad te houden. Soms moet je een boeiende babbel afbreken om opnieuw ter zake te komen. De groep verplichten tot conclusies te komen, kan een hulpje zijn.

ldje: bivak.

Een voorbee r als l van de VB op ro de er ov avondje. Maa vijf n nd ee vo k -a B lij V ke n Ee mak een uurtje de n de VB’s ge Hierover vulle opdracht meegeeft om na de groepsleiding de bivak aan je de groep van een VB op veel gerichter en vlotter n ke ta e st jk scussie belangri dan zal de di mee te delen, verlopen.

3. Wat met mijn eigen mening?

Ook jij vertrekt in een gesprek van je eigen ervaringen en mening.

Niemand zegt dat je die eigen ervaring niet mag gebruiken. Laat je eigen ervaring vooral meespelen door gerichte vragen te stellen. Even op je tanden bijten kan geen kwaad. Misschien zegt iemand van de groep net datgene wat jij ook al wilde zeggen.

Brengt jouw ervaring echt iets nieuws aan, dan moet je niet aarzelen je ding te zeggen. Misschien geeft het wel net een meerwaarde.

Denk eraan, ook jouw mening is niet vanzelfsprekend de meest juiste. Opnieuw is het noodzakelijk te zoeken naar de voor- en de nadelen van een bepaalde manier van werken.

Wat doe je als er een conclusie wordt gevormd, waar je het absoluut niet mee eens kunt zijn? Je kunt moeilijk zeggen dat de groep er volledig naast zit. Dat zou maar betweterig overkomen.

Toch is het moeilijk om tot een resultaat te komen dat je haren recht overeind doet komen. Hier komt wat ‘Fingerspitzengefühl’ bij kijken. Misschien is het mogelijk ook de mindere kanten aan deze beslissing in de verf te zetten? Al moet je de conclusie aanvaarden, je hoeft ze daarom zeker niet delen. Ook dat mag duidelijk zijn.

24 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 24

21-5-2004, 14:22

4. Hoe bereid ik mij voor?

Het is zeer leuk om met z’n tweeën te kunnen samenwerken tijdens de voorbereiding van groepsleidingsbijeenkomsten. Om je goed voor te bereiden, is het handig het thema al eens op voorhand te bediscussiëren. De probleemstellingen, andere gewoonten, verschillende oplossingen en moeilijke punten komen zo waarschijnlijk al tot uiting. Je kunt vermoeden waar de discussie naartoe zal gaan en waar ze mogelijk zal spaaklopen.

Informatie kun je zowat overal halen, afhankelijk van het thema haal je je informatie elders. De chirowebsite, het Groepsleidingsboek, Dubbelpunt, andere publicaties van de Chiro,… Ze kunnen je allemaal verder helpen. Doe inspiratie op bij je verbond en bij andere gewesten. Dat kan als je verbond bijeenkomsten organiseert voor gewestmensen. Ook bij de Groepsleidingscommissie kun je terecht. Kijk over het muurtje en ga op zoek naar informatie bij andere jeugdbewegingen, ander jeugdwerk,…

5. Ideaal profiel van een groepsleidingsbegeleider We denken bij voorkeur aan 2 personen die zich minimaal voor één jaar engageren. Dat team moet mekaar aanvoelen en aanvullen. Ze moeten tijd vrij kunnen maken om de bijeenkomsten te organiseren. Enige ervaring als groepsleider of VB is welkom.

Het belangrijkste is dat het mensen zijn die er tijd en energie in willen en kunnen steken.

Ideaal profiel van een groepsleidingsbegeleider

} Stevige Chiro-achtergrond, liefst als groepsleider of VB } Kan zich goed inleven in situaties waarmee groepsleiding te

maken krijgt Kan goed luisteren Kan goed samenvatten wat er gezegd wordt Komt vlot uit zijn of haar woorden Kan een gesprek leiden Legt vlot contact met andere mensen Stimuleert mensen om hun ervaringen te delen Geeft een gevoel van veiligheid aan groepsleiders en VB’s Geeft geen oordeel over wat gezegd wordt Bouwt een vertrouwensband op met de groepsleiding Geeft ondersteuning als bruggenbouwer, inspirator, ruggensteun en confrontatiefiguur } Is niet autoritair maar democratisch } Is bereikbaar, je kunt erop terugvallen bij problemen

} } } } } } } } } }

Overschat de moeilijkheidsgraad van de doelgroep niet. Groepsleiding apprecieert in de eerste plaats dat je dit voor hen op touw zet. Je streeft naar het beste, maar je mag op je bek gaan.

Je moet ook kunnen groeien in die taak. Het eerste jaar bijeenkomsten voor groepsleiding organiseren is verschillend van het derde. Zorg daarom voor continuïteit binnen het team dat die bijeenkomsten organiseert. En geef voldoende informatie door aan de opvolgers.

