29.10.14 ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ CISD για καταστροφικές εργασίες στον Βιότοπο Αλυκής Τιγκακίου Κω

Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη Citizens’ Inspectorate for Sustainable Development

Κράτητος & Κοκκώνη 14, Ν.Σμύρνη, 17124 +30 (6985) 069050 ● info@cisd.gr

Αθήνα, 29.10.14 Α.Π.: 0203.00.Ε

ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ Προς: την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής κο Πολύκαρπο Πολυχρονάκη την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου Γενική Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Περιβάλλοντος και Υποδομών Τμήμα Περιβάλλοντος τον Δήμο Κω Διεύθυνση Περιβάλλοντος κα Ζέτα Τσιρπανλή τον Εισαγγελέα Κω, κο Πασχάλη Ζάτκα το Αστυνομικό Τμήμα Κω Διοικητή, κο Διονύση Καπανδρίτη Κοιν:

ΓΓ Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, κο Σπύρο Σπυρίδων Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, κο Γιώργο Χατζημάρκο Έπαρχο Κω, κο Γιώργο Χαλκιδιό Δήμαρχο Κω, κο Γιώργο Κυρίτση

Θέμα: Προστασία του Βιοτόπου «Αλυκή Τιγκακίου, Νήσου Κω» από παράνομες & καταστροφικές χωματουργικές εργασίες Την 18.10.2014 ενεργοί πολίτες εντόπισαν σοβαρή οικολογική καταστροφή στην Αλυκή Τιγκακίου1 της νήσου Κω, όπου εντός αυτής και δίπλα στο περιμετρικό αυλάκι -που αποτελεί και όριο της προστατευόμενης περιοχής- ήσαν σε εξέλιξη χωματουργικά έργα. Μηχανήματα είχαν ήδη ισοπεδώσει 1

Οι «Αλυκές» της Κω βρίσκονται στη θέση Τιγκάκι του Ασφενδιού. Η έκτασή τους είναι περίπου 930 στρέμματα. Έκταση 790 στρ. περίπου βρίσκονται κάτω από τη μέση στάθμη της θάλασσας έως και 0,32 m. Μεταξύ της αλυκής και του αιγιαλού παρεμβάλλεται μια σειρά θινών που το ύψος τους φθάνει τα 1-2 μέτρα. Μεταξύ των θινών και της περιοχής που καλύπτεται από νερά υπάρχει ζώνη με αλόφυτα. Αυτή η αλοφυτική βλάστηση συγκρατεί το έδαφος και προστατεύει την αλυκή από τη μεταφορά άμμου. Στα 930 στρέμματα που καλύπτει φιλοξενούνται πλήθη αποδημητικών πτηνών αλλά και πολλά είδη πανίδας και χλωρίδας της περιοχής. Το ιδιαίτερης ομορφιάς τοπίο της Αλυκής συμπληρώνουν οι πελεκάνοι και οι ερωδιοί που συναντώνται εδώ ανάμεσα σε νεροχελώνες και νερόφιδα. Οι αλυκές της Κω, μεταξύ των οικισμών Τιγκάκι και Μαρμάρι, λειτουργούσαν ως το 1989 ως χώρος παραγωγής μαγειρικού αλατιού και αποτελούν μια μόνιμη λιμνοθάλασσα αλμυρού και υφάλμυρου νερού.

σημαντική έκταση ενώ είχε αρχίσει και η τοποθέτηση σιδερένιων πασσάλων περίφραξης ύψους περίπου 3 μέτρων. Σχετικές καταγγελίες από τους ενεργούς πολίτες και το CISD είχαν ως συνέπεια την άμεση επέμβαση του κο Εισαγγελέα Κω και του Αστυνομικού Τμήματος Κω, με αποτέλεσμα να διακοπούν οι εργασίες και να συλληφθεί ο χειριστής των μηχανημάτων, τα οποία δεν κατασχέθηκαν. Η εν λόγω επέμβαση είναι απολύτως ΜΗ σύννομη καθότι η περιοχή διέπεται από ισχυρό πλέγμα θεσμικής προστασίας και ειδικότερα: 1. Η Αλυκή εντάχθηκε στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 με τον κωδικό GR 4210027 [περιοχή "Κως - Λίμνη Ψαλίδι - Αλυκή"] για την προστασία που παρέχει στα μεταναστευτικά πουλιά αλλά και για την ομορφιά του τοπίου, ιδιαίτερη σε όλα τα Δωδεκάνησα 2. Προστατεύεται από το ΠΔ 07.11.1997 (ΦΕΚ 1024Δ/28.11.97) περί καθορισμού Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου στην περιοχή Αλυκής της Νήσου Κω, όπου έχει χαρακτηρισθεί ως περιοχή ειδικής προστασίας ορνιθοπανίδας της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ και ορίζει

3. Προστατεύεται από τον νόμο 3937/11 (ΦΕΚ 60Α/31.03.2011) «Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις». Ειδικότερα: 3.1. Υπάγεται, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ 2 2. στις χερσαίες υγροτοπικές, θαλάσσιες ή μεικτού χαρακτήρα περιοχές τα οποία ως «μεμονωμένα στοιχεία ή σύνολα της φύσης και του τοπίου, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα προστασίας και διατήρησης λόγω της οικολογικής, βιολογικής, γεωλογικής, γεωμορφολογικής, εν γένει επιστημονικής ή αισθητικής σημασίας τους».

3.2. Χαρακτηρίζεται και προστατεύεται, σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 4.3 «(α) καταφύγια άγριας ζωής χαρακτηρίζονται φυσικές περιοχές (χερσαίες, υγροτοπικές ή θαλάσσιες), που έχουν ιδιαίτερη σημασία ως σημαντικοί τόποι ανάπτυξης της άγριας χλωρίδας ή ως βιότοποι αναπαραγωγής, διατροφής, διαχείμασης ειδών της άγριας πανίδας, ή ως περιοχές αναπαραγωγής ψαριών και συγκέντρωσης γόνου, ή, τέλος, ως σημαντικοί θαλάσσιοι οικότοποι. Ως καταφύγια άγριας ζωής μπορούν να χαρακτηρίζονται και οι οικολογικοί διάδρομοι μεταξύ άλλων κατηγοριών προστατευόμενων περιοχών των παραγράφων 1, 2, 3, 4 και 5», όπου: Προστασία του Βιοτόπου «Αλυκή Νήσου Κω»

σελίδα 2/4

«(β) Μέσα στα καταφύγια άγριας ζωής απαγορεύονται η θήρα, οι αγώνες κυνηγετικών ικανοτήτων σκύλων δεικτών, η αλιεία, η σύλληψη της άγριας πανίδας, η συλλογή της άγριας χλωρίδας, η καταστροφή ζώνης με φυσική βλάστηση με κάθε τρόπο, η καταστροφή των φυτοφρακτών, η αμμοληψία, η αποστράγγιση, η επιχωμάτωση και αποξήρανση ελωδών εκτάσεων, η ρύπανση των υδατικών συστημάτων, η διάθεση ή απόρριψη αποβλήτων, η ανάπτυξη ιχθυοκαλλιεργειών, η διενέργεια στρατιωτικών ασκήσεων, καθώς και η υπαγωγή έκτασης του καταφυγίου σε πολεοδομικό ή ρυμοτομικό σχεδιασμό. Επιτρέπεται η εγκατάσταση παρατηρητηρίων της άγριας πανίδας. Η εκτέλεση λατομικών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων όπως και δρόμων επιτρέπεται, εάν έχει υποβληθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων τύπου Α και έχει χορηγηθεί έγκριση περιβαλλοντικών όρων.»

3.3. Προστατεύεται επίσης, με το άρθρο 13 παρ 4 σύμφωνα με το οποίο «(α) Δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως ενδεικτικά, μόνιμες ή εποχικές λίμνες και τέλματα και οι ακτές τους, ο αιγιαλός, οι αμμοθίνες, ποτάμια, ρέματα και ρυάκια, δάση, λιβάδια, βοσκότοποι, οι οικότοποι προτεραιότητας του παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, καθώς και σε μονοπάτια που βρίσκονται σε τέτοιες περιοχές. Εξαιρείται η απολύτως αναγκαία κίνηση για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και ατυχημάτων, πυρκαγιών, καθώς και για λόγους εθνικής ασφάλειας και άμυνας, καθώς και οχημάτων του φορέα διαχείρισης των περιοχών αυτών. Εξαιρείται επίσης, η απολύτως αναγκαία κίνηση για την πρόσβαση σε καλλιεργούμενες εκτάσεις, για την εξυπηρέτηση της ποιμενικής κτηνοτροφίας και για τη διενέργεια υλοτομιών και τη μεταφορά δασικών προϊόντων ή εργαλείων επαγγελματικής αλιείας και υδατοκαλλιέργειας. Επιτρέπεται επίσης η κίνηση οχημάτων χιονιού σε πίστες χιονοδρομικών κέντρων. (β) Δεν επιτρέπεται η, μέσω της κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, αυτόβουλη δημιουργία νέων ή η επέκταση υφιστάμενων δρόμων σε δασικά, χορτολιβαδικά και παράκτια οικοσυστήματα» 3.4. Τέλος, προστατεύεται και με το άρθρο 20, παράγραφος 6, σύμφωνα με το οποίο «(δ) Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία των συναρμόδιων υπηρεσιών και την υπάρχουσα επιστημονική τεκμηρίωση, καταρτίζονται κατάλογοι υγροτόπων με επιφάνεια μεγαλύτερη των 80 στρεμμάτων, εφόσον αυτοί δεν έχουν οριοθετηθεί κατά τις διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 1650/1986. Ο κατάλογος που περιλαμβάνει τα ιδιαίτερα οικολογικά χαρακτηριστικά, το μέγεθος και τη θέση κάθε υγροτόπου, συνεκτιμάται υποχρεωτικά από τις υπηρεσίες της κρατικής και αποκεντρωμένης διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης κατά τη λήψη αποφάσεων που μπορεί να επηρεάζουν αμέσως ή εμμέσως τις εκτάσεις αυτές. Για τον καθορισμό όρων δόμησης, χρήσεων γης και δραστηριοτήτων μέσα στους υγροτόπους αυτούς εφόσον δεν έχουν θεσπιστεί τέτοιοι στα πλαίσια ένταξής τους σε ευρύτερη προστατευόμενη περιοχή ή απαιτείται τροποποίησή τους εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις του άρθρου 21 παρ. 1β του ν.1650/1986. Για τους υγροτόπους αυτούς μέχρι την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων απαγορεύεται η άμεση ή έμμεση αποστράγγισή τους και η μερική ή ολική επιχωμάτωσή τους.»

