ΕΟΔΣΑ - Θέσεις και Επιχειρησιακές Προτάσεις

.

Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αστικών Στερεών Αποβλήτων Προς μια κοινωνία μηδενικών αποβλήτων και στην Ελλάδα

Θέσεις και Επιχειρησιακές Προτάσεις μετά την Ανοικτή Συνάντηση Εργασίας της 15.01.14

Το γενικό πλαίσιο

Το πρόβλημα των Αστικών Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα, ευρίσκεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη στιγμή, καθώς μετά από δεκαετίες αποσπασματικής και αναποτελεσματικής διαχείρισης και αδράνειας για την εφαρμογή βιώσιμων λύσεων η χώρα μας καλείται σήμερα να υπερβεί, σε ελάχιστο χρόνο, τα λάθη του παρελθόντος (που οδήγησαν σε αδιέξοδο, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον) και να προχωρήσει στην υλοποίηση των βέλτιστων ενεργειών, που θα οδηγούν στην επίτευξη των εθνικών στόχων ανακύκλωσης. Η ριζική αντιμετώπιση του κρίσιμου για το Περιβάλλον, την Οικονομία και την Κοινωνία προβλήματος της διαχείρισης των Αστικών Στερεών Αποβλήτων, αποτελεί για το CISD1 αντικείμενο προβληματισμού - ταυτόχρονα και πρόκληση αποτελεσματικής συμβολής του. Μετά από εργασίες ενός έτους2, που ολοκληρώθηκαν με διαβούλευση στην οποία συμμετείχαν σημαντικοί διαμορφωτές3 των σύγχρονων απόψεων και δράσεων για το αντικείμενο και λαμβάνοντας υπ’ όψη σημαντικές προτάσεις που έχουν κατατεθεί από επιστημονικούς, κοινωνικούς φορείς και ΜΚΟ, το CISD ανακοίνωσε τις θέσεις του, που αποτελούν και τη βάση για την επιχειρησιακή ανάπτυξη των δράσεών του με κάθε μέσο και προς όλους τους εμπλεκόμενους, με σκοπό την επείγουσα επίλυση του προβλήματος. Με στόχο την παραγωγή άμεσων αποτελεσμάτων από ταχείες, συγκροτημένες, εφικτές και υλοποιήσιμες ενέργειες, το Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη CISD διοργάνωσε Ανοικτή Συνάντηση Εργασίας, στις 15 Ιανουαρίου 2014, με θέμα την Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων, και πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο ΑΘΗΝΑ 984, στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων (Γκάζι). Στην συνάντηση αυτή συμμετείχαν περισσότεροι από 40 Δήμαρχοι, Αντιδήμαρχοι, Υπηρεσιακοί Παράγοντες από όλη τη χώρα, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Διεθνών φορέων, των αρμόδιων Υπουργείων, των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, της αρμόδιας αρχής για την Περιβαλλοντική Ευθύνη, της Διαχειριστικής Αρχής, των ΠΕΔ, της ΚΕΔΕ, των ΦΟΔΣΑ και ΔΙΦΟΔΣΑ, Επιχειρήσεων, Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, της Ακαδημαϊκής Κοινότητας, Κοινωνικών Φορέων και ΜΚΟ. Στον χαιρετισμό που απεύθυναν η Βουλευτής και Πρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, κα Αυγερινοπούλου, η Γενική Γραμματέας του Οργανισμού Municipal Waste Europe, κα Βάνια Βέρα, ο εκπρόσωπος της International Solid Waste Association, κ. Αντώνης Μαυρόπουλος και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, κ. Γιάννης Μιχαήλ τόνισαν τη σημασία της ανοικτής αυτής διαβούλευσης στην εξεύρεση ρεαλιστικών λύσεων προς μία 1

Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη – Citizens’ Inspectorate for Sustainable Development (Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία) – www.cisd.gr 2

από την Θεματική Επιτροπή για τα ΑΣΑ, που συγκροτήθηκε από τα μέλη του CISD Σταύρο Αργυρόπουλο, Βασιλική Γραμματικογιάννη, Φίλιππο Δραγούμη, Μαργαρίτα Καραβασίλη, Χριστίνα Μαρούλη, Μανώλη Μπαλτά, Θεόδωρο Ρέντζο, Περικλή Σαχίνη, Σπύρο Στεκούλη, Ηλία Τσαβαρή, Θεοδώρα Φιλιππακοπούλου, υπό τον συντονισμό της ΓΓ του ΔΣ Μαρίας Βιτωράκη 3

Σταύρος Αργυρόπουλος (Λακωνική Μέθοδος), Δημήτρης Δαμάσκος, Δημήτρης Δερματάς (καθηγητής ΕΜΠ), Δημήτρης Κανακόπουλος (πρόεδρος ΣΕΚ), Φίλιππος Κιρκίτσος (πρόεδρος ΟΕΑ), Αντώνης Μαυρόπουλος (πρόεδρος της ISWA), Χάρης Μουρκάκος (ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ), Θεόδωρος Ρέντζος CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

2/15

κοινωνία μηδενικών αποβλήτων με αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων, λαμβάνοντας υπόψη την φέρουσα ικανότητα των οικοσυστημάτων, προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας, με νέες θέσεις εργασίας και προστασία του περιβάλλοντος, αναβαθμίζοντας παράλληλα το επίπεδο πολιτισμού της χώρας. Από την εισαγωγική ομιλία της Προέδρου του CISD, Μαργαρίτας Καραβασίλη και ακολούθως από την συνοπτική παρουσίαση των Θέσεων - Προτάσεων του CISD από τον Επιτελικό Σύμβουλο, Περικλή Σαχίνη, αναδείχθηκε ο χαρακτήρας του απόβλητου ως κοινωνικός πόρος/προϊόν, η αξία του οποίου πρέπει να επιστρέφει στον Πολίτη και η ανάγκη ανάκτησης του χαμένου χρόνου, με υπέρβαση των αγκυλώσεων, εμποδίων και περιορισμών και άμεσες αποφάσεις για ριζικές τομές που εγγυώνται πρόληψη και μείωση των αποβλήτων. Υποστηρίχθηκε η ανάγκη προσαρμογής των Περιφερειακών Σχεδιασμών και η θεραπεία εγγενών αδυναμιών και ατολμίας της Διοίκησης, σε εφαρμογή της νομοθεσίας και των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τήρηση της ιεραρχίας ολοκληρωμένης διαχείρισης και συνεχή ενημέρωση των Πολιτών. Στη συνέχεια αναπτύχθηκε συστηματικός διάλογος σε τέσσερεις θεματικές ενότητες: 

