Έρευνα για την ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ

Έρευνα για την ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα

2012 Διατήρησε τη θερμοκρασία της κρεβατοκάμαρας στους 18ο C Διατήρησε τη θερμοκρασία των υπόλοιπων χώρων στους 21ο C

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Επαμεινώνδας Ε. Πανάς Καθηγητής Πρόεδρος Τμήματος Στατιστικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Περιεχόμενα Σελ.

Εισαγωγή

3

Ταυτότητα της έρευνας

25

Μέρος 1ο: Δημογραφικά Στοιχεία Δείγματος

26

Μέρος 2ο: Για το σπίτι στο οποίο διαμένουν

30

Μέρος 3ο: Σε σχέση με τους λογαριασμούς ρεύματος

35

Μέρος 4ο: Αιτίες της ενεργειακή φτώχειας

48

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

2

Εισαγωγή

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

3

Εισαγωγή Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και του πετρελαίου θέρμανσης συνεχίζουν την αυξητική τους πορεία. Πιο συγκεκριμένα:

Από τη σύγκριση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του Οκτωβρίου 2012 με τον αντίστοιχο Δείκτη του Οκτωβρίου 2011, προκύπτει αύξηση κατά: •

45,2% της ομάδας «Πετρέλαιο Θέρμανσης»,

•

17% της ομάδας «Φυσικό Αέριο»

•

και 16,3% της ομάδας «Ηλεκτρισμός».

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

4

Εισαγωγή Όμως, δεν πρέπει να αγνοείται το γεγονός ότι τα 2,5 τελευταία χρόνια οι μισθοί έχουν μειωθεί κατά 30% και έπεται συνέχεια.

Καθώς αυξάνονται οι τιμές του πετρελαίου θέρμανσης, του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, με παράλληλη μείωση των μισθών, τα νοικοκυριά αναγκάζονται να περιορίσουν τις δαπάνες τους για ενέργεια. Όμως, η μείωση της ενέργειας συνδέεται με τη μείωση της ποιότητας ζωής. Η εισροή της ενέργειας αποτελεί βασική δύναμη της οικονομικής μεγέθυνσης και της ανάπτυξης. Οι υπηρεσίες της ενέργειας επηρεάζουν διάφορες δραστηριότητες της ανθρώπινης ζωής.

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

5

Εισαγωγή

Η ενεργειακή φτώχεια είναι μια κατάσταση του νοικοκυριού όπου θα πρέπει να πληρώνει περισσότερο από το 10% του εισοδήματός του για να έχει στο σπίτι του ένα αποδεκτό επίπεδο θερμοκρασίας. Ο ορισμός αυτός περιλαμβάνει όλες τις υπηρεσίες ενέργειας (π.χ.

φωτισμό, κλπ.)

Με άλλα λόγια η ενεργειακή φτώχεια συνδέεται με την κατάσταση

όπου κάποιο νοικοκυριό δεν έχει τη δυνατότητα να θερμάνει το σπίτι του έτσι ώστε να αισθάνεται υγιής.

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

6

Εισαγωγή Η ενεργειακή φτώχεια προκαλείται από ένα συνδυασμό τριών παραγόντων:

Χαμηλό Εισόδημα

Υψηλές τιμές πετρελαίου, ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Αναποτελεσματική ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Η επί πολλά έτη αδράνεια της Ελληνικής Πολιτείας να θεσπίσει τις προδιαγραφές για τη θερμική ποιότητα των κατασκευών.

7

Εισαγωγή Τα περισσότερα κτίρια της χώρας από απόψεως κατασκευής, περιφρόνησαν τη διάσταση του ενεργειακού σχεδιασμού και σήμερα με την οικονομική κρίση αποδεικνύεται ότι η παράλειψη αυτή που έγινε για λόγους αύξησης κέρδους, αναδεικνύει το κόστος της κατανάλωσης ενέργειας.

Ήδη αναφέρθηκαν δύο από τους τρεις παράγοντες –υψηλές τιμές ενέργειας και χαμηλό εισόδημα- που προκαλούν την ενεργειακή φτώχεια. Η αύξηση, όχι μόνο της τιμής των καυσίμων, αλλά και η ενεργειακή ποιότητα των κτιρίων, οδηγεί σήμερα τα ελληνικά νοικοκυριά στο να μην μπορούν να ανταποκριθούν στο κόστος κατανάλωσης ενέργειας.