25 kadermap.indd

25

21-5-2004, 14:22

Gewesten die zelf met een VB werken, hebben naar ons aanvoelen een streepje voor. Die is ongetwijfeld al op z’n minst kandidaat om mee de schouders onder de groepsleidingswerking te zetten.

Ook voor de andere VB’s is hij of zij een aanspreekpunt en vertrouwenspersoon.

voor. Net omdat wij de en VB tes w ge ij w jn zi n de GLSinds dit jaar d hebben gehad aa ug de el ve zo lf ze enorm n bije jare dat zulke avonden nu e w en et w en st VB-bijeenkom jn. verrijkend kunnen zi oordelijken steken wij zo’n 4-tal antw Samen met 2 GL-ver kaar voor de GL en VB’s van ons el in GL- en VB-avonden s gewest. zowel de ‘nieuwe’ al om g in ag td ui n ee ven. Je Telkens weer is het eiend aanbod te ge bo n ee ’s VB n’ re en va de ‘meer er er die avond zal kom ie w nd ha or vo op weet immers niet l zijn. en hoeveel volk er za Johan en Margot Antwerpen gewest Zip, verbond

26 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 26

21-5-2004, 14:22

HOE BEREIK JE GROEPSLEIDING? HOE PAK JE PROMOTIE AAN?

Je leest en hoort het overal: communicatie is belangrijk, altijd. En er is zeker een grote rol voor weggelegd wanneer je met mensen moet samenwerken, hen moet informeren of overtuigen, samen met hen iets wilt organiseren of beslissen,…

1. De klant is koning Een groepsleid(st)er is een beschermde soort. Hij of zij is de eerste verantwoordelijke van een groep. De groep wordt erdoor gedragen en getrokken. Groepsleiders zijn belangrijke schakelfiguren tussen gewest en groep.

De groepsleiding is onze ‘klant’. Wij bieden ondersteuning, gesprekken, uitwisseling en vorming aan. En die klant is voor het gewest een beetje koning.

Een goed contact met de groepsleiding is onontbeerlijk. Je moet je houding hier dus aan aanpassen. ‘Verkoop’ de groepsleidingswerking met volgende argumenten: als groepsleiding kun je veel van elkaar leren, via de groepsleidingswerking kun je activiteiten opzetten met leden en leiding, het vergroot de verbondenheid tussen chirogroepen,…

Hanteer die houding bij alle groepsleiding, de al betrokkenen én zij die dat nog niet zijn. Je aanpak verschilt wel, omdat je doel anders is: in het ene geval wil je ze werven, in het andere de banden onderhouden.

27 kadermap.indd

27

21-5-2004, 14:22

2. Nieuwe groepsleiding en groepsleiding ‘op een afstand’: hoe bereik ik hen?

De persoonlijke aanpak Een persoonlijk gesprek is nog altijd het meest lonend. Stap op de groepsleiding toe en praat met hen over de gewestwerking. Leg uit wat jullie allemaal doen, en peil naar hun verwachtingen. Informeer hen duidelijk over de groepsleidingswerking. Vertel over inhouden, aanpak, thema’s,… In een persoonlijke babbel voelt de groepsleiding zich meer op zijn gemak en zal hij of zij zelf makkelijker vertellen. Je kunt het gesprek volledig richten op de situatie van de groepsleider in kwestie.

Neem opnieuw contact op een paar dagen voor de volgende groepsleidingsbijeenkomst. Vertel hen wie er komt, pols naar hun verwachtingen,… Geef een schets van de bijeenkomst en hoe het thema aangepakt zal worden.

Leuke ideeën voor een wervende benadering

} breng een informeel bezoek op een zondag in september of op leidingsweekend;

} stel je gewest aan de groepsleiding en groep voor, bijvoorbeeld door middel van een toelichting, iets visueels, een spel,…;

} een persoonlijke uitnodiging voor de eerste groepsleidingsbijeenkomst;

} organiseer je eerste bijeenkomsten bij die groepen waar nieu} } } } }

we groepsleiding zit of waar groepsleiding zit die je moeilijk bereikt; organiseer een gewestelijke sightseeing-tour: bezoek samen de andere groepen; een kennismakingsbrochure over de werking van het gewest; denk aan attenties: een kaartje op bivak, met Kerstmis, Krakmoment,… blijf telefoneren naar groepsleiding die je niet bereikt; ook al komen ze een paar keer niet opdagen, blijf hen toch uitnodigen; …

Oude rotten…

Het is niet omdat groepen en groepsleiding een traditie kennen in samenwerking met andere groepen en het gewest dat dit blijft duren. Contact blijft even onontbeerlijk als bij nieuwe groepsleiding, maar zal directer, vlotter, informeler zijn:

} op activiteiten (gewestavonden en andere) groepsleiding opzoeken en aanspreken;

} betrekken in werving en verwelkoming van nieuwe groepslei} } } }

ding en groepen bvb. mee op bezoek gaan, mee sightseeing organiseren; mee uitgaan, informeel bezoeken, binnenvallen op zondagen; betrekken in voorbereiding van groepsleidingsbijeenkomsten; attenties (zie boven); ...

