ΧΥΤΑ Γραμματικού, Έκθεση Ελέγχου της ΕΥΕΠ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΝΟΤΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΜΗΜΑ Α΄ Ταχ. Δ/νση :Λ. Κηφισίας 1-3, Αθήνα Ταχ. Κώδικας :115 23 Πληροφορίες :Αθ. Παπαδέλλη, Ε. Καμπούρη, Αρ. Τηλεφώνου :210 8701907 -1910 Αρ. Τηλεομοιοτ. :210 8701883 Ηλεκτρον. Δ/νση :a.papadelis@prv.ypeka.gr e. kambouri@prv.ypeka.gr

Χρόνος Διατήρησης : Βαθμός Ασφάλειας :Αδιαβάθμητο Αθήνα, 18-01-2012 Αριθ. Πρωτ.

Οικ. 101

Βαθμός Προτεραιότητας

: Κοινό

ΠΡΟΣ: 1. Περιφέρεια Αττικής α. ΔΕΣΕ β. ΔΕΚΕ Χαλκοκονδύλη 15 Τ.Κ. 10432, Αθήνα 2. Κ/Ξ Λ. ΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε – ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. – ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΑΤΕΕ Κρήτης 2 και Γραβιάς 12 Αργυρούπολη, Αττικής ΚΟΙΝ.:

Θέμα:

ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

Έκθεση μερικού ελέγχου τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, για το έργο κατασκευής της Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων (Ο.Ε.Δ.Α.) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση ΄΄Μαύρο Βουνό΄΄ Γραμματικού.

Σχετ.: 1. Ο Ν.1650/1986 (ΦΕΚ160Α’), «Για την Προστασία του Περιβάλλοντος».

2. Ο Ν. 3010/2002 (ΦΕΚ 91Α’), «Εναρμόνιση του Ν. 1650/1986 με τις Οδηγίες 97/11 Ε.Ε. και 96/61 Ε.Ε., διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα και άλλες διατάξεις».

3. Το άρθρο 9 του Ν. 2947/2001 (ΦΕΚ 228Α’), «Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Προβάλλοντος».

4. Η ΚΥΑ 69269/5387/1990 (ΦΕΚ 678Β’) «Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες, περιεχόμενο Μ.Π.Ε., καθορισμός περιεχομένου ειδικών περιβαλλοντικών μελετών (Ε.Π.Μ.) και λοιπές συναφείς διατάξεις, σύμφωνα με το Ν.1650/ 1986» όπως αυτή τροποποιήθηκε από την Κ.Υ.Α. με Αριθ. Η.Π. 15393/2332/ (ΦΕΚ 1022Β’) «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.1650/ 1986 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν.3010/2002» και από την Κ.Υ.Α. με Αριθ. Η.Π.11014/ 703/Φ104/2003 (ΦΕΚ 332Β’) «Διαδικασία Προκαταρτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.) σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν.1650/1986 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του Ν.3010/2002» και συμπληρώθηκε με την με αριθ. 145799/2005 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1002Β’), ως ισχύουν.

5. Η υπ’ αριθ. H.Π. 29407/3508/2002 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1572Β’) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων».

Σελίδα 1 από 45

6. Η Κ.Υ.Α. Η.Π. 50910/2727/ /2003 (ΦΕΚ 1909 Β’) «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης».

7. Η ΚΥΑ με Αριθ. Οικ. 114218/1997 (ΦΕΚ 1016 Β’) «Κατάρτιση πλαισίου Προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων».

8. Η με Α.Π. 135873/07-10-03 θετική γνωμοδότηση Προκαταρτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και αξιολόγησης (ΠΠΕΑ) του Γενικού Δ/ντή Περ/ντος του ΥΠΕΧΩΔΕ για το έργο του θέματος.

9. Η με Α.Π. 136945/05-12-2003 ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος που αφορά στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού.

10. Η ΚΥΑ 27081/07-07-2009 (ΦΕΚ1350Β’) με θέμα «ανανέωση (παράταση της χρονικής διάρκειας της υπ’ αριθ. 136945/05-12-2003 ΑΕΠΟ που αφορά στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού».

11. Η με Α.Π. 3531/02-09-2010/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ καταγγελία που εστάλη με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο 12. Το με Α.Π. 1368/03-09-2010 έγγραφο της Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΥΠΕΚΑ (Α.Π. 3668/14-09-2010/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ).

13 Η με Α.Π. 3950/29-09-2010/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ καταγγελία που εστάλη με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.

14 Το με Α.Π. 1034/17-09-2010 έγγραφο της ΔΕΚΕ της Περιφέρειας Αττικής προς την Κοινότητα Γραμματικού το οποίο διαβιβάστηκε στην ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ από το γραφείο Ειδικού Γραμματέα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Α.Π 3839/28-092010/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ).

15. Η από 21-10-2010 επιθεώρηση που διενήργησε η ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ στον υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Γραμματικού.

16. Η από 04-02-2011 συμπληρωματική αυτοψία της ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ.

17 Το με Α.Π. Τ.Υ. 2250/25-04-2005 έγγραφο της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών Ν.Α Ανατολικής Αττικής με θέμα: «Υποψήφια θέση Β.Α1 «Μαύρο Βουνό» για την χωροθέτηση ΧΥΤΑ της Περιφέρειας Αττικής».

18. Η με Α.Π. 3075/23-09-2005 (ΦΕΚ 1024 Β’) Μερική άρση της Υπ’ αριθ. 6254/84/14-01-1985 Απόφασης Νομάρχη Διαμ/τος Ανατ. Αττικής «περί κήρυξης ως αναδασωτέας έκτασης εμβαδού 29.348,00 στρεμ. στις θέσεις αγκώνα-Βριοσκοπός-Ζεστάνι κ.λ.π. των κοινοτήτων Καλάμου Βαρνάβα και Γραμματικού Αττικής».

19. Το με Α.Π. 3094/2010 έγγραφο της Δ/νσης Χωροταξίας–Πολεοδομίας Νοτίου Τομέα της Ν.Α. Ανατολικής Αττικής με το οποίο απάντησε σε αίτηση της Κ/Ξ ΛΜΔΑ ΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε.– ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε – ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Α.Τ.Ε.Ε.

20. Η με Α.Π. 4746/ 25-11-2010/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ επιστολή του Αναδόχου του έργου Κ/Ξ ΛΑΜΔΑ ΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε.– ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε.– ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Α.Τ.Ε.Ε. με συνημμένα στοιχεία που αφορούν στο έργο του θέματος.

21. Η με Α.Π. 787/01-03-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ Καταγγελία της Συντονιστικής Επιτροπής Γραμματικού κατά του ΧΥΤΑ.

22. Το με Α.Π. 492/08-02-2011 διαβίβασης υπομνήματος-καταγγελίας (μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου) από την Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΥΠΕΚΑ.

23. Το με Α.Π. 492/28-02-2011 έγγραφο της ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ προς τη ΔΕΚΕ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, με θέμα: «έργο κατασκευής ΧΥΤΑ Γραμματικού».

Σελίδα 2 από 45

24. Το με Α.Π. 787/02-03-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ έγγραφο της συντονιστικής επιτροπής Γραμματικού κατά των ΧΥΤΑ, με θέμα: «ΧΥΤ Γραμματικού».

25. Το με Α.Π. 273/14-03-2011 έγγραφο της ΔΕΚΕ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής προς ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ (Α.Π. 988/16-03-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ), με θέμα: «Ενημέρωση σχετικά με το έργο Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού (ΦΕΚ τ. Β. αριθ 1350/07-07-2009)».

26. Το με Α.Π. οικ. 363/14-04-2011 έγγραφο της ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ με θέμα: «έλεγχος στο έργο κατασκευής της Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού».

27. Το με Α.Π. 507/15-04-2011 έγγραφο της ΔΕΚΕ της Αποκεντρωμένης Περιφέρειας Αττικής προς την Δ/νση Δημοσίων Έργων, με θέμα: «κατασκευή ΧΥΤΑ στην ΟΕΔΑ Β.Α. Αττικής στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού (Α.Π. 1421/18-04-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ και Α.Π.

2372/08-07-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ)».

28. Η με Α.Π. 217/06-04-2011 Κλήση από το 30ο Προανακριτικό Τμήμα του Πταισματοδικείου Αθηνών (Α.Π. 1290/07-04-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ) 29. Το με Α.Π. Τ.Υ.2250/25-04-2005 έγγραφο της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής προς την Κοινότητα Γραμματικού, περί της ύπαρξης Ρεμάτων στην χωροθετημένη θέση κατασκευής του ΟΕΔΑ Γραμματικού στη θέση «Μαύρο Βουνό», το οποίο διαβιβάσθηκε με τη Α.Π. 1636/02-05-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ επιστολή.

30. Το με Α.Π. 1754/13-05-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ Υπόμνημα–Καταγγελία.

31. Η με Α.Π. 4548/ΓΠ/16-05-2011 Κλήση σε ανάκριση από το 8 ο Προανακριτικό Τμήμα του Πταισματοδικείου Αθηνών (Α.Π. 1795/17-05-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ).

32. Το με Α.Π. 3585/18-05-2011 διαβιβαστικό έγγραφο από το γραφείο Υπουργού ΠΕΚΑ (Α.Π. 1910/26-05-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ).

33. Το με Α.Π. 1811/18-05-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ έγγραφο, με θέμα: «γνωστοποίηση ρεμάτων στον υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Μαύρο Βουνό από τις 25-04-2005», που διαβιβάστηκε στην ΕΥΕΠ από το γραφείο της Ειδικής Γραμματέως Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΥΠΕΚΑ».

34. Το με Α.Π. 1837/10-06-2011 έγγραφο της ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ προς την ΔΕΚΕ και την Δ/ΝΣΗ Δημοσίων Έργων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, με θέμα: «Άμεση αποστολή υδρογεωλογικής Μελέτης και λοιπών στοιχείων για το έργο κατασκευής της Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού».

35. Το με Α.Π. 796/27-06-2011 έγγραφο της ΔΕΚΕ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, με το οποίο διαβιβάστηκαν στοιχεία στην ΕΥΕΠ (Α.Π. 2262/30-06-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ).

36. Το με Α.Π. οικ. 813/19-09-2011/ΤΝΕ/ΕΥΕΠ/ΥΠΕΚΑ αίτημα της ΕΥΕΠ για συνδρομή του ΟΚΧΕ/ΥΠΕΚΑ σε έλεγχο των έργων κατασκευής της Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων (Ο.Ε.Δ.Α.) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση ΄΄Μαύρο Βουνό΄΄ Γραμματικού.

37. Το με Α.Π. 6300/13-12-2011 έγγραφο του ΟΚΧΕ με συνημμένα δύο σχέδια: α) φωτογραμμετρική αποτύπωση αεροφωτογραφίας 2001 (σχεδιο1) β) φωτογραμμετρική αποτύπωση αεροφωτογραφίας 2011 (σχεδιο2) που αφορούν στην περιοχή του έργου Ο.Ε.Δ.Α Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση ΄΄Μαύρο Βουνό΄΄ Γραμματικού (Α.Π. 1260/16-12-2011/ΕΥΕΠ/ΓΕ/ΥΠΕΚΑ).

38. Ο Ν. 2853/1922 (ΦΕΚ116Α’) «περί υδραυλικών εν γένει έργων».

39. Το με Α.Π. 10/04-01-2012/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ Τεχνικό Υπόμνημα του Τομέα Οικονομικής Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος της Σχολής Θετικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σελίδα 3 από 45

40. Το με Α.Π. 4045/23-12-2011/ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ Αίτημα του Ευρωβουλευτή κ. Νικόλαου Χουντή για συνδρομή της ΕΥΕΠ/ΥΠΕΚΑ στον υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Γραμματικού.

41. Το με Α.Π. 4050/23-12-2011 εντολή της ΕΓΕΠΕ/ ΥΠΕΚΑ για συνδρομή της ΕΥΕΠ/ΥΠΕΚΑ στην επίσκεψη του Ευρωβουλευτή κ. Νικόλαου Χουντή, στον υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Γραμματικού.

42. Το με αρ. πρωτ. 8329/ 27-12-2011 έγγραφο διαβίβασης από το Γρ. Υπουργού ΠΕΚΑ, αιτήματος του Ευρωβουλευτή κ. Νικόλαου Χουντή για συνδρομή της ΕΥΕΠ/ΥΠΕΚΑ στην επίσκεψη του Ευρωβουλευτή κ. Νικόλαου Χουντή, στον υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Γραμματικού. (Α.Π. 71/ 16-01-2012, ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ) 43. Το υπ. αρ. 6427/6 (φωτοτυπία Α4) μέρους του αποσπάσματος του τοπογραφικού χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Γ.Υ.Σ.) της περιοχής του έργου.

Στις 21-10-2010, κατόπιν των (11) και (13) σχετικών καταγγελιών και του (12) σχετικού εγγράφου, πραγματοποιήθηκε έκτακτος μερικός έλεγχος τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στο χώρο κατασκευής του έργου: «Ολοκληρωμένη Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων (Ο.Ε.Δ.Α.) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση ΄΄Μαύρο Βουνό΄΄ Γραμματικού», από τους επιθεωρητές της ΕΥΕΠ/ΤΝΕ/ΥΠΕΚΑ κ.κ. Ε. Καμπούρη, Αθ. Παπαδέλλη, Θ. Σαρηγιαννίδη και Σ. Ελευθεριάδου. Επίσης, στις 04-02-2011, διενεργήθηκε συμπληρωματική αυτοψία στον εν λόγω χώρο, από τους επιθεωρητές Αθ. Παπαδέλλη, Β. Σακοράφα και Φ. Τζουροπάνο, παρουσία του Γενικού Επιθεωρητή της ΕΥΕΠ κ. Π. Μέρκου. Ακολούθως, στις 23-09-2011, κατόπιν σχετικού αιτήματος της ΕΥΕΠ (σχετ. 36) διενεργήθηκαν τοπογραφικές επιμετρήσεις στον υπό κατασκευή ΧΥΤΑ, στην δεξαμενή συγκέντρωσης στραγγιδίων της μονάδας επεξεργασίας και σε άλλα σημεία εντός και εκτός του γηπέδου του έργου Ο.Ε.Δ.Α., από συνεργείο του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος (ΟΚΧΕ), παρουσία του Γενικού Επιθεωρητή Περιβάλλοντος κ. Π. Μέρκου και των Επιθεωρητών κ.κ. Ε. Καμπούρη και Αθ. Παπαδέλλη. Εν συνεχεία, στις 23-12-2011 κατόπιν αιτήματος (σχετ. 40 και 41) για παρουσία και συνδρομή της ΕΥΕΠ, σε επίσκεψη του Ευρωβουλευτή κ. Ν. Χουντή στον υπό κατασκευή Ο.Ε.Δ.Α. Γραμματικού και σχετικής εντολής της ΕΓΕΠΕ/ΥΠΕΚΑ, πραγματοποιήθηκε νέα επίσκεψη από τους επιθεωρητές της ΕΥΕΠ/ΤΝΕ κ.κ Ε. Καμπούρη και Αθ. Παπαδέλλη στην ευρύτερη περιοχή του Χ.Υ.Τ.Α., στην παραλιακή ζώνη του Σεσίου Γραμματικού καθώς και στην εκβολή του ρέματος που εκκινεί από το χώρο του υπό κατασκευή ΧΥΤΑ. Κατά την επίσκεψη αυτή στο εργοτάξιο δεν εκτελούνταν εργασίες και ως εκ τούτου δεν κατέστη δυνατή η είσοδος σε αυτό. Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΥΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Α.1. Νομοθετικό πλαίσιο που αφορά στην επιλογή, το σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία ΧΥΤΑ–ΟΕΔΑ. Α.1.1. Σύμφωνα με την υπ. αρ. Οικ. 114218/1997 (ΦΕΚ 1016Β) ΚΥΑ με θέμα: «Κατάρτιση πλαισίου Προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων» και ειδικότερα στο κεφάλαιο 3 ( με τίτλο: «περί όρων και κριτηρίων καταλληλότητας και επιλογής θέσεων εγκατάστασης διαχείρισης αποβλήτων») του παραρτήματος Ι (με τίτλο: «πλαίσιο τεχνικών προδιαγραφών διαχείρισης στέρεων αποβλήτων»), αναφέρονται τα ακόλουθα: «3.1. Χώροι Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ). Απαγορεύεται η εγκατάσταση ΧΥΤΑ εντός των παρακάτω περιοχών: Σελίδα 4 από 45

3.1.1. - Περιοχές αρχαιολογικού - πολιτιστικού ενδιαφέροντος, δηλαδή κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι (Ζώνη Α') .

3.1.2. - Παραδοσιακοί οικισμοί.

3.1.3. - Θεσμοθετημένες περιοχές προστασίας και μεμονωμένα στοιχεία της φύσης και του τοπίου (όπως αυτά ορίζονται από τις διατάξεις των άρθρων 18, 19 και 21 του Νόμου 1650/86 - (ΦΕΚ 160/ Α/86) και από τις διατάξεις του Ν.Δ 996/71 (ΦΕΚ 192/71), εκτός εάν η συγκεκριμένη χρήση έχει προβλεφθεί από άλλο διαχειριστικό σχέδιο η άλλη νομοθετική ρύθμιση.

3.1.4. - Οικιστικές περιοχές -

- Περιοχές εντός ορίων σχεδίου πόλης και εντός ορίων οικισμών με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων

-

- Περιοχές εντός ορίων Οικοδομικών Συνεταιρισμών Α ή και Β κατοικίας.

-

- Περιοχές ιδιωτικής πολεοδόμησης του Ν. 1947/91 για οικιστική χρήση.

3.1.5. Για τα αεροδρόμια ισχύει η κείμενη Νομοθεσία.

3.1.6. Περιοχές για τις οποίες ισχύει ειδική ή γενική απαγορευτική διάταξη, που αφορά και σε θέματα Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας.

