ALLERHEILIGEN 2020 Afscheid nemen | Editie Antwerpen
Gerealiseerd door Mediahuis Brand Studio, onderdeel van de commerciĂŤle afdeling van Mediahuis
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Uitvaartcentrum
Daems Schoten
Zorg dat wat overblijft, mooie herinneringen zijn
Familiebedrijf Dag en nacht bereikbaar
Uitvaartzorg op mensenmaat.
Eigen aula met koffiekamer
“We staan u bij voor een waardig afscheid, met zorg en aandacht voor de overledene en de nabestaanden. We willen rust en ruimte bieden om op eigen wijze afscheid te kunnen nemen. Een afscheid waarbij niets moet en alles bespreekbaar is.�
Met ons team zorgen wij voor een mooie persoonlijke uitvaart met respect voor de wensen van uw dierbare. Zowel in de kerk, een locatie naar uw keuze of onze eigen aula.
Wij verzorgen uitvaarten, ongeacht waar u woont.
winkel en uitvaartcentrum Churchilllaan 20-24 2900 Schoten 03/658.45.61
www.daemsbegrafenissen.be
2 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Vorselaar Riemenstraat 1-3, 2290 Vorselaar 014 51 16 96 Herentals Nederrij 15, 2200 Herentals 014 23 10 67
Uitvaartzorg Valentijn Crynen Handelslei 194 2980 Sint-Antonius (Zoersel)
Aula Hannekenshoek 39, 2200 Herentals
03 384 11 34
www.vandenbroeckbegrafenissen.be
www.valentijncrynen.be
dag en nacht
VOORWOORD
INHOUD
EEN JAAR ALS GEEN ANDER We kunnen er in deze editie van de Allerheiligenbijlage niet omheen. COVID-19 bepaalt niet alleen ons leven maar ook de dood en hoe we daar nu noodgedwongen mee moeten omgaan. Afscheid nemen, is een moeilijk en emotioneel moment en al de beperkingen die vandaag gelden maken het zeker niet gemakkelijker. De manier waarop we afscheid nemen, is nochtans bepalend voor de rouwverwerking dus de uitvaartondernemers staan voor een grote uitdaging. Toch creëren zij met het grootste respect voor de overledene en nabestaanden mooie afscheidsmomenten. Er zijn uitvaarten in intieme kring of een mooi afscheid op het kerkhof, er zijn zelfs uitvaarten die je thuis achter je scherm kan meevolgen. Condoleren gebeurt nu vooral online en koffietafels verdwijnen even op de achtergrond… Een welgemeend applaus voor alle inspanningen die gebeuren in deze sector. Hoe ervaren wij dit alles? Al is er niet veel keuze, een uitvaart in besloten kring kan heel intens en persoonlijk zijn. Een beperkte begroeting zonder welgemeende knuffel of bemoedigende handdruk is ook belangrijk voor de familie en het doet deugd om mensen te zien die een laatste groet komen brengen en op die manier hun steun betuigen. Ons hart gaat uit naar alle mensen die in dit jaar iemand hebben verloren. Maar wat betekent dit nu voor de toekomst? Gaan we ooit terug naar de volle kerken en aula’s? Of zal de manier van afscheid nemen vanaf nu anders verlopen? Ik hoop alvast van niet. Persoonlijk hoop ik dat we snel terug de vrijheid krijgen om zelf te kiezen voor een uitvaart in besloten kring of net niet. De manier waarop we dit jaar het kerkhof bezoeken, zal anders zijn. Maar ook met mondmasker, zonder het gebruikelijke familiebezoekje en op 1,5 meter afstand zullen we onze overledenen herdenken tijdens deze bizarre Allerheiligenperiode. Een Allerheiligen als geen andere.
Ouders van coronaslachtoffer Isaura (30): “Voor ons is het altijd Allerheiligen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-7 Rouwplatform inmemoriam.be als laatste virtuele rustplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Rouwtips van rouwtherapeute: “Blijf geloven in kleine gelukjes” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Erehagen als nieuwe vorm van condoleren . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Evy Nulens Product owner inmemoriam.be
COLOFON MH Brand Studio is de branded content afdeling van Mediahuis, die samen met commerciële partners verantwoordelijk is voor de inhoud van deze publicatie. V.U.: Hans De Loore, Katwilgweg 2, 2050 Antwerpen – Productmanagement: Evy Nulens – Accountmanager: Christel Raps – Productie: MH Brand Studio / Ann Schoofs – Teksten: Kurt Meers, Chris Nelis, Ann Schoofs, Kizzy van Horne – Layout: Grafische cel Mediahuis / Ellen Jamar – Beelden: Eigendom van de respectieve merken, tenzij anders vermeld. Fotografie: Karel Hemerijckx
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 3
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
UITVAARTZORG
Leslie De Laet Jarenlange ervaring, nieuwe zaak in Borsbeek Met Allerheiligen ruime keuze aan chrysanten en bloemstukken. Onze deuren staan open, wij heten u welkom met een drankje. A'dieu uitvaartverzorging de Robianostraat 111 - 2150 Borsbeek 03 292 53 31
uitvaart op maat, voorafbespreking, uitvaartpolis, grafmonumenten, alle formaliteiten. Verzorgde en betaalbare uitvaarten!
