གནས་འཕྲིན། ༤༦

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༦ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཕྱི་ཟླ་བཅུ་གཉིས་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཕྱི་ཟླ་དང་པོ།

འདོན་ཐེངས་ ༤༦ པ།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༧ ཉིན་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་འཕགས་ཡུལ་ ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་བཙུགས་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་ གིས་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས།

དཀར་ཆག

ཨང་།

གནས་དོན།

ཤོག་གྲངས།

༡༽ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་སློབ།................................................................................................................................................... ༡ ༢༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་འཕགས་ཡུལ་ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་བཙུགས་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ཉེར་ལྔ་འཁོར་བའི་

དུས་དྲན་མཛད་སྒོར་གསུང་བཤད་གནང་བ།......................................................................................................................................................................................༢ ༣༽ ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་རྒྱལ་པི་དབང་རྒྱལ་མཆོག་གིས་གཙོས་ཚོགས་མི་

ཁག་ཅིག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་པ།..........................................................................................................................................................................༤ ༤༽ སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་ཏེ་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་འཁོར་བའི་

དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད།...........................................................................................................................................༧ ༥༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༡༠ པའི་ལས་དོན་དབུ་འཛུགས་གནང་བ།.............................................................................༡༠ ༦༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ལོ་ངོ་ ༦༠ རིང་གི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་གདོང་ལེན་ཞེས་པའི་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་དབུ་འབྱེད་གནང་བ།......................................................༡༡ ༧༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་གཙོས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་དུས་སྟོན་མཛད་སྒོར་ཆེད་བཅར་གནང་བ།.................................................................༡༢ ༨༽ སྤྱི་འཐུས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་མཆོག་ཨ་རིའི་མི་ནི་སོ་ཊ་ས་གནས་སུ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་

སྐུ་མགྲོན་དུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།.........................................................................................................................................................................༡༣ ༩༽ རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་སྐུ་ཞི་བར་གཤེགས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་རྗེས་དྲན་ཆེན་མོའི་མཛད་སྒོར་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་

སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།.................................................................................................................................................................༡༤ ༡༠༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་པ་ལམ་པུར་རོ་ཊེ་རི་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་མཆོག་གིས་གཙོས་ཚོགས་མི་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།.................................༡༧ ༡༡༽ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ནས་

ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བ།.............................................................................................................................................................༡༨ ༡༢༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་སློབ་དཔོན་མི་ཏ་ར་སིན་ཐཱ་པ་མཆོག་འཁྲུངས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༢༤ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་

སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།................................................................................................................................................................༢༡ ༡༣༽ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་འཛིན་རིམ་བཅུ་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་

འཕེལ་རིམ་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ།......................................................................................................................................................................................༢༣ ༡༤༽ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཐའེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་མཆོག་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ།..........................................................................................༢༦ ༡༥༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་སིག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གུ་རུ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བ།....................................༢༧ ༡༦༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གསར་པར་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ།..........................................................༢༨ ༡༧༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་དབུས་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གསར་པར་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ།...................................................................༢༩ ༡༨༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ཧར་ཡ་ན་མངའ་སྡེའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་ཚོང་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བ།..................................༣༠ ༡༩༽ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་ལ་

ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་བ།...................................................................................................................................................................༣༢ ༢༠༽ སྤྱི་འཐུས་ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད།.................................................................................................................................................................................................༣༣ ༢༡༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཐའེ་ཝན་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ། ....................................................................༤༢ ༢༢༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ། ...........................................................................༤༧ ༢༣༽ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་བྷ་རོ་ཌ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་ཁག་ཅིག་ལ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སྐོར་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ།...............................................༤༨ ༢༤༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་བྱང་ཐོག་མཉེན་ཆས་མཐུན་རྐྱེན་གསར་བཟོ་ཞུས་པ། ............................................................................................................༤༩ ༢༥༽ ཌེན་ཝར་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་དཔོན་གཉིས་དང་སློབ་ཕྲུག་ཁག་ཅིག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་པ།.................................................................. ༤༩

སྤྱི་ཁྱབ་ལྟ་ཞིབ་དང་ཞུ་དག་པ།

ཚོགས་དྲུང་ཚེ་དབང་དངོས་གྲུབ།

མདུན་ཤོག་བྱུས་འགོད་དང་ཀམ་པུཊར་རྒྱག་མཁན།

བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར།

རྩོམ་སྒྲིག་པ།

འགྲེམས་སྤེལ་བ།

བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར། རིན་ཆེན།

Tibetan Parliament-in-Exile Central Tibetan Administration Dharamsala-176215 H.P.India Tel: +91-1892-222481 Fax: +91-1892-224593 Email:chithu@tibet.net tibetanparliament@tibet.net Website: www.chithu.org/tibetanparliament. org App: TPIE

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

༸གོང་ས་མཆོག་གི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་སློབ།

འདོན་ཐེངས་སྔོན་མའི་འཕྲོས། དེ་ལ་མཛེས་ཟོལ་དང་། འཇིགས་སྣང་། སྤྱི་ཟོམ་དུ་ བཞག་ན་མི་འགྲིགས། ཡང་ཁོས་བཤད་སོང་ཟེར་ བའི་སྟོང་བཤད་མང་པོས་མི་ཕན་པས་དོན་ལག་ ལེན་དགོས་ངེས་དང་། ལག་ལེན་ཐུབ་ངེས་ཀྱི་ བསམ་ཚུལ་གང་ཡོད་མཛེས་ཟོལ་འཇིགས་ཞུམ་ མེད་པར་ཤོད་དགོས། མཛེས་ཟོལ་དང་འཇིགས་ ཞུམ་བེྱད་དགོས་ས་སུ་ཡང་མེད། ཁྱེད་ཚོ་བོད་ ཆོ ལ ་ཁ་གསུམ་གྱི ་ རྒྱ་ཆེ འི ་ མི ་ མང་གི ་ ཚབ་བྱེ ད ་ ཐུབ་པའི་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཁོངས་བཙན་བྱོལ་ མི་མང་ནས་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་པའི་ཐོག ལས་ སྨོན་དབང་གིས་བོད་མིའི་འགོར་སླེབས་པ། ངས་ ཐག་བཅད་པའི་མི་ཤ་སྟག་རེད། དེ་ཡིན་ན་སྤྱིར་ བཏང་མི་མང་ནང་ཁུལ། གཞུང་ཞབས། གལ་སྲིད་ ངའི་ཐོག་ནས་ནོར་འཁྲུལ་བྱུང་ན་ཡང་ཁྱེད་ཚོས་ང་ ལ་ལས་དོ ན ་འདི ར ་ནོ ར ་འཁྲུལ་འདི ་ ལྟ་བུ་བྱུང་ འདུག་ཅེས་གསལ་པོར་བཤད་ན་ངས་དགའ་པོའི་ ངང་ནས་ཉན་འཇོག་གིས་ནོར ་འཁྲུལ་སྐྱོན ་སེ ལ་ བྱེད་དགོས་པ་ལས། ང་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ ཟེར་ནས་མཐོན་པའི་ཁྲི་དང་། བཙན་པོའི་བཀའ་ ལག་ལེན་བྱེད་འོས་པ་མིན་ལ། བྱེད་ཀྱིའང་མ་ རེད། གལ་སྲིད་བྱས་ན་ང་རང་ནོར་བ་རེད། ངས་ རྒྱོབ་མཆོངས་ཟེར་བའང་མིན། མཛེས་ཟོལ་འདིས་ འཐུས་ཤོར་བྱུང་དང་འབྱུང་མུས་སྟབས་ལས་དོན་ གང་ཅིར་སྤྱི་ཟོམ་དང་། མཛེས་ཟོལ་གཏན་ནས་ མེད་པ་ཞིག་ངེས་པར་དགོས། དེ་མིན་ང་དཀའ་ ངལ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་འདུག ང་ཚོ་རྒྱ་གར་ ནང་འབྱོར་ནས་ལོ་གཅིག་དང་། ཟླ་བ་ལྔ་དྲུག་ཙམ་ སོང་། དེའི་རིང་ལས་ཀ་མ་བྱས་པ་མིན་པར་མང་ པོ་ཞིག་བྱས་ཡོད། དཔེར་ན། སྣེའུ་ཤར་འདིར་ ཡོད་པ་ནས་ཤེས་གསལ་རེད། འོ ན་ཀྱང་ང་ཚོས་ འགྲུབ་ཚོད་དང་། ཐུབ་ཚོད་ཀྱི་ལས་དོན་འདོད་ ཁེ ང ས་ཤི ག ་གཏན་ནས་ཡོ ང ་ཐུབ་ཀྱི ་ མི ་ འདུག བོད་ཀྱི་ནང་ང་ཚོའི་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ལ་དཀའ་ལས་

དང་། སྡུག་བསྔལ་ཇི་ཡོད་ང་ཚོས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ ཀྱང་། སྐབས་གཅིག་ལམ་སེང་བྱེད་ཐབས་གང་ ཡང་མེད། རྒྱ་གར་ནང་ང་ཚོས་འགྲུབ་ཚོད་དང་། ཐུབ་ཚོད་ཀྱི་ལས་དོན་འགའ་ཤས་རྗེས་ལུས་དང་། ཟོམ་འཇོག ཁུར་མེད་ཀྱིས་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་བ་འདི་ ལ་ཧ་ཅང་བློ་ཕམ་ཆེ་ཞིང་། ཐབས་སྡུག་ཅིག་རེད། བོད་ནང་གི་མི་ཚོ་ཟས་ཡི་དྭགས་དང་། ལུས་དུད་ འགྲོ། ཡིད་དངངས་སྐྲག་གི་སྡུག་བསྔལ་དམྱལ་བ་ ལྟ་བུ་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་ཐོག རྣམ་འགྱུར་ཅུང་ ཟད་ཙམ་གྱི ས ་ཀྱང་སྲོ ག ་ལ་ཉེ ན ་ཁ་ཡོ ད ་པའི ་ གནས་ཚུལ་དེ ་ འདྲ་ཞི ག ་གི ་ འོ ག ་ནས་སེ མ ས་ ཤུགས་མ་ཆག་པར། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། བོད་གཞུང་། བོད་མི་མང་པོ་བཅས་རྒྱ་གར་ལ་ ཡོད་སྙམ་སྟེ་ང་ཚོར་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ བཞིན་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མི་མང་རྣམས་ནས་ཀྱང་ དཀའ་ངལ་ཇི་ཡོད་བཟོད་བསྲན་གྱིས་༸རྒྱལ་བ་ རིན་པོ་ཆེ་དང་། བཀའ་ཤག་རྡ་རམ་ས་ལར་ཡོད་ སྙམ་དུ་བློ་གཏད་བཅོལ་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོའི་ ལས་ཀའི་བྱེད་སྟངས་འདི་མུར་ལུས་ན་ཏན་ཏན་ བློ་ཕམ་ཡོང་གཞི་དང་། འགྱོད་པ་སྐྱེ་རྒྱུ། ཐབས་ སྡུག་པོ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་གསལ་པོ་མཐོང་གི་འདུག སྔ་ ལོ ་ རྒྱ་གར་དུ་འབྱོ ར ་ཉི ད ་ལས་དོ ན ་ཚགས་ཚུད་ ཆེད་བཀའ་ཤག་ཡོད་མུས་ཐོག་ནང་གསེས་ལས་ བགོས་ཟུར་དུ་བྱས་ཏེ་ནང་སྲིད་ལ་ཟུར་ཁང་དང་། ཕྱི་འབྲེལ་ལ་སྣེའུ་ཤར། ཆོས་དོན་ལ་ཤན་ཁ། འདུ་ འགོད་ལ་གཡུ་ཐོག་བཅས་ནས་འགོ་འཛིན་བྱས་ཏེ་ ལས་དོན ་ཆུང་ཙག་རིག ས་ལས་ཁུངས་སོ ་སོ ས ་ འགན་ཁུར་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་དང་། གལ་ཆེའི་ རི ག ས་ཁུངས་སོ་སོས་འཆར་གཞི ་ བཀོད་དེ ་ བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་ཐོག་གོ་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་བྱས་ ཀྱང་། དེ་འདྲའི་ལས་དོན་རྣམས་ཁུངས་འཁྱོལ་པོ་ ཞིག་བྱུང་མ་སོང་། སྐབས་རེ་ལས་བྱེད་པས་ ལྕོགས་མིན་ལྟ་བུ་དང་། སྐབས་རེ་དམིགས་ བསལ་གྱི ་ གནས་ཚུལ་སོ ག ས་གང་ལྟར་ལས་ 1

བགོས་ཀྱི་ཁུངས་སོ་སོའི་འགན་ཁུར་འཐུས་ཚང་ མ་བྱུང་བའི་སྐབས་ལས་དོན་ཇི་ཐོན་ལས་བགོས་ ལ་བསྙད་དེ་འཇོག་ཐབས་མེད་སྟབས། འདི་གར་ གཏན་སྡོད་ཤན་ཁ། སྣེའུ་ཤར། དགའ་བྲང་སོགས་ ནས་ཁུར་ལེན་མ་བྱེད་མཐུ་མེད་བྱུང་བ་རེད། དེ་ནི་ ལས་ཀ་མང་ལ་མི་ཉུང་བ་དང་། མི་གཅིག་གིས་ ལས་ཀ་མང་པོ་བྱེད་རྒྱུ་དུས་ཐོག་འགྲུབ་མིན་གྱིས་ འཐུས་ཤོར་དང་། སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་འདུག རང་ རེ ་ ནང་ཁུལ་ལ་བརྟེ ན ་གསལ་པོ ་ བཤད་ན་མི ་

འགའ་ཤས་དངོས་གནས་ལྷག་བསམ་དཀར་ཞིང་། བསྟན་སྲིད་དང་། རྒྱ་ཆེའི་བོད་མི་མང་གི་ཆེད་དུ་ དཀའ་ངལ་དྭང་ལེ ན ་འབད་བརྩོ ན ་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་ ཀྱང་། ད་ཕན་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཙམ་ལས། ཕྱིའི་ལུགས་སྲོལ་སོགས་ཇི་བཞིན་མི་ཤེས། ལག་ ལེན་དང་བསམ་བློས་ད་ལྟའི་གནས་དུས་ཀྱི་རྗེས་ ཟིན་མི་ཐུབ་པའི་སྐྱོན་ཡོང་གི་འདུག ཡིན་ནའང་དེ་ ལ་ཧ་ལས་རྒྱུ་དང་། ཡ་མཚན་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད། རང་བཞིན་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད། འགའ་ཤས་ནས་རང་གི ་ ཤེ ས ་ཚད་ཀྱི ་ ལས་དོ ན་ འགྲུབ་ཚོད་རྣམས་ལའང་ལས་འགན་ཇི་བཞིན་མ་ ཁུར་བའི་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་གི་འདུག དེར་བརྟེན་སྤྱི་ ཟོམ་དང་འཐུས་ཤོར་གྲ་མ་འགྲིགས་ཤ་སྟག་རེད། གནས་ཚུལ་འདི ་ སྐོར་ང་ཚོ ས ་རྒྱུན་དུ་གོ ་ བསྡུར་ ཡོང་གི་ཡོད། ཧུར་བརྩོན་བྱས་ཀྱང་ནུས་པས་མི་ འདང་པ་དང་། འགའ་ཤས་ནས་ཕྲན་བུ་ཤེས་ཀྱང་ ལས་འགན་མི་འཁུར་བ་སོགས་མི་མང་ནས་ཀྱང་ ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སྐད་ཆ་ཡང་ཤོད་ཀྱི་རེད། ད་གང་དྲག་ཟེར་བསྡད་ནས་མི་ཕན་པས་ལས་དོན་ འཐུས་ཤོར་གང་ནས་བྱུང་དང་། ཡོང་རྐྱེན་ཇིར་ ཐུག་ཞི བ ་བརྟག་གི ས ་དོ ན ་ཕན་ཡོ ང ་བའི ་ སྐྱོ ན ་ སེལ་བྱེད་དགོས་པ་མ་གཏོགས་རང་སོ་སོའི་ཐག་ གཅོ ད ་འགན་དབང་གི ་ ནུས་པ་དེ ་ ཟུར་དུ་བཞག་ ནས་གང་དྲག་ཟེ ར ་བསྡད་པས་ཕན་པ་གང་ཡང་ མེད། དེ་ལེའུ་གཅིག་ཡིན། མུ་མཐུད་འགོད་རྒྱུ།

གསུང་བཤད།

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་འཕགས་ཡུལ་ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་བཙུགས་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ཉེར་ལྔ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་ ༄༅། །དེ་རིང་འདི་གར་ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་ ནས་གོ ་ སྒྲི ག ་གནང་བའི ་ མ་འོང ས་པའི ་ བསྟན་

སྒོར་གསུང་བཤད་གནང་བ།

སྐུ་མགྲོ ན ་ཆོ ས ་རི ག ་བཀའ་བློ ན ་དང་ཤེ ས ་རི ག ་ སོགས་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པ། ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་ བཀའ་བློན་རྣམ་གཉིས། ༸སྐྱབས་རྗེ་བཀའ་ཟུར་ པའི་ལས་སྣེ་རྣམ་པ་དང་ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་གི་

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་འཕགས་ཡུལ་ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་བཙུགས་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་ མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས།

འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་རབ་བྱུང་ཕོ་མོ་ན་གཞོན་རྣམས་ སྐྱེད་སྲིང་མཛད་སྟངས་ཀྱི་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་ ཆེན་མོ་ཐེངས་དང་པོར་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་པ་ ལྷར་བཅས་སྲིད་ཞིའི་གཙུག་རྒྱན་རྒྱལ་ཀུན་སྙིང་ རྗེ འི ་ རང་གཟུགས་ས་སྟེང་རྒྱལ་བསྟན་ཡོ ང ས་ རྫོགས་ཀྱི་མངའ་བདག འགྲོ་བ་ཡོངས་ཀྱི་མ་ འདྲིས་པའི་མཛའ་བཤེས་ཆེན་པོ། ཁམས་གསུམ་ ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ། འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན། བོད་འབངས་ཡོངས་ཀྱི་བླ་ན་མ་མཆིས་པའི་དབུ་ འཁྲིད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་ བཅུ་བཞི ་ པ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལ་སྒོ ་ གསུམ་གུས་ ཕྱག་སྔོན་དུ་ཕུལ་བའི་ཐོག མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་ གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་དཔལ་ ལྡན་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་མཆོག དམིགས་བསལ་

ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག བགྲོ་གླེང་གི་ཚོགས་ཆེན་ ཐོག་དམིགས་བསལ་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་གནང་ བར་ཆེ ད ་དུ་གདན་འདྲེ ན ་ཞུས་པ་མཁས་པའི ་ དབང་པོ། བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་མཁས་དབང་སློབ་ དཔོ ན ་༸སྐྱབས་རྗེ ་ ཟམ་གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ཕྱག་སྦྲེལ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ། མཁས་དབང་རྣམ་པ་ དང་། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དང་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རི་ རྒྱུད་ཀྱི ་ ཆོ ས ་བརྒྱུད་རི ས ་མེ ད ་ཀྱི ་ དགོ ན ་སྡེ ་ དང་ བཙུན་དགོ ན ་ཁག་གི ་ དབུ་འཛི ན ་དང་སློ བ ་གྲྭའི ་ སློབ་སྤྱི། འཛིན་སྐྱོང་པ། དགེ་རྒན་བགྲེས་པ་ ཉམས་མྱོང་ཅན་སོགས་བགྲོ་གླེང་བ་དང་བགྲོ་གླེང་ ཟུར་ཉན་པ་གྲྭ་བཙུན་གྱི་སློབ་གཉེར་པའི་འཐུས་མི། བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི ་ དགོ ན ་སྡེ ་ ཁག་གི ་ དབུ་ འཛིན་དང་དགེ་རྒན། ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་ 2

དགེ་འདུན་པ་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་ཡོད་སེར་སྐྱ་མི་ མང་བཅས་ཚང་མར་ཕྲན་ནས་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་གུས་པ་ཆེན་ པོས་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་གྲངས་ མེད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི ས ་བོ ད ་ནང་ བཙན་འཛུལ་གྱི ས ་དྲག་གནོ ན ་བྱས་རྐྱེ ན ་ཕྱི ་ ལོ ་ ༡༩༥༩ ལོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ མཆོག་གིས་དབུས་བོད་མི་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱད་ཙམ་རང་ གི ་ ཕ་ཡུལ་བོ ད ་ལྗོ ང ས་བཞག་སྟེ་བཙན་བྱོ ལ ་དུ་ ཕེབས་དགོས་བྱུང་རྗེས་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་ལ་ ཕན་པའི་ཕྱིའི་མཐུན་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པ་དང་། སྐབས་དེ ་ དུས་བོ ད ་མི ་ ཚོ ར ་ངོ ་ ཤེ ས ་པ་ས་དང་ གནམ་མ་གཏོགས་མེད་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཞིག་གི་འོག་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་མི་རབས་རྒན་པ་ཚོས་ སྐུ་ལས་ཧ་ཅང་བསྐྱོན་གནང་གིས་བོད་མི་རིགས་ ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། ཆོས་དང་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ སོགས་ད་བར་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་ ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་ གི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་ཉག་ཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་ ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མའི་དུས་འདིར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ གྱི་མེ་རོ་རྨང་ནས་གསོས་ཏེ་ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ སུ་བོད་མི་རིགས་ཙམ་མིན་པར། ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རི་ རྒྱུད་ཀྱི་མི་རིགས་དང་། འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་གྱི་ རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ ་ བའི ་ ནང་ནང་ཆོ ས ་ལ་དོ ་ སྣང་ བྱེད་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་ཡིན། ཆོས་ ལུགས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་ནང་ཆོས་ལ་རིག་ པས་བརྟག་སྟེ་སློབ་གཉེར་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེས་མིའི་ གཞི་རྩའི་བསམ་བློའི་གནས་ཚད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ ཐུབ་པའི་སྒོ་ནས་འཚེ་བ་མེད་ཅིང་བྱམས་བརྩེའི་ བསམ་བློ་རྙེད་དེ་འཛམ་གླིང་ནང་ཞི་བདེ་སྐྲུན་ཐུབ་ རྒྱུའི་ནུས་ལྡན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། འཛམ་གླིང་མི་ མང་གཞན་ནས་ནང་ཆོ ས ་ལ་སློ བ ་གཉེ ར ་གནང་ བཞི ན ་ཡོ ད ་ན་ང་ཚོ ་ བོ ད ་མི ་ སྤྱི ་ བོ ་ གནམ་བསྟན་ རྣམས་ནས་ནང་ཆོ ས ་ལ་བསླབ་པ་སློ བ ་གཉེ ར ་ བྱེད་རྒྱུ་དེ་བས་ཀྱང་གལ་གནད་ཆེ་བ་ཡིན། བོད་ བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དེ་འཇིག་ལ་ཉེ་བའི་དུས་སྐབས་ ཤིག་གི་འོག་ནས་དར་འཕེལ་བྱུང་སྟེ་དེང་གི་ཆར་ བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་ནང་ ཆོས་ལུགས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་ཚན་རིག་པ་ ཡི ན ་ནའང་དོ ་ སྣང་ཆེ ན ་པོ ་ བྱེ ད ་ཡུལ་གྱི ་ ཆོ ས ་ ངོམས་སུ་ཆོག་པ་ཞིག་ཆགས་ཐུབ་ཡོད། དེ་ནི་ བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཆོས་བརྒྱུད་དང་བཅས་པའི་ དགོ ན ་སྡེ ་ གྲྭ་ཚང་ཁག་དང་བཙུན་དགོ ན ་ཁག་ བཅས་ནས་༸རྒྱལ་བའི ་ བཀའ་དགོ ང ས་གཞི ར ་ བཟུང་ཧུར་འབད་གནང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ ཞིག་རེད། ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་ལྟ་བུར་ཆ་ མཚོན་ན་བཀའ་ཟུར་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་ མཆོ ག ་གི ས ་གཙོ ས ་གྲྭ་ཚང་གི ་ ལས་ཀྱི ་ སྣེ ་ མོ ར ་

ཞུགས་པ་ཚང་མས་ཆོ ས ་ཕྱོ ག ས་ཙམ་མི ན ་པར་ བོད་དོན་བདེ ན ་མཐའ་གསལ་ཐབས་དང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུའི ་ ཐོ ག ་ལའང་དུས་དང་རྣམ་པ་ ཀུན་ཏུ་འབད་པ་ཆེ ་ བསྐྱེ ད ་གནང་བཞི ན ་པ་དེ ས ་ བོ ད ་བསྟན་སྲི ད ་མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ལ་ཞབས་ འདེ ག ས་གང་ལེ ག ས་གྲུབ་ཡོ ད ་པར་ངོ ས ་འཛི ན ་ གྱི ས ་རྗེ ས ་སུ་ཡི ་ རང་དང་བསྔགས་བརྗོ ད ་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་དུ་གྲྭ་ཚང་དབུ་བརྙེས་ ཏེ ་ མི ་ ལོ ་ ཧྲིལ ་པོ ་ ཉེ ར ་ལྔ་འཁོ ར ་བར་སྙིང་ཐག་པ་ ནས་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤི ས ་བདེ ་ ལེ ག ས་ཞུ་བ་ དང་སྦྲགས་ད་བར་དགེ་འདུན་པ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ ནང་ཆོ ས ་སློ བ ་སྦྱོ ང ་བྱ་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྐབས་དང་ཁོ ར ་ ཡུག་བཟང་པོ་བསྐྲུན་གནང་ཐུབ་པར་རྗེས་སུ་ཡི་ རང་དང་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་ཡབ་རྗེ་འཇམ་ མགོན་བླ་མ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་མྱ་ངན་ ལས་འདས་ཚུལ་བསྟན་ནས་མི ་ ལོ ་ ཧྲི ལ ་པོ ་ དྲུག་ བརྒྱ་འཁོར་བའི་རྗེས་དྲན་ཞུ་རྒྱུའི་དུས་ཚིགས་ཁྱད་ པར་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ མཆོག་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་ དུ་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཆུ་མགོ་ལྟ་ བུ་ཡིན་པར་སོང་དམིགས་བསལ་གྱི་བཀའ་དྲིན་ ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། ཁོང་གི་སྐུ་དྲིན་སྙིང་ནས་དྲན་ པའི ་ སྒོ ་ ནས་ནང་ཆོ ས ་ལ་བསླབ་པ་སློ བ ་གཉེ ར ་ མཐིལ་ཕྱིན་པ་གནང་རྒྱུ་གལ་འགངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ། གོ ང ་གསལ་དུས་ཚི ག ས་གལ་ཆེ ན ་དག་ དང་སྟབས་བསྟུན་ཏེ་དེ་རིང་ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་ པ་དང་ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ཐུན་མོང་གི་ ཐོག་ནས་གཙོ་བོ་མ་འོངས་པའི་བསྟན་འཛིན་གྱི་ སྐྱེས་བུ་རབ་བྱུང་ཕོ་མོ་ན་གཞོན་རྣམས་སྐྱེད་སྲིང་ མཛད་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ལ་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་གི་ ཚོགས་འདུ་ཆེན་མོ་འདི་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཐུབ་པ་ནི་ གསར་གཏོད་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ བྱ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ༸རྒྱལ་བའི་བཀའ་སློབ་ ལམ་སྟོན་རྣམས་དོན་དམ་པའི་ལག་ལེན་དུ་འགེལ་ ཐབས་ཕྱོ ག ས་སུ་མདུན་བསྐྱོ ད ་ཀྱི ་ གོ མ ་སྟབས་ 3

ཆེན་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། མ་འོངས་པའི་བསྟན་ འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་རབ་བྱུང་ཕོ་མོ་ན་གཞོན་རྣམས་ སྐྱེད་སྲིང་མཛད་སྟངས་ལ་བགྲོ་གླེང་གི་ལམ་ནས་ བསྒྱུར་བཅོས་གཏང་འོས་གཏོང་རྒྱུར་དུས་ཚོད་ཀྱི་ ཆ་ནས་ཕྱིས་མ་དྲགས་ནའང་སྔ་དྲགས་མེད་པས་ སྔར་སོང་ད་འགྲོ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར། རབ་བྱུང་ཕོ་ མོ་མིང་དོན་མཚུངས་པ་གང་མང་སྐྱེད་སྲིང་ཐུབ་ ཐབས་སུ་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་འགན་འཛི ན ་རྣམས་ནས་ འཆར་གཞི་གསར་པ་ཚད་ལྡན་བཟོ་འགོད་ཀྱིས་ སྣེ་ཁྲིད་ཐུབ་རྒྱུ་གལ་འགངས་ཆེ། གྲྭ་བཙུན་ན་ གཞོན་རྣམས་ལ་སློ བ ་སྦྱོ ང ་སྤྲོ ད ་སྟངས་དང་། འཛི ན ་གྲྭའི ་ ནང་ཕྱི འི ་ མཐུན་རྐྱེ ན ་དང་སློ བ ་ཁྲིད་ གནང་མཁན་དགེ ་ རྒན་རྣམས་ལ་ཁྱད་ཆོ ས ་ཇི ་ དགོས། དགེ་སློབ་གཉིས་ཀར་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ བསྐྲུན་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་དང་ ལུས་ངག་ཡི ད ་གསུམ་གྱི ་ སྤྱོ ད ་ལམ་དམ་ཆོ ས ་ འདུལ་བ་དང་མཐུན་ཞིང་ཉམ་ཆུང་ཚུལ་མཐུན་ཅན་ གྱི་བག་ཆགས་བཟང་པོ་བསྒོ་ཐབས། དེ་ལས་གལ་ ཆེ་བ་བསམ་བློའི་སློབ་གསོ་ཇི་དགོས་ལ་སོགས་ པ་གཞི་ལ་བཞག་པའི་ཐོག་ནས་འཆར་གཞི་ཚད་ ལྡན་བཟོ ་ འགོ ད ་ཀྱི ས ་སྒྲི ག ་སྲོ ལ ་ལྡན་པའི ་ སྒྲོ མ ་ གཞི ་ ཡང་དག་ཡོ ང ་ཐབས་བཅས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་བགྲོ ་ གླེང་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བའི་རེ་བ་བྱེད་ བཞིན་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་བགྲོ་གླེང་ནང་མཉམ་ ཞུགས་གནང་མཁན་ཚང་མ་ལྷག་བསམ་རྣམ་པར་ དག་ཅིང་ཤེས་ཡོན་དང་། སྤྱི་སེམས་ཀྱི་ཕྱུག་པ། བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ སྒྲུབ་འདུན་ཡོད་མཁན་ཞེ་གཅིག་ཡིན་ནའང་། ཚང་ མ་འགྲོ ་ བ་མི ་ ཞི ག ་ཡི ན ་པའི ་ ཆ་ནས་བགྲོ ་ གླེ ང ་ སྐབས་སུ་རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་དང་། ཕྱོགས་ལྷུང་ སོགས་ཀྱི་ཚོར་བས་ལྷད་དེ་དགོངས་འཆར་ཡག་ པོ་དེ་འདྲ་ལའང་སྐབས་རེར་དགག་པ་བསྐྱོན་པའི་ དབང་གིས་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་སྤྱི་ལ་གྱོང་གུད་ཕོག་ པའི ་ གནས་ཚུལ་དེ ་ འདྲ་ཡོ ང ་མི ་ སྲི ད ་པ་མི ན ་ སྟབས། དེ་འདྲའི་གནས་སྐབས་སུ་ཕུགས་རྒྱང་ རི ང ་པོ ་ དང་བོ ད ་ཀྱི ་ བསྟན་སྲི ད ་མི ་ རི ག ས་སྤྱི ་ ལ་

མགྷྲོན་ཕེབས། དགོངས་པ་ཆེན་པོ་བཞེས་ཏེ་བགྲོ་གླེང་ཐག་གཅོད་ གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་དང་། ད་རེས་ཀྱི་ བགྲོ ་ གླེ ང ་ལམ་ལྷོངས་ཚགས་ཚུད་ཡོ ང ་བ་དང་། འདི ་ ལས་ཐོ ན ་པའི ་ དགོ ང ས་འཆར་རྣམས་མ་ འོང ས་པར་ཕྱག་ལེ ན ་དོ ན ་འཁྱོལ་ཡོ ང ་བའི ་ བཀྲ་

ཤིས་སྨོན་འདུན་ཤུགས་དྲག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མཐའ་དོ ན ་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཁམས་གསུམ་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་ དང་། ལྷག་པར་དུ་བདག་ཅག་གངས་ཅན་པ་ རྣམས་ཀྱི་མགོན་དཔུང་དམ་པར་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་

པད་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ཅིང་། ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་ དགོངས་མཐའ་དག་གེགས་མེད་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་ པ། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བའི་སྨོན་ འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་བཅས། །

ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་རྒྱལ་པི་དབང་རྒྱལ་མཆོག་གིས་གཙོས་ཚོགས་མི་ཁག་ཅིག་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་པ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༩ ཉིན་གྱི་ བྱེད་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་བགློ་གླེང་གནང་གི་ཡོད། མེད་རྒན་གཞོན་བར་གསུམ་རང་ལོ་ ༡༥ ནས་ སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༡།༠༠ ཐོག་ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ ང་ཚོ འི ་ དཔལ་འབྱོ ར ་གྱི ་ ཡོ ང ་ཁུངས་གཙོ ་ བོ ་ ནི ་ ༦༤ བར་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ (Ladakh Auton-

omous Hill Development Council, Leh)

ཀྱི་སྡེ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་རྒྱལ་པི་དབང་རྒྱལ་མཆོག་ དང་། སྡེ་དཔོན་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ཚེ་རིང་བསམ་ གྲུབ་མཆོག གཞན་ཚོགས་མི་བརྒྱད་བཅས་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་སྐབས་དཔལ་ ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོ གས་གཙོ ་ སྦྲེལ་པོ་ མཆོག་གིས་གཙོས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པས་ སྣེ་ལེན་དང་། རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཁང་ནང་མཇལ་ འཕྲད་གནང་སོང་། སྐབས་དེ ར ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོ ན ་ མཆོག་གིས་ཁོང་རྣམས་འདིར་ཕེབས་པ་དང་། ལ་ དྭགས་དབུས་འཛི ན ་མངའ་ཁུལ་དུ་བསྒྱུར་བར་ (Union Territory to Ladakh) འཚམས་འདྲི་ དང་སྦྲགས། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་རེ་རེ་ བཞིན་ངོ་སྤྲོད་ཞུས་རྗེས་གསུང་དོན། ང་ཚོའི་གྲོས་ ཚོགས་ནང་གི་བགྲོ་གླེང་བརྗོད་གཞི་དང་། ལ་ དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ ཀྱི ་ ཚོ གས་འདུ་དང་རྒྱ་གར་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནང་གི ་ བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུའི་བརྗོད་གཞི་གཉིས་མ་འདྲ་བ་ ཞིག་སྟེ། ཁྱེད་རྣམས་ནས་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ ས་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར། ཕྱི་སྲིད། མི་རིགས་སྲུང་ སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་བགྲོ་གླེང་གནང་གི་ཡོད་པ་ དང་། ང་ཚོའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་བོད་པའི་འཐབ་ རྩོད་ཇི་ལྟར་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་མིན་དང་། བོད་ ཀྱི ་ གནད་དོ ན ་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ནང་ཇི ་ ལྟར་ཁྱབ་སྤེ ལ ་

ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་རྒྱལ་པི་དབང་རྒྱལ་མཆོག་དང་། སྡེ་དཔོན་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ཚེ་རིང་བསམ་གྲུབ་མཆོག གཞན་ཚོགས་མི་བརྒྱད་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་བཅས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཁང་དུ་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས།

ཕྱིའི་རོགས་ཚོགས་དང་། དང་བླངས་དཔྱ་དངུལ། ཚོང་ཕུད་ཞལ་འདེབས་སོགས་ཡིན་པ་དང་། དེ་ ཡང་སྔོན་རྩིས་གྲོས་ཚོགས་བརྒྱུད། འགྲོ་གྲོན་ རྣམས་ཤེས་ཡོན་དང་། འཕྲོད་བསྟེན། སྤྱི་ཚོགས་ བདེ་དོན། ཆབ་སྲིད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་སྔོན་རྩིས་ འཆར་འབུལ་ཞུས་ནས་བགོ་བགྲེམས་གནང་གི་ ཡོད། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཆ་བཞག་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ་ གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་ འོག ་མུ་མཐུད་གཞི ས ་ལུས་བོ ད ་མི ་ རྣམས་ཀྱི ས ་ གདོང་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་བོད་མི་ཕོ་མོ་སྐྱ་སེར་དབྱེར་ 4

གནང་བ་དང་། ད་བར་ཁྱོན་བོད་མི་གྲངས་ ༡༥༤ ཡི ས ་བོད་ཀྱི ་ བདེ ན ་དོན་ཆེ ད ་རང་ལུས་མེ ར ་ བསྲེགས་གནང་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ ཡུལ་འདི་ཉིད་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་འོག་གཡུལ་ས་ (War Zone) ལྟ་བུར་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པས། དེས་ བོད་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ལའང་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོད། སྤྱི ར ་བཏང་བོ ད ་ཀྱི ་ རྩ་དོ ན ་ཐོ ག ་ལ་ཁྱེད་ རྣམས་ནས་ད་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ལ་དྭགས་ལ་ཐོག་མར་བོད་མི་ བཙན་བྱོལ་ལ་འབྱོར་བའི་སྐབས། བ་ཀུ་ལ་རིན་པོ་ ཆེ་མཆོག་གིས་གཙོས་ཆབ་སྲིད་དང་། འཛིན་སྐྱོང་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། གི་མི་སྣ་མང་དག་ཅིག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། དེ་ བཞིན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་པ་ཐུབ་བསྟན་