40 χρόνια σκουπίδια: Η Πολιτεία τοποθετείται



Προσπάθειες των ΟΤΑ και Καλές Πρακτικές - Προβλήματα και Ανασταλτικοί Παράγοντες



Επιχειρήσεις και Πολίτες εν δράσει - Πρακτικές Ιδιωτικών ή Κοινωνικών Φορέων – Εμπόδια



Επιχειρησιακές Προτάσεις για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ στην Ελλάδα - Τι κάνουμε στο μεταξύ

Στον διάλογο αυτόν υπήρξε καταρχήν κοινή συμφωνία ως προς τα σημεία που ανέδειξε το CISD, με εγρήγορση της Πολιτείας και άμεση ανάληψη πολιτικών δεσμεύσεων για την επίτευξη στόχων πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και αξιοποίησης, ανακύκλωσης και διαλογής στην πηγή των αποβλήτων, στη βάση της έννοιας της «επιχειρησιακότητας» που δόθηκε στην ανοικτή συνάντηση, η οποία οδηγεί στην επιλογή ρεαλιστικών λύσεων που θα πρέπει να καταλήξουν σε ένα επιχειρησιακό σχέδιο δράσης. Συνοπτικά αναδείχθηκαν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: Η οργάνωση του συστήματος διαχείρισης των στερεών αποβλήτων και ο τρόπος/μέθοδος που ακολουθείται αποτελεί δείκτη του πολιτισμού της αντίστοιχης κοινωνίας. Η Πολιτεία εξακολουθεί να μην διαθέτει ολοκληρωμένο σχέδιο, αλλά και εμπειρία πάνω στις «βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές» και παραμένει «ανοικτή» σε κάθε σχετική πρόταση, με αποτέλεσμα να παρασύρεται από τις όποιες προσφερόμενες τεχνολογίες, καθώς. Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αποβλήτων και η Ανακύκλωση προχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς, σε σχέση με αυτούς άλλων χωρών αλλά και σε σχέση με τις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας. Οι περιορισμοί και οι αδυναμίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και η έλλειψη ενημέρωσης και ωριμότητας των τοπικών κοινωνιών εξακολουθούν να προκαλούν πολλά εμπόδια και καθυστερήσεις σε όποια υλοποίηση σχετικού έργου επιχειρείται. Οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) ενώ θα έπρεπε να αποτελούν το κύριο εργαλείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων, δεν φαίνεται να λαμβάνουν CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

3/15

υπόψη (ακόμα και στις επιχειρούμενες επικαιροποιήσεις τους), ούτε τους στόχους που θέτει η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε την κρισιμότητα της κατάστασης (με τα διαιωνιζόμενα προβλήματα), ούτε τις βασικές απαιτήσεις ενός σχεδίου ολοκληρωμένης διαχείρισης (μείωση ποσότητας και επικινδυνότητας των αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή, στάδια της ιεραρχίας ολοκληρωμένης διαχείρισης, επαναχρησιμοποίηση υλικών, ανακύκλωση μέσω προγραμμάτων διαλογής στην πηγή, κ.λπ.). Σήμερα, σε πολλές Περιφέρειες (π.χ. Αττικής, Πελοποννήσου, Δυτ. Ελλάδας, Δυτ. Μακεδονίας κλπ.) προωθείται η ανάθεση της διαχείρισης των ΑΣΑ σε ιδιώτες μέσω σχημάτων ΣΔΙΤ . Τα δείγματα γραφής είναι αμφιβόλου τελικού αποτελέσματος, καθώς κρίσιμα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, ειδικά όσον αφορά στην περιβαλλοντική αλλά και οικονομική προστασία των πολιτών (καύση μεγάλου ποσοστού υπολείμματος, μακρόχρονες δεσμεύσεις «εγγυημένης ποσότητας» επί υπερεκτιμημένων ποσοτήτων παραγωγής κλπ) αλλά και την συνολική πολιτική διαχείρισης των ΑΣΑ. Οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί ΑΣΑ όχι μόνο δεν ευνοούν την ανακύκλωση, αλλά στην πράξη την εμποδίζουν, ενώ παράλληλα εκτιμούν τη δυναμικότητα των Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις ποσότητες υλικών που ορίζεται να ανακυκλώνονται από χωριστά ρεύματα. Επιπλέον, δεν λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος των υπολειμμάτων μπορεί να διατίθεται ως καύσιμη ύλη σε ενεργοβόρες βιομηχανίες παραγωγής της χώρας σε αντικατάσταση του pet coke. Ο ΠΕΣΔΑ Αττικής δεν έχει προβλέψει με σαφήνεια την οργάνωση των παραπάνω προγραμμάτων και δεν εξειδικεύει τους στόχους ανακύκλωσης μέσω διαλογής στην πηγή, με συνέπεια να μην αναφέρεται σε προγράμματα συλλογής για κάθε ένα από τα ρεύματα υλικών, σε αναγκαία σχετικά χρονοδιαγράμματα υλοποίησης και μεθόδους εφαρμογής ή στην ανάκτηση υλικών σε μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ). Η δρομολογούμενη δημιουργία τεσσάρων μεγάλων μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, συνολικής δυναμικότητας 1.355.000 τόνων ανά έτος, μέσω ΣΔΙΤ, δεν στηρίζεται σε σημερινά δεδομένα (σύμφωνα με στοιχεία της Περιφέρειας Αττικής υπάρχει μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων κατά 17% σε σχέση με τα επίπεδα του 2008) και -κυρίως- δεν λαμβάνει υπόψη της το ποσοστό μείωσης απορριμμάτων που θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω των προγραμμάτων πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή και μέσω των συλλογικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης, έως το 2020. Δηλαδή ο ΠΕΣΔΑ της Αττικής, πρακτικά καταργεί την ιεραρχία της ολοκληρωμένης διαχείρισης! Ανάλογα προβλήματα αναδεικνύει και ο ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου κύρια με την υποχρέωση των ΟΤΑ να πληρώνουν επί 25-27 χρόνια για ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα 150.000 τόνων ΑΣΑ, γεγονός που φαίνεται να εμποδίζει ουσιαστικά την πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση στην πηγή. Ειδικότερα, το παράδειγμα του ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου (η εγγυημένη ποσότητα) έρχεται σε αντίθεση με κοινοτικές οδηγίες καθώς η διαστασιολόγηση των Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων γίνεται ουσιαστικά για σύμμεικτα απόβλητα ενώ η ΕΕ υποστηρίζει την χρησιμοποίηση των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών (το καλύτερο και φθηνότερο) και υπό αυτό το πρίσμα οι μεγάλες, κεντρικές μονάδες δεν είναι η καλύτερη διαθέσιμη τεχνολογία. Παράλληλα, στην πραγματικότητα οι ΟΤΑ δέχονται ισχυρές πιέσεις αποθάρρυνσης της ανακύκλωσης (κεντρική διοίκηση, συνδικαλιστικές οργανώσεις υπαλλήλων, κλπ.), ενώ επιπλέον είναι προφανές ότι η προσπάθεια συστηματικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πολίτη έμεινε σε χαμηλότατα επίπεδα.

