ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΕΕΤΕΕ-ΙΕΚΕΜ 2009
Βιοκλιματικός - Ενεργειακός σχεδιασμός
Φεβρουάριος – Μάρτιος 2009
Κάθε µορφή σχεδιασµού σε δηµόσιο ή/και ιδιωτικό ελεύθερο χώρο ή γύρω από κτίρια πρέπει να στοχεύει στη διαµόρφωση ευνοϊκού µικροκλίµατος που βελτιώνει το αστικό περιβάλλον
Αρµονική συµβίωση µεταξύ πόλης και φύσης
Πρέπει να λαµβάνει υπόψη τις τοπικές κλιµατικές συνθήκες, τους ευνοϊκούς ή δυσµενείς ανέµους, την υγρασία, κλπ, καθώς και την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα.
Παράµετροι βιοκλιµατικού σχεδιασµού ελεύθερων ιδιωτικών και δηµόσιων χώρων
◦ ◦ ◦ ◦ ◦ ◦
αλλαγή χρήση γης αύξηση φυτοκάλυψης ελάχιστη δυνατή έκταση δοµηµένης επιφάνειας ενίσχυση πρασίνου – κατάλληλη φύτευση ύπαρξη υδάτινων στοιχείων υλικά φιλικά στο περιβάλλον
Τα αναγκαία βήµατα
Climatic
-
επικρατούσες θερµοκρασίες, αύξηση θερµοκρασίας του αέρα, αλλαγή των ανέµων, υγρασία
•Θερμοκρασία
Εξετάζονται:
•Ταχύτητα ανέμου •Ένταση φωτός (οριζόντιο & κατακόρυφο επίπεδο) •Ένταση ήχου
Έλεγχος κίνησης ανέμου
Επιλογή αειθαλών δέντρων στη βορινή πλευρά για την εκτροπή των ψυχρών χειµερινών ανέµων
Επιλογή δέντρων µε γυµνό κορµό για την απρόσκοπτη κίνηση του αέρα
Μελέτη χρ χρήσης σης ελεύθερου χώρου παροδική παροδικ ή (σε κίνηση νηση)) - διαρκεί διαρκείας (µε στά στάση) ση)
• Κατάλληλες διατάξεις ηλιασμού, ηλιοπροστασίας • Ανάλυση θερμικής αδράνειας υλικών • φυσικός αερισμός – ανεμοπροστασία – φυσικός δροσισμός ...
ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΕΝΕΣ
∆ΡΑΣΕΙΣ
► σκίαση µε φυσικά και τεχνητά µέσα
► εξατµιστικός δροσισµός µέσω της φύτευσης και των υδάτινων επιφανειών
► ηχοαποµόνωση ► επιλογή υλικών µε µεγάλο albedo
Φυσικές και τεχνητές διατάξεις για τον παθητικό δροσισµό την θερινή και την προστασία τη χειµερινή περίοδο, ελεύθερου βυθισµένου χώρου
ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΕΝΕΣ
∆ΡΑΣΕΙΣ
► Απενεργοποίηση των ηλιοπροστατευτικών διατάξεων
► ► ► ► ►
Απενεργοποίηση της λειτουργίας του νερού Φυλλοβόλα δέντρα Ηλιασµός του χώρου Ηχοπροστασία Ανεµοπροστασία
φυσικό και όχι τεχνητό πράσινο. Ανάλογα µε τις τοπικές κλιµατολογικές συνθήκες και ανάγκες, πρέπει να γίνεται σωστή επιλογή των δένδρων και φυτών, κατά την δενδροφύτευση πεζοδροµίων, δρόµων πλατειών.
Τα δένδρα προσφέρουν ηλιοπροστασία στα κτίρια και δροσισµό χάρη στο µηχανισµό της εξατµισοδιαπνοής, δηλ. αποβολή νερού προς το περιβάλλον υπό µορφή υδρατµών.
Ένα δένδρο µεσαίου µεγέθους επιτυγχάνει δροσισµό ισοδύναµο µε το δροσισµό από πέντε µικρά κλιµατιστικά
Επιλογή υψηλής & χαµηλής φύτευση ανάλογα µε τη χρήση του κάθε χώρου
Φυλλοβόλα για σκίαση και δροσισµό το καλοκαίρι Αειθαλή για προστασία από τους βορινούς ανέµους
Δροσισµός ελεύθερου χώρου Εξατµιστικός δροσισµός Σκίαση
-
Υλικά
Δροσισµός ελεύθερου χώρου. Εξατµιστικός δροσισµός Σκίαση Υλικά
1
.► Φύτευση (θάµνοι, γρασίδι, φυλλοβόλα & αειθαλή δέντρα) 2.► 2.► Πρόβλεψη υδάτινων επιφανειών 3.► 3.► Στέγαστρα 4.► 4.► Επιλογή κατάλληλων υλικών επίστρωσης δαπέδων
Χρήση υδ υδάτιν τινων ων στοιχείων στοιχείων
απορροφητικότητα χωρίς υπερθέρμανση σταθεροποίηση θερμοκρασίας • φυσικός δροσισμός: εξατμιστικός δροσισμός (υγραίνοντας τον αέρα) • αερισμός, κίνηση αέρα
Προσεκτική επιλογή υλικών: ◦ η ακτινοβολία των υλικών ή και των επιφανειών κτιρίων στην περιοχή παίζει
καθοριστικό ρόλο στην άνεση που θα προσφέρει ο χώρος.
