Πληροφορική Γ' Γυμνασίου - Σημειώσεις by Christos Kyprianou

Πληροφορική και Επιστήμη Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Γ΄ Γυμνασίου Σημειώσεις Συγγραφή:

Οι καθηγητές Πληροφορικής και Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών που αναφέρονται στην αρχή της κάθε ενότητας με την καθοδήγηση και συμβολή των ακόλουθων Συμβούλων Καθηγητών Πληροφορικής και Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών: Α’ Έκδοση

Β’ Έκδοση

Σωκράτης Μυλωνάς (Β∆) Νικόλαος Ζάγγουλος Αλέξανδρος Παπαλυσάνδρου (Β∆) Μιχάλης ∆ιονυσίου (Β∆) Παύλος Παυλικκάς Ξένιος Ξενοφώντος Ιωάννης Ιωάννου Μιλτιάδης Χαριλάου Ηλίας Θεοδώρου

Παύλος Παυλικκάς Πόλα Μάκκουλα

Ηλεκτρονική σελίδωση:

Πόλα Μάκκουλα

Εποπτεία:

Μάριος Μιλτιάδου Μιχάλης Τορτούρης

Καθηγήτρια Πληροφορικής και Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Σωκράτης Μυλωνάς Επιθεωρητές Πληροφορικής και Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Γλωσσική επιμέλεια:

Σχεδιασμός εξωφύλλου:

Επιμέλεια έκδοσης:

Αρετή Στυλιανού

Λειτουργός Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Μιχάλης Θεοχαρίδης

Λειτουργός Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Μαρίνα Άστρα Ιωάννου

Λειτουργός Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Συντονισμός έκδοσης:

Χρίστος Παρπούνας

Συντονιστής Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων

Α΄ Έκδοση 2013 Ανατύπωση 2016 (Αναθεωρημένη) B΄ Έκδοση 2018 Εκτύπωση: © ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ISBN: 978-9963-54-168-3 Στο εξώφυλλο χρησιμοποιήθηκε ανακυκλωμένο χαρτί σε ποσοστό τουλάχιστον 50%, προερχόμενο από διαχείριση απορριμμάτων χαρτιού. Το υπόλοιπο ποσοστό προέρχεται από υπεύθυνη διαχείριση δασών.

Ξξόινγνο Θε ηδηαίηεξε ραξά θαη ηθαλνπνίεζε πξνινγίδσ ην έληππν πιηθφ γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο δηδαζθαιίαο ηνπ καζήκαηνο ηεο Μιεξνθνξηθήο θαη ηεο Βπηζηήκεο ησλ Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ ζην Γπκλάζην. Ον πιηθφ απηφ είλαη δηαρσξηζκέλν ζε δχν ηφκνπο, ηηο Ξεκεηψζεηο θαη ην Οεηξάδην. Λ θάζε ηφκνο είλαη νξγαλσκέλνο ζε επηά ελφηεηεο. Ζάζε ελφηεηα θαιχπηεη ην θάζκα ησλ γλψζεσλ, ησλ ηθαλνηήησλ θαη ησλ δεμηνηήησλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ην γεληθφ ζθνπφ ηνπ καζήκαηνο, λα πξνεηνηκάζεη, δειαδή, ηνπο καζεηέο θαη ηηο καζήηξηεο γηα ηελ έληαμή ηνπο ζηελ Ζνηλσλία ηεο Μιεξνθνξίαο. Ονπο παξέρεη ηθαλνπνηεηηθέο γλψζεηο θαη ηνπο θαιιηεξγεί ηηο απαξαίηεηεο ηθαλφηεηεο, δεμηφηεηεο θαη ζηάζεηο πνπ ζα ηνπο επηηξέςνπλ ηελ ππεχζπλε, ηελ ελζπλείδεηε, ηελ αζθαιή, ηελ απνδνηηθή θαη ηε δεκηνπξγηθή ρξήζε ζχγρξνλσλ ηερλνινγηψλ ηεο Μιεξνθνξηθήο θαη ηεο Βπηζηήκεο ησλ Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ. Λη Ξεκεηψζεηο δελ απνηεινχλ δηδαθηηθφ εγρεηξίδην αιιά πιηθφ αλαθνξάο, ην νπνίν πεξηέρεη παξαδείγκαηα, επεμεγήζεηο θαη επηπξφζζεηεο πιεξνθνξίεο θαη ρξεζηκνπνηείηαη σο πεγή άληιεζεο πιεξνθνξηψλ. Ξηελ αξρή ηνπ θάζε θεθαιαίνπ δηαηππψλνληαη νη δείθηεο επηηπρίαο θαη ζην ηέινο ππάξρεη ζχλνςε ησλ βαζηθψλ ελλνηψλ γηα εχθνιε αλαθνξά. Ον Οεηξάδην απνηειείηαη απφ ελδεηθηηθά θχιια εξγαζίαο, δηαρσξηζκέλα ζε δξαζηεξηφηεηεο εκπέδσζεο γηα ηελ αλάπηπμε λέσλ γλψζεσλ, ηθαλνηήησλ θαη δεμηνηήησλ θαη αμηνιφγεζεο ηνπ βαζκνχ απφθηεζεο ησλ γλψζεσλ απηψλ, ζε επηπξφζζεηεο δξαζηεξηφηεηεο γηα εκβάζπλζε θαη δηεχξπλζε ησλ γλψζεσλ, ησλ ηθαλνηήησλ θαη ησλ δεμηνηήησλ θαζψο θαη ζε δξαζηεξηφηεηεο γηα ην ζπίηη. Μεξηιακβάλνληαη, πεξαηηέξσ, πνηθίιεο δξαζηεξηφηεηεο κε δηαθνξνπνηεκέλν δείθηε δπζθνιίαο, ψζηε λα είλαη δπλαηή ε πξνζαξκνγή ηνπ καζήκαηνο ηηο ηθαλφηεηεο, ηηο απαηηήζεηο θαη ζηηο αλάγθεο φισλ ησλ καζεηψλ θαη ησλ καζεηξηψλ κε γλψκνλα ηνπο δείθηεο επηηπρίαο ηνπ Ώλαιπηηθνχ Μξνγξάκκαηνο. Πηνζεηνχληαη ζχγρξνλα δηδαθηηθά κνληέια, πνπ ζηεξίδνληαη ζηελ πξνψζεζε εμειηγκέλσλ κεζφδσλ νηθνδφκεζεο ηεο γλψζεο. ΐαζηθφ ζηνηρείν ηεο δηδαθηηθήο πξνζέγγηζεο είλαη ε ζχλδεζε ηνπ καζήκαηνο κε ηελ θαζεκεξηλφηεηα ησλ καζεηψλ θαη ησλ καζεηξηψλ κε απψηεξν ζηφρν ηελ αλάπηπμε ηεο δεκηνπξγηθήο θαη θξηηηθήο ζθέςεο θαη ηελ θαιιηέξγεηα δεμηνηήησλ επηθνηλσλίαο, ζπλεξγαζίαο θαη ζπζηεκαηηθψλ ηξφπσλ πξνζέγγηζεο γηα ηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ, ψζηε λα είλαη έηνηκνη/εο γηα λα ιεηηνπξγήζνπλ ζην ζπλερψο κεηαβαιιφκελν πεξηβάιινλ ησλ ηερλνινγηψλ ηεο πιεξνθνξίαο θαη ησλ επηθνηλσληψλ. Γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ πιηθνχ απηνχ αιιά θαη ηνπ ειεθηξνληθνχ πιηθνχ πνπ ην ζπλνδεχεη, ε νκάδα ππνζηήξημεο ηεο εθαξκνγήο ηνπ Ιένπ Ώλαιπηηθνχ Μξνγξάκκαηνο γηα ην κάζεκα ηεο Μιεξνθνξηθήο θαη ηεο Βπηζηήκεο ησλ Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ έρεη πηνζεηήζεη έλα θαηλνηφκν κνληέιν: ην πιηθφ δεκηνπξγήζεθε απφ ηνπο ππφ επηκφξθσζε κάρηκνπο εθπαηδεπηηθνχο, ππφ ηελ θαζνδήγεζε ησλ ππνζηεξηθηψλ θαη κέζα απφ ηηο εηζεγήζεηο ηνπο απηφ δηακνξθψλεηαη θαη αλαζεσξείηαη ζπλερψο. Βπηζπκψ λα εθθξάζσ ηηο επραξηζηίεο κνπ ζηελ νκάδα επηκφξθσζεο θαη ππνζηήξημεο, ζηελ Ππεξεζία Ώλάπηπμεο Μξνγξακκάησλ αιιά θαη ζηνπο/ζηηο κάρηκνπο/εο εθπαηδεπηηθνχο γηα ηε ζπκβνιή ηνπο ζηελ αλάπηπμε ηνπ πιηθνχ απηνχ. Αξ Ζππξηαλφο Α. Ηνχεο Αηεπζπληήο Θέζεο Γεληθήο Βθπαίδεπζεο

ΞΔΟΗΔΣΝΚΔΛΑ Βηζαγσγή ......................................................................................................................... 11

ENOTHTA Γ1 Γ1.1

Βαζηθέο Έλλνηεο ηεο Ξιεξνθνξηθήο θαη ηεο Δπηζηήκεο Ζιεθηξνληθώλ ΢πνινγηζηώλ ............................................... 13

Αλαπαξάζηαζε Γεδνκέλσλ θαη Σσξεηηθόηεηα Κνλάδσλ Απνζήθεπζεο .................................................................................... 15

Ώλαπαξάζηαζε Αεδνκέλσλ – Απαδηθφ Ξχζηεκα ........................................................... 15

Ώλαπαξάζηαζε Ραξαθηήξσλ κε Απαδηθά ΢εθία ........................................................... 15

Θνλάδα Θέηξεζεο ηεο Ρσξεηηθφηεηαο ησλ Θνλάδσλ Ώπνζήθεπζεο .............................. 15

Θεηαηξνπή Ώπφ Έλα Μνιιαπιάζην ηνπ Byte ζε Άιιν .................................................... 16

ENOTHTA Γ2 Γ2.1

Ρν ΢ιηθό/ Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθώλ ΢πνινγηζηώλ ...... 19

Βαζηθέο έλλνηεο ηεο Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Ζ/΢ .................................... 21

Ον εζσηεξηθφ ηνπ Δ/Π ................................................................................................ 21

Ον Οξνθνδνηηθφ (Power Supply) ................................................................................. 22

Δ Θεηξηθή Ζάξηα ή Θεηξηθή Μιαθέηα (Motherboard) ................................................... 22

Δ Ζεληξηθή Θνλάδα Βπεμεξγαζίαο (ΖΘΒ, Central Processing Unit, CPU) ......................... 23

Δ Θλήκε Οπραίαο Μξνζπέιαζεο –Random Access Memory (RAM ) ................................ 23

Δ Θλήκε Θφλν γηα Ώλάγλσζε–Read Only Memory (RΛM) ............................................ 23

Λη Ππνδνρέο Βπέθηαζεο (expansion slots) θαη νη Ζάξηεο Βπέθηαζεο (expansion cards) .... 24

Θχξεο ζχλδεζεο (Ports) ............................................................................................. 25

Γ2.2

Ζ Θεληξηθή Κνλάδα Δπεμεξγαζίαο (ΘΚΔ) .......................................... 29

Δ Ζεληξηθή Θνλάδα Βπεμεξγαζίαο, ΖΘΒ (Central Processing Unit, CPU) ......................... 29

Οα Θέξε ηεο ΖΘΒ ...................................................................................................... 29

Λ Ρξνληζηήο (Clock) ................................................................................................... 31

Ζχξηα ραξαθηεξηζηηθά κηαο ΖΘΒ .................................................................................. 31

Γ2.3

Θύξηα θαη Βνεζεηηθή Κλήκε .............................................................. 35

Θλήκε ...................................................................................................................... 35

Δ Ζχξηα Θλήκε ηνπ ππνινγηζηή .................................................................................. 35

Δ ΐνεζεηηθή Θλήκε ................................................................................................... 37

Λ ζθιεξφο δίζθνο (hard disk) ..................................................................................... 38

Λη Λπηηθνί δίζθνη (CD, DVD, CD-R/RW, DVD-R/RW) ..................................................... 40

Ώπνζεθεπηηθά κέζα ηχπνπ Θλήκεο Φιαο (USB, SD) ..................................................... 42

Ξχλνςε ..................................................................................................................... 43

Γ2.4

Δθηππσηέο ......................................................................................... 47

Βηζαγσγή .................................................................................................................. 47

Βίδε εθηππσηψλ ........................................................................................................ 47

Ραξαθηεξηζηηθά εθηππσηψλ ........................................................................................ 49

ΞΔΟΗΔΣΝΚΔΛΑ

Γ2.5

Νζόλεο ............................................................................................... 55

Βηζαγσγή ................................................................................................................... 55

Μψο ιεηηνπξγεί κηα νζφλε ........................................................................................... 55

Βίδε Λζφλεο .............................................................................................................. 55

Ραξαθηεξηζηηθά νζνλψλ.............................................................................................. 57

Γ2.6

Ξώο Ππγθξίλνπκε θαη Ξώο Δπηιέγνπκε ΢πνινγηζηηθά Ππζηήκαηα ...... 61

Βηζαγσγή ................................................................................................................... 61

Λ ρξήζηεο θαη νη ππνινγηζηηθέο αλάγθεο ηνπ ................................................................ 61

Βπηινγή ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ θαη ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο ...................................... 62

Βπηινγή πιηθνχ........................................................................................................... 63

Μψο επηιέγνπκε έλα ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα γηα θάπνηνλ ρξήζηε .................................... 63

ENOTHTA Γ3 Γ3.1

Ιεηηνπξγηθά Ππζηήκαηα ......................................................71

Ιεηηνπξγηθά Ππζηήκαηα – Ιεηηνπξγίεο θαη Ξαξαδείγκαηα.................. 73

Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα .................................................................................................. 73

ΐαζηθέο Ηεηηνπξγίεο Ηεηηνπξγηθψλ Ξπζηεκάησλ ............................................................ 73

Ξρέζε Ηεηηνπξγηθνχ Ξπζηήκαηνο θαη Ηνγηζκηθνχ Βθαξκνγψλ ........................................ 74

Οα ΐαζηθφηεξα Ηεηηνπξγηθά Ξπζηήκαηα ........................................................................ 74

ENOTHTA Γ6 Γ6.1

Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ ........................................................................79

Δηζαγσγή ζηηο Βάζεηο Γεδνκέλσλ ...................................................... 81

ΐάζε Αεδνκέλσλ (Database) ...................................................................................... 81

Διεθηξνληθέο (κεραλνγξαθεκέλεο) βάζεηο δεδνκέλσλ .................................................. 81

Μιενλεθηήκαηα ησλ κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ ....................................... 82

Θεηνλέθηεκα ησλ κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ ........................................... 83

ΐάζεηο Αεδνκέλσλ απφ ηελ θαζεκεξηλή καο δσή .......................................................... 83

Γ6.2

Βαζηθά Γνκηθά Ππζηαηηθά Πηνηρεία θαη Θύξηα Αληηθείκελα κηαο Βάζεο Γεδνκέλσλ.............................................................................. 85

ΐαζηθά Ανκηθά Ξπζηαηηθά Ξηνηρεία κηαο ΐάζεο Αεδνκέλσλ ............................................ 85

Βηδηθέο Ξρέζεηο κεηαμχ πηλάθσλ (Relationships) ............................................................ 86

Ζχξηα Ώληηθείκελα ΐάζεο Αεδνκέλσλ (Objects) ............................................................ 88

Δ Ανκή κηαο ΐάζεο Αεδνκέλσλ ................................................................................... 88

Βθαξκνγή ΐάζεσλ Αεδνκέλσλ (Microsoft Access) ........................................................ 88

Κεθίλεκα ηεο Βθαξκνγήο ΐάζεσλ Αεδνκέλσλ .............................................................. 89

Αεκηνπξγία λέαο θελήο βάζεο δεδνκέλσλ (Blank database) ........................................... 89

Ώπνζήθεπζε βάζεο δεδνκέλσλ (Save) ......................................................................... 89

Άλνηγκα βάζεο δεδνκέλσλ (Open)............................................................................... 90

10. Ζιείζηκν βάζεο δεδνκέλσλ (Close Database) ............................................................... 90 11. Ζιείζηκν Βθαξκνγήο ΐάζεσλ Αεδνκέλσλ (Exit) ............................................................ 90

Γ6.3 1.

Ξίλαθεο .............................................................................................. 93 Μίλαθαο (Table) .......................................................................................................... 93

ΞΔΟΗΔΣΝΚΔΛΑ 2.

Αεκηνπξγία Μίλαθα κε ηε ρξήζε ηεο Μξνβνιήο Ξρεδίαζεο (Table Design) ...................... 93

Αεκηνπξγία Μίλαθα κε ηε ρξήζε ηεο Μξνβνιήο Φχιινπ Αεδνκέλσλ (Table) ................... 94

Ζαλφλεο Λλνκαζίαο Μεδίσλ ........................................................................................ 95

Οχπνη Αεδνκέλσλ (Data Type) .................................................................................... 95

Εδηφηεηεο Μεδίσλ (Field Properties) ............................................................................. 96

Μξσηεχνλ Ζιεηδί (Primary Key)................................................................................... 97

Μψο θαζνξίδνπκε ην Μξσηεχνλ Ζιεηδί ......................................................................... 99

Αηαγξαθή Μίλαθα (Delete Table) ................................................................................ 99

10. Μξνβνιέο γηα Μίλαθα (Views) ...................................................................................... 99

Γ6.4

Δγγξαθέο......................................................................................... 103

Βηζαγσγή, Βπεμεξγαζία, Αηαγξαθή θαη Θεηαθίλεζε κεηαμχ ησλ εγγξαθψλ ζε έλα πίλαθα...................................................................................................................... 103

Θνξθνπνίεζε Μίλαθα ................................................................................................ 104

Οαμηλφκεζε Αεδνκέλσλ (Sort) ................................................................................... 107

Ρξήζε ηεο Βληνιήο γηα ηελ Ώλαδήηεζε Μιεξνθνξηψλ (Find)........................................ 108

Ρξήζε Φίιηξσλ γηα ηελ Ώλαδήηεζε Μιεξνθνξηψλ (Filter) ............................................ 109

Γ6.5

Πρέζεηο Ξηλάθσλ .............................................................................. 113

Βηζαγσγή ................................................................................................................. 113

Μιενλεθηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο Ξρέζεηο κεηαμχ ησλ Μηλάθσλ ......................... 114

Λ ξφινο ηνπ Μξσηεχνληνο Ζιεηδηνχ ζηνλ ζπζρεηηζκφ ησλ πηλάθσλ .............................. 114

Βίδε Βηδηθψλ Ξρέζεσλ (Relationships) ........................................................................ 115

Γ6.6

Γεκηνπξγία θαη Γηαγξαθή Πρέζεσλ Κεηαμύ δύν Ξηλάθσλ ............... 119

Βηζαγσγή ................................................................................................................. 119

Αεκηνπξγία ζρέζεο Έλα-Μξνο-Μνιιά κεηαμχ δχν πηλάθσλ (One-To-Many, 1-∞) ........... 119

Αηαγξαθή Ξρέζεο κεηαμχ δχν πηλάθσλ (Delete Relationship) ....................................... 121

Ζαηαρψξηζε Βγγξαθψλ ζηνλ δεχηεξν ζπζρεηηδφκελν πίλαθα ....................................... 121

Γ6.7

Φόξκεο Δηζαγσγήο Γεδνκέλσλ ........................................................ 123

Φφξκα Βηζαγσγήο Αεδνκέλσλ (Form) ........................................................................ 123

Αεκηνπξγία Φφξκαο κε ην Βξγαιείν Ώπηφκαηεο Φφξκαο (Form) ................................... 123

Αεκηνπξγία Φφξκαο κε ηε ρξήζε ηνπ Λδεγνχ Φνξκψλ (Form Wizard) ......................... 123

Βηζαγσγή, Βπεμεξγαζία θαη Θεηαθίλεζε κεηαμχ ησλ εγγξαθψλ ζε κηα θφξκα εηζαγσγήο δεδνκέλσλ ............................................................................................... 124

Αηαγξαθή Βγγξαθήο ζε κηα θφξκα (Delete Record) .................................................... 124

Μξνβνιέο γηα Φφξκα (Views) ..................................................................................... 124

Θνξθνπνίεζε Φφξκαο .............................................................................................. 126

Γ6.8

Δξσηήκαηα ...................................................................................... 133

Βξσηήκαηα (Queries) ................................................................................................ 133

Αεκηνπξγία Βξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηνπ Λδεγνχ Βξσηεκάησλ (Query Wizard) .......... 133

Αεκηνπξγία Βξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηεο Μξνβνιή Ξρεδίαζεο (Query Design) ............. 134

Οξνπνπνίεζε Βξσηήκαηνο ......................................................................................... 135

ΞΔΟΗΔΣΝΚΔΛΑ 5.

Αηαγξαθή Βξσηήκαηνο (Delete Query) ...................................................................... 136

Ον Μαξάζπξν ηεο Μξνβνιήο Ξρεδίαζεο ελφο Βξσηήκαηνο ........................................... 136

Ζξηηήξηα Βξσηεκάησλ (Criteria) ................................................................................ 137

Γ6.9

Δξσηήκαηα από Γύν Ππζρεηηδόκελνπο Ξίλαθεο ................................ 141

Βξσηήκαηα απφ δχν Ξπζρεηηδφκελνπο Μίλαθεο (Queries in Related Tables) .................. 141

Αεκηνπξγία εξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηνπ Λδεγνχ Βξσηεκάησλ (Query Wizard) .......... 141

Αεκηνπξγία εξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηεο Μξνβνιήο Ξρεδίαζεο (Query Design) ............ 142

Γ6.10

Δθζέζεηο........................................................................................... 145

Βθζέζεηο (Reports) ................................................................................................... 145

Αεκηνπξγία Έθζεζεο κε ην Βξγαιείν Ώπηφκαηεο Έθζεζεο (Report) .............................. 145

Αεκηνπξγία Έθζεζεο κε ηε ρξήζε ηνπ Λδεγνχ Βθζέζεσλ (Report Wizard) ................... 146

Μξνβνιέο γηα Έθζεζε (Views) ................................................................................... 146

Οξνπνπνίεζε Έθζεζεο .............................................................................................. 148

Αηαγξαθή Έθζεζεο (Delete Report) ........................................................................... 148

Βθηχπσζε Έθζεζεο (Print Report) ............................................................................. 148

Γ6.11

Δπηπξόζζεηεο Ιεηηνπξγίεο ............................................................... 151

Βιαρηζηνπνίεζε θνξδέιαο (ribbon) ............................................................................ 151

Βπαλαθνξά θνξδέιαο (ribbon) .................................................................................. 151

Βκθάληζε θαη απφθξπςε ησλ γξακκψλ εξγαιείσλ ...................................................... 151

Ρξήζε ηεο ΐνήζεηαο (Help) ....................................................................................... 151

Βμαγσγή ζηνηρείσλ πίλαθα ή εξσηήκαηνο .................................................................. 152

Ώιιαγή ηνπ πξνζαλαηνιηζκνχ ηεο ζειίδαο, ησλ πεξηζσξίσλ θαη ηνπ κεγέζνπο ηνπ ραξηηνχ ................................................................................................................... 152

Βθηχπσζε ζπγθεθξηκέλσλ εγγξαθψλ ......................................................................... 152

ENOTHTA Γ7 Γ7.1

Δηζαγσγή ζηνπο Αιγνξίζκνπο .......................................................... 157

Λ Ζχθινο Ώλάπηπμεο Βθαξκνγήο – Μνηα βήκαηα/θάζεηο πξέπεη λα αθνινπζήζνπκε γηα λα δεκηνπξγήζνπκε έλα πξφγξακκα ..................................................................... 157

Οη είλαη αιγφξηζκνο ................................................................................................... 160

Οα ραξαθηεξηζηηθά ελφο αιγνξίζκνπ .......................................................................... 161

Οξφπνη δηαηχπσζεο αλαπαξάζηαζεο αιγνξίζκσλ ....................................................... 163

Ώπνδνηηθφο Ώιγφξηζκνο ............................................................................................ 163

Γ7.2

Αλαπαξάζηαζε Αιγνξίζκσλ κε Ινγηθό Γηάγξακκα ......................... 167

Ηνγηθά Αηαγξάκκαηα ................................................................................................. 167

Αεδνκέλα, Βπεμεξγαζία, Μιεξνθνξίεο (Γεηνχκελα), ................................................... 169

Ξηαζεξέο θαη Θεηαβιεηέο.......................................................................................... 169

Ώλαπαξάζηαζε αιγνξίζκνπ κε ηε ρξήζε ινγηθψλ δηαγξακκάησλ ................................. 170

Γ7.3 1.

Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο Ξιεξνθνξηθήο ................................................155

Ξξνβιήκαηα Αθνινπζηαθήο Γνκήο .................................................. 173 Ώθνινπζηαθή Ανκή ................................................................................................... 173

ΞΔΟΗΔΣΝΚΔΛΑ 2.

Μξνθαηαξθηηθή Βθηέιεζε .......................................................................................... 173

Θαζεκαηηθέο εθθξάζεηο ............................................................................................ 174

Μξνβιήκαηα κε κία (1) είζνδν θαη έμνδν .................................................................... 174

Μξνβιήκαηα κε κία (1) είζνδν θαη πεξηζζφηεξεο εμφδνπο ............................................ 175

Μξνβιήκαηα κε πεξηζζφηεξεο εηζφδνπο θαη 1 έμνδν .................................................... 176

Μξνβιήκαηα κε πεξηζζφηεξεο εηζφδνπο θαη εμφδνπο ................................................... 177

Γ7.4 1.

Γ7.5

Ξξνβιήκαηα Γνκήο Γηαθιάδσζεο ................................................... 181 Ανκή δηαθιάδσζεο ή Ανκή επηινγήο .......................................................................... 181

Γιώζζεο Ξξνγξακκαηηζκνύ ............................................................. 191

Βηζαγσγή ................................................................................................................. 191

Γιψζζεο Μξνγξακκαηηζκνχ ....................................................................................... 191

Γ7.6

Ζ Γιώζζα Ξξνγξακκαηηζκνύ Pascal................................................ 195

Βηζαγσγή ................................................................................................................. 195

Βλεξγνπνίεζε ηνπ Pame ........................................................................................... 195

Αεκηνπξγία λένπ αξρείνπ ........................................................................................... 195

Ον παξάζπξν ηνπ πεξηβάιινληνο Pame ...................................................................... 196

Βηζαγσγή Ζψδηθα ...................................................................................................... 196

Ώπνζθαικάησζε (Debugging) ................................................................................... 199

Θεηαγιψηηηζε (Compile) ........................................................................................... 200

Βθηέιεζε (Run) ........................................................................................................ 200

Ώπνζήθεπζε (Save, Save as) ..................................................................................... 200

10. Άλνηγκα αξρείνπ (Open) ............................................................................................ 200 11. Δ εληνιή if…then…else ............................................................................................. 201 12. Θεηαηξνπή Ηνγηθνχ Αηαγξάκκαηνο ζε Μξφγξακκα ...................................................... 201

Δηζαγσγή ΋ηαλ ηνλ Θάξηην ηνπ 2009 μεθίλεζε ε πξνζπάζεηα γηα εθπφλεζε ηνπ Ιένπ Ώλαιπηηθνχ Μξνγξάκκαηνο ηνπ καζήκαηνο ηεο Μιεξνθνξηθήο θαη Βπηζηήκεο ησλ Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ, ηέζεθε σο πξνηεξαηφηεηα ε ζεψξεζε ηνπ καζήκαηνο κέζα απφ ην πξίζκα ησλ ηξηψλ ππιψλσλ ηεο εθπαηδεπηηθήο κεηαξξχζκηζεο. Θέζα απφ ην πξίζκα, δειαδή, ηεο απφθηεζεο ελφο επαξθνχο ζψκαηνο γλψζεσλ απφ ηνπο καζεηέο θαη ηηο καζήηξηεο, ηελ θαιιηέξγεηα αμηψλ θαη ηελ εθδήισζε ζπκπεξηθνξψλ πνπ λα ζπλάδνπλ κε ηε ζχγρξνλε έλλνηα ηεο δεκνθξαηηθήο πνιηηφηεηαο θαη ηελ θαιιηέξγεηα θνκβηθψλ ηθαλνηήησλ θαη δεμηνηήησλ απφ ηνπο καζεηέο θαη ηηο καζήηξηεο, ψζηε λα κπνξνχλ λα ιεηηνπξγνχλ ζηε δηακνξθνχκελε θνηλσλία ηνπ 21νπ αηψλα. Ξηελ επηηξνπή γηα ηελ εθπφλεζε ηνπ Ώλαιπηηθνχ Μξνγξάκκαηνο ζπκκεηείραλ ν αθαδεκατθφο Ώλδξέαο Ώλδξένπ (Ώλαπιεξσηήο Ζαζεγεηήο ζην Οερλνινγηθφ Μαλεπηζηήκην Ζχπξνπ), νη επηζεσξεηέο Μιεξνθνξηθήο Θάξηνο Θηιηηάδνπ θαη Θηράιεο Ονξηνχξεο θαη νη θαζεγεηέο Μιεξνθνξηθήο Ιηθφιανο Γάγγνπινο, Εσάλλεο Εσάλλνπ, Θελάο Ζαξανιήο, Θεφδνπινο Ζσλζηαληίλνπ, Θαξία Θαξδά, Ξσθξάηεο Θπισλάο θαη Μαλαγηψηεο Μαπέηηαο. Ώπνηέιεζκα ηεο πξνζπάζεηαο πνπ έγηλε είλαη ην Ώλαιπηηθφ Μξφγξακκα πνπ ήδε έρεηε ζηα ρέξηα ζαο. Ον λέν Ώλαιπηηθφ Μξφγξακκα δελ πεξηέρεη κεγάιν αξηζκφ λέσλ ζεκάησλ. Έγηλε αλαδηάξζξσζε ηεο ζεκαηνινγίαο, ψζηε λα εληαρζεί θάησ απφ επηά ελφηεηεο, νη νπνίεο αλαπηχζζνληαη παξάιιεια απφ ηε κηα ηάμε ζηελ επφκελε θαη αληηθαηνπηξίδνπλ βαζηθνχο ζεκαηηθνχο άμνλεο ηεο Μιεξνθνξηθήο θαη Βπηζηήκεο ησλ Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ:       

ΐαζηθέο Έλλνηεο Ον Πιηθφ/Ώξρηηεθηνληθή Ππνινγηζηψλ Ηεηηνπξγηθά Ξπζηήκαηα Ηνγηζκηθφ Βθαξκνγψλ Αίθηπα θαη Αηαδίθηπν ΐάζεηο Αεδνκέλσλ θαη Ώλάιπζε Ξπζηεκάησλ Ώιγφξηζκνη, Μξνγξακκαηηζκφο θαη Ξχγρξνλεο Βθαξκνγέο Μιεξνθνξηθήο.

Λη ελφηεηεο απηέο αλαπηχζζνληαη ζηαδηαθά κέζα απφ δηαβαζκηζκέλνπο ζηφρνπο/δείθηεο επηηπρίαο απφ ηε κία ηάμε ζηελ επφκελε, παξέρνληαο επηπξφζζεηεο επθαηξίεο ζηνπο καζεηέο θαη ζηηο καζήηξηεο πνπ δελ κπφξεζαλ λα ηνπο θαηαθηήζνπλ ζε κία ηάμε λα ην πξάμνπλ ζε επφκελε, κε παξάιιειε εκβάζπλζε. Θα πξέπεη εδψ λα ηνληζηεί φηη θάζε ελφηεηα αλαπηχζζεηαη ζε δηαθνξεηηθφ βαζκφ ζηελ θάζε ηάμε, κε γλψκνλα ην γεληθφ επίπεδν εηνηκφηεηαο ησλ καζεηψλ/ηξηψλ ζηε ζπγθεθξηκέλε ειηθηαθή νκάδα. Ξεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο λέαο πξνζέγγηζεο είλαη θαη ε αιιειεμάξηεζε ησλ ελνηήησλ, αιιά θαη ε ζπγθεθξηκελνπνίεζε θαη ν πεξηνξηζκφο ησλ ελλνηψλ πνπ ζα πξέπεη λα γλσξίδνπλ νη καζεηέο/ηξηεο, κε έκθαζε ζηελ εθαξκνγή ηνπο ζηελ πξάμε. Οα ελδεηθηηθά θχιια εξγαζίαο πνπ αθνινπζνχλ βαζίζηεθαλ ζε δηδαθηηθέο πξνηάζεηο πνπ εηνηκάζηεθαλ απφ κάρηκνπο εθπαηδεπηηθνχο θαη νξηζκέλα απφ απηά δνθηκάζηεθαλ ζε πεξηβάιινλ πξαγκαηηθήο ηάμεο. Μαξέρνληαη σο παξαδείγκαηα δηάθνξσλ κεζνδνινγηθψλ πξνζεγγίζεσλ, αιιά νη θαζεγεηέο/ηξηεο ελζαξξχλνληαη λα ηα πξνζαξκφζνπλ ή θαη λα δεκηνπξγήζνπλ άιια, ηα νπνία λα αληαπνθξίλνληαη θαιχηεξα, ηφζν ζηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ καζεηψλ θαη καζεηξηψλ ηνπο, φζν θαη ζηε δηθή ηνπο δηδαθηηθή πξνζέγγηζε ζην θάζε κάζεκα.

ENOTHTA Γ1

Βαζηθέο Έλλνηεο ηεο Ξιεξνθνξηθήο θαη ηεο Δπηζηήκεο Ζιεθηξνληθώλ ΢πνινγηζηώλ

Γηα ηελ πξνεηνηκαζία θαη ζπγγξαθή ηνπ πιηθνχ απηήο ηεο ελφηεηαο εξγάζηεθαλ νη αθφινπζνη/ζεο Ζαζεγεηέο/ηξηεο Μιεξνθνξηθήο θαη Βπηζηήκεο Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ πνπ παξαθνινχζεζαλ ην πξφγξακκα επηκφξθσζεο κάρηκσλ εθπαηδεπηηθψλ γηα ην Ιέν Ώλαιπηηθφ Μξφγξακκα: Ώπμεληίνπ Ξνθνχιεο Γάγγνπινο Ιηθφιανο (Ξχκβνπινο) Εάζνλνο Έιελα Θάθθνπια Μφια Θπισλάο Ξσθξάηεο (Ξχκβνπινο) Κελνθψληνο Κέληνο Μαλαγηψηνπ Ρξηζηίλα

Γ1.1

Αλαπαξάζηαζε Γεδνκέλσλ θαη Σσξεηηθόηεηα Κνλάδσλ Απνζήθεπζεο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαθέξνπκε ηνλ ηξφπν αλαπαξάζηαζεο ησλ δεδνκέλσλ (δπαδηθφ ζχζηεκα) Ια αλαγλσξίδνπκε πψο γξάκκαηα θαη ζχκβνια απφ ην πιεθηξνιφγην αληηζηνηρνχλ ζε δπαδηθνχο αξηζκνχο (κε ηε βνήζεηα πίλαθα ASCII) Ια αλαγλσξίδνπκε πψο αθέξαηνη αξηζκνί αλαπαξηζηνχληαη ζην δπαδηθφ ζχζηεκα θαη λα κεηαηξέπνπκε δπαδηθνχο αξηζκνχο ζε δεθαδηθνχο Ια αλαθέξνπκε ηηο κνλάδεο κέηξεζεο ηεο ρσξεηηθφηεηαο ησλ κνλάδσλ απνζήθεπζεο (KB, MB, GB, TB, PB) θαη πσο απηέο ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο Ια κεηαηξέπνπκε απφ έλα πνιιαπιάζην ζε άιιν Ια ζπγθξίλνπκε ηε ρσξεηηθφηεηα δπν ή πεξηζζνηέξσλ κνλάδσλ απνζήθεπζεο.

1. Αλαπαξάζηαζε Γεδνκέλσλ – Γπαδηθό Πύζηεκα Λ Διεθηξνληθφο Ππνινγηζηήο απνηειείηαη απφ έλα ζχλνιν ζπζθεπψλ θαη θπθισκάησλ, ε επηθνηλσλία ησλ νπνίσλ επηηπγράλεηαη κε ηελ αληαιιαγή ειεθηξνληθψλ ζεκάησλ. Ζαηά ζπλέπεηα, φια ηα είδε πιεξνθνξηψλ (θείκελν, εηθφλα, ήρνο, θ.ά.) γηα λα κπνξνχλ λα γίλνπλ αληηιεπηά απφ ηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή, ζα πξέπεη λα κεηαηξαπνχλ ζε ειεθηξηθά ζήκαηα, ηα νπνία απνηεινχλ θαη ηε γιψζζα ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή. Δ γιψζζα ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή απνηειείηαη απφ κφλν δχν ζχκβνια, ην 0 θαη ην 1, ηα νπνία νλνκάδνληαη δπαδηθά ςεθία - bits (binary digits). Ον δπαδηθφ ςεθίν 1 αληηπξνζσπεχεη ηελ χπαξμε κηαο ςειφηεξεο ηάζεο ξεχκαηνο, ελψ ην δπαδηθφ ςεθίν 0 αληηπξνζσπεχεη κηα ρακειφηεξε ηάζε ξεχκαηνο. Ον bit είλαη ε κηθξφηεξε πνζφηεηα πιεξνθνξίαο πνπ κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί ν ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο. Γηα ηελ παξάζηαζε ελφο ραξαθηήξα ζηνλ ππνινγηζηή απαηηνχληαη, ζπλήζσο, 8 bits ηα νπνία απνηεινχλ θαη ηε ζηνηρεηψδε κνλάδα απνζήθεπζεο, ηε ςεθηνιέμε (byte). 2. Αλαπαξάζηαζε Σαξαθηήξσλ κε Γπαδηθά Τεθία Λη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ρξεηάδεηαη λα απνζεθεχζνπκε είλαη, θπξίσο, ραξαθηήξεο δειαδή, γξάκκαηα θαη ζχκβνια απφ ην πιεθηξνιφγην. Ώπηνί, φπσο κάζακε πξνεγνπκέλσο, αλαπαξηζηψληαη ζην εζσηεξηθφ ηνπ ππνινγηζηή κε δπαδηθά ςεθία, 0 θαη 1, σο εμήο: (α) Ζάζε ραξαθηήξαο απνηειείηαη απφ έλαλ κνλαδηθφ ζπλδπαζκφ 8 δπαδηθψλ ςεθίσλ, γηα λα μερσξίδεη απφ ηνπο ππφινηπνπο ραξαθηήξεο. (β) Ππάξρνπλ δηαθνξεηηθνί ζπλδπαζκνί (θσδηθνί) γηα θαζέλα απφ ηα γξάκκαηα ηνπ αγγιηθνχ αιθαβήηνπ (θεθαιαία θαη κηθξά), ηα 10 αξηζκεηηθά ςεθία (0 - 9) θαη γηα θάπνηνπο άιινπο εηδηθνχο ραξαθηήξεο (+, -, ? θ.α.). (γ) Λη πιεξνθνξίεο αλαπαξηζηψληαη ζηνλ ππνινγηζηή ζαλ κηα ζεηξά απφ ηέηνηνπο νθηαςήθηνπο δπαδηθνχο θσδηθνχο. (δ) Λη πεξηζζφηεξεο ζχγρξνλεο θσδηθνπνηήζεηο ραξαθηήξσλ βαζίδνληαη ζηνλ Μίλαθα Ζσδηθνπνίεζεο ASCII (American Standard Code for Information Interchange). 3. Κνλάδα Κέηξεζεο ηεο Σσξεηηθόηεηαο ησλ Κνλάδσλ Απνζήθεπζεο Ον byte (ςεθηνιέμε) είλαη ε βαζηθή κνλάδα κέηξεζεο ηεο πνζφηεηαο ηεο πιεξνθνξίαο ζηα ππνινγηζηηθά ζπζηήκαηα. Ον θάζε byte απνηειείηαη απφ 8 bits. Ηφγσ ηνπ απμαλφκελνπ

Γ.1.Κ1

Γ.1 Βαζηθέο Έλλνηεο ηεο Ξιεξνθνξηθήο θαη ηεο Δπηζηήκεο ησλ Ζ/΢

φγθνπ ησλ ςεθηαθψλ δεδνκέλσλ (θεηκέλσλ, εηθφλσλ, βίληεν, ήρσλ) πνπ απνζεθεχνληαη ζηε κλήκε ηνπ ππνινγηζηή, δεκηνπξγήζεθαλ νη κνλάδεο πνιιαπιάζησλ ηνπ Byte. Ζαηά ζπλέπεηα, φηαλ αλαθεξφκαζηε ζηε ρσξεηηθφηεηα κηαο ζπγθεθξηκέλεο κνλάδαο απνζήθεπζεο, κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηνχκε έλα ή θαη πεξηζζφηεξα απφ ηα εμήο πνιιαπιάζηα ηνπ byte: (α) KB 1 KiloByte = = 1024 Byte ≈ 1.000 Byte (β) MB 1 MegaByte =

= 1024 KB ≈ 1000 KB= 1.000.000 Byte

(γ) GB 1 GigaByte =

= 1024 MB ≈ 1000 MB = 1.000.000.000 Byte

(δ) TB 1 TeraByte =

= 1024 GB ≈ 1000 GB = 1.000.000.000.000 Byte

(ε) PB 1 PetaByte =

= 1024 TB ≈ 1000 TB = 1.000.000.000.000.000 Byte

Ον θαζέλα απφ ηα πνιιαπιάζηα ηνπ Byte είλαη πεξίπνπ ρίιηεο θνξέο κεγαιχηεξν απφ ην πξνεγνχκελν πνιιαπιάζην. Γηα παξάδεηγκα, ζην ζθιεξφ δίζθν ηεο Βηθφλαο 1, ν νπνίνο έρεη ρσξεηηθφηεηα 2 TB, κπνξνχκε λα απνζεθεχζνπκε πεξίπνπ 2.000.000.000.000 (2Ρ1000Ρ1000Ρ1000Ρ1000) bytes ή ραξαθηήξεο. Βπίζεο, ζηε κλήκε θιαο (flash memory) ηεο Βηθφλαο 2, ε νπνία έρεη ρσξεηηθφηεηα 16 GB, κπνξνχκε λα απνζεθεχζνπκε πεξίπνπ 16.000.000.000 (16Ρ1000Ρ1000Ρ1000) bytes ή ραξαθηήξεο.

Βηθφλα 1 Ξθιεξφο Αίζθνο

Βηθφλα 2 Θλήκε Φιαο

4. Κεηαηξνπή Από Έλα Ξνιιαπιάζην ηνπ Byte ζε Άιιν Ξηελ πξαγκαηηθφηεηα, ην θάζε πνιιαπιάζην ηνπ byte είλαη 1024 θνξέο κεγαιχηεξν απφ ην πξνεγνχκελν πνιιαπιάζην. Βπεηδή φκσο ε κεηαηξνπή απφ έλα πνιιαπιάζην ζε άιιν, κε βάζε ην 1024, πηζαλφλ λα πεξηπιέθεη ηνπ αλαγθαίνπο ππνινγηζκνχο, ζπλεζίδεηαη λα ρξεζηκνπνηείηαη σο βάζε ν ζηξνγγπινπνηεκέλνο αξηζκφο 1000. Ζαηά ζπλέπεηα, φηαλ κεηαηξέπνπκε απφ έλα πνιιαπιάζην ζε άιιν κεγαιχηεξφ ηνπ δηαηξνχκε κε ην 1000, ελψ, φηαλ κεηαηξέπνπκε απφ έλα πνιιαπιάζην ζε άιιν κηθξφηεξφ ηνπ πνιιαπιαζηάδνπκε κε ην 1000. Λη αξηζκνί πνπ ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα είλαη θαηά πξνζέγγηζε, αθνχ ρξεζηκνπνηήζεθε σο βάζε γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ην 1000 θαη φρη ην 1024. Γηα παξάδεηγκα, κπνξνχκε λα πνχκε φηη 1 GB ηζνχηαη κε πεξίπνπ 1.000.000 ΖBs ή 0,001 TBs.

1 Byte

1 KB

1 MB

1 GB

1 TB

1.000

1.000.000

1.000.000.000

1.000.000.000.000

KB(s)

0,001

1.000

1.000.000

1.000.000.000

MB(s)

0,000001

0,001

1.000

1.000.000

GB(s)

0,000000001

0,000001

0,001

1.000

0,000001

0,001

Byte(s)

TB(s)

0,000000000001 0,000000001

Γ.1 Βαζηθέο Έλλνηεο ηεο Ξιεξνθνξηθήο θαη ηεο Δπηζηήκεο ησλ Ζ/΢

Γ.1.Κ1

Ξίλαθαο Θσδηθνπνίεζεο ASCII

00000000 0

00100000 32

@ 01000000 64

` 01100000 96

00000001 1

! 00100001 33

Ώ 01000001 65

a 01100001 97

00000010 2

" 00100010 34

B 01000010 66

b 01100010 98

00000011 3

# 00100011 35

C 01000011 67

c 01100011 99

00000100 4

$ 00100100 36

D 01000100 68

d 01100100 100

00000101 5

% 00100101 37

E 01000101 69

e 01100101 101

00000110 6

& 00100110 38

F 01000110 70

f 01100110 102

00000111 7

' 00100111 39

G 01000111 71

g 01100111 103

00001000 8

( 00101000 40

H 01001000 72

h 01101000 104

00001001 9

) 00101001 41

I 01001001 73

i 01101001 105

00001010 10

* 00101010 42

J 01001010 74

j 01101010 106

00001011 11

+ 00101011 43

K 01001011 75

k 01101011 107

00001100 12

, 00101100 44

L 01001100 76

l 01101100 108

00001101 13

- 00101101 45

M 01001101 77

m 01101101 109

00001110 14

. 00101110 46

N 01001110 78

n 01101110 110

00001111 15

/ 00101111 47

O 01001111 79

o 01101111 111

00010000 16

0 00110000 48

P 01010000 80

p 01110000 112

00010001 17

1 00110001 49

Q 01010001 81

q 01110001 113

00010010 18

2 00110010 50

R 01010010 82

r 01110010 114

00010011 19

3 00110011 51

S 01010011 83

s 01110011 115

00010100 20

4 00110100 52

T 01010100 84

t 01110100 116

00010101 21

5 00110101 53

U 01010101 85

u 01110101 117

00010110 22

6 00110110 54

V 01010110 86

v 01110110 118

00010111 23

7 00110111 55

W 01010111 87

w 01110111 119

00011000 24

8 00111000 56

X 01011000 88

x 01111000 120

00011001 25

9 00111001 57

Y 01011001 89

y 01111001 121

00011010 26

: 00111010 58

Z 01011010 90

z 01111010 122

00011011 27

; 00111011 59

[ 01011011 91

{ 01111011 123

00011100 28

< 00111100 60

\ 01011100 92

| 01111100 124

00011101 29

= 00111101 61

] 01011101 93

} 01111101 125

- 00011110 30

> 00111110 62

^ 01011110 94

~ 01111110 126

00011111 31

? 00111111 63

_ 01011111 95

• 01111111 127

Γ.1.Κ1

Γ.1 Βαζηθέο Έλλνηεο ηεο Ξιεξνθνξηθήο θαη ηεο Δπηζηήκεο ησλ Ζ/΢

Βαζηθέο Έλλνηεο

Γπαδηθό Πύζηεκα:

Λ ηξφπνο αλαπαξάζηαζεο ησλ δεδνκέλσλ ζηνπο ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο.

Bit (Binary Δ κηθξφηεξε πνζφηεηα πιεξνθνξίαο πνπ κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί ν Digit/Γπαδηθό ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο. Ον δηάδηθν ςεθίν 1 αληηπξνζσπεχεη ηελ χπαξμε Τεθίν): κηαο ςειφηεξεο ηάζεο ξεχκαηνο ελψ ην δπαδηθφ ςεθίν 0 αληηπξνζσπεχεη κηα ρακειφηεξε ηάζε ξεχκαηνο.

Byte (Τεθηνιέμε):

Ξχλνιν απφ 8 bits ηα νπνία αληηπξνζσπεχνπλ θάπνην ραξαθηήξα θαη απνηεινχλ θαη ηε ζηνηρεηψδε κνλάδα απνζήθεπζεο ζηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή.

ASCII:

Μίλαθαο Ζσδηθνπνίεζεο πάλσ ζηνλ νπνίν βαζίδνληαη ζρεδφλ φιεο νη ζχγρξνλεο θσδηθνπνηήζεηο ραξαθηήξσλ.

KiloByte

= 1024 Byte

≈ 1.000 Byte

MegaByte MB

= 1024 KB

≈ 1000 KB

= 1.000.000 Byte

GigaByte GB

= 1024 MB

≈ 1000 MB

= 1.000.000.000 Byte

TeraByte TB

= 1024 GB

≈ 1000 GB

= 1.000.000.000.000 Byte

PetaByte PB

= 1024 TB

≈ 1000 TB

= 1.000.000.000.000.000 Byte

Σσξεηηθόηεηα Floppy Disk ≈ 1,44 Θΐ Βαζηθώλ CD-Rom/CD-R/CD-RW ≈ 700 Θΐ. Κνλάδσλ Απνζήθεπζεο: DVD-ROM/DVD-R/DVD-RW ≈ 4,7 GB Flash Memory ≈ κεηαμχ 512 MB θαη 64 GB BD-ROM/BD-R/BD-RW ≈ 25 GB Hard Disk ≈ κεηαμχ 350 GB θαη 1 TB

Ξεγέο 1. 2. 3. 4. 5.

Ώξάπνγινπ Ώ., Θαβφγινπ Ρ., Ληθνλνκάθνο Δ., Φχηξνο Ζ., (2006) Μιεξνθνξηθή Ώ', ΐ', Γ' Γπκλαζίνπ, ζει. 106—107, ΛΒΑΐ. www.csi.ucd.ie/staff/jcarthy/home/CourseNotes/Web%20Info%20Representation.htm Wikipedia: en.wikipedia.org/wiki/Binary_code Wikipedia: en.wikipedia.org/wiki/Binary_numeral_system Wikipedia: http://el.wikipedia.org/wiki/Byte

ENOTHTA Γ2

Ρν ΢ιηθό/ Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθώλ ΢πνινγηζηώλ

Γηα ηελ πξνεηνηκαζία θαη ζπγγξαθή ηνπ πιηθνχ απηήο ηεο ελφηεηαο εξγάζηεθαλ νη αθφινπζνη/ζεο Ζαζεγεηέο/ηξηεο Μιεξνθνξηθήο θαη Βπηζηήκεο Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ πνπ παξαθνινχζεζαλ ην πξφγξακκα επηκφξθσζεο κάρηκσλ εθπαηδεπηηθψλ γηα ην Ιέν Ώλαιπηηθφ Μξφγξακκα: Ώλαζηαζίνπ Ιίθνο Ώλδξνλίθνπ Ζαινκνίξα Ώπγνπζηή Ώπγνπζηίλνο Ώρηιιέσο Ώληψλεο Γηνπηαλή Θαξία Γάγγνπινο Ιηθφιανο (Ξχκβνπινο) Ζαδέιε Ξνθία Ηηαζή Οαηηάλα Θάθθνπια Μφια Θπισλάο Ξσθξάηεο (Ξχκβνπινο) Ιενθχηνπ Ξπχξνο Κελνθψληνο Κέληνο Ξηπιηαλνχ Ξνθνθιήο Ξσηεξηάδεο Γηάλλεο Ρξηζηνδνχινπ Αεκήηξεο

Γ2.1

Βαζηθέο έλλνηεο ηεο Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Ζ/΢

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαθέξνπκε θαη λα εμεγνχκε ηη είλαη Ώξρηηεθηνληθή Δ/Π Ια γλσξίζνπκε ηα βαζηθά εμαξηήκαηα πνπ βξίζθνληαη ζην εζσηεξηθφ ηνπ ππνινγηζηή θαη λα εμεγνχκε ηνλ ξφιν ηνπο: - Οξνθνδνηηθφ (Power Supply) - Θεηξηθή πιαθέηα ή θάξηα (motherboard) - Ζχξηα Θλήκε ή Θλήκε Οπραίαο Μξνζπέιαζεο (RAM) - Θλήκε Θφλν γηα Αηάβαζκα (ROM) - Ζεληξηθή Θνλάδα Βπεμεξγαζίαο (ΖΘΒ, CPU) - Ζάξηεο Βπέθηαζεο θαη Ππνδνρέο Eπέθηαζεο - Θχξεο ζχλδεζεο(Ports) Ια γλσξίζνπκε βαζηθέο θάξηεο επέθηαζεο (θάξηα δηθηχνπ, θάξηα ήρνπ, θάξηα γξαθηθψλ) Ια γλσξίζνπκε ηηο θχξηεο ζχξεο ζχλδεζεο (ports) πνπ πηζαλφλ λα ππάξρνπλ ζε έλαλ ππνινγηζηή θαη ηη (ζπζθεπή) κπνξεί λα ζπλδέεηαη ζηελ θαζεκηά απφ απηέο.

1. Ρν εζσηεξηθό ηνπ Ζ/΢ ΋πσο κάζακε ζε πξνεγνχκελα καζήκαηα, ν ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο είλαη κία ειεθηξνληθή κεραλή κε βαζηθέο ηνπ ιεηηνπξγίεο ηελ είζνδν, ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ, ηελ απνζήθεπζε θαη ηελ έμνδν πιεξνθνξηψλ. Λη ππνινγηζηέο θάζε είδνπο, είηε απηνί είλαη θνξεηνί είηε είλαη επηηξαπέδηνη, απνηεινχληαη απφ πνιιά εμαξηήκαηα. Ζάζε εμάξηεκα έρεη ζπγθεθξηκέλν ξφιν ζηε ιεηηνπξγία ηνπ ππνινγηζηή θαη φια έρνπλ ζρεδηαζηεί γηα λα ζπλεξγάδνληαη, έηζη ψζηε ν ππνινγηζηήο λα ιεηηνπξγεί σο έλα εληαίν ζχλνιν θαη λα επηηπγράλεη ηηο βαζηθέο ηνπ ιεηηνπξγίεο. Ώπηφ ηνλ ζρεδηαζκφ είλαη πνπ νλνκάδνπκε αξρηηεθηνληθή ελφο Δ/Π, δειαδή ηα κέξε απφ ηα νπνία απνηειείηαη θαη πψο απηά ζπλδένληαη/επηθνηλσλνχλ. ΋πσο φια ηα ζπίηηα απνηεινχληαη απφ βαζηθά δσκάηηα (θνπδίλα, ππλνδσκάηηα, θ.ιπ.), έηζη θαη νη ππνινγηζηέο απνηεινχληαη απφ βαζηθά κέξε πνπ ζα δνχκε πην θάησ. Ππάξρνπλ φκσο πνιιά είδε ζπηηηψλ πνπ αλ θαη απνηεινχληαη απφ ηα ίδηα βαζηθά δσκάηηα, εληνχηνηο δηαθέξνπλ. Γηα παξάδεηγκα, ζε έλα παξαδνζηαθφ ζπίηη (π.ρ. ζην ρσξηφ) ηα δσκάηηα ζπλδένληαη κε ηελ απιή, ελψ ζε έλα κνληέξλν ζπίηη απηά ζπλδένληαη κε δηάδξνκν. Οα δσκάηηα πνπ απνηεινχλ έλα ζπίηη θαη ν ηξφπνο πνπ ζπλδένληαη/επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο θαζνξίδεη ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπ (παξαδνζηαθή, κνληέξλα, θ.ιπ.). Θε ηνλ ίδην ζπιινγηζκφ, ηα κέξε πνπ απνηεινχλ έλαλ ππνινγηζηή θαη ν ηξφπνο πνπ απηά ζπλδένληαη/επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο θαζνξίδνπλ ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπ. ΋πσο ππάξρνπλ πεξηπηψζεηο φπνπ παξά ηηο δηαθνξέο ηνπο, δχν ζπίηηα κπνξεί λα αθνινπζνχλ ηελ ίδηα αξρηηεθηνληθή (π.ρ. έλα ζπίηη θαη έλα δηακέξηζκα, φπνπ ηα δσκάηηα ζπλδένληαη κε δηάδξνκν), έηζη θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ ππνινγηζηψλ, κπνξεί έλαο επηηξαπέδηνο θαη έλαο θνξεηφο ππνινγηζηήο λα αθνινπζνχλ παξφκνηα αξρηηεθηνληθή. Ώληίζηνηρα, δχν ππνινγηζηέο κε παξφκνην κέγεζνο κπνξεί λα αθνινπζνχλ δηαθνξεηηθή αξρηηεθηνληθή, φπσο ζπκβαίλεη κε ηα παξαδνζηαθά θαη ηα κνληέξλα ζπίηηα. Βπίζεο, φπσο θάπνηα ζπίηηα θηίδνληαη κε δπλαηφηεηα επέθηαζεο ζην κέιινλ, έηζη θαη έλαο Δ/Π. Δ παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη ηα πην ζπλεζηζκέλα κέξε ηνπ πιηθνχ ελφο επηηξαπέδηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή (ν ππνινγηζηήο ζαο πηζαλφλ λα δηαθέξεη ιίγν ζηελ εκθάληζε, αιιά πεξηιακβάλεη ηα κέξε απηά). Έλαο θνξεηφο ππνινγηζηήο έρεη αληίζηνηρα κέξε, αιιά ηα ζπλδπάδεη ζε έλα κφλν παθέην κηθξνχ κεγέζνπο. Ώλ αλνίμνπκε ην θνπηί (πχξγν) ζα

Γ.2.Κ1

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

παξαηεξήζνπκε ηα εζσηεξηθά ηνπ κέξε. Ώο δνχκε κηα ζχληνκε πεξηγξαθή γηα ηα πην ζεκαληηθά απφ απηά.

Βηθφλα 3 Οα κέξε ελφο Διεθηξνληθνχ Ππνινγηζηή 1. Λζφλε 2. Θεηξηθή θάξηα 3. Ζεληξηθή Θνλάδα Βπεμεξγαζίαο 4. Ππνδνρέο επέθηαζεο 5. Θλήκε RAM 6. Ζάξηεο επέθηαζεο 7. Οξνθνδνηηθφ 8. Λπηηθά κέζα απνζήθεπζεο (CD-DVD) 9. Ξθιεξφο δίζθνο 10.

Μιεθηξνιφγην

11. Μνληίθη

2. Ρν Ρξνθνδνηηθό (Power Supply) ΋πσο ήδε γλσξίδνπκε, ν Δ/Π είλαη κία κεραλή πνπ ρξεηάδεηαη απαξαίηεηα ειεθηξηθφ ξεχκα γηα λα ιεηηνπξγήζεη. Ον ηξνθνδνηηθφ είλαη ε ζπζθεπή πνπ ζπλδέεη ηνλ ππνινγηζηή κε ηελ παξνρή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο θαη πξνζαξκφδεη (κεηαηξέπεη) ηελ ειεθηξηθή ηάζε θαη ξεχκα ζε κνξθή θαηάιιειε γηα λα ηξνθνδνηεζνχλ ηα εμαξηήκαηα ζην Βηθφλα 4 Οξνθνδνηηθφ εζσηεξηθφ ηνπ Δ/Π. 3. Ζ Κεηξηθή Θάξηα ή Κεηξηθή Ξιαθέηα (Motherboard) Δ κεηξηθή πιαθέηα είλαη ην βαζηθφηεξν ηππσκέλν ειεθηξνληθφ θχθισκα πνπ ζα ζπλαληήζνπκε ζε έλαλ Δ/Π. Μάλσ ζε απηήλ βξίζθνληαη εγθαηεζηεκέλα ηα βαζηθά εμαξηήκαηα ηνπ Δ/Π. Ζάπνηα απφ Βηθφλα 4 Θεηξηθή Μιαθέηα απηά είλαη κφληκα ηνπνζεηεκέλα, ελψ γηα άιια ππάξρνπλ εηδηθέο ππνδνρέο (ζέζεηο) φπνπ εθαξκφδνληαη. ΋ιεο νη ζπζθεπέο θαη ηα εμαξηήκαηα πνπ απνηεινχλ ηνλ ππνινγηζηή ζπλδένληαη κε ηε κεηξηθή θάξηα είηε απεπζείαο, είηε κε θαηάιιεια θαιψδηα, φπσο ζα δνχκε ζηε ζπλέρεηα. Οα θπξηφηεξα εμαξηήκαηα πνπ ζα ζπλαληήζνπκε ζε κηα κεηξηθή θάξηα είλαη ε Ζεληξηθή Θνλάδα Βπεμεξγαζίαο (ΖΘΒ, Central Processing Unit, CPU), ε νπνία εθαξκφδεη πάλσ ζε εηδηθή βάζε (socket), ε κλήκε Οπραίαο Μξνζπέιαζεο (Random Access memory, RAM), ε νπνία ηνπνζεηείηαη ζε εηδηθέο ππνδνρέο, νη θάξηεο επέθηαζεο πνπ εθαξκφδνπλ ζε εηδηθέο ππνδνρέο επέθηαζεο (expansion slots) θαη νη ζχξεο ζχλδεζεο (ports), κε ηηο νπνίεο ζπλδένπκε πεξηθεξεηαθέο ζπζθεπέο ζηνλ Δ/Π. Θα ζπλαληήζνπκε, Βηθφλα5 Οα θπξηφηεξα εμαξηήκαηα ηεο Θεηξηθή Μιαθέηαο επίζεο, εηδηθέο ππνδνρέο ζηηο νπνίεο ζπλδένπκε ηνλ

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ1

ζθιεξφ δίζθν (hard disk drive), ηνπο κεραληζκνχο νπηηθνχ δίζθνπ (CD/DVD), εχθακπηεο δηζθέηαο (floppy disk drive) θ.ιπ. Μάλσ ζηε κεηξηθή θάξηα ππάξρνπλ εμεηδηθεπκέλα νινθιεξσκέλα θπθιψκαηα (integrated circuits), ηα νπνία είλαη ππεχζπλα γηα ηε ζπγθέληξσζε θαη κεηαθνξά δεδνκέλσλ θαη πιεξνθνξηψλ κεηαμχ ησλ δηάθνξσλ κεξψλ θαη ζπζθεπψλ πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζηηο ππνδνρέο θαη ηηο ζχξεο ηεο κεηξηθήο θάξηαο θαη άιιεο απαξαίηεηεο ιεηηνπξγίεο. Ξε απηά ζπκπεξηιακβάλνληαη ε Θλήκε Mφλν γηα Aλάγλσζε (ROM) πνπ πεξηέρεη ην ΐαζηθφ Ξχζηεκα Βηζφδνπ/Βμφδνπ (Basic Input/Output System, BIOS) θαη νη ειεγθηέο (controllers), νη νπνίνη ζπληνλίδνπλ ηε κεηαθνξά δεδνκέλσλ απφ ηηο κνλάδεο απνζήθεπζεο (π.ρ. ηνλ ζθιεξφ δίζθν). Ξπλνπηηθά, ε κεηξηθή θάξηα είλαη έλα κεγάιν ηππσκέλν θχθισκα ζην νπνίν ζπλδένληαη θαη κέζσ ηνπ νπνίνπ επηθνηλσλνχλ φιεο νη κνλάδεο ηνπ Δ/Π. Ώο δνχκε παξαθάησ ζε ζπληνκία ηε ιεηηνπξγία ησλ βαζηθφηεξσλ εμαξηεκάησλ ηεο κεηξηθήο θάξηαο. 4. Ζ Θεληξηθή Κνλάδα Δπεμεξγαζίαο (ΘΚΔ, Central Processing Unit, CPU) Ηέγεηαη δηαθνξεηηθά θαη κηθξνεπεμεξγαζηήο (microprocessor). Δ ΖΘΒ έρεη σο βαζηθή ιεηηνπξγία ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ. Βδψ εθηεινχληαη νη ζεηξέο απφ εληνιέο πνπ απνηεινχλ ηα πξνγξάκκαηα. Βίλαη απηή πνπ θαζνξίδεη ζε κεγάιν βαζκφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ ππνινγηζηή. Βθαξκφδεη πάλσ ζηελ εηδηθή βάζε (socket) πνπ βξίζθεηαη ζηε κεηξηθή πιαθέηα. Λ κηθξνεπεμεξγαζηήο φηαλ ιεηηνπξγεί παξάγεη αξθεηή ζεξκφηεηα θαη ζπλήζσο ρξεηάδεηαη λα ςχρεηαη κε εηδηθφ αλεκηζηήξα θαη ςήθηξα γηα λα κελ ππεξζεξκαίλεηαη.

Βηθφλα 6 Θηθξνεπεμεξγαζηήο

5. Ζ Κλήκε Ρπραίαο Ξξνζπέιαζεο –Random Access Memory (RAM ) Βίλαη ν απνζεθεπηηθφο ρψξνο κε ηνλ νπνίν ε ΖΘΒ ζπλεξγάδεηαη ζπλερψο. Βδψ απνζεθεχνληαη ηα δεδνκέλα θαη νη εληνιέο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζεη ε ΖΘΒ γηα επεμεξγαζία, θαζψο θαη ηα απνηειέζκαηα (πιεξνθνξίεο) πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ επεμεξγαζία. Δ απνζήθεπζε είλαη πξνζσξηλή θαη ε δηαθνπή παξνρήο ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο νδεγεί ζηε δηαγξαθή ησλ δεδνκέλσλ πνπ πεξηέρεη. Ώπνηειείηαη απφ νινθιεξσκέλα θπθιψκαηα ζε κνξθή κηθξψλ θαξηψλ πνπ ηνπνζεηνχληαη ζε εηδηθέο ππνδνρέο ζηε κεηξηθή πιαθέηα.

Βηθφλα 7 Θλήκε RAM

6. Ζ Κλήκε Κόλν γηα Αλάγλσζε–Read Only Memory (RΝM) Βίλαη απνζεθεπηηθφο ρψξνο κε κνξθή νινθιεξσκέλνπ θπθιψκαηνο, ελζσκαησκέλνπ ζηε κεηξηθή θάξηα. Μεξηέρεη ην Βαζηθό Πύζηεκα Δηζόδνπ/Δμόδνπ (Basic Input/Output System, BIOS), πνπ είλαη πξφγξακκα (ζεηξά απφ εληνιέο) πνπ εθηειείηαη θαηά ηελ εθθίλεζε ηνπ ππνινγηζηή απφ ηελ ΖΘΒ γηα λα ειέγμεη θαη λα ξπζκίζεη ηηο άιιεο κνλάδεο, ψζηε λα είλαη έηνηκεο γηα ιεηηνπξγία. Οα πεξηερφκελά ηεο είλαη κφληκα απνζεθεπκέλα απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή ηεο θαη δελ ράλνληαη φηαλ δηαθνπεί ην ειεθηξηθφ ξεχκα.

Γ.2.Κ1

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Δ Θλήκε Οπραίαο Μξνζπέιαζεο καδί κε ηε Θλήκε Θφλν γηα Ώλάγλσζε απνηεινχλ ηελ Θύξηα Κλήκε ηνπ Δ/Π, δηφηη ε ΖΘΒ κπνξεί λα επηθνηλσλεί άκεζα θαη γξήγνξα κε απηέο. 7. Νη ΢πνδνρέο Δπέθηαζεο (expansion slots) θαη νη Θάξηεο Δπέθηαζεο (expansion cards) Λη Ππνδνρέο Βπέθηαζεο είλαη ζέζεηο ζηε κεηξηθή θάξηα, φπνπ κπνξνχκε λα ηνπνζεηήζνπκε εηδηθά δηακνξθσκέλα ηππσκέλα θπθιψκαηα, πνπ νλνκάδνληαη Ζάξηεο Βπέθηαζεο (expansion cards), γηα λα επεθηείλνπκε ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ ππνινγηζηή καο. Βπεηδή δελ είλαη δπλαηφ ν θαηαζθεπαζηήο ηεο κεηξηθήο θάξηαο λα πξνβιέςεη θαη λα παξέρεη φιεο ηηο ιεηηνπξγίεο πνπ επηζπκεί ν θάζε ρξήζηεο, αιιά θαη επεηδή εκθαλίδνληαη λέεο ηερλνινγίεο, Βηθφλα 8 Ππνδνρέο Βπέθηαζεο παξέρνληαη νη ππνδνρέο επέθηαζεο, φπνπ ν θάζε ρξήζηεο κπνξεί λα εθαξκφζεη θαηάιιειεο θάξηεο επέθηαζεο αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηνπ. Ξε άιιεο πεξηπηψζεηο, ε κεηξηθή θάξηα παξέρεη θάπνηεο ιεηηνπξγίεο (π.ρ. ζχλδεζε κε νζφλε, εηζαγσγή/εμαγσγή ήρσλ, ζχλδεζε κε ην δίθηπν), αιιά ν ρξήζηεο απνθαζίδεη λα ηνπνζεηήζεη κηαλ αληίζηνηρε θάξηα επέθηαζεο επεηδή ρξεηάδεηαη θάπνηεο πην εμεηδηθεπκέλεο ιεηηνπξγίεο. Οα αθφινπζα είλαη παξαδείγκαηα θαξηψλ επέθηαζεο:

Ζάξηα γξαθηθψλ (graphics/video card): Βπηηξέπεη ηε ζχλδεζε ηεο νζφλεο κε ηε κεηξηθή θάξηα. Δ απιή «θάξηα» γξαθηθψλ πνπ ππάξρεη ζπλήζσο ελζσκαησκέλε ζηε κεηξηθή θάξηα, δελ κπνξεί πνιιέο θνξέο λα αληεπεμέιζεη ζε απαηηεηηθέο γξαθηθέο εθαξκνγέο (π.ρ. παηγλίδηα ζηνλ Δ/Π) θαη ζπρλά ηνπνζεηείηαη άιιε θαιχηεξε σο θάξηα επέθηαζεο.

Βηθφλα 9 Ζάξηα γξαθηθψλ

Ζάξηα ήρνπ (sound card): Βπηηξέπεη ζηνλ Δ/Π λα εηζαγάγεη, λα επεμεξγάδεηαη θαη λα αλαπαξάγεη ήρνπο. Δ εηζαγσγή ηνπ ήρνπ κπνξεί λα γίλεη κέζσ κηθξνθψλνπ πνπ ηνπνζεηνχκε ζηελ θαηάιιειε ππνδνρή ηεο θάξηαο. Δ έμνδνο ηνπ ήρνπ κπνξεί λα γίλεη κέζσ ερείσλ ή αθνπζηηθψλ.

Βηθφλα 10 Ζάξηα ήρνπ

Ζάξηα δηθηχνπ (network card): Βπηηξέπεη ζηνλ ππνινγηζηή λα ζπλδεζεί κε ην ηνπηθφ δίθηπν κέζσ εηδηθψλ θαισδίσλ ή θαη αζχξκαηα, ψζηε ν ππνινγηζηήο λα κπνξεί λα αληαιιάδεη πιεξνθνξίεο κε άιιεο ζπζθεπέο.

Βηθφλα 11 Ζάξηα δηθηχνπ

Ζάξηα ηειεφξαζεο/ξαδηνθψλνπ (TV/Radio tuner card): Θέζσ ηεο θάξηαο απηήο κεηαηξέπνπκε ηνλ Δ/Π ζε ηειεφξαζε/ξαδηφθσλν. Δ θάξηα ηειεφξαζεο πεξηέρεη έλα δέθηε ηειεφξαζεο θαη ζε ζπλδπαζκφ κε κηα θεξαία κπνξεί λα κεηαηξέςεη ηελ νζφλε ηνπ ππνινγηζηή ζε ηειεφξαζε.

Βηθφλα12 Ζάξηα ηειεφξαζεο

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ1

8. Θύξεο ζύλδεζεο (Ports) Βθηφο απφ ηηο ππνδνρέο, πνπ επηηξέπνπλ ηε ζχλδεζε ζπζθεπψλ θαη εμαξηεκάησλ ζην εζσηεξηθφ ηνπ ππνινγηζηή, ε κεηξηθή θάξηα θαη νη θάξηεο επέθηαζεο επηηξέπνπλ ηε ζχλδεζή ηνπ κε πεξηθεξεηαθέο ζπζθεπέο (π.ρ. πιεθηξνιφγην, πνληίθη, νζφλε, κλήκε θιαο) θαη κε ην δίθηπν, πνπ βξίζθνληαη ζην εμσηεξηθφ ηνπ ππνινγηζηή. Έηζη, ηα αληίζηνηρα θπθιψκαηα θαηαιήγνπλ ζηηο ζύξεο ζύλδεζεο (ports), δειαδή ζε ππνδνρέο ζην θνπηί ηνπ ππνινγηζηή γηα ηε ζχλδεζή ηνπο, είηε απεπζείαο είηε κε θαηάιιεια θαιψδηα. Ώθνινπζεί έλαο επεμεγεκαηηθφο πίλαθαο: Νλνκαζία Θύξαο

Θύξα USB

Ξεξηγξαθή/Ιεηηνπξγία H ζχξα USB (Universal Serial Bus) ππνζηεξίδεη ηε κεηαθνξά δεδνκέλσλ ζε ζεηξά κε κεγάιε ηαρχηεηα. Μνιιά είδε πεξηθεξεηαθψλ ζπζθεπψλ (εθηππσηέο, modems, ζαξσηέο, πνληίθηα, πιεθηξνιφγηα, ςεθηαθέο θσηνγξαθηθέο κεραλέο, κλήκε θιαο, βηληενθάκεξεο, θ.ά.) είλαη θηηαγκέλα γηα λα ζπλδένληαη ζε ζχξα USB.

Θύξα VGA Ξχλδεζε νζφλεο ή πξνβνιέα

Θύξα LAN/Ethernet Ξχλδεζε ππνινγηζηή κε ην ηνπηθφ δίθηπν.

Θύξα HDMI

Ππλδέζεηο θάξηαο ήρνπ

H ζχξα HDMI επηηξέπεη ηε κεηαθνξά ςεθηαθνχ ζήκαηνο βίληεν ΢ειήο Βπθξίλεηαο High Definition. Ξπλδέεη ηνλ ππνινγηζηή κε ζπζθεπέο πνπ εθπέκπνπλ High Definition video φπσο κε HDMI ηειεφξαζε, νζφλε ή πξνβνιέα. o Μξάζηλν – Ξχλδεζε ερείσλ (Audio Out) o Θπιε – Ξχλδεζε κε άιιεο ζπζθεπέο ήρνπ (line in) o Ννδ – Ξχλδεζε κηθξνθψλνπ (Mic)

Γ.2.Κ1

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Βαζηθέο Έλλνηεο

Αξρηηεθηνληθή Ζ/΢:

Λ ηξφπνο πνπ ζρεδηάζηεθε ν Δ/Π, δειαδή ηα κέξε απφ ηα νπνία απνηειείηαη θαη πψο απηά ζπλδένληαη/επηθνηλσλνχλ.

Ρξνθνδνηηθό (Power Supply):

Δ ζπζθεπή πνπ ζπλδέεη ηνλ ππνινγηζηή κε ηελ παξνρή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο θαη πξνζαξκφδεη (κεηαηξέπεη) ηελ ειεθηξηθή ηάζε θαη ην ξεχκα ζε κνξθή θαηάιιειε γηα ηα εμαξηήκαηα ηνπ Δ/Π.

Κεηξηθή Ξιαθέηα (Motherboard) :

Ξπλνπηηθά, ε κεηξηθή θάξηα είλαη έλα κεγάιν ηππσκέλν θχθισκα, ζην νπνίν ζπλδένληαη θαη κέζσ ηνπ νπνίνπ επηθνηλσλνχλ φιεο νη κνλάδεο ηνπ Δ/Π. Μεξηιακβάλεη εηδηθέο ππνδνρέο/βάζεηο γηα ηελ Ζεληξηθή Θνλάδα Βπεμεξγαζίαο, ηε Θλήκε RAM θαη ηηο κνλάδεο απνζήθεπζεο ηνπ Δ/Π.

Θεληξηθή Κνλάδα Δπεμεξγαζίαο, ΘΚΔ (Central Processing Unit, CPU):

Βίλαη ην εμάξηεκα πνπ έρεη σο βαζηθή ιεηηνπξγία ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ. Βδψ εθηεινχληαη νη ζεηξέο απφ εληνιέο πνπ απνηεινχλ ηα πξνγξάκκαηα. Βθαξκφδεη πάλσ ζε εηδηθή βάζε (socket) πνπ βξίζθεηαη ζηε κεηξηθή πιαθέηα. Ηέγεηαη δηαθνξεηηθά θαη κηθξνεπεμεξγαζηήο (microprocessor).

Κλήκε Ρπραίαο Ξξνζπέιαζεο (Random Access Memory, RAM):

Ώπνζεθεπηηθφο ρψξνο ζε κνξθή κηθξψλ θαξηψλ (απφ νινθιεξσκέλα θπθιψκαηα) πνπ ηνπνζεηνχληαη ζε εηδηθέο ππνδνρέο ζηε κεηξηθή πιαθέηα. Ζξαηεί ηα δεδνκέλα θαη ηηο εληνιέο γηα επεμεξγαζία απφ ηελ ΖΘΒ, θαζψο θαη ηα απνηειέζκαηα (πιεξνθνξίεο) πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηήλ. Δ απνζήθεπζε είλαη πξνζσξηλή θαη ηα δεδνκέλα δηαγξάθνληαη κεηά απφ ηε δηαθνπή παξνρήο ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο.

Κλήκε Κόλν γηα Αλάγλσζε (Read Only Memory, ROM):

Ώπνζεθεπηηθφο ρψξνο (νινθιεξσκέλν θχθισκα ελζσκαησκέλν ζηε κεηξηθή θάξηα) κε κφληκα απνζεθεπκέλν πεξηερφκελν πνπ δελ ράλεηαη φηαλ δηαθνπεί ην ειεθηξηθφ ξεχκα. Μεξηέρεη ην Βαζηθό Πύζηεκα Δηζόδνπ/Δμόδνπ (Basic Input/Output System, BIOS), πνπ είλαη ζεηξά απφ εληνιέο πνπ εθηεινχληαη θαηά ηελ εθθίλεζε ηνπ ππνινγηζηή.

Θύξηα Κλήκε:

Ώπνζεθεπηηθνί ρψξνη ζηνπο νπνίνπο ε ΖΘΒ έρεη άκεζα πξφζβαζε, δειαδή ε Θλήκε RAM θαη ε Θλήκε ROM καδί.

Θάξηεο Δπέθηαζεο (expansion cards):

Βηδηθά δηακνξθσκέλα ηππσκέλα θπθιψκαηα ηα νπνία ηνπνζεηνχκε γηα λα επεθηείλνπκε ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ ππνινγηζηή παξέρνληαο λέεο εμεηδηθεπκέλεο ιεηηνπξγίεο πνπ επηζπκεί ν θάζε ρξήζηεο. Μαξαδείγκαηα είλαη ε θάξηα γξαθηθψλ (graphics/video card), ε θάξηα ήρνπ (sound card) θαη ε θάξηα δηθηχνπ (Ethernet card).