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

8

Εισαγωγή Έτσι, όταν ένα Ελληνικό νοικοκυριό δαπανά

Περισσότερο από 10%

του ετήσιου οικογενειακού του εισοδήματος για τις δαπάνες των ενεργειακών του αναγκών, τότε λέμε ότι πλήττεται από

ενεργειακή φτώχεια

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

9

Εισαγωγή

Η μέση ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων της Αθήνας φτάνει τις

29 κιλοβατώρες το χρόνο ανά κυβικό.

Στη Δανία ανέρχεται σε 13 κιλοβατώρες το χρόνο ανά κυβικό, στη Γερμανία σε 21 κιλοβατώρες το χρόνο ανά κυβικό, ενώ στην Ολλανδία σε 20 κιλοβατώρες το χρόνο ανά κυβικό.

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

10

Εισαγωγή

Δηλαδή, παρατηρείται ότι σε ευρωπαϊκές χώρες με πιο αντίξοες κλιματολογικές συνθήκες, η κατανάλωση ενέργειας των κτιρίων είναι μικρότερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη στην Αθήνα!!!

ή αλλιώς, έχουμε: ΣΠΑΤΑΛΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΙΡΙΟ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

11

Εισαγωγή

Ο κτιριακός τομέας στη χώρα μας αντιπροσωπεύει το

36% της κατανάλωσης της ενέργειας.

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

12

Εισαγωγή

Η ετήσια ενεργειακή δαπάνη των δημοσίων κτιρίων φτάνει τα

450 εκατ. ευρώ!!!

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

13

Εισαγωγή Αυτός ο ορισμός της ενεργειακής φτώχειας, ο οποίος είναι πάρα πολύ απλός, ταυτόχρονα αναδεικνύει πλούτο στοιχείων για την άσκηση κατάλληλης πολιτικής. Μερικές κρίσιμες παράμετροι είναι: • Το εισόδημα του νοικοκυριού

• Το κόστος της θέρμανσης • Η ευκολία ή η δυσκολία υποκατάστασης των διαφόρων μορφών θέρμανσης • Η αποδοτικότητα του συστήματος θέρμανσης

• Η ενεργειακή απόδοση του κτιρίου • Η δυνατότητα που έχει ο καταναλωτής να ανταποκρίνεται στις μεταβολές των τιμών των καυσίμων και ιδιαίτερα του ηλεκτρισμού

• Η δυνατότητα που έχει ο καταναλωτής να υιοθετήσει νέες τεχνολογίες θέρμανσης. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

14

Εισαγωγή Ο ορισμός της ενεργειακής φτώχειας αναδεικνύει και τη σχέση που πρέπει να υφίσταται ανάμεσα στη στρατηγική και την κατάλληλη πολιτική που πρέπει να διαμορφώσει η Πολιτεία προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας. Γραφικά, αυτή η σχέση απεικονίζεται ως εξής: Ορισμός της Ενεργειακής Φτώχειας

Διαμόρφωση Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας Κατάλληλες πολιτικές για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας

Εφαρμογή των πολιτικών Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

15

Εισαγωγή Μέτρηση της Ενεργειακής Φτώχειας Η μέτρηση της ενεργειακής φτώχειας μπορεί να επιτευχθεί με τρεις διαφορετικές μεθόδους:

Μέθοδος που στηρίζεται στο ποσοστό των δαπανών που αφορούν την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του νοικοκυριού

Υποκειμενική μέθοδος που στηρίζεται στις απόψεις των πολιτών για την ενεργειακή τους κάλυψη

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Αντικειμενική μέθοδος που στηρίζεται στην κατάσταση της κατοικίας και στο επίπεδο των ανέσεών της (21οC για τα κυρίως δωμάτια και 18οC για τα υπόλοιπα δωμάτια, 16 ώρες ημερησίως για αυτούς που παραμένουν συνεχώς στα σπίτια τους)

16

Εισαγωγή

Στην έρευνα αυτή θα χρησιμοποιήσουμε την υποκειμενική μέθοδο μέτρησης της ενεργειακής φτώχειας, όπου οι συμμετέχοντες στη δειγματοληπτική έρευνα ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένη ερώτηση. Το συγκεκριμένο ερώτημα που τίθεται είναι: «Δίνετε περισσότερο από το 10% του εισοδήματός σας για θέρμανση;»

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

17

Εισαγωγή

Από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων σ’ αυτή τη δειγματοληπτική έρευνα μπορούμε να αποφανθούμε αν τα νοικοκυριά βρίσκονται σε κατάσταση ενεργειακής φτώχειας ή όχι. Σημειώνουμε ότι οι Waddams Price et al. (2008) συνέκριναν την υποκειμενική μέθοδο με τη μέθοδο του ποσοστού των δαπανών για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών για την περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι και οι δύο μέθοδοι εμφανίζουν θετική συσχέτιση μεταξύ τους. Ταυτόχρονα και οι δύο μέθοδοι σχετίζονται αρνητικά με το εισόδημα.

