MAGAZINE apr — jun 2013 driemaandelijks magazine apr.mei.jun 2013 jaargang 11, nummer 2 afgiftekantoor Gent X P 309460
Music for car parks Gezocht: muziek voor parkings —p6
Chacun son Sacre 100 jaar Le Sacre du Printemps —p8
MORE MUSIC!
Een boeiende ontmoeting tussen uiteenlopende muzikale werelden — p 14
CONCERTGEBOUW 2012-2013
2
INHOUD mozart
03
CONTEXT
12
Gruuthuse-handschrift © Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Sandrine Piau © Sandrine Expilly / Naïve
bang on a can all-stars
04
14
MUSIC FOR CAR PARKS
MORE MUSIC!
© Ryoji Ikeda
Bang on a Can All-Stars © Christine Southworth
06
GRUUTHUSE
DOMEIN JONATHAN HARVEY
18
Jonathan Harvey © Maurice Foxall
07
SEIZOEN 2013-2014
2013/2014
CHACUN SON SACRE
21
VEL TEGEN VEL
ook in het concertgebouw De invasie
22 23
08
Weefwerk van Ilse Acke en Jeffrey Vanhille
© Olivier Culmann – Tendance Floue
24 agenda
LEES MEER!
11
Luistercursussen over het Gruuthusehandschrift Wilt u meer weten over de liederen uit het Gruuthuse-handschrift, dan kan u uw hart ophalen tijdens een van deze luistercursussen: Gruuthuse - Brugge in het jaar 1400 (Frank Willaert) (in samenwerking met Universiteit Vrije Tijd Davidsfonds) Inclusief bezoek aan de tentoonstelling Liefde en Devotie, over het Gruuthusehandschrift. do 18.04 / 10.00-12.00 & 13.00-16.00 / Concertgebouw Info en reserveringen: www.universiteitvrijetijd.be, +32 16 31 06 70 Gheselscap goet ende fyn (Veerle Uyttersprot en Hendrik Vanden Abeele) (in samenwerking met Amarant) vr. 26.04 / 10.00-12.00 & 13.15-15.15 / Hof van Watervliet, Oude Burg 27, Brugge Sluit aan bij het concert van ClubMediéval (26.04.2013) Info en reserveringen: www.amarant.be, +32 70 23 30 48
Luistercursussen over Le Sacre du Printemps Werd u altijd al gefascineerd door dit meesterwerk en wilt u er maar al te graag eindelijk eens alles over te weten komen? Dan kan u bij een van deze luistercursussen terecht: Le Sacre du Printemps (Stephan Weytjens) (in samenwerking met Universiteit Vrije Tijd Davidsfonds) Inclusief bezoek aan de installatie van Katarzyna Kozyra in De Bond vr. 24.05 / 10.00-12.30 & 14.00-17.00 / Concertgebouw Info en reserveringen: www.universiteitvrijetijd.be, +32 16 31 06 70
Freek Braeckman
Colofon Coördinatie en eindredactie Lotte De Coene Redactie Jan De Moor, Albert Edelman, Samme Raeymaekers, Jeroen Vanacker, Bert Vanlaere Vormgeving Studio Jurgen Maelfeyt Druk Roularta Printing Coverfoto Goran Bregovic © Silke Babic Dit magazine is een uitgave van Concertgebouw Brugge vzw, ’t Zand 34, 8000 Brugge, +32 50 47 69 99 - V.U. Katrien Van Eeckhoutte
Het Concertgebouw verzamelt publieksgegevens bij het reserveren van tickets en het aanvragen van informatie. Die gegevens worden gebruikt om het publiek op de hoogte te houden van het programma en andere activiteiten. Ze kunnen in heel uitzonderlijke gevallen ook worden doorgegeven aan derden die ze kunnen gebruiken voor marketing- of wetenschappelijke doeleinden. Indien u dit niet wenst, brengt u ons daarvan het best op de hoogte. Het beheer van de adresgegevens gebeurt conform de wet van 8 december 1992 in verband met de bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
Beelden van een heidens Rusland (Pieter Mannaerts, Stef Van Bellingen en Eveline Heylen) (in samenwerking met Amarant) za 04.05 / 10.00-12.00 & 14.00-16.30 & za 25.05 / 10.00-12.00 / Hof van Watervliet, Oude Burg 27, Brugge Sluit aan bij de voorstelling van Raimund Hoghe (26.05.2013) Info en reserveringen: www.amarant.be, +32 70 23 30 48
magazine apr — jun
3
MOZARTIAANS VOOR GEVORDERDEN De liefde van Jos van Immerseel voor Mozart Er zijn zo van die magische combo’s: geitenkaas en honing, rozengeur en maneschijn, yin en yang, Jos van Immerseel en Mozart – een idylle die na vier decennia nog niets aan intensiteit heeft ingeboet! Uiteraard houdt ook Anima Eterna Brugge van Mozart: in mei mag hij in het Concertgebouw een volledig avondprogramma vullen, van een vroege symfonie over een exquis dubbelconcerto tot een selectie van virtuoze concertaria’s. Aan Jos van Immerseel de vraag naar het hoe en waarom van dit Mozartiaanse mozaïek. Jos van Immerseel: Dit programma vertrekt van een eenheid van stijl en muziektaal: een Mozartbad doet ons zoveel beter begrijpen wat die componist eigenlijk wilde vertellen! Voorts hebben we de concertaria’s verdeeld over de twee concerthelften – ze hebben geen rechtstreeks verband met elkaar –, plaatsten we de symfonie vooraan als een ouverture die het smakenpalet prikkelt, en vonden we het concerto voor twee klavieren de perfecte afsluiter. Symfonie nr. 29 is een late Salzburger symfonie, die ontstond na een zomerverblijf van Mozart in Wenen. Is dit zijn equivalent van een vakantiesouvenir? Het is in elk geval een gezellige, bijzonder positieve symfonie geworden! Zelfs in het langzame deel, dat nochtans een eerder intiem karakter heeft, gooit Mozart de strijkerssourdines uiteindelijk overboord en mag de zon doorbreken. De bronnen zijn voor u een essentieel vertrekpunt. Wat heeft de autograaf van Symfonie nr. 29 u verteld? Dat Mozart componeerde zoals Schubert: ongelooflijk snel en meteen in de roos!
‘Das kommt aus einem Guss’, zoals men in Wenen zegt.
10.05.13
Nochtans werden sommige van zijn composities, waaronder het dubbel- en tripelconcerto voor klavieren, lange tijd afgedaan als triviale werkjes … In het concerto voor drie klavieren zou je iets van die trivialiteit kunnen ontdekken, omdat het geschreven is voor twee pianisten en een ‘aanhangwagen’ (een gravin en haar twee dochters, red.). Maar het Concerto voor twee piano’s is een absoluut volwassen werk, een heel interessante dialoog – een pingpongspel! – tussen de protagonisten en het orkest. Ik begrijp niet dat men zoiets onbeduidend kan noemen. Let wel: Mozart zelf speelde de ene solopartij en zijn zus Nannerl de andere. Het werk is dus op maat van de componist geschreven: een zware opdracht voor elke pianist die níet Mozart is! Het is dus mogelijk dat het oordeel van de critici wortelt in zwakke uitvoeringen.
‘Geen stadionzangeres, diva of schlagerkoningin: bij Mozart gaat het om een tekst, situatie of emotie die van alle zijden wordt belicht.’ Uw medesoliste is Yoko Kaneko. Hoe belangrijk is het dat precies zij achter dat tweede klavier zit? Yoko is een oud-leerling van mij, een Japanse muzikante met een grote openheid voor de cultuur van het Avondland. Ze speelt met dezelfde vingertechniek als ik, heeft hetzelfde instrument laten bouwen … Dat klinkt alsof ik een kopie als ideaal vooropstel, maar daar gaat het niet om: dit draait om inleving. Ik zag ooit een film over Yehudi Menuhin en Glenn Gould die samen Beethovensonates spelen en niets anders doen dan ruziën: prachtig uitgangspunt
Sandrine Piau © Sandrine Expilly / Naïve
voor een scenarist, maar met muziek heeft het niets te maken. Zou u het aandurven om met Yoko de cadensen van dit dubbelconcerto (die per uitzondering zijn uitgecomponeerd) te improviseren? Ja … maar niet in een concert! (lacht) Voor de concertaria’s krijgt Anima Eterna Brugge het gezelschap van Sandrine Piau. Waarom is zij een goede keuze voor Mozart? De flexibiliteit van haar vocale kunnen past helemaal bij wat Mozart van een zangeres verwachtte: een wendbare stem met een sterk lyrisch vermogen en een grote virtuositeit. Geen stadionzangeres, diva of schlagerkoningin: bij Mozart gaat het om een tekst, situatie of emotie die van alle zijden wordt belicht. Hij observeert en analyseert alle dimensies, zet die om in muziek en creëert zo zijn klinkende illusies. Als uitvoerder heb je iemand nodig die zich in dit sublieme ‘theater’ thuis voelt. Sofie Taes
magazine apr — jun
Julia wolfe
de directheid, er is niets verborgen, er is hoogstens wat mysterie.