28 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 28

21-5-2004, 14:22

Verwen ze rot Verwennen van je groepsleiding is een must. Materieel, maar ook door veel aandacht aan hen te besteden. Verwennen doe je op allerlei manieren: } zoveel mogelijk informatie doorspelen; } mogelijke leidingsactiviteiten doorgeven, bvb. voor op de LK, leidingsweekend…; } aanbod om in te springen als het wat leidingsaantal betreft moeilijk gaat bvb. bij examens; } een ontspannend aanbod organiseren voor de leidingsploeg bvb. een verrassingsactiviteit, spel,…; } zorg voor iets dat hen lokt, bvb. een bonnetje bij de uitnodiging steken dat geldt voor… } organiseer eens een etentje;

n het gewest’

Het ‘Verwend Nest va

n ntact met de groepe co t he en en kk ba het sla en. Een west Meerdaal aan loeg iets aan te do tp es w ge de et Al een tijdje was Ge m . We besloten er we leiding te verwen m eu aa ni iz n oe va m en el m he no p ge ie verl ee mee meer r had op KIK 2 het id en graag iemand uit elke groep die gewestmedewerkste ild en w g zijn, want die hebb k zoiets doen. We in oo id le en ps ud oe zo gr ij W de et n. ne fst ni and t gewest. Dat zou lie bij ons eerste bezoek in het jaar of iem contact had met he n die pe g iemand was, kree We vroegen de groe zo . er en a do dr te Zo el ve t. es zo al reen t gew willen zijn voor he en, snoep,… Iede contactpersoon zou es: een chiroagenda, een leidingskentek autj meteen enkele cade meteen jaloers! en en ondertussen hebb os ro n ee ijn nt le Va uk met ze groepen al een st de een zakje snoep, Met Sinterklaas volg gehad. Op dit moment bereiken we on Nest is al een goede end ond ze ook al een VIP-av r contact. Iets afleveren voor het Verw Er zijn zelfs verwende ee m g. beter en we hebben g eens te laten zien op een leidingskrin zal er in de groepen t no end jaar reden om ons gezich est te stappen. Volg w ge t he in om en nesten die zin hebb Nest te mogen zijn! d en rw Ve om n de gevochten wor Wim rbond Leuven gewest Meerdaal, ve

Een goeie werking is de beste reclame Hoeft het gezegd; een goeie werking is de beste reclame. Zorg voor toffe uitnodigingen, goeie thema’s, leuke methodieken,…

Kies thema’s die groepsleiding zelf aanbrengt. Zorg voor een goeie mix van doen, uitwisseling en input. Zorg voor een goed contact en een gezellige sfeer. Soigneer je groepsleiding. Zo worden de bijeenkomsten op zich een motiviatie om te komen, los van de inhoud.

Plan iets zeer concreets om te beginnen, bvb. hulp en uitleg bij de aansluitingen. Hou de stijl en de sfeer van de groepsleidingsbijeenkomsten in het oog. Zorg voor een open sfeer naar groepen die het moeilijk hebben. De ‘modale’ en ‘ideale’ werking mag niet als norm beschouwd worden.

29 kadermap.indd

29

21-5-2004, 14:22

EVALUEREN VAN JE GROEPSLEIDINGSWERKING

1. Waarom evalueren? Wat evalueren?

Licht op tijd en stond de groepsleidingswerking door. Het is spijtig om op het einde van een jaar te horen te krijgen dat je werking op het verkeerde spoor zit. Meestal kun je dit eerder oplossen.

Je evalueert dus om je werking bij te sturen. Ondertussen doe je heel wat nieuwe ideeën op en kun je al voor een stuk het volgende jaar plannen.

Evalueren kan op 2 vlakken: enerzijds heb je productevaluaties, anderzijds procesevaluaties. Het eerste verwijst naar “Welke thema’s hebben we aangepakt? Hoe werden die gebracht? Wat hebben we bereikt? Wat hebben we ervan meegenomen?”. Het tweede slaat op “Hoe is de groep gegroeid? Hebben onze strategieën om groepsleiding te bereiken vruchten afgeworpen? Was de groepsleiding tevreden over de manier van werken? Groeide de betrokkenheid daardoor meer of haakte men daardoor eerder af?”

Je kunt dit opnemen in (korte) evaluaties op de avond zelf en in een doorlichting van de hele werking.

30 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 30

21-5-2004, 14:22

2. Elke bijeenkomst evalueren Voor het afsluiten vraag je wat de groepsleiding van de bijeenkomst vond. Pas dit in het thema in. Vraag dus niet enkel of het goed of slecht was en waarom.