སྐྱོང་དང་། ཚོགས་གཙོ་བཅས་གདན་ཞུའི་གོ་ སྐབས་བྱུང་སོང་། དེ་རིང་ཁྱེད་རྣམས་གྲོས་

༡༩༦༠ ལོར་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་བོད་ ཆོལ་ཁ་གསུམ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་ ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ བརྟན་ཞུགས་ཕུལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་མནའ་གན་ མཐུ་མོ་ཆེ་བཞག་པ་རེད། དེ་སྔ་བོད་རང་བཙན་ ཡི ན ་པའི ་ དུས་སྐབས་སུ་ང་ཚོ ་ ནང་ཁུལ་མཐུན་ སྒྲིལ་མ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་ཚོའི་གནས་བབ་དེ་ འདྲ་ཞིག་ཆགས་སོང་། ད་ནས་བཟུང་༸གོང་ས་ མཆོག་གིས་དབུ་འཁྲིད་གནང་རོགས་གནང་། ང་ ཚོ ་ ཆོ ལ ་གསུམ་ཆོ ས ་ལུགས་དང་བཅས་པས་ ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་ལྟར་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་དབུ་འོག་དཔུང་འདེགས་ ཞུ་གི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད་རེད། དེ་དུས་ ༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་བཀའ་སློ བ ་གང་ཕེ བ ས་ ཡོད་རེད་ཅེ་ན། ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་དེ་འཁྱགས་པའི་ ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་རྒྱལ་པི་དབང་རྒྱལ་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། གོ ང ་བུ་ནང་བཞི ན ་མ་ཆགས་པ་བྱེ ད ་དགོ ས ་པ་ ཚེ་དབང་མཆོག་དང་། ད་ལྟའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་ ཚོ ག ས་སུ་སྣེ ་ ལེ ན ་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུ་བྱུང་ དང་། མ་འོངས་པའི་ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་སྔོན་ མ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར། མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་ མི་འཇམ་དབྱངས་ཚེ ་ རིང་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་ བར་དགའ་པོ་བྱུང་ཞེས་གསུངས། དེ ་ ནས་དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་ བྱས་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་གཅིག་ཆགས་དགོས་ཀྱི་ སོ ག ས་ཀྱི ས ་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་བཞི ན ་ གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་ རེད། བྱས་ཙང་སྔ་འཕྲོས་རིང་ཆོལ་ཁ་གསུམ་སོ་ ཡོད། ད་བར་ང་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ ཞུས་ཏེ ་ ཁོ ང ་རྣམས་འདི ར ་ཕེ བ ས་པར་འཚམས་ སོ་ནས་འཐུས་མི་གསུམ་རེ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ འདྲི་དང་སྦྲགས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་ ཆེན་པོ་བཞི ་ སོ་སོ་ནས་འཐུས་མི ་ གཅི ག ་རེ་ བདུན་འཚོགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་འདུ་ འཕེལ་རིམ་སྐོར་ལ་གསུང་དོན། བཙན་བྱོལ་བོད་ འདེ མ ས་དགོ ས ་པའི ་ བཀའ་སློ བ ་ཕེ བ ས་གནང་ ཚོགས་ནས་པར་བསྐྲུན་ཞུས་པའི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་ མིའི་མང་གཙོ་འདི་ཉིད་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ ཡོད་པ་དང་། ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་ རྣམ་པ་ཚོས་ཐུགས་ཞིབ་གནང་སྟེ། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མར་མི་མང་ལ་གསོལ་སྩལ་ སྐབས་དང་པོའི་སྤྱི་འཐུས་དམ་བཅའ་ཕུལ་གནང་ དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ཡོད་པ་རེད། ཕྱིས་སུ་ང་ཚོས་ལོ་ལྟར་དེ་ཉིན་མང་ ཐོག་སྔར་ལྷག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བ་ཞུ་རྒྱུ་ གནང་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་དང་། དང་། རྒྱ་གར་གྱི་རྩ་ཁྲིམས་ ༢༣༩ དགོངས་དོན་ གཞིར་བཟུང་། ལ་དྭགས་དབུས་འཛིན་མངའ་ཁུལ་ དུ་བསྒྱུར་བ་ (Union Territory) ནང་བཞིན་ ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་ཚགས་ཚུད་དང་། ལམ་ ལྷོངས་ལྡན་པ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ བཞིན་ལ་དྭགས་ནང་གནས་པའི་བོད་རིགས་མི་ མང་རྣམས་ལ་མཐུན་འགྱུར་གང་ལེ ག ས་གནང་ སྐྱོང་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ད་བར་ང་ཚོ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནང་ཡུ་རོ བ ་ དང་། ཨ་རི་སོགས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་དཔོན་ རིགས་མང་པོ་གདན་འདྲེན་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་ ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སྲིད་ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་དཔོན་བགྲེས་གཞོན་དང་ཚོགས་མི་ཁག་ཅིག་ཕེབས་སྐབས་འཚམས་འདྲིའི་གསུང་བཤད་གནང་བཞིན་པ། 5

མགྷྲོན་ཕེབས། གཙོའི་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད། སྐབས་དེ་དུས་སྤྱི་འཐུས་གྲངས་ ༡༣ ཡོད་ པ་དང་། སྤྱི་ལྷན་སྐབས་གཉིས་པའི་སྐབས་སྤྱི་ འཐུས་ཀྱི་རྩ་འབོར་ ༡༧ ལ་སྤར་བ་དང་། དེ་ཡང་ ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་སྤྱི་འཐུས་ཁོངས་བུད་མེད་སྤྱི་ འཐུས་རེ་རེ་ཟུར་བཅད་ས་མིག་འཕར་སྣོན་དང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་སྤྱི་ འཐུས་གཅིག་ཐད་བསྐོས་བཅས་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༩༠ བར་བཀའ་བློན་རྣམས་༸གོང་ས་ མཆོ ག ་གི ས ་འོས ་གཞི ་ འདོ ན ་གནང་མཛད་ཀྱི ་ ཡོད། དེ་རྗེས། བཀའ་བློན་རྣམས་འོ ས་བསྡུའི་ལམ་ ནས་འདེམས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ བཀའ་བློན་ནང་ཁུལ་འོ ས་བསྡུ་བྱས་ནས་འདེམས་ ཀྱི་ཡོད་པ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ནས་བཟུང་བཀའ་བློན་ ཁྲི་པ་མི་མང་ནས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱེད་ཀྱི་ ཡོད་པ་དང་། དེར་ད་ལྟ་སྲིད་སྐྱོང་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ དབང་ཡོངས་རྫོ གས་མི་མང་གིས་འོས་འདེ མས་ བྱས་པའི ་ འགོ ་ འཁྲིད་ཁག་ལ་རྩི ས ་སྤྲོ ད ་གནང་ ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲུབ་ཆར་ཆོས་ བརྒྱུད་ཆེ ན ་པོ ་ བཞི ་ དང་གཡུང་དྲུང་བོ ན ་བཅས་ པའི་ཆོས་ལུགས་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༢ རེ་དང་། ཆོལ་ཁ་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༡༠ རེ། ལྷོ་བྱང་ཨ་རི་ ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༢ དང་། ཡུ་རོབ་དང་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་ ཁུལ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༢། ཨོ་སེ་ཀྲེ་ལེ་ཤེ་ཡ་ནས་ སྤྱི་འཐུས་ ༡ བཅས་སྤྱི་འཐུས་གྲངས་འབོར་ཁྱོན་ ༤༥ ཡོད། ང་ཚོ འི ་ མང་གཙོ ་ ནི ་ སྲི ད ་དོ ན ་ཚོ ག ས་པ་ མེད་པའི་མང་གཙོ་ཡིན་པ་དང་། སྲིད་སྐྱོང་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱི་འོས་གཞི་མི་མང་གིས་འདོན་ གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། མཐའ་མའི་འོ ས་འདེམས་ཀྱང་ མི་མང་གིས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། མི་མང་ལ་ གདམ་ཁ་མང་བ་ཡོ ད ་པའི ་ དགེ ་ མཚན་ཡོ ད ་པ་ དང་། སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ཡོད་ན། དེའི་འོས་གཞི་ སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་སོ་སོས་འདོན་གྱི་ཡོད། བཅའ་ ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ལྟར། ཟླ་དྲུག་རེའི་ མཚམས་ལ་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གཅིག་རེ་ འཚོགས་དགོས་པ་དང་། ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་

སྔོན་རྩིས་ཚོགས་དུས་དང་། ཕྱི་ཟླ་དགུ་པའི་ནང་ སྡེའི་སྲིད་སྐྱོང་འོག་ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་དང་སྤྱིར་བཏང་ཚོགས་ ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ལས་འགན་གཙོ་བོ་

དུས་ཡིན། གྲོས་ཚོགས་མེད་པའི་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ རྒྱུན་ལས་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ རྣམས་བདུན་ཕྲག་གཅི ག ་ནང་ཐེ ང ས་གཉི ས ་རེ ་ ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་བཅས་གསུངས་ གནང་སོང་། སྐབས་དེར་ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་རྒྱལ་ པི ་ དབང་རྒྱལ་མཆོ ག ་གི ས ་འཚམས་འདྲི་དང་ སྦྲགས། གསུང་དོན། རྒྱ་གར་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ དགོངས་དོན་གཞིར་བཟུང་། ལ་དྭགས་དབུས་ འཛིན་མངའ་ཁུལ་དུ་བསྒྱུར་ཐབས་སུ་ལོ་མང་རིང་ རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ལ་ཞུ་གཏུགས་རིམ་པ་བྱས་ པ་བརྒྱུད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོར་ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་ རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་བཙུགས་ཐུབ་པ་ དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ལྷན་ཚོགས་ནང་ཚོགས་མི་ སུམ་ཅུ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་ལྷན་ཚོགས་ནང་བྷི་ ཇེ་པི་དང་། ཀོང་རེ་སི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པ། (Jam-

བཞེ ས ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པ་སོ ག ས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་ དོན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་དང་། དེ་རིང་ཁོང་ རྣམས་འདིར་ཡོང་དོན་གཙོ་བོ་ནི། ད་ཆ་ལ་དྭགས་ དབུས་འཛིན་མངའ་ཁུལ་དུ་བསྒྱུར་བར་བརྟེན། ལ་ དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ ལ་ས་ཁུལ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་སྔར་ལྷག་ལས་ འགན་ཡོད་སྟབས། སོ་སོའི་རིག་གཞུང་ལ་ སོགས་ཇི་ལྟར་མི་ཉམས་གོང་སྤེལ་གཏོང་ཐབས་ སོགས་ཀྱི་ཐོག་ཤེས་ཐབས་སླད་འདི་གར་ཡོང་བ་ དང་། ཁ་སང་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ གཙོ ས ་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་ སྐོར་དང་། དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་སུ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་མཇལ་འཕྲད། རིམ་ པས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་ཏུ་ ཆེད་ཕེབས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་གནང་བ་ དང་། དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་ལ་དྭགས་སུ་ གནས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་ mu & Kashmir National Conference གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་སོང་། (JKNC)) སོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་གྲངས་ ༢༦ དེ ་ རྗེ ས ་ཁོ ང ་རྣམས་དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་ དང་། རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་ཐད་བསྐོས་བྱས་ གཙོ་སྦྲེལ་པོ་མཆོག་གིས་གཙོས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ པའི་ཚོགས་མི་ ༤ བཅས་ཡོད། ད་ཆ་ལ་དྭགས་དེ་ ལས་རྣམས་དང་ལྷན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་ བཞི ན ་མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་མེ ད ་པའི ་ དབུས་ ནང་གཟིགས་བསྐོར་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་ འཛིན་མངའ་ཁུལ་ཞིག་ཆགས་པ་དང་། མངའ་ བཅས། ། 6

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་ཏེ་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་འཁོར་བའི་དུས་ དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད།

༄༅། །དེ་རིང་ནི་ས་སྟེང་ྋརྒྱལ་བསྟན་ཡོངས་ རྫོགས་ཀྱི་མངའ་བདག ལྷར་བཅས་སྲིད་ཞིའི་ གཙུག་རྒྱན་འཕགས་མཆོ ག ་ཕྱག་ན་པདྨོ་མི ་ ཡི ་ རྣམ་པར་རོལ་བ་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་མ་ལྟར་བརྩེ་བས་ མ་འདྲིས་པའི་མཛའ་བཤེས་ཆེན་མོ་བྱམས་བརྩེའི་ བདག་ཉིད་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན། བོད་ ཁ་བ་ཅན་གྱི ་ ལྷ་སྐལ་ཚེ ་ རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི ་ མགོན་སྐྱབས་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་ བླང་དོར་ལམ་སྟོན་པ་སྤྱི་ནོར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་ མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལ་སྙན་པའི ་ གྲགས་པ་ ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པའི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་ རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་དེ་མི་ལོ་ ༣༠ ཧྲིལ་པོ་ འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་ཁྱད་པར་ཅན་འདིར་གུས་ པས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ དགའ་དད་སྤྲོ ་ གསུམ་གྱི ་ སྒོ ་ ནས་གུས་ཕྱག་དང་ བཅས་བཀའ་དྲིན་བླ་ལྷག་ཏུ་ཆེ ་ ཞུའི ་ འཚམས་ འདྲིའི ་ བཀྲ་ཤི ས ་བདེ ་ ལེ ག ས་གྲངས་མེ ད ་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་སྔ་རོལ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་ ཟླ་ ༡༢ པའི་ཚེས་ ༡༠ རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་

ཐང་གི ་ ཉི ན ་མོར་སྤྱི ་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཆེས་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་ ནོ ་ སྦེ ལ ་ཞི ་ བདེ འི ་ གཟེ ང ས་རྟགས་འབུལ་བཞེ ས ་ མཛད་པར་བོད་འབངས་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་མང་ གཙོ་དང་། རང་དབང་། ཞི་བདེ། བྱམས་བརྩེ་ བཅས་ལ་དགའ་བའི་འཛམ་གླིང་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱིས་ དགའ་དད་སྤྲོ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་མགོན་པོ་གང་གི་ བླ་ན་མེད་པའི་མཛད་འཕྲིན་སྤྱི་བོར་བཀུར་ནས་ དགེ ་ བཅུའི ་ དགའ་སྐྱི ད ་ཀྱི ་ དཔལ་ལ་རོ ལ ་བའི ་ རྫོ ག ས་ལྡན་གྱི ་ དུས་ཚི ག ས་ཁྱད་པར་ཅན་ཞི ག ་ ཡིན། དེ་ཡང་མཉམ་མེད་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་ལྟ་ སྤྱོད་དྲི་མ་མེད་པའི་ཀློང་ནས་འཁྲུངས་པའི་རླབས་ ཆེན་གྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་བཟང་པོས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ རང་ཆས་སུ་ཡོད་པ་བདེ ་ བ་འདོད་ཅི ང ་སྡུག་ བསྔལ་མི ་ འདོ ད ་པའི ་ མངོ ན ་འདོ ད ་ཀྱི ་ རྒྱུ་བྱམས་ བརྩེའི་ནུས་སྟོབས་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས། འགྲོ་བ་ མི འི ་ ལྷན་སྐྱེ ས ་བཟང་སྤྱོ ད ་ཀྱི ་ ནུས་པ་གོ ང ་སྤེ ལ ་ མཛད་ཐོག་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། ཆོས་ ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ། དམག་འཐབ་དང་འཁྲུག་རྩོད་ 7

ཞི་ཐབས་སོགས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་ལ་སྨན་པའི་ ཀུན་ཁྱབ་འགན་འཁུར་གྱི ་ མཛད་འཕྲིན་བསམ་ གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་བཞིན་ཙམ་དུ་ མ་ཟད། དུས་ཟིང་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་ཆེས་སྙིགས་དུས་ ཀྱི་འཛམ་གླིང་ས་ཆེན་འདིར་བོད་ཆོས་ལྡན་ཞིང་ གི ་ རི ག ་གཞུང་བཟང་པོ ་ རྣམས་མི ་ ཉམས་རྒྱུན་ འཛིན་གྱིས་འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེའི་བོད་གངས་ཅན་ ལྗོ ང ས་འདི ་ ཉི ད ་མ་འོ ང ས་ཞི ་ བདེ འི ་ བསྟི་གནས་ ཤིག་ཏུ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་བླ་ན་མེད་པའི་དགོངས་གཞི་ ཟབ་མོ ས ་བོ ད ་འབངས་རྣམས་འཚེ ་ མེ ད ་ཞི ་ བའི ་ ལམ་དུ་བཀྲི་བར་མཛད་གནང་། ལྷག་པར་གཉི ས ་སྨན་དབུ་མའི ་ ལམ་གྱི ་ མཛད་བྱུས་བཟང་པོས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ ཐབས་མཛད་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་བཟང་ལ་ བློ་ལྡན་ཀུན་གྱིས་མངོན་པར་བསྟོད་དེ་ནོ་སྦེལ་ཞི་ བདེའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་བཞིན་འབུལ་ལམ་ཞུས་ པ་བཞི ན ་སྐྱེ ་ འགྲོ འི ་ ཕན་བདེ འི ་ སླད་དུ་དགྱེ ས ་ བཞེས་མཛད་པ་སོགས་གསང་གསུམ་ཕན་བདེའི་ མཛད་འཕྲིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྐྱངས་དང་ སྐྱོ ང ་བཞི ན ་པར་བཀའ་དྲིན་བླ་མེ ད ་དུ་ཆེ ་ ཆེ ་ ཆེ ་

གསུང་བཤད། ཞེས་ལན་བརྒྱར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་དེ་རིང་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ ཐོབ་ཐང་གི་ཉིན་མོར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བའི་དུས་ཚིགས་ གལ་ཆེ ་ ཞི ག ་ཀྱང་ཆགས་ཡོ ད ་སྟབས་དེ ་ དང་ འབྲེལ་ནས་ཞུ་རྒྱུར། འདི་ལོའི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༡ ནི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བ་ བཙུགས་ནས་མི་ལོ་ ༧༠ འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་ ཡིན་སྟབས། དེའི་སྔ་རོལ་ཟླ་བ་ ༩ པའི་ནང་རྒྱ་ ནག་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གསར་འགྱུར་གཞུང་ ལས་ཁང་ཟེར་བས་ལོ་ངོ་ ༧༠ རིང་རྒྱ་ནག་དམར་ གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གོང་སྤེལ་བཏང་ ཚུལ་གྱི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོ་ཟེར་བ་བཏོན་ཡོད། དེའི་ ནང་དབང་ཆ་གཅིག་བསྡུས་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་ གི ་ འགོ ་ གཙོ ་ རི མ ་པའི ་ དུས་སུ་འགྲོ ་ བ་མི འི ་ ཐོ བ ་ ཐང་གོང་སྤེལ་བཏང་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད་ཀྱང་ད་བར་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ཐོ ག ་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་ནི ་ འགྲོ ་ བ་ མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་ རྒྱལ་ཁབ་སྡུག་ཤོ ས ་ཀྱི ་ མདུན་གྲལ་དུ་ལོ ་ ལྟར་ སླེ བ ས་བཞི ན ་ཡོ ད ་པ་དེ ས ་ཁོ ང ་ཚོ འི ་ སྐད་ཆ་དེ ་ རྫུན་གཏམ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་ཡིན། རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོ་ཟེར་བ་དེའི་ནང་གྲངས་ ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་མི་རིགས་ས་གནས་ རང་སྐྱོང་གི་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་ཚུལ་བཤད་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཏེ་མི་ ལོ་ ༧༠ དང་། བོད་ས་བཙན་འཕྲོག་བྱས་ནས་མི་ ལོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་ཉམས་ངའི་ལོ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་ ཞུ་རྒྱུ་ལས་མ་འདས། དེ་ཡང་སྲིད་པ་ཆགས་པ་ ནས་བོད་རྒྱ་ཁྱིམ་མཚེས་མཉམ་གནས་སུ་ཆགས་ ཡོད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་དང་། རྒྱ་ནག་གོང་ མ་འགའི་སྐབས་གཉེན་འབྲེལ་དང་། དམག་འཁྲུག ས་མཚམས་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་དབོན་ཞང་ཆིངས་ཡིག་ རྡོ་རིང་དུ་བཀོད་པ་སོགས་ལས་བོད་དང་རྒྱ་ནག་ གཉིས་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོར་ཡིན་པ་གསལ་བར་སྟོན་ པའི་ལོ་རྒྱུས་ནག་གསུབ་གཏོང་ཐབས་མེད་རུང་། རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་བཙུགས་རྗེ ས ་བོ ད ་ནང་ བཙན་འཛུལ་གྱིས་གདོད་མ་ཉིད་ནས་བོད་ཀྱི་འགྲོ་ བ་མིར་བདག་པའི་བོད་ཡུལ་བཙན་འཕྲོག་བྱས་པ་ ཙམ་དུ་མ་ཟད། རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཟེར་བ་

སོགས་སྨྱོ་ཧམ་ཅན་གྱི་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ གཅིག་མཇུག་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་ལག་བསྟར་བྱས་ ནས་བོ ད ་ཀྱི ་ སྐད་ཡི ག ་དང་རི ག ་གཞུང་བཀོ ལ ་ སྤྱོད་བྱ་དབང་མེད་པ། ཐ་ན་ཁ་ཡང་མགུལ་དབང་

ཅུའི་རིང་བོད་རིགས་རྣམས་ས་ཁུལ་དུ་མའི་ནང་ ཁ་ཐོར་དུ་དབྱེས་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ལྟ་ཅི། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་ བའི་ནང་དུའང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གྲལ་རིམ་གཉིས་

མེད་པ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སུ་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་བོད་ མི་རིགས་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་ཆེས་གདུག་རྩུབ་ ཅན་གྱི ་ དུས་ངན་དེ ་ དག་ཀུན་གསལ་ཡི ན ་པར་ སོང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གོང་ སྤེལ་བཏང་ཚུལ་བརྗོད་པར་བདེན་དཔང་གི་གཞི་ རྩ་ཡེ་ནས་མེད་པའི་འུར་གཏམ་སྒྲོག་བཞིན་ཡོད་ པ་གསལ་པོ་ཡིན། ད་དུང་ས་གནས་ཁག་གི་དཔོན་རིགས་ས་ གནས་ཀྱི ་ མང་ཚོགས་དཀྱུས་མའི ་ གྲས་ནས་ བསླེབས་ཚུལ་བཤད་ཡོད་ཀྱང་། དོན་དངོས་སུ་ད་ བར་ལོ་ངོ་ ༦༠ ཡི་རིང་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ བཙུགས་པའི་རྫོང་དང་། ལས་ཁུངས་ཆེ་ཁག གྲོང་ ཁྱེར་ཁག་བཅས་ཚང་མའི་འགོ་གཙོ་བརྒྱ་ཆ་ ༩༩ རྒྱ་རིགས་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་མི་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ གཞུང་གི ས ་བཙུགས་པའི ་ བོ ད ་རང་སྐྱོ ང ་ལྗོ ང ས་ ཟེར་བར་འགོ་གཙོ་དྲུང་ཆེ་ ༡༥ བྱུང་ཡོད་པ་ཚང་ མ་རྒྱ་རི ག ས་གུང་ཁྲན་ཏང་མི ་ ཡི ན ་པ་ལས་བོ ད ་ རིགས་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད་པ་རྫུན་གཏམ་དམར་ རྗེན་དུ་མཐོང་ཐུབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གྲངས་ཉུང་མི་ རི ག ས་ཀྱི ་ སྐད་ཡི ག ་སྲུང་སྐྱོ བ ་བྱས་སྐོར་བཤད་ ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་འདས་པའི་མི་ལོ་དྲུག་

པར་བཞག་ཡོད་པ་མ་ཚད། སློབ་གྲྭའི་བསླབ་གཞི་ དང་སློབ་ཐོན་གྱི་བརྒྱ་ཆ། ལས་ཀའི་གོ་སྐབས། གླ་ ཕོགས་སོགས་རྒྱའི་སྐད་ཡིག་ཤེས་མཁན་ལ་ཐོབ་ ཐང་མང་བ་སྤྲད་དེ་རྒྱ་ནག་སྐད་ཡིག་གཅིག་གྱུར་ ཞེ ས ་པའི ་ སྲི ད ་བྱུས་འོ ག ་བོ ད ་མི ་ རི ག ས་རི ག ་ གཞུང་དང་བཅས་པ་རྩ་བརླག་ཏུ་གཏོང་རྒྱུའི་བྱུས་ ངན་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་གསལ་པོ་ཡིན། ལྷག་པར་བོ ད ་ནང་ཆོ ས ་དད་རང་དབང་ ཡོ ད ་ལུགས་སོ ག ས་བརྗོ ད ་དེ ་ བོ ད ་ཀྱི ་ དགོ ན ་སྡེ ་ ཁག་གི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གི་ལས་དོན་རུ་ཁག་ མ ང ག ས ་ ཏེ ་ བ ཙ ན ་ ཤེ ད ་ ཀྱི ས ་ བ རྙ ན ་ འ ཕྲི ན ་ བཙུགས་ཏེ ་ ཏང་གི ་ སྲི ད ་བྱུས་ཡང་དག་པ་ཡི ན ་ ལུགས་ཀྱི ་ དྲིལ་བསྒྲགས་ལྟ་ཉན་བྱེ ད ་དུ་བཅུག་ ནས་ཆོས་བྱེད་དགེ་འདུན་པར་ཐོས་བསམ་སྒོམ་ གསུམ་དང་བསླབ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་ཉམས་ལེན་བྱ་ རྒྱུར་འགོ ག ་རྐྱེ ན ་དམི ག ས་སུ་བཀར་ནས་བཟོ ་ བཞིན་པ་དང་། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་ ཙམ་དུ་མ་ཟད་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་ གསུམ་ཚང་མར་སྟངས་འཛིན་བྱས་ནས་ཆོས་དད་ ཀྱི་རང་དབང་མེད་པ་བཟོས་པ་དང་། བོད་མི་ རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་བླ་མ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

8

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་པར་དད་རྟེན་དུ་སྒྲིག་གཤོམ་ མི་ཆོག་པའི་ཁར། བོད་རིགས་སློབ་ཐོན་སློབ་མ་ རྣམས་གཞུང་གི་ལས་གནས་སུ་ཞུགས་པར་རང་ ཉི ད ་ཀྱི ་ རྩ་བའི ་ བླ་མ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་དགོས་པའི་སྔོན་ འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་དུ་བཙན་འགེལ་བྱས་པ་སོགས། རྒྱ་ ནག་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་ ཏེ་ལོ་ངོ་ ༦༠ རིང་བོད་ནང་དམངས་གཙོའི་བཅོས་ འགྱུར་དང་། རིག་གནས་གསར་བརྗེ། སྤྱི་ཚོགས་ རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་སློབ་གསོ། རྒྱལ་ གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་སློབ་གསོ་ཟེར་ བ་སོ ག ས་ཟམ་མ་ཆད་པའི ་ ལས་འགུལ་སྣ་མང་ སྤེལ་ནས་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ལ་འགྲོ་ བ་མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་ཡེ ་ ནས་མེ ད ་པར་རྒྱ་གཞུང་གི ་ གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་འཆིངས་རྒྱས་བསྡམས་ཏེ་ལོ་ ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་ལོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ ལས་མ་འདས། ད་དུང་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་ཁས་མི་ལེན་མཁན་རྒྱ་ ནག་དམར་གཞུང་ལྟ་བུས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ གྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་ བྱུས་ཟེར་བ་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ནི་ཀུན་གྱིས་ ཁྲེལ་དགོད་བྱ་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། གལ་སྲིད་ བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བླ་ སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་རྩད་གཅོད་ཞུ་ཕྱོགས་ལམ་ལུགས་ ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཟེར་བ་དོན་དངོས་ཡིན་ ན། སྔར་སྲོལ་བཟང་པོ་ལྟར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ངོས་འཛིན་མཛད་པའི་ པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༡ པ་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་ མཆོག་པཎ་ཆེན་སྐུ་གོང་མའི་བཞུགས་ཁྲིར་མངའ་ སྲོལ་ཞུ་དགོས་ཀྱང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་ གིས་པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་ཡབ་ཡུམ་ དང་བཅས་པ་གར་ཁྲིད་ཆ་མེད་དུ་བཏང་བར་རྒྱལ་ སྤྱི འི ་ འགྲོ ་ བ་མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་རྒྱ་ གཞུང་ལ་འདྲི་རྩད་བཏང་བར་ལན་འདེབས་གསལ་ བཤད་མི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ།

རྒྱ་ནག་དམར་པོ འི ་ སྲི ད ་གཞུང་ནས་ འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལ་དགྲ་ཡ་ཞེ ས ་

མཚན་སྨད་ཞུ་མཚམས་མི་འཇོག་པ་དང་། ཕྱོགས་ གཞན་ཞིག་ནས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༤ པའི་ ཡང་སྲི ད ་ངོ ས ་འཛི ན ་ཞུ་རྒྱུའི ་ དབང་ཆ་རྒྱ་ནག་ དམར་གཞུང་ལ་ཡོ ད ་ཚུལ་བརྗོ ད ་བཞི ན ་པ་ནི ་ མངོན་སུམ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་སྨྱོ་ཧམ་ཆེན་པོས་ བོ ད ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་དད་རང་མོ ས ་ལ་རྡོག་རོ ལ ་གཏོ ང ་ བཞིན་པའི་གདོང་རིས་ངོ་མ་དེ་གསལ་པོར་བསྟན་ ཡོད་སྟབས། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༣ ནས་ ༥ བར་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ངོ་ ཚབ་མཚོ ན ་པའི ་ དམི ག ས་བསལ་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ ཐེ ང ས་གསུམ་པ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་སྐབས་ ཚོགས་བཅར་བ་ཚང་མས་མགྲིན་དབྱངས་གཅིག་ གྱུར་གྱིས་བོད་འབངས་ཡོངས་ཀྱི་དཔྲལ་བའི་མིག་ དང་ཁོག་པའི་སྙིང་ལྟ་བུ་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་ སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་༸རྒྱལ་དབང་ སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་༸ཞབས་པད་ བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་པའི་གསོལ་བ་ཕུར་ཚུགས་སུ་ འདེབས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་གངས་ཅན་པའི་ བསྟན་དང་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཇི་སྲིད་བོད་ཁ་བ་ཅན་ གྱི ་ འགྲོ ་ བ་རྣམས་ནམ་གནས་ཀྱི ་ བར་དུ་༸རྒྱལ་ དབང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་ངེས་ཕེབས་ཡོང་བ་དང་། མ་འོངས་༸རྒྱལ་བའི​ི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གནང་ རྒྱུའི་འགན་དབང་ཆ་ཚང་སྤྱི ་ ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་སྐུ་ཉི ད ་དང་། ༸གོ ང ་ས་ཏཱ་ལའི ་ བླ་མའི ་ བླ་བྲང་དགའ་ལྡན་ཕོ ་ བྲང་ཡིད་ཆེས་དགེ་རྩའི་དབང་ལྡན་འགན་འཛིན་ ཁོ་ནར་ཡོད་པ་ལས། གཞན་སུ་ལའང་མེད་པ། ལྷག་པར་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོར་གཏན་འབེབས་ཡིན་ཞེས་པའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་ འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་བཙན་བཀའི་ཡིག་ཆ་ཨང་ ལྔ་པ་ཟེ ར ་བ་བརྒྱུད་༸རྒྱལ་བའི ་ ཡང་སྲི ད ་ངོ ས ་ འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཇུས་ངན་སྣ་ཚོགས་བཏོན་ དང་འདོན་བཞིན་པ་དེ​ེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་དགག་ པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་གྲོས་ ཆོད་ཅིག་ཀྱང་བཞག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉེ་ལམ་ཕྱི་ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༧ ནས་ ༢༩ བར་ཉིན་གྲངས་ གསུམ་རི ང ་བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ ཆོ ས ་ཚོ ག ས་ ཐེངས་ ༡༤ པའི་ཐོག་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་ཕེབས་ 9

ཕྱོ ག ས་ཐག་གཅོ ད ་གནང་རྒྱུའི ་ དབང་ཆ་ཡོ ང ས་ རྫོགས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་རང་ཉིད་གཅིག་ པུར་ཡོད་པ་ལས། གཞན་སྲིད་གཞུང་སོགས་སུ་ ལའང་མེད་པ་དང་། གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་གིས་སྲིད་དོན་ གྱི ་ དགོ ས ་མཁོ ་ ལ་བརྟེ ན ་ནས་༸རྒྱལ་བའི ་ ཡང་ སྤྲུལ་ངོ ས ་འཛི ན ་དང་འདེ མ ས་སྒྲུག་བྱས་པ་བྱུང་ ཚེ། ཡང་སྤྲུལ་དེར་བོད་མི་རྣམས་ནས་ངོས་འཛིན་ དང་དད་མོས་བྱ་རྒྱུ་མིན་ཞེས་འཁོད་པའི་དམིགས་ བསལ་གྲོ ས ་ཆོད་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་སྣོ ལ ་ འཇོག་གནང་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས། གཞིས་བྱེས་ བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ལྟར་བོད་ཀྱི་ནང་ བསྟན་ཆོ ས ་བརྒྱུད་ཀྱི ་ སྔར་སྲོ ལ ་ཆོ ས ་དད་རང་ མོས་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ སྟབས། ཆོས་དུག་ཏུ་འཛིན་མཁན་རྒྱ་ནག་དམར་ གཞུང་ནས་འདི ་ འབྲེ ལ ་ཐེ ་ བྱུས་བྱ་དབང་གཏན་ ནས་མེ ད ་ལ་ཐུབ་ཐབས་ཀྱང་ནམ་ཡང་མེ ད ་པ་ ཞིག་ཡིན་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་ནན་ཏན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས ་འཆམ་མཐུན་དང་། བརྟན་ལྷིང་ཟེར་བ་དགོས་ཚུལ་བཤད་དང་འཆད་ བཞིན་ཡོད་རུང་། བོད་ནང་ད་བར་དྲག་གནོན་བྱེད་ མཚམས་མི་འཇོག་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་ དོན་འཁྱོག་བཤད་བྱེད་པ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ སྒྲིག་འཛུགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ གིས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ནམ་སྤེལ་ ལ་སྔ་ཕྱི ་ བར་གསུམ་དུ་དངོ ས ་ཤུགས་བརྒྱུད་ གསུམ་ནས་འགོ ག ་རྐྱེ ན ་སྣ་ཚོ ག ས་བཟོ ས ་དང་ བཟོ་བཞིན་པ་དག་ལས་འཆམ་མཐུན་དང་བརྟན་ ལྷིང་གི་མིང་དོན་མི་མཚུངས་པ་གསལ་པོ་མངོན་ སྟབས། འཆམ་མཐུན་དང་བརྟན་ལྷིང་ལ་གནོད་ གཞི་ཅན་གྱི་གོང་གསལ་བྱ་སྤྱོད་རྣམས་མཚམས་ འཇོག་བྱ་དགོས། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ འགྲོ ་ བ་མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་ལ་སྲུང་སྐྱོ བ ་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་ ཚུལ་གླེང་བཞིན་པ་ལྟར་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ ཀྱི་ཐོག་ནས་དེ་འདྲ་འདོད་ཀྱི་ཡོད་ཚེ། དང་ཐོག་ བོད་ནང་ཡ་ང་བག་ཚ་མེད་པར་ཆེས་གདུག་རྩུབ་ ཅན་གྱི ་ མི ་ རི ག ས་རྩ་མེ ད ་གཏོ ང ་བའི ་ སྲི ད ་བྱུས་

མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་། ངན་པ་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་དག་ མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདས་ལོ་ ༦༠ རིང་ བོ ད ་ནང་འགྲོ ་ བ་མི འི ་ གཞི ་ རྩའི ་ ཐོ བ ་ཐང་རྣམས་ རྡོག་རོལ་དང་། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྐད་ ཡིག་སོགས་རྩ་གཏོར། བོད་མི་རྣམས་ལ་གདུག་ རྩུབ་དྲག་པོ ས ་མནར་གཅོ ད ་ཚད་མེ ད ་བཏང་བ་ སོགས་ད་དུང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བྱུང་དང་འབྱུང་ བཞིན་པར་བརྟེན། འགན་ཡོད་འཛམ་གླིང་མཉམ་ འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱལ་ སྤྱི འི ་ ཚོ ག ས་སྡེ ་ ཁག་གི ་ ངོ ས ་ནས་བོ ད ་ནང་གི ་ གནས་སྟངས་རྟོག་ཞིབ་ནན་པོ་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་ དམར་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་ངན་པ་དག་རྒྱ་ཡན་དུ་མ་ བཏང་བར། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་ མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་ཧ་ཅང་བརྩི་མཐོང་ཆེ་བའི་ཡར་ ཐོན་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མཚུངས་པ་ཞིག་

ཡོ ང ་ཕྱི ར ་མཉམ་ཁྲིད་གནང་དགོ ས ་པའི ་ འབོ ད ་ སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། གོང་ཞུས་ལྟར་དེ་རིང་གི་དུས་ཚིགས་ཁྱད་ པར་ཅན་འདིར་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་སྤྱི་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ མཛད་འཕྲིན་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་དགའ་སྤྲོའི་ངང་དུས་ ཆེན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན། མགོན་ པོ་གང་གི་བཀའ་དྲིན་གཟོ་བའི་རྒྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ པ་ནི་བཀའ་བཞིན་སྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་སྟབས་བོད་མི་ སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ནས་ནུས་པ་གང་ཡོད་ མཉམ་སྤུངས་ཀྱི ས ་བོ ད ་སྤྱི ་ པའི ་ རྩ་དོ ན ་བསྒྲུབ་ ཐབས་ལ་འབད་དགོས་པ་དང་། རང་དབང་ལུང་ པའི་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོས་མང་གཙོའི་འགན་ དཀྲི་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས་ཕ་རོལ་པོའི་ཕུང་དཀྲུག་ གཡམ་རྒྱུག་ཕྱོ ག ས་སུ་མི ་ ལྷུང་བ་བྱ་གལ་ཆེ ་ བ་ ལྟར་ཡི ད ་གཟབ་དགོ ས ་པའི ་ དྲན་བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན།

མདོར་ན་རྒྱ་གར་དབུས་སའི་གཞུང་གཙོ་ བོར་གྱུར་པའི ་ སྲི ད ་གཞུང་དང་གྲོ ས ་ཚོགས། གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་མི་སྒེར། རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ བཅས་ནས་དོ་སྣང་དང་། ཐུགས་འཁུར། གདུང་ སེམས་མཉམ་སྐྱེད། བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་ལ་རྒྱབ་ སྐྱོར་སོགས་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་སླད་མར་ ཡང་སྔར་ལྷག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུར་འབོད་བསྐུལ་ ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མཐའ་དོ ན ་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་པད་བསྐལ་ བརྒྱར་བརྟན་ཅིང་། ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དོན་མཐའ་ དག་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་སྟེ་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་བོད་ ཀྱི ་ བདེ ན ་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བའི ་ སྨོ ན ་འདུན་ དང་བཅས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ལ།། །།