7/7 - 24/24 - 03 844 31 38 Laarstraat 1, 2840 Reet info@uitvaartzorgdelaet.be - www.uitvaartzorgdelaet.be
‘Maak mooie herinneringen en sta nu al stil bij later.’ Zo zorg je voor elkaar.
www.dela.be DELA Natura- en levensverzekeringen N.V. – Belgisch bijkantoor (ondernemingsnr. 0665.931.229) gelegen te Noorderplaats 5 bus 2 te 2000 Antwerpen, bijkantoor van DELA Natura- en levensverzekeringen N.V., vennootschap naar NL recht (KvK-nummer 17078393), gelegen te Oude Stadsgracht 1, 5611DD Eindhoven, NL, toegelaten voor Tak 21 levensverzekeringen onder codenr. 2864.
4 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Ieder mens een apart verhaal
Steeds aan uw zijde... Afscheid nemen is niet loslaten, het is een andere manier van vasthouden.
JAN SCHILLEBEECKX UITVAARTZORG STEENWEG OP OOSTHOVEN 3 2360 OUD-TURNHOUT - 014 / 46 29 20 GROTE BAAN 87A 2340 RAVELS - 014 / 65 22 70 GROENESTRAAT 39 2470 RETIE - 014 / 37 73 48 HERTEVELDEN 36A 2370 ARENDONK - 014/677402 INFO@SCHILLEBEECKX.BE
De Ruyte Uitvaartzorg Puurs - Kerkplein 14 Bornem - Barelveldweg 78
WWW.SCHILLEBEECKX.BE
24/7 tot uw dienst 03 889 24 58 www.uitvaartderuyte.be
uitvaartverzorging - grafmonumenten Handelsstraat 85 Leerlooierslaan 1 Londerzeel Puurs Sint-Amands
052 34 26 00 www.uitvaartenannaert.be
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 5
LIMBURGSE VERPLEEGKUNDIGE ISAURA CASTERMANS ÉÉN VAN DE JONGSTE CORONASLACHTOFFERS VAN HET LAND
Isaura’s ouders Johan Castermans en Sheila Asunis: “We praten nog altijd met haar. Thuis of op haar begraafplaats.” Foto Luc Daelemans
“Voor ons is het alle dagen Allerheiligen” Praten, veel praten. En wandelen. Daarmee verwerken Sheila Asunis en Johan Castermans uit Zutendaal (Limburg) hun verdriet bij het verlies van hun dochter Isaura, die zeven maanden geleden op 30-jarige leeftijd bezweek aan corona. Isaura woonde pas samen met haar vriend in Genk, en werkte in die stad ook als verpleegkundige in een woonzorgcentrum. Anderhalve dag. Meer was er niet tussen de diagnose en het overlijden. Ze was kerngezond en sportief, maar kreeg dan last van een verkoudheid en ademhalingsproblemen. Zo leek het. Twee dagen later sloeg het coronavirus over op haar hart en overleed ze in het ziekenhuis van Genk. 6 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Voor Sheila Asunis en Johan Castermans stort de wereld in. Isaura, hun enig kind, is er niet meer. Op de uitvaart waren, in functie van de maatregelen tegen de verspreiding van corona, niet meer dan twintig mensen toegelaten. “Het was allemaal heel surrealistisch”, zegt Sheila. “Het was alsof we daar waren voor
Al meer dan 10.000 doden door corona in België Isaura Castermans was amper 30 toen ze op 26 maart overleed aan corona.
een kennis, niet voor onze dochter. Het drong allemaal niet door. Je kon elkaar ook niet eens goed vastpakken, eens knuffelen. Menselijke warmte was uitgesloten. Dat maakte het allemaal zwaar om dragen. Gelukkig lag Isaura in een open kist opgebaard, zodat we haar konden zien. Toen we thuiskwamen, was de stoep voor ons huis helemaal gekleurd met hartjes, sterretjes en bloemen. Dat hadden de buren gedaan. Ja, dan schiet je helemaal vol.”