Pols ook of de avond aan hun verwachtingen voldeed. Zo kun je eventuele teleurstellingen op basis van ‘Ik had verwacht dat we … gingen doen‘ of ‘Daar hadden we voor mijn part mogen op doorgaan‘ onmiddellijk bijsturen. Plan die thema’s voor een volgende vergadering of verklaar waarom dit aspect niet aan bod kwam.

Bekijk ook of de groepsleiding tevreden is over de aanpak en manier van werken op de groepsleidingsbijeenkomst.

Hou ook een tussentijdse evaluatie. Ga na of het stramien en de manier van werken de goede is. Vraag of de thema’s goed zijn, of er behoefte is aan andere thema’s,…

3. De werking in haar geheel evalueren Door de groepsleiding zelf 1. Sluit het jaar af met een ontspannende activiteit samen met een diepgaande evaluatie. Vertrek vanuit de volgende vragen:

} Wat was de beste/slechtste groepsleidingsbijeenkomst en waarom?

} Wat was er goed en slecht aan de manier van werken? } Welke thema’s vond je interessant? } Welk thema zou jij volgend jaar graag aan bod zien komen?

2. Organiseer een enquête.

Bevraag ook de groepsleiding die nooit kwam. Peil naar de redenen van hun afwezigheid. Doe dat op een persoonlijke manier, bijvoorbeeld via de telefoon. De redenen van hun afwezigheid kunnen divers zijn, en hebben niet altijd met interesse te maken.

Misschien komt de dag in de week minder goed uit of heeft de persoon in kwestie geen vervoer naar de plaats van de bijeenkomst. Of de groepsleiding is wat verlegen over de moeilijkheden van zijn groep.

31 kadermap.indd

31

21-5-2004, 14:22

Door het gewest

Sta op de gewestvergadering regelmatig stil bij de informatie die vanuit de groepsleidingsbijeenkomsten komt. Vergeet de groepsleidingswerking niet af en toe eens grondig door te lichten.

Op een evaluatie kun je volgende dingen afwegen:

} Hoe is de respons? Stijgt de interesse? Daalt ze? Waaraan ligt dat? } Hoe kunnen we onze groepsleiding nog beter bereiken? } Wat doen we met groepsleiding die niet naar bijeenkomsten komt?

} Is de regelmaat van samenkomen goed of moet het meer? } Welke thema’s zijn aan bod geweest? Welke thema’s willen wij er als gewest nog inbrengen?

} Zijn onze groepsleidingsbijeenkomsten op maat van onze groepen?

} Welke meerwaarde heeft die werking voor ons als gewest?

6 Leren we onze groepen hierdoor beter kennen?

6 Leren wij op de groepsleidingsbijeenkomsten iets over onze eigen gewestwerking?

} Welk nut heeft de werking voor de groepsleiding en onze groepen?

6 Kunnen we onze groepen beter begeleiden?

6 Zijn we een steun voor de groepsleiding? } Kennen we de oorzaken van het eventueel niet lukken van de werking?

} Weten we welke oplossing daarvoor precies nodig is?

4. Wat doen we ermee?

Een evaluatie op zich dient tot niets. Stop die niet enkel in een map. Beschouw ze niet als iets dat moet gebeuren en verder niets.

Neem ze ter hand bij de voorbereiding van je volgende bijeenkomst, je planning voor het volgende werkjaar, ... vertrek van die evaluatie.

32 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 32

21-5-2004, 14:22

WAT ALS MIJN GROEPSLEIDINGSWERKING NIET LUKT? 1. Een situatie, oorzaken en suggesties Er komt een groepsleidingswerking in ons gewest. We proberen. We gaan ervoor. We zijn gemotiveerd. We hebben er zin in.

Voor de eerste vergadering hebben we rondgebeld. Ongeveer drie vierde van de groepsleiding zei dat ze zou komen. Het andere vierde had het nu te druk, maar komt later zeker opdagen. Dat belooft dus veel goeds.

Onze voorbereiding is intens geweest. We hebben mensen opgezocht, we hebben gebrainstormd en we hebben uitgeprobeerd.

We zijn er helemaal klaar voor.

De eerste groepsleidingsbijeenkomst is aangebroken. Het lokaal is ingericht. Het welkomstgehalte is hoog. De papieren zijn gekopieerd.

Het is kwart na acht en er zijn twee groepsleiders. Nog eventjes wachten, het is de eerste keer, misschien vinden ze het hier niet onmiddellijk?

Jammer genoeg is dit geen vergissing. Het gaat niet om laatkomers. Vaak gaat het in gewesten om niet-komers, nooit-komers zelfs. En daar zit je dan met al je goede wil, je voorbereidingen, je verwachtingen en een pak motivatie op schoot.