Bang on a Can All-Stars, een product van New York
Steel Hammer vertelt het legendarische verhaal van John Henry, een ‘classic’ in de cultuurgeschiedenis van Amerika, met songs van onder meer Bruce Springsteen en Johnny Cash over deze cultheld. Hoe bent u aan deze compositie begonnen? Steel Hammer is in mijn hoofd met een welbepaalde sound vertrokken: ruwe en aardse geluiden die ik wilde bereiken door het gebruik van andere instrumenten, speeltechnieken en stemmingen. De combinatie met Trio Mediaeval had ik al meteen voor ogen. Hun ervaring met middeleeuwse en volksmuziek en hun hemelse, vibratoloze stemmen inspireerden me enorm. Daarna ging ik pas zoeken naar een verhaal, en ik kwam uit bij John Henry, de universele arbeidersheld: een symbool van ons land! Hoewel ik twijfelde om van zo’n bekend thema te vertrekken, liet het me niet los. Ik ging als een detective op zoek en vond meer dan 200 versies van het verhaal, waarin heel wat details erg
5
uiteenlopen. Steel Hammer werd dan ook een verhaal over een verhaal. In bepaalde passages wordt het historische verhaal letterlijk verteld: de held John Henry meet zich met de machine, wint, maar sterft. Behalve deze kern van het verhaal verschilt zo goed als alles in de uiteenlopende versies: zijn afkomst, zijn huidskleur, de naam van zijn vrouw … Ik speel met die gegevens, en wijdde bijvoorbeeld één deel aan alle staten van waar hij afkomstig blijkt te zijn, want bijna alle staten maakten aanspraak op John Henry. Zijn er ook muzikale referenties? Er zijn enkele kleine verwijzingen naar de originele melodie, maar ik probeerde vooral om een eigen geluidenwereld te scheppen waarin dit verhaal tot zijn recht zou komen. Het meest kenmerkende geluid moest dat van de Steeldriver worden: de snijdende klank van een boog op een cymbaal. Alle musici van Bang on a Can All-Stars worden uitgedaagd om de juiste sound te bereiken, op hun basisinstrument (de celliste speelt als een fiddler) of op een variant (citer, banjo …). De
vrijheid en complexiteit van het instrumentaal ensemble staat in contrast met de directe expressie en natuurlijke eenvoud van de vocale partijen. De keuze om de musici te versterken heeft bovendien enkele voordelen: je kan subtiele geluiden blootleggen, zoals gefluister door het Trio Mediaeval, of het ruisen van de boog over een cellosnaar. En je kan natuurlijk ook de kracht gebruiken om het publiek te overweldigen … Jeroen Vanacker
di 07.05.13 / 21.00 / € 20 Bang on a Can All-Stars / Andriessen, Reich, Lang & Gordon do 09.05.13 / 20.00 / € 20 Bang on a Can All-Stars & Trio Mediaeval / Steel Hammer do 09.05.13 / 22.00 / Gratis met een ticket voor 20.00 Bang on a Can All-Stars / Brian Eno / Music for airports
Bang on a Can All-Stars © Christine Southworth
Op 7 en 9 mei komt het beroemde Bang on a Can voor het eerst naar Brugge. Dit collectief werd 25 jaar geleden in New York opgericht door de componisten David Lang, Michael Gordon en Julia Wolfe. Met een 12 uur durend marathonconcert zetten ze in 1987 de toon: deze componisten beoogden intense concertervaringen met nieuwe muziek waarbij geen grens of conformisme overeind bleef. Het 5 jaar later opgerichte ensemble Bang on a Can All-Stars moest die doelstellingen mee helpen realiseren. Met drums en elektrische gitaar, en de bewuste keuze voor elektrische versterking refereert de groep naar de rockmuziek. Bovenal staat Bang on a Can voor openheid. Muzikale en andere invloeden laten ze vrij in hun muziek immigreren. Ze zijn dan ook een kind van hun stad: Bang on a Can is een product van New York. De levendigheid en energie spat van deze muziek, complexiteit en snelheid gaan hand in hand met ‘less is more’. Op het programma van de concerten in mei staat dan ook werk van de drie stichtende componisten, naast de minimal
music van Steve Reich en Louis Andriessen. Een hoogtepunt wordt ongetwijfeld Steel Hammer van Julia Wolfe. We zochten haar op in het appartement in Lower Manhattan, waar ze samenwoont met haar man Michael Gordon. Hoe kijkt u terug op het ontstaan van Bang on a Can, welk doel streefden jullie na? Julia Wolfe: Het was een reactie tegen de idee dat (nieuwe) muziek altijd in een hokje gestopt moest worden, volgens stilistische criteria. Wij hanteerden liever eigenschappen als avontuurlijk, krachtig, fris, opwindend. We waren ook op zoek naar een breder publiek, zowel qua profiel als qua aantal. De nieuwe-muziekscene stond toen nogal op zichzelf, wat niet het geval was met andere hedendaagse kunstdisciplines zoals film, dans en literatuur. Ons idee sloeg aan: bij de eerste happenings hadden we meteen al 400 toeschouwers, dat was toen ongezien voor nieuwe muziek.
‘Bang on a Can staat voor openheid: muzikale en andere invloeden immigreren vrij in hun muziek.’
De openheid van Bang on a Can voor de zogenaamde populaire muziek, zoals rock en volksmuziek, is opvallend. Hoe kijkt u aan tegen de vooroordelen over high en low culture? Ik zou het nooit in die zin verdelen, er is kwaliteit in elk genre. Er zijn bijvoorbeeld fantastische fiddlers, waar ik met open mond naar sta te kijken. Je zou het ook kunnen verdelen in commercieel en niet-commercieel, maar ook die lijn is erg dun. Muziek en bij uitbreiding kunst interesseert me wanneer het interessant is; innovatief, fris, grensverleggend. Ik ga ook erg spontaan met de tweedeling oud en nieuw om. Ik laat me graag inspireren door traditionele muziek, maar niet als een hommage. Het maakt deel uit van mijn leven, en sluipt dus binnen in mijn muziek. Uw roots liggen ook in de folkmuziek? Ik groeide op in een klein dorp nabij Michigan, een echte folktown. En hoewel er ook bij volksmuziek sprake is van een zekere openheid, staat de traditie centraal, vernieuwing is er geen prioriteit. Er waren geweldige instrumentisten, zoals een virtuoze ‘bone player’. Ik gebruik dat percussie-instrument ook in Steel Hammer. Dat werk is een erg persoonlijk project, het staat voor wie ik ben. Mijn fascinatie voor de muziek en de verhalen van Appalachia (culturele bergregio in het Oosten van de VS, red.) maakt deel uit van mijn identiteit. Wat ik apprecieer in die volkscultuur is
music for airports Want ook luchthavens hebben recht op een eigen stem Hij begon bij Roxy Music, was de man achter David Bowies meest succesvolle platen, zette newwavebands als Talking Heads op de kaart én slaagde er tegelijkertijd in een plaats binnen de kunstmuziek te veroveren. Brian Eno’s werkterrein strekt zich uit van klassiek tot populair, en overstijgt beide domeinen in zijn ambient music. Met deze nieuwe naam voor een in feite niet zo nieuw genre zette Eno zich onmiddellijk af van de bestaande omgevingsmuziek. De muzak die doorgaans doorheen openbare gebouwen en publieke ruimtes weergalmt wil het ons maar al te aangenaam maken met haar eenvoudige, om niet te zeggen armzalige, melodietjes. Canned music zegt men wel eens, ‘ingeblikte muziek’: net zoals muzak zich binnen een uiterst beperkt dynamisch en emotioneel bereik
afspeelt, tracht ze ook het gedrag van haar luisteraars in een bepaalde sociale context aan banden te leggen. Gelukkig blijft het achtergrondmuziek, dat wil zeggen, we nemen ze slechts onbewust waar. Want eens we onze aandacht erop vestigen werkt muzak eerder hemeltergend op ons gemoed dan dat ze dat gemoed tot bedaren brengt. En dat is nu net wat Eno’s ambient music wél doet. Zonder zich aan de voorbijganger op te dringen tracht ze voor hem de rust en de ruimte te creëren waarbinnen hij zich thuis voelt en zijn gedachten kan ordenen. Het geheim achter deze rustgevende werking is Eno’s vermogen om een zeer breed spectrum aan gemoedstoestanden aan te raken in zijn muziek, waardoor eenieder zijn eigen emotionele ingesteldheid zal weten te herkennen in deze muziek en zich daardoor op zijn gemak zal voelen. Natuurlijk gebeurt dit alles op een onbewuste manier: ‘ambient music must be as ignorable as it is interesting’, aldus Eno. Zijn eerste ambient album ontstond nadat Eno ergens midden jaren 1970 een paar uur had vastgezeten in de luchthaven van
Keulen, waar hij zich mateloos ergerde aan de ongeïnspireerde muziek die door de grote glazen hal weergalmde. Zoals Debussy zich ooit liet ontvallen dat het tijdperk van het vliegtuig recht had op zijn eigen muziek, oordeelde Eno dat ook luchthavens dat hadden. Music for Airports biedt een prachtig tegengewicht voor de rusteloosheid die hier heerst: het komen en gaan van mensen, deze nimmer aflatende beweging komt als het ware tot stilstand in de lang aangehouden noten en de continue, berustende herhalingen. Daarvoor hoeft Eno’s muziek geenszins in te boeten aan artistieke ambities, wel integendeel. Zijn uiterst fijnzinnige en beredeneerde behandeling van een beperkt basismateriaal resulteert in een oneindige zee aan klankkleuren, waarvan het bijna verraderlijk rustige oppervlak steeds nieuwe schakeringen voortbrengt aan een steeds verder deinende horizon. Elke reiziger zal een ander stukje van hetzelfde horen, een stukje dat voor hem evenwel aanvoelt als zijn thuishaven op een plaats die hem daar net van weg had geleid. Pauline Driesen
6
magazine apr — jun
7
ontdek het nieuwe seizoen 2013-2014 • Vanaf 15.05.2013 op www.concertgebouw.be • Schrijf u in op ons e-zine en ontdek het nieuwe seizoen als eerste! • Word fan van het Concertgebouw op facebook, en ontdek als eerste het nieuwe seizoen: www.facebook.com/ concertgebouwbrugge.
word abonnee -25% tot meer dan
-30%
En boek de beste plaatsen aan een extra voordelig tarief!
Wilt u zich vastbijten in een bepaald genre? Bent u liefhebber van orkestrale werken? Wilt u geen enkel concert missen van ons huisorkest? Of wenst u een seizoen lang de werken van een bepaalde componist beter te leren kennen tijdens een Focus? Met een vast abonnement hoeft u niks te missen. Aangezien abonnementen reeds vóór de losse tickets verkocht worden, bent u hiermee zeker van een goede plaats, en in eerste en tweede rang levert dit bovendien minstens 25% korting per voorstelling op. Boek uw abonnement vanaf vrijdag 31 mei online en geniet van al deze voordelen! Maakt u liever zelf een selectie uit de voorstellingen die aan uw smaak beantwoorden? Kies dan voor een keuzeabonnement 2013-2014 en stel zelf uw abonnement samen. De korting op de basisprijs hangt af van het aantal gekozen voorstellingen. U geniet reeds korting vanaf 6 voorstellingen. Vraag ernaar tijdens uw reservatie.
WORD VRIEND
music for car parks Creëer een originele soundscape voor honderden parkings in Europa! Concertgebouw Brugge en Interparking dagen u uit om een soundscape voor parkings te maken. Inspiratiebron was het concert van het muziekensemble Bang on a Can All-Stars op 9 mei in Concertgebouw Brugge. Zij brengen die dag een schitterende uitvoering van Brian Eno’s Music for
Airports. De wedstrijd richt zich tot iedereen met muzikaal talent om een eigen soundscape Music for Car Parks voor dit project te componeren. Met de oproep tot de creatie van deze unieke soundscape wil Concertgebouw Brugge van elk bezoek aan Interparking een artistieke ervaring maken. Deze specifieke omgevingsmuziek moet de parkingbezoeker geruststellen en prikkelen. De enige voorwaarde is dat de muziek de bezoeker op een subtiele manier aanspreekt
en een meerwaarde biedt ten opzichte van de clichématige muzak. Deelnemen kan nog tot 15 april 2013. De winnende compositie van Music for Car Parks zal te horen zijn in honderden Interparkings in Europa. Info en wedstrijdreglement op www.musicforcarparks.com.
−− U kan reeds voor de publieksverkoop uw persoonlijke tickets reserveren. −− U ontvangt een persoonlijke uitnodiging voor de seizoenspresentatie waarin artistiek directeur Jeroen Vanacker en de nieuwe peter u de hoogtepunten en festivals van seizoen 2013-2014 voorstellen. −− U heeft recht op één of twee eersterangstickets en een gratis programmaboekje voor één voorstelling, te kiezen uit twee geselecteerde topproducties van seizoen 2013-2014. Tijdens de meet & greet na de voorstelling ontmoet u de peter of artiest van de avond en kan u met andere Vrienden napraten terwijl u geniet van een drankje. −− U ontvangt gratis de nieuwe cd van ons huisorkest Anima Eterna Brugge. −− U wordt persoonlijk op de hoogte gehouden van de programmacontext en voordeelacties van het Concertgebouw. Om Vriend van het Concertgebouw te worden, stort u het correcte bedrag op rekeningnummer BE72 7330 1197 8116 met vermelding van uw voornaam, naam, e-mailadres en 'Vriend 2013-2014'. U kunt ook mailen naar Vrienden@ concertgebouw.be of bellen naar +32 50 47 69 99. Als Vriend van het Concertgebouw betaalt u een bijdrage van € 125 voor twee personen of € 90 voor één persoon. Uw lidmaatschap is persoonlijk.
het concertgebouw dankt de scoopmecenassen! a&s. Solutions, Baron en Barones Hugo en Chris VandammeBaert - voorzitter Concertgebouw Brugge, Borgerhoff & Lamberigts, Crivits & Persyn Advocatenkantoor cvba, International Golfing Fellowship of Rotarians BelgiumLuxemburg, Interparking, Jean & Lieven Cloetens, nv Maselis, Permeke Invest nv, Peter & Vik Vandamme, Piano’s Maene, Robbrecht en Daem Dankzij deze Scoop-mecenassen kregen jonge muzikanten een optreden in de Kamermuziekzaal, een professionele cd-opname en misschien zelfs een bescheiden tournee in de Provincie West-Vlaanderen. Geïnteresseerd? Schrijf u in via www.concertgebouw.be/ mecenas of neem contact op met Ann Cosyn op +32 50 47 69 68 of ann.cosyn@concertgebouw.be.
CONCERTGEBOUW 2012-2013
8
magazine apr — jun
9
CHACUN SON SACRE
100 jaar ‘Le Sacre du Printemps’
22 — 26.05.13
Toen Les Ballets russes op 29 mei 1913 Le Sacre du Printemps opvoerden in het Parijse Théâtre des Champs-Elysées verwierf de dansvoorstelling meteen de status van ‘sacraal schandaal’. Op de première liepen de uiteenlopende reacties van het publiek zelfs zodanig uit de hand dat er gevochten werd – tenminste, als we componist Stravinsky op zijn woord mogen geloven.
Kroniek van een vooruitstrevend werk
Het onderwerp van het ballet was deel van de controverse: in Le Sacre wordt een heidense vruchtbaarheidsrite verbeeld waarin dorpelingen een jong meisje uitkiezen dat geofferd moet worden om de God van de Lente gunstig te stemmen. Het offer van het jeugdige lichaam moet de Aarde wekken uit haar winterslaap. Het schandaal betrof echter niet alleen het heidense karakter van het ballet – dat de ondertitel Tableaux de la Russie païenne draagt. Ook de partituur, de choreografie, de kostuums en het decor daagden de heersende esthetische normen radicaal uit. The Musical Times rapporteerde bijvoorbeeld dat een verbale beschrijving van de muziek onmogelijk was. Grote delen waren volgens de recensent ‘weerzinwekkend als klank’. Nijinski, die de basisideeën van zijn choreografie entte op het dwingende ritme en de aardsheid van Stravinsky’s partituur, herijkte het balletidioom met zijn keuze voor naar binnen gekeerde voeten, licht gebogen knieën en hoekige, asymmetrische armhoudingen. Deze ‘primitieve’ houding herdefinieerde het lichaam dat met de romantische ballettraditie zo zorgvuldig getraind en gedisciplineerd was.
© Olivier Culmann – Tendance Floue
Prominent in Le Sacre is het primitivistische discours: het geloof dat de waarden van primitieve of oudere culturen superieur zijn aan die van de hedendaagse beschaving – dichter bij het ‘ware’ aanleunen. In een verlichte samenleving die natuur, passie, emotie en instinct achter zich laat, kan de ware, primitieve staat van eenheid met de natuur de mens redden van de
Le Sacru du Printemps in de choreografie van Nijinski met Les Ballets russes (1913)
oppervlakkigheid, van de decadente ziekte van de beschaving. In zijn sleuteltekst over Le Sacre schrijft Theodor Adorno enigszins cynisch dat in dit ballet ‘de esthetische zenuwen trillen van verlangen om terug te keren naar het stenen tijdperk’.
‘In de honderd jaar sinds de première heeft Le Sacre du Printemps een haast mythisch aura gekregen.’ De zoektocht naar de ‘ware primitieve staat’ was een constante in de vroege modernistische dans. Ook andere producties van Les Ballets russes, zoals Fokines Shéhérazade, drukken het verlangen uit terug te keren naar passie en instinct. Fokine zelf beschreef de Gouden Slaaf in Shéhérazade (Nijinski’s rol) als een ‘primitieve wilde’. De verbeeldingen van verboden harems en uitdagende verleidsters riepen een uitgesproken seksualiteit op en de manisch in het rond springende Nijinski belichaamde de libidineuze kracht en de tomeloze seksuele vitaliteit waarover blanke westerlingen zo graag fantaseerden. Net zoals het geval was bij Shéhérazade, was het publiek bij Le Sacre du Printemps tegelijkertijd gechoqueerd en verrukt door de ritmische energie van de dansers. Het corps de ballet werd volgens critica en historica Joan Acocella ervaren als tegelijkertijd ‘schrikwekkend en bevrijdend’ en fungeerde als een ‘kinetische metafoor voor primitieve “eenheid”’.
Le Sacru du Printemps in de choreografie van Nijinski
Maar waar Shéhérazade louter een sfeer van ‘primitieve’ fysieke vitaliteit ademde, legt Le Sacre du Printemps ook de angstwekkende aspecten van het primitieve bloot. Adorno beschrijft de primitieve gemeenschap in Le Sacre als barbaars. Het offeren van de jonge vrouw is slechts mogelijk doordat een collectieve onderdrukking de individualiteit uitwist en het subject vernietigt. Heel wat critici uit die tijd getuigen om die reden ook van een onbehaaglijk gevoel. Zo werd Jacques Rivière, redacteur van de Nouvelle Revue Française, het meest getroffen door de onverschilligheid en de afwezigheid van rouw bij de andere personages. Zij tonen geen spoor van medelijden of angst maar aanvaarden gewoon het lot. Deze afwezigheid van enig verzet tegen wat in feite een onmenselijke, waanzinnige en gruwelijke gewelddaad is, kon Rivière niet begrijpen. Hij was gechoqueerd door deze schaduwzijde van het primitivisme. Le Sacre wekte verontwaardiging bij het publiek omdat het geen comfortabel, eurocentrisch exotisme voorschotelde, zoals Shéhérazade dat deed. Het Chacun son Sacre-festival van Concertgebouw Brugge en Cultuurcentrum Brugge toont aan hoe Le Sacre du
CONCERTGEBOUW 2012-2013
Printemps dansers en choreografen blijft inspireren. Het ‘sacrale schandaal’ gaat zo in dit festival een veelspraak aan met individuele ervaringen en persoonlijke of politieke statements van hedendaagse dansers en choreografen. In de honderd jaar sinds haar première heeft de voorstelling een haast mythisch aura gekregen en is ze artistieke verlangens blijven aanvuren om te reconstrueren, te imiteren en te rebelleren. Die heropvoeringen verschillen dikwijls danig van Nijinski’s oorspronkelijke productie. Sacre – The Rite of Spring (2004) van de Duitse choreograaf Raimund Hoghe of The Rite of Spring (2004) in de visie van de Poolse kunstenares Katarzyna Kozyra, bijvoorbeeld, nemen maatschappelijke opvattingen over gender, leeftijd en identiteit onder de loep. Deze hedendaagse bewerkingen van historisch dansmateriaal worden zo plaatsen van verzet tegen normatieve structuren inzake ouderdom, lichamelijke discipline en controle. Het werk van Hoghe en Kozyra daagt ons uit om anders te zien, om voorbij de conventionele opvatting van het lichaam te kijken. Een cruciaal verschil met Nijinski’s originele Sacre is bijvoorbeeld dat de dansers zich hier niet langer verkleden om mannen of vrouwen in een verhaal over een mythisch of ver verleden te representeren. In de eerste plaats stellen de dansers zichzelf voor – zij ‘performen’ zichzelf in een dialoog tussen de realiteit van hun lichamen en de dominante sociale en culturele discoursen over lichamelijkheid. In zijn versie van Le Sacre uit 2004 toont choreograaf en danser Raimund Hoghe expliciet zijn eigen oude en misvormde lichaam in een confrontatie met dat van de jonge, atletisch gebouwde voetballer Lorenzo De Brabandere. Hoghe ziet er voornaam uit in het zwart; De Brabandere casual in een bezweet T-shirt, trainingsbroek en sportschoenen. Net als in de eerdere productie Young People, Old Voices, zoekt Hoghe de spanning op tussen oud en jong, misvorming en perfectie. Op jonge leeftijd werd bij Hoghe een ernstige ruggengraatsverkromming vastgesteld die later een uitgesproken bochel veroorzaakte. Hoghe plaatst dit niet-normatieve oudere lichaam centraal op de scène in zijn uitvoering van Le Sacre, wat ontegensprekelijk een kritisch lichamelijk statement inhoudt over de ‘jeugdige structuur van het uiterlijk’ die in de ballettraditie overheerst. Zo stelt Hoghe ons beeld van ‘dans’ en van welke lichamen geschikt zijn om te dansen bij. Le Sacre du Printemps werd dikwijls gezien als een ode aan de jeugd en steevast gerelateerd aan hergeboorte en vruchtbaarheid. Door een
10
magazine apr — jun
11
Met dank aan de strips van Kiekeboe Freek Braeckman gebeten door het leesvirus
Le Sacre du Printemps, Raimund Hoghe © Rosa Frank
ouder lichaam te tonen in zijn heropvoering formuleert Hoghe een scherp commentaar op leeftijd als saillant teken van verschil in onze samenleving, met een werk uit de 20e-eeuwse danscanon als toetssteen. Ook in de versie van Katarzyna Kozyra staan ‘dominante’ opvattingen over gender, leeftijd en identiteit ter discussie. De naakte, dansende lichamen in haar video-installatie zijn die van bejaarden. Op drie schermen is te zien hoe zij de bekende dansfrasen van de Uitverkorene uitvoeren, een choreografie die zelfs voor professionele jonge dansers niet eenvoudig is. Daardoor wordt de scène getransformeerd tot wat Kathleen Woodward een ‘arena van zichtbaarheid’ noemt, een plaats waar het doodgezwegen thema van de oudere – en dus ongeschiktere – danser wordt aangesneden. Deze ouderen nemen op een meervoudige manier de hoedanigheid aan van slachtoffers: niet alleen als slachtoffer op het altaar van de God van de Lente maar tevens als slachtoffers van de heersende ideologie van de jeugd en van gerontofobie, van onze cultuur waar jeugd het allerhoogste goed is. Bij alle voorstellingen naar Le Sacre du Printemps die op Chacun son Sacre te zien zijn, waart de geest van Nijinski’s ballet uit 1913 over de scène. De reminiscenties aan het historische materiaal – zij het de muziek bij Raimund Hoghe, José Navas en Xavier Le Roy of de bewegingen bij Katarzyna Kozyra – roepen onvermijdelijk het canonieke werk in zijn mythische proporties in herinnering. In de creatieve dialoog ontstaat een wereld van ongekende mogelijkheden – van grilligheid en speelsheid, van energie en spanning, van kracht en moed, van het mysterie van het ‘sacrale schandaal’ zelf.
Jose Navas © valerie Simmons
wo 22.05.13 / 20.00 / MaZ / € 15 Le Sacre du Printemps / Xavier Le Roy vr 24.05.13 / 20.00 / € 30 25 20 15 Le Sacre du Printemps / Brussels Philharmonic & José Navas za 25.05.13 / 20.00 / € 5 Le Sacre du Printemps – Das Frühlingsopfer / Pina Bausch (film) zo 26.05.13 / 20.00 / € 20 Sacre – The Rite of Spring / Raimund Hoghe, Guy Vandromme & Alain Franco in samenwerking met Cultuurcentrum Brugge
CONTEXT The Rite of Spring wo 22.05.13 / 18.00-22.00 & do 23 — vr 31.05.13 / 13.00-18.00 Video-installatie van Katarzyna Kozyra geïnspireerd op de Dans van het uitverkoren slachtoffer. De Bond / Gratis toegang
Rhythm is it! zo 26.05.13 / 14.30 In deze documentairefilm zetten dirigent Sir Simon Rattle en zijn Berliner Philharmoniker met 250 Berlijnse kinderen en jongeren een dansspektakel op rond Le Sacre. Gratis met een ticket binnen Chacun son Sacre (anders € 5)
Lezing over Le Sacre du Printemps door Christel Stalpaert zo 26.05.2013 / 16.30 Gratis met een ticket binnen Chacun son Sacre
Christel Stalpaert
(anders € 5)
U kent het Concertgebouw wellicht vooral als muzieken danstempel. Maar ook literatuur krijgt een plaatsje in het programma. Al 9 jaar presenteert Concertgebouw Brugge samen met de Openbare Bibliotheek Brugge een literair programma. Eerst onder de naam De naakte schrijver, toen stond één auteur telkens centraal. In 2008 volgde De Oogst van het Seizoen, in samenwerking met Het Beschrijf. Tijdens dit programma interviewde Kurt Van Eeghem telkens drie auteurs over hun recentste boek. Vanaf seizoen 2012-2013 werd Lees meer! opgestart. Ook bij dit programma draait het rond nieuwe boeken. Vier maal per jaar ontvangt VRT-anker Freek Braeckman drie auteurs in de Kamermuziekzaal. In een ontspannen sfeer gaat hij boeiende gesprekken aan. Voor dit magazine krijgt u een interview over boeken met de … interviewer. Toen de Brugse bibliotheek u vroeg om als interviewer op te treden voor een literatuurprogramma reageerde u heel enthousiast. Hebben bepaalde genres uw voorkeur of bent u een alleslezer? Freek Braeckman: Murakami zegt iets in de trant van: ‘Als we allemaal hetzelfde zouden lezen, zouden we allemaal hetzelfde denken.’ Ik pluk dus graag. Als een schrijver er af en toe in slaagt om mijn nekvel te grijpen, lees ik graag ook andere boeken van dezelfde pen, al is ook dat niet maniakaal. Maar kijk, door Lees meer! heb ik
05.05.13 – Lees meer!
Freek Braeckman
voor het eerst Tommy Wieringa’s Dit zijn de namen gelezen, en ik ben meteen daarna ook aan Joe Speedboot begonnen.
Philip Roth en Jonathan Safran Foer staan ook hoog op mijn verlanglijst. Opvallend veel mannen, gek genoeg ...
Wanneer kreeg u de leesmicrobe te pakken, door welk boek? De GVR van Roald Dahl, ontegensprekelijk. Knusse avonden in mijn bed, 4-5 jaar, en mama die voorleest. Daar is de kiem gelegd. En Anthony Horowitz heeft me helemaal fysiek en mentaal afhankelijk gemaakt van boeken. Het is nooit meer echt gestopt. Behalve dan de twee jaar na mijn studies Germaanse filologie. Daar heb ik even een overdosis gehad. Maar gek genoeg ben ik uiteindelijk alle Kiekeboes van Merho weer beginnen lezen, en zo ben ik weer helemaal herbegonnen.
U bent journalist, droomt u er ooit van om zelf een roman of informatief boek te schrijven? Mijn vrouw heeft net een boek af, nonfictie weliswaar, maar het is niet mijn medium. Mij ontbreekt het aan geduld en discipline om voor dat scherm te blijven zitten. Voorlopig. Misschien komt het verstand met de jaren. Maar op alle aanbiedingen heb ik al altijd neen gezegd tot hiertoe. Misschien is het ook wel de schroom tegenover de groten die ik al heb gesproken. Wat zij doen, kan ik niet. Je moet je veldslagen kiezen.
Stel dat u een niet-Nederlandstalige auteur zou kunnen vragen voor Lees meer!. Wie staat er dan zeker op uw verlanglijstje? Saramago, zonder twijfel, alleen jammer dat hij dood is. John Irving heeft ook een bijzonder plekje in mijn hart, al vrees ik zijn worstelaarsstugheid een beetje. Mijn jeugdidool Anthony Horowitz eigenlijk ook wel. En Art Spiegelman, Haruki Murakami,
Welke drie boeken zijn u zodanig bij gebleven dat u ze graag wil delen met de lezers van dit magazine? De Ontdekking van de Hemel van Harry Mulisch, Maus van Art Spiegelman, en Freakonomics (als er wat non-fictie bij mag) van de Amerikaanse econoom Steven Levitt. Maar stel me deze vraag morgen opnieuw en dan krijg je op de Ontdekking na zeker andere antwoorden.
12
magazine apr — jun
13
gruuthuse
Musike ende alle melodien
26 — 28.04.13
Het Gruuthuse-handschrift terug in Brugge met een tentoonstelling en concertweekend Als er één Middelnederlands gedicht is dat bekend genoeg is om in een poëzie-top-tien te figureren is het zeker Egidius, waer bestu bleven. Maar wist ú dat het niet enkel een gedicht, maar ook een lied is?
de noten als wat de ritmes betreft, blijft dus hypothetisch. Bovendien stemt het aantal streepjes zelden overeen met het aantal lettergrepen en is de tekst los van de muziek genoteerd, waardoor de tekstplaatsing niet zonder meer duidelijk is. Deze zogenaamde ‘streepjesnotatie’ komt in maar enkele bronnen voor, waarvan het Gruuthuse-handschrift de oudste en meest uitgebreide is.
De bron voor het gedicht, het Gruuthusehandschrift dat rond 1400 werd samengesteld, bevat immers een grote verzameling liederen, meer bepaald de oudste collectie Middelnederlandse liederen met muzieknotatie. In omvang – 147 liederen – bleef het decennialang het grootste handschrift. Het werd pas aan de eerste helft van de 16e eeuw geëvenaard door twee muziekdrukken, het Antwerps liedboek (zonder muzieknotatie) en het Devoot ende profitelijck boecxken (met muzieknotatie, 1539).
Behalve vraagtekens voor de transcriptie, roept het Gruuthuse-handschrift de vraag op naar het waarom van de streepjesnotatie. Waarom en door wie werd deze gebruikt, in een periode waarin een veel professionelere muzieknotatie reeds in staat was om alle ritmische en melodische informatie accuraat weer te geven? Mogelijk heeft dit te maken met de sociale groep waar het handschrift uit voortkomt: die van de welvarende burgers die zich eerder met eenstemmige muziek vereenzelvigt, terwijl de complexiteit van de 14e-eeuwse polyfonie eerder passend werd geacht voor kerk en hoge adel.
Dat het Gruuthuse-handschrift bekender is uit de literatuurgeschiedenis dan uit de muziekgeschiedenis is misschien onrechtvaardig, maar het is allerminst verwonderlijk. Muziek op Middelnederlandse teksten is voor vele musici en musicologen nog onbekend terrein. Het handschrift was bovendien jarenlang nauwelijks toegankelijk en tot voor kort was er geen betrouwbare editie van de Middelnederlandse melodieën, die tot dusver door een handvol Vlaamse en Nederlandse muziekwetenschappers werden bestudeerd in hoofdzakelijk Nederlandstalige publicaties. Tot slot is de kans reëel dat de geïnteresseerde zanger-musicus die warm loopt voor de lyriek van het Gruuthusehandschrift in zijn enthousiasme wordt getemperd door de vele raadsels die de muzieknotatie lijkt te bevatten. In het recente onderzoek worden de muzikale raadsels echter geleidelijk ontsluierd en ruimt verwondering plaats voor bewondering.
Gruuthuse-handschrift © Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
De merkwaardige muzieknotatie is met zekerheid de meest opvallende eigenschap van het handschrift: elk lied wordt voorafgegaan door een notenbalk van vijf (soms zes) lijnen waarop met streepjes de melodie wordt aangeduid. Meer dan aanduiden doet de notatie niet, want sleutels of ritmische indicaties ontbreken volledig; de reconstructie van de melodieën, zowel wat
Die aansluiting met de traditie van de eenstemmige muziek uit de 12e tot 14e eeuw spreekt zowel uit de vorm van de liederen als uit die van het Gruuthuseliedboek als geheel. Het genre waartoe het Gruuthuse-liedboek kan worden gerekend, de bloemlezing of het verzamelhandschrift, scheert rond 1400 hoge toppen op vele plaatsen in Europa, zowel wat eenstemmig als polyfoon repertoire betreft. Vaak gaat het over nauwkeurig geplande en ‘retrospectieve’ collecties, verzamelingen van muziek die op het ogenblik van vastlegging niet meer nieuw was, waarin duidelijk over opzet en volgorde van de stukken is nagedacht. Voor het Gruuthuse-handschrift was oorspronkelijk een duidelijke ordening voorzien: een poëtische tekst, de Eerste Minneallegorie, werd gevolgd door drie gebedsparafrases en het liedboek. Deze indeling bleef echter niet behouden en werd door latere uitbreidingen en herschikkingen gewijzigd. Vele liederen in het Gruuthuse-handschrift sluiten aan bij de traditie van de formes fixes (rondeau, virelai, ballade). Dit waren poëtische schema’s die voor het eerst bij de Noord-Franse trouvères van de 13e eeuw werden gecultiveerd om hun poëzie over de hoofse liefde in een passende vorm te gieten. Vooral ballades (47) en rondelen (45)
komen voor in het Gruuthuse-handschrift. De liederen zijn overwegend wereldlijk, slechts enkele hebben een religieus thema. Daarnaast vinden we ‘zotte’ liederen en andere gelegenheidsliederen, zoals nieuwjaars- en meiliederen. Recent onderzoek suggereert dat de liederen misschien door instrumenten werden begeleid en geeft ons stilaan een beter beeld van hoe de muziek is gemaakt. Thematiek en structuur zijn vaak verwant aan Franse modellen, terwijl af en toe in de melodiebouw een parallel met Duitse liederen aan te wijzen is en tekstuitbeelding voorkomt. Net als in Duitse liederen vinden we vaak korte, tekstloze melodische versierinkjes aan het begin of het einde van de liederen of tussen de frasen in: mogelijk waren deze bestemd om instrumentaal te worden uitgevoerd. De liederen vertonen vaak een sterke samenhang tussen tekst en muziek en zijn duidelijk het werk van een vakman die ‘musiken eere doet’ (II.101) met voeling voor tekst en melodie én talent voor schoonheid en emotie. Pieter Mannaerts vr 26.04.13 / 20.00 / € 20 ClubMediéval / Wereldstad Brugge za 27.04.13 / 20.00 / € 20 Gruuthuse in alle staten / Mixed bill met o.a. Psallentes & Camerata Trajectina zo 28.04.13 / 16.00 / € 20 Fala Música / Meer es in u. Gruuthuse-rondelen Weekendpas Gruuthuse € 45
CONTEXT Liefde & Devotie. Het Gruuthuse-handschrift. vr 22.03.13 — zo 23.06.13 / 9.30-17.00 (gesloten op maandag) Gruuthusemuseum, Dijver 17, 8000 Brugge Reductie met een ticket binnen GRUUTHUSE (€ 6 i.p.v. € 8) / www.liefdeendevotie.be
Historium Brugge Reductie met een ticket binnen GRUUTHUSE (€ 10 i.p.v. € 11)
14
15
RYOJI IKEDA Multimediakunstenaar dicht de kloof tussen muziek en moderne kunst
© Ryoji Ikeda
Japans meest vooraanstaande elektronicacomponist en multimediakunstenaar Ryoji Ikeda is voor de tweede maal te gast in het Concertgebouw. Met zijn succesvolle concert Datamatics verblufte hij tijdens Ars Musica 2010 het Brugse publiek door de puurheid van zijn artistieke ideeën en de verschillende lagen van zijn creaties. Voor zijn nieuwe werk Superposition inspireerde hij zich op de wiskundige noties van de kwantummechanica. De muziek, de installaties en de performances van Ryoji Ikeda bewijzen dat creatief
werk een nieuw kruispunt heeft bereikt. De Japanse kunstenaar wil niet alleen de kloof dichten tussen muziek en moderne kunst, maar hij ontleedt ook de verschillende zintuiglijke dimensies (geluid, beeld, licht, performance) van het muzikale ‘schrift’. Er is dan ook geen sprake meer van een partituur in de traditionele betekenis van het woord. De partituur wordt bepaald door een complex spel van interacties waarbij het geluid het beeld op het scherm schrijft en het beeld het geluid in de akoestische ruimte weergeeft. Die interactie krijgt, net als bij klankinstallaties, een nieuwe samenhang door een uitzonderlijke combinatie van elementen. In plaats van Superposition in verband te brengen met een of andere romantische of symbolistische mythe van de ‘synesthesie’, is het zinvoller om het werk te situeren in onze eigen tijd. Het stuk kadert perfect in de tijd van de cybernetica, de netwerken, het uitwisselen en delen van
informatie, de hegemonie van data in al zijn vormen en de tijd van de kwantumrevolutie waarnaar de kunstenaar in dit geval verwijst. Superposition is net als een wetenschappelijk experiment een work-in-progress dat op een bepaald moment en op een bepaalde plaats wordt gedemonstreerd en dat altijd een onverwacht resultaat oplevert. In die zin is Ryoji Ikeda misschien wel de pionier van wat de muziek in de toekomst zal worden. In zijn werk staat de relatie tussen muziek en beeld namelijk centraal – iets wat John Cage en de Fluxusbeweging hem al voordeden in de 20e eeuw. Hij doorbreekt en bevraagt ongeremd de grenzen tussen muziek, beeldende en multimediale kunst. Een concert van Ikeda moet u letterlijk ‘ondergaan’, het is een zeer intense fysieke ervaring, die u stof tot nadenken geeft. Stéphane Roth
CONCERTGEBOUW 2012-2013
16
GORAN BREGOVIC bouwt feestje in het concertgebouw ‘Muziek wordt pas opwindend als ze een zekere rauwheid uitstraalt’ De Servo-Kroaat Goran Bregovic is zowat de bekendste en veelzijdigste componist uit het Balkangebied. Hij schreef muziek voor films van Emir Kusturica en Patrice Chéreau, werkte samen met Iggy Pop, Scott Walker en Cesaria Evora en wist zigeunermuziek weer hip te maken. Binnenkort palmt hij het Concertgebouw in met zijn Wedding and Funeral Orchestra. ‘Waar ik vandaan kom, zijn huwelijken en begrafenissen de belangrijkste fases uit een mensenleven’, vertelt Bregovic, die geboren werd in Sarajevo, maar vandaag vooral pendelt tussen Parijs en Belgrado. ‘De muziek die beide gebeurtenissen begeleidt, wordt meestal door dezelfde muzikanten gespeeld en precies díe traditie heeft me als componist gevormd.’ Momenteel trekt hij door Europa met zijn orkest, dat in twee verschillende formaten bestaat. De kleine, negenkoppige bezetting komt vooral van pas op informele plekken met een staand publiek, terwijl de uit negentien zangers en muzikanten bestaande incarnatie van zijn Wedding and Funeral Orchestra, waarmee hij ook in het Concertgebouw aantreedt, iets meer concentratie van de toeschouwer vergt en beter geschikt is om het gelaagde karakter van de muziek te benadrukken. ‘Toen ik vijftien jaar geleden weer begon op te treden, deed ik dat nog met een 120 man sterk koor en symfonisch orkest. Maar het klonk me te zuiver, te gelikt in de oren’, aldus Bregovic. ‘Geleidelijk heb ik er dus alles uitgegooid wat me aan die academische manier van musiceren irriteerde. Muziek wordt pas opwindend als ze een zekere rauwheid uitstraalt. Daarom verving ik de houtblazers door traditionele fluiten en de klassieke vrouwenstemmen door Bulgaarse
magazine apr — jun
17
SINEAD O’CONNOR The Crazy Baldhead Tour Nothing compares to Sinead O’Connor! De Ierse is een zangeres buiten categorie. Met haar versie van Nothing Compares 2 U legde ze gebroken harten aan banden en schoot ze wereldwijd naar de top van de popregionen. Haar kaalgeschoren hoofd nam een loopje met de heersende schoonheidsidealen. Haar geëngageerde standpunten en blote teksten tackelden een hele politieke klasse en haar podiumverschijning leverde haar een excentrieke maar stevige reputatie op. Ze werkte samen met onder anderen Peter Gabriel, The Edge, Roger Waters, Sly & Robbie en Massive Attack. Troy, Mandinka, Jackie en minstens een half dozijn andere van haar bloedmooie songs vormen mee de soundtrack van de jaren 1990.
Goran Bregovic © Nebojsa Babic
folkzangeressen. Ik haalde er een orthodox mannenkoor bij, gooide de kopers eruit ten voordele van een zigeunerbrassband en schrapte de pauken ten voordele van volkse percussie. Dat geeft de muziek niet alleen een meer losgeslagen karakter, het maakt haar ook dansbaarder.’
‘Geleidelijk heb ik er alles uitgegooid wat me aan de academische manier van musiceren irriteerde.’ De jongste jaren voelt Goran Bregovic zich steeds meer aangetrokken tot muziektheater. Maar hoewel hij zijn personages vaak ontleent aan bekende opera’s van Bizet of Monteverdi, maakt hij er een punt van nieuwe werken te schrijven en die, als het hem uitkomt, zelfs van een ‘happy end’ te
voorzien. ‘De bedoeling is dat zigeunermuzikanten mijn opera’s met een klein budget en een minimum aan kostuums of andere rekwisieten kunnen opvoeren’, legt hij uit. ‘Mijn stukken bestaan overigens uitsluitend uit monologen, omdat de dialoogvorm professioneel geschoolde acteurs vereist. Ik schrijf dus op maat van amateurkunstenaars, ja. Je mag niet vergeten dat opera’s, voor ze door de aristocratie werden omarmd, oorspronkelijk bedoeld waren als verstrooiing voor de armen.’
Met How About I Be Me (And You Be You) verraste O'Connor recent nog met een studioalbum dat opnieuw tot de verbeelding spreekt. Met The Crazy Baldhead Tour verwijst Sinead met zalige zelfspot naar het uitsmeren van haar persoonlijke problemen in
Sinead O'Connor
de pers. Op 13 april houdt Sinead O’Connor halt in Brugge. Samen met zes muzikanten bladert ze tijdens The Crazy Baldhead Tour unplugged door haar eigenzinnige songbook.
Meer info: www.moremusicfestival.be
Foto’s © Niko Caignie
Intussen sleutelt Goran Bregovic al jaren aan een eigen, geactualiseerde versie van Orfeo. Het werk, dat in augustus in Italië zijn officiële première beleeft, maar waarvan de componist in Brugge al een voorproefje zal geven, is volgens Bregovic een ‘opera tarantata’. In gewone mensentaal: ‘eentje waarbij je zowel kunt dansen als drinken’. Het is dus geen toeval dat Bregovic voor zijn Brugse concert voornamelijk zal putten uit zijn jongste cd, die Champagne for Gypsies heet. Uitbundige taferelen gegarandeerd. Dirk Steenhaut
cultuurcafé De plaats waar kunstminnende zielen elkaar voor of na een voorstelling ontmoeten. Overdag is het er net zo gezellig. Ontdek de maandelijkse suggestie en de à la carte lunches.
openingsuren wo — za vanaf 11 uur op dagen met een voorstelling vanaf een uur voor aanvang
free press
free wifi access
info & reservaties cafe@concertgebouw.be of +32 50 47 69 99 ‘t zand 34, 8000 brugge www.concertgebouw.be
CONCERTGEBOUW 2012-2013
domein JONATHAN HARVEY 17 — 19.05.13
18
magazine apr — jun
een moderne mysticus Concertweekend opgedragen aan de onlangs overleden componist Klokkengelui omringt de luisteraar in acht kanalen, eerst puur en dan bewerkt, uitgerekt en getransponeerd over het hele spectrum. Uit die resonerende klankmassa verschijnt een knapenstem, die zingt: ‘Horas avolantes numero, mortuos plango: vivos ad preces voco’ (‘De voortschrijdende uren tel ik, doden beween ik, de levenden roep ik op tot het gebed’). De klok is de grootste klok van de kathedraal van Winchester, de koorknaap komt uit het kathedraalkoor en de tekst is de inscriptie die in het brons van de klok gebeiteld staat. De ingrediënten waaruit Jonathan Harvey zijn elektronische werk Mortuos Plango, Vivos Voco opbouwt, zijn heel beknopt, maar de elektronische technieken waarmee hij het spectrum van de klok en de knaap laat versmelten, waren voor 1981 ronduit fenomenaal. Maar belangrijker dan de technische en technologische verwezenlijking, is dat Mortuos Plango, Vivos Voco een overrompelende spirituele uitstraling heeft. In de stralende klankspectra van de kerkklok en de koorknaap komen jeugd en dood letterlijk samen, versmolten in een zinderende sonore gloed die de cyclus van een mensenleven neerzet in een muzikale schoonheid die zowel ontzag wekt als tot bezinning aanzet.
Jonathan Harvey © Maurice Foxall
19
Met dat werk vestigde Harvey in 1981 zijn reputatie. Het bevatte alle elementen die hem de rest van zijn carrière zouden bezighouden: de vaardigheid om uit klankspectra een pakkende harmonische toonspraak te distilleren, het gebruik van de meest geavanceerde elektronica en software om alle klankdetails te ontleden, controleren en manipuleren, maar bovenal de spirituele, diepmenselijke en mystieke inhoud van zijn muziek. Hoewel Harvey een heel traditionele Britse muzikale achtergrond had meegekregen – het grote aantal koorwerken dat hij componeerde toont dat hij steeds de band met die traditie is blijven koesteren –
ging zijn muziek al gauw de richting uit van de grote muzikale vernieuwingen. Eerst onder de invloed van het werk van Karlheinz Stockhausen en Milton Babbitt, maar de grote doorbraak kwam toen hij in 1980 uitgenodigd werd om te werken aan het (toen nog vrij recent opgerichte) IRCAM, het Parijse onderzoeksinstituut voor muziek en technologie dat het geesteskind was van Pierre Boulez. Daar vond Harvey de computertechnologie om geluid te analyseren. Hij begon zijn composities te baseren op eigenschappen van klankspectra, net zoals de spectralisten, met Tristan Murail als bekendste voorbeeld, in diezelfde periode deden. Mortuos Plango was een van de eerste indrukwekkende resultaten van Harveys onderzoek aan het IRCAM. Maar vooral Bakhti (1982), voor ensemble en elektronica, werd een sleutelwerk. Kenmerkend waren de integratie van akoestische en elektronische middelen, het uitbouwen van doordachte harmonische en formele structuren en bovenal de invloed van India in de titel, de klank en vooral de spirituele inhoud.
‘Harveys muziek ging al gauw de richting uit van de grote muzikale vernieuwingen.’ Net als Olivier Messiaen, voelde Harvey zich aangetrokken tot de Indiase muziek, waaruit hij heel wat ideeën en principes overnam. Maar meer en meer verschoof die aandacht van het muzikale niveau naar het mystieke. Jonathan Harvey zocht steeds nadrukkelijker de dialoog op met de spiritualiteit uit het boeddhisme. Soms in een merkwaardige synthese met christelijke beelden en symbolen (het sublieme orkestwerk Madonna of Winter and Spring (1986), of het op Matthias Grünewalds Isenheimer altaar gebaseerde Death of Light/ Light of Death (1998)), maar steeds vaker in een diepzinnige reflectie op boeddhistische thema’s en concepten zelf. Elektronica als
verlengstuk van de akoestische instrumenten blijft een veelgebruikt bestanddeel van zijn muziek. Niet alleen omwille van de technische nieuwe mogelijkheden die ze aanboren, maar misschien wel meer nog om het etherische en onwezenlijke aspect van die klanken, die voor Harvey het domein van de mystiek gestalte kunnen geven. Muzikale vernieuwing en een streven naar spirituele ontplooiing, in het spoor van het boeddhisme, vormen steeds nadrukkelijker de leidraad voor zijn late werken. De opera Wagner Dream (2007) vat Harveys zoektocht naar spirituele verlossing misschien wel het ontroerendst samen. Die opera toont een heel andere componist, die we niet spontaan met boeddhistische motieven (of met Harveys muziek) zouden associëren. Het basisidee is echter identiek: Richard Wagner verzinkt op zijn sterfbed in dromen over zijn onafgewerkte opera Die Sieger – een boeddhistisch liefdesverhaal. Maarten Beirens vr 17.05.13 / 20.00 / € 30 25 20 15 deFilharmonie / Harvey en zijn voorbeelden za 18.05.13 / 20.00 / € 20 Lets Radio Koor / Harvey en de Engelse koortraditie zo 19.05.13 / 16.00 / € 20 Ictus / Harvey en de jonge generatie Weekendpas Domein Harvey € 50
CONTEXT Jonathan Harvey en de cello / Lectureperformance door Maarten Beirens zo 19.05.2013 / 14.00 / Studio 1 Gratis met een ticket binnen Domein Harvey (anders € 5)
Mortuos Plango, Vivos Voco / Installatie door Visual Kitchen Doorlopend tijdens het Domein / Gratis toegang
Documentaires Towards And Beyond: A portrait of Jonathan Harvey (2011) Barrie Gavin talks to Jonathan Harvey (2009) Doorlopend tijdens het Domein / Gratis toegang
CONCERTGEBOUW 2012-2013
20
magazine apr — jun
21
DAAR ZIT MUZIEK IN
FESTIVAL VAN VLAANDEREN KORTRIJK
WWW.FESTIVALKORTRIJK.BE Brussels Philharmonic, Anne Teresa De Keersmaeker & Rosas, Ictus, Spectra Ensemble & Angélique Willkie, Liesa Van der Aa & koor, Ensemble Phoenix & Joel Frederiksen, Jóhann Jóhannsson & Bill Morrison, Visual Kitchen, Arne Deforce, Yutaka Oya, Graindelavoix, Koor Opéra de Lille, Ivo Delaere, Orchestre National de Lille, Christina Kubisch, David Helbich, Pascal Broccolichi en vele anderen
18 APRIL > 5 MEI 2013 KLASSIEK, HEDENDAAGS & GELUIDSKUNST
Australian International Beer Awards 2010: zilver European Beer Star Award 2009: brons + goud Australian International Beer Awards 2009: zilver World Beer Cup 2006 + 2008: goud Australian International Beer Awards 2010: zilver European Beer Star Award 2009: brons + goud Australian International Beer Awards 2009: zilver World Beer Cup 2006 + 2008: goud Australian International Beer Awards 2010: zilver European Beer Star Award 2009: brons + goud Australian International Beer Awards 2009: zilver World Beer Cup 2006 + 2008: goud Australian International Beer Awards 2010: zilver European Beer Star Award 2009: brons + goud Australian International Beer Awards 2009: zilver World Beer Cup 2006 + 2008: goud Australian Internatio-
Zot op een voetstuk. Het échte Brugse stadsbier.
Brugse Zot — hét echte Brugse stadsbier — stond de voorbije jaren op het podium bij alle prestigieuze internationale competities. Met gouden medailles op de World Beer Cup, Monde Selection, International Australian Beer Awards, en de European Beer Star. Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand.
www.brugsezot.be
In samenwerking met Brugge Plus organiseerde Concertgebouw Brugge dit seizoen opnieuw een Vel tegen Vel-project. Alles draaide rond die ene vraag: ‘Hoe zit muziek in elkaar?’ Drie klassen uit het 4e, 5e en 6e leerjaar volgden een intens traject rond muzieknotatie. Het 4e leerjaar van het Sint-Leocollege en klas K en klas L van Basisschool De Spycker startten in januari met een workshop in hun eigen school. Begeleider Sterre De Raedt liet de kinderen aan de hand van leuke spelletjes en
opdrachten kennismaken met de essentiële bouwstenen uit de muziek. De eerste stappen in de muzikale wereld verliepen aanvankelijk nog afwachtend, maar na een namiddag zingen en musiceren ontstonden echte mini-orkesten onder de leerlingen.
‘Kunsteducatie Concertgebouw Brugge draait op volle toeren’ Een volgende stap in het traject was het bijwonen van een echt concert. Tijdens de
© Eddy Maus
Romantische sprookjes van Anima Eterna Brugge op 19 januari in het Concertgebouw werden de kinderen ondergedompeld in de magische wereld van het Carnaval des Animaux van Saint-Saëns en de Schilderijententoonstelling van Mussorgsky. De werken waarvan ze in de workshop een voorsmaakje hadden gekregen, kwamen hier op de grote scène van het Concertgebouw echt tot leven. Als laatste stap in het parcours verwelkomde het Concertgebouw de klassen in eigen huis. Eind januari en begin februari gingen de jonge artiesten zelf aan de slag met alles wat ze tot dan toe hadden geleerd. Als kroon op het werk presenteerden de leerlingen hun muziekstukjes tijdens een toonmoment in de Kamermuziekzaal.
© Eddy Maus
In het Concertgebouwcafé kunt u een cd kiezen en met de koptelefoon genieten van een privéconcert tijdens uw lunch. De cd’s van de maand worden aan een voordeeltarief verkocht. In samenwerking met Rombaux. APRIL
MEI
Leif Ove Andsnes: Horizons (EMI, 2006) Tip Leif Ove Andsnes / Beethoven, Chopin & Liszt (04.04.13)
Igor Stravinsky: Rite of spring, Firebird Suite, Scherzo, Tango. Budapest Festival Orchestra & Ivan Fischer (Channel Classics, 2012) Tip Chacun Son Sacre (22 — 26.05.13)
JUNI Nico Muhly: Seeing is believing. Aurora Orchestra, Thomas Gould & Nicholas Collon (Decca, 2012) Tip Britten Sinfonia / Collin Currie (01.06.13)
OOK IN HET CONCERTGEBOUW vr 05 [uitverkocht], za 06 [uitverkocht] & zo 07.04.13 / 20.00 / Concertzaal Wouter Deprez / Hier Is Wat Ik Denk Info en tickets: In&Uit Brugge (www.inenuitbrugge.be)* / 070 22 31 97 / www.comedyshows.be / www.ticketsbrugge.be Organisatie: Comedyshows / PiekenWulfhumor vzw di 16.04.13 / 20.00 / Concertzaal De mooiste operaparels / K&K Philharmoniker / K&K Choir Info en tickets: In&Uit Brugge (www.inenuitbrugge.be)* / 070 25 20 20 / www.dacapo.at / www.ticketsbrugge.be
magazine apr — jun
23
De Invasie in het Concertgebouw Ryoji Ikeda als inspiratiebron voor Ilse Acke en Jeffrey Vanhille
Organisatie: Da Capo Austria vr 19.04.13 / 20.00 / Concertzaal Scala & Kolacny Brothers Info en tickets: In&Uit Brugge (www.inenuitbrugge.be)* / 0479 31 84 55 elke werkdag tussen 13.30 en 17.00 / www.concertevents.be / www.ticketsbrugge.be Organisatie: Concertevents bvba wo 24.04.13 / 20.00 / Concertzaal Toots in het Concertgebouw Info en tickets: 050 27 67 27 / www.tvrije.be Organisatie: Rotary Brugge 't Vrije za 11.05.13 / 19.30 / Concertzaal The Silver Edition / Dansclub Varya Info en tickets: tickets@dansclubvarya.be / 0471 05 41 56 / www.dansclubvarya.be Organisatie: Dansclub Varya zo 12.05.13 / 11.00 / Concertzaal Feest van de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen Info en tickets: kjv@stichtinglezen.be / www.kjv.be / www.stichtinglezen.be Organisatie: Stichting Lezen vzw vr 07.06.13 / 20.00 / Concertzaal Helmut Lotti / Mijn hart en mijn lijf Info en tickets: In&Uit Brugge (www.inenuitbrugge.be)* / 0479 31 84 55 elke werkdag tussen 13.30 en 17.00 / www.concertevents.be / www.ticketsbrugge.be Organisatie: Concertevents bvba za 15.06.13 / 20.00 / Concertzaal Adamo Info en tickets: In&Uit Brugge (www.inenuitbrugge.be)* / 0479 31 84 55 elke werkdag tussen 13.30 en 17.00 / www.concertevents.be / www.ticketsbrugge.be Organisatie: Concertevents bvba vr 21.06.13 / 20.00 / Concertzaal Wim Helsen / Spijtig Spijtig Spijtig Info en tickets: In&Uit Brugge (www.inenuitbrugge.be)* / 070 22 31 97 / www.comedyshows.be / www.ticketsbrugge.be Organisatie: Comedyshows di 25.06.13 [uitverkocht] / 20.30 / Concertzaal Patti Smith & Band Info en tickets: Vanaf 15 februari 050 33 20 14 / info@cactusmusic.be / www.cactusmusic.be / www.pattismith.net Organisatie: Cactus Muziekcentrum vzw Deze informatie is onder voorbehoud en valt onder de verantwoordelijkheid van de respectieve organisatoren. *In&Uit: ‘t Zand 34, 8000 Brugge (elke dag van 10 tot 17 uur en op zondag van 10 tot 14 uur) – www.ticketsbrugge.be
Pure Strings dinsdag 23 april 2013. 20u R. Strauss. Metamorphosen B. Britten. Serenade voor tenor, hoorn en strijkers W.A. Mozart. Hoornconcerto nr. 3 A. Schönberg. Verklärte Nacht (versie 1943) Dirigent. Jonas Alber Solisten. Radek Baborák. hoorn Thomas Blondelle. tenor Romeo & Juliet dinsdag 28 mei 2013. 20u B. Britten. Sea Interludes D. Shostakovich. Vioolconcerto nr. 1 S. Prokofiev. Romeo and Juliet Dirigent. Jan Latham-Koenig Soliste. Mayu Kishima. viool Info & tickets 050 84 05 87 www.symfonieorkest.be In&Uit Brugge Liesbeth Devos
Organisatie Symfonieorkest Vlaanderen vzw
Illuminations zondag 28 april 2013. 11u Kamermuziekzaal, Concertgebouw Brugge B. Britten. Simple Symphony B. Britten. Les Illuminations F. Schubert. Der Tod und das Mädchen (arr. Mahler) Het Kamerorkest Alexander Hohenthal. viool Liesbeth Devos. sopraan Info & tickets 050 81 66 18 www.hetkamerorkest.be In&Uit Brugge Organisatie Het Kamerorkest Brugge vzw
Weefwerk van Ilse Acke en Jeffrey Vanhille
De Invasie – het platform voor jong ontwerptalent – breit een derde en laatste luik aan haar aanwezigheid in Concertgebouw Brugge. Ditmaal strijken Ilse Acke en Jeffrey Vanhille neer in het gebouw als kunstenaarontwerpers. Ilse Acke is graficus en handweefster: ze ontwerpt textieltekeningen en staat in voor de opvolging van trends en kleur in een textielbedrijf. Daarnaast bouwde ze thuis een eigen ‘handweverij’ op, waar ze sjaals en interieurtextiel weeft. Centraal in haar werk staat de combinatie van het ambacht met een vernieuwende hedendaagse vormgeving en het experiment met kleur en materiaal. Dat resulteert in een herkenbare grafische stijl. Door het gebruik van gevonden materialen met verrassende combinaties in motieven en kleuren probeert Ilse de toeschouwer te verrassen en een persoonlijk textielverhaal te vertellen.
Jeffrey Vanhille stoffeert in opdracht en maakt vrij interieurwerk. Zijn eigen collectie ontstaat door te wandelen door het leven, door de samenwerking met Ilse en door het maken van dingen die hij zelf graag ziet. De stiel van het herstofferen levert een enorme brok vrijheid en energie, omdat je à volonté kunt hergebruiken, herkiezen, hermaken, herzagen, herzoekennaarhoeisditingodsnaamgemaakt, herbeitelen, heroplossen, herboren, herlijmen, herbeginnen, hervormgeven en herstofferen. En elke dag herdenken over hoe oude en nieuwe materialen naast elkaar kunnen staan. Het duo nam deel aan Design September Brussel en Interieur Kortrijk. Beiden zijn benoemd tot ambassadeurs voor het label ‘HANDMADE IN BRUGGE’ door BEN (het Brugs Erfgoednetwerk) en Tapis Plein vzw. Voor de installatie in het Concertgebouw werden 80 modules gemaakt van 40 cm op 40 cm. De panelen werden overspannen met eigen ontworpen stoffen. Ilse weefde de eerste helft van de modules thuis met de hand op een handweefgetouw. De
andere helft werd in een Belgische weverij gewoven. Het grafische werk van Ryoji Ikeda (Superposition, 10.04) vormde de basis voor de nieuwe ontwerpen. Niet alleen zijn zoektocht naar data-uitbeelding werd uitgewerkt in de weefpatronen, ook zijn visuele taal (wit en zwart) werd gerespecteerd. Dit staat in fel contrast met het anders zeer kleurrijke werk van Ilse. Elk paneel is afzonderlijk genummerd en wordt na de tentoonstelling verkocht. De opbrengst van deze verkoop gaat naar Brugse initiatieven voor het goede doel voor mens en dier. Zo verspreiden de werken zich en bewegen ze zich verder, net zoals de bewegende deeltjes van Ikeda. En zo stopt De Invasie niet enkel bij het Concertgebouw, maar verspreidt ze zich als positieve energie over de stad. Dit werk is te zien in het Concertgebouw van 04.04.13 tot 25.06.13.
Meer over deze kunstenaars op http://ilseacke.blogspot.com en http://jeffreyzijnmeubels.blogspot.be.
APRIL do 04.04.13 20.00 Leif Ove Andsnes / Beethoven, Chopin & Liszt
€ 30 25 20 15
10.04.13 — 13.04.13 MORE MUSIC! (i.s.m. Cactus Muziekcentrum)
p. 14
wo 10.04.13 20.00 Superposition / Ryoji Ikeda
€ 15
do 11.04.13 20.00 Champagne for Gypsies / Goran Bregovic and his Wedding and Funeral Orchestra
€ 40 32 24 16
za 13.04.13 20.00 Sinead O’Connor / The Crazy Baldhead Tour
€ 30 (vvk) / € 35 (add)
do 18.04.13 20.00 Les Gestes / Isabelle Van Grimde & Elinor Frey
€ 20
zo 21.04.13 10.30 Een Hongaarse happening / Levente Kende, Tcha Limberger & Het Collectief
€ 25
zo 21.04.13 14.00 & 17.00 Burcht / Performance voor families
€ 12
26.04.13 — 28.04.13 GRUUTHUSE / Brugge in het jaar 1400
p. 12
vr 26.04.13 20.00 ClubMediéval / Wereldstad Brugge
€ 20
za 27.04.13 20.00 Gruuthuse in alle staten / Mixed bill met o.a. Psallentes & Camerata Trajectina
€ 20
zo 28.04.13 16.00 Fala Música / Meer es in u. Gruuthuse-rondelen
€ 20
vr 26.04.13 20.00 ClubMediéval / Wereldstad Brugge
€ 20
za 27.04.13 20.00 Gruuthuse in alle staten / Mixed bill met o.a. Psallentes & Camerata Trajectina
€ 20
zo 28.04.13 16.00 Fala Música / Meer es in u. Gruuthuse-rondelen
€ 20
MEI do 02.05.13 20.00 Jos van Immerseel / Schubert. Klavierwerken
€ 20
za 04.05.13 20.00 Ensemble Sette Voci & Peter Kooij / Schubert. Liederen voor mannenensemble
€ 30 25 20 15
zo 05.05.13 11.00 Lees meer! / Gie Bogaert & Griet Op De Beeck
€7
di 07.05.13 21.00 Bang on a Can All-Stars / Andriessen, Reich, Lang & Gordon
€ 20
do 09.05.13 20.00 Bang on a Can All-Stars & Trio Mediaeval / Steel Hammer do 09.05.13 22.00 Bang on a Can All-Stars / Brian Eno / Music for Airports
€ 20 Toegang gratis met een ticket voor 20.00
vr 10.05.13 20.00 Anima Eterna Brugge & Sandrine Piau / Mozart-avond
€ 40 32 24 16
wo 15.05.13 20.00 Quatuor Diotima / Strijkkwartetten van Janáček & Schubert
€ 20
17.05.13 — 19.05.13
DOMEIN JONATHAN HARVEY
vr 17.05.13
Visual Kitchen / Mortuos Plango, Vivos Voco
Gratis toegang
vr 17.05.13 20.00 deFilharmonie / Harvey en zijn voorbeelden
€ 30 25 20 15
p. 18
za 18.05.13 20.00 Lets Radio Koor / Harvey en de Engelse koortraditie
€ 20
zo 19.05.13 16.00 Ictus / Harvey en de jonge generatie
€ 20
22.05.13 — 26.05.13 CHACUN SON SACRE (i.s.m. Cultuurcentrum Brugge)
p. 8
wo 22.05.13 20.00 Le Sacre du Printemps / Xavier Le Roy
€ 15
vr 24.05.13 20.00 Le Sacre du Printemps / Brussels Philharmonic & José Navas [laatste tickets]
€ 30 25 20 15
za 25.05.13 20.00 Le Sacre du Printemps – Das Frühlingsopfer / Pina Bausch (film)
€5
zo 26.05.13 20.00 Sacre – The Rite of Spring / Raimund Hoghe, Guy Vandromme & Alain Franco
€ 20
vr 31.05.13 20.00 BBC Scottish Symphony Orchestra / Patricia Kopatchinskaja & Ilan Volkov
€ 50 39 28 17
JUNI za 01.06.13 20.00 Britten Sinfonia / Colin Currie
€ 20
zo 02.06.13 16.00 De eenzaamheid van de egel / LOD
€ 12
za 08.06.13 20.00 Daniel Sepec, Roel Dieltiens & Andreas Staier / Schubert. Pianotrio’s nr. 1 & 2
€ 30 25 20 15
za 22.06.13 20.00 Laureatenconcert Koningin Elisabethwedstrijd / deFilharmonie [laatste tickets]
€ 40 32 24 16
SCOOP ON TOUR za 13.04.13 20.00 Niels Hap & Ivo Delaere
Piano’s Maene, Ruiselede
do 25.04.13 20.00 Pianoduo Mephisto
Colisée, Blankenberge
zo 12.05.13 11.00 Revue Blanche
Abdijhoeve, Koksijde
di 13.08.13 20.00 Pianoduo Mephisto
Paterskerk, Knokke-Zoute
RY-
IscOVE DISC Ips tIPS T
Ontdek ons aanbod voor jongeren
voor VOOR EREN geren jon JONg
Word fan van het Concertgebouw op facebook en verneem als eerste alle nieuwtjes: www.facebook.com/ concertgebouwbrugge
Nieuwe openingsuren In&Uit ma-za: 10.00 – 17.00 uur zon- en feestdagen: 10.00 – 14.00 uur
uN -MA r-j JAN Ap
2013
Concertgebouw Brugge maakt deel uit van MuzeMuse, het grensoverschrijdend netwerk voor klassieke en hedendaagse klassieke muziek in West-Vlaanderen en Nord-Pas de Calais. Ontdek het aanbod op www.muzemuse.eu!
1300 parkeerplaatsen ‘eerste rang’
tickets ook verkrijgbaar via