12.11.14 CISD - Βιοποικιλότητα και Επιχειρηματικότητα για Μικρά Νησιά: καινοτόμες πρακτικές γαλάζιας

«Γαλάζια ανάπτυξη, αρωγός για την νεανική επιχειρηματικότητα: Προτάσεις απασχόλησης, καινοτόμες ιδέες & η συνεισφορά των Start-Ups»

SD MED - ESPON CONTACT POINT - Σχολή Επιστημών Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης Παντείου Πανεπιστημίου – BlueGrowthPiraeus - BCA

Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2014

Κεντρική Συνεδρία IΧ Kοινωνική Επιχειρηματικότητα, Απασχόληση και Ολοκληρωμένη βιωσιμότητα : Προτάσεις πολιτικής και Νεοφυείς επιχειρήσεις

Βιοποικιλότητα και Επιχειρηματικότητα για Μικρά Νησιά: καινοτόμες πρακτικές γαλάζιας και πράσινης ανάπτυξης στο Nότιο Αιγαίο

Μαργαρίτα Καραβασίλη π. Ειδική Γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος & Ενέργειας / ΥΠΕΚΑ Πρόεδρος CISD www.cisd.gr

Απώλεια Βιοποικιλότητας - Απειλές • • • • •

Άναρχη δόμηση ή επέκταση αγροτικής γης – μαζικός τουρισμός, Υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων και ειδών (υπερβόσκηση, υπεραλίευση). Ρύπανση Εισαγωγή και εξάπλωση εισβαλόντων ειδών Επιταχυνόμενη, εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας, κλιματική αλλαγή.

• Η απώλεια της βιοποικιλότητας υποβαθμίζει τις υπηρεσίες που παρέχουν τα φυσικά οικοσυστήματα και οι οποίες μπορούν να ταξινομηθούν σε 4 κατηγορίες:

• παραγωγικές, όπως η παραγωγή τροφίμων, καυσίμων, ινών και φαρμάκων • ρυθμιστικές, όπως η ρύθμιση της ποιότητας και ποσότητας των υδάτων, του αέρα και • •

του κλίματος, υποστηρικτικές/ προστατευτικές, όπως η διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους πολιτιστικές/ πνευματικές, όπως ο οικοτουρισμός και η υπαίθρια αναψυχή.

• Η εξάντληση και υποβάθμιση των φυσικών πόρων μιας χώρας πιστώνει τις μελλοντικές γενιές με μια φτώχεια που δυστυχώς δεν είναι αντιστρέψιμη…

• Δεδομένων των ασφυκτικών ανθρωπογενών πιέσεων καθώς και της κλιματικής αλλαγής

• το κόστος της αδράνειας είναι πολύ μεγαλύτερο από εκείνο των προληπτικών μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.

• Η προστασία και διατήρηση της

χερσαίας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας είναι ουσιώδους σημασίας για την ποιότητα ζωής, ακόμα και των ίδιων των ανθρώπων.

• Η στάση της κοινωνίας και της βιομηχανίας απέναντι στη χρήση των βιολογικών πόρων θα πρέπει να μεταβληθεί:

– από την προσέγγιση του "μεγίστου οφέλους" – στην "οικολογικά βιώσιμη« προσέγγιση η οποία αναγνωρίζει την ανάγκη για τη διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας και τη συντήρηση της οικολογικής ακεραιότητας.

Ολοκληρωμένη προσέγγιση • Ανάπτυξη ολοκληρωμένων πολιτικών & διαχειριστικών σχεδίων για: – να συντονιστούν δραστηριότητες ανάμεσα σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, – να εξασφαλιστεί ότι έχουν ληφθεί υπόψη όλες οι κοινωνικές και οι περιβαλλοντικές συνέπειες (και δαπάνες) των αναπτυξιακών δραστηριοτήτων – να εξασφαλιστεί ότι λαμβάνεται πλήρως υπόψη η κοινή γνώμη.