“
Toen we thuiskwamen van de begrafenis was de stoep voor ons huis helemaal gekleurd met hartjes, sterretjes en bloemen. Dat hadden de buren gedaan. Ja, dan schiet je helemaal vol.”
Het leven gaat voort, maar het gemis van hun dochter neemt niet af bij het echtpaar. “Het is nu zo’n zeven maanden geleden dat ze overleed, en we missen haar niet minder dan op die eerste dag dat we het verschrikkelijke nieuws vernamen”, gaat Johan verder. “Om het wat trachten te verwerken, praten we over haar.
Veel. En wandelen. We hebben er nood aan.” Dagelijks gaat het echtpaar naar de begraafplaats waar Isaura ligt. “We praten ook met haar als we er zijn”, gaat Sheila verder. “Alsof ze bij ons is. Het doet ons veel deugd dat ook mensen uit haar omgeving haar bezoeken. Recent nog zagen we een schoolvriendin bij haar graf staan. We hebben ook al heel wat bloemen zien liggen, van wie weten we niet. Maar het geeft ons wel een goed gevoel. Ook thuis praat ik met haar foto’s. Recent nog was Johan verjaard en dan klinken we op haar. Dat doen we geregeld. In het Vondelpark in Zutendaal, dat werd geselecteerd als één van de Vlaamse troostplekken, hebben we lintjes en een hartje gehangen voor Isaura.”
Ritueel
Elke dag opnieuw gaan Sheila en Johan naar haar begraafplaats in Zutendaal. “Het is maar vijf minuten van hier”, zegt Sheila. “Het is ons ritueel. We hebben er nood aan. Voor ons is het alle dagen Allerheiligen. Isaura was alles voor ons. Daarom hebben we ook zo’n nood aan praten. Met elkaar, de buren, vrienden, familie. We gaan ook ontzettend veel wandelen. Het is onze manier om ons verdriet te verwerken. Iedereen gaat daar op zijn eigen manier mee om. Wat ons ook goed doet, is het medeleven dat we krijgen uit de buurt. Het is in moeilijke tijden dat je mensen leert kennen. Onze buren hebben zich van hun beste kant laten zien. En daar zullen we hen altijd dankbaar voor blijven.”
Eind september werd de miljoenste coronadode geteld, wereldwijd gezien. En België overschreed toen ook de kaap van de 10.000 doden. En dat cijfer blijft maar stijgen. “Elk van deze overlijdens betekent een verlies en diep verdriet voor anderen, voor vrienden en voor familie”, zei viroloog Steven Van Gucht daarover op de persconferentie van het Nationaal Crisiscentrum in die periode. “Dit verdriet kan niet in cijfers gevat worden.” Opvallende vaststelling: meer dan 9 op 10 van de corona-overledenen zijn ouder dan 65, de helft zelfs ouder dan 85 jaar (en daardoor ook vaker bewoners van een woonzorgcentrum). “Maar ook hier geldt: het was altijd iemands ouder, grootouder, vriend, kennis, buur, tante, ….” Voor alle duidelijkheid: niet alleen leeftijd speelt een rol. Ook patiënten met een onderliggende aandoening lopen meer risico. Dus mensen met diabetes, hart- en vaatziekten, overgewicht, enz. En er was ook de vaststelling dat het virus vaker fataal afliep voor oudere mannen.
“
Elk van deze overlijdens betekent een verlies en diep verdriet voor anderen, voor vrienden en voor familie.” En toch blijven ook jongeren en volwassenen die op het eerste gezicht perfect gezond leken, niet altijd gespaard. Ongeveer 1 op 10 van de Belgische doden was jonger dan 65, maar een handvol jonger dan 25 zelfs. Als jonge mensen (onder de 30) besmet raken, is de kans ook klein dat ze in het ziekenhuis moeten worden opgenomen. Wat wel vaststaat, aldus de deskundigen en pandemie-experts, is dat de eerste lockdown heel veel levens heeft gered. “In Europa zou dat - aldus een internationale studie - gaan om drie miljoen doden. In België over 50.000 extra overlijdens, als er geen lockdown en andere maatregelen waren genomen.” ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 7
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
We voelen mee met uw verdriet en doen alles wat binnen onze mogelijkheden ligt om aan uw wensen tegemoet te komen.
Met onze persoonlijke inzet en professionele begeleiding zijn wij er om u te helpen en delen onze kennis en ervaring graag met u.
