Ubuntu Guide Burmese

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Ubuntu Guide by Ubuntu Myanmar LoCo Team

Ubuntu Myanmar LoCo Team

== General Notes == === General Notes === * Ubuntu လမမမမမ္းၫႊနမသညမ ပပုဂဂၢလလိကဆလိပုငမရရာကပုမၸဏဏဏဏီႏွငမငင့္ေသရာမလညမမင့္ေကရာငမမ အအျခရာမစဏမပပရာမင့္ေရမ လပုပမငနမမႀကဏမ မမရာမဏဏီႏွငမငင့္ေသရာမ လညမမင့္ေကရာငမမ စဏမပပရာမင့္ေရမအရသကမဆလိပုငမမမႈမရဏီႏွလိပပါ။ * Ubuntu သညမ သပုသမစပစြဲသသင့္ေတပကလိပု Menu အသပုသမခမ႐ပုပမပပုသဆလိပုငမရရာ [http://en.wikipedia.org/wiki/Graphical_user_interface Graphical User Interface (GUI)] ဏဏီႏွငမင င့္ေ သရာမလညမမင့္ေကရာငမမ စရာသရာမအသပုသမခမ command line ဆလိပုငမရရာ text-based [http://en.wikipedia.org/wiki/Command-line_interface command-line interface (CLI)] င့္ေသရာမ လညမမင့္ေကရာငမမ အလပုပမင့္ေတပကလိပု လပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမင့္ေစပပါသညမ။ Ubuntu မဏီႏွရာ (command-line-interface)ကလိပု Terminal လလိပု႔င့္ေခၚပပါသညမ။ Terminal ကလိပုစဖပငမငမယမဆလိပုရငမ :Menu -> File -> Open Terminal ခပုလလိပု အဆငမငတလိပုငမမသပရာမင့္ေရရာကမဏလိပုငမပပါသ ညမ။ ခစြဲင့္ေရရာငမမမဥမမ အစကမမမရာမအတပငမမမဏီႏွရာ စရာသရာမမမရာမကလိပု Terminal မဏီႏွရာ ထညမငသပငမမအသပုသမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။ ကပ နမပမပ်ဴတရာလပုပမင့္ေဆရာငမမမႈစနစမမဏီႏွ င့္ေအျပရာငမမလစြဲခမကမမမရာမကလိပု င့္ေအျပရာငမမလစြဲခပငမငရဏီႏွလိသသ (admin အခပငမငရဏီႏွလိတစြဲင) အသပုသမအျပပသသက ပစြဲင့္ေဆရာငမ႐ပကမဏလိပုငမပပါသညမ။ 'sudo' command က အသပုသမအျပပသသကလိပု င့္ေအျပရာငမမလစြဲခပငမငရဏီႏွလိသသ admin အအျဖစမ ယရာယဏ သတမမဏီႏွတမင့္ေပမသညမ။ (ဥပမရာ ပ႐လိပုဂရမမတစမခပု သပငမမစဥမ(သလိပု႔) စနစမပလိပုငမမဆလိပုငမ ရရာင့္ေအျပရာငမမလစြဲစဥမ)နမသနရာအင့္ေနအျဖငမင င့္ေအရာကမတပငမင့္ေဖရာမအျပထရာမသညမ။ sudo bash 'gksudo'ကလိပု Graphical Application င့္ေတပဖပငမငရရာမဏီႏွရာ 'sudo' အစရာမ Run Command မဏီႏွလညမမင့္ေကရာငမမ(သလိပု႔) menu bar မဏီႏွလညမမင့္ေကရာငမမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။ နမသနရာအင့္ေနအျဖငမင င့္ေအရာကမတပငမင့္ေဖရာမအျပထရာမသညမ။ gksudo gedit / etc / apt / sources. list ဖလိပုငမအမမရာမစပုရစြဲ႕ စဏမသခနမ႔ခပစြဲမမႈင့္ေတပကလိပု source အျပငမဆငမခပငမငရဏီႏွလိတစြဲင admin အခပငမင (root Administrative privileges)ဏဏီႏွငမင Nautilus file manager ကစြဲငသလိပု႔ အသပုသမအျပပကရာနစြဲ႔ င့္ေဆရာငမ႐ပကမဏလိပုငမပပါသညမ။ menu bar မဏီႏွတဆ ငမင အသပုသမအျပပမယမဆလိပုရငမ ' gksudo ' ကလိပုအသပုသမအျပပပပါ။ gksudo nautilus

သလိပု႔မဟပုတမ

sudo nautilus

man ကင့္ေတရာင ကပနမမနမမ command င့္ေတပအတပကမ အကသအညဏလလိပုလရာၿပဏဆလိပုရငမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။ နမသနရာ အင့္ေနနစြဲ႔ man sudo လလိပု႔႐လိပုကမထညမငလလိပုကမမယမဆလိပုရငမ sudo ကပနမမနမမနစြဲ႔ဆလိပုငမတစြဲင လကမစပစြဲဖလိပုငမစရာမမကမဏဏီႏွရာင့္ေတပကလိပုအျမ ငမင့္ေတပ႕ရမဏီႏွရာအျဖစမပပါသညမ။ man sudo apt-get ဏဏီႏွငမင aptitude င့္ေတပကလိပု ပ႐လိပုဂရမမင့္ေတပ ပကမင့္ေကင (package) င့္ေတပ ထညမငသပငမမရရာမဏီႏွရာအအျမနမဆပုသမနညမမ အင့္ေနနစြဲ႔ အသပုသမအျပပပပါသညမ။ GUI ထညမငသပငမမမမႈအတပကမ Synaptic Package Manager ကလိပုလစြဲအသပုသမအျပပဏလိပုငမပပါ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

သညမ။ ဒပါင့္ေပမယမင ပ႐လိပုဂရမမင့္ေတပ ပကမင့္ေကင (package) အမမရာမစပုဟရာ apt-get install ဏဏီႏွငမငင့္ေရရာ Synaptic Package Manager ဏဏီႏွငမငပပါ ထညမငသပငမမဏလိပုငမပပါသညမ။ အခပုလမမမမမ္းၫႊနမမဏီႏွရာအျမငမင့္ေတပ႕ဏလိပုငမ ပပါသညမ။ sudo apt-get install package Synaptic မဏီႏွရာပကမင့္ေကငင့္ေတပ (package) ကလိပုရဏီႏွရာင့္ေဖပပပုသနစြဲ႔ ထညမငသပငမမပပုသက ဤသလိပု႔အျဖစမပပါသညမ။ အမလိနမ႔င့္ေပမမမႈအမမရာမ အအျပရာမကလိပု Nano text editor စရာသရာမ အယမဒဏတရာ အသပုသမအျပပခလိပုငမမင့္ေစပပါသညမ။ Nano text editor က Linux လငမမနကမတလိပုငမမမဏီႏွရာ ရရဏီႏွလိတစြဲင text editor အယမဒဏတရာအျဖစမပပါသညမ။ တစမခပါတရသမဏီႏွရာ Ubuntu ဦမဘပနမတပု မဏီႏွရာပပါတစြဲင gedit text editor ထကမ အသပုသမအျပပရတရာ ပလိပုလပယမပပါသညမ။ Menu ဆလိပုတရာကင့္ေတရာင desktop အင့္ေပၚဘကမမဏီႏွရာရဏီႏွလိ Menu bar မဏဏသမဘရာမကလိပု ရညမမမ္းၫႊနမမပပါသညမ။ မလိပုကမခ႐လိပုင့္ေ ဆရာငဖမ၀ငမမဒလိပုမမဏီႏွရာရဏီႏွလိတစြဲင Start menu ၊ Apple Macintosh မဏီႏွရာရဏီႏွလိတစြဲင Menu bar င့္ေတပနစြဲ႔တသတသပပါပစြဲ။ တကယမလလိပု႔ (64 Bits) ၆၄ ဘစမ ဗရာမရဏီႏွငမမစနစမကလိပု အသပုသမအျပပမယမဆလိပုရငမ i386 ကလိပု amd64 နစြဲ႔ အစရာမထလိပုမရမဏီႏွရာ အျဖစမပပါသညမ။

Other Versions How to find out which version of Ubuntu you 're using Terminal င့္ေပၚမဏီႏွရာ ဒဏလလိပု႐လိပုကမထညမငၿပဏမ Enter ဏဏီႏွလိပမပပါ။ lsb_release -a How to find out which kernel you are using uname -a Newer Versions of Ubuntu Ubuntu ကလိပု ၆လလၽဏီႏွငမတစမႀကလိမမထပုတမင့္ေဝၿပဏမ ဏဏီႏွစမစဥမ ဧၿပဏလဏဏီႏွငမငင့္ေအရာကမတလိပုဘရာလတလိပု႔တပငမ ထပုတမင့္ေဝပပါသညမ။ Version တစမခပု မထပုတမင့္ေဝမဏီႏွဏ beta ( ၂ ) ႀကလိမမ ၊ Alpha ( ၂ ) ႀကလိမမ ကလိပုလညမမ developer မမရာမအင့္ေနအျဖငမင စ မမမသပမ သပုသမစစြဲပ အအျကသအျပပဏလိပုငမရနမအတပကမ ထပုတမင့္ေပမပပါသညမ ။ version (၅) ႀကလိမမအျပညမငတလိပုငမမ (သလိပု႔ ) ၂ ဏဏီႏွစမတစမႀကလိမမ LTS version ( Long Term Support ) ကလိပုထပုတမင့္ေပမ ပပါသညမ ။ LTS version သညမ လပုသအျခပသင့္ေရမ update ၅ဏဏီႏွစမအထလိအင့္ေထရာကမအပသငင့္ေပမပပါသညမ ။ Older Versions of Ubuntu Older Versions of Ubuntu •Saucy Salamander (13.10)(no longer supported) •Raring Ringtail (13.04)(no longer supported) •Quantal Quetzal (12.10)(no longer supported) •Precise Pangolin (12.04 LTS)(Long Term Support version supported until April 2017) •Lucid Lynx (10.04 LTS)(Server support (only) until April 2015)

Ubuntu Myanmar LoCo Team

•See this complete listof older and newer versions.

Other Resources Ubuntu Forums (http://ubuntuforums.org/) တပငမ အပနမလလိပုငမမင့္ေအျဖရဏီႏွငမမခမကမမမရာမဏဏီႏွငမငအအျခရာမင့္ေသရာအင့္ေသမ စလိတမအခမကမအလကမမမရာမကလိပု ကသညဏင့္ေပမရနမ အဖပစြဲ႕အစညမမမမရာမစပရာ ရဏီႏွလိပပါသညမ။ အျပညမတပငမမ အဖပစြဲ႕အစညမမအင့္ေနအျဖငမင Ubuntu for Myanmar (u4mm) (http://u4mm.com/) ရဏီႏွလိၿပဏမ အျမနမမရာဘရာသရာအျဖငမင Ubuntu အင့္ေအျကရာငမမင့္ေ လငလရာဏလိပုငမပပါမညမ။ Ubuntu Resources Unity Desktop Unity (http://en.wikipedia.org/wiki/Unity_%28desktop_environment%29) ဆလိပုသညမမဏီႏွရာ Ubuntu တပငမ အသပုသမအျပပသညမင နဂလိပုမသလပပါင့္ေသရာ Desktop ပပုသစသအျဖစမပပါသညမ။ (Gnome) ဂဏပုမမမမဏီႏွ အသပုသမအျပပသညမင GTK ပ လကမင့္ေဖရာငမမအျဖငမင အဆငမင့္ေအျပသငမငင့္ေတရာမပပါသညမ။ netbook မမရာမတပငမ အသပုသမအျပပရနမ ဒဏဇလိပုငမမအျပပလပုပမထရာမင့္ေသရာမလ ညမမ အအျခရာမင့္ေသရာ စကမပစၥညမမအမမလိပမအစရာမမမရာမတပငမပပါ အသပုသမ၀ငမင့္ေစရနမ canonical မဏီႏွ အျပငမဆငမင့္ေပမထရာမပပါသ ညမ။ Gnome Project Gnome 3 (http://www.gnome.org/) သညမ Ubuntu အတပကမ ပပုသစသအသစမအင့္ေနအျဖငမင ရယသဏလိပုငမပပါသညမ။ Gnome လပုပမငနမမစဥမမမရာမ (http://projects.gnome.org/) အျကညမင႐မႈ ရယသဏလိပုငမပပါသညမ။ Gnome installation အျပပလပုပမပပုသ ၁ (https://launchpad.net/~gnome3-team/+archive/gnome3) : sudo sudo sudo sudo

add-apt-repository ppa : gnome3-team/gnome 3 apt-get update apt-get dist-upgrade apt-get install gnome-shell

installation အျပပလပုပမပပုသ ၂ (https://launchpad.net/~ubuntugnometeam) : sudo sudo sudo sudo

add-apt-repository ppa : ubuntugonmeteam/gnome3 add-apt-repository ppa : ubuntugonmeteam/ppa-gen apt-get update apt-get install ugr-desktop-g3

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo apt-get dist-upgrade

Ubuntu Screenshots and Screenshots What is Ubuntu? (http://www.ubuntu.com/ubuntu) Ubuntu 11.04 Unity Desktop (http://www.youtube.com/watch/v=HMztaKt_1_E) and other YouTube videos (http://www.youtube.com/results?searchquery=ubuntu+11.04aq=f). မအျကရာမဏ အျမနမမရာဘရာသရာ သငမအျကရာမပလိပု႔ခမခမကမမမရာမ ထညမငသပငမမမညမ။ News Application Resources GetDeb (http://www.getdeb.net)- င့္ေနရာကမဆပုသမထပကမရဏီႏွလိင့္ေသရာ software မမရာမကလိပု တရရာမ၀ငမထလိနမမသလိမမမ ထရာမရရာ င့္ေနရရာမမရာမကစြဲငသလိပု႔ ရရဏီႏွလိဏလိပုငမအျခငမမ(သလိပု႔) မရရဏီႏွလိဏလိပုငမအျခငမမ အတသတသအျဖစမသညမ။ .deb ဖလိပုငမပပုသစသအျဖငမင ထညမငသပငမမရနမ လပယမကသပပါသညမ။ (ဤင့္ေနရရာတပငမ ဆကမလကမင့္ေလငလရာပပါ။ Apt and Package Basics).

Top 100 Open source Applications http://ubuntulinuxhelp.com/top-100-of-the-best-useful-opensource-applications/) Linux Alternatives (http://www.linuxalt.com/) See our full list of add-on applications.

Other *buntu guides and help manuals Kubuntuguide (http://www.kubuntuguide.info)--Kubuntu သညမ နရာမညမင့္ေကမရာမအျကရာမင့္ေသရာ KDE desktop ကလိပု အသပုသမအျပပထရာမပပါသညမ။ Xubuntu (http://www.xubuntuguide.org)--Xubuntu can run with as little as 256 Mb RAM. It is better for older machines with limited resources.--Lubuntu (https://wiki.ubuntu.com/Lubuntu)--သညမ RAM 256Mb ဏဏီႏွငမငပငမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။ အလိပုင့္ေ ဟရာငမမင့္ေနင့္ေသရာ စကမမမရာမဏဏီႏွငမငပငမ သငမငင့္ေတရာမပပါသညမ။ Offical Ubuntu Server Guide (https://help.ubuntu.com/10.04/serverguide/C/index.html) -Ubuntu server လမမမမမ္းၫႊနမ - server packages မမရာမအတပကမ င့္ေကရာငမမမပနမင့္ေသရာ ကလိပုမကရာမမမႈအျဖစမပပါသညမ။ Ubuntu Doctors Guide (http://www.ubuntudoctorsguild.org/) -ကမနမမမရာင့္ေရမဏဏီႏွငမငသကမဆလိပုငမင့္ေသရာ င့္ေနရရာမမရာမတပငမသပုသမင့္ေသရာ (K)ubuntu Linux မမရာမအတပကမစပုစညမမထရာမင့္ေသရာ လမမမမမ္းၫႊနမခမကမမမရာမ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

SkoleLinux (http://www.slx.no/en/take-a-tour) -- Debian/Ubuntu Linux (open-source) မမရာမအတပကမ ပညရာရပမဆလိပုငမရရာမမရာမ စပုစညမမထရာမမမႈ Installing Ubuntu Hardware Requirements Ubuntu ထညမငသပငမမအသပုသမအျပပဏလိပုငမရနမ လလိပုအပမခမကမမမရာမ Ubuntu Saucy Salamander သညမ 384 Mb ပမရာဏသညမ RAM ရဏီႏွလိ႐ပုသမၽဏီႏွအျဖငမင င့္ေကရာငမမစပရာလညမပတမဏလိပုငမသ ညမ။ (GUI installer အျဖငမငထညမငသပငမမလၽဏီႏွငမ အနညမမဆပုသမ 256 Mb ပမရာဏလလိပုအပမၿပဏမ၊စရာသရာမအျဖငမငသရာင့္ေဖရာမအျပင့္ေ သရာ installer ကလိပု သပုသမလၽဏီႏွငမ 192 Mb ပမရာဏသရာလလိပုအပမသညမ)။ Notebooks မမရာမတပငမ Ubuntu Saucy Salamander ကလိပုင့္ေကရာငမမစပရာ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။ Ubuntu ထညမငသပငမမအျခငမမသညမ Hard disk င့္ေနရရာလပတမ 3-4 GB မၽဏီႏွသရာ အသပုသမအျပပၿပဏမ အဆငမင့္ေအျပစပရာ အသပုသမအျ ပပဏလိပုငမရနမ 8-10GB သရာ လလိပုအပမသညမ။ အကယမ၍ သငမငကပနမပမပ်ဴတရာ၏ memory ပမရာဏသညမ ယခပုင့္ေဖရာမအျပခစြဲငသညမထကမ နညမမပပါမင့္ေနပပါက အအျခရာမင့္ေ သရာ ဆငမတသ OS မမရာမအျဖစမင့္ေသရာ င့္ေအရာကမပပါ OS မမရာမကလိပု အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။ [https://wiki.ubuntu.com/Lubuntu Lubuntu] (၁၆၀ MB RAM ပမရာဏရဏီႏွလိ႐ပုသအျဖငမင အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။) [http://www.puppylinux.org/ PuppyLinux] (၂၅၆ MB RAM ပမရာဏရဏီႏွလိ႐ပုသအျဖငမင အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။)သလိပု႔မ ဟပုတမ [http://damnsmalllinux.org/ DSL] (အနညမမဆပုသမ RAM ပမရာဏ၊Harddisk င့္ေနရရာလပတမ အနညမမင ယမသရာရဏီႏွလိ႐ပုသ USB drive မဏီႏွ အသပုသမအျပပရနမ၊ သလိပု႔မဟပုတမ အအျခရာမ Operation System မမရာမ အတပငမမမဏီႏွ software တစမခပုကစြဲငသလိပု႔ အသပုသမအျပပရနမ)။ Fresh Installation Ubuntu တစမခပုတညမမ သဏမသနမ႔ထညမငသပငမမအျခငမမ (http://www.ubuntu.com/download/ubuntu/download)မဏီႏွ Ubuntu ၏ င့္ေနရာကမဆပုသမထပကမရဏီႏွလိထရာမင့္ေသရာ operating system_OS အရာမ download ဆပစြဲယသပပါ။ ထလိပု OS အရာမ CD င့္ေပၚသလိပု႔ Ubuntu installation CD ( Live CD ) အအျဖစမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမရနမ မညမသလိပု႔င့္ေရမသရာမရ မညမကလိပု How To (https://help.ubuntu.com/community/BurningIsoHowto) တပငမ လမမမမမ္းၫႊနမထရာမသညမ။ ထလိပု လမမမမမ္းၫႊနမခမကမအတလိပုငမမ အျပပလပုပမထရာမသညမင Live CD ကလိပု Ubuntu ထညမငသပငမမရနမအတပကမ အသပုသမအျပပသညမ။အအျ ခပါမနညမမလမမမတစမခပုအင့္ေနအျဖငမင Server version ကလိပု အရငမထညမငသပငမမၿပဏမမဏီႏွ Ubuntu desktop version ကလိပု ထညမငသပငမမ၍ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Server version ကစြဲငသလိပု႔ ပလိပုမလိပုအျမနမဆနမသညမင စရာသရာမအျဖငမငသရာင့္ေဖရာမအျပင့္ေသရာ installer ကလိပု အသပုသမအျပပထရာမသညမင ISO file ကလိပု Alternative Download (http://www.ubuntu.com/download/ubuntu/alternativedownload) တပငမ ရယသဏလိပုငမသညမ။ ထလိပု ISO ငမDesktop CD(Regular Download) ထကမင့္ေ႐ပမခမယမဏလိပုငမင့္ေသရာ installation လပုပမငနမမစဥမမမရာမ ပလိပုမလိပုပပါ၀ငမသညမ။ LiveCD ကလိပု USB flashdrive င့္ေပၚသလိပု႔ (usb-creater-gtk) အ သပုသမအျပပ၍ ထညမငသပငမမၿပဏမ ထလိပု flashdrive ကလိပု CD drive မပပါ၀ငမသညမင ကပနမပမပ်ဴတရာမမရာမင့္ေပၚတပငမ Ubuntu ထညမင သပငမမရနမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။ Ubuntu Community documentation (https://help.ubuntu.com/community/Installation/FromUSBStick) Dual-Booting Windows and Ubuntu Windows ဏဏီႏွငမင Ubuntu ကလိပု ကပနမပမပ်ဴတရာတစမလပုသမထစြဲင့္ေပၚတပငမ ယဏီႏွဥမတပစြဲတငမအျခငမမ ကပနမပမပ်ဴတရာတစမလပုသမထစြဲင့္ေပၚတပငမ Windows ဏဏီႏွငမင Ubuntu ယဏီႏွဥမတပစြဲတငမရရာတပငမ အခကမအခစြဲမမရာမႀကပသင့္ေတပ႕ရဏလိပုငမ ပပါသညမ။ Windows ၏ boot loader သညမ Windows သဏမသနမ႔ကလိပုသရာ င့္ေထရာကမပသငသညမငအတပကမ ကပနမပမပ်ဴ တရာင့္ေပၚတပငမ Windows ကလိပုဦမစပရာထညမငသပငမမရပပါမညမ။ ပပုသမဏီႏွနမ Windows ထညမငသပငမမသညမငလပုပမငနမမစဥမတပငမ Hard drive ၏ င့္ေနရရာရဏီႏွလိသမၽဏီႏွကလိပု အသပုသမအျပပသညမငအတပကမ Ubuntu ထညမငသပငမမရနမ င့္ေနရရာလပတမရရဏီႏွလိရနမဆလိပုပပါက Windows မဏီႏွ အသပုသမအျပပထရာမသညမင Hard drive ကလိခ ပု မပသ႕င့္ေပမရနမအပမပပါသညမ။[ Harddrive ပမရာဏကလိပုမင့္ေအျပရာငမမ လစြဲခငမ ဦမစပရာ ( Disk Cleaup ) မလလိပုအပမင့္ေသရာ ဖလိပုငမမမရာမကလိပု ရဏီႏွငမမလငမမ၍ ( Disk Defragmentation ) ဖလိပုငမအျပနမ စဏင့္ေသရာ လပုပမငနမမစဥမကလိပု လပုပမင့္ေဆရာငမထရာမပပါ။] Windows ၏ Hard drive partition ကလိခ ပု မပသ႕ၿပဏမပပါက Ubuntu ကလိပု ထညမငသပငမမရနမသလိပု႔မဟပုတမ Hard disk partition မမရာမကလိပု ထပမမသအျပပအျပငမင့္ေအျပရာငမမလစြဲဏလိပုငမရနမအတပကမ ကပနမပမပ်ဴတရာကလိပု reboot အျပနမလပုပမင့္ေပမရပပါမညမ။ ဤ သလိပု႔အျပပလပုပမအျခငမမအရာမအျဖငမင Windows စနစမမဏီႏွ အ သစမအျပပအျပငမလပုပမင့္ေဆရာငမထရာမင့္ေသရာ Hard drive ကလိပု သလိရဏီႏွလိင့္ေစၿပဏမ ( Windows XP တပငမ chkdsk ကလိပုအသပုသမအျပပၿပဏမ င့္ေနရာကမပလိပုငမမထပကမရဏီႏွလိ လရာင့္ေသရာ Windows စနစမမမရာမတပငမ အအျ ခပါမင့္ေသရာ Hard drive ကလိပုစစမင့္ေဆမသညမင utilities မမရာမကလိပု အသပုသမအျပပသညမ။) ထလိပု႔အအျပငမ bootup ဖလိပုငမမမရာမကလိပု င့္ေအျ ပပါငမမလစြဲင့္ေရမသရာမင့္ေစသညမ။ (ထလိပုကစြဲငသလိပု႔ reboot မအျပပလပုပမခစြဲငပပါက Windows အသပုသမအျပပင့္ေသရာ Hard drive partition ၏ bootup ဖလိပုငမမမရာမကလိပု Windows Recovery Console အသပုသမအျပပ၍ ကလိပုယမတလိပုငမ အျပငမဆငမင့္ေပမရမညမအျ ဖစမသညမ။ Windows စနစမထညမငသပငမမအျခငမမနညမမသစမမမရာမတပငမ Hard drive primary partition ၂ခပုအသပုသမအျပပသညမ (Windows စနစမစတငမရနမ partition အင့္ေသမ၁ခပုဏဏီႏွငမင Windows စနစမတစမခပုလပုသမအတပကမ partition အႀကဏမ တစမခပု) ၊Ubuntu Linux စနစမထညမငသပငမမရရာတပငမ လညမမ Hard drive partition ၂ခပုလလိပုအပမပပါသညမ -( Linux swap partition ဏဏီႏွငမင စနစမတစမခပုလပုသမအတပကမ partition)။ Linux အတပကမ Hard drive partition မမရာမခပစြဲရရာတပငမ primary partition သလိပု႔မဟပုတမ primary partition င့္ေပၚမဏီႏွ အျပနမခပစြဲင့္ေဝထရာမင့္ေသရာ logical partition ၂ခပု အသပုသမအျပပရမညမ။ အခမလိပ႕ ကပနမပမပ်ဴတရာ င့္ေရရာငမမခမသသမမရာမသညမ Hard drive ၏ primary partition ခပုလပုသမကလိပု အသပုသမအျပပထရာမ တတမသညမငအတပကမ Ubuntu ထညမငသပငမမရနမအတပကမ partition င့္ေနရရာလပ တမမရဏီႏွလိင့္ေအျကရာငမမင့္ေဖရာမအျပင့္ေနတတမသညမ။ Hard drive ၏ primary partition ၁ခပုရဏီႏွလိလၽဏီႏွငမ ထလိပု primary partition င့္ေပၚတပငမ logical partition မမရာမထပမမသခပစြဲ၍ Ubuntu ကလိပုထညမငသပငမမဏလိပုငမသညမ။ ( Ubuntu အတပကမ primary partition အျဖစမင့္ေစ logical partition အျဖစမင့္ေစ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။)

Ubuntu Myanmar LoCo Team

အကယမ၍ Hard drive င့္ေပၚတပငမ primary partition ၂ခပုသရာရဏီႏွလိပပါက (ထလိပု၂ခပုတပငမ င့္ေနရရာလပတမမမရာမစပရာရဏီႏွလိင့္ေန လၽဏီႏွငမ)Ubuntu ကလိပု ဒပုတလိယ operation system အအျဖစမထညမငသပငမမရရာတပငမ အခကမအခစြဲရဏီႏွလိမညမမဟပုတမပပါ။ Ubuntu Live CD ကလိပု " largest available free space" တပငမ ထညမငသပငမမရနမခပငမငအျပပလလိပုကမ႐ပုသအျဖငမင အလလိပုအင့္ေ လၽဏီႏွရာကမ အျပပလပုပမသပရာမဏလိပုငမသညမ။ အအျခရာမ Partition ၁ခပုတပငမ င့္ေနရရာလပတမ အမမရာမ အအျပရာမရဏီႏွလိင့္ေနပပါက Ubuntu Live CD သညမ Ubuntu ကလိပု " largest available free space" တပငမ ထညမငသပငမမင့္ေပမလလိမမငမညမအျဖစမသညမ။ မသလ Windows စနစမ၏ partition သညမ အနညမမဆပုသမ 20GB (Vista ဏဏီႏွငမင Windows 7 ဆလိပုလၽဏီႏွငမ 30GB)ရဏီႏွလိရမ ညမအျဖစမၿပဏမ Ubuntu အတပကမ partition သညမ အနညမမဆပုသမ 10GB (20GB င့္ေပမဏလိပုငမရငမပလိပုင့္ေကရာငမမပပါသညမ။) ရဏီႏွလိရ မညမအျဖစမသညမ။ သငမငတပငမ Hard drive င့္ေနရရာလပတမမမရာမစပရာရဏီႏွလိင့္ေနလၽဏီႏွငမ သငမႀကလိပကမသညမင operation system ကလိပု င့္ေနရရာႀကလိပကမသင့္ေလရာကမ ပလိပုင့္ေပမဏလိပုငမပပါသညမ။ အအျပနမအလဏီႏွနမအရာမအျဖငမင သငမငကပနမပမပ်ဴတရာတပငမ Ubuntu ကလိပု အရငမထညမငသပငမမၿပဏမမဏီႏွ GParted အျဖငမင primary NTFS partition တစမခပု ဖနမတဏမ၍ Windows စနစမကလိပု ထညမငသပငမမဏလိပုငမပပါသညမ။ ( GParted ကလိပု Live CD / USB တစမခပုမဏီႏွင့္ေန၍ အသပုသမအျပပရပပါမညမ။) ထလိပု primary NTFS partition ကလိပုဖနမတဏမၿပဏမပပါက သငမ၏ Windows CD/DVD မဏီႏွ boot လပုပမ၍ Windows စနစမကလိပုထလိပု NTFS partition တပငမထညမငသပငမမရနမ င့္ေ႐ပမခမယမရမညမ။ ထ ညမငသပငမမအျခငမမ လပုပမငနမမစဥမ ၿပဏမဆပုသမပပါက ကပနမပမပ်ဴတရာပပုသမဏီႏွနမ အလပုပမလပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမင့္ေစရနမ reboot အျပနမလပုပမပပါ။ ထလိပု လပုပမငနမမစဥမအရာမလပုသမ ၿပဏမဆပုသမသပရာမလၽဏီႏွငမ Ubuntu LiveCD/USB ကလိပုသပုသမ၍ GRUB ကလိပု MBR တပငမအျပနမလညမထညမင သပငမမပပါ။ (အဘယမင့္ေအျကရာငမငဆလိပုင့္ေသရာမ Windows သညမ MBR ကလိပုအျပပအျပငမ၍ သသ၏ကလိပုယမပလိပုငမ boot loader ကလိပု master boot loader အအျဖစမ င့္ေအျပရာငမမလစြဲသပရာမ၍အျဖစမပပါသညမ။) GRUB ကလိပုထညမငသပငမမၿပဏမပပါက သငမဏဏီႏွစမသကမရရာ OS အျဖငမင boot လပုပမဏလိပုငမမညမအျဖစမသညမ။ အအျခရာမင့္ေသရာ Windows ဏဏီႏွငမင Ubuntu ယဏီႏွဥမတပစြဲ ထညမငသပငမမအျခငမမ နညမမလမမမမမရာမ Wubi (http://www.ubuntu.com/getubuntu/download-wubi) (Windows-based Ubuntu Installer), Ubuntu ကလိပု Windows စနစမင့္ေပၚတပငမ Hard drive အတပုတစမခပုဖနမတဏမ၍ အသပုသမအျပပဏလိပုငမရနမ လပုပမင့္ေ ဆရာငမင့္ေပမင့္ေသရာ dual-boot installer ၁ခပုအျဖစမသညမ (သလိပု႔င့္ေသရာမUbuntu ၏စပမမမင့္ေဆရာငမရညမ ကမဆငမမဏလိပုငမပပါသ ညမ။ Windows စနစမင့္ေပၚတပငမ အသပုသမအျပပရသညမငအတပကမ ဤနညမမလမမမကလိပု Ubuntu ကလိပု ယရာယဏ အသပုသမအျပပရနမ အတပကမသရာ သပုသမရနမသငမငင့္ေတရာမပပါသညမ။ Ubuntu ကလိပုအၿမစြဲတမမမအသပုသမအျပပမညမဆလိပုပပါက သဏမသနမ႔ partition, သဏမ သဏမပု႔ file system င့္ေပၚတပငမ ထညမငသပငမမအျခငမမသရာ အင့္ေကရာငမမဆပုသမနညမမလမမမ အျဖစမပပါသညမ။ Easy BCD (http://neosmart.net/dl.php?id=1),Windows စနစမင့္ေပၚတပငမ အသပုသမအျပပရသညမင အခမစြဲင Program တစမခပုအျဖစမသညမ။ Windows 7/Vista ၏ boot loader ကလိပု အျပပအျပငမင့္ေအျပရာငမမလစြဲအျခငမမအျဖငမင Windows 7 / Vista ဏဏီႏွငမင Ubuntu (တအျခရာမ operation systems မမရာမအတပကမလညမမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။) ကပနမပမပ်ဴတရာ ၁လပုသမတညမမင့္ေပၚတပငမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမင့္ေစသညမ။ Installing multiple OS on a single computer ကပနမပမပ်ဴတရာတစမလပုသမတညမမင့္ေပၚတပငမ Operation System OS မမရာမ ၁ခပုထကမပလိပု၍ အသပုသမအျပပအျခငမမ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

