Duke synuar kushte të drejta pune; Shqyrtim i të ardhmes së gazetarëve të rinj dhe atyre të ardhshëm

DUK ES Y NUA RK US HT ET ËDR E J T AP UNE S H Q Y R T I MI I T ËA R D H ME SS ËG A Z E T A R Ë V ET Ë R I N J D H EA T Y R ET ËA R D H S H Ë M

Kypr oj ektf i nancohetnga Bashki mi Evr opi an Kybot i m upr odhuamembësht et j enf i nanci ar et ëBashki mi tEvr opi an.

Për mbaj t j aet i jësht ëpër gj egj ësiv et ëm eQendr ësShqi pt ar epërGaz et ar iCi l ësor edheCi t i z ensChanneldhenuk pasqyr ondomosdoshmër i shtpi këpamj eteBashki mi tEvr opi an.

“ K j of a q e ë s h t ë l ë n ë q ë l l i mi s h t b o s h ”

P ë r g a t i t j ad h ep u b l i k i mi i k ë t i j r a p o r t i uk r y en ëk u a d ë r t ëp r o j e k t i t “ D u k es y n u a r k u s h t et ëd r e j t ap u n e : S h q y r t i miit ëa r d h me ss ëg a z e t a r ë v et ër i n jd h ea t y r et ëa r d h s h ë m( R e a c h i n gf o rf a i rl a b o u r c o n d i t i o n s : G a z i n ga t t h ef u t u r eo f Y o u n ga n dP r o s p e c t i v eJ o u r n a l i s t s ) ” , z b a t u a r n g a Q e n d r aS h q i p t a r e p ë r G a z e t a r i C i l ë s o r ed h e C i t i z e n s C h a n n e l .

K yp r o j e k tmb ë s h t e t e td h en a n c o h e tn g aB a s h k i mi E v r o p i a np ë r me sp r o j e k t i t “ D r e j tP ë r mi r ë s i mi tt ë Ma r r ë d h ë n i e v et ëP u n ë sd h eP r o f e s i o n a l i z mi t n ëMe d i a nS h q i p t a r e ” , z b a t u a r n g aI n s t i t u t i S h q i p t a r i Me d i a s d h e F e d e r a t aN d ë r k o mb ë t a r eeG a z e t a r ë v e( I F J ) .

K y r a p o r t d h e r e k o ma n d i me t e t i j j a n ë p ë r p i l u a r me n d i h më ne e k s p e r t ë v e E mi l j a n oK a z i a j P h D A mb r oA h me t a j M. A

Kypr oj ektf i nancohetnga Bashki mi Evr opi an Kybot i m upr odhuamembësht et j enf i nanci ar et ëBashki mi tEvr opi an.

Për mbaj t j aet i jësht ëpër gj egj ësiv et ëm eQendr ësShqi pt ar epërGaz et ar iCi l ësor edheCi t i z ensChanneldhenuk pasqyr ondomosdoshmër i shtpi këpamj eteBashki mi tEvr opi an.

3

Q e n d r aS h q i p t a r ep ë r G a z e t a r i C i l ë s o r e Q e n d r a S h q i p t a r e p ë r G a z e t a r i C i l ë s o r e ë s h t ë n j ë o r g a n i z a t ë j op o l i t i k e , e p a v a r u r d h e j ot i mp r u r ë s e e d r e j t u a r n g a p r o f e s i o n i s t ë t ë r i n j me s e l i n ë T i r a n ë , S h q i p ë r i .

E k i p i k r y e s o r p ë r b ë h e t n g a p r o f e s i o n i s t ë t ë r i n j me n j ë s f o n d n ëme d i ad h el i g j .

F o k u s i k r y e s o r i Q e n d r ë s ë s h t ët r a j n i mi d h es h k ë mb i mi i i n f o r ma c i o n i t mi d i s g a z e t a r ë v e h u l u mt u e st ër i n j d h et ëa r d h s h ë md h ep r o mo v i mi t t ëg a z e t a r i s ëe t i k ep ë r me smj e t e v et ën d r y s h men ë d i s p o z i c i o n .

Q ë l l i mi k r y e s o rd h ep ë r f u n d i mt a ri Q e n d r ë së s h t ër r i t j aec i l ë s i s ës ër a p o r t i mi td h es h k r i mi tt ël a j me v e , s t a n d a r d e v et ëg a z e t a r i s ë , e t i k ë s p r o f e s i o n a l et ëg a z e t a r ë v et ër i n j , z g j e r i mi t t ëp ë r p j e k j e v et ëb a s h k ë p u n i mi t me i n s t i t u c i o n e t a r s i mo r e / t r a j n u e s e a p oo r g a n i z a t a v e t ë t j e r a n ë f u s h ë ne g a z e t a r i s ë , p ë r t ë r r i t u r k a p a c i t e t e t n j e r ë z o r e / p r o f e s i o n a l e d h e ma t e r i a l e n ë f u s h ë n e g a z e t a r i s ë , p ë r R e p u b l i k ë n e S h q i p ë r i s ë ; t r a j n i mi i g a z e t a r ë v e n ëf u s h ë neh u l u mt i mi t , r a p o r t i mi td h es h k r i mi tt ël a j me v et ëf o r më ss ëg j a t ë ; t r a j n i mi i g a z e t a r ë v en ë p ë r d o r i mi ne mj e t e v e d h e b u r i me v e t ë n d r y s h me p ë r k r y e r j e ne v e p r i mt a r i s ë s ë h u l u mt i mi t d h e r a p o r t i mi t t ë l a j me v e ;d h ek r i j i mi tt ën j ëk l i met ëb a s h k ë p u n i mi tn d ë r mj e tp r o f e s i o n i s t ë v et ër i n jd h ez h v i l l i mi tt ë wo r k s h o p e v e d h e s e mi n a r e v e p ë r s h k ë mb i mi ne i n f o r ma c i o n i t d h e p ë r v o j a v e n ë f u s h ë ne g a z e t a r i s ë .

4

C i t i z e n s C h a n n e l C i t i z e n s C h a n n e l ë s h t ën j ëo r g a n i z a t ëep a v a r u r me d i a t i k eet h e me l u a r n ëv i t i n2 0 1 6ec i l ak ap ë r q ë l l i mt ë p r o mo v o j ëz h v i l l i mi neg a z e t a r i s ëq y t e t a r ed h ef u q i z i mi nez ë r a v et ëp ë r g j e g j s h ë m, n ëp ë r p u t h j emev l e r a t e p r a n i mi t , t o l e r a n c ë s d h e l i r i v e e t ë d r e j t a v e t h e me l o r e t ë n j e r i u t .

C i t i z e n s C h a n n e l o f r o nn j ë p l a t f o r më t ë h a p u r p ë r z h v i l l i mi ne g a z e t a r i s ë s ë t h e l l u a r p ë r me s me t o d a v e i n o v a t i v e , l a r gn g a i n t e r e s a t e p o l i t i k ë s d h e b i z n e s i t . i z i o n i i C i t i z e n s C h a n n e l ë s h t ë t ë k t h e h e t n ë t ë p a r ë nme d i a s h q i p t a r e o n l i n e , t ën a n c u a r n g a v e t ë q y t e t a r ë t .

V S i p a s mi s i o n i t d h ef u s h ë s s ëv e p r i mt a r i s ët ëp ë r c a k t u a r n ëS t a t u t i nd h eA k t i ne T h e me l i mi t t ëq e n d r ë s , f u s h a t p r i ma r e t ë p u n ë s g j a t ë k ë s a j p e r i u d h e j a n ë : mj e d i s i , t ë d r e j t a t e n j e r i u t , i n f r a s t r u k t u r a , mb r o j t j a e k o n s u ma t o r i t , s h ë n d e t ë s i a , e d u k i mi d h e me n a x h i mi i mb e t j e v e .

5

“ K j of a q e ë s h t ë l ë n ë q ë l l i mi s h t b o s h ”

D U K ES Y N U A RK U S H T E T ËD R E J T AP U N E S H Q Y R T I MI I T Ë A R D H ME S S Ë G A Z E T A R Ë V E T Ë R I N J D H E A T Y R E T Ë A R D H S H Ë M

R a p o r t g j i t h p ë r f s h i r ë sc i l ë s o r d h es a s i o r , mb i g j e t j e t n ët e r r e nt ëa n k e t i mi t t ës t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i s ëd h e k o mu n i k i mi t , p r o f e s i o n i s t ë v et ër i n j t ëme d i a s , d r e j t u e s v et ëme d i a s d h eo r g a n i z a t a v ej ot i mp r u r ë s en ëk ë t ë f u s h ë f a q e0 8 R a p o r t mb i k u a d r i nl i g j o r mb i t ëd r e j t a t d h ed e t y r i me t ep r o f e s i o n i s t ë v et ëme d i a sd h ep r a k t i k a t ep u n ë s ( i n t e r n s h i p e t ) n ë R e p u b l i k ë ne S h q i p ë r i s ë , d h e s h e mb u j t më t ë mi r ë t ë z b a t u a r n ë s h t e t e t e B a s h k i mi t E v r o p i a n f a q e4 6 r o j e k t p r o p o z i mmb i n d r y s h i mi ne L i g j i t N r .

7 9 6 1 , d a t ë 1 2 .

7 .

1 9 9 5 , “ K o d i i P u n ë s i R e p u b l i k ë s s ë S h q i p ë r i s ë ” , i P n d r y s h u a r ” f a q e6 0

7

P r o j e k t i : D r e j t P ë r mi r ë s i mi t t ëMa r r ë d h ë n i e v et ëP u n ë s d h eP r o f e s i o n a l i z mi t n ëMe d i a nS h q i p t a r e .

Z b a t u a r n g a : Q e n d r aS h q i p t a r ep ë r G a z e t a r i C i l ë s o r ed h eC i t i z e n s C h a n n e l .

K yp r o j e k t k ama r r ën ëk o n s i d e r a t ët r eg r u p et ën d r y s h me : s t u d e n t ët ëg a z e t a r i s ë ; g a z e t a r ëp r o f e s i o n i s t ëd h e me n a x h e r ë / p r o n a r ëme d i a s hn ëS h q i p ë r i .

G j i t h a s h t uj a n ëz h v i l l u a r e d h en j ën u më r i k uz u a r i n t e r v i s t a s h ( k a t ë r i n t e r v i s t a ) më d r e j t u e s t ë o r g a n i z a t a v e j o q e v e r i t a r e q ë p u n o j n ë me me d i a n .

T ë d h ë n a p ë r s t u d i mi ne p a r ë me s t u d e n t ë t e g a z e t a r i s ë : -N ë k ë t ë s t u d i mmo r ë np j e s ë 4 9 2s t u d e n t ë t ë g a z e t a r i / k o mu n i k i mn ë T i r a n ë , S h k o d ë r , D u r r ë s d h e E l b a s a n .

-P y e t ë s o r ë t up l o t ë s u a nn ë mu a j t P r i l l Ma j 2 0 1 9 -P y e t ë s o r ë t k i s h i nn ë f o k u s d y f u s h a k r y e s o r e : ë r v o j a t e p u n ë s i mi t a p oi n t e r n s h i p i t t ë s t u d e n t ë v e -P -N j o h u r i t ë s t u d e n t ë v e mb i me k a n i z ma t n ë mb r o j t j e t ë g a z e t a r ë v e , n ë S h q i p ë r i .

-P y e t ë s o r ë t u s h p ë r n d a n ë n ë k o p j e t ë p r i n t u a r a d h e u p l o t ë s u a n n g a s t u d e n t ë t , n ë a mb i e n t e t e u n i v e r s i t e t e v e t ë t y r e .

-P r o c e s i i s h p ë r n d a r j e s s ë p y e t ë s o r ë v e d h e mb l e d h j e s s ë t ë d h ë n a v e uk r y e n g a k a t ë r a s i s t e n t e t ë p r o j e k t i t .

T ë d h ë n a p ë r s t u d i mi ne d y t ë me g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë : -N ë k ë t ë s t u d i mmo r ë np j e s ë 4 9g a z e t a r ë p r o f e s i o n i s t ë . y e t ë s o r i uz h v i l l u a o n l i n e .

-P -P y e t j e t i s h i nn j ë p ë r z i e r j e e p y e t j e v e t ë mb y l l u r a d h e a t y r e t ë h a p u r a .

-P y e t ë s o r i k i s h t e n ë f o k u s t r e f u s h a k r y e s o r e : -T ë d h ë n a p ë r p ë r v o j a t e p u n ë s i mi t -T ë d h ë n a p ë r ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s -T ë d h ë n a p ë r me k a n i z ma t n ë mb r o j t j e t ë g a z e t a r ë v e d h e a p l i k i mi ne t y r e . y e t ë s o r i i s h t ei a k s e s u e s h ë mp ë r g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ëg j a t ëg j i t h ëmu a j i t ma j , d e r i n ëme st ëmu a j i t -P q e r s h o r .

T ë d h ë n a p ë r s t u d i mi ne t r e t ë , me me n a x h e r ë t / p r o n a r ë t e me d i a v e : -P ë r k ë t ë q e l l i mui n t e r v i s t u a n1 6me n a x h e r ë / p r o n a r ë t ë me d i a s n ë S h q i p ë r i .

-Me d i a t up ë r z g j o d h ë nn ë më n y r ë t ë t i l l ë q ë t ë k i s h t e p ë r f a q ë s i mn g a l l o j e t ë n d r y s h me me d i a s h : t e l e v i z i o n , g a z e t ë , o n l i n ed h er a d i o .

N d ë r k o h ën j ëe l e me n t ir ë n d ë s i s h ë mq ëk u s h t ë z o i n u mr i net ëi n t e r v i s t u a r ë v ei s h t e d h e d i s p o n u e s h më r i a e p e r s o n a v e p ë r t ë ma r r ë p j e s ë n ë s t u d i m, p ë r s h k a k t ë k o h ë s s ë t y r e t ë k uz u a r . n t e r v i s t a t i s h i nt ë z g j e r u a r a , me p y e t j e t ë h a p u r a d h e ur e g j i s t r u a nd h e z b a r d h ë nn g a a s i s t e n t e t e p r o j e k t i t -I t ë c i l a t i z h v i l l u a na t on ë p ë r mj e t t a k i me v e -P y e t ë s o r i f o k u s o h e j t e k t ë d h ë n a t p ë r p r a k t i k a t e p u n ë d h ë n i e s n ë me d i a t s h q i p t a r e me f o k u s ma r r ë d h ë n i e n me g a z e t a r ë t d h e k u s h t e t e p u n ë s , n ë r e d a k s i .

-I n t e r v i s t a t uz h v i l l u a ng j a t ë mu a j v e ma j d h e q e r s h o r

8

P ë r s h k a k t ë s a s i s ë s ë ma d h e t ë p j e s ë ma r r ë s v e , t ë d h ë n a v e t ë mb l e d h u r a d h e k o mp o n e n t ë v e t ë s h u mt ë q ë k y s t u d i mme r r n ë s h q y r t i m, a n a l i z a ë s h t ë e n d a r ë n ë d y p j e s ë k r y e s o r e .

N ë p j e s ë ne p a r ë t ë s t u d i mi t , p a r a q i t e t n j ë a n a l i z ë k r a h a s u e s e me s g a z e t a r ë v e n ë f o r mi m( s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë ) d h e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë , p ë r s a i p ë r k e t p ë r v o j a v e t ë t y r e t ë p u n ë s i mi t a p oi n t e r n s h i p i t d h e k u s h t e v e t ë t r a j t i mi t g j a t ë k ë t y r e p ë r v o j a v e .

P j e s a e d y t ë e r a p o r t i t p a r a q e t n j ë a n a l i z ë k r a h a s i mo r e t ë g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë d h e p r o n a r ë v e / me n a x h e r ë v e t ë me d i a s , p ë r s a i p ë r k e t p r a k t i k a v e t ë p u n ë ma r r j e s d h e p u n ë d h ë n i e s , s i d h e ma r r ë d h ë n i e v e t ë n d ë r t u a r a me s d y p a l ë v e b a z u a r n ë ç f a r ë p a r a s h i k o h e t n ë K o d i ne P u n ë s .

T e d y j a a n a l i z a t j a n ë me i n t e r e s t ë ma d hp ë r g j i t h ë a k t o r ë t e p ë r f s h i r ë n ë g a z e t a r i , me d i a a p o s t u d i mi ne t y r e n ë S h q i p ë r i , p a s i : -J a p i nn j ë p a mj e t ë q a r t ë t ë a s p i r a t a v e t ë g a z e t a r ë v e n ë f o r mi m( n ë d i j e n i n ë t o n ë k y ë s h t ë s t u d i mi i p a r ë n ë S h q i p ë r i me n j ë k a mp i o n i mk a qt ë ma d ht ë s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë a p ok o mu n i k i mi t ) . a p i nn j ëp a mj et ëq a r t ët ëp ë r v o j a v ed h emu n d ë s i v et ës t u d e n t ë v ep ë rp r a k t i k ap r o f e s i o n a l es i d h e -J i d e n t ik o j n ë p r o b l e me r e a l e n ë l i d h j e me t o .

-J a p i nn j ë p ë r s h k r i mt ë d e t a j u a r t ë n j o h u r i v e d h e i n t e r e s i t q ë k a n ë s t u d e n t ë t p ë r t ë n j o h u r me k a n i z ma l i g j o r ë d h e a p l i k i mi ne t y r e n ë f u s h ë ne g a z e t a r i s ë .

-J a p i nn j ëp a mj es h t e r u e s et ëp r o b l e ma t i k a v emët ëmë d h amët ëc i l a t h a s e ng a z e t a r ë t n ëp r o c e s i nep u n ë ma r r j e s . a t mët ëc i l a t h a s e nn ër e d a k s i t ël i d h u r amema r r ë d h ë n i e t ep u n ë s ( j od o mo s d o s h më r i s h t ç ë s h t j et ë -Sd p r o f e s i o n a l i z mi t , p o r me f o k u s n ë k u s h t e t d h e d e t y r i me t q ë k a n ë p u n ë ma r r ë s i d h e p u n ë d h ë n ë s i ) .

-J a p i nn j ë t a b l ot ë q a r t ë t ë më n y r ë s s e s i s h i h e nma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s n g a p i k ë p a mj a e p u n ë d h ë n ë s v e .

-I d e n t ik o j n ëma s at ën d r y s h meq ëp u n ë d h ë n ë s i tn d ë r ma r r i n , p ë rt ëp ë r mi r ë s u a rk u s h t e tep u n ë ss ë g a z e t a r ë v e . u k e q e n ë s e j a n ë ma r r ë n ë k o n s i d e r a t ë t r e g r u p e t ë n d r y s h me , t ë s ë n j ë j t ë s f u s h ë , k y r a p o r t k a mu n d ë s i n ë -D p ë r t ëk o n t r i b u a r n ën j ëp i k ë p a mj eg j i t h ë p ë r f s h i r ë s et ëp r a k t i k a v et ëp u n ëma r r j e sd h ep u n ëd h ë n i e sn ë g a z e t a r i d h e t ë t r e g o j ë s e s i k ë t op r a k t i k a me n d o h e t s e j a n ë ( g a z e t a r ë t n ë f o r mi m) , s i s h i h e nn g a p i k ë p a mj a e g a z e t a r ë v e d h e s i s h i h e nn g a p i k ë p a mj a e me n a x h e r ë v e d h e p r o n a r ë v e t ë me d i a s .

S i i t i l l ëk ys t u d i md h er a p o r t i n ëv e ç a n t i , mu n dt ëj a p ën j ën d i h me s ët ëma d h ep ë r t ëg j i t h ëa k t o r ë t d h e i n s t i t u c i o n e t q ë p u n o j n ë n ë k ë t ë f u s h ë , d h e j a n ë t ë i n t e r e s u a r p ë r p ë r mi r ë s i mi ne s i t u a t ë s .

9

P E R MB L E D H J EEG J E T J E V EK R Y E S O R E T ES T U D I MI T

N ë s t u d i mmo r ë np j e s ë : -4 9 2s t u d e n t ë t ë g a z e t a r i s ë / k o mu n i k i mi t n g a k a t ë r r r e t h e t ë S h q i p ë r i s ë : T i r a n ë , D u r r ë s , E l b a s a nd h e S h k o d ë r -4 9g a z e t a r ë p r o f e s i o n i s t ë -1 6me n a x h e r ë / t h e me l u e s t ë me d i a v e p ë r f s h i r ë : t e l e v i z i o n e , g a z e t ë d h e me d i a o n l i n e -4d r e j t u e s t ë o r g a n i z a t a v e j o q e v e r i t a r e p ë r me d i a n S t u d i mi k a n ë f o k u s t r e f u s h a k r y e s o r e : 1 .T ë d h ë n a p ë r p ë r v o j a t e p u n ë s i mi t d h e i n t e r n s h i p i t p ë r s t u d e n t ë t e g a z e t a r i s ë d h e g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë 2 .T ë d h ë n a p ë r ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s s ë g a z e t a r ë v e / s t u d e n t ë v e d h e p u n ë d h ë n ë s v e t ë t y r e 3 .T ë d h ë n a p ë r n j o h u r i t ë mb i me k a n i z ma t l i g j o r ë d h e i n s t i t u c i o n a l ë n ë mb r o j t j e t ë g a z e t a r ë v e d h e a p l i k i mi n e t y r e G J E T J E T K R Y E S O R E h u mi c aes t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i s ë-3 9 %d u a nt ën i s i nn j ëk a r r i e r ën ët e l e v i z i o np a sp ë r f u n d i mi t t ë •S s t u d i me v e .

K an j ër r i t j et ëp ë r q i n d j e s s ës t u d e n t ë v eq ëp r e f e r o j n ët ëp u n o j n ën ëf u s h ë neMa r r ë d h ë n i e v eme P u b l i k u n .

•6 6 %e s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë , n u k k a n ë p a s u r p ë r v o j a i n t e r s h i p i .

•6 0 %es t u d e n t ë v eq ëk a n ëp a s u r p ë r v o j ai n t e r n s h i p i , i k a n ëg j e t u r v e t ëo s ei k a n ër e f e r u a r mi q t ëd h et ë a f ë r mi t e t y r e .

•3 3 %e s t u d e n t ë v e e k a n ë g j e t u r n j ë mu n d ë s i i n t e r n s h i p i n ë p ë r mj e t p r o g r a me v e t ë u n i v e r s i t e t i t . h u mi c aet h e me l u e s v e / me n a x h e r ë v et ëme d i a v et ëi n t e r v i s t u a rt h o n ës eN U Kk a n ëma r r ë v e s h j et ë •S n ë n s h k r u a r a b a s h k ë p u n i mi me i n s t i t u c i o n e t ë a r s i mi t t ë l a r t ë , p ë r q ë l l i mi n e p r a k t i k a v e t ë s t u d e n t ë v e .

G j i t h s e s i , d i s a p r e j t ë i n t e r v i s t u a r v e p ë r g j i g j e nq ë k a n ë ma r r ë v e s h j e b a s h k ë p u n i mi j o f o r ma l e me d i s a n g a i n s t i t u c i o n e t e a r s i mi t t ë l a r t ë p ë r p r a k t i k a t e s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë .

•Me n a x h e r ë t eme d i a v es h p r e h i nv u l l n e t t ëmi r ëp ë r t ëp r a n u a r s t u d e n t ëp ë r p r a k t i k ap r o f e s i o n a l ep o r i d e n t ik o j n ë ‘ f r i k ë nn g at a t i me t ’ s i p e n g e s ëp ë rk ë t ës j e l l j ep a s i k ap a q a r t ë s i p ë rp ë r c a k t i mi nl i g j o rd h e d e t y r i me t e me d i a s p ë r r a s t e t e p r a k t i k a v e t ë s t u d e n t ë v e .

5 .

4 %e g a z e t a r ë v e q ë j a n ë t ë p u n ë s u a r n ë n j ë me d i a , t h o n ë s e e k a n ë g j e t u r v e t ë k ë t ë mu n d ë s i o s e i k a n ë •8 r e f e r u a r t ë n j o h u r i t e t y r e .

•V e t ë mn j ë g a z e t a r t h o t ë s e k a a p l i k u a r p ë r v e n d i ne p u n ë s .

•T ëp y e t u r p ë r p r a k t i k a t ep u n ë s i mi t me n a x h e r ë t / t h e me l u e s i t eme d i a v et h o n ës ez a k o n i s h t n d j e k i nn j ë p r o c e d u r ë t ë r r e g u l l t q ë p ë r f s h i ns h p a l l j e t ë v e n d i t t ë p u n ë s , p r o c e s i n t e r v i s t a s h , p e r i u d h ë p r o v e , e t j .

•1 4 .

2%e s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë t h o n ë s e j a n ë t ë p u n ë s u a r më k o h ë t ë p l o t ë n ë n j ë me d i a .

•6 1 %e s t u d e n t ë v e t ë p u n ë s u a r t h o n ë s e n u k k a n ë n j ë k o n t r a t ë t ë n ë n s h k r u a r me p u n ë d h ë n ë s i n .

6 .

5 %eg a z e t a r ë v et ëp u n ë s u a r mëk o h ët ëp l o t ë , t h o n ës en u kk a n ën j ëk o n t r a t ët ën ë n s h k r u a r më •2 p u n ë d h ë n ë s i n .

•3 2 %e s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë t ë p u n ë s u a r me k o h ë t ë p l o t ë n ë me d i a t h o n ë s e n u k p o p a g u h e nr r e g u l l i s h t p ë r p u n ë ne k r y e r .

1 0

•1 8 .

4 %e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë , t h o n ë s e n u k p op a g u h e nr r e g u l l i s h t p ë r p u n ë ne k r y e r .

•8 3 .

7 %e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë t h o n ë s e k a n ë p a s u r n j ë p e r i u d h ë p r o v e p a r a s e t ë p u n ë s o h e s h i nme k o h ë t ë p l o t ë .

•3 5 .

7 %e t y r e t h o n ë s e k j op e r i u d h ë k a z g j a t u r t r e mu a j , o s e më s h u më s e t r e mu a j .

•7 4 .

4 %eg a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ët h o n ës en u kk a n ëp a s u r n j ëk o n t r a t ët ën ë n s h k r u a r p ë r p e r i u d h ë ne p r o v ë s me p u n ë d h ë n ë s i n .

1 .

5 %e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë t h o n ë q ë n u k j a n ë p a g u a r p ë r p e r i u d h ë ne p r o v ë s .

•5 •3 0 .

6 %es t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i / k o mu n i k i mq ëk a n ëp a s u r p e r i u d h ap r o v en ëme d i a , s h p r e h e ns ek j o p e r i u d h ë e k a t e j k a l u a r k o h ë ne p a r a s h i k u a r n ë K o d i ne P u n ë s d h e s e n u k j a n ë p a g u a r p a s p e r i u d h ë s s ë p r o v ë s .

•Me n a x h e r ë t / t h e me l u e s i t eme d i a v ek u r p y e t e np ë r p e r i u d h ë nep r o v ë s p ë r c a k t o j n ës ez g j a t n g a1 2mu a j z a k o n i s h t , o s en ëd i s ar a s t ev e t ë md i s ad i t ë .

N d r y s h i mi q ës p e c ik o h e t n g at ëi n t e r v i s t u a r i t ë s h t ëp ë r v o j ae p u n ë s .

P r a k u ri t e t p ë r s t u d e n t ë , g j a s a t j a n ë q ë p e r i u d h a e p r o v ë s t ë j e t ë më e g j a t ë s e s a p ë r n j ë g a z e t a r i c i l i v j e nn g a n j ë p ë r v o j ë p u n ë n ë n j ë t j e t ë r me d i a .

5 %e s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i / k o mu n i k i mn u k k a n ë a s n j ë d i j e n i p ë r e k z i s t e n c ë ne n d o n j ë s i n d i k a t e , u n i o n i , •7 i n s t i t u c i o n i a p oo r g a n i z a t e , q ë mb r o nt ë d r e j t a t e g a z e t a r ë v e n ë S h q i p ë r i .

•2 2 .

4 %e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë t h o n ë s e n u k k a n ë a s n j ë d i j e n i p ë r e k z i s t e n c ë ne n d o n j ë s i n d i k a t e , u n i o n i , i n s t i t u c i o n i a p oo r g a n i z a t e , q ë mb r o nt ë d r e j t a t e g a z e t a r ë v e n ë S h q i p ë r i .

•N ëp ë r g j i g j e t n a r r a t i v ep ë r k ë t ëp y e t j e , s t u d e n t ë t eg a z e t a r i s ëj a n ën ëg j e n d j et ëe më r t o j n ëmës h u më i n s t i t u c i o n e a p oo r g a n i z a t a s e s a g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë .

•9 3 %e s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë n u k k a n ë a s n j ë d i j e n i p ë r l i g j e , a p o P u n ë j a s h t ë o r a r i t p ë r t e j a f a t e v e t ë p a r a s h i k u a r n ë k o d i ne p u n ë s 3 7 .

2 % -a -b Mo s p a g e s a n ë k o h ë / v o n e s a t ë t e j s k a j s h me 2 6 .

5 % -c Mo s n ë n s h k r i mi i n j ë k o n t r a t e 2 6 .

5 % -bd h e c 9 .

8 % •2 1 %e s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë p ë r g j i g j e ns e ‘ k a n ë p a s u r r a s t e g j a t ë p ë r v o j a v e t ë p u n ë s , q ë k a n ë me n d u a r s ei uj a n ës h k e l u r t ëd r e j t a t ’ .

P ë r q i n d j ak o n s i d e r u e s h ë mmëeu l ë t n ër a s t i nes t u d e n t ë v en d o s h t al i d h e t me f a k t i ns e n u k j a n ë e k s p o z u a r mj a f t u e s h ë mn ë t r e g u ne p u n ë s p ë r t ’ i p a s u r k ë t op ë r v o j a h k e l j a më e s h p e s h t ë n ë r a s t i ne s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë ë s h t ë : mo s n ë n s h k r i mi n j ë k o n t r a t e •S •S h k e l j a e d y t ë p ë r s t u d e n t ë t e g a z e t a r i s ë ë s h t ë : mb a j t j a n ë p e r i u d h ë p r o v e p ë r më s h u më s e 3 mu a j d h e mo s p a g e s a p a s p e r i u d h ë s s ë p r o v ë s .

•V o n e s a t n ë p a g e s a j a n ë më t ë z g j a t u r a n ë r a s t i ne s t u d e n t ë v e s e s a n ë r a s t i ne g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë .

•P ë r q i n d j aes t u d e n t ë v eq ëp u n o j n ëd h eq ëi ma r r i nr r o g a t mev o n e s a3mu j o r e , 6mu j o r ea p oe d h en j ëv i t , ë s h t ë më e ma d h e s e s a p ë r q i n d j a e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë t ë c i l ë v e i uv o n o h e np a g a t p ë r k ë t op e r i u d h a .

•P ë r g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë , s h u mi c a e v o n e s a v e j a n ë p ë r p e r i u d h a n j ë mu j o r e .

Ai k e n i r e f e r u a r d i k uk ë t os h k e l j e ? ’ .N ë t ë d y g r u p e t p ë r q i n d j a e a t y r e q ë p ë r g j i g j e nP oë s h t ë s h u më e v o g ë l : ‘ •V e t ë m1 1 %e s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë t h o n ë s e i k a n ër e f e r u a r s h k e l j e t d i k u .

•V e t ë m1 2 .

5%e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ët h o n ë s e i k a n ë r e f e r u a r d i k us h k e l j e t .

1 1

•P ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e n ë n a r r a t i v ë ( v e t ë mn j ë p ë r g j i g j e ) : S e k s i o n i i K r i mi t E k o n o mi k , K o mi s a r i a t i N r .

4 .

•P ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë : U G S H ; U n i o n i i g a z e t a r e v e s h q i p t a r e ; S h e f e s .

•T ëp y e t u r n ë s e ‘ j a n ët ëmi r ëi n f o r mu a r p ë r d e t y r i me t et y r es i p u n ë ma r r ë s , t ëp ë r c a k t u a r an ëk o n t r a t ë ne p u n ë s / s h ë r b i mi t ’ -2 6%eg a z e t a r ë v e , p ë r g j i g j e nP a ko s e A s p a k .

•T ë p y e t u r ‘ n ë s e j a n ë t h i r r u r n d o n j ë h e r ë n g a p u n ë d h ë n ë s i i t y r e p ë r t ë d i s k u t u a r ç ë s h t j e t ë k o n t r a t ë s s ë p u n ë s ’ , s h u mi c a e g a z e t a r ë v e t ë i n t e r v i s t u a r 5 9 .

2%p ë r g j i g j e nJ O .

•T ëp y e t u rn ë s ej a n ët ëmi r ëi n f o r mu a rp ë r ‘ d e t y r i me tq ëp u n ë d h ë n ë s i k an d a j t y r e , t ëp ë r c a k t u a r an ë k o n t r a t ë ne p u n ë s / s h ë r b i mi t ’ , r r e t h2 7%e g a z e t a r ë v ep ë r g j i g j e nA s p a ko s e P a k .