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

18

Εισαγωγή Ενεργειακή Φτώχεια και Υγεία Σύμφωνα με τον Boardman (2010), η συνδετική σχέση ανάμεσα στην ενεργειακή φτώχεια και την υγεία περιγράφεται ως: «αν τα άτομα δεν έχουν τη δυνατότητα να επιτύχουν ζεστή κατοικία και μένουν σε μια κρύα κατοικία, τότε αυτό είναι καταστρεπτικό για την υγεία… Εξ ορισμού, τα περισσότερα που γράφονται σχετικά με τις ασθένειες λόγω κρύου και για την υπέρβαση του αριθμού των θανάτων κατά το χειμώνα, είναι μια περιγραφή της ενεργειακής φτώχειας.» Το μέγεθος της υπέρβασης του αριθμού των θανάτων εξαρτάται από τη φύση του χειμώνα, αλλά κυρίως κτυπά τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, δηλαδή τα άτομα που είναι κυρίως συνταξιούχοι με χαμηλό εισόδημα και με δυσκολία να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους για θέρμανση. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

19

Εισαγωγή

Αρκετές έρευνες έχουν γίνει για τη διερεύνηση της σχέσης που υπάρχει ανάμεσα στην ανεπαρκή θέρμανση της κατοικίας και στην υπέρβαση της θνησιμότητας (θνησιμότητα μεγαλύτερη του μέσου όρου κατά τους χειμερινούς μήνες) κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Μία σχετική σημαντική έρευνα είναι και αυτή που πραγματοποιήθηκε από τον J.D.Healy (2003) στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Epidemiology & Community Health (2003, σελ 784 - 789), της οποίας τα αποτελέσματα απεικονίζονται στον ακόλουθο πίνακα:

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

20

Εισαγωγή Πίνακας: Συντελεστής εποχικής μεταβλητότητας της θνησιμότητας Φινλανδία

0,10

Γερμανία

0,11

Ολλανδία

0,11

Σουηδία

0,12

Νορβηγία

0,12

Δανία

0,12

Βέλγιο

0,13

Γαλλία

0,13

Αυστρία

0,14

Ελλάδα

0,18

Ηνωμένο Βασίλειο

0,18

Ιρλανδία

0,21

Πορτογαλία

0,28

Πηγή: J.D.Healy Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

21

Εισαγωγή Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας που καλύπτουν τη χρονική περίοδο 1988 – 1997, φανερώνουν ότι η Ελλάδα έχει ένα συντελεστή εποχικής μεταβλητότητας της θνησιμότητας της τάξης του 18%, που σημαίνει ότι η θνησιμότητα τους χειμερινούς μήνες αυξάνει κατά 18% πάνω από τη μέση ετήσια θνησιμότητα. Από τα στοιχεία του πιο πάνω Πίνακα, θα περίμενε κάποιος ότι η Φινλανδία που έχει χειρότερες καιρικές συνθήκες θα έπρεπε να είχε μεγαλύτερο συντελεστή από την Ελλάδα!!! Αυτό σημαίνει ίσως ότι τα σπίτια στην Φινλανδία είναι ενεργειακά αποδοτικά. Οι θάνατοι αυτοί που οφείλονται στην έλλειψη κατάλληλης θέρμανσης, ίσως είναι οι μόνοι που μπορούν να αποφευχθούν. Μήπως το γεγονός αυτό μπορεί να λειτουργήσει επιτέλους ως ένας δείκτης της ποιότητας των αξιών μας; Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

22

Εισαγωγή Άραγε, πρέπει τώρα να αποδεχθούμε να ζούμε σε ιδιάζουσες μνημονιακές συνθήκες, οι οποίες υποβιβάζουν την ποιότητα της ίδιας της ζωής; Η οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα δεν πρέπει να μας αναγκάσει να αλλάξουμε τις απόψεις μας για την αξία της συντήρησης της υγείας και της ζωής μας. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος, με μεγάλη πιθανότητα, να οδηγηθούμε σε γεγονότα που θα παίξουν ολέθριο ρόλο για την Ελληνική κοινωνία.