3.3. Κριτήρια συγκριτικής αξιολόγησης και επιλογής των ΧΥΤΑ και ΕΕΑ. Η συγκριτική αξιολόγηση και επιλογή της βέλτιστης θέσης μεταξύ των δύο ή περισσοτέρων εναλλακτικών (υποψήφιων) για κάθε εγκατάσταση χώρων που έχουν προκύψει αρχικά από τη μελέτη εντοπισμού χώρων γίνεται στα πλαίσια της ίδιας μελέτης σύμφωνα με τους όρους καταλληλότητας και κριτήρια συγκριτικής αξιολόγησης που περιλαμβάνονται στο πλαίσιο σχεδιασμού διαχείρισης στερεών αποβλήτων σε περιφερειακό και νομαρχιακό επίπεδο και αποτελούν εξειδίκευση , των παρακάτω γενικών κριτηρίων 3.3.1. Προσδιορισμός κριτηρίων συγκριτικής αξιολόγησης και επιλογής ΧΥΤΑ α. Γεωλογικά , υδρογεωλογικά και υδρολογικά κριτήρια. Τα κριτήρια αυτά αφορούν κύρια στο βαθμό φυσικής προστασίας των υπογείων και επιφανειακών νερών, ως παράγοντα πρόσθετης διασφάλισής τους στην υποθετική περίπτωση της μερικής αστοχίας των έργων και μέτρων στεγάνωσης και διαχείρισης των στραγγισμάτων. Αφορούν, επίσης, στην ασφάλεια των κατασκευών του ΧΥΤΑ. Κατά συνέπεια ενδιαφέρουν εν προκειμένω χαρακτηριστικά του υποψήφιου ΧΥΤΑ και της ευρύτερης περιοχής του όπως : α.1. Σύνθεση και ποιότητα εδάφους και υπεδάφους, διάβρωση, τεκτονικά χαρακτηριστικά, σεισμικότητα. α.2. Διαπερατότητα εδάφους και υπεδάφους. Το α1 και α2 με εξαίρεση τα τεκτονικά και τη σεισμικότητα ισχύουν σε περίπτωση που υπάρχει αξιοποιήσιμη υδροφορία. α.3. Βάθος στάθμης, απόσταση ποιότητα και σπουδαιότητα από πλευράς χρήσης των υπογείων νερών, που επηρεάζονται (σε περίπτωση αστοχίας) από τον ΧΥΤΑ. α.4. Μέγεθος λεκάνης απορροής, επιφανειακή απορροή, ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις. α.5. Απόσταση και σπουδαιότητα των δυνάμενων να επηρεαστούν ρεμάτων και τελικών αποδεκτών. β. Περιβαλλοντικά κριτήρια Τα κριτήρια αυτά αφορούν στις τυχόν επιπτώσεις από την κατασκευή του ΧΥΤΑ στο εγγύς και ευρύτερο περιβάλλον, πέραν των νερών που εξετάστηκαν προηγουμένως. Ενδιαφέρουν, επομένως, χαρακτηριστικά του υποψήφιου ΧΥΤΑ και της ευρύτερης περιοχής του, όπως:

Σελίδα 5 από 45

β.1. Σπουδαιότητα και απόσταση, στην περιοχή χλωρίδας και πανίδας. β.2. Σπουδαιότητα υπάρχουσας στην περιοχή χλωρίδας και πανίδας. β.3. Αισθητική κατάσταση του κυρίως χώρου του ΧΥΤΑ, σε σχέση με τη δυνατότητα αναβάθμισής του. γ. Χωροταξικά κριτήρια. Τα κριτήρια αυτά αφορούν στις ενδεχόμενες επιπτώσεις του ΧΥΤΑ σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες, που βρίσκονται σε ακτίνα επιρροής από αυτόν. Ενδιαφέρουν, επομένως, χαρακτηριστικά του υποψήφιου του ΧΥΤΑ, από οικισμούς, στρατιωτικές εγκαταστάσεις και στρατόπεδα, χώρους με μόνιμη και εποχιακή παρουσία μεγάλου αριθμού ατόμων, αρχαιολογικούς χώρους, αεροδρόμια, βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις. γ.2. Κατεύθυνση των επικρατούντων ανέμων. γ.3. Απόσταση από θέσεις οπτικής επαφής του χώρου με το εθνικό και επαρχιακό οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, σε συνδυασμό με το προβαλλόμενο μέρος του απορριμματικού ανάγλυφου. γ.5. Οδική ή σιδηροδρομική απόσταση του χώρου από το κέντρο γ.4. Ευχέρεια παράκαμψης οικισμών και άλλων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων για την πρόσβαση στο ΧΥΤΑ. βάρους της εξυπηρετούμενης περιοχής. γ.6. Υπάρχουσα επιβάρυνση της ευρύτερης περιοχής από πλευράς αστικών ρύπων (αερίων, υγρών, στερεών). γ.7. Στοιχεία μικροκλίματος περιοχής (π.χ. συχνότητα και διεύθυνση καταβατικών ρευμάτων, συχνότητα και διάρκεια θερμοκρασιακών και αναστροφών). δ. Κριτήρια λειτουργικά και γενικής φύσης. Εξετάζονται χαρακτηριστικά του υποψήφιου ΧΥΤΑ όπως : δ.1. Κλιματολογικές συνθήκες. δ.2. Έκθεση του χώρου σε επικρατούντες ισχυρούς ανέμους. δ.3. Εδαφομορφολογία του χώρου. δ.4. Χωρητικότητα (δηλ. διάρκεια ζωής) του χώρου. δ.5. Ευχέρεια απόκτησης του χώρου, σε σχέση με τον χαρακτήρα της περιοχής και το ιδιοκτησιακό του καθεστώς. δ.6. Διαθεσιμότητα υλικού επικάλυψης. ε. Κριτήρια οικονομικού κόστους. Εξετάζονται κυρίως οι παρακάτω παράμετροι : ε.1. Ευχέρεια εκτέλεσης, μέγεθος και τεχνική απλότητα των απαιτουμένων έργων υποδομής και περιβαλλοντικής προστασίας περιλαμβανομένης επίσης (α) της οδού που συνδέει το ΧΥΤΑ με το υπάρχον κατάλληλο οδικό δίκτυο και (β) της τελικής αποκατάστασης και μεταφροντίδας. ε.2. Αξία της γης ε.3. Διαθεσιμότητα δικτύων (ύδρευση, ηλ.ενέργεια). ε.4. Εκτιμώμενο κόστος μεταφοράς.

3.3.2. Προσδιορισμός κριτηρίων συγκριτικής αξιολόγησης και επιλογής χώρων για εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων. α. Γεωλογικά, υδρογεωλογικά και υδρολογικά κριτήρια, α.1. Σύνθεση και ποιότητα εδάφους, υπεδάφους, εδαφομηχανικές ιδιότητες εδάφους, τεκτονικά χαρακτηριστικά, σεισμικότητα.

Σελίδα 6 από 45

β. Περιβαλλοντικά κριτήρια β.1. Σπουδαιότητα και απόσταση από ευαίσθητα οικοσυστήματα. β.2. Σπουδαιότητα υπάρχουσας στην περιοχή χλωρίδας και πανίδας. γ. Χωροταξικά κριτήρια. γ.1. Απόσταση, σε συνδυασμό με τα στοιχεία φυσικής απόκρυψης και προκάλυψης της εγκατάστασης, από οικισμούς, στρατιωτικές εγκαταστάσεις και στρατόπεδα, χώρους με μόνιμη και εποχιακή παρουσία μεγάλου αριθμού ατόμων, αρχαιολογικούς χώρους, αεροδρόμια, βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις. γ.2. Κατεύθυνση των επικρατούντων ανέμων (ισχύει μόνο για εγκατάσταση καύσης και εγκατάσταση βιοσταθεροποίηση - πιθανή η απαίτηση για κατασκευή μοντέλου διασποράς ρύπων). γ.3. Ευχέρεια παράκαμψης οικισμού και άλλων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων για την πρόσβαση στην Ε.Ε.Α.. γ.4. Οδική ή σιδηροδρομική απόσταση της Ε.Ε.Α. από το κέντρο βάρους της εξυπηρετούμενης περιοχής. γ.5. Υπάρχουσα επιβάρυνση της ευρύτερης περιοχής από πλευράς ατμοσφαιρικής ρύπανσης (ισχύει μόνο για εγκατάσταση καύσης). γ.6. Στοιχεία μικροκλίματος περιοχής όπως : Συχνότητα και διεύθυνση καταβατικών ρευμάτων (για εγκαταστάσεις καύσης και Κομποστοποίησης). Συχνότητα και διάρκεια θερμοκρασιών αναστροφών (για εγκατάσταση καύσης). δ. Κριτήρια λειτουργικά και γενικής φύσης. δ.1. Ευχέρεια απόκτησης του χώρου, σε σχέση με τον χαρακτήρα της περιοχής και το ιδιοκτησιακό του καθεστώς. ε. Κριτήρια οικονομικού κόστους. ε.1. Ευχέρεια εκτέλεσης, μέγεθος και τεχνική απλότητα των απαιτουμένων έργων υποδομής, περιλαμβανομένης και της συνδετήριας οδού. ε.2. Αξία της γης. ε.3. Διαθεσιμότητα δικτύων (ύδρευση, Ηλ. ενέργεια). ε.4. Εκτιμώμενο κόστος μεταφοράς.

3.3.3. Εξειδίκευση των κριτηρίων συγκριτικής αξιολόγησης και επιλογής. Κατά την κατάρτιση του πλαισίου του περιφερειακού σχεδιασμού τα πιο πάνω κριτήρια μπορούν να εξειδικευθούν από το Νομαρχιακό Συμβούλιο, εφόσον κριθεί απαραίτητο, ως εξής: α. Προστίθενται και άλλα κριτήρια αξιολόγησης και επιλογής. β. Τα κριτήρια αυτά μπορούν να αναλυθούν σε περισσότερα επιμέρους κριτήρια. γ Τα κριτήρια σταθμίζονται με συγκεκριμένο συντελεστή βάρους το καθένα. δ. Αποφασίζεται συγκεκριμένος τρόπος (οδηγός) βαθμολόγησης του χώρου , σε σχέση με την ανταπόκρισή του σε καθένα από τα κριτήρια.». Α.1.2. Στο παράρτημα της υπ’ αριθ. H.Π. 29407/3508/2002 «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων» (σχετικό 5), αναφέρεται: «ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΥΤΑ 1. Θέση

Σελίδα 7 από 45

1.1. Για τη θέση του ΧΥΤΑ πρέπει να λαμβάνονται υπόψη απαιτήσεις που αφορούν: α) τις αποστάσεις των ορίων του χώρου από κατοικημένες περιοχές και χώρους αναψυχής, υδατορεύματα, στάσιμα επιφανειακά ύδατα και άλλες γεωργικές ή αστικές περιοχές β) την ύπαρξη υπόγειων ή παράκτιων υδάτων ή ζωνών προστασίας της φύσης στην περιοχή γ) τις γεωλογικές και υδρογεωλογικές συνθήκες της περιοχής δ) τον κίνδυνο πλημμυρών, καθιζήσεων, κατολισθήσεων ή χιονοστιβάδων στο ΧΥΤΑ ε) την προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής.

1.2. Ο ΧΥΤΑ μπορεί να εγκρίνεται μόνον εάν τα χαρακτηριστικά του, όσον αφορά τις προαναφερόμενες απαιτήσεις ή τα επανορθωτικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν, δείχνουν ότι δεν συνιστά σοβαρό κίνδυνο για το περιβάλλον….

3. Προστασία του εδάφους και των υδάτων 3.1. Η επιλογή της θέσης και ο σχεδιασμός του ΧΥΤΑ πρέπει να γίνονται κατά τρόπον ώστε να πληρούνται οι αναγκαίες προϋποθέσεις πρόληψης της ρύπανσης του εδάφους και των υπόγειων ή των επιφανειακών υδάτων και να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική συλλογή των στραγγισμάτων όπως και όποτε απαιτείται σύμφωνα με το σημείο 2. Η προστασία του εδάφους και των υπογείων και επιφανειακών υδάτων μπορεί να επιτυγχάνεται με συνδυασμό στρώματος γεωλογικού φραγμού και κάτω στεγανής μεμβράνης όταν ο ΧΥΤΑ βρίσκεται σε λειτουργία ή /είναι ενεργός και με συνδυασμό στρωμάτων γεωλογικού φραγμού και άνω στεγανής μεμβράνης όταν είναι ανενεργός/μετά την παύση λειτουργίας του». Α.2. Ιστορικό επιλογής της θέσης του ΟΕΔΑ Γραμματικού (σύμφωνα με τη ΜΠΕ) Το ιστορικό της επιλογής του χώρου κατασκευής του έργου της Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων (Ο.Ε.Δ.Α.) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση ΄΄Μαύρο Βουνό΄΄ Γραμματικού, περιγράφεται στις σελίδες 2 του 2 ου κεφαλαίου και στις σελίδες 7 και 8 του 5 ου κεφαλαίου της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), ως εξής: α. Σελ.2-2 (του κεφαλαίου 2): «Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων), είναι επιτρεπτή η χωροθέτηση και λειτουργία ΟΕΔΑ, στην υπό μελέτη περιοχή εξαιτίας του ότι: • Το οικόπεδο των εγκαταστάσεων, δεν εμπίπτει σε περιοχή με τάσεις ανάπτυξης και χωροταξικά δεν επηρεάζει την γειτονία του.

• Δεν επηρεάζονται αρνητικά οι χρήσεις γης στην περιφέρεια ή στην άμεση γειτονία του οικοπέδου • Δεν επηρεάζονται αρνητικά οι τιμές αξίας των τμημάτων γης εντός ή στην εγγύτερη περιοχή του έργου». β. Σελ.5-7 και 5-8: «…Ακολούθως και με την ψήφιση του Νόμου 3164, άρθρο 33, ΦΕΚ 176/2-07-03, ολοκληρώθηκε ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων της Περιφέρειας Αττικής με την έγκριση της μελέτης του Β’ Σταδίου και των κατάλληλων θέσεων για την χωροθέτηση των Ολοκληρωμένων Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Αποβλήτων (Ο.Ε.Δ.Α.), σε ολόκληρη της Περιφέρεια Αττικής. Σύμφωνα με τον Νόμο αυτό, ως κατάλληλες θέσεις για την υποενότητα της ΒΑ Αττικής ψηφίστηκαν και οι δύο προαναφερθείσες θέσεις, οι οποίες αξιολογήθηκαν και ιεραρχήθηκαν συγκριτικά κατά την εκπόνηση του Β’ Σταδίου και ακολούθως

Σελίδα 8 από 45

εκπονήθηκε η Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της μίας εκ των δύο κατάλληλων θέσεων της υποενότητας αυτής και συγκεκριμένα της θέσης «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού.  Βασικό πλεονέκτημα της θέσης αυτής είναι ότι δεν εμπίπτει σε ζώνες και κριτήρια αποκλεισμού, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει σημαντικά χωροταξικά, περιβαλλοντικά και γεωλογικά πλεονεκτήματα.  Η θέση δεν είναι ορατή από τις διάσπαρτες κατοικίες που παρατηρήθηκαν στη γύρω περιοχή, αλλά και από το σύνολο της ευρύτερης περιοχής του έργου, λόγω της μορφολογίας της που αποτελεί μία κλειστή λεκάνη. Επίσης λόγω της μορφολογίας της θέσης, το απορριμματικό ανάγλυφο δεν θα είναι ορατό.  Η περιοχή χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση θαμνώδους βλάστησης, με διάσπαρτα δέντρα τα οποία αναπτύσσονται εντός του χώρου. Γενικά πρόκειται για περιοχή μέτριας οικολογικής σημασίας.  Επίσης η περιοχή δεν αποτελεί καλλιεργήσιμη έκταση και δεν παρουσιάζει άλλες ιδιαίτερες χρήσεις και οικονομικές δραστηριότητες εντός των ορίων της (βιοτεχνία / βιομηχανία, χώροι αναψυχής, κ.λ.π).  Η περιοχή δεν χαρακτηρίζεται ως προστατευτέα με Προεδρικό Διάταγμα, βάσει του άρθρου 21 του Ν. 1650/86 ή βάσει άλλης νομοθετικής ρύθμισης ή διεθνούς συνθήκης». Από την εξέταση της ΜΠΕ και της Γεωλογικής–υδρογεωλογικής Μελέτης, που προσκομίστηκε στην ΕΥΕΠ στα μέσα Σεπτεμβρίου του 2011, κατόπιν επανειλημμένων σχετικών αιτημάτων, προκύπτει ότι τα “Γεωλογικά–Υδρογεωλογικά” χαρακτηριστικά του έργου βασίζονται σχεδόν εξ΄ ολοκλήρου σε βιβλιογραφική διερεύνηση στοιχείων της ευρύτερης περιοχής της Β.Α. Αττικής, χωρίς να υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να αφορούν σε έρευνα πεδίου (πχ γεωλογικές τομές, γεωτρήσεις, μετρήσεις πεδίου, ταυτοποιήσεις κ.α ) και τα οποία να ερευνούν, αποτυπώνουν και τεκμηριώνουν με ακρίβεια και ασφάλεια τα γεωλογικά και υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης περιοχής όπου κατασκευάζεται το έργο. Ειδικότερα δεν παρατίθενται στις παραπάνω μελέτες, ακριβή δεδομένα, στοιχεία πεδίου και αναλύσεις αυτών, όπως: 

Επιτόπια διερεύνηση των σαφών και ασαφών γραμμικών τεκτονικών στοιχείων (ΛΟΖΙΟΣ 1993), των πιθανών αναφερόμενων ρηγμάτων καθώς και του ρήγματος που εντοπίστηκε κατά την εργασία υπαίθρου (χάρτης με κωδικό ΒΑ 20 της ΜΠΕ), το βάθος, η έκταση αυτών των τεκτονικών στοιχείων και η περιβαλλοντική επίπτωσή τους σε περίπτωση ενεργοποίησής τους.



Τα ιδιαίτερα γεωλογικά χαρακτηριστικά της έκτασης χωροθέτησης του έργου, όπως το ακριβές βάθος του σχιστολιθικού σχηματισμού, η εξέταση των λιθολογικών χαρακτηριστικών του (ο βαθμός διάβρωσης, εξαλλοίωσης και αποσάθρωσής του), η παρουσία ενστρώσεων - οριζόντων μαρμάρου, το βάθος και η έκταση αυτών εντός του κύριου σχηματισμού, κ.α..



Πλήρης αποτύπωση του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής κατασκευής του έργου, όπως το βάθος του και η διαμόρφωσή του καθώς και τυχόν υδραυλική επικοινωνία του με άλλους υδροφορείς.



Σαφής αποτύπωση του υδρολογικού δικτύου της περιοχή του έργου, καθώς και η διασύνδεσή του με υπόγειους υδροφόρους και φρεάτιους (πηγάδια) ορίζοντες κ.α.

Τα οποία θα έδιναν μια πληρέστερη εικόνα για τα γεωλογικά – υδρολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής του έργου ώστε να προβλεφθεί οποιαδήποτε επίπτωση στο περιβάλλον και να επιβληθούν οι ενδεικνυόμενοι Περιβαλλοντικοί Όροι και τα μέτρα πρόληψης –περιορισμών των επιπτώσεων. Επισημαίνεται, ότι στο έγγραφο της ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ με Α.Π.144454/28-07-2005, προς το Τμήμα Νομικών Συμβάσεων της Δ/νσης Νομοθετικού έργου του ΥΠΕΧΩΔΕ, αναφέρεται ότι: «…η θέση “Μαύρο Σελίδα 9 από 45