– να βοηθηθεί η μείωση της έντασης των πιέσεων που ασκούνται στη βιοποικιλότητα από ανθρώπινες δραστηριότητες.

Α LIFE 2014-2020 PROPOSAL Συντονιστής: Πάρκο Τήλου Project Manager: Citizens’ Inspectorate for Sustainable Development – CISD

Συνεργαζόμενοι Ωφελούμενοι Δήμος Νισύρου Δήμος Σύμης Δήμος Τήλου ΕΛΚΕΘΕ Πανεπιστήμιο Αιγαίου Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη - CISD Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών

A business based Biodiversity Strategy for South Aegean Small Islands (Chalki, Nisyros, Symi, Tilos) LIFE - SMIsLE Bio

Η νησιωτική βιοποικιλότητα ως μοχλός τοπικής αειφόρου ανάπτυξης

Διαμόρφωση νέων προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης νέων, βιώσιμων, πρακτικών γεωργίας, κτηνοτροφίας και αλιείας

ΟΦΕΛΟΣ Στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον

Ενσωμάτωση πολιτικών προστασίας της βιοποικιλότητας στις τομεακές πολιτικές, Στην γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία

Στον τουρισμό Στον περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασμό Στην ενέργεια Στις μεταφορές …

Νησιωτική Καινοτομική Περιφερειακή Ανάπτυξη Γεωγραφική περιοχή Νοτίου Αιγαίου

Σύνδεση επιχειρηματικότητας και καινοτομικής δραστηριότητας με την Βιοποικιλότητα

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η έννοια της προστασίας της βιοποικιλότητας εκλαμβάνεται συχνά ως εμπόδιο στην ανάπτυξη, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου φιλοδοξεί να αναδείξει ότι η βιοποικιλότητα μπορεί να αποτελέσει το βασικό εργαλείο για την τοπική και περιφερειακή αειφόρο ανάπτυξη.

Πιέσεις & περιορισμοί νησιωτικότητας • Πλεονεκτήματα & περιορισμοί για το •

νησιωτικό σύμπλεγμα Ευάλωτες κοινωνικο – οικονομικές – περιβαλλοντικές ισορροπίες

Μικρή κλίμακα Σχετική απομόνωση (με επιβάρυνση σε κόστος και χρόνο μετακινήσεων) Ευρεία διαφοροποίηση ανθρώπινων δραστηριοτήτων Στενότητα πόρων & τοπικών αγορών Πλούσιο & παράλληλα εύθραυστο περιβάλλον (π.χ. διάβρωση ακτών) Ιδιόμορφη αντίληψη και συμπεριφορά του πληθυσμού σε σχέση με το χώρο Δεξαμενή πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς Ιδιότυπη δυναμική & περιπλοκότητα των σχέσεων του νησιωτικού πληθυσμού με τη θάλασσα.

Νησιωτικό σύμπλεγμα με ευαίσθητο οικοσύστημα υψηλής αξίας σε απόκεντρη περιοχή Ν. Αιγαίου, όπου διαβιούν περισσότερα ενδημικά είδη απ’ όσα στο σύνολο της ευρωπαϊκής ηπείρου τα οποία παρέχουν πολύτιμες οικοσυστημικές υπηρεσίες.

ΝΙΣΥΡΟΣ

Η περιοχή μελέτης

ΧΑΛΚΗ

ΤΗΛΟΣ

ΣΥΜΗ

μικρή γεωγραφική έκταση, σοβαρά προβλήματα ανάπτυξης, συνεχή μείωση πληθυσμού, σοβαρές ελλείψεις σε υποδομές και κατάλληλες συνδέσεις, ανεπάρκεια ή ελάχιστο βαθμό αξιοποίησης των πόρων, αισθητή γεωγραφική απομόνωση.