Επιλογή κατάλληλων υλικών επίστρωσης δαπέδων
Απορροφητικότητα – ανακλαστικότητα υλικών επίστρωσης δαπέδων στους ελεύθερους χώρους (albedo (albedo)) – Πρόγραµµα RUROS (ΚΑΠΕ (ΚΑΠΕ-Ν.Χρυσοµαλλίδου) Επίδραση των υλικών στη διαµόρφωση του µικροκλίµατος
Αποφυγή Θάµβωσης 1. Υλικά μικρής ανακλαστικότητας στις επιστρώσεις του δαπέδου 2. Σκιασμός μέρους του δαπέδου 3. Οι διαδρομές περιπάτου περικλείονται από επιφάνειες βλάστησης (γρασίδι) 4. Μείωση της θάμβωσης από τα όμορα κτίρια λόγω της αναρριχώμενης βλάστησης στα στοιχεία σκιασμού
Αποµόνωση αστικού θορύβου
Έλεγχος θορύβου µέσω ηχοφραγµάτων
Επιλογή κατάλληλου χρωµατισµού ◦ Σκούρα χρώµατα και
τραχείς επιφάνειες φυλακίζουν θερµότητα και διατηρούν την θερµοκρασία του χώρου σε υψηλά επίπεδα.
Σκιάζουμε πάντοτε τους χώρους στάσης των επισκεπτών
Το στέγαστρο διασφαλίζει: Προστασία από βροχή και ήλιο το καλοκαίρι Βελτίωση οπτικής άνεσης με μείωση των ανακλάσεων Αξιοποίηση χώρου για εκδηλώσεις – κοινωνική επαφή των κατοίκων, για ανάπαυση Ευχάριστη θέα
Μελέτη προστασίας – σκίασης ορισμένων ζωνών ανάπαυσης
Ηλιοπροστασί λιοπροστασία επιφανει επιφανειών ών Μείωση θερμοκρασ θερμοκρασίίας και κινησης του αέρα Κατακρά ατακράτηση σκό σκόνης, νης, ρυπαντών, ρυπαντών, θορύβου
Βιοκλιματική Προσέγγιση στην κατασκευή των υπαίθριων εγκαταστάσεων: -στεγάστρων, - βοηθητικών κτιρίων, - φωτιστικών σωμάτων - λοιπού εξοπλισμού
Προσεκτική επιλογή υλικών και συστηµάτων για στοιχε στοιχείία εξοπλισµού (υλικά φιλικά στο περιβάλλον)
Χρήση ενδεδειγµένων τεχνικών και συστηµάτων εξοικονόµησης ενέργειας
Ψεκασµός Καλοκαιρι 1992
Τεχνικές και συστήµατα εξοικονόµησης ενέργειας
Χειµωνας 2001
Expo 92 Seville πύργοι εξατμιστικο εξατμιστικού ύ δροσισμο δροσισμού ύ
πύργος ργος εξατµιστικού εξατµιστικού Δροσισµού Δροσισµο ύ (λεπτοµέρεια)
ΟΤ στο Αγρίνιο & ένα µικρό πάρκο
Το µέλλον Οι βιώσιµες – αειφόρες – κατασκευές (Sustainable Construction Construction)) Η έννοια τους είναι διαφορετική για κάθε χώρα και σχετίζεται µε τον βαθµό της οικονοµικής ανάπτυξης: Οι περισσότερο ανεπτυγµένες χώρες στοχεύουν στην αναβάθµιση των υπαρχόντων κατασκευών µε την ανάπτυξη και εφαρµογή νέων τεχνολογιών. Οι λιγότερο ανεπτυγµένες ή αναπτυσσόµενες χώρες στοχεύουν περισσότερο στην οικονοµική βιωσιµότητα και στην κοινωνική ισοκατανοµή.
Αειφόρες κατασκευές Η αντίληψη για την βιωσιµότητα των κατασκευών ακολούθησε µια πορεία εξέλιξης τα τελευταία χρόνια. Αρχικά η βιωσιµότητα των κατασκευών αφορούσε τεχνικά κυρίως θέµατα, όπως: Είδος υλικών Εξοικονόµηση ενέργειας Μείωση των γενικότερων επιπτώσεων στο περιβάλλον. Σήµερα η βιωσιµότητα των κατασκευών επεκτείνεται σε νέα, µητεχνικά θέµατα που αφορούν στα κοινωνικά και πολιτιστικά προβλήµατα που συνδέονται µε τις κατασκευές.
Αειφορία ΑΕΙΦΟΡΙΑ
Όταν ένας κατασκευαστής αναλαµβάνει την ευθύνη να αξιοποιήσει ένα ακίνητο έχει την ευκαιρία να αναδείξει όλο το δυναµικό του, ώστε να συνεισφέρει στην βιωσιµότητα του µέλλοντος της κοινότητας.