Βουνό Γραμματικού” υπερείχε από τις άλλες θέσεις. Μάλιστα η διαφορά προήλθε αφενός από τα “Γεωλογικά – Υδρογεωλογικά ”κριτήρια που ήταν τα πρώτα σε σπουδαιότητα βάρους και αφετέρου από τα “Χωροταξικά” κριτήρια που ήταν τα αμέσως επόμενα σημαντικά…». Παρότι στο παραπάνω έγγραφο της ΕΥΠΕ, αναφέρεται ότι τα “Γεωλογικά–Υδρογεωλογικά” κριτήρια κατά κύριο λόγο (πρώτα σε σπουδαιότητα όπως αναφέρεται στο έγγραφο), συντέλεσαν στη διαφορά ανάμεσα στις δυο θέσεις και τελικά στην επιλογή της θέσης «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού, εν τούτοις οι αναφορές των γεωλογικών– υδρογεωλογικών δεδομένων της περιοχής στη ΜΠΕ και τη συνημμένη σ’ αυτή Γεωλογική– Υδρογεωλογική Μελέτη βασίζονται σε βιβλιογραφικά δεδομένα και αφορούν σε γεωλογικά–υδρογεωλογικά στοιχεία της ευρύτερης περιοχής και όχι ειδικότερα της συγκεκριμένης περιοχής στην οποία κατασκευάζεται το έργο. Τα ανωτέρω επιβεβαιώνονται και από το (39) σχετικό Τεχνικό Υπόμνημα, καθώς και από τα αποτελέσματα των γεωφυσικών διασκοπήσεων περιμετρικά του υπό κατασκευή έργου (δημοσίευση Οκτώβριος του 2011) που εκπονήθηκαν από το Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο εν λόγω Τεχνικό Υπόμνημα εγείρονται ερωτηματικά αναφορικά με τα Γεωλογικά και Υδρογεωλογικά στοιχεία και δεδομένα της ΜΠΕ και της συναπτόμενης σε αυτή Γεωλογικής – Υδρογεωλογικής Μελέτης και εκτιμάται ότι για τη συγκεκριμένη περιοχή του έργου θα έπρεπε να εκπονηθεί εξειδικευμένηλεπτομερή γεωλογική και υδρολογική μελέτη (όπως πχ ειδική μικροζωνική μελέτη για τη σεισμικότητα και ειδική μελέτη για τα γεωλογικά και υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης περιοχής του έργου σε μικροκλίμακα), ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, προκειμένου να προστατευτεί το Περιβάλλον. Α.3. Περιγραφή του υπό κατασκευή έργου Σύμφωνα με την εγκριθείσα ΜΠΕ το έργο «Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (Ο.Ε.Δ.Α.) Βορειοανατολικής Αττικής, στη θέση “Μαύρο Βουνό - Γραμματικό», περιλαμβάνει: α. Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων ή και Υπολειμμάτων, ετήσιας μέγιστης δυναμικότητας 127.500 τον/έτος, με μέγιστη διάρκεια λειτουργίας 20 έτη. Ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής συνοδεύεται από σύστημα προεπεξεργασίας όλων των εισερχομένων αποβλήτων, δηλαδή μέχρι και 127.500 τον/έτος, προκειμένου να καλυφθούν οι απαιτήσεις της ΚΥΑ Η.Π. 29407/3508/2002 που ορίζουν (άρθρο 7) ότι: «σε χώρους υγειονομικής ταφής να πραγματοποιείται διάθεση μόνο αποβλήτων που έχουν υποστεί επεξεργασία». Για το λόγο αυτόν προβλέπεται η κατασκευή μίας (1) μονάδας βιολογικής ξήρανσης δυναμικότητας 127.500 τον/έτος που θα καταλαμβάνει έκταση περίπου 40 στρεμμάτων από το γήπεδο της Ο.Ε.Δ.Α., ενώ οι κτιριακές της εγκαταστάσεις εκτιμάται ότι θα καταλαμβάνουν έκταση περίπου 6.000 m2. Η μονάδα αυτή Θα περιλαμβάνει τρία κύρια επιμέρους τμήματα επεξεργασίας: το τμήμα υποδοχής και προεπεξεργασίας, το τμήμα βιολογικής ξήρανσης των σύμμεικτων απορριμμάτων και το τμήμα εξευγενισμού/ ραφιναρίσματος των παραγόμενων υλικών. Ο Χ.Υ.Τ.Α. προτείνεται να κατασκευαστεί σε δύο φάσεις, δεδομένου ότι η χωρητικότητά του, αλλά και η έκτασή του είναι σχετικά μεγάλη. Η καθαρή επιφάνεια του ενεργού Χ.Υ.Τ.Α. ανέρχεται σε 150 στρέμματα, από τα οποία η φάση Α΄ θα καταλαμβάνει το κατάντη τμήμα του χώρου και θα έχει έκταση περίπου 100 στρεμμάτων, ενώ η χωρητικότητα θα είναι της τάξεως των 2.000.000 m3. Η Β΄ φάση θα καταλαμβάνει το ανάντη τμήμα και θα έχει έκταση 50 στρεμμάτων περίπου, περίπου ίδια όμως χωρητικότητα (2.000.000 m3), λόγω της γενικότερης μορφολογίας της συνολικά διατιθέμενης λεκάνης. Η διάρκεια ζωής του ΧΥΤΑ είναι 20 έτη (για διάθεση 200.000 m3/έτος=127.500 t/έτος).Τα παραγόμενα στραγγίσματα θα συλλέγονται με κατάλληλο δίκτυο συλλογής και θα οδηγούνται σε μονάδα επεξεργασίας τους. Τα επεξεργασμένα στραγγίσματα θα χρησιμοποιούνται για την άρδευση του χώρου. β. Μονάδα Κομποστοποίησης, δυναμικότητας 40.000 τον/έτος, που αφορά οργανικό κλάσμα (πράσινα, γεωργικά ή οργανικό οικιακών αποβλήτων) διαλεγμένο στην πηγή.

Σελίδα 10 από 45

γ. ΚΔΑΥ, δυναμικότητας 72.500 τον/έτος και η έκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων εκτιμάται σε 2.000 m2. δ. Οδό προσπέλασης των εγκαταστάσεων. Επίσης σύμφωνα πάντα με την ΜΠΕ: 

Η συνολική έκταση του γηπέδου είναι 520 στρέμματα, εκ των οποίων περίπου τα 150 στρέμματα θα αποτελούν την συνολική λεκάνη διαμόρφωσης του Χ.Υ.Τ.Α., ο οποίος θα αναπτυχθεί σε δύο φάσεις (Α’ και Β’ φάση). Για την χωροθέτηση της εγκατάστασης επεξεργασίας στραγγισμάτων θα διατεθούν περίπου 5 στρέμματα, ενώ επίσης θα διατεθούν 7 στρέμματα για κτιριακές εγκαταστάσεις και 45 στρέμματα περίπου για τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας των αποβλήτων (ΚΔΑΥ και Μονάδα Κομποστοποίησης).



Η δυνατότητα του χώρου για την υποδοχή εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων είναι ικανοποιητική από άποψης διαθέσιμης έκτασης, σχετικά δυσχερής όμως λόγω των μεγάλων κλίσεων του χώρου και της γενικότερης μορφολογίας. Ειδικότερα, ο χώρος που διατίθεται για εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων, ανέρχεται σε 90 στρέμματα περίπου, η οποία είναι υπερεπαρκής για τη χωροθέτηση των προβλεπόμενων εγκαταστάσεων.



Τα έργα τα οποία είναι απαραίτητα για την σωστή λειτουργία του Χ.Υ.Τ.Α. και για την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος είναι: • Στεγανοποίηση πυθμένα και πρανών ΧΥΤΑ.

• Σύστημα συλλογής και μεταφοράς στραγγισμάτων.

• Εγκατάσταση επεξεργασίας στραγγισμάτων.

• Σύστημα διαχείρισης του παραγόμενου βιοαερίου.

• Έργα διευθέτησης ομβρίων.

Α.4. Υφιστάμενη κατάσταση Κύριος του έργου της Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων (Ο.Ε.Δ.Α.) Βορειοανατολικής Αττικής στη θέση ΄΄Μαύρο Βουνό΄΄ Γραμματικού είναι η Περιφέρεια Αττικής και επιβλέπουσα αρχή η ΔΕΚΕ (Διεύθυνση Ελέγχου Κατασκευής Έργων) της Περιφέρεια Αττικής. Ανάδοχος του έργου είναι η Κοινοπραξία (Κ/Ξ) Λ. ΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε–ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε.– ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΑΤΕΕ. Σύμφωνα με τον υπεύθυνο του έργου, κατά την επίσκεψη των επιθεωρητών, στις 23-09-2011, στο εργοτάξιο του ΧΥΤΑ Γραμματικού κατασκευάζονταν τα κύτταρα Α΄ Φάσης του ΧΥΤΑ και η εγκατάσταση συλλογής και επεξεργασίας των στραγγισμάτων. Δεν έχουν ακόμα δρομολογηθεί τα έργα που αφορούν στο ΚΔΑΥ, στη βιοξήρανση και στην κομποστοποίηση. Ειδικότερα, έχουν επιστρωθεί περίπου 100 στρέμματα των κυττάρων του ΧΥΤΑ με τις διάφορες στρώσεις στεγάνωσης, ήτοι αργιλικό υπόστρωμα, γεωμεμβράνη, γεωύφασμα και στο μεγαλύτερο μέρος τους, έχει τοποθετηθεί μεμβράνη από συνθετικό υλικό, η οποία χαρακτηρίστηκε από τον υπεύθυνο του έργου, ως αποστραγγιστική μεμβράνη (αυγουλιέρα). Β. ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Β.1. Με το άρθρο 33 του Ν. 3164/2003 (ΦΕΚ 176Α), ολοκληρώθηκε ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας Αττικής, με την έγκριση των κατ΄ αρχήν κατάλληλων θέσεων για την υποδοχή του ΟΕΔΑ σε ολόκληρη την Περιφέρεια Αττικής. Στη Σελίδα 11 από 45

Βορειοανατολική Αττική, με τον παραπάνω νόμο εγκρίθηκαν ως κατάλληλες οι δυο θέσεις α) ΒΑ1 «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού και β) ΒΑ2 «Τρύπες» Πολυδενδρίου. Β.2. Τον Αύγουστο του 2003, κατατέθηκε η Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το έργο του θέματος και ακολούθως εκδόθηκε η με Α.Π. 135873/07-10-03 θετική γνωμοδότηση Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (ΠΠΕΑ) του Γενικού Δ/ντή Περ/ντος του ΥΠΕΧΩΔΕ. Β.3. Το Σεπτέμβριο του 2003, κατατέθηκε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του λόγω έργου, για το οποίο εκδόθηκε η με Α.Π. 136945/05-12-2003 Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) η οποία ήταν σε ισχύ έως τις 30-10-2008. Εν συνεχεία εκδόθηκε ανανέωση της ανωτέρω ΑΕΠΟ με την με Α.Π. 27081/07-07-2009 (ΦΕΚ 1350 Β΄) Απόφαση, η οποία λήγει στις 30-10-2013. Β.4. Επίσης, με την υπ. αρ. 3075/23-09-2005 (ΦΕΚ 1024 Β’) Απόφαση του Γενικού Γραμματέα της (τότε) Περιφέρειας Αττικής πραγματοποιήθηκε μερική άρση της Υπ’ αριθ. 6254/84/14-01-1985 Απόφασης Νομάρχη Διαμ/τος Ανατ. Αττικής «περί κήρυξης ως αναδασωτέας έκτασης εμβαδού 29.348,00 στρεμμάτων στις θέσεις Αγκώνα-Βριοσκοπός-Ζεστάνι κ.λ.π. των κοινοτήτων Καλάμου Βαρνάβα και Γραμματικού Αττικής. Β.5. Το υπ. αρ. 3094/2010 19-05-2010 έγγραφο της Δ/νσης Χωροταξίας – Πολεοδομίας Νοτίου Τομέα/ Τμήμα Αδειών, σχετικά με την εξαίρεση, των έργων κατασκευής ΧΥΤΑ, από τους όρους και τις προϋποθέσεις των υφιστάμενων πολεοδομικών διατάξεων, για τη λήψη οικοδομικών αδειών. Σύμφωνα με το ανωτέρω έγγραφο το έργο κατασκευής του ΧΥΤΑ, έλαβε έγκριση από την αρμόδια Αρχιτεκτονική Επιτροπή (ΕΠΑΕ). Γ. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΕΠ: Οι παρακάτω διαπιστώσεις στηρίζονται στα ευρήματα των δυο ελέγχων και των δύο επισκέψεων που πραγματοποίησε η ΕΥΕΠ, στα στοιχεία που προέκυψαν από την διερεύνηση της υπόθεσης και στις τοπογραφικές επιμετρήσεις του ΟΚΧΕ στο χώρο. Γ.1. Κατά την 1η διενεργηθείσα επιθεώρηση και την 3 η επίσκεψη στο εν λόγω έργο πραγματοποιούνταν εργασίες εντός του χώρου του ΧΥΤΑ, ενώ κατά την 2 η αυτοψία και την 4η επίσκεψη δεν πραγματοποιούνταν. Γ.2. Σε λοφίσκο, στο κέντρο περίπου του υπό κατασκευή ΧΥΤΑ, δηλαδή, μεταξύ του ρέματος και των κυττάρων του ΧΥΤΑ, αποκαλύφθηκε κατά την πραγματοποίηση εργασιών, η ύπαρξη αρχαιολογικών ευρημάτων. Στον αρχαιολογικό χώρο, πραγματοποιούνταν εργασίες ανασκαφών από την Β’ ΕΠΚΑ (κατά την 1η επιθεώρηση). Παρακαλείται η Β’ ΕΠΚΑ να ενημερώσει άμεσα και αναλυτικά την ΕΥΕΠ για τα αποτελέσματα των ανασκαφών αυτών και των ενεργειών της αναφορικά με αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο. Επίσης σε απόσταση περίπου 1380 μέτρων από το όριο του Ο.Ε.Δ.Α και περίπου 1820 μέτρων από τα όρια του κυττάρου του ΧΥΤΑ του έργου, βρίσκεται Ναός πιθανά των Βυζαντινών χρόνων. Παρακαλείται η 1η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων να ενημερώσει άμεσα την ΕΥΕΠ εάν ο ναός αυτός υπάγεται σε καθεστώς προστασίας, καθώς και για τις τυχόν ενέργειές της στο στάδιο της χωροθέτησης και της κατασκευής του Έργου ΟΕΔΑ Γραμματικού. Γ.3. Υδρογραφικό δίκτυο της περιοχής του έργου Από την πρώτη κιόλας επιθεώρηση διαπιστώθηκε η ύπαρξη δυο κυρίων κλάδων ρεμάτων, τα οποία διέρχονταν μέσα από τον χώρο του υπό κατασκευή ΧΥΤΑ, και τα οποία συνενώνονται σε ένα ρέμα (εντός γηπέδου του ΟΕΔΑ το οποίο διατρέχει εγκάρσια και πλησίον της μονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων/ στραγγιδίων – Φωτ. 1 και 2), το οποίο καταλήγει τελικά στον Ν.

Σελίδα 12 από 45

Ευβοϊκό κόλπο, κοντά στις παραλίες του Σέσιου (φωτ. 7). Σημειώνεται ότι μετά τη συνένωση των δύο ρεμάτων σε ένα και εκτός του γηπέδου του Ο.Ε.Δ.Α. Γραμματικού, βρίσκεται αντιπλημμυρικό έργο του ΥΠΕΧΩΔΕ (Φωτ. 3-4). Το αντιπλημμυρικό έργο είχε κορεστεί από φερτά υλικά (φωτ.4) προερχόμενα εμφανέστατα από τα απόβλητα εκσκαφών του υπό κατασκευή ΧΥΤΑ (η αρχική δομή του αντιπλημμυρικού έργου είχε βάθος περίπου 5-6 μ, ενώ κατά τις αυτοψίες φαίνεται να έχει πλήρως μπαζωθεί). Σημειώνεται ότι δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια αποκατάστασης της λειτουργίας του τεχνικού έργου με αποτέλεσμα να μην επιτελεί πλέον το σκοπό για τον οποίο κατασκευάστηκε. Αναλυτικότερα: Γ.3.1. Νομοθετικό πλαίσιο και ορισμοί που αφορούν στα ρέματα Σύμφωνα με: α) Την Απόφαση 509/1994 του Γ΄ Τμήματος Διακοπών του ΣτΕ: «Απ την συνταγματική προστασία του φυσικού περιβάλλοντος αβίαστα συνάγεται ότι ο χώρος που καταλαμβάνει το ρέμμα, μετά, την ως άνω οριοθέτηση του, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως οικοδομήσιμος ή ως χώρος προορισμένος για την ανέγερση κοινωφελών κτιρίων, αλλά αποκλειστικά ως κοινόχρηστος χώρος, αποκλειομένης κάθε εργασίας επιχώσεως καλύψεως του ρέμματος. Η εκτέλεση των απολύτως αναγκαίως τεχνικών έργων για την διευθέτηση της κοίτης και των πρανών του ρέμματος δεν επιτρέπεται εκτός μόνον για την διασφάλιση της ελεύθερης ροής των υδάτων (πρβλ. Σ.Ε. 2163/94 και Π.Ε. 6, 124, 151, 190, 394/ 1994». β) Την Απόφαση 1801/1995 του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ: «Τα ρεύματα, ανεξάρτητα από το νομικό τους καθεστώς, αποτελούν κοινόχρηστους χώρους, στους οποίους απαγορεύονται επεμβάσεις που θέλουν τη λειτουργία τους…2..Ουσιώδεις στοιχείο του υπό του άρθρου 24 του Συντάγματος προστατευομένου φυσικού περιβάλλοντος και δη της γεωμορφολογίας αυτού, αποτελούν τα υπό διάφορες ονομασίες «ρεύματα», ήτοι οι πτυχώσεις της επιφάνειας της γης, δια των οποίων συντελείται κυρίως η απορροή προς τη θάλασσα των πλεοναζόντων υδάτων της ξηράς…4…Ειδικώς σε ότι, αφορά τους χειμάρρους, ρυάκες και ρεύματα, προκειμένου να επιτραπεί κάθε είδους επέμβαση απαιτείται μεταξύ άλλων αυτά να έχουν προηγουμένως οριοθετηθεί με προεδρικό διάταγμα κατά τις διατάξεις του άρθρου 6 του Ν.880/1979. γ)Την Απόφαση 2215/2002 του ΣτΕ: «Υδρορεύματα είναι οι πτυχώσεις της επιφάνειας της γης, δια των οποίων συντελείται κυρίως η απορροή προς τη θάλασσα των πλεοναζόντων υδάτων της ξηράς». δ) Την Απόφαση ΣτΕ 230/2004 (Πρακτικό επεξεργασίας 582/2002): «Το υδατορεύμα (ρέμμα) δεν είναι απλώς ένα υδραυλικό σύστημα απορροής υδάτων που περισσεύουν σε μια περιοχή, αλλά ένα οικοσύστημα πλαισιούμενο με σημαντική πανίδα και χλωρίδα». ε) Την Απόφαση ΣτΕ 516/2005: «Το ρέμα εξασφαλίζει την απορροή των πλεοναζόντων υδάτων της ξηράς προς τη θάλασσα, συνιστά δε φυσικούς αεραγωγούς και με τη χλωρίδα και πανίδα τους δημιουργούν οικοσυστήματα ζωτικής σημασίας για τους οικισμούς τους οποίους διασχίζουν». στ) Το άρθρο 345 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Κτιριοδομικός Κανονισμός), παρ. 16: «Ρέμα είναι κάθε φυσική διαμόρφωση του εδάφους σε αποδέκτη και αγωγό των νερών της βροχής, ή της τήξης του χιονιού ή των φυσικών πηγών και εξυπηρετεί την απορροή τους προς άλλους μεγαλύτερης χωρητικότητας αποδέκτες, φυσικούς ή τεχνητούς (ρέματα, ποτάμια, λίμνες, θάλασσα κλπ) που βρίσκονται σε χαμηλές στάθμες. ζ) Την ΚΥΑ Η.Π. 15393/2332/2002 KYA (σχετ. 4), 2η Ομάδα: Υδραυλικά έργα του Πίνακα 2, του Παραρτήματος Ι : «Ρέμα θεωρείται το τμήμα του επιφανειακού υδρογραφικού δικτύου που δεν έχει σαφή και διαμορφωμένη κοίτη και το οποίο εμφανίζει ροή κατά τις βροχοπτώσεις».

