ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΙΕΚΕΜ -ΤΕΕ 2009
Βιοκλιµατικός Ενεργειακός Σχεδιασµός
Μάιος--Ιούνιος 2009 Μάιος
Υπεύθυνη Σεµιναρίου ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ αρχιτέκτων d.p.l.g. – Msc αρχιτέκτωνd Msc.. Χωροτάκτης – Πολεοδόµος - Msc. Msc. Κοινωνική Ψυχολογία τ. Γενική Επιθεωρήτρια Περιβάλλοντος ΥΠΕΧΩ∆Ε / Επιστηµ. Σύµβουλος ∆ιεθνούς Προγράµµατος UIA UIA--ARES Τηλ: +309334616, +30 9334616,fax: fax: +303231557; : E E--mail: ritakar@tee.gr
1818-05-2009
Γενική Εισαγωγή Η ανάπτυξη των πόλεων και τα σύγχρονα πολεοδοµικά & περιβαλλοντικά προβλήµατα Ενέργεια - Κλιµατική Αλλαγή – Κτίρια
Θεµατολογία
Γενική εισαγωγή: Σκοπός Σεµιναρίου. Περιβάλλον – Κτίρια – Ενέργεια: Ενέργεια και Κλιµατική Αλλαγή. Πόλεις και σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήµατα.
Η δόµηση στην Ελλάδα: Η κατάσταση των κτιρίων Παραδείγµατα – εφαρµογές: Από το παρελθόν, στο παρόν και στο µέλλον
Η επιλογή «Σχεδιάζω Βιοκλιµατικά Χτίζω Οικολογικά»:
Είναι µονόδροµος
Την εποχή της κλιµατικής αλλαγής
Επιτακτική ανάγκη να αντιµετωπίσουµε την µεγαλύτερη πρόκληση της εποχής µας.
Της ενεργειακής εξάρτησης
και της περιβαλλοντικής κρίσης
Ο σύγχρονος δοµηµένος κόσµος, ο ανθρωπογενής χώρος που µας περιβάλει, προσβάλει τις περιβαλλοντικές ισορροπίες, τις ισορροπίες των ζωντανών οργανισµών, πάνω απ΄ όλα την ανθρώπινη υγεία. Προσβάλει και βιάζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ψυχική ισορροπία, τις στοιχειώδεις αισθητικές, λειτουργικές και χρηστικές απαιτήσεις του σύγχρονου ανθρώπου.
Της διατάραξης της οικολογικής ισορροπίας
Οι αλλεργίες, οχλήσεις, πονοκέφαλοι είναι προϊόν του σύγχρονου τρόπου ζωής
Των επιπτώσεων στην δηµόσια υγεία
Η κατάσταση σήµερα Κλιµατική αλλαγή, αποµείωση πρώτων υλών, ρύπανση της ατµόσφαιρας, µείωση αποθεµάτων πετρελαίου. Αύξηση παγκόσµιας ζήτησης: Tο πετρέλαιο θα γίνει εξαιρετικά ακριβό και δυσεύρετο
Κλιµατική αλλαγή
Κλιµατική Αλλαγή
Η κατασκευαστική βιοµηχανία βασίζεται στο φθηνό πετρέλαιο
Το Σεµινάριο
Σκοπός Η ενηµέρωση και επιµόρφωση των µηχανικών µπροστά στις νέες περιβαλλοντικές προκλήσεις που σχετίζονται µε την καταπολέµηση της Κλιµατικής Αλλαγής και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και οικιστικών συνόλων. Η εφαρµογή του νόµου 3661/08 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων
Σκοπός Να µάθουµε περισσότερα: Μεγάλες ποσότητες ενέργειας καταναλώνονται σήµερα για να ζεστάνουµε, να δροσίσουµε και να φωτίσουµε τους χώρους στους οποίους ζούµε & εργαζόµαστε. Πάνω από το 80% του χρόνου µας το περνάµε σε εσωτερικούς χώρους, στο σπίτι ή στην δουλειά. Ένα άνετο και υγιεινό εσωτερικό µικροκλίµα είναι συνεπώς προϋπόθεση για µια καλή ποιότητα ζωής.
Μια περιήγηση . . . Ενηµέρωση και επιµόρφωση των Μηχανικών σε θέµατα περιβαλλοντικού, βιοκλιµατικού και ενεργειακού σχεδιασµού, ενόψει της επικείµενης εφαρµογής του νόµου 3661/08 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων
Ιστορικό Από την εφαρµογή της προγενέστερης οδηγίας 93/76/ΕΟΚ [ ενσωµάτωση στο εθνικό δίκαιο µε την ΚΥΑ 21747/4708/98] στην οδηγία 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων
ΥΠΕΧΩ∆Ε/ΚΑΠΕ (1994 – 20012001-2009): Από το Σχέδιο ∆ράσης «ΕΝΕΡΓΕΙΑ 2001» (Πολιτική εξοικονόµησης ενέργειας & χρήσης ΑΠΕ στον οικιστικό τοµέα) & τον ΚΟΧΕΕ στον ΚΕΝΑΚ
Γενικές διαπιστώσεις
Τα σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήµατα δηµιουργούνται από τον τρόπο που επιλέγουµε να ικανοποιήσουµε τις ανάγκες µας! απόβλητα
νερό
κατασκευαστικά υλικά
ενέργεια
Images: National Geographic, Vol 195, No 3, March 1999; Oz Green World Water Day Poster, 1997; “Greenhouse News”, Vol 3, Issue No 2, Winter 2000, published by the Australian Greenhouse Office; “The Challenge”, Issue No 16, Winter 2000, published by the Australian Greenhouse Office
Οι επιπτώσεις από τον Mη βιώσιµο σχεδιασµό & τις τρέχουσες πρακτικές οικοδόµησης Ατµοσφαιρική ρύπανση Δηµόσια υγεία
Παραγωγή αποβλήτων
Κλιµατικές αλλαγές
Απώλεια φυσικών πόρων & βιοποικιλότητας Ρύπανση εδαφών
Και η στροφή στην καθαρή ενέργεια και στην ενεργειακή απόδοση
Για την καταπολέµηση της υπερθέρµανσης του πλανήτη . . .
Και του φαινοµένου του θερµοκηπίου
Γιατί το κλίµα άλλαξε . . .
Και η Κλιµατική Αλλαγή είναι εδώ ! Σήµερα -σε ολόκληρο τον κόσµοκόσµο- έχει γίνει πλέον
αντιληπτή τόσο η έκταση όσο και οι επιπτώσεις του φαινοµένου.
Ακόµα και στις ΗΠΑ (όπου υπήρχαν οι περισσότεροι
σκεπτικιστές), οι δύο προεδρικοί υποψήφιοι υιοθέτησαν φιλόδοξα προγράµµατα καταπολέµησης των κλιµατικών αλλαγών.
Επίσης στις δύο ταχύτερα αναπτυσσόµενες µεγάλες
αναδυόµενες οικονοµίες, στην Ινδία και στην Κίνα, αρχίζει να γίνεται πλέον συνείδηση ότι το κόστος της κλιµατικής αλλαγής είναι οικονοµικά απαγορευτικό για να αντιµετωπιστεί το φαινόµενο µόνο µε µέτρα προσαρµογής (adaptation).
Και η Κλιµατική Αλλαγή είναι εδώ ! Οι εξελίξεις αυτές είναι πάρα πολύ σηµαντικές
γιατί η αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής απαιτεί συλλογική δράση και δεν είναι δυνατόν να αντιµετωπισθεί µε τις προσπάθειες µίας µόνο χώρας ή µίας οµάδας κρατών, ακόµα κι αν είναι τόσο µεγάλη και σηµαντική όπως είναι η Ε.Ε. Αυτό συµβαίνει διότι οι εκποµπές αερίων του
θερµοκηπίου, από όποια πηγή και αν προέρχονται, επηρεάζουν το σύνολο του πλανήτη.
Και η Κλιµατική Αλλαγή είναι εδώ !
Σε ένα κόσµο στον οποίο εξακολουθούν να υπάρχουν δισεκατοµµύρια άνθρωποι κάτω από το επίπεδο της απόλυτης φτώχειας και στον οποίο θα προστεθούν άλλα 2,5 δισεκατοµµύρια στις αναπτυσσόµενες χώρες, µέχρι τα µέσα του αιώνα, η λύση του προβλήµατος της κλιµατικής αλλαγής δεν µπορεί να είναι ο περιορισµός της ανθρώπινης οικονοµικής δραστηριότητας.
Γιατί απλούστατα αυτό δεν πρόκειται ποτέ να γίνει αποδεκτό από τα 3/4 του πλανήτη που αποζητούν ένα «δυτικό» επίπεδο ζωής.
Γιατί το κλίµα άλλαξε . . .
Και οι φυσικές καταστροφές εντείνονται . . .
Έχουν τεράστιες επιπτώσεις και κόστος ...
Η κλιµατική αλλαγή επιτείνει τις φυσικές καταστροφές και αντίστροφα!
Και στην Ελλάδα . . .
Πόλεις – Περιβάλλον – Ενέργεια
Ο άνθρωπος στον µακρόχρονο αγώνα του για επιβίωση και για περισσότερη ανάπτυξη αγνόησε την επίδραση των διαφόρων επεµβάσεων που χρειάστηκε να κάνει στο περιβάλλον στην διατάραξη των φυσικών οικοσυστηµάτων. Ωστόσο, η φύση δόθηκε στον άνθρωπο για να τη χρησιµοποιεί και όχι για να την καταναλώνει ή να την εκµεταλλεύεται κάνοντας κατάχρηση.
Ο άνθρωπος, για την παραγωγή της τροφής του και τον εφοδιασµό της βιοµηχανίας µε πρώτες ύλες, εξαρτάται από:
-τα φυσικά οικοσυστήµατα (δάση, λιβάδια, ωκεανοί) επίγειος, ορεινός ή πεδινός χώρος, δασικός χώρος και υγροτοπικός – εσωτερικά ύδατα, θαλάσσιο και ατµοσφαιρικό περιβάλλον.
- κάποια «τεχνητά» (καλλιεργήσιµους αγρούς)
Το περιβάλλον, παρά την ενότητα που το χαρακτηρίζει λόγω της χωρικής του υπόστασης, µπορεί να διαιρεθεί σε δύο κύριες ενότητες:
Η πρώτη περιλαµβάνει το φυσικό περιβάλλον.
Η δεύτερη το χώρο που δηµιουργήθηκε από την ανθρώπινη παρέµβαση, το ανθρωπογενές περιβάλλον.
Τα ανθρώπινα έργα παράγονται και αναπαράγονται διαρκώς σε κάθε σηµείο του φυσικού περιβάλλοντος. Καταλαµβάνουν «χώρο», επεκτείνονται και καταλαµβάνουν ακόµη περισσότερο, καθώς στα παλιά έργα προστίθενται νέα.
Θεωρητικά δεν αποτελεί πρόβληµα ούτε η παραγωγή, ούτε η κατανάλωσή τους. Το πρόβληµα γεννιέται από τους περιορισµούς, που το φυσικό περιβάλλον (ο φυσικός χώρος) θέτει.
Περιορισµοί που δεν γίνονται σεβαστοί από έργα, που για την παραγωγή και αναπλήρωσή τους απαιτούν κατανάλωση χώρου, ενέργειας και φυσικών, εν γένει, πόρων ή άλλων που προκαλούν ανυπολόγιστες ζηµιές στην πολιτιστική κληρονοµιά. Και όµως ο άνθρωπος κατάφερε να καταστρέψει ανεπανόρθωτα συνδυασµούς ανόργανης ύλης και οργανικής ζωής που η φύση χρειάστηκε αιώνες για να δηµιουργήσει.
Το ανθρωπογενές περιβάλλον Συντίθεται από πλέγµα ανθρώπινων «έργων», µικρών και µεγάλων οικισµών, µεµονωµένων κτισµάτων, µεταφορικών δικτύων, λιµανιών και αεροδροµίων, παραγωγικών µονάδων, δικτύων υποδοµής, φραγµάτων, καλλιερ γειών και εκµεταλλεύσεων.
Συµπεριλαµβάνει έργα που συνθέτουν το πολιτιστικό περιβάλλον, την πολιτισµική κληρονοµιά των ανθρώπινων κοινωνιών, που έχουν δηµιουργηθεί κυρίως από παλαιότερες γενεές, και σε σύγχρονα έργα που έχουν χρηστικό χαρακτήρα. Το ανθρωπογενές περιβάλλον επικάθεται στο φυσικό χώρο, τον διαπερνά και τον αλλοιώνει µε διαφορετική ένταση.