Uitvaartverzorging Van Tendeloo - Verhagen Langestraat 28 - 2240 Zandhoven 03 481 82 80
Uitvaartverzorging Van Tendeloo - Verhagen Elsendonkstraat 40 - 2560 Nijlen 03 481 82 80
www.uitvaart-vantendelooverhagen.be
info@uitvaart-vantendelooverhagen.be
Reeds 6 generaties tot uw dienst.. Albert Panisstraat 79 9120 Beveren Hoofdkantoor Rouwcentrum Winkel/Aula
Bergstraat 23/1 9120 Haasdonk Rouwcentrum
O.L.Vrouwplein 26/2 9150 Kruibeke Winkel
03 755 12 92 begrafenissen@uitvaartzorg-vanraemdonck.be www.uitvaartzorg-vanraemdonck.be www.facebook.com/uitvaartvanraemdonck 8 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Begrafenissen Van Harneveldt Rouwcentrum - rouwkransen Confortalei 234 - 2100 Deurne Tel.: 03 324 45 78 info@vanharneveldt.be www.vanharneveldt.be
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
© Wouter Elsen / VSF
Dierenartsen Zonder Grenzen
Gezonde dieren, gezonde mensen
Bedankt!
Uw nalatenschap, het begin van een betere en duurzame toekomst voor Afrikaanse veehouders en hun families
Vraag vrijblijvend onze brochure of een persoonlijk onderhoud aan: Alexandra Goemans T: 02 240 49 54 a.goemans@vsf-belgium.org www.dierenartsenzondergrenzen.be Dierenartsen ZonDer GrenZen - belGië lid VAn VSF inTernATionAl
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 9
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Een creatie uit het hart Herinneringen koesteren, waardevolle souvenirs opbergen & een sereen herdenkingshoekje creĂŤren.
Brand een kaars, plaats een bloem.
Verschillende mogelijkheden.
Inmemoriam.be is een initiatief van Mediahuis.
Wij geven u graag meer info of vraag uw uitvaartondernemer met ons contact op te nemen.
Gilles Wynant info@memorialboxx.comďż˝ www.memorialboxx.com
10 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Inmemoriam.be, waar mensen kunnen rouwen en uiting geven aan hun verdriet. De overledenen blijven online staan en zullen altijd terug te vinden zijn, ook voor de volgende generaties. Een familielid of naaste kan zelf een rouwbericht ingeven op Inmemoriam.be of contact nemen met de uitvaartondernemer.
INMEMORIAM.BE ALS LAATSTE VIRTUELE RUSTPLAATS
Corona blaast nieuw leven in online rouwplatform Sinds ze vorig jaar in december het levenslicht zag, is het nieuwe rouwplatform inmemoriam.be uitgegroeid tot de grootste website in ons land voor de consultatie van overlijdensberichten en het condoleren van nabestaanden. Het verbod op grote uitvaartplechtigheden wegens corona is daar uiteraard niet vreemd aan.
In Memoriam is gegroeid uit een professioneel platform dat begrafenisondernemers gebruiken om overlijdensberichten op te maken en te verspreiden. “De aankondigingen die in kranten en op andere media verschijnen, worden vervolgens automatisch op een overzichtelijke manier gepresenteerd op In Memoriam”, legt accountmanager Christel Raps uit. “De bezoekers vinden er niet alleen alle actuele berichten maar ook nog de berichten terug die enkele jaren geleden werden geplaatst. Het is zelfs mogelijk om een selectie te maken en dan dagelijks, per e-mail, een lijstje te ontvangen met de berichten die aan je criteria voldoen. Zo kan je bijvoorbeeld op de hoogte blijven van alle overlijdens in jouw gemeente.”
Virtueel kaarsje Wie klikt op de basisgegevens van de overledene die hij zoekt, krijgt - indien beschikbaar - meteen het volledige overlijdensbericht te zien. “Er zijn diverse mogelijkheden om een blijk van medeleven naar de nabestaanden te verzenden”, zegt Evy Nulens. “Zo kan je een digitaal bloemetje plaatsen met enkele woorden van troost, de familie condoleren met een tekstbericht, of - coronaproof - een virtueel kaarsje laten branden. Al deze reacties worden
ter wereld, een bezoek kan worden gebracht”, zegt Christel Raps. “We merken bijvoorbeeld dat een jaar na het overlijden de berichten nog eens worden gedeeld en er nieuwe reacties ter nagedachtenis verschijnen. Zo wordt de herinnering aan de dierbaren levend gehouden.”
na een maand verzameld in een mooi overzicht voor de nabestaanden.”
Facebook De overlijdensberichten op inmemoriam.be kunnen door alle bezoekers eenvoudig worden gedeeld. “Het is mogelijk om de berichten via e-mail naar iemand anders te versturen of het bericht op je eigen sociale mediakanalen te verspreiden”, aldus Christel Raps. “Zo kan het nieuws op een professionele en serene manier kenbaar worden gemaakt.” In Memoriam
heeft sinds kort ook een eigen Facebookpagina. “Hier zetten we geen overlijdensberichten op, maar wel nieuws en informatie rond overlijden en rouwen”, vult Evy Nulens aan.