သတလိအျပပရနမ: Ubuntu ထညမငသပငမမင့္ေသရာလပုပမငနမမစဥမအတပငမမ င့္ေ႐ပမခမယမစရရာအဆငမငတစမခပုရဏီႏွလိပပါသညမ (Ready to install > Advanced)။ ၎မဏီႏွရာ GRUBF2 bootloader ကလိပု MBR (Master BootRecord)အရာမင့္ေအျပရာငမမလစြဲအျခ ငမမမအျပပလပုပမပစြဲ(K)UbuntuOS ထညမငသပငမမထရာမင့္ေသရာ Harddisk Partition အတပငမမ ထညမငသပငမမရနမ င့္ေ႐ပမခမယမအျခ ငမမအျဖစမသညမ။ ထလိပုအဆငမငကလိပုလပုပမင့္ေဆရာငမရရာတပငမ အထသမ သတလိအျပပရနမလလိပုအပမ င့္ေသရာ အခမကမမဏီႏွရာ သငမ၏ ကပနမပမပ်ဴ တရာစနစမတပငမ boot လပုပမရနမအတပကမ သဏမအျခရာမ Hard disk Partition တစမခပု(သလိပု႔) Operation System ၂ခပု ထပမပလိပု၍ အသပုသမအျပပထရာမအျခငမမ (သလိပု႔) chainloads bootloaders မမရာမ အသပုသမအျပပထရာမအျခငမမရဏီႏွလိမရဏီႏွလိပငမ အျဖစမသညမ။ ထလိပု သလိပု႔င့္ေသရာစနစမမမရာမတပငမ MBR ကလိပုအျပပအျပငမင့္ေအျပရာငမမလစြဲအျခငမမမလပုပမသညမမဏီႏွရာ အင့္ေကရာငမမဆပုသမပငမအျဖစမသညမ။ ဥပမရာ: : Desktop version GUI installer ကလိပုအသပုသမအျပပ၍installationအျပပလပုပမင့္ေနစဥမအတပငမမအဆငမငတစမခပု တပငမ င့္ေအရာကမပပါ အတလိပုငမမ င့္ေပၚလရာမညမအျဖစမသညမ။ Summary > Advanced > Device for boot loader installation: /dev/sda6 အထကမပပါ ဥပမရာတပငမ ထလိပုအင့္ေအျခအင့္ေနအတလိပုငမမ ထရာမရဏီႏွလိပပါက GRUB2 bootloader သညမ /dev/sda6 ((K)UbuntuOS ထညမငသပငမမထရာမသညမင Harddisk Partition ) အတပငမမသလိပု႔သရာ င့္ေရရာကမရဏီႏွလိသပရာမမညမအျဖစမၿပဏမ MBR (Master Boot Record) ကလိပုင့္ေအျပရာငမမလစြဲမညမမဟပုတမပပါ။ သလိပု႔င့္ေသရာမ /dev/sda ၏ default setting တပငမ ထရာမရဏီႏွလိလလိပုကမပပါက GRUB2 သညမ /dev/sda6(K)Ubuntu OS ထညမငသပငမမထရာမသညမင Harddisk Partition ) အတပငမမသလိပု႔ င့္ေရရာကမရဏီႏွလိသပရာမမညမ အျဖစမသညမငအအျပငမ MBR (Master Boot Record) ကလိပုလညမမ အျပပအျပငမင့္ေအျပရာငမမလစြဲ သပရာမပပါမညမ။ ထလိပုအခပါ GRUB2 သညမ ကပနမပမပ်ဴတရာင့္ေပၚတပငမ ထညမငသပငမမထရာမသညမင Operation System အရာမလပုသမ၏ master bootloader အအျဖစမင့္ေအျပရာငမမလစြဲသပရာမမညမအျဖစမသညမ။ အအျခရာမင့္ေသရာ bootloader (GRUB2 မဟပုတမသညမင) မမရာမကလိပုအ သပုသမအျပပင့္ေနသသအျဖစမလၽဏီႏွငမ ထလိပုအင့္ေအျခအင့္ေနသညမ အဆငမင့္ေအျပမညမမဟပုတမပပါ။ Use Startup Manager to change Grub settings Start Manager ကလိပု အသပုသမအျပပ၍ Grub ၏ setting မမရာမကလိပု င့္ေအျပရာငမမလစြဲအျခငမမ Grub သညမ (Operation System ၁ခပုထပမပလိပု၍ ထညမငသပငမမထရာမင့္ေသရာ ကပနမပမပ်ဴတရာမမရာမတပငမ) မညမသညမင OS ကလိပု ပပုသမဏီႏွနမ ဦမစရာမင့္ေပမ အင့္ေနအျဖငမင စတငမလညမပတမင့္ေစမညမကလိပု သတမမဏီႏွတမအျခငမမဏဏီႏွငမင အအျခရာမင့္ေသရာ bootup setting မမရာမကလိပု ထလိနမမခမပပမသညမင bootup utility ၁ခပုအျဖစမသညမ။ Startup Manager (http://sourceforge.net/projects/startup-manager/) ကလိပု အသပုသမအျပပ၍ Grub ၏ setting မမရာမကလိပု င့္ေအျပရာ ငမမလစြဲဏလိပုငမသညမ။ Startup Manager သညမ Grub (Grub Legacy ), Grub 2, Usplash, and Splashy စ သညမင bootloader မမရာမ၏ setting မမရာမကလိပု ကပပမကစြဲရရာတပငမအသပုသမအျပပသညမင software အျဖစမသညမ။ Startup Manager အသပုသမအျပပပပုသကလိပု [(https://help.ubuntu.com/community/StartUpManager Startup Manager Help)] တပငမ အျကညမင႐မႈဏလိပုငမသညမ။ Startup Manager ထညမငသပငမမရနမအတပကမ sudo apt-get install startupmanager menu Startup Manager လညမပတမင့္ေစရနမ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Menu > System > Administration > Startup Manasger မဏီႏွတမခမကမ။ ။ Grub setting မမရာမကလိပု command-line interface မဏီႏွလညမမ င့္ေအျပရာငမမလစြဲအျပငမဆငမဏလိပုငမသညမ။ Dual-Booting Mac OS X and Ubuntu Mac OS X ဏဏီႏွငမင Ubuntu ကလိပု ကပနမပမပ်ဴတရာတစမလပုသမတညမမင့္ေပၚတပငမ ယဏီႏွဥမတပစြဲတငမအျခငမမ Mac OS X သညမ Linux ဏဏီႏွငမင တညမင့္ေဆရာကမပပုသ ဆငမတသသညမ (Max OS X သညမ BSD Unix ကလိပုအင့္ေအျခခသထရာမအျ ခငမမအျဖစမသညမ။) Mac OS X ဏဏီႏွငမင Ubuntu ကလိပု ယဏီႏွဥမတပစြဲတငမအျခငမမဏဏီႏွငမငပတမသတမင့္ေသရာအင့္ေသမစလိတမလမမမမမ္းၫႊနမခမ ကမမမရာမကလိပု (http://help.ubuntu.com/community/MacBook ) တပငမင့္ေလငလရာဏလိပုငမသညမ။ Installing Mac OS X after Ubuntu Ubuntu ရဏီႏွလိၿပဏမသရာမ ကပနမပမပ်ဴတရာင့္ေပၚတပငမ Mac OS X တငမအျခငမမ Ubuntu ကလိပု Mac OS X ဏဏီႏွငမင ယဏီႏွဥမတပစြဲတငမမညမဆလိပုပပါက Ubuntu ကလိပု ထညမငသပငမမမညမင Harddisk Partition ကလိပု ext4 ကလိပု င့္ေ႐ပမခမယမပပါ။ (ထလိပုလပုပမငနမမစဥမအတပကမ Super Grub Disk CD သညမ အသပုသမ၀ငမင့္ေသရာ utility အျဖစမသ ညမ။) Super Grub ISO ဖလိပုငမကလိပု forjamari.linex.org (http://supergrub.forjamari.linex.org) တပငမ download ရယသဏလိပုငမသညမ။ Ubuntu ကလိပု ထညမငသပငမမၿပဏမပပါက Grub start-up list ကလိပု အျပငမဆငမင့္ေအျပရာငမမလစြဲပပါ။ sudo nano /boot/ grub/menu.1st ထလိပု႔င့္ေနရာကမ င့္ေအရာကမပပါစရာင့္ေအျကရာငမမမမရာမကလိပု ထပမင့္ေပပါငမမထညမငပပါ။ title Mac OS X root (hd0,0) makeactive chainloader + 1 ၿပဏမလၽဏီႏွငမ Mac ကလိပု reboot လပုပမ၍ Mac OS X တပငမပပါ၀ငမင့္ေသရာ Terminal ကလိပု သပရာမပပါ။ (boot လပုပမရရာတပငမ အ ခကမအခစြဲရဏီႏွလိပပါက Mac OS X DVD ကလိပုအသပုသမအျပပ၍ boot လပုပမပပါ။) F8 ကလိပုဏဏီႏွလိပမ၍ -s ဟပု ႐လိပုကမထညမငပပါ။ ထလိပု႔င့္ေနရာကမ ႐လိပုကမထညမငရမညမငစရာင့္ေအျကရာငမမမမရာမမဏီႏွရာ fdiskn -e /dev/rdisk0 flag 2 (flag 2 သညမ ယခပုဥပမရာ၏ Harddisk Partition number 2 အျဖစမသညမ။ သငမ၏ Mac တပငမ အသပုသမအျ ပပထရာမသညမင Partition number င့္ေပၚတပငမ လလိက ပု မ၍င့္ေအျပရာငမမလစြဲဏလိပုငမသညမ။) quit y reboot ပပုသမဏီႏွနမအလပုပမ လပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမၿပဏဟပု မင့္ေသခမရာင့္ေသမပပါက Super Grub Disk CD ကလိပု အသပုသမအျပပ၍ Grub ကလိပု active လပုပမပပါ။ Installing Ubuntu after Mac 0S X

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Mac OS X ရဏီႏွလိၿပဏမသရာမ ကပနမပမပ်ဴတရာင့္ေပၚတပငမ Ubuntu တငမအျခငမမ Boot လပုပမင့္ေနစဥမအတပငမမ bootloader တပငမ ပပုသမဏီႏွနမလပုပမင့္ေဆရာငမင့္ေနအျခငမမမရဏီႏွလိဟပု သတငမမပလိပု႔ခမကမ (ဥပမရာ HFS+error) မမရာမင့္ေပၚလရာပပါက Super Grub ကလိပုအသပုသမအျပပ၍ Linux GRUB ဏဏီႏွငမင MBR (Master Boot Record) ကလိပု အျပနမလညမအျပငမဆငမဏလိပုငမသညမ။ Ubuntu ကလိပု ထညမငသပငမမၿပဏမပပါက Grub start-up list ကလိပုအျပငမဆငမင့္ေအျပရာငမမလစြဲပပါ။ sudo nano /boot/grub/menu.lst ထလိပု႔င့္ေနရာကမ ထပမင့္ေပပါငမမထညမငရမညမင စရာင့္ေအျကရာငမမမမရာမမဏီႏွရာ title Mac OS X root (hd0,0) makeactive chainloader +1 အကယမ၍ သငမသညမGRUB တပငမ Mac OS X သလိပု႔မဟပုတမ Windows ဏဏီႏွငမငပတမသတမ၍ အခကမအခစြဲအျဖစမင့္ေနပပါ က Mac OS X ၏ Grub ရဏီႏွလိ entry ကလိပု "root (hd0,1) သလိပု႔င့္ေအျပရာငမမလစြဲပပါ။ ထလိပုသလိပု႔င့္ေအျပရာငမမလစြဲအျခငမမအျဖငမင သငမ၏ကပ နမပမပ်ဴတရာသညမ Partition number 1 ကလိပု boot လပုပမပပါလလိမမငမညမ။ Grub မဏီႏွနမကနမစပရာအလပုပမလပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမသ ညမအထလိ partition number ကလိပုင့္ေအျပရာငမမလစြဲဏလိပုငမသညမ။ Package Installation and Updates Apt and Package Basics Add Extra Repositories ကလိပုဖတမပပါ။ Ubuntu အသပုသမအျပပသသအမမရာမစပုသညမ Synaptic Package Manager ကလိပု package မမရာမထညမငသပငမမရနမ အသပုသမအျ ပပအျကပပါသညမ။ င့္ေအရာကမပပါ မမ္းၫႊနမအျပခမကမမမရာမသညမ package မမရာမကလိပု package မမရာမထညမငသပငမမရနမ အသပုသမအျပပအျ ကပပါသညမ။ င့္ေအရာကမပပါမမ္းၫႊနမအျပခမကမမမရာမသညမ package မမရာမကလိပု command-line Terminal အသပုသမအျပပ၍ ထ ညမငသပငမမရနမ နညမမလမမမမမရာမအျဖစမပပါသညမ။ Terminal ကလိပုစတငမရနမ : Menu -> Application -> Accessories -> Terminal packages မမရာမထညမငသပငမမရနမ : sudo apt-get install *packagename* ဥပမရာ : sudo apt-get install mpdsbackup package မမရာမ ဖယမရဏီႏွရာမရနမ : sudo apt-get remove *packagename* package ဏဏီႏွငမငတကပ ထလိပု package ဏဏီႏွငမင သကမဆလိပုငမသညမမမရာမအရာမလပုသမ ဖယမရဏီႏွရာမရနမ : sudo apt-get autoremove ဥပမရာ : sudo apt-get remove mpd sbackup package မမရာမရဏီႏွရာင့္ေဖပရနမ :

Ubuntu Myanmar LoCo Team

apt-cache search < keywords> .ဥပမရာ : apt-cache search Music MP3 apt-cache search "Text Editor" addting/removing repositories အျပပလပုပမၿပဏမ package ၏ database မမရာမကလိပု အျပနမလညမမပမမမမသရနမ : sudo apt-get update package မမရာမကလိပု upgrade လပုပမရနမ : sudo apt-get upgrade Ubuntu စနစမတစမခပုလပုသမကလိပု upgrade လပုပမရနမ ( ဥပမရာ - Raring မဏီႏွ Saucy) sudo apt-get dist-upgrade Installing .deb packages deb package မမရာမထညမငသပငမမအျခငမမ Debian (.deb) package မမရာမသညမ (Windows င့္ေပၚတပငမinstaller .exe .msi package မမရာမ အလပုပမလပုပမ သကစြဲငသလိပု႔) Ubuntu င့္ေပၚတပငမ အသပုသမအျပပင့္ေသရာ package မမရာမအျဖစမသညမ။ Ubuntu စနစမင့္ေပၚတပငမ မညမသညမင .deb package ကလိပုမဆလိပု ထညမငသပငမမဏလိပုငမသညမ။ Ubuntu စနစမတပငမ မသလပပါရဏီႏွလိင့္ေသရာ installer ဏဏီႏွငမင .deb package မမရာမကလိပု ဆကမသပယမဏလိပုငမရနမ အျပပလပုပမထရာမသအျဖငမင .deb ဖလိပုငမမမရာမကလိပု file manager (Nautilus) တပငမ click အျခငမမအျဖငမင လပယမကသစပရာထညမငသပငမမဏလိပုငမသညမ။ င့္ေအရာကမင့္ေဖရာမအျပပပါ မမ္းၫႊနမအျပခမကမမမရာမမဏီႏွရာ command-line terminal (Terminal) ကလိပု အသပုသမအျပပ၍ package မမရာမ ထညမငသပငမမခမငမသသမမရာမအတပကမ အျဖစမပပါသညမ။ အငမတရာနကမမဏီႏွ ဆပစြဲယသထရာမင့္ေသရာ Debian (Ubuntu) package (.deb) ၁ခပု ထညမငသပငမမရနမ : sudo dpkg -i packagename.deb Debian (Ubuntu) package (.deb) ကလိပုဖယမရဏီႏွရာမရနမ : sudo dpkg -r packagename . ဥပမရာ : sudo dpkg-reconfigure mpd

Handling (Tar/GZip) and (Tar/Bzip2) archives (Tar/Gzip) ရစြဲ႕ extension က .tar.gz အျဖစမပပါသညမ။ (Tar/Bzip2) ရစြဲ႕ extension က .tar.bz2 အျဖစမပပါသ ညမ။ Terminal မဏီႏွ အသပုသမအျပပနညမမမမရာမကလိပု င့္ေအရာကမပပါအတလိပုငမမင့္ေဖရာမအျပလလိပုကမပပါသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

အျဖညမရနမ : tar xvf packagename . tar . gz -x င့္ေအျဖရနမ -v အျပသရနမ (ဖလိပုငမအင့္ေရအတပကမ ဖလိပုငမအမညမ စသညမအျဖငမင) -f ဖလိပုငမအအျဖစမ .gz ကလိပုအျဖညမအျခငမမ gunzip filename .gz .gz အအျဖစမ ဏဏီႏွစမသကမရရာဖလိပုငမကလိပု compress လပုပမအျခငမမ tar cvfs packagename .tar.gz folder .bz2 ကလိပုအျဖညမအျခငမမ *** .bz2 အအျဖစမ ဏဏီႏွစမသကမရရာဖလိပုငမကလိပု compress လပုပမအျခငမမ tar cvfj packagename.tar.bz2 folder Installing a package from source Coming Soon ! **** you can contribute Aptitude Aptitude သညမ terminal-based package manager အျဖစမပပါသညမ။apt-get အင့္ေနအျဖငမင ထညမငသပငမမဏလိပုငမပပါ သညမ ။ Aptitude အျဖငမငထညမငသပငမမင့္ေသရာ package မမရာမသညမ အမမရာမအရာမအျဖငမင package dependencies မမရာမအရာမအလလိပုအင့္ေ လမရာကမ ထညမငသပငမမအျခငမမ ၊အျပနမထတ ပု မအျခငမမ (install / remove )တပုလိ႔ကလိပု အျပပလပုပမသပရာမမညမအျဖစမသညမ ။ ဒဏလလိပုအျပပလပုပမအျ ခငမမအရာမအျဖငမင လပယမကသစပရာအျဖငမင application ကလိပု remove အျပနမထပုတမဏလိပုငမပပါသညမ။ Aptitude ကလိပုသပုသမစစြဲပရနမ command line တပငမ aptitude င့္ေနရရာတပငမ apt-get အျဖငမငအစရာမထလိပုမရပပါမညမ။ ဥပမရာ ။ sudo aptitude install packagename sudo aptitude remove packagename sudo aptitude update

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo aptitude upgrade For an ncurses-based graphical user interface, type sudo aptitude အင့္ေသမစလိတမအခမကမအလကမ မမရာမကလိပု င့္ေလငလရာလလိပုပပါက aptitude documentation ကလိပုင့္ေအရာကမပပါလငမငခမတပ ငမင့္ေလငလရာပပါ၊ (http://people.debian.org/~dburrows/aptitude-doc/en/) .

Synaptic Package Manager apt-get and aptitude တလိပု႔သညမ programs/ packages မမရာမထညမငသပငမမရရာတပငမအလပနမအျမနမဆနမသလလိပုသ ငမသညမ Synaptic Package Manager ( Menu - System - Administration - Synaptic Manager )တလိပု႔ မဏီႏွ အ ဆငမငဆငမင ရဏီႏွရာင့္ေဖပ၍ GUI method အျဖငမင programs / packages မမရာမကလိပု ထညမငသပငမမဏလိပုငမပပါသညမ။ apt-get install အျဖငမငထညမငသပငမမ၍ ရင့္ေသရာ programs/ packages မမရာမကလိပု Synaptic Package Manager တပငမ မမရာမင့္ေသရာအရာမအျဖငမင ( အရာမလပုသမ မဟပုတမပပါ ) ထညမငသပငမမဏလိပုငမပပါသညမ ။ ဤ method သညမ desktop users မမရာမအတပကမ သငမငင့္ေတရာမပပါသညမ။ ဤ guide လမမမမမ္းၫႊနမခမကမတပငမ apt-get install အျဖငမင ထညမငသပငမမအျခငမမကလိပုင့္ေအရာကမပပါအတလိပုငမမင့္ေတပ႕အျမငမဏလိပုငမပပါသ ညမ ။ sudo apt-get install <package name> Synaptic Package Manager မဏီႏွ program/package မမရာမရဏီႏွရာင့္ေဖပ၍ထညမငသပငမမအျခငမမ Menu-System - Administration - Synaptic Package Manager သငမထညမငသပငမမလလိပုင့္ေသရာ program/ package အခမလိပ႕အရာမ ရဏီႏွရာင့္ေဖပဏလိပုငမသညမ။ င့္ေဖရာမအျပထရာမင့္ေသရာ program/ package စရာရငမမမမရာမအနကမမဏီႏွလညမမ င့္ေရပမခမယမ ထညမငသပငမမဏလိပုငမပပါသညမ။ Installation အျပပလပုပမလလိပုင့္ေသရာ program အရာမင့္ေ႐ပမခမယမပပါ ၊ င့္ေရပမခမယမ လလိပုကမင့္ေသရာ program အမဏီႏွတမအျခစမပပါ ၊ Apply ဏဏီႏွလိပမပပါ။ င့္ေရပမခမယမ လလိပုကမင့္ေသရာ program ဏဏီႏွငမင program အတပကမ လလိပုအပမင့္ေသရာ dependencies မမရာမကလိပု အလလိပုအင့္ေ လမရာကမစကမအတပငမမသလိပု႔ထညမငသပငမမသပရာမပပါမညမ ။ Ubuntu Software Center (Add/Remove Programs)

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Package မမရာမအရာမလပုသမသညမ Terminal ( apt-get, aptitude, and Synaptic Package Manager) မဏီႏွရာအ ဆငမသငမင မရရဏီႏွလိဏလိပုငမင့္ေသရာမလညမမပစြဲ Ubuntu Software Center မဏီႏွရရဏီႏွလိဏလိပုငမပပါသညမ။ မညမသလိပု႔အျဖစမင့္ေစ ၊ Ubuntu စ တငမအသပုသမအျပပသသမမရာမ အင့္ေနအျဖငမင အလပယမကသဆပုသမ အျမငမကပငမမမဏီႏွ packages မမရာမအရာမ င့္ေအရာကမပပါအတလိပုငမမ ထညမငသပ ငမမဏလိပုငမသညမ။ Menu -Application - Ubuntu Software Center သငမထညမငသပငမမလလိပုင့္ေသရာ Program အခမလိပ႕အရာမ ရဏီႏွရာင့္ေဖပဏလိပုငမသညမ။ ဥပမရာ - mp3 ဟပု႐လိပုကမလၽဏီႏွငမ mp3 software စရာရငမမမမရာမ အျမငမရမညမ။ Installation အျပပလပုပမလလိပုင့္ေသရာ program အရာမင့္ေ႐ပမခမယမပပါ Apply ဏဏီႏွလိပမပပါ။ င့္ေ႐ပမခမယမထရာမင့္ေသရာ program(s) မမရာမသညမ အလလိပုအင့္ေလမရာကမ install အျပပလပုပမသပရာမမညမ။ Manual Updates General Notes ကလိပုဖတမပပါ။ Add Extra Repositories ကလိပုဖတမပပါ။ Terminal မဏီႏွ တဆငမင ကလိပုယမကလိပုတလိပုငမအျပပလပုပမရနမအတပကမ (Command Line Interface ): sudo apt-get update sudo apt-get upgrade သလိပု႔မဟပုတမ Synptic Package Manager ကလိပု အသပုသမခမနညမမ Menu -System -Administration - Synaptic Package Manager -Reload then Mark all upgrades အကယမ၍ package က updating လပုပမဖလိပု႔ အဆငမသငမငအျဖစမင့္ေနမယမဆလိပုရငမ ခမကမအျခငမမ install လပုပမသငမငပပါသ ညမ။ Automated Updates Synaptic Package Manager ကလိပု အသပုသမခမအျခငမမ Menu - System - Administration - Synaptic Manager - Settings - Preferences - General Reloading Outdated Package Information - Automatic Desktop Add-ons GNOME Desktop အတပကမ အဆငမသငမငအသပုသမအျပပဏလိပုငမတစြဲင Add-on icons င့္ေတပ themes နစြဲ႔ Wallpapers မမရာမ 3-D effects မမရာမဏဏီႏွငမငအတသ အအျခရာမင့္ေသရာ မလိမလိ ကလိပုယမတလိပုငမ င့္ေ႐ပမခမယမဏလိပုငမတရာင့္ေတပ ရဏီႏွပ လိ ပါသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Gnome Eye-Candy Resources Gnome Look (http://www.gnome-look.org) တပငမ wallpapers င့္ေတပ splash screens င့္ေတပ icons င့္ေ တပနစြဲ႔အတသ Windows Mangers အတပကမ (Metacity နစြဲ႔ Compiz ပပါ၀ငမသညမင) themes မမရာမဏဏီႏွငမင အအျခရာမင့္ေ သရာ အသပုသမအျပပ င့္ေဆရာငဝစြဲင့္ေတပ (appalication) မမရာမပပါရဏီႏွလိပပါသညမ။ Ubuntu Wallpaper Maverick Meerkat wallpaper (https://wiki.ubuntu.com/Artwork/Incoming/Maverick) ဆလိပုဒမမဏီႏွ အခမစြဲငသပရာမင့္ေရရာကမ Download အျပပလပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။

Change Plymouth Splash Screen Bootup မဏီႏွရာအျမငမရတစြဲငဟရာက ကနဦမ Splash Screen အျဖစမၿပဏမ အအျခရာမင့္ေသရာ Plymouth Themes င့္ေတပကလိပု Package Manger မဏီႏွရာသပရာမင့္ေရရာကမ ရဏီႏွရာင့္ေဖပဏလိပုငမပပါသညမ။ အသစမတစမခပုကလိပု Install အျပပလပုပမခမငမရငမင့္ေတရာင sudo update-alternatives --config default.plymouth sudo update-initramfs -u မလိမလိႀကလိပကမဏဏီႏွစမသကမရရာ Theme ကလိပု င့္ေ႐ပမခမယမ၍ တငမဏလိပုငမပပါသညမ။ Plymouth ကင့္ေတရာင Bootup အျပပလပုပမင့္ေနတစြဲငအခမလိနမမဏီႏွရာ မအျကရာခဏ Black Screen မမရာမင့္ေပၚင့္ေပပါကမအျခငမမနစြဲ႔ nVidia Drivers င့္ေတပ ခမကမအျခငမမ အလပုပမမလပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမင့္ေသမပပါဘသမ။ Change USplash Boot Screen ................................................... ....................................................... ...................................................... p- 24 ........................................................ .......................................................... ..........................................................

Install: sudo apt-get install splashy splashy-themes--Metacity

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Metacity ဆလိပုတရာက Gnome မဏီႏွရာပပါတစြဲင မသလ Desktop Compositing Manager ပပါ။ သသက င့္ေပပါငပပါမအျခငမမ၊ ခမ ကမအျခငမမင့္ေအျပရာငမမလပစြဲအျခငမမ (streamlined) င့္ေတပနစြဲ႔အတသ မမရာမမမရာမစရာမစရာမလစြဲ အျပပအျပငမင့္ေအျပရာငမမလပစြဲစရရာမလလိပုတစြဲင Options င့္ေတပပပါ၀ငမသလလိပု Gnome Look မဏီႏွရာင့္ေတရာင Multiple Themes င့္ေတပ ခမကမအျခငမမင့္ေဆရာငမ႐ပကမဏလိပုငမအျပနမသ ညမ။

Compiz Fusion Compiz Fusion က window manager နစြဲ႔ သဏမအျခရာမကပစြဲအျပရာမပပါသညမ။ သသက Desktop effects င့္ေတပကလိပု အ ဆငမငအျမငမင င့္ေအျပရာငမမလပစြဲဏလိပုငမတရာအျဖစမၿပဏမ Cube တပုသမသဖပယမမမလိပမ Desktop ကလိပု င့္ေအျပရာငမမလစြဲ ဖနမတဏမဏလိပုငမတရာင့္ေတပလစြဲ ပပါ၀ငမ ပပါသညမ။ Ubuntu Users င့္ေတရာမင့္ေတရာမမမရာမမမရာမက Compiz ကလိပုင့္ေ႐ပမခမယမ အသပုသမအျပပ အျကပပါသညမ။ ဒပါကလိပု Ubuntu မဏီႏွရာ အခမလိနမခဏင့္ေလမနစြဲ႔ အလပယမတကသ Install အျပပခမငမရငမင့္ေတရာငsudo apt-get install compiz compizconfig-settings-manager compiz-fusion-plugins-main compiz-fusion-plugins-extra emerald librsvg2-common Compiz ကလိပု Window Manager အအျဖစမထရာမခမငမရငမင့္ေတရာင Compiz Configuration မဏီႏွရာ င့္ေအရာကမကအတလိပုငမမ သပရာမင့္ေရရာကမင့္ေ႐ပမခမယမင့္ေပမပပါ Menu - System -Preferences - CompizConfig Settings Manager မဏီႏွတမခမကမ ။ င့္ေအျပရာငမမလပစြဲထရာမတရာင့္ေတပကလိပု အဆငမင့္ေအျပဖလိပု႔က Process ၿပဏမသပရာမရငမ Logout လပုပမၿပဏမင့္ေတရာင Login အျ ပနမလပုပမမဏီႏွသရာ င့္ေအျပရာငမမလပစြဲအျခငမမ effect ကလိပု အျမငမရမဏီႏွရာအျဖစမပပါသညမ။ Virtualization Coming Soon!!!

Moonlight See Moonlight plugin for Firefox Java Java install လပုပမရနမ sudo apt-get install default-jre

Ubuntu Myanmar LoCo Team

DosBox DosBox (http://www.dosbox.com/) သညမ DOS-emulator (ဆကမစပမကလိရလိယရာ) program တစမခပုအျဖစမ သညမ။ ၎သညမ CPU:286/386 realmode/protected mode, Directory FileSystem/ XMS/ EMS/ Tandy/ Hercules/ CGA/ EGA/ VGA/ VESA grahpics ဏဏီႏွငမင SoundBlaster/Gravis Ultra Sound Card (ယခငမဂလိမမမအင့္ေဟရာငမမမမရာမ၏ အသသအျဖငမင လလိပုကမင့္ေလမရာညဏင့္ေထပ အျဖစမင့္ေစရနမ) အသပုသမအျပပသညမ။ သငမသညမ ယခပုင့္ေခ တမ ကပနမပမပ်ဴတရာမမရာမင့္ေပၚတပငမ င့္ေဆရာငမရင့္ေတရာငင့္ေသရာ ယခငမဂဏဂႏၲ၀ငမ ဂလိမမမမမရာမအရာမ အျပနမလညမ အသကမသပငမမဏလိပုငမပပါ လလိမမငမညမ။ sudo apt-get install dosbox Scumm VM Scumm VM (http://scummvm.org/) သညမ ႐ပုပမပပုသမမရာမအရာမမမ္းၫႊနမအျပအျခငမမ၊ Click လပုပမအျခငမမစသညမင ဂလိမမမင့္ေဟရာ ငမမမမရာမအရာမ လကမခသ၍ run င့္ေပမပပါသညမ။ (သငမငတပငမ ၎တလိပု႔၏ င့္ေဒတရာဖလိပုငမမမရာမရဏီႏွလိရပပါမညမ။) Scumm VM သညမ executables shipped မမရာမတပငမ င့္ေနရရာယသ၍ ဂလိမမမမမရာမကလိပု Linux OS တပငမ ကစရာမခပငမငင့္ေပမမဏီႏွရာအျဖစမပပါသ ညမ။ sudo apt-get install scummvm Edutainment Applications

........................................ .......................................... ...........................................p-26(မ႐လိပုကမထရာမ) ........................................... .......................................

Google Earth Google Earth (http://earth.google.com/) မဏီႏွ သငမငအရာမ ကၽပဏမပုပမတလိပု႔ကမၻရာၿဂလိပလမႀကဏမကလိပု အင့္ေပၚစဏမက အျမငမင့္ေ တပ႕ခပငမငင့္ေပမမဏီႏွရာအျဖစမပပါသညမ။ ဒဏ software ဟရာ အခမစြဲင package အျဖစမပပါသညမ။ (ဒဏ package ကလိပုအသပုသမအျပပဖလိပု႔အ တပကမ License ကလိပု accept လပုပမရမဏီႏွရာအျဖစမပပါသညမ။) sudo apt-get install googleearth-package

Ubuntu Myanmar LoCo Team

make-googleearth-package --force ရရဏီႏွလိလရာတစြဲင .deb file ကလိပု click ၂ခမကမဏဏီႏွလိပမပပါ။ --သလိပု႔မဟပုတမ-Linux အတပကမ င့္ေနရာကမဆပုသမထပကမရဏီႏွလိထရာမတစြဲင package ကလိပု install လပုပမရနမအတပကမ Google Earth downloads (http://earth.google.com/intl/en/download-earth.html) ကလိပုသပရာမၿပဏမ Download ဆပစြဲ ပပါ။ ၿပဏမရငမ င့္ေအရာကမက command နစြဲ႔ install လပုပမပပါ။ wget http://dl.google.com/GoogleEarthLinux.bin/ chmod +x GoogleEarthLinux.bin ./GoogleEarthLinux.bin အသပုသမအျပပရနမ Menu - Application -Internet -Google Earth 3D planet viewer သငမငအင့္ေနနစြဲ႔ Google Earth -View -မဏီႏွရာရဏီႏွလိတစြဲင Atmosphere setting ကလိပု turn off လပုပမထရာမသငမငပပါသညမ။ ဘရာင့္ေအျကရာငမငလစြဲဆလိပုင့္ေတရာင တလိမမင့္ေတပဖပုသမင့္ေနတရာင့္ေအျကရာငမင င့္ေအျမအျပငမကလိပု အျပမဏီႏွရာမဟပုတမလလိပု႔ပပါဘစြဲ။ Troubleshooting Troubleshooting (အျပငမဆငမအျခငမမ) အကယမ၍ Google Earth ကလိပုဖပငမငလလိပုကမသညမ။ Loading အျပပလပုပမသညမ။ loading အျပပလပုပမတစြဲင screen တတမလရာၿပဏမ error အျပမယမ။ ဒပါမဏီႏွမဟပုတမ ဘရာမဏီႏွမင့္ေပၚင့္ေတရာငဘသမဆလိပုရငမင့္ေတရာင သငမ ဟရာ အျဖစမင့္ေလငအျဖစမထရဏီႏွလိတစြဲင error တတမအျခငမမကလိပုင့္ေတပ႕ႀကပသင့္ေနရပပါၿပဏ။ အစြဲဒဏလလိပုအျဖစမင့္ေနခမလိနမမဏီႏွရာ Google Earth ကလိပု Terminal ကင့္ေန ~/google-earth/googleearth လလိပု႔႐လိပုကမၿပဏမ run လလိပုကမရငမ ./googleearth-bin: relocation error: /usr/lib/i686/cmov/libssl.so.0.9.8: symbol BIO-test-flags, version OPENSSL-0.9.8 not defined in file libcrypto.so.0.9.8 with link time reference ဆလိပုတစြဲင error ကလိပုအျပပပါလလိမမငမယမ။ ဒဏအျပပႆ နရာကလိပု င့္ေအျဖရဏီႏွငမမဖလိပု႔အတပကမ : သငမ Google Earth ကလိပုသပငမမထရာမတစြဲင Folder ကလိပုဖပငမငလလိပုကမပပါ။ ပပုသမဏီႏွနမ အရာမအျဖငမငင့္ေတရာင Google Earth ဟရာ သငမင home folder ထစြဲမဏီႏွရာပစြဲ ရဏီႏွလိင့္ေနတတမပပါသညမ။ ၿပဏမရငမ libcrypto.so.0.9.8 ကလိပုရဏီႏွရာၿပဏမ libcrypto.so.0.9.8.bak လလိပု႔င့္ေအျပရာငမမလလိပုကမပပါ။ Google Earth ဟရာ ပပုသမဏီႏွနမအတလိပု ငမမ သပုသမလလိပု႔ရသပရာမပပါလလိမမမငမယမ။ cd ~/google-earth sudo mv libcrypto.so.0.9.8 libcrypto.so.0.9.8.bak sudo ls -s /usr/lib/libcrypto.so.0.9.8 ~/google-earth/libcrypto.so.0.9.8

Ubuntu Myanmar LoCo Team

(သတလိအျပပရနမ : သငမငအင့္ေနနစြဲ႔ ~/google-earth လလိပု႔႐လိပုကမမယမငအစရာမ /home/user/google-earth လလိပု႔လစြဲ႐လိပုကမဏလိပု ငမပပါတယမ) အအျခရာမ အျပပႆ နရာင့္ေတပအတပကမကလိပုင့္ေတရာင Ubuntu help pages on Google Earth (https://help.ubuntu.com/community/GoogleEarth) မဏီႏွရာအျကညမင႐မႈဏလိပုငမပပါသညမ။ Uninstall Google Earth Google Earth အရာမ Uninstall အျပပလပုပမရနမ Uninstall အျပပလပုပမဖလိပု႔အတပကမ /home/user/google-earth Folder (သငမ Google-earth ကလိပု install ထရာမ တစြဲင folder) မဏီႏွရာရဏီႏွလိတစြဲင uninstall shell script ကလိပု run ပပါ။

FBReader (e-book reader) FBReader(http://www.fbreader.org/) သညမ GTK platform ကလိပု အင့္ေအျခခသထရာမၿပဏမ အအျခရာမ platform မမရာမတပငမပပါ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမင အခမစြဲင e-book reader တစမခပုအျဖစမသညမ။ install အျပပလပုပမရနမ : sudo apt-get install fbreader Calibre (e-book reader) Calibre (http://calibre-ebook.com) သညမ e-book reader အျဖစမၿပဏမ library manager အအျဖစမလညမမ အ သပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။ Install အျပပလပုပမပပုသကလိပု ဤင့္ေနရရာတပငမ (http://calibre-ebook.com/download-linux) အျက ညမငပပါ။ Games ဂလိမမမမမရာမ (K)Ubuntu Linux အတပကမ သဘရာ၀ကမတစြဲင ဂလိမမမင့္ေတပရဏီႏွလိပပါသညမ။ Ubuntu Community Wiki -- Games (http://help.ubuntu.com/community/Games).