Οι συνέπειες της βιοµηχανικής ανάπτυξης µε παράλογες και καταστροφικές επιπτώσεις, είχαν ως αποτέλεσµα την υπονόµευση του ίδιου του µέλλοντος του πλανήτη, λόγω της κατάρρευσης της οικολογικής ισορροπίας.
Η ισορροπία και αρµονία του πλανήτη – γη θυσιάστηκε στο βωµό µιας ανάπτυξης που στηρίχτηκε στην παραβίαση των νόµων της φύσης και στην εξάντληση των φυσικών πόρων.
Κατασπαταλήθηκαν και κακοποιήθηκαν πολλές διαθέσιµες εκτάσεις, καθώς οι πόλεις γιγαντώθηκαν και έχασαν κάθε αίσθηση του µέτρου και της ανθρώπινης κλίµακας.
Αστική ανάπτυξη
Η ανάπτυξη των πόλεων καθορίστηκε από: τη διεθνοποίηση της οικονοµίας, τον ταχύτατο ρυθµό ανάπτυξης των προϊόντων
και της παραγωγικής διαδικασίας,
την θεαµατική τεχνολογική πρόοδο (στοιχεία
που απαιτούσαν κατάλληλη υποδοµή και εξειδικευµένο εργατικό δυναµικό) δυναµικό)
την κατασκευή αυτοκινητοδρόµων και
ταχύτερων µέσων µεταφοράς,
τη βελτίωση των εναέριων συνδέσεων και
πύκνωση των πτήσεων
την πρόοδο των τηλεπικοινωνιών.
Η ανάπτυξη των πόλεων επέφερε: Ως το 1990 η αύξηση του πληθυσµού και της απασχόλησης στα µεγάλα αστικά κέντρα ήταν εντεινόµενη.
Στεγαστική πίεση που
υπήρξε, σε όλες τις εποχές και τις κοινωνίες, βασικός µοχλός ανάπτυξης των πόλεων.
Συνοδεύτηκε από έντονη διασπορά στο εσωτερικό αυτών των ζωνών. Οι κάτοικοι εγκατέλειπαν τα κέντρα των πόλεων για να κατοικήσουν σε προάστια ή σε κοντινές πόλεις Οι επιχειρήσεις αποµακρύνθηκαν προς τις περιφερειακές ζώνες.
Αποµείωση φέρουσας ικανότητας φυσικών οικοσυστηµάτων Η Αύξηση του πληθυσµού και της
βιοµηχανικής παραγωγής:
µειώνει την φέρουσα ικανότητα των οικοσυστηµάτων µε αποτέλεσµα να µη µπορούν να καλύψουν, στο µέλλον, τις αυξανόµενες αυτές ανάγκες της ανθρωπότητας.
Ο γιγαντισµός των πόλεων Η λατρεία του «µεγάλου» που κυριάρχησε κατά την δεκαετία 1970-80 οδήγησε γρήγορα στον γιγαντισµό των πόλεων.
Από τη λογική των κηπουπόλεων, των ήπιων παρεµβάσεων, της µίξης χρήσεων και λειτουργιών που προσέδιναν γνήσιο χαρακτήρα αστικότητας . . . Από τη µικρή κλίµακα της γειτονιάς, όπου οι κοινωνικές σχέσεις µπορούσαν να αναπτύσσονται αβίαστα . . .
περάσαµε στις µεγαλουπόλεις !
Οργανωµένα οικιστικά προγράµµατα κοινωνικής κατοικίας
Κατά την τελευταία εικοσαετία κυριάρχησαν προγράµµατα οργανωµένης δόµησης που αυτονοµήθηκαν πλήρως από τον υφιστάµενο αστικό ιστό.
Απετέλεσαν τον πυρήνα γύρω από τον οποίο αναπτύχθηκαν «νέες» πόλεις, ή πόλεις «δορυφόροι» όπου συγκεντρώθηκε το εργατικό δυναµικό ή ειδικές κατηγορίες κοινωνικών στρωµάτων.
Περιβαλλοντική υποβάθµιση
Υψηλές πυκνότητες
Νέες Πόλεις – Πόλεις «δορυφόροι»
Αποσυµφόρηση των κέντρων των πόλεων
∆ηµιουργία ευνοϊκότερων προϋποθέσεων για την αποκέντρωση πληθυσµού και δραστηριοτήτων
Μεγάλη αύξηση των µετακινήσεων
Περιορισµός ελεύθερου χρόνου των κατοίκων
Νέες Πόλεις – Πόλεις «δορυφόροι»
Νέες Πόλεις – Πόλεις «δορυφόροι» «δορυφόροι» - Συνέπειες
Κοινωνικές αντιθέσεις, φτώχια, υποβάθµιση, εξαθλίωση Κοινωνικός αποκλεισµός, εγκληµατικότητα. Πόλεις απρόσωπες, οµοιόµορφες, οµοιογενείς, αδιάφορες και αφιλόξενες. Απώλεια κοινωνικής επαφής και έκφρασης συλλογικών αγαθών.
Κοινωνικοί παράγοντες αύξηση ποσοστού εργαζόµενων γυναικών αυξανόµενη ανάγκη αναζήτησης εργασίας, ανάγκη άµεσης γειτνίασης µε κοινωνικές
εξυπηρετήσεις, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες
Το πρόβληµα του κοινωνικού αποκλεισµού Εµφανίζεται σε πόλεις που αντιµετωπίζουν οικονοµικά προβλήµατα, κύρια λόγω παρακµής της βιοµηχανικής δραστηριότητας.
Τα προβλήµατα των πόλεων
Οι ευρωπαϊκές πόλεις αντιµετωπίζουν σοβαρά προβλήµατα: ποιότητας αέρα, θορύβου, κυκλοφοριακής συµφόρησης οι ελεύθεροι χώροι απειλούνται, η ποιότητα ζωής καθηµερινά υποβαθµίζεται οι πόλεις απορροφούν όλο και περισσότερο φυσικούς πόρους και παράγουν, όλο και περισσότερο εκποµπές και απόβλητα που προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Όλα αυτά δεν είναι παρά συµπτώµατα µιας βαθιάς κρίσης, για το ξεπέρασµα της οποίας απαιτείται πλήρης επαναπροσδιορισµός των κυρίαρχων µοντέλων της οργάνωσης του χώρου και της αστικής ανάπτυξης..
Αστική ρύπανση – ποιότητα του αέρα
Η ποιότητα του αέρα στις πόλεις
Το 70 – 80% των Ευρωπαϊκών πόλεων, πάνω από 500.000 κατοίκους, ξεπερνούν τουλάχιστον µια φορά το χρόνο τα επιτρεπτά όρια εκποµπών ρύπων, που έχει δώσει η παγκόσµια Οργάνωση Υγείας σχετικά µε την ποιότητα του αέρα.
Οι συγκεντρώσεις των ρύπων είναι διαφορετικές στις διάφορες πόλεις της Ευρώπης, ανάλογα µε την ένταση των δραστηριοτήτων, της σύνθεσης των καυσίµων και των τεχνολογιών που χρησιµοποιούνται.
Η διαφορά στην εµφάνιση και στη συχνότητα φαινοµένων υψηλής συγκέντρωσης ρύπων οφείλεται στις τοπικές µετεωρολογικές, τοπογραφικές και κλιµατικές συνθήκες.
Οι κύριες πηγές ρύπανσης του ατµοσφαιρικού αέρα είναι:
η θέρµανση, η παραγωγή ηλεκτρισµού, οι βιοµηχανικές δραστηριότητες η κυκλοφορία.
Μεταφορές και ρύπανση
Σχεδόν όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες (97%) που ζουν σε πόλεις είναι εκτεθειµένοι σε επίπεδα ρύπανσης του αέρα υψηλότερα των κοινοτικών στόχων ποιότητας για τα αιρούµενα σωµατίδια, κατά 44% περισσότερο στο τροποσφαιρικό όζον και κατά 14% στο NO2. Η αστική κυκλοφορία ευθύνεται για το 40% των εκποµπών CO2 από τις µεταφορές
Μεταφορές και ρύπανση
Η κυκλοφορία των µηχανοκίνητων οχηµάτων είναι µια από τις κύριες πηγές αυτών και άλλων αέριων ρύπων.
Η συνεχιζόµενη αύξηση της κυκλοφορίας στις πόλεις εξουδετερώνει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τη µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου.
Εάν δεν γίνει τίποτε για να αντιστραφεί η ανοδική τάση της κυκλοφορίας, οι εκποµπές CO2 από τις µεταφορές αναµένεται ότι θα αυξηθούν κατά 40% έως το 2010 σε σύγκριση µε το 1990.
Κυκλοφοριακό αύξηση αριθµού ΙΧ αυτοκινήτων επιµήκυνση διαδροµών, λόγω των
µεγάλων αποστάσεων ανάµεσα στον τόπο κατοικίας και εργασίας, που οφείλεται στην εγκατάλειψη των κέντρων των πόλεων προς την περιφέρεια, γεγονός που πολλαπλασίασε τις καθηµερινές µετακινήσεις και αύξησε τις αποστάσεις
τοµές στον αστικό και κοινωνικό ιστό από
τους µεγάλους οδικούς ή άλλους άξονες κυκλοφορίας, που διατρέχουν - κατά µήκος - µεγάλες εκτάσεις (δυσλειτουργίες και υποβάθµιση).
Ο θόρυβος
Ο θόρυβος στις αστικές περιοχές είναι επίσης σοβαρό και εντεινόµενο πρόβληµα, δεδοµένου ότι το 80% του θορύβου προέρχεται από την οδική κυκλοφορία.
Στην Ευρώπη τουλάχιστον 100 εκατ. άνθρωποι που κατοικούν σε δοµηµένες περιοχές ή κοντά σε οδικές υποδοµές εκτίθενται σε ηχοστάθµες οδικής κυκλοφορίας ανώτερες της στάθµης των 55 dB (A).
Ο θόρυβος προκαλεί όχληση και σοβαρά αρνητικές επιπτώσεις στον ύπνο και την ποιότητα ζωής. Περίπου 40 εκατ. άνθρωποι εκτίθενται σε ηχοστάθµες άνω των 65 dB (A), στάθµη στην οποία ο θόρυβος βλάπτει σοβαρά την υγεία.
Κρίσιµα ερωτήµατα ζητούν απάντηση
Πόσοι θα κατοικούν αύριο στις πόλεις; Πόσες οι νέες ανάγκες σε ενέργεια και πως θα καλυφθούν;
Πόλη και ενέργεια
Πόλη και ενέργεια
Οι πόλεις συγκεντρώνουν πάνω από το 80% του πληθυσµού.
Αυξάνονται οι ενεργειακές ανάγκες & κ αταναλώνονται µεγάλα ποσά ενέργειας
Εκπέµπονται µεγάλες ποσότητες CO2 Η πιο αστικοποιηµένη περιοχή του πλανήτη είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 80% του πληθυσµού ζει σε αστικά κέντρα
Πόλη και ενέργεια
Λειτουργίες της πόλης, βιοµηχανία, µεταφορές, κτίρι α καταναλώνουν µεγάλες ποσότητες φυσικών πόρων (µη ανανεώσιµων καύσιµων) για παραγωγή και χρήση ενέργειας, που δεν θα είναι διαθέσιµα για την επόµενη γενεά.
Πόλη και Ενέργεια Οι ορυκτές πρώτες ύλες, και τα
ορυκτά καύσιµα είναι απαραίτητα για τον σηµερινό πολιτισµό:
Οι ορυκτές πρώτες ύλες αποτελούν τη βάση για τη µεγάλη πλειοψηφία των βιοµηχανικών παραγωγικών διαδικασιών
Ορυκτά καύσιµα:
αναγκαία για παραγωγή ενέργειας µέσω της καύσης τους σε: ανθρακικά, πετρελαϊκά ή πυρηνικά εργοστάσια από τα οποία παράγεται ο ηλεκτρισµός, όσο και για την κίνηση πάσης φύσεως οχηµάτων (αυτοκινήτων, πλοίων, τραίνων, αερο πλάνων) και µηχανηµάτων.