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ • πολιτιστικές ανταλλαγές •
νέες αξίες
•
νέες αγορές
•
νέα οικονοµία
•
νέες λύσεις
•
τεχνολογία
∆ΕΙΚΤΕΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΓΙΑ ΚΤΙΡΙΑ
Για ποσότητες που είναι µετρήσιµες: • Άνεση (θερµική, ακουστική και οπτική) • Ποιότητα εσωτερικού αέρα • Ενεργειακές απαιτήσεις • Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας • Τοπική συλλογική ενέργεια • CO2 εκποµπές • Κατανάλωση πόσιµου νερού • Υλικά – κόστος σε όλο το κύκλο ζωής τους
ΣΤΟΧΟΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ • Αύξηση θερµικής, οπτικής και ακουστικής άνεσης εσωτερικού χώρου; • Αύξηση ποιότητας εσωτερικού αέρα; • Μείωση ενεργειακών αναγκών για τη λειτουργία του κτιρίου τουλάχιστον κατά 50% µέσω του κελύφους; • Χρήση ανανεώσιµης ενέργειας για θέρµανση, δροσισµό, ηλεκτροφωτισµό; • Μείωση εκποµπών CO2 τουλάχιστον κατά 50%; • Μείωση κατανάλωσης πόσιµου νερού τουλάχιστον κατά 30%;
ΜΕΤΡΑ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ Υπεύθυνη χρήση φυσικών πόρων (ενέργεια, νερό, υλικά) Επιλογή κατασκευαστικών υλικών σύµφωνα µε την ανάλυση του κύκλου ζωής τους
Μείωση αποβλήτων (κατασκευή και κατεδάφιση) Μείωση κατανάλωσης νερού (ανακύκλωση, συγκέντρωση βρόχινου νερού)
REDUCE REUSE RECYCLE
RECOVER REPAIR REMOVE RESPECT
ΕΜΠΟ∆ΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ∆ΙΕΙΣ∆ΥΣΗ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
Έλλειψη πολιτικής βούλησης, µηνύµατος και συνεπούς πολιτικής δέσµευσης Έλλειψη ενηµέρωσης και γνώσης προς τους κατασκευαστές Ασαφής σύνδεση µεταξύ περιβάλλοντος και οικονοµίας
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ • Υιοθέτηση δεσµεύσεων σε σχέση µε το Πρωτόκολλο του Kyoto, θέτοντας και κατανέµοντας στόχους µείωσης εκποµπών CO2;
• ∆ηµιουργία κινήτρων συνδεδεµένων µε τοπικά αναπτυξιακά σχέδια στη βάση περιβαλλοντικών δεικτών και µεθόδων αξιολόγησης • Σύνδεση της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων µε τις οικοδοµικές άδειες; • ∆ιευκόλυνση αειφόρου κατασκευής στις ανακαινίσεις κτιρίων απλουστεύοντας τις διαδικασίες και ελαχιστοποιώντας τον χρόνο έκδοσης αυτών; • Τα ∆ηµόσια Κτίρια οφείλουν να αποτελέσουν παράδειγµα αειφόρου κατασκευής; • Οι ΟΤΑ πρέπει να θεσπίσουν τη δηµιουργία χώρων στάθµευσης σε όλες τις νέες κατασκευές;
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΣΧΕ∆ΙΑΣΤΙΚΗ ΟΜΑ∆Α
• ∆ηµιουργία τράπεζας δεδοµένων για αειφόρες κατασκευές;
• ∆ιευκόλυνση πρόσβασης σε όλα τα δεδοµένα και υπολογιστικά εργαλεία σχετικά µε αειφόρες κατασκευές; • Αύξηση ικανότητας συνεργασίας σχεδιαστικής οµάδας στη βάση του κοινού στόχου; • ∆ηµιουργία συνθηκών για τη συµµετοχή των χρηστών από το πρώτο στάδιο του σχεδιασµού; • Χρήση ενός συστήµατος διαχείρισης (π.χ. ISO 14000/9000) για κάθε µελέτη; • ∆ηµιουργία ενός σήµατος Eco-label για τις σχεδιαστικές υπηρεσίες (ποιότητα); • Επιµόρφωση-εκπαίδευση της σχεδιαστικής οµάδας σε θέµατα συµµετοχής, περιβάλλον και υγεία;
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ – ΚΙΝΗΤΡΑ – ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΙΠΟΥΣ ΕΜΠΕΛΚΟΜΕΝΟΥΣ
• Οι ΟΤΑ πρέπει να ενθαρρύνουν την αειφόρο κατασκευή θέτοντας στόχους αποδοτικότητας; • Όλα τα βραβεία για κτίρια (αρχιτεκτονικοί διαγωνισµοί) πρέπει να εµπεριέχουν την διάσταση της περιβαλλοντικής απόδοσης; • ∆ιεύρυνση του πεδίου εφαρµογής του ενεργειακού πιστοποιητικού των κτιρίων µε άλλες περιβαλλοντικές απαιτήσεις καλύπτοντας την ποιότητα του εσωτερικού αέρα, τα υλικά και την κατανάλωση νερού; • ∆ηµιουργία ενός νέου Ευρωπαϊκού Κώδικα για Αρχιτέκτονες βασισµένο στην αποδοτικότητα παρά στους λοιπούς κανόνες; • Θέσπιση µιας κοινής µεθόδου αξιολόγησης της αειφόρου κατασκευής; • Οι επενδύσεις θα πρέπει να προωθούν την κοινωνική ευθύνη σε όλες τις επενδύσεις στην κτηµαταγορά; •
Οι κατασκευαστές θα πρέπει να συµπεριλαµβάνουν κριτήρια περιβαλλοντικής απόδοσης
στις διαφηµίσεις τους;
PARQUE ORIENTE SUSTAINABLE URBAN BLOCK NEAR EXPO ‘98 LISBON
Άξονες για τη βιωσιµότητα των κατασκευών
Περιλαµβάνει : τεχνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, νοµικά νοµικά,, Οικονοµικά & πολιτικά θέµατα.
Το Μάνατζµεντ και η οργάνωση. Εµπλέκονται πλήθος αλληλεξαρτώµεν ων παραγόντων, και ποικιλία δραστηριοτήτων που περιλαµβάνουν όλα τα στάδια του κύκλου ζωής των κτιρίων: Από τον σχεδιασµό Τη λειτουργία Έως την κατεδάφιση.
Το Μάνατζµεντ και η οργάνωση.
Το Μάνατζµεντ και η οργάνωση.
Κτίρια και υλικά. Το ζητούµενο στα πλαίσια της βιωσιµότητας είναι η βελτιστοποίηση των χαρακτηριστικών των κτιρίων µε βάση δείκτες βιωσιµότητας όπως, για παράδειγµα: η µείωση της ενσωµατωµένης ενέργειας η δυνατότητα των χρησιµοποιούµενων υλικών να ανακυκλωθούν η ποιότητα των εσωτερικών χώρων (indoor air quality) quality) .
Κατανάλωση πόρων. Η εξοικονόµηση ενέργειας και νερού και η αύξηση της ζωής των κτιρίων είναι µερικά από τα θέµατα που αφορούν τον θεµατικό άξονα της κατανάλωση πόρων.
Παραγωγή στερών απορριµµάτων & αερίων θερµοκηπίου Ρύπανση αέρα σε τοπικό επίπεδο. Υγρά απόβλητα. Αυξηµένος κυκλοφοριακός φόρτο, κλπ.