Best Linux Games for 2008 (http://whdb.com/2008/top-25-linux-games-for-2008/).

Best 25 Linux Games of 2007 (http://rangit.com/software/top-8-linux-games-of-2007/).

(K)Ubuntu မဏီႏွရာ ရရာင့္ေပပါငမမမမရာမစပရာင့္ေသရာ အခမစြဲင open-source ဂလိမမမင့္ေတပရဏီႏွလိပပါသညမ။ KDE Games collection (http://www.kde.org/application/games/) နစြဲ႔ Gnome Games (http://live.gnome.org/GnomeGames/)collection အပပါအ၀ငမ) အင့္ေတရာမမမရာမမမရာမကလိပု သငမငရစြဲ႕ Package Manager ထစြဲက Games Section မဏီႏွတဆငမင ရယသဏလိပုငမပပါသညမ။ ဥပမရာတစမခမလိပ႕င့္ေပမရမယမဆလိပုရငမ -

Ubuntu Myanmar LoCo Team

PouetChess (http://pouetchess.sourceforge.net/) --ၿပဏမအျပညမငစပုသတစြဲင 3-D ခမကမထလိပုမတစြဲင Game တစမခပုပပါ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install pouetchess PokerTH (http://www.pokerth.net/) --အလပနမကစရာမရင့္ေကရာငမမတစြဲင Texas Hold 'Em Poker ပလိပုကရာ Game ပပါ။ (PPA repository (https://launchpad.net/~pkg-games/+archive/ppa) အသပုသမအျပပၿပဏမ install လပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။) Kajongg (http://packages.ubuntu.com/maverick/kajongg)-- လသင့္ေတပနစြဲ႔ပစြဲအျဖစမအျဖစမ၊ စကမ႐ပုပမင့္ေတပနစြဲ႔ပစြဲအျဖ စမအျဖစမ တပစြဲဖကမ/ယဏီႏွဥမၿပလိပငမကစရာမရမယမင MahJongg (မရာင့္ေကမရာကမ)ကစရာမနညမမစစမစစမပပါပစြဲ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install kajongg Planet Penguin Racer (http://en.wikipedia.org/wiki/Tux-Racer)--ပငမဂပငမမငဏီႏွကမကင့္ေလမဟရာ သပုသမဖ ကမအျမငမ (3-D) အင့္ေနအထရာမနစြဲ႔ ဏဏီႏွငမမင့္ေလၽဏီႏွရာစဏမသပရာမမယမ။ ငပါမင့္ေတပကလိပု ဖမမမရမဏီႏွရာအျဖစမပပါသညမ။ (Extreme TuxRacer (http://extremetuxracer.com/) ကင့္ေတရာင င့္ေနရာကမင့္ေပၚ ဗရာမရဏီႏွငမမအျဖစမင့္ေပမယမင 32-bit မဏီႏွရာပစြဲအလပု ပမလပုပမပပါတယမ) KsirK (http://games.kde.org/game.php?game=ksirk)-- ကပနမပမပ်ဴတရာနစြဲ႔ပစြဲအျဖစမအျဖစမ သသငယမခမငမမနစြဲ႔ခမလိတမ ဆကမၿပဏမပစြဲအျဖစမအျဖစမ သစြဲထလိတမရငမဖလိပုင့္ေဆရာငကစရာမရမစြဲင ဂလိမမမပပါ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install kdegames Racer (http://www.racer.nl/)-- တကယမငကလိပု စလိနမင့္ေခၚယဏီႏွဥမၿပလိပငမဏလိပုငမတစြဲင 3-D ၿပလိပငမကရာမဂလိမမမပပါ။ (Binary install ကလိပုဒဏမဏီႏွရာ (http://www.racer.nl/dl_beta_linux.htm)င့္ေတပ႕ဏလိပုငမပပါသညမ။ င့္ေအျပမလမမမအသစမနစြဲ႔ extra add-ons (http://www.racer.nl/dl_content.htm) င့္ေတပလညမမရဏီႏွလိပပါသညမ။ TORCS (http://torcs.sourceforge.net/)--3-D ၿပလိပငမကရာမဂလိမမမအျဖစမပပါသညမ။ Install လပုပမရနမ sudo apt-get install torcs Supertuxkart (http://supertuxkart.sourceforge.net/) --ၿပလိပငမကရာမ အင့္ေသမစရာမင့္ေလမမမရာမကလိပု င့္ေမရာငမမဏဏီႏွငမ ရတစြဲင ဂလိမမမအျဖစမပပါသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install supertuxkart Pingus (http://pingus.seul.org/) --ရစြဲ႕ညဏအစမကလိပုအျဖစမတစြဲင Lemming (လဏမငမ) အစရာမပငမဂပငမမငဏီႏွကမကင့္ေလမင့္ေ တပကလိပု အသပုသမအျပပထရာမတရာပပါ။ Install အျပပလပုပမရနမ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo apt-get install pingus Frozen Bubble (http://www.frozen-bubble.org/)--ပသင့္ေပပါငမမင့္ေဖရာကမ ကစရာမနညမမတစမခပုပပါ။ Install အျပပ လပုပမရနမ sudo apt-get install frozen-bubble Frets on Fire (http://fretsonfire.sourceforge.net/)--Guitar Hero နစြဲ႔ ဆငမတပ သ ပါတယမသငမငအင့္ေနနစြဲ႔ Community Site င့္ေတပကင့္ေနတဆငမင Guitar Hero (http://www.geetarfreaks.webs.com/Viva %20La%20Music.html)ထစြဲက သဏခမငမမင့္ေတပကလိပု သပငမမယသဏလိပုငမပပါသညမ။ community sites (http://fretsonfire.wikidot.com/custom-songs) မဏီႏွရာလစြဲ အင့္ေသမစလိတမဖတမဏလိပုငမပပါသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install fretsonfire Scorched3d (http://www.scorched3d.co.uk/)--ဏဏီႏွစမဘကမအျမငမကလိပု သပုသမဖကမအျမငမ (3-D) အအျဖစမ ကစရာမဏလိပုငမ မယမင အင့္ေအျမရာကမပစမဂလိမမမပပါ။ Install လပုပမရနမ sudo apt-get install scorched3d Pyscrabble (http://pyscrabble.sourceforge.net/) (ဏဏီႏွငမင pyscrabble-server)-- Online Scrabble (စကရာမလပုသမမလိတမဆကမ) ဂလိမမမနစြဲ႔ server အျဖစမပပါသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install pyscrabble pyscrabble-server (Lexulou နစြဲ႔ Internet Scrabble Club တလိပု႔မဏီႏွရာလညမမ Scrabble နစြဲ႔ပပုသစသတသ browser-based online ဂလိမမမင့္ေတပ ရဏီႏွလိပပါသညမ။ Internet Scrabble Club ကင့္ေတရာင Java ကလိပု install လပုပမထရာမဖလိပု႔လလိပုအပမပပါသညမ။ Java install လပုပမရနမ sudo apt-get install default-jre Wing Commander Privateer Wing Commander Linux (http://priv.solsector.net/) ရစြဲ႕ အခမစြဲငဗရာမရဏီႏွငမမကလိပု Binary ဖလိပုငမအအျဖစမ ဒဏမဏီႏွရာ Download (http://sourceforge.net/projects/privateer/)ယသဏလိပုငမပပါၿပဏ။ Vdrift Vdrift (http://vdrift.net/) သညမ အခမစြဲင open source အျဖစမၿပဏမ Need For Speed ကစြဲငသလိပု႔င့္ေသရာ realistic physics, multiple drift tracks, and multiplayer မမရာမပပါ၀ငမင့္ေသရာ 3-D ၿပလိပငမကရာမဂလိမမမတစမခပုအျဖစမသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Joysticks မမရာမအျဖငမငင့္ေသရာမလညမမင့္ေကရာငမမ Mice ဏဏီႏွငမင keyboard အျဖငမငင့္ေသရာမလညမမင့္ေကရာငမမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။ Linux အတပကမ Binary package အရာမ ထလိပု website မဏီႏွ download လပုပမ၍ ရယသဏလိပုငမပပါသညမ။ Action အသငအရာမသငမငဖပယမရရာ အကမရဏီႏွငမဂလိမမမင့္ေတပကလိပု (Top 25 မဏီႏွ ဂလိမမမမမရာမအပပါအ၀ငမ) Ubuntu မဏီႏွရာ ရရဏီႏွလိဏလိပုငမပပါသညမ။ အင့္ေတရာမမမရာမမမရာမကလိပု Menu - Application - Ubuntu Software Center - Games ကင့္ေနၿပဏမ install လပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။ နမသနရာ အခမလိပ႕ကင့္ေတရာငAlien Arena (http://icculus.org/alienarena/rpa/about.html) --multi-player first personshooter အကမရဏီႏွငမဂလိမမမအျဖစမၿပဏမ အခမစြဲင server မမရာမနစြဲ႔ င့္ေဆရာငကစရာမဏလိပုငမပပါသညမ။ (Package : alien- arena) (Server : alien-arena-server) sudo apt-get install alien-arena sudo apt-get install alien-arena-server OpenArena(http://www.openarena.ws/)-- Open-Source multi-player first person shooter အကမရဏီႏွငမဂလိမမမအျဖစမၿပဏမ အခမစြဲင server မမရာမနစြဲ႔ င့္ေဆရာငကစရာမဏလိပုငမပပါသညမ။ sudo apt-get install openaren sudo apt-get install openarena-server Tremulous (http://www.tremulous.net) -- Halo နစြဲ႔ဆငမတသၿပဏမ multiplayer first person shooter action ဂလိမမမအျဖစမပပါသညမ။ င့္ေနရာကမဆပုသမထပကမ ဗရာမရဏီႏွငမမအတပကမ Repositories ရဏီႏွလိပပါသညမ။ sudo apt-get install tremulous sudo apt-get install tremulous-server Sauerbraten (http://sauerbraten.org/) - Cuber မဏီႏွအျဖစမၿပဏမ Graphic င့္ေကရာငမမင့္ေကရာငမမနစြဲ႔ multi player င့္ေဆရာငဏလိပုငမတစြဲင First person shooter game အျဖစမပပါသညမ။ sudo apt-get install sauerbraten sudo apt-get install sauerbraten-server Nexuiz (http://www.alientrap.org/nexuiz/) -- (ၿပလိပငမပပစြဲမမရာမ) ပပါ၀ငမတစြဲင open-source multi-player First person shooter game အျဖစမၿပဏမ free servers မမရာမနစြဲ႔င့္ေဆရာငကစရာမဏလိပုငမပပါသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo apt-get install nexuiz sudo apt-get install nexuiz-server င့္ေအျမပပုသ ၃၅ခပုပပါတစြဲင add-on community pack ကလိပုင့္ေတရာင ဒဏင့္ေနရရာမဏီႏွရာ (http://www.alientrap.org/nexuiz/downloads.php) ရရဏီႏွလိဏလိပုငမပပါသညမ။ အစြဲတရာကလိပု install လပုပမခမငမရငမင့္ေ တရာင map pack ကလိပု /home/username/.nexuiz/data (ဒပါမဏီႏွမဟပုတမ~ /.nexuiz/data)မဏီႏွရာ အျဖညမခမင့္ေပမပပါ။ မဏီႏွတမ ခမကမ။ ဒဏထစြဲက ဂလိမမမင့္ေတရာမင့္ေတရာမမမရာမမမရာမဟရာ graphics လလိပုအပမခမကမင့္ေတပရဏီႏွလိပပါသညမ။ ဒပါင့္ေတပကလိပု င့္ေဆရာငမယမဆလိပုရ ငမင့္ေတရာင သငမငအင့္ေနနစြဲ႔ hardware driver င့္ေတပကလိပု လပုသလပုသင့္ေလရာကမင့္ေလရာကမ activate လပုပမထရာမရပပါမယမ။ Urban Terror Urban Terror (http://www.urbanterror.net) သညမ multiplayer first person shooter အကမရဏီႏွငမဂလိ မမမ (ဆရာဗရာထညမငသပငမမၿပဏမ) အျဖစမသညမ။ ၎သညမ open-source quake 3 engine ကလိပုအသပုသမအျပပထရာမၿပဏမ တ ကယမင လကမနကမမမရာမ၏ အသပုသမအျပပဏလိပုငမမမႈမမရာမအရာမ ထညမငသပငမမင့္ေပမထရာမသညမ။ အခမစြဲင server မမရာမအျဖငမင multiplayer င့္ေဆရာငဏလိပုငမင့္ေစရနမ အျပပလပုပမင့္ေပမထရာမသညမ။ ဂမရာမနဏဏလိပုငမငသတပငမ လသငယမမမရာမင့္ေဆရာငကစရာမခပငမငအရာမ ပလိတမပငမ ထရာမပပါသညမ။ Download အျပပလပုပမၿပဏမ ဤအမမ္းၫႊနမမ(http://www.urbanterror.info/docs/ texts/110) ကလိပု အသပုသမအျပပကရာ install လပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။ Doom Skulltag ရစြဲ႕ ZDoom (http://zdoom.org/wiki/Compile_ZDoom_on_Linux) နစြဲ႔ ProBoom (Freedoom) တလိပု႔ဟရာ Doom2 ရစြဲ႕ ဗရာမရဏီႏွငမမခပစြဲင့္ေတပအျဖစမပပါသညမ။ Doom3 အတပကမကလိပုင့္ေတရာင Ubuntu င့္ေပၚက Doom3 (http://help.ubuntu.com/community/Doom3) မဏီႏွရာ အျကညမင႐မႈဏလိပုငမပပါသညမ။ Skulltag Skulltag(http://skulltag.net/wiki/Installation_for_Ubuntu) သညမ ZDoom (http://zdoom.org/wiki/Compile_ZDoom_on_Linux) ကလိပု အဆငမငအျမမႇငမငတငမထရာမင့္ေသရာ ဗရာမရဏီႏွငမမအျဖစမၿပဏမ network play ကစရာမဏလိပုငမပပါသညမ။ (K)Ubuntu တပငမ install လပုပမနညမမအရာမ website (http://skulltage.net/wiki/Installation_for_Ubuntu)တပငမ အျကညမင႐မႈဏလိပုငမပပါသညမ။ (အကယမ၍သငမငတပငမ မသလ Doom2.wad မရဏီႏွလိပပါက င့္ေအရာကမတပငမ င့္ေဖရာမအျပထရာမင့္ေသရာ Freedom Iwad ကလိပု အသပုသမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။) မဏီႏွ တမခမကမ Modules အင့္ေတရာမမမရာမမမရာမသညမ Universe repositories မဏီႏွ သဏမအျခရာမလလိပုအပမပပါသညမ။ သငမငအင့္ေနအျဖ ငမင Universe repositories ကလိပု enable အျပပလပုပမထရာမရနမလလိပုအပမသညမ။ Synaptic Package Manager -Settings - Repositories - Edit Software Sources - Community-maintained Open Source software (universe) -(အမဏီႏွနမအျခစမင့္ေပမပပါ။)) Install prerequisites: Install အျပပလပုပမရနမ ႀကလိပတငမအျပငမဆငမမမႈ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo apt-get install timidity timidity-interfaces-extra ထလိပု႔င့္ေနရာကမ skulltage ၏ repositories မမရာမ update မမရာမထညမင၍ skulltage ဏဏီႏွငမင DoomSeeker(Skulltag online server) အရာမ install အျပပလပုပမပပါ။ echo deb http://skulltag.net/download/files/release/deb/ jaunty multiverse / sudo tee /etc/apt/source sudo apt-get update sudo apt-get install skulltage doomseeker-skulltag အကယမ၍ သငမငတပငမ doom2.wad,tnt.wad သလိပု႔မဟပုတမ plutonia.wad မရဏီႏွလိပပါက freedoom.wad ကလိပုသငမင ~/.skulltag folder သလိပု႔ copy လပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။ cd ~/.skulltag wget http:/mirror.cinquix.com/pub/savannah/freedoom/freedoom-iwad/freedoom-iwad0.6.4.zip/ unzip freedoom-iwad-0.6.4.zip cp freedoom+/doom2.wad. rm freedoom-iwad-0.6.4.zip အကယမ၍ သငမငတပငမ (skulltag-server,firewalls ဏဏီႏွငမင skulltag အျဖငမင port forwarding အျပပလပုပမအျခငမမတလိပု႔အတပ ကမ)အကသအညဏမမရာမလလိပုအပမပပါက ဤထပမတလိပုမ လမမမမမ္းၫႊနမခမကမမမရာမအရာမ အျကညမငပပါ။ Skulltag ကလိပု မညမသညမင platform, မညမသညမင graphics, မညမသညမင စကမတပငမမဆလိပုအသပုသမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။ ၎တပငမ င့္ေထရာငမင့္ေပပါငမမမမရာမစပရာင့္ေသရာ add-on မမရာမ၊င့္ေအျမပပုသမမရာမ၊ gameplay mode မမရာမအရာမ င့္ေ႐ပမခမယမမကပုနမဏလိပုငမင့္ေအရာငမ အသပုသမအျပပကစရာမဏလိပုငမပပါသညမ။ PrBoom PrBoom (http://prboom.sourceforge.net/) သညမ မသလ first person shooter action game အျဖစမသ ညမင Doom2 (http://en.wikipedia.org/wiki/Doom_II) သညမ အခမစြဲင open source port အျဖစမသညမ။ ၎တပငမ ZDoom ၏ advanced option မမရာမပပါ၀ငမအျခငမမမရဏီႏွလိပပါ။ Freedoom သညမမသလ Doom2,wad ကလိပုင့္ေန ရရာယသမညမင အခမစြဲင Iwad (င့္ေအျမပပုသစပု)အျဖစမပပါသညမ။ sudo apt-get install prboom freedoom timidity timidity-interfaces-extra ဤဂလိမမမအတပကမ င့္ေထရာငမင့္ေပပါငမမမမရာမစပရာင့္ေသရာ င့္ေအျမပပုသ (Wads) (http://www.doomword.com/10years/bestwads/) ရဏီႏွလိပပါသညမ။ သငမင home directory သညမ သငမင င့္ေအျ မပပုသ (wads) မမရာမ သလိမမမဆညမမရနမ အလပယမကသဆပုသမင့္ေနရရာအျဖစမပပါသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

mkdir /home/user/wads သလိပု႔မဟပုတမ အင့္ေအျပရာငမမအလစြဲအင့္ေနအျဖငမင /user/share/games/doom folder, ကလိပုအသပုသမအျပပ၍ folder အရာမမညမ သသမဆလိပု အသပုသမအျပပဏလိပုငမင့္ေအျကရာငမမ င့္ေအျပရာငမမလစြဲသတမမဏီႏွတမင့္ေပမဏလိပုငမပပါသညမ။ chmod -R 777/usr/share/games/doom သငမငမသလဂလိမမမထစြဲမဏီႏွ doom2.wad,tnt.wad,ဏဏီႏွငမင plutonia.wad တလိပု႔အရာမ ဤ folder ထစြဲတပငမထညမငပပါ။ အက ယမဤသငမငတပငမမရဏီႏွလိပပါက usr/share/games/freedoom version မဏီႏွ doom2.wad ကလိပု ဤ folder သလိပု႔ copy လပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။ သငမ internet မဏီႏွ Download လပုပမထရာမင့္ေသရာ .wad ဖလိပုငမအသစမမမရာမကလိပုလညမမ ဤ folder ထစြဲတပငမပငမ ထညမငသပငမမပပါ။ ၿပဏမင့္ေနရာကမ ဂလိမမမအရာမ မသလ င့္ေအျမပပုသအျဖငမငအျဖစမင့္ေစ၊သငမင .wad င့္ေအျမပပုသသစမအျဖငမငအျဖစမင့္ေစ က စရာမဏလိပုငမပပါသညမ။ prboom -iwad /home/user/wads/doom2.wad-file /home/user/wads/new_wad.wad မဏီႏွတမခမကမ။ doom2,wad,tnt.wad, သလိပု႔မဟပုတမ plutonia.wad တလိပု႔ကလိပုသရာလၽဏီႏွငမ iwad အအျဖစမအသပုသမအျပပ၍ ရပပါ သညမ။ သငမငအင့္ေနအျဖငမင wad အသစမထညမငသပငမမအသပုသမအျပပလလိပုပပါက အထကမပပါ၃ခပုမဏီႏွ တစမခပု ရဏီႏွလိရပပါမညမ။ အျပပႆနရာ ရဏီႏွလိလရာပပါက doom2.wad ကလိပုသပုသမပပါ။ မဏီႏွတမခမကမ။ ဤဂလိမမမအရာမ Menu -Applications - Ubuntu Software Center -Games ရဏီႏွလိ Freedom မဏီႏွ install လပုပမယသဏလိပုငမပပါသညမ။ သလိ႔င့္ေ ပု သရာမ timidity ဏဏီႏွငမင timidity-interfaces-extra ကလိပု install အျပပလပုပမရနမလလိပုအ ပမပပါသညမ။ MMORPG Spring The Spring Project (http://spring,clan-sy.com) သညမ Star Wars Imperial Winter (http://www.imperialwinter.com/) ဏဏီႏွငမင Complete Annihilation (http://spring.clansy.com/wiki/Complete_Annihilation#Introduction) တလိပု႔ကစြဲငသလိပု႔ အခမစြဲင multiplayer ဂလိမမမမမရာမအရာမ င့္ေရမ ဆပစြဲအျခငမမ၊ကစရာမအျခငမမတလိပု႔အတပကမ scripting engine platform အျဖစမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install spring Regnum Online Regnum Online MMPORG (http://www.regnumonline.com.ar/index.php?sec=61=1) အတပကမ အကသအညဏလလိပုအပမပပါက အင့္ေအျခခသ installation (http://ubuntuforums.org/showthread.php? t=615246) အျပပလပုပမနညမမဏဏီႏွငမင help forum (http://www.regnumonline.com.ar/forum/forumdisplay.php?f=15) တပငမအျကညမငပပါ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

PlaneShift PlaneShift (http://www.planeshift.it/) သညမ စလိတမကသမယဥမမမႈင့္ေတပ အျပညမငသလိပမဏဏီႏွစမအျမပပမင့္ေနသညမင online fantasy ဂလိမမမတစမခပုအျဖစမသညမ။ Client ဏဏီႏွငမင patches မမရာမအရာမ ဒဏင့္ေနရရာတပငမ download (http://www.planeshift.it/download.html) လပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။ Download လပုပမထရာမင့္ေသရာ Binary Installation ဖလိပုငမအရာမ executable အျဖစမင့္ေအရာငမအျပပလပုပမပပါ။ cd /directory_where_downloaded chmod +x PlaneShift-v0.5.4-x64.bin root အင့္ေနအျဖငမင executable လပုပမထရာမင့္ေသရာဖလိပုငမအရာမ run ပပါ။ sudo ./PlaneShift-v0.5.4-x64.bin Install လပုပမရမညမငလမမမမမ္းၫႊနမခမကမမမရာမအရာမ လလိက ပု မနရာပပါ။ Whether to manually set permissions ဟပုင့္ေမမ လရာပပါက no ဟပုင့္ေအျဖင့္ေပမပပါ။ Install အျပပလပုပမင့္ေနစဥမတပငမ အသပုသမအျပပသသင့္ေတရာမင့္ေတရာမမမရာမမမရာမသညမ ဂလိမမမအရာမ User အရာမလပုသမအသပုသမအျပပဏလိပုငမရနမ /opt တပငမ install လပုပမအျခငမမထကမ user တစမဦမတညမမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမမညမင /home directory တပငမ install အျပပလပုပမအျခငမမကလိပု ပလိပုအင့္ေလမင့္ေပမအျကသညမ။ /opt တပငမinstall လပုပမအျခငမမသညမ အလပုပမပလိပုအျခငမမင့္ေအျကရာငမငအျဖစမသညမ။ သ ငမင user account အရာမ Games Group တပငမထညမငသပငမမပပါ။ Menu - System - Administration - Users and Groups - user- Manager Groups -gamesProperties - Group Members -user (အမဏီႏွနမအျခစမပပါ)-OK Download the updater patch psupdaterlinux64.zip and unzip it to your download directory.

Run the updater as root: chmod +x psupdater chmod +x psupdater.bin sudo ./psupdater--PlaneShift Registration (http://www.planeshift.it/register.html)တပငမ စရာရငမမသပငမမ၍ အခမစြဲင အင့္ေ ကရာငမငတစမခပုလပုပမပပါ။ အကယမ၍ သငမသညမ game ကလိပု menu တပငမထညမငသပငမမထရာမပပါက Menu - Applications - Lost Found - Client and Setup တပငမရဏီႏွလိပပါလလိမမငမညမ။ Menu မဏီႏွ run ခမငမပပါက Run in terminal ကလိပု အမဏီႏွနမအျခစမလပုပမင့္ေပမရပပါမညမ။ Command-line Terminal မဏီႏွ run ခမငမပပါက

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo /opt/PlaneShift/pssetup sudo /opt/PlaneShift/psclient မဏီႏွတမခမကမ။ DSL connection အျဖငမင 32-bit ဗရာမရဏီႏွငမမ အသပုသမအျပပပပါက င့္ေလမပပါသညမ။ Internet Applications သငမငရစြဲ႕ Internet connection အရာမ Internet applications မမရာမအျဖငမင အအျပညမငအ၀အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။ Web browsers,Email clients, Instant Messengers, ဏဏီႏွငမင အမမလိပမအစရာမအမမရာမပပါ၀ငမသညမ။ Web Browsers Mozilla Firefox Mozilla Firefox (http://www.mozilla.com/en-US/) သညမင့္ေနရရာအမမရာမတပငမ င့္ေတပ႕ရသညမင web browser အျဖစမသညမ။ open source components တပငမ အင့္ေအျခခသထရာမင့္ေသရာမလညမမ သငမ၏ အမညမ သလိ႔မ ပု ဟပု တမ ကပုနမအမဏီႏွတမတသဆလိပမ ပပါ၀ငမထရာမၿပဏမ တခပုခပုင့္ေအျပရာငမမလစြဲထရာမအျခငမမအျဖငမင ထပမမသ အျဖနမ႔အျဖပ်ဴမဏလိပုငမမညမမဟပုတမပပါ။ လကမရဏီႏွလိ သပုသမင့္ေနင့္ေသရာ version အရာမတငမရနမ : sudo apt-get install firefox Firefox Plug-ins Adblock Plus plug-in (block ads in a web page) Adblock Plus (http://adblockplus.org/en/)အျဖငမင web pages မမရာမတပငမ Blocks ads လပုပမဏလိပုငမသညမ။ သ ငမငအင့္ေနနစြဲ႔ subscribe လပုပမအျခငမမအျဖငမင အခမစြဲင Filter Service ဏဏီႏွငမင င့္ေအျကရာမအျငရာမမရာမကလိပု တစမခမကမတညမမဏဏီႏွငမငပလိတမရနမ အတပကမထပမင့္ေပပါငမမဏလိပုငမပပါသညမ။ sudo apt-get install xul-ext-adblock-plus သငမငအင့္ေနနစြဲ႔ ၎ extension အရာမ add ရနမ Firefox Tools - Add -on -Get Add -ons -Search All Add-ons-AdBlock Plus. (ထလိပုကစြဲငသလိပု႔ လပုပမင့္ေဆရာငမလၽဏီႏွငမ firefox အင့္ေနအျဖငမင automatic updates လပုပမင့္ေဆရာငမင့္ေပမလလိမမငမညမ။) Noscript (http://noscript.net/) သညမ Internet င့္ေပၚတပငမ browsing လပုပမရရာတပငမ Sercuriy တလိပုငမမတရာခမ ကမအရ အင့္ေရမႀကဏမပပါ၀ငမမမႈ တစမခပုအျဖစမသညမ။ Scripts မမရာမအျဖငမင Internet မဏီႏွတဆငမင Viruses မမရာမဏဏီႏွငမင Trojans တလိပု႔သညမ computers သလိပု႔င့္ေရရာကမရဏီႏွလိသညမ။ ၎ plugin အျဖငမင မညမသညမင scripts အရာမ Allow ဏဏီႏွငမင blocks the rest လပုပမမညမကလိပု င့္ေ႐ပမခမယမဏလိပုငမသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

၎ extension အရာမ add ရနမ Firefox - Tools - Add -ons -Get Add-ons -Search All Add -ons-Noscript. (ထလိပုကစြဲငသလိပု႔လပုပမင့္ေဆရာငမလမငမ firefox အင့္ေနအျဖငမင automatic updates လပုပမင့္ေဆရာငမင့္ေပမလလိမမငမညမ။) RefreshBlocker plug-in (prevents redirects) RefreshBlocker (https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/refreshblocker/) သညမ မညမ သညမင website(and pages)အရာမ redirect(based on META tags within the webpage)အျပပလပုပမရနမအ တပကမ user မမရာမအရာမ ဆပုသမအျဖတမင့္ေပမသညမ။ သလိပု႔င့္ေပင့္ေသရာမလညမမ Firefox (as of version 3.5) တပငမ အရာမလပုသမ directs လပုပမအျခငမမကလိပု blocks လပုပမသညမမဏီႏွရာ default အျဖစမသညမ။ စလိတမႀကလိပကမမဟပုတမသညမငအတပကမင့္ေအျကရာငမင firefox redirect control အရာမ turnoff လပုပမၿပဏမ ၎အစရာမ RefreshBlocker သပုသမသညမ။ သငမငအင့္ေနနစြဲ႔ ၎ extension အရာမ add ရနမ Firefox -Tool -Add-ons-Get Add-ons -Search All Add-ons-RefreshBlocker. (ထလိပုကစြဲငသလိပု႔လပုပမင့္ေဆရာငမလမငမ firefox အင့္ေနအျဖငမင automatic updates လပုပမင့္ေဆရာငမင့္ေပမလလိမမငမညမ။) Turn off the Firefox automatic redirect blocker Firefox - Enter about : config in the browser location bar-right-click on accessibility:blockautorefresh - Toggle to change the value from true to false User Agent Switcher plug-in for Firefox User Agent Switcher (http://chrispederick.com/work/user-agent-switcher/) သညမ အအျခရာမင့္ေသရာ browser ကစြဲငသလိပု႔ အင့္ေယရာငမင့္ေဆရာငမအျခငမမကလိပု အျပပလပုပမသညမခပငမငအျပပအျခငမမ (အခမလိနမလပနမ) broser-specific ပပါရဏီႏွလိင့္ေသရာ အင့္ေအျကရာငမမအရရာမမရာမကလိပု displayed အျပပလပုပမရနမ။ သငမငအင့္ေနနစြဲက ၎ extension အရာမ add ရနမ Firefox -Tool -Add-ons-GetAdd-ons- Search All Auto-ons-User Agent Switcher. (ထလိပုကစြဲငသလိပု႔လပုပမင့္ေဆရာငမလမငမ firefox အင့္ေနအျဖငမင automatic updates လပုပမင့္ေဆရာငမင့္ေပမလလိမမငမညမ။ Video DownloadHelper plug-in for Firefox Video DownloadHelper (http://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon3006) သညမ youtube ကစြဲငသလိပု႔င့္ေသရာ site မမရာမမဏီႏွ videos (Flash Videos အပပါအ၀ငမ) ကလိပု download ရယသရနမအျဖစမသညမ။ သငမငအင့္ေနနစြဲ႔ ၎extension အရာမ add ရနမ Fierfox -Tools -Add -ons- Get Add -ons-Search All Add-ons-Video DownloadHelper. (ထလိပုကစြဲငသလိပု႔ လပုပမင့္ေဆရာငမလမငမ firefox အင့္ေနအျဖငမင automatic updates လပုပမင့္ေဆရာငမင့္ေပမလလိမမငမညမ။) Unplug Download Management

Ubuntu Myanmar LoCo Team

UnPlug (https://addons.mozilla.org/en.US/firefox/addon/2254)add-on သညမ webpag င့္ေပၚတပငမ embedded လပုပမထရာမင့္ေသရာ video ဏဏီႏွငမင Audio မမရာမကလိပု Save လပုပမယသဏလိပုငမသညမ။ သငမငအင့္ေနအျဖငမင ၎ extension အရာမ add ရနမ Firefox -Tool- Add-ons-Get Add-ons-Browse All Add-ons. (ထလိပုကစြဲငသလိပု႔လပုပမင့္ေဆရာငမလမငမ firefox အင့္ေနအျဖငမင automatic updates လပုပမင့္ေဆရာငမင့္ေပမလလိမမငမညမ။) Lucifox (eBook reader extension) Lucifox (https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/lucifox/) (Lucidor for Firefox) သညမ e-book မမရာမကလိပု ဖတမရနမဏဏီႏွငမင Firefox window မဏီႏွင့္ေန catalogs မမရာမကလိပု browsed လပုပမင့္ေပမဏလိပုငမရနမအျဖစမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမယ website သလိပု႔သပရာမၿပဏမ င့္ေနရာကမ Dwownload Now င့္ေနရရာတပငမရယသဏလိပုငမသညမ။ Java Runtime Environment (JRE) for Firefox plug-in ယခပု package သညမ Java Runtime Enviroment install ဏဏီႏွငမငတသညဏသညမ။ (OpenOffice Installed င့္ေ သရာအခပါ or ubuntu-restricted -extras installed င့္ေသရာအခပါ JRE ပပါ၀ငမသညမ။) sudo apt-get install sun-java6-jre sun-java6-plugin မဏီႏွတမခမကမ : သငမငအင့္ေနအျဖငမင product ကလိပုအသပုသမအျပပရနမ product license အရာမ မလပစြဲမင့္ေသပ လကမခသရမညမ။ Adobe Acrobat Reader for Firefox Plug-in ၎ plugin သညမ Adobe Acrobat(pdf) files မမရာမကလိပု firefox browser တပငမ အျကညမငရနမအျဖစမသညမ။ Read Add Extra Kubuntu Repositories and enable the Natty partner repository : deb http://archive.canonical.com/ubuntu natty partner/ ၿပဏမပပါက Adobe Reader ထညမငသပငမမရနမ : sudo apt-get install acroread သလိပု႔မဟပုတပ မ ပါက ၎ plugin အရာမ the Medibuntu repository list တပငမလညမမ ရရဏီႏွလိဏလိပုငမသညမ။ Medibuntu repository အရာမ သငမငရစြဲ႕ repository list တပငမထညမငရနမ : deb http://packages.medibuntu.org// natty free non-free