Herdenking Tenzij de nabestaanden er anders over beslissen, blijft de vermelding op In Memoriam voor altijd op de website staan. “Op die manier vormen het overlijdensbericht en de reacties een soort laatste, virtuele rustplaats, waar op elk moment van de dag en vanuit elke uithoek
“
Accountmanager Christel Raps van inmemoriam.be
In de aanloop naar Allerheiligen is het eenvoudig om iemand te herdenken op inmemoriam.be Plaats een bloemetje of brand een kaarsje bij iemand die niet mag vergeten worden.”
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 11
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
“NIETS HOEFT KLASSIEK TE ZIJN” B
egrafenissen Eddy Heiremans is sinds 1880 uitgegroeid tot een gevestigde waarde in het Antwerpse. Door de focus te leggen op details staan ze telkens garant voor een waardig afscheid. In het begin van de 21e eeuw ging Begrafenissen Eddy Heiremans al een stap verder en werden ze pionier in het personaliseren van de uitvaart. In het groene hart van Borgerhout, vlakbij het Boelaarpark, creeërden ze een plek uitsluitend om afscheid te nemen. “Een gebouw waar alle facetten rond uitvaart aan bod komen. Een mortuarium met rouwkamers, aula’s voor uitvaartplechtigheden en zalen voor koffietafels, recepties of maaltijden. Maar ook de ontvangstsalons, drukkerij en kantoren zijn hier ondergebracht om een snelle, correcte en persoonlijke service te garanderen.” Uitvaartcentrum.be werd geboren. Personaliseerbaar Wat is uitvaartcentrum.be? Met dit concept verlegde Begrafenissen Eddy Heiremans de grenzen rond afscheid nemen. Niets hoeft klassiek te zijn. Alles kan en alles mag, als de rouwende familie er maar een juist gevoel bij heeft. “Hoe pakken we dit aan? Door in te spelen op écht alle details. De groetkamers voor rouwbezoek kunnen worden aangekleed naar uw wensen. De consulent bespreekt samen met u de in-
12 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
vulling van de plechtigheid en begeleidt u doorheen het hele traject. De traditionele uitvaart kan aangevuld worden met prachtige live-muziek en fotopresentaties. We helpen zelfs om de juiste woorden te zoeken. Werkelijk alles is personaliseerbaar: van kist of de urne tot bloemen en drukwerk. Zelfs de kledij van de dragers of de rouwwagen kan in lijn liggen met de levensovertuiging van de persoon die u moet afgeven.” Maar ook de koffietafel of rouwmaaltijd in onze gebouwen hoeft niet traditioneel te zijn. Warme gerechten, wafels met slagroom of dessertenbuffet? Uitvaartcentrum.be zorgt er voor. Voor de familie Heiremans voelde dit project juist aan. Ze creëerde een tweede plek in het groene Schilde, waar nog meer ruimte is en de natuur meer dan ooit betrokken wordt in afscheid nemen. De lokale namen van de bedrijven die onder de leiding kwamen van Eddy Heiremans en zijn zonen werden behouden om traditie te bewaken. Vijfde generatie Inmiddels is de vijfde generatie aan zet. De familietraditie wordt nauwlettend bewaard, aangevuld met de noden van vandaag én de toekomst. “Het belangrijkste van dit alles: Begrafenissen Eddy Heiremans werkt met respect voor uw gevoel en uw budget. Dit resulteert zich ook in de mooie
recensies die klanten over hen schrijven op Trustpilot.be met een uitstekende sterrenscore van 4,7 op 5.”
2020 was ook voor Begrafenissen Eddy Heiremans een jaar dat zeker niet vergeten wordt. “We zouden het 140-jarig bestaan vieren toen COVID-19 uitbrak. Meer dan ooit moest er rekening gehouden worden met gevoelens maar ook met opgelegde maatregelen. Er moest geschakeld worden naar nieuwe manieren van begeleiding en organisatie. De begeleidende hand die Begrafenissen Eddy Heiremans uitreikt mocht enkel nog contactloos benaderd worden. Hierdoor werden het bedrijf én het team sterker dan ooit tevoren en dragen we meer dan ooit zorg en persoonlijkheid hoog in het vaandel.”
Begrafenissen Eddy Heiremans. Te Boelaarlei 100, Borgerhout, 03 235 40 21 www.uitvaartcentrum.be
ROUWTIPS VAN ROUWTHERAPEUTE KATHLEEN WEUTS
“Blijf geloven in kleine gelukjes” Kathleen en haar man verloren in 2015 hun zoontje in een tragisch verkeersongeval. Ze schoolde zich om tot uitvaartplanner en rouwtherapeut. “Iedereen beleeft het rouwproces anders. We zouden vooral naar onszelf moeten luisteren, en niet naar wat anderen zeggen”, aldus Kathleen.