Επιδράσεις & Φαινόµενα στο αστικό, περιαστικό περιβάλλον & στα κτίρια
∆ηµιουργία Θερµικής Νησίδας
∆ιαφοροποίηση περιβαλλοντικών συνθηκών µεταξύ κέντρου πόλεων και προαστίων ή της γειτονικής υπαίθρου
∆ηµιουργία Θερµικής Νησίδας
ΑΣΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ- ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ θερµικής
νησίδας:
Υψηλότερες θερµοκρασίες στα αστικά κέντρα σε σχέση µε την ύπαιθρο
Ένταση:1-2 0C την µέρα, 3-5 0C ∆ιαστάσεις: αστικού θόλου
92 Θερµοκρασία F (αργά το απόγευµα)
Φαινόµενο
85
Αίτια δηµιουργίας: Αστική δοµή Μειωµένη εξατµισοδιαπνοή Ανθρωπογενής θερµότητα
Ύπαιθρος περίχωρα
κέντρο
πάρκο
περίχωρα
ύπαιθρος
Αυξηµένη θερµοκρασία - Εκτροπή και µικρότερη ταχύτητα ανέµου Μειωµένη σχετική υγρασία - Σκιασµός από παρόδια κτίρια Ήχος – Θόρυβος - Θάµβωση
Σκίτσο Νιόβη Ν. Χρυσομαλλίδου
Εκτροπή και µικρότερη ταχύτητα ανέµου
Σκίτσο Νιόβη Ν. Χρυσοµαλλίδου
ΑΣΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑΚΛΙΜΑ-ΑΝΕΜΟΙ Μείωση της ταχύτητας του άνεµου µέσα στο αστικό περίβληµα λόγω της
τραχύτητας που δηµιουργούν οι κτιριακοί όγκοι Αύξηση των στροβιλισµών Ανεπαρκής κυκλοφορία αέρα Ανεπαρκής διάχυση αέριων ρύπων
Αστικό πλούµιο
Τοπικος άνεµος
Αστικό οριακό
Αστικό περίβληµα
Ύπαιθρος
περίχωρα
κέντρο
περίχωρα
ύπαιθρος
Επίδραση υλικών
Των οικοδοµικώνοικοδοµικών-κτιριοδοµικών κανονισµών
Των χωροταξικών & Πολεοδοµικών κανόνων
Κτίρια – ενέργεια – περιβάλλον
Πάνω από το 90% του χρόνου µας το περνάµε σε εσωτερικούς χώρους, στο σπίτι ή στην δουλειά, σε κτίρια που συνήθως δεν παρουσιάζουν επαρκή ενεργειακή και περιβαλλοντική απόδοση. Σπαταλάµε σηµαντικά χρηµατικά ποσά, προκειµένου να εξασφαλίσουµε θερµική άνεση όλο το χρόνο.
Καταναλώνουµε µεγάλα ποσά ενέργειας συµβάλλοντας δραµατικά στην αύξηση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου και ειδικότερα διοξειδίου του άνθρακα.
Ο τρόπος που κτίσαµε τις πόλεις µας περιφρόνησε την ενεργειακή συνιστώσα, εξαιτίας των πενιχρών πόρων, της µικρής αρχικά έντασης του προβλήµατος, αλλά και της άγνοιας.
Κτίρια – Ενέργεια – Περιβάλλον Το 40% της παγκόσµιας κατανάλωσης ενέργειας απαιτείται για την κατασκευή, λειτουργία και κατεδάφιση των κτιρίων. Τα κτίρια είναι υπεύθυνα για ένα σηµαντικό ποσοστό της παγκόσµιας παραγωγής αποβλήτων. Η βιοµηχανία κτιρίων αποµειώνει τις φυσικές πηγές κάτω από τα βιώσιµα αποδεκτά επίπεδα. Συµβάλλουν στην παραγωγή 45% CO2 CO2,, που προκαλεί το φαινόµενο του θερµοκηπίου
Η Ευρώπη εξαρτάται από τις εισαγωγές ενέργειας (κυρίως πετρέλαιο και φυσικό αέριο) σε ποσοστό περίπου 50% Σύµφωνα µε τις προβλέψεις αν δεν ληφθούν µέτρα η εξάρτηση αυτή θα φτάσει σε 65% το 2030 Αναγκάζεται να αναπροσαρµόζει συνεχώς την ενεργειακή πολιτική της, λαµβάνοντας υπ’ όψιν τις αυξηµένες τιµές του πετρελαίου, την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασµού, την προστασία του περιβάλλοντος ώστε να βελτιωθούν οι προοπτικές ανάπτυξης και να επιτευχθούν οι περιβαλλοντικοί στόχοι για την κλιµατική αλλαγή.
Ενεργειακή εξάρτηση
Κτίρια
Τα κτίρια και το δοµηµένο περιβάλλον είναι τα εξ ορισµού στοιχεία του αστικού περιβάλλοντος. Προσδίδουν σε µια πόλη χαρακτήρα και σηµεία αναφοράς, τα οποία δίνουν αίσθηση και ταυτότητα στο χώρο της και τις κάνουν ελκυστικά µέρη όπου ο κόσµος θέλει να ζει και να εργάζεται.
Η ποιότητα του δοµηµένου περιβάλλοντος έχει εποµένως ισχυρή επίδραση στην ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος, η επίδραση όµως αυτή δεν είναι απλώς αισθητική αλλά πολύ βαθύτερη: - Η θέρµανση και ο φωτισµός των κτιρίων και µόνον καταλαµβάνουν το µεγαλύτερο µερίδιο ενεργειακής
κατανάλωσης (42%, από το οποίο το 70% είναι για τη θέρµανση) και παράγουν το 45% των συνολικών εκποµπών αερίων θερµοκηπίου.
-Στα κτίρια και το δοµηµένο περιβάλλον χρησιµοποιείται το ήµισυ των υλικών
που λαµβάνονται από το φλοιό της Γης και δηµιουργούνται 450 MT αποβλήτων κατασκευής και κατεδαφίσεων το χρόνο (περισσότερο από το ένα τέταρτο των συνολικά παραγόµενων αποβλήτων).
Κτίρια και ενέργεια Η κακή µελέτη και µέθοδοι κατασκευής των κτιρίων επηρεάζουν σηµαντικά την υγεία των ενοίκων και οδηγούν σε κτίρια δαπανηρά στη συντήρησή τους, τη θέρµανση και τον κλιµατισµό τους, γεγονός που θίγει δυσανάλογα τους ηλικιωµένους και τις λιγότερο εύπορες κοινωνικές οµάδες.
Κτίρια και ενέργεια Η θέρµανση και ο φωτισµός των κτιρίων και µόνον καταλαµβάνουν το µεγαλύτερο µερίδιο ενεργειακής κατανάλωσης (42%, από το οποίο το 70% είναι για τη θέρµανση). Παράγουν το 45% των συνολικών εκποµπών αερίων θερµοκηπίου.
Κτίρια και ενέργεια Στα κτίρια και το δοµηµένο περιβάλλον
- Χρησιµοποιείται το ήµισυ των υλικών που λαµβάνονται από το φλοιό της Γης
∆ηµιουργούνται -450 MT αποβλήτων κατασκευής και κατεδαφίσεων το
χρόνο (περισσότερο από το ένα τέταρτο των συνολικά παραγόµενων αποβλήτων).
Κατανάλωση ενέργειας Η ετήσια ενεργειακή κατανάλωση σε κτίρια κατοικιών κυµαίνεται: µεταξύ 150 και 230 kWh/m2. Η κατανάλωση ενέργειας για θέρµανση κυµαίνεται: κεντρική και Ανατολική Ευρώπη: 250-400 2 kWh/m καλά µονωµένα κτίρια Βόρειας Ευρώπης 120-150 2 kWh/m
Στα ενεργειακά αποδοτικά κτίρια η αντίστοιχη κατανάλωση µπορεί να µειωθεί στις 60-80 kWh/m2.
Οικιακός τοµέας Ο οικιακός τοµέας στην Ευρώπη
αριθµεί περίπου 150 εκατοµµύρια κτίρια κατοικιών και αυξάνεται κατά περίπου 2 εκατοµµύρια κτίρια το χρόνο. Από τα υπάρχοντα κτίρια κατοικιών
εκτιµάται, ότι το 70% είναι παλαιότερα των 30 ετών, ενώ σχεδόν το 35% είναι παλαιότερα των 50 ετών.
Μεγάλο ποσοστό κτιρίων είναι εντελώς απροστάτευτα. Σπαταλούν µεγάλα ποσά ενέργειας, χωρίς να απολαµβάνουν την επιδιωκόµενη θερµική άνεση!
Κτίρια – Περιβάλλον: Αλληλεπιδράσεις Επηρεάζονται από το περιβάλλον (ηλιακή ενέργεια, ανέµους, ρύπανση, υψηλές θερµοκρασίες) και επηρεάζουν µε τις εκποµπές αέριων ρύπων, κύρια από τις κεντρικές θερµάνσεις.
Σύνδροµο Άρρωστου Κτιρίου SICK BUILDING SYNDROME (SBS)
∆υσµενής κατάσταση κατά την οποία ένας µεγάλος αριθµός ενοίκων σε κτίρια παρουσιάζουν συµπτώµατα δυσφορίας και νοσηρότητας
Συµπτώµατα όπως πονοκέφαλοι, στεγνός λαιµός ή ενόχληση στα µάτια είναι πολύ συχνά.
Εκτιµάται ότι το 30-50% των νέων ή ανακαινισµένων κτιρίων επηρεάζεται από αυτό.
ΧΗΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Εισέρχονται από τον εξωτερικό αέρα Παράγονται στους εσωτερικούς χώρους Χηµικές αντιδράσεις µε πολύπλοκους µηχανισµούς
Παράγονται νέες τοξικές ουσίες (Ο3, σωµατίδια, οξέα κλπ)
ΠΗΓΕΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ
∆ιοξείδιο του άνθρακα (CO2)
Ανώτερο επιτρεπόμενο όριο 1800 mg/m3 (8h)
Καύσεις
(WHO, World Health Organization)
9000 mg/m3 (8h)
Εκπνοή ανθρώπου
Ανεπαρκής εξαερισµός
(Π.Δ 90/99) 90/99)
ΠΗΓΕΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ Μονοξείδιο του άνθρακα (CO)
Ανώτερο επιτρεπόμενο όριο 10 mg/m3 (8h) (WHO)
Καύσεις
55 mg/m3 (8h)
Εξωτερικός αέρας
(Π.Δ. 90/99) 90/99)
Καπνός τσιγάρου
Πτητικές Οργανικές Ενώσεις
(
VOCs
)
Εξωτερικός αέρας
Ανώτερο επιτρεπόµενο όριο
Καπνός τσιγάρου
1 mg/m3 (8h)
Κατασκευαστικά υλικά Καταναλωτικά προϊόντα
(ECA, European Concerted Action)
ΠΗΓΕΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ∆ιοξείδιο του αζώτου (NO2)
Ανώτερο επιτρεπόμενο όριο
Καύσεις
0,40 mg/m3 (1h) 0,15 mg/m3 (24h) (WHO)
Εξωτερικός αέρας
9 mg/m3 (8h) (Π.Δ. 90/99) 90/99)
Καπνός τσιγάρου
Ραδόνιο (Rn)
Ανώτερο επιτρεπόµενο όριο
Έδαφος
4 pCiL-1
Οικοδοµικά υλικά
(EPA, Environmental Protection Agency)
ΠΗΓΕΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ∆ιοξείδιο του θείου (SO2) Καύση ενώσεων που περιέχουν θείο Εξωτερικός αέρας
Όζον (O3)
Ανώτερο επιτρεπόμενο όριο 5 mg/m3 (8h) (Π.Δ. 90/99) 90/99)
Ανώτερο επιτρεπόµενο όριο
Λάµπες UV Φωτοτυπικά µηχανήµατα Laser εκτυπωτές
100--120 µg/m3 (8h) 100 (WHO)
200 µg/m3 (8h) (Π.∆. 90/99 90/99))
ΠΗΓΕΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ Σωµατίδια (PM10, 2.5, 1, ultra fine) Καύσεις Καπνός τσιγάρου Συσκευές διατήρησης υγρασίας
Ανώτερο επιτρεπόμενο όριο 0,1 0,1 mg/m3 (8h) (WHO)
2,5 mg/m3 (8h) (Π.Δ. 90/99) 90/99)
Φορµαλδεΰδη
(CH2O) Συνθετικά ξύλα Υφάσµατα
Ανώτερο επιτρεπόµενο όριο
Καύσεις
Ολικά: 10 mg/m3 (8h) Αναπνεύσιµα: 5 mg/m3 (8h)
Καπνός τσιγάρου
(Π.∆. 307/86) 307/86)
Η ∆ΟΜΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α Ο κτιριακός πυρήνας έχει ηλικία 40 ετών ετών.. Στις πρώτες θέσεις της ενεργειακής κατανάλωσης εδρεύουν τα παλιά κτίρια που οικοδοµήθηκαν µέχρι το 1980, πριν από την εφαρµογή του κανονισµού θερµοµόνωσης Τα γυάλινα κτίρια απαιτούν, σε θέµατα κλιµατισµού, 22-3 φορές περισσότερη ενέργεια από τα συµβατικά
Η ∆ΟΜΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α Ο κύριος όγκος των κτιρίων της χώρας (κτιριακό απόθεµα) δηµιουργήθηκε από τα µέσα του 20ου αιώνα. Συντίθεται από κτίρια εξαιρετικά ενεργοβόρα και κατά την επίσηµη ορολογία ‘άρρωστα’, που εµφανίζουν άνιση κατανοµή εσωτερικής θερµοκρασίας και υγρασίας και υψηλή τοξικότητα του εσωτερικού τους αέρα. ----------------------------------------------------------------------------------------------------
35,%
3.200.000 δηλαδή το 89,50% των κτιρίων είναι κατασκευασµένα πρό του 80'
30,% 25,% 20,%
Σύµφωνα µε µελέτη του Τοµέα Οικοδοµικής του ΑΠΘ (Ν. Χρυσοµαλλίδου – 1996)
32,40%
15,%
28,30%
10,% 15,70%
5,%
8,30%
6,70%
4,80%
0,% -1919
1919-1945
1946-1960
1961-1970
Σύνολο δείγµατος
1971-1980
1981-
Το πλήθος των Κτιρίων 4000000
3600000 3500000
3000000
2700000 2500000
2000000
1500000
900000
1000000
500000
0
Σύνολο κτιρίων
κατοικίες
άλλες κατηγορίες
Το 88% των κτιρίων στην Ελλάδα κατασκευάστηκαν πριν το 1980 και δεν είναι µονωµένα
∆ηλαδή περίπου 3.400.000 κτιρίων χρήζουν βελτίωσης της ενεργειακής τους απόδοσης.