•Ë s h t ë k r i j u a r n j ë me n t a l i t e t n ë p r o f e s i o n i ne g a z e t a r i t , k uk o n t r a t a e p u n ë s n ë s h u mi c ë ne h e r ë v e me r r e t s i e mi r ë q e n ëd h en u kk ë r k o h e t t ëk e t ën j ëp r o c e s n e g o c i mi , p ë r p a r a , a p oe d h et h j e s h t d i s k u t i mi p ë r ç ë s h t j et ë k o n t r a t ë s .

T ë d h ë n a t t r e g o j n ë s e p u n ë d h ë n ë s i t d h e p u n ë ma r r ë s i t , n u k j a n ë p r o a k t i v ë s h u mi c ë ne h e r ë v e p ë r t ë d i s k u t u a r ç ë s h t j e t ë k o n t r a t ë s .

•T ëp y e t u r p ë r ‘ n j ëmo s ma r r ë v e s h j et ëf u n d i t , q ëmu n dt ëk e n i p a s u r men j ëa n ë t a r t ës t at d h es i ek e n i z g j i d h u r ’ , me n a x h e r ë t / t h e me l u e s i t e me d i a v e p ë r me n d i nd y l l o j e t më t ë s h p e s h t a t ë mo s ma r r ë v e s h j e s q ë k a n ë t ë b ë j n ë me p a g a t d h e o r a r e t .

•A f a t e t e t e j k a l u a r a t ë o r a r e v e t e p u n ë s , s h i h e ns i n j ë g j ë n o r ma l e n g a me n a x h e r ë t e me d i a s d h e ç d or e a g i m i g a z e t a r ë v e n ë k ë t ë p e r s p e k t i v ë s h i h e t s i p r e t e n d i mi t e p ë r t . ë s ed ot ëb ë j mën j ëa n a l i z ëk r a h a s u e s et ëp ë r g j i g j e v et ëme n a x h e r ë v e / t h e me l u e s v et ëme d i a sd h e •N g a z e t a r ë v e p ë r s a i p ë r k e t ç ë s h t j e s s ë p a g a v e , a p o v o n e s a n ë p a g a , n d ë r s a me n a x h e r ë t j a n ë p ë r g j i g j u r n ë s h u mi c ë s e n u k k aa s n j ë h e r ë p r o b l e mme p a g a t , a p ov o n e s a , n j ët j e t ë r p a mj en aj a p i ng a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ët ëc i l ë t i s h i k o j n ë v o n e s a t n ë p a g a s i p ë r k e q ë s i mt ë s i t u a t ë s , me ç f a r ë mu n dt ë k e t ë q e n ë k o h ë më p a r ë . ëp y e t u r p ë r ma s a t q ëme r r e nn ër e d a k s i p ë r t ëk r i j u a r n j ëa mb i e n t s amët ës h ë n d e t s h ë mp u n ep ë r •T p u n o n j ë s i t ,s h u mi c aeme n a x h e r ë v e / t h e me l u e s v et ëme d i a v ep ë r me n d i n :më n y r ë net y r et ël i d e r s h i p i t , a mb i e n t e tz i k ed h ema r r ë d h ë n i e t me s s t at .

V e t ë md yp r e j t y r e( n g a1 6 ) p ë r me n d i nk r i j i mi nep a v a r ë s i s ë e d i t o r i a l e s i k u s h t i r ë n d ë s i s h ë mp ë r t ë p a s u r n j ë g a z e t a r i c i l ë s o r e .

1 2

P J E S AEP A R Ë A n a l i z ëk r a h a s u e s eeg j e t j e v ep ë r s t u d e n t ë t eg a z e t a r i s ëd h eg a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë S t u d e n t ë teg a z e t a r i s ëj a n ëp y e t u rs en ëc i l i np r e j k ë t y r es e k t o r ë v ed od o n i nt ën i s n i nn j ëk a r r i e r ëp a s p ë r f u n d i mi t t ë s t u d i me v e .

P ë r g j i g j e t e t y r e j a n ë p ë r mb l e d h u r n ë t a b e l ë nmë p o s h t ë : G r ak u1 .

1 .

N ëc i l ë np r e j k ë t y r eme d i a v e / s e k t o r ë v ed ot ëd o n i t t ën i s n i t n j ëk a r r i e r ë ?( p ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e )

K an j ëp r e f e r e n c ët ët h e k s u a r t ës h u mi c ë s s ës t u d e n t ë v ep ë r t ën i s u r n j ëk a r r i e r ën ët e l e v i z i o n .

K j omu n dt ë l i d h e t më d y f a k t o r ë k r y e s o r ë : a P r e z e n c ë ne ma d h e t ë t e l e v i z i o n e v e n ë S h q i p ë r i d h e f a k t i nq ë mu n dt ë s h i h e t s i p u n ë d h ë n ë s i më i ma d hn ë f u s h ë ne g a z e t a r i s ë b -P r e f e r e n c ë nes t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i s ëp ë r t e l e v i z i o n i np a s i es h o h i ns i n j ëmu n d ë s i p ë r n d ë r t i mi nen j ë i ma z h i p u b l i k a p of a më s N g a g r ak u v i h e t r e e d h e n j ë p r e f e r e n c ë n ë r r i t j e p ë r me d i a no n l i n e , q ë n ë f a k t n u k k a e k z i s t u a r me s s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë d i s a v i t e më p a r ë .

P a n o r a map a r a q i t e t n d r y s h ep ë r g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë .

Me d i ao n l i n e , d u k e t s ep ob ë h e t g j i t h n j ëemët e p ë r n j ë mu n d ë s i n ë r r i t j e p ë r g a z e t a r ë t .

N g a k a mp i o n i mi y n ë , n g a 4 9p j e s ë ma r r ë s n ë t o t a l , 4 6 .

9%e t y r e p u n o j n ë n ë me d i a no n l i n e , 3 2 .

7%n d ë r k o h ë , p u n o j n ë n ë t e l e v i z i o n .

1 3

G r ak u2 .

1 .

N ëc i l ë np r e j k ë t y r es e k t o r ë v eb ë np j e s ëme d i an ët ëc i l ë nj e n i i / ep u n ë s u a r ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

T ëp y e t u r p ë r p ë r v o j a t ep u n ë s i mi t n ëme d i a ,n j ën u më r s h u mëi v o g ë l i s t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i s ë s h p r e h e ns ek a n ëp a s u r a p oj a n ën ën j ëp u n ëmek o h ët ëp l o t ën ëme d i a .

V e t ë m2 1 .

5 %e t y r e s h p r e h e n s e k a n ë p a s u r p ë r v o j a p u n ë s i mi , j a n ë t ë p u n ë s u a r më k o h ë t ë p l o t ë o s e me n j ë k o n t r a t ë p r o v e n ë me d i a .

G r ak u1 .

2 .

A e n i p a s u r p ë r v o j ap u n ë s i mi n ëme d i a ? ( p ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e ) Ak

1 4

N d ë r k o h ë s i t u a t a d u k e t p a k më n d r y s h e p ë r g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë .

N j ë p ë r q i n d j e më e l a r t ë e t y r e p ë r k a t ë s i s h t 6 5 .

3%s h p r e h e ns e k a n ël l u a r p u n ë o s e g j a t ë s t u d i me v e , o s e p ë r p a r a s e t ël l o n i ns t u d i me t .

G r ak u2 .

2 .

K u r k e n il l u a r p u n ës i g a z e t a r / e ?

D u k e t s i k u r mu n d ë s i t ëp ë r s t u d e n t ë t eg a z e t a r i s ëq ët ël l o j n ëp u n ëg j a t ëk o h ë s q ës t u d i o j n ë , j a n ëz v o g ë l u a r .

G j i t h s e s i , k j omo s p ë r p u t h j e mu n dt ë l i d h e t e d h e me f a k t i nq ë s t u d e n t ë t më t ë s h u mt ë q ë mo r ë np j e s ë n ë k ë t ë s t u d i mn ë k a t ë r r r e t h et ë S h q i p ë r i s ë , j a n ë n g a v i t i i p a r ë d h e k ë r k i mi i p u n ë s ë s h t ë n j ë f e n o me nq ë n d o d hmë t e p ë r p a s v i t i t t ë d y t ë .

K ad i f e r e n c ame s t ëd yg r u p e v ep ë r f a k t i nn ë s ek a n ën j ëk o n t r a t ët ën ë n s h k r u a r mëp u n ë d h ë n ë s i n .

S h u mi c a e s t u d e n t ë v e q ë p u n o j n ë me k o h ë t ë p l o t ë , p ë r g j i g j e nq ë n u k k a n ë n j ë k o n t r a t ë t ë n ë n s h k r u a r .

1 5

G r ak u1 .

3 .

Ak e n i n j ëk o n t r a t ët ën ë n s h k r u a r mep u n ë d h ë n ë s i n ? ( p ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e )

P r a p ë r k a t ë s i s h t , 6 1%et y r e , p ë r g j i g j e ns en u kk a n ëk o n t r a t ë .

N d r y s h ep a r a q i t e ts i t u a t ap ë rg a z e t a r ë tp r o f e s i o n i s t ë .

7 3 .

5%et y r ep ë r g j i g j e nq ëk a n ën j ën g al l o j e te k o n t r a t a v eq ëp a r a s h i k o nk o d i i p u n ë s : k o n t r a t ëmea f a tt ëp a c a k t u a r , k o n t r a t ën j ë v j e ç a r ea p ok o n t r a t ë s h ë r b i mi ( v e t ë md y n g a t ë i n t e r v i s t u a r i t ) .

P a r a q i t j a g r ak e p ë r k ë t ë k o mp o n e n t , mu n dt ë s h i h e t t e k g r ak umë p o s h t ë : G r ak u2 .

3 .

N ë s ej e n i i / ep u n ë s u a r mek o h ët ëp l o t ën ëme d i aa k t u a l i s h t , ak e n i n j ëk o n t r a t ët ë n ë n s h k r u a r mep u n ë d h ë n ë s i n ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

D u k e t s ek an j ëp r o b l e mmen ë n s h k r i mi nek o n t r a t a v eg j a t ëk o h ë s q ëg a z e t a r ë t j a n ës t u d e n t ë .

E d h e p s e j a n ë t ë p u n ë s u a r me k o h ë t ë p l o t ë n ë me d i a , s h u mi c a e t y r e n u k k a n ë k o n t r a t a t ë n ë n s h k r u a r a me p u n ë d h ë n ë s i n .

N d ë r k o h ëd u k e ts i k u rs i t u a t ap ë r mi r ë s o h e tp ë rg a z e t a r ë tp r o f e s i o n i s t ë , p o rp ë r s ë r i ë s h t ë s h q e t ë s u e s f a k t i q ë r r e t h2 7 %e t y r e s h p r e h e ns e n u k k a n ë k o n t r a t ë t ë n ë n s h k r u a r me p u n ë d h ë n ë s i n .

1 6

E n j ë j t a q a s j e d u k e t s e a p l i k o h e t e d h e k u r v j e np u n a t e k p a g e s a t a p or r e g u l l s i a e p a g e s a v e .

3 2%es t u d e n t ë v eq ëj a n ën ëp u n ëmek o h ë t t ëp l o t ë , p ë r g j i g j e nq ën ëf a k t n u kp a g u h e nr r e g u l l i s h t p ë rp u n ë nek r y e r , n d ë r k o h ëp ë r q i n d j aeg a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ëq ët h o n ës en u kp op a g u h e n r r e g u l l i s h t , ë s h t ëmëev o g ë l : 1 8 %.

G r ak u1 .

4 .

Ap op a g u h e n i r r e g u l l i s h t p ë r k ë t ëp e r i u i d h e ? ( s t u d e n t ë t )

G r ak u2 .

4 .

Ap op a g u h e n i n ëmë n y r ët ër r e g u l l t p ë r p u n ë nek r y e r ? ( g a z e t a r ë t )

K an j ëd i f e r e n c ët ët h e k s u a r n ën j o h u r i p ë r s ai p ë r k e t me k a n i z ma v el i g j o r ën ëmb r o j t j et ëg a z e t a r ë v e , me s s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë d h e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë .

P y e t j e s “ Ak e n i d i j e n i p ë r e k z i s t e n c ë n e n d o n j ë s i n d i k a t e , u n i o n i , i n s t i t u c i o n i a p oo r g a n i z a t e , q ë mb r o nt ë d r e j t a t e g a z e t a r ë v e n ë S h q i p ë r i ? ” , i p ë r g j i g j e nme P Ov e t ë m2 5%es t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i s ë .

N d ë r k o h ëk j op ë r q i n d j eë s h t ës h u mëel a r t ën ër a s t i ne g a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ë : 7 7 .

6 %.

G j i t h s e s i p ë r q i n d j a e a t y r e q ë i p ë r g j i g j e nmeJ Ot ë n j ë j t ë s p y e t j e , ë s h t ë s h q e t ë s u e s e n ë t ë d y r a s t e t . ë r s t u d e n t ë t eg a z e t a r i s ë , k j os h i f ë r s h k o nn ë7 5 %.

P r a n j ë n u më r s h u më i ma d hi s t u d e n t ë v e n u k d i n ë t ë P p ë r me n d i na s n j ëme k a n i z ë ml i g j o r a p oi n s t i t u c i o n a l ën ëmb r o j t j et ëg a z e t a r ë v e .

N ër a s t i neg a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ëk uk j op ë r q i n d j es h k o n2 5 %, q ëë s h t ës ë r i s hn j ëg j e t j es h q e t ë s u e s e .

1 7

Ak e n i d i j e n i p ë r e k z i s t e n c ë nen d o n j ës i n d i k a t e , u n i o n i , i n s t i t u c i o n i a p oo r g a n i z a t e , q ëmb r o nt ë d r e j t a t eg a z e t a r ë v en ëS h q i p ë r i ?

G r ak u1 .

5 a( p ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e )

G r ak u2 .

5 a( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

G j i t h s e s i p ë r g j i g j e t n a r r a t i v e n g a t ë d y g r u p e t , k u r p y e t e n p ë r t ë e më r t u a r me k a n i z ma l i g j o r ë a p o i n s t i t u c i o n a l e , p a r a q e s i nn j ëp a mj et j e t ë r .

N ëk ë t ër a s t , s t u d e n t ë t eg a z e t a r i s ëp ë r f s h i j n ëmës h u mëp ë r g j i g j es e s ag a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë .

P ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e p ë r f s h i j n ë : -A MA * -U n i o n i i G a z e t a r e v e S h q i p t a r e -K ë s h i l l i S h q i p t a r i Me d i a s J F -O -R e p o r t e r ë t p a K uj -S h o q a t a e G a z e t a r ë v e -K ë s h i l l i i Me d i a s -O r g a n i z a t a G a z e t a r e t P r o f e s i o n i s t e t e S h q i p ë r i s ë -E d i p o r n u k e mb a j me n d -I n s t i t u t i S h q i p t a r i Me d i a s d ë r k o h ë p ë r g j i g j e t n a r r a t i v e t ë g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë , p ë r f s h i j n ë v e t ë m: N -U n i o n i i g a z e t a r ë v e -K ë s h i l l i i me d i a s * P e r c e p t o h e t n g as h u mi c ae s t u d e n t e v e t e g a z e t a r i s e s i i n s t i t u c i o nn e mb r o j t j e t e g a z e t a r e v e

1 8

S i t u a t a ë s h t ë p a k më e n g j a s h me p ë r s a i p ë r k e t n j o h u r i v e mb i l i g j e a p o V K Mq ë t r a j t o j n ë t ë d r e j t a t e g a z e t a r ë v e .

T ë p y e t u r “ Ak e n i d i j e n i p ë r e k z i s t e n c ë nen d o n j ël i g j i , a p oV K Mj e( V e n d i mi K ë s h i l l i t t ëMi n i s t r a v e ) q ë t r a j t o nç ë s h t j et ët ëd r e j t a v en ël i d h j emep u n ë s i mi neg a z e t a r ë v e ? ” , 9 3 %es t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i s ë n u k a s n j ë d i j e n i p ë r l i g j e a p ome k a n i z ma l i g j o r ë p ë r g a z e t a r ë t .

N d ë r k o h ë 8 3 .

3 %eg a z e t a r ë v en u k k a n ë a s n j ë d i j e n i p ë r l i g j ea p ome k a n i z mal i g j o r ëp ë r g a z e t a r ë t .

K j oë s h t ën j ës j e l l j eep a j u s t ik u e s h mea qmët e p ë r k u r b ë h e ta l ë p ë r n j ë p r o f e s i o ns i g a z e t a r i a .

G r ak u1 .

5 b( p ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e )

G r ak u2 .

5 b( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

Mëi n t e r e s a n t es ë r i s hë s h t ëa n a l i z aep ë r g j i g j e v en a r r a t i v e , q ën j ë s o j s i n ër a s t i nep a r ë , t r e g o np ë rn j ë k o n s i d e r a t ë më t ë l a r t ë t ë s t u d e n t ë v e t ë g a z e t a r i s ë , s e s a g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë p ë r s a i p ë r k e t k ë s a j ç ë s h t j e j e .

P ë r g j i g j e t n a r r a t i v e t ë s t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i s ëp ë r f s h i j n ë : -K u s h t e t u t a -K o d i i P u n ë s -L i g j i p ë r t e D r e j t ë ne I n f o r mi mi t -L i g j i p ë r Me d i a ne S h k r u a r i g j i p ë r Me d i a t A u d i o v i z i v e -L -L i g j i p ë r Mb r o j t j e ne G a z e t a r e v e A MA -E k z i s t o n , p o r n u k d i t a c i t o j -N e n i t e K u s h t e t u t a e S h q i p ë r i s ë -K o d i i G a z e t a r i s ë -E d i q ë e k z i s t o n , p o r n u k d i t a p ë r me n d -L i g j i i s h p ie s u s h t e t u t a e S h q i p ë r i s ë , n e n i 1 9ë s h t ë e d r e j t a p ë r t ' ui n f o r mu a r d h e p ë r t ë i n f o r mu a r .

-K -D e k l a r a t a U n i v e r s a l e p ë r t ë D r e j t a t e N j e r i u t -N u k më k u j t o h e t q a r t ë -N u k e mb a j me n d

1 9

P ë r g j i g j e t n a r r a t i v e t ë g a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ë : -V K Me v i t i t 1 9 9 6p ë r r r e g u l l i mi ne k o h ë s s e p u n ë s d h e p u s h i mi t p ë r s h t y p i ne s h k r u a r e v i z i v .

-N u k k a l i g j p ë r me d i a ne s h k r u a r -Me d i a ë s h t ë e l i r ë d h e l i r i a e me d i a s mb r o h e t me l i g j .

-P Ë RME D I A T A U D I O V I Z I V E N Ë R E P U B L I K Ë NE S H Q I P Ë R I S Ë S i çd u k e t n g ak ë t op ë r g j i g j e , ë s h t ës h u mëi n t e r e s a n t f a k t i q ëme k a n i z mal i g j o r ët ër ë n d ë s i s h ë ms i çj a n ë K u s h t e t u t aeS h q i p ë r i s ëd h eK o d i i P u n ë s , p ë r me n d e nn g as t u d e n t ët ëg a z e t a r i s ë , p o r n u ks h i h e na s p a ks i r e f e r e n c ë n g ag a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë . j ë g j e t j e i n t e r e s a n t e ë s h t ë e d h e a n a l i z a e p ë r g j i g j e v e t ë p y e t j e s “ Ak e n i p a s u r n d o n j ër a s t g j a t ëp ë r v o j a v e N t u a j at ëi n t e r n s h i p i t / p r a k t i k a v et ëp u n ë sa p op u n ë s i mi t , q ëk e n i me n d u a rs ej uj a n ës h k e l u rt ë d r e j t a t ? ” .

N ë k ë t ë r a s t p ë r g j i g j e t j a p i nd y p a mj e k o mp l e t t ë k u n d ë r t a .

S t u d e n t ë t e g a z e t a r i s ë q ë i p ë r g j i g j e n k ë s a j p y e t j e j emeP Op ë r b ë j n ë : 2 1 %t ët o t a l i t .

N d ë r k o h ëg a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ëq ëi p ë r g j i g j e nP O k ë s a j p y e t j e j ep ë r b ë j n ë : 7 0 .

8 %t ët o t a l i t .

G r ak u1 .

6( p ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e )

G r ak u2 .

6( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

G a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë k a n ë n j ë p ë r v o j ë më t ë g j a t ë p u n e , n d a j e d h e mu n dt ë k e n ë p a s u r më s h u më p ë r v o j a me s h k e l j e t ë t ë d r e j t a v e n ë v e n d i ne p u n ë s .

S t u d e n t ë t e g a z e t a r i s ë , j od o mo s d o s h më r i s h t i p e r c e p t o j n ë s i s h k e l j e t ë d r e j t a s h , d i s a f e n o me n e q ë s h i h e ns i k a r a k t e r i s t i k et ëp r o f e s i o n i t t ëg a z e t a r i t s i p . s h : t e j k a l i mo r a r e s hp u n e , v o n e s ar r o g a s he t j . , q ëe d h ep s en ë s h k e l j e t ë K o d i t t ë P u n ë s p r a n o h e nme j u s t ik i mi ns e ‘ k yl l o j p r o f e s i o n i i k ak ë t ov ë s h t i r ë s i ’ .

2 0

T ëp y e t u r p ë r n a t y r ë nek ë t y r es h k e l j e v e , p ë r g j i g j e t es t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i s ë , p a s q y r o h e nt e kg r ak umë p o s h t ë : G r ak u1 .

7( p ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e )

G r ak u2 .

7( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

S i ç mu n dt ë s h i h e t n g a n j ë k r a h a s i mi t h j e s h t ë i t ë d y p ë r g j i g j e v e , s h k e l j a më e s h p e s h t ë n ë r a s t i ne s t u d e n t ë v e t ëg a z e t a r i s ëë s h t ë : mo s n ë n s h k r i mi n j ëk o n t r a t e .

N d ë r k o h ëq ëp ë rg a z e t a r ë tp r o f e s i o n i s t ë , s h k e l j amëe s h p e s h t ë ë s h t ë : p u n a p ë r t e j a f a t e v e t ë p a r a s h i k u a r a n ë k o d i ne p u n ë s .

S h k e l j a e d y t ë p ë r s t u d e n t ë t e g a z e t a r i s ë ë s h t ë : mb a j t j a n ë p e r i u d h ë p r o v e p ë r më s h u më s e 3mu a j d h e mo s p a g e s a p a s p e r i u d h ë s s ë p r o v ë s .

N d ë r k o h ë k j on u kn d o d hmeg a z e t a r ë t .

P ë r g a z e t a r ë t s h k e l j et ët j e r amët ës h p e s h t aj a n ë : mo s n ë n s h k r i mi n j ëk o n t r a t e d h e mo s p a g e s a n ë k o h ë . u k e q e n ë s e v o n e s a t n ë p a g e s a j a n ë i d e n t ik u a r s i n j ë n g a s h k e l j e t më t ë s h p e s h t a , t ë d y j a g r u p e t j a n ë p y e t u r D n ë l i d h j e më k o h ë z g j a t j e ne k ë t y r e v o n e s a v e .

N g at ëd h ë n a t ea n a l i z u a r a , d u k e t q a r t ës ev o n e s a t j a n ëmët ëz g j a t u r an ër a s t i nes t u d e n t ë v es e s an ë r a s t i neg a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ë .P ë r q i n d j aes t u d e n t ë v eq ëp u n o j n ëd h eq ëi ma r r i nr r o g a t mev o n e s a , 3 mu j o r e , 6mu j o r ea p oe d h en j ëv i t , ë s h t ëmëema d h es e s ap ë r q i n d j aeg a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ët ëc i l ë v ei u v o n o h e np a g a t p ë r k ë t op e r i u d h a .

N ër a s t i nek ë t y r et ëf u n d i t , s h u mi c aev o n e s a v ej a n ëp ë r p e r i u d h an j ë mu j o r e .

2 1

Mëp o s h t ëe d h ep a r a q i t j e t g r ak ep ë r t ëd yg r u p e t p ë r p y e t j e n : N er a s t t ëv o n e s a v en ëp a g e s a , s ak a n ë z g j a t u r v o n e s a t ( me s a t a r i s h t ) ?

G r ak u1 .

8( p ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e )

G r ak u2 .

8( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

P E R I U D H AEP R O V E S N j ëç ë s h t j eec i l amu n dt ëi d e n t ik o h e t s i p r o b l e ma t i k en g ak ys t u d i më s h t ëa j oq ëk al i d h j emep e r i u d h ë ne p r o v ë sp ë rt ëp u n ë s u a r i t .K j op ë r v o j ëë s h t ëp a ken d r y s h mep ë rs t u d e n t ë teg a z e t a r i s ëd h eg a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë p o r q ë n ë t ë d y j a r a s t e t p a r a q e t p r o b l e ma t i k a q ë d u h e nma r r ë s e r i o z i s h t n ë k o n s i d e r a t ë .

N g at ëd h ë n a t ep y e t ë s o r i t , 8 3 .

7 %eg a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ë , t h o n ës ek a n ëp a s u r n j ëp e r i u d h ëp r o v e p ë r p a r a s e t ë p u n ë s o h e s h i nn ë me d i a nk up u n o j n ë a k t u a l i s h t . ë r 6 4 .

3 %t ë t y r e k j op e r i u d h ë k a z g j a t u r 1mu a j , n d ë r k o h ë p ë r 2 8 .

6 %k a z g j a t u r 3mu a j d h e p ë r 7 .

1 %më P s h u më s e t r emu a j .

N d ë r k o h ë e d h e s t u d e n t ë t eg a z e t a r i s ë( s i ç s h i h e t n ëg r ak u nmës i p ë r 1 .

8 . )s h f a q i ns h q e t ë s i mp ë r p j e s ë n ez g j a t j e s s ëp e r i u d h ë s s ëp r o v ë s t e j a f a t e v el i g j o r e , s i n j ës h k e l j e nq ër e n d i t i nt ëd y t ë np ë r n g as h p e s h t ë s i a , g j a t ë p ë r v o j a v e t ë i n t e r n s h i p i t ( ep a r aë s h t ëmo s n ë n s h k r i mi n j ëk o n t r a t e ) .

2 2

N d ë r k o h ëmëp r o b l e ma t i k eë s h t ëf a k t i s eg a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ëd e k l a r o j n ën ën j ëma s ët ëma d h e7 7 .

4%, q ën u kk i s h i nn j ëk o n t r a t ët ën ë n s h k r u a r mep u n ë d h ë n ë s i np ë r p e r i u d h ë ne p r o v ë s .

G r ak u2 .

9Ak i s h i t n j ëk o n t r a t ët ën ë n s h k r u a r mep u n ë d h ë n ë s i n , p ë r p e r i u d h ë nep r o v ë s ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

P ë r më t e p ë r , 5 1 .

5 %e t y r e t r e g o j n ë s e n u kj a n ëp a g u a r r r e g u l l i s h t p ë r p e r i u d h ë ne p r o v ë s .

G r ak u2 .

1 0Aj e n i p a g u a r p ë r p e r i u d h n ë nep r o v ë s s i p a s k u s h t e v et ëk o n t r a t ë s ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

E l e me n t i i f u n d i t i k r a h a s i mi t me sd yg r u p e v eë s h t ëe d h ep ë r g j i g j aep y e t j e s‘ Ai k e n i r e f e r u a r d i k uk ë t o s h k e l j e ? ’ N ë t ë d y g r u p e t p ë r q i n d j a e a t y r e q ë p ë r g j i g j e nP Oë s h t ës h u mëev o g ë l .

T e k s t u d e n t ë t eg a z e t a r i s ëv e t ë m 1 1 %i k a n ër e f e r u a rs h k e l j e t , n d ë r k o h ëv e t ë m1 2 .

5 %eg a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ëi k a n ër e f e r u a rd i k u s h k e l j e t . s h t ën j ës i t u a t ës h u mëer ë n d ë , d u k ema r r ëp a r a s y s he d h ep r o f e s i o n i neg a z e t a r i s ët ëc i l i ns h u mi c ae K j oë a u d i e n c ë ses h o h i ns in j ëmë n y r ëp ë rz g j i d h j e nep r o b l e me v e( s h i k o n in u mr i nel a r t ët ëe mi s i o n e v e ‘ i n v e s t i g a t i v e ’ n ë d a r k e a p oa t y r e me t e l e f o n a t a n g a s h i k u e s i t n ë më n g j e s , q ë s u p o z o h e t t ë n d i h mo j n ë n j e r ë z i t p ë r t ëz g j i d h u r h a l l e t et y r e ) .

N d ë r k o h ën g ak ë t ot ëd h ë n ad e l s ev e t ë mn j ëp ë r q i n d j eev o g ë l eg a z e t a r ë v e a p oe d h eg a z e t a r ë v en ëf o r mi m, ma r r i nh a p ak o n k r e t ëp ë r t ëz g j i d h u r p r o b l e me t et y r e .

2 3

G r ak u1 .

9Ai k e n i r e f e r u a r d i k uk ë t os h k e l j e ? ( p ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e )

G r ak u2 .

1 1Ai k e n i r e f e r u a r d i k uk ë t os h k e l j e ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

P ë r g j i g j e t n a r r a t i v e t ë t ë d y g r u p e v e , j a n ë n ë f a k t s h u më t ë v a k ë t a .

P ë r g j i g j e t e s t u d e n t ë v e ( v e t ë mn j ë p ë r g j i g j e n ë n a r r a t i v ë ) : -S e k s i o n i i K r i mi t E k o n o mi k , K o mi s a r i a t i N r .

4 P ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë : -U G S H–U n i o n i i G a z e t a r ë v e S h q i p t a r ë -U n i o n i i g a z e t a r e v e s h q i p t a r e h e f e s -S

2 4

P J E S AED Y T Ë A n a l i z ëk r a h a s i mo r eeg j e t j e v et ës t u d i mi t p ë r g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ëd h eme n a x h e r ë t / p r o n a r ë t e me d i a v e -N i s u r n g a p ë r v o j a j u a j , s a e v ë s h t i r ë ë s h t ë t ë g j e s hg a z e t a r ë t ë mi r ë n ë S h q i p ë r i ?

T a b e l amës i p ë r p r e z a n t o nn ën j ëmë n y r ët ët h j e s h t ëp ë r g j i g j e t e1 5me n a x h e r ë v e / p r o n a r ë v et eme d i a v e , t ë p y e t u r p ë r v ë s h t i r ë s i n ë q ë k a n ë S h q i p ë r i , p ë r t ë g j e t u r g a z e t a r ë t ë mi r ë p ë r t ë p u n u a r n ë me d i a t e t y r e .

S i ç d u k e t n g a p ë r g j i g j e t , s h u mi c a e t y r e me n d o j n ë s e n ë S h q i p ë r i ë s h t ë d i s i a p o s h u mëe v ë s h t i r ë p ë r t ë g j e t u r g a z e t a r ë .

V e t ë mn j ë p r e j t ë i n t e r v i s t u a r v e ë s h t ë p ë r g j i g j u r a s p a k .

S h u mi c a e t ë i n t e r v i s t u a r v e k a n ë n j ë p ë r v o j ë r e l a t i v i s h t t ë g j a t ë n ë g a z e t a r i ( më s h u më s e 1 0v j e t ) , n d ë r k o h ë q ë s h u mi c a e t y r e j a n ë n ë p o z i c i o n e d r e j t u e s e n ë me d i a , p ë r më s h u më s e 5v j e t . d ë r k o h ë g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë t ë p y e t u r s e s a t ë v ë s h t i r ë e k a n ë p a s u r p ë r t ë g j e t u r n j ë p u n ë , j a n ë p ë r g j i g j u r N k ë s h t u: G r ak u2 .

1 2D u k eun i s u r n g ap ë r v o j aj u a j , s aev ë s h t i r ëë s h t ët ëg j e s hp u n ës i g a z e t a r / en ëS h q i p ë r i ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

2 5

S i ç s h i h e t n g ag r ak u , 5 2 .

1%et ëi n t e r v i s t u a r v ep ë r g j i g j e nq ëk ap a k v ë s h t i r ë s i , n d ë r k o h ëq ën j ëp ë r q i n d j ee v o g ë l t h o t ës en u kë s h t ëa s p a kev ë s h t i r ë( 6 .

3 %) .

N d ë r k o h ën j ën u më r i k o n s i d e r u e s h ë mg a z e t a r ë s h3 7 .

5 p ë r g j i g j e ns ek as h u mëv ë s h t i r ë s i p ë r t ëg j e t u r p u n ës i g a z e t a r n d ë r s a4 .

2%t h o n ës eë s h t ëp o t h u a j s ee p a mu n d u r .

T ë d h ë n a t j a n ë p a k t ë v ë s h t i r a p ë r t ë n x j e r r ë k o n k l u z i o n e t ë p ë r g j i t h s h me p o r d u k e t s i k u r v e t ë mp a k më s h u më s e g j y s ma e g a z e t a r ë v e , s h p r e h e no p t i mi s t ë p ë r mu n d ë s i t ë e p u n ë s i mi t n ë g a z e t a r i , n ë S h q i p ë r i .