Η πρόβλεψη κατασκευής των απαραίτητων υποδοµών (όπως η διαχείριση των απορριµµάτων) εγγυάται ως ένα βαθµό την ποιότητα ζωής στις πόλεις και εξασφαλίζει την ένα βιώσιµο αστικό περιβάλλον για τις επόµενες γενιές.
Κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονοµικά θέµατα. Η κατασκευαστική βιοµηχανία αποτελεί βασικό παράγοντα της οικονοµικής και κοινωνικής ανάπτυξης κάθε χώρας. Οι βιώσιµες κατασκευές εξασφαλίζουν µείωση φτώχειας, δηµιουργία υγιών συνθηκών εργασίας, ισοκατανοµή κόστους και οφελών που προκύπτουν από τις κατασκευές στις κοινωνικές οµάδες, δηµιουργία θέσεων εργασίας κλπ.
Το ∆ιεθνές Συµβούλιο Έρευνας για τις Κατασκευές (CIB CIB) ) αναγνωρίζει ως σηµαντικά τα παρακάτω πεδία σε ότι αφορά την βιωσιµότητα των κατασκευών: Εξοικονόµηση ενέργειας στο δοµηµένο περιβάλλον Υδροληψία και αποχέτευση Περιβάλλον εσωτερικών χώρων Πρόβλεψη του κύκλου ζωής των δοµικών υλικών και στοιχείων
Αφορά στην δηµιουργία και διαχείριση ενός υγιούς δοµηµένου περιβάλλοντος που θα είναι βασισµένο σε λογική χρήση των φυσικών πόρων και σε οικολογικές αρχές.
Παραδοσιακή κατασκευή: Παράγοντες που λαµβάνονται υπόψη είναι: Το κόστος, Η ποιότητα Ο χρόνος κατασκευής
Βιωσιµότητα των κατασκευών σε τοπική κλίµακα: η χρήση πόρων, οι εκλυόµενοι ρύποι οι επιπτώσεις στα τοπικά οικοσυστήµατα
Η Βιωσιµότητα των κατασκευών σε παγκόσµια κλίµακα: Κοινωνικοί και πολιτιστικοί παράγοντες, η παγκόσµια οικονοµία οι επιπτώσεις σε παγκόσµια κλίµακα διευρύνουν κατά πολύ τους παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την βιωσιµότητα των κατασκευών
Κοινωνική ισοκατανοµή & πολιτισµός
Φυσικοί πόροι
Παγκόσµια οικονοµία
Ποιότητα
Κόστος
Εκποµπές ρύπων
βιοποικιλότητα Χρόνος
Παγκόσµια µεταβολή κλίµατος
Προβλήµατα – εµπόδια σε τοπικό επίπεδο Η ποιότητα των κατασκευών σε σχέση µε την αξία της ιδιοκτησίας Η πρόβλεψη των αναγκών των χρηστών των ιδιοκτησιών στο µέλλον, θέµα που σχετίζεται µε την δυνατότητα των κατασκευαστών να προσαρµόζονται στα νέα δεδοµένα της αγοράς ακινήτων Η επί µακρότερον επέκταση της χρήσης των ακινήτων Η χρήση τοπικών φυσικών πόρων π.χ. δοµικών υλικών ή του ανθρώπινου δυναµικού.
Χρήση γης & κατασκευές
Τρία είναι τα κύρια θέµατα που σχετίζονται µε την βιώσιµη χρήση γης από τον κατασκευαστικό τοµέα: η αποδοτική χρήση της γης για τις κατασκευές ο σχεδιασµό που να αποσκοπεί σε µακροχρόνια χρήση των κτηρίων οι προσαρµογές ή /και οι µετατροπές των υπαρχόντων κτηρίων.
Χρήση γης & κατασκευές Η επιλογή της κατάλληλης περιοχής που θα γίνει µια κατασκευή συνεπάγεται όχι µόνο περιβαλλοντικές επιπτώσεις τοπικού χαρακτήρα, αλλά συγχρόνως κοινωνικές και οικονοµικές επιπτώσεις. Το πρόβληµα είναι σοβαρότερο για τις περιοχές ή τις χώρες που έχουν µεγάλη πυκνότητα αστικού πληθυσµού.
Χρήση γης & κατασκευές Αξιοποιούνται υπόγειες κατασκευές για χώρους στάθµευσης ή άλλες εµπορικές ή βιοµηχανικές χρήσεις. Προωθείται η επαναχρησιµοποίηση της γης σε περιοχές που προϋπήρχαν κατασκευές (brown field development)
σε αντίθεση µε την χρήση περιοχών που είχαν γεωργική χρήση ή ήταν φυσικά οικοσυστήµατα (greenfield development).
Η έννοια της βιωσιµότητας Η οικονοµική ανάπτυξη του βιώσιµου αστικού περιβάλλοντος προϋποθέτει ισοκατανοµή του πραγµατικού κόστους ανάπτυξης όπως και των κερδών σε όλες τις κοινωνικές οµάδες, αλλά και σε βάθος χρόνου στις επόµενες γενιές.
Μείωση οικονοµικών διαφορών µεταξύ κοινωνικών οµάδων, Υποστήριξη τοπικών αναπτυξιακών πρακτικών, Οµοιόµορφη κατανοµή κόστουςκόστους-οφέλους κλπ.
Οι αρχές της κοινωνικής βιωσιµότητας ενθαρρύνουν την ισότητα µεταξύ ατόµων και κοινωνικών οµάδων, την κοινωνική ευθύνη, την συµµετοχή στις αποφάσεις, σεβασµό στα ανθρώπινα δικαιώµατα κλπ. Παραδείγµατα της κοινωνικής βιωσιµότητας είναι : η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, η ενσωµάτωση στον κοινωνικό ιστό όλων των κοινωνικών και φυλετικών οµάδων κλπ.
ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΕΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ •ΚΟΣΤΟΣ •ΠΟΙΟΤΗΤΑ •ΧΡΟΝΟΣ
ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟΧΩΝ (ΒΙΩΣΙΜΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ)
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ε ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΛΛΑΓΗΣ (ΑΠΟ ΑΝΩΤΕΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ π.χ. AGENDA 21)
Στρατηγική οικολογικής απόδοσης (eco eco--efficiency strategy strategy). ). Αναζήτηση λύσεων φιλικών στο Περιβάλλον, µε µειωµένο κόστος. Αφορά έννοιες & εργαλεία όπως: -
∆ιαχείριση ολικής ποιότητας (Total Quality Management)
Στρατηγική οικολογικής απόδοσης (eco eco--efficiency strategy strategy). ).
Απαιτείται αµοιβαία κατανόηση, συνεργασία και Κέρδος από την πλευρά της Προσφοράς προµηθευτή αγαθών και υπηρεσιών και από την πλευρά της ζήτησης του πελάτη.
Στρατηγική οικολογικής απόδοσης (eco eco--efficiency strategy strategy). ). Απαραίτητες προϋποθέσεις
Η διορατικότητα από την πλευρά των επιχειρήσεων Η διάθεση για αλλαγή και προσαρµογή σε νέα δεδοµένα της αγοράς Η αποτελεσµατική χρήση νέων τεχνολογιών
Στρατηγική οικολογικής απόδοσης (eco eco--efficiency strategy strategy). ). Η συµβολή της βιοµηχανίας στη γενικότερη βιωσιµότητα θεωρείται από πολλούς ότι µπορεί να επιτευχθεί µε την στρατηγική της οικολογικής απόδοσης.
Στρατηγική οικολογικής απόδοσης (eco eco--efficiency strategy strategy). ). Μια τέτοια στρατηγική απαιτεί επαρκή εκτίµηση και κοστολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αυτό σηµαίνει αποτελεσµατικότερη και ακριβέστερη εκτίµηση του κόστους που συνεπάγεται η ανάπτυξη. Το κόστος αυτό αφορά όλα τα ενδιαφερόµενα µέρη και όχι µόνον όσους εµπλέκονται στη βιοµηχανική παραγωγή και το εµπόριο των προϊόντων.
Βιώσιµη στρατηγική (sustainability strategy). strategy). Ο κατασκευαστικός τοµέας όπως και όλα τα ενδιαφερόµενα µέρη του: κρατικές υπηρεσίες, νοµοθεσία, µελετητές, κατασκευαστές, εργολάβοι, εργατικό δυναµικό, ιδιοκτήτες, χρήστες, συντηρητές, ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον)
Αποτελούν στην ουσία ένα πολύπλοκο δυναµικό σύστηµα.
Αξιολογούνται στη βάση τριών βασικών υποσυστηµάτων τα οποία αλληλεπιδρούν µεταξύ τους : οικονοµία, περιβάλλον κοινωνία
Αυτές οι αλληλεπιδράσεις δηµιουργούν φαινόµενα ανάδυσης (emergence emergence). ). Οι βέλτιστες λύσεις δεν είναι δυνατόν να προκύψουν από ανεξάρτητες µεταξύ τους. οικονοµοτεχνικές , κοινωνικές ή περιβαλλοντικές µελέτες και αναλύσεις.
Ένας βιώσιµος µετασχηµατισµός του κατασκευαστικού τοµέα απαιτεί ριζική αλλαγή του παρόντος συστήµατος αξιών αξιών.. H θεώρηση των κινδύνων και των επιπτώσεων των έργων σε βάθος χρόνου, µε τρόπο που να λαµβάνονται υπόψη και τα δικαιώµατα που έχουν οι επόµενες γενιές, είναι το κλειδί για µια βιώσιµη στρατηγική.
Βιώσιµες κατασκευές
Εποµένως, µια στρατηγική για βιώσιµες κατασκευές δεν µπορεί παρά να αφορά διεύρυνση της θεώρησης των θετικών ή αρνητικών επιπτώσεων των έργων τόσο χρονικά όσο και σε πλατύτερα κοινωνικά πλαίσια αλλά και παγκόσµια πλαίσια.. πλαίσια
Αγοραστές, ιδιοκτήτες, επενδυτές
Αντιπροσωπεύουν τον τοµέα της ζήτησης των προϊόντων του κατασκευαστικού τοµέα. Πρέπει να διαµορφώσουν συγκεκριµένες απαιτήσεις από την αρχική φάση του σχεδιασµού µέχρι και το τελικό προϊόν. Επίσης, πρέπει να διαµορφώσουν συγκεκριµένους στόχους αναφορικά µε περιβαλλοντικά φιλικές µεθόδους συντήρησης και να τους ενσωµατώσουν στα νοµικά έγγραφα (π.χ. συµβόλαια αγοράς ή ενοικίασης).
Προοπτικές για την αγορά και οι επιπτώσεις στον κατασκευαστικό τοµέα. Η ενεργειακή αγορά έχει αποκτήσει νέα χαρακτηριστικά που πλαισιώνουν τις αλλαγές που επιφέρει σήµερα η αγορά: ενεργειακή απόδοση µειώνει τη ζήτηση ενέργειας, και προσαρµόζονται στην αντιστοίχηση ζήτησης προσφοράς µε αποδοτικά αποτελέσµατα.
στον κατασκευαστικ ό τοµέα.