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

4/15

Με δεδομένο ότι για την λειτουργία των Μονάδων αυτών απαιτείται χρόνος μεγαλύτερος των τριών ετών από σήμερα, θα πρέπει να έχουν εξασφαλισθεί ενδιάμεσες-μεσοπρόθεσμες βιώσιμες λύσεις που θα δίνουν διέξοδο στο κρίσιμο πρόβλημα των αστικών αποβλήτων, που δεν περιλαμβάνουν την ακροβατικά αυθαίρετη λύση της μεταφοράς των σύμμεικτων ΑΣΑ Πελοποννήσου στον κορεσμένο ΧΥΤΑ Φυλής, ή την πρόφαση της δεματοποίησης. Στο πλαίσιο αυτό έχουν κατατεθεί σημαντικές προτάσεις από την Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ), επιστημονικούς φορείς, φορείς πολιτών και ΜΚΟ, οι οποίες θα έπρεπε να έχουν ληφθεί υπόψη. Την ίδια στιγμή παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά από την πρώτη αξιολόγηση των μεθόδων και των τεχνολογιών που έχουν χρησιμοποιηθεί σχετικά, προσπαθεί πλέον να περιορίσει την καύση θέτοντας εμπόδια, κατ’ αρχήν οικονομικής μορφής (πιο ακριβή καύση άρα μη ανταγωνιστική). Επιπλέον η ευρωπαϊκή νομοθεσία σαφώς ορίζει ότι προϋπόθεση να οδηγηθεί το όποιο υπόλειμμα (από την προηγούμενη ανακύκλωση ή/και κομποστοποίηση) των στερεών αποβλήτων σε καύση, είναι η τεκμηρίωση της μη εφικτής περαιτέρω επεξεργασίας αλλά και της ποσότητας.. Στις συζητήσεις συμμετείχαν οι o Διονυσία Αυγερινοπούλου, Βουλευτής και Πρόεδρος Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής o Πέτρος Τατούλης, Περιφερειάρχης Πελοποννήσου o Γιώργος Μακρυωνίτης, Αντιπεριφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου o Αντώνης Μαυρόπουλος (International Solid Waste Association) o Βάνια Βέρα (Γενική Γραμματέας Οργανισμού Municipal Waste Europe) o Γιάννης Μιχαήλ (Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού) o Ανδρέας Βαρελάς, Αντιδήμαρχος Αθηναίων o Σπύρος Μπενέτος, Δήμαρχος Λειψών, o Μαρία Ανδρούτσου, Δήμαρχος Αγίου Δημητρίου Αττικής, o Γιάννης Γρυπιώτης, Δήμαρχος Ευρώτα Λακωνίας, o Γιάννης Παπαδόπουλος, εκπρόσωπος του Δήμου Καλαμάτας, o Δημήτρης Μπουραϊμης, Δήμαρχος Φυλής, o Ηλίας Κουνιαρέλλης, Αντιδήμαρχoς Λέσβου, o Ζαχαρίας Δοξαστάκης, Δήμαρχος Χερσονήσου Κρήτης, o Γιάννης Ραζής, ΕΕΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης), o Φίλιππος Κιρκίτσος, ΟΕΑ (Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης), o Σπύρος Δεμερτζής, ΣΕΒΙΑΝ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Ανακύκλωσης), o Βούλα Ρέντζου, YIUCO (Reuse, Upcycle, Recycle), o Δημήτρης Κανακόπουλος, ΣΕΚ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Κομποστοποίησης), o Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, ΞΕΕ (Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος) o Δημήτρης Πολιτόπουλος, ΚΟΙΝΣΕΠ ΚΑΛΛΟΝΗ-ΚΕΛΛΙΑ ΤΗΝΟΣ, o Βασίλης Γιόκαρης, ΑΡΚΑΔΙΚΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ, o Σταύρος Αργυρόπουλος, ΛΑΚΩΝΙΚΗ ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, o Ντένης Σαρηγιάννης (καθηγητής, Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ) o Γιάννης Αγαπητίδης, Πρόεδρος του ΕΟΑΝ, o Χαράλαμπος Τσοκανής, ΔΙΦΟΔΣΑ o Ανδρέας Λουκάτος, ΣΕΒΙΑΝ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Ανακύκλωσης), o Χάρης Μουρκάκος, ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΔΡΑΝΩΝ ΝΟΤΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

5/15

Τις συζητήσεις συντόνισαν και συμμετείχαν οι:    

Μαργαρίτα Καραβασίλη (Πρόεδρος CISD) Μαρία Λοϊζίδου (ΕΜΠ) Μανώλης Μπαλτάς (CISD) Φώτης Κοκοτός (CISD)

Θέσεις και Προτάσεις Στη στρατηγική της Ε.Ε. προτείνεται μια σαφής ιεράρχηση που αφορά στην ορθολογική διαχείριση των ΑΣΑ, με στόχο τη βέλτιστη επιλογή, όπως παρουσιάζεται στο σχήμα-διάγραμμα που ακολουθεί.

Τον Οκτώβριο του 2012 η Ε.Ε εξέδωσε σαφείς οδηγίες για την προετοιμασία προγραμμάτων πρόληψης, υποχρεώνοντας όλα τα κράτη μέλη να καταρτίσουν εθνικά προγράμματα πρόληψης απορριμμάτων έως το τέλος του 2013, απαίτηση που διατυπώνεται ρητά και στο άρθρο 23 του ν.