Επαμεινώνδας Ε. Πανάς Καθηγητής Πρόεδρος Τμήματος Στατιστικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

23

Εισαγωγή

Βιβλιογραφία Waddams Price, C., K. Brazier, K. Pam, L. Mathieu and W. Wang (2008): “Identifying Fuel Poverty Using Objective and Subjective Measures” CCP Working Paper 07 – 11.

Boardman, B. (2010): Fixing Fuel Poverty. Challenges and Solutions.

Earthscan, London UK.

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

24

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΥΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

6/11/2012 – 14/11/2012

ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ

ΤΥΧΑΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ

ΜΕΓΕΘΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΕ 814 ΑΤΟΜΑ ΑΝΩ ΤΩΝ 18 ΕΤΩΝ

ΤΥΠΙΚΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ

ΤΟ ΤΥΠΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ ΣΕ +/-3,43 ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ 95%

25

Μέρος 1ο: Δημογραφικά Στοιχεία Δείγματος

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

26

Το δείγμα ανά φύλο και ηλικία

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

27 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

27

Το δείγμα ανά επαγγελματική κατάσταση

Εργαζόμενος 16,2

Μη εργαζόμενος 2,7

Συνταξιούχος 40,9

Άνεργος 6,1

Αγρότης 2,0 Επιχειρηματίας 12,2 Φοιτητής 3,4

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

28 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Νοικοκυρά 16,5

28

Το δείγμα ανά οικονομική κατάσταση

4,3

0,6

1,1

14,3

55,0

24,7

Πολύ δύσκολη

Δύσκολη

Ανεκτή

Άνετη

Πολύ άνετη

Δεν απαντώ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

29 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

29

Μέρος 2ο: Για το σπίτι στο οποίο διαμένουν

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

30

ΕΙΔΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

6,4 29,7

5,4 58,5

Μονοκατοικία

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

31 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Μεζονέτα

Διαμέρισμα

ΔΓ/ ΔΑ

31

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΕΙΔΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Μονοκατοικία

Μεζονέτα

Διαμέρισμα

ΔΓ/ ΔΑ

29,7

5,4

58,5

6,4

Συνταξιούχος

30,0

3,3

60,1

6,6

Νοικοκυρά

36,6

6,7

49,3

7,5

Φοιτητής

7,1

7,1

71,4

14,3

Επιχειρηματίας

29,3

8,1

56,6

6,1

Αγρότης

43,8

18,8

31,3

6,3

Άνεργος

30,0

4,0

56,0

10,0

Εργαζόμενος

24,2

4,5

69,7

1,5

Μη εργαζόμενος

36,4

13,6

40,9

9,1

ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

32 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

32

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΜΕΝΟΥΝ ΣΠΙΤΙ 1,2

10,8 22,9

15,0 26,4

23,7

1

2

3

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

33 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

4

Περισσότερα από 5

ΔΓ/ ΔΑ

33

ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΜΕΝΟΥΝ ΣΠΙΤΙ

1

2

3

4

Περισσότερα από 5

ΔΓ/ ΔΑ

15,0

26,4

23,7

22,9

10,8

1,2

Συνταξιούχος

17,4

36,3

21,3

17,1

7,2

0,6

Νοικοκυρά

11,2

19,4

26,9

26,9

15,7

0,0

Φοιτητής

28,6

28,6

14,3

17,9

3,6

7,1

Επιχειρηματίας

7,1

19,2

30,3

28,3

12,1

3,0

Αγρότης

0,0

0,0

25,0

37,5

37,5

0,0

Άνεργος

10,0

22,0

34,0

22,0

10,0

2,0

Εργαζόμενος

17,4

20,5

20,5

28,8

12,1

0,8

Μη εργαζόμενος

27,3

13,6

18,2

22,7

13,6

4,5

ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

34 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

34

Μέρος 3ο: Σε σχέση με τους λογαριασμούς ρεύματος

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

35

«Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να πληρώσετε τους λογαριασμούς για τη θέρμανση του σπιτιού σας;» 1,1

3,8 7,2

30,2

23,8 33,8

Πολύ εύκολο

Σχετικά εύκολο

Ούτε εύκολο ούτε δύσκολο

Σχετικά δύσκολο

Πολύ δύσκολο

ΔΓ/ ΔΑ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

36 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

36

«Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να πληρώσετε τους λογαριασμούς για τη θέρμανση του σπιτιού σας;»