Υψηλής ποιότητας Βιοποικιλότητα: το συγκριτικό πλεονέκτημα της νησιωτικής Ελλάδας

ως βάση μιας νέας Επιχειρηματικότητας

Πιλοτική εφαρμογή στην Νίσυρο, Σύμη, Τήλο και Χάλκη

Η πρόταση ενισχύει και υποστηρίζει κοινοτικές & εθνικές πολιτικές

με αφετηρία την συνειδητοποίηση της αξίας της βιοποικιλότητας, την επανάκτηση της επαφής με τη φύση και τις παραδοσιακές δραστηριότητες . . .

Λειτουργεί καταλυτικά για την δρομολόγηση ριζικών δομικών αλλαγών στα ζητήματα ανάπτυξης και νοοτροπιών. Εμπεριέχει:

-Επιδεικτικές εφαρμογές βιώσιμων πρακτικών στην γεωργία, βόσκηση, αλιεία, τουρισμό (κατευθυντήριες οδηγίες)

-Καταγραφή παράκτιας & θαλάσσιας βιοποικιλότητας -Επέκταση δικτύου NATURA 2000 στον θαλάσσιο χώρο

-Περιφερειακή Στρατηγική για την Βιοποικιλότητα -Οδικό Χάρτη για την αποτελεσματική και αποδοτική διαχείριση των φυσικών πόρων

-Δείκτες Βιοποικιλότητας -Βάση δεδομένων -Σύστημα παρακολούθησης

•

Ευρωπαϊκή & Εθνική Στρατηγική Βιοποικιλότητα 2020

• • •

«ΕΥΡΩΠΗ 2020»

• • • • •

7ο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον

Θαλάσσια Στρατηγική Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Περιοχών Πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» Γαλάζια ανάπτυξη Πράσινη Υποδομή κλπ.

Όραμα & Αναπτυξιακή Στρατηγική έως 2020

• μια νέα πρόκληση: – συνδυάζει την αξιοποίηση των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων, ενσωματώνοντας σε αυτά τη δυναμική της γνώσης, επιδιώκοντας έτσι μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και – αξιοποιεί τις δυνατότητες και αντιμετωπίζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα πρόσθετα προβλήματα, που συσσωρεύει η «νησιωτικότητα»

Κεντρικός Αναπτυξιακός Στόχος για το 2020 • Περιφερειακή και Τοπική Αειφόρος Ανάπτυξη • Ενίσχυση ανταγωνιστικότητας και ελκυστικότητας Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου • Αξιοποίηση της οικονομίας της γνώσης, του πολιτιστικού και περιβαλλοντικού • • •

αποθέματος Βελτίωση ποιότητας ζωής Απασχόληση-Νέες θέσεις εργασίας Αναβάθμιση ικανοτήτων της Δημόσιας διοίκησης, μέσα από την οργανωτική και θεσμική αναδιάταξη και την ποιοτική βελτίωση του ανθρώπινου δυναμικού της, που αποτελεί «οριζόντιο» εθνικό στόχο.

Διαφοροποίηση παραγωγικού συστήματος προς την «έξυπνη εξειδίκευση»

• ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων προϊόντων & υπηρεσιών (ποιοτικός τουρισμός, γεωργία, κλπ.)

• δημιουργία νέων, καινοτόμων & ανταγωνιστικών προϊόντων & υπηρεσιών (τομείς

της πράσινης, θαλάσσιας & δημιουργικής οικονομίας κλπ.), ενσωματώνοντας στην παραγωγική διαδικασία το καινοτόμο πνεύμα & τις τεχνολογικές (και ψηφιακές) εξελίξεις

• ενθάρρυνσης«ενδο» & «δια-τομεακών» προσεγγίσεων και συνεργασιών, με τη δημιουργία παραγωγικών δικτυώσεων και τη σύζευξη κοινωνικών και επιχειρηματικών αναγκών