Wat kun je hieraan doen? Welke stappen kunnen resultaat opleveren? Om die vragen te beantwoorden, moet je eerst vaststellen wat er scheefloopt.

We geven je een aantal mogelijke oorzaken van mislukken en suggesties.

Oorzaak 1:

Er bestaat in jullie gewest geen traditie voor zo’n werking. Niemand deed het jullie ooit voor. De groepsleiding kent het niet en ‘onbekend is onbemind’. Jij hebt zelf geen voorbeeld gehad om je door te laten inspireren.

Suggesties } Ga langs bij de buren. Hoe heeft jouw naburig gewest z’n werking opgebouwd?

} Wacht niet tot de groepsleiding zelf komt na een brief maar stap op hen af.

} Soigneer je groepsleiding en maak verbindingen. “Och, met dit probleem zitten ze in die groep ook. Misschien kunnen we het er eens samen over hebben.” } Zorg voor een concreet onderwerp.

Oorzaak 2:

De drempel voor groepsleiding is te hoog.

Suggesties } Verbeter je persoonlijke contacten. } Informeer duidelijk naar wat er op het programma staat en laat } } } }

de groepsleiding niet in het ongewisse.

Leg in het begin het accent op ontspanning en ontmoeting.

Leg de link met de gewone gewestwerking door bijvoorbeeld de groepsleiding even samen te zetten op een andere gewestactiviteit.

Spreek af om elkaar aan te spreken en op te pikken of speel zelf taxidienst.

Zorg voor een uitnodiging, verwennerij en ‘lokkerij’, bijvoorbeeld een bonnetje bij de uitnodiging dat geldt voor…

Oorzaak 3:

Groepsleiding is niet geïnteresseerd in die werking en komt er niet op af.

33 kadermap.indd

33

21-5-2004, 14:22

Suggesties } Plan iets zeer concreets om te beginnen, bvb. hulp en uitleg bij de bivakaangifte of de aansluitingen.

} Pols zeer expliciet naar verlangens en verwachtingen. Durf de moeilijke vragen te stellen.

} Als er geen vraag naar is, durf dan suggesties opdringen. Heb je het liefst dit of dat? Of bevalt deze vorm je beter?

Oorzaak 4:

Groepen voelen zich niet betrokken bij het gewest en willen er (al een tijdje) niets mee te maken hebben.

Suggesties } Let er vooral op dat je aanbod aantrekkelijk en laagdrempelig is. } Een intensief peter- en meterschap draagt bij tot de betrokkenheid en leert hen je gewest(ploeg) kennen.

} Probeer hen van dit gevoel af te helpen door hen te laten bepalen wat, waar en hoe. Op maat...

In de gewestwerking. j bi n ke ek tr be te g psleidin groep. moeilijk om ook groe bezig met het recht houden van hun ldt ak va t he is en ed st ak In de Dat ge en va taan van de groep. e groepsleiding veel de eerste plaats is di lende factor bij het al dan niet voortbes het moeilijk hebben. pa pen die Dikwijls zijn zij de be maar voor alle groe , en ep ro sg ad st or vo trouwens niet alleen Om toch g meer te belasten. no n se en m e di om aken e dus niet de fout m er twee mogelijkheden: Als gewest mogen w de groepsleiding zijn et m en ud ho te t ac cont chappen van de werkgemeens ndelijks samen om zich el od m t he ar na en komst / 2-maa - groepsleidingsbijeen n komt de groep ongeveer 6-wekelijks psleiding daar ook effectief oe pe Bij werkgemeenschap ald thema. Het is belangrijk dat de gr Daarom is het handig om bepa n groep. ier te buigen over een meenemen naar hu en nn ku en enkomst. Op die man ng je di bi ze de t en da lg en vo t de ef he or iets aan betrokken bepalen vo de thema’s te laten n de groep, voelt de groepsleiding zich lf ze g in id le ps oe een gr de de behoeften va zich te verdiepen in op om in ns ht ka éc t de es e w ge ijk t el speelt he rantwoord lijke groepsleidingsve ving, contacten met ouders,…). te es w ge de t ef he en , wer ingsploeg motiveren bepaald thema (leid n de oot. Dikwijls worde g e ts gr aa te pl g r no te g ap in ch un ns te ee - onders erkgem ing nodi een groepsleidingsw , terwijl juist zij de meeste ondersteun ar na ap st de is s m en So et en opdagen wat verg groepen die niet kom unen hebben. ing te gaan onderste lid le ps oe gr de ke ek zelf ter pl ngen of he ndig zijn als gewest ns een zondag inspri ee s al zo n ke za he derend Daarom kan het ha sc van heel prakti kan een ploegbevor an ga Zo n . ka en t un Da te . rs ak de ta on in hun ar leiding,… Niet na echt daadwerkelijk t n de he t or w to t jn ch ti zo es tf ge ee , kan er mee pen op een psleiding ar worden gestoken maar waar de groe ka t, el aa in st al nd ra ke nt ee w ce g gs leidin kelijker de stap naar ng waar uitwisselin ak ki m er w na gs ar in id da le ze ps oe en ndien zett direct de gr od aan heeft. Bove no ht ec t en om m t op da estwerking. het gewest of de gew Daan Desmet d Brussel gewest Metro, verbon

34 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 34

21-5-2004, 14:22

Oorzaak 5:

Een aantal problemen verplicht groepsleiding om enkel bezig te zijn met het hoofd van de groep boven water te houden. Ze hebben dus ‘iets anders’ nodig.