Ελλάδα: Μεγάλο δυναµικό εξοικονόµησης ενέργειας
Κτίρια δαπανηρά Κακή µελέτη και µέθοδοι κατασκευής των κτιρίων, επηρεάζουν την υγεία των ενοίκων και οδηγούν σε δαπανηρή συντήρηση, θέρµανση, κλιµατισµό, που θίγει δυσανάλογα τους ηλικιωµένους και τις λιγότερο εύπορες κοινωνικές οµάδες. Η θέρµανση και ο φωτισµός των κτιρίων και µόνον καταλαµβάνουν το µεγαλύτερο µερίδιο ενεργειακής κατανάλωσης (42%, από το οποίο το 70% είναι για τη θέρµανση) και παράγουν το 45% των συνολικών εκποµπών αερίων θερµοκηπίου. Στα κτίρια και το δοµηµένο περιβάλλον χρησιµοποιείται το ήµισυ των υλικών που λαµβάνονται από το φλοιό της Γης και δηµιουργούνται 450 MT αποβλήτων κατασκευής και κατεδαφίσεων το χρόνο (περισσότερο από το ένα τέταρτο των συνολικά παραγόµενων αποβλήτων).
Λιγότερο από το 7% των κτιρίων είναι µονωµένα, σύµφωνα και µε πρόσφατη µελέτη του Εθνικού Αστεροακοπείου Αθηνών
Αυτό συµβαίνει γιατί λιγότερο από το 7% των κτιρίων στην Ελλάδα κατασκευάσθηκαν µετά το 1979 όταν άρχισε να ισχύει ο Κανονισµός Θερµοµόνωσης που επέβαλε την θερµοµόνωση του κελύφους των κτιρίων.
Όµως και από αυτό το 7% ένα αµελητέο ποσοστό είναι θωρακισµένο θερµοµονωτικά.
Καθώς ή έλλειψη οικοδοµικού κανονισµού έχει δηµιουργήσει ένα χάος στις κατασκευές και έχει οδηγήσει σε λανθασµένες επιλογές δόµησης και ακόµα περισσότερο, θερµοµόνωσης.
Η ∆ΟΜΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α Ο υπερµεγέθης αστικός ιστός του πολεοδοµικού συγκροτήµατος της πρωτεύουσας συγκεντρώνει τα µισά απ’ αυτά. Τα υπόλοιπα κατανέµονται στις µικρότερες πόλεις που ασφυκτιούν επίσης και σε µια κατακερµατισµένη ύπαιθρο που ερηµώνει προοδευτικά στα πλαίσια ενός ανύπαρκτου αναπτυξιακού και χωροταξικού και ενός άστοχου έως ανάπηρου πολεοδοµικού σχεδιασµού.
Η ∆ΟΜΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α
Το κτιριακό αυτό απόθεµα, µη βιώσιµο και βασικός συντελεστής της κλιµατικής µεταβολής κληροδοτείται από γενιά σε γενιά δηµιουργώντας προοδευτικά όλο και δυσµενέστερες προϋποθέσεις συντήρησής του (εξάντληση οικονοµικών και ενεργειακών πόρων) αλλά και επιβίωσης (προϊούσα ρύπανση, τοξικότητα).
Κάθε νέο, σύγχρονης συµβατικής δόµησης κτίριο µικρό ή µεγάλο, µονώροφο ή πολυώροφο, δηµόσιο ή ιδιωτικό, διογκώνει και αναπαράγει στο διηνεκές αυτό το αδιέξοδο.
Θερµογράφηµα από το κτίριο της ΕΡΤ
Τα κτίρια αποτελούν ένα εξαιρετικά σηµαντικό κλάδο για την ελληνική οικονοµία. Το σύνολο της εγχώριας κατασκευαστικής δραστηριότητας (δηµόσιας και ιδιωτικής), για το 2003 εκτιµάται ότι ήταν 13,638 δις ευρώ, σηµειώνοντας ρυθµό ανάπτυξης περί το 12,05% για ένα χρονο. Στην Ελλαδα ο κατασκευαστικος τοµεας ειναι υπευθυνος για το 9 % του ΕΑΠ, ενω µονο οι κατασκευες κατοικιων αντιστοιχουν στο 23 % των επενδυσεων στην χωρα Tο σύνολο της εγχώριας απασχόλησης στον κατασκευαστικό κλάδο για το 2002 ανήλθε σε 300 χιλιάδες, περίπου, απασχολουµένους ενώ ο κατασκευαστικος τοµεας ειναι υπευθυνος για το 7 % της συνολικης εργασιας
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΎ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Τα κτίρια στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν περίπου το 36% της συνολικής τελικής ζήτησης ενέργειας, ενώ, κατά την περίοδο 2000– 2005, αύξησαν την ενεργειακή τους κατανάλωση κατά 24%, φθάνοντας τα 8,54 MToe, µια από τις µεγαλύτερες αυξήσεις στην Ευρώπη 3000
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΎ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α
kToe
2500 2000 1500 Κτιρια
1000 500 Μεταφορες- Βιοµηχανια – Γεωργια κλπ
0 1990
1995
2000
2005
2010
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΎ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α + 41.6 % 14.45
Το προβληµα της αυξησης της ενεργειακης καταναλωσης των κτιριων παρουσιαζεται σε ολη την Νοτια Ευρωπη + 22 % 39.58
+ 24 % 55.3
+ 42 % 4.57
1990
+ 68.3% 3.66
2000
2010
2020
1990
2000
2010
2020
Οσο µεγαλυτερο το εισοδηµα τοσο µεγαλυτερη η επιφανεια της κατοικιας.
Η µεση επιφανεια ανα νοικοκυριο ειναι 60, 80, 85, 96, 110, 116 and 128 m2, αντιστοιχα ανα εισοδηµατικη ταξη.
Ειναι χαρακτηριστικο, οτι η µεση επιφανεια κατοικιας στην µεγαλυτερη εισοδηµατικη ταξη ειναι κατα 115 % µεγαλυτερη απο οτι στην φτωχοτερη ταξη.
Η µεση επιφανεια ανα ατοµο ειναι 37 µ2.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α
Οι πολιτες χαµηλου εισοδηµατος κατοικουν σε ακαταλληλα κτιρια και ειναι τρωτοι στα ακραια κλιµατικα φαινοµενα και τις υψηλες θερµοκρασιες. Μονο το 28 % των πολιτων χαµηλου εισοδηµατος στην Αθηνα κατοικει σε µονωµενα κτιρια, ενω το αντιστοιχο ποσοστο στα υψηλα εισοδηµατα ειναι 73 %. Παραλληλα, µονο το 8 % των πολιτων χαµηλου εισοδηµατος κατοικουν σε κτιρια µε µονωση και διπλα υαλοστασια, ενω το ποσοστο στα υψηλα εισοδηµατα ειναι 63 %.
Ποσοστο Οικογενειων που ζουν σε Μονωµενα Κτιρια
Ποσοστο Οικογενειων που ζουν σε κτιρια µε διπλα τζαµια
Ποσοστο Οικογενειων που ζει σε µονωµενα κτιρια µε διπλα τζαµια
A : < 9000 Euros / y
28,0
24,0
8,0
B : 9000-13000 Euros / y
39,0
33,0
23,2
C : 13000 – 24000 Euros / y
43,0
41,0
27,3
D : 24000 –36000 Euros / y
54,0
50,0
37,6
E : 36000 – 63000 Euros / y
68,0
62,0
51,3
F : 63000 – 100000 Euros / y
73,0
65,0
63,2
G : > 100000 Euros / y
70,0
67,0
60,0
Εισοδηµατικη Ταξη
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α To κοστος θερµανσης ανα ατοµο και µοναδα επιφανειας ειναι κατα 127 % µεγαλυτερο στις χαµηλες εισοδηµατικες ταξεις σε σχεση µε τα υψηλα εισοδηµατα Κατα µεση τιµη η χρηση κλιµατισµου αυξανει το κοστος µιας οικογενειας κατα 100 Ευρω, η κατα 0.6 Ευρω ανα µ2, η κατα 12.5 Ευρω ανα ατοµο. Η αυξηση ειναι κατα πολυ µεγαλυτερη στα χαµηλα εισοδηµατα, οπου η αυξηση ειναι 195 Ευρω ανα οικογενεια, η 1.2 Ευρω ανα µ2, η 87 ευρω ανα ατοµο
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α
Ενεργειακη Καταναλωση Τυπικου Κτιριου (kWh/m3/a) B 32
28.9
F 28.1
26.1 22.6
24.9 20.0
UK 22
A 25.3 D NL 21 20
DK 13.3
ENEΡΓΕΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ENEΡΓΕΙΑΚΑ ΕΛΛΑ∆Α 3 ΦΟΡΕΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΌ ΤΗΝ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ
ENEΡΓΕΙΑΚΑ ENE ΡΓΕΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α
ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΑΚΟΎ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕ∆ΩΝ ∆ΙΑΒΙΩΣΗΣ ΜΗ ΕΠΑΡΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΑΧΥΤΑΤΗ ∆ΙΕΙΣ∆ΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕ∆ΩΝ ∆ΙΑΒΙΩΣΗΣ 1980
2000
ατοµα ανα κατοικια
3.5
PT IT
2.8
GR SP
2.2
FR DK 1.8
Σηµαντικη αύξηση του χώρου διαβίωσης ανά άτοµο
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕ∆ΩΝ ∆ΙΑΒΙΩΣΗΣ
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕ∆ΩΝ ∆ΙΑΒΙΩΣΗΣ
ΜΗ ΕΠΑΡΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
ΤΑΧΥΤΑΤΗ ∆ΙΕΙΣ∆ΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ
ΤΑΧΥΤΑΤΗ ∆ΙΕΙΣ∆ΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ
ΤΑΧΥΤΑΤΗ ∆ΙΕΙΣ∆ΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ Η υπερµετρη χρηση κλιµατιστικων συσκευων αυξανει δραµατικα το ηλεκτρικο φορτιο αιχµης.
Ο
Μεσο Μηνιαιο Φορτιο Αιχµης
Ταυτοχρονα δηµιουργει σηµαντικα προβληµατα προµηθειας ηλεκτρικης ενεργειας και οµαλης τροφοδοσιας. Το γεγονος αυτο αυξανει την πιεση για δηµιουργια νεων σταθµων παραγωγης ηλεκτρικης ενεργειας που λειτουργουν µε µικρο συντελεστη χρησης µε συνεπεια την αυξηση του κοστους παραγωγης.