-P ë r s h k r u a n i s h k u r t i mi s h t( med y t r ea l i ) , p r o c e s i nq ën d i q n i k u rj ud u h e tt ëp u n ë s o n i n j ë g a z e t a r t ër i P r o c e s i i ma r r j e s n ë p u n ë s i p a s p ë r g j i g j e v e t ë t ë i n t e r v i s t u a r v e mu n dt ë g r u p o h e t n ë t r e q a s j e k r y e s o r e : 1 -Me d i a t emë d h a , n g ap ë r g j i g j e t , d u k e t s en d j e k i nh a p a t k l a s i k ët ën j ëp r o c e s i p u n ë s i mi ,l l i mi s h t d u k e s h p a l l u rv e n d e tv a k a n t ed h emëp a sd u k eb ë r ës e l e k s i o n i mt ëk a n d i d a t ë v emët ëmi r ëd h en j ëp r o c e s i n t e r v i s t i mi .

T ë n j ë j t ë np r o c e d u r ë n d i q t e e d h e n j ë me d i a o n l i n e .

2 Me d i a t me n u më r s t at ë me s ë mo s e t ë v o g ë l ( më p a k s e 1 0 ) p u n o n j ë s , s h p r e h e t s e s h u mi c ë ne a n ë t a r ë v e t ës t at i k a n ëp u n ë s u a r mea n ët ën j o h j e v ed h er e k o ma n d i me v e .

N u k n d i q e t n j ëp r o c e s mi r ël l i i ma r r j e s n ë p u n ë s i ç up ë r me n dmë s i p ë r .

3 N j ën u më r i v o g ë l me n a x h e r ë s ht ëme d i a s p ë r g j i g j e nq ëk ar a s t ek u r e d h ea t av e t ët r e g o h e np r o a k t i v ën ë ma r r j e ne s t at t ë r i n ë p u n ë , d u k e i ub ë r ë o f e r t a p e r s o n a v e t ë c a k t u a r q ë s p i k a s i nn ë k ë t ë f u s h ë .

G j ë j a q ë t ë b i e n ë s y n g a p ë r g j i g j e t ë s h t ë n d r y s h i mi n ë k o h ë z g j a t j e ne p e r i u d h ë s s ë p r o v ë s , s i p a s p ë r s h k r i me v e q ë j a p i nt ë i n t e r v i s t u a r i t k u r s h p j e g o j n ë p r o c e s i ne p u n ë s i mi t . ëd i s ar a s t ep e r i u d h aep r o v ë s p ë r c a k t o h e t s ez g j a t n g a1 2mu a j , k u r s en ër a s t et ët j e r a2 3d i t ë .

N d r y s h i mi N q ë s p e c ik o h e t n g a t ë i n t e r v i s t u a r i t ë s h t ë p ë r v o j a e p u n ë s .

P r a k u ri t e t p ë r s t u d e n t ë , g j a s a t j a n ë q ë p e r i u d h a e p r o v ë s t ë j e t ë më e g j a t ë s e s a p ë r n j ë g a z e t a r i c i l i v j e nn g a n j ë p ë r v o j ë p u n ë n ë n j ë t j e t ë r me d i a .

N d ë r k o h ën g ap ë r g j i g j e t eg a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ëma r r i mn j ëp a mj ek o mp l e t t ën d r y s h me .

G r ak u2 .

1 3S i j e n i n j o h u r mep o z i c i o n i na k t u a l t ëp u n ë s ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

2 6

V e t ë mn j ë n g a 4 9g a z e t a r ë t e i n t e r v i s t u a r , e k a g j e t u r p u n ë nn ë p ë r mj e t n j ë a p l i k i mi .

4 7 .

9%e t y r e , p o t h u a j s e g j y s ma e k a n ë g j e t u r me a n ë t ë n j ë r e f e r i mi n g a d i k u s ht j e t ë r .

3 7 .

5%e k a n ë g j e t u r v e t ë , n ë p ë r mj e t k o n t a k t e v e t ë t y r e , n d ë r k o h ë q ë 1 2 .

5%j a n ë k o n t a k t u a r n g a v e t ë me d i a p ë r t ’ i uo f r u a r n j ë p u n ë .

K ë t o t ë d h ë n a , p ë r mb y s i n p r e t e n d i mi ned i s ame n a x h e r ë v e / p r o n a r ë v et ëme d i a s t ëc i l ë t t h o n ës en d j e k i nn j ëp r o c e d u r ëmes h p a l l j et ë v e n d i t t ë p u n ë s , p r o c e s i n t e r v i s t a s he t j . ët ën j ë j t ë nl i n j ëj a n ëp ë r g j i g j u r e d h es t u d e n t ë t eg a z e t a r i s ë / k o mu n i k i mi t , k u r p y e t e ns es i ek a n ëg j e t u r N mu n d ë s i n ë e i n t e r n s h i p i t .

A t a s h f a q i nt ë n j ë j t ë nq a s j e s i g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë , k umë s h u më s e g j y s ma e t y r e , p ë r k a t ë s i s h t 6 0 %e k a n ë g j e t u r v e t ë o s e i k a n ë r e f e r u a r t ë n j o h u r i t e t y r e .

T a b e l a më p o s h t ë j e pn j ë p a mj e më t ë q a r t ë , t ë k ë t y r e p ë r g j i g j e v e .

G r ak u1 .

1 0S i ek e n i g j e t u r mu n d ë s i n ëei n t e r n s h i p i t ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

-

Ma r r ë v e s h j eb a s h k ë p u n i mi mei n s t i t u c i o n ep r i v a t eo s et ëa r s i mi t t ël a r t ë ?

S h u mi c aet ëi n t e r v i s t u a r v en g ame d i a t , N U Kk a n ëma r r ë v e s h j et ën ë n s h k r u a r ab a s h k ë p u n i mi me i n s t i t u c i o n et ëa r s i mi tt ël a r t ë ,p ë rq ë l l i mi nep r a k t i k a v et ës t u d e n t ë v e .G j i t h s e s i ,d i s ap r e jt ë i n t e r v i s t u a r v ep ë r g j i g j e nq ëk a n ëma r r ë v e s h j eb a s h k ë p u n i mi j of o r ma l emed i s an g ai n s t i t u c i o n e t e a r s i mi tt ël a r t ëp ë rp r a k t i k a tes t u d e n t ë v et ëg a z e t a r i s ë .

K j oe d h ep ë r s h k a ks ea t av e t ëp u n o j n ës i p e d a g o g ë n ë k ë t oi n s t i t u c i o n e o s e k a n ë ma r r ë d h ë n i e p r o f e s i o n a l e më p e d a g o g ë n ë k ë t ë i n s t i t u c i o n e . r o b l e ma t i k en g ap i k ë p a mj aet ëi n t e r v i s t u a r v e -q ëev ë s h t i r ë s o np a kp u n ë nep r a k t i k a v ep r o f e s i o n a l et ë P s t u d e n t ë v e , me g j i t h ë d ë s h i r ë ne mi r ë q ë k a n ë p u n ë d h ë n ë s i t ë s h t ë ç ë s h t j a e r r e g u l l i mi t l i g j o r p ë r k ë t o p r a k t i k a .

S h u mi c a e t ë i n t e r v i s t u a r v e p ë r g j i g j e n q ë‘ ë s h t ë p a k p r o b l e m, s e p o mo r e s t u d e n t ë n ë r e d a k s i , v i j n ë t a t i me t , o s e k o n t r o l l e t d h emu n dt ët ëk a p i nd h emu n dt ët ëv ë n ëg j o b a …’ .

N j ëz g j i d h j eq ëv e t ëa t ai k a n ëd h ë n ëk ë t i j f e n o me n i ë s h t ët ’ j uk ë r k o j n ës t u d e n t ë v eq ët ës j e l l i nn j ëv ë r t e t i mn g af a k u l t e t i , p ë r f a k t i ns ej a n ëd u k eb ë r ë p r a k t i k ë n .

2 7

N ë n j ë n g a r a s t e t , me n a x h e r i i me d i a s p ë r g j i g j e t q ë a t a ma d j e e d h e i p a g u a j n ë s t u d e n t ë t q ë v i j n ë p ë r p r a k t i k a : “ S t u d e n t ë t g j a t ëk o h ë s q ëv i j n ëk ë t up a g u h e n .

N u k k ap r a k t i k ë , k u s hv j e nk ë t ue d h ep u n o np a g u h e t , mb a r o n k j op u n ë .

K u s hs j e l l l e t r ë nq ë e k a n ë s j e l l ë p ë r p r a k t i k ë , u n ë i p a g u a j .

N u k i p a g u a j me r r o g a 5 0 0 6 0 0mi j ë , p o r i v ë n j ë p a g e s ë q ë t ë p a g u a j n ë q e r a t ë . ” e t ë mn j ën g ap ë r f a q ë s u e s i t eme d i a s q ëui n t e r v i s t u a nn ëk ë t ës t u d i m, p r a n o i q ëk i s h i nn j ëma r r ë v e s h j et ë V s h k r u a r meF a k u l t e t i neG a z e t a r i s ë , E k o n o mi s ëd h eG j u h ë t eH u a j ap ë r p r a k t i k a t es t u d e n t ë v e .

N d ë r k o h ën j ë t j e t ë ri i n t e r v i s t u a rt r e g o i q ëk a n ëp a s u rt r a t a t i v ap a r ad i s ak o h ë s hp ë rn j ëma r r ë v e s h j emeu n i v e r s i t e t i n E k o n o mi k , p o r q ë n u k un a l i z u a p ë r s h k a k t ë mo s i n t e r e s i mi t n g a k y i f u n d i t .

S i çmu n dt ës h i h e t t e kt a b e l amës i p ë r , 3 3 %es t u d e n t ë v ej a n ëp ë r g j i g j u r q ëek a n ëg j e t u r mu n d ë s i n ëe i n t e r n s h i p i t n ë p ë r mj e t p r o g r a me v et ëu n i v e r s i t e t i t .

D u h e t t h e k s u a r s ej ot ëg j i t h ëu n i v e r s i t e t k uk ys t u d i mu z h v i l l u a , k i s h i nt ën j ë j t i na n g a z h i mp ë r s ai p ë r k e t ma r r ë v e s h j e v et ëb a s h k ë p u n i mi t meme d i ap ë r p r a k t i k at ë s t u d e n t ë v e .

D i s a p r e j t y r e k a n ë q e n ë më t ë s u k s e s s h me n ë k ë t ë d r e j t i m. ëk ë t ës t u d i mur e a l i z u a ne d h en j ën u më r i k uz u a r i n t e r v i s t a s hmep ë r f a q ë s u e st ëI n s t i t u t i t t ëMe d i a s , N K ë s h i l l i t t ëMe d i a s , U n i o n i t t ëG a z e t a r ë v ed h eB I R NA l b a n i a .

K ye l e me n t k i s h t es i q ë l l i mt ëk o mp l e me n t o n t e e d h ek o n t r i b u t i nq ëo r g a n i z a t a tn ëmb ë s h t e t j et ëg a z e t a r ë v ep oj a p i nn ëS h q i p ë r ip ë rç ë s h t j et ë p r o f e s i o n a l i z mi t a p ot ë d r e j t a v e t ë g a z e t a r ë v e .

N g a p ë r g j i g j e t e k ë t y r e p ë r f a q ë s u e s v e mb i k o mp o n e n t i nq ë p o t r a j t o j më n ë k ë t ë s e s i o n , p r a p ë r b a s h k ë p u n i me f o r ma l e , t ë n ë n s h k r u a r a me i n s t i t u c i o n e t ë a r s i mi t t ë l a r t ë p ë r t ë p u n u a r me s t u d e n t ë t , d e l s e e d h e o r g a n i z a t a t k a n ët ën j ë j t ë nq a s j es i me d i a t : N u kk a n ëma r r ë v e s h j ef o r ma l emeu n i v e r s i t e t e t .

D i s ap r e j t y r et h o n ës ek a n ë b a s h k ë p u n i me t ë f r y t s h me p ë r s h k a k t ë ma r r ë d h ë n i e v e p e r s o n a l e q ë mu n dt ë k e n ë me p e d a g o g ë a p o d r e j t u e s n ë i n s t i t u c i o n e t e a r s i mi t t ë l a r t ë .

N a t y r a e b a s h k ë p u n i me v e k r y e s i s h t f o k u s o h e t t e k p ë r f s h i r j a e s t u d e n t ë v e n ë s t u d i me , t r a j n i me a p or a p o r t i me p ë r me d i a n .

-

Ak an j ëp r o c e s n e g o c i mi t ëk o n t r a t ë s , n ë s ep o , p ë r s h k r u a n i h a p a t q ën d i q e n ?

ë p y e t u r n ë s e k a n j ë p r o c e s n e g o c i mi t ë k o n t r a t ë s s ë p u n ë s , me s p u n ë d h ë n ë s i t d h e p u n ë ma r r ë s i t s h u mi c a e t ë T i n t e r v i s t u a r v ep ë r g j i g j e ns ek yp r o c e sn u kp a r an d o d h .

S h u mi c aet y r e , p ë r me n d i ns i a r g u me n t f a k t i ns e k o n t r a t a t j a n ë t i pd h e n u k k e s e ç f a r ë t ë n e g o c i o s h . “ K o n t r a t a t n ë p ë r g j i t h ë s i j a n ë k o n t r a t a T i pq ë v i j n ëk s , s t a n d a r d e d h e t i n u k k e ç f a r ë t ë n e g o c i o s h ” “ N u k k a n e g o c i a t a me a t ë l l o j k o n t r a t e , k ë s h t uq ë d e t y r o h e s ht ë n ë n s h k r u a s hn j ë n ë n s h k r i mf o r ma l s e p s e a t y a s n j ë p i k ë e k o n t r a t ë s n u k z b a t o h e t r e a l i s h t p ë r g a z e t a r ë t , t ë g j i t h a j a n ë t ë p a z b a t u e s h me s e p s e a i t h o t ë q ë n j ë mu a j p u s h i m, p ok u s hë s h t ë a i g a z e t a r q ë b ë nn j ë mu a j p u s h i m. ” t a t ë i n t e r v i s t u a r q ë p ë r g j i g j e ns e k a n j ë n e g o c i m, p ë r me n d i nv e t ë mp a g ë ns i e l e me n t q ë mu n d t ë n e g o c i o h e t A n ë d i s a r a s t e , p o r e d h e k j os h u me r r a l l ë .

3 0

K u r es h p j e g o j n ëmët e j f a k t i nen e g o c i mi t , d i s ap r e j t y r et r e g o j n ës ej a n ëv e t ëg a z e t a r ë t q ën e g o c i o j n ëd u k e k ë r k u a r q ët ëmo s b ë h e t d e k l a r i mi i p l o t ëi p a g ë s n ëd i s ar a s t e , p a s i d u a nq ëe d h ep j e s ë nek o n t r i b u t e v et a ma r r i ns i p j e s ë t ë p a g ë s . “ S ’ ë s h t ë b ë r ë k u r r ë .

K e mi n j ë k o n t r a t ë q ë ë s h t ë s h u më f o r ma l e .

K ë r k e s a t q ë k a mj a n ë mo s n amb a j s i g u r i me t , n a h i q s i g u r i me t , n a i j e p l e k ë t n ë d o r ë , n a i j e p l e k ë t f s h e h u r .

N a i j e p t ë g j i t h ë l e k ë t , p s e d u h e t t ë p a g u a j më 1 0 0 mi j ë l e k . ” N ë n j ë r a s ta g r a n t , n j ë p r e j t ë i n t e r v i s t u a r v e , me n a x h u e s i n j ë me d i a t ë v o g ë l o n l i n e , p ë r g j i g j e t q ë n u k p r e f e r o n t ë n ë n s h k r u a j ë f a r e k o n t r a t a f o r ma l e me p u n ë ma r r ë s i t , s e p s e s i p a s t i j : N u k k ad i ç k at ë s h k r u a r s i k o n t r a t ë , p o r n e g o c i o h e t s i g u r i s h t p ë r p a g e s ë nd h e p ë r b e n et e t e t j e r as i l e j e t e t j .

T ë “ j e mi s i n q e r t ë u n ë n u k j a mu l u r t ë b ë j n j ë k o n t r a t ë , j a mmu n d u a r a mat ’ i p ë r mb a h e ma s a j k o n t r a t e t ë c i l ë nj u a k a mt h ë n ëv e r b a l i s h t , s e p s eg a z e t a r i aë s h t ën j ëz a n a t s h u mël i k u i d , s h u mëi l ë v i z s h ë md h e , e d h ep oeb ë r e k o n t r a t ë n , t az ë më n ë s e e b ë j k o n t r a t ë nd h e k a mn j ë k o n t r a t ë 2v j e ç a r e me d i k ë d h e n ë s e d i k u s hd o t ë i k ë s i ç d h e k an d o d h u r q ë më s h u më k a n ë i k u r s e s ai k a ml ë s h u a r u n ë , n u k d u at ë me r r e mf a r e , n u k d u at ak e md h i mb j e ne k o k ë s p s e i k e , k o n t r a t a , t ë ç o j n ë g j y k a t ë .

N j e r ë z i t j a n ë t ë l i r ë p ë r mu a , d h e n j ë k o n t r a t ë q ë n ë n s h k r u h e t d h e n u k r e s p e k t o h e t , u n ë a s d u a t a k e ma t y p ë r t ë më k u j t u a r q ë mu n d t ’ i v i h e md i k u j t mb r a p a l i g j ë r i s h t .

U n ë mu n d o h e m t ë r e s p e k t o j n j ë k o n t r a t ë q ë ë s h t ë e t i k e q ë ë s h t ë me s d y n j e r ë z v e , me s d y p r o f e s i o n i s t ë s h , me s d y g a z e t a r ë s h . ” N ëd i s ar a s t e , t ëp y e t u r p ë r n e g o c i mi n , t ëi n t e r v i s t u a r i t t h o n ëq ën ëf a k t e d h ep s emu n dt ëk e t ëk o n t r a t at ë n ë n s h k r u a r a , n u k ë s h t ë s e z b a t o h e ns i ç d u h e t n ë t ë g j i t h a r a s t e t . “ …A t yt h o t ëq ëd u h e t t ëp u n o s h4 0o r ën ëj a v ë , p ot i s ’ mu n dt i v ë s hq e p e n i nt ës h t u n ë , t ëd i e l et e l e v i z i o n i t .

D e k l a r i mi nr e a l t ë p a g ë s n u k e b ë na s k u s h , a s k u s hn g ap r o n a r ë t .

D e k l a r o j n ë p a g ë mi n i ma l e n d ë r k o h ë q ë p a g a r e a l e ë s h t ë d ys hmë e l a r t ë . ” N d ë r k o h ë , v e t ë md y p r e j t ë i n t e r v i s t u a r v e s h p r e h e ns e n ë b ë r j e ne k o n t r a t a v e a t a n d j e k i ng j i t h ë u d h ë z i me t s i ç s p e c ik o h e nn ë k o d i ne p u n ë s . “ K o n t r a t ae p u n ë s ë s h t ë n ë b a z ë t ë K o d i t t ë P u n ë s e d h e j a n ë b u r i me t n j e r ë z o r e a t ot ë c i l a t me r r e mme a s p e k t e t t e k n i k e .

P ë r k o n t r a t a t e p u n ë s i r e f e r o h e mg j i t h mo n ë K o d i t t ë P u n ë s .

K an j ë K o dP u n e R e p u b l i k ae S h q i p ë r i s ë d h e ç d o i n s t i t u c i o n ë s h t ë i d e t y r u a r q ë t a z b a t o j ë d h e t ë g j i t h ë h a p a t n ë b a z ë t ë K o d i t t ë P u n ë s , k a l o j n ë n ë p ë r mj e t z y r ë s s ë b u r i me v e n j e r ë z o r e , e c i l a p r o c e d o nr a s t p a s r a s t i . ” “ K o n t r a t a ë s h t ë n ë p ë r p u t h j e t ë p l o t ë me k o d i ne p u n ë s .

X X X X X , p o r e d h e X X X Xn ë p ë r g j i t h ë s i k a k o n t r a t a t më t ë r r e g u l l t a n ë t r e g u n p r i v a t s o t n ë v e n d .

K o n t r a t a ë s h t ë p i k ë p ë r p i k ë s i p a s k o d i t t ë p u n ë s d h e n e g o c i o j më v e t ë mp ë r p j e s ë ne p a g ë s , p o r j op ë r p j e s ë ne p ë r mb a j t j e s s ë k o n t r a t ë s .

K o d i i p u n ë s r e s p e k t o h e t s i n ë p j e s ë ne p a g ë s , s i n ë p j e s ë ne o r a r i t t ë p u n ë s , k ë t un u k k a l o na s n j ë h e r ë 4 0o r ë n ë j a v ë , s i n ë p j e s ë ne p u s h i me v e g j a t ë d i t ë v e t ë f e s t a v e . ” N d ë r k o h ë n g a a n a t j e t ë r n ë i n t e r v i s t a t me g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ë k e mi d a s h u r t ë k u p t o j më s e s a a t a v e t ë j a n ë t ë mi r ë i n f o r mu a r p ë r ç ë s h t j e t ë k o n t r a t ë s .

2 9

I k e mi p y e t u r g a z e t a r ë t s e “ S ai v ë r t e t ëë s h t ëp ë r r a s t i nt u a j k yp o h i m: “ U n ëj a mi mi r ëi n f o r mu a rp ë r d e t y r i me t emi as i p u n ë ma r r ë s , t ëp ë r c a k t u a r an ëk o n t r a t ë nep u n ë s / s h ë r b i mi t ” G r ak u2 .

1 4( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

T a b e l amës i p ë r t r e g o np ë r g j i g j e t eg a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ët ëi n t e r v i s t u a r p ë r k ë t ëp r o j e k t .

S i ç s h i h e t 5 5 %e t y r e , p a kmës h u mës eg j y s maj a n ës h p r e h u r s ej a n ëMj a f t u e s h ë ma p oS h u mët ëmi r ëi n f o r mu a r p ë r d e t y r i me t et y r es i p u n ë ma r r ë s .

N j ë%p ë r q i n d j eek o n s i d e r u e s h meet y r e , 2 6 %, p ë r g j i g j e ns ej a n ëP a k o s eA s p a kt ëmi r ëi n f o r mu a r .

K yn i v e l mo s i n f o r mi mi me sg a z e t a r ë v e , n ëk ë t ëp ë r q i n d j ek a qt ël a r t ëmu n dt ëk r i j o j ëe d h eh a p ë s i r ap ë r a b u z i men g ap u n ë d h ë n ë s i .

N g aa n at j e t ë r , d u h e nk u p t u a re d h es h k a q e ts ep s eg a z e t a r ë tn d i h e nk a qt ë p a i n f o r mu a r . j ë n g a k ë t omu n dt ë j e t ë f a k t i i mo s e k z i s t e n c ë s s ë n j ë k o n t r a t ë t ë s h k r u a r më p u n ë d h ë n ë s i ne c i l a s i r e z u l t a t N s j e l l e d h e mo s n j o h u r i t ë g a z e t a r ë v e p ë r d e t y r i me t e t y r e , q ë b u r o j n ë n g a k j ok o n t r a t ë .

T ëp y e t u r n ë s ek a n ën j ëk o n t r a t ët ën ë n s h k r u a r mep u n ë d h ë n ë s i na k t u a l i s h t q ëp op u n o j n ëmek o h ët ë p l o t ë n ë me d i a , a t a p ë r g j i g j e n : G r ak u2 .

1 5( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

3 0

S i çs h i h e t n g ag r ak umës i p ë r r r e t h2 7 %et ëi n t e r v i s t u a r v e , p r ag a z e t a r ëp r o f e s i o n i s t ë , N U Kk a n ën j ë k o n t r a t ët ën ë n s h k r u a r mëp u n ë d h ë n ë s i net y r e .

K j os h i f ë r ë s h t ëp o t h u a j s een j ë j t ëmëa t ët ëg a z e t a r ë v e q ë p ë r g j i g j e ns e n u k i n j o h i nd e t y r i me t e t y r e t ë k o n t r a t ë s s ë p u n ë s .

S i t u a t aë s h t ëen g j a s h mee d h ep ë r a n ë nt j e t ë r t ëme d a l j e s , p r at ëp y e t u r n ë s ej a n ët ëmi r ëi n f o r mu a r p ë r “ d e t y r i me t q ëp u n ë d h ë n ë s i k an d a j t y r e , t ëp ë r c a k t u a r an ëk o n t r a t ë nep u n ë s / s h ë r b i mi t ” , r r e t h2 7%e t y r e s ë r i s hp ë r g j i g j e nA s p a ko s eP a k .

G r ak u2 .

1 6S ai v ë r t e t ëë s h t ëp ë r r a s t i nt u a j k yp o h i m: “ U n ëj a mi mi r i n f o r mu a r p ë r d e t y r i me t q ë p u n ë d h ë n ë s i i mk an d a j me j e , t ëp ë r c a k t u a r an ëk o n t r a t ë nep u n ë s / s h ë r b i mi t ” ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

T ë p y e t u r n ë s ej a n ët h i r r u r n d o n j ë h e r ën g ap u n ë d h ë n ë s i i t y r ep ë r t ëd i s k u t u a r ç ë s h t j et ëk o n t r a t ë s s ë p u n ë s , s h u mi c a e g a z e t a r ë v e t ë i n t e r v i s t u a r , p r a 5 9 .

2%p ë r g j i g j e nJ O .

G r ak u2 .

1 7( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

K j op ë r q i n d j e ë s h t ë n ë t ë n j ë j t ë nl i n j ë me p ë r g j i g j e t e me n a x h e r ë v e / p r o n a r ë v e t ë me d i a s t ë c i l ë t p ë r g j i g j e ns e p ë r s h k a k t ë k o n t r a t a v e t i p , n u k ë s h t ë s e z a k o n i s h t k a n d o n j ë p r o c e s n e g o c i mi ( s h i k op ë r g j i g j e t më s i p ë r ) .

3 1

G j i t h s e s i , t ë p y e t u r n ë s ek a n ëk ë r k u a r v e t ë , n d o n j ë h e r ët a k i mmep u n ë d h ë n ë s i np ë r t ë d i s k u t u a r ç ë s h t j e t ë k o n t r a t ë s , 5 3 .

1%et y r ep ë r g j i g j e nP Od h e4 6 .

9%p ë r g j i g j e nJ O .

G r ak u2 .

1 8Ak e n i k ë r k u a r n d o n j ë h e r ët a k i mmep u n ë d h ë n ë s i nt u a j p ë r t ëd i s k u a t u a r ç ë s h t j et ë k o n t r a t ë s s u a j t ëp u n ë s / s h ë r b i mi t ” ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

T ë d y j a p ë r g j i g j e t e p y e t j e v e më s i p ë r , t ë ma r r a n ë a n a l i z ë s ë b a s h k u , t r e g o j n ë s e ë s h t ë k r i j u a r n j ë me n t a l i t e t n ë p r o f e s i o n i neg a z e t a r i t , k uk o n t r a t aep u n ë sn ës h u mi c ë neh e r ë v eme r r e ts i emi r ë q e n ëd h en u k k ë r k o h e t t ëk e t ën j ëp r o c e s n e g o c i mi , p ë r p a r a , a p oe d h et h j e s h t d i s k u t i mi p ë r ç ë s h t j et ëk o n t r a t ë s .

T ë d h ë n a t t r e g o j n ës ep u n ë d h ë n ë s i t d h ep u n ë ma r r ë s i t , n u kj a n ëp r o a k t i vs h u mi c ë neh e r ë v ep ë r t ë d i s k u t u a r ç ë s h t j et ëk o n t r a t ë s .

N g ai n t e r v i s t a t mep ë r f a q ë s u e st ëo r g a n i z a t a v et ëg a z e t a r ë v e , ç ë s h t j aek o n t r a t a v et ëp u n ë sp ë r g a z e t a r ë t r e n d i t e t s i n j ën g an e v o j a t mët ëmë d h aq ëk a n ëg a z e t a r ë t s o t n ëS h q i p ë r i .

Z b a t i mi i k o n t r a t a v et ëp u n ë s d h e më k o n k r e t i s h t , r e s p e k t i mi i ç ë s h t j e v e t ë r r o g a v e , o r a r e v e d h e d i n j i t e t i t n ë p u n ë , s h i h e ns i p r o b l e mk r y e s o r me t ë c i l i nh a s e ns o t g a z e t a r ë t .

N d ë r k o h ën j ëp r o p o z i mq ëd e l d i s ah e r ën ëb i s e d amep ë r f a q ë s u e st ëN g o v ep o r e d h ed i s ag a z e t a r ëd h e me n a x h e r ë t e me d i a v e k u ri t e t p ë r k o n t r a t a t , j a n ë k o n t r a t a t k o l e k t i v e , s i n j ë n e v o j e q ë d o p ë r mi r ë s o n t e k u s h t e t n ë t ë c i l a t g a z e t a r ë t p u n o j n ë n ë S h q i p ë r i d h e s i n j ë p r a k t i k e q ë d os i l l t e më s h u më mb r o j t j e p ë r t a . ë p y e t u r p ë r ‘ n j ë mo s ma r r ë v e s h j e t ë f u n d i t , q ë mu n dt ë k e n i p a s u r me n j ë a n ë t a r t ë s t at d h e s i e k e n i T z g j i d h u r ’ , me n a x h e r ë t / p r o n a r ë t eme d i a v ep ë r me n d i nd yl l o j e t mët ës h p e s h t at ëmo s ma r r ë v e s h j e s q ë k a n ë t ë b ë j n ë me p a g a t d h e o r a r e t .

P ë r s ai p ë r k e t p a g a v e , d i s an g at ëi n t e r v i s t u a r i t q ët h o n ës ek a n ëp a s u r mo s ma r r ë v e s h j ep ë r g j i g j e n : “ N ej e mi s h u më t ë n d j e s h ë mn ë k ë t ë g j ë .

P r a , n ë mo me n t i nq ë k a n j ë k ë r k e s ë p ë r r r i t j e p a g e d h e t i n u k e p ë r b a l l o nd o t , i t h e mi q ë n u k mu n d e mi d o t .

P ë r s h e mb u l l , h e r ë ne f u n d i t p a t i n j ë k ë r k e s ë t ë t i l l ë , n e n u k p a t ë mmu n d ë s i p ë r t ’ j up ë r g j i g j u r d h e k a i k u r p ë r n j ë r r i t j e p r e j 5 0mi j ë l e k ë , p o r g j i t h s e s i ë s h t ë e k u p t u e s h me ” .

3 2

N d ë r k o h ë t ë n j ë j t ë np a mj e n a j e pe d h e n j ë t j e t ë r i i n t e r v i s t u a r : “ Mo s ma r r ë v e s h j e më k a b ë r ë t ë k e m( d i s a h e r ë e d h e me mi qt ë mi ) ë s h t ë k u r l a r g o h e np ë r ç ë s h t j e t ë p a g ë s .

N ë d y t r e r a s t e j a n ë l a r g u a r p ë r s h k a k t ë r r o g ë s p a p ë r f u n d u a r a f a t i i k o n t r a t ë s .

P o r k ë t omo s ma r r ë v e s h j e j a n ë g j i t h mo n ë n ë k o n t e k s t i ne h a t ë r mb e t j e s . ” N d ë r k o h ë më s h q e t ë s u e s e p a r a q i t e t s i t u a t a k u r mo s ma r r ë v e s h j e t j a n ë p ë r s h k a k t ë o r a r e v e n ë p u n ë a p o a s a j q ë t ë i n t e r v i s t u a r i t e p ë r k uz o j n ë s i s j e l l j e p r o f e s i o n a l e . ë r g j i g j e t n ël i d h j emeo r a r e t k a n ët ëb ë j n ëmea f a t e t et e j k a l u a r at ëo r a r e v et ep u n ë s , ec i l as h i h e t s i n j ëg j ë P n o r ma l en g ame n a x h e r ë t eme d i a sd h eç d or e a g i mi g a z e t a r ë v en ëk ë t ëp e r s p e k t i v ës h i h e t s i p r e t e n d i mi t e p ë r t .

K a mo s ma r r ë v e s h j e k a , mu a më e r d h i k e q p ë r n j ë v a j z ë , p a d a s h u r t ë g r i s e s hme n j e r ë z i t s e p s e s h u më j a n ë t ë r i n j “ d h e n u k e k u p t o j n ë r ë n d ë s i n ë e l a j mi t .

N ë k u l mi n e n j ë k r i z e p o l i t i k e , p r o t e s t e k u u a n g a z h u a i g j i t h ë s t aq ë n d e n j i d e r i n ë o r ë n3t ë n a t ë s , n j ë g a z e t a r e t h o t ë d oi k i d oe b ë j p u s h i ms e k a mp r o b l e me t e mi a .

K e p u s h i m, mu n dt a b ë s h , p o r j o p u s h i mf u n d j a v e k o mp l e t s e p s e t e l e v i z i o n i p u n o nd h e t ë s h t u n ë d h e t ë d i e l .

G a z e t a r j a q ë k a v e n d o s u r t ëma r r ët ëd i e l ë nv e t ëp u s h i m, k al ë n ër e d a k s i s ëb o s hp a s i i g j i t h ës t ak aq e n ëi a n g a z h u a r n ët e r r e n .