• δημιουργία συνθηκών βιώσιμης απασχόλησης και μείωσης της ανεργίας ιδίως σε ευάλωτες ομάδες του ενεργού πληθυσμού, μέσω της παραγωγικής εξειδίκευσης του ανθρώπινου δυναμικού και τη βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων

• βιώσιμη αξιοποίηση (προστασία, διατήρηση και ανάδειξη) του φυσικού

(βιοποικιλότητα & τοπία), όσο και του μνημειακού και γενικότερα πολιτιστικού πλούτου

Ενίσχυση κοινωνικού ιστού

• πρόσβαση στη γνώση

• ενίσχυση κοινωνικής προστασίας και ένταξης, με την αδιάλειπτη παροχή κοινωνικών υπηρεσιών ( φροντίδα υγείας & πρόνοιας, ψυχική υγεία) και τη στήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων ή περιοχών-θυλάκων ανεργίας, που πλήττονται ιδιαίτερα από τη φτώχεια

Διαχείριση του περιβάλλοντος & του χώρου στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας

• βελτίωση συνθηκών προσπελασιμότητας με προτεραιότητες – –

την ενδοπεριφερειακή κινητικότητα και ένταξη στον εθνικό και διεθνή περίγυρο τη σύνδεση των πυλών εισόδου με τα αστικά κέντρα και τις απομακρυσμένες περιοχές

• άμβλυνση πιέσεων σε περιβάλλον & πόρους, με – – –

ορθολογική διαχείριση & εξοικονόμηση υδατικών πόρων ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος των υγρών και στερεών αποβλήτων ενεργειακή εξοικονόμηση με μεθόδους συμβατές στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και μεγέθη του νησιωτικού χώρου

• περιορισμός αρνητικών συνεπειών & κινδύνων, φαινομένων συνδεόμενων (και) με την

κλιματική αλλαγή, μέσω της λήψης προληπτικών και διαχειριστικών μέτρων (σεισμοί, δάση, ακτές, ευάλωτα εδάφη κλπ.)

• διευθέτηση «συγκρούσεων» και πιέσεων ιδιαίτερα προς το περιβάλλον, με την προώθηση των απαιτούμενων χωροταξικών ρυθμίσεων

Διακυβέρνηση Συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων Δέσμευση ευρέος φάσματος εμπλεκομένων φορέων Εθελοντικές Συμφωνίες Υπογραφή Συμφώνων Ποιότητας

Διαμόρφωση νέων κοινωνικών δομών Πιστοποίηση Διερεύνηση βέλτιστων χρηματοδοτικών μηχανισμών και εργαλείων Δημιουργία συμπράξεων μεταξύ δημόσιου & ιδιωτικού τομέα

Συντονισμένη κινητοποίηση κοινοτικών, εθνικών και ιδιωτικών κεφαλαίων Συνοχή μεταξύ διαφορετικών κοινοτικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων Συμμετοχή τοπικής κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα του σχεδιασμού, υλοποίησης και παρακολούθησης.

ΔΡΑΣΗ 1 Ενθάρρυνση αγρο-κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων Προστασία γενετικής ποικιλότητας σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των μέτρων αγροτικής ανάπτυξης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Προώθηση καινοτόμων μηχανισμών, όπως η συμβολαιακή γεωργία, πληρωμή για οικοσυστημικές υπηρεσίες, κλπ. Διαχείριση βοσκοτόπων, δασικών και αγροτικών εκτάσεων:

Έργα επίδειξης παραγωγής υψηλής ποιότητας γεωργικών & κτηνοτροφικών προϊόντων

Συνδυασμός χρηματοδότησης με επιχειρηματίες και τράπεζες

Μεταποίηση – Τυποποίηση – Πιστοποίηση – Μεταφορά – Διάθεση προϊόντων

Ανάσχεση υπερβόσκησης

ΔΡΑΣΗ 2 Παράκτια & Θαλάσσια βιοποικιλότητας Συν-διαχείριση με αλιεία Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης

 Αποτύπωση παράκτιαςθαλάσσιας βιοποικιλότητας

 Βιώσιμες Aλιευτικές πρακτικές

 Μελέτη Θαλάσσιων Αλιευτικών Πόρων & Αποθεμάτων

 Κοινωνικό-οικονομική μελέτη  Εκτίμηση και προτάσεις εναλλακτικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων, π.χ. αλιευτικός τουρισμός, τεχνητοί ύφαλοι

 Εκπόνηση διαχειριστικού σχεδίου για το θαλάσσιο περιβάλλον & την αλιεία

Ανάσχεση υπεραλίευσης Περιορισμός επιπτώσεων από ξενικά είδη

ΔΡΑΣΗ 3 Προστασία νησιωτικών υγροτόπων, αμμοθινικών οικοσυστημάτων & φυσικών αντιπλημμυρικών και αντιδιαβρωτικών σχηματισμών

Συσχέτιση με άνοδο στάθμης θάλασσας και κλιματική αλλαγή

Δράση 4 Έργα επίδειξης δημιουργίας δικτύων οικοτουρισμού – γεωτουρισμού.

Α Biodiversity-based Tourism Product Development: Προς έναν αειφορικά υπεύθυνο τουρισμό

Towards a Responsible Sustainable Tourism or Ecotourism and Geotourism as an Instrument of Biodiversity and Geodiversity Interpretation

Δράση 5 Εκπαίδευση, Διάδοση και Ευαισθητοποίηση 

Web-site, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, διοργάνωση σεμιναρίων, συνεδρίων, εργαστηρίων διαβούλευσης, εκδηλώσεων στα νησιά περιοχής μελέτης, στη Ρόδο, στην Κω και αλλού



Ενημερωτικά Spots – Περίπτερα – Πινακίδες



Παραγωγή εκπαιδευτικού – ενημερωτικού υλικού (και ηλεκτρονικά)



Εγκατάσταση πινακίδων ερμηνείας περιβάλλοντος, info spot, info kiosks, κλπ.



Συναντήσεις εργασίας και εκπαίδευση προσωπικού.

Διάδοση καλών πρακτικών σε επίπεδο Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με ανάλογα γεωγραφικά, περιβαλλοντικά και παραγωγικά χαρακτηριστικά, όπως πχ Λέρος, Κάσος, Μεγίστη, Μήλος, Κίμωλος, Κουφονήσια, Σχοινούσα, Ηρακλειά, κλπ. μέσω εντατικών και καινοτόμων δράσεων ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης, επιμόρφωσης και συμμετοχής των πολιτών σε όλη τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος, αλλά και στην συνέχεια.

Δράση 6 Στρατηγική για την Βιοποικιλότητα σε περιφερειακό επίπεδο Κατάρτιση διαχειριστικών σχεδίων για την βιοποικιλότητα για κάθε τομέα δραστηριότητας (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία) Μέτρα διατήρησης, προστασίας και αποκατάστασης στη βάση έργων επίδειξης για την προώθηση της ανταλλαγής πείρας και ορθής πρακτικής, καθώς και της διεπιστημονικής συνεργασίας, με έμφαση στον έλεγχο της υπερβόσκησης και υπεραλίευσης. Εκπόνηση ενός ρεαλιστικού και επιχειρησιακού Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης για την Βιοποικιλότητα, χερσαία και θαλάσσια Σημαντικό εργαλείο λήψης αποφάσεων στη βάση τεκμηριωμένης ιεράρχησης προτεραιοτήτων για την διατήρηση, ανάδειξη, διαχείριση και αποκατάσταση περιοχών Natura 2000 και την εγκαθίδρυση ενός βιώσιμου και λειτουργικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών, προσαρμοσμένου στις σύγχρονες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες και για την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας.

• ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΜΕΣΩ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

• Ένα σύνθετο ζήτημα που απαιτεί συνεχή προσπάθεια με τη συμμετοχή πολλών διαφορετικών εταίρων:

– κυβερνητικές οργανώσεις & ιδιωτικές εταιρείες, – Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και εθελοντές – Εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές

Διαχείριση βιοποικιλότητας • Ενδυνάμωση της εθνικής ικανότητας, προκειμένου να διασφαλιστεί η διατήρηση της • •

βιοποικιλότητας και η υποστήριξη της διαχείρισης φυσικών πόρων. Καθιέρωση μηχανισμών με βάση την κοινωνία για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αειφορική χρήση των πόρων Διαχείριση και παρακολούθηση του έργου

• Προσεγγίσεις χρήσεων γης • Εργαλεία και στρατηγικές στη: – – – – – –

Γεωργία – Κτηνοτροφία Δασοκομία Αλιεία Διαχείριση άγριας ζωής Τουρισμός Παράκτια Ζώνη

Αυτές οι προσεγγίσεις χρήσης γης κυριαρχούν στα περισσότερα τοπία και στην παράκτια ζώνη, παρέχουν συχνά και τη μεγαλύτερη ανταμοιβή για επενδύσεις στη διαχείριση της βιοποικιλότητας.

Διαχείριση βιοποικιλότητας •

Πολιτικές και θεσμικές προσεγγίσεις που θέτουν περιορισμούς στη χρήση των πόρων, μέσω: – – – –

συστημάτων καθορισμού ζωνών χρήσης κινήτρων και φορολογικών πολιτικών καθιέρωση διευκολύνσεων ρυθμίσεις ανάμεσα στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα

•

Κοινωνικές και οικονομικές στρατηγικές που ολοένα και περισσότερο λαμβάνουν εξέχουσα θέση στο σχεδιασμό για τη βιοποικιλότητα

•

Οικονομικές προσεγγίσεις που αποσκοπούν – –

στην αύξηση των επιστροφών σε δραστηριότητες οι οποίες προστατεύουν ή αποκαθιστούν πολύτιμους βιολογικούς οικοτόπους στην αύξηση του κόστους ή στη μείωση της επιστροφής στις δραστηριότητες που βλάπτουν τον οικότοπο.

Πράσινη - Μπλε Υποδομή ως επενδυτική προτεραιότητα • Βελτίωση κατανόησης των δεσμών ανάμεσα

•

• •

– στη βιοποικιλότητα & την κατάσταση του οικοσυστήματος (ζωτικότητα, ανθεκτικότητα και παραγωγικότητα), – στην κατάσταση του οικοσυστήματος και την ικανότητά του να παρέχει οικοσυστημικές υπηρεσίες. Ολοκληρωμένη θεώρηση οικοσυστημικών υπηρεσιών - ισόρροπη προσέγγιση, με την οποία δίνεται έμφαση στον πολυλειτουργικό χαρακτήρα των αγροτικών & νησιωτικών περιοχών, όπου συμπεριλαμβάνεται: – η πρόσβαση σε αειφόρα, ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα μέσω μικρών αλυσίδων εφοδιασμού με τρόφιμα Συνεκτικότερη προσέγγιση κατά τη λήψη αποφάσεων, όσον αφορά στην ενσωμάτωση των οικολογικών ανησυχιών και της μέριμνας για αειφορία στον χωροταξικό περιφερειακό σχεδιασμό σε αγροτικό και νησιωτικό περιβάλλον. Οικο-τουρισμός (οικολογική σήμανση προϊόντων & υπηρεσιών) που αποτυπώνουν μια συνολική φιλοσοφία άρρηκτα συνδεδεμένη με τον τρόπο που θέλουμε να διαχειριζόμαστε τη σχέση περιβάλλον‐κοινωνία‐οικονομία.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας

Από την πιλοτική εφαρμογή στην γνώση… την συνειδητοποίηση … την αλλαγή νοοτροπίας και στάσης ζωής… Σε νέες αειφόρες λογικές και πρακτικές …