Ubuntu Myanmar LoCo Team

ၿပဏမပပါက Adober Reader ထညမငသပငမမရနမ : sudo apt-get install acroread mozilla-acroread acroread-plugins acroread-fonts Adobe Flash Player for Firefox Plug-in Firefox အတပကမ offical Adobe Flash Plugin 10 အရာမ တငမရနမ : sudo apt-get install adobe-flashplugin Gnash Plug-in (Open source Flash Player replacement) Gnash(http://www.gnashdev.org/) သညမ 32-bit version ကစြဲငသလိပု႔ 64-version အတပကမလညမမ ရယသဏလိပု ငမသညမ။ ၎သညမ Adobe Flashplayer အတပကမ source အရာမ င့္ေအျပရာငမမလစြဲဏလိပုငမသညမ။ sudo apt-get install gnash installing ၿပဏမင့္ေနရာကမ, သငမင web browser ရစြဲ႕ Preference - Application ထစြဲရဏီႏွလိ SWF and SPL files မမရာမ ကလိပု Gnash အျဖငမငသပုသမမညမဟပု င့္ေအျကအျငရာရမညမ။ VLC plug-in for Firefox ၎ package သညမ ယခပုလကမရဏီႏွလိ အသပုသမမမရာမင့္ေသရာ VIC player အရာမ Firefox browser ရဏီႏွလိ play media တပ ငမ အသပုသမအျပပသညမ။ sudo apt-get install mozilla-plugin-vlc Gecko MediaPlayer Plug-in for Firefox Gecko MediaPlayer (http://kdekorte.googlepages.com/gecko-mediaplayer) သညမ Geckobased broswers (Firefox,SeaMonkey,IceApe,Opera) မမရာမတပငမ Mplayer မဏီႏွ multimedia သလိပု႔ သပုသမအျပပ သညမ။ sudo apt-get install gecko-mediaplayer င့္ေနရာကမတစမခပုအင့္ေနအျဖငမင Firefox အတပကမ mplayer အရာမသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။ sudo apt-get install mozilla-mplayer Kaffeine Plug-in for Firefox

Ubuntu Myanmar LoCo Team

၎ package အျဖစမသညမင the Kaffeine media player (often used in KDE-based desktops) သညမ Firefox browser တပငမ multimedia အအျဖစမလပုပမင့္ေဆရာငမသည ။မ sudo apt-get install kaffeine-mozilla Helix player plug-in for Firefox ၎ package အျဖစမသညမင Helix player (https://helixcommunity.org/) (the open source player that plays Real Player content in Linux) သညမ Firefox browser တပငမ RealMedia အအျဖစမလပုပမင့္ေဆရာ ငမသညမ။ sudo apt-get install mozilla-helix-player Moonlight plugin for Firefox Moonlight (http://www.go-mono.com/moonlight) သညမ Silverlight (the Microsoft multimedia presentation platform) အရာမ open source အအျဖစမလပုပမင့္ေဆရာငမရနမ ႀကလိပမစရာမင့္ေနင့္ေသရာ the Novell Mono ၏ project အျဖစမသညမ။ ၎သညမ ffmpeg အမမလိပမအစရာမအျဖစမသညမ။ Firefox 3 web browser တပငမ င့္ေကရာ ငမမင့္ေကရာငမမသပုသမဏလိပုငမရနမအျပပလပုပမထရာမၿပဏမ, plugin ကစြဲငသလိပု႔(အအျခရာမင့္ေသရာ mozilla browsers င့္ေကရာငမမင့္ေကရာငမမသပုသမဏလိပုငမ ရနမအျပပလပုပမထရာမၿပဏမ plugin ကစြဲငသလိပု႔(အအျခရာမင့္ေသရာ mozilla browsers မမရာမတပငမလညမမလပုပမဏလိပုငမသညမ။) mozillabased browsers အျဖစမင့္ေသရာ Version 2.3 တပငမလညမမ plugin အအျဖစမ လပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမသညမ။ sudo apt-get install moonlight-plugin-mozilla stable version 2.4 အရာမ ဒဏင့္ေနရရာတပငမ (http://www.go=mono.com/moonlight/stable.aspx) ရဏလိပုငမ သညမ။ The Moonlight 3.99 plugin (compatible with most Silverlight 3/4 content) အရာမ ဒဏင့္ေနရရာ တပငမ (http://www.go--mono.com/moonlight/prerelease.aspx) ရဏလိပုငမသညမ။ Netflix under Moonlight Netflix streaming အတပကမလလိပုအပမခမကမဏဏီႏွစမခပုမဏီႏွရာ the capabilities of Silverlight 2.0 ဏဏီႏွငမင Digital Rights Management modules အျဖစမသညမ။ သလိပု႔င့္ေပင့္ေသရာမလညမမ လကမရဏီႏွလိအမမလိပမအစရာမအျဖစမင့္ေသရာ Moonlight 2.0 တပ ငမလညမမ Silverlight content (including Netflix content) သပုသမဏလိပုငမသညမ ,linux အတပကမ Digital Rights Management modules အရာမ Netfilix မဏီႏွ အဆငမသငမင မအျဖစမင့္ေသမ ပပါ။ င့္ေကမမဇသမအျပပၿပဏမ Netflix (http://www.netflix.com/ContactUs) သလိပု႔တလိပုကမ႐လိပုကဆ မ ကမသပယမၿပဏမ သတငမမရယသဏလိပုငမပပါသညမ သလိပု႔မဟပုတမ ဤင့္ေနရရာတပငမ မဏီႏွတမပပုသတငမၿပဏမ (http://www.petitiononline.com/Linflix) င့္ေတရာငမမဆလိပုဏလိပုငမပပါသညမ။ (Chrome browser အတပကမGoogle မဏီႏွအျပပလပုပမင့္ေနင့္ေသရာ)An HTML5 Netflix plugin မအျကရာမဏ သပုသမစပစြဲဏလိပုငမင့္ေ တရာငမညမ။ အအျခရာမင့္ေသရာ နညမမလမမမတစမခပုအင့္ေနနစြဲ႔ Netflix Android app အရာမ virtual Android environment တပငမလညမမ သပုသမစပစြဲဏလိပုငမင့္ေတရာငမညမအျဖစမသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

FireFTP for Firefox FireFTP (http://fireftp.mozdev.org/) သညမ Firefox extension တပငမ FTP transfers အတပကမအျဖစမသ ညမ။ Firefox Widgets Turn off browser bar drop-down list in Firefox Firefox တပငမ drop-down list ရဏီႏွလိ browser bar အရာမပလိတမထရာမရနမ။ ၎သညမ Firefox တပငမ တစမခပါတစမရသမဏီႏွသရာ အျဖစမင့္ေပၚတတမင့္ေသရာ အျပပႆနရာ အျဖစမသညမ။ drop-down list ရဏီႏွလိ location browser bar အရာမ ပလိတမထရာမရနမ (http://kb.mozillazine.org/Browser.urlbar.maxRichResults) (ထလိပုသလိပု႔အျပပလပုပမအျခငမမအျဖငမင သငမင browsing history အရာမအျပသင့္ေတရာငမညမမဟပုတမပပါ။) Firefox - about:config (in the location browser bar) - browser.urlbar.maxRichResultsright-click-Modify-set value to 0 IceCat IceCat (http://en.wikipedia.org/wiki/GNU_IceCat) သညမ Mozilla ၏ ကပုနမအမဏီႏွတမတသဆလိပမ မသပလိပုငမခပငမင၊ တရာမအျမစမခမကမမမရာမမရဏီႏွလိင့္ေသရာ Firefox အင့္ေအျခအျပပ Browser တစမခပုအျဖစမသညမ။ Debian project မဏီႏွင့္ေထရာကမပသငင့္ေပမ သညမ။ ယခငမက IceWeasel နရာမညမဏဏီႏွငမငအျဖစမၿပဏမ၊ယခပု IceApe Browser နရာမညမသလိပု႔ င့္ေအျပရာငမမလလိပုကမသညမ။ င့္ေ နရာကမဆပုသမ version ကလိပု Install လပုပမင့္ေဆရာငမရနမ Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါအတလိပုငမမ႐လိပုကမထညမငပပါ။ sudo apt-get install iceape-browser SeaMonkey SeaMonkey (http://www.seamonkey-project.org/) သညမ web browser, IM (IRC) client, Email client,RSS/News reader ဏဏီႏွငမင အအျခရာမ web development tools မမရာမပပါ၀ငမင့္ေသရာ အငမတရာနကမ application တစမခပုအျဖစမပပါသညမ။ Mozilla ၏ ထပုတမကပုနမမမရာမကလိပု အင့္ေအျခခသထရာမၿပဏမ၊ Mozilla ၏ မသပလိပုငမခပငမင၊ အျဖနမ႔င့္ေ ဝသပုသမစပစြဲခပငမငမမရာမဏဏီႏွငမင ဆကမစပမင့္ေနသညမ။ Thunderbird ဏဏီႏွငမင Firefox ကစြဲငသလိပု႔ Seamonkey အတပကမ Plugins အင့္ေအျမရာကမအမမရာမရဏီႏွလိသညမ။ Seamonkey ကလိပု Install လပုပမင့္ေဆရာငမရနမ Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါအတလိပုငမမ႐လိပုကမထညမငပပါ။ sudo apt-get install seamonkey IceApe

Ubuntu Myanmar LoCo Team

IceApe (http://en.wikipedia.org/wiki/Naming_conflict_between_Debian_and_Mozilla) သညမ web browser, IM (IRC) client, Email client, RSS/News reader ဏဏီႏွငမင web development tools မမရာမ ပပါ၀ငမင့္ေသရာ open-source အငမတရာနကမ application တစမခပုအျဖစမသညမ။ Seamonkey ကလိပု အင့္ေအျခခသထရာမၿပဏမ၊ မသပလိပုငမခပငမင ကနမ႔သတမထရာမအျခငမမမမရာမမရဏီႏွလိင့္ေပ။ Debian project မဏီႏွင့္ေထရာကမပသငင့္ေပမထရာမင့္ေသရာ application အျဖစမသ ညမ။ င့္ေနရာကမဆပုသမ version ကလိပု Install လပုပမင့္ေဆရာငမရနမ Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါအတလိပုငမမ႐လိပုကမထညမငပပါ။ sudo apt-get install iceape Opera Opera (http://www.opera.com/) သညမ မသပလိပုငမခပငမငကနမ႔သတမခမကမရဏီႏွလိင့္ေသရာ proprietary browser, internet suite တစမခပုအျဖစမသညမ။ Mobile devices အခမလိပ႕ဏဏီႏွငမင game consoles မမရာမတပငမလစြဲ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသ ညမ။ Email, address book, IRC chat, integrated BitTorrent ဏဏီႏွငမင webfeeds မမရာမပပါ၀ငမသညမ။ Plugins အနညမမငယမလစြဲရဏီႏွလိသညမ။ Install လပုပမင့္ေဆရာငမရနမ Opera ၏ website မဏီႏွ Download (http://www.opera.com/browser/download/) လပုပမၿပဏမ၊ လမမမမမ္းၫႊနမခမကမမမရာမ ဆကမလပုပမပပါ။ သလိပု႔မဟပုတမ င့္ေအရာကမပပါ command မမရာမကလိပု အသပုသမအျပပၿပဏမ Opera repository မဏီႏွတဆငမင Install လပုပမဏလိပုငမသညမ။ echo deb http://deb.opera.com/opera// stable non-free | sudo tee /etc/apt/sources.list wget -o -http://deb.opera.com/archive.key/ I sudo apt-key add sudo apt-get install opera Chromium Chromium (http://dev.chromium.org/) သညမ Google Chrome browser ကလိပု အင့္ေအျခခသထရာမင့္ေသရာ open-source browser တစမခပုအျဖစမသညမ။ Chromium ကလိပု Install လပုပမရနမ Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါအ တလိပုငမမ ႐လိပုကမထညမငပပါ။ sudo apt-get install chromium-browser Chromium ကလိပု အသပုသမအျပပရနမ င့္ေအရာကမပပါအတလိပုငမမသပရာမပပါ။ Menu - Applications - Internet - Chromium Web Browser Google Chrome Google Chrome (http://www.google.com/chrome) သညမ Google မဏီႏွထပုတမင့္ေသရာ browser တစမခပုအျဖ စမသညမ။ Chromium browser ကလိပုအင့္ေအျခခသထရာမၿပဏမ၊ Google ၏ နရာမညမ၊ လလိပုဂလိပုအမဏီႏွတမတသဆလိပမ၊ GoogleUpdate ဟပုင့္ေခၚသညမင အလလိပုအင့္ေလမရာကမ Update စနစမ၊RZL ဏဏီႏွငမင အအျခရာမ Google add-ons မမရာမ ပပါ၀ငမသညမ။ Google Chrome ကလိပု ဤင့္ေနရရာမဏီႏွ (http://www.google.com/chrome/eula.html) င့္ေဒပါငမမ လပုတမလပုပမၿပဏမ၊ install လပုပမပပါ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Download Managers Browsers မမရာမထကမ င့္ေဒပါငမမလပုတမလပုပမငနမမစဥမ လပယမကသၿပဏမ၊ပလိပုမလိပုအျမနမဆနမင့္ေစရနမ၊ အမဏီႏွရာမနညမမင့္ေစရနမ အျပပလပုပမ ထရာမင့္ေသရာ င့္ေဆရာငလမဝစြဲမမရာမအျဖစမသညမ။ အခမလိပ႕ Download Managers မမရာမတပငမ အငမတရာနကမ ကပနမနကမရဏီႏွငမမင့္ေ ကရာငမမပပါက ခဏရပမတနမ႔ထရာမၿပဏမ၊ င့္ေနရာငမ ကပနမနကမရဏီႏွငမအျပနမင့္ေကရာငမမမဏီႏွ ဆကမလကမင့္ေဒပါငမမလပုတမဏလိပုငမင့္ေသရာ Resuming Downloads Option လစြဲပပါ၀ငမသညမ။ MultiGet MultiGet (http://multiget.sourceforge.net/) သညမ င့္ေဒပါငမမလပုတမလပုပမငနမမစဥမမမရာမ လပယမကသင့္ေစရနမ အ သပုသမအျပပဏလိပုငမသညမင Download Manager တစမခပုအျဖစမသညမ။ GTK ကလိပု အင့္ေအျခခသထရာမၿပဏမ GUI (Graphical User Interface) ဏဏီႏွငမငအျဖစမသညမ။ HTTP/FTP စနစမတလိပု႔ကလိပု င့္ေထရာကမပသငၿပဏမ၊ Resuming Downloads ကလိပုလစြဲ လပုပမင့္ေ ဆရာငမဏလိပုငမသညမ။ SOCKS 4,4a,5 proxy, ftp proxy, http proxy တလိပု႔ဏဏီႏွငမငလစြဲ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမ။ MultiGet ကလိပု Install လပုပမင့္ေဆရာငမရနမ Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါ command ကလိပု႐လိပုကမထညမငပပါ။ sudo apt-get install multiget Usenet Clients Usenet Clients ဆလိပုသညမမဏီႏွရာ ယခငမတပုနမမက အသပုသမအျပပအျကင့္ေသရာ အငမတရာနကမင့္ေပၚရဏီႏွလိ Discussions Group တစမခပုအျဖစမသညမ။ ယခပုင့္ေခတမ အသပုသမမမရာမအျကင့္ေသရာ ဖလိပုရမမမမရာမ၏ င့္ေရဏီႏွ႕င့္ေဆရာငမလမမမအျပတစမခပုအျဖစမသညမ။ ဖလိပုရမမမမရာမ ကစြဲငသလိပု႔ပငမ ပလိပု႔စမမမရာမတငမအျခငမမ၊ အအျခရာမသသမမရာမတငမထရာမင့္ေသရာ ပလိပု႔စမမမရာမကလိပု ဖတမ႐မႈအျခငမမမမရာမ အျပပလပုပမဏလိပုငမသညမ။ င့္ေ ဆပမင့္ေဏပမခမကမမမရာမ၊ ပလိပု႔စမမမရာမကလိပု သကမဆလိပုငမရရာ က႑အသဏမသဏမအလလိပုကမ စပုစညမမထရာမၿပဏမ newsgroup ဟပုင့္ေခၚသ ညမ။ င့္ေဆပမင့္ေဏပမခမကမမမရာမကလိပုလညမမ Threads မမရာမခပစြဲထရာမသညမ။ Usenet Discussion Group မဏီႏွ င့္ေဆပမင့္ေဏပမခမကမမမရာမ ကလိပု ဖတမ႐မႈရနမ Usenet Clients ဟပုင့္ေခၚင့္ေသရာ င့္ေဆရာငလမဝစြဲမမရာမသပုသမရနမ လလိပုအပမသညမ။ Pan Pan (http://pan.rebelbase.com/) Pan သညမ Usenet မဏီႏွ င့္ေဆပမင့္ေဏပမခမကမမမရာမကလိပု ဖတမ႐မႈရနမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမ သညမင Gnome-based င့္ေဆရာငလမဝစြဲလမတစမခပုအျဖစမသညမ။ nzb (http://en.wikipedia.org/wiki/Nzb) binary downloader တစမခပုလစြဲ အျဖစမသညမ။ Pan ကလိပု Install လပုပမရနမ Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါ Command ကလိပု႐လိပု ကမထညမငပပါ။ sudo apt-get install pan Kwooty Kwooty (http://kwooty.sourceforge.net/) သညမ Usenet မဏီႏွ င့္ေဆပမင့္ေဏပမခမကမမမရာမ ဖတမ႐မႈရနမအတပကမ KDE4 တပငမအသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမင င့္ေဆရာငလမဝစြဲတစမခပုအျဖစမသညမ။ nzb (http://en.wikipedia.org/wiki/Nzb)

Ubuntu Myanmar LoCo Team

binary downloader တစမခပုလစြဲအျဖစမသညမ။ Kwooty ကလိပု Install လပုပမင့္ေဆရာငမရနမအတပကမ လလိပုအပမင့္ေသရာ Files မမရာမ၊ PPA repositories မမရာမ၊လမမမမမ္းၫႊနမခမကမမမရာမကလိပု Kwooty website တပငမ အျကညမင႐မႈဏလိပုငမပပါသညမ။ Instant Messengers mIRC, Gtalk ကစြဲငသလိပု႔ ခမကမတငမလပုပမအျခငမမ၊ စကရာမင့္ေအျပရာအျခငမမ၊video calling မမရာမလပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမင့္ေသရာ င့္ေဆရာငလမ ဝစြဲတစမမမလိပမအျဖစမသညမ။ Empathy Empathy (http://live.gnome.org/Empathy) ဆလိပုသညမမဏီႏွရာ Open Source IM င့္ေဆရာငလမဝစြဲလမတစမခပုအျဖစမပပါ သညမ။ ဤင့္ေဆရာငလမဝစြဲသညမ Ubuntu (Gnome) အသပုသမအျပပင့္ေသရာ desktop မမရာမတပငမ ပပုသမဏီႏွနမပပါ၀ငမင့္ေသရာ င့္ေဆရာင လမဝစြဲတစမခပုလညမမအျဖစမသညမ။ sudo apt-get install empathy Pidgin Pidgin (http://www.pidgin.im/) င့္ေဆရာငလမဝစြဲလမသညမ Open Source IM င့္ေဆရာငလမဝစြဲလမတစမခပုအျဖစမသညမ။ ဤင့္ေဆရာငလမဝစြဲလမသညမ Ubuntu (Gnome) အသပုသမအျပပင့္ေသရာ desktop မမရာမတပငမ ပပုသမဏီႏွနမပပါ၀ငမင့္ေသရာ င့္ေဆရာငလမဝစြဲလမ တစမခပုလညမမအျဖစမသညမ။ ယခပုလကမရဏီႏွလိ Empathy ကလိပုသရာ ပပုသမဏီႏွနမ အစရာမထလိပုမသပုသမလမကမရဏီႏွလိင့္ေသရာမလညမမ အျမနမမရာအျပ ညမ၏ MPT လလိပုငမမဏဏီႏွငမင အအျခရာမင့္ေသရာ Proxy ထညမငသပငမမရင့္ေသရာ လလိပုငမမမမရာမအတပကမ သငမငင့္ေတရာမသညမ။ sudo apt-get install pidgin အသပုသမအျပပပပုသ Accounts=Add : protocol XMPP username gmailaccount (@gmail အျဖညမငရနမမလလိပုပပါ) Domain gmail.com Advanced Force old (port 5222) SSL ကလိပုအမဏီႏွနမအျခစမင့္ေပမပပါ။ connect port တပငမ 443 အျဖညမငပပါ။ connect server တပငမ talk.google.com အျဖညမငပပါ။ အရာမလပုသမၿပဏမလၽဏီႏွငမ Add ကလိပုဏဏီႏွလိပမပပါ။ ၿပဏမလၽဏီႏွငမ ခမလိတမဆကမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။ Kopete

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Kopete (http://kopete.kde.org/) ဆလိပုသညမမဏီႏွရာ Kubuntu Os (KDE) အတပကမ default ပပါ၀ငမင့္ေသရာ ခမကမ တငမ င့္ေဆရာငလမဝစြဲအျဖစမသညမ။ sudo apt-get install kopete Kopete Styles Kopete အတပကမ ပပုသစသ (http://www.kde-look.org/index.php?xcontentmode=24x26) ကလိပု ထညမငသပ ငမမၿပဏမ Kopete တပငမ မလိမလိဏဏီႏွစမသကမရရာ ပပုသစသမမရာမကလိပု င့္ေအရာကမင့္ေဖရာမအျပပပါင့္ေနရရာတပငမ င့္ေအျပရာငမမလစြဲဏလိပုငမပပါသညမ။ Kopete - Settings - Configure - Chat Windows -Style -Get New...

GoogleTalk on Kopete Kopete ကလိပုအသပုသမအျပပၿပဏမ GoogleTalk (http://www.google.com/talk/about.html) Instant Messaging အသပုသမအျပပဏလိပုငမင့္ေသရာမလညမမ VOIP ကလိပု အသပုသမမအျပပဏလိပုငမသအျဖငမင အသသဆကမသပယမအျခငမမရမညမမဟပုတမပပါ။ Jabber Protocol ကလိပုသပုသမထရာမသညမ။ ဤင့္ေနရရာတပငမင့္ေလငလရာပပါ။ GoogleTalk instructions (http://www.google.com/support/talk/bin/answer.py?answer=57557).

Konversation (IRC client) Konversation (http://konversation.kde.org/) သညမ kubuntu တပငမ default ပပါ၀ငမင့္ေသရာ IRC ခမကမ င့္ေ ဆရာငလမဝစြဲလမအျဖစမသညမ။ mIRC အလရာမတသင့္ေဆရာငလမဝစြဲလမ တစမခပုအျဖစမသညမ။ sudo apt-get install konversation aMSN aMSN သညမ MSN ရစြဲ႕ client င့္ေဆရာငဝစြဲကစြဲငသလိပု႔ အသပုသမအျပပဏလိပုငမင့္ေသရာ င့္ေဆရာငဝစြဲတစမခပုအျဖစမသညမ။ Pidgin တပငမလညမမ အလရာမတသသပုသမဏလိပုငမသညမ။ sudo apt-get install amsn သငမငအငမတရာနကမလလိပုငမမအင့္ေနအျဖငမင အဆငမင့္ေအျပဏလိပုငမမင့္ေအျပဏလိပုငမ မသလိင့္ေသရာမလညမမ ဖလိပုငမမမရာမ လပယမကသစပရာ ဆပစြဲယသကသမင့္ေအျ ပပါငမမဏလိပုငမမမႈကလိပု Ubuntu Geek (http://www.ubuntugeek.com/how-to-enable-drag-and-dropcapabilities-to-amsn.html) တပငမ ဖတမ႐မႈဏမႈလိငမသညမ။

Emesence

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Emesence (http://www.emesene.org/) သညမ ႐လိပုမရဏီႏွငမမင့္ေသရာပပုသစသအျဖငမင အျပပလပုပမထရာမင့္ေသရာ MSN messager တစမခပုအျဖစမသညမ။ အလရာမတသပငမ [#Pidgin l Pidgin] တပငမလညမမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။ sudo apt-get install emesene Videoconferencing and VOIP Videoconferencing and voice over Internet (VOIP) applications are merging into integrated applications.Most of these applications now allow placing calls to non-Internet based telephones for a small fee.

Ekiga ယခငမ Gnomemeeting ဟပုသလိခစြဲငအျကသညမင Ekiga(http://www.gnomemeeting.org/) သညမ SIP အရာမ အအျပညမငအ၀လလိပုကမနရာသညမင function အအျပညမငအစပုသပပါ VOIP ဏဏီႏွငမင Video စနစမပပါ အသပုသမအျပပဏလိပုငမင့္ေသရာ ပ႐လိပုဂရမမအျဖ စမသညမ။ sudo apt-get install ekiga

Skype Skype (http://www.skype.com/) သညမ Ekiga ကစြဲငသလိပု႔ VOIP ဏဏီႏွငမင Video စနစမသပုသမ ဆကမသပယမင့္ေရမ ပ႐လိပုဂ ရမမအျဖစမင့္ေသရာမလညမမ Open-Source မဟပုတမပပါ။ Skype ဆကမသပယမမမႈမမရာမအရာမ အသသသပငမမယသအျခငမမ (http://help.ubuntu.com/community.SkypeRecordingHowto) Install အျပပလပုပမရနမ ႀကလိပတငမအျပငမဆငမပပါ sudo apt-get install libqt4-dbus libqt4-network libqt4-xml င့္ေနရာကမဆပုသမထပကမ ဗရာမရဏီႏွငမမအရာမ ရယသရနမဏဏီႏွငမင 32 -bit ဗရာမရဏီႏွငမမအရာမ download ဏဏီႏွငမင install အျပပလပုပမရနမ wget -O skype-ubuntu-current_i386.deb http://www.skype.com/go/getskype-linux-betaubuntu-32/n sudo dpkg - i skype-ubuntu-current_i386.deb sudo rm skype-ubuntu-current_i386.deb

Ubuntu Myanmar LoCo Team

-ယခငမက အခမလိပ႕ သပုသမစပစြဲသသမမရာမသညမ ၎တလိပု႔၏ မလိပုကမခ႐လိပုဖပုနမမမမရာမအရာမ 2.1.0.47 င့္ေနရာကမပလိပုငမမ ဗရာမရဏီႏွငမမ မမရာမတပငမ သပုသမစပစြဲ၍ မရင့္ေသရာင့္ေအျကရာငမင င့္ေအရာကမင့္ေဖရာမအျပပပါ command မမရာမ သပုသမခစြဲငအျကသညမ။

wget -O skype-ubuntu-current_i386.deb http://download.skype.com/linux/skypedebian_2,1.0.47-1 sudo dpkg - i skype-ubuntu-current_i386.deb sudo rm skype-ubuntu-current_i386.deb င့္ေနရာကမတစမနညမမ wget -O skype-ubuntu-current_ amd64.deb http://download.skype.com/linux/skypeubuntu-intrepid sudo dpkg - i skype-ubuntu-current_amd64.deb sudo rm skype-ubuntu-current_amd64.deb

How to install Skype on a 64-bit system Skype အရာမ 64-bit system မမရာမတပငမ install အျပပလပုပမနညမမ 64-bit system အတပကမ Skype ၏ လကမရဏီႏွလိ version သညမ 32 bit module အရာမ 64 အတပကမ အသပုသမအျပပထရာမအျခငမမအျဖစမသညမ။ 64 bit system တပငမ install အျပပလပုပမရနမအတပကမ အအျခရာမ package မမရာမအရာမ ဦမစပရာ install အျပပလပုပမရနမ လလိပုအပမသညမ။ sudo apt-get install ia32 - libs lib32asound2 libqt4 - core libqt4 - gui

ပမ၍

ၿပဏမင့္ေနရာကမ လကမရဏီႏွလိ Skype version ၏ .deb package အရာမ Skype website မဏီႏွ download အျပပလပု install အျပပလပုပမပပါ။

wget - O skype _ ubuntu - current _ amd64 . deb http://www.skype.com/go/getskype linux - beta - ubuntu - 64/ sudo dpkg - i skype - ubuntu - current _ amd64.deb sudo rm skype - ubuntu - current _ amd64.deb အကယမ၍ 64-bit version သညမ သငမငအတပကမ အလပုပမမလပုပမပပါက 32-bit version အရာမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသ ညမ။ wget - O skype - ubuntu - current _i386.deb http://www.skype.com/go/getskype - beta ubuntu - 32/n sudo dpkg - i -- force - architecture skype - ubuntu - current _ i386.deb sudo rm skype - ubuntu - current_i386.deb

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Installing Skype respository Skype ၏ respository ထညမငသပငမမအျခငမမအရာမအျဖငမငလညမမ Skype အရာမ install လပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။ ဤသလိပု႔အျပပလပုပမအျခငမမအျဖငမင auto update အျပပလပုပမင့္ေပမသညမင အကမလိပမင့္ေကမမဇသမရဏီႏွလိပပါသညမ။

11371

-Resopsitory security key အရာမ install လပုပမရနမ (key server အတပကမ သငမင firewall ၏ port အရာမ ဖပငမငထရာမရနမလလိပုအပမသညမ။

sudo apt - key adv -- keyserver pgp.mit.edu --recv -keys 0xd66b746e -Skype repository,update ထညမငအျခငမမဏဏီႏွငမင Skype အရာမ install အျပပလပုပမအျခငမမ။ echo deb http://download.skype.com/linux/repos,debian// stable non - free l sudo tee - a sudo apt -get update sudo apt -get install skype

Proprietary Extras မသပလိပုငမခပငမငအရ မဏီႏွတမပပုသတငမထရာမင့္ေသရာ ထပမင့္ေဆရာငမမ package မမရာမ သမသပလိပုငမခပငမငအရ မဏီႏွတမပပုသတငမထရာမသညမင software မမရာမသညမ အငမတရာနကမ အသပုသမအျပပရရာတပငမ မမရာမစပရာအင့္ေထရာကမ အကသအျပပပပါလလိမမငမညမ။ သလိပု႔င့္ေသရာမ လပတမလပမစပရာ ရယသသပုသမစပစြဲခပငမငမရဏီႏွလိပပါ ။ Multimedia Codecs မမရာမ၊ Java Runtime Environment ဏဏီႏွငမင Firefox အတပကမ plug-in မမရာမသညမ ထလိပုကစြဲငသလိပု႔င့္ေသရာ software မမရာမအျဖစမ သညမ။ Restricted Extras ကနမ႔သတမထရာမင့္ေသရာ ထပမင့္ေဆရာငမမ package မမရာမ Ubuntu တပငမ ကနမ႔သတမထရာမင့္ေသရာ ထပမင့္ေဆရာငမမ package မမရာမကလိပု ထညမငသပငမမလလိပုလၽဏီႏွငမ command-line Terminal တပငမ command တစမခပုတညမမ ႐လိပုကမထညမင႐ပုသအျဖငမင လပုပမင့္ေဆရာငမဏမလိပုငမပပါသညမ။ ထလိပု package မမရာမတပငမ Adobe Flash Player, Jave Runtime Environment (JRE) (sun-java-jre) ဏဏီႏွငမင Firefox plug-in (icedtea) မမရာမ Microsoft မဏီႏွ ထပုတမင့္ေ၀င့္ေသရာ Font တခမလိပ႕ (msttcorefonts) ,multimedia codecs (w32codecs or w64codecs), mp3 compatible encoding (lame), FFMpeg, extra Gstreamer codecs, DVD decoding အတပကမ package မမရာမ (libdvdread4,သလိပု႔င့္ေသရာမ အအျခရာမ decoder အျဖစမသညမင libdvdcss2 ကလိပု ရယသလလိပုပပါက ဤင့္ေနရရာတပငမအျကညမငပပါ။) ,unrar archiver,odbc ဏဏီႏွငမင cabextract ပပါ၀ငမသ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

ညမ။ ထလိပု႔အအျပငမ အအျခရာမင့္ေသရာ အကမလိပမအအျမတမရယသသညမင codecs မမရာမဏဏီႏွငမင avutils (libavcodec-unstripped52 ဏဏီႏွငမင libavutil-unstripped-49) မမရာမကလိပုလညမမ ထညမငသပငမမ င့္ေပမမညမအျဖစမသညမ။ sudo apt -get install ubuntu - restricted - extras မဏီႏွတမခမကမ : ထညမငသပငမမအျခငမမ လပုပမငနမမစဥမအတပကမ command-line Terminal တပငမ လပုပမင့္ေဆရာငမခမကမမမရာမ ၿပဏမ ဆပုသမမဏီႏွသရာ အျပညမငစပုသ၍ အလပုပမလပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမမညမအျဖစမသညမ။ ယခပုင့္ေဖရာမအျပထရာမင့္ေသရာ package အရာမလပုသမကလိပု Package Manager အသပုသမအျပပ၍ ထညမငသပငမမပပါက အျပညမငစပုသမညမမဟပုတမပပါ။ Photos and Graphics သငမ၏ဓရာတမပပုသမမရာမကလိပု အျပငမဆငမထလိနမမသလိမမမအျခငမမ၊ ရငမသပမ႐မႈင့္ေမရာဖပယမ 3D ပပုသမမရာမဏဏီႏွငမင ဂရပမဖစမမမရာမကလိပု ဖနမတဏမအျခငမမ သလိပု႔မဟပုတမ Format ဖလိပုငမအမမလိပမအစရာမ င့္ေအျပရာငမမလစြဲအျခငမမမမရာမ အျပပလပုပမရနမ။ GIMP (Image Manipulator) Gimp (http://www.gimp.org/) သညမ အစပမမမထကမင့္ေသရာ စပမမမရညမအျပညမင၀သညမင free open-source အျဖစမ ပပါသညမ။ ဂရစမဖစမမမရာမဏဏီႏွငမင ဓရာတမပပုသမမရာမအျပငမဆငမသညမင Adobe Photoshop ဏဏီႏွငမင ဆငမတသင့္ေသရာ င့္ေဆရာငဖမဝစြဲအျဖစမပပါ သညမ။ sudo apt-get install gimp GIMP အတပကမ သဏမသနမ႔ brushe မမရာမ palette မမရာမဏဏီႏွငမင gradiend မမရာမရဏီႏွလိပပါသညမ။ sudo apt-get install gimp - data - extras

Dia (Diagram editor) Dia (http://live.gnome.org/Dia) သညမ Gnome အတပကမ အျပပလပုပမထရာမသညမင GTK အင့္ေအျခခသ diagram ဖ နမတဏမသညမင open source ပ႐လိပုဂရမမအျဖစမပပါသညမ။ Visio ဏဏီႏွငမင ဆငမတသပပါသညမ။ sudo apt-get install dia

Kivio (Diagram editor) Kivio (http://www.koffice.org/kivio/) သညမ flow-chat မမရာမဏဏီႏွငမင diagram မမရာမကလိပု ဖနမတဏမသညမင open source ပ႐လိပုဂရမမအျဖစမၿပဏမ KDE အတပကမ အျပပလပုပမထရာမသညမင KOffice Suite တပငမ ပပါ၀ငမပပါသညမ။ Dia ဖင့္ေယရာငမမ မလိတတပ်ဴမမရာမ အျပပလပုပမ၍ ရပပါသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo apt-get install kivio