J F M A M J J A S O N D
ΤΑΧΥΤΑΤΗ ∆ΙΕΙΣ∆ΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ
Κοστος Φορτιου Αιχµης
Μεσο Κοστος Παραγωγης
Κοστος Εξοικονοµησης Ενεργειας
10,2 cents / kWh
3,9 cents / kWh
2.6 cents / kWh
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Υπαρχει διαπιστωµενη Κλιµατικη Μεταβολη στην Ελλαδα Η θερµοκρασια περιβαλλοντος εχει αυξηθει Η συχνοτητα των καυσονων εχει αυξηθει Τα διαστηµατα µε υψηλες θερµοκρασιες εχουν αυξηθει Η ενταση του φαινοµενου της θερµικης νησιδας αυξανεται συνεχως
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 120 100
July 90-04 c
June 1977-1989 June 1990-2004
80
July 1977-1989 July 1990-2004
DH
Στην Αθηνα ο αριθµος των ωρων καθως και οι βαθµοωρες ανω των 30 C, εχει αυξηθει σηµαντικα κατα την περιοδο 1990-2004, συγκριτικα µε την περιοδο 1977-1989. Tο φαινοµενο ειναι στατιστικα σηµαντικο.
60
June 90-04
July 77-89
40 20
June 77-89
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Hours
120
Για τον Ιουλιο και Αυγουστο η αυξηση ειναι περιπου to 30-40 %.
100 80
August 90-04
August 1977-1989t
d
August 1990-2004
August 77-89
DH
September 1977-1989
Tο φαινοµενο παρατηρειται καθολη την διαρκεια της ηµερας.
60 40
September 1990-2004
Sept 90-04
20
Sept 77-89 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Hours
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Cooling Load : 26 C
Μετρησεις στην Αθηνα µε χρηση 40 σταθµων, εχουν δειξει οτι η ενταση του φαινοµενου της θερµικης νησιδας ειναι περιπου 10 C. H θερµοκρασιακη αυτη αυξηση συντελει στον διπλασιασµο του ψυκτικου φορτιου των κτιριων στο κεντρο της πολης, τον σχεδον τριπλασιασµο του φορτιου αιχµης για κλιµατισµο καθως και στην µειωση της ελαχιστης αποδοσης των κλιµατιστικων συσκευων κατα 20 %.
6.5 8
7.33
6.5
8
11.2 9.64
12. 7
8.09
14.2 6.5 8
11. 2
8.1 1
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Παραλληλα αυξανεται δραµατικα το ηλεκτρικο φορτιο αιχµης γεγονος που αναγκαζει την ∆ΕΗ να εγκαταστει συνεχως νεους σταθµους.
Ηλεκτρικό Φορτίο Αιχµής, Αιχµής, (KW)
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Με βαση τις µετρηµενες θερµοκρασιες στην Αθηνα διαπιστωθηκε ότι µονο στον ∆ηµο του ΑΙγαλεω το προσθετο κοστος λογω αυξησης των αναγκων κλιµατισµου από την θερµικη νησιδα είναι σε τρεχουσες τιµες ηλεκτρικης ενεργειας περι τα 15 εκ. ευρω ετησια η περιπου 430 ευρω ανα οικογενεια.
Το προσθετο φορτιο αιχµης που δηµιουργειται είναι 83 MW και απαιτουνται επενδυσεις περι τα 65 εκατοµυρια ευρω για την δηµιουργια νεων σταθµων ηλεκτρικης ενεργειας.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ 37
35
Temperature
31
29
27
25
23
21 26/5/2007
30/5/2007
3/6/2007
7/6/2007
11/6/2007
15/6/2007
19/6/2007
23/6/2007
27/6/2007
1/7/2007
5/7/2007
9/7/2007
13/7/2007
17/7/2007
40,0 38,0
T emp erature
Για το 50 % του χρονου, οι εσωτερικη θερµοκρασια ηταν ανω των 34 C, ενω η θερµοκρασια εφθανε µεχρι τους 42 C. Mετρηθηκαν διατηµατα 145 διαδοχικων ωρων ανω των 34 C.
33
36,0 34,0 32,0 30,0 28,0 26,0
1
94
187 280 373 466 559 652 745 838 931 1024 1117 1210 1303
39,0 37,0 35,0
Temperature
Μετρησεις της εσωτερικης θερµοκρασιας σε 60 κατοικιες χαµηλου εισοδηµατος στην Αθηνα χωρις µονωση, διπλα τζαµια και κλιατισµο εγιναν καθολη την διαρκεια του καλοκαιριου του 2007.
33,0 31,0 29,0 27,0 25,0 23,0 21,0 16/5/2007
22/5/2007
28/5/2007
3/6/2007
9/6/2007
15/6/2007
21/6/2007
27/6/2007
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η αναδειξη πολιτικων βελτιωσης της περιβαλλοντικης ποιοτητας του κτιριακου περιβαλλοντος ειναι πλεον µια µεγαλη αναγκη ! Tετοιες πολιτικες ωφειλουν να περιλαµβανουν : GREECE NEEDS NEW CLIMATIC POLICY
1. Βελτιωση του αστικου µικροκλιµατος ωστε να µειωθει η υπερθερµανση και να µειωθουν οι ενεργειακες αναγκες για κλιµατισµο. 2. Χρηση των συγχρονων τεχνολογιων εξοικονοµησης ενεργειας στο κτιριακο περιβαλλον. 3. Πλεον Αποδοτικη Νοµοθεσια για τα κτιρια και το δοµηµενο περιβαλλον
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Οι τεχνικες που βοηθουν να βλετιωθει το αστικο µικροκλιµα ειναι : - H Aυξηση του Αστικου Πρασινου -Η χρηση ψυχρων Υλικων - Η µειωση της Ανθρωπογενους θερµοτητας -Την χρηση ψυχρων πηγων για την απορριψη της πλεοναζουσας θερµοτητας. -Καταλληλη διαταξη και χρηση των ελευθερων χωρων µε χρηση σκιασης, αερισµου, κλπ.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ H επιφανεια του αστικου πρασινου µπορει να αυξηθει ειτε µε την δηµιουργια αστικων παρκων ειτε µε την ενσωµατωση πρασινου στα αστικα κτιρια και στους δροµους. Ολες σχεδον οι υπαρχουσες µελετες εχουν αποδειξει ότι τα αστικα παρκα συνεισφερουν στην µειωση της θερµοκρασιας µονο στον πολύ κοντινο περιγυρω τους, 200200-400 µ. Για να υπαρξει σηµαντικη κλιµατικη συνεισφορα θα πρεπει το παρκο να είναι τουλαχιστον 10000 µ2. Κατ ‘ επεκταση απαιτειται να υπαρχει ένα δικτυο πρασινων χωρων και όχι απλως καποια µεγαλα παρκα. παρκα
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Aνθρωπογενης θερµοτητα
Golf Θερμοκρασιακη Κατανομη Περιοχης Αεροδρομιου Ελληνικου. (09:00)
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
44
Κατασκευη κτιριων + ανθρωπογενης θερµοτητα στο Ελληνικο θα αυξησει την θερµοκρασια κατά 1.5 – 2 C ενω θα αυξηθουν οι αναγκες κλιµατισµου των κτιριων στην περιοχη εως και κατά 11 %. Παραληλα, θα µειωθουν τα επιπεδα θερµικης ανεσης το καλοκαρι κατά 10 %
Μη Παρκο 42
40
38
36
Παρκο
34
32 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Συγκριτικες µετρησεις της θερµικης συµπεριφορας των ψυχρων υλικων εχουν δειξει οτι παρουσιαζουν επιφανειακη θερµοκρασια µεχρι και 12
C χαµηλοτερη απο τα κοινα υλικα.
standard
cool
standard
cool
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
68.8°C
60
50
40 AR01
38.0°C
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Για την θερινη περιοδο διαπιστωθηκε ότι αυξηση του albedo κατά 40 % επιφερει µειωση της ατµοσφαιρικης θερµοκρασιας κατά 0.5-1.5 C, ενώ αυξηση του albedo κατά 65 % µειωνει την θερµοκρασια κατά 1-2 C
Μονωµενο ∆ιπλο Τζαµι (90’s)
Μονωµενο Μονο Τζαµι. (80’s)
300
210
Παθητικο Κτιριο Κτιριο. (90’s)
Ενεργειακο Κτιριο Κτιριο. (90’s)
Γιαλυνος Πυργος ∆ιπλο Τζαµι (90’s)
Γιαλυνος Πυργος µονο τζαµι (70’s)
Eνεργειακη νεργειακη Καταναλωση για ∆ροσισµο (kWh/m2/y)
MEIΩΣΗ MEI ΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ
Μπορουµε να Κατασκευασουµε Καλυτερα Κτιρια ?
50 40 15 5
ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΜΕΡΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η χωρα ειναι εγκλωβισµενη σε µια πραγµατικοτητα που χαρακτηριζεται απο την υπαρκτη και σηµαντικη κλιµατικη µεταβολη. Το γεγονος αυτο αυξανει δραµατικα το ποσοστο του πληθυσµου που ειναι πλεον σε κινδυνο εξαιτιας της αυξησης της θερµοκρασιας. ∆υστυχως, ο πληθυσµος αυτος δεν δυναται να χρησιµοποιησει προηγµενη τεχνολογια και να χρηµατοδοτησει δρασεις ωστε ωστε να βελτιωσει την ποιοτητα του κτιριακου περιβαλλοντος του.
ΜΕΡΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το εναλλακτικο και οικολογικο κινηµα της χωρας µας τοποθετει την εµφαση της προσπαθειας του σε θεµατα βιωσιµοτητας και χρησης ΑΠΕ. Η επιλογη αυτη ειναι εξαιρετικη υπο την προυποθεση οτι οι τεχνικες που προτεινονται ειναι οικονοµικα ορθολογικες, δεν αφαιρουν πορους απο τα χαµηλα εισοδηµατα και ειναι προσιτες στον πληθυσµο. ∆υστυχως η εµµονη στην υποστηριξη χρησης εναλλακτικων τεχνολογιων εξαιρετικα υψηλου κοστους, αγνοει τις πραγµατικες αναγκες των χαµηλων εισοδηµατων και αποστερει αναγακαιους πορους. Παραδειγµατον Χαριν, η προωθηση και εγκατασταση Φωτοβολταικων συστηµατων χωρις ιεράρχηση των προτεραιοτητων και ενισχυση των τεχνολογιων εξοικονοµησης ενεργειας, δεν ειναι οικολογικη πανακεια και ασφαλως δεν ειναι βιωσιµη πολιτικη!!!
Στην Ελλάδα οι ανάγκες για θέρµανση των κατοικιών ανέρχονται περίπου στο 70% της συνολικής ενεργειακής τους κατανάλωσης. Η κατανάλωση ενέργειας για τις οικιακές συσκευές, το φωτισµό και τον κλιµατισµό ανέρχεται στο 18% του συνολικού ενεργειακού ισοζυγίου. Οι κατοικίες µε κεντρικό σύστηµα θέρµανσης, το οποίο χρησιµοποιεί ως καύσιµο αποκλειστικά το πετρέλαιο αντιστοιχούν στο 35,5% του συνόλου. Το υπόλοιπο 64% είναι αυτόνοµα θερµαινόµενες κατοικίες που χρησιµοποιούν σε ποσοστό 25% πετρέλαιο, 12% ηλεκτρισµό και 18% καυσόξυλα.
Θέρµανση
H κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια στην Ελλάδα
παρουσιάζει αυξητική τάση, λόγω της αύξησης της χρήσης κλιµατιστικών και µικροσυσκευών. Η χρήση των κλιµατιστικών αποτελεί σηµαντικό παράγοντα αύξησης του ηλεκτρικού φορτίου αιχµής στη χώρα, µε τεράστιες οικονοµικές συνέπειες και σηµαντική επιβάρυνση του καταναλωτή.
Επί πλέον τα κλιµατιστικά επιδεινώνουν το
φαινόµενο της υπερθέρµανσης των αστικών κέντρων και τις συνεπαγόµενες δυσµενείς περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν το καλοκαίρι.
Ηλεκτρική ενέργεια
Το θερµικό φορτίο των
κτιρίων γραφείων στην Ελλάδα (κιλοβατώρες/τ.µ.) είναι το υψηλότερο ανάµεσα σε δέκα χώρες. Καταναλώνουµε δηλαδή
περισσότερη ενέργεια για θέρµανση από «παγωµένες» χώρες σαν τη Γερµανία, τη ∆ανία, τη Σουηδία και την Αυστρία.