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ1

΢πνδνρέο Δπέθηαζεο: Θέζεηο ζηε κεηξηθή θάξηα, φπνπ κπνξνχκε λα ηνπνζεηήζνπκε ηηο Ζάξηεο Βπέθηαζεο.

Θύξεο ζύλδεζεο (Ports):

Ππνδνρέο ζην θνπηί ηνπ ππνινγηζηή πνπ ζπλδένληαη κε ηε κεηξηθή θάξηα θαη ηηο θάξηεο επέθηαζεο θαη επηηξέπνπλ ηε ζχλδεζε ηνπο κε πεξηθεξεηαθέο ζπζθεπέο θαη δίθηπν. Μαξαδείγκαηα: o o o o

Θχξα USB (ζχλδεζε δηάθνξσλ ζπζθεπψλ, αληηθαζηζηά ζηαδηαθά ηηο πξνεγνχκελεο) Θχξα VGA (ζχλδεζε νζφλεο) Θχξα LAN/Ethernet (ζχλδεζε κε δίθηπν) Θχξα HDMI (ζχλδεζε νζφλεο, πξνβνιέα, ηειεφξαζεο)

Ξεγέο 1. Ώξάπνγινπ Ώ., Θαβφγινπ Ρ., Ληθνλνκάθνο Δ., Φχηξνο Ζ., (2006) Μιεξνθνξηθή Ώ', ΐ', Γ' Γπκλαζίνπ, ζει. 109—112, ΛΒΑΐ. 2. Οα κέξε ελφο ππνινγηζηή, www.windows.microsoft.com/el-GR/windows-vista/Parts-of-a-computer 3. Οα βαζηθά κέξε ηνπ ππνινγηζηή, www.musesnet.gr/ekp2000/VASIKA%20PC.htm

Γ2.2

Ζ Θεληξηθή Κνλάδα Δπεμεξγαζίαο (ΘΚΔ)

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαθέξνπκε ηα κέξε ηεο Ζεληξηθήο Θνλάδαο Βπεμεξγαζίαο (ΖΘΒ) θαη λα εμεγνχκε ζε γεληθέο γξακκέο ηνλ ξφιν ηνπο: - Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα (Arithmetic and Logic Unit) - Ζαηαρσξεηέο (Registers) - Θνλάδα Βιέγρνπ (Control unit) Ια αλαθέξνπκε ηνλ ξφιν ηνπ Ρξνληζηή (Clock) Ια αλαγλσξίδνπκε λα θαη αλαθέξνπκε ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά κηαο ΖΘΒ (ηαρχηεηα, αξρηηεθηνληθή, αξηζκφο ππξήλσλ, θαηαλάισζε ξεχκαηνο θαη ηηκή) Ια ζπγθξίλνπκε δχν ΖΘΒ κε βάζε ηελ ηαρχηεηα θαη ηελ θαηαλάισζε ξεχκαηνο Ια επηιέγνπκε ζε παξαδείγκαηα ηελ θαηαιιειφηεξε απφ έλαλ θαηάινγν ΖΘΒ κε βάζε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο.

1. Ζ Θεληξηθή Κνλάδα Δπεμεξγαζίαο, (Central Processing Unit, CPU)

ΘΚΔ

Βίλαη ην εμάξηεκα πνπ είλαη ππεχζπλν γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ, εθηειψληαο ηηο εληνιέο απφ έλα πξφγξακκα. Δ ΖΘΒ απνηειείηαη απφ ειεθηξνληθφ νινθιεξσκέλν αλαθέξεηαη θαη σο (microprocessor).

θχθισκα θαη ζπρλά κηθξνεπεμεξγαζηήο

Βηθφλα 13 Δ Ζεληξηθή Θνλάδα Βπεμεξγαζίαο

Δ ΖΘΒ βξίζθεηαη ζε ζπλερή επηθνηλσλία κε ηελ Ζχξηα Θλήκε (RAM θαη ROM) ηνπ ππνινγηζηή, απφ ηελ νπνία παίξλεη ηηο εληνιέο θαη ηα δεδνκέλα γηα επεμεξγαζία θαη ζηελ νπνία απνζεθεχεη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ επεμεξγαζία. Βπηθνηλσλεί, επίζεο, κε ηηο άιιεο κνλάδεο ηνπ ππνινγηζηή κέζα απφ ηηο δηάθνξεο ππνδνρέο ηεο Θεηξηθήο Μιαθέηαο γηα είζνδν δεδνκέλσλ θαη έμνδν πιεξνθνξηψλ. Λ ξφινο ηεο ΖΘΒ είλαη ηφζν ζεκαληηθφο, πνπ θαζνξίδεη πψο πξέπεη λα είλαη νξγαλσκέλν φιν ην άιιν πιηθφ πνπ ζπλδέεηαη καδί ηεο θαη επνκέλσο θαζνξίδεη ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπ ππνινγηζηή. 2. Ρα Κέξε ηεο ΘΚΔ Μαξφιν πνπ ηα ειεθηξνληθά θπθιψκαηα πνπ απνηεινχλ ηελ θάζε ΖΘΒ δηαθέξνπλ κεηαμχ ηνπο, γεληθά φιεο νη ΖΘΒ πεξηέρνπλ ηξία βαζηθά κέξε:   

Οελ Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα (Arithmetic and Logic Unit, ALU) Οε Θνλάδα Βιέγρνπ (Control Unit) Ονπο Ζαηαρσξεηέο (Registers).

Βηθφλα 14 Δ Ζ.Θ.Β. επηθνηλσλεί κε ηελ Ζχξηα Θλήκε θαη ηηο Θνλάδεο Βηζφδνπ θαη Βμφδνπ

Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα Θνλάδα Βιέγρνπ Ζαηαρσξεηέο

Βηθφλα 15 Οα κέξε ηεο Ζεληξηθήο Θνλάδαο Βπεμεξγαζίαο

Γ.2.Κ2

2.1

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Δ Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα (Arithmetic and Logic Unit -ALU)

Βίλαη κηα ζπιινγή απφ ειεθηξνληθά θπθιψκαηα θηηαγκέλα γηα λα εθηεινχλ αξηζκεηηθέο πξάμεηο (πξφζζεζε, αθαίξεζε, πνιιαπιαζηαζκφ, δηαίξεζε, θ.ιπ.), ζπγθξίζεηο (π.ρ. λα πάξεη δχν δεδνκέλα θαη λα απνθαζίζεη εάλ ην πξψην είλαη ίζν, κεγαιχηεξν ή κηθξφηεξν απφ ην δεχηεξν) θαη ινγηθνχο ζπιινγηζκνχο , δειαδή ζπιινγηζκνχο πνπ απαληνχληαη κε Λξζφ ή Ηάζνο (π.ρ. «Μεξηηηφο αξηζκφο θαη κηθξφηεξνο ηνπ 10», «πνιιαπιάζην ηνπ 5 ή κηθξφηεξνο ηνπ 10» ). Δ Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα απφ κφλε ηεο δελ κπνξεί λα θάλεη θάηη ρξήζηκν, δηφηη ρξεηάδεηαη λα ηεο δνζνχλ ηα δεδνκέλα πνπ ζα επεμεξγαζηεί θαη λα ηεο θαζνξηζηεί πνηα απφ ηηο αξηζκεηηθέο πξάμεηο ή ινγηθνχο ζπιινγηζκνχο ζα εθηειέζεη. Ώπφ ηε ζηηγκή πνπ θαζνξίδεηαη πνηα πξάμε ή ζπιινγηζκφ ζα εθηειέζεη, ε επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ γίλεηαη κε θνβεξά κεγάιε ηαρχηεηα (ζε έλα δεπηεξφιεπην κπνξνχλ λα εθηειεζηνχλ πεξίπνπ έλα δηζεθαηνκκχξην πξάμεηο θαη ζπιινγηζκνί).

2.2

Δ Θνλάδα Βιέγρνπ (Control Unit)

Βίλαη κηα ζπιινγή απφ ειεθηξνληθά θπθιψκαηα πνπ ζθνπφ έρνπλ λα ειέγρνπλ θαη λα ζπληνλίδνπλ ηε ιεηηνπξγία ηεο ΖΘΒ θαη ησλ άιισλ κεξψλ ηνπ ππνινγηζηή, ψζηε λα ιεηηνπξγνχλ αξκνληθά θαη αμηφπηζηα. Δ κνλάδα ειέγρνπ θξνληίδεη λα κεηαθέξνληαη απφ ηελ θχξηα κλήκε ηνπ ππνινγηζηή κία κία κε ηε ζεηξά νη εληνιέο ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ εθηειείηαη. Θειεηά ηελ θάζε εληνιή θαη αλάινγα κε ην ηη ρξεηάδεηαη λα γίλεη ζπληνλίδεη ηηο κνλάδεο εηζφδνπ θαη απνζήθεπζεο γηα λα απνζηείινπλ ηα δεδνκέλα πνπ ρξεηάδνληαη, ηα νπνία δηνρεηεχεη ζηελ Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα, ζηελ νπνία θαζνξίδεη θαη ην είδνο ηεο επεμεξγαζίαο πνπ ρξεηάδεηαη λα γίλεη. ΋ηαλ ηειεηψζεη ε επεμεξγαζία, ζπληνλίδεη ηηο απαξαίηεηεο κνλάδεο εμφδνπ ή απνζήθεπζεο γηα λα πάξνπλ ηηο πιεξνθνξίεο πνπ παξάγνληαη.

2.3

Λη Ζαηαρσξεηέο (Registers)

Μξφθεηηαη γηα εηδηθνχο απνζεθεπηηθνχο ρψξνπο πνπ βξίζθνληαη κέζα ζηελ ΖΘΒ θαη ζπλεξγάδνληαη κε ηελ Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα, ε νπνία κπνξεί λα παίξλεη απφ απηνχο δεδνκέλα ή λα απνζεθεχεη ζε απηνχο πιεξνθνξίεο πνιχ πην εχθνια θαη γξήγνξα απφ νπνπδήπνηε αιινχ. Ον κέγεζφο ηνπο (δειαδή απφ πφζα bit απνηεινχληαη) θαζνξίδεηαη απφ ηελ αξρηηεθηνληθή ηεο ΖΘΒ (π.ρ. 16 bit, 32 bit, 64 bit, θ.ιπ.). Αελ είλαη εχθνιν λα πεξηγξάςνπκε αθξηβψο πψο ρξεζηκνπνηνχληαη νη θαηαρσξεηέο , δηφηη ζηνπο πεξηζζφηεξνπο ηχπνπο ΖΘΒ ν θάζε θαηαρσξεηήο έρεη εμεηδηθεπκέλν ξφιν θαη ρξήζε. Ώθνινπζεί έλα παξάδεηγκα γηα λα πάξνπκε κηα γεληθή ηδέα γηα ηε ρξήζε ηνπο.

Μαξάδεηγκα: Έζησ φηη ζέινπκε λα ππνινγίζνπκε ην απνηέιεζκα (α+β) * (α-β). Ον α θαη ην β είλαη δεδνκέλα πνπ ζα πάξνπκε απφ ην ρξήζηε (π.ρ. α=5 θαη β=2). Γηα λα γίλεη απηφο ν ππνινγηζκφο ζε έλα πξφγξακκα, νη εληνιέο πνπ ζα πξέπεη λα εθηειεζηνχλ είλαη ε πξφζζεζε ηνπ α θαη ηνπ β (π.ρ. 5+2=7), ε αθαίξεζε ηνπ β απφ ην α (π.ρ. 5-2=3) θαη κεηά ν πνιιαπιαζηαζκφο ησλ δχν ελδηάκεζσλ απνηειεζκάησλ (π.ρ. 7*3=21). Βπεηδή ε Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα κπνξεί λα εθηειεί κία πξάμε θάζε θνξά, απνζεθεχνληαη ζε δχν θαηαρσξεηέο ηα δχν ελδηάκεζα απνηειέζκαηα (π.ρ. ην α+β=7 θαη ην α-β=3), ψζηε ακέζσο κεηά λα πξνρσξήζεη κε ηνλ πνιιαπιαζηαζκφ ηνπο. Ον ηειηθφ απνηέιεζκα ζπλήζσο απνζεθεχεηαη ζηε κλήκε RAM ή απνζηέιιεηαη ζε θάπνηα κνλάδα εμφδνπ.

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ2

3. Ν Σξνληζηήο (Clock) Γηα λα κπνξνχλ ηα κέξε ηεο ΖΘΒ λα ζπληνλίδνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπο, ρξεηάδνληαη θάηη πνπ λα ηνπο θαζνξίδεη ηνλ ξπζκφ κε ηνλ νπνίν ε Θνλάδα Βιέγρνπ κπνξεί λα ζηέιλεη δεδνκέλα γηα επεμεξγαζία ζηελ Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα. Λ ξπζκφο ιεηηνπξγίαο ηεο

Ρξνληζηήο

ΖΘΒ θαζνξίδεηαη απφ έλα εμσηεξηθφ θχθισκα Βηθφλα 16 Λ ρξνληζηήο (Clock) παξέρεη ζπλερψο πνπ νλνκάδεηαη ρξνληζηήο (ή ξνιφη) θαη ην ειεθηξηθνχο παικνχο κε ζπγθεθξηκέλν ξπζκφ γηα λα νπνίν ζηέιλεη αδηάθνπα ζηα κέξε ηεο κηα ζπληνλίδνληαη ηα κέξε ηεο Ζ.Θ.Β. ζεηξά απφ ειεθηξηθνχο παικνχο γηα λα ζπληνλίδνληαη θαη θαζνξίδεη ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία ε ΖΘΒ εθηειεί εληνιέο απφ έλα πξφγξακκα. ΋ζν πην ζπρλνί είλαη νη παικνί, ηφζν πην πνιιέο εληνιέο εθηεινχληαη αλά δεπηεξφιεπην. Δ ζπρλφηεηα ησλ παικψλ ηνπ ρξνληζηή κεηξηέηαη ζε Hz (Hertz). Λη ζεκεξηλέο ΖΘΒ έρνπλ ζπρλφηεηα ρξνληζηή αξθεηψλ εθαηνληάδσλ MHz (κεγαρέξηδ) ε κεξηθψλ GHz (γηγαρέξηδ). Έλα MHz αληηζηνηρεί ζε 1 εθαηνκκχξην παικνχο αλά δεπηεξφιεπην ελψ 1 GHz αληηζηνηρεί ζε 1 δηζεθαηνκκχξην παικνχο αλά δεπηεξφιεπην. 4. Θύξηα ραξαθηεξηζηηθά κηαο ΘΚΔ Ώδηακθηζβήηεηα, ην θπξηφηεξν ραξαθηεξηζηηθφ κηαο ΖΘΒ είλαη ε αξρηηεθηνληθή ηεο, δειαδή πψο ζρεδηάζηεθε απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή ηεο. Βπεηδή ε αξρηηεθηνληθή θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν πνπ ιεηηνπξγεί εζσηεξηθά κηα ΖΘΒ, πφζνπο θαηαρσξεηέο έρεη θαη πψο επηθνηλσλεί κε ηα ππφινηπα εμαξηήκαηα ηνπ ππνινγηζηή, ζηελ νπζία πξνζδηνξίδεη πψο ε ΖΘΒ «αληηιακβάλεηαη» θαη εθηειεί ηηο δηάθνξεο εληνιέο. Ξπλήζσο δεκηνπξγνχληαη ζεηξέο (νηθνγέλεηεο) απφ ΖΘΒ κε παξφκνηα αξρηηεθηνληθή, πνπ φιεο «αληηιακβάλνληαη» θαη εθηεινχλ εληνιέο κε ηνλ ίδην ηξφπν. Γεληθά, δελ κπνξνχκε εχθνια λα ζπγθξίλνπκε δχν ΖΘΒ πνπ έρνπλ δηαθνξεηηθή αξρηηεθηνληθή, φπσο δελ κπνξνχκε λα ζπγθξίλνπκε ηε κεραλή ελφο απηνθηλήηνπ θαη κηαο κνηνζπθιέηαο. Δ κέγηζηε ηαρύηεηα ηνπ ρξνληζηή πνπ κπνξεί λα ζπλδπαζηεί κε θάπνηα ΖΘΒ αλαγξάθεηαη απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή ηεο. ΋ζν πην κεγάιε είλαη, ηφζν πην πνιιέο εληνιέο κπνξεί λα εθηειεί ε ΖΘΒ αλά δεπηεξφιεπην. Βπεηδή φκσο γηα ηελ εθηέιεζε κηαο εληνιήο θαηαλαιψλεηαη απφ ηα θπθιψκαηά ηεο ζπγθεθξηκέλε ειεθηξηθή ελέξγεηα, απηφ ζεκαίλεη φηη κηα γξήγνξε ΖΘΒ θαηαλαιψλεη πεξηζζφηεξε ελέξγεηα γηα θάζε δεπηεξφιεπην ιεηηνπξγίαο ηεο απφ κηαλ αξγή ηεο ίδηαο αξρηηεθηνληθήο. Δ θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο αλά δεπηεξφιεπην νλνκάδεηαη ηζρχο θαη κεηξηέηαη ζε Βαη (Watt, W). Δ ΖΘΒ ζε έλαλ ζχγρξνλν πξνζσπηθφ ππνινγηζηή θαηαλαιψλεη πεξίπνπ 25–150 W. Οα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί απφ ηνπο θαηαζθεπαζηέο Ζ.Θ.Β δηάθνξνη ηξφπνη γηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, πνπ είλαη έλαο ζεκαληηθφο παξάγνληαο, ηδηαίηεξα γηα θνξεηά ζπζηήκαηα, φπνπ ε ελέξγεηα παξέρεηαη απφ κπαηαξία. Έλαο ηξφπνο είλαη λα απελεξγνπνηνχληαη απηφκαηα φζα θπθιψκαηα δελ ρξεζηκνπνηνχληαη, ελψ άιινο ηξφπνο είλαη λα κεηψλεη εζσηεξηθά ε ΖΘΒ ηε ζπρλφηεηα ηνπ ρξνληζηή φηαλ δελ ρξεηάδεηαη λα επεμεξγάδεηαη δεδνκέλα κε ηε κέγηζηε δπλαηή ηαρχηεηα. Ζάπνηνη θαηαζθεπαζηέο έρνπλ ζηξαθεί πξνο κηαλ εληειψο δηαθνξεηηθή θαηεχζπλζε. Ώληί λα ζρεδηάδνπλ ΖΘΒ πνπ λα πεξηέρνπλ νινέλα θαη πην πνιχπινθα ειεθηξνληθά θπθιψκαηα, πξνρψξεζαλ ζηελ πηνζέηεζε αξρηηεθηνληθήο, πνπ λα βαζίδεηαη ζε απινχζηεξα θπθιψκαηα,

Γ.2.Κ2

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

ψζηε λα θαηαλαιψλνπλ ιηγφηεξε ελέξγεηα, έζησ θη εάλ έρνπλ ιηγφηεξεο δπλαηφηεηεο απφ άιιεο ΖΘΒ Ον απνηέιεζκα είλαη λα δεκηνπξγεζεί κηα κεγάιε πνηθηιία απφ ΖΘΒ πνπ θαηαλαιψλνπλ ειάρηζηε ελέξγεηα, αιιά είλαη αξθεηά απνδνηηθέο γηα λα απνηειέζνπλ ηε βάζε δηάθνξσλ ζπζθεπψλ φπσο θηλεηψλ ηειεθψλσλ θαη ππνινγηζηψλ ηχπνπ tablet. Αχν παξαδείγκαηα, ΖΘΒ γηα λα αληηιεθζνχκε απηέο ηηο έλλνηεο δίλνληαη ζηνλ πην θάησ πίλαθα: Λλνκαζία Ώξρηηεθηνληθήο

x86

ARM

Αεκηνπξγφο/ Ζαηαζθεπαζηήο

Βηαηξεία Intel (θαη άιιεο, π.ρ. AMD)

Βηαηξεία ARM Holdings (θαη άιινη θαηαζθεπαζηέο)

Μαξάδεηγκα ΖΘΒ

Core i7-2600

Cortex-A9

3.4 GHz

1 GHz

95 W

Οαρχηεηα ρξνληζηή Ζαηαλάισζε ελέξγεηαο Ραξαθηεξηζηηθά

ΖΘΒ κε ζχλζεηε ΖΘΒ κε απινπζηεπκέλε αξρηηεθηνληθή, γξήγνξε θαη αξρηηεθηνληθή, θαη ρακειή απνδνηηθή. θαηαλάισζε ελέξγεηαο.

Μνχ ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο

Ξε επηηξαπέδηνπο πξνζσπηθνχο ππνινγηζηέο

Ξε θηλεηά ηειέθσλα θαη ππνινγηζηέο ηχπνπ tablet.

Λη δχν απηέο ΖΘΒ δελ κπνξνχλ εχθνια λα ζπγθξηζνχλ, δηφηη έρνπλ δηαθνξεηηθή αξρηηεθηνληθή θαη εθαξκνγέο. Γεληθά φκσο κπνξνχκε λα ζπκπεξάλνπκε φηη ε Core i7-2600 εθηειεί πεξηζζφηεξεο εληνιέο αλά δεπηεξφιεπην απφ ηελ Cortex-A9 (ιφγσ ηεο κεγαιχηεξεο ηαρχηεηαο ηνπ ρξνληζηή), αιιά έρεη πνιχ κεγαιχηεξε θαηαλάισζε ελέξγεηαο. Θπνξνχκε, φκσο, λα ζπγθξίλνπκε ηελ Core i7-2600 κε κηαλ άιιε ΖΘΒ ηεο ίδηαο αξρηηεθηνληθήο, π.ρ. ηελ ΖΘΒ Core i7-620LM (2.00 GHz, 25 W). Δ i7-620LM έρεη ρξνληζηή ζε αξθεηά ρακειφηεξε ζπρλφηεηα (πεξίπνπ ηε κηζή), αιιά θαηαλαιψλεη πεξίπνπ ην ¼ ηεο ελέξγεηαο ζε ζχγθξηζε κε ηελ i7-2600 θαη ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο ζε θνξεηνχο ππνινγηζηέο (laptops, notebooks). Δ ζχγθξηζε ΖΘΒ έρεη γίλεη κηα αξθεηά δχζθνιε δηαδηθαζία, δηφηη αθφκε θαη αλάκεζα ζε φζεο αθνινπζνχλ θάπνηα ζπγθεθξηκέλε αξρηηεθηνληθή, δελ είλαη εχθνιν λα απνθαζίζνπκε κε ηε κειέηε ιίγσλ ζηνηρείσλ (π.ρ. ηαρχηεηα ρξνληζηή, θαηαλάισζε ελέξγεηαο) πφζν θαιχηεξε είλαη κηα απφ θάπνηαλ άιιε. Ππάξρνπλ νξγαληζκνί πνπ δνθηκάδνπλ πξαθηηθά δηάθνξεο ΖΘΒ θαη ππνινγίδνπλ θαη παξνπζηάδνπλ ζην Αηαδίθηπν ζπγθξηηηθά ζηνηρεία (benchmarks), φπνπ κπνξνχκε λα θαηαθχγνπκε γηα πην ιεπηνκεξείο πιεξνθνξίεο. Λη πεξηζζφηεξνη ζχγρξνλνη ππνινγηζηέο δηαζέηνπλ ζπλήζσο πεξηζζφηεξεο απφ κία ΖΘΒ, είηε σο μερσξηζηά νινθιεξσκέλα θπθιψκαηα, είηε (πην ζπρλά) σο πνιιαπινχο ππξήλεο ζην ίδην νινθιεξσκέλν θχθισκα. Γηα παξάδεηγκα ε Core i7-2600 πνπ αλαθέξζεθε πην πάλσ πεξηέρεη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα 4 ΖΘΒ (ππξήλεο-cores). ΛΕ θαηαζθεπαζηέο ΖΘΒ έρνπλ πξνρσξήζεη ζηε δεκηνπξγία πνιππύξελσλ επεμεξγαζηώλ (κε 2, 4, 8 ή θεη πεξηζζφηεξνπο ππξήλεο), θπξίσο γηα ηνπο πην θάησ ιφγνπο: 

Γηα πνιιά ρξφληα, ε βαζηθή εμέιημε ζηελ ηερλνινγία ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ βαζίδνληαλ ζηελ ηθαλφηεηα θαηαζθεπήο φιν θαη κηθξφηεξσλ ζε δηαζηάζεηο ηξαλδίζηνξ (ηα νπνία είλαη ηα βαζηθά δνκηθά ζηνηρεία ελφο ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή). Ώπηφ είρε σο απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ. Οα ηειεπηαία,

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή



Γ.2.Κ2

φκσο, ρξφληα ην κέγεζνο ηνπο έρεη θηάζεη λα είλαη ηφζν κηθξφ, πνπ αλ ηα θηηάμνπλ αθφκε κηθξφηεξα, ηφηε ζα αξρίζνπλ λα επεξεάδνληαη απφ νξηζκέλα θπζηθά θαηλφκελα πνπ παξαηεξνχληαη ζε πνιχ κηθξά κεγέζε επεξεάδνπλ ηελ αμηνπηζηία ηνπο θαη έηζη ε ΖΘΒ δελ ζα παξάγεη ηα ζσζηά απνηειέζκαηα. Έηζη, αληί λα πξνζπαζνχλ λα θαηαζθεπάζνπλ κηα γξεγνξφηεξε ΖΘΒ, νη θαηαζθεπαζηέο πξνρσξνχλ κε ηελ θαηαζθεπή πνιιψλ φρη θαη ηφζν γξήγνξσλ ζε έλα νινθιεξσκέλν θχθισκα, ψζηε λα κπνξνχλ λα εθηεινχληαη ηαπηφρξνλα πνιιέο εληνιέο πνπ είλαη ζρεδφλ ηζνδχλακν κε ηελ αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο. Μνιινί ππξήλεο νδεγνχλ ζηε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο. Ώπηφ αθνχγεηαη θάπσο παξάδνμν, αιιά δελ είλαη, αθνχ ζηελ πξάμε φηαλ νη αλάγθεο γηα ππνινγηζκφ είλαη πεξηνξηζκέλεο, απηφκαηα δηαθφπηεηαη ε ιεηηνπξγία φζσλ ππξήλσλ δελ ρξεηάδνληαη θαη έηζη δελ θαηαλαιψλνπλ ειεθηξηθφ ξεχκα. Θπνξνχλ λα θαηαζθεπαζηνχλ εμεηδηθεπκέλνη ππξήλεο πνπ λα ελεξγνπνηνχληαη αλάινγα κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ ρξήζηε, π.ρ. έλαο απιφο ππξήλαο κε ρακειή θαηαλάισζε ελέξγεηαο, έλαο κε εμεηδηθεπκέλεο δπλαηφηεηεο γηα επεμεξγαζία γξαθηθψλ θαη παηγλίδηα, έλαο γηα πνιχπινθνπο ππνινγηζκνχο κε κεγάιε αθξίβεηα θ.ιπ.

Μαξάδεηγκα: Έρνπκε ηηο αθφινπζεο ΖΘΒ: ΖΘΒ1: Οαρχηεηα ρξνληζηή 2 GHz θαη θαηαλάισζε ελέξγεηαο 40 W (έλαο ππξήλαο). ΖΘΒ2: 2 ππξήλεο, ν θαζέλαο κε ηαρχηεηα ρξνληζηή 1 GHz θαη θαηαλάισζε ελέξγεηαο 10 W. Δ ΖΘΒ1 εθηειεί εληνιέο κε δηπιάζηα ηαρχηεηα απφ φηη ν θάζε ππξήλαο ηεο ΖΘΒ2. ΋ηαλ φκσο ρξεηάδεηαη, ε ΖΘΒ2 ελεξγνπνηεί θαη ηνπο 2 ππξήλεο, εθηειεί ν θαζέλαο 2 εληνιέο θάζε ζηηγκή θαη ην ζχλνιν εληνιψλ αλά δεπηεξφιεπην είλαη θαη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο ην ίδην. Δ θαηαλάισζε ελέξγεηαο είλαη φκσο δηπιάζηα γηα ηελ ΖΘΒ1 (40 W) απφ φηη ζπλνιηθά ζηνπο δχν ππξήλεο ηεο ΖΘΒ2 (20 W). ΋ηαλ φκσο δελ ρξεηάδεηαη, ε ΖΘΒ2 κπνξεί λα απελεξγνπνηεί ηνλ έλαλ ππξήλα θαη έηζη λα θαηαλαιψλεη κφλν 10 W. Έηζη ε ΖΘΒ2 είλαη πην επέιηθηε θαη πην νηθνλνκηθή επηινγή απφ ηελ ΖΘΒ1. Βαζηθέο Έλλνηεο

Kεληξηθή Κνλάδα Δπεμεξγαζίαο, KME (Central Processing Unit, CPU):

Ον εμάξηεκα (ειεθηξνληθφ νινθιεξσκέλν θχθισκα) πνπ είλαη ππεχζπλν γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ, εθηειψληαο ηηο εληνιέο απφ έλα πξφγξακκα. Ξπρλά αλαθέξεηαη θαη σο κηθξνεπεμεξγαζηήο (microprocessor). Ώπνηειείηαη απφ ηελ Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα, ηελ Θνλάδα Βιέγρνπ θαη ηνπο Ζαηαρσξεηέο.

Αξηζκεηηθή θαη Ινγηθή Κνλάδα (Arithmetic and Logic Unit -ALU):

Θηα ζπιινγή απφ ειεθηξνληθά θπθιψκαηα θηηαγκέλα γηα λα εθηεινχλ αξηζκεηηθέο πξάμεηο, ζπγθξίζεηο θαη ινγηθνχο ζπιινγηζκνχο. Ώπνηειεί κέξνο ηεο ΖΘΒ.

Κνλάδα Διέγρνπ (Control Unit):

Θηα ζπιινγή απφ ειεθηξνληθά θπθιψκαηα πνπ ειέγρνπλ θαη ζπληνλίδνπλ ηε ιεηηνπξγία ηεο ΖΘΒ θαη ησλ άιισλ κεξψλ ηνπ ππνινγηζηή, ψζηε λα ιεηηνπξγνχλ αξκνληθά θαη αμηφπηζηα. Ώπνηειεί κέξνο ηεο ΖΘΒ.

Γ.2.Κ2

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Θαηαρσξεηέο (Registers):

Βηδηθνί απνζεθεπηηθνί ρψξνη πνπ βξίζθνληαη κέζα ζηελ ΖΘΒ θαη ζπλεξγάδνληαη κε ηελ Ώξηζκεηηθή θαη Ηνγηθή Θνλάδα γηα εχθνιε θαη γξήγνξε πξφζβαζε ζε δεδνκέλα θαη πιεξνθνξίεο. Ον κέγεζφο ηνπο (δειαδή απφ πφζα bit απνηεινχληαη).

Σξνληζηήο ή Ονιόη (Clock):

Διεθηξνληθφ εμάξηεκα ην νπνίν ζηέιλεη αδηάθνπα ζηα κέξε ηεο ΖΘΒ κηα ζεηξά απφ ειεθηξηθνχο παικνχο γηα λα ζπληνλίδνληαη. Ζαζνξίδεη ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία ε ΖΘΒ εθηειεί εληνιέο απφ έλα πξφγξακκα. Δ ζπρλφηεηα ησλ παικψλ κεηξηέηαη ζε Hz (Hertz), π.ρ. 1 GHz.

Θύξηα ραξαθηεξηζηηθά κηαο ΘΚΔ:

Ον πην θχξην ραξαθηεξηζηηθφ κηαο ΖΘΒ είλαη ε αξρηηεθηνληθή ηεο, δειαδή πψο ζρεδηάζηεθε απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή ηεο. Ον δεχηεξν βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ είλαη ε ζπρλόηεηα ηνπ ρξνληζηή ηεο θαη ην ηξίην είλαη ε ελέξγεηα πνπ θαηαλαιώλεη αλά δεπηεξφιεπην (νλνκάδεηαη ηζρχο) θαη κεηξηέηαη ζε ΐαη (Watt, W). Γηα ΖΘΒ θάπνηαο ζπγθεθξηκέλεο αξρηηεθηνληθήο, φζν απμάλεηαη ε ζπρλφηεηα ηνπ ρξνληζηή, ηφζν απμάλεηαη θαη ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο.

Ξπξήλαο:

Οα ηειεπηαία ρξφληα έρεη επηθξαηήζεη ε πξαθηηθή λα ηνπνζεηνχλ νη θαηαζθεπαζηέο πεξηζζφηεξεο απφ κία ΖΘΒ ζην ίδην νινθιεξσκέλν θχθισκα. Ώπηέο νλνκάδνληαη ππξήλεο θαη πξνζθέξνπλ ηαπηφρξνλε εθηέιεζε πεξηζζφηεξσλ απφ κία εληνιψλ.

Ξεγέο 1. Ώξάπνγινπ Ώ., Θαβφγινπ Ρ., Ληθνλνκάθνο Δ., Φχηξνο Ζ., (2006) Μιεξνθνξηθή Ώ', ΐ', Γ' Γπκλαζίνπ, ζει. 109—112, ΛΒΑΐ. 2. ΐνπηεξάο Γ., Ζνληδάξε Β., Ζνχηξαο Θ., Ξθψξνο Ι., (2003) Μιεξνθνξηθή Γπκλαζίνπ, ζει. 38—39, ΛΒΑΐ 3. Γηαιινπξίδεο Ζ., Γθηπέξηεο Β., Ζφκεο ΐ., Ξηδεξίδεο Ώ., Ξηαζφπνπινο Ζ. (1999) Βθαξκνγέο Μιεξνθνξηθήο Ππνινγηζηψλ Ώ’, ΐ’, Γ’ Βληαίνπ Ηπθείνπ, ζει. 39—42, ΛΒΑΐ 4. Θσυζέσο Ι., Αηνλπζίνπ Θ., (2006) ΐαζηθέο Έλλνηεο Ώ’ Ηπθείνπ, ζει. 37—42, ΠΏΜ. 5. Μαλεπηζηήκην Θαθεδνλίαο, Οκήκα Μιεξνθνξηθήο, Βηζαγσγή ζηελ ΖΘΒ, http://www.it.uom.gr/project/mycomputer/cpu/es_meri1.html 6. Μιεξνθνξίεο γηα ΖΘΒ ρακειήο ηζρχνο αξρηηεθηνληθήο ARM, http://infocenter.arm.com/help/index.jsp?topic=/com.arm.doc.subset.cortexa.a8/index.html 7. Ξχγθξηζε ΖΘΒ, Tom΄s Hardware, http://www.tomshardware.com/charts/processors,6.html 8. Ξχγθξηζε ΖΘΒ κε βάζε ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηάο ηνπο, http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_CPU_power_dissipation 9. Ξπγθξηηηθά απνηειέζκαηα (benchmarks) δηάθνξσλ ΖΘΒ, ,http://www.cpubenchmark.net/cpu_list.php 10. Αξ Μαξαζθεπή Θεληδέινπ (Computer Science), Μαξνπζίαζε κε ζέκα: ‘Πιηθφ Διεθηξνληθνχ Ππνινγηζηή.

Γ2.3

Θύξηα θαη Βνεζεηηθή Κλήκε

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαθέξνπκε ηα είδε θχξηαο κλήκεο θαη λα ηα ζπγθξίλνπκε κε βάζε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο Ια πεξηγξάθνπκε ηνλ ξφιν ηνπ θάζε είδνπο ηεο θχξηαο κλήκεο Ια εμεγνχκε ηη είλαη ε βνεζεηηθή κλήκε Ια εμεγνχκε θαη λα δηαθξίλνπκε ηε δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θχξηα θαη ηε βνεζεηηθή κλήκε Ια αλαθέξνπκε ηνλ ξφιν θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά (ρσξεηηθφηεηα, ηαρχηεηα αλάγλσζεο/εγγξαθήο δεδνκέλσλ, θνξεηφηεηα, εγγξαςηκφηεηα, θφζηνο, θ.ιπ.) ζπλήζσλ κέζσλ βνεζεηηθήο κλήκεο (ζθιεξνί δίζθνη, κλήκε θιαο USB/SD/Memory Stick, CD, DVD, CD-R/RW, DVD-R/RW) Ια επηιέγνπκε ζε παξαδείγκαηα ην θαηαιιειφηεξν κέζν γηα ηελ απνζήθεπζε κε βάζε ην κέγεζνο ησλ αξρείσλ θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ δηάθνξσλ κέζσλ βνεζεηηθήο κλήκεο.

1. Κλήκε ΋πσο έρνπκε κάζεη, ζε θαζεκία απφ ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ ππνινγηζηή (είζνδνο, επεμεξγαζία, έμνδνο θαη απνζήθεπζε) αληηζηνηρνχλ ζπγθεθξηκέλα ειεθηξνληθά θπθιψκαηα θαη ζπζθεπέο (έρνπκε ήδε αλαθεξζεί ζηελ Ζεληξηθή Θνλάδα Βπεμεξγαζίαο). Δ ιεηηνπξγία ηεο απνζήθεπζεο πξνζθέξεηαη απφ ηηο δηάθνξεο κνλάδεο απνζήθεπζεο, πνπ νλνκάδνληαη Κλήκε ηνπ ππνινγηζηή. Δ κλήκε είλαη έλα απφ ηα θπξηφηεξα κέξε ελφο ππνινγηζηή. Θαδί κε ηελ Ζεληξηθή Θνλάδα Βπεμεξγαζίαο (Central Processing Unit) είλαη απαξαίηεηα γηα ηε ιεηηνπξγία ελφο ππνινγηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Δ κλήκε ηνπ ππνινγηζηή δηαθξίλεηαη ζε δχν θαηεγνξίεο: ηελ Θύξηα Κλήκε θαη ηε Βνεζεηηθή Κλήκε. 2. Ζ Θύξηα Κλήκε ηνπ ππνινγηζηή Έηζη νλνκάδνληαη νη απνζεθεπηηθνί ρψξνη κε ηνπο νπνίνπο ε ΖΘΒ έρεη άκεζε επηθνηλσλία θαη απφ φπνπ κπνξεί λα παίξλεη εληνιέο γηα εθηέιεζε θαη δεδνκέλα γηα επεμεξγαζία, θαζψο θαη λα απνζεθεχεη πιεξνθνξίεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ επεμεξγαζία. Δ θχξηα κλήκε είλαη νξγαλσκέλε κε απιφ ηξφπν, σο κηα ζεηξά απφ αξηζκεκέλα παλνκνηφηππα «θνπηηά» ή «ζπξίδεο» κε ζπγθεθξηκέλε ρσξεηηθφηεηα δεδνκέλσλ (π.ρ. φια ηα «θνπηηά» έρνπλ ρσξεηηθφηεηα 1 byte ή 2 byte ή 4 byte ή 8 byte, θ.ιπ.). Γηα λα δηαβάζεη δεδνκέλα, ε ΖΘΒ ρξεηάδεηαη απιά λα δψζεη ζηελ Ζχξηα Θλήκε ηνλ αξηζκφ ηνπ «θνπηηνχ» θαη απηή ζα εληνπίζεη θαη απνζηείιεη ηα δεδνκέλα πνπ πεξηέρεη. Γηα λα απνζεθεχζεη πιεξνθνξίεο, ε ΖΘΒ ρξεηάδεηαη απιά λα δψζεη ζηελ Ζχξηα Θλήκε ηηο πιεξνθνξίεο θαζψο θαη ηνλ αξηζκφ ηνπ «θνπηηνχ» φπνπ πξέπεη λα ηνπνζεηεζνχλ. Βίλαη ζεκαληηθφ λα αλαθέξνπκε φηη ηα bit απφ ην θάζε «θνπηί» απνζηέιινληαη ηαπηφρξνλα (παξάιιεια), ην θαζέλα κέζα απφ ην δηθφ ηνπ θαλάιη (θαιψδην), ψζηε ε κεηαθνξά λα γίλεηαη φζν ην δπλαηφ πην γξήγνξα. Ξηελ Ζχξηα Θλήκε αλήθνπλ δχν είδε ειεθηξνληθψλ θπθισκάησλ, ε Κλήκε Ρπραίαο Ξξνζπέιαζεο (Random Access Memory, RAM) θαη ε Κλήκε Κόλν γηα Αλάγλσζε (Read Only Memory, RΝM).

2.1

Δ Θλήκε Οπραίαο Μξνζπέιαζεο (Random Access Memory, RAM)

Ξε απηφ ην θνκκάηη ηεο θχξηαο κλήκεο απνζεθεχνληαη πξνζσξηλά νη εληνιέο απφ ηα πξνγξάκκαηα πνπ έρνπλ ελεξγνπνηεζεί απφ ηνλ ρξήζηε θαη εθηεινχληαη απφ ηελ ΖΘΒ, ηα δεδνκέλα ηνπ θάζε πξνγξάκκαηνο θαη νη πιεξνθνξίεο απφ ηελ επεμεξγαζία, κέρξη λα ηειεηψζεη ε εθηέιεζε ηνπ θάζε πξνγξάκκαηνο. Δ απνζήθεπζε είλαη

Βηθφλα 17 Θλήκε RAM

Γ.2.Κ3

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

πξνζσξηλή θαη ε δηαθνπή παξνρήο ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο νδεγεί ζηε δηαγξαθή ησλ δεδνκέλσλ πνπ πεξηέρεη. Ώπνηειείηαη απφ νινθιεξσκέλα θπθιψκαηα ζε κνξθή κηθξψλ θαξηψλ πνπ ηνπνζεηνχληαη ζε εηδηθέο ππνδνρέο ζηε κεηξηθή πιαθέηα. Ζάζε θάξηα κλήκεο RAM ραξαθηεξίδεηαη απφ ηε ρσξεηηθόηεηα ηεο, , ην ρξόλν πξνζπέιαζεο, ηνλ ηύπν ηεο (δειαδή ηελ αξρηηεθηνληθή ηεο) θαη ην θόζηνο αγνξάο ηεο. Δ ρσξεηηθόηεηα κηαο θάξηαο κλήκεο RAM είλαη ν ζπλνιηθφο αξηζκφο «θνπηηψλ» γηα απνζήθεπζε πιεξνθνξηψλ πνπ πεξηέρεη. Θεηξηέηαη ζε MB ή GB (π.ρ. 512MB, 2GB, θ.ιπ.). Θπνξνχκε λα απμήζνπκε ηε ζπλνιηθή κλήκε RAM ηνπνζεηψληαο επηπξφζζεηεο θάξηεο κλήκεο.

Μαξάδεηγκα: Ξηε κεηξηθή θάξηα ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ππνινγηζηή ππάξρνπλ 4 ππνδνρέο κλήκεο θαη ζε κφλν κία απφ απηέο έρεη ηνπνζεηεζεί κηα θάξηα κλήκεο κε ρσξεηηθφηεηα 512MB. Θπνξνχκε λα ηνπνζεηήζνπκε ζε κηαλ άιιε ππνδνρή κηα δεχηεξε θάξηα κλήκεο κε ρσξεηηθφηεηα 512MB θαη έηζη λα έρνπκε ζπλνιηθά 1024Θΐ (=1GB). Θα κπνξνχζακε, επίζεο, λα αθαηξέζνπκε ηελ θάξηα κλήκεο ησλ 512MB θαη λα ζπκπιεξψζνπκε θαη ηηο 4 ππνδνρέο κε θάξηεο κλήκεο ησλ 2GB, ψζηε λα έρνπκε ζπλνιηθά 8GB κλήκεο RAM. Λ ρξόλνο πξνζπέιαζεο είλαη ν ρξφλνο πνπ απαηηείηαη απφ ηε Βηθφλα 18 Αηάθνξνη ηχπνη κλήκεο RAM (ζε αλαηχπσζε απφ ζηηγκή πνπ ε ΖΘΒ δεηά λα δηαβάζεη ή λα γξάςεη θάπνην δεδνκέλν wikipedia.org). Ώπφ πάλσ πξνο ηα ζηε κλήκε RAM, κέρξη λα νινθιεξσζεί απηή ε δηαδηθαζία θάησ, DIP, SIPP, SIMM (30-pin), (δηάβαζκα ή γξάςηκν). Ξπλήζσο ν ρξφλνο απηφο είλαη κεξηθά SIMM (72-pin), DIMM (168-pin), DDR DIMM (184-pin). ηξηζεθαηνκκπξηνζηά ηνπ δεπηεξνιέπηνπ (ns). Ώληί γηα ην ρξφλν πξνζπέιαζεο, ζπλήζσο δίλεηαη ε ηαρύηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ ζε MB/s (Megabyte αλά δεπηεξφιεπην), π.ρ. 6400 MB/s. Λ ηύπνο κηαο θάξηαο κλήκεο RAM, εθηφο απφ ηηο θπζηθέο δηαζηάζεηο ηεο θάξηαο θαη ηνλ ηχπν ππνδνρήο γηα ζχλδεζή ηεο, θαζνξίδεη επίζεο ην κέγεζνο ησλ «θνπηηψλ» πνπ ηελ απνηεινχλ, αιιά θαη ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία κπνξεί λα αληαιιάδεη δεδνκέλα κε ηελ ΖΘΒ Ζαηά θαηξνχο έρνπλ εκθαληζηεί δηάθνξνη ηχπνη. Λ ηχπνο κλήκεο πνπ έρεη επηθξαηήζεη ηα ηειεπηαία ρξφληα γηα πξνζσπηθνχο ππνινγηζηέο νλνκάδεηαη Double Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory (DDR SDRAM ή απιά DDR) θαη νη λεφηεξεο παξαιιαγέο ηνπ, DDR2 θαη DDR3 πνπ επηηξέπνπλ αθφκε κεγαιχηεξεο ηαρχηεηεο κεηαθνξάο δεδνκέλσλ. Ξηηο κλήκεο ηχπνπ DDR, ην θάζε «θνπηί» απνηειείηαη απφ 64 bit (8 byte), πνπ ηαηξηάδεη κε πνιιέο ζχγρξνλεο ΖΘΒ, νη νπνίεο έρνπλ θαηαρσξεηέο κε κέγεζνο επίζεο 64 bit. Δ ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ αλαγξάθεηαη ζηελ θάξηα κλήκεο θαη εθθξάδεηαη ζε εθαηνκκχξηα «θνπηηά» αλά δεπηεξφιεπην, π.ρ. DDR-200, DDR2-400, DDR2-667, DDR3-800, θ.ιπ. Θπνξνχκε εχθνια λα ππνινγίζνπκε ηελ ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ, π.ρ. γηα ηελ DDR200 έρνπκε 200×8= 1600 MB/s, ελψ γηα ηε DDR3-800 έρνπκε 800×8= 6400 MB/s. Ον θφζηνο αγνξάο γηα κηα θάξηα κλήκεο εμαξηάηαη απφ ηνλ ηχπν, ηνλ ρξφλν πξνζπέιαζεο θαη ηε ρσξεηηθφηεηά ηεο. Ξπλήζσο είλαη απφ € 10 κέρξη € 50.

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

2.2

Γ.2.Κ3

Δ Θλήκε Θφλν γηα Ώλάγλσζε (Read Only Memory , RΛM)

΋ηαλ εθθηλνχκε έλαλ ππνινγηζηή, ε ΖΘΒ πξέπεη λα εθηειέζεη κηα ζεηξά απφ εληνιέο (δειαδή πξφγξακκα), ψζηε λα ειέγμεη πνηεο ζπζθεπέο είλαη ζπλδεδεκέλεο, λα ηηο ξπζκίζεη, ψζηε λα είλαη έηνηκεο γηα ρξήζε θαη ζηε ζπλέρεηα λα ελεξγνπνηήζεη ην Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα, ψζηε ν ππνινγηζηήο λα είλαη έηνηκνο γηα ρξήζε. Δ ζεηξά απηψλ ησλ εληνιψλ απνηειεί ην Βαζηθό Πύζηεκα Δηζόδνπ/Δμόδνπ (Basic Input/Output System, BIOS) θαη δελ κπνξεί λα ηνπνζεηεζεί ζηε κλήκε RAM, επεηδή ζα δηαγξαθφηαλ φηαλ δηαθφπηεηαη ε παξνρή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο. Γηα ηνλ ζθνπφ απηφ ρξεζηκνπνηείηαη έλα άιιν είδνο θχξηαο κλήκεο, ε Κλήκε Κόλν γηα Αλάγλσζε (Read Only Memory , RΝM). Δ κλήκε ROM ιεηηνπξγεί κε παξφκνην ηξφπν φπσο ε κλήκε RAM, κε ηε δηαθνξά φηη ην πεξηερφκελφ ηεο είλαη κφληκα απνζεθεπκέλν απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή ηεο θαη δελ ράλεηαη φηαλ δηαθνπεί ην ειεθηξηθφ ξεχκα ή φηαλ θιείλνπκε ηνλ ππνινγηζηή. Λχηε θαη είλαη δπλαηή ε απνζήθεπζε ζε απηήλ νπνησλδήπνηε πιεξνθνξηψλ θαηά ηελ επεμεξγαζία. Δ κλήκε ROM είλαη εγθαηεζηεκέλε ζε κηα κεηξηθή θάξηα (20), ε ρσξεηηθφηεηά ηεο είλαη πξνθαζνξηζκέλε θαη ζπλήζσο δελ μεπεξλά ηα 4 Θΐ (ελψ γηα ηε κλήκε RAM είλαη ζπλήζσο 4 GB, πεξίπνπ 1000 θνξέο κεγαιχηεξε). Ον βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο κλήκεο ROM (φηη ην πεξηερφκελφ ηεο απνζεθεχεηαη φηαλ ηελ θαηαζθεπάδνπλ θαη κεηά δελ ράλεηαη νχηε αιιάδεη) πεξηέρεη ηαπηφρξνλα θαη έλα νπζηαζηηθφ πξφβιεκα: Βάλ έγηλε θάπνην ζθάικα ζην πξφγξακκα πνπ ηνπνζεηήζεθε ζε απηήλ απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή, δελ ππάξρεη ηξφπνο λα δηνξζσζεί. Οα ηειεπηαία ρξφληα νη θαηαζθεπαζηέο έρνπλ αληηθαηαζηήζεη ηελ «παξαδνζηαθή» κλήκε RΛM κε κλήκε Flash. Δ κλήκε Flash είλαη κηα παξαιιαγή ηεο RΛM, πνπ επηηξέπεη κε θαηάιιειε δηαδηθαζία ηε δηαγξαθή θαη επαλεγγξαθή ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο. Θε απηφ ηνλ ηξφπν, νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα αληηθαηαζηήζνπλ ην πξφγξακκα BIOS ζηε κλήκε απηή κε άιιν βειηησκέλν πνπ δεκηνχξγεζε ν Βηθφλα 19 Θλήκε RΛM θαηαζθεπαζηήο. 3. Ζ Βνεζεηηθή Κλήκε Θε ηελ νλνκαζία βνεζεηηθή κλήκε ελλννχκε ην ζχλνιν ησλ πεξηθεξεηαθψλ κνλάδσλ απνζήθεπζεο, φπνπ νη πιεξνθνξίεο απνζεθεχνληαη νξγαλσκέλα θαη καθξνπξφζεζκα. Ξηε βνεζεηηθή κλήκε αλήθνπλ νη ζθιεξνί δίζθνη (εζσηεξηθνί ή εμσηεξηθνί), ε δηζθέηα, ε κλήκε θιαο (USB, SD, θ.ιπ.), νη νπηηθνί δίζθνη (CD, CD-R/RW, DVD, DVD-R/RW), νη καγλεηηθέο ηαηλίεο θαη φιεο νη άιιεο κνλάδεο κφληκεο απνζήθεπζεο πιεξνθνξηψλ. Ώληίζεηα κε ηελ Ζχξηα Θλήκε, ε ΖΘΒ δελ έρεη άκεζε πξφζβαζε ζηε ΐνεζεηηθή Θλήκε. Γηα λα πάξεη ή λα απνζεθεχζεη δεδνκέλα ζηε βνεζεηηθή κλήκε, ζα πξέπεη λα απνζηείιεη θαηάιιειεο εληνιέο ζηα πνιχπινθα ειεθηξνληθά θπθιψκαηα πνπ ειέγρνπλ ηε ιεηηνπξγία ηεο θάζε πεξηθεξεηαθήο κνλάδαο απνζήθεπζεο, ηα νπνία αθνχ εληνπίζνπλ ηα δεδνκέλα, ηα απνζηέιινπλ ζηελ ΖΘΒ κέζα απφ ηα θαιψδηα πνπ ζπλδένπλ ηελ πεξηθεξεηαθή κνλάδα απνζήθεπζεο κε ηε κεηξηθή θάξηα. Ξηε ζπλέρεηα παξνπζηάδνληαη ηα θχξηα είδε πεξηθεξεηαθψλ κνλάδσλ απνζήθεπζεο θαη ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο, ψζηε λα κπνξείηε λα ζπγθξίλεηε θαη λα επηιέγεηε ην πην θαηάιιειν αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ζαο.

Γ.2.Κ3

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

4. Ν ζθιεξόο δίζθνο (hard disk) Μξφθεηηαη γηα κηα κνλάδα απνζήθεπζεο πνπ έρεη κεγάιε ρσξεηηθφηεηα δεδνκέλσλ θαη ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ. Ξπλήζσο είλαη κφληκα εγθαηεζηεκέλνο κέζα ζηνλ ππνινγηζηή. Μαξά ηε δηαθνξά ζηελ εκθάληζε (Error! Reference source not found.), ν ηξφπνο ιεηηνπξγίαο ηνπ παξνπζηάδεη κεγάιεο νκνηφηεηεο κε ηε δηζθέηα. Μεξηέρεη έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο κεηαιιηθνχο (ή πιαζηηθνχο) δίζθνπο, Βηθφλα 20Έλαο ζθιεξφο θαιπκκέλνπο κε καγλεηηθφ πιηθφ θαη απφ ηηο δχν πιεπξέο ηνπο. Βάλ δίζθνο ππάξρνπλ πνιινί δίζθνη (ζπλήζσο αλαθέξνληαη σο «πιαηψ», platters), απηνί είλαη ηνπνζεηεκέλνη ν έλαο πάλσ απφ ηνλ άιινλ θαη πεξηζηξέθνληαη ηαπηφρξνλα. Ζνληά ζηελ θάζε επηθάλεηα κε καγλεηηθφ πιηθφ ππάξρεη κηα θεθαιή αλάγλσζεο/εγγξαθήο, αιιά φιεο νη θεθαιέο είλαη ζπλδεδεκέλεο θαη θηλνχληαη καδί. Έηζη, δηαβάδνπλ ή εγγξάθνπλ δεδνκέλα ηαπηφρξνλα ζε φιεο ηηο επηθάλεηεο ησλ «πιαηψ». Λ ειεγθηήο ηνπ ζθιεξνχ δίζθνπ (ειεθηξνληθά θπθιψκαηα), καδί κε ηα πιαηψ, ηηο θεθαιέο θαη ηα ππφινηπα κέξε ηνπ, είλαη κφληκα ηνπνζεηεκέλα ζε κεηαιιηθή ζήθε γηα πξνζηαζία. ΋πσο ε δηζθέηα, έηζη θαη ν ζθιεξφο δίζθνο, είλαη δηαρσξηζκέλνο ζε ηξνρηέο θαη ζε ηνκείο, ζηνλ θαζέλα απφ ηνπο νπνίνπο εγγξάθεηαη ζπγθεθξηκέλε πνζφηεηα δεδνκέλσλ. Βπεηδή δεδνκέλα απνζεθεχνληαη ηαπηφρξνλα ζηελ ίδηα ηξνρηά φισλ ησλ «πιαηψ», έρεη εηζαρζεί

Οξνρηά (track)

Μιαηψ (platter) Ζεθαιέο αλάγλσζεο/εγγξαθήο (read/write heads)

ν φξνο θχιηλδξνο (cylinder), πνπ αλαθέξεηαη ζην ζχλνιν ησλ αληίζηνηρσλ ηξνρηψλ φισλ Βηθφλα 21 ΐαζηθά ζηνηρεία ελφο ζθιεξνχ δίζθνπ. Λη ηξνρηέο πνπ θαίλνληαη κε ζθνχξν ρξψκα ζηα ηξία ησλ «πιαηψ» καδί . Λ αξηζκφο ηξνρηψλ, «πιαηψ» απνηεινχλ έλαλ θχιηλδξν ηνκέσλ θαη θεθαιψλ αλάγλσζεο/εγγξαθήο είλαη δηαθνξεηηθφο απφ έλα κνληέιν ζθιεξνχ δίζθνπ ζε άιιν θαη θαζνξίδεη ηε ρσξεηηθφηεηά ηνπ. Ππάξρνπλ φκσο θαη άιια ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε πξηλ απνθαζίζνπκε πνηνο ζθιεξφο δίζθνο είλαη θαηάιιεινο γηα έλαλ ππνινγηζηή.

4.1

Ραξαθηεξηζηηθά ελφο ζθιεξνχ δίζθνπ

Οα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο ζθιεξνχ δίζθνπ είλαη ηα αθφινπζα: 

Σσξεηηθόηεηα: Μφζα byte ζπλνιηθά κπνξνχκε λα απνζεθεχζνπκε ζε απηφλ. Ξπλήζεηο ρσξεηηθφηεηεο είλαη 160 GB, 250 GB, 320GB, 500 GB, 1 TB, 2 TB. Ππάξρνπλ φκσο θαη ζθιεξνί δίζθνη κε κεγαιχηεξε ρσξεηηθφηεηα, π.ρ. 8 Οΐ.



Ραρύηεηα πεξηζηξνθήο: Ζαζνξίδεη πφζν γξήγνξα πεξηζηξέθεηαη ν ζθιεξφο δίζθνο θαη ζπλδέεηαη κε ηελ ηαρχηεηα εληνπηζκνχ θαη κεηαθνξάο δεδνκέλσλ. Θεηξηέηαη ζε πεξηζηξνθέο αλά ιεπηφ (revolutions per minute, rpm). Ξπλήζεηο ηαρχηεηεο πεξηζηξνθήο είλαη 5400 rpm θαη 7200 rpm, αιιά ππάξρνπλ θαη δίζθνη κε κεγαιχηεξεο ηαρχηεηεο πεξηζηξνθήο, π.ρ. 10000 rpm. Οαρχηεξε πεξηζηξνθή ζπλήζσο ζεκαίλεη θαη κεγαιχηεξε ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ, αιιά θαη κεγαιχηεξε θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο.

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή



Γ.2.Κ3

Σξόλνο αλαδήηεζεο: Βίλαη ν ρξφλνο πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα πεξηζηξαθεί ν ζθιεξφο δίζθνο θαη λα κεηαθηλεζνχλ νη θεθαιέο ζηελ θαηάιιειε ζέζε γηα λα δηαβάζεη ή λα



εγγξάςεη έλαλ ηνκέα. Ξπλήζσο είλαη απφ 4 ms κέρξη 12 ms. Ραρύηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ: Θε πνηα ηαρχηεηα κεηαθέξνληαη ηα δεδνκέλα απφ θαη πξνο ηνλ ζθιεξφ δίζθν. Θεηξηέηαη ζε bit αλά δεπηεξφιεπην (bits per second, b/s) ή ζε byte αλά δεπηεξφιεπην (bytes per second, B/s). Δ ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ ην 2012 είλαη κεηαμχ 1 Gb/s θαη 1,5 Gb/s πεξίπνπ (δειαδή πεξίπνπ 100 MB/s κέρξη 150 MB/s) θαη εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηνλ ηξφπν θαηαζθεπήο ηνπ δίζθνπ (ηε ρσξεηηθφηεηα, ηελ ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο θαη ηνλ αξηζκφ ησλ θεθαιψλ).



Ρύπνο ζύλδεζεο: Μξφθεηηαη γηα ηνλ ηξφπν ζχλδεζεο (ην θαιψδην πνπ κεηαθέξεη δεδνκέλα) ηνπ ζθιεξνχ δίζθνπ κε ηε κεηξηθή θάξηα. Λη παιαηφηεξνη ζθιεξνί δίζθνη έρνπλ ζχλδεζε IDE (Integrated Drive Electronics) κε θαιψδην ζαλ πιαηεηά θνξδέια θαη παξάιιειε κεηαθνξά δεδνκέλσλ (πνιιά bit ηαπηφρξνλα), κε ηαρχηεηα κέρξη θαη 133 MB/s. Ξε θάπνηα ζπζηήκαηα, θπξίσο ζε δηαθνκηζηέο (servers), ζπλαληνχκε δίζθνπο κε ζχλδεζε SCSI (Small Computer System Interface) πνπ επηηξέπνπλ παξάιιειε κεηαθνξά δεδνκέλσλ κε ηαρχηεηα κέρξη θαη 640 MB/s. Λ ηχπνο ζχλδεζεο ζε πην πξφζθαηνπο ππνινγηζηέο

Βηθφλα 22 Ζαιψδηα ζχλδεζεο γηα ηχπνπο IDE (αξηζηεξά) θαη SATA (δεμηά)

αθνινπζεί ην πξφηππν SATA (Serial Advanced Technology Attachment) πνπ ρξεζηκνπνηεί ζεηξηαθή κεηαθνξά δεδνκέλσλ (έλα bit θάζε θνξά) κε ηαρχηεηα 1,5 Gb/s (150 MB/s) θαη νη λεφηεξεο εθδφζεηο SATA 2.0 (ηαρχηεηα 3 Gb/s ή 300 MB/s) θαη SATA 3.0 (ηαρχηεηα 6 Gbps ή 600 MBps). Θε αληίζηνηρν ηξφπν ζε δηαθνκηζηέο ζπλαληνχκε ηε ζχλδεζε SAS (Serial Attached SCSI) πνπ απνηειεί εμέιημε ηεο ζχλδεζεο SCSI, αιιά κε θαιψδηα θαη ηαρχηεηεο αληίζηνηρεο ηεο ζχλδεζεο SATA. 

Φπζηθό κέγεζνο: Λη δηαζηάζεηο ηνπ ζθιεξνχ δίζθνπ. Ώλάινγα κε ην πνχ ζα ηνπνζεηεζεί, ζα πξέπεη λα έρεη θαη ην αληίζηνηρν θπζηθφ κέγεζνο. Έρνπλ επηθξαηήζεη νη ζθιεξνί δίζθνη κεγέζνπο 3.5 ηληζψλ (3.5”), πνπ ηαηξηάδνπλ ζε επηηξαπέδηνπο ππνινγηζηέο θαη 2.5 ηληζψλ (2.5”), πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε θνξεηνχο ππνινγηζηέο.

είλαη

κηθξφηεξνη

θαη

ζπλήζσο

Οα πην πάλσ ηζρχνπλ γεληθά γηα φινπο ηνπο ζθιεξνχο δίζθνπο. Ξπλήζσο φηαλ ζα αγνξάζνπκε έλα ζθιεξφ δίζθν, ν πσιεηήο δηαθεκίδεη ηε ρσξεηηθφηεηα, ην θπζηθφ κέγεζνο, ηνλ ηχπν ζχλδεζεο θαη ηελ ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο. Γηα ηα ππφινηπα ραξαθηεξηζηηθά ζα πξέπεη λα κειεηήζνπκε ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή.

4.2

Βζσηεξηθνί θαη εμσηεξηθνί ζθιεξνί δίζθνη

Οα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ επηθξαηήζεη δχν είδε ζθιεξψλ δίζθσλ. Δζσηεξηθόο ζθιεξόο δίζθνο (internal hard disk): Βίλαη έλαο ζθιεξφο δίζθνο πξνζαξκνζκέλνο κέζα ζηνλ ππνινγηζηή, ν νπνίνο δελ κπνξεί λα κεηαθηλεζεί εχθνια απφ ππνινγηζηή ζε ππνινγηζηή. Ξπλδέεηαη απεπζείαο κε ηε κεηξηθή θάξηα, ζπλήζσο κε θαιψδην SATA θαη επηηξέπεη ηε γξήγνξε αλάγλσζε θαη απνζήθεπζε δεδνκέλσλ. Ξε επηηξαπέδηνπο

Γ.2.Κ3

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

ππνινγηζηέο είλαη ζρεηηθά εχθνιν λα πξνζζέζνπκε πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ εζσηεξηθνχο ζθιεξνχο δίζθνπο γηα λα απμήζνπκε ηε ζπλνιηθή ρσξεηηθφηεηα. Ξε θνξεηνχο ππνινγηζηέο, ιφγσ πεξηνξηζκέλνπ ρψξνπ θαη ζπλδέζεσλ, απηφ δελ είλαη ζπλήζσο δπλαηφ.

Δμσηεξηθόο ζθιεξόο δίζθνο (external hard disk): Βίλαη έλαο ζθιεξφο δίζθνο ν νπνίνο ζπλδέεηαη εμσηεξηθά κε ηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή θαη κπνξεί εχθνια λα κεηαθηλεζεί απφ έλαλ ππνινγηζηή ζε άιιν. Ξπλήζσο ζπλδέεηαη κέζσ ζχξαο USB. Βπεηδή ε ζχξα USB επηηξέπεη κεηαθνξά δεδνκέλσλ κε ηαρχηεηα 12 Mb/s (1,5 MB/s) ή ζηελ πεξίπησζε ησλ λεφηεξσλ θαη ηαρχηεξσλ USB 2.0 θαη USB 3.0 480 Mb/s (60 MB/s) θαη 5 Gb/s (625 MB/s), αιιά θαη επεηδή νη ζχξεο USB δελ είλαη θαηαζθεπαζκέλεο εηδηθά γηα ζχλδεζε ζθιεξψλ Βηθφλα 23 Βμσηεξηθφο ζθιεξφο δίζθσλ, γεληθά ε ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ ζηνπο δίζθνο εμσηεξηθνχο απηνχο δίζθνπο είλαη ρακειφηεξε απφ ηνπο εζσηεξηθνχο. Θα πξέπεη εδψ λα εμεγήζνπκε φηη έλαο εμσηεξηθφο ζθιεξφο δίζθνο ζηελ πξαγκαηηθφηεηα είλαη έλα θνπηί πνπ πεξηέρεη έλαλ εζσηεξηθφ ζθιεξφ δίζθν θαη θαηάιιεια ειεθηξνληθά γηα λα ζπλδέεηαη κε ηε ζχξα (USB) ηνπ ππνινγηζηή.

5. Νη Νπηηθνί δίζθνη (CD, DVD, CD-R/RW, DVD-R/RW)

Βηθφλα 24 Λπηηθφο δίζθνο

Ξε αληίζεζε κε ηηο δηζθέηεο θαη ηνπο ζθιεξνχο δίζθνπο, πνπ ρξεζηκνπνηνχλ καγλεηηζκφ γηα απνζήθεπζε δεδνκέλσλ, νη νπηηθνί δίζθνη ρξεζηκνπνηνχλ ηδηφηεηεο ηνπ θσηφο. Έλαο νπηηθφο δίζθνο είλαη έλαο επίπεδνο θπθιηθφο δίζθνο απφ δηάθαλν πιαζηηθφ πάρνπο 1,2 mm. Δ δηάκεηξφο ηνπ είλαη 12 εθαηνζηφκεηξα, αιιά ππάξρνπλ θαη κηθξφηεξνη. Μίζσ απφ ην δηάθαλν πιαζηηθφ ππάξρεη ε επηθάλεηα εγγξαθήο ησλ δεδνκέλσλ, θαιπκκέλε κε έλα ιεπηφ ζηξψκα αινπκηλίνπ ή ρξπζνχ, κηα Βηηθέηα επίζηξσζε εηδηθήο ιάθαο γηα πξνζηαζία Μξνζηαηεπηηθή ιάθα ηνπ κεηάιινπ θαη ζην ηέινο ε εηηθέηα. Βπηθάιπςε απφ αινπκίλην/ρξπζφ Οα δηάθνξα είδε νπηηθψλ δίζθσλ (CD, CDΒπηθάλεηα εγγξαθήο δεδνκέλσλ R, CD-RW, θ.ιπ.) δηαθέξνπλ θπξίσο ζην Αηάθαλν πιαζηηθφ πιηθφ θαη ηνλ ηξφπν πνπ είλαη θηηαγκέλε ε επηθάλεηα εγγξαθήο ησλ δεδνκέλσλ. Δ Βηθφλα 25 Ανκή ελφο Λπηηθνχ δίζθνπ επηθάλεηα απηή απνηειείηαη απφ κηα ζεηξά απφ κηθξά ζηίγκαηα πνπ είηε είλαη δηαθαλή είηε αδηαθαλή. Θε απηφ ηνλ ηξφπν θσδηθνπνηνχληαη θαη εγγξάθνληαη ην 0 θαη ην 1. Γηα λα δηαβάζεη ηα δεδνκέλα ν ππνινγηζηήο, ν νπηηθφο δίζθνο ηνπνζεηείηαη ζε εηδηθή ζπζθεπή/νδεγφ (Optical Disk Drive), ε νπνία πεξηέρεη έλα κνηέξ γηα λα πεξηζηξέθεη ηνλ δίζθν θαη κηα θεθαιή αλάγλσζεο/εγγξαθήο. Δ θεθαιή αλάγλσζεο/εγγξαθήο εθπέκπεη κηα πνιχ ιεπηή, αιιά ηζρπξή θσηεηλή αθηίλα (ιέηδεξ) πνπ δηαπεξλά ην δηάθαλν πιαζηηθφ θαη θηάλεη ηελ επηθάλεηα εγγξαθήο. Βάλ ζην ζεκείν είλαη δηαθαλέο, ηφηε ε αθηίλα αληαλαθιάηαη ζην ζηξψκα αινπκηλίνπ/ρξπζνχ θαη επηζηξέθεη ζηελ θεθαιή αλάγλσζεο, φπνπ αληρλεχεηαη απφ θαηάιιεια ειεθηξνληθά. Βάλ ην ζεκείν δελ είλαη δηαθαλέο, ε αθηίλα δελ αληαλαθιάηαη θαη αληρλεχεηαη ε απνπζία ηεο.

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ3

Ξε αληίζεζε κε ηνπο καγλεηηθνχο δίζθνπο, νη νπηηθνί δίζθνη δελ είλαη νξγαλσκέλνη ζε ηνκείο θαη ηξνρηέο. Οα bit εγγξάθνληαη ζε κηα ζπεηξνεηδή ηξνρηά, μεθηλψληαο απφ ην εζσηεξηθφ ηνπ δίζθνπ. Οφζν ην κνηέξ γηα ηελ πεξηζηξνθή, φζν θαη ε θεθαιή αλάγλσζεο απνηεινχλ κεραληζκνχο κεγάιεο αθξίβεηαο, δηφηη ην πιάηνο ηεο ζπεηξνεηδνχο ηξνρηάο πνπ πξέπεη λα αθνινπζνχλ είλαη πεξίπνπ 80 θνξέο κηθξφηεξν απφ ηε δηάκεηξν κηαο ηξίραο. Βπίζεο, ε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο δελ είλαη ζηαζεξή, αιιά κεηψλεηαη φηαλ κεηαθηλείηαη ε θεθαιή αλάγλσζεο/εγγξαθήο απφ ην θέληξν πξνο ηα έμσ, γηα λα δηαηεξεί ην ξπζκφ ησλ bit πνπ δηαβάδεη ζηαζεξφ. Λη πην γλσζηνί ηχπνη νπηηθψλ δίζθσλ είλαη ην CD-ROM θαη θαη ην DVD-ROM, θαζψο θαη ηα εγγξάςηκα (CD-R, DVD-R) θαη επαλεγγξάςηκα (CD-RW, DVD-RW) αληίζηνηρά ηνπο.

5.1

Λη δίζθνη CD-ROM θαη DVD-ROM

Θε ηνλ φξν CD-ROM ελλννχκε έλαλ νπηηθφ δίζθν πνπ έρεη ρσξεηηθφηεηα 700 MB θαη ζηνλ νπνίν ε εγγξαθή έγηλε βηνκεραληθά θαηά ηε δεκηνπξγία ηνπ. Ώπηνί νη δίζθνη δελ έρνπλ μερσξηζηή επηθάλεηα εγγξαθήο δεδνκέλσλ, αιιά ηα δεδνκέλα εγγξάθνληαη πηέδνληαο κεηαιιηθή «κήηξα» ζηελ νπνία έρνπλ εγγξαθεί πξνεγνπκέλσο, ζην πίζσ κέξνο ηνπ δηάθαλνπ πιαζηηθνχ δίζθνπ πξίλ ηνπνζεηεζεί ην αινπκίλην. Λ κεραληζκφο αλάγλσζεο ησλ CD-ROM είλαη παλνπνηφηππνο κε απηφλ ησλ CD κνπζηθήο, φπνπ απαηηείηαη ζηαζεξή ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ 150 KB/s, θαη ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο κεηαμχ 200 rpm θαη 500 rpm. Βπεηδή ε ηαρχηεηα απηή είλαη ρακειή γηα κεηαθνξά δεδνκέλσλ, νη κεραληζκνί αλάγλσζεο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα πεξηζηξνθήο ηνπ δίζθνπ ζε πνιιαπιάζηα ησλ πην πάλσ (32x, 48x, 52x, θ.ιπ.). Γηα παξάδεηγκα, ην πνιιαπιάζην 52x αληηζηνηρεί ζε ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ 7,8 MB/s (52x150) θαη πεξηζηξνθήο πεξίπνπ 10400 rpm (52x200), πνπ πιεζηάδεη ζηα φξηα αληνρήο ηνπ δίζθνπ. Ον DVD-ROM δεκηνπξγείηαη κε ηελ ίδηα δηαδηθαζία, αιιά έρεη ρσξεηηθφηεηα 4,7 GB (πεξίπνπ 7 θνξέο απηήλ ηνπ CD-ROM). Ώπηφ επηηπγράλεηαη δηφηη ζην DVD-ROM ε ηξνρηά έρεη πνιχ κηθξφηεξν πιάηνο θαη ηα ζηίγκαηα πνπ αλαπαξηζηνχλ ηα δεδνκέλα είλαη κηθξφηεξα θαη ππθλφηεξα ζε ζρέζε κε ην CD-ROM. Λ κεραληζκφο αλάγλσζεο ησλ DVD-ROM είλαη παλνπνηφηππνο κε απηφλ ησλ DVD βίληεν, φπνπ απαηηείηαη ζηαζεξή ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ 1,32 MB/s, θαη ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο κεηαμχ 570 rpm θαη 1600 rpm. Λη κεραληζκνί αλάγλσζεο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα πεξηζηξνθήο ηνπ δίζθνπ ζε πνιιαπιάζηα ησλ πην πάλσ (4x, 8x, 16x, θ.ιπ.). Γηα παξάδεηγκα, ην πνιιαπιάζην 16x αληηζηνηρεί ζε ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ πεξίπνπ 21 MB/s (16x1,32) θαη πεξηζηξνθήο πάλσ απφ 9120 rpm (16x570). Ππάξρνπλ DVD πνπ έρνπλ δχν ηξνρηέο ζε δηαθνξεηηθά «επίπεδα» (dual layer) θαη επνκέλσο ηε δηπιάζηα ρσξεηηθφηεηα 9,4 GB.

5.2

Λη δίζθνη CD-R θαη DVD-R

Οα CD-ROM θαη DVD-ROM είλαη ρξήζηκα γηα λα κπνξεί έλαο θαηαζθεπαζηήο ινγηζκηθνχ λα εγγξάθεη ινγηζκηθφ γηα λα ην δηαζέζεη ζηελ αγνξά (π.ρ. έλα λέν πξφγξακκα, έλα παηγλίδη, θ.ιπ.). Θε ηελ αχμεζε ηνπ φγθνπ ησλ δεδνκέλσλ, παξνπζηάζηεθε ε αλάγθε λα κπνξνχλ θαη νη ρξήζηεο λα εγγξάςνπλ δεδνκέλα ζε έλα νπηηθφ δίζθν, ρσξίο ηελ αθξηβή θαη άβνιε εξγνζηαζηαθή δηαδηθαζία. Έηζη νη θαηαζθεπαζηέο επηλφεζαλ ηνπο εγγξάςηκνπο νπηηθνχο δίζθνπο CD-R θαη DVD-R. Ώπηνί νη δίζθνη έρνπλ κηα επηθάλεηα εγγξαθήο δεδνκέλσλ φπνπ έρεη

Γ.2.Κ3

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

δεκηνπξγεζεί ε ζπεηξνεηδήο ηξνρηά κε νξγαληθή βαθή, πνπ είλαη αξρηθά ζρεδφλ δηαθαλήο. Λη κεραληζκνί αλάγλσζεο/εγγξαθήο πεξηέρνπλ εθηφο απφ ην ιέηδεξ γηα αλάγλσζε έλα δέπηεξν, πνιχ πην ηζρπξφ ιέηδεξ γηα εγγξαθή, ην νπνίν φηαλ ελεξγνπνηεζεί ζε θάπνην ζεκείν, ε βαθή απνθηά ζθνχξν ρξψκα θαη δελ αληαλαθιά πιένλ ην θσο. Έηζη, εγγξάθνληαη «κφληκα» ηα δεδνκέλα, αιιά δελ είλαη δπλαηή ε δηαγξαθή, ή ε αιιαγή ηνπο αξγφηεξα. Λη δίζθνη CD-R θαη DVD-R είλαη επαίζζεηνη ζην έληνλν θψο, ην νπνίν κπνξεί κε ηνλ θαηξφ λα αιινηψζεη ηα δεδνκέλα πνπ πεξηέρνπλ, γη απηφ πξέπεη λα απνζεθεχνληαη πξνζεθηηθά.

5.3

Λη δίζθνη CD-RW θαη DVD-RW

Δ αδπλακία λα αιιάδνπκε ηα δεδνκέλα ζε έλαλ εγγξάςηκν δίζθν CD-R ή DVD-R, φπσο ζα κπνξνχζακε ζε έλαλ ζθεξφ δίζθν ή κηα δηζθέηα, νδήγεζε ηνπο θαηαζθεπαζηέο λα δεκηνπξγήζνπλ επαλεγγξάςηκνπο νπηηθνχο δίζθνπο. Ώπηνί δηαθέξνπλ απφ ηνπο πξνεγνχκελνπο ζην πιηθφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ επηθάλεηα εγγξαθήο δεδνκέλσλ, φπνπ ε ζπεηξνεηδήο ηξνρηά δεκηνπξγείηαη κε εηδηθφ κεηαιιηθφ πιηθφ, ην νπνίν κπνξεί λα έρεη δχν θαηαζηάζεηο: ζηελ θξπζηαιιηθή ηνπ θαηάζηαζε αληαλαθιά ην θσο, ελψ ζηελ άκνξθε ηνπ θαηάζηαζε δελ ην αληαλαθιά. Βιέγρνληαο ηελ έληαζε ηνπ ηζρπξνχ ιέηδεξ εγγξαθήο, δεκηνπξγείηαη ζην κεηαιιηθφ πιηθφ ε θαηάζηαζε πνπ ρξεηάδεηαη. Δ δηαδηθαζία κπνξεί λα επαλαιεθζεί ζηελ ίδηα πεξηνρή ηνπ δίζθνπ πνιιέο θνξέο, εγγξάθνληαο λέα δεδνκέλα πάλσ απφ ηα παιηά.