༄༅། །བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༦ པའི་ གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༨ པའི་གྲོས་ཆོད་ཨང་ ༢༠༡༩།༡༦།༨།༥༣ དང་། ཡིག་ཆ་ཨང་ ༥༣ པ་ ལྟར། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་། ལས་དོན་བྱེད་ ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༡༢༠ དང་། ༡༢༡ དགོངས་དོན་བཞིན་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་མཆོག་ གི ས ་མང་ཚོ ག ས་རྩི ས ་ཁྲའི ་ ཚོ ག ས་ཆུང་སྐབས་ བཅུ་པའི་མི་འགྲོར། སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་ རམས་པ་ཨ་ཀྲུག་ཚེ་བརྟན་མཆོག་དང་། སྤྱི་ འཐུས་གེ་བ་ཚང་ངག་དབང་ཐར་པ་མཆོག སྤྱི་ འཐུས་ཚེ་རིང་ལྷ་མོ་མཆོག སྤྱི་འཐུས་བསམ་ གཏན་ཆོས་སྒྲོན་མཆོག སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་ རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་མཆོག་བཅས་བསྐོ་གཞག་གནང་ ཡོད་པས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་ གྱི ་ སྔ་དྲོ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ་ རྣམས་ལྷན་ འཛོ མ ས་ཀྱི ས ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྤྱི ་ འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཨ་ཀྲུག་ཚེ་བརྟན་ མཆོག་དང་། དྲུང་ཆེ་སྤྱི་འཐུས་གེ་བ་ཚང་ངག་

དབང་ཐར་པ་མཆོ ག ་བཅས་སུ་སྤྱི ་ མོ ས ་ཀྱི ས ་

ཐུགས་གཏན་ཁེལ་བ་དང་། དེ་ནས་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་ ༡༠ པའི་ལས་དོན་དབུ་འཛུགས་གནང་བ།

10

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ༡༠ པའི་ཐོག་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམས་ནས་སྔར་སྲོལ་ལྟར། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་ ཞུས་རྗེས་དངོས་སུ་ལས་དོན་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་བཅས། །

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ལོ་ངོ་ ༦༠ རིང་གི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་གདོང་ལེན་ཞེས་པའི་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་དབུ་འབྱེད་ གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་གྱི་ བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་ནས་ལོ་ངོ་ སྔ་དྲོ་བཞུགས་སྒར་རྡ་ས་ཐེ ག ་ཆེ ན ་ཆོ ས ་གླི ང ་ ༣༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་

༡) དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་སྦྱོང་བརྡར་བསྟི་གནས་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག་མེག་གྷན་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དུ་ “ལོ་ངོ་ ༦༠ རིང་གི་འཚེ་མེད་ ཞི་བའི་གདོང་ལེན།” ཞེས་པའི་པར་རིས་དྲུག་ཅུ་ཡོད་པའི་འགྲེམས་སྟོན་དབུ་འབྱེད་གནང་སྐབས། ༢) འགྲེམས་སྟོན་གནང་བའི་པར་རིས་རྣམས་ལ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་སྐབས།

གཙུག་ལག་ཁང་གི་གསུང་ཆོས་ར་བའི་ནང་བོད་ མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལ་ནོ ་ སྦེ ལ ་ཞི ་

གྲུབ་མཚམས། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་སྦྱོང་ བརྡར་བསྟི་གནས་ཁང་གི ་ གོ ་ སྒྲི ག ་འོག ་གཙུག་ ལག་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི ་ 11

འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དུ་ “ལོ་ངོ་ ༦༠ རིང་གི་འཚེ་ མེད་ཞི་བའི་གདོང་ལེན།” ཞེས་པའི་པར་རིས་ དྲུག་ཅུ་ཡོད་པའི་འགྲེམས་སྟོན་ཞིག་དང་། འ གྲེ མ ས ་ སྟོ ན ་ གྱི ་ པ ར ་ རི ས ་ རྣ མ ས ་ ཕྱོ ག ས ་ བསྒྲིགས་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་གཅིག་བཅས་དཔལ་ ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་ གནས་མཆོག་གིས་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་།

དབུ་འབྱེད་གནང་གྲུབ་མཚམས་དཔལ་ ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་པར་རིས་རྣམས་ལ་ གཟིགས་ཞིབ་དང་། གསར་འགོད་པས་དཔལ་ ལྡན་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་གི ་ པར་རི ས ་འགྲེ མ ས་ སྟོན་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ གཟི ག ས་ཚུལ་སྐོར་བཀའ་ འདྲི་ཞུས་པར། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ གིས་གསུང་དོན། ང་ཚོ་བོད་པའི་འཐབ་རྩོད་དེ་ འཚེ ་ མེ ད ་ཞི ་ བའི ་ ལྟ་བ་ལ་གཞི ་ བཅོ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་ ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་གྱི་ཡོད་རེད། འཚེ་མེད་ཞི་ བའི་ལྟ་གྲུབ་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་འཐབ་ རྩོད་གཅིག་པུར་མ་ཡིན་པར། མ་འོངས་པར་རང་ དབང་སླར་གསོ་བྱུང་བའི་མཚམས་ལ་འཚེ་བ་མེད་ པར་བརྟེན་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་གཅིག་ང་ཚོའི་གཞི་རིམ་ གྱི་ལྟ་གྲུབ་ཆགས་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་འདྲ་ བའི་ལྟ་གྲུབ་དེ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་འོ ག་ནས་ འགྲོ་བསྡད་རྒྱུ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་རེད། དེ་ འདྲ་ཡིན་ཙང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ བརྩིས་པའི་ད་བར་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ བར་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་དེའི་ནང་བོད་མི་ མང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་ལ་འཚེ་ མེད་ཞི་བའི་ལམ་ནས་འཐབ་རྩོད་གང་བྱས་པ་དེ་ ད་ལྟ་པར་རིས་དྲུག་ཅུ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་པ་དེས་ མཚོན་དོན་ཙམ་ཞིག་རེད་མ་གཏོགས། དེ་ལས་ ལྷག་པ་ཁྲི་ཕྲག་དང་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ ་ གསོ ག ་ དགོས་བྱུང་ན། གསག་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད།

གསུང་བཤད།

དེ་འདྲ་ཡིན་ཙང་དོན་དག་ངོ་མ་འདི་ང་ རང་སྒེར་གྱི་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་བྱས་པ་ཡིན་ ན། མི་སྒེར་ཡིན་ནའང་རེད། སྤྱི་ཚོགས་ཡིན་ནའང་ རེད། སྒྲིག་འཛུགས་ཡིན་ནའང་རེད། ཐག་གཅོད་ བྱེད་དགོས་པ་མང་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་རེད། བྱས་ཙང་ དཔའ་བོ ་ ངོ ་ མ་དེ ་ སུ་རེ ད ་ཅེ ས ་ཞུས་པ་ཡི ན ་ན། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་བ་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་འཐབ་ རྩོད་བྱེད་མཁན་དེ་རེད། དེ་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ ཡོད་རེད། ཡིན་ནའང་ང་ཚོས་རྒྱུན་མཐུད་ནས་ལོ་ ངོ་ ༦༠ རིང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་བ་ལ་གཞི་བཅོལ་ ནས་ཕྱིན་པ་རེད། མ་འོངས་པར་དེ་ལྟར་འགྲོ་གི་ རེད་བསམ་གྱི་འདུག མི་དཔའ་བོ་མ་ཡིན་པར་ སྡར་མ་དེ་ཚོ་འཚེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་གི་ཡོད་ རེད། འཚེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་མཁན་དེ་འཕྲལ་ སེ ལ ་ཁེ ་ ཕན་ཐོ བ ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་རུང་ཕུགས་རྒྱང་རི ང ་ པོར་ཕན་ཐོགས་མེད་པ་གསལ་པོ་རེད། རྒྱ་ནག་

དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ས་བཙན་འཛུལ་ བྱེད་སྟངས་དེ་འཚེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱས་པ་ཡིན་ ཙང་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་ཡོད་མ་རེད།

གལ་སྲིད་ཁོང་ཚོས་འཚེ་བ་མེད་པར་ བརྟེན་ནས་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ཡིན་ན། གནས་ ཚུལ་དེ ་ འདྲ་ཆགས་ཀྱི ་ མ་རེ ད ་བསམ་གྱི ་ འདུག འཚེ ་ བའི ་ ལམ་ལ་འཇུག་མཁན་དེ ་ སྡར་མ་ཞི ག ་ ཡིན་པ་དང་། འཚེ་བ་མེད་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་ མཁན་དེ་དཔའ་བོ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་ཞུ་གི་ ཡོད། དེ་འདྲ་ཡིན་ཙང་བོད་མི་རིགས་དེ་དཔའ་ བོ འི ་ མི ་ རི ག ས་ཤིག ་ལ་ངོ ས ་འཛི ན ་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་ ཅེས་གསུངས་གནང་སོང་། གཞི ་ རྩའི ་ འཚེ ་ མེ ད ་ཞི ་ བའི ་ ལྟ་གྲུབ་སྦྱོ ང ་ བརྡར་བསྟི་གནས་ཁང་གི ས ་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལ་ནོ ་ སྦེ ལ ་ཞི ་ བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་ནས་ལོ་ངོ་

༣༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན། གོ་སྒྲིག་ ཞུས་པའི་ “ལོ་ངོ་ ༦༠ རིང་གི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ གདོང་ལེན།” ཞེས་པའི་པར་རིས་དྲུག་ཅུ་ཡོད་ པའི་འགྲེམས་སྟོན་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ནས་ ༡༧ བར་ཉིན་བརྒྱད་རིང་གཙུག་ ལག་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི ་ འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དུ་འགྲེམས་སྟོན་གནང་འདུག་ པ་དང་། འགྲེམས་སྟོན་གྱི་དམིགས་ཡུལ་ནི་བོད་ མི ་ ཚོ ས ་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེ ད ་བཞི ན ་པའི ་ འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་འདི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ མིག་སྔར་གསལ་སྟོན་ཞུ་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད། འགྲེམས་ སྟོན་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་མ་འོངས་པར་འཚེ་མེད་ཞི་ བ་དངོས་སུ་ལག་ལེན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ ཐོག་བསམ་ཞིབ་བྱ་རྒྱུར་སྡིངས་ཆ་ཞིག་མཁོ་སྐྲུན་ ཞུ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་འདུག་པ་བཅས། །

༄༅། །བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་ ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། ལོ་ལྟར་རྡ་ས་ཧིན་བོད་མཛའ་ འབྲེ ལ ་ཚོ ག ས་པའི་ ངོ ས ་ནས་ཧི ་ མཱ་ལ་ཡའི་ དུས་ སྟོན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་ གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༣༠ འཁོ ར ་བའི ་ ཉི ན ་མོ ར ་བོ ད ་ཀྱི ་ ཟློས་གར་ཚོ ག ས་ ཁང་ནང་ཉི ན ་གཉི ས ་རི ང ་གི ་ ཧི ་ མཱ་ལ་ཡའི ་ དུས་ སྟོན་ཐེངས་ ༢༤ སྲུང་བརྩི་གནང་བའི་ཐོག་བོད་མི་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་སྐུ་མགྲོ ན ་དུ་གདན་ཞུས་ གནང་བ་བཞིན། ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ དང་། ༡༡ བཅས་ ཉིན ་གཉི ས ་ཀྱི ་ དུས་སྟོན་མཛད་སྒོ འི ་ ཐོ ག ་དཔལ་ ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་གཙོས་སྤྱི་འཐུས་ རྒྱུན་ལས་ཁག་ཅིག་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད། དུས་སྟོན་ཉིན་དང་པོར་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་ གཞོན་ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་གིས་རྡ་

ས་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པ་དང་། ལ་ དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་

ཚོ ག ས་གཞོ ན ་མཆོ ག ་གི ས ་དུས་སྟོན་ཐོ ག ་རི ག ་ གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་པ་རུ་ཁག་ ༣༣ ཡོད་པ་རྣམས་

ཀྱི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས་ ཧི ན ་སྐད་ཐོ ག ་དུས་སྟོན་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ གསུང་ བཤད་གནང་འདུག ཉིན ་གཉིས ་པར་དུས་སྟོན་གོ ་སྒྲིག ་ཞུ་ མཁན་ནས་རེ་སྐུལ་གནང་བ་ལྟར། དཔལ་ལྡན་

ལ་ཆེ ་ བསྟོད་ཕྱག་འཁྱེར་ཕུལ་གནང་འདུག་པ་ དང་། ལྷག་པར་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་དུས་སྟོན་ཉིན་ གཉིས་པའི་མཇུག་བསྡོམས་མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་ གཙོ་བོ་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་མངའ་སྡེའི་ གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ར་ཀེ་ཤི་ པ་ཋ་

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་གཙོས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་དུས་སྟོན་མཛད་སྒོར་ཆེད་བཅར་གནང་བ།

12

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ནིཡ་ (Rakesh Pathania, Member of the Legislative Assembly form Nurpur, HP)

མཆོག་དང་། ཆེ་བསྟོད་སྐུ་མགྲོན་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་ དོན་ཚོགས་པའི་རྡ་རམ་ས་ལའི་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་ སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཝི་ཤལ་ནི་ རི་ཡ་ (Vishal Nehria, MLA Dharamshala) མཆོག་རྣམ་གཉིས་དང་མཛད་སྒོའི་ཟུར་དུ་ མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ། སྐུ་ཞབས་ཁོང་རྣམ་ གཉིས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་། དེ་བཞིན་རྡ་ས་ཧིན་ བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པར་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་དུས་

སྟོན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག་པ་བཅས། །

སྤྱི་འཐུས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་མཆོག་ཨ་རིའི་མི་ནི་སོ་ཊ་ས་གནས་སུ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ ཐོག་སྐུ་མགྲོན་དུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་མི་ ནི་སོ་ཊ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་ འོག་དེ་གའི་ས་གནས་སུ་བོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་ དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོ ་ མཆོ ག ་ལ་ནོ ་ སྦེ ལ ་ཞི ་ བདེ འི ་ གཟེ ང ས་རྟགས་ འབུལ་ལམ་ཞུས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༣༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་ དགའ་སྟོན་གྱི་བསྐལ་བཟང་ཉིན་མོ་དང་། རྒྱལ་ སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཉིན་མོ་བཅས་དུས་ ཆེན་གཉིས་འཛོམས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཞིག་སྲུང་བརྩི་ ཞུས་པའི་ཐོག་བྱང་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་བཞུགས་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་མཆོག་སྐུ་ མགྲོན་དུ་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་ འདུག སྐབས་དེ ར ་མཛད་སྒོ འི ་ སྐུ་མགྲོ ན ་གཙོ ་ བོར་མི་ནི་སོ་ཊ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་ཁེ་རོ་ལིན་ལ་ཡེན་ (Carolyn Laine, Member of the Minnesota Senate)

མཆོག་དང་། མི་ནི་སོ་ཊ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ གོ ང ་མའི ་ འཐུས་མི ་ སྐུ་ཞབས་ཨེ ་ རི ག ་པེ ་ རཊ་

མར་ས་གནས་རི ག ་གཞུང་སློ བ ་གྲྭའི ་ སློ བ ་མ་ རྣམས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་ རྒྱལ་གླུ་དང་། དེ་ནས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་ མོ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་ངག་བཅད་སྐར་མ་གཅིག་རིང་ ཞུས་རྗེས། རིམ་པས་ནོ་སྦེལ་བསྟོད་དབྱངས་དང་།

སྦྱང་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་མཆོག་ ནས་དུས་ཚོད་ཀྱི་རྐྱེན་པས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་སྒྲོགས་སྦྱང་ཞུས་མ་ ཐུབ་ཀྱང་། མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་༸རྒྱལ་བའི་ བཀའ་དྲིན་ནམ་ཡང་བརྗེད་མི་རུང་བ་དང་། མགོན་

མི་ནི་སོ་ཊ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་ཁེ་རོ་ལིན་ལ་ཡེན་ (Carolyn Laine member of the Minnesota Senate) མཆོག་དང་། སྐུ་ཞབས་ཨེ་རིག་པེ་རཊ་ (Eric Pratt, member of the Minnesota Senate) མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་མཁས་དབང་༸སྐྱབས་རྗེ་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་ བཞེས་དང་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་གཞིར་བཟུང་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་བྱམས་བརྩེ་གོང་འཕེལ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ཞབས་འདེགས་རླབས་ཆེན་བསྒྲུབས་ པར་ཆེ་བསྟོད་ཀྱིས་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ནང་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་འདྲ་བཤུས་ཞིག་གནང་སྐབས།

སྤྱི ་ འཐུས་མཆོ ག ་གི ས ་གཙོ ས ་གཞན་སྐུ་མགྲོ ན ་ རྣམས་ནས་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་པར་མཐོ ང ་ (Eric Pratt, Member of the Minnesota གྲོ ལ ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ར ་མཇལ་དར་ཕུལ་གནང་ཡོ ད ་ Senate) མཆོག་བཅས་རྣམ་གཉིས་དང་། གཞན་ འདུག དེ་ནས་མི་ནི་སོ་ཊ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ སྐུ་མགྲོན་ཁག་ཅིག་གིས་གཙོས་སེར་སྐྱ་མི་མང་ ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ ངག་དབང་འཆི ་ མེ ད ་ གྲངས་ཉི ས ་བརྒྱ་ལྷག་ཚང་འཛོ མ ས་ཀྱི ས ་ཐོ ག ་ ལགས་ཀྱིས་བཀའ་ཤག་གི་གསུང་བཤད་སྒྲོགས་ 13

པོ་གང་གི་བླང་དོར་བཀའ་སློབ་རྣམས་དུས་དང་ རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སེམས་ལ་བཅངས་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་ དོན་དང་། བོད་མིའི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ། བོད་ཀྱི་སྐད་ ཡིག་རིག་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་བཅས་ཀྱི་ ཐོག་འབད་འབུངས་དགོས་པ་དྲན་སྐུལ་དང་། སྐུ་ མགྲོན་གཙོ་བོ་གཉིས་དང་གཞན་ཕྱི་མི་སྐུ་མགྲོན་

གསུང་བཤད། སྐབས། བོད་དོན་དང་སྤྱི་ཁང་གསར་ཉོ་ཆེད་རྒྱབ་ སྐྱོར་མུ་མཐུད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། སྐུ་མགྲོན་ གཙོ ་ བོ ་ སྐུ་ཞབས་ཨེ ་ རི ག ་པེ ་ རཊ་མཆོ ག ་གི ས ་ བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་གདུང་སེམས་ མཉམ་སྐྱེད་ཡོད་པ་དང་། རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ གལ་གནད་སྐོར་བཅས་གསུང་བཤད་གནང་རྗེས། ཁོང་རྣམ་གཉིས་ནས་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་ མའི་ནང་ཉེ་ཆར་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་༸སྐྱབས་རྗེ་ སློ བ ་དཔོ ན ་ཟམ་གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ ༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ དགོ ང ས་བཞེ ས ་དང་ལམ་ སྤྱི་འཐུས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་མཆོག་གིས་མི་ནི་སོ་ཊ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག་དེ་གའི་ས་གནས་སུ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ སྟོན་བཀའ་སློབ་གཞིར་བཟུང་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ ལ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༣༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་དགའ་སྟོན་མཛད་སྒོར་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་ཨིན་སྐད་ཐོག་རྒྱ་དམར་ དེ་ཡང་དང་པོ། བོད་དོན་གདུང་སེམས་མཉམ་ ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ གཞུང་གི ས ་མུ་མཐུད་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི ་ སྲི ད ་ སྐྱེད་སླད་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཉིན་མི་ནི་སོ་ཊའི་ སྐད་ཡིག་དང་བྱམས་བརྩེ་གོང་འཕེལ་སོགས་ཀྱི་ བྱུས་དང་། དྲག་གནོ​ོན་འོག་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་ མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་ ཐད་ཞབས་འདེགས་རླབས་ཆེན་བསྒྲུབས་པར་ཆེ་ གནས་སྟངས་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ནང་ འཛུགས་གནང་དགོས་པ་དང་། གཉིས་པ། མི་ནི་ བསྟོད་ཀྱི ས ་གྲོ ས ་ཆོ ད ་བཞག་གནང་བའི ་ འདྲ་ ༸རྒྱལ་བའི་སྐུ་པར་སྒྲིག་གཤོམ་བྱེད་མི་ཆོག་པ་ སོ ་ ཊའི ་ མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནང་སྲི ད ་དོ ན ་ བཤུས་ཞིག་གནང་འདུག དེ ་རྗེ ས ་རིག ་གཞུང་སློབ ་གྲྭའི་ སློབ ་མ་ དང་། བོད་རིགས་སློབ་ཐོན་སློབ་མ་རྣམས་གཞུང་ ཚོ ག ས་པ་གཉི ས ་ཟུང་སྦྲེ ལ ་ཐོ ག ་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་ གི་ལས་གནས་སུ་ཞུགས་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་རྩ་བའི་ སྐྱོར་ཚོགས་པ་འཛུགས་གནང་རྒྱུ། གསུམ་པ། རྣམས་དང་མི་མང་ནས་རྟེ ན ་འབྲེ ལ་མཚོ ན་བྱེད ། བླ་མ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ བོ ད ་རི ག ས་སྤྱི ་ མཐུན་ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་ཁང་ རིག་གཞུང་གཞས་སྣ་ཁག་གཟིགས་འབུལ་དང་། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ནི་ཚན་རིག་པ་ཞིག་རེད་ (Dalai མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་དགོས་པའི་སྔོན་འགྲོའི་ གསར་ཉོ་ཆེད་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་འགྱུར་དང་ Lama : The Scientist) ཅེས་པའི་དངོས་བྱུང་ ཆ་རྐྱེ ན ་དུ་བཙན་འགེ ལ ་བྱས་པ་སོ ག ས་འགྲེ ལ ་ ལམ་སྟོན་གང་ཐུབ་གནང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན་འདུག གློག་བརྙན་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་གྲུབ་མཚམས། བརྗོད་ཞུས་ཏེ། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་གཉིས་ལ་ དེ ་ ནས་སྐུ་མགྲོ ན ་གཙོ ་ བོ ་ ལྕམ་སྐུ་ཁེ ་ རོ ་ མཛད་སྒོ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་གྲོལ་འདུག་པ་བཅས། ། གཤམ་གསལ་འབོ ད ་སྐུལ་གསུམ་ཞུས་འདུག ལི ན ་ལ་ཡེ ན ་མཆོ ག ་ནས་གསུང་བཤད་གནང་

རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་སྐུ་ཞི་བར་གཤེགས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་རྗེས་དྲན་ཆེན་མོའི་མཛད་སྒོར་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་རྒྱ་ གར་ལྷོ་ཕྱོགས་དགའ་ལྡན་བླ་སྤྱིའི་འདུ་ཁང་དུ་རྗེ་ ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་སྐུ་ཞི་བར་གཤེགས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠༠ འཁོར་བའི་རྗེས་དྲན་ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་ མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། དེ་རིང་ ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞྭ་སེར་བསྟན་པའི་ སྲོལ་འབྱེད་འཇམ་དབྱངས་མི་ཡི་རྣམ་རོལ་ཤར་ རྒྱལ་བ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་དགོ ང ས་པ་ གཞན་དོན་དུ་གཤེགས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠༠ ཧྲིལ་པོ་

འཁོ ར ་བའི ་ དགོ ང ས་རྫོ ག ས་རྗེ ས ་དྲན་ཆེ ན ་མོ འི ་ ཚོགས་མགོན་དུ་ཞབས་སོར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ པ་ས་སྟེང་རྒྱལ་བསྟན་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་ཀྱི ་ མངའ་ བདག་ལྷར་བཅས་སྲི ད ་ཞི འི ་ གཙུག་རྒྱན་འཇི ག ་ རྟེ ན ་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི ་ མཚུངས་ཟླ་མ་མཆིས་པའི་མགོན་སྐྱབས། བླ་ན་ མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད། བླང་དོར་ལམ་སྟོན་པ། བོད་ མིའི་ངོ་བོ་དང་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་མཚོན་རྟགས་སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་སྒོ་ གསུམ་གུས་ཕྱག་དང་བཅས། འཇམ་མགོན་རྒྱལ་ 14

བའི་རྒྱལ་ཚབ་༸སྐྱབས་རྗེ་དགའ་ལྡན་ཁྲི་རིན་པོ་ ཆེན་པོ་མཆོག་དང་། ཁྲི་ཟུར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག ཤར་བྱང་ཆོ ས ་རྗེ ་ རྣམ་གཉི ས ་ཀྱི ས ་དབུས་པའི ་ མཁན་བླ་ལས་ཟུར་རྣམ་པ་དང་། སྐྱབས་གནས་ དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ། མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་ མཛད་གཙོ་ལས་ཟུར་རྣམ་པ་དང་། རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ རྣམ་པ་བཅས་ལ་ངས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ནས་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྤྱི ར ་རྗེ ་ བདག་ཉི ད ་ཆེ ན ་པོ འི ་ མཛད་པ་ མཐའ་ཡས་ཤིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་མོད་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། “ཁྱོད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ཆེན་པོའི་ཆེན་མོ་རྣམས། ། རིང་ ཀྱི ་ ཟབ་མོ འི ་ ཆོ ས ་མཐའ་ཡས་པ་གསན་བསམ་ དར་ནས་བོ ད ་ཁམས་ཡོ ང ས་སུ་ལོ ་ ལྟར་བོ ད ་ཟླ་ དུ་གནས་ཀྱང་མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་ཐོས། །” ཞེས་ མཛད་པ་དང་། ལྷག་པར་འཇམ་དབྱངས་གཉེན་དུ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་གྱི་དགོང་མོར་ཁང་པའི་ཕྱི་ གསུངས་པ་བཞིན། དེ་རིང་རྗེས་དྲན་ཆེད་མཛད་ བསྟེན་ནས་ཟམ་མོ ་ དབུ་མའི ་ དོ ན ་མ་ལུས་པ་ ནང་ཀུན་ཏུ་མཆོད་མེ་འབུལ་བའི་སྲོལ་བཟང་དར་ ན ས ་ ད ་ ཆ ་ མི ་ ལོ ་ རྣམ་སྙིང་བསྡུས་ཤིག་ ༦༠༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་ གསོལ་རྒྱུར། བོད་ བཞིན་ཡོད། གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་ ཡིན་ན་ཡང་ བཀའ་གདམས་ དེ ང ་སྐབས་བོ ད ་ནང་ གསར་མའམ་རི ་ བོ ་ དུ ་ རྒྱ ་ ག ཞུ ང ་ གི ་ ད གེ ་ ལུ ག ས ་ པ འི ་ བ ཀོ ལ ་ བྱུ ས ་ འོ ག ་ བ སྟ ན ་ པ འི ་ སྲོ ལ ་ ཆོ ས ་དད་རང་དབང་ འབྱེ ད ་རྗེ ་ ཙོང་ཁ་པ་ མེད་ན་ཡང་། ང་ཚོ་ ཆེ ན ་ པོ ་ མ ཆོ ག ་ ནི ་ བ ཙ ན ་ བྱོ ལ ་ ར ང ་ སྔོ ན ་ ཚེ ་ རྒྱ ལ ་ བ འི ་ དབང་ལུང་པའི ་ ནང་ ད བ ང ་ པོ འི ་ སྤྱ ན ་ མངར་སྙིང་སྟོབས་ བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་དགའ་ལྡན་བླ་སྤྱིའི་འདུ་ཁང་དུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་སྐུ་ཞི་བར་གཤེགས་ནས་མི་ལོ་ ༦༠༠ འཁོར་བའི་ དེ ་ རི ང ་ གི ་ འ དུ ་ འཛོམས་འདི ་ ལྟ་བུ་ ཆེན་པོས་དམ་བཅའ་ རྗེས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། བཞེས་ཏེ་བསམ་བཞིན་སྲིད་པར་བཟུང་ནས་བོད་ གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་མདོ་ཁམས་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་ དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༣༥༧ ལོར་ཡབ་ཀླུ་འབུམ་དགེ་དང་ ཡུམ་ཤིང་མོ་བཟའ་ཨ་ཆོས་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་ འཁྲུངས། ལྷ་བླ་མའི་བཀའ་ལུང་བཞིན་བྱ་ཁྱུང་དུ་ ཆོ ས ་རྗེ ་ དོ ན ་གྲུབ་རི ན ་ཆེ ན ་གྱི ་ དྲུང་ནས་རབ་ཏུ་ བྱུང་སྟེ་མཚན་ལ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ཞེས་གསོལ་ ནས། དགུང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ཐོག་བོད་དབུས་གཙང་ ཕྱོ ག ས་སུ་ཕེ བ ས་ཏེ ་ འབྲི ་ གུང་དཔལ་གྱི ་ ནགས་ ཁྲོད་དང་། གསང་ཕུ། མྱང་སྟོད། ཞྭ་ལུ། སྣར་ཐང་། ས་སྐྱ། བོ་དོང་སོགས་སུ་རིམ་གྱིས་ཕེབས་ནས་ གསན་བསམ་དང་། དགུང་ལོ་ཉེར་བཞི་ཕྱི་ལོ་ ༡༣༨༡ ལོར་ཡར་ཀླུང་ཚོགས་ཆེན་མཁན་པོ་ཚུལ་ ཁྲིམས་རིན་ཆེན་གྱི་དྲུང་ནས་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ བཞེས། སྔ་ཕྱིར་ལོ་ཙཱ་བ་མཁན་ཆེན་རིན་ཆེན་རྣམ་ རྒྱལ་དང་། ས་བཟང་པཎ་ཆེན་མ་ཏི་བ། དབུ་མ་ བརྩོན་འགྲུས་སེང་གེ ལྷོ་བྲག་གྲུབ་ཆེན་ནམ་ མཁའ་རྒྱལ་མཚན། རྗེ་བཙུན་རེད་མདའ་བ་གཞོན་ ནུ་བློ་གྲོས། བུ་སྟོན་ཐུགས་སྲས་ཆོས་ཀྱི་དཔལ། བྲ་གོ ར ་མཁན་ཆེ ན ་ཆོ ས ་སྐྱོ ང ་བཟང་པོ ་ སོ ག ས་ སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་པོ་སྤྱི་བོར་བསྟེན་ནས། ཐུན་ མོང་གི་རིག་གནས་སྤྱི་དང་སྒོས་སུ་མདོ་སྔགས་

ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ ་ ཐོ ས ་བསམ་སྒོ མ ་གསུམ་དང་ འཆད་རྩོ ད ་རྩོ མ ་གསུམ་གྱི ་ སྒོ ་ ནས་དཔལ་ནཱ་ ལེནྡྲའི་མཁས་པ་དག་ལྟར་མཁས་པའི་དབང་པོའི་ གོ་འཕང་མངའ་བསྙེས་ཏེ་མདོ་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པ་ ལ་དག་ཐེར་མཛད། ཕྱི་ལོ་ ༡༤༠༩ ལོར་ལྷ་ལྡན་ ཆོ་འཕྲུལ་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོའི་ཚོགས་མཆོད་ཀྱིས་ མཚོན་མཛད་ཆེན་བཞི་དང་། འབྲོག་རི་བོ་དགེ་ ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གླིང་ཕྱག་བཏབ་སྟེ། བོད་ ཁ་བ་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་མདོ་སྔགས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཉི་མ་ལྟར་ གསལ་བར་མཛད་པའི་བཀའ་དྲིན་གཞལ་ཟླ་བྲལ་ བའི་རླབས་ཆེན་གྱི ་ མཛད་པ་བསྐྱངས་ནས། མཐར་དགུང་གྲངས་རེ་གསུམ་པ་ཕྱི་ལོ་ ༡༤༡༩ རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ས་ཕག་བོད་ཟླ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་དགའ་ལྡན་དུ་དགོངས་པ་གཞན་དོན་དུ་ གཤེགས། དེ་ཡི་རྗེས་ལོ་ཕྱི་ལོ་ ༡༤༢༠ ལྕགས་བྱི་ ཟླ་བ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་དགའ་ལྡན་དུ་རྡོ་རྗེ་ སློབ་དཔོན་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མས་གསང་བདེ་འཇིགས་ གསུམ་སོ ག ས་ཀྱི ་ དཀྱི ལ ་འཁོ ར ་གྱི ་ ཆོ ་ ག་བདུན་ ཕྲག་མང་པོ འི ་ རི ང ་བསྒྲུབས་ཏེ ་ རྗེ ་ རི ན ་པོ ་ ཆེ འི ་ འདས་མཆོད་རྒྱ་ཆེར་མཛད་སྟབས། དུས་དེ་ནས་ བཟུང་དགའ་ལྡན་ལྔ་མཆོད་ཆེན་མོ་ཞེས་པའི་སྲོལ་ 15

ཞིག་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་ནི། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་ གྱི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་ཉག་ཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་ ཐོབ་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་དང་ཐོག་བོད་མི་རྣམས་ བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་མཚམས་ངོ་ཤེ​ེས་པ་ས་དང་ གནམ་ལས་མེད་པའི་གནས་སྟངས་འོག་སྐྱ་སེར་ ཚང་མ་ལམ་བཟོར་ཞུགས་དགོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ ཧ་ཅང་ཞན་ཁར་ས་ཆུ་མ་འཕྲོད་པའི་དབང་གིས་ དགེ་འདུན་པ་མང་དག་ཅིག་རྐྱེན་འདས་སུ་གྱུར་ ནས་ཡིད་སྐྱོ་བའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད། འོན་ཀྱང་ སྐབས་དེར་ལམ་བཟོ་བ་དགེ་འདུན་པ་འགར་རབ་ བྱུང་གི་ན་བཟའ་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྤྱི་ནོར་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གང་ ཉི ད ་ནས་གསོ ་ སྦྱོ ང ་ཕྱག་ལེ ན ་མཛད་པ་སོ ག ས་ མཛད་དཀར་གདོ ང ་ལེ ན ་མཐར་ཕྱི ན ་མཛད་དེ ་ བཤད་སྒྲུབ་ཀྱི ་ བསྟན་པ་མི ་ ཉམས་རྒྱུན་འཛི ན ་ མཛད་ཡོད་ལ། ལམ་བཟོ་ནས་སྦག་སར་ཆོས་ སྒར་དང་། རིམ་གྱིས་གཞིས་ཆགས་ཁག་གསར་ འཛུགས་དང་སྦྲགས་ཆོས་སྡེ་ཁག་ཆེད་འཛུགས་ མཛད་ནས་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་ བའི་བཀའ་དྲིན་ནི་གཞལ་མཐའ་མ་མཆིས་པ་ཞིག་ ཡིན།

གསུང་བཤད། དེར་བརྟེན་དེ་རིང་གི་འཇམ་མགོན་བླ་མ་ གོ ང ་འཕེ ལ ་དང་ཉམས་པ་སླར་གསོ ་ སོ ག ས་ཀྱི ་ སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་འཆད་ཉན་གནང་སྟེ། སངས་ ཙོང་ཁ་པ་ཆེ ན ་པོ་དགོངས་པ་གཞན་དོན་དུ་ ཆེ ད ་རྗེ ་ རི ན ་པོ ་ ཆེ འི་ མཛད་ཆེ ན ་ཁག་དང་མཐུན་ རྒྱས་ཀྱི ་ བསྟན་པ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ སྔར་ལས་དར་ཞི ང་ གཤེགས་ཏེ་མི་ལོ་ ༦༠༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་རྗེས་ པའི་མཛད་འཆར་མང་དག་ཅིག་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་ རྒྱས་པ་གནང་དགོས་པའི་གསོལ་འདེབས་ཞུ་རྒྱུ་

དྲན་ཆེ ན ་མོ ་ འདི ར ་ཡང་དེ ང ་གི ་ དུས་སུ་ཆོ ས ་ ལུགས་སྤྱི་དང་ཡང་སྒོས་རྗེའི་བསྟན་པ་ལ་བཀའ་ དྲིན་དང་མཛད་རྗེས་ཆེ་ཤོས་མཛད་མཁན་སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་རི་བོ་ དགེ་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཐོག་ནས་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་གཟེངས་ རྟགས་འབུལ་བཞེས་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྗེས་དྲན་ འདི ་ ལྟ་བུ་གོ ་ སྒྲི ག ་གནང་བར་ལས་ཀྱི ་ སྣེ ་ མོ ་ བ་ རྣམས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་ རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་མཛད་སྒོ་འདིའི་སྔ་རོལ་དུ་ འཇམ་མགོན་རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་ཚབ་༸སྐྱབས་རྗེ་ཁྲི་ ཆེན་རྡོ་རྗེ་འཆང་མཆོག་དང་། ཤར་བྱང་ཆོས་རྗེ་ རྣམ་གཉིས་ནས་གསང་བདེ་འཇིགས་གསུམ་གྱི་ གསང་སྔགས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་བཀའ་དབང་གནང་ ཡོད་པ་དང་། མཛད་སྒོ་འདི་གྲུབ་མཚམས་སུའང་ རྗེ་ཚེ་འཛིན་མའི་རྗེས་གནང་དང་བརྟན་བཞུགས་ བསྟར་འབུལ་གྱིས་མཚོན། མདོ་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ ཕར་དང་དྲང་ངེས་དམ་བཅའ་ཆེན་མོ། རྗེ་ཉིད་ཀྱི་ མཛད་པའི་དྲང་ངེས་ལེགས་བཤད་སྙིང་པོ་མཚན་ འདོན། རྒྱལ་སྤྱིའི་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་། རྗེའི་ མཛད་ཐང་འགྲེ མ ་སྟོན་སོ ག ས་མདོ ་ སྔགས་ཀྱི ་ བསྟན་པ་གསེར་བཙོ་མ་ལྟ་བུ་འདི་ཉིད་མི་ཉམས་