Suggesties } Stel concrete vragen over hoe we de groepsleidingswerking kunnen maken op hun maat.

} Ga bij hen ‘aan huis’. Durf meer dan telefoneren. Kom er echt over de vloer. Maak afspraken en wek de interesse.

} Hou rekening met hen bij de aanpak en de keuzes van de thema’s, maar kies geen thema speciaal voor hen.

} Hou de stijl en de sfeer van de groepsleidingsbijeenkomsten in

het oog. Zorg dat de ‘ideale’ en ‘modale’ werking niet evident en als de norm beschouwd wordt. Zorg voor een open sfeer naar groepen die het moeilijk hebben en met een opeenhoping van problemen kampen.

Oorzaak 6:

Je gewest is veel te klein en telt bijvoorbeeld maar 5 groepen.

Suggesties } Een uitbreiding kan met andere personen dan enkel de groeps-

leiding. Dan wordt het geen groepsleidingswerking in de échte zin van het woord, maar wel een inhoudelijke leidingswerking.

Dat vraagt een andere aanpak maar is evengoed zinvol. } Sluit met de weinige groepsleiding van jouw gewest eens aan bij de groepsleidingswerking van een ander gewest. Een goeddraaiend voorbeeld kan hen én je gewestploeg motiveren. Dat kun je ook doen bij een gebrek aan traditie. Let dan wel op dat ze niet ontgoocheld geraken. Je kunt moeilijk het hoge niveau van je buren op één of twee jaar tijd realiseren. } Besteed heel veel aandacht aan stevig en persoonsgericht plannen. Probeer de groepsleiding persoonlijk te benaderen.

Contacteer hen nog eens een paar dagen op voorhand. Vertel hen wie er komt, pols naar hun verwachtingen,… Werk op basis daarvan zoveel mogelijk op maat.

Wees niet te snel ontgoocheld. Met 4 mensen geraak je misschien even ver. Je hebt dan minder input, maar het wordt sneller intiem...

Oorzaak 7:

Het gewest is wat oppervlakte betreft te groot. Daardoor komen mensen niet zo gemakkelijk naar de bijeenkomsten.

Suggesties } Kies één centraal punt. Leg duidelijk uit waarom. Geef aandacht en begrip aan de ‘drempel van de afstand’. Motiveer groepsleiding om toch te komen. } Organiseer een gewesttaxi die in de uithoeken de groepsleiding oppikt. Dat maakt de verplaatsing aangenaam en zo leer je elkaar en de ‘gewesttaxichauffeur’ kennen. } Organiseer een ‘reizende’ groepsleidingswerking langs de verschillende groepen en uithoeken. De groepsleiding bij wie die bijeenkomst plaatsvindt, zal op z’n minst dán wel komen.

35 kadermap.indd

35

21-5-2004, 14:22

Oorzaak 8:

Je gewest heeft een ‘te groot’ aantal groepen en dus ook een groot aantal groepsleiders.

Suggesties } Kom apart samen met een deel van de groepsleiding, bijvoor-

beeld de helft of een derde. Je kunt de ‘delen’ maken op basis van geografische ligging en je gewest opdelen in minigewesten. Je kunt ook op basis van andere criteria opsplitsen, zoals gemeenschappelijke problemen, groepsgrootte,... Overweeg de voor- en nadelen goed. } Breng iedereen samen op dezelfde avond op dezelfde plaats.

Splits daar op in deelgroepjes, die voor een groot deel van de avond apart op weg gaan. Ook hier kun je op basis van verschillende criteria de groepen verdelen. } Eén van de criteria kan het thema zijn. Je kun de groepsleiding laten kiezen. } Kies voor methodieken in kleine groepen. Zet ook eens de VB’s en de groepsleiding apart. Of zet een aparte werking op voor beide.

2. Andere oorzaken voor het niet van de grond geraken van je werking } Het gewest kan daar niet in investeren omdat we onderbemand zijn.

}

}

} }

}

Als dat zo is, moet je nagaan wat echt van belang is voor je gewest. Bekijk welke taken je zeker wil oppakken, wat prioritair is. Misschien kun je een beroep doen op ervaren groepsleiding om de werking mee uit de grond te stampen? Voor jullie als gewest kan dat een energiebesparing zijn!

