หน่วยงานที่มีอานาจในประเทศที่ทาการส่งออกซึ่ง ได้รับการยอมรับจากประเทศผู้นาเข้า ซึ่งหมายถึง กระทรวงพาณิชย์ ในกรณีของกัมพูชา) หรือ ต้องมี การแสดงใบกากับสินค้า เพื่อพิสูจน์แหล่งกาเนิด ของวั ส ดุ ที่ มี ก ารน าเข้ า ในประเทศที่ ไ ด้ รั บ สิ ท ธิ ประโยชน์ และจะต้องเป็นการขนส่งโดยตรงไปยัง ประเทศผู้ น าเข้ า ในกรณี ข องการผลิ ต เสื้ อ ผ้ าใน
5.6
การเข้าไปทางานของแรงงานต่างชาติในกัมพูชา5
บุคคลที่เป็นชาวต่างชาติไม่สามารถทางานได้ เว้นแต่จะได้ใบรับอนุญาตทางาน และบัตรการจ้าง งานจากกระทรวงที่เกี่ยวข้องกับแรงงาน และ จะต้องเป็นไปตามเงื่อนไขดังต่อไปนี้ 1) นายจ้างต้องมีใบอนุญาตทางานอย่าง ถูกต้องตามกฎหมายในราชอาณาจักร กัมพูชาก่อน 2) ชาวต่างชาติต้องเข้าราชอาณาจักรอย่าง ถูกต้องตามกฎหมาย 3) ชาวต่างชาติต้องมีหนังสือเดินทางที่ยังไม่ หมดอายุ 4) ชาวต่างชาติต้องมีใบอนุญาตให้มีถิ่นที่อยู่ ที่ยังไม่หมดอายุ 5) ชาวต่างชาติต้องเหมาะสมกับงานและไม่มี โรคติดต่อ
5
กั ม พู ช า ซึ่ ง มี ก ารใช้ ผ้ า ที่ ผ ลิ ต และน าเข้ า มาจาก ญี่ปุ่น แล้วทาการส่งออกกลับไปยังประเทศญี่ ปุ่น จะต้องมีใบรับรองการนาเข้าวัสดุจากประเทศญี่ปุ่น (Certificate of Materials Imports from Japan หรื อ ที่ เรี ย กว่ า “Annex”) ที่ อ อกโดยรั ฐ บาล กั ม พู ช า แนบไปกั บ Form A เพื่ อ ยื น ยั น ว่ า ผ้ า เหล่านั้นถูกนาเข้าจากญี่ปุ่น
ข้อมูลจาก AEC Business Support Center in Phnom Penh, Cambodia (2557)
ใบอนุญาตทางานมีอายุ 1 ปี และสามารถต่อ อายุได้ตราบที่ไม่เกินเวลาที่กาหนดในใบอนุญาตให้ มีถิ่นที่อยู่ (มาตรา 261) จานวนของชาวต่างชาติที่สามารถถูกจ้างในแต่ ละวิ ส าหกิ จเป็ นไปตามประกาศของกระทรวงที่ รับผิดชอบด้านแรงงาน โดยแบ่งตามประเภทของ บุคลากรดังต่อไปนี้ (มาตรา 264)
พนักงานออฟฟิศ ผู้เชี่ยวชาญ พนักงานที่ไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญ
ชาวต่างชาติที่จะทางานในราชอาณาจักรต้อง เดิ น ทางเข้ า ประเทศด้ ว ยวี ซ่ า ที่ ถู ก ต้ อ ง ซึ่ ง มี 7 ป ร ะ เ ภ ท คื อ Diplomatic (A),Official (B), Courtesy (C), Transit (D), Ordinary (E), Special (K) แ ล ะ Tourist (T) เ มื่ อ จ ะ ท า ง า น นายจ้ า งต้ อ งแจ้ ง กระทรวงแรงงานและอาชี ว ะ (Ministry of Labor and Vocational Training) เพื่อขออนุญาตจ้างงาน
Page | 19
1) การขอใบอนุญาตทางานในกัมพูชา
ขั้นตอนในการยื่นขอใบอนุญาตทางาน