Σελίδα 13 από 45

η) Στο κείμενο του μαθήματος κορμού «Υδάτινο Περιβάλλον και Ανάπτυξης» από το διεπιστημονικό– διατμηματικό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «περιβάλλον και ανάπτυξη» αναφέρεται ότι: «υδρογραφικό δίκτυο: Ένα σύνολο επιφανειακών ρευμάτων νερού (ποταμών, χειμάρρων κλπ), που συνδέονται μεταξύ τους με καθορισμένο τρόπο και δημιουργούν συγκεκριμένους τύπους απορροής». θ) Σύμφωνα με το λεξικό Φυτράκης – Τεγόπουλος η έννοια της μισγάγκειας, ορίζεται ως εξής: «(η) ουσ. η γραμμή ροής των υδάτων που σχηματίζεται κατά την συνάντηση των δύο πλευρών της κοιλάδας ή της χαράδρας». ι) Το Πολύγλωσσο Τεχνικό Λεξικό Αρδεύσεων & Αποστραγγίσεων, ΤEE, Αθήνα 1975, αναφέρει ότι: «Μισγάγκεια είναι η γραμμή ήτις ακολουθεί το χαμηλότερον τμήμα μιάς κοιλάδος, είτε ευρίσκεται υπό το ύδωρ, είτε όχι. Γενικώς, η γραμμή ήτις ακολουθεί το βαθύτερον ή διάμεσον τμήμα μιάς κοίτης». ια) Στο άρθρο του ΖΟΥΡΑΡΗ «Ίσαλος γραμμή» αναγράφεται: Μισγάγκεια = μίσγω, σμίγω + αγκώνας: Το σημείο, η γραμμή που σχηματίζεται, όταν διπλώσουμε στον αγκώνα το χέρι μας. H μέση γραμμή στην κοίτη του ποταμού ιβ) Σον Ιστότοπο wikisource αναγράφεται: «μισγάγκεια»· κοῖλος τόπος, εἰς ὃν πανταχόθεν τὰ κάτω φερόμενα ἀπὸ τῶν ὀρῶν ὕδατα μίσγεται. ιγ) Σύμφωνα με το Άρθρο 6 του Ν. 880/1979 (ΦΕΚ 58 Α), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν. 3010/2002 (ΦΕΚ 91Α): «Τα υδατορέματα (μη πλεύσιμοι ποταμοί, χείμαρροι, ρέματα και ρυάκια), που βρίσκονται εντός ή εκτός ρυμοτομικού ….». ιδ) Στον Ιστότοπο ecothesis επίσης αναγράφεται ότι: Τα ρέματα (ή υδάτινα ρεύματα επί το ορθότερο) αποτελούν διεξόδους του επιφανειακού νερού της βροχής προς τη θάλασσα (φυσικό αντιπλημμυρικό σύστημα). Ως εκ τούτου, τα ρέματα διαμορφώνουν το τοπίο μέσω της αποσαθρωτικής και της αποθετικής δράσης τους. Όμως τα ρέματα δεν αποτελούν απλά ένα γεωλογικό ή ένα υδραυλικό φαινόμενο μόνο. Αποτελούν υγροτόπους, στους οποίους η διατήρηση του πρασίνου στηρίζει και προσφέρει καταφύγιο σε αρκετά είδη μικροπανίδας. Επηρεάζουν το κλίμα των περιοχών που διασχίζουν (καθιστώντας το ηπιότερο ρυθμίζοντας την υγρασία και τη θερμοκρασία ενώ παράλληλα δρουν και ως αεραγωγοί). Παρουσιάζουν αντιρρυπαντική δράση στην ατμόσφαιρα (κατακρατώντας σκόνη και άλλους ρύπους, μειώνοντας το θόρυβο και εμπλουτίζοντάς την με οξυγόνο). Τέλος, από πολεοδομική σκοπιά, διαχωρίζουν τις χρήσεις γης, διασφαλίζοντας ελευθέρους χώρους και χώρους πρασίνου, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της αισθητικής του ευρύτερου τοπίου. Από γεωλογική άποψη, ένα μέρος του νερού της βροχής καθώς φτάνει και μόλις πέσει στην επιφάνεια της γης (πριν απορροφηθεί από το έδαφος) εξατμίζεται. Η ποσότητα του νερού που δεν απορροφήθηκε, σχηματίζει αρχικά έναν υδάτινο μανδύα στην επιφάνεια της γης και πολύ γρήγορα διαχωρίζεται σε ένα σύνολο υδατίνων ρευμάτων αποτελούμενο από πολλούς μικρούς κλάδους (ρυάκια), που συγκλίνουν σε μεγαλύτερους (χείμαρρους) κι αυτοί σε ακόμη μεγαλύτερους (παραπόταμους) δημιουργώντας τελικά το κύριο ρεύμα (ποτάμι). Το παραπάνω γενικό πρότυπο ανάπτυξης των υδρογραφικών δικτύων υφίσταται σε όλες τις περιπτώσεις, παρά το γεγονός ότι υπάρχει πολύ μεγάλη ποικιλία μορφών αυτών. Άρα το επιφανειακό νερό αποτελεί ίσως τον κυριότερο παράγοντα διαμόρφωσης του ανάγλυφου του εδάφους, τόσο άμεσα (όμβρια ύδατα) όσο και έμμεσα (δράση των υδατίνων ρευμάτων). Διακρίνουμε τρεις κύριες κατηγορίες υδατίνων ρευμάτων: α. τους χείμαρρους, που κατακλύζονται από νερό μόνο κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων (παροδική ροή), β. τα ρέματα, που περιέχουν νερό το μεγαλύτερο μέρος του έτους (περιοδική ροή) και γ. τους ποταμούς, που περιέχουν νερό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (μόνιμη ροή). Σελίδα 14 από 45

Σε κάθε υδάτινο ρεύμα διακρίνουμε: α. Τη λεκάνη απορροής (με τις επιμέρους υπολεκάνες) της οποίας τα όρια καθορίζονται από τον υδροκρίτη της, δηλαδή μια νοητή γραμμή που ενώνει τα υψηλότερα σημεία του ανάγλυφου μέσω των αυχένων (κορυφογραμμή) και εκατέρωθεν της οποίας διαχωρίζονται τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα. β. Την κοίτη ροής κάθε κλάδου του υδρογραφικού δικτύου, τα βαθύτερα σημεία της οποίας αποτελούν τη μισγάγγεια. γ. Τις εκβολές, που, αν και μπορούμε να αναφερθούμε σε εκβολές υποκλάδων σε μεγαλύτερα υδάτινα ρεύματα, συνήθως με τον όρο αυτό αναφερόμαστε στην τελική απόληξη του κυρίως ρεύματος (ποταμού) στη θάλασσα. Από τα ανωτέρω δεν προκύπτει ότι η μισγάγγεια και η μικρή μισγάγγεια αποτελεί ξεχωριστή κατηγορία υδάτινων ρεμάτων/ρευμάτων. Αντιθέτως, προκύπτει ότι μισγάγγεια είναι μέρος του ρέματος και συγκεκριμένα το βαθύτερο σημείο της κοίτης. Ήτοι κάθε ρυάκι, ρέμα, χείμαρρος ή ποταμός έχει ως μισγάγγεια το βαθύτερο σημείο της κοίτης του. Γ.3.2. Σύμφωνα με τη ΜΠΕ και τη Γεωλογική-Υδρογεωλογική & Υδρολογική μελέτη του έργου Στην σελίδα 2 του 3ου κεφαλαίου της ΜΠΕ αναφέρεται ότι: «Η υπό εξέταση θέση βρίσκεται σε μικρή μισγάγγεια, χωρίς ανάντη λεκάνη απορροής με μέση κλίση της τάξης του 30%. Ο κύριος αποδέκτης των επιφανειακών νερών του χώρου είναι το ρέμα περιοδικής ροής, του οποίου η κύρια και διαμορφωμένη κοίτη βρίσκεται σε απόσταση 300μ. από το όριο του χώρου και απολήγει στη θαλάσσια περιοχή ΒΑ του χώρου. Επίσης βρίσκεται εκτός των ορίων της λεκάνης απορροής του Μαραθώνα». Σχετικά με την ύπαρξη ή μη λεκάνης απορροής στο χώρο του υπό κατασκευή ΟΕΔΑ, στη Γεωλογική Υδρογεωλογική & Υδρολογική μελέτη που συνοδεύει τη ΜΠΕ, επισημαίνεται ότι αναφέρονται τρεις (3) διαφορετικές εκδοχές: α. στη σελ. 27, παρ. 1 με τίτλο «Γεωλογία- Υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά» του κεφ. 5: «Η επιφανειακή λεκάνη απορροής της υπό μελέτη ΟΕΔΑ, καταλήγει στη θάλασσα…». β. στη σελ. 28, παρ.2 με τίτλο «Υπόγεια και επιφανειακά νερά» του κεφ.5: «Η υπο εξέταση θέση βρίσκεται σε μικρή μισγάγγεια, χωρίς ανάντη λεκάνη απορροής. Ο κύριος αποδέκτης των επιφανειακών νερών του χώρου είναι το ρέμα παροδικής ροής, του οποίου η κύρια και διαμορφωμένη κοίτη βρίσκεται σε απόσταση 300 μ. από το όριο του χώρου και απολήγει στη θαλάσσια περιοχή ΒΑ του χώρου». γ. Στη σελ. 29, παρ. 4 με τίτλο πλημμυρικές απορροές του κεφ. 5: «Στην περιοχή της ΟΕΔΑ, λόγω μικρής ανάντη λεκάνης απορροής, δεν αναμένονται πλημμύρες». Επιπλέον, στη παρ. 3.1.3.2 «Θέση ΒΑ1: «Μαύρο Βουνό»», της Γεωλογικής - Υδρογεωλογικής & Υδρολογικής μελέτης, και στην παρ. 6 «Τεχνογεωλογικά χαρακτηριστικά» σελ. 30, γίνεται αναφορά για την ύπαρξη χειμάρρων στην περιοχή μελέτης. Σελ. 13, παρ. 3.1.3.2 «Θέση ΒΑ1: «Μαύρο Βουνό»» και στη σελ. 30, της παρ. 6 του Κεφ. 5, υποστηρίζεται ότι: «Ένα στοιχείο που πρέπει να αναφερθεί για την εν λόγω περιοχή, είναι η σχετικά έντονη γραμμική κατά βάθος διάβρωση στις κοίτες των χειμάρρων, η οποία είναι αποτέλεσμα έντονων κατακόρυφων κινήσεων κατά το τεταρτογενές (Φωτ.1). Φαίνεται ότι η περιοχή βρίσκεται στο εσωτερικό ενός τεμαχίου το οποίο ανέρχεται».

Σελίδα 15 από 45

Γ.3.3. Σύμφωνα με τον «Γεωλογικό – Υδρογεωλογικό χάρτη εγγύτερης περιοχής έργου» με κωδικό ΒΑ, αριθμός 20 της ΜΠΕ είναι εμφανές ότι τα όρια του έργου στο μεγαλύτερο τμήμα τους ταυτίζονται με τον φυσικό υδροκρίτη (υδρογραφικό δίκτυο) που σχηματίζεται από τις γύρω κορυφές (φωτ. 5 και 6). Ο υδροκρίτης αυτός ορίζει τη λεκάνη απορροής μέσα στην οποία είναι και η περιοχή του έργου (φωτ. 5). Το υδρογραφικό δίκτυο (φωτ. 5 και το σχέδιο 1 του σχετικό 37, συνημμένο 1) και το κυρίως ρέμα (σχέδιο 1 & 2 του 37 σχετικού, συνημμένα 1 και 2 αντίστοιχα) στην περιοχή φαίνονται καθαρά στις φωτογραφίες που λήφθηκαν κατά τις αυτοψίες και στο σχέδιο με τίτλο τοπογραφικό διάγραμμα ευρύτερης περιοχής έργου με κωδικό ΒΑ αριθμό 8 της ΜΠΕ, καθώς και σε απόσπασμα τοπογραφικού χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Γ.Υ.Σ.) της περιοχής με αριθμό φύλλου 6427/6 (σχετ.43, συνημμένο 4). Γ.3.4. Επίσης, στο με Α.Π. Τ.Υ 2250/25-04-2005 έγγραφο της αρμόδιας (για την οριοθέτηση και προστασία ρεμάτων) Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών της Ν.Α. Αν. Αττικής προς την Κοινότητα Γραμματικού (σχετικό, 29), αναφέρεται επακριβώς ότι: «Μετά την επιτόπια αυτοψία μηχανικού της Υπηρεσίας αυτής και με βάσει τον χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, διαπιστώθηκε ότι από την περιοχή, στο Μαύρο Βουνό Κοινότητας Γραμματικού, η οποία έχει προταθεί για χωροθέτηση Χ.Υ.Τ.Α., όπως αυτή απεικονίζεται στα σχέδια 5.8, 8.1, 9.1 της μελέτης «Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Απορριμμάτων Αττικής – Β’ στάδιο», διέρχεται ρέμα, το οποίο εκκινά από την εν λόγω περιοχή και χύνεται στο Ευβοϊκό κόλπο, Βόρεια της «Παραλίας Σέσι» Γραμματικού». Τέλος, επισημαίνεται ότι, στην παράγραφο 10.γ.β. της υπ. αρ. 193/2003 Πράξης του Νομαρχιακού Συμβουλίου της Ν.Α. Αν Αττικής (υπ’ αρ. 20 πρακτικό συνεδρίασης) σχετικά με τη λήψη απόφασης – γνωμοδότησης για την ΜΠΕ του έργου Ο.Ε.Δ.Α. Βορειοανατολικής Αττικής, θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού, αναφέρεται ότι: «Υποτιμάται η ύπαρξη ρεμάτων (Σουλνάρθι) που απολήγουν στον Ευβοϊκό Κόλπο και που αναφέρεται και στην ίδια τη μελέτη «..τα ύδατα καταλήγουν στον Ευβοϊκό Κόλπο..» και τα οποία διατρέχουν τον προτεινόμενο χώρο και για τα οποία, βάσει της μορφολογίας του εδάφους και των εντόνων κλίσεων (άνω του 30%), δεν υπάρχει δυνατότητα εκτροπής τους ή διευθέτησης». Γ.3.5. Η ύπαρξη ρεμάτων εντός του χώρου κατασκευής του έργου, επιβεβαιώνεται και από τα συνημμένα, στο (37) σχετικό έγγραφο του ΟΚΧΕ, σχέδια τα οποία απεικονίζουν ληφθείσες αεροφωτογραφίες κατά τα έτη 2001 (σχέδιο 1 του 37 σχετικού, συνημμένο 1) και 2011 (σχέδιο 2 του 37 σχετικού, συνημμένο 2) και αποδίδονται σε φωτογραμμετρικά σκαριφήματα κλίμακας 1:2000, τα οποία συνοδεύουν την παρούσα. Ειδικότερα στα εν λόγω σκαριφήματα: i. Αποτυπώνονται οι δρόμοι, τα κτίσματα, οι καλλιέργειες, τα πρανή καθώς και οι βαθιές γραμμές ροής επιφανειακών ομβρίων υδάτων οι οποίες αντιστοιχούν στο υδρογραφικό δίκτυο της περιοχής, για τα έτη 2001 και 2011. Συγκεκριμένα, στο σκαρίφημα του 2001 (σχέδιο 1 συνημμένο 1) φαίνεται καθαρά το υδρογραφικό δίκτυο της περιοχής, προ της κατασκευής του κυττάρου του Χ.Υ.Τ.Α., δηλαδή όλοι οι κλάδοι των ρεμάτων, οι οποίοι συνενώνονται σε έναν ο οποίος καταλήγει τελικά στον Ευβοϊκό κόλπο. ii. Από την αντιπαραβολή των δύο αυτών σκαριφημάτων διαπιστώνεται ότι το 2011 (σχέδιο 2, συνημμένο 2) δεν υφίστανται οι Ανατολικοί, Ν. Ανατολικοί και Ν. Δυτικοί κλάδοι του υδρογραφικού δικτύου (ρέματα) που αποτυπώνονταν καθαρά το έτος 2001. Στη θέση αυτών έχουν κατασκευαστεί το κύτταρο του ΧΥΤΑ του έργου, άλλα τεχνικά έργα, έχουν γίνει διαμορφώσεις αναγλύφου κ.α.

Σελίδα 16 από 45

iii. Το κυρίως ρέμα που καταλήγει τελικά στον Ευβοϊκό Κόλπο, στο οποίο συνενώνονταν όλοι οι ανωτέρω κλάδοι του υδρογραφικού δικτύου, δε βρίσκεται σε απόσταση 300 μέτρων από τα όρια του έργου (όπως αναφέρεται στην ΜΠΕ και στην Γεωλογική – Υδρογεωλογική & Υδρολογική μελέτη) αλλά εντός των ορίων κατασκευής του έργου Ο.Ε.Δ.Α Γραμματικού και μάλιστα διέρχεται παράλληλα και πλησίον της υπό κατασκευή μονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων και σε πολύ μικρή απόσταση από το πλησιέστερο Β. Δυτικό άκρο του κυττάρου του ΧΥΤΑ (η ελάχιστη απόσταση του ρέματος από το κύτταρο είναι περίπου 60 μέτρα– (σχέδια 1 & 2 του 37 σχετικού, συνημμένα 1 και 2 αντίστοιχα). Από τις ανωτέρω παραγράφους Γ.3.2, Γ.3.3., Γ.3.4. και Γ.3.5 προκύπτει ότι, στην περιοχή του έργου, το υδρογραφικό δίκτυό της και το κυρίως ρέμα είναι εμφανώς αποτυπωμένα: i. Σε χάρτη της ΓΥΣ (σχετικό, 43). ii. Στο Γεωλογικό – Υδρογεωλογικό χάρτη εγγύτερης περιοχής έργου. iii. Στο τοπογραφικό διάγραμμα ευρύτερης περιοχής έργου και iv. Στις ληφθείσες αεροφωτογραφίες κατά τα έτη 2001 και 2011 οι οποίες αποδίδονται σε φωτογραμμετρικά σκαριφήματα κλίμακας 1:2000 (σχέδια 1 & 2, συνημμένα 1 και 2 αντίστοιχα). Και επιπρόσθετα: α) έχουν καταγραφεί από την αρμόδια Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών της Ν.Α. Ανατολικής Αττικής, (σχετικό, 29) β) αναφέρθηκαν από το Νομαρχιακό Συμβούλιο Αν. Αττικής, ως λόγος διαφωνίας στη χωροθέτηση του έργου, στην παράγραφο 10.γ.β. της υπ. αρ. 193/2003 Πράξης του Νομαρχιακού Συμβουλίου της Ν.Α. Αν Αττικής (υπ’ αρ. 20 πρακτικό συνεδρίασης). Εξάλλου, η ύπαρξη λεκάνης απορροής και χειμάρρων στον ΟΕΔΑ αναφέρεται στο σώμα της Γεωλογικής-Υδρογεωλογικής & Υδρολογικής μελέτης, όπως παρατέθηκαν στην παράγραφο Γ.3.2. της παρούσης. Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν και κατά τις επιθεωρήσεις που διενήργησε η ΕΥΕΠ. Γ.3.6. Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγουν και οι έρευνες πεδίου του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών όπως περιγράφεται στο (39) σχετικό, τα οποία συνοψίζονται στα κάτωθι: «…Οι παραπάνω εκτιμήσεις είναι εσφαλμένες και αναληθείς. Αναλυτικότερα: Η μισγάγγεια του χειμάρρου περιοδικής ροής δεν είναι μικρή όπως διαπιστώθηκε από τις εργασίες υπαίθρου (Εικόνες 5, 6, και 7 – Παράρτημα Ι) Ακριβέστερα, από τις μακροσκοπικές επιστημονικές παρατηρήσεις πεδίου διαπιστώθηκε ότι κατά περιόδους ο χείμαρρος έχει σημαντική ροή, κυρίως σε πλημμυρικές καταστάσεις έντονων βροχοπτώσεων. Η φράση «χωρίς ανάντη λεκάνη απορροής» δημιουργεί την λανθασμένη εντύπωση ότι το δυναμικό του εν λόγω χειμάρρου είναι περιορισμένο και πρακτικά αμελητέο. Η λεκάνη απορροής του χειμάρρου είναι ικανή να αποστραγγίσει σε πλημμυρικά επεισόδια σημαντικές ποσότητες νερού. Το παραπάνω φαινόμενο γίνεται εντονότερο μετά από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2009 οι οποίες αποψίλωσαν την περιοχή και εξάλειψαν τους μηχανισμούς φυσικής κατακράτησης του νερού. Επιπλέον, στη λεκάνη απορροής εντός του χώρου κατασκευής του ΧΥΤΑ, όπως διαπιστώθηκε από τις μακροσκοπικές επιστημονικές παρατηρήσεις πεδίου αλλά και από τους παλαιότερους τοπογραφικούς χάρτες της περιοχής, υπήρχαν αρκετά μικρότερα ρέματα τα οποία των οποίων η κοίτη καταστράφηκε εξαιτίας της διαμόρφωσης του χώρου. Είναι ευθέως αντιληπτό ότι μια τέτοια παρέμβαση είναι δυνατόν να επιφέρει αλλαγές στο υδρολογικό καθεστώς της στενής περιοχής. Ο ισχυρισμός που αναγράφεται στην Μ.Π.Ε. «η κύρια και διαμορφωμένη κοίτη βρίσκεται σε απόσταση 300 μέτρων από το όριο του χώρου» είναι εσφαλμένος, όπως διαπιστώθηκε από τις επιτόπιες

Σελίδα 17 από 45

μακροσκοπικές παρατηρήσεις, αλλά και από τον ίδιο τον χάρτη (Γεωλογικός – Υδρογεωλογικός χάρτης εγγύτερης περιοχής Έργου). Η διαμορφωμένη κοίτη του χειμάρρου περνά μέσα από τον χώρο του Έργου, καθώς διατρέχει σχεδόν όλη την έκταση του κατά τον εγκάρσιο άξονα, και εξέρχεται από αυτό με κατεύθυνση Β-Ν προς τον Ευβοϊκό κόλπο». Γ.3.7. Επιπροσθέτως επισημαίνεται ότι κατά την ημέρα που πραγματοποιήθηκαν οι τοπογραφικές επιμετρήσεις από τον ΟΚΧΕ στον υπό κατασκευή ΧΥΤΑ, εντοπίστηκαν από την ΕΥΕΠ δύο πηγάδια: i. Το ένα πηγάδι με συνταγμένες θέσης Χ= 497535 και Υ= 4231701, (ΕΓΣΑ 87) βρίσκεται εντός του γηπέδου του ΟΕΔΑ (φωτ. 18α & 18β), εντός της κοίτης του Ν. Δυτικού κλάδου του ρέματος (σχέδιο 1), πίσω από τον λόφο στον οποίο εντοπίστηκαν αρχαιολογικά ευρήματα και σε απόσταση περίπου 90 μέτρων από το υπό κατασκευή κύτταρο του ΧΥΤΑ. Στις 23-09-2011 η στάθμη του νερού στο πηγάδι αυτό, ήταν περίπου στα 2-3 μέτρα από την επιφάνεια και μάλιστα διαπιστώθηκε ότι γίνονταν συστηματική αποστράγγισή του στο ρέμα με μόνιμα εγκατεστημένη αντλία. Το πηγάδι αυτό αναφέρεται στο υπ’ αρ. ΒΑ 20 σχέδιο της ΜΠΕ ως πηγάδι με κωδική ονομασία Φ12-ΒΑ1 χωρίς όμως να γίνεται σχολιασμός στο σώμα της μελέτης (αναφορά στον υπ. αρ. 1-3. πίνακα «Σημεία υδροληψίας», σελ. 3-4 & 3-5). ii. Ένα πηγάδι εκτός γηπέδου του έργου ΟΕΔΑ, με συντεταγμένες θέσης Χ=0496693 και Υ=4230224 ευρισκόμενο σε απόσταση περίπου 1230 μέτρων από τα όριά του και στο οποίο η στάθμη του νερού ήταν περίπου στα 4 -5 μέτρα από την επιφάνεια το οποίο χρησιμοποιείται για το πότισμα ζώων κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων της περιοχής). Τα ανωτέρω αποτελούν σαφή ένδειξη ύπαρξης φρεάτιου υδροφορέα (πιθανά σε μικρό βάθος) στο χώρο κατασκευής ΟΕΔΑ, γεγονός που τόσο η ΜΠΕ όσο και η Γεωλογική–υδρογεωλογική Μελέτη δεν αξιολογούν επαρκώς. Αντίθετα, οι μελέτες αυτές, για τα συγκεκριμένα σημεία, στηρίχθηκαν κυρίως σε βιβλιογραφικά δεδομένα και στατιστικά στοιχεία προσδιορίζοντας τον υδροφόρο ορίζοντα στα 90 μέτρα βάθος περίπου, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία έρευνας πεδίου για την τεκμηρίωση των συμπερασμάτων αυτών. Συνεπώς, απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση των υποκείμενων του έργου γεωλογικών σχηματισμών καθώς και των Υδρολογικών και Υδρογεωλογικών δεδομένων για την περιοχή του έργου. Γ.4. Προστασία Ρεμάτων Ο θεμελιώδης Νόμος για την προστασία των ρεμάτων είναι ο Ν. 2853/1922 «Περί υδραυλικών εν γένει έργων» ως ισχύει. Ακόμη, για την προστασία των ρεμάτων από τις αυθαίρετες ανθρώπινες παρεμβάσεις έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Νόμου 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος». Ειδικότερα στο εδάφιο β) της παρ. 3 του Άρθρου 1. του Ν. 1650/86 (σχετικό 1) με τίτλο «Σκοπός», επιδιώκεται μεταξύ άλλων: «…Η προστασία των επιφανειακών και υπόγειων νερών θεωρούμενων ως φυσικών πόρων και ως οικοσυστημάτων». Επιπροσθέτως, έχει εφαρμογή το άρθρο 38 του Νομοθετικού Διατάγματος 3881/1958 (ΦΕΚ 181 Α’) «Περί έργων εγγείων βελτιώσεων» που αφορά σε περιορισμούς και απαγορεύσεις. Επίσης, στο άρθρο 5 του Νόμου 3010/2002 τίθενται οι διαδικασίες για την οριοθέτηση των ρεμάτων. Γ.4.1 Η κατασκευή έργων πλησίον και εντός της κοίτης ρεμάτων, επηρεάζει τη λειτουργία τους, γεγονός που προϋποθέτει σύμφωνα με τον (2) σχετικό Νόμο την οριοθέτησή τους, σύμφωνα με τον (36) σχετικό Νόμο την προστασία και αστυνόμευσή τους και την τήρηση των αναφερομένων στο άρθρο 5 του Κτιριοδομικού Κανονισμού περί δόμησης κοντά σε ρέματα. Σελίδα 18 από 45

Στο (22) σχετικό έγγραφό της, η ΔΕΚΕ αναφέρει ότι δεν απαιτείται η οριοθέτησή τους, επειδή πρόκειται για μικρές μισγάγγειες και το κυρίως ρέμα υφίσταται εκτός του γηπέδου του έργου (300 μέτρα απ’ αυτό). Επιπλέον αναφέρει, ότι όλα τα ανωτέρω έχουν εξεταστεί κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση καθώς και από το ΣτΕ και έχουν κριθεί τύποις και ουσίας. Ειδικότερα στο ανωτέρω έγγραφο υποστηρίζεται ότι: «Α1. Το γήπεδο στο οποίο κατασκευάζεται ο ΧΥΤΑ Γραμματικού καταλαμβάνει έκταση 517 στρεμμάτων και έχει λοφώδη μορφολογία. Η περίμετρος της έκτασης ορίζεται κατά τα ¾ του μήκους της από τον υδροκρίτη της γεωμορφολογικής ενότητας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η περιμετρική περίφραξη κατασκευάζεται κατά μήκος και επί του υδροκρίτη, εκτός από τη βόρεια πλευρά όπου το όριο του γηπέδου, και άρα η περίφραξη, οδεύει κάθετα στη βαθιά γραμμή (όπως βγαίνει η μισγάγγεια από το γήπεδο κατασκευής του έργου). Το γήπεδο του ΧΥΤΑ διατρέχουν δύο αβαθείς κοιλάδες οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως ρέματα (περιοδική ροή επιφανειακών υδάτων) ή έστω χείμαρροι (παροδική ροή επιφανειακών υδάτων), δεδομένου ότι δεν υφίσταται ανάντη λεκάνη απορροής. Διαμορφωμένη κοίτη ρέματος υφίσταται κατάντη του χώρου και σε απόσταση 300μ. περίπου. Συμβατή με τα ανωτέρω είναι και η περιγραφή του χώρου στη σελίδα 4-58 της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ): «Η υπό εξέταση Θέση βρίσκεται σε μικρή μισγάγγεια, χωρίς ανάντη λεκάνη απορροής. Ο κύριος αποδέκτης των επιφανειακών νερών του χώρου είναι το ρέμα περιοδικής ροής, του οποίου η κύρια και διαμορφωμένη κοίτη βρίσκεται σε απόσταση 300μ. από το όριο του χώρου και απολήγει στη θαλάσσια περιοχή ΒΑ του χώρου. Πρόκειται για την θαλάσσια περιοχή ΒΔ του οικισμού Σέσι, η οποία παρουσιάζει ειδικές χρήσεις (κολύμβηση –ψάρεμα) και απέχει από τα όρια του χώρου περίπου 2,5 χλμ. Κατά μήκος της ροής των υδάτων». Τα ανωτέρω, καθώς και το σύνολο των γεωμορφολογικών, γεωλογικών και υδρογεωλογικών στοιχείων και μελετών που περιλαμβάνονται στην Προμελέτη και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων τέθηκαν υπόψη των αρμοδίων αρχών κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου. Κατά τη διαδικασία αυτή, που ακολούθησε τις διατάξεις του Ν.3010/2002, όπως εξειδικεύτηκε με τις ΚΥΑ15393/2332/2002 (ΦΕΚ Β 1022/5.8.02) και 11014/703/Φ104/2003 (ΦΕΚ Β 332/20.3.03) δεν τέθηκε θέμα ύπαρξης και οριοθέτησης ρεμάτων εντός του χώρου κατασκευής του έργου και συνεπώς δεν προδιαγράφηκε σχετική απαίτηση στους περιβαλλοντικούς όρους του έργου. Επισημαίνεται δε ότι οι Περιβαλλοντικοί όροι του έργου έχουν κατ΄ επανάληψη κριθεί, τύποις, και ουσία, νόμιμοι από το ΣτΕ (αποφάσεις 1151/2007, 1952/2007, 1953/2007, 966/2010),. Με βάση τα παραπάνω είναι απόλυτα σαφές ότι δεν ετίθετο σε καμιά περίπτωση θέμα οριοθέτησης ρεμάτων εντός του ΧΥΤΑ από τη Δ/νσα του έργου υπηρεσία, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο δεν απαιτείτο από την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου, εφόσον κοίτη ρέματος υφίσταται εκτός του γηπέδου του έργου, σε απόσταση 300μ. προς τα κατάντη. Επιπρόσθετα σημειώνεται ότι στο παραπάνω πλαίσιο, για την κατασκευή του εν λόγω έργου δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 5 του Κτιριοδομικού κανονισμού (ΦΕΚ59Δ/1989), με το οποίο ρυθμίζονται τα θέματα δόμησης πλησίον των ρεμάτων που έχουν οριοθετηθεί σύμφωνα με το Ν.880/1979, όπως ισχύει με το άρθρο 5 του Ν.3010/2002». Από τα αναφερθέντα στην παράγραφο Γ.3 προκύπτει ότι η συνένωση των δύο κυρίων ρεμάτων σε ένα, πραγματοποιείται εντός του χώρου του Ο.Ε.Δ.Α. μεταξύ του λοφίσκου, που βρέθηκαν τα αρχαιολογικά ευρήματα, και πριν από την υπό κατασκευή μονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων (κάτω δεξιά Φώτο 7).

Σελίδα 19 από 45

Ως εκ τούτου, για τους δύο κυρίους κλάδους ρεμάτων, καθώς και για όλους τους κλάδους του υδρογραφικού δικτύου (φωτ.5, σχέδιο 1 και σχέδιο 2 του -37 σχετικού, συνημμένα 1 και 2 αντίστοιχα), που διέρχονται μέσα από το χώρο του υπό κατασκευή ΧΥΤΑ, όπως αποτυπώνονται στο φωτομετρικό σκαρίφημα του ΟΚΧΕ (του 2001 – σχέδιο 1), θα έπρεπε να είχαν προηγηθεί οι οριοθετήσεις τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 5 του Ν.3010/2002, καθώς και να είχαν τηρηθεί τα αναφερόμενα στο άρθρο 5 του Κτιριοδομικού Κανονισμού περί δόμησης κοντά σε ρέματα (αποστάσεις που αφορούν στις κτιριακές εγκαταστάσεις της υπό κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων και των λοιπών εγκαταστάσεων όπως αποτυπώνονται στους σχετικούς χάρτες της ΜΠΕ). Γ.4.2. Αποθέσεις υλικών εκσκαφής στις όχθες των ρεμάτων. Ειδικότερα διαπιστώθηκαν αποθέσεις υλικών εκσκαφής στις όχθες των ρεμάτων: α) στο Ν. Δυτικό κλάδο (φωτ. 12), β) στο κυρίως ρέμα (φωτ. 8,9,10) και γ) εκτός των ορίων της παραχωρούμενης έκτασης του ΟΕΔΑ στη Βόρεια πλευρά του έργου (Φωτ.

14 και 15), αλλοιώνοντας ή και καταστρέφοντας τα πρανή και την κοίτη των ρεμάτων (φωτ. 8, 9, 10, 11, 12,17, 19 και 20 καθώς και το σχέδιο 2 του – 37- σχετικού – συνημμένο 2 και το σχέδιο 3, συνημμένο 3). Επίσης, κατά την δεύτερη επιθεώρηση ( στις 04-02-2011) διαπιστώθηκε ότι μεγάλος όγκος υλικών εκσκαφής είχαν καταλήξει, παρασυρόμενα από την βροχή, εντός της κοίτης του ρέματος (δηλ. εκείνου που προκύπτει από τη συνένωση δυο κυρίως ρεμάτων και διατρέχει εγκάρσια το χώρο του έργου) και ιδιαίτερα στην περιοχή που γειτνιάζει με την υπό κατασκευή μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Τα υλικά αυτά εκσκαφής είχαν παρασυρθεί, μέσω αρχικά των δυο ρεμάτων και ακολούθως μέσω του κυρίως ρέματος κατέληξαν σε παραλία πλησίον της περιοχής «Σέσι» Γραμματικού. Η θαλάσσια περιοχή έμπροσθεν της παραλιακής ζώνης είχε αποκτήσει χρώμα καφέ προφανώς εξαιτίας του αιωρήματος λάσπης που εισήλθε στη θάλασσα από τα ρέματα αυτά. Τα ανωτέρω συντελέστηκαν κατά παράβαση: 1. Του Νόμου 2853/1922 «Περί υδραυλικών εν γένει έργων» (σχετικό 36), (οποίος αποτελεί οδηγό για την προστασία των ρεμάτων) και ειδικότερα των διατάξεων των άρθρων 17, 18, 19 και 20 του Κεφαλαίου Ε΄, ΄΄Αστυνομία των Δημοσίων Υδάτων΄΄.

2. Του άρθρου 38 του Νομοθετικού Διατάγματος 3881/1958 (ΦΕΚ 181Α΄) «Περί έργων εγγείων βελτιώσεων» που αφορά σε Περιορισμούς και απαγορεύσεις.

3. Της ΚΥΑ 50910/2727/2003 για την ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων (προϊόντα εκσκαφής) και 4. Του υπ. αρ. Δ1.15 Περιβαλλοντικού Όρου (Π.Ο.) της (9) σχετικής ΑΕΠΟ (ως ισχύει) του έργου. Στον εν λόγω Π.Ο. αναφέρεται ειδικότερα ότι: «…Σε κάθε περίπτωση θα λαμβάνεται μέριμνα για την αποφυγή παράσυρσης του αποτιθέμενου υλικού από τις βροχές. Απαγορεύεται η ρίψη έστω και προσωρινά μπαζών και άλλων αδρανών στις κοίτες των ρεμάτων. Οι παραπάνω χώροι απόθεσης θα εγκριθούν από την ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ». Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο προστασίας των ρεμάτων και δεν έχουν περιέλθει στην ΕΥΕΠ στοιχεία, παραστατικά και δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι χωροθετήθηκαν και εγκρίθηκαν θέσεις για την απόθεση των πλεοναζόντων ακατάλληλων προϊόντων εκσκαφής του έργου.

Σελίδα 20 από 45

Γ.4.3. Κατασκευή τεχνικών έργων εντός κοίτης ρεμάτων Εντός της κοίτης του ρέματος (στο οποίο συνενώνονται όλοι οι άλλοι κλάδοι των προαναφερόμενων ρεμάτων) και εντός του γηπέδου του έργου (στο Βόρειο όριο της ΟΕΔΑ, από την πλευρά κατασκευής της μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων) έχει κατασκευαστεί υδραυλικό έργο. Πέριξ και ανάντη του έργου διαπιστώθηκε επέμβαση στην κοίτη, πιθανόν από σκαπτικό μηχάνημα, διαμόρφωση και διαπλάτυνση της κοίτης με ταυτόχρονη εκρίζωση ή/και κοπή δένδρων (Φωτ. 11, 14 και 17) και έχουν γίνει επιχωματώσεις εκτός των ορίων του έργου ΟΕΔΑ (φωτ. 15). Οι ανωτέρω επεμβάσεις εντός ρέματος, συντελέστηκαν χωρίς οριοθέτησή του, κατά παράβαση του (2) σχετικού Νόμου, του Ν. 2853/1922 «Περί υδραυλικών εν γένει έργων» (σχετικό 38) και του υπ. αρ. Δ1.15 Π.Ο. και του άρθρου 17 του υπ’ .αρ. 18/21-03-1924 Βασιλικού Διατάγματος, περί κωδικοποίησης των διατάξεων του Ν.2853/1922 και του από 10-12-1923 Νομοθετικού Διατάγματος «περί τροποποιήσεως και προσθήκης διατάξεων τινών εις τον Νόμον 2853/1922. Σύμφωνα με το οποίο «Ουδείς δύναται να κατασκευάσει άνευ αδείας εν τη κοίτη και την περιοχή των πλημμυρών ποταμών, χειμάρρων, ρυάκων, οχετών και διωρύγων». Σημειώνεται επίσης ότι στις 23-09-2011 οι επιθεωρητές εντόπισαν και την κατασκευή δεύτερου υδραυλικού έργου (φωτ. 16) εντός του γηπέδου του έργου, κοντά στην είσοδο του εργοταξίου, στην κοίτη ρέματος το οποίο δεν έχει οριοθετηθεί κατά παράβαση των ανωτέρω Νόμων και Διαταγμάτων. Γ.5 Είχαν μεταφερθεί και τοποθετηθεί εκατοντάδες μεταχειρισμένα ελαστικά οχημάτων επί της μεμβράνης στεγάνωσης - αποστράγγισης των κυττάρων του ΧΥΤΑ για την συγκράτησή της (φωτ. 25). Παρακαλείστε να αναφέρεται βάσει ποιου όρου έγινε αυτή η χρήση των ελαστικών καθώς και να υποβάλλετε στοιχεία κτήσης τους και μεταφοράς των ελαστικών, καθώς και το σχεδιασμό για τη μελλοντική τους διαχείριση, δεδομένου ότι στα άρθρα 7 και 8 του υπ ‘αριθ. 109/05-03-2004 (ΦΕΚ 75Α’) Π.Δ. που απαγορεύουν τη διάθεση μεταχειρισμένων ελαστικών σε ΧΥΤΑ και προβλέπουν (άρθρο 5) τη διάθεση/ διαχείριση μέσω οργανωμένων Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης. Γ.6. Είχε διανοιχτεί μέρος – τμήμα της αντιπυρικής ζώνης στα Δυτικά του έργου, η κατασκευή της οποίας, κατά δήλωση των υπευθύνων, διακόπηκε λόγω μη ολοκλήρωσης της διαδικασίας των απαλλοτριώσεων. Γ.7. Η περίφραξη του εν λόγω χώρου ήταν μερική στο Β.Α και στο Ν.Δ μέρος. Επίσης είχε γίνει προσωρινή περίφραξη στον δρόμο προς παραλία. Γ.8. Παρατηρήσεις επί των Γεωλογικών–υδρογεωλογικών στοιχείων του έργου Γ.8.1. Νομικό πλαίσιο – αναφορές στην ΜΠΕ του έργου: α. Όπως ήδη προαναφέρθηκε στην παράγραφο Α.1. του παρόντος, είναι εμφανές ότι σε κάθε έργο ΧΥΤΑ τα γεωλογικά–υδρογεωλογικά δεδομένα της περιοχής του έργου είναι στοιχεία και δεδομένα πρώτης προτεραιότητας και σημασίας για την χωροθέτησή του, τη μελέτη του, την κατασκευή και τη λειτουργία του. Τα ανωτέρω επιβεβαιώνονται και από το γεγονός ότι στις KYA με αρ. 113944/97 (η οποία αντικαταστάθηκε από την 50910/2727/2003 ΚΥΑ) & ΚΥΑ 114218/97, βάσει των οποίων συντάχθηκε η ΜΠΕ του έργου (σελ 0-1 της ΜΠΕ) και προφανώς και στη Μελέτη Προέγκρισης Χωροθέτησης (όπως ίσχυε την περίοδο εκείνη), αναφέρονται επακριβώς οι διαδικασίες διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, καθώς και τα κριτήρια καταλληλότητας των υπό εξέταση χώρων για εγκατάσταση ΧΥΤΑ. Ειδικότερα, αναφέρουμε τα εξής: 1. Στο άρθρο 3 του παραρτήματος Ι της ΚΥΑ 114218/97 (παρ. 3.3.1) η εξέταση των γεωλογικών, υδρογεωλογικών, υδρολογικών και περιβαλλοντικών κριτηρίων της περιοχής, αποτελούν μέρος των

Σελίδα 21 από 45

κριτηρίων για την συγκριτική αξιολόγηση προκειμένου να πραγματοποιηθεί η σωστή χωροθέτηση ενός ΧΥΤΑ.