Γραφεία
∆ηµόσια Κτίρια Τα κτίρια του δηµόσιου και
ευρύτερου δηµόσιου τοµέα είναι περίπου 200.000. Σύµφωνα µε σχετική µελέτη του
Κέντρου Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), εκτιµάται ότι, οι ετήσιες ενεργειακές δαπάνες των κτιρίων αυτών ξεπερνούν τα 450 εκατ. €. Το ΥΕΝ
Κτίριο ΟΤΕ
ΔΟΥ Χαλκίδας
ΓΓΤΠ
ΔΟΥ Αλεξανδρούπολης
∆ηµόσια Κτίρια Η ενέργεια που µπορεί να εξοικονοµηθεί µε οικονοµικά αποδοτικό κόστος µέσα σε ένα χρόνο στα νέα ή ανακατασκευαζόµενα δηµόσια κτίρια, κατά µέσο όρο, είναι της τάξης του 22% της προβλεπόµενης συµβατικής κατανάλωσης, δηλαδή ίση µε 140.000 τόνους ισοδύναµου πετρελαίου (ΤΙΠ)/έτος. Η εφαρµογή µέτρων εξοικονόµησης στα κτίρια αυτά θα µειώσει τις µέσες ετήσιες εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά 425.000 χιλιάδες τόνους CO2/έτος, ενώ θα επιφέρει οικονοµικά οφέλη της τάξης των 110 εκατ. €/έτος.
Η Πρεσβεία της Ιαπωνίας στην Αθήνα είναι ενεργειακά αυτόνομη
Το οικολογικό κτίριο του «Κεράνη» ακόµη αναζητά Υπουργείο ... να το στεγάσει!
Το ε ν ε ρ γ ε ι α κ ά α υ τ ό ν ο µ ο Υπ. Περιβάλλοντος Στη Βιέννη
Η εµβληµατική Arc στο Παρίσι στεγάζει και το Υπ. Οικολογίας & Περιβάλλοντος της Γαλλίας
Bavarian opera…
Η υπό κατασκευή Λυρική της Αθήνας
Jena Hospital University
Ένα Υπουργείο στην Πράγα!
Το Κοινοβούλιο στη Σκωτία
Ένα Υπουργείο στη Βιέννη Το Υπουργείο Οικονομικών στην Λισσαβώνα
Νοσοκοµεία Η µέση κατανάλωση ενέργειας για
θέρµανση στα ελληνικά νοσοκοµεία κυµαίνεται από 81-420 κιλοβατώρες/τ.µ./έτος. Το αντίστοιχο εύρος στην ∆ανία είναι
110-210 και στη Φινλανδία 100-300. Η Ελλάδα εµφανίζει παρόµοιες τιµές µε
την Τσεχία.
Στην Γερµανία όπου, από 1.1.95, άρχισε να ισχύει ο νέος «Ενεργειακός Κανονισµός», τέθηκε ως στόχος µία τιµή κατανάλωσης, της τάξης των 90 Kwh/m2a., ενώ ο στόχος για κτίρια χαµηλής κατανάλωσης ενέργειας βρίσκεται στο επί-πεδο των 65 Kwh/m2a. Αν σκεφθεί κανείς ότι η παραπάνω τιµή τίθεται σε µία χώρα όπου οι κλιµατικές συνθήκες είναι δυσµενείς για την επίτευξή της, και συνεπώς θα έπρεπε για τον σκοπό αυτό να παρθούν ισχυρότατα µέτρα στα κτίρια, τότε εύκολα συµπεραίνουµε ότι για τον τόπο µας τα πράγµατα θα ήταν σαφώς πιο εύκολα, για την επίτευξη ανάλογων στόχων, µε δεδοµένες τις ευνοϊκές εξωκλιµατικές συνθήκες.
Τα νέα διαθέσιµα υλικά, η συνεχής βελτίωση των υπαρχόντων, όπου και σ’αυτά να πούµε ότι λύπει το σήµα ποιότητας, καθώς και τα εξελιγµένα συστήµατα θέρµανσης και αερισµού των χώρων, δίνουν τη δυνατότητα για επίλυση του ενεργειακού προβλήµατος, συµπιέζοντας το παραπάνω φορτίο στις 104-62 Kwh/m2a, και µόνον µε µέτρια µέτρα θερµοµόνωσης των κτιρίων. Αν συµπεριληφθούν στα µέτρα µόνωσης και άλλες παράµετροι που χαρακτηρίζουν τα κτιρια ως Χ.Κ.Ε., και που πολλά από αυτά δεν επιβαρύνουν το κόστος κατασκευής, τότε καταλαβένεται ότι εύκολα οι παραπάνω τιµές θα συµπιεσθούν ακόµη παραπάνω.
Κτιριοδοµικοί κανονισµοί
Ο µεταπολεµικός Γ.Ο.Κ. αφαίρεσε πολλά βασικά στοιχεία, ως περιττά, υπό την πίεση της έντονης αστικοποίησης και λειτούργησε ισοπεδωτικά.
Σαν ένα κακό καλούπι, δεν προέβλεψε δυνατότητες προσαρµογής στις εκάστοτε συνθήκες (µέγεθος οικοπέδου, τοπογραφία, κλίσεις εδάφους, θέση οικοπέδου σε σχέση µε την πόλη και τον περιβάλλοντα χώρο, θέες κλπ) και έδωσε τα στρεβλά αποτελέσµατα που αντιµετωπίζουµε σήµερα.
Γ.Ο.Κ. του 1985
Ο Γ.Ο.Κ. του 1985, θέλησε να προασπίσει την αρχιτεκτονική ελευθερία έναντι των προηγούµενων Γ.Ο.Κ.
Προέβλεψε, σε πλήθος περιπτώσεων, τη δυνατότητα εξειδίκευσης ή/και τροποποίησής του µε τους ειδικούς πολεοδοµικούς κανονισµούς ώστε να υπάρχει προσαρµογή στο εκάστοτε αστικό περιβάλλον.
Γ.Ο.Κ. του 1985
Σήµερα, 20 χρόνια µετά, οφείλουµε να παραδεχθούµε ότι κατά την εφαρµογή του: δεν έγινε ευρεία χρήση των
δυνατοτήτων αυτών, µε αποτέλεσµα να λειτουργήσουν ισοπεδωτικά οι “ελευθερίες” που προέβλεψε, π.χ.: αυτόµατη κατάργηση της πρασιάς ή προκηπίου µε την κατάργηση του συστήµατος του πανταχόθεν ελεύθερου, εξάντληση υψών σε περιοχές µε µεγάλες κλίσεις)
Γ.Ο.Κ. του 1985 Με την τροποποίηση του
δεν στάθηκε δυνατό να προταχθεί η αρχιτεκτονική ποιότητα έναντι της “εργολαβικής” αδηφάγου εκµετάλλευσης αλλά και της τάσης πλεονεξίας των οικοπεδούχων (τυπικό παράδειγµα οι ηµιυπαίθριοι χώροι που σήµερα έχουν γίνει καθεστώς)
ΓΟΚ, του 2000 Επιχειρήθηκε
µερικώς, εκσυγχρονισµός του µε: Την ενσωµάτωση διατάξεων προστασίας περιβάλλοντος Την εξοικονόµηση ενέργειας Την ένταξη συστηµάτων και τεχνικών εξοικονόµησης ενέργειας Και άλλες διατάξεις
Τροποποίηση ΓΟΚ , 2000 Ορισµοί για τα
Παθητικά Ηλιακά Συστήµατα, τα Ενεργητικά Ηλιακά Συστήµατα και για τα Βιοκλιµατικά Κτίρια,
άρθρο 1 – Ορισµοί και
συγκεκριµµένα στις παραγράφους 44 και 45
∆εν προσµετρούνται στον Συντελεστή ∆όµησης (Σ∆) άρθρο 7, Β’ τµήµα: ιδ) Η επιφάνεια που ιγ) Η επιφάνεια που
καταλαµβάνεται για την προσθήκη εξωτερικής θερµοµόνωσης σε κτίριο που υφίσταται πριν από τις 4.7.1979 (ηµεροµηνία δηµοσίευσης του κανονισµού θερµοµόνωσης ΦΕΚ 362 ∆') κτιρίου και κατασκευάζεται σύµφωνα µε τους κανονισµούς που εκδίδονται σε εφαρµογή του άρθρου 26.
καταλαµβάνεται για την προσθήκη παθητικών ηλιακών συστηµάτων, της παραγράφου 6 συστηµάτων του άρθρου 11 στις όψεις των κτιρίων που υφίστανται κατά τη δηµοσίευση του παρόντος.
Αυξήθηκε ο Συντελεστής όγκου για τα βιοκλιµατικά κτίρια (άρθρο 9, παράγραφος 10)
«Ο επιτρεπόµενος συντελεστής κατ' όγκο εκµετάλλευσης του οικοπέδου (σ.ο.) δίνεται από τις ακόλουθες σχέσεις:
α. Για κτίρια µε µέγιστο ύψος µικρότερο ή ίσο των 8,50 µ. και για βιοκλιµατικά κτίρια ανεξάρτητα από το ύψος τους εφόσον από ενεργειακή µελέτη προκύπτει σχετική ανάγκη:
(σ.o.) = 5,00 χ (σ.δ.) και
β. Για κτίρια µε µέγιστο ύψος µεγαλύτερο των
8,50 µ: (σ.ο.) = 4,50 χ (σ.δ.), όπου (σ.δ.) ο αντίστοιχος συντελεστής
δόµησης του οικοπέδου κατά περίπτωση.
Επιτρέπονται κατά παρέκλιση(άρθρο παρέκλιση (άρθρο 11 - Λειτουργικά και διακοσµητικά στοιχεία στις όψεις των κτιρίων, παράγραφοι 6 και 7):
αρχιτεκτονικές προεξοχές και αρχιτεκτονικά στοιχεία µέγιστου πλάτους 0,40µ. καθώς και σκίαστρα του ίδιου πλάτους ελαφριάς κατασκευής, σταθερά ή κινητά (οριζόντια, κατακόρυφα ή κεκλιµένα) που έχουν προορισµό τη σκίαση κλειστών ή ανοικτών χώρων χωρίς να µειώνουν τον απαιτούµενο φυσικό φωτισµό του χώρου, τα οποία κατασκευάζονται σύµφωνα µε τους κανονισµούς που εκδίδονται σε εφαρµογή του άρθρου 26.
Πλάτος µεγαλύτερο από 0,40 µ. και έως το µέγιστο επιτρεπόµενο πλάτος εξώστη µπορεί να επιτραπεί µόνο ύστερα από γνώµη της Ε.Π.Α.Ε.
Επίσης στις όψεις των υφιστάµενων µέχρι τη δηµοσίευση του παρόντος κτιρίων επιτρέπονται παθητικά ηλιακά συστήµατα πάχους µέχρι 0,40 µ., όπως ηλιακοί τοίχοι µη αεριζόµενοι (τοίχοι µάζας) ή αεριζόµενοι, τοίχοι νερού ή θερµοσιφωνικό πέτασµα, που κατασκευάζονται σύµφωνα µε τους κανονισµούς που εκδίδονται σε εφαρµογή του άρθρου 26 και ύστερα από σύµφωνη γνώµη της Ε.Π.Α.Ε..
Τo προηγούµενο εδάφιο δεν έχει εφαρµογή σε κτίρια που έχουν χαρακτηριστεί ή χαρακτηρίζονται ως διατηρητέα ή έργα τέχνης.»
Ενεργοποίηση διατάξεων περί Ενεργού Οικοδοµικού Τετραγώνου» και «Ενοποίησης Ακαλύπτων» (άρθρα 12 και 13 «Παραχώρηση σε κοινή χρήση ακάλυπτων χώρων» και «Ενεργού Οικοδοµικού Τετραγώνου»)
1. Οι υποχρεωτικοί ακάλυπτοι χώροι των οικοπέδων ενός οικοδοµικού τετραγώνου ενοποιούνται, τίθενται σε χρήση όλων των ενοίκων του οικοδοµικού τετραγώνου και διαµορφώνονται κατάλληλα για τη χρήση αυτή χωρίς να θίγονται τα δικαιώµατα κυριότητας.
2. Για την εφαρµογή της προηγούµενης παραγράφου απαιτείται απόφαση της συνέλευσης των ιδιοκτητών των ακινήτων που βρίσκονται στο οικοδοµικό τετράγωνο, µε την οποία καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι και ο τρόπος ενοποίησης, διαµόρφωσης και χρήσης των ακάλυπτων χώρων, καθώς και τα αναγκαία µέτρα, ώστε να εξασφαλίζεται η προσπέλαση στους χώρους αυτούς.
