བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༥ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཕྱི་ཟླ་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ།
འདོན་ཐེངས་ ༣༧ པ།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ཉིན་སྤྱི་ནོར་ ༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༨༣ ལ་ཕེབས་པའི་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་བཞིན་པ།
ཨང་། ༡༽
དཀར་ཆག གནས་དོན།
ཤོག་གྲངས།
༸གོང་ས་མཆོག་གི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་སློབ།................................................................................................................................................... ༡
༢༽ སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་འཕོ་འགྱུར་གནང་བ།...............................................................................................................................................༢ ༣༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་གྱི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོར་
སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།.................................................................................................................................................................༣
མཛད་སྒོར་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་ཕེབས་པ། ..............................................................................................................................................................................༥
༤༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ཀུམ་རའོ་སྒ་པ་གཞིས་སྒར་དུ་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་ ༥༽
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་བ་རྣམས་ལ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ།.................................................................................༥
༦༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ ‘‘བོད་དོན་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་གླིང་ཚ་ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེ་གླེང་བ།” ཞེས་པའི་ཚོགས་འདུའི་
ཐོག་ཆེད་ཕེབས་གནང་བ།................................................................................................................................................................................................................༨
སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ། ...............................................................................................................................................................༡༠
༧༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་གྱི་མཇུག་བསྡོམས་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ ༨༽
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་དགུ་པའི་ལས་དོན་དབུ་འཛུགས་གནང་བ།............................................................................༡༢
༩༽ མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲུང་དང་བླངས་དམག་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ། .............................................༡༢ ༡༠༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་བོད་མིའི་ན་གཞོན་འགོ་འཁྲིད་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་
གསུམ་པའི་ཐོག་མང་གཙོའི་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ།................................................................................................................................................................༡༥
ལས་རིམ་ཞིག་གི་མཇུག་བསྡོམས་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཕེབས་ཏེ་གསུང་བཤད་གནང་བ།....................................................................................................༡༨
༡༡༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་པ་ལམ་པུར་དུ་ཉིན་དྲུག་རིང་གི་དབུགས་སྦྱོང་
༡༢༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་བསངས་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བ།..................................................................................༡༩ ༡༣༽ ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ལས་བྱེད་འདེམས་ལྷན་ཚོགས་མིར་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བ།.......................................................................................༢༠ ༡༤༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དགའ་སྟོན་དང་བསྟུན་ཁང་ཚན་ནང་ཁུལ་
དབར་གྱི་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང་འགྲན་བསྡུར་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཕེབས་པ།.......................................................................................................................................༢༢
ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད།....................................................................................................................................................................༢༤
ནང་གཞུང་འབྲེལ་ལས་དོན་ཁག་ལེགས་པར་གྲུབ་པ།.........................................................................................................................................................................༢༧
མཇལ་འཕྲད་སོགས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གྱི་ལས་དོན་ལེགས་གྲུབ་གནང་བ།..............................................................................................................................................༢༩
༡༥༽ སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༨༣ ལ་ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་མཛད་སྒོའི་ ༡༦༽ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་བཞིའི་
༡༧༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཅིག་ལ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་
༡༨༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་མངའ་སྡེ་ཁག་ཅིག་ནང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ།...............................................................༣༣
༡༩༽ སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་གིས་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ཁུལ་དང་ཤ་ཝ་ར་གསུམ་བཅས་ཀྱི་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ།.................................༣༩
༢༠༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ “རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་སྲིད་བྱུས་ལ་བོད་མིའི་ཚེ་སྲོག་གི་འབོད་སྒྲ།” ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་བ།..........................༤༡
སྤྱི་ཁྱབ་ལྟ་ཞིབ་དང་ཞུ་དག་པ། རྩོམ་སྒྲིག་པ།
མདུན་ཤོག་བྱུས་འགོད་དང་ཀམ་པུཊར་རྒྱག་མཁན། འགྲེམས་སྤེལ་བ།
ཚོགས་དྲུང་ལྷ་ཁང་ཚེ་རིང་སྟོབས་རྒྱལ། Tibetan Parliament-in-Exile བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར།
བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར།
ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ།
Central Tibetan Administration Dharamsala-176215 H.P.India Tel: +91-1892-222481 Fax: +91-1892-224593 Email:Chitu@tibet.net tibetanparliament@tibet.net Website: www.chithu.org/Tibetanparliament.org
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།
༸གོང་ས་མཆོག་གི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་སློབ།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣༠ འཁོད་སྤྱི་འཐུས་ སྐབས་བཅུ་གཅིག་པར་སྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༣ འཁོད་སྤྱི་འཐུས་ སྐབས་བཅུ་གཅིག་པར་སྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན།
ཕྱིར་འཐེན་སྐྱར་བཅོས་བྱ་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་བཀོད་པ་ འདི་བཞིན་ཅོལ་ཆུང་གུ་དོག་གི་བསམ་ཚུལ་ཙམ་ ལས། དགེ་མཚན་དོན་ཕན་ལྡན་པར་མ་མཐོང་། ཚང་མའི་བློ་གསལ་བཞིན། ཐོག་མའི་བཅའ་ ཁྲིམས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཟིན་བྲིས་ནང་དོན་ཚན་འདི་ དག་བཀོད་ཡོད་པ་དེར། སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དང་པོས་ཞིབ་ འཇུག་གིས་དོན་ཚན་འདི་དག་ཕྱིར་འཐེན་བྱ་རྒྱུའི་ བསམ་འཆར་བཏོན་རུང་། ངོས་ནས་གནད་དོན་ འདི ་ དག་དགོ ས ་པ་གལ་ཆེ ར ་བཟུང་སྟེ ་ བཅའ་ ཁྲིམས་ནང་ཆེ ད ་གཉེ ར ་འགོ ད ་འཇུག་བགྱི ས ་པ་ ཡིན། འདི་དག་ཡིག་ཆའི་ནང་རྣམ་འགྱུར་མཛེས་ ཆོས་ལྟ་བུར་བཀོད་པ་མ་ཡིན་པར། དོན་དམ་པར་ བོད་མི་རྣམས་མང་གཙོ་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་ལམ་ དུ་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་དང་། མང་གཙོ་སྨྲ་བཞིན་དུ་སྲིད་ དབང་མཁྲེགས་འཛིན་བྱེད ་མཁན་དག་དང་དོ ན ་ དངོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གསལ་པོར་མཐོང་བ། མ་ འོང ས་པར་ཕུགས་རྒྱང་རི ང ་པོ འི ་ ལམ་ཕྱོ ག ས་ གཏན་ལ་འབེབས་པ་བཅས་དགོས་དོན་རྒྱ་ཆེར་ བསམ་གཞིགས་བགྱིས་པ་ཡིན་པས། གོང་གསལ་ དོན་ཚན་གཉིས་བཅའ་ཁྲིམས་ནས་ཕྱིར་འཐེན་མ་ དགོས་པར་རང་འཇགས་བཞག་ན་ལེགས་ཞེས་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་སར་གསལ་བཤད་བརྡ་ སྤྲོད་ཡོད་པ། ཏ་ྰ ལའི་བླ་མས། ༡༩༩༢ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣༠ ལ།
འགྱུར་ཐབས་སུ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི ས ་ད་ བར་འབྲེ ལ ་ལམ་དང་ཐབས་ཤེ ས ་ཅི ་ བྱས་སྙི ང ་ བསྡུས་འཁོད་པའི་ཚིག་ཐོ་དང་། ཕྱོགས་ཕན་ཚུན་ གཉིས་ནས་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་གྱི་གཞི་རྩ་འདོན་ བཟུང་མ་དགོས་པར་གུ་ཡངས་དཀྱེལ་ཆེའི་ལམ་ ནས་གྲོས་མོལ་བྱ་འདུན་གྱི་ཡིག་བཤུས་བཅས་ལྡི་ ལི ་ རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་བརྒྱུད་སྤྲད་དེ ་ བརྡ་ལན་ བྱས་ཡོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དངོས་ ཡོ ད ་གནས་དུས་དང་མཐུན་ཞི ང ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་ པའི་ཁོང་ཡངས་ཀྱི་འབྲེལ་བསྡུར་བྱེད་འོས་ཡིད་ རྟོན་འཕེར་བའི་བསམ་ཚུལ་ད་དུང་ཡང་མ་བྱུང་། དོན་དུ། བོད་རྒྱ་རྩོད་རྙོག་ཞི་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་ སེ ལ ་ཐབས་ཡོ ང ་དང་མི ་ ཡོ ང ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ་ དངོས་དོན་བསམ་ཚུལ་བྱེད་བབས་ལ་རག་ལས་ ཡོད་སྟབས་སྐབས་འབྲེལ་འོས་འཚམས་ཆེ་བའི་ གནས་དོན་ཅི་འགྱུར་དང་བསྟུན་པའི་འབྲེལ་བསྡུར་ བྱ་རྩིས་དང་། ཉེ་དུས་ཐེའི་ཝན་གཞུང་གི་མི་སྣ་ ཆེད་འབྱོར་བྱུང་དོན་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་ཆེད་འདི་ ནས་སྐུ་ཚབ་མི ་ གསུམ་ཐེ འི ་ ཝན་དུ་གཏོ ང ་རྩི ས ་ སྐོར་བཅས་པའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་བཀའ་ཤག་ ནས་གྲོས་ཚོགས་སུ་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཡང་། བོད་རྒྱའི་བར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩ་དོན་རྩོད་གཞི་ འཁྲུན་ཆོད་ཡོང་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པའི་མུར། དེང་ རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་ནང་སྔར་ལྷག་ཡར་རྒྱས་ གཏོ ང ་རྒྱུའི ་ གསལ་བསྒྲགས་བྱེ ད ་པའི ་ སྐབས་
༄༅། །སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཐུན་མོང་ལ། ཆེད་ དོན། ད་ལམ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་བོད་མི་མང་ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་གསུམ་པའི་ ཐོག ༡༩༩༢ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༤ ཉིན། བཅའ་ཁྲིམས་ དོ ན ་ཚན་སོ ་ གཅི ག ་པའི ་ ནང་གསེ ས ་ཁ་པ་དང་། དོན་ཚན་ང་ལྔ་པའི་ནང་གསེས་གསུམ་པ་བཅས་
༄༅། །སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཐུན་མོང་ལ། ཆེད་དོན། ཉེ་ཆར་རྒྱ་ ནག་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱའི་རྩོད་རྙོག་སེལ་ཐབས་སུ་ འབྲེལ་བ་མུ་མཐུད་བྱ་འདུན་གྱི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ པར། ངོས་ནས་བོད་རྒྱ་འདྲ་མཉམ་གཉིས་སྨན་ ཆེ ད ་གྲོ ས ་མོ ལ ་དོ ན ་ལྡན་གཞི ་ རྩ་ཅན་ཞི ག ་ཏུ་
1
འདིར། བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་སྤྱི་དང་། རང་བྱུང་གི་ བཀོ ད ་པར་འཕྲལ་ཡུན་གནོ ད ་གཞི ར ་མི ་ འགྱུར་ བའི་ཐབས་ཚུལ་གཙོར་གྱུར་ཐོག བོད་མི་སྤྱི་སྒེར་ སོ་སོས་བོད་ནང་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་དང་། རིག་ གཞུང་། དཔལ་འབྱོར། འཕྲོད་བསྟེན་སོགས་ལ་ སྨན་པའི་རང་རང་འཁོས་དཔག་གི་ཞབས་ འདེ ག ས་སུ་འགྱུར་ངེ ས ་ཀྱི ་ འཛུགས་བསྐྲུན་ཐུབ་ ཐབས་དོ ་ ཁུར་འབད་བརྩོ ན ་ལྷུར་ལེ ན ་བགྱི ས ་ འཐུས་དང་། རིམ་པས་འདི་ནས་ཀྱང་གནས་དུས་ འགྱུར་འགྲོས་དང་བསྟུན་པའི་བོད་ནང་ཡར་རྒྱས་ འབྱུང་ཐབས་སུ་སྨན་དགེའི་བསམ་གཞིགས་བགྱི་ རྒྱུ་ཡི ན ་པ་བཅས་དེ ་ དོ ན ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་སུ་མོ ལ ་ ལུགས་ཡིད་འཇགས་འཚལ། ཏ་ྰ ལའི་བླ་མས་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༣ ལ། ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༠ འཁོད་སྤྱི་འཐུས་ སྐབས་བཅུ་གཉིས་པར་སྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན།
༄༅། །བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཐུན་ མོང་ལ། ཆེད་དོན། སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་སྤྱི་ འཐུས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་བཞི ་ པའི ་ ཐོ ག ་ གྲོས་བསྡུར་བྱས་དོན། འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་རྩ་ དོན་དང་། དེའི་སྒྲུབ་ཐབས་མང་མོས་ཐག་གཅོད་ འོས་བསྡུའི་སྐོར། བྱེས་འབྱོར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ དང་། ལྷག་དོན་གཞིས་ལུས་བོད་མིའི་ཁྲོད་ནས་ བརྒྱུད་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཐོག་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་ བཅས་ལ་གཞིགས་ཏེ་ད་ལམ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་བཞག་པའི་སྐོར་ ཚོགས་གཙོ་ཐུན་མོང་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱི་ བསམ་ཚུལ་བློ་ངེས་བྱུང་། གངས་ཅན་བོ ད ་ཀྱི ་ ས་ཁུལ་ཁག་ནས་ད་ ཕན་བསམ་ཚུལ་གང་འཚམས་འབྱོར་རུང་། ད་ དུང་དེའི་སྐོར་བསམ་ཚུལ་མང་ཙམ་ཤེས་རྟོགས་ བྱ་རྒྱུ་དོན་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་བརྟེན། ད་རེས་
སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་འཕོ་འགྱུར། ལམ་སེ ང ་འདི ་ བྱེ ད ་ཐག་གཅོ ད ་མ་དགོ ས ་པར་ གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ངོས་ཀྱི་བསམ་ སྙམ་པ་བཅས། ཏ་ྰ ལའི་བླ་མས། ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ གནས་སྐབས་ངང་འཐེན་གྱིས། ༡༩༩༨ ལོའི་ ཚུལ་གསལ་བསྒྲགས་བགྱི ས ་ན་ལེ ག ས་གནས་ ཚེས་ ༢༠ ལ། །
སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་འཕོ་འགྱུར་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ཉིན་སྐབས་ བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལོ་ དུས་གསུམ་པའི ་ སྐབས་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་
མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག་ ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་གང་ རྣམ་གཉིས་བཅས་ཕེབས་གནང་ཡོད། དེ་ཉིན་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༡ ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ གི་ཐོག་ལ་ཚང་མས་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ཀྱིས་ ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་དང་ཡག་པོ་ཡོང་བའི་རེ་བ་ དང་ཡིད་ཆེས་ཡོད་གནས་བཅས་གསུངས་གནང་ སོང་།
བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཚོ ག ས་ ཆུང་གི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་དྲུག་པ། རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ སྡེ་ཚན་ཞེས་པའི་འོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ནས་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༡ བར་སྐབས་བཅུ་ དྲུག་པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཆུང་ལོ་དུས་གསུམ་པའི་སྡེ་ཚན་ དང་། སྤྱི་འཐུས་མི་འགྲོ་ཆ་བགོས་གནང་བར། རྒྱུན་འབྲེ ལ་སྡེ ་ཚན་དུ་སྤྱི་འཐུས་སྒྲོ ལ་མ་ཚེ་ རིང་ མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ་ མཆོག ཆབ་སྲིད་སྡེ་ཚན་དུ་སྤྱི་འཐུས་འཇུ་ཆེན་ དཀོན་མཆོག་ཆོས་སྒྲོན་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ དགེ་བཤེས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་མཆོག སྤྱི་ འཐུས་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་སློབ་ དཔོན་ཐུབ་བསྟན་རྒྱལ་མཚན་མཆོག སྤྱི་འཐུས་ཙ་ ནེ་ཚང་དོན་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག དེ་བཞིན་འཛིན་ སྐྱོང་རྟོག་ཞིབ་སྡེ་ཚན་དུ་སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་ རམས་པ་ཨ་ཀྲུག་ཚེ་བརྟན་མཆོག་དང་། སྤྱི་ འཐུས་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག་བཅས་ལ་ཐུགས་ གསུམ་འཕོ་འགྱུར་ཕྱིན་ཡོད་པ་ལས་གཞན་རྣམས་ རྒྱུན་ལས་ཚོ ག ས་ཁང་ནང་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་ གཏན་འཁེལ་གནང་སྟེ་དངོས་སུ་ལས་འཁུར་ཞུས་ རང་འཇགས་བཞུགས་ཡོད། དེ་ཡང་མདོ་སྟོད་སྤྱི་ ལྷན་འཛོམས་ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ གནང་ཡོད། འཐུས་གེ ་ བ་ཚང་ངག་དབང་ཐར་པ་མཆོ ག ་གི ་ གི ས ་རྒྱུན་ལས་གསར་པ་ཕེ བ ས་པ་རྣམས་ལ་ ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ ཚབ་ཏུ་སྤྱི ་ འཐུས་འཇུ་ཆེ ན ་དཀོ ན ་མཆོ ག ་ཆོ ས ་ འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས། བོད་སྤྱི་པར་ཞབས་ཕྱི་ ལས་ལོ ་ དུས་གཉི ས ་པའི ་ རྒྱུན་ལས་ལས་འཁྱུར་ སྒྲོན་མཆོག་ཕེབས་གནང་བ་དང་། མདོ་སྨད་སྤྱི་ ཞུ་ཐུབ་པ་དེ ་ བསོ ད ་ནམས་ཆེ ན ་པོ ་ ཞི ག ་ཡི ན ་པ་ རྣམས་ལ་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཁང་ནང་དཔལ་ལྡན་ འཐུས་ཀླུ་ཚང་རྒྱ་རིགས་ཐར་མཆོག་དང་། སྤྱི་ དང་། སྐབས་རེ་ལས་དོན་ཁག་ཅིག་ལ་བསམ་ ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཐོན་མཇལ་གནང་ཡོད་ འཐུས་བློ་བཟང་ཆོས་འབྱོར་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ ཚུལ་མ་མཐུན་པ་ཡོང་དུས་གོ་བསྡུར་སྦྱངས་ པ་བཅས། ། ཚབ་ཏུ་སྤྱི ་ འཐུས་ཙ་ནེ ་ ཚང་དོ ན ་གྲུབ་བཀྲ་ཤི ས ་ བཤད་གནང་འབྲས། སྤྱི་མོས་དང་། མང་མོས་ཀྱི་ 2
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་གྱི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཆེད་
༄༅། ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་འདི་ལོ་རྒྱ་ གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་ལོར་ སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པ་དང་སྟབས་བསྟུན། བོད་ཀྱི་ གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནས་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ རྣམས་ཀྱི ་ འཕྲོད་བསྟེ ན ་དང་ནང་ཁུལ་གྱི ་ འབྲེ ལ ་ ལམ་སོགས་ཀྱི་ཆེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ཉིན་རྡ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་རྩེད་ཐང་དུ་ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ཚེས་ ༡ ནས་ ༡༠ བར་ཉིན་བཅུའི་རིང་གི་ བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ ཆེན་མོ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་། དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ པའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་ མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ ཚོགས་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་ རྡ་སའི་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཨ་ཇེ་སིང་མོན་ཀོ་ཊི་ཡ་ (Ajay Singh Mankotia) ལགས། དབུས་གཞོན་ནུ་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། གཞན་ཡང་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ལས་སྣེ་རྣམ་པ། ས་ གནས་ཁག་བཅུ་དྲུག་ནས་ཕེབས་པའི་རྩེད་འགྲན་ པ་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་ས་གནས་མི་མང་བཅས་ཚང་ འཛོམས་ཀྱིས་རྩེད་འགྲན་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ ཞིག་ཚོགས་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་མཆོ ག ་གི ས ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི ་ ཚབ་ཞུས་ཏེ་ འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས་གསུང་དོན། བར་ལམ་ ནས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྒྲིག་འཛུགས་འདྲ་ མིན་གྱིས་ལས་དོན་སྣ་ཚོགས་གོ་སྒྲིག་གནང་གི་ ཡོད། དཔེར་ན་ང་རང་ཚོའི་གནས་ཚང་བོད་དོན་ རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རེད། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འགན་ འཁྱེར་མཁན། བོད་པའི་རྩ་དོན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ སླེབས་ཐུབ་ན་བསམ་པའི་ཐུགས་རེ་ཡོད་མཁན་
ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།
ཚོས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ལས་དོན་མང་པོའི་ནང་ང་ འགྲན་བསྡུར་དེ ་ ཡང་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉི ས ་ རང་བཅར་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་། ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟ་ དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་གཞུང་དང་མི་
དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་རྩེད་ཐང་དུ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཉིན་བཅུའི་ རིང་གི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བཞིན་པ།
གོང་དུ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ གཙོའི་གཏམ་བཤད་སྐབས་ཞུས་པ་གཞིར་བཟུང་། ད་ལོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་རྒྱ་གར་གཙོས་ རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེ ས་ དྲན་དང་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུའི ་ ལོ ར ་སྲུང་བརྩི ་ ཞུ་རྒྱུ་ ཆགས་བསྡད་ཡོད། དེ་འདྲ་ཡིན་ཙང་བོད་མིའི་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ངོ ས ་ནས་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུའི ་ ལས་ འཆར་སྣ་མང་བང་བསྒྲི ག ས་ནས་གནང་བཞི ན ་ ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་ས་གནས་སོ་སོའི་ལས་ ཁུངས་ཀྱིས་སོ་སོའི་ས་གནས་ལ་དཔག་པའི་རྒྱ་ གར་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་ལས་རིམ་གོ་སྒྲིག་ཞུ་ཡི་ ཡོད། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་འགན་ འཁྱེར་ནས་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེ ག ས་གནང་རྒྱུའི ་ ཆེད། ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་ཀྱི ་ དགོ ང ས་དོ ན ་གཞི ར ་བཟུང་ཕྱག་ བསྟར་གནང་སྟེ། དེ་རིང་འདིར་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་ 3
མང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བསྟི་གནས་ ཆགས་སའི་བཞུགས་སྒར་རྡ་སའི་རྫོང་དང་མི་མང་ ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་ལ་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུའི ་ ངོ ་ བོ འི ་ ཐོ ག ་ ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་ བསྡུར་འདི ་ ལྟ་བུ་ཞི ག ་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུས་ཐུབ་པར། ངས་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚབ་ ཞུས་ནས་ལེགས་སོའི་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། རྩ་བའི་དེ་རིང་འདིར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ ཚོ ག ས་ནས་བོ ད ་རྒྱལ་ཡོ ང ས་རྐང་རྩེ ད ་སྤོ ་ ལོ འི ་ འགྲན་བསྡུར་ཐེངས་དང་པོ་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་དང་། དེ་ནི་ནམ་རྒྱུན་རྩེད་འགྲན་རིམ་པ་མང་པོ་གོ་སྒྲིག་ གནང་བའི་ནང་ནས་གཅིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་རེད། གཞི་རྩའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བལྟས་པ་ཡིན་ན། བོ ད ་ནང་རྐང་རྩེ ད ་སྤོ ་ ལོ འི ་ རུ་ཁག་བྱུང་ཡོ ད ་པ་ དང་། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ནང་སླེབས་རྗེས་ཡར་རྒྱས་ ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། སྔོན་མ་རང་དབང་ལུང་པའི་ ནང་ཡོད་པའི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་དང་། ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་རྐང་རྩེད་
གསུང་བཤད། སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་གཉིས་སྤྱིའི་ཆ་ནས་གཅིག་ པ་རེད། འོན་ཀྱང་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་ བཙན་བྱོལ་ནང་མི་ལོ་ ༦༠ འཁོར་ལ་ཉེ་བའི་ གནས་སྐབས་དེའི་ནང་སྡིངས་ཆ་ཐོབ་ཐབས་དང་། བོད་ཀྱི་ངོ་བོ་མཚོན་སྟངས། དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་ རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི ་ ནང་སྡི ང ས་ཆ་ཐོ བ ་ཐབས། རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོ བ ་ཐབས་ཀྱི ་ རྣམ་པ་མི ་ འདྲ་བ་ཞི ག ་ ཆགས་ཡོད། རྣམ་པ་ཚོ ས ་དགོ ང ས་པ་མངའ་གསལ་ བཞིན་ད་ལྟ་ཨིན་ཇིའི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཌོན་དུ་ འཛམ་ གླིང་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་རྩེད་འགྲན་ (CONIFA World Football Cup 2018) རྩེ་བཞིན་ཡོད་ པ་དང་། དེའི་ནང་གཉའ་གནོན་དང་བཙན་གནོན་ འོག་ཡོད་པའི་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་། ཆེ ད་རང་བཙན་ཡིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་མཉམ་ ཞུགས་གནང་གི ་ ཡོ ད ་པ་དེ ར ་བོ ད ་པའི ་ རུ་ཁག་ ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཐུབ་པ་དེ་བོད་པའི་ལོ་ རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞིག་དང་། རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་ འགྲན་བསྡུར་ལམ་གྱི་སྡིངས་ཆ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་བཞིན་འདིར་རྒྱ་ གར་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བསྟི་གནས་ ཆགས་ས་རྡ་སར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ ཀྱི ས ་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུས་པ་དེ ་ ཡང་རྩེ ད ་མོ ་ ཞི ག ་དང་། འགྲན་བསྡུར་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ང་ཚོའི་གནས་བབ་ ཐོག་ནས་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པ་ཞིག་རེད། རྩ་བའི་ང་ཚོ་ཐང་སྟེང་ལ་མར་འདོན་ནས་ སྒྱུ་སྩལ་དང་ལུས་སྦྱོང་གི་ཐོག་ནས་རྩེད་མོ་རྩེ་རྒྱུ་ ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟ་གོང་དུ་གཞོན་ནུ་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་དམིགས་བསལ་ སྐུ་མགྲོན་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནང་བཞིན་ ང་ཚོ་དེ་རིང་ནང་ཁུལ་གྱི་འགྲན་བསྡུར་རེད། དེ་ལ་ ས་ཐག་རི ང ་པོ ་ ནས་ཕེ བ ས་ཏེ ་ འདི ར ་མཉམ་དུ་ འཛོམས་ནས་མཇལ་འཕྲད་ཅིག་ཀྱང་ཡོང་གི་ཡོད། ཡི ན ་ནའང་ང་ཚོ ་ སྔི ང ས་ཆ་གཞན་དག་ཅི ག ་ལ་ སླེ བ ས་པའི ་ སྐབས་སུ་བོ ད ་མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ ངོ ་ བོ ་ དང་། བོད་ཟེར་བ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ཡིན་པ། མི་
རི ག ས་ཤི ག ་ཡོ ད ་པ་དེ ་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས ་རྩ་ བརླག་དང་རྩ་མེད་བཟོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོས་ ཆུ་བོ ་ རྒྱུན་ལྡན་བཞི ན ་སྲ་ཐག་ཐག་གནས་ཐུབ་ ཡོད་པ། ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་སྙུག་ བསྲིངས་ནས་འཛམ་གླིང་དེའི་སྟེང་མ་ཡལ་བ་བྱེད་ བཞིན་པའི་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཕྱིར་སྟོན་དགོས་པ་ གལ་ཆེན་པོ་མཐོང་། རྐང་རྩེ ད ་སྤོ ་ ལོ ་ དེ ་ འགྲན་བསྡུར་གྱི ་ ངོ ་ བོ ་ ཞིག་ཡིན་ཡང་། རྩེད་འགྲན་དེའི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱབ་ ལྗོངས་ཡོད་པ་རྣམས་ཤེས་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ རེད། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་བོད་ནང་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོ་ དེ་ཨིན་ཇི་བརྒྱུད་ནས་དར་ཡོང་བ་ཞིག་རེད། དེ་ བཞིན་རྩེད་འགྲན་དེ་ག་དུས་བྱུང་བ་དང་། ག་བར་ བྱུང་བ། ག་རེ་བྱས་ནས་བྱུང་བ་རྣམས་རྩེད་འགྲན་ པ་རྣམས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་ཤིན་ ཏུ་ནས་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༨༨༣ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་ཨིན་ཇིའི་ལོན་ཌོན་གྲོང་ཁྱེར་ཞིག་ ལ་ཐོག་མར་དར་བ་དང་། དེ་ཡང་གྲལ་རིམ་མི་སྣ་ ཚོའི་སེམས་པ་གུ་ཡངས་ཆེད་འགོ་བཙུགས་ཡོད། རི མ ་པས་དེ ང ་སང་འཛམ་གླི ང ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ༢༠༠ ལྷག་དང་། རྩེད་འགྲན་ལོངས་སུ་སྤྱོད་མཁན་ མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༢༥༠ ཙམ་ཡོད། དེ་བཞིན་ (World Olympic) རྒྱལ་སྤྱིའི་ རྩེད་འགྲན་ཆེན་མོའི་འགྲན་བསྡུར་ནང་ཐོག་མར་ ༡༩༠༠ ལོར་སྐྱེས་པའི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་ བསྡུར་དེ་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ ནས་ ༡༩༩༦ ལོར་གཞི་ནས་བུད་མེད་ཚོའི་རྐང་ རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ཡང་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་ འགོ་བཙུགས་ཡོད། རྩེད་མོ་དང་འགྲན་བསྡུར་ཙམ་ མ་ཡི ན ་པར་དེ འི ་ ལོ ་ རྒྱུས་ཤེ ས ་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་ མཉམ་ཞུགས་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡག་པོ་ཡོད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ནང་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན། སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ གི་སྐུའི་མ་ཡུམ་ཆེན་མོའི་དྲན་རྟེན་ཆེད། རྐང་རྩེད་ སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་འདི་ཐོག་མར་རྡ་སར་འགོ་ བཙུགས་གནང་བ་དང་། བར་ལམ་ནས་རྒྱ་གར་ས་ 4
ཁུལ་སྣ་ཚོགས་ནང་རྩེད་འགྲན་གནང་བཞིན་ཡོད། ཕལ་ཆེ ར ་རྒྱལ་ཡུམ་ཆེ ན ་མོ འི ་ རྐང་རྩེ ད ་སྤོ ་ ལོ འི ་ འགྲན་བསྡུར་ཐོག་མར་དབུ་འཛུགས་སྐབས་བོད་ ཀྱི ་ གཞོ ན ་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱང་རྩེ ད ་འགྲན་གྱི ་ ཚོ ག ས་ཆུང་ནང་མཉམ་ཞུགས་ཡོ ད ་པ་གོ ་ ཐོ ས ་ བྱུང་། དེ་བཞིན་དེ་རིང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་ རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་འགོ་བཙུགས་ཐུབ་པ་དེ་ གཙོ་བོ་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་ དྲིན་དང་། ཡང་སྒོས་རྩེད་འགྲན་དངོས་སུ་འགོ་ བཙུགས་གནང་མཁན་བོ ད ་ཀྱི ་ གཞོ ན ་ནུ་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱི ་ ངོས་ནས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་པའི ་ འབྲས་བུ་རེད་ཅེས་ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ ་ བཞི ན ་ང་རང་བོད་རི ག ས་དང་བོད་ རིགས་མ་ཡིན་པའི་སྐུ་སྐྱེས་མའི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་ འགྲན་བསྡུར་ཞིག་དང་། ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཞི ག ་གི ས ་རྡ་ས་ཉེ ན ་ རྟོག་ཐང་ཆེན་དུ་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ ལོ འི ་ འགྲན་བསྡུར་བཅས་གཉི ས ་ལ་དམི ག ས་ བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་བཅར་སྐབས་དེ་བཞིན་བཀའ་ མོལ་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་། དེ་རིང་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ནང་ ཡོད་མཁན་རྩེད་འགྲན་པ་ཡོངས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ ནང་གི་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་རྩེད་འགྲན་པ་ཚོའི་མིང་ ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་རྐང་ རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་སླེབས་ལ་ཉེ་བར་སོང་ ཙང་། འཛམ་གླིང་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོ་རྩེད་མཁན་ གྲགས་ཅན་ (Pele,Maradona, Ronaldo) ལྟ་ བུ་ཡོང་མ་ཐུབ་རུང་། རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་ཀྱི་རྩ་ དོན་ཐོག་བློ་ཉེ་པོ་ཡོད་མཁན་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོ་རྩེད་ མཁན་གྲགས་ཅན་ (Bhaichung Bhutia) ལྟ་ བུ། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་མ་འོངས་པར་རྒྱལ་ སྤྱི འི ་ རྐང་རྩེ ད ་སྤོ ་ ལོ འི ་ འགྲན་བསྡུར་ནང་བོ ད ་པ་ རང་གི་མིང་ཐོག་ནས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོ་གྲགས་ཅན་ ཆགས་ཐུབ་པའི་འབད་བརྩོན་བྱེད་ན་ཡག་པོ་ཡོད་ པ་ སོ གས ་ ཀྱི ་ གསུ ང་ བཤད་ གན ང་ ཡོ ད ་ པ ་ བཅས། །
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ཀུམ་རའོ་སྒ་པ་གཞིས་སྒར་དུ་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་མཛད་སྒོར་དམིགས་
༄༅། །བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨།༢༠༡༩ ལོ་ནི་རྒྱ་གར་གྱིས་གཙོས་བོད་མི་ བཙན་བྱོལ་བ་གནས་ཡུལ་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་
བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་ཕེབས་པ།
སྐུ་ཞབས་རཱ་ཇིབ་སེ་ཛལ་
བཀའ་དྲིན་རྗེ ས ་དྲན་གྱི ་ ལོ ར ་སྲུང་བརྩི་ ཞུ་གཏན་ འཁེལ་བ་བཞིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣ རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ཀུམ་རའོ་སྒ་པ་བོད་མིའི་ གཞིས་སྒར་གྱི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་ ཀྱི ས ་སྣེ་ཁྲིད་འོ ག ་ཁྱབ་ཁོ ང ས་སྒ་པ་བདེ ་ དོ ན ་ ཚོགས་པ་ནས་མཉམ་རུབ་ཐོ ག ་ཀུམ་རའོ ་ ས་ གནས་སུ་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ ཆེ་ཞུའི་མཛད་སྒོ་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ ཡོད། དེ་ཡང་སྐབས་དེར་མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་ གཙོ་བོར་ཧི་མྰ་ཅལ་མངའ་སྡེ་གཞུང་གི་བློན་ཆེན་
མགྲོན་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ གཞོན་ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག དེ་ བཞིན་སྐུ་མགྲོན་དུ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་ མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་བྷལ་དེབ་སིངྒ་ཏོ་མར་ (Shri. Baldev Singh Tomar) མཆོག་དང་། སིར་ མོར་རྫོ ང ་གི་སྤྱི ་ ཁྱབ་སྐོར་སྲུང་འགན་འཛི ན ་ (Shri. Rohit Malpani) མཆོག སྤོན་ཊའི་ ཁྲིམས་དཔོན་གཞོན་པ་ (Shri. L.R. Verma, Sub Divisional Magistrate (SDM)) སིར་ མོར་རྫོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་སྐོར་སྲུང་གཞོན་པ་ (Shri. Parmod Chauhan, D.S.P) གཞན་ཡང་
གཡས་གཡོན་ཡུལ་མིའི་གྲོང་གསེབ་ཁག་གི་འགོ་ པ་དང་། ས་གནས་ཧིན་བོད་མཛའ་ཚོགས་ཀྱི་ ཚོགས་མི་ཁག་ཅིག ས་གནས་ཡུལ་མི་བཅས་ མཛད་སྒོར་ཕེབས་གནང་ཡོད། དེ ་ ཡང་མཛད་སྒོ ་ དབུ་འཛུགས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ མར་ས་གནས་འགོ ་ འཛི ན ་བསྟན་འཛི ན ་མཆོ ག ་ ལྡན་ལགས་ཀྱི ས ་འཚམས་འདྲིའི ་ གསུང་བཤད་ དང་སྦྲགས་མཛད་སྒོ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་ དང་། དེ་ནས་ཀུམ་རའོ་གཞིས་སྒར་གྱི་ན་གཞོན་ རྣམས་ནས་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མཆོག་གིས་ ཕྱི་དྲིལ་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཚན་པའི་“སྤྱི་ནོར་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ མཛད་རྣམ་དང་། འཕགས་བོད་དབར་གྱི་གནའ་ དེང་འབྲེལ་ལམ། བཙན་བྱོལ་ནང་འགྲུལ་བཞུད། ” ཅེ ས ་པའི ་ བརྗོ ད ་གཞི འི ་ ཐོ ག ་པར་རི ས ་འགྲེ མ ས་ སྟོན་ཞིག་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ས་གནས་སུ་གནས་ཆགས་བརྩེ་ ཆེན་བསམ་འགྲུབ་གླིང་དགོན་པ་ནས་རྡུལ་མཚོན་ དཀྱིལ་འཁོར་དང་། གཏོར་མ། ཆམ་གྱི་འཁྲབ་ ཆས་ཁག་ཅི ག ་འགྲེ མ ས་སྟོ ན ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོ ད ། མཐར་སྐུ་མགྲོ ན ་ཡོ ང ས་ལ་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུའི ་ མཚོན་དོན་ཕྱག་རྟགས་དང་ཕྱག་དེབ་ཁག་ཕུལ་ གནང་ཡོད་པ་བཅས། །
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༥ ཉིན་གྱི་སྔ་ དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༠༠ ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ ཚོགས་ཁང་ནང་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་ མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བོད་མིའི་ ཁྱད་ལས་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་ཚན་པ་ (tibetcorps) བརྒྱུད་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ནས་བོད་
མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་ཏུ་དང་བླངས་ ཞབས་ཞུ་སླད་བཅར་བའི་མི་གྲངས་ ༡༥ དང་ མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་ མཆོག་གིས་གསུང་དོན། རྩ་བའི་ང་ཚོ་ཆབ་སྲིད་ ཀྱི་བཙན་བྱོལ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཆབ་ སྲིད་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ང་རང་
ཚོ ས ་ཤུགས་ཆེ ་ བ་དེ ་ ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ལ་ཕྱག་ ལས་གནང་དགོས་ཀྱང་། དེ་དང་མཉམ་དུ་ང་ཚོའི་ མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཡིག་དང་། རིག་གཞུང་། གོམས་གཤིས་སོགས་རྒྱུན་འཛིན་ གནང་དགོས་གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་མཐོང་གི་ཡོད། ང་རང་སྒེར་ངོས་ནས་དེ་འདྲ་དྲན་གྱི་འདུག ང་ཚོའི་ སྐད་ཡིག་དང་། རིག་གཞུང་བརླག་སོང་བ་ཡིན་ན་
(Dr.
