Πράσινη
ΦΩΝΗ
Περιοδική έκδοση του Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς
Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα
Η χαρουπιά μέσα από ταξιδιωτικά κείμενα
“Χρυσοπράσινο Φύλλο” Σχολική χρονιά 2008-2009
Τ
ο σχολείο μας, το Περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτριμιθιάς, είναι κτισμένο στη μέση μιας περιοχής που ονομάζεται "Kαφκάλα". Το έδαφος φαίνεται σκληρό και άγονο. Παρατηρώντας το περιβάλλον γύρω από το σχολείο μας, μας κίνησε το ενδιαφέρον να μάθουμε ποια φυτά μπορούν να επιβιώσουν σε αυτό το έδαφος και γι' αυτό επιλέξαμε ως θέμα για τη μελέτη μας τη χλωρίδα του οικοσυστήματος της Καφκάλας στην περιοχή της Κοκκινοτριμιθιάς. Η περιοχή Καφκάλα πήρε το όνομά της από τον τύπο του εδάφους που την καλύπτει. Η καφκάλα είναι μια σκληρή ασβεστολιθική κρούστα κάτω από την οποία υπάρχει συνήθως η "χαβάρα", ένα μαλακό και εύθρυπτο πέτρωμα. Η περιοχή της Καφκάλας είναι καλυμμένη με αραιούς και χαμηλούς, αποστρογγυλεμένους θάμνους με μικρά και συχνά χνουδωτά φύλλα ή με αγκαθωτά κλαδιά και είναι προσαρμοσμένοι στη θερινή ξηρασία. Αυτά λοιπόν αποτελούν τη φρυγανώδη βλάστηση που είναι χαρακτηριστική της μεσογειακής βλάστησης. Εμείς επιλέξαμε ένα συγκεκριμένο μέρος της Καφκάλας στο βόρειο τμήμα του σχολείου μας, για να μελετήσουμε εκτενέστερα τη χλωρίδα της περιοχής. Ο σκοπός μας είναι να γ νωρίσουμε το φυσικό περιβάλλον, να αναγνωρίσουμε τη χλωρίδα και να αξιολογήσουμε τη βιοποικιλότητα της περιοχής. Ο στόχος μας είναι μέσα από τη μελέτη της περιοχής της Καφκάλας, να γνωρίσουμε μεθόδους και τεχνικές
Αντιγόνη Χρυσοστόμου, Γ4
μελέτης και διερεύνησης του φυσικού περιβάλλοντος. Στοχεύουμε επίσης την ευαισθητοποίηση όλων μας απέναντι στην αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος, κυρίως λόγω του ανθρώπινου παράγοντα. Επικεντρώσαμε το ενδιαφέρον μας στη συχνότητα, αφθονία και πυκνότητα των συγκεκριμένων χαρακτηριστικών ειδών. Για την εκπλήρωση του σκοπού μας, επιλέξαμε τη μέθοδο πλαισίου: Μελετήσαμε μια περιοχή 35m x 25m. Οι μετρήσεις γίνονταν συστηματικά κάθε 5m. Τα πλαίσια που χρησιμοποιήσαμε κάλυπταν βασικά μια συγκεκριμένη, καθορισμένη περιοχή 1x1m. Με τη μέθοδο αυτή καταγράψαμε τα είδη φυτών που συναντήσαμε σε 35 π λ α ίσια, καθώς και τον αριθμό των φυτών που συναντήσαμε στο κάθε πλαίσιο. Επιπλέον ασχοληθήκαμε με το π ο σο σ τό το υ εμβαδού κάθε
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗ 2η ΣΕΛΙΔΑ
Αρ.
➦
Αρκετοί περιηγητές που επισκέφτηκαν την Κύπρο στα ταξιδιωτικά τους κείμενα δίνουν σημαντικές πληροφορίες για τη χαρουπιά. Ο Ισπανός περιηγητής Αλή Μπέης που επισκέφθηκε την Κύπρο το 1806 αναφέρει ότι στο χωριό Κόρνο, στο μέσο της κοιλάδας του, υπάρχουν αρκετές χαρουπιές και σε αυτές βρίσκουν ασχολία πολλοί κάτοικοι τοθ νησιού. Επίσης στην Κυθρέα, σε ένα βαθούλωμα μιας κοιλάδας, ανάμεσα στο δάσος των συκαμινιών, βρίσκονται και λίγες χαρουπιές. Ο Άγγλος περιηγητής Γουίλιαμ Τέρνερ που πέρασε από την Κύπρο το 1815 αναφέρει ότι η χαρουπιά είναι ένα είδος «δέν τρου της ακ ρίδας» και παράγει ένα είδος φασολιού. Με το φρούτο της χαρουπιάς οι Βενετοί παρασκεύαζαν ένα εύγεστο γλυκό. Η παραγωγή χαρουπιών ανέρχετο σε 6.000 καν τά ρ ι α κα ι κάθε καν τά ρ ι πωλείτο 9 παράδες. Αναφέρει επίσης ότι στο δρόμο για τα Κούκλια υπάρχουν πολλά βουνά, που κατά διαστήματα είναι καλυμμένα με χαρουπιές. Ένας άλλος Άγγλος περιηγητής ο Δόκτωρ Χιουμ που επισκέφθηκε την Κύπρο το 19 ο αιώνα αναφέρει ότι στην πεδιάδα της Λεμεσού που είναι από τις πιο εύφορες περιοχές της Κύπρου υπάρχουν συστάδες από χαρουπόδεντρα. Αναφέρει επίσης πως ο καρπός του «δέντρου των ακρίδων» όταν είναι πράσινος είναι πολύ στυπτικός, αλλά όταν ωριμάσει γίνεται εύγεστος και αποτελεί τη συνηθισμένη τροφή για τα πρόβατα και τα κατσίκια. Βιβλιογραφία: Η Κύπρος ανά τους αιώνες, τ. 3ος Φιλόκυπρος, Λευκωσία. Σταύρος Μελάς Β3 Ανδρέας Χατζηκυριάκος Β3
1