Ανάλυση ανά Εργασιακή Κατάσταση Μη εργαζόμενος

72,7

9,1

Εργαζόμενος

66,7

14,4

Άνεργος

72,0

6,0

Αγρότης

68,8

18,8

Επιχειρηματίας

51,5

17,2

Φοιτητής

57,1

7,1

Νοικοκυρά

70,1

5,2

Συνταξιούχος

62,8

11,1 0

20

40

60

80

Σχετικά δύσκολο + Πολύ δύσκολο Πολύ εύκολο + Σχετικά εύκολο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

37 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

37

«Δίνετε περισσότερο από το 10% του εισοδήματός σας για θέρμανση;»

10,3

27,3

62,4

Ναι

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

38 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Όχι

ΔΓ/ ΔΑ

38

ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΔΙΝΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ 10% ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ; Ναι

Όχι

ΔΓ/ ΔΑ

62,4

27,3

10,3

<29

64,1

18,8

17,2

30 - 44

65,8

19,8

14,4

45 - 59

61,5

31,5

7,1

60+

60,1

30,3

9,6

ΣΥΝΟΛΟ ΗΛΙΚΙΑ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

39 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

39

ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΔΙΝΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ 10% ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ; Ναι

Όχι

ΔΓ/ ΔΑ

62,4

27,3

10,3

Συνταξιούχος

59,2

33,3

7,5

Νοικοκυρά

70,1

14,9

14,9

Φοιτητής

50,0

25,0

25,0

Επιχειρηματίας

63,6

29,3

7,1

Αγρότης

68,8

18,8

12,5

Άνεργος

72,0

20,0

8,0

Εργαζόμενος

60,6

27,3

12,1

Μη εργαζόμενος

59,1

27,3

13,6

ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

40 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

40

ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΔΙΝΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ 10% ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ; Ναι

Όχι

ΔΓ/ ΔΑ

62,4

27,3

10,3

Πολύ δύσκολη

66,7

24,6

8,7

Δύσκολη

67,2

22,9

10,0

Ανεκτή

52,6

36,2

11,2

Άνετη

31,4

51,4

17,1

Πολύ άνετη

20,0

40,0

40,0

Δεν απαντώ

11,1

44,4

44,4

ΣΥΝΟΛΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

41 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

41

«Χρησιμοποιείτε λιγότερη θέρμανση στο σπίτι σας από όση χρειάζεστε, επειδή δε φτάνει το εισόδημά σας;»

3,1

18,3

78,6

Ναι

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

42 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Όχι

ΔΓ/ ΔΑ

42

ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΛΙΓΟΤΕΡΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ ΑΠΟ ΟΣΗ ΧΡΕΙΑΖΕΣΤΕ ΕΠΕΙΔΗ ΔΕ ΦΤΑΝΕΙ ΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΣΑΣ; Ναι

Όχι

ΔΓ/ ΔΑ

78,6

18,3

3,1

Συνταξιούχος

81,1

15,0

3,9

Νοικοκυρά

89,6

9,7

0,7

Φοιτητής

75,0

25,0

0,0

Επιχειρηματίας

60,6

35,4

4,0

Αγρότης

75,0

18,8

6,3

Άνεργος

82,0

14,0

4,0

Εργαζόμενος

74,2

22,7

3,0

Μη εργαζόμενος

81,8

18,2

0,0

ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

43 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

43

«Πιστεύετε ότι έχουμε επιστρέψει σε εποχές που ο κόσμος θα κρυώνει και δε θα έχει τη δυνατότητα να θερμάνει το σπίτι του;»

4,8 0,9 0,6 18,7

75,1

Το πιστεύω πολύ

Το πιστεύω

Ούτε το πιστεύω ούτε όχι

Δεν το πιστεύω

Δεν το πιστεύω καθόλου Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

44 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

44

«Πιστεύετε ότι έχουμε επιστρέψει σε εποχές που ο κόσμος θα κρυώνει και δε θα έχει τη δυνατότητα να θερμάνει το σπίτι του;»

Ανάλυση ανά Εργασιακή Κατάσταση 4,5

Μη εργαζόμενος

90,9

Εργαζόμενος

95,5 4,0

Άνεργος

92,0

Αγρότης

100,0 3,0

Επιχειρηματίας

93,9

Φοιτητής

100,0

Νοικοκυρά

98,5 1,8

Συνταξιούχος 0

90,7 20

40

60

80

100

Δεν το πιστεύω + Δεν το πιστεύω καθόλου Το πιστεύω πολύ + Το πιστεύω Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