Inkscape Vector Illustrator Inkscape Vector Illustrator (http://www.inkscape.org/) သညမ Illustrator / CorelDraw စသညမ တလိပု႔ဏဏီႏွငမင တသညဏသညမင open source ပပုသဆပစြဲပ႐လိပုဂရမမအျဖစမပပါသညမ။ sudo apt-get install inkscape

Digikam (Photo Organiser) Digikam (http://www.digikam.org) သညမ ဒစမဂမစမတယမ ဓရာတမပပုသမမရာမကလိပု အျပငမဆငမ စပုစညမမသလိမမမဆညမမဖလိပု႔ အလပနမအဆငမင့္ေအျပင့္ေသရာ open source အျဖစမပပါသညမ။ install လပုပမလလိပုလၽဏီႏွငမ sudo apt-get install digikam kipi-plugins digikam-doc

F-spot (Photo Organiser) F-spot (http://f-spot.org/) သညမ ဒစမဂမစမတယမဓရာတမပပုသမမရာမကလိပု အျပငမဆငမစပုစညမမသလိမမမဆညမမဖလိပု႔ အလပနမအဆ ငမင့္ေအျပင့္ေသရာ Gnome Desktop အတပကမ အျပပလပုပမထရာမသညမင open source အျဖစမသညမ။ install အျပပလပုပမရနမ: sudo apt -get install f-spot

Google Picasa (Photo Organiser) Google Picasa (http://picasa.google.com.mm/linux/) သညမ Digikam ကစြဲငသလိပု႔ပငမ ဓရာတမပပုသအျပငမဆငမသလိ မမမဆညမမရနမအျဖစမပပါသညမ။ အပနမလလိပုငမမအသပုသမအျပပထရာမပပါက Google web server သလိပု႔ တလိပုကမ႐လိပုကမပပုသမမရာမကလိပု upload လပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။ အင့္ေသမစလိမတမသလိလလိပုပပါက Picasa for Linux FAQ (http://picasa.google.com/linux/faq.html) တပငမ အျကညမငပပါ ။ Picasa 2.7 Download (http://picasa.google.com/linux/download.html#picasa27) င့္ေနရရာတပငမ ကလိပုယမတလိပုငမ install လပုပမဏလိပုငမ သညမင .deb ဖလိပုငမရရဏီႏွလိဏလိပုငမပပါသညမ။ Shotwell (Photo Organiser)

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Shotwell (http://www.yorba.org/shotwell/) အလပယမတကသ အျကညမင႐မႈ ထလိနမမခမပပမဏလိပုငမမညမင င့္ေဆရာငဝစြဲတစမခပုအျဖ စမပပါသညမ။ ဤင့္ေနရရာ (http://www.youba.org/shotwell/install/) တပငမ အင့္ေသမစလိတမ အျကညမင႐မႈဏလိပုငမပပါသ ညမ။ Terminal မဏီႏွ သပငမမရနမ sudo add-apt-repository ppa:yorba/ppa sudo apt-get update sudo apt-get install shotwell

Tesseract (Optical Character Reader) Tesseract (http://code.google.com/p/tesseract-ocr/) သညမ command-line အျဖငမင အသပုသမအျပပဏလိပုငမသ ညမင optical character reader တစမခပုအျဖစမပပါသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ: sudo apt-get install tesseract -ocr

Ocropus (http://code.google.com/p/ocropus/) သညမ Tesseract ကလိပု အသပုသမအျပပထရာမသညမင document - analysis engine တစမခပုအျဖစမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ: sudo apt -get install ocropus

Xsane (Scanning utility) Xsane (http://www.xsane.org/) သညမ Scan ဖတမရနမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမင င့္ေဆရာငဝစြဲလမတစမမမလိပမအျဖစမပပါသညမ။ Xsane ကလိပု Install လပုပမရနမ Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါ Command ကလိပု ႐လိပုကမထညမငင့္ေပမပပါ။ sudo apt-get install xsane

Gnome - Scan (Scanning Utility) Gnome - Scan (http://projects.gnome.org/gnome-scan/) သညမ Scan ဖတမရနမ အသပုသမအျပပဏလိပုငမသညမင င့္ေဆရာငဝစြဲလမတစမမမလိပမအျဖစမပပါသညမ။ Gnome - Scan ကလိပု Install လပုပမရနမ Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါ Command ကလိပု ႐လိပုကမထညမငပပါ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo apt-get install gnomescan

Gwenview (Image Manipulator) Gwenview (http://gwenview.sourceforget.net/) သညမ KDE တပငမ ဓရာတမပပုသမမရာမအျကညမငရနမ အသပုသမအျပပဏလိပု ငမင့္ေသရာ င့္ေဆရာငလမဝစြဲ တစမမမလိပမအျဖစမသညမ။ ပပုသမမရာမကလိပု rotate လပုပမအျခငမမ၊ crop လပုပမအျခငမမ၊ resize လပုပမအျခငမမ စသညမင အင့္ေအျခခသတညမမအျဖတမမမႈမမရာမလညမမ အျပပလပုပမဏလိပုငမသညမ။ Gwenview ကလိပု Kubuntu တပငမ default အင့္ေနဏဏီႏွငမင ထညမင သပငမမထရာမသညမ။ (K menu - Graphics - Gwenview Image Viewer) Gwenview ကလိပု Install လပုပမလလိပုပပါ က Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါ Command ကလိပု ႐လိပုကမထညမငပပါ။ sudo apt-get install openclipart

Screencasts and Desktop Recording

.................................... ................................... ................................. Pg 50 အထလိ

........................................................Pg 51 မဏီႏွ 97 အထလိ

Video Applications Ubuntu ကလိပု စတငမအသပုသမအျပပသသမမရာမအင့္ေနအျဖငမင mp3,mp4 ဖလိပုငမမမရာမသညမ OS တပငမ default ပပါလရာသ ညမင Totem Movie Player သလိပု႔ Rhythmbox Music player တလိပု႔ အျဖငမင ဖပငမင၍ မရဏလိပုငမပပါ ။ Ubuntu OS တပငမ Default ပပါ၀ငမင့္ေသရာ software မမရာမအရာမလပုသမတလိပု႔သညမ GNU GENERAL PUBLIC LICENSE အျဖငမင အခမစြဲငရရဏီႏွလိဏလိပု ငမင့္ေသရာ open source software မမရာမ သရာပပါ၀ငမပပါသညမ ။ Ubuntu Software Center > Ubuntu restricted extras ဟပု ရဏီႏွရာင့္ေဖပထညမငသပငမမင့္ေပမရပပါမညမ ။ အင့္ေသမစလိတမသလိရဏီႏွလိလလိပုပပါက (http://help.ubuntu.com/community/RestrictedFormats/PlayingDVDs ) တပငမဆကမလကမင့္ေလငလရာဏလိပုငမပပါသညမ။ VLC media player

Ubuntu Myanmar LoCo Team

VLC media player (http://www.videolan.org/vlc/)သညမ GNU GENERAL PUBLIC LICENSE အျဖငမင အခမစြဲငရရဏီႏွလိဏလိပုငမင့္ေသရာ videoLAN project's media player အျဖစမပပါသညမ ။ ယငမမ media player အျဖငမင ဖပငမငဏလိပုငမင့္ေ သရာ file format မမရာမမဏီႏွရာ MPEG, MPEG-2,MPEG-4, DivX, MOV,WMV,QuickTime,WebM,FLAC,MP3,Ogg/Vorbis files, DVDs,VCDs,podcasts မမရာမတလိပု႔ဏဏီႏွငမင multimedia steams အင့္ေနအျဖငမငလညမမ network မဏီႏွ တဆငမင streaming server အအျဖစမလညမမ လမ္းၫႊငမငဏလိပုငမပပါသ ညမ ။အင့္ေသမစလိတမသလိရဏီႏွလိလလိပုပပါက-http://wiki.videolan.org/Documentation:Play_HowTo ဏဏီႏွငမင http://wiki.videolan.org/Documentation:Streaming_HowTo တလိပု႔တပငမ င့္ေလငလရာဏလိပုငမပပါသညမ ။ Terminal မဏီႏွသပငမမရနမ sudo apt-get install vlc ႔ Ubuntu Software Center မဏီႏွသပငမမရနမ Ubuntu Software Center > vlc media player Webcam Applications ထညမငသပငမမအျခငမမ ဤင့္ေဆရာင၀စြဲမမရာမသညမ Webcam အသသပုမအျပပင့္ေသရာင့္ေဆရာင၀စြဲမမရာမအျဖစမပပါသညမ။မလိမလိတလိပု႔ပသပုမမရာမကလိပု Effect မမရာမ ထညမင သသပုမ၍ အလပယမတကသအသသပုမအျပပဏပုလိငမင့္ေသရာ င့္ေဆရာင၀စြဲမမရာမအျဖစမသညမ။ Cheese Webcam Booth Cheese (http://projects.gnome.org/cheese/)သညမ Gnome-based webcam င့္ေဆရာင၀စြဲတစမခပုအျဖစမၿပဏမ ဓပါတမပပုသမမရာမ ၊ ဗပဏဒဏယလိပု မမရာမကလိပု သငမစလိတမအျကလိပကမ window size အရပယမအစရာမအျဖငမင fancy visual effect မမရာမအျဖငမင လလိပုအပမသလလိပုအသသပုမအျပပဏပုလိငမပပါသညမ။ Terminal မဏီႏွ သပငမမရနမ sudo apt-get install cheese Kamoso -Kamoso (https://kde-apps.org/content/show.php/Kamoso?content=111750)သညမ KDEbase webcam င့္ေဆရာင၀စြဲတစမခပုအျဖစမသညမ။ sudo apt-get install kamoso Camorama -Camorama(http://camorama.fixedgear.org/index.php)သညမ Cheese ကစြဲငသလိပု႔င့္ေသရာ webcam င့္ေ ဆရာင၀စြဲတစမခပုအျဖစမၿပဏမ Gtk based င့္ေဆရာင၀စြဲတစမခပုအျဖစမသညမ။ sudo apt-get install camorama

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Xawtv -Xawtv(http://git.linuxtv.org/xawtv4.git) သညမ Cheese ကစြဲငသလိပု႔င့္ေသရာ webcam င့္ေဆရာင၀စြဲတစမခပုအျဖစမၿပဏမ Gtk based င့္ေဆရာင၀စြဲတစမခပုအျဖစမသညမ။ ScreenCasts အျပပလပုပမရနမ အသသပုမတညမငင့္ေသရာ အမမပလိမအစရာမအျဖစမသညမ။ Click on X in the window bar-Advanced -No Border(ticked) sudo apt-get-install xawtv ဤင့္ေဆရာင၀စြဲမမရာမကလိပု Gnome/KDE Ubuntu ဏဏီႏွငမင Kubuntu မမရာမတပငမ အသသပုမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။

Office Suites Open Office Open Office(http://www.openoffice.org) ကလိပု Ubuntu တပငမ ပသပုမဏီႏွနမအင့္ေနအျဖငမင ထညမငသပငမမၿပဏမအျဖစမသညမ။ ပပါ၀ငမင့္ေသရာ င့္ေဆရာင၀စြဲမမရာမဏဏီႏွငမင ဏမႈလိငမမယဏီႏွဥမအျပရလဏီႏွမငမ --Writer (Word ကစြဲငသလိပု႔ သသပုမဏလိပုငမသညမ),Presentation (PowerPoint ကစြဲငသလိပု႔ သသပုမဏလိပုငမသညမ),Calc spreadsheet (Excel ကစြဲငသလိပု႔ သသပုမဏပုလိငမသညမ) , ဏဏီႏွငမင Base relational database (Access ကစြဲငသလိပု႔ သသပုမဏလိပုငမသညမ) Open Word 2007 Documents in Open Office Word 2007 အရာမ Open Office တပငမ အသသပုမအျပပအျခငမမ င့္ေနရာကမဆသပုမထပကမ Open Office သညမ .docx ဖလိပုငမ (Word 2007) ဖလိပုငမမမရာမအရာမ ပသပုမဏီႏွနမအတလိပုငမမ အသသပုမအျပပဏပုလိငမၿပဏ အျဖစမသညမ။ Libre Office Libre Office (https://www.libreoffice.org/)သညမ free and open source (GPL-licensed)office suite တစမခပုအျဖစမၿပဏမ ယခငမက OpenOffice ဏဏီႏွငမင အတသတသ ပငမအျဖစမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ: sudo add-apt-repository ppa:libreoffice/ppa sudo apt-get update sudo apt-get install libreoffice libreoffice-gnoma KOffice

Ubuntu Myanmar LoCo Team

KOffice(http://www.koffice.org/) သညမ KDE project ၏ တစလိတမတင့္ေဒသအျဖစမၿပဏမ OpenOffice suite ၏ လပုပမင့္ေဆရာငမခမကမမမရာမအရာမ OpenOffice လလိပုငမစငမင့္ေအရာကမမဏီႏွ မဟပုတမဘစြဲ အသသပုမအျပပဏလိပုငမရနမအျဖစမသညမ။ ဤ program အရာမ မညမသညမင ubuntu version တပငမမဆလိပု အသသပုမအျပပဏပုလိငမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install koffice Abi Word Abi Word (http://www.abisource.com/) သညမ လဏီႏွမငမအျမနမၿပဏမ စပုင့္ေပပါငမမလပုပမင့္ေဆရာငမဏပုလိငမင့္ေသရာ စရာစဏစရာ႐လိပုကမ စနစမအျဖစမသညမ။ င့္ေနရာကမဆသပုမထပကမ version အရာမ အျကညမငရနမ the Abi Word website (http://abisource.com/com/wiki/Install-on-Ubuntu) ကလိပု သပရာမပပါ။ Repositories မဏီႏွ install လပုပမရနမ sudo apt-get install abiword Xournal Xournal (http://xournal.sourceforge.net/) သညမ အခမစြဲင (GPL-licensed) အျဖစမၿပဏမ မဏီႏွတမစပု င့္ေရမသရာမအျခ ငမမ။ ပသပုအျကမမမဆပစြဲအျခငမမ (သလိပု႔မဟပုတမ) stylus အသသပုမအျပပ၍ ဂမရာနယမ မမရာမ သလိမမမဆညမမအျခငမမ မမရာမအတပကမ GTK/Gnome အရာမ အင့္ေအျခခသထရာမသညမင အသသပုမခမ software အျဖစမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ universe repositories အရာမ enableအျပပလပုပမထရာမရမညမ။ sudo apt-get install xournal PDF Files PDF (https://en.wikipedia.org/wiki/Portable-Document-Format) ဖလိပုငမသညမ Adobe Acrobat (အအျ ခပါမe-book readers မမရာမတပငမ ဖတမ႐မႈဏပုလိငမင့္ေသရာ) Format တစမခပုအျဖစမသညမ။ Ubuntu တပငမ PDF ကစြဲငသလိပု႔ ဖလိပုငမ မမရာမအတပကမ အသသပုမ၀ငမသညမင program အမမရာမအအျပရာမရဏီႏွလိပပါသညမ။ Synaptic Package Manager တပငမ pdf ကလိပု ႐လိပုကမ၍ ရဏီႏွရာင့္ေဖပအျကညမငပပါ။ Print to a PDF File (K) Ubuntu သညမ မညမသညမင Document (စရာရပကမစရာတမမမ) ကလိပုမဆလိပု PDF Format သလိပု႔ အလလိပုအင့္ေလမရာကမ ထပုတမခပငမငအျပပပပါသညမ။ မညမသညမင application မဏီႏွရာမဆလိပု File- Print -Print to File - Output:PDF

Ubuntu Myanmar LoCo Team

View a PDF document Evince (http://projects.gnome.org/evince/) သညမ PDF ဖလိပုငမမမရာမ အျကညမင႐မႈရနမအတပကမအလလိပုအင့္ေလမရာ ကမ ထညမငသပငမမၿပဏမသရာမအျဖစမသညမ။ PDF ဖလိပုငမမမရာမသညမ Evince ဏဏီႏွငမင အလလိပုအင့္ေလမရာကမ ဖပငမငဏပုလိငမသညမ။ထလိပု႔င့္ေအျကရာငမင PDF ကလိပု click လပုပမလလိပုကမပပါက (Nautilus ကစြဲငသလိပု႔င့္ေသရာ File manager မဏီႏွ ဖပငမငပပါက) Evinceဏဏီႏွငမင အလလိပုအင့္ေ လမရာကမပပငမငမညမအျဖစမသညမ။ Evince ကလိပု ဤသလိပု႔ လညမမ စတငမအသသပုမအျပပဏပုလိငမသညမ။

Menu- Office - Evince !--Print PDF documents CUPS Print manager has a plugin to seamlessly print PDF documents. Install: sudo apt-get install cups-pdf --Scan to a PDF file Gscan2pdf (http:// gscan2pdf.sourceforge.net/) သညမ PDF file အအျဖစမသလိပု႔ scan ဖတမဏလိပုငမင့္ေသရာ utility အျဖစမပပါသညမ ။ မမရာမအျပရာမင့္ေသရာ င့္ေရပမခမယမစရရာမမရာမအျဖငမင scan ဖတမဏပုင လိ မပပါသညမ ။ Installအျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install gscan2pdf PDF -Shuffler (PDF file management) PDF - Shuffler (http://sourceforge.net/projects/pdfshuffler/files/)သညမ အခမစြဲငရ GTK-based utility အျဖစမၿပဏမ PDF file မမရာမ ၊ မမရာမအျပရာမလဏီႏွင့္ေသရာ စရာမမကမဏဏီႏွရာမမရာမ သလိပု႔ PDF file တစမခပုလပုသမအရာ မ အျပနမလညမ၍ အင့္ေသမစလိတမ အျပငမဆငမအျခငမမ ၊ စရာမမကမဏဏီႏွရာ အရာမလဏီႏွညမငအျခငမမ ၊ င့္ေပပါငမမထညမငအျခငမမ သလိပု႔ ဖမကမပစမအျခငမမ တလိပု႔ ကလိပု သငမ စလိ တမအျကလိပကမ အျပပငမဆငမဏလိပုငမပပါသညမ ။ PDF file မမရာမအရာမအျပနမလညမတညမမအျဖတမ ဏလိပုငမင့္ေသရာ မရဏီႏွလိမအျဖစမ အသပုသမတညမင င့္ေသရာ tool အျဖစမပပါသညမ ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt-get install pdf-shuffler အသပုသမအျပပရနမ -

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Menu - Office - PDF - Shuffler Max View (PDF File management) Max View (http://sourceforge.net/projects/maxview/) is utility to capture , manipulate and rearrange,and print .pdf and .max files. Written in Qt, it is similar in some respects to Paperport.

-Download (http://sourceforge.net/projects/max view 0.7-2/) and install the .deb package (use i386 instead of amd64 if using a 32-bit OS): wget - O maxview current.deb nowikihttp://sourceforge.net/projects/maxview/files/maxviewo.7-2/maxvie sudo dpkg- i maxview current .deb

Start Max View in a GUI by creating a menu item with the Command: maxview /home/user, where/ home/user is the directory in which you wish Max View to start.

PDF edit (PDF File editor)

PDF edit (http://pdfedit.petricek.net/en/index.html) is a free (GPL - licensed), Qt - based PDF file editing and manipulation program that uses a GUI for editing.Install: sudo apt-get install pdf edit Import PDF files into a word processor Import PDF files into Open Office Writer PDF files can be imported (htt://extensions.services.openoffice.org/project/pdfimport) into the OpenOffice Writer word processor as a hybrid document ( not a scanned character document ) by installing: sudo apt-get install openoffice.org-pdf import

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Import PDF files into K Word Kword is the Word Processor package in K Office.It allows the importing of PDF files by default.

PDF- X Change (PDF file editor) PDF-X Change (http://www.tracker-software.com/product/pdf-xchange-viewer) is a free Windows-based application to view,modify,or perform simple editing of PDF files.It works under Wine.

Personal Information Managers Coming Soon !!! you can contribute.

Groupware Groupware တပငမ င့္ေ၀မဏီႏွမသသပုမင့္ေသရာ အျပကၡဒလိနမမမရာမ၊ Email server စပုစညမမထရာမမမႈမမရာမ၊ အစပုအသငမမမမရာမ၏ လလိပမ စရာ စရာရငမမမမရာမ၊ အသငမမအဖပစြဲ႔မမရာမ၏ စဏမသကလိနမမမမရာမ ဏဏီႏွငမင အသငမမအဖပစြဲ႔မမရာမအတပငမမ message ပလိပု႔အျခငမမမမရာမ ပပါ၀ငမသ ညမ။ ၎တလိပု႔သညမ LAMP (သလိပု႔) အလရာမတသserver မမရာမ တစမခပု (သလိပု႔) တစမခပုထကမပလိပု၍ လလိပုအပမသညမ။

Groupware Servers Groupware servers မမရာမမဏီႏွရာ Server platform င့္ေပၚတပငမ အသသပုမအျပပရနမ ရညမရပယမထရာမအျခငမမအျဖစမသညမ။ သငမငအင့္ေနအျဖငမင သဏမသနမ႔ အပုပမစပုဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲလမversion တစမခပုအတပကမ (အအျမနမဏမႈနမမင့္ေကရာငမမင့္ေစရနမအတပကမ) Ubuntu server version အရာမ တပမဆငမထရာမသငမငသညမ။ Kolab Kolab (http://www.kolab.org/) သညမအအျပညမငစသပုဆသပုမင့္ေသရာ Open- source groupware အျဖစမၿပဏမ platform မမပလိမစသပုအတပကမ အျဖနမ႔ခမဏထရာမသညမ။ ၎တလိပု႔သညမ Ubuntu (Evolution အပပါအ၀ငမ) KDE/Kunbuntu (Kcontact အပပါအ၀ငမ) တလိပု႔ဏဏီႏွငမင င့္ေကရာငမမစပရာ င့္ေပပါငမမစပမအလပုပမလပုပမဏပုလိငမသညမ။ ၎သညမ အခမစြဲင၊ GPL လလိပုငမစငမအျဖငမင

Ubuntu Myanmar LoCo Team

ပပငမငလငမမရငမမအျမစမအျဖစမင့္ေသရာမလညမမ (အအျခရာမအပုပမစပုဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲမမရာမဏဏီႏွငမင မတသသညမငအခမကမမဏီႏွရာ ) စဏမပပရာမင့္ေရမလပုပမငနမမသသပုမအတပကမ အကသအညဏရအျခငမမပငမအျဖစမသညမ။ ၎သညမ ႀကဏမမရာမင့္ေသရာ အဖပစြဲ႔အစညမမမမရာမအ တပကမ အသသပုမအျပပဏလိပုငမသညမငအအျပငမ Outlook (MS -Exchange) ဏဏီႏွငမင Mozilla တလိပု႔ဏဏီႏွငမငလညမမ တပစြဲဖကမဏလိပုငမသညမ။ သလိပု႔င့္ေ သရာမ ဂမရာမနမထပုတမအျဖစမသညမငအတပကမ အဂဂၤလလိပမဘရာသအျဖငမင အသသပုမအျပပနညမမတပငမ အကနမ႔အသတမမမရာမ ရသဖနမရသခပါ ရဏီႏွလိတတမ သညမ။ Kolab ၀ကမဘမဆလိပုကမတပငမ ရငမမအျမစမမဏီႏွ တပမဆငမပသပု (ယခပုလကမရဏီႏွလိ ဗ.၂.၂) အတပကမ မမ္းၫႊနမအျကရာမခမကမမမရာမ င့္ေပမထရာမ သညမ။ ဗ ၂.၂ တပငမ Horde ၀ကမဘမပသပုစသပပါ၀ငမသညမ။ လကမရဏီႏွလိ beta အဆငမင Debian အတပကမ မမ္းၫႊနမအျကရာမခမကမမမရာမမဏီႏွရာ [ HERE -http://wiki.kolab.org/index.php/Debian - Administrators - Kolab-Installation] (သလိပု႔) OpenPkg အတပကမ မပနမအျကရာမခမကမမမရာမမဏီႏွရာ [ HERE - http:// files.kolab.org/server/release/kolab-server2.2.4/ix 86 debian 5.0/1st.README ] မဏီႏွတမခမကမ ။ Kolab သညမ ၎ကလိပုယမပလိပုငမserver အစလိတမအပလိပုငမမမမရာမကလိပု အသသပုမအျ ပပအျခငမမအျဖငမင Kolab ကလိပု သဏမသနမ႔ဆရာဗရာင့္ေပၚတပငမ အသသပုမအျပပအျခငမမသညမ အင့္ေကရာငမမဆသပုမအျဖစမသညမ။ သလိပု႔င့္ေသရာမလညမမ မတသညဏင့္ေ သရာ port မမရာမကလိပု င့္ေရပမခမယမင့္ေပမအျခငမမအျဖငမင အအျခရာမင့္ေသရာserver မလိပုဂမပ်ဴမမမရာမအျဖငမင ပဋလိပကၡ အျဖစမအျခငမမကလိပု င့္ေရဏီႏွရာငမလမ္းၫႊစြဲကရာ စကမတစမလသပုမတညမမင့္ေပၚတပငမ အအျခရာမင့္ေသရာserver မမရာမကလိပုပပါ တပမဆငမအသသပုမအျပပဏပုလိငမသညမ။ compiler ဏဏီႏွငမင အအျခရာမင့္ေသရာ လပုလိအပမသညမင အရရာမမရာမကလိပု တပမဆငမရနမ sudo apt-get install build-essential Kolab Ubuntu package -အသသပုမအျပပနညမမ မပပါ၀ငမင့္ေသမင့္ေသရာ Kolab version အသစမ (v.2.2) Ubuntu/ Kubuntu အတပကမလညမမ ရဏီႏွလိပပါသညမ။ တပမဆငမရနမမဏီႏွရာ sudo apt-get install kolabd Manual Kolab installation -Kolab တပမဆငမရနမအတပကမ folder တစမခပုင့္ေဆရာကမပပါ။ ၎ကလိပု အရာမလသပုမ အသသပုမအျပပခပငမငင့္ေပမပပါ။ sudo mkdir/ kolab sudo chmod 777 / kolab

-Optional: kolab ကလိပု ၎ အတပကမ ကလိပုယမပလိပုငမ အပလိပုငမမတပငမ တပမဆငမလလိပုပပါက ဦမစပရာ အပလိပုငမမသစမ အရငမအျပပလပု ပမပပါ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

(ဥပမရာ - Gparted ကလိပု သသပုမ ၍ ) ထလိပု႔င့္ေနရာကမ ၎အပလိပုငမမအတပကမ နရာမညမင့္ေပမပပါ။ sudo rdisk - 1 ၎သညမ / dev / sda 3 ကစြဲငသလိပု႔ အျဖစမရမညမ။ အဆလိပုပပါ / deb /sda 3 (သငမအျပပလပုပမင့္ေသရာအပလိပုငမမ ) ကလိပု /etc/ fstab အျပပလပုပမအျခငမမအရာမအျဖငမင /kolab အအျဖစမတငမ ပပါ။ sudo nano / etc /fstab ထလိပု႔င့္ေနရာကမ င့္ေနရာကမတစမင့္ေအျကရာငမမ ထပမင့္ေပပါငမမပပါ။ /dev /sda 3 /kolab ext 3 defaults , rw 0 0 ထလိပု႔င့္ေနရာကမ restart အျပပလပုပမအျခငမမအျဖငမင အမဏီႏွရာမ ကငမမအျခငမမ ရဏီႏွလိမရဏီႏွလိ စစမင့္ေဆမပပါ။ kolab အရာမ download အျပပလပုပမထရာမသညမင င့္ေနရရာတပငမ folder တစမခပုအျပပလပုပပ မ ပါ။ -လကမရဏီႏွလိ Kolab file မမရာမအရာမ Download အျပပလပုပမရနမ Folder တစမခပု တညမင့္ေဆရာကမပပါ။ cd / tmp mkdir / kolabtmp -င့္ေနရာကမဆသပုမထပကမရဏီႏွလိသညမင Kolab file မမရာမအရာမ Download အျပပလပုပမပပါ။ cd / tmp /kolabtmp ! --- wget -r-11-nd--no-parent nowikihttp://files.kolab.org/server/release/kolab-server2.2.2 /ix 86 -debian 4.0 // nowiki --wget - r - 11 - nd -- no - parent nowikihttp:// files.kolab.org/server/release/kolab - server2.2.2 /sources / Root အင့္ေနအျဖငမင sudo-s ကလိပု အသသပုမအျပပကရာ Kolab အရာမ install အျပပလပုပမပပါ : sudo-s sh install - kolab.sh 21 l tee kolab - install .log သငမင ကပနမပမပ်ဴတရာအရာမ restart အျပပလပုပမပပါ။ Kolab service မမရာမအရာမ ရပမဆလိပုငမမ၍ Configuration utility ကလိပု ဖပငမငပပါ မ sudo / kolab /bin /openpky rc all stop

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo / kolob / sbin /kolab bootstrap -b သငမငအင့္ေနအျဖငမင မလိမလိ၏ အခမကမအလကမမမရာမအျဖစမသညမင host ၏ အမညမ ၊ ( ၎ ကလိပု hostname - f အျဖငမင သလိဏလိပုငမ သညမ ) domain အင့္ေသမစလိတမအခမကမအလကမ စသညမတလိပု႔အရာမ ဤအဆငမင မအျပပလပုပမမဏတပငမ သလိရဏီႏွလိထရာမသငမငပပါသညမ။ Kolab သညမ slabd open LDAP server တလိပု႔ကလိပု အသသပုမအျပပမညမအျဖစမင့္ေသရာင့္ေအျကရာငမင Open LDAP (http://www.openldap .org /) ဏဏီႏွငမင LDAP (http://en.wikipedia.org/ wiki /LDAP) ၏ အင့္ေအျခခသအခမကမအလကမမမရာမဏဏီႏွငမင ရငမမဏဏီႏွဏမကၽပမမမ၀ငမမမႈ မရဏီႏွလိင့္ေသမပပါက သငမငအင့္ေနအျဖငမင င့္ေလငလရာထရာမသငမငပပါသ ညမ။] -Kolab ၏ service မမရာမအရာမလသပုမအရာမ အျပနမလညမစတငမပပါ။ sudo / kolab /bin /openpkg rc all start -Manager အရာမ အသသပုမအျပပ ၍ bootstrap configuration တပငမ ထညမငသပငမမထရာမသညမင password အျဖငငမ web administrator interface သလိပု႔ Login အျပပလပုပမပပါ။ nowikihttp://yourhost.yourdomain.name/admin/nowiki Citadel Citadel (http://www.citadel.org/) သညမ အသငမငသသပုမ open source groupware အျဖစမၿပဏမ KDE ဏဏီႏွငမင Kolab1 ဏဏီႏွစမမမပလိမလသပုမအျဖငမင တပစြဲဖကမအသသပုမအျပပဏပုလိငမသညမ။ လပနမခစြဲငသညမင ဏဏီႏွစမင့္ေပပါငမမ ၂၀င့္ေကမရာမမဏီႏွ Bulletin - board ပသပုစသ framework အရာမ အသသပုမအျပပထရာမင့္ေသရာင့္ေအျကရာငမင ၎သညမ KDE , Gnome ဏဏီႏွစမမမပလိမစလသပုမအျဖငမင ရ Web အင့္ေအျခအျပပ ပသပုစသလညမမ သသပုမစပစြဲဏလိပုမငမသညမ။ WebDAV ဏဏီႏွငမငလညမမ တပစြဲဖကမဏလိပုမငမၿပဏမ Thunderbird အျဖငမင လညမမ အသသပုမအျပပဏပုလိငမသညမ။ -Install the Citadel server: sudo apt - get install citadel - server -Install the Citadel client: sudo apt - get install citadel - client -Install both: sudo apt - get install citadel -suite eGroupware

Ubuntu Myanmar LoCo Team

eGroupware (http://www.egroupware.org/) သညမ အင့္ေအျခခသခလိပုငမမရာ တညမၿငလိမမင့္ေသရာ (GPL လလိပုငမစငမအျဖ ငမင) Open Source အပုပမစပုဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲလမအျဖစမၿပဏမ LAMP (Ubuntu server အျဖငမင တပပါတညမမ ပပါရဏီႏွလိင့္ေသရာserver) ဏဏီႏွငမင Postfix mail (ဏဏီႏွစမမမပလိမစလသပုမကလိပု ဦမတညမထညမငသပငမမထရာမသငမငပပါသညမ )င့္ေပၚတပငမ အင့္ေအျခခသထရာမသညမ။ version အသစမ ကလိပု မအျကရာင့္ေသမမဏကပငမ ရရဏီႏွလိဏပုလိငမၿပဏမ ဂမရာမနဏမဏီႏွ င့္ေကရာမပလိပုရလိတမစပပနမစရာအျဖငမင စဏမပပရာမင့္ေရမလပုပမငနမမသသပုမ version တလိပု႔ပပါ၀ငမသ ညမ။ Clients မမရာမအျဖငမင တပစြဲဖကမအသသပုမအျပပဏလိပုငမမမႈမဏီႏွရာ မမရာမစပရာတလိပုမတကမလရာပပါသညမ။ eGroupware သညမ အသငမမအဖစြဲပ ငလလိပုကမ င့္ေဆရာင၀စြဲလမမမရာမအရာမလသပုမတပငမ အလပယမကသဆသပုမဏဏီႏွငမင အအျမနမဆသပုမင့္ေသရာ တပမဆငမခမလိနမကလိပု င့္ေပမစပ မမမဏပုလိငမပပါသညမ။ အရာမနညမမခမကမမဏီႏွရာ လကမရဏီႏွလိ version အတပကမ အသသပုမအျပပနညမမအမမရာမစပုကလိပု အဂဂၤလလိပမဘရာသရာအျဖငမင မရရဏီႏွလိဏလိပုမငမင့္ေသမအျခငမမပငမအျဖစမသညမ။ Open - Xchange Open - Xchange (http://www.open-xchange.com/wiki/index.php? title = Quick - install -guide -for-the-Server-Edition-Ubuntu 8.04) သညမ ပပုဂဂၢလလိကပလိပုငမ အသငမမအဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲလမ (MS - Exchange ကလိပု အစရာမထလိပုမရနမ ရညမရပယမသညမ )အျဖစမၿပဏမ ၎ကလိပု အဖပစြဲ႔အစညမမပသပုစသ သစမအျဖငမင ထပုတမင့္ေ၀အျခငမမကလိပု စဏမပပရာမအျဖစမ ဗရာမရဏီႏွငမမင့္ေပၚတပငမ အင့္ေအျခခသထရာမအျခငမမအျဖစမသညမ။ င့္ေနရာကမဆသပုမ .deb package သညမ Hardy Heron 8.04 အတပကမ အျဖစမသညမ။ ၎သညမ အအျခရာမင့္ေသရာ clients မမရာမ အျဖစမသညမင Kontact,Outlook,Palm PDAs မမရာမအျဖငမငလညမမ တပစြဲဖကမအသသပုမအျပပဏပုလိငမသညမ။ အျပညမငစသပုင့္ေသရာ တပမဆငမပသပုမမ္းၫႊနမအျကရာမခမကမမမရာမကလိပု ၀ကမဘမဆလိပုဒမတပငမ င့္ေလငလရာဏပုလိငမသညမ။