5.4

Άιινη νπηηθνί δίζθνη

Οα ηειεπηαία ρξφληα έρεη εκθαληζηεί κηα λέα «νηθνγέλεηα» νπηηθψλ δίζθσλ κε ηελ νλνκαζία Blu-ray Disc (BD). Ώπηνί δηαζέηνπλ κεγαιχηεξε ρσξεηηθφηεηα επεηδή έρνπλ αθφκε κηθξφηεξν πιάηνο ηξνρηάο θαη πεηπραίλνπλ ρσξεηηθφηεηα απφ 25 GB θαη άλσ θαη ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ απφ 36 MB/s. Ώληίζηνηρα έρνπλ εκθαληζηεί θαη νη εγγξάςηκνη (BD-R) θαη επαλεγγξάςηκνη (BD-RE). Μηζηεχεηαη φηη ζηαδηαθά ζα αληηθαηαζηήζνπλ ηνπο δίζθνπο DVD, φπσο απηνί έρνπλ εθηνπίζεη ηνπο δίζθνπο CD. 6. Απνζεθεπηηθά κέζα ηύπνπ Κλήκεο Φιαο (USB, SD) Θε ηελ εκθάληζε ησλ θνξεηψλ ππνινγηζηψλ, θηλεηψλ ηειεθψλσλ θαη άιισλ θνξεηψλ ζπζθεπψλ, αιιά θαη κε ηελ αλάγθε γηα έλα θνξεηφ απνζεθεπηηθφ κέζν κε ρσξεηηθφηεηα πνιχ κεγαιχηεξε απφ απηήλ ηεο δηζθέηαο, αιιά κε ηελ ίδηα επθνιία ζηελ εγγξαθή, θαη κηθξφηεξν απφ ηνπο επαλεγγξάςηκνπο νπηηθνχο δίζθνπο, ε ηερλνινγία ήιζε λα πξνηείλεη ηε ρξήζε ηεο κλήκεο, θιαο σο βάζεο γηα κηα ζεηξά απφ κηθξέο θνξεηέο ζπζθεπέο. Δ κλήκε θιαο απνηειεί κηα ηερλνινγία πνπ δαλείδεηαη ζηνηρεία ηφζν απφ ηε κλήκε RAM φζν θαη απφ ηε ROM. Ζάησ απφ θαλνληθέο ζπλζήθεο, ηα δεδνκέλα πνπ έρνπλ εγγξαθεί δηαηεξνχληαη φηαλ δηαθνπεί ε παξνρή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο, φπσο θαη ζηε ROM. Βάλ ζέινπκε λα εγγξάςνπκε δεδνκέλα, ζα πξέπεη λα πξνεγεζεί ε δηαδηθαζία δηαγξαθήο ησλ δεδνκέλσλ απφ κηα ζεηξά απφ byte, πεξίπνπ φπσο γίλεηαη θαη κε έλαλ ηνκέα ελφο ζθιεξνχ δίζθνπ ή κηαο δηζθέηαο. Ζαηφπηλ, κε ηελ εθαξκνγή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο ςειφηεξεο ηάζεο απφ φηη γηα δηάβαζκα, γίλεηαη ε εγγξαθή ησλ λέσλ δεδνκέλσλ.

Βηθφλα 26 Αηάθνξα είδε κλήκεο θιαο

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ3

Δ κλήκε θιαο ραξαθηεξίδεηαη σο απνζεθεπηηθφο ρψξνο «ζηεξεάο θαηάζηαζεο» (solid state), δηφηη ρξεζηκνπνηεί απνθιεηζηηθά ειεθηξνληθά θπθιψκαηα (ηξαλδίζηνξ) θαη δελ πεξηέρεη κεραληθά ηκήκαηα, φπσο κνηέξ, θεθαιέο αλάγλσζεο, θ.ιπ. Ώπηφ πξνζθέξεη πιενλεθηήκαηα ζε ζρέζε κε άιιεο κνλάδεο απνζήθεπζεο, φπσο: 

Ρακειφηεξε

θαηαλάισζε

ελέξγεηαο

(ηα

κεραληθά

κέξε

θαηαλαιψλνπλ ελέξγεηα) 

Ηηγφηεξεο

πηζαλφηεηεο

βιάβεο

απφ

ρηππήκαηα

θαη

ηαξαθνχλεκα πνπ είλαη έλα γεληθφ πξφβιεκα ησλ άιισλ

Βηθφλα 27 Θλήκε θιαο ηχπνπ USB flash drive

κέζσλ απνζήθεπζεο 

Ρακειφο ρξφλνο αλαδήηεζεο (θάησ απφ 0.1 ms)



Πςειή ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ (100 MB/s – 500 MB/s).

Οα θχξηα κεηνλεθηήκαηά ηεο είλαη: 

Ώθξηβφηεξε αλά GB ζε ζχγθξηζε κε ηνλ ζθιεξφ δίζθν



Θηθξφηεξε ρσξεηηθφηεηα απφ ηνλ ζθιεξφ δίζθν, ζπλήζσο απφ 2 GB κέρξη 128 GB



Μεξηνξηζκέλνο αξηζκφο εγγξαθψλ ζην θάζε byte ηεο (ζπλήζσο 10000-100000 θνξέο)

Δ κλήκε θιαο ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα ηα αθφινπζα θνξεηά κέζα απνζήθεπζεο: 

USB Flash Drive: Ον πην θνηλφ κέζν γηα ππνινγηζηέο, δηφηη έρεη ππνδνρή γηα ζχλδεζε ζε ζχξα USB, πνπ ππάξρεη ζρεδφλ ζε φινπο ηνπο ππνινγηζηέο



Memory Stick: Βίδνο κλήκεο γηα δηάθνξεο θνξεηέο ζπζθεπέο (θσηνγξαθηθέο



ζπζθεπέο, θηλεηά ηειέθσλα), πνπ εηζήρζεθε απφ ηελ εηαηξεία Sony Secure Digital card (SD Card) θαη νη παξαιιαγέο ηεο (π.ρ. SDHC): Ρξεζηκνπνηείηαη ζε κεγάιε πνηθηιία ζπζθεπψλ αληί γηα ζθιεξφ δίζθν, π.ρ. ππεξ-θνξεηνί ππνινγηζηέο, θαη



ππνινγηζηέο ηχπνπ «ηακπιέηαο», θηλεηά ηειέθσλα, θσηνγξαθηθέο κεραλέο, θ.ιπ. Compact Flash (CF): Ρξεζηκνπνηείηαη ζε ππνινγηζηέο θαη άιιεο ζπζθεπέο αληί γηα ζθιεξφ δίζθν, π.ρ. ππνινγηζηέο πνπ ιεηηνπξγνχλ σο «ηεξκαηηθά», ζπζθεπέο δηθηχνπ, θ.ά.

7. Πύλνςε Έρνπκε κειεηήζεη ηφζν ηα είδε ηεο θχξηαο φζν θαη ηεο βνεζεηηθήο κλήκεο. Οα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο είλαη ε ρσξεηηθφηεηα, ε ηαρχηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ, ε δπλαηφηεηα εγγξαθήο/επαλεγγξαθήο, ε θνξεηφηεηα θαη ην θφζηνο. Ξηνλ αθφινπζν πίλαθα παξνπζηάδνληαη νη θχξηεο κνλάδεο απνζήθεπζεο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο. Γηα ηηο κνλάδεο ηχπνπ flash αλαθέξεηαη κφλν ην πην θνηλφ είδνο, αθνχ θαη ηα άιια είδε έρνπλ παξφκνηα ραξαθηεξηζηηθά. Ώληί γηα ην θφζηνο, αλαγξάθεηαη ην θφζηνο αλά GB γηα λα είλαη δπλαηή ε ζχγθξηζε.

Γ.2.Κ3

Δίδνο

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Σσξεηηθόηεηα

Ραρύηεηα Κεηαθ. δεδνκέλσλ

Δγγξαθή

Δπαλεγγξαθή

Φνξεηή

Θόζηνο αλά GB

Θλήκε RAM

1-8 GB

6400 MB/s



€ 15

Αηζθέηα

1,44 MB

50 ΖB/s



€ 300

Ξθιεξφο δίζθνο (εζσηεξηθφο)

160GB4TB

150 MB/s



Ξθιεξφο δίζθνο (εμσηεξηθφο)

160GB4TB

60 MB/s



CD-ROM

700 MB

7,8 MB/s

CD-R

700 MB

7,8 MB/s



CD-RW

700 MB

7,8 MB/s



DVD-ROM

4,7 GB

21 MB/s

DVD-R

4,7 GB

21 MB/s

DVD-RW

4,7 GB 2-128 GB

USB Flash Drive

€ 0,08 

€ 0,10



€ 0,70



€ 1,40



€ 0,14

21 MB/s



€ 0,28

100 MB/s500 MB/s



€ 1,5



΋πσο εχθνια δηαπηζηψλνπκε, ε κλήκε RAM είλαη αθξηβή, αιιά θνβεξά πην γξήγνξε ζηε κεηαθνξά δεδνκέλσλ απφ φηη ηα άιια κέζα. Ώπηφο είλαη εμάιινπ θαη ν ξφινο ηεο. Λ εζσηεξηθφο ζθιεξφο δίζθνο απνηειεί ηελ θχξηα γξήγνξε θαη θζελή ιχζε γηα απνζήθεπζε, ελψ ν εμσηεξηθφο είλαη κηα πνιχ θαιή ιχζε γηα λα δηαηεξνχκε αληίγξαθν αζθαιείαο ζε πεξίπησζε πνπ ππάξμεη πξφβιεκα κε ηνλ εζσηεξηθφ καο ζθιεξφ δίζθν. Ώπφ ηηο άιιεο κνλάδεο απνζήθεπζεο, ην DVD-R αλαδεηθλχεηαη σο κηα θαιή ιχζε γηα απνζήθεπζε θαη απνζηνιή δεδνκέλσλ, ιφγσ ηνπ ρακεινχ θφζηνπο θαη θνξεηφηεηαο, ελψ ην USB Flash Drive θπξηαξρεί σο έλαο βνιηθφο, αιιά θάπσο αθξηβφο ηξφπνο γηα θνξεηή απνζήθεπζε δεδνκέλσλ. Βδψ ζα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη εθηφο απφ ηηο πην πάλσ κνλάδεο απνζήθεπζεο, ππάξρνπλ θαη άιιεο, κε εμεηδηθεπκέλε ρξήζε. Γηα παξάδεηγκα, ε καγλεηηθή ηαηλία (ζε κνξθή κηθξήο θαζέηαο) εμαθνινπζεί λα ρξεζηκνπνηείηαη σο κέζν γηα καθξνρξφληα θχιαμε παιηψλ δεδνκέλσλ απφ πνιινχο νξγαληζκνχο, δηφηη έρεη απνδεηρηεί αμηφπηζηε. Βπίζεο, ρξεηάδεηαη κεγάιε πξνζνρή ζηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ, δηφηη ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο ε απψιεηά ηνπο είλαη δπζαλαπιήξσηε. Λη κνλάδεο απνζήθεπζεο είλαη ζπζθεπέο θαη θάπνηε παζαίλνπλ βιάβε. Ζνηλά πξνβιήκαηα είλαη ε θαηαζηξνθή ησλ δεδνκέλσλ κηαο δηζθέηαο πνπ βξέζεθε θνληά ζε έλα ειεθηξνκαγλεηηθφ πεδίν, ή ελφο ζθιεξνχ δίζθνπ κεηά απφ ηξάληαγκα ή πέζηκν (εάλ αθνπκπήζνπλ νη θεθαιέο ηελ επηθάλεηά ηνπ, ν δίζθνο θαηαζηξέθεηαη), ή ην γδάξζηκν ηεο επηθάλεηαο ελφο DVD-R (θαη ε έθζεζε ηνπ ζηνλ ήιην) ή αθφκε θαη ε θζνξά ελφο USB Flash Drive, κεηά απφ πνιιέο εγγξαθέο ζην ίδην αξρείν (ή θαη ε απψιεηά ηνπ). Γεληθά, ζπζηήλεηαη λα απνζεθεχνπκε ηα δεδνκέλα καο θαη ζε κηα δεχηεξε κνλάδα απνζήθεπζεο γηα αζθάιεηα. Ώπηφ δελ είλαη πάληνηε εχθνιν, ηδηαίηεξα ζε θεληξηθνχο

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ3

ππνινγηζηέο. Βθεί ππάξρνπλ έμππλνη κεραληζκνί πνπ επηηξέπνπλ ηελ ηαπηφρξνλε εγγξαθή ζε πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ ζθιεξνχο δίζθνπο (π.ρ. ζπζηήκαηα RAID) θαη ζε πεξίπησζε βιάβεο ν δηαρεηξηζηήο δελ έρεη παξά λα αληηθαηαζηήζεη ηνλ ζθιεξφ δίζθν (ην ζχζηεκα απηφκαηα ζα αληηγξάςεη θαη ζε απηφλ φια ηα δεδνκέλα). Βαζηθέο Έλλνηεο

Κλήκε ηπραίαο πξνζπέιαζεο (Random Access Memory): Κλήκε Κόλν γηα Γηάβαζκα (Read Only Memory):

Ώπνζεθεχεη πξνζσξηλά πιεξνθνξίεο γηα φζε ψξα είλαη αλνηθηφο ν Δ/Π. ΋ηαλ θιείζεη ν ππνινγηζηήο ε RAM ράλεη ηηο πιεξνθνξίεο. Ρξεζηκνπνηείηαη γηα αλάγλσζε θαη εγγξαθή δεδνκέλσλ. Ώλήθεη ζηελ θχξηα κλήκε. ΋,ηη έρεη θαηαγξαθεί εδψ δελ κπνξεί λα δηαγξαθεί απφ ηνπο απινχο ρξήζηεο. ΋ηαλ θιείζεη ν ππνινγηζηήο ηα δεδνκέλα πνπ βξίζθνληαη ζηε ROM δελ δηαγξάθνληαη. Οα δεδνκέλα πνπ βξίζθνληαη εδψ είλαη απαξαίηεηα γηα ην μεθίλεκα θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ππνινγηζηή θαη πξνζθέξνληαη κφλν γηα δηάβαζκα. Ώλήθεη ζηελ θχξηα κλήκε.

Πθιεξόο Γίζθνο (Hard Disk):

Ώπνζεθεχεη κφληκα πιεξνθνξίεο. Ππάξρεη ν εμσηεξηθφο ζθιεξφο δίζθνο, ν νπνίνο κπνξεί λα κεηαθεξζεί κεηαμχ ππνινγηζηψλ θαη ν εζσηεξηθφο, ν νπνίνο δελ κεηαθέξεηαη. Έρεη κεγάιε ρσξεηηθφηεηα, είλαη γξήγνξνο ζε αλάγλσζε θαη εγγξαθή δεδνκέλσλ θαη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ ην θφζηνο ηνπ κεηψλεηαη. Ώλήθεη ζηε βνεζεηηθή κλήκε.

Γηζθέηα (Diskette):

Ώπνζεθεχεη κφληκα πιεξνθνξίεο. Θπνξεί λα κεηαθεξζεί εχθνια. Έρεη πνιχ κηθξή ρσξεηηθφηεηα θαη ζπάεη πνιχ εχθνια. Μνιχ κηθξφ θφζηνο. Μνιχ αξγή ζε αλάγλσζε θαη απνζήθεπζε δεδνκέλσλ. Ώλήθεη ζηε βνεζεηηθή κλήκε.

Κλήκε θιαο (USB,SD):

Ώπνζεθεχεη κφληκα πιεξνθνξίεο. Θπνξεί λα κεηαθεξζεί εχθνια. Ρακειφ θφζηνο. Μνιχ πην αμηφπηζην απφ ηε δηζθέηα. Γξήγνξν ζε αλάγλσζε θαη απνζήθεπζε δεδνκέλσλ. Μην γξήγνξν απφ ηε δηζθέηα, πην αξγφ απφ ηνλ ζθιεξφ δίζθν. Ώλήθεη ζηε βνεζεηηθή κλήκε.

Νπηηθόο δίζθνο (CD, DVD, CD-R/RW, DVD-R/RW):

Ώπνζεθεχεη κφληκα πιεξνθνξίεο. Ρακειφ θφζηνο. Γξήγνξν ζε αλάγλσζε θαη απνζήθεπζε. Ώλήθεη ζηε βνεζεηηθή κλήκε.

Ξεγέο 1. Ώξάπνγινπ Ώ., Θαβφγινπ Ρ., Ληθνλνκάθνο Δ., Φχηξνο Ζ., (2006) Μιεξνθνξηθή Ώ', ΐ', Γ' Γπκλαζίνπ, ζει. 16—21, 104—112, ΛΒΑΐ.

2. Wikipedia: http://en.wikipedia.org/wiki/ 3. Wikipedia: http://el.wikipedia.org/wiki/Αηζθέηα_ππνινγηζηή 4. Wikipedia: http://el.wikipedia.org/wiki/Ξθιεξφο_δίζθνο

Γ.2.Κ3

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

5. ΐνπξφπνπινο Διίαο, Γηνιδάζεο Ιεθηάξηνο, Ξαξάθε Εσάλλεο, Λ Ππνινγηζηήο (Μηπρηαθή εξγαζία), http://www.it.uom.gr/project/mycomputer/Default.htm Μαλεπηζηήκην Θαθεδνλίαο.

6. http://el.wikipedia.org/wiki/Θλήκε_ηπραίαο_πξνζπέιαζεο 7. http://www.freescale.com/webapp/sps/site/overview.jsp?code=784_LPBB_DDR 8. Memory:www.schools.ac.cy/gym-vasnic/Yliko/Yliko%20Ma8imaton/Pliroforiki/G%20Taxi/2on_Mathhma_parousiashs.pdf

Γ2.4

Δθηππσηέο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαγλσξίδνπκε θαη λα αλαθέξνπκε ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο εθηππσηή (αλάιπζε, ηαρχηεηα, ρξψκα, κέγεζνο ραξηηνχ, θφζηνο, θ.ιπ.) Ια αλαγλσξίδνπκε θαη λα αλαθέξνπκε ηηο κνλάδεο κέηξεζεο ηεο αλάιπζεο θαη ηεο ηαρχηεηαο ελφο εθηππσηή Ια ζπγθξίλνπκε εθηππσηέο κε βάζε ηελ ηαρχηεηα, ηελ αλάιπζε, ην κέγεζνο ηνπο, θ.ιπ. Ια επηιέγνπκε απφ έλαλ θαηάινγν ηνλ πην θαηάιιειν εθηππσηή γηα θάπνην παξάδεηγκα πνπ ζα δνζεί.

1. Δηζαγσγή Ώλάκεζα ζηηο πην ζπλεζηζκέλεο πεξηθεξεηαθέο πνπ ρξεηάδεηαη λα αγνξάζεη θάπνηνο αθφηνπ απέθηεζε ππνινγηζηή, είλαη ν εθηππσηήο. Ηηγφηεξν ζπρλά θαη ν ζαξσηήο. Λη εθηππσηέο θαη νη ζαξσηέο, παξά ηηο ζεκαληηθέο δηαθνξέο ηνπο, αθνχ νη πξψηνη απνηεινχλ κνλάδα εμφδνπ θαη νη δεχηεξνη κνλάδα εηζφδνπ, φπσο ζα δηαπηζησζεί έρνπλ θνηλά ζηνηρεία, γη’ απηφ θαη ηνπο παξνπζηάδνπκε καδί, ζην ίδην θεθάιαην. 2. Δίδε εθηππσηώλ Ππάξρνπλ δηάθνξα είδε εθηππσηψλ, θάπνηα πνιχ εμεηδηθεπκέλα. Ξήκεξα ζηελ αγνξά βξίζθνπκε θπξίσο εθηππσηέο ςεθαζκνχ κειάλεο Βηθφλα 28 Βθηππσηήο αθίδσλ θαη εθηππσηέο ιέηδεξ θαη θάπνηε ζπλαληνχκε εθηππσηέο αθίδσλ. Λη εθηππσηέο αθίδσλ (dot matrix printers) είλαη αξραηφηεξεο ηερλνινγίαο θαη βαζίδνληαη ζε έλαλ θχιηλδξν πνπ κεηαθηλεί ην ραξηί πξνο ηα πάλσ, θαη ζε κία θεθαιή εθηχπσζεο πνπ κεηαθηλείηαη δεμηά-αξηζηεξά θαη πεξηέρεη κία ή δχν ζεηξέο απφ αθίδεο, πνπ ειέγρνληαη ε θάζε κία αλεμάξηεηα απφ ηελ άιιε. Θεηαμχ ηεο θεθαιήο εθηχπσζεο θαη ηνπ ραξηηνχ ππάξρεη κηα ηαηλία πνηηζκέλε κε κειάλη. ΋ηαλ νη αθίδεο ρηππνχλ ζηελ ηαηλία, αθήλνπλ κηα κηθξή θνπθίδα κειαληνχ ζην ραξηί. Ον θάζε γξάκκα (ή εηθφλα) απνηειείηαη απφ ζεηξέο απφ θνπθθίδεο. Λη εθηππσηέο αθίδσλ είλαη αξθεηά ζνξπβψδεηο θαηά ηε ιεηηνπξγία ηνπο, ιφγσ ηνπ φηη νη αθίδεο είλαη ζαλ κηθξά ζθπξάθηα πνπ ρηππνχλ ζηε κειαλνηαηλία. Γηα ηνλ ιφγν απηφ, ε ρξήζε ηνπο πεξηνξίζηεθε ζε ζπγθεθξηκέλεο εθαξκνγέο. Λη ζεξκηθνί εθηππσηέο (thermal printers) βαζίδνληαη ζε παξφκνηα ηερλνινγία, αιιά νη αθίδεο ζεξκαίλνληαη θαη αθνπκπνχλ απεπζείαο ην ραξηί. Ώληί γηα κειαλνηαηλία, ρξεζηκνπνηνχλ εηδηθφ ραξηί πνηηζκέλν κε εηδηθή νπζία, πνπ φηαλ ζεξκαίλεηαη απφ ηηο αθίδεο, απνρηά καχξν ρξψκα. Λη εθηππσηέο ςεθαζκνύ κειάλεο (ink jet printers) είλαη νη πην δηαδνκέλνη ζήκεξα. Βάλ έρεηε εθηππσηή ζην ζπίηη, είλαη πνιχ πηζαλφλ λα είλαη απηνχ ηνπ ηχπνπ. ΋πσο θαη νη εθηππσηέο αθίδσλ, έρνπλ κεραληζκφ (θχιηλδξν) γηα κεηαθίλεζε ηνπ ραξηηνχ θαη θεθαιή εθηχπσζεο πνπ κεηαθηλείηαη δεμηά-αξηζηεξά. Ώληί γηα αθίδεο, ε θεθαιή εθηχπσζεο έρεη κηθξνζθνπηθέο ηξππίηζεο Βηθφλα 29 Βθηππσηήο πνπ «ςεθάδνπλ» κηθξέο ζηαγφλεο (θνπθθίδεο) απφ κειάλη ζην ραξηί. Δ ςεθαζκνχ κειάλεο θάζε θνπθίδα έρεη κέγεζνο κηθξφηεξν απφ ην πάρνο κηαο ηξίραο. Ώληί γηα κειαλνηαηλία, έρνπλ δνρείν κε κειάλη, ην νπνίν είλαη ηνπνζεηεκέλν ζηελ θεθαιή εθηχπσζεο. Ξπλήζσο ππάξρνπλ έλα δνρείν κε καχξν κειάλη θαη ηξία κε βαζηθά ρξψκαηα, θπαλφ (cyan), καηδέληα (magenta) θαη θίηξηλν (yellow), απφ ηα νπνία ν εθηππσηήο ζπλζέηεη

Γ.2.Κ4

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

κηα κεγάιε πνηθηιία ρξσκάησλ. Έηζη, έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα εθηππψλνπλ θείκελν, εηθφλεο, αιιά θαη θσηνγξαθίεο κε ζρεηηθά θαιή πνηφηεηα. Λη εθηππσηέο ιέηδεξ (laser printers) νλνκάδνληαη έηζη, δηφηη αληί θεθαιήο εθηχπσζεο έρνπλ κηα ιεπηή αθηίλα θσηφο (ιέηδεξ) πνπ δσγξαθίδεη ηελ εηθφλα γηα εθηχπσζε ζε θσηνεπαίζζεην πιηθφ. Ξηελ πξαγκαηηθφηεηα, ε εθηχπσζε βαζίδεηαη πεξηζζφηεξν ζηνλ ζηαηηθφ ειεθηξηζκφ, δειαδή ζηηο δπλάκεηο πνπ αζθεί κηα ζπγθέληξσζε ειεθηξηθνχ θνξηίνπ. Γηα παξάδεηγκα, εάλ ηξίςνπκε έλα πιαζηηθφ ζηπιφ κε κάιιηλν χθαζκα ζπγθεληξψλεηαη ζ’ απηφ ειεθηξηθφ θνξηίν θαη εάλ ην πιεζηάζνπκε ζε κηθξά ραξηάθηα, ηα ηξαβά θαη θνιιάλε Βηθφλα 30 Βθηππσηήο ιέηδεξ ζην ζηπιφ. Ππάξρνπλ δχν είδε ειεθηξηθνχ θνξηίνπ, ζεηηθφ θαη αξλεηηθφ, ηα νπνία έιθνληαη ην έλα πξνο ην άιιν, αιιά απσζνχλ θνξηία ηνπ ίδηνπ ηχπνπ. Μψο απηφ ην θαηλφκελν κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα εθηχπσζε, ζα ην δνχκε ζηε ζπλέρεηα. Λη εθηππσηέο ιέηδεξ είλαη πνιχπινθα κεραλήκαηα. Δ βάζε ηεο εθηχπσζεο φκσο είλαη έλα θσηνεπαίζζεην ηχκπαλν (drum), δειαδή έλαο θχιηλδξνο πνπ έρεη ηελ θακπχιε ηνπ επηθάλεηα θαιπκκέλε κε εηδηθφ πιηθφ. Μξηλ ηελ εθηχπσζε ηεο θάζε ζειίδαο, ην ηχκπαλν θνξηίδεηαη νκνηφκνξθα κε αξλεηηθφ ειεθηξηθφ θνξηίν. Ξηε ζπλέρεηα κηα ιεπηή ηζρπξή αθηίλα θσηφο (ιέηδεξ), πην ιεπηή απφ ην πάρνο κηαο ηξίραο, θαηεπζχλεηαη απφ έλα ζχζηεκα απφ πεξηζηξεθφκελνπο θαζξέθηεο θαη θαθνχο ζηελ επηθάλεηα ηνπ ηπκπάλνπ θαη ηε θηππά ζε ιεπηέο, ππθλέο γξακκέο δεμηά-αξηζηεξά, ελψ παξάιιεια ην ηχκπαλν πεξηζηξέθεηαη. Δ αθηίλα ιέηδεξ ελεξγνπνηείηαη ή απελεξγνπνηείηαη, «δσγξαθίδνληαο» έηζη κε θσο κηθξέο θνπθθίδεο πνπ ζρεκαηίδνπλ ηε ζειίδα ζηνλ θχιηλδξν. Ον πιηθφ κε ην νπνίν είλαη θαιπκκέλνο ν θχιηλδξνο έρεη ηελ ηδηφηεηα λα ράλεη ην ειεθηξηθφ ηνπ θνξηίν ζηα ζεκεία φπνπ έρεη ρηππήζεη ε θσηεηλή αθηίλα. Ώληί γηα κειάλη, νη εθηππσηέο ιέηδεξ ρξεζηκνπνηνχλ έλα δνρείν κε ιεπηή ζθφλε (toner), παξφκνηα κε απηήλ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηηο θσηνηππηθέο κεραλέο. Θηθξή πνζφηεηα ζθφλεο κεηαθέξεηαη θνληά ζην ηχκπαλν, ελψ κεηαθέξεηαη ζε απηήλ αξλεηηθφ ειεθηξηθφ θνξηίν. Δ ζθφλε πξνζθνιιάηαη (φπσο ηα ραξηάθηα ζην ζηπιφ) κφλν ζηηο πεξηνρέο φπνπ ρηχπεζε πξνεγνπκέλσο ε αθηίλα ιέηδεξ (απσζείηαη απφ ηηο άιιεο πεξηνρέο), ζρεκαηίδνληαο ηελ εηθφλα ηεο ζειίδαο ζην ηχκπαλν. Γηα λα κεηαθεξζεί απηή ζην ραξηί, ην ραξηί θνξηίδεηαη κε ζεηηθφ ειεθηξηθφ θνξηίν θαη θαζψο πεξλά απφ ηνλ θχιηλδξν, ε ιεπηή ζθφλε κεηαθέξεηαη ζην ραξηί, αιιά εάλ ηε ζθνππίζνπκε ζα θχγεη. Γη’ απηφ ακέζσο κεηά ην ραξηί πεξλά απφ έλαλ δεζηφ θχιηλδξν (fuser) πνπ πηέδεη θαη ζεξκαίλεη ηε ζθφλε, ψζηε απηή λα ιεηψζεη θαη λα θνιιήζεη νξηζηηθά ζην ραξηί, παξάγνληαο ηελ ηππσκέλε εηθφλα. Ώκέζσο κεηά ην ηχκπαλν θαζαξίδεηαη απφ ζθφλε θαη ειεθηξηθφ θνξηίν, ψζηε λα είλαη έηνηκν γηα ηελ επφκελε εθηχπσζε. Γηα έγρξσκε εθηχπσζε ε δηαδηθαζία επαλαιακβάλεηαη γηα θαζέλα απφ ηα ηξία βαζηθά ρξψκαηα ζθφλεο θαη γηα ην καχξν, ηα νπνία βξίζθνληαη ζε μερσξηζηά δνρεία. Λη ηξηζδηάζηαηνη εθηππσηέο (3D Printers) είλαη ζπζθεπέο παξαγσγήο αληηθεηκέλσλ ηξηψλ δηαζηάζεσλ. ρξεζηκνπνηνχλ σο πξψηεο χιεο θπξίσο θεξακηθά, πνιπκεξή πιαζηηθά, θαη ζε θάπνηεο πνιχ εηδηθεπκέλεο πεξηπηψζεηο κέηαιια ή γπαιί, γηα λα δεκηνπξγήζνπλ ην ηειηθφ αληηθείκελν. Δ βαζηθή ηερληθή γηα ηελ ηξηζδηάζηαηε εθηχπσζε είλαη απηή ηεο δεκηνπξγίαο ζπλερφκελσλ Βηθφλα 31 Οξηζδηάζηαηνο Βθηππσηήο νξηδφληησλ ζηξσκάησλ, κε απνηέιεζκα ηελ θαηαζθεπή ηνπ ηειηθνχ αληηθεηκέλνπ. Μαξφιν πνπ ππάξρνπλ αξθεηέο κέζνδνη νη νπνίεο κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ, φιεο ηνπο απνηεινχλ παξαιιαγέο ηεο ηερληθήο ησλ ζηξσκάησλ. Ραξαθηεξηζηηθφ είλαη ην

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ4

γεγνλφο φηη ε ηερληθή ησλ ζηξσκάησλ γηα ηελ ηξηζδηάζηαηε εθηχπσζε βαζίδεηαη κε ηελ ζεηξά ηεο ζηελ ηερλνινγία ησλ εθηππσηψλ ςεθαζκνχ κειάλεο. 3. Σαξαθηεξηζηηθά εθηππσηώλ Ώθφκε θη εάλ απνθαζίδακε ηνλ ηχπν ηνπ εθηππσηή πνπ ρξεηαδφκαζηε, ππάξρνπλ πνιιά κνληέια ζηελ αγνξά. Γηα λα δηαιέμνπκε ηνλ πην θαηάιιειν ζα πξέπεη λα κειεηήζνπκε θαη λα ζπγθξίλνπκε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο, φπσο ε πνηφηεηα θαη ε ηαρχηεηα. Ππάξρνπλ φκσο θαη άιια ηα νπνία ζα δνχκε πην θάησ.

3.1

Ώλάιπζε

Ζαη νη ηξεηο θαηεγνξίεο εθηππσηψλ ηππψλνπλ ζηελ νπζία ζεηξέο απφ θνπθθίδεο. Βάλ νη θνπθθίδεο είλαη κεγάιεο, ζε κία ζπγθεθξηκέλε απφζηαζε ηππψλνληαη ιηγφηεξεο θνπθθίδεο, ελψ εάλ είλαη κηθξφηεξεο ηππψλνληαη πεξηζζφηεξεο. Μπθλέο θνπθθίδεο ζεκαίλνπλ πεξηζζφηεξε ιεπηνκέξεηα, θαη θαηά ζπλέπεηα θαιχηεξε πνηφηεηα εθηχπσζεο. Ώπηφ ην ραξαθηεξηζηηθφ νλνκάδεηαη αλάιπζε εθηχπσζεο θαη ε κνλάδα κέηξεζήο ηεο είλαη θνπθθίδεο αλά ίληζα (dots per inch, dpi), δειαδή ν αξηζκφο θνπθίδσλ πνπ κπνξεί λα ηππψλεη ν εθηππσηήο ζε κηα ζπγθεθξηκέλε απφζηαζε (1 ίληζα=2,54 cm).

75 dpi

150 dpi Βηθφλα 32

300 dpi

Ώλάιπζε εθηχπσζεο

Δ αλάιπζε ελφο εθηππσηή αθίδσλ είλαη γεληθά ρακειφηεξε απφ ηα άιια είδε εθηππσηψλ (75 dpi). Λη εθηππσηέο ςεθαζκνχ κειάλεο θαη νη εθηππσηέο ιέηδεξ έρνπλ αλάιπζε απφ 300dpi θαη άλσ, πνιιέο θνξέο 600 dpi ή θαη 1200 dpi.

3.2

Οαρχηεηα

Έλα άιιν βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ είλαη ε ηαρχηεηα εθηχπσζεο, πνπ κεηξηέηαη ζπλήζσο ζε ζειίδεο αλά ιεπηό (pages per minute, ppm). Γηα εθηππσηέο πνπ δέρνληαη ζπλερέο ραξηί (π.ρ. αθίδσλ), ζπρλά ε ηαρχηεηα κεηξηέηαη ζε ραξαθηήξεο αλά δεπηεξόιεπην (characters per second, cps). Γεληθά νη εθηππσηέο ιέηδεξ ηππψλνπλ κε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα απφ ηνπο ππφινηπνπο. Έρνπλ επίζεο ην ραξαθηεξηζηηθφ φηη ε ηαρχηεηα εθηχπσζήο ηνπο είλαη ζηαζεξή, είηε ηππψλνπλ κηα ζειίδα κε ιίγν θείκελν, είηε κηα νινζέιηδε θσηνγξαθία. Ώπηφ δελ ηζρχεη γηα ηα άιια είδε εθηππσηψλ, αθνχ ε ηαρχηεηα εμαξηάηαη απφ ην πφζν πνιχπινθε ή γεκάηε είλαη ε ζειίδα.

3.3

Απλαηφηεηα ρξψκαηνο

Λη εθηππσηέο ςεθαζκνχ κειάλεο πνπ πσινχληαη ζηελ αγνξά ζήκεξα είλαη θπξίσο γηα ρξήζε ζην ζπίηη, φπνπ παξνπζηάδεηαη ζπρλά ε αλάγθε γηα εθηχπσζε θάπνηαο έγρξσκεο θσηνγξαθίαο ή εηθφλαο. Έηζη, ζπλήζσο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα έγρξσκεο εθηχπσζεο. Γη’ απηφ δηαζέηνπλ μερσξηζηά δνρεία κε κειάλη ζε ηξία «βαζηθά» ρξψκαηα, θπαλφ (cyan), καηδέληα (magenta) θαη θίηξηλν (yellow), απφ ηα νπνία ν εθηππσηήο ζπλζέηεη φια ηα ππφινηπα, ςεθάδνληαο ζην ίδην ζεκείν ηελ απαξαίηεηε πνζφηεηα απφ ην θάζε ρξψκα.

Γ.2.Κ4

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Λ ζπλδπαζκφο ίζσλ πνζνηήησλ απφ ηα ηξία ρξψκαηα δεκηνπξγεί ην καχξν ρξψκα. Βπεηδή φκσο είλαη αδχλαην λα ζπλδπαζηνχλ αθξηβψο, ζπλήζσο πξνθχπηεη κηα ζθνχξα απφρξσζε ηνπ θαθέ. Γη’ απηφλ ην ιφγν ππάξρεη θαη έλα μερσξηζηφ ηέηαξην δνρείν κε πξαγκαηηθφ καχξν ρξψκα. Μνιινί εθηππσηέο ιέηδεξ, ηππψλνπλ κφλν αζπξφκαπξα. Ππάξρνπλ φκσο πνιιέο εθαξκνγέο φπνπ ην ρξψκα δελ είλαη απαξαίηεην, αιιά ε ηαρχηεηα θαη ε αλάιπζε είλαη. Μαξαδείγκαηα είλαη ε εθηχπσζε επηζηνιψλ γηα πειάηεο ελφο γξαθείνπ θαη νη εβδνκαδηαίεο εθζέζεηο πνπ εηνηκάδνληαη γηα ελεκέξσζε ηνπ δηεπζπληή ελφο ππνπξγείνπ.

Βηθφλα 33 Ξχλζεζε ρξσκάησλ κε ζπλδπαζκφ θπαλνχ, καηδέληα θαη θίηξηλνπ ρξψκαηνο

Βίλαη ζεκαληηθφ λα αλαθεξζεί φηη ην κειάλη ζηνπο εθηππσηέο ςεθαζκνχ κειάλεο ρξεηάδεηαη θάπνην ρξφλν λα ζηεγλψζεη θαη κπνξεί λα επεξεαζηεί απφ ηελ πγξαζία, ελψ ε ζθφλε ζηηο ηππσκέλεο ζειίδεο απφ έλαλ εθηππσηή ιέηδεξ δελ επεξεάδεηαη απφ ηέηνηα πξνβιήκαηα.

3.4

Βίδνο θαη κέγεζνο ραξηηνχ

Λη πεξηζζφηεξνη εθηππσηέο είλαη θαηαζθεπαζκέλνη γηα λα ηππψλνπλ ζε ραξηί ζπλεζηζκέλνπ κεγέζνπο (Ώ4). Θπνξνχλ, φκσο, λα πξνζαξκνζηνχλ ζε ραξηί κηθξφηεξνπ κεγέζνπο, θαζψο θαη ζε θαθέινπο. Ον κέγηζην κέγεζνο ραξηηνχ είλαη ην Ώ4. Ζάπνηνη εθηππσηέο κπνξνχλ λα ηππψλνπλ ζε ραξηί κεγαιχηεξνπ κεγέζνπο, γηα παξάδεηγκα ζε Ώ3. Βπίζεο, ππάξρνπλ εθηππσηέο πνπ κπνξνχλ απηφκαηα λα ηππψλνπλ θαη ζηηο δχν πιεπξέο ηνπ ραξηηνχ (duplex). Λη εθηππσηέο αθίδσλ έρνπλ, επίζεο, ηε δπλαηφηεηα λα ηππψλνπλ ζε ζπλερέο ραξηί (ζε ξνιφ ή ζε ζπλερφκελα θχιια). Θπνξνχλ, επίζεο, λα ηππψλνπλ ηαπηφρξνλα ζε πνιιά αληίγξαθα, ιφγσ ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ηνπο (νη αθίδεο εμαζθνχλ πίεζε ζην ραξηί, πνπ κεηαθέξεηαη θαη ζηα ππφινηπα αληίγξαθα-θαξκπφλ). Ώπηφ είλαη ρξήζηκν ζε θάπνηεο εθαξκνγέο, φπσο είλαη ε εθηχπσζε ηηκνινγίσλ θαη απνδείμεσλ, φπνπ ρξεηάδεηαη λα θξαηείηαη αληίγξαθν γηα έιεγρν. Οέινο, ρξεηάδεηαη λα αλαθεξζεί φηη ην απιφ ραξηί γξαθείνπ δελ είλαη ην πην θαηάιιειν γηα εθηππσηέο ςεθαζκνχ κειάλεο, δηφηη επηηξέπεη ζην κειάλη λα απιψλεη, ελψ παξάιιεια έρεη ζθνχξα επηθάλεηα, κε απνηέιεζκα ηα ρξψκαηα λα έρνπλ ιηγφηεξε αληίζεζε. Γηα ηνπο εθηππσηέο απηνχο ππάξρεη εηδηθφ ραξηί κε πην ιεία θαη ιεπθή επηθάλεηα, θάπνηε θαιπκκέλε κε εηδηθά Βηθφλα 34 Βθηχπσζε πιηθά, ψζηε λα πεξηνξίδνπλ απηά ηα θαηλφκελα, αιιά θνζηίδεη ηεζζάξσλ θνπθθίδσλ απφ εθηππσηή πεξηζζφηεξα ρξήκαηα απφ ην ζπλεζηζκέλν ραξηί. Ππάξρεη, ςεθαζκνχ κειάλεο (ζε κεγέζπλζε), ζε εηδηθφ ραξηί (αξηζηεξά) θαη ζε επίζεο, εηδηθφ ραξηί γηα εθηχπσζε θσηνγξαθηψλ, πνπ έρεη απιφ ραξηί γξαθείνπ (δεμηά) γπαιηζηεξή επηθάλεηα.

3.5

Οχπνο ζχλδεζεο

Λη πεξηζζφηεξνη εθηππσηέο έρνπλ ζχλδεζε γηα ζχξα USB, ε νπνία φπσο αλαθέξζεθε ζε πξνεγνχκελα θεθάιαηα έρεη επηθξαηήζεη σο ε θχξηα ζχξα ζχλδεζεο πεξηθεξεηαθψλ ζπζθεπψλ. Ζάπνηνη παιαηφηεξνη εθηππσηέο έρνπλ ζχλδεζε γηα παξάιιειε ζχξα (θαη επνκέλσο γηα λα ηνπο ζπλδέζνπκε ίζσο λα ρξεηαζηεί λα εγθαηαζηήζνπκε ζηνλ ππνινγηζηή καο θαηάιιειε θάξηα επέθηαζεο, εάλ δελ έρεη ηέηνηα ζχξα). Λξηζκέλνη εθηππσηέο έρνπλ θάξηα δηθηχνπ ή αζχξκαηε θάξηα δηθηχνπ, ψζηε λα κπνξνχλ λα ζπλδεζνχλ απεπζείαο ζε

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ4

δίθηπν ππνινγηζηψλ θαη λα εμππεξεηνχλ πνιινχο ρξήζηεο (φπσο ζε έλα κηθξφ γξαθείν), αιιά είλαη θάπσο πην αθξηβνί. Ππάξρνπλ θαη εθηππσηέο πνπ έρνπλ πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ ηξφπν ζχλδεζεο. ΋πνηα θη αλ είλαη ε πεξίπησζε, πξηλ απφ ηελ αγνξά ζα πξέπεη λα εμαθξηβσζεί φηη ν εθηππσηήο κπνξεί λα ζπλδεζεί κε ηνπο ππνινγηζηέο πνπ πξφθεηηαη λα ηνλ ρξεζηκνπνηνχλ.

3.6

Θφξπβνο

Λη εθηππσηέο αθίδσλ αλήθνπλ ζηελ θαηεγνξία ησλ θξνπζηηθώλ εθηππσηώλ, αθνχ νη αθίδεο ρηππνχλ πξνθαιψληαο αξθεηφ ζφξπβν θαηά ηε ιεηηνπξγία ηνπο, ζε αληίζεζε κε ηνπο εθηππσηέο ςεθαζκνχ κειάλεο θαη ηδηαίηεξα ηνπο εθηππσηέο ιέηδεξ, πνπ αλήθνπλ ζηελ θαηεγνξία ησλ κε θξνπζηηθώλ εθηππσηώλ, αθνχ δελ ππάξρεη κεραληζκφο πνπ λα ρηππά.

3.7

Ζφζηνο αγνξάο θαη θφζηνο εθηχπσζεο

Μνιιέο θνξέο δίλνπκε ζεκαζία κφλν ζην θόζηνο αγνξάο ελφο εθηππσηή (ηελ ηηκή πνπ ζα πιεξψζνπκε γηα λα ηνλ αγνξάζνπκε). Θα πξέπεη, φκσο, λα ιακβάλνπκε ππφςε καο θαη ην θόζηνο εθηύπσζεο, δηφηη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο μεπεξλά θαηά πνιχ ην θφζηνο αγνξάο. Μνιινί πξνκεζεπηέο κπνξεί λα κεηψζνπλ ην θφζηνο αγνξάο, δηφηη γλσξίδνπλ φηη ζα εηζπξάμνπλ πνιχ πεξηζζφηεξα απφ ηελ πψιεζε κειαληψλ πνπ ζα ρξεηάδεηαη λα αληηθαζηζηνχληαη, δηφηη εμαληινχληαη γξήγνξα. Ξε άιιεο πεξηπηψζεηο, κέξνο ηνπ κεραληζκνχ εθηχπσζεο είλαη ελζσκαησκέλν κε ην δνρείν κε κειάλη (ην ζχζηεκα ςεθαζκνχ ζε έλαλ εθηππσηή ςεθαζκνχ κειάλεο) ή ην toner (ην ηχκπαλν ζε έλαλ εθηππσηή ιέηδεξ). Έηζη, θηελνί ζηελ αγνξά ηνπο εθηππσηέο, φπσο είλαη νη ςεθαζκνχ κειάλεο, έρνπλ ςειφ θφζηνο εθηχπσζεο, αθνχ κε κία ζεηξά απφ κειάληα εθηππψλνπλ κηθξφ αξηζκφ ζειίδσλ. Λη εθηππσηέο ιέηδεξ ζπρλά είλαη αθξηβφηεξνη ζηελ αγνξά ηνπο, αιιά έρνπλ γεληθά ρακειφηεξν θφζηνο εθηχπσζεο, αθνχ κε έλα δνρείν κε ζθφλε (toner) κπνξεί λα εθηππψζεη πνιχ πεξηζζφηεξεο ζειίδεο. Ον θφζηνο εθηχπσζεο ζπλήζσο ππνινγίδεηαη αλά ζειίδα.

Μαξάδεηγκα: Βθηππσηήο

Οχπνο

Ζφζηνο Ώγνξάο

Ζφζηνο κειαληψλ/toner

Ώξηζκφο ζειίδσλ πνπ εθηππψλνπλ

Ζφζηνο αλά ζειίδα

Ink Jet

€ 32

€ 27 (€ 12+€ 15)

190

€ 0,142

Ink Jet

€ 90

€44 (4×€ 11)

420

€ 0,100

Laser καπξφαζπξνο

€ 80

€ 70

2500

€ 0,028

Laser έγρξσκνο

€ 180

€300 (4×€ 75)

2500

€ 0,120

Λ εθηππσηήο Ώ είλαη ν πην θζελφο ζηελ αγνξά. Ώθφκε θαη ηα κειάληα ηνπ είλαη θζελφηεξα, αιιά επεηδή εθηππψλεη ιηγφηεξεο ζειίδεο απφ ηνπο άιινπο ηξεηο εθηππσηέο, ην θφζηνο αλά ζειίδα είλαη πην ςειφ απφ ηνπο άιινπο. Λ εθηππσηήο ιέηδεξ Γ έρεη ην ρακειφηεξν θφζηνο εθηχπσζεο, έζησ θαη αλ ε αγνξά ηνπ ζηνηρίδεη πεξηζζφηεξα απφ ηνλ πξψην. Βάλ ηππψλνπκε θπξίσο αζπξφκαπξα, νη δχν εθηππσηέο ιέηδεξ δελ έρνπλ ζεκαληηθή δηαθνξά ζην θφζηνο εθηχπσζεο (αιιά ζα πξέπεη λα αλαξσηεζεί θάπνηνο θαηά πφζν δηθαηνινγείηαη ην θφζηνο αγνξάο ηνπ γηα ιίγα έγρξσκα αληίγξαθα). Δ αγνξά ελφο εθηππσηή εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ην θφζηνο αγνξάο ηνπ, ην θφζηνο εθηχπσζεο αλά ζειίδα, ηνλ αξηζκφ ζειίδσλ πνπ ν ρξήζηεο ζέιεη λα εθηππψλεη θάζε κήλα θαη ηνλ ρξφλν πνπ ζθνπεχεη λα ρξεζηκνπνηήζεη ηνλ εθηππσηή πξηλ ηνλ αληηθαηαζηήζεη. Γηα

Γ.2.Κ4

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

παξάδεηγκα, εάλ ζέινπκε έλαλ εθηππσηή γηα 3 ρξφληα θαη ζθνπεχνπκε λα ηππψλνπκε 1000 ζειίδεο ηνλ κήλα (φπσο έλα κηθξφ γξαθείν), δειαδή 1000×12×3=36000 ζειίδεο ζε 3 ρξφληα. Λ εθηππσηήο Ώ ζα καο ζηνηρίδεη αλά ζειίδα κέρξη ηελ αληηθαηάζηαζή ηνπ (€ 32+€ 0,142×36000)/ 36000=€ 0,143, ελψ ν Γ (€ 80+€ 0,028×36000)/ 36000=€ 0,030 θαη ν Γ ζα ήηαλ πην νηθνλνκηθή ιχζε. Βάλ φκσο ν φγθνο εθηχπσζεο είλαη ρακειφηεξνο, π.ρ. 10 ζειίδεο ηνλ κήλα (φπσο ζην ζπίηη γηα λα ηππψλνπκε πνπ θαη πνπ), δειαδή 10×12×3=360 ζειίδεο ζε 3 ρξφληα, ηφηε ν Ώ ζα καο ζηνηρίδεη αλά ζειίδα κέρξη ηελ αληηθαηάζηαζή ηνπ (€ 32+€ 0,142×360)/ 360=€ 0,231, ελψ ν Γ (€ 80+€ 0,028×360)/ 360=€ 0,250 θαη ν Ώ ζα ήηαλ πην νηθνλνκηθή ιχζε. Βαζηθέο Έλλνηεο

Δθηππσηήο Αθίδσλ (Dot Matrix Printer):

Ώπιφο εθηππσηήο πνπ πεξηέρεη ζεηξέο απφ αθίδεο, πνπ ρηππνχλ κηα κειαλνηαηλία θαη αθήλνπλ θνπθθίδεο ζην ραξηί. Ώξθεηά ζνξπβψδεο, πνιχ θζελή εθηχπσζε, αιιά κε ρακειή πνηφηεηα.

Δθηππσηήο Λ πην δηαδνκέλνο γηα ρξήζε ζην ζπίηη. Έρεη δνρεία κε κειάλη θαη Τεθαζκνύ Κειάλεο κηθξνζθνπηθέο ηξππίηζεο πνπ «ςεθάδνπλ» θνπθθίδεο απφ κειάλη ζην (Ink Jet Printer): ραξηί. Ξπλήζσο ηππψλνπλ έγρξσκα κε ζρεηηθά θαιή πνηφηεηα. Δθηππσηήο Ιέηδεξ (Laser Printer):

Έρνπλ κηα ιεπηή αθηίλα θσηφο (ιέηδεξ) πνπ δσγξαθίδεη ηελ εηθφλα γηα εθηχπσζε ζε θσηνεπαίζζεην πιηθφ..

Σαξαθηεξηζηηθά εθηππσηώλ Αλάιπζε (Resolution):

Θε πφζε ιεπηνκέξεηα γίλεηαη ε εθηχπσζε. Θεηξηέηαη ζε θνπθθίδεο αλά ίληζα (dots per inch, dpi), π.ρ. 300 dpi.

Ραρύηεηα (Speed):

Δ ηαρχηεηα εθηχπσζεο κεηξηέηαη ζπλήζσο ζε ζειίδεο αλά ιεπηφ (pages per minute, ppm). Γηα εθηππσηέο πνπ δέρνληαη ζπλερέο ραξηί (π.ρ. αθίδσλ), κεηξηέηαη ζε ραξαθηήξεο αλά δεπηεξφιεπην (characters per second, cps).

Γπλαηόηεηα ρξώκαηνο:

Έγρξσκε ή αζπξφκαπξε εθηχπσζε. Γηα εθηχπσζε απαηηνχληαη μερσξηζηά δνρεία κε ρξψκα, θπαλφ (cyan), καηδέληα (magenta), θίηξηλν (yellow), θαη καχξν (black), απφ ηα νπνία ν εθηππσηήο ζπλζέηεη φια ηα ππφινηπα.

Δίδνο θαη κέγεζνο ραξηηνύ:

Γηα εθηππσηέο, ην κεγαιχηεξν κέγεζνο ραξηηνχ ζην νπνίν κπνξνχλ λα ηππψζνπλ. Ξπλήζσο είλαη ην κέγεζνο Ώ4, αιιά θάπνηε είλαη κεγαιχηεξν (π.ρ. Ώ3). Λη εθηππσηέο αθίδσλ έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ηππψλνπλ επίζεο ζε ζπλερέο ραξηί (ξνιφ) θαη ζε πνιιά αληίηππα ηαπηφρξνλα.

Δπεμεξγαζία δηπιήο ΋ηαλ ν εθηππσηήο κπνξεί απηφκαηα λα ηππψλεη/ζαξψλεη θαη ζηηο όςεο (duplex): δχν πιεπξέο ηνπ ραξηηνχ. Ρύπνο ζύλδεζεο:

Λη πεξηζζφηεξνη εθηππσηέο έρνπλ ζχλδεζε γηα ζχξα USB. Ζάπνηνη παιαηφηεξνη έρνπλ ζχλδεζε γηα παξάιιειε ζχξα. Λξηζκέλνη έρνπλ θάξηα δηθηχνπ ή αζχξκαηε θάξηα δηθηχνπ.

Θόξπβνο:

Λη εθηππσηέο αθίδσλ πξνθαινχλ αξθεηφ ζφξπβν θαηά ηε ιεηηνπξγία, ζε αληίζεζε κε ηνπο ππφινηπνπο. Ώλήθνπλ ζηελ θαηεγνξία ησλ

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ4

θξνπζηηθψλ εθηππσηψλ, (νη αθίδεο ρηππνχλ), ζε αληίζεζε κε ηνπο εθηππσηέο ςεθαζκνχ κειάλεο θαη ιέηδεξ, πνπ αλήθνπλ ζηελ θαηεγνξία ησλ κε θξνπζηηθψλ εθηππσηψλ.

Θόζηνο αγνξάο:

Δ ηηκή πνπ ζα πιεξψζνπκε φηαλ αγνξάζνπκε ηνλ εθηππσηή.

Θόζηνο εθηύπσζεο: Ον θφζηνο αγνξάο κειαληνχ/toner θαη άιισλ αλαιψζηκσλ πιηθψλ (ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο μεπεξλά θαηά πνιχ ην θφζηνο αγνξάο). Γηα ζχγθξηζε εθηππσηψλ ππνινγίδεηαη ην θφζηνο εθηχπσζεο αλά ζειίδα.

Ξεγέο 1. ΐνπηεξάο Γ., Ζνληδάξε Β., Ζνχηξαο Θ., Ξθψξνο Ι., (2003) Μιεξνθνξηθή Γπκλαζίνπ, ζει. 42—48, ΛΒΑΐ 2. ΐηθηπαίδεηα, Ηήκκαηα γηα Βθηππσηέο θαη Ξαξσηέο: http://el.wikipedia.org/wiki/Βθηππσηήο http://en.wikipedia.org/wiki/Dot_matrix_printer http://en.wikipedia.org/wiki/Thermal_printer http://en.wikipedia.org/wiki/Inkjet_printer http://en.wikipedia.org/wiki/Laser_printer http://el.wikipedia.org/wiki/Ξαξσηήο http://en.wikipedia.org/wiki/Image_scanner 3. Εζηνρψξνο, How Stuff Works, Ηήκκαηα γηα Βθηππσηέο θαη Ξαξσηέο: http://computer.howstuffworks.com/inkjet-printer.htm http://computer.howstuffworks.com/laser-printer.htm http://computer.howstuffworks.com/scanner.htm 4. ΐίληεν απφ ηελ εηαηξία Lexmark: Μψο ιεηηνπξγνχλ νη εθηππσηέο: http://www.youtube.com/watch?v=PHxXmjxcAIo http://www.youtube.com/watch?v=WHurJcLBPYA 5. Άιινη Εζηνρψξνη γηα Βθηππσηέο: http://www.inkline.gr/ http://pacific.jour.auth.gr/hardware/printer.htm http://www.ehow.com/how-does_4928286_how-dot-matrix-printer-works.html

Γ2.5

Νζόλεο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαγλσξίδνπκε θαη λα αλαθέξνπκε ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά κηαο νζφλεο (ηερλνινγία, αλάιπζε, κέγεζνο, θφζηνο, θ.ιπ.) Ια αλαγλσξίδνπκε θαη λα αλαθέξνπκε ηηο κνλάδεο κέηξεζεο ηεο αλάιπζεο θαη ηνπ κεγέζνπο κηαο νζφλεο Ια ζπγθξίλνπκε νζφλεο κε βάζε ηελ αλάιπζε θαη ην κέγεζφο ηνπο Ια επηιέγνπκε απφ έλαλ θαηάινγν ηελ πην θαηάιιειε νζφλε γηα θάπνην παξάδεηγκα πνπ ζα δνζεί.

1. Δηζαγσγή Δ νζφλε είλαη ε πην ζπλεζηζκέλε κνλάδα εμφδνπ ελφο ζχγρξνλνπ ππνινγηζηή. Βίλαη αδχλαηνλ λα θαληαζηνχκε έλαλ ππνινγηζηή ρσξίο θάπνηαο κνξθήο νζφλε, απφ ηνλ κηθξφηεξν ππνινγηζηή παιάκεο, κέρξη ηνλ κεγαιχηεξν ππεξππνινγηζηή. Ξην θεθάιαην απηφ ζα επηθεληξσζνχκε ζηηο νζφλεο πνπ ζπλαληνχκε ζε πξνζσπηθνχο ππνινγηζηέο θαη ζηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο. 2. Ξώο ιεηηνπξγεί κηα νζόλε

Βηθφλα 35 Θηα νζφλε απνηειείηαη απφ εηθνλνζηνηρεία, ην θαζέλα απφ απηά έρεη ηξείο θσηεηλέο πεγέο, γηα θφθθηλν, πξάζηλν θαη κπιε ρξψκα

΋ιεο νη νζφλεο, άζρεηα απφ ηνλ ηξφπν θαηαζθεπήο ηνπο, απνηεινχληαη απφ κηθξέο θνπθθίδεο πνπ νλνκάδνληαη εηθνλνζηνηρεία (pixels) νξγαλσκέλα ζε ζεηξέο (γξακκέο) θαη ζηήιεο, θαη θαηάιιεινπο κεραληζκνχο θαη θπθιψκαηα γηα λα ξπζκίδνπλ ηε θσηεηλφηεηα ηνπ θάζε εηθνλνζηνηρείνπ. Ξε κηα έγρξσκε νζφλε, ην θάζε εηθνλνζηνηρείν απνηειείηαη απφ ηξία κέξε πνπ ην θαζέλα κπνξεί λα εθπέκπεη θσο δηαθνξεηηθνχ ρξψκαηνο, θφθθηλν (red) πξάζηλν (green) θαη κπιε (blue). Ον κείγκα ησλ ρξσκάησλ απηψλ ζε δαθνξεηηθέο εληάζεηο δεκηνπξγεί φια ηα ρξψκαηα πνπ βιέπνπκε.

Βηθφλα 36 Ξχλζεζε ρξσκάησλ κε ζπλδπαζκφ θφθθηλνπ, πξάζηλνπ θαη κπιε θσηφο

Λη πιεξνθνξίεο γηα ηνλ ζπλδπαζκφ ρξσκάησλ ηνπ θάζε εηθνλνζηνηρείνπ απνζηέιινληαη ζηελ νζφλε απφ ηελ θάξηα γξαθηθψλ, κε ηε ζεηξά. Θφιηο ζπκπιεξσζεί ε απνζηνιή πιεξνθνξηψλ ζε φια ηα εηθνλνζηνηρεία, ε δηαδηθαζία επαλαιακβάλεηαη, ψζηε νιφθιεξε ε νζφλε λα «αλαλεψλεηαη» πνιιέο θνξέο ην δεπηεξφιεπην (20 ή πεξηζζφηεξεο), ψζηε ζηα κάηηα καο λα δίλεηαη ε ςεπδαίζζεζε φηη ε εηθφλα «θηλείηαη». Έηζη, φηαλ παξαθνινπζνχκε βίληεν ζηελ νζφλε καο, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα βιέπνπκε εηθφλεο λα ελαιιάζζνληαη κε κεγάιε ηαρχηεηα. 3. Δίδε Νζόλεο Ξηα δηάθνξα είδε νζφλεο δηαθέξεη θπξίσο ν κεραληζκφο δεκηνπξγίαο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ εηθνλνζηνηρείσλ. Γηα πνιιά ρξφληα επηθξαηνχζαλ νη νζφλεο Θαζνδηθνύ Πσιήλα (Cathode Ray Tube, CRT). Οα ηειεπηαία φκσο ρξφληα νη πεξηζζφηεξνη ππνινγηζηέο είλαη εθνδηαζκέλνη κε νζφλεο πγξψλ θξπζηάιισλ (Liquid Crystal Display, LCD) θαη δηάθνξεο παξαιιαγέο ηνπο.

Γ.2.Κ5

3.1

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Λζφλε Ζαζνδηθνχ Ξσιήλα (Cathode Ray Tube, CRT)

Μξφθεηηαη γηα ηηο νγθψδεηο νζφλεο κε ηηο νπνίεο ήηαλ εθνδηαζκέλνη νη ππνινγηζηέο κέρξη πξηλ κεξηθά ρξφληα. Δ νζφλε είλαη θαιπκκέλε κε εηθνλνζηνηρεία θσζθφξνπ, ζε ηξεηο απνρξψζεηο. Ξην πίζσ κέξνο ηεο νζφλεο ππάξρεη κηα θαζνδηθή ιπρλία πνπ εθπέκπεη κηα δέζκε ειεθηξνλίσλ, ε νπνία πεξλά κέζα απφ έλα ζχζηεκα απφ ειεθηξνκαγλήηεο πξηλ ρηππήζεη ζηελ νζφλε, ψζηε λα κεηαθηλείηαη δεμηά-αξηζηεξά θαη πάλσ-θάησ θαη έηζη λα πεξλά απφ φια ηα εηθνλνζηνηρεία. Ζαζψο ε δέζκε ειεθηξνλίσλ ρηππά ηα ζηνηρεία θσζθφξνπ, απηά εθπέκπνπλ θσο αλάινγα κε ηελ έληαζε ηεο δέζκεο, ε νπνία ξπζκίδεηαη αλάινγα κε ηε θσηεηλφηεηα πνπ ρξεηάδεηαη. Ξηηο έγρξσκεο νζφλεο ππάξρνπλ ηξεηο αλεμάξηεηεο δέζκεο ειεθηξνλίσλ, κηα γηα θάζε ρξψκα.

Βηθφλα 37

Λζφλε θαζνδηθνχ ζσιήλα

Διεθηξνκαγλήηεο Ζαζνδηθή ιπρλία

Αέζκε ειεθηξνλίσλ Λζφλε θαιπκκέλε κε ζηνηρεία θσζθφξνπ Βηθφλα 38

Ώξρή ιεηηνπξγίαο νζφλεο θαζνδηθνχ ζσιήλα

Αελ είλαη δπλαηή ε θαηαζθεπή ιεπηψλ νζνλψλ απηνχ ηνπ ηχπνπ, δηφηη ρξεηάδεηαη αξθεηφο ρψξνο γηα ηνλ κεραληζκφ πνπ βξίζθεηαη πίζσ απφ ηελ νζφλε. Βπίζεο, νη νζφλεο απηέο θαηαλαιψλνπλ αξθεηφ ειεθηξηθφ ξεχκα θαη πεξηέρνπλ εζσηεξηθά επηθίλδπλεο ηάζεηο ξεχκαηνο.

3.2

Λζφλε Πγξψλ Ζξπζηάιισλ (Liquid Crystal Display, LCD)

Λη νζφλεο απηέο είλαη αξθεηά ιεπηφηεξεο θαη ηηο ζπλαληνχκε ζρεδφλ ζε φινπο ηνπο ζχγρξνλνπο ππνινγηζηέο. Δ νζφλε είλαη θαιπκκέλε κε εηθνλνζηνηρεία πνπ πεξηέρνπλ πγξνχο θξπζηάιινπο. Λη πγξνί θξχζηαιινη είλαη νπζίεο πνπ ζπκπεξηθέξνληαη ζαλ θξχζηαιινη θαη είλαη δηαθαλείο ζην θψο, αιιά θαζψο εθαξκφδνπκε ζε απηνχο ειεθηξηθή ηάζε, αιιάδνπλ κνξθή θαη εκπνδίδνπλ ην θσο λα πεξάζεη (ρξεζηκνπνηνχληαη ζε ππνινγηζηηθέο κεραλέο, ξνιφγηα θαη άιιεο ζπζθεπέο). Ον θάζε εηθνλνζηνηρείν έρεη ηξία μερσξηζηά κέξε, πνπ ην θαζέλα έρεη κπξνζηά θφθθηλν, πξάζηλν ή κπιε θίιηξν, έηζη ψζηε φηαλ θσηίδεηαη απφ κηα θσηεηλή πεγή πνπ βξίζθεηαη πίζσ απφ ηελ νζφλε λα εθπέκπεη κφλν ην θσο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ρξψκαηνο. Μίζσ απφ ην θάζε θίιηξν ππάξρνπλ νη πγξνί θξχζηαιινη θαη πνιχ ιεπηά θαιψδηα γηα λα εθαξκφδεηαη ζε απηνχο ειεθηξηθή ηάζε, αλάινγε κε ηελ έληαζε ηνπ θσηφο πνπ

Βηθφλα 39

Λζφλε πγξψλ θξπζηάιισλ

Διεθηξφδηα

Φσο Πγξνί θξχζηαιινη

Φσο

V Βηθφλα 40

Διεθηξηθή ηάζε

Ώξρή ιεηηνπξγίαο νζφλεο πγξψλ θξπζηάιισλ

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ5

ρξεηάδεηαη λα εθπέκπνπλ. Δ θσηεηλή πεγή είλαη ζπλήζσο ζεηξέο απφ ιακπηήξεο θζνξηζκνχ ή ζεηξέο απφ θσηνδηφδνπο (light-emitting diodes, LEDs). Λη νζφλεο απηνχ ηνπ ηχπνπ κπνξνχλ λα θαηαζθεπαζηνχλ ψζηε λα είλαη πνιχ ιεπηέο, αθνχ απνηεινχληαη απφ ηε θσηεηλή πεγή θαη δχν ιεπηά δηαθαλή θχιια πνπ πεξηέρνπλ ηνπο πγξνχο θξπζηάιινπο. Έρνπλ, επίζεο, ρακειφηεξε θαηαλάισζε ελέξγεηαο απφ ηηο νζφλεο θαζνδηθνχ ζσιήλα θαη γη’ απηφ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε θνξεηνχο ππνινγηζηέο, θηλεηά ηειέθσλα θ.ά. Θηα παξαιιαγή απηνχ ηνπ ηχπνπ νζφλεο, έρεη επηθξαηήζεη ζήκεξα: ζε θάζε ρξψκα ηνπ θάζε εηθνλνζηνηρείνπ δηαζέηεη έλα Οξαλδίζηνξ Ηεπηήο Θεκβξάλεο (Thin Film Transistor, TFT), απφ ην νπνίν πξνέξρεηαη θαη ην φλνκά ηνπ (LCD-TFT Monitor), θαη βνεζά ην εηθνλνζηνηρείν λα θαίλεηαη θσηεηλφηεξν.

3.3

Άιια είδε νζφλεο

Λη νζφλεο LCD-TFT παξά ηε δηάδνζή ηνπο έρνπλ θάπνηα ζνβαξά κεηνλεθηήκαηα: Θφλν κέξνο ηνπ θσηφο πνπ παξάγεηαη απφ ηελ πεγή αμηνπνηείηαη (ην ππφινηπν ράλεηαη) θαη θαηαλαιψλεηαη ελέξγεηα αθφκε θαη φηαλ ην εηθνλνζηνηρείν είλαη ζθνηεηλφ (γηα λα θξαηά ηνλ πγξφ θξχζηαιιν ζηελ «θιεηζηή» ηνπ κνξθή). Οερλνινγηθέο εμειίμεηο θαη έξεπλα ζηαδηαθά νδεγνχλ ζε λέεο ηδέεο πνπ Βηθφλα 41 Βπιχγηζηε νζφλε OLED βξίζθνπλ ηνλ δξφκν ηνπο ζηελ αγνξά, φπσο γηα παξάδεηγκα πγξνί θξχζηαιινη κε ηελ ηδηφηεηα λα θξαηνχλ γηα απεξηφξηζην ρξφλν ην «ρξψκα» ηνπο, αθφκε θαη αλ αθαηξεζεί εληειψο ε ειεθηξηθή ηάζε ή ε πεξηζζφηεξν γλσζηή νζφλε Λξγαληθψλ Φσηνδηφδσλ (Organic Light-Emitting Diode, OLED), φπνπ ν πγξφο θξχζηαιινο αληηθαζηζηάηαη κε νξγαληθέο νπζίεο πνπ εθπέκπνπλ θσο θαη δελ ρξεηάδνληαη πιένλ θσηεηλή πεγή. Ώπηέο ήδε θπθινθνξνχλ ζε θνξεηέο ζπζθεπέο κε ηελ νλνκαζία AMOLED (Active Matrix OLED). Θηα ελδηαθέξνπζα ηδηφηεηά ηνπο είλαη φηη κπνξνχλ λα θαηαζθεπαζηνχλ θαη ζε επιχγηζην πιηθφ, φπσο κεκβξάλεο, κε λέεο πξννπηηθέο, γηα παξάδεηγκα νζφλεο πνπ ζα ηπιίγνληαη γηα λα θαηαιακβάλνπλ κηθξφηεξν ρψξν. 4. Σαξαθηεξηζηηθά νζνλώλ

4.1

Ώλάιπζε

Ξηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ε αλάιπζε αλαθέξεηαη κε ηνλ αξηζκφ ησλ εηθνλνζηνηρείσλ ζε θάζε ζεηξά (ζηήιεο) θαη ηνλ αξηζκφ ησλ ζεηξψλ. Γηα παξάδεηγκα κηα νζφλε κε αλάιπζε 1280×1024 έρεη 1280 ζηήιεο θαη 1024 ζεηξέο απφ εηθνλνζηνηρεία, ελψ κηα κε 1600×900 έρεη 1600 ζηήιεο θαη 900 ζεηξέο. Λ ηξφπνο απηφο

1024 ζεηξέο

Λη νζφλεο είλαη πνιχπινθεο ζπζθεπέο θαη έρνπλ αιιεινεμαξηψκελα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά (πνιιά απφ ηα νπνία δελ δίλνληαη απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή), ηα νπνία δελ είλαη πάληνηε εχθνιν λα ζπγθξίλνπκε. Οα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζπλαληνχκε ζηελ αγνξά ζρνιηάδνληαη πην θάησ, αιιά πνιιέο θνξέο ρξεηάδεηαη λα δεη θάπνηνο κηα ζπγθεθξηκέλε νζφλε ζε ιεηηνπξγία πξηλ ηελ αγνξάζεη.

20’’

1280 ζηήιεο Βηθφλα 42 Ώλάιπζε θαη κέγεζνο νζφλεο

Γ.2.Κ5

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

πεξηγξαθήο ηεο αλάιπζεο δελ βνεζά ζηε ζχγθξηζε νζνλψλ δηαθνξεηηθνχ κεγέζνπο, δηφηη δελ πεξηγξάθεη πφζεο θνπθθίδεο (εηθνλνζηνηρεία) έρνπκε αλά ίληζα. Βάλ γλσξίδνπκε φκσο ην κήθνο θαη ην πιάηνο κηαο νζφλεο, κε ηνλ θαηάιιειν ππνινγηζκφ κπνξνχκε λα βξνχκε πφζεο θνπθθίδεο αληηζηνηρνχλ αλά ίληζα (dots per inch, dpi) θαη λα πξνρσξήζνπκε ζηε ζχγθξηζε, φπσο θαη κε ηνπο εθηππσηέο.

4.2

Θέγεζνο νζφλεο

Έρεη θαζηεξσζεί λα νλνκάδεηαη έηζη ην κήθνο ηεο δηαγσλίνπ ηεο επηθάλεηαο ησλ εηθνλνζηνηρείσλ ζε ίληζεο. Ζνηλά κεγέζε είλαη 10’’, 14’’, 15,6’’, 17’’, 19’’, 20’’, 24’’ (ηα πξψηα ηξία είλαη κεγέζε γηα θνξεηνχο ππνινγηζηέο). Λ ηξφπνο απηφο κέηξεζεο είλαη ζπρλά παξαπιαλεηηθφο, δηφηη δελ έρνπλ φιεο νη νζφλεο ην ίδην ζρήκα. Ζάπνηεο είλαη πην ηεηξαγσληζκέλεο, ελψ άιιεο είλαη ζηελφκαθξεο (wide screen).

4.3

Ξρήκα νζφλεο (ιφγνο δηαζηάζεσλ)

Λη παιαηφηεξεο νζφλεο (θπξίσο θαζνδηθνχ ζσιήλα, αιιά θαη κεξηθέο πγξψλ θξπζηάιισλ) είραλ ιφγν δηαζηάζεσλ 4:3 (δειαδή εάλ ρσξίζνπκε ην πιάηνο ζε 4 ίζα κέξε, ην χςνο ζα είλαη ίζν κε 3 ηέηνηα κέξε). Ππήξμαλ θαη νζφλεο κε ιφγν 5:4. Οα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ επηθξαηήζεη νη Αχν νζφλεο κε ην ίδην νζφλεο κε ιφγν δηαζηάζεσλ 16:9, κε κεγαιχηεξν πιάηνο Βηθφλα 43 κέγεζνο (20’’), αιιά δηαθνξεηηθνχο ζε ζρέζε κε ην χςνο ηνπο. ιφγνπο δηαζηάζεσλ 16:9 (αξηζηεξά), 4:3 (δεμηά) Αχν νζφλεο κε ην ίδην κέγεζνο (δηαγσλίνπ) αιιά δηαθνξεηηθνχ ζρήκαηνο έρνπλ θαη δηαθνξεηηθή επηθάλεηα (ε πην «ηεηξαγσληζκέλε» έρεη κεγαιχηεξε επηθάλεηα). Γηα παξάδεηγκα, κηα νζφλε κε ιφγν δηαζηάζεσλ 4:3 θαη κέγεζνο 20’’ έρεη πιάηνο 16’’ θαη χςνο 12’’ ελψ κηα νζφλε κε ιφγν δηαζηάζεσλ 16:9 θαη ην ίδην κέγεζνο έρεη πιάηνο 17,4’’ θαη χςνο 9,8’’ πεξίπνπ. Δ πξψηε έρεη εκβαδφλ 192 ηεηξαγσληθέο ίληζεο, ελψ ε δεχηεξε κφλν 170,9.

4.4

Ώξηζκφο ρξσκάησλ πνπ κπνξεί λα αλαπαξαζηήζεη

Γεληθά, ππάξρεη ε εληχπσζε φηη νη πεξηζζφηεξεο νζφλεο κπνξνχλ λα αλαπαξηζηνχλ κε αθξίβεηα ηα 16 εθαηνκκχξηα πεξίπνπ ρξσκάησλ πνπ απνζηέιιεη κηα θάξηα γξαθηθψλ (24 bit, 8 bit γηα θάζε βαζηθφ ρξψκα). Ξηελ πξαγκαηηθφηεηα, ηα εζσηεξηθά ειεθηξνληθά κηαο νζφλεο πηζαλφλ λα αλαπαξηζηνχλ κφλν 6 bit ρξψκα θαη λα αγλννχλ ηα ππφινηπα. Έηζη, φκνηα («γεηηνληθά») ρξψκαηα πηζαλφλ λα εκθαλίδνληαη ζηελ νζφλε σο απαξάιιαρηα. Γηα γεληθή ρξήζε ελφο ππνινγηζηή, απηφ πηζαλφλ λα κελ ην παξαηεξήζνπκε. Έλαο γξαθίζηαο φκσο, ζα δηαπηζηψζεη ηηο κηθξέο απηέο δηαθνξέο φηαλ ηππσζεί κηα εηθφλα πνπ επεμεξγάζηεθε, ελψ απηέο δελ θαίλνληαλ ζηελ νζφλε.

4.5

Νπζκφο αλαλέσζεο πιαηζίσλ (frame refresh rate)

Μξφθεηηαη γηα ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία ε νζφλε κπνξεί λα ζρεδηάζεη κηα νιφθιεξε εηθφλα (νλνκάδεηαη πιαίζην ή θαξέ), δειαδή πφζεο θνξέο ην δεπηεξφιεπην κπνξεί λα μαλαζρεδηάδεηαη νιφθιεξε ε νζφλε. Βίλαη αξθεηά πςειφηεξε ησλ 25 αλά δεπηεξφιεπην (δειαδή πάλσ απφ 25 Hz), πνπ είλαη ην φξην θάησ απφ ην νπνίν ηα κάηηα καο εληνπίδνπλ ηελ νζφλε λα ηξεκνπαίδεη. Ξπλήζσο είλαη 60 Hz, 75 Hz, θαη ζε πνιιέο ζχγρξνλεο νζφλεο μεπεξλά ηα 100 Hz.

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

4.6

Γ.2.Κ5

Ρξφλνο αληαπφθξηζεο

Μξφθεηηαη γηα ηνλ ρξφλν πνπ ρξεηάδεηαη έλα εηθνλνζηνηρείν γηα λα αιιάμεη απφ κία θσηεηλφηεηα (ή ρξψκα) ζε άιιε. Ώπηφο θαζνξίδεηαη απφ ηελ ηερλνινγία θαηαζθεπήο ησλ εηθνλνζηνηρείσλ θαη είλαη γεληθά κεγαιχηεξνο ζηηο θζελφηεξεο/κέηξησλ επηδφζεσλ νζφλεο. Θεηξηέηαη ζε ρηιηνζηά ηνπ δεπηεξνιέπηνπ (milliseconds, ms) θαη είλαη ζεκαληηθφ λα είλαη κηθξφο εάλ ε νζφλε ζα ρξεζηκνπνηείηαη γηα παηγλίδηα, βίληεν ή άιιεο εθαξκνγέο φπνπ πηζαλφλ λα ππάξρνπλ γξήγνξεο κεηαβνιέο ζηα ρξψκαηα.

4.7

Οχπνο ζχλδεζεο

Λη πεξηζζφηεξεο νζφλεο έρνπλ ζχλδεζε κε ζχξα VGA (Video Graphics Array), ελψ θάπνηεο λεφηεξεο έρνπλ θαζαξά ςεθηαθή ζχλδεζε κε ζχξα DVI (Digital Visual Interface) ή αθφκε θαη ζχλδεζε ςειήο επθξίλεηαο HDMI (High Definition Multimedia Interface). Λη πεξηζζφηεξεο νζφλεο λέαο ηερλνινγίαο πξνζθέξνπλ πάλσ απφ έλαλ ηχπν ζχλδεζεο.