བཞིན་པར་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེང་སྐབས་བོད་ནང་གི་ཆོས་སྡེ་ཁག་ཏུ་རྒྱ་ གཞུང་གི་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་མངགས་གཏོང་ བྱས་ཏེ་བཙན་གནོན་གྱི་བཀོལ་བྱུས་འོག་སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ པར་ཙམ་ཡང་དད་རྟེན་དུ་སྒྲིག་གཤོམ་མི་ཆོག་པ་ མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་མེད་པར་དགོན་ སྡེ ་ ཁག་ཏུ་མཁན་བླ་སོ ག ས་ཀྱི ས ་བཀའ་ཆོ ས ་ དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་གང་ཡང་བྱེད་མི་ ཆོག་པའི་ཁར་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་ གསུམ་ཚུན་ཆད་ལ་ཡང་སྟངས་འཛིན་བྱས་ཏེ་འགྲོ་ བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་ཡེ་ནས་ མེད་པའི་ངང་གནས་ཡོད། འུ་ཅག་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ དུ་གནས་ཡོ ད ་ཀྱང་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ ཐུགས་རྗེ ་ བཀའ་དྲིན་ ཉག་ཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་ མང་གཙོའི ་ ཁེ ་ དབང་ལོངས་སུ་སྤྱོ ད ་རྒྱུའི ་ གོ་ སྐབས་བཟང་པོ་ཡོད་སྟབས། ཆོས་སྡེ་སོ་སོའི་ ལས་སྣེ་དབུ་ཆོས་རྣམ་པ་དང་འདུ་དམངས་ཡོངས་ ཀྱི་ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་ཀྱིས་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ ཐོག་ལམ་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་ཉམས་བཞེས་ལུང་ 16

དང་སྦྲགས། དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་དེ་ སྙན་གསོལ་ཞུ་རྒྱུར་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་རྗེ་བཀྲ་ ཤིས་དཔལ་ལྡན་གྱི་ཞལ་མངའ་ནས་ “རྒྱལ་བའི་ གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་ཚིག་དོན་ལ། ། ཐོགས་པ་མེད་ པར་འཇུག་པའི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱིས། ། རྟག་ཏུ་ ལེགས་བཤད་འཚོལ་བར་ལྷུར་བླངས་པས། ། རྒྱ་ ཆེན་མཁྱེན་པའི་གཏེར་ལ་གསོལ་བ་འདེབས། །” ཞེས་དང་། རྗེ་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་མངའ་ནས་ཀྱང་ “གཞུང་ལ་ཕྱོགས་རེ་བ་དང་རགས་པ་རེས། ། ཚིམ་པར་མ་བྱས་ཀུན་ལ་ཞིབ་ཏུ་སྦྱངས། །”ཞེས་ གསུངས་པ་བཞིན། རིས་མེད་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ གཞུང་ཆེན་སྤྱི་ལ་མཁྱེན་རྒྱ་ཆུབ་པའི་སློབ་གཉེར་ གནང་དང་གནང་མུས་ཐོག སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བཀའ་སློབ་ རིམ་ཕེབས་བཞིན། གཞུང་ཆེན་བྱེ་བྲག་པ་སོ་སོའི་ ཐོག་ཆེད་མཁས་རིག་གཅིག་རྐང་འཛིན་གང་མང་ ཐོན་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་པའི་ཞུ་ བསྐུལ་ནན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མཐའ་དོན་ “སྟོན་པ་ འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་བྱོན་པ་དང་། ། བསྟན་པ་ཉི་ འོད་བཞིན་དུ་གསལ་བ་དང་། ། བསྟན་འཛིན་ཕུ་ ནུ་བཞིན་དུ་མཐུན་པ་ཡིས། ། བསྟན་པ་ཡུན་རིང་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། གནས་པའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །” ཅེས་ཤིས་བརྗོད་དང་སྦྲགས། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུས་བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་ གང་ན་སུ་བཞུགས་སྐུ་ཚེ་ཞབས་པད་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ཅིང་འགྲོ་རྣམས་ཆོས་འབྱོར་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དཔལ་ལ་རོལ་བའི་སྨོན་འདུན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། །

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་པ་ལམ་པུར་རོ་ཊེ་རི་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་མཆོག་གིས་གཙོས་ཚོགས་མི་ཁག་ཅིག་དང་ མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་རྡ་ མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲུབ་ཆ་དང་། སའི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་པ་ལམ་པུར་གྲོང་ཁྱེར་ གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་ཀྱི་སྐོར། བཙན་ ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རོ་ཊེ་རི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ ཞུའི་ཚོགས་པའི་ (Rotary Club Palampur) འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་སུ་ནིལ་ནག་པལ་ (Sunil Nagpal, District Governor) ལགས་དང་། པ་ལམ་པུར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རོ་ཊེ་རི་ཚོགས་ པའི་མིག་གི་སྨན་བཅོས་ཐེབས་རྩའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་ འཛིན་སྐུ་ཞབས་ར་གྷབ་ཤར་མ་ (Raghav Shar-

ཀྱི་ཐོག་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་། པ་ལམ་པུར་རོ་ཊེ་ རི ་ ཚོ ག ས་པའི ་ འགན་འཛི ན ་སྐུ་ཞབས་སུ་ནི ལ ་

ma, General Manager, Palampur Rotary

ལགས་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་ ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ཁག་ཅིག་བདེ་ལེགས་སྨན་ ཁང་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་མིག་གཤག་བཅོས་ཀྱི་ ལས་རིམ་ཐོག་ཕེབས་པ་དང་བསྟུན། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༣༠ ཙམ་ལ་ཁོང་རྣམས་བོད་མི་མང་ སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེ བ ས་སྐབས་དཔལ་ལྡན་ ཚོགས་གཞོན་ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་ གི ས ་གྲོ ས ་ཚོགས་ཀྱི ་ ཚོགས་ཁང་ནང་མཇལ་ འཕྲད་གནང་སོང་།

སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་ མཆོ ག ་གི ས ་ཁོ ང ་རྣམས་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་པར་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཡོང་ ཁུངས་ཁག་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྷན་ ཁང་ཁག་གི་ལས་དོན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་ངོ་སྤྲོད། བོད་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་བཟུང་ད་བར་བོད་མི་ རང་ལོ་ ༡༥ ནས་ ༦༤ བར་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༡༥༤ ཡིས་བོད་དོན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཕུལ་ རྡ་སའི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་པ་ལམ་པུར་གྲོང་ཁྱེར་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རོ་ཊེ་རི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ཚོགས་པའི་ (Rotary Club Palampur) འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་སུ་ནིལ་ནག་པལ་ (Sunil Nagpal, བ་སོ ག ས་ད་ལྟའི ་ བོ ད ་ནང་གི ་ ཛ་དྲག་གནས་ District Governor) ལགས་དང་། པ་ལམ་པུར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རོ་ཊེ་རི་ཚོགས་པའི་མིག་གི་སྨན་བཅོས་ཐེབས་རྩའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ར་གྷབ་ཤར་མ་ལགས་བཅས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཁང་དུ་ཕེབས་སྐབས་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། སྟངས། རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་ བྱོལ་བོད་མིའི་གྲོས་ཚོགས་དང་། རྒྱ་གར་གྱིས་ ནག་པལ་ལགས་ཀྱིས་རྗེས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ གཙོས་པའི་རང་དབང་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ ནང་རོ་ཊེ་རི་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཇི་ལྟར་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་སྐོར། བོད་ གྲོས་ཚོགས་ནང་གི་གྲོས་གཞིའི་ཁྱད་པར་སོགས་ ཡོ ང ས་ཚོ ག ས་འདུ་ཞི ག ་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུ་འཆར་ཡོ ད ་ Eye Foundation)

17

ཚོགས་གཙོ་ཕྱོགས་ཕེབས། པའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུར་སྐུ་མགྲོན་དུ་ཕེབས་གནང་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་བཅས་ཞུས་གནང་སོང་། དེ་ནས་དཔལ་ལྡན་ ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ཁོང་རྣམས་ལ་ཧིན་དིའི་ཐོག་བསྒྱུར་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ནས་པར་བསྐྲུན་ཞུས་པའི་དཔེ་དེབ་ཡིག་ཆ་ཁག་ཅིག་ཕུལ་གནང་ཡོད་པ་བཅས། །

དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་རྒྱ་ ཡིན་པ་དང་། ཁྱེད་རྣམ་པས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་ གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ (Core ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་བརྟེན་ནས་ང་ཚོ་བཙན་ Group for Tibetan Cause) གོ་སྒྲིག་འོག་ནུབ་ བྷེང་གྷལ་མངའ་སྡེའི་རྒྱལ་ས་ཀོལ་ཀ་ཊར་ (Kolkata) རྒྱ་གར་གྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ་གྲགས་ ཅན་སྐུ་ཞབས་ཛཱཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ན་ར་ཡན་ (Jai Prakash Narayan) མཆོག་གིས་གཙོ་སྐྱོང་འོག་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༠ དང་། ༣༡ བཅས་ ཉི ན ་གཉི ས ་རི ང ་རྒྱ་དམར་གྱི ས ་བོ ད ་ས་བཙན་ འཛུལ་བྱས་པར་ངོ་རྒོལ་ཆེད་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ནས་ད་ བར་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་རྗེས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ ཐོ ག ་དཔལ་ལྡན་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་ བྱོལ་དུ་སླེབས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༦༠ ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུའང་ གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དམིགས་བསལ་སྐུ་ བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གསོན་པོར་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་ མགྲོན་དུ་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད། ཡོད། སྐབས་དེར་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་ རྒྱ་གར་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པ་ནི ་ མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། ང་རང་རྒྱ་ བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། རྒྱ་གར་མི་ གར་རྒྱལ་ཡོ ང ས་བོ ད ་དོ ན ་ལྷན་ཚོ ག ས་བསྐོང་ མང་དང་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་བོད་དོན་སྐོར་གོ་ ཚོགས་གནང་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་རྗེས་ རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུའི་ཆེད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་རྒྱ་གར་ དྲན་མཛད་སྒོ འི ་ ཐོ ག ་བཅར་རྒྱུ་བྱུང་བར་དགའ་ ནང་བཙུགས་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ནི་ སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་། ངས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོ ང ས་ནང་གི ་ བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ ཡོངས་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ཚོགས་པ་ཁག་གི་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་མཐོ་ ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་དང་། ཤོས་ཡིན། དེས་བོད་དང་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་ ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་སླད་རྒྱ་གར་ནང་ལས་འགུལ་སྤེལ་ པའི ་ ཚོ ག ས་མི ་ རྣམ་པས་ད་བར་བོ ད ་ཀྱི ་ བདེ ན ་ རྒྱུའི་ཐོག་འབྲེལ་མཐུད་དང་། ལམ་སྟོན། འཆར་ པའི ་ འཐབ་རྩོ ད ་ཐོ ག ་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་ གཞི་བཟོ་རྒྱུ། སྣེ་འཁྲིད་སོགས་གནང་བཞིན་ཡོད། བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོའི་ཕ་ཡུལ་ ཚོགས་པ་དེར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་དང་། ཤར་ གཉིས་པའི་སྤུན་གྲོགས་རྣམ་པའི་ངོས་ནས་བོད་ ཕྱོགས། ནུབ་ཕྱོགས། ལྷོ་ཕྱོགས། བྱང་ཤར། ནུབ་ དོན་ཐོག་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་དང་། བློས་འགེལ་ དབུས། རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་བཅས་རྒྱ་གར་ས་ཆ་འདྲ་ ཐུབ་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པ་ནི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ མིན་ལ་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། 18

བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྡུད་འཛོམས་དང་། ལྷན་ ཚོགས། བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ། ཞི་བའི་གོམ་

བགྲོད་སོགས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ལས་འགུལ་ མང་པོ་ཞིག་སྤེལ་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་རྣམ་པས་རྒྱབ་ སྐྱོ ར ་གནང་བར་ང་ཚོ ས ་བཀའ་དྲིན་ཤི ན ་ཏུ་ཆེ ་ ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཁྱེད་རྣམ་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གསོན་པོར་གནས་ཡོད་པ་ ཙམ་མ་ཟད། ཛ་དྲག་ངང་གནས་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ བཞུགས་པའི ་ སྐབས་བོ ད ་ཀྱི ་ གནད་དོ ན ་གསལ་ རྒྱུར་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ རྒྱབ་སྐྱོ ར ་དགོ ས ་པའི ་ བརྡ་ལན་ ཞིག་ཀྱང་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། གཞན་ཡང་རྒྱ་གར་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ ཚོགས་པས་དེ་རིང་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་སྐུ་ཚེ་ ཧྲིལ་པོར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་གྱི་མི་སྣ་ཁག་ལ་ ཆེ ་ བསྟོད་འབུལ་རྒྱུའི ་ དམི ག ས་ཡུལ་གཙོ ་ བོ ར ་ བཟུང་ནས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོ ང ས་བོ ད ་དོ ན ་ལྷན་ ཚོགས་བསྐོང་ཚོགས་གནང་སྟེ་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་ བའི་རྗེ ས ་དྲན་མཛད་སྒོ་གལ་ཆེ ན ་འདི་ འདྲ་ཞིག ་ འཚོ ག ས་པར་ཡི ་ རངས་བསྔགས་བརྗོ ད ་ཞུ་རྒྱུ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཡིན། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་དེ་ བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བྱོལ་དུ་ ཞབས་སོར་འཁོད་མ་ཐག་འཚོགས་ཤིང་། དེ་ཡང་

འགལ་ཐོག་བཙན་འཛུལ་བྱེད་སྐབས་མཐའ་གཅིག་ ཏུ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་གསུང་དོན། “བོད་ནང་གི་གནས་ སྟངས་དེས་ཨེ་ཤི་ཡའི་མི་མང་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་

དང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་གསུང་དོན། “རང་དབང་ ལ་དགའ་བའི ་ མི ་ སྒེ ར ་ཚང་མས་དངོས་ཡོད་ གནས་སྟངས་དྲང་པོར་ཤོད་ཐུབ་དགོས། བྱས་ ཙང་ང་ཚོས་དམའ་མཐར་ཡང་ཁྱིམ་མཚེས་སྟོབས་ ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཉམ་ཆུང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བཙན་ དབང་ཐོ ག ་རང་དབང་འཕྲོག་ཡོ ད ་པ་ཁས་ལེ ན ་ གཙང་མ་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་གཡོ་འགུལ་སྤུ་ ཙམ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་དམར་ཤོག་གི་གཡོ་བྱུས་ རྫུན་རྐུབ་བརྟོལ་དགོས།” ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་ བོད་ནི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་ནས་རྗེས་ ལུས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་ཡང་། རྒྱལ་ཁབ་ སུ་ཞི ག ་ལའང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཞི ག ་ཡར་རྒྱས་ གཏང་རྒྱུར་བཙན་འགེ ལ ་བྱ་རྒྱུའི ་ ཐོ བ ་ཐང་མེ ད ་ སྐོར་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མར་སོ་སོའི་འཚོ་བ་ སྐྱེལ་སྟངས་ཐོག་གདམ་ཁ་བྱ་རྒྱུའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ ཐང་ཡོད་པ། དེར་བརྟེན་རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་དང་། དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་ཀོལ་ཀ་ཊ་ (Kolkata) ལ་རྒྱ་གར་གྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ཛཱཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ ན་ར་ཡན་ (Jai Prakash Narayan) མཆོག་གིས་གཙོ་སྐྱོང་འོག་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩིའི་ཐོག་སུང་བཤད་གནང་སྐབས། དམི ག ས་བསལ་རྒྱ་གར་ངོ ས ་ནས་སྟོབས་ཆེ ན ་ རྒྱ་གར་ནུབ་བྷེང་གྷལ་མངའ་སྡེའི་རྒྱལ་ས་ཀོལ་ཀ་ དུ་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་ནང་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ས ་བཙན་འཛུལ་བྱུང་བའི ་ ཉམ་ཆུང་ ཊར་རྒྱ་གར་གྱི ་ རང་དབང་འཐབ་རྩོ ད ་པ་གྲགས་ དགོས་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་གནང་ཡོད།” དེས་ རྒྱལ་ཁབ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཏེ། སླད་ཕྱིན་གདུག་ ཅན་སྐུ་ཞབས་ཇཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ན་ར་ཡན་ (Shri. Jai མ་ཟད། ཁོང་གིས་བོད་ཡུལ་འདི་ཉིད་རྒྱ་ནག་གི་ རྩུབ་དང་། བཙན་འཛུལ་དེ་འཛམ་གླིང་གི་རླབས་ Prakash Narayan) དམ་པ་མཆོག་གིས་གཙོ་ ཆ་ཤས་མིན་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཚབ་ རྒྱུན་དུ་མི་འགྱུར་བ་བྱ་དགོས་པ་ནི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ སྐྱོང་འོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༠ དང་། བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་དམག་བརྒྱབ་རྒྱུར་འདོད་ འགན་འཁྲི་ཡིན་སྐོར་གསུངས་གནང་ཡོད། སྐུ་ ༣༡ བཅས་ཉིན་གཉིས་རིང་འཚོགས་འདུ་བསྐོང་ པ་མེད་ཀྱང་། རང་གི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་བོད་ ཞབས་ཇཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ན་ར་ཡན་མཆོག་གི་སེམས་ ཚོགས་གནང་ཡོད། ལ་རྒྱ་དམར་གྱིས་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་བཙན་བཟུང་ ཤུགས་དང་ལྷག་བསམ་གཡོ ་ བ་མེ ད ་པའི ་ འོག སྐུ་ཞབས་ཇཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ན་ར་ཡན་མཆོག་ནི་ བྱས་པའི་གནས་སྟངས་གང་བྱུང་བའི་ཐོག་རྒྱ་གར་ ཀོ ལ ་ཀ་ཊར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོ ང ས་བོ ད ་དོ ན ་ལྷན་ རྒྱ་གར་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་ཞིག་དང་། སྤྱི་ གྱི ས ་དྲང་པོ ་ བྱེ ད ་དགོ ས ་སྐོར་ཚོ ར ་ཤུགས་ཆེ ན ་ ཚོགས་འཚོགས་པར་བརྟེན། ད་ཆ་རྒྱ་གར་ནང་ ཚོགས་རིང་ལུགས་པ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་འཁྲིད་ པའི་ཐོག་གསུངས་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་། སྐུ་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་གྲངས་ལས་འདས་ ཅིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། དམ་པ་ཁོང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ ཞབས་ཁོ ང ་གི ས ་རྒྱ་དམར་གྱི ས ་བོ ད ་ས་ཡོ ང ས་ པ་ཞིག་བཙུགས་ཐུབ་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་པ་དེ་ ཞབས་ཞུའི་ཕྱག་ལས་གནང་བར་ཆེ་བསྟོད་ཀྱིས་ རྫོགས་ཧམ་བཟུང་བྱས་པར་ཞི་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ དག་གིས་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་ལས་འགུལ་ རྒྱ་གར་མི་སེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་མཐོ་ཤོས་བྷཱ་ གྱི ་ ཉེ ས ་མེ ད ་བོ ད ་མི ་ ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ འི ་ ཚེ ་ སྲོ ག ་ རིམ་པ་སྤེལ་ཏེ་བོད་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་ རཏ་རཏྣཱ་ (Bharat Ratna award) ཐོབ་གནང་ འཕྲོག་པ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཛ་དྲག་གི ་ དོ ན ་རྐྱེ ན ་རྣམས་ རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཞིན་ཡོད། ཡོད། ཁོང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ལོ་སྟོད་ལ་རྒྱ་དམར་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ མདུན་དུ་འཁྱེར་ཏེ ་ འཛམ་གླི ང ་མཉམ་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ཀོལ་ཀ་ཊའི་ཚོགས་ གཞུང་གིས་བོད་ས་བཙན་འཛུལ་བྱེ ད ་འགོ་ སྦྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་ཞུ་སྐུལ་གནང་ནས་སྟོབས་ ཆེན་ཐོག་གི་གྲོས་ཆོད་ནང་། རྒྱ་དམར་གྱིས་བཙན་ བཙུགས་པའི་སྐབས་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་ ཆེན་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་ཁྲིམས་འགལ་བྱ་སྤྱོད་ལ་ འཛུལ་འོག་དཀའ་སྡུག་ཚད་མེད་མྱངས་ཡོད་པའི་ གླེང་མཁན་རྒྱ་གར་བ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན། དམ་ མཉམ་སྦྲེ ལ ་རྒྱལ་ཚོ ག ས་ངོ ས ་ནས་ཐེ ་ བྱུས་བྱེ ད ་ བོ ད ་མི ར ་གདུང་སེ མ ས་མཉམ་སྐྱེ ད ་དང་། བོ ད ་ པ་ཁོང་གིས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ས་ཁྲིམས་ དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་དགོས་སྐོར་གསུངས་པ་ དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་གྲོས ་མཐུན་དོ ན་ཚན་བཅུ་ 19

ཚོགས་གཙོ་ཕྱོགས་ཕེབས། བདུན་ཞེས་པ་དེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གིས་བཙན་ ཤེད་དང་གནོན་ཤུགས་འོ ག་བཞག་པ་ཞིག་ཡིན་

སྟབས། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་། བོད་མི་ཁྲི་ཚོ་ བརྒྱད་ཙམ་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བྱོ ལ ་དུ་ཕེ བ ས་ དགོས་བྱུང་སྐོར་སོགས་ཁ་གསལ་འཁོད་ཡོད་པ་ མ་ཟད། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་མ་བསྐུལ་དང་བླངས་ ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་དང་། བོད་མི་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱད་ ཙམ་ལ་རྒྱ་གར་ནང་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ སྐྱབས་བཅོ ལ ་ གནང་བར་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་གནང་ཡོད། ཀོལ་ ཀ་ཊའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ ༡) འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཨེ་ཤི་ཡ་དང་། ཨ་ཕི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ ཁབ་ཁག་གི ་ ནང་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ བསམ་ཚུལ་ཁག་ སླེབས་ཐུབ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དང་། ༢) བོད་ནང་འགྲོ་བ་ མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་བ། དཔེར་ན་དགོན་ སྡེ ་ གཏོ ར ་བཤི ག ་སོ ག ས་ཀྱི ་ སྙན་ཐོ ་ འགོ ད ་རྒྱུར་ བར་གནས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི ་ རྒྱལ་སྤྱིའི ་ ཚོ ག ས་ ཆུང་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ། སོགས་ གཞན་དམིགས་ཡུལ་བཅས་ཀྱི་ཆེད་སྐབས་དེའི་

ཚོ ག ས་ཆེ ན ་གྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྐུ་ཞབས་ཇཡཱ་པྲ་ ཀཱཤ་ན་ར་ཡན་མཆོག་ལ་ཨ་ཕི་རི་ཀ་དང་ཨེ་ཤི་

དང་ཨེ ་ ཤི ་ ཡའི ་ བོ ད ་དོ ན ་ལྷན་ཚོ ག ས་བཙུགས་ གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནང་འཛམ་ གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་འདུའི་ (World Assembly) ཐོག་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ ཐབས་སླད་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ཨ་རི འི ་ གྲོ ང ་ ཁྱེར་ནེའུ་ཡོག་ཏུ་བཏང་གནང་ཡོད། སྐུ་ཞབས་ ཇཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ན་ར་ཡན་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་བདེན་ པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་ལྷག་བསམ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ ཐོ ག ་ནས་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་བ་ནི ་ ང་ཚོ ར ་ཤི ན ་ཏུ་ བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོར་གྲོགས་པོ་ ངོ་མ་ཁོང་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱུང་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཆེན་ པོ་ཡིན། གཞན་ཡང་བོ ད ་མི ་ རྣམས་ལ་རྒྱ་གར་གྱི ་ རླབས་ཆེན་དབུ་འཁྲིད་མང་པོས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ བ་ནི་དགའ་སྤོབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འོ ན་ཀྱང་དེ་རིང་ དུས་ཚོད་ཀྱི་རྐྱེན་པས། ངས་དེའི་ཁྲོད་ནས་འགའ་ ཞིག་གི་མཚན་སྨོས་ན། སྐུ་ཞབས་རཱཇེནྡྲ་པྲཱ་སཱད་ (Shri. Dr. Rajendra Prasad) མཆོག་དང་། སྐུ་ ཞབས་སར་ཌར་ཝ་ལ་བྷའི་པཱ་ཊེལ་ (Shri. Sardar Vallabhai Patel) མཆོག སྐུ་ཞབས་རམ་ ཡའི་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་ (Afro-Asian Com- མ་ནོ་ཧར་ལོ་ཧིཡ་ (Shri. Dr. Ram Manohar mittee on Tibet) འཛུགས་རྒྱུའི་འགན་དབང་ Lohia) མཆོག སྐུ་ཞབས་ཨཅཱརྱ་ཇེ་བྷི་ཀིརི་པ་ལ་ སྤྲད་གནང་ཡོད། སྐུ་ཞབས་ཇཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ན་ར་ཡན་ ནི་ (Shri. Acharya J.B. Kripalani) མཆོག མཆོག་དང་ལྷན། སྐུ་ཞབས་ཨེཇ་ཨར་པ་ཊཡེ་ལ་ སྐུ་ཞབས་པན་ཌི་དྷིན་དྷ་ཡལ་ཨུ་པ་དྷ་ཡ་ (Shri.

(Shri. H.R. Patiala) མཆོག སྐུ་ཞབས་སོང་ར་ Pandit Deen Dayal Upadhaya) མཆོག སྐུ་ གྷུ་ (Shri. Song Raghu) མཆོག་བཅས་ལ་ཨ་ ཞབས་བྷིམ་རའོ་ཨམ་བྷེ་ཊི་ཀར་ (Shri. Baba ཕི་རི་ཀ་དང་ཨེ་ཤི་ཡའི་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་དེ་ Saheb Dr. Bhim Rao Ambedkar) མཆོག བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་སླེབས་ སྐུ་ཞབས་ཨེམ་ཝི་ཀ་མ་ཏི་ (Shri. M.V. Kaཐབས་དང་། བོད་མི་དང་། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་ math) མཆོག སྐུ་ཞབས་ཨ་ཤོག་མེ་ཐ་ (Shri. རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གང་མང་ཐོ བ ་ཐབས་ཡོ ང ་བ་བྱ་རྒྱུ་ Ashok Mehta) མཆོག སྐུ་ཞབས་ཨེམ་སི་ཅག་ བཅས་ཀྱི་ལས་འགན་སྤྲད་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ལ་ (Shri. MC Chakla) མཆོག སྐུ་ཞབས་ཨ་ ༤ པའི་ནང་སྐུ་ཞབས་ཇཡཱ་པྲ་ཀཱཤ་ན་ར་ཡན་ ཊལ་བྷི་ཧཱ་རི་ཝ་ཇི་པ་ཡེ་ (Shri. Atal Bihari མཆོ ག ་གི ས ་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི ར ་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ཞི ག ་ Vajpayee) མཆོག སྐུ་ཞབས་ཇོར་ཇ་ཕར་ནན་ བསྐོང་ཚོགས་གནང་ཞིང་། སྐབས་དེར་བོད་ནང་ ཌེས་ (Shri. George Fernandes) མཆོག་ གི ་ ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་འཛམ་གླི ང ་ཐོ ག ་ཁྱབ་ བཅས་དང་། གཞན་མི་སྣ་མང་དག་ཅིག་གིས་རྒྱ་ བསྒྲགས་དང་། ཚོགས་ཆེན་དེའི་ཐོག་ཨ་ཕི་རི་ཀ་ གར་གྲོས་ཚོགས་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་རྒྱ་དམར་གྱིས་ 20

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་བོད་ས་དབང་སྒྱུར་བྱས་པའི་ སྐོར་གསལ་པོར་བརྗོད་ཡོད། ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ་ གོང་གི་ང་ཚོའི་གྲོགས་པོ་ཡག་པོ་རྣམས་ད་ཆ་ང་ ཚོ་དང་མཉམ་དུ་བཞུགས་མེད་ཀྱང་། ང་ཚོ་བོད་ པའི ་ མི ་ རབས་གསར་པ་ཚོས་ཁོ ང ་རྣམས་ཀྱི ་ བཀའ་དྲིན་དང་། རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་རྣམས་དུས་ ནམ་ཡང་བརྗེད་མེད་པ་དང་། ཁོང་རྣམས་གང་ མགྱོགས་སྐྱེ་བར་ལེན་རྒྱུར་སྨོན་འདུན་ཞུ་བཞིན་ ཡོད། གོང་གསལ་ཕུལ་བྱུང་གི་དབུ་འཁྲིད་རྣམ་ པའི་བཀའ་དྲིན་དང་། ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ དགོངས་བཞེས་འོག་ང་ཚོའི་བློས་འགེལ་ཐུབ་པའི་ རྒྱ་གར་གྱི་གྲོགས་པོ་རྣམ་པས་དུས་ད་ལྟ་བར་མུ་ མཐུད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གསལ་ཐབས་སླད་རྒྱབ་ སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་ཚོའི་རྒྱབ་ སྐྱོར་འོག་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ནུས་པ་སྔར་ལྷག་ ཆེ་བའི་ཐོག་ནས་འཛམ་གླིང་གི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ ཁབ་ཅིག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་བཞིན་ཡོད། འདས་ པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་ནང་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོགས་པོ་ཚང་ མས་རྒྱབ་སྐྱོར་བརྟན་པོ་གནང་མེད་ན། ང་ཚོའི་ གནད་དོན་འདི་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་ ད་ལྟའི་གནས་ཚད་ལ་སླེབས་མི་སྲིད་པ་མ་ཟད། མུ་མཐུད་གསོན་པོར་ཡང་གནས་མི་སྲིད། ང་ཚོར་

དཀའ་སྡུག་ཆེ ་ བའི ་ དུས་སུ་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་ གི ས ་རྒྱ་གར་ནང་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ སྐྱབས་བཅོ ལ ་ གནང་སྟེ། བོད་པའི་སྐད་ཡིག་དང་། ཆོས། རིག་ གཞུང་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་རང་དབང་ཆ་ཚང་ གནང་བ་བཅས་ལ་ང་ཚོས་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། རྒྱ་གར་ནི་ང་ཚོའི་ཁྱིམ་ ཚང་གཉིས་པ་ལྟ་བུ་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ང་ ཚོར་ཉེན་ཁ་མེད་པའི་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་བ་བཅས་རྒྱ་ གར་གཞུང་མང་གཉིས་ནི་བོད་པའི་མི་རབས་རྒན་ གཞོན་བཅས་ཚང་མར་ནམ་ཡང་བཀའ་དྲིན་ཆེན་ པོ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ རྗེས། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་ དགོ ང ས་བཞེ ས ་འོག ་བོ ད ་རི ག ས་མི ་ མང་གི ས ་ གཉི ས ་སྨན་དབུ་མའི ་ ལམ་གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་གཏན་ འབེབས་གནང་བ་ཞིག་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ ལྷན་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ གསལ་ཐབས་བྱ་རྒྱུར་༸གོང་ས་མཆོག་དང་། བོ​ོད་ མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནི་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་ཡིན། ང་ཚོས་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀའི་མི་མང་གི་ཁེ་ཕན་ཆེད་ གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བཟུང་སྟེ་ རྒྱ་རིགས་མཉམ་དུ་སྡོད་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་རྣམ་པས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་

དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ ཚབ་བམ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ལྷན་གྲོས་ མོ ལ ་དགོ ས ་པའི ་ ཞུ་སྐུལ་མུ་མཐུད་བྱེ ད ་བཞི ན ་ ཡོད་པ་དེ་ནི་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀའི་མི་མང་ལ་ཁེ་ཕན་ ཡོད་པ་ཞིག་དང་། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་ མཐུན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ཡིན། ཁྱེད་རྣམ་པས་ཚོགས་འདུ་འདི འི ་ ཐོ ག ་ མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་དེས་ང་ཚོའི་གནད་དོན་མ་ གསལ་བར་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་རྒྱུའི ་ དམ་བཅའ་ བརྟན་པོ་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡོད། ང་ཚོས་ཁྱེད་རྣམས་ཚང་མར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། ཁྱེད་རྣམ་པས་ང་ཚོར་མུ་མཐུད་ སྔར་ལྷག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཁྱེད་རྣམས་ཐག་རི ང ་ནས་ཀོ ལ ་ཀ་ཊར་ ཕེབས་པར་ངས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ང་ཚོའི་ ཡུན་རིང་གི་གྲོགས་པོ་དང་། རྒྱ་གར་བོད་དོན་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་རིན་ ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ཁེར་མི་མཆོག་གིས་གཙོས་ཕྱག་ སྦྲེལ་རྣམ་པས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་གལ་འགངས་ ཆེ་བའི་དུས་ཚོད་འདིར་ཚོགས་ཆེན་གལ་ཆེ་འདི་ འདྲ་ཞི ག ་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུས་པར་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན་ཞེས་གསུངས་གནང་ཡོད་པ་བཅས། །

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་སློབ་དཔོན་མི་ཏ་ར་སིན་ ཐཱ་པ་མཆོག་འཁྲུངས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༢༤ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༩ རེས་ གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༡།༠༠ ཐོག་རྡ་ས་ རྒྱ་གར་གཞུང་གི ་ མཐོ ་ སློ བ ་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་ཁང་ནང་ གོར་ཁའི་སྙན་ངག་པ་དང་། གཞས་པ། དེ་བཞིན་ འཁྲབ་གཞུང་དང་སྒྲུང་གཏམ། གཞས་གདངས་ རྩོམ་མཁན་སྙན་གྲགས་ཅན་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ ཞབས་ཞུ་བ་སློབ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་མི་ཏཱ་ར་སིན་ ཐཱ་ པ་ (Master Mitrasen Thapa) མཆོག་ འཁྲུངས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༢༤ འཁོར་བའི་རྗེས་དྲན་ མཛད་སྒོའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་

ཚོགས་གཞོན་ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་ སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་ གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་ ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་གསུང་དོན། དེ་རིང་ སློབ་དཔོན་མི་ཏཱ་ར་སིན་ཐཱ་པ་ (Master Mitrasen Thapa) མཆོག་འཁྲུངས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༢༤ འཁོར་བའི་རྗེས་དྲན་མཛད་སྒོར་ཕེབས་ པའི་སྙན་ངག་པ་དང་། མཁས་དབང་། རིག་གཞུང་ འཁྲབ་སྟོན་པ། རྒྱ་གར་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ 21

འཐུས་མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཝི་ཇེ་སིང་མན་ཀོ་ཊི་ ཡཱ་ (Vijay Singh Mankotia) མཆོག སློབ་ དཔོ ན ་མི ་ ཏཱ་ར་སི ན ་གྱི ་ རི ག ་གཞུང་དང་སྒྱུ་རྩལ་ ཚོགས་པ་ (Master Mitrasen Sahitya Sangeet Sabha) ཞེས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སྐུ་ས་ ད་ན་ནེ་པ་ལི་ (Sadhana Nepali) མཆོག གཞན་འདིར་ཕེབས་པའི་སྐུ་མགྲོན་ཡོངས་ལ་ངས་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་། གཞིས་ བྱེ ས ་བོ ད ་མི ་ ཡོ ང ས་ཀྱི ་ ཚབ་ཞུས་ཏེ ་ ཐོ ག ་མར་ འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་དང་སྦྲགས། སྐུ་ཞབས་མི་ཏཱ་ར་

གསུང་བཤད། སིན་ ཐཱ་པ་མཆོག་གི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཆ་བཞག་ ན། ཕྱི་ལོའི་བརྒྱ་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་ཁོང་གི་

མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ། ཕ་རན་སི་སོགས་རྒྱལ་ གལ་ཆེ འི ་ སྐོར་མི ་ མང་ལ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་སོ ག ས་གནང་ ཁབ་མང་པོའི ་ ནང་དམག་ཏུ་ཕེ བ ས་པ་དང་། འདུག ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༢ ལོར་སྐུ་ཞབས་ ཁོང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་རྣམ་དང་འབྲེལ་ བའི་ (Buddhavani) ཞེས་པའི་སངས་རྒྱས་ གསུངས་བལ་པོའི་སྐད་ཡིག་ནས་ཨིན་ཡིག་ཐོག་ བསྒྱུར་གནང་བ་དང་། ཕྱིས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོ ར ་ཁོ ང ་གི ས ་བསྒྱུར་གནང་བའི ་ ཕྱག་དཔེ ་ དེ ་ བཞིན་ (Master Mitrasen Sahitya Sangeet Sabha) ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་འབུལ་བཞེས་ མཛད་གནང་ཡོད་འདུག དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༣ དང་། ༡༩༣༦། ༡༩༤༤ བཅས་ལ་སྐུ་ཞབས་ཁོང་སོ་སོའི་བལ་ ཡུལ་དུ་ཕ་མེས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ལ་ཕེབས་གནང་ཡོད། སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་བརྩམས་གནང་བའི་དམངས་ ཁྲོད་ཀྱི་གླུ་གཞས་རྣམས་ལ་བལ་པོ་དང་། གོར་ ཁའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཤིན་ཏུ་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་ཡོད་ པ་དང་། མི་མང་ནས་དགའ་མོས་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད་ འདུག སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལེགས་ སྐྱེས་གང་ལེགས་ཕུལ་བར་ཆེ་བསྟོད་སླད། རྒྱ་ གར་དང་། བལ་ཡུལ་གཞུང་གཉིས་ནས་ཁོང་གི་ འདྲ་པར་འཁོ ད ་པའི ་ སྦྲག་རྟགས་སོ ་ སོ ར ་འདོ ན ་ སྤེ ལ ་གནང་ཡོ ད ་པ་ནི ་ རླབས་ཆེ ན ་གྱི ་ བྱས་རྗེ ས ་ ཤིག་རེད། འོན་ཀྱང་ཁོང་ཉིད་དགུང་ལོ་ ༥༠ ཐོག་ གྲོངས་འདུག་ཅེས་ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་ངོ་ སྤྲོད་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་གསུང་ དོན། དེ་རིང་རྣམ་པ་ཚོས་ཁོང་གི་རྗེས་དྲན་ཉིན་མ་ གཅིག་རིང་ཞུ་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། གཙོ་བོ་ཁོང་ ནང་མི་རྣམས་བལ་ཡུལ་ནས་ཀུ་མོན་ (Kuma- དམག་ལ་ཡོད་པའི་སྐབས་ནས་བཟུང་སོ་སོའི་མི་ གིས་བཞག་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་བྱས་རྗེས་དག་ལ་ on) དང་། གྷར་ཝལ་ (Garhwal) བཅས་སྡེ་ར་ རིགས་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་སོགས་གལ་ དྲན་གསོ་དང་། ཁོང་གིས་གོར་ཁའི་རིག་གཞུང་ ལྡུན་བརྒྱུད་ནས་རྡ་སའི་ཏོ་ཏ་ར་ནི་ (Totarani) ཆེར་བརྩིས་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༢༠ དང་། སྐད་ཡིག གཞས་སྣ། སྒྲུང་གཏམ་སོགས་ ནང་གཞིས་ཆགས་པ་ཞིག་དང་། ཁོང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ལོར་དམག་མི་ནས་འདོན་པའི་རྗེས་སུའང་། གོར་ དང་འབྲེལ་བའི་ལྗགས་རྩོམ་གནང་བཞག་པ་དག་ ༡༨༩༥ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་རྡ་སའི་ཏོ་ཏ་ར་ནི་ ཁ་དང་། བལ་པོའི་སྐད་ཡིག་དང་། རིག་གཞུང་། ད་བར་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་ལྟར། མུ་མཐུད་གཞོན་ གྲོང་གསེབ་ཏུ་འཁྲུངས་ཤིང་། འཛིན་རིམ་བརྒྱད་ སྙན་ངག་སོ ག ས་སྲུང་སྐྱོ བ ་བྱ་རྒྱུའི ་ སླད་རྒྱ་གར་ སྐྱེས་ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་ པ་བར་སློབ་སྦྱོང་གནང་རྗེས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༡༢ ལོར་ ནང་གོ ར ་ཁ་མི ་ རི ག ས་ཡོ ད ་ས་ཚང་མར་བསྐོར་ རེད་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བོད་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན། རྒྱ་ རྒྱ་གར་རང་དབང་འཐབ་རྩོ ད ་ཀྱི ་ ཆེ ད ་དུ་དམག་ བསྐྱོད་གནང་སྟེ། སོ་སོའི་གོར་ཁའི་རིག་གཞུང་ ནག་དམར་པོ འི ་ སྲི ད ་གཞུང་གི ས ་བོ ད ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་ མིར་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་དམག་ཆེན་དང་པོའི་ནང་ དང་། སྐད་ཡིག སྙན་ངག འཁྲབ་གཞུང་སོགས་ཀྱི་ དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག མི་རིགས་དང་ 22