Open Guoupware OpenGroupware (http://www.opengroupware.org/) သညမ postgre SQLdata base စမအင့္ေပၚတပငမ အင့္ေအျခအျပပထရာမင့္ေသရာ အသငမမအဖစြဲပ လ င လိပုကမ င့္ေဆရာင၀စြဲလမ အျဖစမသညမ။ ၎တပငမ စဏမပပရာမအျဖစမပသပုစသဏဏီႏွငမင Open Source ပသပုစသ (၂၀၀၈ တပငမ တလိပုမတကမမမႈ ရပမဆလိပုငမမသပရာမသညမ )ရဏီႏွလိသညမ။ အသစမမထပကမင့္ေတရာငင့္ေသရာင့္ေအျကရာငမင တပမဆငမမမႈကလိပု Source မဏီႏွ တလိပု ကမ႐လိပုကမ ထညမငသပငမမရမညမ။ အင့္ေသမစလိတမကလိပု ၀ကမဘမတပငမအျကညမငပပါ။ Zarafa

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Zarafa (http:// zarafa.com/?q=en/content/community -O) သညမ ဥင့္ေရရာပ၏ ဦမင့္ေဆရာငမ MSExchange အစရာမထလိပုမ အပုပမစပုဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲလမအျဖစမသညမ။ ၎သညမ ယခငမက ပပုဂဂၢလလိကပလိပုငမ ၊င့္ေနရာကမပလိပုငမမ (မဏီႏွတမပသပုတငမအမဏီႏွတမ မဏီႏွလပစြဲ၍) GPL လလိပုငမစငမအျဖငမင Open Source အဖပစြဲ႔အစညမမပသပုစသကလိပု ၂၀၀၈တပငမ ထပုတမလပုပမခစြဲငသညမ။ င့္ေဒပါငမမလပုပမ ရယသဏပုလိငမသ ညမင အခမကမအလကမမမရာမကလိပု ၀ကမဘမဆလိပုကမတပငမ င့္ေဖရာမအျပထရာမသညမ။ Zimbra Zimbra (http://www.zimbra.com/downloads/os-download.html) သညမ ပပုဂဂၢလလိကပလိပုငမ အပုပမစပုဖပစြဲ႔ င့္ေ ဆရာင၀စြဲလမ အျဖစမၿပဏမ (ယခပု VMWare မဏီႏွ ပလိပုငမဆလိပုငမသညမ ) Open Source အဖပစြဲ႔အစညမမပသပုစသကလိပု ထပုတမင့္ေပမထရာမသညမ။ လကမရဏီႏွလိ တပငမ အခမစြဲငင့္ေပမင့္ေသရာမလညမမ အဖပစြဲ႔အစညမမပသပုစသတပငမ ကနမ႔သတမခမကမမမရာမရဏီႏွလိၿပဏမ GPL လလိပုငမစငမမင့္ေပမင့္ေပ။ တငမသပငမမလလိပု ကမင့္ေသရာ င့္ေအျပရာငမမလစြဲမမႈမမရာမ၊ပပါ၀ငမင့္ေရမသရာမမမႈမမရာမသညမ VMWare ၏ ပလိပုငမဆလိပုငမမမႈမမရာမအျဖစမသပရာမသညမ။ Zimbra wiki (http://wiki.zimbra.com/wiki/Main-Page) ကလိပုအျကညမငပပါ။ Lucid Lynx 10.04 LTS အတပကမ Beta version ကလိပု 64 bits အသသပုမအျပပသသမမရာမအတပကမ ရရဏီႏွလိဏပုလိငမၿပဏမ အင့္ေဟရာငမမ Hardy 8.04 ကလိပုလညမမ အသသပုမအျပပဏပုလိငမပပါသညမ။

School Tool School Tool (http://www.schooltool.org/) သညမ အင့္ေအျခခသဏဏီႏွငမင အလယမတနမမအဆငမင င့္ေကမရာငမမမမရာမအတပ ကမ အျပကၡဒလိနမ၊ ပညရာရညမမဏီႏွတမတမမမ ၊င့္ေကမရာငမမင့္ေခၚခမလိနမ ၊င့္ေကမရာငမမသရာမ အခမကမအလကမ သလိမမမဆညမမရရာမမရာမအတပကမ Open Source အပုပမစပုဖပစြဲ႔င့္ေဆရာင၀စြဲလမ အျဖစမသညမ။ ၎ကလိပု Ubuntu မဏီႏွ စပပနမဆရာင့္ေပမထရာမင့္ေသရာ Shuttleworth င့္ေဖရာငမင့္ေဒမရဏီႏွငမမ၏ အကသအညဏအျဖငမင ဖနမတဏမခစြဲငအျခငမမအျဖစမသညမ။ တပမဆငမရနမအတပကမ မမ္းၫႊနမအျကရာမခမကမမမရာမကလိပု အျကညမင ပပါ။ installation instructions (http://book.schooltool.org/htmlhelp/install.html)

Sugar CRM Community Editon Sugar CRM (http://www.sugarcrm.com/crm/download) သညမ င့္ေဖရာကမသညမဆလိပုငမရရာ စဏမသခနမ႔ခပစြဲမမႈစန စမအျဖစမၿပဏမ အင့္ေရရာငမမအငမအရာမစပုမမရာမ (အင့္ေရရာငမမ ၊င့္ေစမမကပကမအျမမႇငမငတငမင့္ေရမ၊ င့္ေထရာကမပသငင့္ေရမ၊ စဏမသခနမ႔ခပစြဲမမႈ ၊ အခမလိနမခပစြဲင့္ေ၀မမႈမမရာမ) အအျကရာမတပငမ င့္ေပပါငမမစပမညမႇလိဏမႈလိငမမရရာတပငမ သသပုမင့္ေလငရဏီႏွလိသညမ။ Sugar CRM အဖပစြဲ႔အစညမမပသပုစသကလိပု ကမယမကမယမအျပနမ႔အျပနမသသပုမစပစြဲအျကသညမ။ LAMPserver ကလိပု ဦမစပရာတပမဆငမသငမငသညမ။ (sudo tasksel install lamp-

Ubuntu Myanmar LoCo Team

server ) Sugar CRM ကလိပု /var/www သလိပု႔ အျဖညမထပုတမပပါ။ ထလိပု႔င့္ေနရာကမ nowikihttp:// localhost/SUGARFOLDER/nowiki သလိပု႔ Logon ၀ငမပပါ။ အအျခရာမင့္ေရပမခမယမစရရာအအျဖစမ SugarCRMserver အသစမကလိပု LAMP ဏဏီႏွငမင ဏီႏွSugarCRM အဖပစြဲ႔အစညမမပသပုစသ အသငမငပပါၿပဏမ တပမဆငမရနမ (binary) instrallation (http://www.sugarcrm.com/crm/download #installers) ပသပုစသအျဖငမငလညမမ ရဏလိပုငမပပါသညမ။

Guoupware Clients အပုပမစပုဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲလမမမရာမသညမ Kontact/KMail/,Mozilla Thunderbird (သလိပု႔) SeaMonkey တလိပု႔အျဖငမင ဆကမသပယမမမႈမမရာမ င့္ေဆရာငမရပကမဏပုလိငမအျကသညမ။

Evolution Exchange Evolution Exchange သညမ MS Exchange 2000 2003 သလိပု႔ (Outlook Web Access ) ကလိပု အသသပုမအျပပ၍ ဆကမသပယမဏပုလိငမသညမ။ Install: sudo apt - get install evolution - exchange

Kontact Personal Information Manager Kontact Personal Information Manager တကပုလိယမရညမသသပုမ အခမကမအလကမမနမင့္ေနဂမရာသညမ Ubuntu တပငမ တပပါတညမမပပါ၀ငမၿပဏမအျဖစမၿပဏမ အအျခရာမင့္ေသရာ အစပုဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲလမမမရာမအျဖငမင င့္ေကရာငမမစပရာအလပုပမလပုပမဏပုလိငမသညမ။ interfaces with many groupware servers (http://kontact.kde.org/groupwareservers.php).

KDE Groupware Wizard KDE အပုပမစပုဖပစြဲ႔င့္ေဆရာင၀စြဲလမ အလလိပုအင့္ေလမရာကမင့္ေဆရာငမရပကမမမႈ Kubuntu သညမ အလလိပုအင့္ေလမရာကမင့္ေဆရာငမရပကမမမႈ (Script) အျဖငမင အပုပမစပုဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲလမဆရာဗရာဏဏီႏွငမင clients (Kontact / Kmail စသညမမမရာမ ) ကလိပု ဆကမသပယမဏပုလိငမင့္ေစရနမ ကသ ညဏင့္ေပမသညမ။ ယခပုလကမရဏီႏွလိ င့္ေထရာကမပသငဏလိပုမငမင့္ေသရာ အပုပမစပုဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲလမမမရာမမဏီႏွရာ Kolab, eGroupware, SUSE Linux Openexchange ဏဏီႏွငမင Novell Groupwise တလိပု႔အျဖစမအျကသညမ။

Zimbra Desktop

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Zimbra Desktop (http://www.zimbra.com/products/desktop.html) သညမ Zimbraserver အတပ ကမ အသသပုမအျပပဏလိပုငမသညမ။ Zimbra Desktop FQA မမရာမ ကလိပု အျကညမငပပါ။ ပလိပုမလိပုသလိရဏီႏွလိလလိပုပပါက Ubuntu Forums Zimbra Desktop Installation thread [1] (http://ubuntuforums.org/showthread.pmp?p=10634207)

Oracle Calendar Desktop Client

Oracle Calendar Desktop Client (http://www.oracle.com/ technology /products/ cs /user _ info / ocalendar /desktop _ index.html) သညမ oracle အပုပမစပုဖပစြဲ႔ င့္ေဆရာင၀စြဲလမ ဏဏီႏွငမငdata base စမ ဏဏီႏွငမင အသသပုမအျပပရနမအတပကမ ပပုဂဂၢလလိကပလိပုငမ အျပကၡဒလိနမင့္ေဆရာင၀စြဲလမ အျဖစမ သညမ ။ Oracle Calendar Desktop Client ကလိပု င့္ေဒပါငမမလပုပမဆပစြဲရနမ wget nowikihttp: // ww.k_state.edu /infotech /calendar /oracle _10 _ clients / DesktopClients/ Linux /cal linu

အျဖညမထပုတမရနမ tar _ xvf cal _linux _1011.tar.gz

အျဖညမထပုတမၿပဏမင့္ေသရာ ဖလိပုငမမမရာမကလိပု folder ထစြဲသလိပု႔ င့္ေနရရာင့္ေအျပရာငမမပပါ။ cd Cracle Calendar_ inst /

ဖလိပုငမမမရာမကလိပု အျပငမဆငမပပါ။ mv cal_ linux cal _ linux.bak; cat cal _ linux . bak l sed s/export LD _ ASSUME KERNEL / # Xport LD _ASSUME _KERN

Ubuntu Myanmar LoCo Team

ခပငမငအျပပမမႈကလိပု အျပငမဆငမပပါ။ chmod + x gui _ install .sh cal _ linux

GUI အျဖငမင ထညမငသပငမမမမႈကလိပု စတငမပပါ။ sudo sh gui _ install .sh

Group Calendars အသငမမအဖစြဲပ ငလလိပုကမ အျပကၡဒလိနမမမရာမ DA Vi Cal Calendar Server DA Vi Cal (http://wiki. davical. org/ w/ Main_ Page) သညမ CalDAV (http://en.wikipedia.org/wiki/CalDAV) , postgre SQL, Apache php တလိပု႔ကလိပု အင့္ေအျခခသထရာမၿပဏမ Mozilla Thunderbird/Lightning/Sunbird,Evolution ဏဏီႏွငမင အအျခရာမင့္ေသရာ အျပကၡဒလိနမ client မမရာမအျဖငမင င့္ေကရာငမမစပရာ အလပုပမလပုပမဏလိပုငမသညမ။ install: sudo apt - get install davical အင့္ေသမစလိတမအခမကမအလကမမမရာမ (http://wiki.davical.org/w/Ubunty_Maverick) Darwin Calendar Server Darwin Calendar Server (http://trac.calendarserver.org/) အျပကၡဒလိနsမ erver သညမ Apple ၏ CalDAV (http://en.wikipedia.org / wiki /CalDAV ) Open Source port ကလိပု အင့္ေအျခခသထရာမင့္ေသရာ အျပကၡဒလိနမ server အျဖစမၿပဏမ Mozilla Thunderbird / Lightening/Sunbird,Evolution ဏဏီႏွငမင အအျခရာမင့္ေသရာ အျပကၡဒလိနမ client မမရာမအျဖငမင င့္ေ ကရာငမမစပရာ အလပုပမလပုပမဏပုလိငမသညမ။ version ၁.၂ ကလိပု သလိမမမဆညမမထရာမင့္ေသရာ င့္ေနရရာမမရာမမဏီႏွ တပမဆငမရနမမဏီႏွရာ (အင့္ေသမစလိမတမမမ္းၫႊနမအျကရာမခမကမမမရာမကလိပု ၀ကမဘမဆလိပုကမတပငမ အျကညမင႐မႈပပါ။ ) sudo apt - get install calendarserver

Ubuntu Myanmar LoCo Team

WebCalaendar WebCalaendar (http://www.k5n.us/webcalaendar.php?topic=About) သညမ ICS (http://en.wikipedia.org/wiki/I Calendar) ကလိပု အင့္ေအျခခသထရာမင့္ေသရာ အပုပမစပုဖပစြဲ႔ အျပကၡဒလိနမမမရာမအတပကမ server အျဖစမၿပဏမ အမမပလိမမမပလိမင့္ေသရာdata base မမရာမအျဖငမင တပစြဲဖကမသပုသမဏလိပုငမသညမ။ PHP အျဖငမင င့္ေရမသရာမထရာမၿပဏမ Sunbird/Thunderbird (Lightning) , Apple iCal, and Evolution စသညမင clients မမရာမအျဖငမင တပစြဲဖကမသသပုမဏလိပုငမသညမ။ င့္ေနရာကမ ဆသပုမversion ကလိပု RSS( http://en.wikipedia.org/wiki/RSS ) clients သသပုမကရာ အျကညမင႐မႈဏလိပုငမသညမ။ င့္ေနရာကမဆသပုမ version (၁.၂) ကလိပု တပမဆငမရနမ ၀ကမဘမဆလိပုဒမ ဏဏီႏွငမင the wiki (http://www.k5n.us/wiki/index.pmp? title = Main _Page) ကလိပု အျကညမငပပါ။ version အင့္ေဟရာငမမ (၁.၀၅) ထညမငသပငမမရနမ sudo apt - get install webcalendar

Mail Servers Postfix / Dovecot (Mail Server) Postfix (http://www.postfix.org/) သညမ Open Source mail server အျဖစမသညမ။ ၎သညမ Dovecot (http://www.dovecot.org/) , Open Source IMAP (http://en.wikipedia.org/wiki/Internet_Message_Access_Protocol) POP3(http://en.wikipedia.org/wiki/Post_Office_Protocol)server မမရာမအျဖငမင တလိပုကမ႐လိပုကမခမလိတမဆကမသ ညမ။ ထပမမသသလိရဏီႏွလိလလိပုပပါက official Ubuntu documentation(http://help.ubuntu.com/11.04/serverguide/C/email_services.html) တပငမ အျက ညမငပပါ။ dovecot - postfix metapackage သညမ အစလိတမအပလိပုငမမမမရာမ တပမဆငမၿပဏမ Maildir (mail spooling) folder စနစမကလိပု အသသပုမအျပပဏလိပု ငမရနမအတပကမ ခမလိနမညမႇလိမမႈဆလိပုငမရရာ ဖလိပုငမမမရာမကလိပု အျပပအျပငမသညမ။ Imap and Pop3 မလိပုဂမပ်ဴမ၊ SMTP ဏဏီႏွငမင SASL/TLS (သကမင့္ေသခသလကမမဏီႏွတပ မ ပါင့္ေသရာ) မမရာမကလိပု အလလိပုအင့္ေလမရာကမတပမဆငမသညမ။ sudo apt - get install dovecot - postfix

iRed Mail iRed Mail (http://code.google.com/p/iredmail/wiki/installation_on_Ubuntu) သညမ Dovecot,

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Postfix, a choice of Open LDAP (with phpLDAPAdmin) or MySQLdata base စမ၊ ၀ကမဘမအင့္ေအျခအျပပ င့္ေမမလမအတပကမ Roundcubemail or Squirrelmail ၊ phpAdmin, Postfix Admin, and A Wstats တလိပု႔ကလိပု ပပါ၀ငမင့္ေသရာ package အျဖစမသညမ။ ၎သညမ Lucid 10.04 LTS တပငမ အင့္ေကရာငမမဆသပုမအျဖစမင့္ေ စရနမ စဏမသထရာမၿပဏမserver အသစမင့္ေပၚတပငမ တပမဆငမရနမ အင့္ေကရာငမမဆသပုမအျဖစမသညမ။ (၎သညမ အဏမင့္ေမမလမ ဆလိပုငမရရာ ခမလိ နမညမႇလိမမႈဖလိပုငမ မမရာမစပရာကလိပု မသလအင့္ေနအထရာမအျဖစမင့္ေစရနမ အျပပအျပငမင့္ေသရာင့္ေအျကရာငမငအျဖစမသညမ ) ၎၏ အဖပစြဲ႔အစညမမပသပုစသတပငမ စဏမပပရာမအျဖစမထပုတမလပုပမင့္ေသရာ ပသပုစသ၏ အရညမအင့္ေသပမမမရာမစပရာပပါ၀ငမသညမ။

Financial Software For a brief introduction, see this list of 10 Linux financial tools http://ubuntudoctor.com/content/news/10-linux-financial-tools).

KMyMoney (Personal Fiance Management) KMyMoney (http://kmymoney2.sourceforge.net/index-home.html) ကလိပု ကၽပမမမကမငမအင့္ေကရာငမင (Accountants) သမရာမင့္ေတပ အသသပုမအျပပသလလိပု အသသပုမအျပပဏပုလိငမပပါသညမ။ KMyMoney မဏီႏွရာလ ညမမပစြဲ MyMoney ဏဏီႏွငမင Intuit Quicken ကစြဲငသလိပု႔ င့္ေငပစရာရငမမင့္ေတပကလိပု double - accounting နစြဲ႔ အသသပုမအျပပဏလိပုငမသလလိပု ၊ လပုပမငနမမအတပကမလစြဲ သကမဆလိပုငမရရာ အမမပလိမအစရာမအလလိပုကမ စဏမသဏလိပုငမတစြဲင င့္ေဆရာင၀စြဲလမအျဖစမပပါသညမ။ ကလိပု KDE/Kubuntu အတပကမ အျပပလပုပမထရာမတရာအျဖစမၿပဏမ Gnome/Ubuntu တလိပု႕မဏီႏွရာလစြဲ သပငမမယသအသသပုမအျပပဏလိပုမငမပပါသညမ။ Install: sudo apt - get install kmymoney2

Gnu Cash (Personal Finance Management) GnuCash (http://www.gnucash.org/) ဟရာ အခမစြဲငင့္ေပမထရာမတစြဲင ပ႐လိပုဂရမမတစမခပုအျဖစမၿပဏမ GPL လလိပုငမစငမနစြဲ႔ အသသပုမအျပပဏလိပုငမတစြဲင ပပငမငလငမမရငမမအျမစမင့္ေဆရာငဖမ၀စြဲ အျဖစမပပါသညမ။GnuCash မဏီႏွရာ င့္ေငပစရာရငမမင့္ေတပကလိပု doubleaccounting နစြဲ႔ အသသပုမအျပပဏပုလိငမသလလိပု ကၽပမမမကမငမအင့္ေကရာငမင (Accountants) သမရာမင့္ေတပကစြဲငသလိပု႔ အသသပုမအျပပဏပုလိငမပပါသ ညမ။ ကလိပု GTK - based (Gnome 2) ကလိပု အင့္ေအျခခသၿပဏမ အျပပလပုပမထရာမအျခငမမအျဖစမပပါသညမ။ အခပု င့္ေနရာကမဆသပုမversion ကလိပု source files ကင့္ေန သပငမမယသလလိပု႔ရင့္ေနပပါၿပဏ။ Gnu Cash (http://www.gnucash.org/) မဏီႏွရာ ထညမငသပငမမမမႈပသပုစသင့္ေတပနစြဲ႔

Ubuntu Myanmar LoCo Team

ရဏပုလိငမတစြဲင ဗရာမရဏီႏွငမမင့္ေတပကလိပု င့္ေတပ႔ရမဏီႏွရာအျဖစမပပါသညမ။ Install: sudo apt - get install gnucash

Skrooge (Personal Finance Management) Skrooge (http://skrooge.org/) ဟရာ အခမစြဲငင့္ေပမထရာမတစြဲင ပ႐လိပုဂရမမတစမခပုအျဖစမၿပဏမ GPL လလိပုမငမစငမနစြဲ႔ အသသပုမအျပပဏလိပု ငမတစြဲင ပပငမငလငမမရငမမအျမစမင့္ေဆရာငဖမ၀စြဲအျဖစမပပါသညမ။ Skrooge ကလိပု KDE င့္ေတပမဏီႏွရာ အသသပုမအျပပဏလိပုငမင့္ေအရာငမ အျပပလပုပမထရာမတရာအျဖစမၿ ပဏမ တအျခရာမ င့္ေငပင့္ေအျကမစဏမသခနမ႔ခပစြဲမမႈပ႐လိပုဂရမမင့္ေတပနစြဲ႔ တပစြဲၿပဏမ အသသပုမအျပပဏပုလိငမရနမအတပကမ င့္ေဒတရာင့္ေတပကလိပု import/export လပုပမဏပုလိငမတစြဲငလပုပမင့္ေဆရာငမခမကမထညမငသပငမမင့္ေပမထရာမပပါသညမ။

Install sudo apt - get install skrooge

Moneydance (Personal Finance Management) Moneydance (http://moneydance.com/) ဟရာ ကစြဲငသလိပု႔ စဏမပပရာမအျဖစမင့္ေရရာငမမခမတစြဲင ပ႐လိပုဂရမမတစမခပုအျဖစမပပါသ ညမ။ Java အရာမ အင့္ေအျခအျပပ ဖနမတဏမထရာမတရာအျဖစမၿပဏမ Operation System အမမပလိမမမပလိမအတပကမ အသသပုမအျပပဏပုလိငမင့္ေအရာငမ ဖနမတဏမထရာမတရာအျဖစမပပါသညမ။ အသသပုမခမခပငမငလလိပုငမစငမအတပကမ တစမခပုခမငမမကလိပု င့္ေဒၚလရာ ၅၀ ကပုနမကမမဏီႏွရာအျဖစမပပါသ ညမ။

ဏီႏွSQL - Ledger (Enterprise Fianance Management) SQL - Ledger ERP (http://www.sql-ledger.org/) က double-accounting စနစမနစြဲ႔ အသသပုမအျပပဏလိပုငမၿပဏမ Operation System မင့္ေရပမတစြဲင ၊ အခမစြဲငရရဏီႏွလိဏပုလိငမတစြဲင ပပငမငလငမမရငမမအျမစမင့္ေဆရာငဖမ၀စြဲအျဖစမပပါသညမ။ င့္ေနရာကမၿပဏမ SQL database server (PostgreSQL/Oracle/Mysql databases) င့္ေတပကလိပု အသသပုမအျပပကရာ inventory ,work and purchase orders,taxes ကစြဲငသလိပု႔င့္ေသရာ လပုပမငနမမအခမကမအလကမင့္ေတပကလိပု ခနမ႔ခပစြဲဏလိပုငမတစြဲင ပ႐လိပုဂရမမတစမခပုအျဖစမပပါသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

ကလိပုအသသပုမအျပပမယမဆလိပုရငမ ၀ဘမဘင့္ေရရာကမဇရာ (Internet exploer ,Mozilla Fox ) ကင့္ေနတစမဆငမင အသသပုမအျပပရ မဏီႏွရာအျဖစမပပါသညမ။ ကလိပု ကမယမအျပနမ႔စပရာ အသသပုမအျပပဏပုလိငမၿပဏမ ဘရာသရာစကရာမအမမရာမစပုကလိပုလစြဲ အင့္ေထရာကမအပသငင့္ေပမထရာမပပါသညမ။ Install: sudo apt - get install sql-ledger Wiki software မအျပငမဆငမရင့္ေသမပပါ။ မအျကရာမဏီႏွဏ အျပငမဆငမမညမ။ you can contribute Wiki

software allows an organization to have a manual that can be edited by a number of collaborators.Wikipedia is the best known example.

Media Wiki Media Wiki (http://www.mediawiki.org) is the free. မအျကရာမဏအျပငမဆငမအျဖညမငစပတမမညမ။ Twiki Twiki (http://twiki.org)is an open source wiki engin used by many small to medium size companies internally. မအျကရာမဏီႏွဏအျပငမဆငမအျဖညမငစပတမမညမ။ sudo apt- get install twiki Moin Moin Moin Moin (http:moin moin.in)is free ,open source (GPL-Licensed) wiki မအျကမဏီႏွဏအျပငမဆငမ အျဖညမငစပတမမညမ။ sudo apt-get install python-moinmoin Tiddly Wiki Tiddly Wiki (http://www.tiddlywiki.com/)is an open source personal wiki. မအျကရာမဏီႏွဏအျပငမဆငမ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

အျဖညမငစပတမမညမ။ Wed Publishing Drupal (Web content publishing) Drupal (http://drupal.org/)သညမ website မမရာမဖနမတဏမအျခငမမဏဏီႏွငမငပသမင့္ေပပါငမမင့္ေဆရာငမရပကမအျခငမမတလိပု႕တပငမ အသသပုမအျပပင့္ေနအျကသညမ႕ tool မမရာမထစြဲတပငမ ထလိပမဆသပုမမဏီႏွရပမတညမင့္ေနသညမ႕ open-source တစမခပုအျဖစမသညမ။႐ပုလိမရဏီႏွ ငမမင့္ေသရာ website မမရာမမဏီႏွသညမအလပနမ႐မႈပမင့္ေထပမင့္ေသရာ website မမရာမအထလိ အခမလိနမအနညမမငယမင့္ေပမင့္ေလငလရာ႐သပုအျဖငမင ဖနမတဏမင့္ေရမဆပစြဲဏလိပုမငမသညမင module အင့္ေအျခအျပပ wetside ဖနမတဏမသညမင toolအျဖစမသညမ။ စတငမသသပုမစပစြဲနညမမတပငမ သတငမမအခမကမအလကမမမရာမ စသပုစသပုလငမလငမ ရရာယသဏလိပုမငမပပါသညမ။ Drupal အသသပုမအျပပရနမအတပကမ LAMP server အရာမ (Install မလပုပမရင့္ေသမပပါက Install အျပပလပုပမရနမလလိပုအပမၿပဏမ Drupal ဏဏီႏွငမင တပပါတညမမ Install အျပပလပုပမဏပုလိငမပပါသ ညမ။ Drupal ကလိပု MySQL database (LAMP ရဏီႏွလိ M) ဏဏီႏွငမငအလပယမတကသ အသသပုမအျပပဏပုလိမငမၿပဏမ PostgreSQL( Install အျပပလပုပမထရာမပပါက ) ဏဏီႏွငမငလညမမ အသသပုမအျပပဏပုလိငမပပါသညမ။

Drupal 17 Drupal 17 ၏ Debian package အရာမ [2] (https://packages.debian.org/sid/all/drupal7/ ဤင့္ေန ရရာတပငမ) ရရဏီႏွလိဏပုလိငမပပါသညမ။ သငမင system (32 bit သလိပု႔မဟပုတမ 64 bit) အတပကမ package အရာမ download အျပပလပုပမကရာ package အရာမ Synaptic သပုလိ႔မဟပုတမ Kpackage Kit စသညမင package manager မမရာမ အသသပုမအျပပၿပဏမ Install အျပပလပုပမဏပုလိမ ငမသညမ။ (K) Ubuntu OS အသစမတပငမ တလိပုကမ႐လိပုကမ Install အျပပလပုပမဏပုလိငမ႐သပုသရာမက Debian respository ကလိပုပပါ (Download page တပငမ င့္ေဖရာမအျပထရာမသညမင လမမမမမ္းၫႊနမခမကမအတလိပုငမမ ) ထညမငသပငမမဏလိပုငမၿပဏမ Install အျပပလပုပမဏလိပုမငမသညမ။ -Drupal6 မဏီႏွ Drupal7 သလိပု႔င့္ေအျပရာငမမလစြဲရနမအတပကမ ဤလမမမမမ္းၫႊနမခမကမ (http://drupal.org/node/570162) မမရာမအတလိပုငမမ အျပပလပုပမဏလိပုမငမပပါသညမ။

Drupal6 (Web content publishing) Drupal6 အရာမ package အအျဖစမရယသဏလိပုငမၿပဏမ command - line terminal မဏီႏွ လညမမရရဏီႏွလိဏလိပုငမသညမ။၏ sudo apt - get install drupal6

Ubuntu Myanmar LoCo Team

install အျပပလပုပမၿပဏမပပါက (အျဖစမလရာဏပုလိငမသညမင အျပသနရာအနညမမငယမအရာမ င့္ေအရာကမတပငမင့္ေဖရာမအျပထရာမသညမ ) apache2 server အရာမ restart အျပပလပုပမပပါ။ sudo/etc/init.d/apache2 restart သငမင browser မဏီႏွတစမဆငမင installation အရာမ အၿပဏမသတမင့္ေပမပပါ။ http://localhost/drupal6/install.php Install အျပပလပုပမအျခငမမအတပကမ သငမင browser မဏီႏွ တစမဆငမင ဤ installation tips မမရာမအရာမဖတမ႐မႈပပါ။ ၿပဏမင့္ေနရာကမ Durpal site building tip မမရာမအရာမ အျကညမင႐မႈပပါ။ Drupal /Ubuntu အသသပုမအျပပသညမင Group အရာမ Drubuntu တပငမ င့္ေတပ႔ရဏီႏွလိဏပုလိငမပပါသညမ။

Installation quirks libgd 2- xpm

When I installed my Ubuntu server, it installed libgd 2-noxpm (http://package.ubuntu.com/jaunty/libgd2-noxpm). This is a graphics library (without X pixmap (XPM) (http://en.wikipedia.org/wiki/X_PixMap) or font configuration (fontconfig) support). However, Drupal requires libgd2-xpm.(http://packages.ubuntu.com/jaunty/libgd2xpm),which is used instead of libgd2-Xpm.Removing libgd 2-xpm doesn't appear to be trivial, however.I could not remove it using apt,Adept,or KPackageKit. However, Synaptic Package Manager does appear to remove libgd2-noxpm successfully,and then libgd2-xpm can be installed.--Exim vs. Postfix Exim(http://www.exim.org/) ဏဏီႏွငမင Postfix (http://www.postfix.org/) တလိပု႔သညမ mail ထလိနမမခမပပမသညမင software မမရာမအျဖစမပပါသညမ။ Drupal6 သညမ Exim ကလိပု အသသပုမအျပပထရာမသညမငအတပကမ Postifix အရာမ install အျပပလပုပမထရာမပပါက အျဖပတမပစမၿပဏမ Exim ကလိပု အသသပုမအျပပထရာမသညမငအတပကမ Postfix ကလိပု အသသပုမအျပပထရာမင့္ေသရာ mail server တပငမ Drupal6 အရာမ အသသပုမမအျပပပပါက ပလိပုင့္ေကရာငမမပပါသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

WordPress WordPress (http://wordpress.org/) သညမ အစပလိပုငမမတပငမ Blog င့္ေရမရရာတပငမ အသသပုမအျပပသညမင tool အအျဖစမ မဏီႏွ င့္ေနရာကမပလိပုငမမတပငမ online စရာင့္ေပင့္ေရမသရာမထပုတမအျပနမရရာတပငမ လလိပုအပမသညမင လလိပုအပမခမကမမမရာမကလိပုပပါ င့္ေပပါငမမစပမင့္ေပမထရာမင့္ေသရာ လသအျကလိပကမမမရာမသညမင open source web content manager တစမခပုအျဖစမသညမ။ Blogger မမရာမဏဏီႏွငမင website အင့္ေသမစရာမမဏီႏွ အလယမအလတမ အရပယမအစရာမမမရာမအတပကမ Wordpress မဏီႏွ အျမနမဏမႈနမမအျမငမင install အျပပလပုပမအျခငမမဏဏီႏွငမင module မမရာမအျဖငမင တနမဆရာဆငမအျခငမမမမရာမအရာမ င့္ေထရာကမပသငင့္ေပမထရာမပပါသညမ။ Wordpress အတပ ကမ LAMP server အရာမ ဦမစပရာ install အျပပလပုပမထရာမရနမလလိပုအပမပပါသညမ။ ထလိပု႔င့္ေနရာကမ install လပုပမရနမ sudo apt - get install wordpress -Wordpress ဏဏီႏွငမင တပစြဲဖကမအသသပုမအျပပရနမအတပကမ သငမင Apache2 ၏ www folder မဏီႏွ install အျပပလပုပမမညမင folder သလိပု႔ သင့္ေကဂၤတ link အျပပလပုပမရမညမအျဖစမၿပဏမ Localhost အမညမအျဖငမင MySQL database အသစမင့္ေဆရာကမရနမ လလိပုအပမမညမအျဖစမပပါသညမ။ sudo in -s /usr/share/wordpress/var/www/wordpress sudo bash/usr/share/doc/wordpress/examples/set up-mysql -n wordpress local host -မဏီႏွတမခမကမ။ အကယမ၍ Wordpress အတပကမ သငမင (virtual )host URL အမညမကလိပု သလိၿပဏမသရာမဆလိပုပပါက localhost အစရာမ သငမင (virtual)host URL အမညမကလိပု ထညမငသပငမမပပါ။ ဥပမရာ သငမင URL သညမ mysite_x.homeserve.org အျဖစမသညမဆလိပုပပါစပုလိ႔ ။သငမင့္ေရမရမညမင command သညမ sudo bash/usr/share/doc/wordpress/examples/setup-mysql-n wordpress mysite_x.homeserve.org -အကယမ၍ virtual host တစမခပုမဏီႏွ သငမင Wordpress server အရာမခမလိတမဆကမလလိပုပပါက /etc/apache 2/siteavailable folder တပငမ သငမင virtual host အတပကမ configuration ဖလိပုငမတစမခပု ဖနမတဏမပပါ။ ဖလိပုငမအရာမ ဖနမတဏမတညမမအျဖတမၿပဏမပပါက ထလိပုဖလိပုငမမဏီႏွ /etc/apache 2/sites-enabled folder သလိပု႔ သင့္ေကဂၤတ link အျပပလပုပမင့္ေပမပပါ။ Apache 2 အရာမ restart အျပပလပုပမပပါ။

sudo/etc/init.d/apache 2 restart Browser မဏီႏွ တဆငမင Wordpress အရာမ Install အျပပလပုပမပပါ။ ငhttp://localhost/wordpress

Ubuntu Myanmar LoCo Team

သလိပု႔မဟပုတမ သငမင virtual host မဏီႏွ တဆငမင install အျပပလပုပမပပါ။ http://mysite_x.homeserve.org/wordpress -မဏီႏွတမခမကမ။ Jaunty expositories တပငမ version 2.7.1 ပပါရဏီႏွလိၿပဏမ Security Worm အအျဖစမသတမမဏီႏွတမ ခသထရာမရပပါမညမ။ အကယမ၍ ထလိပု version အရာမ install အျပပလပုပမထရာမပပါက Tools - Upgrade menu မဏီႏွ လကမရဏီႏွလိ version သလိပု႔ ခမကမခမငမမ Update အျပပလပုပမင့္ေပမပပါ။ (သလိပု႔မဟပုတမ website မဏီႏွတဆငမင လကမရဏီႏွလိ version အရာမ install အျပပလပုပမပပါ) အလလိပုအင့္ေလမရာကမ update အျပပလပုပမလလိပုပပါက Wordpress ၏ files မမရာမဏဏီႏွငမင Subfolder မမရာမကလိပု wwwdata(apache 2 လပုပမင့္ေဆရာငမခမကမမမရာမအရာမ ပလိပုငမဆလိပုငမသညမ) မဏီႏွ update အျပပလပုပမရနမ ပလိပုငမဆလိပုငမရနမ လလိအ ပု ပမပပါသ ညမ။ sudo chown-R www-data/usr/share/wordpress

Joomla (Web content publishing) Joomla (http://www.joomla.org/) သညမ website မမရာမ အျပပလပုပမရရာတပငမ ႐လိပုမရဏီႏွငမမသညမင ပသပုစသမမရာမမဏီႏွ ႐မႈပမင့္ေ ထပမင့္ေသရာ ပသမင့္ေပပါငမမင့္ေဆရာငမရပကမမမရာမအထလိ အသသပုမအျပပဏလိပုငမင့္ေသရာ စပမမမအရာမအျမငမင open source tool အျဖစမသညမ။ စတငမအသသပုမအျ ပပရနမ info for beginners (http://docs.joomla.org/Beginners) ကလိပု အျကညမင႐မႈသငမငသညမ။ Scribus (Desktop publishing) Scribus(http://www.scribus.net/) သညမ desktop publishing အတပကမ professional တစမခပုအအျဖစမ အသသပုမအျပပဏလိပုငမင့္ေသရာ open-source package တစမခပုအျဖစမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt - get install scribus Plone (Content Management System) Plone (https://plone.org/) သညမ ကမ ၻရာအဏဏီႏွသ႔ရဏီႏွလိ လပုပမငနမမႀကဏမမမရာမတပငမ အသသပုမအျပပင့္ေနသညမင content management system အျဖစမၿပဏမ platform မမပလိမစသပုတပငမ အခမစြဲင အသသပုမအျပပဏလိပုမငမင့္ေသရာ open source (GPL - licensed ) system အျ ဖစမသညမ။ Installer ကလိပု ဒဏင့္ေနရရာ (http://plone.org/products/plone) တပငမ ရယသဏလိပုငမသညမ။ Python ကလိပု

Ubuntu Myanmar LoCo Team

င့္ေအျပရာငမမလစြဲထရာမင့္ေသရာင့္ေအျကရာငမင အခမပလိ႕အသသပုမအျပပသသမမရာမအင့္ေနအျဖငမင Jaunty တပငမ အခကမအခစြဲင့္ေတပ႔ဏလိပုငမပပါသညမ။ Gallery (Photo album website) Gallery (http://gallery.menalto.com/) သညမ PHP ကလိပု အင့္ေအျခအျပပထရာမၿပဏမ ဓရာတမပသပု အယမလမဘမမမမရာမအရာမ website တပငမ အျပသဏလိပုငမင့္ေအရာငမ အျပပလပုပမင့္ေပမသညမင tool တစမခပုအျဖစမသညမ။ Drupal အတပကမ Gallery 2 Drupal interface အရာမ ရရဏီႏွလိဏလိပုငမပပါသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ php BB (Forums) php BB (http://www.php BB.com/) သညမ Forum မမရာမတညမင့္ေဆရာကမရနမ အသသပုမအျပပသညမင အခမစြဲင open source platform တစမခပုအျဖစမသညမ။ LAMP server (သလိပု႔မဟပုတမ) PostgreSQL database အရာမ install အျပပလပုပမထရာမ ရနမ လလိပုအပမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမအတပကမ universe repositories အရာမ enable အျပပလပုပမထရာမရနမ အထသမလလိပုအပမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt - get install phpbb3

Distance teaching Moodle Moodle သညမ အပနမလလိပုငမမ သငမအျကရာမင့္ေရမ cource မမရာမ hosting အျပပလပုပမဏပုလိငမရနမအတပကမ အခမစြဲင open source platform တစမခပုအျဖစမသညမ။ Webinar software အျဖငမငလညမမ တပစြဲဖကမအသသပုမအျပပဏလိပုငမသညမ။ LAMP server အရာမ Install အျပပလပုပမထရာမရနမ (sudo tasksel install lamp-server) လလိပုအပမသညမ။ Moodle ၏ အခမစြဲင theme မမရာမအရာမ ဤင့္ေနရရာတပငမ ရယသဏပုလိငမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ

sudo apt - get moode Moodle အတပကမ Database server software (mysql-server-) ထညမငသပငမမလလိပုပပါက င့္ေဖရာမအျပပပါ လမမမမမ္းၫႊနမခမကမမမရာမအရာမ လပုပမင့္ေဆရာငမပပါ။ Moodle အရာမ ထညမငသပငမမထရာမသညမင computer င့္ေပၚတပငမ database အရာမ တညမင့္ေဆရာကမ၍ localhost option အရာမ acept လပုပမပပါ။ လလိပုအပမပပါက Moodle configuration အရာမ တညမမအျဖတမပပါ။ sudo gedit/etc/moodle/config.php

Ubuntu Myanmar LoCo Team

လပုလိအပမပပါက Moodle apache 2 configuration file အရာမ တညမမအျဖတမပပါ။ sudo gedit/etc/moodle/apache.conf Browser မဏီႏွတဆငမင install အျပပလပုပမအျခငမမအရာမ အဆသပုမသတမပပါ။ (unattended install အျပပလပုပမအျခငမမမဏီႏွရာ ပလိပုသငမငင့္ေတရာမပပါသညမ။) http://localhost/moodle/admin စသပုလငမစပရာင့္ေလငလရာရနမအတပကမ အင့္ေသမစလိတမအခမကမအလကမမမရာမတပငမ အျကညမင႐မႈပပါ။

Claroline Claroline (http://www.claroline.net/) သညမ e-learning course မမရာမ hosting အျပပလပုပမရနမဏဏီႏွငမင င့္ေကမရာငမမသရာမ/င့္ေကမရာငမမသသမမရာမ အပနမလလိပုငမမတပငမ ပသမင့္ေပပါငမမလပုပမင့္ေဆရာငမဏပုလိငမရနမအတပကမ အျပပလပုပမထရာမသညမင အခမစြဲင open-source platform တစမခပုအျဖစမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမအတပကမ LAMP server အရာမ install အျပပလပုပမထရာမရနမလလိပုအပမ သညမ။ installation အတပကမ source file အရာမ ၎ website တပငမရယသဏလိပုငမၿပဏမ လမမမမမ္းၫႊနမခမကမမမရာမအရာမ ဤင့္ေနရရာတပ ငမ (http://www.claroline.net/documentation/tutorials.html) င့္ေတပ႔ဏပုလိငမသညမ။

Dokeos Dokeos (http://www.dokeos.com/) သညမ အခမစြဲင သငမအျကရာမင့္ေရမ platform တစမခပုအျဖစမၿပဏမ င့္ေဆမပညရာဆလိပု ငမရရာ ပသပုမမရာမ၊ case presentation မမရာမပပါ ပပါ၀ငမသညမ။ ဥင့္ေရရာပတပငမ ကမယမကမယမအျပနမ႔အျပနမ႔ အသသပုမအျပပင့္ေနအျကပပါသညမ။

Software Development အျပပအျပငမရနမ လလိပုအပမင့္ေနင့္ေသမသညမ။ you can contribute.

Kompozer Web Development Editor Kompozer (http://kompozer.net/) is a Gecko (http://en.wikipedia.org/wiki/Gecko_(Layout_engine))

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo apt - get install kompozer

Quanta Plus (Web IDE ) Quanta Plus (http://quanta.kdewebdev.org/) sudo apt - get install quanta kompare kxsldbg cervisia

Netbeans IDE Netbeans (http://www.netbeans.org/features/) is a free open-source sudo apt-get install netbeans

BlueFish Web Development Editor BludFish (http://bluefish.openoffice.nl/) is a GTK-based (Gnome - oriented) editor to write websites,scripts and programming code. It supports perl, Python, pHp, CSS, XML , Java, Javascript, C, SQL , and other formats. sudo apt - get install bluefish Gobby ( Multi - user development) Gobby ( http://gobby.0x539.de/trac/) is a free, multi - platform open source collaborative editor supporting multiple documents in one session and a multi - user chat. Install: sudo apt - get install gobby

Eclipse IDE Eclipse (http://www.eclipse.org/home/newcomers.php) is a free open - source cross platform integrated development environment with plug in support for a large set of programming languages, e.g. Java,C/C++,Python ,PHP.

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo apt - get install eclipse Science, Technology ,and Engineering Applications What ..you thought Ubuntu was just for pay? Also see Ubuntu Science (http://help.ubuntu.com/community/OtherSoftware) . မအျကရာမဏ အျပငမဆငမအျဖညမငစပကမမညမ။

Amateur Electronics Arduino Arduino (http://www.arduino.cc/) is an open - source electronics prototyping platform based on flexible, easy - to -use hardware and software. It's intended for artists, designer ,and bobbyists interested in creating interactive objects or environments.See this tutotial (http://www.codetorment.com/2009/11/02/tutorial - getting - started -with -arduino -ide -on- linuxubuntu - 9- 10/)

La TeX La TeX (http://www.latex.project.org/) is a LaTeX is a free high- quality typesetting sytstem for the production of technical and scientific documention.

LyX LyX (http://www.lyx.org/) is a WYSIWYG frontend and GUI interface useful in creating documents formatted for La TeX. Install: sudo apt - get install Lyx

La TeX Reference Managers

Ubuntu Myanmar LoCo Team

-The standard La TeX bibliography (Bib TeX) tool can be manipulated with one of several tools: -nbibtex. Install: sudo apt - get install nbibtex

-jabref. Install: sudo apt - get install jabref

-biblatex. Install: sudo apt - get install biblatex

-kbibtex (for KDE) .Install: sudo apt - get install kbibtex

-Zotero (http://www.zotero.org) is a Firefox plugin that allows culling references (and reference content ) from online references.

Utilities Utilities facilitate everyday tasks, such as keeping the clock up to date, archiving utilities , and more.

Archiving Utilities ZIP

Ubuntu Myanmar LoCo Team

The command - line terminal utility ZIP (http://linux.die.net/man/1/zip) creates files that are compatible with the time - honored PKZIP and WinZip. It is included in (K) Ubuntu by default.

Extracting zip files can be done with unzip utility.using the -P option allows using a password for the files. zip - r - p mypassword desination.zip Notes: The -r option indicates to include all subdirectories recursively.

FileRoller (Archiving GUI) FileRoller (http://fileroller.sourceforge.net/features.html) is a GUI for many types of archival utilities.

X-archiver (Archiving GUI) Xarchiver (http://xarchiver.sourceforge.net/) is a GTK - based GUI front -end for many archiving utilities. Install: sudo apt - get install xarchiver

Rar Rar archives files into the proprietary .rar format. sudo apt - get install rar

This application is a 40-day trial.

Unrar Unrar extracts files archived with the proprietary .rar format. A free version can be installed:

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo apt - get install unrar-free

or the proprietary version (also free for noncommercial use) can be installed with the ubunturestricted-extras package or with: sudo apt - get install unrar

7-Zip The open - source 7-Zip archive format was originally designed for Windows (and DOS) but is also available for Ubuntu. The GNU/Linux version of 7-Zip does not come with a GUI, but Ark can hook into 7-Zip to handle 7z archives.Install: sudo apt - get install p7zip - full

To allow the 7-Zip extension for Ark to extract .rar files ,also install: sudo apt - get install p7zip-rar

Hard Drive Utilities K Disk Free (Hard drive properties monitor) K Disk Free (http://docs.kde.org/stable/en/kdeutils/kdf/using-kdf.html) is a KDE utility for monitoring free disk space,etc. sudo apt - get install kdf

Clock Utilties Screensavers

Ubuntu Myanmar LoCo Team

A screensaver is useful as a security precaution as well as a power and screen element saver.

Using even a simple Blank Screen screensaver with a password can slow a potentially malicious passerby from gaining access to your keyboard and computer while you are away from your desk.

Menu - System - Preferences - Screen Saver -Set a security password: Screen Saver - Lock screen when screensaver is active (ticked) Partition Managers Also see these tips for partitioning scheme suggetions, other partitioning tools and methods, and usage of multiple partitions for multiple OSs.

G Parted Partition Manager Gparted (http://gparted.sourceforge.net/) သညမ Hard Drive Partitions ခပစြဲရရာတပငမ အသသပုမအျပပဏလိပုငမင့္ေ သရာ GTK (Gnome) အင့္ေအျခအျပပ င့္ေဆရာငလမ၀စြဲ တစမခပုအျဖစမပပါသညမ။ KDE တပငမလညမမ အသသပုမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။

-ဤင့္ေဆရာငလမ၀စြဲကလိပု LiveCD င့္ေပၚမဏီႏွ အသသပုမအျပပပပါက အင့္ေကရာငမမဆသပုမအျဖစမပပါသညမ။ င့္ေနရာကမပလိပုငမမထပကမရဏီႏွလိင့္ေသရာ Ubuntu LiveCD မမရာမတပငမ GParted င့္ေဆရာငလမ၀စြဲကလိပု ထညမငသပငမမထရာမၿပဏမအျဖစမသညမ။ Ubuntu ကလိပု စကမထစြဲတပငမ Install မလပုပမဘစြဲ၊ CD မဏီႏွ တလိပုကမ႐လိပုကမ အသသပုမအျပပၿပဏမ GParted ကလိပု စတငမဏပုလိငမပပါသညမ။]

Menu-System-Administration -GParted -အအျခရာမနညမမလမမမတစမခပုကရာမ GParted .iso ဖလိပုငမကလိပု ဤင့္ေနရရာမဏီႏွ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

(http://sourceforge.net/project/showfiles.php?group _id=115843 package_id=271779) ရယသဏပုလိငမပပါသညမ။ ထလိပု .iso ဖလိပုငမကလိပု GPartet LiveCD အျပပလပုပမရနမ ဤ CD Burning Guide (http://help.ubuntu.com/community/BurningIsoHowto) ကလိပု ဖတမပပါ။ G Parted LiveCD ကလိပု အသသပုမအျပပၿပဏမ partitions ခပစြဲဏလိပုငမမညမအျဖစမသညမ။ -Ubuntu ကလိပု Hard Drive အတပငမမ Install လပုပမထရာမပပါက Terminal တပငမ င့္ေအရာကမပပါ Command ကလိပု ႐လိပုကမထညမငၿပဏမ GParted ကပုလိ Install လပုပမဏပုလိငမမညမအျဖစမသညမ။ sudo apt-get install gparted

System Backup and Recovery Comming Soon!!! you can contribute

System Rescue and Cloning Utilities System Rescue CD SystemRescueCD (http://www.sysresccd.org/Main_Page) is a LiveCD that includes important utilities such as GParted,Partimage,ddrescue, Rsync , and FSArchiver. Several of these utilities cannot be used from within a running partition, so using them from a LiveCD is often necessary.

Download (http://www.sysresccd.org/Download) and burn (http://help.ubuntu.com/community/BurningIsoHowto) the LiveCD from the website.

Clonezilla Clonezilla (http://clonezilla.org/)allows the backup or duplication of a partition for a single machine or for multiple machines over a network. (It is similar to North Ghost.)It includes Partimage, partclone (http://sourceforge.net/projects/partclone/),and other utilities.It is available (http://sourceforget.net/projects/clonezilla/files) as a LiveCD which can then be burned (https://help.ubuntu.com/community/BurningIsoHowto).(A serious limitation of Clonezilla is

Ubuntu Myanmar LoCo Team

its inability to backup/restore split image files to/from multiple media (e.g.spanned DVDs/CDs), limiting its usefulness as an inexpensive cloning and distribution solution.Partition image backup/restoration must be to/from a single hard drive,large capacity USB stick,or networked storage space) Disk Imaging software G4U (http://sourceforge.net/projects/g4u/)is a utility to image a disk bit by bit.

G4L (http://sourceforge.net/projects/g4l/) is a utility to image a disk bit by bit.It inkcludes a GUI interface.

Ubuntu Customization Kit Ubuntu Customization Kit (http://sourceforge.net/projects/uck)is a utility to customize a (K) Ubuntu LiveCD.Install: sudo apt-get install uck Remastering software Debian and (K) Ubuntu Linux operating systems can be remastered and customized (using one of a number off utilities) for re-distribution.(See thisWikipedia list (http://en.wikipedia.org/wiki/List-of-rematering for distribution among its members,while preserving the intrinsic architecture and function of (K)Ubuntu.The customized (K) Ubuntu OS can than be distributed on a CD or a USB flashdrive. Users are then free to futher customize the OS,or even to revent back to the original default(K) settings. Also see the Ubuntu wiki (http://help.ubuntu.com/community/Install CDCustomization). oem-config-gtk sudo apt-get install oem-comfig-gtk !---[http://sourceforge.net/projects/remastersys/Remastersys for Ubuntu (http://www.geekconneection.org/remastersys/ubuntu.html---) .For tips, see this page.

Reconstructor(https://www.reconstructor.org/projects/reconstuctor/wiki/UserGuide).

The open source engine can be downloaded (https://www.reconstructor.org/projects/reconstutor/files)and installed a.deb package.

Ubuntu Myanmar LoCo Team

.For tips,see this page.

Run Ubuntu LiveCD from a USB pendrive The Ubuntu LiveCD can be installed on and run from a USB pendrive. Settings ca be persistently saved (but the LiveCD kerned modules can not be upgraded). Programs can be installed and run,however ,and files saved to the USB drive. (The installed programs will remain installed). An Ubuntu Live CD is needed to do the installation. For additional info, see the Ubuntu Community documentation (http://help.ubuntu.com/community/Installation/FromUSB Stick) or the Pendrivelinux instructions (http://www.pendrivelinux.com/creating-an-ubuntu-live-usb-from-cd/).

The USB LiveCD can be used to install Ubuntu on computers (including netbooks) that do not have CD-ROM/DBD drives.

USB pendrives to be used to run Ubuntu should have a minimum of 2 Gb(preferably 4 Gb).If you wish to install a fast, fully functional Linux system on a pendrive that has less memory than that, use PuppyLinux (http://www.puppylinux.org/) or Lubuntu (https://wiki.ubuntu.com/Lubuntu).

USB Creator You can make a LiveCD on a USB pendrive using USB Creator and either a LiveCD or an .iso version of the LiveCD stored on your hard drive. USB Creator is installed by default in Ubuntu.

If not,install: sudo apt - get install usb -creator-gtk

-Run:

Menu - System - Startup Disk Creator

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Create a boot CD to allow booting from the USB drive Many computers do not allow booting from a USB drive (but they do allow booting from the CD-ROM). You can create a CD-ROM using these Pendrivelinux instrctions (http://www.pendrivelinux.com/make-a-usb-boot-cd-for-ubuntu-9-10/) and set your BIOS to boot from this CD-ROM. When you boot from this CD-ROOM, it will use the bootup files on the Ubuntu USB drive you previously created (in the step above).

System Administration GRUB boot manager settings Grub2 Ubuntu 11.04 (Natty) တပငမ boot manager အအျဖစမ (customize လပုပမရနမ ႐မႈပမင့္ေထပမင့္ေသရာ) Grub2 (http://www.gnu.org/software/grub/maunal/grub.html) ပပါလရာပပါသညမ။ (Grub2 ဏဏီႏွငမင grub-pc သညမ တစမမမပလိမတညမမသရာ အျဖစမသညမ။) Grub2 အတပကမ မမ္းၫႊနမအျကရာမခမကမမမရာမကလိပု Ubuntu wiki (http://wiki.ubuntu.com/Grub2) သလိပု႔မဟပုတမ Ubuntu forums (http://ubuntuforums.org/showthread.php?t=1195275) မမရာမတပငမ အျကညမင႐မႈဏပုလိငမသညမ။ အအျကမမမအရာမအျ ဖငမင sudo nano /etc /default /grub sudo grub-mkconfig--output=/boot/grub/grub.cfg

အအျခရာမင့္ေသရာနညမမလမမမအင့္ေနအျဖငမင င့္ေအရာကမပပါ command ကလိပု အသသပုမအျပပဏလိပုငမသညမ။ sudo update-grub !--Turn off ACPI through GRUB The new Linux kernel , starting with Karmic ,will attempt to throttle the CPU every few seconds based on lm-sensors read of CPU temperature and fan speed. If your hardward is not supported

Ubuntu Myanmar LoCo Team

by lm-sensors (like mine), this will cause your system to show down dramatically or even freeze.

As always, this is an ACPI problems, so disabling it at boot often takes of the problem.Edit the GRUB configuration as above and add the line: GRUB _ CMDLINE _ LINUX =acpi=off ----Grub2 background image,colors,fonts

ထညမင၍

-Grub2 အတပကမ င့္ေနရာကမခသပပုသရလိပမမမရာမ၊ အင့္ေရရာငမမမရာမ ၊ Font မမမရာမ ဤင့္ေနရရာတပငမ (ငhttp://ubuntuforums.org/showthread.php?p=10720685#post 10720685) အျကညမငပပါ။ -Grub2 တပငမ မညမသညမင င့္ေနရာကမခသပသပုကလိပု သသပုမသညမအျဖစမင့္ေစ အသသပုမအျပပမညမငပသပုကလိပု /boot/grub ဖလိပုငမတပစြဲတပငမ Grub2 ကလိပု configure လပုပမအျခငမမအျဖငမင အသသပုမအျပပဏပုလိငမသညမ။

sudo update - grub အသသပုမအျပပမညမငပသပုသညမ /etc /default /grub တပငမ ရဏီႏွလိသညမင Grub 2 စတငမလပုပမင့္ေဆရာငမရနမ သတမမဏီႏွတမထရာမင့္ေ သရာ ပသပုအရညမအင့္ေသပမဏဏီႏွငမင တသညဏရမညမ။ (ဥပမရာ 1024 x 768)

-င့္ေရပမခမယမထရာမင့္ေသရာ splashimage မမရာမကလိပု /usr/share/image/grub ဖလိပုငမတပစြဲတပငမ ထညမငသပငမမ၍ အသသပုမအျပပဏလိပုငမသညမ။ sudo apt - get install grub2-splashimages -အသသပုမအျပပလလိပုင့္ေသရာ ပသပုရလိပမတစမခပုကလိပု /boot/grub ဖလိပုမငမတပစြဲတပငမ ထညမင၍ splashimage အင့္ေနအျဖငမင အသသပုမအျပပဏလိပုငမသညမ။ ဥပမရာ sudo in -s /usr /share /images /grub /Plasma-lamp.tga/boot/grub sudo update-grub

Protecting Grub2 from cracking Grub 2 အရာမ ခမပလိမင့္ေဖရာကမ၀ငမင့္ေရရာကမအျခငမမ မအျပပဏပုလိငမရနမ ကရာကပယမအျခငမမ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

-Grub2 ကလိပု ကရာကပယမရနမ အင့္ေရမႀကဏမင့္ေသရာ အခမကမမမရာမကလိပု Grub Manual (http://www.gnu.org/software/grub/manual/grub.html#Security ) တပငမ အျကညမငပပါ။ -စကရာမ၀ဏီႏွကမထညမငသပငမမရနမအတပကမ /etc/grut.d/40_custom configuration file တပငမ င့္ေအရာကမပပါ command ကလိပု ႐လိပုကမထညမငပပါ။ set superusers=user1 #password_pbkdf2 user1 grub.pbkdf2.sha512.10000.biglongstring password user1 insecurecleartextpassword

စကရာမ၀ဏီႏွကမင့္ေနရရာတပငမ insecurecleartextpassword အစရာမ သငမ၏ စကရာမ၀ဏီႏွကမ ထညမငသပငမမအသသပုမအျပပရပပါမ ညမ။ သလိပု႔မဟပုတမ ဤင့္ေနရရာ (http://www.gnu.org/software/grub/manual/grub.html#Security) တပငမ အျပ ထရာမင့္ေသရာ pbkdf2-encrypted နညမမလမမမကလိပု အသသပုမအျပပ၍ ကရာကပယမဏပုလိငမသညမ။ သငမ၏ Ubuntu OS Grub2 လသပုအျခသပင့္ေရမဏဏီႏွငမင ပတမသကမ၍ အင့္ေသမစလိတမကလိပု ဤ Blog (http://www.panoet.com/set-grub-2-passwordprotection-149) တပငမ ဖတမ႐မႈဏလိပုငမသညမ။ GRUB Legacy Boot partition တစမခပုဏဏီႏွငမင အသသပုမအျပပရနမ GRUB ၏ version အင့္ေဟရာငမမအျဖစမသညမင (Grub Legacy (http://www.gnu.org/software/grub/manual/legacy/grub.html) ကလိပု ရယသဏပုလိငမသညမ။ Grub Legacy ကလိပု ထညမငသပငမမရနမအတပကမ sudo apt - get install grub

-အကယမ၍ သငမငကပနမပမပ်ဴတရာတပငမ operation system တစမခပုထပမပလိပုရဏီႏွလိင့္ေနပပါက multiple operation systems (OS) အျဖစမင့္ေနၿပဏမ သငမသညမ Grub Legacy boot manager ကလိပု သသပုမစပစြဲဖသမၿပဏမ အျဖစမင့္ေကရာငမမအျဖစမဏပုလိငမသ ညမ။ Grub Legacy ၏ option မမရာမကလိပု menu.1st configuration file တပငမ တညမမအျဖတမအျပငမဆငမဏပုလိငမသညမ။ အင့္ေသမစလိတမကလိပု အျကညမင႐မႈဏလိပုငမသညမ။ sudo nano /boot /grub /menu.1st

(text editor အအျဖစမ nano အစရာမ gedit ကလိပု အသသပုမအျပပဏလိပုငမသညမ။)

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Chainloading Grub2 from Grub Legacy Grub Legacy မဏီႏွ data မမရာမ ရယသ၍ Grub2 တပငမ အျပနမလညမ အသသပုမအျပပအျခငမမ Grub Legacy မဏီႏွ data မမရာမရယသ၍ Grub2 တပငမ အသသပုမအျပပရနမအတပကမ Grub Legacy ၏ menu.1st configuration file တပငမ ဤပသပုစသအျဖငမင မလိမလိ OS မမရာမကလိပု အျဖညမငသပငမမပပါ။ (menu.1st ဖလိပုငမကလိပု boot partition တပငမ သလိမမမဆညမမထရာမသညမ။) title Kubuntu Maverisk OS (chainloader) rootnoverity (hdo,6) kernel /boot /grub /core.img !--သလိပု႔မဟပုတမ title Kubuntu Maverick OS (chainloader) rootnoverify (hdo,6) configfile/boot/grub.cfg --t Protecting Grub Legacy From cracking Grub Legacy ကလိပုခမလိပမင့္ေဖရာကမ၀ငမင့္ေရရာကမအျခငမမမအျပပဏပုလိငမရနမ ကရာကပယမအျခငမမ -Grub Legacy ကလိပုကရာကပယမရနမ အင့္ေရမအျကဏမင့္ေသရာအခမကမမမရာမကလိပု this section of the Grub Manual (http://www.gnu.org/software/grub/manual/legacy/grub.htm#Security) တပငမ အျကညမင ပပါ။ -စကရာမ၀ဏီႏွကမထညမငသပငမမ ကရာကပယမရနမအတပကမ /boot/grub/menu.1st configuration file တပငမ င့္ေ အရာကမပပါ command line ကလိပု uncomment လပုပမပပါ (hash သင့္ေကဂၤတကလိပု ဖယမထပုတမပပါ။) #password topsecret ထလိပု႔င့္ေနရာကမ စကရာမ၀ဏီႏွကမထညမငသပငမမ၍ သလိပု႔မဟပုတမ ဤင့္ေနရရာ (http://www.gnu.org/software/grub/manual/legacy/grub.html1#Security ) တပငမ အျပထရာမင့္ေသရာ md5-

Ubuntu Myanmar LoCo Team

encrypted နညမမလမမမကလိပု အသသပုမအျပပ၍ ကရာကပယမဏပုလိငမသညမ။ menu item မမရာမကလိပု စကရာမ၀ဏီႏွကမအျဖငမင ကရာကပယမရ နမ မညမသညမင item menu ၏ င့္ေခပါငမမစဥမင့္ေအရာကမတပငမမဆလိပု ကရာကပယမထရာမင့္ေအျကရာငမမ အမဏီႏွတမအသရာမအျဖစမသညမင lock ကလိပု ထညမငသပငမမအျခငမမအျဖငမင လပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမသညမ။

Default Applications Ubuntu ၏ ယခငမ version မမရာမတပငမ သငမ သတမမဏီႏွတမထရာမင့္ေသရာ လပုပမငနမမမမရာမအတပကမ မညမသညမင program အရာမ ပသပုင့္ေသအသသပုမအျပပမညမကလိပု သငမငအင့္ေနအျဖငမင ဤင့္ေနရရာမဏီႏွ င့္ေရပမခမယမဏလိပုမငမသညမ။ Menu - System - Administration - Default Applications (သလိပု႔မဟပုတမ) ဖလိပုငမတစမခပုအရာမ right click ဏဏီႏွလိပမ၍ Open with Other Application .. အျဖငမငလညမမ င့္ေရပမခမယမဏပုလိငမ သညမ။ Default Application munu သညမ လကမရဏီႏွလိ Ubuntu version တပငမ မပပါရဏီႏွလိင့္ေတရာငပပါ။ သလိပု႔င့္ေသရာမ ဤ function အရာမ အျပပလပုပမခပငမငင့္ေပမင့္ေသရာ GUI ဏဏီႏွငမင Ubuntu ဏဏီႏွငမင Multiple similar Ubuntu system twesk မမရာမအတပကမ Ubuntu Tweak (http://ubuntu-tweak.com/) ကလိပု install အျပပလပုပမ၍ အသသပုမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။ wget nowikihttp://launchpad.net/ubuntu-tweak/0.5.x/0.5.8/+ download/ubuntutweak_0.5.8-1all.deb sudo dpkg -i ubuntu- tweak _ 0.5.8-1_all.deb/nowiki Kill a process Sometimes a program (or process) just freezes. To kill (or end) the program/process: Menu- System- Administration- System Monitor- highlight the errant process- Kill process From the command line: sudo killall process where process is the name of the frozen program,such as firebox. တစမခပါတစမရသမဏီႏွရာ Program တစမခပု (သလိပု႕မဟပုတမ) process တစမခပုဟရာ အသသပုမအျပပင့္ေနစဥမမဏီႏွရာပစြဲ ရပမတနမ႔ (hang) သပရာမတတမပပါတယမ။ထလိပုကစြဲ႔သလိပု႔င့္ေသရာ program (သလိပု႔မဟပုတမ) process မမရာမအရာမ kill (သလိပု႕မဟပုတမ) ပလိတမပစမရနမ အတပကမ Menu- System- Administration- System Monitor- highlight the errant process -Kill process မဏီႏွပလိတမဏလိပုငမပပါတယမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

command line မဏီႏွလညမမ sudo killall process ဟပု႐လိပုကမကရာ ပလိတမဏလိပုငမပပါတယမ။ process င့္ေနရရာတပငမ ရပမတနမ႕င့္ေနင့္ေသရာ program ( firefox ဆလိပုပပါက firefox) ဟပုထညမငင့္ေပမရပပါမယမ။

Enabling NUM LOCK On Startup Menu - System -Administration -Keyboard Mouse - Keyboard - turn on Numlock on Startup Working with Menus Create an encrypted folder သငမငအင့္ေနအျဖငမင encrypted အျပပလပုပမထရာမသညမင အရရာမမရာမပပါ၀ငမင့္ေသရာ folder တစမခပု ဤလမမမမမ္းၫႊနမခမကမမမရာမ (http://help.ubuntu.com/community/EncryptedPrivatedDirectory) အရာမ အျကညမင႐မႈ၍ ဖနမတဏမဏလိပုငမပပါ သညမ။ Create a symlink from a file to another location symbolic link (http://en.wikipedia.org/wiki/Symbolic_link) (သလိပု႔) symlink ဟပုလညမမ သလိအျကသညမင သင့္ေကဂၤတလငမငသညမ Linux ၏ file သပုလိ႔မဟပုတမ directory တစမခပုအရာမ တစမင့္ေနရရာမဏီႏွ အအျခရာမင့္ေနရရာသလိပု႔ မမ္းၫႊနမအျပသညမင နညမမလမမမတစမခပုအျဖစမသညမ။ အသသပုမအျပပပသပု Ln -s /path /to /source/path/to/destination အကယမ၍ /path/to/destination မဏီႏွ superuser အျဖစမရနမလလိပုအပမပပါက င့္ေအရာကမပပါ command အရာမ အသသပုမအျပပ ပပါ။ sudo Ln-s /path /to/source /path/to/destination ဤနညမမသညမ ယခငမ window user မမရာမ အကၽပမမမတ၀ငမရဏီႏွလိအျကမညမင Shoutcut မမရာမဖနမတဏမသညမင ပသပုစသအျဖငမင ဆငမတသင့္ေသရာမလညမမ ပလိပု၍ အဆငမငအျမငမင (စပမမမအရာမအျမငမင) ပပါသညမ။ Assign a root password Root သပုလိ႔ တလိပုမကမ႐လိပုကမ log in အျပပလပုပမဏလိပုငမရနမအတပကမ root password ထညငမသပငမမင့္ေပမရနမလလိပုအပမပပါသညမ။ password ထညမငသပငမမရနမအတပကမ sudo passwd rood

Ubuntu Myanmar LoCo Team

ထလိပု႔င့္ေနရာကမ သငမငအင့္ေနအျဖငငမ su ကလိပု အသသပုမအျပပ၍ root သပုလိ႔သပရာမပပါ။ ထပုလိ႔င့္ေနရာကမ root password အရာမ ထညမငသပငမမင့္ေပမပပါ။

Get a root prompt without using a root password If you have not set a root password (or don't konw it), you can obtain root user privileges anyway. From the command -line Terminal: sudo - s or sudo su or sudo bash You will use your own user password instead of a root password.

You could also get a prompt to become any other user on the computer by typing: sudo su username

Use the File Managers as root sudo nautilus or gksudo nautilus

Maunally Mount and Unmount a device To manually mount a device:

Ubuntu Myanmar LoCo Team

mount /dev/hda

replace /dev/hda/with the location of the device.

To manually unmount a device. umount/dev/hda

replace/dev/hda with the location of the device.