S i z g j i d h e t ? ” N j ë t j e t ë r r a s t i n g j a s h ë m, r a p o r t o h e t e d h e n g a n j ë t j e t ë r i i n t e r v i s t u a r : I s h t er a s t i i f u n d i t p a r ad i s ad i t ë s h , n ëp r o t e s t ë ne9ma j i t t ëo p o z i t ë s , n j ën g ag a z e t a r ë t emi q ëu n ëek i s h a “ d ë r g u a r n ët e r r e np ë r t ër a p o r t u a r l a r g o h e t p amën j o f t u a r n g ap r o t e s t a , n d ë r k o h ëu n ëk i s h an e v o j ëq ëa i t ë r a p o r t o n t en ëa t ëmo me n ts e p s es i t u a t ak i s h t ek a l u a rd h ei s h t emo me n t i k u rp r o t e s t u e s i td h ep o l i c i ap o p ë r b a l l e s h i np a r aD r e j t o r i s ë s ë P o l i c i s ë .

N ë a t ë mo me n t u n ë k ë r k o j q ë a i t ë f u t e t n ë l i d h j e d i r e k t e d h e më t h o t ë q ë j o , k a mi k u r n ë s h t ë p i , a i mo me n t s i g u r i s h t q ë i s h t e t h y e r j e e a s a j d a s h a mi r ë s i s ë q ë u n ë t r e g o j n d a j g a z e t a r ë v e .

U më r z i t as h u më , n ë me n d j e nt i mee k i s h ama r r ë v e n d i mi np ë r t ah e qn g ap u n a , p o r t ë n e s ë r me ne mo r as ë r i s h t h a s h ë n d o s h t af a j i ne k a mu n ë q ë a i n u k a r r i ne n d e t ë k o mu n i k o j ë s i ç d u h e t me mu ad h e i as h p j e g o v aq ë k j o s i t u a t ë n u k d u h e t t ë p ë r s ë r i t e t më d h e k j o s i t u a t ë k a l o i p aa s n j ë l l o j p e n a l i t e t i , n u k p a t i a s h e q j e t ë d i t ë s s ë p u n ë s a p o g j o b aq ë mu n dt ë q ë n d r o n i ns e p s e n ë f u n dt ë f u n d i t k y ë s h t ë k o d i i mo r a l i t t ë p u n ë s , p ë r v e ç s e k o d i l i g j o r . ” N d ë r k o h ë n ë s e k s i o n i ne k o me n t e v e n ë f u n dt ë p y e t ë s o r i t , n j ë n g a t ë i n t e r v i s t u a r i t i r i k t h e h e t ç ë s h t j e s s ë o r ë v e s h t e s ë ( n d o s h t a d u k e d a s h u r q ë t ë t h e k s o j n j ë p r o b l e ma t i k e s e r i o z e , d u k e q e n ë s e i s h t e f u n d i i i n t e r v i s t ë s ) d u k e t h ë n ë s e : P r o b l e mi i d y t ëë s h t ë : mo s n j o h j aeo r ë v es h t e s ë .

G a z e t a r i n u k el ëd o t n j ëa k t i v i t e t p ë r g j y s mës e p s ei v a j t i o r a k u r d u h e t t ëmb y l l ëp u n ë n , a i / a j od u h e t t ëv a z h d o j ëd h ek ë t oo r ëe k s t r an u kme r r e nf a r ep a r a s y s h .

P oa s h t u d i t ë t e p u s h i mi t , g a z e t a r ë t b ë j n ë v e t ë mn j ë d i t ë n ë j a v ë p u s h i m, d h e k ë t ë e d i n ë t ë g j i t h ë . Ë s h t ë n j ë p r o b l e mi c i l i ë s h t ë g o x h a i a r t i k u l u a r .

D h e p r o b l e mn u k q ë n d r o nt e k o n t r a t a e p u n ë s , p a s i k o n t r a t a ë s h t ë n ë r r e g u l l k u r e n ë n s h k r u a n , p r o b l e mi q ë n d r o ns e k j ok o n t r a t ë n u k z b a t o h e t .

3 3

N d ë r k o h ës i ç ec e k ë mp a kmës i p ë r , e d h eg a z e t a r ë t k a n ëa n ë net y r et ëme d a l j e s .

T ëp y e t u r n ë s e ‘ k a n ëp a s u r n d o n j ër a s t g j a t ëp ë r v o j a v et u a j at ëp u n ë s i mi t , q ëk a n ëme n d u a r s ej uj a n ës h k e l u r t ëd r e j t a t ’ , 7 0 .

8 %et y r e s h p r e h e nP O .

T e p y e t u r p ë r n a t y r ë ne k ë t y r e s h k e l j e v e , g a z e t a r ë t r e n d i s i nk ë t os h k e l j e s i p a s p ë r q i n d j e s : a P u n ë j a s h t ë o r a r i t p ë r t e j a f a t e v e t ë p a r a s h i k u a r n ë k o d i ne p u n ë s 3 7 .

2 % b Mo s p a g e s a n ë k o h ë / v o n e s a t ë t e j s k a j s h me 2 6 .

5 % c Mo s n ë n s h k r i mi I n j ë k o n t r a t e 2 6 .

5 % bd h e c 9 .

8 % h u mi c aeme n a x h e r ë v e / p r o n a r ë v et ëme d i a s ,t ëp y e t u rp ë rmë n y r ë ns es iiz g j i d h i n S mo s ma r r ë v e s h j e t n ër e d a k s i p ë r me n d i nt r emë n y r ak r y e s o r e : 1 Me a n ë t ë d i s k u t i mi t : S h u mi c a e t y r e r r ë f e j n ë q ë e d h e p s e k a mo s ma r r ë v e s h j e t ë h e r ë p a s h e r s h me n ë r e d a k s i , d i s k u t i mi ë s h t ë me t o d a më e p ë r d o r s h me p ë r z g j i d h j e ne t y r e . “ K ap a s u r mo s ma r r ë v e s h j ep ë r ç ë s h t j et ëo r a r i t .

Z g j i d h j ak aa r d h u r d u k eud i s k u t u a r d h ed u k er ë n ëd a k o r d p ë r me s n j ë ma r r ë v e s h j e v e r b a l e , p a k a l u a r n ë k o ni k t e t ë t j e r a . ” 2 V i h e t r e n j ë t e n d e n c ë e d i s a p r e j t ë i n t e r v i s t u a r v e , p ë r t ë z g j i d h u r mo s ma r r ë v e s h j e t me g a z e t a r ë t e d h e n ë n j ë më n y r ë a r b i t r a r e , p a r e s p e k t u a r d i s p o z i t a t q ë p ë r c a k t o h e nn ë k o d i ne p u n ë s .

D y r a s t e t ë t i l l a , ui d e n t ik u a nk u me n a x h e r ë t e me d i a s k a n ë h e q u r n g a p u n a p a p a r a l a j më r i mn j ë p u n o n j ë s , p ë r s h k e l j e q ë s i p a s t y r e l i d h e nme p r o f e s i o n a l i z mi nn ë p u n ë . “ P o , e k a mz g j i d h u r .

E k a mp u s h u a r n ë d a r k ë d h e ek a mma r r ë s ë r i s hn ë p u n ë t ë n e s ë r me nn ë më n g j e s .

I s h t e r a s t i i f u n d i t p a r ad i s ad i t ë s h , n ë p r o t e s t ë ne 9ma j i t t ë o p o z i t ë s , . . . ” . d ë r k o h ë n j ë t j e t ë r me n a x h e r e e me d i a s t ë c i l ë ne c i t u a mmë s i p ë r , p ë r mo s ma r r ë v e s h j e t me g a z e t a r e ne c i l a N k ë r k o i d i t ë ned i e l p u s h i m, ev a z h d o na r g u me n t i mi n , d u k euf o k u s u a r t e kg a z e t a r i a , s i p r o f e s i o n , i c i l i t ë i mp o n o nn j ë s j e l l j e t ë t i l l ë , p r a k u r v j e np u n a t e k t e j k a l i mi i o r a r e v e t ë p u n ë s , e d h e n ë k u n d ë r s h t i mme a t ë q ë p ë r c a k t o h e t n ë K o d i ne P u n ë s : . . . s e p s eg a z e t a r i aë s h t ës e k t o r s h u mëi v ë s h t i r ë , g a z e t a r ë t n u kk a n ën j ëf u n d j a v ët ët y r e n , n u kk a n ën j ëf e s t ë “ z y r t a r e a t aj a n ë n ë p u n ë e d h e n ë 3 1d h j e t o r n ë d a r k ë .

G a z e t a r ë t e r i n j n u k j a n ë t ë p ë r g a t i t u r p ë r k ë t ë l l o j sd e q ë e k e p ë r t ë g j i t h ë j e t ë nn ë s e d ot ë b ë s hk ë t ë p r o f e s i o ng j i t h ë j e t ë nd u h e t t ë b ë s hn j ë k o mp r o mi s t ë f o r t ë me v e t e n t ë n d e , t e t h u a s h s e u n ë d o s a k r ik o j s e ë s h t ë s a k r ic ë .

I u t h e mg a z e t a r ë v e t ë r i n j n d ë r r o n i z a n a t s a n u k ë s h t ë v o n ë .

A b s o l u t i s h t ë s h t ës h k e l j eet ëd r e j t a v e , s e p s eë s h t ër e a l i t e t i i g a z e t a r i s ëq ët ai mp o n o n .

S t a f e t j a n ët ëv o g l a , n a n c a t j a n ë t ë r e d u k t u a r ad h e k j o n u k mu n d ë s o nq ë g a z e t a r ë t t ë k e n ë më s h u më k u s h t e t ë mi r ap u n e . ” 3 A r b i t r a r i t e t i z b u t u r .

K a d i s a me n a x h e r ë t ë me d i a s t ë c i l ë t d u k e mo s d a s h u r t ë h y j n ë n ë k o ni k t e me s t an , a p o d u k e p u n u a r më n j ë s t a f t ë v o g ë l q ë ë s h t ë më l e h t ë s i s h t i me n a x h u e s h ë m, z g j e d h i n s ë r i s h më n y r a a r b i t r a r e p ë r t ë z g j i d h u r mo s ma r r ë v e s h j e t p o r , p a p a s o j a p e n a l i z u e s e p ë r s t an .

3 4

E t i l l ë mu n dt ë k o n s i d e r o h e t e d h e s i t u a t a e p ë r s h k r u a r n g a n j ë p r e j t ë i n t e r v i s t u a r v e : “ T ë f u n d i t e k a mz g j i d h u r d u k e e ç u a r n ë s h t ë p i n ë f a k t .

D u k e i t h ë n ë q ë mu n dt a me r r t e p u s h i ma t ë d i t ë d h e t ë v i n t e t ë n e s ë r me nme me n d j e t ë k t h j e l l ë t d h e t ë n e s ë r me nk a v a z h d u a r r r e g u l l i s h t p u n a . ” S ëf u n d mi , d u h e t p a r ëe d h en j ët e n d e n c ën ëp e r c e p t i mn g ad i s ap r e j me n a x h e r ë v et ëme d i a sp ë r t ’ i p a r ë mo s ma r r ë v e s h j e t s i k u r e k a n ë b u r i mi nt e k d a s h a k e q ë s i a e g a z e t a r ë v e , d u k e mo s e p a r ë ma r r ë d h ë n i e ne p u n ë s , s i n j ë ma r r ë d h ë n i e me s d y p a l ë v e , p o r f o k u s o h e nv e t ë mt e k d e t y r i me t e g a z e t a r ë v e : K a mp a s u r r a s t s k a n d a l o z t ë l l o j i t : b ë j l a j me t g a b i mq ë t a h i q j a n g a p u n a .

K a mp a s u r r a s t s k a n d a l o z t ë l l o j i t , h i q “ l a j me n g a we b i . n u k mu n d t ’ i a k u z o j s e e k a n ë b ë r ë p ë r t ë ma r r ë l e k , p o r d i q ë n ë mo me n t i n q ë k a n ë f o l u r me mu a p ë r s h u më p a k k o h ë o s e q ë n g aa i mo me n t , k a n ë v a j t u r k a n ë p u n u a r d i k ut j e t ë r . Ç ’ k ad o t ë t h o t ë s e ë s h t ë ç ë s h t j e e t r e g u t t ë p u n ë s q ë d i k u s h i o f r o n më s h u më , i k i n d h e b ë j n ë z a r a r e k ë t u , p o r ë s h t ë n j ë p j e s ë e g a z e t a r ë v e q ë s h u më s h p e j t d o d a l ë n g at r e g u . ” d ë r k o h ë p ë r t ë d h ë n ë e d h e p i k ë p a mj e t e g a z e t a r ë v e p ë r k ë t ë ç ë s h t j e , p oI r e f e r o h e md i s a n g a k o me n t e v e q ë N a t av e t ëk a n ës h k r u a r n ëf u n dt ëp y e t ë s o r i t , k up ë r s h k r u a j n ën ëmë n y r ët ëp ë r g j i t h s h men d j e s i t ëet y r ep ë r p u n ë n( g a z e t a r ë t n u k j a n ë p y e t u r s p e c ik i s h t s e s i I z g j i d h i np r o b l e me t me d r e j t u e s i t e t y r e ) . “ G a z e t a r e t n e S h q i p ë r i p u n o j n ë j a s h t ë ç d o s t a n d a r d i .

P u n o j n ë me mb i n g a r k e s e d h e j a n ë s h u me p a k t e d ë g j u a r .

D h u n o h e n ç d o d i t e n g a p o l i t i k a v e r b a l i s h t d h ez i k i s h t d h e g j i t h a s h t u d h u n e mo r a l e p r o f e s i o n a l e n g a r e d a k s i t ë j a n ë t e p u n ë s u a r .

L i r i a e me d i a s d ot h o j a 0 ” Me n d o j s ep ë r p ë r mi r ë s i mi nek u s h t e v et ep u n ë s s en j ëg a z e t a r il l i mi s h t i d u h e t më s u a r a t i j t ed r e j t a t d h e “ d e t y r i me t .

N d ë r s a n j ë t j e t ë r p r o b l e mp ë r t us h q e t ë s u a r ë s h t ë d h e mu n g e s a e g a z e t a r e v e p r o f e s i o n i s t n e k r y e t e g r u p i me v e me d i a t i k e ” .

-

P ë r me n d n i d i s amu n d ë s i p ë r r r i t j ep r o f e s i o n a l eq ëj ui o f r o n i a n ë t a r ë v et ës t at t u a j

Mu n d ë s i t ëp ë r r r i t j ep r o f e s i o n a l es i p a s me n a x h e r ë v et ëme d i a s , n u kmu n g o j n ëp ë r g a z e t a r ë t .

A t omu n dt ë n d a h e nn ë d i s a k a t e g o r i : 1 -S h u mi c aet y r ep ë r me n d i nt r a j n i me ts imu n d ë s i amëes h p e s h t ëq ëi uj e p e tg a z e t a r ë v ep ë rr r i t j e p r o f e s i o n a l e .

T r a j n i me t më t ë s h u mt a j a n ë a t ob r e n d a v e n d i t , p o r k a e d h e me n a x h e r ë q ë p ë r me n d i nmu n d ë s i t r a j n i mi j a s h t ë v e n d i t k ua t a i r e f e r o j n ë p u n o n j ë s i t h e r ë p a s h e r e : “ T r a j n i me t j a n ë n j ë mu n d ë s i p ë r r r i t j e p r o f e s i o n a l e .

D i s a a n ë t a r ë t ë s t at t o n ë k a n ë q e n ë p ë r t r a j n i me n ë S H B A , q ë j a n ër e p o r t e r ë tep o l i t i k ë sd h ei n s t i t u c i o n e v e .

G j i t h a s h t un j ëmu n d ë s i s h u mëemi r ëk aq e n ëa n g a z h i mi i r e p o r t e r ë v e n ë U a s h i n g t o nD C , N j uJ o r k , P a r i s ( n ë n d j e k j e ne k a t e d r a l e s s ë N o t r e D a mi t ) . ” U n ë i i n k u r a j o j d h e ma d j e k ë r k o j v e t ë me n g u l mq ë s a h e r ë k a t r a j n i me n ë S h q i p ë r i o s e j a s h t ë t ’ i d ë r g o j , d h e i k a m “ d ë r g u a r t ë g j i t h ë s t an , t ë p a k t ë nd y h e r ë s e c i l i nn ë t r a j n i me b r e n d ao s e j a s h t ë S h q i p ë r i s ë d h e k j oë s h t ël o z oa

3 5

i me s e p s e g a z e t a r i a ë s h t ë n j ë p r o f e s i o nq ë l ë v i z , z h v i l l o h e t , e v o l u o h e t ç d o d i t ë .

N ë s e a t a n u k j a n ë k o h e r e n t me a t ë q ë n d o d hn u k i d u h e na s v e t e s d h e a s mu a , k ë s h t uq ë u n ë p r e f e r o j q ë t ’ i k e ml a r g d y t r e d i t ë , t ë k e mn j ë v e n d b o s h q ë d u h e t t amb u l o j ë d i k u s ht j e t ë r , p o r a t at ë t r a j n o h e n . ” 2 D i s a t ë t j e r ë e s h o h i nr r i t j e np r o f e s i o n a l e v e t ë mn ë f u n k s i o nt ë p u n ë s s p e c ik e q ë g a z e t a r i d u h e t t ë b ë j ë n ë r e d a k s i : E p a r a n j ë h e r ë , ë s h t ë g j i t h mo n ë t r a j n i mi q ë u n ë p ë r d o r , p ë r p ë r d o r i mi ne me d i a s o n l i n e , v e t ë me e k s p e r i e n c ë nq ë “ k a m, k a mma r r ëe d h en j ag a z e t a r mee k s p e r i e n c ë , X X X X X , p ë r më n y r ë nen d ë r t i mi t t ël a j mi t , p ë r n x j e r r j e ne t i t u j v e , p ë r p ë r f u n d i mi ne t e k s t i t q ë i b ë j më n e q ë j e mi me e k s p e r i e n c ë …”

N ë t ë n j ë j t ë nl i n j ë p ë r g j i g j e t e d h e n j ë t j e t ë r me n a x h e r : N e e k e mi t a p a mu n d u r q ë g a z e t a r i t ë s h k ë p u t e t n j ë j a v ë o s e d y j a v ë d h e t ë i k i s e p s e n u k k a k u s ht a mb u l o j ë d h e “ r e d a k s i a n u k ë s h t ë r e d a k s i e ma d h e .

P o r b ë j më k ë t ë g j ë : n ë mo me n t i nq ë n j ë g a z e t a r v j e n , s e c i l a p r e j r e d a k s i v e k a a t o s p e c ik a t e v e t a , p r a s e s a e d o f o t o n , s i p u n o h e t me v i d e o n , me ç f a r ë ma d h ë s i e , ç f a r ë c i l ë s i e e t j . d h e n e b ë j më v e t ë n j ë l l o j t r a j n i mi p ë r g a z e t a r ë t i c i l i ë s h t ë p ë r t ë n j o h u r më mi r ë s e s i p u n o h e t . ” G j ë j aep a r ëë s h t ës ej ut r e g o j p r a k t i k a t mët ëmi r at ëp o r t a l e v en ëS h q i p ë r i d h ej a s h t ëS h q i p ë r i e .

P j e s aed y t ë “ ë s h t ë q ë u n ë n d ë r h y j v e t ë t e k p j e s ae s h k r i me v e .

D ot ë t h o t ë q ë , n ë s e k an j ë a n a l i z ë , n ë s e k an j ë i n v e s t i g i mu l e m q ët as h k r u a j v e t ëd h eu n ëj ut h e ma t y r eq ën ëk ë t ël l o j f o r ma t i j ud ot ës h k r u a n i . Ç d os h k r i mq ëk an j ëq a s j e d e l i k a t e q ë d on j ë mo n i t o r i mmë t ë k u j d e s s h ë mu n ë e k a l o j n ë d u a r t e mi ad h e i j a pn j ë p ë r p u n i mt ë f u n d i t d h e p a s t a j e p u b l i k o j më . ” D u k e t s ek j oë s h t ën j ëd u k u r i s p e c ik ep ë r me d i a t o n l i n e , s i q a s j amëer en d a j g a z e t a r i s ëd h ed u k eed i t u r q ë s h u mi c a e g a z e t a r ë v e n u k k a n ë b a c k g r o u n dt ë f o r mu a r n ë l i d h j e me k ë t ë p r a k t i k ë .

3 -D i s an g at ëi n t e r v i s t u a r i t ek u p t o j n ër r i t j e np r o f e s i o n a l ev e t ë ms i mu n d ë s i p ë r r r i t j en ëk a r r i e r ëd h en u k r ee k t o j n ë mb i mu n d ë s i t ë q ë i uj e p e ng a z e t a r ë v e n ë r e d a k s i p ë r t ë p ë rt u a r n j o h u r i s h t e s ë a p on g a n j ë t j e t ë r p e r s p e k t i v ë , s i ç mu n dt ë j e n ë t r a j n i me t : P o , p a t j e t ë r .

Mu n dt an i s ë s hs i g a z e t a r i l a j me v e t ë b o t ë s ( ç k aë s h t ë n ë f a k t e d h e r r u g ë t i mi i mp e r s o n a l ) .

P r at ë “ p ë r z g j e d h ë s h k r o n i k a t e d h e t i p ë r s h t a t ë s h n ë s h q i p .

N g a a t y s h k o n n ë g a z e t a r t e r r e n i .

Më p a s n ë s e k e p a mj e n , p o r e d h e a f t ë s i t ë mu n dt ë k a l o s hn ë mo d e r i m.

N ë s e k e a f t ë s i l i n g u i s t i k e d h e r e d a k s i o n a l e mu n dt ë k a l o s hs i r e d a k t o r , e më p a s k r y e r e d a k t o r .

T ë g j i t h ak ë t oh a l l k aq ë p op ë r me n dk ai n d i v i d ë k ë t uq ë I k a n ë k a l u a r , e n j ë p r e j t y r e e d h e u n ë .

H a l l k ae f u n d i t ë s h t ë d r e j t o r I i n f o r ma c i o n i t . ” “ B r e n d at e l e v i z i o n i t k an j ë s i s t e mh i e r a r k i k , p r s he n i s n g at i t r a t q ë p ë r mu aë s h t ë s e k t o r i më i v ë s h t i r ë d h e d u h e t t ë j e t ë me i p a g u a r i p o r ë s h t ë z g j e d h u r q ë a i t ë j e t ël l e s t a r , më p a s ë s h t ë s e k t o r i ia s h i t , s e k t o r i q ë p ë r b a l l e t i p a r i mel a j mi n .A t oq ëp u n o j n ët ës e k t o r i ia s h i t k a n ëp r e f e r e n c ë nep a r ën ë s en ed ot ën ad u h e t n j ër e d a k t o r e p ë r g j e g j ë s e q ë me n a x h o n më p a s t ë g j i t h ë l a j mi n .

Më p a s mu n d t ë b ë h e n k r y e r e d a k t o r e .

D r e j t o r i n u k k a l i d h j e me

3 6

r e d a k s i n ë , mu n d t ë j e t ë d i k u s h q ë e d h e n u k e n j o h i mf a r e .

G a z e t a r ë t e t e r r e n i t k a n ë n j ë t j e t ë r h i e r a r k i .

N e i ma r r i m s t u d e n t ë t e r i n j , i f o r mo j më s i g a z e t a r ë d h e i n x j e r r i mn ë e k r a ns i g a z e t a r ë t e r r e n i d h e i j a p i mmu n d ë s i n ë p ë r t u p r o mo v u a r d h e p ë r t up u n ë s u a r n ë t e l e v i z i o n e më t ë më d h ad h e me p a g amë t ë mi r a . ” 4 K a t e g o r i a e k a t ë r t e p ë r g j i g j e v e l i d h e t me me n a x h e r ë t e me d i a s t ë c i l ë t t r e g o h e np a k s k e p t i k ë p ë r s a i p ë r k e t e f e k t i v i t e t i t t ët r a j n i me v eq ëz h v i l l o h e nn ëS h q i p ë r i , n ëf u s h ë neg a z e t a r i s ëd h en u kep r a k t i k o j n ëk ë t ëp ë r g a z e t a r ë t e t y r e .

N d ë r k o h ë d u h e t t h ë n ë s e k y ë s h t ë n j ë f e n o me ni c i l i n d o d hmë s h p e s hme me d i a t o n l i n e o s e me a t ome d i a t ë c i l a t k a n ë n j ë s t a f t ë v o g ë l n ë n u më r .

P o r t r a j n i me t ë mi r ël l t ame k o mp a n i t ë mi r ël l t ame k o mp a n i t ë h u a j an u k k e mi p ë r d o r u r , p a s i n d o s h t ae d h e “ k u s h t o j n ë d h e n u k k a mp a r ë q ë t r a j n i me t n g a k ë t o k o mp a n i t ë k e n ë n d o n j ë e f e k t n ë z h v i l l i mi ne me d i a s .

P o r n ë s e a t ag j e j n ë v e t ë , s e k a mp r o b l e ml e t ë s h k o j n ë k ut ë d u a n , n u k j u al l o g a r i t a s t ë l e j a , l e t ë s h k o j n ë k ut ë d u a n . ” N d ë r k o h ëk an j ës e r i p ë r g j i g j e s ht ëd i s ap r e j me n a x h e r ë v et ëme d i a s t ëc i l ë t es h o h i nr r i t j e np r o f e s i o n a l et ë g a z e t a r ë v e j a s h t ë r o l i t t ë t y r e me n a x h u e s d h e s i p ë r g j e g j ë s i i n d i v i d u a l e e g a z e t a r ë v e . “ Ep a r aep u n ë sr r i t j ep r o f e s i o n a l eë s h t ëd ë s h i r aev e t ëi n d i v i d i t p ë rt ëe c u rp ë r p a r a .

T e kn ek a n ëmu n d ë s i ma k s i ma l e , p r aa t ai n d i v i d ë q ë j a n ë p j e s ë e s t at , q o f t ë n ë p o r t a l , q o f t ë n ë U e bT Ve p a r aë s h t ë d ë s h i r ae t y r e ” . “ N d ë r s ap ë r z h v i l l i mi ne k a r r i e r ë s s ë ç d og a z e t a r i p a s t a j ë s h t ë i n d i v i d u a l e q ë h a pp a s h a p i s e c i l i me r r më s h u më h a p ë s i r ë , mu n d t ë ma r r ë më s h u më p ë r g j e g j ë s i .

P r a j a n ë t ë g j i t h a u p d a t e e t q ë i n d o d h i n n j ë g a z e t a r i n ë k a r r i e r ë n e t i j . ” N j ën g ap ë r g j i g j e tq ën u kk a t e g o r i z o h e tn ëa s n j ën g at ëmë s i p ë r me të s h t ëe d h ea j oen j ëp u n o n j ë s et ë b u r i me v e n j e r ë z o r e , n ë n j ë me d i a t ë ma d h e , e c i l a p ë r g j i g j e t k ë s h t u : “ N u k p r o mo v o j më s i i n s t i t u c i o n z h v i l l i mi n e k a r r i e r ë s p ë r s h k a k t ë s t r u k t u r ë s .

D e t y r i mp ë r t ë r e s p e k t u a r s t r u k t u r ë n e v e n d o s u r q ë n ë n i s j e t ë v i t i t n g aB o r d i . ” P oa s h t u ,e d h ep ë r f a q ë s u e s i teN G O v eq ëp u n o j n ëmeg a z e t a r ë td h eme d i a nn ëS h q i p ë r i p ë r me n d i n k o n t r i b u t i net y r en ëk ë t ëa s p e k t .

S i p a s t y r emet ëd yg r u p e t q ëj a n ën ët a r g e t t ëp u n ë s s ët y r e -g a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ëd h es t u d e n t ë t eg a z e t a r i s ë -ë s h t ëb ë r ëp u n ëek o n s i d e r u e s h men ëd yd r e j t i mek r y e s o r e : r r i t j e k a p a c i t e t e s hp ë rg a z e t a r ë tp r o f e s i o n i s t ëd h ea t an ëf o r mi ms i d h er r i t j een d ë r g j e g j ë s i mi tp ë rç ë s h t j et ë p r o f e s i o n a l i z mi t me s g a z e t a r ë v e p o r e d h e ç ë s h t j e t ë e t i k ë s , p ë r p u b l i k u ne g j e r ë . u h e t t h e k s u a r s es h u mi c aeN G O v ep ë r me d i a nek a n ëz h v e n d o s u r f o k u s i np r i ma r , k ë t ov i t e t ef u n d i t t e k D g a z e t a r ë t l o k a l ë , d u k e d a s h u r t ë t a r g e t o j n ë n j ë g r u pi c i l i d e r i më s o t n u k ë s h t ë k o n s i d e r u a r s h u më .

P u n aeo r g a n i z a t a v ej o q e v e r i t a r eë s h t ës j e l l ës i e l e me n t i r ë n d ë s i s h ë me d h en ën j ën g ak o me n t e t en j ëp r e j g a z e t a r ë v e p r o f e s i o n i s t ë , q ë n ë f u n dt ë p y e t ë s o r i t , k a s h k r u a r : “ V l e nt et h e k s o h e t q a r t eq eme d i a t n et ec i l a t u n ëk a mp u n u a r s i g a z e t a r k a n eq e n et emb ë s h t e t u r an g a f o n d a c i o n ed h eo r g a n i z man d ë r k o mb ë t a r e ,p r a n d a je d h en u kk a mp a s u rp r o b l e met en a t y r a v et e s i p ë r p ë r me n d u r a . ”

3 7

K U S H T E TEP U N Ë S P ë r s ai p ë r k e t g a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ë , t ëp y e t u r n ë s e ‘ k a n ëp a s u r n d o n j ëp ë r mi r ë s i mt ëk u s h t e v ea p ot ë d r e j t a v et ët y r es i p u n ë ma r r ë s , g j a t ëk o h ë s q ëk a n ëp u n u a r n ën j ëme d i at ëc a k t u a r ? ” , mës h u mës eg j y s mae g a z e t a r ë v e , 5 3 .

1%p ë r g j i g j e nJ O .

G r ak u2 .

1 9Ak e n i p a s u r n d o n j ëp ë r mi r ë s i mt ëk u s h t e v ea p ot ëd r e j t a v et u a j as i p u n ë ma r r ë s g j a t e k o h ë s q ëk e n i p u n u a r n ën j ëme d i at ëc a k t u a r ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

N d ë r k o h ë ë s h t ë i n k u r a j u e s f a k t i q ë n j ë p ë r q i n d j e e k o n s i d e r u e s h me e t y r e , 4 6 .

9%p ë r g j i g j e nP O .

N g a n j ë a n a l i z ë e p ë r g j i g j e v e n a r r a t i v e k ui uk ë r k o h e t q ë t ë j a p i ns h e mb u j t ë k ë t y r e p ë r mi r ë s i me v e , d i s a p r e j t ë i n t e r v i s t u a r v e p ë r g j i g j e nq ë g j a t ë k ë s a j k o h e k a n ë p a s u r r r i t j e t ë p a g ë s : “ P ë r mi r ë s i mt ë p a g ë s , k a mi n s i s t u a r t ë mo s mb u l o j s e k t o r t ë t j e r ë p ë r v e ç s e k t o r i t t i m” “ R r i t j e t e p ë r g j e g j ë s i v e , r r i t j e t e p a g ë s . ” D i s a p r e j t y r e e v ë n ë t h e k s i nt e k p ë r mi r ë s i mi i k u s h t e v ez i k e n ë r e d a k s i : “ S i s t e mi me t ë c i l i np u n o j ë s h t ë b ë r ë më i t h j e s h t ë n ë p ë r d o r i m” “ P ë r mi r ë s i mi o r a r e v e , s i d h e ma t e r i a l e v e t ë p u n ë s s i k o mp j u t e r , s h p e j t ë s i i n t e r n e t i p o r e d h e b u r i me n j e r ë z o r e s h t e s ë p ë r t ë l e h t ë s u a r mi r ë f u n k s i o n i mi ne me d i a s . ” “ K o mp j u t e r a t e r i n j . . . k a q . ” “ D u k e n i s u r n g a k u s h t e t e a mb i e n t i t , i n f r a s t r u k t u r a , t e k n i k a d e r i t e k p a g e s a . ”

3 8

N d ë r s ad i s at ët j e r ë , p ë r g j i g j e ns ek a n ëp a s u r p ë r mi r ë s i met ëk u s h t e v et ëp u n ë s , d u k ep ë r me n d u r n ëf a k t e l e me n t ë q ë d u h e t t ë i s h i nn o r ma l d h e n ë r e s p e k t i mt ë k o n t r a t ë s s ë p u n ë s , p o r q ë d u k e t s e n u k j a n ë r e s p e k t u a r : “ P ë r d i t ë t e p u s h i mi t n ë f e s t a t z y r t a r e ” “ R e s p e k t i mi i D i t ë v e t e P u s h i mi t , s i p a s K o d i t t e P u n ë s ” “ P u s h i me t v j e t o r e ” N d ë r s at ëp y e t u r n ë s ek a n ëp a s u r p ë r k e q ë s i mt ëk u s h t e v et ëp u n ë s , g j a t ëp ë r v o j a v et ët y r e , r r e t h3 8 %et ë i n t e r v i s t u a r v e p ë r g j i g j e nq ë P O , k a n ëp a s u r p ë r k e q ë s i me .