Ενεργοποίηση διατάξεων περί Ενεργού Οικοδοµικού Τετραγώνου» και «Ενοποίησης Ακαλύπτων» 3. Με προεδρικό διάταγµα ρυθµίζονται θέµατα σύγκλησης
συνέλευσης ιδιοκτητών, πρόσκλησης µελών, λήψης και γνωστοποίησης αποφάσεων, τρόπου καθορισµού του συνολικού αριθµού ψήφων και κατανοµής τους στους ιδιοκτήτες, (η οποία γίνεται µε βάση το εµβαδόν της ιδιοκτησίας και το ποσοστό συµµετοχής σε αυτή σε σχέση µε το ολικό εµβαδόν του οικοδοµικού τετραγώνου), απαιτούµενης πλειοψηφίας λήψης αποφάσεων, (δεν µπορεί να είναι µικρότερη από το 65% των ψήφων), τρόπου εφαρµογής απόφασης της συνέλευσης και του ορισµού ειδικού διαχειριστή, παροχής κινήτρων, [µπορεί να περιλαµβάνεται και επιδότηση από το Ειδικό Ταµείο Εφαρµογής Ρυθµιστικών και Πολεοδοµικών Σχεδίων (Ε.Τ.Ε.Ρ.Π.Σ.) ] για την εκτέλεση σχετικών έργων
ή ανάληψη από το Ταµείο αυτό του συνόλου ή µέρους των τόκων για δάνεια που συνάπτει ο ειδικός διαχειριστής για τα έργα αυτά, καθώς και κάθε σχετική λεπτοµέρεια.
Ενεργοποίηση διατάξεων περί Ενεργού Οικοδοµικού Τετραγώνου» και «Ενοποίησης Ακαλύπτων»
4. Οι διαφορές µεταξύ των ιδιοκτητών ακινήτων του οικοδοµικού τετραγώνου ή µεταξύ αυτών και του ειδικού διαχειριστή από την εφαρµογή των προηγούµενων παραγράφων δικάζονται από το µονοµελές πρωτοδικείο κατά τη διαδικασία των άρθρων 648 έως 657 του Κώδικα Πολιτικής ∆ικονοµίας.
5. Κατά την έγκριση, επέκταση, αναθεώρηση ή τροποποίηση ρυµοτοµικού σχεδίου µπορεί να προβλέπεται η υποχρεωτική ενοποίηση των ακάλυπτων χώρων των οικοπέδων κάθε οικοδοµικού τετραγώνου και η θέση των χώρων αυτών στη χρήση όλων των ενοίκων των κτιρίων του τετραγώνου αυτού. Στην περίπτωση αυτή η ενοποίηση γίνεται σύµφωνα µε τους όρους που θεσπίζονται µε το ρυµοτοµικό σχέδιο και δεν έχει εφαρµογή η διαδικασία των παρ. 1 έως 3.
Ενεργοποίηση διατάξεων περί Ενεργού Οικοδοµικού Τετραγώνου» και «Ενοποίησης Ακαλύπτων» 6. Κατά την έγκριση, επέκταση, αναθεώρηση ή τροποποίηση ρυµοτοµικού σχεδίου µπορεί να προβλέπεται η δηµιουργία δευτερεύοντος δικτύου ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων αποκλειστικά για πεζούς. Το δίκτυο αυτό αποτελείται από ακάλυπτους χώρους των οικοπέδων, πρόσφορους για προσπέλαση ηµιυπαίθριους χώρους και υποχρεωτικές εσωτερικές στοές.
Στην περίπτωση αυτή για τα οικόπεδα στα οποία περιλαµβάνονται οι παραπάνω χώροι, αυξάνεται η επιτρεπόµενη δοµήσιµη επιφάνεια που αναλογεί στο εµβαδόν των χώρων του οικοπέδου που εντάσσονται στο δίκτυο κατά το 50%µ. χωρίς πάντως να θίγονται οι υποχρεωτικοί ακάλυπτοι χώροι.
Αρθρο 13. - Ενεργό οικοδοµικό τετράγωνο
α) στην οργάνωση της δόµησης µε βάση ενιαία µελέτη, ώστε να επιτυγχάνεται η αρµονική ένταξη του τετραγώνου στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον της περιοχής, η άρση των δυσµενών επιπτώσεων που δηµιουργεί η µεµονωµένη µελέτη κάθε οικοπέδου, η αξιοποίηση του ακάλυπτου χώρου των οικοπέδων και η εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών των κατοίκων του οικοδοµικού τετραγώνου,
β) στην ανάπλαση του οικοδοµικού τετραγώνου, ιδίως µε την ενοποίηση των ακάλυπτων χώρων των οικοπέδων του, τη διάνοιξη στο ισόγειο των κτιρίων προσβάσεων από τους κοινόχρηστους χώρους στον ενοποιηµένο ακάλυπτο χώρο του τετραγώνου, την κατασκευή αίθουσας κοινωνικών εκδηλώσεων, τη δηµιουργία χώρων και εγκαταστάσεων κοινής χρήσης για την εξυπηρέτηση των κατοίκων του τετραγώνου, όπως κοινό λεβητοστάσιο κεντρικής θέρµανσης και χώρο απορριµµάτων, την αναµόρφωση του δώµατος και των όψεων των κτιρίων και γενικά µε επεµβάσεις που συµβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων και στην αντιµετώπιση των δυσµενών επιδράσεων
1. Οικοδοµικό
τετράγωνο, δοµηµένο ή µη, µπορεί να χαρακτηρίζεται ως ενεργό, µε απόφαση του αρµόδιου οργάνου για την έγκριση ή τροποποίηση της πολεοδοµικής µελέτης."
2. Ο χαρακτηρισµός
οικοδοµικού τετραγώνου ως ενεργού αποβλέπει:
Αρθρο 13. - Ενεργό οικοδοµικό τετράγωνο
3. "Η διαδικασία χαρακτηρισµού οικοδοµικού τετραγώνου ως ενεργού κινείται µε πρωτοβουλία της αρµόδιας πολεοδοµικής υπηρεσίας ή του οικείου δήµου ή κοινότητας, ύστερα από γνώµη του δηµοτικού ή κοινοτικού συµβουλίου ή του διαµερισµατικού συµβουλίου, όπου υπάρχει, ή ύστερα από γνώµη της συνέλευσης των ιδιοκτητών του τετραγώνου για την οποία έχει ανάλογη εφαρµογή η παρ. 3 του άρθρου 12."
Με απόφαση του Υπουργού
Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ∆ηµόσιων Εργων καθορίζεται η διαδικασία του χαρακτηρισµού και ρυθµίζεται κάθε σχετική λεπτοµέρεια.
Από το χθες . . .
Στο σήµερα !
Υπάρχει µεγάλο ανεκµετάλλευτο δυναµικό εξοικονόµησης ενέργειας στον τοµέα των κτιρίων
Οι προβλέψεις της ΕΕ
Η εξοικονόµηση ενέργειας στον κτιριακό
τοµέα µε οικονοµικά αποτελεσµατικό τρόπο µπορεί να φτάσει το 28% έως το 2020. Επίσης, από µελέτες της Ε.Ε. προκύπτει
ότι ένα µέσο νοικοκυριό στην Ε.Ε. θα µπορούσε να εξοικονοµήσει από 200 έως 1000 ευρώ το χρόνο, ανάλογα µε την κατανάλωση ενέργειας, εάν η κατοικία του ήταν ενεργειακά αποδοτική.
Οι προβλέψεις της ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, αρχές ∆εκεµβρίου 2008, µέτρα
Η Ε.Ε. θα συγχρηµατοδοτήσει προγράµµατα των κρατών µελών για εγκατάσταση παραθύρων διπλών τζαµιών, µονώσεις τοιχοποιίας και στέγης, ηλιακών συλλεκτών και αντικατάσταση παλαιών καυστήρων κεντρικών θερµάνσεων µε καυστήρες νέου τύπου χαµηλής κατανάλωσης ενέργειας στον οικιακό τοµέα.
όπου προσφέρεται η δυνατότητα σε όλα τα κράτη µέλη της να προωθήσουν µηχανισµούς για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας στον οικιακό τοµέα, µε την υποστήριξη της χρηµατοδότησης από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Συνοχής (Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Ανάκαµψη της Οικονοµίας της Ε.Ε., µε στόχο τα νοικοκυριά µε χαµηλό εισόδηµα).
Οι προβλέψεις της ΕΕ
Τα µέτρα θα συµβάλουν:
Στην τόνωση της ευρωπαϊκής οικονοµίας µε προώθηση της ανταγωνιστικότητας και δηµιουργία θέσεων απασχόλησης, κυρίως στον κατασκευαστικό κλάδο
Στη βελτίωση της τεχνογνωσίας στον τοµέα της ενεργειακής απόδοσης και των ΑΠΕ
Στην υποστήριξη των στόχων άλλων κοινοτικών πολιτικών (ενεργειακή ασφάλεια, περιβάλλον, αντιµετώπιση κλιµατικών αλλαγών.
Πράσινη επιχειρηµατικότητα Ποιοί κλάδοι θα επηρεαστούν περισσότερο από αυτή την προσπάθεια που θα στηρίζεται στην καινούρια µετά το Κιότο συµφωνία και που θα εµφανιστούν νέες επιχειρηµατικές ευκαιρίες για την πράσινη επιχειρηµατικότητα ;
Πράσινη επιχειρηµατικότητα Κλάδοι
Εξοικονόµηση ενέργειας (τοµέας οικονοµικά αποδοτικός ακόµα και χωρίς να ληφθούν υπ’ όψη οι επιπτώσεις του φαινοµένου του θερµοκηπίου).
ΑΠΕ (αιολική & ηλιακή ενέργεια, βιοµάζα, γεωθερµία, κύµατα, υδροηλεκτρικά κ.λπ.).
Τεχνολογίες για καθαρότερη καύση των υδρογοναναθράκων.
∆ιακράτηση και αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα (CCS).
Τεχνολογίες δηµιουργίας καθαρών καυσίµων (βιοκαύσιµα επόµενης γενιάς).
∆άσωση, αναδάσωση και νέες τεχνολογίες µείωσης αερίων του θερµοκηπίου, που συνδέονται µε την γεωργία.
Πράσινη επιχειρηµατικότητα Κλάδοι Η «νέα συµφωνία» ενθαρρύνει την προώθηση
επενδύσεων και την έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, µέσω εργαλείων, όπως: φορολόγηση εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα, συστήµατα περιορισµού και εµπορίας ρύπων (cap & trade), και αυστηρότεροι, επί µέρους, περιβαλλοντικοί κανονισµοί. Το βέβαιο είναι ότι µε την ώθηση των νέων
δεσµεύσεων της Ε.Έ. Για µείωση εκποµπών και ΑΠΕ, µέχρι το 2020, η µετά το Κιότο εποχή και οι ευκαιρίες που την συνοδεύουν έχει ήδη αρχίσει.
Ριζική αναστροφή στον τρόπο που σκεπτόµαστε Περιβαλλοντικοί και οικονοµικοί λόγοι µας αναγκάζουν να αλλάξουµε ριζικά τον τρόπο που κτίζουµε τις πόλεις µας και τα κτίρια που κατοικούµε και εργαζόµαστε. Πρέπει να απαντήσουµε σε θεµελιώδη ερωτήµατα και να ξεκαθαρίσουµε ποιες επιλογές είναι βιώσιµες και ποιες όχι.
ριζική στροφή προς αειφόρο κατασκευή
Με στόχο την
ΑΕΙΦΟΡΙΑ
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ • πολιτιστικές ανταλλαγές • νέες αξίες • νέες αγορές • νέα οικονοµία • νέες λύσεις • τεχνολογία
ΜΕΤΡΑ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ Υπεύθυνη χρήση φυσικών πόρων (ενέργεια, νερό, υλικά) Επιλογή κατασκευαστικών υλικών σύµφωνα µε την ανάλυση του κύκλου ζωής τους Μείωση αποβλήτων (κατασκευή και κατεδάφιση) Μείωση κατανάλωσης νερού (ανακύκλωση, συγκέντρωση βρόχινου νερού)
REDUCE REUSE RECYCLE RECOVER REPAIR REMOVE RESPECT
∆ικαίωµα στον ηλιασµό!
ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΓΙΑ ΚΤΙΡΙΑ Για ποσότητες που είναι µετρήσιµες: • Άνεση (θερµική, ακουστική και οπτική) • Ποιότητα εσωτερικού αέρα • Ενεργειακές απαιτήσεις • Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας • Τοπική συλλογική ενέργεια • CO2 εκποµπές • Κατανάλωση πόσιµου νερού • Υλικά – κόστος σε όλο το κύκλο ζωής τους
Οι χώροι που ζούµε είναι δυνατόν να προσφέρουν θαλπωρή χωρίς σπατάλη ενέργειας και χρηµάτων. Αρκεί να ανακαλύψουµε ξανά και να εφαρµόσουµε παµπάλαιες αρχές που έχουν σήµερα ξεχαστεί. Αρχές που υπακούουν στους νόµους και στην οικονοµία της φύσης και που σήµερα επανέρχονται στο προσκήνιο µε την βιοκλιµατική αντίληψη στο σχεδιασµό.