Rajiv
Saizal,Social Justice and Empowerment Minister)
མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ཀུམ་རའོ་སྒ་པ་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཀུམ་རའོ་ས་གནས་རྒྱ་ གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བཞིན་པ།
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་བ་རྣམས་ལ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ།
5
གསུང་བཤད། ཕལ་ཆེར་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་དེ་མུ་མཐུད་བྱེད་ཀྱི་ ཡིན་བསམ་བསམ་གྱི་ཀུན་སློང་དེ་སྐྱེ་མི་ཐུབ་པ་ གསལ་པོ་ཞིག་རེད་འདུག
ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཤེས་ཡོན་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་ ཡང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་ དང་རིག་གཞུང་། གོམས་གཤིས་དེ་ཚོ་ཤིན་ཏུ་
ཆགས་ཀྱི་ཡོད་མ་རེད། མང་ཆེ་བ་ནུབ་ཕྱོགས་ ནས་ཚུར་དར་བ་ཤ་སྟག་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ གི ས ་ད་ལྟ་ལག་བསྟར་བྱེ ད ་བཞི ན ་པའི ་ དམར་ ཤོ ག ་རི ང ་ལུགས་དེ ་ དང་པོ ་ སྲོ ལ ་གཏོ ད ་མཁན་ (Karl Marx) ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་འཇར་མན་ ནང་སྐུ་འཁྲུངས་པ་རེད། དེ་ནས་ (Lenin) གྱིས་ ཨུ་རུ་སུའི ་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་དབང་ཆ་གཅི ག ་སྡུད་ བྱས་རྗེས། དམར་ཤོག་རིང་ལུགས་དར་བ་རེད། མའོ་ཀྲུ་ཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ཁོང་ནི་ཧུའུ་ནན་ཞིང་ ཆེན་གྱི་ཞིང་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་དང་། འཚར་ལོ ང ས་བྱེ ད ་སྐབས་ནུབ་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ ཚན་ རྩལ་རིག་གནས་དེ་ཚོར་དབྱིངས་ཞུགས་པ་དང་། སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་རྗེ ས ་ལུས་ཀྱི ་ རྣམ་པ་ ཤུགས་ཆེ ན ་པོ་མཐོང་ནས་དེ འི ་ ཐོག་ཤུགས་ བརྒྱབ་ནས་རྒྱ་ནག་ཡོངས་རྫོགས་ནང་དམར་ཤོག་ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁྱད་ལས་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་ཚན་པ་བརྒྱུད་ལྷན་ཁང་ཁག་ཏུ་དང་ གི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་བཙུགས་ཏེ ་ ཁོ ་ རང་རྒྱ་ནག་ བླངས་ཞབས་ཞུར་བཅར་བའི་མི་གྲངས་ ༡༥ ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། སོ་སོའི་མི་རིགས་དང་། མི་རིགས་དེའི་ ནས་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ནང་ དམར་ཤོ ག ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ འགོ ་ འཁྲིད་དང་པོ ་ དེ ་ ཁྱད་ཆོ ས ་རྣམས་གསལ་པོ ་ ཞི ག ་ངོ ས ་འཛི ན ་མ་ (Martin Luther King) གིས་མི་རིགས་དབྱེ་ བྱས་པ་རེད། དེ ང ་སང་བཤད་སྲོ ལ ་ལྟར་ན་མང་གཙོ འི ་ ཐུབ་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་ནུས་པ་དམིགས་བསལ་ཐོན་ འབྱེད་མེད་པར་བཟོ་ཆེད་ཤུགས་ཆེན་པོ་བརྒྱབ་ ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། དཔེར་ན་རྒྱ་གར་རང་བཙན་ ཡོད་པ་མ་གཏོགས། ཆོས་དང་སྐད་ཡིག གོམས་ རིང་ལུགས་དེ་མང་ཆེ་བས་གྷི་རི་སི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ འཐབ་རྩོད་པ་གན་དྷི་ལྟ་བུར་ཆ་བཞག་ན། ཁོང་ གཤི ས ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་དམི ག ས་བསལ་གྱི ས ་ ཐོག་མར་དར་བ་རེད་ཅེས་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ ཐོག་མར་ཨིན་ཇིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ འབུར་དུ་ཐོ ན ་མེ ད ་དུས་འཐབ་རྩོ ད ་ཀྱི ་ ངོ ་ བོ ་ བྱེ ད ་ ནས་རིམ་པས་དུས་རབས་ ༢༠ ནང་ཨ་རི་དང་། ཕ་རན་སི། ཨིན་ཇིའི་རྒྱལ་ཁབ་སོགས་ལ་མང་ སྐབས། ཁོང་གིས་ན་བཟའ་བཞེས་སྟངས་མང་ཆེ་ སྟངས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། བ་ཨིན་ཇིའི་ལུགས་སྲོལ་ལྟར་ (Suit) དང་། ང་ཚོས་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ ལྟ་གྲུབ་ཐོ ག ་ནས་ གཙོའི་ལམ་ལུགས་དར་བ་མ་ཟད། མང་གཙོའི་ (Tie) སོགས་བཞེས་པ་ང་ཚོས་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་ བལྟས་ཡོང་དུས། མ་རྩ་རིང་ལུགས་དང་། སྤྱི་ འགྲོ་སྟངས་ལའང་འགྱུར་བ་བྱུང་ཡོད། དཔེར་ན་ རེད། འོན་ཀྱང་རྗེས་ལ་ཁོང་རྒྱ་གར་འཐབ་རྩོད་ནང་ ཚོགས་རིང་ལུགས། དེ་བཞིན་མང་གཙོའི་རིང་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ལམ་ལུགས་ལྟ་བུ་ཨི ན ་ཇི འི ་ འོག ་ དངོས་སུ་ཞུགས་པའི་སྐབས་ལ་མང་ཆེ་བ་རྒྱ་གར་ ལུགས་སོགས་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་གལ་ཆེན་ ནས་རང་བཙན་ཐོབ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་ རང་གི ་ ཐུན་མོ ང ་མ་ཡི ན ་པའི ་ ལུགས་སྲོ ལ ་ལྟར་ པོ་རེད། དུས་རབས་ ༢༠ པའི་ནང་མ་རྩ་རིང་ སྟངས་ཤིག་དང་། ཨ་རི་ལྟ་བུ་མང་གཙོའི་འགྲོ་ (Dhoti) བཞེས་ནས་འཐབ་རྩོད་ནང་ཕྱག་ལས་ ལུགས་དེ ་ དར་ཁྱབ་ཆེ ན ་པོ ་ དང་ཤུགས་ཆེ ན ་པོ ་ སྟངས་གཅིག དེ་བཞིན་ཕ་རན་སི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ གནང་ཡོད་རེད། དེ་གང་ཡིན་ཟེར་ན་རྒྱ་གར་མི་ ཆགས་རྗེས། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཡོང་དགོས་ འགྲོ་སྟངས་ཁག་ཅིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་ མང་ཆེ་བས་དེ་ལ་དོ་སྣང་སླེབས་ཐུབ་རྒྱུ་དང་། སོ་ པ་འདྲ་ཆགས་འདུག དཔེར་ན་ཨེ་ཤི་ཡའི་གླིང་ གཞི་རྩའི་མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་ནང་། མི་མང་གི་ སོའི་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཡིན ་པའི་ ཆ་ནས་ ཕྲན་ནང་བལྟས་པ་ཡིན་ན། མང་གཙོའི་ལམ་ ཆེད་དུ་མི་མང་གིས་འགོ་འཁྲིད་གདམ་དགོས་པ་ རང་བཞིན་གྱི་ཤ་ཞེན་ཆེ་བ་སླེབས་པ་མ་ཟད། མི་ ལུགས་དང་། དམར་ཤོག་ལམ་ལུགས། སྤྱི་ དང་། འགོ་ཁྲིད་དེས་མི་མང་གི་ཆེད་དུ་ཕྱག་ལས་ མང་ཀུན་སློང་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུ་དང་། མི་མང་ཁྲོད་ ཚོགས་ལམ་ལུགས་ཐོག་ནས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་ གནང་ཐུབ་དགོས་པ་གཅིག་བཤད་ཀྱི་ཡོད་རེད། འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ངོ་བོ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་རྒྱུའི་ནུས་པ་ དང་། འོན་ཀྱང་ལམ་ལུགས་དེ་རྣམས་ཨེ་ཤི་ཡའི་ གང་ལྟར་ལམ་ལུགས་གང་ཡིན་ནའི་སྐྱོན་མེད་པ་ དེ ་ སོ ་ སོ འི ་ རི ག ་གཞུང་ལ་ཡོ ད ་པ་སྟོ ན ་གྱི ་ ཡོ ད ། ཐུན་མོ ང ་མ་ཡི ན ་པའི ་ ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ རི ག ་གཞུང་ རྩ་བ་ནས་མ་རེད། མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་ཐོག་ 6
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ལའང་སྐྱོན་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། མི་མང་གིས་ འོས་བླུག་པ་དང་། མི་མང་གི་འགོ་ཁྲིད་གདམ་རྒྱུ་ གཅིག་ཡོད་རེད་མ་གཏོགས། མང་ཆེ་བ་ཁྱིམ་རྒྱུད་ རི ང ་ལུགས་སླེ བ ས་བསྡད་ཡོ ད ་པ་དེ ་ འདྲ་ཡོ ད ། དཔེར་ན་ཕ་མ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བློན་ཆེན་ཡིན་ན། བུ་ ཕྲུག་བློན་ཆེན་ཆགས་རྒྱུར་ནུས་པ་ཆེ་བ་ཡོད་པ་ དང་། མི་མང་དཀྱུས་མའི་ནང་དེ་འདྲ་ཆགས་རྒྱུ་ ཡོད་ཀྱང་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཡིན་པ་རེད། དམར་ ཤོག་ཡིན་ན། དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ ཙང་དེ་བས་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ་ཡོད། དཔེར་ན་རྒྱ་ནག་ ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན། རྒྱ་ནག་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིང་ ཕིན་གྱིས་ཏང་དང་དམག། དེ་བཞིན་སྲིད་གསུམ་ གྱི་དབང་ཆ་རྣམས་གཅིག་སྡུད་བྱས་རྐྱེན། ཁོང་ གི ས ་བཀའ་གང་བཏང་བ་རྣམས་མ་སྒྲུབ་ཐབས་ མེད་ཆགས་ཡོད། དེ་ཚོ་ཚང་མ་ཕྱོགས་ཡོངས་ ནས་ཐོག་མར་ལྟ་གྲུབ་རང་གི་ཐོག་ལ་སྐྱོན་དེ་ཙམ་ མེད་པ་ཡིན་ནའང་ལྟ་གྲུབ་དེ་འཛིན་མཁན་གྱི་གང་ ཟག་གི་ཐོག་ནས་ཚད་ལྡན་ཞིག་བྱུང་མ་ཐུབ་དུས་ རྙོག་གྲ་ཆགས་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ལྟར་མང་གཙོའི་ ལམ་ལུགས་དང་། དམར་ཤོག་ལམ་ལུགས། སྤྱི་ ཚོགས་རིང་ལུགས་ཚང་མ་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཚུར་ ཨེ་ཤི་ཡའི་ནང་དར་བ་ཞིག་རེད། ཨེ ་ ཤི ་ ཡའི ་ རང་གི ་ རི ག ་གཞུང་ཐོ ག ་ནས་ ཡོང་མི་ཐུབ་པ་མ་རེད། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་ནང་། འཇིག་ རྟེན་སྐྱོང་སྟངས་དང་། ཆོས་བྱེད་སྟངས། ཆོས་ཀྱི་ བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས། དེ་ཚོ་བལྟས་པ་ཡིན་ན་ མང་གཙོའི་བསམ་བློ་དེ་ཚོ་ཆུང་ཆུང་རེད། དཔེར་ ན་བདག་གཞན་མཉམ་པ། བདག་གཞན་བརྗེ་བ་ དང་། དང་པོ་སོ་སོར་མི་གཞན་འདྲ་མཉམ་ལྟ་ དགོས་པ་དང་། རིམ་པས་སོ་སོ་ལས་མི་གཞན་ གལ་ཆེ་བ་རྩི་དགོས་པ་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་ཡོད། མང་ གཙོའི་ནང་མི་མང་གལ་ཆེ་བ་བརྩི་དགོས་པ་དང་། མང་བའི་བསམ་བློ་གལ་ཆེ་བ་རྩི་དགོས་པ་ཞིག་ རེད། ནང་ཆོས་ནང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། བདག་ ལས་གཞན་གཅེས་པ། བདག་གཞན་མཉམ་པ་
སོགས་གསུངས་ཡོད་དུས། བྱས་ཙང་དེ་ཚོའི་ གྲས་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ལས་ལྷག་པ་ཡོད་ཀྱང་།
བོད་ས་མ་ཤོར་བའི་སྔོན་ལ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཆོས་སྲིད་
པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་དམར་ཤོག་ གཞུང་གིས་འཛིན་བསྡད་ཡོད། ཨེ་ཤི་ཡའི་ནང་ མང་ཆེ ་ བ་ཆོ ས ་དང་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ འགྲོ ་ སྟངས་དེ ་ འགལ་ཟླ་ཆགས་པའི ་ རྐྱེ ན ་གྱི ས ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་ ཡང་ཡང་བརྡབ་གསིག་ཡོང་བ་དང་། འགོ་འཁྲིད་ ཀྱི ་ བསམ་བློ་དེ་ཆོས་ཕྱོ ག ས་དང་སྤྱི ་ ཚོགས་ གཉིས་ཀའི་ངོ་བོར་སླེབས་མ་ཐུབ་པར་ཁ་ཁ་ལྷག་ སྟེ་དབང་ཆ་ཁོ་ནའི་འཐབ་རྩོད་རང་ལ་ལྷག་བསྡད་ ཀྱི་ཡོད། བྱས་ཙང་རྣམ་པ་ཚོས་མ་འོངས་པ་རྒྱུ་ མཚན་དང་དཔྱད་པ་བྱེ ད ་རྒྱུའི ་ བསམ་བློ་གཏོ ང ་ དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་ཞུ་འདོད་བྱུང་།
ཚོགས་ནང་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ནེ་རུ་མཆོག་ལ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཐུས་མི ་ གཞན་རྣམས་ཀྱི ས ་ཐད་ ཀར་དྲི་བ་དྲིས་ཆོག་པ་དང་། སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཆོག་ པ་སོ ག ས་གུ་ཡངས་པོ ་ ཞི ག ་ཡོ ད ་པ་གཟི ག ས་ རྗེས། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ འགྲོ་སྟངས་ཐོག་ནས་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དེ་ ཡག་ཤོས་ཤིག་ལ་གཟིགས་པ་དང་། བོད་ལ་ཕྱིར་ ཕེབས་རྗེས། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ཐོག་ བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་རྒྱུའི་དགོངས་པ་བཞེས་པ་མ་ ཟད། ལེགས་བཅོས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཀྱང་ བཙུགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་
ཆབ་སྲིད་དང་འཇིག་རྟེན་ནང་འཁྲིད་ཐུབ་མེད་ཙང་ ཆོ ས ་ཟེ ར ་བ་ཁག་ཁག་ལྟ་བུ་ཞི ག ་ཆགས་ཡོ ང ་ དུས། ཆབ་སྲིད་ནང་ལག་ལེན་བསྟར་ཐུབ་མེད། ཆོས་ཟེར་དུས་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་གཅིག་པུས་བྱེད་ དགོས་པ་ལྟ་བུ་བསམ་རྒྱུ་མེད་པར་ཚང་མས་བྱེད་ དགོས་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་བཞིན་ནང་ཆོས་ནང་མང་ གཙོའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་ཡོད་རེད། དཔེར་ན་རབ་བྱུང་ གི ས ་ཆོ ས ་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ ཕྱག་ལས་གནང་དགོ ས ་ དུས། དགེ་འདུན་པ་བཞི་ཡོད་ན་མ་གཏོགས་ཆོས་ ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ཆོག་གི་མེད། ནུབ་ཕྱོ ག ས་ལྟ་བུར་མཚོ ན ་ན་མང་ཆེ ་ བ་ གཅིག་ཡི་ཤུའི་ཆོས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། རྣམ་པ་ཚོས་ དོ་སྣང་བྱས་པ་ཡིན་ན། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་ གི ་ ཚོ ག ས་གཙོ འི ་ རྒྱབ་ལོ ག ས་དེ ་ ལ་ལྷ་ལ་ཡི ད ་ ཆེས་ཡོད་ཅེས་བྲིས་ཡོད། དེ་བཞིན་ (Dollar) སྟེང་ང་ཚོས་ལྷ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ཅེས་བྲིས་ཡོད་ རེད། ཁོང་ཚོས་ཆོས་དང་ཆབ་སྲིད་གཉིས་མཐུན་ པའི་ཐོག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་སྐྱོང་ཡོང་དུས་ཚད་ལྡན་ ཞིག་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་རེད། ཨེ་ཤི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ ཁག་ལ་ཆ་བཞག་ན། ཝི་ཏི་ནམ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཕྱོགས་ ཐོག་ནས་ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་རེད། ཆབ་སྲིད་དེ་ དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་སྐྱོང་བསྡད་ཡོད་རེད། དེ་ བཞིན་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་ནང་
7
གཉི ས ་ཀྱི ་ ཐུགས་འགན་བཞེ ས ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་ཀྱང་། དཔོ ན ་རི ག ས་རྣམས་སྐུ་དྲག་གི ་ ཁྱི མ ་རྒྱུད་རི ང ་ ལུགས་ཐོག་ནས་ཡོང་གི་ཡོད། ང་ཚོའི་མང་གཙོའི་ འགྲོ་སྟངས་དེ་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ནང་བཞིན། མང་གཙོ་རྩོད ་ལེ ན ་བྱས་ནས་མི་ མང་གིས ་སྲོག ་ བློས་བཏང་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། གཙོ་བོ་ ༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་དགོ ང ས་པ་རྒྱ་ཆེ ་ བཞེ ས ་ ནས་མར་མི ་ མང་ལ་གསོ ལ ་སྩལ་གནང་བ་གང་ ལྟར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མང་གཙོ་བྱུང་སྟངས་ ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་ གིས་དགོངས་པ་བཞེས་སྟངས་དང་དེའི་ཐོག་ནས་ མང་གཙོའི ་ ལམ་ལུགས་ལ་ཕྱག་ལེན་གནང་ སྟངས་དེ་གང་འདྲ་བྱུང་རེད་ཟེར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོ ར ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་རྒྱ་ནག་ནང་ཕེ བ ས་ནས་ མའོ་ གཙོ ས ་པའི ་ རྒྱ་ནག་གི ་ འགོ ་ འཁྲིད་མང་པོ ་ མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་། ཕྱིས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ ལོར་སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ ངོ་ ༢༥༠༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ སྐབས་རྒྱ་གར་ལ་གདན་འདྲེ ན ་ཞུས་པ་བཞི ན ་ ཕེབས་སྐབས། རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ནེ་རུ་མཆོག་ གི ས ་གཙོ ས ་དཔོ ན ་རི ག ས་གཞན་རྣམས་མཇལ་ འཕྲད་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྲོས་ ཚོགས་ནང་ཆིབས་སྒྱུར་གནང་སྐབས། གྲོས་
གསུང་བཤད། གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ དྲག་གནོན་བྱས་རྐྱེན། ཇི་བཞིན་ལག་ལེན་བསྟར་ མི ་ ཐུབ་ཙང་བཙན་བྱོ ལ ་ནང་མི ་ འགྲོ ་ ཐབས་མེ ད ་ ཆགས་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་ལྷན་བོད་མི་ ཁྲི་ཚོ་བརྒྱད་ཙམ་ཐོག་མར་རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོལ་ ཕེབས་ཡོད། དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོའི་ནང་ གནས་མཆོ ག ་རྡོ ་ རྗེ ་ གདན་དུ་ཆོ ས ་ལུགས་ཆོ ལ ་ གསུམ་དང་བཅས་པས་བླང་དོ ར ་ཞུ་བྱའི ་ མནའ་ གན་མཐུ་མོ་ཆེ་བཞག་འབུལ་ཞུས་རྗེས། ༸གོང་ ས་མཆོག་གིས་སྔ་འཕྲོས་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་
ནས་འཐུས་མི་རེ་རེ་དང་། ཆོལ་ཁ་གསུམ་ནས་ འཐུས་མི ་ གསུམ་རེ འི ་ གདམ་དགོ ས ་པའི ་ བཀའ་ ཕེབས་པ་བཞིན། ལོ་དེའི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་བོད་ མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་སྐབས་དང་པོ ས ་དམ་འབུལ་ ཞུས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དུས་ཚིགས་ཁྱད་པར་ ཅན་དེ ར ་ལོ ་ ལྟར་ང་ཚོ ས ་བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་པའི་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་བྱེད་ བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྤྱི་ འཐུས་སྐབས་སོ ་ སོ ར ་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ གྲུབ་ཆ་དང་ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཐོག་
འགྱུར་བ་གང་ཕྱིན་པ། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ འདུའི་འགྲོ་ལུགས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གསུང་བཤད་ ཟབ་རྒྱས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཚོགས་བཅར་བ་ རྣམ་པའི ་ དྲི་བ་རྣམས་ལ་ལན་འདེ བ ས་གསལ་ བཤད་གནང་ཡོད། དེ་རྗེས་ཁོང་རྣམས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ ཁང་ནང་གཟི ག ས་བསྐོར་ཕེ བ ས་གནང་ཡོ ད ་པ་ བཅས། །
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ “བོད་དོན་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་གླིང་ཚ་ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེ་གླེང་བ།” ཞེས་པའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཆེད་ ཕེབས་གནང་བ།
༄༅། ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༨ ཉིན་བོད་ ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ཨཅཱརྱ་ དོན་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་གླིང་ཚ་ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེ་ ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་
དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་བོད་དོན་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་གླིང་ཚ་ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེ་གླེང་བ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་ བཤད་གནང་བཞིན་པ།
ལགས་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ལོ་ངོ་ཧྲིལ་ པོ་ལྔ་འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། མདོ་སྨད་ ཆོ ལ ་ཁའི ་ དབུས་སྤྱི ་ ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་གི ་ གོ ་ སྒྲིག་འོག་རྡ་ས་མེག་གྷན་བོད་ཀྱི་གསོལ་མགྲོན་ ཁང་ནང་ ”བོད་དོན་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་གླིང་ཚ་ ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེ་གླེང་བ།” ཞེས་པའི་ཚོགས་འདུ་ ཞིག་ཚོགས་གནང་སོང་། ཚོ ག ས་འདུའི་ སྐུ་མགྲོ ན ་གཙོ ་ བོ ར ་དཔལ་
མའི་ལམ་མི་མང་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་ དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ་ལགས། བོད་ཀྱི་ བུད་མེ ད ་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྒྲོ ལ ་མ་ དབྱངས་ཅན་ལགས། དེ་བཞིན་ཚོགས་བཅར་བ་ སེར་སྐྱ་མི་མང་ཁྱོོན་མི་གྲངས་ ༥༠ བརྒལ་བ་འདུ་ འཛོམས་གནང་བའི་ཐོག སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དཔལ་ ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་ པ་གླི ང ་ཚ་ཚེ ་ བརྟན་རྡོ ་ རྗེ ་ ལགས་ཀྱི ས ་ཞི ་ བའི ་ 8
ལས་འགུལ་སྤེལ་སྐབས་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ ཏེ ་ ལོ ་ ངོ ་ ཧྲི ལ ་པོ ་ ལྔ་ཕྱི ན ་པ་ལ་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ འགྲོ ་ བ་ མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ངོས་ནས་གནང་སྒོ་གང་དང་གང་ ཡོད་མེད་སྐོར་གྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་ གནང་དོན། དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་ནི་ཡིད་སྐྱོ་བའི་ གནས་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བོད་ཀྱི་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་གླིང་ ཚ་ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་རྡ་རམ་ས་ལ་ནས་ འགོ་བཙུགས་ཏེ་ལྷ་ས་བར་གྱི་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་ ཐེངས་གཉིས་པ་གནང་སྐབས། ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ནང་ཁོང་ཀ་སྦུག་ཉེ་འགྲམ་གྱི་འཕགས་བོད་ ས་མཚམས་ནས་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ལོ་ ངོ་ཧྲིལ་པོ་ལྔ་འཁོར་བཞིན་ཡོད་ཅེས་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོའི་ནང་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་ པ་ཁོ ང ་གི ས ་རྡ་ས་ནས་ལྷ་ས་བར་ཞི ་ བའི ་ གོ མ ་ བགྲོད་ཐེངས་དང་པོ་གནང་སྐབས་ལྡི་ལིར་མཇལ་ འཕྲད་གནང་བའི ་ སྐོར་གསུངས་གནང་བ་དང་ སྦྲགས། ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་ཁོང་ད་ལྟ་གང་དུ་ ཡོད་མེད་དང་། གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་རྗེས་ ཁོང་གི ་ གནས་བབ་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོད་ན་ བསམ་པའི་གནས་ཚུལ་བསམ་བློའི་ནང་ཡང་ཡང་ འཁོར་བཞིན་འདུག་ཅེས་དང་། རྒྱལ་གཅེས་པ་ ཁོ ང ་གི ་ སྐུ་ཚེ འི ་ ལོ ་ རྒྱུས་ནང་བལྟས་པ་ཡི ན ་ན།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཁོ ང ་ནི ་ བཙན་བྱོ ལ ་ནང་བསླེ བ ས་པའི ་ རྗེ ས ་རྒྱལ་ ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་བསླེབས་པ་ཞིག་མིན་ པར། རང་ལོ་བཅུ་གསུམ་བཅུ་བཞིའི་སྐབས་ནས་ བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གནོན་ཤུགས་འོ ག་ ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་པཎ་ཆེན་ཡང་སྤྲུལ་ལ་དད་པ་ བྱེ ད ་དགོ ས ་སྐོར་བརྗོ ད ་དུས་ནས་ཁོ ང ་གི ས ་རྒྱ་ གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་། འཐབ་རྩོད་གནང་མཁན་ གྱི་རྒྱལ་གཅེས་པ་ཞིག་ཡིན། སྤྱི ར ་བཏང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ག་བར་ཡི ན ་རུང། སྤྱི་སྒེར་སུ་ཞིག་གིས་ལས་འགུལ་གང་ཞིག་སྤེལ་ སྐབས་དེའི་ནང་གོ་སྒྲིག་བྱེད་མཁན་དང་། མཉམ་ ཞུགས་གནང་མཁན། དེ་བཞིན་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་ སྤྲོད་གནང་མཁན་སོགས་ཐུན་མོང་ཐོག་ནས་བྱེད་ ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་གླིང་ ཚ་ཚེ ་ བརྟན་རྡོ ་ རྗེ ་ ལགས་ཀྱི ས ་མི ་ གཞན་གྱི ས ་ རོགས་ལ་མི་བརྟེན་པར། ཁོང་རང་ཉིད་ནས་ཞི་ བའི་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་ མ་ཟད། མཉམ་ཞུགས་ཀྱང་ཁོང་དང་ཁོང་གི་ནང་ མི་གཅིག་པུས་གནང་ཡོད། ཚོགས་པ་དང་སྒེ ར ་སོ ག ས་ཀྱི ས ་ལས་ འགུལ་གང་ཞིག་སྤེལ་བ་དེ་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་དུ་ ཡིན་དུས། ང་རང་ཚོ་གཅིག་པུས་སྒྲུབ་ཐུབ་ཐབས་ མེད་པ་དང་། འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་དུས། ང་ཚོས་རྒྱལ་ ཁབ་ཁག་གི་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་ དགོས་ཀྱི་ཡོད། སྐབས་དེ་དུས་རྒྱལ་གཅེས་པ་ གླི ང ་ཚ་ཚེ ་ བརྟན་རྡོ ་ རྗེ ་ ལགས་ཀྱི ས ་གོ མ ་བགྲོ ད ་ གནང་སའི ་ ས་ཆ་ཕལ་ཆེ ་ བ་བོ ད ་པ་མེ ད ་སའི ་ མངའ་སྡེ་རྐྱང་རྐྱང་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་ཁོང་གི་ འགྲེམས་སྤེལ་གནང་བའི་ཡིག་ཆ་དེ་ཚོའང་ཚང་ མ་སྐད་ཡིག་གཞན་གྱི་ནང་ཕབ་ཡོད་པ་དང་། དོན་ ཚན་ལྔ་ཅན་གྱི་ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་འཛམ་གླིང་གཞུང་ མང་གཉི ས ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དེ ་ འདྲ་ཞི ག ་ང་ཚོར་ གནང་རོགས་གནང་ཞེས་ཞུས་ཡོད། དོན་ཚན་དེ་ རྣམས་ནི ་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་བོ ད ་ལ་གདན་ཞུ་གནང་དགོ ས ་རྒྱུ་དང་།
ཆུང་སྲི ད ་༧པཎ་ཆེ ན ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ གཙོ ས ་བོ ད ་ཀྱི ་ ཆབ་སྲི ད ་བཙོ ན ་པ་རྣམས་གློ ད ་ བཀྲོལ་གནང་དགོས་རྒྱུ། བོད་ལ་སྐད་ཡིག་གི་རང་ དབང་དགོས་པ། བོད་ནང་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ གོམས་གཤིས་དང་བཅས་པ་སོ་སོའི་རང་དབང་ ཐོ ག ་ལོ ང ས་སུ་སྤྱོ ད ་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྐབས་དགོ ས ་རྒྱུ། བོད་ནང་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་གི་དམག་མི་ རྣམས་བོ ད ་ས་ཡོ ང ས་ནས་ཕྱི ར ་འཐེ ན ་གནང་ དགོ ས་ཞེ ས ་ཁོ ང་གིས ་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེ ལ ་ རྒྱལ་ཚོགས་དང་། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ། འཛམ་ གླིང་ནང་བོད་དོན་ཐོག་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་རྒྱབ་ སྐྱོར་གནང་མཁན་རྒྱ་གར་གཙོ ས ་ཁྱི མ ་མཚེ ས ་ རྒྱལ་ཁབ་ཚོར་གང་ཐུབ་ཀྱིས་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་ མ་ཟད། གསར་འགྱུར་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནང་ ལའང་འདོན་སྤེལ་གནང་ཡོད། ནམ་རྒྱུན་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་དང་། སྒེ ར ་དང་ཚོ ག ས་པ་སོ ག ས་ཀྱི ས ་མཉམ་འབྲེ ལ ་ རྒྱལ་ཚོགས་ལ་ཕྱག་བྲིས་ཕུལ་བ་དང་། ཚོགས་ འདུ་ཁག་ལ་བཅར་གྱི་ཡོད། དེ་བཞིིན་འཛམ་གླིང་ གི ་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ སྡི ང ས་ཆའི ་ ཚོ ག ས་འདུ་ཁག་འདྲ་ མི ན ་ནང་གོ ་ སྐབས་ལེ ན ་ནས་བཅར་གྱི ་ ཡོ ད ་པ་ རེད། ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོའི་ནང་རྡ་ས་ ནས་ལྷ་ས་བར་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་ཐེངས་གཉིས་ པ་གནང་སྐབས། ཁོང་གིས་མཐའ་མའི་མཇུག་ འབྲས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་ཞིག་སྔོན་དཔག་གནང་ ཡོད་པ་ནི། ཡང་ན་ང་བརླག་འགྲོ་གི་རེད། ཡང་ན་ ང་རྒྱ་མིས་བཙན་འཁྲིད་བྱས་ནས་བཀག་ཉར་འོག་ ལྷག་གི་རེད། ཡང་ན་ང་རྒྱ་མིའི་བཙོན་འཇུག་འོག་ ཉེས་བརྡུང་བཏང་ནས་ཚེ་སྲོག་ཀྱང་ཤོར་གྱི་རེད། ཅེས་གསུངས་ཡོད་རེད། སྔོན་དཔག་གནང་བ་ གཞིར་བཟུང་བྱུང་བ་རེད། ཁོང་གིས་སྔོན་དཔག་ བྱས་པ་རྣམས་གཞི ར ་བཞག་ཐོ ག ་ང་ཚོ ས ་ཁོ ང ་ གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་པའི་གནད་དོན་དེ་འཛམ་ གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་ཞུ་གཏུགས་ བྱེད་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས། ཞེས་གསུངས་ གནང་བ་དང་། དེ་རིང་འདིར་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ནས་ 9
འཚམས་འཇོག་བྱེད་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། མུ་ མཐུད་མ་འོངས་པར་ཚང་མས་ལས་དོན་དེའི་ཐོག་ ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་གནང་དགོ ས ་པའི ་ འབོ ད ་ སྐུལ་དང་། ཁོང་གསོན་པོར་བཞུགས་ཡོད་པ་དང་ གང་མགྱོ ག ས་ག་བར་ཡོ ད ་མེ ད ་ཤེ ས ་ཐུབ་པའི ་ སྨོན་ལམ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གི་ནང་མི་རྣམས་ ལ་རོགས་རམ་དགོས་ཚེ་ཚང་མས་གང་ཐུབ་ཀྱིས་ གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་ མའི་ལམ་མི་མང་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་ དགེ ་ བཤེ ས ་བློ་བཟང་ཆོ ས ་འཕེ ལ ་ལགས་ཀྱི ས ་ བོད་དོན་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་པ་གླིང་ཚ་ཚེ་བརྟན་རྡོ་ རྗེ་ལགས་ཀྱི་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་དེ་བཙན་བྱོལ་བོད་ མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྲིད་ བྱུས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་དང་མཐུན་ མིན་དང་། ཁོང་གིས་འཐབ་རྩོད་གནང་སྟངས་དེར་ བཙན་བྱོ ལ ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་དུ་དོ ་ སྣང་གང་འདྲ་ གནང་གི་ཡོད་མེད་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ་ དང་། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ གཙོ་སྒྲོལ་མ་དབྱངས་ཅན་ལགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ ཞི ་ བའི ་ འཐབ་རྩོ ད ་པ་གླི ང ་ཚ་ཚེ ་ བརྟན་རྡོ ་ རྗེ ་ ལགས་ཀྱི ས ་བློས་གཏོང་གནང་བ་ལ་གཞུང་ འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ སྐྱི ད ་སྡུག་ཁག་དང་མི ་ མང་བཅས་ཀྱི ་ ངོ ས ་ནས་ དེར་བསྟུན་གྱི་ལས་འགུལ་གང་སྤེལ་དགོས་མིན་ སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་། མཐའ་དོན་བོད་ལྗོངས་མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་ དབུས་སྤྱི ་ ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་གི ་ དྲུང་ཆེ ་ ཆོ ས ་ འཛི ན ་ལགས་ཀྱི ས ་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུའི ་ གསུང་ བཤད་གནང་རྗེས་ཚོགས་འདུ་གྲོལ་གནང་ཡོད། སྐབས་དེ འི ་ ཚོ ག ས་འདུའི ་ ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་ བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཀརྨ་ དགེ་ལེགས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་ལྷ་མོ་མཆོག་ བཅས་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག
གསུང་བཤད།
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་གྱི་མཇུག་སྡོམ་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ ༄༅། ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བོད་ ཀྱི་གཞོོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཉིན་གྲངས་ ༡༠ རི ང ་རྡ་སྟེ ང ་བོ ད ་ཁྱི མ ་སློ བ ་གྲྭའི ་ རྩེ ད ་ཐང་དུ་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུས་པའི ་ བོ ད ་ཀྱི ་ རྒྱལ་ཡོ ང ས་རྐང་རྩེ ད ་སྤོ ་
ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།
མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་དཔལ་ལྡན་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ ་ བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་། དམིགས་ བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་རྡ་སའི་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་
༡) དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྡ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་རྩེད་ཐང་དུ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་མཐའ་ མའི་འགྲན་བསྡུར་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། ༢) མཐའ་མའི་རྒྱལ་ཁ་ལེན་མཁན་བོད་མིའི་དང་ཞབས་དམག་མིའི་རུ་ཁག་ལ་བྱ་དགའ་གནང་བཞིན་པ།
ལོའི་འགྲན་བསྡུར་གྱི་མཇུག་སྡོམ་མཛད་སྒོ་ཞིག་ ཚོགས་གནང་སོང་།
ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྐུ་ཞབས་ཨ་ཇེ ་ སི ང ་ མོན་ཀོ་ཊི་ཡ་ (Ajay Singh Mankotia) 10
ལགས། གཞན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ ཁག་ཅིག་དང་། དབུས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཚོགས་གཙོ་དང་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། རྡ་སྟེང་བོད་ ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་རྣམ་པ། གཞུང་འབྲེ ལ ་དང་གཞུང་འབྲེ ལ ་མ་ཡི ན ་པའི ་ ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། དེ་བཞིན་རྩེད་འགྲན་ པ་དང་། ས་གནས་མི་མང་ཁྱོན་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒལ་ བ་ལྷན་འཛོམས་གནང་འདུག
སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་ མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཚབ་ཞུས་ཏེ ་ འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས་གསུང་ བཤད་གནང་དོན། དེ་རིང་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་བརྒྱུད་ ནས་རྐང་རྩེ ད ་སྤོ་ལོ འི་འགྲན་བསྡུར་དེ ་ འདྲ་ཞིག ་ དངོས་སུ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཐུབ་པ་དང་། དེའི་ ཐོག་ནས་ཁོང་རྣམ་པའི་དགོས་པ་དམིགས་ཡུལ་ གཙོ་བོ་གཉིས་ཡོད་པ། གཅིག་ནི་བོད་པའི་གཞོན་ སྐྱེས་རྣམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་ཕན་ཚུན་མཛའ་ བརྩེ་ཡོང་རྒྱུ་དང་། གལ་ཆེ་བ་གཞན་གཅིག་དེ་ད་ ལྟ་ང་ཚོ ་ བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་བཀའ་ཤག་གི ་ ཐོག་ནས་ལོ་འདི་ (Thank You India) ཞེས་ ཟེར་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ ཆེ་ཞུའི་ལོར་སྲུང་རྩི་ཞུ་བཞིན་པར་དམིགས་ནས་ རྩེད་འགྲན་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཆགས་འདུག དེ ་ ཡིན ་དུས་དེ ་ རི ང ་ངས་རྩེ ད ་འགྲན་ཐོ ག ་ གཏམ་བཤད་རིང་པོ་ཞུ་མི་དགོས་པའི་ཐོག་ནས། ང་རང་ཚོ་གཙོ་བོ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད། དེ་ཡིན་ དུས་ང་རང་ཚོ ་ སྐྱབས་བཅོ ལ ་བའི ་ གནས་ས་ངོ ་ ཤེས་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་། བོད་མིའི་ སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བསྟི་གནས་དེ་རྒྱ་གར་ལ་ཆགས་ བསྡད་ཡོད་རེད། དེ་ཡིན་དུས་ད་ལྟ་ལོ་ ༦༠ ཟིན་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ལ་ཉེ་བའི་དུས་ཚོད་དེའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ དང་། མི་མང་རྣམས་ང་ཚོར་ཧ་ཅང་གི་བཀའ་དྲིན་ ཆེན་པོ་ཆགས་བསྡད་ཡོད། དཔེར་ན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ རྗེས། ༦༠ དང་། ༧༠ ལོའི་ནང་བོད་ནང་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་ དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག གོམས་གཤིས་ སོགས་ཕལ་ཆེར་རྩ་མེད་གཏོང་རྒྱུའི་བསམ་བློ་དེ་ བྱུང་ཡོད། བོད་ནང་ལོགས་ལ་བསྡད་པའི་བོད་མི་ ཚོའི་བསམ་བློའི་ནང་ལའང་ཕལ་ཆེར་བོད་ཀྱི་ཐུན་ མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་ སོགས་རྩ་མེད་ཆགས་སོང་བསམ་པའི་བསམ་བློ་ དེ་འདྲ་འཁོར་བསྡད་ཡོད་རེད། ཡིན་ནའང་བཙན་ བྱོལ་ནང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་དང་། དེ་ བཞིན་བླ་ཆེན་ཁག་དང་། མི་རབས་རྒན་པ་རྣམ་ པ། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་མཐུན་འགྱུར་ ཐོག་ནས་དེང་སང་ང་ཚོ་བོད་ཟེར་བ་དེ་འཛམ་གླིང་ ནང་ལ་དམི ག ས་བསལ་གྱི ་ འབུར་དུ་འདོ ན ་ཐུབ་ ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་ ཐོ ག ་ལ་དེ ང ་སང་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི ་ མི ་ སྣ་མང་ པོས་དོ་སྣང་བྱེད་སའི་གཞི་རྩ་ལྟ་བུ་ཆགས་བསྡད་ ཡོད་རེད། དེ་ཚོ་ཆགས་ཐུབ་པ་དེ་རྒྱ་གར་གཞུང་ མང་གཉིས་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ ཡིན་དུས། ང་ཚོས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་རྒྱ་གར་ གྱི་གཞུང་དང་མི་མང་བཅས་ལ་དངོས་གནས་ཀྱི་ ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད། དུས་རྒྱུན་དུ་སོ་སོ་ས་གནས་ལ་སྡོད་རིང་རྒྱ་གར་ མི་རིགས་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་རིག་གཞུང་དེ་ཚོར་ གུས་ཞབས་ཞུ་དགོས་པ་གཅིག་དང་། ལྷག་པར་ དུ་ང་ཚོ་ག་པར་གནས་པ་ཡིན་ཡང་རྒྱ་གར་ཡུལ་ མི་མཉམ་དུ་གནས་དགོས་དུས། རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་ མཉམ་དུ་ཕན་ཚུན་བྱམས་བརྩེ ་ དང་མཐུན་ལམ་ གོང་འཕེལ་ཡོང་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་ གི་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་འདྲ་བྱེད་ཐུབ་ པ་ཡིན་ན། དོན་དུ་ང་ཚོས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་ གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་ངོ་མ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད།
རིམ་པས་ང་ཚོ་བོད་རང་དབང་ཐོབ་པའི་དུས་ཤིག་ བྱུང་བ་ཡིན་ན། ང་ཚོ་བོད་ཟེར་བ་དེ་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤི་ ཡའི་ནང་ལོགས་ལ་ཞི་བདེའི་བྱུང་ཁུངས་ལྟ་བུ་དེ་ འདྲ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུ་ང་ཚོའི་བསམ་བློའི་ནང་ཡོད་ རེད། དེ་ལྟར་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་འདྲ་མ་ཡོང་བར་དུ་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ ཐོ ག ་ལ་སེ མ ས་ཤུགས་མ་ཆག་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་ མདུན་བསྐྱོད་བྱེད་ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ རེད་ཅེས་ཐོག་མར་དེ་གཅིག་ཞུ་འདོད་བྱུང་། དེ ་ རི ང ་འདི ར ་རྩེ ད ་འགྲན་པ་རུ་ཁག་ཕལ་ ཆེར་ ༡༦ ཙམ་མཉམ་ཞུགས་བྱས་འདུག དེ་ཡིན་ དུས་ཚང་མར་བསྔགས་བརྗོད་དང་། དེང་སང་གི་ རྩེད་མོ་ཡིན་ནའང་འདྲ། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ ཡི ན ་པའི ་ སྲོ ལ ་རྒྱུན་གྱི ་ རྩེ ད ་མོ ་ ཡི ན ་ནའང་འདྲ། རྩེ ད ་འགྲན་ནང་ང་ཚོས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ དགོས་པ་གཅིག་དང་། མཉམ་ཞུགས་གནང་བའི་ ཐོ ག ་ནས་གྲུབ་འབྲས་ཡག་པོ ་ ཐོ བ ་ཐུབ་པ་བྱེ ད ་ དགོས་པ་དེ་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ ཡོད། ད་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་འཛམ་གླིང་རྐང་རྩེད་སྤོ་ ལོའི་རྩེད་འགྲན་ (CONIFA World Football Cup 2018) ནང་ལ་བོད་པ་མཉམ་ཞུགས་གནང་ ཐུབ་ཡོད། མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་དང་དེའི་གྲུབ་ འབྲས་གང་བྱུང་ཡོད་མེད་དེ་གནས་ཚུལ་གཅིག་ རེད། གང་ལྟར་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཐུབ་པ་ཙམ་ གྱི ་ ང་ཚོ འི ་ མི ་ རི ག ས་དང་མི ་ རི ག ས་དེ འི ་ གནས་ སའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་། རིག་གཞུང་དེ་ཚོར་རང་ བཞི ན ་གྱི ་ ཆེ ་ མཐོ ང ་ཞི ག ་མཚོ ན ་ཐུབ་ཡོ ད ་རེ ད ་ བསམ་གྱི་འདུག དེ་ཡིན་དུས་དེ་རིང་གི་འཛམ་ གླིང་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་རྩེད་འགྲན་ (CONIFA World Football Cup 2018) ནང་མཉམ་ ཞུགས་གནང་མཁན་ཡོ ང ས་ལ་གོ ་ སྐབས་འདི ་ བརྒྱུད་ནས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། དེ་རིང་ འདིར་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ ཐོག་ནས་རྩེད་འགྲན་དེ་ཚགས་ཚུད་པོ་ཞེ་དྲག་བྱུང་ འདུག བྱས་ཙང་རྩེད་འགྲན་པ་ཡོངས་དང་། གོ་ སྒྲི ག ་ཚོ ག ས་ཆུང་ལའང་བསྔགས་བརྗོ ད ་ཞུ་རྒྱུ་ 11
ཡིན། དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་མ་འོངས་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ནང་ལ་དཔུང་པ་མཉམ་གཤིབ་གནང་ཐུབ་དགོས་ རྒྱུ་དེ། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ནས་ མཉམ་ཞུགས་གནང་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་རྩེད་ འགྲན་དང་། རིག་གཞུང་། གཞས་སྣ་འགྲན་བསྡུར་ དེ་ཚོའི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཐུབ་དགོས་པ་ གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་རེད། དེ་ཙམ་ མ་ཟད། དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་ཕྲུ་གུ་རྣམས་རྩེད་མོ་ དང་། གང་ལའང་དབྱིངས་ཡོད་པ་དེར་ཁྱིམ་ཚང་ གི་ཕ་མ་དང་། སྒྲིག་འཛུགས་སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱིས་ རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བའི་ཐོག་ནས་ཤར་བསྐྱོད་གནང་ ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོར་ཏན་ཏན་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་ པོ་ཐོབ་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་ཡིན་དུས་ཕྲུ་གུ་ ཚོ ར ་མཐུན་འགྱུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་གལ་ ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མཐའ་དོན་སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་ཚེ་ བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་ མྱུར་དུ་གསལ་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཐུགས་ རྗེ་ཆེ་ཞེས་གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་མཚམས། བོད་ཀྱི ་ རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེ ད ་སྤོ ་ ལོའི ་ མཐའ་མའི ་ རྩེ ད ་འགྲན་འགོ ་ འཛུགས་གནང་བ་ དང་། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་ བསྡུར་ནང་རུ་ཁག་ ༡༦ མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་ པའི་ཁོངས་ནས། མཐའ་མའི་རྐང་སྤོལ་རྩེད་འགྲན་ ནང་སྡེ ་ ར་ལྡུན་ཁུལ་དུ་ཡོ ད ་པའི ་ བོ ད ་མི འི ་ དང་ ཞབས་དམག་སྒར་གྱི་ (Victory FC) དང་། བདེ་ སྐྱིད་གླིང་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་རྐང་སྤོལ་རུ་ཁག་ གཉིས་སླེབས་ཡོད། གཞོ ན ་ནུ་ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུས་ པའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་མཐའ་ མའི་རྩེད་འགྲན་གྱི་བྱ་དགའ་བོད་མིའི་དང་ཞབས་ དམག་མིའི་རུ་ཁག་ (Victory FC) ལ་ཐོབ་སོང་ བ་བཅས། །
མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་དོན་དབུ་འཛུགས།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་དགུ་པའི་ལས་དོན་དབུ་འཛུགས་གནང་བ།
༄༅། །བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༦ པའི་ གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༥ པའི་གྲོས་ཆོད་ཨང་ ༢༠༡༨།༡༦།༥།༢༦ དང་། ཡིག་ཆ་ཨང་ ༢༦ པ་ ལྟར། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་། ལས་དོན་བྱེད་ ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༡༢༠ དང་། ༡༢༡ དགོངས་དོན་བཞིན་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོས་མང་ ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་དགུ་པའི་མི་ འགྲོར། སྤྱི་འཐུས་ཀླུ་ཚང་རྒྱ་རིགས་ཐར་མཆོག་
དང་། སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་ཀཿབྲག་དངོས་གྲུབ་ བསོད་ནམས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་ རམས་པ་གོ་བོ་བློ་བཟང་ཕན་བདེ་མཆོག སྤྱི་ འཐུས་དོན་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་བློ་ བཟང་ཆོ ས ་འབྱོ ར ་མཆོ ག ་བཅས་བསྐོ་གཞག་ གནང་ཡོད་པས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༨ ཉི ན ་རྒྱབ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ་ རྣམས་ལྷན་ འཛོ མ ས་ཀྱི ས ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྤྱི ་
འཐུས་ཀླུ་ཚང་རྒྱ་རིགས་ཐར་མཆོག་དང་། དྲུང་ཆེ་ མཁན་པོ་ཀཿབྲག་དངོས་གྲུབ་བསོད་ནམས་ མཆོག་བཅས་སུ་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་ཐུགས་གཏན་ཁེལ་ བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ པའི་ཐོག་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམས་དཔལ་
ལྡན་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་མཆོག་ནས་ལས་དོན་ གནང་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ ལམ་སྟོ ན ་ཞུས་རྗེ ས ་དངོ ས ་སུ་ ལས་དོན་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད། །
མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲུང་དང་བླངས་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་ བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ།
མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲུང་དང་བླངས་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་པ།
12
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་རྡ་ ས་ལྷ་རྒྱལ་རིའི་རྟེན་མཁར་མདུན་དུ་མདོ་ཁམས་ ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དང་བླངས་དམག་གི་ སྒྲིག་འཛུགས་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་གནང་སོང་། དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨།༠༠ ཐོག་མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་དཔལ་ ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་ བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་། དཔལ་ ལྡན་ཚོག ས་གཞོ ན ་ཨཅཱརྱ་ཡེ ་ཤེ ས ་ཕུན་ཚོ ག ས་ མཆོག དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་གྲྭའུ་དཔོན་རིན་ ཆེན་ཚེ་རིང་མཆོག དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་འཇུ་ཆེན་ དཀོན་མཆོག་ཆོས་སྒྲོན་མཆོག སྤྱི་འཐུས་དགེ་ བཤེས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་མཆོག སྤྱི་འཐུས་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཨ་ཀྲུག་ཚེ་བརྟན་མཆོག སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་སློབ་ དཔོན་ཐུབ་བསྟན་རྒྱལ་མཚན་མཆོག སྤྱི་འཐུས་ གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་དགེ་ བཤེ ས ་ལྷ་རམས་པ་གོ ་ བོ ་ བློ་བཟང་ཕན་བདེ ་ མཆོག སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་ཀཿབྲག་དངོས་གྲུབ་ བསོད་ནམས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་ཀུན་དགའ་བསོད་ སྟོབས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་དཀོན་མཆོག་ཡང་འཕེལ་ མཆོག སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་གྲགས་པ་མཆོག གཞན་ཆུ་བཞི ་ སྒང་དྲུག་དབུས་སྤྱི ་ ཁྱབ་ཚོ ག ས་ གཙོ་ཚོགས་གཞོན་གྱིས་གཙོས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། དེ ་ བཞིན་སེ ར་སྐྱ་མི་མང་སོ ག ས་ཁྱོན་མི ་ གྲངས་ བརྒྱ་ཕྲག་བརྒལ་བ་འདུ་འཛོམས་གནང་འདུག མཛད་སྒོ འི ་ ཐོ ག ་མར་ཚོགས་བཅར་བ་ ཡོངས་ནས་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དཀར་ཕྱོགས་སྐྱོང་ བའི ་ བོ ད ་སྐྱོང་ལྷ་སྲུང་འཕྲིན་སྐུལ་དང་འབྲེ ལ ་ བསངས་གསོལ་གནད་སྨིན་གནང་བ་དང་། དེ་ ནས་སྐུ་མགྲོ ན ་གཙོ ་ བོ ་ དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་སྣང་གསལ་མར་མེ ་ ཞལ་ཕྱེ ་ གནང་ རྗེས། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དང་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པས་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེ་ དང་། ཛ་སག་ཨ་འབྲུག་མགོན་པོ་བཀྲ་ཤིས་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་པར་གཉི ས ་ལ་མཇལ་དར་སྒྲོ ན ་ གནང་སོང་། དེ་རྗེས་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ནས་ སྐུ་བཞེངས་ཐོག་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་གླུ་ དང་། ཆུ་སྒང་དམག་གླུ་བཏང་གནང་བ་དང་ སྦྲགས། མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་དཔའ་ རྒོད་དམ་པ་ཚོ་དང་། ད་བར་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་ རིགས་ཀྱི་ཆེད་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ རྣམས་ཀྱིས་གཙོས་རྒྱལ་གཅེ ས་དཔའ་བོ ་དཔའ་ མོ ་ རྣམས་ལ་གདུང་སེ མ ས་མཉམ་སྐྱེད་མཚོ ན ་ སླད་ངག་བཅད་གུས་འདུད་སྐར་མ་གཅི ག ་རི ང ་ ཞུས། དེ་རྗེས་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་དབུས་ སྤྱི ་ ཁྱབ་ཚོ ག ས་གཙོ ་ གླི ང ་ཚང་ཚེ ་ རྡོ ར ་ལགས་ ཀྱི ས ་མདོ ་ ཁམས་ཆུ་བཞི ་ སྒང་དྲུག་གི ་ གསུང་ བཤད་སྒྲོག་སྦྱངས་དང་གཏམ་བཤད་གནང་གྲུབ་
མཚམས་སྐུ་མགྲོ ན ་གཙོ ་ བོ ་ དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་ གཙོ་མཆོ ག ་གི ས ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་དོན། ད་རེས་ཀྱི་ཉིན་མོ་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༨
རྨད་དུ་བྱུང་བ་བསྒྲུབས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉེ་རབས་ བོ ད ་ཀྱི ་ ལོ ་ རྒྱུས་ནང་རྒྱལ་ཁབ་དང་རང་དབང་ འཐབ་རྩོ ད ་ནང་དམག་གི ་ སྒྲིག ་འཛུགས་ཀྱི ས ་ཁ་ གཏད་གདོ ང ་ལེ ན ་བྱས་པ་དམི ག ས་བསལ་ལེ འུ ་
དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དང་བླངས་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དབུ་བརྙེས་ཏེ་མི་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས།
ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་རྒྱལ་ཞེན་ལྷག་བསམ་གྱི་འོ་ མཚོ་གྱེན་དུ་འཕྱུར་པའི་ཛ་སག་ཨ་འབྲུག་མགོན་ པོ ་ བཀྲ་ཤི ས ་མཆོ ག ་གི ས ་འགོ ་ གཙོ ་ གནང་སྟེ ། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི ་ ས་ཁུལ་ནས་དཔའ་ མཛངས་བརྟུལ་ཕོད་ཅན་གྱི ་ མི ་ སྣ་རྣམས་མ་ བགྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ ས་ལྷ་སའི་ལྷོ་ཁ་ཁུལ་ལྕགས་ཚ་གྲི་གུ་ཐང་དུ་ཆུ་ སྒང་བསྟན་སྲུང་དང་བླང་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ བཙུགས་ཏེ་མི་ལོ་ ༦༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་ དམི ག ས་བསལ་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི ་ གནང་ཐུབ་ པར་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཆུ་སྒང་སྒྲིག ་འཛུགས་འདི་ཉིད ་ཀྱིས ་བོ ད ་ བསྟན་སྲིད་དང་། མི་རིགས། རང་དབང་བཅས་ཀྱི་ ཆེ ད ་དཔའ་ངར་ཞུམ་མེ ད ་ཀྱི ས ་བློས་བཏང་ཆེ ན ་ པོས་རྒྱ་དམག་ལ་ཕར་རྒོལ་ཡ་ལན་འཆར་སྒྲིག་སྔ་ རྗེས་རིམ་པར་བྱས་ཏེ་ཁ་གཏད་གདོང་ལེན་གྱིས་ བོ ད ་བསྟན་སྲི ད ་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་ཞབས་འདེ ག ས་ 13
ཚན་ཞིག་ཆགས་པ་དང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ཟུབ་ ཏུ་མེ ད ་པ་དེ ང ་གི ས ་ཉམས་ཞི བ ་པ་མང་པོ ས ་ ཉམས་ཞི བ ་བྱ་ཡུལ་གྱི ་ གདེ ང ་སྤོ བ ས་སྐྱེད་ཡུལ་ དང་། ཨ་རིའི་གཞུང་གི་གསང་བའི་ཡིག་ཆ་དང་། རྒྱ་ནག་དམག་གི ་ ལོ ་ རྒྱུས་སོ ག ས་ནང་ལའང་ འཁོད་ཡོད། བསྟན་སྲུང་དང་བླངས་དམག་བོད་ལྷོ་ཁ་ ཁུལ་རྟེན་གཞི་བྱས་ནས་ལྷོ་ཁའི་རྫོང་ཁག་ཡོངས་ ཀྱི ས ་རྒྱ་དམག་ལ་འབུར་འཇོ མ ས་དང་མཐར་ བསྐྲོད་བྱས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ལྷ་སར་ཆོལ་གསུམ་བོད་མི ་ ཡོངས་ཀྱི ས ་མ་ བགྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས། སྤྱི་ནོར་ ༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུ་ ཕྱྭའི་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། རྒྱ་དམག་གིས་བོད་ས་ ཡོངས་རྫོགས་བཙན་བཟུང་བྱས་པར་ངོ་རྒོལ་གྱིས་ ཞི་བའི་གྱེན་ལངས་བྱས་པ་དང་། དེ་ནས་ཉིན་ བདུན་རྗེ ས ་ལྷ་ས་ནོ ར ་གླི ང ་ཕོ ་ བྲང་ནས་སྤྱི ་ ནོ ར ་
གསུང་བཤད། ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་བོ ད ་ བསྟན་སྲིད་ཀྱི་བདེ་ཐབས་སླད་རྒྱ་གར་འཕགས་ པའི ་ ཡུལ་དུ་བཙན་བྱོ ལ ་དུ་མ་ཕེ བ ས་མཐུ་མེ ད ་ བྱུང་སྐབས་ཀྱང་བོད་ལྷོ་ཁ་ཁུལ་ནས་ཕེབས་ལམ་ གཙང་སེལ་བྱུང་ཐུབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་བླ་ཆེན་ ཁག་དང་རྒྱ་ཆེའི་བོད་རིགས་རྣམས་ཀྱི་བྲོས་ལམ་ བསལ་བ་དང་། རྗེས་འདེད་རྒྱ་དམག་སྟོང་ཕྲག་ མང་པོར་འཐབ་རྒོལ་རིམ་པ་བྱས་ཡོད། ལྷག་པར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུ་ ཕྱྭའི་ཉེན་སྲུང་གི་ཞབས་འདེགས་ཞུ་སྒོ་ཅི་མཆིས་ བདེ ་ བླག་ངང་ལས་དོ ན ་རླབས་པོ ་ ཆེ ་ བསྒྲུབས་ ཡོད་པ་བཅས་ལ་གོ་སྐབས་འདིར་བཀའ་དྲིན་རྗེས་ དྲན་དང་སྦྲགས་བོད་མི་རིགས་དང་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་ དོ ན ་དུ་ལུས་སྲོ ག ་དོ ར ་བའི ་ དཔའ་བོ ་ དཔའ་མོ ་ རྣམས་ལ་གུས་འདུད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོ་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ སྐྱབས་བཅོལ་བའི ་ གནས་སྟངས་སུ་གྱར་ནས་མི་ལོ་ ༥༩ ཟིན་ཀྱང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་ བཟུང་བོད་མིར་གཉའ་གནོན་དང༌། དམངས་ གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར། གྲལ་རིམ་འཐབ་རྩོད། རིག་ གནས་གསར་བརྗེ། མི་དམངས་སྤྱི་ཁང༌སོགས་ རྣམ་པ་དང་མི ང ་འདོ ག ས་སྣ་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་བོ ད ་ ཡུལ་རྒྱ་ཡུལ་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུའི ་ དམི ག ས་ཡུལ་ལྡན་ པའི ་ སྲི ད ་བྱུས་འོག ་བོ ད ་མི ས ་ལུས་སེ མ ས་ཀྱི ་ དཀའ་སྡུག་མནར་གཅོད་ཇི་ མྱོང་བརྗོད ་ཀྱིས་མི་ ལངས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཡིན་ནའང་བོད་མིའི་ རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ད་ལྟའང་མ་ཉམས་ པར་གནས་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བོད་དོན་ བདེ ན ་མཐའ་མ་གསལ་བར་དེ ་ སྲི ད ་དུ་བོ ད ་དོ ན ་ འཐབ་རྩོད་བྱ་རྒྱུ་དེ་ནམ་ཡང་མཚམས་འཇོག་མི་ བྱེད་པའི་དམ་བཅའ་བརྟན་པོར་གནས་ཡོད། ལྷག་ པར་བོད་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་ཤེས་ རྟོགས་ར་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱུང་བ་བོད་མི་སྐྱ་སེར་ གྲངས་ ༡༥༢ ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་ རྒྱ་གཞུང་ལ་ཞི་རྒོལ་བྱས་ཡོད། མདོར་ན་ད་ལྟའི་ བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་དང་།
མ་འོང ས་བོ ད ་དང་བོ ད ་མི ་ ཞེ ས ་པའི ་ ངོ ་ བོ ་ དང་། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་ རྣམས་དར་སྤེལ་ཡོང་ཆེད་བོད་མི་ཀུན་གྱིས་ནུས་ ཤུགས་མཉམ་སྒྲིལ་གྱི་འཁུར་འགན་ཆེ་ཙམ་ལེན་ དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ཞིག་ཀྱང་དུས་དྲན་གྱི་སྐབས་ འདི་དང་བསྟུན་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོལ་ ལ་གྱར་སྐབས་ས་བབ་གནམ་གཤིས་དང༌། སྐད་ ཡིག འཚོ་བའི་མདུན་ལམ་བཅས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ ཚབས་ཆེ་བྱུང་སྟེ། ཡར་བལྟས་གནམ་དང་མར་ བལྟས་ས་ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར་གྲོགས་མེད་གཅིག་ པུའི་ངང་ཚུལ་དུ་གྱུར་ཀྱང༌། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ ཐུགས་བསྐྱེད་མཛད་ འཕྲིན་དང་། གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གི་ མཐུན་རྐྱེ ན ་རོ ག ས་མགོ ན ་གྱི ས ་ད་ཆ་བོ ད ་མི འི ་ གཞིས་ཆགས་དང༌། ཆོས་སྡེ། སློབ་གྲྭ་སོགས་ རི མ ་ཚུགས་ཀྱི ས ་སོ ་ སོ འི ་ འཚོ ་ བའི ་ མདུན་ལམ་ དང་མངོ ན ་འདོ ད ་གང་ཡི ན ་བསྒྲུབ་པའི ་ ཆ་རྐྱེ ན ་ གང་ལེགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དུ་ཁ་ ཐོ ར ་གནས་འཁོ ད ་བོ ད ་རི ག ས་རྣམས་ཀྱང་སྤྱི ་ མཐུན་ཚོགས་པ་སོགས་སྒྲིག་འཛུགས་བཙུགས་ ཏེ་ཚགས་ཚུད་ཡོད་ཁར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྩ་དོན་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ཕྱར་ གྲུ་མཉམ་འདེགས་བྱེད་བཞིན་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ནང་བོ ད ་དོ ན ་གྱི ་ གོ ་ རྟོ ག ས་དང་རྒྱབ་ སྐྱོར་ཤུགས་ཆེར་ཐོབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་ ྋགོ ང ་ས་ྋསྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ ཐུགས་རྗེ ་ དང་བཀའ་དྲིན་ཉག་གཅི ག ་ལ་བརྟེན་ ནས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དང་། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་བཅས་ལ་ཆེ་མཐོང་དང་། དམིགས་ བསལ་དོ ་ སྣང་བྱེ ད ་གཞི ་ ཞི ག ་ཆགས་ཐུབ་པ་ནི ་ རང་གཞན་ཚང་མས་དགའ་སྒོམ་བྱ་ཡུལ་དུ་གྱུར་ ཡོད། དེ་བཞིན་ཆུ་སྒང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིས་ ཀྱང་འདས་པའི ་ དཔའ་བོ ་ དཔའ་མོ ་ རྣམས་ཀྱི ་ མཛད་རྗེས་རླབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ཡིད་ལ་དྲན་བཞིན་ 14
སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ཉིད་སྲ་བརྟན་ཕུགས་འཕེར་ངང་ གནས་ཏེ ་ བོ ད ་མི འི ་ རྩ་དོ ན ་འཐབ་རྩོ ད ་གཙོ ་ གྱུར་ ཐོག་ཚོགས་པའི་བྱ་གཞག་བཟང་པོ་གང་ཅིར་ལྷོད་ ཡེ ངས་སུ་མ་སོང་བའི་ཕྱོགས་ཚང་མ་ནས་སྔར་ ལྷག་འབད་བརྩོན་གནང་བཞིན་པ་ནི་ལེགས་པའི་ ལམ་དུ་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་པ་དེབ་ སྐྱེལ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཆུ་སྒང་དབུས་ས་ ཡོངས་དང་། རྒྱུན་ལས་རྣམ་པའི་ལས་དོན་བྱེད་ ཕྱོགས་དང་ཐོབ་ཐང་། དངུལ་རྩིས་སྟངས་འཛིན་ བྱེ ད ་ཕྱོ ག ས་བཅས་ཀྱི ་ སྒྲི ག ་གཞི ་ ཁག་གཏན་ འབེ བ ས་ཀྱི ས ་གང་ཟག་གི ་ དབང་སྒྱུར་ལ་གཙོ ་ བོར་མི་བརྟེན་པར་ཁྲིམས་ཀྱིས་དབང་སྒྱུར་ཐོག་ ནས་བསྐྱོད་བཞིན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཆུ་སྒང་སྒྲིག་ འཛུགས་ཀྱིས་མི་རབས་རྒན་པ་དང་འཁོས་ཞན་ རྣམས་ལ་ལེགས་གསོལ་དང་འཚོ་སྣོན། མ་འོངས་ བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་དང་། བོད་གསར་འཛུགས་ སྐྲུན་གྱི་སོན་རྩ་ན་གཞོན་གྲངས་ ༡༠༠ ལ་སློབ་ ཡོན་གྱི་མཐུན་འགྱུར་གནང་དང་གནང་བཞིན་པ་ སོ ག ས་སྒྲི ག ་འཛུགས་རང་ཉི ད ་ཀྱི ་ ཁྱབ་ཁོ ང ས་ ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བོད་མིའི་སྒྲིག་ འཛུགས་སྤྱི་ལའང་དཔུང་འདེགས་སུ་འགྲོ་བའི་བྱ་ གཞག་བཟང་པོ ་ འདི ་ དག་ལ་ད་རེ ས ་དུས་དྲན་ མཛད་སྒོ་འདི་དང་བསྟུན་ནས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་ རྒྱུ་མ་ཟད། ད་དུང་མུ་མཐུད་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་ རྒྱུའི ་ ཆོ ད ་སེ མ ས་བརྟན་པོ ་ དང་སྔར་ལྷག་འབད་ བརྩོན་གནང་འོས་སུ་གལ་ཆེར་མཐོང་། བོད་ནང་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་གནོན་འོག་ཛ་ དྲག་གི་དཀའ་ངལ་གནས་སྟངས་མཚམས་འཇོག་ བྱ་ཐབས་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ལ་ཞུ་གཏུགས་སོགས་ ཀྱི ་ ལས་འགུལ་སྤེ ལ ་དང་སྤེ ལ ་བཞི ན ་པ་དང་། ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་དབུས་ རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཁག་ཅིག་བྱང་ཨ་རིར་སྐོར་ བསྐྱོད་དང་སྦྲགས་ནེའུ་ཡོག་ཏུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བོད་ནང་ གི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་སྙན་ཞུ་ཕུལ་ཐུབ་ ཡོད་འདུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཀྱི ་ འཐུས་མི ་ ཁག་ཅི ག ་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་ ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་དང་། གཞན་ཡང་ཆབ་ སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་རིགས་དང་། སྒྲིག་འཛུགས་ དང་ཚོགས་པ་གཞན་ཁག་གི ་ ལས་རི མ ་ནང་ མཉམ་ཞུགས། རྒྱ་གར་དཔོན་རིགས་དང་འབྲེལ་ ཡོད་མི་སྣར་འབྲེལ་ལམ་གྱིས་མཚོན་སྤྱི་སྨན་ལས་ འགུལ་སྤེལ་ཐུབ་པར་གང་ལེགས་དང་། ད་དུང་ རྒྱུན་གནས་དང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ ཕྱོག ས་ལ་ཤུགས་ སྣོན་གནང་ཐུབ་དགོས་གལ་ཆེ། དེ་བཞིན་སྤྱི ་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུ་ཕྱྭའི་སྲུང་འདོམས་ ཞུ་ཕྱོགས་དང་། ཆུ་སྒང་དབུས་ས་གཉིས་ནས་ བོད་བསྟན་སྲིད་དང་༸རྒྱལ་བའི་༸སྐུ་ཕྱྭའི་ཞབས་
རིམ་ཆེད་སྲོག་བླུ་ཚེ་ཐར་ཁྱོན་ཆེ་དང་། འབྲས་ ལྡན་སྐྱེ་ཤིང་འདེབས་འཛུགས། ཁོར་ཡུག་གཙང་ བཟོ། བཀའ་འགྱུར་དག་སྒྲོག་དང་། གནས་བརྟན་ ཕྱག་མཆོད། བཛྲ་གུ་རུ་དང་། མ་ཎི་གྲངས་གསོག་ སོགས་གནང་དང་གནང་འཆར་བཅས་ལ་ལེགས་ སོའི་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། གནད་དོན་གལ་ཆེ་བ་གཞན་ཞིག་ནི་ཆོལ་ གསུམ་བོད་མི་རྣམས་མཐུན་ལམ་དམ་ཚིག་གཟོང་ ཁ་གཅིག་སྒྲིལ་ཡོང་ཐབས་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ གཞུང་མང་གཉི ས ་ཀས་བོ ད ་མི ར ་མཐུན་འགྱུར་ རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བའི ་ བཀའ་དྲིན་རྗེ ས ་དྲན་དང་ གནས་ཡུལ་གྱི ་ ཡུལ་མི ་ རྣམས་དང་མཐུན་ལམ་ གང་གཟབ་གནང་དགོས་པ་ད་རེས་གོ་སྐབས་འདི་
བརྒྱུད་སླར་ཡང་ནན་ཏན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མཐའ་དོ ན ་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་དབུས་རི ས ་མེ ད ་ བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་རྣམས་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་ པད་ཡུན་དུ་བརྟན་ཅིང་། ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་ མཐའ་དག་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པ་དང་། བོད་དོན་ བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བ། མདོ་ཁམས་ཆུ་ བཞི ་ སྒང་དྲུག་དབུས་སའི ་ ཚོགས་པའི ་ ཞུ་སྒོ ་ མཐའ་དག་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བ་བཅས་ཀྱི་སྨོན་འདུན་ ཞུ་རྒྱུ་བཅས་གསུངས་གནང་། །
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་བོད་མིའི་ན་གཞོན་འགོ་འཁྲིད་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་ གསུམ་པའི་ཐོག་མང་གཙོའི་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་གྱི་ ནང་སློ བ ་གཉེ ར ་གནང་མཁན་སློ བ ་ཕྲུག་གྲངས་ སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩།༠༠ ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་ ༥༢ ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་འཛིན་སྐྱོང་སྦྱོང་བརྡར་ཁང་དུ་བོད་མིའི་ན་གཞོན་འགོ་འཁྲིད་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཐོག་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་འདྲ་མིན་ ནང་སློབ་གཉེར་གནང་མཁན་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ།
སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཁན་པོ ་ བསོ ད ་ནམས་
རིམ་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་སོང་།
བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་རྡ་སའི་ཉེ་འདབས་སུ་ སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་ ཡོད་པའི་འཛིན་སྐྱོང་སྦྱོང་བརྡར་ཁང་དུ་ཤེས་རིག་ མཆོག་གིས་ཐོག་མར་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས་ ལས་ཁུངས་ནས་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུས་པའི ་ བོ ད ་མི འི ་ ན་ གསུང་དོན། མང་གཙོ་ཟེར་བ་གཙོ་བོ་ཆབ་སྲིད་ལྟ་ གཞོ ན ་འགོ ་ འཁྲིད་ཟབ་སྦྱོ ང ་ཐེ ང ས་གསུམ་པའི ་ གྲུབ་རི ག ་པའམ་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ སྤྱི ་ ཚོགས་སྐྱོང་ ཐོག་ཚོགས་བཅར་བ་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་འདྲ་མིན་ 15
སྟངས་ཤིག་ལ་ཟེར་གྱི་ཡོད་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་ བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་དེ ་ མང་གཙོ འི ་ ལམ་ལུགས་ཐོག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ཟེར་ བ་དེ་མི་རིགས་གཅིག་དང་། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ ཡིན་དུས། དེའི་ལོ་རྒྱུས་ལའང་ཕྱིར་མིག་ལྟ་དགོས་ པ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་རེད། དེ་ཡང་ཆབ་ སྲིད་ཀྱི་སྐྱོང་སྟངས་ཐོག་ནས་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་ བ་ཡོད་པ་དེ་འདྲའི་ཐོག་དོ་སྣང་གནང་བ་ཡིན་ན། དེའི་ཐོག་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་བློ་སྐྱེད་རག་རྒྱུ་ དེ་འདྲ་ཏན་ཏན་ཡོད་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ཕྱི་ལོ་མ་བྱུང་གོང་གི་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས་པའི་ ནང་བོད་རྒྱལ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས་ཕྱི་ ལོའི་བརྒྱ་ཕྲག་དགུ་པ་བར་རྒྱལ་པོའི་རིང་ལུགས་ ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་བསྐྱངས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་རིང་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱིས་ མཚོ ན ་པའི ་ རྒྱལ་པོ ་ དེ ་ ཚོ ་ ཧ་ཅང་གི ་ རྣམ་དཔྱོད་ ལྡན་པ་དང་། འབངས་མི་སེར་ལ་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་ ཡོད་པ། སོ་སོའི་རྣམ་དཔྱོད་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ སྟོ བ ས་ཀྱི ས ་ཐོ ག ་ནས་མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ ཆོ ས ་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་སོགས་མི་རིགས་ཤིག་ལ་
གསུང་བཤད། གང་དགོས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡོད། དཔེར་ན་ཆོས་ རྒྱལ་སྲོ ང ་བཙན་སྒམ་པོའི ་ སྐབས་བོད་ཡི ག ་ གསར་བཟོ་མཛད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་ སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་སྐབས་རྒྱ་གར་གྱི་དཔལ་ནཱ་ལེན་ ཌའི ་ ཆོ ས ་བརྒྱུད་བོ ད ་ནང་གདན་འདྲེ ན ་ཞུས་པ་ སོགས་མཛད་པ་དམིགས་བསལ་འབུར་དུ་འདོན་ ཐུབ་པ་མང་པོ་གནང་ཡོད་རེད། དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་ ཕྱོ ག ས་གཅི ག ་ནས་མང་ཚོ ག ས་སྐྱོང་རྒྱུ་དང་། ཕྱོ གས་གཞན་ཞིག་ནས་མང་ཚོ ག ས་དང་མཐུན་ པའི་ཆོས་དང་། སྐད་ཡིག རིག་གཞུང་དེ་ཚོ་ གསར་གཏོད་གནང་བ། དེ་བཞིན་མཐའ་མཚམས་ ལ་དམག་མི ་ བཙུགས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྲུང་བ་ སོགས་ལོ་རྒྱུས་ནང་བྱུང་ཡོད། དུས་རབས་ ༩ པའི་ནང་བོད་རྒྱལ་འུ་དུམ་ བཙན་པོ འ མ་གླང་དར་མ་སྐུ་བཀྲོངས་པའི ་ རྗེ ས ། བོ ད ་ཡོ ང ས་ལ་གཅི ག ་འགྱུར་གྱི ་ རྒྱལ་པོ འི ་ རི ང ་ ལུགས་མེད་པ་ཆགས་ཏེ་བོད་སིལ་བུར་ཐོར་ནས་ ལུང་ཚན་རེ་ལ་རྒྱལ་ཕྲན་རེ་ལྟ་བུ་དང་། དཔོན་པོ་ རེ་ཟེར་བ་དེ་ཆགས་ཡོད། ཕྱིས་སུ་བོད་དེ་སོག་ པོའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཚུད་པ་དང་། དུས་རབས་ ༡༣ པའི་ནང་ས་སྐྱའི་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་ འཕགས་པ་སོག་པོའི་རྒྱལ་པོའི་དབུ་བླར་ཕེབས་ གནང་བ་དང་། དེའི་ཐོག་ནས་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་འགྲོ ་ མགོ ན ་ཆོ ས ་རྒྱལ་འཕགས་ པར་དབང་ཡོན་དུ་ཕུལ་གནང་ཡོད། ཆོལ་ཁ་ཟེར་ བ་དེ་སོག་པོའི་ཐ་སྙད་རེད་ཅེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད། ཆོལ་ཁ་ཟེར་ན་འབྱུང་ཁུངས་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་གོ དེ་ ནས་བཟུང་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས་ བོ ད ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་སྲི ད ་གཉི ས ་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱས་པ་ དང་། དེ་ནི་བོད་ནང་བླ་མས་ཆབ་སྲིད་བསྐྱངས་པ་ ཐོག་མ་དེ་རེད། དེ་ནས་ཕག་གྲུ་དང་། རིན་སྤུངས་ པ། སྡེ་པ་གཙང་པ། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་བཅས་ ནས་བོ ད ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་སྲི ད ་གཉི ས ་ཀྱི ་ དབང་སྒྱུར་ གནང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༦༤༢ ལོར་༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ ཕྲེང་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ གཉིས་ཀྱི་དབུ་འཁྲིད་གནང་བ་ནས་༧རྒྱལ་དབང་
སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞིའི་བར་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་ དང་། དེའི་སྐབས་སྔོན་མའི་ལུགས་སྲོལ་ནང་སྐུ་ བྲང་ཆེ ན ་པོ ས ་སྲི ད ་དབང་བཟུང་ཡོ ད ་པ་དང་། དྲག་དང་དམངས་ཀྱི ་ དབར་དབུལ་ཕྱུག་གི ་ ཁྱད་
སྟབས་མི་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོར་ རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་དམག་གི ས ་བོ ད ་ནང་བཙན་ འཛུལ་བྱས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ནང་༸གོང་ས་ མཆོག་གིས་དགུང་ལོ་ ༡༦ ཐོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་གནང་། ༡༩༥༡ ལོ ར ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ་ བཙན་དབང་འོག ་གྲོ ས ་ མཐུན་དོ ན ་ཚན་བཅུ་བདུན་ཟེ ར ་བ་དེ ་ བཞག་ དགོས་བྱུང་བ་དང་། ༡༩༥༩ ལོར་༸གོང་ས་ མཆོ ག ་རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོ ལ ་ལ་ཕེ བ ས་དགོ ས ་ བྱུང་བ་སོ ག ས་བོ ད ་ཀྱི ་ ཆབ་སྲི ད ་ནང་འགྱུར་བ་ ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། བོ ད ་མི འི ་ མང་གཙོ འི ་ འཕེ ལ ་རི མ ་ལ་ལོ ་ ཚིགས་ཐོག་ནས་དབྱེ་བ་ཕྱེ་ནས་ཞུས་ན་དང་པོ་ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༥༠ ནས་ ༡༩༦༠ བར་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནས་ ༡༩༩༡ བར། ༡༩༩༡ ནས་ ༢༠༠༡ བར། ༢༠༠༡ ནས་ ༢༠༡༡ བར་བཅས་ཡིན་པ་དང་། ལོ་ ཚི ག ས་དེ ་ ཚོ འི ་ ནང་འགྱུར་བ་ཆེ ན ་པོ ་ ཕྱི ན ་ཡོ ད ། ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ནང་མང་གཙོའི་ཐོག་གོམ་ པ་ཇི་ལྟར་སྤོས་རེད་ཟེར་ན། ལོ་དེའི་ནང་༸གོང་ས་ ༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་ སྲིད་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་དགོས་བྱུང་བ་ 16
པར་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཁྲལ་སྤྲད་དགོས་པ་ སོ ག ས་གང་ལྟར་འདྲ་མཉམ་མེ ད ་པའི ་ གནས་ སྟངས་ཤིག་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་ སྲི ད ་ཀྱི ་ ལམ་ལུགས་སྐྱོང་སྟངས་དེ ་ ཏག་ཏག་ བསྡད་ཀྱི་མེད་པར་གཟིགས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༢ ལོ ར ་ལེ ག ས་བཅོ ས ་ཚོ ག ས་ཆུང་ཞི ག ་བཙུགས་ ནས་དེ ་ སྔའི ་ ཆབ་སྲི ད ་དབང་འཛི ན ་པའི ་ བྱེ ད ་ སྟངས་དང་། ས་གནས་ཁག་གི་འཛིན་སྐྱོང་གནས་ སྟངས་ཏོག་ཙམ་གཉའ་གནོན་བཤུ་གཞོག་ལྟ་བུ་ ཡོད་དུས། དེ་ཚོར་ལེགས་བཅོས་ཇི་ལྟར་བྱེད་ དགོས་པ་སོགས་སྔ་མོའི་གཞུང་གི་ལམ་ལུགས་ ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་དགོངས་པ་བཞེས་གནང་ ཡོད་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་ ནག་པེ ་ ཅི ང ་ལ་ཕེ བ ས་ནས་མའོ་ ཀྲུ་ཞི ས ་མཚོ ན ་ པའི་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་འཁྲིད་མང་ཆེ་བ་དང་མཇལ་ འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཟླ་བ་ལྔ་དྲུག་ཙམ་རིང་ རྒྱ་ནག་ལ་བཞུགས་ནས་དམར་ཤོ ག ་གི ་ འགྲོ ་ སྟངས་མཁྱེན་པ་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱིས་སུ་ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༥༦ ལོར་རྒྱ་གར་ལ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ ་ ངོ ་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ༢༥༠༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་རྩིའི་ཐོག་གདན་ འདྲེ ན ་ཞུས་པ་བཞི ན ་ཆི བ ས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་ གནང་མཛད་ནས། སྐབས་དེའི་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་ བློན་ནེ་རུ་མཆོག་གིས་གཙོས་དཔོན་རིགས་མང་ པོ་ཞིག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོ ད ་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་དེ་ཚོར་མཁྱེན་ རྟོགས་གནང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་ གནང་རྗེས། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དེ་ཉིད་དེང་གི་ མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ལྟར་བསྐྱོད་དགོས་པའི་ དགོངས་པ་བཞེས་གནང་ཡོད། ཐོག་མར་བཞུགས་ སྒར་མ་སུ་རིར་མཛད་པ་དང་། དེ་ནས་བཞུགས་ སྒར་རྡ་སར་གནས་སྤོས་མཛད་ཡོད། མ་སུ་རིར་ བཞུགས་སྒར་མཛད་སྐབས། ཆོས་དོན་ལས་ ཁུངས་དང་། ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས། ཕྱི་སྲིད་ལས་ ཁུངས། དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ལས་ཁུངས་ བཅས་ལས་ཁུངས་བཞི་ཙམ་དང་། ལྡི་ལི་དོན་ གཅོད་ཁང་བཅས་བཙུགས་གནང་ཡོད། དེའི་ སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་། གང་གི་བཀའ་ ཤག་ག་པར་ཡོད་པ་དེ ར་བོ ད་པའི་མི་མང་ཚོས་ བོད་གཞུང་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་པའི་ ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་རེད། ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༢ པའི་ནང་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་ གདན་དུ་བོད་མི་རྣམས་འཛོམས་ནས་ཆོས་ ལུགས་ཆོལ་གསུམ་དང་བཅས་པས་བླང་དོར་ཞུ་ བྱའི་མནའ་གན་མཐུ་མོ་ཆེ་བཞག་པ་དང་། མནའ་ གན་མཐུ་མོ་ཆེའི་ནང་དོན་དེ་གང་རེད་ཟེར་ན། དེ་ ནས་བཟུང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གང་གསུང་པ་ བཀའ་གསུང་ཅི་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། བོད་ཆོལ་ཁ་ གསུམ་ཆོས་ལུགས་དང་བཅས་པས་མཐུན་སྒྲིལ་ རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་ཐོག་ཤར་བསྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ ཞེས་མནའ་གན་མཐུ་མོ་ཆེ་བཞག་ཡོད། སྐབས་ དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ནས་ འཐུས་མི་གསུམ་རེ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་ བཞི་ནས་འཐུས་མི་གཅིག་རེ་འདེམས་དགོས་པའི་ བཀའ་སློབ་བཀའ་དྲིན་སྩལ་བ་བཞིན་ལོ་དེའི་ཟླ་བ་
༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་དང་པོས་དམ་ འབུལ་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་ལོ་ལྟར་ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་མོ་དེ་མང་གཙོའི་དུས་ཆེན་ སྲུང་རྩི་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནས་ ༡༩༩༡ བར་སྤྱི་འཐུས་ ཀྱི་གྲུབ་ཆར་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། ཐོག་མར་ སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཡུན་ལོ་གསུམ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པ་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་བགོས་ནས་ཕྱག་ལས་ གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། ཟླ་རེར་ལྷན་འཛོམས་ གནང་གི་ཡོད། དེ་རྗེས་བུད་མེད་སྤྱི་འཐུས་འཕར་ སྣོན་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་བསྐོས་ གནང་རྒྱུ་སོ ག ས་འགྱུར་བ་ཕྲན་བུ་ཕྲན་བུ་བྱུང་ ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ བཀའ་དགོངས་ལྟར། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་གནང་བ་ དང་། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༡ པས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོ ར ་བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་ འབེབས་གནང་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲུབ་ཆའི་ནང་ ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་དང་ བཅས་པའི་ཆོས་ལུགས་རེ་ནས་འཐུས་མི་ ༢ རེ་ དང་། ཆོལ་ཁ་རེ་ནས་འཐུས་མི་ ༡༠ རེ། དེའི་ནང་ བུད་མེད་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་རེ་ངེས་པར་དུ་སླེབས་ དགོས་པ། ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་ ༡ ནས་ ༣ བར། བྱང་ཨ་རི་ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༡ དང་། ཡུ་རོབ་ནས་སྤྱི་ འཐུས་ ༢ རེ་ཁྱོན་སྤྱི་འཐུས་གྲངས་འབོར་ ༤༦ ལ་ སྤར་གནང་བ་དང་བཅས་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ ཀྱི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་གནང་མཛད། དེ་དང་མཉམ་དུ་ འཛིན་སྐྱོང་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུའི་ཕྱག་ལས་ གནང་གི་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ ཞིབ་ཁང་གསར་འཛུགས་གནང་བ་དང་། ཐོག་ མར་ཁྲིམས་དཔོན་གཅིག་དང་། དེ་ནས་ཁྲིམས་ དཔོ ན ་གཞན་གཉི ས ་བཅས་ཀྱི ་ གྲུབ་ཆ་ཚང་བ་ དང་། ས་གནས་ཁག་ཅིག་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ ཡན་ལག་བཙུགས་གནང་ཡོད། བཀའ་ཤག་ལ་ མཚོན་ན་ད་ལྟ་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༥ ཡིན་པ་ 17
དང་། ཐོག་མར་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡ པོ་ནས་ད་ ལྟའི་བར་བཀའ་བློན་བསྐོ་གཞག་གནང་ཕྱོགས་ལ་ འགྱུར་བ་མང་པོ་ཕྱིན་ཡོད། ཐོག་མར་བཀའ་བློན་ རྣམ་པ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་ཐད་ཀར་བསྐོ་ གཞག་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། དེའི་རྗེས་༸གོང་ས་ མཆོ ག ་གི ས ་བཀའ་བློན་འོ ས ་མི ར ་མི ་ འགྲོ ་ གྲོ ས ་ ཚོགས་སུ་གནང་སྟེ ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཀྱི ས ་འོ ས ་ བླུགས་ནས་འདེམས་ཀྱི་ཡོད། ཕྱི་ལོ ༢༠༠༡ ལོར་ བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མི ་ མང་ནས་ཐད་ཀར་འོ ས་ འདེམས་བྱེད་རྒྱུའི་སྲོད་གཏོད་པ་དང་། བཀའ་བློན་ ཁྲི་པའི་ཕྱག་རོགས་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་བདམས་ ཐོན་བཀའ་ཁྲིས་གྲོས་ཚོགས་སུ་བསྣམས་ནས་སྤྱི་ མོས་བྱུང་ན་ཐད་ཀར་བསྐོ་གཞག་དང་། སྤྱི་མོས་ མ་བྱུང་ན་གསང་བའི་འོས་ཤོག་འཕེན་ཏེ་འདེམས་ དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་༸གོང་ས་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་དབང་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་མི ་ མང་གི ས ་ འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་འཁྲིད་ལ་རྩིས་སྤྲོད་ གནང་ཡོད། ད་ལྟའི ་ ཆར་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ གྲུབ་ཆར་ཆོ ས ་ བརྒྱུད་ཆེ ན ་པོ ་ བཞི ་ དང་གཡུང་དྲུང་བོ ན ་དང་ བཅས་པའི་ཆོས་ལུགས་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༢ རེ་ དང་། ཆོལ་ཁ་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༡༠ རེ། ལྷོ་བྱང་ ཨ་རི་ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༢ དང་། ཡུ་རོབ་དང་ཨ་ཕི་ རི་ཀའི་ཁུལ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༢། ཨོ་སེ་ཀྲེ་ལེ་ཤེ་ཡ་ ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༡ བཅས་སྤྱི་འཐུས་གྲངས་འབོར་ ཁྱོན་ ༤༥ ཡོད། སྤྱིར་མང་གཙོའི་བྱུང་རིམ་ཐོག་ནས་ནུབ་ ཕྱོ ག ས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི ་ ལོ ་ རྒྱུས་ལ་བལྟས་པ་ ཡིན་ན། མི་མང་གིས་གསར་བརྗེའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་ ནས་རྩོད་ལེན་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རྩོད་ ལེན་སྐབས་མི་མང་ཁྲི་སྟོང་མང་པོའི་ཚེ་སྲོག་བློས་ བཏང་ནས་མང་གཙོ་ཐོབ་པ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། ང་ ཚོའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་རིམ་ནི། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ གིས་མར་མི་མང་ལ་མང་གཙོ་གསོལ་སྩལ་གནང་ བ་ཞིག་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྣེ་འཁྲིད་གནང་
གསུང་བཤད། སྟེ ་ མང་གཙོ འི ་ བྱུང་རི མ ་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞི ག ་ ཆགས་ཡོད། མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་དང་རང་
དབང་ཅན་གྱི ་ སྡེ ་ ཚན་བཅས་ཆ་ལག་ཡོ ང ས་སུ་ ཚང་བའི་མང་གཙོ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད་ཅེས་
དང་།དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་ལའང་གསུངས་གནང་ཡོད། །
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་པ་ལམ་པུར་དུ་ཉིན་དྲུག་རིང་གི་དབུགས་སྦྱོང་ལས་རིམ་ཞིག་གི་ མཇུག་བསྡོམས་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཕེབས་ཏེ་གསུང་བཤད་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་རྒྱལ་ སྤྱིའི་དབུགས་སྦྱོང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། ཧི་མཱ་ཅལ་ མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ང ་ཁྱེར་པ་ལམ་པུར་དུ་རྟེན་གཞི ་ བྱས་པའི་ (Vivekananda Medical Research
མཆོག་མཛད་སྒོར་ཕེབས་པར་འཚམས་འདྲི་དང་ སྦྲགས། དབུགས་སྦྱོང་གིས་ལུས་ལ་ཕན་ཡོན་ཇི་ ཡོད་སྐོར་དང་། དབུགས་སྦྱོང་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་པ་ བརྒྱུད་ཁོ ང ་གི ་ མི ག ་དབང་ནུས་པ་ཡག་ཏུ་ཕྱི ན ་
དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ཨཅྰརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་གིས་ཧི་མྰ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་པ་ལམ་པུར་དུ་དབུགས་སྦྱོང་ལས་ རིམ་ཞིག་གི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བཞིན་པ།
ཞེས་པའི་སྨན་ཁང་དང་ཞིབ་འཇུག་ཐེབས་ རྩ་ཁང་གི ་ གོ ་ སྒྲི ག ་འོག ་ཉི ན ་གྲངས་དྲུག་རི ང ་གི ་ དབུགས་སྦྱོ ང ་ལས་རི མ ་གྱི ་ མཇུག་བསྡོ མ ས་ མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་གནང་བ་དང་། དེའི་སྐབས་ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་ བོར་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་ སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་ གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཤན་ཏ་ཀུ་མར་མཆོག་དང་། ས་ གནས་ཡུལ་མི་ ༢༠༠ ཙམ་ཕེབས་གནང་འདུག མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་སྐུ་ཞབས་ཤན་ཏ་ཀུ་ མར་མཆོག་གིས་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་ Trust)
པའི་ཉམས་མྱོང་སྐོར། དེ་བཞིན་དབུགས་སྦྱོང་ སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་ན་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་བདེ་ཐང་ལ་ ཁེ་ཕན་མང་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་གནང་འདུག སྐབས་དེ ར ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོ ན ་ མཆོག་གིས་ཨིན་ཡིག་གི་ཡོ་ག་ (Yoga) ཟེར་ བའི་མིང་ཚིག་དེ་ཚིག་འབྲུ་བཞི་བསྡུས་པའི་མིང་ ཚི ག ་གཅི ག ་ཡི ན ་ཡང་དེ འི ་ རྒྱབ་ལྗོ ང ས་ལ་རི ག ་ པའི་གཞུང་ལུགས་གཏིང་ཟབ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ གནང་བ་དང་། སྤྱིར་བཏང་གི་ལུས་རྩལ་དང་ དབུགས་སྦྱོང་དབར་གྱི་ཁྱད་པར། དེ་བཞིན་ དབུགས་སྦྱོ ང ་སྦྱོ ང ་བརྡར་བྱེ ད ་སྐབས་དམི ག ས་ བསལ་གྱི་ཐང་ཆེན་སོགས་མི་དགོས་པར། ས་ གནས་དང་དུས་ཚོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པར་སོ་སོ་ རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་གཞིར་བཟུང་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་ 18
ཐུབ་ཀྱི ་ ཡོད་སྐོར་གསུངས་གནང་བ་མ་ཟད། དབུགས་སྦྱོང་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་ན་ཕྱིའི་ལུས་ཁམས་ ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཙམ་མ་ཟད། ནང་ སེམས་ཀྱི་བདེ་ཐང་ལའང་ཕན་ཐོགས་ཡོད་སྐོར་ གསུངས་གནང་འདུག དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་མུ་ མཐུད་གསུང་དོན། སྤྱིར་བཏང་ལུས་རྩལ་སྦྱོང་ བརྡར་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་ཚེའི་རིག་བྱེད་དང་བོད་ཀྱི་ གསོ་བ་རིག་པ། དེ་བཞིན་དབུགས་སྦྱོང་སྦྱོང་ བརྡར་བཅས་སོ ་ སོ ར ་མི འི ་ གཟུགས་པོ འི ་ འཕྲོད་ བསྟེན་བདེ་ཐང་གསོ་ཐབས་སླད་དམིགས་བསལ་ གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ནུས་པ་ལྡན་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ གསུམ་གྱི་ནང་ནས་དབུགས་སྦྱོང་སྦྱོང་བརྡར་ལ་ སྒོ མ ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེ ན ་གྱི ་ ཁྱད་ཆོ ས ་ཡོ ད ་ཙང་། ལུས་སེ མ ས་གཉི ས ་ཀའི ་ བདེ ་ ཐང་གསོ ་ ཐབས་ དང་། སེམས་ནང་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་ཐབས་སླད་ དམིགས་བསལ་གྱི་ནུས་པ་ཡོད་ཅེས་དང་། དེང་སང་མི་མང་ཆེ་བས་དབུགས་སྦྱོང་གི་ རྒྱབ་ལྗོངས་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་རྣམས་ལ་དོ་ སྣང་མ་བྱས་པར་ཕྱིའི་གཟུགས་པོའི་བདེ་ཐང་ཁོ་ ནའི ་ ཆེ ད ་སྦྱོ ང ་བརྡར་བྱེ ད ་བཞི ན ་ཡོ ད ་པ་དང་། གལ་ཏེ་དབུགས་སྦྱོང་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་ གྲུབ་རྣམས་མ་ཤེས་ན། དེའི་ཁེ་ཕན་ཡོངས་རྫོགས་ ཐོབ་དཀའ་བ་རེད། བྱས་ཙང་རྣམ་པ་ཚོས་ དབུགས་སྦྱོ ང ་གི ་ རྒྱབ་ལྗོ ང ས་རི ག ་པའི ་ གཞུང་ ལུགས་གཏིང་ཟབ་ཡོད་པ་རྣམས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ དོ་སྣང་སླེ བ ས་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོ ན ་གནང་ དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་འདུག ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་དང་རིག་གཞུང་ སོ ག ས་རྒྱུན་འཛི ན ་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེ ་ ཡི ན ་པའི ་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། སྐོར་ལ་གསུང་དོན། བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ དུས་རྟག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་བཟོ་ཐབས་ བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཙང་། བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་མི་ རྣམས་ཀྱི ས ་སོ ་ སོ འི ་ ཐུན་མོ ང ་མ་ཡི ན ་པའི ་ རི ག ་ གཞུང་མི ་ ཉམས་རྒྱུན་འཛི ན ་བྱེ ད ་བཞི ན ་ཡོ ད ་པ་ དང་། འོན་ཀྱང་རྒྱ་གར་ནི་རང་དབང་ཡོད་པའི་
རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། སོ་སོའི་རིག་གཞུང་ རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུར་རང་དབང་ཚད་ ལྡན་ཡོད་སྟབས། གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་རིག་གཞུང་ རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་རྒྱུའི་ལམ་སྟོན་གནང་དགོས་ཞེས་ དང་། རིག་གཞུང་ལ་རིགས་དང་། གྲལ་རིམ། ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང་། རིག་
གཞུང་རྒྱུན་འཛི ན ་དང་ཡུན་གནས་ཐུབ་ན་རྒྱལ་ ཁབ་ཀྱི་མི་མང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པ་རེད་ ཅེས་གསུངས་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ གསང་སྔགས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་སྐོར་ལའང་གསུངས་ གནང་འདུག
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༨ དང་། པའི་གཙུག་ལག་ཁང་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་བཅས་ བོད་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༧།༣༠ པ་བཞེངས་ཟིན་རྗེས། དཀར་ཕྱོགས་སྐྱོང་བའི་ལྷ་
ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་ལའང་བལྟས་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོ ་ བོ ད ་གངས་ཅན་ལྗོ ང ས་ལ་དགོ ས ་དབང་
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་འཛམ་གླིང་སྤྱི་བསངས་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།
ཐོག་ཆོལ་གསུམ་ཆིག་བསྒྲིལ་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་ འོག་བཞུགས་སྒར་ལྷ་རྒྱལ་རིའི་རྟེན་མཁར་མདུན་ དུ་འཛམ་གླི ང ་སྤྱི ་ བསངས་ཉི ན ་མོ ་ སྲུང་བརྩི འི ་ མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་གནང་སོང་། མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་དཔལ་ལྡན་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ ་ བསོ ད ་ནམས་བསྟན་འཕེ ལ ་མཆོ ག ་གདན་ཞུས་ ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མི་ མང་སྤྱི་འཐུས་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་མཆོག སྤྱི་འཐུས་ཟླ་ བ་ཚེ་རིང་མཆོག ཚོགས་དྲུང་ལྷ་ཁང་ཚེ་རིང་ སྟོབས་རྒྱལ་ལགས། གཞན་ཡང་གཞུང་འབྲེལ་ དང་གཞུང་འབྲེ ལ ་མི ན ་པའི ་ ཚོ ག ས་པ་ཁག་གི ་ འགན་འཛིན་རྣམ་པ། ས་གནས་མི་མང་བཅས་ འདུ་འཛོ མ ས་ཀྱི ས ་ཐོ ག ་མར་དགེ ་ འདུན་པ་ཁག་ གཅིག་གིས་དབུ་མཛད་ནས་བོ ད ་དཀར་ཕྱོག ས་ སྐྱོང་བའི་བོད་སྐྱོང་ལྷ་སྲུང་འཕྲིན་སྐུལ་དང་འབྲེལ་ བསངས་གསོལ་ཟབ་རྒྱས་གནང་བ་དང་། དེ་རྗེས་ ཆིག་བསྒྲིལ་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ཡིས་དུས་ཆེན་ངོ་ སྤྲོད་གསུང་བཤད་གནང་སོང་། དེ་ནས་སྐུ་མགྲོ ན ་གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་ ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་འཚམས་འདྲི་དང་ སྦྲགས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། རྩ་བའི་འཛམ་ གླིང་སྤྱི་བསངས་ཉིན་མོ་ཟེར་བ་དེ་གོང་དུ་ངོ་སྤྲོད་ གནང་བ་བཞིན་རེད། བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་ལ་ མཁན་སློ བ ་ཆོས་གསུམ་ཞལ་འཛོམས་པའི་ སྐབས། བསམ་ཡས་མི་འགྱུར་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་
ཀླུ་གཞི ་ བདག་རྣམས་ལ་གཏང་རག་གི ་ ཆེ ད ་དུ་
གིས་གནས་བདག་དང་།
གཞི་བདག་དཀར་
དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ལྷ་རྒྱལ་རིའི་རྟེན་མཁར་མདུན་དུ་འཛམ་གླིང་སྤྱི་བསངས་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་ གནང་བཞིན་པ།
བསམ་ཡས་ཧད་པོ ་ རི ་ རྩེ ར ་བསངས་གསོ ལ ་ ཞབས་བརྟན་གནང་བ་དང་། སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ ཆེ་མཆོག་གིས་རྒྱགས་རྔན་ལྷ་བསང་གི་བསངས་ མཆོ ད ་བརྩམས་པ་སོ ག ས་བྱུང་རི མ ་ལོ ་ རྒྱུས་ དམིགས་བསལ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་རིང་ང་ཚོ་ བཙན་བྱོ ལ ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་ལའང་ཆོ ལ ་གསུམ་ ཆིག་བསྒྲིལ་ཚོགས་པས་འགན་འཁུར་ནས་འཛམ་ གླི ང ་སྤྱི ་ བསངས་ཉི ན ་མོ ་ སྲུང་བརྩི ་ གནང་བསྡད་ ཡོད་པ་དེ་ཞེ་དྲག་ཡག་པོ་རེད། དམིགས་བསལ་ བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། 19
ཕྱོགས་སྐྱོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ ཉག་ཕྲ་བའི་དུས་ཚོད་དེའི་ཐོག་ལ་ཏན་ཏན་ གཟིགས་པ་བློ་ཉེ་པོ་ཡོད་མཁན་ཞིག་རེད་བསམ་ གྱི་འདུག དེ་ཡིན་དུས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་ དང་། བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་ནས་འབྲེལ་བ་ཡོད་ སྡོད་མཁན་གྱི་ང་ཚོའི་གཞི་བདག་དེ་ཚོར་ དམི ག ས་བསལ་གྱི ་ འཕྲིན་བཅོ ལ ་ལྗགས་རྩོ མ ་ གནང་ཡོད། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དཀའ་ ངལ་ཅན་ཉག་ཕྲག་ངང་ལྷག་ཡོད་དུས་ང་ཚོ་བཙན་
གསུང་བཤད། བྱོལ་ནང་འཚམས་རེ་དཀར་ཕྱོགས་སྐྱོང་བའི་ཡུལ་ ལྷ་གཞི་བདག་ལ་བསངས་གསོལ་གཏོང་ཐུབ་ན་ ཏན་ཏན་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་ ཚོའི་གྲས་རྒྱུན་འཛིན་གནང་ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་དེ་གལ་ ཆེན་པོ་གཅིག་རེད་འདུག དེ་བཞིན་ང་ཚོས་གཞི་ བདག་རྣམས་ལ་བསངས་གསོ ལ ་ཕུལ་རྒྱུ་དང་། སྡོ ང ་གྲོ ག ས་གནང་རོ ག ས་བྱེ ད ་ཟེ ར ་བའི ་ མཆོ ད ་ འབུལ་གནང་གི་ཡོད་རེད། དེ་ཚོའི་གྲས་གཟུགས་ མེ ད ་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་སྡོ ང ་གྲོ ག ས་གནང་རྒྱུའི ་ ཡི ད ་ ཆེས་ཞུ་ཡི་ཡོད་རེད། ཡིན་ནའང་ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མི་ ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཞབས་ཕྱི་ཞུ་ ཐུབ་དགོས་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ད་ལྟ་གོང་དུ་ ཞུས་པ་བཞིན། ང་རང་ཚོ་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཟེར་ བ་དེ་གནའ་སྔ་མོ་ཆོས་རྒྱལ་རིམ་བྱོན་སྐབས་ལྷོ་ འཛམ་གླིང་ནང་རྒྱ་བོད་ཧོར་གསུམ་ཟེར་བ་སྟོབས་ དང་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་ནས་རིམ་པས་བོད་ ཀྱི ་ རྒྱལ་རྒྱུད་ཉམས་ཏེ ་ བོ ད ་སི ལ ་བུར་ཐོ ར ་ནས་ ལུང་པ་རེར་རྒྱལ་ཕྲན་རེ་ལྟ་བུ་ཆགས་ནས། ང་ ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་རེད། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ ནུས་པ་ཉམས་ནས་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ གནས་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། ཡིན་ནའང་ང་ཚོས་ བཟང་ཕྱོ གས་ནས་རེ་བ་བརྒྱབ་ནས་བཙན་བྱོ ལ་ ནང་གི་གནས་སྟངས་ལ་བོད་ནང་ནས་མིག་དཔེ་ ལྟ་ས་ཞིག་ཡོང་ཐུབ་དགོས། འཚམས་རེ་ང་ཚོའི་ སྤྱི་ཚོགས་ནང་ནང་ཁུལ་གྱི་རྩོད་གཞི་དེ་འདྲ་ཡོང་ གི་ཡོད། དེ་ཚོའི་གྲས་ལ་གོ་བསྡུར་སྦྱངས་བཤད་
གནང་ནས་མཐུན་པའི ་ ཕྱོ ག ས་སུ་འཁྲིད་ཐུབ་ དགོས།
ནང་གི་ཆོས་བརྒྱུད་མཐུན་ལམ་གྱི་གནས་སྟངས་ དེ ་ བོ ད ་ནང་ནས་མི ག ་དཔེ ་ ལྟ་ས་འདྲ་པོ ་ ཆགས་
དེ ་ བཞི ན ་བོ ད ་པའི ་ གནའ་རབས་ཀྱི ་ ལོ ་ རྒྱུས་ཡིན་ནའང་འདྲ། དེང་སང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་ དུས་རྒྱུན་དུ་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་རེད། ང་ཚོ་བོད་ཆོལ་ ཁ་གསུམ་དེ་སྐྱིད་ན་མཉམ་སྐྱིད་དང་། སྡུག་ན་ མཉམ་སྡུག་བྱེད་ཐུབ་དགོས་པ། དེའི་ཐོག་ནས་ཧྲ་ ཐག་ཐག་གནང་ཐུབ་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ བསམ་གྱི་འདུག གཙོ་བོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་དང་། དེ་བཞིན་ཆོས་བརྒྱུད་ ཁག་གི ་ བླ་ཆེ ན ་རྣམ་པ་བཅས་ཀྱི ་ བཀའ་དྲིན་ལ་ བརྟེན་ནས་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་ནང་ཁུལ་དམ་ཚིག་འོ་ ཆུ་གཅིག་འདྲེས་ལྟ་བུར་ཆགས་ཡོད། བཙན་བྱོལ་
ཡོད། དེ་ཚོའི་གྲས་ང་ཚོ་སྟོན་པ་གཅིག་གི་རྗེས་ འཇུག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་དུས། དམ་ཚིག་འོ་ཆུ་ གཅིག་འདྲེས་བྱེད་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་ རེད། དེ་རིང་དུས་ཚོད་ཀྱིས་རྐྱེན་པས་མང་པོ་ཞུ་ གི་མིན། མདོར་ན་གཙོ་བོ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་དུས་ནས་དུས་སུ་ བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གང་ཕེབས་པ་གཞིར་བཟུང་ སེམས་ལ་བཅངས་ནས་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་བྱེད་ ཐུབ་དགོས་པ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་གོ་ སྐབས་འདི ་ བརྒྱུད་ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན ་བཅས་གསུངས་ གནང་ཡོད། །
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣ ཉིན་གྱི་སྔ་ དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༢།༡༥ ཙམ་ལ་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ ཐེངས་ ༡༧༧ ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཁན་ པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་བོད་ ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གཞུང་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་དང་། བོད་ཡིག་དཔར་སྐྲུན་
གྱི ་ རྩོ མ ་སྒྲི ག ་པ་ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ ལགས་ལས་བྱེ ད ་འདེ མ ས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི ་ ཚོགས་མིར་བདམས་ཐོན་གྱིས་བསྐོ་གཞག་བྱུང་ བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད། དེ་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ ལེའུ་དགུ་པ། དོན་ཚན་ (༡༠༡) ནང་གསེས་ (༡) པོའི་དགོངས་དོན། “ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་
ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་གཅིག་དང༌། ཚོགས་མི་ གཉིས་ནས་བཞིའི་བར་དགོས་པར། གོ་ཡུལ་སྟོང་ པ་ནམ་ཐོ ན ་ལ་ཆེ ས ་མཐོ འི་ ཁྲིམས་ཞིབ ་པ་ཆེ ་ བ་ དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། སྲིད་ སྐྱོང་བཅས་ནས་སྐབས་དེའི་འོས་མི་འདེམས་སྒྲུག་ ཁོ ་ ནའི ་ ཆེ ད ་མི ་ འགྲོ ་ གསུམ་དམི ག ས་འཛུགས་ གནང་བའི ་ ཚོ ག ས་ཆུང་དེ ས ་ཉི ས ་ལྡབ་ལས་མ་
ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ལས་བྱེད་འདེམས་ལྷན་ཚོགས་མིར་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བ།
20
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཉུང་བའི ་ འོ ས ་འཆར་ཕུལ་བར་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་སུ་འོས་བསྡུ་བྱས་ཏེ་མང་མོས་སུ་ཐོབ་ལ་
འབུལ་བྱུང་བར། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༦ པའི་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༧༧ པའི་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༧༧ ཐོག་ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་མི་བསྐོ་གཞག་གནང་སྐབས།
འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་ ཚོགས་མིར་འོས་ཐོན་བྱུང་བར་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།” དང་། དོན་ཚན་ (༡༠༡) ནང་གསེས་ (༢) པའི་ དགོངས་དོན། “གལ་ཏེ་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་མི་སུ་རུང་གྲོས་ཚོགས་ མ་འཚོགས་པའི་སྐབས་བསྐོ་གཞག་བྱེད་དགོས་ བྱུང་ཚེ ་ གོ ང ་གསལ་འདེ མ ས་སྒྲུག་ཚོ ག ས་ཆུང་ གིས་འཆར་འབུལ་ཞུས་པའི་ནང་ནས་སྤྱི་འཐུས་ རྒྱུན་ལས་ཀྱི་རྩ་འབོར་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱི་ མོས་མཐུན་ཐོག་བསྐོ་གཞག་བྱེད་དགོས།” ཞེས་ པའི ་ ཆ་རྐྱེ ན ་འོག ་འདེ མ ས་སྒྲུག་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ར ་ཁྲིམས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བ་ཟུར་པ་ངག་ དབང་འཕེལ་རྒྱལ་མཆོག་དང་། འོས་བསྡུའི་སྤྱི་ ཁྱབ་འགན་འཛིན་ཟུར་པ་འཇམ་དཔལ་ཆོས་བཟང་ མཆོག ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ ཚོགས་མི་ཟུར་པ་རྡོ་རྗེ་ལགས་བཅས་ཀྱི་ཚོགས་ ཆུང་དེས་ཉིས་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་བའི་འོ ས་འཆར་ ཕུལ་བར་རྡ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་སྤྱི་ཁྱབ་ཡིག་ཚང་གི་ གྲངས་འཛི ན ་དོ ་ དམ་པ་ཕུན་ཚོ ག ས་རྣམ་རྒྱལ་ ལགས་དང་། རྡ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ རིག་གཞུང་ཉམས་ཞིབ་སྡེ ་ ཚན་གྱི་ འགན་འཛིན ་ དང་། བོད་ཡིག་དཔར་སྐྲུན་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ན་ག་ སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས་རྣམ་གཉིས་འཆར་
ཐོ ག ་འོས ་གཞི ར ་ཕུན་ཚོ ག ས་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ དང་། ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས་རྣམ་ གཉིས་ལ་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ ༩ ནས་ རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཁང་ནང་གསང་བའི་འོས་ཤོག་ འཕངས་ཏེ་རྡ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་རིག་ གཞུང་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་དང་། བོད་ཡིག་དཔར་སྐྲུན་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ན་ག་སངས་ རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས་སུ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྩ་ འབོ ར ་གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཀྱི ས ་མོ ས ་མཐུན་གྱི ས ་ ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་མིར་ བསྐོ་གཞག་གནང་ཡོད། ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས་ནི་ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༦༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་རྒྱ་གར་བྱང་ ཕྱོགས་མ་ནཱ་ལིར་འཁྲུངས་པ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ སྦེལ་ཀོབ་སེན་ཌེ་སློབ་གྲྭ་ནས་འཛིན་རིམ་བཅུ་པ་ ལེགས་པར་ཐོན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༡ ལོར་ཝཱ་ཎ་བོད་ཀྱི་ ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་འཛུལ་ ཞུགས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་དགུ་ཡི་རིང་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་ མི ན ་རི ག ་པའི ་ གནས་ལ་སློ བ ་སྦྱོ ང ་བྱས་མཐར་ ཨཅཱརྱའི་བསླབ་པ་མཐར་སོན་དང་། གསེར་གྱི་ རྟགས་མའི་བྱ་དགའ་ཐོབ། བསྟན་བཅོས་འཛིན་ རིམ་ཐོན་འཕྲལ་ཤར་ཁུམ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་དང་རྡ་ ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་གཉིས་སུ་སྔ་ཕྱིར་དུས་ཡུན་ 21
ཐུང་ངུ་ཞིག་རིང་དགེ་རྒན་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་དང་ རྩོམ་འགྱུར་གྱི་སྡེ་ཚན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནས་ད་བར་རིག་གཞུང་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་དང་བོད་ཡིག་དཔར་སྐྲུན་གྱི་ རྩོམ་སྒྲིག་པ། གཏམ་ཚོགས་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བོད་ ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་གི་དགེ་རྒན་བཅས་ གནང་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོར་ཝཱ་ཎ་བོད་ ཀྱི ་ མཐོ ་ སློ བ ་ནས་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེ ད ་ཕེ བ ས་ ཀྱིས་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་བའི་སློབ་གཉེར་བ་གཙོ་ བཟུང་ཐོག་དེ་གའི་འཛིན་གྲྭ་ཁག་ཅིག་ལ་བོད་ཀྱི་ རིག་གནས་ལོ་གཅིག་རིང་སློབ་འཁྲིད་གནང་། དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ཆུང་ངུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མི་ སྡེ་དང་ཀུན་ཁྱབ་སེམས་འཁུར། སྙིང་རྗེ་དང་སྐྱེས་ བུ་སྒེར། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གན་དྷིའི་གསུང་རྩོམ་
ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར་ལགས།
གྲགས་ཅན་རྒྱ་གར་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་བཅས་བོད་ སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཅིང་། རྗེ་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་གྱི་ བོད་དུ་རིག་གནས་དར་ཚུལ་མདོར་བསྡུས་བཤད་ པ་ཞེས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཆུང་དེ་ཉིད་ཨིན་སྐད་ དུ་བསྒྱུར་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤་་་༢༠༡༥ ལོར་ཕ་རན་སིའི་ རྒྱལ་སྤྱིའི་ཤར་ཕྱོགས་སྐད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ (National Institute of Oriental Language
བོད་ཀྱི་སྐད་ ཡིག་རིག་གཞུང་གི་ཚན་པར་སློབ་འཁྲིད་ཀྱི་སྲི་ཞུ་ བསྒྲུབས། གཞན་ཡང་སྔ་ཕྱིར་དཔལ་ཡུལ་ཆོས་ འཁོར་གླིང་དང་། སྨིན་གྲོལ་གླིང་། དཔལ་སྤུངས་ ཤེས་རབ་གླིང་བཅས་སུ་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའི་རིང་ and Civilization, INALCO)
གསུང་བཤད། གདན་ཞུས་བཞིན་སློབ་འཁྲིད་གནང་མྱོང་བ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །
དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དགའ་སྟོན་དང་བསྟུན་ཁང་ཚན་ནང་ཁུལ་དབར་གྱི་ལྷ་ མོའི་འཁྲབ་གཞུང་འགྲན་བསྡུར་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཕེབས་པ།
དང་། སྐབས་དེའི་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང་ཨང་རིམ་ དྲག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དཔེར་ན་དེ་རིང་ལྷ་མོའི་ དང་པོ་རྫ་ཆུ་ཁང་ཚན་ལ་ཐོབ་སོང་། འཁྲབ་གཞུང་ཚོ ག ས་པ་ཐོ ག ་མར་སྲོ ལ ་གཏོ ད ་ མཁན་ཡོངས་གྲགས་སུ་ལྕགས་ཟམ་པ་གྲུབ་ཆེན་ ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་དུས་ རབས་ ༡༤ ནང་བྱོན་པ་ཞིག་སྟེ། ད་ལྟའི་དུས་ རབས་ ༢༡ བར་བརྩིས་ན་ལོ་ངོ་ ༦༠༠ ལྷག་འགྲོ་ བཞིན་ཡོད་རེད། ཡིན་ནའང་རིག་གཞུང་དེ་མུ་ མཐུད་ནས་གནས་བསྡད་པ་དང་། རིག་གཞུང་དེའི་ ཐོག་ནས་ང་རང་ཚོས་ཐུན་མོང་གི་བསླབ་བྱ་ལེན་ དགོས་པ་མང་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། རྣམ་པ་ ཚོ འི ་ འཁྲབ་གཞུང་ནང་བལྟས་ཡོ ང ་དུས་ཞི བ ་ཕྲ་ བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། དེར་ ཕྱོགས་གསུམ་ཙམ་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་བ་ ཡིན་ན། གཅིག་ནས་བྱམས་བརྩེ་དགོས་གལ་ཆེན་ པོ་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་ནས་འཁོན་འཛིན་དང་ ཕྲག་དོ ག ་ཟེ ར ་བ་དེ ས ་ཕུགས་ལ་དམི ག ས་ཡུལ་ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཁང་ཚན་ནང་ཁུལ་དབར་གྱི་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང་“འགྲོ་བ་བཟང་མོའི་ རྣམ་ཐར།” འཁྲབ་སྟོན་འགྲན་བསྡུར་གྱི་བྱ་དགའ་གནང་བཞིན་པ། འགྲུབ་མི་ཐུབ་པ། དེ་བཞིན་འཚོ་བའི་ནང་དཀའ་ འཁྲུངས་སྐར་དགའ་སྟོན་དང་བསྟུན། སློབ་གྲྭའི་ སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་ ངལ་གང་འཕྲད་སྐབས་བཟང་ཕྱོ ག ས་ཐོ ག ་ནས་ ཁང་ཚན་ནང་ཁུལ་དབར་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ གདོང་ལེན་གནང་ཐུབ་དགོས་པ་བཅས་བསྟན་གྱི་ པའི་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང་“འགྲོ་བ་བཟང་མོའི་རྣམ་ ཚབ་དང་སྒེར་ངོས་ནས་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས་ འདུག དཔེར་ན་དེ་རིང་གི་འཁྲབ་གཞུང་ནང་ཉ་པ་ ཐར།” འཁྲབ་སྟོན་གྱི་འགྲན་བསྡུར་ཞིག་ཚོགས་ གསུང་དོན། དེ་རིང་དམིགས་བསལ་བོད་ཀྱི་ཐུན་ སྤུན་གཉི ས ་དང་ཤན་པ་སྤུན་གཉི ས ་ཀྱི ས ་ཕྲུ་གུ་ གནང་སོང་། མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་ཐོག་ལ་ སྤུན་གཉིས་གསོད་ལ་ཉེ་བའི་ཚེ། ཕྲུ་གུ་སྤུན་ དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༤ སྐུ་ལས་བསྐྱོན་མཁན་གཙོ ་ བོ ་ དགེ ་ རྒན་རྣམ་པ་ གཉི ས ་ཕན་ཚུན་གྱི ་ བརྩེ ་ སེ མ ས་ཆེ ན ་པོ ་ ཡོ ད ་པ་ པའི་ཐོག་མཛད་སྒོ འི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ ར་དཔལ་ དང་། སློབ་ཕྲུག་རྣམ་པ་ཚང་མས་ཡུན་རིང་དཀའ་ མཐོང་ཚོར་བྱུང་ནས་ཉ་པ་དང་ཤན་པའི་བསམ་བློ་ ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་ ལས་བརྒྱབ་ནས་དངོས་སུ་ཆུ་ཚོད་ ༢ ཙམ་གྱི་རིང་ འགྱུར་བ་བཏང་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ། བྱས་ཙང་བཟང་ བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་། བོད་ གྲུབ་འབྲས་སྟོན་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་སློབ་ ཕྱོགས་ཐོག་ནས་གདོང་ལེན་བྱེད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ ཁྱིམ་དབུས་སའི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། སློབ་གྲྭའི་ གྲྭའི ་ དབུས་དང་ས་གནས་ཀྱི ་ འགན་འཛི ན ་ཚང་ གྲུབ་འབྲས་ཡག་པོ ་ ཞི ག ་ཐོ ན ་ཐུབ་པ་གསལ་པོ ་ དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་བཅས་ཚང་འཛོམས་ཐོག་ཁང་ མར་སྤྱན་འབུལ་ཞུས་ཐུབ་པར་རྣམ་པ་ཚོར་ རེད། དེ་ཚོའི་གྲས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་རང་ལ་ཕན་ ཚན་བཞི་ཡོད་པ་བང་རིམ་བཞིན་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་ དམིགས་བསལ་གྱིས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཐོགས་རྒྱུའི་རིག་གཞུང་ཞིག་ཆགས་ཡོང་དུས་དེ་ གཞུང་གཟིགས་འབུལ་དང་། དེ་རྗེས་དཔལ་ལྡན་ བོད་མི་རིགས་ཟེར་བ་དེར་རིག་གཞུང་ཐུན་མོང་མ་ མུ་མཐུད་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་དགོས་པ་དེ་ཧ་ཅང་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་འཁྲབ་སྟོ ན ་བྱ་དགའ་ ཡིན་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ཨིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་ གི་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཨང་རིམ་རྩེར་སོན་རྣམས་ལ་བྱ་དགའ་གནང་བ་ ནང་ (Identity) ལྟ་བུ་ཡིན་པས་གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་ དེང་སང་ཏོག་ཙམ་འཁྲབ་གཞུང་དེ་ཚོ་ཞིབ་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༤ ཉིན་རྡ་ ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཚོགས་ཁང་ནང་༸སྐུའི་
22
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཚགས་རུ་དང་། ཡར་རྒྱས་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་ བསྡད་པ་གསལ་པོ་རེད་འདུག སྔོན་མ་མང་ཆེ་བ་ གདངས་འདྲ་པོ་མང་པོ་བཏང་ནས་ནང་དོན་ གསལ་པོ ་ རྟོ ག ས་ཐུབ་མི ན ་དེ ་ འདྲ་ཡོ ང ་གི ་ ཡོ ད ། དེ ང ་སང་མང་ཆེ ་ བ་ཕལ་སྐད་རང་གི ་ ཐོ ག ་ནས་ སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་དང་། གདངས་དེ་ཚོ་གསལ་ པོ་ཆགས་ཡོང་དུས་ཚང་མས་ཧ་གོ་ཐུབ་པ་དང་། དེ ་ འདྲའི ་ ཐོ ག ་ནས་འཁྲབ་གཞུང་དེ ་ དེ ང ་དུས་ཀྱི ་ རྣམ་པའི ་ ཐོག་ནས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ ་ བཞི ན ་པ་ གསལ་པོ་ཞེ་དྲག་རེད། བོད་ནང་དང་བཙན་བྱོལ་ སྤྱི་ཚོགས་ནང་སློབ་ཕྲུག་གི་གནས་ཚད་ཐོག་ནས་ བསྡུར་བ་ཡིན་ན། ཕལ་ཆེར་རིག་གཞུང་ཐོག་བག་ ཆགས་འཇོ ག ་རྒྱུ་དེ ་ ཚོའི ་ གྲས་བཙན་བྱོ ལ ་སྤྱི ་ ཚོགས་ནང་གི་སློ བ་ཕྲུག་དེ ་ ཚོ ་ ཏན་ཏན་ཡག་པ་ མེད་འགྲོ་བསམ་གྱི་འདུག དེ་མིན་ཤེས་ཡོན་གྱི་ གནས་སྟངས་དེ ་ ཚོ ་ ཞི བ ་ཚགས་པའི ་ ཐོ ག ་ཞི བ ་ འཇུག་བྱས་ནས་བསྡུར་ན་མ་གཏོ ག ས་ཁ་ཐུག་ བཤད་ཐུབ་ཐབས་མེ ད ་པའི ་ གནས་སྟངས་ཤི ག ་ ཆགས་ཡོད། བྱས་ཙང་རྣམ་པ་ཚོའི་ངོས་ནས་སོ་ སོའི་མི་ཚེའི་ནང་སོ་སོའི་རིག་གཞུང་ཐོག་ལ་སྦྱང་ བརྩོ ན ་གནང་ནས་མ་འོང ས་པ་དངོ ས ་གནས་ཀྱི ་ བག་ཆགས་འཇོག་རྒྱུའི་བསམ་བློ་ཟེར་ན་མི་འདུག ནུས་པ་ཟེར་ན་མི་འདུག བྱས་རྗེས་འཇོག་དགོས་ པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་རིང་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་ འཁྲབ་གཞུང་གཟི ག ས་འབུལ་ཞུས་ཐུབ་པ་ཙམ་ གྱི ས ་དེ ར ་རྫོ ག ས་པ་མ་ཡི ན ་པར་མུ་མཐུད་རི ག ་ གཞུང་དེ་ཚོ་སོ་སོའི་བསམ་བློའི་ནང་བློ་ཉེ་པོ་བྱེད་ ཐུབ་དགོས་པ་དང་། རིག་གཞུང་གཅེས་འཛིན་ གནང་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ནམ་རྒྱུན་ཁང་ཚན་ནང་ཁུལ་འགྲན་བསྡུར་ མང་ཆེ་བ་གཞས་ཀྱི་འགྲན་བསྡུར་གནང་བ་ཞིག་ དང་། དེ་རིང་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཐོག་ནས་ དམིགས་བསལ་གྱིས་ལྷ་མོའི་འགྲན་བསྡུར་གནང་ བ་དེར་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་སྲོལ་ རྒྱུན་རི ག ་གཞུང་ཐོག་ང་རང་ཚོ་གང་ལ་གང་ འཚམ་ཚད་མཐོ་པོར་བསླེབས་ཡོད། ཡིན་ནའང་
དེང་དུས་ཤེས་ཡོན (Modern Education) ཡུ་རོབ་དང་། ཨུ་རུ་སུ། རྒྱ་ནག་བཅས་ཀྱི་ནང་ ཐོག་ཚང་མས་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་ ཁྱབ་སྤེ ལ ་བྱུང་ནས་འཛམ་གླི ང ་ནང་འགྱུར་བ་
དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཁང་ཚན་ནང་ཁུལ་དབར་གྱི་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང་ “འགྲོ་བ་བཟང་མོའི་ རྣམ་ཐར།” འཁྲབ་སྟོན་འགྲན་བསྡུར་མཇུག་བསྒྲིལ་རྗེས་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་བཀའ་སློབ་གནང་བཞིན་པ།
རེད། ང་ཚོས་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་ས་སྟོབས་ཆེན་ རྒྱལ་ཁབ་ཆགས་ཡོད་དུས། ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་ ཁོ་ནའི་ཐོག་འགྲན་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་དང་། ནུས་པ་ མཉམ་སྤུངས་བྱེད་ཐུབ་དགོས་པ་མ་གཏོགས། ང་ ཚོ་མི་འབོར་དང་། དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ ནས་ནུས་པ་འདྲ་མཉམ་འདོན་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཞེ་ དྲག་ཆགས་ཡོད་རེད། དེ་ཡིན་དུས་སློབ་སྦྱོང་རང་ གི་ཐོག་ལ་ཤུགས་བརྒྱབ་ནས་གང་ལྟར་འགྱུར་བ་ གཏོ ང ་ཐུབ་རྒྱུའི ་ ནུས་པ་འདོ ན ་ན་ཏན་ཏན་ཕན་ ཐོགས་ཆེན་པོ་ཐོན་གྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ནང་ ཆོས་ཐོག་ནས་ཞུས་ན། གཞི་བདེན་གཉིས། ལམ་ ཚོགས་གཉིས། འབྲས་བུ་སྐུ་གཉིས། གང་ལྟར་སོ་ སོ ་ རང་གི ས ་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ནས་འབྲས་བུ་ ཐོན་ཐུབ་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ ནས་བསམ་བློ་བཏང་བ་ཡིན་ནའང་། མི་གཅིག་གི་ སློ བ ་སྦྱོ ང ་དང་རྣམ་དཔྱོད་ཐོ ག ་ནས་འཛམ་གླི ང ་ ནང་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐུབ་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཡོད་རེད། དཔེར་ན་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་སྲོལ་ གཏོད་མཁན་མར་ཁེ་སི་ (Marx) ཁོང་འཇར་ མན་དུ་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱང་། ཁོང་གི་ལྟ་གྲུབ་ 23
ཤུགས་ཆེན་པོ་བཏང་ཐུབ་ཡོད། དེ་བཞིན་མང་ གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་དེ་ཡང་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཚུར་དར་ ཡོང་བ་ཞིག་ཡིན། གང་ལྟར་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་ ཐོགས་དང་དགོས་མཁོ་ཆགས་ཡོང་དུས་དེ་རང་ བཞིན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁྱབ་ཡོང་བ་དང་། དེས་ སྤྱི་ཚོགས་ནང་འགྱུར་བ་གཏོང་གི་ཡོད། དེ་ཡིན་ དུས་དེ ་ ཚོ འི ་ གྲས་མི ་ གཅི ག ་གི ་ རྣམ་དཔྱོད་དང་ ནུས་པ་ནས་ཡོང་བསྡད་པ་གསལ་པོ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོ་བཙན་བྱོོལ་དང་། བོད་ནང་གི་ གནས་སྟངས་རེད། གཙོ་བོ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ བཀའ་སློ བ ་ ལམ་སྟོན་དང་། མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་བཅས་ལ་ བརྟེན་ནས་བོ ད ་ཟེ ར ་བ་དེ ་ འཛམ་གླི ང ་ཐོ ག ་ཚང་ མས་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་། ཚང་མས་བོད་ཀྱི་ ཆོ ས ་དང་རི ག ་གཞུང་ལ་བརྩི ་ བཀུར་ཞུ་ཐུབ་པ་ ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཁའི་སྲིད་ འཛིན་ཟུར་པ་ནེལ་སོན་མ་ཌེ་ལ་མི་གཅིག་གིས་ རྣམ་དཔྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་མི ་ རི ག ས་དཀར་ནག་ དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དང་ལྟ་སྟངས་དེ་མེད་པར་ ཆགས་ཡོད། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གན་དྷི་ལྟ་བུར་
གསུང་བཤད། མཚོན་ན། རྒྱ་གར་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་ནང་ ཞུགས་པ་ནས་མཐའ་མ་རང་བཙན་རྩོད་ཐུབ་པའི་ ནུས་པ་དེ འི ་ འབྱུང་ཁུངས་དེ ་ མི ་ གཅི ག ་གི ་ རྣམ་ དཔྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་བ་ཞིག་རེད། དེ་ཚོའི་ གྲས་ཤེས་ཡོན་རང་གི་ཐོག་ནས་ཡོང་ཐུབ་པ་དང་། སོ་སོའི་དམིགས་ཡུལ་ནང་བཞིན་འགྲུབ་ཐུབ་རྒྱུའི་ ནུས་པ་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་ཡོད། བྱས་ཙང་དེ་ཚོ་ ཤེས་ཡོན་རང་གི་ཐོག་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད་ མ་གཏོགས། གཟུགས་སྟོབས་དང་། དཔལ་འབྱོར་ གནས་སྟངས་ཕྱུག་པོ ་ ཡི ན ་པའི ་ ཆ་ནས་ཡོ ང ་ ཐབས་མེད། དེ་ཡིན་དུས་སློབ་སྦྱོང་དང་ཤེས་ཡོན་ ཐོ ག ་འབད་བརྩོ ན ་བྱེ ད ་དགོ ས ་རྒྱུ་གལ་ཆེ ་ ཡི ན ་ གནས་དང་།
དེ་བཞིན་སློབ་གྲྭའི་ནང་དགེ་སློབ་ཀྱི་བརྩེ་ བ་ཟེར་བ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་རེད། བོད་ ནང་དགེ་སློབ་ཀྱི་བརྩེ་བ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་ ཡོད་རེད། དགེ་རྒན་གཅིག་གིས་དགེ་ཕྲུག་གཅིག་ ལ་ལམ་སྟོན་བསླབ་བྱ་གང་གནང་བ་ཡིན་ན། རྡོ་ ཁབ་ལེན་གྱིས་ལྕགས་ལེན་པ་ལྟར་སློབ་ཕྲུག་གིས་ དགེ་རྒན་གྱི་བསླབ་བྱ་རྣམས་སེམས་ལ་བཅངས་ ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྤྱིར་བཏང་དེའི་ཐོག་ཡག་པོ་ཡོད་ རུང་། མུ་མཐུད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ཏན་ཏན་གྱིས་སློབ་གྲྭའི་གནས་ཚད་ཡག་ཏུ་ཡོང་ རྒྱུ། དགེ་རྒན་གྱི་ཤེས་ཡོན་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་ དགེ་ཕྲུག་གིས་ཤེས་ཐུབ་རྒྱུ། སློབ་ཕྲུག་དེ་ཚོའི་
ཐོག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་དང་མི་རིགས། རྒྱལ་ཁབ་ བཅས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཐུབ་པ་སོགས་ཡོང་གི་རེད། བྱས་ཙང་དགེ་སློབ་ཕན་ཚུན་བརྩི་བཀུར་ཡག་པོ་ བྱུང་ན། ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གི་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་ རྒྱུའི་མཐུན་རྐྱེན་འདྲ་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ཚོའི་ གྲས་ང་ཚོས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ པོ་རེད། དེ་བཞིན་དུས་རྟག་ཏུ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གང་གནང་བ་རྣམས་ལག་ བསྟར་གནང་ཐུབ་པ་དགོ ས ་པ་གལ་ཆེ ན ་པོ ་ ཞེ ་ དྲག་རེ ད ་ཅེ ས ་སོ ག ས་ཀྱི ་ གསུང་བཤད་གནང་ རྗེས། ཚང་མ་སྐུ་བཞེངས་ཐོག་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་ པོའི་རྒྱལ་གླུ་དབྱངས་སུ་གྱེར་མཚམས་མཛད་སྒོ་ མཇུག་བསྒྲིལ་གནང་ཡོད་པ་བཅས། །
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༨༣ ལ་ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་མཛད་སྒོའི་ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་
༄༅། །དེ་རིང་བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༥ རབ་བྱུང་ བཅུ་བདུན་པའི་རབ་གནས་ས་ཁྱི་ལོའི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༣ དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ཉིན་མོ་ འདིར། འགྲོ་བ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་མགོན་སྐྱབས་ བླ་ན་མ་མཆིས་པ། ས་སྟེང་རྒྱལ་བསྟན་ཡོངས་ རྫོགས་ཀྱི་མངའ་བདག ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་ རྒྱལ་པོ། འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན། བོད་མི་ ཡོངས་ཀྱི་མགོན་སྐྱབས་དང་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་ པ། བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་གུས་ཕྱག་སྔོན་དུ་ཕུལ་ཏེ་༸སྐུའི་ འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་མོར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚབ་ཞུས་ཏེ ་ དད་གུས་སྤྲོ་གསུམ་གྱི ་ ངང་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་བོད་ཁ་བ་རི་ པའི ་ གདུལ་བྱ་རྣམས་དང་ལས་སྨོན་གྱི ་ འབྲེ ལ ་ བས་བསམ་བཞི ན ་སྲི ད ་པ་བཟུང་བར་བོ ད ་རབ་ བྱུང་ ༡༦ པའི་ཤིང་ཕག་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༥ དང་། ཕྱི་
འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད།
ལོ་ ༡༩༣༥ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ཉིན་མདོ་སྨད་སྟག་ འཚེར་དུ་ཡབ་ཆོས་སྐྱོང་ཚེ་རིང་དང་། ཡུམ་བདེ་ སྐྱིད་ཚེ་རིང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་བལྟམས་ ཤིང་། འཁྲུལ་བྲལ་བསླུ་མེད་རྡོ་རྗེའི་བཀའ་ལུང་ བཞིན། ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་དན་རྟགས་ཀྱི་ སྣང་བ་འགོག་མེད་དུ་ཤར་ཏེ། མཐོང་གྲོལ་ གཟུགས་སྐུའི ་ མཚན་དཔེ ་ རྟ་བདུན་དབང་པོ འི ་ དཀྱིལ་འཁོར་མངོན་པར་ཤར་བ་ནས་ད་ཆ་རང་ ལུགས་དགུང་གྲངས་ ༨༤ དང་། ཕྱི་ལུགས་ལྟར་ ན་དགུང་གྲངས་ ༨༣ ལ་ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་ འཁྲུངས་སྐར་དུས་ཆེ ན ་ཁྱད་པར་ཅན་དགའ་བ་ འབུམ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་པའི་ཉིན་མོར། འཛམ་གླིང་ ས་ཕྱོ ག ས་གང་སར་སྤྲོ་སེ མ ས་འཁོ ལ ་བའི ་ ངང་ རྣམ་དཀར་བསོད་ནམས་གསོག་སྒྲུབ་ལ་བྲེལ་བའི་ སྐབས་འདིར། ཕྲན་ནས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ། མགོན་པོ་གང་གི་ ༸ཞབས་པད་མི ་ འགྱུར་ཆོ ས ་དབྱི ང ས་ཀུན་ཏུ་ བཟང་པོའི་ངོ་བོར་རྟག་ཏུ་བརྟན་ཅིང་། མུ་མཐའ་ མེ ད ་པའི ་ སྐྱེ་འགྲོ ་ རྣམས་ལ་མགོ ན ་སྐྱབས་དང་། 24
དཔུང་གཉེན། བླང་དོར་ལམ་སྟོན་གྱི་སྒྲོན་མེ་ཆེན་ པོར་བཞུགས་ཏེ། མཛད་འཕྲིན་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ དར་ཁྱབ་ཡོང་བའི་གསོལ་འདེབས་དང་སྨོན་འདུན་ ཤུགས་དྲག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་རིང་འཛམ་གླི ང ་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་ གནས་པའི་བོད་མིས་གཙོས་ཞི་བདེ་ལ་དགའ་བའི་ འཛམ་གླི ང ་མི ་ མང་ཡོ ང ས་ཀྱི ས ་དགའ་དད་སྤྲོ་ གསུམ་ངང་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བའི་ ལམ་ནས་མགོན་པོ་གང་གི་ཡོངས་གྲགས་མཛད་ འགན་གསུམ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རིག་ གཞུང་གོ ང ་འཕེ ལ ་གཙོ ས ་པའི ་ འཛམ་གླི ང ་ཀུན་ ཁྱབ་མཛད་འཕྲིན་རྣམས་ཀྱི ་ བཀའ་དྲིན་རྗེ ས ་སུ་ དྲན་ཞིང་། བླང་དོར་ལམ་སྟོན་མཛད་པ་རྣམས་ནི། ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་དང་། བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པའི་ བོད་མི་ཞིག་ཡོང་ཐབས་ཆེད་ཉམས་ལེན་ཞུ་རྒྱུའི་ དམ་བཅའ་བསྐྱར་ནན་ཞུ་རྒྱུ་ནི ་ ༸སྐུའི ་ འཁྲུངས་ སྐར་སྲུང་བརྩི ་ ཞུ་རྒྱུའི ་ དགོ ས ་དོ ན ་སྙི ང ་པོ ་ དེ ་ ཆགས་ཡོད། འདས་པའི ་ ལོ ་ ངོ ་ བཅུ་ཕྲག་དུ་མའི ་ རི ང ་།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་དང་། ཆད་པའི་ཆོས་ལུགས་དང་།
བྱེ་བྲག་རིས་སུ་མ་ ལྷག་པར་ཁ་བ་
སྣང་སྔར་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་བཀྲ་ཤིས་སྒོ་རྒྱ་ཡངས་ པོར་ཕྱེས་པ་དང་། བོད་མིའི་རྩ་དོན་རྩོད་ཕྱོགས་
གངས་ཅན་པ་གཞིས་བྱེས་ཡོངས་ཀྱི་ཆེད། རླབས་ ཆེ ན ་དམི ག ས་བསལ་མཛད་འགན་ཆེ ར ་བཞེ ས ་ ཀྱི ས ་ཆོ ས ་སྲི ད ་ལུགས་གཉི ས ་ཀྱི ་ མཛད་བཟང་ ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་ཀློང་དུ་བརྡོལ་བས། ངེས་ པ་དོན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕན་བདེ་འབྱུང་བའི་སྒོ་ གཅིག་པུར་གྱུར་བ་དང་། ལྷག་པར་བོད་མིའི་ བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་གནས་སླར་གསོ་ཡོང་ ཐབས་ཀྱི ས ་སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ བྱེ ད ་སྒོ ་ ཡོ ང ས་ རྫོ ག ས་མང་གཙོ འི ་ ལམ་དུ་སྣེ་འཁྲིད་ལམ་སྟོ ན ་ མཛད་ཅིང་། ཡང་སྒོས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོར་བོད་
འཚེ ་ མེ ད ་ཞི ་ བའི ་ ལམ་འབའ་ཞི ག ་ལ་བཀྲི་བའི ་ རླབས་ཆེ ན ་མཛད་བཟང་ཉི ་ ཤར་སྦར་མོ ས ་མི ་ ཁེབས་པའི་གནས་ཚུལ་མངོན་དུ་གྱུར་བར་བརྟེན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་ རྟགས་ (Nobel Peace Prize) དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ (Congressional Gold Medal) གསེར་གྱི་གཟེངས་ རྟགས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་ཨིན་ཡུལ་གྱི་ཇོན་ཊེམ་ པེལ་ཊེན་ (John Templeton) ཞེས་པའི་སྙན་ གྲགས་ཅན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་ཀྱིས་མཚོན། ཆེས་
ཀྱི་རྩ་དོན་འགྲིག་འཇགས་ཡོང་ཐབས་སུ་ཨ་རིའི་ གྲོས་ཚོགས་ནང་ཞི་བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་ དང་། དེའི་རྗེས་འབྲེལ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༨ ལོར་ཡུ་རོབ་ གྲོས་ཚོགས་སུ་གྲོས་འཆར་བཏོན་གནང་བ། དེ་ བཞིན་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་། བོད་ནང་གི་གནས་ སྟངས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ སོགས་ཀྱི་ཆེད་རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་འཁྲིད་རྣམ་པ་དང་། གལ་ཆེའི་མི་སྣ་མཇལ་འཕྲད་བཀའ་བསྡུར་རིམ་པ་ གནང་འབྲས་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་སོགས་ཡུལ་ གྲུ་མང་པོའི་གཞུང་དང་། སྒེར། སྤྱི་ཚོགས་བཅས་ ནས་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་ལ་ཐུགས་ཁུར་དང་།
དོ་
མཐོའི་ཕྱག་འཁྱེར་དང་གཟེངས་རྟགས་བརྒྱ་ཕྲག་ བརྒལ་བ་འབུལ་བཞེས་དང་། འཛམ་གླིང་གི་ འགྱུར་འགྲོས་དང་མཐུན་པའི་མཛད་འཕྲིན་རླབས་ ཆེན་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་བཞིན་ཡོད། ལྷག་པར་རྒྱ་ གཞུང་མཉམ་བོད་རྒྱའི་གནའ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ གནས་བབ་རྩོད་ལེན་མེད་པར། བོད་རྒྱ་གཉིས་ ཕན་ཆེད་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྲོལ་མོལ་གྱི་ལམ་ ནས་དཀའ་རྙོ ག ་སེ ལ ་ཐབས་ལ་དགོ ང ས་རྒྱ་ཆེ ་ བཞེས་གནང་སྟེ་དགོངས་ཚུལ་གསལ་བཤད་རིམ་ པར་གནང་ཡོད། འོན་ཀྱང་དེང་གི་ཆར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ 25
ཐོ ག ་འཛི ན ་པའི ་ སྲི ད ་བྱུས་ལ་བཟང་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ། བོད་ཀྱི་ས་ཕྱོགས་ གང་སར་དམ་དྲག་ཆེ ་ རུ་འགྲོ ་ བཞི ན ་པ་དང་། དཔེར་ན་ཉེ་ཆར་ས་ག་ཟླ་བའི་ནང་བོད་རང་སྐྱོང་ ལྗོངས་ཟེར་བའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཆབ་མདོར་སློབ་གྲྭར་ འགྲོ་བཞིན་པའི་བུ་ཕྲུག་དང་དེ་ཚོའི་ཕ་མ་རྣམས་ དགོན་པར་ཆོས་མཇལ་དང་། ཆོས་ཕྱོགས་ལ་ མཉམ་ཞུགས་མི་ཆོག་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བ་ ནས། ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་འགོག་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ། ཉེ་སྔོན་ཨ་ རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོའི་ རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་ འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་། བོད་ནང་ཆོས་དད་ རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བོ་ཡིན་པ་ གསལ་བཏོན་གནང་བ་མ་ཟད་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་ གནང་ཕྱོགས་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྟངས་འཛིན་བྱས་ པ་སོ ག ས་བོ ད ་མི ་ ཚོ འི ་ སེ མ ས་ཁམས་དང་མི ་ མཐུན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ ནན་བརྗོད་ཀྱང་གནང་འདུག དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་ འགུལ་བ་བཀྲ་ཤི ས ་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཕྱི ་ ལོ ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡ པོའི་ནང་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང་། འདི་ལོའི་ཟླ་ ༡ པོའི་ནང་ཡུལ་ཤུལ་འབྲིང་རིམ་མི་ དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ཟེ ར ་བ་ནས་ཁྲིམས་བཤེ ར ་ དང་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ བྲལ་བའི ་ ཉེ ས ་མི ང ་འོ ག ་ལོ ་ ལྔའི ་ བཙོ ན ་འཇུག་ ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེས་ཆད་ བཙོན་འཇུག་གི་ཐག་བཅད་དེ་དྲང་བདེན་མ་བྱུང་ བ་དང་། གཞི་རིམ་མི་མང་གི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་ རོ ལ ་བཏང་བ་ཞི ག ་ལ་ངོ ས ་འཛི ན ་གྱི ས ་མཉམ་ འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མི་ཡི་ཐོབ་ཐང་སྡེ་ ཚན་དང་། ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མི་ཡི་ ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ ཁུངས་སོ ག ས་ནས་སྐྱོན་བརྗོ ད ་ཀྱི ས ་བཀྲ་ཤི ས ་ དབང་ཕྱུག་ལགས་གང་མགྱོ ག ས་གློ ད ་བཀྲོལ་ དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ནན་པོ་གནང་ཡོད།
གསུང་བཤད། བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་ བབ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་
གནས་སྟངས་ཐད་རྟོ ག ་ཞི བ ་བྱ་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྐབས་ ཚད་ལྡན་ཞིག་མ་སྤྲད་པ་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་
ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ས་མཚམས་ཁག་གི་ དབང་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་ལས་བོད་མིའི་འཚོ་ བའི་གནས་བབ་སོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་གང་ཡང་ མེད་པ་མ་ཟད་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས་སོགས་ ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད། བོད་རང་སྐྱོང་ ལྗོངས་ཟེར་བའི་ས་ཁུལ་མང་པོའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་ གི ས ་དྲག་ཆས་དམག་མི ་ འགྲེ མ ས་འཇོ ག ་དང་། རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་གསོག་འཇོག དམག་སྦྱོང་ སོགས་ཀྱིས་མཐོ་སྒང་བོད་ཀྱི་ས་ཁམས་སོགས་ ལ་གཏོར་བཤིག་ཚད་མེད་ཐེབས་བཞིན་ཡོད། འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ཚེས་ ༩ ཉིན་བོད་ རང་སྐྱོང་ལྗོ ང ས་ཟེ ར ་བའི ་ སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་ ཞིག་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཆེད་ ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱལ་ཡོངས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ ཡོད། ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པའི་ཐོག་བོད་མི་གང་ ལྗོངས་ཟེར་བ་སོགས་ནང་དེང་སྐབས་འགྲོ་བ་མིའི་ ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཉན་ཞིབ་ཚོགས་འདུ་ བྱུང་འཛིན་བཟུང་དང་བཀག་ཉར་བྱས་པ། ཆབ་ ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་ ཞི ག ་བསྐོང་ཚོགས་བྱས་སྐབས་བོད་ནང་གི ་ སྲིད་ཀྱི་ཉེས་མིང་འགེལ་ཏེ་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ བཞིན་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གསལ་བཏོན་ དངོ ས ་ཡོ ད ་གནས་སྟངས་དང་མི ་ མཚུངས་པའི ་ རྣམ་ཀུན་རྒྱ་གཞུང་ནས་བཤད་པ་བཞི ན ་བསྐྱར་ ཐག་གང་བྱུང་བཅད་པ། སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་མེད་ གནང་ཡོད་པ་ནས་རྟོགས་ཐུབ། པ། དེ་བཞིན་འཕྲོད་བསྟེན་དང་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ དེ ་ བཞི ན ་མཐོ ་ སྒང་བོ ད ་ཀྱི ་ ཁོ ར ་ཡུག་གི ་ ཟློས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་དེར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ མཐུན་འགྱུར་ཞན་ཅིང་། རྒྱ་རིགས་དང་བོད་ གནས་བབ་ཀྱང་ཉེ ན ་ཁ་ཆེ ་ རུ་འགྲོ ་ བཞི ན ་ཡོ ད ། འཐུས་མི ་ རྣམ་པས་བོ ད ་རྒྱའི ་ འབྲེ ལ ་མོ ལ ་གྱི ་ རི ག ས་དབར་དབྱེ ་ འབྱེ ད ་ཀྱི ས ་འཆར་གཞི ་ ལྡན་ བོད་ལྷོ་ཁ་ལྷུན་རྩེ་རྫོང་ཟེར་བའི་ནང་ཨ་སྒོར་ཐེར་ གནས་བབ་དང་། ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་དགེ་ པའི་སྲིད་བྱུས་བཟུང་སྟེ། བོད་མིར་དམིགས་ འབུམ་ ༦༠ ཙམ་གྱི་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་གསེར་ འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་གནས་སྟངས་དང་། བསལ་དམ་དྲག་གིས་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ཆོས་དང་། དངུལ་དང་། ཟངས་ལ་སོགས་པའི་གཏེར་ཁ་སྔོག་ བཀྲ་ཤི ས ་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱི ་ གནས་སྟངས་ སྐད་ཡིག རིག་གཞུང་། གོམས་གཤིས་རྣམས་ འདོན་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ནང་བོད་ལྷོ་ཁ་ སྐོར་སོགས་ལ་འདྲི་རྩད་ནན་པོ་ཞུས་གནང་ཡོད་ རིམ་པས་རྩ་བརླག་འགྲོ་རྒྱུའི་ཉེན་ཁར་ཐུག་ཡོད། དང་། གཞིས་ཀ་རྩེ། མངའ་རིས་ས་གནས་བཅས་ ལ། དེ་བཞིན་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཁེ་ སུད་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝའི་ནང་དུ་རྒྱལ་ཚོགས་ སུ་གནམ་ཐང་གསུམ་གསར་རྒྱག་གི་ལས་འཆར་ ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༣༨ པ་ དེ་ནི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་གར་དང་། འབྲུག ཆུང་ནས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་ཛ་དྲག་ ལོ་འདི་ཡི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་འགོ་འཛུགས་ བལ་ཡུལ་གསུམ་གྱི་ས་མཚམས་ཀྱང་འཁེལ་ཡོད། གནས་སྟངས་སྐོར་བོད་དོན་ཉན་ཞི བ ་ཀྱི ་ གོ་ ཀྱིས་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་ ད་དུང་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་སའི་བར་མེ་འཁོར་ལྕགས་ སྐབས་བཟང་པོ ་ ཞི ག ་ཀྱང་གནང་ཡོ ད ་པ་དང་། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ ལམ་འཛུགས་བསྐྲུན་བྱ་འཆར་དེ་ནི་ཁྱིམ་མཚེས་ སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་། སྤྱི་ ལྷན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Prince རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལའང་ཉེན་ཚབས་ཅན་ཞིག་ཆགས་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་ Zeid Raad Zeid al-Hussein མཆོག་ ཡོད། གནམ་ཐང་གསར་རྒྱག་ཆེད་ས་གནས་བོད་ བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དངོས་ཡོད་བདེན་དཔང་གསེད་ གིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐད་རྒྱ་ མི ་ རྣམས་ཀྱི ་ ཞི ང ་ཁ་བཙན་འཕྲོག་གི ས ་གུན་ དཀྲོལ་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཀྱང་བྱུང་ཡོད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་ཡོད་པ་མ་ གསབ་ཉུང་ངུ་ལས་སྤྲོད་ཀྱི ་ མེ ད ་པས་ཡུལ་མི ར ་ ཟད་འདས་པའི་ལོ་ལྔའི་ནང་བོད་དང་ཡུ་གུར། རྒྱ་ དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ མཆོག་གིས་འདོན་གནང་མཛད་པའི་གཉིས་ཕན་ ནག་བཅས་ཀྱི ་ ནང་དུ་འགྲོ ་ བ་མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་གི ་ དམི ག ས་དོ ན ་གཙོ ་ བོ ་ ནི ་ བོ ད ་ནང་མི ་ འབོ ར ་སྤོ ་ དབུ་མའི ་ ལམ་གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་ནི ་ བོ ད ་རྒྱའི ་ དཀའ་ 26
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། རྙོ ག ་སེ ལ ་ཐབས་ཀྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་ལག་ལེ ན ་འཁེ ལ ་ ཐུབ་པའི ་ དོ ན ་དངོ ས ་དང་མཐུན་པ་ཞི ག ་ཆགས་ ཡོད། འདི་ཡི་ནང་དོན་ལ་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་རང་ བཙན་དང་། བོད་ཆེན་པོའི་ཐ་སྙད་སོགས་ཀྱི་ཁག་ དཀྲི་ཡོང་གཞི་མེད་པས་རྒྱ་གཞུང་གི་འགོ་འཁྲིད་ རྣམས་ཀྱི ས ་དཔྱད་ཞི བ ་དཔྱི ས ་ཕྱི ན ་པ་གནང་ འདོད་ཡོད་ཚེ་དགའ་བསུ་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཉེ་སྔོན་ཨ་ རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ (Michael Richard Pompeo) མཆོག་ནས་སླར་ཡང་རྒྱ་གཞུང་ གིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་ མ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་ གསོ་ཡོང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་བཞིན། རྒྱ་ གཞུང་གིས་ཀྱང་གུ་ཡངས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་བཟུང་སྟེ་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ ཚབ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་དབར་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་ དུ་ཡོང་ཐབས་གནང་དགོས་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་བསྐྱར་ ནན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཉེ ་ སྔོ ན ་དྲ་རྒྱ་དང་གསར་ཤོ ག ་ཁག་ཅི ག ་ ནང་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཕྲོད་བཞེས་གནས་བབ་སྐོར་ ལ་དོན་དངོས་མིན་པར་འཆལ་གཏམ་སྤེལ་བ་དེར་ གཞི་རྩ་གང་ཡང་མེད། ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ནང་
ཡུ་རོབ་བྷལ་ཊིའི་མངའ་ཁུལ་གཏོགས་པའི་ལི་ཐུ་ ཝེ་ནི་ཡ་ (Lithuania) དང་ལ་ཏི་ཝི་ཡ་ (latvia) རྒྱལ་ཁབ་གཉི ས ་ནང་ཆི བ ས་བསྒྱུར་སྐྱོང་བས་ མཛད་འཆར་ཁག་ལེགས་གྲུབ་ཀྱིས་ཕྱིར་༸ཞབས་ སོར་འཁོད་མཚམས་གྷ་གྷལ་གནམ་ཐང་དུ་༸གོང་ ས་མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་གཟུགས་བདེ་ཐང་ཡིན་པ་ བཀའ་གསལ་རྗེན་པ་གནང་ཡོད་པས་བོད་ཕྱི་ནང་ གཉི ས ་ཀྱི ་ བོ ད ་མི ་ རྣམས་སེ མ ས་ངལ་གནང་མི ་ དགོས་པ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་དགུང་ནའི་བབ་ དང་ལོ་འདིར་དགུང་སྐེག་སྔོན་ལོ་དང་ལོ་རྗེས་མ་ དགུང་སྐེག་དངོས་གཞིར་ཟིན་གྱི་ཡོད་ན། རང་ ཅག་ཁ་བ་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ནས་༸རྒྱལ་བའི་ སྐུ་ཕྱྭའི་ཆེད་རྣམ་དཀར་བསོད་ནམས་གསོག་སྒྲུབ་ ཀྱི ་ ལས་ལ་འབད་འབུངས་ཤུགས་ཆེ ར ་གནང་ དགོས་པ་དང་། གཙོ་བོར་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ནང་ ཁུལ་མཐུན་ལམ་གཟོང་ཁ་ཆིག་སྒྲིལ་དང་། བོད་ མིའི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་ པར་གཞུང་སྒེར་ཚང་མས་གཅེས་འཛིན་གྱིས་དར་ སྤེལ་གང་ལེགས་གནང་ཐུབ་ན། དེ་ནས་༸རྒྱལ་བ་ ཐུགས་དགྱེས་པའི་མཆོད་སྤྲིན་དང་། དོན་དམ་ པའི་བརྟན་བཞུགས་ཀྱང་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ན་བོད་མི་ ཚང་མས་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་
སྔར་ལྷག་གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ནན་ཏན་ཞུ་ རྒྱུ་ཡིན། བོད་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་གྱར་ནས་ལོ་ ངོ་བཅུ་ཕྲག་དྲུག་ལ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། དུས་ཚོད་ དེའི་རིང་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ཀས་བོད་མིར་ རོགས་མགོན་ཕན་གྲོགས་རྒྱ་ཆེ་གནང་བའི་བཀའ་ དྲིན་རྣམས་དུས་རྟག་ཏུ་དྲན་ཤེས་ཐུབ་པའི་ངང་རྒྱ་ གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་བླ་ མེད་དུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་མཚུངས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ཁྱོན་གྱི ་ བོ ད ་དོ ན ་དང་བོ ད ་མི ར ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ མཐུན་འགྱུར་གནང་མཁན་གཞུང་དང་མི ་ མང་ ཚོགས་སྡེ་སྒེར་བཅས་ཡོངས་ལའང་དེ་རིང་དུས་ ཚོད་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་ ཚང་མར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མཐའ་དོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོ་མཆོག་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་པད་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ ཅིང་། ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་མཐའ་དག་ལྷུན་ གྱིས་འགྲུབ་པ་དང་། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་ གསལ་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བོད་མི་མང་ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ལ།།
དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་བཞིའི་ནང་གཞུང་འབྲེལ་
༄༅། །དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་ བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་དབུས་ སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་ནས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་བོད་ མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་བཞིའི་ནང་ས་གནས་མི་ མང་རྣམས་ལ་ “མང་གཙོ་དང་ཆིག་སྒྲིལ།” ཞེས་ པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུར་ གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་བཞིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་རྒྱ་གར་ལྷོ་ ཕྱོ ག ས་ཧུབ་ལི འི ་ གནམ་ཐང་དུ་ཕེ བ ས་འབྱོ ར ་
ལས་དོན་ཁག་ལེགས་པར་གྲུབ་པ།
སྐབས་ལྷོ་སྤྱི་དང་། མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་གི་ས་ འཐུས་ཚོགས་གཙོ། ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ ཁུངས་ཀྱི་ལས་དྲུང་། རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་ ཚོགས་གཙོ། རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ དབུས་སའི་འགན་འཛིན་རྣམ་པ། མཉམ་འབྲེལ་ འགན་འཛིན་བཅས་ནས་སྣེ་ལེན་ཕེབས་བསུ་ཞུས་ གནང་བ་དང་། དེ་རྗེས་མོན་གྷོ་འབྲས་སྤུངས་བློ་ གསལ་གླི ང ་གི་མགྲོ ན ་ཁང་དུ་ཕེབས་འབྱོ ར ་ མཚམས་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་། མཉམ་ དྲུང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་སྤྱི་དང་དགེ་ཆེ། སྨན་ 27
ཁང་ཁག་གི་འགན་འཛིན། གཞོན་ནུ་དང་བུད་ མེད། གཞིས་གྲོང་ཁག་གི་སྤྱི་མི་བཅས་ནས་ ཕེབས་བསུ་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་མོན་གྷོ་ གཞིས་ཆགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་མང་གཙོ་ དང་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་ གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། མི་མང་གི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་ཀྱང་གནང་ཡོད། དེའི་ སྐབས་མང་གཙོ ་ ཚོ ག ས་པས་གདན་ཞུས་ལྟར་ བཀའ་ཟུར་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས་ནས་ཀྱང་བརྗོད་
ཚོགས་གཙོ་ཕྱོགས་ཕེབས། གཞི ་ དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ གསུང་བཤད་གནང་ཡོ ད ་ འདུག ཉིན་དེའི་ཕྱི་དྲོར་འབྲས་སྤུངས་བླ་སྤྱིར་ དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་གྲྭ་མང་ལ་ གསུང་བཤད་དང་། དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་ གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་གྲྭ་ ཚང་གི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱང་ཆེད་ཕེབས་ གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་མོན་གྷོ་འདོད་ རྒུ་གླི ང ་གི ་ ས་གནས་འཐུས་ཚོ ག ས་ནས་གདན་ ཞུས་ལྟར་ས་འཐུས་ཀྱི་འགན་དབང་དང་ལས་དོན་ གནང་ཕྱོགས། བག་ཡོད་བསྟེན་ཕྱོགས་བཅས་ཀྱི་ ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བ་མ་ཟད། ས་འཐུས་ རྣམ་པའི་དོགས་འདྲི་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གསལ་ བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་ས་གནས་འགོ་ འཛིན་གྱི་ལས་ཁུངས་དང་། མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་ གི་རྒས་གསོ་ཁང་བཅས་ལ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་ ཡོད། དེ་ཉིན་ཕྱི་དྲོ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་ མཆོག་གིས་དགའ་ལྡན་བླ་སྤྱིར་གྲྭ་མང་ལ་གསུང་ བཤད་དང་། ཚོགས་བཅར་བའི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་ འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད། དེའི་སྐབས་གྲྭ་ ཚང་གི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱང་ཆེད་ཕེབས་ གནང་འདུག མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་གི་ལས་དོན་ རྣམས་ལེགས་པར་གྲུབ་རྗེས། ཉིན་དེའི་དགོང་ མོ ར ་ཧུབ་ལི ་ ནས་སྦེ ལ ་ཀོ བ ་གཞི ས ་ཆགས་སུ་ ཕེབས་ཐོན་གནང་ཡོད། ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་མེ་སོར་མེ་འཁོར་འབབ་ ཚུགས་སུ་ཕེབས་འབྱོར་སྐབས་ལྷོ་སྤྱི་དང་། མེ་ སོར་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ། སུད་ཚོང་གི་འཐུས་མི། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་དབུས་ སའི་འགན་འཛིན་རྣམ་པས་ཕེབས་བསུ་དང་། དེ་ ནས་ལུགས་བསམ་ས་གནས་འགོ ་ འཛི ན ་ལས་ ཁུངས་སུ་ཕེ བ ས་འབྱོ ར ་མཚམས་བོ ད ་མི ་ མང་ ཕྱོགས་བཞུགས་སྤྱི་འཐུས་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ སྐུ་ཚབ། ལུགས་བདེ་གཉིས་ཀྱི་ས་གནས་འགོ་ འཛིན། མཉམ་འབྲེལ་ཁག་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག དེ་ བཞི ན ་སྨན་ཁང་ཁག་གི ་ འགན་འཛི ན ་རྣམ་པ།
གཞན་ཡང་སྡེ་ཚན་ཁག་དང་། གཞིས་གྲོང་ཁག་ གི་སྤྱི་མི་བཅས་ནས་ཕེབས་བསུའི་མཚམས་འདྲི་ ཞུས་གནང་ཡོད། དེ་ཉིན་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ ཐོག་རྒྱལ་ ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་དབུས་སའི་གོ་སྒྲིག་
ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ལུགས་བདེ་ གཉིས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ལ་མང་གཙོ་དང་ཆིག་སྒྲིལ་ ཐོག་གསུང་བཤད་དང་། མི་མང་གི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་བདེ་སླར་སཾ་བྷོ་ཊ་སློབ་གྲྭ་དང་། བདེ་སླར་
དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་དུ་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་མང་གཙོ་དང་ ཆིག་སྒྲིལ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བཞིན་པ།
འོག་ “མང་གཙོ་དང་ཆིག་སྒྲིལ་” ཞེས་པའི་བརྗོད་ གཞི་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་ཕྲུག་ རྣམས་ལ་མང་གཙོའི་འབྱུང་རིམ་དང་། གོ་དོན། མང་གཙོའི་ཁྱད་ཆོས། མང་གཙོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་ གྲུབ་རིག་པའི་གལ་གནད་སྐོར་དང་། དེ་བཞིན་ ཆིག་སྒྲིལ་ཡོང་བར་འགལ་རྐྱེན་དང་མཐུན་རྐྱེན་ གཉིས་ངོས་ཟིན་དགོས་པ་དང་། དེ་ཡང་འགལ་ རྐྱེན་སྐོར་ལ་ཕྱི་ཡི་འགལ་རྐྱེན་དང་། ནང་གི་ འགལ་རྐྱེན་སྐོར་བཅས་དང་། ཆིག་སྒྲིལ་ཡོང་བར་ མཐུན་རྐྱེ ན ་གྱི ་ གལ་གནད་སྐོར་བཅས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ གསུང་བཤད་གནང་བ་མ་ཟད། སློབ་ཕྲུག་རྣམ་ པའི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་ཀྱང་ གནང་འདུག དེ་རྗེས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་དང་། ལུགས་ བསམ་སཾ་བྷོ་ཊ་སློབ་གྲྭར་གཟིགས་སྐོར་དང་། དེ་ བཞིན་ལུགས་བསམ་རྒས་གསོ་ཁང་ལ་གཟིགས་ ཞིབ་གནང་ཡོད། ཕྱི་དྲོ་རྣམ་གྲོལ་གླིང་དུ་དགེ་ འདུན་པ་དང་། བཙུན་མ་རྣམས་ལ་གོང་གསལ་ བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་འདུག 28
ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས། དེ་བཞིན་ མཉམ་འབྲེལ་ལས་ཁུངས། མཉམ་འབྲེལ་གྲུམ་ གདན་བཟོ ་ གྲྭ་དང་ཚོ ང ་ཁང་བཅས་ལ་གཟི ག ས་ སྐོར་གནང་ཡོད། ཕྱི་དྲོ་གསར་འབྱོར་བཞུགས་ཁང་གསར་ རྒྱག་ལས་གཞིར་གཟིགས་ཞིབ་གནང་རྗེས། སེ་ར་ ཐེག་ཆེན་གླིང་གི་བླ་སྤྱིའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་དགེ་ འདུན་པ་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་ཡོ ད ་པ་ དང་། དེའི་སྐབས་སེ་ར་བྱེས་སྨད་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ ཀྱི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་གཉིས་ཆེད་ཕེབས་གནང་ བ་མ་ཟད། སེ་ར་བྱེས་ཀྱི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ ནས་ཕེབས་བསུའི་གསུང་བཤད་དང་། སེ་ར་སྨད་ ཀྱི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་ གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་
སྦེ ལ ་ཀོ བ ་གཞི ས ་ཆགས་ཀྱི ་ མང་ཚོ ག ས་དང་། རྒྱལ་ཡོ ང ས་མང་གཙོ ་ ཚོ ག ས་པས་གདན་ཞུས་ ལྟར་ཕྱོགས་བཞུགས་སྤྱི་འཐུས་པདྨ་བདེ་ལེགས་ མཆོག་ལྷན་བཅར་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ལུགས་བསམ་རང་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། བདེན་ཚོགས་ཆུང་ལ་གཟིགས་སྐོར་གནང་རྗེས། ཧོ ན ་སུར་གཞི ས ་ཆགས་སུ་ཕེ བ ས་ཐོ ན ་གནང་ ཡོད་པ་དང་། ས་གནས་སུ་ཕེབས་འབྱོར་མཚམས་ རྫོ ང ་དཀར་ཆོ ས ་སྡེ འི ་ མཁན་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་ དང་། རྒྱུད་སྨད་གྲྭ་ཚང་གི་ཕྱག་མཛོད། ས་འཐུས་ ཚོགས་གཙོ། ས་གནས་འགོ་འཛིན། མཉམ་འབྲེལ་ འགན་འཛིན། གཞན་ཡང་སྡེ་ཚན་ཁག་བཅས་ ནས་ཕེབས་བསུའི་འཚམས་འདྲི་ཞུས་གནང་ཡོད། དེ ་ རྗེ ས ་གཞི ས ་ཆགས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་ཁང་དུ་ དགེ་འདུན་པ་དང་། མང་ཚོགས་བཅས་ལ་མང་ གཙོ་དང་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་ བཤད་དང་། མི་མང་གི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་ གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་རྙིང་ དགོན་ཨོ་རྒྱན་གླིང་དུ་གནས་མཇལ་དང་། སློབ་ གྲྭར་གཟིགས་སྐོར་གནང་ཡོད། ཉིན་རྒྱབ་ས་ འཐུས་ཚོགས་ཁང་དུ་ས་འཐུས་རྣམས་ལ་ས་ གནས་འཐུས་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འགན་དབང་དང་ལས་ དོ ན ་གནང་ཕྱོ ག ས་སྐོར་ལམ་སྟོ ན ་གསུང་བཤད་ གནང་རྗེས། རྒྱུད་སྨད་གྲྭ་ཚང་དང་། རྫོང་དཀར་ ཆོས་སྡེ་གཉིས་ལ་གནས་མཇལ་ཞུས་གནང་། དེ་ ནས་སྦེང་ལོར་དུ་ཕེབས་ཐོན་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ལྷོ་སྤྱི་དང་། དབུས་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ ཐང་བར་ཕེབས་བསྐྱེལ་དང་བཅས་གཞུང་འབྲེལ་ གཙོ་ཚོགས་གཞོན་བཅས་ནས་སྦེང་ལོར་གནམ་ ཕྱོ ག ས་ཕེ བ ས་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་རྣམས་ལེ ག ས་གྲུབ་
བྱུང་བ་བཅས། །
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཅིག་ལ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་མཇལ་འཕྲད་ སོགས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གྱི་ལས་དོན་ལེགས་གྲུབ་གནང་བ།
༄༅། །བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ ཚབ་རྣམས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་སྐབས། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་ མི་དང་། མཁས་དབང་། གསར་འགོད་པ། བོད་ དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་འཛིན་སྐྱོང་ མི་སྣ་ཁག ས་གནས་བོད་མི་བཅས་དང་མཇལ་ འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་ལས་འཆར་ཡོད་པ་བཞིན། ད་ རེས་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་
ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་བཞི་པ་ཁེ་ན་ཌའི་ གྲོ ང ་ཁྱེར་ཁག་ཅི ག ་ལ་གཞུང་འབྲེ ལ ་ཕྱོ ག ས་ ཕེབས་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོགས་མི་སྤྱི་འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ་མཆོག་ དང་། སྤྱི་འཐུས་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ དང་། ཕྱོགས་བཞུགས་སྤྱི་འཐུས་པདྨ་ཕྱག་མཛོད་ 29
ཚང་མཆོག་བཅས་གསུམ་གྱིས་རྒྱལ་ས་ཨོ་ཊ་ཝ་ ལ་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཌེཝེ་ ཝན་ཀེ་སེ་ཀྲི་རན་ (MP Dave Van Kesteren) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ བཞིན་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་སྤྱི་འཐུས་ ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་དང་། སྤྱི་ འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་མཆོག་རྣམ་ གཉིས་དང་། ཕྱོགས་བཞུགས་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་དབང་
སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས། རིག་འཛིན་མཆོག་བཅས་གསུམ་གྱིས་ཁེ་ན་ཌའི་ གྲོ ས ་ཚོགས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི ་ ཚོགས་གཞོན་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ ལས་དོ ན ་དང་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ཡར་རྒྱས་རྒྱུན་ལས་ ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་གྷར་ནེ་ཌེ་ཇི་
བའི་རེ་སྐུལ་ཡང་ཞུས་གནང་འདུག སྔ་དྲོའི་ལས་རིམ་ཁག་གྲུབ་རྗེས། ཁེ་ན་ཌ་ གྲོ ས ་ཚོགས་འཐུས་མི འི ་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ ཚོ ག ས་པའི ་ ངོ ས ་ནས་དཔལ་ལྡན་སྲི ད ་སྐྱོང་བློ་ བཟང་སེངྒེ་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པར་ཉིན་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།
ནེ་སི་ (MP Garnett Genius, Co-Chair of
མཆོག་དང་ལྷན་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡར་ རྒྱས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཆུང་གི་མདུན་དུ་བོད་དོན་ སྐོར་ལ་ཉན་ཞིབ་གནང་ཡོད་འདུག དེ ་ ཉི ན ་ཕྱི ་ དྲོ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི ་ ཚོགས་མི ་ རྣམས་ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ ཆེ་ཞུའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་ དང་། མཛད་སྒོར་ཁེ་ན་ཌའི་རིག་གཞུང་བློན་ཆེན་ ལྕམ་སྐུ་མི་ལ་ནི་ ཇོ་ལི་ (Mélanie Joly, Minister of Canadian Heritage) མཆོག་དང་། དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་ དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་ བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དང་། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ ཚོ ག ས་པ་ཁག་གི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ བཅས་ཕེ བ ས་ གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་བོད་མི་མང་ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ ཚོགས་མི་སྤྱི་འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ་མཆོག་ དང་། སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་ མཆོག སྤྱི་འཐུས་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་མཆོག སྤྱི་འཐུས་ ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་མཆོག་བཅས་དང་། བྱང་ཨ་རི འི ་ སྤྱི ་ འཐུས་པདྨ་ཕྱག་མཛོད་ཚང་ མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་
གུང་གསོ ལ ་ཚི ག ས་ཤི ག ་འདེ ག ས་འབུལ་ཞུས་ Parliamentary Friends of Tibet Canada གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ and member of Standing Committee on ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་གིས་གྲོས་ཚོགས་ Foreign Affairs and International Devel- ནང་བོ ད ་དོ ན ་གླེ ང ་སློ ང ་གནང་སྐབས་སྤྱི ་ འཐུས་ opment) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་ རྣམ་པ་ཆེད་བཅར་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག འདུག ཕྱོ ག ས་མཚུངས་དཔལ་ལྡན་སྲི ད ་སྐྱོང་ དེའི་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ཁེ་ན་ཌའི་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཐུས་མི ་ རྣམ་གཉི ས ་ལ་བོ ད ་དོ ན ་ དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་སྤྱི་དང་། དམིགས་ བསལ་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་ སྟངས་སྐོར་ལ་གསུངས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཇི་ ལྟར་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ ཕྲ་གསུངས་གནང་ཡོད་འདུག དེ་བཞིན་བོད་དོན་ བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་སླད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ་ སྐུ་ཚབ་དབར་གྲོ ས ་མོ ལ ་སླར་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱལ་ས་ཨོ་ཊ་ཝ་ལ་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཌེཝེ་ ཝན་ཀེ་སེ་ཀྲི་རན་ (MP Dave Van གསོ་ཡོང་སླད་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་ཐུབ་གནང་སྐྱོང་ཡོང་ Kesteren) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བཞིན་པ། 30
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། རྒྱུར་འབོད་སྐུལ་ཞུས་གནང་འདུག་པ་དང་། དེ་ བཞིན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་གཉིས་ལ་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཚམས་འདྲིའི་ ཕྱག་རྟགས་དང་། ཞུ་ཡིག་བཅས་ཕུལ་གནང་ འདུག དེ ་ རྗེ ས ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་ཁེ ་ ན་ཌའི ་ གྲོ ས ་ ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་དང་། ཁེ་ན་ཌའི་བོད་དོན་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི ་ ལས་ཁུངས་བཅས་ལ་ གཟིགས་བསྐོར་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་དྲོ་ བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་ནས་དཔལ་ ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་དང་། བོད་མི་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱལ་ས་ཨོ་ཊ་ཝ་ལ་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་དང་། གྲོས་ཚོགས་ མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པར་དགོང་དྲོའི་གསོལ་ཚིགས་ ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡར་རྒྱས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་གྷར་ནེ་ཌེ་ཇི་ནེ་སི་ (MP Garnett Genius) མཆོག་དང་ ཤིག་འདེགས་འབུལ་གནང་ཡོད་འདུག མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ མཆོ ག ་བཅས་ཀྱི ས ་ཁེ ་ ན་ཌའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་གོ ང ་ གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ མའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་ བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཡོངས་ལ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ གི་ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་ (Ngo, Member of མི་སྣ་དང་ཁེ་ན་ཌའི་མི་མང་རྣམས་རང་དབང་ཐོག་ སྤྱི་འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ་མཆོག་དང་། སྤྱི་ Senate Committee on Human Rights) འགྲོ་བསྐྱོད་བྱེད་མི་བཅུག་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག སྤྱི་ མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཉིན་ ཁེ་ན་ཌའི་མི་སེར་ཡིན་པའི་བོད་རིགས་ཚོ་བོད་ལ་ འཐུས་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་མཆོག སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་ བྱང་ཨ་རིའི་སྤྱི་ རྒྱབ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ ཕ་མ་སྤུན་མཆེད་གཉེན་འཕྲད་སླད་འགྲོ་མི་ཆོག་ རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་མཆོག ཚོགས་གཞོན་སྐུ་ཞབས་ (Randall Garrison, པར་དམ་དྲག་བྱེ ད ་བཞི ན ་པའི ་ སྐོར་གསུངས་ འཐུས་པདྨ་ཕྱག་མཛོད་ཚང་མཆོག་བཅས་ཀྱིས་ Co-Chair of Parliamentary Friends of Ti- འདུག་པ་དང་། ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་རྒྱ་རིགས་ ཁེ ་ ན་ཌའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཐུས་མི འི ་ ལས་ཁུངས་ bet) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་འདུག སུ་ཡི ན ་ཡང་རང་དབང་ཐོ ག ་འགྲོ ་ བསྐྱོད་ཀྱི ་ གོ ་ ནང་དྭང་བླངས་གནང་མཁན་གྱི་བོད་རིགས་ལས་ སྐབས་དེ ར ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་ སྐབས་ཡོད་པ་བཞིན། བོད་དང་རྒྱ་ནག་ནང་དུའང་ བྱེ ད ་ཁག་ཅི ག ་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོ ད ་པ་ པས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་གཉིས་དང་ལྷན་ ཁེ ་ ན་ཌའི ་ མི ་ སེ ར ་རྣམས་ལའང་དེ ་ འདྲའི ་ གོ་ དང་། སྐབས་དེར་བོད་རིགས་ལས་བྱེད་རྣམ་པས་ གལ་ཆེའི་གནད་དོན་མང་པོ འི་ ཐོ ག་གྲོས་བསྡུར་ སྐབས་འདྲ་མཉམ་དགོ ས ་པའི ་ སྲི ད ་བྱུས་འཛི ན ་ བཙན་བྱོ ལ ་བོད་མིའི་སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ འགྲོ ་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་སྐུ་ཞབས་ (Randall Garrison, Co-Chair of Parliamentary Friends of Tibet) མཆོག་དང་མཇལ་ འཕྲད་གནང་བ།
31
ཁེ ་ ན་ཌའི་ གྲོས་ཚོ ག ས་གོ ང་མའི་ འགྲོ་ བ་མིའི་ ཐོ བ ་ཐང་རྟོག ་ཞིབ ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི་ ཚོ ག ས་མི་ སྐུ་ཞབས་(Ngo, Member of Senate Committee on Human Rights) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་པ།
སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས། ལུགས་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་འོས་འདེམས་ ཇི་ལྟར་གནང་ཕྱོགས། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ནང་བོད་ མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་རྒྱུན་གཏན་ལས་དོན་བྱེད་ ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་དྲི་བ་ཕུལ་བར་སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པས་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་ འདུག དེ ་ ཉི ན ་ཕྱི ་ དྲོ་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ཨོ་ཊ་ཝའི་ནང་གི་གནས་སྡོད་ བོ ད ་མི ་ རྣམས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་། དེའི་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུའི ་ མཛད་ འཕྲིན་དང་། བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་སྐོར་དང་ཁོང་ རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་བཅངས་པའི་ ལྷག་བསམ། དེ་བཞིན་ས་གནས་བོད་རིགས་ རྣམས་ནས་འདས་པའི་ཉིན་ཤས་རིང་ཨོ་ཊ་ཝའི་ ནང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་སྐབས་སེམས་ ཤུགས་ཆེན་པའི་ཐོག་མཐུན་འགྱུར་གང་ལེ ག ས་ གནང་བ་དང་། མ་འོངས་པར་དེ་ལྟར་མུ་མཐུད་ གནང་དགོ ས ་པའི ་ བཀའ་སློ བ ་ལམ་སྟོ ན ་གནང་ འདུག རྒྱལ་ས་ཨོ་ཊ་ཝའི་ལས་རིམ་ཁག་ལེགས་ པར་གྲུབ་རྗེས། ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་པ་ཁེ ་ ན་ཌའི ་ གྲོ ང ་ཁྱེར་མོ ནྜ ་རེ ལ ་ལ་ ཕེབས་ཐོན་གནང་བ་དང་། ས་གནས་སུ་ཕེབས་ འབྱོ ར ་སྐབས་མོ ནྜ ་རེ ལ ་ས་གནས་བོ ད ་རི ག ས་ ཚོགས་པས་སྣེ་ལེན་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་དྲོ་ མོནྜ་རེལ་ས་གནས་བོད་རིགས་རྣམས་ལ་གསུང་ བཤད་དང་མི་མང་གི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གསལ་ བཤད་གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམས་མོནྜ་རེལ་གྲོང་ ཁྱེར་ནས་ཊོ ་ རོ ན ་ཊོ ་ གྲོ ང ་ཁྱེར་ནང་ཕེ བ ས་ཐོ ན ་ གནང་བ་དང་། ས་གནས་སུ་ཕེབས་འབྱོར་ མཚམས་ཨོན་ཊེ ་ རི འོ ་ ས་གནས་བོ ད ་རི ག ས་ མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བསོད་ནམས་གླང་
དཀར་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་ དང་ས་གནས་བོ ད ་རི ག ས་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ གང་ཐུབ་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་བ་
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཨོ་ཊ་ཝའི་ནང་གི་གནས་སྡོད་བོད་མི་རྣམས་དང་ མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས།
གནང་བ་དང་། ཕྱི་དྲོ་ས་གནས་བོད་རིགས་རྣམས་ དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་འདུག སྐབས་དེར་ ཐོ ག ་མར་ཨོ ན ་ཊེ ་ རི འོ ་ ས་གནས་བོ ད ་རི ག ས་ མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོས་འཚམས་འདྲིའི་ གསུང་བཤད་གནང་འདུག་པ་དང་། དེ་ནས་སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་པས་གསུང་བཤད་དང་། མི་མང་གི་དྲི་ བར་ལན་འདེ བ ས་གསལ་བཤད་ཞི བ ་ཕྲ་གནང་ ཡོད་འདུག ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་མོནྜ་རེལ་དང་། ཊོ་རོན་ ཊོ་གཉིས་ནང་ས་གནས་བོད་རིགས་རྣམས་དང་ མཇལ་འཕྲད་སྐབས། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་གཙོ་བོ་
དང་སྦྲགས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཕྱག་རྟགས་ཕུལ་གནང་ཡོད་འདུག དེ་བཞིན་གཟའ་མཇུག་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ དང་རི ག ་གཞུང་སློ བ ་གྲྭ་ནས་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུས་པའི ་ མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ ཚོགས་མི་རྣམས་ཆེད་ཕེབས་གནང་བ་དང་། དེའི་ སྐབས་སྤྱི ་ འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེ ལ ་མཆོ ག ་ གི ས ་སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚབ་ཞུས་ཏེ ་ དགེ ་ རྒན་དང་། ཕ་མ། སློབ་ཕྲུག་བཅས་ལ་བཀའ་སློབ་ གནང་འདུག་པ་དང་། དེ་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ སློབ་གྲྭའི་ནང་གཟིགས་བསྐོར་ཕེབས་གནང་ཡོད་ སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ འདུག གི་སྐུའི་མཛད་འཕྲིན་དང་། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་ ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ གནས་སྟངས། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ སྤྱི་འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ་མཆོག་དང་། སྤྱི་ ལྷན་ཚོགས་དང་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་པའི་ འཐུས་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་མཆོག སྤྱི་འཐུས་དོན་འགྲུབ་ སྐོར་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གསུངས་གནང་འདུག བཀྲ་ཤིས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་ ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ སྒྲོལ་དཀར་མཆོག་བཅས་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་ཁེ་ན་ཌའི་ ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམས་ནས་ཁེ་ན་ ཨོན་ཊེ་རིའོ་ (Ontario) ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ (James འཐུས་མི ར ་འོས ་འདེ མ ས་བྱུང་བའི ་ བོ ད ་རི ག ས་ Maloney) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་ བུད་མེ ད ་བུ་ཁྲིད་དཀར་པོ ་ ཆེ ་ ལགས་ལ་མཇལ་ པ་དང་། སྐུ་ཞབས་ཁོང་ནས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ འཕྲད་ཀྱིས་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ 32
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཞུས་པ་མ་ཟད། བུ་ཁྲིད་དཀར་པོ་ཆེ་ལགས་ལ་ས་ གནས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་འོས་འདེམས་ཁྲོད་ རྒྱལ་ཁ་ཐོ བ ་པ་ནི ་ བོ ད ་མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ གཟི ་ བརྗི ད ་ རེད། ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གིས་བུ་ཁྲིད་ དཀར་པོ་ཆེ་ལགས་ལ་ཊོ་རོན་ཊོ་ (Toronto) ཁུལ་གྱི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོར་རོགས་རམ་གང་ ཐུབ་གནང་རྒྱུའི་རེ་སྐུལ་ཡང་ཞུས་གནང་འདུག སྐབས་དེ ར ་བུ་ཁྲིད་དཀར་པོ ་ ཆེ ་ ལགས་ ཀྱིས་དགའ་ཚོར་དང་བཅས་གསུང་དོན། རང་ཉིད་ ཊོ་རོན་ཊོ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་དང་སྔ་ མོ་ནས་འབྲེལ་བ་གཏིང་ཟབ་ཡོད་པས། ཁུལ་དེར་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཉེ་ཆར་ཁེ་ན་ཌའི་ཨོན་ཊེ་རིའོ་ (Ontario) ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིར་འོས་འདེམས་བྱུང་བའི་བོད་ རིགས་བུད་མེད་བུ་ཁྲིད་དཀར་པོ་ཆེ་ལགས་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ། གནས་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཚོར་ནུས་ཤུགས་ ཡོད་དགུ་རྩལ་སྤྲུག་གིས་རོགས་རམ་གང་ཐུབ་ཅི་ གི ་ དྲུང་ཆེ ་ ཚེ ་ རི ང ་བཀྲ་ཤི ས ་ལགས་སྐུ་ཚབ་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཁེ་ན་ཌའི་ ཐུབ་གནང་གི་ཡིན། ཞེས་གསུངས་གནང་ཡོད་པ་ ཚོ ག ས་ཆུང་དང་ལྷན་བཅར་ཞུས་གནང་ཡོ ད ་པ་ ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཀྱི་ལས་རིམ་ དང་། དེའི་སྐབས་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་ དང་། ཉིན་བཅུ་གཅིག་རིང་གི་ཐེངས་འདིའི་བོད་ ཁག་རེ་ཞིག་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད་པ་བཅས། །
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་མངའ་སྡེ་ཁག་ཅིག་ནང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ། ༡) རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་ནང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ།
༄༅། །སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ སྤྱི་འཐུས་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། སྤྱི་ འཐུས་ཀུན་དགའ་བསོ ད ་སྟོ བ ས་མཆོ ག ་རྣམ་ གཉིས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༥ ཉིན་གྱི་ སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ པའི་ཐོག་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་ གྱི ་ ཨ་སམ་མངའ་སྡེ འི ་ ནང་བོ ད ་དོ ན ་ཞུ་སྐུལ་གྱི ་ ལས་འགུལ་འགོ་འཛུགས་གནང་འདུག དེ ་ ཡང་སྤྱི ་ འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ་ རྣམ་གཉི ས ་ཐོ ག ་མར་ཨ་སམ་མངའ་ ད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་སཱར་བྷ་ནཱན་དཱ་སཱོ་ནུ་ཝལ་ (Shri.Sarbananda Sonowal,Cheif སྡེ འི ་ གཞུང་འཛི ན ་ཚོ ག ས་པ་བྷི་ཇེ ་ པི ་ སྲི ད ་དོ ན ་ བོMinister of Assam) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། ཚོགས་པའི་ལས་ཁུངས་དབུས་མར་ཆེད་ཕེབས་ དམིགས་ཡུལ་སོགས་ཞུས་གནང་འདུག ཁོང་ནས་ མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི ་ དུས་ཚོ ད ་དགོ ས ་སྐོར་ གནང་ནས་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་རྡི་ལིབ་ས་ཡེ་ཀི་ཡ་ བོད་དོན་ཐོག་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཡོད་སྐོར་ གསུངས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་ཀོང་རེ་སི་ (Dilip Saikia,General Secretary BJP As- དང་། མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་གྱི་སྒེར་དྲུང་ལ་ མངའ་སྡེ འི ་ ལས་ཁུངས་དབུས་མར་ཆེ ད ་ཕེ བ ས་ sam Pradesh) ལགས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ གནང་བ་དང་། དེར་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཨབ་ཏབ་ ཨཱ་ བ་དང་སྦྲགས། ཁོང་ལ་དེར་བཅར་དགོས་པའི་ ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ་ རྣམས་ནས་ཁོ ང ་དང་ ལི་ ཨེཧ་མད་ (Atab Ali Ahmed, Joint Co33
སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས། ད་ཐེ ང ས་གཅི ག ་པུ་མི ན ་པར་མ་ འོངས་པར་ས་གནས་དེར་ག་དུས་ ཕེ བ ས ་ ཀྱ ང ་ ཕ ན ་ ཚུ ན ་ མ ཇ ལ ་ འཕྲད་ཡོ ད ་ན་ཡག་པོ ་ ཡོ ད ་སྐོར་ དང་། དཀའ་ངལ་གང་ཡོད་ནའང་ གསལ་པོ ར ་གསུང་རོ ག ས་ཞེ ས ་ གསུངས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ རྗེ ས ་ ག ཞུ ང ་ འ ཛི ན ་ བྷི ་ ཇེ ་ པི ་ ཚོགས་པའི་ལས་ཁུངས་སུ་སླར་ ཡང་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་མངའ་སྡེའི་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་༡) ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཏ་རུན་ གྷོ་ཁའི་ (Tarun Gogoi,Former Chief Minister of As- བྷི་ཇེ་པི་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ sam) མཆོག་དང་། ༢) བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་རྡི་ལིབ་ས་ཡེ་ཀི་ཡ་ (Dilip Saikia GS,BJP) ༣) རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་ལྕམ་བྷི་ཇོ་ཡྰ་ ཅཀྲ་ཝརྟི་ (Bijoya Chakravarty MP) ༤) མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཨབ་རྡུར་ ར་ཤིད་ མན་ཌལ་ (Abdur Rashid Mandal,MLA) ༥) རྒྱ་གར་ཀོང་རེ་སི་སྲིད་ གཞན་སྐུ་ཞབས་པཱོ་ལུག་ གྷོ་ཧཱེན་ དོན་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་དང་།༦) ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་ཆུའི་འབྱུང་རྩ་དང་ཚན་རིག བཟོ་རིག་བློན་ཆེན་ལས་ཐོག་སྐུ་ཞབས་ཀེ་ཤཱབ་ མཱ་ཧན་ཏཱ་ (Mr.Keshab (Pulok Gohain) ལགས་དང་ Mahanta,Minister:Water Resources,Science and Technology) མཆོག་དང་། ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་དང་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་ཌོག་ཊར་ཀཱ་མ་ལཱ་ ཀན་ཏཱ་ ཀ་ལི་ཏཱ་ (Dr.Kamala Kanta Kalita,General Secretary and Chairman Assam Khadi Board) ལགས་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ་གནད་དོན་ ordinator) ལགས་དང་། དེ་གའི་དྲུང་ཆེ་རོ་མེ་ཇེ་ Chief Minister of Assam) མཆོག་དང་ ཁག་ཞུས་གནང་འདུག ཇེན་ (Romej Jain,General Seretary Con- མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ ་ གནད་དོ ན ་ཁག་ཞུས་ ཕྱི་ཚེས་ ༧ ཉིན་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ gress Assam Pradesh) ལགས། རྒྱ་གར་ གནང་བར། སྐུ་ཞབས་ཁོང་ནས་བོད་དོན་སྐོར་ལ་ ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་སཱར་བྷ་ནཱན་དཱ་ སཱོ་ནུ་ དབུས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ རྩ་བའི ་ རྒྱུས་མངའ་ཡོ ད ་པ་དང་གདུང་སེ མ ས་ ཝལ་ (Shri.Sarbananda Sonowal,Cheif བྷ་ལིན་ ཀུ་ལི་ (Balin Kuli, Former.M.P) མཉམ་སྐྱེད་ཡོ ད ་སྐོར་སོ ག ས་གསུངས་གནང་ Minister of Assam) མཆོག་དང་། འཕྲུལ་གློག་ ལགས་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་། འདུག བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཏཱ་པན་ ཀུ་མཱར་ གྷོ་ག་ཡེ་ དེ ་ བཞི ན ་མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཐུས་མི ་ སྐུ་ ཕྱི་ཚེས་ ༦ སྟེ་ ༸རྒྱལ་བའི་སྐུའི་འཁྲུངས་ (Shri.Tapan Kumar Gogoi,Power Minisཞབས་སུ་ཀུར་ ཨ་ལི་ ཨེ་མད་ (Shri Sukur Ali སྐར་ཉི ན ་ཨ་སམ་མངའ་སྡེ འི ་ གཞུང་འཛི ན ་ཕྱག་ ter of Assam) མཆོག་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་ Ahmed,MLA) ལགས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ རོགས་ཨ་སམ་གྷ་ན་པ་རི་ཤད་ (Assam Gana ཀྱིས་གནད་དོན་ཁག་ཞུས་གནང་བ་མ་ཟད། བོད་ སྟེ་གནད་དོན་ཁག་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐུ་ Parishad) ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཆུའི་འབྱུང་རྩ་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱག་རྟགས་དང་ ཞབས་ཁོ ང ་ནས་བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་གདུང་སེ མ ས་ དང་ཚན་རིག བཟོ་རིག་བློན་ཆེན་ལས་ཐོག་སྐུ་ ཡིག་ཆ་བཅས་ཕུལ་གནང་འདུག མཉམ་སྐྱེད་སྔ་མོ ་ ནས་ཡོ ད ་པ་གསུངས་གནང་ ཞབས་ཀེ་ཤཱབ་ མཱ་ཧན་ཏཱ་ (Mr.Keshab དེ ་ ནས་རྒྱ་གར་གྲོ ས ་ཚོགས་འོ ག ་མའི ་ ཡོ ད ་པ་བཅས་ནང་དོ ན ་བཀའ་བསྡུར་ཁག་ཅི ག ་ M a h a n t a , M i n i s t e r : W a t e r འཐུས་མི་ལྕམ་བྷི་ཇོ་ཡྰ་ ཅཀྲ་ཝརྟི་ (Smt.Bijoya ཀྱང་གནང་འདུག Resources,Science and Technology) Chakrabvarty,Member Lok Sabha) དེ་རྗེས་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ མཆོག་དང་། ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་དང་བློན་ཆེན་ མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་ཁོང་གི་སྐུ་ སྐུ་ཞབས་ཨབ་རྡུར་ ར་ཤིད་ མན་ཌལ་ (Shri. ཟུར་པ་ཌོག་ཊར་ཀཱ་མ་ལཱ་ ཀན་ཏཱ་ ཀ་ལི་ཏཱ་ (Dr. ཟླ་གཤེགས་པར་ཐུགས་གསོ་དང་གནད་དོན་ཞུ་ Abdur Rashid Mandal,MLA) ལགས་དང་ Kamala Kanta Kalita,General Secretary སྒོ་ཁག་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་དང་། མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ ་ གནད་དོ ན ་ཁག་ཞུས་ and Chairman Assam Khadi Board) ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་གྲོས་ཚོགས་གོང་ གནང་བ་དང་། དེ་ནས་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་ ལགས་རྣམ་གཉིས་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་གནང་ མའི་འཐུས་མི་དང་ཨ་སམ་ཀོང་རེ་སི་ཚོགས་པའི་ བློན་ཆེན་ཟུར་པ་དང་། ལོ་ངོ་བཅོ་ལྔ་ཙམ་གྱི་རིང་ ཞིང་། དེའི་སྐབས་གསར་འགོད་པ་མང་དག་ཅིག་ ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་རི་པུན་ བྷོ་ར་ (Shri.Riམངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་གནང་མྱོང་མཁན་སྐུ་ གི ས ་བརྙན་ལེ ན ་དང་ཕྱོ ག ས་གཉི ས ་ཀར་བཀའ་ pun Bora,MP Rajya Sabha and President ཞབས་ཏ་རུན་ གྷོ་ཁའི་ (Tarun Gogoi,Former འདྲི་གནང་ཡོད་འདུག སྐུ་ཞབས་ཁོང་གཉིས་ནས་ Assam Indian National Congress) མཆོག་ 34
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་གནད་དོ ན ་ཁག་ཞུས་ གནང་བ་དང་། ཁོང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་པར་མུ་ མཐུད་ནས་འབྲེལ་བ་གནང་དགོས་དང་། ལྡི་ལིར་ ནམ་ཕེ བ ས་སྐབས་འབྲེ ལ ་བ་གནང་དགོ ས ་སྐོར་ གསུངས་གནང་འདུག དེ་ནས་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་
ཕྱོགས་འགལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ རྡི་བྷ་བྷྲ་ཏཱ་ ས་ཡི་ཀི་ཡཱ་ (Shri.Debabrata Saikia,Leader of the Opposition) མཆོག་ དང་། མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ ཇཱ་མཱལ་ ཨུ་དཱིན་ ཨེཧ་མད་མཆོག་བཅས་མཇལ་
འཕྲད་ཀྱིས་གནད་དོན་ཁག་ཞུས་གནང་བ་དང་། ཐུགས་དོ ག ས་གང་ཡོ ད ་ཐོ ག ་བཀའ་འདྲི་གནང་ བར་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་འདུག་པ་ བཅས་ཉི ན ་བཞི འི ་ རི ང ་ཨ་སམ་མངའ་སྡེ འི ་ ནང་ བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད།
༢) བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ནང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ།
༄༅། ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༩ ཉིན་སྤྱི་ འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་སྤྱི་འཐུས་ པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཀུན་ དགའ་བསོད་སྟོབས་མཆོག་རྣམ་གཉིས་རྒྱ་གར་ བྱང་ཤར་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་རྒྱལ་ས་ཨི་ཊ་ ནཱ་གར་ལ་ཕེབས་འབྱོར་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་དྲོ་ ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་བློན་ཆེན་དང་གོ་གནས་ མཉམ་པ་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་ཆོས་རིག་ལྷན་ཁང་གི་གཙོ་ འཛིན་ (Religion and Cultural Affairs) སྐུ་ ཞབས་འཇམ་དཔལ་དབང་འདུས་མཆོག་མཇལ་ འཕྲད་གནང་ཡོད་འདུག བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཨ་རུ་ན་ཅྰལ་ངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་པདྨ་མཁའ་འགྲོ་(Pema Khandu, Chief Minister of ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ Arunachal Pradesh) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྐུ་ཞབས་བསྟན་ བའི ་ ཐོ ག ་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་ཚོ ་ མཇལ་ཏེ ་ དཀའ་སེ ལ ་ ཞེས་པས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིར་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་ འཛིན་ནོར་བུ་མཐོང་མདོག་ (Mr.Tenzing Nor- ཡོང་ཐབས་བཀའ་མོལ་རིམ་པ་ཞུས་གནང་ཡོད་ སྤྲོད་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཞེས་ པ་མངའ་སྡེ འི་ནང་ནས་ཕྱི ར ་བསྡུ་དགོས་པ་ bu Thongdok,Speaker Arunachal འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ གྱི་ཞོགས་པ་ཨི་ཊ་ནཱ་གར་ སོགས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ངོ་རྒོལ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ Pradesh) མཆོག་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ དྲུང་བཅས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་ཕན་ཚུན་བཀའ་ ནང་པའི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པའི་ (IB- སྐོར་ཞུས་གནང་འདུག་པར། ལམ་སེང་འབུམ་སྡེ་ མོལ་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད་འདུག་པ་དང་། མངའ་ CPS) མཉམ་དུ་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ ལའི་སྐོར་སྲུང་སྤྱི་ཁྱབ་པར་ཞལ་པར་བཏང་གནང་ སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ ཚོགས་གནང་རྗེས། ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ བ་སོགས་རྩ་བའི་དེའི་ཐོག་སེམས་ཁྲལ་མི་དགོས་ ཚོགས་པ་འཛུགས་ཐུབ་མིན་སྐོར་དང་། མངའ་ ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་པདྨ་མཁའ་འགྲོ་ (Pema པ་དང་། བོད་པ་སྤྱིའི་འཐབ་རྩོད་ལ་མངའ་སྡེའི་ནང་ སྡེའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་རྡ་སར་ཕེབས་ཕྱོགས་སྐོར་ Khandu,Chief Minister of Arunachal ཚང་མས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པ་བཅས་གསུངས་གནང་ Pradesh) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་གནད་ འདུག དེ་རྗེས་མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་སྐུ་ཞབས་བྷི་ བཅས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་མོལ་གནང་ཡོད་འདུག གྲོས་ཚོགས་ ཌི་ མིཤ་རི་ (B.D. Mishra, Governor of སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ དོན་ཁག་ཞུས་གནང་བ་དང་། ནང་ཕེ བ ས་པའི ་ དུས་ཚོ ད ་འདི ར ་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་ ཚོ ག ས་གཙོ འི ་ མཉམ་བཀའ་མོ ལ ་བྱུང་བ་བཞི ན ་ Arunachal Pradesh) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་ཕྲུག་གཅིག་མཐུན་ལས་འགུལ་ མངའ་སྡེ འི་གྲོ ས ་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ ཀྱིས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ ཚོགས་པ་ (Students’ United Movement of ཚོ ག ས་པ་འཛུགས་ཐུབ་མི ན ་སྐོར་བཅས་བཀའ་ ཡོད་མེད་ལ་སོགས་གནད་དོན་ཁག་ཞུས་གནང་ All Arunachal, SUMAA) ཞེས་པས་བོད་ མོལ་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་དང་། གཞན་ཡང་དེའི་ འདུག་པ་དང་། ཁོང་ནས་བོད་ཀྱི་མཚོ་མ་ཕམ་དུ་ པར་ངོ་རྒོལ་བྱ་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་མཉམ་འཁེལ་བྱུང་ སྐབས་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་ཕྲུག་གཅིག་ ཕེབས་མྱོང་བ་དང་། དེའི་སྐབས་ཀྱི་གཟིགས་སྣང་ བར་བརྟེན། སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ མཐུན་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ་ (Students’ Unit- ལ་སོགས་གསུངས་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། བོད་ མངའ་སྡེའི་ནང་གཙོ་བོ་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ ed Movement of All Arunachal,SUMAA) པའི་གནས་སྟངས་ཐོག་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ 35
སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ ༡) ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་ཆོས་རིག་ལྷན་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་འཇམ་དཔལ་དབང་འདུས་མཆོག་དང་། ༢) ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་བསྟན་འཛིན་ནོར་བུ་ མཐོང་མདོག་མཆོག ༣) མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག ༤) འབུམ་ལ་རྫོང་དཔོན་ལྕམ་སྐུ་ཌོག་ཊར་སོ་ནལ་སུཝ་རུབ་མཆོག ༥) རྟ་དབང་རྫོང་གི་རྫོང་དཔོན་སྐུ་ཞབས་སངས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག- ༦) འབུམ་ལ་སྐོར་སྲུང་སྤྱི་ཁྱབ་སྐུ་ཞབས་རཱ་ ཇཱ་ བྷན་ཏི་ཡཱ་ལགས་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་སྐབས།
ཡོད་སྐོར་ཡང་གསུངས་གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་དགོན་པ་རྩེ་ཚོགས་པའི་ སློབ་གྲྭ་ཞི་བ་ལྷ་རུ་གཟིགས་བསྐོར་དང་། སློབ་ སྤྱིས་རེ་བསྐུལ་ལྟར་འཛིན་གྲྭ་ ༩ པ་དང་ ༡༠ པ་ སོ་སོའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ ཀྱི་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཉིན་ རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༣ པ་ཙམ་ལ་འབུམ་ལ་རྫོང་དཔོན་ གྱི ་ ལས་ཁུངས་སུ་རྫོ ང ་དཔོ ན ་ཌོ ག ་ཊར་སོ ་ ནལ་ སུཝ་རུབ་ (Dr.Sonal Swaroop,DC Bomdila) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ། ཐོག་མར་ ཕན་ཚུན་ངོ་སྤྲོད་དང་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་མངའ་སྡེ་ ཁག་ཏུ་ལས་དོན་གང་གི་ཆེད་དུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་མེད་ དང་། གཙོ་བོ་ད་ལྟ་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་ ཕྲུག་གཅི ག ་མཐུན་ལས་འགུལ་ཚོགས་པས་ (Students’ United Movement of All
ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་ པའི ་ གནས་ཚུལ་དེ འི ་ ཐོ ག ་ཞུས་གནང་འདུག་པ་ དང་། རྫོང་དཔོན་མཆོག་ནས་བསྟན་འཛིན་སྒང་ གཞིས་ཆགས་ལ་སྐྱོན་གནད་གང་ཡང་ཡོང་གི་མ་ རེད་ཅེས་དང་། སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་དེ་དག་གིས་ ལས་འགུལ་རྩོམ་བཞིན་པ་དེའི་ཐོག་སེམས་ཁྲལ་ Arunachal,SUMAA)
མི་དགོས་པའི་སྐོར་སོགས་གསུངས་གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཞོགས་པ་འབུམ་ལ་བསྟན་ སྒང་གཞི ས ་ཆགས་ནས་རྟ་དབང་ཕྱོ ག ས་སུ་ ཕེབས་ཐོན་གནང་བ་དང་། དེར་ཆུ་ཚོད་ ༣ པ་ ཙམ་ལ་ཕེབས་འབྱོར་གནང་འདུག དེ་ཉིན་རྟ་ དབང་ཁུལ་གྱི ་ ཡུལ་མི འི ་ གཞུང་འབྲེ ལ ་མ་ཡི ན ་ པའི་ཚོགས་པ་ ༣༧ ནས་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་རྒྱལ་ ཡོངས་སློ བ ་ཕྲུག་གཅིག་མཐུན་ལས་འགུལ་ ཚོགས་པའི་ (Students’ United Movement of All Arunachal,SUMAA) ལས་འགུལ་ དེར་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་ཆེད་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ འདུག་པ་དང་། ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་ པའི་ (Indo Tibetan Friendship Society) ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་བླ་མ་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་རྒྱལ་ ལགས་དང། ཧིན་བོད་ཕན་གྲོགས་སྡིངས་ཆའི་ (Bharat Tibbat Sahyog Manch) ཚོགས་ གཙོ་སྐུ་ཞབས་ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་བཟང་ལགས་ གཉིས་ཀྱིས་དབུས་པའི་སྐུ་ཚབ་ ༩ དང་མཇལ་ འཕྲད་གནང་འདུག་པ་དང་། དེའི་སྐབས་ཁོང་རྣམ་ པས་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་མིང་འཁུར་ནས་བོད་ པར་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་དྲག་ 36
པོ་བྱ་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོད་པ་དང་། ༸རྒྱལ་ བ་རིན་པོ་ཆེས་དབུས་པའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་ འཛུགས་ནི་མོན་པ་ཚོར་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཡིན་ པ། ད་རིང་སློབ་ཕྲུག་གི་ལས་འགུལ་དེར་མོན་པ་ མི ་ རི ག ས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་རྩ་བ་ཉི ད ་ནས་མེ ད ་པ་ དང་། ངོ་རྒོལ་དྲག་པོ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་ གསུངས་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་རྣམས་ནས་ ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་གསོལ་ཚིགས་ཤིག་ འདེགས་འབུལ་དང་། ཆབས་ཅིག་སློབ་ཕྲུག་ ཚོགས་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པའི་ ངོ་བཤུས་ཤིག་ཀྱང་ཕུལ་གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་རྟ་དབང་རྫོང་གི་ སློབ་གཉེར་ལྷན་ཚོགས་ (Tawang District Students’ Union) ཀྱི་ཚོགས་གཙོས་དབུས་ པའི་ཚོགས་མི་ ༧ དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་ འདུག་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་རྟ་དབང་རྫོང་ གི ་ རྫོ ང ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་སངས་ཕུན་ཚོགས་ མཆོག་གི་ (Mr.Sang Phuntsok ,IAS,DC Tawang) ལས་ཤག་ཏུ་ཁོང་དང་མཇལ་འཕྲད་ གནང་སྟེ། ད་ལྟ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནད་དོན་ཐོག་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། བཀའ་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད་འདུག དེ ་ ནས་འབུམ་སྡེ ་ ལར་ཕེ བ ས་ཐོ ན ་གནང་ ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྟ་དབང་བྱང་དུ་བཀའ་ བརྒྱུད་དགོན་པས་བཙུགས་པའི་སློབ་གྲྭར་ གཟིགས་བསྐོར་དུ་ཕེབས་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་དྲོ་ ཆུ་ཚོད་ ༥ པ་ཙམ་ལ་འབུམ་སྡེ་ལར་ཕེབས་འབྱོར་ གནང་བ་དང་། དགོན་པ་རྩེའི་མགྲོན་ཁང་ནང་ ཕེབས་འབྱོར་རྗེས་དགོན་པ་དེའི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་འབུམ་ལ་དང་རུ་པ། ཤཻར་གྷའོ་ བཅས་ཀྱི ་ འཐུས་མི ་ རྣམས་དང་མཇལ་འཕྲད་ གནང་ཞིང་། དེའི་སྐབས་ཁོང་རྣམ་པ་ཚོས་གསུང་ དོན། སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་དུ་མོན་པས་བོད་པར་ངོ་ རྒོལ་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་སྐོར་གསལ་བ་དངོ ས ་བདེ ན ་ མིན་པ་དང་། སློབ་ཕྲུག་མིང་འཁུར་གྱི་ལས་འགུལ་
དེ ར ་སྐྱོན་བརྗོ ད ་དྲག་པོ ་ ཞུ་ཡི ་ ཡོ ད ་པ་སོ ག ས་ མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་ གསུངས་གནང་འདུག དེ་བཞིན་འབུམ་ལ་སྐོར་ རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་གནང་འདུག སྲུང་སྤྱི་ཁྱབ་སྐུ་ཞབས་རཱ་ཇཱ་ བྷན་ཏི་ཡཱ་ (Mr. ཕྱོགས་མཚུངས་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ Raja Banthia,IPS,Superintendent of དེ་སྔ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཡིན་པ་སྐུ་ Police,Bomdila) ལགས་དང་གཞུང་ཁང་ནང་ ཞབས་ནཱ་རེཤ་ གྷོ་ལོ་ (Mr.Naresh Golow) མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་དང་། དེའི་སྐབས་སྐུ་ མཆོག་གི་གཟིམ་ཤག་ཏུ་ཁོང་དང་མཇལ་འཕྲད་ ཞབས་ཁོང་ནས་ད་ལྟ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནད་དོན་ གནང་ཞིང་། དེའི་སྐབས་སྐུ་ཞབས་ཁོང་ནས་ ལ་སེ མ ས་ཁྲལ་རྩ་བ་ནས་གནང་མི ་ དགོ ས ་པ་ གསུང་དོན། ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་ དང་། བོད་པར་གནོད་སྐྱོན་རྩ་བ་ནས་མི་ཡོང་བའི་ པ་དེ་དག་གིས་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་ཞབས་འདྲེན་བཞག་ ཁས་ལེན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་གནང་ཡོད་པ་དང་། པའི ་ ལས་འགུལ་འདི ་ ལྟར་བརྩམས་པར་སྙི ང ་ སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམས་ནས་ཀྱང་ དབུས་ནས་བཟོད་གསོལ་ཞུ་རྒྱུ་སོགས་གསུངས་ ཁྱེད་ཀྱི ས ་གང་དང་གང་གནང་བ་ཚང་མ་ས་ གནང་ཡོད་འདུག སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ གནས་འགོ ་ འཛི ན ་བརྒྱུད་ནས་ཤེ ས ་རྟོ ག ས་བྱུང་ ནས་ཁོང་རྣམ་གཉིས་སོ་སོར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ བས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་ གནང་འདུག་པ་བཅས། །
༣) བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་མེཧ་གྷ་ལ་ཡ་མངའ་སྡེའི་ནང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༣ ནས་ ཚེས་ ༢༧ བར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཀུན་ དགའ་བསོད་སྟོབས་མཆོག སྤྱི་འཐུས་དབྱངས་ ཅན་སྒྲོལ་དཀར་མཆོག་བཅས་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ ཤར་མེཧ་གྷ་ལ་ཡའེ་ནང་། སྲིད་སྐྱོང་སྐུ་ཞབས་ གངྒཱ་ པྲ་སད་མཆོག་ (Shri.Ganga Prasad, Governor of Meghalaya) མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ བོ ད ་ནང་གི ་ ཛ་དྲག་གནད་དོ ན ་ཁག་ཞུས་གནང་ བར། སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་བོད་དོན་ཐོག་གདུང་ སེ མ ས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོ ད ་གནས་གསུངས་པ་ སོགས་བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོ་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ བཞི ན ་མངའ་སྡེ འི ་ ནང་སྲི ད ་བློན་ཆེ ན ་སྐུ་ཞབས་ ཇེམྶ་ སངྒ་མ་ (Mr. James Sangma, Home Minister of Meghalaya) མཆོག་མཇལ་ འཕྲད་ཀྱི ས ་བོ ད ་ནང་གི ་ ཛ་དྲག་གནད་དོ ན ་ཁག་ ཞུས་གནང་བ་དང་། ཁོང་ནས་ཀྱང་ག་དུས་ཡིན་ ནའང་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པ་དང་། གདུང་ སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་གནས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ ༡) མེཧ་གྷ་ལ་ཡའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཀོན་རེཌ་སངྒ་མ་མཆོག་དང་། ༢) མེཧ་གྷ་ལ་ཡ་མངའ་སྡེའི་ སྲིད་སྐྱོང་སྐུ་ཞབས་གངྒཱ་པྲ་སད་མཆོག ༣) མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཌོན་ཀུ་པུར་ཌི་རོའེ་མཆོག་ ༤) མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་ མི་སྐུ་ཞབས་ཨེཅ་ཨེམ་ཤཱངྒ་ཕི་ལི་ཨིན་མཆོག་ ༥) མངའ་སྡེའི་འཕྲོད་བསྟེན་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཨེ་ཨེལ་ཧེག་མཆོག- ༦) བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་མངའ་སྡེ་བདུན་ གྱི་སྒོ་ཁྲལ་སྤྱི་ཁྱབ་ལྷ་ལྕམ་བན་དྷ་ནཱ་ཌི་ཨོ་རི་ལགས་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་སྐབས།
སྐུ་ཞབས་ཌོན་ཀུ་པུར་ ཌི་ རོའེ་ (Mr. Donku- ཞབས་ཀོན་རེཌ་ སངྒ་མ་(Mr. Conrad Sangpur D Roy, Speaker of Meghalaya) ma, Chief Minister of Meghalaya) མཆོག་ མཆོ ག ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་བོ ད ་དོ ན ་སྐོར་བཀའ་ མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཐོག་བཀའ་མོལ་ལྷུག་ མོལ་ལྷུག་པོར་ཞུས་གནང་བ་དང་། མངའ་སྡེའི་ པོར་ཞུས་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་མངའ་སྡེའི་ ནང་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ ག ས་པ་ གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ འཛུགས་ཐུབ་ཐབས་སྐོར་ཞུས་གནང་བར། ཁོང་ འཛུགས་ཐུབ་ཐབས་སྐོར་ཞུས་གནང་འདུག གི ས ་ཡི ག ་ཐོ ག ་ནས་གནང་བ་ཡི ན ་ན་བསམ་ ཕྱོགས་མཚུངས་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ གཞིགས་ཆོག་རྒྱུ་ཞེས་གསུངས་གནང་འདུག འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་སན་བུར་ཤུ་ལཡེ་ (Mr. Sanདེ ་ ནས་མངའ་སྡེ འི ་ སྤྱི ་ ཁྱབ་བློན་ཆེ ན ་སྐུ་ bor Shullai, MLA Meghalaya) མཆོག་ 37
སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས། དང་། མངའ་སྡེའི་ཤེས་རིག་དང་ཤིང་ནགས་བློན་ ཆེན་སྐུ་ཞབས་ལེག་མེན་ རོམ་བྷུའེ་ (Mr.Lahkmen Rymbui, Education and Forest Min-
མཆོག་སོ་སོར་མཇལ་ འཕྲད་ཀྱི ས ་བོ ད ་དོ ན ་སྐོར་བཀའ་མོ ལ ་ལྷུག་པོ ་ གནང་ཡོད་འདུག དེ་ནས་མངའ་སྡེའི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་ སྐུ་ཞབས་ཏི་མོ་ཐི་ ཌི་ ཤཱི་རཱ་(Mr. Timothy D ister of Meghalaya)
Shira, Deputy Speaker of Meghalaya)
མཆོ ག ་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་བོ ད ་དོ ན ་སྐོར་ བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོ་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ སྐབས་སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་ཁོ་རང་ངོས་ནས་ག་རེ་ བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་གནང་བར། སྤྱི་ འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ ག ས་པ་འཛུགས་ ཐུབ་ཐབས་སྐོར་ཞུས་གནང་འདུག་པ་དང་། དེའི་ སྐོར་སྤྱི ་ ཁྱབ་བློན་ཆེ ན ་མཆོ ག ་ལའང་ཞུས་ཟི ན ་ པས། ཁོང་ནས་གང་གསུངས་པ་ལྟར་བབ་ གཟིགས་གནང་ཆོག་གི་རེད་ཅེས་གསུངས་གནང་ འདུག དེ་རྗེས་མངའ་སྡེའི་འཕྲོད་བསྟེན་བློན་ཆེན་ སྐུ་ཞབས་ཨེ་ ཨེལ་ ཧེག་མཆོག་ (Mr. A L Hek, Health Minister of Meghalaya) མཇལ་ འཕྲད་ཀྱི ས ་བོ ད ་དོ ན ་དང་བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་བཅས་ཀྱི ་ སྐོར་བཀའ་མོ ལ ་ལྷུག་ པོར་ཞུས་གནང་བ་དང་། སྐུ་ཞབས་ཁོང་ནས་ ཁྱེད་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ནང་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་རྩ་ བ་ནས་བསམ་མ་སོང་ཞེས་གསུངས་འདུག དེ་ནས་དེ་སྔ་གཞུང་ཞབས་དང་། ད་ལྟ་ མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་འཐུས་མི ་ ཡི ན ་པ་སྐུ་ ཞབས་ཨེཅ་ ཨེམ་ ཤཱངྒ་ ཕི་ལི་ཨིན་མཆོག་ (Mr. H M Shangpliang, IAS and MLA of
མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་སྐོར་ བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོ་ཞུས་གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་བྱང་ཤར་ཁུལ་ གྱི་མངའ་སྡེ་བདུན་གྱི་སྒོ་ཁྲལ་སྤྱི་ཁྱབ་ལྕམ་སྐུ་བན་ Meghalaya)
དྷ་ནཱ་ ཌི་ཨོ་རི་ (Ms.Bhandana Deori, IAS, Commissioner Custom ) མཆོག་ནས་དགོང་ ཚིགས་ཤིག་འདེགས་གནང་སྐབས། བོད་དོན་ སྐོར་ལ་བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོ་བྱུང་གནང་ཡོད། དེ་ ཉིན་ཁོང་ནས་ཤིས་ལོངས་ཊ་ཡེམྶ་ (Shillong Times, Editor) ཡི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཞིག་ཀྱང་ལྷན་ འཁྲིད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་མངའ་སྡེ འི་གྲོ ས ་ཚོགས་ཀྱི ་ ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་དང་། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ལས་ཐོག་སྐུ་ཞབས་ཅརླེས་ ཕི་ཡོང་རོ་པི་མཆོག་ གི་ (Charles Pyngrope, Former Speaker, PAC Chairman, MLA Meghalaya) གཟིམ་ ཤག་ཏུ་མཇལ་འཕྲད་གནང་བར་ཕེ བ ས་ཡོ ད ་པ་ དང་། དེར་ཁོང་གི་བུ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཌེ་ཝིཌ་ ཨེན་ ནོང་རུམ་ (David N.Nongurm, MLA) ལགས་དང་། དེ་ བཞིན་མངའ་སྡེའི་ཀོང་རེ་སི་བུད་མེད་སྡེ་ཚན་གྱི་ ཚོགས་གཙོ་ཇོབ་ལིན་ ཨེས་ ཤ་ཡི་ལ་ (Joplin S
ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་ཕྱི་དྲོ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་ དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ཡེ་ཤེས་ཚེ་རིང་ (Mr.Yeshi Tsering IAS, Chief Secretary of Megha-
མཆོག་གི་གཟིམ་ཤག་ཏུ་ དགོང་ཚིགས་ཤིག་འདེགས་འབུལ་ཞུས་གནང་བ་ དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་མེཧ་གྷ་ལ་ཡ་ མངའ་སྡེའི་ནང་གི་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ལས་འགུལ་ མཇུག་བསྒྲིལ་དང་། ཤིས་ལོངས་ཁུལ་གྱི་གཞུང་ འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ནས་ མི་མང་གི་ངོ་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཉིན་གུང་གསོལ་ཚིགས་ ཤི་འདེགས་འབུལ་ཞུས་གནང་འདུག དེ་རྗེས་གྷོ་ཝ་ཧ་ཀྲིར་ཕེབས་ཐོན་གནང་བ་ དང་། དེ་སྔ་ཨ་སམ་མངའ་སྡེར་མཇུག་སྐྱོང་བྱ་ དགོས་ཁག་ཞུས་གནང་ཡོད་པར། ཐོག་མར་ཨ་ སམ་མངའ་སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་ (Shri.Jagdish Mukhi, Governor of Assam State) མཆོག་ མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་བོ ད ་དོ ན ་ཞུ་སྐུལ་དང་བཀའ་ དགོངས་ Shylla, President Meghalaya Mahila འདྲི་གནང་ཁག་ལ་བཀའ་ལན་དང་། Congress) བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་ འཆར་ཡང་མང་པོ་གནང་ཡོད་འདུག གཞན་ཡང་ དོན་སྐོར་གླེང་སློང་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ དབུས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འོག ་མའི ་ འཐུས་མི ་ ཟུར་པ་ ནི་མངའ་སྡེའི་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་ དང་། ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་བྷི་ཇེ་པི་ཚོགས་པའི་ གི་ཚོགས་གཙོ་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གིས་ལས་ ཚོགས་གཞོན། དེ་སྔ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་ ཁུངས་སུ་ཡང་གྲ་སྒྲིག་གནང་ཡོད་སྟབས། དེར་ སྐྱོར་ཚོག ས་པའི་ཚོག ས་གཞོ ན ་སྐུ་ཞབས་ཌུ་ཝི་ བཅར་ནས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ཚོ་དང་ལྷན་ ཇན་ ཤཱར་མཱ་ (Shri. Dwijen Sharma, Forབོད་དོན་སྐོར་བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོར་ཞུས་གནང་ mer MP, Vice President and Senior ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་མངའ་སྡེའི་ནང་གྲོས་ Spokesperson of Assam Congress Comཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ ག ས་པ་འཛུགས་ mittee) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ ཐུབ་ཐབས་སྐོར་ཞུས་གནང་བར། ཡིག་ཐོག་ལ་ ཞུ་སྐུལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྐོར་དང་། མངའ་སྡེའི་ ཞུ་སྙན་འབྱོར ་ཚེ་གླེ ང་སློང་ཞུ་ཆོ ག ་གི་རེ ད ་ཅེ ས ་ གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ འཛུགས་ཐབས་སུ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་དགོས་པ་ གསུངས་གནང་འདུག ཕྱོ ག ས་མཚུངས་མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ང ་ཁྱེར་ སོགས་ཞུས་གནང་བར། ཁོང་གིས་དེ་དོན་གནང་ འཛུགས་བསྐྲུན་ལས་གཞིའི་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཧཱ་ རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཞལ་བཞེས་གནང་འདུག དེ་ནས་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ མེལྟ་སོན་ ཌཱོ་ལིངྒ་ (Mr. Hameltson Dohling, Urban Affair Minister of Meghalaya) གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཧི་ཏན་དྲ་ ནཱཐ་ གོཝ་སྭམི་(Mr. laya Government)
མཆོག་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་ Hitendra Nath Goswami, Speaker of As38
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། མཆོག་དང་ མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་ཞུ་ སྐུལ་ལས་འགུལ་བརྩམས་པ་དང་། ད་ལོ་ཐེངས་ གཉིས་པ་དེ་རྩོམ་བཞིན་ཡོད་གནས། བོད་ནང་གི་ སྤྱི་ཡོངས་གནས་བབ། མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་འཛུགས་ཐུབ་ཐབས་ བཅས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོར་ཞུས་གནང་ བར། ཁོང་གིས་བོད་དོན་ཐོག་གདུང་སེམས་ མཉམ་སྐྱེད་ཡོད་པ་དང་། མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་ཚོ ག ས་པ་འཛུགས་རྒྱུའི ་ བསམ་ འཆར་དེ་བཞིན་གང་ལེགས་འདུག་པས། དེ་ལྟར་
འཛུགས་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་མུ་མཐུད་ནས་ལས་འཆར་ བསྒྲིག་དགོས་གནས་བཅས་གསུངས་གནང་འདུག ད་ལྟའི ་ བོ ད ་དོ ན ་ཞུ་སྐུལ་ལས་འགུལ་དེ ་ བཞིན་མངའ་སྡེ་བདུན་ཡོད་པ་ལས། མངའ་སྡེ་ གསུམ་ལ་བརྩམས་ཤིང་མངའ་སྡེ་དེ་དག་གི་སྲིད་ སྐྱོང་མཆོག་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན། ཚོགས་གཙོ་ ཚོགས་གཞོན། བློན་ཆེན་ཁག དབུས་ས་གཉིས་ ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལས་ཐོག་དང་ཟུར་པ། འཛིན་སྐྱོང་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་དགོས་དབང་ཡོད་ པ་ཁག་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་དང་། དཔེར་ ན་ཨ་རུ་ན་ྰ ཅལ་མངའ་སྡེའི་ནང་ཛ་དྲག་གི་གནས་
༄༅། ། སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ རྣམས་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ས་བགོས་ཡོད་པ་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་ དང་བལ་ཡུལ་དུ་གནས་བཞུགས་སྤྱི་འཐུས་བཀྲ་ ཤིས་དོན་གྲུབ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་བལ་ཡུལ་ཤ་ཝ་ ར་གསུམ་དང་རྒྱལ་ས་ཀ་ཐ་མན་གྲུ་ཁུལ་ཡོངས་ བཅས་སུ་ས་བགོ ས ་འཁེ ལ ་ཡོ ད ་ཀྱང་སྤྱི ་ འཐུས་ བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་མཆོག་ཐེངས་འདིར་སྐུ་ གཟུགས་བདེ་མིན་གྱིས་དགོངས་པ་ཞུས་རྗེས། སྤྱི་ འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་ཕྱི་
སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་བལ་ཡུལ་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཡང་དམག་ཏུ་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།
sam Legislative Assembly)
ཚུལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་སྐབས་འབྲེལ་ཡོད་ས་འགོ་ དང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ནས་ཐུགས་འགན་ཆེ་ བཞེས་ཀྱིས་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ ཞུ་དགོ ས ་མཐའ་དག་ཞུས་གནང་བས་མངའ་སྡེ ་ དེའི་ནང་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་འཕྲད་རྒྱུ་མིན་པའི་ ཞལ་བཞེས་གཙང་མ་གནང་ཡོད་པ་དང་། མངའ་ སྡེའི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་མོན་པ་ཚོས་ད་ལྟ་འགྲོ་ བཞིན་པའི་སློབ་ཕྲུག་མིང་འཁུར་གྱི་ལས་འགུལ་ ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མེད་པ་དང་། དེར་སྐྱོན་བརྗོད་དྲག་པོ་ ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་ཡིག་ངག་གཉིས་ཐོག་ནས་ གནང་སོན་བྱུང་ཡོད་འདུག་པ་བཅས། །
སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་གིས་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ཁུལ་དང་ཤ་ཝ་ར་གསུམ་བཅས་ཀྱི་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ།
ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༣ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༤ བར། ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་ ༤༢ རིང་བལ་ཡུལ་གྱི་མཐའ་ མཚམས་ས་གནས་ཁག་གསུམ་སྟེ ་ ཤ་ཝ་ར་ གསུམ་དང་། རྒྱལ་ས་འཕགས་ཤིང་། མཆོད་ འཇོར། འཇོ་ལ་ཁེལ་བཅས་ལ་གཞུང་འབྲེལ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་པར་གྲུབ་སྟེ་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་རྡ་སར་ཕེབས་འབྱོར་གནང་ཡོད། དེ ་ ཡང་སྤྱི ་ འཐུས་ཙ་ནེ ་ ཚང་དོ ན ་འགྲུབ་ བཀྲ་ཤིས་མཆོག་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་གྱི་ཕྱི་ དྲོ་རྡ་ས་ནས་ལྡི་ལིར་ཕེ བ ས་ཐོ ན་གནང་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ལྡི་ལི་ནས་བྷག་ཌོ་ར་བརྒྱུད་ བལ་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཐོན་གནང་སྟེ། ཕྱི་ཚེས་ ༡༦
ཉི ན ་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ཀ་ཐ་མན་གྲུར་ཕེ བ ས་ འབྱོར་གནང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་གྲུབ་ཐོབ་རིན་པོ་ ཆེ འི ་ ཁྲི་འདོ ན ་མཛད་སྒོ ར ་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེ ད ་ ཕེབས་གནང་ཡོད། ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་ཝ་ལུང་དུ་ ཕེབས་ཐོན་གནང་ཡོད་པ་དང་། ལམ་བར་དུ་ཕྱི་ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་ཏབ་ལེ་ལྗོངས་སུ་ཡོད་པའི་ས་ གནས་བོ ད ་མི ་ ཁ་ཐོ ར ་ཚོང་པ་ཁག་ཅི ག ་དང་ མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་ བྱུས་ལངས་ཕྱོགས་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་ ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ནས་ ༢༢ ཉིན་བཅས་སུ་ 39
ཞབས་ཐང་དུ་ཕེབས་ཏེ་བོད་དང་ས་འབྲེལ་ཝ་ལུང་ དུ་འབྱོར་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ནས་ས་ གནས་ཁག་གི་ལས་རིམ་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཐོག་ མར་ཝ་ལུང་དགོན་པར་མཆོད་མཇལ་ཞུས་གནང་ བ་དང་། དེ་ནས་ས་གནས་མི་མང་དང་མཇལ་ འཕྲད་ཀྱི ས ་གསུང་བཤད་གནང་རྗེ ས ་དུད་ཚང་ ཁག་ཅིག་ནང་གཟིགས་བསྐོར་ཕེབས་གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ཉིན་ཝ་ལུང་ནས་ཞབས་ ཐང་དུ་ཡང་དམག་ཏུ་ཕེ བ ས་ཐོ ན ་གནང་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ཡང་དམག་ནས་ཞབས་ཐང་དུ་ ཕོ་ལེ་བསམ་འཕེལ་གླིང་དུ་ཕེབས་ཐོན་གནང་། ཕྱི་
སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས། དང་། ཐོག་མར་འཇོ་ལ་ཁེལ་བསམ་འགྲུབ་གླིང་ གཞིས་ཆགས་ནང་གི་རྒས་གསོ་ཁང་དང་། བཟོ་ གྲྭ། ཨ་ཏི་ཤ་སློབ་གྲྭ། གངས་ཅན་བདེ་རྩའི་ལས་ ཁུངས་བཅས་ལ་གཟིགས་བསྐོར་དང་། དེ་བཞིན་ རྒྱལ་ས་འཕགས་ཤི ང ་ཁྱབ་ཁོ ང ས་རྫ་རོ ང ་ཐུབ་ བསྟན་ཆོས་གླིང་། ཁང་པ་དམར་པོ། དཔལ་ལྡན་ ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུའི་རྩེ་གཡུང་དྲུང་བོན་དགོན། བལ་ ཡུལ་བོད་མིའི་སྣེ་ལེན་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་། རྣམ་ རྒྱལ་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ། ཡང་ལེ་ཤོད་ཀྱི་གྲུབ་ ཐོབ་དགོན་པ་དང་། ཇོ་ནང་དགོན་པ། མཚོ་རྒྱལ་ དགེ ་ འཕེ ལ ་ལྗོ ང ས་རྒས་གསོ་ཁང་བཅས་ལ་ སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་བལ་ཡུལ་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཝ་ལུང་ཕྱོགས་ལ་ཕེབས་བཞིན་པ། གཟིགས་བསྐོར་གནང་ཡོད་འདུག ཚེས་ ༢༧ ཉིན་དགུན་ས་བཅས་སུ་ཕེབས་ཐོན་ ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༧ དེ ་ རྗེ ས ་མཆོ ད ་རྟེན་བྱ་རུང་ཁ་ཤོ ར ་དང་ གྱིས་ས་གནས་སོ་སོའི་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་མཆོད་ ཉིན་ཤར་ཁུམ་སྨད་བདེ་ལེགས་གླི ང ་གཞིས་ འཇོར་པ་ཌི་ཁྱབ་ཁོངས་འབྲུག་པ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་ མཇལ་དང་། མི་མང་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ་ ཆགས་སུ་ཕེབས་ཐོན་གནང་སྟེ་གུ་རུའི་ལྷ་ཁང་ལ་ སྒྲུབ་ཁང་ཤར་སྦག་ཁང་དོན་འགྲུབ་སྡིངས་དགོན་ གསུང་བཤད་གནང་བ་མ་ཟད། མི་མང་གི་དུད་ མཆོད་མཇལ་དང་། ཀུ་ཤུའི་སྡོང་རྭར་གཟིགས་ པ་དང་། མཆོད་རྟེན་གངས་ཅན་བཟོ་གྲྭའི་གཞིས་ ཚང་ཁག་ལའང་གཟི ག ས་ཞི བ ་ཏུ་ཕེ བ ས་གནང་ བསྐོར། མི་མང་ལ་གསུང་བཤད་བཅས་གནང་ ཆགས་བདེ་སྐྱིད་ཁང་གསར། བལ་ཡུལ་རྩིས་ཞིབ་ འདུག ཡོད། ཤར་ཁུམ་བུ་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཀྱི་ལས་རིམ་ ལས་ཁུངས་དང་། མཆོད་འཇོར་ས་གནས་སྨན་ ཝ་ལུང་ཁུལ་གྱི་ལས་རིམ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ ཁག་གྲུབ་རྗེས། ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་བོད་སྐྱིད་ རྩིས་ཁང་། ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་། ཀོ་ རྗེས། ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༤ ཉིན་ཤར་ཁུམ་བུ་བདེ་ གྲོ ང ་གི ་ ས་འབྲེ ལ ་ར་སུ་ཝ་དགེ ་ རྒྱས་གླི ང ་དུ་ པན་མཁའ་སྤྱོ ད ་དགའ་འཁྱི ལ ་ཆོ ས ་འཕེ ལ ་གླི ང ་ ལེ ག ས་གླི ང ་གཞི ས ་ཆགས་ཀྱི ་ ཁྱབ་ཁོ ང ས་ཤར་ ཕེབས་ཏེ། ཐང་མོ་ཆེ་དང་གསེར་ཐང་། འབྲི་འཐིམ། བཙུན་དགོན་སོགས་ལ་གཟིགས་བསྐོར་དང་། མི་ ཁུམ་སྟོད་རྣ་བོ་ཆེ་དང་ཇོ་མོ་གླང་མའི་ལུང་གཤོང་ ཁང་ཆེན། ཞབས་རི་བཅས་ཀྱི་ཁ་ཐོར་མི་མང་དང་ མང་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ ་ གནས་སྟངས་ དུ་ཆགས་པའི ་ ཁུམ་སྟོ ད ་ས་སྐྱའི ་ མཚམས་ཁང་ མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་འདུག རྒྱུས་ལོན་གནང་འདུག མདོ་སྔགས་ཆོས་རྫོང་། ཤར་གངས་ལའི་ལུང་ སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་ གཟིགས་བསྐོར་ཕྱོགས་ཕེབས་སྐབས་ས་ ཁུག་དུ་ཆགས་པའི་ཁ་རེ་དགོན་དགའ་ལྡན་ཆོས་ མཆོག་གིས་བལ་ཡུལ་ས་གནས་མཐའ་མཚམས་ གནས་སོ ་ སོ འི ་ སློ བ ་ཕྲུག་དང་མི་ མང་གི ་ བསམ་ འཕེལ་གླིང་། ཤར་ཁུམ་ཕབ་ལུར་ཆགས་པའི་ཐུབ་ ཁག་གསུམ་གྱི་ལས་རིམ་ཁག་གྲུབ་རྗེས། ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚུལ་བསྡུ་ལེན་དང་། བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ བསྟན་ཆོས་གླིང་བཅས་ལ་མཆོད་མཇལ་དང་དེ་ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ནས་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ཀ་ཐ་མན་ ཐེངས་ ༥ ཚོགས་གནང་བ་དང་། ས་གནས་ཁག་ དག་གི ་ གྲྭ་བཙུན་རྣམས་སོ ་ སོ ར ་མཇལ་འཕྲད་ གྲུ་ཁུལ་གྱི་ལས་རིམ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་
༡) སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་བལ་ཡུལ་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་གྲྭ་མང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས།
༢) སྤྱི་འཐུས་མཆོག་གིས་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ས་འཕགས་ཤིང་དུ་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བཞིན་པ།
40
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཏུ་མི ་ མང་འདུ་འཛོ མ ས་ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་མཆོ ག ་ གིས་གསུང་བཤད་ཐེངས་ ༡༨ གནང་ཡོད་འདུག ཐེངས་འདིའི་མི་མང་འདུ་འཛོམས་སྐབས་ སོ་སོར་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་གིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་ དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལངས་ ཕྱོགས། དེ་བཞིན་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ སྲིད་བྱུས་དང་བོད་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་ གལ་ཆེའི་རང་བཞིན། བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གི་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་སྐོར། བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ ཐོག་གསུང་བཤད་དང་དྲི་བར་ལན་འདེ བ ས་ གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཐེངས་འདིའི་ས་བགོས་ ཕྱོ ག ས་བསྐྱོད་སྐབས་སྤྱི ་ འཐུས་མཆོ ག ་ཝ་ལུང་ ཁུལ་དུ་ཉིན་གྲངས་ ༧ རིང་ཞབས་ཐང་དུ་ཕེབས་ ཏེ། མི་མང་ལ་མཇལ་འཕྲད་དང་དུད་ཚང་ཁག་ལ་ གཟིགས་ཞིབ་ཀྱིས་མི་མང་གི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ ལོན་མཐིལ་ཕྱིན་གནང་ཡོད་པ་དང་། ད་རེས་ས་ གནས་འདི ར ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་གཟི ག ས་ བསྐོར་ཕེབས་པ་དང་པོ་རེད་ཅེས་དགའ་ཚོར་ཆེན་ པོ་བྱས་ཡོད་འདུག་པ་དང་། རྒྱུན་གཏན་ས་གནས་ འགོ ་ འཛི ན ་ཙམ་ལས་རྡ་ས་ནས་མི ་ སྣ་སུའང་ ཕེ བ ས་མྱོང་མེ ད ་སྐོར་ཞུ་མཁན་ཡང་བྱུང་ཡོ ད ་
འདུག
དེ་བཞིན་ཕོ་ལེ་བསམ་འཕེལ་གླིང་དང་། ར་ སུ་ཝ་དགེ ་ རྒྱས་གླི ང ་གཉི ས ་ཀྱི ་ ས་གནས་འགོ ་ འཛིན་སོ་སོའི་གོ་སྒྲིག་འོག་ས་གནས་རང་བདེན་ ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་གསར་དུ་བདམས་ཐོན་ བྱུང་བ་རྣམས་སོ་སོར་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་ ལས་འགན་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་འཇོ་ ལ་འཁེལ་དང་། རྒྱལ་ས་འཕགས་ཤིང་། མཆོད་ འཇོར་བཅས་ས་གནས་གསུམ་གྱི ་ ས་འཐུས་ རྣམས་སོ ་ སོོ ར ་ས་གནས་འཐུས་མི འི ་ ལས་དོ ན ་ བྱེད་ཕྱོགས་དང་། ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞིའི་སྐོར་ལ་ གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་བལ་ཡུལ་དོན་ གཅོད་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ནང་། ཐེངས་ འདི འི ་ སྤྱི ་ འཐུས་མཆོ ག ་གི ས ་བལ་ཡུལ་ནང་གི ་ ཕྱོ ག ས་བསྐྱོད་ཡོ ང ས་སུ་གྲུབ་པ་དང་བསྟུན་ཏེ ། ཕྱོ ག ས་བསྐྱོད་ཁྱབ་ཁོ ང ས་ཡོ ང ས་ཀྱི ་ ས་འཐུས་ ཚོགས་གཙོ་དང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་རྣམ་པ། ས་ གནས་རང་བདེ ན ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ རྣམ་པ། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འབྲེལ་མཐུད་པ། ཀ་ཐ་ མན་གྲུའི་སློབ་གྲྭ་ཆེ་ཁག་བཞིའི་སློབ་སྤྱི། བལ་ ཡུལ་གངས་ཅན་བདེ་རྩ་དང་སྣེ་ལེན་འབྲེལ་མཐུད་ ཁང་། བལ་ཡུལ་རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁུངས། འཕྲོད་ བསྟེན་སྨན་ཁང་ཁག་དང་སྨན་རྩིས་ཁང་སོགས་
ཀྱིས་དབང་ལྡན་འགན་འཛིན་བཅས་མི་སྣ་ ༣༠ ཙམ་ལྷན་འཛོམས་ཐོ ག ་བལ་ཡུལ་ནང་གི ་ ས་ གནས་ཁག་ཏུ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་གནང་བའི་ལས་དོན་ དང་མཐོང་ཚོར། དེ་བཞིན། མ་འོངས་བྱེད་ཕྱོགས་ བཅས་ཀྱི་ཐོག་གསུང་བཤད་དང་འབྲེལ་ཡོད་སོ་ སོར་ལམ་སྟོན། དྲི་བ་དྲིས་ལན་བཅས་གནང་ཡོད་ འདུག དེ་བཞིན་མི་མང་དང་། ཁོངས་སོ་སོ་ནས་ དཀའ་སེ ལ ་མཇུག་སྐྱོང་དགོ ས ་རི ག ས་སྙན་ཞུ་ དང་། ཉམ་ཐག་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་དང་ དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་། མི་ མང་། སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་ གཟིགས་ཞིབ་གནང་ཆེད་ཕར་ཕེབས་ཚུར་འོང་ཐེ་ བའི་ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་ ༤༢ ཙམ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ ཕྱོ ག ས་བསྐྱོད་ཀྱི ་ ལས་དོ ན ་ཡོ ང ས་སུ་གྲུབ་པ་ གནང་ཡོད་འདུག ད་རེས་སྤྱི་འཐུས་མཆོག་ས་ བགོས་ལྟར་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རིང་ས་གནས་ སོ ་ སོ ་ ནས་བདེ ་ སྡུག་ཞུས་ཁག་ལ་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་ ལྷན་ཁང་སོ་སོས་དཀའ་སེལ་དགོངས་བཞེས་དང་ འབྲེལ་བའི་ཕྱག་བསྟར་མཇུག་སྐྱོང་གནང་དགོས་ རིག ས་རྣམས་དོ ན ་གནད་རེ ་རེ ་བཞིན་སྤྱི་ འཐུས་ རྒྱུན་ལས་བརྒྱུད་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ཏུ་འབུལ་ ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཅས། །
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ “རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་སྲིད་བྱུས་ལ་བོད་མིའི་ཚེ་སྲོག་གི་འབོད་སྒྲ།” ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་བ། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་བཞག་པའི་ཞལ་ཆེམས་ཕྱོགས་ བསྡུས། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འཛིན་པའི་སྲིད་ ནས་བོ ད ་རྒྱ་ཨི ན ་གསུམ་ བྱུས་དང་དེའི་རྗེས་འབྲས། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྩ་ ཐོ ག ་ ཡོ ད ་ པ འི ་ ཕྱི ་ ལོ ་ གཏོར། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཅོམ། དྲག་ ༢༠༠༩།༠༢།༢༧ ནས་ གནོན་འོག་གི་ཞི་རྒོལ། རྒྱ་དམག་གིས་བོད་མིར་ ༢༠༡༨།༣།༧ བར་བོད་ དྲག་གནོན། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་དམག་ ན ང ་ དུ ་ ར ང ་ ལུ ས ་ མེ ར ་ གྲབས་བཅས་འཁོད་པའི ་ “རྒྱ་གཞུང་གི ་ དྲག་ བསྲེགས་གནང་མཁན་གྱི་ གནོ ན ་སྲི ད ་བྱུས་ལ་བོ ད ་མི འི ་ ཚེ ་ སྲོ ག ་གི ་ འབོ ད ་ རྒྱ ལ ་ ག ཅེ ས ་ པ ་ གྲ ང ས ་ སྒྲ།” ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་དཔར་བསྐྲུན་གནང་ ༡༥༢ བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ སྟེ་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་བཅས། ། མཚན་དང་ལོ ་ དུས་དང་།
༄༅། ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ དཔལ་ལྡན་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་
41
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ཉིན་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་ཨཅྰརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་གིས་རྡ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་རྩེད་ཐང་དུ་གཞོན་ནུ་ལྷན་ ཚོགས་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཉིན་བཅུའི་རིང་གི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོའི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་ བཞིན་པ།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སོགས་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ གནང་སྐབས།