4.8

Άιια ραξαθηεξηζηηθά

Βθηφο απφ ηα πην πάλσ, πνπ είλαη βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά, ππάξρνπλ θαη αξθεηά άιια φπσο: 



Ζ θσηεηλόηεηα ηεο νζόλεο (luminosity): Μφζν θσηεηλά είλαη ηα ρξψκαηα θαη ζε πνην βαζκφ είλαη νξαηή π.ρ. ζε εμσηεξηθνχο ρψξνπο κε ειηνθάλεηα. Δ κνλάδα κέηξεζήο ηεο είλαη cd/m2. Ζ γσλία ζέαζεο (viewing angle): Βίλαη ε κεγαιχηεξε γσλία απφ ηελ θάζεην ζηελ νζφλε ππφ ηελ νπνία κπνξνχκε λα βιέπνπκε ηελ εηθφλα ηθαλνπνηεηηθά. Θπνξεί λα είλαη δηαθνξεηηθή σο πξνο ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε. Ώθνξά θπξίσο νζφλεο πγξψλ θξπζηάιισλ θαη κεηξηέηαη ζε κνίξεο. Ιόγνο αληίζεζεο (contrast ratio): Βίλαη ν ιφγνο ηεο έληαζεο ηνπ θσηφο πνπ εθπέκπεηαη απφ έλα εηθνλνζηνηρείν φηαλ έρεη άζπξν ρξψκα θαη καχξν ρξψκα. Γηα παξάδεηγκα 300:1 ζεκαίλεη φηη ην άζπξν είλαη 300 θνξέο πην θσηεηλφ απφ ην καχξν. Θόζηνο αγνξάο Βαζηθέο Έλλνηεο

Δηθνλνζηνηρεία (pixels):

Λη θνπθθίδεο πνπ αλαπαξηζηνχλ ρξψκαηα ζηελ νζφλε. Βίλαη νξγαλσκέλα ζε ζεηξέο (γξακκέο) θαη ζηήιεο. Ον θαζέλα απνηειείηαη απφ ηξία κέξε πνπ εθπέκπνπλ θσο δηαθνξεηηθνχ ρξψκαηνο, θφθθηλν (red), πξάζηλν (green) θαη κπιε (blue).

Νζόλε Θαζνδηθνύ Πσιήλα (Cathode Ray Tube, CRT):

Λζφλεο παιαηφηεξεο ηερλνινγίαο κε εηθνλνζηνηρεία απφ θσζθφξν, πνπ ελεξγνπνηνχληαη απφ δέζκε ειεθηξνλίσλ πνπ εθπέκπεη κηα θαζνδηθή ιπρλία θαη ε νπνία πεξλά κέζα απφ ειεθηξνκαγλήηεο πνπ ηελ θαηεπζχλνπλ κε ηε ζεηξά ζε φια ηα εηθνλνζηνηρεία.

Νζόλε ΢γξώλ Θξπζηάιισλ (Liquid Crystal Display):

Βπίπεδε νζφλε ηελ νπνία ζπλαληνχκε ζηνπο ζχγρξνλνπο ππνινγηζηέο. Οα εηθνλνζηνηρεία πεξηέρνπλ πγξνχο θξπζηάιινπο, πνπ εθπέκπνπλ ή εκπνδίδνπλ ην θσο (απφ ιάκπεο θζνξηζκνχ ή θσηνδηφδνπο) λα πεξάζεη απφ κέζα ηνπο, αλάινγα κε ηελ ηάζε ηνπ ξεχκαηνο πνπ εθαξκφδεηαη ζηνλ θαζέλα απφ απηνχο. Έρνπλ ρακειή θαηαλάισζε ξεχκαηνο θαη γη’ απηφ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε θνξεηέο

Γ.2.Κ5

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

ζπζθεπέο.

Νζόλε LCD-TFT:

Δ παξαιιαγή ηεο νζφλεο πγξψλ θξπζηάιισλ πνπ επηθξάηεζε ζήκεξα. Ρξεζηκνπνηεί ζε θάζε εηθνλνζηνηρείν Οξαλδίζηνξ Ηεπηήο Θεκβξάλεο (Thin Film Transistor, TFT), πνπ βνεζά λα θαίλεηαη θσηεηλφηεξε.

Νζόλε Νξγαληθώλ Φσηνδηόδσλ (Organic LightEmitting Diode, OLED):

Ιένο ηχπνο νζφλεο φπνπ αληί γηα πγξφ θξχζηαιιν ππάξρνπλ νξγαληθέο νπζίεο πνπ εθπέκπνπλ θσο, έρνπλ πνιχ κηθξή θαηαλάισζε ξεχκαηνο θαη δε ρξεηάδνληαη θσηεηλή πεγή.

Σαξαθηεξηζηηθά νζνλώλ Αλάιπζε (Resolution):

Λ αξηζκφο ησλ εηθνλνζηνηρείσλ ζε θάζε ζεηξά (ζηήιεο) θαη ν αξηζκφο ησλ ζεηξψλ, π.ρ. 1600×900.

Κέγεζνο (Size):

Tν κήθνο ηεο δηαγσλίνπ ηεο επηθάλεηαο ησλ εηθνλνζηνηρείσλ ζε ίληζεο, π.ρ. 20’’.

Οπζκόο αλαλέσζεο πιαηζίσλ (frame refresh rate):

Μφζεο θνξέο ην δεπηεξφιεπην κπνξεί λα μαλαζρεδηάδεηαη νιφθιεξε ε νζφλε. Θεηξηέηαη ζε Hz,, π.ρ. 100 Hz.

Ρύπνο ζύλδεζεο:

Ξε ηη είδνπο ζχξα ηνπ ππνινγηζηή ζπλδέεηαη, π.ρ. κε ζχξα VGA (Video Graphics Array), DVI (Digital Visual Interface) ή ζχλδεζε ςειήο επθξίλεηαο HDMI (High Definition Multimedia Interface).

Σξόλνο αληαπόθξηζεο (response time):

Λ ρξφλνο πνπ ρξεηάδεηαη έλα εηθνλνζηνηρείν γηα λα αιιάμεη απφ κία θσηεηλφηεηα (ή ρξψκα) ζε άιιε. Θεηξηέηαη ζε ρηιηνζηά ηνπ δεπηεξνιέπηνπ, π.ρ. 3 ms.

Θόζηνο αγνξάο:

Δ ηηκή πνπ ζα πιεξψζνπκε φηαλ αγνξάζνπκε ηελ νζφλε.

Ξεγέο 1. ΐνπηεξάο Γ., Ζνληδάξε Β., Ζνχηξαο Θ., Ξθψξνο Ι., (2003) Μιεξνθνξηθή Γπκλαζίνπ, ζει. 44—45, ΛΒΑΐ 2. ΐηθηπαίδεηα, Ηήκκαηα γηα νζφλεο: http://el.wikipedia.org/wiki/Λζφλε_ππνινγηζηή http://en.wikipedia.org/wiki/Computer_monitor http://en.wikipedia.org/wiki/Liquid_crystal_display

Γ2.6

Ξώο Ππγθξίλνπκε θαη Ξώο Δπηιέγνπκε ΢πνινγηζηηθά Ππζηήκαηα

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια ζπγθξίλνπκε ππνινγηζηηθά ζπζηήκαηα κε βάζε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πιηθνχ (ηαρχηεηα ΖΘΒ, πνζφηεηα κλήκεο RAM, ρσξεηηθφηεηα δίζθνπ, ραξαθηεξηζηηθά νζφλεο, εθηππσηή θαη άιισλ κνλάδσλ/πεξηθεξεηαθψλ ζπζθεπψλ) θαη ηνπ ινγηζκηθνχ πνπ δηαζέηνπλ Ια επηιέγνπκε απφ έλαλ θαηάινγν θαηάιιειν ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα (ή κέξε ηνπ) γηα εμππεξέηεζε ηνπ ρξήζηε ζε έλα παξάδεηγκα θαη λα ζηνηρεηνζεηνχκε ηελ απφθαζή καο.

1. Δηζαγσγή Έρνπκε ήδε αλαθεθαιαηψζεη ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πιηθνχ (εμαξηεκάησλ θαη πεξηθεξεηαθψλ κνλάδσλ) ηνπ ππνινγηζηή. Βπίζεο, ζπκεζήθακε ηνλ ξφιν ηνπ ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ θαη ηνπ ινγηζκηθνχ ζπζηήκαηνο (θπξίσο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο) θαη πψο απηά ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο. Μαξάιιεια, αλαθεξζήθακε ζηνλ ξφιν ηνπ ρξήζηε, πνπ πέξα απφ ηελ αιιειεπίδξαζή ηνπ κε ηνλ ππνινγηζηή κέζα απφ ην ινγηζκηθφ θαζνξίδεη θαη πνην ινγηζκηθφ θαη πνην πιηθφ ζα πξέπεη λα ππάξρεη, ψζηε λα θαιχπηνληαη νη ππνινγηζηηθέο αλάγθεο ηνπ. Ώθνινχζεζε αλάιπζε ησλ πξνβιεκάησλ πνπ πηζαλφλ λα παξνπζηαζηνχλ ζην πιηθφ, ην ινγηζκηθφ θαη ηνλ ρξήζηε θαη παξνπζηάζηεθαλ ηξφπνη πξφιεςεο ή αληηκεηψπηζήο ηνπο. Λ ρξήζηεο, ην ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ, ην ινγηζκηθφ ζπζηήκαηνο θαη ην πιηθφ καδί απνηεινχλ απηφ πνπ νλνκάδνπκε ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα. Γηα λα ιεηηνπξγεί ηθαλνπνηεηηθά ην ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα, ζα πξέπεη ηα κέξε ηνπ λα ζπλεξγάδνληαη νκαιά θαη απνηειεζκαηηθά. Ξε απηφ ην θεθάιαην ζα κειεηήζνπκε ηη πξέπεη λα ιακβάλνπκε ππφςε καο φηαλ επηιέγνπκε πιηθφ θαη ινγηζκηθφ, ψζηε λα εμππεξεηνχληαη νη αλάγθεο ηνπ ρξήζηε, αιιά λα ππάξρεη ηαπηφρξνλα θαη νκαιή ζπλεξγαζία κεηαμχ ηνπο, ρσξίο λα μερλάκε φηη ην θφζηνο αγνξάο θαη ζπληήξεζεο είλαη έλαο απφ ηνπο θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο. 2. Ν ρξήζηεο θαη νη ππνινγηζηηθέο αλάγθεο ηνπ Λ θάζε άλζξσπνο ρξεζηκνπνηεί ηνλ ππνινγηζηή ζχκθσλα κε ηηο δηθέο ηνπ αλάγθεο. Έλαο καζεηήο/Θηα καζήηξηα πηζαλφλ ρξεζηκνπνηεί ηνλ ππνινγηζηή ηνπ/ηεο γηα λα αλαδεηά πιεξνθνξίεο ζην Αηαδίθηπν, λα δεκηνπξγεί παξνπζηάζεηο γηα ηα καζήκαηά ηνπ/ηεο, λα αθνχεη κνπζηθή, λα παίδεη παηρλίδηα θαη λα επηθνηλσλεί κε θίινπο/θίιεο ηνπ/ηεο. Έλαο ππάιιεινο ζε κηα αζθαιηζηηθή εηαηξεία ρξεηάδεηαη έλαλ ππνινγηζηή πνπ λα θξαηά εκεξνιφγην ησλ ζπλαληήζεσλ κε ηνπο πειάηεο ηνπ, λα ζηέιλεη θαη λα ιακβάλεη κελχκαηα ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, λα επηηξέπεη ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ θφζηνπο δηάθνξσλ αζθαιηζηηθψλ ζρεδίσλ (π.ρ. ζε ππνινγηζηηθφ θχιιν) θαη λα έρεη δηάξθεηα κπαηαξίαο, ψζηε λα κε ρξεηάδεηαη λα ηνλ θνξηίδεη παξά κφλν ζην ηέινο θάζε εξγάζηκεο εκέξαο. Έλαο αξρηηέθηνλαο ρξεηάδεηαη έλαλ ππνινγηζηή κε κεγάιε νζφλε, θαηάιιειν ζρεδηαζηηθφ πξφγξακκα θαη πνληίθη αθξηβείαο ή γξαθίδα θαη εθηππσηή ή ζρεδηαζηή (plotter) γηα κεγάιν κέγεζνο ραξηηνχ. Ξηελ θάζε πεξίπησζε ζα πξέπεη λα εληνπίδνληαη ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη νη δπλαηφηεηεο πνπ απαηηνχληαη (νη πξνδηαγξαθέο), γηα λα έρνπκε φζν ην δπλαηφλ έλα ζχζηεκα πνπ απφ ηε κία λα εμππεξεηεί θαη λα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο/απαηηήζεηο ηνπ ρξήζηε θαη απφ ηελ άιιε λα κελ πεξηιακβάλεη πιηθφ θαη ινγηζκηθφ πνπ δελ είλαη αλαγθαίν, απμάλνληαο αρξείαζηα ην θφζηνο αγνξάο. Ξπρλά παξαιείπνπκε λα ιάβνπκε ππφςε ην θφζηνο φηαλ αγνξάδνπκε έλα ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα γηα πξνζσπηθή καο ρξήζε (ηδηαίηεξα εάλ ζα ην πιεξψζνπλ νη γνλείο καο). ΋ηαλ φκσο πξφθεηηαη γηα επαγγεικαηηθή ρξήζε, κηα επηρείξεζε ή έλαο νξγαληζκφο ζα

Γ.2.Κ6

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

πξέπεη λα κειεηήζεη ηηο αλάγθεο θαη ην θφζηνο πξνζεθηηθά, αθνχ νη νηθνλνκηθέο ζπλέπεηεο κπνξεί λα είλαη ζνβαξέο. Γηα παξάδεηγκα, ζε κηα εηαηξεία ε αληηθαηάζηαζε 200 ππνινγηζηψλ κε θαηλνχξγηνπο αμίαο €1.000 ν θαζέλαο ζα ζηνηρίζεη €200.000. Βάλ αγνξαζηνχλ θζελφηεξνη ππνινγηζηέο αμίαο €800 ν θαζέλαο, λννπκέλνπ φηη θαιχπηνληαη νη αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ, ζα ζηνηρίζεη €160.000, δειαδή εμνηθνλνκνχληαη €40.000. Μαξάιιεια, κηα ιαλζαζκέλε επηινγή κε θξηηήξην κφλν ην θφζηνο, πηζαλφλ λα απνδεηρηεί δεκηνγφλα, δηφηη εάλ δελ εμππεξεηνχληαη νη αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ ζα ρξεηαζηνχλ αληηθαηάζηαζε ή αλαβάζκηζε ησλ ππνινγηζηηθψλ ζπζηεκάησλ, επηβαξχλνληαο έηζη ηνλ πξνυπνινγηζκφ. 3. Δπηινγή ινγηζκηθνύ εθαξκνγώλ θαη ιεηηνπξγηθνύ ζπζηήκαηνο Ον ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ πνπ απαηηείηαη πξνθχπηεη απφ ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε, αθνχ κε απηφ ζα ηηο εμππεξεηεί. Λη θχξηνη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ επηινγή είλαη ην θόζηνο αγνξάο ηνπ ινγηζκηθνχ θαη πηζαλή πξνεγνχκελε εκπεηξία ηνπ ρξήζηε ή απαίηεζε γηα ζπγθεθξηκέλν ινγηζκηθφ. Γηα παξάδεηγκα, έλαο δηεπζπληήο πσιήζεσλ, ν νπνίνο ρξεηάδεηαη λα δεκηνπξγεί ειεθηξνληθέο παξνπζηάζεηο θαη είλαη εμνηθεησκέλνο κε ην πξφγξακκα Microsoft PowerPoint (ην νπνίν ζα πξέπεη λα αγνξάζεη) είλαη πηζαλφλ λα κελ επηζπκεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ην αληίζηνηρν πξφγξακκα παξνπζηάζεσλ LibreOffice Impress, ην νπνίν πξνζθέξεηαη δσξεάλ. Ξε αξθεηέο πεξηπηψζεηο, ηδηαίηεξα κε εμεηδηθεπκέλν ινγηζκηθφ (π.ρ. πξνγξάκκαηα ζρεδίαζεο γηα αξρηηέθηνλεο), ην θφζηνο ηνπ ινγηζκηθνχ κπνξεί λα μεπεξάζεη ην θφζηνο ηνπ πιηθνχ ηνπ ππνινγηζηή φπνπ ζα εγθαηαζηαζεί. Λ δεκηνπξγφο ελφο πξνγξάκκαηνο (ινγηζκηθνχ) θαζνξίδεη ηηο απαηηήζεηο (requirements) ηνπ πιηθνχ νη νπνίεο απαηηνχληαη γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ. Ξε αξθεηέο πεξηπηψζεηο δίλνληαη μερσξηζηά νη ειάρηζηεο απαηηήζεηο (minimum requirements), δειαδή ηα απνιχησο απαξαίηεηα γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ (αιιά φρη ππνρξεσηηθά ηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ). Γηα ην ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ σο κέξνο ησλ απαηηήζεσλ θαζνξίδεηαη θαη ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ην νπνίν είλαη αλαγθαίν γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ. Μαξαδείγκαηα:  Γηα εγθαηάζηαζε θαη ρξήζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο Windows 7 νη απαηηήζεηο είλαη: ΖΘΒ αξρηηεθηνληθήο x86 κε ηαρχηεηα επεμεξγαζίαο ηνπιάρηζηνλ 1 GHz, κλήκε RAM κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 1 GB, ζθιεξφ δίζθν κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 16 GB.  Γηα εγθαηάζηαζε θαη ρξήζε ηνπ ζρεδηαζηηθνχ πξνγξάκκαηνο AutoCAD 2013 νη απαηηήζεηο είλαη: Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα Microsoft Windows XP ή λεφηεξν, ΖΘΒ αξρηηεθηνληθήο x86 κε ηαρχηεηα επεμεξγαζίαο ηνπιάρηζηνλ 1,6 GHz, κλήκε RAM κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 2 GB (ε εηζήγεζε είλαη 4 GB, κε 2 GB λα είλαη νη ειάρηζηεο πξνδηαγξαθέο), ζθιεξφ δίζθν κε ειεχζεξν ρψξν ηνπιάρηζηνλ 6 GB, αλάιπζε νζφλεο ηνπιάρηζηνλ 1024 x 768 (ε εηζήγεζε είλαη 1600 x 1050, κε 1024 x 768 λα είλαη νη ειάρηζηεο πξνδηαγξαθέο).  Γηα εγθαηάζηαζε θαη ρξήζε ηνπ παηγληδηνχ SimCity νη απαηηήζεηο είλαη: Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα Microsoft Windows XP ή λεφηεξν, ΖΘΒ αξρηηεθηνληθήο x86 κε ηαρχηεηα επεμεξγαζίαο ηνπιάρηζηνλ 2 GHz, κλήκε RAM κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 2 GB, ζθιεξφ δίζθν κε ειεχζεξν ρψξν ηνπιάρηζηνλ 10 GB, θάξηα γξαθηθψλ κε ηνπιάρηζηνλ 512 MB Θλήκε RAM θαη ζχλδεζε κε ην Αηαδίθηπν κε ηαρχηεηα ηνπιάρηζηνλ 256 kbps.

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ6

4. Δπηινγή πιηθνύ Ον πιηθφ ηνπ ππνινγηζηή ζα πξέπεη λα ηαηξηάδεη κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ ινγηζκηθνχ, φπσο αλαθέξζεθαλ πην πάλσ. Βπηπξφζζεηα, ζα πξέπεη λα επηιεγνχλ θαηάιιειεο πεξηθεξεηαθέο ζπζθεπέο ψζηε λα θαιχπηνπλ ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε. Μαξά ην γεγνλφο φηη νη πεξηζζφηεξεο πεξηθεξεηαθέο ζπζθεπέο ζήκεξα είλαη θηηαγκέλεο (ζπκβαηέο) λα ιεηηνπξγνχλ κε δηάθνξα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα, επηβάιιεηαη λα γίλεη έιεγρνο, δηφηη ρσξίο θαηάιιειν ινγηζκηθφ (νδεγφ ζπζθεπήο) απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή γηα ην ζπγθεθξηκέλν ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα πνπ επηιέμακε, ε πεξηθεξεηαθή ζπζθεπή πηζαλφλ λα κελ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί. Βπίζεο, ζα πξέπεη λα γίλεη πξνζεθηηθφο ζπιινγηζκφο γηα ηε κειινληηθή ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή, δηφηη ππάξρεη πάληνηε ε πηζαλφηεηα λα πξνζηεζνχλ λέεο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε κεηά ηελ αγνξά ηνπ ππνινγηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Λ ρξφλνο ιεηηνπξγίαο ελφο ππνινγηζηηθνχ ζπζηήκαηνο πξηλ λα εμεηαζηεί ε αληηθαηάζηαζή ηνπ είλαη ζπλήζσο 3–4 ρξφληα. 5. Ξώο επηιέγνπκε έλα ππνινγηζηηθό ζύζηεκα γηα θάπνηνλ ρξήζηε Μαξαθάησ ζα εμεηάζνπκε κηα ζπζηεκαηηθή δηαδηθαζία γηα επηινγή ππνινγηζηηθνχ ζπζηήκαηνο (παξφκνηα κε απηήλ πνπ πηνζεηνχλ επαγγεικαηίεο ζχκβνπινη πιεξνθνξηθήο).

5.1

Ζαηαγξαθή ησλ αλαγθψλ ηνπ ρξήζηε

Γηα λα επηιέμνπκε έλα ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα, αξρίδνπκε κε ηελ θαηαγξαθή ησλ αλαγθψλ ηνπ ρξήζηε. Θε βάζε ηηο αλάγθεο απηέο, ζα θαλεί πνην ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ απαηηείηαη, θαζψο θαη θάπνηεο πιεξνθνξίεο, θπξίσο γηα ηηο πεξηθεξεηαθέο ζπζθεπέο πνπ ρξεηάδνληαη θαη γηα ηνλ ζπλνιηθφ απνζεθεπηηθφ ρψξν ηνπ ζθιεξνχ δίζθνπ πνπ απαηηείηαη. Λη αλάγθεο ηνπ ρξήζηε ζα καο θαζνδεγήζνπλ ζην πιηθφ θαη ην ινγηζκηθφ πνπ απαηηείηαη. Μαξαθάησ δίλεηαη κηα ζεηξά απφ εξσηήζεηο, πνπ απαληψληαο ηεο κπνξνχκε λα θαηαγξάςνπκε ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε:  Σξεηάδεηαη λα κεηαθέξεηαη ν ππνινγηζηήο; Ξόζν ζπρλά; Ξόζε απηνλνκία (δηάξθεηα κπαηαξίαο) απαηηείηαη; (Ζαζνξίδεηαη εάλ ρξεηάδεηαη θνξεηφο ππνινγηζηήο ή φρη θαη πνηνπ ηχπνπ).  Ξόζν όγθν θαη ηη είδνπο δεδνκέλα ρξεηάδεηαη λα απνζεθεύνληαη κόληκα; (Ζαζνξίδεη ην κέγεζνο ηνπ ζθιεξνχ δίζθνπ ή άιιεο βνεζεηηθήο κλήκεο).  Ρη είδνπο πξνγξάκκαηα (ινγηζκηθό εθαξκνγώλ) απαηηνύληαη γηα ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε; ΢πάξρνπλ πεξηνξηζκνί ή πξνηηκήζεηο;  Ξνηα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ; ΢πάξρνπλ πεξηνξηζκνί ή πξνηηκήζεηο; (Ζάπνηνη νξγαληζκνί πηζαλφλ λα δεηνχλ ζπγθεθξηκέλν ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, γηα ην νπνίν ππάξρεη εκπεηξία θαη ππνζηήξημε).  Σξεηάδεηαη λα γίλεηαη εθηύπσζε/ζάξσζε έγρξσκε/καπξόαζπξε, πνηαο πνηόηεηαο, γηα πνην ζθνπό, πνηαο πνζόηεηαο;  Σξεηάδεηαη ζπγθεθξηκέλε νζόλε ή άιιεο πεξηθεξεηαθέο ζπζθεπέο; Ξνηεο θαη κε πνηεο πξνδηαγξαθέο;  Ξνηεο άιιεο ιεηηνπξγίεο ρξεηάδνληαη; (π.ρ. εγγξαθή ζε CD, επηθνηλσλία κέζσ Αηαδηθηχνπ, θ.ιπ.)  Ζ θαηαλάισζε ξεύκαηνο είλαη ζεκαληηθή γηα ηνλ ρξήζηε;  Ρη άιιν ζα πξέπεη λα πξνζηεζεί γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πιηθνύ, ηνπ ινγηζκηθνύ/ησλ πιεξνθνξηώλ θαη ηνπ ρξήζηε; (Πιηθφ θαη ινγηζκηθφ γηα πξνζηαζία ηνπ ππνινγηζηηθνχ ζπζηήκαηνο, π.ρ. ζπζθεπέο θαη ινγηζκηθφ γηα δεκηνπξγία εθεδξηθψλ αξρείσλ, πξφγξακκα θαηαπνιέκεζεο ηψλ, θ.ά.)

Γ.2.Κ6

5.2

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Βπηινγή ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ θαη ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο

Θε βάζε ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε πνπ θαηαγξάθεθαλ πξνηείλεηαη ζπγθεθξηκέλν ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ. Ξε πεξηπηψζεηο φπνπ ππάξρνπλ ελαιιαθηηθέο επηινγέο γηα θάπνην ινγηζκηθφ, κπνξνχλ λα εμεηαζηνχλ παξάιιεια θαη λα πξνηαζνχλ ζηνλ ρξήζηε δηαθνξεηηθέο ελαιιαθηηθέο επηινγέο (ή λα πξνηαζεί ε ιχζε κε ην ρακειφηεξν θφζηνο). Βπηιέγνληαο ην ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο θαζνξίδεηαη απηφκαηα θαη ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, απφ ηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ. Ξε θάπνηεο πεξηπηψζεηο φπνπ ν δεκηνπξγφο ηνπ ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ δηαζέηεη εθδνρέο ηνπ γηα δηαθνξεηηθά ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα (π.ρ. Mozilla Firefox, Skype) ίζσο ρξεηαζηεί λα εμεηαζηνχλ νη πηζαλνί ελαιιαθηηθνί ζπλδπαζκνί. Θε βάζε ηηο απαηηήζεηο ηφζν ηνπ ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ φζν θαη ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο θαζνξίδνληαη νη ππφινηπεο απαηηήζεηο γηα ην πιηθφ (ηαρχηεηα ΖΘΒ, ρσξεηηθφηεηα κλήκεο RAM θαη ζθιεξνχ δίζθνπ ή άιισλ κέζσλ απνζήθεπζεο, θ.ιπ.).

5.3

Βπηινγή πιηθνχ

Θέζα απφ ηε δηαδηθαζία πνπ αθνινπζνχκε ζα έρνπλ ήδε ζπγθεληξσζεί νη απαηηήζεηο γηα ην πιηθφ (ΖΘΒ Θλήκε, ζθιεξφ δίζθν, θάξηα γξαθηθψλ, θάξηα δηθηχνπ, πεξηθεξεηαθέο ζπζθεπέο, θ.ιπ.). Ξε απηφ ην ζηάδην γίλεηαη αλαδήηεζε (απφ ηελ αγνξά) ησλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ θαη ηνπ θφζηνπο ελαιιαθηηθψλ επηινγψλ γηα αμηνιφγεζε. Ώθνχ απνξξίςνπκε ηπρφλ επηινγέο νη νπνίεο δελ αληαπνθξίλνληαη ζηηο απαηηήζεηο, πξνρσξνχκε ζηελ αμηνιφγεζε θαη ηελ επηινγή ηεο θαηαιιειφηεξεο γηα λα πξνηείλνπκε ζηνλ ρξήζηε. Ξπρλά πξνθχπηεη λα έρνπκε ζπζθεπέο ησλ νπνίσλ νη πξνδηαγξαθέο (ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο) είλαη αληίζηνηρα κε ην θφζηνο αγνξάο ηνπο. Ππάξρνπλ φκσο πεξηπηψζεηο φπνπ δελ είλαη μεθάζαξν πνηα είλαη ε θαιχηεξε ή ε θζελφηεξε ιχζε γηα ηνλ ρξήζηε. Γηα παξάδεηγκα, έζησ φηη έρνπκε λα δηαιέμνπκε απφ ηνπο πην θάησ δχν θνξεηνχο ππνινγηζηέο: Α: CPU 2.20 GHz, RAM 4 GB, HDD 500 GB, CD/DVD, νζφλε 17’’, ηηκή €600 Β: CPU 2.53 GHz, RAM 8 GB, HDD 250 GB, CD/DVD, νζφλε 15’’, ηηκή €650 Λ Α έρεη ρακειφηεξε ηαρχηεηα ρξνληζηή θαη ιηγφηεξε κλήκε RAM αιιά δηαζέηεη ζθιεξφ δίζθν κεγαιχηεξεο ρσξεηηθφηεηαο θαη κεγαιχηεξε νζφλε απφ ηνλ Β. Ξε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο, γηα λα απνθαζίζνπκε πνηνο είλαη ν πην θαηάιιεινο, ζα πξέπεη λα αμηνινγήζνπκε «δπγίδνληαο» ζε πνην βαζκφ νη δηάθνξεο πξνδηαγξαθέο ζρεηίδνληαη κε ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε. Tέινο, πξνηείλνπκε ζηνλ ρξήζηε κε νινθιεξσκέλν ηξφπν ην ινγηζκηθφ, ην πιηθφ θαη ην θφζηνο γηα ην ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα.

5.4

Μαξάδεηγκα 1

Δ Αήκεηξα κφιηο έρεη ηειεηψζεη ην Ηχθεην θαη ζα αξρίζεη ηηο ζπνπδέο ηεο ζηνλ θιάδν ησλ γξαθηθψλ ηερλψλ. Ρξεηάδεηαη έλα ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα, ην νπνίν λα κπνξεί λα κεηαθέξεη θαη λα ρξεζηκνπνηεί ηφζν ζην παλεπηζηήκην φζν θαη ζηνλ ρψξν δηακνλήο ηεο θάζε κέξα. Δ νζφλε ζα πξέπεη λα είλαη πςειήο αλάιπζεο θαη κεγέζνπο ηνπιάρηζην 17’’ γηα λα κπνξεί λα εκθαλίδεη ζε απηφ ηηο δηάθνξεο δεκηνπξγίεο ηεο. Βπίζεο, ζα πξέπεη λα δηαζέηεη αξθεηά κεγάιν εζσηεξηθφ απνζεθεπηηθφ ρψξν ψζηε λα κπνξεί λα απνζεθεχεη ηηο δεκηνπξγίεο ηεο γηα ηελ ηεηξαεηή δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ ηεο (πεξίπνπ 30 ηνλ ρξφλν, ε θαζεκηά κε κέγεζνο 2 GB) παξάιιεια ρξεηάδεηαη λα γξάθεη εξγαζίεο θαη λα δεκηνπξγεί παξνπζηάζεηο, αιιά θαη λα επηθνηλσλεί κε ηνπο γνλείο ηεο κέζσ Skype (ήρν θαη εηθφλα). Αελ έρεη ζπγθεθξηκέλεο

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ6

απαηηήζεηο γηα ην ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ, αιιά επηζπκεί λα ρξεζηκνπνηεί ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα Windows. Θπνξεί λα δηαζέζεη κέρξη 1000 επξψ. Ώλάγθεο ηνπ ρξήζηε:  

    

Ρξεηάδεηαη θνξεηφο ππνινγηζηήο. Αελ θαζνξίδεηαη ζπγθεθξηκέλε δηάξθεηα κπαηαξίαο. ΋γθνο δεδνκέλσλ γηα κφληκε απνζήθεπζε: Αεκηνπξγίεο γξαθηθψλ 2 GB × 30 ηνλ ρξφλν × 4 ρξφληα, ζχλνιν 240 GB (ρξεηάδεηαη επηπξφζζεηνο απνζεθεπηηθφο ρψξνο γηα ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα θαη ην ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ). Ηνγηζκηθφ εθαξκνγψλ πνπ ρξεηάδεηαη: Βπεμεξγαζία γξαθηθψλ, επεμεξγαζία θεηκέλνπ, πξφγξακκα παξνπζηάζεσλ, Skype. Ηεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ: Windows. Λζφλε 17’’. Άιιεο ιεηηνπξγίεο: Ξχλδεζε κε ην Αηαδίθηπν, κηθξφθσλν, ερεία, βηληενθάκεξα. Μξνζηαζία: Μξφγξακκα θαηαπνιέκεζεο ηψλ.

Βπηινγή ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ θαη ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο: Ώπφ ηηο αλάγθεο πξνθχπηεη φηη ρξεηάδεηαη:  Ηεηηνπξγηθφ ζχζηεκα: Windows (π.ρ. Windows 7, ην νπνίν έρεη απαηηήζεηο ΖΘΒ αξρηηεθηνληθήο x86 κε ηαρχηεηα επεμεξγαζίαο ηνπιάρηζηνλ 1 GHz, Θλήκε RAM κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 1 GB, ζθιεξφ δίζθν κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 16 GB).  Βπεμεξγαζηήο θεηκέλνπ/πξφγξακκα παξνπζηάζεσλ: Microsoft Office 2010 Home & Student Edition, €119 ή ελαιιαθηηθά LibreOffice v.4, €0 (θαη ηα δχν ρσξίο ηδηαίηεξεο πξνδηαγξαθέο γηα ην πιηθφ πέξα απφ ρσξεηηθφηεηα ζθιεξνχ δίζθνπ πεξίπνπ 1 GB).  Μξφγξακκα γξαθηθψλ: Adobe CC γηα Windows, €1200 (αλάιπζε νζφλεο ηνπιάρηζηνλ 1024x768, ρψξνο ζηνλ ζθιεξφ δίζθν 2GB, ζχλδεζε κε ην Αηαδίθηπν) ή ελαιιαθηηθά Inkscape θαη Gimp, €0 (κε ηηο ίδηεο απαηηήζεηο νζφλεο θαη ζθιεξνχ δίζθνπ).  Skype (ρσξίο ηδηαίηεξεο πξνδηαγξαθέο γηα ην πιηθφ, πέξα απφ ερεία, κηθξφθσλν θαη βηληενθάκεξα ηα νπνία ήδε ζεκεηψζεθαλ).  Μξφγξακκα θαηαπνιέκεζεο ηψλ: Microsoft Security Essentials (δσξεάλ κε ηα Windows). Ώπφ ηηο επηινγέο πνπ έρνπλ δηεξεπλεζεί πξνηείλνληαη φζεο είλαη ππνγξακκηζκέλεο. Ον LibreOffice v.4 πξνηηκήζεθε δηφηη δελ έρεη θφζηνο αγνξάο, φπσο θαη ηα Inkscape θαη Gimp, δηφηη ην ελαιιαθηηθφ Adobe CC απφ κφλν ηνπ μεπεξλά ην δηαζέζηκν πνζφ.

Βπηινγή πιηθνχ: Θειεηψληαο ηα πην πάλσ πξνθχπηεη φηη ν ππνινγηζηήο πνπ απαηηείηαη πξέπεη λα είλαη θνξεηφο, κε ΖΘΒ αξρηηεθηνληθήο x86, κε ηαρχηεηα επεμεξγαζίαο ηνπιάρηζηνλ 1 GHz, Θλήκε RAM κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 2 GB, ζθιεξφ δίζθν κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 259 GB, νζφλε κε αλάιπζε 1024x768, ερεία, κηθξφθσλν θαη βηληενθάκεξα (παίξλνπκε ηηο ςειφηεξεο απαηηήζεηο απφ φιν ην ινγηζκηθφ). Έζησ φηη αλαδεηήζακε απφ πξνκεζεπηέο/θαηαζηήκαηα πψιεζεο θαη πήξακε ηηο πην θάησ εηζεγήζεηο (ζεσξνχκε φηη φινη νη ππνινγηζηέο είλαη θνξεηνί θαη δηαζέηνπλ CD/DVD, ερεία, κηθξφθσλν, βηληενθάκεξα, θάξηα δηθηχνπ θαη εγθαηεζηεκέλν ην Windows 7: ΢1: CPU 2,00 GHz, RAM 4 GB, HDD 500 GB, νζφλε 17’’ 1024x768, ηηκή €480 ΢2: CPU 2,00 GHz, RAM 4 GB, HDD 250 GB, νζφλε 15’’ 1200x800, ηηκή €500 ΢3: CPU 2,20 GHz, RAM 6 GB, HDD 500 GB, νζφλε 17’’ 1200x800, ηηκή €650 ΢4: CPU 2,53 GHz, RAM 8 GB, HDD 750 GB, νζφλε 17’’ 1800x1024, ηηκή €800

Γ.2.Κ6

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Λ Π2 απνξξίπηεηαη, δηφηη δελ έρεη ηθαλνπνηεηηθή ρσξεηηθφηεηα ζθιεξνχ δίζθνπ. Λη ππφινηπνη ηθαλνπνηνχλ ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε θαη κε βάζε ηελ ηηκή κπνξνχκε λα επηιέμνπκε ηνλ Π1 σο ηελ πην νηθνλνκηθή ιχζε

Ξαξάδεηγκα 2: Θηα εηαηξεία πνπ αζρνιείηαη κε ην ιηαληθφ εκπφξην, εηζάγεη είδε ηξνθίκσλ, ηα νπνία δηαζέηεη ζε αιπζίδα θαηαζηεκάησλ. Λη παξαγγειίεο απφ ηα θαηαζηήκαηα απνζηέιινληαη κέζσ δηαδηθηχνπ (κε ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν) θαη ζηα θεληξηθά γξαθεία ηεο εηαηξείαο ηέζζεξα κέιε ηνπ γξακκαηεηαθνχ πξνζσπηθνχ ζα θαηαρσξνχλ ηηο παξαγγειίεο θαη ζα εθδίδνπλ ηηκνιφγηα, ηα νπνία ζα εθηππψλνληαη θαη ζα απνζηέιινληαη ζηελ απνζήθε γηα εθηέιεζε (ε πνηφηεηα εθηχπσζεο δελ ρξεηάδεηαη λα είλαη πνιχ θαιή, αιιά ε ηαρχηεηα ζα πξέπεη λα είλαη ηνπιάρηζηνλ 20 ζειίδεο αλά ιεπηφ). Δ απνζήθεπζε θαη ε εθηχπσζε ζα γίλεηαη ζε εμεηδηθεπκέλν πξφγξακκα απνζήθεο ην νπνίν ήδε αγνξάζηεθε (θαη ππνζηεξίδεηαη κφλν απφ ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα Linux) θαη ζα ιεηηνπξγεί ζε μερσξηζηφ θεληξηθφ ππνινγηζηή, φπνπ ζα είλαη ζπλδεδεκέλνο θαη ν εθηππσηήο γηα ηνπιάρηζηνλ 3 ρξφληα. Ζάζε κέξα ζηνλ θεληξηθφ ππνινγηζηή ζα θαηαρσξνχληαη πεξίπνπ 250 MB δεδνκέλσλ απφ 250 παξαγγειίεο. Λη ππνινγηζηέο ηνπ γξακκαηεηαθνχ πξνζσπηθνχ ζα πξέπεη λα δηαζέηνπλ νζφλεο κεγέζνπο ηνπιάρηζην 20’’, ψζηε λα είλαη δπλαηφλ ηαπηφρξνλα λα βιέπνπλ κε επθνιία ηα κελχκαηα ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ θαη ηε θφξκα κε ηηο παξαγγειίεο. Ξε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ην γξακκαηεηαθφ πξνζσπηθφ ρξεηάδεηαη λα αλαδεηά πιεξνθνξίεο πειαηψλ ζηνλ παγθφζκην ηζηφ θαη λα γξάθεη θαη λα εθηππψλεη (αζπξφκαπξεο) επηζηνιέο κε πξφγξακκα επεμεξγαζίαο θεηκέλνπ (ην πξνζσπηθφ εθπαηδεχηεθε ζηε ρξήζε ηνπ Microsoft Word θαη απηφ πξέπεη λα εγθαηαζηαζεί). Δ θαηαλάισζε ξεχκαηνο δελ είλαη ζε ςειή πξνηεξαηφηεηα, αθνχ ε εηαηξεία εδξάδεηαη ζε βηνκεραληθή πεξηνρή θαη σθειείηαη απφ ρακεινχ θφζηνπο ξεχκα. Ρξεηάδεηαη λα πξνηαζεί ε ιχζε ε νπνία θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ κε ην ρακειφηεξν δπλαηφ θφζηνο. Ώλάγθεο ηνπ ρξήζηε: Βδψ ππάξρνπλ δχν θαηεγνξίεο ππνινγηζηηθψλ ζπζηεκάησλ, ηνπ γξακκαηεηαθνχ πξνζσπηθνχ θαη ν θεληξηθφο ππνινγηζηήο, νη νπνίεο ζα πξέπεη λα εμεηαζηνχλ μερσξηζηά. Γηα ην γξακκαηεηαθφ πξνζσπηθφ:  Ρξεηάδεηαη επηηξαπέδηνο ππνινγηζηήο.  Ηνγηζκηθφ εθαξκνγψλ πνπ ρξεηάδεηαη: Βπεμεξγαζηήο θεηκέλνπ, θπιινκεηξεηήο ηζηνχ, πξφγξακκα ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ.  Ηεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ: Windows.  Λζφλε 20’’.  Άιιεο ιεηηνπξγίεο: Ξχλδεζε κε ην Αηαδίθηπν.  Μξνζηαζία: Μξφγξακκα θαηαπνιέκεζεο ηψλ. Γηα ηνλ θεληξηθφ ππνινγηζηή:  Ρξεηάδεηαη επηηξαπέδηνο ππνινγηζηήο.  ΋γθνο δεδνκέλσλ γηα κφληκε απνζήθεπζε: Αεκηνπξγίεο γξαθηθψλ 250 MB × 365 κέξεο × 3 ρξφληα, ζχλνιν 273750 MB, πεξίπνπ 268 GB (ρξεηάδεηαη επηπξφζζεηνο απνζεθεπηηθφο ρψξνο γηα ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα θαη ην ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ).  Ηνγηζκηθφ εθαξκνγψλ πνπ ρξεηάδεηαη: Βμεηδηθεπκέλν πξφγξακκα απνζήθεο.  Ηεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ: Linux.  Βθηππσηήο κε ηαρχηεηα ηνπιάρηζηνλ 20 ppm.  Άιιεο ιεηηνπξγίεο: Ξχλδεζε κε δίθηπν.

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή



Γ.2.Κ6

Μξνζηαζία: Μξνζηαζία απφ δηαθνπή ηνπ ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο (UPS), DVD Drive γηα εθεδξηθά αξρεία αζθάιεηαο.

Βπηινγή ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ θαη ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο: Ώπφ ηηο αλάγθεο πξνθχπηεη φηη ρξεηάδεηαη: Γηα ην γξακκαηεηαθφ πξνζσπηθφ:  Ηεηηνπξγηθφ ζχζηεκα: Windows (π.ρ. Windows 7 Professional, ην νπνίν έρεη απαηηήζεηο ΖΘΒ αξρηηεθηνληθήο x86 κε ηαρχηεηα επεμεξγαζίαο ηνπιάρηζηνλ 1 GHz, κλήκε RAM κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 1 GB, ζθιεξφ δίζθν κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 16 GB, €150).  Βπεμεξγαζηήο θεηκέλνπ/πξφγξακκα ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ: Microsoft Office (Word, Outlook) 2010 Home & Student Edition, €119 (ρσξίο ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο γηα ην πιηθφ πέξα απφ ρσξεηηθφηεηα ζθιεξνχ δίζθνπ πεξίπνπ 1 GB).  Φπιινκεηξεηήο ηζηνχ: Internet Explorer ή Firefox ή Opera ή Chrome ή Safari (φινη ρσξίο θφζηνο ή ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο).  Μξφγξακκα θαηαπνιέκεζεο ηψλ: Kaspersky Pure 3.0 (€75). Γηα ηνλ θεληξηθφ ππνινγηζηή:  Ηεηηνπξγηθφ ζχζηεκα: Linux (π.ρ. Ubuntu Server 14LTS, ην νπνίν έρεη απαηηήζεηο ΖΘΒ αξρηηεθηνληθήο x86 κε ηαρχηεηα επεμεξγαζίαο ηνπιάρηζηνλ 1 GHz, κλήκε RAM κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 512 MB, ζθιεξφ δίζθν κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 5 GB).  Βμεηδηθεπκέλν πξφγξακκα απνζήθεο (ήδε αγνξάζηεθε, δελ έρεη ζπγθεθξηκέλεο απαηηήζεηο). Ώπφ ηηο επηινγέο πνπ έρνπλ δηεξεπλεζεί πξνηείλνληαη φζεο είλαη ππνγξακκηζκέλεο. Σο πξφγξακκα θαηαπνιέκεζεο ηψλ ζα κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηεζεί ην δσξεάλ Microsoft Security Essentials, αιιά πξνηείλεηαη ην Kaspersky, ην νπνίν παξέρεη κεγαιχηεξε αζθάιεηα.

Βπηινγή πιηθνχ: Θειεηψληαο ηα πην πάλσ πξνθχπηεη φηη ν ππνινγηζηήο πνπ απαηηείηαη γηα ην γξακκαηεηαθφ πξνζσπηθφ πξέπεη λα είλαη επηηξαπέδηνο, κε ΖΘΒ αξρηηεθηνληθήο x86, κε ηαρχηεηα επεμεξγαζίαο ηνπιάρηζηνλ 1 GHz, κλήκε RAM κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 1 GB, ζθιεξφ δίζθν κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 16 GB θαη νζφλε κε κέγεζνο 20’’. Λ θεληξηθφο ππνινγηζηήο πξέπεη λα είλαη επηηξαπέδηνο, κε ΖΘΒ αξρηηεθηνληθήο x86, κε ηαρχηεηα επεμεξγαζίαο ηνπιάρηζηνλ 1 GHz, κλήκε RAM κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 512 GB, ζθιεξφ δίζθν κε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ 273 GB, εθνδηαζκέλν κε DVD Drive, κε εθηππσηή ηαρχηεηαο 20ppm θαη κε UPS. Έζησ φηη αλαδεηήζακε απφ πξνκεζεπηέο/θαηαζηήκαηα πψιεζεο θαη πήξακε ηηο πην θάησ εηζεγήζεηο (ζεσξνχκε φηη φινη νη ππνινγηζηέο είλαη επηηξαπέδηνη θαη δηαζέηνπλ CD/DVD θαη θάξηα δηθηχνπ): Ζ΢1: CPU 1,60 GHz, RAM 4 GB, HDD 250 GB, νζφλε 17’’, ηηκή €370. Ζ΢2: CPU 1,60 GHz, RAM 4 GB, HDD 250 GB, νζφλε 20’’, ηηκή €420. Ζ΢3: CPU 2,20 GHz, RAM 4 GB, HDD 250 GB, νζφλε 20’’, ηηκή €550. Ζ΢4: CPU 2,20 GHz, RAM 4 GB, HDD 500 GB, νζφλε 17’’, ηηκή €500. Ζ΢5: CPU 2,50 GHz, RAM 8 GB, HDD 1 TB, νζφλε 20’’, ηηκή €690

Γ.2.Κ6

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γηα ην γξακκαηεηαθφ πξνζσπηθφ, ν ΔΠ1 θαη ν ΔΠ4 απνξξίπηνληαη, δηφηη δελ έρνπλ αξθεηά κεγάιε νζφλε. Βπεηδή ζηφρνο είλαη ε ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ κε ην ρακειφηεξν θφζηνο, δελ ρξεηάδεηαη ιεπηνκεξήο αμηνιφγεζε θαη επηιέγνπκε ηνλ ΔΠ2. Γηα ηνλ θεληξηθφ ππνινγηζηή, νη ΔΠ1, ΔΠ2 θαη ΔΠ3 απνξξίπηνληαη, δηφηη δελ έρνπλ αξθεηή ρσξεηηθφηεηα ζθιεξνχ δίζθνπ. Βπνκέλσο επηιέγνπκε ηνλ ΔΠ4, ν νπνίνο έρεη ρακειφηεξν θφζηνο Ξηελ πεξίπησζε απηή ζα ρξεηαζηνχκε θαη έλαλ εθηππσηή. Έζησ φηη πήξακε απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηηο πην θάησ πξνδηαγξαθέο εθηππσηψλ: Δ1: ΢εθαζκνχ κειάλεο, έγρξσκνο, 1200dpi, 20ppm, € 0,142 αλά ζειίδα, ηηκή €80. Δ2: Ηέηδεξ, αζπξφκαπξνο, 300dpi, 22ppm, € 0,022 αλά ζειίδα, ηηκή €200. Δ3: Ηέηδεξ, αζπξφκαπξνο, 600dpi, 24ppm, € 0,024 αλά ζειίδα, ηηκή €350. Λ Β1 θαίλεηαη θζελφηεξνο, αιιά εάλ ππνινγίζνπκε ην θφζηνο γηα εθηχπσζε 250 ζειίδσλ παξαγγειηψλ γηα θάζε κέξα (πεξίπνπ 273750 ζειίδεο ζε 3 ρξφληα), ηφηε ην θφζηνο ηνπ Β1 είλαη € 38953, πνιχ ςειφηεξν απφ ηνλ Β2 κε € 6223 θαη ηνλ Β3 κε € 6920. Βπνκέλσο επηιέγνπκε ηνλ Β2 σο ηε θζελφηεξε επηινγή. Μαξφκνηα δηαδηθαζία θαλνληθά πξέπεη λα αθνινπζεζεί θαη γηα ην UPS (ζηνηρίδεη πεξίπνπ € 60– 100).

Γ.2 ΢ιηθό/Αξρηηεθηνληθή Ζιεθηξνληθνύ ΢πνινγηζηή

Γ.2.Κ6

Βαζηθέο Έλλνηεο

΢πνινγηζηηθέο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε:

Ηεπηνκεξήο πεξηγξαθή ησλ αλαγθψλ πνπ έρεη ν ρξήζηεο (θνξεηφηεηα/απηνλνκία, φγθνο δεδνκέλσλ γηα κφληκε απνζήθεπζε, ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ, ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, πεξηθεξεηαθέο ζπζθεπέο θαη πξνδηαγξαθέο ηνπο, θαηαλάισζε ξεχκαηνο, πξνζηαζία). Ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα θαζνξηζηνχλ νη απαηηήζεηο ηνπ ινγηζκηθνχ θαη νη πξνδηαγξαθέο ηνπ πιηθνχ.

Απαηηήζεηο ινγηζκηθνύ εθαξκνγώλ:

Λη ειάρηζηεο πξνδηαγξαθέο ηνπ πιηθνχ θαη ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ.

Απαηηήζεηο ιεηηνπξγηθνύ ζπζηήκαηνο:

Λη ειάρηζηεο πξνδηαγξαθέο ηνπ πιηθνχ πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ.

Ξξνδηαγξαθέο πιηθνύ:

Οα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πιηθνχ πνπ απαηηνχληαη ψζηε λα θαιχπηνληαη νη απαηηήζεηο ηνπ ινγηζκηθνχ θαη θαηά ζπλέπεηα νη αλάγθεο ηνπ ρξήζηε.

Δπίδνζε αλά θόζηνο:

Αείρηεο πνπ ππνινγίδεηαη δηαηξψληαο ηνλ Αείρηε Βπίδνζεο κε ην θφζηνο ηεο θάζε επηινγήο. Θαο βνεζά λα ζπγθξίλνπκε πφζν θνζηίδεη ε επίδνζε. Γηα ζπζθεπέο κε αλαιψζηκα, πξέπεη λα πξνζηεζεί ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο θαη ε ηηκή, γηα λα ππνινγηζηεί ην θφζηνο.

Ξεγέο 1. Μξνδηαγξαθέο Ηεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο Windows 7. Ώλαθηήζεθε ζηηο http://windows.microsoft.com/en-us/windows7/products/system-requirements

04.07.2013.

2. Μξνδηαγξαθέο ζρεδηαζηηθνχ πξνγξάκκαηνο AutoCAD 2013. Ώλαθηήζεθε ζηηο 04.07.2013. http://docs.autodesk.com/ACD/2013/ENU/System%20Requirements/index.html

3. Μξνδηαγξαθέο

παηγληδηνχ Δ/Π SimCity. https://help.ea.com/article/simcity-system-requirements

Ώλαθηήζεθε

ζηηο

04.07.2013.

ENOTHTA Γ3

Ιεηηνπξγηθά Ππζηήκαηα

Γηα ηελ πξνεηνηκαζία θαη ζπγγξαθή ηνπ πιηθνχ απηήο ηεο ελφηεηαο εξγάζηεθαλ νη αθφινπζνη/ζεο Ζαζεγεηέο/ηξηεο Μιεξνθνξηθήο θαη Βπηζηήκεο Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ πνπ παξαθνινχζεζαλ ην πξφγξακκα επηκφξθσζεο κάρηκσλ εθπαηδεπηηθψλ γηα ην Ιέν Ώλαιπηηθφ Μξφγξακκα: Γάγγνπινο Ιηθφιανο (Ξχκβνπινο) Θάθθνπια Μφια Θαξαζεχηε Ρξηζηηάλα Θπισλάο Ξσθξάηεο (Ξχκβνπινο) Ιηθφιανπ ΗνΎδνο Κελνθψληνο Κέληνο Ρξπζνζηφκνπ Ρξπζφζηνκνο

Γ3.1

Ιεηηνπξγηθά Ππζηήκαηα – Ιεηηνπξγίεο θαη Ξαξαδείγκαηα

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαγλσξίδνπκε ηνλ ξφιν ηνπ Ηεηηνπξγηθνχ Ξπζηήκαηνο σο ζπληνληζηή ηνπ πιηθνχ θαη ηνπ ινγηζκηθνχ ηνπ ππνινγηζηή Ια αλαθέξνπκε ηηο βαζηθέο ζπληνληζηηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ Ηεηηνπξγηθνχ Ξπζηήκαηνο (έιεγρνο πιηθνχ, δηαρείξηζε πφξσλ – ΖΘΒ/θχξηαο κλήκεο/ζπζηήκαηνο αξρεηνζέηεζεο/εθηππσηψλ/δηθηχνπ, δηαρείξηζε πξφζβαζεο θαη ρξεζηψλ) Ια πεξηγξάθνπκε ηε ζρέζε ηνπ Ηεηηνπξγηθνχ Ξπζηήκαηνο θαη ηνπ Ηνγηζκηθνχ Βθαξκνγψλ Ια νλνκάδνπκε ηα βαζηθφηεξα Ηεηηνπξγηθά Ξπζηήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα (Microsoft Windows, Linux, Mac OS X, Android, Symbian, θ.ιπ.).

1. Ιεηηνπξγηθό Πύζηεκα Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα είλαη έλα πξφγξακκα ην νπνίν ειέγρεη ηελ εθηέιεζε ησλ ππνινίπσλ πξνγξακκάησλ, δηαρεηξίδεηαη ηνπο πφξνπο ηνπ ππνινγηζηή θαη παξέρεη ζηα πξνγξάκκαηα ηε δπλαηφηεηα λα ηξέμνπλ. Ηεηηνπξγεί, δειαδή, σο ελδηάκεζνο κεηαμχ ηνπ πιηθνχ, ησλ εθαξκνγψλ θαη ηνπ ρξήζηε. Ξρεδφλ φινη νη ππνινγηζηέο, παιάκεο, επηηξαπέδηνη, ππεξππνινγηζηέο, αθφκε θαη ηα έμππλα θηλεηά ηειέθσλα, ρξεζηκνπνηνχλ θάπνην ηχπν ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο. 2. Βαζηθέο Ιεηηνπξγίεο Ιεηηνπξγηθώλ Ππζηεκάησλ

Βηθφλα 43 Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα, ελδηάκεζνο πιηθνχ θαη ινγηζκηθνχ

Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ειέγρεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ππνινγηζηή ζπλνιηθά θαη ρξεζηκνπνηείηαη σο ππφβαζξν γηα ηελ εθηέιεζε φισλ ησλ ππνινίπσλ πξνγξακκάησλ, ηε δηαρείξηζε ησλ πεξηθεξεηαθψλ ζπζθεπψλ θαη ηελ εμαζθάιηζε ηεο επηθνηλσλίαο κε ηνλ ρξήζηε. Μαξαθάησ παξνπζηάδνληαη νη βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ ιεηηνπξγηθψλ ζπζηεκάησλ:

2.1

Βιέγρεη ην Πιηθφ ηνπ Ξπζηήκαηνο:

Θηα απφ ηηο θεληξηθέο αξκνδηφηεηεο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο είλαη ν έιεγρνο ηνπ πιηθνχ. Θέζσ ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο, εμαζθαιίδεηαη ε αξκνληθή ζπλεξγαζία θαη επηθνηλσλία κεηαμχ φισλ ησλ ζπζθεπψλ πνπ απαξηίδνπλ ην ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα. Γηα παξάδεηγκα, εάλ ρξεζηκνπνηνχκε κηα εθαξκνγή επεμεξγαζίαο θεηκέλνπ θαη ζέινπκε λα εθηππψζνπκε κία επηζηνιή αιιά ηπγράλεη ν εθηππσηήο καο λα είλαη απνζπλδεδεκέλνο, ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ζα καο δψζεη απηή ηελ πιεξνθνξία. Βπίζεο, εάλ ζέινπκε λα ζπλδέζνπκε ζην ππνινγηζηηθφ καο ζχζηεκα κηα λέα πεξηθεξεηαθή ζπζθεπή, ηφηε ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ρξεζηκνπνηψληαο ηνλ θαηάιιειν νδεγφ ζπζθεπήο ζα καο δψζεη ηελ επθαηξία λα αληαιιάμνπκε δεδνκέλα κε ηε ζπγθεθξηκέλε ζπζθεπή.

2.2

Αηαρεηξίδεηαη ηελ ΖΘΒ:

Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα αλαζέηεη ζηε ΖΘΒ ηηο δηάθνξεο δηεξγαζίεο πνπ πξέπεη λα εθηειεζηνχλ, αλάινγα κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ηε δεδνκέλε ζηηγκή.

2.3

Αηαρεηξίδεηαη ηε Θλήκε:

Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ζπληνλίδεη ηε ρξήζε ησλ δηάθνξσλ ηχπσλ κλήκεο (θαηαρσξεηέο, θχξηα κλήκε θαη βνεζεηηθή κλήκε), θαηαγξάθνληαο πνηα ηκήκαηά ηνπο είλαη δηαζέζηκα, πνηα

Γ.3.Κ1

Γ.3 Ιεηηνπξγηθά Ππζηήκαηηα

είλαη δεζκεπκέλα θαη, αλαιφγσο κε ηηο απαηηήζεηο ησλ δηεξγαζηψλ, εθρσξεί ή απειεπζεξψλεη ηκήκαηα κλήκεο.

2.4

Αηαρεηξίδεηαη ην Ξχζηεκα Ώξρεηνζέηεζεο:

Ον κέξνο εθείλν πνπ γίλεηαη πεξηζζφηεξν αληηιεπηφ απφ ηνλ ρξήζηε είλαη εθείλν πνπ δηαρεηξίδεηαη ην ζχζηεκα αξρείσλ. Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα εμαζθαιίδεη έλαλ νκνηφκνξθν ηξφπν γηα λα αληηιακβαλφκαζηε ηελ απνζήθεπζε ηεο πιεξνθνξίαο, κε ηε ρξήζε ηεο έλλνηαο αξρείν θαη θάθεινο. Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα κάο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα εθηεινχκε κηα ζεηξά απφ ελέξγεηεο ζε θάζε αξρείν φπσο είλαη ε δεκηνπξγία, ε δηαγξαθή, ε κεηνλνκαζία, ε κεηαθίλεζε, ε αληηγξαθή αξρείνπ θαη ε ηξνπνπνίεζε αξρείνπ.

2.5

Αηαρεηξίδεηαη ην Αίθηπν:

Οα πεξηζζφηεξα ζχγρξνλα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα επηηξέπνπλ ηε ζχλδεζε ελφο ππνινγηζηή, ηφζν ζε ηνπηθά δίθηπα φζν θαη ζην Αηαδίθηπν, ελζσκαηψλνληαο ζηνλ θψδηθά ηνπο ηελ πινπνίεζε ησλ απαηηνχκελσλ αληίζηνηρσλ πξσηνθφιισλ.

2.6

Αηαρεηξίδεηαη ηελ Μξφζβαζε ησλ Ρξεζηψλ:

Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα δηαρεηξίδεηαη ην επίπεδν πξφζβαζεο ηνπ θάζε ρξήζηε ζε έλα ππνινγηζηή. Θε ηε δεκηνπξγία πξνθίι ρξήζηε κπνξνχκε λα θαζνξίζνπκε ηε δηθή καο ζπιινγή ξπζκίζεσλ. Οα πξνθίι ρξεζηψλ, θάζε θνξά πνπ ζα ελεξγνπνηνχκε έλα ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, δηαζθαιίδνπλ φηη ζα ρξεζηκνπνηνχληαη νη πξνζσπηθέο καο πξνηηκήζεηο θαη ηαπηφρξνλα, εάλ ην επηζπκνχκε, άιινη ρξήζηεο δελ ζα έρνπλ πξφζβαζε ζηα δηθά καο αξρεία. 3. Πρέζε Ιεηηνπξγηθνύ Ππζηήκαηνο θαη Ινγηζκηθνύ Δθαξκνγώλ Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα είλαη ην θχξην κέξνο ηνπ ινγηζκηθνχ ζπζηήκαηνο, ην νπνίν ειέγρεη θαη ζπληνλίδεη ην πιηθφ. ΋ηαλ θάπνην πξφγξακκα, ην νπνίν αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ηνπ ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ, ρξεηάδεηαη λα ρξεζηκνπνηήζεη θάπνηα ζπζθεπή, απεπζχλεηαη ζην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα πνπ αλαιακβάλεη ηελ επηθνηλσλία κε ηε ζπζθεπή εθ κέξνπο ηνπ. Γηα παξάδεηγκα, εάλ ρξεζηκνπνηνχκε κηα εθαξκνγή επεμεξγαζίαο θεηκέλνπ θαη επηζπκνχκε λα απνζεθεχζνπκε έλα έγγξαθν ζηνλ ζθιεξφ δίζθν, ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ζα κεζνιαβήζεη έηζη ψζηε λα παξαιάβεη ηα δεδνκέλα απφ ηελ εθαξκνγή θαη λα επηθνηλσλήζεη κε ηνλ ζθιεξφ δίζθν, δίλνληάο ηνπ νδεγίεο γηα ην πνχ θαη κε πνηα ζεηξά ζα γίλεη ε απνζήθεπζε. Δ θάζε εθαξκνγή είλαη θηηαγκέλε γηα λα ζπλεξγάδεηαη κε έλα ζπγθεθξηκέλν ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα. Ζαηά ζπλέπεηα, κηα εθαξκνγή ε νπνία ιεηηνπξγεί ζε έλαλ ππνινγηζηή ν νπνίνο δηαζέηεη έλα ζπγθεθξηκέλν ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, δελ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη ζε έλαλ άιιν ππνινγηζηή ν νπνίνο δηαζέηεη θάπνην άιιν ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα. Βπεηδή νη θαηαζθεπαζηέο ινγηζκηθνχ γλσξίδνπλ απηφλ ηνλ πεξηνξηζκφ, ζπλήζσο εηνηκάδνπλ δηαθνξεηηθέο εθδφζεηο κηαο εθαξκνγήο γηα δηαθνξεηηθά ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα, ψζηε εκείο λα επηιέγνπκε απηήλ πνπ ηαηξηάδεη κε ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα πνπ δηαζέηεη ν ππνινγηζηήο καο. 4. Ρα Βαζηθόηεξα Ιεηηνπξγηθά Ππζηήκαηα Βίλαη γεγνλφο, φηη ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο, αγνξάδνληαο θάπνηνο έλαλ ππνινγηζηή, θάπνην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ζα είλαη ήδε εγθαηεζηεκέλν ζε απηφλ. Βίλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα γλσξίδνπκε φκσο, φηη αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία ζηελ νπνία αλήθεη ν ππνινγηζηήο καο θαη ιακβάλνληαο ππφςε ηηο δηθέο καο πξνηεξαηφηεηεο θαη αλάγθεο, κπνξνχκε λα επηιέμνπκε ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα πνπ ζα δηαζέηεη.

Γ.3 Ιεηηνπξγηθά Ππζηήκαηα

4.1

Γ.3.M1

Ηεηηνπξγηθά Ξπζηήκαηα γηα Μξνζσπηθνχο Ππνινγηζηέο 4.1.1 Windows

H ζεηξά εκθαλίζηεθε πξψηα απφ ηε Microsoft ην 1985 γηα λα αληαγσληζηεί ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ηεο Apple, ην νπνίν ρξεζηκνπνηνχζε γξαθηθφ πεξηβάιινλ. Οα Microsoft Windows, κε ηηο δηαθνξεηηθέο εθδφζεηο ηνπο, νη νπνίεο αλήθνπλ ζηελ θαηεγνξία ηνπ ινγηζκηθνχ θιεηζηνχ θψδηθα, επηθξάηεζαλ ζηελ παγθφζκηα αγνξά πξνζσπηθψλ ππνινγηζηψλ. Ξπλήζσο, ρξήζηεο νη νπνίνη ελδηαθέξνληαη λα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχλ ζηνλ ππνινγηζηή ηνπο κία δηεπξπκέλε γθάκα εθαξκνγψλ, ζα εγθαηαζηήζνπλ ζηνλ ππνινγηζηή ηνπο θάπνηα έθδνζε ησλ Windows. Δ ηειεπηαία έθδνζε ησλ Windows πνπ θπθινθφξεζε ζηελ αγνξά είλαη ε ζεηξά ησλ Windows 7. Δ Microsoft εηνηκάδεηαη λα ιαλζάξεη ζηελ αγνξά ηελ έθδνζε Windows 8, ε νπνία ππφζρεηαη φηη δηαηεξεί ηα πιενλεθηήκαηα ησλ Windows 7 πνπ αθνξνχλ ζηελ απμεκέλε ηαρχηεηα θαη αμηνπηζηία, αιιά παξάιιεια πξνζθέξεη θαη έλα νινθαίλνπξγην πεξηβάιινλ εξγαζίαο κέζσ αθήο.

Βηθφλα 44 Windows 7 θαη Windows 8

4.1.2 Linux Δ αξρηηεθηνληθή ηνπ Linux είλαη βαζηζκέλε ζηηο αξρέο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο Unix θαη ε αλάπηπμε ηνπ είλαη ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα εζεινληηθήο ζπλεξγαζίαο απφ δηαδηθηπαθέο θνηλφηεηεο, ελψ φιν ην έξγν είλαη αλνηθηνχ θψδηθα θαη ειεχζεξα πξνζβάζηκν απφ φινπο γηα αληηγξαθή, ηξνπνπνίεζε ή αλαδηαλνκή ρσξίο πεξηνξηζκφ. Ον Linux θπθινθνξεί ζε δηαθνξεηηθέο δηαλνκέο (distributions) Linux, ιφγσ ηεο Βηθφλα 45 κεγάιεο δπλαηφηεηαο παξακεηξνπνίεζεο πνπ πξνζθέξεη. H κεγάιε Αηαλνκέο Linux δπλαηφηεηα παξακεηξνπνίεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ην γεγνλφο φηη ην Linux πξνζθέξεηαη δσξεάλ, ην θαζηζηά πξψηε επηινγή γηα άηνκα ηα νπνία αζρνινχληαη κε ηνλ πεηξακαηηζκφ θαη ηνλ πξνγξακκαηηζκφ, κε ζηφρν ηελ δηεχξπλζε ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο. Ξρεδφλ φιεο νη δηαλνκέο πεξηιακβάλνπλ ην πξφγξακκα πεξηήγεζεο Mozilla Firefox θαη ηε ζνπίηα εθαξκνγψλ γξαθείνπ LibreOffice. Αχν απφ ηηο πνην δηαδεδνκέλεο δηαλνκέο είλαη ην Linux Ubuntu, ην Linux Fedora θαη ην sxolinux ην νπνίν βαζίδεηαη ζην Ubuntu Lucid θαη πεξηέρεη φιν ην εθπαηδεπηηθφ ινγηζκηθφ ηνπ Μαηδαγσγηθνχ Ελζηηηνχηνπ, καδί κε ηα βηβιία ηεο Ώ’ Γπκλαζίνπ. 4.1.3 Mac OS X Ον Mac OS X είλαη κηα ζεηξά γξαθηθψλ ιεηηνπξγηθψλ ζπζηεκάησλ πνπ αλαπηχζζεηαη, πξνσζείηαη θαη πσιείηαη απφ ηελ Apple Inc. θαη ζπκπεξηιακβάλεηαη ζε θάζε θαηλνχξην ππνινγηζηή Macintosh (Mac). Ον Mac OS X είλαη ε εμέιημε ηνπ αξρηθνχ Mac OS ην νπνίν ήηαλ ην αξρηθφ ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ηεο Apple ηελ πεξίνδν 1984-1999. Βηθφλα 46 Mac OS X Έθηνηε, ην Mac OS X έρεη δερηεί ηέζζεξηο αλαβαζκίζεηο απφ ηηο νπνίεο Lion νη πην πξφζθαηε είλαη ε Mac OS X v10.7 "Lion" (Ηηνληάξη), πνπ θπθινθφξεζε ζηηο 20 Ενπιίνπ 2011. Βίλαη γλσζηφ φηη ε Apple, ζηνλ ηνκέα ησλ πνιπκεζηθψλ εθαξκνγψλ, δηαζέηεη έλα πξνβάδηζκα ζε ζρέζε κε ηνπο πεξηζζφηεξνπο αληαγσληζηέο ηεο. Γη’ απηφ ηνλ ιφγν, ρξήζηεο νη νπνίνη έρνπλ ςειά ζηηο πξνηεξαηφηεηέο ηνπο ηε δπλαηφηεηα ρξήζεο απαηηεηηθψλ

Γ.3.Κ1

Γ.3 Ιεηηνπξγηθά Ππζηήκαηηα

ζρεδηαζηηθψλ εθαξκνγψλ, αλακέλεηαη φηη ζα επηιέμνπλ ππνινγηζηή Mac θαη θαηά ζπλέπεηα ην ιεηηνπξγηθφ Mac OS X.

4.2

Ηεηηνπξγηθά Ξπζηήκαηα γηα Θεγάινπο Ππνινγηζηέο

Λη Θεγάινη ππνινγηζηέο είλαη θηηαγκέλνη γηα λα εμππεξεηνχλ ηαπηφρξνλα εθαηνληάδεο ρξήζηεο πνπ ζπλδένληαη καδί ηνπο. Λη ρξήζηεο, ρξεζηκνπνηνχλ ην πιεθηξνιφγην θαη ηελ νζφλε ηνπ πξνζσπηθνχ ππνινγηζηή ηνπο γηα είζνδν δεδνκέλσλ θαη έμνδν πιεξνθνξηψλ, ελψ ε επεμεξγαζία θαη ε απνζήθεπζε γίλεηαη ζηνλ Θεγάιν Ππνινγηζηή. Οα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηνπο κεγάινπο ππνινγηζηέο, ζα πξέπεη λα κπνξνχλ λα ππνζηεξίδνπλ απηή ηελ απαίηεζε. Βπηπξφζζεηα, πξέπεη λα κπνξνχλ λα δηαρεηξίδνληαη ηνλ απμεκέλν φγθν δεδνκέλσλ θαη πιεξνθνξηψλ απνηειεζκαηηθά. Ζάπνηα απφ ηα πεξηζζφηεξν δηαδεδνκέλα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα γηα Θεγάινπο ππνινγηζηέο είλαη ηα εμήο: UNIX, Aix θαη Solaris.

4.3

Βηθφλα 47 Ηεηηνπξγηθά Ξπζηήκαηα Θεγάισλ Ππνινγηζηψλ

Ηεηηνπξγηθά Ξπζηήκαηα γηα Φνξεηέο Ξπζθεπέο

Οα ηειεπηαία ρξφληα δηαπηζηψζακε έλαλ πξαγκαηηθφ θαηαθιπζκφ πνπ ζρεηίδεηαη κε ηα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα γηα έμππλα θηλεηά ηειέθσλα θαη γεληθφηεξα γηα ηηο κηθξέο-θνξεηέο ζπζθεπέο φπσο είλαη νη ππνινγηζηέο ηχπνπ ηακπιέηαο (tablet computers). Βπεηδή νη ππνινγηζηηθέο πξνδηαγξαθέο απηψλ ησλ ζπζθεπψλ είλαη ρακειέο ζε ζρέζε κε ηηο πξνδηαγξαθέο ησλ επηηξαπέδησλ ππνινγηζηψλ, ήηαλ αλαγθαίν λα αλαπηπρζνχλ θαη ηα αλάινγα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα. Μαξαδείγκαηα ιεηηνπξγηθψλ ζπζηεκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε θνξεηέο ζπζθεπέο είλαη ηα εμήο: Android, iOS, BlackBerry OS6, Windows Phone 7 θαη Symbian. 4.3.1 Android Ον ιεηηνπξγηθφ Android αλαπηχρζεθε απφ ηελ Google θαη ζήκεξα ζεσξείηαη ζε παγθφζκην επίπεδν ην ίδην δεκνθηιέο κε ην iOS ηεο Apple. Βίλαη ε πην γξήγνξα αλαπηπζζφκελε ζήκεξα πιαηθφξκα θαη ρξεζηκνπνηείηαη απφ πνιινχο θαηαζθεπαζηέο θνξεηψλ ζπζθεπψλ.

Βηθφλα 48 Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα Android

4.3.2 iOS Ον iOS είλαη δηαζέζηκν κφλν ζηηο ζπζθεπέο ηεο Apple θαη ζήκεξα είλαη ίζσο ην πην γλσζηφ απφ φιεο ηηο θνξεηέο ζπζθεπέο. Ππάξρνπλ εθαηνληάδεο ρηιηάδεο εθαξκνγέο δηαζέζηκεο ζην App Store ηεο Apple.

Βηθφλα 49 Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα iOS 4

4.3.3 BlackBerry Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα BlackBerry (δηαζέζηκν κφλν ζε ζπζθεπέο BlackBerry®) είλαη δηάζεκν θπξίσο γηα ηελ παξνρή πςειήο πνηφηεηαο ππεξεζηψλ email θαη instant messaging κεηαμχ BlackBerry ζπζθεπψλ. Ξήκεξα έρεη πεξηνξηζκέλε ρξήζε, αθνχ έρνπλ επηθξαηήζεη ην Android θαη ην iOS.

Βηθφλα 50 Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα BlackBerry OS6

Γ.3 Ιεηηνπξγηθά Ππζηήκαηα

Γ.3.M1

4.3.4 Windows Phone Ον ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα γηα θηλεηά ηειέθσλα απφ ηελ Microsoft, Windows Phone δίλεη έκθαζε ζηνλ απινχζηεξν δπλαηφ ρεηξηζκφ ηεο ζπζθεπήο, ζηε ζχλδεζε κε ηζηφηνπνπο θνηλσληθνχ πεξηερνκέλνπ θαζψο θαη ζηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ κε γλσζηέο εθαξκνγέο ηεο Microsoft φπσο ην Microsoft Office. 4.3.5 Symbian Ον Symbian ήηαλ έλα απφ ηα πην δηαδεδνκέλα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα γηα θηλεηά ηειέθσλα. Μνιιά ηειέθσλα Nokia, αιιά θαη ηειέθσλα άιισλ θαηαζθεπαζηψλ είραλ ην ιεηηνπξγηθφ απηφ ζχζηεκα. Οα ηειεπηαία ρξφληα, φκσο, έρνπλ επηθξαηήζεη άιια ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα. Βαζηθέο Έλλνηεο

Ιεηηνπξγηθό Πύζηεκα:

Βηθφλα 51 Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα Windows Phone 7

Βηθφλα 52 Ηεηηνπξγηθφ Ξχζηεκα Symbian

Βίλαη ινγηζκηθφ (ζπιινγή απφ πξνγξάκκαηα) ην νπνίν ειέγρεη ηελ εθηέιεζε ησλ ππνινίπσλ πξνγξακκάησλ, δηαρεηξίδεηαη ηνπο πφξνπο ηνπ ππνινγηζηή θαη παξέρεη ζηα πξνγξάκκαηα ηελ δπλαηφηεηα λα ηξέμνπλ (λα εθηειεζηνχλ).

Βαζηθέο Ιεηηνπξγίεο Ιεηηνπξγηθώλ Ππζηεκάησλ:

     

Βιέγρεη ην Πιηθφ ηνπ Ξπζηήκαηνο Αηαρεηξίδεηαη ηελ ΖΘΒ Αηαρεηξίδεηαη ηε Θλήκε Αηαρεηξίδεηαη ην Ξχζηεκα Ώξρεηνζέηεζεο Αηαρεηξίδεηαη ην Αίθηπν Αηαρεηξίδεηαη ηελ Μξφζβαζε ησλ Ρξεζηψλ

Ξαξαδείγκαηα Ιεηηνπξγηθώλ Ππζηεκάησλ γηα Ξξνζσπηθνύο ΢πνινγηζηέο:

  

Windows Linux Mac OS X

Ξαξαδείγκαηα Ιεηηνπξγηθώλ Ππζηεκάησλ γηα Κεγάινπο ΢πνινγηζηέο:

  

UNIX Aix Solaris

Ξαξαδείγκαηα Ιεηηνπξγηθώλ Ππζηεκάησλ γηα Φνξεηέο Ππζθεπέο:

    

Android iOS BlackBerry Windows Phone Symbian

ENOTHTA Γ6

Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γηα ηελ πξνεηνηκαζία θαη ηε ζπγγξαθή ηνπ πιηθνχ απηήο ηεο ελφηεηαο εξγάζηεθαλ νη αθφινπζνη/ζεο Ζαζεγεηέο/ηξηεο Μιεξνθνξηθήο θαη Βπηζηήκεο Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ πνπ παξαθνινχζεζαλ ην πξφγξακκα επηκφξθσζεο κάρηκσλ εθπαηδεπηηθψλ γηα ην Ιέν Ώλαιπηηθφ Μξφγξακκα:

Ώλησλίνπ Ζσλζηαληίλνο Ώρηιιέσο Ρξηζηάθεο Βπζπκηάδνπ Έιελα Γεβεδαίνο Ηίλνο Θξαζπβνχινπ Έιελα Εσάλλνπ Εσάλλεο (Ξχκβνπινο) Ζαιιέλνο Θηράιεο Ζακηλαξίδνπ Ρξηζηίλα Ζιφθθνο Μφιπο Ζφθθηλνο Ζιεάλζεο Ζνπηνχθαξε Ώξγπξψ Ζππξηαλνχ Ρξίζηνο Ζσλζηαληίλνπ Θειίλα Θάθθνπια Μφια Θηραήι Μαλαγηψηεο Θνπκηδή Θαξηάλλα Ιηθνιάνπ Ιεφθπηνο Κελνθψληνο Γηψξγνο

Κελνθψληνο Κέληνο (Ξχκβνπινο) Μαλαγή Μαχινο Μαλαγίδνπ-ΐέξει Εθηγέλεηα Μαπαρξηζηνδνχινπ Ρξπζηάιια Μαπιίδνπ Ώιεμία Μαχινπ Γεσξγία Μξσηνπαπά Θαξία Ξηαθαιιήο Ραξίιανο Οδηψξηαο Ρξήζηνο Φπιαθηνχ Αεκήηξεο Φσηάθνο Θσκάο Ραηδεγηάλλε Ώγγέια Ραξηιάνπ Θηιηηάδεο (Ξχκβνπινο) Ραηδεθσλζηαληή Ώλδξηαλή Ραηδεπαληειήο Αεκήηξεο Ραηδεπνιπθάξπνπ Εσάλλεο Ρξπζνζηφκνπ Ρξχζεο

Γ6.1

Δηζαγσγή ζηηο Βάζεηο Γεδνκέλσλ

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια νξίδνπκε ηη είλαη κηα βάζε δεδνκέλσλ Ια δηαθξίλνπκε ηα είδε ησλ βάζεσλ δεδνκέλσλ (έληππε/ειεθηξνληθή) Ια δηαθξίλνπκε θαη λα αλαθέξνπκε ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα κηαο βάζεο δεδνκέλσλ Ια αλαθέξνπκε βάζεηο δεδνκέλσλ απφ ηελ θαζεκεξηλή δσή Ια αλαθέξνπκε παξαδείγκαηα πξνγξακκάησλ δηαρείξηζεο κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ.