4. Προστατεύεται από την 3277 Απόφαση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (ΦΕΚ 1166Β/2002), βάσει της οποίας

Προστασία του Βιοτόπου «Αλυκή Νήσου Κω»

σελίδα 3/4

«3. Εντός του καταφυγίου άγριας απαγορεύεται επ’ αόριστον η θήρα κάθε θηράματος και κάθε είδους άγριας πανίδας η σύλληψη κάθε είδους της άγριας πανίδας για μη ερευνητικούς σκοπούς η καταστροφή κάθε είδους ζώνης με φυσική βλάστηση, η καταστροφή των ζωντανών φυτοφρακτών, η αμμοληψία, η αποστράγγιση και αποξήρανση ελωδών εκτάσεων, η ρύπανση των υδατικών πόρων και η ένταξη έκτασης καταφυγίου άγριας ζωής σε πολεοδομικό ή ρυμοτομικό σχεδιασμό. Η εκτέλεση έργων ή εργασιών και ιδίως, αλιευτικά έργα, έργα αναδασμού, τουριστικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κατασκηνώσεις, λατομεία, μεταλλεία και δρόμοι εκτελούνται αφού προηγουμένως έχει υποβληθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων τύπου Α’ και έχει χορηγηθεί έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η σύλληψη ειδών της άγριας πανίδας και η μεταφορά τους προς εμπλουτισμό άλλων καταλλήλων περιοχών μόνον από τη Δασική Υπηρεσία. Με απόφασή μας, που θα δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να απαγορευτεί ή να τεθούν όροι ή περιορισμοί στην άσκηση της αλιείας, γεωργίας, βοσκής, υλοτομίας, χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και της συλλογής και κοπής αρωματικών, βαφικών, αρτυματικών, μελισσοκομικών ανθοκομικών-διακοσμητικών φυτών για εμπορικούς σκοπούς.

4. Η τήρηση της παρούσης ανατίθεται στα όργανα της Δασικής Υπηρεσίας, της Ελληνικής Αστυνομίας, της Αγροφυλακής τους δημοτικούς και κοινοτικούς υπαλλήλους (άρθρο 289 παρ.

1 ν.δ. 86/69) «και τις Κυνηγετικές Οργανώσεις, οι δε παραβάτες τιμωρούνται με τις ποινές που προβλέπονται από τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας (παρ. 9 και 18 του αρθρ. 287 ν.δ. 86/69 και της αριθ. 414985/29-11-85 (ΦΕΚ 757/Β718-12-85) κοινής απόφασης των Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Αναπληρωτή Υπουργού Γεωργίας «Μέτρα διαχείρισης της άγριας πτηνοπανίδας», όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα)» Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούμε τους αποδέκτες να προβούν στις δέουσες κατά τον Νόμο ενέργειες της αρμοδιότητάς τους, ώστε i. ii.

αφενός, να αποτρέψουν οποιαδήποτε περαιτέρω εργασία ή ενέργεια στην προστατευόμενη περιοχή «Αλυκή Τιγκακίου της νήσου Κω» αφετέρου, να επιβάλουν στον υπαίτιο την αποκατάσταση οποιασδήποτε ζημίας έχει επιτελεσθεί από τις ενέργειές του.

Το CISD θέτει το θέμα υπό την εποπτεία του και θα παρακολουθήσει την υλοποίηση των κατά τον Νόμο ενεργειών. Με εκτίμηση, για το CISD Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη

Η Πρόεδρος

Μαργαρίτα Καραβασίλη Προστασία του Βιοτόπου «Αλυκή Νήσου Κω»

σελίδα 4/4