“
Het allerbelangrijkste is dat je de focus volledig op jezelf legt. Er plakt geen tijd op rouwen. Het proces is voor iedereen anders.”
Een zeer zwaar verkeersongeval in juli 2015 maakte abrupt een einde aan het prille gezinsgeluk van Kathleen Weuts (39) en haar man Koen Thijs (39) uit Olen. Ze raakte betrokken in een ongeval met een vrachtwagen. Hun zoontje Lou van 11 maanden overleefde de klap niet. Het verdriet was immens. Ze kozen voor een heel persoonlijke uitvaart, met ijskar, want dat was wat Lou het liefste at. Kathleen merkte dat er nog weinig ruimte is in onze maatschappij voor een ander en zeer persoonlijk afscheid. Sowieso hangt rond rouwen en verlies nog een groot taboe. Kathleen besloot zich om te scholen tot rouwtherapeut om vanuit haar eigen ervaring anderen te helpen. “Het rouwproces start bij het afscheid. Het is enorm belangrijk om dit op een persoonlijke manier te doen, om afscheid te nemen op een manier die bij de persoon past. Ik verloor op mijn 18de mijn vader die toen pas 41 jaar was. Er zat toen al iets rebels in me. Mijn vader had een jongerencafé en hij speelde elke avond ‘Purple Rain’ van Prince als laatste nummer. Dat lied van 9 minuten lang moest op het einde van de afscheidsviering door de boxen schallen”, zegt Kathleen. “Ik vind het belangrijk dat tijdens een afscheid het leven gevierd wordt, dat we echt stilstaan bij hoe die persoon echt was.”
jezelf legt. Er plakt geen tijd op rouwen. Het proces is voor iedereen anders. Nog te vaak legt de maatschappij ons op wanneer we moeten stoppen. Hoe vaak hoor je wel niet: ‘Veel sterkte’. Er is helemaal geen reden om sterk te zijn. Je mag gerust met twee voeten in de emotie staan en voelen wat je voelt. Na enige tijd krijg je reacties als ‘Nu is het toch tijd om verder te gaan met je leven’. De wereld draait door, maar het is ok als je besluit om toch op de rem te gaan staan, je emoties te tonen en tijd voor jezelf te nemen”, zegt Kathleen.
Zonnestralen Volgens de rouwtherapeute is er nog veel training en verandering nodig in de maatschappij. “Burn-out geraakt stilaan ingeburgerd op het werk. Maar ook rond rouwen zouden bedrijven meer opleiding moeten krijgen. Een open communicatie vanuit emotie met respect voor ieders eigenheid en proces is noodzakelijk. De rouwenden zelf geef ik mee: praat erover. Communicatie is enorm belangrijk. Het is absoluut niet gemakkelijk, maar blijf geloven in kleine gelukjes en probeer de zonnestralen te zien, ondanks de traumatische ervaring. Er is altijd een reden om verder te gaan met je leven. “
Lou’k up in Herentals Na het overlijden van zoontje Lou startte Kathleen het project Lou’k up. Een veelzijdig project waarmee ze het taboe rond rouwen en verlies wil doorprikken. In een eerste actie ontwierp ze positieve rouwkaarten met een enveloppe in een felgele kleur. Er kwam een boekje met het verhaal van Lou en zusje Dot, alsook een werkboek met opdrachten voor kinderen. “We openden eind januari in Herentals een Lou’k up huis, waar we therapie, work-shops en opleidingen organiseren, waar je terecht kan voor een babbel en onze positieve rouwkaarten en koesteren troostkadootjes vindt. Ook afscheidsdiensten passen binnen ons huis. Een totaalverhaal rond rouw en verlies voor jong en oud.” www.loukup.be
Emoties tonen Het rouwproces is vooral een uniek proces. “Het allerbelangrijkste is dat je de focus volledig op ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 13
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
6 VRAGEN AAN BEGRAFENISSEN PUES
1
Jullie zitten in een sector van verdriet. Wat is het mooie aan jullie beroep? “We kunnen het verdriet van nabestaanden niet wegnemen maar wel verzachten, door er een mooi moment van te maken waar ze met een warm gevoel op kunnen terugblikken. We horen zoveel verschillende levensverhalen en staan zo zelf ook meer stil bij de zin van het leven. Het geluk zit vaak in kleine dingen.”
soms de kans om intenser te rouwen. Anderen vinden het juist wel belangrijk dat iedereen kan deel uitmaken van het afscheidsmoment. Livestreaming is een fantastische manier om iedereen vanop afstand te betrekken. Familieleden die in het buitenland wonen, konden in deze tijd niet naar België afreizen. We lieten hen een videoboodschap inspreken die we toonden tijdens de plechtigheid. Ook daar zien we toekomst in.”
2 “Begrafenissen Pues bezit de sterkte 5 aangrijpende uit die tijd? Wat is jullie grootste troef?
van een groot bedrijf, met de persoonlijke benadering van een familiebedrijf. We zijn omringd door een sterk team waar de spirit goed zit. We vullen elkaar goed aan om families het gewenste afscheid te bieden.”
3 hebben jullie de COVID-periode
2020 was een speciaal jaar. Hoe
beleefd? “We doen er altijd alles aan om nabestaanden de kans te geven om een persoonlijk afscheid te hebben en alle wensen te vervullen. In deze periode moesten we vaak dingen verbieden, wat totaal niet in onze stijl ligt. Families reageerden gelukkig zeer begripvol.”
4 hebben op de uitvaartdiensten?
Zal corona een blijvende invloed
“Een kleine dienst geeft nabestaanden
14 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Wat vond je het meest
“Nabestaanden moesten constant keuzes maken wie wel en wie niet op de afscheidsviering aanwezig kon zijn. Ook troosten met een knuffel was uit den boze. Iedereen werd zeer beperkt in hun doen en laten, terwijl je maar één keer in je leven je vader, moeder, broer, zus of in het ergste geval je kind verliest. Het was nu of nooit. Verdriet kan je immers niet uitstellen. Wanneer iemand overleed aan COVID-19 hadden familieleden hem of haar vaak al weken niet meer gezien. We hebben ervoor gezorgd dat de familie hen toch nog een laatste keer kon groeten voor het afscheid. Met de nodige afstand. Ook al kostte ons dat meer werk en energie. Pues heeft een topteam waar we nu nog meer dan anders op konden rekenen.”
6 “Begrafenissen Pues blijft niet stilWat brengt 2021?
staan. We zijn dromers en hebben altijd uitbreidings- en andere plannen. Info volgt als de tijd rijp is.”
“Begrafenissen Pues startte in 1900 als klein familiebedrijf. Ondertussen staat met Tom Pues, zijn echtgenote Lieve Vanwyngaerden en schoonbroer Kristof Lorent, de vierde generatie aan het roer. Ook ouders Gilbert en Lea staan hen nog discreet bij. Pues werkt met een 35-tal vaste medewerkers. Het bedrijf groeide doorheen de jaren en heeft ondertussen vier vestigingen met twee eigen aula’s. Pues biedt de persoonlijke dienstverlening van een familiebedrijf. De tevredenheid van de klanten is dan ook veel sterker dan alle grote slogans.”
Begrafenissen Pues. Eikestraat 2 in Winksele-Delle 016 60 15 06, www.pues.be
MEER MOGELIJK DAN EEN ROUWKAARTJE STUREN
Condoleren in tijden van corona maar ook daarbuiten 4 Laat een attentie bezorgen
Een rouwkaartje gaan kopen. En daarop schrijven: “Gecondoleerd, namens de familie Peeters.” Het is beter dat dan niets natuurlijk, maar condoleren kan echt wel veel beter, aldus rouwexperts. Zeker ook in deze tijden van corona – waarbij afstand houden dé regel is – mag het wat persoonlijker nu een knuffel of warme handdruk niet kunnen bij de laatste begroeting. Hoe kan het dan wel?
1 Een kaart of brief mét persoonlijke tekst
Grote literatuur moet het niet worden, maar omschrijf in de brief bijvoorbeeld hoe jij je de overledene zal herinneren. Of wat jullie samen beleefd hebben.
2 Buigen of je hand op je hart leggen
Een hand geven mag niet, tijdens de laatste begroeting in het funerarium. Hoe kan het dan wel: een lichte respectvolle buiging maken, of je hand op het hart leggen.
Een bos bloemen, de lievelingschocolade van de overledene, een zelfgemaakte cake. Laat het bezorgen, of breng ze zelf tot aan de voordeur.
5 De erehaag
3 Facetimen of bellen
Praten met een mondmasker op is niet makkelijk, zeker niet bij een groot verlies. Maar een telefoontje doen, kan wel. Of beter nog nu we het dagelijks doen: gewoon even facetimen /videobellen zodat je mekaar ziet, en samen herinneringen kan ophalen of gewoon luisteren. Het voordeel is dat je dat ook met meer tegelijk kan doen, wat het gesprek soms makkelijker maakt.
Omdat veel meer diensten nu plaatsvinden in aula’s van funeraria, moet het aantal genodigden vaak beperkter blijven. Omwille van het coronavirus zal de afscheidsplechtigheid en de begrafenis/crematie in beperkte familiekring worden gehouden, lees je vaak op overlijdensbrieven. Maar niets belet je om samen met bijvoorbeeld je buren of collega’s of dorpsgenoten buiten in openlucht een erehaag te vormen, als de lijkwagen passeert of de kist/urne wordt binnengedragen. Hou je natuurlijk wel aan de regels van social distancing en doe het coronaproof. Erehagen vormen bestaat al langer maar is veel meer verspreid geraakt in deze coronatijden.
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 15
Een
De partners van DELA in uw buurt: Uitvaartzorg Hofmans www.uitvaartzorg-hofmans.be Wuustwezel | Kalmthout | Hoogstraten 03 669 62 66 Uitvaartzorg Smedts-Jacobs www.uitvaartzorg-smedts-jacobs.be Wilrijk | Antwerpen | Aartselaar 03 827 12 81 Uitvaartzorg Rongé www.uitvaartzorg-ronge.be Boom | Niel 03 888 13 76
‘Zo blijf je dicht bij mij...’ ‘Mijn herinnering aan jou’, help kinderen rouwen
Uitvaartzorg Sneyders www.uitvaartzorg-sneyders.be Beerse 014 61 12 56
Uitvaartspecialist DELA ontwikkelde een webapplicatie ‘Mijn herinnering aan jou’ om kinderen te helpen rouwen, want kinderen rouwen ook. DELA wil mensen helpen voor, tijdens en na de uitvaart. In het licht van deze missie ontwikkelde uitvaartspecialist DELA in samenwerking met haar rouwspecialisten en rouwtherapeute Lies Scaut ‘Mijn herinnering aan jou’, een online tool om kinderen te helpen rouwen, want kinderen rouwen ook… en dat wordt al wel eens vergeten. De applicatie focust zich op kinderen uit het basisonderwijs en wil kinderen een steun bieden in hun rouwproces om de herinneringen aan de overledene levendig te houden.
Toen papa overleed, hebben we een herinneringsboom geplant ...
De virtuele herinneringswereld kan op elk moment geopend worden en er kunnen volgens hun eigen behoeftes eindeloos herinneringen aan toegevoegd worden. Zo krijgen kinderen de boodschap dat de overledene mag verder leven in hun hart en in de herinneringswereld! Maar er is meer. Kinderen hebben vaak een fout beeld van alles wat met de uitvaart, de overledene of de opbaring te maken heeft. Daarom werd er ook een educatief luik ontwikkeld waarin kinderen informatieve filmpjes kunnen bekijken over afscheid nemen. Zo kunnen ze voorbereid en met de juiste verwachtingen aan het rouwproces starten.
... waar we nu herinneringen kunnen bewaren ...
... en altijd terug kunnen bekijken.
Uitvaartzorg De Meerleire www.uitvaartzorg-demeerleire.be Mechelen 015 20 45 00 Uitvaartzorg Eugène Timmermans www.uitvaartzorg-timmermans.be Mortsel | Berchem | Antwerpen 03 440 52 19 Uitvaartzorg Van Dooren - Claessen www.uitvaartzorg-vandooren.be Turnhout 014 41 52 41 Uitvaartzorg Verschooten www.uitvaartzorg-verschooten.be Bonheiden 015 51 48 35 Uitvaartzorg Bogaerts - Stynen www.uitvaartzorg-bogaerts-stynen.be Zoersel | Malle 03 383 17 71 Uitvaartzorg De Smedt www.uitvaartzorg-desmedt.be Antwerpen 03 231 45 90 Uitvaartzorg Thibaut www.uitvaartzorg-thibaut.be Mechelen 015 41 24 09 Uitvaartzorg Joosen www.uitvaartzorg-joosen.be Mortsel 03 230 30 99
Leon en Marie nemen kinderen mee op pad doorheen het labyrint van rouw en helpen hen bij het creëren van een mooie herinneringswereld. www.mijnherinneringaanjou.be
Uitvaartzorg Ketelaars www.uitvaartzorg-ketelaars.be Kapellen 03 664 20 58
‘Mijn kind heeft een dierbare verloren.’ Via www.mijnherinneringaanjou.be kan u de applicatie raadplegen. Of wenst u gewoon meer informatie? www.dela.be/nl/mijnherinneringaanjou of ga langs bij een begrafenisondernemer in uw buurt die partner is van DELA. DELA Funerals Assistance 1, Noorderplaats 5 bus 2, 2000 Antwerpen | RPR 412.937.710