Προοπτικές για την αγορά και οι επιπτώσεις στον κατασκευαστικό τοµέα. Τα νέα χρηµατοδοτικά και άλλα µέσα επιτρέπουν την ορθότερη αντίδραση της αγοράς και ενισχύουν τη διείσδυση και την ανταγωνιστικότητα καινοτόµων καθαρών τεχνολογιών κατευθύνοντας στη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Η στόχευση σε χαµηλά - ή χωρίς άνθρακα καύσιµα συναρτάται µε µια µεταρρύθµιση των κανόνων της αγοράς, που κεντρίζουν τον ανταγωνισµό και απαλλάσσουν από τις επιχορηγήσεις του άνθρακα, αλλά και σε µεταρρύθµιση της φορολογικής πολιτικής υπέρ της ενεργειακής απόδοσης και των κρατικών ενισχύσεων µε περικοπή των επιζήµιων για το περιβάλλον επιδοτήσεων. Έτσι ενθαρρύνονται αλλαγές στη συµπεριφορά των καταναλωτών προς προϊόντα και υπηρεσίες που χρησιµοποιούν λιγότερη ενέργεια.
Η εφαρµογή των «Πράσινων» ∆ηµόσιων Συµβάσεων θα επηρεάσει την ευρωπαϊκή και εθνική δηµόσια αγορά µε πολλαπλά οφέλη στο σύνολο του κατασκευαστικού κλάδου.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Έχουν περάσει περίπου δύο χρόνια από την εποχή που η αγορά κατοικίας βρισκόταν σε µια ανεπανάληπτη «έκρηξη» ζήτησης και κατ επέκταση και τιµών. Ήταν οι αρχές του 2006 όπου η κτηµαταγορά είχε πάρει «φόρα» όταν και ανακοινώθηκαν µέτρα όπως η επιβολή ΦΠΑ και η αύξηση των αντικειµενικών αξιών σε τρεις δόσεις.
Τότε, χιλιάδες οικοδοµικές άδειες εκδόθηκαν χωρίς ΦΠΑ, χιλιάδες έσπευσαν να αγοράσουν σπίτι και οι τιµές αυξήθηκαν σε ποσοστό που έφτασε το 30% σε ορισµένες περιοχές και µάλιστα σε λίγους µήνες. Η εικόνα που αντικρίζει κανείς σήµερα είναι εντελώς διαφορετική. Περίπου 400.000 διαµερίσµατα είναι απούλητα σε όλη την Ελλάδα, η ζήτηση βρίσκεται στο ναδίρ, οι τιµές, όµως, δείχνουν αξιοσηµείωτη σταθερότητα και διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα. Το ερώτηµα που γεννάται πλέον είναι τι θα γίνει το 2008, ποιες θα είναι οι εξελίξεις που θα καθορίσουν το µέλλον της κτηµαταγοράς.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Μέχρι πρόσφατα, οι µεγάλες τεχνικές εταιρείες απέφευγαν την έντονη δραστηριοποίησή τους στην αγορά ακινήτων, καθώς είχαν σαφές φορολογικό µειονέκτηµα σε σχέση µε τον ανταγωνισµό από τις µικροµεσαίες οικοδοµικές επιχειρήσεις. Εξάλλου, ο κατασκευαστικός οργασµός ενόψει των Ολυµπιακών Αγώνων δεν επέτρεπε και µεγάλη διασπορά δυνάµεων και κεφαλαίων.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα
Ο κατασκευαστικός κλάδος αντιµετωπίζει προβλήµατα από το µακροχρόνιο πάγωµα στα δηµόσια έργα και τις καθυστερήσεις στις πληρωµές από το ∆ηµόσιο. Ταυτόχρονα, οι περισσότερες µεγάλες εταιρείες έχουν εξασφαλίσει ή διαθέτουν εδώ και αρκετά χρόνια πολύ µεγάλες εκτάσεις, οι οποίες τους έχουν κοστίσει πολύ λιγότερο από τις σηµερινές τιµές στο χρηµατιστήριο της γης.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Παράγοντες της κτηµαταγοράς επισηµαίνουν ότι σηµαντικές αλλαγές θα επιφέρουν στον χώρο των κατασκευαστών και οι προωθούµενες πολεοδοµικές ρυθµίσεις που στόχο θα έχουν να περιορίσουν τις «νοµιµοποιηµένες» παρανοµίες, δηλαδή τους ηµιυπαίθριους χώρους που γίνονται κανονικά δωµάτια, τα υπόγεια γκαράζ που βαφτίζονται play room, τις παράνοµες σοφίτες κ.ά.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Οι εργολάβοι καταφέρνουν και αυξάνουν τα κέρδη τους πουλώντας στην ίδια τιµή µε το νόµιµο σπίτι τµήµατα των κατοικιών που κατασκευάζουν τα οποία µε βάση την ισχύουσα νοµοθεσία είναι εκτός του συντελεστή δόµησης. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι µόνο έτσι µπορούν να αντιµετωπίσουν το υψηλό κόστος της γης και τα µεγάλα ποσοστά αντιπαροχής.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Καταλυτικό ρόλο στη διαµόρφωση ενός νέου σκηνικού στην κτηµαταγορά διαδραµατίζουν και οι τράπεζες, µέσω ειδικών διευθύνσεων ή εξειδικευµένων θυγατρικών (π.χ. Εθνική Ακινήτων, Alpha Αστικά Ακίνητα, Eurobank Property Services, Εµπορική Ακίνητης Περιουσίας, Όµιλος Real Estate Πειραιώς, Aspis Real Estate κ.ά)
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Πέρα από τον αµιγώς χρηµατοδοτικό τους ρόλο για επιχειρήσεις και ιδιώτες αγοραστές, οι τράπεζες έχουν εδώ και χρόνια αναπτύξει δραστηριότητες σε όλο το φάσµα της αγοράς του real estate. estate.