Hardware Coming Soon!!! you can contribute

Networking တစမခပုတညမမင့္ေသရာ Network manager အရာမ GUI interface အျဖငမင စတငမလပုပမင့္ေဆရာငမင့္ေစဏလိပုငမပပါသညမ။ NetworkManager သညမ ပသပုမဏီႏွနမအင့္ေနအျဖငမင ပပါ၀ငမၿပဏမအျဖစမသညမ။ သလိပု႔င့္ေသရာမလညမမ အသသပုမအျပပသသမမရာမသညမ Wicd Network Manager (http://wicd.sourceforge.net/) ကလိပု ပလိပု၍ ဏဏီႏွစမသကမအျကသညမ။

Network Manager Network Manager သညမ ubuntu တပငမ ပသပုမဏီႏွနမအင့္ေနအျဖငမင ထညမငသပငမမထရာမၿပဏမအျဖစမသညမ။ ၎သညမ Notification င့္ေနရရာတပငမ internet connections (wireless APs သလိပု႔မဟပုတမ wired connection တလိပု႔ကလိပု )ခမလိတဆ မ ကမရနမ သလိပု႔မဟပုတမ အသသပုမမအျပပရနမ င့္ေရပမခမယမဏပုလိငမပပါသညမ။

Wicd Network Manager

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Wicd Network Manager (http://wicd.sourceforget.net/) is a GTK -dependent networking manager written in Python that can be used in all variants of Ubuntu. Many users (including me) report it to be faster and more stable than Network Manager. To avoid networking conflicts, Wicd requires the removal of Network Manager prior to installation. sudo apt - get remove network - manager sudo reboot sudo apt - get install wicd

Set a static IP address I have never been able to ger Network Manager to accept my static IP address settings. If you only use only a wire interface, you do not neekd a network manager and it can be removed.

-Remove Network Manager: sudo apt - get remove network - manager sudo reboots -Edit the /etc /network/interfaces files:

GPPP GPPP သညမ ယခငမ Ubuntu versions င့္ေတပရစြဲ႕ default modem dailing application အျဖစမခစြဲငပပါသညမ။ Menu - Applications - Internet - GPPP Internet Dail - up Remote Access Remote Access နညမမလမမမမမပလိမစသပုရဏီႏွလိပပါသညမ။ VNC Sharing ကလိပု သသပုမအျခငမမအျဖငမင ရဏမပုတမလပုပမထရာမင့္ေသရာ ကပနမပမပ်ဴ တရာ၏ Desktop ကလိပု အျကညမငဏလိပုငမ၊ ထလိနမမခမပပမဏပုလိငမပပါသညမ။ (Windows သသပုမသသမမရာမသညမ အလရာမတသ (remote desktop protocol,RDP ) ဟပု င့္ေခၚင့္ေသရာ သဏမအျခရာမအဖပစြဲ႔အစညမမ တစမခပုပလိပုငမ ပ႐လိပုတလိပုင့္ေကရာကလိပု သသပုမအျကသညမ။) XDMCP (X Display Manager Control Protocol) အျဖငမင လညမမ X-windows ကလိပု အင့္ေအျခခသသညမင ၿပဏမအျပညမငစသပုင့္ေသရာ Remote

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Login ကလိပု အျပပလပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။ ခပငမငမအျပပသငမငင့္ေသရာ ၀ငမင့္ေရရာကမအျခငမမမမရာမ ၊င့္ေဒတရာအခမကမအလကမ ပလိပု႔င့္ေဆရာငမအျခငမမ မမရာမကလိပု ကရာကပယမင့္ေပမင့္ေသရာ သငမငင့္ေတရာမသညမင အျကလိပတငမကရာကပယမမမႈမမရာမမရဏီႏွလိလဏီႏွမငမ Remote Connection သညမ လသပုအျခသပင့္ေ ရမအရ အဏ တရရာယမရဏီႏွလိင့္ေပသညမ။ ဏီႏွSSH Secure Shell သပုလိ႔မဟပုတမ SSH လလိပု႔င့္ေခၚင့္ေသရာ network protocol တစမခပုအျဖစမပပါသညမ။ ၎ Protocol သညမ ကပနမပမပ်ဴတရာ ဏဏီႏွစမခပုအျကရာမတပငမ Secure channel (သလိပု႔မဟပုတမ tunnel ) မဏီႏွ တဆငမင အခမကမအလကမင့္ေတပကလိပု ဖလဏီႏွ ယမဏလိပုငမရနမ အင့္ေထရာကမအပသငင့္ေပမပပါသညမ။ Encryption လပုပမအျခငမမအျဖငမင သတငမမအခမကမအလကမမမရာမကလိပု တလိကမလသပုအျခသပမမႈ ရဏီႏွလိင့္ေစ ပပါတယမ။ OpenSSH client ကလိပုင့္ေတရာင Ubuntu တပငမ default အင့္ေနနစြဲ႔ install လပုပမထရာမၿပဏမ အအျခရာမ SSH server run င့္ေနင့္ေသရာ ကပနမပမပ်ဴတရာတစမခပုဏဏီႏွငမင ခမလိတမဆကမင့္ေပမဏပုလိငမမဏီႏွရာအျဖစမပပါတယမ။

Tips Tricks Run Command Run Command အသသပုမအျပပအျခငမမ သငမငရစြဲ႕ စကမအတပငမမက Application မမရာမကလိပု Run Command မဏီႏွတဆငမင အသသပုမအျပပဏပုလိငမပပါတယမ။ Alt + 2 ကလိပုသသပုမပပါ။ Turn off Hot Keys Hot Keys မမရာမအရာမ ပလိတမအျခငမမ ကၽပနမင့္ေတရာငအအျမငမမဏီႏွရာင့္ေတရာင ဒပါဟရာ အလပနမအဏ ရ တ ရာယမရဏီႏွလိတစြဲင လပုပမင့္ေဆရာငမခမကမတစမခပုအျဖစမပပါတယမ။။ အစကမင့္ေလမ တစမစကမဟရာ ထငမမဏီႏွတမမထရာမတစြဲင ဘယမလလိပု အအျဖစမအပမကမမမပလိမကလိပု မဆပုလိ အျဖစမသပရာမင့္ေစဏလိပုငမပပါတယမ။ စလိတမမင့္ေကရာငမမစရရာအအျဖစမန႔စြဲပစြဲ ဒပါဟရာ အျပသနရာတစမခပုအအျဖစမနစြဲ႔ Operation System ထစြဲမဏီႏွရာ ရဏီႏွလိင့္ေနၿပဏမ turn off လပုပမဖပုလိ႔လညမမ ခကမခစြဲပပါတယမ။ Menu - System -Administration -Advanced - Input Actions -General Settings - check Disable KHotKeys daemon Menu- System -Administration -Advanced- Input Actions - Gestures Settings check Disable mouse gestures globally တကယမလလိပု႔သငမက Disable mouse gestures globally ကလိပု င့္ေရပမခမယမခမငမပပါတယမဆလိပုရငမင့္ေတရာင (တခပါတရသ မဏီႏွရာ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

အလပုပမမလပုပမပပါ) Desktop င့္ေပၚက မလလိပုအပမတစြဲင Hotkey င့္ေတပကလိပု disable လပုပမပပါ။ Menu - System - Administration -Advanced -Keyboard Mouse - Keyboard Shortcuts ၿပဏမင့္ေတရာင သငမက linking gestures to sticky and slow keys ကလိပု deactivate လပုပမခမငမတယမဆလိပုရငမင့္ေတရာင Menu - System -Administration -Accessibility -Activation Gestures -uncheck Use gestures for activating sticky keys and slow keys မဏီႏွတမခမကမ။ ။သငမငအင့္ေနနစြဲ႔ application အင့္ေတရာမမမရာမမမရာမကလိပု အသသပုမအျပပမယမဆလိပုရငမ hotkeys င့္ေတပကလိပု disable လပုပမထရာမရပပါမယမ။

ရပမခမယမ

Synaptic Touchpad မဏီႏွ hotkeys မမရာမကင့္ေတရာင Ubuntu documentation (https://help.ubuntu.com/community/Synaptics Touchpad#Ubuntu) ကလိပု အသသပုမအျပပၿပဏမ င့္ေ turned off အျပပလပုပမဏလိပုငမပပါတယမ။

Associate default applications သကမဆလိပုငမရရာ application မမရာမအရာမ အလလိပုအင့္ေလမရာကမပပငမငရနမ -Dvd player အလလိပုအင့္ေလမရာကမပပငမငလရာရနမအတပကမ DVD playback လပုပမင့္ေဆရာငမဏလိပုငမစပမမမကလိပု ဖပငမငထရာမရနမလလိပုအပမပပါသညမ။ ပထမဦမစပရာ

dvd -

Menu - System - Administration - Advanced - File Associations - x - content - video Applications Preferance order - Add... တပငမ မလိမလိဏဏီႏွစမသကမရရာ media player အရာမ င့္ေရပမခမယမပပါ။ ၎တပငမ Blu - Ray ဏဏီႏွငမင HD DVD အတပကမ ဆငမတသင့္ေသရာ င့္ေရပမခမယမမမႈဇယရာမရဏီႏွလိပပါသညမ။ တစမခပုခမငမမစဏအရာမ င့္ေရပမခမယမသတမမဏီႏွတမင့္ေပမပပါ။

-MPEG ဏဏီႏွငမင အအျခရာမ ႐ပုပမသသ Format မမရာမအတပကမ အလလိပုအင့္ေလမရာကမ player မမရာမသတမမဏီႏွတမရနမ Menu - System -Administration - Advanced - File Associations - video -mpeg Applications Preference order - Add.... တပငမ သငမငစလိတမအျကလိပကမ media player ကလိပု င့္ေရပမခမယမပပါ။ .wmv) x -ms -wmv, သလိပု႔မဟပုတမ Microsoft ၏ WMV format) ,.flv (x-flv, သလိပု႔မဟပုတမ Flash video ), quicktime စသညမ ႐ပုပမသသဖလိပုငမင့္ေပပါငမမမမရာမစပရာအတပကမ လကမခသဖပငမငဏပုလိငမမညမင player အရာမင့္ေရပမခမယမအသသပုမအျပပဏပုလိငမပပါသညမ။

-Audacious မဏီႏွတဆငမင .pls အသသ stream မမရာမကလိပု သတမမဏီႏွတမင့္ေပမရနမအတပကမ Audacious:

Ubuntu Myanmar LoCo Team

Menu - System - Administration - Advanced -File Associatons - audio - x -scpls Applications Preference order - Audacious အရာမ အင့္ေပၚဆသပုမသလိပု႔ င့္ေရမ္းၫႊ႕င့္ေအျပရာငမမ၍ (သလိပု႔မဟပုတမ) ထညမငင့္ေပမအျခငမမအျဖငမင လပုပမင့္ေဆရာငမဏပုလိငမပပါတယမ။ Filename Patterns Section ထစြဲတပငမင့္ေတရာင * .pls ရဏီႏွလိင့္ေနရနမလပုလိအပမသညမ။

Automatic user login user စကရာမ၀ဏီႏွကမအသသပုမအျပပရနမ မလလိပုပစြဲ ၀ငမင့္ေရရာကမင့္ေသရာစနစမ

)

-သပရာမင့္ေရရာကမအျပငမဆငမရနမအတပကမ (မဏီႏွတမခမကမ ၊ User အတပကမ password လလိပုအပမင့္ေနဆစြဲအျဖစမပပါသညမ။

Menu - System -System Settings -Login Manager -Convenience -Enable Auto -Login (အမဏီႏွနမခမစမ) - Lock session (အမဏီႏွနမခမစမ) -Pre - select user: Specified :Choose primary user -ဒပါကလိပု အျပပလပုပမရငမင့္ေတရာင screensaver ကလိပု Password - Portected နစြဲ႔တပစြဲၿပဏမ လပုပမသငမပ င ပါတယမ။

Autostart a program at bootup Program မမရာမအရာမ bootup လပုပမစဥမ အလပုလိအင့္ေလမရာကမစတငမင့္ေစအျခငမမ မညမသညမင program မဆလိပု ~/.config/autostart folder သပုလိ႔ program သင့္ေကဂၤတ လမမမင့္ေအျကရာငမမ ဖနမတဏမင့္ေပမအျခငမမအရာမအျဖငမင bootup ၌ စတငမင့္ေစလလိပုပပါက သင့္ေကဂၤတလမမမင့္ေအျကရာငမမ ဖနမတဏမင့္ေပမရပပါ မညမ။ sudo in -s /usr/bin/firefox ~/.config/autostart

Choose Bootup /Startup services Bootup /Startup service မမရာမင့္ေရပမခမယမအျခငမမ ဏီႏွSystem ၏ လပုပမင့္ေဆရာငမခမကမမမရာမ တလိပုမတကမင့္ေစရနမအတပကမ Startup အျပပလပုပမစဥမတပငမ မလပုလိအပမင့္ေသရာ/ အသသပုမမအျပပလလိပုင့္ေသရာ service မမရာမ စတငမအျခငမမမမရာမ မအျဖစမင့္ေအရာငမ ကရာကပယမရပပါမညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

-GTK အရာမ အင့္ေအျခအျပပထရာမင့္ေသရာ Bootup - Manager အရာမ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt - get install bum

-Bootup-Manager အရာမ အသသပုမအျပပရနမ Menu - System - Bootup - Manager Run a script from a menu item Menu item မဏီႏွ Script အရာမ အသသပုမအျပပအျခငမမ (password စသညမင )တသပု႔အျပနမင့္ေမမခပနမမမမရာမ င့္ေမမအျမနမမအျခငမမမမရာမအရာမ င့္ေအျဖဆလိပုရနမ script တလိပုင့္ေလမမမရာမအရာမ Menu item ထစြဲတပငမ ထညမငသပငမမဏလိပုငမပပါသညမ။ င့္ေအရာကမတပငမ SSH Negotiation အျပပလပုပမစဥမ password ထညမငင့္ေပမဏလိပုငမသညမင ဥပမရာအရာမ င့္ေဖရာမအျပင့္ေပမထရာမပပါသညမ။ ပထမဦမစပရာ အသသပုမ၀ငမ expect (http://linux.die.net/man/1/expect) program အရာမ install အျပပလပုပမပပါ။ sudo apt -get install expect Menu item တပငမ shortcut (သလိပု႔) command အသသပုမအျပပအျခငမမ expect apt -c 'spawn ssh -1 sshuser -L 5900:127.0.0.1:5900 remoteserver.remotedomain .org -p 22;expect အျဖစမပပါသညမ။ ဤ password ဥပမရာသညမ ssh program မဏီႏွ password လလိပုအပမင့္ေသရာအခပါ sshpassword ကလိပု သပရာမင့္ေစပပါ သညမ။ Expect သညမ command-line terminal မဏီႏွ စရာလသပုမအခမပလိ႕ကလိပုင့္ေစရာငမငဆလိပုငမမ ရယသၿပဏမ စရာမမရာမအျပနမထပုတမင့္ေပမသညမ။ ထလိပု႔င့္ေအျကရာငမင Menu Iten ကလိပု terminal တပငမသရာ run င့္ေစရမညမအျဖစမမသညမ။

SHC (Encrypt scripts) SHC (http://www.datsi.fi.upm.es/~frosal/) သညမ code ဏဏီႏွငမင password စသညမမမရာမကလိပု မအျမငမင့္ေအရာငမ အျပပလပုပမင့္ေပမၿပဏမ ထလိပု script မမရာမကလိပု binary အအျဖစမသလိပု႔ င့္ေအျပရာငမမလစြဲင့္ေပမသညမင ႐လိပုမရဏီႏွငမမင့္ေသရာ script compiler တစမခပုအျဖစမသညမ။ အသသပုမအျပပပသပုမမရာမအရာမ ဤင့္ေနရရာတပငမ (http://www.datsi.fi.upm.es/~frosal/sources/shc.html) အျကညမင႐မႈဏလိပုငမပပါသညမ။ Debian Etch respository ကလိပု ထညမငသပငမမအျခငမမအျဖငမင install အျပပလပုပမဏလိပုငမပပါသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

sudo add - apt - repository http://archive.debian.org/debian/etc main ထလိပု႔င့္ေနရာကမ shc package အရာမ install အျပပလပုပမပပါ။ sudo apt - get install shc

Capture a screenshot Screenshot အျပပလပုပမအျခငမမ ဤ Tutorial (http://tips.webdesign 10.com/how-to-take-a-screenshotonubuntu-linux) တပငမ အျကညမငပပါ။ Customize desktop to look like KDE Desktop အရာမ KDE ကစြဲငသလိပု႔ င့္ေအျပရာငမမလစြဲအျခငမမ င့္ေနရာကမဆသပုမထပကမ Ubuntu version တပငမ Gnome desktop အရာမ အျပပအျပငမ၍ cleaner KDE desktop အအျဖစမ အျပငမဆငမဏပုလိငမပပါသညမ။ (အျပပအျပငမအျခငမမသညမ အလပနမ ကလိပုယမင့္ေရမကလိပုယမတရာကမသအျဖငမင ဤအပလိပုငမမသညမ လမမမမမ္းၫႊနမအအျဖစမသရာ င့္ေဖရာမအျပင့္ေပမထရာမသညမ။ ) -Desktop Customization အျပပအျပငမအျခငမမကလိပု အျကညမငပပါ။ Run a KDE 4 desktop from Ubuntu Ubuntu တပငမ KDE 4 Desktop အသသပုမအျပပအျခငမမ Kubuntu တပငမ အလလိပုအင့္ေလမရာကမပပါၿပဏမအျဖစမင့္ေသရာ KDE4 အင့္ေအျခအျပပ Desktop အရာမ Ubuntu တပငမ install လပုပမဏပုလိငမပပါသညမ။ apt - get install kubuntu - desktop KDE4 အရာမ install လပုပမရရာတပငမ အသသပုမမလလိပုင့္ေသရာ feature မမရာမအျပရာမအျခငမမဏဏီႏွငမင Module မမရာမအအျကရာမ လလိပုကမင့္ေလမရာညဏင့္ေထပမမႈမရဏီႏွလိအျခငမမ အျပသနရာမမရာမအျကသပင့္ေတပ႔ရတတမပပါသညမ။ Login အျပပလပုပမရရာ၌ KDE (Kubuntu) Desktop အျဖငမင အျဖစမင့္ေစ၊ Gnome (Ubuntu) Desktop အျဖငမငအျဖစမင့္ေစ၊ ႀကလိပကမဏဏီႏွစမသကမရရာအျဖငမင အျပပလပုပမဏပုလိငမသညမ။ သလိပု႔င့္ေသရာမလညမမ Desktop တစမခပုခမငမမစဏမဏီႏွ Modules ၂ခပုသညမ function တစမခပုအရာမ လပုပမင့္ေဆရာငမမညမဆလိပုပပါက အခကမအခစြဲ(ကပစြဲလပစြဲအျခငမမ)မမရာမ အျဖစမဏလိပုငမပပါသညမ။ Run a KDE 3 desktop from Ubuntu KDE 3 Desktop အရာမ Ubuntu တပငမ အသသပုမအျပပအျခငမမ

Ubuntu Myanmar LoCo Team

သငမငအင့္ေနအျဖငမင ယခငမ Lucid (သလိပု႔မဟပုတမ) မညမသညမင KDE 3 application မဏီႏွ KDE 3 Desktop ကလိပု Ubuntu တပငမ install လပုပမဏပုလိငမပပါသညမ။ -င့္ေဖရာမအျပပပါ KDE 3 repositories အရာမ ထညမငပပါ။ sudo add - apt - repository ppa:kde3 -maintainers -KDE 3.5 desktop အရာမ install လပုပမပပါ။ sudo apt - get update sudo apt - get install kubuntu - desktop -kde 3 -မညမသညမင KDE 3 application ကလိပုမဆလိပု install အျပပလပုပမလလိပုပပါက package အမညမတပငမ -kde 3 ဟသင့္ေသရာ စရာလသပုမကလိပု ထပမအျဖညမငင့္ေပမရပပါမညမ။ အခမကမအလကမ အအျပညမငအစသပုအတပကမ Pearson Computing (http://apt.pearsoncompution.net/) ကလိပု အျကညမငပပါ။

Kill (end) a process Process (application) အရာမ ပလိတမအျခငမမ (သလိပု႔မဟပုတမ) အဆသပုမသတမအျခငမမ

frozen

-Frozen PC ကလိပု အျပငမဆငမရနမ နညမမလမမမအင့္ေတရာမမမရာမမမရာမ ရဏီႏွလိပပါသညမ။ Alt + F2 ကလိပု ဏဏီႏွပ လိ မပပါ။ ထလိပု႔င့္ေနရာကမ Application ကလိပု ပလိတမရနမ Killall ကလိပု အသသပုမအျပပပပါ။ ဥပမရာ:

sudo killall amarok sudo killall firefox

ပပါ။

-ထစမင့္ေနင့္ေသရာ Graphic ဏဏီႏွငမင ဆလိပုငမသညမင application မမရာမကလိပု ပလိတမရနမအတပကမ xkill utility ကလိပု သသပုမ

Alt+F2 ကလိပု ဏဏီႏွပ လိ မပပါ။ xkill ဟပု ႐လိပုကမၿပဏမ run ကလိပု ဏဏီႏွလိပမပပါ။ သငမပလိတမလလိပုင့္ေသရာ application င့္ေပၚတပငမ Mouse ၏ ၀စြဲလကမခလပုတမကလိပု ဏဏီႏွလိပမပပါ။ ဤနညမမအျဖငမင သငမပလိတလ မ လိပုသညမင application မမရာမကလိပု ပလိတမဏလိပုငမပပါသညမ။ skill -အအျခရာမနညမမအင့္ေနအျဖငမင AltGr+SysRq+K (Right Alt +Print Screen + K) ကလိပု ဏဏီႏွလိပမပပါ။ ဒဏနညမမက သငမငကလိပု log

Ubuntu Myanmar LoCo Team

out အျဖစမင့္ေစမဏီႏွရာအျဖစမပပါတယမ။ တကယမလလိပု႔ ဒဏနညမမက အလပုပမမအျဖစမဘသမဆလိပုရငမင့္ေတရာင Ctrl + Alt + F1 ကလိပုဏဏီႏွလိပမၿပဏမ login လပုပမပပါ။ ၿပဏမင့္ေတရာင သငမင password ကလိပု ဏဏီႏွလိပမၿပဏမ run ပပါ။ sudo killall gdm sudo startx

Veew hidden files Hidden File မမရာမအရာမ အျကညမင႐မႈအျခငမမ Nautilus Manager မဏီႏွရာ ဒပါင့္ေလမကလိပု ဏဏီႏွလိပပ မ ပါ။ ctrl + H

Mute notifications (alerts) Notification (အခမကမအျပအျခငမမ ) င့္ေတပကလိပု အသသင့္ေဖမရာကမရနမ

Close

-အခမကမင့္ေပမသသင့္ေတပကလိပု disable အျပပလပုပမဖလိပု႔အတပကမ Menu - System - Preferences - Sound -Sound Effects - Sound theme: -No sounds -

-GNOME အခမကမင့္ေပမခမကမင့္ေတပဟရာ အသသအျဖငမင အလလိပုအင့္ေလမရာကမ ဆကမစပမင့္ေနပပါတယမ။ ဒပါကလိပု သဏမအျခရာမ disable အျပပရပပါမယမ။ Alt - F2 - gconf - editor -/apps/indicators - sound - volume _mute (အမဏီႏွနမအျခစမင့္ေပမပပါ။ ) -Login အခမကမင့္ေပမ အသသကလိပု ပလိတမရနမအတပကမ

Login

Menu - System -Preferences - Startup Applications - Startup Programs - GNOME Sound (အမဏီႏွနမ အျခစမအျဖပတမင့္ေပမပပါ။ ) - Close -Menu - System - Administration - Login Screen - Unlock - Play login sound (အမဏီႏွနမအျခစမအျဖပတမင့္ေပမပပါ။) -Close

Random password generator

Ubuntu Myanmar LoCo Team

ကမပနမမ password geneartor

line

-Pwgen သညမ ကမပနမမ password စရာလသပုမစပုမမရာမထပုတမင့္ေပမရနမအတပကမ အသသပုမ၀ငမသညမင command တစမခပုအျဖစမသညမ။ Kubuntu တပငမ Konsole မဏီႏွ တဆငမင ၊Ubuntu တပငမ Terminal မဏီႏွတဆငမင အသသပုမအျပပဏလိပုငမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ ----

sudo apt - get install pwgen

pwgen

-Pwgen အရာမ အသသပုမအျပပရနမ

-UUIDgen သညမ ကမပနမမ UUID မမရာမအရာမ ထပုတမင့္ေပမသညမင အသသပုမ၀ငမင့္ေသရာ အလလိပုအင့္ေလမရာကမ ထညမငသပငမမင့္ေပမထရာမသညမင program တစမခပုအျဖစမသညမ။ အသသပုမအျပပရနမ မ uuidgen

ဆဏၵရဏီႏွလိပပါက ကမပနမမ UUID အရာမ password အင့္ေနအျဖငမငလညမမ အသသပုမအျပပဏလိပုငမပပါသညမ။

Password checker and enforcement John the Ripper (http://www.openwall.com/john/) Password စစမင့္ေဆမမမႈဏဏီႏွငမင အတညမအျပပမမႈ John the Ripper သညမ Dictionary ၏ password မမရာမအရာမ ဖမကမရနမအတပကမ အခမစြဲငအသသပုမအျပပဏလိပုငမင့္ေသရာ open source အျဖစမၿပဏမ င့္ေယဘပုယမအရာမအျဖငမင ၄သနမမခနမ႔ ဘရာသရာင့္ေပပါငမမစသပုအျဖငမင အသသပုမအျပပင့္ေနအျကသညမ။ အဘယမင့္ေအျကရာငမငဆလိပုင့္ေသရာမ ဤ program သညမ ကမယမကမယမအျပနမ႔အျပနမ႔ဏဏီႏွငမင လပယမလငမငတကသ ရဏလိပုငမင့္ေ သရာင့္ေအျကရာငမင အျဖစမၿပဏမ မလိမလိ၏ ကပနမအျပပ်ဴတရာ ဏဏီႏွငမင LAN ၏ password မမရာမအရာမ စစမင့္ေဆမအျခငမမ၊ လသပုအျခသပင့္ေအရာငမ အျပပ လပုပမအျခငမမမမရာမအတပကမလညမမ ၏ အသသပုမ၀ငမင့္ေသရာင့္ေအျကရာငမငအျဖစမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt - get install john -Passwdqc (http://www.openwall.com/passwdqc/) သညမ password မမရာမ၏ အျကသ႕ခလိပုငမမမႈအရာမ အတညမအျပပင့္ေပမရနမအတပကမ သသပုမင့္ေသရာ module တစမခပုအျဖစမသညမ။ Install အျပပလပုပမရနမ sudo apt - get install passwdqc

Ubuntu Myanmar LoCo Team

MD5Sum File တစမခပု၏ MD5 sum မမရာမအရာမ စစမင့္ေဆမရနမအတပကမ သသပုမင့္ေသရာ command line တစမခပုအျဖစမသညမ။ md5sum filename

Filenames with spaces Spaces ခသ၍ အမညမင့္ေပမထရာမင့္ေသရာ File မမရာမ

)မမရာမ တမ

-Spaces ခသ၍ ႐လိပုကမဏဏီႏွလိပမထရာမင့္ေသရာ File ဏဏီႏွငမင Folder အမညမမမရာမအရာမ မမကမင့္ေတရာငမ အဖပငမင အပလိတမမမရာမ ( ထညမငအသသပုမအျပပသငမငသညမ။ ဥပမရာအရာမအျဖငမင This Dir အမညမင့္ေပမထရာမင့္ေသရာ directory တစမခပု သလိပု႔မဟပု /home/This Dir အမညမရဏီႏွလိ directory တစမခပုအရာမ င့္ေအျပရာငမမလစြဲခမငမပပါက င့္ေအရာကမပပါ command အရာမ အသသပုမအျပပရမညမ။

cd This Dir သပုလိ႔မဟပုတမ cd/home/This Dir

ညမ။

-တစမနညမမအရာမအျဖငမင backslash (/) ကလိပု space င့္ေနရရာမဏီႏွရာ အစရာမထပုလိမအျခငမမအျဖငမငလညမမ အသသပုမအျပပဏပုလိငမပပါသ This Dir အမညမင့္ေပမထရာမင့္ေသရာ directory တစမခပု သလိပု႔မဟပုတမ /home/This Dir အမညမရဏီႏွလိ directory တစမခပုအရာမ င့္ေအျပရာငမမလစြဲခမငမပပါက

cd This /Dir သလိပု႔မဟပုတမ cd/home/This /Dir

Alien Alien (http://kitenet.net/~joey/code/alien/) သညမ (Red Hat) .rpm packages မမရာမကလိပု (Debian).deb packages မမရာမအအျဖစမသလိပု႔ င့္ေအျပရာငမမလစြဲင့္ေပမင့္ေသရာ ဖလိပုငမင့္ေအျပရာငမမနညမမတစမခပုအျဖစမသညမ။ ဒဏနညမမဟရာ စလိတမခမရတစြဲငနညမမမဟပုတမသလလိပု င့္ေအျပရာငမမလလိပုကမတစြဲင package င့္ေတပရစြဲ႕ function င့္ေတပကလိပု

Ubuntu Myanmar LoCo Team

င့္ေသခမရာအျပနမစစမင့္ေဆမင့္ေပမဖလိပု႔လလိပုအပမပပါတယမ။ မမရာမင့္ေသရာအရာမအျဖငမင စရာင့္ေအျကရာငမမင့္ေတပ အျပနမင့္ေအျပရာငမမင့္ေပမဖလိပု႔ လလိပုအပမပပါတ ယမ။ Source ကင့္ေန (Debian).deb package ကလိပု င့္ေအျပရာငမမင့္ေပမအျခငမမက ပလိပုၿပဏမစလိတမခမရပပါတယမ။ Alien software ရစြဲ႕ maintainer င့္ေတပ ကလိပုမယမတလိပုငမကလိပုက important package င့္ေတပကလိပု ဖလိပုငမင့္ေအျပရာငမမတစြဲငအခပါ Alien ကလိပု အသသပုမမအျပပင့္ေစခမငမအျကပပါဘသမ။ Alien ကလိပု version နသပပါတမင့္ေတပ င့္ေအျပရာငမမတရာကင့္ေန ထလိနမမထရာမခမငမတယမဆလိပုရ ငမင့္ေတရာင င့္ေဖရာမအျပပပါ command ကလိပု ႐လိပုကမထညမငင့္ေပမပပါ။ alien - k rpm _file _name.rpm .rpm ကလိပု .deb အအျဖစမင့္ေအျပရာငမမနညမမ alien - d package - name .rpm .rpm ကလိပု .deb အအျဖစမင့္ေအျပရာငမမၿပဏမ ရလရာတစြဲင file ကလိပု တစမခပါတညမမ install လပုပမရနမ alien - i package - name .rpm .rpm ကလိပု Debian အအျဖစမင့္ေအျပရာငမမရနမ sudo alien - k .rpm

Softwar Troubleshooting Permissions error on program startup Program အစတပငမ လပုပမပလိပုငမခပငမင Error တကမအျခငမမ အကယမ၍ သငမငတပငမ လပုပမပလိပုငမခပငမင Error တစမခပုတကမလရာပပါက င့္ေဖရာမအျပပပါအတလိပုငမမ လပုပမင့္ေဆရာငမပပါ။ sudo chown - R user /home/user

သညမ

မဏီႏွတမခမကမ ။

user ဆလိပုင့္ေသရာ င့္ေနရရာတပငမ သငမင username အမဏီႏွနမအရာမ ထညမငင့္ေပမပပါ။ ဤ command

folder ၏ ပလိပုငမရဏီႏွငမအရာမ င့္ေအျပရာငမမလစြဲင့္ေပမမညမအျဖစမသညမ။ -R အပပါအ၀ငမ (recursively ) ကလိပုဆလိပုလၿလိပု ပဏမ folder အခပမ စြဲ မရာမပပါ ပပါ၀ငမပပါသညမ။

Ubuntu Myanmar LoCo Team

CD - ROM Troubleshooting CD - ROM Error အရာမင့္ေအျဖရဏီႏွငမမအျခငမမ အကယမ၍ သငမ CD burner အသသပုမအျပပၿပဏမ burn င့္ေန႔စဥမအတပငမမမဏီႏွရာ cdrecord has no permission to open the device ဆလိပုတစြဲ႔ Error တကမလရာပပါက terminal ကလိပု ဖပငမငၿပဏမ sudo chmod 777 /dev /scd0 လလိပု႔ ႐လိပုကမလလိပုကမပပါ။

option ကလိပု

မဏီႏွတမခမကမ။ /dev/scd0 င့္ေနရရာတပငမ သငမင device အရာမထညမငင့္ေပမပပါ။ မဏီႏွတမခမကမ။ chmod 777 သညမ folder အရာမ လပုပမပလိပုငမခပငမငအအျပညမငအစသပုင့္ေပမလလိပုကမသညမင universal အျဖစမသညမ။ 777 ဆပုလိင့္ေသရာ ဂဏနမမသညမ င့္ေရမအျခငမမ၊ ဖတမအျခငမမ ၊လပုပမင့္ေဆရာငမအျခငမမ စသညမင လပုပမပလိပုငမခပငမင တပု႔လိ အသသပုမအျပပသသအရာမ အအျပညမငအ၀ င့္ေပမလလိပုကမသညမဟပု အဓလိပၸပါယမ ရသညမ။

.......................................... ............................................ ....................................... ............................................Pg 95 to 96 ........................................ ................................

Requests Place your requests here.

-How can i contribute?

Register and then add your suggestions directly to the wiki.

e Book version of this guide

Ubuntu Myanmar LoCo Team

for

-See the Books Category (http://www.kubuntuguide.info/index.php/Category:Books) free Ubuntu EN PDF eBooks based on this help guide.

-ယခပု Ubuntu Myanmar Wiki သညမ ပထမဆသပုမ ထပုတမင့္ေ၀င့္ေသရာ အဆငမငသရာရဏီႏွလိင့္ေသမသအျဖငမင အမဏီႏွရာမအယပငမမရဏီႏွလိင့္ေနဏပုလိငမၿပဏမ လလိပုအပမင့္ေနင့္ေသရာ အပလိပုငမမမမရာမကမနမင့္ေနင့္ေသမပပါသညမ။ အခမကမအလကမမမရာမ ကလိပု Local Server တပငမ အျပပအျပငမလမကမရဏီႏွလိပပါသညမ။ မအျကရာမဏ RC2 ထပမမသ ထပုတမင့္ေ၀မညမအျဖစမၿပဏမ အကပုနမအျပပအျပငမအျပငမဆ ငမၿပဏမ အင့္ေကရာငမမဆသပုမအင့္ေအျခအင့္ေနအထလိ ႀကလိပမစရာမၿပဏမပပါက PDF/LocalWiki တလိပု႔အအျပငမ စရာအပုပမအင့္ေနအျဖငမငပငမ ရရဏီႏွလိဏလိပုငမမညမအျဖစမပပါသညမ။

သညမ။

- အကယမ၍ လကမရဏီႏွလိ Wiki ကလိပုသရာ အျမနမမရာဘရာသရာအျဖငမင PDF ရရဏီႏွလိလလိပုပပါက င့္ေအရာကမပပါအတလိပုငမမ ရယသဏလိပုငမ

(Chrome/ Mozila):