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། བཅས་པ་རྩ་མེ ད ་བཏང་དང་གཏོ ང ་བཞི ན ་ཡོ ད ་ ཀྱང་། བོད་ཕྱི་ནང་ལ་བཞུགས་པའི་བོད་རིགས་ ཡོངས་ཀྱིས་དེ་ལ་གདོང་ལེན་གནང་སྟེ། མུ་མཐུད་ ང་ཚོའི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་ལ་ སོགས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོ་ རང་དབང་ལུང་པའི ་ ནང་སོ ་ སོ འི ་ མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ སྐད་ཡིག་དང་། ཆོས། རིག་གཞུང་ལ་སོགས་ ཉམས་རྒུད་དུ་སོང་བ་ཡིན་ན། མ་འོངས་པར་སོ་ སོའི་ངོས་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེ་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ ཀྱི་རེད་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ ་ རི ང ་ངས་གཞི ས ་བྱེ ས ་བོ ད ་མི ་ ཡོ ང ས་ རྫོགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་རྣམ་པ་ཚོར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ གཙོས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་བསྡད་ནས་ད་ཆ་ལོ་ངོ་ ༦༠ འགྲོ་བཞིན་ཡོད། བོད་པའི་རྩ་དོན་ཐོག་ལའང་ རྒྱབ་སྐྱོར་མུ་མཐུད་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ རི ང ་སློ བ ་དཔོ ན ་སྐུ་ཞབས་མི ་ ཏཱ་ར་སི ན ་ཐཱ་པ་ མཆོག་འཁྲུངས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༢༤ འཁོར་བའི་རྗེས་

དྲན་དེ་ཡང་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་ཐོག་ནས་ སྲུང་བརྩི ་ ཞུས་པར་བསྔགས་བརྗོ ད ་ཞུ་གི ་ ཡོ ད ། ངས་ཁོ་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་དེའང་མགྲོན་ཤོག་འབྱོར་ བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་ཞིག་གི་ནང་ ཀློག་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་དེས་ང་ལའང་ཉམས་ མྱོང་ཆེན་པོ་ཐོབ་བྱུང་། ཁོང་གིས་གོར་ཁའི་མི་ རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དམ་པོར་བཟུང་སྟེ། རིག་གཞུང་ དང་། སྙན་ངག གཞས་སྣ། སྒྲུང་གཏམ་སོགས་ ལྗགས་རྩོམ་གནང་བ་དག་དང་། བྱམས་དང་། སྙིང་རྗེ ་ གཙོ་བོར་བཟུང་བའི ་ ཐོག་སྤྱི ་ ཚོགས་ ཞབས་ཞུ་གནང་བ་ཆ་ཚང་མཇལ་རྒྱུ་བྱུང་། ཁོང་ གི ས ་སྨྱུ་གུ་དང་ཀླད་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་གོ ར ་ཁའི ་ མི ་ མང་ལ་གསོ ལ ་རས་གནང་བ་རྣམས་མི ་ རབས་ རྗེས་མས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་ལག་ལེན་ བསྟར་དགོ ས ་པ་སོ ག ས་ཀྱི ་ གསུང་བཤད་དང་། གཞན་ཡང་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པས་ རི མ ་པས་གསུང་བཤད་གནང་ཡོ ད ་པ་མ་ཟད། རིག་གཞུང་གཞས་སྣ་སོགས་འཁྲབ་སྟོན་གནང་

སོང་།

སྐབས་དེ ར ་སློ བ ་དཔོ ན ་མི ་ ཏཱ་ར་སི ན ་གྱི ་ རི ག ་གཞུང་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཚོགས་པའི ་ ཚོགས་ གཙོ ས ་དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་མཆོ ག ་གི ས ་ ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར། འབྱུང་འགྱུར་སློབ་དཔོན་ སྐུ་ཞབས་མི་ཏཱ་ར་སིན་ཐཱ་པ་མཆོག་འདས་གྲོངས་ སུ་འགྱུར་བའི ་ རྗེ ས ་དྲན་ཐོ ག ་ཁོ ང ་གི ས ་ལྗགས་ རྩོམ་གནང་བ་ཁག་གི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན་སྐོར་དང་། མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་རྩ་ དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ གནང་སོང་། གཞན་ཡང་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོས་སྐུ་ མགྲོན་གཙོ་བོ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ ལ་ཆེ ་ བསྟོད་ཕྱག་རྟགས་ཤི ག ་ཕུལ་བ་དང་། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་སྐུ་མགྲོན་ རྣམ་པ་དང་། རིག་གཞུང་གཞས་སྣ་འཁྲབ་སྟོན་པ་ རྣ མ ས ་ ལ ་ ཕྱ ག ་ རྟ ག ས ་ ཕུ ལ ་ ག ན ང ་ ཡོ ད ་ པ ་ བཅས། །

དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་འཛིན་རིམ་བཅུ་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་ འཕེལ་རིམ་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༩ རེས་ ཐོག་མར་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲི་ འཕེལ་རིམ་སྐོར་ལ་གསུང་དོན། ང་ཚོ་མང་གཙོའི་ གཟའ་ཉི ་ མའི ་ ཉི ན ་དཔལ་ལྡན་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ དང་སྦྲགས་བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ མང་གཙོའི ་ ལམ་ལུགས་ཐོག་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་དེ། རྩ་བའི་༸རྒྱལ་ འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་ རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཚོགས་ཁང་ནང་ཤེས་ རི ག ་ལས་ཁུངས་ནས་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུས་པའི ་ འཛི ན ་ རི མ ་བཅུ་པའི ་ སློ བ ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་འགོ ་ འཁྲིད་ ནུས་པ་སྐྱེ ད་སྲི ང་གནང་ཕྱོག ས་དང་འབྲེལ ་བའི ་ ཟབ་སྦྱོ ང ་ཐེ ང ས་བདུན་པའི ་ ཐོ ག ་འཛུལ་ཞུགས་ གནང་མཁན་རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༢༨ ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དགེ་རྒན་ ༢༨ དང་འཛིན་རིམ་བཅུ་པའི་ སློབ་ཕྲུག་ ༢༦༩ ཙམ་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་ སོང་། དེ ་ ཡང་གོ ང ་ཚེ ས ་ཉི ན ་གྱི ་ སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོ ད ་ ༩།༣༠ ཐོག་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཚོགས་ཁང་ནང་འགོ་འཁྲིད་ནུས་པ་སྐྱེད་སྲིང་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་བདུན་པའི་ ཐོག་སླེབས་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ཐོག་སུང་བཤད་གནང་སྐབས།

23

གསུང་བཤད། དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་དུས་ཡུན་སྐབས་ ནས་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཐོག་ལ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་ འབད་བརྩོན་གནང་ཡོད་ཀྱང་། དགོངས་དོན་ཇི་ བཞིན་གྲུབ་ཐུབ་མེད་པ་དང་། དེ་རྗེས་༸རྒྱལ་ དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་ པ ་ ཆེ ན ་ པོ ་ མ ཆོ ག ་ ག སེ ར ་ ཁྲི ར ་ མ ང འ ་ གསོལ་ཞུས་པ་ནས་ བཟུང་སྟེ། བོད་རང་གི་ ནང་ལ་ལེ ག ས་བཅོ ས ་ ཚོ ག ས་ཆུང་བཙུགས་ པ་སོ ག ས་མང་གཙོ འི ་ ལམ་ལུགས་ཐོག་ལ་ བ སྒྱུ ར ་ རྒྱུ འི ་ འ བ ད ་ བརྩོ ན ་རི མ ་པ་གནང་ ཡང་། ཕྱི་ནང་གི་བར་ ཆ ད ་ རྐྱེ ན ་ པ ས ་ དགོ ང ས་པ་ཇི ་ བཞི ན ་ ལག་ལེ ན ་བསྟར་ཐུབ་

སློབ་ཕེབས་པ་ལྟར། ༸གོང་ས་མཆོག་ལྷན་རྒྱས་ སུ་ཡོད་པའི་གཞུང་ཞབས་པ་རྣམ་པ་དང་། ཀ་ སྦུག་ནས་ཚུར་ཕེ བ ས་པའི ་ གཞུང་ཞབས་རྣམས་ ནས་གོ་བསྡུར་སྦྱངས་བཤད་གནང་སྟེ། ཕྱི་ལོ་

རྒྱ་མཚོ་བཅས་དཔང་དུ་བཞག་པའི་ཐོག་ནས་དེ་ སྔ་བོད་ནང་ང་ཚོས་མིང་འདྲ་མིན་བཏགས་ནས་ ནང་ཁུལ་རྡོག་རྩ་གཅི ག ་ཏུ་བསྒྲི ལ ་མ་ཐུབ་པར་ བརྟེན་ནས། ད་ལྟའི་གནས་བབ་དེ་འདྲ་ཞིག་

དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཚོགས་ཁང་ནང་འགོ་འཁྲིད་ནུས་པ་སྐྱེད་སྲིང་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་བདུན་པའི་ཐོག་ སླེབས་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ཐོག་སུང་བཤད་གནང་སྐབས།

མེད། དེ་འདྲ་སོང་ཙང་ང་ཚོའི་མང་གཙོའི་ལམ་ ལུགས་དེ ་ བཙན་བྱོ ལ ་ལ་གྱར་ཚར་བའི ་ རྗེ ས ་ལ་ གསར་དུ་བཙུགས་དགོ ས ་པའི ་ གནས་བབ་ཅི ག ་ ཆགས་པ་རེད། ང་ཚོའི་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ ཐོག་ལ་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་ཡོད་པ་ནི། འཛིན་ སྐྱོང་བཀའ་ཤག་དང་། ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས། ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན ་བཅས་གསུམ་ཡི ན ། དེ་ གསུམ་གྱི་ནང་ནས་དང་པོ་ འཛིན ་སྐྱོང་བཀའ་ ཤག་དབུ་བཙུགས་པ་དང་། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ཀ་སྦུག་ལ་ཡོད་པའི་གཞུང་ ཞབས་རྣམས་མ་སུ་རི ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་མཇལ་ཞུར་བཅར་བ་དང་། དེའི་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འབྱུང་འགྱུར་ང་ ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ལྡན་མང་ གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་དགོས་ཀྱི་རེད། དེ་འདྲ་ ཡིན་ཙང་། དེ་འདྲ་བ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུའི་ཆེད་ཁྱེད་རང་ ཚོས་ལས་ཁུངས་ཆ་བགོས་ཇི་ལྟར་གནང་དགོས་ མི ན ་སོ ག ས་གོ ་ བསྡུར་བྱེ ད ་དགོ ས ་ཞེ ས ་བཀའ་

༡༩༥༩ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་ཡར་ལས་དོན་སྙན་ ཞུ་ཞིག་ཕུལ་གནང་བ་རེད། དེ་ནས་ཆོས་དོན་ལྷན་ ཁང་དང་། ནང་སྲིད་ལྷན་ཁང་། འདུ་འགོད་ལྷན་ ཁང་། ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་བཅས་ལས་ཁུངས་ཆེ་ ཁག་བཞི་དང་། ལྡི་ལི་དོན་གཅོད་བཅས་བཙུགས་ ཏེ། དེ་ཚོ་སོ་སོའི་ཐོག་འགན་འཁྱེར་མཁན་བཀའ་ བློན་བསྐོ་གཞག་གནང་ཡོད་པ་རེད། བྱས་ཙང་ འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་བཙན་བྱོལ་དུ་གསར་དུ་བཙུགས་ པ་རེད། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༣ ཉིན་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་ གདན་དུ་ཆོ ལ ་གསུམ་ཆོ ས ་ལུགས་དང་བཅས་ པའི་སྐུ་ཚབ་གྲངས་ ༢༧ ཙམ་ཞིག་གིས་༸གོང་ས་ མཆོག་ལ་བརྟན་ཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུས་པ་དང་ འབྲེ ལ ་བླང་དོ ར ་ཞུ་བྱའི ་ མནའ་གན་མཐུ་མོ ་ ཆེ ་ བཞག་པ་རེད། མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པ་དང་། དམག་ཟོར་རྒྱལ་མོ་རེ་མ་ཏི། བསྟན་སྲུང་དམ་ཅན་ 24

ཆགས་སོང་། ད་ནས་ བཟུང་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ ས ་ ༸ སྐྱ བ ས ་ མ གོ ན ་ ཆེ ན ་པོ་མཆོག་གི ས ་ ད བུ ་ འ ཁྲི ད ་ ག ན ང ་ རོགས་གནང་། ང་ཚོ་ ཆོ ལ ་ ག སུ མ ་ ཆོ ས ་ ལུགས་དང་བཅས་པ་ ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་ལྟར་ རྡོ ག ་ རྩ ་ ག ཅི ག ་ ཏུ ་ བསྒྲི ལ ་ནས་དབུ་འོག ་ དཔུང་འདེ ག ས་ཞུ་གི ་ ཡིན་ཞེས་ཞུས་ཡོད་པ་ དང་། དེའི་སྐབས་

༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ལྕགས་ཀྱི ་ གོང་བུ་དེ་ འཁྱགས་པའི ་ གོ ང ་བུ་ལྟ་བུ་མ་ཆགས་པ་བྱེ ད ་ དགོས་རེད་ཅེས་དང་། ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ འོས ་བསྡུ་བྱས་ནས་སླེ བ ས་པའི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ གཅིག་ཆགས་དགོས་ཀྱི་རེད། ཁྱེད་རང་ཚོ་རང་ གནས་སོ་སོར་ལོག་ཟིན་པའི་རྗེས་ལ་སྔ་འཕྲོས་ རི ང ་ཆོ ལ ་ཁ་གསུམ་སོ ་ སོ ་ ནས་སྐུ་ཚབ་འོས ་མི ་ གསུམ་གསུམ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་ ནས་འོས་མི་གཅིག་རེ་འདེམས་དགོས་པའི་བཀའ་ སློབ་ཕེབས་པ་ལྟར། ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་སྐབས་དང་པོ ས ་དམ་བཅའ་ཕུལ་ ཡོད་རེད། དེ་འདྲ་སོང་ཙང་ང་ཚོས་ལོ་ལྟར་དེ་ཉིན་ མང་གཙོའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་གི་ཡོད། ཁྲིམས་ ལུགས་དབང་འཛི ན ་དེ ་ ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཁྲིམས་ཞི བ ་ ཁང་གཙོ་བོ་དང་། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཁྲིམས་ཞིབ་ ཁང་སོགས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་གསུམ་ཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༣༣ པའི ་ སྐབས་ལ་ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཁྲིམས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། དང་པོ་སྐུ་ངོ་བློ་བཟང་དར་རྒྱས་མཆོག་གིས་དམ་ བཅའ་ཕུལ་བའི་ཉིན་མོ་རེད། དེའི་ཉིན་མོ་ནས་ བཟུང་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་ཆགས་པ་རེད་ ཅེས་བཙན་བྱོ ལ ་བོད་མི འི ་ མང་གཙོའི ་ ཀ་བ་ གསུམ་ཇི་ལྟར་དབུ་བརྙེས་ཚུལ་སྐོར་གསུངས་པ་ དང་། མུ་མཐུད་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་སྐོར་ལ་ གསུང་དོན། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་དང་པོའི་སྐབས་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཁང་མེད་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ དམ་བཅའ་ཕུལ་བའི་རྗེས། ལས་ཁུངས་སོ་སོར་ བགོ་བཤའ་བརྒྱབ་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་གི་ཡོད། སྐབས་དེར་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་གཞོན་ཡང་ ཡོད་མ་རེད། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་འཛོམས་གནང་ དགོས་ཡོད་ཚེ། ཤིང་སྡོང་གི་གྲིབ་བསིལ་འོག་ཏུ་ བཞུགས་ནས་གོ་བསྡུར་སྦྱངས་བཤད་གནང་སྟེ་ ཐག་གཅོད་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། གཙོ་སྐྱོང་ གནང་མཁན་ཡང་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་རི མ ་པས་ གནང་གི་ཡོད་རེད། སྐབས་གཉིས་པའི་སྐབས་ ནས་བཟུང་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་བསྐོ་ གཞག་བྱེད་རྒྱུ་འགོ་འཛུགས་པ་དང་། གོང་བཞིན་ ལས་ཁུངས་སོ་སོར་བགོ་བཤའ་བརྒྱབ་ནས་ཕྱག་ ལས་གནང་གི་ཡོད། སྐབས་གསུམ་པ་ནས་བཟུང་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི ་ ལས་ཁུངས་གསར་ འཛུགས་གནང་བ་རེད། སྐབས་བཞི་པ་བར་སྤྱི་ འཐུས་རྣམས་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། འོས་བསྡུའི་ སྒྲིག་གཞི་ཡོད་མ་རེད། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ལྔ་པའི་ སྐབས་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིར་དཔེ་ བལྟས་ནས་ང་ཚོར་དགོ ས ་མཁོ ་ ཡོ ད ་པ་ཚུར་ བླངས་ཏེ ་ འོས ་བསྡུའི ་ སྒྲི ག ་གཞི ་ གཏན་འབེ བ ས་ དང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་རེད། དེ ་ ནས་རི མ ་པས་ལས་བྱེ ད ་བླང་དོ ར ་སྒྲི ག ་གཞི ་ གཏན་འབེ བ ས་གནང་བ་སོ ག ས་བྱུང་བ་རེ ད ། སྐབས་དང་པོ་ནས་བདུན་པ་བར་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་དུས་ ཡུན་ལོ་གསུམ་རེ་གསུམ་རེ་རེད། སྐབས་བརྒྱད་ པ་ནས་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ དུས་ཡུན་ལོ ་ ལྔ་ཆགས་པ་ རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་མ་ འོངས་བོད་ཀྱི་མང་གཙོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཞེས་པ་ཞིག་ རྒྱ་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་། དེ་ཡང་མ་

འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༧༧ བྱས་པ་ དེའི་གཞི་རིམ་གྱི་སྒྲོམ་གཞི་དེ་རང་དབང་ཡོད་པ་ ཞིག་དང་། རང་བཙན་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ གི ་ ཁྲིམས་ཀྱི ་ སྒྲོ མ ་གཞི ་ ལྟ་བུ་བཟོ ས ་ཡོ ད ་རེ ད །

མཆོག་ལ་སྙན་ཞུ་ཕུལ་རྗེས། ༸གོང་ས་མཆོག་ གིས་ཆོག་མཆན་བསྩལ་བའི་ཉིན་མོ་ནས་བཟུང་ སྟེ་ཕྱག་བསྟར་གནང་དགོ ས ་པ་ཆགས་ཀྱི ་ ཡོ ད ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ ལོར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་

འགོ་འཁྲིད་ནུས་པ་སྐྱེད་སྲིང་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་བདུན་པའི་ཐོག་སླེབས་པའི་སློབ་ཕྲུག་གཅིག་གིས་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་ལ་མང་ གཙོའི་འཕེལ་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་དྲི་བ་འབུལ་སྐབས།

གང་ཡིན་ཞེ་ན། ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་གཞིས་ བྱེས་མཉམ་འཛོམ ས་བྱུང་བའི་མཚམས་ལ་མང་ གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཐོག་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་རེད། དེ་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ད་ལྟ་ བཙན་བྱོ ལ ་ནང་དེ ་ དང་ཕྱོ ག ས་མཚུངས་པ་ཞི ག ་ འགྲོ་གི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་གནང་ཡོད་རེད། སྐབས་བཅུ་པའི་སྤྱི་འཐུས་བར་ད་ལྟ་ནང་ བཞིན་གྲོས་ཚོགས་ཡོད་མ་རེད། ཆེས་མཐོའི་རྒྱུན་ ལས་ (National Working Committee) ཟེར་ གྱི་ཡོད་རེད། ཆེས་མཐོའི་རྒྱུན་ལས་དེ་ཟླ་བ་ གཅི ག ་ལ་ཐེ ང ས་གཅི ག ་རེ ་ འཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པ་ དང་། དེ་འདྲ་བའི་གཙོ་སྐྱོང་དེ་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ གཙོ་སྦྲེལ་པོས་གནང་གི་རེད། དེའི་ནང་ལྷན་ ཞུགས་གནང་མཁན་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་དང་། བཀའ་བློན་རྣམ་པ། ལས་ཁུངས་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་ འགན་འཛིན་རྣམ་པ་བཅས་རེད། དེའི་སྐབས་ཐག་ གཅོད་གལ་ཆེན་པོ་དང་། སྲིད་བྱུས་ལ་སོགས་ གང་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཆེས་ མཐོའི་རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་གནང་སྟེ། ཡར་༸གོང་ས་ 25

དབུ་བརྙེས་པ་དང་། སྐབས་དེ་དུས་བོད་རིགས་ གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཟེར་གྱི་ཡོད་རེད། གཞོན་ནུ་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་དང་། འགན་འཛིན་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་མང་དག་ཅིག་གི་ནང་ད་ ལྟའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་བོ ད ་མི ་ མང་གི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ ཆགས་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག གང་ཡིན་ཟེར་ན་སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་པའི་ཡོང་ས་ཡོང་ཁུངས་སོ་སོའི་ཆོལ་ ཁ་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ནས་ཡིན་ཙང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ པ་ཚོ་ཆོལ་ཁ་དེ་དང་དེའི་སྤྱི་འཐུས་དང་། ཆོས་ བརྒྱུད་དེ་དང་དེའི་སྤྱི་འཐུས་ཆགས་ཀྱི་འདུག་མ་ གཏོ ག ས་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཆགས་ཀྱི ་ མི ་ འདུག དཔེར་ན་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ཡོང་ དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན། མདོ་སྟོད་དང་མདོ་སྨད་མི་མང་ ཆ་ཚང་གིས་འོས་ཤོག་འཕེན་དགོས་ཀྱི་འདུག དེ་ དེ་བཞིན་ཆོལ་ཁ་གཞན་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་བཅས་ པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་འོས ་འདེ མ ས་ལ་ཆོ ལ ་ཁ་གསུམ་ དང་ཆོ ས ་བརྒྱུད་ཚང་མས་འོས ་ཤོ ག ་འཕེ ན ་པ་ ཡིན་ན། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཆགས་ཀྱི་འདུག་ ཅེ ས ་འཁོ ད ་པའི ་ སྙན་ཞུ་རབ་དང་རི མ ་པ་ཆེ ས ་

འཚམས་འདྲི། མཐོ​ོའི་རྒྱུན་ལས་ལ་སླེབས་ཡོད་རེད། སྐབས་ བདུན་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུ་ཟིན་ པ་དང་། དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་འགོ་མ་བཙུགས་ གོང་། ཆེས་མཐོའི་རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དགོ ང ས་འཆར་གཞི ར ་བཟུང་ཕེ བ ས་ རྒྱུའི ་ ཐག་གཅོ ད ་གནང་ཡོ ད ་ཀྱང་ལག་བསྟར་ གནང་ཐུབ་ཡོད་མ་རེད། དེ་འདྲ་སོང་ཙང་དམིགས་ བསལ་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ཞི ག ་འདུ་བསྐོང་གནང་སྟེ། ཚོགས་ཆེན་དེའི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཞེ ས ་པ་ཞི ག ་དགོ ས ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པ་ཡི ན ་ན། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱི་ ཐོ ག ་ནས་ཐད་བསྐོས་གནང་རོ ག ས་གནང་ཞེ ས ་ ཞུས་པར། རྩ་བའི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ངོས་ནས་ ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་གནང་འདོད་མེད་པ་དང་། མང་གཙོ་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུའི་དགོངས་ པ་མ་གཏོགས་མེད་ཀྱང་། ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཐག་ གཅོད་གནང་བ་ཡིན་ཙང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ སྐབས་བརྒྱད་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་དེ ་ བཞི ན ་ཡེ ་ ཤེ ས ་ དབྱིངས་དཔྱད་ཐོག་ནས་ཐད་བསྐོས་མ་གནང་ཀ་ མེད་ཆགས་པ་རེད། སྤྱི ་ འཐུས་སྐབས་དགུ་པའི ་ སྐབས་ཆེ ས ་ མཐོ འི ་ རྒྱུན་ལས་ཀྱི ་ ཐག་གཅོ ད ་གཞི ར ་བཟུང་

ཕེབས་རྒྱུའི་འབད་བརྩོན་གནང་ཡང་ལམ་ལྷོངས་ ཇི་བཞིན་བྱུང་ཡོད་མ་རེད། བྱས་ཙང་༸གོང་ས་ མཆོག་གིས་སྔོན་ལྟར་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་མ་ གནང་ཀ་མེད་བྱུང་བ་རེད། སྐབས་དགུ་པའི་སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་པ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གསར་མཇལ་ ཞུས་པའི ་ སྐབས་ལ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་ལོ ་ གཅི ག ་གི ་ ནང་སྐབས་བཅུ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་འོས ་ བསྡུ་ཟི ན ་པ་དགོས་ཀྱི ་ རེ ད ་ཅེ ས ་བཀའ་སློ བ ་ ཕེབས་པ་ལྟར། སྐབས་དགུ་པའི་སྤྱི་འཐུས་དེ་ལོ་ གཅིག་གི་དུས་ཡུན་མ་གཏོགས་གནང་མ་ཐུབ་པ་ རེད། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་པ་དེ་ཆེས་མཐོའི་རྒྱུན་ ལས་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་གནང་བ་ལྟར་ཡོང་ཐུབ་ཀྱི་ མེད་སྟབས། དེ་སྔ་གནང་སྟངས་གང་ཡིན་པའི་ ཐོག་ཕེབས་རྒྱུ་བཟོས་པ་བཞིན། ཆོལ་ཁ་དང་། ཆོ ས ་བརྒྱུད་སོ ་ སོ ་ ནས་སྤྱི ་ འཐུས་འོས ་འདེ མ ས་ གནང་བ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་༸གོང་ས་ མཆོག་གིས་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ ཐད་ཀར་བསྐོ་འཛུགས་གནང་རྒྱུ་ཡི ན ་པ་དང་། བཀའ་བློན་རྣམ་པ་འོ ས་བསྡུའི་ལམ་ནས་སླེབས་ དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་གནང་བ་ ལྟར། སྐབས་དེའི་བཀའ་ཤག་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་སྟེ།

ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ནས་བར་བརྒལ་གྱི་བཀའ་ཤག་ འོས་འདེམས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་ བྲིས་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་ སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ ནས་བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་ འབེབས་དང་། དེའི་སྔོན་ལ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་མ་ ཎི ་ བཀའ་འབུམ་མགོ ་ ལ་བཞག་ནས་དམ་བཅའ་ ཕུལ་གྱི་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ རྗེས་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲུ་དོན་འགལ་མེད་ཀྱི་ དམ་བཅའ་འབུལ་བཞིན་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་ གིས་བཀའ་སློབ་གནང་བ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མི་མང་ནས་ཐད་ཀར་འོ ས་ འདེམས་བྱེད་འགོ་བཙུགས་པ་དང་། དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ འཕར་མ་འཚོགས་ཏེ། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ཐེངས་ ༢༥ པ་བྱས་པ་རེ​ེད། བཅའ་ཁྲིམས་གཞིར་ བཟུང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ སྐུ་དབང་ཡོངས་རྫོགས་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་ བྱས་པའི་འགོ་འཁྲིད་རྣམས་ལ་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བ་ སོགས་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་སྐོར་ལ་གསུངས་ གནང་བ་མ་ཟད། ཚོགས་བཅར་བའི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་བ་བཅས། །

དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཐའེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་མཆོག་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ རྒྱལ་ཡོངས་འོས་བསྡུའི་སྐབས་ཐའེ་ཝན་མང་གཙོ་ འཛིན་ལས་ཐོག་ལྕམ་སྐུ་ཚའི་ཨིང་ཝིན་མཆོག་ལ་ དཔལ་ལྡན་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ ཡར་རྒྱས་ཚོ ག ས་པའི ་ སྲི ད ་འཛི ན ་འོས ་མི ་ སྲི ད ་ ཐའེ་ཝན་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་འོས་ཤོག་མང་ཤོས་ཐོབ་སྟེ་ པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་གཞིས་བྱེས་བོད་ མི་ཡོངས་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚབ་ཞུས་ཏེ ་ ཐའེ ་ ཝན་གྱི ་ སྲི ད ་འཛི ན ་ ལྕམ་སྐུ་ཚའི ་ ཨི ང ་ཝི ན ་མཆོ ག ་རྒྱལ་ཡོ ང ས་འོས ་ བསྡུ་ཆེན་མོའི་ཁྲོད་ཚད་མཐོའི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་སྟེ་ཐའེ་ ཝན་གྱི་སྲིད་འཛིན་ལ་བསྐྱར་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་ བར་འཚམས་འདྲི་ཞུས་གནང་ཡོད། འཚམས་འཕྲིན་ནང་འཁོད་དོན། རྒྱ་ནག་ གཞུང་གི ས ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཐའེ ་ ཝན་མི ་ མང་ རྣམས་མང་གཙོའི ་ ལམ་བཟང་ཐོ ག ་འགྲོ ་ རྒྱུར་ གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་ནའང་། ད་རེས་ ཐའེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ཚའི་ཨིང་ཝིན་མཆོག དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག 26

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། སྲིད་འཛིན་ལ་བསྐྱར་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་དེས་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ ཞིག་སྤྲད་ཡོད། ཁྱེད་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པ་དེས་ཁྱེད་ཀྱི་ཡང་ དག་པའི་འགོ་འཁྲིད་དང་། ཁྱེད་ཀྱིས་ཐའེ་ཝན་ནང་ མང་གཙོ འི ་ གཞུང་གི ་ སྣེ ་ འཁྲིད་རྒྱུར་དམ་བཅའ་ བརྟན་པོ་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་བྱུང་ཡོད། ཐའེ་ཝན་མི་ མང་རྣམས་ཀྱིས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུ་བཏོན་ནས་ དཀའ་ངལ་ཡོད་ཚད་ལ་གདོང་ལེན་གནང་སྟེ། ཐའེ་ ཝན་གྱི་མ་འོངས་པའི་ཡར་རྒྱས་ཆེད་རང་དབང་ དང་ལྡན་པའི་འཛིན་སྐྱོང་གནང་མཁན་བརྟན་པོ་ ཞི ག ་བདམས་པར་ངས་ཐའེ ་ ཝན་མི ་ མང་རྣམས་ ལའང་འཚམས་འདྲི་དང་བསྔགས་བརྗོ ད ་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། ཐའེ་ཝན་མི་མང་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་བླ་ན་

མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་དད་གུས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ མ་ཟད། མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ཐའེ་ཝན་ནང་ ཐེངས་ཁ་ཤས་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཡོད། འོ ན་ཀྱང་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ རྗེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གནོན་ ཤུགས་འོག་༸གོང་ས་མཆོག་ཐའེ་ཝན་དུ་ཕེབས་ རྒྱུར་འགོག་རྐྱེན་བཟོས་ཡོད་སྟབས། ངས་༸གོང་ ས་མཆོག་ལ་དད་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ཐའེ་ཝན་མི་ མང་གི ་ ཁེ ་ ཕན་ཆེ ད ་འགོ ག ་རྐྱེ ན ་དེ ་ མེ ད ་པ་བཟོ ་ རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་མཚུངས་ཐའེ་ཝན་གཞུང་མང་གཉིས་ནི་ བོད་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་དང་། བོད་མིར་ཡུན་ རིང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱི་ འགོ ་ འཁྲིད་འོག ་མུ་མཐུད་སྔར་ལྷག་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་

གནང་བའི་རེ་བ་ཡོད། ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ རྩ་ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་ དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ བྱེད་བཞིན་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་སྤྱི་འཐུས་བཞི་ལས་ གྲུབ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་ཞི ག ་ལྕམ་སྐུ་ཁྱེད་དང་ཁྱེད་ཀྱི ་ གཞུང་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ ནག་གཞུང་གི ས ་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་ འོག ་བོ ད ་ནང་གི ་ ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐོར་ཞུ་ སྐུལ་བྱ་རྒྱུར་ཐའེ ་ ཝན་ནང་གཞུང་འབྲེ ལ་ཕྱོ ག ས་ ཕེབས་གནང་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་དང་ཁྱེད་ཀྱི་སྲིད་ དོ ན ་ཚོ ག ས་པར་ལོ ་ རྒྱུས་རང་བཞི ན ་ལྡན་པའི ་ རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པར་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་ འཁོད་འདུག་པ་བཅས། །

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་སིག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གུ་རུ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དུས་དྲན་མཛད་སྒོར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་རྒྱ་ གར་བྱང་ཕྱོགས་པན་ཇབ་མངའ་སྡེའི་ཧོ་ཤ་ཡར་ པུར་ (Hoshiarpur) གྲོང་ཁྱེར་ནང་སིག་ཆོས་ ལུགས་ཀྱི ་ ཤི ང ་རྟའི ་ སྲོ ལ ་འབྱེ ད ་གུ་རུ་ནཱ་ནག་ (Baba Sri Guru Nanak Dev ji) དམ་པ་ མཆོག་སྐུ་འཁྲུངས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༥༠ འཁོར་བ་ དང་། གུ་རུ་ཌིབ་སིང་ (Baba Deep Singh ji) དམ་པ་མཆོ ག ་སྐུ་འཁྲུངས་པའི ་ དུས་དྲན་བཅས་ སྲུང་བརྩིའི་ཐོག་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ཚོགས་གཞོན་ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་ གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་ གནང་ཡོད་འདུག དེ་ཡང་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ དེ ་ ཉི ན ་སྔ་དྲོ་ཨ་ནྣཏ་པུར་ས་ཧི བ ་དུ་ཡོ ད ་པའི ་ (Anandpur Sahib Gurudwara) སིག་ལྷ་ཁང་ གུ་རུ་དྷ་ཝར་དུ་ཕེབས་འབྱོར་སྐབས། གུ་རུ་རན་ ཇི་དི་སིང་ (Baba Ranjit Singh) མཆོག་དང་། ཉེ་འཁོར་ལྡི་ལི་དང་། ཧར་ཡ་ན། ལུ་དི་ཡ་ ན།(Ludhiana) ཇ་ལན་དྷར།(Jalandhar) སོགས་ནས་ཕེབས་པའི་སིག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གུ་

གསུང་བཤད་གནང་བ།

རུ་རྣམ་པ་དང་། ས་གནས་ཀྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ སོགས་མི་མང་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་གྱིས་ཕེབས་

འབྱེད་གུ་རུ་ནཱ་ནག་ (Baba Sri Guru Nanak Dev ji) དམ་པ་མཆོག་སྐུ་འཁྲུངས་ནས་ལོ་ངོ་

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་སིག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་གུ་རུ་ནཱ་ནག་དམ་པ་མཆོག་སྐུ་འཁྲུངས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༥༠ འཁོར་བ་དང་། གུ་རུ་ཌིབ་སིང་དམ་པ་མཆོག་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་དུས་ དྲན་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས།

བསུའི་སྣེ་ལེན་ཞུས་གནང་འདུག་པ་དང་། དེ་ནས་ སིག་ལྷ་ཁང་དུ་མཆོད་མཇལ་ཞུས་རྗེས། འདུ་ འཛོམས་མཛད་སྒོ འི ་ ཐོ ག ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་ གཞོན་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། དེ་ རི ང ་འདི ར ་སི ག ་ཆོ ས ་ལུགས་ཀྱི ་ ཤི ང ་རྟའི ་ སྲོ ལ ་ 27

༥༥༠ འཁོར་བ་དང་། གུ་རུ་ཌིབ་སིང་ (Baba Deep Singh ji) དམ་པ་མཆོག་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་ དུས་དྲན་མཛད་སྒོར་ངས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོགས་དང་། བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ ཚང་མར་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་ང་