4042/2012 (άρθρο 29 της οδηγίας 98/2008), ενώ στο άρθρο 35 του ν. 4042/2012 αναφέρεται ότι σε κάθε περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων θα πρέπει να προσδιορίζονται με σαφήνεια τα κατάλληλα μέτρα/προγράμματα που θα προωθούν την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση . Γίνεται σαφές ότι στόχος είναι, καταρχάς, η μείωση των απόβλητων υλικών στο στάδιο της παραγωγής και μετά στο στάδιο της κατανάλωσης, η ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση απόβλητων υλικών και μόνο στο τέλος αυτής της διαδικασίας, η ταφή. Όλες οι ευρωπαϊκές πόλεις υλοποιούν προγράμματα με στόχο τη μείωση των «σκουπιδιών» τους σε επίπεδα κάτω από το 20% του σημερινού. Το βασικό νομοθετικό πλαίσιο, για την επίτευξη ποσοτικών στόχων αξιοποίησης των βιοαποικοδομήσιμων αστικών απορριμμάτων είναι η Οδηγία 99/31/ΕΟΚ, η οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με την ΚΥΑ 29407/3508/16-12-02 . Η εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων είναι ένα θέμα που αφορά όλους μας, καθώς συνδέεται με τη χρήση διαφόρων προϊόντων για την εξυπηρέτηση των αναγκών μας. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει συμβάλει στην αύξηση της ποσότητας των αποβλήτων που παράγονται αλλά και στη δημιουργία νέων, μέσω της εισαγωγής στην αγορά νέων προϊόντων τεχνολογίας.

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

6/15

Πολλά είναι τα είδη των υλικών που, αντί να καταλήγουν στους Χώρους Ταφής, μπορούν να ανακυκλωθούν ή να επαναχρησιμοποιηθούν. Τα οφέλη από την ανακύκλωση είναι πολλαπλά. Δεν αφορούν μόνο την προστασία του περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση των φυσικών πόρων, αλλά και την προστασία του κλίματος, την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Τα Οικονομικά οφέλη εστιάζονται στην αξία των υλικών που ανακτώνται μέσω της ανακύκλωσης. Ένα επιπλέον όφελος αφορά τη αποτροπή ρεύματος αποβλήτων στους ΧΥΤΑ. Ειδικά η Ελλάδα αντιμετωπίζει πρόβλημα κορεσμού στους υφιστάμενους χώρους υγειονομικής ταφής και κοινωνική ένταση σε κάθε σχεδιασμό και χωροθέτηση νέων ΧΥΤΑ. Η ανακύκλωση αυξάνει το χρόνο ζωής των υφιστάμενων ΧΥΤΑ και μοιράζει το κόστος διαλογής των αποβλήτων ισόποσα σε όλους τους κατοίκους. Ο Ολοκληρωμένος Σχεδιασμός Διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων προϋποθέτει τη συνειδητή ανάληψη των διαχρονικών ευθυνών μιας σοβαρής και υπεύθυνης Πολιτείας, που επιθυμεί να αξιοποιήσει την ανάδειξη των υφιστάμενων αγκυλώσεων μέσω της οικονομικής συγκυρίας και να ανατρέψει τις καταστροφικές, κατεστημένες νοοτροπίες και πρακτικές. Προϋποθέτει επίσης και κυρίως αλλαγή στάσης και νοοτροπίας (πολιτείας και πολιτών) στη διαχείριση των Αστικών Στερεών Απορριμμάτων που θα βασίζεται σε μια οργανωμένη και συνεχή εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού και αποτελεσματικής «εκπαίδευσης» της κοινωνίας με την ανάδειξη, διάδοση και προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και επισκευής υλικών, μέσω των δικτύων εξειδικευμένων φορέων και επιχειρήσεων (ιδιωτικών, κοινωνικών ή δημοτικών). Στη βάση των παραπάνω ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ Άμεση αντιμετώπιση από την Πολιτεία  με απόλυτη διαφάνεια  με επίγνωση της κοινωνικής ευθύνης  με συνεπή εφαρμογή της ισχύουσας εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας και πλήρη υιοθέτηση της επίσημης ιεράρχησης για την διαχείριση των αποβλήτων  με σοβαρή, συντεταγμένη και τεκμηριωμένη επιχειρησιακή διαχείριση στο πλαίσιο των κοινοτικών στόχων  με μέγιστη συναίνεση του ενημερωμένου Πολίτη Επικαιροποίηση του Εθνικού και Περιφερειακού Σχεδιασμού με μέτρα, εργαλεία και πρακτικές που οδηγούν στην αποτελεσματική διαδοχική μετάβαση προς μια κοινωνία μηδενικών αποβλήτων, που προϋποθέτει 

αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά



αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου



αλλαγή σε κατεστημένες νοοτροπίες και τομές σε κάθε επίπεδο, με εφαρμογή ορθού επιχειρησιακού σχεδιασμού

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

7/15



αλλαγή στους μηχανισμούς λειτουργίας της αγοράς



διαχειριστικό στόχο την καθολική Διαλογή στην Πηγή (ΔσΠ) για τα υλικά που έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής τους



αταλάντευτη επιμονή στην αντιμετώπιση των αντιδράσεων του συστήματος.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ  Ανάδειξη των αιτίων και αγκυλώσεων που εξακολουθούν να θέτουν εμπόδια στην ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων  Καταλογισμό των ευθυνών της Πολιτείας, τόσο ως προς την ΜΗ ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων, όσο και σε θέματα της ΜΗ αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς που έχει προκληθεί από την λειτουργία των ΧΑΔΑ αλλά και των ατελών ΧΥΤΑ,  Ορθή ερμηνεία και τήρηση του νόμου, όπου δίνονται όλες οι απαντήσεις στις χρόνιες αγκυλώσεις της Διοίκησης  Σαφή θεσμοθέτηση του χαρακτηρισμού των ΑΣΑ όχι μόνο ως Πόρων αλλά και ειδικά ως Προϊόντων/Υποπροϊόντων,  Σαφή θεσμοθέτηση της Οικονομικής Διάστασης της διαχείρισης των ΑΣΑ και τον οικονομικό ρόλο του Κατόχου του Πόρου, Προϊόντος/Υποπροϊόντος, στο πλαίσιο των Αρχών της Αειφόρου Ανάπτυξης, της ιδιοκτησίας και του ελεύθερου ανταγωνισμού.  Κατάργηση στρεβλών Προνομιακών Δικαιωμάτων στην Διαχείριση των ΑΣΑ, με πλήρη εφαρμογή της Εθνικής και Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας  Εντατική προετοιμασία για την επίτευξη των υψηλότερων στόχων ανακύκλωσης, έως 70%, που θέτει το 7ο Πρόγραμμα της ΕΕ, με έμφαση στην απόδοση της ευθύνης του παραγωγού και της πολιτείας.  Άρση θεσμικών, διοικητικών και άλλων εμποδίων, αλλά και αντιμετώπιση των υπηρεσιακών καθυστερήσεων στις προσπάθειες ανακύκλωσης,  Ανάληψη σοβαρών επιπρόσθετων προσπαθειών από μέρους της πολιτείας για την ορθή στοχοθέτηση και την κατάρτιση επιχειρησιακού σχεδίου δράσης για την επίτευξη της ιεραρχίας στη διαχείριση των αποβλήτων και την επίτευξη των ευρωπαϊκών και εθνικών στόχων, με σαφή στροφή προς μια κοινωνία μηδενικών αποβλήτων,  Προσαρμογή των Επιχειρησιακών Σχεδίων στις ιδιαιτερότητες των Μικρών Νησιών και των δυσπρόσιτων περιοχών, με εμφαντική υποστήριξη της οικείας Περιφέρειας,  Κατανόηση και αποδοχή του σημαντικού ρόλου o o