Μια νέα διατύπωση του αιτήµατος σήµερα, στο πλαίσιο µιας δραστικά ανανεωµένης αρχιτεκτονικής κοινότητας που: χειρίζεται µε άνεση τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τα νέα υλικά, προωθεί τη θέσπιση αυστηρότερων κανονισµών πιστοποίησης, Εντάσσεται στο πλαίσιο µιας ευρύτερης κοινωνικής κινητοποίησης για τα περιβαλλοντικά ζητήµατα.
Το πιο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό αυτής της νέας εποχής είναι η ενσωµάτωση του αιτήµατος για περιβαλλοντικώς φιλικά κτίρια στο λεξιλόγιο της νέας
αρχιτεκτονικής.
Βιοκλιµατικά κτίρια µε θαλπωρή, χωρίς σπατάλη ενέργειας και χρηµάτων.
Γιατί, αντιµετωπίζουν δραστικά τις πρωτόγνωρες ενεργειακές προκλήσεις που προκύπτουν από την κλιµατική αλλαγή αλλαγή,, την αυξηµένη εξάρτηση του ενεργειακού εφοδιασµού, εφοδιασµού, τις εισαγωγές και τις ανησυχίες για τις προµήθειες ορυκτών καυσίµων παγκοσµίως.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΚΟΜΗ ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
Έλλειψη πολιτικής βούλησης, μηνύματος και συνεπούς πολιτικής δέσμευσης Έλλειψη ενημέρωσης και γνώσης προς τους κατασκευαστές Ασαφής σύνδεση μεταξύ περιβάλλοντος και οικονομίας
Αναγκαία η στροφή προς το υφιστάµενο κτιριακό απόθεµα: Να αξιοποιήσουµε όλο το δυναµικό εξοικονόµησης ενέργειας από τα κτίρια
Γιατί, παρά το ότι υπάρχει τεχνογνωσία οικολογικής δόµησης και διαθέσιµες ανταγωνιστικές καθαρές τεχνολογίες ο ρυθµός αντικατάστασης των υπαρχόντων κτιρίων (0,5 έως 2% ετησίως) είναι τόσο αργός, ώστε να χρειάζεται πολύς χρόνος για να γίνει πραγµατικά αισθητός ο αντίκτυπος των νέων ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων.
Νέα δέσµη κοινοτικών οδηγιών για τα κτίρια, διαµορφώνουν νέα δεδοµένα
στον τρόπο µελέτης, κατασκευής, ανακαίνισης και κατεδάφισής τους που θα επιφέρουν σηµαντικές βελτιώσεις στις περιβαλλοντικές και οικονοµικές επιδόσεις των πόλεων και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων τους.
Προτεραιότητα στην ανακαίνιση
Τα περισσότερα κτίρια δεν κατασκευάζονται ή ανακαινίζονται σύµφωνα µε την αρχή της αειφορίας, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν δοκιµασµένες τεχνικές & σηµαντική εµπειρία.
Κύριο εµπόδιο: η έλλειψη ενδιαφέροντος από πλευράς κατασκευαστών και αγοραστών, γιατί:
Η αειφόρος δόµηση θεωρείται δαπανηρή Οι νέες, καθαρές, τεχνολογίες δεν είναι ακόµη αρκετά αξιόπιστες και ακριβές. ∆εν είναι σαφής η σχέση κόστους/οφέλους (αξιοπιστία σχετικά µε την απόδοσή τους µακροπρόθεσµα).
Tα µακροχρόνια οφέλη της αειφόρου δόµησης, όπως :
µικρότερη συντήρηση χαµηλότερο κόστος λειτουργίας καλύτερη βιωσιµότητα υψηλότερη τιµή µεταπώλησης
δεν φαίνονται αµέσως στην αρχή ή στην πρώτη αγορά (κατά µέσο όρο, η λειτουργία ενός κτιρίου κατά τη διάρκεια ζωής του κοστίζει έως 10 φορές περισσότερο από την κατασκευή του).
Χρειάζεται δράση, έτσι ώστε :
αγοραστές, τράπεζες και δανειοδοτικοί οργανισµοί να µπορούν να κάνουν διάκριση µεταξύ κτιρίων που µελετώνται και κατασκευάζονται µε τις συνήθεις µεθόδους και εκείνων που µελετώνται και κατασκευάζονται µε τεχνικές σύµφωνες µε την αρχή της αειφορίας.
Το δυναµικό εξοικονόµησης ενέργειας
µέσω της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων είναι πολύ µεγάλο.
Το ζήτηµα έχει στρατηγική σηµασία, δεδοµένου ότι τα κέρδη είναι σηµαντικά σε κάθε επίπεδο: περιβαλλοντικό, κοινωνικό, οικονοµικό.
Αναθερµαίνεται η οικοδοµική δραστηριότητα ∆ηµιουργούνται νέες θέσεις εργασίας Βελτιώνεται η ποιότητα της κατασκευής Αναβαθµίζεται ο ρόλος των Μηχανικών και των Τεχνιτών
Το υπάρχον δυναµικό εξοικονόµησης ενέργειας στην Ευρώπη
Εκµετάλλευση του υπάρχοντος δυναµικού Ενεργειακής Απόδοσης κατά πλέον
Κατοικίες, εµπορικά κτίρια: µείωση 27% 27% - 30% Μεταποιητική βιοµηχανία: 25% 25% Μεταφορές: 26% 26%
Αντιστοιχεί σε συνολική εξοικονόµηση που εκτιµάται σε 390 εκατοµµύρια τόνους ισοδυνάµου πετρελαίου (ΤΙΠ) ετησίως, δηλαδή 100 δισεκατοµµύρια ευρώ ετησίως έως το 2020.
Μείωση εκποµπών CO2 κατά 780 εκατοµµύρια τόνους ετησίως.
του 18 %,
που φαίνεται ότι ανέκαθεν υπήρχε στην Ένωση, έναντι των εµπορικών φραγµών οι οποίοι παρεµποδίζουν την ικανοποιητική διάδοση των τεχνικών που έχουν την ικανότητα να αυξήσουν αυτή την απόδοση µε προσφυγή σε αποτελεσµατική
χρήση της ενέργειας
Η νέα διατύπωση του αιτήµατος γίνεται σήµερα -µετά τη δεκαετία του '90-στο πλαίσιο µιας δραστικά ανανεωµένης αρχιτεκτονικής κοινότητας που χειρίζεται µε άνεση τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τα νέα υλικά, στο πλαίσιο µιας εν εξελίξει προσπάθειας για τη θέσπιση αυστηρότερων κανονισµών πιστοποίησης, αλλά κυρίως στο πλαίσιο µιας ευρύτερης κοινωνικής κινητοποίησης για τα περιβαλλοντικά ζητήµατα.
Το πιο ενδιαφέρον
χαρακτηριστικό αυτής της νέας εποχής είναι η ενσωµάτωση του αιτήµατος για περιβαλλοντικώς φιλικά κτίρια στο λεξιλόγιο της νέας αρχιτεκτονικής.
Η Αρχιτεκτονική
Η αρχιτεκτονική µπορεί να παραµείνει ή να γίνει ένας µηχανισµός φιλικής δράσης προς το περιβάλλον.
Αυτό πρέπει να το κατανοήσουµε εις βάθος για να αποφύγουµε τον συνήθη, εύκολο και συνήθως αδιέξοδο αφορισµό ότι ό,τι κτίζεται είναι περιβαλλοντικά επιβλαβές.
Το κτίζειν δεν είναι µόνο αναπόφευκτο, αλλά µπορεί να γίνει και εργαλείο περιβαλλοντικά φιλικής δράσης.
Κυρίως µπορεί να γίνει ένα εργαλείο που θα µας το περιβάλλον είναι έννοιες συγκοινωνούσες, ακόµη και στις τολµηρότερες εκφάνσεις της περιπετειώδους σχέσης τους.
Η Βιοκλιµατική Αρχιτεκτονική Είναι η αρχιτεκτονική που θεωρεί το κλίµα ως έναν από τους σοβαρότερους παράγοντες που καθορίζουν το σχεδιασµό των κτιρίων.
Μια κατασκευή στην Αίγυπτο δεν µπορεί παρά να διαφέρει ριζικά από µια κατασκευή στην Αλάσκα ή στη Σιβηρία. Στα ψυχρά βόρειο κλίµατα προέχει η προστασία από το ψύχος και η αξιοποίηση και της ελάχιστης ηλιοφάνειας για τη θέρµανση. Στα τροπικά κλίµατα προέχει η προστασία από τον ήλιο και η αξιοποίηση της χαµηλής θερµοκρασίας του υπεδάφους, όπως επίσης και της ελάχιστης αύρας για δροσισµό. Σε ήπια, εύκρατα, µεσογειακά κλίµατα, όπως το δικό µας, τα κτίρια µπορούν, εάν σχεδιαστούν σωστό, να θερµαίνονται οπό τον ήλιο σ' ένα ποσοστό 60 έως 70% το χειµώνα και το καλοκαίρι να διατηρούνται δροσερά χωρίς κλιµατισµό.
Εξοικονόµηση ενέργειας σε υπάρχοντα κτίρια
Στα νέα κτίρια, στον τοµέα εξοικονόµησης ενέργειας, η τεχνολογία έχει προχωρήσει πάρα πολύ.
Το ίδιο και µε τα υλικά κατασκευής.
Υπάρχουν αρκετά πράγµατα που µπορούµε να κάνουµε στα
υπάρχοντα κτίρια:
βελτιώσεις στο κέλυφός τους, µονώσεις στην ταράτσα και στους τοίχους, αντικατάσταση των τζαµιών, χρήση κουφωµάτων µε θερµοδιακοπή, χρήση κατάλληλων χρωµάτων (απορροφητικά το χειµώνα και µη απορροφητικά στη διάρκεια του καλοκαιριού νέοι λαµπτήρες χαµηλής κατανάλωσης αντικατάσταση του παλαιού συστήµατος παραγωγής θερµότητας.
«Σε 25 χρόνια όλα τα κτίρια θα µετατραπούν σε τοπικά εργοστάσια παραγωγής ανανεώσιµων πηγών ενέργειας», προβλέπει ο διάσηµος Αµερικανός οικονοµολόγος Τζέρεµι Ρίφκιν, που θεωρεί ότι ο πλανήτης µπορεί να αντιµετωπίσει την κλιµατική αλλαγή µε την τρίτη Βιοµηχανική Επανάσταση, στην οποία η Ελλάδα έχει ιδιαίτερο ρόλο.
«Ευελπιστούµε να γίνει φάρος της Μεσογείου», υπογραµµίζει, ποντάροντας κυρίως στα φυσικά πλεονεκτήµατα της χώρας µας.
Προσαρµόζεται στο περιβάλλον και στην τοπογραφία
Υπακούει στους φυσικούς νόµους
Επιστρέφουµε στην Βιοκλιµατική Αρχιτεκτονική Κατανοεί και εφαρµόζει τους νόµους της θερµοδυναµικής, της γεωθερµίας, της φυσικής κίνησης των αιολικών ρευµάτων. Αξιοποιεί τις θερµικές ιδιότητες των υλικών παρέχοντας µια νέα ποιότητα θερµικής άνεσης το χειµώνα και το καλοκαίρι (θαλπωρή - δροσιά).
Επιστρέφουµε στην Βιοκλιµατική Αρχιτεκτονική
Πετυχαίνει υψηλά ποσοστά εξοικονόµησης ενέργειας ορυκτών καυσίµων (60, 70 έως και 80% στο ελληνικό κλίµα) µε απλούς ‘παθητικούς’ τρόπους. Αναδεικνύει παραγκωνισµένες αλλά και νέες αισθητικές και µορφολογικές αξίες, οικίες, αρµονικές και ζωογόνες για τον ανθρώπινο χώρο.
Ολοκληρωτική ενεργειακή αυτονοµία κτιρίων και οικιστικών συνόλων: Με χρήση τεχνικών και συστηµάτων εξοικονόµησης ενέργειας και αξιοποίηση των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας
Επιστρέφουµε στην Βιοκλιµατική Αρχιτεκτονική
Επιστρέφουµε στην Βιοκλιµατική Αρχιτεκτονική
Συνδέουµε τη γνώση από την παράδοση µε τις νέες καθαρές τεχνολογίες
• Γιατί η ορθή, βιοκλιµατική, αρχιτεκτονική έρχεται από το παρελθόν: Έχει τις ρίζες της στην παράδοση και παράλληλα κοιτά το µέλλον. • Απαντά στις σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις και εγγυάται κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας