Aklimatyzacja

Page 1

Aklimatyzacją nazywamy proces niezbędny dla stopniowego dostosowania się organizmu ludzkiego do warunków panujących na dużych wysokościach czyli niskiego ciśnienia, rozrzedzonego powietrza a tym samym zmniejszonej ilości tlenu w powietrzu. 1. Duże wysokości Przez pojęcie dużych wysokości, w kontekście aklimatyzacji, rozumiemy inaczej niż w języku potocznym, zatem wysokości nad poziomem może możemy umownie podzielić na: duże - 2500 - 3699 mnpm bardzo duże - 3700 - 5499 mnpm niezwykle duże - 5500 mnpm i więcej 2. Warunki panujące na dużych wysokościach W górach wysokich warunki umożliwiające normalne funkcjonowanie organizmu ludzkiego nie istnieją. Tu należy pominąć wyjątki dotyczące plemion okołohimalajskich i południowoamerykańskich Indian żyjących powyżej 4000 mnpm, którzy przystosowali się do wysokogórskich warunków ,,w toku ewolucji” rodząc się i żyjąc od pokoleń w warunkach obniżonego ciśnienia i zmniejszonej ilości tlenu. Powietrze atmosferyczne zawiera 21%, średnie ciśnienie atmosferyczne wynosi 760 mmHg. Wraz ze wzrostem wysokości, stężenie tlenu pozostaje to samo, ale rozrzedza się powietrze (zmniejsza się ciśnienie) i ilość cząsteczek tlenu w litrze powietrza maleje. Na wysokości Mont Blanc (4807m n.p.m.) ciśnienie atmosferyczne wynosi już tylko 410 mmHg, jest więc to w przybliżeniu zaledwie 55% normalnej zawartości cząsteczek tlenu w pobieranym powietrzu. Na Mont Everest (8848m n.p.m.) już tylko 250 mmHg. Aby w wystarczający sposób dotlenić organizm, szybkość oddechu, nawet podczas odpoczynku, musi wydatnie wzrosnąć. Ta dodatkowa wentylacja podnosi zawartość tlenu we krwi, ale nigdy do takiej jaka jest na poziomie morza. Ponieważ ilość tlenu wymagana przez organizm jest na każdej wysokości jednakowa, organizm musi przystosować się do zmniejszonej ilości tlenu. Należy również pamiętać, że: - Im wyższa szerokość geograficzna, tym mniejsze ciśnienie atmosferyczne na tej samej wysokości n.p.m. - Zimą ciśnienie atmosferyczne jest niższe niż latem na tej samej wysokości. - Podczas załamania pogody ciśnienie atmosferyczne obniża się. Wentylacja Podstawową i pierwszą reakcją organizmu na spadek zawartosci tlenu w powietrzu jest wzrost liczby oddechów na minutę (norma to 14-20/min). Ma to już miejsce od wysokości 1500m n.p.m. Wzrasta również głębokość oddechu. Alkohol i środki nasenne hamują tą reakcję. Po około 4-7 dniach organizm osiąga maksymalną wentylację na danej wysokości. Erytropoetyna Obniżenie tlenu we krwi stymuluje nerki do produkcji erytropoetyny, hormonu, który pobudza szpik kostny do produkcji krwinek czerwonych (erytrocytów). Więcej erytrocytów we krwi oznacza możliwość transportu większej ilości tlenu. Po 4-5 dniach pojawiają się pierwsze nowe erytrocyty, dopiero po tygodniach przebywania na dużych wysokościach ich ilość jest optymalna. Organizm produkuje też więcej odpowiedniego enzymu, który ułatwia uwolnienie tlenu z hemoglobiny do tkanek ciała. Zmiany klimatyczne Oprócz zmian ciśnienia atmosferycznego (opisanego w powyższym akapicie) wraz ze wzrostem wysokości n.p.m. występują również faktyczne i odczuwalne zmiany temperatury i promieniowania UV. Temperatura otoczenia Temperatura otoczenia obniża się około 6.5 °C co 1000m. W górach występują ogromne wahania temperatury powodowane np. przez odbijanie się promieni słońca od lodowca podczas bezwietrznej pogody.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.