We durven er niet echt in vliegen.

“Die groepsleid(st)ers en/of VB’s zijn mensen die heel wat van ons eisen. De drempel om ermee te beginnen is voor ons net iets te hoog.”

Laat je niet kelderen door die zogenaamde ‘absolute vorsten’.

Dat zijn ze echt niet. Vaak zijn ze vooral blij dat je iets voor hen opzet en zijn ze bereid eraan mee te werken.

Groepsleid(st)ers zijn vaak kotstudenten. In de week kunnen ze niet of weinig vergaderen. Tijdens het weekend liggen hun prioriteiten ergens anders.

Neem de auto, pak de groepsleiding mee die niet studeert en doe je vergadering eens op dat kot in Leuven of Gent. Ze zullen het waarderen dat zij zich niet moeten verplaatsen, maar dat jij het doet. De return van de groepsleiding zal dan ook groot zijn.

Misschien hebben jullie het systeem ingevoerd om als peter of meter elke maand een ontmoeting te hebben met je groepsleider, al dan niet tijdens de leidingskring.

Een VB-werking die er geen is – toch niet officieel – kan ook!

Je hebt VB’s zo ver gekregen dat ze op eigen initiatief bij elkaar komen: voor een praatje, om eens op ‘VB-niveau’ uit te kunnen wisselen, om bij één van de VB’s thuis bijeen te komen,…

Een groepsleidingswerking die er geen is, kan ook!

Je brengt dan een verantwoordelijke per groep bijeen (niet noodzakelijk de groepsleiding, dus) die voor dat jaar alvast de groep vertegenwoordigt.

36 kadermap.indd

2

VB + GL = gewest 36

21-5-2004, 14:22

TOT SLOT: WIE LIGT ER WAKKER VAN? Antwerpen (verbonden Antwerpen, Mechelen, Kempen) Kipdorp 30 2000 Antwerpen 03-231 07 95 RegioANT@chiro.be

Brabant (verbonden Brussel en Leuven) Kolenmarkt 85 1000 Brussel 02-502 93 500 02-511 39 02 RegioBRA@chiro.be

Heel wat mensen...

In heel wat gewesten bestaat een groepsleidingswerking. Gewesten brengen groepsleiding, VB’s of beide samen. Sommige verbonden hebben een VB-werking. Verbonden en gewesten staan dicht bij de plaatselijke groepen, wat het contact vergemakkelijkt en de drempel verlaagt. Met deze Kadermap hopen we ook de anderen te motiveren om een werking op te starten.

Je kunt je verbond contacteren via de regionale secretariaten.

Limburg Vaartstraat 13 3500 Hasselt 011-21 22 56 RegioLIM@chiro.be

Oost-Vlaanderen Kwaadham 26 9000 Gent 09-225 52 80 RegioOVL@chiro.be

West-Vlaanderen Delaerestraat 16 8800 Roeselare 051-20 25 20 RegioWVL@chiro.be

Op nationaal niveau is er de Groepsleidingscommissie. Die ondersteunt, organiseert vorming voor en bepaalt visie rond groepsleiding. Ze organiseert de Groepsleidingweekends en de VB-dag, schrijft artikels in Dubbelpunt en schreef deze Kadermap. Ook ‘De naakte Waarheid’ is ons product. Dat spel draait rond het engagement van je leidingsploeg.

Jij hebt nu dit bundeltje doorgenomen en we hopen dat dit een hulp kan zijn bij het organiseren van jullie groepsleidingsbijeenkomsten.

We hebben bewust niet gekozen om in bijlage een databank mee te geven met allerhande voorbeelden of modellen voor de ideale groepsleidingsbijeenkomst. We denken immers dat elke situatie anders is. Met andere woorden, we kunnen onmogelijk voor elk van die gevallen een ontwerp maken dat past in jullie situatie.

We doen wel een oproep om in de toekomst zoveel mogelijk van jullie bijeenkomsten door te sturen naar het nationale chirosecretariaat. Zo wordt uitwisseling in de toekomst beter mogelijk. Wat in Limburg is uitgeprobeerd en goed bevonden, hoeft niet helemaal opnieuw in elkaar gestoken te worden in West-Vlaanderen.

Stuur je informatie door naar groepsleiding@chiro.be en het komt zeker terecht. Als we een aantal methodieken of bijeenkomsten hebben, willen we ze op de website zetten zodat je er ook makkelijk aankan.

In bijlage vind je nog een lijst met mogelijke onderwerpen, thema’s en ideeën voor een groepsleidingsbijeenkomst.