2. Στο άρθρο 5 της ΚΥΑ 113944/97 περιγράφονται τα στάδια σχεδιασμού για την επιλογή των χώρων διάθεσης και αξιοποίησης των στερεών αποβλήτων. Στο δεύτερο στάδιο του σχεδιασμού αναφέρονται γεωλογικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη και που πρέπει να ισχύουν στην περιοχή του έργου.

3. Ακόμα, στο άρθρο 6, παράγραφος 2.1.13 της ανωτέρω ΚΥΑ αναφέρονται οι ειδικές απαιτήσεις της μελέτης, στο στάδιο της Προέγκρισης Χωροθέτησης των μονάδων διαχείρισης των Στερεών αποβλήτων, καθώς και η απαίτηση για την εκπόνηση Γεωλογικής Μελέτης, η οποία θα περιλαμβάνει: «Αναγνώριση, περιγραφή και τεκμηρίωση του γενικού γεωλογικού καθεστώτος της υπό εξέταση περιοχής, όπως και των τεκτονικών συνθηκών και της σεισμικότητας της, με στόχο τον προσδιορισμό του μεγέθους και της σπουδαιότητας των γεωλογικών περιορισμών και δυνατοτήτων της προβλεπόμενης θέσης». Η Γεωλογική έκθεσης της ευρύτερης περιοχής περιλαμβάνει: 

Λιθολογικά, ορυκτολογικά, στρωματογραφικά και στρατηγραφικά δεδομένα των γεωλογικών σχηματισμών της ευρύτερης περιοχής,



Τεκτονικά ρήγματα και σεισμική δραστηριότητα



Εδαφομηχανικές ιδιότητες (γεωτεχνικοί παράμετροι: αντοχή, παραμόρφωση, κ.α.)



Εκτίμηση υδροπερατότητας των γεωλογικών σχηματισμών και διαπίστωση επαρκούς δατοστεγανότητας του χώρου,



Βαθμό αποσάρθρωσης,



Καρστικά φαινόμενα και μελέτη της σχέσης του με την τεκτονική εξέλιξη,



Κατολισθητικά φαινόμενα και χώρους πιθανόν κατολισθήσεων,



Αξιολόγηση των γεωλογικών και γεωτεχνικών στοιχείων (υδρογεωλογική συμπεριφορά των λιθοστρωματικών σχηματισμών.)

β. Στη σελίδα 37 του 4ου κεφαλαίου της ΜΠΕ αναγράφεται ότι: «Η γενική υδρογεωλογική συμπεριφορά των γεωλογικών σχηματισμών οι οποίοι δομούν την ευρύτερη περιοχή παρουσιάζεται στην επισυναπτόμενη γεωλογική –υδρογεωλογική μελέτη. Οι γεωλογικοί σχηματισμοί οι οποίοι αποτελούν το υπόβαθρο του χώρου τελικής εναπόθεσης είναι κύρια σχιστολιθικοί σχηματισμοί της ΒΑ Αττικής, οι οποίοι παρουσιάζουν ενστρώσεις μαρμάρων. Πρόκειται για σχηματισμούς ημιπερατούς, οι οποίοι προσεγγίζουν πρακτικά τους στεγανούς. Το πάχος της ακόρεστης ζώνης, δηλαδή το βάθος στο οποίο πιθανά απαντάται ο υδροφόρος ορίζοντας θεωρείται μεγαλύτερο των 90μ., αφού το πάχος του σχετικά στεγανού σχηματισμού είναι πολύ μεγαλύτερο»… Η ΕΥΕΠ/ΤΝΕ ζήτησε (γραπτά και προφορικά) τόσο από την ΕΥΠΕ όσο και από τη ΔΕΣΕ και την ΔΕΚΕ να προσκομιστεί η αναφερόμενη ως επισυναπτόμενη στη ΜΠΕ γεωλογική–υδρογεωλογική μελέτη καθώς και όλα τα στοιχεία, χάρτες, σχέδια κ.α που σχετίζονται με αυτή. Τα ανωτέρω αιτηθέντα προσκομίστηκαν στην ΕΥΕΠ στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2011. Γ.8.2. Εγκεκριμένη Γεωλογική–Υδρογεωλογική & Υδρολογική Μελέτη-ΜΠΕ και Τεχνικό Υπόμνημα του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιο Αθηνών:

Σελίδα 22 από 45

α. Σύμφωνα με την ΜΠΕ και τη συναπτόμενη σ’ αυτή Γεωλογική–Υδρογεωλογική & Υδρολογική Μελέτη (ΚΕΦ. 5, παρ. 2, σελ. 28): «Οι γεωλογικοί σχηματισμοί οι οποίοι αποτελούν το υπόβαθρο του χώρου τελικής εναπόθεσης είναι κύρια οι σχιστολιθικοί σχηματισμοί της ΒΑ Αττικής, οι οποίοι παρουσιάζουν ενστρώσεις μαρμάρων. Πρόκειται για σχηματισμούς ημιπερατούς, οι οποίοι προσεγγίζουν τους πρακτικά στεγανούς. Το πάχος της ακόρεστης ζώνης, δηλαδή το βάθος στο οποίο πιθανά θα απαντάται ο υδροφόρος ορίζοντας θεωρείται μεγαλύτερο των 90μ., αφού το πάχος του σχετικά στεγανού σχηματισμού είναι πολύ μεγαλύτερο». β. Σύμφωνα με το (39) σχετικό Τεχνικό Υπόμνημα του Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς και τα αποτελέσματα των γεωφυσικών διασκοπήσεων που έγιναν περιμετρικά του υπό κατασκευή έργου (ΚΕΦ.

1.3, 2, 3): «οι σχιστολιθικοί σχηματισμοί Μαραθώνα, Γραμματικού, Ραμνούντας χαρακτηρίζονται γενικά ως αδιαπέραστοι σχηματισμοί κατά το πρωτογενές πορώδες και έως ημιπερατοί κατά το δευτερογενές πορώδες λόγω τεκτονισμού και αποσάθρωσης. Ο υδρογεωλογικός τους ρόλος είναι πολύπλευρος και συνίσταται (Μόρφης 1995)1 στη δημιουργία υδροφόρων οριζόντων μικρής δυναμικότητας, τοπικής σημασίας λόγω ρωγμάτωσης και αποσάθρωσης με χαρακτηριστικό την υψηλή υδροστατική στάθμη και την περιορισμένη απόδοση των έργων υδροληψίας»… «Τα αποτελέσματα των επιτόπιων επιστημονικών μακροσκοπικών παρατηρήσεων, χαρτογραφήσεων και ερευνών, έδειξαν τα ακόλουθα νέα δεδομένα για την περιοχή «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού: Η περιοχή μελέτης δομείται από σχιστολιθικούς σχηματισμούς και μάρμαρα. Σύμφωνα με τα όσα διαπιστώθηκαν κατά την εκ νέου χαρτογράφηση της περιοχής σε κλίμακα 1:5000 (Σχήμα 2), εν αντιθέσει με τα όσα εσφαλμένα αναφέρονται στην εγκεκριμένη Μ.Π.Ε για τη χωροθέτηση θέσης ΧΥΤΑ στην περιοχή, στην άμεση περιοχή του Έργου απαντούν 2 ορίζοντες μαρμάρων (Σχήμα 3) και όχι ένας (Σχήμα 4) . Ακριβέστερα, στην περιοχή εμφανίζεται πλην των υπερκειμένων γεωλογικών σχηματισμών (Κρητιδικά μάρμαρα) και το υπόβαθρο των σχιστολίθων, το οποίο αποτελείται από Τριαδικά μάρμαρα. Τα μάρμαρα αυτά αποκαλύπτονται σε αρκετά μέρη στην ευρύτερη περιοχή, περίπου στο μέσο απόλυτο υψόμετρο των +260m, με ορισμένες εμφανίσεις να φθάνουν μέχρι και τα +320. Ο συγκεκριμένος σχηματισμός λανθασμένα θεωρείται ότι βρίσκεται πάνω από τους σχιστολίθους, καθώς αυτό συμβαίνει μόνο για μία μικρή εμφάνιση Κρητιδικών μαρμάρων βόρεια της θέσης του Έργου (η ακριβής στρωματογραφική στήλη της περιοχής απεικονίζεται στο Σχήμα 3). Η παραπάνω γεωλογική διαπίστωση μεταβάλλει σημαντικά το υδρογεωλογικό καθεστώς της περιοχής, καθώς δεν ισχύουν τα όσα περιγράφονται περί αδιαπέρατου υποβάθρου των σχιστολίθων. Αντιθέτως, κάτω από τους σχιστόλιθους βρίσκονται τα Τριαδικά μάρμαρα τα οποία είναι λίαν υδατοπερατά. Επιπλέον, σύμφωνα με τα δεδομένα του χάρτη (Σχήμα 1) το πάχος των σχιστολίθων αναμένεται να είναι μικρό, και σε κάθε περίπτωση μικρότερο από τα 90m που αναφέρονται στην Μ.Π.Ε. Μια προσεχτική παρατήρηση στο λόφο που βρίσκεται εντός της θέσης του Έργου, δείχνει ότι ενδεχομένως το τοπικό αυτό τοπογραφικό έξαρμα, ενδεχομένως να αποτελεί μια αναθόλωση η οποία έχει προκληθεί από την ανύψωση του υποκείμενου μαρμάρου.. Οι εργαστηριακές αναλύσεις και μετρήσεις που διεξήχθησαν περιλάμβαναν τον προσδιορισμό των ορυκτολογικών συστατικών των σχιστολιθικών σχηματισμών της περιοχής, με σκοπό να διερευνηθεί ο βαθμός αποσάθρωσης του πετρώματος που είναι άμεσα συνδεδεμένος i) με την φέρουσα ικανότητα του σχηματισμού, την πιθανότητα καθιζήσεων και κατολισθήσεων και ii) με την υδατοπερατότητα του, την ευκολία δηλαδή διέλευσης νερού μέσα από τη μάζα του. Ο ορυκτολογικός προσδιορισμός πραγματοποιήθηκε με την μέθοδο της «Περιθλασιμετρίας Ακτίνων Χ» (XRD) και τα αποτελέσματα των σχετικών ακτινογραφημάτων βρίσκονται στο Παράρτημα ΙΙ.

Σελίδα 23 από 45

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την αξιολόγηση των ορυκτολογικών αναλύσεων προέκυψε ότι οι σχιστολιθικοί σχηματισμοί είναι ισχυρά εξαλλοιωμένοι κατά θέσεις, όπως διαπιστώνεται και από την αυξημένη παρουσία αργιλικών ορυκτών, όπως ιλλίτης, κλινόχλωρο και μοντμοριλλονίτης. Επίσης, η παρουσία ασβεστίτη υποδηλώνει την ύπαρξη ενστρώσεων μαρμάρου. Οι παραπάνω διαπιστώσεις έχουν ως αποτέλεσμα την αλλοίωση της αρχικής δομής και ιδιοτήτων του σχιστολίθου, με αποτέλεσμα: α) να παρουσιάζει μειωμένη συνοχή β) σε αρκετές θέσεις να καθίσταται εύθρυπτος γ) σε αρκετές θέσεις να καθίσταται πρακτικά διαπερατός, λόγω των έντονων εξαλλοιώσεων και της παρουσίας ενστρώσεων μαρμάρου. Τα παραπάνω δεδομένα, μεταβάλλουν τα χαρακτηριστικά του σχιστολιθικού σχηματισμού επηρεάζοντας σαφώς τα γεωλογικά και υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Ως αποτέλεσμα, οι οποιεσδήποτε εκτιμήσεις των σχετικών εγκεκριμένων μελετών (Μ.Π.Ε και «ειδική γεωλογική και υδρογεωλογική μελέτη»), που άπτονται της γεωλογίας και της υδατοπερατότητας των σχηματισμών έχουν βασισθεί σε λανθασμένα δεδομένα.» Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι έρευνες πεδίου, στις οποίες στηρίχθηκε το εν λόγω Τεχνικό Υπόμνημα του Πανεπιστημίου Αθηνών, εισάγουν νέα δεδομένα για τους γεωλογικούς σχηματισμούς της εγγύτερης στο έργο περιοχής και για την υδατοπερατότητά τους, τα οποία έρχονται σε αντίθεση με τα αντίστοιχα συμπεράσματα της ΜΠΕ και της Γεωλογικής– Υδρογεωλογικής και Υδρολογικής Μελέτης, γεγονός που καθιστά αναγκαία την περαιτέρω διερεύνηση για την φύση των Γεωλογικών σχηματισμών και την Υδροφορία του χώρου, ώστε να προστατευτεί το έργο και διασφαλιστεί η προστασία του Περιβάλλοντος. γ. Επιπρόσθετα, στην παρ. 3.8.1 της σελ. 20 της (6) σχετικής ΚΥΑ, με θέμα: «Κατάρτιση πλαισίου Προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων», που αφορά στα υδρογεωλογικά κριτήρια, αναφέρεται ότι στην περίπτωση αστοχίας των στρώσεων του Χ.Υ.Τ.Α. πρέπει να υπάρχει διασφάλιση εδαφική. Αυτό σημαίνει ότι το έδαφος πρέπει να είναι στεγανό προκειμένου στην περίπτωση αυτή να μην υπάρχουν διαφυγές στον υδροφορέα (σελ 41 της εν λόγω ΚΥΑ όπου αναφέρεται το πρόγραμμα αποκατάστασης της ποιότητας των υπογείων υδάτων σε περίπτωση αστοχίας). Επειδή λοιπόν, οι αναφορές αυτές στηρίζονται κύρια σε βιβλιογραφικές εκτιμήσεις, χωρίς να περιγράφονται δράσεις πεδίου όπως γεωλογικές γεωτρήσεις, τομές, μετρήσεις κ.α, που θα προσέδιδαν μεγαλύτερη αξιοπιστία και ακρίβεια στα απαιτούμενα υδρογεωλογικά στοιχεία και επειδή νέα στοιχεία (περιλαμβάνονται στο 39 σχετικό Τεχνικό Υπόμνημα του Πανεπιστημίου Αθηνών) ανατρέπουν πολλά από τα δεδομένα της ΜΠΕ, δεν δύναται να εξασφαλιστεί, όπως ορίζεται με σαφήνεια στην ΚΥΑ, η εδαφική διασφάλιση και ως εκ τούτου η προστασία του περιβάλλοντος, από τη ρύπανση υπόγειων ή επιφανειακών υδάτων προερχόμενη από τυχόν αστοχία των μονωτικών στρώσεων του ΧΥΤΑ. Γ.9. Παρατηρήσεις επί των τεκτονικών στοιχείων – σεισμικότητα στην περιοχή του έργου Γ.9.1. Τεχνική σημασία των ρηγμάτων Όσον αφορά στα ρήγματα, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη μια σειρά στοιχείων σχετικά με τη συμπεριφορά και τη λειτουργία τους: i. Τα ρήγματα προκαλούν αλλαγή της θέσης των στρωμάτων διακόπτοντας τη συνέχεια τους.

Σελίδα 24 από 45

ii. Επέρχεται μείωση της συνοχής του πετρώματος σε ζώνη κατά μήκος του ρήγματος λόγω κερματισμού ή θρυμματισμού του πετρώματος και αλλαγής της μηχανικής συμπεριφοράς του. iii. Κατά την ενεργοποίηση ενός ρήγματος, προκαλούνται οριζόντιες και κατακόρυφες μετακινήσεις κατά μήκος αυτού. Συνεπώς δημιουργούνται εδαφικές ασυνέχειες που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της περατότητας στην ανωτέρω ζώνη και δημιουργία εκλεκτικού άξονα αποστραγγίσεως των υπογείων υδάτων. Η κατάσταση αυτή κρίνεται δυσμενής για στεγανοποίηση και παράλληλα ευεργετική για εκμετάλλευση υπογείου ύδατος. iv. Στην περίπτωση παρουσίας υλικού πληρώσεως, συχνά συμπιεστού – αργιλικού επέρχεται μείωση της περατότητας αλλά και δυνατότητα παραμορφώσεων. Επίσης σημειώνεται ότι στο σχέδιο με τίτλο «Γεωλογικός-Υδρογεωλογικός χάρτης εγγύτερης περιοχής έργου», κωδικός σχεδίου ΒΑ20 και αριθμός 20 της ΜΠΕ, αναφέρεται ότι τα ρήγματα της περιοχής γεμίζουν με λεπτομερή υλικά. v. Είναι δεδομένη η κινητικότητα ρηγμάτων σε ασταθείς σεισμικά ζώνες. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι Χ.Υ.Τ.Α. δεν πρέπει να κατασκευάζονται επάνω σε ρήγμα, καθώς σε περίπτωση αστοχίας τα στραγγίδια θα περάσουν στο υπέδαφος και στον υδροφορέα, επειδή η ύπαρξη ρηγμάτων καθιστά τον σχηματισμό υδατοπερατό. Γ.9.2. Αναφορές της ΜΠΕ και της συνημμένης σ’ αυτήν Γεωλογικής-Υδρογεωλογικής & Υδρολογικής Μελέτης σχετικά με την τεκτονική και τη Σεισμικότητα της περιοχής του έργου: α. Στο σχέδιο με τίτλο «Γεωλογικός-Υδρογεωλογικός χάρτης εγγύτερης περιοχής έργου», κωδικός σχεδίου ΒΑ 20 (της ΜΠΕ), είναι αποτυπωμένα εμφανώς:  σαφή και ασαφή εντοπισμένα γραμμικά τεκτονικά στοιχεία από αεροφωτογραφίες (ΛΟΖΙΟΣ 1993),  πιθανά αναφερόμενα ρήγματα και  ρήγμα που εντοπίστηκε κατά την εργασία υπαίθρου εντός των ορίων του έργου β. Στην σελίδα 38 του 4ου κεφαλαίου της ΜΠΕ αναφέρεται ότι: «Στην Βορειοανατολική Αττική κυριαρχούν ρήγματα γενικής διεύθυνσης ΔΒΔ-ΑΝΑ και ΒΔ-ΝΑ ενώ μικρότερη συμμετοχή έχουν τα ρήγματα διεύθυνσης Β-Ν. Οι κύριες ενεργές νεοτεκτονικές δομές της βορειοανατολικής Αττικής είναι οι ρηξιγενείς ζώνες της Βόρειας Πάρνηθας (Αυλώνα – Μαλακάσας) και της περιοχής Ωρωπού Αγ. Αποστόλων η οποία οριοθετεί και τον Ευβοϊκό κόλπο. Η ρηξιγενής ζώνη της περιοχής Ωρωπού – Αγίων Αποστόλων βρίσκεται περί τα 3,5km βορείως της υποψήφιας ΟΕΔΑ «Μαύρο Βουνό».Το νότιο (παράκτιο) τμήμα της ρηξιγενούς ζώνης εντοπίζεται σε απόσταση περίπου 1700 – 2000m από τον υποψήφιο ΟΕΔΑ «Μαύρο Βουνό» (ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ et al.