G r ak u2 .

2 0Ak e n i p a s u r n d o n j ëp ë r k e q ë s i mt ëk u s h t e v ea p ot ëd r e j t a v et u a j as i p u n ë ma r r ë s g j a t e k o h ë s q ëk e n i p u n u a r n ën j ëme d i at ëc a k t u a r ? ( p ë r g j i g j e t e g a z e t a r ë v e )

K j oë s h t ë n j ë s h i f ë r e k o n s i d e r u e s h me g a z e t a r ë s hq ë p e r c e p t o j n ë s e n ë f a k t k u s h t e t e t y r e t ë p u n ë s , j a n ë b ë r ë më t ë k ë q i j a , me k a l i mi ne k o h ë s .

P ë r t ë më s u a r s h e mb u j t ë a s a j q ë g a z e t a r ë t p e r c e p t o j n ë s i p ë r k e q ë s i m, i k e mi p y e t u r t ë n a j a p i np ë r g j i g j e k o n k r e t e .

N g a a n a l i z a n a r r a t i v e e p ë r g j i g j e v e p ë r k ë t ë k o mp o n e n t , d e l s e p r o b l e ma t i k a t më t ë më d h a , k a n ë t ë b ë j n ë me v o n e s a t n ë p a g e s a d h e o r a r e t e t e j z g j a t u r a t ë p u n ë s : “ V o n e s e p a g e ” “ O r a r i z g j a t u r i p a p a g u a r ” P a g a j oe mi r e n e r a p o r t me p u n ë t q e k r y e j .

Mu n g e s ë k o mu n i k i mi d h e k ë s h i l l i mi ” “

3 9

“ P u s h i mn g a p u n a n e r a s t n g r i t j e z ë r i p ë r mo s ma r r j e t e p a g ë s n e k o h e ne c a k t u a r ” “ U l j e t e p a g ë s . ” “ Z g j a t j e e o r a r i t t e p u n ë s , a s n j ë h e r ë p u s h i mn e f e s t a z y r t a r e . . . a s n j ë h e r ë p u s h i me me 1 5 d i t e s h . . . ” “ V o n e s a t e s h u mt a l i d h u r me p a g e s ë nd h e a p r o v i mi ne t e ma v e ” N j ë t j e t ë r s h q e t ë s i mq ë g a z e t a r ë t s h p r e h i n d h e q ë l i d h e t me p ë r k e q ë s i mt ë k u s h t e v e t ë t y r e t ë p u n ë s ë s h t ë e d h e p r e s i o n i q ë h a s i nn ë v e n d i ne p u n ë s , k r y e s i s h t n g a e p r o r ë t : P r e s i o ni l a r t e , k ë r k e s a i r r a c i o n a l e d h e t e p a mu n d u r a p ë r t ur e a l i z u a r ” . “ “ …n u k n a k a n e o f r u a r z g j i d h j e a p ob a s h k ë b i s e d i mv e t ë mmu n d ë s i ne z g j e d h j e s s e l a r g i mi t n g a a j ome d i e . ” “ Mu n g e s aen j ëo r i e n t i mi e d i t o r i a l , mu n g e s aen j ëp e r s o n i t ëa u t o r i z u a r p r at ëg j i t h ëj e p n i nu r d h ë r d h en u k e d i k ë d u h e t t ë d ë g j o s hmë p a r ë . ” N ë n j ë r a s t p ë r me n d e t e d h e ç ë s h t j a e ‘ g j o b a v e ’ q ë i uv e n d o s e ng a z e t a r ë v e , p o r i i n t e r v i s t u a r i n u k e k a e l a b o r u a r më t e j p ë r g j i g j e n . ë s ed ot ëb ë j mën j ëa n a l i z ëk r a h a s u e s et ëp ë r g j i g j e v et ëme n a x h e r ë v e / p r o n a r ë v et ëme d i a sd h e N g a z e t a r ë v ep ë r s ai p ë r k e t ç ë s h t j e s s ëp a g a v e , a p ov o n e s an ëp a g a , n d ë r s ame n a x h e r ë t j a n ëp ë r g j i g j u r n ës h u mi c ës en u kk aa s n j ë h e r ëp r o b l e mmep a g a t , a p ov o n e s a , n j ët j e t ë r p a mj en aj a p i ng a z e t a r ë t p r o f e s i o n i s t ët ëc i l ë t i s h i k o j n ëv o n e s a t n ëp a g as i p ë r k e q ë s i mt ës i t u a t ë s , meç f a r ëmu n dt ëk e t ëq e n ë k o h ëmëp a r ë .

T ë p y e t u r p ë r ma s a t q ë me r r e n n ë r e d a k s i p ë r t ë k r i j u a r n j ë a mb i e n t s a më t ë s h ë n d e t s h ë mp u n e p ë r p u n o n j ë s i t , p ë r g j i g j e t e me n a x h e r ë v e / p r o n a r ë v e t ë me d i a s mu n dt ë k a t e g o r i z o h e nn ë t r e d r e j t i me : 1 Ma r r ë d h ë n i e t e s t at s h i h e ns i e l e me n t i q ë mu n dt ë n d i k o j ë më s ë t e p ë r mi n j ë a mb i e n t t ë s h ë n d e t s h ë mn ë p u n ë , p ë r g a z e t a r ë t .

N ë l i d h j e me k ë t ë , d i s a n g a t ë i n t e r v i s t u a r i t p ë r g j i g j e nq ë a t a e v ë n ë t h e k s i nq ë l l i mi s h t t e k k r i j i mi i ma r r ë d h ë n i e v et ës h ë n d e t s h met ës t at , d u k ed a s h u r q ëk j ot ën d i k o j ën ëp e r f o r ma n c ë net y r en ë p u n ë : “ K j on i s q ë me z g j e d h j e ne s t at .

K ë r k o j më t ëmo s j e t ë p e r s o nk o ni k t u a l , e p ë r k ë t ë k ë r k o j më r e f e r e n c ae d h e n ë v e n d i ne më p a r s h ë mt ë p u n ë s . ” “ D a l met ah e r ëp a s h e r e .

N ema d j ee d h es h k o j më , b ë j t i pe k s k u r s i o n e s h .

S h k o j mën ëv e n d et ën d r y s h mes ë b a s h k u , n j ë t ë d j e l ë .

J uk a mt h ë n ë q ë j a n ë t ë l i r ë k u r t ë n d i h e nq ë j a n ë s h t e r u a r , l e t ë d a l i n , t ë b ë j n ë n j ë s h ë t i t j e , t ë p i n ë n j ë k a f e e t j . ”

4 0

2 -L i d e r s h i p i a p os t i l i i l i d e r s h i p i tn g av e t ëme n a x h e r ë teme d i a ss h i h e ts i n j ëe l e me n tt j e t ë rs h u mëi r ë n d ë s i s h ë m, i p ë r me n d u r n g ad i s ap r e j t ëi n t e r v i s t u a r v e , s i n j ëf a k t o r q ën d i k o nn ëk r i j i mi nen j ëa mb i e n t i t ë s h ë n d e t s h ë m. “ U n ën d j e kn j ëp r a k t i k ëg j e r ma n e .K r i t i k a ts p e c ik en u kIb ë jk u r r ën ës yt ët ëg j i t h ë v e ,g j a t ë mb l e d h j e v e / d i s k u t i me v e b ë j v e t ë mk r i t i k a t ë p ë r g j i t h s h me , n d ë r s a a t o s p e c ik e I b ë j g j i t h n j ë v e ç ma s .

G j i t h n j ë u v ë n ë p a he d h e g j ë r a t q ë k a n ë s h k u a r mi r ë , d h e më p a s ut h e mç f a r ë n u k k as h k u a r mi r ë d h e k ud u h e t p ë r mi r ë s u a r .

K j o s i t e k n i k ë më k af u n k s i o n u a r d h e i ma r r i np a r a s y s h . ” U n ëb e s o j t e kl i d e s h i p i q ën u kq ë n d r o np r a p av i j ë s s ëp u n ë s , u n ëb e s o j t e kl i d e r s h i p i i d r e j t u e s i t q ëd e l v e t ën ë “ b a l l i ne p u n ë s q ë j e pv e t e mo d e l i n , q ë e i n k u r a j o nmo d e l i nd h e j o q ë e i mp o n o na t ë .

Me n d o j q ë k j o ë s h t ë më n y r a mëemi r ë , mër e z u l t o nmëek a s e , p u n o n j ë s i t k r i j o j n ëmës h u mëb e s u e s h më r i .

N ë s et i s h i k o nd r e j t o r i nt ë n dt ë i n f o r ma c i o n i t q ë u l e t d h e b ë nn j ë t e k s t , mo n t o nn j ë k r o n i k ë , l e x o nn j ë z ë d h e j o v e t ë mk ë r k o nb ë j e n i b ë j e n i , j a mi s i g u r t ë q ë k j o k r i j o nn j ë l l o j b a r a z i e , p a v a r ë s i s h t h i e r a r k i s ë d h e p o z i c i o n e v e d r e j t u e s e .

Me n d o j s e k j o ë s h t ë më n y r a më ek a s e d h e p o t ë p y e s n i p u n o n j ë s i t me n d o j s e e d h e a t aj a n ë t ë k ë n a q u r me k ë t ë më n y r ë . ” 3 S h u mi c a e me n a x h e r ë v e t ë me d i a s e v ë n ë t h e k s i nt e k a mb i e n t e tz i k e , p r a f o r ma , s i n j ë më n y r ë p ë r t ë r r i t u r e f e k t i v i t e t i ne s t at a p op ë r t ’ i uk r i j u a r a t y r e më s h u më k u s h t e , p ë r t ë b ë r ë n j ë p u n ë më t ë mi r ë .

P op j e s ae d r i t ë s , q ë t ë j e t ë n j ë a mb i e n t s amë i s h n d r i t s h ë m, u l ë s e t q ë d u h e t t ë j e n ë , me n d o j s e j a n ë k o mo d e , “ mb r o j t ë s e t n g a r r e z e t e k o mp j u t e r i t , mo n i t o r t ë më d h e n j q ë t ë j a p i n mu n d ë s i q ë t ë mo s f o r c o s h s y t ë .

K j o ë s h t ë e d h e n ës h ë r b i mt ëc i l ë s i s ës ët ëb ë r i t g j ë r a t , p r ae d h en ëp j e s ë net ëp a s u r i t n j ëa mb i e n t s amët ëp ë r s h t a t s h ë mp ë r k o l e g ë t , p o r e d h eq ëp u n at ëb ë h e t s amëmëc i l ë s i .

N j ëmo n i t o r i ma d hk r i j o nmu n d ë s i n ëq ët ës h i k o h e t më l i r s h ë m.

S i g u r i s h t q ë p a s t a j j a n ë e d h e a j r i i k o n d i c i o n u a r , p a s t r i mi p e r i o d i k i z y r ë s . ” S ë p a r i k ë t u k a n j ë p a s t r u e s e n g a 2 4 n ë 2 4 o r ë .

D mt h p a s t r o h e t n j ë h e r ë n ë d y d i t ë . Ë s h t ë h e q u r k o n d i c i o n e r i ë s h t ë “ v ë n ë i r i .

B a l l k o n i ë s h t ë l y e r , k j od or i l y h e t s ë r i s h .

K u s h t e t k ë t uj a n ë k o mo d e , n g r o h j e p ë r n ë d i më r , k o n d i c i o n e r i n p ë r n ë v e r ë , t u a l e t i l a h e t , p a s t r o h e t , d e z i n f e k t o h e t d h e g j i t h ç k ab ë h e t r r e g u l l i s h t n g an j ë p a s t r u e s e …Ë s h t ë n j ë a mb i e n t s h u më s h o q ë r o r k ë t u , ë s h t ë më n d r y s h e s e a mb i e n t e t e t j e r a , k ë t uj a n ë s h u më f a mi l j a r me n j ë r i t j e t r i n . ” “ X X X Xë s h t ë n j ë d h o më e k u z h i n ë s i ç e s h i k o n .

K e mi n j ë l o k a l t ë b u k u r a t y q ë p i j më k a f e .

S h k ë p u t e mi n d o n j ë h e r ë p ë r p u s h i m, p r o n a r i ë s h t ë t o l e r a n t me k ë t ë p j e s ë s e p s e n j e r ë z i t d u h e t t ë p u s h o j n ë , g j y s më o r e , t ë h a n ë b u k ë , n ë më n g j e s t ëp i j n ëk a f e .

1 4e3 0d e r i n ë1 60 0n eek e mi l ë n ës i f a s h ëo r a r i r i t r a n s me t i mq ët ëq e t ë s o h e t s t a, t ë n d ë r r o h e nt u r n e t , s e p s e e g j i t h ë d i t aë s h t ë l i v e d h e d u h e t p u s h i mi q e t e ma r r i mv e t e n . ” D u h e tt h e k s u a rq ën ës h u mi c ë ner a s t e v e ,a mb i e n t e tz i k et ëp ë r s h t a t s h mep ë rg a z e t a r ë tt h u h e ns i k o mp l e me n t a r et ëma s a v et ët j e r a ,q ën u kf o k u s o h e nv e t ë mt e kf o r ma .G j i t h s e s i ,n g ap ë r g j i g j e tet ë i n t e r v i s t u a r v e , n j ë p j e s ë e mi r ë e t y r e e v ë n ë t h e k s i nv e t ë mt e k k y e l e me n t .

4 1

P ë r t ’ uv e ç u a r j a n ëp ë r g j i g j e t ed yp r e j t ëi n t e r v i s t u a r v e , t ëc i l ë t ev ë n ët h e k s i nt e kp a v a r ë s i ae d i t o r i a l es i e l e me n t i më i r ë n d ë s i s h ë mn ë n j ë r e d a k s i p ë r t ë k r i j u a r n j ë a mb i e n t s a më t ë s h ë n d e t s h ë mp ë r s t an . “ P ë r t ë g j i t h ë q e t ë s i n ë e g a z e t a r i t n ë a s p e k t i nma t e r i a l , p o r e d h e n g aa n at j e t ë r l i r i n ë e d i t o r i a l e , mo s p a s j e ne n j ë k o n t r o l l i p o l i t i k , e d i t o r i a l , k us e c i l i t ës h p r e h i a t ëq ëa i me n d o ns eë s h t ëmeev l e f s h med h emëev y e s h mep ë r r a s t i n . ” “ G a z e t a r i a n u k k a n e v o j ë p ë r n d o n j ë ma s ë t ë ma d h e . Ë s h t ë p a v a r ë s i a e d i t o r i a l , p a s q y r i mi k o r r e k t , v e r ik i mi .

J a n ë k r i t e r e t e p r o f e s i o n i t , e t i k a , z b a t i mi i t y r e . ” P ë r me n d j aek ë t i j e l e me n t i ë s h t ëmj a f t i r ë n d ë s i s h ë mp ë r t ’ uv e ç u a r s e p s eë s h t ëk y çn ëb ë r j e neg a z e t a r i s ë c i l ë s o r e .

G j i t h s e s i , ë s h t ë p a k p r o b l e ma t i k f a k t i q ë p ë r me n d e t n g a v e t ë md y t ë i n t e r v i s t u a r , n d ë r k o h ë q ë p ë r k ë t ë s t u d i m, ui n t e r v i s t u a n1 6me n a x h e r ë d h e p r o n a r ë me d i a s h .

G j i t h a s h t u , s i d o mo s n ë r a s t i ne me d i a v e o n l i n e , n j ë e l e me n t q ë p ë r me n d e t n g a d y t ë i n t e r v i s t u a r ë s h t ë ç ë s h t j a e s h p ë r b l i me v e , s i n j ë i n c e n t i v ë q ë n d i h mo ng a z e t a r ë t p ë r t ë p ë r f o r c u a r e d h e më mi r ë . “ …s i g u r i s h t q ë p a s t a j j a n ë e d h e a j r i i k o n d i c i o n u a r , p a s t r i mi p e r i o d i k i z y r ë s .

P o a s h t ue d h e s h p ë r b l i me t e v i t i t ” . “ U n ës h i k o j d h emo n i t o r o j s h k r i me td h ek l i k i me tq ëa t ak a n ëp ë rç d os h k r i md h en ëb a z ët ës i s t e mi tt ë p e r f o r ma n c ë s b e s o j q ë n ë v i j i mt ë a p l i k o j më e d h e n j ë s h i f ë r mo d e s t e p ë r s h p ë r b l i m, q ë ë s h t ë mo t i v u e s e …” .

-P ë r s h k r u a n i s h k u r t i mi s h t k u r i s h t er a s t i i f u n d i t k u r r r i t ë t n ëd e t y r ën j ëa n ë t a r t ës t at t u a j d h e p ë r s eb ë h e ja l ë ?

S h u mi c a e t ë i n t e r v i s t u a r v e k u r p y e t e np ë r mu n d ë s i t ë e r r i t j e s n ë d e t y r ë t ë s t at , me n j ë h e r ë t h o n ë s e k y ë s h t ë n j ë f e n o me nq ë n d o d hs h p e s h .

G j i t h s e s i t ë p y e t u r p ë r s h e mb u j k o n k r e t ë , s h u mi c a e t y r e n u k j a n ë n ë g j e n d j e t ë e më r t o j n ë n d o n j ë .

K a d i s a n d r y s h i me me s me d i a v e , q ë j a n ë e d h e t ë k u p t u e s h me , d u k e p a t u r p a r a s y s hs e s h u mi c a e t y r e k a n e s t a f s h u më t ë v o g ë l d h e j oh i e r a r k i k .

N ë k ë t ome d i a k uf u t e nmë s ë s h u mt i me d i a t o n l i n e me s t a f e 1 5g a z e t a r ë p r o mo v i me t a p or r i t j e t n ë d e t y r ë , n u k n d o d h i n .

Më t i p i k e k ë t o l l o j mu n d ë s i s h p ë r r r i t j e n ë d e t y r ë n d o d h i n n e t e l e v i z i o n e , q ë k a n ë n j ë n u më r t ë k o n s i d e r u e s h ë m s t a.

N ë k ë t o me d i a , n d r y s h i me t më t ë s h p e s h t a j a n ë k a l i mi i n j ë g a z e t a r i n ë r e d a k t o r o s e k a l i mi n g a p u n o n j ë s i t i t r a v e , n ë g a z e t a r .

E d h e p s e t ë k r i j o h e t i d e j a s e k ë t o l l o j l ë v i z j e s hj a n ë t ë s h p e s h t a , t ë i n t e r v i s t u a r i t p ë r me n d i n f r a z a t ë t i p i t ‘ v i t i ne k a l u a r ’ a p o ‘ p a r a 4mu a j s h ’ , p a d h ë n ë d e t a j e k o n k r e t e . “ K a n j ë v i t , q ë n j ë p r e j d j e mv e q ë k i s h t e a r d h u r k ë t ud h e e c a k t o v a k r y e r e d a k t o r …”

4 2

“ J o , n u kk ap a t u r .

D u h e t k u p t u a r e d h eq ëme d i a t o n l i n ef u n k s i o n o j n ëe d h emes t a f et ëv o g l a .

A qmët e p ë r q ë me d i a q ë u n ë d r e j t o j n u k k a s h u më k o h ë q ë ë s h t ë h a p u r . ”

-Ak e n ip a s u rp ë r v o j amep u n ë ma r r ë st ëc i l ë tk a n ëp r e t e n d u a rp ë rn d ë r p r e r j et ëp a d r e j t ët ë ma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s ?

T ëp y e t u r p ë r n d ë r p r e r j e nep a d r e j t ët ëma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s , ec i l aë s h t ën j ëç ë s h t j eq ëp r e k e t s h p e s hn ë r a p o r t et ëme d i a s n ëS h q i p ë r i , s h u mi c aet ëi n t e r v i s t u a r v ep ë r g j i g j e nt h j e s h t j o( mës a k t ë s i s h t 1 3n g a1 5t ë i n t e r v i s t u a r ) .

D i s ap r e j t ëi n t e r v i s t u a r v ef a j ë s o j n ëg a z e t a r ë t t ëc i l ë t j a p i nd o r ë h e q j e nd h en u kr e s p e k t o j n ëa f a t e t l i g j o r e , s i ç p a r a s h i k o h e nn ë k o d i ne p u n ë s a p ok o n t r a t ë . “ K u r l i d h i mk o n t r a t ë n n ël l i m, k u r t h e mi q ë n ë mo me n t i n k u r t i d o t ë d u h e t t ë i k ë s h d u h e t t ë n a n j o f t o s h n j ë mu a j p a r a d h e n ë mo me n t i n q ë n e me n d o j më s e t i n u k mu n d t ë v a z h d o s h më p u n ë n d o t ë t ë i n f o r mo j më mi n i mu mi n j ë mu a j p a r a .

D h e a j o q ë n d o d hë s h t ë k j o : q ë n e a s n j ë h e r ë n u k e k e mi s h k e l u r k ë t ë n j ë mu a j k u r k aq e n ë n e v o j ap ë r t ë l a r g u a r k o l e g ë .

A mar r a l l ë ë s h t ë z b a t u a r q ë a t at ë q ë n d r o j n ë n j ë mu a j p a s i n ak a n ë n j o f t u a r .

S e p s e t h o n ë q ë s h i k o u n ë k a mg j e t u r n j ë v e n dq ë d u h e t t ë i k i p ë r n j ë j a v ë . ” N d ë r k o h ë n ë n j ë r a s t s p e c ik , e d h e p s e i / e i n t e r v i s t u a r i / a p ë r g j i g j e ns e n u k k a p a s u r , më p o s h t ë k u r k ë r k o nt a s h p j e g o j ë j e pn j ë p ë r g j i g j e k o mp l e t t ë k u n d ë r t : “ J o . . .

P r o b l e mi ë s h t ë k ë t u , k ë t uç d o d i t ë mu n d t ë k e t ë n d o n j ë r a s t t ë n d ë r p r e r j e s s ë p a d r e j t ë t ë k o n t r a t ë s s ë p u n ë s , p o r k ar a s t eq ëe d h eu n ëv e t ëi t h e mn d o n j ë r i t me r r ç a n t ë nd h ei ks e p s ev i j n ës h u mët ëp a p ë r g a t i t u r g a z e t a r ë t , n u kek u p t o j n ël a j mi n .

U n ës k a mç f a r ëp r e s mës h u mën g aa i .P o r r a s t ea r b i t r a r et ëh e q j e s n g a p u n an u k k ap a s u r . ” .

N g as h p j e g i mi d e l q ëk yë s h t ën j ër a s t i p a s t ë r a r b i t r a r i h e q j e sn g ap u n a , p o r n u ks h i h e t s i i t i l l ën g ai / e i n t e r v i s t u a r i / a .

-Ak e n i p a s u r p ë r v o j amep u n ë ma r r ë s t ëc i l ë t k a n ëp r e t e n d u a r p ë r v o n e s an ëma r r j e nep a g ë s ?

T ë p y e t u r p ë r p ë r v o j a t ë v o n e s a v e n ë p a g a q ë g j i t h a s h t ud e l n ë r a p o r t e t ë me d i a s s i p r o b l e mi k u d o g j e n d u r s h u mi c a e t ë i n t e r v i s t u a r v e ( 1 3n g a 1 5 ) p ë r g j i g j e nq ë n u k k a v o n e s a , q o f t ë e d h e p ë r d i s a d i t ë , p o r q ë a t a j a n ë s h u më t ë r r e g u l l t n ë p a g e s a . “ J o N e e ma r r i mp a g ë n n ë më n y r ë j a s h t ë z a k o n i s h t k o r r e k t e , ma k s i mu mi n ë d a t ë n 6 t ë mu a j i t t ë a r d h s h ë m.

N ë s e s o t j e mi n ë ma j , n e n ë 5o s e 6q e r s h o r n a j e p e t p a g a .

J a v ë ne p a r ë o s e 4 5d i t ë t e p a r a t a mu a j i t . ” “ J o Ë s h t ë k r i j u a r n j ë l l o j mi t i p ë r n e s i k u r n u k j a p i mp a g a t , p o r k j o n u k ë s h t ë f a r e e v ë r t e t ë .

N ë k o n t r a t ë k a n j ë d a t ë t ë c a k t u a r k u r me r r e t p a g a d h e a j o d a t ë ë s h t ë r e s p e k t u a r p ë r h e r ë n g a n e . ” “ P a g u h e ns h u më mi r ë n ë me d i a , e d h e k u s h t e t j a n ë ma k s i ma l e .

P a g ak a l o h e t n ë p ë r mj e t b a n k ë s , s i d h e p a g u h e n e d h e s i g u r i me t s h o q ë r o r e . ”

4 3

N ë v e t ë mn j ë r a s t , n ë p ë r g j i g j e k e mi p r a n i mt ë v o n e s a v e n ë p a g e s a me j u s t ik i mi nq ë l e k ë t i k a p r o n a r i : “ P o P r o n a r i i k ap a r a t ë .

S i p a s t i j b i z n e s e t q ën a n c o j n ë t e l e v i z i o n i nn u k i p a g u a j n ë p a r a t ë e r e k l a ma v e n ë k o h ë .

A t ai v o n o j n ë p a g e s a t k j o s j e l l e d h e v o n e s e p a g a s hp ë r p u n o n j ë s i t s e p s e k y ë s h t ë T Vq ë mb i j e t o nme t ë a r d h u r a t q ë s i g u r o nv e t ë .

T ë a r d h u r a t v o n o j n ë , z v a r r i t e nd h e p a g a t v o n o h e n .

P o r , p ë r g j i t h ë s i s h t b r e n d amu a j i t v i j n ë p a g a t , s e p s e k a t e l e v i z i o n e q ë i v o n o j n ë e d h e me 2mu a j . ” .

N d ë r k o h ë ë s h t ë i n t e r e s a n t f a k t i q ë e d h e n ë k o me n t e t q ë i uj a n ë k ë r k u a r t ë s h k r u a j n ë n ë f u n dt ë p y e t ë s o r i t ( t ë p y e t u r n ë s e k a n ë k o me n t e t ë t j e r a ) , d i s a n g a t ë i n t e r v i s t u a r i t , e i d e n t ik o j n ë p r o b l e mi n e v o n e s a v e n ë p a g a , p o r j os i d i ç k a q ë n d o d hn ë me d i a ne t y r e , p o r n d o d hn e me d i a t ë t j e r a .

K y l l o j t r a n s f e r i mi i f e n o me n i t , ‘ d i k ut j e t ë r , p o r j ot e k n e ’ , d h e k u r t ë g j i t h ë t h o n ë t ë n j ë j t ë ng j ë , t ë b ë nt ë d y s h o s hn ë s i n q e r i t e t i ne k ë t i j p o h i mi .

N j ës h e mb u l l i k ë s a j më n y r ët ëme n d u a r i ë s h t ëe d h ep ë r g j i g j amëp o s h t ëen j ët ëi n t e r v i s t u a r i i c i l i f a j ë s o n g a z e t a r ë t p ë r k ë t ë s i t u a t ë : “ Mb i k u s h t e t e p u n ë s d o t h o s h a q ë ë s h t ë b ë r ë e mo d ë s q ë t ë t h u h e t q ë g a z e t a r ë t p u n o j n ë n ë k u s h t e j o t ë d e n j a , s a i p ë r k e t X X X X( e mr i i me d i a sk up u n o np e r s o n i ) k j on u kn d o d h .

P ë r g j i t h ë s i s h t n d o d hmep o r t a l e t , p o r a ma g j i t h s e s i më d u k e t s e ë s h t ë b ë r ë p a k l e g j e n d ë q ë g a z e t a r ë t n u k p u n o j n ë n ë k u s h t e t ë mi r a .

K a r a s t e k u r p o , g a z e t a t p u n o j n ëmed yb o r d e r o , n u kd e k l a r o h e np a g a t ev ë r t e t a .

A mak j on ës y r i nt i më s h t ëma n g ë s i eg a z e t a r i t i c i l i p r a n o nn ë k u s h t e t ë t i l l a .

P o r p o a s h t uë s h t ë ma n g ë s i e d h e e i n s t i t u c i o n e v e s h t e t ë r o r e p ë r t ë u s h t r u a r k o n t r o l l i ne d u h u r . ” N g aa n at j e t ë r p ot e kk o me n t e t , d u k eq e n ës eë s h t ën j ëp y e t j eeh a p u r d h ef u n d i i i n t e r v i s t ë s , d i k u s hn g at ë i n t e r v i s t u a r i t k a b ë r ë k ë t ë k o me n t : “ A j oq ëu n ëk a mv ë n ër e , d u k ep a s u r p a r a s y s hq ëk a m1 6v i t ee k s p e r i e n c ë , ë s h t ës aI p ë r k e t k o n t r a t a v et ë g a z e t a r ë v e .

K ë t up oa s s i g a z e t a r e d h e j os i me n a x h e r e .

S h u mi c ae g a z e t a r ë v e , s i n ë me d i a ne s h k r u a r e d h e n ë a t ëv i z i v e , j a n ët ëd e k l a r u a r mep a g ë nmi n i ma l e , t ës i g u r u a r s i p a s p ok ë s a j p a g emi n i ma l e , d h ep j e s ë nt j e t ë r e ma r r i nn ë d o r ë . ” P j e s at j e t ë r eme d a l j e s j a n ëp ë r g j i g j e t eg a z e t a r ë v ep r o f e s i o n i s t ëk u r p y e t e nn ë s ek a n ëp a s u r v o n e s an ëp a g a d h e s a k a n ë z g j a t u r k ë t ov o n e s a ?

K u r p y e t e nn ë s e ‘ p op a g u h e nn ëmë n y r ët ër r e g u l l t p ë r p u n ë nq ëp ob ë j n ë ’ 1 8 .

4%et y r ep ë r g j i g j e nJ O .

N d r y s h e n g a p r e t e n d i me t e me n a x h e r ë v e / p r o n a r ë v e t ë me d i a s , n j ë n u më r i k o n s i d e r u e s h ë mg a z e t a r ë s ht h o n ë q ë n u k p a g u h e nr r e g u l l i s h t .

4 4

“ K j of a q e ë s h t ë l ë n ë q ë l l i mi s h t b o s h ”

R A P O R TMB I MA R R Ë D H Ë N I E TEP U N Ë SN ËF U S H Ë NEG A Z E T A R I S Ë MJ E T E TD H EMB R O J T J AEMA R R Ë D H Ë N I E V E T ËP U N Ë SP Ë RP R O F E S I O N I S T Ë TER I N J A b s t r a k t R e f e r i mi s y n o nt ëj a p ën j ëp a n o r a mëmb i mb r o j t j e nema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s d h ep ë r c a k t i mi net ëg j i t h a mj e t e v ed h ea s p e k t e v ep r o c e d u r a l eq ëb ë j n ët ëmu n d u rmb r o j t j e nema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s .

F i l l i mi s h t , p ë r c a k t o h e ng a r a n c i t ë k u s h t e t u e s e d h e l i g j o r e s e ç f a r ë d ot ë k o n s i d e r o j më ma r r ë d h ë n i e p u n e .

C i l i ë s h t ë k u a d r i l i g j o r q ëmb r o nma r r ë d h ë n i e t ep u n ë sp ë r g a z e t a r ë t d h en ë s eë s h t ën e v o j aen j ëp a r a s h i k i mi s p e c ikp ë r mb r o j t j e net y r e .

N i s u r n g an a t y r aev e ç a n t ëep u n ë s , d u k euk o n s i d e r u a r e d h es i g a r d i a n ët ël i r i s ë , n ët r a j t i m g j e n d e ne d h e r a p o r t e t q ë k r i j o j n ë ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s s ë g a z e t a r ë v e me t ë d r e j t ë np ë r l i r i n ë e s h p r e h j e s s i n j ë d r e j t ë k u s h t e t u e s e d h e e d r e j t ë q ë g j e n d e t e d h e n e K o n v e n t ë nE v r o p i a n e p ë r t ë D r e j t a t e N j e r i u t .

P ë r k ë t ë d o e t ë p a s q y r o h e np r a k t i k a t më t ë mi r a t ë a t i j q ë ë s h t ë k o n s i d e r u a r n g a G j y k a t a E v r o p i a n e p ë r t ë D r e j t a t e N j e r i u t s i “ e f e k t i f r e n u e s ” .

N ë v i j i md o t ë b ë h e t n j ë a n a l i z ë e d e t a j u a r s e ç f a r ë d o t ë k u p t o j më me ma r r ë d h ë n i e p u n e s i p a s l e g j i s l a c i o n i t s h q i p t a r p o r e d h ea t i j e v r o p i a n .

G j i t h a s h t ud ot ët r a j t o h e t e d h er a p o r t i q ëk a n ët ëp u n ë s u a r i t r i s h t a z i a p o a t a q ë më s o j n ë p r o f e s i o n i na p o e d h e t ë p u n ë s u a r i t s i i n t e r s h i pn ë r a p o r t me ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s d h en ë s ek j ok a t e g o r i g ë z o nmb r o j t j et ëp o s a ç men g al e g j i s l a c i o n i i p u n ë s .