των ΟΤΑ, με ενδυνάμωση του θεσμού της αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο της οικονομίας κλίμακας (λαμβάνοντας υπόψη και την αρνητική φόρτιση στις υπάρχουσες δομές) της αξιόπιστης κοινωνικής επιχειρηματικότητας

 Θέσπιση κινήτρων και υποστήριξη για την περαιτέρω ανάπτυξη δημοτικών, τοπικών ή κοινωνικών πρωτοβουλιών, που εξελίσσονται με επιτυχία στην Σπάρτη, στην Τρίπολη, στην Τήνο, στην Μύκονο, αλλά και στην Χάλκη, στους Λειψούς, στον Άγιο Δημήτριο Αττικής, στην Καλαμάτα και αλλού,

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

8/15

 Δημοσιοποίηση, ανάδειξη και επιβράβευση Καλών Πρακτικών Δήμων, Κοινωνικών Φορέων και Πολιτών, αλλά και πρωτοβουλιών που έχουν συμβάλλει στην προώθηση της ανακύκλωσης, στην βάση της φιλοσοφίας «πληρώνω όσο πετάω»  Ουσιαστική υποστήριξη, από μέρους της πολιτείας, των «καλών» πρακτικών τις οποίες σήμερα παραγνωρίζει ή ακόμη και στραγγαλίζει και θέσπιση κινήτρων  Γενίκευση της πρόληψης, της διαλογής στην πηγή και της ανακύκλωσης σε ειδικές κατηγορίες άμεσης εφαρμογής, όπως στα Ξενοδοχεία και στις επιχειρήσεις εστίασης, κλπ.  Βέλτιστη αξιοποίηση των οργανικών απορριμμάτων και η επίτευξη ποσοτικών στόχων αξιοποίησης των βιοαποικοδομήσιμων αστικών απορριμμάτων4, που απαιτεί o

την μεγαλύτερη -κατά το εφικτό- εφαρμογή της οικιακής κομποστοποίησης και της μηχανικής κομποστοποίησης για τους μεγάλους παραγωγούς οργανικών υλικών

o

την ενεργειακή αξιοποίηση του βιοαερίου, που εκλύεται από την αναερόβια ζύμωση των οργανικών αποβλήτων και την φυσικά αερόβια επεξεργασία του υπολείμματος για παραγωγή κομπόστ (λιπάσματος) στη συνέχεια, όπου αυτή είναι οικονομικά δόκιμη.

 Ουσιαστική εφαρμογή της ανακύκλωσης για την ανάκτηση υλικών στο φυσικό και οικονομικό κύκλο, μετά από επεξεργασία, μέσω συστημάτων διαλογής, επεξεργασίας και διάθεσης στην αγορά ανακυκλωμένων προϊόντων μέσα από συστηματική οργανωτική, οικονομική και θεσμική υποστήριξη.  Στοχευμένη ανακύκλωση για ειδικές κατηγορίες υλικών/πόρων με εφαρμογή στα δημόσια και δημοτικά κτίρια, στα σχολεία, στα νοσοκομεία, κλπ. 

Διαχείριση του υπολείμματος από ΚΔΑΥ ή από Κεντρικές ή άλλες μονάδες (RDF ή τύπου RDF) με o

χαρακτηρισμό του υπολείμματος σαν υποπροϊόντος της διαδικασίας των κυρίων ρευμάτων, σύμφωνα με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια

o

ενεργειακή αξιοποίησή του, με περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, σε μικρές, διαχειρίσιμες ποσότητες, ώστε να μην απαιτούνται νέες, εξαιρετικά υψηλού κόστους και, παντοιοτρόπως προβληματικές μονάδες καύσης.

 Επανεξέταση της τεχνολογίας της καύσης ως προς τις επιπτώσεις, οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές, καθώς, εκτός των άλλων αποδείχθηκε πολύ δαπανηρή και αναποτελεσματική.  Διαφάνεια, έλεγχο και συστηματική παρακολούθηση της ορθής λειτουργίας των νομίμως υφιστάμενων συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων, με έμφαση στον τομέα του απόβλητου συσσωρευτών μολύβδου και η άμεση δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Αποβλήτων.  Άρση σειράς εμποδίων στο χώρο της ανακύκλωσης των οικοδομικών και άλλων αποβλήτων  Αντικειμενική εκτίμηση του ολοκληρωμένου κόστους/οφέλους έργων σε εξέλιξη και του τρόπου αντιμετώπισής τους (συνέχιση, τροποποίηση, κατάργηση)  Επανεξέταση των κριτηρίων με τα οποία η πολιτεία προτάσσει και χρηματοδοτεί υπερδιαστασιολογημένα έργα ΣΔΙΤ, καθώς υποθηκεύουν το μέλλον της ανακύκλωσης,

4

σύμφωνα με την Οδηγία 99/31/ΕΟΚ που ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με την ΚΥΑ 29407/3508/16-12-024

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

9/15

λαμβάνοντας υπόψη ότι όσες χώρες το έκαναν δεν καταφέρνουν να καλύψουν την υπερχωρητικότητα.  Αναπροσαρμογή στις συμβάσεις, ως προς τις «εγγυημένες» ποσότητες και τις υπερδιαστασιολογημένες μονάδες επεξεργασίας, με δίκαιη κατανομή του επιχειρηματικού ρίσκου.  Αντιμετώπιση των κρίσιμων προβλημάτων και των σοβαρών περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Δυτικής Αττικής από την λειτουργία του ΧΥΤΑ Φυλής, 