Η αγορά αναµένει τη λήψη µέτρων προκειµένου να διευκολυνθεί και να λειτουργήσει επιτέλους η αγορά επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία µε ένα σύγχρονο θεσµικό πλαίσιο και να µπορέσουν οι εταιρείες που ενδιαφέρονται να υλοποιήσουν τα επενδυτικά τους σχέδια να το πράξουν χωρίς να ανησυχούν ότι έπειτα από ένα ή δύο χρόνια θα υπάρχει εκ νέου αλλαγή. Αυτό δεν θα ευνοήσει µόνο τις ελληνικές επενδυτικές εταιρείες αλλά γενικότερα την οικονοµία, καθώς θα µπορούν πλέον και οι ξένοι αγοραστές ακινήτων να τοποθετηθούν µε ευκολία στην ελληνική κτηµαταγορά.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Η ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων θα εξαρτηθεί σε µεγάλο βαθµό από τις φορολογικές αλλαγές που προγραµµατίζονται να υλοποιηθούν και ιδιαίτερα το ζήτηµα της εφαρµογής του ΦΠΑ στις νεόδµητες οικοδοµές και της αναπροσαρµογής των αντικειµενικών αξιών. Παράλληλα, θα πρέπει να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί το Κτηµατολόγιο και να ξεκαθαρίσει πλήρως το θεσµικό πλαίσιο αναφορικά µε τους όρους και τις προϋποθέσεις πολεοδόµησης, ώστε να γνωρίζουν οι πάντες, εκ των προτέρων, τι, πώς και πού µπορούν να προχωρήσουν στην αγορά ή στην ανάπτυξη οικιστικού ή άλλου ακινήτου.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Οι αλλαγές που συντελούνται στο τοπίο της κτηµαταγοράς επηρεάζουν άµεσα και το µεσιτικό κλάδο, ο οποίος σύντοµα θα έρθει αντιµέτωπος και µε ένα νέο θεσµικό πλαίσιο που αναµένεται να θέσει για πρώτη φορά αυστηρούς κανόνες δράσης σε ένα χώρο που δυστυχώς χαρακτηρίζεται από έλλειψη επαγγελµατισµού και λειτουργεί σε πολλές περιπτώσεις µε την λογική του «ό,τι δηλώσεις είσαι». Ήδη, πέρα από την εντεινόµενη µεσιτική δράση των τραπεζών και µεγάλων πολυεθνικών εταιρειών συµβούλων ακινήτων, καταγράφονται στην αγορά των µεσιτών τάσεις δηµιουργίας δικτύων µεσιτικών γραφείων, όπως αυτά της Aspis Real Estate και της Remax.
Υπάρχουν συγκεκριµένα θέµατα που πρέπει να αντιµετωπισθούν, όπως: το Κτηµατολόγιο η φορολόγηση των µεταβιβάσεων ο ΦΠΑ και ο τρόπος εφαρµογής του η αναµόρφωση του τρόπου υπολογισµού και χρήσης των αντικειµενικών αξιών, η πραγµατική απελευθέρωση του εκτιµητικού επαγγέλµατος, η απλοποίηση και σταθερότητα του φορολογικού περιβάλλοντος, η αναβάθµιση του επαγγέλµατος των µεσιτών αστικών συµβάσεων, η θεσµοθέτηση πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης στην οικονοµία των ακινήτων και πολλά άλλα.
µεταστέγαση και ανάπτυξη των ήδη υπαρχουσών, καθορισµό µακροχρόνιων και απόλυτα σταθερών θεσµικών, πολεοδοµικών και φορολογικών καθεστώτων, για να γνωρίζει ο επενδυτής εκ των προτέρων όλα τα δεδοµένα της µελλοντικής επένδυσής του, ανάπτυξη νέων τοµέων (π.χ. Παραθεριστικής Κατοικίας) κλπ., εκµεταλλευόµενοι τα φυσικά, πολιτιστικά και κλιµατολογικά προνόµια της χώρας.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Ανάγκη δηµιουργίας ενός ορθολογικού και ευνοµούµενου περιβάλλοντος ιδιωτικής στεγαστικής ανάπτυξης, Αντιµετώπιση του ολοένα αυξανόµενου διεθνούς ανταγωνισµού ∆ηµιουργία πηγών αξιόπιστης πληροφόρησης των µεγεθών του κλάδου.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα ∆υνατότητα ανάπτυξης µεγάλων ιδιωτικών έργων υπερτοπικής σηµασίας σε ένα ορθολογικό, σταθερό και προβλέψιµο νοµικό, φορολογικό και πολεοδοµικό περιβάλλον, Βελτίωση και ανάπτυξη του θεσµού της συλλογικής επένδυσης σε ακίνητη περιουσία,
Το ζητούµενο δεν είναι η αποσπασµατική αντιµετώπιση των θεµάτων αυτών αλλά:
Η διαµόρφωση και η ένταξή τους σε ολοκληρωµένα σχέδια ανάπτυξης του κλάδου που αφορούν µεταξύ άλλων: την αξιοποίηση προς όφελος του δηµοσίου συµφέροντος της περιουσίας του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα, τη δυνατότητα ανάπτυξης µεγάλων ιδιωτικών έργων υπερτοπικής σηµασίας σε ένα ορθολογικό, σταθερό και προβλέψιµο νοµικό, φορολογικό και πολεοδοµικό περιβάλλον
Ενισχύεται ο τοµέας της απασχόλησης όπου:
σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα κέρδη στην οικονοµική απόδοση ανέρχονται σε περισσότερα από 70 εκατοµµύρια ΤΙΠ µπορούν δηµιουργήσουν τουλάχιστον 250.000 θέσεις πλήρους απασχόλησης σε προσωπικό µε υψηλά προσόντα στον τοµέα των κατασκευών µε αναθέρµανση της οικοδοµικής δραστηριότητας, που θα κατευθυνθεί σε ανακαινίσεις µεγάλων κτιριακών συγκροτηµάτων και οικιστικών συνόλων
Υπάρχουν συγκεκριµένα θέµατα που πρέπει να αντιµετωπισθούν, όπως: η απλοποίηση και σταθερότητα του φορολογικού περιβάλλοντος, η αναβάθµιση του επαγγέλµατος των µεσιτών αστικών συµβάσεων, η θεσµοθέτηση πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης στην οικονοµία των ακινήτων και πολλά άλλα.