ชาวต่ า งชาติ ที่ ม าท างานในกั ม พู ช าจะต้ อ งมี ใบอนุญาตทางานและบัตรการจ้างงานที่ออกโดย กระทรวงแรงงาน โดยจะได้ รั บ จากนายจ้ า ง ซึ่ ง จะต้องต่ออายุทุก 1 ปี ซึ่งใบอนุญาตทางานสาหรับ ชาวต่างชาติในกัมพูชา แบ่งเป็น 2 ประเภท ดังนี้
(1) ใบขออนุญาตทางานชั่วคราว ออกโดย กระทรวงแรงงาน เอกสารที่ต้องใช้มีดังนี้
(1) ใบอนุญาตทางานชั่วคราวสาหรับชาวต่างชาติ จะออกให้แก่บุคคลดังต่อไปนี้ - พนักงานและผู้เชี่ยวชาญ - เจ้าหน้าที่เทคนิค - แรงงานที่มีฝีมือ - ผู้ให้บริการหรือแรงงานทั่วไป (2) ใบอนุญาตทางานถาวรสาหรับชาวต่างชาติจะ ออกให้แก่บุคคลดังต่อไปนี้ - ผู้อพยพชาวต่างชาติที่ได้รับรองโดย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย - นักลงทุนต่างประเทศและคู่สมรสที่ได้ รับรองโดยสภาเพื่อการพัฒนาของ กัมพูชา ใบอนุญาตทางานทั้ง 2 ประเภทไม่รวมเด็กอายุ ต่ ากว่ า 18 ปี ส าหรั บ เด็ ก อายุ ต่ ากว่ า 18 ปี จะ ได้รับการจดทะเบียนภายใต้ใบอนุญาตทางานของ พ่อแม่หรือผู้ปกครองเท่านั้น
- แบบฟอร์มใบสมัครที่ออกโดย กระทรวงมหาดไทย จานวน 3 ชุด - พาสปอร์ตหรือเอกสารแสดงตนอื่นๆ - รูปถ่ายขนาด 4 x 6 เซนติเมตร ไม่ สวมหมวกหรือแว่นตา - ใบรับรองแพทย์ และสัญญาจ้างงาน - นโยบายการประกันการจ้างงานของ บริษัทที่ออกโดยนายจ้าง หรือ บริษัท ประกันภัย - ค่าธรรมเนียมใบอนุญาตทางาน ชั่วคราว (2) ใบอนุญาตทางานถาวรออกโดยกระทรวง แรงงาน เอกสารที่ต้องใช้มีดังนี้ - สาเนาเอกสารแสดงตนของผู้อพยพ หรือผู้ลงทุน - พาสปอร์ตหรือเอกสารแสดงตนอื่นๆ - รูปถ่ายขนาด 4 x 6 เซนติเมตร ไม่ สวมหมวกหรือแว่นตา - ใบรับรองการเงินจากธนาคารใน กัมพูชา - ค่าธรรมเนียมใบอนุญาตทางานถาวร
เอกสารต่าง ๆ ข้างต้น จะต้องส่งให้สถานีตารวจ เทศบาลและกระทรวงมหาดไทยเพื่อตรวจสอบ ก่อนที่จะ ส่งให้กระทรวงแรงงานจะให้การอนุมัติต่อไปดังรายละเอียดต่อไปนี้ 1) กระทรวงแรงงานจะพิ จ ารณาเอกสารต่ า งๆ และจ านว นพนั ก งานต่ า งช าติ ใ นสถาน ประกอบการนั้นๆ ก่อนอนุญาตให้จ้างงานได้ โดยจะออกสมุ ด คู่ มื อ การจ้ า งงาน (labor
book) และใบอนุญาตทางาน (work permit) เพื่ อ การต่ อ อายุ ก ารตรว จลงตรา ทั้ ง นี้ ใบอนุ ญ าตท างานมี อ ายุ 1 ปี ค่ า ธรรมเนี ย ม 100 ดอลลาร์สหรัฐ
Page | 20
2) ชาวต่ า งชาติ ที่ ไ ด้ ใ บอนุ ญ าตท างาน น า ใบอนุญาตทางานไปยื่นขอต่ออายุการตรวจลง ตรากั บ ส านั ก งานตรวจคนเข้ า เมื อ ง โดยจะ ได้รับการต่ออายุการตรวจลงตราเป็นประเภท Ordinary แบบเข้ า -ออกได้ ห ลายครั้ ง มี อ ายุ ตั้งแต่ 1-12 เดือน ตามระยะการจ้างงาน แต่ ไม่ เ กิ น 1 ปี (การตรว จลงตราปร ะ เ ภ ท Ordinary อ า ยุ 1 ปี ค่ า ธ ร ร ม เ นี ย ม 270 ดอลลาร์สหรัฐ) 3) กระทรวงแรงงานกัมพูชาจะตรวจสอบสถาน ประกอบการต่างๆ ช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน ของทุกปี หากพบพนั กงานที่ ไม่ มี ใบอนุ ญ าต
ทางานจะปรับตามจานวนปีที่ไม่มีใบอนุญาต ทางานในอัตราปีละ 100 ดอลลาร์สหรัฐ 4) ตามกฎหมายแรงงานกัม พูช า บริษัทเอกชน สามารถจ้างชาวต่างชาติได้ไม่เกินร้อยละ 10 ของต าแหน่ ง งานทั้ ง หมด โดยแบ่ ง เป็ น (1) เจ้ า หน้ า ที่ ใ นส านั ก งานไม่ เ กิ น ร้ อ ยละ 3 (2) ผู้เชี่ยวชาญไม่เกินร้อยละ 6 (3) แรงงานไม่เกิน ร้อยละ 1 อย่างไรก็ดีนายจ้างสามารถขอผ่อน ผั น กั บ กระทรวงแรงงานโดยชี้ แ จงความจ า เป็ น ได้ ซึ่ ง ที่ ผ่ า นมากระทรวงแรงงานมั ก พิจารณาด้วยดี
2) การขอวีซ่าพานักในประเทศกัมพูชา6 กั ม พู ช าได้ แ บ่ ง ประเภทการท าวี ซ่ า เป็ น 2 ประเภท คื อ วี ซ่ า นั ก ท่ อ งเที่ ย วและวี ซ่ า ธุ ร กิ จ สาหรับวีซ่าท่องเที่ยวมีค่าใช้จ่าย 30 ดอลลาร์สหรัฐ เมื่อมาถึง ที่ส นามบิ น นานาชาติ พ นมเปญโดยผู้ ที่ ได้รับวีซ่านักท่องเที่ยวสามารถอยู่ในกัมพูชาได้ 1 เดือน และจะได้รับการต่ออายุให้อีก 1 ครั้งโดยไม่ ต้องออกนอกประเทศ ปัจจุบันประเทศกัมพูชาได้ พัฒนาการระบบขอวีซ่านักท่องเที่ยวโดยใช้ระบบ อ อ น ไ ล น์ ผ่ า น https://www.evisa.gov.kh/ContactInformati on.aspx/ พร้ อ มทั้ ง การช าระเงิ น 20 ดอลลาร์ สหรัฐ ผ่าน PayPal ทั้งนี้ในปัจจุบันสามารถเข้าสู่ ร ะ บ บ ก า ร ข อ วี ซ่ า ด้ ว ย แ อ พ ลิ เ ค ชั่ น ข อ ง โทรศั พ ท์ มื อ ถื อ ได้ อี ก ด้ ว ย เพื่ อ ความสะดวกใน ขั้นตอนการตรวจคนเข้าเมือง อย่างไรก็ตาม E-Visa ใช้ได้เฉพาะวีซ่านักท่องเที่ยวเท่านั้น ซึ่งขั้นตอนการ 6
จัดทา E-Visa จะใช้เวลา 2 วันทาการ ส่วนผู้ที่จะ มาทาธุรกิจที่ต้องการพานักอยู่ในประเทศกัมพูชา เป็นระยะเวลานานหรือต้องการ multiple entries ยังต้องยื่นขอวีซ่าผ่านทางช่องทางเดิม (เจ้าหน้าที่) สาหรับบุคคลที่ต้องการอยู่ในประเทศนานกว่า สองเดือนหรือหากทางานจาเป็นต้องมีวีซ่าธุร กิจ โดยใช้ห ลั กการเดียวกับการขอวีซ่านักท่องเที่ยว คื อ ยื่ น ขอวี ซ่ า เมื่ อ มาถึ ง สนามบิ น นานาชาติ พนมเปญ โดยมี ร าคา 30 ดอลลาร์ ส หรั ฐ โดย จะต้องระบุรายละเอียดต่างๆ ในแบบฟอร์มขอวีซ่า และยื่นเอกสารพร้ อ มกับ พาสปอร์ ต (พาสปอร์ ต จะต้องมีอายุมากกว่า 6 เดือน และมีหน้าว่างอย่าง น้ อ ย 1 หน้ า ) โดยใช้ ร่ ว มกั บ ภาพถ่ า ย และไม่ จาเป็นต้องใช้หลักฐานการจ้างงานแต่อย่างใด วีซ่า ธุรกิจจะมีอายุ 1 เดือน แต่สามารถขยายเป็น 1, 3, 6, และ 12 เดื อ น โดยไม่ ต้ อ งออกนอกประเทศ
ข้อมูลจากศูนย์พัฒนาการค้าและธุรกิจไทยในอาเซียน ณ กรุงพนมเปญ (AEC Business Support Center in Phnom Penh, Cambodia) (2014) http://www.ditp.go.th/contents_attach/92513/92513.pdf
Page | 21
อย่างไรก็ตาม วีซ่าธุรกิจ 1 และ 3 เดือนเป็นเพียง single entry เท่านั้นถ้าออกนอกประเทศไปแล้ ว ต้องขอวีซ่าใหม่ แต่ในส่ ว นของวีซ่าธุร กิจ 6 และ 12 เดือน จะเป็น multiple entries ที่สามารถเข้า ออกนอกประเทศได้โดยวีซ่าไม่หมดอายุ ปกติแล้ว การยื่นขอวีซ่าธุร กิจ สามารถทาได้ด้ว ยตนเอง ที่ ส านั ก งานตรวจคนเข้ า เมื อ งที่ อ ยู่ ใ กล้ ส นามบิ น
นานาชาติพนมเปญ แต่จะมีขั้นตอนที่ยุ่งยากและ จะต้องมีเงินพิเศษเพื่ออานวยความสะดวกในการ ทาวีซ่าธุรกิจ ดังนั้น เพื่อความสะดวกในการทาวีซ่า ธุรกิจ นักธุรกิจส่วนใหญ่จะใช้บริษัทท่องเที่ยวเป็น ตัวแทนจัดการเรื่องวีซ่าให้ เนื่องจากมีความสะดวก รวดเร็ว แต่ก็จะมีค่าธรรมเนียมในการจัดการตาม ความเหมาะสม ซึ่งอัตราค่าธรรมเนียมวีซ่า มีดังนี้
อัตราค่าธรรมเนียมวีซ่า (พ.ศ. 2557) ระยะเวลา 1 เดือน (single entry) 3 เดือน (single entry) 6 เดือน (multiple entries) 12 เดือน (multiple entries)
ค่าธรรมเนียม (ดอลลาร์สหรัฐ) 30 75 150 280
Page | 22
3) ศูนย์ฝึกอาชีพหลักในกัมพูชา ศูนย์ฝึกอาชีพหลักๆ และตัวแทนจัดหางานในราชอาณาจักรมีรายละเอียดดังนี้ Page | 23
ศูนย์ฝึกอาชีพหลักในราชอาณาจักรกัมพูชา 1. Preah Kossomak Polytechnic Institute Address: # Russian Boulevard, Sangkat Teuk Thla, Khan Sen Sok, Phnom Penh. Tel: (855) 23 882126 Fax: (855) 23 822 126 Email: rachanappi@outlook.com, petersoeun@yahoo.com Website: http://www.ppiedu.com/ 2. Ministry of Labor and Vocational Training Address: # 3 Russia Federation Sangkat Touek Laak Khan Toul Kork Phnom Penh City Tel: (855) 23 88 43 75 Fax: (855) 23 88 43 76 Email: info@mlvt.gov.kh Website: http://www.mlvt.gov.kh/ 3. National Technical Training Institute Address: # Russian Blvd, Sangkat Teukthla Khan Sensok, Phnom Penh CAMBODIA Tel: (855) 23 883 039 Fax: (855) 23 883 039 Email: info@ntti.edu.kh Website: http://www.ntti.edu.kh