Οργάνωση άμεσης και ευρείας διαδικασίας o

διάδοσης της πλούσιας διεθνούς εμπειρίας σε  προγράμματα πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, πολιτικές εκπαίδευσης και ενημέρωσης των πολιτών,  εθελοντικές συμφωνίες με επιχειρήσεις και επαγγελματικούς φορείς,  πράσινες προμήθειες (από την πλευρά των δήμων και της περιφέρειας), κ. ά. εργαλεία,

o

διαμόρφωσης της κοινωνικής νοοτροπίας στο πνεύμα ότι τα απορρίμματα δεν είναι «σκουπίδια» αλλά πόρος (προϊόντα), καθώς το κέρδος από την εμπορική τους διαχείριση αποδίδεται απευθείας στον Πολίτη, που είναι κάτοχος και ιδιοκτήτης.

o

αξιοποίησης των ολοκληρωμένων και ρεαλιστικών προτάσεων, που ήδη υπάρχουν, με βασική συνιστώσα τη συμμετοχή όλων των κοινωνικών εταίρων (επιχειρήσεων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, επαγγελματικών φορέων, πολιτικών φορέων, ΜΚΟ, οργανώσεων πολιτών), αποδεικνύοντας τη δυναμική και το σημαντικό όφελος, σε κάθε επίπεδο, της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης.

o

ανάδειξης καλών πρακτικών Διαχείρισης απορριμμάτων-προϊόντων με ΔσΠ, που σήμερα υλοποιούνται σε πλήρη συμφωνία με την κείμενη νομοθεσία, καθώς διαθέτουν στοιχεία καινοτομίας και διαμορφώνουν νέα δεδομένα στη διαχείριση των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων στο επίπεδο του δημότη.

o

ενεργοποίησης της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας και των οδηγιών της ΕΕ με καινοτόμο εφαρμογή της σε επιχειρησιακό επίπεδο για την επίτευξη αποτελεσματικής ολοκληρωμένης διαχείρισης.

 Συνεχή, επίμονη και ορθά σχεδιασμένη ενημέρωση των Πολιτών, με ανάδειξη των άμεσων και μακροχρόνιων θετικών αποτελεσμάτων της ορθής και ολοκληρωμένης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, τόσο για την ίδια την κοινωνία και τους πολίτες της, όσο και για την εθνική οικονομία και το περιβάλλον,  Ταχεία Ολοκλήρωση της Θεσμοθέτησης της Αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), με σοβαρή συνεκτίμηση των προτάσεων, παρατηρήσεων και ενστάσεων που υποβλήθηκαν κατά την Ηλεκτρονική Διαβούλευση,  Άμεση Επιχειρησιακή Εφαρμογή των Αρχών και Θέσεων του ΕΣΔΑ, από ΟΛΑ τα επίπεδα της Διοίκησης, με o o

Συστηματική Σαφή Ενημέρωση Καινοτόμα Κίνητρα

 Συστηματική Επιθεώρηση και Έλεγχο της Εφαρμογής του CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

10/15

Επιχειρησιακός Οδηγός Οι προτάσεις αποτελούν επιχειρησιακό οδηγό για την ταχεία έξοδο από το διαχρονικό πρόβλημα της διαχείρισης των ΑΣΑ με ΑΜΕΣΗ: 

Θεσμοθέτηση Ανεξάρτητης Εθνικής Αρχής Αποβλήτων, η οποία θα αναλάβει αποκλειστικά τον Σχεδιασμό της Εφαρμογής του ΕΣΔΑ o την Εποπτεία της Ορθής Εφαρμογής του σε ΟΛΑ τα επίπεδα της Διοίκησης o την Εποπτεία, Επιθεώρηση και Έλεγχο της ορθής λειτουργίας των υποκείμενων σε αυτή αναγκαίων ειδικών Εθνικών Οργανισμών ή/και Φορέων o τον συντονισμό και την επιχειρησιακά αποτελεσματική διαχείριση των κάθε φύσης οικονομικών πόρων και εργαλείων που αφορούν στο αντικείμενο, προς ΟΛΑ τα απίπεδα των εμπλεκομένων o την τήρηση των σχετικών Μητρώων o τον Έλεγχο Επιχειρησιακότητας και τον συντονισμό των σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων, με διακίωμα veto o την εισήγηση νομοθετικών ρυθμίσεων που βελτιώνουν και εξυπηρετούν το αντικείμενο o τον έλεγχο των Νομοσχεδίων που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζουν το αντικείμενο, με δικαίωμα veto o την εκπροσώπηση της χώρας σε Ευρωπαϊκό και Διεθνές Επίπεδο



διαμόρφωση υλοποιήσιμου Επιχειρησιακού Σχεδίου για την εφαρμογή και υλοποίηση της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των ΑΣΑ στο πλαίσιο των προτάσεων που προηγήθηκαν, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ και τις σχετικές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα μας, με o o o o o o o



προσαρμογή στις ιδιαιτερότητες κάθε Δήμου ή ομάδων Δήμων έμφαση προσαρμογής στις ιδιαιτερότητες Μικρών Νησιών και δυσπρόσιτων περιοχών κατάλληλη, προσαρμοσμένη στο Επιχειρησιακό Σχέδιο αξιοποίηση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων επεξεργασίας ενδεχόμενες τροποποιήσεις προσαρμογής στις προβλέψεις του Επιχειρησιακού Σχεδίου των σχετικών έργων που ευρίσκονται σε εξέλιξη οδηγίες για την μείωση του οικονομικού, ενεργειακού και περιβαλλοντικού κόστους μεταφορών συλλογής και διάθεσης, μέσω ορθολογικών σχεδιασμών αξιοποίηση των αρμόδιων Οργανισμών, Φορέων και Ανθρώπινου Δυναμικού, με την προϋπόθεση της επιχειρησιακής αναβάθμισης των λειτουργιών τους

αναθεώρηση και επικαιροποίηση των ΠΕΣΔΑ με σύντομο στάδιο πραγματικής διαβούλευσης και πρωταρχικό εργαλείο εφαρμογής την διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση μέχρι την εξάντληση των δυνατοτήτων, με επιβεβλημένη συνεκτίμηση: o o o

5

χρονική προθεσμία την 30η Ιουνίου 2015,

της Εθνικής Νομοθεσίας, Της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας και των σχετικών Οδηγιών της υποχρεωτικής κατάρτισης Σχεδίου Πρόληψης σε περιφερειακό ή δημοτικό επίπεδο, της υποχρέωσης για ΔσΠ5 των οργανικών υλικών,

Διαλογή στην Πηγή

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

11/15

o

o



μεθόδων όπως η υλοποίηση δράσεων επαναχρησιμοποίησης και εναλλακτικής διαχείρισης, η οικιακή κομποστοποίηση, η χρήση των μηχανικών κομποστοποιητών και η δημιουργία Πράσινων Σημείων ή Ολοκληρωμένων Πράσινων Σημείων η δυνατότητα εθελοντικής δημιουργίας μονάδων κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών στους δήμους.