N ëp ë r f u n d i md ot ës y n o h e t me d a l j e ne d i s a p ë r f u n d i me v e mb i mb r o j t j e nl i g j o r e q ë g ë z o j n ë g a z e t a r ë t n ë ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s .

1 .

S i t u a t ak u s h t e t u e s ed h el i g j o r ep ë r mb r o j t j e nema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s E d r e j t a p ë r p u n ë ë s h t ë n j ë n g a l i r i t ë t h e me l o r e q ë n j i h e t n g a K u s h t e t u t a e S h q i p ë r i s ë p o r e d h e n g a d o k u me n t e t t ë t j e r a n d ë r k o mb ë t a r e . Ë s h t ë n j ë n g a l i r i t ë e b r e z i t t ë p a r ë q ë k a t ë b ë j ë d r e j t p ë r d r e j t ë me d i n j i t e t i ne n j e r i u t .

S i et i l l ë , n j ës ë r ël e g j i s l a c i o n e s hi k a n ën j o h u rn j ëv e n dt ër ë n d ë s i s h ë mn ëd o k u me n t e tet y r ep a r ë s o r ës i k u s h t e t u t a t d h en g aa n at j e t ë r u s h t r o h e t n j ëk o n t r o l l i p o s a ç ë mp ë r mb r o j t j e nep u n ë ma r r ë s i t s i p a l amëep a mb r o j t u r n ëma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s .

N ëK u s h t e t u t ë neR e p u b l i k ë ss ëS h q i p ë r i s ë , mi r a t u a r n ëv i t i n1 9 9 8 , n ë N e n i n4 9ë s h t ë p a r a s h i k u a r s e ç d on j e r i k a t ë d r e j t ë t ët o j ë mj e t e t e j e t e s ë s s ë t i j me p u n ë t ë l i g j s h me , q ë e k a z g j e d h u r o s e p r a n u a r v e t ë d h e ë s h t ë i l i r ë t ë z g j e d h ë p r o f e s i o n i n , v e n d i ne p u n ë s , s i d h e s i s t e mi ne k u a l ik i mi t t ë v e t p r o f e s i o n a l .

N d ë r k o h ë , ç d ot ë p u n ë s u a r i i g a r a n t o h e t e d r e j t a e mb r o j t j e s s h o q ë r o r e .

P ë r v e ç t ë d r e j t ë s p ë r 1 p u n ë , K u s h t e t u t a g a r a n t o ne d h e t ë d r e j t ë ne g r e v ë s d h e o r g a n i z i me v e s i n d i k a l e p ë r ç d oi n d i v i d .

P ë r g j i t h ë s i s h t d o k u me n t e t k u s h t e t u e s a p ok o n v e n t o r ë j a n ë v e t ë mp a r a s h i k i me t ë p ë r g j i t h s h me d h e d e t a j i me t e t y r e b ë h e nn ë k u a d r i nl i g j o r t ë z a k o n s h ë ms i ç mu n dt ë j e n ë l i g j e t a p ov e n d i me t e K ë s h i l l i t t ë Mi n i s t r a v e .

N g a i n t e r p r e t i mi q ëb ë nd o k t r i n ap ë rma r r ë d h ë n i e tep u n ë së s h t ës eç d oi n d i v i dë s h t ëi l i r ët ëz g j e d hv e t ë p r o f e s i o n i nq ë d o t ë u s h t r o j ë .

K e mi p a r a s y s hs i t u a t ë np a r a mi r a t i mi t t ë p l u r a l i z mi t p o l i t i k k ui n d i v i d ë t n u k i s h i n k r e j t t ël i r ën ëz g j e d h j e nep r o f e s i o n i t d h ev e n d i t t ëp u n ë s v e ç a n ë r i s h t .

N i s u r n g ak j o “ f r i k ë ” , n ëK u s h t e t u t ëk a g j e t u r v e n de d h ek yp a r a s h i k i m.

N d ë r k o h ë , r e f e r u a r n e n i t 4 9 , ë s h t ëen d a l u a r ç d ol l o j f o r mep u n eed e t y r u a r a p os h f r y t ë z i mi q ë mu n dt i b ë h e t p u n ë ma r r ë s i t .

4 6

1 N e n i 4 9 : 1 .

S e c i l i k at ëd r e j t ët ët o j ëmj e t e t ej e t e s ë s s ët i j mep u n ët ël i g j s h me , q ëek az g j e d h u r o s ep r a n u a r v e t ë .

A i ë s h t ëi l i r ët ë z g j e d h ë p r o f e s i o n i n , v e n d i ne p u n ë s , s i d h e s i s t e mi ne k u a l ik i mi t t ë v e t p r o f e s i o n a l .

2 .

T ë p u n ë s u a r i t k a n ë t ë d r e j t ë ne mb r o j t j e s s h o q ë r o r e t ë p u n ë s .

N e n i 5 0 : T ë p u n ë s u a r i t k a n ë t ë d r e j t ë t ë b a s h k o h e nl i r i s h t n ë o r g a n i z a t a s i n d i k a l e p ë r mb r o j t j e ne i n t e r e s a v e t ë t y r e t ë p u n ë s .

P ë r k ë t ë s h t e t i , e d h e p s e d u h e t t ë j e t ë d o r ë j a s h t ë d h e n u k d u h e t t ë n d i k o j ë n ë z g j e d h j e n e p r o f e s i o n i t a p o v e n d i t t ë p u n ë s , p ë r s ë r i ë s h t ë i d e t y r u a r t ë ma r r ë ma s a t p ë r g a r a n t i mi ne t ë d r e j t a v e t ë p u n ë ma r r ë s v e .

P ë r s h e mb u l l , s h t e t i ë s h t ëi d e t y r u a r t ëg a r a n t o j ëp a r i mi nk u s h t e t u e s t ëb a r a z i s ën ëp u n ë .

G j i t h a s h t us h t e t i d u h e t t ëma r r ë 2 ma s a p ë r g a r a n t i mi ne l i r i s ë s i n d i k a l e , t ë d r e j t ë ne g r e v ë s a p oe d h e t ë d r e j t ë np ë r k u j d e s s o c i a l .

P ë r s h k a kt ëa n g a z h i mi t t o n ën ëK ë s h i l l i neE v r o p ë sd h er a t ik i mi t t ëK o n v e n t ë sE v r o p i a n ep ë r t ëD r e j t a t e N j e r i u t ( K E D N J ) , mb r o j t j a e ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s , g a r a n t o h e t e d h e n g a k y d o k u me n t .

K ë s h t un ë N e n i n4t ë K E D N J s ëë s h t ëp a r a s h i k u a r s ea s k u s hn u kmu n dt ës h t r ë n g o h e t p ë r t ëk r y e r n j ëp u n ët ëd e t y r u a r o s et ë d e t y r u e s h me .

K o n v e n t an g aa n aes a j ë s h t ën j ëd o k u me n tb a z ëq ëp a r a s h i k o nn j ës t a n d a r dmi n i ma l t ë g a r a n t i mi t t ë mb r o j t j e s s ë t ë d r e j t a v e t ë n j e r i u t .

N g aa n at j e t ë r , p r a k t i k ag j y q ë s o r ek an j o h u r z h v i l l i met ër e j amb i k o n c e p t i nen d a l i mi t t ëp u n ë s s ëd e t y r u a r .

I n t e r p r e t i mi q ë k a b ë r ë G j y k a t a E v r o p i a n e p ë r t ë D r e j t a t e N j e r i u t ( G j E D N j ) n ë l i d h j e me k ë t ë k o n c e p t ë s h t ë s e d o t ë p ë r b ë j ë p u n ë t ë d e t y r u a r , ç d o p u n ë o s e s h ë r b i mq ë i k ë r k o h e t n j ë i n d i v i d i n ë nk ë r c ë n i mi ne ç f a r ë d o d ë n i mi d h e 3 P ë r t a b ë r ë më p r a k t i k e d ot ë p ë r ç k a i n d i v i d i n ëa l ë n u k ë s h t ë t r e g u a r v e t ë i g a t s h ë mme d ë s h i r ë ne t i j t ë p l o t ë . k o n s i d e r o h e t p u n ëed e t y r u a r e d h ek u r p u n o nj a s h t ëo r a r i t t ëp u n ë s d h ep u n ë d h ë n ë s i v e n d o s s en u kd ot ë p a g u a j ëmb i s h t e s a t a p os ed ot ëj a p ën j ëp a g e s ët ër e d u k t u a r a p od ot ëp a g u a j ëp ë r p u n ë nk u r a i t ëk e t ë b u x h e t t ë mj a f t u e s h ë m.

D o k u me n t i mëi r ë n d ë s i s h ë mq ëmb r o nma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s n ëv e n d i nt o n ëë s h t ëK o d i i P u n ë s ( K .

P u n ë s ) .

Mb ë s h t e t u rn ëp a r i me tk u s h t e t u e s eq ëc i t u a mmës i p ë rp o re d h en ëd o k u me n t e tn d ë r k o mb ë t a r ët ë d e t y r u e s h mep ë rn e , s i çë s h t ëK E D N J u t , K .

P u n ë së s h t ëd o k u me n t i mëi p l o t ëq ëd e t a j o np a r i me td h e k o n c e p t e t e mb r o j t j e s s ë ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s .

T ë g j i t h a p a r i me t e c i t u a r a më s i p ë r , n u k mu n d t ë j e n ë t ë v e t ë z b a t u e s h me , a t oma r r i nj e t ën ë p ë r mj e tz b ë r t h i mi tq ëi b ë nk yk uK o dma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s .

N ëK o d p a r a s h i k o h e nt ëd r e j t a t p r o c e d u r a l ed h eg a r a n c i t ëq ëe k z i s t o j n ëp ë r p u n ë ma r r ë s i nn ër a s t i nen d ë r p r e r j e s s ë 4 ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s d h e s a n k s i o n e t q ë d u h e t t ë p a g u a j ë p u n ë d h ë n ë s i .

K o n k r e t i s h t p a r a s h i k o h e nr a s t e t e z g j i d h j e s s ëma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s , a f a t e t d h ep r o c e d u r aq ëd u h e t n d j e k u r n g ap u n ë ma r r ë s i .

P a r a s h i k o h e n r a s t e t a b u z i v e t ë z g j i d h j e v e t ë ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s d h e s a n k s i o n e t p ë r k a t ë s e p ë r ç d or a s t .

Mës i p ë r , i s h t ei g j i t h ëk u a d r i l i g j o rq ër r e g u l l o nma r r ë d h ë n i e tep u n ë sn ëv e n d i nt o n ë .

E d h es i t u a t ae ma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë ss ëg a z e t a r ë v er r e g u l l o h e tp on g ak j ob a z ël i g j o r e .

N u kk an d o n j ëd o k u me n tt ë p o s a ç ë mq ë t ë n o r mo j ë v e p r i mt a r i n ë e g a z e t a r ë v e d h e r r e g u l l i mi ne ma r r ë d h ë n i e v e t ë t y r e t ë p u n ë s .

E d h e p s e s i t u a t a e me d i a v e n ë v e n d i nt o n ë ë s h t ë e r r e g u l l u a r me l i g j t ë p o s a ç ë m, n u k k a a s n j ë p a r a s h i k i mp ë r ma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s .

K ë s h t ul i g j i k o r n i z ëq ër r e g u l l o ns i t u a t ë neme d i a v en ëv e n d i nt o n ëë s h t ël i g j i n r .

9 7 / 2 0 1 3 “ P ë r me d i a t a u d i o v i z i v en ëR e p u b l i k ë neS h q i p ë r i s ë ” i n d r y s h u a r .

G j i t h a s h t ue d h el i g j i n r .

7 7 5 6 , d a t e 1 1 .

1 0 .

1 9 9 3 “ P ë r s h t y p i n ” i n d r y s h u a r .

N ën d r y s h i me t q ëi j a n ëb ë r ën ëv i t i n1 9 9 7ë s h t ës h f u q i z u a r eg j i t h ë p ë r mb a j t j aek ë t i j l i g j i d h eë s h t ël ë n ëv e t ë mmen j ëp a r a s h i k i ms es h t y p i ë s h t ëi l i r ëd h es el i r i aes h t y p i t mb r o h e t me l i g j .

A u r e l a A n a s t a s i , L u a nO ma r i , E D r e j t a K u s h t e t u e s e , f q .

1 8 8 , T i r a n ë P e g i 2 0 1 0 S h i k oç ë s h t j e nG r a z i a n i We i s s k .

A u s t r i s ë ; S t u mme r k .

A u s t r i s ë [ D h M] , §1 1 8 ) ; 4 A l b a n a S h t y l l a , K o me n t a r i K o d i t t ë P u n ë s , f q1 7 , T i r a n ë 2 0 1 7 ; 2 3

4 7

S amës i p ë r , n u k k aa s n j ëp a r a s h i k i mk o n k r e t q ët ëmb r o j ëma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s n ël i g j e t s p e c ik et ëc i t u a r a më s i p ë r .

G j i t h ë s i e d h e s a më s i p ë r d ot ë mj a f t o n i np ë r t ë s i g u r u a r n j ë mb a r ë v a j t j e t ë mi r ë t ë ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s n ë f u s h ë ne me d i a s .

2 .

G a r a n c i t ës h t e s ën ëd o k u me n t e t n d ë r k o mb ë t a r ë e ç g a r a n c i v e t ë c i t u a r a më s i p ë r , g a z e t a r ë t g ë z o j n ë d h e n j ë mb r o j t j e s p e c ik e n g a K o n v e n t a E v r o p i a n e p ë r t ë V D r e j t a t e N j e r i u t .

G u x o j më t ë t h e mi s e d o k u me n t e t n d ë r k o mb ë t a r ë i s i g u r o j n ë g a z e t a r ë v e n j ë mb r o j t j e d ys h e , 5 i c i l i n ë t h e l bs a n k s i o n i nl i r i n ë e t ë p ë r ma r r ë d h ë n i e t e t y r e t ë p u n ë s .

I r e f e r o h e mi k ë t uN e n i t 1 0t ë K E D N J s ë me n d u a r i t d h el i r i n ëes h p r e h j e s .

N ëa s n j ëa l ët ët i j n u kp ë r me n d e nmb r o j t j aema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s s ë g a z e t a r ë v e , me g j i t h a t ë n ë v l e r ë s i mi n t o n ë s i t u a t a t ë c a k t u a r a n ë ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s mu n d t ë p ë r b ë j n ë s h k a k p ë r t umb r o j t u r n g an e n i 1 0i K E D N J .

N e n i 1 0mb r o nl i r i n ëes h p r e h j e s n ët ë r ë s i , me g j i t h a t ëme n d o j mës e z e t a r ë t s i n j ë s u b j e k t i p o s a ç ë m, g ë z o j n ë g j i t h a s h t un j ë mb r o j t j e t ë p o s a ç me . g a Mes u b j e k t t ëp o s a ç ë md ot ëk u p t o j mëa t ëq ëe d h ev e t ëG j y k a t aE v r o p i a n ep ë r t ëD r e j t a t eN j e r i u t ek a ëd e mo k r a c i s ë .G a z e t a r ë tj a n ëk a n a l iiç o nt e kp u b l i k u k o n s i d e r u a rg a z e t a r i ns in j ë“ r o j t a rp u b l i k ”6t i n f o r ma c i o n i nd h et ëd h ë n at ër ë n d ë s i s h meq ëk a n ët ëb ë j n ëmek o n t r o l l i nn g aa n aes h o q ë r i s ët ëq e v e r i s j e s .

N ë k ë t ë k u p t i m, mb r o j t j a e ma r r ë d h ë n i e v e t ë t y r e t ë p u n ë s p ë r s h k a k t ë f u n k s i o n i t q ë k a n ë ë s h t ë n j ë d e t y r i mq ë v e ç d i s p o z i t a v e më s i p ë r , mb r o h e t e d h e n ë më n y r ë t ë p o s a ç me n g a N e n i 1 0i K o n v e n t ë s .

N e n i 1 0 , s i ç i n t e r p r e t o h e t n g a G j y k a t a , o f r o nn j ë mb r o j t j e t ë f o r t ë p ë r t ë d r e j t ë ne l i r i s ë s ë s h p r e h j e s .

G j y k a t a e p ë r s h k r u a nv a z h d i mi s h t k ë t ët ëd r e j t ës i “ n j ën g at h e me l e t k r y e s o r et ës h o q ë r i s ëd e mo k r a t i k ed h en j ëp r e j k u s h t e v eb a z ëp ë r p ë r p a r i mi nes a j d h ep ë r p ë r mb u s h j e nv e t j a k et ëç d oi n d i v i d i ” .

A s h t us i ç k ap o h u a r G j y k a t a n ë v e n d i mi n e s a j t h e me l o r n ë ç ë s h t j e n H a n d y s i d e k u n d ë r Mb r e t ë r i s ë s ë B a s h k u a r , l i r i a e s h p r e h j e s “ g j e n z b a t i m j ov e t ë mp ë r ‘ i n f o r ma c i o n i n ’ o s e ‘ i d e t ë ’ q ë p r a n o h e np o z i t i v i s h t a p ok o n s i d e r o h e ns i t ë p a d ë ms h me o s e ç ë s h t j e p ë r t ’ us h p ë rl l u r , p o r e d h e p ë r a t oq ë o f e n d o j n ë , t r o n d i t i no s e s h q e t ë s o j n ë s h t e t i no s e ç d og r u pt ë p o p u l l s i s ë .

T ë t i l l a j a n ë k ë r k e s a t e p l u r a l i z mi t , t o l e r a n c ë s d h e me n d j e s s ë h a p u r , p a t ë c i l a t n u k k a n j ë ‘ s h o q ë r i d e mo k r a t i k e ’ ” ( §4 9 ) .

K yp a r i mk r i j o nh a p ë s i r ë nen e v o j s h mep ë rn j ëd e b a tp u b l i kt ëf o r t ëep l u r a l i s tn ës h o q ë r i n ë 7 d e mo k r a t i k e .

N i s u r n g a r ë n d ë s i a q ë k a l i r i a e s h p r e h j e s n ë n j ë s h o q ë r i t ë l i r ë , G J E D N J u t k a p ë r p u n u a r a t ë q ë n j i h e t s i p a r i mi i “ e f e k t i t f r e n u e s ” .

K yp a r i mn ë n k u p t o ns en j ëp e r s o np ë r f s h i h e t n ë “ v e t ëc e n s u r i m” , p ë r s h k a kt ëf r i k ë ss ë s a n k s i o n e v e j op ë r p j e s ë t i mo r e o s e p ë r s h k a k t ë f r i k ë s s ë n d j e k j e s p e n a l e , s i r r j e d h o j ë e l i g j e v e me o b j e k t t e j e t

4 8

5 N e n i 1 0 : Ç d o k u s hk at ëd r e j t ë nel i r i s ës ës h p r e h j e s .

K j oed r e j t ëp ë r f s h i nl i r i n ëeme n d i mi t d h el i r i n ëp ë r t ëma r r ëo s ep ë r t ëd h ë n ë i n f o r ma c i o n e o s e i d e p a n d ë r h y r j e ne a u t o r i t e t e v e p u b l i k e d h e p a ma r r ë p a r a s y s hk uj t ë .

K y n e nn u k i n d a l o nS h t e t e t q ë t ë v e n d o s i nr e g j i ma u t o r i z i me s hp ë r s i p ë r ma r r j e t e r a d i o d i f u z i o n i t , t ë k i n e ma s ë , o s e t ë t e l e v i z i o n i t .

U s h t r i mi i k ë t y r el i r i v e , q ëp ë r mb a nd e t y r i med h ep ë r g j e g j ë s i , mu n dt ’ un ë n s h t r o h e td i s af o r ma l i t e t e v e , k u s h t e v e , k uz i me v eo s e s a n k s i o n e v e t ë p a r a s h i k u a r a n g a l i g j i d h e q ë , n ë n j ë s h o q ë r i d e mo k r a t i k e , p ë r b ë j n ë ma s a t ë n e v o j s h me p ë r s i g u r i mi nk o mb ë t a r , i n t e g r i t e t i n t e r r i t o r i a l o s es i g u r i n ëp u b l i k e , p ë r mb r o j t j e ner e n d i t d h ep a r a n d a l i mi nek r i mi t , p ë r r u a j t j e nes h ë n d e t i t o s et ëmo r a l i t , p ë r mb r o j t j e ne d i n j i t e t i to s et ëd r e j t a v et ët ët j e r ë v e , p ë rt ën d a l u a rp ë r h a p j e net ëd h ë n a v ek o nd e n c i a l eo s ep ë rt ëg a r a n t u a ra u t o r i t e t i nd h e p a a n s h më r i n ë e p u s h t e t i t g j y q ë s o r .

6 T a r l a c hMc G o n a g l e “ L i r i aeS h p r e h j e sd h eF y e r j a ” N j ës t u d i mi j u r i s p r u d e n c ë ss ëG j y k a t ë sE v r o p i a n et ëD r e j t a v et ëN j e r i u t , f q .

2 1 , www . c o e . i n t 7 P oa t y ;

8 t ëg j e r ë .

K ye f e k tf r e n u e s “ v e p r o nn ëd ë mt ës h o q ë r i s ën ët ë r ë s i ” .

P a r i mi mës i p ë r , us i g u r o nmb r o j t j e g j y q t a r ë v e , f u n k s i o n a r ë v e p u b l i k e t j .

P o r n i s u r n g a r ë n d ë s i a e mi s i o n i t t ë g a z e t a r i t , G j y k a t a i k a s h k r i r ë e f e k t e t e k ë t i j p a r i mi e d h e n ë f u s h ë ne me d i a s d u k e us i g u r u a r mb r o j t j e n g a n e n i 1 0e d h e g a z e t a r ë v e .

P y e t j a q ë l i n dë s h t ë s i d ot ë p ë r k t h e h e t k j os i t u a t ë , n ë mb r o j t j e ne ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s s ë g a z e t a r ë v e d h e g a r a n c i v e q ë j e pn e n i 1 0i K o n v e n t ë s p ë r n d a l i mi ne “ e f e k t i t f r e n u e s ” .

N i s u r n g a s i t u a t a n ë v e n d i nt o n ë , k ut r e g u i p u n ë s n ëp ë r g j i t h ë s i , et r e g ui p u n ë s p ë r g a z e t a r ë t n ëv e ç a n t i , k an j ës ë r ëp r o b l e ma t i k a s h( p a g e s amep a g a mi n i ma l e , p a g i mi n ët ëz e z ë , mo sf o r ma l i z mi , i n e k z i s t e n c aes h o q a t a v ea p os i n d i k a t a v eq ët ëmb r o j n ë 9 , p i k ë r i s h t p a r i me t e n e n i t 1 0t ë K o n v e n t ë s d h e ‘ e f e k t i f r e n u e s ” j a n ë më t ë a p l i k u e s h me k o l e g j i a l i s h t g a z e t a r ë t ) s ek u r r ë .

P ë r i l u s t r i md ot ët h o s h i ms er a s t i mëk l a s i kq ëmu n dt ëh a s e t ë s h t ën d ë r p r e r j aema r r ë d h ë n i e v et ë p u n ë s s ë g a z e t a r ë v e , p ë r s h k a k t ë q ë n d r i me v e a p ome n d i me v e t ë t i j .

K ë t ëk at h e k s u a r e d h eG J E D N J u t n ëç ë s h t j e nF u e n t e sB o b ok .

S p a n j ë s , n r .

3 9 2 9 3 / 9 8 .

Z .

F u e n t e si s h t en j ë g a z e t a r i p u n ë s u a r n ë k o mp a n i n ë t e l e v i z i v e T V E n ë S p a n j ë .

A n k u e s i k i s h t e n j ë e mi s i o nt ë t i j i nr a d i o f o n i k d h e n ë n j ën g at r a n s me t i me t , a i k r i t i k o np o l i t i k a t me n a x h e r i a l et ës h o q ë r i s ë .

K yuk o n s i d e r u an j ëv e p r i mq ëc e n o n t e ma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s n g aa n aea d mi n i s t r a t o r ë v ed h ev e n d o s i nn d ë r p r e r j e nema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s p ë r z .

F u e n t e s .

P a s a n k i mi t g j y q ë s o r n ë g j y k a t a t k o mb ë t a r e , a n k u e s i b ë na n k i mn ë G J E D N J u t , k up r e t e n d o nc e n i mt ë l i r i s ës ës h p r e h j e s .

Q e v e r i aS p a n j o l l eumb r o j t mea r g u me n t i ns ek e mi t ëb ë j mëmen j ëma r r ë d h ë n i eme s p r i v a t ë s hd h ek e mi t ëb ë j mëmen j ëma r r ë d h ë n i ep u n eec i l an u ki n ë n s h t r o h e t g a r a n c i v et ëK o n v e n t ë s .

P ë r k u n d ë r p r e t e n d i me v et ëq e v e r i s ë , G J E D N J u t , us h p r e hs en e n i 1 0ë s h t ën j ëd i s p o z i t ëec i l ak ë r k o nn g a s h t e t e t ma r r j e ned e t y r i me v ep o z i t i v e .

P ë r k ë t ëa r s y e , i s h t ed e t y r ëeq e v e r i s ës p a n j o l l ep ë r t ëmb r o j t u r l i r i n ëe s h p r e h j e s n g a k ë r c ë n i me t q ë r r j e d h i nn g a p e r s o n a p r i v a t ë , k ë s h t uq ë s h k a r k i mi i a n k u e s i t n g a p u n a p ë r b ë nn j ë 1 0 G j i t h a k j o ë s h t ë n j ë r ee k t i mi e f e k t i t f r e n u e s d h e n e n i 1 0 i K o n v e n t ë s g a r a n t o n n d ë r h y r j e n ë l i r i n ë e s h p r e h j e s . n d ë r t ë t j e r a n ë më n y r ë t ë d r e j t p ë r d r e j t ë mb r o j t j e ne ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s p ë r g a z e t a r ë t .

N j ër a s t t j e t ë r p on g ap r a k t i k aeG J E D N J u t , ë s h t ëç ë s h t j aK a p e r z y n s k i k .

P o l o n i s ë .

A n k u e s i i s h t en j ëd r e j t o r e d i t o r i a l n ë n j ë g a z e t ë j a v o r e n ë P o l o n i .

N ë n j ë n g a n u mr a t e g a z e t ë s k i s h t e p u b l i k u a r n d ë r t ë t j e r a n j ë s h k r i m k uk r i t i k o h e j q e v e r i s j al o k a l en ël i d h j ememe n a x h i mi net e r r i t o r i t .

P ë r k ë t ëg a z e t a r i d ë n o h e t mek a t ë r mu a j h e q j el i r i eec i l ap e z u l l o h e t d h ema s at j e t ë r i s h t en d a l i mi i u s h t r i mi t t ëp r o f e s i o n i t .

P a s a n k i mi t n ëG J E D N J u t , k j oef u n d i t s h p r e h e t s en j ëd ë n i mp e n a l q ëp r i v o nn j ëp r o f e s i o n i s t t ëme d i a s p ë r t ëd r e j t ë np ë r t ëu s h t r u a r p r o f e s i o n i ne t i j d u h e t t ë s h i h e t s i s h u më i a s h p ë r .

P a s a n k i mi t n ë G J E D N J u t , k j o e f u n d i t s h p r e h e t s e n j ë d ë n i m p e n a l q ëp r i v o nn j ëp r o f e s i o n i s t t ëme d i a s p ë r t ëd r e j t ë np ë r t ëu s h t r u a r p r o f e s i o n i net i j d u h e t t ës h i h e t s i s h u më i a s h p ë r .

N j ë b i n d j e e t i l l ë e i mp o n u a r n d a j n j ë g a z e t a r i mu n dt ë t h u h e t s e mu n dt ë k e t ë , p o t e n c i a l i s h t , n j ë e f e k t t ë ma d h 1 1 , 1 2 p a r a n d a l u e s p ë r n j ë d e b a t p u b l i k t ë h a p u r d h e t ë p a p e n g u a r p ë r ç ë s h t j e me i n t e r e s p u b l i k C u mp ă n ăd h e Ma z ă r e k u n d ë r R u ma n i s ë [ D h L ] , §1 1 4 . ; R a ma d a nÇ i p u r i “ G a z e t a r i s h q i p t a r me s s t a n d a r d e v e p r o f e s i o n a l e d h e p r e s i o n e v e t ë j a s h t me ” , T h e s i s , n r .

2 , 2 0 1 5 ; 1 0 S h i k oç ë s h t j e nF u e n t e s B o b ok .

S p a n j ë s , n r .

3 9 2 9 3 / 9 8 , §3 8 , 2 9s h k u r t 2 0 0 0 ; 1 1 S h i k oK a p e r z y n s k i k .

P o l o n i s ë , n r .

4 3 2 0 6 / 0 7 , 0 3 .

0 4 .

2 0 1 2 ; 1 2 T r i n e B a u mb a c h , C h i l l i n gEe c t a s a E u r o p e a nC o u r t o f H u ma nR i g h t s ’ C o n c e p t i nMe d i a L a wC a s e s , B e r g e nJ o u r n a l o f C r i mi n a l L a ë a n d C r i mi n a l J u s t i c e , V o l u me 6 , I s s u e 1 , 2 0 1 8 , p p .

9 2 1 1 4 ; 8 9

4 9

S amës i p ë r , d u h e tmb a j t u rp a r a s y s hs ep ë r v e çl e g j i s l a c i o n i tt ëp o s a ç ë mq ëd ot ët r a j t o h e tmëp o s h t ë , ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s s ë g a z e t a r ë v e g ë z o j n ë n j ë mb r o j t j e t ë p o s a ç me n g a e d r e j t a .

R a s t e t e s j e l l a n ë v ë me n d j e më s i p ë r t r e g o j n ë p i k ë r i s h t k ë t ë g j ë .

N j ë g a z e t a r , p ë r s h k a k t ë “ f u n k s i o n i t ” t ë t i j , n u k mu n dt ë l a r g o h e t n g a p u n a p a v a r ë s i s h t i d e v et ët i j d h ep a v a r ë s i s h t n ë s eme n d i me t et i j b i e nn d e s hmel i n j ë ne d i t o r i a l et ës h o q ë r i s ëk ua i p u n o n .

3 .

G a r a n c i t ëel e g j i s l a c i o n i t s h q i p t a r mb i mb r o j t j e nema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s L i g j i b a z ë i c i l i mb r o nma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s ë s h t ë K o d i i P u n ë s s ë R e p u b l i k ë s s ë S h q i p ë r i s ë , mi r a t u a r me l i g j i n N r .

7 9 6 1 , d a t ë1 2 .

7 .

1 9 9 5 .

K yK o dë s h t ëb a z aev e t mel i g j o r eec i l ak o r n i z ë nr r e g u l l i mi nema r r ë d h ë n i e v et ë p u n ë s n ë R e p u b l i k ë ne S h q i p ë r i s ë .

Me g j i t h ë s e p o h u a mmë s i p ë r s e ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s s ë g a z e t a r ë v e d u h e t t ë t r a j t o h e n n ë më n y r ë t ë p o s a ç me , d y l i g j e t q ë r r e g u l l o j n ë v e p r i mt a r i n ë me d i a t i k e n ë v e n d i n t o n ë , p ë r k a t ë s i s h t l i g j i n r .

7 7 5 6 , d a t e1 1 .

1 0 .

1 9 9 3 “ P ë r s h t y p i n ” i n d r y s h u a r d h el i g j i n r .

9 7 / 2 0 1 3 “ P ë r me d i a t a u d i o v i z i v en ë R e p u b l i k ë ne S h q i p ë r i s ë ” i n d r y s h u a r , n u k k a n ë a s n j ë p a r a s h i k i mp ë r k ë t ë g j ë . ë r v e çK o d i t t ëP u n ë s , s i p a s r e f e r i me v eq ëb ë h e nv e t ën ëK o d , ma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s d ot ër r e g u l l o h e nn ë P më n y r ëh i e r a r k i en g aK u s h t e t u t a , K o n v e n t a t n d ë r k o mb ë t a r et ër a t ik u a r an g aR e p u b l i k aeS h q i p ë r i s ë , K o d i i P u n ë s , K o n t r a t aK o l e k t i v eeP u n ë s , K o n t r a t aI n d i v i d u a l eeP u n ë s , R r e g u l l o r j aeB r e n d s h med h eZ a k o n e t l o k a l e 1 3 V e çd o k u me n t e v eb a z ë , n ëma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s , ma r r i nv l e r ët ëp o s a ç mek a t ë r d h ea t op r o f e s i o n a l e . p a r a s h i k i me t e f u n d i t .

D u k e q e n ë n j ë p r o f e s i o nme r ë n d ë s i s h o q ë r o r e n ë r r e g u l l i mi ne ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s d ot i j e p e t r ë n d ë s i e p o s a ç me k o n t r a t a v e k o l e k t i v e , r r e g u l l o r e s s ë b r e n d s h me p o r e d h e z a k o n e v e p r o f e s i o n a l e .

S a më s i p ë r , j a n ë p a r a s h i k i me t ë p ë r g j i t h s h me mb i k u a d r i nk uz h v i l l o h e nma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s s ë g a z e t a r ë v e .

K o n k r e t i s h t , d ot ët h e mi s er e g j i mi i ma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë sn ëf u s h ë neme d i a sd ot ëz h v i l l o h e t n ëk ë t ë k u a d ë r , p ë r s a k o h ë n u k k a n d o n j ë p a r a s h i k i mt ë p o s a ç ë m.

N i s u rn g ak j o , n a t y r s h ë ml i n dp y e t j as e “ ç f a r ëë s h t ën j ëma r r ë d h ë n i ep u n e ? ” .

N ël i d h j emek ë t ë , G j y k a t a E v r o p i a n eeD r e j t ë s i s ë( G J E D ) , ë s h t ës h p r e h u r s emema r r ë d h ë n i ep u n ed ot ëk u p t o j mën j ëma r r ë d h ë n i et ë v a r u r , k un j ë r ap a l ëme r r p ë r s i p ë r t ëv e n d o s e t n ës h ë r b i mt ëp a l ë st j e t ë r p ë r p ë r mb u s h j e ned e t y r a v et ë 1 4 K yë s h t ën j ës t a n d a r di n g a r k u a r ad h ep a l at j e t ë r ë s h t ëed e t y r u a r q ëp ë r s h ë r b i me t ek r y e r at as h p ë r b l e j ë . g aG j y k a t aE v r o p i a n eeD r e j t ë s i s ë .

T ën j ë j t i np ë r k uz i mj e pe d h eK o d i i v e n d o s u r n ëç ë s h t j e nL a wr i e B l u m15n 1 6 P u n ë s n ë N e n i n1 2t ë t i j .

P a sk ë t i j v e n d i mi , j u r i s p r u d e n c ak an j o h u rn j ëe v o l u c i o nt ëj a s h t ë z a k o n s h ë mn ël i d h j emer r e g u l l i mi ne ma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s .

K ë s h t uë s h t ëp ë r c a k t u a r s ead ot ëk o n s i d e r o h e t p u n ë , p u n aq ëb ë h e t mek o h ët ë p j e s s h me , p u n a n g a s h t ë p i a a p os h ë r b i me t e p o s a ç me .

N ë t ë g j i t h a r a s t e t g j y k a t a ë s h t ë s h p r e h u r s e “ p o ” , k j od o S h i k oN e n i n1 1t ë K o d i t t ë P u n ë s ; Ma r t i nR i s a k a n d T h o ma s D u l l i n g e r , “ T h e c o n c e p t o f ‘ wo r k e r ’ i nE Ul a w” , h t t p s : / / www . e t u i . o r g / ; 1 5 S h i k o6 6 / 8 53k o r r i k 1 9 8 6 .

D e b o r a hL a ë r i e B l u mv L a n dB a d e n Wü r t t e mb e r g , www . e u r l e x . e u r o p a . e u ; ; 1 6 N e n i 1 2 / 1i K o d i t t ë P u n ë s : K o n t r a t a e p u n ë s ë s h t ë n j ë ma r r ë v e s h j e n d ë r mj e t p u n ë ma r r ë s i t d h e p u n ë d h ë n ë s i t , q ë r r e g u l l o n ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s d h e p ë r mb a nt ë d r e j t a t d h e d e t y r i me t e p a l ë v e .

N ë k o n t r a t ë ne p u n ë s p u n ë ma r r ë s i me r r p ë r s i p ë r t ë o f r o j ë p u n ë no s e s h ë r b i mi ne v e t p ë r n j ë p e r i u d h ë t ë c a k t u a r o s e t ë p a c a k t u a r k o h e , n ë k u a d ë r t ë o r g a n i z i mi t d h e t ë u r d h r a v e t ë n j ë p e r s o n i t j e t ë r , t ë q u a j t u r p u n ë d h ë n ë s , i c i l i me r r p ë r s i p ë r t ë p a g u a j ë n j ë s h p ë r b l i m 1 3 1 4

5 0

t ëk o n s i d e r o h e t n j ëma r r ë d h ë n i ep u n ed h ed ot i n ë n s h t r o h e t t ëg j i t h ar r e g u l l a v eq ën o r mo nma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s .

K o h e t ef u n d i t ë s h t ës h t r u a r p y e t j an ë s ev e p r o j n ëma r r ë d h ë n i e t ep u n ë se d h ep ë r i n t e r s h i p i na p o k o n t r a t ë nemë s i mi t t ëp r o f e s i o n i t .

N j ër a s t v j e nn g ag j y k a t a t g j e r ma n ek un j ës t u d e n t i s h t en ën j ëi n t e r s h i p p r a n ë n j ë s h o q ë r i e .

P ë r t ë k r y e n t e d e t y r a t ë c a k t u a r a p o r n u k p a g u h e j , v e ç s h o q ë r i a r i mb u r s o n t e ç d os h p e n z i m q ëb ë h e j p ë r i n t e r e s at ës a j .

P a s n j ëp e r i u d h e , s t u d e n t i t i k o mu n i k o h e t mb a r i mi i ma r r ë d h ë n i e s s ëi n t e r s h i p i t .

N d ë r k o h ën g aa n aet i j i s h i nb ë r ëd i s as h p e n z i meu d h ë t i mi n ëi n t e r e st ës h o q ë r i s ëd h et ëc i l a ti s h i nt ë p a p a g u a r a .

S t u d e n t i i d r e j t o h e t me p a d i g j y k a t ë s k uk ë r k o nt ë d r e j t a t q ë b u r o j n ë n g a ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s .

K y r a s t ë s h t ëma r r ën ës h q y r t i me d h en g aG J E Dec i l aë s h t ës h p r e h u r s eë s h t ëen e v o j s h met ëk o n s i d e r o h e ns i p u n ë t o r ëp e r s o n a t , t ëc i l ë t n u kma r r i ns h p ë r b l i mn g ap u n ë d h ë n ë s i i t i j , p o r q ëk r y e j n ëp u n ër e a l eb r e n d a n d ë r ma r r j e s n ë k o n t e k s t i ne n j ë t r a j n i mi me q ë l l i mt ët i mi t o s e p ë r mi r ë s i mi t t ë a f t ë s i v e o s e t ë p l o t ë t ë a f t ë s i v e 1 7 p r o f e s i o n a l e t r a j n i mi t .

N d ë r k o h ëg j a t ëk o h ëv a z h d i mi t t ëma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s , p ë r p u n ë ma r r ë s i t k ad i s ag a r a n c i d h et ëd r e j t a .

K ë s h t uK o d i i P u n ë s n j e hs i d e t y r i mt ë p u n ë d h ë n ë s i t mb r o j t j e ne p e r s o n a l i t e t i t t ë p u n ë ma r r ë s i t , mb r o j t j e ne t ë d h ë n a v ep e r s o n a l e , i n f o r mi mi np ë r ç ë s h t j et ëc a k t u a r a , n d a l i mi nek o n t r o l l i t t ës e n d e v ev e t j a k e , mb r o j t j ae s h ë n d e t i tn ëp u n ë , o f r i mi i mu n d ë s i v ep ë rt r a j n i med h en g r i t j ep r o f e s i o n a l e .

G j i t h a s h t uk ë r k o h e tq ën ë a mb i e n t e t ep u n ë st ës i g u r o h e nk u s h t e t en e v o j s h mep ë r u s h t r i mi nep u n ë s , mb r o j t j an g az j a r r i , d a l j e t e e me r g j e n c ë s ,h i d r a n t ë te t j .P ë rmb r o j t j e ned i n j i t e t i td h es h ë n d e t i tt ëp u n ë ma r r ë s v e ,K o d iiP u n ë sk a p a r a s h i k u a r s ek o h ad i t o r eep u n ë s n u k mu n dt ëj e t ëmës h u mës e4 0o r ën ëj a v ë .

S i p a s K o d i t t ëP u n ë s , p u n a g j a t ë n a t ë s n u k ë s h t ë e n d a l u a r p o r n ë k ë t ë r a s t p u n ë d h ë n ë s i d e t y r o h e t n d a j p u n ë ma r r ë s i t n j ë s h t e s ë mb i p a g ë j omëp a g ës e5 0 %.K ë t oj a n ëd i s an g at ëd r e j t a tq ëg ë z o j n ëp u n ë ma r r ë s i tg j a t ëk o h ëv a z h d i mi tt ë ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s .

N d ë r k o h ë p r o b l e ma t i k ë n ë v e n d i nt o n ë k o n s t a t o h e t më n y r a e n d ë r p r e r j e s s ë ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s .

S h p e s h , d u k eq e n ën ëp o z i t ët ëf a v o r s h me , p u n ë d h ë n ë s i t b ë j n ën d ë r p r e r j ea b u z i v et ëma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s d u k e mo sr e s p e k t u a r p r o c e d u r a t ep a r a s h i k u a r an ël i g j .

D u k en j o h u r p o z i t ë nef a v o r s h meq ëk ap u n ë d h ë n ë s i n ë ma r r ë d h ë n i e nep u n ë s , e d h el i g j i k ap a r a s h i k u a r d i s ak r i t e r ek s ep ë r më n y r ë ns es i d u h e t b ë r ën d ë r p r e r j ae t y r e .

N ë r a s t t ë k u n d ë r , p u n ë d h ë n ë s i d ot ë n g a r k o h e t me p e n a l i t e t e . ë r t a b ë r ë s i t u a t ë nmë k o n k r e t e , K o d i i P u n ë s n ë n e n i n1 4 0p a r a s h i k o ns e : k o n t r a t a t l i d h e nme “ k o h ë z g j a t j e t ë P p a c a k t u a r ” d h e me “ k o h ë z g j a t j e t ë c a k t u a r ” .

K o n t r a t a me k o h ë z g j a t j e t ë c a k t u a r ë s h t ë l e h t ë s i s h t e k u p t u e s h me s ep ë r f u n d o nn ëf u n dt ëk o h ë s s ëp a r a s h i k u a r n ët ë .

N d ë r s ak o n t r a t amek o h ë z g j a t j et ëp a c a k t u a r , p ë r f u n d o n k u rz g j i d h e tn g an j ë r ap a l ë ,n ëf u n dt ëa f a t i tt ën j o f t i mi t .N d ë r k o h ëq ëe k z i s t o ne d h en j ëf o r mëe j a s h t ë z a k o n s h meez g j i d h j e s s ëk o n t r a t ë s q ëë s h t ëz g j i d h j aeme n j ë h e r s h meek o n t r a t ë s s ëp u n ë s .

Z g j i d h j ae j a s h t ë z a k o n s h meë s h t ën j ër a s t p ë r j a s h t i mo r o s et h ë n ën d r y s h en j ër a s t i n d a l u a r n g al i g j i d h ep ë r k ë t ë p u n ë ma r r ë s i t i l i n d i nd i s a t ë d r e j t a n ë s e k j oz g j i d h j e a p l i k o h e t .

1 4 S h i k oç ë s h t j e n2 2 9 / 1 4E n d e r B a l k a y ak .

K i e s e l A b b r u c h u n dR e c y c l i n gT e c h n i kG mb H , www . c u r i a . e u; Ma r t i nR i s a ka n dT h o ma s D u l l i n g e r , “ T h e c o n c e p t o f ‘ ë o r k e r ’ i nE Ul a ë ” , h t t p s : / / www . e t u i . o r g / ;

1 7

5 1

N ë më n y r ë q ë t ë k e mi z g j i d h j e n o r ma l e t ë ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s , d u h e t t ë e k z i s t o j ë v u l l n e t i i t ë p a k t ë nn j ë r ë s 1 8 P u n ë ma r r ë s i a s h t us i d h ep u n ë d h ë n ë s i , mu n dt i z g j i d h i n p r e j p a l ë v ed h et ër e s p e k t o h e t a f a t i i n j o f t i mi t .

1 9 D e r i n ë v i t i n2 0 1 6 k a q e n ë n j ë q ë n d r i ms e ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s mu n dt ë ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s n ë ç d o k o h ë . z g j i d h e s h i np ë r ç d ol l o j a r s y e j e .

Me n d r y s h i me t q ë i j a n ë b ë r ë K o d i t t ë P u n ë s , n ë n e n i n1 4 4ë s h t ë p a r a s h i k u a r s e n ë mo me n t i nk u r p u n ë d h ë n ë s i k ë r k o nt ë z g j i d h ë ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s , d u h e t t ë t r e g o j ë s h k a q e q ë k a n ë t ë b ë j n ë me a f t ë s i n ë , s j e l l j a e p u n ë ma r r ë s i t o s e k ë r k e s a t o p e r a c i o n a l e t ë n d ë r ma r r j e s .

N ë i n t e r p r e t i mi ne k u n d ë r t ë s a j , d ot ët h o t ës et a s h mëma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s , n u k mu n dt ëz g j i d h e np ë r ç d ol l o j s h k a k uv e ç a t y r eq ë t ëk k a n ët ëb ë j n ëmet r ek u s h t e t ec i t u a r amës i p ë r .

G j i t h s e s i k yë s h t ën j ëq ë n d r i mq ëe n d en u kë s h t ët e s t u a r n ë g j y k a t ë .

N ën j ëi n t e r p r e t i mt ëg u x i ms h ë md ot ët h o s h i ms et a s h mëma r r ë d h ë n i e t ep u n ë sn u kmu n dt ë z g j i d h e np a d h ë n ë n d o n j ë s h k a k .

N ë më n y r ë q ë z g j i d h j a e ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s t ë k o n s i d e r o h e t e l i g j s h me , p u n ë d h ë n ë s i d u h e t t ë r e s p e k t o j ë d h en j ëp r o c e d u r ët ëp a r a s h i k u a r q a r t ë s i s h t n g al i g j i .

S i p a sk ë s a j p r o c e d u r e , k u r p u n ë d h ë n ë s i me n d o nt ë z g j i d h ëk o n t r a t ë nep u n ë s , a i d u h e t t ën j o f t o j ëmes h k r i mp u n ë ma r r ë s i nt ëp a k t ë n7 2o r ëp a r at a k i mi t d h et ë b i s e d o j ë me t ë .

N ë n j o f t i mi nq ë b ë n , p u n ë d h ë n ë s i d u h e t t ë n j o f t o j ë s h k a q e t e t a k i mi t d h e a r s y e t e l a r g i mi t n g a p u n a .

Q ë l l i mi i k ë t i j t a k i mi ë s h t ëq ëp u n ë ma r r ë s i n g aa n aet i j t ën j i h e t mea r s y e t d h et ëp a r a q e s ëd h ea i q ë n d r i mi ne v e t ë mb i ç ë s h t j e t .

N ë s e e d h e p a s t a k i mi t , p u n ë d h ë n ë s i v a z h d o nt ë me n d o j ë s e d u h e t b ë r ë z g j i d h j a ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s d h e a r g u me n t e t e p u n ë ma r r ë s i t n u k e k a n ë b i n d u r , a t ë h e r ë , b r e n d a n j ë a f a t i n g a 4 8 e o r ë d e r i n ë n j ë j a v ë p a s t a k i mi t , p u n ë d h ë n ë s i n j o f t o nme s h k r i mp u n ë ma r r ë s i nmb i z g j i d h j e ne ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s .

N ën j o f t i mi nmes h k r i m, p u n ë d h ë n ë s i p ë r c a k t o na r s y e t ez g j i d h j e s s ëk o n t r a t ë s , t ëc i l a t l i d h e nmes h k a q et ë t i l l a s i a f t ë s i a , s j e l l j a e p u n ë ma r r ë s i t o s e k ë r k e s a t o p e r a c i o n a l e t ë n d ë r ma r r j e s .

P u n ë d h ë n ë s i , i c i l i n u k r e s p e k t o n p r o c e d u r ë ne p ë r c a k t u a r e p ë r s h k r u a r më s i p ë r , d e t y r o h e t t ’ i j a p ë p u n ë ma r r ë s i t n j ë d ë ms h p ë r b l i mt ë b a r a b a r t ë me p a g ë ne d y mu a j v e .

N d ë r k o h ë n g a d a t a e k o mu n i k i mi t t ë n d ë r p r e r j e s s ë ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s , e d e r i n ë z g j i d h j e n p ë r f u n d i mt a r e t ë t y r e , p u n ë d h ë n ë s i d u h e t t ë r e s p e k t o j ë n j ë p e r i u d h ë k o h o r e q ë q u h e t a f a t i i n j o f t i mi t .

K j op e r i u d h ë k o h o r e ë s h t ë e n d r y s h u e s h me n ë v a r ë s i t ë k o h ë z g j a t j e s s ë ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s .

K ë s h t up ë r t ë z g j i d h u r k o n t r a t ë nmep e r i u d h ët ëp a c a k t u a r , p a l ë t d u h e t t ër e s p e k t o j n ën j ëa f a t n j o f t i mi p r e j d yj a v ë s h , k u r ma r r ë d h ë n i aep u n ë s i mi t k az g j a t u r d e r i n ëg j a s h t ëmu a j , p r e j n j ëmu a j i , p ë r k o h ë z g j a t j e nmb i g j a s h t ëmu a j d e r i n ëd yv j e t , p r e j d ymu a j s h , p ë r k o h ë z g j a t j e nmb i d yv j e t d e r i n ëp e s ëv j e t , d h ep r e j t r emu a j s h , p ë r 2 0 G j a t ëk ë s a j p e r i u d h ek o h ë , p u n ë ma r r ë s i k at ëd r e j t ët ëp ë rt o j ë , s ë k o h ë z g j a t j e np ë r mës h u mës ep e s ëv j e t . p a k u , 2 0o r ë l e j e t ë p a g u e s h me n ë j a v ë p ë r t ë k ë r k u a r p u n ë t ë r e .

K j o p e r i u d h ë k o h o r e , q ë k o n s i d e r o h e t n j ë a f a t n j o f t i mi , ë s h t ën j ëp e r i u d h ëp ë r s h t a t j ep ë r t ëd y j ap a l ë t ev e ç a n ë r i s h t p ë r p u n ë ma r r ë s i nd u k ej umu n d ë s u a r j ëp u n et ër e .

N d ë r k o h ëg j a t ëp e r i u d h ë s s ëa f a t i t t ën j o f t i mi t , p u n ë ma r r ë s i d u h e t t ëz i h e t mep u n ë g j e t j aen e f e k t i v i s h t d h e d u h e t t ë p a g u h e t p ë r k ë t ë p e r i u d h ë .

S h i k o V e n d i mi nU n ik u e s n r .

1 9 / 2 0 0 7t ë K o l e g j e v e t ë B a s h k u a r a t ë G j y k a t ë s s ë L a r t ë ; S h i k oN e n i n1 4 4t ë K o d i t t ë P u n ë s ; 2 0 S h i k oN e n i n1 4 3 / 1t ë K o d i t t ë P u n ë s ; 1 8 1 9

5 2

K a p a s p r a k t i k a k up u n ë ma r r ë s i t b ë n i nn d ë r p r e r j e ne ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s , p o r n d ë r k o h ë n u k i j e p n i np u n ë d h e a s e p a g u a n i np u n ë ma r r ë s i ng j a t ë p e r i u d h ë s t r a n z i t o r e .

K j oë s h t ë k o n s i d e r u a r s h k e l j e n g a g j y k a t a t d h e n ë k ë t ër a s t p u n ë d h ë n ë s i ë s h t ën g a r k u a r mep e n a l i t e t e .

N ër a s t s en u kr e s p e k t o h e t a f a t i i n j o f t i mi t , z g j i d h j ae k o n t r a t ë s k o n s i d e r o h e t s i z g j i d h j e me e f e k t t ë me n j ë h e r s h ë md h e p ë r k ë t ë p u n ë d h ë n ë s i d e t y r o h e t t ë p a g u a j ë , n ë ma k s i mu md e r i n ë 1 2p a g a d ë ms h p ë r b l i m.

S a më s i p ë r ë s h t ë p a r a s h i k u a r r a s t i k u r z g j i d h j a e ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s , n d j e k n j ë r r u g ë n o r ma l e .

V e ç k ë s a j p r o c e d u r e , K o d i i P u n ë s p a r a s h i k o nr a s t e t k u r ma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s z g j i d h e np as h k a q et ëa r s y e s h med h ep a s h k a q e t ë j u s t ik u a r a .

Më p o s h t ë d o t ë t r a j t o h e nr a s t e t k u r z g j i d h j e t e ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s b ë h e np ë r s h k a q e q ë l i g j i i k o n s i d e r o ns i t ë p a d r e j t a . e n i 1 4 6i K o d i tt ëP u n ë sp a r a s h i k o nr a s t e ts ek u rn u kmu n dt ëz g j i d h e tk o n t r a t aep u n ë s , d o me t h ë n ë N p ë r k u n d ë r v u l l n e t i t d h ed ë s h i r ë s s ëp u n ë d h ë n ë s i t .

Ma r r ë d h ë n i e t ep u n ë s n u k mu n dt ëz g j i d h e nn ër a s t i nk u r p u n ë ma r r ë s i k ap r e t e n d i meq ër r j e d h i nn g ak o n t r a t aep u n ë s , p u n ë ma r r ë s i k ap ë r mb u s h u r n j ëd e t y r i ml i g j o r , p u n ë d h ë n ë s i ek ab ë r ëk ë t ëp ë r s h k a q eq ël i d h e nmed i s k r i mi n i mi n , p ë r mo t i v eq ël i d h e nmeu s h t r i mi nn g a p u n ë ma r r ë s i , t ën j ët ëd r e j t ek u s h t e t u e s e , p o r q ën u ks j e l l s h k e l j e ned e t y r i me v eq ër r j e d h i nn g ak o n t r a t ae p u n ë s , b ë h e t p ë r mo t i v et ëa n ë t a r ë s i mi t o s ej ot ëp u n ë ma r r ë s i t n ës i n d i k a t ët ëk r i j u a r n ëb a z ët ël i g j i t o s ep ë r s h k a kt ëp j e s ë ma r r j e ss ët i j n ëv e p r i mt a r i s i n d i k a l en ëb a z ët ël i g j i t .

G j i t h a s h t u , k o n s i d e r o h e t s i z g j i d h j ep a s h k a q et ëa r s y e s h mee d h ek u r z g j i d h j aema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s b ë h e t p ë r s h k a q eq ën u k k a n ët ëb ë j n ëme p e r f o r ma n c ë n , a f t ë s i n ë p ë r p u n ë , s j e l l j e ne p u n ë ma r r ë s i t a p ok ë r k e s a t o p e r a c i o n a l e t ë s h o q ë r i s ë .

G j i t h a më s i p ë r k o n s i d e r o h e ns i z g j i d h j e e ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s p a s h k a q e t ë a r s y e s h me d h e p ë r k ë t ë K o d i i P u n ë s en d a l o n .

N ër a s t s ej e mi p a r ak ë t y r er a s t e v e , a t ë h e r ëp u n ë d h ë n ë s i d u h e t t ëp a g u a j ëp u n ë ma r r ë s i np ë r n j ë d ë ms h p ë r b l i mn ë ma k s i mu md e r i n ë n j ë v i t p a g ë .

R a s t t j e t ë r i z g j i d h j e v et ëma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s ë s h t ëe d h ez g j i d h j ap as h k a q et ëj u s t ik u a r a .

A s h t us i d h e z g j i d h j ap as h k a q et ëa r s y e s h me , z g j i d h j ap as h k a q et ëj u s t ik u a r an g av e t ëe mr i ë s h t ën j ëz g j i d h j ee p a l i g j s h meema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s .

K o d i n u ks h p r e h e ts eç f a r ëk u p t o j mëmez g j i d h j ep as h k a q et ë j u s t ik u a r at ëma r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s .

Me g j i t h a t ë , s h p r e h e tp ë rs h k a q et ëj u s t ik u a r aq ëj a n ët ëg j i t h a 2 1 N ë r r e t h a n a t er ë n d aq ën u kl e j o j n ë , s i p a sp a r i mi t t ëmi r ë b e s i mi t , v a z h d i mi nema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë s . i n t e r p r e t i mt ë k u n d ë r t t ë k ë s a j , d o t ë k u p t o j më s e z g j i d h j e t p a s h k a q e t ë j u s t ik u a r a d o t ë i n t e r p r e t o h e n r a s t p a s h ez a k o n i s h td ot ëe v i d e n t o h e nr a s t ek up u n ë d h ë n ë s in u kj e pn d o n j ëa r s y ep ë rz g j i d h j e ne r a s t id ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s .

E d h e n ë k ë t ë r a s t n ë s e n u k k a n j ë s h k a k t ë a r s y e s h ë mp ë r z g j i d h j e ne ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s , z g j i d h j a d ot ë k o n s i d e r o h e t e p a l i g j s h me d h e p u n ë d h ë n ë s i ë s h t ë i d e t y r u a r t i p a g u a j ë p u n ë ma r r ë s i t 2 2 n j ë d ë mq ë s h k o nn ë ma k s i mu md e r i n ë 1 2p a g a mu j o r e .

S h i k oN e n i n1 5 3t ë K o d i t t ë P u n ë s N e n i 1 5 5 / 3i K o d i t t ë P u n ë s : N ë r a s t e t e z g j i d h j e s s ë me n j ë h e r s h me , t ë p a j u s t ik u a r , t ë k o n t r a t ë s s ë p u n ë s n g a p u n ë d h ë n ë s i , g j y k a t a , me k ë r k e s ë t ë p u n ë ma r r ë s i t d h e d u k e v l e r ë s u a r t ë g j i t h a r r e t h a n a t , v e n d o s d ë ms h p ë r b l i mi n , d e r i n ë n j ë v i t p a g ë , q ë i s h t o h e t p a g ë s q ë a i d u h e t t ë ma r r ë g j a t ë a f a t i t t ë n j o f t i mi t .

P ë r p u n ë ma r r ë s i t n ë a d mi n i s t r a t ë np u b l i k e , k u r k a n j ë v e n d i mt ë f o r më s s ë p r e r ë p ë r k t h i mi nn ë v e n d i ne më p a r s h ë mt ë p u n ë s , p u n ë d h ë n ë s i ë s h t ë i d e t y r u a r t ë z b a t o j ë k ë t ë v e n d i m.

2 1 2 2

5 3

4 .

K a t e g o r i z i mi i ma r r ë d h ë n i e v et ëi n t e r s h i p i t d h eg a r a n c i t ël i g j o r eg j a t ëk ë s a j p e r i u d h e Ç f a r ë ë s h t ë i n t e r s h i p i d h e a g ë z o na i mb r o j t j e n g a l e g j i s l a c i o n i i p u n ë s ?

N ë v e n d e t ë n d r y s h me k a k l a s ik i me t ë n d r y s h meeg j i t h a s h t uk av e n d es i i y n i n j ën u kk a n ën j ëk u a d ë r t ëq a r t ël i g j o r mb i i n t e r s h i p i n .

D i s aa u t o r ë 2 3 D i s at ët j e r ëek o n s i d e r o j n ës i n j ëma r r ë d h ë n i e me n d o j n ës ei n t e r s h i p i ë s h t ët h j e s h t ën j ëp u n ëv u l l n e t a r e . p u n en o r ma l ep o r p an d o n j ëp ë r s h k r i ms p e c ikt ës a j .

Es i ç d og j ë , s h p e s hev ë r t e t aë s h t ëd i k un ëme s t ëd y q ë n d r i me v e .

N ëq ë n d r i mi neO r g a n i z a t ë sN d ë r k o mb ë t a r et ëP u n ë s( O N P ) , n ër a p o r t i nev i t i t 2 0 1 8mb i n j ë k r a h a s i mt ëb ë r ëme sd i s av e n d e v emb i r r e g u l l i mi nema r r ë d h ë n i e v et ëi n t e r s h i p i t ek l a s ik o na t ës i n j ë r r ë v e s h j ep ë r k r y e r j e nep u n ë s b r e n d an j ëb i z n e s i o s eo r g a n i z a t e , q ë l l i mi k r y e s o r i t ëc i l i t ë s h t ëp ë r t ët u a r ma p ë r v o j ë , s h k a t h t ë s i d h e / o s e k o n t a k t e q ë d ot ë n d i h mo j n ë p u n ë t o r i np ë r t ët u a r p u n ë s i mo s e mu n d ë s i t ë t j e r at ë 2 4 P r aO N P ë sek l a s ik o ni n t e r s h p i ns i n j ëma r r ë v e s h j ep o rj on ëk u a d r i nen j ë p u n ë sn ët ëa r d h me n . ma r r ë d h ë n i e t ë p o s a ç me p u n e .

N ë k ë t ë k u p t i m, p e r s o n a v e q ë j a n ë d u k e k r y e r n j ë i n t e r s h i p i p r a n ë n j ë s u b j e k t i , n u kmu n dt ëk o n s i d e r o h e nt ëp u n ë s u a r , p a v a r ë s i s h t s eg j a t ëk o h ë s s ët y r ea t y , a t amu n dt ëk r y e j n ëp u n ët ë c a k t u a r a t ë n g a r k u a r a n g a e p r o r ë t .

R e f e r u a r q ë l l i mi t , i n t e r s h i p i n u k p ë r k o nme p ë r k uz i mi nq ë k e mi d h ë n ë më r r ë d h ë n i e t e p u n ë s , p o r q ë l l i mi i t i j ë s h t ë a f t ë s i mi i s u b j e k t i t q ë n d j e k i n t e r s h i p i n . s i p ë r p ë r ma N i s u r n g a k l a s ik i me t q ë b ë nv e t ë O N P ë s , i n t e r s h i p i k l a s ik o h e t n ë d y f o r ma t ë më d h a , i n t e r s h i p i me p a g e s ë d h e i n t e r s h i p i p a p a g e s ë .

N ë r a s t i ne i n t e r s h i p i t me p a g e s ë , k j o i k o r r e s p o n d o nz a k o n i s h t n j ë p a g e mi n i ma l e n ë r a n gv e n d i .

N d ë r k o h ë q ë i n t e r s h i p i p a p a g e s ë , n u k mu n dt ë k o n s i d e r o h e t n j ë p u n ë v u l l n e t a r e , p o r s u b j e k t i q ë 2 5 o f r o ni n t e r s h i p i në s h t ë e d e t y r u a r t ë n j o h ë t ë g j i t h a s h p e n z i me t q ë p ë rt u e s i b ë np ë r l l o g a r i t ë s a j . a ) V ë s h t r i mk r a h a s u e s mb i d i s av e n d e26 S i ç us h p r e h ë mmës i p ë r , v e n d et ën d r y s h men d j e k i np r a k t i k at ën d r y s h memb i i n t e r s h i p i nk u r v j e np u n at e k t ëd r e j t a t q ëuo f r o j n ëp ë rt u e s v et ët y r e .

D i s av e n d eun j o h i nt ëd r e j t as i d h ep u n ë t o r ë v ed h et r a j t i met ë b a r a b a r t a me t a s a i p ë r k e t s i g u r i me v e s h o q ë r o r e e n d ë r k o h ë d i s a t ë t j e r ë i p ë r j a s h t o j n ë n g a k ë t ob e n et e p o r t h j e s h t ëun j o h i nt ëd r e j t a t q ëp e r i u d h aei n t e r s h i p i t t ëk o n s i d e r o h e t s i e k s p e r i e n c ëp u n ed h ek j oi s i g u r o n p ë rt u e s i t a k s e s mët ël e h t ën ët r e g u nep u n ë s .

Mëp o s h t ëd ot ëma r r i md i s ak a mp i o n en g ad i s av e n d emb i më n y r ë ne r r e g u l l i mi t t ë t y r e t ë i n t e r s h i p i t . r g j e n t i n a : S i p a s l e g j i s l a c i o n i t t ë k ë t i j v e n d i , i n t e r s h i p i r r e g u l l o h e t n g a n j ë ma r r ë v e s h j e me s u n i v e r s i t e t i t d h e A k o mp a n i v e a p o e n t e v e p u b l i k e o f r u e s e t ë i n t e r s h i p i t .

G j i t h a s h t uma r r ë d h ë n i a r r e g u l l o h e t e d h e me n j ë k o n t r a t ë t ë d y t ë me s o f r u e s i t d h e p ë rt u e s i t t ë i n t e r s h i p i t .

G j a t ë p e r i u d h ë s s ë i n t e r s h i p i t , p ë rt u e s i n u k k o n s i d e r o h e t s i i p u n ë s u a r p o r n d ë r k o h ea t i j i l i n ded r e j t at ëp ë rt o j ën j ëp a g ëmi n i ma l es i p a sma r r ë v e s h j e sk o l e k t i v emb i c a k t i mi nep a g ë s mi n i ma l e .

G j a t ëk ë s a j p e r i u d h ëa i k r y e nd e t y r at ën g a r k u a r an g an j ëme n t o r p o r k u r r ën u k mu n dt ët h i r r e t p ë r t ëz ë v e n d ë s u a r n ëmë n y r ët ëp ë r k o h s h mea p ot ëp ë r h e r s h men j ëp u n o n j ë s mek o h ët ë p l o t ë .

N ë t ë k u n d ë r t ma r r ë d h ë n i a n ë v i j i md ot ë k o n s i d e r o h e t s i n j ë ma r r ë d h ë n i e p u n e .

I n t e r n a t i o n a l L a b o u r Oc e( I L O ) E mp l o y me n t Ë o r k i n gP a p e r N o .

2 4 0 / 2 0 1 8 T h er e g u l a t i o no f i n t e r n s h i p s : Ac o mp a r a t i v es t u d y , f q1 5 , www . i l o . o r g ; 2 4 P oa t y ; 2 5 P oa t y ; 2 6 T ëd h ë n a t er e f e r u a r amëp o s h t ëj a n ëma r r ën g at ëd h ë n a t eO r g a n i z a t ë s N d ë r k o mb ë t a r et ëP u n ë s n ëf a q e net y r ez y r t a r en ëi n t e r n e t www . i l o . o r g ; 2 3

5 4

F r a n c a :A s h t us in ëA r g j e n t i n ëk ë r k o h e tn j ëma r r ë v e s h j et r e p a l ë s h eme su n i v e r s i t e t i t ,s t u d e n t i td h e i n s t i t u c i o n i t p r i t ë s .

S i p a s n d r y s h i me v e t ë f u n d i t t ë l i g j i t p ë r ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s , me q ë l l i mi nmb r o j t j e nn g a s h f r y t ë z i mi t ët ër i n j v e , ë s h t ëp ë r c a k t u a r s ek j oma r r ë d h ë n i en u k mu n dt ëz g j a t e t mës h u mës eg j a s h t ëmu a j .

G j a t ë k ë s a j p e r i u d h ë p ë rt u e s i d ot ë p a g u h e t .

L i g j i g j i t h a s h t un d a l o np r a k t i k a t q ë p ë r d o r e np ë r t ë z ë v e n d ë s u a r p u n o n j ë s i t , e d h e p ë r k o h ë s i s h t , n ë t ë k u n d ë r t k j od ot ë k o n s i d e r o h e t s i n j ë ma r r ë d h ë n i e p u n e .

G j i t h a s h t ud ot ë k o n s i d e r o h e t s i n j ë ma r r ë d h ë n i e p u n e , e d h e n ë r a s t e t k u r f a k t i k i s h t p ë rt u e s i n u k k r y e nt ë n j ë j t a t d e t y r a me a t o t ë ma r r a p ë r s i p ë r n ë k o n t r a t ë .

K j ob ë h e t me q ë l l i mmb r o j t j e nn g a a b u z i me t , s e p s e , n d o d hq ë n ë nr r e g u l l i mi n e n j ë ma r r ë d h ë n i e i n t e r s h i p i , t ë k r y h e t r e a l i s h t n j ë ma r r ë d h ë n i e p u n e .

K j o ë s h t ë n ë d ë mt ë p ë rt u e s i t s e p s e b ë n n j ë p u n ë më t ë r ë n d ë d h e p a g u h e t më p a k .

R u ma n i a : Ë s h t ë n j ë n g a v e n d e t q ë k a r r e g u l l i mi nmë t ë mi r ë t ë i n t e r s h i p i t .

S i p a s K o d i t t ë P u n ë s t ë R u ma n i s ë , t ë g j i t h ë t ë d i p l o mu a r i t e a r s i mi t t ë l a r t ë k o n s i d e r o h e ns i p r a k t i k a n t ë g j a t ë g j a s h t ë mu a j v e t ë p a r ë q ë n g al l i mi i p u n ë s s ë t y r e t ë p a r ë t ë r r e g u l l t ( p u n ë s i m) n ë p r o f e s i o n i nq ë a t a k a n ë z g j e d h u r .

P u n ë d h ë n ë s i d h e p r a k t i k a n t i d u h e t t ë l i d h i nk o n t r a t ë ne p u n ë s d h e k o n t r a t ë ne p r a k t i k ë s .

N ë k ë t ë r a s t e k z i s t o nn j ë p a r a s h i k i mi n j ë j t ë me d y v e n d e t q ëc i t u a mmës i p ë r .

G j a t ëp e r i u d h ë s s ëp r a k t i k ë s , p r a k t i k a n t i g ë z o nt ëg j i t h at ëd r e j t a t d h ed e t y r a t e p a r a s h i k u a r a n ë l e g j i s l a c i o n i ne p u n ë s , ma r r ë v e s h j e nk o l e k t i v e t ë p u n ë s t ë z b a t u e s h me p ë r p u n ë d h ë n ë s i nd h e k o n t r a t ë ni n d i v i d u a l et ëp u n ë s .

K j op ë r f s h i nn j ër r o g ëmu j o r e , t ën e g o c i u a r n g ap a l ë t .

Me g j i t h a t ë , n e g o c i a t a t p ë r p a g a n u k j a n ë t ë mu n d s h me p ë r p r a k t i k a t q ë k r y h e nn ë n j ë a u t o r i t e t a p oi n s t i t u c i o np u b l i k k up a g a t j a n ë t h e me l u a r mel i g j .

O r ë t ep u n ë s j a n ët e t ëo r ën ëd i t ëo s e4 0o r ën ëj a v ë , n ëp ë r p u t h j emed i s p o z i t a t en d o n j ë ma r r ë v e s h j e k o l e k t i v e t ë a p l i k u e s h me .

P r a s a më s i p ë r , R u ma n i a un j e hp ë rt u e s v e t ë i n t e r s h i p i t a u t o ma t i k i s h t t ëd r e j t ë nd h ei k l a s ik o na t as i p u n ë ma r r ë s d h eug a r a n t o nt ëg j i t h at ëd r e j t a t q ëb u r o j n ën g al e g j i s l a c i o n i i p u n ë s . ë s h t ë n j ë n g a v e n d e t e p a r a n ë b o t ë q ë k a n j ë mb r o j t j e k a qu n i v e r s a l e d h e k a qt ë f o r t ë t ë ma r r ë d h ë n i e s s ë i n t e r s h i p i t .

N d ë r t ë t j e r a l i g j i r u mu nk ë r k o nq ë p r a k t i k a n t i t t ' i j e p e t n j ë p l a np u n e i mi r a t u a r n g a p u n ë d h ë n ë s i i c i l i p ë r c a k t o no b j e k t i v a t es t a z h i t d h ea k t i v i t e t e t q ëd u h e nn d ë r ma r r ë .

P u n ë d h ë n ë s i d u h e t t ëe më r o j ën j ë me n t o r i c i l i l e j o h e t t ë k o o r d i n o j ë d h e mb i k ë q y r ë j omë s h u më s e t r e p r a k t i k a n t ë n ë t ë n j ë j t ë nk o h ë d h e t ë k e t ë p ë r v o j ëp r o f e s i o n a l ep r e js ëp a k ud yv i t e s hn ëf u s h ë nn ët ëc i l ë nd ot ëz h v i l l o h e tp r a k t i k a .N j ëp i k ë p ë r f u n d i mt a r ep ë r t ës h ë n u a r n ël i d h j emel i g j i nr u mu në s h t ës ea j op ë r f s h i nn j ën x i t j ep ë r t ëp u n ë s u a r t ë d i p l o mu a rs i p r a k t i k a n t ë .

P u n ë d h ë n ë s i t , p ë r v e çi n s t i t u c i o n e v eo s ea u t o r i t e t e v ep u b l i k e , t ëc i l ë th y j n ën ë o n t r a t a t e p r a k t i k ë s mu n dt ë ma r r i nn j ë s u b v e n c i o nmu j o r .

S i p a s n j ë n d r y s h i mi t ë mi r a t u a r k o h ë t e f u n d i t , k y k s u b v e n c i o në s h t ër r i t u r , n ën j ëp ë r p j e k j ep ë r t ëi n k u r a j u a r p u n ë d h ë n ë s i t q ët ëo f r o j n ëmës h u mëv e n d ep u n e p ë r t ë d i p l o mu a r i t u n i v e r s i t a r ë .

G j e r ma n i a : E d h er r e g u l l i mi nema r r ë d h ë n i e v et ëi n t e r s h i p i t eb ë nn ëK o d i neP u n ë s d h ea s h t us i v e n d e t e c i t u a r a më s i p ë r k a n j ë mb r o j t j e s h u më t ë f o r t ë t ë p ë rt u e s v e t ë i n t e r s h i p i t .

Me q ë l l i ms h ma n g i e ne a b u z i me v e n ë t r e g u ne p u n ë s , ë s h t ë p a r a s h i k u a r s e n ë s e n j ë i n d i v i di k o n t r a k t u a r s i n ë ma r r ë d h ë n i e i n t e r s h i p i , k o n s t a t o h e t s eg j a t ëk ë s a jp e r i u d h ek r y e np u n ër e a l ep ë r t e ja s a jt ën e g o c i u a rn ëk o n t r a t ë nei n t e r s h i p i t ,a t ë h e r ë ma r r ë d h ë n i a d o t ë r r e g u l l o h e t n g a p a r a s h i k i me t p ë r ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s .

K y ë s h t ë n j ë p a r a s h i k i mq ë s i g u r o n mb r o j t j e ne t ë d r e j t a v e t ë q y t e t a r ë v e n ë t r e g u ne p u n ë s , p a b ë r ë d i f e r e n c i me mb i l l o j i ne ma r r ë d h ë n i e s .

5 5

2 7 A u s t r i a : N ë A u s t r i e k z i s t o j n ë d y f o r ma l i g j o r e t ë s t a z h i t p u n ë s i p u n o n j ë s o s e s i v u l l n e t a r .

P ë r n x ë n ë s i t o s e s t u d e n t ë t q ëd u a nt ëb ë h e np u n o n j ë s , z b a t o h e t l e g j i s l a c i o n i n o r ma l i p u n ë s d h ei s h o q ë r i s ë .

S i v u l l n e t a r k ë t o l i g j e n u k z b a t o h e nn u k k a mb r o j t j e s o c i a l e s i b r e n d a l i g j i t t ë p u n ë s .

T r a j n i me t mu n dt ë k e n ë d y f o r ma k r y e s o r e t ë k o n t r a t a v e n ë A u s t r i , n ë v a r ë s i t ë f a k t i t n ë s e a t oj a n ë ma r r ë d h ë n i e t r a j n i mi / e d u k i mi o s e ma r r ë d h ë n i e p u n e .

V e n d i mi p ë r f o r më nk o n t r a k t u a l et ëp r a k t i k ë s s p e c ik ed u h e t t ëb ë h e t p ë r s e c i l i nr a s t v e çev e ç .

S h u mi c ae p r a k t i k a v en ëA u s t r i j a n ëma r r ë d h ë n i ep u n ed h ep r a n d a j i n ë n s h t r o h e nl i g j i t t ëp ë r g j i t h s h ë mt ëp u n ë s , d u k e p ë r f s h i r ëma r r ë v e s h j e nk o l e k t i v et ëa p l i k u e s h med h ema r r ë v e s h j e tek o mp a n i v e .

N j ëf o r mëev e ç a n t ëe t r a j n i me v et ël i d h u r amep u n ë s i mi nj a n ëa t ot ëc i l a t j a n ëb a z ëen j ëk o n t r a t et ëp a v a r u r .

K yl l o j t r a j n i mi n u k ë s h t ëmb r o j t u r o s ep j e s ë r i s h t i mb r o j t u r n g al i g j i i p u n ë s .

N ëk ë t ëf o r mët ëp r a k t i k ë s d u h e t t ëp ë r d o r e nv e t ë m k ë r k e s a t l i g j o r e l i d h u r me n d ë r p r e r j e ne p u n ë s i mi t .

B u l l g a r i a : B u l l g a r i as ëf u n d mi k an d r y s h u a r K o d i neP u n ë s .

Mek ë t on d r y s h i me , s u b j e k t e v ep ë rt u e s et ë i n t e r s h i p i t , n j i h e ns i p u n ë ma r r ë sd h ei n ë n s h t r o h e nr r e g u l l i me v et ëK o d i t t ëP u n ë s .

K o n t r a t a t et i l l ad ot ë n ë n s h k r u h e nv e t ë mme t ë r i n j t ë e mo s h ë s d e r i 2 9v j e ç a r e me a r s i mt ë me s ë mo s e t ë l a r t ë p a q e n ë i p u n ë s u a r d h e p a n d o n j ë p ë r v o j ë p r o f e s i o n a l e n ë p r o f e s i o n i na p os p e c i a l i t e t i ne d i p l o mu a r .

Ma r r ë d h ë n i e t e p u n ë s mi d i s n j ë p u n ë d h ë n ë s i d h e n j ë t ë t r a j n u a r i d ot ë v e n d o s e nn ë n j ë k o n t r a t ë t ë n ë n s h k r u a r n ë p ë r p u t h j e me d i s p o z i t a t ep ë r g j i t h s h mep ë r k o n t r a t a t ep u n ë s .

L i g j i p a r a s h i k o ns es h u maes h p ë r b l i mi t n u k d u h e t t ëj e t ëmëeu l ë t s e p a g a mi n i ma l e n ë v e n d . r e q i a : T r a j n i me tn u kj a n ët ër r e g u l l u a r an ëmë n y r ës p e c ik en ëG r e q i , p o rj a n ës u b j e k ti r r e g u l l a v et ë G p ë r g j i t h s h me t ë l i g j i t t ë p u n ë s .

P r a , n ë s e k o n t r a t a k uz o h e t b r e n d a f u s h ë v e p r i mi t t ë l i g j i t t ë p u n ë s , t ë t r a j n u a r i t d u h e t t ë p a j i s e nme s i g u r i ms h ë n d e t ë s o r d h e a t a k a n ë t ë d r e j t ë n ë p a g ë nmi n i ma l e . b ) P a r a s h i k i me t el e g j i s l a c i o n i t s h q i p t a r ë r k u n d ë r s a t h a më më l a r t ë , n ë v e n d i nt o n ë n u k k a n j ë p a r a s h i k i mt ë p o s a ç ë mmb i i n t e r s h i p i nd h e t ë d r e j t a t P q ëul i n d i np ë rt u e s v e .

E k z i s t o j n ëv e t ë md i s ap a r a s h i k i met ëv a k ë t an ëK o d i neP u n ë s , l i g j i nn r .

7 9 9 5D a t e 2 0 .

9 .

1 9 9 5 “ P ë r n x i t j e nep u n ë s i mi t ” i n d r y s h u a r d h e V e n d i mi t n r .

3 9 5 , d a t ë2 9 .

4 .

2 0 1 5i K ë s h i l l i t t ëMi n i s t r a v e “ P ë r mi r a t i mi nep r o g r a mi t k o mb ë t a r t ëp r a k t i k a v et ëp u n ë s n ëa d mi n i s t r a t ë ns h t e t ë r o r ed h ei n s t i t u c i o n e t e t j e r ap u b l i k e ” i n d r y s h u a r .

S i p a s K o d i t t ëP u n ë s n ën e n i n1 7p a r a s h i k o h e t k o n t r a t aemë s i mi t t ëp r o f e s i o n i t .

S i p a sk ë t i j p a r a s h i k i mi mek o n t r a t ë nemë s i mi tt ëp r o f e s i o n i t , mj e s h t r i më s u e sd e t y r o h e tt ëk u a l ik o j ë n x ë n ë s i ns i p a sr r e g u l l a v et ëp r o f e s i o n i td h en x ë n ë s i t ëp u n o j ën ës h ë r b i mt ëmj e s h t r i tmë s u e sp ë rt ’ u k u a l ik u a r .

N ë s ed ot ëb ë n i mk r a h a s i meme s p ë r k uz i mi t t ëd h ë n ën g aO N P ë s , mës i p ë r , mep a r a s h i k i mi ne K o d i t t ë P u n ë s d ot ë t h e mi s e k o n t r a t a e më s i mi t t ë p r o f e s i o n i t s i p a s l e g j i s l a c i o n i t d ot ë k o n s i d e r o h e t n ë t e r ma t ë s o t ë ms i p e r i u d h a e i n t e r s h i p i t .

K y ë s h t ë n j ë i n t e r p r e t i mi g u x i ms h ë mp o r ë s h t ë i v e t mi p a r a s h i k i mq ë k a K o d i i P u n ë s mb i p e r i u d h ë ne p a r a n i s j e s s ë ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s .

N d ë r k o h ë n ë l i g j i nn r .

7 9 9 5 D a t e 2 0 .

9 .

1 9 9 5 “ P ë r n x i t j e ne p u n ë s i mi t ” i n d r y s h u a r , n j i h e np r a k t i k a t p r o f e s i o n a l e .

S i p a s k ë t i j l i g j i me p r a k t i k a p r o f e s i o n a l e k u p t o j më v e p r i mt a r i t ë e f o r mi mi t n ë p ë r mj e t p u n ë s t ë p u n ë k ë r k u e s v e , t ë c i l ë t k a n ë mb a r u a r a r s i mi ne me s ë mo s e t ë l a r t ë , b r e n d a o s e j a s h t ë v e n d i t , n ë n d ë r ma r r j e a p oi n s t i t u c i o n e

5 6

S P R I N T , “ R e g u l a t i o n s o nE mp l o y me n t , I n t e r n s h i p s a n d T r a i n e e s h i p s I n s u r a n c e i nE UC o u n t r i e s ” , www . s p r i n t e r a s mu s p l u s . f r

2 3

p r i v a t e o s e p u b l i k e .

E d h e k y n u k ë s h t ë n j ë p a r a s h i k i mi c i l i p ë r k o nme a t ë q ë k a d h ë n ë O N Pmb i i n t e r s h i p i nq ë n ë v e t v e t e ë s h t ë n j ë s t a z hp r o f e s i o n a l . Ç ë s h t ë e r ë n d ë s i s h me k ë t u , l i g j i r e f e r o nn ë t e r ma t ë p u n ë k ë r k u e s i t .

P r a n ë s e d o t ë p r a n o n i ms e k e mi t ë b ë j më me s t a z hp r o f e s i o n a l , ma r r ë d h ë n i e t me s s t a z h i e r i t d h e o f r u e s i t t ë s t a z h i t d o t ë r r e g u l l o h e nn g a p a r a s h i k i me t e K o d i t t ë P u n ë s ?

P ë r k ë t ë l e g j i s l a c i o n i j o n ë ë s h t ë s h u më i p a q a r t ë .

K j o s j e l l s i p a s o j ë e d h e p a q a r t ë s i n ë t ë d r e j t a . d ë r k o h ë s i p a s n e n i t 9t ë k ë t i j l i g j i , p u n ë d h ë n ë s i t , q e ma r r i nn ë a mb i e n t e t e n d ë r ma r r j e s a p oi n s t i t u c i o n e v e t e N t y r e , p e r s o n as i p a sp i k ë s1t ëk ë t i j n e n i , p ë r t ek r y e r p r a k t i k a t p r o f e s i o n a l e , mu n dt en a n c o h e nn g az y r a p ë r k a t ë s e e p u n ë s i mi t .

K ë t u v a z h d o ni n j ë j t i p a r a s h i k i mn ë t e r mi ne p u n ë d h ë n ë s i t .

P o r n ë s e n j ë o f r u e s i n t e r s h p i k o n s i d e r o h e ts ip u n ë d h ë n ë sd h en j ëp ë rt u e sk o n s i d e r o h e ts ip u n ë ma r r ë s ,n ëi n t e r p r e t i mt ëk ë s a j , ma r r ë d h ë n i a e k r i j u a r d o t i n ë n s h t r o h e t r r e g u l l a v e t ë K o d i t t ë P u n ë s .

K j o d o t ë t h o t ë s e p r a k t i k a n t i d o t ë p ë rt o j ë p a g ë , s i g u r i me s h o q ë r o r e d h e s h ë n d e t ë s o r e d h e t ë g j i t h a t ë d r e j t a t e t j e r a mb i r e s p e k t i mi ne o r a r e v e d h e k o h ë s s ë p u n ë s .

K y g j i t h s e s i ë s h t ë n j ë i n t e r p r e t i mi g u x i ms h ë mp ë r s a k o h ë n u k k e mi n j ë p a r a s h i k i mt ë d e t a j u a r n ë l i g j mb i k ë t ë ma r r ë d h ë n i e .

I f u n d i t n ëk u a d r i nt o n ël i g j o r q ër r e g u l l o ni n t e r s h i p i në s h t ë V e n d i mi t n r .

3 9 5 , d a t ë2 9 .

4 .

2 0 1 5i K ë s h i l l i t t ë Mi n i s t r a v e “ P ë rmi r a t i mi nep r o g r a mi tk o mb ë t a rt ëp r a k t i k a v et ëp u n ë sn ëa d mi n i s t r a t ë ns h t e t ë r o r ed h e i n s t i t u c i o n e t e t j e r a p u b l i k e ” i n d r y s h u a r .

S i p a s k ë s a j V K Mv e , k r i j o h e t P r o g r a mi K o mb ë t a r i P r a k t i k a v e t ë P u n ë s ( P K P P ) .

K y p r o g r a ms y n o nt ë p ë r f s h i j ë p j e s ë ma r r ë s i t n ë n j ë e k s p e r i e n c ë p u n e t ë i n t e g r u a r e n ë n d ë r v e p r i mme p r o f e s i o n i s t ëk a r r i e r en ëa d mi n i s t r a t ë np u b l i k e , meq ë l l i mp ë rt i mi nen j ëp ë r v o j ek u a l ik u e s eq ën d i k o nn ë z h v i l l i mi nea f t ë s i v et ët y r ep r o f e s i o n a l eet ës h p r e h i v et ët y r ep r a k t i k en ën j o h j emes i s t e mi na d mi n i s t r a t i v p u b l i k .

A p l i k a n t ë t , t ë c i l ë t d o t ë b ë h e np j e s ë e k ë t i j p r o g r a mi , d u h e t t ë j e n ë t ë r i n j n g a mo s h a 2 1 d e r i n ë 2 6 v j e ç .

K j oma r r ë d h ë n i eë s h t ëp ap a g e s ëd h ed ot ’ i s h ë r b e j ëp ë rt u e s v et ëp r a k t i k a v ev e t ë ms i e k s p e r i e n c ëp u n en ë a p l i k i me t e më v o n s h me q ë mu n dt ë b ë j n ë p ë r t ë q e n ë p j e s ë e a d mi n i s t r a t ë s p u b l i k e .

N g as amës i p ë r , d u h e t t ët h e mi s eS h q i p ë r i an u kk an j ëp a r a s h i k i mk o n k r e t ëp ë r i n t e r s h i p i n .

A s n j ën g a r e f e r i me t më s i p ë r n u k mu n dt ë k o n s i d e r o h e t i p l o t ë d h e t ë g a r a n t o j ë t ë d r e j t a t e p ë rt u e s v e t ë i n t e r s h i p i t .

K j o n g a a n a t j e t ë r i h a pr r u g ë np r a k t i k a v e a b u z u e s e k u s h p e s hp u n ë ma r r ë s l i d h i nk o n t r a t a i n t e r s h i p i p a p a g e s ë d h e n d ë r k o h ë i n g a r k o j n ë p ë rt u e s i t e t y r e me p u n ë r e a l e .

K j o b ë nq ë a t a t ë f s h e h i nn u mr i nr e a l t ë p u n o n j ë s v e , d h e t ëmo si p a g u a j ë .

G j i t h a s h t ue d h el a r g i mi n g ap u n ab ë h e tp an d o n j ëp r o c e d u r ës p e c ik e .

S h p e s hk ë t o ma r r ë d h ë n i e r r e g u l l o h e nn g a r r e g u l l o r e t e b r e n d s h me t ë s h o q ë r i v e a p ome ma r r ë v e s h j e i n d i v i d u a l e .

S i g u r i s h t mb r o j t j a e t ë d r e j t a v e n ë k ë t ë r a s t ë s h t ë mi n i ma l e .

E d h e n ë a k t e t p u b l i k e q ë c i t u a mmë s i p ë r , S h q i p ë r i a n u k n j e h t ë d r e j t a t ë p o s a ç me p ë r a t a q ë ma r r i np j e s ë n ë p r a k t i k a t e p u n ë s .

P r a n d j e k r r ë g j i mi ne mo s p a g e s ë s e d h e p ë r a t aq ën d j e k i np r a k t i k ap u n en ëa d mi n i s t r a t ë np u b l i k e .

I v e t mi p ë rt i më s h t ëe k s p e r i e n c ad h en j o h j aes a j s i v j e t ë r s i n ë p u n ë n ë r a s t i ne a p l i k i mi t p ë r p u n ë n ë a d mi n i s t r a t ë np u b l i k e .

N d r y s h e n g a mo d e l e t më t ë mi r a , me s t y r e d h e R u ma n i a , k ui n t e r s h i p i ë s h t ë n j ë ma r r ë d h ë n i e t r e p a l ë s h e me s u n i v e r s i t e t i t , p ë rt u e s i t d h e o f r u e s i t t ë t i j , n ëv e n d i nt o n ën u kë s h t ën g r i t u r n j ës i s t e mi t i l l ë . Ç d oa p l i k i md u h e t b ë r ëi n d i v i d u a l i s h t d h es i s t e mi me n a x h o h e t n g ami n i s t r i ap ë r g j e g j ë s ep ë r ç ë s h t j e t s o c i a l e .

S amës i p ë r , d u h e t b ë r ës h u mën ëp ë r s h t a t j e ne l e g j i s l a c i o n i t d h e g a r a n t i mi ne t ë d r e j t a v e t ë p ë rt u e s v e t ë a t y r e q ë k o n s i d e r o h e ns i f a z ë i n t e r s h i p i .

5 7

5 .

P ë r f u n d i me ëp ë r f u n d i mt ëg j i t h ëa n a l i z ë sq ëb ë mëmës i p ë r mb i r r e g u l l i mi nema r r ë d h ë n i e v et ëp u n ë sn ëf u s h ë ne N g a z e t a r i s ë , k o n s t a t o h e t s ep a v a r ë s i s h t n a t y r ë ss p e c ik et ëp u n ë s , g a z e t a r ë t n ëma r r ë d h ë n i e t ep u n ë sd ot ë t r a j t o h e nn ë t ë n j ë j t ë nmë n y r ë s i p u n ë ma r r ë s i t e t j e r ë n ë b a z ë t ë K o d i t t ë P u n ë s .

V l e r ë t ë v e ç a n t ë n ë mb r o j t j e n ema r r ë d h ë n i e v et ët y r et ëp u n ë s , d u h e t t ëma r r i nr r e g u l l o r e t eb r e n d s h met ës h o q ë r i v eme d i a t i k es i d h e z a k o n e t emi r aq ër r e g u l l o j n ëk ë t ëp r o f e s i o n .

G a z e t a r ë t p ë r s h k a kt ëmi s i o n i t d h e “ f u n k s i o n i t ” q ëk a n ëp ë r s h o q ë r i n ë , g ë z o j n ë n j ë mb r o j t j e t ë p o s a ç me n g a l i g j i k o mb ë t a r d h e l e g j i s l a c i o n i n d ë r k o mb ë t a r i d e t y r u e s h ë m p ë r n e .

K ë s h t uv e ç d e t y r i me v e k u s h t e t u e s e p ë r mb r o j t j e ne ma r r ë d h ë n i e v e t ë p u n ë s , g a z e t a r ë t mb r o h e ne d h e n g ap a r a s h i k i me t en e n i t 1 0t ëK o n v e n t ë s E v r o p i a n ep ë r t ëD r e j t a t eN j e r i u t q ëmb r o nl i r i n ëes h p r e h j e s .

F a l ë g a r a n c i v et ëd h ë n an g aN e n i 1 0 , ma r r ë d h ë n i e t ep u n ë ss ëg a z e t a r ë v ed ot ëk o n s i d e r o h e nt ën j ën a t y r et ë p o s a ç me d h e n d ë r p r e r j a e t y r e p ë r s h k a k t ë me n d i mi t a p o i d e v e t ë t y r e d o t ë b j e r ë n ë mb r o j t j e ne k ë t i j n e n i .

V e ç g a r a n c i v ek u s h t e t u e s ed h eg a r a n c i v et ëK o n v e n t ë s , p u n ë ma r r ë s i tn ëp ë r g j i t h ë s i g ë z o j n ëd i s at ëd r e j t at ë n j o h u r an ëmë n y r ëu n i v e r s a l en g aK o d i i P u n ë s .

K o d i i P u n ë sn j e hs i d e t y r i mt ëp u n ë d h ë n ë s i t mb r o j t j e ne p e r s o n a l i t e t i t t ë p u n ë ma r r ë s i t , mb r o j t j e ne t ë d h ë n a v e p e r s o n a l e , i n f o r mi mi np ë r ç ë s h t j e t ë c a k t u a r a , n d a l i mi n ek o n t r o l l i t t ës e n d e v ev e t j a k e , mb r o j t j aes h ë n d e t i t n ëp u n ë , o f r i mi i mu n d ë s i v ep ë r t r a j n i med h en g r i t j e p r o f e s i o n a l ee t j .

V e ç k ë s a j , n ë s es h k e l e np r o c e d u r a t el a r g i mi t n g ap u n a , K o d i i P u n ë s i n j e hp u n ë ma r r ë s v et ë d r e j t ë ne d ë ms h p ë r b l i mi t q ë mu n dt ë a r r i j n ë v l e r ë nn ë ma k s i mu md e r i n ë 1 2p a g a mu j o r e .

N g aa n at j e t ë r , n ël i d h j emep r a k t i k a t ep u n ë s , l e g j i s l a c i o n e t ev e n d e v ea n ë t a r et ëB a s h k i mi t E v r o p i a np o r j o v e t ë m, p ë r g j i t h ë s i s h t n j o h i nd yf o r mat ëi n t e r s h i p i t , a t ëmep a g e s ëd h ea t ëp ap a g e s ë . n ëi n t e r s h i p i nme p a g e s ë ,ma r r ë d h ë n i e tr r e g u l l o h e np ë r a f ë r s i s h to s ep on ët ën j ë j t ë nmë n y r ës ima r r ë d h ë n i e tep u n ë s . p ë r g j i t h ë s i s h t p ë rt u e s i t r a j t o h e t më n j ë p a g e s ë e c i l a n u k d u h e t t ë s h k o j ë p o s h t ë p a g ë s mi n i ma l e d h e k a n j ë s e t d e t y r a s ht ëp ë r c a k t u a r aq a r t ë .

K a r a k t e r i s t i k ëep ë r g j i t h s h meë s h t ës ek ë t oma r r ë d h ë n i e , r r e g u l l o h e nn ë më n y r ët r ep a l e s h e , n g au n i v e r s i t e t i , p ë rt u e s i d h eo f r u e s i i p r a k t i k ë s .

N ës h u mi c ë nev e n d e v e , i n s t i t u c i o n e t s h t e t ë r o r e j a n ë t h j e s h t mo n i t o r u e s e t ë k u s h t e v e t ë p u n ë s p o r n u k p ë r f s h i h e na k t i v i s h t n ë k ë t ë p r o c e s .

N ë v e n d i nt o n ë n u k k a n j ë k u a d ë r l i g j o r t ë p ë r c a k t u a r q a r t ë n ë l i d h j e me i n t e r s h i p i n .

N ë K o d i ne P u n ë s e k z i s t o n n j ëp a r a s h i k i mv e t ë mmb i k o n t r a t ë nemë s i mi t t ëp r o f e s i o n i t , q ën u kë s h t ën j ëd i s p o z i t ëeq a r t ër e f e r u e s e .

G j i t h a s h t un ël i g j i np ë rn x i t j e nep u n ë s i mi tj e p e tv e t ë mk o n c e p t i i p r a k t i k a v et ëp u n ë sd h emë n y r ë ne r r e g u l l i mi t t ë t y r e l e j o nt ë p ë r c a k t o h e t me v e n d i mt ë K ë s h i l l i t t ë Mi n i s t r a v e .

Mb i b a z ë ne k ë s a j ë s h t ë n x j e r r ë n j ë V K Mmb i P r o g r a mi nK o mb ë t a r t ë P r a k t i k a v e t ë P u n ë s .

S i p a s k ë t y r e p a r a s h i k i me v e , me r r e np ë r s i p ë r r r e g u l l i mi i p r a k t i k a v e v e t ë mn ë i n s t i t u c i o n e t s h t e t ë r o r e d u k e mo s r r e g u l l u a r e d h e p r a k t i k a t n ë s u b j e k t e t p r i v a t e .

N d ë r k o h ë k j ol l o j ma r r ë d h ë n i eë s h t ëep a p a g u a r , ma d j ea se d h es i g u r i me t s h o q ë r o r e .

Mb i k ë q y r ë sp ë r t od ot ëj e t ë mi n i s t r i a p ë r g j e g j ë s e p ë r mb r o j t j e ns o c i a l e .

N d ë r k o h ë n u k e k z i s t o ni r r e g u l l u a r n ë l i g j k j ol l o j ma r r ë d h ë n i e .

K j o b ë nq ë p o t e n c i a l i s h t s u b j e k t e t r e g t a r e t ë a b u z o j n ë me p o z i t ë ne t y r e n ë t r e gd h e n ë no mb r e l l ë ne k o n t r a t a v e t ë i n t e r s h i p i t t ë r r e g u l l o j n ë ma r r ë d h ë n i e r e a l e p u n e .

5 8

“ K j of a q e ë s h t ë l ë n ë q ë l l i mi s h t b o s h ”

6 0

6 1

www. qual i t yj our nal i s m. c om @A l b j o u r n a l i s m A l b a n i aQ u a l i t yJ o u r n a l i s m

www. c i t i z ens c hannel . c om @c i t i z e n a l b C i t i z e n s C h a n n e l