Θέσπιση απαλλαγής από την τυχόν υποχρέωση έκδοσης οικοδοµικής άδειας για την εκτέλεση όλων των πιο πάνω εργασιών ανακαίνισης κτιρίου.
Αντίδραση Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων Θέσπιση µειωµένου ΦΠΑ 9% αντί 19% τόσο για τα υλικά όσο και για το κόστος εργατικών στην επιχείρηση η οποία θα εκτελέσει το έργο. Η Ε.Ε. επιτρέπει µειωµένο ΦΠΑ για τις επισκευές κτιρίων γενικά, και ήδη ισχύει στην Ελλάδα µε το αρθρ. 23 ν. 3522/2006.
Αντίδραση Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων
Θέσπιση επιδότησης κάθε (συν)ιδιοκτήτη κατά ποσοστό 40% της αξίας των υλικών και εργασιών, είτε κατά την αποπεράτωση και παραλαβή του έργου από αρµόδιες υπηρεσίες, είτε κατά την αποπληρωµή τυχόν δανείου που θα ληφθεί για το σκοπό αυτό, είτε από εθνικά ή ευρωπαικά προγράµµατα δράσης (επιλέξιµη δαπάνη στο ∆΄ΚΠΣ).
Αντίδραση Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων Για τη λήψη απόφασης της γενικής συνέλευσης πολυκατοικίας περί συµµόρφωσης επί κανονιστικών διατάξεων ή εκτέλεσης οποιουδήποτε έργου ανακαίνισης ή αναβάθµισης του κτιρίου που επιβάλλεται από την ισχύουσα νοµοθεσία αρκεί η απλή πλειοψηφία των παρόντων συνιδιοκτητών. Αν η δαπάνη υλοποίησης του έργου δεν υπερβαίνει το τριπλάσιο του ορίου για το οποίο απαιτείται απόφαση γενικής συνέλευσης, ο διαχειριστής δικαιούται να εκτελέσει το έργο και χωρίς αυτήν, δεσµεύοντας τους συνιδιοκτήτες.
Αποσύνδεση από υπάρχουσα εγκατάσταση θέρµανσης υγρών καυσίµων. Κάθε µεµονωµένη ιδιοκτησία που συνδέεται µε το φυσικό αέριο, και προβαίνει σε τοποθέτηση ανεξάρτητης µόνιµης εγκατάστασης θέρµανσης θα µπορεί να αποσυνδέεται µόνιµα από το δίκτυο κεντρικής θέρµανσης µε υγρά καύσιµα, µε µονοµερή δήλωση του ιδιοκτήτη της προς τη διαχείριση ότι θα εξακολουθήσει να καταβάλει το µειωµένο ποσοστό που προβλέπεται από τον κανονισµό για την περίπτωση κλειστής ιδιοκτησίας ή άλλως το 10% της αρχικής του υποχρέωσης, αν πρόκειται για σύστηµα ενιαίας θέρµανσης, ή το 1/3 της προβλεπόµενης πάγιας συµµετοχής του, αν πρόκειται για σύστηµα αυτόνοµης θέρµανσης
Αποσύνδεση από υπάρχουσα εγκατάσταση θέρµανσης υγρών καυσίµων.
Κάθε µεµονωµένη ιδιοκτησία που συνδέεται µε το φυσικό αέριο, και προβαίνει σε τοποθέτηση ανεξάρτητης µόνιµης εγκατάστασης θέρµανσης θα µπορεί να αποσυνδέεται µόνιµα από το δίκτυο κεντρικής θέρµανσης µε υγρά καύσιµα, µε µονοµερή δήλωση του ιδιοκτήτη της προς τη διαχείριση ότι θα εξακολουθήσει να καταβάλει το µειωµένο ποσοστό που προβλέπεται από τον κανονισµό για την περίπτωση κλειστής ιδιοκτησίας ή άλλως το 10% της αρχικής του υποχρέωσης, αν πρόκειται για σύστηµα ενιαίας θέρµανσης, ή το 1/3 της προβλεπόµενης πάγιας συµµετοχής του, αν πρόκειται για σύστηµα αυτόνοµης θέρµανσης
Αντίδραση Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων
Ίδρυση κρατικής υπηρεσίας τύπου «Προγράµµατος Ανάλυσης Προσόψεων» του ∆ήµου Αθηναίων, στην οποία θα προσφεύγουν οι ενδιαφερόµενοι ιδιοκτήτες παλαιών και υπό κατασκευή κτιρίων και διαχειριστές πολυκατοικιών.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Τα κέρδη στην απασχόληση αφορούν προσωπικό µε υψηλά προσόντα γενικά στον τοµέα των κατασκευών. Η απασχόληση θα δηµιουργηθεί ως επί το πλείστον σε τοπικό επίπεδο, όπου θα γίνονται οι αλλαγές στα κτίρια.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Η ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων θα εξαρτηθεί σε µεγάλο βαθµό από τις φορολογικές αλλαγές που προγραµµατίζονται να υλοποιηθούν ιδιαίτερα από το ζήτηµα της εφαρµογής του ΦΠΑ στις νεόδµητες οικοδοµές και της αναπροσαρµογής των αντικειµενικών αξιών.
Η κτηµαταγορά στην Ελλάδα Παράλληλα, θα πρέπει να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί το Κτηµατολόγιο και να ξεκαθαρίσει πλήρως το θεσµικό πλαίσιο αναφορικά µε τους όρους και τις προϋποθέσεις πολεοδόµησης, ώστε να γνωρίζουν οι πάντες, εκ των προτέρων, τι, πώς και πού µπορούν να προχωρήσουν στην αγορά ή στην ανάπτυξη οικιστικού ή άλλου ακινήτου.
Dongtan µια οικολογική πόλη στην Κίνα
Dongtan µια οικολογική πόλη στην Κίνα
Κίνα
Βοστόνη ΗΠΑ
Πράσινες πόλεις στην Ευρώπη