(1988), LEKKAS (2001)). Παράλληλο ρήγμα σ΄ αυτό, βρίσκεται 400m νοτιοδυτικά του χώρου (ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ et al. (1988)). Τα ρήγματα αυτά επειδή έχουν την ίδια γεωμετρία με τα υποθαλάσσια ρήγματα του Νότιου Ευβοϊκού θεωρούνται ως ενεργά ρήγματα, τα οποία πιθανόν να επαναδραστηριοποιηθούν σε ένα μελλοντικό σεισμό, ενώ μπορεί να φιλοξενούν και κάποια σεισμική εστία..

4.2.3 Σεισμικότητα Από άποψη σεισμικής επικινδυνότητας, η υπό εξέταση θέση ανήκει στην Ανατολική Αττική, η οποία δεν παρουσιάζει αξιόλογη σεισμική δράση. Συγκεκριμένα εντάσσεται στα όρια των Ζωνών Ι και ΙΙ (ζώνες μικρής και μέτριας σεισμικής επικινδυνότητας). Ο Ζώνες Σεισμικής Επικινδυνότητας της Ελλάδας συνολικά είναι 4 (Ι,ΙΙ,ΙΙΙ,ΙV), και την μέγιστη επικινδυνότητα την έχει η ζώνη IV. Σελίδα 25 από 45

Σημειώνεται ότι ο ΕΑΚ-2000, έχει εφαρμογή κυρίως σε κτιριακά έργα, αλλά ο τρόπος αντιμετώπισης των θεμάτων του είναι χρήσιμος, ώστε να συναχθούν συμπεράσματα και για άλλου τύπου έργα, καθώς και αυτά τα οποία μας αφορούν. Επίσης στο σχήμα που ακολουθεί παρατηρείται ότι η Βορειοανατολική Αττική τοποθετείται στην περιοχή με μέση περίοδο επανάληψης σεισμών με μέγεθος Μ=6,3 από 20- 40 έτη». ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Βραχώδεις ή ημιβραχώδεις σχηματισμοί εκτεινόμενοι σε αρκετή έκταση και βάθος, με την προϋπόθεση ότι δεν παρουσιάζουν έντονη αποσάθρωση.

Β

Στρώσεις πυκνού κοκκώδους υλικού με μικρό ποσοστό ιλυοαργιλικών προσμίξεων, πάχους μικρότερου των 70 μ. Στρώσεις πολύ σκληρής προσυμπιεσμένης αργίλου πάχους μικρότερου των 70 μ. Εντόνως αποσαθρωμένα βραχώδη ή εδάφη που από μηχανική άποψη μπορούν να εξομοιωθούν με κοκκώδη. Στρώσεις κοκκώδους υλικού μέσης πυκνότητας, πάχους μεγαλύτερου των 5 μ. ή μέσης πυκνότητας πάχους μεγαλύτερου των 70 μ.

Γ

Στρώσεις σκληρής προσυμπιεσμένης αργίλου πάχους μεγαλύτερου των 70 μ. Στρώσεις κοκκώδους υλικού μικρής σχετικής πυκνότητας, πάχους μεγαλύτερου των 5 μ. ή μέσης πυκνότητας πάχους μεγαλύτερου των70 μ. Ιλυοαργιλικά εδάφη μικρής αντοχής σε πάχος μεγαλύτερο των 5 μ.

Δ χ

Έδαφος με μαλακές αργίλους υψηλού δείκτη πλασιμότητας (Ιρ > 50), συνολικού πάχους μεγαλύτερου των 10 μ. Χαλαρά λεπτόκοκκα αμμοϊλιώδη εδάφη υπό τον υδάτινo ορίζοντα, που ενδέχεται να ρευστοποιηθούν (εκτός αν ειδική μελέτη αποκλείει τέτοιο κίνδυνο, ή γίνει βελτίωση των μηχανικών τους ιδιοτήτων). Εδάφη που βρίσκονται δίπλα σε εμφανή τεκτονικά ρήγματα. Απότομες κλιτείς καλυπτόμενες με προϊόντα χαλαρών πλευρικών κορημάτων. Χαλαρά κοκκώδη ή μαλακά ιλυοαργιλλικά εδάφη, εφόσον έχει αποδειχθεί ότι είναι επικίνδυνα από άποψη δυναμικής συμπυκνώσεως ή απώλειας αντοχής. Πρόσφατες χαλαρές επιχωματώσεις (μπάζα). Οργανικά εδάφη. Εδάφη κατηγορίας Γ με επικινδύνως μεγάλη κλίση.

Πηγή: Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός 2000. Το έδαφος στην υπό μελέτη περιοχή κατατάσσεται, γενικά, στην κατηγορία Α, που σημαίνει ότι δεν παρουσιάζει προβλήματα κατά την δόμηση, με επιλογή κατάλληλου συντελεστή θεμελίωσης». γ. Στη σελ. 11 της παραγ. 3.1.2 του Κεφ. 3 της Γεωλογικής-Υδρογεωλογικής & Υδρολογικής Μελέτης, αναφέρονται τα εξής: «…Τεκτονικά στοιχεία με μικρή γωνία μετάπτωσης, ακολουθούν συνήθως τη μορφολογία του εδάφους και γι’ αυτό δεν αναγνωρίζονται κατά την χαρτογράφηση των αεροφωτογραφιών. Με διακεκομμένες γραμμές χαρτογραφήθηκαν τα γραμμικά στοιχεία των οποίων η τεκτονική υφή δεν ήταν αυτονόητα ξεκάθαρη κατά την στερεοσκοπική παρατήρηση των αεροφωτογραφιών και πρέπει να ελεγχθούν με ιδιαίτερη προσοχή στο ύπαιθρο…Οι τεκτονικές ασυνέχειες της περιοχής, φαίνεται να είναι κανονικά ρήγματα, ή ρήγματα επαφής των διαφορετικών λιθολογικών ενοτήτων της περιοχής. Κανονικά ρήγματα

Σελίδα 26 από 45

φαίνεται να είναι και οι περισσότερες της συζυγούς προς αυτή τη διεύθυνση, τεκτονικές ασυνέχειες με ΒΑΝΔ διεύθυνση, που εντοπίστηκαν και χαρτογραφήθηκαν στην περιοχή εργασιών. Τα ρηξιγενή συστήματα της διεύθυνσης αυτής, όπως και αυτά με διεύθυνση Α-Δ και Β-Ν, φαίνεται να επαναλαμβάνονται σε σταθερές μεταξύ τους αποστάσεις, σε όλο το μήκος της περιοχής εργασιών. Τα όσα αναφέρθηκαν μέχρι τώρα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι απαραίτητες εργασίες μικροτεκτονικής για να γίνει δυνατή και ανάλυση της δυναμικής της περιοχής εργασιών.» Επί πλέον στη σελ. 13 της παραγ. 3.1.3.2 αναφέρεται ότι: «…Το νότιο (παράκτιο) τμήμα της ρηξιγενούς ζώνης εντοπίζεται σε απόσταση περίπου 1700-2000m από την υπό μελέτη Ο.Ε.Δ.Α. «Μαύρο Βουνό» (ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ et al.(1988), LEKKAS (2001)). Παράλληλο ρήγμα σ’ αυτό, βρίσκεται 400 m νοτιοδυτικά του χώρου (ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ et al.(1988)). Τα ρήγματα αυτά επειδή έχουν την ίδια γεωμετρία με τα υποθαλάσσια ρήγματα του Νότιου Ευβοϊκού θεωρούνται ως ενεργά ρήγματα, τα οποία πιθανόν να επαναδραστηριοποιηθούν σε ένα μελλοντικό σεισμό, ενώ μπορεί να φιλοξενούν και κάποια σεισμική εστία. …Ένα στοιχείο που πρέπει να αναφερθεί για την εν λόγω περιοχή είναι η σχετικά έντονή γραμμική κατά βάθος διάβρωση στις κοίτες των χειμάρρων, η οποία είναι αποτέλεσμα έντονων κατακόρυφων κινήσεων κατά το τεταρτογενές, (Φωτ. 1). Φαίνεται ότι η περιοχή βρίσκεται στο εσωτερικό ενός τεμαχίου το οποίο ανέρχεται». Στην Γεωλογική-Υδρογεωλογική & Υδρολογική Μελέτη που είναι επισυναπτόμενη στην ΜΠΕ αναφέρονται τεκτονικά στοιχεία, ασυνέχειες και ρήγματα για τα οποία απαιτείται διερεύνησή τους. Επιπροσθέτως, παρά το γεγονός ότι το σχέδιο με κωδικό ΒΑ 20 της ΜΠΕ (ΓεωλογικόςΥδρογεωλογικός χάρτης εγγύτερης περιοχής έργου) αποτυπώνει τα συγκεκριμένα γραμμικά τεκτονικά χαρακτηριστικά, αντίθετα στο σώμα της ΜΠΕ δεν γίνεται αναφορά σ’ αυτά και ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό αν έχουν εξεταστεί, αναλυθεί και αξιολογηθεί. Για τους ανωτέρω λόγους παρακαλείστε να πληροφορήσετε την ΕΥΕΠ αν αυτά έχουν ληφθεί υπ’ όψη (σε ποια μελέτη, τεχνικό υπόμνημα κλπ) και ως εκ τούτου ποια ειδικότερα μέτρα προβλέπονται προκειμένου να αντιμετωπιστούν ή/και να ελαχιστοποιηθούν οι τυχόν επιπτώσεις των στοιχείων αυτών στο έργο και στο Περιβάλλον. Γ.8.3. Τεκτονικά στοιχεία και εκτιμήσεις αναφορικά με τη σεισμικότητα της περιοχής του έργου που παρουσιάζονται στο (39) σχετικό Τεχνικό Υπόμνημα του Πανεπιστημίου Αθηνών: Στις σελίδες 28 και 29 του κεφαλαίου 4 (παρατήρηση 6) του ανωτέρω τεχνικού υπομνήματος αναφέρονται: « …Σχόλια: Όπως αναφέρεται ρητά και στην ίδια την Μ.Π.Ε., η περιοχή αναμένεται να είναι σεισμικά ενεργή, δεδομένου ότι περιβάλλεται από συστοιχίες ενεργών ρηγμάτων. Το γεγονός αυτό από μόνο του καθιστά απαγορευτική την χωροθέτηση ΧΥΤΑ, καθώς μια ενδεχόμενη σεισμική διάρρηξη θα μπορούσε να προκαλέσει καταστροφή του χώρου του ΧΥΤΑ και κατ’ επέκταση σημαντική οικολογική καταστροφή. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τον «Γεωλογικό – Υδρογεωλογικό Χάρτη Εγγύτερης Περιοχής Έργου» της Μ.Π.Ε. υπάρχουν ρήγματα (πιθανά και βέβαια) που διατρέχουν εγκάρσια την ίδια την περιοχή του Έργου, γεγονός που παραλείπεται να αναφερθεί στο κείμενο της Μ.Π.Ε. Σε πλήρη αντίφαση με τα προαναφερθέντα, η Μ.Π.Ε. συνεχίζει και αναφέρει ότι «Από άποψη σεισμικής επικινδυνότητας, η υπό εξέταση θέση ανήκει στην Ανατολική Αττική, η οποία δεν παρουσιάζει σεισμική δράση. Συγκεκριμένα, εντάσσεται στα όρια των ζωνών Ι και ΙΙ (ζώνες μικρής και μέτριας σεισμικής επικινδυνότητας). Η παραπάνω θεώρηση οδηγεί σε εσφαλμένα συμπεράσματα, καθώς ο καταρτισμός των ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας (τροποποίηση αντισεισμικού κανονισμού ΕΑΚ 2000, Σελίδα 27 από 45

ΦΕΚ Β’ 1154/12-8-2003) αναφέρεται σε κλίμακα μελέτης ανάλογη της Ελληνικής Επικράτειας και δεν λαμβάνει υπόψη τις ενδεχόμενες ιδιαίτερες τοπικές συνθήκες μιας περιοχής.. Είναι σαφές, ότι δεν μπορεί να γίνει αξιολόγηση της σεισμικής επικινδυνότητας της περιοχής του Έργου σε μια τέτοια κλίμακα μελέτης και είναι απαραίτητη η διεξαγωγή «ειδικής μικροζωνικής μελέτης», γεγονός που δεν πραγματοποιήθηκε. Άλλωστε, από τους χάρτες και τις παραπομπές που κάνει η Μ.Π.Ε στο κείμενο προκύπτει σαφώς ότι στην περιοχή υπάρχουν ενεργά ρήγματα τα οποία μπορούν δυνητικά να αποτελέσουν σεισμικές εστίες…» Γ.9. Λήψη εδαφικού υλικού Γ.9.1. Στον Π.Ο. Δ1.16 των (9 και 10) σχετικών ΑΕΠΟ, αναφέρεται ότι: «Τα απαιτούμενα για την κατασκευή του έργου υλικά, μπορούν να διασφαλισθούν είτε από νομίμως λειτουργούντα λατομεία της περιοχής τα οποία θα πρέπει να είναι εφοδιασμένα με την απαιτούμενη ΚΥΑ έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και με την προϋπόθεση ότι αυτοί τηρούνται επακριβώς, είτε από τα υλικά εκσκαφών του ιδίου έργου». Η ύπαρξη Περιβαλλοντικού όρου που να αναφέρεται συγκεκριμένα στη λήψη εδαφικού υλικού (ως συνοδό έργο) δικαιολογείται από τις απαιτήσεις της ΚΥΑ 15393/2332/2002 ως ισχύει σήμερα. Σύμφωνα με την ΚΥΑ η απόληψη εδαφικού υλικού (5 η Ομάδα, εξορυκτικές δραστηριότητες) απαιτεί την κατάθεση σε αρμόδια υπηρεσία, σχετικής μελέτης, για τη λήψη Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Στο (32) σχετικό έγγραφο της ΔΕΚΕ αναφέρεται ότι το εδαφικό υλικό που απαιτήθηκε για την κατασκευή του έργου έχει ληφθεί από δανειοθαλάμους ιδιωτικών χωματουργικών έργων. Η χρήση εδαφικού υλικού από μη αδειοδοτημένους χώρους, συνιστά παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και του Π.Ο. Δ1.16. Εφόσον η απόληψη του υλικού, δε γίνεται υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις, ώστε να εξασφαλιστεί η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αυτό συνιστά υποβάθμισή του. Για τους ανωτέρω λόγους παρακαλείστε να προσκομίσετε την απαιτούμενη από την κείμενη νομοθεσία ΑΕΠΟ για όλους τους χώρους απ’ όπου έγινε η απόληψη αδρανών υλικών (δανειοθαλάμους), καθώς και τα παραστατικά αγοράς και μεταφοράς όλων των ποσοτήτων των μεταφερθέντων υλικών. Γ. 10 Διαπιστώσεις σχετικά με κατασκευαστικά στοιχεία του έργου Γ.10.1. Αλλαγή θέσης κατασκευής της Μονάδας Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων (Στραγγίδια). Σύμφωνα με το σχέδιο με κωδικό ΒΑ 11 κλίμακας 1:1000 και τίτλο: γενική διάταξη έργων (αρχή λειτουργίας) οι εγκαταστάσεις της μονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων (στραγγίδια) χωροθετούνται στην Δυτική όχθη του κυρίως ρέματος, στο Βορειοδυτικό άκρο του γηπέδου του ΟΕΔΑ. Κατά τον έλεγχο της ΕΥΕΠ διαπιστώθηκε ότι η εν λόγω μονάδα κατασκευάζεται στην Ανατολική όχθη του κυρίως ρέματος, σε τμήμα της θέσης που προορίζεται, σύμφωνα με το παραπάνω σχέδιο, για την κατασκευή και λειτουργία μονάδας επεξεργασίας στερεών αποβλήτων. Παρακαλούνται οι αρμόδιες υπηρεσίες να ενημερώσουν την ΕΥΕΠ για το λόγο αλλαγής της θέσης της Μονάδας αυτής, εάν έγινε τροποποίηση των σχετικών μελετών (ΜΠΕ, Μελέτη Εφαρμογής κ.α), εάν ελήφθησαν οι σχετικές εγκρίσεις και εάν ελήφθησαν τα ενδεικνυόμενα και προβλεπόμενα μέτρα για την προστασία του Περιβάλλοντος και ποια είναι αυτά.

Σελίδα 28 από 45

Γ.10.2. Κλίσεις των πρανών του κυττάρου Κατά την αυτοψία της 23ης-09-2011 πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις κλίσεων των πρανών του υπό κατασκευή κυττάρου του ΧΥΤΑ της ΟΕΔΑ Γραμματικού, από τον ΟΚΧΕ/ΥΠΕΚΑ (κατόπιν σχετικού αιτήματος συνδρομής της ΕΥΕΠ), παρουσία επιθεωρητών της ΕΥΕΠ. Εν συνεχεία οι παραπάνω τοπογραφικές επιμετρήσεις αποτυπώθηκαν στη υπ’ αριθ. συναπτόμενη αεροφωτογραφία που προσκομίστηκε στην ΕΥΕΠ. Από τα στοιχεία που απεικονίζονται στην εν λόγω αεροφωτογραφία, παρατηρούνται υπερβάσεις από το όριο κλίσης 1:3 που έχει τεθεί από την ΑΕΠΟ (Π.Ο. Δ5.4.4.3). Σύμφωνα με τον Π.Ο.: «για την άρτια εφαρμογή του συστήματος στεγάνωσης, οι κλίσεις των πρανών της διαμορφωμένης λεκάνης υποδοχής απορριμμάτων να είναι της τάξης του 1:3 (ύψος / βάθος), και να επαληθεύονται με έλεγχο πρανών πριν την κατασκευή του έργου. Σε περίπτωση που η κλίση των πρανών σε συγκεκριμένα σημεία δεν μπορεί για συγκεκριμένους λόγους να διαμορφωθεί στο κατά μέγιστο 1:3 (υ:β), να χρησιμοποιούνται είτε εναλλακτικές τεχνικές κατασκευής είτε ισοδύναμα υλικά στεγάνωσης, είτε συνδυασμός (σε σχέση με τα περιγραφόμενα παρακάτω), που σε κάθε περίπτωση πρέπει να επιτυγχάνουν τεκμηριωμένα το ισοδύναμο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα μόνωσης και την απαίτηση ευστάθειας και αντοχής υλικών και κατασκευών». Από τις μετρήσεις του ΟΚΧΕ, προέκυψε ότι η διαβάθμιση της κλίσης των πρανών του κατασκευασθέντως κυττάρου του Χ.Υ.Τ.Α. έχει ως εξής (συνολική επιφάνεια κυττάρων 99.696,35 στρέμματα): 

22,2 % της συνολικής επιφάνειας, ήτοι 22.125,60 m2, παρουσιάζει κλίσεις από 0 – 20 %



69,6 % της συνολικής επιφάνειας, ήτοι 69.371,69 m2, παρουσιάζει κλίσεις από 20 – 33 %



7,4 % της συνολικής επιφάνειας, ήτοι 7.351,20 m2, παρουσιάζει κλίσεις από 33- 35 %



