Seeing Stars Leiden: Daan Roosegaarde doet ‘t licht uit

WORDT EEN EXPERIMENT WAAR HEEL LEIDEN AAN MEEDOET’

Wat gebeurt er als alle verlichting in een groot gedeelte van de stad wordt uitgezet? Dat gaan alle inwoners van Leiden, samen met wetenschappers en kunstenaars, op 25 september onderzoeken tijdens Seeing Stars Leiden. Leidenaren en bezoekers van de stad zullen kunnen genieten van een prachtige sterrenhemel. ‘Leiden is de ideale plek voor dit experiment’, vertelt astronoom Frans Snik.

Seeing Stars is een project van kunstenaar Daan Roosegaarde en Werelderfgoedorganisatie Unesco. Snik werkte al eerder samen met Roosegaarde. ‘Hij is bekend als lichtkunstenaar, maar het licht dat hij gebruikt in zijn projecten werd de afgelopen jaren steeds subtieler. Nu wil hij vooral licht weghalen, om zo de sterren weer te kunnen zien.’

Het concept van Seeing Stars is vorig jaar uitgeprobeerd in het Friese Franeker. Dankzij de medewerking van de burgemeester en de inwoners van de kleine binnenstad was er een prachtige sterrenhemel te zien. ‘Als je de foto’s terugziet, lijkt het haast gephotoshopt. Zo’n sterrenhemel kun je in Nederland normaal gesproken alleen zien rondom de Waddenzee.’

De reacties die Roosegaarde kreeg op Seeing Stars waren overweldigend, vertelt Snik. ‘Verschillende wereldsteden hebben inmiddels interesse in het project, maar eerst is Leiden aan de beurt. Op allerlei manieren is Leiden dit jaar de ideale plek om dit voor het eerst grootschalig te proberen. Het is niet te klein, maar ook niet te groot. De Gemeente Leiden wil vooroplopen met dit concept, en ging snel akkoord. En dit jaar zijn we European City Of Science. Een groot evenement dat wetenschap, kunst en alle bewoners verbindt, daar ontbrak het nog een beetje aan.’

In Leiden zullen vrijwel alle lichten uitgaan. Hoe groter de ‘donkere zone’ is, hoe beter, zegt Snik. Daarom is het belangrijk dat zoveel mogelijk Leidenaren hun lichten uitdoen. Lastig bij de organisatie is dat de datum van het evenement niet honderd procent zeker is. 'We willen het doen op 25 september, dat komt om allerlei redenen goed uit. Maar als het bewolkt is, gaan we het uitstellen.’

Snik hoopt dat er met Seeing Stars meer aandacht komt voor wat hij noemt ‘het recht op het zien van de sterren en planeten’. ‘Wat is belangrijker, dat de hele nacht de lampen aanstaan of dat onze kinderen vanuit de achtertuin naar de sterren kunnen kijken? Er zullen veel kinderen in de stad zijn die nog nooit bewust een sterrenhemel hebben gezien. Dat is eeuwig zonde. Ik durf te wedden dat kinderen, en ook andere inwoners, gaan flippen zodra de lichten uitgaan. Dat wordt een magisch moment.’

CITIZEN SCIENCE

Seeing Stars moet een schoolvoorbeeld worden van citizen science, oftewel burgerwetenschap. Wie mee wil doen aan het vergaren van wetenschappelijke kennis, kan zelf sterren tellen met behulp van een app. Snik: ‘Ook testen we een nieuwe manier om direct de lichtvervuiling te meten met smartphones. Dan hebben we de eerste wetenschappelijke publicatie over hoe donker het kan worden als we met z'n allen de lampen uitdoen.' Verder kunnen mensen zelf onderzoeksvragen aandragen via Postbus 71. Die hoeven zeker niet allemaal te maken te hebben met sterrenkunde, benadrukt Snik.

Postbus 71

Email vraag@postbus71.nl Twitter @postbus71 Offline Postbus 71, 2300AB Leiden

SEEING STARS

De sterren zien vanuit je eigen straat. Het klinkt als een sprookje, maar in Leiden gaan we dit met elkaar doen op 25 september 2022. Samen met UNESCO Nederland en kunstenaar Daan Roosegaarde maken we de sterren zichtbaar en creëren we een gevoel van samenzijn.

Meer info:

seeingstarsleiden.nl leiden2022.nl