45 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

45

«Πιστεύετε ότι οι ρυθμίσεις της κυβέρνησης αναφορικά με το επίδομα θέρμανσης, είναι σωστές;»

13,9 15,0

71,1

Ναι

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

46 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Όχι

ΔΓ/ ΔΑ

46

ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΟΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ, ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΕΣ; Ναι

Όχι

ΔΓ/ ΔΑ

15,0

71,1

13,9

Συνταξιούχος

16,8

70,0

13,2

Νοικοκυρά

17,9

72,4

9,7

Φοιτητής

14,3

57,1

28,6

Επιχειρηματίας

19,2

65,7

15,2

Αγρότης

12,5

87,5

0,0

Άνεργος

8,0

78,0

14,0

Εργαζόμενος

8,3

74,2

17,4

Μη εργαζόμενος

9,1

77,3

13,6

ΣΥΝΟΛΟ

ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής

47 Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

47

Μέρος 4ο: Αιτίες της ενεργειακή φτώχειας

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

48

ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ

Τύπος κτιρίου

Ηλικία κτιρίου

Ενεργειακή απόδοση κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Εισόδημα

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΦΤΩΧΕΙΑ

Τιμές πετρελαίου θέρμανσης

49

ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ Υπάρχουν τρεις παράγοντες που καθορίζουν και συνδέονται με την ενεργειακή φτώχεια:

Χαμηλό οικογενειακό εισόδημα

Φτωχή θέρμανση και φτωχή ενεργειακή απόδοση κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Υψηλές τιμές ενέργειας

50

ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ

Παρεμβάσεις στους τρεις αυτούς παράγοντες: Η Κυβέρνηση έχει μειώσει τους μισθούς και έχει αυξήσει και τις τιμές του πετρελαίου (χωρίς να έχουν αυξηθεί στη διεθνή αγορά). Πώς λοιπόν το νοικοκυριό μπορεί να επενδύσει για την ενεργειακή βελτίωση του κτιρίου με το μειωμένο εισόδημα;

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

51

ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ

Υπάρχουν συνέργειες μεταξύ των τριών παραγόντων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Ένα νοικοκυριό που βρίσκεται σε κατάσταση ενεργειακής φτώχειας, αυξανόμενης της τιμής του πετρελαίου αναγκάζεται να μειώσει την κατανάλωση πετρελαίου, οπότε θεωρητικά παράγουν μικρότερες εκπομπές CO2. Τι όμως συμβαίνει στη χώρα μας; Αυξανόμενης της τιμής του πετρελαίου, αντί να μειωθούν οι εκπομπές αερίων αυξήθηκαν, όχι με την κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης αλλά με καυσόξυλα.

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

52

ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ

Η ενεργειακή φτώχεια, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα λόγω των χαμηλών μισθών, επηρεάζει την καθημερινότητα των Ελλήνων. Η αύξηση της ενεργειακής φτώχειας καθώς και η έκταση της, συμβάλει στην αύξηση της αιθαλομίχλης. Η ενεργειακή φτώχεια η οποία υπάρχει στη χώρα μας αναγνωρίζεται ως μια κοινωνική ασθένεια. Σημειώνουμε ότι η ενεργειακή φτώχεια δεν πρέπει να συγχέεται με την εισοδηματική φτώχεια (τη φτώχεια). Ούτε μπορεί να θεωρηθεί ως ένα υποσύνολό της.

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

53

Ηλικία των κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

54

Ηλικία των κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

55

Ηλικία των κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

56

Ηλικία των κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

57

Ηλικία των κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

58

Ηλικία των κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

59

Αριθμός Κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

60

Αριθμός Κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

61

Αριθμός Κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

62

Αριθμός Κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

63

Αριθμός Κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

64

Αριθμός Κτιρίων

Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

65

Τρεις είναι οι βασικοί συντελεστές της ενεργειακής φτώχειας:

Χαμηλό οικογενειακό εισόδημα

Υψηλές τιμές του πετρελαίου

Φτωχή ενεργειακή απόδοση των κτιρίων

Τι γίνεται στη χώρα;

Λιτότητα μειωμένα εισοδήματα

Λόγω αύξησης των τιμών πετρελαίου χρησιμοποιούνται ξυλόσομπες κλπ.

Όλα τα στοιχεία επηρεάσθηκαν από τις πολιτικές της Κυβέρνησης. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Στατιστικής Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

66