1. Βάζε Γεδνκέλσλ (Database) Θηα βάζε δεδνκέλσλ είλαη έλα ζχλνιν απφ πιεξνθνξίεο πνπ ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο θαη νη νπνίεο έρνπλ νξγαλσζεί κε ηέηνην ηξφπν ψζηε ε ρξήζε ηνπο λα είλαη γξήγνξε θαη απνηειεζκαηηθή. Ζαζεκεξηλά, ζε πνιιέο απφ ηηο δξαζηεξηφηεηέο καο ρξεηαδφκαζηε πιεξνθνξίεο. Γη’ απηφ ηνλ ιφγν νη βάζεηο δεδνκέλσλ βξίζθνληαη παληνχ: Ξην ζπίηη, ζηελ εξγαζία, ζηα ζρνιεία, ζηα θαηαζηήκαηα, ζηηο θπβεξλεηηθέο ππεξεζίεο θ.ιπ. Θηα βάζε δεδνκέλσλ κπνξεί λα ππάξρεη ζε: 

έληππε κνξθή (π.ρ. ν ηειεθσληθφο θαηάινγνο) θαη ζε



ειεθηξνληθή κνξθή (π.ρ. νη επαθέο καο ζην θηλεηφ καο ηειέθσλν).

Ξηελ ελφηεηα απηή ζα κειεηήζνπκε ηηο ειεθηξνληθέο ή δηαθνξεηηθά ηηο κεραλνγξαθεκέλεο βάζεηο δεδνκέλσλ. 2. Ζιεθηξνληθέο (κεραλνγξαθεκέλεο) βάζεηο δεδνκέλσλ Δ δεκηνπξγία θαη δηαρείξηζε κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ ήηαλ έλαο απφ ηνπο θχξηνπο ιφγνπο ηεο ρξήζεο ππνινγηζηψλ απφ κεγάινπο νξγαληζκνχο, απφ ηε δεθαεηία ηνπ 1960. Ώξρηθά είραλ πξνηαζεί δηάθνξνη ηξφπνη νξγάλσζεο θαη δηαρείξηζεο ησλ δεδνκέλσλ, βαζηζκέλνη ζε δηαθνξεηηθά ζεσξεηηθά «κνληέια». Ώπφ ηε δεθαεηία ηνπ 1970 θαη κεηά επηθξάηεζε ε άπνςε φηη ν πην απνηειεζκαηηθφο ηξφπνο νξγάλσζεο θαη δηαρείξηζεο ησλ κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ είλαη κέζα απφ εηδηθφ ινγηζκηθφ ην νπνίν

νλνκάδεηαη Πχζηεκα Γηαρείξηζεο Βάζεσλ Γεδνκέλσλ (ΠΓΒΓ) -

Database Management System (DBMS). Ον ινγηζκηθφ απηφ είλαη θαηαζθεπαζκέλν έηζη ψζηε λα κπνξεί λα δηαρεηξίδεηαη δηαθνξεηηθέο βάζεηο δεδνκέλσλ νη νπνίεο έρνπλ ζρεδηαζηεί θαη νξγαλσζεί αθνινπζψληαο ην ζεσξεηηθφ «κνληέιν» πνπ πξνηείλεη ην ΞΑΐΑ. Ζάπνηα απφ ηα πην δεκνθηιή ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ είλαη θαη ηα αθφινπζα: MySQL, PostgreSQL, SQLite, Microsoft SQL Server, Microsoft Access, Oracle, SAP, dBASE, FoxPro, IBM DB2 θαη FilemakerPro. Οα επηζπκεηά ραξαθηεξηζηηθά ελφο Ππζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Βάζεο Γεδνκέλσλ (ΞΑΐΑ) είλαη ηα αθφινπζα: 

κείσζε πιενλαδφλησλ δεδνκέλσλ



επθνιία ζηελ αλάπηπμε λέσλ εθαξκνγψλ



κεραληζκνί αζθαιείαο.

Γ.6.Κ1

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Οα ζχγρξνλα (ΞΑΐΑ) έρνπλ εξγαιεία γηα: 

δεκηνπξγία πηλάθσλ



εηζαγσγή θαη αιιαγή δεδνκέλσλ ζηνπο πίλαθεο κέζα απφ θφξκεο



άληιεζε πιεξνθνξηψλ κε ηε δεκηνπξγία εξσηεκάησλ



εθηχπσζε πιεξνθνξηψλ κε ηε δεκηνπξγία εθζέζεσλ

Οελ ίδηα επνρή εμεηάζηεθαλ δηάθνξνη ηξφπνη ζρεδηαζκνχ θαη νξγάλσζεο ησλ δεδνκέλσλ θαη επηθξάηεζε ην κνληέιν ηεο Πρεζηαθήο Βάζεο Γεδνκέλσλ (Relational Database), ην νπνίν πξνηείλεη φηη κηα βάζε δεδνκέλσλ είλαη νξγαλσκέλε ζε πίλαθεο νη νπνίνη ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο κε βάζε θάπνηα απφ ηα δεδνκέλα πνπ πεξηέρνπλ. Έηζη, κέρξη ζήκεξα έρνπλ επηθξαηήζεη ηα Ξπζηήκαηα Αηαρείξηζεο Ξρεζηαθψλ ΐάζεσλ Αεδνκέλσλ (Relational Database Management System, RDBMS), φπσο είλαη ε Microsoft

Access. 3. Ξιενλεθηήκαηα ησλ κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ (1) Νη πιεξνθνξίεο θαηαρσξνύληαη θαη εληνπίδνληαη πνιύ γξήγνξα: Ξε κηα κεραλνγξαθεκέλε βάζε δεδνκέλσλ νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα θαηαρσξνχλ θαη λα εληνπίδνπλ πνιχ πην γξήγνξα θαη απνηειεζκαηηθά ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ζέινπλ, αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηξφπν θαη ηε ζεηξά θαηαρψξηζεο. Γηα παξάδεηγκα, κπνξνχκε λα βξνχκε πνιχ πην γξήγνξα ηνλ αξηζκφ ηειεθψλνπ ελφο θίινπ καο εάλ ςάμνπκε ζηηο επαθέο ηνπ θηλεηνχ καο παξά ζηνλ ηειεθσληθφ θαηάινγν. (2) Ν ρεηξηζκόο ησλ πιεξνθνξηώλ κπνξεί λα γίλεη κε κεγαιύηεξε επειημία: Ξε κηα κεραλνγξαθεκέλε βάζε δεδνκέλσλ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα νη πιεξνθνξίεο λα εμεηάδνληαη κε βάζε ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηα θαη λα εηνηκάδνληαη ιίζηεο κε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ πιεξνχλ ηα θξηηήξηα απηά. Δ

γξακκαηεία

ελφο

ζρνιείνπ,

γηα

παξάδεηγκα,

ζα

κπνξνχζε

ζε

κηα

κεραλνγξαθεκέλε βάζε δεδνκέλσλ λα εηνηκάζεη κε κεγάιε επθνιία έλαλ θαηάινγν

(π.ρ. φλνκα, επίζεην, δηεχζπλζε, αξηζκφο δηθαηνινγεκέλσλ απνπζηψλ, αξηζκφο αδηθαηνιφγεησλ απνπζηψλ, θ.ιπ.), πνπ πιεξνχλ θάπνηα θξηηήξηα (π.ρ. νη αδηθαηνιφγεηεο απνπζίεο ηνπο ππεξβαίλνπλ θάπνην αξηζκφ). κε

ηα

ζηνηρεία

ησλ

καζεηψλ

Γηα λα εηνηκαζηεί ν ίδηνο θαηάινγνο ζε κηα έληππε βάζε δεδνκέλσλ ζα ήηαλ πνιχ πην ρξνλνβφξν θαη επηπιένλ ζα ππήξρε απμεκέλε πηζαλφηεηα λα γίλεη ιάζνο. (3) Απνθεύγεηαη ε επαλάιεςε δεδνκέλσλ: Ξε κηα (ζρεζηαθή) βάζε δεδνκέλσλ δελ θαηαρσξνχληαη ηα ίδηα δεδνκέλα πεξηζζφηεξεο απφ κηα θνξά. Γηα παξάδεηγκα, ην νλνκαηεπψλπκν θαη ε δηεχζπλζε ελφο πειάηε κηαο αζθαιηζηηθήο εηαηξείαο θαηαρσξνχληαη σο κέξνο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ πειάηε. Βάλ ν πειάηεο έρεη θάλεη αζθάιεηα δσήο θαη αζθάιεηα ηδησηηθνχ νρήκαηνο, δελ ζα θαηαρσξεζνχλ ην φλνκα θαη δηεχζπλζή ηνπ μερσξηζηά καδί κε ηα ζηνηρεία ηεο θάζε αζθάιεηαο. Έηζη, εάλ κειινληηθά δειψζεη φηη έρεη αιιάμεη δηεχζπλζε θαηνηθίαο, απηφκαηα ζα ηζρχεη ε ίδηα δηεχζπλζε γηα φιεο ηηο αζθάιεηεο ηνπ πειάηε θαη δελ ζα ππάξρεη ε πηζαλφηεηα λα απνζηέιινληαη έγγξαθα γηα κηα αζθάιεηα ζε ιαλζαζκέλε δηεχζπλζε.

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ1

(4) ΢πάξρεη έιεγρνο ζηε θαηαρώξηζε ησλ δεδνκέλσλ: Ζαηά ηελ θαηαρψξηζε ησλ δεδνκέλσλ ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ κπνξνχλ λα εμαζθνχληαη ινγηθνί έιεγρνη πάλσ ζε απηά. Θε απηφ ηνλ ηξφπν απνηξέπεηαη ε εηζαγσγή παξάινγσλ θαη ιαλζαζκέλσλ δεδνκέλσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα κειινληηθέο εκεξνκελίεο σο εκεξνκελίεο γελλήζεσο, θείκελν αληί γηα αξηζκφ, αξλεηηθνί αξηζκνί γηα πνζφηεηεο πξντφλησλ, αξηζκνί ηειεθψλσλ κε πην ιίγα ή πην πνιιά ςεθία απφ φηη πξέπεη, θ.ιπ. (5) ΢πάξρεη δπλαηόηεηα πξόζβαζεο (πξνζπέιαζεο) ζηα δεδνκέλα κηαο βάζεο δεδνκέλσλ από πνιινύο ρξήζηεο ηαπηόρξνλα: Θε ηε ρξήζε ησλ δηθηχσλ κπνξνχλ πνιινί ρξήζηεο ηαπηφρξνλα απφ δηάθνξνπο ρψξνπο λα έρνπλ πξφζβαζε ζηα δεδνκέλα κηαο βάζεο δεδνκέλσλ. Γηα παξάδεηγκα, ε βάζε δεδνκέλσλ κηαο ηξάπεδαο, φπνπ νη ππάιιεινη απφ ηα δηαθνξεηηθά θαηαζηήκαηα ηεο ηξάπεδαο έρνπλ πξφζβαζε ζηνπο ίδηνπο ινγαξηαζκνχο ή ε βάζε δεδνκέλσλ κηαο αεξνπνξηθήο εηαηξείαο, φπνπ νπνηνζδήπνηε κπνξεί κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ λα ςάμεη γηα πηήζεηο θαη λα θάλεη θξαηήζεηο. 4. Κεηνλέθηεκα ησλ κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ Ον θχξην κεηνλέθηεκα ησλ κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ είλαη ν ρξόλνο θαη ην θόζηνο πνπ απαηηείηαη γηα λα ζρεδηαζηεί, λα αλαπηπρζεί θαη λα ζπληεξεζεί κηα βάζε δεδνκέλσλ. ΋ζν πην πνιιά είλαη ηα δεδνκέλα θαη φζν πην πνιχπινθε ή ζπρλή ε επεμεξγαζία ηνπο, ηφζν ηα πιενλεθηήκαηα ησλ κεραλνγξαθεκέλσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ νδεγνχλ ζηελ επηινγή ηνπο αληί ησλ έληππσλ βάζεσλ δεδνκέλσλ, ζε βαζκφ πνπ πνιιέο θνξέο κηα έληππε βάζε δεδνκέλσλ λα εμάγεηαη απφ κηα κεραλνγξαθεκέλε (π.ρ. ν ηειεθσληθφο θαηάινγνο). 5. Βάζεηο Γεδνκέλσλ από ηελ θαζεκεξηλή καο δσή Θεξηθά παξαδείγκαηα βάζεσλ δεδνκέλσλ απφ ηελ θαζεκεξηλή καο δσή είλαη ηα εμήο: 

ΐάζεηο Αεδνκέλσλ Ξρνιείσλ



ΐάζεηο Αεδνκέλσλ Οξαπεδψλ



ΐάζεηο Αεδνκέλσλ γηα δηαρείξηζε ηεο απνζήθεο ζε Ππεξαγνξέο



Εαηξηθά Ξπζηήκαηα Αηαρείξηζεο Ώζζελψλ ζε Ινζνθνκεία



Ξπζηήκαηα Ζξαηήζεσλ Ώεξνπνξηθψλ Βηζηηεξίσλ



ΐάζεηο

Αεδνκέλσλ

Οειεθσλίαο

(Θεραλνγξαθεκέλνη

Οειεθσληθνί

Ζαηάινγνη).

Γ.6.Κ1

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Βαζηθέο Έλλνηεο

Βάζε Γεδνκέλσλ (Database):

Βίλαη έλα ζχλνιν απφ πιεξνθνξίεο πνπ ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο θαη έρνπλ νξγαλσζεί έηζη ψζηε ε ρξήζε ηνπο λα είλαη γξήγνξε θαη απνηειεζκαηηθή.

Έληππεο Βάζεηο Γεδνκέλσλ:

Βίλαη βάζεηο δεδνκέλσλ πνπ ππάξρνπλ ζε έληππε κνξθή.

Ζιεθηξνληθέο Βάζεηο Γεδνκέλσλ:

Βίλαη νη κεραλνγξαθεκέλεο βάζεηο δεδνκέλσλ, δειαδή απηέο πνπ βξίζθνληαη εγθαηεζηεκέλεο ζε ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο.

Πύζηεκα Γηαρείξηζεο Βάζεσλ Γεδνκέλσλ (ΠΓΒΓ) (Database Management System, DBMS):

Βίλαη ινγηζκηθφ ην νπνίν είλαη θαηαζθεπαζκέλν έηζη ψζηε λα κπνξεί λα δηαρεηξίδεηαη δηαθνξεηηθέο βάζεηο δεδνκέλσλ νη νπνίεο έρνπλ ζρεδηαζηεί θαη νξγαλσζεί κε ζπγθεθξηκέλν ηξφπν.

Πρεζηαθή Βάζε Γεδνκέλσλ (Relational Database):

Οξφπνο ζρεδηαζκνχ θαη νξγάλσζεο ησλ δεδνκέλσλ, ην νπνίν πξνηείλεη φηη κηα βάζε δεδνκέλσλ πξέπεη λα είλαη νξγαλσκέλε ζε πίλαθεο νη νπνίνη ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο κε βάζε θάπνηα απφ ηα δεδνκέλα πνπ πεξηέρνπλ.

Πύζηεκα Γηαρείξηζεο Πρεζηαθώλ Βάζεσλ Γεδνκέλσλ (Relational Database Management System, RDBMS):

Βίλαη ινγηζκηθφ ην νπνίν είλαη θαηαζθεπαζκέλν έηζη ψζηε λα κπνξεί λα δηαρεηξίδεηαη βάζεηο δεδνκέλσλ νη νπνίεο έρνπλ ζρεδηαζηεί θαη νξγαλσζεί σο Ξρεζηαθέο ΐάζεηο Αεδνκέλσλ. Μαξαδείγκαηα ΞΑΐΑ είλαη θαη ηα αθφινπζα: MySQL, PostgreSQL, Oracle, SQLite, Microsoft SQL Server, Microsoft Access θαη SAP.

Γ6.2

Βαζηθά Γνκηθά Ππζηαηηθά Πηνηρεία θαη Θύξηα Αληηθείκελα κηαο Βάζεο Γεδνκέλσλ

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαγλσξίδνπκε θαη λα πεξηγξάθνπκε πψο είλαη νξγαλσκέλε κηα βάζε δεδνκέλσλ φζνλ αθνξά ηα βαζηθά δνκηθά ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηεο (πίλαθεο, εγγξαθέο θαη πεδία) Ια εληνπίδνπκε θαη λα πεξηγξάθνπκε ηηο ζρέζεηο πνπ δηέπνπλ ηνπο πίλαθεο ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ θαη ηα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηέο Ια δεκηνπξγνχκε θαη λα απνζεθεχνπκε κηα βάζε δεδνκέλσλ ζε ζπγθεθξηκέλε ζέζε ζε κνλάδα δίζθνπ Ια αλνίγνπκε κηα βάζε δεδνκέλσλ απφ ζπγθεθξηκέλε ζέζε απφ κνλάδα δίζθνπ Ια αλαγλσξίδνπκε ηα θχξηα αληηθείκελα κηαο βάζεο δεδνκέλσλ.

1. Βαζηθά Γνκηθά Ππζηαηηθά Πηνηρεία κηαο Βάζεο Γεδνκέλσλ

1.1

Μίλαθαο (Table)

Ον πην βαζηθφ δνκηθφ ζπζηαηηθφ ζηνηρείν κηαο βάζεο δεδνκέλσλ είλαη ν πίλαθαο. Δ νξγάλσζε θαη ε απνζήθεπζε ησλ πιεξνθνξηψλ (δεδνκέλσλ) κηαο βάζεο δεδνκέλσλ γίλεηαη κε ηε ρξήζε πηλάθσλ. Θηα βάζε δεδνκέλσλ κπνξεί λα απνηειείηαη απφ πνιινχο πίλαθεο θαη ζε θάζε πίλαθα απνζεθεχνληαη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε έλα ζπγθεθξηκέλν ζέκα. Γηα παξάδεηγκα, έλαο πίλαθαο κπνξεί λα πεξηέρεη φια ηα ζηνηρεία ησλ κειψλ ελφο Ζέληξνπ Ιεφηεηαο, έλαο άιινο πίλαθαο λα πεξηέρεη φιεο ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξνζθέξεη ην Ζέληξν Ιεφηεηαο θ.ιπ. Λ θάζε πίλαθαο έρεη ην δηθφ ηνπ όλνκα θαη ηα δεδνκέλα ηνπ είλαη νξγαλσκέλα ζε γξακκέο (εγγξαθέο) θαη ζηήιεο (πεδία).

Λ Μίλαθαο: YouthMembers

Γ.6.Κ2

1.2

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Βγγξαθή (Record)

Βγγξαθή είλαη ε θάζε γξακκή ελφο πίλαθα κηαο βάζεο δεδνκέλσλ φπνπ πεξηέρεη φια ηα δεδνκέλα πνπ πεξηγξάθνπλ κηα ζπγθεθξηκέλε θαηαρψξηζε ηνπ πίλαθα θαη απνηειεί κηα ελφηεηα ζηνηρείσλ. εγγξαθή

1.3

Μεδίν (Field)

Μεδίν είλαη ε θάζε ζηήιε ελφο πίλαθα κηαο βάζεο δεδνκέλσλ. Ξε έλα πεδίν θαηαρσξνχληαη νη ηηκέο γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ραξαθηεξηζηηθφ ησλ εγγξαθψλ ηνπ πίλαθα. Οα δεδνκέλα πνπ βξίζθνληαη ζην θάζε πεδίν είλαη πάληα ηνπ ίδηνπ ηχπνπ. Ζάζε πεδίν έρεη πάληα δηαθνξεηηθφ φλνκα. Γηα παξάδεηγκα, ζε έλαλ πίλαθα πειαηψλ, έλα πεδίν ζα είλαη ηα νλφκαηα ησλ πειαηψλ, άιιν πεδίν ηα επψλπκά ηνπο, άιιν πεδίν ε δηεχζπλζή ηνπο θαη άιιν πεδίν ηα ηειέθσλά ηνπο. πεδίν

2. Δηδηθέο Πρέζεηο κεηαμύ πηλάθσλ (Relationships) ΋πσο έρνπκε δεη πην πάλσ, κηα βάζε δεδνκέλσλ κπνξεί λα απνηειείηαη απφ πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ πίλαθα θαη θάζε πίλαθαο απνζεθεχεη δεδνκέλα γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ζέκα. Λη δηάθνξνη πίλαθεο ηεο βάζεο δεδνκέλσλ κπνξνχλ λα ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο κε κηα εηδηθή ζρέζε. Ώπηή ε εηδηθή ζρέζε, ε νπνία νλνκάδεηαη Relationship, είλαη κηα ινγηθή ζχλδεζε κεηαμχ δχν πηλάθσλ πνπ έρνπλ ηνπιάρηζηνλ έλα θνηλφ πεδίν (δειαδή έλα πεδίν ηνπ νπνίνπ ηα δεδνκέλα είλαη θνηλά γηα θάπνηεο εγγξαθέο ζηνλ έλα πίλαθα θαη γηα θάπνηεο εγγξαθέο ζηνλ άιιν πίλαθα). Δ δεκηνπξγία απηήο ηεο ζρέζεο αλάκεζα ζε δχν πίλαθεο κηαο βάζεο δεδνκέλσλ, καο επηηξέπεη λα αληιήζνπκε ζηνηρεία θαη πιεξνθνξίεο πνπ αλήθνπλ θαη ζηνπο δχν πίλαθεο.

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ2

Ώπηφ έρεη σο απνηέιεζκα λα έρνπκε ηα πην θάησ πιενλεθηήκαηα: 

Αελ ρξεηάδεηαη λα θαηαρσξίζνπκε ηα ίδηα δεδνκέλα πνιιέο θνξέο



Γίλεηαη επθνιφηεξε ε δηαρείξηζε ησλ δεδνκέλσλ (ελεκέξσζε, δηαγξαθή

θ.ιπ.) 

Θηθξφηεξνο φγθνο δεδνκέλσλ, πην γξήγνξε αλαδήηεζε



Θεηψλεηαη ην πεξηζψξην ζθαικάησλ



Μεξηζζφηεξε ζαθήλεηα ζηελ νξγάλσζε ησλ δεδνκέλσλ.

Οα είδε ησλ εηδηθψλ ζρέζεσλ πνπ ππάξρνπλ κεηαμχ ησλ πηλάθσλ είλαη:

2.1

Βηδηθή Ξρέζε: Έλα-Μξνο-Έλα (One-To-One, 1-1)

Ζάζε εγγξαθή απφ ηνλ ΜΝΣΟΛ πίλαθα ζρεηίδεηαη κε κφλν κία εγγξαθή απφ ηνλ ΑΒΠΟΒΝΛ πίλαθα, αιιά θαη αληίζηξνθα.

2.2

Βηδηθή Ξρέζε: Έλα-Μξνο-Μνιιά (One-To-Many, 1-∞)

Ζάζε εγγξαθή απφ ηνλ ΜΝΣΟΛ πίλαθα ζρεηίδεηαη κε πνιιέο εγγξαθέο απφ ηνλ ΑΒΠΟΒΝΛ πίλαθα, αιιά θάζε εγγξαθή απφ ην ΑΒΠΟΒΝΛ πίλαθα, ζρεηίδεηαη κε κφλν κία εγγξαθή απφ ηνλ ΜΝΣΟΛ πίλαθα. Έλα παξάδεηγκα κηαο εηδηθήο ζρέζεο Έλα-πξνο-Μνιιά, είλαη ζηε βάζε δεδνκέλσλ ηνπ Ζέληξνπ Ιεφηεηαο (YouthCentre.accdb). Βδψ ππάξρνπλ δχν πίλαθεο: 

Λ πξψηνο πίλαθαο πνπ έρεη ην φλνκα Activities πεξηέρεη ηελ αζιεηηθή δξαζηεξηφηεηα κε ηελ νπνία αζρνιείηαη ην θάζε κέινο.



Λ δεχηεξνο πίλαθαο πνπ έρεη ην φλνκα YouthMembers πεξηέρεη ηα νλφκαηα ησλ κειψλ ηνπ Ζέληξνπ Ιεφηεηαο.



Λη

δχν

πίλαθεο

ζπλδένληαη

κεηαμχ

ηνπο

κε

ηελ

εηδηθή

ζρέζε

Έλα-Μξνο-Μνιιά. Αειαδή, θάζε κέινο απφ ηνλ πίλαθα YouthMembers ιακβάλεη κέξνο κφλν ζε κία δξαζηεξηφηεηα ηνπ πίλαθα Activities, ελψ ζε θάζε δξαζηεξηφηεηα ππάξρνπλ πνιιά κέιε.

Γ.6.Κ2

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

3. Θύξηα Αληηθείκελα Βάζεο Γεδνκέλσλ (Objects)

3.1

Μίλαθαο (Table)

΋πσο έρνπκε ήδε αλαθέξεη, έλαο πίλαθαο είλαη κηα ζπιινγή δεδνκέλσλ πνπ πεξηγξάθνπλ νκνεηδή αληηθείκελα.

3.2

Φφξκα (Form)

Λη θόξκεο είλαη έλαο εχθνινο ηξφπνο γηα ηελ θαηαρψξηζε θαη ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ ζηνπο πίλαθεο. Θηα θφξκα είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο πίλαθεο θαη εκθαλίδεη ζπγθεληξσκέλα ηα ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηελ θάζε εγγξαθή. Οα δεδνκέλα ηα παίξλεη απφ έλαλ πίλαθα ή ηα απνζεθεχεη ζε έλαλ πίλαθα.

3.3

Βξσηήκαηα (Queries)

Θε ηε βνήζεηα ησλ εξσηεκάησλ θαη ρξεζηκνπνηψληαο ηα θαηάιιεια θξηηήξηα, κπνξνχκε λα εληνπίδνπκε θαη λα παξνπζηάδνπκε ηα δεδνκέλα πνπ επηζπκνχκε απφ κηα βάζε δεδνκέλσλ.

3.4

Βθζέζεηο (Reports)

Λη εθζέζεηο απνηεινχλ έλαλ απνηειεζκαηηθφ ηξφπν γηα ηελ παξνπζίαζε θαη ηελ εθηχπσζε επηιεγκέλσλ πιεξνθνξηψλ κηαο βάζεο δεδνκέλσλ. Θαο επηηξέπνπλ λα νκαδνπνηνχκε ηα δεδνκέλα ζε δηάθνξα επίπεδα, λα θαζνξίδνπκε ηε δηάηαμή ηνπο θαη λα ηα κνξθνπνηνχκε θαηάιιεια. 4. Ζ Γνκή κηαο Βάζεο Γεδνκέλσλ

Ξίλαθαο - Δγγξαθέο - Ξεδία

Δξώηεκα

Φόξκα

Έθζεζε

5. Δθαξκνγή Βάζεσλ Γεδνκέλσλ (Microsoft Access) ΋πσο έρεη ήδε αλαθεξζεί, γηα ηε δεκηνπξγία, δηαρείξηζε θαη ζπληήξεζε ησλ ειεθηξνληθψλ βάζεσλ δεδνκέλσλ ρξεζηκνπνηνχκε εηδηθά ινγηζκηθά πνπ νλνκάδνληαη Ππζηήκαηα Γηαρείξηζεο Βάζεο Γεδνκέλσλ (ΠΓΒΓ) - Database Management Systems (DBMS). Έλα απφ απηά είλαη ε Microsoft Access.

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ2

6. Μεθίλεκα ηεο Δθαξκνγήο Βάζεσλ Γεδνκέλσλ (1) StartAll ProgramsMicrosoft Office

ή Βάλ ππάξρεη ήδε ην εηθνλίδην ηεο εθαξκνγήο ζηελ επηθάλεηα εξγαζίαο (Desktop) , κπνξνχκε απιψο λα θάλνπκε δηπιφ θιηθ πάλσ ηνπ. 7. Γεκηνπξγία λέαο θελήο βάζεο δεδνκέλσλ (Blank database) Γηα ηε δεκηνπξγία κηαο λέαο βάζεο δεδνκέλσλ, εθφζνλ έρεη ήδε μεθηλήζεη ε εθαξκνγή, θάλνπκε ηα αθφινπζα: (1) Ώπφ ηελ θαξηέια File επηιέγνπκε ηελ εληνιή New (εάλ δελ είλαη ήδε πξνεπηιεγκέλε) θαη απφ ηελ πεξηνρή Available Templates, ην εηθνλίδην Blank database θαη κεηά θιηθ ζην θνπκπί Create.

ή Θπνξνχκε επίζεο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ CTRL + N . (2) Ώθνινχζσο, θάησ δεμηά ζην παξάζπξν πιεθηξνινγνχκε ην φλνκα πνπ ζέινπκε λα δψζνπκε ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ην ρψξν πνπ ζέινπκε λα απνζεθεπηεί θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί Create. (3) Ξηε ζπλέρεηα, ζα αλνίμεη ην παξάζπξν ηεο Microsoft Access, απφ ην νπνίν θαη ζα γίλεη ε αλάπηπμε ηεο βάζεο δεδνκέλσλ.

8. Απνζήθεπζε βάζεο δεδνκέλσλ (Save) Βάλ ζα απνζεθεχζνπκε ηε βάζε δεδνκέλσλ καο ζε Φνξεηή Θλήκε (Flash Memory), ηνπνζεηνχκε ηε Φνξεηή Θλήκε καο ζε κηα ζχξα USB.

Γ.6.Κ2

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Δ πξνεπηιεγκέλε κνξθή αξρείνπ φηαλ απνζεθεχνπκε είλαη ην Microsoft Access Database, ην νπνίν δίλεη ηελ πξνέθηαζε .accdb ζην αξρείν. (1) Ώπφ ηελ θαξηέια File επηιέγνπκε ηελ εληνιή Save Database As γηα λα απνζεθεχζνπκε ηε βάζε δεδνκέλσλ καο, ή φηαλ ζέινπκε λα ηελ απνζεθεχζνπκε κε άιιν φλνκα ή ζε άιιε ζέζε (ελαιιαθηηθά

ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ ALT + F , A ). 

Ρξεζηκνπνηνχκε ηελ εληνιή FileSave γηα λα απνζεθεχζνπκε κία ήδε απνζεθεπκέλε βάζε δεδνκέλσλ, κε ην ίδην φλνκα θαη ζηελ ίδηα ζέζε κεηά απφ αιιαγέο πνπ θάλακε.



Ώληί ηεο εληνιήο FileSave κπνξνχκε ελαιιαθηηθά λα θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

(2) Ζαζνξίδνπκε

ην

ή παηάκε ηνλ ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ CTRL + S . φλνκα

(Filename),

ηε

ζέζε

(Save

in)

θαη

ηνλ

ηχπν

(Save as type). (3) Οέινο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί Save γηα λα ην απνζεθεχζνπκε. 9. Άλνηγκα βάζεο δεδνκέλσλ (Open) Γηα λα αλνίμνπκε κηα πθηζηάκελε βάζε δεδνκέλσλ, εθφζνλ έρεη ήδε μεθηλήζεη ε εθαξκνγή, ηφηε: (1) Ώπφ ηελ θαξηέια File επηιέγνπκε ηελ εληνιή Open. ή Θπνξνχκε επίζεο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ CTRL + O . (2) Ώπφ ην παξάζπξν πνπ ζα αλνίμεη, εληνπίδνπκε θαη αλνίγνπκε ηε βάζε δεδνκέλσλ πνπ επηζπκνχκε. 10. Θιείζηκν βάζεο δεδνκέλσλ (Close Database) (1) Ώπφ ηελ θαξηέια File επηιέγνπκε ηελ εληνιή Close Database. ή Θπνξνχκε επίζεο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ ALT + F , C . 11. Θιείζηκν Δθαξκνγήο Βάζεσλ Γεδνκέλσλ (Exit) (1) Ώπφ ηελ θαξηέια File επηιέγνπκε ηελ εληνιή Exit. ή Θπνξνχκε επίζεο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ ALT + F , X .

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ2

Βαζηθέο Έλλνηεο

Ξίλαθαο (Table):

Δ νξγάλσζε ησλ πιεξνθνξηψλ κηαο βάζεο δεδνκέλσλ γίλεηαη κε ηε ρξήζε πηλάθσλ. Λ θάζε πίλαθαο έρεη ην δηθφ ηνπ όλνκα θαη απνηειείηαη απφ γξακκέο θαη ζηήιεο. Ξηνλ πίλαθα ηα δεδνκέλα είλαη νξγαλσκέλα ζε ζηήιεο (πεδία) θαη ζε γξακκέο (εγγξαθέο).

Δγγξαθή (Record):

Βγγξαθή είλαη ε θάζε γξακκή ελφο πίλαθα κηαο βάζεο δεδνκέλσλ ε νπνία πεξηέρεη φια ηα δεδνκέλα πνπ πεξηγξάθνπλ κηα ζπγθεθξηκέλε θαηαρψξηζε ηνπ πίλαθα θαη απνηειεί κηα ελφηεηα ζηνηρείσλ.

Ξεδίν (Field):

Μεδία είλαη νη ζηήιεο ελφο πίλαθα κηαο βάζεο δεδνκέλσλ ζηηο νπνίεο θαηαρσξνχληαη νη ηηκέο γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ραξαθηεξηζηηθφ ησλ εγγξαθψλ ηνπ πίλαθα.

Δηδηθέο Πρέζεηο πηλάθσλ (Relationships):

Ζάζε πίλαθαο απνηειεί νκάδα απφ ζηνηρεία πνπ έρνπλ κηα ζρέζε κεηαμχ ηνπο. Λη πίλαθεο φκσο κπνξεί λα έρνπλ θαη απηνί κεηαμχ ηνπο κηα εηδηθή ζρέζε. Ώπηή ε εηδηθή ζρέζε νλνκάδεηαη Relationship.

Θύξηα Αληηθείκελα Βάζεο Γεδνκέλσλ (Objects):

Μίλαθεο (Tables) Φφξκεο (Forms) Βξσηήκαηα (Queries) Βθζέζεηο (Reports)

Γ.6.Κ2

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

΢πόκλεκα Μεξηγξαθή (Description)

Ζαξηέια (Tab)

Βηθνλίδην (Icon)

Ξιήθηξα (Keys)

Αεκηνπξγία λέαο βάζεο δεδνκέλσλ (Blank database)

CTRL + N

Ώπνζήθεπζε βάζεο δεδνκέλσλ (Save)

CTRL + S

Ώπνζήθεπζε βάζεο δεδνκέλσλ σο (Save Database As)

Άλνηγκα βάζεο δεδνκέλσλ (Open)

Ζιείζηκν βάζεο δεδνκέλσλ (Close Database)

Ζιείζηκν Βθαξκνγήο ΐάζεσλ Αεδνκέλσλ (Exit)

ALT + F , A

CTRL + O

ALT + F , C

ALT + F , X

Γ6.3

Ξίλαθεο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια δεκηνπξγνχκε θαη λα απνζεθεχνπκε έλαλ πίλαθα ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ θαη λα θαζνξίδνπκε ηα πεδία θαη ηνπο ηχπνπο δεδνκέλσλ ησλ πεδίσλ Ια θαζνξίδνπκε ηηο ηδηφηεηεο ησλ πεδίσλ ελφο πίλαθα Ια αλαθέξνπκε ηα θξηηήξηα επηινγήο πξνζδηνξηζκνχ ελφο πξσηεχνληνο θιεηδηνχ θαη λα θαζνξίδνπκε ην θαηάιιειν πεδίν σο πξσηεχνλ θιεηδί Ια ρξεζηκνπνηνχκε ηελ ελαιιαγή πξνβνιψλ πίλαθα (Design View θαη Datasheet View) Ια δηαγξάθνπκε έλα πίλαθα.

1. Ξίλαθαο (Table) Λ πίλαθαο είλαη κηα ζπιινγή δεδνκέλσλ πνπ πεξηγξάθνπλ νκνεηδή (πνπ έρνπλ ζρέζε κεηαμχ

ηνπο) αληηθείκελα. ΋ια ηα δεδνκέλα πνπ θαηαρσξνχκε ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ απνζεθεύνληαη ζε έλαλ ή πεξηζζόηεξνπο πίλαθεο θαη γηα απηφ ζεσξνχληαη ηα βαζηθφηεξα ζηνηρεία κηαο βάζεο δεδνκέλσλ. Γηα παξάδεηγκα, έλαο πίλαθαο κπνξεί λα πεξηέρεη φια ηα ζηνηρεία ησλ πειαηψλ καο, έλαο άιινο λα πεξηέρεη ηα ζηνηρεία ησλ πξνκεζεπηψλ καο, θ.ιπ. 2. Γεκηνπξγία Ξίλαθα κε ηε ρξήζε ηεο Ξξνβνιήο Πρεδίαζεο (Table Design) (1) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Tables επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Table Design. (2) Ξην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη, θαη απφ ηελ πξώηε γξακκή ηνπ πιαηζίνπ ηνπ Field Name πιεθηξνινγνχκε ην φλνκα ηνπ πεδίνπ πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. (3) Ξην πιαίζην ηνπ Data Type επηιέγνπκε απφ ηε ιίζηα ηνλ ηχπν δεδνκέλσλ ηνπ πεδίνπ πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. (4) Ξην πιαίζην ηνπ Description πιεθηξνινγνχκε ηελ πεξηγξαθή-ζρφιηα ηνπ πεδίνπ πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε.

(5) Ώθνινχζσο, ζηε δεύηεξε γξακκή, πιεθηξνινγνχκε έλα λέν πεδίν κε ηνλ λέν ηχπν δεδνκέλσλ ηνπ θαη ηε λέα πεξηγξαθή ηνπ θαη ζπλερίδνπκε θαη ζηηο ππφινηπεο γξακκέο κέρξη λα ηειεηψζνπκε κε ηα πεδία πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε.

Γ.6.Κ3-Γ.6.Κ6

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

(6) Ξηε ζπλέρεηα, θιείλνπκε ηνλ πίλαθα, ηνπ θαζνξίδνπκε έλα πεξηγξαθηθό όλνκα θαη απνζεθεχνπκε ηνλ πίλαθά καο.

(7) Οέινο,

αξρίδνπκε

ηελ

πιεθηξνιφγεζε

ησλ

εγγξαθψλ

πνπ

ζέινπκε

λα

ρξεζηκνπνηήζνπκε ζηνλ πίλαθά καο.

3. Γεκηνπξγία Ξίλαθα κε ηε ρξήζε ηεο Ξξνβνιήο Φύιινπ Γεδνκέλσλ (Table) (1) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Tables επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Table. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην βειάθη

δίπια απφ ην θνπκπί

θαη επηιέγνπκε πξψηα ηνλ ηχπν δεδνκέλσλ ηνπ πεδίνπ πνπ ζέινπκε ρξεζηκνπνηήζνπκε. (3) Ξηε ζπλέρεηα, ζην πιαίζην ηνπ πιεθηξνινγνχκε ην φλνκα ηνπ πεδίνπ πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε.

Ώθνινχζσο, παηψληαο ην πιήθηξν ENTER καο πάεη ζην επόκελν πεδίν πνπ ζέινπκε λα πξνζζέζνπκε θαη ζπλερίδνπκε κέρξη λα ηειεηψζνπκε κε ηα πεδία πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. (4) Ξηε ζπλέρεηα, θιείλνπκε ηνλ πίλαθα, ηνπ θαζνξίδνπκε έλα πεξηγξαθηθό όλνκα θαη απνζεθεχνπκε ηνλ πίλαθά καο.

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

(5) Οέινο, αξρίδνπκε ηελ πιεθηξνιφγεζε ρξεζηκνπνηήζνπκε ζηνλ πίλαθά καο.

ησλ

εγγξαθψλ

Γ.6.Κ3-Γ.6.Κ6

πνπ

ζέινπκε

λα

4. Θαλόλεο Νλνκαζίαο Ξεδίσλ ΋ηαλ δεκηνπξγνχκε έλαλ πίλαθα θαιφ είλαη λα ρξεζηκνπνηνχκε πεξηγξαθηθά νλόκαηα πεδίσλ, ψζηε λα είλαη θαηαλνεηά θαη απφ άιινπο ρξήζηεο ηεο βάζεο δεδνκέλσλ: (1) Θπνξνχλ λα πεξηιακβάλνπλ νπνηνλδήπνηε ζπλδπαζκφ ραξαθηήξσλ θαη αξηζκψλ, εθηόο από δηάθνξα ζχκβνια π.ρ. ηελ ηειεία (.), ην ζαπκαζηηθφ (!) θαη ηηο αγθχιεο ([ ]). (2) ΑΒΙ επηηξέπεηαη λα αξρίδνπλ κε ΖΒΙΛ δηάζηεκα. 5. Ρύπνη Γεδνκέλσλ (Data Type) Λ ηχπνο δεδνκέλσλ νξίδεη ην είδνο ησλ δεδνκέλσλ πνπ ζα κπνξεί ν ρξήζηεο λα θαηαρσξίζεη ζην πεδίν. Ρξεζηκνπνηψληαο ζσζηά ηνπο ηχπνπο δεδνκέλσλ κπνξνχκε λα πεξηνξίζνπκε ηηο ιαλζαζκέλεο θαηαρσξίζεηο ζηε βάζε δεδνκέλσλ θαη λα δηαζθαιίζνπκε ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ηεο. Δ Microsoft Access, φπσο θαη ηα πεξηζζφηεξα ΞΑΐΑ ππνζηεξίδεη ηνπο εμήο βαζηθνχο ηύπνπο δεδνκέλσλ: 

Short Text

Ζείκελν κηθξήο έθηαζεο



Number

Ώξηζκφο



Date/Time

Δκεξνκελία/΍ξα



Currency

Ρξεκαηηθφ πνζφ



AutoNumber

Ώπηφκαηε αξίζκεζε



Yes/No

Ιαη/΋ρη ή Ξσζηφ/Ηάζνο ή Ώιεζέο/΢επδέο

Δ Microsoft Access, ππνζηεξίδεη επίζεο θάπνηνπο επηπξφζζεηνπο (εμεηδηθεπκέλνπο) ηχπνπο δεδνκέλσλ: 

Long Text

Ζείκελν κεγάιεο έθηαζεο

Γ.6.Κ3-Γ.6.Κ6



Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

OLE Object

Ώληηθείκελν OLE - Ώληηθείκελα απφ άιιεο εθαξκνγέο

(Βηθφλα, Ήρν, ΐίληεν) 

Hyperlink

Ππεξζχλδεζκνο (Βηζαγσγή ζπλδέζκνπ κε ηζηνζειίδα

ζην Αηαδίθηπν) 

Attachment

Βπηζπλαπηφκελν αξρείν



Calculated

Θαζεκαηηθφο ππνινγηζκφο πεδίσλ



Lookup Wizard… Ζαζνξηζκφο ηηκψλ ζην πεδίν (Ηίζηα Βπηινγψλ)

Μαξαθάησ αθνινπζεί ζχληνκε πεξηγξαθή ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ γηα ηνλ θάζε ηχπν πεδίνπ: (α) Short Text - Θπνξεί λα πεξηέρεη κέρξη θαη 255 ραξαθηήξεο θεηκέλνπ, ζχκβνια ή αξηζκνχο. (β) Number - Θπνξεί λα πεξηέρεη αξηζκνύο γηα λα ηνπο ρξεζηκνπνηήζνπκε γηα καζεκαηηθέο πξάμεηο. (γ) Date/Time - Ζαηάιιεινο γηα ηελ θαηαρψξηζε δεδνκέλσλ πνπ αλαθέξνληαη ζε εκεξνκελίεο θαη ώξεο. (δ) Currency - Ζαηάιιεινο ηχπνο δεδνκέλσλ γηα ηελ θαηαρψξηζε δεδνκέλσλ πνπ αλαθέξνληαη ζε ρξεκαηηθά πνζά. (ε) AutoNumber - Μαίξλεη κνλαδηθέο αξηζκεηηθέο ηηκέο νη νπνίεο θαζνξίδνληαη απηόκαηα απφ ηελ εθαξκνγή. (ζη) Yes/No - Θαο επηηξέπεη λα δεκηνπξγνχκε πεδία πνπ πεξηέρνπλ ινγηθέο ηηκέο (Ώιεζέο ή ΢επδέο, Ιαη ή ΋ρη). (δ) Long Text - Θπνξεί λα πεξηέρεη κέρξη θαη 65.535 ραξαθηήξεο θεηκέλνπ, ζχκβνια ή αξηζκνχο. (ε) OLE Object - Θαο επηηξέπεη λα εηζάγνπκε αληηθείκελα απφ άιιεο εθαξκνγέο φπσο εηθόλα, ήρν θαη βίληεν. (ζ) Hyperlink - Ζαηάιιεινο γηα εηζαγσγή δηεπζχλζεσλ ππεξζπλδέζκσλ. (η) Attachment - Ζαηάιιεινο γηα εηζαγσγή επηζπλαπηόκελσλ αξρείσλ. (ηα) Calculated - Μεξηέρεη καζεκαηηθέο πξάμεηο γηα ππνινγηζκνχο πεδίσλ. (ηβ) Lookup Wizard… - Μεξηέρεη πξνθαζνξηζκέλεο ηηκέο φπσο είλαη κηα ιίζηα επηινγψλ. 6. Ηδηόηεηεο Ξεδίσλ (Field Properties) Λη ηδηφηεηεο ησλ πεδίσλ κάο επηηξέπνπλ λα πξνζαξκφζνπκε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ην ζχζηεκα δηαρείξηζεο βάζεσλ δεδνκέλσλ απνζεθεύεη, εκθαλίδεη θαη ρεηξίδεηαη ηα δεδνκέλα ελφο πεδίνπ φπσο: (1) Μφζνπο ραξαθηήξεο κπνξνχλ λα δερηνχλ ηα πεδία θεηκέλνπ. (2) Βάλ έλα πεδίν πξέπεη νπσζδήπνηε λα πεξηέρεη θάπνηα ηηκή. (3) Μνηα κνξθή πξέπεη λα έρνπλ ηα δεδνκέλα ελφο πεδίνπ.

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ3-Γ.6.Κ6

Μ.ρ. νη βαζηθφηεξεο ηδηόηεηεο ησλ πεδίσλ ζηε Microsoft Access είλαη: 

Field Size

Θέγεζνο πεδίνπ



Format

Θνξθή (ηξφπνο εκθάληζεο)



Input Mask

Θάζθα εηζαγσγήο



Caption

Ηεδάληα (Οακπέια)



Default Value

Μξνεπηιεγκέλε (αξρηθή) ηηκή



Validation Rule

Ζαλφλαο επηθχξσζεο ή εγθπξφηεηαο



Validation Text

Ζείκελν επηθχξσζεο ή εγθπξφηεηαο



Required

Ώπαηηείηαη (Βάλ είλαη ππνρξεσηηθφ ή φρη)



Decimal Places

Αεθαδηθέο ζέζεηο ή Αεθαδηθά ςεθία

Μαξαθάησ αθνινπζεί ζχληνκε πεξηγξαθή ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ γηα ηελ θάζε ηδηφηεηα ησλ πεδίσλ: (α) Field Size - Θαο επηηξέπεη λα θαζνξίζνπκε ην κέγηζην πιήζνο ησλ ραξαθηήξσλ ηνπ πεδίνπ. (β) Format - Ζαζνξίδνπκε ηε κνξθή κε ηελ νπνία ζα παξνπζηάδνληαη ηα δεδνκέλα ζηνλ ρξήζηε. (γ) Input Mask - Ζαζνξίδνπκε ηε κνξθή ζηελ νπνία ζα κπνξεί λα θαηαρσξεί ηα δεδνκέλα ν ρξήζηεο. (δ) Caption - Ζαζνξίδνπκε ην όλνκα πνπ ζα εκθαλίδεηαη ζηνλ πίλαθα αληί γηα ην αξρηθφ φλνκα ηνπ πεδίνπ. (ε) Default Value - Ζαζνξίδνπκε ηελ ηηκή πνπ ζα θαηαρσξείηαη απηόκαηα ζην ζπγθεθξηκέλν πεδίν ζε θάζε λέα εγγξαθή. (ζη) Validation Rule - Βηζάγνπκε θξηηήξηα ζην πεδίν πξνθεηκέλνπ λα πεξηνξίζνπκε ηηο ηηκέο πνπ κπνξεί λα δέρεηαη. (δ) Validation Text - Λξίδνπκε ην κήλπκα ζθάικαηνο πνπ ζα εκθαλίδεηαη φηαλ νη ηηκέο πνπ θαηαρσξνχληαη δελ πιεξνχλ ηα θξηηήξηα ηνπ θαλφλα επηθχξσζεο. (ε) Required - Βπηιέγνπκε εάλ ζα είλαη ππνρξεσηηθή ε θαηαρψξηζε δεδνκέλσλ ζην πεδίν ή αλ ζα επηηξέπεηαη λα ην αθήλνπκε θελφ. (ζ) Decimal Places - Ζαζνξίδνπκε ην πιήζνο ησλ δεθαδηθώλ ςεθίσλ πνπ ζα εκθαλίδνληαη ζηα δεμηά ηεο ππνδηαζηνιήο. 7. Ξξσηεύνλ Θιεηδί (Primary Key) Δ επηινγή ηνπ πξσηεχνληνο θιεηδηνχ ζε έλαλ πίλαθα είλαη κηα απφ ηηο βαζηθφηεξεο επηινγέο πνπ έρνπκε λα θάλνπκε. Ον πξσηεχνλ θιεηδί είλαη έλα πεδίν ή ζπλδπαζκόο πεδίσλ ηνπ πίλαθα, πνπ πξέπεη πάληα λα πεξηέρεη/νπλ έγθπξα κνλαδηθά δεδνκέλα, κε απνηέιεζκα λα δηαζθαιίδεηαη ε κνλαδηθφηεηα θάζε εγγξαθήο ηνπ πίλαθα. Θε άιια ιφγηα, εάλ έρνπκε έλαλ πίλαθα θαη γλσξίδνπκε, ηελ ηηκή ηνπ πξσηεχνληνο θιεηδηνχ, ζα πξέπεη λα κπνξνχκε λα εληνπίζνπκε ην πνιχ κία εγγξαθή ε νπνία λα έρεη απηή ηελ ηηκή. Ώπηφ ζεκαίλεη φηη δελ ζα

Γ.6.Κ3-Γ.6.Κ6

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

ππάξρνπλ δχν ή πεξηζζφηεξεο εγγξαθέο ζηνλ πίλαθα πνπ λα έρνπλ ηελ ίδηα ηηκή γηα ην πξσηεχνλ θιεηδί. Γεληθά, σο πξσηεχνλ θιεηδί ελφο πίλαθα επηιέγνπκε έλα πεδίν πνπ πεξηέρεη θάπνην θσδηθφ ή αξηζκφ πνπ πξέπεη λα είλαη κνλαδηθόο γηα θάζε εγγξαθή ηνπ πίλαθα, π.ρ.: αξηζκφο Οαπηφηεηαο, αξηζκφο κεηξψνπ καζεηή θ.ιπ. Θα πξέπεη λα είκαζηε πξνζεθηηθνί ζηελ επηινγή καο, δηφηη πεδία φπνπ ε θαηαρψξηζε είλαη πξναηξεηηθή δελ είλαη θαηάιιεια. Ξε θάπνηεο πεξηπηψζεηο φπνπ δελ ππάξρεη έλα πεδίν γηα λα ιεηηνπξγήζεη σο πξσηεχνλ θιεηδί, πηζαλφλ λα ππάξρεη έλαο ζπλδπαζκφο πεδίσλ. Γηα παξάδεηγκα, ζηε βάζε δεδνκέλσλ ελφο ζρνιείνπ, ζηνλ πίλαθα ησλ απνπζηψλ ησλ καζεηψλ θαηαρσξνχληαη ν αξηζκφο κεηξψνπ, ε εκεξνκελία απνπζίαο, ε πεξίνδνο απνπζίαο, ην κάζεκα θαη θαηά πφζνλ είλαη δηθαηνινγεκέλε ή φρη. Ζαλέλα απφ απηά ηα πεδία απφ κφλν ηνπ δελ είλαη θαηάιιειν σο πξσηεχνλ θιεηδί, γη απηφ θαη ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ ζπλδπαζκφ (αξηζκφο κεηξψνπ, εκεξνκελία, πεξίνδνο) σο πξσηεχνλ θιεηδί ζηνλ πίλαθα απηφ. Βάλ ζηνλ πίλαθά καο δελ έρνπκε θάπνην πεδίν ή ζπλδπαζκφ πεδίσλ πνπ λα είλαη κνλαδηθά ζε θάζε εγγξαθή, ηφηε ε επηινγή ηνπ πεδίνπ απηφκαηεο αξίζκεζεο (AutoNumber) είλαη ηδαληθή γηα ηνλ νξηζκφ πξσηεχνληνο θιεηδηνχ, αθνχ νη ηηκέο ηνπ είλαη εμ’ νξηζκνχ κνλαδηθέο. Μαξάδεηγκα: Γηα ηνλ πίλαθα ησλ κειψλ ελφο θέληξνπ λεφηεηαο πνπ θαίλεηαη ζηελ επφκελε ζειίδα, ην ηειέθσλν (πεδίν «TelNumber») κπνξεί λα θαίλεηαη θαηάιιειν σο πξσηεχνλ θιεηδί, αιιά επεηδή πηζαλφ λα ππάξρνπλ κέιε πνπ λα κελ έρνπλ ην δηθφ ηνπο ηειέθσλν ή λα κνηξάδνληαη (κε ηα αδέιθηα ηνπο) ην ίδην ηειέθσλν δελ κπνξεί λα ην ρξεζηκνπνηήζνπκε. Γηα ηνλ ίδην ιφγν ην πεδίν Email είλαη αθαηάιιειν. Βπίζεο, ν ζπλδπαζκφο ησλ πεδίσλ ΋λνκα θαη Βπψλπκν («Firstname» θαη «Surname») δελ είλαη θαηάιιεινο, δηφηη ππάξρεη ε πηζαλφηεηα λα έρνπκε κέιε κε ην ίδην φλνκα θαη επψλπκν (εμάιινπ δελ ζπλεζίδεηαη λα ρξεζηκνπνηνχκε πεδία απηνχ ηνπ ηχπνπ θαη έθηαζεο σο πξσηεχνλ θιεηδί). Δ θαιχηεξε επηινγή γη’ απηφ ηνλ πίλαθα είλαη ε δεκηνπξγία ελφο πεδίνπ («YouthMemberID») κε ηχπν δεδνκέλσλ AutoNumber κε ζθνπφ λα ιεηηνπξγήζεη εηδηθά σο πξσηεχνλ θιεηδί.

Μαξφιν πνπ ε Microsoft Access καο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγήζνπκε πίλαθεο ρσξίο πξσηεχνλ θιεηδί, απηφ γίλεηαη ζε πνιχ ζπάληεο πεξηπηψζεηο. Δ Microsoft Access, φπσο θαη άιια παξφκνηα ΞΑΐΑ, ρξεζηκνπνηεί ηα πεδία πξσηεχνληνο θιεηδηνχ γηα λα ζπλδέζεη ηα δεδνκέλα απφ έλαλ πίλαθα κε αληίζηνηρα ζε άιινλ. Ζαηά ζπλέπεηα, επεηδή ηα δεδνκέλα ελφο πίλαθα δελ είλαη απνκνλσκέλα απφ ηα δεδνκέλα ησλ άιισλ πηλάθσλ ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ,

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ3-Γ.6.Κ6

αιιά ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο, ζε θάζε πίλαθα ζηε βάζε δεδνκέλσλ πξέπεη θαζνξίδεηαη ην πξσηεχνλ θιεηδί. 8. Ξώο θαζνξίδνπκε ην Ξξσηεύνλ Θιεηδί (1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ γηα λα ηνλ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View). (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Design View γηα λα αλνίμνπκε ηνλ πίλαθά καο ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο. ή Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα θαη θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ηνπ θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Design View γηα λα ηνλ αλνίμεη ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο. (3) Ξηε ζπλέρεηα, επηιέγνπκε ην θαηάιιειν πεδίν ή πεδία πνπ ζέινπκε λα νξίζνπκε σο πξσηεχνλ θιεηδί ηνπ πίλαθά καο. (4) Ώπφ ηελ θαξηέια Table Tools→Design θαη ηελ νκάδα Tools επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Primary Key γηα λα νξίζνπκε κε απηφ ηνλ ηξφπν ην πξσηεχνλ θιεηδί ζηνλ πίλαθά καο πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. 9. Γηαγξαθή Ξίλαθα (Delete Table) (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Tables, φπνπ εκθαλίδνληαη φινη νη πίλαθεο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηνλ πίλαθα πνπ ζέινπκε λα δηαγξάςνπκε. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε δεμί θιηθ θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Delete γηα λα ηνλ δηαγξάςνπκε απφ ηε βάζε δεδνκέλσλ καο. ή Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Records επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Delete. ή Θπνξνχκε επίζεο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην πιήθηξν Delete . 10. Ξξνβνιέο γηα Ξίλαθα (Views)

10.1 Μξνβνιή Ξρεδίαζεο (Design View) (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Tables, φπνπ εκθαλίδνληαη φινη νη πίλαθεο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηνλ πίλαθα πνπ ζέινπκε θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ γηα λα ηνλ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View).

Γ.6.Κ3-Γ.6.Κ6

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

(2) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Design View γηα λα αλνίμνπκε ηνλ πίλαθά καο ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο. ή Ζάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γσληά ηεο νζφλεο καο.

απφ ηε γξακκή θαηάζηαζεο ζηελ θάησ δεμηά ή

Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Tables, φπνπ εκθαλίδνληαη φινη νη πίλαθεο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηνλ πίλαθα πνπ ζέινπκε θαη θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ηνπ θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Design View γηα λα ηoλ αλνίμεη ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο.

10.2 Μξνβνιή Φχιινπ Αεδνκέλσλ (Datasheet View) (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Tables, φπνπ εκθαλίδνληαη φινη νη πίλαθεο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηνλ πίλαθα πνπ ζέινπκε θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ γηα λα ηνλ αλνίμνπκε ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View). ή Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Datasheet View γηα λα αλνίμνπκε ηνλ πίλαθά καο ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ. ή Ζάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γσληά ηεο νζφλεο καο.

100

απφ ηε γξακκή θαηάζηαζεο ζηελ θάησ δεμηά

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ3-Γ.6.Κ6

΢πόκλεκα Ξεξηγξαθή (Description)

Θαξηέια (Tab)

Δηθνλίδην (Icon)

Νκάδα (Group)

Ξαξάζπξν Γηαιόγνπ (Dialog Box)

Ξιήθηξα (Keys)

Αεκηνπξγία Μίλαθα κε ηε ρξήζε ηεο Μξνβνιήο Ξρεδίαζεο (Table Design)

Αεκηνπξγία Μίλαθα κε ηε ρξήζε ηεο Μξνβνιήο Φχιινπ Αεδνκέλσλ (Table)

Μξνβνιή Ξρεδίαζεο (Design View)

Μξνβνιή Φχιινπ Αεδνκέλσλ (Datasheet View)

Αεκηνπξγία Μξσηεχνληνο Ζιεηδηνχ (Primary Key)

Αηαγξαθή Μίλαθα (Delete Table)

Delete

101

Γ6.4

Δγγξαθέο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια θαηαρσξνχκε, λα επεμεξγαδφκαζηε θαη λα δηαγξάθνπκε εγγξαθέο ζε πίλαθα Ια κεηαθηλνχκαζηε κεηαμχ ησλ εγγξαθψλ ζε πίλαθα.

1. Δηζαγσγή, Δπεμεξγαζία, Γηαγξαθή θαη Κεηαθίλεζε κεηαμύ ησλ εγγξαθώλ ζε έλα πίλαθα Θεηά ηε δεκηνπξγία ελφο πίλαθα, κπνξνχκε λα εηζαγάγνπκε, λα επεμεξγαζηνχκε θαη λα δηαγξάςνπκε εγγξαθέο ζε έλαλ πίλαθα απεπζείαο ή λα κεηαθηλεζνχκε κεηαμχ ησλ εγγξαθψλ ηνπ πίλαθα, θάλνληαο δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ θαη αλνίγνληάο ηνλ ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View).

1.1

Βηζαγσγή Βγγξαθήο ζε έλαλ πίλαθα (New Record) (1) Ζάλνπκε δεμί θιηθ ζε κηα νπνηαδήπνηε γξακκή (εγγξαθή) ηνπ πίλαθά καο. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί εηζάγεηαη ηειεπηαία ζηνλ πίλαθά καο.

θαη ε λέα καο εγγξαθή

ή Ώπφ ηε γξακκή πινήγεζεο (Navigation Area) θάλνπκε θιηθ ζην εηθνλίδην New (blank) record θαη θαηαρσξνχκε ηε λέα καο εγγξαθή σο ηειεπηαία ζηνλ πίλαθά καο.

1.2

Θεηαθίλεζε κεηαμχ ησλ εγγξαθψλ ζε έλαλ πίλαθα (1) Θπνξνχκε λα κεηαθηλεζνχκε κεηαμχ ησλ εγγξαθψλ ελφο πίλαθα, θάλνληαο θιηθ ζε έλα απφ ηα εηθνλίδηα ηεο γξακκήο πινήγεζεο πην θάησ:

103

Γ.6.Κ4

1.3

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Βπεμεξγαζία Βγγξαθήο ζε έλαλ πίλαθα (1) Θπνξνχκε λα πάκε ζε νπνηαδήπνηε εγγξαθή ηνπ πίλαθά καο θαη λα ηελ επεμεξγαζηνχκε (αιιαγή, δηφξζσζε θ.ιπ.), θάλνληαο θιηθ ζε έλα απφ ηα εηθνλίδηα ηεο γξακκήο πινήγεζεο πην θάησ:

1.4

Αηαγξαθή Βγγξαθήο ζε έλαλ πίλαθα (Delete Record) (1) Βπηιέγνπκε ηελ εγγξαθή πνπ ζέινπκε λα δηαγξάςνπκε απφ ηνλ πίλαθά καο. (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Records επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Delete. (3) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί εγγξαθή καο δηαγξάθεηαη απφ ηνλ πίλαθά καο.

θαη ε

2. Κνξθνπνίεζε Ξίλαθα Θεηά ηε δεκηνπξγία ελφο πίλαθα, κπνξνχκε λα ηνλ κνξθνπνηήζνπκε, θάλνληαο δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ θαη αλνίγνληάο ηνλ ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View).

2.1

Ώιιαγή Μιάηνπο Ξηήιεο-Μεδίνπ (Field Width) (1) Ζάλνπκε δεμί θιηθ ζηε ζηήιε (πεδίν) πνπ ζέινπκε λα απμνκεηψζνπκε ην πιάηνο ηεο. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί θαη ζην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη πιεθηξνινγνχκε ην επηζπκεηό πιάηνο πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. ή Ζάλνπκε θιηθ ζην δεμηό φξην κηαο ζηήιεο θαη φηαλ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ πάξεη ηε κνξθή γξακκήο κε ηα δχν αληίζεηα βέιε, ζύξνπκε αλάινγα πξνο ηα αξηζηεξά ή πξνο ηα δεμηά γηα λα αιιάμνπκε ην πιάηνο ηνπ. ή Ζάλνπκε δηπιό θιηθ ζην δεμηό φξην κηαο ζηήιεο θαη ηα πεξηερφκελα ηεο ζηήιεο πξνζαξκφδνληαη απηφκαηα, αλάινγα κε ην πεξηερφκελφ ηεο.

104

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

2.2

Γ.6.Κ4

Ώιιαγή Όςνπο Γξακκήο-Βγγξαθήο (Row Height) (1) Ζάλνπκε δεμί θιηθ ζηε γξακκή (εγγξαθή) ηεο νπνίαο ην χςνο ζέινπκε λα απμνκεηψζνπκε. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

θαη

ζην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη πιεθηξνινγνχκε ην επηζπκεηό ύςνο πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. ή Ζάλνπκε θιηθ ζην θάησ φξην κηαο γξακκήο θαη φηαλ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ πάξεη ηε κνξθή γξακκήο κε ηα δχν αληίζεηα βέιε, ζύξνπκε αλάινγα πξνο ηα αξηζηεξά ή πξνο ηα δεμηά γηα λα αιιάμνπκε ην χςνο φισλ ησλ γξακκψλ ηνπ πίλαθα.

2.3

Ώπφθξπςε/Βκθάληζε Μεδίσλ (Hide/Unhide Fields) (1) Ζάλνπκε δεμί θιηθ ζηε ζηήιε (πεδίν) πνπ ζέινπκε λα απνθξχςνπκε ή λα εκθαλίζνπκε απφ ηνλ πίλαθά καο. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

ή ζην θνπκπί

θαη ην

πεδίν καο εμαθαλίδεηαη ή εκθαλίδεηαη αλάινγα ζηνλ πίλαθά καο.

2.4

Βηζαγσγή Μεδίνπ (Insert Field) (1) Ζάλνπκε δεμί θιηθ ζε κηα ζηήιε (πεδίν) πνπ πξηλ απφ απηή ζέινπκε λα εηζαγάγνπκε έλα λέν πεδίν ζηνλ πίλαθά καο. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί εηζάγεηαη ζηνλ πίλαθά καο.

θαη ην λέν καο πεδίν

(3) Ξηε ζπλέρεηα, δίλνπκε κηα θαηάιιειε πεξηγξαθή (νλνκαζία) ζην λέν πεδίν, δηαγξάθνληαο απηή πνπ έδσζε ην ζχζηεκα.

2.5

Αηαγξαθή Μεδίνπ (Delete Field) (1) Ζάλνπκε δεμί θιηθ ζηε ζηήιε (πεδίν) πνπ ζέινπκε λα δηαγξάςνπκε απφ ηνλ πίλαθά καο. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί δηαγξάθεηαη απφ ηνλ πίλαθά καο.

2.6

θαη ην πεδίν καο

Θεηνλνκαζία Μεδίνπ (Rename Field) (1) Ζάλνπκε δεμί θιηθ ζηε ζηήιε (πεδίν) ηνπ νπνίνπ ην φλνκα ζέινπκε λα αιιάμνπκε ζηνλ πίλαθά καο. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

θαη ην πεδίν καο

κεηνλνκάδεηαη ζηνλ πίλαθά καο.

2.7

Θνξθνπνίεζε Ζεηκέλνπ (Text Formatting) (1) Ώπφ

ηελ

θαξηέια

Home

θαη

ηελ

νκάδα

Text Formatting θάλνπκε θιηθ ζε κηα απφ ηηο

105

Γ.6.Κ4

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

δηαζέζηκεο

επηινγέο

κνξθνπνίεζεο

πνπ

ππάξρνπλ

θαη

επηιέγνπκε

ηε

κνξθνπνίεζε πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε.

2.8

Ρξψκα Φφληνπ (Background Color) (1) Ώπφ

ηελ

θαξηέια

Home

θαη

ηελ

νκάδα

Text Formatting θάλνπκε θιηθ ζην δηαγψλην βειάθη

ζηε δεμηά θάησ γσλία ηνπ.

(2) Ξην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη, θάλνπκε θιηθ ζηε ιίζηα ηνπ Background Color θαη επηιέγνπκε ην βαζηθφ ρξψκα θφληνπ ρξεζηκνπνηήζνπκε.

πνπ

ζέινπκε

λα

ή Ξην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη, θάλνπκε θιηθ ζηε ιίζηα ηνπ Alternate Background Color θαη επηιέγνπκε ην ελαιιαθηηθφ ρξψκα θφληνπ πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. (3) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

2.9

γηα λα ην εθαξκφζεη.

Βθέ Ζειηψλ (Cell Effect) (1) Ώπφ

ηελ

θαξηέια

Home

θαη

ηελ

νκάδα

Text Formatting θάλνπκε θιηθ ζην δηαγψλην βειάθη

ζηε δεμηά θάησ γσλία ηνπ.

(2) Ξην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη, θάλνπκε θιηθ ζε κηα απφ ηηο επηινγέο ηεο πεξηνρήο ηνπ Cell Effect θαη επηιέγνπκε ην ππεξπςσκέλν εθέ (Raised) ή ην βπζηζκέλν εθέ (Sunken) πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. (3) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί λα ην εθαξκφζεη.

γηα

2.10 Γξακκέο Μιέγκαηνο θαη Ρξψκα Μιέγκαηνο (Gridlines Shown and Gridline Color) (1) Ώπφ

ηελ

θαξηέια

Home

θαη

ηελ

νκάδα

Text Formatting θάλνπκε θιηθ ζην δηαγψλην βειάθη

ζηε δεμηά θάησ γσλία ηνπ.

(2) Ξην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη, θάλνπκε θιηθ ζε κηα απφ ηηο επηινγέο ηεο πεξηνρήο ηνπ Gridlines Shown θαη επηιέγνπκε εάλ ζα εκθαλίδνληαη νη νξηδφληηεο (Horizontal) ή νη θάζεηεο γξακκέο πιέγκαηνο

(Vertical)

πνπ

ζέινπκε

λα

ρξεζηκνπνηήζνπκε. (3) Ξην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη, επίζεο, θάλνπκε θιηθ ζηε ιίζηα ηνπ Gridline Color θαη επηιέγνπκε

106

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ4

ην ρξψκα πιέγκαηνο πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. (4) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα ην εθαξκφζεη.

3. Ραμηλόκεζε Γεδνκέλσλ (Sort) Ξε κηα ειεθηξνληθή βάζε δεδνκέλσλ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα ρξήζεο ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο ηαμηλφκεζεο δεδνκέλσλ γηα λα ξπζκίζνπκε ηε ζεηξά κε ηελ νπνία ζα εκθαλίδνληαη νη δηάθνξεο εγγξαθέο. Θε ηελ θαηάιιειε ηαμηλόκεζε δεδνκέλσλ ζε έλαλ πίλαθα, κηα θφξκα, έλα εξψηεκα ή κηα έθζεζε, δηεπθνιχλεηαη ε θαηαλφεζε ησλ δεδνκέλσλ καο θαη επηηπγράλεηαη ε γξήγνξε θαη πην αζθαιήο εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ απφ κηα βάζε κε κεγάιν φγθν δεδνκέλσλ. Βπίζεο, επηηπγράλεηαη ν γξήγνξνο εληνπηζκφο ζπγθεθξηκέλσλ δεδνκέλσλ πνπ ζέινπκε. Γηα παξάδεηγκα, έλαο θαηάινγνο πξντφλησλ πνπ πεξηιακβάλεη ηα πξντφληα κε αιθαβεηηθή ζεηξά ή κε βάζε ηελ ηηκή κνλάδαο είλαη πνιχ επθνιφηεξνο ζηε ρξήζε ηνπ απφ φηη έλαο θαηάινγνο πνπ πεξηιακβάλεη ηα ζηνηρεία κε ηπραία ζεηξά. Γεληθά, κπνξνχκε λα ηαμηλνκήζνπκε ηα δεδνκέλα κε: 



3.1

Αιθαβεηηθή ζεηξά ηαμηλνκψληαο ηα, αξρίδνληαο απφ ην 

Α έσο ην Υ (Ώχμνπζα/Ascending) ή



Υ έσο ην Α (Φζίλνπζα/Descending).

Αξηζκεηηθή ζεηξά ηαμηλνκψληαο ηα, αξρίδνληαο απφ ην 

κηθξόηεξν ζηνλ κεγαιύηεξν αξηζκό (Ώχμνπζα/Ascending) ή



κεγαιύηεξν ζηνλ κηθξόηεξν αξηζκό (Φζίλνπζα/Descending).

Οαμηλφκεζε (Sort) ζε Μίλαθα, Φφξκα, Βξψηεκα θαη Έθζεζε

(1) Ώλάινγα: 

Βάλ ζέινπκε λα ηαμηλνκήζνπκε πίλαθα, ηφηε επηιέγνπκε ηνλ πίλαθα θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ γηα λα ηνλ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View).



Βάλ ζέινπκε λα ηαμηλνκήζνπκε θφξκα, ηφηε επηιέγνπκε ηε θφξκα θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηεο γηα λα ηελ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θφξκαο (Form View).



Βάλ ζέινπκε λα ηαμηλνκήζνπκε εξψηεκα, ηφηε επηιέγνπκε ην εξψηεκα θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ γηα λα ην αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View).



Βάλ ζέινπκε λα ηαμηλνκήζνπκε έθζεζε, ηφηε επηιέγνπκε ηελ έθζεζε θαη θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ηεο θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Layout View γηα λα ηελ αλνίμνπκε ζε πξνβνιή δηάηαμεο έθζεζεο (Layout View).

(2) Ξηε ζπλέρεηα, θάλνπκε θιηθ ζην πεδίν ην νπνίν ζέινπκε λα ηαμηλνκήζνπκε.

107

Γ.6.Κ4

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

(3) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Sort & Filter επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Ascending ή ην εηθνλίδην Descending γηα λα ηαμηλνκήζνπκε ην πεδίν καο είηε ζε αχμνπζα ζεηξά είηε ζε θζίλνπζα ζεηξά. ή Ζάλνπκε δεμί θιηθ ζην πεδίν ην νπνίν ζέινπκε λα ηαμηλνκήζνπκε.

Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζε έλα απφ ηα πην πάλσ θνπκπηά γηα λα ηαμηλνκήζνπκε ην πεδίν καο είηε ζε αχμνπζα ζεηξά είηε ζε θζίλνπζα ζεηξά.

3.2

Ζαηάξγεζε Οαμηλφκεζεο (Remove Sort)

ζε

Μίλαθα,

Φφξκα,

Βξψηεκα

θαη

Έθζεζε

(1) Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Sort & Filter επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Remove Sort γηα λα θαηαξγήζνπκε ηελ ηαμηλφκεζε πξνεγνπκέλσο ζην πεδίν καο.

πνπ

ρξεζηκνπνηήζακε

4. Σξήζε ηεο Δληνιήο γηα ηελ Αλαδήηεζε Ξιεξνθνξηώλ (Find) Δ εληνιή αλαδήηεζεο πιεξνθνξηψλ (Find) ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε γξήγνξε εύξεζε πιεξνθνξηώλ απφ έλαλ πίλαθα ή απφ κηα θφξκα. Ώπηφ κπνξνχκε λα ην πεηχρνπκε είηε φηαλ βξηζθφκαζηε ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View) ηνπ πίλαθα, είηε ζε πξνβνιή θφξκαο (Form View) ηεο θφξκαο. Ια ζεκεηψζνπκε φηη ε εληνιή αλαδήηεζεο πιεξνθνξηψλ είλαη έλαο πξνζσξηλφο ηξφπνο εχξεζεο πιεξνθνξηψλ θαη γηα απηφ ηνλ ιφγν ΓΔΛ κπνξεί λα απνζεθεπηεί γηα κειινληηθή ρξήζε. (1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα ή ηε θφξκα θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ/ηεο γηα λα ηνλ/ηελ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View) / πξνβνιή θφξκαο (Form View). (2) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Find επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Find. ή Θπνξνχκε επίζεο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ CTRL + F . (3) Ώπφ ην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη, ζην πιαίζην ηνπ Find What: πιεθηξνινγνχκε ηε ιέμε ή ηνλ αξηζκφ ή ηελ εκεξνκελία πνπ αλαδεηνχκε λα βξνχκε ζηηο εγγξαθέο καο.

108

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ4

(4) Ώπφ ηε ιίζηα ηνπ Look In: επηιέγνπκε ην Current document θαη απφ ηε ιίζηα ηνπ Match: επηιέγνπκε ην Any Part of Field. (5) Ξηε ζπλέρεηα, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα καο πάεη κε απηφ ηνλ ηξφπν

ζηελ πξώηε εγγξαθή πνπ ζα πεξηέρεη απηά ηα δεδνκέλα απφ ηηο εγγξαθέο καο. (6) Οέινο,

θάλνληαο

μαλά

θιηθ

ζην

θνπκπί

καο

πάεη

ζηελ

επόκελε εγγξαθή πνπ ζα πεξηέρεη απηά ηα δεδνκέλα απφ ηηο εγγξαθέο καο. ή Ώπφ ηε γξακκή πινήγεζεο (Navigation Area) ζην πιαίζην ηεο αλαδήηεζεο (Search) πιεθηξνινγνχκε ηε ιέμε ή ηνλ αξηζκφ ή ηελ εκεξνκελία πνπ αλαδεηνχκε λα βξνχκε ζηηο εγγξαθέο καο θαη καο πάεη κε απηφ ηνλ ηξφπν ζηελ πξώηε εγγξαθή πνπ ζα πεξηέρεη απηά ηα δεδνκέλα απφ ηηο εγγξαθέο καο.

Ώθνινχζσο, παηψληαο ην πιήθηξν ENTER καο πάεη ζηελ επόκελε εγγξαθή πνπ ζα πεξηέρεη απηά ηα δεδνκέλα απφ ηηο εγγξαθέο καο κέρξη λα θηάζεη θαη ζηελ ηειεπηαία εγγξαθή. 5. Σξήζε Φίιηξσλ γηα ηελ Αλαδήηεζε Ξιεξνθνξηώλ (Filter) Έλαο άιινο ηξφπνο γξήγνξεο εύξεζεο πιεξνθνξηώλ απφ έλαλ πίλαθα ή απφ κηα θφξκα είλαη ηα θίιηξα (Filter). Ώπηφ κπνξνχκε λα ην πεηχρνπκε είηε φηαλ βξηζθφκαζηε ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View) ηνπ πίλαθα, είηε ζε πξνβνιή θφξκαο (Form View) ηεο θφξκαο. Ια ζεκεηψζνπκε φηη ηα θίιηξα είλαη θαη απηφο έλαο πξνζσξηλφο ηξφπνο εχξεζεο πιεξνθνξηψλ θαη γηα απηφ ηνλ ιφγν ΓΔΛ κπνξνύλ λα απνζεθεπηνύλ γηα κειινληηθή ρξήζε.

5.1

Αεκηνπξγία Φίιηξσλ

(1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα ή ηε θφξκα θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ/ηεο γηα λα ηνλ/ηε αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View) / πξνβνιή θφξκαο (Form View). (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην βειάθη

δίπια απφ ην πεδίν ην νπνίν

ζέινπκε λα θηιηξάξνπκε, (π.ρ. εάλ ζέινπκε λα βξνχκε απφ ην πεδίν

Town ηηο εγγξαθέο ηηο νπνίεο έρνπλ γηα πφιε ηε Ηεκεζφ θαη ηε Ηεπθσζία) θαη επηιέγνπκε ηηο δπν πφιεηο. (3) Οέινο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα εθαξκφζνπκε ην θίιηξν. ή

Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Sort & Filter επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Filter γηα λα κπνξέζνπκε λα θηιηξάξνπκε κε ηνλ ίδην ηξφπν φπσο θαη πην πάλσ.

(Ξεκείσζε: Θα εκθαληζηεί ην εηθνλίδην ηνπ θίιηξνπ δίπια απφ ην πεδίν.)

109

Γ.6.Κ4

5.2

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Ώθαίξεζε Φίιηξσλ (Clear Filter)

δίπια απφ ην πεδίν ηνπ

νπνίνπ ζέινπκε λα αθαηξέζνπκε ην θηιηξάξηζκα. (3) Οέινο, επηιέγνπκε ην

γηα λα αθαηξέζνπκε ην θίιηξν. ή

Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Sort & Filter επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Filter γηα λα κπνξέζνπκε λα αθαηξέζνπκε ην θηιηξάξηζκα κε ηνλ ίδην ηξφπν φπσο θαη πην πάλσ.

Ξεκείσζε: Θα εκθαληζηεί ην εηθνλίδην ηνπ θίιηξνπ δίπια απφ ην πεδίν. 5.3

Φίιηξα θαη’ Βπηινγή (Selection Filter)

(1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα ή ηε θφξκα θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ/ηεο γηα λα ηνλ/ηελ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View) / πξνβνιή θφξκαο (Form View). (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζε έλα πεδίν ή θάλνπκε δηπιφ θιηθ ζε κέξνο ηνπ πεδίνπ πνπ ζέινπκε λα θηιηξάξνπκε. (3) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Sort & Filter επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Selection θαη επηιέγνπκε ζηε ζπλέρεηα, έλα απφ ηα πην θάησ αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε:

Γηα θάζε είδνο πεδίνπ πνπ επηιέγνπκε γηα θηιηξάξηζκα ππάξρνπλ θαη ηα αλάινγα θίιηξα φπσο ην TEXT Filters, NUMBER Filters θαη DATE Filters. Οα θίιηξα θαη’ επηινγή εθαξκφδνληαη ζε έλα πεδίν θαη έρνπλ ηε κνξθή: Θξηηήξην ηηκή_ζχγθξηζεο Γηα παξάδεηγκα, έζησ φηη ζέινπκε λα επηιέμνπκε (λα θηιηξάξνπκε) κφλν ηηο εγγξαθέο απφ ηνλ πίλαθα ησλ κειψλ ηνπ θέληξνπ λεφηεηαο (YouthMembers) γηα ηηο νπνίεο ην επίζεην (Surname ) ηειεηψλεη ζε «νπ». Γηα λα ην πεηχρνπκε, ζην πεδίν Surname πξνζζέηνπκε θηιηξν (Home  Sort & Filter) επηιέγνληαο ην θξηηήξην Ends With θαη ηελ ηηκή ζχγθξηζεο «νπ». Λ πίλαθαο ζηελ επφκελε ζειίδα παξνπζηάδεη ηα θξηηήξηα πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα θάζε ηχπν δεδνκέλσλ πεδίνπ.

110

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ4

Equals

Δπηιέγεη κόλν ηηο εγγξαθέο νη νπνίεο ζην ζπγθεθξηκέλν πεδίν έρνπλ δεδνκέλα πνπ … είλαη ίζα κε ηελ ηηκή ζχγθξηζεο

Does Not Equal

δελ είλαη ίζα κε κε ηελ ηηκή ζχγθξηζεο

Begins With Does Not Begin With Contains Does Not Contain Ends With Does Not End With Less Than or Equal To

αξρίδνπλ κε ηελ ηηκή ζχγθξηζεο δελ αξρίδνπλ κε ηελ ηηκή ζχγθξηζεο έρνπλ κέζα ηνπο ηελ ηηκή ζχγθξηζεο δελ έρνπλ κέζα ηνπο ηελ ηηκή ζχγθξηζεο ηειεηψλνπλ κε ηελ ηηκή ζχγθξηζεο δελ ηειεηψλνπλ κε ηελ ηηκή ζχγθξηζεο είλαη κηθξφηεξα απφ ή ίζα κε ηελ ηηκή ζχγθξηζεο είλαη κεγαιχηεξα απφ ή ίζα κε ηελ ηηκή ζχγθξηζεο είλαη αλάκεζα ζηηο ηηκέο ζχγθξηζεο

Θξηηήξην

Greater Than or Equal To Between

Μην θάησ δίλνληαη παξαδείγκαηα εθαξκνγήο

ησλ

θίιηξσλ

Δθαξκόδεηαη ζε πεδία ηύπνπ Text, Number, Date Text, Number, Date Text Text Text Text Text Text Number Number Date, Number

κε βάζε ηνλ πίλαθα

YouthMembers.

Ξεδίν

Θξηηήξην

Ρηκή

Firstname Birthdate

Equals To Does Not Equal To

«Βιέλε» «8/12/1999»

Surname Address Town Town Surname

Begins With Does Not Begin With Contains Does Not Contain Ends With

«Γ» «Ζ» «επθσ» «εκ» «νπ»

Surname YouthMemberID Birthdate YouthMemberID

Does Not End With Less Than or Equal To Greater Than or Equal To Between

«νπ» «1024» «9/2/2000» «1002» θαη «1027»

Δκθαλίδεη κόλν ηηο εγγξαθέο κε YouthMemeberID 1018 θαη 1091 1015, 1018, 1024, 1027, 1052, 1087, 1089, 1091 θαη 1099 1087, θαη 1091 1027, 1089 θαη 1091 1018, 1024, 1087 θαη 1089 1018, 1024, 1087 θαη 1089 1002, 1018, 1024, 1027, 1052,1089 θαη 1091 1015 θαη 1087 1002, 1015, 1018 θαη 1024 1052, 1087 θαη 1089 1002, 1015, 1018, 1024 θαη 1027

111

Γ.6.Κ4

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

΢πόκλεκα Ξεξηγξαθή (Description)

Θαξηέια (Tab)

Δηθνλίδην (Icon)

Νκάδα (Group)

Ξαξάζπξν Γηαιόγνπ (Dialog Box)

Ξιήθηξα (Keys)

Βηζαγσγή Βγγξαθήο (New Record)

Γξακκή Μινήγεζεο (Navigation Area)

Μξψηε Βγγξαθή (First record)

Μξνεγνχκελε Βγγξαθή (Previous record)

Οξέρνπζα Βγγξαθή (Current Record)

Βπφκελε Βγγξαθή (Next record)

Οειεπηαία Βγγξαθή (Last record)

Ιέα Ζελή Βγγξαθή (New (blank) record)

Θεηαθίλεζε ηνπ δξνκέα ζηελ ίδηα ηελ εγγξαθή (Δπόκελν θαη Ξξνεγνύκελν)

Θεηαθίλεζε ηνπ δξνκέα ζηελ ίδηα ηελ εγγξαθή (Δπόκελν)

Θεηαθίλεζε ηνπ δξνκέα ζηελ ίδηα ηελ εγγξαθή (Ξξνεγνύκελν)

Αηαγξαθή Βγγξαθήο (Delete Record)

112





TAB

SHIFT + TAB

Γ6.5

Πρέζεηο Ξηλάθσλ

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια πεξηγξάθνπκε ηελ αλάγθε ρξήζεο θαη ην ζθνπφ ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ πηλάθσλ ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ (πιενλεθηήκαηα) Ια δηαθξίλνπκε ηα είδε ησλ ζρέζεσλ πηλάθσλ «έλα πξνο έλα» θαη «έλα πξνο πνιιά».

1. Δηζαγσγή ΋πσο ήδε γλσξίδνπκε κηα βάζε δεδνκέλσλ είλαη κηα νξγαλσκέλε ζπιινγή απφ ζπζρεηηδφκελα δεδνκέλα. Μην ζπγθεθξηκέλα, ζε κηα Ξρεζηαθή ΐάζε Αεδνκέλσλ ηα δεδνκέλα είλαη νξγαλσκέλα ζε πίλαθεο νξγαλσκέλνπο ζε πεδία. Ζάζε πίλαθαο απνζεθεχεη δεδνκέλα γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ζέκα (αληηθείκελν, πξφζσπν ή έλλνηα), νξγαλσκέλα ζε εγγξαθέο. Ξπλήζσο κηα βάζε δεδνκέλσλ πεξηιακβάλεη πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ πίλαθεο. Ξαξάδεηγκα: Δ βάζε δεδνκέλσλ γηα έλα ζρνιείν πεξηιακβάλεη ηνλ πίλαθα κε ηα δεδνκέλα ησλ καζεηψλ, ηνλ πίλαθα κε ηα δεδνκέλα ησλ θαζεγεηψλ, ηνλ πίλαθα κε ηα δεδνκέλα ησλ καζεκάησλ, ηνλ πίλαθα κε ηα δεδνκέλα ησλ ηκεκάησλ ηνλ πίλαθα κε ηα δεδνκέλα ησλ απνπζηψλ θαη πνιινχο άιινπο. Ξε κηα (Ξρεζηαθή) βάζε δεδνκέλσλ, νη δηάθνξνη πίλαθεο κπνξνχλ λα ζρεηίδνληαη θαη απηνί κεηαμχ ηνπο κε εηδηθέο ζρέζεηο νη νπνίεο νλνκάδνληαη Relationships. Ώπηέο νη ζρέζεηο είλαη πνπ ζπλδένπλ ηνπο πίλαθεο κεηαμχ ηνπο θαη δεκηνπξγνχλ ηελ αλάγθε λα αλήθνπλ ζηελ ίδηα βάζε δεδνκέλσλ. Λ θάζε πίλαθαο ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ πηζαλφ λα ζρεηίδεηαη κε έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο άιινπο πίλαθεο. Δ θάζε ζρέζε εκθαλίδεηαη ζπλήζσο σο κηα ινγηθή ζχλδεζε κεηαμχ δχν πηλάθσλ θαη ππνδειψλεηαη κε ηελ παξνπζία θαη ζηνπο δχν πίλαθεο πεδίσλ κε θνηλά δεδνκέλα. Ξαξάδεηγκα: Ξηε βάζε δεδνκέλσλ ηνπ ζρνιείνπ, ν πίλαθαο ησλ καζεηψλ ζρεηίδεηαη κε ηνλ πίλαθα ησλ ηκεκάησλ (ζηνλ πίλαθα ησλ καζεηψλ, καδί κε ηα πξνζσπηθά ηνπο ζηνηρεία είλαη θαηαρσξεκέλν θαη ην ηκήκα ζην νπνίν αλήθνπλ). Βπίζεο, ν πίλαθαο ησλ θαζεγεηψλ ζρεηίδεηαη κε ηα ηκήκαηα ζηα νπνία είλαη ππεχζπλνη (ζηνλ πίλαθα ησλ ηκεκάησλ ζπκπεξηιακβάλεηαη ν αξηζκφο αλαθνξάο ηνπ/ηεο θάζε θαζεγεηή/ηξηαο). Ώληίζηνηρα, ν πίλαθαο ησλ απνπζηψλ πεξηιακβάλεη ηνλ αξηζκφ κεηξψνπ ηνπ/ηεο καζεηή/ηξηαο πνπ έθαλε ηελ απνπζία, καδί κε ηελ εκεξνκελία θαη ηελ πεξίνδν. Ώπηή ε χπαξμε απηψλ ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ πηλάθσλ, αιιά θαη ν απιφο ηξφπνο αλαπαξάζηαζήο ηνπο είλαη έλα απφ ηνπο θχξηνπο ιφγνπο πνπ νη Ξρεζηαθέο ΐάζεηο Αεδνκέλσλ έρνπλ επηθξαηήζεη. Ξηελ πξαγκαηηθφηεηα ππάξρεη έλα ζηέξεν ζεσξεηηθφ ππφβαζξν γηα ηηο Ξρεζηαθέο ΐάζεηο Αεδνκέλσλ, ην νπνίν νδήγεζε ζηε δηαηχπσζε ζπζηεκαηηθψλ κεζφδσλ ζηελ πινπνίεζή ηνπο. Ώπηφ καο δίλεη «ζπληαγέο» γηα ηνλ θαιχηεξν ηξφπν δηαρσξηζκνχ ησλ δεδνκέλσλ ζε πίλαθεο θαη ηνλ θαιχηεξν ηξφπν δηαηχπσζεο ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ ηνπο, ηα νπνία νδεγνχλ ζε ζεκαληηθά πιενλεθηήκαηα.

113

Γ.6.Κ7

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

2. Ξιενλεθηήκαηα πνπ πξνθύπηνπλ από ηηο Πρέζεηο κεηαμύ ησλ Ξηλάθσλ Δ δεκηνπξγία απηψλ ησλ ζρέζεσλ αλάκεζα ζε πίλαθεο κηαο βάζεο δεδνκέλσλ, κάο επηηξέπεη λα αληιήζνπκε ηα ζρεηηδφκελα ζηνηρεία πνπ αλήθνπλ ζηνπο δηάθνξνπο πίλαθεο κε δηάθνξνπο ηξφπνπο αλάινγα κε ηηο αλάγθεο πνπ πξνθχπηνπλ (ζπλήζσο κε έλα θαηάιιειν εξψηεκα, query). Δ χπαξμε ζρεηηδφκελσλ πηλάθσλ έρεη σο απνηέιεζκα λα έρνπκε ηα πην θάησ πιενλεθηήκαηα: 

Αελ ρξεηάδεηαη λα θαηαρσξνχκε ηα ίδηα δεδνκέλα πνιιέο θνξέο. Ζαηαρσξνχληαη απφ κία θνξά ζηνλ θαηάιιειν πίλαθα θαη ηα αλαθηνχκε φηαλ ρξεηάδεηαη κέζσ ησλ ζρέζεσλ ησλ πηλάθσλ.



Γίλεηαη επθνιφηεξε ε δηαρείξηζε ησλ δεδνκέλσλ (ελεκέξσζε, δηαγξαθή θ.ιπ.), αθνχ ην θάζε δεδνκέλν θαηαρσξείηαη ζε έλαλ κφλν πίλαθα.



Λ ζπλνιηθφο φγθνο ησλ δεδνκέλσλ ζηε βάζε δεδνκέλσλ είλαη φζν κηθξφηεξνο γίλεηαη, αθνχ δελ ππάξρεη αρξείαζηε επαλάιεςε δεδνκέλσλ.



Θεηψλεηαη ην πεξηζψξην ζθαικάησλ αθνχ ζε θάζε αιιαγή ή δηαγξαθή θάπνηαο εγγξαθήο επεξεάδεηαη ζπλήζσο κφλν έλαο πίλαθαο.



Ππάξρεη πεξηζζφηεξε ζαθήλεηα ζηελ νξγάλσζε ησλ δεδνκέλσλ, αθνχ ηφζν ε έλλνηα ηνπ πίλαθα, φζν θαη ν ηξφπνο ζπζρέηηζεο είλαη θαηαλνεηά, αθφκε θαη ζε κε επαγγεικαηίεο ηεο Μιεξνθνξηθήο θαη ηεο Βπηζηήκεο ησλ Διεθηξνληθψλ Ππνινγηζηψλ.



Βχθνια κπνξνχλ λα πξνζηεζνχλ λένη πίλαθεο ή λα δεκηνπξγεζνχλ λέεο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ πηλάθσλ ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ, θαζψο θαη λα ζπλδπαζηνχλ νη πίλαθεο θαη νη ζρέζεηο ηνπο κε λένπο ηξφπνπο γηα ηελ εμαγσγή λέσλ πιεξνθνξηψλ.

3. Ν ξόινο ηνπ Ξξσηεύνληνο Θιεηδηνύ ζηνλ ζπζρεηηζκό ησλ πηλάθσλ Μξσηεχνλ Ζιεηδί (Primary Key) έρεη νξηζηεί λα είλαη ην πεδίν (ή ηα πεδία) πνπ πξνζδηνξίδεη κνλαδηθά θάζε εγγξαθή ζηνλ πίλαθα (δειαδή έρεη μερσξηζηή, δηαθνξεηηθή ηηκή απφ

νπνηαδήπνηε άιιε εγγξαθή ηνπ πίλαθα). Ον Μξσηεχνλ Ζιεηδί ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο γηα ηε δεκηνπξγία ηεο ζρέζεο κεηαμχ θύξηνπ

(Ξξσηεύσλ Ξίλαθαο - Primary Table) θαη ζπζρεηηδόκελνπ πίλαθα (Γεπηεξεύσλ Ξίλαθαο - Secondary νr Related Table), ψζηε λα μέξνπκε ζίγνπξα ζε πίλαθα

πνηα εγγξαθή αλαθεξφκαζηε.

114

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ7

4. Δίδε Δηδηθώλ Πρέζεσλ (Relationships) Οα είδε ησλ εηδηθψλ ζρέζεσλ πνπ ππάξρνπλ κεηαμχ ησλ πηλάθσλ είλαη:

4.1



Έλα-Μξνο-Έλα (One-To-One)



Έλα-Μξνο-Μνιιά (One-To-Many)



Μνιιά-Μξνο-Μνιιά (Many-To-Many) (Θα παξνπζηαζηεί αξγφηεξα)

Έλα-Μξνο-Έλα (One-To-One, 1-1)

Ζάζε εγγξαθή απφ ηνλ ΜΝΣΟΛ πίλαθα (Ξξσηεύνλ Ξίλαθαο - Primary Table) ζρεηίδεηαη κε κφλν κία εγγξαθή απφ ηνλ ΑΒΠΟΒΝΛ πίλαθα (Γεπηεξεύνλ Ξίλαθαο - Secondary

Table), αιιά θαη αληίζηξνθα.

Μίλαθαο Ώ

Μίλαθαο ΐ

Μίλαθαο Ώ

----------------------------------------------

Μίλαθαο ΐ

1 1

----------------------------------------------

Κία εγγξαθή ζηνλ πίλαθα Ώ ζρεηίδεηαη κε

Ον πην πάλσ ζρεδηάγξακκα καο δείρλεη πψο

κία εγγξαθέο ζηνλ πίλαθα ΐ.

κπνξνχκε

λα

απεηθνλίζνπκε

ηε

ζρέζε

Έλα Ξξνο Έλα ζην ραξηί αιιά θαη ζηε MS Access.

Μαξάδεηγκα ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ ζρνιείνπ: 

Μίλαθεο: 

΢ΞΔ΢Θ΢ΛΝΗ ΡΚΖΚΑΡΥΛ



ΡΚΖΚΑΡΑ

Γηα θάζε ηκήκα ηνπ ζρνιείνπ ππάξρεη έλαο ππεύζπλνο θαζεγεηήο θαη ζέινπκε λα γλσξίδνπκε ηα ζηνηρεία ηνπ. Άξα ππάξρεη ε αλάγθε ηνπ ζπζρεηηζκνχ ησλ δχν πηλάθσλ. (1) Ώξρίδνληαο πάληνηε απφ ην ΒΙΏ αληηθείκελν ηνπ ΜΝΣΟΛΠ πίλαθα, ξσηάηε κε πφζα αληηθείκελα ηνπ ΑΒΠΟΒΝΛΠ πίλαθα κπνξεί λα έρεη ζρέζε, δειαδή: 1 ΠΜΒΠΘΠΙΛΞ ΖΏΘΔΓΔΟΔΞ κε πφζα ΟΘΔΘΏΟΏ κπνξεί λα έρεη ζρέζε; = 1 ΡΚΖΚΑ ΢ΞΔ΢Θ΢ΛΝΗ ΡΚΖΚΑΡΥΛ

ΡΚΖΚΑΡΑ

(2) Ξηε ζπλέρεηα, αξρίδνληαο πάιηλ απφ ην ΒΙΏ αληηθείκελν ηνπ ΑΒΠΟΒΝΛΠ πίλαθα, ξσηάηε κε πφζα αληηθείκελα ηνπ ΜΝΣΟΛΠ πίλαθα κπνξεί λα έρεη ζρέζε: 1 ΟΘΔΘΏ κε πφζνπο ΠΜΒΠΘΠΙΛΠΞ ΖΏΘΔΓΔΟΒΞ κπνξεί λα έρεη ζρέζε; = 1 ΢ΞΔ΢Θ΢ΛΝ ΘΑΘΖΓΖΡΖ ΢ΞΔ΢Θ΢ΛΝΗ ΡΚΖΚΑΡΥΛ

ΡΚΖΚΑΡΑ

115

Γ.6.Κ7

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

(3) Άξα ην ηειηθφ απνηέιεζκα ηεο πην πάλσ δηεξγαζίαο είλαη: 1

΢ΞΔ΢Θ΢ΛΝΗ ΡΚΖΚΑΡΥΛ

ΡΚΖΚΑΡΑ

Άιια παξαδείγκαηα ζρέζεσλ Έλα-Μξνο-Έλα απφ ηελ θαζεκεξηλφηεηά καο είλαη: 

ε ζρέζε πνπ ππάξρεη κεηαμχ κηαο Ξόιεο θαη ελφο Γεκάξρνπ.



ε ζρέζε πνπ ππάξρεη κεηαμχ κηαο Σώξαο θαη ηνπ Ξξνέδξνπ ηεο.

Γηα λα κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί απηφ ην είδνο ζρέζεο κεηαμχ ησλ πηλάθσλ ζα πξέπεη λα ππάξρεη ζηνλ έλαλ απφ ηνπο δπν έλα πεδίν πνπ λα αληηζηνηρεί ζην πξσηεχνλ θιεηδί ηνπ άιινπ (π.ρ. ζηνλ πίλαθα ησλ ηκεκάησλ λα ππάξρεη έλα πεδίν φπνπ ζα θαηαρσξνχληαη ηηκέο νη νπνίεο αληηζηνηρνχλ ζε απηέο πνπ ππάξρνπλ ζην πξσηεχνλ θιεηδί ηνπ ππεχζπλνπ ηκήκαηνο, ή αληίζηνηρα, ζηνλ πίλαθα ησλ ππεχζπλσλ ηκήκαηνο λα ππάξρεη έλα πεδίν φπνπ ζα θαηαρσξείηαη ηηκέο νη νπνίεο αληηζηνηρνχλ ζε απηέο πνπ ππάξρνπλ ζην πξσηεχνλ θιεηδί ηνπ ηκήκαηνο, γηα λα ζπζρεηίδνληαη νη αληίζηνηρεο εγγξαθέο).

4.2

Έλα-Μξνο-Μνιιά (One-To-Many, 1-∞)

Ζάζε εγγξαθή απφ ηνλ ΜΝΣΟΛ πίλαθα (Ξξσηεύσλ Ξίλαθαο - Primary Table) ζρεηίδεηαη κε πνιιέο εγγξαθέο απφ ην ΑΒΠΟΒΝΛ πίλαθα (Γεπηεξεύσλ Ξίλαθαο - Secondary Table), αιιά θάζε εγγξαθή απφ ην ΑΒΠΟΒΝΛ πίλαθα, ζρεηίδεηαη κε κφλν κία εγγξαθή απφ ηνλ ΜΝΣΟΛ πίλαθα (Ξξσηεύσλ Ξίλαθαο - Primary Table).

Μίλαθαο Ώ

Μίλαθαο ΐ

Μίλαθαο Ώ

----------------------------------------------

Μίλαθαο ΐ

1 ∞

----------------------------------------------

Κία εγγξαθή ζηνλ πίλαθα Ώ ζρεηίδεηαη κε

Ον πην πάλσ ζρεδηάγξακκα καο δείρλεη πψο

πνιιέο εγγξαθέο ζηνλ πίλαθα ΐ.

κπνξνχκε

λα

απεηθνλίζνπκε

ηε

ζρέζε

Έλα Ξξνο Ξνιιά ζην ραξηί αιιά θαη ζηε MS Access.

Μαξάδεηγκα ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ ζρνιείνπ: 

Μίλαθεο: 

ΡΚΖΚΑΡΑ



ΚΑΘΖΡΔΠ

Γηα θάζε ηκήκα ζέινπκε λα γλσξίδνπκε ηα ζηνηρεία ησλ καζεηώλ πνπ αλήθνπλ ζε απηφ, αιιά θαη γηα θάζε καζεηή ηα ζηνηρεία ηνπ ηκήκαηνο πνπ αλήθεη, γηα απηφ ππάξρεη ε αλάγθε ηνπ ζπζρεηηζκνχ ησλ δχν πηλάθσλ.

116

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ7

(1) Ώξρίδνληαο πάληνηε απφ ην ΒΙΏ αληηθείκελν ηνπ ΜΝΣΟΛΠ πίλαθα, ξσηάηε κε πφζα αληηθείκελα ηνπ ΑΒΠΟΒΝΛΠ πίλαθα κπνξεί λα έρεη ζρέζε, δειαδή: 1 ΟΘΔΘΏ κε πφζνπο ΘΏΘΔΟΒΞ κπνξεί λα έρεη ζρέζε; = ΞΝΙΙΝ΢Π ΚΑΘΖΡΔΠ 

ΡΚΖΚΑΡΑ

ΚΑΘΖΡΔΠ

Ξηε ζπλέρεηα, αξρίδνληαο πάιη απφ ην ΒΙΏ αληηθείκελν ηνπ ΑΒΠΟΒΝΛΠ πίλαθα, ξσηάηε κε πφζα αληηθείκελα ηνπ ΜΝΣΟΛΠ πίλαθα κπνξεί λα έρεη ζρέζε: 1 ΘΏΘΔΟΔΞ κπνξεί λα έρεη ζρέζε κε πφζα ΟΘΔΘΏΟΏ; = 1 ΡΚΖΚΑ 1

ΚΑΘΖΡΔΠ

ΡΚΖΚΑΡΑ

(2) Άξα ην ηειηθφ απνηέιεζκα ηεο πην πάλσ δηεξγαζίαο είλαη: 

ΡΚΖΚΑΡΑ

ΚΑΘΖΡΔΠ

Άιια παξαδείγκαηα ζρέζεσλ Έλα-Μξνο-Μνιιά απφ ηελ θαζεκεξηλφηεηά καο είλαη: 

ε ζρέζε ηεο Κεηέξαο κε ηα Ξαηδηά ηεο. Θία κεηέξα κπνξεί λα έρεη πνιιά παηδηά, έλα παηδί φκσο, έρεη κφλν κία βηνινγηθή κεηέξα.



ε ζρέζε πνπ ππάξρεη κεηαμχ κηαο Ξόιεο θαη ησλ Θαηνίθσλ ηεο. Δ Μφιε έρεη πνιινχο Ζαηνίθνπο, ν θάζε Ζάηνηθνο φκσο δεη ζε κία κφλν Μφιε.

Γηα λα κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί απηφ ην είδνο ζρέζεο κεηαμχ ησλ πηλάθσλ ζα πξέπεη λα ππάξρεη ζηνλ πίλαθα απφ ηε κεξηά ηνπ «Μνιιά» έλα πεδίν πνπ λα αληηζηνηρεί ζην πξσηεχνλ θιεηδί ηνπ πίλαθα απφ ηε κεξηά ηνπ «Έλα» (π.ρ. ζηνλ πίλαθα ησλ καζεηψλ λα ππάξρεη έλα πεδίν φπνπ ζα θαηαρσξνχληαη ηηκέο νη νπνίεο αληηζηνηρνχλ ζε απηέο πνπ ππάξρνπλ ζην πξσηεχνλ θιεηδί ηνπ ηκήκαηνο γηα λα ζπζρεηίδνληαη νη αληίζηνηρεο εγγξαθέο). Ξαξάδεηγκα: Γηα λα γίλεη θαιχηεξα θαηαλνεηφο ν κεραληζκφο ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ πηλάθσλ, ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην παξάδεηγκα ηεο βάζεο δεδνκέλσλ ηνπ Ζέληξνπ Ιεφηεηαο. Ππάξρεη ν πίλαθαο ησλ Θειψλ («YouthMembers») θαη ν πίλαθαο ησλ Αξαζηεξηνηήησλ (Activities). Ζάζε κέινο κπνξεί λα επηιέμεη κία δξαζηεξηφηεηα, ελψ θάζε δξαζηεξηφηεηα πεξηιακβάλεη πνιιά κέιε: Activities



YouthMembers

117

Γ.6.Κ7

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Μην θάησ παξνπζηάδνληαη νη πίλαθεο απηνί, φπνπ ζεκεηψλνληαη κε δηαθνξεηηθφ ρξψκα νη εγγξαθέο απφ ηνπο δχν πίλαθεο νη νπνίεο ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο. Φαίλεηαη μεθάζαξα ε ζρέζε «Έλα-Μξνο-Μνιιά», φπσο δηαηππψζεθε πην πάλσ:

Βαζηθέο Έλλνηεο

Ξξσηεύνλ θιεηδί (Primary Key):

Μεδίν ή ζπλδπαζκφο πεδίσλ ελφο πίλαθα ηνπ νπνίνπ ην πεξηερφκελν θαζνξίδεη κε κνλαδηθφ ηξφπν ηελ θάζε εγγξαθή ηνπ πίλαθα. Ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο γηα ηε δεκηνπξγία κηαο ζρέζεο κεηαμχ ησλ εγγξαθψλ δχν πηλάθσλ, ψζηε λα γλσξίδνπκε αθξηβψο πνηεο εγγξαθέο ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο θαη κε πνην ηξφπν.

Δηδηθέο Πρέζεηο πηλάθσλ (Relationships):

Ζάζε πίλαθαο απνηειεί νκάδα απφ ζηνηρεία πνπ αλαθέξνληαη ζε θάπνην πξφζσπν, αληηθείκελν ή έλλνηα. Λη εγγξαθέο ζε έλαλ πίλαθα ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ κπνξεί ζρεηίδνληαη κε εγγξαθέο ζε έλαλ άιιν πίλαθα. Ώπηή ε εηδηθή ζρέζε νλνκάδεηαη Relationship.

Δίδε Δηδηθώλ Πρέζεσλ:

Έλα Μξνο Έλα (One-To-One, 1-1) Έλα Μξνο Μνιιά (One-To-Many, 1-∞)

Έλα Ξξνο Έλα (One-To-One) (1-1):

Ζάζε εγγξαθή απφ ηνλ ΜΝΣΟΛ πίλαθα ζρεηίδεηαη κε κφλν κία εγγξαθή απφ ηνλ ΑΒΠΟΒΝΛ πίλαθα, αιιά θαη αληίζηξνθα.

Έλα Ξξνο Ξνιιά (One-To-Many) (1-∞):

Ζάζε εγγξαθή απφ ηνλ ΜΝΣΟΛ πίλαθα ζρεηίδεηαη κε πνιιέο εγγξαθέο απφ ην ΑΒΠΟΒΝΛ πίλαθα, αιιά θάζε εγγξαθή απφ ηνλ ΑΒΠΟΒΝΛ πίλαθα, ζρεηίδεηαη κε κφλν κία εγγξαθή απφ ηνλ ΜΝΣΟΛ πίλαθα.

118

Γ6.6

Γεκηνπξγία θαη Γηαγξαθή Πρέζεσλ Κεηαμύ δύν Ξηλάθσλ

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια δεκηνπξγνχκε θαη λα δηαγξάθνπκε ζρέζεηο κεηαμχ δχν πηλάθσλ Ια θαηαρσξνχκε εγγξαθέο ζην δεχηεξν ζπζρεηηδφκελν πίλαθα.

1. Δηζαγσγή Έρνπκε ήδε κάζεη πψο λα δεκηνπξγνχκε ζρέζεηο κεηαμχ ησλ πηλάθσλ πάλσ ζην ραξηί. Ξε απηφ ην κάζεκα ζα εμεγεζεί ν ηξφπνο πνπ ζα δεκηνπξγεζνχλ απηέο νη ζρέζεηο κεηαμχ ησλ πηλάθσλ ζηε Microsoft Access. Γηα λα δεκηνπξγήζνπκε απηέο ηηο εηδηθέο ζρέζεηο (Relationships) πξέπεη λα έρνπκε ήδε δεκηνπξγεκέλε ηε βάζε δεδνκέλσλ κε ηνπιάρηζηνλ δχν πίλαθεο πνπ ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο. Λη ζρέζεηο ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ ζπλήζσο, νξίδνληαη πξηλ ηελ θαηαρψξηζε δεδνκέλσλ ζηνπο πίλαθεο. Βάλ θαηαρσξίζνπκε δεδνκέλα ζε έλαλ πίλαθα θαη ζηε ζπλέρεηα, επηρεηξήζνπκε λα ζπκπεξηιάβνπκε ηνλ πίλαθα ζε θάπνηα ζρέζε, ηφηε κπνξεί λα αληηκεησπίζνπκε πξνβιήκαηα ζηε δεκηνπξγία ηεο ζρέζεο, φηαλ ζηα πεδία ηα νπνία επηρεηξνχκε λα ζπζρεηίζνπκε ππάξρνπλ ζε θάπνηεο εγγξαθέο ηνπ ελφο πίλαθα ηηκέο νη νπνίεο δελ αληηζηνηρνχλ κε ηηο ηηκέο ζην δεχηεξν πίλαθα. 2. Γεκηνπξγία ζρέζεο Έλα-Ξξνο-Ξνιιά κεηαμύ δύν πηλάθσλ (One-To-Many, 1-∞) Δ δηαδηθαζία πνπ αθνινπζνχκε γηα λα δεκηνπξγήζνπκε κηα ζρέζε κεηαμχ δχν πηλάθσλ είλαη ε εμήο: (1) Ώπνθαζίδνπκε πξψηα πνηνη πίλαθεο ζα ζπκπεξηιεθζνχλ ζηε ζρέζε πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη βεβαησλφκαζηε φηη απηνί νη πίλαθεο είλαη θιεηζηνί. (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Database Tools θαη ηελ νκάδα Relationships επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Relationships γηα λα αλνίμνπκε ην παξάζπξν ησλ ζρέζεσλ. Θαδί ηνπ αλνίγεη θαη ην πιαίζην δηαιφγνπ εκθάληζεο πηλάθσλ, θαη έηζη κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε ηε ζρέζε πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. (3) Ξηε ζπλέρεηα, απφ ην πιαίζην δηαιφγνπ εκθάληζεο πηλάθσλ επηιέγνπκε ηνλ/ηνπο πίλαθα/εο ή ην/ηα εξώηεκα/ηα πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα ην/ηα πξνζζέζνπκε ζην παξάζπξν ησλ ζρέζεψλ καο. (4) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα θιείζνπκε ην πιαίζην

δηαιφγνπ εκθάληζεο πηλάθσλ. (5) Θεηά, επηιέγνπκε ην πεδίν πνπ είλαη ην πξσηεχνλ θιεηδί (ActivityCode) απφ ηνλ πξσηεχνληα πίλαθα (Activities) ηεο ζρέζεο, ην ζύξνπκε πάλσ ζην ζπζρεηηδφκελν

119

Γ.6.M8

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

πεδίν (ActivityCode) ηνπ δεπηεξεχνληνο πίλαθα (YouthMembers) θαη ην αθήλνπκε. (6) Ξην παξάζπξν ηεο επεμεξγαζίαο ησλ ζρέζεσλ πνπ εκθαλίδεηαη, επηιέγνπκε ηα πην θάησ:



Enforce Referential Integrity (Βλεξγνπνίεζε Ώθεξαηφηεηαο Ώλαθνξψλ) Ον επηιέγνπκε γηα λα βεβαησζνχκε φηη ηα ζπλδεδεκέλα πεδία δελ πεξηέρνπλ ηηκέο πνπ δελ ηαηξηάδνπλ.



Cascade Update Related Fields (Αηαδνρηθή Βλεκέξσζε Ξπζρεηηδφκελσλ Μεδίσλ) - Ον επηιέγνπκε γηα λα ελεκεξσζνχλ φιεο νη ζπζρεηηδφκελεο εγγξαθέο ζε πεξίπησζε πνπ αιιάμνπκε ηελ ηηκή ηνπ πξσηεχνληνο θιεηδηνχ κηαο εγγξαθήο.



Cascade Delete Related Records (Αηαδνρηθή Αηαγξαθή Ξπζρεηηδφκελσλ Βγγξαθψλ) - Ον επηιέγνπκε φηαλ ζηελ πεξίπησζε πνπ δηαγξάςνπκε ηελ εγγξαθή ζηνλ πξψην πίλαθα, επηζπκνχκε ζα δηαγξάθνληαη θαη φιεο νη ζπζρεηηδφκελεο εγγξαθέο ζηνλ άιιν πίλαθα.

(7) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

θαη ε ζρέζε καο ζα δεκηνπξγεζεί.

(8) Οέινο, απφ ηελ θαξηέια Relationship Tools→Design θαη ηελ νκάδα Relationships επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Close γηα λα θιείζνπκε ην παξάζπξν ησλ ζρέζεσλ θαη απνζεθεχνπκε ζηε ζπλέρεηα, ηε ζρέζε καο.

120

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ8

3. Γηαγξαθή Πρέζεο κεηαμύ δύν πηλάθσλ (Delete Relationship) Δ δηαδηθαζία πνπ αθνινπζνχκε γηα λα δηαγξάςνπκε κηα ζρέζε κεηαμχ δχν πηλάθσλ είλαη ε εμήο: (1) Ώπφ ηελ θαξηέια Database Tools θαη ηελ νκάδα Relationships επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Relationships γηα λα αλνίμνπκε ην παξάζπξν ησλ ζρέζεσλ. (2) Ξηε ζπλέρεηα, θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ζηε γξακκή ηεο ζρέζεο πνπ ζπλδέεη ηνπο δχν πίλαθεο πνπ ζέινπκε λα δηαγξάςνπκε. (3) Ώθνινχζσο,

θάλνπκε

θιηθ

ζην

θνπκπί

Delete,

επηβεβαηψλνπκε ηελ πξφζεζή καο γηα δηαγξαθή ηεο ζρέζεο, θάλνληαο θιηθ ζην θνπκπί

θαη ε ζρέζε καο έηζη δηαγξάθεηαη.

4. Θαηαρώξηζε Δγγξαθώλ ζηνλ δεύηεξν ζπζρεηηδόκελν πίλαθα Γηα λα θαηαρσξίζνπκε εγγξαθέο ζηνλ δεχηεξν ζπζρεηηδφκελν πίλαθα κπνξνχκε λα αθνινπζήζνπκε ηελ ίδηα δηαδηθαζία φπσο θαη πξηλ, φηαλ νη πίλαθεο δελ ζρεηίδνληαλ. Θαο παξέρεηαη φκσο επηπξφζζεηα, ε δπλαηφηεηα απφ ηνλ πξψην πίλαθα λα βιέπνπκε θαη λα θαηαρσξνχκε ζηνηρεία ζηνλ δεχηεξν ζπζρεηηδφκελν πίλαθα φπσο πην θάησ: Ώλνίγνπκε θαη βιέπνπκε ηηο εγγξαθέο ηνπ δεχηεξνπ πίλαθα παηψληαο ζην ζπλ (+) πνπ εκθαλίδεηαη κπξνζηά απφ θάζε εγγξαθή ηνπ πξψηνπ πίλαθα. Έηζη, ζην παξάδεηγκά καο, αλνίγνληαο ηνλ πίλαθα δξαζηεξηνηήησλ Activities κπνξνχκε λα βιέπνπκε θαη ηα κέιε πνπ αλήθνπλ ζηελ θάζε δξαζηεξηφηεηα. Βπίζεο, κπνξνχκε λα εηζάγνπκε λέα κέιε ζηνλ πίλαθα YouthMembers κέζσ ηεο πξνβνιήο ηνπ πίλαθα δξαζηεξηνηήησλ Activities. (1) Βπηιέγνπκε ηνλ πξσηεχνληα πίλαθα (Activities) ηεο ζρέζεο θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ γηα λα ηνλ αλνίμνπκε ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View). (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

πνπ βξίζθεηαη αξηζηεξά απφ ηελ εγγξαθή

πνπ ζέινπκε λα θαηαρσξίζνπκε ηηο ζρεηηθέο εγγξαθέο θαη γξάθνπκε ηελ εγγξαθή πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε.

121

Γ.6.M8

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

΢πόκλεκα Ξεξηγξαθή (Description)

Θαξηέια (Tab)

Δηθνλίδην (Icon)

Νκάδα (Group)

Ξαξάζπξν Γηαιόγνπ (Dialog Box)

Αεκηνπξγία Ξρέζεο Έλα Μξνο Μνιιά κεηαμχ δχν πηλάθσλ (One-To-Many, 1-∞)

Αεμί θιηθ Αηαγξαθή Ξρέζεο κεηαμχ δχν πηλάθσλ (Delete Relationship)

Ζαηαρψξηζε Βγγξαθψλ ζην δεχηεξν ζπζρεηηδφκελν πίλαθα

Αεμί θιηθ

Βπεμεξγαζία Ξρέζεσλ (Edit Relationship)

122

Ξιήθηξα (Keys)

Γ6.7

Φόξκεο Δηζαγσγήο Γεδνκέλσλ

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια πεξηγξάθνπκε ηελ αλάγθε ρξήζεο ηεο θφξκαο εηζαγσγήο δεδνκέλσλ (πιενλεθηήκαηα) Nα δεκηνπξγνχκε κηα απιή θφξκα εηζαγσγήο δεδνκέλσλ Ια θαηαρσξνχκε, λα επεμεξγαδφκαζηε θαη λα δηαγξάθνπκε εγγξαθέο ζε έλαλ πίλαθα ρξεζηκνπνηψληαο ηε θφξκα εηζαγσγήο δεδνκέλσλ Ια κεηαθηλνχκαζηε κεηαμχ ησλ εγγξαθψλ ζε θφξκα (Βπφκελε/Μξνεγνχκελε, Μξψηε/Οειεπηαία) .

1. Φόξκα Δηζαγσγήο Γεδνκέλσλ (Form) Έλαο πην θηιηθόο θαη πην εύθνινο ηξφπνο γηα ηελ θαηαρψξηζε, δηαγξαθή θαη επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ, είλαη ε ρξήζε ησλ θνξκψλ εηζαγσγήο δεδνκέλσλ (Forms). Ζάζε θφξκα είλαη ζπλδεδεκέλε κε έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο πίλαθεο, κέζα ζηνπο νπνίνπο θαηαρσξεί ηα δεδνκέλα (εγγξαθέο). Βπίζεο, εκθαλίδεη απφ ηνπο πίλαθεο ηα ήδε θαηαρσξεκέλα δεδνκέλα γηα ζθνπνχο πιεξνθφξεζεο ή θαη ηξνπνπνίεζεο. Δ δπλαηφηεηα ζρεδίαζεο θαη κνξθνπνίεζεο κηαο θφξκαο κε βάζε ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε ηεο βάζεο δεδνκέλσλ, ηελ θάλεη πνιχ πην εχρξεζηε θαη πην θηιηθή πξνο ηνλ ρξήζηε. 2. Γεκηνπξγία Φόξκαο κε ην Δξγαιείν Απηόκαηεο Φόξκαο (Form) (1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα. (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Forms επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Form θαη ε θφξκα καο δεκηνπξγείηαη κε έλαλ απηόκαην ζρεηηθά ηξφπν. (3) Οέινο, θιείλνπκε ηε θφξκα, ηεο θαζνξίδνπκε έλα πεξηγξαθηθό όλνκα θαη απνζεθεχνπκε ηε θφξκα καο.

3. Γεκηνπξγία Φόξκαο κε ηε ρξήζε ηνπ Νδεγνύ Φνξκώλ (Form Wizard) (1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα. (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Forms επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Form Wizard. (3) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα κεηαθέξνπκε ΛΗΏ ηα πεδία ζην

πιαίζην Selected Fields: ή θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα κεηαθέξνπκε ΒΙΏ

πξνο ΒΙΏ ηα πεδία ζην πιαίζην Selected Fields: θαη κεηά θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα εκθαλίζνπκε ην επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (4) Ξηε ζπλέρεηα, επηιέγνπκε ηελ επηζπκεηή δηάηαμε γηα ηε θφξκα καο θαη θάλνπκε μαλά θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα εκθαλίζνπκε ην επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ.

123

Γ.6.Κ9-Γ.6.Κ11

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

(5) Οέινο, θαζνξίδνπκε έλα πεξηγξαθηθό όλνκα θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα απνζεθεύζνπκε ηε θφξκα καο. 4. Δηζαγσγή, Δπεμεξγαζία θαη Κεηαθίλεζε κεηαμύ ησλ εγγξαθώλ ζε κηα θόξκα εηζαγσγήο δεδνκέλσλ (1) Βπηιέγνπκε ηε θφξκα θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηεο γηα λα ηελ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θφξκαο (Form View). (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζε έλα απφ ηα εηθνλίδηα ηεο γξακκήο πινήγεζεο πην θάησ:

5. Γηαγξαθή Δγγξαθήο ζε κηα θόξκα (Delete Record) (1) Βπηιέγνπκε ηε θφξκα θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηεο γηα λα ηελ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θφξκαο (Form View). (2) Ξηε ζπλέρεηα, επηιέγνπκε ηελ εγγξαθή πνπ ζέινπκε λα δηαγξάςνπκε απφ ηε θφξκα καο. (3) Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Records επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Delete. (4) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα δηαγξάςνπκε ηελ

εγγξαθή πνπ ζέινπκε απφ ηε θφξκα καο. 6. Ξξνβνιέο γηα Φόξκα (Views)

6.1

Μξνβνιή Ξρεδίαζεο (Design View) (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Forms, φπνπ εκθαλίδνληαη φιεο νη θφξκεο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηε θφξκα πνπ ζέινπκε θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηεο γηα λα ηελ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θφξκαο (Form View). (2) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Design View γηα λα αλνίμνπκε ηε θφξκα καο ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο. ή

124

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Ζάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

Γ.6.Κ9-Γ.6.Κ11

απφ ηε γξακκή θαηάζηαζεο ζηελ θάησ δεμηά

γσληά ηεο νζφλεο καο. ή Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Forms, φπνπ εκθαλίδνληαη φιεο νη θφξκεο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηε θφξκα πνπ ζέινπκε θαη θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ηεο θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Design View γηα λα ηελ αλνίμεη ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο.

6.2

Μξνβνιή Φφξκαο (Form View) (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Forms, φπνπ εκθαλίδνληαη φιεο νη θφξκεο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηε θφξκα πνπ ζέινπκε θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηεο γηα λα ηελ αλνίμνπκε ζε πξνβνιή θφξκαο (Form View). ή Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Form View γηα λα αλνίμνπκε ηε θφξκα καο ζε πξνβνιή θφξκαο. ή Ζάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γσληά ηεο νζφλεο καο.

απφ ηε γξακκή θαηάζηαζεο ζηελ θάησ δεμηά

125

Γ.6.Κ9-Γ.6.Κ11

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

7. Κνξθνπνίεζε Φόξκαο Θηα θφξκα εηζαγσγήο δεδνκέλσλ κεηά πνπ ζα ηε δεκηνπξγήζνπκε, έρνπκε ηε δπλαηφηεηα λα ηε κνξθνπνηήζνπκε θαη σα ηελ ηξνπνπνηήζνπκε έηζη ψζηε λα ηελ θάλνπκε πην θηιηθή θαη χρξεζηε ζηνλ ρξήζηε ηεο βάζεο δεδνκέλσλ καο. Γηα θάζε πεδίν ηεο θφξκαο έρνπκε κηα εηηθέηα (Label) ζηελ νπνία αλαγξάθεηαη ε πεξηγξαθή ηνπ πεδίνπ θαη έλα πιαίζην θεηκέλνπ (Text Box) ζην νπνίν ν ρξήζηεο ηεο θφξκαο κπνξεί λα θαηαρσξεί ή λα εκθαλίδεη ηελ ηηκή ηνπ αληίζηνηρνπ πεδίνπ γηα θάζε εγγξαθή. Θπνξνχκε λα κνξθνπνηήζνπκε κηα θφξκα, θάλνληαο δηπιό θιηθ πάλσ ηεο θαη αλνίγνληάο ηελ πξψηα ζε πξνβνιή θφξκαο (Form View).

7.1

Ώιιαγή Αηαζηάζεσλ ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο 7.1.1 Ώιιαγή Μιάηνπο ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο (1) Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Design View γηα λα αλνίμνπκε ηε θφξκα καο ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο. ή Βπηιέγνπκε ηε θφξκα θαη θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ηεο θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Design View γηα λα ηελ αλνίμεη ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο. (2) Ξηε ζπλέρεηα, θάλνπκε θιηθ ζηε δεμηά πιεπξά ηνπ πεξηγξάκκαηνο ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο. (3) ΋ηαλ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ πάξεη ηε κνξθή γξακκήο κε ηα δχν αληίζεηα βέιε,

, ζύξνπκε αλάινγα πξνο ηα αξηζηεξά ή πξνο ηα

δεμηά γηα λα αιιάμνπκε ην πιάηνο ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο.

7.1.2 Ώιιαγή Όςνπο ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο (1) Ζάλνπκε θιηθ ζηελ θάησ πιεπξά ηνπ πεξηγξάκκαηνο ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο.

126

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ9-Γ.6.Κ11

(2) ΋ηαλ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ πάξεη ηε κνξθή γξακκήο κε ηα δχν αληίζεηα βέιε,

, ζύξνπκε αλάινγα πξνο ηα πάλσ ή πξνο ηα θάησ

γηα λα αιιάμνπκε ην χςνο ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο.

7.1.3 Ώιιαγή Μιάηνπο θαη Όςνπο ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο ηαπηφρξνλα (1) Ζάλνπκε θιηθ ζηελ θάησ δεμηά πιεπξά ηνπ πεξηγξάκκαηνο ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο. (2) ΋ηαλ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ πάξεη ηε κνξθή γξακκήο κε ηα δχν αληίζεηα βέιε, , ζύξνπκε αλάινγα δηαγώληα πξνο ηα πάλσ ή πξνο ηα θάησ γηα λα αιιάμνπκε ηηο δηαζηάζεηο ηεο ελεξγνχ πεξηνρήο ηεο θφξκαο.

7.2

Θεηαθίλεζε Ξηνηρείσλ Βιέγρνπ (1) Ζάλνπκε θιηθ ζε έλα ζηνηρείν ειέγρνπ (είηε ζην πιαίζην θεηκέλνπ είηε ζηελ εηηθέηα) πάλσ φκσο ζην πεξίγξακκά ηνπ (φρη ζε θάπνηα ιαβή ηνπ).

Ξεκείσζε: Γχξσ απφ ην πεξίγξακκά ηνπ ζα εκθαληζηνχλ κηθξά πνξηνθαιί ηεηξαγσλάθηα ηα νπνία νλνκάδνληαη ιαβέο (handles). ΋ηαλ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ πάξεη ηε κνξθή κε ηα ηέζζεξα αληίζεηα βέιε, , ζύξνπκε αλάινγα πξνο ηελ θαηεχζπλζε πνπ ζέινπκε λα ην κεηαθηλήζνπκε.

127

Γ.6.Κ9-Γ.6.Κ11

7.3

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Θεηαθίλεζε ηνπ Μιαηζίνπ Ζεηκέλνπ ή ηεο Βηηθέηαο μερσξηζηά (1) Ζάλνπκε θιηθ ζε έλα ζηνηρείν ειέγρνπ (είηε ζην πιαίζην θεηκέλνπ είηε ζηελ

εηηθέηα) πάλσ φκσο ζην γθξίδν ηεηξαγσλάθη ηνπ. (2) ΋ηαλ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ πάξεη ηε κνξθή κε ηα ηέζζεξα αληίζεηα βέιε, , ζύξνπκε αλάινγα πξνο ηελ θαηεχζπλζε πνπ ζέινπκε λα ην κεηαθηλήζνπκε.

7.4

Ώιιαγή Αηαζηάζεσλ ηνπ Μιαηζίνπ Ζεηκέλνπ ή ηεο Βηηθέηαο μερσξηζηά (1) Ζάλνπκε θιηθ ζε έλα ζηνηρείν ειέγρνπ (είηε ζην πιαίζην θεηκέλνπ είηε ζηελ εηηθέηα) γχξσ φκσο απφ ην πεξίγξακκά ηνπο πάλσ ζε θάπνηα απφ ηηο ιαβέο ηνπ. (2) ΋ηαλ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ πάξεη ηε κνξθή δηπινχ βέινπο ζύξνπκε αλάινγα πξνο ηα αξηζηεξά ή δεμηά ή πάλσ ή θάησ ή δηαγψληα γηα λα ηνπ αιιάμνπκε ηηο δηαζηάζεηο ηνπ.

7.5

Θνξθνπνίεζε Ξηνηρείσλ Βιέγρνπ (Formatting) (1) Ζάλνπκε θιηθ ζε έλα ζηνηρείν ειέγρνπ (είηε ζην πιαίζην θεηκέλνπ είηε ζηελ εηηθέηα) πάλσ φκσο ζην γθξίδν ηεηξαγσλάθη ηνπ. (2) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Form Design Tools→Format θαη ηελ νκάδα Font θάλνπκε θιηθ ζε κηα απφ ηηο δηαζέζηκεο επηινγέο κνξθνπνίεζεο πνπ ππάξρνπλ θαη επηιέγνπκε ηε κνξθνπνίεζε πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε.

7.6

Βπηινγή ΋ισλ ησλ Ώληηθεηκέλσλ (Select All) (1) Ώπφ ηελ θαξηέια Form Design Tools→Format θαη ηελ νκάδα Selection επηιέγνπκε ην εηθνλίδην γηα λα επηιέμνπκε φια ηα αληηθείκελα πνπ ππάξρνπλ ζηε θφξκα. ή

128

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Θπνξνχκε

επίζεο

λα

ρξεζηκνπνηήζνπκε

ηνλ

Γ.6.Κ9-Γ.6.Κ11

ζπλδπαζκφ

πιήθηξσλ

CTRL + A .

7.7

Αηαγξαθή Μεδίνπ απφ ηε θφξκα (Delete Field) (1) Ζάλνπκε θιηθ ζε έλα απφ ηα πιαίζηα θεηκέλνπ πάλσ φκσο ζην γθξίδν ηεηξαγσλάθη ηνπ.

(Ξεκείσζε: Ον πξφγξακκα ζα αθαηξέζεη θαη ην πιαίζην θεηκέλνπ θαη ηελ εηηθέηα ηνπ καδί απφ ηε θφξκα ζαο.) (2) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Records επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Delete γηα λα ην δηαγξάςνπκε απφ ηε θφξκα. ή Ζάλνπκε δεμί θιηθ θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Delete γηα λα ην δηαγξάςνπκε απφ ηε θφξκα. ή Θπνξνχκε επίζεο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην πιήθηξν Delete .

7.8

Μξνζζήθε Μεδίνπ ζηε θφξκα (Add Existing Fields) (1) Ώπφ ηελ θαξηέια Form Design Tools→Design θαη ηελ νκάδα Tools επηιέγνπκε ην εηθνλίδην

(2) Ώθνινχζσο, απφ ην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη επηιέγνπκε ην πεδίν πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη ην ζύξνπκε πάλσ ζηε θφξκα.

7.9

Μξνζζήθε Βηηθέηαο ζηε θφξκα (Label) (1) Ώπφ ηελ θαξηέια Form Design Tools→Design θαη ηελ νκάδα Controls επηιέγνπκε ην εηθνλίδην

(2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζε έλα νπνηνδήπνηε ζεκείν πάλσ ζηε θφξκα φπνπ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ ζα κεηαηξαπεί ζε θαη γξάθνπκε κέζα ζηνλ ρψξν πνπ ζα δεκηνπξγήζεη απηφ πνπ ζέινπκε.

7.10 Μξνζζήθε Βηθφλαο ζηε θφξκα (Insert Image) (1) Ώπφ ηελ θαξηέια Form Design Tools→Design θαη ηελ νκάδα Controls επηιέγνπκε ην εηθνλίδην

(2) Ώθνινχζσο, επηιέγνπκε ην εηθνλίδην θαη ζην πιαίζην δηαιφγνπ ηνπ Insert Picture πνπ εκθαλίδεηαη εληνπίδνπκε ηνλ θάθειν πνπ πεξηέρεη ην αξρείν ηεο εηθφλαο, θαη επηιέγνπκε ζηε ζπλέρεηα ηελ εηθφλα πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε.

129

Γ.6.Κ9-Γ.6.Κ11

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

(3) Θεηά, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

θαη ζηε ζπλέρεηα, μαλαθάλνπκε θιηθ

ζε έλα νπνηνδήπνηε ζεκείν πάλσ ζηε θφξκα φπνπ ν δείθηεο ηνπ πνληηθηνχ ζα κεηαηξαπεί ζε

θαη ε εηθόλα εηζάγεηαη ζηε θφξκα.

7.11 Μξνζζήθε Βηθφλαο Φφληνπ ζηε θφξκα (Background Image) (1) Ώπφ ηελ θαξηέια Form Design Tools→Format θαη ηελ νκάδα Background επηιέγνπκε ην εηθνλίδην

(2) Ώθνινχζσο, επηιέγνπκε ην εηθνλίδην

θαη ζην

πιαίζην δηαιφγνπ ηνπ Insert Picture πνπ εκθαλίδεηαη εληνπίδνπκε ηνλ θάθειν πνπ πεξηέρεη ην αξρείν ηεο εηθφλαο, θαη επηιέγνπκε ζηε ζπλέρεηα ηελ εηθφλα θφληνπ πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε. (3) Θεηά, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

θαη ε εηθόλα θόληνπ εηζάγεηαη ζηε

θφξκα.

7.12 Ώπφθξπςε/Βκθάληζε ηνπ Μιέγκαηνο Ξρεδίαζεο (Grid) (1) Ζάλνπκε δεμί θιηθ νπνπδήπνηε πάλσ ζηε θφξκα. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

θαη ελεξγνπνηνύκε ή

απελεξγνπνηνύκε αλάινγα ην πιέγκα ζρεδίαζεο ζηε θφξκα καο.

130

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ9-Γ.6.Κ11

΢πόκλεκα Ξεξηγξαθή (Description)

Θαξηέια (Tab)

Δηθνλίδην (Icon)

Νκάδα (Group)

Ξαξάζπξν Γηαιόγνπ (Dialog Box)

Ξιήθηξα (Keys)

Αεκηνπξγία Φφξκαο κε ην Βξγαιείν Ώπηφκαηεο Φφξκαο (Form)

Αεκηνπξγία Φφξκαο κε ηε ρξήζε ηνπ Λδεγνχ Φνξκψλ (Form Wizard)

Γξακκή Μινήγεζεο (Navigation Area)

Μξψηε Βγγξαθή (First record)

Μξνεγνχκελε Βγγξαθή (Previous record)

Οξέρνπζα Βγγξαθή (Current Record)

Βπφκελε Βγγξαθή (Next record)

Οειεπηαία Βγγξαθή (Last record)

Ιέα Ζελή Βγγξαθή (New (blank) record)

Αηαγξαθή Βγγξαθήο (Delete Record)

131

Γ.6.Κ9-Γ.6.Κ11 Θεηαθίλεζε ηνπ δξνκέα ζηελ ίδηα ηελ εγγξαθή (Δπόκελν θαη Ξξνεγνύκελν)

Θεηαθίλεζε ηνπ δξνκέα ζηελ ίδηα ηελ εγγξαθή (Δπόκελν)

Θεηαθίλεζε ηνπ δξνκέα ζηελ ίδηα ηελ εγγξαθή (Ξξνεγνύκελν)

Μξνβνιή Ξρεδίαζεο (Design View)

Μξνβνιή Φφξκαο (Form View)

132

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ





TAB

SHIFT + TAB

Γ6.8

Δξσηήκαηα

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια πεξηγξάθνπκε ηελ αλάγθε ρξήζεο ησλ εξσηεκάησλ ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ (πιενλεθηήκαηα) Ια δεκηνπξγνχκε, λα ηξνπνπνηνχκε, λα απνζεθεχνπκε θαη λα δηαγξάθνπκε απιά εξσηήκαηα Ια εθαξκφδνπκε, λα πξνζζέηνπκε θαη λα δηαγξάθνπκε θξηηήξηα ζε έλα εξψηεκα (ρξήζε ζηαζεξψλ

ηηκψλ θαη ζπγθξηηηθψλ ηειεζηψλ: =, <, >, <>, <=, >=, between …and ...)

Ια εθαξκφδνπκε, λα πξνζζέηνπκε θαη λα δηαγξάθνπκε θξηηήξηα ζε έλα εξψηεκα (ρξήζε ινγηθψλ

ηειεζηψλ θαη ραξαθηήξσλ κπαιαληέξ: AND, OR, NOT θαη *, ?) Ια ηαμηλνκνχκε απνηειέζκαηα εξσηεκάησλ βάζεη ησλ αιθαβεηηθή/αξηζκεηηθή ζεηξά (Ascending/Descending).

πεδίσλ

ζε

αχμνπζα/θζίλνπζα,

1. Δξσηήκαηα (Queries) Θηα βάζε δεδνκέλσλ κπνξεί λα πεξηέρεη πνιινχο πίλαθεο ζπλδεδεκέλνπο κεηαμχ ηνπο, κε ρηιηάδεο εγγξαθέο ζηνλ θαζέλα. Βίλαη, ινηπφλ, πνιχ δχζθνιν λα βξεη ν ρξήζηεο ζπγθεθξηκέλα δεδνκέλα πνπ ςάρλεη. Δ ρξήζε ησλ θίιηξσλ ή ηεο εληνιήο αλαδήηεζεο πνπ έρνπλ ήδε αλαθεξζεί, βνεζάλε ζε θάπνην βαζκφ αιιά έρνπλ θαη πνιιά κεηνλεθηήκαηα, φπσο ην φηη δελ δηαηεξνχληαη θαη ην φηη δελ κπνξνχλ λα πάξνπλ δεδνκέλα απφ δχν ή πεξηζζφηεξνπο πίλαθεο. Ηχζε ζηα πην πάλσ πξνβιήκαηα δίλνπλ ηα Δξσηήκαηα (Queries). Μην θάησ παξαζέηνπκε κεξηθέο απφ ηηο δπλαηφηεηεο (πιενλεθηήκαηα) ησλ εξσηεκάησλ: 

Θπνξνχκε λα επηιέμνπκε κφλν ζπγθεθξηκέλα πεδία ελφο πίλαθα θαη λα ηα παξνπζηάζνπκε κε ηε ζεηξά πνπ ζέινπκε.



Θπνξνχκε λα ζέζνπκε θξηηήξηα θαη λα εκθαληζηνχλ κφλν νη εγγξαθέο πνπ ηθαλνπνηνχλ απηά ηα θξηηήξηα.



Θπνξνχκε λα ηα απνζεθεχζνπκε ζηε βάζε δεδνκέλσλ θαη λα ηα εθηειέζνπκε φπνηε ηα ρξεηαζηνχκε.



Θπνξνχκε λα αληινχκε δεδνκέλα απφ έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο πίλαθεο.



Θπνξνχλ, επίζεο, λα θάλνπλ θαη ππνινγηζκνχο.

Μαίξλνπκε σο παξάδεηγκα ηε βάζε δεδνκέλσλ ελφο ζρνιείνπ, ε νπνία ππνζέηνπκε φηη έρεη ηξεηο πίλαθεο. Έλαλ πίλαθα πνπ πεξηέρεη ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία ησλ καζεηψλ, άιιν πνπ πεξηέρεη ηνπο βαζκνύο θαη έλαλ ηξίην πνπ πεξηέρεη ηηο απνπζίεο: (1) Θε ηε ρξήζε ελφο εξσηήκαηνο απφ ηνλ πίλαθα κε ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία κπνξνχκε λα πάξνπκε θάπνηα απφ ηα πξνζσπηθά δεδνκέλα ησλ καζεηψλ, φπσο ην νλνκαηεπψλπκν θαη ην ηειέθσλν ησλ γνλέσλ ηνπο, ελψ απφ ηνλ πίλαθα ησλ απνπζηψλ κπνξνχκε λα εληνπίζνπκε πνηνη καζεηέο έρνπλ πξφβιεκα απνπζηψλ. (2) Θε έλα άιιν εξψηεκα απφ ηνλ πίλαθα κε ηνπο βαζκνχο κπνξνχκε λα βξνχκε ηνπο άξηζηνπο καζεηέο θ.ιπ. 2. Γεκηνπξγία Δξσηήκαηνο (Query Wizard)

κε

ηε

ρξήζε

ηνπ

Νδεγνύ

Δξσηεκάησλ

(1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα.

133

Γ.6.Κ13-Γ.6.Κ15

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

(2) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Queries επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Query Wizard. (3) Ξηε ζπλέρεηα, επηιέγνπκε Simple Query Wizard θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα εκθαλίζνπκε ην επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (4) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα κεηαθέξνπκε ΛΗΏ ηα πεδία ζην

πιαίζην Selected Fields: ή θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα κεηαθέξνπκε ΒΙΏ

πξνο ΒΙΏ ηα πεδία ζην πιαίζην Selected Fields: θαη κεηά θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα εκθαλίζνπκε ην επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (5) Ξηε ζπλέρεηα, επηιέγνπκε ηελ επηζπκεηή δηάηαμε (Ώλαιπηηθά ή Μεξηιεπηηθά) γηα ην εξψηεκά καο θαη θάλνπκε μαλά θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα εκθαλίζνπκε ην

επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (6) Οέινο, θαζνξίδνπκε έλα πεξηγξαθηθό όλνκα θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα απνζεθεύζνπκε ην εξψηεκά καο. 3. Γεκηνπξγία Δξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηεο Ξξνβνιή Πρεδίαζεο (Query Design) (1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα. (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Queries επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Query Design. (3) Ξηε ζπλέρεηα, απφ ην πιαίζην δηαιφγνπ εκθάληζεο πηλάθσλ (Show Table) επηιέγνπκε ηνλ/ηνπο πίλαθα/εο πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα ηνλ/ηνπο πξνζζέζνπκε ζηελ πξνβνιή ζρεδίαζεο

(Design View) ηνπ εξσηήκαηφο καο. (4) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα θιείζνπκε ην πιαίζην

δηαιφγνπ εκθάληζεο πηλάθσλ. (5) Ξην πιαίζην πίλαθα, θάλνπκε δηπιό θιηθ ζην πξψην πεδίν γηα λα ην πξνζζέζνπκε ζηελ πξψηε ζηήιε ηνπ πιέγκαηνο εξσηεκάησλ καο.

(Ξεκείσζε: Ξην πάλσ κηζφ ηκήκα ηνπ παξαζχξνπ κπνξνχκε λα δνχκε ην πιαίζην πίλαθα κε ηα πεδία ηνπ. (Ον * ζηελ αξρή ηνπ θαηαιφγνπ αληηπξνζσπεχεη φια ηα πεδία.) Ξην θάησ κηζφ ηκήκα ηνπ παξαζχξνπ βξίζθεηαη ην πιέγκα ελφο πίλαθα – νλνκάδεηαη πιέγκα εξσηήκαηνο, ζην νπνίν κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε θαη λα ηξνπνπνηήζνπκε ην εξψηεκά καο κε νπηηθφ ηξφπν.) (6) Ξηε ζπλέρεηα, θάλνπκε δηπιό θιηθ ζην δεχηεξν πεδίν γηα λα ην πξνζζέζνπκε ζηε δεχηεξε ζηήιε ηνπ πιέγκαηνο εξσηεκάησλ καο κε ηνλ ίδην ηξφπν.

134

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ13-Γ.6.Κ15

(Ξεκείσζε: Βάλ πξνζζέζνπκε ιάζνο πεδίν, θάλνπκε θιηθ ζην πιήθηξν Delete γηα λα ην δηαγξάςνπκε.) (7) Ξπλερίδνπκε κε ηνλ ίδην ηξφπν φπσο πην πάλσ κέρξη λα πξνζζέζνπκε φια ηα πεδία πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην εξψηεκά καο. (8) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Query Tools→Design θαη ηελ νκάδα Results επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Run γηα λα εθηειέζεη ην εξψηεκα ε Microsoft Access θαη λα εκθαλίζεη ην απνηέιεζκα. (9) Οέινο, θιείλνπκε ην εξψηεκα, ηνπ θαζνξίδνπκε έλα πεξηγξαθηθό όλνκα θαη απνζεθεχνπκε ην εξψηεκα καο.

4. Ρξνπνπνίεζε Δξσηήκαηνο (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Queries, επηιέγνπκε ην εξψηεκα πνπ ζέινπκε λα ηξνπνπνηήζνπκε θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηνπ γηα λα ην αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή θχιινπ δεδνκέλσλ (Datasheet View). (2) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Design View γηα λα αλνίμνπκε ην εξψηεκά καο ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο. ή Βπηιέγνπκε ην εξψηεκα απφ ηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή, θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ηνπ θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Design View γηα λα ην αλνίμεη ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο. (3) Ξηελ πεξίπησζε πνπ ζέινπκε λα πξνζζέζνπκε αθφκε έλαλ πίλαθα ή αθφκε έλα εξψηεκα ζην λέν καο εξψηεκα, θάλνπκε ηηο πην θάησ ελέξγεηεο: 

Ώπφ ηελ θαξηέια Query Tools→Design θαη ηελ νκάδα Query Setup επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Show Table γηα λα αλνίμνπκε ην πιαίζην δηαιφγνπ εκθάληζεο πηλάθσλ.



Ξηε ζπλέρεηα, απφ ην πιαίζην δηαιφγνπ εκθάληζεο πηλάθσλ επηιέγνπκε ηνλ/ηνπο πίλαθα/εο ή ην/ηα εξώηεκα/ηα πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί πξνζζέζνπκε

ζηελ

πξνβνιή

γηα λα ην/ηα ζρεδίαζεο

ηνπ

εξσηήκαηφο καο. 

Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα θιείζνπκε ην

πιαίζην δηαιφγνπ εκθάληζεο πηλάθσλ.

135

Γ.6.Κ13-Γ.6.Κ15

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

(4) Ξηε ζπλέρεηα, θιείλνπκε ην εξψηεκά, απνζεθεχνληαο φκσο μαλά ηηο λέεο αιιαγέο πνπ θάλακε ζην εξψηεκά καο. 5. Γηαγξαθή Δξσηήκαηνο (Delete Query) (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Queries, επηιέγνπκε ην εξψηεκα πνπ ζέινπκε λα δηαγξάςνπκε. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε δεμί θιηθ θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Delete γηα λα ην δηαγξάςνπκε απφ ηε βάζε δεδνκέλσλ καο. ή Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Records επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Delete. Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί βάζε δεδνκέλσλ καο.

γηα λα ην δηαγξάςνπκε απφ ηε ή

Θπνξνχκε, επίζεο, λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην πιήθηξν Delete . 6. Ρν Ξαξάζπξν ηεο Ξξνβνιήο Πρεδίαζεο ελόο Δξσηήκαηνο Ον παξάζπξν ηεο πξνβνιήο ζρεδίαζεο ελφο εξσηήκαηνο ρσξίδεηαη ζε δύν ηκήκαηα:

(1) Ξην πάλσ κηζφ ηκήκα ηνπ παξαζχξνπ κπνξνχκε λα δνχκε ην πιαίζην πίλαθα κε ηα πεδία ηνπ ζην νπνίν βαζίδεηαη ην εξψηεκα. Ον εξψηεκα ηνπ δηθνχ καο παξαδείγκαηνο βαζίδεηαη ζε έλαλ κφλν πίλαθα, γη’ απηφ θαη βιέπνπκε κφλν κηα ιίζηα πεδίσλ. (Ον * ζηελ αξρή ηνπ θαηαιφγνπ αληηπξνζσπεχεη φια ηα πεδία.)

136

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ13-Γ.6.Κ15

(2) Ξην θάησ κηζφ ηκήκα ηνπ παξαζχξνπ βξίζθεηαη ην πιέγκα ελφο πίλαθα – νλνκάδεηαη πιέγκα

εξσηήκαηνο,

ζην

νπνίν

κπνξνχκε

λα

δεκηνπξγήζνπκε

θαη

λα

ηξνπνπνηήζνπκε ην εξψηεκά καο κε νπηηθφ ηξφπν φπσο πην θάησ: 

Field:

Μαξνπζηάδεη ηα πεδία πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε.



Table:

Μαξνπζηάδεη ηνλ/ηνπο πίλαθα/εο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε.



Sort:

Ζαζνξίδνπκε ηελ ηαμηλφκεζε πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε φπσο:



Show:



Ascending

(ΏΠΚΛΠΞΏ ηαμηλφκεζε),



Descending

(ΦΘΕΙΛΠΞΏ ηαμηλφκεζε),



(not sorted) (ΑΕΡΣΞ ηαμηλφκεζε).

Ζαζνξίδνπκε εάλ ην πεδίν ζα είλαη νξαηφ ή φρη φηαλ εθηειέζνπκε ην εξψηεκα.



Criteria: Ζαζνξίδνπκε ηα θξηηήξηα, δειαδή ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ νξίδνπκε ζηα εξσηήκαηα, ψζηε λα καο βξίζθνπλ κφλν ηηο εγγξαθέο πνπ καο ελδηαθέξνπλ.

7. Θξηηήξηα Δξσηεκάησλ (Criteria) Οα θξηηήξηα είλαη νη πεξηνξηζκνί πνπ νξίδνπκε ζηα εξσηήκαηα, ψζηε λα βξίζθνπλ απφ ηε ΐάζε Αεδνκέλσλ κόλν ηηο εγγξαθέο πνπ καο ελδηαθέξνπλ φπσο:

Πηαζεξέο Ρηκέο

Έθθξαζε

Ξεξηγξαθή

Ηέμε ή Γξάκκα

Ηεκεζφο

Ίζε κε …

Ώξηζκφο

2012

Ίζε κε …

Δκεξνκελία

31/1/1967

Ίζε κε …

Ππγθξηηηθνί Ρειεζηέο

Έθθξαζε

Ξεξηγξαθή

Between …and…

Between 1/1/2013 and 31/12/2013

Θεηαμχ … θαη …

=35

Ίζε κε …

>36

Θεγαιχηεξε απφ …

<40

Θηθξφηεξε απφ …

<>0

Αηάθνξν ηνπ … (άληζν)

>=50

Θεγαιχηεξε ή ίζε κε …

<=46

Θηθξφηεξε ή ίζε κε …

137

Γ.6.Κ13-Γ.6.Κ15

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Ινγηθνί Ρειεζηέο

Έθθξαζε

AND

<50 AND >40

48 OR 52

NOT

NOT Βιέλε

Σαξαθηήξεο Κπαιαληέξ

Έθθξαζε

Ι*

Ι???ο

[]

[ΡΖ]ξηζηίλα

[!ΡΖ]ξηζηίλα

[Ώ-Β]

2#5

138

Ξεξηγξαθή θαη ν έλαο πεξηνξηζκφο θαη ν άιινο ή ν έλαο πεξηνξηζκφο ή ν άιινο Βθηφο απφ …

Ξεξηγξαθή Ώληηζηνηρεί ζε θαλέλα ή πεξηζζφηεξνπο ραξαθηήξεο Ώληηζηνηρεί κε νπνηνλδήπνηε κεκνλσκέλν ραξαθηήξα Ώληηζηνηρεί ζε θάπνην απφ ηνπο ραξαθηήξεο ζηηο αγθχιεο Ώληηζηνηρεί κε νπνηνλδήπνηε ραξαθηήξα εθηφο απφ ηνπο ραξαθηήξεο ζηηο αγθχιεο Ώληηζηνηρεί κε θάζε ραξαθηήξα πνπ βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή κέζα ζηηο αγθχιεο Ώληηζηνηρεί κε νπνηνλδήπνηε κεκνλσκέλν αξηζκεηηθφ ραξαθηήξα

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ13-Γ.6.Κ15

΢πόκλεκα Ξεξηγξαθή (Description)

Θαξηέια (Tab)

Δηθνλίδην (Icon)

Νκάδα (Group)

Ξαξάζπξν Γηαιόγνπ (Dialog Box)

Ξιήθηξα (Keys)

Αεκηνπξγία Βξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηνπ Λδεγνχ Βξσηεκάησλ (Query Wizard)

Αεκηνπξγία Βξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηεο Μξνβνιήο Ξρεδίαζεο (Query Design)

Βθηέιεζε Βξσηήκαηνο (Run)

139

Γ.6.Κ13-Γ.6.Κ15

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Βκθάληζεο Μηλάθσλ ζε Βξψηεκα (Show Table)

Οξνπνπνίεζε Βξσηήκαηνο

Οαμηλφκεζε Ώπνηειεζκάησλ ησλ Βξσηεκάησλ (Sort)

Αηαγξαθή Βξσηήκαηνο (Delete Query)

140

Delete

Γ6.9

Δξσηήκαηα από Γύν Ππζρεηηδόκελνπο Ξίλαθεο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια δεκηνπξγνχκε εξσηήκαηα απφ δχν ζπζρεηηδφκελνπο πίλαθεο.

1. Δξσηήκαηα από δύν Ππζρεηηδόκελνπο Ξίλαθεο (Queries in Related Tables) Οα εξσηήκαηα απφ δύν ζπζρεηηδόκελνπο πίλαθεο απνηεινχλ έλαλ απφ ηνπο πην απνηειεζκαηηθνχο ηξφπνπο εμαγσγήο ζπγθεθξηκέλσλ πιεξνθνξηψλ απφ κηα ζπζρεηηδφκελε βάζε δεδνκέλσλ. ΋ηαλ ππάξρνπλ ζπζρεηηζκνί κεηαμχ δχν πηλάθσλ, νη πιεξνθνξίεο πνπ κπνξνχλ λα παξαρζνχλ απφ έλα εξψηεκα πεξηέρνπλ ήδε ηνπο ζπζρεηηζκνχο αλάκεζα ζηα δεδνκέλα ησλ δχν

πηλάθσλ,

έρνληαο

έηζη

ην

πιενλέθηεκα

ηεο

ηαπηόρξνλεο

παξνπζίαζεο

ζπζρεηηδόκελσλ πιεξνθνξηώλ απφ δχν ή πεξηζζφηεξνπο πίλαθεο. Ώπηφ είλαη θαη ην ηεξάζηην πιενλέθηεκα ηεο δεκηνπξγίαο εξσηεκάησλ απφ δχν ζπζρεηηδφκελνπο πηλάθεο: ε ηαπηφρξνλε ζπγθέληξσζε, αληηπαξαβνιή θαη παξνπζίαζε ζπζρεηηδφκελσλ πιεξνθνξηψλ απφ κηα βάζε δεδνκέλσλ γηα πεξαηηέξσ επεμεξγαζία ή απνζήθεπζε. 2. Γεκηνπξγία εξσηήκαηνο (Query Wizard)

κε

ηε

ρξήζε

ηνπ

Νδεγνύ

Δξσηεκάησλ

(1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα. (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Queries επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Query Wizard. (3) Ξηε ζπλέρεηα, επηιέγνπκε Simple Query Wizard θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα εκθαλίζνπκε ην επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (4) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα κεηαθέξνπκε ΛΗΏ ηα πεδία ζην

πιαίζην Selected Fields: ή θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα κεηαθέξνπκε ΒΙΏ

γηα λα εκθαλίζνπκε ην

επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (6) Οέινο, θαζνξίδνπκε έλα πεξηγξαθηθό όλνκα θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα απνζεθεύζνπκε ην εξψηεκά καο.

141

Γ.6.Κ16

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

3. Γεκηνπξγία εξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηεο Ξξνβνιήο Πρεδίαζεο (Query Design) (1) Βπηιέγνπκε ηνλ πίλαθα. (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Queries επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Query Design. (3) Ξηε ζπλέρεηα, απφ ην πιαίζην δηαιφγνπ εκθάληζεο πηλάθσλ (Show Table) επηιέγνπκε ηνλ/ηνπο πίλαθα/εο πνπ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα ηνλ/ηνπο πξνζζέζνπκε ζηελ πξνβνιή ζρεδίαζεο

(Design View) ηνπ εξσηήκαηφο καο. (4) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα θιείζνπκε ην πιαίζην

142

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ16

΢πόκλεκα Ξεξηγξαθή (Description)

Θαξηέια (Tab)

Δηθνλίδην (Icon)

Νκάδα (Group)

Ξαξάζπξν Γηαιόγνπ (Dialog Box)

Ξιήθηξα (Keys)

Αεκηνπξγία Βξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηνπ Λδεγνχ Βξσηεκάησλ (Query Wizard)

Αεκηνπξγία Βξσηήκαηνο κε ηε ρξήζε ηεο Μξνβνιήο Ξρεδίαζεο (Query Design)

Βθηέιεζε Βξσηήκαηνο (Run)

143

Γ.6.Κ16

Βκθάληζεο Μηλάθσλ ζε Βξψηεκα (Show Table)

144

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ6.10

Δθζέζεηο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια πεξηγξάθνπκε ηελ αλάγθε ρξήζεο ησλ εθζέζεσλ ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ ηφζν απφ πίλαθεο φζν θαη απφ εξσηήκαηα (πιενλεθηήκαηα) Ια δεκηνπξγνχκε, λα απνζεθεχνπκε, λα εθηππψλνπκε θαη λα δηαγξάθνπκε απιέο εθζέζεηο.

1. Δθζέζεηο (Reports) Ξπρλά, ρξεηάδεηαη λα επηιέμνπκε, λα νξγαλψζνπκε θαη λα ηππψζνπκε ζπγθεθξηκέλα ζηνηρεία ηεο βάζεο δεδνκέλσλ καο. Γηα απηφ ηνλ ιφγν ρξεηαδφκαζηε ηηο εθζέζεηο ή αλαθνξέο νη νπνίεο είλαη εξγαιεία πνπ έρνπλ σο βαζηθφ ζθνπφ ηνπο ηελ απνηειεζκαηηθή παξνπζίαζε ησλ δεδνκέλσλ καο ζε έληππε κνξθή, έηνηκα πξνο εθηχπσζε. Θηα έθζεζε αθνχ ηε δεκηνπξγήζνπκε θαη ηελ απνζεθεχζνπκε, κπνξνχκε λα ηελ εθηειέζνπκε (ηξέμνπκε). Δ ελέξγεηα απηή έρεη πάληα σο απνηέιεζκα ηελ απεηθφληζε ησλ δεδνκέλσλ πνπ ππάξρνπλ ζηε βάζε δεδνκέλσλ ηε ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή. Ζάζε έθζεζε κπνξεί λα κνξθνπνηεζεί έηζη ψζηε λα παξνπζηάδεη ηηο πιεξνθνξίεο κε ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν ζε φ,ηη αθνξά ηελ αλάγλσζε θαη ηε ρξήζε ηνπο. Λη εθζέζεηο δεκηνπξγνχληαη ζπλήζσο γηα εθηύπσζε ή γηα ηελ πξνβνιή ηνπο ζηελ νζφλε. Θπνξνχκε επίζεο, ην απνηέιεζκά ηνπο λα ην απνζεθεχζνπκε ζε έλα αξρείν ή λα ην θάλνπκε εμαγσγή ζε θάπνην άιιν πξφγξακκα ή λα ην απνζηείινπκε σο κήλπκα ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. 2. Γεκηνπξγία Έθζεζεο κε ην Δξγαιείν Απηόκαηεο Έθζεζεο (Report) (1) Βπηιέγνπκε ην εξψηεκα ή ηνλ πίλαθα γηα ην/ηνλ νπνίν ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε κηα έθζεζε. (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Reports επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Report θαη ε έθζεζή καο δεκηνπξγείηαη κε έλα απηόκαην ζρεηηθά ηξφπν. (3) Οέινο, θιείλνπκε ηελ έθζεζε, ηεο θαζνξίδνπκε έλα πεξηγξαθηθό όλνκα θαη απνζεθεχνπκε ηελ έθζεζή καο.

145

Γ.6.Κ19-Γ.6.Κ20

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

3. Γεκηνπξγία Έθζεζεο κε ηε ρξήζε ηνπ Νδεγνύ Δθζέζεσλ (Report Wizard) (1) Βπηιέγνπκε ην εξψηεκα ή ηνλ πίλαθα γηα ην/ηνλ νπνίν ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε κηα έθζεζε θαη … (2) Ώπφ ηελ θαξηέια Create θαη ηελ νκάδα Reports επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Report Wizard. (3) Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα κεηαθέξνπκε ΛΗΏ ηα πεδία ζην

πιαίζην Selected Fields: ή θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα κεηαθέξνπκε ΒΙΏ

πξνο ΒΙΏ ηα πεδία ζην πιαίζην Selected Fields: θαη κεηά θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα εκθαλίζνπκε ην επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (4) Ξηε ζπλέρεηα, επηιέγνπκε έλα απφ ηα πεδία βάζεη ηνπ νπνίνπ ζέινπκε λα νκαδνπνηήζνπκε ηελ έθζεζή καο θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα ην

κεηαθέξνπκε ζην πιαίζην ζηα δεμηά θαη θάλνπκε μαλά θιηθ ζην θνπκπί

γηα

λα εκθαλίζνπκε ην επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (5) Ξηε ζπλέρεηα, κπνξνχκε επηιέγνληαο κέρξη θαη ηέζζεξα πεδία, λα ηαμηλνκήζνπκε ηελ έθζεζή καο αλάινγα, ζε αχμνπζα ή θζίλνπζα αιθαβεηηθή/αξηζκεηηθή ζεηξά βάζεη ηνπ πεδίνπ θαη θάλνπκε μαλά θιηθ ζην θνπκπί επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (6) Ξηε

ζπλέρεηα,

επηιέγνπκε

ηελ

επηζπκεηή

γηα λα εκθαλίζνπκε ην δηάηαμε

καδί

κε

ηνλ

επηζπκεηό πξνζαλαηνιηζκό ηεο έθζεζήο καο θαη θάλνπκε μαλά θιηθ ζην θνπκπί γηα λα εκθαλίζνπκε ην επφκελν πιαίζην δηαιφγνπ. (7) Οέινο, θαζνξίδνπκε έλα πεξηγξαθηθό όλνκα θαη θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γηα λα απνζεθεύζνπκε ηελ έθζεζή καο. 4. Ξξνβνιέο γηα Έθζεζε (Views)

4.1

Μξνβνιή Ξρεδίαζεο (Design View) (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Reports, φπνπ εκθαλίδνληαη φιεο νη εθζέζεηο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηελ έθζεζε πνπ ζέινπκε θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηεο γηα λα ηελ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή έθζεζεο (Report View). (2) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Design View γηα λα αλνίμνπκε ηελ έθζεζή καο ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο. ή Ζάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γσληά ηεο νζφλεο καο.

απφ ηε γξακκή θαηάζηαζεο ζηελ θάησ δεμηά ή

Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Reports, φπνπ εκθαλίδνληαη φιεο νη εθζέζεηο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηελ έθζεζε πνπ ζέινπκε

146

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ19-Γ.6.Κ20

θαη θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ηεο θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Design View γηα λα ηελ αλνίμεη ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο.

4.2

Μξνβνιή Αηάηαμεο Έθζεζεο (Layout View) (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Reports, φπνπ εκθαλίδνληαη φιεο νη εθζέζεηο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηελ έθζεζε πνπ ζέινπκε θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηεο γηα λα ηελ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή έθζεζεο (Report View). (2) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Layout View γηα λα αλνίμνπκε ηελ έθζεζή καο ζε πξνβνιή δηάηαμεο έθζεζεο. ή Ζάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί γσληά ηεο νζφλεο καο.

απφ ηε γξακκή θαηάζηαζεο ζηελ θάησ δεμηά

ή Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Reports, φπνπ εκθαλίδνληαη φιεο νη εθζέζεηο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηε βάζε δεδνκέλσλ καο, επηιέγνπκε ηελ έθζεζε πνπ ζέινπκε θαη θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ηεο θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Layout View γηα λα ηελ αλνίμεη ζε πξνβνιή δηάηαμεο έθζεζεο.

147

Γ.6.Κ19-Γ.6.Κ20

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

5. Ρξνπνπνίεζε Έθζεζεο (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Reports, επηιέγνπκε ηελ έθζεζε πνπ ζέινπκε λα ηξνπνπνηήζνπκε θαη θάλνπκε δηπιό θιηθ πάλσ ηεο γηα λα ηελ αλνίμνπκε πξψηα ζε πξνβνιή έθζεζεο (Report View). (2) Ώθνινχζσο, απφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Views επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Design View γηα λα αλνίμνπκε ηελ έθζεζή καο ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο θαη θάλνπκε ηηο αιιαγέο πνπ ζέινπκε αθξηβψο κε ηνλ ίδην ηξφπν πνπ θάλακε θαη ζε κηα θφξκα. ή Βπηιέγνπκε ηελ έθζεζε απφ ηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή, θάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ηεο θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Design View γηα λα ηελ αλνίμεη ζε πξνβνιή ζρεδίαζεο θαη θάλνπκε ηηο αιιαγέο πνπ ζέινπκε αθξηβψο κε ηνλ ίδην ηξφπν πνπ θάλακε θαη ζε κηα θφξκα. (3) Ξηε ζπλέρεηα, θιείλνπκε ηελ έθζεζε, απνζεθεχνληαο φκσο μαλά ηηο λέεο αιιαγέο πνπ θάλακε ζηελ έθζεζή καο. 6. Γηαγξαθή Έθζεζεο (Delete Report) (1) Ώπφ ηελ πεξηνρή φισλ ησλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθαξκνγήο (All Access Objects) θάησ απφ ηνλ ηίηιν Reports, επηιέγνπκε ηελ έθζεζε πνπ ζέινπκε λα δηαγξάςνπκε. (2) Ώθνινχζσο, θάλνπκε δεμί θιηθ θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Delete γηα λα ηε δηαγξάςνπκε απφ ηε βάζε δεδνκέλσλ καο. ή Ώπφ ηελ θαξηέια Home θαη ηελ νκάδα Records επηιέγνπκε ην εηθνλίδην Delete. Ώθνινχζσο, θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί

γηα λα ηε δηαγξάςνπκε απφ ηε

βάζε δεδνκέλσλ καο. ή Θπνξνχκε, επίζεο, λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην πιήθηξν Delete . 7. Δθηύπσζε Έθζεζεο (Print Report) (1) Βπηιέγνπκε ηελ έθζεζε πνπ ζέινπκε λα εθηππψζνπκε. (2) Ώπφ ηελ θαξηέια File επηιέγνπκε ηελ εληνιή Print. 

Ζάλνπκε θιηθ ζην εηθνλίδην Quick Print γηα λα απνζηείινπκε ηελ έθζεζε απεπζείαο ζηνλ πξνεπηιεγκέλν εθηππσηή ρσξίο λα νξίζνπκε επηινγέο εθηππσηή.



148

Ζάλνπκε θιηθ ζην εηθνλίδην Print γηα λα

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ19-Γ.6.Κ20

αλνίμνπκε έλα παξάζπξν δηαιφγνπ απφ ην νπνίν κπνξνχκε λα επηιέμνπκε εθηππσηή, λα θαζνξίζνπκε ηνλ αξηζκφ ησλ αληηγξάθσλ θ.ιπ.

ή Θπνξνχκε επίζεο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ CTRL + P . 

Ζάλνπκε θιηθ ζην εηθνλίδην Print Preview γηα λα αλνίμνπκε ηελ έθζεζή καο ζε Μξνβνιή Μξνεπηζθφπεζεο ηεο Βθηχπσζεο. ΢πόκλεκα

Ξεξηγξαθή (Description)

Θαξηέια (Tab)

Δηθνλίδην (Icon)

Νκάδα (Group)

Ξαξάζπξν Γηαιόγνπ (Dialog Box)

Ξιήθηξα (Keys)

Αεκηνπξγία Έθζεζεο κε ην Βξγαιείν Ώπηφκαηεο Έθζεζεο (Report)

Αεκηνπξγία Έθζεζεο κε ηε ρξήζε ηνπ Λδεγνχ Βθζέζεσλ (Report Wizard)

149

Γ.6.Κ19-Γ.6.Κ20

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Μξνβνιή Ξρεδίαζεο (Design View)

Μξνβνιή Αηάηαμεο Έθζεζεο (Layout View)

Οξνπνπνίεζε Έθζεζεο

Αηαγξαθή Έθζεζεο (Delete Report)

Delete

Βθηχπσζε Έθζεζεο (Print Report)

CTRL + P

150

Γ6.11

Δπηπξόζζεηεο Ιεηηνπξγίεο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια ρξεζηκνπνηνχκε ηηο δηαζέζηκεο ιεηηνπξγίεο βνήζεηαο Ια εκθαλίδνπκε θαη λα απνθξχπηνπκε ηηο δηαζέζηκεο γξακκέο εξγαιείσλ Ια επαλαθέξνπκε θαη λα ειαρηζηνπνηνχκε ηελ θνξδέια Ια εμάγνπκε ηα δεδνκέλα ελφο πίλαθα ή ηα απνηειέζκαηα ελφο εξσηήκαηνο ζε αξρείν ππνινγηζηηθψλ θχιισλ, XML Ια αιιάδνπκε ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηεο ζειίδαο, ην κέγεζνο ηνπ ραξηηνχ θαη ηα πεξηζψξηα εθηχπσζεο Ια εθηππψλνπκε φιεο ή επηιεγκέλεο εγγξαθέο.

1. Διαρηζηνπνίεζε θνξδέιαο (ribbon) Γηα λα ειαρηζηνπνηήζνπκε παηνχκε ην θνπκπί πνπ βιέπνπκε ζηελ πην θάησ εηθφλα. Βλαιιαθηηθά, κπνξνχκε λα παηήζνπκε ηνλ ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ CTRL+F1.

2. Δπαλαθνξά θνξδέιαο (ribbon) Γηα λα επαλαθέξνπκε ηελ θνξδέια παηνχκε ην θνπκπί ζπλδπαζκφ πιήθηξσλ CTRL+F1.

ή ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ

3. Δκθάληζε θαη απόθξπςε ησλ γξακκώλ εξγαιείσλ Γηα λα απνθξχςνπκε κηα γξακκή εξγαιείσλ αθνινπζνχκε ηα πην θάησ βήκαηα: (1) Ώπφ ην κελνχ File επηιέγνπκε Options (2) Ξηελ πεξίπησζε πνπ ε γξακκή εξγαιείσλ πνπ ζέινπκε λα απνθξχςνπκε έρεη √ πξάγκα ην νπνίν ζεκαίλεη φηη εκθαλίδεηαη ην θχξην παξάζπξν ηεο εθαξκνγήο,, παηνχκε γηα λα εμαθαληζηεί ην √, φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ πην θάησ εηθφλα.

(3) Μαηνχκε ην θνπκπί ΝΘ. Πεκείσζε: Γηα λα εκθαληζηεί θαη πάιη ε γξακκή εξγαιείσλ ζην θχξην παξάζπξν ηεο εθαξκνγήο, επαλαιακβάλνπκε ηελ πην πάλσ δηαδηθαζία, κε ηε δηαθνξά φηη ζα πξέπεη λα εκθαλίδεηαη ην √ κπξνζηά απφ ην φλνκα ηεο γξακκήο εξγαιείσλ. 4. Σξήζε ηεο Βνήζεηαο (Help) ΋πσο έρνπκε κάζεη θαη ζηηο άιιεο εθαξκνγέο, φηαλ επηζπκνχκε λα αλαδεηήζνπκε νηηδήπνηε δελ γλσξίδνπκε ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή, έρνπκε ηελ επθαηξία λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηε δηαζέζηκε ιεηηνπξγία βνήζεηαο πνπ ππάξρεη.

151

Γ.6.Κ19-Γ.6.Κ20

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γηα λα ελεξγνπνηήζνπκε ηελ βνήζεηα ηεο Microsoft Access, κπνξνχκε λα παηήζνπκε ην θνπκπί Help πνπ βξίζθεηαη ζηε γξακκή εξγαιείσλ, είηε λα παηήζνπκε ην θνπκπί F1 απφ ην πιεθηξνιφγην. 5. Δμαγσγή ζηνηρείσλ πίλαθα ή εξσηήκαηνο H Microsoft Access καο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα εμάγνπκε ηα ζηνηρεία ελφο πίλαθα ή ελφο εξσηήκαηνο ζην ππνινγηζηηθφ θχιιν ή θαη ζε άιιεο κνξθέο. Γηα λα ην πεηχρνπκε αθνινπζνχκε ηα πην θάησ βήκαηα: (1) Ώπφ ην κελνχ External Data, επηιέγνπκε Excel, φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ πην θάησ εηθφλα:

(2) Ξην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη θαζνξίδνπκε (i) ην ρψξν απνζήθεπζεο ηνπ αξρείνπ πνπ ζα δεκηνπξγεζεί θαη (ii) ην φλνκα ηνπ αξρείνπ. (3) Μαηνχκε ην θνπκπί ΝΘ. 6. Αιιαγή ηνπ πξνζαλαηνιηζκνύ ηεο ζειίδαο, ησλ πεξηζσξίσλ θαη ηνπ κεγέζνπο ηνπ ραξηηνύ Γηα λα αιιάμνπκε ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηεο ζειίδαο, ηα πεξηζψξηα θαη ην κέγεζνο ηνπ ραξηηνχ αθνινπζνχκε ηα πην θάησ βήκαηα: (1) Ώπφ ην κελνχ File, επηιέγνπκε Print θαη ζηε ζπλέρεηα Print Preview. (2) Ξηελ πεξίπησζε πνπ ζέινπκε λα αιιάμνπκε ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ επηιέγνπκε Landscape (γηα νξηδφληην) ή Portrait (γηα θάζεην).

(3) Ώλ ζέινπκε λα αιιάμνπκε ην κέγεζνο ηνπ ραξηηνχ παηνχκε ζηελ επηινγή Size.

(4) Οέινο, αλ ζέινπκε λα αιιάμνπκε ηα πεξηζψξηα, επηιέγνπκε Page Setup. 7. Δθηύπσζε ζπγθεθξηκέλσλ εγγξαθώλ Ξηελ πεξίπησζε πνπ ζέινπκε λα εθηππψζνπκε ζπγθεθξηκέλεο εγγξαθέο ηνπ πίλαθα ή ηνπ εξσηήκαηνο αθνινπζνχκε ηα πην θάησ βήκαηα:

152

Γ.6 Βάζεηο Γεδνκέλσλ θαη Αλάπηπμε Ξιεξνθνξηαθώλ Ππζηεκάησλ

Γ.6.Κ19-Γ.6.Κ20

(1) Βπηιέγνπκε ηηο εγγξαθέο (2) Ώπφ ην κελνχ File, επηιέγνπκε Print θαη πάιη Print. (3) Ξηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε Selected Records. ΢πόκλεκα Ξεξηγξαθή (Description)

Θαξηέια (Tab)

Δηθνλίδην (Icon)

Νκάδα (Group)

Βιαρηζηνπνίεζε θαη Βπαλαθνξά Ζνξδέιαο (Ribbon)

Home

Βκθάληζε θαη Ώπφθξπςε ησλ γξακκψλ εξγαιείσλ

File

Options

Ρξήζε βνήζεηαο (Help)

Home

Help

Βμαγσγή ζηνηρείσλ πίλαθα ή εξσηήκαηνο

External Data

Excel

Ώιιαγή πξνζαλαηνιηζκνχ ζειίδαο

File

Print Preview

Landscape ή Portrait

Ώιιαγή ηνπ κεγέζνπο ηνπ ραξηηνχ

File

Print Preview

Size

Ξαξάζπξν Γηαιόγνπ (Dialog Box)

Ξιήθηξα (Keys)

CTRL+F1

153

ENOTHTA Γ7

Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο Ξιεξνθνξηθήο

Ώιθείδνπ Θαξίλα Ώλδξένπ Αεκήηξεο Ώλησλίνπ Ώληψλεο Φ. Ώρηιιέσο Ζιεηψ Γεσξγίνπ Ώληψλεο Αεκεηξίνπ Ηεπηέξεο Αεκεηξίνπ Μαλαγηψηα Αηνλπζίνπ Θηράιεο (Ξχκβνπινο) Γαραξίνπ Ζπξηάθνο Θενδψξνπ Διίαο (Ξχκβνπινο) Ζνπξνχζηεο Ώληψλεο Θάθθνπια Μφια Θαθξή Ξσηηθνπνχινπ Βιέλε Θέζζηνπ Μαξαζθεπή

Ιηθνιάνπ Ιηθνιέηηα Ληθνλνκίδεο Γηψξγνο Μαλαγίδεο Θηράιεο Μαπαδνπνχινπ Άλζε Μαπαιπζάλδξνπ Ώιέμαλδξνο (Ξχκβνπινο) Μαξπέξεο Ιηθφιαο Μαπιηθθάο Μαχινο (Ξχκβνπινο) Μεηξή Εσζήθ Ξπκεσλίδεο Ζσλζηαληίλνο Οζηκνχξεο Ραξάιακπνο Φσηίνπ Μαχινο Ραηδεγηάλλεο Γηψξγνο ΡαηδεινΎδνπ Θαξία

155

Γ7.1

Δηζαγσγή ζηνπο Αιγνξίζκνπο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαθέξνπκε θαη λα εμεγνχκε ηα ζηάδηα αλάπηπμεο ελφο πξνγξάκκαηνο Ια εμεγνχκε ηελ έλλνηα ηνπ αιγνξίζκνπ Ια αλαθέξνπκε απινχο αιγφξηζκνπο απφ ηελ θαζεκεξηλφηεηά καο Ια αμηνινγνχκε κηα ζεηξά απφ βήκαηα/εληνιέο θαη λα εμεγνχκε αλ απνηεινχλ ή φρη αιγφξηζκν. Ια αμηνινγνχκε έηνηκα παξαδείγκαηα θαη λα δηαθξίλνπκε ζε πνηα απφ απηά παξαηεξνχληαη ή φρη ηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο ζσζηνχ αιγνξίζκνπ (Ξαθήλεηα/θαζνξηζηηθφηεηα, απνηειεζκαηηθφηεηα, πεξαηφηεηα) Ια αλαθέξνπκε ηξφπνπο δηαηχπσζεο ελφο αιγνξίζκνπ (ιεθηηθή πεξηγξαθή/ςεπδνθψδηθαο, ινγηθφ δηάγξακκα) Ια αλαιχνπκε απιά πξνβιήκαηα ζε αιγφξηζκν ρξεζηκνπνηψληαο ηε ιεθηηθή κέζνδν Ια βξίζθνπκε ηνλ πην απνδνηηθφ αιγφξηζκν ζε έλα πξφβιεκα (π.ρ. ηαμηλφκεζε αξηζκψλ κε δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο - πην ζχληνκε δηαδξνκή γηα έλα νδεγφ λα θηάζεη ζηνλ πξννξηζκφ ηνπ).

1. Ν Θύθινο Αλάπηπμεο Δθαξκνγήο – Ξνηα βήκαηα/θάζεηο αθνινπζήζνπκε γηα λα δεκηνπξγήζνπκε έλα πξόγξακκα

πξέπεη

λα

Οα πξνγξάκκαηα δεκηνπξγνχληαη απφ αλζξψπνπο θαη φπσο φιεο νη ηερλνινγηθέο θαηαζθεπέο (π.ρ. θηίξηα, απηνθίλεηα, γέθπξεο, ειεθηξηθέο ζπζθεπέο), γηα λα ιεηηνπξγνχλ ζσζηά ζα πξέπεη λα ζρεδηαζηνχλ πξνζεθηηθά, λα θαηαζθεπαζηνχλ φπσο έρνπλ ζρεδηαζηεί θαη λα ειεγρζνχλ πξηλ ηηο ρξεζηκνπνηήζνπκε. Ξθεθηείηε ηελ θαηαζθεπή ελφο κεγάινπ θηηξίνπ. Ρσξίο δηάθνξεο ιεπηνκεξείο κειέηεο, ζρεδηαγξάκκαηα απφ πνιηηηθνχο κεραληθνχο, αξρηηέθηνλεο, ειεθηξνινγηθά θαη πνιιά άιια ζρέδηα, ν εξγνιάβνο δελ κπνξεί θαλ λα μεθηλήζεη δνπιεηά. Γηα λα δηνξζσζεί κηα θαηαζθεπή πνπ δελ έρεη ζρεδηαζηεί ζσζηά, ζπλήζσο απαηηεί ηελ εμαζθάιηζε λέσλ πιηθψλ θαη πνιχ θφπν γηα ηελ επηδηφξζσζή ηεο, ζπρλά κε ςειφ θφζηνο, πξάγκα πνπ αλαγθάδεη ηνλ θαηαζθεπαζηή λα ηε ζρεδηάζεη πνιχ πξνζεθηηθά. Ον ινγηζκηθφ, ζε αληίζεζε κε άιιεο θαηαζθεπέο, δελ απαηηεί ηελ αγνξά πιηθψλ θαη ζπρλά δίλεηαη ε εληχπσζε φηη δελ απαηηείηαη ζρεδηαζκφο. Ξηελ πξαγκαηηθφηεηα, φκσο, ην θφζηνο εληνπηζκνχ θαη επίιπζεο ιαζψλ ζην ινγηζκηθφ, ηδηαίηεξα εάλ δελ έρεη ζρεδηαζηεί ζσζηά, είλαη κηα δχζθνιε, καθξνρξφληα θαη δαπαλεξή δηαδηθαζία. ΐιέπνπκε, ινηπφλ, φηη φιεο νη ζνβαξέο θαηαζθεπέο γίλνληαη κε θαιή πξνεξγαζία θαη ζρεδηαζκφ. Ον ίδην ζπκβαίλεη θαη ζηελ πιεξνθνξηθή. Γηα ηε δεκηνπξγία ελφο πξνγξάκκαηνο (ινγηζκηθνχ) ρξεηάδεηαη λα πεξάζνπκε κέζα απφ κηα δηαδηθαζία πνπ πεξηιακβάλεη δηάθνξεο θάζεηο / ζηάδηα ηα νπνία νλνκάδνληαη Ζχθινο Ώλάπηπμεο Ώιγνξηζκηθήο Βθαξκνγήο. Ξηε ζπλέρεηα ηνπ θεθαιαίνπ ζα δνχκε αλαιπηηθά φιεο ηηο θάζεηο ηνπ θχθινπ αλάπηπμεο θαη ζην ηέινο ζα κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε απιά πξνγξάκκαηα.

157

Γ.7. Κ1

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Φάζε 1: Ζαζνξηζκφο ηνπ πξνβιήκαηνο κε αθξίβεηα Θειεηνχκε ην πξφβιεκα θαη εληνπίδνπκε ηηο δηαδηθαζίεο / ιεηηνπξγίεο ηνπ. Ώθνινχζσο πεξηγξάθνπκε κε ζαθήλεηα θαη αθξίβεηα ηη ζα θάλεη ε θαζεκηά απφ απηέο ηηο δηαδηθαζίεο (βξίζθνπκε ηα δεδνκέλα / δεηνχκελα).

Φάζε 2: Ζαζνξηζκφο ησλ βεκάησλ γηα επίιπζε θάζε δηαδηθαζίαο

Φάζε 3: Θεηαηξνπή ησλ βεκάησλ ηνπ αιγνξίζκνπ ζε πξφγξακκα. Ώθνχ επηιέμνπκε κηα γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ κεηαηξέπνπκε ην θάζε βήκα ησλ αιγνξίζκσλ (ινγηθψλ δηαγξακκάησλ) ζηελ αληίζηνηρε εληνιή ηεο γιψζζαο απηήο. Ώθνινχζσο θάλνπκε ζπληαθηηθό έιεγρν ηνπ πξνγξάκκαηνο, ειέγρνπκε δειαδή αλ ε θάζε εληνιή γξάθηεθε ζσζηά, ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο ζχληαμεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο γιψζζαο. πξνγξακκαηηζκνχ.

Ο Β Ζ Θ Δ Ν Ε Σ ΞΔ

Ώλαιχνπκε ηελ θαζεκηά απφ ηηο δηαδηθαζίεο ζε αιγφξηζκνπο. Αειαδή ζε απιά βήκαηα ηνπνζεηεκέλα ζε ινγηθή ζεηξά, έηζη πνπ λα δείρλνπλ πώο ζα πξαγκαηνπνηείηαη ε θάζε δηαδηθαζία (ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ινγηθά δηαγξάκκαηα γηα ηελ αλάιπζε ησλ δηαδηθαζηψλ καο ζε απιά βήκαηα).

Φάζε 4: Έιεγρνο Δθηεινύκε / ηξέρνπκε ην πξφγξακκά καο θαη βιέπνπκε αλ παξάγεη ζσζηά απνηειέζκαηα. Βιέγρνπκε, δειαδή, αλ απηά πνπ θαζνξίζακε ζηε Φάζε 2 επηηπγράλνληαη. Ώλ ππάξρνπλ ιάζε ηφηε πξέπεη λα ηα δηνξζψζνπκε. ΋ζεο θνξέο ρξεηαζηνχλ αιιαγέο θαη δηνξζψζεηο ν θύθινο αλάπηπμεο ζα επαλαιακβάλεηαη μαλά θαη μαλά, κέρξη λα θηάζνπκε ζε επηζπκεηφ απνηέιεζκα. Βηθφλα 55 Λη θάζεηο / ζηάδηα ηνπ Ζχθινπ Ώλάπηπμεο Μξνγξάκκαηνο

Ξηελ Βηθφλα 55 γίλεηαη αλαθνξά ζε πνιιέο δηαδηθαζίεο/ιεηηνπξγίεο. Οα κεγάια, ζχλζεηα πξνγξάκκαηα απνηεινχληαη απφ πνιιέο αλεμάξηεηεο ιεηηνπξγίεο. ΋ια φκσο ηα πξνγξάκκαηα πνπ ζα κειεηήζνπκε ζηε ζπλέρεηα ζα απνηεινχληαη απφ κία κφλν δηαδηθαζία/ιεηηνπξγία. Ρεθκεξίσζε Οεθκεξίσζε είλαη ην ζχλνιν ηνπ γξαπηνχ πιηθνχ πνπ ζπλνδεχεη έλα πξφγξακκα. Αελ είλαη αθφκα κηα θάζε ζηελ αλάπηπμε ελφο πξνγξάκκαηνο, αιιά κία παξάιιειε δηαδηθαζία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε φια ηα ζηάδηα αλάπηπμεο ελφο πξνγξάκκαηνο. Θεηαμχ άιισλ, ε ηεθκεξίσζε, πεξηιακβάλεη: Γηα ηνλ ρξήζηε: ην εγρεηξίδην ρξήζεο (user manual), ην νπνίν καο θαζνδεγεί κε βήκα πξνο βήκα νδεγίεο, ψζηε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην πξφγξακκα.

158

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ1

Γηα ηνλ πξνγξακκαηηζηή: πεξηιακβάλεη φια ηα εξγαιεία ηα νπνία ζα θάλνπλ ηελ αλάπηπμε ελφο λένπ πξνγξάκκαηνο ή ηελ ηξνπνπνίεζε ελφο πθηζηακέλνπ πξνγξάκκαηνο επθνιφηεξε. Ξαξάδεηγκα Έλα απφ ηα δεκνθηιέζηεξα παηρλίδηα είλαη ην FIFA πνπ θαηαζθεπάδεηαη απφ ηελ εηαηξεία ΒΏ Sports. Ξηηο εθδφζεηο ηνπ παηρληδηνχ πξηλ απφ ην 2012 παξνπζηαδφηαλ ην εμήο πξφβιεκα. Ξε πεξίπησζε δπλακηθήο δηεθδίθεζεο ηεο κπάιαο (π.ρ. ηάθιηλ) θαηλφηαλ φηη ν έλαο παίθηεο «έκπαηλε» κέζα ζηνλ άιιν. Βπίζεο ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίνλ αιιειεπηδξνχζαλ νη παίθηεο ζηηο δηάθνξεο δηεθδηθήζεηο ήηαλ πξνβιέςηκνο. Οα πξνβιήκαηα δηνξζψζεθαλ ζην FIFA 2012 κε ηε δεκηνπξγία ηνπ Impact Engine, ελφο πξνγξάκκαηνο (κηαο δηαδηθαζίαο/ιεηηνπξγίαο) ην νπνίν λα δηαρεηξίδεηαη ηελ αιιειεπίδξαζε κεηαμχ ησλ παηθηψλ.

Βηθφλα 56 Ον impact engine ηνπ FIFA 2012

Ξηνλ παξαθάησ πίλαθα πεξηγξάθνληαη κε πνιχ ζπλνπηηθφ ηξφπν ηα βήκαηα ηνπ θχθινπ αλάπηπμεο ηνπ Impact Engine. Φάζε 1: Δ εηαηξεία (EA Sports), αλαγλψξηζε ην πξφβιεκα. Ώπηφ έγηλε ηφζν απφ ην πξνζσπηθφ ηεο εηαηξείαο φζν θαη απφ ηνπο ρξήζηεο πνπ άζθεζαλ θξηηηθή. Ώθνχ έγηλε αλαγλψξηζε ηνπ πξνβιήκαηνο, νη αλαιπηέο ηεο εηαηξείαο θαηέγξαςαλ κε ζαθήλεηα ην ηη έπξεπε λα γίλεη. Φάζε 2: Έρνληαο κπξνζηά ηνπο ηελ αλάιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο, ηα άηνκα ηεο νκάδαο αλάπηπμεο ηνπ παηρληδηνχ άξρηζαλ λα ςάρλνπλ θαη λα ζρεδηάδνπλ ηηο ιχζεηο. Φάζε 3: Ξε απηή ηε θάζε νη πξνγξακκαηηζηέο ηεο εηαηξείαο πινπνίεζαλ ηηο ιχζεηο πνπ δφζεθαλ απφ ηελ νκάδα αλάπηπμεο. Φάζε 4: Οέινο, εηδηθνί gamers αλέιαβαλ ηνλ έιεγρν. Έπαημαλ ην παηρλίδη πνιιέο ψξεο πξνζπαζψληαο λα εληνπίζνπλ ηπρφλ ιάζε ζην Impact Engine. Βίλαη θαλεξφ φηη αλ κηα απφ ηηο θάζεηο ηνπ θχθινπ αλάπηπμεο δελ ζρεδηαζηεί ζσζηά, ηφηε νιφθιεξν ην πξφγξακκα ζα απνηχρεη.

159

Γ.7. Κ1

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

2. Ρη είλαη αιγόξηζκνο Αιγόξηζκν νλνκάδνπκε έλαλ αξηζκφ απφ βήκαηα γξακκέλα ζε ινγηθή ζεηξά, ηα νπνία ρξεηάδνληαη γηα ηελ εθηέιεζε κηαο εξγαζίαο ή γηα ηελ επίιπζε ελφο πξνβιήκαηνο. Δ ιέμε «αιγφξηζκνο» πξνέξρεηαη απφ κία κειέηε ηνπ Μέξζε καζεκαηηθνχ ηνπ 8νπ αηψλα κ.Ρ. Ώι Ρνπαξίδκη (Abu Ja'far Mohammed ibn Musa Ώl-Khowarismi). Μέληε αηψλεο αξγφηεξα ε κειέηε κεηαθξάζηεθε ζηα Ηαηηληθά θαη άξρηδε κε ηε θξάζε "Algorithmus dixit ...." (ν Ώιγφξηζκνο είπε...). Έηζη ην φλνκά ηνπ ηαπηίζηεθε κε ηε ζπζηεκαηηθή, ιεπηνκεξή θαη αθξηβή πεξηγξαθή ηνπ ηξφπνπ επίιπζεο θάπνηνπ πξνβιήκαηνο, ε νπνία είλαη απαξαίηεηε ζηε δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο ελφο πξνγξάκκαηνο γηα ηνλ ππνινγηζηή.

2.1

Μαξαδείγκαηα αιγνξίζκσλ

Βηθφλα 57 Λ Abu Ja'far Mohammed ibn Musa Ώl-Khowarismi ζε αηγππηηαθφ γξακκαηφζεκν.

Ξηε δσή καο, ζε θαζεκεξηλή βάζε, εθηεινχκε δεθάδεο απιέο ή ζχλζεηεο δηαδηθαζίεο πνπ κπνξνχλ λα πεξηγξαθνχλ κε αιγφξηζκνπο. Λη δηαδηθαζίεο απηέο δελ είλαη απαξαίηεην λα ζρεηίδνληαη κε ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο. Θεξηθέο ηέηνηεο δηαδηθαζίεο (αιγφξηζκνη) είλαη νη αθφινπζεο:      

Λ ππνινγηζκφο ηνπ εκβαδνχ ελφο γεσκεηξηθνχ ζρήκαηνο (π.ρ. ελφο νξζνγσλίνπ) Βχξεζε ηνπ κεγαιχηεξνπ ή κηθξφηεξνπ αξηζκνχ απφ κία νκάδα αξηζκψλ Δ απνζηνιή ειεθηξνληθνχ κελχκαηνο κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ καο ππνινγηζηή Λ έιεγρνο ησλ θψησλ ηεο ηξνραίαο ζε κία πφιε. Δ πνξεία πνπ αθνινπζεί θαζεκεξηλά έλαο δηαλνκέαο εθεκεξίδσλ γηα λα δηαλείκεη ηηο εθεκεξίδεο Έλα ειεθηξνληθφ παηρλίδη κε πνιιά ζηάδηα.

Οξία απφ ηα πην πάλσ παξαδείγκαηα αιγνξίζκσλ αλαιχνληαη ζε απιά βήκαηα πην θάησ: ΢πνινγηζκόο εκβαδνύ νξζνγσλίνπ 1. Αηάβαζε ην κήθνο νξζνγσλίνπ 2. Αηάβαζε ην πιάηνο νξζνγσλίνπ 3. Ππνιφγηζε ην εκβαδφλ (Βκβαδφλ = κήθνο ρ πιάηνο) 4. Οχπσζε ην εκβαδφλ Δύξεζε ηνπ κεγαιύηεξνπ αξηζκνύ από κηα νκάδα 3 δηαθνξεηηθώλ αξηζκώλ 1. Αηάβαζε ηνπο 3 αξηζκνχο (a,b,c) 2. Aλ a>b θαη a>c ηφηε 3. Οχπσζε a 4. Ώιιηψο αλ b>a θαη b>c ηφηε 5. Οχπσζε b 6. Ώιιηψο 7. Οχπσζε c

160

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ1

Απνζηνιή ειεθηξνληθνύ κελύκαηνο (e-mail ) 1. Θπαίλσ ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ παξνρέα κνπ. 2. Μιεθηξνινγψ ην User Name κνπ 3. Μιεθηξνινγψ ην Password κνπ 4. Βπηιέγσ «Ιέν Θήλπκα» 5. Μιεθηξνινγψ ή επηιέγσ ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε ηνπ παξαιήπηε 6. Γξάθσ ην κήλπκα 7. Βπηιέγσ «Ώπνζηνιή» 8. Βπηιέγσ «Έμνδνο» Ξξέπεη όκσο λα ηνλίζνπκε όηη κηα ζεηξά από βήκαηα δελ απνηεινύλ απαξαίηεηα αιγόξηζκν. Γηα παξάδεηγκα: Νη θαλόλεο ζρνιηθήο ζπκπεξηθνξάο ζηελ ηάμε. 1. Ώθνχσ πξνζεθηηθά ηνλ/ηελ θαζεγεηή/ηξηά κνπ! 2. Μξνζθέξσ ηε βνήζεηά κνπ ζηνπο ζπκκαζεηέο κνπ! 3. Ξέβνκαη θαη αγαπψ ηνπο ζπκκαζεηέο κνπ! 4. Ξεθψλσ ην ρέξη κνπ φηαλ ζέισ λα κηιήζσ! 5. Ώθνχσ κε πξνζνρή ηνλ ζπκκαζεηή κνπ! 6. Ώθνινπζψ ηηο νδεγίεο ηνπ/ηεο θαζεγεηή/ηξηάο κνπ! 7. Φξνληίδσ γηα ηελ θαζαξηφηεηα ηεο ηάμεο κνπ! Λη νδεγίεο απηέο δελ απνηεινχλ αιγφξηζκν, είλαη αζχλδεηεο κεηαμχ ηνπο, δελ έρνπλ θάπνηα ινγηθή ζεηξά θαη δελ νδεγνχλ ζηελ παξαγσγή θάπνηνπ ζπγθεθξηκέλνπ απνηειέζκαηνο. 3. Ρα ραξαθηεξηζηηθά ελόο αιγνξίζκνπ Βίλαη μεθάζαξν φηη ηα βήκαηα ηνπ πξνεγνχκελνπ παξαδείγκαηνο δελ απνηεινχλ αιγφξηζκν. Έλαο αιγφξηζκνο δελ απνηειείηαη απφ κηα νπνηαδήπνηε ζεηξά βεκάησλ ή εληνιψλ αιιά κία ζεηξά απφ βήκαηα ή εληνιέο ζε ινγηθή ζεηξά θαη πξέπεη επηπξφζζεηα λα έρεη ηα πην θάησ ραξαθηεξηζηηθά: 

Παθήλεηα / Θαζνξηζηηθόηεηα: Ζάζε βήκα (εληνιή) ηνπ αιγνξίζκνπ πξέπεη λα είλαη απιφ θαη λα είλαη δηαηππσκέλν κε ζαθήλεηα, ψζηε λα κελ ππάξρεη ακθηβνιία γηα ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ζα εθηειεζζεί. Μξέπεη, επίζεο, λα κπνξεί λα εθηειεζζεί κε αθξίβεηα κέζα ζε ζπγθεθξηκέλα ρξνληθά πιαίζηα (πεπεξαζκέλνο). Γηα παξάδεηγκα, ε εληνιή «πξνζεξκαίλσ ηνλ θνχξλν» δελ είλαη ζαθήο, δηφηη δελ πξνζδηνξίδεη γηα πφζν ρξνληθφ δηάζηεκα πξνζεξκαίλσ ηνλ θνχξλν.



Ξεξαηόηεηα: Ζάζε αιγφξηζκνο πξέπεη πάληα λα ηειεηψλεη χζηεξα απφ ηελ εθηέιεζε ελφο αξηζκνχ βεκάησλ, κε άιια ιφγηα δελ κπνξεί λα ζπλερίδεη ηελ εθηέιεζή ηνπ γηα πάληα.



Απνηειεζκαηηθόηεηα: Ια δίλεη ζπγθεθξηκέλα απνηειέζκαηα, ηα νπνία λα κπνξνχλ λα εμαθξηβσζνχλ απφ έλαλ άλζξσπν, εθηειψληαο κε «κνιχβη θαη ραξηί» ηηο εληνιέο / βήκαηα ηνπ αιγνξίζκνπ. Βπίζεο νη εληνιέο απηέο ζα πξέπεη λα είλαη δηαηππσκέλεο έηζη ψζηε λα κπνξνχλ λα εθηειεζηνχλ απφ απηφλ ζηνλ νπνίν απεπζχλεηαη ν αιγφξηζκνο.

Λ πην θάησ πίλαθαο παξνπζηάδεη κεξηθά παξαδείγκαηα «αιγνξίζκσλ» πνπ δελ έρνπλ φια ηα πην πάλσ ραξαθηεξηζηηθά.

161

Γ.7. Κ1

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Βξεο ηνλ κηθξόηεξν από 3 αξηζκνύο Μξφβιεκα ζαθήλεηαο/θαζνξηζηηθφηεηαο

1. Αηαβάδσ αξηζκνχο 2. ΐξίζθσ ηνλ κηθξφηεξν

(Μφζνπο αξηζκνχο δηαβάδσ; Μψο βξίζθσ ηνλ κηθξφηεξν;)

3. Οππψλσ ηνλ κηθξφηεξν

Ρν ξνκπόη πνπ βιέπεηε πξνζπαζεί λα βγεη από ηνλ ιαβύξηλζν ζε κηα από ηηο εμόδνπο 1, 2 ή 3. Αλ θαηαθέξεη λα βγεη ηόηε ν αιγόξηζκνο ηεξκαηίδεηαη. Κπνξεί λα θηλείηαη κόλν κέζα Μξφβιεκα πεξαηφηεηαο από άζπξα θνπηάθηα θαη είλαη πξνγξακκαηηζκέλν λα θηλείηαη σο εμήο:

1. Ζάλε επηηφπνπ ζηξνθή δεμηά 2. Μξνρψξα 2 θνπηηά επζεία κπξνζηά 3. Ώλ βγεηο ζε θάπνηα απφ ηηο 3 εμφδνπο ζηακάηα. Αηαθνξεηηθά επαλέιαβε ηα βήκαηα 1 θαη 2. 1

(Λ αιγφξηζκνο δελ ζα ζηακαηήζεη πνηέ γηαηί ην ξνκπφη ζα θάλεη θχθινπο κέζα ζηνλ ιαβχξηλζν θαη δελ ζα θαηαθέξεη λα βγεη ζε κηα απφ ηηο εμφδνπο).

΢πνινγηζκόο κέζνπ όξνπ 20 αξηζκώλ Μξφβιεκα απνηειεζκαηηθφηεηαο 1. Αηάβαζε 20 αξηζκνχο 2. Ππνιφγηζε ηνλ κέζν φξν 3. Οχπσζε ηνλ κέζν φξν.

162

Δ 2ε εληνιή δελ είλαη απιή θαη δελ κπνξεί λα εθηειεζηεί απεπζείαο απφ ηνλ ππνινγηζηή. Μξέπεη λα ππνινγηζηεί πξψηα ην άζξνηζκα ησλ 20 αξηζκψλ θαη κεηά ν κέζνο ηνπο φξνο.

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ1

4. Ρξόπνη δηαηύπσζεο αλαπαξάζηαζεο αιγνξίζκσλ Έλαλ αιγφξηζκν κπνξνχκε λα ηνλ δηαηππψζνπκε κε ηξεηο ηξφπνπο: Ηεθηηθή Μεξηγξαθή, ΢επδνθψδηθα (pseudocode), θαη Ηνγηθφ Αηάγξακκα (flowchart). 

Ηεθηηθή πεξηγξαθή: Μεξηγξαθή ηνπ αιγνξίζκνπ ζε βήκαηα ρξεζηκνπνηψληαο ιέμεηο απφ ηελ θαζεκεξηλή καο δσή.



΢επδνθψδηθαο: Μην απζηεξή δηαηχπσζε ηνπ αιγνξίζκνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαζνξηζκέλεο εληνιέο/ιέμεηο θαη ζπκβνιηζκνί.



Ηνγηθφ Αηάγξακκα: Έλαο γξαθηθφο ηξφπνο παξνπζίαζεο ελφο αιγνξίζκνπ, πνπ απνηειείηαη απφ ζχκβνια κε ζπγθεθξηκέλε ζεκαζία, πνπ ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο κε βέιε, πνπ δείρλνπλ ηε ξνή ηεο εθηέιεζεο.

θαηά

ηελ

νπνία

Ξαξάδεηγκα : Ξε πφζα ρξφληα έλαο αλήιηθνο ζα δηθαηνχηαη λα βγάιεη δίπισκα νδήγεζεο; Ιεθηηθή Ξεξηγξαθή

Τεπδνθώδηθαο

Ινγηθό Γηάγξακκα Αξρή

1. Αηάβαζε ηελ ειηθία

1. Αηάβαζε age Γηάβαζε age

2. Ώθαίξεζε ηελ ειηθία απφ ηνλ αξηζκφ 18 3. Οχπσζε ηε δηαθνξά

2. X = 18 - age

3. Οχπσζε X

X = 18 - age

Ρύπσζε Σ

Ρέινο

5. Απνδνηηθόο Αιγόξηζκνο Ξπλήζσο παξαηεξνχκε φηη πνιιά πξνβιήκαηα ηεο θαζεκεξηλφηεηάο καο επηιχνληαη κε πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ ηξφπνπο. Γηα παξάδεηγκα: 

Γηα λα πεξπαηήζνπκε απφ ην ζπίηη κέρξη ην ζρνιείν καο. Ξπλήζσο ππάξρνπλ πεξηζζφηεξεο απφ κηα δηαδξνκέο πνπ κπνξνχκε λα αθνινπζήζνπκε.



Δ ιχζε ελφο πξνβιήκαηνο ζηα καζεκαηηθά. Μνιχ ζπρλά βιέπνπκε φηη θάπνηνο ζπκκαζεηήο καο έιπζε ηελ ίδηα άζθεζε κε δηαθνξηθφ ηξφπν απφ ηνλ δηθφ καο.

Ξε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο είλαη ινγηθφ λα ςάρλνπκε γηα ηελ θαιχηεξε θαη απνδνηηθφηεξε ιχζε. Έηζη, ζα αθνινπζήζνπκε ηε ζπληνκφηεξε δηαδξνκή γηα λα πάκε ζην ζρνιείν καο θαη ζα ιχζνπκε ηελ άζθεζε ησλ καζεκαηηθψλ κε ηνλ ηξφπν πνπ ζεσξνχκε επθνιφηεξν. Μαξνκνίσο ζηελ πιεξνθνξηθή κπνξεί λα ππάξρνπλ πεξηζζφηεξνη απφ έλαο αιγφξηζκνη γηα ηε ιχζε ηνπ ίδηνπ πξνβιήκαηνο. Έλαο αιγφξηζκνο είλαη πην απνδνηηθόο απφ θάπνηνλ άιινλ αλ εθηειείηαη γξεγνξφηεξα θαη θάλεη ρξήζε φζν ην δπλαηφλ ιηγφηεξνπ ρψξνπ κλήκεο.

163

Γ.7. Κ1

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Μην θάησ παξνπζηάδνληαη ηξία παξαδείγκαηα πξνβιεκάησλ. Γηα ην θάζε πξφβιεκα πξνηείλνληαη δχν δηαθνξεηηθνί αιγφξηζκνη νη νπνίνη απνηεινχλ ιχζεηο ζην πξφβιεκα. ΋πσο επεμεγείηαη, αλ ζπγθξίλνπκε ηνπο αιγφξηζκνπο απηνχο ζπρλά θάπνηνο είλαη απνδνηηθφηεξνο απφ ηνλ άιινλ.

Ξαξάδεηγκα 1 : γηα λα εηζέιζεη θάπνηνο απφ ηελ είζνδν (in) θαη λα εμέιζεη απφ ηελ έμνδν (out) έρεη δχν επηινγέο (α) αθνινπζψληαο ηε δηαδξνκή κε ηα αζηεξάθηα, (β) αθνινπζψληαο ηε δηαδξνκή κε ηνπο ζηαπξνχο. Μνηα επηινγή / δηαδξνκή είλαη πην απνδνηηθή;

out

Απάληεζε: ε δηαδξνκή (β) γηαηί είλαη ζπληνκφηεξε 17 βήκαηα ελψ ε (α) ρξεηάδεηαη 19.

Ξαξάδεηγκα 2: Βηνηκαζία κέηξηνπ frappe. Μνηνο απφ ηνπο δχν αιγνξίζκνπο είλαη απνδνηηθφηεξνο; 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

ΐάδνπκε ιίγν λεξφ ζε έλα πνηήξη ΐάδνπκε 1 θνπηαιάθη ζηηγκηαίνπ θαθέ ΐάδνπκε 1 θνπηαιάθη δάραξε Ώλαθαηεχνπκε κε ην mixer Μξνζζέηνπκε θαη άιιν λεξφ ΐάδνπκε ιίγν γάια ΐάδνπκε 2-3 παγάθηα

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

ΐάδνπκε ιίγν λεξφ ζε έλα πνηήξη ΐάδνπκε 1 θνπηαιάθη δάραξε ΐάδνπκε 1 θνπηαιάθη ζηηγκηαίνπ θαθέ Ώλαθαηεχνπκε κε ην mixer Μξνζζέηνπκε θαη άιιν λεξφ ΐάδνπκε 2-3 παγάθηα ΐάδνπκε ιίγν γάια

Απάληεζε: θαλέλαο, θαη νη δχν έρνπλ ηελ ίδηα απφδνζε, απιά θάπνηα απφ ηα βήκαηα ηνπο δελ είλαη ζηελ ίδηα ζεηξά.

164

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ1

Ξαξάδεηγκα 3: εμεχξεζε ηνπ ειάρηζηνπ θνηλνχ πνιιαπιάζηνπ (ΒΖΜ) δχν αθεξαίσλ αξηζκψλ α θαη β φπνπ α<=β (γηα παξάδεηγκα ην ΒΖΜ ησλ αξηζκψλ 3 θαη 4 είλαη ην 12). 1. 2. 3. 4.

Αηάβαζε έλαλ αξηζκφ α Αηάβαζε έλα κεγαιχηεξν αξηζκφ β ΋ξηζε ηνλ αθέξαην Ρ ίζν κε β Ώλ ν Ρ δηαηξείηαη αθξηβψο θαη απφ ηνπο δχν αθεξαίνπο α θαη β ηφηε ηχπσζε ηνλ Ρ (πνπ είλαη ην ΒΖΜ) θαη ζηακάηα δηαθνξεηηθά αχμεζε ηνλ Ρ θαηά κηα κνλάδα θαη επαλέιαβε ην βήκα 4.

Ξ.ρ Δίζνδνο α=3 β=4 (1) α=3 (2) β=4 (3) Ρ=4 (4) 4 δελ δηαηξείηαη κε 3, αιιά κε 4 άξα Ρ=5 (5) 5 δελ δηαηξείηαη κε 3, νχηε κε 4, άξα Ρ=6 (6) 6 δηαηξείηαη κε 3 , αιιά φρη κε 4, άξα Ρ=7 … (11) 10 δελ δηαηξείηαη κε 3, νχηε κε 4, άξα Ρ=12 (12) 12 δηαηξείηαη κε 3 θαη κε 4, άξα ΔΘΞ=12

Δδώ ρξεηάδνληαη 12 βήκαηα.

(ΐήκα 1) (ΐήκα 2) (ΐήκα 3) (ΐήκα 4) (ΐήκα 4) (ΐήκα 4)

(ΐήκα 4) (ΐήκα 4)

1. Αηάβαζε έλαλ αξηζκφ α 2. Αηάβαζε έλα κεγαιχηεξν αξηζκφ β 3. ΋ξηζε ηνλ αθέξαην Ρ ίζν κε β 4. Ώλ ν Ρ δηαηξείηαη αθξηβψο θαη απφ ηνπο δχν αθεξαίνπο α θαη β ηφηε ηχπσζε ηνλ Ρ (πνπ είλαη ην ΒΖΜ) θαη ζηακάηα δηαθνξεηηθά αχμεζε ηνλ Ρ θαηά β κνλάδεο θαη επαλέιαβε ην βήκα 4. Ξ.ρ Δίζνδνο α=3 β=4 (1) α=3 (2) β=4 (3) Ρ=4 (4) 4 δελ δηαηξείηαη κε 3, αιιά κε 4 άξα Ρ=9 (5) 9 δηαηξείηαη κε 3, αιιά όρη κε 4, άξα Ρ=12 (6) 12 δηαηξείηαη κε 3 θαη κε 4, άξα ΔΘΞ=12

(ΐήκα 1) (ΐήκα 2) (ΐήκα 3) (ΐήκα 4) (ΐήκα 4) (ΐήκα 4)

Δδώ ρξεηάδνληαη κόλν 6 βήκαηα. Άξα ν αιγόξηζκνο είλαη πην απνδνηηθόο. (Δ δηαθνξά γίλεηαη αθφκε πην κεγάιε εάλ νη αξηζκνί α θαη β είλαη κεγαιχηεξνη, αθνχ ην βήκα 4 επαλαιακβάλεηαη πνιχ πεξηζζφηεξεο θνξέο ζηνλ αιγφξηζκν αξηζηεξά παξά ζηνλ αιγφξηζκν πην πάλσ.)

Βαζηθέο Έλλνηεο

Θύθινο Αλάπηπμεο κηαο Δθαξκνγήο/ελόο Ξξνγξάκκαηνο:

Οα βήκαηα/θάζεηο πνπ πξέπεη λα αθνινπζήζνπκε γηα λα δεκηνπξγήζνπκε έλα πξφγξακκα.

1εΦάζε–Θαζνξηζκόο ηνπ πξνβιήκαηνο κε αθξίβεηα:

Θειεηνχκε πξνζεθηηθά ην πξφβιεκά καο γηα λα εληνπίζνπκε ηηο δηαδηθαζίεο/ιεηηνπξγίεο πνπ ην απνηεινχλ θαη πεξηγξάθνπκε κε ζαθήλεηα θαη αθξίβεηα ηη ζα θάλεη ε θαζεκηά απφ απηέο ηηο δηαδηθαζίεο, πνηά δεδνκέλα δέρεηαη θαη πνηέο πιεξνθνξίεο (δεηνύκελα) δεκηνπξγεί.

2ε Φάζε–Θαζνξηζκόο ησλ βεκάησλ επίιπζεο ηεο θάζε δηαδηθαζίαο:

Ώλαιχνπκε ηελ θάζε δηαδηθαζία ζε αιγόξηζκν ψζηε λα δηαηππψλεηαη κε ζαθήλεηα θαη αθξίβεηα πώο ζα πξαγκαηνπνηείηαη ε θάζε δηαδηθαζία.

165

Γ.7. Κ1

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

3ε Φάζε–Κεηαηξνπή ησλ βεκάησλ ζε πξόγξακκα:

Θεηαηξέπνπκε ηνλ αιγφξηζκν ζε πξφγξακκα, κεηαθξάδνληάο ηνλ ζε ζεηξέο απφ εληνιέο ζε κηα γιψζζαο πξνγξακκαηηζκνχ.

4ε Φάζε–Έιεγρνο πξνγξάκκαηνο:

Βθηεινχκε ην πξφγξακκα θαη ειέγρνπκε θαηά πφζν θάλεη απηά πνπ θαηαγξάςακε ζηε 2ε θάζε.

Ρεθκεξίσζε:

Βίλαη ην ζχλνιν ηνπ γξαπηνχ πιηθνχ πνπ ζπλνδεχεη έλα πξφγξακκα. Μεξηιακβάλεη νδεγίεο γηα ηνλ ρξήζηε θαη ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ πξνγξακκαηηζηή.

Αιγόξηζκνο:

Βίλαη έλαο αξηζκφο απφ βήκαηα ή εληνιέο, γξακκέλα ζε ινγηθή ζεηξά, ηα νπνία ρξεηάδνληαη γηα ηελ εθηέιεζε κηαο εξγαζίαο ή γηα ηελ επίιπζε ελφο πξνβιήκαηνο.

Σαξαθηεξηζηηθά Αιγνξίζκνπ:

Παθήλεηα/Θαζνξηζηηθόηεηα: Ζάζε βήκα (εληνιή) ηνπ αιγνξίζκνπ πξέπεη λα είλαη απιφ θαη λα είλαη δηαηππσκέλν κε ζαθήλεηα. Βπίζεο, πξέπεη λα εθηειείηαη κε αθξίβεηα κέζα ζε ζπγθεθξηκέλα πιαίζηα. Ξεξαηόηεηα: Ζάζε αιγφξηζκνο πξέπεη πάληα λα ηειεηψλεη χζηεξα απφ ηελ εθηέιεζε ελφο αξηζκνχ βεκάησλ, κε άιια ιφγηα δελ κπνξεί λα ζπλερίδεη ηελ εθηέιεζή ηνπ γηα πάληα. Απνηειεζκαηηθόηεηα: Ια δίλεη ζπγθεθξηκέλα απνηειέζκαηα, ηα νπνία λα κπνξνχλ λα εμαθξηβσζνχλ απφ έλαλ άλζξσπν, εθηειψληαο κε «κνιχβη θαη ραξηί» ηηο εληνιέο / βήκαηα ηνπ αιγνξίζκνπ. Βπίζεο νη εληνιέο απηέο ζα πξέπεη λα είλαη δηαηππσκέλεο έηζη ψζηε λα κπνξνχλ λα εθηειεζηνχλ απφ απηφλ ζηνλ νπνίν απεπζχλεηαη ν αιγφξηζκνο.

Ιεθηηθή πεξηγξαθή:

Μεξηγξαθή ελφο αιγνξίζκνπ ζε βήκαηα ρξεζηκνπνηψληαο ιέμεηο απφ ηελ θαζεκεξηλή καο δσή.

Τεπδνθώδηθαο:

Μην απζηεξή δηαηχπσζε ηνπ αιγνξίζκνπ φπνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαζνξηζκέλεο εληνιέο/ιέμεηο θαη ζπκβνιηζκνί.

Ινγηθό Γηάγξακκα:

Έλαο γξαθηθφο ηξφπνο παξνπζίαζεο ελφο αιγνξίζκνπ, κε γεσκεηξηθά ζρήκαηα.

166

Γ7.2

Αλαπαξάζηαζε Αιγνξίζκσλ κε Ινγηθό Γηάγξακκα

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια αλαιχνπκε έλα πξφβιεκα θαη λα θαηαγξάθνπκε ηα Αεδνκέλα, ηα Γεηνχκελα (Μιεξνθνξίεο) θαη ηελ Βπεμεξγαζία Ια ζρεδηάδνπκε ηα ζχκβνια πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε έλα ινγηθφ δηάγξακκα θαη λα εμεγνχκε ηε ρξήζε ηνπ θαζελφο απφ απηά Ια ρξεζηκνπνηνχκε ην θαηάιιειν ζρήκα γηα ηελ αλαπαξάζηαζε κηαο εληνιήο Ια δηαθξίλνπκε ζηαζεξέο θαη κεηαβιεηέο αλάκεζα ζηα βήκαηα ηνπ αιγνξίζκνπ.

1. Ινγηθά Γηαγξάκκαηα Ξην πξνεγνχκελν θεθάιαην εμεηάζακε ηελ έλλνηα ηνπ αιγνξίζκνπ θαη αλαθέξακε δηάθνξνπο ηξφπνπο αλαπαξάζηαζεο ηνπ. Δ κέζνδνο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζηα επφκελα καζήκαηα είλαη απηή ησλ ινγηθψλ δηαγξακκάησλ. Οα ινγηθά δηαγξάκκαηα (flowcharts) είλαη έλαο ζρεκαηηθφο ηξφπνο γηα λα αλαπαξηζηνχκε ηε ιχζε ελφο πξνβιήκαηνο. Ώπνηεινχληαη απφ έλα ζχλνιν γεσκεηξηθψλ ζρεκάησλ, φπνπ ην θαζέλα δειψλεη κία ζπγθεθξηκέλε ελέξγεηα. Οα γεσκεηξηθά ζρήκαηα ελψλνληαη κεηαμχ ηνπο κε βέιε, πνπ δειψλνπλ ηε ζεηξά εθηέιεζεο ησλ ελεξγεηψλ απηψλ. Οα θπξηφηεξα γεσκεηξηθά ζρήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχκε είλαη ηα εμήο: Πύκβνιν

Σξήζε Ώξρή / Οέινο Βίζνδνο Αεδνκέλσλ /Έμνδνο Μιεξνθνξηψλ

Μξάμε / Βπεμεξγαζία Βξψηεζε/ Ώπφθαζε Μνξεία Βλεξγεηψλ

Οα θπξηφηεξα πιενλεθηήκαηα ησλ ινγηθψλ δηαγξακκάησλ είλαη ε πεξηεθηηθφηεηά ηνπο, δειαδή ε επεμήγεζε πνιχπινθσλ ελλνηψλ κε ζχληνκν θαη απιφ ηξφπν, θαζψο θαη ε αλεμαξηεζία πνπ παξέρνπλ φζνλ αθνξά ηε γιψζζα, αθνχ είλαη εχθνιν λα γίλνπλ θαηαλνεηά αθφκα θαη κεηαμχ αηφκσλ πνπ κηινχλ δηαθνξεηηθή γιψζζα. Βπίζεο, ν θαζέλαο απφ εκάο ζα πεξηγξάςεη ηε ιχζε ελφο πξνβιήκαηνο κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν, αλ ρξεζηκνπνηήζεη θπζηθή γιψζζα. Θε ηα ινγηθά δηαγξάκκαηα ππάξρεη κηα δνκή πνπ πξέπεη λα αθνινπζείηαη θαη καο δίλεη ζπγθεθξηκέλα απνηειέζκαηα. Ξηελ Βηθφλα παξνπζηάδεηαη ην ινγηθφ δηάγξακκα γηα ην πξφγξακκα πνπ δέρεηαη 100 αξηζκνχο θαη ππνινγίδεη ην άζξνηζκά ηνπο. Γηα ην ινγηθφ δηάγξακκα ρξεηάζηεθε λα γξάςνπκε κφιηο 63 ραξαθηήξεο (17 ιέμεηο). Δ πεξηγξαθή ηεο ιχζεο ηνπ ίδηνπ πξνβιήκαηνο κε ηε ρξήζε θπζηθήο

167

Γ.7. Κ2-Γ.7.Κ3

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

γιψζζαο, φπσο παξνπζηάδεηαη ζηελ Βηθφλα, απαηηεί 407 ραξαθηήξεο (82 ιέμεηο). Βπίζεο, είλαη θαλεξφ φηη γηα λα δηαβάζεη θάπνηνο ηελ πεξηγξαθή ζηε θπζηθή γιψζζα ζα πξέπεη λα γλσξίδεη ηε γιψζζα ζηελ νπνία είλαη γξακκέλε, ελψ ην ινγηθφ δηάγξακκα κπνξεί λα δηαβαζηεί εχθνια απφ ηνλ νπνηνλδήπνηε. Ώξρή

Sum 0

X 1

False

True X<=100

Αηάβαζε Ι Οχπσζε Sum

Sum Sum+N Οέινο X X+1

Βηθφλα 59 Ηνγηθφ δηάγξακκα

Γηα λα ππνινγίζνπκε ην άζξνηζκα 100 αξηζκψλ πξέπεη πξψηα λα κεδελίζνπκε ην ζπλνιηθφ άζξνηζκα (sum). Ξηε ζπλέρεηα, ρξεζηκνπνηνχκε έλαλ κεηξεηή (x) γηα λα κεηξήζνπκε ηνπο αξηζκνχο πνπ ζα δψζνπκε. Ξηελ αξρή ζέηνπκε ηνλ κεηξεηή καο ίζν κε 1. ΋ζν ν κεηξεηήο είλαη κηθξφηεξνο ή ίζνο κε ην 100 ζα δηαβάδνπκε έλαλ αξηζκφ (Ι) θαη ζα ηνλ πξνζζέηνπκε ζην άζξνηζκα. Ζάζε θνξά πνπ ζα δίλνπκε έλαλ αξηζκφ ζα απμάλνπκε ηνλ κεηξεηή καο θαηά 1. ΋ηαλ δψζνπκε θαη ηνπο 100 αξηζκνχο παξνπζηάδνπκε ην άζξνηζκα. Βηθφλα 60 Φπζηθή Γιψζζα

168

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7. Κ2-Γ.7.Κ3

2. Γεδνκέλα, Δπεμεξγαζία, Ξιεξνθνξίεο (Εεηνύκελα), Έρνπκε αλαθέξεη φηη ην πξψην ζηάδην αλάπηπμεο ελφο πξνγξάκκαηνο είλαη ε θαηαλφεζε ηνπ πξνβιήκαηνο. Δ θαηαλφεζε ηνπ πξνβιήκαηνο είλαη ε ζσζηή θαη πιήξεο απνζαθήληζε ησλ δεδνκέλσλ θαη δεηνπκέλσλ ηνπ πξνβιήκαηνο. Δ πξψηε καο ελέξγεηα ινηπφλ γηα λα επηιχζνπκε έλα πξφβιεκα, είλαη ε θαηαγξαθή ησλ δεδνκέλσλ. Οα δεδνκέλα είλαη ηα ζηνηρεία πνπ καο είλαη γλσζηά θαη κπνξνχλ λα καο βνεζήζνπλ ζηε ιχζε ηνπ πξνβιήκαηνο. Ξε θάζε πξφβιεκα ςάρλνπκε λα βξνχκε ηελ απάληεζε ζε κηα εξψηεζε. Ώπηφ πνπ ςάρλνπκε είλαη ην δεηνχκελν (πιεξνθνξίεο). Δ δηαδηθαζία κέζσ ηεο νπνίαο βξίζθνπκε ηηο πιεξνθνξίεο απφ ηα δεδνκέλα, νλνκάδεηαη επεμεξγαζία.

Βπεμεξγαζία

Αεδνκέλα

Μιεξνθνξίεο

Βηθφλα 61 Αεδνκέλα – Βπεμεξγαζία – Μιεξνθνξίεο

3. Πηαζεξέο θαη Κεηαβιεηέο Έρνπκε αλαθέξεη φηη έλα απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο αιγνξίζκνπ είλαη ε γεληθφηεηα, δειαδή λα κπνξεί λα επηιχζεη παξφκνηαο θχζεο πξνβιήκαηα. Ώλ ζέισ γηα παξάδεηγκα λα δεκηνπξγήζσ έλα πξφγξακκα πνπ ζα βξίζθεη ην εκβαδφλ ελφο ηεηξαγψλνπ, ζα πξέπεη ην πξφγξακκά κνπ λα κπνξεί λα ππνινγίζεη ην απνηέιεζκα αλεμάξηεηα απφ ην κήθνο ηεο πιεπξάο πνπ ζα ηνπ δίλσ. Βίλαη θαλεξφ φηη γηα δηαθνξεηηθέο ηηκέο ηεο πιεπξάο ζα έρσ θαη δηαθνξεηηθά απνηειέζκαηα. Ξην παξφλ ζηάδην κπνξνχκε λα νλνκάζνπκε κεηαβιεηή ζε έλαλ αιγφξηζκν ηα δεδνκέλα/πιεξνθνξίεο πνπ αιιάδνπλ (κεηαβάιινληαη) θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εθηέιεζεο ηνπ αιγνξίζκνπ. Ξε κεηαγελέζηεξν ζηάδην ζα δνχκε φηη νη κεηαβιεηέο είλαη ζέζεηο ζηελ θχξηα κλήκε ηνπ ππνινγηζηή καο πνπ απνζεθεχνπλ πξνζσξηλά δεδνκέλα/πιεξνθνξίεο. Ώπφ ηελ άιιε κεξηά, έρνπκε ηηο ζηαζεξέο. ΋πσο αλαθέξεη θαη ην φλνκά ηνπο, νη ζηαζεξέο δελ κπνξνχλ λα αιιάδνπλ πεξηερφκελν. Ξθεθηείηε φηη έρεηε έλα πξφβιεκα ζην νπνίν πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζεηε ηνλ αξηζκφ π (π.ρ. λα ππνινγίζεηε ην εκβαδφλ ελφο θχθινπ). Λ αξηζκφο π είλαη έλαο άξξεηνο αξηζκφο ηνπ νπνίνπ έρνπκε ζπλεζίζεη λα ρξεζηκνπνηνχκε κφλν ηα πξψηα 2 δεθαδηθά ςεθία. Οη γίλεηαη φκσο αλ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηα πξψηα 10 δεθαδηθά ςεθηά ζε πνιιέο πξάμεηο; Γηα λα απνθχγνπκε λα γξάθνπκε θάζε θνξά νιφθιεξν ηνλ αξηζκφ νξίδνπκε κηα ζηαζεξά (π.ρ. p= 3.1415926535) θαη πιένλ φηαλ ζα αλαθεξφκαζηε ζε απηή ζα έρεη ηελ αξρηθή ηηκή πνπ ηεο δψζακε.

169

Γ.7. Κ2-Γ.7.Κ3

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

4. Αλαπαξάζηαζε αιγνξίζκνπ κε ηε ρξήζε ινγηθώλ δηαγξακκάησλ Οα βήκαηα πνπ πξέπεη λα αθνινπζήζνπκε γηα λα ζρεδηάζνπκε έλα ινγηθφ δηάγξακκα είλαη ηα αθφινπζα: (1) Οα ινγηθά δηαγξάκκαηα πξέπεη πάληα λα έρνπλ κία αξρή θαη έλα ηέινο. (2) ΐξίζθνπκε ηα δεδνκέλα (εηζφδνπο) θαη ρξεζηκνπνηνχκε ην θαηάιιειν ζρήκα (παξαιιειφγξακκν γξάθνληαο κέζα ηε ιέμε Γηάβαζε). (3) ΐξίζθνπκε ηηο δηαδηθαζίεο (αξηζκεηηθέο πξάμεηο – απνθάζεηο) πνπ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε γηα λα πάξνπκε ηηο πιεξνθνξίεο/ δεηνχκελα. (4) Μαξνπζηάδνπκε ηηο πιεξνθνξίεο (παξαιιειφγξακκν γξάθνληαο κέζα ηε ιέμε Ρύπσζε). Ξαξάδεηγκα 1 ΐξίζθεζηε ζηελ θαληίλα ηνπ ζρνιείνπ ζαο θαη ζέιεηε λα αγνξάζεηε κηα ζνθνιάηα. Λ θαληηληέξεο ζαο πιεξνθνξεί γηα ηελ ηηκή ηεο ζνθνιάηαο. Ξην πνξηνθφιη ζαο έρεηε €3. Μφζα ξέζηα ζα πάξεηε; Αεδνκέλα

Βπεμεξγαζία

Μιεξνθνξίεο

(ηηκή ζνθνιάηαο)

ξέζηα = €3-ηηκή ζνθνιάηαο

(ξέζηα)

Θεηαηξέπνληαο ην πην πάλσ ζρήκα ζε ινγηθφ δηάγξακκα έρνπκε: Θεξηθέο παξαηεξήζεηο γηα ην ινγηθφ δηάγξακκα: Ώξρή

(1) (2)

Γηα ζθνπνχο επθνιίαο αληηθαηαζηήζακε ην «ηηκή ζνθνιάηαο» κε ηε ιέμε timi Λη κφλεο ιέμεηο ζηα ειιεληθά πνπ ρξεζηκνπνηνχκε είλαη Ώξρή, Οέινο, Αηάβαζε, Οχπσζε. Γηα νηηδήπνηε άιιν ρξεζηκνπνηνχκε ιαηηληθνχο ραξαθηήξεο. Θα κπνξνχζακε αθφκα λα αληηθαηαζηήζνπκε ηηο

Αηάβαζε timi

ειιεληθέο ιέμεηο κε ηηο ιέμεηο Start, End, Read, Print/Write.

resta3-timi (3)

To  κπνξεί λα αληηθαηαζηαζεί απφ ην =

(4)

Ξηε

Οχπσζε resta

ζέζε

ησλ

ιέμεσλ

timi

θαη

resta

ζα

κπνξνχζακε λα βάινπκε νηηδήπνηε (π.ρ. Ρ, Π). Βίλαη φκσο θαιή ηδέα λα ρξεζηκνπνηνχκε ιέμεηο

Οέινο

170

πνπ πεξηγξάθνπλ πιεξνθνξίεο. (5)

ηα

δεδνκέλα

θαη

ηηο

Θεηαβιεηέο ηνπ αιγνξίζκνπ καο είλαη ε timi θαη ηα resta.

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7. Κ2-Γ.7.Κ3

Ξαξάδεηγκα 2 Λ κέζνο φξνο ζην κάζεκα ησλ Ιέσλ Βιιεληθψλ ππνινγίδεηαη σο εμήο: Θέζνο φξνο= (ΐαζκφο 1νπ ηεηξακήλνπ + ΐαζκφο 2νπ ηεηξακήλνπ) * 0.35 +ΐαζκφο εμεηάζεσλ * 0.3

Δ θαζεγήηξηα ζάο ελεκεξψλεη γηα ηνπο βαζκνχο ζαο. Μνηνο ζα είλαη ν κέζνο φξνο ζαο; Αεδνκέλα

Βπεμεξγαζία

Μιεξνθνξίεο

(ΐαζκφο 1, ΐαζκφο 2, Βμεηάζεηο)

Θέζνο φξνο=(ΐαζκφο 1+ ΐαζκφο 2)*0.35 + Βμεηάζεηο*0.3

(Θέζνο φξνο)

Ώξρή

Γηα λα ζρεδηάζνπκε ην ινγηθφ δηάγξακκα βξίζθνπκε ηα δεδνκέλα θαη ηα δεηνχκελα. Ξην πξφβιεκά καο δεδνκέλα είλαη νη βαζκνί ησλ ηεηξακήλσλ θαη ν βαζκφο ησλ εμεηάζεσλ. Ώπηά είλαη θαη ηα ζηνηρεία πνπ ζα δηαβάζεη

Αηάβαζε ΐ1,ΐ2, Β

ΘΛ(ΐ1+ΐ2)*0.35+Β*0.3

ην πξφγξακκά καο. Γεηνχκελν είλαη ν κέζνο φξνο. Γηα λα ππνινγίζνπκε ηνλ κέζν φξν πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ καζεκαηηθφ ηχπν πνπ καο έρεη δνζεί ζηελ εθθψλεζε. Λ κέζνο φξνο είλαη ε πιεξνθνξία πνπ ζα ηππσζεί. Θεηαβιεηέο ηνπ πην πάλσ αιγνξίζκνπ είλαη νη 3 βαζκνί

Οχπσζε ΘΛ

(B1, B2, E) θαη ν κέζνο φξνο (ΘΛ).

Οέινο

171

Γ.7. Κ2-Γ.7.Κ3

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Βαζηθέο Έλλνηεο

Ινγηθό Γηάγξακκα:

Βίλαη έλαο ζρεκαηηθφο ηξφπνο γηα ηελ αλαπαξάζηαζε ελφο αιγνξίζκνπ. Ξηα ινγηθά δηαγξάκκαηα ρξεζηκνπνηνχκε ηα παξαθάησ ζρήκαηα: Πύκβνιν

Σξήζε Ώξρή / Οέινο Βίζνδνο δεδνκέλσλ /Έμνδνο πιεξνθνξηψλ

Μξάμε / Βπεμεξγαζία Βξψηεζε/Ώπφθαζε Μνξεία εθηέιεζεο

Γεδνκέλα:

Οα ζηνηρεία ζε έλα πξφβιεκα πνπ καο είλαη γλσζηά θαη κπνξνχλ λα καο βνεζήζνπλ ζηε ιχζε ηνπ πξνβιήκαηνο.

Δπεμεξγαζία:

Δ δηαδηθαζία κέζσ ηεο νπνίαο βξίζθνπκε ηηο πιεξνθνξίεο.

Ξιεξνθνξίεο:

Οα δεηνχκελα ηνπ πξνβιήκαηνο. Μξνθχπηνπλ κεηά ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ.

Κεηαβιεηή:

Θεηαβιεηή ζε έλαλ αιγφξηζκν νλνκάδνπκε έλα ζηνηρείν (δεδνκέλν/ πιεξνθνξία) πνπ δελ έρεη ζηαζεξή ηηκή. ΋ηαλ αλαθεξφκαζηε ζηνλ φξν κεηαβιεηή γηα έλα πξφγξακκα, ελλννχκε ηε ζέζε κλήκεο πνπ δεζκεχεηαη ζηελ θχξηα κλήκε ηνπ ππνινγηζηή (RAM) θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα απνζεθεχεη πξνζσξηλά δεδνκέλα θαη πιεξνθνξίεο ηνπ πξνγξάκκαηφο καο.

Πηαζεξά:

Ξηαζεξά ζε έλαλ αιγφξηζκν νλνκάδνπκε έλα ζηνηρείν ην νπνίν δελ αιιάδεη (κέλεη ζηαζεξφ), αλεμάξηεηα απφ ηα δεδνκέλα πνπ δίλνληαη ζην πξφβιεκα (π.ρ. ν αξηζκφο π).

172

Γ7.3

Ξξνβιήκαηα Αθνινπζηαθήο Γνκήο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια πξνηείλνπκε ηε ιχζε ελφο πξνβιήκαηνο αθνινπζηαθήο δνκήο, ρξεζηκνπνηψληαο ινγηθφ δηάγξακκα Ια ρξεζηκνπνηνχκε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα λα ειέγμνπκε ηελ νξζφηεηα ηνπ αιγνξίζκνπ καο.

1. Αθνινπζηαθή Γνκή Δ αθνινπζηαθή δνκή ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε απιψλ πξνβιεκάησλ, φπνπ είλαη δεδνκέλε ε ζεηξά εθηέιεζεο ελφο ζπλφινπ ελεξγεηψλ/ εληνιψλ. Δ πξψηε ελέξγεηα πνπ πξέπεη λα εθηειέζεη έλαο αιγφξηζκνο ζε απηά ηα πξνβιήκαηα είλαη ε είζνδνο δεδνκέλσλ. Ώθνινπζεί ε επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ θαη ηέινο γίλεηαη ε παξνπζίαζε ησλ πιεξνθνξηψλ. Έλα παξάδεηγκα αθνινπζηαθήο δνκήο απφ ηελ θαζεκεξηλή δσή είλαη ε εθηέιεζε κηαο ζπληαγήο γηα λα θηηάμνπκε έλα θαγεηφ. Μαίξλνπκε ηα πιηθά (δεδνκέλα), ηα καγεηξεχνπκε (επεμεξγαζία) θαη έρνπκε έηνηκν ην θαγεηφ (απνηέιεζκα/ πιεξνθνξία). 2. Ξξνθαηαξθηηθή Δθηέιεζε Μξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε είλαη ε δηαδηθαζία ζηελ νπνία εθηεινχκε ηηο εληνιέο ηνπ αιγνξίζκνπ, φπσο ζα ηηο εθηεινχζε ν ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο. Ξε θάζε βήκα ζεκεηψλνπκε ηηο ηηκέο ησλ κεηαβιεηψλ ή ησλ απνθάζεσλ πνπ αιιάδνπλ. Ρξεζηκνπνηνχκε ζπλήζσο έλα πίλαθα ζηνλ νπνίν θαηαρσξνχκε: (1) Οηο αξρηθέο ηηκέο ησλ κεηαβιεηψλ θαζψο θαη ηηο ηηκέο ηνπο κεηά απφ θάζε αιιαγή. (2) Οηο απνθάζεηο θαη ηηο ηηκέο ηνπο φηαλ αιιάδνπλ. (3) Οελ παξνπζίαζε ησλ κελπκάησλ θαη ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ αιγνξίζκνπ. Αειαδή ηη ζα δνχκε ζηελ νζφλε ηνπ ππνινγηζηή, ηηο πιεξνθνξίεο πνπ παξάγνληαη ζηελ έμνδν. Ξαξάδεηγκα Θα γξάςνπκε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε ηνπ ινγηθνχ δηαγξάκκαηνο πνπ δφζεθε ζην πξνεγνχκελν θεθάιαην θαη ππνιφγηδε ηνλ κέζν φξν ζην κάζεκα ησλ Ιέσλ Βιιεληθψλ. ΋πσο αλαθέξακε ήδε νη κεηαβιεηέο καο είλαη νη βαζκνί ησλ 2 ηεηξακήλσλ, ησλ εμεηάζεσλ θαη ν κέζνο φξνο. Γηα λα ειέγμνπκε ηνλ αιγφξηζκφ καο ζέηνπκε ζαλ αξρηθέο ηηκέο ΐ1=20, ΐ2=19 θαη Β=18. Αεκηνπξγνχκε ηνλ παξαθάησ πίλαθα θαη ηνλ ζπκπιεξψλνπκε εθηειψληαο ηνλ αιγφξηζκν καο βήκα πξνο βήκα.

Κεηαβιεηέο ΐ1 ΐ2 Β 20

ΘΛ

Ξαξνπζίαζε 19.05

18 19.05

173

Γ.7.Κ3 – Γ.7.Κ13

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

3. Καζεκαηηθέο εθθξάζεηο Λη καζεκαηηθέο πξάμεηο ζηελ πιεξνθνξηθή ζπκβνιίδνληαη κε ζπγθεθξηκέλα ζχκβνια.

Καζεκαηηθή πξάμε

Καζεκαηηθόο Ππκβνιηζκόο

Ππκβνιηζκόο ζηνπο αιγνξίζκνπο

Ξαξάδεηγκα

Απνηέιεζκα

Μξφζζεζε

A+B

5+2

Ώθαίξεζε

A–B

7–3

Μνιιαπιαζηαζκφο

A×B

A*B

5*3

Αηαίξεζε

A÷B

A/B

5/2

2,5

Ζάπνηεο πξάμεηο έρνπλ κεγαιχηεξε πξνηεξαηφηεηα απφ άιιεο. Ώπηφ ζεκαίλεη φηη φηαλ έρνπκε έλαλ ππνινγηζκφ κε πνιιέο πξάμεηο δελ μεθηλνχκε απφ ηελ πξψηε αιιά πξέπεη λα δνχκε πνηα έρεη πξνηεξαηφηεηα. Δ πξνηεξαηφηεηα πξάμεσλ είλαη ε ίδηα κε ηα καζεκαηηθά θαη είλαη ε αθφινπζε: (1) Μαξελζέζεηο (2) Μνιιαπιαζηαζκφο, Αηαίξεζε (3) Μξφζζεζε, Ώθαίξεζε. Ξε πεξίπησζε πνπ έρνπκε πξάμεηο κε ηελ ίδηα πξνηεξαηφηεηα ηφηε εθηειείηαη απηή πνπ βξίζθεηαη πην αξηζηεξά.

Ξαξαδείγκαηα (α) (β) (γ) (δ)

7+12*2-1 = 7+24-1 = 30 6*4/2-1 = 24/2-1 = 12-1 = 11 4^2*2 = 16*2 = 32 (7+3)*2 = 10*2 = 20

4. Ξξνβιήκαηα κε κία (1) είζνδν θαη έμνδν Μξφθεηηαη γηα ηα απινχζηεξα πξνβιήκαηα πνπ ζα ζπλαληήζεηε. Ώθνινπζνχλ δχν παξαδείγκαηα. Γηα θαζέλα απφ ηα παξαδείγκαηα ζα ζρεδηάδνπκε ην ινγηθφ δηάγξακκα θαη ζα γξάθνπκε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε.

174

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ3 – Γ.7.Κ13

Ξαξάδεηγκα 1 Ια παξνπζηάζεηε ηνλ αιγφξηζκν πνπ ππνινγίδεη ηελ πεξίκεηξν ελφο ηεηξαγψλνπ θαη λα γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα αξρηθή ηηκή ηεο πιεπξάο = 4

Ώξρή

Αηάβαζε plevra

Κεηαβιεηέο

Ξαξνπζίαζε

plevra perimetros

4 16

perimetros4*plevra

Οχπσζε perimetros

Οέινο Ξαξάδεηγκα 2 Ξηελ Ζχπξν ε κνλάδα κέηξεζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο πνπ ρξεζηκνπνηνχκε είλαη νη βαζκνί Ζειζίνπ (°C). Ππάξρνπλ φκσο άιιεο ρψξεο, φπσο νη ΔΜΏ, πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηνπο βαζκνχο Φάξελατη (°F). Λ ηξφπνο κεηαηξνπήο ησλ βαζκψλ Φάξελατη ζε βαζκνχο Ζειζίνπ δίλεηαη απφ ηνλ ηχπν C=(F-32)*5/9. Ια ζρεδηάζεηε ην ινγηθφ δηάγξακκα θαη λα γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα αξρηθή ηηκή F=98.6. Ώξρή

Αηάβαζε F C(F-32)*5/9

Κεηαβιεηέο

Ξαξνπζίαζε

98.6 Οχπσζε C

Οέινο

5. Ξξνβιήκαηα κε κία (1) είζνδν θαη πεξηζζόηεξεο εμόδνπο Δ κεζνδνινγία δελ αιιάδεη ζε ζρέζε κε ηελ πξνεγνχκελε θαηεγνξία. Λη αιιαγέο πνπ ζα παξαηεξήζνπκε είλαη φηη ζα έρνπκε πεξηζζφηεξεο κεηαβιεηέο θαη πεξηζζφηεξα ζηνηρεία ζηελ παξνπζίαζε.

175

Γ.7.Κ3 – Γ.7.Κ13

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Ξαξάδεηγκα 3 Έλα θαηάζηεκα ξνχρσλ θάλεη έθπησζε 10% ζε φινπο ηνπο πειάηεο ηνπ. Ια ζρεδηάζεηε ην ινγηθφ δηάγξακκα πνπ δέρεηαη ην αξρηθφ πνζφ θαη ηππψλεη ηελ έθπησζε θαη ηελ ηειηθή ηηκή. Οέινο λα γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα αξρηθή ηηκή poso=200. Ώξρή Κεηαβιεηέο Αηάβαζε poso ekptosiposo*0.1

Ξαξνπζίαζε

poso ekptosi teliki

200

180 20 180

telikiposo-ekptosi Οχπσζε ekptosi

Οχπσζε teliki

Οέινο

6. Ξξνβιήκαηα κε πεξηζζόηεξεο εηζόδνπο θαη 1 έμνδν Ξε απηή ηε θαηεγνξία πξνβιεκάησλ ζα έρνπκε πεξηζζφηεξεο απφ κία εηζφδνπο (πεξηζζφηεξεο κεηαβιεηέο ζην Αηάβαζε) θαη κφλν κία έμνδν. Ξαξάδεηγκα 5 Έλαο έκπνξνο πψιεζε θάπνηα πνζφηεηα (Q) απφ πνξηνθάιηα πξνο θάπνηα ηηκή (P). Μφζε ζα είλαη ε είζπξαμε (Β); Ια ζρεδηάζεηε ην ινγηθφ δηάγξακκα θαη λα γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα Q=100, P= 1.50 Κεηαβιεηέο Q

Ξαξνπζίαζε

Ώξρή

Αηάβαζε Q

Αηάβαζε P

150 EQ*P

100 1.50 150

Οχπσζε E

Οέινο

176

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ3 – Γ.7.Κ13

Ξαξάδεηγκα 6 Δ ηαρχηεηα ελφο ζψκαηνο δίλεηαη απφ ηνλ ηχπν U=X/T (ηαρχηεηα = κεηαηφπηζε/ ρξφλνο). Γηα παξάδεηγκα, αλ έλα ζψκα δηέλπζε κηα απφζηαζε 100 κέηξα κέζα ζε 2 δεπηεξφιεπηα ηφηε ζεκαίλεη φηη ε ηαρχηεηα ηνπ ήηαλ 50 m/s. Ια ζρεδηάζεηε ην ινγηθφ δηάγξακκα γηα ην πην πάλσ πξφβιεκα.

Ώξρή

Αηάβαζε X

Αηάβαζε T Κεηαβιεηέο

Ξαξνπζίαζε

UX/T

100 Οχπσζε U

2 50

Οέινο

7. Ξξνβιήκαηα κε πεξηζζόηεξεο εηζόδνπο θαη εμόδνπο Ξε απηή ηελ θαηεγνξία πξνβιεκάησλ ν αιγφξηζκνο καο ζα δέρεηαη πνιιαπιέο εηζφδνπο θαη ζα παξάγεη πνιιαπιά απνηειέζκαηα.

Ξαξάδεηγκα 7 Ια ζρεδηάζεηε ην ινγηθφ δηάγξακκα πνπ δέρεηαη ην κήθνο (Ώ) θαη ην πιάηνο (ΐ) ελφο νξζνγσλίνπ θαη ππνινγίδεη θαη ηππψλεη ην εκβαδφλ (Β) θαη ηελ πεξίκεηξν (P) ηνπ. Ον εκβαδφλ ελφο νξζνγσλίνπ δίλεηαη απφ ηνλ ηχπν Β=Ώ*ΐ , ελψ ε πεξίκεηξνο απφ ηνλ ηχπν P=(A+B)*2. Ια γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα αξρηθέο ηηκέο Ώ=10 θαη ΐ=5.

Κεηαβιεηέο A

B E

Ξαξνπζίαζε 50 30

10 5

Ώξρή

Αηάβαζε A Αηάβαζε B EA*B P(A+B)*2

Οχπσζε E

50 30

Οχπσζε P

Οέινο

177

Γ.7.Κ3 – Γ.7.Κ13

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Ξαξάδεηγκα 8 Ια ζρεδηάζεηε ην ινγηθφ δηάγξακκα πνπ ππνινγίδεη ην εκβαδφλ θαη ηελ πεξίκεηξν ελφο νξζνγσλίνπ ηξηγψλνπ φηαλ είλαη γλσζηέο νη 2 θάζεηεο. Γηα λα ππνινγίζεηε ηελ πεξίκεηξν πξέπεη λα ππνινγίζεηε ηελ ππνηείλνπζα ρξεζηκνπνηψληαο ην ππζαγφξεην ζεψξεκα. (Ξεκείσζε: Β=A*B/2, P=A+B+C, C= A2  B 2 )

Ώξρή

Αηάβαζε A Αηάβαζε B

Κεηαβιεηέο A B C E P

Ξαξνπζίαζε 6 12

C 𝐴 + 𝐵

3 EA*B/2

4 5

PA+B+C 6 12

Οχπσζε E

Οχπσζε P

Οέινο

178

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ3 – Γ.7.Κ13

Βαζηθέο Έλλνηεο

Αθνινπζηαθή Γνκή:

Ζαηεγνξία πξνβιεκάησλ ηα νπνία δελ πεξηέρνπλ απoθάζεηο. Ξε απηνχ ηνπ είδνπο ηα πξνβιήκαηα ε ιχζε αθνινπζεί ην κνληέιν Δίζνδνο Γεδνκέλσλ  Δπεμεξγαζία  Ξαξνπζίαζε Ξιεξνθνξηώλ

Ξξνθαηαξθηηθή Δθηέιεζε:

Βίλαη ε εθηέιεζε ηνπ αιγνξίζκνπ ζην ραξηί, φπσο ζα ηνλ εθηεινχζε ν ππνινγηζηήο.

Ρειεζηέο – Ξξνηεξαηόηεηα Ξξάμεσλ:

Γηα ηελ αλαπαξάζηαζε καζεκαηηθψλ εθθξάζεσλ ρξεζηκνπνηνχκε ηνπο αθφινπζνπο ηειεζηέο Καζεκαηηθή πξάμε

Καζεκαηηθόο Ππκβνιηζκόο

Ππκβνιηζκόο ζηνπο αιγνξίζκνπο

Μξφζζεζε

A+B

Ώθαίξεζε

A–B

Μνιιαπιαζηαζκφο

A×B

A*B

Αηαίξεζε

A÷B

A/B

Δ πξνηεξαηφηεηα ησλ πην πάλσ ηειεζηψλ είλαη: (1) Μαξελζέζεηο (2) Μνιιαπιαζηαζκφο, Αηαίξεζε (3) Μξφζζεζε, Ώθαίξεζε.

179

Γ7.4

Ξξνβιήκαηα Γνκήο Γηαθιάδσζεο

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια δηαθξίλνπκε ηηο δηαθνξέο κεηαμχ αθνινπζηαθήο δνκήο θαη δνκήο δηαθιάδσζεο Ια κειεηνχκε πξνβιήκαηα θαη λα εμεγνχκε αλ απαηηείηαη ή φρη δνκή δηαθιάδσζεο Ια δίλνπκε παξαδείγκαηα απφ ηελ θαζεκεξηλφηεηα φπνπ γίλεηαη ρξήζε θάπνηνπ είδνπο δνκήο δηαθιάδσζεο Ια ζρεδηάδνπκε ινγηθά δηαγξάκκαηα κε κία ζπλζήθε, ηφζν ρσξίο ην else φζν θαη κε εληνιέο ζην else Ια ζρεδηάδνπκε ινγηθά δηαγξάκκαηα κε ζχλζεηεο ζπλζήθεο (AND - OR) Ια ζρεδηάδνπκε ινγηθά δηαγξάκκαηα κε θσιηαζκέλεο (nested) δνκέο δηαθιάδσζεο Ια ρξεζηκνπνηνχκε ηε κέζνδν ηεο πξνθαηαξθηηθήο εθηέιεζεο γηα ηελ εμαγσγή ησλ απνηειεζκάησλ ησλ ινγηθψλ δηαγξακκάησλ.

1. Γνκή δηαθιάδσζεο ή Γνκή επηινγήο

1.1

Ανκή δηαθιάδσζεο θαη θαζεκεξηλφηεηα

Μνιιέο θνξέο ηπγράλεη λα εκπιαθνχκε ζε απιά πξνβιήκαηα ηα νπνία εκπεξηέρνπλ «δηιήκκαηα» ηεο θαζεκεξηλήο καο δσήο. Βπίζεο, φινη έηπρε λα πνχκε θάπνηεο θξάζεηο φπσο π.ρ. «αλ δηαβάζσ, ζα γξάςσ θαιά ζην δηαγψληζκα» ή «αλ έρσ πεξηζζφηεξεο απφ 50 αδηθαηνιφγεηεο απνπζίεο, ζα κείλσ ζηάζηκνο». Ξε απηέο ηηο θξάζεηο, φπσο θαη ζε πνιιέο άιιεο ηηο νπνίεο ρξεζηκνπνηνχκε ζηνλ θαζεκεξηλφ καο ιφγν, κπνξνχκε λα αλαγλσξίζνπκε ην γεγνλφο φηη αλάινγα κε ην ηη ζα γίλεη ή ηη ζα επηιέμνπκε, ζα ππάξμεη δηαθνξεηηθφ απνηέιεζκα. Ώπηή ε έλλνηα ζηελ νπνία γίλεηαη θάπνηα ζχγθξηζε (π.ρ. λα πάξνπκε δχν δεδνκέλα θαη λα απνθαζίζνπκε εάλ ην πξψην είλαη ίζν, κεγαιχηεξν ή κηθξφηεξν απφ ην δεχηεξν) ή θάπνηνο ινγηθφο ζπιινγηζκφο (π.ρ. ζπιινγηζκφο πνπ απαληηέηαη κε «Ώιεζήο» ή «΢επδήο»), νλνκάδεηαη ζπλζήθε. Ζάπνηα απηά παξαδείγκαηα απφ ηελ θαζεκεξηλή καο δσή φπνπ ππάξρεη θάπνηα ζπλζήθε, θαίλνληαη ζηνλ πην θάησ πίλαθα: Ρηκή Φξάζε Ππλζήθε Απνηέιεζκα

(Αιεζήο/Τεπδήο)

Ώλ βξέμεη, ζα πάξσ νκπξέια.

Ώλ βξέμεη

Ώλ αγνξάζσ πξντφληα αμίαο πέξαλ ησλ 100 επξψ ζα έρσ έθπησζε 15% δηαθνξεηηθά ζα έρσ έθπησζε 7%

Ώλ ην πνζφ είλαη κεγαιχηεξν απφ 100 επξψ

1.2

Ώιεζήο ΢επδήο

Θα πάξσ νκπξέια Αελ ζα πάξσ νκπξέια

Ώιεζήο ΢επδήο

Θα έρσ έθπησζε 15% Θα έρσ έθπησζε 7%

Αηαθνξέο αλάκεζα ζηε δνκή αθνινπζίαο θαη ζηε δνκή δηαθιάδσζεο

΋ια ηα πξνβιήκαηα δελ ιχλνληαη κφλν κε ηε δηαδνρηθή εθηέιεζε θάπνησλ ζπγθεθξηκέλσλ εληνιψλ. Μνιιέο θνξέο πξέπεη λα ειεγρζεί κηα θαηάζηαζε θαη αλάινγα λα απνθαζίζνπκε αλ ζα ζπλερίζνπκε πξνο ηε κία ή ηελ άιιε θαηεχζπλζε ηηο ελέξγεηέο καο. Δ αθνινπζηαθή δνκή εληνιψλ ή δνκή αθνινπζίαο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε απιψλ πξνβιεκάησλ, φπνπ είλαη δεδνκέλε ε ζεηξά εθηέιεζεο ελφο ζπλφινπ ελεξγεηψλ. Έλα απιφ παξάδεηγκα απφ ηελ θαζεκεξηλή καο δσή είλαη ε αθνινπζία νδεγηψλ κίαο ζπληαγήο

181

Γ.7. Κ10 - Γ.7.Κ13

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

καγεηξηθήο κε ζηφρν ηελ θαηαζθεπή ελφο θαγεηνχ. Οα βήκαηα θαη νη πνζφηεηεο πνπ πξέπεη λα αθνινπζεζνχλ είλαη ζπγθεθξηκέλα θαη νη νδεγίεο απφιπηα θαζνξηζκέλεο θαη ζαθείο. Ξηε πξαγκαηηθφηεηα, φκσο, πνιχ ιίγα πξνβιήκαηα κπνξνχλ λα επηιπζνχλ κε ηνλ ηξφπν ηεο αθνινπζηαθήο δνκήο ελεξγεηψλ. Ξπλήζσο, ηα πξνβιήκαηα έρνπλ θάπνηεο ηδηαηηεξφηεηεο θαη δελ ηζρχνπλ ηα ίδηα βήκαηα γηα θάζε πεξίπησζε. Δ πιένλ ζπλεζηζκέλε πεξίπησζε είλαη λα ιακβάλνληαη θάπνηεο απνθάζεηο κε βάζε θάπνηα δεδνκέλα θξηηήξηα, πνπ κπνξεί λα είλαη δηαθνξεηηθά γηα θάζε δηαθνξεηηθφ ζηηγκηφηππν ελφο πξνβιήκαηνο. Λη θαζεκεξηλέο απιέο καο ελέξγεηεο πεξηέρνπλ απηή ηε δηαδηθαζία επηινγήο κε βάζε θάπνηα θαηάζηαζε. Γηα παξάδεηγκα, ην πξφβιεκα ηεο πξνεηνηκαζίαο καο γηα έμνδν ζρεηίδεηαη κε ηηο θαηξηθέο ζπλζήθεο. Έηζη ιέκε φηη «αλ βξέρεη, ζα πάξσ νκπξέια, αιιηψο ζα πάξσ θαπέιν». Δ ζπλζήθε εδψ είλαη ην «αλ βξέρεη», ελψ ε απφθαζε είλαη είηε λα «πάξσ νκπξέια» είηε λα «πάξσ θαπέιν» κε βάζε ηελ «ηηκή» ηεο ζπλζήθεο.

1.3

Δ δνκή δηαθιάδσζεο:

Δ δνκή δηαθιάδσζεο ή επηινγήο ρξεζηκνπνηείηαη, φηαλ θαηά ηελ εθηέιεζε ηνπ αιγνξίζκνπ ζα πξέπεη λα ειέγμνπκε κηα θαηάζηαζε θαη αλάινγα λα εθηειέζνπκε ή φρη θάπνηεο εληνιέο. Ξην ινγηθφ δηάγξακκα, ε εληνιή επηινγήο εκθαλίδεηαη σο κία δηαθιάδσζε ζηελ πνξεία ηεο εθηέιεζεο ησλ εληνιψλ. Θέζα ζε έλαλ ξφκβν δηαηππψλεηαη κηα ζπλζήθε, δειαδή έλα εξψηεκα, πνπ κπνξεί λα απαληεζεί κε ΙΏΕ (True) ή ΛΡΕ (False), θαη αλάινγα κε ηελ απάληεζε αθνινπζείηαη ε θαηάιιειε δηαδξνκή, φπσο θαίλεηαη πην θάησ. (Βηθφλα θαη Βηθφλα)

Ππλζήθε

ΛΑΗ

Ππλζήθε

(Π)

(Π) Δληνιέο (Δ)

Δληνιέο (Δ)

ΝΣΗ

Βηθφλα 63

Βηθφλα 64

Ππάξρεη θαη κηα δεχηεξε κνξθή ηεο δνκήο επηινγήο, φπνπ ειέγρνπκε κηα θαηάζηαζε θαη, αλ ηζρχεη κηα ζπλζήθε, εθηεινχκε έλα ζχλνιν εληνιψλ, ελψ, αλ δελ ηζρχεη ε ζπλζήθε, εθηεινχκε έλα δηαθνξεηηθφ ζχλνιν εληνιψλ. Ξε απηή ηελ πεξίπησζε ην ινγηθφ δηάγξακκα έρεη ηε κνξθή ηνπ παξαθάησ ζρήκαηνο.

182

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

ΛΑΗ

Ππλζήθε (Π)

Δληνιέο (Δ1)

Γ.7.Κ10-Γ.7.Κ13

ΝΣΗ

Δληνιέο (Δ2)

Βηθφλα 65

Γεληθά, ε δηαδηθαζία ηεο επηινγήο πεξηιακβάλεη ηνλ έιεγρν θάπνηαο ζπλζήθεο πνπ κπνξεί λα έρεη δχν ηηκέο (Ώιεζήο ή ΢επδήο) θαη αθνινπζεί ε απφθαζε εθηέιεζεο θάπνηαο ελέξγεηαο κε βάζε ηελ ηηκή ηεο ινγηθήο απηήο ζπλζήθεο. Βάλ ε ζπλζήθε είλαη αιεζήο εθηειείηαη ην ζθέινο ηνπ ΙΏΕ, ελψ ζηελ αληίζεηε πεξίπησζε πνπ ε ζπλζήθε είλαη ςεπδήο, εθηειείηαη ην ζθέινο ηνπ ΛΡΕ. Ξε πνιιέο πεξηπηψζεηο αληί ηνπ ΙΏΕ θαη ηνπ ΛΡΕ κπνξεί λα δείηε ηνπο φξνπο ΛΝΘΛ / ΗΏΘΛΞ, ΏΗΔΘΔΞ/΢ΒΠΑΔΞ ή ηνπο Ώγγιηθνχο ΋ξνπο TRUE / FALSE. Γηα παξάδεηγκα ζα κπνξνχζακε λα ξσηήζνπκε «Βίζαη κεγαιχηεξνο ησλ 18 ρξφλσλ»; Δ απάληεζε ζε απηή ηελ εξψηεζε είλαη ΙΏΕ ή ΛΡΕ. Ώλ ε απάληεζε είλαη ΛΡΕ, ε ζεκαζία ηεο είλαη φηη ην άηνκν είλαη Θηθξφηεξν ή Ίζν κε 18 ρξφληα. Ξηηο ζπλζήθεο γεληθά ρξεζηκνπνηνχκε ηα ζπγθξηηηθά ζχκβνια, φπσο θαίλεηαη πην θάησ. Ξίλαθαο Ππγθξηηηθώλ Ππκβόισλ Ηζόηεηα

Κεγαιύηεξν



Κεγαιύηεξν ή Ίζν

=

Κηθξόηεξν



Κηθξόηεξν ή Ίζν

=

Άληζν



Ξαξαδείγκαηα Ππλζήθεο ρξεζηκνπνηώληαο ζπγθξηηηθά ζύκβνια Ππλζήθε

Απνηέιεζκα (Αιεζήο/Τεπδήο)

3>2

Ώιεζήο

10<=10

Ώιεζήο

8<4 5<>5

΢επδήο

183

Γ.7. Κ10 - Γ.7.Κ13

1.4

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Ξρεδηαζκφο ινγηθψλ δηαγξακκάησλ κε κηα απιή ζπλζήθε (ρσξίο ην αιιηψο - else)

Ξαξάδεηγκα 1 Ια ζρεδηάζεηε ινγηθφ δηάγξακκα ην νπνίν λα δηαβάδεη 2 αξηζκνχο X, Y. Ώλ νη 2 αξηζκνί είλαη ίζνη, ηφηε λα ηππψλεη ην κήλπκα «Δίλαη ίζνη». Ια γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα αξρηθέο ηηκέο α) Ρ=5, Π=5 θαη β) Ρ=5, Π=6 Ώξρή

Αηάβαζε Ρ,Π True Ρ=Π False Οχπσζε «Βίλαη ίζνη»

Οέινο

Ξίλαθαο Ξξνθαηαξθηηθήο εθηέιεζεο α Κεηαβιεηέο Ρ

Απόθαζε Ρ=Π

True/False

Ξαξνπζίαζε Βίλαη ίζνη

Ξίλαθαο Ξξνθαηαξθηηθήο εθηέιεζεο β Κεηαβιεηέο Ρ

Απόθαζε Ρ=Π

True/False

5=6

False

Ξαξνπζίαζε

5 5

6 5=5

True

Μαξαηεξνχκε φηη ζηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε έρνπκε κηα επηπιένλ πεξηνρή γηα λα γξάθνπκε ηηο απνθάζεηο (δειαδή ηα απνηειέζκαηα ησλ ζπλζεθψλ). Γηα θάζε απφθαζε πνπ ππάξρεη ζηνλ αιγφξηζκφ καο ηνπνζεηνχκε δπν ζηήιεο, κηα γηα ηε ζπλζήθε θαη κηα γηα ην απνηέιεζκα ηεο ζπλζήθεο. Μξνζέμηε, επίζεο, φηη ζε απηή ηελ ππνθαηεγνξία πξνβιεκάησλ δνκήο δηαθιάδσζεο (ρσξίο εληνιέο ζην ΋ρη/False), ππάξρεη πεξίπησζε ην πξφγξακκα πνπ ζα πινπνηήζνπκε γηα θάπνηεο πεξηπηψζεηο λα κελ εκθαλίδεη θαλέλα απνηέιεζκα. Ξαξάδεηγκα 2 Ια ζρεδηάζεηε ινγηθφ δηάγξακκα ην νπνίν λα δηαβάδεη ηε ζεξκνθξαζία κηαο εκέξαο (Ο). Ώλ ε ζεξκνθξαζία είλαη κεγαιχηεξε απφ 40, ηφηε λα ηππψλεη ην κήλπκα «Θαύζσλαο». Ια γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα αξρηθέο ηηκέο α) Ο=45 θαη β) Ο=40.

184

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ10-Γ.7.Κ13

Ξίλαθαο Ξξνθαηαξθηηθήο εθηέιεζεο α

Ώξρή

Κεηαβιεηέο Ο

Αηάβαζε Ο

Απόθαζε Ο>40

True/False

45>40

True

Ξαξνπζίαζε Ζαχζσλαο

True Ο>40 False Οχπσζε «Ζαχζσλαο»

Ξίλαθαο Ξξνθαηαξθηηθήο εθηέιεζεο β Κεηαβιεηέο Ο

Απόθαζε Ο>40

True/False

40>40

False

Ξαξνπζίαζε

Οέινο

Ξαξάδεηγκα 3 Ια ζρεδηάζεηε ινγηθφ δηάγξακκα ην νπνίν λα δηαβάδεη έλαλ αξηζκφ (Ι). Ώλ ν αξηζκφο είλαη ζεηηθφο (>=0) ηφηε ππνινγίδεη θαη ηππψλεη ηελ ηεηξαγσληθή ξίδα ηνπ αξηζκνχ. Ια γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα Ι=4. Ώξρή Κεηαβιεηέο

Αηάβαζε Ι

N>=0

True/False

4>=0

True

Ξαξνπζίαζε 2

True Ι>=0 False

riza

Απόθαζε

riza 𝑁

Οχπσζε riza

Οέινο

185

Γ.7. Κ10 - Γ.7.Κ13

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Ξαξάδεηγκα 4 Ξε παξάδεηγκα πνπ είρακε δψζεη ζηελ αθνινπζηαθή δνκή, δεκηνπξγήζακε ηνλ αιγφξηζκν γηα έλα θαηάζηεκα πνπ έθαλε έθπησζε 10% ζε φινπο ηνπο πειάηεο ηνπ. Ια μαλαζρεδηάζεηε ην ινγηθφ δηάγξακκα γηα ην πην πάλσ πξφβιεκα, ψζηε ην θαηάζηεκα λα θάλεη έθπησζε κφλν ζε φζνπο πειάηεο θάλνπλ αγνξέο πέξαλ ησλ 100 επξψ. Ώξρή

Αηάβαζε poso ekptosi0 True poso>100

False

ekptosiposo*0.1

telikiposo-ekptosi

Οχπσζε ekptosi,teliki

Οέινο Ξε αληίζεζε κε ηα πξνεγνχκελα παξαδείγκαηα εδψ βιέπνπκε φηη ζα έρνπκε απνηέιεζκα ζηελ παξνπζίαζε αλεμαξηήησο αλ ηζρχεη ή φρη ε ζπλζήθε. Ανθηκάζηε λα γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα α) poso=200 θαη β) poso=50.

1.5

Ξρεδηαζκφο ινγηθψλ δηαγξακκάησλ κε κηα απιή ζπλζήθε (κε εληνιέο γηα ην ΋ρη/False)

Δ απνπζία εληνιψλ γηα ηελ πεξίπησζε πνπ ε ζπλζήθε είλαη ςεπδήο (false), δελ είλαη θάηη ζπλεζηζκέλν, ζε αιγνξίζκνπο/ πξνγξάκκαηα κε κηα απιή ζπλζήθε. Λ ιφγνο είλαη φηη πεξηκέλνπκε πάληα απφ ην πξφγξακκά καο λα καο ελεκεξψζεη γηα θάηη (λα έρεη θάπνηα έμνδν πιεξνθνξηψλ). Ξηα πην πάλσ παξαδείγκαηα ζα ζέιακε λα μέξνπκε φηη νη αξηζκνί «δελ είλαη ίζνη» (Μαξάδεηγκα 1), «δελ είλαη θαχζσλαο» (Μαξάδεηγκα 2) θαη «δελ ππάξρεη ηεηξαγσληθή ξίδα» (παξάδεηγκα 3). Δ αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ κε εληνιέο γηα ηελ πεξίπησζε πνπ ε ζπλζήθε είλαη ςεπδήο δελ δηαθέξεη πνιχ κε ηα πξνβιήκαηα πνπ ήδε έρνπκε δεη. Μξέπεη λα εληνπίζνπκε ηα δεδνκέλα θαη ηα δεηνχκελα (πιεξνθνξίεο), λα βξνχκε ηε ζπλζήθε ειέγρνπ θαη ηηο εληνιέο πνπ ζα εθηεινχληαη φηαλ ζα ηζρχεη θαη φηαλ δελ ζα ηζρχεη ε ζπλζήθε.

186

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ10-Γ.7.Κ13

Ξαξάδεηγκα 5 Ια ηξνπνπνηήζεηε ην Μαξάδεηγκα 3 ηνπ πξνεγνχκελνπ ππνθεθαιαίνπ, ψζηε λα ηππψλεη κήλπκα «Error» ζηελ πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρεη ηεηξαγσληθή ξίδα. Ώξρή

Αηάβαζε Ι False

True Ι>=0 riza 𝑁

Οχπσζε «Error» Οχπσζε riza

Οέινο Ώο δνθηκάζνπκε λα γξάςνπκε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα αξρηθή ηηκή Ι=-4. Μαξαηεξνχκε φηη πιένλ ν αιγφξηζκφο καο ζα ηππψλεη «Error» ζηελ πεξίπησζε πνπ δελ ηζρχεη ε ζπλζήθε. Ανθηκάζηε λα ππνινγίζεηε ηελ ηεηξαγσληθή ξίδα ηνπ 4 θαη ηνπ -4. Οη παξαηεξείηε; Κεηαβιεηέο N

riza

Απόθαζε N>=0

True/False

-4>=0

False

Ξαξνπζίαζε Error

-4

187

Γ.7. Κ10 - Γ.7.Κ13

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Ξαξάδεηγκα 6 Έλαο ζπκκαζεηήο ζαο δπζθνιεχεηαη λα βξίζθεη ηε ιχζε ηεο εμίζσζεο α΄βαζκνχ ax+b=0. Ια ζρεδηάζεηε ην ινγηθφ δηάγξακκα γηα ην πην πάλσ πξφβιεκα πνπ ζα δέρεηαη ην a θαη b θαη ζα ππνινγίδεη ην x. Ξε πεξίπησζε πνπ δνζεί a=0 λα ηππψλεη ην κήλπκα «Αδύλαηε». Οέινο λα γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα ηελ εμίζσζε 2x+4=0. (Ξεκείσζε: Δ ιχζε ηεο εμίζσζεο είλαη x=-b/a). Ια γξάςεηε ηελ πξνθαηαξθηηθή εθηέιεζε γηα αξρηθέο ηηκέο a=2 θαη b=4.

Ώξρή

Αηάβαζε a,b False

True a=0

x  -b/a

Οχπσζε «Ώδχλαηε»

Οχπσζε x

Οέινο

Κεηαβιεηέο a

Απόθαζε a=0

True/False

2=0

False

2 4

-2

188

Ξαξνπζίαζε -2

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ10-Γ.7.Κ13

Ξαξάδεηγκα 7 Λ πξνπνλεηήο κηαο πνδνζθαηξηθήο νκάδαο έρεη παξαηεξήζεη φηη νη παίθηεο ηεο νκάδαο ηνπ δελ είλαη ζε θφξκα. Ώπνθάζηζε ινηπφλ λα ηνπο εμεηάζεη ηφζν ζε ζέκαηα ηαρχηεηαο, φζν θαη ζε ζέκαηα αληνρήο, ππνβάιινληάο ηνπο ζε κία άζθεζε ηαρχηεηαο (Ο) θαη ζε κηα άζθεζε αληνρήο (Ώ). Ξε θαζεκηά απφ ηηο αζθήζεηο ν πνδνζθαηξηζηήο παίξλεη κηα βαζκνινγία κε άξηζηα ην 10. Ώλ ν κέζνο φξνο ησλ 2 αζθήζεσλ είλαη κηθξφηεξνο ηνπ 8.5, ηφηε ν πνδνζθαηξηζηήο πξέπεη λα πεξάζεη απφ επηπιένλ πξνπφλεζε δηαθνξεηηθά ζεσξείηαη φηη είλαη έηνηκνο. Ια ζρεδηάζεηε ην ινγηθφ δηάγξακκα γηα ην πην πάλσ πξφβιεκα.

Ώξρή

Αηάβαζε Ο,Ώ

ΘΛ (Ο+Ώ)/2 False

True ΘΛ<8.5

Οχπσζε «Βπηπιένλ πξνπφλεζε»

Οχπσζε «Έηνηκνο»

Οέινο

189

Γ.7. Κ10 - Γ.7.Κ13

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Βαζηθέο Έλλνηεο

Γνκή Ανκή δηαθιάδσζεο έρνπκε φηαλ ζε έλαλ αιγφξηζκν πξέπεη λα εθηειεζηεί Γηαθιάδσζεο: κία απφ δχν ελαιιαθηηθέο ζεηξέο εληνιψλ κε βάζε κηα απφθαζε, ειέγρνληαο κηα ινγηθή ζπλζήθε. Ον γεσκεηξηθφ ζρήκα πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζηα ινγηθά δηαγξάκκαηα γηα λα δείμνπκε φηη ην πξφγξακκα πξέπεη λα κία απφθαζε είλαη ν ξφκβνο.

ΛΑΗ

Δληνιέο (Δ1)

190

Ππλζήθε (Π)

ΝΣΗ

Δληνιέο (Δ2)

Γ7.5

Γιώζζεο Ξξνγξακκαηηζκνύ

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια εμεγνχκε ηη είλαη γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ Ια δηαθξίλνπκε ηε δηαθνξά κεηαμχ αιγνξίζκνπ θαη γιψζζαο πξνγξακκαηηζκνχ Ια δηαθξίλνπκε ηηο δηάθνξεο γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ θαη λα αλαθέξνπκε ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο Ια πεξηγξάθνπκε ηε ρξήζε ησλ κεηαγισηηηζηψλ θαη ησλ δηεξκελέσλ ζε κηα γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ Ια μερσξίδνπκε ηνλ πεγαίν θψδηθα απφ ηνλ εθηειέζηκν.

1. Δηζαγσγή Γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ είλαη κηα ηερλεηή γιψζζα πνπ ιεηηνπξγεί σο κέζν κε ην νπνίν κπνξνχκε λα κεηαηξέςνπκε έλαλ αιγφξηζκν ζε πξφγξακκα, ψζηε λα εθηειείηαη απφ ηνλ ππνινγηζηή. Λπνηνδήπνηε πξφγξακκα βιέπεηε ζηνλ ππνινγηζηή ζαο, είηε πξφθεηηαη γηα παηρλίδη είηε γηα ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, έρεη δεκηνπξγεζεί ρξεζηκνπνηψληαο κηα γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ. Βπεηδή φπσο ζα εμεγήζνπκε ζηε ζπλέρεηα, ε πεξηγξαθή ησλ εληνιψλ κε ηξφπν πνπ λα κπνξεί λα ηηο εθηειεί ν ππνινγηζηήο είλαη δχζθνιε γηα ηνλ άλζξσπν, νη γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ ιεηηνπξγνχλ σο έλα ελδηάκεζν ζηάδην, ψζηε ε πεξηγξαθή ηνπ αιγνξίζκνπ λα γίλεηαη κε επθνιία θαη αθξίβεηα θαη ζηε ζπλέρεηα, κε απηφκαην ηξφπν, λα κεηαθξάδεηαη ζε κνξθή πνπ λα κπνξεί λα εθηειεζηεί απφ ηελ ΖΘΒ. 2. Γιώζζεο Ξξνγξακκαηηζκνύ ΋πσο θαη νη θπζηθέο γιψζζεο ησλ αλζξψπσλ, έηζη θαη απηέο έρνπλ ιεμηιφγην θαη ζχληαμε, ηα νπνία πξέπεη λα αθνινπζνχληαη πηζηά θαη ραξαθηεξίδνληαη σο Γιώζζεο ΢ςεινύ Δπηπέδνπ, αθνχ είλαη πην θνληά ζηελ αλζξψπηλε γιψζζα παξά ζηε «γιψζζα» ηεο ΖΘΒ. Έλαο αιγφξηζκνο γηα ππνινγηζκφ ηεο πεξηκέηξνπ ηνπ ηεηξαγψλνπ δηαηππσκέλνο ζηε γιψζζα πςεινχ επηπέδνπ Pascal. Θεξηθέο απφ ηηο πην γλσζηέο γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ ΢εινχ Βπηπέδνπ είλαη νη αθφινπζεο:    



Visual Basic: Ρξεζηκνπνηείηαη γηα πξνγξάκκαηα πνπ ζα «ηξέμνπλ» ζε Windows. Βχθνιε ζηελ εθκάζεζή ηεο. C/C++: Μξφθεηηαη γηα γιψζζεο κε κεγάιεο δπλαηφηεηεο πνπ ζηφρν έρνπλ ηε δεκηνπξγία πνιχπινθσλ πξνγξακκάησλ (ηα Windows είλαη «γξακκέλα» θαηά θχξην ιφγν ζε C++). Pascal: Γιψζζα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαηά θχξην ιφγν γηα εθπαηδεπηηθνχο ιφγνπο. Μξνηηκάηαη γηα ην «ιεμηιφγην» ηεο πνπ είλαη πνιχ θνληά ζηε θπζηθή γιψζζα. Java: Ζχξην ραξαθηεξηζηηθφ απηήο ηεο γιψζζαο είλαη φηη κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη εθαξκνγέο αλεμαξηήησο πιαηθφξκαο (ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο). Λη πεξηζζφηεξεο εθαξκνγέο γηα θηλεηά ηειέθσλα (π.ρ. Android) έρνπλ δεκηνπξγεζεί κε Java. Perl: Ώξρηθά δεκηνπξγήζεθε γηα γξήγνξε αλάιπζε δεδνκέλσλ θαη δεκηνπξγία εθζέζεσλ. Μαξέρεη εχθνινπο ηξφπνπο αλαδήηεζεο θαη κεηαηξνπήο δεδνκέλσλ απφ κηα κνξθή ζε άιιε. Ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ δηαρεηξηζηέο ζπζηεκάησλ θαη γηα απηνκαηνπνηήζεηο ζε ηζηνζειίδεο. Python: Γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ ε νπνία δεκηνπξγήζεθε κε ζηφρν ην μεθάζαξν θαη απιφ ζπληαθηηθφ. Ρξεζηκνπνηείηαη γηα απηνκαηνπνηήζεηο ζε ηζηνζειίδεο, σο γιψζζα απηνκαηηζκνχ ζε εθαξκνγέο θαη σο εθπαηδεπηηθή γιψζζα.

191

Γ.7. Κ4 – Γ.7.Κ13

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Μαξαθάησ παξνπζηάδνληαη νη εληνιέο ζηηο πην πάλσ γιψζζεο γηα ην πξφγξακκα πνπ ππνινγίδεη ηελ πεξίκεηξν ελφο ηεηξαγψλνπ.

#include <iostream> using namespace std; int main() { int a, P; cin >> a; P = 4 * a; cout << P; return 0;

Private Sub cmdCalculate_Click() Dim a As Integer Dim P As Integer a = InputBox(″Δώζε ηην πλεσρά″) P = 4 * a MsgBox P End Sub

} (α) C++

Program tetragono; var a, P:integer; begin Readln(a); P := 4*a Writeln(P); End.

(β) Visual Basic Import java.util.*; public class tetragono { public static void main(String[] args){ Scanner in = new Scanner(System.in); int a, P; a = in.nextInt(); P = 4 * a; System.out.println(P); } }

(γ) Pascal

(δ) Java

Βηθφλα 65 Μξφγξακκα ην νπνίν ππνινγίδεη ηελ πεξίκεηξν ελφο ηεηξαγψλνπ: (α) ζε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ C++, (β) ζε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ Visual Basic (γ) ζε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ Pascal, (δ) ζε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ Java

Λη Γιψζζεο Πςεινχ Βπηπέδνπ είλαη ζρεηηθά εχθνιεο ζηε κάζεζε θαη επηηξέπνπλ ζηνλ/ζηελ πξνγξακκαηηζηή/ηξηα λα δεκηνπξγεί πνιχπινθα πξνγξάκκαηα ζε ζρεηηθά ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα, απμάλνληαο ηελ παξαγσγηθφηεηά ηνπ/ηεο. Μαξφιν πνπ νη πην πάλσ γιψζζεο έρνπλ δηαθνξέο, φηαλ πξφθεηηαη γηα απιά πξνγξάκκαηα βιέπνπκε φηη έρνπλ πνιιέο νκνηφηεηεο. Ξηηο Γιψζζεο Πςεινχ Βπηπέδνπ, πνιιά ζηνηρεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπρλά (ππνινγηζκνί, ζπλαξηήζεηο, θνπκπηά, παξάζπξα, θ.ιπ.) ππάξρνπλ σο έηνηκα ηκήκαηα πξνγξακκάησλ, ελψ παξάιιεια παξέρνληαη πνιιά ρξήζηκα εξγαιεία γηα ηελ αλάπηπμε πξνγξακκάησλ.

192

Γ.7 Αιγνξηζκηθή Πθέςε, Ξξνγξακκαηηζκόο θαη Πύγρξνλεο Δθαξκνγέο

Γ.7.Κ4 – Γ.7.Κ13

Βαζηθέο Έλλνηεο

Γιώζζα Ξξνγξακκαηηζκνύ:

Βίλαη ηξφπνο πεξηγξαθήο ελφο αιγνξίζκνπ ζε πξφγξακκα κε ζθνπφ λα κεηαθξαζηεί ζε κνξθή πνπ λα εθηειείηαη απφ ηελ ΖΘΒ ηνπ ππνινγηζηή.

Γιώζζα ΢ςεινύ Δπηπέδνπ:

Γιψζζα πεξηγξαθήο ελφο αιγνξίζκνπ παξαπιήζηα κε ηελ αλζξψπηλε, κε δηθφ ηεο ζπληαθηηθφ θαη γξακκαηηθή. Ξαξαδείγκαηα: Pascal, C/C++, Visual Basic, Java, Perl, Python.

Κεηαγισηηηζηήο (Compiler):

Μξφγξακκα κεηάθξαζεο Γιψζζαο Πςεινχ Βπηπέδνπ ζε Γιψζζα Θεραλήο, ην νπνίν ειέγρεη νιφθιεξν ην πξφγξακκα γηα ζπληαθηηθά ιάζε θαη ζηε ζπλέρεηα ην κεηαηξέπεη ζε γιψζζα κεραλήο θαη απνζεθεχνπλ ηηο εληνιέο ζε έλα εθηειέζηκν αξρείν.

Γηεξκελέαο (Interpreter):

Μξφγξακκα κεηάθξαζεο Γιψζζαο Πςεινχ Βπηπέδνπ ζε Γιψζζα Θεραλήο, ην νπνίν ειέγρεη κία-κία εληνιή γηα ζπληαθηηθά ιάζε θαη ζηε ζπλέρεηα ηελ εθηειεί πξηλ πξνρσξήζεη ζηελ επφκελε.

Ξεγέο 1. Ώξάπνγινπ Ώ., Θαβφγινπ Ρ., Ληθνλνκάθνο Δ., Φχηξνο Ζ. (2006) Μιεξνθνξηθή Ώ', ΐ', Γ' Γπκλαζίνπ, ζει. 182—184, ΛΒΑΐ.

193

Γ7.6

Ζ Γιώζζα Ξξνγξακκαηηζκνύ Pascal

Ρη ζα κάζνπκε ζήκεξα: Ια ρξεζηκνπνηνχκε ην πεξηβάιινλ πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ Pame γηα λα αλνίγνπκε (Open), λα απνζεθεχνπκε (Save), λα απνζθαικαηψλνπκε θαη λα εθηεινχκε (Run) πξνγξάκκαηα ζηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ Pascal Ια επηιέγνπκε θαηάιιειν ηχπν δεδνκέλσλ γηα ηηο κεηαβιεηέο ελφο πξνγξάκκαηνο Ια ρξεζηκνπνηνχκε εληνιέο εηζφδνπ θαη εμφδνπ Ια επηιέγνπκε θαη λα ηνπνζεηνχκε ηηο θαηάιιειεο εληνιέο κε ηε ζσζηή ζεηξά, γηα λα κεηαηξέςνπκε έλαλ αιγφξηζκν ζε πξφγξακκα Ια εθηεινχκε ην πξφγξακκα θαη λα δηαπηζηψλνπκε θαηά πφζν εθηειείηαη ζσζηά.

1. Δηζαγσγή Δ γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ Pascal δεκηνπξγήζεθε ην 1971 ζην παλεπηζηήκην ηεο Γελεχεο απφ ηνλ Βιβεηφ θαζεγεηή Nicklaus Wirth. Δ γιψζζα απηή είλαη ηδηαίηεξα δεκνθηιήο γηα δηδαζθαιία πξνγξακκαηηζκνχ, θαζψο ε ζχληαμε ηεο είλαη ζρεηηθά εχθνιε γηα κάζεζε θαη παξάιιεια πξνσζεί ηελ παξαγσγή δνκεκέλσλ πξνγξακκάησλ. Ον Pame απνηειεί έλα νινθιεξσκέλν πεξηβάιινλ αλάπηπμεο πξνγξακκάησλ ζε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ Pascal, απεπζπλφκελν ζε καζεηέο θαη βαζίδεηαη ζηνλ ζχγρξνλν θαη δεκνθηιή κεηαγισηηηζηή FreePascal. Ον ζπγθεθξηκέλν ινγηζκηθφ δηαηίζεηαη δσξεάλ κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο http://users.sch.gr/samartzidis/pame/.

Βηθφλα 66 Ηνγηζκηθφ Pame

2. Δλεξγνπνίεζε ηνπ Pame Αηπιφ θιηθ ζην εηθνλίδην ηνπ Pame πνπ βξίζθεηαη ζηελ επηθάλεηα εξγαζίαο.

Βηθφλα 67 Ξπληφκεπζε ηνπ Pame ζηελ επηθάλεηα εξγαζίαο

3. Γεκηνπξγία λένπ αξρείνπ (1) Ώπφ ην θπξίσο κελνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο θάλνπκε θιηθ ζην Αξρείν. (2) Βπηιέγνπκε ην Λέν ή (1) Ώπφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ επηιέγνπκε ην εξγαιείν . Βηθφλα 68 Αεκηνπξγία θαηλνχξγηνπ αξρείνπ

195

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

4. Ρν παξάζπξν ηνπ πεξηβάιινληνο Pame Ζπξίσο Θελνχ Γξακκή Βξγαιείσλ

Ρψξνο εγγξαθήο ηνπ πξνγξάκκαηνο

Ηίζηα ζθαικάησλ

Βηθφλα 69 Ον παξάζπξν Pame

5. Δηζαγσγή Θώδηθα Έλα πξφγξακκα ζηελ Pascal απνηειείηαη απφ ηξία κέξε:   

Βπηθεθαιίδα Αεισηηθφ κέξνο Βθηειεζηηθφ κέξνο

Δπηθεθαιίδα Γεισηηθό κέξνο Δθηειεζηηθό κέξνο

Βηθφλα70

196

Ανκή πξνγξάκκαηνο ζηελ Pascal

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Μξέπεη αθφκε λα έρνπκε ππφςε καο φηη φιεο νη εληνιέο ζηελ Pascal ηειεηψλνπλ κε ην ζχκβνιν ζηίμεο ; (ειιεληθφ εξσηεκαηηθφ) εθηφο απφ ηελ αξρή ηνπ εθηειεζηηθνχ κέξνπο, κεηά δειαδή ηε ιέμε begin θαη ζην ηέινο ηνπ εθηειεζηηθνχ κέξνπο, κεηά ηε ιέμε end ζην νπνίν βάδνπκε ην ζχκβνιν ζηίμεο . (ηειεία) (άιιεο πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο εμαηξείηαη ζα δνχκε ζε πην πξνρσξεκέλεο ηάμεηο).

5.1

Βπηθεθαιίδα

Δ επηθεθαιίδα απνηειείηαη απφ ηε δεζκεπκέλε ιέμε program, αθνινπζνχκελε απφ έλα αλαγλσξηζηηθφ, ην νπνίν αληηπξνζσπεχεη ην φλνκα ηνπ πξνγξάκκαηνο. Ον φλνκα κπνξεί λα έρεη κήθνο κέρξη 64 ραξαθηήξεο άξα κπνξνχκε λα ην θάλνπκε λα είλαη αξθεηά «αλαγλσξηζηηθφ», π.ρ.

program athroisma; 5.2

Αεισηηθφ κέξνο

Ξην δεισηηθφ κέξνο νξίδνπκε ηηο ζηαζεξέο θαη ηηο κεηαβιεηέο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε αξγφηεξα ζην πξφγξακκά καο. Δ δήισζε ζηαζεξψλ γίλεηαη κε ηε δεζκεπκέλε ιέμε const , αθνινπζνχκελε απφ έλαλ θαηάινγν κε ηα αλαγλσξηζηηθά (νλφκαηα ησλ ζηαζεξψλ) θαη ηελ ηηκή πνπ ζέινπκε λα δψζνπκε ζηελ θάζε ζηαζεξά.

const vat = 0.17; name = ′Nicolas′; Δ ηηκή πνπ αλαηίζεηαη ζε κηα ζηαζεξά δελ κπνξεί λα αιιάμεη θαηά ηε δηάξθεηα εθηέιεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Λη ζηαζεξέο ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο φηαλ έρνπκε κηα ηηκή ζηελ νπνία αλαθεξφκαζηε/ρξεζηκνπνηνχκε ζε φιε ηελ έθηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο, ε νπνία φκσο κπνξεί λα αιιάμεη ζην κέιινλ (π.ρ. ΦΜΏ). Θε απηφ ηνλ ηξφπν, φηαλ θάπνηε ρξεηαζηεί λα αιιάμεη απηή ε ηηκή κπνξνχκε λα αιιάμνπκε κφλν ηελ ηηκή ηεο ζηαζεξάο ζηελ αξρή ηνπ πξνγξάκκαηνο. Δ δήισζε κεηαβιεηψλ γίλεηαη κε ηε δεζκεπκέλε ιέμε var , αθνινπζνχκελε έλαλ θαηάινγν κε ηα αλαγλσξηζηηθά (νλφκαηα ησλ κεηαβιεηψλ) καδί θαη κε ηνλ ηχπν δεδνκέλσλ ηεο θάζε κεηαβιεηήο. Ξηηο κεηαβιεηέο αλαζέηνληαη ηηκέο δηάθνξσλ ηχπσλ δεδνκέλσλ, φκσο απηέο νη ηηκέο κπνξνχλ λα αιιάδνπλ θαηά ηε δηάξθεηα εθηέιεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Οξεηο βαζηθνί ηχπνη δεδνκέλσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε είλαη νη εμήο: Integer: Ώληηπξνζσπεχεη αθέξαηνπο αξηζκνχο. Γηα απηφ θάζε δεδνκέλν πνπ δειψλεηαη σο integer είλαη έλαο αθέξαηνο αξηζκφο. Λ ηχπνο integer κπνξεί λα πεξηέρεη αθέξαηνπο αξηζκνχο απφ ην -32768 κέρξη ην 32767 (16bit). Γηα κεγαιχηεξν εχξνο ηηκψλ ππάξρεη ν ηχπνο longint (32bit). Real:

Ώληηπξνζσπεχεη ηνπο πξαγκαηηθνχο (δεθαδηθνχο) αξηζκνχο. Λ ηχπνο real κπνξεί λα πεξηέρεη πξαγκαηηθνχο αξηζκνχο απφ ην 3.4x10-38 κέρξη ην 3.4x1038 γηα ζεηηθνχο θαη ην ίδην γηα αξλεηηθνχο αξηζκνχο.

String:

Ώληηπξνζσπεχεη αιθαξηζκεηηθά (αθνινπζίεο ραξαθηήξσλ, θέηκελν).

197

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

Μ.ρ.

var Hlikia: integer; Ypsos : real; Name : string; 5.3

Βθηειεζηηθφ κέξνο

Ον εθηειεζηηθφ κέξνο μεθηλά κε ηε δεζκεπκέλε ιέμε begin θαη ηειεηψλεη κε ηε δεζκεπκέλε ιέμε end. H ιέμε end αθνινπζείηαη απφ κηα ηειεία, πνπ ππνδειψλεη θαη ην ηέινο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Ώλάκεζα ζην begin θαη ην end βξίζθνληαη φιεο νη εληνιέο ηνπ πξνγξάκκαηνο, νη νπνίεο αληηζηνηρνχλ ζηνλ αιγφξηζκν θαη κπνξνχλ λα θάλνπλ εξγαζίεο φπσο είζνδνο δεδνκέλσλ, εθρψξεζε ηηκψλ θαη ηξνπνπνίεζή ηνπο (επεμεξγαζία) θαη εκθάληζε ηνπο (έμνδνο πιεξνθνξηψλ). Δίζνδνο: Γηα είζνδν δεδνκέλσλ ρξεζηκνπνηνχκε ηελ εληνιή readln, ε νπνία έρεη ηελ πην θάησ κνξθή:

readln(μεηαβληηή); Θπνξνχκε λα δηαβάζνπκε πεξηζζφηεξεο απφ κία κεηαβιεηέο ζηε ζεηξά:

readln(μεηαβληηή_1, μεηαβληηή_2, μεηαβληηή_3,...); Μ.ρ.

readln(height); readln(bathmos1, bathmos2,bathmos3); Έμνδνο: Δ εληνιή γηα παξνπζίαζε απνηειεζκάησλ είλαη ε εληνιή writeln, ε νπνία έρεη ηελ πην θάησ κνξθή:

writeln(μεηαβληηή); Θπνξνχκε λα εκθαλίζνπκε καδί θάπνην κήλπκα ή πεξηζζφηεξεο απφ κία κεηαβιεηέο ζηε ζεηξά:

writeln('Μήνσμα ζε μονά ειζαγωγικά ',μεηαβληηή); writeln(μεηαβληηή_1, μεηαβληηή_2, μεηαβληηή_3,...); writeln(emvadon); Writeln (' Ο μέζος όρος ηοσ μαθηηή είναι: ', mesos_oros:8:2); Δπεμεξγαζία: Θηα βαζηθή ιεηηνπξγία ζε έλα πξφγξακκα είλαη ε πξαγκαηνπνίεζε θάπνηνπ ππνινγηζκνχ, ην απνηέιεζκα ηνπ νπνίνπ (ε ηηκή) λα εθρσξεζεί ζε θάπνηα κεηαβιεηή γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί αξγφηεξα. Ον κέξνο ππνινγηζκνχ ηεο ηηκήο απηήο νλνκάδεηαη έθθξαζε θαη γίλεηαη ρξεζηκνπνηψληαο αξηζκνχο, ηηο ηηκέο άιισλ κεηαβιεηψλ ή ζηαζεξψλ, ζχκβνια ηειεζηψλ ησλ δηάθνξσλ καζεκαηηθψλ πξάμεσλ θαη παξελζέζεηο. Δ εθρψξεζε ηηκήο ζε κηα κεηαβιεηή γίλεηαη κε ην ζχκβνιν := . Δ γεληθή ζχληαμε ηεο εθρψξεζεο ηηκήο είλαη:

μεηαβληηή := έκθραζη; Μ.ρ.

perimetros := 4*plevra; mesos_oros := (bathmos1+bathmos2+bathmos3)/3;

198

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

5.4

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Βθηχπσζε κεηαβιεηψλ ηχπνπ Real

Λη κεηαβιεηέο ηχπνπ Real κε ηελ εληνιή Writeln παξνπζηάδνληαη ζηελ νζφλε ζε εθζεηηθή κνξθή. Ώλ γηα παξάδεηγκα ε κεηαβιεηή Ρ έρεη ηελ ηηκή 40.52 ηφηε ε εληνιή Writeln(X) ζα παξνπζηάζεη ζηελ νζφλε ηνλ αξηζκφ 4.05200000000000E+001. Ώλ δελ ζέινπκε ην πεξηερφκελν ηεο κεηαβιεηήο λα ηππσζεί ζε εθζεηηθή κνξθή ηφηε πξέπεη λα θαζνξίζνπκε ζε πφζα δηαζηήκαηα ζα ηππσζεί ε κεηαβιεηή θαη πφζα δεθαδηθά ςεθία ζα εκθαληζηνχλ. Γηα παξάδεηγκα αλ Ρ=40.52 ε εληνιή Writeln(X:6:2) ζα ηππψζεη ζηελ νζφλε ην πεξηερφκελν ηεο κεηαβιεηήο Ρ ζε 6 δηαζηήκαηα κε δχν δεθαδηθά ςεθία δειαδή 40.52. Θα πξέπεη λα πξνζέμνπκε ψζηε λα ππάξρνπλ αξθεηά δηαζηήκαηα γηα λα ρσξέζεη ην πξφζεκν, ην αθέξαην κέξνο, ε ηειεία θαη ηα δεθαδηθά ςεθία πνπ ζέινπκε. 6. Απνζθαικάησζε (Debugging) Δ απνζθαικάησζε ηνπ πξνγξάκκαηνο γίλεηαη γηα λα βξνχκε ηπρφλ ιάζε ή παξαιείςεηο ζηε ζχληαμε ηνπ πξνγξάκκαηνο. Ξην πεξηβάιινλ ηνπ Pame απηή γίλεηαη ρξεζηκνπνηψληαο ηελ εληνιή debug πνπ βξίζθεηαη ζηελ γξακκή εξγαιείσλ θάλνληαο θιηθ ζην εξγαιείν Μηζαλά ζθάικαηα παξνπζηάδνληαη ζηε ιίζηα ζθαικάησλ πνπ βξίζθεηαη ζην θάησ κέξνο ηνπ παξαζχξνπ φπσο θαίλεηαη πην θάησ.

Βηθφλα 71 Ηίζηα ζθαικάησλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο απνζθαικάησζεο

Ώθνχ ηα ιάζε δηνξζσζνχλ ηφηε αξρίδεη ε βεκαηηθή εθηέιεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ παξνπζηάδεηαη ζηε Βεκαηηθή Δθηέιεζε πνπ βξίζθεηαη ζην θάησ κέξνο ηνπ παξαζχξνπ φπσο θαίλεηαη πην θάησ.

Βηθφλα 72 ΐεκαηηθή εθηέιεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο

199

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

7. Κεηαγιώηηηζε (Compile) Δ κεηαγιψηηηζε ηνπ πξνγξάκκαηνο γίλεηαη ρξεζηκνπνηψληαο ηελ εληνιή compile πνπ βξίζθεηαη ζηε γξακκή εξγαιείσλ θάλνληαο θιηθ ζην εξγαιείν

Δ εληνιή compile κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη γηα απνζθαικάησζε ηνπ πξνγξάκκαηνο. 8. Δθηέιεζε (Run) H εθηέιεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο γίλεηαη ρξεζηκνπνηψληαο ηελ εληνιή run πνπ βξίζθεηαη ζηε γξακκή εξγαιείσλ θάλνληαο θιηθ ζην εξγαιείν

Ζαηά ηελ εθηέιεζε αλνίγεη έλα μερσξηζηφ παξάζπξν ζην νπνίν γίλεηαη ε πηζαλή είζνδνο δεδνκέλσλ θαη παξνπζηάδεηαη ην απνηέιεζκα ηνπ πξνγξάκκαηνο φπσο πην θάησ.

Βηθφλα 73 Μαξάζπξν Run

9. Απνζήθεπζε (Save, Save as) (1) Ώπφ ην θπξίσο κελνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο θάλνπκε θιηθ ζην Αξρείν. (2) Βπηιέγνπκε ηελ εληνιή Απνζήθεπζε ή Απνζήθεπζε σο… αλαιφγσο κε ηη ζέινπκε λα θάλνπκε.

ή Ώπφ ηε γξακκή εξγαιείσλ επηιέγνπκε ην εξγαιείν

Βηθφλα 74 Ώπνζήθεπζε πξνγξάκκαηνο

10. Άλνηγκα αξρείνπ (Open) (1) Ώπφ ην θπξίσο κελνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο θάλνπκε θιηθ ζην Αξρείν. (2) Βπηιέγνπκε ηελ εληνιή Άλνηγκα. ή (1) Ώπφ ηε γξακκή εξγαιείσλ επηιέγνπκε ην εξγαιείν

. Βηθφλα 75 Άλνηγκα πξνγξάκκαηνο

200

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

11. Ζ εληνιή if…then…else Γηα λα πινπνηήζνπκε πξνβιήκαηα δνκήο δηαθιάδσζεο πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηελ εληνιή if…then…else. Δ εληνιή ειέγρεη κηα ζπλζήθε, αλ ε ζπλζήθε είλαη αιεζήο (true) ηφηε εθηειείηαη κηα νκάδα εληνιψλ, εληνιψλ. Πύληαμε εληνιήο

if <ζσνθήκη> then begin

δηαθνξεηηθά (false) εθηειείηαη κηα άιιε νκάδα Ώλ νη νκάδεο εληνιψλ απνηεινχληαη κόλν απφ κηα εληνιή, κπνξνχκε λα παξαιείςνπκε ην begin θαη ην end

Ομάδα ενηολών 1; end

Μάλσ απφ ηελ εληνιή else δελ βάδνπκε ;

else begin

Δ νκάδα εληνιψλ 2 δελ είλαη ππνρξεσηηθή. Θπνξεί λα έρνπκε δνκή δηαθιάδσζεο ρσξίο else.

Ομάδα ενηολών 2; end; Ξαξάδεηγκα 1

Ια δεκηνπξγήζεηε έλα πξφγξακκα πνπ λα δέρεηαη δπν αθέξαηνπο αξηζκνχο θαη λα ηππψλεη ηνλ κεγαιχηεξν. Ξξόγξακκα

Δπεμήγεζε

program megaliteros;

Αειψλνπκε 2 κεηαβιεηέο a θαη b.

var

Αηαβάδνπκε ηνπο 2 αξηζκνχο.

a,b:integer; begin read(a,b); if a>b then write(a) else write(b); end.

Ώλ ν a είλαη κεγαιχηεξνο απφ ηνλ b ηφηε ηχπσζε ηνλ a δηαθνξεηηθά ηχπσζε ηνλ b Πεκεηώζεηο 1) Ξηελ εληνιή πνπ βξίζθεηαη πάλσ απφ ην else απαγνξεχεηαη λα βάινπκε εξσηεκαηηθφ (;) 2) Αελ ρξεηάδεηαη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην Begin…End; γηα ηηο νκάδεο εληνιέο, επεηδή έρνπκε κφλν κία εληνιή ζε θάζε νκάδα. 3) Ον εξσηεκαηηθφ πάλσ απφ ηελ εληνιή End. είλαη πξναηξεηηθφ.

12. Κεηαηξνπή Ινγηθνύ Γηαγξάκκαηνο ζε Ξξόγξακκα Γηα λα κεηαηξέςνπκε έλα πξφβιεκα ζε πξφγξακκα, φπσο ήδε έρνπκε δεη, πξέπεη πξψηα λα αθνινπζήζνπκε ηα ζηάδηα αλάπηπμεο θαη λα ζρεδηάζνπκε ην ινγηθφ δηάγξακκα πνπ καο δίλεη ηε ζρεκαηηθή ιχζε ηνπ πξνβιήκαηνο. Ώλ ην ινγηθφ δηάγξακκα πνπ ζρεδηάζακε είλαη ζσζηφ ηφηε ην κφλν πνπ κέλεη είλαη λα ην κεηαθξάζνπκε ζηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ πνπ ζέινπκε.

201

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

Ξαξάδεηγκα 2 Έζησ φηη έρνπκε ην παξαθάησ ινγηθφ δηάγξακκα. Ώθνινπζνχκε ηα παξαθάησ βήκαηα γηα λα ην κεηαηξέςνπκε ζε πξφγξακκα ζηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ Pascal. Βήκα 1ν: Βπηιέγνπκε έλα φλνκα γηα ην πξφγξακκα.

program trigono; Βήκα 2ν: Βληνπίδνπκε ηηο κεηαβιεηέο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Ώπφ ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ πξνβιήκαηνο (δεδνκέλα θαη πιεξνθνξίεο) θαη ην ινγηθφ δηάγξακκα δηαπηζηψλνπκε φηη απηά πνπ «αιιάδνπλ» (κεηαβιεηέο) είλαη ηα b1, b2, u θαη Ε. Λη κεηαβιεηέο καο ζα είλαη πξαγκαηηθνί αξηζκνί άξα ζα ηηο δειψζνπκε σο real.

var b1,b2,u,E:real; Βήκα 3ν: Κεθηλψληαο απφ ηελ αξρή κεηαηξέπνπκε ην θάζε ζρήκα ζε εληνιή, φπσο θαίλεηαη ζηνλ πην θάησ πίλαθα. Πρήκα

Δληνιή

begin readln(b1,b2,u);

E:=(b1+b2)*u/2 writeln(E); end.

202

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Ξαξάδεηγκα 3 Ια δηαβαζηνχλ δχν αξηζκνί. Ώλ ν πξψηνο αξηζκφο είλαη κηθξφηεξνο ή ίζνο κε ηνλ δεχηεξν ηφηε λα ππνινγίδεηαη ην άζξνηζκά ηνπο θαη λα ηππψλεηαη, αιιηψο λα ππνινγίδεηαη ην γηλφκελφ ηνπο θαη λα ηππψλεηαη.

Βήκα 1ν: Βπηιέγνπκε έλα φλνκα γηα ην πξφγξακκα.

program paradeigma; Βήκα 2ν: Βληνπίδνπκε ηηο κεηαβιεηέο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Έρνπκε 4 κεηαβιεηέο (νη 2 αξηζκνί, ην άζξνηζκα θαη ην γηλφκελν). Λη κεηαβιεηέο καο είλαη αθέξαηνη αξηζκνί.

var a,b:integer; athrisma,ginomeno:integer; Βήκα 3ν: Κεθηλψληαο απφ ηελ αξρή κεηαηξέπνπκε ην θάζε ζρήκα ζε εληνιή, φπσο θαίλεηαη ζηνλ πην θάησ πίλαθα.

203

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

Πρήκα

Δληνιή

begin read(x,y)

if x<=y then

begin athrisma:=x+y; ΄

writeln(athrisma) end

Else begin ginomeno:=x*y; writeln(ginomeno) end;

end.

204

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Βαζηθέο Έλλνηεο

Program:

Αεζκεπκέλε ιέμε ηεο Pascal αθνινπζνχκελε απφ έλα αλαγλσξηζηηθφ πνπ αληηπξνζσπεχεη ην φλνκα ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη απνηειεί ηελ επηθεθαιίδα.

Πηαζεξά:

Θέζε κλήκεο πνπ ρξεζηκνπνηνχκε γηα λα αλαζέζνπκε κηα ηηκή ηελ νπνία ρξεζηκνπνηνχκε ζε φιε ηελ έθηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο, ε νπνία φκσο δελ αιιάδεη θαηά ηελ εθηέιεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο.

Κεηαβιεηή:

Θέζε κλήκεο πνπ ρξεζηκνπνηνχκε γηα λα αλαζέζνπκε κηα ηηκή, ε νπνία φκσο κπνξεί λα αιιάδεη θαηά ηε δηάξθεηα εθηέιεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο.

Const:

Αεζκεπκέλε ιέμε ηεο Pascal ηελ νπνία ρξεζηκνπνηνχκε γηα λα νξίζνπκε κηα ζηαζεξά.Μ.ρ.

const vat = 0.17; Var:

Αεζκεπκέλε ιέμε ηεο Pascal ηελ νπνία ρξεζηκνπνηνχκε γηα λα νξίζνπκε κηα κεηαβιεηή.Μ.ρ.

var number1 : integer; Integer:

Οχπνο δεδνκέλσλ ν νπνίνο αληηπξνζσπεχεη ηνπο αθέξαηνπο αξηζκνχο.

Real:

Οχπνο δεδνκέλσλ ν νπνίνο αληηπξνζσπεχεη ηνπο πξαγκαηηθνχο αξηζκνχο.

String:

Οχπνο δεδνκέλσλ ν νπνίνο δέρεηαη αιθαξηζκεηηθά δεδνκέλα.

Readln:

Eληνιή γηα είζνδν δεδνκέλσλ. Μ.ρ.

readln(ypsos); Writeln:

Βληνιή γηα έμνδν δεδνκέλσλ. Μ.ρ.

writeln(embadon); :=

Ξχκβνιν εληνιήο εθρψξεζεο ηηκήο (επεμεξγαζία, ππνινγηζκφο). Δ ηηκή ηεο έθθξαζεο ζην δεμί κέξνο απνζεθεχεηαη ζηε κεηαβιεηή ζην αξηζηεξφ κέξνο. Μ.ρ.

a := b*(c+d); If-thenelse:

Eληνιή ε νπνία αλαπαξηζηά ηε δνκή δηαθιάδσζεο. Μ.ρ.

if a>b then begin c := a+b; d := 4*a end else begin c := a-b; d := 4*b end;

205

Γ.7.Κ4-Γ.7.Κ13

Γ.7 Ζ γιώζζα πξνγξακκαηηζκνύ PASCAL

΢πόκλεκα Ιεηηνπξγία

Γξακκή Δξγαιείσλ

Βθθίλεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο Pame

δηπιφ θιηθ ζην

Ιέν αξρείν Ώπνζήθεπζε αξρείνπ Άλνηγκα αξρείνπ

Κελνύ ΏξρείνΙέν

ΏξρείνΙέν

θιηθ ζην

ΏξρείνΏπνζήθεπζε ΏξρείνΏπνζήθεπζε Σο…

θιηθ ζην

ΏξρείνΆλνηγκα

θιηθ ζην

Θεηαγιψηηηζε (compile)

θιηθ ζην

Ώπνζθαικάησζε (debugging)

θιηθ ζην

ΜξφγξακκαΘεηαγιψηηηζε ΜξφγξακκαΒθθίλεζε ΐεκαηηθήο Βθηέιεζεο

Βθηέιεζε (run)

ΜξφγξακκαΒθηέιεζε

θιηθ ζην

Ξεγέο 1. Ξηαπξηλίδεο Β., Ξσηηθφπνπινο Ζ. (2005) Διεθηξνληθνί Ππνινγηζηέο Οφκνο ΐ (PASCAL), ζει. 29-71, Ππνπξγείν Μαηδείαο Ζαη Μνιηηηζκνχ. 2. Γηψξγνο Ξακαξηδίδεο, Pame Pascal Made Easy, http://users.sch.gr/samartzidis/pame/. 3. ΖΒΙΟΝΛ ΜΗΔ.ΙΒ.Ο. ΜΒΝ. ΒΙΛΟΔΟΏΞ ΦΗΣΝΕΙΏΞ, http://dide.flo.sch.gr/Plinet/Tutorials/TutorialsPascal.html

206