37 kadermap.indd

37

21-5-2004, 14:22

BIJLAGE: MOGELIJKE THEMA’S EN IDEEËN VOOR EEN GROEPSLEIDINGSBIJEENKOMST De rol en taak van de groepsleiding en veebee } } } } } } } } } } } }

Ik als groepsleider: hoe pak ik het aan?

Welk werk kan ik uitbesteden en welk niet?

Moet ik als GL controle hebben over alles?

De GL als vertrouwenspersoon Actuele taken van de groepsleiding en vooral, het samenspel!

Over continuïteit bij de groepsleiding Persoonskwaliteiten van de groepsleiding Bruggenbouwer, Inspirator, Confrontatiefiguur en Ruggensteun, hoe doe je dat nu echt?

Rol en profiel van de VB – tandem met GL De valkuilen van de veebee van onderuit bekeken…

Leren zwijgen als veebee, gewoon ontzettend moeilijk!

Op zoek naar de ideale…

De ideale groepsleider volgens de veebees De ideale veebee volgens de groepsleiding De ideale groepsleider volgens de groepsleider De ideale veebee volgens de veebee En… wat denkt de modale leider daarvan?

De leidingskring en leidingsploeg De leidingskring: hoe, wie, wat, waar, wanneer?

Uitwisseling van werkgroepen Ontspannende LK’s: hoe en wat?

Vergaderen en vergaderingen leiden, een lastig karwei… } Leidingstekort of -teveel } De leidingsindeling … democratisch aangepakt!

} } } }

Zondagswerking } Afdelingswerking (algemeen) } Aspi }en ribbelwerking in mijn groep } Activiteitenvernieuwing: inhoudelijke spelen, aan-

bod (CIS, Jeugd en Seksualiteit, uitgaven van Chiro,…) } Hoe stimuleer je als groepsleiding dat er goed gespeeld wordt in jouw Chirogroep?

PR en communicatie } PR van de groep } Al eens gecommuniceerd over de communicatie in jouw groep?

Planning } Jaarplanning van de Chirogroep } Plan, planner, planning gepland!

Motivatie en ploegvorming } } } } } }

Hoe motiveer ik mijn leiding?

Verwennen van ploegjes en leiding Goed gevormd? Ploegvorming in de praktijk!

De ondersteuners ondersteund selfpeptalk voor groepsleiding!

Wie zijn ze, wat drijft ze, hoe houden ze het vol … geconfronteerd met jezelf!

Bivak } De eigen rol van de groepsleiding op bivak } Groepsleiding versus bivakleiding

Lokalen

Evalueren

} Ook bouwplannen, of eerder renoveren?

} Hoe begin ik aan evaluatie (product, proces,

Ouders } Contacten met ouders … niet altijd even simpel! } Samen onderzoeken en bespreken we hoe de plaatselijke Chirogroep bekeken wordt door de ouders.

Netwerk } Netwerk (parochie, ouders, gemeente, jeugdraad,…) } Beweeg je soepel in het netwerk van Chiro…

38 kadermap.indd

} } } }

ploeg, persoonlijk, onszelf als GL-ploeg) in mijn groep?

Evaluatietechnieken voor je werking en voor je ploeg!

Evaluatie van de groepsleiding en veebee elk jaar opnieuw een must.

Hoe omgaan met kritiek en complimenten

Activiteiten buiten de zondagswerking } } } }

Het opzetten van grote activiteiten…

Praktische organisatie van allerlei activiteiten Draagkracht/draaglast van een Chirogroep Feest in je groep, pak het maar aan!

2

VB + GL = gewest 38

21-5-2004, 14:22

Gewestwerking } Gewestevaluatie: input van groepen } Is onze gewestwerking echt wel up-to-date? } De groepsleiding in je gewest… een beklijvend onderzoek!

Thema’s } Niet bij de pakken blijven zitten, aanpakken die

conflicten!

Goed verzekerd? Goed verzekerd!

ADHD, kinderen met moeilijk gedrag…

Aandacht voor speciale kinderen in jouw groep…

Leden werven en behouden Over straffen en belonen in jouw groep Hoe deal je met drugs in je groep?

Leefregels doorheen het jaar Mag Jezus nog meespelen? Over eigentijds vieren en bezinnen in de Chiro. } Blijven steken in the sixties? Over tradities en waarden in jouw groep! } Over afspraken en grenzen… En mag het ook wel eens in de soep lopen? } Zorg voor degelijk en veilig materiaal!

} } } } } } } }

Andere ideeën } Opa Wisseltje … uitwisseling over bivakplaatsen,

toffe activiteiten, feesten, materiaal, weekendplaatsen, tochten,… } Willen we nu eens eventjes gewoon rond een kampvuurtje zitten en luisteren naar het vuur?

39 kadermap.indd

39

21-5-2004, 14:22

Een uitgave van Chirojeugd-Vlaanderen vzw, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen, tel. 03 231 07 95

kadermap.indd

40

21-5-2004, 14:22