0,8 % της συνολικής επιφάνειας, ήτοι 847,85 m2, παρουσιάζει κλίσεις από 35 – 40%

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι 7,4% της επιφανείας του κυττάρου κατασκευάστηκε με κλίσεις στο όριο και άνω του προβλεπόμενου (Π.Ο. (1:3)) και ότι το 0,8 % της επιφάνειάς του υπερβαίνει το όριο αυτό κατά παράβαση του Π.Ο. Δ5.4.4.3 της (9) σχετικής ΑΕΠΟ. Επισημαίνεται ότι, όπως φαίνεται και στην επισυναπτόμενη αεροφωτογραφία (σχέδιο 3, συνημμένο 3) ότι οι περιοχές της επιφάνειας του κυττάρου που υπερβαίνουν τα όρια των κλίσεων, βρίσκονται στο ΒΔ άκρο του ΧΥΤΑ, δηλαδή πλησίον της κοίτης του κυρίως ρέματος. Γ.10.3. Εφαρμογή και καταστροφή μέρους της αποστραγγιστικής μεμβράνης Στην σελ. 5.47 της παραγράφου 5.6.3.4. της ΜΠΕ με τίτλο : Έργα Στεγανοποίησης, αναφέρεται ότι: «Για λόγους στεγανοποίησης του πυθμένα και των πρανών της λεκάνης εναπόθεσης απορριμμάτων του Χ.Υ.Τ.Α., προβλέπεται σύστημα μόνωσης το οποίο θα περιλαμβάνει: α) Στεγανωτική αργιλική στρώση πάχους 60cm, από αδιαπέρατα υλικά, με ελάχιστη διαπερατότητα Κ < 1 Χ 10 –9 m/s β) Γεωμεμβράνη από σκληρό πολυαιθυλένιο (HPDE) ελάχιστου πάχους 2,0mm. γ) Γεωύφασμα προστασίας από πολυπροπυλένιο, ενδεικτικού βάρους 600gr/m2 . δ) Αποστραγγιστική στρώση προστασίας 50cm τουλάχιστον, από χαλίκι». Αντίστοιχα στην παράγραφο Α4.6 αναφέρεται ως ελάχιστο πάχος της στρώσης αποστράγγισης πυθμένα ≥0,50 εκατοστά. Επίσης στον Π.Ο. Δ5.4.8. αναφέρεται ότι μετά την τοποθέτηση του γεωυφάσματος: «να ακολουθήσει υπερκείμενη στρώση προστασίας από λεπτόκοκκο υλικό (πχ μη ασβεστολιθική άμμος κατάλληλης κοκκομετρικής διαβάθμισης) πάχους ≥0,1 m». Σελίδα 29 από 45

Στις ληφθείσες φωτογραφίες τις 23 ης–09–2011 φαίνεται το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του κυττάρου να έχει καλυφθεί με «αποστραγγιστική» μεμβράνη («αυγουλιέρα») και ένα μικρό μέρος καλυμμένο μόνο με γεωύφασμα (φωτ. 21 και 22). Παρακαλείστε να αιτιολογήσετε εάν η αντικατάσταση του λεπτόκοκκου υλικού διάστρωσης (πάχους ≥0,1 m επί του γεωυφάσματος) που προβλέπεται στον Π.Ο. Δ5.4.8., με αποστραγγιστική μεμβράνη η οποία δεν προβλέπεται από τους Περιβαλλοντικούς Όρους, είναι μέτρο ισοδύναμου αποτελέσματος το οποίο προηγούμενα μελετήθηκε και εγκρίθηκε. Στις 23-12-2011 κατά την επίσκεψη των επιθεωρητών στην περιοχή του έργου, διαπιστώθηκε καταστροφή μέρους της αποστραγγιστικής μεμβράνης σε αρκετά σημεία του κυττάρου (φωτ.23 και 24) γεγονός που δημιουργεί ερωτηματικά τόσο για την ποιότητα της αγκύρωσης και συγκόλλησης της αποστραγγιστικής μεμβράνης όσο και για το εάν είχαν εκτιμηθεί και αξιολογηθεί επαρκώς στοιχεία σχετικά με την «Έκθεση του χώρου σε επικρατούντες ισχυρούς ανέμους» όπως προβλέπεται στο εδάφιο δ.2 της παρ. 3.3 της ΚΥΑ 114218/1997 (ΦΕΚ 1016Β). Γ.10.4. Παρατηρήσεις σχετικά με τη διαχείριση των ομβρίων, την κατασκευή - επάρκεια των έργων στεγανοποίησης πυθμένα και πρανών του υπό κατασκευή ΧΥΤΑ του ΟΕΔΑ Γραμματικού: Γ.10.4.1. Σχετικά με τη διαχείριση των ομβρίων υδάτων-Τεύχος 7 της μελέτης εφαρμογής. Οι υδραυλικοί υπολογισμοί για το έργο «ΧΩΡΟΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΑΦΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΧΥΤΑ) ΣΤΗΝ ΟΕΔΑ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ¨ΜΑΥΡΟ ΒΟΥΝΟ¨ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ» αποτυπώνονται στη μελέτη εφαρμογής στο κεφάλαιο 3.3 (Τεύχος 7) « Στοιχεία Υδρολογικών Υπολογισμών – Υδραυλικού Ελέγχου του έργου». Παρατηρήσεις που αφορούν στο Τεύχος 7 της μελέτης: i. Στη σελίδα 23 του εν λόγω Τεύχους, δίνεται ο τύπος που υπολογίζει την πλημμυρική παροχή από τις λεκάνες απορροής, ο οποίος είναι: Q=0,287cit. Όπου: Q είναι η παροχή εκφρασμένη σε m3/sec c υποθέτουμε ότι είναι ο συντελεστής απορροής που δίνεται για την περιοχή (σταθερά χωρίς μονάδες). i είναι η ένταση της βροχόπτωσης εκφρασμένη σε mm/hr (μετατροπή στο σύστημα S.I. m/sec) t είναι ο χρόνος συρροής Από το γινόμενο 0,287c i t δεν προκύπτουν μονάδες παροχής, ως όφειλε. Σύμφωνα με το βιβλίο «Τεχνική Υδρολογία»τα, Μ. Α. Μιμίκου, Εκδόσεις Παπασωτηρίου, ο τύπος που δίνει την παροχή είναι ο ακόλουθος: Q=0,278ciA Όπου: c: συντελεστής απορροής i: ένταση της βροχόπτωσης σε mm/hr Α: επιφάνεια υδρολογικής λεκάνης σε km2 Από το γινόμενο του εν λόγω τύπου προκύπτουν μονάδες παροχής Από τα ανωτέρω φαίνεται ότι, δεν έχει χρησιμοποιηθεί ο ορθός τύπος για τον υπολογισμό της παροχής, βάσει της οποίας γίνονται όλοι οι υπολογισμοί για την διαστασιολόγηση των αντιπλημμυρικών έργων.

Σελίδα 30 από 45

ii. Στη σελίδα 25 του τεύχους αυτού δίνονται οι όμβριες καμπύλες που χρησιμοποιήθηκαν, για περιόδους επαναφοράς 5, 10 και 50 ετών. Οι όμβριες καμπύλες προκύπτουν κατόπιν εκπόνησης σχετικής μελέτης και της πραγματοποίησης υπολογισμών στην περιοχή. Πλην όμως, στην μελέτη εφαρμογής (Τεύχος 7), πουθενά δεν αναφέρεται πως προέκυψαν οι εν λόγω καμπύλες που χρησιμοποιούνται (από πρωτογενή στοιχεία και μελέτη ή από άλλες μελέτες που αφορούν στην ίδια περιοχή). iii. Στην παράγραφο 3.3.1.4 της σελίδας 26 δίνονται οι συντελεστές απορροής (c) όπως αυτοί υπολογίστηκαν με τα δεδομένα που αναφέρονται στο Π.Δ 696/74 (Φ.Ε.Κ 301 Α). Πλην όμως εξετάζοντας τους συντελεστές αυτούς όπως αυτοί αναγράφονται στο άρθρο 187 του εν λόγω Π.Δ, προκύπτει ότι δεν υπάρχει αντιστοιχία με εκείνους που αναφέρονται και χρησιμοποιούνται στη μελέτη. iv. Επίσης, στα περιεχόμενα της Μελέτης Εφαρμογής αναφέρεται ότι οι υδραυλικοί υπολογισμοί δίνονται στο Παράρτημα Ι, το οποίο όμως δεν έχει προσκομιστεί στην ΕΥΕΠ αν και ζητήθηκε. Παρακαλείστε να προσκομίσετε αντίγραφο του Παραρτήματος Ι και υποβάλλετε απόψεις επί των ανωτέρω παρατηρήσεων. Από τα ανωτέρω, εκτιμάται ότι το Τεύχος 7 της παραπάνω μελέτης εφαρμογής, σχετικό με τη διευθέτηση των ομβρίων και την αντιπλημμυρική προστασία του έργου, πιθανά να περιέχει μη ορθές παραδοχές και υπολογισμούς, οι οποίες ενδεχομένως να οδηγήσουν σε αστοχία των αντιπλημμυρικών έργων, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά οι πλημμυρικές παροχές και ως εκ τούτου, εν τέλει να υπάρξει εισροή ομβρίων εντός των κυττάρων του ΧΥΤΑ. Παρακαλούνται οι αποδέκτες της παρούσας έκθεσης να ενημερώσουν την ΕΥΕΠ και το Σώμα Επιθεωρητών Δημοσίων Έργων για τη φάση κατασκευής των αντιπλημμυρικών έργων και εάν έχουν γίνει τυχόν διορθωτικές τροποποιήσεις στην παραπάνω μελέτη. Γ.10.4.2. Παρατηρήσεις σχετικά με την κατασκευή - επάρκεια των έργων στεγανοποίησης πυθμένα και πρανών ΧΥΤΑ: Επειδή δεν προσκομίστηκαν στην ΕΥΕΠ τα παραστατικά που αφορούν στις ποσότητες, στη αγορά και χρήση του αργιλικού υλικού από δανειοθαλάμους (όπως αναφέρεται αναλυτικά στην παράγ. Γ.9.1.) και επειδή παραστατικά (εργαστηριακές μετρήσεις καταλληλότητας του εδαφικού υλικού) δείχνουν ότι για τη στρώση στεγάνωσης του ΧΥΤΑ έχει χρησιμοποιηθεί σε ανάμειξη με το αργιλικό υλικό και εδαφικό υλικό που προέκυψε από χωματουργικές εργασίες του έργου, παρακαλείστε να προσκομίσετε ακριβή και ευκρινή στοιχεία που αφορούν: α. Στις ποσότητες του αργιλικού υλικού που χρησιμοποιήθηκε, β. Στις ποσότητες του εδαφικού υλικού της περιοχής του έργου (χωματουργικές εργασίες) που χρησιμοποιήθηκε, σε ανάμειξη με το αργιλικό υλικό και τα ποσοστά ανάμειξής τους. Ειδικότερα να προσκομιστούν τα αποτελέσματα των εργαστηριακών μετρήσεων αναφορικά με τη καταλληλότητα του υλικού που τελικά χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή του γεωλογικού φραγμού και τον συντελεστή διαπερατότητάς του. Επίσης, παρακαλείστε να διευκρινίσετε αναλυτικά το πάχος και τον βαθμό συμπύκνωσης των επιχωμάτων του διαμορφωμένου πυθμένα (δηλαδή το υποκείμενο του τεχνητού γεωλογικού φραγμού τμήμα – στρώση υπόβασης), τα αποτελέσματα των εργαστηριακών μετρήσεων αυτών για τον επιτευχθέντα βαθμό συμπύκνωσής του, την ποσότητα του αργιλικού υλικού που χρησιμοποιήθηκε, το ποσοστό ανάμειξής του με το εδαφικό υλικό της περιοχής του έργου και βάσει ποιών προτύπων έγιναν οι εργαστηριακές δοκιμές.

Σελίδα 31 από 45

Γ.10.4.3. Μονάδα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων ΧΥΤΑ - Παρατηρήσεις Σχετικά με την υπό κατασκευή μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων του ΧΥΤΑ (Φωτ. 26α,β), παρακαλείστε να αποστείλετε στοιχεία που να αφορούν στην διαστασιολόγηση της δεξαμενής εξισορρόπησης και λοιπών δεξαμενών επεξεργασίας, στην μέθοδο που επιλέχθηκε για την επεξεργασία των αποβλήτων αυτών και στις αντίστοιχες μελέτες και εγκρίσεις. Ειδικότερα ως προς τη δεξαμενή εξισορρόπησης της μονάδας επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων του ΧΥΤΑ (της ΟΕΔΑ), για την οποία αναφέρθηκε από τον εκπρόσωπο της κατασκευάστριας εταιρείας ότι έχει σχεδιαστεί με χωρητικότητα 2500 m3, παρακαλείστε όπως αναφέρετε στην ΕΥΕΠ επακριβώς τις παραδοχές σχεδιασμού και τους υπολογισμούς που τεκμηριώνουν την επάρκειά της και τη δυνατότητα υποδοχής των φορτίων των υγρών αποβλήτων που θα προκύψουν σε ακραίες καταστάσεις (δηλαδή σε πλημμυρικές παροχές υπό συνθήκες κορεσμένου σε υγρασία απορριμματικού όγκου και μέγιστου αναμενόμενου ύψους βροχής). Δ. Για τις διαπιστώσεις και παραβάσεις της παρούσας έκθεσης που αφορούν στην τήρηση των Περιβαλλοντικών Όρων και των διατάξεων της σχετικής νομοθεσίας, για την προστασία του περιβάλλοντος, καλείστε σε απολογία εντός προθεσμίας 15 εργάσιμων ημερών από τη λήψη του παρόντος, σύμφωνα με το αρ. 9, παρ. 4 του Ν. 2947/2001. Εντός της ίδιας προθεσμίας καλείστε να προσκομίσετε όλα τα αιτούμενα στοιχεία και διευκρινήσεις που ζητούνται στο σώμα της παρούσας. Τα αιτούμενα στοιχεία, διευκρινήσεις και απόψεις παρακαλούμε να υποβληθούν και σε μορφή ηλεκτρονικού αρχείου για διευκόλυνση της ΕΥΕΠ κατά την επεξεργασία και αξιολόγηση τους. Σε περίπτωση μη προσκόμισης αυτών, θα θεωρηθεί ότι δεν υφίστανται και θα βεβαιωθούν ως παραβάσεις της κείμενης Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας. Οι Υπηρεσίες στις οποίες κοινοποιείται η παρούσα έκθεση μερικού ελέγχου, παρακαλούνται για τις δικές τους ενέργειες στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους και την ενημέρωση της υπηρεσίας μας έπ’ αυτών. Ειδικότερα, παρακαλείται το Σώμα Επιθεωρητών Δημοσίων Έργων του ΥΠΟΜΕΔΙ για ενέργειες αρμοδιότητάς του, σχετικά με τα αναφερόμενα στην παρούσα Έκθεση Μερικού Ελέγχου. Ο Γενικός Επιθεωρητής

Π. Μέρκος

Σελίδα 32 από 45

Συνημμένα: α/α

Αεροφωτογραφία

Αποδέκτες

1. Σχέδιο 1 : Φωτοαντίγραφο σε Α.4 αεροφωτογραφίας του 2001 με αποτυπωμένες τις Α1-2, Β1-5 τοπογραφικές επιμετρήσεις του ΟΚΧΕ του 37 σχετικού.

2. Σχέδιο 2: Φωτοαντίγραφο σε Α.4 αεροφωτογραφίας του 2011 με αποτυπωμένες τις Α1-2, Β1-5 τοπογραφικές επιμετρήσεις του ΟΚΧΕ του 37 σχετικού.

3. Σχέδιο 3: Φωτοαντίγραφο σε Α.4 αεροφωτογραφίας του 2011 με αποτυπωμένες τις Α1-2, Β1-5 τοπογραφικές επιμετρήσεις και κλίσεις των κυττάρων του ΧΥΤΑ Γραμματικού από τον ΟΚΧΕ.

4. Απόσπασμα του υπ’ αρ. 6427/6 Φύλλο χάρτη της Γ.Υ.Σ. - σχετικό 43.

Α1-2, Β1-5

5. Φωτοαντίγραφο του με Α.Π. Τ.Υ.2250/25-04-2005 εγγράφου - (29) σχετικού.

Α1-2, Β1-5

ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Β. Αποδέκτες προς κοινοποίηση: 1. ΥΠΕΚΑ α. Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας Λ. Μεσογείων 119, 10192, Αθήνα (αποστολή με email: karavasilim@eka.ypeka.gr) β. ΕΥΠΕ Λ. Αλεξάνδρας 11, 11473, Αθήνα 2. ΥΠΟΜΕΔΙ Σώμα Επιθεωρητών Δημοσίων Έργων Βαρβάκη 12, 11474, Αθήνα 3. Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής Γραφείο Γενικού Γραμματέα Κατεχάκη 56, 11523, Αθήνα 4. Περιφέρεια Αττικής Γραφείο Περιφερειάρχη Λ. Συγγρού 15-17, 11743, Αθήνα 5. κ. Κυριάκο Γκίκα Παύλου Κουντουριώτη 2, 19007, Γραμματικό Αττικής Γ. Εσωτερική Διανομή: 1. Χρονολογικό Αρχείο Τομέα Ν. Ελλάδος 2. Αρχείο Τμήματος Α (Φ.: Α.4.)

3. Αθ. Παπαδέλλης, Ε. Καμπούρη, Σ. Ελευθεριάδου, Φ. Ντζουροπάνος, Β. Σακοράφα, Θ. Σαρηγιαννίδης

Σελίδα 33 από 45

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Φωτογραφίες ληφθείσες κατά τις διενεργηθείσες αυτοψίες στο έργο Στις 21-10-2010, 04-02-2011, 23-09-2011 και 23-12-2011

ΦΩΤ. 1: Ρέμα στην περιοχή του Χ.Υ.Τ.Α.

ΦΩΤ. 2: Ρέματα εντός της περιοχής του έργου

Σελίδα 34 από 45

ΦΩΤ. 3: Φράγμα ανάσχεσης όταν κατασκευάστηκε

ΦΩΤ. 4: Φράγμα ανάσχεσης στις 04-02-2011

Σελίδα 35 από 45

ΦΩΤ. 5: Φυσικός υδροκρίτης – υδρογραφικό δίκτυο

ΦΩΤ. 6: Υδροκρίτης και το υδρογραφικό δίκτυο της περιοχής του έργου

Σελίδα 36 από 45

ΦΩΤ. 7: Απόσταση φράγματος ανάσχεση και εκβολής ρέματος

ΦΩΤ. 8: Νεροφαγώματα στα υλικά απόθεσης στις όχθες των ρεμάτων

ΦΩΤ. 9: Υλικά εκσκαφής

ΦΩΤ. 10: Υλικά εκσκαφών αποτιθέμενα στα πρανή

Σελίδα 37 από 45

ΦΩΤ. 11: Παρασυρόμενα υλικά εκσκαφών εντός της κοίτης ρέματος και διαμόρφωση της, κοπή δένδρων κλπ.

ΦΩΤ. 12 Απόθεση προϊόντων εκσκαφής στο Ν.Α ρέμα

Σελίδα 38 από 45

ΦΩΤ. 13: Υδραυλικό έργο

ΦΩΤ. 14: Υδραυλικό έργο & προϊόντα εκσκαφής

ΦΩΤ. 15: Αποθέσεις εκτός των ορίων ΟΕΔΑ

ΦΩΤ. 16: Υδραυλικό έργο εντός του γηπέδου στο Νότιο κλάδο ρέματος

Σελίδα 39 από 45

ΦΩΤ. 17: Αποθέσεις εντός κοίτης ρέματος

ΦΩΤ. 18.α: Πηγάδι εντός του χώρου του ΟΕΔΑ

Σελίδα 40 από 45

ΦΩΤ. 18.β . Πηγάδι εντός του χώρου του ΟΕΔΑ

ΦΩΤ. 19: Αποθέσεις στα πρανή ρέματος και παράρσυρσή τους εντός της κοίτης

Σελίδα 41 από 45

ΦΩΤ.20: Αποθέσεις στα πρανή ρέματος και παράρσυρσή τους εντός της κοίτης

ΦΩΤ.21: Υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Γραμματικού, ληφθείσα στις 23-09-2011

Σελίδα 42 από 45

ΦΩΤ. 22: Υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Γραμματικού, ληφθείσα στις 23-09-2011

ΦΩΤ. 23: Υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Γραμματικού, ληφθείσα στις 23-12-2011

Σελίδα 43 από 45

ΦΩΤ.24: Υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Γραμματικού, ληφθείσα στις 23-12-2011

ΦΩΤ.25: Μεταχειρισμένα ελαστικά οχημάτων επί της μεμβράνης αποστράγγισης των κυττάρων του ΧΥΤΑ

Σελίδα 44 από 45

ΦΩΤ.26α: Δεξαμενή εξισορρόπησης υπό κατασκευή μονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων (στραγγίδια)

ΦΩΤ.26β: Υπό κατασκευή μονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων – γενική άποψη (στραγγίδια)

Σελίδα 45 από 45