འཚམས་འདྲི། རང་དེ ་ རི ང ་བསྐལ་བཟང་གི ་ ཉི ན ་མོ ་ དེ ར ་འདུ་ འཛོམས་ཐོག་བཅར་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་གནང་བར་གོ་ སྒྲིག་ཞུ་མཁན་ཡོངས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། སིག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ གུ་རུ་ནཱ་ནག་དམ་པ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་ཁོང་ གི ་ རྗེ ས ་འཇུག་སི ག ་གི ་ གུ་རུ་བཅུ་ཡོ ད ་པ་ཚང་ མས་སྐུ་ལས་བསྐྱོ ན ་པར་བརྟེ ན ་ནས་པན་ཇབ་ གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཁྱབ་ལ་སིག་ཆོས་ ལུགས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་ཡོད་པ་དང་། སིག་གི་ཆོས་ ལུགས་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གནང་ཐུབ་ཡོད་རེད། དེ ་ རི ང ་གུ་རུ་རྣམ་པ་གཉི ས ་ཀྱི ་ འཁྲུངས་ སྐར་དང་བསྟུན། བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་གི་ཡོད་ སྟབས། གཙོ་བོ་ཚང་མས་གུ་རུ་རྣམ་པའི་གསུང་ གི་བདུད་རྩི་རྣམས་ཉམས་ལེ ན ་གནང་དགོས་པ་ རེད། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ ནང་པའི་རྗེས་འཇུག་ཚོར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་ འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ལ་བསླབ་པ་ཐོས་ བསམ་གནང་བའི་ཐོག་ཉམས་ལེན་གནང་དགོས་ པའི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། རྣམ་

པ་ཚོས་ཀྱང་སོ་སོའི ་ ཆོས་ལ་བསླབ་པ་ཐོས་ བསམ་གནང་ནས་མི་ཚེའི་ནང་ཉམས་ལེན་གནང་ དགོས་ཀྱི་རེད། རྩ་བའི་མཆོད་མཇལ་ཞུ་རྒྱུས་ མཚོན། དད་གུས་བྱ་རྒྱུ་དེ་གནད་འགག་ཅིག་ཡིན་ ཡང་། དེ་ལས་ལྷག་པ་དེ་སོ་སོའི་མི་ཚེའི་ནང་ ཉམས་ལེན་གནང་རྒྱུ་དེ་རེད། ཁྱེད་རང་ཚོ་རང་ དབང་ལུང་པའི་ནང་ཡོད་དུས། རང་དབང་ལུང་ པའི་ནང་སོ་སོའི་ཆོས་ལུགས་བཟང་པོ་དེ་ཉམས་ ལེན་དང་། དར་སྤེལ། གོང་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་རེད། དེ ་ འདྲ་སོ ང ་ཙང་དེ ་ དག་མི ་ ཉམས་རྒྱུན་འཛི ན ་ གནང་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་དེའི་ ཐོག་དམིགས་བསལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་གལ་ ཆེན་པོ་རེད། ཇི་སྲིད་འཇིག་རྟེན་འདི་གནས་པའི་ རི ང ་དེ ་ སྲི ད ་གུ་རུ་ནཱ་ནག་གི ་ ཆོ ས ་དེ ་ མི ་ ཉམས་ རྒྱུན་འཛིན་གྱིས་གནས་དགོས་པ་དེ་རྗེས་འཇུག་ པ་ཡོངས་ལ་འགན་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་ཆ་བཞག་ ན་བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ གཞོ ན ་པ་ དང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ གི ་ དབུ་འཁྲིད་བཟང་པོ འི ་ འོག ་ལ་ཡོ ད ་པ་ཞི ག ་ རེད། ང་ཚོའི་ལུང་པ་རྒྱ་ནག་དམར་པོས་བཙན་

འཛུལ་བྱས་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། མི་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་རྩ་མེད་བཟོ་བཞིན་ཡོད་ ཀྱང་། ང་ཚོས་དེ་ཚོར་གདོང་ལེན་བྱས་ནས་སོ་ སོའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་ བྱེ ད ་བཞི ན ་ཡོ ད ་སྐོར་སོ ག ས་ཀྱི ་ གསུང་བཤད་ གནང་འདུག་པ་དང་། དེ ་ བཞི ན ་ས་གནས་ཀྱི ་ གནད་ཡོ ད ་མི ་ སྣ་ ཁག་གསུམ་ལ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ཀྱི་དྲན་རྟེན་ཕྱག་རྟགས་དང་། དམིགས་བསལ་ ཚོགས་ཆེན་ཐོག་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་ཧིན་ཡིག་ ནང་ཡོད་པའི་ཡིག་ཆ་སོགས་ཕུལ་གནང་ཡོད་པ་ དང་། དེ་བཞིན་འདུ་འཛོམས་ཐོག་ཕེབས་པའི་མི་ མང་རྣམས་ལ་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་ བཀྲམ་གནང་འདུག འདུ་འཛོམས་མཛད་སྒོ་གྲུབ་ མཚམས་དུས་དྲན་མཛད་སྒོ འི ་ ཐོ ག ་ཕེ བ ས་པའི ་ ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་བླ་ཆེན་རྣམ་པས་སྣེ་འཁྲིད་དེ་ ཆོ ས ་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ གོ མ ་བགྲོ ད ་དུ་ཕེ བ ས་སྐབས་ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་མཉམ་ཞུགས་ གནང་ཡོད་འདུག་པ་བཅས། །

དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གསར་པར་

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ དཔལ་ལྡན་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་ སྡེ འི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཀྱི ་ ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་སྐུ་ ཞབས་ར་ཇིབ་བྷིན་ཌལ་ (Dr. Rajeev Bindal) མཆོ ག ་ཧི ་ མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེ འི ་ བྷི ་ ཇེ ་ པི ་ སྲི ད ་དོ ན ་ ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོར་བསྐོ་གཞག་གནང་བར་ འཚམས་འདྲི་ཞུས་གནང་ཡོད། འཚམས་འཕྲིན་ནང་འཁོད་དོན། ང་ཚོས་ སྐུ་ཞབས་ཁྱེད་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ སུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་སྣེ་ལེན་ཞུ་རྒྱུས་ གཙོས་པའི་དེ་སྔོན་ཐེངས་ཁ་ཤས་སྣེ་ལེན་ཞུ་ཐུབ་ པ་བྱུང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ཁྱེད་རང་ཧི་མཱ་ཅལ་

འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ།

མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ གནང་ བའི་སྐབས་ཁྱེད་ཀྱིས་རྡ་སའི་ཉེ་འཁྲིས་ཊ་པུ་ཝན་ ཁུལ་དུ་ཆགས་པའི་མངའ་སྡེའི་དགུན་ཁའི་གྲོས་ ཚོགས་སུ་ཁྱེད་རང་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་མཆོག བློན་ཆེན་གཞན། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བཅས་ལ་ གསོལ་ཇ་བཞེས་ཏོག་འདེགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་ སྐབས་གནང་བ་ནི་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཡིན། ང་ ཚོས་ཁྱེད་ཀྱིས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་གནང་བ་རྟག་ ཏུ་དྲན་བཞིན་ཡོད། སྐུ་ཞབས་ཁྱེད་ནི་བོད་ཀྱི་ འཐབ་རྩོད་སྐོར་གོ་རྟོགས་ཡག་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་མཁན་ ཞིག་དང་། བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་བློ་དཀར་ཞིག་རེད། ང་ཚོས་ཁྱེད་ཀྱི་འགོ་འཁྲིད་འོག ཁྱེད་དང་ཁྱེད་ཀྱི་ 28

སྲི ད ་དོ ན ་ཚོ ག ས་པས་བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་སྔར་ལྷག་ རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་རྒྱུའི ་ རེ ་ བ་དང་ཡི ད ་ཆེ ས ་ཡོ ད ་ པས། འབྱུང་འགྱུར་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ བསྐྱར་འཛུགས་གནང་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་རྒྱབ་ སྐྱོར་དང་། ལེགས་སྐྱེས་ཆེན་པོ་ཞིག་འབུལ་བ་ ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར། ང་ ཚོས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བཟུང་བའི་ཐོག་ ནས་རྒྱ་ནག་མི ་ མང་སྤྱི ་ མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ རྩ་ ཁྲིམས་འོ ག ་བོད་རི ག ས་ཡོངས་ལ་མི ང ་དོན་ མཚུངས་པའི ་ རང་སྐྱོ ང ་ཡོ ང ་ཐབས་བྱེ ད ་བཞི ན ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀར་ཁེ་ཕན་ ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་བཞིན་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ གི་འགོ་འཁྲིད་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་ དབར་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་ཐབས་

བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡ པོའི་ ནང་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་དགུ་པ་གནང་བའི་ རྗེས་འབྲེལ་མོལ་མཚམས་ཆད་ཡོད། ཁྱེད་ཀྱི་སྲིད་ དོན ་ཚོ གས་པས་ཞི ་བའི ་གྲོས ་མོ ལ ་བསྐྱར་གསོ ་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༤ ཉིན་སྐུ་ཞབས་ར་ཇིབ་བྷིན་ཌལ་མཆོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་སྐབས་ཀྱི་པར།

ཡོང་ཐབས་དང་། བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་མུ་ མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད། ངས་གཞི ས ་བྱེ ས ་བོ ད ་མི ་ ཡོ ང ས་ཀྱི ་ ཚབ་ ཞུས་ཏེ། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་དང་། ལྷག་ པར་དུ་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་གཞུང་མི་མང་དང་བཅས་ པས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་བོད་ཀྱི་འཐབ་ རྩོད་དང་། བོད་མིར་མཐུན་འགྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ བར་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཧི་མཱ་ ཅལ་མངའ་སྡེ ་ ནི ་ བོ ད ་མི འི ་ བླ་ན་མེ ད ་པའི ་ དབུ་ འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ མཆོག་གི་བཞུགས་གནས་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་ འཛུགས་ཀྱི་བསྟི་གནས། དེ་བཞིན་མངའ་སྡེའི་ནང་ བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་མང་པོ་ཡོད། ང་ཚོས་ ཁྱེད་རྣམས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སླར་ཡང་ངས་ཁྱེད་ཀྱི ས ་ཚོགས་གཙོ་ གནང་བའི་རིང་ཁྱེད་དང་། ཁྱེད་ཀྱི་སྲིད་དོན་ ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ཐམས་ཅད་ལམ་ལྷོངས་ལྡན་ པ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་འཁོད་ གནང་འདུག

དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་དབུས་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གསར་པར་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་ དཔལ་ལྡན་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོ ག ་གི ས ་རྒྱ་གར་དབུས་ གཞུང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ ཇགཱཏ་པརྐཤ་ན་ཌཱ་ (Shri Jagat Prakash Nadda) མཆོག་རྒྱ་གར་སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ཆེ་ ཤོས་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ ཐེངས་ ༡༤ པར་བསྐོ་གཞག་གནང་བར་དགའ་ བསུའི་འཚམས་འདྲི་ཞུས་གནང་ཡོད། འཚམས་འཕྲིན་ནང་འཁོད་དོན། སྐུ་ཞབས་ ཁྱེད་ཀྱི ས ་ལོ ་ མང་རི ང ་རྒྱ་གར་གྱི ་ ཆབ་སྲི ད ་སྤྱི ་ དང་། ལྷག་པར་དུ་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ ནང་ཞབས་ཕྱི་ཞུས་གནང་ཡོད། ཁྱེད་ནི་བྷི་ཇེ་པི་ སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ཚོགས་གཙོ་མིག་

འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ།

དཔེར་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། ད་རེས་ཁྱེད་ དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ ཉི ད ་ཚོ ག ས་གཙོ ར ་འདེ མ ས་བསྐོ་གནང་བ་དེ ས ་ པོ་མཆོག་ལ་དད་པ་ཡོད་མཁན་ཞིག་དང་། མགོན་

དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། རྒྱ་གར་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཇགཱཏ་པརྐཤ་ན་ཌཱ་ (Shri Jagat Prakash Nadda) མཆོག

ཁྱེད་ཀྱི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་འགོ་འཁྲིད་ཀྱི་ནུས་ པ་དང་། བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ ཁྱེད་ལ་ཡིད་ཆེས་བློས་འགེལ་ཆེན་པོ་གནང་གི་ ཡོད་པ་གསལ་པོ་མཚོན་གྱི་ཡོད། དེ་བཞིན་ཁྱེད་ནི་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་ 29

པོ ་ གང་གི ་ རྗེ ས ་འཇུག་པ་ཞི ག ་ཡི ན ་པ་མ་ཟད། བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་ཡུན་རི ང ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་མཁན་ ཞིག་ཀྱང་ཡིན། དེ་སྔོན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ ས་ལྡི་ལི་དང་། རྡ་སར་སྐུ་ཞབས་ཁྱེད་ཐེངས་ཁ་

ཚོགས་གཞོན་ཕྱོགས་ཕེབས། ཤས་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་ཡོད། སྐུ་ཞབས་ཁྱེད་ཀྱི ས ་བོ ད ་པའི ་ འཐབ་རྩོ ད ་ སྐོར་གསལ་པོ་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་སྟབས། ཁྱེད་ཀྱི་ འགོ་འཁྲིད་འོག ཁྱེད་དང་ཁྱེད་ཀྱི་སྲིད་དོན་ཚོགས་ པས་བོད་དོན་ཐོག་སྔར་ལྷག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུའི་ རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་ཡོད། ང་ཚོས་དབུ་མའི་ལམ་ གྱི་སྲིད་བྱུས་བཟུང་སྟེ། རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་འོག་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་ མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་བྱེད་ བཞིན་ཡོད། དེ་ནི་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀར་ཁེ་ཕན་ཡོད་

པ་ཞིག་ཡིན། དེ་བཞིན་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ འགོ་འཁྲིད་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་ དབར་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་ཐབས་ བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡ པོའི་ ནང་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་དགུ་པ་གནང་བའི་ རྗེས་འབྲེལ་མོལ་མཚམས་ཆད་ཡོད་པ་རེད། ང་ ཚོས་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་ཐབས་ལ་ ཁྱེད་ཀྱི ས ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གང་ཐུབ་གནང་རྒྱུའི ་ རེ ་ བ་ ཡོད། ངས་གཞི ས ་བྱེ ས ་བོ ད ་མི ་ ཡོ ང ས་ཀྱི ་ ཚབ་

ཞུས་ཏེ། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་འདས་ པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དང་། བོ ད ་མི ར ་མཐུན་འགྱུར་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་བར་ བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སླར་ཡང་ ངས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཚོགས་གཙོ་གནང་བའི་རིང་ཁྱེད་ དང་། ཁྱེད་ཀྱི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་གང་ ཅིར་བྱ་བ་ལམ་ལྷོངས་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། ཞེས་འཁོད་གནང་འདུག་པ་བཅས། །

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ཧར་ཡ་ན་མངའ་སྡེའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་ཚོང་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་ གཙོ་བོར་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཧར་ ཡ་ན་མངའ་སྡེའི་རི་ཝ་རི་ (Rewari) གྲོང་ཁྱེར་ ནང་གི་ཧུ་ཌ་ཐང་ཆེན་ (Huda Ground) དུ་ཧར་ ཡ་ནའི་མངའ་ཁོངས་བོད་མིའི་ཚོང་པའི་སྐྱིད་སྡུག་ ས་ཁག་བཅུ་གསུམ་གྱི ་ ཚོ ང ་པའི ་ ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ ཐེངས་གཉིས་པ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ཡོད་འདུག དེ་ཡང་ཚོགས་ཆེན་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ སྐུ་མགྲོ ན ་གཙོ ་ བོ ར ་དཔལ་ལྡན་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་ མཆོག་དང་། བཀའ་ཟུར་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་མཆོག གཞན་སྐུ་མགྲོ ན ་དུ་རི ་ ཝ་རི ་ གྲོ ང ་ཁྱེར་གྱི ་ རྫོ ང ་ དཔོན་སྐུ་ཞབས་ཡ་ཤི་ཝིན་དར་སིང་ (Yashivendra Singh, DC Rewari) མཆོག་དང་། ས་གནས་ཉེན་རྟོག་དཔོན་སྐུ་ཞབས་ནཛ་ཝིན་བྷ་ སིན་ (Nazween Bhasin, SP Rewari) ལགས། ཧར་ཡ་ན་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ ཚོགས་པའི ་ དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ཨ་རུན་ཇོ་ཤི ་ (Arun Josh, Gen Sec, BTSM) ལགས། ཧར་ཡ་ན་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་ ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་ན་རན་དར་ར་ཝཏ་ (Narender Rawat, Ambala) ལགས། རི་ཝ་རི་ འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ སྐུ་ཞབས་ཝི་ནའེ་སཧ་ནི་ (Vinay Sahni, Sahyog, BTSM, Rewari) ལགས། ལྡི་ལི་བསམ་

ཡས་གླིང་གི་ས་གནས་འགོ་འཛིན། དབུས་ཀྱི་ སུད་ཚོ ང ་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ཚེ ་ རི ང ་རྡོ་རྗེ ་ ལགས། ཧར་ཡ་ན་སུད་ཚོང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་

ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ ཞུ་རྒྱུ་དང་། ང་རང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ནས་དེ་རིང་རི་ཝ་རིར་ཧར་

ཚོ ག ས་གཙོ ་ རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་བཅས་ཁྱོན་མི ་ གྲངས་ ༥༠ ལྷག་ཙམ་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་ འདུག སྐབས་དེ ར ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོ ན ་ མཆོག་གིས་གསུང་དོན། རྣམ་པ་ཚོས་མགྲོན་ ཤོག་གནང་བ་གཞིར་བཟུང་ང་རང་གཞུང་འབྲེལ་ ཐོག་ནས་བཅར་བ་ཞིག་ཡིན། ངས་ཐོག་མར་ མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཕེབས་པའི་ཕྱི་ནང་གི་སྐུ་མགྲོན་

ཡ་ན་སུད་ཚོང་ཚོ་ཁག་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཚོང་པའི་ ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ཐེ ང ས་གཉི ས ་པའི ་ ཐོ ག ་སྐུ་མགྲོ ན ་ གཙོ་བོར་བཅར་རྒྱུ་བྱུང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཚོ་མཇལ་ འཕྲད་གནང་རྒྱུ་བྱུང་བར་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་ སོང་ཞེས་དང་། རྩ་བའི་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ དམར་གྱིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྗེས། ང་ཚོ་བཙན་ བྱོལ་ནང་སླེབས་དགོས་བྱུང་ཡོད། བཙན་བྱོལ་ ནང་བསྡད་ནས་ད་བར་ལོ་ངོ་ ༦༠ འགྲོ་བཞིན་ཡོད་

30

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། པ་དང་། དེའི་རིང་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་ ང་ཚོ ར ་མཐུན་འགྱུར་རོ ག ས་རམ་གང་ལེ ག ས་ གནང་ཡོད་པར་བརྟེན། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ ནི ་ བོ ད ་མི ་ ཚོ ར ་ཤི ན ་ཏུ་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེ ན ་པོ ་ རེད། གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱི་རྒྱབ་ སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་པའི་འཐབ་རྩོད་དེ་འཛམ་ གླིང་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་སླེབས་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི འི ་ རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ ་ ཞི ག ་གི ས ་བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་ བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་བོ ད ་མི ་ ཚོར་གདུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་བཏང་དང་ གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྟབས། གཞིས་བཞུགས་བོད་ མི་རང་ལོ་ ༡༥ ནས་ ༦༤ བར་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༡༥༤ ཡིས་བོད་དོན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་ བསྲེགས་ཕུལ་གནང་ཡོད། ད་ལྟ་བོད་ནང་མུ་ མཐུད་དྲག་གནོན་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་སྐུལ་ཟེར་ བ་སོ ག ས་སྲི ད ་བྱུས་སྣ་ཚོ ག ས་བཏི ང ་ནས་བོ ད ་ རི ག ས་རྣམས་རྩ་མེ ད ་བཟོ ་ ཐབས་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡོ ད ། འོན་ཀྱང་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དབུ་འཁྲིད་ལམ་ སྟོན་དང་། གཞིས་བཞུགས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་ སྙིང་སྟོབས། བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་ འབུམ་གཅིག་དང་སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུ་ཡོད་པ་དེས་ དཀའ་ལས་བརྒྱབ་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་ འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་གསོན་པོར་གནས་ཐུབ་ཡོད། ད་ཆ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་མི་ཐོག་གསུམ་པས་ བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་སྣེ་འཁྲིད་བཞིན་ཡོད། སྤྱི ར ་ལོ ་ རྒྱུས་ཐོ ག ་རྒྱ་གར་དང་བོ ད ་ཀྱི ་ དབར་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག ས་ མཚམས་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཡོད། དེའི་སྐབས་རྒྱ་ གར་བ་རྣམས་གནས་གངས་དཀར་ཏི ་ སི ་ དང་། མཚོ་མ་ཕམ་བཅས་ལ་གནས་གཟིགས་སུ་ཕེབས་ སྐབས་མཐོང་མཆན་དང་། ལུས་པོའི་འཕྲོད་ བཞེས་སོགས་བརྟག་དཔྱད་གནང་མ་དགོས་པར་ ཕེབས་ཆོག་ཀྱང་། རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་ས་བཙན་ འཛུལ་བྱས་པའི་རྗེས། རྒྱ་གར་བ་གནས་གཟིགས་ སུ་ཕེབས་མཁན་ཚོ་མཐོང་མཆན་ཞུ་དགོས་པ་མ་

ཟད། ལུས་པའི་འཕྲོད་བཞེས་ཡག་པོ་མེད་ན་ གནས་དེ་དག་མཇལ་ཐབས་མེད། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་

བྱུང་ཡོད། རྒྱ་གར་ནང་བོད་མི་ཚོས་ས་ཁུལ་འདྲ་ མི ན ་ནང་ཟླ་བ་གསུམ་ཙམ་རི ང ་དགུན་ཁ་སུད་

༡༩༦༢ ལོར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དབར་དམག་ འཁྲུག་བྱུང་ནས་རྒྱ་གར་ས་མཚམས་ལ་དཀའ་ ངལ་བཟོས་ཡོད་པ་མ་ཟད། དུས་ད་ལྟའང་རྒྱ་ དམར་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་དང་། ཁོར་ཡུག་སོགས་ལ་དཀའ་ངལ་བཟོས་དང་བཟོ་ བཞི ན ་པ་སོ ག ས་རྒྱ་དམར་གྱི ས ་བོ ད ་ས་བཙན་ འཛུལ་བྱས་པ་དེས་བོད་ཙམ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་མི་ མང་ལའང་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད། ད་ལྟའི་ རྒྱ་གར་དམག་སྤྱི་ལས་ཐོ ག་གིས ་ནམ་ཞིག་བོ ད ་ རྒྱའི་དཀའ་ངལ་མ་སེལ་ན། རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ ཀྱི་དཀའ་ངལ་དུས་ནམ་ཡང་སེལ་གྱི་མ་རེད་ཅེས་ གསུངས་གནང་ཡོད། བྱས་ཙང་དེ་རིང་མཛད་ སྒོར་ཕེབས་པའི་རྒྱ་གར་ས་གནས་ཀྱི་རྫོང་དཔོན་ དང་། ཉེན་རྟོག་དཔོན་རྣམས་རྒྱ་གར་ནང་ས་ གནས་གང་སར་ལས་ཀའི་ཆེད་གནས་སྤོ་བྱེད་ཀྱི་ ཡོད་སྟབས། ཁྱེད་རྣམས་གང་དུ་གནས་སྤོས་ གནང་སའི་ས་གནས་དེ་དག་གི་བོད་རིགས་ཚོར་ རོགས་རམ་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། བོ ད ་དེ ་རྒྱ་དམར་གྱིས ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ པར་བརྟེན། བོད་མི་རྣམས་རང་གི་ལུང་པ་བཞག་ སྟེ་རྒྱ་གར་སོགས་ལ་བཙན་བྱོལ་དུ་སྡོད་དགོས་

ཚོང་བརྒྱབ་ནས་སོ་སོའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད་ པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལའང་དང་ བླངས་དཔྱ་དངུལ་དང་། ངེས་མེད་ཞལ་འདེབས་ འབུལ་གནང་གི་ཡོད། བྱས་ཙང་ས་གནས་ཀྱི་རྒྱ་ གར་དཔོན་རིགས་ཚོས་བོད་མིའི་སུད་ཚོང་ཐོག་ མཐུན་འགྱུར་རོགས་མགོན་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བོད་རིགས་ཚོས་ཡིན་ནའང་། དང་ བླངས་དཔྱ་དངུལ་དང་། ཚོང་ཕུད་ཞལ་འདེབས་ ཕུལ་དང་འབུལ་བཞི ན ་པ་དེ ས ་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་ འཛུགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ལ་རྒྱབ་རྟེན་ཡོང་གི་ཡོད་ རེད། རྣམ་པ་ཚོ་ག་ཚོད་ཀྱིས་ཡག་པ་འཚོ་ཐུབ་པ་ བྱུང་ན། ང་ཚོ་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་དེ་ཚོད་ ཀྱིས་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེ་བ་སྤེལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། དེ་མཚུངས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཚོ་དབྱར་ཁ་ དང་། དགུན་ཁ་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་གཞིས་ཆགས་ དང་། སུད་ཚོང་ས་གནས་ཁག་ལ་འཚམས་ གཟིགས་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་རེད། དེའི་སྐབས་མི་མང་ གིས་བདེ་སྡུག་གང་ཞུས་པ་རྣམས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ ལས་ལ་སྙན་སེང་ཞུས་རྗེས། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ ནས་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ལ་ཡར་སྙན་སེང་ཞུ་ གི་ཡོད་རེད། རིམ་པས་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ ངོས་ནས་དཀའ་ངལ་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་སེལ་གྱི་

31

ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་འཕྲིན་ཡིག ཡོད། སྤྱིར་དེང་སང་དགུན་ཁའི་སུད་ཚོང་ལ་ དཀའ་ངལ་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ནའང་། ང་ཚོའི་ ངོས་ནས་ཡ་རབས་དང་། ཉམ་ཆུང་། སེམས་ བཟང་། ཕན་ཚུན་བརྩི་བཀུར། ས་གནས་ཡུལ་མི་ མཉམ་དུ་འཆམ་མཐུན་བྱེད་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གི་ གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་བཞིན་ས་གནས་སུ་བོད་ པའི ་ ཆབ་སྲི ད ་སྐོར་གོ ་ རྟོ ག ས་གང་མང་སྤེ ལ ་རྒྱུ་ དང་། བོད་སྤྱི་པའི་ལས་དོན་ཐོག་ཚང་མས་འགན་ འཁུར་དགོ ས ་པ་དེ ་ གནད་འགག་ཆགས་བསྡད་

ཡོད་རེད། འདས་པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་ང་ཚོས་ དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ཡོད་རེད། ད་དུང་ཡིན་ནའང་ དཀའ་ལས་བརྒྱབ་དགོས་ཀྱི་རེད། དེ་རིང་རྣམ་པ་ ཚོ་རྒྱུན་ལས་གསར་པ་གདམ་གྱི་ཡོད་ཙང་། ང་ མིན་ཁོ་མིན་ཞེས་མིན་པར། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ ཞུའི ་ ངོ ་ བོ འི ་ ཐོ ག ་ནས་ཚང་མས་ཕྱག་ལས་ཧུར་ ཐག་གནང་དགོས་རེད་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། མཐའ་ དོན་བོད་རྒྱལ་ལོ། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ལོ། འཛམ་གླིང་ རྒྱལ་ལོ། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱར་

བརྟན་པ་ཤོག་ཅེས་གསུངས་གནང་རྗེས། དཔལ་ ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་སྐུ་མགྲོན་ རྣམ་པ་ཚོར་ཆེ་བསྟོད་ཕྱག་རྟགས་ཕུལ་གནང་བ་ དང་། དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ན ས ་ པ ར ་ བ སྐྲུ ན ་ ཞུ ས ་ པ འི ་ ད པེ ་ དེ བ ་ ད ང ་ ། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་༸རྒྱལ་བའི་ ཡང་སྲི ད ་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་བཞག་པའི ་ གྲོ ས ་ ཆོད་ཡིག་ཆ་སོགས་རྒྱ་གར་སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ལ་ ཕུལ་གནང་ཡོད་འདུག་པ་བཅས། །

དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་ལ་ ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ དཔལ་ལྡན་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ རིག་གཞུང་དང་། ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་ཡོང་སླད་བོད་མི་

དེད་དཔོན་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་སྤྱི་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཨ་ རི འི ་ ནང་ཐེ ང ས་མང་གདན་ཞུས་སྣེ ་ ལེ ན ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོར་༸མགོན་པོ་གང་ ཉིད་མཆོག་ལ་ཨ་རིའི་མི་སེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་ མཐོ་ཤོས་ཨ་རིའི་གསེ ར་གྱི་རྟགས་མ་གནང་བ་ བཅས་ལ་བཀའ་དྲིན་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ད་རེ ས ་ཁྲིམས་འཆར་དེ ར ་ཨ་རི འི ་ གྲོ ས ་ ཚོགས་འོག་མའི་ནང་ཚད་མཐོའི་མང་མོས་ཀྱིས་ པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་གཞིས་བྱེས་བོད་ ཚོར་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་གནང་མཁན་གཙོ་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པ་དེས་དྲང་བདེན་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ མི་ཡོངས་དང་། སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་ བོ་ཞིག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་རེད། ད་བར་ཨ་རིའི་ པ་ཞིག་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་སུ་བོ ད ་ནང་འགྲོ ་ བ་མི འ ི ་ ཐོ བ ་ཐང་ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ། ཨ་རིའི་ གཏོང་མཁན་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པར་མཚོན་ཡོད། གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་དང་། ཆོས་དད་རང་ དེ ་ ནི ་ བོ ད ་མི ་ ཚོ ར ་ལོ ་ རྒྱུས་རང་བཞི ན ་གྱི ་ དུས་ བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་ དབང་མེད་པའི་སྐོར། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ སྐབས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ད་རེས་ཀྱི་གནས་ (Tibetan Policy and support Act 2019) ལ་ གི ས ་ཐེ ་ བྱུས་མེ ད ་པར་བོ ད ་ཀྱི ་ བླ་སྤྲུལ་ཁག་གི ་ ཚུལ་དེས་བོད་ནང་ཡོད་པའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ ཚད་མཐོའི་མང་མོས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པར་ཨ་ ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གནང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ མེད་པའི་བོད་མི་ཚོའི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཉན་ཐུབ་ ཀྱི་ཐོག་གྲོས་ཆོད་རིམ་པ་བཞག་གནང་ཡོད། དེ་ ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་ རི འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འོག ་མའི ་ འཐུས་མི ་ རྣམ་པར་ མཚུངས་ཨ་རི ར ་བོ ད ་མི ་ གནས་སྤོ ས ་བྱེ ད ་རྒྱུའི ་ སྲིད་བྱུས་འོག་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་པའི་བོད་ ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་ཡོད། ལས་གཞི་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོའི་བོད་དོན་སྲིད་ མི ་ ཚོ ར ་རེ ་ བའི ་ བརྡ་ལན་ཤུགས་ཆེ ་ སྤྲད་གནང་ དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ཨ་ བྱུས།(U.S. Tibet Policy Act 2002) ཕྱི་ལོ་ ཡོད། དེ་བཞིན་ཨ་རིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སྐུ་ ༢༠༡༨ ལོར་བོད་ནང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་གོ་ དང་། བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་ ནེན་སི་པི་ལོ་སི་ (Nancy Pelosi) མཆོག་ལ་ སྐབས་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཁྲིམས་བཅས་གཏན་ པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ ཕུལ་བའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་འཕྲིན་ཡིག་ནང་འཁོད་ འབེ བ ས་གནང་བ་དེ ས ་བོ ད ་ཀྱི ་ འཐབ་རྩོ ད ་ཐོ ག ་ ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས། བོད་ནང་ཆོས་དད་རང་དབང་། དོན། ཨ་རིའི་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་བོད་མི་དང་། ལེགས་སྐྱེས་ཆེན་པོ་གནང་ཡོད། མཐོ་སྒང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ། བོད་མིའི་ བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་ ཨ་རི འི ་ གཞུང་ནས་འཛམ་གླི ང ་ཞི ་ བདེ འི ་ རང་དབང་སླར་གསོ ་ ཡོ ང ་ཐབས་བཅས་ལ་རྒྱབ་ མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། 32

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། སྐྱོར་མུ་མཐུད་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱུང་ཡོད། དེ ས ་བོ ད ་རི ག ས་རྣམས་ལ་མངོ ན ་འདོ ད ་བསྒྲུབ་ རྒྱུར་རེ་བ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་ཡོད། བྱས་ཙང་ང་ཚོས་ཨ་ རིའི་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལྕམ་སྐུ་ནེན་སི་པི་ལོ་སི་མཆོག་གིས་དུས་ དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བོ ད ་ཀྱི ་ འཐབ་རྩོ ད ་ཐོ ག ་རྒྱབ་ སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ད་རེས་ སླར་ཡང་ཨ་རི འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནང་བོ ད ་ནང་གི ་ འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ དང་། ཆོས་དད་རང་དབང་གྱི་ཐོབ་ཐང་དང་ལྷག་ པར་དུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གནང་རྒྱུའི་ ཐོབ་ཐང་དེ་བཞིན་བོད་མི་ཁོ་ནར་ཡོད་པ་སོགས་ གསུངས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན ། གཞན་ཡང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་

མི་སྐུ་ཞབས་ཇིམ་མེག་གྷོ་ཝན་ (Jim McGovern) མཆོག་དང་། གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་སྤྱི་ མཐུན་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཁེ་རེཡ་ས་ སི་མི་ཐི་ (Chris Smith) མཆོག གྲོས་ཚོགས་ འོ ག ་མའི ་ སྤྱི ་ མཐུན་ཚོགས་པའི ་ འཐུས་མི ་ སྐུ་ ཞབས་ཊེཌ་ཡོ་ཧོ་ (Ted Yoho) མཆོག་བཅས་ ནས་ཨ་རི འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འོག ་མའི ་ ནང་ཁྲིམས་ འཆར་དེ འི ་ ཐོ ག ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གྱི ས ་གཏམ་བཤད་ ཤུགས་ཆེ་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ གི་གནད་དོན་དེ་བཞིན་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་དབར་ ཚོང་འབྲེལ་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ལས་གལ་ཆེར་བརྩིས་ པ་དེས་བོད་མི་ཡོངས་དང་། འཛམ་གླིང་མི་མང་ ནས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་དེ་བས་གུས་བརྩི་དང་ ཡིད་ཆེས་ཆེ་བ་ཐོབ་ཡོད། ང་ཚོའི་རེ་བར་ད་ལྟའི་

ཁྲིམས་འཆར་དེ ར ་འབྱུང་འགྱུར་ཨ་རི འི ་ གྲོ ས ་ ཚོགས་གོང་མས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། སྲིད་འཛིན་གྱི་ མཚན་རྟགས་འགོད་རྒྱུ་བཀོད་དེ་ཁྲིམས་སུ་གཏན་ འབེ བ ས་གནང་ནས་བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་ལོ ་ རྒྱུས་ལྡན་ པའི་ཁྲིམས་ཤིག་བཟོ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་། དེ་ བཞིན་ཁྲིམས་སུ་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་རྗེས། ལག་ལེན་ཚུལ་བཞིན་གནང་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡང་ཞུ་ གི་ཡོད། ངས་སླར་ཡང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་ མའི་འཐུས་མི་རྣམ་པས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་བོད་ དོན་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་ལ་ ཚད་མཐོའི་མང་མོས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞེ ས ་ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན ་ཞེ ས ་འཁོ ད ་གནང་ འདུག་པ་བཅས། །

སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་ངག་དབང་ཐར་པ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་ཨོ་རི་ས་གཞིས་ཆགས་དང་ཁྱབ་ཁོངས་སུད་ཚོང་ ས་གནས་ཁག་ཅིག་ལ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ།

༄༅། །སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ རྣམས་བོ ད ་མི འི ་ འདུ་སྡོ ད ་གཞི ས ་ཆགས་ཁག་ དང་། བལ་གོས་ཚོང་འདུས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ལ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ས་བགོས་ཡོད་པ་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་གེ་བ་ ཚང་ངག་དབང་ཐར་པ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༥ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༡ བར་ཉིན་གྲངས་ ༡༧ ཙམ་རིང་ཨོ་རི་ས་ ཕུན་ཚོགས་གླིང་གཞིས་ཆགས་དང་། ཨོ་རི་ས་ དང་། ཇར་ཁན་ཌ། ནུབ་བྷན་གྷལ། བྷི་ཧར། ཡུ་པི་ བཅས་མངའ་སྡེ་ཆེན་པོ་ལྔའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཡོད་ པའི་བོད་མིའི་སུད་ཚོང་ས་གནས་ཁག་ཏུ་གཞུང་ འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ་གནང་སྟེ། ཕྱི་ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་བཞུགས་སྒར་རྡ་སར་ ཕེབས་འབྱོར་གནང་ཡོད། དེ ་ ཡང་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉི ས ་ཕྱི ་ ཚེ ས ་ ༢༦ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ནས་ མཁའ་ལམ་བརྒྱུད་རྒྱ་གར་ཤར་ཕྱོགས་ཨོ་རི་ས་

མངའ་སྡེའི་རྒྱལ་ས་བྷུབ་ནི་ཤ་ཝར་ (Bhubaneswar) ཕེབས་ཐོན་གྱིས་གནམ་ཐང་དུ་

ཝར་ནས་ས་འགོ་དང་ལྷན། མཉམ་འབྲེལ་སྣུམ་ འཁོར་བརྒྱུད་ཀ་ཊག་ (Cuttack) སུད་ཚོང་ས་

འབྱོར་སྐབས། ཨོ་གཞིས་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ ཆོས་ནོར་བསམ་གྲུབ་ལགས་དང༌། ས་འཐུས་ ཚོགས་གཞོན་སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་ལགས། མཉམ་ འབྲེལ་དྲུང་ཆེ་ཚེ་རིང་ཕུན་ཚོགས་ལགས་བཅས་ ཀྱིས་སྣེ་ལེན་ཕེབས་བསུ་དང་འབྲེལ། བྷུབ་ནི་ཤ་

གནས་སུ་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་དེ་གར་འབྱོར་སྐབས། ས་གནས་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་གཙོ་དང་། ས་ གནས་སུད་ཚོང་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ནས་སྣེ་ལེན་ དང་འབྲེ ལ ་སུད་ཚོ ང ་བ་རྣམས་མཉམ་འཛོ མ ས་ སར། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་

33

ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད། འཛུགས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་ས་འགོའི་སྣུམ་འཁོར་ གི ས ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ མཛད་འཕྲིན་དང་། ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ བརྒྱུད་ཀ་ཌག་ནས་བྷ་རམ་པུར་ (Brahmapur) གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་སྐོར། སྤྱི་ འཐུས་ངག་དབང་ཐར་པ་མཆོག་གིས་བཙན་བྱོལ་ བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་རིམ་དང་། གྲོས་ཚོགས་ ཀྱི་ལས་རིམ། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་དང་། མི་མང་གི་ དྲི་བ་དང་བདེ་སྡུག་ཞུས་པ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་ འཚེམས་ལུས་མེད་པ་ཞུས་གནང་རྗེས། ས་འགོའི་ སྣུམ་འཁོར་བརྒྱུད་བྷ་རམ་པུར་ནས་ཨོ་རི་ས་ཕུན་ ཚོགས་གླི ང ་གཞི ས ་ཆགས་ཀྱི ་ མཉམ་འབྲེ ལ ་ མགྲོ ན ་ཁང་དུ་ཕེ བ ས་ཐོ ན ་གྱི ས ་དེ ་ གར་འབྱོ ར ་ སྐབས། ས་གནས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ ཚོགས་སྡེ ་ ཁག་གི ་ འགན་འཛི ན ་རྣམ་པ་དང་། དགོ ན ་སྡེ ་ ཁག་གི ་ འཐུས་མི ་ རྣམ་པ་བཅས་ཀྱི ས ་ ཕེབས་བསུ་སྣེ་ལེན་ཞུས་གནང་འདུག ཕྱི ་ དྲོ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉི ས ་ས་གནས་ འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་དང་། ས་གནས་མཉམ་ འབྲེལ་ལས་ཁུངས། ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ མཛད་འཕྲིན། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས། ལ་ཕེབས་ཐོན་གནང་ཡོད་འདུག ཚོགས་ཁང་། ས་གནས་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་རིམ། གྲོས་ ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པ་བྷ་རམ་ ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཤག་གསར་རྒྱག་ལས་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་བཅས་ཀྱི ་ སྐོར་ལ་གསུང་ པུར་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ཀྱི་སར་བཅར་ནས། སྤྱི་ གཞི་བཅས་སུ་འཚམས་གཟིགས་གནང་རྗེས། ས་ བཤད་གནང་རྗེས། ས་གནས་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བརྗོད་གཞི་ཆ་བགོས་ གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་སུ་ས་གནས་འགོ་ ཀྱི ་ དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེ བ ས་གསལ་བཤད་ གནང་བ་བཞིན། སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་མཆོག་ འཛིན་གྱིས་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ གཞི་འདྲ་མིན་ཁག་དང་། དྲག་ཆར་རླུང་འཚུབ་ རྐྱེ ན ་པས་གནོད་སྐྱོ ན ་བྱུང་བ་ཁག་གི ་ ཉམས་ གསོའི་ལས་གཞི་སྐོར། བཙན་བྱོལ་བོད་མིར་ མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་སྤྲོད་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༡༤ (Tibetan Rehabilitation Policy 2014) ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་དག་འབད་བརྩོན་བྱས་ནས་ ཐོབ་པའི་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ས་ཐོ་ལག་འཛིན་སྐོར་ སོ ག ས་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་གཉི ས ་ལ་སྙན་སེ ང ་ཞུས་ གནང་འདུག་པ་དང་། དེ་ནས་ཕུན་ཚོགས་གླིང་ རྒས་གསོ་ཁང་ལ་ཕེབས་ཏེ་རྒན་རབས་པ་རྣམས་ ལ་འཚམས་འདྲི་དང་། མཉམ་འབྲེལ་འཐུང་ཆུ་ གཙང་སྤེལ་ལས་གཞི། མཉམ་འབྲེལ་སྣ་འཛོམས་ ཚོང་ཁང་། སྨན་ལྷ་སྨན་ཁང་། གཞིས་གྲོང་གསུམ་ པའི་ནང་གི་ལུས་སྦྱོང་ (Open Gym) ར་བ། ཱ ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད་དུ་ཕེབས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ཇར་ཁན་ཌ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ར་ཇ ི་སིང་ཧ་མཆོག་ལ་ཕྱག་རྟགས་འབུལ་སྐབས། རྙིང་དགོན་བདུད་འདུལ་རབ་བརྟན་གླིང་། བཙུན་ 34

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། དགོ ན ་ནམ་མཁའ་ཁྱུང་རྫོ ང ་བཅས་ལ་གཟི ག ས་ བསྐོར་དང་མཆོད་མཇལ་གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ གཉིས་སཾ་བྷོ་ཊ་ཅན་དྲ་གྷི་རི་སློབ་གྲྭ་དང་། ཀེ་ལཤ་ སློབ་ཕྲུག་ཉལ་ཁང་། ལོ་བར་སིང་སཾ་བྷོ་ཊ། སྨན་ རྩིས་ཁང་། གཞིས་གྲོང་ ༥ པའི་རྐང་སྤོལ་རྩེད་ཐང་ ལས་གཞི ་ དང༌མ་ཧན་ཌ་གྷ་རི ་ སཾ ་ བྷོ ་ ཊ་སློ བ ་གྲྭ་ བཅས་ལ་འཚམས་གཟིགས་གནང་རྗེས། ལ་རྒྱབ་ ཏུ་ཡོ ད ་པའི ་ ས་གནས་འགོ ་ འཛི ན ་འོག ་གི ་ ལས་ འཆར་ཤིང་འབྲས་ཨམྲ་དང་། མ་རྨོས་ལོ་ཏོག་གི་ ཞིང་ཁར་གཟིགས་བསྐོར་དང་། དེ་ནས་སྒེར་གྱི་ སྣུམ་འདོན་ལིམ་རྩྭའི་ས་ཞིང་དང་། ཀེ་ཤུར་ཤིང་ འབྲས་འདེབས་ཞིང་། གཞིས་གྲོང་བཞི་པའི་ནང་ གི་མ་རྨོས་ལོ་ཏོག་འབྲུ་འདོན་འཕྲུལ་འཁོར་བཅས་ ལ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་རྗེས། རིག་དགོན་ཐུབ་ བསྟན་སྨིན་གྲོལ་གླིང་དགོན་པ་དང་། གནས་མདོ་ ཨོ་རྒྱན་ཐེག་མཆོག་གླིང་དགོན་པ་བཅས་གཉིས་ ལ་མཆོད་མཇལ་ཞུས། དེ་ཉིན་ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༢།༣༠ ཐོག་ཨོ་རི་ས་གཞིས་གྲོང་ལྔ་ཡི་མི་མང་ ཁྱོན་ ༡༥༠ འདུ་འཛོམས་སར་ཆེད་བཅར་གྱིས། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ནས་གོང་གསལ་བརྗོད་གཞི་ ཆ་བགོས་གནང་བ་ལྟར་མི་མང་ལ་གསུང་བཤད་ དང་། དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་

མཐིལ་ཕྱིན་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་

ཕྱི་ཚེས་ ༣༠ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༧།༣༠ ཐོ ག ་ཀྲ་ཀྲ་ནཱ་གར་གྱི ་ སུད་ཚོ ང ་བ་རྣམས་འདུ་

ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད་དུ་ཕེབས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་རྒྱ་གར་ཡུ་པི་མངའ་སྡེའི་ནང་པི་ཨེསི་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཤིཝ་པཱལ་སིང་ཡ་དེབ་ (Shivpal Singh Yadav, President of Pragatisheel Samajwadi Party) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས།

གཉིས་ཨོ་རི་ས་ཕུན་ཚོགས་གླིང་གཞིས་ཆགས་ ནས་སྣུམ་འཁོ ར ་བརྒྱུད་ཀྲ་ཀྲ་ནཱ་གཱར་དུ་བོ ད ་མི ་ སུད་ཚོ ང ་བའི ་ ས་གནས་སུ་ཕེ བ ས་ཐོ ན ་གྱི ས ་དེ ་ གར་འབྱོར་སྐབས། སུད་ཚོང་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ གཙོ ་ དང་རྒྱུན་ལས་བཅས་ནས་ཕེ བ ས་བསུ་སྣེ ་ ལེན་དང་འབྲེལ་དེར་ཞག་སྡོད་གནང་ཡོད་འདུག

༡) ཇར་ཁན་ཌ་ནང་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་མཆོག་དང་ལྷན། ༢) རན་ཅི་བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། ༣) ནུབ་བྷེང་གྷལ་མངའ་སྡེའི་ས་གནས་ཨ་སན་སོལ་བོད་མི་སུད་ ཚོང་བ་རྣམས་དང་ཐུག་འཕྲད་སྐབས། ༤) ཇར་ཁན་ཌ་མངའ་སྡེའི་ས་གནས་དྷན་བྷཌ་ (Dhanbad) བོད་མིའི་ཁྲོམ་ས་(ཀ) པའི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས།

35

འཛོམས་སར། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ནས་གོང་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་གཞི ་ ཆ་བགོ ས ་ལྟར་གསུང་བཤད་ དང་། མི་མང་ནས་དྲི་བ་གནང་བ་ཁག་ལ་ལན་ འདེབས་གསལ་བཤད། དེ་ནས་ལོ་མང་སྔོན་ནས་ ༸གོང་ས་མཆོག་གདན་ཞུའི་འབད་བརྩོན་གནང་ མཁན་ས་གནས་དེ ར ་ཡོ ད ་པའི་ཇར་ཁན་ཌ་ནང་ པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་མཆོག་ནས་སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་གཉི ས ་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེ ད ་བཅར་ གནང་བ་དང་། སྐབས་དེར་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་ མང་སྔོན་ནས་ནང་པའི ་ དུས་སྟོན་གྱི ་ ཚོགས་ མགོ ན ་དུ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གདན་ཞུའི ་ འབད་ བརྩོན་ཞུས་སྐོར་དང་། ད་དུང་༸གོང་ས་མཆོག་ གསེར་ཞལ་མ་མཇལ་བའི་ས་གནས་མི་མང་དང་ སློབ་ཕྲུག བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་བཅས་ཀྱི་ཆེད་དུ། ནང་པའི ་ མཐུན་ཚོ ག ས་དང་ཀྲ་ཀྲ་བཟོ ་ ཚོ ང ་ཁང་ གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་གདན་ ཞུ་གནང་འདོད་ཡོད་པས། ད་རེས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ གཉི ས ་ནས་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ས་གནས་དེ ར ་ ཕེ བ ས་ཐུབ་པའི ་ སྙན་སེ ང ་འབོ ད ་སྐུལ་གནང་ རོགས་ཞེས་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག དེ་ནས་གླ་ འཁོར་བརྒྱུད་པུ་རུ་ལི་ཡའི་ (Purulia) ཕྱོགས་སུ་

ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད། ཕེབས་ཐོན་གནང་སྟེ། ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༢ ཐོག་ནུབ་ བྷེང་གྷལ་མངའ་སྡེའི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་པུ་རུ་ལི་

མི ་ སུད་ཚོང་བའི ་ སར་ཕེ བ ས་འབྱོ ར ་གྱི ས ་ས་ གནས་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་གོང་བཞིན་བརྗོད་

མིའི་སུད་ཚོང་ (ཁ) པའི་ནང་ཕེབས་ཏེ། གོང་ བཞིན་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་དང་། དྲི་བ་ ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་ དང་། ཉིན་རྒྱབ་ས་གནས་སུད་ཚོང་ཁྲོམ་སའི་ཐོག་ ལ་ཕྱག་རོགས་ཤུགས་ཆེ་གནང་མཁན་ཇར་ཁན་ ཌ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ར་ ཇཱི་སིང་ཧ་ (Raj Sinha, Member of the Jharkhand Legislative Assembly from

མཆོག་ལ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱག་རྟགས་ཕུལ་ཏེ། མ་ འོ ང ས་པར་མུ་མཐུད་ས་གནས་སུད་ཚོང་བ་ རྣམས་ལ་མཐུན་འགྱུར་གནང་རོགས་ཞུས་གནང་ བར། སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་འབྱུང་འགྱུར་གང་ཐུབ་ གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་དྷན་བྷཌ་ས་ གནས་སུད་ཚོང་ (ཀ) པའི་སར་བཅར་ཏེ། སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གོང་བཞིན་བརྗོད་གཞིའི་ ཐོག་གསུང་བཤད་དང་། སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ཀྱི་དྲི་ བ་ཁག་ལ་ལན་འདེ བ ས་གསལ་བཤད་གནང་ རྗེས། སྣུམ་འཁོར་བརྒྱུད་ཇར་ཁན་ཌ་མངའ་སྡེའི་ རྒྱལ་ས་རན་ཅི་ (Ranchi) ལ་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་ ས་གནས་སུ་འབྱོར་སྐབས། ས་གནས་བོད་མིའི་ སུད་ཚོང་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་འཐུས་མི་ རྣམ་པས་སྣེ་ལེན་དང་། དེ་ནས་ཇར་ཁན་ཌ་ གཙུག་ལག་སློ བ ་གཉེ ར ་ཁང་གི ་ ཉེ ་ བའི ་ རི ག ས་ བདག་སློ བ ་དཔོ ན ་ཆེ ན ་མོ ་ སྐུ་ཞབས་ནཱན་དྷི ་ ཀུ་ མར་ཡ་ཌེབ་ (Prof.

Nand Kumar Dhanbad)

ཇར་ཁན་ཌ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཉེ་བའི་རིགས་བདག་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་སྐུ་ཞབས་ནཱན་དྷི་ཀུ་མར་ཡ་དེབ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས།

Yadav,Vice-Chancellor, Central Univer༡) རྡོར་གདན་བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་དང་ལྷན། ༢) གྷོ་རག་པུར་ས་གནས་བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་དང་ལྷན། ༣) ལཀ་ནའོ་ས་གནས་བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། ༤) སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་པཊ་ན་ས་གནས་བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས།

ཡའི ་ ས་གནས་བོ ད ་མི ་ སུད་ཚོ ང ་བའི ་ སར་ཆེ ད ་ ཕེ བ ས་ཀྱི ས ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉི ས ་ནས་གོ ང ་ བཞིན་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་དང་། ས་ གནས་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ཀྱི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་ འདེབས་འཐུས་ཚང་གནང་རྗེས། སྣུམ་འཁོར་ བརྒྱུད་ནུབ་བྷེ ང ་གྷལ་མངའ་སྡེ འི ་ ཨ་སན་སོ ལ ་ (Asansol) ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ཐོན་གནང་སྟེ། དགོང་མོ་ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ ཐོག་ཨ་སན་སོལ་བོད་

གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་དང་། དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་ འདེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དགོང་མོ་དེར་ཞག་ སྡོད་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༧ ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ཨ་སན་སོལ་ནས་ཇར་ ཁན་ཌ་མངའ་སྡེའི་ས་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་དྷན་བྷཌ་ (Dhanbad) ལ་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་ས་གནས་སུ་ འབྱོར་རྗེས། སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ ཐོག་དྷན་བྷཌ་བོད་ 36

sity of Jharkhand) མཆོག་གི་སར་བཅར་ནས།

རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ད་བར་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་ བ་རྣམས་ལ་མཐུན་སྦྱོར་གནང་བ་མ་ཟད། ཇར་ ཁན་ཌ་གཙུག་ལག་སློ བ ་གཉེ ར ་ཁང་དུ་བོ ད ་ཀྱི ་ སྐད་ཡིག་སློབ་གཉེར་གནང་རྒྱུ་གསར་བཟོ་གནང་ བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུས་པ་དང་། ཁོང་ལ་བོད་ཀྱི་ སྲིད་དོན་རྒྱལ་རབས་ཧིན་དིའི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ཡོད་ པ་ཞིག་ཕུལ་གནང་ཡོད། དེ་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ གཉིས་འཛམ་གླིང་ནང་པའི་མཐུན་ཚོགས་ (World Buddha Foundation) ཀྱི་ཚོགས་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། གཙོ ་ མཁས་དབང་སྐུ་ཞབས་ཧརཱི་ཤེ ་ སང་ཀེ ་ རི ་ ཏྱཡན་ (Dr Harish Sankrityayan) མཆོག་

ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་དགོང་མོ་ གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་ཕེབས་འབྱོར་གནང་

ཚུལ་དང་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་འཐུས་ཚང་ གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ པའི་ ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉི ས ་ཝ་ར་ཎ་སི འི ་ བོ ད ་ མི འི ་ སུད་ཚོང་ཚོགས་པའི ་ ཚོགས་གཙོ་སྐལ་ བཟང་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱུན་ ལས་རྣམས་ཀྱིས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་དང་འབྲེལ། སུད་ཚོང་བ་རྣམས་མཉམ་འཛོམས་སར་བཅར་ཏེ། གོ ང ་བཞི ན ་བརྗོ ད ་གཞི ་ ཆ་བགོ ས ་ལྟར་གསུང་ བཤད་དང་། སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་ དང་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེ བ ས་གསལ་བཤད་ གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་ཝར་ཎ་ས་གནས་རང་ བདེན་ཚོགས་ཆུང་གིས་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་བཞིན་ གནས་མཇལ་དང་། བོད་དགོན་པའི་ཕྱག་མཛོད་ ནས་ཕེབས་བསུ་སྣེ་ལེན་དང་ལྷན་མཆོད་མཇལ། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་འགྲོ་གྲོན་བཏང་ནས་གསར་ ༡) འཛམ་གླིང་ནང་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མཁས་དབང་སྐུ་ཞབས་ཧརཱི་ཤེ་སང་ཀེ་རི་ཏྱཡན་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། ༢) སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ཝར་ཎ་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ ཁང་གི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། ༣) ཇར་ཁན་ཌ་མངའ་སྡེའི་དྷན་བྷཌ་ (Dhanbad) ས་གནས་ཀྱི་ཁྲོམ་ས་ (ཀ) པའི་བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་དང་ལྷན། ༤) ཨོ་རི་ས་ཁྱབ་ རྒྱག་བྱེད་བཞིན་པའི་ཝར་ཎ་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་ ཁོངས་ཀྲ་ཀྲ་ནཱ་གར་ (Tatanagar) ས་གནས་བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་དང་ལྷན། སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སྨན་རྩིས་སྡེ་ཚན་དེར་ གི་སར་ཆེད་བཅར་གནང་བ་དང་། སྐབས་དེར་སྐུ་ ཡོད་འདུག གཟིགས་བསྐོར་བཅས་གནང་རྗེས། ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ཞབས་ཁོང་གིས་རན་ཅི་ས་གནས་སུ་ཁོང་ལ་ས་ ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་རྡོར་ ༤ པ་ཙམ་ལ་ཝ་ར་ཎ་སི་ནས་ཨེ་ལ་བྷཊ། (Allaཆ་སྟོང་པ་མང་པོ་ཡོད་པས། བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ གདན་སུད་ཚོ ང ་ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ ཀརྨ་ habad) ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་དགོང་དྲོ་ཆུ་ ཁང་གི་ཡན་ལག་གསར་འཛུགས་བྱེད་ཐུབ་ན་ས་ རི ན ་ཆེན་ལགས་དང་རྒྱུན་ལས་བཅས་ཀྱི ས ་ ཚོད་ ༨།༣༠ ཙམ་ལ་ཡུ་པི་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་ ཆའི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་རྒྱུ་དང་། ནང་པའི་མཐུན་ ཕེབས་བསུ་དང་འབྲེལ། སུད་ཚོང་བ་མཉམ་ ཨེ་ལ་བྷཊ་ལ་འབྱོར་སྐབས་ས་གནས་བོད་མི་སུད་ ཚོགས་ཀྱི་བསྟི་གནས་ཡོད་སར་བོད་ཀྱི་དགོན་པ་ འཛོ མ ས་སར་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་གཉི ས ་ནས་གོ ང ་ ཚོ ང ་བའི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ ཀུན་བཟང་ལགས་ཀྱི ས ་ བརྒྱབ་ཐུབ་ན་ས་ཆ་འབུལ་འདོད་ཡོད་ཅེས་དང་། བཞི ན ་བརྗོ ད ་གཞི ་ ཆ་བགོ ས ་ལྟར་གསུང་བཤད་ གཙོས་རྒྱུན་ལས་རྣམས་ནས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ དགོན་པ་བརྒྱབ་མ་ཐུབ་ཀྱང་བོད་པའི་དགེ་འདུན་ གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ས་གནས་བོད་མི་སུད་ཚོང་ གནང་ཡོད་འདུག པ་བཞི་སྡེ་ཞིག་གཏོང་ཐབས་གནང་རོགས་ཞེས་ བ་རྣམས་ཀྱི ་ དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེ བ ས་འཐུས་ ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨ པའི་ཐོག་ འབོད་སྐུལ་ཡང་ཞུས་གནང་ཡོད་འདུག་པར། སྤྱི་ ཚང་གནང་རྗེས། ཡུ་པི་མངའ་སྡེའི་ས་གནས་ཝ་ ཨེ་ལ་བྷཊ་ས་གནས་སུད་ཚོང་བ་མཉམ་འཛོམས་ འཐུས་རྣམ་པས་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་ ར་ཎ་སི འི ་ ཕྱོ ག ས་སུ་ཕེ བ ས་ཐོ ན ་གྱི ས ་ཕྱི ་ དྲོ་ཆུ་ སར། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ཆེད་ཕེབས་གནང་སྟེ་ དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་དང་། དགོན་སྡེ་གསར་ ཚོད་ ༥ པའི་ཐོག་ས་གནས་སུ་འབྱོར་མཚམས། གོ ང ་བཞི ན ་བརྗོ ད ་གཞི ་ ཆ་བགོ ས ་ཀྱི ས ་གསུང་ འཛུགས་སྐོར་དེ་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ལ་ཞུ་རྒྱུ་ ཝ་ར་ཎ་སི་ས་གནས་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་ བཤད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་ གནང་ཡོད་འདུག ཚོགས་གཙོ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་ འདེ བ ས་གསལ་བཤད་གནང་རྗེ ས ་དགོ ང ་དྲོ་ཆུ་ ཕྱི་ཚེས་ ༣ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༧ ཐོག་ པའི ་ འཐུས་མི ་ རྣམས་ཀྱི ས ་ཕེ བ ས་བསུ་སྣེ ་ ལེ ན ་ ཚོད་ ༤ པའི་ཐོག་མེ་འཁོར་བརྒྱུད་བྷི་ཧར་མངའ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་གཉི ས ་རན་ཅི ་ ས་གནས་བོ ད ་མི ་ གཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་། དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༧།༣༠ སྡེའི་རྒྱལ་ས་པཊ་ན་ (Patna) ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ སུད་ཚོང་བའི་སར་བཅར་ནས་གོང་བཞིན་བརྗོད་ ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ཝར་ཎ་བོད་ཀྱི་གཙུག་ ཐོན་གྱིས་ཕྱི་ཚེས་ ༧ ཉིན་གྱི་ཐོ་རངས་ཆུ་ཚོད་ ༢ གཞིའི་ཐོག་གསུང་བཤད་དང་། དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་ ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་དྲུག་ པའི་ཐོག་བྷི་ཧར་རྒྱལ་ས་པཊ་ན་ལ་ཕེབས་འབྱོར་ འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་རྗེས། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ ཅུ་ཙམ་འཛོ མ ས་སར་ཆེ ད ་བཅར་གྱི ས ་གསུང་ གནང་ཡོད་འདུག གཉིས་བྷི་ཧར་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་གྷ་ཡ་ བཤད་དང་། དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་བསམ་ ཕྱི་ཚེས་ ༧ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨ པའི་ (Gaya)

37

ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད། ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ནས་པཊ་ན་ས་གནས་ བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་གོང་བཞིན་བརྗོད་ གཞི་ཆ་བགོས་ལྟར་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་ མ་ཟད། དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་མཐིལ་ཕྱིན་ གནང་རྗེས་ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་པཊ་ན་ འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དང་། བུདྷ་སྤྱི་གླིང་གཉིས་ལ་ གཟིགས་བསྐོར་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ ཚོད་ ༢ པའི་ཐོག་པཊ་ན་ནས་སྣུམ་འཁོར་བརྒྱུད་ གྷོ་རག་པུར་ (Gorakhpur) ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ ཐོན་གནང་སྟེ། དགོང་མོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ པ་ཙམ་ལ་ ས་གནས་སུ་འབྱོར་གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ པའི་ ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་གྷོ་རག་པུར་བོད་མིའི་ སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ཚང་འཛོམས་སར། གོང་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་གཞི ་ ཆ་བགོ ས ་ལྟར་གསུང་བཤད་ གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་ གསལ་བཤད་གནང་རྗེས། པི་ཨེསི་པི་སྲིད་དོན་ ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་གསུམ་དང་མཇལ་འཕྲད་ གནང་བ་དང་། སྐབས་དེར་ཁོང་རྣམ་པས་ས་ གནས་བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་དཀའ་ངལ་ ག་དུས་འཕྲད་ནའང་གང་ཐུབ་རོ ག ས་པ་བྱ་རྒྱུའི ་ ཞལ་བཞེས་གནང་འདུག ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༡ པོ་ ཙམ་ལ་གྷོ་རག་པུར་ནས་ཡུ་པི་མངའ་སྡེའི་རྒྱལ་ས་ ལཀ་ནའོ་ (Lucknow) ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ཐོན་ གྱིས་དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༦ པའི་ཐོག་ས་གནས་སུ་ འབྱོར་སྐབས་ས་གནས་སུད་ཚོང་ཚོགས་གཙོ་ཚེ་ རི ང ་དོ ན ་གྲུབ་ལགས་ཀྱི ས ་གཙོས་རྒྱུན་ལས་

རྣམས་ཀྱི ས ་ཕེ བ ས་བསུ་སྣེ ་ ལེ ན ་གཟབ་རྒྱས་ གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ལཀ་ནའོ་བོད་ མིའི་སུད་ཚོང་བ་རྣམས་མཉམ་འཛོམས་སར་སྤྱི་ འཐུས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གོང་བཞིན་བརྗོད་གཞི་ཆ་ བགོས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་དང་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་ འདེབས་མཐིལ་ཕྱིན་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས། ལཀ་ནའོ་ལ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་པི་ཨེསི་པི་སྲིད་ དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ (Shivpal Singh

ཆོད་བཅས་ཕུལ་གནང་། དེ་ནས་རིམ་པས་མངའ་ སྡེའི་བྷི་ཇི་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ མཆོག་དང་། ཨེསི་པི་ཚོགས་པའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ འགན་འཛི ན ་མཆོ ག ་བཅས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་ གོང་བཞིན་ཞུས་ནས་ཡིག་ཆ་སོགས་ཕུལ་གནང་ འདུག གཟིགས་བསྐོར་ཕྱོགས་ཕེབས་སྐབས་ས་ གནས་སོ ་ སོ འི་ སློ བ ་ཕྲུག་དང་མི ་ མང་གི ་ བསམ་ ཚུལ་བསྡུ་ལེན། སློབ་ཕྲུག་དང་མི་མང་འདུ་ Yadav, President of Pragatisheel Sama- འཛོམས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ནས་གསུང་ jwadi Party) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ བཤད་ཐེངས་ ༡༦ ཙམ་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ སྟེ། རྒྱ་གར་གཞུང་དང་མི་མང་གིས་ད་བར་བོད་ བཞིན་སློབ་ཕྲུག་དང་། མི་མང་། ཁོངས་སོ་སོ་ མི་སྐྱབས་བཅོལ་བར་མཐུན་འགྱུར་དང་། ལྷག་ ནས་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་རིགས་སྙན་ དོན་ལཀ་ནའོ་བོད་མི་སུད་ཚོང་བར་མཐུན་སྦྱོར་ ཞུ་དང་། ཉམ་ཐག་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་དང་ རོགས་རམ་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་ དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་། མི་མང་། སློབ་གྲྭ་ བ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ཉིད་རྒྱལ་ སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་གཟིགས་ཞིབ་ཆེད་ སྤྱི འི ་ བདེ ་ འཇགས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི ་ ཚོགས་མི ་ ཕར་ཕེབས་ཚུར་འོང་ཐེ་བའི་ཉིན་གྲངས་ ༡༧ རིང་ ཆགས་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། རྒྱ་གར་ཧིན་དིའི་སྐད་ གི་གཞུང་འབྲེལ་ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཀྱི་ལས་ ཡི ག ་དེ ་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ སྐད་ཡིག ་ཁོ ང ས་སུ་ཚུད་པར་ དོ ན ་ཡོ ང ས་སུ་ལེ ག ས་གྲུབ་གནང་ཡོ ད ་པ་དང་། མོས་མཐུན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ཅེས་ཞུས་གནང་ སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉི ས ་ས་བགོ ས ་ལྟར་ཕྱོ ག ས་ འདུག་པ་མ་ཟད། སྐུ་ཞབས་ཁོང་ལ་བོད་མིའི་རང་ བསྐྱོད་ཕེབས་རིང་ས་གནས་སོ་སོ་ནས་བདེ་སྡུག་ ལུས་མེར་སྲེག་སྐོར་གྱི་དེབ་དང་། ཧིན་དིའི་སྐད་ ཞུས་ཁག་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ལྷན་ཁང་སོ་སོས་དཀའ་ ཡིག་ཐོག་ཡོད་པའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ སེལ་དགོངས་བཞེས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱག་བསྟར་ གྱི་གྲོས་ཆོད། དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ མཇུག་སྐྱོ ང ་གནང་དགོ ས ་རི ག ས་རྣམས་དོ ན ་ བརྒྱད་པ་དང་། ལཊ་ཝི་ཡའི་རྒྱལ་ས་རི་གར་ གནད་རེ ་ རེ ་ བཞི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་བརྒྱུད་ ཚོ ག ས་པའི ་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཐུས་མི འི ་ འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ལ་འབུལ་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་བཅས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ པ་བཅས། །

སྤྱི་འཐུས་དབུ་དཀར་ཚང་གཡུ་སྒྲོན་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་དུ་གཞུང་

༄༅། །སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ རྣམས་བོ ད ་མི འི ་ འདུ་སྡོ ད ་གཞི ས ་ཆགས་ཁག་ དང་། བལ་གོས་ཚོང་འདུས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ལ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཕེབས་རྒྱུའི་ས་བགོས་ཡོད་པ་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་དབུ་དཀར་ཚང་གཡུ་སྒྲོན་མཆོག་དང་ སྤྱི་འཐུས་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༩ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢

འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ།

ཚེས་ ༩ བར་ཉིན་གྲངས་ ༡༡ ཙམ་རིང་རྒྱ་གར་ བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་ས་གནས་རྡོར་གླིང་ (Darjeeling)དང་། བསུ་ན་མདའ།(Sonada) མི་ རིག(Mirik) མཁའ་ཤང་།(Kurseong) གུམ་ (Ghum) བཅས་སུ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ ལེགས་གྲུབ་གནང་སྟེ། ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་སོ་སོའི་ བཞུགས་གནས་སུ་ཕེ བ ས་འབྱོ ར ་གནང་ཡོ ད ་ 38

འདུག

དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩།༠༠ པའི་ཐོག་རྡོར་ གླིང་གཏན་སློབ་ལ་ཕེབས་ཏེ། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ གསུང་བཤད་དང་། དྲི་བ་དྲིས་ལན་གནང་རྗེས། སློབ་གྲྭའི་དགེ་ལས་རྣམས་དང་ལྷན་བཞུགས་མོལ་ ཚོ ག ས་འདུ་ཞི ག ་འཚོ ག ས་གནང་ཡོ ད ་པ་དང་།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན།

༡) ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད་དུ་ཕེབས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ནས་འབོ་དཀར་ངེས་དོན་ཆོས་འཁོར་གླིང་དགོན་པའི་ཡང་སྲིད་མཆོག་སྤྲུལ་མཆོག་མཇལ་ཁ་ཞུ་སྐབས། ༢) རྡོར་གླིང་གཏན་སློབ་སློབ་ཕྲུག་ རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། ༣) རྡོར་གླིང་ལྕགས་པོ་རིའི་དྲན་རྟེན་བོད་སྨན་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་གཟིགས་བསྐོར་ཕེབས་རྗེས་དགེ་སློབ་རྣམས་དང་ལྷན་བསྒྲོན་པའི་པར།

39

ཉིན་རྒྱབ་ཨོ་རྒྱན་ཀུན་བཟང་ཆོས་འཁོར་གླིང་དང་། ཕུན་ཚོགས་པདྨ་ཆོས་འཁོར་གླིང་དགོན་པ་བཅས་ ལ་གནས་གཟིགས་གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨།༣༠ ཐོག་ རྡོར་གླི ང ་ནས་སྟག་མདའ་ས་གནས་སུ་ཕེ བ ས་ ཐོན་གྱིས་ལྕགས་པོ་རིའི་དྲན་རྟེན་བོད་སྨན་སློབ་ གཉེར་ཁང་དུ་གཟིགས་བསྐོར་དང་། མི་མང་དང་ ཐུག་འཕྲད་གནང་རྗེས། རྡོར་གླིང་བོད་མིའི་རང་ འཚོ འི ་ བཟོ ་ གྲྭར་གཟི ག ས་བསྐོར་གནང་ཡོ ད ་པ་ དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༣ ཉིན་འབྲུག་ཐུབ་བསྟན་གསང་ སྔགས་ཆོས་གླིང་དགོན་དང་། གུམ་ས་སྐྱ་གུ་རུ་ མདོ་སྔགས་ནོར་བུའི་གླིང་། གུམ་ཡིད་དགའ་ཆོས་ གླིང་དགོན་པ། ཕུན་ཚོགས་རྔ་ཡབ་ཆོས་འཁོར་ གླི ང ་དགོ ན ་པ་བཅས་ལ་གནས་གཟི ག ས་གནང་ ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩།༠༠ པའི་ ཐོ ག ་མི་རིག ་ས་གནས་སུ་ཕེ བས་ཐོ ན་གནང་སྟེ། ས་གནས་མི ་ མང་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་རྗེ ས ། འབོ་དཀར་ངེས་དོན་ཆོས་འཁོར་གླིང་དགོན་པར་ གནས་གཟིགས་དང་། དགོན་པའི་ཡང་སྲིད་ མཆོག་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ ཞུས་གནང་ཡོད། དེ་ནས་སུ་ཁེ་ཀིརྟིའི་བཀྲ་ཤིས་ ཆོས་གླིང་དུ་གནས་གཟིགས་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་རྡོར་གླིང་ས་གནས་འགོ་ འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་ནང་ས་གནས་ མི་མང་གྲངས་ ༧༠ ལྷག་ཙམ་འདུ་འཛོམས་ཐོག་ གསུང་བཤད་དང་། མི་མང་གིས་དྲི་བ་ཁག་ལ་ ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་རྗེས། རིམ་ པས་ས་གནས་ཀྱི ་ གནད་ཡོ ད ་མི ་ སྣ་རྣམས་དང་ ལྷན་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་དང་། ལྕགས་ པོ་རི་དྲན་རྟེན་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ ཚོ ག ས་མཉམ་ཚོ ག ས་འདུ་ཞི ག ་བཅས་སོ ་ སོ ར ་ འཚོགས་གནང་ཡོད་འདུག དེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ གཉིས་ནས་རྡོར་གླིང་འཇམ་དབྱངས་བོད་ཀྱི་རིག་ གཞུང་གཅེས་འཛིན་ཁང་དུ། རྒྱ་གར་མངའ་སྡེའི་ གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་པ་དང་། ནུབ་བྷེང་ ཀལ་རྫོང་སྡེ་ཡར་རྒྱས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ སྐུ་ཞབས་ཨ་མར་སིང་རཡེ་ (Amar Singh Rai,

ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད། Former MLA and Chairman of the West Bengal District Development Board)

༡) སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ནས་རྒྱ་གར་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་པ་དང་། ནུབ་བྷེང་ཀལ་རྫོང་སྡེ་ཡར་རྒྱས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཨ་མར་སིང་རཡེ་ (Amar Singh Rai, Former MLA and Chairman of the West Bengal District Development Board) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་སྐབས།

40

མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ། རྡོར་གླིང་ས་ གནས་འགོ་འཛིན་གསར་པ་སྐུ་ཞབས་ཁོང་ལ་ངོ་ སྤྲོད་དང་། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་གསུངས་རྗེས་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དྲན་རྟེ ན ་ ཕྱག་རྟགས་ཕུལ་གནང་འདུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་ ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལྷན། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི ར ་མཐུན་རྐྱེ ན ་སྦྱོ ར ་སྤྲོ ད ་བྱེ ད ་ ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ དང་འབྲེལ་ བའི་ཐོག་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་མཆོག་དང་ དཔལ་ལྡན་ནང་སྲི ད ་བཀའ་བློ ན ་མཆོ ག ་རྣམ་ གཉིས་མཇལ་འཕྲད་བཟོ་རྒྱུའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་འདུག་ པར། སྐུ་ཞབས་ཁོང་ནས་རོགས་རམ་གང་ཐུབ་ གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་བསུ་ན་མདའ་བཀྲ་ཤིས་ གླིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་གྱི་སྣེ་ ལེན་འོག་རྡོར་གླིང་ནས་བསུ་ན་མདའ་བཀྲ་ཤིས་ གླིང་གཞིས་ཆགས་སུ་ཕེབས་ཐོན་གནང་སྟེ། ཐོ​ོག་ མར་བསུ་ན་མདའ་སམ་བྷོ ་ ཊའི ་ སློ བ ་གྲྭའི ་ ཁོ ར ་ ཡུག་ཡོངས་ལ་གཟིགས་བསྐོར་དང་། དེ་ནས་སྔ་ དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༡ ཐོག་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་ཁང་ ནང་ས་གནས་མི ་ མང་འདུ་འཛོམ ས་ཐོ ག ་གསུང་ བཤད་གནང་རྗེས། བསམ་གྲུབ་དར་རྒྱས་ཆོས་ གླིང་དགོན་པར་མཆོད་མཇལ་དང་། བསུ་ན་མདའ་ མཉམ་འབྲེལ་གྱི་འཛིན་སྐྱོང་འོག་ཡོད་པའི་བསུ་ན་ མདའ་སམ་བྷོ་ཊ་སློབ་གྲྭའི་བུ་དང་། བུ་མོའི་སློབ་ ཕྲུག་སྡོད་ཁང་བཅས་ལ་གཟིགས་བསྐོར་གནང་། ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༣།༠༠ ཐོག་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་ ཁང་ནང་སམ་བྷོ་ཊ་སློབ་གྲྭའི་སློབ་ཕྲུག་ ༨༠ ལྷག་ ཙམ་ལ་གསུང་བཤད་གནང་རྗེས། མཉམ་འབྲེལ་ གྱི་ཀི་ཝི་ (Kiwi) ཞིང་སར་གཟིགས་བསྐོར་ གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༧ ཉིན་རྡོར་གླིང་ནས་མཁའ་ཤང་ ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་མཁའ་ཤང་སྐྱིད་སྡུག་ ཚོགས་ཁང་ནང་ས་གནས་མི ་ མང་རྣམས་ལ་ གསུང་བཤད་གནང་སྟེ། ཐེངས་འདིའི་ས་གནས་ ཁག་གི་ལས་རིམ་མཇུག་བསྒྲིལ་རྗེས། ས་གནས་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ནས་བྷག་ཌོ་རར་བརྒྱུད་སོ་སོའི་བཞུགས་གནས་ སུ་ཕེབས་ཐོན་གནང་ཡོད་འདུག གཟིགས་བསྐོར་ཕྱོགས་ཕེབས་སྐབས་ས་ གནས་སོ ་ སོ འི་ སློ བ ་ཕྲུག་དང་མི ་ མང་གི ་ བསམ་ ཚུལ་བསྡུ་ལེན། བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ ༢ དང་། སློབ་ཕྲུག་དང་མི་མང་འདུ་འཛོམས་ཐོག་ སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཉིས་ནས་གསུང་བཤད་ཐེངས་ ༦ ཙམ་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་སློབ་ ཕྲུག་དང་མི་མང་འདུ་འཛོམས་སྐབས་སོ་སོར། སྤྱི་ འ ཐུ ས ་ རྣ མ ་ ག ཉི ས ་ ན ས ་ སྤྱི ་ ནོ ར ་ ༸ གོ ང ་ ས ་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ བཀའ་སློ བ ་ ལམ་སྟོན་དང་། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ སྐོར། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་དོན་གནས་བབ། མང་ གཙོའི་དགེ་མཚན་དང་མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ མི ་ མང་གི ས ་ཆ་ཤས་ལེ ན ་རྒྱུ་གལ་ཆེ འི ་ སྐོར། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ལས་འགན་ཁུར་ ཕྱོགས། སྐད་ཡིག་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོག་རྩ་ཡིན་ པས་དེ་བདག་གཅེས་བྱེད་དགོས་སྐོར། བོད་མིའི་ འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ངོ་བོ་མུ་མཐུད་གནས་ཐབས་དང་། རྩ་དོན་སྒྲུབ་པའི་རེ་བ་བརླག་མི་ཉན་པའི་སྐོར། སྤྱི་ ཚོགས་ཡོངས་ལ་ཕན་པའི་གནད་དོན་ཐོག་ཐུགས་ སྣང་གནང་ནས་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་གོང་མཐོར་ གཏོང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གསུང་བཤད་དང་ དྲི་བར་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་ དང་།

དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་དང་། མི་མང་། ཁོངས་ བསྐྱོད་ཕེབས་རིང་ས་གནས་སོ་སོ་ནས་བདེ་སྡུག་ སོ་སོ་ནས་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་དགོས་རིགས་ ཞུས་ཁག་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ལྷན་ཁང་སོ་སོས་དཀའ་ སྙན་ཞུ་དང་། ཉམ་ཐག་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་ སེལ་དགོངས་བཞེས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱག་བསྟར་

༡) སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ནས་གུམ་ས་སྐྱ་གུ་རུ་མདོ་སྔགས་ནོར་བུའི་གླིང་དང་། ༢) གུམ་ཡིད་དགའ་ཆོས་གླིང་དགོན་པ། ༣) སུ་ཁེ་ཀིརྟིའི་དགོན་དགེ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་གླིང་དགོན་པ། ༤) སོ་ན་ད་སམ་བྷོ་ཊ་ ཉིན་སློབ་བཅས་ལ་གཟིགས་བསྐོར་ཕེབས་སྐབས།

དང་དཀའ་སེལ་མཇུག་སྐྱོང་། མི་མང་། སློབ་གྲྭ་ སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་གཟིགས་ཞིབ་ཆེད་ ཕར་ཕེབས་ཚུར་འོང་ཐེ་བའི་ཉིན་གྲངས་ ༡༡ རིང་ གི་གཞུང་འབྲེལ་ས་བགོས་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཀྱི་ལས་ དོ ན ་ཡོ ང ས་སུ་ལེ ག ས་གྲུབ་གནང་ཡོ ད ་པ་དང་། སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་གཉི ས ་ས་བགོ ས ་ལྟར་ཕྱོ ག ས་

སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་ནས་མི་རིག་ས་གནས་མི་མང་དང་ཐུག་འཕྲད་སྐབས།

མཇུག་སྐྱོ ང ་གནང་དགོ ས ་རི ག ས་རྣམས་དོ ན ་ གནད་རེ ་ རེ ་ བཞི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་བརྒྱུད་ འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ལ་འབུལ་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ པ་བཅས། །

སྤྱི་འཐུས་རྣམ་གཉིས་རྡོར་གླིང་རང་འཚོའི་བཟོ་གྲྭར་གཟིགས་བསྐོར་ཕེབས་སྐབས།

41

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཐའེ་ཝན་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ལེགས་གྲུབ།

༡) བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཐའེ་ཝན་སྲིད་བློན་གྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་དང་ཐའེ་པེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་མཇལ་འཕྲད་ ༄༅། །བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་འཐུས་མི ་ རྣམས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་ མི ་ སོ ག ས་གནད་ཡོ ད ་མི ་ སྣ་མཇལ་འཕྲད་དང་། བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་སྔར་ལྷག་ཐོ བ ་ཐབས་ཆེ ད ་ ཕྱོགས་བསྐྱོད་གནང་རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཞིག་ཡོད་པ་ ལྟར། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་དང་ལས་ཐོག་

སྤྱི ་ འཐུས་མཁན་པོ ་ བསོ ད ་ནམས་བསྟན་འཕེ ལ ་ མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག སྤྱི་འཐུས་གསེར་རྟ་ཚུལ་ ཁྲིམས་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་དབྱངས་ཅན་སྒྲོལ་ དཀར་མཆོག སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་ཆོས་འབྱོར་ མཆོག་བཅས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ ཐའེ་ཝན་དུ་ཕེབས་འབྱོར་གྱིས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ བར་ ཉི ན ་གྲངས་བརྒྱད་རི ང ་ཐའེ ་ ཝན་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ གཞུང་འབྲེ ལ ་ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་ཞི ག ་ བསྐྱངས་གནང་ཡོད། དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་ གྱི་ཕྱི་དྲོ་བཞུགས་སྒར་རྡ་ས་ནས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ ཕེབས་ཐོན་གནང་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་གྱི་ མཚན་མོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༢།༠༠ ཙམ་ལ་ལྡི་ལི་ནས་བྷེང་ ཀོག་བརྒྱུད་ཐའེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཐའེ་པེ་རུ་ཕེབས་ ཐོན་གནང་སྟེ། ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ས་གནས་སུ་ འབྱོ ར ་བའི ་ སྐབས་ཐའེ ་ ཝན་དོ ན ་གཅོ ད ་ལས་ ཁུངས་དང་། ཐའེ་སྡོད་བོད་རིགས་ཚོགས་པ། བོད་དང་ཐའེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ པ་བཅས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གནང་ཞིང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཐའེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་ འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་འགྲོ་བཞིན་པར་གཟིགས་ཞིབ་ གནང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་དྲོ་ཐའེ་ཝན་དོན་གཅོད་ ལས་ཁུངས་སུ་ཕེ བ ས་ཏེ ་ གཟི ག ས་བསྐོར་རྟོ ག ་ ཞིབ་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པར་དོན་གཅོད་ལས་ ཁུངས་ཀྱི་ལས་དོན་སྙན་སེང་དང་། གངས་ལྗོངས་ དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་བཅས་ངོ་

ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ།

༡) སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཐའེ་ཝན་སྲིད་བློན་གྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ལྕམ་སྐུ་ཀའོ་ལཱ་སི་ཡོ་ཏ་ཀཱ་ (Kolas Yotaka) མཆོག་དང་། ༢) ཐའེ་པེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་ལིན་ཡིང་མིང་ (Lin Ying-Meng) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། ༣) སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཐའེ་པེ་རུ་ཕེབས་འབྱོར་སྐབས་ས་གནས་བོད་རིགས་སོགས་ཀྱི་སྣེ་ལེན་ཞུ་སྐབས།

42

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། སྤྲོད་གནང་ཡོད་འདུག འབོད་སྐུལ་སོགས་ཞུས་འདུག་པ་དང་། དེའི་ བོད་དོན་དང་འབྲེ ལ ་བའི་སྐོར་ངོ་སྤྲོ ད ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཐའེ་ཝན་དུ་གནས་སྡོད་ དགོང་མོ་གསོལ་ཚིགས་དང་མཉམ་དུ་ཐའེ་ཝན་གྱི་ གཟིགས་ཚུལ་དང་ཉམས་མྱོང་བརྗེ་རེས་སོགས་ བོད་མི་རྣམས་དང་མཉམ་དུ་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ གནང་ཡོད་འདུག་པ་བཅས། ། ཤིང་། ཐོག་མར་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་བོད་མི་མང་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་དོ ན ་བྱེ ད ་ཕྱོ ག ས་ དང་། སྐབས་འདིའི་གཞུང་འབྲེལ་ལས་དོན་བྱེད་ ཕྱོགས་ཀྱི་དགོས་དམིགས་སོགས་གསུང་བཤད་ མདོར་བསྡུས་རེ་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་ཐའེ་ ཝན་དོན་གཅོད་བ་རི་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་། ཐའེ ་ སྡོ ད ་བོ ད ་རི ག ས་ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ བསྟན་འཛི ན་རྣམ་དག་ལགས་སོ ག ས་ཀྱིས་ཐའེ ་ ཝན་དུ་གནས་སྡོ ད ་བོད་མི ་ རྣམས་ཀྱི ་ གནས་ སྟངས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་སོགས་ངོ་སྤྲོད་ མདོར་བསྡུས་གནང་རྗེས། དེར་ཕེབས་པའི་མི་ མང་གི ་ ངོ ས ་ནས་དྲི་བ་དང་གོ ་ བསྡུར་ལྷུག་པོ ་ གནང་བར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་གསལ་བཤད་ལན་ འདེབས་དགོས་པ་ཁག་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཐའེ་པེ་གྲོང་ ཁྱེར་གྱི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་འཐུས་མི ་ ཁག་ཅི ག ་དང་ མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ དམིགས་ཡུལ་དང་ལས་དོན། ཐའེ་ཝན་དང་བོད་ དོན་གྱི་འབྲེལ་བའི་སྐོར། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་ གནས་སྟངས་སྐོར་སོ ག ས་གོ ་ བསྡུར་སྙན་སེ ང ་ ཞུས་འདུག་པ་དང་། ཕྱི་དྲོ་བོད་དང་ཐའེ་ཝན་གྱི་ འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གི་ཚོགས་ མི་རྣམས་ལ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་ བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་དང་། བོད་ དང་། ཐའེ་ཝན། ཧོང་ཀོང་། ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་ བཅས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར་བགྲོ་གླེང་དང་དྲི་བ་ དྲིས་ལན་སོགས་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༤།༣༠ ཙམ་གྱི་ཐོག་ཐའེ་ ཝན་སྲིད་བློན་གྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ལྕམ་སྐུ་ཀའོ་ལཱ་ སི་ཡོ་ཏ་ཀཱ་ (Kolas Yotaka) མཆོག་དང་མཇལ་ འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་ དང་། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་ལ་སྔོན་ནས་རྒྱབ་ སྐྱོར་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུས་པ་དང་། མ་ སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ས་གནས་བོད་རིགས་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས། ༢) ཐའེ་པེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན། ༣) བོད་དང་ཐའེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་ འོངས་པར་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པའི་ ༡)མཐུད་ཁང་གི ་ཚོགས་མི་རྣམས་དང་ལྷན། 43

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས། ༢) བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སོགས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་ དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ།

༄༅། །བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་ ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་དང་ལས་ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་ སྣེ་ཁྲིད་འོག སྤྱི་འཐུས་གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་

༡) ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྒན་གྲས་ལྕམ་སྐུ་མའེ་ཉུ་ཡུ་ (Mei-Nu-Yu, Member of the Legislative Yuan,Taiwan) མཆོག་དང་ལྷན། ༢) ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་མའེ་ཉུ་ཡུ་ མཆོག་དང་ལྷན་བོད་དོན་སྐོར་གོ་བསྡུར་གནང་སྐབས། ༣) ཐའེ་ཝན་མང་གཙོ་ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་དང་། ཉམས་ཞིབ་འགན་འཛིན་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ལྷན།

44

མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་དབྱངས་ཅན་སྒྲོལ་དཀར་ མཆོག སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་ཆོས་འབྱོར་མཆོག་ བཅས་ལས་གྲུབ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ ཆུང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༠ ནས་ ༡༧ བར་ཐའེ་ཝན་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ བསྐྱོད་ཀྱི་ལས་རིམ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་ལྟར། ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ པ་ཐའེ་ཝན་མང་གཙོ་ཐེབས་རྩ་ཁང་ (Taiwan Foundation for Democracy) དུ་བཅར་ནས། ཐེ བ ས་རྩ་ཁང་དེ འི ་ སྤྱི ་ ཁྱབ་འགན་འཛི ན ་འབུམ་ རམས་པ་སྐུ་ཞབས་ཨལ་ལེན་པེན་ (Dr. Allen Peng) ལགས་དང་། ཉམས་ཞིབ་འགན་འཛིན་ རྣམ་གཉི ས ་བཅས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་བོ ད ་དང་ ཐའེ་ཝན་དབར་གྱི་འབྲེལ་བའི་སྐོར་དང་། ༸གོང་ ས་མཆོ ག ་གི ་ དགོ ང ས་གཞི ་ དང་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་ འཛུགས་ཀྱི་མང་གཙོའི་བྱུང་རིམ། བོད་ནང་གི་ཛ་ དྲག་གནས་སྟངས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་དང་། མ་ འོང ས་པར་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ དང་། ཐའེ་ཝན་མང་གཙོ་ཐེབས་རྩ་ཁང་གཉིས་ མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ སོགས་ཀྱི་སྐོར་གོ་བསྡུར་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ བཞི ན ་ཐེ བ ས་རྩ་ཁང་དེ འི ་ དམི ག ས་ཡུལ་དང་། ཐེ བ ས་རྩ་ཁང་དེ ་ ནི ་ གཞུང་གི ས ་བཙུགས་པའི ་ ཐེབས་རྩ་ཁང་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། འགན་འཛིན་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྣམས་ཀྱང་ཐའེ་ཝན་གྱི་ སྲི ད ་དོ ན ་ཚོགས་པ་ཁག་གི ་ འཐུས་ཚབ་ཆེ ད ་ གཏོང་གནང་ནས་བསྐོ་གཞག་བྱེད་དགོས་པ་མ་ ཟད། འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ནང་གྲོས་ཚོགས་ ཀྱི་འཐུས་མི་ཡང་ཡོད་པ་སོགས་ཚོགས་པ་དེས་ ད་བར་མང་གཙོ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྐོར་གྱི་ ལས་དོན་གཙོ་གནད་ཁག་གི་སྐོར་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་ པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད་འདུག དེ་ཉིན་ཕྱི་དྲོ་ཐའེ་པེ་ ཁུལ་གྱི་ཆོས་ཚོགས་ཁག་ཅིག་ལ་གཟིགས་བསྐོར་ གནང་ཞིང་། དགོང་མོ་ཐའེ་ཝན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་ཅིག་གི་འཐུས་ཚབ་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། དང་མཉམ་དུ་དགོ ང ་མོ འི ་ གསོ ལ ་ཚི ག ས་དང་ སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་སྣེ་ཁྲིད་པ་སྤྱི་འཐུས་མཁན་ ས་མཆོག་གི་གལ་ཆེའི་དགོངས་གཞི་ཁག་དང་། བསྟུན། བོད་དོན་སྐོར་གྲོས་བསྡུར་དང་བགྲོ་གླེང་། པོ་ བསོད ་ནམས་བསྟན་འཕེ ལ ་མཆོ ག ་གི ས ་ཐའེ ་ བོད་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་ལངས་ དེ་བཞིན་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད། ཝན་གྱི་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་ ཕྱོགས། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་མང་གཙོའི་འཕེལ་ རིམ། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གིས་མཚོན་བོད་ནང་ གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་། རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་ མཁྲེགས་འཛིན་གྱི་སྲིད་བྱུས། མ་འོངས་པར་ཐའེ་ ཝན་དང་བོད་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་མང་གཙོ་ དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་གཞུང་ ལ་བཟང་ཕྱོག ས་ནས་འགྱུར་བ་གཏོ ང་དགོ ས ་པ་ བཅས་ཀྱི་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་སྙིང་བསྡུས་གནང་ཡོད་པ་ སོགས་ཕན་ཚུན་གྲོས་བསྡུར་གནང་རྗེས། ཐའེ་ ཝན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ཁང་དུ་གཟིགས་བསྐོར་དང་ སྣེ ་ ཤན་པས་འགྲེ ལ ་བརྗོ ད ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་ཞི བ ་ཕྲ་ཞུས་ གནང་ཡོད། དེ་ཉིན་དགོང་མོ་གསོལ་ཚིགས་དང་མཉམ་ དུ་ཐའེ་ཝན་གྱི་འདེམས་ཐོན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་ མི་ཧུང་སུན་ཧན་ (Hung Sun-Han) མཆོག་ གིས་གཙོས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཁག་ ཐའེ་ཝན་མང་གཙོ་ཐེབས་རྩ་ཁང་ (Taiwan Foundation for Democracy) གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་དང་། ཉམས་ཞིབ་འགན་འཛིན་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ལྷན་བོད་དོན་སྐོར་གོ་བསྡུར་གནང་སྐབས། ཅི ག ་དང་ལྷན་བོ ད ་དོ ན ་སྐོར་གྲོ ས ་བསྡུར་དང་ སྐབས་དེར་མཁས་དབང་དང་། ཁྲིམས་རྩོད་པ་ སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ཆར་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་ དགོ ང ས་ཚུལ་བརྗེ ་ རེ ས ་གནང་ཡོ ད ་འདུག་པ་ སོ ག ས་གནད་ཡོ ད ་མི ་ སྣ་གང་མང་ཞི ག ་ཕེ བ ས་ གནས་སྟངས་ལ་དངོ ས ་སུ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་ བཅས། ། ཡོད་འདུག བར་བརྟེན་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་དགོས་པའི་གནས་ ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ སྟངས་མང་པོ་གཟིགས་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་༸གོང་ མཇལ་འཕྲད་ཁང་ཞིག་ཏུ་ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ འཐུས་མི་རྒན་གྲས་ལྕམ་སྐུ་མའེ་ཉུ་ཡུ་ (Mei-NuYu, Member of the Legislative Yuan,

མཆོག་དང་། ཁོང་གི་ཕྱག་རོགས་ཁག་ ཅི ག ་བཅས་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཞི ང ་། སྐབས་དེ ར ་ཐོ ག ་མར་ལྕམ་སྐུ་མའེ ་ ཉུ་ཡུ་མཆོ ག ་ གིས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པར་ཕེབས་བསུའི་འཚམས་ འདྲི་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ཐའེ་ཝན་གྱི་མང་གཙོ་ དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་ སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་བརྒྱུད་ནས་ཡར་ རྒྱས་བཏང་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་དང་། རྒྱ་ནག་ གཞུང་གི་མཁྲེགས་འཛིན་དང་། བོད་རྒྱའི་ཆབ་ སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས། ཐའེ་ཝན་དང་བོད་དོན་གྱི་ འབྲེལ་བ་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ངོ་ སྤྲོད་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ Taiwan)

ཐའེ་ཝན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་ཅིག་གི་འཐུས་ཚབ་དང་། ཁྲིམས་རྩོད་པ་སོགས་དང་ལྷན།

45

སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་ཕེབས། ༣) བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཐའེ་ཝན་གྱི་སྲིད་བློན་གཞོན་པ་ཟུར་པ་སོགས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།

༄༅། །ཐའེ་ཝན་ནང་ཕྱོགས་བསྐྱོད་དུ་ཕེབས་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོ ག ས་ཆུང་

རྣམ་པས་ཐའེ ་ ཝན་གྲོ ས ་ཚོགས་འཐུས་མི ་ སྐུ་ གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་བསྔགས་བརྗོད། དེ་བཞིན་ ཞབས་ཧྥི་རེ་ཌི་ལིམ་ (Freddy Lim, Member ༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་། བོད་མིའི་ སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལངས་ཕྱོགས། བོད་ ནང་གི ་ ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སོ ག ས་ཀྱི ་ སྐོར་ངོ ་ སྤྲོད་སྙིང་བསྡུས་དང་། མ་འོངས་པར་བོད་དོན་ རྒྱབ་སྐྱོ ར ་མུ་མཐུད་གནང་སྐྱོ ང ་ཡོ ང ་བའི ་ འབོ ད ་ སྐུལ་དང་འབྲེལ། ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ནང་སླར་ ཡང་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པ་ འཛུགས་ཐབས་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་བཅས་ཞུས་ གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐུ་ཞབས་ཧྥི་རེ་ཌི་མཆོག་ གི ས ་ཁོ ང ་ནི ་ དུས་རྒྱུན་ནས་བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་རྒྱབ་ སྐྱོར་གནང་མཁན་ཞིག་དང་། བཞུགས་སྒར་རྡ་ སར་ཕེབས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་མཇལ་འཕྲད་ ཞུས་ཡོད་པ་སོགས་བོད་དོན་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེན་ པོ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་། མ་འོངས་པར་ སླར་ཡང་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནང་སྲི ད ་དོ ན ་ཚོ ག ས་པ་ ཚང་མའི ་ མི ་ སྣ་ཚུད་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་བོ ད ་དོ ན ་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་ཐབས་ གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས་གནང་ ཡོད་འདུག དེ ་ ནས་ཐའེ ་ ཝན་གྱི ་ སྲི ད ་བློ ན ་གཞོ ན ་པ་ ཟུར་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཐའེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ ཚའི་ཨིང་ཝིན་ (Tsai Ing-Wen) མཆོག་གི་སློབ་ སྟོན་པ་རྒན་པའི་གྲས་ཡིན་པ་ལྕམ་སྐུ་ཡེ་གྲུ་ལན་ (Yeh Chu-lan, Former Vice President of the Executive Yuan of the Republic of

མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་སྤྱི་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་ ༡) བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཧྥི་རེ་ཌི་ལིམ་ (Freddy Lim, Member of the Legislative Yuan) མཆོག་དང་། ༢) ཐའེ་ཝན་གྱི་སྲིད་བློན་ རང་ལུས་མེར་སྲེག་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་སོགས་ གཞོན་པ་ཟུར་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཐའེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ཚའི་ཨིང་ཝིན་མཆོག་གི་སློབ་སྟོན་པ་རྒན་གྲས་ལྕམ་སྐུ་ཡེ་གྲུ་ལན་མཆོག་བཅས་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༠ ནས་ ༡༧ བར་ of the Legislative Yuan) མཆོག་གི་ཡིག་ཚང་ གོ་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་རྗེས། ཁོང་གི་སྐུ་ཟླ་ཐའེ་ ཉི ན ་གྲངས་བརྒྱད་རི ང ་ཐའེ ་ ཝན་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ དུ་སྐུ་ཞབས་ཁོ ང ་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཞི ང ་། ཝན་གྱི་སྨྲ་བརྗོད ་རང་དབང་ཆེ ད ་རང་ལུས་མེ ར ་ གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་། གནད་ཡོད་མི་སྣ་ སྐབས་དེ ར ་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ སྲེག་གཏོང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ཁྲིན་ནང་ཇུན་ (Nyཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ སྣེ ་ ཁྲིད་པ་སྤྱི ་ འཐུས་མཁན་པོ ་ lon Cheng Liberty Foundation and Meསོ ག ས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱི ས ་བོ ད ་དོ ན ་ཞུ་སྐུལ་གྱི ་ བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་སྐུ་ཞབས་ morial Museum) དྲན་གསོའི་འགྲེམས་སྟོན་ གཞུང་འབྲེ ལ ་ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་ལས་རིམ་ཁག་ ཁོང་སླར་ཡང་གྲོ ས ་ཚོགས་འཐུས་མི ར ་འོ ས ་ ཁང་དུ་གཟིགས་བསྐོར་དང་། དེའི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་སྤྱི་ ཡོངས་སུ་ལེགས་གྲུབ་གནང་ཡོད། འདེ མ ས་བྱུང་བར་དགའ་བསུའི ་ འཚམས་འདྲི་ འཐུས་རྣམ་པར་ངོ་སྤྲོད་ཞིབ་ཕྲ་ཞུས་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་རྒྱབ་སྤྱི་འཐུས་ དང་། ཐའེ་ཝན་ནང་གི་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་གི་ China, Taiwan)

46

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། དེ འི ་ དགོང་མོ་ཞི ་ བདེ ་ ཡུན་གནས་རོགས་ཟླ་ ཚོགས་པའི་ (Permanent Peace Partner-

ship, Perpetual Peace World Federation,

འགན་ འཛི ན ་དང་ལས་རོ ག ས་རྣམས་ཀྱི ་ ལྷན་དུ་དགོ ང ་ མོའི་གསོལ་ཚིགས་དང་བསྟུན་ནས་ཞི་བདེ་དང་ འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་དང་ དགོངས་ཚུལ་བརྗེ་རེས་གནང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ འཐུས་མི་རྒན་གྲས་ལྕམ་སྐུ་མའེ་ཉུ་ཡུ་ (Mei-NuAsia-Pacific Peace Association)

Yu, Member of the Legislative Yuan,

མཆོག་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཁོང་གིས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གནང་རྒྱུའི་དུས་ ཡུན་མཐའ་མའི་ཕེབས་སྟོན་མཛད་སྒོར་སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པ་དང་། ཐའེ་ཝན་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་བཅས་ བཅར་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཐའེ་ཝན་གཞུང་ དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་གནད་ཡོད་དཔོན་ རིགས་ཁག་དང་། ཨ་རི་དང་། ཁེ་ན་ཌ། འཇར་མི་ ནི། ཕ་རན་སི། ཨིན་ཡུལ། ནེ་ཐར་ལེན་ཌི་སོགས་ ཀྱི་གཞུང་ཚབ་མི་སྣ་སོགས་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མང་ དག་ཅིག་ཕེབས་ཡོད་འདུག་པ་དང་། སྐབས་དེར་ གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁོང་གི་གསུང་བཤད་ནང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ ཟུར་པས་སྣེ ་ ཁྲིད་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྐུ་ཚབ་ ཚོགས་ཆུང་ཕེབས་པར་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་ ཞེས་གསུངས་ཡོད་འདུག དགོང་མོ་ཐའེ་ཝན་དོན་ གཅོད་ལས་ཁུངས་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པར་ཕེབས་ སྐྱེལ་གསོལ་སྟོན་བཤམས་རྗེས། བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་འཐུས་མི་རྣམ་པས་ ས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཧྥི་རེ་ཌི་ལིམ་མཆོག་དང་ལྷན་བོད་དོན་སྐོར་གོ་བསྡུར་གནང་སྐབས། ༢) ཞི་བདེ་ཡུན་གནས་རོགས་ཟླ་ཚོགས་པའི་ (Permanent Peace Partnership) འགན་ ཐའེ་ཝན་ནང་གི་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་སོགས་གཞུང་ ༡)འཛིནཐའེ་མཆོ་ཝན་གྲོ ག་སོགས་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས། འབྲེལ་ལས་དོན་རྣམས་ལེགས་པར་གྲུབ་ནས་ཕྱི་ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་རྒྱ་གར་དུ་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་ ཡོད་པ་བཅས། ། Taiwan)

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༨ ཉིན་གྱི་ སའི་ཉེ་འཁྲིས་ཊ་པོ་ཝན་ (Tapovan) ས་ཁུལ་དུ་ ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྐུ་ཞབས་ར་ཇི བ ་བྷི ན ་ཌལ་ ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༤།༣༠ ཙམ་ལ་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་ དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་ཨཅཱརྱ་ཡེ ་ ཤེ ས ་ཕུན་ (Dr. Rajeev Bindal, the Speaker of Himསྡེ འི ་ དགུན་ཁའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཚོ ག ས་ཡུལ་རྡ་ ཚོ ག ས་མཆོ ག ་གི ས ་ཧི ་ མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ས ་ achal Pradesh Vidhan Sabha) མཆོག་དང་། 47

གསུང་བཤད། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་མཆོག་བཅས་རྣམ་ གཉིས་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད། སྐབས་དེ ར ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོ ན ་ མཆོག་གིས་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས། ད་ལྟའི་ བོ ད ་དོ ན ་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ གནད་དོ ན ་ཁག་སྙན་ སེང་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ འབོད་སྐུལ་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་གནང་འདུག་པ་དང་། མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ལ་བོད་དོན་དང་ འབྲེལ་བའི་དྲི་བ་ཁག་ཅིག་བཏང་གནང་འདུག་པ་ བཅས། །

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་དང་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་གཙོ་ར་ཇིབ་བྷིན་ཌལ་མཆོག་རྣམ་གཉིས།

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་བྷ་རོ་ཌ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་སློབ་གཉེར་བ་ཁག་ཅིག་ལ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སྐོར་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ གྱི་ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༣།༣༠ ཐོག་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་ གྲུབ་སྦྱོང་བརྡར་བསྟི་གནས་ཁང་གི་སྣེ་ཁྲིད་འོག་ རྒྱ་གར་ནུབ་ཕྱོ ག ས་གུ་ཇུ་ར་ཏ་མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ང ་ ཁྱེར་ཝ་དོ་ད་རའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བྷ་རོ་ཌ་ མཐོ་སློབ་ (Maharaja sayajirao university of baroda) ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ཐོག་ལོ་ རི མ ་གསུམ་པའི ་ ནང་སློ བ ་གཉེ ར ་གནང་མཁན་ གྲངས་ ༥༡ དང་། སློབ་དཔོན་ ༢ བཅས་ཁྱོན་མི་ གྲངས་ ༥༣ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ ཕེབས་སྐབས་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་ཨཅཱརྱ་ ཡེ ་ ཤེ ས ་ཕུན་ཚོ ག ས་མཆོ ག ་གི ས ་མཇལ་འཕྲད་ གནང་སོང་། སྐབས་དེ ར ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོ ན ་ མཆོག་གིས་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས། བོད་མི་ མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་དང་། གྲོས་ ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་ཀྱི་སྐོར། དེ་བཞིན་ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་བོད་པའི་ འཐབ་རྩོད་ཇི་ལྟར་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་མིན་དང་། བོ ད ་ཀྱི ་ གནད་དོ ན ་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ནང་ཇི ་ ལྟར་ཁྱབ་ སྤེལ་བྱེད་དགོས་པ། བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་

སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ།

ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཇི་ ལྟར་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་བགློ་གླེང་གནང་

ཁག་གི་གྲོས་ཚོགས་ནང་གི་གྲོས་གཞིའི་ཁྱད་པར། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ནས་གཉིས་སྨན་དབུ་

གི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ནང་སོ་སོའི་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་ཕྱི་སྲིད་སྲིད་བྱུས་ སོགས་ཀྱི་སྐོར་བགྲོ་གླེང་གནང་གི་ཡོད་པ་སོགས་ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གྲོས་ཚོགས་དང་། རྒྱ་གར་ གྱིས་གཙོས་པའི་རང་དབང་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་

མའི ་ ལམ་གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་བཟུང་ནས་བོ ད ་རི ག ས་ ཡོ ང ས་ལ་མི ང ་དོ ན ་མཚུངས་པའི ་ རང་སྲི ད ་རང་ སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་གནང་བཞིན་ཡོད་སྐོར། བོད་ ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་བཟུང་ད་བར་བོད་མི་རང་ ལོ་ ༡༥ ནས་ ༦༤ བར་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༡༥༤

48

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གནས་འཕྲིན། ཡིས་བོད་དོན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཕུལ་ བ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཡུལ་འདི་ཉིད་རྒྱ་ནག་ དམར་པོའི་འོག་གཡུལ་ས་ (War Zone) ལྟ་བུར་ བཟོ ་ བཞི ན ་ཡོ ད ་པ་དེ ས ་བོ ད ་ཙམ་མ་ཡི ན ་པར་ ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལའང་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ ཡོད་པ་སོགས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་ སྟངས་སྐོར། རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་ཁག་བདུན་གྱི་ངོ་ སྤྲོད་སྙིང་བསྡུས་དང་། ཉེ་ཆར་བཞུགས་སྒར་རྡ་

སར་འཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ ཚོགས་ཆེན་བཅས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས་པ་དང་། དེ་ བཞིན་སློབ་ཕྲུག་རྣམ་པས་ཕན་ཚུན་བསམ་ཚུལ་ བརྗེ་ལེན་གནང་སྟེ་སོ་སོའི་ཤེས་ཡོན་གོ་རྟོགས་ འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་དགོས་པ་དང་། སོ་སོའི་སྤྱི་ ཚོ ག ས་ནང་ཡོ ད ་པའི ་ དཀའ་ངལ་ཅན་རྣམས་ལ་ རོ ག ས་རམ་གནང་དགོ ས ་པའི ་ འབོ ད ་སྐུལ་ཞུས་ གནང་སོང་། སྐབས་དེར་ཁོང་རྣམས་ནས་དཔལ་ ལྡན་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་མཆོ ག ་གི ས ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་

འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐོར་སོགས་ཞིབ་ཕྲ་ངོ་སྤྲོད་ གནང་བར་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་སྐོར་གསུངས་ པ་དང་། དེ་ནས་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ གིས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་དཔོན་རྣམ་གཉིས་ལ་བོད་ མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་པར་བསྐྲུན་ ཞུས་པའི་དཔེ་དེབ་ཁག་ཅིག་ཕུལ་གནང་ཡོད་པ་ བཅས། །

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་བྱང་ཐོག་མཉེན་ཆས་མཐུན་རྐྱེན་གསར་བཟོ་ཞུས་པ།

༄༅། །བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ཁག་གི་ལས་རིམ་ཐད་ ཀར་གསན་གཟིགས་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོ ག ས་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ བོ ད ་ཨི ན ་གསར་ འགྱུར་ཁག་རྒྱུན་ཏུ་ནས་གཟི ག ས་བདེ འི ་ ཆེ ད ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ (TPIE) མཚན་བྱང་ཐོག་མཉེན་ཆས་ (App) མཐུན་རྐྱེན་ གསར་བཟོ་ཞུས་ཡོད་པས་དོན་གཉེར་ཅན་རྣམས་ ནས་ (App Store) ཡང་ན་ (Google Play Store) བརྒྱུད་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་དང་། དེ་ འབྲེ ལ ་འཕྲུལ་ཆས་སོ ག ས་ནས་རི ན ་མེ ད ་ཐོ ག ་ ཕབ་ལེ ན ་གྱི ས ་གསན་གཟི ག ས་ཐུབ་པ་ཞུ་རྒྱུ་ བཅས། །

ཌེན་ཝར་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་དཔོན་གཉིས་དང་སློབ་ཕྲུག་ཁག་ཅིག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་པ།

༄༅། །བོད་འཛམ་གླིང་ (Tibet World) ཚོགས་པ་བརྒྱུད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༩ ནས་ ༢༤ བར་ཨ་རིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ ཌེན་ཝར་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ (Denver University) གི་སློབ་དཔོན་གཉིས་དང་། སློབ་ གཉེར་བ་གྲངས་ ༡༥ བཅས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ སོགས་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རིས་ཆེད་བཞུགས་སྒར་རྡ་ སར་ཕེབས་ཡོད་པ་ལྟར། ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་གྱི་སྔ་ དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༣༠ ཐོག་ཁོང་རྣམས་བོད་མི་མང་

སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེ བས་སྐབས་དཔལ་ལྡན་ ཚོགས་གཞོན་ཨཅཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་ གིས་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདུག སྐབས་དེ ར ་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོ ན ་ མཆོག་གིས་ཁོང་རྣམས་ལ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚབ་ཞུས་ཏེ ་ འཚམས་འདྲི་དང་ སྦྲགས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་ རིམ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གྲོས་ཚོགས་དང་ 49

རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནང་གི ་ གྲོ ས ་ གཞིའི་ཁྱད་པར། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་ བར་བོད་ནང་བོད་མི་ ༡༥༤ ཡིས་བོད་དོན་ཆེད་ རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཕུལ་ཡོད་པ་སོགས་བོད་ ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐོར། བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནང་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་ཁག་སོ ག ས་ངོ ་ སྤྲོ ད ་གནང་ཡོ ད ་པ་ བཅས། །

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༩ ཉིན་ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་རྒྱལ་པི་དབང་རྒྱལ་མཆོག་དང་། སྡེ་དཔོན་གཞོན་ པ་སྐུ་ཞབས་ཚེ་རིང་བསམ་གྲུབ་མཆོག གཞན་ཚོགས་མི་བརྒྱད་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་སྐབས།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྒན་གྲས་ལྕམ་སྐུ་མའེ་ཉུ་ཡུ་ (Mei-NuYu, Member of the Legislative Yuan, Taiwan) མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྐབས།