Power+ februari 2023

Kabelberekeningen: een zegen of een vloek?

DO'S EN DON’TS OVEREENKOMSTEN

Energie besparen met de draadloze bridge voor Niko Home Control

Breid een installatie op busbekabeling uit met Zigbee® producten voor traditionele bekabeling en koppel rechtstreeks aan de digitale meter. Zo krijgen je klanten toegang tot heel wat energiebesparende functies:

• inzicht in energieverbruik en -productie via de koppeling met de digitale meter

• slimme meldingen in de app bij overproductie of pieken in het verbruik

• automatische zelfconsumptie van zonne-energie via de solar mode

• automatisch pieken afvlakken en verbruik spreiden om extra kosten door het capaciteitstarief te vermijden

www.niko.eu/energy

In het teken van connectiviteit

In deze eerste editie van ons magazine Power+ van 2023 wens ik jullie van harte het allerbeste toe. Vooreerst een goede gezondheid die onmisbaar is voor een jaar vol energie. Nieuwjaarswensen gaan uiteraard samen met het formuleren van goede voornemens. Maar hoe zien de voornemens van de installatiesector er momenteel uit? Wat zal 2023 brengen voor ons Ecosysteem?

Als de energiecrisis blijft aanhouden of, erger nog, uitbreiding zou nemen, zal 2023 wel eens een bijzonder moeilijk jaar voor onze multifunctionele installatiesector kunnen worden. Maar het is niet allemaal kommer en kwel, laten we niet vergeten dat het meeste Europees relancegeld nog steeds besteed moet worden in de komende drie jaar.

Met onze toekomststudie LINK2030 (www.link2030.be) geeft Techlink inhoud en richting aan de discussie over onze collectieve uitdagingen. Onder invloed van de digitalisering lopen technieken steeds meer in mekaar over, groeit de vraag naar connectiviteit en ervaren we een trend naar continue service in plaats van éénmalige aankopen. De wetgeving rond klimaat en energie wordt steeds strenger, installaties zijn meer en meer met elkaar verbonden en het blijft moeilijk om voldoende medewerkers met de juiste technische skills te vinden. En investeren in permanente bijscholing voor onze medewerkers blijft een absolute noodzaak.

Samen nemen we het voortouw om de toekomst van ons Ecosysteem voor multifunctionele installaties vorm en inhoud te geven. Met LINK2030 en de daarbij horende deep-dive webinars (zie pagina 6) willen we onze leden ondersteunen en voorbereiden op de energietransitie. Dat doen we door in te zetten op kennis van nieuwe technieken en diensten. Daarnaast ijveren we voor een versterkte samenwerking, binnen én buiten het Ecosysteem.

Alexander Dewulf

Voorzitter

Techlink Nationaal

GEEF KLEUR AAN JE INSTALLATIE

Voorbedrade buizen in 7 verschillende kleuren om nog gemakkelijker te installeren. Ease. Speed. Safety.

LINK

6 ● Deep-dive webinars

Techlink ging aan de hand van vier deep-dive webinars dieper in op verschillende onderwerpen uit onze LINK2030 toekomstvisie die een grote impact hebben op onze sector. Dit deden we door in gesprek te gaan met enkele van onze leden en verschillende experten.

3 ● Edito: In het teken van connectiviteit

6 ● LINK2030: Deep-dive webinars

8 ● Save the date: Techlink Awards Night

10 ● Technologie: Energie neutraal DC-grid voor de N470

12 ● Wetgeving: Rood voor afspraken tussen concurrenten en groen voor nieuwe distributieregels

Embuild

Kunstlaan 20, 1000 Brussel embuild.be

Verantwoordelijke Uitgever

Dirk De Wolf dirk.dewolf@techlink.be

Techlink vzw

Excelsiorlaan 91, 1930 Zaventem

T. +32 2 720 40 80 info@techlink.be • www.techlink.be

16 ● Dagboek van Vandenberghe

Een beschouwing van een dag in het spoor van Koen Pottie, die aan het hoofd staat van lidbedrijf Vandenberghe. Met zijn ruim 90 jaar aan ervaring is het bedrijf één aanspreekpunt voor alle technieken geworden voor renovatie- en nieuwbouwprojecten in de regio van Zuid-West-Vlaanderen.

16 ● Dagboek: Vandenberghe

24 ● Column: Van installateur naar adviseur: meer dan enkel rompslomp?

28 ● Event: Futureproof met DALI-2 en KNX

30 ● Vraag en antwoord: Detachering – Terbeschikkingstelling van (buitenlands) personeel

34 ● Technisch dossier: De kabelberekening van uitdaging naar uitkomst

34 ● Kabelberekeningen

Voor velen blijkt berekeningen van kortsluitstromen en kabels in elektrische installaties een hele omslachtige klus te zijn. Bovendien werden door het nieuwe AREI belangrijke inhoudelijke wijzigingen doorgevoerd. Dit artikel geeft een inzicht in het nut en de meerwaarde van een kabelberekening.

40 ● Actualiteit: Tips voor het laden van je elektrische bedrijfswagens

42 ● Vraag en antwoord: Onderaanneming bij overheidsopdrachten

46 ● Kort

48 ● De medewerker: Member Affairs Manager Bruno Van Der Stappen

50 ● Productnews

Managing Director

Kris Van Dingenen kris.vandingenen@techlink.be

Publiciteit

Inge De Ridder

T. +32 53 80 87 47 inge.deridder@techlink.be

Periodiciteit • Oplage

4x per jaar • 3000 Nederlandstalig, 2000 Franstalig

Vertaling

André Verkaeren, Metaphrasis bvba

Vormgeving

Nikka Cuypers nikka.cuypers@embuild.be

Drukwerk Graphius

Surf naar www.techlink.be/fr/magazine om de Franse versie te downloaden.

energietransitie LINK 2030

TOEKOMSTVISIE OP HET ECOSYSTEEM VAN DE MULTIFUNCTIONELE INSTALLATIES

De webinars zijn beschikbaar op volgende website: www.link2030.be

Webinar 1 : Duurzame integrale oplossingen

Wat is de impact van de energietransitie op het geheel van multifunctionele installaties? Is de integratie van duurzame oplossingen de sleutel? Welke kansen en uitdagingen biedt deze overgang voor ons Ecosysteem, als installateurs, distributeurs of zelfs fabrikanten? Hoe zit het met de verschillen tussen B2B en B2C?

Meten is weten! Slimme energiemanagementsystemen zijn noodzakelijk om energieverbruik te optimaliseren, bleek tijdens dit webinar op 20 september 2022. Om eindklanten daarin optimaal te ondersteunen en informeren, is kennisoverdracht van fabrikanten naar distributie en installateurs cruciaal.

De conclusie van dit webinar was dat we niet langer op een eiland kunnen werken en één enkel product aanbieden. Klanten willen geïntegreerde en uitgebreide oplossingen die hen helpen hun energierekening te beheersen en te verlagen.

Onze gasten waren: professoren Emmanuel De Jaeger en Damien Ernst, Klinkenberg, Niko, Schneider Electric en Ilumen. Samen benadrukten zij het belang van nieuwe digitale technologieën voor hun structuur of voor die van hun klanten.

Webinar 2 : De War For Talent

Hoe kunnen we het tekort aan gekwalificeerd personeel aanpakken? Iedereen in de sector heeft ermee te maken, of het nu gaat om installateurs, distributeurs of fabrikanten? Hoe kunnen wij ons als bedrijf beter positioneren op de markt om talent te behouden én nieuw talent aan te trekken? Of toch tenminste, hoe kunnen we voorkomen dat onze concurrenten uit onze eigen werknemerspoel komen rekruteren?

Er kwamen in het webinar op 20 oktober 2022 enkele voorbeelden aan bod en ideeën over hoe je actie kunt ondernemen op dit gebied, of het nu gaat om opleiding, positionering of waardering van jouw teams.

Om de War For Talent te winnen, moet onze sector blijvend inzetten op skills, opleiding en begeleiding. Dat was de hoofdconclusie van ons tweede webinar.

Onze gasten waren: Volta, Constructiv, Rexel, Vinci en CKS Elektrotechniek. Samen benadrukken ze dat de rollen veranderd zijn: met de energietransitie wordt de rol van de installateur daarom alleen maar groter. Naast zijn technische vaardigheden en zijn steeds belangrijker wordende "soft skills" is hij/zij duidelijk een energieconsultant geworden.

jouw werk zal beïnvloeden?

Techlink ging aan de hand van vier deep-dive webinars dieper in op verschillende onderwerpen uit onze LINK2030 toekomstvisie die een grote impact hebben op onze sector. Dit deden we door in gesprek te gaan met enkele van onze leden en verschillende experten.

‘We mogen onze rol in de energietransitie niet onderschatten. Onze installaties zijn de motor van de maatschappij. Ze voorzien alle economische sectoren van energie, water en een aangenaam binnenklimaat. Ons Ecosysteem van de multifunctionele installaties met al zijn expertise is dus van vitaal belang om de economie volop te laten draaien en de klimaatdoelstellingen te behalen. We moeten meer doen dan louter uitvoeren en mee een voortrekkersrol spelen in de energietransitie. We moeten verder kijken dan de aan-

Webinar 3 : Het veranderende klantenprofiel

De energietransitie zorgt voor andere behoeften bij klanten. Dus wie naar de toekomst kijkt, moet mee veranderen. Een uitbreiding van de dienstverlenging dringt zich op, maar hoe pak je dat nu best aan? Hoe kunnen we inspelen op deze veranderende behoeften?

Dit kwam aan bod in het derde webinar op op 24 november 2022. De energietransitie versnelt gedragsveranderingen: we polsten naar de inzichten van onze leden en experten. Techniek Nederland legde het concept “one stop shop” uit. Evocells sprak over de vraag naar totaaloplossingen en de rol van “prosumenten”. Van Marcke maakte een onderscheid tussen "producten" en "oplossingen". Tot slot benadrukte Cebeo de band met de klanten en de evolutie van hun diensten, in lijn met de huidige behoeften.

Net zoals een orkest moeten wij een harmonieus geheel vormen voor ons Ecosysteem van de multifunctionele installaties. Music, Maestro!

bodzijde van ons Ecosysteem en een actieve rol spelen om oplossingen in de nieuwe energierealiteit kenbaar te maken en te adviseren’, zegt Eric Piers , CEO van Techlink.

Webinar 4 : Out-of-the-box businessmodellen

In het laatste webinar van onze LINK2030reeks op 15 december 2022 hebben we nieuwe bedrijfsmodellen en partnerschappen besproken om uw bedrijf te ontwikkelen in lijn met de veranderingen die door de energietransitie worden versneld. Waar moet u in investeren in verband met duurzaamheid? Welke andere groeistrategieën zijn mogelijk? Hoe moet u inspelen op de veranderende eisen van klanten?

In een eerste, meer theoretisch deel herinnerde strateeg Geert Vanhees ons eraan dat een groeistrategie vandaag hand in hand gaat met digitalisering en duurzaamheid, twee begrippen die ongetwijfeld met elkaar verbonden zijn. Hans Verboven, CEO van Sustacon en Professor Duurzaamheid aan de UAntwerpen, rondde zijn uitleg af met een definitie van het begrip duurzaamheid en wat dit inhoudt voor bedrijven vandaag, in termen van hun producten dienstenaanbod, hun interne processen en middelen, of hun keuze van materialen en recyclagetechnieken. Ons lid Legrand is in dit opzicht een voorbeeld van het gebruik van circulaire producten waarvan ze er elk jaar aan hun assortiment toevoegen en Ferlem International voor de integratie van de principes van de automobielindustrie in zijn prefabactiviteiten.

Het Techlink team zal talrijk aanwezig zijn, jullie toch ook?

Techlink

heeft

dit jaar

terug een niet te missen avond voor jullie in petto!

De tweede editie van de Techlink Awards

Night vindt plaats op 24 maart 2023 in Thor

Central Genk. Het evenement bij uitstek om te "netwerken" voor alle leden van ons Ecosysteem van de multifunctionele installaties.

PRAKTISCH

● DATUM:

Vrijdag 24 maart 2023

● LOCATIE:

Thor Park 8000, 3600 Genk

● GPS :

André Dumontlaan 67, 3600 Genk

● DEELNAMETARIEVEN (PRIJZEN EXCL. BTW):

Thor Central biedt geen accommodatie ter plaatse, dus hebben we drie verschillende hotels in Genk geboekt. Wij zetten een shuttle service in:

• CARBON HOTEL : € 190 / dubbele kamer – ontbijt inbegrepen

• M HOTEL : € 175 / dubbele kamer – ontbijt inbegrepen

• ECU HOTEL : € 150 / dubbele kamer – ontbijt inbegrepen

● INSCHRIJVEN: techlinkawardsnight.be/nl/

● NOG VRAGEN?

U kan altijd terecht bij ons MarCom Team via events@techlink.be

Techlink en haar leden hebben een voortrekkersrol te spelen in het sensibiliseren van de consumenten. Onze sector beschikt over innovatieve technologieën die belangrijk zijn in het behalen van de klimaatdoelstellingen die het tij te kunnen doen keren. Specifiek mikken wij op innovatieve bedrijven die het voortouw genomen hebben en duurzaam ondernemen reeds in hun DNA verweven hebben.

Drie categorieën

Deze Awards geven onze leden de opportuniteit om hun geleverde bijdrage aan innovatieve en duurzame oplossingen in het kader van de energietransitie te belichten en zo kans te maken op een Award als erkenning van onze sector voor hun inspanningen.

We hebben drie categorieën vastgelegd:

1

Optimalisatie van de energie-efficiëntie (Renovatie)

bare middelen, reiken we dit jaar de Awards uit aan:

● Zelfstandigen en micro-ondernemingen (van 1 tot 10 werknemers)

● Kleine en middelgrote ondernemingen (11 werknemers of meer)

Het programma

18.00u: Welkomscocktail

19.00u: Keynote speaker: Dirk Van Damme

19.30u: Uitreiking van de Techlink Awards

20.30u: Diner

22.30u: Concert van The Planes

00.00u: Set van DJ F.R.A.N.K

03.00u: Einde

Unieke locatie

De keuze van de locatie is weloverwogen. Thor Central is het zenuwcentrum van Thor Park, een plek waar wetenschap, bedrijfsleven, onderwijs en technologie samenkomen. Als duurzame en innovatieve locatie richt Thor Park zich op drie gebieden: energietransitie, smart manufacturing en smart city toepassingen.

Op welke manier en met welke technieken heb ik het energieverbruik van een bestaand gebouw tijdens een renovatie drastisch gereduceerd? 2

Innovatieve technische installatie (Nieuwbouw)

Op welke manier heb ik een voor een nieuwbouwproject de meest energiezuinige of klimaatneutrale oplossing geadviseerd en geïnstalleerd?

3

Sustainable Management

Hoe heb ik duurzaamheid ook toegepast op mijn eigen bedrijfsvoering?

Om al onze leden een kans te geven, ongeacht de grootte van het bedrijf en afhankelijk van de “in house” beschik-

Tijdens deze kleurrijke gala-avond vindt u de ingrediënten die onze eerste editie tot een succes maakten: een welkomstcocktail, inspirerende speeches, de uitreiking van de awards, een galadiner, een dansfeest… .

design.

Eenvoudig te installeren. stil. innovatief. duurzaam.

De nieuwe generatie warmtepompen: Vitocal 250-A

Met een aanvoertemperatuur van maximaal 70 °C is de nieuwe Vitocal 250-A optimaal geschikt voor renovaties. Het compacte formaat zorgt voor een niet te verwaarlozen ruimtebesparing, terwijl ze haar hoge efficiëntie haalt door gebruik te maken van het bijzonder milieuvriendelijke koelmiddel R290 (propaan).

Maak kennis met de nieuwe Vitocal 250-A en ontdek de toekomst van de warmtepompen: www.viessmann.be

Denk aan warmtepompen. Denk aan Viessmann.

Energie neutraal DC-grid voor de N470

Wist u dat er in Nederland een CO2-neutrale provinciale weg is die zelf de energie opwekt die nodig is om te functioneren? Het is de N470, die loopt van Delft naar Zoetermeer. Dit innovatieve project is in vele opzichten een technologisch hoogstandje, mogelijk gemaakt door de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van elektronica en fotovoltaïsche energie. De uitdaging was om een volledig CO2-neutraal , of zelfs negatieve, provinciale weg te creëren met fotovoltaïsche energie als enige energiebron.

Hoe installeer je genoeg fotovoltaïsche panelen om 332 lichtmasten en 225 verkeerslichten van stroom te voorzien? Door de zonnepanelen te integreren in geluidsschermen. Dit concept, Energy Wall genaamd, is ook esthetisch aantrekkelijk omdat de zonnecellen in glazen panelen zijn geïntegreerd. Dit geluidsscherm bestaat uit 100 kW fotovoltaïsche panelen en wekt 75 MWh elektriciteit per jaar op.

Natuurlijk levert een fotovoltaïsch paneel alleen overdag energie, als de zon schijnt. Er moest dus een oplossing worden gevonden om de verlichting van stroom te voorzien wanneer dat nodig was, dat wil zeggen wanneer de zon onder was. Hier komt het aspect "energieopslag" om de hoek kijken. Er is gekozen voor 1 MWh LiFePo4 batterijrekken, gebaseerd op 12 strings die via DC/DC converters zijn verbonden en beveiligd door halfgeleideronderbrekers.

Tot zover lijkt het principe heel klassiek. Maar achter deze werking gaat een technologie schuil die tot nu toe niet veel is gebruikt, aangezien dit systeem op gelijkstroom werkt. Het voordeel van dit principe is dat men zich kan ontdoen van de meervoudige omvormers die het rendement van wisselstroominstallaties verminderen.

Werking

Als we de werking van de nieuwste technologische apparatuur in detail analyseren, is gelijkstroom de gemene deler. En nog meer sinds de komst van LED-verlichting, die op gelijkstroom werkt. Naast het directe gebruik van de energiebron maakt gelijkstroom ook het transport van

Hybride stroomonderbrekers

energie efficiënter dan zijn tegenhanger wisselstroom.

De ruggengraat van dit project is een 4,7 kilometer lange stroomdistributieleiding met een +700 Vdc vieraderige kabel en een TN-S aardingssysteem.

Ook over het beheerssysteem is goed nagedacht. Het gebruik van nieuwe technologieën vereist steeds meer een internetverbinding. Hoewel dit al lang een manier is om apparatuur te beheren, houdt het een aanzienlijk risico in, met name in geval van hacking. Aangezien dit veiligheidsmateriaal is, was het risico te groot om te nemen.

De werking van het systeem wordt dus volledig lokaal beheerd. Deze

hightech provinciale weg is volledig autonoom en kan zelfs perfect blijven functioneren als het contact met het netwerk wegvalt. Dit staat bekend als eilandwerking. Het systeem is vergelijkbaar met een autonoom micronet met gedistribueerde bronnen en een energiestroom die zonder digitale communicatie door specifieke apparatuur wordt beheerd.

De veiligheid van de gebruikers is ook gewaarborgd in geval van een ongeval. Differentiële componenten worden in de lichtmasten geplaatst om elk risico bij rechtstreeks contact te vermijden. En het netwerk bevat hybride stroomonderbrekers die zorgen voor een zeer snelle uitschakeling in geval van een anomalie.

Conclusie

Afgezien van de technische hoogstandjes bewijst deze provinciale weg dat een duurzame langetermijnvisie heel goed mogelijk is als het project vanaf het begin zo wordt opgezet. Zoals bij elk project is er een koolstofvoetafdruk. In dit geval hebben we het over 1600 ton CO2 die nodig is om het systeem te bouwen. Anderzijds moet deze technologie het mogelijk maken om tijdens de levensduur van de weg meer dan 5.000 ton CO2-uitstoot te besparen.

www.pvcycle.be

DE BESCHERMING VAN

TOTAALOPLOSSING VOOR DE REGELNALEVING, OPHALING EN RECYCLAGE VAN FOTOVOLTAÏSCHE ZONNEPANELEN

PV CYCLE BELGIUM vzw is het enige beheersorganisme voor fotovoltaïsche zonnepanelen dat werd opgericht in het kader van de Milieubeleidsovereenkomst Zonnepanelen.

Auteur: Thierry Biz, VOLTA

Rood licht voor afspraken tussen concurrenten en groen licht voor nieuwe distributieregels

Techlink organiseerde op 24 oktober 2022 haar jaarlijkse opleiding over het mededingingsrecht.

De opleiding werd gegeven door meesters Filip Tuytschaever en Stefanie Colaers van het advocatenkantoor "Contrast" dat gespecialiseerd is in het mededingingsrecht.

Tijdens de opleiding werden de belangrijkste

“do’s & don’ts” in het mededingingsrecht besproken en lag de focus op twee belangrijke thema’s: het mededingingsrecht zoals het van toepassing is op contracten tussen concurrenten in een beroepsfederatie, en het nieuwe EU regime voor distributieovereenkomst.

Rood licht voor afspraken tussen concurrenten Afspraken tussen concurrenten zijn mededingingsrechtelijk gevoelig. Ondernemingen moeten zelfstandig hun marktgedrag bepalen. Het mededingingsrecht geldt ten volle in beroepsfederaties, waar concurrenten elkaar ontmoeten. Voorzichtigheid is een must, want beroepsfederaties zijn steeds meer betrokken in onderzoeken van de mededingingsautoriteiten.

Afspraken tussen concurrenten zijn als rijden door een rood licht. Het be-

treft de volgende verboden afspraken of kartels:

● Prijsafspraken: concurrenten mogen geen afspraken maken over verkoopprijzen of onderdelen van de prijs, waaronder prijsstijgingen (en de timing ervan), bonussen en kortingen.

● Marktverdeling: concurrenten mogen geen overeenkomsten sluiten om niet met elkaar te concurreren voor bepaalde territoria of klanten, en evenmin mogen zij hun commerciële aanpak afspreken in hun bestaande territoria of ten overstaan van hun bestaande klanten.

● Aanbestedingsvervalsing: concurrenten mogen geen afspraken maken over de voorwaarden waaraan offertes voor publieke en private aanbestedingen worden ingediend. Aanbestedingsvervalsing wordt in België ook strafrechtelijk

INFOSESSIE Power Quality

bij EURO-INDEX

Harmonischen, flicker, onbalans, spanningsdips en spanningspieken… Kent u er wat van?

Het zijn allemaal verschijnselen van een slechte netkwaliteit. Want uw apparaten hebben niet zomaar energie nodig, de energie en het energienet moeten van goede kwaliteit zijn. Een slechte kwaliteit van uw net kan zorgen voor hogere energiekosten én leiden tot defecte apparatuur. Kom meer te weten over Power Quality en hoe u deze problemen kan oplossen tijdens onze infosessie op 26 april.

DATUM : woensdag 26 april 2023

INSCHRIJVEN : euro-index.be/agenda/PQ

Inschrijven

Milieuvriendelijk

www.comelit.be

Duurzaam

Makkelijk te installeren

beteugeld. Dit wil niet zeggen dat zij in bepaalde gevallen niet mogen samenwerken in tijdelijk verband, bijvoorbeeld als zij technisch niet in staat zijn om afzonderlijk in te schrijven, maar deze samenwerking is aan strikte voorwaarden onderworpen.

● Productiebeperking: concurrenten mogen geen overeenkomsten sluiten over het aantal producten dat wordt verkocht, noch om het vermarkten van nieuwe producten uit te stellen.

● Private uitwisselingen van individuele prijs- en volume-intenties: het is concurrenten verboden om strategische informatie uit te wisselen. In het bijzonder mogen zij niet in besloten kring hun individuele prijs- en volume-intenties prijsgeven aan elkaar.

Groen licht voor nieuwe distributieregels

Sedert 1 juni 2022 gelden nieuwe Europese regels voor verticale overeenkomsten, waaronder leveringsen distributieovereenkomsten. De regels bieden een veilige haven voor ondernemingen wiens overeenkomsten aan bepaalde regels voldoen. Zij hebben betrekking op zaken zoals verticale prijsbinding, onlineverkopen, klanten- en gebiedsbeperkingen, concurrentiebedingen, enz. Worden de regels niet nageleefd, dan zijn de contracten mogelijk niet afdwingbaar. Bovendien stellen de partijen zich bloot aan hoge boetes. We zetten graag een aantal belangrijke nieuwigheden voor Techlink en haar leden op een rijtje

VERTICALE PRIJSBINDING

De regel blijft dat het een leverancier verboden is om een vaste of minimumprijs op te leggen aan zijn onafhankelijke afnemers. Een leverancier mag wel een wederverkoopprijs aanbevelen, of een maximumprijs opleggen.

De nieuwe regels bevatten een aantal verduidelijkingen:

● Prijsvork: een leverancier mag geen prijsvork opleggen, omdat een prijsvork (ook) een minimumwederverkoopprijs oplegt.

● Minimumadvertentieprijzen: een leverancier mag een afnemer niet verbieden reclame te maken met prijzen die lager zijn dan de door de leverancier meegedeelde prijzen. Dit komt voor bij onlineverkopen, waarbij klanten de eigenlijke prijs pas zien wanneer zij hun winkelmandje afrekenen, en die lager kan zijn dan de prijs waaraan de producten werden geadverteerd.

● Prijsmonitoring- en prijsrapporteringtools: deze vormen op zich geen verticale prijsbinding en zijn dus toegelaten.

● Uitvoeringsovereenkomsten (“fulfilment agreements”): een leverancier die een raamakkoord sluit met een belangrijke klant mag de prijs die hij overeenkwam met die klant opleggen aan een onafhankelijke afnemer die hij aanduidt voor de logistieke uitvoering van het raamakkoord.

ONLINEVERKOPEN

Een leverancier mag het daadwerkelijke gebruik van het internet door zijn afnemers en hun klanten niet verbieden. Concreet: afnemers en hun klanten moeten via hun eigen webshop mogen verkopen, tenminste als die webshop voldoet aan de kwaliteitscriteria die de leverancier mag opleggen aan de webshop. Zij moeten ook reclame mogen maken voor hun webshop via online zoekmachines en prijsvergelijkingswebsites. Ook voor deze kan de leverancier kwaliteitscriteria opleggen.

Een verbod voor afnemers en hun afnemers om de contractproducten te

verkopen via onlinemarktplaatsen, bijvoorbeeld Amazon en bol.com, is wel toegelaten, ook als de leverancier zelf gebruik maakt van de onlinemarktplaats die de afnemer niet mag gebruiken of wanneer het verbod slechts geldt voor bepaalde afnemers.

KLANTEN- EN

GEBIEDSBEPERKINGEN

De regel blijft dat afnemers en hun klanten om het even waar en om aan het even wie in de EU moeten kunnen verkopen. Op die regel bestaan uitzonderingen. Zo kan een leverancier van de groothandel eisen dat die enkel aan de detailhandel levert, niet aan eindklanten. We geven twee andere voorbeelden.

In een systeem van exclusieve distributie moet de exclusieve distributeur worden beschermd tegen actieve verkopen door andere afnemers in zijn exclusief gebied. Nieuw is dat een gebied in gedeelde exclusiviteit aan ten hoogste 5 afnemers kan worden toegewezen. Dit zorgt voor meer flexibiliteit dan vroeger. Een leverancier kan een groter gebied in gedeelde exclusiviteit geven. Binnen dat gebied kunnen de gedeelde exclusieve distributeurs actief en passief verkopen, van buitenaf worden zij beschermd tegen actieve verkopen door andere afnemers en hun directe klanten. Ook dat laatste is nieuw: vroeger gold het verbod op actieve verkopen alleen voor de afnemers van de leverancier (niveau 1). Het nieuwe regime trekt dit door naar zijn directe klanten (niveau 2), wat leidt tot een betere bescherming voor exclusieve distributie.

In selectieve distributie blijft het afnemers en hun klanten verboden om te verkopen aan niet-erkende distributeurs, zodat een gesloten netwerk van erkende distributeurs wordt gecreëerd. Dit draagt bij tot het imago en de dienstverlening voor de producten van de leverancier. Erkende distributeurs kunnen onder de nieuwe regels beter worden beschermd: voor het

eerst mogen leveranciers ook aan afnemers die zijn gevestigd buiten het selectieve gebied een verbod opleggen om aan niet-erkende distributeurs in het selectief gebied te verkopen. Dat verbod kan worden uitgebreid naar de klanten en klanten van klanten van die afnemers. Dit leidt tot een betere bescherming van het gesloten selectieve distributienetwerk.

DUALE DISTRIBUTIE

Het nieuwe regime bevat belangrijke verduidelijkingen over de relatie tussen een leverancier die met zijn afnemers concurreert op de verkoopmarkt, bijvoorbeeld via zijn eigen webshop. Dat is meer en meer het geval. De verduidelijkingen betreffen vooral de informatie die de leverancier en zijn afnemers al dan niet mogen uitwisselen in duale dis-

tributie. Zo zullen zij dat mogen doen voor informatie die direct verband houdt en noodzakelijk is met de distributierelatie, maar mogen zij geen afspraken maken over hoe zij zullen concurreren op de verkoopmarkt.

CONCURRENTIEBEDINGEN

Net zoals voorheen mag een leverancier onder de veilige haven vereisen dat zijn afnemers geen concurrerende producten of diensten aanbieden of minstens 80% van hun behoeften aankopen bij de leverancier, op voorwaarde dat het concurrentiebeding niet van onbepaalde duur is of een duur heeft van meer dan 5 jaar. Nieuw is dat concurrentiebedingen van maximum 5 jaar, die stilzwijgend verlengbaar zijn, ook genieten van de veilige haven, op voorwaarde dat de afnemer binnen een redelijke termijn

4NAN3WFT

en tegen redelijke kosten zich moet kunnen ontdoen van het beding.

MEESTBEGUNSTIGDE KLANT CLAUSULES

Tot slot wijzen we erop dat het nieuwe regime heel wat taal bevat over pariteitsverplichtingen. Zo bevestigt het dat een “meestbegunstigde klant clausule” in de regel is toegelaten. Zo’n clausule vereist dat een leverancier zijn goederen of diensten aan een afnemer aanbiedt onder voorwaarden die niet minder gunstig zijn dan de voorwaarden die de leverancier aan bepaalde andere partijen of via bepaalde andere kanalen aanbiedt.

Auteurs: Filip Tuytschaever en Stefanie Colaers (Advocatenkantoor contrast)

DRAAGBARE POWER QUALITY ANALYSER

VOOR ÉÉN, TWEE, DRIE FASEN (GEBALANCEERD EN ONGEBALANCEERD), MIDDEN- EN LAAGSPANNINGSSYSTEMEN, GELEVERD MET 3000A FLEXKLEMMEN.

• Weergave van stroom- en spanningsgolfvormen

• Vaststelling van 4 tariefbanden met bijbehorende kostenweergave

• Configuratie en weergave van 20 gepersonaliseerde alarm parameters

• Weergave van de evolutie in de tijd van de selecteerbare parameters

• Automatische verificatie van de juiste aansluiting van de stroomtangen

• In staat tot langdurige meetcampagnes (meer dan 24 uur, onafhankelijk, onbeperkt indien aangesloten op het netwerk)

• Oplaadbare batterijen met hoge capaciteit die meer dan 24 uur werk garanderen

• Wifi-connectiviteit

• Cloud monitoring inbegrepen

• Afstandsbediening (USB)

• EN50160 rapportage

nv, Louiza-Marialei 8/5, 2018 Antwerpen

Een dag in het spoor van Vandenberghe

Dit artikel is een beschouwing van een dag in het spoor van Koen Pottie, zaakvoerder bij lidbedrijf Vandenberghe. Met zijn ruim 90 jaar aan ervaring is het bedrijf één aanspreekpunt voor alle technieken geworden voor renovatie- en nieuwbouwprojecten met focus op flexibiliteit, advies en na-verkoop service in de regio van Zuid-West-Vlaanderen. Wat volgt, is een kijkje achter de schermen en enkele werfbezoeken bij een totaalaanbieder van technieken.

ideaal moment om achter de schermen mee te kijken

Vinger aan de pols

Om 8u30 werden we warm ontvangen door zaakvoerder Koen. ‘Mijn werkdagen zien er sowieso al niet standaard uit. Je weet meestal nog wel hoe je dag begint maar vooral niet hoe of wanneer die eindigt. Het werken met veel verschillende mensen is één van de dingen die mij erg aanspreekt aan dit vakgebied. Al die verschillende klanten die je ontmoet, maken dat geen dag hetzelfde is!’

Organiseren en plannen zijn belangrijke vaardigheden als zaakvoerder. Daarom is het uitermate belangrijk om steeds een duidelijk zicht te blijven hebben op de prijsaanvragen en lopende projecten.

Vergadering prijsaanvragen en verkochte projecte

formance. Voor een bestaande klant kunnen we wel nog eens een uitzondering maken (knipoogt). Particuliere projecten blijven belangrijk voor ons. Daarvoor wil ik zeker nog de nodige tijd voorbehouden. Dit alles dient uiteraard te passen binnen onze tijdsplanning’, zegt Koen.

Karel vult aan: ‘Onze na-verkoop service telt drie fulltime medewerkers en vormt een bijkomende service

Het is altijd weer een verrassing waar we terechtkomen. Deze keer was de plaats van afspraak in Ieper bij Vandenberghe. Bij aankomst springt het nieuwe gebouw (inclusief 2000 m2 magazijn) direct in het oog. Het bedrijf is in volle expansie dus uitbreiding drong zich op. Ze stellen momenteel 47 mensen tewerk en werken samen met zo’n 23 onderaannemers. De duurzame groei die het bedrijf kent, is er alleen maar gekomen door de langetermijnrelatie die ze aangaan met hun medewerkers, klanten en leveranciers. Kortom, een

Tijdens de eerste meeting van de dag in de centrale vergaderzaal overlopen Koen en Karel (calculator) samen de lopende prijsaanvragen. Uiteraard kunnen ze niet op elke aanvraag ingaan en dient er een selectie gemaakt te worden. Hierbij spelen een aantal aspecten een rol, bijvoorbeeld: de ligging, type project en tijdsbesteding.

‘We hebben de ambitie om de eerste logische keuze te worden voor klanten in de residentiële markt in Zuid-West-Vlaanderen voor renovatie- en nieuwbouwprojecten. Regionaal werken draagt onze voorkeur en is fijn voor mijn werknemers. Hoe langer de afstand van woonwerk verkeer, hoe lager de job per-

die we kunnen aanbieden. Eentje die blijkbaar in de smaak valt bij onze klanten. Momenteel zijn er redelijk veel ketel- en badkamerrenovaties. We merken dat de renovatiemarkt in de lift zit; steeds meer klanten willen van hun ketels af en vervangen door (hybride) warmtepompen. Die vraag is op dit moment niet in evenwicht met wat er geleverd kan worden, en dat is een probleem. De klant dient rekening te houden met lange levertijden, die kunnen oplopen tot 4 à 5 maanden.’

‘We houden vast aan een aantal merken omdat we weten wat we eraan hebben, zowel qua technische ondersteuning als op materieel vlak. Wordt het teveel, dan verlies je het overzicht. We beginnen pas aan een particuliere

opdracht als alle materialen geleverd zijn. De beloofde lever termijnen kunnen niet meer gegarandeerd worden en we kunnen onze klanten niet halverwege in de kou laten staan’, merkt Koen op.

In de bestaande bouw is niet alles uitgekristalliseerd voor de start en dat vraagt flexibiliteit van alle bouwpartners. Een tendens die Koen en Karel zien is dat alles veel later wordt beslist en de technieken dienen zich altijd aan te passen aan de planning van o.a. de chape- en pleisterwerken, enz.

Planningsvergadering en langetermijnplanning

De planningsvergadering is met alle vijf projectleiders erbij. Ze vormen de

spil tussen alle partners die betrokken zijn bij een project en houden de boel draaiende. De communicatie tussen de projectleiders is zeer open, zodat ieders deskundigheid optimaal wordt benut. Ze discussiëren onder andere over hoe de techniekers het best kunnen ingezet worden op de verschillende projecten.

Doorheen de jaren werkt Vandenberghe samen met verschillende onderaannemers die geleidelijk zijn meegegroeid met het bedrijf. ‘Ze vormen een schil om onze kern van Vandenberghe medewerkers die we kunnen inzetten op onze projecten en die ervoor zorgen dat we de grote verscheidenheid aan projecten kunnen blijven bolwerken. Ze zijn nodig want geschoold en meteen inzetbaar

personeel vinden is geen sinecure’, legt Koen uit.

Het succes van een installatiebedrijf staat of valt met een onberispelijke organisatie. In een groeiend bedrijf is een gespecialiseerd softwaresysteem om de dagelijkse werking én projecten efficiënt te beheren, allesbehalve een overbodige luxe. ‘Als we nog met pen en papieren werkbonnetjes zouden werken, zou er wel wat verkeerd lopen’, lacht Koen. ‘Vooral door onze grote verscheidenheid aan opdrachten (van een lekkende kraan tot opdrachten van maanden met meerdere personen) is het moeilijk een geschikte planningstool

“Door de diversiteit aan activiteiten zien we de toekomst met vertrouwen tegemoet.”

KOEN POTTIE

Koen Pottie voor het gebouw van Vandenberghe

Rondleiding in het bedrijf

Als het op teamwork aankomt, is er niets krachtiger dan samenwerking, want "teamwork makes the dream work". En hoewel er veel verschillende manieren zijn om uw team te motiveren, hebben inspirerende citaten voor teams iets eenvoudigs en toch iets krachtigs. Tijdens de rondleiding viel het citaat van Steve Jobs onmiddellijk op: "Grote dingen in het bedrijfsleven worden nooit gedaan door één persoon. Ze worden gedaan door een team van mensen" (NL vertaling).

‘We streven naar langetermijnrelaties, gebaseerd op een kwalitatieve en betrouwbare afhandeling van projecten, met andere woorden de volledige ontzorging van de klanten. Tegelijkertijd staan we voor het sociaal bewustzijn ten aanzien van onze medewerkers. Zorgzaamheid, vertrouwen en respect staan centraal in de relatie CEO/medewerker en tussen medewerkers onderling. Onze toon is menselijk en we volgen onze waarden in al onze activiteiten. Interesse tonen in elkaar is de sleutel tot succes, en daarvoor hoef je geen ellenlange conversaties te voeren. Met af en toe een korte babbel kom je al een heel eind. Een positieve werksfeer is uitermate belangrijk voor een goede onderlinge samenwerking.

Bij Vandenberghe krijg je de kans om zelfstandig te werken en initiatief te nemen. Het beste wordt in de medewerkers naar boven gehaald. Dat probeer ik toch (lacht)’, verduidelijkt Koen.

In de verdere rondleiding zagen we dat ze sinds kort beschikken over een goed ingericht magazijn. Een gestructureerd en opgeruimd magazijn geeft overzicht, zorgt voor een veilige werkomgeving en bespaart de mensen tijd in het zoeken van onderdelen/producten.

Werfbezoeken

Sint-Jozef: focus op elektriciteit

Een eerste stop is het nieuwe schoolgebouw van Sint-Jozef te Ieper. Hier hebben ze de elektriciteitswerken uitgevoerd. Alle nieuwe snufjes rond multimedia, communicatie, de muziekinstallatie, … zijn hier aanwezig. Er werden ook 20 kW aan PV-panelen geïnstalleerd. ‘Dit project was voor ons een grote uitdaging omdat de scholengroep reeds jarenlang een trouwe en vaste klant is op HVAC-gebied en dit was dus voor ons

de ideale kans om ons te tonen als partner in elektrische installaties’, zegt projectleider Mick.

(software) te vinden op maat van ons bedrijf.’

“Leveringsproblemen rond warmtepompen houden de energietransitie niet tegen.”

KOEN POTTIE

‘Elke project brengt zijn eigen uitdagingen met zich mee, maar door onze jarenlange ervaring kunnen we op heel wat problemen anticiperen’, zegt projectleider Mick.

Abox aftakdozen

Voor een zekere, beschermde installatie met en zonder klemmen van 1,5 tot 70mm²

Grote aansluitruimte

Hoog gemonteerde klemmen maken een snelle en overzichtelijke bedrading mogelijk (vanaf Abox 060)

Membraaninvoeringen beschikbaar voor Abox 025 en Abox 040 voor een nog snellere montage

Andere kleuren beschikbaar, alsook kleurendeksels voor het onderscheiden van verschillende technieken

bewaking, monitoring, beveiliging.

Lintoo: focus op warmtepomp en ventilatie (HVAC)

‘Dit gloednieuwe bijna energie neutrale kantoorgebouw in Menen hebben we uitgevoerd in opdracht van Lintoo Projects. Lintoo Projects zelf is gevestigd op de 2e verdieping. Op het gelijkvloers en 1 ste verdieping zijn er bedrijven met vrije beroepen gevestigd, dus met een groot aantal afgesloten burelen en vergaderzalen. Door de grote bezetting van personeel/bezoekers op een beperkte oppervlakte is een correcte CO2-regeling en vlug schakelen tussen koelen en verwarmen noodzakelijk. Kortom; hier is een gezond binnenklimaat noodzakelijk. Door er van in de beginfase bij te zijn, hebben we samen met bouwheer, architect & studiebureau het traject van alle kanalisatie helpen optimaliseren’, vertelt Koen.

“Een werkgever die (jong én oud) talent kansen biedt, haalt het beste uit zijn mensen.”

KOEN POTTIE

ALL ELECTRIC IN GOED GEÏSOLEERDE WONINGEN

+ Betaalbare oplossing

+ Onderhoudsvrij

+ Lange levensduur

+ Hoog comfort, lage temperatuur

+ Eenvoudig te installeren

+ Ideaal voor prefab & transformatie

+ Hoofdverwarming & bijverwarming

Vraag onze specialisten naar de mogelijkheden van elektrische en infraroodverwarming.

www.etherma.com

DE GROOTSTE OFFICIËLE MEAN WELL DISTRIBUTEUR IN DE BENELUX

Bestel eenvoudig online uit ons ruime assortiment: www.telerex-europe.com

Particuliere residentiële woning

Bij Vandenberghe kan men ook terecht voor de installatie van een badkamer of andere sanitaire ruimtes. Door de jaren heen hebben ze hun gespecialiseerd in het installeren en renoveren van badkamers. Koen neemt ons mee naar een particuliere woning in Bissegem. De nood aan rust, natuur en de terugkeer naar de essentie is direct voelbaar in de badkamer.

Een belangrijk klantenbestand bij Vandenberghe is de particulier. Koen legt uit: ‘We begeleiden de klanten bij hun keuzes, meestal gaan we zelfs mee voor het vastleggen van hun sanitaire toestellen en/of armaturen. Per opdracht zoeken we naar de beste oplossing voor hun verwarming/koeling, dit in combinatie met het gevraagde sanitair comfort. Vooral met hernieuwbare energietechnieken is de buffer voor sanitair warm water een groot issue dat moet bekeken worden. Als we vroegtijdig in het project betrokken zijn, proberen we – indien nodig – nog wat extra technische ruimte te verkrijgen bij de architect/klant voor de plaatsing van warmtepomp, sanitair buffervat, ventilatie unit en elektrisch bord.’

Over Vandenberghe

10 jaar geleden hebben ze het bedrijf overgenomen, de start van de 4 e generatie, de 1ste niet­Vandenberghe generatie. Drie generaties lang werd het sanitair­ en verwarmingsbedrijf, historisch in combinatie met zink­ en dakwerken, geleid door de familie Vandenberghe. ‘Na de overname zijn we gestopt met de afdeling zink­ en dakwerken om ons te kunnen toespitsen op de groei in andere segmenten. Door mijn jarenlange kennis in de ventilatie werden er vrij vlug totale HVAC­S projecten aangenomen. Met een toenmalige onderaannemer werd naast Vandenberghe een bedrijf opgericht die elektriciteitswerken uitvoerde. In 2017 werd VDB­TECH overgenomen en werd dit mee opgenomen in Vandenberghe. In 2020 werd Vandenberghe erkend als koeltechnisch bedrijf, zo zijn we klaar voor de toekomst en zijn we de gepaste partner voor totaalaanbieder van technieken en dit in vele sectoren. Binnen 2 jaar vieren we ons 100­jarig bestaan. Samen met de opening van de nieuwe burelen & magazijn maken we er dan een feestelijk jaar van’, zegt zaakvoerder Koen.

Met een breed gamma aan technieken zorgen ze met duurzame warmteoplossingen ervoor dat zowel de eisen rondom bouw als de wensen van de klant worden verwezenlijkt. Welke oplossing is voor welke woning of project het meest geschikt?

‘Daar kunnen wij als totaalinstallateur wel een deskundig antwoord op geven. Maar veel is afhankelijk van de type woning/project en noden voor verwarmen en koelen’, besluit Koen.

Ik mocht Koen een dag volgen. Een leerzame duik in het dagelijkse leven van een totaalaanbieder van technieken. De kracht van Vandenberghe is dat ze met veel expertise en flexibiliteit iedere klant persoonlijk en volledig adviseren. Om vervolgens altijd snelle en betrouwbare service te verlenen. Dit met een langetermijnrelatie met medewerkers, klanten en leveranciers in gedachten. Het is een solide bedrijf met een platte structuur en open communicatie. Duurzaam groeien is de boodschap!

SCHAKEL OVER NAAR LED MET HET DIMBARE LED TUBE SYSTEEM

LED TUBE EXTERNAL SYSTEM:

STAP OVER NAAR LICHTMANAGEMENT

Het LEDVANCE LED TUBE EXTERNAL SYSTEM is perfect op elkaar afgestemd en bestaat uit T8 of T5 LED tubes en een instelbare externe DALI-2 driver, in één- of tweelampsuitvoering. Het systeem is dimbaar, wat het bijvoorbeeld mogelijk maakt om bestaande DALI armaturen om te bouwen naar LED tubes in een bestaand of nieuw lichtmanagementsysteem. Bovendien matcht dit concept perfect met het circulaire economische concept dankzij de vervangbare componenten. LED TUBE EXTERNAL SYSTEM is ook geschikt voor noodverlichting.

Van installateur naar adviseur: meer dan enkel rompslomp?

Het overkomt ons allemaal: nu de transitie naar elektrische wagens en warmtepompen stilaan een voldongen feit wordt, krijgen we uit onze omgeving steeds vaker vragen over de praktische kant van de zaak. Omdat we in de sector werken, zouden we het moeten weten natuurlijk. Maar steeds vaker merk ik dat ik opnieuw en opnieuw de ‘basics’ sta uit te leggen die iedereen al kent: isoleren, voorbereiden voor laadpalen, vloerverwarming of grotere radiatoren, … . Bovendien verassend vaak tegen dezelfde mensen. Misschien hopen ze onbewust dat de realiteit veranderd is?

Eigenlijk mag het mij niet verbazen, iedereen wordt in de war gebracht over de manier waarop we de transitie organiseren als maatschappij. Zeker omdat we de meest eenvoudige dingen onnodig complex maken. Dat er laadinfrastructuur nodig is voor elektrische voertuigen is logisch. Maar de discussie gaat finaal over te weinig laadpalen, mode-3 laders, 3.230V-netten, DC-laadinfrastructuur, subsidies voor semipublieke laadpalen, … Dan zijn er nog de verhalen van medewerkers die op het werk gratis kunnen laden en thuis ontladen, het verwijderen van laadpalen na ontslag, … Toch allemaal discussies waarvan ik mij afvraag of ze behalve uitstelgedrag leiden tot andere keuzes.

En dat zijn dan nog de eenvoudige discussies. Om de duurzame transitie helemaal onbegrijpbaar te maken voerde men recent het capaciteitstarief in. Iemand was van mening dat de elektriciteitsfactuur toch nog voldoende leesbaar was en besliste om naast energie ook vermogen in de berekening op te nemen. Het betekent steevast opnieuw de uitleg doen over het verschil tussen kilowatt en kilowatturen. Ondertussen is het aantal krantenartikels die kWh en kW door elkaar halen niet meer te tellen. Dat deze artikels allemaal besluiten met de tip dat we beter wachten met de was als er moet gekookt worden doet mij diep zuchten. Ik vraag me toch af na al die uren uitleg of we hiermee ook maar één euro aan netinvestering gaan besparen.

Ik houd dan ook mijn hart vast voor wanneer het echt moeilijk wordt. Ook onze verwarming moet efficiënter en dat betekent stoken op lagere temperaturen. Lagere temperaturen betekent minder ruimte voor fouten en dit voor zowel de installatie, de opstart, het onderhoud en het gebruik ervan. Combineer dit met alternatieve brandstoffen, natuurlijke koelgassen, hybride oplossingen en dan kan het discussiefeestje beginnen. De beleidsmakers kennen deze problematiek ook en proberen het probleem aan te pakken. Recente initiatieven zijn meldingsplicht voor keuring en periodiek onderhoud van centrale stooktoestellen, dimensioneringnota’s voor maximale vertrektemperatuur van 45°C, aanpassingen certificatiecriteria, minimumvereisten seizoensgebonden energie-efficiëntie … . Hoe gaan we dit alles nog uitleggen?

In al deze initiatieven zie ik maar één rode draad: finaal komt dit bij de installateur vakman terecht die dit allemaal moet uitleggen aan de klant. Bovendien moet die duiding en administratie doorgerekend worden want ze kosten tijd. Grotere installatiebedrijven hebben nu al administratief personeel hiervoor aangeworven en kleinere bedrijven vallen terug op een ijverige levenspartner. Ik hoop dan ook van harte dat al die initiatieven leiden tot de kwaliteit en energie-efficiëntie die men nastreeft. Dat kan naar mijn inzicht enkel als de beleidsmakers ook hun steentje bijdragen en investeren in steekproeven en klachtenregistraties. Zo gaan we weten welke van die extra inspanningen überhaupt noodzakelijk zijn en in welke mate ze een positieve bijdrage leveren aan de sector. Zo kan de installateur een volwaardig adviseur worden, zonder administratieve rompslomp.

sustainable mobility solutions

Dronckaertstraat 444, B-8930 Lauwe T +32 56 75 32 10, info@electricea.com

Als referentie in België bij KMO’s & vrije beroepen qua laadoplossingen voor EV’s, bieden we verschillende oplossingen aan bedrijven om hun elektrisch wagenpark op een ecologische manier op te laden. We bieden een compleet pakket van diensten en producten aan die de bedrijven toelaat om de juiste keuze te maken wat betreft de strategische en operationele aanpassingen aan hun vloot. We bieden maatwerk en bedrijfsspecifieke laadoplossingen aan. Klaar voor uw transformatie ? We helpen graag. www.electricea.com

BEL&BO (DEERLIJK)

CARDOEN (KUURNE)

Futureproof met DALI-2 en KNX

Techlink Limburg organiseerde op 24 oktober 2022 een infosessie over DALI-2 en KNX. B.E.G. stelde de technieken van de toekomst voor en hun mogelijkheden aan de talrijke deelnemers. Investeringen in energiezuinige technologie renderen pas wanneer je ze slim gaat sturen. We dienen slimme duurzame gebouwen samen (fabrikant én installateur) vorm te geven.

Waarom DALI?

Als je relatief veel armaturen wil kunnen dimmen, hetzij allemaal individueel, hetzij in wisselende groepen. Een typisch voorbeeld is een landschapskantoor waarbij de configuratie soms wisselt. In plaats van ofwel de bekabeling van alle armatu-

ren individueel naar de kast te brengen ofwel telkens het plafond open te moeten doen om deze te veranderen, voorzie je armaturen best met een DALI-driver (dat kost niet zoveel meer vergeleken met een normale) en dan krijgt elk armatuur een individueel adres dat je apart kan gaan

sturen of kan gaan toevoegen in een of meerdere groepen.

Het is een eenvoudige installatie en programmatie toch met verregaande functionaliteiten. Daarnaast is er uiteraard de merkonafhankelijkheid én de mogelijkheid om te koppelen met KNX.

Waarom KNX?

Met KNX regel je met slechts één systeem een hele reeks van toepassingen onder één dak. Dankzij de eindeloze mogelijkheden is de absolute automatiseringsdroom realiseerbaar: een woning of kantoor die uw dagelijkse ritme volgt. KNX is uw “alles-in-één” oplossing die voldoet

DALI specialist Werner Michiels en KNX specialist Bernard Tabourdon gaven de deelnemers enkele praktische tips & tricks.

aan de behoeften van uw klanten. Gezien dit een universele standaard is, zit je als gebruiker én installateur noch gebonden aan één bepaald merk, noch aan één bepaalde techniek. Je kan alles linken van HVAC en verlichting tot toegangscontrole, camerabewaking, … .

DALI -2 met KNX

Het nieuwe DALI-2 protocol is een duidelijke verbetering ten opzichte van zijn voorganger, vooral wat de communicatie met drukknoppen en sensoren betreft.

Als je met KNX werkt, dan zorgt KNX via zijn Gateway voor de omzetting van de KNX naar DALI commando’s en regelt zo de complete verlichting in het gebouw.

WEETJE: Je kunt zelf het DALI product testen via een goedgekeurde tester. In België zijn deze momenteel alleen beschikbaar via keuringsinstanties ofwel bij Digital Illumination Interface Alliance (DiiA) waar je deze testen zou kunnen laten uitvoeren, ze hebben zo’n apparaat inmiddels aangeschaft en officieel laten keuren. Ze zijn echt behoorlijk prijzig en je moet jaarlijks een € 2500 betalen om opnieuw het certificaat te verkrijgen om apparatuur op DALI te kunnen testen.

GOED OM WETEN! In de Novembereditie van Power+ 2022 verscheen een artikel “De voordelen en toegevoegde features van het DALI-2” (blz. 12-16) dat veel dieper inging op deze materie.

Enkele sfeerbeelden van deze avond

“Kennis van applicaties is nodig om van technologie een succesverhaal te maken.”

Detachering in de sector van de technische installaties: terbeschikkingstelling van (buitenlands) personeel

Terbeschikkingstelling van personeel

Wat is het onderscheid tussen aanneming van werk en een terbeschikkingstelling van personeel?

In het kader van aanneming wordt een deel van een project uitbesteed aan een externe dienstverlener. De dienstverlener is volledig verantwoordelijk voor de voltooiing van het deelaspect dat hem werd toevertrouwd en is derhalve aansprakelijk voor het eindresultaat. Hoewel de opdrachtgever in het kader van aanneming onder bepaalde voorwaarden een aantal instructies kan geven aan het personeel van de aannemer is er geen sprake van overdracht van werkgeversgezag. In het kader van terbeschikkingstelling van personeel levert de externe dienstverlener geen dienst of product maar een of meerdere arbeidskrachten. De gebruiker kan deze ingeleende arbeidskrachten gebruiken voor de verwezenlijking van zijn werkzaamheden en kan in dit kader (een gedeelte van) het werkgeversgezag uitoefenen over het ingeleend personeel.

Opdrachtgevers en aannemers werken voor de realisatie van (grootschalige) projecten niet enkel samen met onderaannemers die elk een deel van het project op zich nemen in het kader van aanneming van werk (zie voorgaand artikel in de november editie 2022). Vaak zijn deze partijen eveneens op zoek naar extra mankracht om binnen eigen rangen tijdelijk een personeelstekort op te vangen. Op de Europese markt bieden tal van nationale en internationale actoren dergelijke diensten aan onder diverse benamingen zoals ‘uitzendkantoren’, ‘payrolling companies’, ‘workforce/staffing solutions’, ‘detacheringsbureaus’ en dergelijke meer. Juridisch gezien kwalificeert dergelijke dienstverlening in de meeste gevallen als een terbeschikkingstelling van personeel en niet als een aanneming van werk. Bij (internationale inbound) terbeschikkingstelling van personeel zijn er op juridisch vlak diverse aandachtspunten waarmee rekening moet worden gehouden. In deze bijdrage worden de belangrijkste aandachtspunten Q&A-gewijs even in de kijker gezet.

Wat houdt een verboden terbeschikkingstelling van personeel in?

Naar Belgisch arbeidsrecht is het een werkgever principieel verboden om enig gedeelte van het werkgeversgezag over zijn werknemers aan een andere juridische entiteit over te dragen. Omgekeerd is het een onderneming principieel verboden om werknemers die niet bij haar in dienst zijn te gebruiken en over hen enig werkgeversgezag uit te oefenen, bijvoorbeeld door het geven van instructies.

Welke vormen van terbeschikkingstelling van personeel zijn toelaatbaar op het Belgische grondgebied?

In België kan een terbeschikkingstelling van personeel slechts plaatsvinden in het kader van uitzendarbeid, een intra-groep terbeschikkingstelling van personeel of de minder courante tijdelijke terbeschikkingstelling van personeel met toestemming van de sociale inspectie of werkgeversgroepering. Elke vorm van terbeschikkingstelling wordt geregeld door een strikt regelgevend kader en vereist een specifieke contractuele set-up. Indien dit kader niet wordt nageleefd kan een verbo-

den terbeschikkingstelling van personeel worden vastgesteld.

Hoe wordt een inbreuk op het regelgevend kader inzake terbeschikkingstelling van personeel gesanctioneerd?

Een vaststelling van een verboden terbeschikkingstelling kan niet alleen aanleiding geven tot een strafrechtelijke of administratieve geldboete voor de uitlenende werkgever en de gebruiker maar leidt eveneens tot de totstandkoming van een arbeidsovereenkomst tussen de uitgeleende werknemer en de gebruiker met alle gevolgen van dien. Bezint eer ge begint!

Internationale aspecten MIGRATIE

Welke documenten heeft een uitgeleende buitenlandse werknemer nodig om te werken in België?

Een EER/Zwitserse onderdaan kan in het kader van het vrij verkeer van goederen en diensten zonder al te veel formaliteiten werken en verblijven in België. Een derdelander moet daarentegen principieel beschikken

over een toelating tot arbeid in de vorm van een arbeidskaart in combinatie met een verblijfsrecht of een gecombineerde vergunning naargelang de duur van de tewerkstelling op het Belgisch grondgebied. In het kader van intracommunautaire dienstverlening (voor meer informatie zie voorgaand artikel) is een derdelander echter vrijgesteld van het verkrijgen van een toelating tot arbeid (noteer dat deze vrijstelling in het Waals Gewest enkel geldt voor dienstverlening en niet voor terbeschikkingstelling van personeel).

Kan ik als gebruiker aansprakelijk zijn indien mijn leverancier illegale werknemers levert?

De gebruiker kan potentieel via het wettelijk mechanisme van hoofdelijke aansprakelijkheid naast of in de plaats van de leverancier-werkgever, aansprakelijk worden gesteld voor de loonschulden van de leverancier en voor strafsancties indien deze laatste illegale derdelanders ter beschikking stelt.

Hoe kan ik als gebruiker mijn risico op aansprakelijkheid reduceren?

Het is aangewezen om in het contract met de leverancier een clausule op te nemen met een engagement om in het kader van de samenwerking geen illegale derdelanders tewerk stellen. Om te vermijden dat er illegale derdelanders worden uitgeleend, is het verder aangewezen dat de

gebruiker voor elke ingeleende werknemer een aankomstverklaring (bijlage 3 afgegeven door de gemeente) of een Belgische verblijfstitel opvraagt en de geldig heidsduur van deze documenten verifieert. Indien men kennis heeft of in kennis wordt gesteld van een geval van tewerkstelling van illegale derdelanders moet de samenwerking met onmiddel lijke ingang worden gestaakt. Dit kan eventueel worden opgevangen via de algemene voorwaarden of bij gebrek daaraan door het verzenden van een aangetekende zending.

ARBEIDSRECHT

Welke instructies kan ik geven aan de uitgeleende werknemers?

In tegenstelling tot het beperkte instructierecht in het kader van aanneming kan de gebruiker in de praktijk quasi optreden als werkgever. Vanuit sociaal zekerheidsrechtelijke overwegingen moet deze overdracht van het werkgeversgezag in een context van detachering echter beperkt blijven en de kern van het werkgeversgezag (e.g. disciplinaire sancties, beëindiging van de overeenkomst, etc.) niet uithollen.

Welke loon- en arbeidsvoorwaarden moeten worden nageleefd in het kader van een gedetacheerde uitgeleende werknemer?

In tegenstelling tot aanneming van werk zijn niet alleen de strafrechtelijk gesanctioneerde Belgische loon-

en arbeidsvoorwaarden relevant tijdens de initiële periode van detachering en daarna de dwingende bepalingen van Belgische arbeidsrecht. Het loon van de uitgeleende werknemer mag ingevolge het user pay principe eveneens niet lager zijn dan hetgeen waarop een vaste werknemer in een vergelijkbare positie bij de gebruiker aanspraak kan maken. Bovendien moeten ook een aantal bijkomende regels die gelden bij de gebruiker (e.g. arbeidsduur, feestdagen, arbeidsreglement, etc.) worden nageleefd.

SOCIALE ZEKERHEID

Welke sociale zekerheid is van toepassing op de uitgeleende werknemer in het kader van een detachering?

Net zoals bij aanneming van werk kan de gedetacheerde uitgeleende werknemer onderworpen blijven aan de sociale zekerheid van de zendstaat indien de detacheringsvoorwaarden zijn vervuld. De toepasselijke zekerheid wordt bevestigd in een A1 verklaring die wordt afgeleverd door de sociale zekerheidsinstanties van de zendstaat.

FISCALITEIT

Zijn de uitgeleende werknemers van de leverancier-werkgever in België belastbaar?

Aangezien de uitgeleende werknemers een de facto Belgische werkgever zullen hebben (in toepassing van het toepasselijke dubbelbelas-

tingverdrag) zijn zij in België belastbaar op het inkomen voor elke fysiek in België gewerkte dag. Er wordt dus niet vereist dat zij meer dan 183 dagen fysiek in België aanwezig zouden zijn.

Aangezien de gebruiker (die dan wel een de facto materiële werkgever mag zijn) niet de werkgever is van de uitgeleende werknemers voor bedrijfsvoorheffingsdoeleinden, is het de leverancier-werkgever die in voorkomend geval de bedrijfsvoorheffing moet voldoen.

FORMALITEITEN

Moeten uitgeleende werknemers eveneens worden gemeld in het kader van een internationale detachering?

Net zoals bij aanneming moeten gedetacheerde uitgeleende werknemers in de regel tevens worden gemeld in Limosa. Zowel de leverancier-werkgever als de gebruiker kunnen aansprakelijk worden gesteld indien de Limosa meldingsplicht niet werd nageleefd.

Auteurs: Simon Albers en Jan Lein (Advocatenkantoor Claeys & Engels)

De Omnium van Federale Verzekering: de verzekering die uw voertuig beschermt.

U bent de gelukkige (toekomstige) eigenaar van een nieuwe bestel- of vrachtwagen? U koos voor zo wat alle opties voor uw veiligheid? Heel goed! U bent helemaal beschermd. Maar... wat met uw nieuwe voertuig? Bescherm het tegen materiële schade met onze verzekering Omnium, de onmisbare bescherming voor nieuwe voertuigen. Geniet van een dienstverlening op maat en ontdek het plezier van het rijden zonder zorgen...

Bereken uw premie op federale.be/3maandgratispro

* Korting geldig vanaf het eerste jaar van de overeenkomst onderschreven tijdens de actie, rechtstreeks verwerkt in de berekening van de premie en pro rata herberekend bij verzekeringsduur van minder dan één jaar. Meer info en voorwaarden van onze actie op federale.be/3maandgratispro Federale Verzekering – V.U.: Tom De Troch - Stoofstraat 12 – 1000 Brussel - www.federale.be Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CV.

scan de QR-code voor meer informatie

De kabelberekening van uitdaging naar uitkomst

Voor velen blijkt berekeningen van kortsluitstromen en kabels in elektrische installaties een hele omslachtige klus te zijn. Het nieuwe AREI (Algemeen reglement op de elektrische installatie) werd op 1 juni 2020 gepubliceerd. Er werden belangrijke inhoudelijke wijzigingen doorvoert. Twee hiervan gaan we nu toelichten, de nieuwe berekeningsverplichtingen voor kabel- en kortsluitstroomberekening. Dit is een vak op zich dat met de nodige kennis dient te gebeuren. Deze nieuwe regels staan vermeld in hoofdstuk 3.1 (afdeling 3.1.2.) van Boek 1. De agent-bezoekers van de erkende organismen gaan hier bij de niet-huishoudelijke elektrische installaties tijdens de keuring strikt op toezien.

De nieuwe reglementering geeft een volledige lijst van de elementen die moeten worden vermeld op de stroombaanschema’s en hun bijlagen voor niet-huishoudelijke installaties (onderafdeling 3.1.2.2.b). Volgende elementen werden toegevoegd ten opzichte van artikel 16 van het oude AREI:

● Het aardverbindingssysteem.

● De te verwachten maximale kortsluitstromen > 3000 A aan de oorsprong van de installatie en ter hoogte van elk schakel- en verdeelbord.

● De stroombanen.

● De kenmerken van de bronnen (alternatoren, transformatoren, omvormers…).

● De kenmerken van de elektrische leidingen met inbegrip van de beschermingsgeleiders.

• de plaatsingswijze;

• de aard, het aantal en de doorsnede van de geleiders;

• de lengte van de elektrische leidingen.

● De kenmerken van de beschermingsinrichtingen.

• de toegekende stroomsterkte;

• het onderbrekingsvermogen;

• de aard en de onderbrekingskenmerken, de instellingen inbegrepen.

● De kenmerken van de schakeltoestellen, scheidingstoestellen en contactoren.

Twee grote onderscheidingen:

huishoudelijke installaties en alle andere installaties

Voor de huishoudelijke lokalen, dient men geen kabel- of kortsluitstroomberekening op te stellen. Voor alle

Kabel- en kortsluitberekeningen steeds meer onder de aandacht

Mensen begrijpen niet altijd waarom kabel- en kortsluitberekeningen naar aanleiding van het AREI 2020 steeds meer onder de aandacht zijn gekomen. Door deze toevoeging zal u genoodzaakt zijn een kabel- en kortsluitstroomberekening op te stellen. Het is immers niet mogelijk om dit te verwezenlijken zonder een berekening of software pakket. Voor de handmatige berekening moet de norm ter beschikking zijn. Er werd te weinig tot zelfs geen rekening gehouden met instellingparameters van de scheidingstoestellen, de I cc max en Icc min de plaatsingswijze der geleiders,…

De moeilijkheid zit hem in volgende nieuwe toevoegingen van het AREI:

● De te verwachte kortsluitstroom aan ieder bord (I cc max)

● De kenmerken van de elektrische leidingen met inbegrip van de beschermingsgeleiders

● De kenmerken van alle toestellen en of hun veiligheid gewaarborgd is Zo is alles met elkaar verweven, de scheidingstoestellen en hun instellingen, de lengte van de kabel, de plaatsing, de I cc max , … .

De nominale stroom van de beveiliging in functie van de doorsnede der geleiders

andere installaties dient men dit wel voor te leggen. Desalniettemin zijn er ook voor huishoudelijke installaties regels opgesteld. Dit is, gezien de niet complexiteit van de installatie, relatief eenvoudig gehouden in het AREI.

HUISHOUDELIJKE INSTALLATIES

Voor huishoudelijke installaties zijn globaal genomen kabelberekeningen niet nodig omdat er standaard voldaan is aan de vereiste voorwaarden waarvoor kabelberekeningen een oplossing bieden. Zo geldt voor huishoudelijke installaties “Onderafdeling 4.4.1.5.” van het AREI dat handelt over de toelaatbare stroom in elektrische leidingen. Het specifieert voor deze installaties de doorsnede van de geleiders en de maximale nominale stroom van de overstroombeveiliging zoals weergegeven in tabel 1.

De vermelde stroomwaarden wijken voor de kleine secties (1,5-2,5-4 mm²) minder dan 10% af van de toegelaten stroomwaarden die terug te vinden zijn in de norm voor kabelberekeningen, zijnde de IEC 60364-5-52, en dit bij de meest ongunstige plaatsing van een koperen meeraderige kabel met PVC-aderisolatie in een buis in een thermisch geïsoleerde wand bij een omgevingstemperatuur van 30°C, geen andere geleiders in de nabijheid en de zeer beperkte aanwezigheid van 3de harmonische. Voor de grotere secties vanaf 6 mm² wijken de waarden minder dan 10% af van de toegelaten waarden bij plaatsing in een buis in opbouw op de wand. Daarenboven moet ervan uit gegaan worden dat in huishoudelijke installaties geen geleiders continu de nominale stroom van de beveiliging voeren.

Tevens beschrijft “Afdeling 4.6.1.” van het AREI dover de maatregelen die moeten getroffen worden als bescherming tegen de gevolgen van spanningsdalingen is van toepassing. In het AREI worden geen maximaal toegelaten waarden voor spanningsdalingen opgegeven. De norm vermeldt een maximaal 3% voor verlichting en maximaal 5% voor andere gebruikers. Elektrische leidingen in huishoudelijke lokalen overschrijden zelden een lengte van 35 m. De spanningsval bij een lengte van 35 m, bij een cos φ van 0,95 en bij de nominale stroom van de overstroombeveiliging overeenkomstig bovenstaande tabel geeft maximaal 7,5%. Verbruikers die grote start stromen vragen zoals warmtepompen zonder de nodige maatregelen zoals softstarters, kunnen echter wel voor problemen zorgen en moeten met de nodige aandacht hiervoor geïnstalleerd worden. Ervan uit gaand dat doorgaans de lengte minder is dan 35 m en dat de belasting lager is dan de nominale stroom van de beveiliging moet er wat spanningsval betreft geen probleem verwacht worden.

“Onderafdeling 4.4.2.2” van het AREI dat handelt over de beschermde lengte van de leidingen wordt eveneens gerespecteerd. Dit artikel legt op, dat de lengte van leiding moet beperkt worden tot die lengte waarbij in geval van kortsluiting op het einde van de leiding de kortsluitstroombeveiliging per direct, in geval van een

automatische schakelaar magnetisch afschakelt. Elektrische leidingen in huishoudelijke lokalen worden over het algemeen met C-curve automaten beveiligd en overschrijden zelden een lengte van 35 m.

Tot slot is er nog “Onderafdeling 4.2.4.3.” van het AREI dat handelt over de bescherming tegen onrechtstreekse aanraking. Dit artikel legt op dat er aan het begin van een huishoudelijke installatie minstens een differentieelschakelaar met een aanspreekstroom van maximaal 300 mA oftewel 0,3A moet geplaatst worden. Rekening houdend met een maximale aardverspreidingsweerstand van maximaal 30 Ω (indien tussen 30 en 100 Ω moeten immers bijkomende differentieelschakelaars voorzien worden) betekent dit dat er maximaal continu een spanning van 300 mA x 30 Ω = 9 V (stroom x weerstand = spanning) op de massa’s in een woning (buiten de badkamer, wasmachine, droogkast en afwasmachine waar maximaal 0,9 V continu kan aanwezig zijn) aanwezig kan zijn in geval van een isolatiefout met hoge impedantie. 9 V is lager dan de absolute conventionele grensspan-

ning (Afdeling 2.4.1. in het AREI) en bijgevolg ongevaarlijk. Daarenboven respecteert de afschakelsnelheid van een differentieelschakelaar de relatieve conventionele grensspanning in geval van een isolatiefout met zeer lage impedantie overeenkomstig de norm voor differentieelschakelaars. Ook voor de selectieve differentieelschakelaars is dit het geval.

Bovenstaande verklaart waarom voor een typische huishoudelijke installatie een kabelberekening overbodig maakt en bijgevolg ook niet opgelegd wordt als voor te leggen document

Tabel 2: Kabelberekening in 3 stappen

Stap 1: GEGEVENS

ELEKTRISCHE INSTALLATIE

Stroom en automaat/ smeltveiligheid

Lengte

Spanning: AC of DC

Vermogensfactor cos φ

De spanningsval

Piekstromen

(Indien aanwezig: 3e harmonische)

Stap 2: KABELTYPE

Isolatie mantel

Aantal geleiders

Koper of Alu

Stap 3: INSTALLATIEWIJZE

Lucht of in de grond

Omgevingstemperatuur

Open of gesloten kabelbaan

In een buis

Nabijheid van andere kabels

bij het gelijkvormigheidsonderzoek voor de indienststelling.

NIET-HUISHOUDELIJKE INSTALLATIES Niet-huishoudelijke installaties kunnen sterk afwijken van huishoudelijke installaties waarbij men met meerdere bezwarende factoren rekening moet houden.

De voornaamste reden is de opwarming die optreedt in de kabel. Hierbij is het belangrijk dat de kabel zijn warmte kwijt kan aan de omgeving. Aan een andere kabel kan de warmte niet of moeilijk weg, ze gaan elkaar opwarmen. Denk dan aan de installatiewijze, in de grond kan het haar warmte niet kwijt, indien de grond droog is. In een gesloten kabelbaan met rondom rond geleiders zal dit bezwarend worden.

De omgevingstemperatuur speelt hierin ook een cruciale rol. Men kan kabels aantreffen in koelinstallaties maar evengoed bovenop ovens. De lengte van de kabels kunnen sterk variëren in de industrie, waarbij enkele honderden meters geen atypische installatie is in maga zijnen.

MERK OP! Belangrijk is om de weerstand van een kabel of geleider zo laag mogelijk te houden.

Hoe lager de weerstand, des te lager de warmteontwikkeling, dit

ENERGIEDISTRIBUTIE: GEEF DE RUGGEGRAAT VAN UW INSTALLATIE DE BESTE ZORGEN!

De toekomst is elektrisch. De energiedistributie staat hierin centraal. Men bekijkt het geheel dan ook best vanuit alle mogelijke invalshoeken samen met een betrouwbare partner: Electri.

Electri levert software en diensten voor al wie te maken heeft met elektrische energiedistributie: installateurs, studiebureaus, controleorganismen, bedrijven, openbare instellingen…

SOFTWARE CANECO BT

Opmaak van kabel- en kortsluitberekeningen

SOFTWARE CANECO BIM

3D-modellering van elektrische installaties met koppeling naar Caneco BT

SUPPORT

• Online en telefonisch voor de Caneco-producten

• Bij de klant voor controle of ingave van berekeningen

OPLEIDINGEN

• Caneco BT op 3 plaatsen in Vlaanderen

• Caneco BIM

• Hoogspanning

• Ontwerp en berekening van veiligheidsinstallaties

• Arc_Flash Analyses en risicobeheersing

ANALYSE VAN BESTAANDE INSTALLATIES

• Risico- en betrouwbaarheidsanalyse

• Inventarisatie

• Kabel- en kortsluitberekeningen op hoog- en laagspanning

• Definiëren correctieve maatregelen

ONTWERP

• (Her)ontwerp van elektrische energiedistributie

• Integratie hernieuwbare energie (PV, windturbines, energieopslag, laadinfrastructuur, smart grids,...)

• Begeleiding aanbesteding

• Werfopvolging

BEHEER EN CONTROLE VAN ELEKTRISCHE DOSSIERS

• Aanleveren documentenbeheerplatform

• Opstellen van het elektrisch dossier

• Begeleiding bij keuring

• Aanpassingen kabelberekeningen, grondplannen en schema’s

Multifabrikant databank

ABB, GE, Hager, Legrand, Schneider, Moeller (Eaton), Siemens, Schrack, Terasaki

vermijd een (onnodige)temperatuurstijging van de geleider en de isolatie. Hoe langer de geleider, hoe hoger de weerstand. Hoe kleiner de doorsnede, hoe hoger de weerstand.

Idealiter is de kabel van korte lengte en van een dikke doorsnede voorzien. In de praktijk kunnen we de afstand van de kabel tot het toestel niet inkorten. Wel kunnen we de doorsnede van de geleider vergroten, let op: hoe dikker de geleider, hoe duurder. De extra uitgave voor de kabel verdiend zich dubbel en dik terug als energiebesparing. Een grotere kabeldoorsnede zal er immers ook voor zorgen dat spanningsvallen beperkt worden.

Spanningsverlies binnen een installatie leidt tot vermogensverlies en daarbij ook tot energieverlies. Je moet spanningsverlies dus zien te beperken. Ook vanwege de mogelijke gevolgen voor apparatuur, deze kan daardoor niet juist functioneren of zelfs defect raken.

De norm verplicht ons om op laagspanningsinstallaties niet aangesloten op het openbaar net een spanningsval van maximum 6% te hebben voor verlichting en 8% voor anderen. Voor motoren mag dit tot 5% oplopen vanwege de hoge startstromen.

MERK OP! Bij verhoging van de kabelsectie wordt de kortsluitstroom groter dus moet men de vermogensschakelaar of smeltveiligheid aanpassen aan de maximale te verwachten kortsluitstroom (Icc max).

In huishoudelijke lokalen zegt de wet dat een automatische differentieelinrichting verplicht is.

Bij niet-huishoudelijk is dit niet verplicht, in sommige gevallen is dit zelfs verboden! In dit geval gaan we kiezen voor een actieve overstroombeveiliging die snel en doeltreffend zal

uitschakelen bij een onrechtstreekse aanraking.

Belang van correcte kabelberekening

De berekeningsnota’s zijn verplicht om te kunnen controleren of de elektrische installatie veilig en correct is opgesteld. Dit is de enige manier om na te gaan of alle voorwaarden zijn nageleefd ten opzichte van de spanningsval, kabel- en kortsluitstroomberekening en de bescherming tegen onrechtstreekse aanraking.

Men kan de kabelberekening zelf opstellen, met pen en papier. Hierbij moet men de het AREI en de norm volgen. Anderzijds zijn er tal van berekeningsprogramma’s. Deze applicaties vereenvoudigen het proces een heel stuk. De wiskundige formules en de regelgeving zit hier al reeds in verwerkt.

Het zal er dus enkel van afhangen van de nodige informatie van de elektrische installatie in te vullen.

Sommige programma’s kunnen zelfs je berekening omzetten in een schema met alle nodige informatie al in verwerkt. Zeer handig en tijdbesparend om je elektrisch dossier compleet te hebben.

WEETJE: “Als een draad 2 maal zo dik is, is de weerstand 4x klein. Dit gezegd zijnde, kunnen we stellen dat als we de sectie verhogen, we de kabel kunnen verlengen, de te verwachte kortsluitstromen minimum en maximum nemen toe, de spanningsval daalt.”

Auteur: Dieter Verstuyft, VOLTA

Kabel- en kortsluitberekeningen steeds meer onder de aandacht

● BESCHERMING VAN DE INSTALLATIE TEGEN OVERBELASTING. Wanneer men een installatie ontwerpt en men geen rekening houdt met de juiste sectie en lengte van de kabel kan het gebeuren dat bij overbelasting de beveiliging niet reageert, er wordt te veel energie in de kabel gedissipeerd met opwarming, hitte en brand tot gevolg. Een te lange kabel zal de beveiliging te traag doen reageren mits de automaat zal afschakelen d.m.v. warmte maar dit hierdoor pas na enkele uren de automaat kan aanwakkeren tot uitschakelen.

Bv: Een automaat 20A curve C, vloeit een stroom van 1,45x In(20A), dan zal de automaat binnen het uur uitschakelen bij een stroom van 29A.

● BESCHERMING TEGEN KORTSLUITING . Zoals het voorgaande punt reeds beschrijft als men geen rekening houdt met de sectie en kabellengte kan het gebeuren dat de zekering niet reageert. De hoge kortsluitstroom zal de kabel heel vlug laten opwarmen tot zelfs laten ontvlammen.

● BIJ KORTSLUITING KOMEN HELE HOGE STROMEN VRIJ . De maximaal te verwachten kortsluitstroom. Enkele seconden zijn in dit geval al ruim voldoende om je kabel te doen smelten en te ontvlammen. Hoe dichter bij het hoofdverdeelbord (ALSB) hoe hoger de kortsluitrstromen kunnen zijn. Hoe verder je je verwijdert en naar een sub bord gaat, hoe lager de kortsluitstromen zullen zijn. Om een voorbeeld te geven, de meest voorkomende industriële vermogenschakelaars in het ALSB kunnen makkelijk 25kA (25.000A) en zelfs meer aan.

Exiway Trend

De weg naar veiligheid en duurzaamheid

DRAADLOOS

Activa-link modellen met radiofrequentie communicatie en bewaking op afstand via APP Facility Expert SB

EXIT SIGN

Vetrosignaalkit (25m) of zelfklevende pictogrammen (20m) voor alle richtingen

DUURZAAMHEID

Meer dan 40% van de kunststof onderdelen is gemaakt van gerecycleerd materiaal. Zeer efficiënte LEDs en verhoogde energie-efficiëntie dankzij batterij LiFePO4.

CONFIGUREERBAAR

Van 50 tot 500lm, 4 configureerbare autonomieën (1u/ 1,5u / 2u/ 3u) en permanent en niet-permanent modus selecteerbaar via jumpers

FLEXIBILITEIT

Maximale gebruiksflexibiliteit. Inbouw, opbouw, plafond en verlaagd plafond

5 tips voor het laden van je elektrische bedrijfswagens

Vanaf 1 juli 2023 zijn

alleen elektrische bedrijfswagens nog voor 100% aftrekbaar. Het lijkt dus logisch om je wagenpark te elektrificeren. Veel ondernemers en fleetmanagers zitten nog met praktische, technische of fiscale vragen. Technology & Innovation Manager

Vincent Vancaeyzeele geeft alvast enkele nuttige tips.

TIP 1: plaats een publiek toegankelijk laadstation

Voor werknemers, bezoekers en klanten is het praktisch als ze hun elektrisch voertuig op je parking kunnen opladen. Als zij daar laden, is dat voor beide partijen financieel voordelig, want als bedrijf betaal je minder voor elektriciteit dan als particulier. Als je als onderneming investeert in laadpalen, geniet je trouwens van een verhoogde kostenaftrek. Voor investeringen gedaan tussen 1 januari 2023 en 31 augustus 2024 bedraagt het aftrekpercentage 150%. Let wel: de laadpaal moet publiek toegankelijk zijn tijdens je openingstijden of tijdens je sluitingstijden.

TIP 2: Bepaal of je een laadpaal installeert bij medewerkers thuis

Of je als bedrijf al dan niet een laadpaal installeert bij je werknemers, bepaal je zelf. Bedrijven kiezen er vaak voor om alleen de installatie voor hun rekening te nemen. Medewerkers ne-

men dan de eventuele extra kosten voor hun rekening, zoals een verzwaring van de elektrische installatie. Leg dat soort zaken zeker duidelijk vast in je car policy. Bepaal daarin ook wat er gebeurt als je medewerker van werkgever verandert. Als werkgever kan je medewerkers niet verplichten de laadpaal over te nemen bij vertrek. Wordt de laadpaal dan weggenomen, of neemt de medewerker in kwestie het laadstation over (ter waarde van het boekhoudkundige restbedrag)? Niet evident want de laadpaal wegnemen kost ook geld en mogelijks krijgt de werknemer een nieuwe laadpaal van de toekomstige werkgever.

TIP 3: Leg vast hoe je de laadkosten van bedrijfswagens vergoedt

De kosten van de stroom voor een bedrijfswagen vergoeden, kan op twee manieren. Ofwel wordt er bij je werknemers thuis een energiemeter voorzien door een private partner die het verbruik van het laden van

de bedrijfswagen apart meet van de andere energiekosten. Zij vergoeden dan de werknemer op basis van een forfait en factureren de werkgever. Andere optie: je medewerkers schieten de kosten voor als ze thuis laden of aan een openbare laadpaal. Ze vorderen het bedrag dan terug via een onkostennota. Ook dat moet je zeker vastleggen in je car policy.

TIP 4: Ga (nog) slim(mer) om met energie

Slim laden is de boodschap! Net zoals met al je verbruik wil je ook met je elektrische wagen vermogenspieken vermijden en zoveel mogelijk hernieuwbare energie gebruiken. Binnenkort wordt het capaciteitstarief ingevoerd, die rekening houdt met je ‘maandpiek’ (gebaseerd op het kwartier in één maand tijd waarin je het meeste verbruikt hebt). Het is dus aangeraden om je laadvermogen te be-

Iets om naar uit te kijken

In de mei-editie van Power+ zal het centrale thema “Elektromobiliteit” zijn waarin diverse artikels hieromtrent zullen gepubliceerd worden.

perken en het laden uit te stellen tot na een bepaald tijdstip. Tip: netbeheerder Fluvius gaat uit van een gemiddeld laadcapaciteit van 7,5kW, daarmee kan ruim 30 km rijbereik bijtanken per uur. Het laadvermogen instellen kan je manueel doen, maar het wordt nog makkelijker met een Energie ManagementSysteem (EMS). Dat brengt je energiestromen in kaart en neemt automatisch bepaalde maatregelen waarmee je energie bespaart.

TIP 5: Investeer in de toekomst

Leg je een parking aan of renoveer je jouw bestaande parking? Denk dan zeker vooruit! Tegen 2050 zullen er alleen nog milieuvriendelijke wagens rondrijden. Het is slim om nu al de nodige wachthuizen of kabels klaar te leggen. Elk laadpunt moet beveiligd worden door een eigen differentieel en automaat; voorzie dus ook genoeg plaats in het verdeelbord. Als je een energiemanagementsysteem wil, zal er ook databekabeling nodig zijn. De overheid heeft trouwens regels opgelegd voor het minimum aantal parkeerplaatsen dat zo uitgerust moet worden. Meer info over de verplichtingen in Vlaanderen vind je op www.energiesparen.be/klimaat/verplichtingen-laadpunten.

SECTORCOMITÉ “ELEKTROMOBILITEIT”

De inzet op elektromobiliteit is groot en het is belangrijk dat Techlink de noden identificeert die prioritair moeten worden aangepakt. Daarom vond er op 8 en 9 juni 2021 een kick-off meeting plaats. Op deze eerste vergadering zorgden de nieuwe federale/fiscale en regionale ondersteunende regelgeving voor heel wat animo. Met massale elektromobiliteit komen ook verschillende veiligheid gerelateerde onderwerpen bovendrijven die niet onderschat moeten worden.

De werkgroep dient ter ondersteuning van de uitwerking van een globale visie op bijvoorbeeld de laadinfrastructuur in de drie Gewesten. Slimme laadoplossingen voor elektrische voertuigen vormen ongetwijfeld een belangrijke challenge. Hoe meer elektrische voertuigen onderweg zijn, des te meer laadpunten er nodig zijn. Het installeren, onderhouden en monitoren van laadsystemen vormt dan een taak van de installateur. Ook in het kader van de uitbouw van smart grids en de omschakeling naar meer hernieuwbare energie wordt elektromobiliteit vaak een rol toebedeeld.

Dit sectorcomité staat open voor alle geïnteresseerde Techlink leden die willen meewerken aan en meedenken rond dit belangrijke thema.

DEELNEMEN? Neem contact op met jouw Account Manager Dirk Baetens via consult@techlink.be.

Onderaanneming bij overheidsopdrachten

In het kader van overheidsopdrachten is het duidelijk dat elektriciteits- en verwarmingsbedrijven vaak onderaannemers zijn. De bouw van een nieuw gebouw wordt bijvoorbeeld toevertrouwd aan een algemene aannemer die dan op zijn beurt beroep zal doen op gespecialiseerde onderaannemers om bijvoorbeeld de technische installatie te realiseren. In de onderstaande FAQ verduidelijken we een aantal vragen die u als onderaannemer bij een opdracht voor openbare werken kunt hebben.

Wat is onderaanneming bij overheidsopdrachten ?

Artikel 12 van het koninklijk besluit tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten (hierna “KB Uitvoering”) van 14 januari 2013 bepaalt: “de opdrachtnemer is verantwoordelijk voor de uitvoering van zijn verbintenissen, zelfs wanneer hij een beroep doet op onderaannemers. Laatstgenoemden zijn immers derden ten aanzien van de aanbestedende overheid”. Deze bepaling herinnert eraan dat er geen contractuele band bestaat tussen de aanbestedende overheid en de onderaannemer. Wanneer de opdrachtnemer (de gekozen hoofdaannemer) de uitvoering van een overheidsopdracht toevertrouwt aan een onderaannemer, blijft hij de eindverantwoordelijkheid dragen voor de goede uitvoering door de onderaannemers.

Het begrip onderaanneming impliceert noodzakelijkerwijs de superpositie van twee of meer contracten:

● het eerste tussen de aanbestedende overheid en de opdrachtnemer, met de rechten en verplichtingen die het voorwerp uitmaken van de regelgeving inzake overheidsopdrachten en meer bepaald van het KB Uitvoering;

● het tweede tussen de opdrachtnemer en een of meer onderaannemer(s). Deze relatie komt voort uit de sfeer van de private contracten, maar de opdrachtnemer kan worden verplicht deze relatie alleen aan te gaan met bedrijven/personen die voldoen aan bepaalde verplichtingen opgelegd door de wet op de overheidsopdrachten (zie hieronder).

Wat zijn de voorwaarden om onderaannemer te zijn bij een overheidsopdracht voor werken?

De aanbestedende overheid kan ten aanzien van de rechtstreekse onderaannemer(s) van de opdrachtnemer, maar ook verder in de onderaannemingsketen, nagaan of er geen uitsluitingsgronden zijn in de zin van de artikelen 67 tot en met 69 van de wet van 17 juni 2016. Het gaat over één van de volgende overtredingen:

● verplichte uitsluitingsgronden: deelneming aan een criminele organisatie, omkoping, fraude, terroristische misdrijven of strafbare feiten in verband met terroristische activiteiten, dan wel uitlokking van, medeplichtigheid aan of poging tot het

WINTERACTIE 2023

ASSORTIMENT SNELKLEMMEN �SERIE 221� + BLUETOOTH WATERPROOF LUIDSPREKER

REF. 887-1032 €159,-*

INHOUD

100 “COMPACT

UNIVERSELE” klemmen

2 x 0,14 ... 4 mm² (s)

2 x 0,2 ... 4 mm² (m, ma)

Ref. 221-412

30 ”COMPACT

UNIVERSELE “ klemmen

3 x 0,5 ... 6 mm² (s)

3 x 0,5 ... 6 mm² (m, ma)

150 “COMPACT

UNIVERSELE” klemmen

3 x 0,14 ... 4 mm² (s)

3 x 0,2 ... 4 mm² (m, ma)

Ref. 221-413

60 Inline connectors

0,2 ... 4 mm² (s, m)

0,2 ... 2,5 mm² (ma)

Ref. 221-2411

75 “COMPACT UNIVERSELE” klemmen

5 x 0,14 ... 4 mm² (s)

5 x 0,2 ... 4 mm² (m, ma)

Ref. 221-415

www.wago.com/profiset

Beschikbaar bij uw WAGO groothandel vanaf 30 januari 2023 tot einde voorraad.

*Adviesprijs excl. BTW.

*Prijs inclusief Recupel en Bebat bijdrage. Drukfouten, fouten en wijzigingen voorbehouden.

WAGO is a registered trademark of WAGO Verwaltungsgesellschaft GmbH.

plegen van een dergelijk misdrijf of strafbaar feit, witwassen van geld en financiering van terrorisme, kinderarbeid en andere vormen van mensenhandel en het tewerkstellen van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen;

● (verplichte) uitsluitingsgronden in verband met fiscale en sociale schulden;

● facultatieve gronden: inbreuken op verplichtingen in milieu-, sociaal en arbeidsrecht, (aangifte van) faillissement, vereffening, bedrijfsbeëindigingsregeling, procedure van vereffening of gerechtelijke reorganisatie, ernstige fout waardoor de integriteit in twijfel kan worden getrokken, handelingen, overeenkomsten of afspraken gericht op vervalsing van de mededinging, belangenconflict, eerdere betrokkenheid bij de voorbereiding van de plaatsingsprocedure, aanzienlijke of voortdurende tekortkomingen, valse verklaringen en onrechtmatige beïnvloeding van het besluitvormingsproces.

De controle van de uitsluitingsgronden is verplicht ten aanzien van de rechtstreekse onderaannemer(s) van de opdrachtnemer in het kader van opdrachten in fraudegevoelige sectoren (met name opdrachten voor werken) waarvan de geraamde waarde gelijk is aan of hoger is dan de betreffende drempel van de Europese bekendmaking.

Indien de aanbestedende dienst bij deze controle vaststelt dat een onderaannemer zich in een uitsluitingssituatie bevindt, stelt hij een proces-verbaal van inbreuk op en zendt deze aan de opdrachtnemer. Als de uitsluitingsgrond een verplichte grond is of een grond die verband houdt met sociale en/of fiscale schulden, vraagt (eist) de aanbestedende dienst dat de onderaan-

nemer wordt vervangen. Wanneer de uitsluitingsgrond facultatief is, kan de aanbestedende dienst deze vervanging verzoeken.

Wat als de hoofdaannemer (de opdrachtnemer) niet betaalt voor in onderaanneming gegeven prestaties?

De wet bepaalt nu dat, in een opdracht voor werken, de aanbestedende overheid in het bestek de rechtstreekse vordering van de onderaannemer moet vermelden (zoals bepaald in artikel 1798 van het oud Burgerlijk Wetboek).

Wanneer de opdrachtnemer zijn onderaannemer niet betaalt, zal de onderaannemer – die in se geen contractuele band heeft met de aanbestedende overheid – dankzij deze regeling, het openstaande bedrag rechtstreeks bij de aanbestedende overheid kunnen vorderen. De rechtstreekse vordering is echter beperkt tot ten hoogste de bedragen die de aanbestedende overheid aan de opdrachtnemer verschuldigd is.

Sommige onderaannemers zijn zich niet bewust van het bestaan van deze bepaling, of eenvoudigweg van de wijze waarop de rechtstreekse vordering kan worden ingesteld en de reikwijdte ervan.

De kennisgeving van de recht streekse vordering kan worden geformaliseerd door de onderaannemer een aangetekende brief te laten sturen naar de aanbestedende dienst.

Kan ik een prijsherziening aanvragen als onderaannemer bij een overheidsopdracht voor werken?

Volgens artikel 14 van het KB Uitvoering moet, wanneer de opdracht een prijsherzieningsclausule bevat, de onderaannemingsovereenkomst een herzieningsformule bevatten of

daaraan worden aangepast indien:

● het bedrag van de onderaanneming hoger is dan € 30.000 of;

● de periode tussen de datum van sluiting van de onderaannemingsovereenkomst en de vastgestelde begindatum voor de uitvoering van het in onderaanneming gegeven gedeelte van de opdracht meer dan 90 dagen bedraagt.

LET OP! Het gaat hier NIET over cumulatieve voorwaarden. Zodra aan één van beide voorwaarden is voldaan, komt de onderaannemingsovereenkomst in aanmerking voor een prijsherziening.

De referentiegrondslagen voor de te gebruiken herzieningsformule van de onderaannemingsovereenkomst zijn deze die gelden op het tijdstip waarop de overeenkomst wordt gesloten.

De prijsherzieningsregel is echter niet van toepassing op opdrachten met een geraamde waarde van minder dan € 120.000, noch op opdrachten – ongeacht de waarde ervan – met een initiële uitvoeringster mijn van minder dan 120 werkdagen of 180 kalenderdagen. Dergelijke opdrachten komen zeer zelden voor in de praktijk.

Het zijn dus niet alleen de opdrachtnemers van overheidsopdrachten die recht hebben op een prijsherziening. Ook de onderaannemers kunnen een prijsherziening krijgen voor het deel van de opdracht dat zij uitvoeren. Controleer dus zeker uw onderaannemingsovereenkomst om te zien of u recht heeft op een prijsherziening. NOG VRAGEN?

AWARDS NIGHT

24 maart 2023 - Thor Central Genk

Wie wint één van de gegeerde Techlink Awards?

Je ontdekt het tijdens hét niet te missen, jaarlijkse event van de installatiesector.

De Techlink Awards Night editie 2023 heeft als thema «The War for Talent ». Keynote spreker is Dirk Van Damme: internationaal, gerenommeerd onderwijsexpert. Benieuwd? Zorg dat je erbij bent en ontdek wie onze winnaars zijn tijdens deze gala avond. De uitreiking van de Awards wordt in stijl gevolgd met een diner, een concert van «The Planes» en een dansavond met DJ F.R.A.N.K.

Meer info, programma en inschrijven www.techlinkawardsnight.be

Techlink Oost-Vlaanderen bracht bezoek aan Nieuwe Sluis Terneuzen

De aanleg van de Nieuwe Sluis in Terneuzen is in volle gang. De Nieuwe Sluis gaat zorgen voor een betere toegang en vlottere doorstroming vanaf de Westerschelde naar het Kanaal van Gent naar Terneuzen en verder. De aannemer gebruikt bestaande en beproefde technieken voor de bouw van deze sluis. De leden van Techlink Oost-Vlaanderen waren op zaterdag 5 november 2022 massaal aanwezig op de rondleiding aan de Nieuwe Sluis waarbij er extra aandacht was voor de technieken. Nadien was er een dinner in Restaurant Dallinga in Sluiskil.

Techlink Antwerpen ontdekte het prachtige KMSKA

Op 24 september 2022 opende het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten opnieuw haar deuren. Eén van de grootste musea van Vlaanderen onderging een grondige renovatie en uitbreiding. Het museum werd eveneens met splinternieuwe technische installaties uitgerust. De temperatuur en luchtvochtigheid zijn zeer belangrijke factoren bij het behoud van de kunstwerken daarom werd er gekozen voor een hoogwaardig klimaatsysteem. Ook de verlichting werd in een eigentijds jasje gestoken, zodat de kunstwerken op een optimale manier bewonderd kunnen worden. Deze eigentijdse technieken en uiteraard de prachtige kunstwerken ontdekten de leden van Techlink Antwerpen samen op zaterdag 26 november 2022.

Back to work in Techlink Zaventem

Op 9 januari 2022 hebben alle medewerkers van Techlink getoast op het nieuwe jaar. Eric Piers, CEO van Techlink blikte terug op een productief jaar en heette ons welkom in ons tijdelijk gebouw te Zaventem. De komende 3 à 4 jaar is dit onze nieuwe thuishaven terwijl zal er in Kortenberg een nieuwbouw met alle huidige installatietechnieken gebouwd worden. Dit gebouw zal voldoen aan alle noden (o.a. opleidingscentrum) van onze nieuwe federatie.

Quick Wire Kabelophanging

Flexibel

• Als losse onderdelen voor een oplossing op maat

• 7 verschillende bevestigingsvarianten

• Beschikbaar als Y-ophanging voor kabelgoten en draadgoten

Eenvoudig

• Snel en efficiënt gemonteerd in een paar stappen

• Verstelbaar in hoogte op elk moment

De werknemers van Techlink staan dagelijks voor jou op de barricaden. Ze vertegenwoordigen onze sector in heel wat vergaderingen, beantwoorden al jouw vragen en doen zoveel meer. Toch verschuilt zich achter de façade ook gewoon een mens met zorgen en dromen.

BRUNO

VAN DER STAPPEN

→ Geboren op 11 juli 1976

→ Sterrenbeeld: Kreeft

→ Functie: Member Affairs Manager

→ In dienst sinds april 2000 bij

F.E.E. en sinds 16 juni 2022 bij

Techlink

→ Lievelingseten: Stoofvlees met friet (Belgische keuken)

→ Favoriete muziek:

Elektronische muziek

→ Favoriete film: The Gladiator

“Fietsen zorgt voor balans in mijn leven”

Vrienden omschrijven Bruno als een rustig, vriendelijk en gevoelig persoon, die zich kan inleven als de beste. Zijn sterrenbeeld doet vermoeden dat hij geneigd zou zijn om te blijven hangen in het verleden. Voor zijn passie van LEGO gaat dit deels op, maar noem het eerder nostalgie. Een moderne LEGO-bouwset brengt Bruno terug naar het bouwplezier van in zijn jonge jaren. Het bevat een goede mix van een uitdaging en speelsheid. ‘In een wereld vol afleiding is LEGO voor volwassenen een manier om lekker geconcentreerd bezig te zijn en tot rust te komen. LEGO als ideale momentje voor mezelf, dus.’ (knipoogt)

Ancien

Bruno is iemand die we toch een ancien mogen noemen binnen onze beroepsfederatie. Doorheen de jaren heeft hij de wereld van fabrikanten, distributeurs, bedrijven die instaan voor onderhoud & energie- en afvalbeheer zien evolueren. Er kwamen steeds meer uitdagingen (toenemende Europese wetgeving, digitalisering, Recupel, …) bij.

‘Met de installateurs erbij vormen we nu het Ecosysteem van de multifunctionele installaties. Enkel door groter te worden (= kracht van het getal) kan je iets verwezenlijken in deze wereld. Het is zeker onze ambitie om nog verder te groeien. Ik ben verantwoordelijk voor alle Member Affairs. Iedere doelgroep heeft zijn eigen noden en doelstellingen. Het is onder andere mijn taak om elkaars noden sneller samen te brengen.’

Wielermicrobe

Fietsen is belangrijk in het leven, maar niet het allerbelangrijkste. Bruno rijdt toch wel het liefst met zijn vrienden uit de wielerclub “WTC Hoeilaart” of dé fietsclub van de Druivenstreek voor iedereen die zich recreatief en in een sfeer van vriendschap samen in peloton sportief wenst uit te leven. Hoewel ook interesse in andere zaken (bv. kijkt graag films, meer bepaald historische oorlogsfilms), is twee tot drie keer per week een rit maken geen uitzondering voor hem. Ook in het weekend kun je hem regelmatig op de fiets tegenkomen.

‘Fietsen is mijn grootste tijdsbesteding; ik fiets toch makkelijk zo’n 10.000 km op één jaar. Ik zou het al lang geen hobby meer noemen, maar echt een passie. Rust in het hoofd, dat komt vanzelf zodra ik op de fiets kruip. Het is de uitlaatklep bij uitstek voor mijn drukke job met als gevolg: minder stress én beter humeur. (lacht) Het motto van onze wielerclub is “Samen uit, samen thuis”. Leuker om samen te fietsen in groepsverband want dit motiveert mij om te blijven fietsen.’

Familievakantie

Bruno is al ruim 20 jaar samen met zijn partner Sarah. Samen hebben ze twee kinderen: een zoon (16 jaar) en een dochter (13 jaar).

‘Ze zijn op een leeftijd gekomen waarbij ze meer nood hebben aan educatieve familievakanties. Vorige zomer hebben we enkele steden in Italië (Firenze, Pisa, …) bezocht want ze zijn enorm geïnteresseerd in archeologie. Ik vind het belangrijk dat ze hiervan kennis kunnen opbouwen en de geschiedenis leren kennen.’

Schakelbaar licht voor kantoren: LEDVANCE PANEL COMFORT

Met de introductie van de LEDVANCE PANEL COMFORT CRI80 serie brengt LEDVANCE een productfamilie die kenmerkt zich door een hoge mate van flexibiliteit voor de installateur tijdens de montage, dankzij de geïntegreerde Power Select multi-lumen schakelaar op de driver voor de juiste keuze van de lichtstroom. LEDVANCE PANEL

COMFORT heeft een lichtopbrengst tot 130 lm/W en maximaal 4.320 lumen voor hoge energie-efficiëntie-eisen. De Power Select (PS) schakelaar op de driver van de on/off versies maakt de lichtstroom instelbaar tussen 3.640, 3.900 en 4.320 lumen, en zorgt daarmee voor een flexibelere lichtplanning dan met standaardarmaturen. Montage gaat gemakkelijk en gereedschapsloos met de meegeleverde 5-polige connectorbox. De range komt in de afmetingen 60x60 en 120x30 in de versies: On/off, DALI en UGR<19 voor kantoorwerkplekken. De DALI versie is ook geschikt voor integratie in het LEDVANCE VIVARES DALI lichtmanagementsysteem. De levensduur van is 70.000 uur (L80/B10). LEDVANCE geeft een garantie van 5 jaar. www.benelux.ledvance.com

Nieuwe gezichten bij EURO-INDEX

Met Joël Dewalheyns verwelkomt EURO-INDEX een gemotiveerde Sales Manager. De afgelopen jaren heeft hij heel wat ervaring opgebouwd binnen de installatiewereld. Zo verzorgde Joël verschillende vakbeurzen in België binnen de ECL- en HVAC-wereld en stuurde hij al verschillende verkoopteams aan. De installateurswereld is aan het veranderen en er liggen vele opportuniteiten voor het rapen. Samen met Joël wil EURO-INDEX hierin groeien. En groei zal er zeker zijn met de nieuwe uitbreiding van het Sales team. En groei zal er zeker zijn met de nieuwe uitbreiding van het Sales team. Zo stond ook Yasmina klaar om de binnendienst te versterken als Sales Support. Paolo is een bekend gezicht onder vele van de vaste klanten. Na een pauze van 2 jaar startte hij onlangs terug bij EURO-INDEX. Hij zal als verkoop adviseur instaan om het contact met de groothandels verder te onderhouden.

www.euro-index.be

Rexel Belgium voor de tweede keer op rij gecertificeerd als Top Employer

Op dinsdag 17 januari 2023 werd Rexel Belgium tijdens een virtueel event, georganiseerd door het Top Employers Institute, een tweede keer erkend als Top Employer 2023. ‘De certificering tot Top Employer gaat gepaard met de lancering van onze employer branding campagne, met als slogan: ‘Now, you are in charge’. We hebben heel wat te bieden, zijn daar ook fier op en willen dit naar buiten brengen. De employer brand versterkt en visualiseert waar Rexel voor staat en wat klanten, medewerkers en kandidaten van ons kunnen verwachten. We blijven initiatieven nemen om de werknemersbetrokkenheid te vergroten. In onze campagne verwijzen we met “in charge” dan ook naar autonomie en verantwoordelijkheid, de leiding nemen over persoonlijk welzijn en groei en de energiebron zijn binnen onze organisatie’, zegt Johan Naessens, HR Director bij Rexel Belgium. www.niko.eu

Water- en energieleveranciers verhogen efficiëntie dankzij verbeterde digital twin-tools van Schneider Electric

Schneider Electric, leider in de digitale transformatie van energiebeheer en automatisering, kondigt belangrijke upgrades aan van de digital twin-tools voor water- en energieleveranciers: EcoStruxure™ Water Cycle Advisor - District Energy (voorheen 'Termis') en EcoStruxure Water Cycle Advisor - Water Simulation (voorheen 'Aquis'). Deze nieuwste releases bieden voordelen voor gebruikers die de digitale mogelijkheden willen maximaliseren om efficiëntie, kwaliteit en inzicht in de gehele levenscyclus van water en energie te waarborgen. Met geavanceerde data- en formulemogelijkheden helpen District Energy en Water Simulation bedrijven maximale efficiëntie te bereiken. Tegelijk worden decarbonisatie ondersteund, water- en warmteverlies verminderd en het netwerkbeheer geoptimaliseerd. Daarnaast voert Schneider Electric een reeks gebruiksverbeteringen door. www.se.com/be

Residential Smart PV Solution

Alles-in-1 resident iële PV- oplossing

Extra veiligheid met vlamboogdetect ie (AFCI)

Opt ionele alles-in-1 opt imizer voor betere prestat ies

Klaar voor de toekomst - batterij gereed (plug and play)

Thuisbatterij LUNA2000 (nieuw)

Alle communicat ie opt ies, zelfs 4G

Verhoog je zelfconsumptie met ons nieuwe AC charger

SUN20002-6KTL-L1

SUN20005/6KTL-M1

LUNA20005/10/15-S0

@ Huawei FusionSolar

Nieuw