αντικειμενική εκτίμηση του ολοκληρωμένου κόστους/οφέλους των σχετικών έργων σε εξέλιξη με συγκριτικό υπολογισμό o

του ποσού που έχει ήδη διατεθεί σε έργα υποδομής και της πηγής προέλευσής του (ενδεχόμενο επιστροφής ή και αποζημιώσεων)

του ποσού που απαιτείται για επανασχεδιασμό και διορθωτικά έργα του χρόνου απόσβεσης σε συνάρτηση με το κόστος διαχείρισης το ρίσκο λειτουργικής απόδοσης λόγω, πιθανώς, εσφαλμένων στρατηγικών επιλογών της οικονομικής ανταποδοτικότητας στην τοπική και ευρύτερη κοινωνία των ενδεχόμενων αρνητικών οικονομικών επιπτώσεων στην (τοπική και ευρύτερη) κοινωνία o των -οικονομικά ανηγμένων- επιπτώσεων στο περιβάλλον o τον -οικονομικά ανηγμένο- χαρακτήρα «επείγοντος» και τεκμηριωμένη απόφαση για την συνέχιση, τροποποίηση ή ματαίωσή τους. o o o o o



θεσμοθέτηση στρατηγικού σχεδίου βραχυ- και μεσο-πρόθεσμης αντιμετώπισης του προβλήματος μέχρι την πλήρη εφαρμογή των προτεινομένων, με ολοκληρωμένα τεκμηριωμένη πρόβλεψη και διασφάλιση του οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού οφέλους ώστε να καλύπτει τις επιταγές της εθνικής νομοθεσίας και τις δεσμεύσεις προς την ΕΕ.



αναθεώρηση της υλοποίησης κεντρικών Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων, όπως σήμερα σχεδιάζονται, και επανασχεδιασμός τους ώστε o o

να αποτελούν μια από τις τελευταίες επιλογές στην ιεραρχία ολοκληρωμένης βιώσιμης διαχείρισης να επιβληθεί ρητά η προϋπόθεση της εφαρμογής εντατικών ολοκληρωμένων προγραμμάτων πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης εκ μέρους των φορέων που έχουν θεσμοθετηθεί προς τούτο (κοινωνικοί συνεταιρισμοί και νομικά σχήματα, λοιποί φορείς, ΦΟΔΣΑ, κλπ.)

o o

o

να τηρηθεί το σύνολο των δεσμευτικών εθνικών στόχων μείωσης διαφόρων κατηγοριών αποβλήτων, να διασφαλισθεί το θετικό «αποτύπωμα» όπως το θέτει η ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, την ενέργεια που αναλίσκεται και τις αντίστοιχες εκπομπές CO2 για μεταφορές, διαχείριση, ταφή ή καύση καθώς και την αντίστοιχη εξοικονόμηση σε ενέργεια και εκπομπές από την εφαρμογή βέλτιστων λύσεων να αξιοποιηθούν οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες, που είναι κατάλληλες για κάθε ειδική περίπτωση Δήμου ή ομάδας ομόρων Δήμων, αστικών, ημιαστικών, αγροτικών και νησιωτικών

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

12/15

o

o o o o

o

o

o

o



να προβλεφθεί η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων κοινωνικών εταίρων, σε όποιον «ανταγωνιστικό διάλογο», ώστε οι όποιες επιλογές να τυγχάνουν της μεγαλύτερης δυνατής συναίνεσης από την κοινωνία.προώθηση της πρόληψης (μείωση) παραγωγής απορριμμάτων με o o o



ανεξάρτητο χαρακτήρα προς όλες τις κατευθύνσεις, συντονιστικό και εποπτικό ρόλο μετατροπή τους σε Φορείς για Επιχειρήσεις Ειδικού Σκοπού των Ο.Τ.Α, με ελάχιστο μέγεθος την Περιφερειακή Ενότητα.

ενίσχυση του ρόλου των Δήμων, ώστε με νομοθετική ρύθμιση να τους δίνεται η δυνατότητα o

o



συστηματική ενημέρωση των πολιτών συμμετοχή των παραγωγών προϊόντων (βιομηχανιών) παροχή καινοτόμων κινήτρων (που δεν είναι απαραίτητα οικονομικά -πχ ecolabeling)

ενίσχυση του επιχειρησιακού ρόλου των ΦΟΔΣΑ, με o o o



να έχουν την τεχνική δυνατότητα να δέχονται και προδιαλεγμένα οργανικά ή άλλα διακριτά ρεύματα υλικών με διαβαθμισμένο τιμοκατάλογο, σύμφωνα με ποιοτικά κριτήρια, ώστε να επιτευχθεί το ελάχιστο δυνατό «τέλος εισόδου» να προβλεφθούν και να προσυμφωνηθούν αξιόπιστες δικλείδες ασφαλείας να είναι σαφής η αναγωγή του συνολικού κόστους διαχείρισης των ΑΣΑ ανά Δήμο να αξιοποιηθούν οι πραγματικές τάσεις της αγοράς σε σχέση με την ανάληψη ρίσκου να μειωθεί η συνολική δυναμικότητα επεξεργασίας τους στα απολύτως απαραίτητα μεγέθη, ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν στο άμεσο μέλλον η Πρόληψη, η Επαναχρησιμοποίηση, η Επισκευή, η ΔσΠ, η Ανακύκλωση και η Κομποστοποίηση, να αναθεωρηθεί, παράλληλα, η χρηματοδότηση (μείωση) των Κεντρικών Μονάδων Επεξεργασίας ώστε να εξοικονομηθούν πόροι για την χρηματοδότηση με ίδιο ποσοστό και των υπόλοιπων έργων και δράσεων των αναθεωρημένων ΠΕΣΔΑ να λειτουργούν σε 24ωρη βάση (και ενδεχομένως 6 ημέρες/εβδομάδα), ώστε οι επενδύσεις να είναι μικρότερες και η μείωση των ποσοτήτων επεξεργασίας στο μέλλον να μειώνει απλώς τις ώρες λειτουργίας τους τα όποια υπολείμματα (RDF ή τύπου RDF) να είναι τα ελάχιστα διαχειρίσιμα δυνατά (με οικονομικά εφικτή απορρόφηση από ενεργοβόρες βιομηχανίες), ή λόγω τεχνοοικονομικών παραμέτρων να εναποθέτονται στα εγγύτατα υπάρχοντα ή νέα ΧΥΤΥ να αναθεωρηθούν οι συμβατικοί όροι των εγγυημένων ποσοτήτων και της πολυετούς παραχώρησης με αντικειμενική θεώρηση όλων των παραμέτρων, προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος

να λειτουργούν ολοκληρωμένα στο χώρο της επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης, κομποστοποίησης και εναλλακτικής διαχείρισης στην πηγή (οικονομία κλίμακας) να συμμετέχουν ως μέτοχοι σε νομικά σχήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης που δημιουργούνται στο πλαίσιο της επιχειρηματικότητας

οικονομική στήριξη των Δήμων με έμφαση σε αυτούς των Νησιωτικών και Δυσπρόσιτων περιοχών, για την προώθηση της ολοκληρωμένης ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, με

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

13/15

o

o o 

ανακατεύθυνση δαπανών που αφορούν στην διαχείριση των ΑΣΑ, με στόχο όλα τα έργα και οι δράσεις του αναθεωρημένου ΠΕΣΔΑ, σε επίπεδο περιφέρειας ή δήμων, να απολαμβάνουν αντίστοιχο, τουλάχιστον, ποσοστό χρηματοδότησης αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων διαφανή, αντικειμενικό προσδιορισμό των διατιθέμενων ποσών

προώθηση της πρόληψης παραγωγής απορριμμάτων από τους ίδιους τους πολίτες στο μέγιστο δυνατό βαθμό με o o

συστηματική ενημέρωση, παροχή καινοτόμων κινήτρων



θεσμοθέτηση του επιχειρησιακού ρόλου νομικών σχημάτων των δημοτών, ώστε να αρθεί κάθε παρερμηνεία της νομοθεσίας εκ μέρους της διοίκησης



ανάπτυξη τομεακών σχεδίων πρόληψης (οικοδομική δραστηριότητα, τουριστική βιομηχανία, αλυσίδες τροφίμων και δραστηριότητες σίτισης) με o o o o

συστηματική ενημέρωση των πολιτών, των ΟΤΑ και των παραγωγών επιχειρήσεων οργάνωση των απαραίτητων επιχειρησιακών υποδομών συμμετοχή των αρμόδιων Επιμελητηρίων και Επαγγελματικών Ενώσεων στον σχεδιασμό, στην ενημέρωση και στις δράσεις παροχή καινοτόμων κινήτρων προς όλες τις παραγωγούς επιχειρήσεις (κίνητρα που δεν είναι απαραίτητα οικονομικά)



προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και επισκευής πόρων (προϊόντων) στο μέγιστο δυνατό βαθμό με o o o



συστηματική ενημέρωση των πολιτών, των ΟΤΑ και των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων παροχή καινοτόμων κινήτρων στους πολίτες ενίσχυση της διεισδυτικότητας των φορέων και εταιρειών επαναχρησιμοποίησης

υποστήριξη πρακτικών εφαρμογής της ανακύκλωσης όπου o o

o

ικανοποιείται το πνεύμα και το γράμμα της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας οι ΟΤΑ, με την περιορισμένη δυνατότητα που τους παρέχει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, παρακινούν στην ίδρυση νόμιμων σχημάτων σύμφωνα με βασικές αρχές πολυσυμμετοχικότητας και κοινωνικής αντίληψης, καλώντας, προς τούτο, κατά προτεραιότητα, τους εγγεγραμμένους Δημότες η σχέση του κάθε νομικού σχήματος εφαρμογής ανακύκλωσης (ΑΕ, ΚOIΝΣΕΠ κλπ) με τον πολίτη, είναι σχέση ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ (πολίτης) – ΠΑΡΟΧΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (νομικό σχήμα των δημοτών)

o

o

οι ΟΤΑ, σαν υπεύθυνοι φορείς και μετά από την εφαρμογή της προτεραιότητας και την έγκριση από τους Περιφερειακούς ή Τοπικούς ΦΟΔΣΑ, είναι υποχρεωμένοι να ελέγχουν και να υποστηρίζουν τις δραστηριότητες των νομικών σχημάτων στο γεωγραφικό χώρο δικαιοδοσίας τους τα νομικά σχήματα των δημοτών είναι υποχρεωμένα να αδειοδοτηθούν για όλες τις αναγκαίες δραστηριότητές τους και να λειτουργήσουν νόμιμους χώρους διαχείρισης των ανωτέρω υλικών-προϊόντων τους

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

14/15

o

o o

o



εξυπηρετείται τόσο η νομοθετική πρόβλεψη, όσο και η συνταγματική υποχρέωση, με τους ΟΤΑ να λειτουργούν υποστηρικτικά απολαμβάνοντας τα προνόμια, ακόμη και αν απαιτείται αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου η ουσιαστική εμπλοκή των ΟΤΑ, είτε ως ελεγκτών της σύννομης λειτουργίας είτε ως μετόχων, έχει μοναδικό σκοπό το δημόσιο συμφέρον και το όφελος των δημοτών, Επαγγελματικές Ενώσεις εξειδιεκυμένων δραστηριοτήτων (Ξενοδοχεία, Εστίαση, Επιβατηγή Ναυτιλία, Νοσοκομεία, Βιομηχανία κλπ) έχουν την θεσμοθετημένη δυνατότητα να αναλάβουν την νόμιμη Διαχείριση ομοειδών Αποβλήτων ειδικής έντασης, με μέριμνα ισχυρών ελεγκτικών μηχανισμών διασφαλίζεται η διαφάνεια, η υγιής ανταγωνιστικότητα, η συμμόρφωση στην Εθνική και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, η Προστασία του Περιβάλλοντος και το Κοινωνικό Όφελος.

αντιμετώπιση της δραστηριότητας των ρακοσυλλεκτών, με o o

εργασιακή ένταξή τους σε τοπικές δραστηριότητες ανακύκλωσης συστηματικό έλεγχο των αποδεκτών της δραστηριότητάς τους

CISD - Επιχειρησιακά Ολοκληρωμένη Διαχείριση ΑΣΑ

15/15